. 34-35. MA G A z INE. SUZA VISTA POLOS EMIGRANTES GALEGOS. GALIZA. CEFERINO DAZ (PSOE): TEMOS QUE IR A UN SISTEMA FEDERAL.

2-3. ECONOMA. MEDO A QUE A XUNTA FREE A INVESTIGACIN. 15.

2 EUROS 17. XUO.10

Peridico semanal Fundado en 1907 N1.411

anosaterra
ANDRS PANARO / Arquivo A.N.T.

O poeta do mar e do amor

Bernardino Graa entra na Academia

VOLVN TERRA
PRO PERDN O AMOR
Case morto vivn sen coecerte Al na chaira seca e por absurdas ras Onde ningun me soubo dar mornura Foi soedade desconforme adentro E a semente a car en terra dura.
COMO HEI VIVIR MA SEN A LUZ TA?

Erguinme e vinte ao regresar a terra Como se aquelo fose todo un soo Pesado e ti xa foses sempre mia. Foi outra vez materno en aloumio O bico teu na lingoa. E foi de novo corazn adentro Comprender a existencia e a dozura.
COMO HEI VIVIR MA SEN A LUZ TA?

Pro hoxe mesmo rachou o da en medo Entrou na fiestra un sol estrao inmenso E deixchesme o leito en mantas fras. Est a volver agora corazn adentro Soedade e podremia. A converterse cada cousa en tumba Cada minuto en sesenta agullas
COMO HEI VIVIR MA SEN A LUZ TA?

BERNARDINO GRAA

O recorte do galego manda 190.000 libros de texto ao lixo

Pxina 8

GALIZA.

ANOSATERRA
17-23 DE XUO DE 2010

2.
sumario
GALIZA.
PSdeG-PSOE Tourio imita a Felipe Gonzlez e mostra o seu apoio ao partido >5 PPdeG Antiautonomistas e galeguistas no mesmo partido >6 MUNICIPAL Pontevedra, a terceira capital de provincia con menos dbeda do Estado >7

PROMOCINS CULTURAIS GALEGAS S.A. Presidente e conselleiro delegado: Afonso Eir. Vicepresidente econmico: Ramn Barral. Vogais: Miguel Barros, Xos Fernndez Puga, Xavier Rey, Ana Miranda, Ceferino Daz, Fernando Filgueira, Victorino Nez e Bieito Alonso. Secretaria: Lourdes Freira. Director: Manuel Veiga. Subdirector: Xan Carballa. Coordenador Diario Dixital: Csar Lorenzo Gil. Redactores: Horcio Vixande, Mar Barros, Manuel Xestoso, Manuel Vilas, Mara Obelleiro, Eva Estvez, Xurxo Gonzlez, Charina Girldez, Antonio Cendn, Paco Vila Barros (fotografa). Maquetacin e preimpresin: Xoselo Taboada. Fotografa: Axencia Galega de Noticias, Reuters. Xefe de publicidade: Carlos Martnez (publicidade@anosaterra.com) Redaccin: Ra do Prncipe 22, baixo - 36202 Vigo. Telfono 986 222 405. Fax 986 223 101. Correo electrnico: info@anosaterra.com. Administracin: Ra do Prncipe 22, baixo - 36202 Vigo. Telfono 986 433 830. Subscricins: subscripcions@anosaterra.com Distribucin: Grupo Boreal. Imprime: Norprint. Depsito Legal: C-963-1977. ISSN: 0213-3105.

O FUTURO DO SOCIALISMO GALEGO

Ceferino Daz, coordenador de Autonoma e modernidade

Hai que darlle mis poder s autonomas pero con lealdade

Xan Carballa Paco Vilabarros [FOTOGRAFA]

ESPAA.
INSTITUCINS DUPLAS Cinco comunidades autnomas non teen Deputacins >12

MUNDO.
REINO UNIDO Os conservadores empezan a recortar >13 CRISE Sudamrica desobedece o FMI e vaille ben >14

CULTURA.
PREMIOS XERAIS E MERLN

Nos anos de comezo da autonoma, Ceferino Daz (O Saviao, 1947) gaou merecida fama de ser a trabe de ouro da orientacin galeguista do PSdeG-PSOE. Agora coordina un volume colectivo, Autonoma e modernidade en Galicia, complemento do seu anterior A esforzada conquista da autonoma, 19791981, ambos e dous en Galaxia. Cal o balance da utilidade poltica destas tres dcadas de autonoma? A autonoma coincide cos trinta anos mellores de desenvolvemento de Galicia e xunto a outros factores foi un instrumento fundamental para esa transformacin. A autonoma fixo autonomistas e hoxe hai moitos mis que cando naceu, daquela a maiora era indiferente. Haba unha minora, o que daquela chamamos nacionalismo radical, que quera mis, pero tamn os autono-

mistas eramos minora porque actuabamos ante o desinterese cidadn. Hoxe non, porque o autonomismo sera maioritario, e mesmo o nacionalismo que estaba nun campo diferente, procurando mis autogoberno, hoxe acepta as regras de funcionamento. Non hai antiautonomistas en Galiza pero si en Madrid? Aqu son mnimos. Pero en Madrid outra cousa, nese Madrid do nacionalismo espaol, hai en sectores unha visin moi crtica co estado das autonomas. Non son capaces de ver que tamn a etapa da autonoma, a descentralizacin, foi decisiva para o despegue do estado espaol. A creacin de poderes autonmicos propiciou o crecemento, pero na actual etapa de crise trtase de situar o foco da culpabilidade nas autonomas. Non se dan conta de que iso xa non ten volta atrs, porque se defenden a Constitucin non >>>

Hoxe a sensibilidade galeguista maioritaria no PSdeG-PSOE

Iolanda Ziga escribe sobre as favelas e Teresa G. Costa dunha nena e a sa bicicleta >27 Vostede levou sempre a bandeira da galeguidade dentro dos socialistas galegos. A Conferencia que celebraron estes das recolle aquelas aspira cins sas de sempre? En parte si, pero para algns xa chegou tarde. Dentro do PSdeG hoxe esa sensibilidade maioritaria, pero hai s dez anos falar de entenderse co nacionalismo para facer gobernos levantaba ronchas e hoxe vese con naturalidade porque non hai outra alternativa. Hoxe o nacionalismo ten apoios en campos que antes nunca tivo, tamn en sectores casteln falantes. A conciencia de pas xa non est s vencellada lingua e entende que o pas ten valores que deben ser potenciados e a estn as claves do desenvolvemento. Se Manuel Vzquez, Xos Blanco ou Francisco Caamao son as figuras, contrastan coa de quen foi o seu contrincante, Francisco Vzquez. O debate naquel momento no PSdeG era entre un partido galego e un partido municipalis-

MAGAZINE.
50 anos de pop rock galego galego >36-37

Sealgnfracasohaique aporlle autonoma non rematar cos localismos

1.411

17 DE XUO DO 2010

ta. Os do partido galego perdemos, anda que gasemos embates como que os alcaldes non estivesen no parlamento. Imaxina como sera hoxe cos alcaldes das grandes cidades

de deputados, quen repartira os orzamentos? Anda hoxe no meu partido permanecen residuos daquela corrente, pero esas tres persoas que citas teen unha visin de Galicia como unidade. Se algn fracaso hai que aporlle autonoma que non fose capaz de rematar definitivamente con todos os localismos. Non podemos ter todos os servizos en cada lugar, somos un pas pequeno e non conseguimos consolidar a conciencia de Galicia como unidade.G

ANOSATERRA
17-23 DE XUO DE 2010

GALIZA.3.

Informacin diaria en www. anosaterra.com

O CRAVO ARDENDO DA DEREITA

editorial

en Galicia

federal

>>> poden facelo para uns artigos si e outros non. Non vibel legalmente, socialmente nin organizativamente. O nacemento autonmico superpxose sobre estruturas territoriais, como as deputa cins, que non se tocaron ags nas de carcter uniprovincial. Ten sentido mantelas? Persoalmente o momento mis difcil do parto autonmico foi o da capitalidade. No meu partido xerou unha crise poltica, onde os que defendamos a capitalidade de Santiago gaamos a decisin poltica pero perdemos organicamente dentro do partido. Defendi-

molo non por localismo, senn porque pensabamos que se poda facer unha administracin diferente. Desde A Corua dican que eles xa tian Nuevos Ministerios, edificios administrativos que s teran que mudar de xefes, pero o que haba era que facer un modelo diferente e iso s se acadou en parte, porque se fixo unha especie de Madrid en Santiago. Fracasamos en darlle un papel secundario s deputacins, mxime cando vivimos nun pas pequeno no que a mellora das comunicacins reduciu as distancias. Ags en Catalua, cos intentos das vegueras, os demais tentamos adaptar o que tiamos e non demos saltado a outra administracin. Pero anda pode facerse. A descentralizacin era unha cesin de soberana, anda que non se formulase as, e a entrada na UE tamn, e producronse case simultaneamente. Europa non estaba cando acadamos a autonoma. Agora, en determinados temas, xa non dependemos de Madrid senn de Bruxelas. Por iso, entre outras razns, hai que reformar o Estatuto porque o marco competencial mudou, e poderes que eran exclusivos agora tense que negociar con Europa e precsase a mediacin de Madrid. Distorsionouse o autogoberno e os novos estatutos procuraron corrixilo e para ns est pendente. O PP fala de que o goberno central recupere competen cias cedidas. Iso imposbel. Chegamos a un momento en que, no mundo globalizado, hai que avanzar no estado das autonomas con mis poder pero con lealdade federal. Temos que transformar o pas pero cunha estratexia forte de unidade, porque senn non somos nada. Hai catro anos en Alemaa reformaron a Constitucin, o reparto de poder, e fixrono sen escndalo. Teen unha madurez da que aqu carecemos. Revisaron as competencias dos lnder, quitronlles unhas e dronlles outras, e fixrono de

Aautonomafixo autonomistas e, hoxe, hai moitos mis que cando naceu

Naactualetapadecrise trtase de situar o foco da culpabilidade nas autonomas

Fracasamosendarlle un papel secundario s deputacins, mxime cando vivimos nun pas pequeno

Nestemundoglobalizado a identidade un elemento fundamental de progreso

Teremosquecamiar a un modelo federal, posibelmente asimtrico, que nos faga mis fortes

Nonestlonxeque no Senado se empreguen con normalidade as linguas autonmicas. O Instituto Cervantes xa as difunde

Presentarogalegocomo agresor un disparate, pero agora hai que xogar ao empate para despois poder gaar

Desdeopuntodevista do Estado espaol o galego unha excelente va de aproximacin ao Brasil

comn acordo para que o conxunto funcione mellor. Hoxe non vexo unha revisin como esa entre ns pero teremos que facelo e camiar a un modelo federal, posibelmente asimtrico, que nos faga mis fortes. Neste intento recente de Catalua reflectiuse tamn incapacidade de asumir a diferenza cultural e lingstica. No parlamento galego botei dezaseis anos e levo dez como deputado en Madrid, e constato avances importantes. Non est lonxe que no Senado se empreguen con normalidade as linguas autonmicas. O Instituto Cervantes xa as difunde e creo que maioritaria a conviccin de que son unha riqueza. Hai unha corrente moi reaccionaria que quere aproveitar a crise para dar pasos atrs envolvndose no himno ou a bandeira. absurdo. Hoxe temos un problema de competitividade no que o sistema educativo bsico e deba ser pactado, e non o foi por querer imporse como lingua maioritaria no ensino o casteln. Mesmo cando est comprobado que onde houbo inmersin lingstica non minguou, antes ben, o dominio das linguas, includo o casteln. Como consecuencia desa visin importouse un falso conflito a Galiza, cando presentar o galego como agresor un disparate, e agora temos que xogar ao empate para despois poder gaar. O galego un factor clave da nosa diferenza e neste mundo globalizado a identidade un elemento fundamental de progreso. Ademais para ns unha vantaxe de conexin co Brasil, unha das potencias emerxentes. Desde o punto de vista do estado espaol o galego unha excelente va de aproximacin ao Brasil. E calquera comproba que mis fcil para ns entendernos en galego no Brasil que en Portugal, quizais porque os brasileiros non teen medo de ser invadidos e daquela non pechan fronteiras cos pases limtrofes. As relacins con Portugal tiveron e anda teen outros matices.G

en razn a ministra de Defensa, Carmen Chacn, cando afirma que o debate sobre o Estatut cataln est igual que hai 80 anos. Chacn citou para ratificalo as palabras de Manuel Azaa, en 1932, cando este criticaba a actitude feroz dalgns xornais. En perodos de crise, a dereita tende a agarrarse, mis que nunca, a un cravo ardendo. unha reaccin instintiva de medo que non beneficia nin os propios conservadores. Xa sucedera nos Estados Unidos de tempos do presidente Theodore Roosevelt, cando a dereita se salvou grazas ao programa intervencionista do New Deal que rexeitaba a voz en grito. Poderan citarse outros moitos exemplos. A dereita pronunciouse historicamente contra o divorcio, pero, unha vez legalizado, moitos dos seus membros foron os primeiros en divorciarse. A teen a lvarez Cascos que aspira de novo a cargos polticos, divorciado das ou tres veces. Tamn se manifestan contra o aborto, anda que un segredo a voces que algns mdicos afiliados ao partido, e que promoven a obxeccin de conciencia na medicina pblica, tiran logo bos rditos de clnicas privadas creadas por eles mesmos para este fin. Familias ultras, con fillos drogadictos, defenden a legalizacin da herona, anda que, se se trata de intervir publicamente, esperan que outros o fagan por eles. A dereita afrmase cada da en principios tan utpicos como os do esquerdismo mis abstracto. Os tericos da FAES, coma tantos outros pensadores conservadores no pasado, cren ou din crer na existencia dunha orde natural das cousas que a realidade nega da a da. unha forma de concibir o mundo que bloquea todo debate coa estigmatizacin do adversario e impide acometer calquera cambio senn a un gran custo social.G

anosaterra

GALIZA.4.

ANOSATERRA
17-23 DE XUO DE 2010

ASEMANA
PIDE 12 ANOS DE CADEA

Mara Obelleiro

A FISCALA CULPA DA CATSTROFE DO PRESTIGE O CAPITN

A Fiscala pide un total de 12 anos de cadea para o capitn do Prestige, Apstolos Mangouras, ao que responsabiliza do afundimento do petroleiro. Ademais, o acusado deber pagarlles, segundo o fiscal, o total da indemnizacin aos prexudicados, sendo responsbel de xeito solidario coa entidade aseguradora The London Steamship owners Mutual Insurance Association LTD. No escrito de acusacin, a Fiscala advirte das deficiencias do buque e da febleza da sa estrutura principal.

Xos Manuel Blanco Surez (TeGa), alcalde de Narn. A.G.N.

DE TEGA

O ALCALDE DE NARN DESTITE TRES EDS DO PP

O alcalde de Narn, Xos Manuel Blanco, de Terra Galega, asinou o da 14 unha resolucin pola que destite e revoga as delegacins efectuadas a tres concelleiros do PP, partido co que goberna en coalicin. A decisin do rexedor, segundo informou o concello nunha nota de prensa, responde a unha falta continuada de lealdade contrastada nos ltimos meses. As, fican destitudos Miguel Ermida Dopico, concelleiro de Servizos Sociais, Servizos de Integracin Social e Infancia; Paloma Gonzlez Cuevas, de Formacin Laboral, Emprego e Novas Tecnoloxas, e Rafael Rivas Grandal, de Obras Pblicas. En Narn, TeGa conta con dez concelleiros, o PP con cinco, o BNG con tres e o PSdeG con outros tres eds. A destitucin non lle afectar ao pacto de goberno, que se mantn polo de agora.G
URBANISMO

Tamn sublia a falta de funcionamento dunha peza importante, que foi repetidamente advertida at dous das antes do sinistro polo xefe de mquinas, sen que tal pre-

tensin fose atendida. Ademais, lembra que o petroleiro non deixou de perder fuel at o afundimento e, as, durante os seguintes catro das foi perdendo unhas 103 tone-

ladas hora e no momento en que o barco partiu xa vertera unhas 42.372 toneladas. No momento da rotura e afundimento as cantidades vertidas eran da orde de 12.153 toneladas. As acusacins particulares dos afectados polo Prestige presentaron xa os seus escritos de acusacin un total de 70 solicitando a apertura do xuzo oral do caso e reclamando a imputacin do capitn, do xefe de mquinas e do primeiro oficial do buque. A defensa da plataforma Nunca Mis tamn solicita a imputacin, ademais de Mangouras, do ex director de Maria Mercante, Jos Luis LpezSors, para o que pide cinco anos de crcere.G

2 do Parlamento que este pacto non ten como obxectivo legalizar nada. O deputado que formulou a pregunta, o socialista Ismael Rego, criticou que era a iniciativa privada a que se tia que facer cargo no seu momento da dotacin de servizos e non todos os galegos.G
QUEREMOS GALEGO

FTBOL

O BNG PIDE QUE OS CLUBS PAGUEN AS DBEDAS CO ESTADO

Que os clubs de ftbol paguen as dbedas coa Facenda Pblica e coa Seguridade Social mis de 632 millns, practicamente o recorte de gasto marcado polo Goberno central no Plan de Axuste para este ano 2010 e que se revisen as primas do Mundial. Estas son as principais reclamacins dunha proposicin non de lei que presentou o BNG no Congreso. Na iniciativa, Francisco Jorquera tamn empraza o Executivo a promover o estabelecemento de lmites nas fichaxes dos clubs futbolsticos e nos salarios dos xogadores tendo en conta o actual contexto de crise.G

CAMPAA DAS FAMILIAS A PROL DA LINGUA EN INFANTIL

Todos os estudos oficiais demostran que os nenos que entran na escola falando casteln non conseguen as competencias comunicativas en galego, pois a lingua propia segue a estar desfavorecida a nivel social. Este un dos argumentos da instancia que, co amparo da plataforma cidad Queremos Galego, poden re-

Presentacin da campaa de Queremos Galego para Infantil.

PEPE FERRN / A.G.N.

mitirlle Xunta os pais e nais contrarios pregunta sobre a lingua en Primaria. Queremos Galego reacciona as ao envo aos pais da polmica pregunta sobre a lingua materna na matrcula para o prximo cur-

so. Carlos Calln, portavoz da plataforma, advirte de que a pregunta est trampeada, est nun anexo matrcula, sen explicar cales van ser as consecuencias de responder unha cousa ou outra.G

A XUNTA DOTA DE SERVIZOS AS VIVENDAS ILEGAIS DE BARREIROS

A secretaria xeral de Ordenacin do Territorio e Urbanismo, Encarnacin Rivas, asegurou que a Xunta pretende, co convenio asinado coa Deputacin de Lugo, o Concello de Barreiros e os construtores, dotar de servizos bsicos os vecios do municipio. Mediante este acordo urbanizarase e construirase a rede de saneamento e abastecemento da que carecen varias urbanizacins que incumpren a lei. Porn, a responsbel da Xunta apuntou na Comisin

TRAMA AGRARIA

VARELA DENNCIASE ANTE O TSXG POLAS ACUSACINS DO PP

O deputado do PSdeG, Ricardo Varela, formalizou a sa autodenuncia perante o Tribunal Superior de Xustiza (TSXG) co fin de buscar amparo e para que o PP dea conta nos tribunais das acusacins vertidas contra os socialistas en relacin suposta trama agraria. O ex conselleiro, que critica as acusacins, insidias e difamacins dos populares, lamentou que este partido es-

tea caza do roxo. O vicepresidente segundo do Parlamento asegurou que o procedemento posto en marcha desde a sa consellara foi absolutamente impecbel e inmaculado. E o PP sbeo perfectamente, engadiu. De feito, indicou que no 2009, con Feixo na Xunta, as axudas concedronse s mesmas entidades que os populares acusan de beneficiar o PSOE. Pola outra parte, advertiu que o PP est vendendo un produto altamente txico desde o punto de vista democrtico.G

PEPE FERRN / A.G.N.

ANOSATERRA
17-23 DE XUO DE 2010

GALIZA.5.

Manuel Vzquez, Xos Blanco e Emilio Prez Tourio na clausura da Conferencia Poltica dos socialistas galegos.

A.G.N.

Nez Feixo anunciando o Plano Estratxico 2010-11.

A.G.N.

Tourio cicatriza as feridas co PSdeG o da da proclamacin de Vzquez

Pasados catorce meses da derrota electoral, o ex presidente reintgrase vida partidaria.
X.C.

APOSTA POLO FUTURO

Xos Manuel Barreiro Vicepresidente do PPdeG

go, anda que sen poder orgnico directo na estrutura da sa demarcacin provincial.

Houbo das noticias relevantes na conferencia poltica dos socialistas galegos. Dunha banda Xos Blanco, home forte en Madrid que non descoida o seu celeiro electoral, anunciou, por primeira vez, que apoia a Manuel Vzquez como futuro candidato Xunta. Na mesma xornada de peche, reapareca nun acto do partido Emilio Prez Tourio, o ex presidente da Xunta, que tivera unha moi discreta sada tanto da presidencia como do grupo parlamentario con destino ao Consello Consultivo. Fxoo despois de que a vella garda do partido en Espaa, con Felipe Gonzlez reaparecido, dese a orde de unidade coa consigna agora toca militancia pura e dura. Contrasta este peche de filas coa apertura dunha certa crise no grupo parlamentario con orixe na direccin do partido na Corua. A vitoria de Salvador Fernndez Moreda fronte ao deputado Laxe Tuas nas eleccins internas provinciais comezou a romper augas esta semana, despois dun enfrontamento do viceportavoz co ex conselleiro Mndez Romeu. A tensin afecta, indirectamente, a outras figuras centrais do grupo socialista, desde Xaqun Fernndez Leiceaga a Mar Barcn, que non contan coas simpatas da direccin provincial que esixira adaptacins nas responsabilidades par-

Vzquezpoderabordaro os problemas na Corua coa autoridade acadada na Conferencia Poltica

lamentarias en funcin da vontade do congreso corus.

VAZQUEZ CANDIDATO . O secretario

xeral, Manuel Vzquez, poder abordar este problema coa autoridade acadada na Conferencia Poltica. Considerado durante un ano como un lder de transicin, e sen que el mesmo se atrevese a postularse como futuro candidato dos socialistas Xunta en 2013, a intervencin de Xos Blanco semella despexar a situacin, anda que o camio dos prximos tres anos plantee mis incertidumes que certezas sobre o devir socialista, con municipais en 2011 e xerais en 2012. En todo caso, aprobaron unha folla de ruta poltica que insiste na galeguizacin do partido, en parte na lia que noutrora definira o grupo que nos oitenta encabezou Ceferino Daz fronte ao municipalismo/espaolismo de Francisco Vzquez. Desta volta semella que un dos idelogos da viraxe, comezada con dbidas na etapa de Tourio, Francisco Caamao, ministro de Xustiza e valor en alza no socialismo gale-

PROPOSTAS. Nas xornadas polticas do 12 e 13 de xuo Manuel Vzquez debuxou unha Galiza federal na que o principal obxectivo ser a reforma do Estatuto de Autonoma para lograr mis dereitos e mis financiamento e alcanzar o mximo teito competencial que permita o marco constitucional. Hoxe estamos cola entre as nacionalidades histricas, laiouse e responsabilizou diso o presidente da Xunta, a quen afeou o seu pouco respecto a Galiza. Vzquez reclamou para o PSdeG que, como parte dun partido federal, as decisins que se tomen no PSOE que afecten a Galiza sexan decididas ou ratificadas nos rganos de direccin cos que conta o PSdeG. Apostou por un galeguismo cultural, econmico, histrico e universal que leve aparellado o respecto polo territorio e o medio, as como unha aposta pola sostenibilidade e polos grandes sectores produtivos. Outra das sas propostas foi que o seu partido se encargue de "pilotar" a reforma do modelo econmico con medidas como as postas en marcha polo bipartito baseadas na sociedade do coecemento e na innovacin, que foron destrudas polo PP sa chegada Xunta. Feixo confundiu gaar as eleccins con ter patente para laminar o modelo democrtico, censurou.G

goberno que preside Alberte Nez Feixo coherente e consecuente coa realidade que estamos a vivir. Principiou a sa andaina fronte da Xunta fixndose un plan de austeridade que permitiu colocar a Galicia nunha posicin relativamente aventaxada con respecto a outras comunidades autnomas e o propio Estado no seu conxunto, mantendo o dficit no no un por cento e sen que ese axuste levase consigo unha drstica rebaixa na capacidade investidora da administracin e moito menos un recorte no gasto social. De feito, permitiu aforrar 144 millns no gasto corrente que permitiron financiar investimentos produtivos e reforzar o gasto social xerador de emprego. Agora, en consoancia coa traxectoria iniciada, vn de presentar un plan estratxico que, coa vista posta no futuro a curto e medio prazo, mrcase como principal obxectivo contrarrestar os efectos da crise. Sern 46 mil millns de euros encamiados a fomentar a creacin de emprego de calidade e a aumentar a cohesin social, econmica e territorial de Galicia, que permita acometer a segunda modernizacin da nosa comunidade autnoma. Tenta ademais sentar as bases dun propsito moito mis ambicioso: converxer con Europa. E para iso, fixa prazos e metas concretas. Acadar no 2014 o 95 por cento da renda media europea (agora estamos por debaixo do 90) e no 2020 chegar ao cento por cento. Como xa teo dito en moitas ocasins, hai maneiras moi distintas de gobernar. O estilo Zapatero basase na improvisacin, a imposicin e sobre todo en actuar sempre a destempo. O proceder de Feixo , pola contra, consecuente e sobre todo responsbel. Foxe, pese ao control do gasto que practica, de atentar contra o Estado de benestar ao que con tanto esforzo nos custou chegar. Ese o camio, poer as bases e asumir o compromiso poltico de converter a fraqueza de hoxe en fortaleza ma. De prepararse para que, cando a economa repunte, esteamos situados no pelotn de cabeza e cos deberes feitos.G

Posibelmente,nonexistan precedentes dun cambio de ideario tan radical

GALIZA.6.

ANOSATERRA
17-23 DE XUO DE 2010

LINGUA
Xos Manuel Sarille

ste curso comecei a impartirlles Economa en 1 de Bacharelato a oito alumnos. Dous falan sempre en casteln, un porque est instalado nel e o outro porque apenas capaz de expresarse en galego, debido a que nunca o usa. Os demais empregan sempre o galego, o idioma deles, pero con moi mala calidade, o puente, o ajercicio e as, que lles corrixo sen desalento e poucos froitos. Como o decreto 79/2010 impide obrigarlles a usar o galego, advertn que poda rebaixar puntos polas incorreccins, nas das linguas, oralmente e nos escritos. algo razobel porque o instrumento de comunicacin ten importancia, para aln de conflitos sociais de lingua. O Opus Dei faca iso no Departamento de Xeografa da Universidade de Santiago, con bos resultados. Entn dixronme que cambiaban de idioma, porque en casteln non tian ese problema. Efectivamente, dominan mis ou menos o seu estndar, mentres que o do galego non. Que mis din as normas? O artigo 4 do novo decreto enumera principios. Un a Garanta da adquisicin dunha competencia en igualdade nas das linguas oficiais de Galicia. un sofisma. Absurdo, paranoico e discriminatorio para o galego, porque a competencia nunha lingua non se logra en igualdade con nada, senn co esforzo, o tempo e as medidas necesarias para acadar esa competencia. Neste caso a suposta liberdade de uso e igualdade de linguas nas aulas garante o fracaso absoluto de todos eles no dominio do galego ao remate dos ciclos de ensino, que o que esixe a Lei de Normalizacin Lingstica no seu artigo 14.G

ltimo congreso do PP en Ourense.

A.G.N.

Aumentan os antiautonomistas no PPdeG

Malia ostentar o poder e pese s boas expectativas electorais que ten en Madrid, o PP galego soporta varios focos importantes de tensin
M.V.

A competencia nunha lingua non se consegue en igualdade con nada

Na direccin do PPdeG comeza a observarse con preocupacin ese 10-15% do seu electorado (entre un 5 e un 7% do total de votantes) escorado at posturas anticonstitucionais. Trtase dun sector, vinculado maioritariamente s vellas clases medias, que sempre existiu pero que nun momento de crise coma este comeza a facer notar a sa voz. O feito de que agora constita unha fonte de preocupacin interna non radica s no seu crecemento, senn nos seus apoios, nada menos que Aznar e boa parte da prensa e dos comentaristas madrileos. De feito, en Madrid e nalgn outro territorio esta tendencia pode estar apoiada polo 20% dos votantes propios ou incluso mis. Que defende este sector? Pois a desaparicin ou reducin drstica do Estado das Autonomas, a supresin das cadeas de televisin autonmicas e, en xeral, de toda institucin pblica que custe cartos e que estea vinculada s comu-

NabasedoPPchocanxa os que piden a supresin das autonomas e os que reclaman un galeguismo como en tempos de Fraga

A preocupacin xorde de que, a maiores de que os cargos autonmicos actuais non estean dispostos a facerse o hara-kiri, unha parte significativa do PP pensa o contrario e cre que o partido debe asumir mis claramente o galeguismo e a autonoma como suceda en tempos de Fraga e Cua. Para este sector, a polmica lingstica pode acabar por traerlle custos ao partido ao situar a axenda poltica no lugar que quere a oposicin.

INEXPERIENCIA E GANAS DE MARCHAR A MADRID. Outros sectores de

tradicional apoio ao PP, como son os empresarios, nunha lonxitude de onda diferente, tamn teen inquietudes. Trtase da inexperiencia que observan na Xunta, non tanto en Feixo como nalgns conselleiros, secretarios xerais, etc. Os tempos son moi diferentes aos de Romai Beccaria, Carlos Mella ou Dositeo Rodrguez, por poer algns nomes, dirixentes que contaban cunha longa experiencia anterior na administracin. Estes de agora di un empresario coa boca pequena estn algo verdes, hai que darlles tempo, pero estmolo pagando. Ademais, a algns ntanselles demasiado as ganas de marchar a Ma-

drid. No PP da anterior etapa, non exista ese problema, pois, empezando polo presidente, moitos xa fixeran a sa carreira en Madrid e vian de volta. Para algns empresarios, esta inexperiencia ten como resultado que, s veces, non conten con interlocutores para os problemas da sa empresa ou que non saiban ben a quen dirixirse; tamn cren, anda que este un problema mis directamente poltico, que algns dirixentes mtense en polmicas innecesarias que acaban por dar unha imaxe de inestabilidade.

MELLOR O ATAQUE. Outro factor

importante, neste debate interno, a medias disimulado, o medo a que os efectos da crise comecen tamn a afectarlle ao presidente da Xunta. Polo de agora hai tranquilidade, pero na direccin non as teen todas consigo. Deputados da oposicin lembraron xa varias veces as palabras de Feixo durante a campaa electoral nas que afirmaba que Tourio si tia competencias para facer moito mis contra a crise. Antes de que este argumento se volva na sa contra, Feixo deu orde de atacar, pescudando entre os papeis do bipartito at atopar casos de corrupcin.G

nidades autnomas. Se se trata de aforrar, din, comecemos por eses 17 parlamentos que non dan mis que gastos e por esas televisins que non son rendbeis e que pagamos todos. Indo mis al algns chegan a pedir un presidente alleo aos dous partidos. Os dirixentes do PP, atpense mis ou menos prximos persoalmente deste ideario, estn comprobando nos seus encontros e visitas que deben enfrontarse cada vez con maior frecuencia aos que as pensan dentro das propias bases de simpatizantes.

ANOSATERRA
17-23 DE XUO DE 2010

GALIZA.7.

Pontevedra, terceira capital con menos dbeda

O concelleiro de Facenda critica que o Goberno central castigue por igual a todas as entidades locais sen distinguir os que cometeron irresponsabilidades

OS POLTICOS
Ceferino Daz

Xurxo Gonzlez

Pontevedra unha das capitais de provincia do Estado cun menor endebedamento pblico por habitante. O concello debe tan s 24 millns de euros, o que supn un ratio por cidadn que rolda os 280 euros. As obrigas financeiras dos concellos estn no punto de mira, logo de que o goberno central prohibise concertar crditos a longo prazo a partir do 1 de xullo. O obxectivo controlar o crecente dficit das entidades locais, que ten o seu epicentro no concello de Madrid, con 6.000 millns de dbeda pblica, o que equivale a 2.000 euros por habitante e mis do 20% do total. Raimundo Gonzlez, concelleiro de Facenda de Pontevedra, critica a medida por desproporcionada e porque nos mete no mesmo saco a todos. En opinin do poltico do BNG, os causantes principais da prohibicin son algns gobernos locais do PP. Os mis damnificados son aqueles outros como o de Pontevedra. Segundo Gonzlez, o BNG actuou con moita prudencia, mentres outros dedicronse a cometer irresponsabilidades. O nivel de endebedamento actual da capital do Lrez equivale ao 40% dos ingresos estimados. O lmite estabelecido pola lei do 110%, as que podera ascender at os 70 millns de euros de non ser polo decreto do Executivo central. Gonzlez incide en que a capacidade da institucin para facer fronte s sas obrigas est garantida, non s polo bai-

xo nivel das mesmas senn porque o balance de Pontevedra vn sendo positivo nos ltimos anos. Non pasa o mesmo noutros concellos, que estn a ter problemas para pagar as nminas do seu cadro de persoal.

FRAUDE E CONTROL INMOBILIARIO.

Cando o alcalde nacionalista Miguel Anxo Fernndez Lores chegou ao poder en 1999, o nivel de endebedamento roldaba o 100% dos ingresos previstos. A reducin desta porcentaxe e o saneamento das contas debeuse principalmente ao esforzo por perseguir a fraude fiscal e ao traballo constante para a actualizacin do censo. As, a recadacin do Imposto sobre Bens Inmbeis (IBI), non deixou de medrar nos ltimos anos. Un dos efectos da crise en moitos concellos a brusca cada de ingresos derivados da actividade inmobiliaria, algo que non est a suceder en Pontevedra. Raimundo Gonzlez apunta ademais que nunca renunciaron aos ingresos do concello: Nos ltimos anos conxelamos as taxas e prezos pblicos, pero no resto da nosa labor de goberno vimolos actualizando de acordo co aumento da inflacin.

Miguel Anco Fernndez Lores, Alcalde de Pontevedra.

PACO VILABARROS

Osaneamentodascontas debeuse actualizacin do censo e persecucin da fraude

DIFICULTADES PARA A CREACIN DE EMPREGO. Moitos economistas

defenden o endebedamento pblico como un medio para fomentar o emprego en momentos de recesin como o actual. Con todo, a experiencia de Pontevedra demostra

que se se manteen os ingresos pblicos, non necesario recorrer ao dficit. Gonzlez

asegura que o propio Consello de Contas ten recoecido o gran esforzo do concello. O investimento representa o 25% do orzamento, unha cifra destacbel. Anda as a restricin de crdito imposta polo Goberno central vai afectarlles aos investimentos municipais, o que xerar mis desemprego. Ns deberamos ser capaces de endebedarnos para contribur con postos de traballo nesta situacin, apunta o concelleiro nacionalista.G

erto que a situacin econmica non anima, mais a falla de entendemento entre os que teen responsabilidade para marcar rumbo gobernos, partidos, sindicatos e patronal axuda ao pesimismo. Neste contexto preocpame que os polticos sexamos o terceiro problema dos cidadns non s polos contados casos de corrupcin senn tamn, imaxino eu, pola demostrada falla de entendemento e resolucin. Nese punto coincido. A falla de acordo en asuntos de interese comn desgasta os polticos. Nunha situacin difcil eran de agardar maiores consensos que non se deron, nuns casos porque os socialistas non acertamos hora de buscar apoios e noutros porque o PP foxe, agardando que a crise queime os socialistas. irresponsbel actuar como se non soubsemos que se o incendio se estende todos nos chamuscaremos. Non hai mis que lembrar a ltima medida de alcance que se votou no Congreso, cun recorte importante de gasto. Sabiamos que via imposto de Bruxelas a outros obrigronos despois, que non caba negociacin e que estaba en xogo o prestixio de Espaa ante a UE e os mercados de capitais que hoxe mandan. E sabendo tamn que de non prosperar a proposta o custo para Estado, empresas e bancos poda ser dramtico, os populares votaron non. Seica a Mariano Raxoi lle est custando moito explicarllo aos seus colegas europeos. Afortunadamente, non todos temos esa visin de Estado e a pesar de non gustarnos (seguramente menos que a ningun) as medidas (existan outros recortes mellores que non foron posbeis) os socialistas consideramos que agora era o momento de cumprir e nun tempo prximo volver s nosas polticas de sempre. Non foi fcil votar contra o que defendemos pero estamos no Congreso para gapara defender os intereses do pas.G

Non foi fcil votar contra o que defendemos

GALIZA.8.

ANOSATERRA
17-23 DE XUO DE 2010

SEN PERDN, PRESIDENTE

Antn Losada antonlosada.blogspot.com

A Xunta tirar ao lixo mis de 190.000 libros de texto

Gastar oito millns de euros en cambiar manuais escolares para adaptalos ao Decreto do galego. As familias debern investir dez millns mis
H.V.

outro da, imbudo de serenidade institucional logo dun agudo arrebato parlamentar, ao Presidente Feixo deulle por pedir perdn poltica e aos galegos a conta do espectculo de verdulera, casquera e gore politics que nos regalou a do con Pachi Vzquez no Parlamento galego. Non sei vostedes, pero eu non llo vou dar ate que se porte mellor. Porque me sinto pouco cristin cando falo de poltica e porque me mloesta que me traten coma se non tivese ollos na cara. Non o perdoo, en primeiro, lugar porque nin foi para tanto, nin hai porque poerse tan melodramtico, que non se mancou ningun. Os parlamentos tamn estn para encanallarse de cando en vez. a salsa da poltica, como as tanganas son as do ftbol. Facerse agora o monaguillo espantado deixa un regusto amargo a cinismo que nin queda ben, nin fai bo efecto nun presidente. En segundo lugar non o perdoo, porque se a algun lle cabe o grande honor de ter convertido a poltica galega nun vertedoiro a Feixo e o seu partido. Para gaar as eleccins, escolleu a merda como estratexia e fixo da nosa vida pblica un reality show que nos abochornou a todos ao longo da campaa electoral e deulles ben que rir aos seoritos de Madrid. Declinar agora semellante mrito un arranque de falsa modestia que non lle deberamos permitir por pura xustiza. En terceiro lugar, non o perdoo porque o arrepentimento debe de ser sincero e este falso coma un informe do FMI. Se fose de verdade, non lle deixara a Rueda pr os servizos de inspeccin da Xunta a traballar para a estratexia do partido, mandndoos caza e captura do adversario poltico na mellor tradicin dos rximes bananeiros.G

A Consellara de Educacin vn de anunciar a ampliacin das axudas da Gratuidade Solidaria nica e exclusivamente aos manuais que preciso mudar para dar cumprimento asignacin lingstica de materias estabelecida no decreto de plurilingismo. A CIG estimou que este malgasto custaralle Xunta entre 5,7 e 8,2 millns de euros e os socialistas indicaron que haber que tirar ao lixo mis de 130.000 libros s nunha materia. Queremos Galego elevou a cifra total a 190.000. A aplicacin do Decreto do Plurilingismo fai necesario cambiar os libros de Matemticas de 3 e 4 de Primaria, as como os de Matemticas, Tecnoloxa e Fsica e Qumica da ESO. Deste xeito, e para non atrasar mis a implantacin da Gratuidade Solidaria nestas etapas, a Consellera abrir o prazo para solicitalas con respecto aos devanditos manuais explicou a Xunta. A pesar de todo, moitos dos textos estn vixentes desde s hai un curso, denunciou a oposicin. O cambio custaralle Administracin entre 5.7 e 8,2 millns de euros, segundo o deputado socialista Guillerme Meixn, pero as familias debern desembolsar outros dez millns de euros na substitucin dos manuais, xa que a ampliacin da Gratuidade Solidaria a estes libros non se estende a todos os casos.

MentresFeixoanuncia austeridade, obriga a tirar os libros con dous anos de vida

[Carme Adn] Deputada do BNG.

AGratuidadeSolidaria representa un retroceso con respecto ao sistema anterior de Gratuidade Universal e supn un aumento do gasto das familias do 25%
[PSdeG-PSOE]

PACO VILABARROS

tos, carece de sentido non aplicar con flexibilidade o decreto e permitir que os textos esgoten a sa vida til. A CIG estima que a Consellara de Educacin e a Xunta de Galiza que tanto falan de contencin no gasto non teen ningn reparo en dilapidar fondos pblicos, en reducir a presenza

do noso idioma. Os socialistas, ademais, lembraron que a Gratuidade Solidaria representa un retroceso con respecto ao sistema anterior de Gratuidade Universal e supn un aumento do gasto das familias do 25%. Pola sa banda, Queremos Galego lembrou que existen

mis gastos relacionados coa nova Poltica Lingstica. Indo s aos datos oficiais, encontrmonos cun dispendio de 5 millns de euros s en reducir a presenza do galego no mbito educativo no tempo que leva Alberte Nez Feixo como presidente da Xunta, apuntou Carlos Calln.G

MALGASTO. Oposicin e sindicatos criticaron a decisin polo malgasto que representa nestes momentos de crise e a deputada do BNG, Carme Adn, tamn denunciou que a decisin da Consellara crearalle problemas s editoriais porque non tern tempo dabondo para elaborar novas edicins antes de setembro. Adn denunciou que mentres Feixo anuncia austeridade, obriga a tirar os libros con dous anos de vida. Para a oposicin e os sindica-

Oarrepentimentodebe ser sincero e o de Feixo falso coma un informe do FMI

Onde estn os stands da Semana Verde? A entrada gratuta e as facilidades de aparcamento permitiron que
fose numeroso o pblico que asistu Semana Verde. En cambio, o nmero de expositores foi menor do agardado. En teora haba 589, pero onde estabn? A.R.

ANOSATERRA
17-23 DE XUO DE 2010

GALIZA.9.

ALBARIO FRANCS
Xos Ramn Pousa

A autoestrada A-28, que une a comarca do Mio-Viana do Castelo con Porto, pasar a ser das mis caras do pas porcentualmente.

O norte portugus reblase

A implantacin da peaxe na A-28, entre Viana do Castelo e Porto, provocou a protesta airada dos alcaldes socialistas do norte. Ven nesta decisin outro sinal, que agrava a discriminacin da Gran Lisboa. As outras das estradas, que pasan a ser de pagamento, A-41 e A-44, tamn fican na parte setentrional do pas luso
A.R. [TEXTO & FOTOS]

O goberno portugus decidiu implantar a peaxe nas autovas, construdas con fondos europeos, non hai mis de oito anos e que, at o de agora, eran de balde. As que, a partir do un de xullo, sern de pago estn situadas no norte do pas luso. Son a norte litoral, dende o Mio-Viana do Castelo, at Porto. A que envolve o entorno de Porto-Vilanova de Gaia e a da Costa da Prata at Nazar. A introducin de peaxe, s nas autoestradas situadas no norte do pas, levantou unha rebelin dos autarcas socialistas miotos, que se senten discriminados en relacin a Lisboa e o Algarve, zona na que non se implantar o pagamento en ningunha autova. En Viana do Castelo hai tempo que se creou unha plataforma contra o pagamento xa anunciado na A-28. O presidente do grupo opositor Jorge Passos, fala de ataque sen precedentes zona miota e, asegura, que o impacto na economa vai ser brutal: ao non existir vas alternativas, acomodadas ao sculo XXI, un ataque feroz rexin do norte, especialmente a

Apartirdo1dexullo, ir ao Ikea, por exemplo, pasar a custar catro euros

ca apresuradamente unha accin conxunta dos presidentes das cmaras miotas, para frear a implantacin prevista para o mes vindeiro, anda que a volta atrs parece imposbel. O autarca vians asinou un comunicado no que cualifica de discriminacin fronte ao Algarve e Lisboa, a pesar de estas rexins presentar, mellores ndices econmicos, o que fomentar, anda mis, a separacin nos ndices produtivos.

zona miota. Esta autova utilizada habitualmente polos galegos que se achegaban a Porto, o Ikea por exemplo, de ser de balde pasar, a partir do un de xullo, a custar catro euros. Porcentualmente unha das mis caras do pas. Mis al do descontento social, o enfado poltico elevado. Nin os rexedores socialistas, maioritarios na Raia, agacharon o enfado co goberno da nacin, da mesma cor poltica. Anda que dende que se coecera a posibilidade houbo murmuracins contra a decisin, agora as declaracins son de profunda contrariedade e enfado coa decisin de Jos Socrates. O presidente da cmara de Viana do Castelo, o socialista Jos Maria Costa, non dubidou en criticar a decisin con dureza. Acusa o goberno lisboeta de someter a unha nova discriminacin o norte do pas. Costa bus-

TAMN NO ENTORNO DE PORTO. Tamn deixan de ser de balde a autova A-41, que une o entorno de Porto coas localidades limtrofes, e a A-44 da Costa da Prata, que vai dende Gaia at Leira. Neste caso xa houbo un paso fronte dos presidentes das cmaras de EspoJos Emlio, Al- sende, Penafiel, calde de Mono Lousada, Felgueiras, Paos de Ferreira e Castelo de Paiva, que constituron un grupo de accin, para intentar trabar a posta en marcha das peaxes, mediante accins xudiciais. O

primeiro paso foi presentar un recurso ante o Tribunal Supremo pedindo a demora da posta en marcha do pagamento, engadido a elaboracin de iniciativas polticas, na Asemblea da Repblica para regular todas as autovas e autoestradas portuguesas. O presidente da asociacin de cmaras do Vale de Sousa, Alberto Pires, incide no distinto trato na comparativa entre o norte e o sur do pas. Para este dirixente socialdemcrata o norte vai pagar a crise na que est sumida todo o pais. Anda que o primeiro paso vn dado por estas accins xudiciais, xa estn a darse contactos e reunins para realizar protestas sociais de fondo calado. Outra plataforma apoiada dende as autarquas ser creada no entorno do Grande Porto. As novas taxas foron publicadas o pasado luns no Diario da Repblica. Establcese como pagamento unha media de oito cntimos por cada quilmetro percorrido, ags no entorno do Porto, onde esta cifra aumenta significativamente o valor: cada porta de sada un euro mis.G

vio albario tamn conquista Francia, pero neste caso vai ser albario criado e producido en territorio francs. Xa acontece en Chile e nos Estados Unidos, dende hai anos, pasa en Australia e, recentemente, en Nova Celandia, onde as rexins de Gisborne, Heawkes Bay, Northland e Marlborough, sacaron este ano as primeiras colleitas de albario, con excelentes resultados, segundo os crticos da revista WineGrowers. Agora, o Comit Tcnico de Sementes e Plantas(CTPS) do Ministerio de Agricultura galo acaba de aceptar a inscricin inmediata no catlogo de castes permitidas da uva galaico-portuguesa, o que supn a nacionalizacin dun dos mellores brancos no primeiro pas produtor do mundo. Todo fai supoer que esta inscricin vai implicar a rpida introducin da vide albaria en Francia. O CTPS proponlles s autoridades vitcolas que s lles outorguen as primas de implantacin a aqueles viticultores que acepten inscribir as sas parcelas nunha rede nacional de experimentacin para permitir un seguimento tcnico e afinar os coecementos sobre o albario en Francia, estado que, polo que vemos, ao menos en canto ao vio, non se mostra tan chauvinista como parece. Trtase dun xito ou dun fracaso para os vios galegos? A resposta est no tempo. En todo caso a sa extensin xeogrfica un proceso natural que acontece con todas as vides de xito e seguro que acabar reforzando a proxeccin do vio galego no mundo. Unha cepa engdelle calidades estruturais ao vio que s o terreo e a climatoloxa complementan. Podern ser incluso mellores, pero nunca sern iguais. Unha razn para reforzar a forza do orixinal e, en todo caso, un orgullo para o noso vio.G

Exentos os vehculos oficiais

A polmica non queda s na aplicacin desta peaxe nas autoestradas que estaban ceibes de pagamento no norte do pas, senn que o goberno tamn pretende declarar exentos de pago os vehculos oficiais. Entre os que se inclen, todos os dos membros do goberno, tribunais superiores de xustiza, forzas da orde, exrcito, ambulancias e traballadores das propias autoestradas. A prensa e a sociedade lusa entende, que este privilexio, non compatbel cos tempos de crise.G

Francia est a piques de nacionalizar a mis famosa caste de vio galaicoportuguesa

GALIZA.10.

ANOSATERRA
17-23 DE XUO DE 2010

ENPOLEIROALLEO

ZAPATERO, ARRSCATE!
Mara Xos Queizn

O
Lydia Cacho. Alberto Ruiz Gallardn. Jos Mara Marco.

AS MAFIAS RECLAMAN A LEGALIZACIN DA PROSTITUCIN

Nunha entrevista que Pblico lle fai xornalista Lydia Cacho revlanse algunhas das razns polas que se demande a legalizacin da prostitucin. Se legalizas a prostitucin, as mafias non van desaparecer. As mafias promoven a legalizacin! Xa est semilegalizada. Como te explicas que vaias de Madrid a Guadalaxara e atopes a estrada chea de prostbulos? Hai unha grande hipocrisa dos progresistas e dalgunhas feministas que estn promovendo a legalizacin porque non estn analizando o fondo do asunto. Cando algun di: Estou a favor da legalizacin da prostitucin e en contra da trata, est xogando s bonecas, asegura esta xornalista, autora do libro Esclavas del poder (Editorial Debate). A investigadora non ve claros os lindeiros entre trata de brancas e prostitucin, por iso afirma que moi difcil diferencialas. A maiora das mulleres que entrevistei para este libro e que se quedaron na prostitucin empezaron como vtimas de trata. Tamn me preocupa que o abolicionismo vaia da man da ultradereita. O seu libro sinala que o trfico de mulleres est a aumentar en todo o mundo e a xornalista explica que unha resposta a todos estes anos de cultura feminista. Os homes son os grandes ausentes no movemento global contra a violencia contra as mulleres. Como te explicas que os espaois non vaian por Espaa perseguindo menias, pero vaian de vacacins a Camboxa e tean sexo con nenas de 12 anos? A metade dos homes que son clientes da prostitucin en Cuba son espaois.G

Tedesprostitutasnara e prohibdeslle taparse a cara a unha muller

[Yusuf] Musulmn de 31 anos.

dun artigo que publica El Pas e no que se trata a abordaxe do Exrcito de Israel flota que pretenda rachar co bloqueo de alimentos a Gaza. Son un amigo sincero do pobo xudeu e do Estado de Israel, comeza lembrando Gallardn, para mis adiante indicar que non admisbel que, entre un puado de civs que defenden as sas embarcacins en augas internacionais con paus e ar-

mas brancas, e un comando militar que sen xurisdicin algunha os aborda e respndelles con lume, as vtimas sexan, como insina Israel, os propios asaltantes, por mis que a recepcin non fose amigbel. Por moi desorientados que os tripulantes poidan estar nas sas tomas de postura poltica, e por moi evidente que fose a trampa en termos de imaxe pblica para Israel, esa arbitrariedade bastara para desautorizar unha accin tan torpe como desproporcionada. Porque ademais superouse unha lia sagrada: o respecto vida humana. Con independencia de que as vtimas fosen cooperantes ou propagandistas, ningun pode arrogarse o inexistente dereito a darlles morte por intentar non xa cruzar

unha fronteira, senn burlar un bloqueo ilegal. Non nun pas democrtico. O que lle preocupa ao rexedor madrileo que, nunha tesitura adversa, cando mis debera Israel buscar apoios, mis se pecha no seu propio medo, acta irreflexivamente, perde a Turqua como nico aliado na rea, irrita os EE UU case tanto como Unin Europea, e sucumbe, en fin, a unha sndrome de Masada que s admite a inmolacin colectiva como nica escapatoria a esta va sen sada.G

A CULPA NON DO GOBERNO, DOS SINDICATOS

Desde La Razn, chganos a noticia de que a culpa da crise dos sindicatos. A revelacin corresponde ao seu columnista Jos Mara Marco. Os sindicatos convertronse nun dos grandes obstculos ao progreso do noso pas. Estn entre os principais responsbeis dunhas taxas de paro que oscilan entre o 20, o 27 e o 40%, segundo taxas de idade e segundo rexins. O curioso que os sindicatos non teen mis poder que o que se lles outorga, como se demostrou unha e outra vez nos ltimos trinta anos. Sempre que se lles plantou cara, conseguiuse dobregalos. O ltimo paro convocado, o dos funcionarios, as o demostra unha vez mis. E non que non tean capacidade de facer dano, anda que eles mesmos saben que unha campaa de oposicin dura arruinara o pouco crdito que lles queda. Nisto coinciden co Goberno, que teme sobre todo o desgaste propagandstico. As se entende o pacto anunciado por La Razn para escenificar unha folga xeral que sexa ao mesmo tempo en contra e a favor do Goberno. Os sindicatos culpbeis da crise, unha folga contra e a favor do Goberno...: non entendemos nada.G

presidente, Jos Luis Rodrguez Zapatero, foi ao Vaticano para tranquilizar o Papa sobre a permanencia dos acordos asinados polo goberno espaol nos inicios da democracia, que lles conceden un trato de favor Igrexa. Sempre intentaron temperar gaitas, enviando como embaixador a un catlico confeso, Francisco Vzquez. Os chamados socialistas (agora xa nos dixo Dolores de Cospedal que o partido dos traballadores sempre foi o PP!!) nunca foron quen de anular ese Concordato e converter a Espaa nun pas laico. E mira por onde creo que este o mellor momento para facelo. Por un lado, a Igrexa est nun momento de baixo prestixio e aqueles pecados baile seor cura baile que deus todo llo perdoa deron en delitos que se xulgan nos tribunais. Por outra parte, cando a crise dos mercados obriga a unha restricin colectiva e tanto a xente traballadora como a xubilada est obrigada a apertar o cinto, estara ben que tamn a Igrexa, que vai de caritativa, fose a primeira en rexeitar toda a axuda do goberno. O mercado europeo non lles a chamar a atencin por iso. Por ltimo, a coartada que esgriman os socialistas para continuar con esa relacin coa Igrexa, co ensino da relixin e os colexios concertados, sempre foi o catolicismo do pobo espaol, introducido no disco duro na etapa franquista, que lles restara votos en caso de adoptar unha posicin claramente laica. Pois este o momento. Zapatero, arrscate e corta! Non ser por iso polo que perders as eleccins. Ser favorable e cando menos sers recordado nos libros de historia por acabar cunha secuela que nos une ao Antigo Rxime.G

Esteomellormomento para anular o Concordato

O AUTO-ILLAMENTO DE ISRAEL
O alcalde de Madrid, Alberto Ruiz Gallardn (PP) autor Portada de ABC do 14 de xuo anunciando a vantaxe electoral do PP sobre o PSOE.

ESPAA.12.

ANOSATERRA
17-23 DE XUO DE 2010

O 20 de xuo, cuarta xornada de consultas sobre a independencia de Catalunya. O vindeiro domingo, da 20 de xuo, ter lugar a cuarta xornada de consultas sobre a independencia de Catalunya, que estn chamados a votar perto de medio millns de catalns. Esta convocatoria celebrarase en 44 concellos pertencentes a 24 comarcas, eminentemente urbanos, encravados no que se denomina o 'cinto vermello' de Barcelona .G

REFORMA DO ESTADO

PEPE FERRN / A.G.N.

Xos Blanco, ministro de Fomento e [ dereita] sede do Goberno Autonmico madrileo.

Seis provincias carecen de Deputacin

Xos Blanco smase peticin nacionalista de que desaparezan os entes provinciais nun Estado autonmico como Espaa
H. Vixande

Varias declaracins de lderes polticos de distinto signo puxeron en cuestin a existencia e a necesidade das Deputacins provinciais dentro do sistema autonmico espaol e algns representantes pblicos defenderon a sa desaparicin. Con todo, hai casos como Madrid, Asturias ou Murcia, nos que as Deputacins desapareceron cando accederon autonoma. Ten sentido nunha administracin tan descentralizada que sigan existindo as deputacins provinciais?, preguntouse o ministro de Fomento, Xos Blanco, aludindo ao gasto que implican nestes tempos de crise. O ministro abriu un debate, que en Galiza xa o iniciara con anterioridade o nacionalismo, e ao que tamn se sumaron representantes socialistas como o alcalde de Vigo. Abel Caballero defendeu que as deputacins desaparezan cando menos nas grandes cidades. Mais en varias provincias espaolas as Deputacins de-

sapareceron xa ao principio da transicin, cando as chamadas Comunidades uniprovinciais accederon autonoma. Nos casos de A Rioxa, Asturias, Cantabria, Madrid e Murcia, os seus gobernos rexionais asumiron todas as sas competencias, includas as de coordinacin municipal. No caso de Navarra, a Deputacin Foral xa contaba cunha ampla autonoma durante o franquismo mesmo dispua de facenda propia e escolleu o nome de Comunidade Foral para designar o seu goberno rexional. Se en Asturias non ten sentido a existencia da Deputacin, por que a telo en Estremadura que conta cunha poboacin similar? E por que Valencia ten tres deputacins e Navarra ningunha, cando a primeira comunidade s ten o dobre do tamao que a segunda? En realidade, a provincia subsiste en Espaa porque as o determina a Constitucin, xa que a circunscricin electoral nas eleccins s Cortes Xerais, mais non existe

Tensentidonunha administracin tan descentralizada que sigan existindo as deputacins provinciais?

[Xos Blanco] Ministro de Fomento.

DISTINTO SISTEMA DE CIRCUNSCRICINS. O esquema territorial das

Comunidades autnomas uniprovinciais non sempre o mesmo. Neste aspecto, tamn existe unha maior flexibilidade e unha adaptacin s necesidades e conformacin destes entes. Mentres as eleccins ao Parlamento de Asturias estn divididas en tres circunscricins, Murcia conta con cinco. Pola contra, A Rioxa, Cantabria, Madrid e Navarra son circunscricin nica nos seus comicios autonmicos. Nos dous arquiplagos que constiten territo-

ningunha norma que xustifique a continuidade das Deputacins.

rio autnomo, Baleares e Canarias, a circunscricin electoral correspndese coas sas illas. Baleares conta con catro e Canarias con sete. Nas restantes Comunidades peninsulares, a circunscricin nas autonmicas a provincia, anda que en Catalunya est previsto que pasen a ser oito as circunscricins: as sete vegueras (a divisin territorial propia) mis a comarca do Peneds. Ceuta e Melilla, en tanto que son cidades autnomas, contan cun sistema electoral semellante aos comicios municipais.G

TRIBUNA I M.V

DROGADICTOS E ACTIVOS TXICOS

Hai poucos meses un cidadn de Vigo, con antecedentes, foi detido e acusado de falsificar billetes de cincuenta euros. O caso tivo bastante eco na prensa e agora est na Audiencia Nacional. Lvao Grande Marlasca. O delincuente fotocopiaba, a toda cor, billetes de cincuenta a polica interveulle dous ou tres coa intencin de venderllos a algn drogadicto por dez euros. O drogadicto tratara logo de pasarllos a algn pequeno traficante ou camello. Obviamente, a ningn lle pasaba desapercibido que o billete era falso, pero agardaba que outro membro da cadea encontrase un lugar onde poder colocalo. O pattico caso, que por azares da xustiza espaola e da inflacin meditica das noticias, chegou nada menos que ao mis alto tribunal especial, lembra a xnese da actual crise financeira. Todo o mundo saba que os activos que compraba eran txicos, terminoloxa que agora se usa para designar algo que vale moito menos do que se di, pero esperaba facelos circular polo mercado. O negocio estala cando o activo alcanza un sobrevalor moi alto todo o mundo ten que gaar e xa non se atopa a ningun disposto a compralo. Pero o mis grave quizais sexa que un xuz tan destacado como Grande Marlasca instra o caso dun pobre infeliz de Vigo e non o dalgn dos que fixeron rodar activos txicos de centos de millns de euros. G

ANOSATERRA
17-23 DE XUO DE 2010

MUNDO.13.

Socialistaseindependentistasflamengosnegocianogobernobelga. A Nova Alianza Flamenga que lidera Bart de Wever [na foto] conseguiu a vitoria nos comicios parlamentarios de Blxica, co 28% dos votos. Este partido independentista de Flandres mostrouse disposto a negociar un goberno de coalicin cos socialistas (que se presentan divididos entre flamengos e valns (francfonos) e que por xunto lograron 40 dos 150 escanos). O primeiro ministro podera ser o socialdemcrata francfono Elio di Rupo.G

FRANOIS LENOIR / REUTERS

ENCRUCILLADA
LATEXOS

TURCA

A POLTICA ECONMICA DA DEREITA

X.L. Franco Grande

As tesoiras de Cameron
O recorte de 7.400 millns de euros no gasto pblico do Reino Unido podera levar ao paro a 750.000 persoas

Ramn Lugrs Membro do Consello Reitor do IGADI (www.igadi.org)

A dereita espaola acolleu con satisfaccin a (xustia) vitoria de David Cameron nas eleccins britnicas porque, dicase, representaba, por unha banda, a definitiva defuncin do conservadorismo de Margaret Thatcher e, por outra, o triunfo dos, que un asesor de Cameron chamou, red tories, os conservadores vermellos. Un comentarista, o deputado Jos Maria Lasalle (El Pas, 20 de maio) consideraba que o Partido Conservador britnico retomaba o consello de Benjamin Disraeli de que deba ser sempre o partido do cambio. Non chegou a asegurar, como asegura Doloresde Cospedal falando do PP, que o partido dos traballadores, mais por a anda a idea. ben sabido que nas campaas electorais, especialmente en tempos de crise coma agora, os partidos procuran non ofrecer un programa que fale de recortes drsticos nos orzamentos dos ministerios mis delicados desde a perspectiva social. Cameron e os seus portavoces falaban sempre de que a solucin do problema da dbeda britnica estaba en loitar contra a excesiva burocracia e o malgasto de recursos que, ao seu entender, eran das lacras do goberno laborista. Nada se falou ou con medias palabras das decisins que sera necesario adoptar para aplicar cortes orzamentarios, aumentar a fis-

O primeiro ministro britnico, David Cameron, axuda a quen ocupara o seu cargo entre o 1979 e o 1990, Margaret Thatcher, a sar do nmero 10 de Downing Street. SUZANNE PLUNKETT / REUTERS

calidade ou xogar con flexibilidade para reducir o dficit. Todo un pouco inconcreto. Estabelecida a coalicin cos liberal demcratas de Nick Clegg, as primeiras manifestacins de Cameron foron suaves. Habera que recortar 6.200 millns de libras esterlinas (uns 7.400 millns de euros) do gasto pblico; pouca cousa, dica, porque representaba s a centsima parte dos gastos do Estado. Alguen dixo que para ese recorte bastaban tesouras de manicura, mais que logo chegara o momento da guillotina. Non hai razn para se preocupar escriba ironicamente Polly Toynbee en The Guardian, os cortes non van doer, ags que os afectados sexan mozos ou pobres. Primeiro de todo, haba que acusar o derrotado Gordon Brown de non ter recoecido a realidade da situacin financeira. Os conservadores atopronse dican cun dficit nunca decrarado de proporcins astronmicas: 700.000 millns de libras, que representara un servizo da dbeda de 70.000 millns no perodo

2014-2015. Mais, segundo moitos especialistas, esa cifra xa era coecida, de xeito que non foi unha sorpresa para o novo goberno. Segundo, comezar unha campaa para meterlle medo na xente: a situacin catastrfica por culpa dos laboristas e vai ser necesario aceptar grandes sacrificios para poder sair desa situacin. George Osborne, ministro da Facenda, dixo no parlamento que reducir o dficit era o maior desafo desta xeracin. En resumo: cortar un 33% o custo de administrar o Estado.

CIFRAS ALARMISTAS. O anterior

ministro da Facenda, Alistair Darling, est xa acusando a coalicin de non dicir a verdade da situacin econmica. Nunha entrevista do 12 de xuo en The Guardian, asegura que os tories estn enganando o pas, que a situacin econmica non tan catastrfica e que se, como estima, os datos que a Oficina de Responsabilidade

? UERE SABER MIS?

www.igadi.org.

Orzamentaria a publicar a comezos da presente semana son menos graves, espera que Cameron se desculpe. Para levar adiante a poltica de austeridade, Osborne aspira a crear un consenso no pas mediante unha amplsima consulta en todos os niveis, mais co aviso de que a tal consulta non servir nin para atrasar nin para reducir os recortes. As previsins independentes indican que a reducin comportar unha perda de 750.000 postos de traballo (o total de desempregados vai se aproximar a tres millns). E ao mesmo tempo vanse reducir os servizos pblicos e de benestar. Non est anda claro que proporcin vai existir entre recortes de gasto e aumento de impostos. De momento, a Confederacin de Industrias Britnicas e as Cmaras de Comercio xa estn pedindo que os cortes se apliquen no gasto pblico, que non se graven as rendas mis altas, que se suavice o incremento do imposto sobre os beneficios do capital e que se restabelezan os beneficios fiscais das pensins mis elevadas.G

lain Franchon (Le Monde, 12 de xuo) afirma que dende que Recep Tayyip Erdogan chega ao poder, no 2003, a prensa e a edicin son mis libres, o poder xudicial mis independente, torturase menos nas prisins e na polica, as eleccins son mis abertas, os kurdos teen un respiro. Por moito que Turqua tea que camiar anda en dereitos humanos, como tamn sinala o mesmo autor, o contrario do Irn de Ahmadineiad. Os dirixentes dun e doutro pas, sen dbida, pretenden exercer o seu liderado na rexin. Nin Turqua nin Irn parecen estar en condicins, por moitos motivos, para exercelo. Turqua o nico pas musulmn que pertence OTAN, candidato UE, non rompeu con Israel e quere ser unha potencia dominante no Oriente Medio. E Irn est gobernada por un fascista, ultranacionalista, de ideoloxa totalitaria, ademais de facelo nunha sociedade que o refuga ata expoerse mis brutal das represins. A recente desafeccin turca de Europa imposible, como imposible a sa cobiza de dirixir o mundo rabe e musulmn: Europa fiselle case imposible porque non cumpre as esixencias necesarias para iso; e eses pases non poden crer moito nos que, en Afganistn, loitan contra os talibns e par da OTAN. Turqua vai estar condenada en diante a unha poltica de moi finos equilibrios: querer ser unha referencia moderna para rabes e musulmns e non renunciar a seguir petando nas portas da UE, par de ir esforzndose para poder entrar nela nas condicins esixidas. Moito esforzo, moitas enerxas, moita imaxinacin.G

imposibleacobizaturcade dirixir o mundo rabe

MUNDO.14.

ANOSATERRA
17-23 DE XUO DE 2010

MEMORIA / IRLANDA DO NORTE

LONDRES PIDE PERDN POLO DOMINGO SANGUENTO

O primeiro ministro britnico, David Cameron, pediu publicamente perdn no parlamento de Londres. Foi o 15 de xuo, cando se publicou a investigacin do xuz Saville sobre os incidentes de Derry (Irlanda do Norte) o 30 de xaneiro do 1972. Nos 5.000 folios da causa, a xustiza britnica d por demostrado que aquel domingo, paracaidistas britnicos abriron fogo indiscriminadamente contra os asistentes a unha manifestacin a prol de aumentar os dereitos civs para a poboacin irlandesa da cidade. 14persoas foron asasinadas e 13 feridas. Aquelas mortes recrudeceron a guerra entre independentistas e unionistas. S no 1972 morreron 500 persoas en Irlanda do Norte. A desculpa de Cameron foi moi ben recibida polos familiares das vtimas e considrase un importante paso cara reconciliacin que esixen os Acordos do Venres Santo para pacificar o territorio.G
VIOLENCIA / KIRGUIZISTN

O presidente do FMI, Dominique Strauss-Kahn e o presidente brasileiro, Luiz Incio Lula.

JAMIL BITTAR / REUTERS

Os pases que desobedeceron os mercados

Varios pases latinoamericanos conseguiron pagar os seus emprstimos ao FMI aplicando receitas econmicas dscolas cos organismos financeiros internacionais
Laudelino Pellitero Director do Instituto para a Proxeccin e a Anlise Exterior (IPAEX)

O 2003 fora un inferno. Consecuencia dun duro plano de axuste que o presidente brasileiro, Luz Incio Lula, tivo que engulir para cumprir co seu compromiso co FMI de conseguir un supervit fiscal do 3,75%. O desemprego chegara at o 13% (nas reas metropolitanas de So Paulo estaba no 20%), as taxas de xuros no 26%. A economa entrara en recesin no terceiro trimestre. Naquela altura, Lula xa non se atreva a comparar as axudas do FMI co bico da morte como faca cando estaba na oposicin. En agosto do 2002 xa se comprometera a respectar os condicionamentos na poltica econmica que o FMI lle puxera ao presidente en exercicio Fernando Henrique Cardoso para acceder a unha lia de crdito de 30.000 millns de dlares, dos que 26.000 s seran librados no caso de obedecer s lias emanadas do FMI. A pesar de que os analistas

econmicos anunciaran que a chegada de Lula ao Planalto abocara a economa a un precipicio, que as axencias de cualificacin anunciaban que o real caera a unha paridade 1 a 7 co dlar, que a dbeda do Brasil representaba unha intolerbel lousa do 57% do PIB e do 395% das exportacins, de ter 50 millns de persoas que sobrevivan con menos dun dlar diario... o presidente cumpriu os compromisos co FMI con sobresante, superou nun 13% os obxectivos. Mais os custos sociais fixronse insoportbeis. O Brasil, en decembro do2005, cancelou por anticipado a totalidade da sa dbeda co FMI, uns 15 mil millns de dlares, pagados do peto dos 67.000 millns das reservas de divisas. O Brasil pas que mis vai medrar de Amrica Latina no 2010 cun 5,5% do PIB (CEPAL) e cun real revalorizado. O pas est chamado a ser a cuarta potencia mundial no 2025. Un mes mis tarde seran Uruguai e Arxentina as que se liberasen anticipadamente dos prstamos do FMI: Uruguai,

O Brasil cancelou a dbeda co FMI de xeito anticipado recorrendo s reservas de divisas

Tras o crack arxentino, todos os presidentes desobedeceron as recomendacins internacionais

630 millns e Arxentina, a totalidade, 9.500 millns. En Bolivia tamn fracasaron todos os augurios dos expertos. As ameazas da Casa Branca de recortar a axuda financeira se os bolivianos elixan un narcotraficante hostil liberdade individual e ao Dereitos Humanos, se non estampar a sa sinatura no TLC cos EE UU... a situacin econmica empeorara, caera o investimento estranxeiro. Otto Reich, encargado dos EE UU para asuntos de Amrica Latina engada: Asusta a comunidade internacional, as sas polticas econmicas xa as vimos noutros lugares, fracasaron e crearon pobreza.

No 2009, ano da crise, Bolivia foi o pas que mis medrou de Latinoamrica, o 3,5% (CEPAL). Quizais o paradigma de pas que cortou bruscamente coas directrices financeiras internacionais Arxentina. Tras o crack que sumiu na pobreza o 54% arxentinos, o presidente interino Adolfo Rodrguez de Sa anunciaba que Arxentina suspende o pagamento da dbeda: capital e xuros. Oito das mis tarde Eduardo Duhalde quebra outro alicerce das normas de obrigado cumprimento do FMI. Racha a paridade peso-dlar para desvalorizar a moeda e facer competitiva a economa nacional. Daquela, ningen apostaba un peso polo futuro de Arxentina: nin xornais econmicos nin tertulianos das televisins nin os organismos internacionais nin expertos mediticos... O pas austral anda convive co seus demos internos, cos seus erros de gobernanza, pero a finais do 2006 a pobreza reducrase ao 33,5%, o paro roldaba o 10% e as reservas situbanse nos 30. 000 millns de dlares. A pesar de que en xullo do 2002 o risco pas estaba nos 7.200 puntos (multiplicando por 26 o de Espaa en xuo do 2010), comprobaron que haba vida fra das ataduras dos organismos financeiros internacionais.G

250.000 REFUXIADOS E 2.000 MORTOS

A difcil situacin econmica, a inestabilidade poltica e a axitacin de odios entre comunidades parecen ser as causas do brote de violencia extrema que sacode a ex repblica sovitica de Kirguizistn, en Asia Central. O goberno interino de Rosa Otumbieva incapaz de poer orde mentres o ex presidente Kurmambek Bakev segue a reclamar a volta ao poder. As diferentes comunidades do pas asitico foron axitadas por distintos grupos armados que procuran tirarlle rdito posicin estratxica de Kirguizistn, con fronteira con Afganistn, en inmellorbeis relacins con Rusia pero cunha das principais bases estadounidenses no seu territorio.G

SHAMIL ZHUMATOV/REUTERS

CATHAL MCNAUGHTON/REUTERS

O BNG pregunta pola deslocalizacin da automocin a Tnxer. Henrique Viitez [na foto], parlamentario nacionalista, considera que unha parte importante das auxiliares do sector implantadas en Galiza estn trasladando a sa producin a Marrocos, e reclama a valoracin da Xunta. O goberno magreb est impulsando unha nova rea industrial, e pretende que sexa unha referencia no mbito internacional.G

ECONOMA.15.
ANOSATERRA
17-23 DE XUO DE 2010

CRISE E MODERNIZACIN

conveniente aforrar en investigacin?

A poucos meses de que remate a vixencia do plan do bipartito, a Xunta non amosa unha alternativa para a innovacin en Galiza

Xurxo Gonzlez

O fomento da investigacin e innovacin do goberno bipartito da Xunta artellouse arredor do Plan Galego de I+D+i 20062010 (INCITE). Este ano remata a aplicacin do mesmo, pero o executivo do PP non presentou anda documento ningn para o debate sobre a poltica que seguir neste mbito. Polo momento, as accins dirixronse a conxelar o orzamento dedicado investigacin e innovacin. Salustiano Mato, director xeral de I+D+i na lexislatura anterior e recentemente elixido reitor da Universidade de Vigo, incide en que de momento non hai recortes neste campo. Isto ten que ver co perodo de aplicacin do noso plan, pero a incerteza est no futuro. Con todo, xa os empresarios e investigadores perciben neste primeiro ano de goberno do PP que se destinan menos recursos. Hai que analizar por que se d esta situacin. Xavier Vence, catedrtico de Economa Aplicada da USC, ten afirmado que a actual consellera de Economa e Industria est deixando esmorecer as plataformas tecnolxicas que creou o bipartito. Mato, que as impulsou, concorda con esta apreciacin: As plataformas supuxeron un traballo en rede intelixente e novidoso no mbito internacional para ser quen de xerar cooperacin entre as empresas galegas. As poden competir por fondos e desenvolver proxectos industriais ambiciosos.

Salustiano Mato, ex director xeral de Investigacin e actual reitor da Universidade de Vigo.

A.G.N.

Seseguimosas,volveremos perder miles de millns como na era Fraga por ser incapaces de armar propostas competitivas
[Salustiano Mato] Ex-director Xeral da Xunta.

ESTRATEXIAS PARA CAPTAR FONDOS DA U.E. Mato incide en que a

principal diferenza entre a xes-

tin do PP e a do bipartito reside nas tcticas para atopar financiamento fra de Galiza. O reitor da Universidade de Vigo afirma que temos dereito a recursos dentro do marco comunitario 2007-2013. Ns case duplicabamos o orzamento propio de I+D+i con este mtodo. Un caso paradigmtico a posta en marcha do Finisterrae no Centro de Supercomputacin de Galicia (Cesga). Ese ordenador custou mis de 60 millns de euros e Galiza s gastou 8 millns do seu orzamento. Pola contra, Mato critica a

actividade dos actuais responsbeis. Se seguimos as, volveremos perder miles de millns como na era Fraga por ser incapaces de armar propostas competitivas e elixbeis. O autogoberno permite estratexias diferenciadas do resto do Estado. En 2006 puxemos en marcha a convocatoria de fomento a innovacin empresarial. Tratbase dun xeito concreto e preciso de axudar directamente a economa produtiva. Conseguimos que fora elixible dentro do marco comunitario, a pesar de que est pensado para axudar as gran-

des empresas. Cotec [unha fundacin que agrupa empresariado espaol, italiano e portugus para fomentar o I+D+i] deunos a razn sobre a poltica que estabamos a seguir, e caracterizrona como de vangarda, asegura Mato. O ex-director xeral da Xunta considera que a confirmacin de que an no bo camio hai que buscala no programa que Bruxelas puxo en marcha en 2007 para apoiar a innovacin na mesma clave, pensando nas empresas de tamao medio e pequeno, pero sen apenas fondos.G

Periga a continuidade de proxectos

As plataformas sectoriais, das cales agora se denuncia o abandono por parte da Xunta, estn lideradas polas empresas. A Consellara do ramo acta como axente dinamizador. Segundo un estudo da Administracin autonmica, cada euro investido seguindo o modelo do bipartito entre 2006 e 2008 xerou 1,56 euros de PIB en Galiza. En termos absolutos, as 17 plataformas sectoriais xeraron 7,4 millns de euros, mentres que os centros tecnolxicos, outro dos piares do sistema artellado polo bipartito, conseguiron algo mis de 31 durante o ano 2008. Os expertos sinalan que os procesos de investigacin e innovacin son longos e que deben manter unha estabilidade para resultar efectivos. Un exemplo de que o goberno do PP ten unha estratexia diferente que non puxo en marcha a rede NEURONA. Estaba pensada como un foro de intercambio de informacin e experiencias das plataformas tecnolxicos. Ademais pretendase crear unha imaxe institucional nica: I+D+i en Galiza.G

ECONOMA.16.
ANOSATERRA
17-23 DE XUO DE 2010

CCOO e UGT convocan folga xeral o 29 de setembro. A data foi elixida porque coincide cunha mobilizacin sindical europea contra os recortes de gasto pblico. Pola contra, a CIG considera un erro atrasar a folga at despois do vern. Suso Seixo, o seu secretario xeral, considerou necesaria unha reaccin contundente e inmediata, para este propio mes, para protestar contra a anunciada reforma laboral.G

RESPOSTAS CRISE

TRIBUNA I Xos Fernando Prez Oia.

Economista. Ex analista das Nacins Unidas.

O EURO, DE SADA SI
Un balance de custos-beneficios sobre o euro dara, segundo o autor, un saldo negativo para Espaa
cualifica de particularmente dinmicos, entre eles Espaa, oportuno lembrar que abarataron notabelmente o finanzamento do dficit da sa balanza de pagamentos ao permitirlles financiar os intereses da sa dbeda co exterior en xuros baixos, favorecidos entn polo BCE e Alemaa. Outra vantaxe mencionada foi a do freo da inflacin nos pases que accederon ao Euro, anda que Marsh prefira achacalo a outras medidas relacionadas coa globalizacin, para o que aduce os exemplos contra do Reino Unido, Suecia e Noruega e o feito de que a inflacin anterior ruptura dos acordos de Bretton Woods apenas superior dos comezos do Euro.

O camio da recuperacin da economa non ser doado. A actual situacin produciuse despois dun feble goberno rendir a sa soberana a unha UE dominada por unha dogmtica Alemaa. O dominio neoliberal obrigou o noso pas a introducir unhas inxustas e deflacionistas medidas fiscais, gravosas para o benestar da maiora da poboacin e gravemente retardatarias para a recuperacin da economa. O descrdito das teorizacins monetaristas e das chamadas expectativas racionais ten desconcertado opinin pblica que observa, dunha parte, o evidente desgaste do discurso neoconservador e advirte, ao tempo, o rechamante aumento do seu poder social, nomeadamente en Europa. En nome desta teora gastada, aplican un doloroso incremento do exrcito de reserva, ou sexa, o dun paro atemorizado e en situacin comprometida, mis disposto, polo tanto, a aceptar baixos salarios para produciren hipotticos beneficios e renovados investimentos para as Calendas Gregas. Alzando a pantasma aterradora do dficit fiscal, nada din da economa da oferta e destrense os estmulos demanda total. A de sarmos do Euro unha proposta esforzada. Compre antes facer un somero balance das vantaxes e inconvenientes desta medida. No seu recente The Euro (Yale U.P. 2009), o conservador David Marsh, salienta a imposibilidade de deslindar os efectos beneficiosos da introducin do Euro, coas consecuencias negativas que tiveron certas medidas de alcance mundial, vinculadas s polticas globalizadoras. Os Esta-

Odesgastedodiscurso monetarista neoconservador coincide cun paradoxal aumento do seu poder social

AentradanoEuro, e, anteriormente, na prctica neoconservadora de Maastricht (continuada en Lisboa) produciu perdas en moitos sectores industriais

QUE CONSECUENCIAS TERA A SADA.

Chegados a este punto podmonos preguntar se o diferencial dos xuros sobre a dbeda externa do goberno de Espaa sera moi alta. Non, ao meu ver, a condicin de elixir un conxunto variado de divisas internacionais nas que estivese denominada a dbeda exterior; doutra parte, non debemos esquecer que esta dbeda representa s parte, anda que importante, da dbeda do Estado que en boa medida sustentada por fontes interiores, menos susceptbeis aos factores externos. A entrada de Espaa no Euro, e, anteriormente, na filosofa e prctica neoconservadora de Maastricht (continuada en Lisboa) produciu perdas sen conto en moitos sectores industriais do Estado (por exemplo no sector naval) abocados a aceptaren un desarme arancelario rpido de mis. A insistencia do conservador Banco de Espaa en que os baixos tipos de interese abarataron a dbeda (que medrou desmesuradamente) deber ser matizada se lembramos que poucos sectores se aproveitaron dos crditos para desenvolver iniciativas de alto valor engadido ou

Oparofaicapitular a certos polticos e debilita os sindicatos

Alemaaimpnmedidas de axuste sobre os pases mis dbiles dos 27, con escasa ou nula consideracin da sa situacin

A chanceler alem, Angela Merkel, diante dunha pintura do ex chanceler Helmut Khl.

dos Unidos, por exemplo, non seran quen de financiaren a sa desaforada expansin consumista de non ser pola crecente mobilidade dos fluxos de capital, as actividades dos bancos centrais das economas emerxentes e a actuacin dos fondos soberanos. No caso de certos pases europeos, aos que o informe da OCDE de outono de 2007

orientadas a favorecer un aumento da produtividade. O seor Fernndez Ordez parece esquecer que a parte do len foi para o que xa todos chamamos sector do ladrillo. Daquela, o xito do goberno consistiu en producir unha burbulla especulativa de proporcins xigantescas e un aumento masivo do emprego pouco produtivo. O Partido Popular anda se gaba daquela xesta. O aumento monstruoso do inmobiliario (invendido en gran parte) e o incremento do paro dbese s cegas polticas de sometemento aos caprichos dun mercado que non seran posbeis de contar cunha planifi-

cacin indicativa sobre un desatado sector financeiro. Estes activos non absorbbeis durante moito tempo, serven como arma para facer capitular a certos polticos e para debilitar as capacidades compensadoras dos poderes sociais dos traballadores. A situacin facilita o axuste do inmediato custo laboral pola vida dunha rpida baixada dos salarios reais, tal e como aconteceu na Alemaa.

DOUS FRACASOS. Refrome por ltimo a dous fracasos sociais maiores das polticas neo-liberais que se estn a agudizar a nivel mundial e sobre todo en Europa e recordar o >>>

ECONOMA.17.
ANOSATERRA
17-23 DE XUO DE 2010

CRISE DE GOBERNO

Manuel Cao

TOBIAS SCHWARZ / REUTERS

>>> desastre e a miseria que estas polticas xa causaron nos Estados Blticos. A primeira est ben exemplificada por unha declaracin do chanceler alemn Helmut Kohl, que avisara na vspera da sinatura do Tratado de Maastricht de que a introducin dunha unificacin monetaria sen avanzar nunha unin poltica sera como construr castelos no aire. Ignorando a solidariedade social entre pases e entre clases en cada pas, tal poltica estaba abocada ao fracaso, sinalaba o Chanceler. A segunda observacin, estreitamente relacionada coa anterior, a de que o fracaso institucional da integracin da

poltica fiscal coa monetaria conducira, como de feito sucedeu, a un fracaso redistributivo entre pases e dentro de cada pas, como consecuencia de polticas comns da UE. A estas consideracins debe engadirse o carcter hexemnico das polticas propiciadas dende unha Alemaa que impn medidas de axuste sobre os pases mis dbiles dos 27, con escasa ou nula consideracin da sa situacin. Se ao comezo de 2004 deostabamos o neoliberalismo, o keynesianismo de guerra e unhas tendencias perigosas berrando: Non a Maastricht!, hoxe debemos dicir: Non ao Euro e s reaccionarias polti-

cas da U.E.! (De feito, a comezos de 2004, o autor destas lias foi un dos poucos economistas publicamente militante contra o Tratado de Maastricht, nun artigo que vira a luz en Anlise Empresarial). Un balance de custos-beneficios dara (de ser cuantificbel) un saldo negativo para Espaa. Debo, finalmente, expresar o meu pesimismo: nesta conxuntura non existen forzas polticas nin mecanismos sociais dispostos a apoiaren a proposta, atafegados como estamos por unha esmagadora propaganda meditica que fai que se acepten, de modo acrtico, sacrificios por sectores sociais alleos s causas desta dramtica situacin.G

on varios os requerimentos do parlamento espaol para que o presidente Jos Luis Rodriguez Zapatero acometa unha remodelacin coa supresin de varios ministerios e un reaxuste de acordo coas funcins do executivo central segundo as sas competencias tendo en conta, ademais, a grave crise econmico-financeira, a comparativa con outros gobernos europeos e mesmo con algunhas autonomas que reduciron cargos e organismos pblicos innecesarios para a xestin econmica e s tiles dende o punto de vista da lexitimacin poltico-electoral. A tardanza do goberno en captar os cambios na dinmica econmica tamn se manifesta na inercia no mantemento dun equipo ministerial pensado mis en clave poltica para unha situacin de crecemento na que era posbel satisfacer as arelas de case todos os sectores, axentes e colectivos. Anda que esta situacin mudou hai tempo, a falta de flexibilidade hora de asumir os cambios e as novas tendencias levou inercia resistencial dun Consello de Ministros elixido por afinidade ao lder, equilibrio territorial e paridade sexual cando xa os rendementos electorais dese modo de facer poltica son cada vez menores. Tamn certo que o modelo mnibus de todos os partidos maioritarios leva consigo tentar pescar en todos os caladoiros de votos anda que sexan contraditorios entre si. A falta de capacidade de reaccin ante os cambios polticos, econmicos e sociais pode dar lugar a unha esmagadora maiora do grupo opositor que levar por diante boa parte das conquistas democrticas e sociolaborais, sumndolle crise econmica unha crise poltico-social e institucional de consecuencias imprevisbeis. Por agora, as directrices de Bruxelas estn a guiar as medidas de axuste en materia financeira pero necesario modificar todo un conxunto de normativas que s aumentan os custos de transaccin e incentivan os comportamentos ineficientes materializados en actividades improdutivas e non comercializbeis nos mercados globais. A proliferacin de regulamentos que incrementan a burocracia mediante a creacin de organismos duplicados, a replicacin de estruturas institucionais que penalizan o traballo e a mellora tecnolxica e a emisin de sinais que amparan a incompetencia e aguilloan os enfrontamentos han de ser substitudas por deseos institucionais orientados colaboracin, ao traballo en equipo, ao logro de metas especficas e xestin eficiente tendo como obxectivo fundamental modificar un modelo de crecemento caracterizado pola especulacin con altas doses de corrupcin e xestin ineficiente dos recursos pblicos. A escaseza de luces para captar a natureza da crise semella parella incapacidade para decatarse dos problemas sociais ocasionados polos gobernos, tal como revela o descrdito da clase poltica ante a sociedade. A poltica profesional est a priorizar at extremos incrbeis os seus intereses como grupo sobre a condicin de xestores eficaces das preferencias sociais.G

A falta de reaccin de
Zapatero pode dar lugar a unha vitoria do PP que levar por diante as conquistas sociolaborais

DEPORTES.18.

ANOSATERRA
17-23 DE XUO DE 2010

Gmez Noia arrasa na Copa de Europa de triatln en Pontevedra. O triatleta ferroln Xavier Gmez Noia impxose con claridade na terceira edicin da Copa de Europa de triatln disputada en Pontevedra. O deportista galego dominou a proba en todo momento, chegando a sacarlle mis de tres minutos de diferenza ao segundo clasificado, ao balear Mario Mola, actual campin de Europa de triatln en categora jnior.G

ESTADIOS

O rugbi feminino consoldase entre os grandes

O ttulo universitario da Universidade coruesa e a presenza de catro xogadoras na seleccin espaola son os principais alicientes do deporte das quince en Galicia
Antonio Cendn

Un dos deportes con regulamentacin oficial mis antiga, o rugbi, comeza a consolidarse en Galicia despois de que os principais clubs fagan xa mis dun cuarto de sculo de historia. Atrs queda o mtico Xabarn de Lugo, que chegou a competir en categoras superiores. O rugbi galego non se diferencia moito no seu nivel de consolidacin do dos pases dos arredores. A sa prctica, en gran medida, faise en ambientes universitarios onde medraron os principais equipos. No caso galego salientan as mulleres, xa que catro fminas, formaron parte da seleccin espaola que acadou o ttulo europeo ante Italia.

RUGBI FEMININO. Na tempada que est a piques de rematar, o deporte das quince xogadoras vn de completar unha gran campaa de xitos que se deixan translucir principalmente no ttulo de Espaa universitario acadado pola Universidade da Corua, que se impuxo na final por 14-7 ao equipo da Universitat de Bar-

celona, que at ese momento era o vixente campin da modalidade. O conxunto galego salientou pola sa contundencia, xa que gaou os oito partidos que xogou en San Sebastin. Nas eliminatorias previas derrotara aos cadros da Universidad Complutense por 17-7 e ao da Autnoma de Barcelona, por 7-0. Na fase de grupos o equipo universitario galego arrolou con avasaladora superioridade os conxuntos da Pompeu Fabra, por 39-0; a Universidad de Alicante, por 34-0 e a Politcnica de Madrid por 2710. O combinado corus estivo basicamente composto por xogadoras do CRAT da Corua, un conxunto que xa ten unha longa historia dentro do rugbi galego, a sa aparicin remntase a 1976, na Escola de Arquitectura da cidade herculina. Anda que comezou sendo un equipo fundamentalmente masculino, co paso dos anos, abrronlle as portas s mulleres o que est a proporcionar un gran nmero de xitos.

Plantel do Crat da Corua.

ALBERTO SEGADE

Apesardecontarcungrupo de xogadoras potentes, os xitos acadados coa seleccin espaola non se reflicten no equipo galego

filas do CRAT e son Paula Medn Lpez, Vanesa Rial Lpez e Berta Garca Alonso. A cuarta galega seleccionada foi Roco Eiras Garca, do Laln Rugby Club. Todas elas foron pezas fundamentais para a consecu-

cin do ttulo continental, salientando dun xeito especial Paula Medn. O gran partido da xogadoras galegas foi en semifinais onde o combinado hispano arrolou por un mis que conclunte 66-0 a Blxica. Na final derrotaron por 31-13 a Italia. Pero a convocatoria de xogadoras galegas para distintos equipos estatais non se detn a. Tamn en datas recentes foi chamada para xogar coa seleccin de rugbi-7 a xogadora do CRAT, Elsa Portas. Con todo, e a pesar de contar cun grupo de xogadoras poten-

tes, os xitos acadados coa seleccin espaola non se reflicten no equipo galego. De feito, no campionato de equipos territoriais celebrado na Corua, o equipo representante de Galicia tivo que conformarse cun mis que discreto quinto posto, nun torneo que se caracterizou, entre outras cousas, polas grandes diferenzas que seguen a existir entre unhas e outras comunidades. De feito, a seleccin galega esmagou literalmente as sas rivais nas loitas polos postos quinto ao stimo, impondose 24-0 a Valencia e 19-0 a Castilla y Len. G

CATRO GALEGAS NA SELECCIN. At un total

de catro xogadoras galegas foron seleccionadas nos ltimos meses para formar parte do combinado espaol, que gaou o ttulo europeo ante Italia. Tres destas compoentes militan nas

Menos xitos no masculino

A pesar de que conta cunha maior antigidade que o feminino, os xitos de equipos e xogadores non emularon os das mulleres. Nos anos oitenta salientou o equipo de rugbi lugus do Xabarn, nacido ao abeiro da Escola Universitaria de Enxeeiros Tcnicos Agrcolas. O equipo competiu en categora estatal, pero chegou a descender segunda divisin e na actualidade, co nome de Muralla, compite na liga galega. Mais, ao igual que sucede coas mulleres, o principal equipo galego dos quince xogadores o CRAT da Corua, que acadou distintos ttulos zonais e incluso chegou xogar a Copa do Rei, no 2001. O resto de equipos galegos son o Fendetestas, das Pontes; o Ferrol, o Mareantes, de Pontevedra; o Zalaeta, da Corua, o Rugby Club de Vigo e o Maseda, de Castro de Rei. Dse a circunstancia de que Ourense anda non ten representante entre os grandes do rugbi galego.G

ANOSATERRA
17-23 DE XUO DE 2010

DEPORTES.19.

Begoa Garrido, seleccionada para o campionato de Europa por equipos. A atleta galega Begoa Garrido vn de ser seleccionada para o campionato de Europa por equipos que se disputar os das 19 e 20 de xuo na localidade norueguesa de Bergen. Garrido correr as probas de 400 metros lisos e a de 4X400 relevos.G

PAUS

Marta Silva Zamora, campioa de Espaa

O golf proporciona unha gran capacidade de concentracin

Antonio Cendn

Marta Silva Zamora (Ames, 1990) unha das grandes promesas do golf galego. Recentemente proclamouse campioa de Espaa absoluta desta modalidade deportiva, despois de varios anos intentndoo. Pero, esta golfista no s destaca a nivel estatal, senn que tamn unha das grandes no circuto universitario de Estados Unidos, pas ao que se trasladou para cursar os seus estudios de comunicacin. Deste deporte destaca a gran capacidade de concentracin mental que proporciona aos practicantes. Que lle supuxo o ttulo? Foi unha alegra moi grande, xa que levaba varios anos intentndoo e por fin chegou. En Estados Unidos est a triunfar... As cousas van ben. En Amrica xa gaei catro torneos da Conferencia Sur Este coma xogadora de primeiro ano. Podo dicir que tiven unha tempada moi boa, principalmente a nivel individual. Que diferencias hai entre o golf americano e o galego? Nos Estados Unidos un deporte moi estendido e, no mundo universitario, dnche unhas facilidades que aqu non tes. Tes datas determinadas para a competicin e outras exclusivas para os estudos. Pensa adicarse profesional mente ao golf? Pois claro que me gustara ser xogadora profesional, pero depende de como vaian as cousas. Primeiro quero rematar a mia carreira universitaria e logo, xa veremos. A vida dun xogador profesional comple-

Ondemellorestogolf galego no circuto feminino de clubs

Nestedeportehaimis lesins das que a xente pensa

tamente distinta a dun amateur. Pdese vivir do golf? complicado, pero non imposbel. Para acadar ese obxectivo tes que estar entre as mellores do mundo. dicir tes que conseguir meterte entre as 20 mellores xogadoras do circuto americano ou estar entre as mellores de Europa. Como se encontra o golf feminino en Galicia? Cada vez mellor, anda que nos queda moito camio por percorrer. Temos grandes xogadoras coma Katia Fernndez ou Mandy Goyos. Onde mellor est o golf galego no circuto feminino de clubs, hai moita competitividade e foi de a de onde saron as grandes xogadoras galegas. Ademais, temos unha gran canteira xa que cada vez maior o nmero de xente que se anima a practicalo. Que tal andan de axudas eco-

nmicas? Non me queixo, polo de agora a Secretara Xeral para o Deporte pagounos as viaxes a distintos torneos. Cos deportistas de elite prtanse algo mellor que connosco e perciben bastantes mis cartos. Que contribucin fai o golf sociedade? un deporte pouco coecido que nada ten que ver coa imaxe que transmiten as pelculas. Non embargante, o que poucas veces se di que mellora a concentracin mental. unha prctica deportiva moi lenta que d moito tempo a matinar. Eu, cando estou no campo, s penso no xogo. Tes que abstraerte de todo o que teas na mente e centrarte no pau e a bola. De feito, hai grandes xogadores que teen un magnfico toque, pero logo hora de xogar fllalles a mente. Hai que ter algunha caracterstica especial para ser unha boa golfista? Hai que ser moi tranquilo e ter moita forza mental. Esas das calidades son tan necesarias coma ter un bo toque de bola ou tamn ter unha boa vista de cara ao burato. Pero, calquera que queira practicar o golf pode adquirir esas facultades. E a nivel fsico que se precisa? Anda que moita xente descoeza que neste deporte existen lesins, o certo que aparecen con mis frecuencia do que se pensa. O calcaar de Aquiles dos golfistas son as costas e os ombreiros, polo que preciso unha preparacin fsica axeitada, principalmente muscular, as dislocacins nos ombros son bastante comns.G

CULTURA.20.
NOVO ACADMICO

ANOSATERRA
17-23 DE XUO DE 2010

Co poeta Bernardino Graa entra o conto

Bernardino Graa xa acadmico, logo de ler un discurso sobre o conto popular e Rosala respostado polo seu vello amigo Ramn Lorenzo
X.C.

12 de xuo no Auditorio de Cangas, Bernardino Graa entrou na Academia, os galegos somos como os salmns. Se queremos buscar as nosas augas puras e primixenias e seguirmos sendo coma ns mesmos, se queremos sobrevivir, sermos fieis nosa identidade, temos que deixar o ancho mar do casteln e impulsarnos contra corrente, polos cursos estreitos e doces, ro arriba, polos nosos ros galegos, con perigo de topear nalgn penedo, ou sermos comidos por algn oso no camio. E ro arriba do noso esforzo, no cumio do noso afn est a Real Academia Galega. Con esa contundencia se expresou o escritor de Cangas, poeta, dramaturgo, novelista, mltiple e xeneroso en toda a sa aventura vital, definida por unha manchea de libros, reseada no discurso de resposta por Ramn Lorenzo, amigo tamn de cincuenta e dous anos de vivencias comns desde os afastadostempos de estudantes en Madrid, onde Bernardino Graa formou parte do grupo Brais Pinto. Graa titulou o seu discurso de entrada Contos populares e Rosala, e fixo un itinerario que foi do minio que escoitaba o arrolo das narracins populares, ao intelectual maduro que interpreta algunhas das claves feministas do Conto gallego da nosa poeta nacional, Rosala de Castro, un conto de todo feminista. Feminista porque a muller nunhas condicins de marxinalidade e de inferioridade, nin era dona de si mesma, estaba entregada, vendida ao

O presidente, Xos Lus Mndez Ferrn, imponlle a medalla de acadmico a Bernardino Graa en presenza do secretario, Xos Lus Axeitos.

SONIA DAPONTE

Darbo,ondetodoomundo falaba galego, foi o lume da mia infancia

gun. En todo caso era unha paxaria na gaiola, unha ratia na casa, unha piollosa, un rei na noite e na tempestade, unha Mara Solia.

LITERATURA FALADA DESDE ANTES DE NACER. O percorrido de Bernar-

Antesdecontactar coa literatura escrita fun encantndome coa literatura oral

[Bernardino Graa]

home, dada ao home. O seu porvir: o matrimonio. (...) Rosala non era unha resignada esposa, como di Carme Blanco no seu libro Literatura galega de muller. (...) A muller soa e desprotexida pola xustiza era nin-

dino foi unha reivindicacin da literatura popular tal como recastou en Galicia, coido que foi un produto realmente popular, creado polas mulleres de Galicia (tamn polos homes), sen intervencin dos sacerdotes, ao revs do que acontece en Euskadi. Unha das probas a cantidade de contos populares irnicos contra os curas. Iso non impide que os nosos contos poidan ter nacido cun antiqusimo fondo relixioso anterior relixin catlica e mis cun certo aire antimonrquico. Unha identificacin fonda previa ao

seu nacemento en 1932, mia nai, cando eu estaba dentro dela, contbanlle contos, e eu oa e gozaba coa sa msica, coas sas ondulacins snicas, que eran sons da beiramar de Darbo-Cangas, da nacin, que quere dicir precisamente onde se nace. Darbo, onde todo o mundo falaba galego, foi o lume da mia infancia. Foron metndome en contos antes dos contos, antes dos libros. Antes de contactar coa literatura escrita fun encantndome coa literatura oral. Bernardino Graa, que exerceu o ensino, mesmo sita a orixe dalgunhas das sas creacins en redaccins de vellos alumnos, que el recreou e recoeceu nas literaturas populares doutros pases, como no paralelismo que establece entre a sa novelia O gaiteiro e o rato P-

rez, conectada con obras da Rusia, Xapn ou Portugal, se o conto popular ten s, como dica Grimm, vai de pas en pas, desde antes de haber avins e, ademais, vn de remotas orixes. Pode ser antiqusimo e reflectir a psicoloxa e as formas da cultura do lugar. Citando a Elena Fortn reivindicou a idea de que hai que despertar, a medio do conto e o poema, unha chispa de luz divina no cerebro do neno, as mentes infants e inxenuas dos nenos e do pobo son sensbeis palabra rimada, aos primeiros relatos, s cantigas que encantan e enfeitizan. Non desterrremos das nosas vidas e das vidas dos infantes a imaxinacion, o prendemento no fermoso, no marabilloso (...) un esplendor, un lampo que hoxe falta en moitos cerebros.G

ANOSATERRA
17-23 DE XUO DE 2010

CULTURA.21.

popular na Academia
Como hei vivir man sen a luz ta?
Na sa poesa hai das claves que estn presentes nos nove poemarios que publicou. Son o amor e o mar e el mesmo se ten definido como o poeta do amar, definiu Ramn Lorenzo ao Bernardino poeta que ao tempo encamiou outros empeos literarios, se pensamos na literatura de Bernardino, decontado nos vn cabeza a sa faceta de poeta e, certamente, a que lle deu mis fama, pero non debemos esquecer a sa querenza polo teatro, o apego aos contos para nenos e para maiores, como nos deixou ver no seu discurso, e mesmo ultimamente a sa aproximacin novela Acaso o peso da sa obra potica, tamn alimentada pola excelencia como recitador, deixa en todos ns a idea de que toda a sa obra est preada de lirismo, e tamn porque algn dos seus versos traspasaron, merc msica de Suso Vaamonde ou Emilio Cao, as fronteiras do libros, como aquel como hei vivir man sen a luz ta!, que se repeta nun dos poemas de Se o noso amor e os peixes (Sar arriba andasen) de 1978. En todo caso Lorenzo insiste na idea nuclear de poeta, Bernardino nunca abandonou a poesa e deixou escrito que para el a poesa a propia vida, unha emocin, unha vibracin, a expresin dun misterio continuo, e en todo iso xoga un papel importante o amor, a paixn, un ardor de sangue que se transmuta en forza espiritual e que leva tamn angustia e desesperacin cando non correspondido. Tamn fundamental nos seus poemas a presenza do mundo que viviu nos anos da infancia, sobre todo o mar, e despois est a crtica social, que aparece de maneira repetitiva nos seus poemarios, porque lle produce arrepo a degradacin da natureza e a falta de amor. El fixo poemas de diferente factura, desde sone-

Nuncaabandonouapoesa e deixou escrito que para el a poesa a propia vida, unha emocin, unha vibracin, a expresin dun misterio continuo
[Ramn Lorenzo]

tos ao verso libre, con alternancia continua no nmero de slabas e pasando polo ritmo tradicional do romance, e considera que a poesa vai unida ao ritmo, msica e que o poema debe ter unha igualdade e desenvolver unha idea esencial sen saltar dunha a outra, ten que se ser coma un estoupido da mente e do corazn.

UN BRAIS PINTO. A coincidencia no grupo Brais Pinto de Lorenzo, Bernardino e o presidente actual da Academia, Mndez Ferrn, foi sinalada no acto de ingreso, en Brais Pinto cada un de ns tia a sa vida particular, pero estabamos moito tempo xuntos e, aln das troulas e do traballo, estaban as horas de conversa, nas que falabamos de literatura e estaba a lectura de libros, cos gustos particulares de cadaqun. Era o momento do existencialismo e Bernardino, igual ca Franco Grande, xa soubera en Santiago quen eran Kierkegaard e Schopenhauer e o seu carcter foi modulado tamn pola lectura da filosofa e o misticismo orientais: os aforismos budistas e taoistas, os contos dos sufs, os poetas orientais como Omar Khayyam e inclusive a Biblia. De a ese carcter afbel, ese mirar a vida con serenidade, positivamente, sempre respectuoso, atento ao mundo e s persoas. Despois vieron para el, coma para outros membros do grupo, autores como Sartre, Camus, Torga,

Un aspecto do auditorio de Cangas.

SONIA DAPONTE

Horacio Quiroga, Jack Kerouac, Vicente Aleixandre, Neruda, Vallejo, Borges, Faulkner, Dylan Thomas e outros moitos, e mesmo por intermedio de Reimundo Patio chegou ao coecemento dos pintores Mark Tobey e Jackson Pollock.

PATRIOTISMO E ALEGRA. O ramo

do discurso de benvida foi unha acuarela de admiracin pola

traxectoria de Bernardino, velaqu o temos, un home que nunca renegou de Galicia e do galego, que durante toda a sa vida se dedicou literatura, pero que tivo tempo para divertirse, para andar de esmorga cos compaeiros, para sentir amores e desamores, para gozar da paternidade xa entrado en anos, para soar, para ser un home-neno permanente, para ser un amigo fiel dos seus ami-

gos e para ver sempre a vida en positivo, anda que tivese que pasar por momentos de amargura, de pesimismo e depresin, dos que sempre conseguiu sar triunfante. Cincuenta e dous anos despois de coecelo seguimos sendo amigos e seguimos pensando que hai que alumear as tebras deste pas nuns momentos en que tantas forzas subversivas estn loitando contra a nosa lingua.G

CULTURA.22.

ANOSATERRA
17-23 DE XUO DE 2010

VI PREMIO DE ARTIGOS XORNALSTICOS NORMALIZADORES CONCELLO DE CARBALLO

A procura do tesouro
ARTIGO GAADOR DO VI PREMIO
Marica Campo

Por unha Galiza neofalante

ARTIGO RECOECIDO CUN ACCSIT
Marcos Abalde Covelo

ben coecido o conto aquel dun pai que, tendo uns fillos nugallns, decidiu darlles unha leccin pstuma e asegurarlles as o futuro. Anunciballes no testamento a existencia dun tesouro nas terras que herdaban. Os fillos, movidos pola ambicin, deixaron atrs a preguiza e dedicronse en corpo e alma procura do tesouro. Cavaron e cavaron at converter os terreos ermos nun verxel. Non tardaron en se decataren de que o achado era a feracidade daquelas terras. Se cadra a ns tamn nos teen falado do tesouro que a nosa lingua propia, o galego; mais non acreditamos na verdade do anuncio. Coidamos que se trata dunha cuestin puramente sentimental, afastada da razn prctica. Unha atadura ao pasado que non leva a ningures. A onde nos trouxo este pensamento doado de constatar. Os bens que pode xerar unha maior identificacin co noso estn anda sen explorar abondo. Non parece errada a idea de que coa lingua recuperariamos o orgullo de sermos ns e, co orgullo, a capacidade de pensarmos unha Galiza menos dependente, mis creativa e, daquela, mis prspera. Nesta rbita se moveu o pensamento de Pondal e, consonte ao que deixou escrito, non semella apcrifa a sa resposta pregunta de por que non prospera Galiza: Porque renunciou sa lingua. O noso eido, como o do conto, est inculto e cheo de malas herbas. Estas son os prexuzos que inzaron por toda a parte e impiden a puxanza dos gromos, que os hai. Entre as ortigas do pailanismo que nos leva a considerar superior todo o que vn de fra, pugna por se abrir paso cara luz a planta da conciencia dun pobo que ten na fala de seu o mximo expoente e o mis puxante motor. Fronte aos saramagos do autoodio, a autoestima tenta o seu camio. Mais unha especie nova vn sumarse s que afogan o seu crecemento. Chmanlle imposicin e comprana coa que se fixo do casteln outrora. A falacia do argumento evidnciase cun smil que pode parecer antigo: Non o mesmo destronar un rei lextimo que repoelo no seu trono. Certamente non leron a Paulo Freire na sa Peda-

goxa do oprimido, perfectamente aplicbel ao caso do galego. Segundo o autor brasileiro explica, mentres o opresor lle impide ao oprimido ser, o oprimido loita por este dereito. E, o que non menos importante, os opresores, a prohibir que os outros sexan, non poden sa vez ser. Daquela, ao retirarlles o poder de esmagar, resturaselles a humanidade que perderon no uso da opresin. Cmpre, xa que logo, unha revolucin ecolingstica para erradicar as malas herbas e achar o tesouro. Temos o plano ben trazado coas palabras dos que nunca esqueceron a sa situacin, Novoneyra por exemplo: Recllote da TERRA, ests mui fonda. Temos a for-

Durante o sculo XX viuse moi minguada tanto a cantidade das persoas galegofalantes (ruptura interxeracional) como a propia calidade do galego (hibridacin). Na sociedade nada natural nin espontneo. S un uso brutal da violencia simblica e fsica puido provocar semellante asimilacin lingstica. A migracin masiva s cidades acelerou este proceso que anda hoxe lextimo por unha idea forza fundamental: todo galego un mal galego. Se estndar

PACO VILABARROS

za do amor para converter a que tera que ser, en orixe, lingua materna, en lingua filial, amical, do ensino, do traballo e dos negocios. Se a cadea de transmisin quebrou na natural sucesin de elos, preciso recompoela como sexa, mesmo deixando parte a sa configuracin lineal e convertndoa en rosa dos ventos. Si, a sinalar todos os rumbos da existencia, a conxurar a paulia de sculos que nos afastou do noso ser autntico e nos desherdou. Porque sucede que, por moito que teimemos en ignoralo, as cousas do corazn e as cousas de comer estn misteriosamente unidas. Mais sucede tamn que aquelas son as primeiras no acontecer dos feitos.G

porque un galego da tele, inventado, de libro. Se dialectal porque un galego de cortello, castrapo, de pailns. Para boa parte da mocidade, a inmersin no casteln case total por causa da diglosia familiar, do ensino e dos medios de comunicacin. O noso pobo ten un trauma coa lingua, mais calquera trauma unha posibilidade de crecemento. Acabarmos co racismo lingstico ser a nica maneira de o superarmos. Neste contexto, todos e todas deberimonos considerar neofalantes e neoescribintes, independentemente da idade de (re)instalacin no galego, pois o fulcral racharmos co apartheid, acrecentarmos os usos do idioma e as restiturmos a dignidade colectiva. Para os

neofalantes que ceibarn Mtrix, deste modo dedicaba OLeo un dos textios do seu libro Hai cu. A persoa neofalante como construtora da sa propia historia lingstica, non como vtima. A persoa neofalante consciente, dignificad(or)a, que ultrapasa a diglosia. Cmpre esforzo, seguranza e estudo dun idioma de calidade non subordinado ao casteln e libre da miopa imposta polas fronteiras do Estado. Canto podemos gozar cos produtos culturais de pases galegfonos como Portugal ou Brasil! A xente nova non fala na lingua das nais; fala, canta, ri, ama na lingua das amizades. Na actualidade, non fai sentido subliar a lingua materna. Acho moito mis importante asumirmos o galego como lingua fraterna, lingua que escollemos, das irmandades, dos irmns e irms galegas. Fan falta referentes que transmitan entusiasmo e animen a dar ese paso para adiante, pois o galego co mamarmos non chega. Son moitos os preconceptos contra as persoas neofalantes e ningn contra as neohablantes de casteln. A estas ltimas, ningun as increpar polo seu mal casteln, nin por usaren un casteln pouco castizo, nin ningun lles pedir explicacins, nin lles preguntarn se pertencen a este ou aquel partido. Imaxinan que a sa lingua neutra. Hai outra xente que quere erguer un muro entre galegofalantes e pensa que a falante inicial unha falante de primeira, de pedigr e a neofalante, unha de segunda, de palleiro. Esta idea nega a propia posibilidade da aprendizaxe e alias esquece que a proxenie dos e das neofalantes xa ser falante inicial e, sen corromper ningunha esencia, dir neopalabras tan fermosas como vermello, cadeira, av, grazas ou portaluvas. Esa teima das persoas neofalantes por empregaren unha lingua plena en todas as ocasins crea unha comunidade de (neo)falantes sa volta. Elas estn a protagonizar un proceso de descolonizacin que traza o retrato dunha nova Galiza, dona de si, sen complexos, libre. O propio Castelao, que con nove anos emigrou Arxentina, volveu a Rianxo falando casteln. Ser de adulto cando tome consciencia da situacin da lingua e opte polo galego. As como se transforma a sociedade, como se deixa de obedecer e se comezan a tomar decisins, como a persoa pasa de ser un sbdito a ser un cidadn. O futuro do galego est no suburbio, no apartamento, na mocidade, nas e nos neofalantes. Como afirmaba Beln Regueira: Galiza ser neofalante ou non ser.G

17 - 23 DE XUO DE 2010

Redaccin/ilustracins: Gonzalo Vilas

ANOSATERRA
17 - 23 DE XUO DE 2010

Herbaluisa

Estalotes

habitual que moita xente pregunte. Cales son as herbas de San Xon?, como se houbese unha frmula ou receita precisa para facer esa pseudomxica auga coa que nos debemos lavar, segn a costume, na maancia da noite de San Xon. Mais non hai tal lista oficial de herbas, senn que en cada zona se usan aquelas mis olorosas e que estn en floracin nestas datas de xuo. Aqu vos vai a suxerencia dalgunhas das mis usadas e das mis abondosas na nosa contorna. mis divertido e mesmo mis barato ir buscalas a calquera campo que mercar o ramo xa elaborado no mercado. Pero tamn podedes botar no recipiente moitas mis herbas e flores de bo cheiro que atopedes na vosa excursin!

Loureiro

Trebo

Fiuncho

Menta Rosa Herba de San Xoan

ANOSATERRA
17 - 23 DE XUO DE 2010

ANOSATERRA
17 - 23 DE XUO DE 2010

DE VERDADE
Antonio Garca Teixeiro

e que a LIX unha literatura invisible non existen dbidas. Un bo nmero de amantes da palabra escrita levamos anos e anos predicando (como din os meus queridos Xabier, Paco ou David) para que a lectura sexa considerada como algo esencial na formacin dos cativos. Bibliotecas, Casas de Cultura, colexios pblicos e privados saben desas palabras sementadas con ilusin. Os medios de comunicacin acostuman a dar as costas literatura para os pequechos. Non a valoran. E velaqu que, hai uns meses, El Pas dedica das pxinas! a falar de libros para nenos.A razn? Que dous escritores de verdade escribiron senllos contos para rapaces.Aleluia! E na conversa entre os dous autores atopamos opinins coma estas: Existe un tipo de literatura infantil que fala aos nenos coma se fosen torpes ou parvos. E os nenos teen unha lucidez e unha lxica que xa quixsemos os maiores. Ou o importante que a LIX axude a salvar a lectura para que non desapareza. Esa unha posibilidade que non hai que descartar. Hai unha literatura utilitaria, para formarse, que non vai desaparecer, pero literatura podera pasarlle. E falan e falan. Vanme permitir que dubide de que a eles lles importe moito a LIX. Venme cabeza, en Galicia, moitos profesionais do ensino,das libraras e das bibliotecas, annimos pero implicados, especialistas e escritores que levan anos dicindo estas cousas e mis tan evidentes en circunstancias difciles sen atoparen o eco preciso nos medios. Persoas que traballan acoto cos pequechos porque cren niso. Non se chaman, dende logo, Mario nin Arturo, pero apostan de verdade pola dignidade dunha literatura absolutamente imprescindible.G

Atopa neste barullo de letras os nomes de nove famosos desertos do mundo.

Axuda ao caracol a chegar sa comida...

Conto e maxia
Chrystyan Magic. Atrapado na torre.
Autor: Xon Babarro e Ana M Fernndez Editorial: Everest Galicia. Col. Ler vivir

De que a LIX

unha literatura invisbel non hai dbida

Everest Galicia da man de dous dos escritores referentes dentro da literatura infantil e xuvenil das nosas letras, proponlles aos lectores a partir de dez anos, esta ilusionante viaxe a travs do abraiante, vez que misterioso, mundo da maxia. Xon Babarro xunto a Ana Mara Fernndez son os encargados de novelar a historia dun rapaz cuxo maior desexo na vida a de ser mago. Para lo-

grar o seu obxectivo, ademais de esforzarse, ter que pr en prctica todos os seus coecementos, que grazas tanto sa avoa, na transmisin de contos tradicionais, coma sabedora do ancin meigo Bosco, foi acumulando ao longo dos seus poucos anos de existencia. Nos once captulos que conforman este libro, o lector poder descubrir, dun xeito ldico, os inicios da andaina profesional do mago Chrystyan Magic, co que, sen ningunha dbida, moitos deles tern gozado en familia co seu espectculo cheo de fantasa. Co emprego de ricos dilogos, salferidos dun sutil humor e al-

ternando coa narracin en terceira persoa, crase un mundo paralelo ao real onde todo pode suceder, xa que a imaxinacin se converte no fo condutor desta historia de superacin persoal. As ilustracins de Marta Rivera Ferner dotan de vida os personaxes, reais ou non, deste universo dos soos.G
Alba Pieiro

ANOSATERRA
17-23 DE XUO DE 2010

CULTURA.27.

Iolanda Ziga gaa un Xerais con recendo brasileiro

O Premio Merln foi para Teresa Gonzlez Costa coa historia dunha bicicleta
Csar Lorenzo Gil

CELERFERA. O Premio Merln de

literatura infantil e xuvenil recobrou maior protagonismo xa que este ano non se fallou o Premio Fundacin Caixa Galicia de Literatura Xuvenil. A gaadora foi Teresa Gonzlez Costa (O Grove, 1975) co libro A filla do ladrn de bicicletas. O portavoz do xurado, Antonio Garca Teixeiro, gabou o ritmo case teatral do libro e a frescura dos personaxes. A modo de resumo da historia, Teixeiro explicou que a protagonista, Serafina, filla dun ladrn de bicicletas e vive baixo a estrita ollada da ta dona Perfecta. A salvacin para a cativa Celerfera, a sa bicicleta e cmplice de todas as aventuras. O xurado este ano, por se celebrar o 25 aniversario do premio, estivo composto por gaadores do certame. Ademais de Teixeiro estaban Mar Guerra, Xacobe Fernndez Serrano, Gloria Snchez e An Alfaya. Noutros anos, sempre estiveron no xurado lectores menores de idade. Ademais de premiar a Costa, recomendou que se publicase a finalista que levou o lema Canis Lupus. Gonzlez Costa agradeceu o premio recordando a sa infancia. A mia grande ilusin era ter a bicicleta verde de meu irmn. Lembro unha excursin a Santiago e o enorme golpe que lle dei ao Santo dos Croques s co fin de que aquela bici fose mia.G

A escritora Iolanda Ziga (Vigo, 1975) conseguiu o Premio Xerais no seu deb como novelista, logo de publicar un s libro de relatos, Vidas post it. A portavoz do xurado, Comba Campoy, destacou da novela a sa potencia narrativa, a capacidade para xogar e incluso derrubar os lmites tradicionais do xnero novelesco, o reto para o lector en cada pxina e a comun entre diferentes rexistros e distintas referencias cultura popular. A novela, que levar o ttulo de Periferia, entusiasmou o xurado, que a premiou por unanimidade, algo raro na historia dos Xerais. Campoy chegou a dicir que espera que a editorial a converta pronto nun libro electrnico para poder as acompaar a lectura coa ampla banda sonora da obra. O xurado, do que tamn foron membros Beln Regueira, Manuel Anxo Candelas, Roberto Prez e Antn Sobral, subliou a modernidade da obra. unha obra do sculo XXI, do 2010. Un relato compacto, tamn mesto, extenso e verdadeiramente fascinante, cun enorme poder de seducin.

DISCURSO EN FORMA DE RAP. Iolanda Ziga aproveitou a

hora dos agradecementos logo de recoller o premio para ler un discurso moi literario no que sobardou as propias referencias sa novela para mostrarnos, quizabes, un retrinco do modo de narrar que empregou na obra. A escritora describiu o seu libro como un relato negro, africano, a ritmo de rap, escrito nas lindas, na periferia da literatura e da existencia. Relembrou Ziga a orixe do libro. No 1996, a escritora coece a msica da cantante brasileira Marisa Monte e fica apaixonada. Desde aquela pescuda nas referencias culturais brasileiras, aumentando a fascinacin polo pas sudamericano. Tras unha feliz coincidencia nunha pxina de parola na internet coece unha vecia de So Paulo e acaba visitando a cidade no 2007. Luciana salvoume cando estaba perdida. nesa viaxe na que nace Periferia. O libro foi concibido coma un texto contra a soberbia, contra a estupidez, contra a ignorancia. Contra a ridiculez do ser humano, que ten a certeza de sentirse o centro do universo. un texto a favor da tolerancia, aberto ao dilogo, sen fronteiras

Iolanda Ziga.

MANUEL G. VICENTE

Teresa Gonzlez Costa premio Merln.

MANUEL G. VICENTE

Celebrando os 25 anos do Merln

Nunha cerimonia na que a pantasma da crise pairou sen amosarse e onde houbo menos reivindicacin ca o ano anterior, o miolo dos discursos da mantedora literaria, Fina Casalderrei, e do director xeral da editorial, Manuel Bragado, discorreron ao redor do 25 aniversario do Premio Merln. Casalderrey leu o discurso Chove prata en San Simn, no que quixo dignificar a literatura pensada para os novos, moitas veces marxinada e incluso non considerada literatura. Canto mis medramos, mis nos contradicimos. Por unha banda aseguramos at a sacidade que a infancia a nosa patria. Recorremos infancia cando nos queremos poer trascendentes e logo, temos por pueril o que ten relacin directa con ela. Bragado tamn quixo lembrar os 25 anos do premio, a aposta que supuxo naquel primeiro ano (1985) fomentar a literatura infantil e favorecer a evolucin dunhas letras que non deixaron de medrar no tecido editorial galego. Como valoracin final dos premios, o director de Xerais subliou o bo momento das narradoras en Galiza e lembrou que esta a dcada da voz feminina no premio. Nos primeiros 17 anos de galardn s unha vez gaou unha muller. As demais fixrono nestes ltimos tempos. Bragado tamn pediu xustiza e respecto para a xeracin dos nacidos a finais da dcada do 1970 (como as autoras e das das compoentes do xurado). , sen dbida, a xeracin mis preparada da historia e en troques a sociedade en xeral ben a ignora ben a instalou na precariedade.G

A cidade sen lindes

Cando un chega a So Paulo por primeira vez como adentrarse nun caudaloso ro. As correntes de coches, camins e motos van atravesando as avenidas, tinxindo de cinza os coqueiros e as bananeiras, enchendo as nefras de cheiro a gasoil e alcol nunha paisaxe na que custa atopar os lmites. Sobre esa cidade, que ten mis de 20 millns de habitantes na sa xigantesca rea metropolitana, escribiu Iolanda Ziga en Periferia. Sobre os barrios de favelas que se estenden desde hai dcadas en perpetuo crecemento cara ao interior, convertendo a terra vermella en acampamento de supervivencia de miles de inmigrantes nordestinos desposudos que xogan, cada da, a vida na ruleta. Sobre a negritude nunha cidade que presume de ser construda por emigrantes europeos e onde o racismo un veo por veces disimulado que proe en forma do rap de Racionais MCs e outros grupos de hip-hop e funk que aboian amplificadores de son cada fin de semana. Nese universo contraditorio e esperanzador a literatura galega pousa os ollos. Haber edicin brasileira da novela gaadora do Xerais 2010?G

CULTURA.28.

ANOSATERRA
17-23 DE XUO DE 2010

DINOSAUROS
Rexina Vega

Tabela das letras. FICCIN Bilbao-New York-Bilbao. Kirmen Uribe. Xerais. Settecento. Marcos Calveiro. Xerais. Unha historia que non vou ... Cid Cabido. Xerais. Invisible. Paul Auster. Galaxia. Nocturnos. Kazuo Ishiguro. Galaxia.

NON FICCIN 55 mentiras sobre a lingua... X. H. Costas. Laiovento Instrumentos tradicionais ... S. Carpintero. Difusora. As fan os bailadores... VV AA. Dos Acordes. En castellano no hay problema. C. Calln. Xerais. A cocia de Larpeiros. Benigno Campos. Galaxia.

n da espertaremos e Galicia non estar... Este microrrelato, pendurado hai das por Camilo Franco no seu muro do Facebook condensa a impresin de abraio, o fro que, paseniamente, todos imos sentindo nos sos. Porque a estas alturas a sensacin que moitos temos a de berrar sen voz, a de dar interminables pasos sen ps por un longo corredor que non damos percorrido. Todo se desmonta, todo cae ou se derruba, o valor, o discurso e os smbolos... Pouco e pouco monos vendo ns mesmos como ELES queren que nos vexamos: unha minora marxinal, unha minora avellentada reunida en concilibulos. Alleos rabia, ao alporizamento, os nosos representantes institucionais habitan unha dimensin paralela na que, simplemente, nos negan. Non hai xa nada que dicir. Non hai dilogo. A mesma resistencia non existe, posto que nada diso sae logo na crnica dos medios de comunicacin, ferreamente controlados. Vistas as cousas podemos seguir falando cada vez mis cheos de amargura ou aplicar, ferozmente, o optimismo da vontade. E entre os fos nos que enraizar esa esperanza est a mocidade, esa mocidade que ao incorporarse ao mundo laboral ou ao entrar no mundo universitario percibe cada vez mis a nosa identidade, a nosa diferenza resistente como un valor polo que apostar. Para esconxurar o pesadelo bo tamn acreditar no reforzo positivo, na accin de ra. E encher, como quere Galego Lab, a rede de crowdsourcing, as sesins de fitness de msica en galego, e facer, como fai Leo Arremecaghona que nos coches de todos os pais de todos os alumnos que pasan polas nosas aulas se escoiten os ceds cos que os agasallamos. Inoculacin. Virase. Todo para evitar vrmonos convertidos en dinosauros!G

crtica
NARRATIVA.

LIBRARAS CONSULTADAS:Cartabn (Vigo); Couceiro (A Corua); Michelena (Pontevedra); Pedreira (Santiago); Torga (Ourense); Central Libreira (Ferrol); Andel (Vigo); Escolma (O Carballio); Sisargas (A Corua).

A vida e a beleza da arte

Settecento
Autora: Marcos Calveiro. Edita: Xerais (185 pp.).

Para esconxurar o pesadelo bo tamn acreditar na accin de ra

Venecia, unha das cidades que se prestan especialmente para a novela histrica. Esa monumentalidade, a actividade febril, o non menos febril mundo da arte, trasfego econmico, progreso, a vida xurdindo da auga, a vida aproveitada at a derradeira pinga. E ese delicioso engadido que conleva grandeza e decadentismo no mesmo chiscar de ollo. Venecia todo iso e unha longa e rica historia na cal a procura de beleza ocupa un destacadsimo lugar. E se por riba de todo iso superpoemos o sculo XVIII parece que s poerse a escribir e a vida xurdir, a beleza agromar entre as palabras como un ro. Mais, a novela histrica o xnero narrativo mis esixente por algo, abonda con que aqu ou al o lector perciba desaxuste coa Historia real e, anda sen esquecer que a novela histrica non ensaio histrico, o desengano adnase do lector. Nesa Venecia sita Marcos Calveiro o inicio da sa novela Settecento, que despois de deslocar a Santiago de Compostela para morrer, con Vivaldi, en Viena. Nesa Venecia da stima centuria do segundo milenio, tocaranse as vidas dunha serie de personaxes que habitan a Serensima. Giacometto Casanova, que anda novo e seminarista mais non deixa de ser Casanova. CarloTorttoni (homenaxe a Carlo Goldoni), avogado que escribe libretos para Vivaldi e est namorado de Anna Gir,

Marcos S. Calveiro.

A.N.T

prima donna que comparte con titudo por outros equivalentes Vivaldi, cama, vida xitos e fra- deixar un furado na memoria casos. Caterina, alumna de Vi- lectora. valdi no Hospicio da Piedade, Esta novela, igual que Festionde se educan orfos, fillos bra- na Lente, est moi atenta a revos e tamn burgueses que non flectir a dupla moral coexistendesaproveitan a oportunidade; te, a mis apegada deizante Gir ten ciumes dela e Aldo e cosmovisin medieval e outra Giacometto sern rivais por ela. mis moderna e liberada que Leo, len alado do Pazo Du- cre nas potencias do ser humacal, todo o ve; personaxe moi no. Introduce personaxes hisinteresante desde o punto de tricas secundarias que pespuntan o percorrido vista de tcnica narrahistrico, completiva. unha personaxe mentos ou ncoras remediadora, que vez Olector forzando a historicidadistancia o narrado ten tempo de e decorando o am(mtese no medio, interfire entre o narra- de namorarse biente cun plus de verosimilitude. dor e o lector) e tamn de Venecia un proceder moi de o achega, achgao e do seu Marcos Calveiro, xa tanto que nolo trans- esplendor desde Rinocerontes e mite interiorizado decadente quimeras, crear, xun(pois toma postura so- e cultural tar personaxes e poebre o narrado). los a interacturar entre A aliaxe entre as si, neste caso a partir personaxes e Venecia resulta asombrosa, explicn- dos diferentes tringulos, de dose e ilustrndose ambos mu- lados compartidos, algo as cotuamente, a apropiada nun mo un proceso de simplificaescritor que se aproxima ex- cin daquel tan aberto camio celencia narrativa. Hai que en- narrativo inicial. Proceso que gadir, porn, que s estamos a opera marabilla da maxia lifalar da proposta narrativa. teraria desde a complicacin Leo, por exemplo, segundo que fai derivar a trama. Unha avance trama vai desaparecer deriva incontrolbel na cal a por completo; non sendo subs- procura da beleza, da excelen-

cia que fai irrepetbel a vida humana, resulta o verdadeiro fo condutor ao que xuntaremos a febleza propia dos humanos, esa cegueira hora de vivir. A novela remata cando a propia limitacin do creador ve confirmada a imposibilidade de resolucin de algo que non est nas sas mans e que non outra cousa que a vida. No transcurso da lectura, o lector ten tempo de namorarse de Venecia e do seu esplendor decadente e cultural, de Santiago de Compostela e o seu mollado ambiente rancio, e inclusive do recn nado caf viens, ademais, por suposto, dos fracasos e esperanzas das personaxes, sempre e cando puidera sobrelevar uns dilogos que por veces semellan mis do sculo XX ou XXI que do XVIII. Non acontece demasiadas veces, mais si as suficientes para esfarelar a delicada nfora da novela histrica.G
X.M. Eyr

LIBROSDEFONDO.

Xabier Cordal ou os lmites da palabra

Afsia
Autora: Xabier Cordal. Edita: Bahia. 1997 (119 pp.).

Hai libros que aparecen entre ns como detonacins xordas. Son textos que eclosionan tal estrelas afastadas a moitos anos luz, dos que semella non saberse ata moito despois. E un da han de ser visibles, teen de ser visibles. E entn haber que renderse evidencia da sa luz reveladora e aos que nos presta esculcar firmamentos literarios viranos memoria o recordo daquel destello detectado >>> moito tempo atrs.

Manuel Gallego Jorreto, premio Celanova Casa dos Poetas. O arquitecto Manuel Gallego Jorreto, cofundador do Colexio Oficial de Arquitectos de Galicia e impulsor do Museo do Pobo Galego, vn de ser recoecido co galardn que concede a Fundacin Curros Enrquez. O xurado valorou a sa achega dignificacin da cultura galega dende o mbito da arquitectura, e o seu firme compromiso a prol da afirmacin da personalidade de Galiza como pobo.G

ANOSATERRA
17-23 DE XUO DE 2010

CULTURA.29.

Xabier Cordal.

>>> Afsia, de Xabier Cordal Fustes, unha desas supernovas poticas. Editado por Bahia a finais de 1997, foi para

o escritor corus o seu terceiro libro en solitario tras Arianrod (1993) e Fruto do teixo (1994).

Redactado durante a sa facta de textos anteriores, as estancia en terras mindonien- que as visins dos locus amoeses como docente, este poe- nus, os cisnes ou Ero de Armario subversivo e rupturista menteira teen neste libro un mstrase tecido cunha lingua- resaibo descrido e pardico xe fortemente crptiben perceptible. ca, de carga moitas veOs poemas de Afsia ces irracional e este aparecen inzados de (para)surrealista onde un poemario alusins e referencias a escrita automtica e a enclaves literarios de sincrtico, o onirismo abocadan forte significacin simincmodo, aqu e acol. blica cos que tecen O grande tema de especular e un dilogo intertextual Afsia non outro que carnavalesco fondamente produtio da reflexin sobre a vo. Deste xeito, desfi(im)posibilidade colan polas sas planas o municativa, os lmites mago de Oz, Rimbaud, do dicible, do transXenevra, o traxe novo misible, do interpretable. Toda do emperador, a secret rose, o a obra cfrase ao redor do aco- guardador de rebanhos, o tesro que produce a perda da lin- tamento de Gwenhwyfar, a roguaxe e a orixe, das interferen- sa submarina de Trasalba ou o cias que eivan a comunicacin peite dourado das mouras, ene que caotizan a expresin nun tre moitas outras citas. coctelizado de vertixes sintcEsteado en xogos constanticas e lxico-semnticas. tes de frmulas construtivas e A de Cordal aqu unha es- arquitecturais do poema, polo crita redecodificadora de luga- libro navegan comunicacins res comns literarios, mesmo en walkie-talkie, dilogos de por veces resulta unha contra- concurso televisivo, en- >>>

CONTADELIBROS.
Compaeiros de Hamlet
O hspede escandinavo, de Manuel Lourenzo, unha novela curta que revisita o mito shakesperiano de Hamlet. Proxa xil, chea de referencias e cun sentido lrico que por veces se converte en prosa potica. O dramaturgo non esquece as sas arelas teatrais nesta nova viaxe a Elsinor. Edita Espiral Maior.

Wilson Valderrama
Galaxia publica a nova novela de Miguel Surez Abel, que volta narrativa tras varios anos de silencio. Nunca te vin chorar unha obra que ten como escenarios Colombia e Alemaa e como protagonista por momentos ausente a Wilson Valderrama, un filntropo evocado por quen o amou. Prosa intimista enfiada no nobelo da memoria.

Tempo de falcns
Lus Manuel Garca Ma publica a terceira novela da serie protagonizada por Nemesio Castro. O grito do Ipiranga lvanos ao Brasil, a Malta, a Portugal, ao norte de frica. Discorre a parte central do sculo XIX e a sociedade mdase cara modernidade deixando consecuencias. Novela de aventuras e de personaxes coa explotacin do home polo home de fondo. Edita Xerais.G

CULTURA.30.

ANOSATERRA
17-23 DE XUO DE 2010

crtica
O CORDEL.
Colquio Letras
N 174. Maio-agosto do 2010. Dirixe: Nuno Jdice. Edita: Fundao Calouste Gulbenkian. Prezo: 13 euros

Ritmos galegos e universais no Festigal. Vn de darse a coecer o cartel do festival que poen en marcha a Fundacin Galiza Sempre e Galiza Nova para festexar o Da da Patria. Entre os grupos que se podern escoitar no Campus Sur de Compostela estarn Susana Seivane, Galegoz, Os Cuchufellos, Santa Macairo Orkestar, Banda Potemkin, Belln Maceiras Quinteto e a banda portuguesa O' Questrada.G

A figura de Almeida Garrett estdase desde diferentes puntos de vista en artigos de Maria de Lourdes Lima dos Santos, Srgio Nazar David e Ana Marques Gasto. Tamn destacan os traballos de Felipe Cammaert sobre Lobo Antunes e de Maria Manuel Lisboa sobre O Conquistador, de . Almeida Faria.

Msica ao vivo
N 6. Maio do 2010. Coordinan: Ana Miragaia e Ana Rosales. Edita: AGADIC.

Neste nmero dse conta das principais citas festivaleiras do vern. A portada para o grupo Tringulo de amor bizarro. Tamn se repara nas novidades discogrficas dos vindeiros meses.

Cerna
N 61. Primavera do 2010. Dirixe: Manuel Soto. Edita: ADEGA. Prezo: 3 euros

Beln Rodrguez entrevista a Joaqun Arajo, divulgador do ecoloxismo de gran sona. Tamn se informa do III Encontro sobre o Lobo Galego. Ramn Varela rexistra as empresas mis contaminantes de Galiza. Froiln Palln visita Barreiros, exemplo de mala xestin urbanstica. Daniel Lpez Vispo reflexiona sobre a nova Lei do Solo. G

>>> crucillados, comunicados oficiais e mesmo de comentarios de texto, o que d boa conta da variabilidade codificadora de linguaxes especficas e de repregamentos discursivos ensaiados. A subversin dos mitos, a irona e o humor sardnico levan a voz potica a cuestionalo todo (Mia seor de Brabante:/ e se a natureza/ unha prtese de silicona?), dbida retranqueira (no enigma/ difcil saber se fala a Musa/ ou o seu parlamento autnomo). Mais non hai hesitar ningn ante a vontade que anima o labor do poeta: leccin moral:/ cmpre chantar estadullos no corazn da linguaxe. Esta desancoraxe da linguaxe vese moitas veces complementada por unha outra perda de raiceiras, unha outra ausencia orixinal no sentido de fundacional: a dunha infancia que esvae e da que apenas se van ficando luzadas de lembranza telegrfica, esas que aboian nufragas en seccins como Verbo dos arxinas ou Prlogo). Na estela da polifona pessoana, mais, sobre todo, da complexa escrita de Paul Celan, Afsia explora os lmites da palabra ata onde o seu propio ttulo anuncia: a deterioracin dunha linguaxe que se resiste a resignarse imposibilidade de tender pontes polas que deixar transitar o mundo do comunicable. E nisto, nese afn por indagar nos lindeiros do que somos capaces de verter verbalmente, de proxector idiomaticamente nos outros, Cordal camia da man de compaeiros de viaxe que lle son ben queridos, como Manuel Outerio ou Chus Pato. Sincrtico, incmodo, especular, carnavalesco e resistente a calquera intento de doada tipoloxizacin, o Xabier Cordal de Afsia amosa nestas pxinas algns dos mis innovadores xrmolos dunha potica que o consagra como unha das voces mis verstiles e transgresoras da nosa modernidade.G
Armando Requeixo

POESA.

Linguaxe zarrapicada
Pan prs crocodilos
Autora: Calros Solla. Edita: Barbantesa, 2010 (93 pp.).

Vai al unha dcada desde a publicacin de Xbregho (1999), o primeiro poemario de Calros Solla aparecido na coleccin O Roibn. O libro achegaba unha orixinal proposta potica que tia continuidade en Mel de araas (2002) e Terras raras (2001). A construcin dun imaxinario singular a partir da realidade paisaxstica e do patrimonio inmaterial, a vontade de experimentacin no plano lingstico, e a elaboracin dun idiolecto particular concedan a Carlos Solla un lugar de seu na poesa que naquela altura se saudaba como do novo milenio. Malia a sa solidez, a obra do escritor non acadou no entanto, ao meu entender, a relevancia merecida. No afastamento de crculos literarios e nas escollas editoriais (a mencionada coleccin O Roibn e Cardeoso) resulta doado atopar algunhas razns para o seu esquecemento. Mis prxima ao activismo do autor prol de diversas causas entre elas, a defensa da paisaxe de Cerdedo atpase outra das sas vertentes poticas. Trtase daquela que elabora mensaxes crticas a partir de iconas, xogos grficos e reescrituras irnicas, nunha lia prxima ao traballo da Corporacin Semitica Galega, que adoita ser igualmente esquecida nas cartografas da poesa contempornea. Ttulos como Cerdedo in the Vogager I (2004) ou reGaliza e outras chuches (2008) resultan

Calros Solla.

abondo ilustrativos. con algunhas voces contempoEn Pan prs crocodilos, Solla rneas, entre as que figuran as aprtase en boa medida dos ca- de Ronseltz, Manuel Outeirio mios anteriormente transita- ou O Leo. Vela Safo (de safar), dos. O seu ltimo libro, de ca- FE-NOSA, Longa noite de Pedre rcter miscelneo, renuncia, ou asemade in Galiza. O idioleccon algunha excepcin, poe- to de Solla incorpora nesta obra sa visual. Os textos afstanse os dgrafos lh e nh a outros traademais da condicin alegrica zos xa coecidos, como a repree da experimentacin caracte- sentacin da gheada ou as escorsticas das primeiras llas lxicas. obras e procuran un O ideal de claridade discurso mis transpa- Haiaqu expositiva confire a alrente, acorde cunha prosasmo gns dos poemas de Pan prs crocodilos poesa de circunstanremarcado un prosasmo remarcias como a que domicado en ocasins por na o volume. Estamos en ocasins unha linguaxe que polo tanto diante dun por unha non evita voces coloverso de denuncia, de linguaxe intervencin en dife- que non evita quiais ou malsoantes. O discurso chan, que rentes conflitos a to- voces das as minhas pantas- coloquiais ou algunha vez sucumbe mas, lemos na dedica- malsoantes aos perigos da simplicidade e a reiteracin, toria e de defensa de vese outras avivado diversas causas, como por esa chispa que late a ecoloxa, a loita contra a violencia de xnero, a memo- na obra creativa de Calros Solla ria histrica, o laicismo ou a lin- e que incendia o texto con imagua... O mundo rural, o universo xes, asociacins inusitadas e de Cerdedo e a sa riqueza et- enxeosas sentenzas capaces nogrfica e toponmica, que nu- de sortear a boutade e de actitren unha boa parte da obra do var a nosa atencin lectora. escritor, teen tamn a sa pre- Pan prs crocodilos fai adesenza nestas pxinas, onde son mais explcita toda unha declaabordados desde un punto de racin de intencins no mavista mordaz: Cerdedo unha nifesto potico do chafariz: vaca morta. / eu teimo en esco- eu digo o que me sae do picho rrentar os corvos, / mais os cor- / porque, entre outras cousas, vos volven. A deconstrucin e non tenho cano; non as penso, a reescritura pardica introdu- vaia; para min dicir zurrichar cen unha perspectiva humors- e zarrapicar.G Mara Xess Nogueira tica xa coecida e compartida

Antonio Durn Morris novo presidente dos actores. A Asociacin de Actores e Actrices conta con nova directiva. Antonio Durn Morris [na foto] substituir a Vicente Montoto, segundo se acordou na Asemblea Xeral celebrada o pasado domingo. O actor contar durante o seu mandato con Xos Lus Lpez Sacha como secretario e con Casilda Alfaro, Mnica Garca, Xos Leis, Vicente de Souza, Josi Laxe, Estbaliz Veiga, Csar Cambeiro, Rubn Prieto e Fernando Morn como vogais.G

ANOSATERRA
17-23 DE XUO DE 2010

CULTURA.31.

FTBOL
Xabier Lpez Lpez

TEATRO.

Sete homes sen piedade

Glengarry Glen Ross

Autor: David Mamet. Direccin: Daniel Veronese. Elenco: Carlos Hiplito, Gins Garca Milln, Alberto Jimnez, Andrs Herrera, Gonzalo de Castro, Jorge Bosch, Alberto Iglesias.

Un estupendo programa para unha reforma laboral: ao mellor vendedor reglaselle un cadillac; ao segundo, un xogo de coitelos; e o que menos venda, queda despedido. Desculpen por dar ideas, pero ese o macabro xeito de procurar o estmulo para a competitividade que se lle ocorre ao director da axencia inmobiliaria na obra de David Mamet que mis recorda a Arthur Miller. Abonda con botarlle unha ollada de esguello prensa de calquera destes das para constatar a actualidade dese desapiadado diagnstico do capitalismo que Glengarry Glen Ross, malia datar do ano 1984. Promover a insolidariedade, o individualismo, a degradacin moral e a crueldade non un invento novidoso, mais segue sendo tan prctico para a consecucin de certos fins coma o da en que os poderosos descubriron a sa efectividade. O texto de Mamet presenta o conflito nunha sucesin de tres escenas a do que son tres autnticos cara a cara nos que os actores deben amosarnos a pel dos personaxes. Como o elenco magnfico, hai pouco que obxectarlles a ningn deles. Non obstante, a direccin de Veronese non atopa aqu onde agarrarse para servirnos o seu habitual fervedoiro de tensins e desasose-

Glengarry Glen Ross.

gos: os caracteres estn mar- baixeza podemos chegar cancados polo texto e non pola do as relacins laborais se enforza vital desatada que o di- velenan a travs da competitirector mis de moda esta a vidade extrema e o materialiscuarta montaxe que lle puide- mo sen escrpulos. A luciferina amoralidade mos ver en Galiza nesta temporada lles imprime s obras de Roma (Gonzalo de Castro), a alporizada clera de Moss que dirixe. (Alberto Jimnez), a Iso aparece no sepusilanimidade de gundo acto, cando o Aaronow (Andrs Herestaurante chins no Aomellor rrera) e, sobre todo, a que tiveron lugar as vendedor duplicidade pattica tres escenas iniciais se reglaselle un de Levene (Carlos Hitransforman na oficiplito) exprsanse na inmobiliaria es- cadillac; ao plendidamente resol- segundo, un daquela mediante elipses e sobreententa a escenografa de xogo de didos: un discurso Andrea DOdorico e coitelos; e o afbel e cordial agoa obra devn un n- que menos mero coral sen acou- venda, queda cha a ferocidade e a violencia con que atago. Aqu si que o di- despedido carn aos seus comrector marca as sas paeiros para evitar o pautas e os personadespido e, a poder xes cobran unha vida inusitada nunha partitura ser, gaar o autombil. Transperfectamente medida pero lcense as a crtica ao poder catica, rebordante de alento corruptor do capital, a reproe dinamismo. No vertixinoso bacin da podremia que nos intercambio de rplicas, ace- alaga cando seguimos o xogo, nos e movementos vai tecen- o retrato do rancor sen lmites do Veronese o fo dramtico que imos acumulando a traque amosa at que punto de vs dun longo camio de hu-

millacins. Un infernal crculo de culpabilidades e vitimarios do que difcil sar indemne. A forza da obra asegura que a historia se conte por si mesma e ntase en exceso que Veronese e o elenco se esforzan por achegarlle algn tipo de compaixn a un problema impvido ante o sentimento. Bscase o xesto e o latexo de humanidade queda oculto ante esa mscara. A seguridade con que a trama camia cara traxedia procede da frialdade ao que se rebaixan as relacins humanas e, talvez por ese motivo, Glengarry Glen Ross non acada as cotas emotivas doutras montaxes do director arxentino. Pero anda as contina sendo unha funcin tensa, desacougante e, sobre todo, necesaria. O pblico pxose de parte dos actores e aplaudiu con entusiasmo. Algns con cara de descubrir, quizais, que esas cousas non s pasan en Amrica.G
Manuel Xestoso

mia primeira e ltima participacin nas cousas do ftbol (o baloncesto outra historia) vn daqueles tempos nos que a mis modesta facultade universitaria cobizaba contar cunha equipa que levase o nome da carreira polos campos da cidade e as sas Bancadas baleiras, campos de herba artificial, bares e negocios sufragando as camisolas... As lembranzas son tan agridoces como a evidencia de que aos nosos compaeiros de Dereito lles traa absolutamente sen coidado o que fixesen ou deixasen de facer os seus rapaces. Quitando algunha moza morta de fro e de noxo, a ningun se lle ocorra perder unha ma connosco. Ben, estabamos en segunda (unha maneira como calquera outra de referirse derradeira categora do invento) e hai que recoecer que o espectculo que brindabamos distaba bastante do que ofrecan, poamos por caso, os consumados atletas do INEF. S algn compaeiro con ganas de troula aproveitaba a nosa aparicin polas aulas duchados, mancados e taciturnos para preguntar o resultado e botarse xa logo a rir. E non era para menos. Quitando un empate, o resto da temporada contouse por derrotas (e con cifras de dous dxitos no marcador rival). Ben, non tal. Seica ao final gaamos dous partidos (un por incomparecencia do contrario e outro, nos despachos, por aliacin indebida). Non sei o que mis me marcou daquela experiencia futbolstica: se a constancia do moito dano que fai unha pelota mollada na cara interna das coxas ou a constatacin de que, anda que sexas o autntico pechacancelas, anda que non teas opcin a nada, sempre hai ocasin de acabar a hostias no vestiario. Que foi o que fixemos, por suposto.G

Quitando un empate, o resto da temporada contouse por derrotas

CULTURA.32.

ANOSATERRA
17-23 DE XUO DE 2010

Imaxina Sons, jazz sen elitismos

O pianista alxeriano Martial Solal abre a programacin da sexta edicin do festival de jazz vigus, na que se consolida como escaparate do jazz europeo de vangarda
M.B.
ANDR MARTNS

Natalia Jorge Pereira

Alonso Ros smboliza a conciencia agrarista de Tomio

M.B.

Natalia Jorge Pereira achgase no libro Tomio na historia (Edicins A Nosa Terra) ao devir histrico deste concello fronteirizo, no que d resposta aos procesos mis destacados da localidade e luz sobre as sas figuras mis relevantes. A historia local ten dificultades de fontes escritas pero, sucede o mesmo coas orais? As fontes orais son valiosas. A memoria colectiva garda moita informacin que cmpre saber explotar. Influu en Tomio o carcter fronteirizo? O contacto directo con Portugal, especialmente nas parroquias do ro, desembocou nunha fusin entre ambas culturas que se fixo mis perceptbel dende a construcin da ponte. Neste sentido, tivo tamn importancia o estraperlo, un acto masivo e asumido pola colectividade do que se senten orgullosos. Que papel tivo a emigracin? O Tomio actual non se entendera sen ela. Foi fundamental a da dcada de 1960 a Alemaa e Holanda; de mediados do sculo pasado a Lisboa pero, sobre todo, a de Amrica. Os emigrantes crearon sociedades de instrucin, ergueron centros de ensino, pagaron libros. Houbo seis escolas indianas, unha sufragada integramente polo filntropo Abdn Alonso. E non s influu na educacin senn tamn no agrarismo, no que Tomio estivo cabeza. Toda as parroquias contaron con sindicato, que acabaron derivando en cuestins polticas. No concello haba toda unha mobilizacin importante da que Alonso Ros foi a culminacin. El o smbolo de que Tomio tivo unha conciencia realmente agrarista.G

Un dos preceptos cos que botou a andar, hai seis anos, o Festival de Jazz de Vigo Imaxina Sons persegua abolir o concepto de msica para especialistas e achegar o mis destacado do jazz europeo ao pblico xeral. Avalada pola boa acollida social da pasada edicin, Imaxina Sons reafirma a intencin cunha programacin que combina ruadas, concertos en diferentes espazos da cidade, mesas de debate e clases maxistrais a cargo dos artistas convidados, do 23 de xuo ao 4 de xullo. O msico alxeriano Martial Solal, lenda do piano e referencia do jazz europeo do que se alimenta o Imaxina Sons, abrir o festival acompaado da Newdecaband o 23 de xuo no Teatro Sala de Concertos do Centro Cultural Caixanova. Detrs dos seus 83 anos agchase unha traxectoria na que compartiu escenario con Django Reinhardt. A pesar de contar co premio que concede a Academia Francesa de Jazz en 1956, Solal fxose coecido en Europa e nos EE UU a partir do seu traballo de composicin musical para o cine. autor de bandas sonoras como a de bout de souffe, de Jean Luc Godard, Le Testament dOrohe, de Jean Cocteau, ou a de Trois chambres a Manhattan, de Marcel Carn. En Vigo, Martial Solal actuar co proxecto Newdecaband, que rene colaboradores habituais como Eric Le Lann e novos msicos franceses, para dar vida a un traballo con marcado carcter cinematogrfico. Co seu concerto arranca unha edicin na que a presenza galega gaa peso na programacin e na que a crise e o recorte de axudas pasaron factura. Outra das figuras do festival Franco DAndrea, considerado pola crtica do seu pas como un dos mellores intrpretes de jazz de Italia, onde o xnero conta cunha xeracin de msicos que medrou na dcada de 1980, con oco de seu na escena internacional. O italiano tocar, xunto ao seu cuarteto, o sbado 26 de xuo, no Auditorio Martn Cdax do Conservatorio Superior de Vigo, e ser o encargado de im-

partir unha masterclass ao redor da msica en directo.

LOLITA COMO INSPIRACIN. Como explica o director artstico do festival, Baldo Martnez, a programacin desta edicin pretende achegarse, ademais, a propostas jazzsticas que beben doutras correntes contemporneas. o caso de Franz Koglmann. O trompetista austraco racha os lmites que definen os xneros musicais e aborda o jazz dende unha perspectiva persoal na que conviven a poesa, as artes visuais, o cine e, mesmo, a cultura popular. Nesta ocasin, a novela Lolita, de Vladimir Nabokov, o fo argumental do proxecto. O trompetista sostn que o camio do jazz europeo non debe ser seguidista do canon americano e rexeita o swing como criterio da sa msica. En Vigo estar acompaado do Monoblue Quartet, escisin do grupo Pipitet liderado polo propio Koglmann. No Imaxina Sons tamn poder verse a proposta musical artellada, hai mis de dez anos, polo saxofonista Louis Sclavis, o contrabaixista Henri Texier, o batera Aldo Romano e o fotgrafo Guy le Querrec con frica como pano de fondo. Propoen unha viaxe musical polo continente dende a perspectiva de tres msicos asentados en Europa, que xa conta con tres discos editados at o momento. PATERNALISMO OU CALIDADE? De frica, o festival saltar ao noroeste peninsular da man dalgunhas das propostas que estn a despuntar na escena musical galega, que se sitan de igual a igual na programacin con respecto s procedentes doutras latitudes. Este equilibrio non responde a paternalismos, como explica Baldo Martnez, senn a unha cuestin de dereito, adquirido grazas calidade e creatividade acada polo jazz galego nos ltimos anos. Unha delas Monkillos, que recentemente editou o primeiro traballo, In Monk We Trust (Freecode, 2009). Baixo este nome, Miguel Cabana, Marcelino Galn e Xacobe Martnez Antelo renden tributo a Thelonius Monk, rein-

Franco dAndrea Quartteto.

MASSIMILIANO SORRENTINI

Franz Koglmann & Monoblue Quartet.

dounidenses Steve Brown e Walter White. Tamn actuar o lugus Marcos Pin que se achegar co proxecto E-Reset, nacido hai apenas dous anos para dar vida ao repertorio orixinal para orquestra de jazz composto por el mesmo.

PECHE DE VANGARDA. O trompetista

e compositor de New Jersey Dave Douglas, ligado s correntes de vangarda, pechar co seu quinteto o festival no Teatro Sala de Concertos do Centro Cultural Caixanova. Ademais, o estadounidense actuar no Auditorio do Conservatorio dentro do espectculo Mompiana, dirixido polo pianista Llus Vidal, que ofrece unha relectura das composicins de Frederic Mompou (Barcelona, 1893-1987).G
Dave Douglas.

Martial Solal.

OtrompetistaFranz Koglmann sostn que o camio do jazz europeo non debe ser seguidista do canon americano e rexeita o swing como criterio da sa msica

terpretando algns dos seus temas mis coecidos. Factura galega ten tamn o proxecto Atlantic Brigde, liderado polo pianista Alberto Conde e o guitarrista Steve Brown, que veu a luz anos despois do seu encontro en 1980 no primeiro seminario de jazz de Banyoles. Atlantic Bridge rene aos galegos Alberto Conde, Roberto Somoza, Miguel Cabana e Kin Garca e os esta-

ANOSATERRA
17-23 DE XUO DE 2010

CULTURA.33.

Cndido Paz, presidente da nova Asociacin de narradores orais

Existe unha forma de contar que axia se recoece como propia dos galegos
O pasado da catorce presentouse en Compostela Variosventos, a primeira asociacin de narradores orais de Galiza. Cndido Paz o seu primeiro presidente
Manuel Xestoso

Oscontadoresgalegos participaron, nos ltimos anos, nunhas 10.000 actividades

Son a infantera das artes escnicas. Un da enchen un teatro de grandes dimensins e, ao seguinte, un pequeno centro cultural nunha aldea afastada dos grandes ncleos culturais. E reivindican o seu traballo de guerrilla: Galiza un pas cunha gran dispersin demogrfica, cunha enorme cantidade de ncleos de poboacin pequenos onde non chegan outros espectculos, e nesas prazas podemos estar ns, di Cndido Paz, presidente da nova asociacin de contadores e contadoras de historias de Galiza. Escolleron o nome de Variosventos, di, porque pretenden abranguer todas as modalidades de narracin oral: monologuistas, stand-up, contadores de contos populares, literarios, de creacin A asociacin nace con vontade reivindicativa e de organizacin. Na prctica, sempre se contou connosco: a Agadic (Axencia Galega de Industrias Culturais) tennos presente nas sas programacins, nas mostras que organiza fra de Galiza Pero hai cousas que se deben mellorar. Por exemplo, existen circutos de msica, de maxia, de teatro mais non de contadores de historias. Na reunin que manteremos coa direccin da Agadic trataremos de que a nosa actividade se atenda coma un xnero escnico de seu e non coma un apndice doutros. Non se trata de ir asoballando e pedir moito dunha vez, pero si de crear unha interlocucin que contriba a regular e mellorar as condicins de traballo. Paz fala dunha actividade de gran dinamismo que adoita pasar desapercibida. Segundo os seus clculos, os contadores galegos participaron, nos ltimos anos, nunhas 10.000 actividades. parte das actuacins no resto do Estado e noutros pases, onde conforman un

corpo diplomtico que ten como misin dar a coecer a nosa cultura. Existe unha forma de contar que fra se recoece axia como galega. Temos un estilo propio que sobre todo en Espaa e en Latinoamrica se identifica con Cunqueiro, cunha certa maneira de mesturar ficcin e realidade. O curioso que, ao mesmo tempo, axuda a romper tpicos sobre a natureza dos galegos, moitos arquetipos que seguen circulando e que non se corresponden coa realidade.

Debemosexplotaraforza que nos deu a televisin tratando de que non nos secuestre

mos explotar a forza que nos deu a televisin tratando de que non nos secuestre. En poca de crise, recoece Paz, os espectculos de pequeno formato sobreviven con mis facilidade. Libramos mellor ca outros, iso hai que recoecelo, pero mis al diso facemos parte dun colectivo mis amplo que o da cultura. Defendemos a idea de que hai que crear cidadana mediante o consumo, no sentido mis profundo da palabra, de cultura. Dende ese punto de vista, com-

Haicontextosenque o descoecemento do noso idioma moi preocupante

O PULO DA TELEVISIN. Anarracin

oral existiu sempre, pero foi nas ltimas das dcadas cando se estabeleceu como unha forma artstica de gran predicamento entre un amplo nmero de espectadores. O xito dos monologuistas televisivos contribuu en gran medida a este auxe, mais tamn propiciou que o pblico a identifique cunha variedade a stand-up comedy que s representa un xnero entre outros moitos. Temos que ser intelixentes e aproveitar a aura de modernidade que a televisin lle deu arte de contar. Ao rebufo dos monologuistas televisivos conseguimos abrir moitos ocos na programacin e iso beneficiounos. Mais tamn nos prexudicou na medida en que se formou un pblico que s relaciona a palabra escnica con esa forma de facer e que unicamente reclama ese tipo de produto, o que sempre coarta a nosa liberdade. Por sorte, en Galiza logramos escapar de esa restricin porque, no fondo, somos moi hbridos; pero hai certos locais e certos horarios onde xa moi difcil contar un conto ao xeito de Cunqueiro. Iso si, eu traballei en cidades como Madrid e constato que a situacin moito peor. Aqu a xente permteche levar un fo narrativo e, ao tempo, glosar a actualidade, que son os dous ps que definen estas variedades de narracin. Debe-

partimos reivindicacins con outros sectores: na actualidade estanse dando pasos atrs sobre un certo tecido cultural que se estaba afianzando e esa situacin debe corrixirse. Mesmo parece que o interese xustamente o contrario, desarmar e desmotivar na consolidacin dese artellamento que, historicamente, a reforzndose. Como traballadores cuxa principal ferramenta a palabra, observan con preocupacin a situacin na que se atopa a lingua. Somos moi conscientes do dano que se lle pode facer a esta sociedade se non somos capaces de facerlle fronte a certos pasos legais que se estn dando. Pero hai algo mis importante: eu detecto os problemas de pura incomunicacin que comezamos a ter en moitos mbitos. Esa falacia de que existe un equilibrio entre linguas, de que temos un pas ao que se lle pode chamar bilinge, choca coa situacin real que atopamos cando actuamos en certos sitios. Eu chmolle a sndrome do seixo, porque digo seixo e non me entenden, teo que explicar o que . E iso, obviamente afecta cerna da nosa arte porque a palabra define sentimentos, emocins, realidades Persoalmente penso que o tan ansiado equilibrio consistira en que, polo menos, ese espectador que non galegofalante si sexa galegoescoitante ao cen por cen, que tea un perfecto dominio do galego, que coeza a sa pulsin, a temperatura, a evocacin intrnseca lingua. E hai contextos en que o descoecemento do noso idioma moi preocupante. Se retrocedemos pode ser un desastre.G

JSSICA BARCALA / A.G.N.

MA G A Z INE.34.
50 ANOS DE EMIGRACIN

ANOSATERRA
17-23 DE XUO DE 2010

Bonjour, gu-te Morg, buon giorno,

Hai 50 anos comezaba a epopea da emigracin galega a Suza, un acontecemento de ida e volta que agora reflexa un libro grfico editado pola CIG que nos achega a historia, anda viva, dunha dispora con retorno
Xan Carballa

pas de chegada do emigrante sempre mis moderno. Achegarse por mar ao porto de Bos Aires ou Illa de Ellis en Nova York, e imaxinar como puido ser esa experiencia en 1920 para centos de miles de galegos encolle o corazn. A mesma situacin psicolxica puideron vivir os que se achegaron s grandes urbes europeas nos anos 50 e 60, nunha mistura de esperanza de futuro e dor de ausencia. S que neste caso tamn era un viaxe desde a ferocidade dunha ditadura a unha democracia, federal e plurilinge. Moitos lectores de A Nosa Terra na Suza, onde desde 1977 houbo un entusiasta grupo apoiando este proxecto, tennos contado aquel impacto inicial, onde a todas as sorpresas haba que sumarlle outra non menor, a dun pas sen obsesins relixiosas, e en todo caso con mis igrexas que a catlica e cun poder poltico completamente laico. No libro Galiza en Suza, os seus catro autores (Lus Calvo, Marianne Heller, Elisabeth Graf e Xurxo Martnez Crespo), debuxan unha acuarela mltiple: desde a creacin dos seus propios medios de comunicacin, sobre todo coas audicins radiais (deliciosa a transcricin de dous guins de Radio Galiza Sempre en Xenebra, de 1986), a distintos percorridos sobre o sindicalismo ou as historias de vida, todo adobiado por un impresionante despregue fotogrfico, que percorre a vida domstica, laboral e asociativa dunha familia tipo.

DOUS TEMPOS, DAS EMIGRACINS.

O sindicalista Xess Fernndez (Unia) compara aquel tempo e

o actual, as persoas que vian antes a Suza eran nun 90% man de obra non cualificada. Hoxe en da veen persoas altamente cualificadas como, por exemplo, investigadores/as que traballan en empresas como Novartis ou a Roche. Agora est todo mis equilibrado. E tamn vn xente que aprendeu un oficio en Galiza. Al non hai un sistema dual como o que temos aqu en Suza, con traballo prctico nunha empresa paralelamente escola profesional. Son cinco dcadas nas que tamn houbo entradas ilegais, vida en barracns ou problemas de integracin, algns deles recollido con acerto na pelcula Un franco, catorce pesetas, de Carlos Iglesias,fillo de emigrante nacido na Suza onde destacaba unha actriz galega da mesma condicin, Isabel Blanco. Iglesias, que o neno que retrata a pelcula, define aquela obrigada marcha Confederacin Helvtica, meu pai di que os mellores anos da sa vida foron os que pasou en Suza. De 1960 a 1966. Vivir al abriunos os ollos e non foi moi doado encaixar a volta. Eran anos difciles: o meu pai e o seu amigo eran dous oficiais de primeira na mellor fbrica do momento en Espaa e non podan pagar o seu propio piso. Por iso viviamos cos meus avs no soto que a eles lles corresponda por ser porteiros nunha finca do barrio de Argelles. No libro Mara Rodrguez unha das entrevistadas que conta como transcorre a vida dunha filla retornada de cativa, pero que botou os seus primeiros dez anos de vida no cantn de Berna, na casa falabamos en galego e parceme ben que fose as. Coezo familias nas que os pais, que eran galegos, falaban cos seus fillos

Novos elementos adornan un Nadal descoecido para os galegos: as catro velas do Advento acesas no chan e a rbore substituirn o Nacemento. Nai e filla [ dereita], represe no pantaln da cativa, roupa que non puan as mulleres no Estado espaol, en 1964.

Carro con feo no Engadine, zona suza dos Grisns, cara os anos 1890-1910. A inglesa Annette M.S. Meakin titulou o seu libro de viaxes polo pas Galicia. The Switerland of Spain, Londres, 1909.

Suza estaba mis perto da Galiza que Amrica. As celebracins familiares agardaban polo mes de ferias: vodas, bautismos, primeiras comuns... Na imaxe, voda en Ferrol no vern de 1967.

Foroncincodcadasnasque tamn houbo entradas ilegais, vida en barracns ou problemas de integracin

AemigracinSuzaera, tamn, unha viaxe desde a ferocidade dunha ditadura a unha democracia, federal e plurilinge
Poucos traballadores galegos tian coche ou saban conducir a comezos dos 60. Moitos aprendero na Suza.

en espaol. Na casa nunca falabamos alemn, pois anda que os meus pais o entendan,

mia nai falaba pouco e meu pai nada. A xente falaba normalmente con el italiano. Na

actualidade en Galiza falo, polo xeral, sempre en galego. Non teo nada en contra de

S temos este lugar nesta terra. Suza para os suzos! Eleccins nacionais do 26-10-1975. Cartaz de Nationale Action contra a invasin de estranxeiros.

Breviario da fbrica Brown Boveri, gua que, en ANOSATERRA 17-23 DE XUO DE 2010 apenas 17 pxinas, daba a coecer as orixes da Confederacin Helvtica, o mundo do traballo e responsabilidade nel, as como as diferenzas entre unha ditadura e un pas atrasado como o Estado espaol e un democracia como a suza.

MA G A Z INE.35.

Publicidade dos voos entre Suza e Galiza.

bos das, Suza

Un aspecto de Baden, onde estaba instalada a fbrica Brown Boveri, na que traballaban varias ducias de galegos procedentes da industria naval ferrol. A dureza do inverno non deixou de ser unha constante nas fotos dos emigrantes.

As fbricas de cervexa ou sidra, os xardns e a limpeza non deixaban de ser un reclamo para os galegos.

Emigrantes na estacin de Cornavin, Xenebra, polo ano 1966.

Libro homenaxe a Jos ngel Valente, poeta de Augasquentes e fundador da sociedade A Nosa Galiza. A imaxe da capa foi tomada por Manuel lvarez en Xenebra.

Vivendas para emigrantes en Baden. Moitos galegos nunca coeceran a outros oriundos do Estado -na imaxe unha madrilea e unha galega-. A convivencia na emigracin descubru a falsa idea de que "todos eramos espaois" e a realidade dun Estado desigual asi como o atraso en que vivan, tamn, moitos madrileos.

que me falen espaol, nin falo galego porque sexa nacionalista, pois sntome tamn espaola e non s galega. Mais simplemente me sinto mellor cando falo galego, e tamn me sinto menos rara cando falo ale-

mn que cando falo espaol.

CON QUE NACIONALIDADE? Xoan

Carlos Aneiros, que naceu en Winterthur en 1983, voltou en 2003 a Galiza, conta a disociacin do emigrante con ps en

dous pases, dilema que afectou mis aos fillos: tiven a sensacin de que non a pertencer nunca al e de que non era ben recibido. Quizais foi tamn erro meu non terme integrado nese sentido. Moitos naturalizronse e entn eran suzos. Un colega de ascendencia austraca e italiana recibira unha carta, por se quera naturalizarse ou non. Eu non fun sempre un bo rapaz, mais sempre paguei os meus impostos, nunca tiveron que andar a buscarme e nunca me levou a polica mais a min non me convidaron. Ademais molestoume que houbera que pagar para ser suzo. As pois era un estranxeiro, pois para min e para os suzos son estranxeiros todos os que non teen un pasaporte suzo. As mias amizades e colegas a mido din: Pero ti ests integrado!, mais eu sempre me sentn como un estranxeiro.

As escursins, o turismo e o ocio dentro da axenda dos galegos foi todo un descubrimento do nivel de vida dos suzos. Esta imaxe foi tomada por un emigrante no Monte Pilatus dos Alpes suzos.

Manifestacin en Zrich en 1986.

Anda hai poucos anos o conflito das pensins esquecidas levou outra vez aos regresados definitivos a procurar un dieiro que quedara extraviado

en fondos de pensins privadas. A Suza chegouse saudando en varios idiomas e anda non se dixo o definitivo adeus, au revoir nin tschss nin ciao.G

MA G A Z INE.36.

ANOSATERRA
17-23 DE XUO DE 2010

50
M.B.

anos de msica maldita

Dende a xira que Os Tamara deron nunha Alxeria en plena guerra de independencia, na que tiveron que durmir debaixo das camas dos hoteis, at a explosin de rabia e punk de formacins como Cudevaso, transcorreron 50 anos de pop e rock galego. Tempo convulso no que foi tomando forma unha escena musical propia, que agora documenta Fernando F. Rego (Ferrol, 1979) no volume 50 anos de pop, rock e malditismo na msica galega (Toxosoutos)
noteca.net, unha iniciativa desenvolvida por unha ducia de persoas en todo o Estado coa intencin de crear unha gran base de datos da msica espaola, que atendese todos os grupos, estilos e pocas. Fernando F. Rego colaborou achegando informacin das bandas galegas. Cando superou a cincuentena de grupos madurou a idea de darlle a toda aquela documentacin forma de libro, pero o xogo de bonecas rusas, que se topou no proceso de investigacin, onde cada grupo o levaba a outro novo nun crculo vicioso, obrigouno a reducir a escolma a algo mis de medio cento atendendo a criterios de repercusin e calidade. Quera facer unha reivindicacin de grupos esquecidos e de bandas e personaxes un tanto malditos, ben pola enfermidade, caso de Pucho Boedo no seu momento, ben por un proceso autodestrutivo como Andrs do Barro. Todos eles merecen outro lugar na historia. O libro recupera as figuras como a de Teresa Prez Guerra, coecida artisticamente como Tara, que sorprendeu coa sa voz nos primeiros anos da dcada de 1970 para desaparecer despois para sempre. A traxectoria underground de Los Eskizos, que apostou decididamente polo garage e contribuu a que moitos descubrisen os Stooges, The Cynucs e MC5. Ou a pegada de Los Cafres, un grupo efmero xurdido na dcada de 1980 no Vigo da movida, que tivo o seu momento de gloria co tema Slo soy una alimaa.

autor da novela Desorden (Ediciones Oblcuas) e profesor de ensino secundario compila neste volume un total de 72 bandas, con fichas das sas discografas e biografas comentadas, s que se lle suman textos de figuras relevantes da msica galega, como Xos Manuel Pereiro, de Radio Ocano; Germn Coppini, de Golpes Bajos e Siniestro Total; Rubn Coca, de Quant; ou Xavier Valio e Xess Ordovs. Setenta e das bandas que transitan polo destape do pop da man de grupos e orquestras como Los Tamara, o rock progresivo de pioneiros como Los Contentos de Lugo, a tolemia da movida encarnada en bandas como Siniestro Total ou Os Resentidos, o rock brav dos Diplomticos de Monte Alto ou O Caimn do ro Tea, o namoramento da serie B de The Killer Barbies ou o pop exportbel de Igloo, Tringulo de Amor Bizarro ou Emilio Jos. En pleno 2010, Fernando F. Rego considera necesario revisar a escena musical galega. Atrs quedan os tempos nos que o rock era algo extico e nos que era difcil topar referentes por estas terras. Tivemos pioneiros como NHU, Goma 2 ou Andrs do Barro, pero non gozabamos do que se chama unha escena, sinala. Hoxe en da, podemos afirmar sen pudor que a msica goza dunha esplndida sade e que ademais dun presente envexbel tivemos un pasado destacbel e temos un futuro garantido. A xnese do volume remntase varios anos atrs web fo-

Heredeiros da Crus.

XON PIN

NHU en 1975: Tino Grando, Roberto Abal, Xurxo Prez, Xon Pin e Xos Garea.

Skornabois.

PERDA INQUIETANTE. Como colec-

cionista de discos e grande interesado na escena galega, Fernando F. Rego lamenta a inquietante cantidade de informacin relacionada co mundo

da msica que se perdeu at hoxe. No proceso de desaparicin ou absorcin de discogrficas perdronse os msters das gravacins orixinais dalgns grupo galegos. Ese foi o caso de Los Cafres ou Moncho e Mailo Sapoconchos. Cunha inundacin dos almacns de Dro perdeuse o material primixenio e hoxe en da non se poden volver editar eses traballos. O

abandono das discogrficas na conservacin do material provocou que moitas destas bandas estean no esquecemento e s sexa posbel topar os seus discos en tendas de segunda man ou na internet, comenta.

POP GALEGO OU REPETICIN DE CLIXS? Do mesmo xeito que rexeita a existencia dunha msica espaola, Fernando F. Rego

MA G A Z INE.37.
ANOSATERRA
17-23 DE XUO DE 2010

Cunhainundacin dos almacns de Dro perdronse msters dalgns grupos galegos e, hoxe en da, non se poden volver editar eses discos

Domesmoxeitoquerexeita a existencia dunha msica espaola, Fernando F. Rego sostn que a msica galega non existe mis al do folk e a tradicin

Opop,quecomeza cos Tamara e se desenvolve propiamente con Andrs do Barro, tivo que ir gravarse a Madrid ou a Barcelona

Andrs do Barro.

Siniestro Total.

sostn que a msica galega non existe mis al do folk e a tradicin. O realmente propio foi o rock brav, que se converteu na asimilacin do rock en Galiza e no estilo mis enriquecedor como exportacin escena estatal. Os Diplomticos de Monte Alto ergueuse como a banda capital desta corrente que elevou a cultura popular a un novo nivel, glorificando a verbena, o futboln e o tute en autnticos himnos e que introduciu no vocabulario popular palabras como arroutada ou tralla brava. Todo o que saia de a, na sa opinin son repeticins ou creacins de vangarda a partir de clixs xa asimilados, parmetros marcados polas tendencias inglesas e estadounidenses neste mundo globalizado. Ademais da traxectoria das bandas, o libro recolle a historia da creacin dunha escena propia. Para o autor at a dcada de 1980 non se poda falar de

Goma 2.

escena, s de pequenas illas e de grupos orquestra, no que fomos pioneiros, e do achegamento ao tropicalismo favorecido pola emigracin a Venezuela, Colombia e Cuba. O pop que comeza cos Tamara e, xa propiamente, con Andrs do Barro tivo que ir gravarse a Madrid ou Barcelona. Agora existe un circuto de salas, unha infraestrutura, industria que despega e festivais propios como o do Norte ou o Cultura Quente. Pero sobre todo exportamos msica, como no caso de Emilio Jos ou Tringulo de Amor Bizarro, que facturou discos se-

Pareja de Hecho.

Xenreira

leccionados por publicacins estatais como uns dos mellores traballos do ano. No volume, Fernando F. Rego foxe do tpico de que calque-

ra tempo pasado foi mellor e salienta que cada momento tivo os seus grupos e que coa perspectiva do tempo podemos saborear en profundidade e valo-

ralos na xusta medida. Temos unha escena moi prometedora da que estamos empezando a escribir pxinas moi interesantes doutros cincuenta anos.G

MAGAZINE. 38.

ANOSATERRA
17-23 DE XUO DE 2010

viaxar.comer.mercar
VISITAR.

Cesuras, entre a historia recente e a natureza

O concello de Cesuras, ao sur de Betanzos, conta coa maior altitude da comarca, polo que o seu clima parecese mis ao dunha zona chaira que ao das Marias, onde se empraza. Entre as sas altitudes salienta o alto da Pemia, Leiros e Montouto que contan con vales moi frtiles, nos que se producen todo tipo de cereais. Tamn abondan as grandes

O Hospital de Tuberculosos de Cesuras, hoxe en total abandono e [ dereita] centros escolares da vila.

superficies arboradas e praderas, o que propicia que a gandera vacn e porcina sexan

das das sas principais fontes de riqueza. Pero ademais, Cesuras ate-

soura unha historia rica. A mis antiga remntase a febreiro de 1809, na Guerra da Independencia, cando vecios cesurns degolaron a 200 soldados franceses que se encamiaban a cabalo a Betanzos. Non embargante, ser na dcada de 1930, cando o concello betanceiro forme parte definitiva da historia de Galicia. Nesa poca inaugurase un hospital de tuberculosos e que dar p ao seu maior esplendor demogrfico. O termo municipal supera os 5.000 habitantes por vez primeira na historia, empurrado polo auxe do centro hospitalario. O edificio atpase actualmente en runas e figura na lista vermella do patrimonio galego. Hoxe en da o concello non supera os 3.000 habitantes. Na sa gastronoma salienta o tpico cocido. Para degustar un bo prato cun exquisitos chourizos do pas o lugar idneo a Casa Presedo, unha tasca que data dos anos sesenta e que foi adquirindo gran popularidade at converterse nun clsico para os amantes dos pratos fortes. Enfronte, encntrase o Ferreo, bar tpico no que tamn se pode degustar calquera manxar do pas, aos que habera que engadir as pezas de caza e tamn de pesca, xa que esta terra est atravesada polos ros Mendo, Mero, Carboeiro e Fornelos. Calquera poca do ano boa para achegarse, anda que as vindeiras datas, con motivo da Romara de San Xon da Medela, son das mis idneas. O visitante aproveitar para ver alumear as cacharelas por todo o concello.G
Antonio Cendn

PARTICIPAR.

Son Estrella Galicia ampla a rede de salas

Son Estrella Galicia, iniciativa da marca cervexeira Hijos de Rivera da Corua que patrocina distintos eventos musicais en Galiza, vn de ampliar a rede de eventos e salas de concertos. A partir deste vern, ademais de patrocinar e colaborar na organizacin de citas festivaleiras como o Snar 2010, o festival 981 e o Up na Corua, ou o Ernie Festival de Santiago une sa rede de escenarios catro clubs galegos e un madrileo.

Presentacin, no castelo de Santo Antn da Corua,

ANOSATERRA
17-23 DE XUO DE 2010

MAGAZINE.39.

O Mondo Club de Vigo; La Radio e a sala Nasa de Santiago; o Garufa e Club Disco 33 da Corua; e o teatro Lara de Madrid son, a partir de agora, os espazos de concertos e acontecementos musicais promovidos dende Son Estrella Galicia na nosa terra e na capital do Estado. Grazas aos acordos con estas salas a promotora de acontecementos musicais traer a Galiza e Madrid, nos prximos meses, a artistas de renome internacional como Micah P. Hinson and The Pioneers Saboteurs, Clem Snide e Will Hohnson, os The Pains Of Being Pure at Heart, Ewan Pearson ou The Wave Pictures. Son Estrella Galicia ampla deste xeito a estratexia de apoio msica independente local e estranxeira e aumenta e mellora a oferta musical para o pblico, non s galego senn tamn estatal. Para esta fin de semana Son Estrella Galicia suxire o Festival de Msica Electrnica Snar 2010, que este ano ten unha extensin galega na Corua, e que se celebra entre o xoves 17 de xuo e o sbado 19 en ExpoCorua. O cartel incle a nomes como LCD Soundsystem, Laurent Garnier ou Air. Mis informacin en www.sonestrellagalicia.comG
E.E.

Finca Teira 2008 Adega Formigo de la Fuente. Beade. Tinto: Cao longo, brancellao e sousn. D.O. Ribeiro.

Mioteira, unha das terras da Adega Formigo de la Fuente.

VIOTECA.

Finca Teira
Vio tinto da ribeira do Avia ao seu paso por Beade elaborado coas castes tradicionais do Ribeiro: cao longo, brancellao e sousn, pola adega da familia Formigo de la Fuente, viticultores tradicionais que, no 2006, decidiron dar o paso e montar na casa familiar a adega de colleiteiro para elaborar os seus propios vios das propias vias, neste tinto das denominadas Mioteira e Pousos. Hai tradicin e experiencia, a dos patriarcas da familia que levan toda a vida traballando a via e elaborando o vio, ademais da nova seiva que aporta o licenciado en Enoloxa Manuel Formigo de la Fuente. Tinto do 2008 sen crianza

elaborado en depsitos de aceiro que, neste xuo do 2010, anda mantn o frescor e a carga frutal, e que nos tres das que aguantou desde que lle tiramos a rolla foi ensinndonos

con limpeza os atractivos aromas primarios. As de ben por oito euros.

Bbese con facilidade, e agradcese por iso, con tacto suave e tenue acidez, coa lixeireza dos seus 11,5 e o fundamento que dan as castes e as terrias de Beade. Nos aromas como asomarse enriba das silveiras cos seus froitos vibrantes admirando o verde frescor da eira. Tamn incisivo co punzante especiado de azafrn e o perfumado das lilas, pero sempre coa froita como base.G
Antonio Portela

, das novas salas do circuto Son Estrella Galicia.

M. PREZ / A.G.N.

GUIEIRO
1.411 DE CULTURA E ESPECTCULOS
O cineasta independente norteamericano Gus Van Sant monopoliza a programacin desta semana do CGAI corus.
Coordenado por Gonzalo Vilas
BECERRE TEATRO. Maxia Potaxia. Con este ttulo tomado de Juan Tamariz, o Mago Romars presenta a sa actuacin, o mrcores 23, s 20:00, na Casa da Cultura. BUEU EXPO. Translatio Sancti Iacobi. Unha nova exposicin temporal de longa duracin baixo o ttulo Translatio Sancti Iacobi. A Ruta martima do apstolo Santiago , coa que se inicia unha nova serie de pequenas exposicins denominadas de forma xenrica Unha Peza Singular, neste acaso arredor da lenda da traslacin do Apstolo. No Museo Mass. MSICA. Baleas blues quintet. O grupo de soul e jazz do Morrazo estar o domingo 20, s 21:00, na Sala Aturuxo. A CORUA CINE. Cine para os nenos. Todos os sbados, s 18:00, no Museo Unin Fenosa - MACUF. CINE. Cines Frum Metropolitano. Esta semana poderemos ver Le Fils de Lpicier de ric Guirado (Francia, 2008) , e La ventana, de Carlos Sorn (Arxentina-Espaa, 2009). Do xoves 17 ao sbado 19, entradas a 3 e 2 euros, nos cines Forum Metropolitano. CINE. Programacin CGAI. Xoves 17 Gus Van Sant. 20:30 h. Todo por un soo (1995) 106. Subttulos en galego. Venres 18 Gus Van Sant. 18:00 h. Todo por un soo (1995) 106. Subttulos en galego. Gus Van Sant.20:30 h. O indombel Will Hunting (1997) 126. Subttulos en casteln. Sbado 19 Gus Van Sant.18:00 h. O indombel Will Hunting (1997) 126. Subttulos en casteln. Gus Van Sant. 20:30 h. O meu Idaho privado (1991) 104. Subttulos en galego. Luns 21 Gus Van Sant. 20:30 h. Descubrindo a Forrester (2000) 136. Subttulos en casteln. Martes 22 Gus Van Sant. 20:30 h. O meu Idaho privado (1991) 104. Subttulos en galego. Mrcores 23 Gus Van Sant20:30 h. Elas tamn se deprimen (1992) 95. Subttulos en casteln. Na Ra Durn Loriga, 10-baixo. EXPO. Marina Rivela. Mostra de fotos desta moza coruesa, expostas na Asociacin Cultural Alexandre Bveda.

ANOSATERRA
17 - 23 DE XUO DE 2010

EXPO
From I to J A cineasta Isabel Coixet, basendose no libro do autor britnico John Berger From A to J, no que unha muller escribe cartas a un preso, traslada ao crcere corus o seu espectculo en homenaxe ao escritor ingls e amigo da directora catal. O espectculo, no que participa tamn Berger, xa se representou este inverno en Barcelona e en Madrid , e est comisariado pola coruesa Roco Santa Cruz, editora de Raa Lupa. No espazo do crcere corus, en servizo at hai ben pouco en moi precarias condicins, a montaxe gaa moita forza. Nela, voces femininas ben coecidas (correspondentes a destacadas actrices do panorama cinematogrfico actual, como Mnica Belluci, Maria Medeiros, Penlope Cruz, IsabeEXPO. Libros para ver. A exposicin Libros para ver: A presenza de Luis Seoane, Rosala de Castro e Uxo Novoneyra nos fondos da Biblioteca Municipal de Estudos Locais conmemora a estes tres autores, lembrados este ano. At o 27 de xuo, na Casa de Cultura Salvador de Madariaga. EXPO. Postgraffiti, xeometra e abstraccin. A exposicin centra a ollada na abstraccin e a xeometra presentes no actual postgraffiti, unha forma de arte urbana que abrangue novos conceptos e que gaou numerosos adeptos nos ltimos anos. At o 27 de xuo, no Museo Urbano de Arte Urbana, M.U.A.U. EXPO. Fillos do Ocano. A exposicin de fotgrafo Javier Teniente froito de longos anos de traballo do artista en 16 comunidades pesqueiras do cinco continentes, ve a luz grazas colaboracin entre Caixanova e o Museo do Mar de Galicia. At o 28 de agosto, na nova Sala de Exposicins na cidade, situada no Centro Social Caixanova da Maria. EXPO. Miradas cara ao paraso. Revisin da arte galega en dilogo coas principais vangardas internacionais, con obras de artistas como Chagall, scar Domnguez, Mara Blanchard, Wilfredo Lam, Fernand Leger, Joan Mir ou Picasso. At o 30 de setembro, na sede de Caixa Galicia. EXPO. From I to J. Montaxe de Isabel Coixet sobre cartas de presos extraidos dunha novela de John Ber-

Viaxes e literatura en Santiago

Unha longa lista de literatos/as vanse reunir en Santiago, dende o domingo da 20 at o 27 deste mes, baixo o lema comn da viaxe reflectida na literatura, nos diversos enfoques que van desde as guas de viaxe at esta como tema de fondo das obras. Ser no marco do chamado Litvi 2010, un congreso integrado na programacin cultural do Xacobeo, e con diversos patrocinadores como as caixas galegas ou o concello composteln. Algns dos escritores farn previamente varias etapas do camio francs, para chegar a Santiago no da 20. Entre os participantes pdese citar a Javier Reverte, Julio Llamazares, Soledad Purtolas, Csar Antonio Molina, Cristina Morat, Paco Nadal, Xavier Queipo, Suso de Toro, o portugus Srgio Lus de Carvalho ou o britnico John Rutherford, entre unha ampla lista. As actividades previstas inclen o congreso As Literaturas do Camio, a Feira de Libreiros e Editores, a Feira Internacional de Dereitos, conferencias e debates, presentacins e sinaturas de libros, encontros cos lectores e actuacins musicais e recitais. O reclamomis chamativo doLitvi 2010 ser a feira monogrfica situada na Alameda, para a visita de todos os interesados ou curiosos. A infraestrutura que a acoller gozar de varios espazos abertos, dos que o mis amplo estar disposto como un camio que transcorre entre expositores e stands para a venda de libros, con decoracin relativa iconografa das literaturas de viaxes. A instalacin compltase cun auditorio para coloquios, debates, presentacins de libros, sinaturas de autores e actuacins musicais.
Do domingo 20 ao domingo 27 de xuo, Alameda e outros espazos de Santiago de Compostela.

Fachada do antigo crcere provincial da Corua.

lle Huppert, Sarah Polley ou Leonor Watling) len as cartas que conforman a novela (hai pouco traducida ao galego) do autor ingls. Na montaxe da ex-cadea coruesa, da que se descoece o futuro destino, non houbo que recrear a sordidez penitenciria. Entre os muros da ex prisin provincial , donde foi axustizado Foucellas ou ger (informacin aparte). At o 11 de xullo, na antiga crcere provincial. EXPO. Lus Seoane. Das mostras analizan diversos aspectos da obra grfica do artista galego, no ano do seu centenario. L.S., a configuracin do posbel (at o 4 de xullo), e Creando con Luis Seoane, serie de actividades didcticas. Na Fundacin Lus Seoane. EXPO. Cada paso conta. Organizada pola Asociacin contra a Fame en colaboracin con Cultura Solidaria Galega, para facer visible unha traxedia que estn a vivir un milln de persoas en todo o mundo, a mostra que conta coa participacion de mis de 70 artistas con pintura, fotografa, ilustracins, poesa, literatura... At o 27 de xuo,

estivo preso Mndez Ferrn, entre outros e outras moitos, deixronse mesmo obxectos persoais abandonados por antigos presos e misivas de arrestados republicanos en 1936, as como se serigrafaron os textos das cartas en galego nas mantas deixadas nas celas.
At o 11 de xullo, de 12:00 a 14:00 e de 18:00 a 21:00.

O grupo da estrada Esquos.

na Casa Museo Casares Quiroga. MSICA. Festival Mozart. No marco do Festival Mozart, teremos o sbado 19, s 20:00, a pera O Soo dunha noite de vern, de F. Mendelssohn, a cargo da Orquestra Sinfnica de Galicia, dirixida por Rubn Gimeno, vocalistas dirixidos por Eva del Palacio, e o Coro da Orquestra Sinfnica de Galicia, no Pazo da pera. MSICA. Snar Galicia. O festival Snar de Barcelona comparte sede este ano con Corua (informacin aparte). Do xoves 17 ao sbado 19, en ExpoCorua. MSICA. Os venres nas Brbaras. Ciclo que se desenvolver durante todo o mes de xuo e incle msica clsica, zarzuela e msica galega. Este venres 18, s 20:00, na Pracia das Brbaras. MSICA. Anne-Sophie Mutter. A mis clebre intrprete de violn a nivel mundial, violinista favorita de Herbert von Karajan, acta dentro do ciclo Xacobeo Classics. Ser este venres 18, s 20:30 , no Teatro Coln. MSICA. Esquos. O grupo estradense vai actuar o sbado 19, s 21:00, no CSO Casa das Atochas. MSICA. Jos Crdova. Este madrileo de 31 anos leva varios anos na msica baixo o pseudnimo de Chivi. Acta o sbado 19, s23:00, na sala Garufa. MSICA. III Festival do Acorden. Organizado polo Grupo de Amigos do Acorden da Corua, ac-

986 222 405 986 223 101

guieiro@anosaterra.com

Apartado 1.371 - 36200. Vigo

ANOSATERR OSATERR A
17 - 23 DE XUO DE 2010

GUIEIRO.41.

A formacin coruesa Orquestra Gaos dar un concerto no teatro Coln, o vindeiro martes 22..

MSICA

tan Vctor Vzquez Pena, Asdas (Fene) e a Orquestra Lembranzas (Ferrolterra). O domingo 20, s 18:00, entradas a 3 euros, no Forum Metropolitano. MSICA. Orquestra Gaos. De recente fundacin, os msicos son na sa maiora estudantes e profesores dos principais conservatorios galegos. O martes 22, s 20:30 , no Teatro Coln. FERROL ACTOS. Contacontos infantil . A Biblioteca Central acolle todos os mrcores, entre as 18.00 e as 18.50 horas, unha sesin de contacontos para nenos e nenas no marco do programa A hora do conto. A actividade est dirixida a rapaces de catro a dez anos, gratuta. ACTOS. Sabactivos. Os nenos e nenas de 3 a 12 anos teeno sbado unha cita cos Sabactivos, entre as 10 e as 14 horas. Sen inscricin previa, podern participar gratuitamente en diferentes actividades de ocio didctico: pintura, novas tecnoloxas, teatro... Na ludoteca municipal (Cantn). CINE. Primavera de Cine. Proxctanse a curtametraxe Pode ser e a longametraxe On the waterfront, en versin orixinal subtitulada. O mrcores 23, s 20:30, entrada de balde, nos Cines Dplex de Esteiro. EXPO. Ruth Matilda Anderson, unha mirada de antano. Despois de ter estado en Corua, a mostra reprtese agora entre Ferrol e Vigo para exhibir o amplo legado da fotgrafa Ruth Matilda Anderson, no maior arquivo fotogrfico de Galiza, caracterizado pola gran calidade e vasta informacin que achega. At o 9 de xaneiro de 2011, na Sede Fundacin Caixa Galicia. EXPO. Centro Torrente Ballester. Exposicin do Cristo da Tahona, peza propiedade do concello de Ferrol cuxa orixe se remonta ao sculo XIV e que formou parte dunha vivenda particular no barrio de Canido at o ano 1850. Na Sala Mximo Ramos. A Sala de Proxectos ofrece a video proxeccin Ocaso, da artista Marina Nez, mentres que na parte antiga e nova do centro estar aberta a exposicin Seguro?, de Suso Basterrechea. Todas, no Centro Torrente Ballester. MSICA. Austria. Cancins pop tratadas con bases e sons electrnicos, neste do electropop. Acta o sbado 19, s 22:30, na Sala Super 8. MSICA. pera en directo. Este venres 18, s 20:00 comenza no Teatro Jofre a retransmisin en directo da pera Carmen de Bizet desde o Palau de L'Arts de Valencia. A actuacin enmrcase no proxecto Viva Europa.

TEATRO/DANZA. Lo que no se ve. Obra da compaa de danza Proyecto Titoyaya , o sbado 19, a partires das 20:30, entradas a 7 euros, no Teatro Jofre. TEATRO/DANZA. Gala da danza. Gala do vinte aniversario do Conservatorio Profesional de Danza da Deputacin da Corua. O domingo 20, s19:00, entrada de balde, no Teatro Jofre. O GROVE EXPO. Victor Lorenzo. Este artista de Baiona expn as sas esculturas en madeira, at finais de xullo, na Casa da Cultura Lueiro Rey. LUGO ACTO. Sbados +XTI -Mis por ti. Actividades que resultan atractivas para os mozos, nun espazo saudable. O sbado 19, de 18:00 a 22:00 , entrada a 3 euros, na discoteca BOE. ACTO . Actos Previos Arde Lucus MMX . Como actos previos ao inminente Arde Lucus, o venres 18 haber unha conferencia conferencia sobre Fenmeno cultural castrexo: un exemplo en Lugo, s 19:30, no Saln de Actos da Deputacin , e o mrcores 23, Relatorio Domus do Mitreo, conferencia na Deputacin Provincial, s 20:00. EXPO. Galicia innovadora. Esta mostra recolle as nove imaxes galardoadas e seleccionadas no concurso fotogrfico Galicia innovadora e creativa convocado pola Fundacin Galicia Europa e a Xunta. No Museo Provincial. EXPO. O Castro da Atalaia. Esta mostra sobre este xacementeo situado en San Cibrao est organizada por MariaPatrimonio, coa colaboracin de LugoPatrimonio e Adega, e patrocinada pola Deputacin . Aberta at o 20 de xuo, no Museo Provincial. EXPO. Castelao. A derradeira leccin do mestre. Exposicin de obras, obxectos persoais e libros de Castelao, no 60 cabodano da sa morte, e correspondentes ao perodo 1936-1950. Permanecer aberta at o 10 de xullo, na Sala de Exposicins do Museo Provincial. DANZA. Lugo 10. Danza na ra. Neste espectculo de danza, un total de 42 bailarns e bailarinas protagonizarn sete coreografas de diferentes estilos. O venres 18, s 19:30, no fondo da Praza Maior. MSICA. Noite de Heavy-rock. Contar coas actuacins dos grupos Malasombra e On Fucking Air. Este venres 18, s 23:00, na Sala Clavicmbalo. E o sbado 19, actuacins das formacins The Mirage + Janies Gun.

Fstival Snar (A Corua) Este Festival Internacional de Msica Avanzada e Arte Multimedia, que se celebra dende hai 17 anos en Barcelona, desdbrase este ano en das sedes, a habitual catalana e a da Corua, que leva o nome de Snar Galicia. A programacin do festival combina os grandes nomes da electrnica actual, cun gran nmero de artistas e dj's emerxentes das mis actuais tendencias musicais e de new media. A programacin ser fiel ao esprito do festival, combinando o experimental co consolidado, coa presenza dunha importante mostra da escena musical galega contempornea a travs de artistas como Mweslee, BFlecha, 6pm, Fluzo, Ino, Grobas ou Cora Novoa, entre outros. A sede coruesa contar con

artistas como Air, LCD Soundsystem, Laurente Garnier, Hot Chip, Flying Lotus, Fuck Buttons, Matthew Herbert, 2manydjs, Broadcast, Booka Shade ou Uffie. Os visitantes podern acceder tamn o espazo SnarMtica Galicia, unha iniciativa expositiva de arte multimedia que mostrar as obras de varios destacados artistas galegos. A imaxe do Snar 2010 ter un selo propio e singular na longametraxe Finisterrae, no que das pantasmas realizarn o Camio de Santiago desde o Snar 2009 en Barcelona, unha curiosa proposta audiovisual dirixida polo director do evento barcelons.
Do xoves 17 ao sbado 19 , recinto feiral ExpoCorua, entradas de 15 a 25 euros (bono de 50 euros).

A violinista xermana Anne Sophie Mutter estar presente na Corua.

GUIEIRO.42. DE CULTURA E ESPECTCULOS

ANOSATERRA
17 - 23 DE XUO DE 2010

Al Django, unha heteroxnea formacin galega de jazz e outros estilos musicais, son un dos pratos fortes da ampla oferta desta semana que programa o Caf Liceum porris.

MSICA. A Tuna Rastafari. O grupo galego estar coa sa caracterstica marcha nun concerto, o sbado 19, s23:55, na sala Doble Moral. MELIDE MSICA. Moonjackets. O grupo rock de Vilagarca dar un concerto este venres18, s 01:00, no Pub Gatos. OURENSE EXPO. Antonio Surez. Exposicin deste pintor, na Galera Visol. EXPO. Rostros do mundo. Exposicin de fotos do profesor de secundaria e viaxeiro ciclista Roberto Mateos Garcia. No Caf Cultural Auriense. MSICA. Maryland. Este emerxente grupo rock galego acta este venres 18, s 22:00, no Caf & Pop Torgal. MSICA. Festival Fax 2010. Como preludio s Festas de Ourense, o venres 18 actuarn os navarros Barricada, un dos grupos mis veteranos e prestixiados no rock espaol. Estarn acompaados de varios DJ, e do rockeiro ourensn Xtrume. O sbado19, estarn os madrileos Alamedadosulna,seguidos de Muchachito Bombo Inferno, co seu l-

timo traballo , para rematar cos ourensns Lamatumb, que tamn estrean novo lbum. As actuacins comezan s 21:00, con entradas a 15 euros ou 18 para os 2 das, no Xardn do Poso. MSICA. Berrogetto. O coecido grupo folk galego presenta oseu ltimo traballo discogrfico, Kosmogonas. O martes 22, s 20:30, no Auditorio Municipal. MSICA . Bebe e Kiko Veneno. No primeiro da das festas de Ourense, a extremea da voz anenada e o veterano rockeirocantautor inauguran a programacin musical, cos ourensns Os Anais como complemento. O mrcortes 23, s 21:30, entradas a 15/20 euros, no Xardn do Poso. TEATRO. Fugadas. Fugueuses, unha comedia de Pierre Palmade e Christophe Duthuron, tivo un gran xito en Francia recentemente. Est dirixida nesta versin espaola por Tamzim Townsend e interpretada porlas televisivas Maria Galiana e Berta Ojea. Este venres 18, s 21:00, entradas de 12 a 6 euros, no Teatro Principal. TEATRO. Momentos mxicos: especial 2010. O Mago Rafa desenvolve o seu espectculo ao

longo dunha hora e cuarto, maxia en estado puro, nun show participativo e familiar. O domingo 20, s 12:00, no Auditorio Municipal. PONTEVEDRA EXPO. A cidade do infinito. Unha exposicin de imaxes enriquecidas con paneis explicativos e datos, que transmiten os bos resultados da accin da Fundacin Vicente Ferrer na India. Aberta at o 11 de xullo, no Centro social Caixanova. EXPO. 80, A Moda en Galicia. Singularidades. Unha exposicin sobre a moda galega nos anos 80, que permanecer aberta at o 4 de xullo, no Pazo da Cultura. MSICA. Cuarteto Ephimere. Msica clsica que trae a Fundacin Rutas do Romnico, en colaboracin con Caixa Galicia, este venres 18, s 20:30, no Teatro Principal. TEATRO. Dani Mateo. Dentro das actuacins do ciclo Paramount Comedy, o presentador e popular humorista cataln acta o domingo 20, s 21:00, no Auditorio do Centro Social Caixanova. PADRN TEATRO. Valentino Rufini e

kil Pillabn de viaxe a Miln (e van sen un can). Unha obra para os pequenos, sobre un curioso italiano e o seu criado, a cargo do grupo Tala Teatro, que poderemos ver o venres 18, s 22:00, na Praz a de Macas. O PORRIO MSICA. Al Django. Este grupo galego ofrece un concerto cun amplo abano de xneros musicais traducidos todos ao estilo dos xitanos centroeuropeos mesturado co jazz. Este venres 18, s 23:30, entradas de 5 a 25 euros, no Caf Bar Liceum. O sbado 19 (23:30, entradas de 6 a 3 euros) dende Arxentina chega Mariel Martinez. Distnguese pola sa calidez e por estar secundada pola guitarra de Alejandro Picciano, que viste os clsicos tangos dunha cor nova. E o domingo 20, s 21:00 e con entrada de balde, Uxa achganos os temas fundamentais da sa discografa, que cumpre 25 anos, co seu proxecto mis ntimo e persoal: Uxa Tro.

SADA EXPO. Va Santa, Va rtabra. o ttulo da mostra da pintora Paloma Herce, unha obra que ten que ver co camio xacobeo. At o 13 de xullo, na Casa da Cultura Francisco LLorens . TEATRO. Sempre Quixen Bailar un Tango. Unha traxicomedia do grupo Teatro Galileo que non deixa indiferente, e reflexiona sobre as cousas que deixamos sen facer e sen aprender ao longo da nosa existencia. O domingo 20, s 20:00, na Casa da Cultura Pintor Llorns. SANTIAGO ACTOS. Choiva de contos. Cada sbado pola ma, a biblioteca compostel acolle unha actividade de contos dirixida aos nenos e nenas. s 12:00, na Biblioteca nxel Casal. ACTOS. LITVI 2010. Un congreso integrado na programacin cultural do Xacobeo, donde 70 escritores falan e debaten sobre a literatura e as viaxes (informacin aparte). Feira de Libros no paseo da Alameda.

TEATRO
Circo Europa. I Encontro Jeunes Talents Cirque Europa Do 17 ao 29 de xuo Un total de 70 novos artistas e profesionais das artes circenses e escnicas en xeral daranse cita no marco do I Encontro Jeunes Talents Cirque Europe que, baixo o ttulo xenrico de Circo Europa, organiza o Centro Dramtico Galego (CDG) co Saln Teatro como escenario principal. Ademais, a compaa pblica compartir esta experiencia internacional coa comunidade artstica do novo circo galego e co pblico xeral, nun programa que conxuga as accins estritamente formativas coa exhibicin de espectculos. En escena veremos as obras: -O Retrete de Dorian Gray: Ra Aire, Saln Teatro, 22 de xuo s 21:30.

A obra Ra Aire.

Marcos "PTT" Carballido e Ezra Moreno constren todo un universo de suspense e misterio a partir de marionetas feitas con globos, segundo a tcnica de monicreques inchables que eles mesmo inventaron. -Doble Mandoble: Mi otro yo. Saln Teatro, 26 e 27 de xuo s 21:30 . O prestixioso do dos xemelgos espaois afincandos en Blxica, presenta a mis recente pro-

posta na que fusionan maxia, acrobacia e teatro xestual. Circo Europa Party: Saln Teatro, 29 de xuo s 21:30. Formacin Circo Europa: -Sesin formativas, noSaln Teatro, do 17 ao 26 de xuo. Direccin: Fatou Traour (traballo fsico) e Jean-Michel Guy (anlise de proxectos)
Do xoves 17 ao martes 29, no Saln Teatro de Santiago.

A veterana e televisiva Mara Galiana encabeza o reparto de Fugadas, unha obra que poderemos ver no Teatro Principal ourensn.

Quere saber mis?

anosaterra.com

ANOSATERRA
17 - 23 DE XUO DE 2010

GUIEIRO.43.

O Ciclo Sons da Diversidade pecha a edicin desta tempada coa presenza da norteamericana Meredith Monk, unha msica orixinal e, tamn, diversa.

ACTOS. XIX Feira do Libro Antigo e de Ocasin. Na sa XIX edicin conta coa participacin de libraras de distintas comunidades espaolas, con mis de cen mil exemplares que se poern a venda durante das semanas. No paseo da Alameda. EXPO. Os mundos de Gonzalo Torrente Ballester. Mostra que percorre a traxectoria vital e literaria do escritor a travs de mis de 200 pezas, con manuscritos, libros, artigos de prensa, cartas, fotografas, cadros, debuxos e diversos documentos e obxectos. At o 19 de setembro, na Fundacin Torrente Ballester. EXPO. Pano de fondo. Os seus comisarios son os expertos en fotografa Manuel Sendn e Xose Lus Surez Canal. A exposicin aborda o retrato realizado nos estudos galegos, centrndose dunha forma especial na primeira metade do sculo XX, perodo de extraordinaria riqueza neste aspecto. At o 31 de agosto, no Centro Cultural Caixanova. No mesmo recn inaugurado centro est aberta tamn a exposicin O Prtico da Gloria. Misterio e sentido, ilustrando os estudos de Felix Carb con imaxes de gran tamao e senllos paneis explicativos. EXPO. Gilberto Zorio. Monta-

xes e obras deste italiano, estandarte nos anos 60 da chamada Arte Povera. At o 27 de xuo, no Museo de Arte Contempornea-CGAC. EXPO. 48 metros de camio. Exposicin colectiva de diversos autores, en distintas disciplinas artsticas, con obras relacionadas co camio composteln. At o 30 de xullo, na Galera Espacio 48. EXPO . Mara Xos Daz, 1980-2010. Nada en Catoira en 1949, cursou estudos de Belas Artes en Barcelona, onde viviu 12 anos. Anda que a sa formacin pictrica, no seu traballo sempre se manifestou a sa atraccin polo volume e o espazo. At o domingo 20, no Auditorio de Galicia. EXPO. In Search of the Miraculous: trinta anos despois . A mostra ilustra a historia do artista Bas Jan Ader en Espaa. O artista, que formou parte da primeira xeracin de artistas conceptuais que xurdiron en Los Angeles a mediados dos anos 70, desapareceu no Atlntico en 1975, e o seu bote foi atopado por marieiros galegos. At o 5 de setembro, no CGAC. EXPO. Santiago, punto de encontro. A mostra rene un total de 58 obras de arte en distintos formatos, chegadas dos fondos da Catedral de Santiago e da Coleccin

Caixa Galicia. At o 7 de novembro, na Sede Fundacin Caixa Galicia. MSICA. Ciclo 1906 de jazz. Remata o III ciclo 1906 de jazz, coa actuacin do saxofonista valenciano Perico Sambeat. Interpretar temas do seu traballo Flamenco big band, gravado coa colaboracin de Miguel Poveda, Gerardo Nez e Javier Colina, entre outros. Este xoves 17, s 21:00, no Teatro Principal. MSICA. Dios ke te Crew. Pecha o ciclo de concertos Redenasa.son cunha actuacin de DK TC,no que contar co rap dos seus catro MCs (Jamas, Mou, Garca e Sokram), co Dj Murdock nos pratos e coa banda de metal Machina e coa experimentacin da electrnica do produtor Croma nos aparatos. Este xoves 17, s 21:30, na Sala NASA. MSICA . Meredith Monk. Unha compositora, cantante, coregrafa, autora de nova pera e directora de pelculas e instalacins que pecha esta edicin do ciclo Sons da Diversidade. O sbado 19, s 21:00, entradas a 15 euros, no Auditorio de Galicia. TEATRO. Os Bolechas. O grupo Caramuxo Teatro presenta dentro do programa Letras Vivas o grande xito editorial de Pepe Carreiro e A Nosa Terra. O venres 18, s 19:00, no CSC do Castieirio.

O jazzista valenciano Perico Sambeat pecha o Ciclo 1906 Jazz, no Teatro Principal santiagus.

GUIEIRO.44. DE CULTURA E ESPECTCULOS

ANOSATERRA
17 - 23 DE XUO DE 2010

A programacin de teatro adulto est case desaparecida, e s atopamos en cartel algns espectculos para nenos, coma este do grupo Rocambola Tteres, que se representa en Soutomaior.

TEATRO . Circo Feira. Un espectculo que xunta as mellores creacins do Novo Circo galego, un cabar de artistas para financiar a nave de Circo Nove.O venres 18 e sbado 19, s 23:00, na Sala NASA. TEATRO. Circo Europa. I Encontro Jeunes Talents . Setenta novos talentos do Novo Circo europeo renense en Santiago desde este xoves 17 ao 29 de xuo. Dentro das representacins, poderemos ver a obra Ra Aire, polo grupo O Retrete de Dorian Gray, o martes 22, s 21:30, no Saln Teatro. SOUTOMAIOR TEATRO. As aventuras do monstro de Fran Ekestein Todosben. Tetro para os mis novios, con este espectculo da compaa Rocambola Tteres, que poderemos ver o sbado 19, s 20:00, no Multiusos de Arcade.

TUI EXPO. Crnicas da Represin Lingstica . Unha mostra grfica e audiovisual, comisariada polo cineasta Xan Leira, para divulgar a represin lingstica contra a lingua galega dende 1936. Na Sala Municipal de Exposicins do Concello. EXPO. Corpos de letra . Unha mostra de escultura do autor Pepe Cccamo, aberta at o 17 de xullo na Galera Trisquel e Medulio. VIGO ACTOS. Contarte. A Concellara de Educacin de Vigo e OQO editora, botan a andar at fin deste mes a 2edicin deste mes da arte e a literatura infantil, para achegar a 2.500 escolares de Vigo o mundo da arte, a travs do lbum ilustrado. Exposicin e obradoiros no Instituto Municipal de Educacin IME. EXPO. Carlos Mao. O artista

Dios ke te Crew acta na sala NASA.

presenta 30 obras pictricas de distintos formatos, correspondentes sa etapa creativa 2003-09. At o 15 de xullo, na Galera Art-Next, Doctor Cadaval, 5. EXPO. Lus Seoane: razn e compromiso. Chega a Vigo a mostra formada por 45 obras realizadas por Lus Seoane ao longo da sa traxectoria. At o 18 de xullo, no Centro Cultural Caixanova. EXPO. Pedro Dobao. De Valdeorras a Vigo. O escultor de Valdeorras afincado en Vigo, de marcada personalidade artstica, expn a sa obra mis persoal. At este domingo 20, na Casa das Artes. EXPO. Ruth Matilda Anderson, unha mirada de antano. Mostra do amplo legado da fotgrafa Ruth Matilda Anderson, no maior arquivo fotogrfico de Galiza, caracterizado pola gran calidade e vasta informacin que achega. At o 9 de xaneiro de 2011,

na Sede Fundacin Caixa Galicia. EXPO. Expedicin do buque Alberto I de Mnaco. Pode contemplarse o litoral galego de finais do sculo XIX onde, a diferenza das costas francesas, anda se pescaba sardia en abundancia. Est composta por 34 fotografas en diferentes formatos e permanecer aberta ata o 11 de xullo. No Museo do Mar. EXPO. Voando cara terra. Este foi o proxecto gaador da mis recente convocatoria do Premio para novos comisarios, que en 2009 foi convocado conxuntamente polo MARCO de Vigo e o FRAC Lorraine, Fonds Rgional d'Art Contemporain de Lorraine, Francia. At o 29 de agosto, no MARCO. EXPO. Ao final do camio. O pintor alemn Detlef Kappeler traballou en Nova York, Bombai, Vietnam, Biafra e Pars. Despois da sa xubilacin, en 2003, estableceuse

CONVOCATORIAS
XXII Premio de narrativa Torrente Ballester Co nimo de contribur a acrecentar a calidade fabuladora e creativa que caracteriza aos nosos escritores, as como de homenaxear ao ferroln Gonzalo Torrente Ballester , a Deputacin Provincial da Corua, convoca o XXII Premio de Narrativa Torrente Ballester, de acordo coas seguintes Bases: Primeira.Podern optar ao premio todas aquelas persoas, calquera que sexa a sa nacionalidade, que non obtivesen o premio no cinco edicins anteriores a esta, e que presenten obras inditas e non premiadas con anterioridade, escritas en casteln ou en galego. Segunda: Outorgarase un premio nico e indivisible dotado con 25.000,00 , estando suxeita esta cantidade s retencins legais que lle sexan de aplicacin. A Deputacin publicar a obra premiada, directamente ou a travs doutra editorial, reservndose durante dezaoito meses os dereitos de edicin da mesma. Terceira: As obras sern de tema e extensin libres, podendo presentarse novelas, relatos e conxuntos de relatos, que se enviarn por duplicado e en exemplares separados, en tamao DIN A 4, por unha soa cara, numerados, grapados ou encadernados. Cada obra presentarase baixo o sistema de plica, polo que se enviar baixo pseudnimo, acompaada dun sobre parte, en cuxo exterior se far constar o seu ttulo e o pseudnimo do autor, inclundo no seu interior unha folla na que se sinalarn os datos persoais do escritor: nome e apelidos, nmero de DNI, nacionalidade, direccin, telfono de contacto e correo electrnico. Ademais se incluir unha declaracin expresa por medio da cal se certifique que a obra indita e que non foi premiada, at a data de presentacin, en ningn outro certame ou premio. Cuarta: O prazo de recepcin das obras terminar o da 1 de xullo de dous mil dez, e enviaranse Deputacin Provincial, Avda. de Alfrez Provisional 2, 15006 A Corua, indicando no sobre XXII Premio de Narrativa Torrente Ballester. Quinta: O xurado estar presidido polo sr. Presidente da Deputacin e formarn parte do mesmo: un representante da familia Torrente Ballester, a sra. Deputada Presidenta da comisin de Cultura, Educacin e Patrimonio Histrico -Artstico, e seis acodes do mbito literario, nomeados polo sr. Presidente da Deputacin. Actuar como secretario o da corporacin ou o funcionario en quen delegue. A composicin do xurado publicarase con anterioridade sa reunin no taboleiro de anuncios e en pxina web da Deputacin,(www.dicoruna.es) co fin de que se poidan interpor, se o caso, os recursos legais pertinentes. Sexta: Os participantes tern obrigacin de comunicar Deputacin a concesin de calquera premio que obtea a obra presentada, no momento que esta situacin se produza, o que dar lugar sa exclusin do concurso. O xurado actuar en pleno, en sesin se posible nica, sendo necesaria a asistencia dos dous terzos dos seus membros; as sas deliberacins sern secretas e delas redactarase a acta correspondente. Aos efectos da vlida constitucin do xurado, ser de aplicacin o disposto no art. 26.1 da Lei 30/1992 de Rxime Xurdico das Administracins Pblicas e do Proen papel fotogrfico, cun tamao mnimo de 20x25 cm. e mximo de 30x40 cm. e irn centradas e montadas sobre unha cartolina de 40x50 cm. branca ou negra. Queda a libre eleccin dos participantes o tipo de tcnica a empregar (analxica ou dixital) e a modalidade branco e negro ou cor. As mesmo, deberase achegar unha copia nun CD, en formato JPEG, PNG ou TIFF, da fotografa cunha resolucin mnima de 200 ppp e tamao mnimo 10x15 cm. Os traballos achegaranse debidamente protexidos e dentro dun sobre pechado ao enderezo que figura ao final deste apartado, e debern ser remitidos coa antelacin suficiente para que tean entrada no concello o da 5 de novembro de 2010, data lmite. Dentro do sobre incluirase outro coa seguinte documentacin: Fotocopia do DNI Folla de inscricin CD coa copia dixital da fotografa O enderezo de recepcin o seguinte: "VIII Certame de Fotografa Ambiental" Departamento de Medio Ambiente. Travesa de Arteixo, 243 _ 1 15142 Arteixo" Outorgaranse tres premios que estarn suxeitos preceptiva retencin fiscal: 1 Premio: 800,00 , 2 Premio: 600,00 , 3 Premio: 400,00 Para a adxudicacin dos premios valoraranse a conxuncin dos aspectos fotogrfico e ambiental dos traballos. O xurado poder outorgar mencins honorficas sen valor econmico, atendendo calidade das obras. As mesmo, poder deixar desertos por falta de calidade ou cantidade os premios que estime oportunos. A entrega de premios ter lugar nun acto pblico que se celebrar na Sala de Exposicins do Centro Cvico o da 19 de novembro de 2010 s 20:00 horas.

cedmiento Administrativo Comn. O xurado non poder declarar deserto o premio e a sa proposta ser obxecto de resolucin da Presidencia desta Deputacin, que o rgano competente para resolver a concesin do premio. O premio fallarase no ltimo trimestre do presente ano, e o ttulo da obra gaadora, as como o nome do seu autor, sern dados a coecer no taboleiro de anuncios e na pxina web da Deputacin, as como a travs dos distintos medios de comunicacin. A plica correspondente obra que resulte finalista poder ser aberta polo secretario do xurado a fin de que, se o seu autor permteo, poida darse a coecer o seu nome. Stima: Non se devolvern as obras presentadas non premiadas e a partir do da seguinte ao do fallo do xurado sern destrudas. VIII Certame de Fotografa Ambiental do Concello de Arteixo O Concello de Arteixo convoca o VIII Certame de Fotografa Ambiental. Podern participar no certame todas aquelas persoas que o desexen, presentando unha fotografa por concursante. As fotografas presentaranse obrigatoriamente

Queres saber mis?

anosaterra.com

ANOSATERRA
17 - 23 DE XUO DE 2010

GUIEIRO.45.

Anuncios de balde.
Poden facelos chegar a: Apartado 1.371, 36200- Vigo Tel.: 986 22 2 4 05 Fax: 986 22 3 1 01 E-mail: guieiro@anosaterra.com . Poden adxuntar unha foto. Prgase avisar da desactualizacin dos anuncios.

Os compostelns Samesugas tocan xunto aos catalns The Rippers, na sala viguesa La Iguana.

en Muxa, onde o mar embravecido lle serve de inspiracin para as sas obras. At o 27 de xuo, no Centro Cultural Caixanova. EXPO. Candida Hfer. Primeira exposicin da fotgrafa alem en Espaa, na que os comisarios Doreen Mende e Markus Heinzelmann ofrecen un percorrido pola obra de Hfer desde os seus inicios en 1968 at o ano 2008. No Museo de Arte Contempornea MARCO. EXPO. Carlos Mao (obras do 2003 ao 2009). O artista presenta mis de 30 obras pictricas de diferentes formatos correspondentes sa ltima etapa creativa. At o 15 de xullo, na Galera Art Next. MSICA. Pacfico. O grupo de powerpop vigus vai dar un concerto este xoves 17, s 21:30, na Fbrica de Chocolate. Dani Mateo,en Vigo e Pontevedra. MSICA. Troy McClure e 7 Puertas. Dous grupos galegos 00:00, na sala La Iguana Club. que van actuar este venres 18, s The Rippers, un grupo tarraco-

nense de hard-rock, e os veterans compostelns de Samesugas, estarn o sbado 19, s 00:00, entradas a 8 euros. MSICA. Sojazz. Formados calor do Seminario Permanente de Jazz de Pontevedra, interpretan temas propios, as como algunha que outra versin persoal dos clsicos do Jazz dos 50 e os 60. Estarn o venres 18, s 23:00, entrada a 2 euros, na sala Contrabajo. MSICA. The Sunday Drivers . O grupo toledano far unha actuacin o sbado 19, s 22:00, na sala Mondo Club. TEATRO. Dani Mateo. Dentro das actuacins do ciclo Paramount Comedy, o presentador e popular humorista cataln acta o sbado 19, s 22:00, no Auditorio do Centro Social Caixanova. Manuel Mara, lembrado en Vilalba. TEATRO. Nunca menos. Un percorrido en clave de humor acedo a grupo Fulano, Mengano e Citano, travs da historia galega: a obra do S.L. lvanos por todos eses pero-

dos de luz e de sombras, s veces de apagn total, que fixeron de ns o que hoxe somos. O venres 18, s 20:30, no Centro Cultural Caixanova. VILALBA ACTOS. Presentacin de proxecto. O Instituto de Estudos Chairegos presenta o proxecto de Casa Museo Manuel Mara, presentado por Saleta Goi e Alberto Ansede. Ser o venres 18, s 20:30, no Centro Cultural e Recreativo. ACTOS. Roteiro. Ter lugar a X Ruta Chairega, cunha ruta polo ro Azmara. A sada (en autobs) ser o domingo 20, s 10:00, desde a Casa da Cultura. TEATRO. Lume, calaveras e demios. Dous espectculos de animacin de ra e novo circo, polo grupo Troula Animacin. O sbado 19, dende as 21:00, e domingo 20, s 13:00, pola zona do Parador.

ANUNCIOS DE BALDE
I Vendo varios debuxos orixinais de Laxeiro. Chamar ao T.: 986 589026 de 20 a 22 horas. I Aula de msica moderna. Pop Rock -Jazz. Canto, frauta traveseira, guitarra elctrica, baixo, piano, batera, composicin de cancins. T.: 658 824262/ 986 298530. Vigo. I Vendo balconada e portas do sculo XIX, por reforma, en Bergondo. En perfecto estado. T.: 628 901393. I Busco rapaza entre 30/40 anos que viva en Galiza e fale galego para relacin de parella ou amizade. Prometo honestidade e sinceridade. Correo electrnico: pedrolopez_35 @yahoo.es. I Fanse cubertas de piscina e bombas de calor. Ampla variedade de prezos. Preguntar por Carlos, T.: 637 472399. I Vndense mbeis de cocia, con vertedoiro, camp extractora, billa e pedra de encimeira, perfecto estado, ideal para segunda cocia en casa rural. Moi econmica. Anxo, T.: 636 495923/ 609 416204. I Alugo piso no centro de Pontevedra, ra Benito Corbal. Dous dormitorios, amoblado, con terraza, patio de cocia, garaxe e rocho. 575 euros coa comunidade e o garaxe includos. T.: 689 585767. I Vendo mbeis de oficina practicamente novos, en moi bo estado (mesas, cadeiras e andeis), e computadores de todo tipo: porttiles e pcs clnicos con windows e Linux. Mis informacin no correo mobeisecomputadores@gmail. com. I Quixera coecer a unha muller progresista e galeguista de entre 30 e 45 anos que desexe unha relacin de parella. S pido honestidade e sinceridade. Prometo o mesmo. Escribir a riasbaixas2007@yahoo.es, ou chamar ao T.: 687 581137. I Remolque de aluminio cerrado para dous karts, 6 caixns, bo prezo. T.: 617 486436. I Vendo leo sobre tboa de castieiro (0,35x0,25), orixinal de Alfredo Souto Cuero. Ten autentificacin. T.: 617 920934. I Comprtese casa perto de Samil, en Vigo, por meses ou mis tempo. 130 euros mis gastos. E-mail: antisorio@gmail.com. I Algase piso en Vegadeo. Amoblado, calefaccin. T.: 676 727618. I Algase piso na Corua, ra Beln, perto da estacin do tren e a 5 minutos do Pazo da ?pera, dous dormitorios, con mobles, 70m?, coa comunidade includo, reformado. 475 euros. T.: 609 372341. I Algase casa rural en Meira (Lugo) beira do nacemento do ro Mio. 3 cuartos, 4 baos, cocia, calefaccin, TV va satlite. 10.000 metros de finca. Fins de semana ou tempadas. T.: 686 753105. I Vndese tico en Salceda de Caselas. 3 cuartos, 2 baos, cocia, saln, garaxe e bodega. 90 m2. 142.000 euros. T.: 691 495571. I Vndese coleccin do Faro de Vigo do centenario (1952). Preguntar por Carlos. T.: 986 490688. I Vendo BMW 525TDS. Bo estado. Prezo econmico. En Vigo. T.: 696 114250. Correo: noalboiro@ gmail.com. I Alugo piso en Ares. Amoblado. T.: 981 448609. I Mazda MX5 descapotbel, ano 1993, vermello, 84.000 km, AA, bo estado e barato. T.: 617 486436. I Algase piso en Ribadeo. Amoblado e calefaccin. T.: 676 727618. I Vendo madeira de buxo de at 13 centmetros de dimetro, seco e verde. Santiago. T.: 691 916239. I Vendo BMW 525 TDS. Ano 93, bo estado. 140 C.V. Granate. 3.800 euros. T.: 981 328304. I Vndese en Ribeira embarcacin de fibra 3,60x1,60 marca RAIDER do ano 2007 e remolque de 5 m. Homologados. 2.000 euros. T.: 618 156964. I Vendo ciclomotor Peugeot Treker vermello de 50 cc. Perfecto estado. Vigo. 250 euros. T.: 653 388693. I Vndese moto trail Yamaha XT (600 c.c.), do ano 2003, en perfecto estado de conservacin. 34.000 km. Regalo luvas, maleta traseira, bolsa sobredepsito etc. Bo prezo. T.: 609 564425, dende s 18 horas. I Vndese BMW 325 i Aut, ano 90, azul metal, bo estado, sempre en garaxe, bo prezo. T.: 689 313701. I Carnota, Lira, a carn da praia. Algase apartamento completamente equipado para 4 persoas, con terraza e vistas ao mar. 1 quincena de xullo 550 euros. 1 quincena de agosto 600 euros. 1 quincena Setembro 550 euros. T.: 981 761144 / 666 843997. I Alugo casa en Salvaterra de Mio por temporadas, fins de semana, etc., consta de dous cuartos, bao, saln cocia integrado, todo amoblado. T.: 609 867359. I Vndese cadeira Jan Carreira PRO de 2 pezas, con seirn, homologado para ir en coche e paseo. Vai co seu bolso a xogo. 130 euros. T.: 881 977028. I Algase piso en Vegadeo. Cntrico, amoblado e con praza de garaxe. T.: 637 259084. I Busco persoas para compartir oficina en Santiago, zona de San Lzaro. Equipado con mobiliario, amplo e luminoso. 400 euros recibos includos. T.: 881 977028. I Algase piso en Ribadeo. Cntrico con calefaccin e amoblado. T.: 676 727518. I Busco postais ou fotografas antigas do Val Mior (Baiona, Nigrn e Gondomar) para coleccin. T.: 676 918359. I Busco persoa responsbel para compartir apartamento novo en Santiago. Zona tranquila a 10 minutos do centro. Para 2 persoas, cada habitacin ten bao propio. Amoblado, exterior, moita luz. Fcil de aparcar. 180 euros. T.: 687 581137. I Muller de 30anos, preocupada pola lngua e a realidade busca amizade de persoas con sensibilidade afn. Correo: galego.iria@gmail.com. I Se a ta filla/o non vai a actividades, ten sobre 5 anos, vives na comarca de Vigo e queres contactar con mis cativos para que xogue, chmanos ao 650297799.

I Poa aqu GRATIS o seu anuncio, facendoo chegar a:

Apartado 1.371, 36200- Vigo Tel.: 986 22 2 4 05 Fax: 986 22 3 1 01 E-mail: guieiro@anosaterra.com

CINE,TV,DVD.46.
Xos Valias

ANOSATERRA
17-23 DE XUO DE 2010

Intre de The Blind Side.

EN CARTEL.
The Blind Side (Un soo posbel)
Dirixe: John Lee Hancock. Intrpretes: Quinton Aaron, Sandra Bullock. Drama. EE UU, 2009

Dous irmns
Dirixe: Daniel Burman. Intrpretes: Antonio Gasalla, Graciela Borges. Comedia. Arxentina, 2010
Escena de Air Doll.

Era xa un pouco estrao que, a estas alturas do ano, anda non se estrease o filme que lle puxo en bandexa o oscar mellor interpretacin feminina protagonista de Miss Axente Especial. Un papel rexeitado antes por Julia Roberts nun drama ambel de superacin persoal a travs do deporte, que foi algo as como o reverso edulcorado da correosa Precious na ltima gala dos andrxinos premios dourados. a narracin, por momentos haxiogrfica, das orixes desestruturadas dun xogador en activo da NFL, a liga profesional de ftbol americano. Antes best seller e agora telefilme de sobremesa con formato deluxe prestixiado polo premio da Bullock. O director, Lee Hancock, xa tia experiencia no subxnero, convertindo hai uns anos a Dennis Quaid no Rookie, un veterano xogador de bisbol de carreira frustrada ao que, xa na madurez, se lle ofrece unha segunda oportunidade para regresar aos campos de xogo.

Nova comedia de ambiente domstico do director das recomendbeis Dereito de familia e O nio baleiro. Se Burman retrataba na primeira as experiencias dun mozo avogado bonaerense que confronta a vida adulta repensando as sas, at entn, distantes relacins co pai a consecuencia da sa recente paternidade, e na segunda asistiamos reconstrucin dun matrimonio maduro tras a marcha dos fillos, o cineasta arxentino salta aqu outra xeracin para retratar aqu unha estraa parella de irmns na sesentena que viven en constante conflito e que debern emprender unha nova vida mis cooperativa despois da morte da nai.

Air Doll
Dirixe: Hirokazu Koreeda. Intrpretes: Arata, Du-na Bae. Drama. Xapn, 2010

O cine do xapons Koreeda sempre amosou unha certa tendencia ensoacin autoral de corte embiguista, un risco que sempre, asombrosamente, salvaba a base de con-

tencin formal e disciplina argumental, xa fose contndonos unha de samurais, Hana, un drama urbano sobre a infancia, Ningun sabe, ou emulando a Ozu nunha reflexin sobre as disfuncins interxeracionais das familias modernas, Still Walking. O seu novo filme adapta un manga orixinal de Yoshiie Goda, unha especie de conto de Pinocho postmoderno na que un solitario oficinista nipn garda no seu fogar unha hiperrealista boneca inchbel que, nos momentos mis inesperados, cobra vida. O androide de ltex, interpretado no filme por unha actriz real, decide un bo da abandonar o diminuto apartamento escenario da andina vida coti do seu propietario e coecer o mundo exterior. O filme d un salto cualitativo nesa tendencia que antes aludiamos. Inda as, Koreeda segue sendo moito Koreeda.

teso. Despois chegaran filmes s ordes de Martes y 13, Aqu cheira a morto, O roubobo da xoxoia e a indescritbel triloxa Chiquito: Condemor, Brcula II e Pap Piquillo. Agora volve colaborar con Josema Yuste na adaptacin cinematogrfica, un dicir, da obra teatral Unha parella de medo, coa que Yuste e Fernndez ensaiaron a sa qumica sobre as tboas como superparella do humor. Humor negro suave e parodia ao xeito Ibez da Rebeca de Daphne de Maurier e Alfred Hitchcock. Que un descendente lateral de Jos Antonio Primo de Rivera acabe metido nestas faenas non deixa de ter irona histrica.

Imaxe de promocin de Marmaduke.

Marmaduke
Dirixe: Tom Dey. Intrpretes: Lee Pace, Judy Greer. Comedia. EE UU, 2010

A vinganza de Ira Vamp

Dirixe: lvaro Senz de Heredia. Intrpretes: Josema Yuste, Florentino Fernndez. Comedia. Espaa, 2010

Non precisamente das mis populares entre as tiras cmicas con mascotas. No noso mercado practicamente des-

coecida, pero as andanzas do gran dans Marmaduke as sas vietas aparecen na prensa estadounidense dende os anos 50 xa teen versin audiovisual en imaxe real. Dirixe o reponsbel de desfeitas coma o Shanghai Kid, de Jackie Chan ou a Noiva por contrato, de Sarah Jessica Parker e Matthew McCounaghey. Owen Wilson ponlle voz ao can na versin orixinal.G

Antonio Gasalla e Graciela Borges, protagonistas de Dous irmns.

Retorna a bufonada cinematogrfica con denominacin de orixe celtibrica. O nclito lvaro Senz de Heredia (sobrio de Jos Luis que ademais de Raza e Franco, ese home tamn foi responsbel da estupenda Historias da Radio) empezou nisto como epgono de Mariano Ozores e compaa, dirixindo a mediados dos 80 a tarda A fouce e o Martnez con Pajares divorciado xa de Es-

Mireia Canalda en A vinganza de Ira Vamp.

ANOSATERRA
17 - 23 DE XUO DE 2010

PASATEMPOS.47.
por Gonzalo Vilas

CRUCIGRAMA

XADREZ
Maxistral Cidade de Len 2010.

por Carlos Pena - xadrez.algalia@gmail.com

Boris Gelfand e Levon Aronian foron os finalistas do XXIII Maxistral Cidade de Len, e ambos se desfixeron en eloxios excelente organizacin de este veterano e forte torneo disputado do 3 ao 7 de xuo. O concello de Len leva moitos anos apostando polo xadrez como deporte emblemtico da cidade e dirixindo unha excelente organizacin e difusin deste maxistral que retransmitido por internet e pola radio televisin de Castilla e Len, ademais de acadar un importante eco na prensa deportiva. Este ano participaron o espaol Francisco Vallejo, o cubano Lenier Domnguez, o armenio Levon Aronian e o israel Boris Gelfand. Nas semifinais Vallejo foi eliminado por Gelfand e Aronian fixo o propio con Lenier. Na emocionante final produciuse un empate a 2 puntos polo que houbo que recorrer desempate a partidas rpidas, nas que resultou vencedor Gelfand. Aronian, Levon 2783 Gelfand, Boris 2741 XXIII Rapid KO (2.6) 06.06.2010. A11: Apertura Inglesa. O bielorruso nacionalizado israel Boris Gelfand esta nun excelente momento de forma tras gaar a copa do mundo, e atpase na ltima lista FIDE no lugar undcimo do ranking mundial. 1.Cf3 d5 2.c4 c6 3.e3 Cf6 4.Cc3 e6 5.b3 Ad6 6.Ab2 0-0 7.Ae2 dxc4 8.Axc4 b5 9.Ad3 Ab7 10.Ce4 Cxe4 11.Axe4 f5 12.Ad3 Cd7 13.h4 De7 14.g4 [14.Dc2 Cc5=] 14c5 [14...fxg4 15.Cg5 Cf6 16.Axf6 Dxf6 17.Axh7+ Rh8 18.Ce4] 15.gxf5 exf5 16.Axb5 [16.Tg1!? Ce517.Cxe5 Axe5 18.Dc2=] 16Ce5 17.Axe5 Axe5 18.Tc1 f4 19.0-0? a situacin branca era delicada no centro pero o enroque suicida dada a forza dos bispos

negros apuntando ao flanco de rei. Xogada nica para tentar sobrevivir era 19.Th3 Diagrama 19fxe3-+ 20.fxe3 Txf3 21.Txf3 Dxh4 22.e4? [mis resistencia supoa 22.Ad7 Dh2+ 23.Rf1-+ pero a derrota tamn era segura] 22Axe4 23.Ac4+ Rh8 e as brancas abandonan ante a imparable perda de material 0-1.

SUDOKU
Horizontais: 1- A primeira das letras. 2- Arte anglosaxn. 3- Relativo ao edil romano da clase dos patricios institudo en 367 a C. 4- Local relacionado coas cousas legais, donde non nos queda mis remedio que ir de cando en vez, e donde nos cobran at por respirar. 5- Trebello de madeira ou outro material que serve para desprazar a embarcacin pola forza humana. Siglas de International Standard Serial Number, que identifica s publicacins peridicas. 6- Inclinacins do corpo en sinal de respecto ou veneracin. 7- Celebrar un sacerdote das misas no da. Smbolo do Uranio. Brasa, materia que arde sen chama. 8- Aleacin de aceiro e nquel cun coeficiente de dilatacin interna moi baixo. rbore coas follas do cal, dise, se suicidaron, inxerndoas, os castrexos do Monte Medulio. 9- Ouvear o can ou outro animal cando os maltratan. Smbolo do Fsforo. Cristal pulido de virtudes pticas. 10- Razoada, sensatamente. 11- Malestar no estmago por exceso de cidos, aceda. Ser, algo que existe. 12- Foino Don Quixote, en canto que cabaleiro. 13- Val e rexin montaosa italiana, donde est o Monte Bianco ou Mont Blanc. 14- Marcha dun sitio. 15- Empresa galega de comunicacins (vaia, era galega at hai pouco...). Verticais: 1- 1 romano. 2- Formacin poltica galega. 3- Apelido derivado do latn ripa, ribeira. 4-Un dos 16 estados federados alemns, situado ao norte. 5- Neve mida mesturada con chuvia, nevisca. 6- Acto mis ben imprescindbel na vida cotin, ademis do de respirar e do outro. Restos dun edificio, ou este cando est moi deteriorado. 7- A presunta vtima das descargas de internet. Xogo de azar. 8- Singular (si o tivera) do conxunto de moedas que os noivos se entregan durante a cerimonia de casamento. Pronome persoal de 1 persoa. Ferramenta para quitar terra, area... Cociar nas brasas ou no forno. 9- Cidade do norte italiano. Intelecto, aquelo co que se pensa ou lugar no que gardamos as ideas. 10- Escapa correndo dun lugar. Con pouca velocidade, en feminino. 11- Que est presente nun acto ou reunin. 12A casa do sol ....... foi un hit de Eric Burdon&The Animals. 13- Habitacin dun hotel. 14- Segunda vrtebra do pescozo que serve de eixe arredor do que xira a primeira vrtebra cervical. 15- Osxeno.
difcil doado

Encher os cadrios cos nmeros do 1 ao 9, sen repetir ningn cadro, nen lia, nen ringleira.

AUTODEFINIDO

SOLUCINS
autodefinido doado

crucigrama

difcil

PROMOCINS CULTURAIS GALEGAS S.A. Presidente e Conselleiro Delegado: Afonso Eir Lpez. Director: Manuel Veiga Taboada Redaccin: Prncipe 22 baixo - 36202 Vigo. Telfono 986 222 405. Fax 986 223 101. info@anosaterra.com diariodixital@anosaterra.com Administracin, subscricins, publicidade e Editorial: Prncipe 22, baixo, 36202 VIGO. Telfono 986 433 830 Diario dixital: www.anosaterra.com

01411 8 400021 303104

Csar Lorenzo Gil

chan de Afganistn rico en minerais, especialmente en litio. Os xelogos xa teen permiso do Pentgono para dicir que no pas ocupado podera estar a maior reserva deste mineral, su-

A GUERRA DO LITIO
perando a dscola Bolivia, que pretenda subir o prezo do principal compoente das bateras

de mbiles e porttiles. A guerra contra Ben Laden convrtese agora nun investimento no que todos os pases da OTAN queren participar. Non en van dixera o xa ex presidente alemn, Horst Khler, que o exrcito era o garante da defensa dos intereses

xermanos na zona. Como lle pasa agora ao Congo e anteriormente a Angola ou outros pases, canto maiores riquezas che d a natureza,mis probabilidades hai que as grandes potencias vaian empobrecer ao mximo a vida dos que al moran.G

1.411
anosaterra
TERRA DO MEU PAI
Bieito Iglesias

A xornalista Mara Yez unha das fundadoras de Galego Lab ( www.galegolab.org), unha iniciativa para poer en comn ideas, traballo e recursos que conduzan promocin do galego na sociedade. Nesta entrevista invita a colaborar.

Mara Yez,fundadoradeGalegoLab
H. Vixande

En lugar de chorar, promovemos o uso do galego

Galego Lab, o que iso? Un colectivo e unha ferramenta para traballar en proxectos de dinamizacin e promocin do galego a travs dunha rede de individuos aos que esta ferramenta pon en contacto. Facemos proxectos xuntando ideas, traballo e recursos. Que escuras intencins teen? Somos un colectivo amplo, supoo que cada quen ten as sas intencins, pero todas son moi transparentes. Non pretendern mandar ao paro a Anxo Lorenzo? Supoo que fai o seu traballo e ns o noso. Se houbese mis cartos para poltica lingstica e tivsemos o seu apoio, ao mellor non necesitabamos esta iniciativa. Ao contrario que noutras Comunidades, vmonos orfos de recursos, mais en vez de chorar, promovemos o galego, anda que toda a cidadana a que paga a Poltica Lingstica. Realizamos accins eficaces e concretas con resultados que se poidan medir. Non gustamos das grandes utopas de proxectos enormes que non se poden desenvolver. Contra Carlos Calln tam pouco irn? Non imos contra ningun, s pedimos ideas e axuda. Todos estn convidados. Vamos, apadrian actividades. Apadriamos ideas e buscamos recursos e xente con O galego e o deporte nunca foron moi da man, anda que hai exemplos concretos que si. Moitos botan de menos que nas clases de aerobic ou de fitness non haxa pezas en galego para as tboas de baile. Esta actividade busca que haxa msicos que compoan obras orixinais adaptadas ximnasia e que cedan as creacins para libre distribucin. Tamn procuramos distribuidores do material e locutores para gravar tboas. Dgame, son moitas persoas? Fundadores, 40 ou 50. Polo visto, algunhas ideas estn orfas. Promovemos que haxa ideas para impulsar o galego, para que a xente as ceda anda que non poda desenvolvelas. Outros encargaranse de levalas a cabo. Quen valora as propostas? A comunidade valora as propostas e os socios fundadores deciden, tendo en conta esas valoracins, sen perder de vista as posibilidades de prosperar de cada proxecto. E pode colaborar calquera? Gloria Lago tamn? Se ten unha boa idea, claro. E doar cartos? Ollo non os vaia investigar Antonio Rodrguez Miranda! Que investiguen o que queiran! Somos unha iniciativa social civil sen nimo de lucro que traballa facendo cousas polo galego sen empregar os cartos das institucins pblicas.G

tempo para levalas adiante. Seica unha pretende promover o galego bailando, ao estilo Flashdance. Este vern, na praia de Riazor ou na do Orzn, da Corua, imos convocar a xente a travs do boca en boca para que se xunte a cantar e bailar a cancin de Xon Pardo Falade menias, falade galego. unha escolla musical un pouco polmica, pero a actividade segue o modelo dos flashmob, unha experiencia de baile es-

pontneo moi de moda. E que iso do mster de aldea? Unha proposta para poer en contacto neofalantes urbanos de galego con xente que vive no rural que emprega unha lingua cunhas caractersticas que os urbanitas botan de menos e que os habitantes do rural non valoran. Ser durante unha fin de semana en Chandrexa, concello de Parada do Sil. Unha das ideas mis arrepiant e s o d o fitness en gal ego. Odio o deporte.

in as estatsticas que os 25 oficios mis demandados na Galiza teen a ver coa hostalera e coa construcin. O emprego concntrase nos servizos porque investimento industrial non hai e o sector primario embarca inmigrantes na pesca e deixa os eidos a ermo. Velaqu unha economa alacantina pero pasada por auga, como Feixo non obre unha muda climtica xamais competiremos co soleil de Espaa. No canto de precurar fruto ou fabricar cousas, todo o pas semella empeado en servirlles vasos e pescada conxelada aos alienxenas que nos visitan. A rurala encabeza esa cisma de pr en valor o pintoresquismo, transforma cotos de penedos en escenarios blicos onde os urbanitas trocan disparos de pintura e argalla citas gastronmicas nas que exalta rarsimos legumes. Certo promotor da Peroxa quixo ser orixinal e, renunciando a celebrar a Festa da Charouvea, convocou unha caravana de mulleres. Dado que ese concello non est no Selvaxe Oeste senn ao p de Ourense, cmpre descartar un intento desesperado de repoboacin. Por feos que sexan os ncolas, poden emparellar nunha escapadela capital da provincia, de modo que debe tratarse dun evento da cultura de masas. Confrmase esta sospeita ao sabermos que naquela terra onde naceu o pae de Julio Iglesias elixirn corpios xeitosos dispostos a retratarse en coiro de par de Dinio e de Miss Ourense. Con iniciativas deste tipo, quen dixo crise! Milagres en Amil e caravanas a Oregn. G

Opassemellaempeado en servirlles uns vasos e pescada conxelada aos alienxenas que nos visitan