Professional Documents
Culture Documents
DTEd2 Maths
DTEd2 Maths
(Teaching of Mathematics)
ulh ML
ts
Ma f gla g
lhik xU ghtbra
lhik xU bgUFw
lhik kj jikaw bra
jehL
ghl fHf
f rhiy, brid - 600 006.
jehL muR
Kj g - 2009
jiyt
nguh. Dr. K. Rgkh
yhaf kW nkyhthsf
Dr. K. $thr
iz nguha,
fj Jiw,
khy f, (jdh)
brid-600 005.
U. M.K. Ruka
iznguha,
f Ega Jiw,
ghujhr gfiy fHf,
U
yhaf
Dr. M.. fh nj
U.
KJiy iuahs,
khtl Ma f g Wtd,
faho, fhu khtl.
U
U.
S.P.f
KJiy iuahs,
khtl Ma f, g Wtd,
nj%, fahFk khtl.
U. . uhkf
S. KUnfr
iuahs,
khtl Ma f, g Wtd,
FKS, U khtl.
KJiy iuahs,
khtl Ma f, g Wtd,
bgzh, Utzhkiy khtl.
Dr. R. ght
iuahs,
khtl Ma f, g Wtd,
UZz.
ts jah : jehL muRfhf
Ma f Muh g aff, brid - 600 006.
70 .v.v. jh mlgLsJ.
bt Mbr Kiw mnlh :
affUJ...
vbghUs Mf brybrh jhwth
EbghU fhgJ j.
khztf wikfis tsgLJtJ Ra fLghil tsgJ wj
fUJfis nfLzu brtJ vij fWbfht Kidig
VgLJtJbkd
f
gkhzf
gythF.
fia
fiyl(Curriculum) vD Kiwahd xGfikl mjny f Wtdf
jiyaha gahF.
fiyl fhyF fhy, lF l, NHYF NH, njitnfg,
fgtnfg kh tiuaWfgLwJ. nja Ma f Muh g FGk,
jnghija f mikbfd nja fiyl 2005(NCF 2005)-I
totikJsJ.
1.
t.
v
KjyhkhL ghlf
ulhkhL ghlf
a f Kiw
(Indian Education System)
fwiy vjhFjY
nkgLJjY (Facilitating and
Enhancing learning)
fwiy vjhFjY
nkgLJjY (Facilitating and
Enhancing learning)
jbkh fj
(Teaching of Tamil)
jbkh fj
(Teaching of Tamil)
kiyahs bkh fj
(Teaching of Malayalam)
kiyahs bkh fj
(Teaching of Malayalam)
bjYF bkh fj
(Teaching of Telgu)
bjYF bkh fj
(Teaching of Telgu)
cUJ bkh fj
(Teaching of Urdu)
cUJ bkh fj
(Teaching of Urdu)
kHiya guhk kW f
kHiya guhk kW f
My bkh fj
(Teaching of English)
My bkh fj
(Teaching of English)
fj fj
(Teaching of Mathematics)
fj fj
(Teaching of Mathematics)
10
ma fj
(Teaching of Science)
ma fj
(Teaching of Science)
11
r_f ma fj
(Teaching of Social Science)
r_f ma fj
(Teaching of Social Science)
KjyhkhL ghlf
ulhkhL ghlf
t.
1
FHijia cWnehf kW
jkhzhf M
bra lf
g ghit
fiy f kW gaDgt
fij TWj
f fa
clf, cleyf kW
nahffiy
clf, cleyf kW
nahffiy
Rats gkid
Rats gkid
fw fj bghUf
fw fj bghUf
iv
nkyhthsfshf
xUizghsfshf
Wghik ghlfSF
tsf cUthfgLsd.
fhiuFo mHfgh gfiyfHf Kdh Mkw cWd Kidt
V.v. _, UZz_ mwflis The School mikig rhj
Uk. Rkuh M. bfsjkh, jdht fahsfshd MKjh khajh
knAhghuh kW Kidt ghyh rg (v-ah), ntjh kf
kdts fiy kw cj nguha U. o.v.mUshdj, Jit
gghL kW bkha Wtd KJiy iuahs Kidt j.guRuhk
Ma fahsfS tsf cUthfF gfJsd.
fj vD Ma ika fUJ jhndfw vD
khzt ika fF khs iwa bjhlf f Kiw, braf
v
Ma
bgw
ttFgJ
tfhLtJ
Ma
brikahf
cUthf
cja
midJ
aFe,
Ma f Muh g aff,
brid 600 006.
vi
mKf
fj vgJ fUij tsF ghl kLkyhk jidia o,
kdij begLJ xU fUahf bragLwJ. vdnt fj ghljf
fj fUJfis ma
mj fUJfis gagLj
fjfUJfis, thif gaghila izJ ff
fzFfSF fhgJnghW thif NH fhQ w
tsf.
thif beKifis nkgLj.
VJthd tif mikfgl ntL. j mogilaY, NCF-2005-
gJiuf go. ulh ML fj (ts) totikfgLsJ.
Street Mathematics vw fUJ thif fzid, a.
brKiw toa gFf cs fUJf bjthf cajidF
ttFwJ.
fj fw tFgiw braghLfSl W nghfhk, tFgiwF
btY fG tif wbryghLf jf l bgWsd.
braghLf fj fw xU bjhl f vW, r_fnjhL bjhlilaJ
vW czugLwJ.
ghl myFf Ko l bgWs dhjh flik kW kh
dhjhf Mad Ma khztf jfis jFj Kiw njF
jah brJ bfhS tz mikfgLsJ. fiy brhfS, nknfh
fS cajidF t tFf bfhLfgLsJ.
fUjjYF, fUJ gkhwF cj tif j ts
totikfgLsik. w jikahF.
Ma FG
vii
ghll (Syllabus)
fj fj - ulhML
gF m (ghlbghU)
myF 1
myF 2
afj
fjTWf-ljhf-vGJUf-kh, khf- mLF bfGf - xd, ntd cWf - gYW nfhit - gYW nfhit
mogil braf - rkghL - Ukhfis bfhl xUgo rkghL
myF 3
brKiw toa
tF :
(ghlgFf 4,9,10,11)
tF :
10
(ghlgFf 10,11)
gF M (fj Kiwf)
myF 5
crh fj
viii
myF 6
fj th fw
tha fzFf
kL
ix
fhy xJL
I
100 kneu
ghlbghU
m) ts
myF 1
4 kneu
myF 2
8 kneu
myF 3
8 kneu
myF 4
4 kneu
M) ghlf
tF VI Kj VIII tiu (ghlf 2,4 6 & 7) 20 kneu
IX tF (ghlf 4,9, 10&11)
II
12 kneu
fj Kiw
ts
myF 5
4 kneu
myF 6
4 kneu
myF 7
10 kneu
myF 8
8 kneu
myF 9
8 kneu
myF 10
10 kneu
24 kneu
I (myF 1 Kj 4 tiu)
ghlghlf
32 kneu
II (myF 5 Kj 10 tiu)
44 kneu
bghUslf
gf v
myF 1
myF 2
afj
24
(Algebra)
myF 3
54
(Statistics)
myF 4
brKiw toa
86
(Practical Geometry)
myF 5
crh fj
100
(Strategy Instructions)
myF 6
fj th fw
121
myF 7
tha fzFf
138
(Word Problems)
myF 8
myF 9
fw FiwghLfS, fj
fUJgkhwK
174
myF 10
kL
190
(Evaluation)
xi
izf
gf v
1.
dhjh flik
213
(Blueprint)
2.
dh tiu
215
(Blue Print)
3.
mfkL - kbg gL
215
(Continuous Assessment)
4.
216
(Blue Print)
5.
217
(Blue Print)
6.
kh dhjh-I
218
7.
kh dhjh-II
221
8.
fiy brhf
223
(Glossaries)
9.
nknfh f
227
(Bibliography)
xii
myF-1
jdh vd ga?
vW
1 . 2 gaghL fj braf
fj fgj gafis braKiw gaf, rKjha gaf, gghL
gaf vd _W thf tif gLjyh. mtiw g eh bjJ bfhnth.
1.2.1 braKiw gaf
fj
kdgfhf,
brKiw
gaghofhf
(v) nj neu mf
fw bra : n k T a i t a y h J n k Y g y b r a K i w g a f i s
goaLf.
1.2.2 rKjha gaf
ehfho gagLJj, t tN brj nghw rKjha gaf fj
fUJf Jiz wd. mjhtJ jf rKjhanfg gagL
bfhS tif UHh fhyfis fzLj, kzHhfis khj
nghwit jkj gaghL vgij l rKjha gaghlhf fwJ.
2
MatY
fj
fhyiy
cWghL Ma gf fjnjhL
izjitahF.
fiy,
ya
nghwt
folfiyf fj gaghL
1 . 3 f fiylK, fjK
f fiyl fj Kjik ghlkhf fUjgL fj
jiyf totikfgLwd. d, j, rjj, jto Ma fj
fUJf mKf gLjgL tF kW fUJf mwhl thif
ga FJ fhngh.
d _wh tFY, j Mwh tFY, rjj vw fUJ
Ijh tFY mKfgLjgLwd.
ffgL wf
Ijh tF
* rjj - fUjhf
* dij rjjkhf, rjjij dkhf khWj, rjjij jrk
dkhf khWj
* bfhLfgl v myJ ms njitahd rjj fhz
* rjjij gagL thifia xoa va fzFfis j
* mofo gagLjgL rjjfis d vzhf, d vfis
rjjkhf khw kd fzFf g bgWj.
Mwh tF
* rjj, d kW jrkd-bjhl
* yhg kW eZl
* yhg kW eZl rjj
VHh tF
* juF
*jSgo
*gid t
1.3.1 d
d _wh tFnyna mKfgLjgLsJ. d Fj
fUJfis id Tnth. d vgJ xU KGbghUis rk ghffshf
j vw fUJ eh mjnj. y rkaf d vgJ xU bjhFig
gy ghffshf j vgij FF.
4
vLJfhL
xU Til 10 khgHf csd. jid uL rk ghffshf jh
5
xbthUtUF ilgJ 5 khgHf. jidna d to
vd vGjyh.
10
gl 1
gl 2
vLJfhL 1
xU brtf guig vL rkghfkhFtjF gy tfis ifahsyh.
gl 3
gl 4
1
mikfgLs j ntWgLsJ.
8
jidna tisnfhL kW nenfhL gagL Jfhlyh.
nkTa uL glfY
tisnfhL gagL j
gl 5
gl 6
nenfhL gagL j.
gl 7
gl 8
gl 9
gl 10
vLJfhL 2
xU brtf guig ehF rk ghffshf gjF tU tfis
ifahsyh.
gl : 1
gl : 2
1 1
+ vgJ xU ghf.
8 8
1
vgJ uL ghff vd ehF rk ghffshf fgLsJ.
2
gl 3
gl 4
2.
1.3.2 j : tiuaiw
j vgJ xnu khahd uL uhfis xLtjhF. jij
a
Ff : vw F gagLwJ. a:b vw jid
vd vGjyh.
b
7
j gf
* bghJthf
a:b
b:a
mjhtJ
cWf
tir
bgnuhY,
vjdh
123456
1
123456
123456
123456
123456
123456
123456
jidna d to bgnuh
9
1
, vjdh
vd Ffyh. Mdh
10
10
kz
bk
d to
I ms 3 = 1
6 2
2 1
=
6 3
kz ms
bko ms
1
vd vGjyh.
6
vLJfhL 3
tl RwsF lF cs j vnghJ xU khwhj v.
mjid Jakhf fzl ayhJ.
jid vd FLnwh. =
Rws
~ 3.141592 ...
l
22
vd gagLJnwh.
7
Rws
=
l
C
= C = d
D
1.3.3 j rk
uL jfis rkgLJ nghJ ilgJ jrk MF. mjhtJ
j rk vgJ uL rkhd jf iz MF.
v-L 1- go 54 l bgnuh fyf 6 l vjdh njitgLwJ.
54 9
= vd vGjyh.
6 1
xU j rk nfho cWf bgUF bjhif eL cWf bgUF
>
2n = 4
n = 2
9
1:4 vw j glsf
123456789
123456789
123456789
123456789
123456789
123456789
123456789
123456789
123456789
1
5
12345678
12345678
12345678
12345678
12345678
12345678
4
5
1
ilfbgW d
vgjhF.
4
nkny cs gl
vLJfhL
5 ngdhf iy %.75 v 8 ngdhf iy vts?
8 ngdhf iyia x vf.
vif
iy (%gh)
75
x = 75 8 = 120
8 ngdhf iy %.120
vkhw (v j)
uL uhf xU uh mfF nghJ kbwhU uh Fiwjhnyh
myJ xU uh Fiw nghJ kbwhU uh mfjhnyh mit v khw
vdgL
vLJfhL
xUt xU lUJ kbwhU lF 50 .. ntf gaz bra
6 k neu MwJ. mnj lij 60 .. ntf gaz brjh mt gaz
neu vts?
neu
(k)
50
60
x
11
1
105
=
>1]
100 100
bjJ bfhf
1 1 1
, ,
,... vd fzld. jrk vf
20 25 100
tUKdnu ahghf xW, vw fUij gagLsd. jrk
nuhkhaf t fLtjF
17. njj
t h f j t , t h f f h n j h v i f ; 1 8 . dyhil iHf;
19. ma nrhjidf Kof; 22. m gJ, gJ R fzLj;
23. Mil jah iHf ms
fw bra
nkTait ju rjj csla thif gaghL ytiw
goaLf.
1.5 ta
1.5.1
ta mKf
t vgJ gzthfis clh njitnfg bfhLf, thf
1.5.6.
jtoF,
TLtoFilna
cs
............. (1)
= P(1 + 2i + i2)
= P + 2Pi + Pi2 P
(2) - (1)
fzlgLwJ.
it
bjhiffhd
rhj
tfsh
thoifahsUF mfgLwJ.
fw bra
uju it bjhiffhd to tu gotij nrfJ tF
thf.
17
FLg l mKf
xU FLg tu kW bry ga Kndho lnk FLg
18
jahgtUF Vg
# d.
kh
nk
# ]
# ]iy
Mf
br
et or bkhj
_yjd
bkhj
tu
<
bjhif
to
KjL
yhg
ju tu
bry
bkhj ML tUkhd :
nr
KjL
kh
nk
#] #]iy Mf br
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
thlif
fl jtiz
fhL
to
nrit
KjL
l
flz
bjhiyng
flz
10.kif bghUf
11. ntiyah rgs
12. kUJtbry
13. Milf
14. jeg bry
15. gazbry
16. thfdbry
17. FHijguhk
18. f bry
19. bghGJnghF
20. fhf bry
bkhj bry
19
m et or bkhj
(ii)
Mugg fj
* gzij TLnghJ 10, 100 myJ 1000 F mUfhik fzL
vikahf ifahnwh.
(v-L) xU bghU iy % 90. filfhul % 200 bfhLjh filfhu
jU bjhif % 110 vgij thif NH %. 200 I uL
Wfshf J xU 100 + (100-90) = % 100 + % 10 = % 110 vd fzL
bgW bfhwd.
* thFj, ifo m, gU, TWf fhf thFj Mait
l rhuh msitfis gagL eilbgW bra.
20
1.7.2 eLiyg fj
* fol ntiy br bjhyh nfhz ms, gugs, tz Rj,
bjhif
fzLj
Ma
midJ
fUJfis
= 0o Mf UF nghJ V ilklkhf
UF.
vdnt rh tan =
BC
CA
[tan 0o = 0 F BC = 0]
90 o Mf UF nghJ V Rt
WjgoUF.
[tan 90o = F CA = 0]
jid Vfdnt eilKiw gagL bfhoUjhY fj
to mikUgij mUfiy. gFKiw toa _y jid
bjthf fUngh. Mdh jidna nkiy f fjghlij
Ug ghlkhf bfhoUjt tif Efj _y (Differantial Calculus)
dy vd mUg.
dx
* ehW eLbghGJ Fl ilbt u, iu mik
eLwd. F m vw fUJ gagLwJ.
* xU lUJ ntbwhU lij Fiwj neu brwila
ntLbk FWF ghij bry ntL. FWa u vw
fUJ cgnahfgLwJ.
* njF ku eLbghGJ ilbt Lt tifbfG (differential)
rkghL gagLwJ.
* wj cliy nuj gnrhjid br miw F%lgoUF. wj
cl btgiyia 4 kF xU Kiw fzL wj neuij
fzl Ko. F fj fUJ l bgWwJ.
* kUJ FoJL kUJtkid nrfgL ir
bgWgtlUJ vts kUJ bttUwJ vgij ma
Cathedral nrhjid bragLwJ.
fw bra
mwhl
thif
braf
ytiw
bjhlgLJf.
22
fj
fUnjhL
fwit
*
gaghL fj braf
f fiylK, fjK
- d
- j
- j rk
- khwf
rjj
ta
FLg iy mif
d,
rjj,
ta
Matiw
xoa
thif
23
=
nghJ be ig iyahdJ % x vW 3 njfhf iy % y vW
bfhlh
x = y MF.
...(1)
=
nghJ
jh cs iy k Kija
jh csij l
ahrkhdJ.
nghJ be igf iy kid x vW njfhf iy
kid y-vW bfhlh
x = y vd MF
...(2)
fjTWf
TW vgJ thijf Kiwahd bghUbghj nrif MF. mnj
2.
3.
4.
5.
TWf
xbthY
vjid
vf
bjahj
15 kW 10 t TLj vd?
Tid ljhia gagL vGdh 15 + 10 =
myth!
vgJ ljhahF.
26
vd ilF
2.
3.
= 7 vd vGjyh myth!
4.
= 5 vGjyh
myth!
F
1.
2.
fw bra
ljhf xnu totkhf Ujh rahd bghU mikkh vgij
Muhf.
uL ljhfis csla TWf
Jtiu xU ljh gagLa TWfis ghnjh. U
ljhf gagL TWfis fhngh. cjhuzkhf,
1.
= 28 vd
vGjyh myth!
(j _y
2.
3.
2x
vd vGjyh myth!
vGjyhkh!
1.
xU tl, Mu
UklF mj l
2.
2- klFf
3.
x k UklF k
4.
MF.
gl 3 cs brtf s l = 6, mfy b = 4
brtf gugs = s x mfy
brtf 1 gugs = 12 x 2 = 24
brtf 2 gugs = 8 x 3 = 24
brtf 3 gugs = 6 x 4 = 24
j _y l,b btntW kfis bgWsJ.
vdnt, 24 xU kh, l, b khf.
j vLJfho _y eh mtJ
F
1.
2.
3.
4.
kh
thf
1.
2.
3.
4.
2.
F
vthW khf bgUfiy mL _y vGJnwhnkh mthnw
khf bgUfiy vGjyh.
(v-L) 5 x 5 = 52, 3 x 3 x 3 = 3 3
cWnehFf
bgUf tot
mLF tot
m) 5 x b x b x b x b
5b4
M) p x p x q x q x q x r x r
p2q3r2
) 7 x m x m x m
7m3
<) 12 x x x y x y x x x y
12x2y3
31
bfG
a)
3c- c - bfG
b)
y2 - y2- bfG
1 x y2 vdnt -1
c)
5m- m - bfG
5 x m vdnt -5
d)
25
e)
yz - yz - bfG
1 x yz vdnt 1
ftd bfhf
vGJUfis mj jikia bghWnj khf vW khf vW
Twyh.
x, y, z vgit khf. a, b, c vgit khf vW TWtJ jtW.
ifahsgL lij bghWJ xU vGJU khahfnth, khahfnth mik.
thf
bfG, go vgit xnu khahd bghU bfhlitah? iyba
thJ mJbfhf.
Mdh tFf khfSF vGJUfis gagLdh, jtwhf
j TlhJ vgjfhf jfgLwJ.
32
i) - Fzfij jJ midJ
fw bra
njfhF x vw vGJU, khfhF y vw vGJU
gagLdh nk brhd Tl fjf vthW mik?
Xd cWf Tl
uL myJ mjF nkgl Xd cWf TLj Xd cWf
bfGf TLjiy bfGthf bfhl X cW MF.
(v-L) TLf (1) x + x + 3x
x + x + 3x = 1x + 1x + 3x
= (1 + 1 + 3)x
= 5x
(v-L) TLj fhf :
Xd cWf fj
uL Xd cWf fj Xd cWf bfGf fjiy
bfGthf bfhl X cW MF.
(v-L) (1)
(v-L) (2)
2)
x2 + x 5
3
y3
y
3)
2x3 + 5y2 xy
(v-L) 1)
35
x
y
+
+ y2
y
x
5) x2 + y2 + z2 + xy + yz + zx
z
y
6) x2 +
+ z2
y
x
7) x + y
4) x2 + 4
8) 52 + 3 x 4 7
F vLJfhL 8-MdJ vfsh kLnk Md bjhF vgjid
mf. thW vfsh kLnk va brafsh izfgl
bjhFid vfj nfhit (numerical expression) vdyh.
Fghf vLJfhLf 1, 2, Mait xnu xU khah Md afj
nfhitahF.
x2 + x 5 MdJ x-M Md afj nfhit
3
y3
MdJ y-M Md afj nfhit
y
vLJfhLf 3, 4, 7 Ma _W x, yMa U khfshyhd afj
nfhitfshF.
vLJfhLf 5, 6 Mait x, y, z -M Md afj nfhitfshF.
F
xU v nfhitid afj nfhit vdyh. Mdh xU afj
nfhit v nfhitahf Uf ntoa mta iy.
nkTa vLJfhLfgo btntW khf vifila xU
afj nfhitid eh cUthf aY.
eh xbthU cW mLF g bjJ bfhs ntL.
x2 - mLF 2
x - mLF 1
xy - mLF 2
x2 y3 - mLF 5
x2
- mLF 1
y
y
- mLF 0
z
z
- mLF -1
y2
y2
- mLF -2
x4
1
3
xy 2 - mLF 2
1
x 2 - mLF 3
2
x2
(1 - 1)
(1 - 2)
(2 - 4)
(1 +
(
1
)
2
1
- 2)
2
2.
3.
vLJfhLf
(v-L) 1-
Kj cW mLF 2
ulh cW mLF 1
_wh cW mLF 0
(v-L) 2-
Kj cW mLF 3
ulh cW mLF -1
(v-L) 3-
Kj cW mLF 3
ulh cW mLF 2
_wh cW mLF 2
(v-L) 4-
Kj cW mLF 2
ulh cW mLF 0
37
_wh cW mLF 0
ehfh cW mLF 2
(v-L) 5-
(v-L) 6-
(v-L) 7-
uL cWf mLF 2
(v-L) 8-
iuKiw
(4x2 5x + 2) + (2x2 + 4x + 5)
= 4x2 5x + 2 + 2x2 + 4x + 5
= (4x2 + 2x2) + (5x + 4x) + (2 + 5)
= 6x2 x + 7
0-I xU gYW nfhitahf fUjyhkh? M v vthW?
gYWnfhit Tl vkiw (Negative of a polnomial)
uL gYWnfhit TLgy xU a gYW
nfhitahdh, mnfhitf xWF xW Tl vkiwahF.
(v-L)
2m3 5m2 + 2m vw gYWnfhit Tl vkiw 2m3 + 5m2 2m
bjJbfhf
vj xU gYWnfhitia, m cs xbthU cW Fia
khdh mj v kiw ilF myth?
2.2.13 gYWnfhit fj
xU gYWnfhitUJ kbwhU gYWnfhitid ff,
ff ntoa nfhit vgYWnfhitid Kj nfhitl Tl
ntL.
(vLJfhL)
7m2 + 2m + 4 UF 4m2 + 6 Iff.
ffntoa nfhit (4m2 + 6) Tl vnfhit 4m2 6
jid Kj nfhitl Tl,
7m2 + 2m + 4
+
4m2
6
____________
3m2 + 2m 2
____________
f
(5x + 2y + 7) x 4- 20x + 8y + 7- rkkh! iyba fhuzij mLf.
2.2.15 gYWnfhit tFj
XUWnfhitia XUWnfhitah tFj
Kj bfGfis tFJ kh bjhFid tFf ntL.
a5
= a5-3 = a2
a3
vLJfhL (1)
28 x 5 28 x 5
=
2 = 4x3
(2)
7x2
7 x
<UWnfhitia XUWnfhitah tFj
<UWnfhit
tFfntL.
xbthU
cWig
XUWnfhitah
vLJfhL
(15m 4 + 10m 7 ) (5m 4 )
(15m4 +10m7 )
5m4
(15m4 + 10m7 ) 15m4 10m7
=
+
5m4
5m4 5m4
15 44 10 7 4
m + m
=
5
5
= 3m0 2m3
= 3 2m3
F
xU kh akw kid bfhoUFkh, mj mLF 0 Mf
UFnghJ k 1 MF.
m0 = 1, (m 0)
rkghL ((Equation))
xU nfhitid bdhU nfhitl rkgLj ilgJ rkghL
MF. F rkgLJ nfhit akhf Tl Ufyh.
42
2x + 5y = 0
x+y=3
2x y = 4
xy=1
x+
2.3.2 rkgho
xU rkgho, mj rkghil iw br vGJUf (khf)
kfmrkgho vdgL. mj viz mj rkgho cs
khF upL brjh mrkghL iw bgW.
(v-L) x + 6 = 15 vw rkghil fUJf.
43
t.g
x = 0 v 0 + 6 = 6
15
.g t.g
x = 1 v 1 + 6 = 7
15
.g t.g
x = 2 v 2 + 6 = 8
15
.g t.g
x = 3 v 3 + 6 = 9
15
.g t.g
x = 4 v 4 + 6 = 10
15
.g t.g
x = 5 v 5 + 6 = 11
15
.g t.g
x = 6 v 6 + 6 = 12
15
.g t.g
x = 7 v 7 + 6 = 13
15
.g t.g
x = 8 v 8 + 6 = 14
15
.g t.g
x = 9 v 9 + 6 = 15
15
.g = t.g
x = 9 vgJ x + 6 = 15 MF.
lkhw Kiw rkghil j
xU juh uL jLfY rkkhd vilia itjh uL jLfS
rkiy Ugijfhzyh. uL jLf cs vill rkkhd vilia
nrjhY (+) myJ dhY (-) myJ rkiy bgUdhY (x) myJ
rkms tFjhY () jLf rkiy UF vgJ bj.
nj Kiw, xU rkgho bfhLfgLs khl mikJs
v Tl vkiw viz U wK TodhY rkgho lgf,
tygf kf rkkhf UF.
vLJfhL (1)
f : m + 7 = 15
khl mikJs v 7
7- Tl vkiw -7I UwK TLf.
44
m + 7 + (7) = 15 + (7)
m + 7 7 = 15 7
m+0=8
m=8
m = 8 vgJ rkgho MF.
vLJfhL (2)
f : n 5 = 12
khl mikJs v -5
-5 Tl vkiw +5 UwK Tl.
n 5 + 5 = 12 + 5
n + 0 = 17
n = 17
f
xU rkgho U gffis, kh bfGth tFjh, rkgho
lgf k, tygf k rkkhf UF.
vLJfhL (3)
f : 8x = 56
x=7
F
8 jff iy %.56 v xU jf iy vd?
f
xU rkgho U gffis kh bfG jiydh
bgUdhY rkgho Ugf k khwhJ rkkhf UF.
vLJfhL (4)
a
=7
6
rkgho kh a bfG
1
. j jiy 6.
6
45
F
xU akyhj viz mj jiyah bgUf ilF v 1
MF.
vLJfhL (5)
f : 5x + 9 = 54
45
5
f : 3x 15 = 0
3x 15 = 0
46
3x = 0 + 15
1
3
x=5
x = 5 vgJ thF.
vLJfhL (7)
f : 5y + 24 = 14
5y + 24 = 14
5y = 14 24
[(1)]
5y = 10
y = 10 x
y=2
1
5
[(3)]
[(2)]
7x = 35
x = 35 x
1
7
[(3)]
x = 5 njitahd v 5 MF.
47
... (1)
... (2) vdbfhf.
p + q = 10
pq=2
__________
2p 0 = 12
2p = 12
p = 6 [ (3)]
p=6
q=4
ilrghj :
p = 6, q = 4 vd rkghL (1) ul
rkghL (2) ul
p +q = 10
pq=2
6 + 4 = 10
64=2
10 = 10
2=2
... (1)
pq=2
... (3)
p = 2 + q vd (1) ul,
2 + q + q = 10
2 + 2q = 10
2q = 10 2 [ (1)]
2q = 8
q=8x
1
[ (3)]
2
q=4
q = 4 vd rkghL (3) upL bra,
p=2+q
p=2+4
p=6
vdnt, p = 6 & q = 4 MF.
49
vLJfhL ((11)
11)
f : 3x + 2y = 7
3x + y = 5
(1) (2)
3x + 2y = 7
... (1)
3x + y = 5
3x + 2y = 7
3x y = 5
__________
0+y=2
y=2
1
=1
3
3x + 2y = 7
3+2=5
3+4=7
5=5
7=7
.g = t.g
vdnt, ilj rahdjhF.
vLJfhL (12)
jh, kf Ut taJf TLj 46. gJ MLfSF d
jh taJ kf taijnghy uL klF UF. mtf jnghija
taid fhf.
jnghJ jh kW kf taid Kiwna x kW y vf.
mtf ta TLj 46.
mjhtJ, x + y = 46
... (1)
50
gJ MLfSF d,
jh taJ
x + 10
kf taJ
y + 10
x = 2y + 20 10
x = 2y + 10
... (2)
= 46
3y = 46 10 3y = 36
y = 36 x
1
3
y = 12
x = 34
jh jnghija taJ = 34
kW kf jnghija taJ = 12
vLJfhL (13)
X <yf v yff TLj 10. mj v UJ 18I
fjh yff l kha v ilwJ. mj viz fhf.
X <yf v gjh yf x vd, xwh yf y vd
bfhf.
<yf v 10x + y
<yf v yff TLj 10 MF.
vdnt, x + y = 10
... (1)
fzgo,
(10x + y) 18 = 10y + x
10x + y 18 = 10y + x
10x x + y 10y = 18
9x 9y = 18
xy =2
... (2)
x + y = 10
xy =2
__________
2x
0 = 12
__________
2x = 12
x=6
52
fwit
fjTWf
ljhf
vGJf
khfS, khfS
kh mLF
bfGf (Fzff)
cWf
Xd cWf
ntd cWf
cWf-TlY, fjY
gYWnfhit
gYWnfhit go
gYWnfhit ltot
gYWnfhit Tl
gYWnfhit fj
gYWnfhit bgUf
gYWnfhit tFj
xU kh xUgorkghL
rkgho
l/ ty khw Kiw f
U khf xUgorkghL
53
myF-3
a
(Statistics)
mKf
y bkh (Status) jha bkh (Statista) b#k bkh Statistik
vw brhf UJ Statistics vw thij wUfyh. brhf bghU
mua iyik (Political State) vgij FwJ. xU khfhz cik iy
g kfis g, mua fhuzfSfhf nrffgL tuf
bjhFng a vdglJ. jid mua thfF njitgl
tuf bjhF vdyh. mj tif a murfSfhd ma
(Science of Kings)MdJ. Sir Ronald Ficher (1890-1962) mtf Kaah
aYF wghd l iljJ.
Statistics vw brhiy xUik (Singular) gagLJ nghJ tufis
nrfj, tifgLJj, mitfUJ Kofis bgWtJ Matiw
bfhl ma vdyh. gik gagLJnghJ vj X Muh
JiwY xU Fl Fnfhis fU bfhL nrffgL v
tufis FwJ.
muRF njitahd tufis nrfF nghJ isahL, kf bjhif,
mir brhJ, mirah brhJ, brydf bghUshjhu nghw a
Kiwf (statistics) ga mogil fUJf njitgLwJ.
vLJfhL
bf isaho U mfS vLJs Xlfis mtnghJ
tiugl sf _y bjhiyfh ghUf. vj iy vj m
mf XlJl UjJ, vnghJ Fiwj Xl iyF brwJ vgij mj
sfgl bjthf czJ, vdnt, bfhLfgLs tufis mgona
bfhLfhk, a Kiwf _y mtiw tifgL mltizfshfnth,
tiuglfshfnth bfhLgj _y midtUF go v vLJ
Twyh.
a tufis ifahStJ mtUJ njitahd tufis
njbjLgJ, njitid bghWJ, bfhLfgl tufis bghWJ
mik. tfhd y vLJfhLfis fhngh.
54
X vw khztD Y vw
nkfl vLJfho Ut
75
61
My
72
62
fzF
90
65
(Consistency)
aa
45
64
nta
74
63
ca
22
63
njik
bkhj
378
378
ruhr
63
63
khzt
fw
jik
bfhljhf Ugij
fhzyh. j vLJfhoUJ
ruhr vw msL xU Fl
msF kLnk gagL vgJ
ydhwJ.
vLJfhL
r bjahj 5 mo cauKs xU kj, ruhrahf 3 mo MHKs Miw
flf Jayhkh!
tUJ ruhr vw fUij vyh NHfY gagLJtJ
Mgij isF vgij mJ bfhsyh.
a msLfis (Statistical Tools) gagLJtJ vgJ uil
TKid fid ifahStJ nghwJ. mjhtJ fUjh (Interpretation)
cikjik bfhlhjhf, btgilahf (Transparancy) Uj
ntL.
cjhuzkhf
xU g xU tF, A,B vd uL f csd. A juv
(Rank) 2 bgwtD, B juv 2 bgwtD, fw mil rk msid
bgUf ntLkh? njitiy v V?
F : khTW (Sample) khWwnghJ fw mil rkmsthf Uf ntoa
mta iy vdgij mf.
55
vLJfhL
xU FLgYs ehF ng khj tUkhd Kiwna %. 13000, 2000, 4000,
1000. FLg khj ruhr tUkhd %.5000. kbwhU FLgYs ehF
ng khj tUkhd Kiwna %. 5500, 4500, 6000, 4000, U FLgf ruhr
khj tUkhd %.5000jh. j egf khj tUkhd bga ms ntWghLf
UD FLg ruhr tUkhd rkkhf Ugjh U FLgf thif
ju xnu ms UF. vdnt nkTa vLJfhLfUJ bfhLJs
tufSF ruhria fzlh kL nghJkhdjy. UD j
ruhr mogil rahd it fhgJ mtakhF. mjhtJ D y
tuf ruhrl TLjyhf njitgL.
tiuaiwf
Statistics are numerical statements of facts in any department of enquiry placed in relation
to each other .......... Bowley
Statistics are collection of note-worthy facts concerning state both historical and descriptive
Achenwall
tufis nrfj
a Kjgoiy tufis nrfj. tufis(Data collection)
nrfF nghJ ftf ntoaitf.
rhJ mjYfhd th
UggLw Ja
tufis uLtifahf fyh,
1. Kjiy tuf (Primary Data)
2 . kiwKf tufmyJ ulh iy tuf
(Secondary Data)
Kjiy tuf (Primary data) vd fhuzfSfhf
ulglnjh, mjid cW br tif cik jik csjhf
UfntL.
56
bjhlghsf
Correspondents)
_y
brfis
bgWj(Informations
from
brfis mr t bgWj
dhjh (Questionnaire) jah brJ mr tna mD brfis
ulyh. gog yhjflUJ bgWtJ fod. Ra yhrl
mr ciuia mDgntL. y rkaf tuf KGik
bgwhk Tl UF. y rkaf gufis bgWtJ fod.
njitgLw tufis
gf mogil
2.
1.
g mogil tifgLJj
tuf, xW myJ mjF nkgl gf fit myJ
bgf
Mf
gojtf
gofhjtf
gojtf
gofhjtf
50-60
60-70
70-80
80-90
90-100
bkhj
30
10
11
12
13
14
15
bkhj
khztf
10
59
vLJfhL
xU tFnj 40 khztf bgw kbgfSF jFj
ilbt mltiz jah brf.
39
25
27
32
35
13
10
12
15
45
54
52
50
55
38
42
48
46
54
45
43
58
62
66
24
62
68
26
28
32
38
37
79
77
49
16
74
32
44
42
FpLf
Tally Marks
fbt
Frequency
10-20
llll
20-30
llll
30-40
llll lll
40-50
llll llll
50-60
llll l
60-70
llll
70-80
lll
3
40
60
20
kbgbgwh
nrfntLnk
ju,
mkhztid
mjhtJ
2 0 - 30
vw
viy
ilbt
brtfgil
gu
fbtfSnfg
cs
j mik.
fbt mltiz
ilbt fbt
(C.I.)
(f)
70-80
60-70
50-60
40-50
30-40
4
7
9
3
2
bkhj
25
ilbt
Y-
9-
8-
7-
6-
5-
4-
3-
2-
60
70
80
ilbt
62
50
40
30
20
10
1-
fbt
fbt
mltizF
tiuj tiugl xbthU
brtf
gil
ika
ia ne nfhlh
izf. Kj kW fil
gil eLfis m
gil
ghas
gilf
UwfY
cs fnshL izf.
f
gynfhz
jah.
gynfhz
gu
mltiz fbtQF
rkhd j UF.
xn
x1 + x2 + x3 + ... + xn
jid
vw toY vGjyh.
n
n
63
vW
VG msf bfhLfgLsJ. N = 7
tufis VWtir vGJf.
5, 15, 17, 32, 45, 47, 50
iliy ms = (
N
+ 1) MtJ msL MF
2
7
+ 1 mjhtJ 4 tJ mslhF.
2
84 + 80
= 82
2
fbt gut mltizF iliy ms fhz
mjhtJ, iliy ms =
2 F
C.I .
iliy msit fl Nu l +
fm
vLJfhL 8
cs fbt gut mltizF iliy msit fzfLf.
ilbt
10-20
20-30
30-40
40-50
50-60
60-70
70-80
fbt
fzL
fbt
ilbt
fbt TLj N = 40
N
= 20 (iliy)
2
2 F
CI
iliy ms M = l +
f
m
F
fbt
10-20
20-30
30-40
18
40-50
27
50-60
33
60-70
37
70-80
40
bkhj
40
10
F :
40
2 18
= 40 +
10
9
F fbt
(cumulative frequency) - cf.
20 18
= 40 +
10
9
2
= 40 + 10 = 40 + 2.22 = 42.22
9
69
goiyf
N
it fLof.
2
N
vj ilbt mikJsJ vgij flJ mj viy (l)
2
I fhf.
brJ ghf
iliy ms fhf
40-50
50-60
60-70
10
70-80 80-90
5
90100
1
iliy ms gf
KfL (Mode)
nrffgl tuf vj(kh) mfkhd ms fJnjh mjid
KfL vngh.
vLJfhL
xU FG cs VG khztf xU nrhjid bgw kbgf, 18,16,
15, 18, 17, 23, 18. ntG vfY 18 vw v kL UgUg _W
fJsJ. vdnt 18 tuf KfL vd Twyh. mfgrkhf 18 _W
Kiw fJsJ.
uL myJ nkgl khf rkms ms mfkhd Kiw
fUjh mbtf ruhrna KfL vdgL.
[KfL = 3 iliy ms - 2 TL ruhr ms vw Nuij
gagL ffyh. (Mode = 3 Median - 2 mean)]
fbt gut goaYF KfL fj
njhuha KfL flj
vj tF ilbt mfkhd fbt fJsnjh mtF
ilbt ikaia njhuha KfL vdyh.
rahd KfL flj
f2
Nu = KfL = l +
C.I
f1 + f 2
l = KfL mik tF rahd viy.
f1= KfL mik tFF nk tF fbt.
f2 = KfL mik tFF tF fbt.
C.I= tF ( ilbt)
goiyf
vLJfhL 9
cs fbt gutYF KfL fzLf.
fbt
ilbt
f
C.I.
10-20
20-30
30-40
8
KfL
40-50
50-60
60-70
70-80
bkhj
40
f2
C.I
= l +
f
+
f
1 2
8
80
= 40 +
10 = = 40 +
14
6+8
= 40 + 5.7 = 45.7
fw bra
mltiz nkny bfhLfgLs tufSF
KfL = 3 iliyas - 2 TLruhr
vw Nuij gagL KfL fzLf,
ilfis xL ghf
KfL msit gf
tiugl _y khfyh
MH lF l
Range
2. fhkhd, fhkhd yf
3. ruhr yf
Average deviation
4. lyf
Standard deviation
ntWghbliy (Range)
tuf uhf fbga msF, fa msF cs
ntWgho msnt ntWghbliy (Range) vdgL.
(v-L)
fbt gut mltiz, ntWghbliyia, fil nk
viyF Kj viyF cs ntWghL vW njhuhakhf
ffyh.
73
ntWghbliy gaf
uhf vthW gusJ vgij xLbkhjkhf TW nghJ,
uhfis ga cldo Ko bgWtjF.
FiwghLf (Demerits)
wj tF ilbtfSF ff KoahJ.
F Q.D. : fhkhd yf
Q3
: _wh fhkhd yf
Q1
: Kjfh fhkhd yf
fhkhd Q
bkhj uhf fh gF uhf (25%) fh khdF nH,
fhgF uhf nkfh khdF nkny mik.
glsf
25%
25%
25%
Q1 25%
fhkhd
25%
iliy
Q2
74
Q3 75%
nk fhkhd
4 F1
Q1 = l1 +
C.I
f1
N = fbtf TLj
l1 = Kj fhkhd mikj tF viy.
F1 = viy tius
fbtf TLj
= Kj fhkhd tF fbt &
f1
go 2 : _wh fhkhd fhQj.
C.I. = ilbt
3N
4 F3
Q3 = l3 +
C.I .
f3
Q3 Q1
2
vLJfhL
nH bfhLfgLs fbt gutYF fhkhd yf fhf.
kbg
0-10
10-20
20-30
15
28
khztf
30-40 40-50
16
fzL
ilbt
C.I.
fbt
f
0-10
10-20
20-30
30-40
40-50
TLj
4
15
28
16
7
70
F
fbt
c.f
4
19
47
63
70
75
go 1 : Kj fhkhd ( Q1 )
N 70
l1 = 10; =
= 17.5
4
4
F1 = 4;
f1 = 15; C.I = 10
N
4 F1
Q1 = l1 +
C.I .
f
1
17.5 4
= 10 +
10 = 19
15
Q1 = 19
go 2 : _wh fhkhd ( Q3 )
l3 = 30;
F3 = 47;
3N
= 52.5
4
f 3 = 16; C.I . = 10
3N
4 F3
Q3 = l3 +
C.I
f3
52.5 47
10
16
=33.44
= 30 +
go 3 : fhkhd yf = Q.D. =
Q3 Q1 33.44 19
=
= 7.22
2
2
fhkhd yf gf
fzLj vJ.
ntWghbliy (Range)_y utfis mJ bfhtijl
fhkdyf _y mf Jakhf bjJbfhsyh.
viy cs uhfdh jF ghgJ iy (Extreme Items)
gut ika cs 50% uhfis g cldoa bjJbfhs aY.
FiwghLf
gut Kj 25% uhfis fil 25% uhfis fz
vLJbfhtiy.
afj (Algebraic Treatment) fzLF cjtiy.
gut ika mik 50% uhfis kLnk fz
vLJbfhsgLwJ.
kh bjhF (Sample) f khw Vglh, fhkhdyf khwkilwJ.
76
vLJfhL (16)
y=3x+2 tiugl tiuf.
goiy 1
x F _W bghUjkhd kf
bfhLJ y kfis fL of.
x mR 1 br. = 1 myF
y mR 1 br. = 1 myF
goiy 2
4
3
0
2
(0,2)
(1,5)
y=3x
+2
X'
-7
-6
-5
-4
-3
-2
(0,0)
1
-1
-1
-2
(-1,--1)
-3
goiy 3
-4
-5
ms l
-6
x m 1 br. = 1 myF
-7
Y'
y m 1 br. = 1 myF
goiy 4
fis FJ nenfhL tiuJ bgal.
kh 3
y = mx + c vw mikF tiugl tiuj
vLJfhL (17)
y = 2x + 1 tiugl tiuj.
x mR 1 br. = 1 myF
y mR 1 br. = 1 myF
6
5
goiy 1
x-F _W bghUjkhd
kfis
bfhLJ
y-
kfis fLof.
(-1,3)
goiy 2
X'
-7
-6
-5
-4
-3
-2
-1
-1
y=-2x+1
-2
brf.
2
(1,-1)
(2,-3)
-3
-4
-5
-6
goiy 3
-7
Y'
msl
x m 1 br. = 1 myF
y m 1 br. = 1 myF
goiy 4
fis FJ nfhL tiuJ, bgal
82
kh 4
rkghL y = mx + c (m, c jKW vf ; Mdh {a my)
vLJfhL (18)
y=
2
3
x tiugl tiuf.
3
2
goiy 1
x-F bghUjkhd kfis uL y- kfis fLof.
2 3 1
x = 3 vngh. y = 3 =
3 2 2
2
3 5
x = 6 v y = 6 =
3 2 2
2
3 7
x = 3 v y = 3 =
2
2
3
goiy 2
mltiz jah brf.
x
1
2
5
2
7
2
Y
7
x mR 1 br. = 1 myF
y mR 1 br. = 1 myF
6
5
goiy 3
x mR 1 br. = 1 myF
3
(6,5/2)
(3,1/2)
X'
y mR 1 br. = 1 myF
-7
-6
-5
-4
-3
-2
-1
-1
2
-3/
/3x
+2
y=
goiy 4
(-3, -7/2)
-2
-3
-4
fis tiuf.
-5
-6
-7
Y'
1.
2.
vLJfhL (19)
vd
1
2
x vd vGjyh myth !
3
3
tiugl gaf
9 nfhL tiuglij thif fzFfSF tiuayh.
9 thif fz tiuglUJ ekF njitahd bjhls brfis
bgwyh.
vLJfhL (20)
xUt jdJ to
uhf xU kF 5 .. ntf
brwh. mt 4 k neu
vts u brW Ugh
vgij tiugl _y fLo.
x mR 1 br. = 1 myF
y mR 1 br. = 1 myF
6
5
y=
5x
(1,5)
(6,5/2)
2
fhyij x vd brw
uij y vd bfhL y
rkkhd kfis flJ
mltizgLJf.
x
10
25
X'
3-5 -4 -3
y=
x+2
2
-7
-6
-2
-1
-1
fhy
-2
-3
(-3, -7/2)
-4
-5
-6
-7
Y'
msl
x mR 1 br.. = 1 k
y mR 1 br. = 5 .
tiugl
tiugl fis FJ, nfhlh izfyh. bgal.
x m 4 k vw UJ brFJnfhL tiuf. mJ tiugl
nfhil btLlUJ x mRF iznfhL tiu. mJ y mir vF
bjhLwnjh mj ms 4 k neu brY uij FF. njnghy
brY ufhd fhyij fzlyh.
84
myF-4
brKiw toa
(Practical Geometry)
4.1. t u y h W
fja cs gy cf xW toa MF. tot,
bghUf Ul, msitf Ma fUJf gaghLf kW
njit mogil cUthdJ toa vdyh. toa, kjf
thif gaghLl beUa bjhlilaJ MF. gy whLfSF
KUnj af kL vJ, nuf, ghnyhah ehodU toa
fUJ rhj, folfiyia wjd. kjFy ehffF,
fyhrhuF vLJfhlhf sF gntW fLkhd gfSF, y
msitfSF wlkhf mikjJ toa fUJfnsahF. nuf
folfiy, va folfiy Mat tuyhW wf gy id
df mikfgL, ghJfhfgL ws ngrgLwd. afS
toa m Fj nj bgW gy ma fiy bghfis cUthd
v mJ ifaW. Augh, bkhfrjhnuh mff fblLfgl ehff
efuf gila af toa m MHij ygLJwJ.
nfh folf, Filtiu nfhf, gf, mizf, efuikf,
nfhilf, mukidf nghwd af toa yikF rhWfshf
csd. W eilKiw cs ghg ghy gK, EgK bfhl toa
mik btghlhf sFwJ.
ml (Space) ga gy cikfis sf toa fUJf Jiz
jd vdyh. jilahdJ vW fhyfhykh fUa kj eifF
khwhf, cUilahdJ vd saJ toa cikfnsahF. nkY
Naid Rna midJ nfhfS aFwd vW maglJ.
ml cs eruf, nfhf nghwt mikf, fhy
khWjYnfg mt Ulf, mt ghf Matiw fF
thda MdJ toa fUJfis mogilahf bfhlnjahF.
aif gilY toa gF kfJtkhdJ. nj To cs
miwf xGF mWnfhz to mikJsJ. . gh nghw cdf
CJ brY ghijahdJ nfhir, ir, klif rhf (Series) tis
tiuia xUF vgjid Tl cW neh mayh.
86
toa fUJfis ma
4.3. Knfhzf
Knfhz vgJ _W nfhL JLfsh milgl cUt vd
mnth.
Knfhzij xU va gy nfhz vd Twyh.
nfhz mogilY, gff mogilY Knfhzf
tiffis Vfdnt mJnsh.
xU Knfhz tiua _W msf njit. mj _W msfS
tUkhW mikayh :
*
_W gf msf.
xU gf ms U nfhz msfS
f
xU Knfhz _W nfhz msf bfhLfgoUjh tiua
aYkh?
mjifa Knfhzf xUik jikajhf Uf aYkh?
Knfhz gugs =
=
1
x mogf x FJau.
2
1
bh rJu myFf.
2
88
fw bra
btntW w ehfufis tiuJ bfhf. mt gff
ikafis izJ ghf! xbthW vtifahd ehfuf?
ehfuf kW w ehfuf gfis g fnwh myth!
tU TWf vit rahdit? V? vd thf :
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
xbthU
xbthU
xbthU
xbthU
xbthU
98
fwit
brKiw toa tuyhW
brKiw toa mKf
Knfhzf
ehfuf
tl ehfuf
izfu
rhrJu
rtf
U rkgf rtf
ehfu ika njw
fw braf
izfu, rhrJu, rtf Knfhzf
MatF njitahd tufis
btntW msfis bfhL tiuJ
ghf.
99
myF-5
crh fj
(Strategy Instructions)
5.1
mKf
5 . 2 fj Kiw, fj c
fj Kiw (Teaching Method) khwhj jik bfhlJ. mJ njha
fhy UJ gagho cstiu fhyjhY, eguhY, NiyahY
khWtiy. (v-L) tU Kiw.
Mdh, fj cf (Teaching Strategies) iyahdjy. xnu fUij
ff gagL cf fhy, eg, NH MatWF jf kh bfhnl
Ugij eh fhzyh. (v-L) brat fw.
fj Kiw, fj c f braghLf xnwhblhW
bjhlilajhF. fu fhQ fhy fl, fj KiwfS,
fj cfS izJ tFgiw NHYF Vg a cfshf
eilKiw Ugij eh fTlhf fhnwh. Mdh vyh cfS
ttot bgW iyJ giy. y cf Kiwahf nrhjidfSF
gLjgL ikl bt bfhzugLsd. mtW ytiw tU
gFf fhzyh.
5.3 neKf fj (Direct Instruction)
J Maiu ikakhf bfhl xU fj KiwahF. F Ma
neuoahf, btgilahf khztfSF jftfis, mogil
wfis, cfis fWjUwh. Ma neuoahd kW
btgilahd tFgiw braghLfsh KiwahdJ neKf fj vW
miHfgLwJ.
100
1. Kj iy
i.
brJ fhl :
d tL 5 I gagL Ma 1 + 2 = 3 vd
5 5 5
sfJl brJ fhLj.
1
5
1
5
2
5
1
5
go 1 :
go 2 :
go 3 :
1 2
+
5 5
1
5
3
5
1
5
1
5
1
5
go 4 :
1. : uL Xddfis Tl ilgJ, mdf
bjhFf TLjiy bjhFahf, mdf bghJthd
gFia gFahf bfhl dkhF.
1 2 1+ 2 3
+ =
=
5 5
5
5
102
2. brJ fw :
khztfis gy FGfshf J d tL 6, d tL 7
2 3
2 4
+ 2) + Ma fzFfSfhd
6 6
7 7
brafis ManuhL khztfS nrJ brJ fw.
Matiw gagL 1)
3. kL brj :
khztf Rakhf br tif d tLf myJ tlij
rk ghffshf btlgl milfis mJ
1) 1 + 2
4 4
2) 3 + 4
8 8
3) 2 + 5
9 9
3 2
+ =?
7 7
1.
2 5
+
3 6
2.
4 5
+
5 6
neKf f j
1.
f ngh ika
Ma ika
2.
fUJfSF
KDik
ghll F
KDik
3.
t hd
viyfis bfhlJ
iyahd ghll
viyfis bfhlJ
4,
f w bghUfis
rhjJ
ghljffis rhjJ
5.
U t bjhl
xU t bjhl
6.
khzt jid,
braghL c W nehf
_y kL
nj _y kL
7.
FG braghL
j khzt braghL
8.
Rjukhd NH
jilfS, fLghLfS
9.
njit mogil
jj f j
cf
midt UF xnu
f j Kiw
10.
x bt hUt lK
jft d
104
fj fjY fw braghLfS
106
crh fj tiff
fj cfis fj mP khnl (1998) uL tiffshf
J FLwh. mit,
1. mrh cf (Cognitive Strategies)
2. nkjha mrh cf (Meta Cognitive Strategies)
5.5.1 mrh cf
J fl cfis mogilahf bfhljhF.
1. goj (Reading)
2. ghj (Visualisation)
107
3. fzLj (Computation)
4. mDkhj (Estimation)
tif cfis khztfSF fl braghLf _y
Mauh v ff aY.
1. cfis Ug Ug ifahSj.
2. fis ifahS khztfis ffhj.
3. jtWfis Rofho telJj .
fhQ vLJfhLf _y fhngh.
vLJfhL 1
xU bga viz, xU a viz TLj.
cjhuzkhf, 8 + 2
1.
goj
vfis, Fpil goj
2.
ghj
(i) vfis fUJ bghUnshL ghj
(ii) 8 + 2
3.
kW
2+8
vW tir kh ghj
fzLj
8 + 2 I fUJ nghJ uL gof fzL id milj
go 1
8+1=9
go 2 9 + 1 = 10
2 + 8 I fUJ nghJ vL gof flj id milj.
4.
mDkhj
j U fzLf vnlhL (bga v) uil (a v) TLtnj
108
vLJfhL 2
xWF nkgl mogil brafSl mikj fzFfis F
nghJ xU tir ukij g tUnwh. jid xU gUt fJ
L, kbwhU gUt d nghJ mjid id bfhLtu khztf
ukgLwd.
1.
goj
vfis Fpil goj. _W bgUf uL Tl xW
vd goj.
ghj
(i) vfis fUJ bghUnshL ghj
(ii) (3 x 2) + 1 vW
123
123
123
123
123
123
123
123
123
123
123
123
123
123
123
123 123
123
123
123
123
3 x (2 + 1) vW btntW ghj
fzLj
(3 x 2) + 1 = 6 + 1 = 7
3 x (2 + 1) = 3 x 3 = 9
vw
uL
btntW
ilf
bgWwd.
fj
xUikjikF KuzhdJ.
mDkhj
vdnt j U fzLf rahdij eh gWj ntL. mJnt
bgUfYF Tl bra vw cahF.
mjhtJ,
3x2+1
= 6 + 1 (bgUf braYF )
=7
(Tl braYF )
109
2)
(bgUf braYF )
= 10 - 3
(Tl braYF )
=7
(fj braYF )
bghJ
milF (m) - tFj (t) - bgUf (bg) - Tl (T) - fj (f)
vW tir uk UF brhf Kj vGJfsh mikj
brhbwhluhd, "mj ts bga Tl fz jh " vw c _y eh
jid id bfhL tUnwh. jF My BODMAS vw c
gwgL tUwJ.
vLJfhL 3
X Xyf viz xgjh bgUf ifufis
gagL fl cia t fhngh.
9 4 I fUJf.
c 1 : csiff y ghf gJ ufis
nrJ gu itf.
110
c 3 : muYF lwKs uf
vif (3), tywKs uf
vif (6) Kiwna g
l kW x l yf vfshF.
mjhtJ 36.
vLJfhL 4
15 kf cs xU nfhig UJ 8 kfis btna
vLjh nfhig UF kf vif 7 vgij v T
Lnwh. J bghUfnshL izJ fF bkahd iy
csjh ekF
v JLwJ.
fzid fUa to(Abstract) ff KgLnth.
xU gJ 5 xWfS csd. UJ
gJ
xW
gJ
xW
l l kh fzFfhd it fltJ
xU cahF.
Jnghw gy cfis mwhl fW
tUw
iy,
NH
jugL
crh
2. ffhj
3. kLj
cf tiff
cf gy tifgL. mtW ytiw F fhngh.
vLJfhL
d vw ghlgF bjhF kW gF vw fUJfis fUJf.
xU rahd fw cia ifahshj nghJ d gF, bjhF FHg
VgL. ij jgjF gy cf UD, glsf c _ykhf fj
f bghUjkhdjhF.
bjhF - bjh bjh vgJ jiy nkgF UgJ nghW bjhF d
nkgF UF vw cia gdh gF, bjhF
miklf lkhw rahd jiy VgLJwJ.
5.7.2. nffiz c (Elaborative Interrogation Strategy)
V, vgo vw jUf yhd nff jidia L.
Fghf, jifa dhfis vG khztf fw w bgwtfshf
Ug.
xU fUij eh id bfhtjF Kd mJ V, vgo vw
nffis nfL mjfhd it mtj _y mfUij ujukhf
id itJ bfhtnj mogilahF. bghU bghj
fUJf idUJ fhjyth !.....
vLJfhL
X v gjh tFgl ntLbk mj x l yf v
{akhf Uj ntL vw fUij vLJbfhnth. J V, vgo
vw nffis nff khztf Kgo, jfhd bjit bgWt
Ma cj tif fl sffis mfyh.
1. {a KobgW midJ vfS g klFf vd
mJbfhSj.
2. {a KobgW y vfis khztfns gutyhf nj
brJ gjh tFJ ghJ bj bgWj.
3. gjh kLjh tFgLkh vgij thJ mj.
4. nkY ulh, Ijh tFgL vd bjJ bfhSj.
113
id
bfhL
fwiy
nkbfhsyh.
5.7.5 bjhFj c
(Summarising Strategy)
vLJfhL
brKiw toa xU nfhzij U rk ghffshf jiy fUJf.
J gntW gofis bfhlJ. xbthU goY cs fU brhfis khztnu
flJ, mtiw bjhFJ vG id itf VJthwJ.
nj Kiw fLiu myJ g to cs vj ghlbghUis
bjhFj c _y ud RUfkh id itJ bfhs Ko.
wf
1.
2.
nkiy
tFf
fzFfgo
fj
iyfis
ghlYs
kd
bfhs
njwf
kW
bgJ
4.
vLJfhL
2.
fw bra
nkTa cfSF bghUjkhd bjhlf iy fj ghl
fUJfis flJ fw braf mikf.
5.8. cfis gWtjh VgL MfK, CfK.
rahd cfis khztf ifahSt Ka gF tgt Mauh
myJ khztfsh vW gokw eldh id TW eLt iy rW
fyhfnt UF.
fw f khztf ntfkhf, bjthf, MHkhf fgjF
fw cf aikahjit vgij eh czUnwh. tif fw
cfis cUthFtY, njbjLgY, gagLJtY uL tifahd
khwf fhufshf Uwd. mit,
1. Ma iyghL,
2. khzt iyghL.
jidia
tsF
tif
khztfSF
5.9.
Maf jidF y Jf
khztf ctkhf J, bragl itf Maf
119
fwit
crh fj - mKf
fj Kiw, fj c
neKf fj
Kj iy
iliy
filiy
crh fj
crh fj ikafUJ
crh fj KaJt
crh fj nehf
crh fj tiff
neKf fj _W iyf
mrh cf
nkjha mrh cf
th rhj cf
cf tiff
9
glsf c
nffiz c
Kj vGJ brh c
JU brh c
bjhFj c
fUJ tiugl c
Maf jidF y Jf
fw bra
120
myF-6
fj thikafw
(Problem Based Learning in Mathematics)
6.1 mKf
midJ tif khwfSF mogilahdJ fy VgL
khwfns. Ma tFgiw Vfhgadh, thUJ ngr ayhj
Cikfshf cHW tU khztfSF JUt erukhf mtnghJ y
fw fj KiwfS, cfS, mQFKiwfS njhbfhnljh
Uwd. nsnlh, rhuO nghw jJt nkijf jkJ khztfis
f itgY, adtiw njLjY, thj brtY cikahd
fw mDgtfis fld.
mt y, fhy njit mogil Mfhnf gaghoY
UJ tUwd. mj tif, kUJt khztf njit
mogil, nf btl [ gfiHfHfjh 1950 MLth
njhWfglnj thikafw KiwahF. vD, jid xU
fj Kiwahf fdlhYs bkkhl gfiyfHf 1968 ML
mfjJ.
6.2
tiuaiw
xU thit (Problem) ikakhf bfhL, mj Dila
2.
VnjD xU FGYs
btgLJj.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
khzt
_ykhf
xU
thid
2. va
3. msa
4. toa
5. a
am x an = a m+n
tU mLFfis TLtjh myJ bgUFtjh vw
khztfl njha uidna th dahF.
122
go 1 :
khztfis rkuw FGfshf j.
go 2 :
Ma tfhLj go, xbthU FGYstfS mtf
Ugnfg flthW xU dhit btgLj.
FG 1
a3 x a2
FG 2
a4 x a3
FG 3
a5 x a2
FG 4
a8 x a1
go 3 :
mokhd kW mLF bjhlghd cikfis flj.
cjhuzkhf,
a3
axaxa
a3 x a2
a x a x a x a x a = a5
go 4 :
flj fl cikfis thj. cjhuzkhf,
FG 1
a3 x a2 = a5
FG 2
a4 x a3 = a7
FG 3
a5 x a2 = a7
FG 4
a8 x a1 = a9
go 5 :
Ma tfhLj , bgUf bra nghJ, mokhd rkkhf
U mt mLFfis To vGj ntL vw bfhifia xbthU
FGdU cUthFj.
go 6 :
FG bra _y fltiw ma brj.
123
FG 1
a3 x a2 = a3+2 = a5
FG 2
a4 x a3 = a4+3 = a7
FG 3
a5 x a2 = a5+2 = a7
FG 4
a8 x a1 = a8+1 = a9
go 7 :
xbthU FGdU, jhf fLoj Kofis btgLJj.
go 8 :
bgUf branghJ, mokhdf rkkhf U, bgUf gy
mLF, juglt mLFf TLjYF rkkhf UF vw bghJ
ia th ika fw _y fwj.
mjhtJ,
am x an = am+n
vLJfhL 2 : (va)
th
ifKG x FiwKG = FiwKG.
if KGit, Fiw KGit bgUfilgJ FiwKGth myJ
if KGth vw khztfl njha FHgnk th
dahF.
go 1 :
khztfis FGfshf j.
go 2 :
Ma tfhLjgo, FGd Unfg flthW xU
if kW xU FiwKG bgUf gyid btgLJj. cjhuzkhf,
FG 1 : 3 x (2),
FG 2 : 5 x (3)
FG 3 : 2 x (4),
FG 4 : 4 x (1)
go 3 :
th bjhlghf khztf flj cikf
go 4 :
flj cikfis jj FGdUl thj.
thj nghJ, U if KGf bgUf gy Fj bj
bgWj.
go 5 :
xU if KGit, xU FiwKGit bgUf ilgJ xU Fiw
KGnt vw bfhifia xbthU FGdiu cUthf itj.
go 6 :
cUtha bfhifia %F tif, fl FGbrafis
Ma gJiu brj.
bra 1 : (thif bra)
(+3) x (2)
xUt xU Fl l Uj 2 . ntf ndh (-2)
eljh, 3 k neuF (+3) mt vUgh vW ddh, 6 .
bjhiy iy (-6) Ugh vgJ bj.
vdnt
(+3) x (2) = 6
+ 10
(+5) x (+1)
+5
(+5) x 0
(+5) x (1)
(+5) x (2)
10
15
mtf
vLJbfhl
go 7 :
xbthU FGdU jkF ilj Koid btgLj.
go 8 :
midJ FGdU, ifKG x FiwKG = FiwKG vw bghJthd
Koit btgLajh, mKoitna midJ FGdU th ika
fw mogil VW bfhSj.
vLJfhL 3 : (msa)
th
brtf gugs = brtf s x brtf mfy.
brtf gugs kW Rwsfhd fis jtWjyhf J
bfht VgL uidna th dahF.
go 1 :
khztfis FGfshf j.
go 2 :
VnjD xU FGYs khzt _ykhf,
brtf gugs = brtf s x brtf mfy
vw thid btgLj.
go 3 :
khztf flj cikf
)
)
)
)
brtf gntW gf
126
go 4 :
nkfl cikfis jj FGdUl MHkhf thj brj.
go 5 :
xU brtf sij, mfyij bgUf ilgJ mj
gugsthF vw bfhifia xbthU FGdU cUthF tif
khztfis Maj brj.
go 6 :
khztf VW bfhl bfhifia %f fl fw
fUfis, brafis Ma gJiuj.
fw fUf
1. njitF Vwgo, xU rJu myF gf ms bfhl rJu milf.
2. btntW msf mikj brtf milf.
cjhuzkhf, s kW mfy Kiwna,
4 myFf, 3 myFf ;
(i)
bra 1
xbthU FGF jyh xU brtf mil, njitF Vg rJu myF
milfis gJ mj.
bra 2
bfhLfgLs brtf mil guig uhf ug njitgL rJu
myF milf vifia FGd flj.
go 7 :
Ma fUgyif flthW jahJ itUF mltiz
FGd Kofis btgLj.
FG
v
brtf s
brtf mfy
4 myFf
3 myFf
12 r.myFf
5 myFf
4 myFf
20 r.myFf
6 myFf
3 myFf
18 r.myFf
7 myFf
2 myFf
14 r.myFf
127
guig milf
njitahd rJu milf
go 8 :
mltiz cs tufis khztf cW nehFgo brj.
d s, mfy kW guig milf njitgL rJu milf
vif Mat bghJthd bjhlid bt bfhzj. mjhtJ, xU
brtf sij, mfyij bgUf ilgJ mj gugsthF vw
Koit th ika fw Kiwgo midJ FGdU Ia f fW
bjj.
vLJfhL 4 : (toa)
th
xU Knfhz _W nfhzf TLj 180 0
midJ tif Knfhzf _W nfhzf TLjY xnu
msilaJ vw fUij khztf VW bfht VgL uidna
th dahF.
go 1 :
khztfis FGfshf j.
go 2 :
khztfis MajgLJ jkhf, Knfhz tiffis
fla brJ FG cs xUt _y, Knfhz _W nfhzf
TLjiy fl nehfij btgLj.
go 3 :
th bjhlghf FGd flj cikf
z xU Knfhz _W Kidfis, _W gffis cila xU
tifgLj aY
z nfhzf
mogil, FWnfhz,
Knfhzf vW tifgLjyh
z midJtif
KnfhzfS
nfhzfis bfhlit
_W
nfhz,
brnfhz
gffis,
_W
go 4 :
nkfl cikfis jj FGdnuhL a Kiw thj.
128
go 5 :
Ma t fhLj , xbthU FGdU xU Knfhz
_W nfhzf TLj 1800 vw bfhifia cUthFj.
go 6 :
khztf cUtha bfhifia %f
fUfis, brafis Ma gJiuJ cjj.
fl
fw
fw fUf
1. bfoahd fhj gntW msfY, tiffY btlgl
Knfhzf.
2. ghifkh.
3. fj nfh.
bra 1
vLJbfhl Knfhz mil _W nfhzgFfis gl
fhosgo fnfhyh bto xU nenfho mikj.
2
1
gl - 2
gl - 1
bra 2
xU Knfhz milia vLJ ghifkh cjl _W
nfhzfis Jakhf msJ To ghj.
go 7 :
nkfl braf mogil nfhz gFf FF nfhzf
TLj xU nenfho J mikJsjh mJ 180 0 I FwJ vgij
khztf czJ mjid btgLj.
ghifkhia gagL fl nfhzf TLj VgL f
Ja iHf, jh ghif khia ifahSt VgL iHjh vgij
khztf czJ btgLj.
129
go 8 :
midJ FGd Ko xnu jikilajhifah, xU
Knfhz _W nfhzf TLj 180 0 vw Koid midJ
khztfS VW bfhSj.
vLJfhL 5 : (tiugl)
th :
tiugl ( x,y) vw mikila f l bgWtJ _wh
fhgFahF. (x > 0, y > 0)
(-x,-y) vw mikila f ehF tifahd fh gFf vj fh
gF mikJsJ vw FHgnk th dahF.
go 1 :
khztfis FGfshf j.
go 2 :
VnjD xU FGYs xU khzt _y tiugl (x,y) vw
mikila f l bgW fhgFia fl thid
btgLj.
go 3 :
J FJ FGd flj cikf
z tiugl cs xbthU F uL Mabjhiyf cL.
z mit x- Ma bjhiy kW y-Ma bjhiy MF. mit Kiwna x
csJ.
go 4 :
khztf flj ikfis jj FGdUl thj.
go 5 :
Ma tfhLj go, xbthU FGdU (x, y) mikila
f tiugl _wh fhgF mik vw bfhifia cUth
bfhSj.
go 6 :
khztf cUtha bfhifia %f fl fw
fUfis, brafis Ma gJiuJ cjj.
130
fw fUf
1. tiugl jhf.
2. tiugl fUgyif.
bra
(x, y), (x, y), (x, y), (x, y) vw mikf cs fis
khztfns bj brJ mjid tiugljh Fj.
go 7 :
tiugl Fj tuf mogil, nkny Fl ehF tif
mikfS vbjj fhgFf tUwd vgij jj FGdUl
gJ bfhL mtiw btgLj.
go 8 :
midJ FGdU fl bghJthd Kofis bgUg. mit,
1. (x,y) mikYs f lbgW fhgF I
2. (-x,y) mikYs f l bgW fhgF II
3. (-x,-y) mikYs f l bgW fhgF III
4. (x,-y) mikYs f l bgW fhgF IV
vdnt, th fw mogil, tiugl (-x,-y) mikYs
f _wh fhgF mikUF vw Koid bjthf fW
bfhwhf.
th _ykhf kw mik cs f vbjj fhgFf
lbgWwd vgjid TLjyhf fW bj bgWwhf.
fw bra
nkny gJiufgl fj ghlgFf bghUjkhd thfis
flJ fw braf mikf.
6.4. khztf iy th fw
eilKiw f NH, njf mf kbgf bgW
Kiy UF midJ khztfS th ika fwY
Kiy Ug vd cWahf Tw KoahJ.
131
cldoahf
gywhf.
Mdh
mit
vd
fis bt bfhzu
mtiw F Vg kh ifahs
ntbwhU bghUjkhd
wdilwhf.
iy
mtiw
gagLj
nkY mtf,
1. fj bjhl bfhs (communication)
2. gnff (representation)
3. khah bragl (modelling)
4. fhuz fhaka (reasoning)
fW bfhwhf.
Kiw FG fwiy CFgjh, khztUF
N
fw MtK
jdif tswJ.
1.
khztf tfho
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
6.6. wj thf gf
xU thid nj brt Ma gF msgaJ.
ghlbghUnshL bjhlila thf gy UD, mt e khztf
iyF cfjJ vJ, vjid njbjLjh fw ff wghf UF
vgij gFjhJ nj brj ntL. wj thf gf
ytiw F fhngh.
135
1.
2.
3.
ghlbghUis,
thifia
bjhlgLJ
tif
mikUj.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
fw bra
gJiufgl gFf a thfis flJ fw
brafis lLf.
136
fwit
th ika fw
mKf
th ika fw
tiuaiw
th ika fw
bghU
th ika fw
gof
gJiuf
vLJfhLf
9
afj
va
msa
toa
tiugl
khztf iy th ika fw
Maf iy th ika fw
wj th gf
fw braf
137
myF-7
thafzFf
(Word Problems)
mKf
thiffzFfis thafzFf vd eh F FLnwh.
g khzt fWbfhS 7+5, 7-5, 7 X5 nghw fzFfis khzt
thif neuoahf mogil brafis gagLJtiy. Mdh,
W xU ngdh %7F xU fy bg %5 F thdh bkhj vts
bfhLf ntL?
W vl 7 %gh UwJ. m 5 %ghF eh fhf thdh
vts UF?
W xU ik ngdh iy %5 v 7 ngdhf thf eh vts bfhLf
ntL?
nghw fzFfisna thif bgJ rf neLwJ. jifa
tha fzFfis tha NH cgnahgjh tiw thif
fzFf vnwh. fzFfis gjFa tKiwfis,
cfis gF fhngh.
7.1.
5. ghit kW Uj brj
6. bghJ fis mj
7. bjhlg nkbfhSj
7.2.2. fj goiyfis tFgiw gagLJj
go (1) cia gagLJtjfhd fUJ nrf tKiwfis flj,
mDgt mit a ghlnjhL bjhlgLJj.
Ma fzF thj
R
140
khztfSila elijfis
KDik mj.
(mrh,
elijrh)
cth
bghJikgLJj
yl neu vd vd fhzbrayh.
J nghW gntWgl fj jiyfSF lh (STAR)cia
gagLjyh.
(v-L) 8 x 5 mss xU miw jiuF bk r xU rJu
lUF %.7.50 j vd brythF ?
143
(S 1 ) bfhLfglit
(S 2 ) fLof ntoait
mj miw jiuF bk r bkhj vts brythF ?
tha fzid Fplhfnth (m) glkhfnth khWj ((T)
8
brtf gugs
s mfy
s mfy
40 r. l.
id sh brj (R)
Ug fzid thJ go iyf rjhdh vgjid sh
brj.
F miw s mfyfis bfhL gu fl d 1 rJu
lUF MF bry %.7.50 I bfhL 40 rJu lUF MF bry
fzlgLsJ. Jnt mj miw jiuF bk r MF bry
vgJ j _y cW bragLsJ.
7 . 2 . 4 fj fw ukgLnthfSfhd fj cf (Strategy
Instructions (SI) for learning difficulties)
fiyl yFfis
fw ukgLnthU mila
brantL vgJ MafSF f bga rthyhF. a
muayik rl 45-A- go midtUF flha f mf ntoa
iy eh cnsh. mjifa NH nkFl khztfS f
mil bgw ttif bra ntoaJ e xbthUtUila flikahF.
khztfSfhd fw fj ff wj fj
cf mtakhwd. fj c vgJ wj cf
wgrfis mtiw gagLj njitahd jftfis milahs
fhQtjhF. TLjyhf, fj fj cfSF brKiw
fzFfis vLJfhlhf jUtJl fUJnfhfis gagLj fj
tF th mf ntL.
fj cfS (SI),, mj wgrK
c vgJ tirukkhf brafis lLtJl yhk, wj
wdh tfhLjYlD, rahd Kofis bgWtjF fis
cslajhf Uf ntL.
fw ukgLnthUF wj cfis mgjfhd y mrf:
1.
3.
4.
5.
vLJfhL 1
xU f (Computer) kW xU fgh (calculator) t bkhjiy
%gh 31000. xU f iy xU fgh iyia l %.29000
mf v xU f iy kW xU fgh iyia flJ
ilid rghf.
tha fzid Muhj (Search) - S
bfhLfglit
fLof ntoaJ
xU f iyia x vd
60
12
x=5
xU g k x=5 Mjyh xU v =5x
kbwhU v = 7x
=5(5)
xU v
= 25
=7(5)
kbwhU v = 35
njitahd vf 25, 35
id nkyh brj (Review) - R
v j = 25:35 = 5:7
uL vf TLj = 60
25 +35 = 60
60 = 60
vdnt, rahdJ vgJ cW braglJ.
vLJfhL 3
xU Knfhz ulhtJ nfhz ms Kj nfhz msit l 5 o
mf. _whtJ nfhz ms Kj nfhzij nghy _W klF MF. _W
nfhzfis fL ilid rghf.
tha fzid Muhj (Search) - S
bfhLfglit
xU Knfhz ulhtJ nfhz ms Kj nfhz msit l 5o mf.
_whtJ nfhz ms Kj nfhzijnghy _W klF.
fLof ntoait
_W nfhz msf fla ntL.
tha fzid Fplhfnth myJ glkhfnth khWj (Translate) - T
xU Knfhz Kj nfhz msit x vd fUJf.
ulhtJ nfhz ms = x+5
148
3x
5
x+
= 180
5x + 5 = 180-5 5x = 175
x=
175
5
x = 35
= 3x = 3(35) =1050
jdif
ngR Mw
go rhjid
btyf bjhl
fiy Mt
wnuhL bjhlbfhS w
2.
3.
4.
5.
6.
fl
IJ
uridfsh
mofo
vgJ
fltiw
1.
2.
3.
4.
5.
6.
brat fw gagLJj.
152
7.
8.
9.
xgh FGfw
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
153
fwit
tha fzFf (World problems)
STAR (lh) c
STAR c goiyf
fj goiyfis tFgiw gagLJj
cfis ifahSnghJ ftd bfhsntoait
fw ukgLnthUfhd fj fj cf
(Strategy Instructions for learning difficulties)
fj fg ftd <Fa khztf (At-Risk Students)
gia L ilfToa th ftf (Potential Dropouts)
fj ghl xusF js khztf (Nominal Mathematics
Students)
fw bra
c ghlgF cs tha fzFfis STAR cia
gagL fhf.
ftd <Fa khztf lghLfSfhd fhuzf
ytiw bjhFJTWf.
154
myF-8
fw nkghlila
fiyl wbraf
(Preparation of Further Activities for Learning Mathematics)
8.1
mKf
fw fUtiw bjhl fyiw Ko vw TW fwiy xU
tFgiw ff
Kiw rhj ff
8.2. f iz braghL
9
2. fj M Tl.
4. fsgaz.
6. xgh FG fw
8 . 2 . 1 fj kw
FHijf bgUghY fLghil Utiy. tFgiw vgij
fLghLf iwj lkhfnt FHijf vQwhf. fj kw vgij
fLghLf mfyhk fw Niyia cUth bfhLF X mik
vW Twyh.
khztf jf fUJfis wj kdJl thf kf,
j kw thgwJ. jf wikfis btgLJ tofhfshf
mikJ LwJ. fj kwf gntW Jiwia rhj tYdfis
bfhL ciu fj brayh. j_y khztf jf Iafis
aghd Kiw t bra Ko. J nghw braghLf tahf
MafS jf Iafis t brJ bfhs Ko.
fj kwf fj braghLfis vjhFtJl kLtjhf
brwJ. fj f, fj braghLfis vjhFwJ. f
LwJ. kl fj brafis uf Mt_LwJ. fj
kwf, fj braghLf gij, jwikfis btgLj
thgwJ.
fj kw jiytuhf, gjiyik Ma bragLth. fj
Ma fj kw bghWghsuhf, khzt jitt, brayhsuhf
bragLt. thu xU Kiw myJ uL thufSF xU Kiw Tlf
156
kL
fjgFfis
bj
brJ
mjid
kwbraghLfshf khaikJ fj Mt_Lj.
fj isahLfis cUth mj _y fj cs
<Lghil tsl cjj.
fj bghUfh mikj.
157
fj kw braghLf
*
fj dho dh elJj.
fj isahLfis elJj.
vLJfhL 1
fhny miufh fhRF ehny miufh ffh, vwh fhRF
vjid ffh ?
thij #hyf j fz csd. jid f fzif M
brj mta
fhny miufh, ehny miufh vgjid tiuaWJ bfhf.
fhny miufh vgJ
ehny miufh vgJ
1 1
3
+ mjhtJ
4 8
8
4+
1
33
mjhtJ
8
8
= 100 igrh
= 10 x 10 igrh vW vGjyhkh?
10 igrh
=%
1 %gh
= 100 igrh
= 10 X 10 igrh
100 igrh
1 1
x
%gh vgJ rjhnd ?
10 10
1
%gh
100
1
%gh vgJ 1 igrhjhnd ?
100
1 %gh
100 igrh
= 10 x 10 igrh rna
10 igrh
1
1
x
vgJ jtW
10 10
w Mwiy tsF.
bghUSzthw tsU.
tufis J bfhSj.
F Kiwid njbjLj.
lij brayhWj.
jtwhd t fzLj.
1 99 = 99
1 999 = 999
2 9 = 18
2 99 = 198
2 999 = 1998
3 9 = 27
3 99 = 297
3 999 = 2997
4 9 = 36
4 99 = 396
4 999 = 3996
5 9 = 45
5 99 = 495
5 999 = 4995
6 9 = 54
6 99 = 594
6 999 = 5994
7 9 = 63
7 99 = 693
7 999 = 6993
8 9 = 72
8 99 = 792
8 999 = 7992
9 9 = 81
9 99 = 891
9 999 = 8991
). (
). (
} tiw gagL
) = ..........
) = ..........
} jidfLof
2. 35 = 35 35
3. 44 = 44 44
51 58 43 48
45 46 53 56
57 52 49 42
47 44 55 54
Jnghy
AB. AC
fhoaJ
ngh
tiuJ
bfhs.
fis
izf.
vyhfis
1 10
12 1
12
11
10
a fj isahL
X viz kd idJ bfhf. mjid ulh bgUFf.
bgUf gyDl uil TLf. gyid Ijh bgUFf. bgUf
gyDl Iij TLf. nghJ vd il tUwJ vW TWf.
fJ tU v idj v vW TWf.
vLJfhL
idj v 4 vW itJ bfhSnth. ehif ulh
bgUF(8). vLl uil TLf (10). gij Ijh bgUF (50). IgJl
Iij TLf (55). 55 xyf v L Lf. gyf v. 5 xiw
fJ 5-1 = 4 vgJ idj vzhF.
fhQ Kiw
cdJ v x vf.
fzgo 2x + 2 Kjgo
5(2x + 2)+ 5 ulh go
= 10x + 10 +5 =10(x+1)+5
gjh lYs (x+1) UJ 1I ff ilgJ x.
8 . 2 . 5 dho dh
dho dh f xU j fw Kiw vW Twyh. f,
khztfSF r VglhJ, khwhf k MtK clhF. J
fwiy tYL. jidia L. bghJ mit tsF. fUJfis
L bfhzJ Mt_L f. kEg, eif, fhuz fha
bjhl, iu J bfhS w, Fj neu gyF w
Mad tswd.
fid elJgt, jFj K MajJl dhgoa jah
bra ntL. gYfhd neu vts mfyh vgjfhd l Uf
ntL. dhf neuoahfnth myJ kiwKfkhfnth Ufyh. rblW
gyf Toa dhf myJ w, f itw dhfshf
mika ntL. dho dh fahdJ ngho kdghik, jdif,
uridfis vbfhS w, CFF gfis bgwjhf mika
164
nf vj FG Mufglnjh mj FGF mf gr
mj FG rahd gyfho kbgQ, mjid bjhlJ
gyF FGF Fiwj kbgQ tHf ntL.
gaf
lL bragLnghJ khztf fww tsU. k,
Mt, ehl, milw midJ bgUF.
165
dho dh kL mil
ghl : f z F
tF : 5
fhy : 45 l
FG A
FG B
1. ...................
1. ...................
2. ...................
2. ...................
3. ...................
3. ...................
4. ...................
4. ...................
FG C
FG D
1. ...................
1. ...................
2. ...................
2. ...................
3. ...................
3. ...................
4. ...................
4. ...................
RW
FG
t ht oral
A
B
C
D
ghit t
Visual
B
C
D
A
braw
t
Performance
C
D
A
B
dh
1
dh
2
dh
3
dh
4
bkhj
dh mil
mil
tht : dh
1
2
3
4
ghit t : dh
1
2
3
4
braw : dh
1
2
3
4
RW 1
tht dh (Oral Questions) nffgL dhfSF cldoahf giy
brhy ntL. Ff vLJbfhL bra TlhJ. FG
cstfSl thJ xUt g Tw ntL.
167
RW 2
glf fhJ mitf UJ dhf nffglyh. xnu
glij fhgJ dhf nffglyh. myJ xU FGF xU glij
fhJ nffis nffyh. FG cstf thJ m xUt
g Tw ntL.
RW 3
nffgL dhfSF giy fla, fhj, vGJnfh
gagL, id flJ, thJ, FG cs ahnuD xUt g
Twyh.
8.2.6 fj Mtf
fj Mtf bghW Ma fjghl Ma Mth.
Mtf cs fUfSF UgntL xW guhkf ntL.
khztf gagLjYF fUia bfhLFnghJ fU tHf gnto
g brjjh bfhLf ntL. mfUfis gagLJ j, vgo
tufis nrff ntL vw brfis khztfSF nrhjidF
Kdnu bjgLj ntL. khzt gagLjYfhd Maj gfis
jfsJ
gnto
Ff
ntL.
nrhjid
Kojl
Mtf
mwhl thif
gagLj cjwJ.
* fjghlgh khztfSF Mtij cUthl cjwJ.
* brJ fw _y ff cjwJ.
* kdts Fa FHijf Tl braKiwdh Mjha
bgWwd.
168
2. Jiw yf.
8.3
8.4
xgh FG mikj
8.5
CL g (Internship)
fwit
fj kw
nehff - braghLf
fj isahLf
cUthFj - goiyf
v isahL - bgUf isahL
af fj isahL
/ jid fzFf - y vLJfhLf
gaf - goiyf
fzF uhf khw fhuzf
ifahS nghJ ftf ntoaitf
isahL fj
v isahLf
tffis fhQj
kha rJuf
toa tiuf ijj
aa isahL fzF
dho dh
totik - gaf
fj nrhjid rhiy
nehff - fUf - gaf
fj yf
KaJt - gaf
fsgaz
lLj - gaf
TLj ghlbghUf
cUthFj
xgh FG fj
CLg ((Internship)
173
myF-9
fw lghLfS
fj fUJ gkhwK
(Identification of common mistakes and communication in Mathematics)
9.1
mKf
62
13
go : 6
10
10
10
10
10
10
10
10
10
go : 7
100
100
100
100
100
100
100
go: 7 go 2- cs 9 WfUJ 8
Wfis dh 1 W
ilF.
100
100
go: 8 go 1 cs 5 MufUJ
5 Mufis dh 0 vdnt,
6000
go : 8
1000
1000
-5867
1000
2.
1000
1000
0133
vd ff ntL.
nkTa fj Kiwia
ifahlh
6832
6832
-4267
-4267
2635
2565
vd sfyh.
vd bga yf UJ a
yfij
fJ
jtW
brwd.
2 5 6 5
+4 2 6 7
6 8 3 2
3. bgUf
678 x 12
678 x 12
356
679
7146
1 356
6 7 8 0
8 1 3 6
176
678 x 2
1356
678 x 10
6780
678 I 2 M bgUFnghJ 13 vw
v 3 I vGL 1 I mLj
yf bgUfYl To vGJj.
4. tFj
>
50
3 150
15
00
0
0
< = 5
= 0
vd vGJwd. 03 = 0 vd
vGJtiy. vdnt < 50F g
5 vd vGJwd.
5. d
1 3 4
+ =
2 2 4
vd vGJj.
vd Mug iy g bfhLjh
{aij tFJ 0 vd vGj itJ
iHia r brayh.
ilia rghf brhyyh
+
5+
3 150=
150
0
+
+
+
vd gl sf mfyh.
6. rkhd d
1 4 vd vGjhk 4
=
3 12
3
myJ 1
12
1 1 2 2
=
=
3 3 2 6
vnwh
vnwh vGJwd.
1 1 3 3
=
=
3 33 9
1 1 4 4
=
=
3 3 4 12
177
1 1 1 4 4
= = =2
2 4 2 1 2
1 1
vgJ miu fhgF MF.
2
4
mjhtJ uo x, eh xU
gFahF
1
4 vgJm miugFia ehF Kiw
2
TLtJ MF. mjthJ
1 1 1 1 4 =2 MF.
+ + + =
2 2 2 2 2
jidna RUa to
1
4 = 2 vd
2
vGjyh.
5. 7 jiy 1 vgij J
7 -I vj vzh bgUdh 1 ilF
7
bfhs khztf ukgLwhf. vd f itJ 7 x 1 = 1 vd sfyh.
7
6. rkhd dij J bfht
ukgLwd.
1 2 3 4 vd
= = =
2 4 6 8
sFj.
djh
bfhL
1 2 3 4
= = =
2 4 6 8
0.05 =
5
1000
5
50 (xnu gFahf khw)
=
100 1000
50
5 vdnt 0.5 > .005
>
1000 1000
vgJ
khzt-Ma
cwiy
xU
ezit
jid
jeg
brafshf,
FG
brafshf
ii)
xUfikj (Organizing)
iii)
fUJ g (Sharing)
fUJ nrff ll
goj,
cWnehf
kW
ftj
bghUjkhd kW v gagLjToa
bjh Egij bj brj.
go 2 : xUizj (Organizing)
nrfj fj fUJ rhj tufis
uikf, bkhahf bra, fyjhnyhj
fUJ bjhFid cUthFj vgnj F
xUizjiy FwJ. thW br
bghGJ
khztf
<LgLwd.
jhkhfnt
jf
FGf
IaghLfis
go 3 : fUJg (Sharing)
nrfj fUJfis bjhFj fj bkh
_ykhf jf fUJfis bjJ bfhtjF
iy thgwJ. thW jf fUJfis
wgl bjgjh fj jid lgLwJ
9.4.5 fj fUJ gkhw btghL
fUJ gkhw fj fUid tiuaiw br wid tswJ.
tiuaiw brJ lh fhgJ vikahL myth ! thwhd
kdg bgW nghJ tU braghLfis jhkhfnt gW gHf
khztfilna VgLwJ.
fj fUJ gkhw eilbgWtjh khztf cthF w
mfgnjhL njitnfg btbfhzJ gagLJ wD tswJ.
mjhtJ tifahd elij nfhyf mJ bfhs mj vw iy
btghL MF. khztfns jf fj mit gagL fUJ gkhw
nghw izbraf <LgLtjh fj fUJfis J gagLJj,
fzFfSF tiuaiw cUthFj kW fhz nghw braf w
tsjiy tsikgLJwd. mjhtJ,
1. NHiy Muhj
2.
3.
4.
5.
6.
fzFfis tiuaWj
fhz
fj fUJfis xnwhblhW bjhlgLJj
fj fUJfis w ghl fUJfnshL bjhlgLJj
fj fUJfis thif NHnyhL bjhl gLJj.
Mauh kL brj
nekiw vizf
jdif, TL
kdghik nghwtiw
btgLj
g fzFfis brj
ia fLoj
Mft
fUJf
mogf tiuJ _wthJ
sFj
bjgLJj
fUJ bj
fjbkh
jft gkhw
glf mltiz
_ykhf brfis
btgLj
tiuaiw vGJj
fUf, VLf
tiuj
cjgl
Knfhz
msf,
v-L
goiyfis
xUizj
brnt
gl tiuj
khzt bga
uLj
ll
FG thj
mJ
bfhs,
mit
FJ
tF
thf
fUJgkhw mahtakhdJ.
tFgiw Ma - khzt ciuahl kW khzt - khzt
ciuahl khztf mit MHgLJ. fUjhH khzt fj
MtF ttFF. fUJ gkhw nghJ j, g F
bjj, thj, sfkj, vGJj, goj, ftj, cW
nehf kW fUjh Mait fwd.
y (1991) vgt TWgo tF rnjfij nff jaF
khztDF,
mtdJ
rnjfij
vGJ
184
_y
khzt
bjf
mJ bfhs mj wid Lj
nekiw vzfis tsj
khzt Kij m
tfis mDkhj
fhQj
khztDF
fzF
fhz
Vfdnt
vd
bjUF?
br
jkhf
gilghw
Kiw
(ALM)
mKfgLjgLsJ.
2007M ML nkbfhsgl M fj tFgiw FJ
tU jftf btlgLsd.
186
tYL braf
(Rich Mathematical Tasks)
fUJ gkhw
(Communication)
(Lesson Focusing)
ghlika fUJ
fUJ jid
(Mathematical Thinking)
NH
(Environment)
gFgh / kL
(Analysis / Evaluation)
khztf
bfhlduh?
fj
fUij
khztf mDkhdK
bghUS xwhf csdth?
fw fUf
fij Tw
ghlgF
fzF fhz
thj
xgil
bral
xUKid ko mil
khztf fj it Tw mDkj
g milf
btobahl jf
fLof
fwit
4 kW 5 tF khztf fhQnghJ br
fj iHfS mjfhd fS
fj fUJ gkhw
tiuaiw
mta
kL
tiff
jilf
MfTWf
fw braf
189
myF-10
kL
(Evaluation)
10.1 mKf
fj kL xU bjhlf MF. xU fj fUmyJ
xU fj my Ko eljgLw xU W nrhjid kLnk kL
my. J fjij fwnghJ fj yif bjhlahf my
Muhw xU bra MF.
Evaluation is any systematic continuous process of determining,
- the extent to which specified educational objectives previously identified and defined
are attained.
- the effectiveness of the learning experiences provided in the class room
- how well the goals of education have been accomplished.
Encyclopedia of Education Research
Evaluation is relatively a new technical term introduced to designate a more comprehensive concept it measures which was implied in conventional test and examination.
kL = msL + k wdh
Evaluation = Measurement + Value judgement vW FLj bghUJ.
nkY, f Fnfhf, fw mDgtf, kL _W
brafSF ilna cs cwid fl gl wghf
sFwJ.
f Fnfhf
fw mDgtf
190
kL
ey nrhjid gf
nrhjidfS, njfS
Fiwa
nrhjid
Fiw F
nghjid
mil
iy
Fiwa
nrhjid
Fiw F
nghjid
2.
3.
4.
5.
6.
cjhuzkhf
FiwghLf
dh v
1
2
3
4
1, 5, 8
2, 7, 9
4, 10, 12
3, 6, 11
7.
8.
9.
fUJiH
fw iH
A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
K
10
12
11
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
7
3
X
X
X
195
X
X
2
6
7
4
5
7
7
10.4
kL fUf
10.5.1 cWnehFj
jgl Kiw xU khztidnah myJ tFignah myJ xU
braiynah TJ ftJ ghitL Ffis bjhFgJ cW nehf
KiwvW Twyh. Kiw KGtJ eg jFjJ my vwhY, jid
csa Kiwahf VW bfhLsd.
10.5.2 rghF goa
xUt elij myJ ghl VgL Fl vyh ffis
kwJlhk Uf goa jah brJ bfhs ntL. J ghlF ghl
khW, MaUF Ma khWgL. xbthU fahf r ghJ M / iy
vW cW nehal FJ bfhs ntL. ilf bgw Jyfiy
kL brayh.
10.5.3 ju ms nfh
J rghF goaiy fhoY J nkgl msL fU vdyh.
xU jgia ma mjfhf xJfgl l jFj vzh FLj.
vLJfhlhf.
v
g
1
1.
goiyfis mikj
2.
fis Kiwgo Lj
3.
fzL w
kbg
3
2
10.5.4 f FngL
xU bra myJ cik ff bjhF vW jid Twyh.
ffis FLnghJ brhj U btWF l bragl ntL.
khztf nehff, gHftHff, U btWf, kdnghF tiw
J ma gagL.
10.5.5 u gntL
kL Kiwdh nrffgl khzt Kakhd gf
midij KiwgL jahj br Fig u gntL vdyh.
khztf f Kndw, ghl Mt, jwikf Kjatiw
UJ bgwyh.
kL fUf g csa ghl thf, bjthf, Jakhf
sfgLsJ.
197
10.6
njf tiff
njfis _W tiffshf fyh.
1. vGJ nj (Written Test)
2. thbkh nj (Oral Test)
3. braKiw nj (Activity Test)
10.6.1 vGJ nj
khztf fw milfis vGJ nj _y nrhfyh. Ma
dhjhis jahJ bfhLf ntL. khztf ilfis iljh
vGa Ma mj iljhis U kbg goa jah bra
ntL.
vGJ nj dh tiffis tUkhW tifgLjyh.
bgUdh / fLiu dh (Essay Type) FiwjJ xU gf ms thd
il juntL
W dh (Short Answer Questions) xU g kLnk il ju ntL
f W dh (Very Short Answer Questions) xU thaf rahd
giy vGJj ntL
* dh tot
Question Form
Association Form
* ANALOG
Analog Form
ii
iii
= .........................................................
= .........................................................
= .........................................................
iv
Analog Form
uL uhfSF ilna cs bjhlig Mjhukhf bfhL kw
n#ho fhlij u
1. rJu : a 2 .............................. : r 2
2. tha iy > w iy = el ......................................... = yhg
bjhlila
Jyff
gy
bfhLfgoUF.
Fiwf
* khztf ilna jjikF l ilahJ.
* gjF mf th iy.
(vLJfhL)
vyh gfh vfS xiw vfns. rah jtwh ?
gil dhf
II.
III.
IV.
V.
r 2 ,
1
bh, lb, ( R + r )( R r ), ab
2
dh
i)
tl gu : ..................................................
vLJfhlhf,
v
fgj Fnfh
kbg rjj
kbg
1.
mj (K)
30
2.
j (U)
40
10
3.
Ms (A)
15
4.
Mw (S)
15
100
25
dh tif
kbg rjj
kbg
1.
vaJ
30
2.
iliy
40
10
3.
fod
30
100
25
dh tiff
dhtif
kbg
dhf
vif
kbg
rjj
1.
bgUdh
10
40%
2.
Wdh
24%
3.
f Wdh
16%
4.
wta dh
20%
11
25
100%
bkhj
203
dhjh totik
myF nrhjid
t.
v
nehf
ghlgF
204
fUij mj
vGJ Kiw
mik
xLj
nfl j
j
j
(understanding)
mj (Knowlege)
bg
. .t bkh bg
1
2
(1)
(1)
. .t bkh bg
mj
5 = 20%
25
Mw
(Skill)
. .t bkh bg
3(1)
bkhj
. .t bkh
2
(1)
(1)
4
5
2
1
(1)
3(1)
(1)
(1)
F
bg- bgUdh
- Wdh
. - fW dh
.t-wta dh
Ms
(Application)
1
2
(1)
tF VI
fhy 30 l
10
j 7 = 28%
25
Ms
10 = 40%
25
Mw 3 = 12%
25
25
10.9
fj jah ntWik
Ff
kW
bjthf
t.
ghl
v
1
My
fzF
ma
r_f ma
bgw
kbg
tF
ruhr
ulh nj
bgw
kbg
ruhr
juiy
clf
ifntiy
bghJm
tiuj
Rj
goj
jiyikg
fhy jtwhik
Ma
ifbahg
jiyik
Ma
bgnwh
ifbahg
207
tF
ruhr
_wh nj
bgw
kbg
tF
ruhr
10.11 brayhuh
a cikfis fltjfhd xU t brayhuh. a
bfhiffis a gaghL tfis jdh bgw Ko. Dr. S.M.Corey
vgt fw - fj Kiwfis ey Kiw J bfhtjF vj
Niy, btia bgw Ko vgij mJ bfhs J gagLwJ
vW tiuaWwh. P.M. Cooks vgt Muh vgJ xU neikahd
rhykhd mthjkhd cikid fl t vW tiuaWwh.
Muhfis uL tiffshf fyh. mit 1) mogil myJ
Mjhu Muh (Fundatamental or basic) 2) brayhuh myJ gaghlhuh
(Applied)
brayhuh
Dr.S.M. Corey vgt f KjKiwahf brayhuh vw fUij
gagLdh. brayhuh csa kW r_f csa Jiwf UJ
bjhl Ufyh. bgUghY brayhuhid Maf, g
Kjtf, thfdf mtut braf gf ey Kndw
bgw gagLJwhf.
tiuaiwf
Corey. SM.
Action Research is a process for studiying problems & practitioners scientifically to
take decision for improving the common practice
Black Bell
Research concerned with school problems carried on by school personne to improve the practice in action research
Mr. Threte
A.R. is organised investigative activity aimed towards, the study of concentrative
change of given endeavour by individual or group concerned with change of improvement.
brayhuh fw - fj MafSF tFgiw ffis
f gagLwJ. fw milfis caj gagLwJ.
1 0 . 1 1 brayhuh gf
* f Kndwfis KiwgLJtjF gagLwJ.
* dr thif VgL ffis f gagLwJ.
208
* ffSF
eilKiw
it
ma
tkhf
fla
gagLwJ.
* bjh <LgL egnu brayhuh brwh.
* eilKiw
gfis,
Kndwfis,
khwfis
KiygL bragLwJ.
10.11.2 brayhuh Fnfhf
* brayhuh mfykhdJ kW MHkhdJ.
* g thf wikahf bragl cjwJ.
* tFgiw braghLfis Kndw cjwJ.
* g thf VgL ffSF fhz cjwJ.
* g thfd, Kjt, nkyfhf, Maf tf ma
kdghikia tsl cjwJ.
* Ma khztfl cs Rju kdnghF JbfhSj
VgL ffSF fhz gagLwJ.
* fw - fj wDilajhf mika gagLwJ.
* fw mil iyia tsl gagLwJ.
10.11.3 brayhuh goiyf
* fiy flj.
* fiy tiuaWj.
* fYfhd fis gFjj.
* brayhuhfhd fUJnfhis cUthFj.
* fUJnfhfis nrhgJ.
* Kofis bjhFJiuj.
10.11.4 brayhuh gaf
* g ntiy Niyia caj cjwJ.
* tFgiw fw -fj Kiwfis Niynfg khaikJ
bfhs cjwJ.
* tFgiw fYfhd elij, fLghL, Fiwj tUif g
tWfhd f bgw ttif brwJ.
* g thfF nkyhik VgL ffis f cjwJ.
* giHa Kiwfis a Kiwfis Fl cjwJ.
* khztf Mtfis cal cjwJ.
* gfhd eilKiwfis nkikgLl cjwJ.
209
fwit
ey nrhjid gf
kLj gaf
nrhjidfS njfS
mil nrhjid
Fiwa nrhjid
nj / kL ntWghLf
nj / nrhjid ntWghLf
kL fUf
njf tiff
myF nrhjid
dhjh totik
jah ntWik
nj beKiwf
njid elJj
iljh jah
brayhuh
nenfhL tiugl
- nenfhL tiuj
- rh, btLJil fhQj
- nekhw, v khw - bjhl
212
izf
dhjh flik
dhjh m, M, Ma _W fis bfhlJ.
2 kbgf bfhl dhf mla gF, m MF.
4 kbgf bfhl dhf mla gF, M MF.
10 kbgf bfhl dhf mla gF, MF.
- m
(kbgf
40)
20 dhf nffgL
xbthU dhF kbg 2 MF.
midJ dhfSF ilaf ntL.
10 dhf, ts myF 1, 2, 3, 4 kW 6 Kj 10 tF tiuyhd
ghlfUJ nffgL.
10 dhf ts myF 5, 6, 7, 8, 9, 10 MatUJ nffgL.
- M
(kbgf
40)
- M, U gFfis bfhlJ.
gF - I - 8 dhf ts myF 1, 2, 3, 4 kW 6 Kj 10
tiuyhd ghlfUJ nffgL.
kbg 2 0
2.
3.
214
dh tiu
TWf
M
gF I
gF II
mj
Knowledge (K)
j
Understanding (U)
Ms
Application (A)
Mw
Skill (S)
bkhj
20
bkhj
kbgf
16
11
38
26
56
39
34
24
144
100
16
mfkL - kbg gL
1.
2. xgilf (2)
ts ghlbghUUJ (1)
g ghl ghlbghUUJ (1)
3. dho-dh ff (2)
g(1)
Wtd (1)
4. Fl fj fUJfSF VnjD uL
fw fUf cUthFj, gagLJ j
g sf vGJj.
5. fj nkbfhS g
myFnj elJj
dh tiu jahj
dhjh jahj
ilFfS kbg gL
kbg goa
kbg goaYF fbt goa jahj
ikanghF msitf k flJ
gFgh F vGJj
tiugl sf
25
215
216
-
2( 4)
1 ( 2)
1 ( 2)
1 ( 2)
-
1 ( 2)
-
4( 2)
mw hl t hif
fj
gaghL
a fj
a
brKiw t oa
6-8 t F
( ghlgFf 2,4.6,7)
9 M t F
( ghlgFf 4,9,10,11)
10M t F
( ghlgFf 10,11)
crh
f j
fj t h
fw
t ha
fzFf
f w nkghlila
fiyl w braf
f w Fiw ghLfS,
fUJ gkh w K
kL
bkhj
II
III
IV
Content - 1
Content - 2
VI
VII
VIII
IX
. - W dh
1 ( 4)
1 ( 4)
F.
ghl gFf
myF
4( 2)
1 ( 2)
1 ( 2)
1 ( 2)
1 ( 2)
5( 4)
1 ( 4)
1 ( 4)
1 ( 4)
1 ( 4)
1 ( 4)
F.
1( 10)
1 ( 10)
bg.
j (U )
U nderstanding
F.-FW dh
bg.
mj (K )
K now ledge
1 ( 10)
1 ( 10)
1 ( 2)
1 ( 2)
1 (2 )
1 ( 2)
5 ( 4) 2( 10) 4( 2)
1 ( 4)
1 ( 4)
1 ( 4)
2( 4)
-
bg
F.
Ms (A )
A pplication
bg.-bgUdh
8
( 2)
1 ( 2)
1 ( 2)
1 ( 2)
1 ( 2)
1 ( 2)
1 ( 2)
1 ( 2)
1 ( 2)
dhjh t ot ik - Kt iu -I
4( 4)
1 ( 4)
1 ( 4)
1 ( 4)
1 ( 4)
F.
1 ( 10)
1 ( 10)
bg.
M w (S)
Skill
144
18
16
16
18
12
12
12
10
12
k
bg
217
1 ( 2)
br Ki w t o a
6-8 t F
( g hlg Ff 2,4.6,7)
9 M t F
( g hlg Ff
4,9,10,11)
10M t F
( g hlg Ff 10,11)
crh f j
j
IV
C ontent - 1
C ontent - 2
1 ( 2)
4( 2)
f w nkg hli la
f i yl
w bra f
f w
Fi w g hLf S,
f UJ g kh w K
kL
bkhj
VIII
IX
2( 4)
1 ( 4)
1 ( 4)
F.
4( 2)
1 ( 2)
1 ( 2)
1 ( 2)
1 ( 2)
5( 4)
1 ( 4)
1 ( 4)
1 ( 4)
1 ( 4)
1 ( 4)
F.
1( 10)
1 ( 10)
bg .
j (U )
U nderstanding
F. -FW dh
bg .
mj (K )
K now ledge
. - W dh
t h a
f z Ff
1 ( 2)
VII
VI
III
f j
t h
fw
1 ( 2)
a f j
II
mw hl t h i f
f j
g a g hL
g hl g Ff
myF
5 ( 4)
8
( 2)
2( 10)
1 ( 10)
1 ( 10)
4( 2)
1 ( 2)
1 ( 2)
1 (2 )
1 ( 2)
4( 4)
1 ( 4)
1 ( 4)
1 ( 4)
1 ( 4)
F.
1 ( 10)
1 ( 10)
bg .
M w (S)
Skill
bg . -bg U dh
1 ( 4)
1 ( 4)
2( 4)
-
bg
1 ( 4)
F.
1 ( 2)
1 ( 2)
1 ( 2)
1 ( 2)
1 ( 2)
1 ( 2)
1 ( 2)
1 ( 2)
Ms (A )
A pplication
dhj h t ot i k - Kt i u-II
144
18
16
16
18
12
12
12
10
12
k
bg
Ma gla nj
ulhML
kh dhjh - I
neu : 3 k neu
kbgf : 100
- m
2.
tiuaW : kh, kh
3.
20 x 2 = 40
5.
ruhr fhf.
10, 30, 20, 50, 70.
6.
7.
8.
9.
RUFf : (2 x 2 + 5 x 9) (3 x 5)
10.
11.
12.
13.
th fw bghU ahJ?.
14.
15.
STAR c tiuaW.
16.
17.
18.
19.
ey nrhjid gf ahit?
5 x 4 = 20
p + q = 10
pq = 2
_iy
lf
ms
br.
kW
br.
5 x 4 = 20
th ika fw gofis t.
2 x 10 = 20
220
Ma gla nj
ulh ML
kh dhjh - II
neu : 3 k neu
kbgf : 100
- m
20 x 2 = 40
1.
j gf uoid TWf.
2.
3.
6m 2 + 7 m 9 UJ 2m 2 m + 4 I ff.
4.
ikanghfsitf ahit?
5.
KfL fhf.
6.
7.
8.
9.
tFf : ( x 2 5 x + 6) ( x 2)
10.
11.
gl sf cF X vLJfhL jUf.
12.
13.
wj th gf ehid TWf..
14.
15.
16.
17.
18.
fUJ g - tiuaW.
19.
wtajik - tiuaW.
5, 6, 3, 5, 10, 5, 8, 5, 8.
gF - II
IJ dhfSF kL ilaf
21.
5 x 4 = 20
ilbt
10-20
20-30
30-40
40-50
50-60
fbt
60-70 70-80
4
2 x 10 = 20
37. M) dho
dh
gaf
ahJ?
fia
vthW
eilKiwgLjyh?
38. m)
fiybrhf
Kj vGJ brh c
afj
afj rkghL
afj nfhit
gFgh
fzF fhQj
gaghL
TL ruhr
xgil
fUJnfh
ftd <Fa khztf
Ruhr
ruhr yf
cikrh thaf
<UW nfhit
ikanghfsitf
ilbt
tifgLj
bf>(Fzf)
mrh cf
fUJ gkhw
gkhw jilf
fjfUJgkhw
fzLj
fUJ tiugl c
fUJd
iy jik
khf
TLw fw
isnjwf
gilghw
TL fbt
tuf nrf
go
Efj
223
Acronyms Strategy
Algebra
Algebraic Equation
Algebraic expression
Analysis
Answer the problem
Application
Arithmetic mean
Assignment
Assumption
At-risk Students
Average
Average Deviation
Axioms
Binomial Expression
Central Tendency
Class interval
Classification
Co-efficient
Cognitive Strategies
Communication
Communication barriers
Communication in mathematics
Computation
Concept Mapping strategy
Concept webbing
Consistency
Constants
Co-operative Learning
Corollaries
Creativity
Cumulative Frequency
Data Collection
Degree
Differential Calculus
neKf fj
gut
f Kiw
My vGJ a tot
tuf nrfghs
rkghL
mDkhj
kLj
rahd viy
cik
FLg iy mif
Efiyf
Kj iy msf
ut afa
xU koila milf
fbt
fUJfis nrfj
tfho
rkuw
xUikjik
bfhif
glsf c
kiwKf nefhz
jkj ntWghL
jftf
cL
xUizj mil
fUjh
nffiz c
JU brh c
fw ayhik
fw njitf
Xd cWf
xUgo (nea) rkghL
vGJUf
jUf
viy
gKf tifgLj
Direct instruction
Dispersion
Elimination Method
English Alphabet lower case letters
Enumerator
Equation
Estimation
Evaluation
Exact limit
Facts
Family Budgeting
Fine arts
First order measures
Fluid Dynamics
folios
Frequency
Gathering
Guide
Heterogeneous
Homogeneous
Hypothesis
Imagery Strategy
Indirect Oral Interview
Individual difference
Information
Input
Integrated Achievement
Interpretation
Interrogation strategy
Keyword Strategy
Learning Disabilities
Learning needs
Like terms
Linear Equation
Literals
Logic
Lower bound
Manifold classification
224
fj yhd bjhl
fjTWf
fj cUf
gut msitf
iliyas
nkjha mrh cf
kd tiugl
KfL
ffhj
XUWnfhit
Xus ja khztf
vfj nfhit
xUfikj
btpL
mik Kiw
xghFG fw
tl sfgl
ljhf
gYWnfhit rkghL
gYW nfhit
ciunfhf
Kjiy tuf
th ikafw
th
bral
fhkhd yf
fhkhd
dhgoa
juv
gFjthj
fhuz fha kj
tYLj
gnf
fUbghUf
id sh brj
tYL braf
khTW
Mathematical communication
Mathematical Statements
Mathematical symbols
Measures of dispersion
Median
Meta Cognitive Strategies
Mind mapping
Mode
Monitoring
Monomial Expression
Nominal Students
Numerical Expression
Organizing
Output
Pattern approach
Peer Tutoring
Pie Diagram
Place holders
Polynomial Equation
Polynomial expression
Postulates
Primary data
Problem based learning
Problem solving
Project
Quartile Deviation
Quartiles
Questionnaire
Rank
Rationalization
Reasoning
Reinforcement
Representation
Resources
Review the Solution
Rich mathematical tasks
Sample
225
br bjhF
ulh iy tuf
jhnd fw
Ra nrhjid
RanehF mQFKiw
Ra dh
fUJg
xj jik
va tifgLJj
ilntis R
iHj tisnfhL
ml
fw R
juyf
a
crh fj
upLKiw
gJiu
bjhFj c
mltizgLJj
FpLf
fj mQFKiw
fj Kiw
fj c
cW
njwf
jid Xl
msL fUf
btgil jik
rtf
_Wnfhit
ntdcWf
nk viy
khf
fh jik
d
tha fzFf
Scrap book
Secondary data
Self Learning
Self-check
Self-directed approach
Self-question
Sharing
Similarity
Simple classification
Size of the class interval
Smoothed Curve
Space
Span of learning
Standard Deviation
Statistics
Strategy Instruction
Substitution Method
Suggestion
Summarizing Strategy
Tabulation
Tally marks
Teaching Approach
Teaching Method
Teaching Strategy
Term
Theorems
Thought process
Tools
Transparency
Trapezium
Trinomial
Unlike terms
Upper bound
Variables
Visualization
Webbing
Word problems
226
nknfh f
1.
Mathematics and its History (Second Edition), John Still will, Springer
International Edition
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10. Active Assessment. : David Fulton in Association with Millgate House Publishers, Naylor, S., Keogh, B. and Goldsworthy, A. London .
11. Mastery of Teaching Skills, Discovery Publishing, New Delhi, SBJR Chowdary
Nagaeswararao and D. Bhaskarea Roa, (2004)
12. Methods and Techniques of Teaching. Sonali Publications, New Delhi,
Singamanenai Nageswara Rao, Peethala Sreedhar, Diyumarti Bhaskara Rao
(2004)
13. Successful Teaching in Secondary Schools Eurasia Publishing House Pvt Limited,
New Delhi, Sterling. G. Callahan
14. 1000 Ideas for Primary Science. Lodon : Hodder & Stoughton Wood, D. (1998)
15. sfa Kjyh ML fa kL - 2006. jehL wj
iy gfiyfHf, fa g, bjhEg f tshf, o,
brid -25
227