Professional Documents
Culture Documents
ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားျပဳေကာ္မတီ ၏ သမိုင္းဝင္မွတ္တမ္းမွတ္ရာမ်ား ၁၉၉၈-၂၀၀၃
ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားျပဳေကာ္မတီ ၏ သမိုင္းဝင္မွတ္တမ္းမွတ္ရာမ်ား ၁၉၉၈-၂၀၀၃
jynfoŒl vw
$ af wmfu,
dk pf m;jyKaumfrwD
orkdif;0ifrSwfwrf;rSwf&mrsm;
1998 = 2003
cifausmf[ef
&SmazGpak qmif;jyKpkonf
yxrt}udrf
tkyaf & (1000)
2003 ckEpS /f pufwifbmv
&SmazGpak qmif;jyKpkol
cifausm[f ef
xkwfa0ol
trsK;d om;'Dru
dk a&pDtzJŒG csKyf (vGwaf jrmufe,fajr) *syefXmecJG
pmayESiohf ak woeXmerS xkwaf 0onf
twGi;f tjyiftqif
armifEidk f / ukyd n
k
2
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
rmwdum
tydik ;f (1)
tydik ;f (2)
4
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
5
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
6
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
tydik ;f (3)
7
tyd'k f (21)
Article ( 21 )
jrefrmEdik if w
H iG f wdik ;f &if;om;jynfovl x
l }k uD;w&yfv;kH &ifqikd óf uHawGŒ
ae&aom jy\emt&yf&yfrsm; ajyvnfatmifajz&Si;f ay;Edik af &;ESiw hf uG 'Dru kd
a&pDEikd if aH wmf}u;D wnfaxmifEikd af &;wd‹k twGuf jynfov l w
$ af wmfw&yf tjrefq;kH
ay:aygu&f ef tvGet f a&;w}uD;vdt k yfvaS yonf?
xdo
k ‹kd ta&;w}uD;vdt k yfvaS om jynfoŒl v$waf wmfw&yfay:ayguf
vmapa&;twGuf tbufbufrS tpGr;f ukeóf ud;yrf;aqmif&u G af e=uukeaf om
jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;ESiw hf uG 'Dru kd a&pDta&; óu;d yrf;aqmif&u G f
ae=uaom jrefrmEdik if o H l Edik if o
H m;rsm;tm; *k%ðf yaomtm;jzifv h nf;aumif;/
jynfoŒl v$waf wmfw&yf tjrefq;kH ay:ayguv f mapa&;twGuv f nf; taxmuf
tyHjh zpfaprnf[k ,H=k unf,q l aomtm;jzifv h nf;aumif;/ jrefrmhordik ;f wGio f m
ru urBmo h rdik ;f wGiyf g tifrwefrS xl;jcm;pGmay:aygucf ahJ om jynfoŒl v$waf wmf
ud,k pf m;ðyaumfrwD. rSww f rf;rSw&f mESiv hf yk af qmifcsuw f ‹kd tm; 'Dru
kd a&pDEikd if H
awmfxal xmif&ef qENjyif;jyaom jrefrmEdik if o H m;rsm;tm; zwf±a_ vhvmapvdk
onfh taejzifv h nf;aumif; jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;ðyaumfrwD. (5)ESpf
ajrmuf txdr;f trSww f iG f Tpmtkyt f m; xkwaf 0vdu k &f jcif;jzpfayonf?
pmayESihf okawoeXme
*syefXmecGJ
trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyf (vGwaf jrmufe,fajr)
pum;OD;
jynfo@l vw $ af wmfu, kd pf m;ðyaumfrwD[m jrefrmjynf wdik ;f &if;om; jynfol
vlx}k u;D w&yfv;kH &JŒ qENukd ¶kyv f ;kH azmfxm;wmrd@k ordik ;f t& tifrwefrS wefz;kd }u;D
ta&;ygvyS gw,f?
opfc;kd cH&vd@k 0g;udak ygi;f uGy&f rSe;f od=u/ ðy=uwJh vlxak cgi;f aqmif}u;D rsm;&JŒ
tajrmftjrif}uD;rm;yHu k kd u|eaf wmfw@kd wawG b,favmufrsm; av;pm;vdu k ef m
0dik ;f 0ef;=uzd@k aumif;vdu k yf govJ?
ordik ;f udk vlwa,muf&ŒJ b0oufwrf;wcke@J wdik ;f wmwGucf suv f @kd r&bl;/
vlrsKd ;eJ@cs+D yD; t&Snu f kd =unf=h u&rSmjzpfw,f?
urBmrSm 'Duae@txd ay:ayguzf ;l or# tm%m&Sit f rsKd ;rsKd ;&JŒ b0ed*;kH [m
acG;a&yk&ydu k ef @J tqH;k owf=u&wmcsn;f ygy?J a0;a0;r=unfyh ge@J / u|eaf wmfw@kd Eikd if H
rSm ppftm%m&Sipf epfq;kd }u;D udk t"rR pwif xlaxmifcw hJ hJ Adv
k af e0if;eJ@ tarGq;kd udk
qufccH w hJ hJ Adv k af pmarmifw@kd ao=uyHu k ykd =J unf/h vlao˜ aowm[kw&f ŒJ vm;?
“b,forl ðy/ rdrrd ”_ ygy?J 'if;wd@k &ŒJ 'kp¶ku d rf r_ eS o
f r#[m om;pOfajr;qufwikd f
i&Jr;D vdk vdu k rf qH;k ygb;l ? 'gukd aemufqufc=H uolawG cktxd oHa0*r&=u/ r,l=u
bJ quf+y;D rdu k w f iG ;f eufae=uwke;f &Sad o;wm thrH qH;k bl;? vlxðk zwfcsrS ðywftuscH
=ur,fyh rkH sKd ;acgi;f rmae=uw,f? vlpw d af ysmuf+y;D bDv;l obufb0udk usa&mufae
=uw,f?
'gjzifh u|eaf wmfw@kd bmvky=f urvJæ
vlxu k pkd nf;¶k;H +yD; vlxek nf;eJ@z,f&mS ;Edik zf @kd usm;ukwu f sm;cJ/ ZGcJ wf/ tm;
xkw=f u&r,f? awmif}uD; z0g;atmuf” pdw"f gwef @J wufnv D ufnD OD;xrf;yJx h rf;
rarmwrf; ryef;wrf; vky=f u&rSmjzpfw,f? wu,fvyk =f urS t[kwjf zpfvmrSmrd@k
0dik ;f vkyEf ikd zf @kd ¶k;d ¶k;d om;om; óud;pm;=uygv@kd av;av;pm;pm; t}uHay;csiyf gw,f?
jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;ðyaumfrwD&ŒJ pm&Gupf mwrf;awGukd aygi;f pk+yD;
tckvkd pmtkyjf zpfatmif vkyaf qmifwt hJ wGuf trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyfrS
jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,f OD;cifausm[ f ef (a&eHacsmif;-2) udk ed*;Hk csKyf aus;Zl;
pum;qdyk g&ap?
(0if;cuf)
t}uHay;yk*Kd~ vf
jynfaxmifpjk refrmEdik if t
H rsdK;om;aumifpD
2003/ rwfv/ (7) &uf?
jyKpkol.trSmpm
cifausmf[ef
tzGJŒ0if
jynfoŒl v$waf wmfu,
kd pf m;vS,rf sm;tzGŒJ (jrefrmEdik if )H
jynfaxmifpjk refrmEkid if tH rsKd ;om;aumifpD ( NCUB ) OuUÏ
AdkvfcsKyf}uD; apmbdkjr . trSmpm
,ckvuf&dS jrefrmjynfonf etz ppftm%m&Sirf sm; rw&m;zdEydS t f yk pf ;kd onfh
twGuf Armjynfonf wwdik ;f jynfv;kH qif;&J'u k t Q rsKd ;rsKd ; awGΗuHcpH m;ae=u&ygonf?
trSerf mS wdik ;f jynftyk cf sKyfaomtpd;k &onf wdik ;f oljynfom;wd@k . pm;0wfaea&;/ ynm
a&;/ pD;yGm;a&;/ use;f rma&;twGuf tpd;k &u umuG,af y;&rnfjzpfonf? wdik ;f oljynfom;
rsm; vGwv f yfpmG oGm;vmr_/ vGwv f yfpmG vkyu f ikd rf /_ tcGit hf a&;&Srd o S mv#if wdik ;f jynfw;kd
wuf}u;D xGm;+y;D tcufcrJ sKd ;pHu k kd ausmv f m$ ;oGm;Ekid rf nfjzpfonf? ,ck ppftpd;k &onf zdEydS f
apmfum;r_rsm;udo k ma&SŒwef;wif+yD; wdik ;f oljynfom;rsm;udk zdEydS af pmfum; u|eðf yvkyf
aeojzifh wEkid if v H ;kH 'kuaQ &mufae=uygonf? Tb0qd;k rS vGwaf jrmufEidk af &;twGuf
Armjynf&dS tzdEydS cf w H ikd ;f &if;om;tm;vH;k wd@k onf ppfreS af omtrsKd ;om;awmfveS af &;
acgi;f aqmifrsm;ESihf 'Dru kd a&pDacgi;f aqmifrsm;wd@k . OD;aqmif=u+yD; jynfow l &yfv;kH .
&efopl pftm%m&Siyf supf ;D usq;kH oGm;onftxd jywfom;pGm pnf;vH;k wdu k yf 0JG if=u&ef
ta&;}u;D qH;k jzpfonf? rw&m;aomppftm%m&Siu f sq;kH rSomv#if ppfreS af om z,f'&,f
jynfaxmifp}k u;D udk wnfaqmufEidk rf nfjzpf+y;D at;csr;f om,maom jynfow l &yfv;kH .
vdv k m;csujf zpfay:vmrnfqw kd m aocsmygonf? w&m;r#wr_ukd wdik ;f jynfacgi;f aqmif
awGuqkyu f ikd +f y;D wef;wla&;ESiu hf , kd yf ikd jf yÏmef;cGihf av;pm;=urnfqv kd #if pnf;vH;k nD!w G f
a&;cdik rf mrnfjzpf+y;D at;csr;f om,maom z,f'&,fjynfaxmifpw k nfaqmufEidk rf nfjzpf
onf? Ekid if o H pfwnfaqmuf&eftwGuf acgi;f aqmiftm;vH;k trSew f &m;ESihf w&m;r#wr_
udk pG+J rJpmG qkyu f ikd o f mG ;=u&ef/ trsKd ;om;wef;wla&;ESihf ud, k yf ikd jf yÏmef;cGiu hf tkd ajccHaom
'Dru kd a&pDz,f'&,fjynfaxmifpw k nfaqmufa&;twGuf wdu k yf 0JG ifóu;d yrf;=u&ef ta&;
}u;D vSayonf?
v$waf wmfu, kd pf m;ðyaumfrwD CRPP u xkwjf yefxm;or# xkwjf yefa=unm
csurf sm;udpk pk nf;+y;D ,ckuo hJ @kd pmtkyt f jzpfxw k af 0vdu k jf cif;onf CRPP . rsuaf rSmuf
&yfwnfcsu/f óud;yrf;csurf sm;udk jynfwiG ;f jynfyESp&f yfpvH;k u ykrd ekd m;vnfvmEkid ±f rkH u
tem*wf ppf%m&Sipf epfEiS hf vlrsKd ;}u;D 0g'zsuo f rd ;f a&;/ vGwv f yfr/_ pnf;vH;k r_/ at;csr;f r_/
zGŒH òz;d wd;k wufr&_ adS om 'Dru kd a&pDzuf'&,fjynfaxmifpw k nfaqmufa&;twGuf wenf;
wzHk tusKd ;jzpfxeG ;f aprnfjzpfa=umif; azmfjyvdu k &f ayonf?
apmbkdjr
OuU@
jynfaxmifpjk refrmEkid if t
H rsdK;om;aumifpD
&ufpJG =2003 ckEpS /f arv (27)&uf?
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
jy nf ol Œ v$ wf a w mf udk ,f p m ; ðy aumf r wD
tydik ;f
(1)
14
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
“jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD”
jynfolŒv$wfawmfaumfrwDudk atmufazmfjyygyk*~dKvf (18)OD;jzifhzGJŒpnf;xm;ygonf//
16
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
17
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
(16) OD;ode;f az
az/ tzGŒJ 0if/ jynfoŒl v$waf wmfu, dk pf m;ðyaumfrwD/
woD;yk*v ~ / ppfuikd ;f wkid ;f / uef@bvlòrdŒe,f/ rJqENe,ftrSwf (1)/
jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,/f /
tz OD;boif.om; OD;ode;f azudk 1940 jynfEh pS /f Zefe0g&v D (5)&ufae@wiG zf mG ;jrifonf?
[krv
R if;Zmwfjzpfonf? 1958 ckEpS w f iG f [krv
R if; txurSwef;jrifah usmif;xGupf mar;yGaJ tmifI
20
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD. rJqENe,fudk,fpm;ðyr+
aygif; 443
22
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD. xkwfjyefa-unmcsufrsm;ESifhywfoufI
a':atmifqef;pk-unf. oabmxm;
jynfoŒl v$waf wmfatmifjrifpmG ac:,l+yD;/ v$waf wmfpnf;rsO;f rsm;ESit hf nD vkyu f ikd af qmif
&GuEf ikd o
f nfh tajctaera&mufEikd af o;onfh tcsed u f mvtwGi;f / rnfonfh v$waf wmfu, kd pf m;
vS,rf S rdr. d qENt&aomfvnf;aumif;/ tjcm;yk*Kd~ vfrsm;/ tzGŒJ tpnf;rsm;. qENt&/ cdik ;f apcsuf
t&aomfvnf;aumif; v$waf wmfu, kd pf m;vS,tf jzpfrS rE_wxf u
G Ef idk yf g? rnfo/l rnfonft h zGŒJ
tpnf;urSvnf; v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;udk v$waf wmfrac: rDumvtwGi;f ud, k pf m;vS,f
tjzpfrS y,fzsuI f r&Edik yf g? jynfou l a&G;cs,w f ifajr‡mufxm;aom jynfo@l vw G af wmfu, kd pf m;
vS,rf sm;onf jynfo@l vw $ af wmfay:ayguaf &;udk wpdu k rf wfrwf aqmif&u G af e=u&rnfomjzpf
ygonf? TuJo h @kd aqmif&u G jf cif;jzifh jynfot l ay: opPmapmifph nf;a=umif;udjk yo&ygrnf?
23
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
a':atmifqef;pk-unf
24
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
xko
d @kd usi;f ycJo
h nfh 1990 jynfEh pS /f a&G;aumufyw JG iG f trsKd ;om;'Drukd a&pDtzGŒJ csKyfrS tjywf
towftEdkif&cJhouJhokd@ tjcm;wkdif;&if;om;ygwDtcsdKŒuvnf; oufqkdif&mjynfe,frsm;wGif
toD;oD;tEdik &f cJ.
h // ygwtD vku d af &G;cs,w f ifajr‡mufc&H onfh ud, k pf m;vS,rf sm;. trnfpm&if;
rsm;ukv
d n;f twnfðya=unmay;cJ+h yD;jzpfonf? jynfwiG ;f a&mjynfyEkid if rH sm;uyg Ta&G;aumuf
yGo
J nf twkid ;f twmwckxd vGwv f yfIw&m;r#wr_&adS =umif; todtrSwðf ycJ=h uonf?
25
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
od@k &mwGif tm%mydik w f @dk onf jynfow l @dk .qENurkd suu f ,G ðf yvsuf a&G;aumufyt JG wGuf
ay;xm;cJo h nfh uwdu0wfrsm;udk csKd ;azmuf=uonf/ xk@d a=umifh a&G;aumufyw JG iG f trsm;qk;H tEkid &f
cJoh nfh trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzG@J csKyftygt0if wkid ;f &if;om;ygwrD sm;u jynfo@l vw G af wmfac:,l
usi;f yay;a&;ESihf tm%mv$aJ jymif;ay;a&;wk@d twGuf 0dik t f rfpaD t a=unmpmwrf;/ *EDcN rf;r
a=unmpmwrf; ESihf Adv k af tmifausmv f rf;yl;wGaJ =unmpmwrf;wk@d ux kd wk jf yef+y;D tm%mydik w f @dk tm;
wku d wf eG ;f awmif;qkcd =hJ uonf// od@k &mwGif tm%mydik w f @dk u rnfo@kd r#aqmif&u G af y;cJjh cif;r&So d nfh
tjyif ygwrD sm;udzk suo f rd ;f jcif;/ zrf;qD;jcif;/ tusyu f idk jf cif;rsm;udv
k nf; ðyvkyv f mcJo h nf? Tod@k zrf;
qD;/ zdEydS rf t_ rsKd ;rsKd ;=um;rS Ekid if aH &;ygwrD sm;ESihf 'Dru kd a&pDtiftm;pkrsm;onf jynfow l @dk . ay;tyf
aomwm0eft& jynfoŒl v$waf wmfay:ayguaf &;twGuf tpOfwpdu k óf u;d yrf;=u&m 1998 ckEpS w f iG f
trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyfrS &ufaygi;f (60)twGi;f jynfoŒl v$waf wmfac:,lay;&ef tm%mydik f
rsm;xH yl;wGaJ wmif;qdck =hJ uonf? od@k &mwGif t%mydik rf sm;u aqmif&u G af y;cJjh cif;r&Scd ahJ y? xdak =umifh
trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzG@J csKyfonf jynfo@l vw $ af wmfac:,lusi;f yEdik af &;twGuf wdik ;f &if;om;ygwD
rsm;/ tjcm; 'Dru kd a&pDtiftm;pkrsm;ESihf !dES i_d ;f aqG;aEG;+yD; taumif;qH;k enf;vrf;jzifh jynfow l @kd .
ay;tyfxm;aomwm0efukd ausyeG pf mG xrf;aqmifEikd af &;twGuf óu;d yrf;aepOf tm%mydik w f @kd onf
jynfo@l vw G af wmfu, kd pf m;vS,f (180)ausmEf iS hf tzGŒJ csKyfrS ygw0D iftrsm;tjym;tygt0if tjcm;
ygwrD sm;rSEikd if aH &;orm;rsm;tm; zrf;qD;xde;f odr;f jcif;jzifh ‚if;wd@k . ADZo±kyo f uefukd urBmu jrifap
cJo
h nf?
OD;at;omatmif
26
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
trsdK;om;'Drdkua&pDzGJŒcsKyf
trSwf (97§c)/ taemufa&$*kHwkdifvrf;
A[ef;ðrdŒe,f / &efukefòrdŒ?
1// 1988ckEpS /f pufwifbmv(18)&ufae@wiG f xkwjf yefcahJ om Ekid if aH wmfjird 0f yfyjd ym;r_ wnf
aqmuf a&;tzG@J / (a=unmcsut f rSwf - 1§88) t& ² ² ²
“(u) w&m;Oya'pd;k rd;k a&;/ e,fajrat;csr;f om,ma&;/
(c) vrf;yrf;qufo, G rf v_ ðHk cHacsmarG@apa&;/
(*) jynforl sm;. pm;0wfaea&; acsmifvnfap&ef TtzG@J rS tpGr;f ukeóf u;d yrf;aqmif&u G f
ay;&efEiS hf yk*v~ ud / or0g,rwd@k aqmif&u G Ef ikd af tmifvnf; wwfEidk o
f r#un
l aD qmif
&Guaf y;Ekid af &;/
(C) txufygvyk if ef;&yfrsm; jynfph +Hk y;D v#if ygwpD 'Hk rD u kd a&pDtaxGaxGa&G;aumufyu JG si;f y
a&;”
wd@k ukd vufiif;vkyif ef;wm0efrsm;tjzpfxrf;aqmif&ef wdik ;f jynfo@kd Edik if aH wmf+idr0f yfyjd ym;
r_wnfaqmufa&;tzGŒJ u a=unmcJyh gonf?
27
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
3? od@k jzpfI ppfreS af omygwpD 'Hk rD u kd a&pDEidk if aH wmf yDjyifpmG ay:xGe;f vma&;ESifh trsm;jynfol
wd@k .qENEiS ufh u kd n
f aD om tajccHv@l tcGit hf a&;rsm;udt k mrcHrnfh ppfreS of nf'h rD u
dk a&pDtpd;k &
jzpfay:vmap&ef&nf&, G v f #u/f trsKd ;om;'Dru dk a&pDtzGŒJ csKyfonf/ Edik if aH wmf+idr0f yfyjd ym;r_wnf
aqmufa&;tzGŒJ u 1988 ckEpS /f pufwifbmv (27)&ufae@wiG jf yÏmef;cJah om Edik if aH &;ygwrD sm;
rSwyf w
Hk ifjcif;Oya' (Oya'trSwf 4§88) t&/ ygwpD 'Hk rD u kd a&pDtaxGaxGa&G;aumufyu JG si;f ya&;
aumfr&Siw f iG f rSwyf w
Hk ifc+hJ yD;/ Edik if aH &;ygwt D zGŒJ tpnf;tjzpf w&m;0if&yfwnfaev#u&f ydS gonf?
6? xko
d @kd ta&G;cHc&hJ mwGif jynfoŒl v$waf wmfrq J ENe,f (485)ae&m usi;f yay;cJo h nft
h euf/
rJqENe,f(392) ae&mwGif trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyfrS tEkid &f &Scd +hJ y;D / jynfoŒl v$waf wmfu,kd pf m;
vS,rf sm;tjzpf a&G;aumufwifajrm‡ ufjcif;cHc&hJ ygonf// xd@k a=umifh rJqENe,f&mckid Ef e_ ;f tm;jzifh (82)
cef@ tEkid &f &Scd yhJ gojzifh rJqEN&iS jf ynfov
l x l .
k axmufcrH y_ rm% rnfr#}uD;rm;a=umif; xif&mS ;
vSygonf//
8// od@k aomf ,ae@widk f ygwpD 'Hk rD u dk a&pDtaxGaxGa&G;aumufyu JG si;f ya&;aumfr&Si. f t+yD;
owftpD&ifcpH mxGuaf y:vmjcif;r&Sad o;yg// 1992 ckEpS /f rwfv (24)&ufae@wiG f xkwjf yefcahJ om
“jynfaxmifpjk refrmEdik if aH wmf ygwpD 'Hk rD u kd a&pDtaxGaxGa&G;aumufyu JG si;f ya&;aumfr&Sif a=unm
csut f rSwf (1014)” wGif -
“··· Taumfr&Sio f nf ygwpD 'Hk rD u
kd a&pDtaxGaxGa&G;aumufyu JG kd }uD;rª;usi;f yay;cJ&h m/ ,if;
a&G;aumufyo JG nf jynfaxmifpjk refrmEkid if aH wmfwiG f ygwpD pHk epfjyefvnfusio hf ;Hk Ekid af &;twGu/f
yxrOD;qk;H usi;f yonfah &G;aumufyjJG zpfygonf/ ,if;a&G;aumufyu JG kd jyÏmef;xm;aom jynfoŒl v$wf
28
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
9// 1992 ckEpS /f {+yDv (6)&ufae@wiG f usi;f ycJah om jynfaxmifpjk refrmEkid if aH wmf ygwpD 'Hk rD kd
ua&pDtaxGaxGa&G;aumufyu JG si;f ya&;aumfr&SiEf iS hf jynfe,f§wkid ;f / òrŒd e,faumfr&Sit f zGŒJ cGJ OuUÏ
rsm;.!dE‡ id_ ;f tpnf;ta0;wGif aumfr&SiOf uUÏu -
“··· a&G;aumufycJG t Hk zGŒJ rsm;u uef@uu G vf mG rsm;ppfaq;qk;H jzwfonfv h yk if ef;rsm;udv k nf;
t+yD;owfaqmif&u G vf su&f o dS nf[k od&a=umif; ···”
“··· v$waf wmfu, dk pf m;vS,t f jzpf a&G;aumufwifajr‡mufcx H m;&olrsm;ESifh ±_;H edrv hf w
$ f
awmfu,kd pf m;vS,af vmif;rsm; pkpak ygi;f (2201) OD;wk@d . a&G;aumufyu JG ek uf sp&dwf pdppfa&;vkyif ef;
yxr tqifrh mS +yD;jywf+yD;jzpfa=umif; ···” [lI twdtvif; ajym=um;cJyh gonf?
10? ,ae@ 1996 ckEpS /f rwfvqkv d #if jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;ESiyfh wfoufI
a&G;aumufyu JG ef@uu
G v
f m$ wifoiG ;f jcif;ESifh a&G;aumufyu JG ek u
f sp&dwpf pfaq;jcif;qkid &f m a&G;aumuf
yGcJ t
Hk zGŒJ rsm;. aqmif&u G cf surf sm; +yD;jywfcjhJ yD;jzpfygonf//
12// jynfo@l vw $ af wmfa&G;aumufyOJG ya'/ “tcef; (2) v$waf wmfzŒJG pnf;jcif;/ ” yk'rf - 3
t& æ “v$waf wmfurdk q J ENe,frsm;rS TOya'ESit hf nD a&G;aumufwifajr‡mufvu dk af om v$wf
awmf ud, k pf m;vS,rf sm;jzifzh @JG pnf;&rnf//” [lIjzpfygonf// ,if;od@k zŒJG pnf;rnfv
h w $ af wmfonf
jynfoŒl v$waf wmfa&G;aumufyOJG ya' yk'rf - 2/ yk'rf cGJ (u) t& “v$waf wmfqo dk nfrmS jynfoŒl v$wf
awmfuq kd vdk o
dk nf//” [k&iS ;f vif;jywfom;pGm jyÏmef;xm;ygonf// ,ckac:,lzŒJG pnf;ay;&rnfh v$wf
awmfonf wkid ;f jynfðyv$waf wmfr[kwb f /J jynfoŒl v$waf wmfomjzpf&ygrnf//
13// xkad e@u w&m;0if&yfwnfaeaom Ekid if aH &;ygwt D m;vH;k taejzifh tm%mydik rf sm;.!$ef
=um;csut
f & vku d ef mrnf[k vufrw
S af &;xk;d cJ&h aom 1990 jynfEh pS /f Zlvidk v
f (27) &ufwiG f xkwf
29
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
jyefco
hJ nfh Ekid if aH wmfjidr0f yfyjd ym;r_wnfaqmufa&;tzGŒJ . a=unmcsut f rSwf (1§90) tyk'd f -
12 wGif -
“···jynfoŒl v$waf wmfa&G;aumufyOJG ya'/ yk'rf - 3 wGif “v$waf wmfudk rJqENe,frsm;rS
TOya'ESit hf nD a&G;aumufwifajrm‡ ufvu dk af om v$waf wmfu,
kd pf m;vS,rf sm;jzifh zGŒJ pnf;&rnf”
[lI jyÏmef;yg&o dS nf// ,if;jyÏmef;csuEf iS t
hf nD/ v$waf wmfac:,lzŒJG pnf;jcif;udk Edik if aH wmf+idr0f yf
ydjym;r_wnfaqmufa&;tzGŒJ u aqmif&u G af y;rnf// ···” [lI wkid ;f jynfo@dk twdtvif; xkwjf yef
a=unmchyJ gonf?
14// Ekid if aH wmf+ird 0f yfyjd ym;r_wnfaqmufa&;tzGŒJ owif;xkwjf yefa&;tzGŒJ . (90) }urd af jrmuf
owif;pm&Si;f vif;yGw J iG f -
“··· yxrt}udrf v$waf wmftpnf;ta0;ac:,lrnf&h uf owfrw S xf m;r_ &Srd &SEd iS yfh wf
oufI ar;jref;csuu f kd ajz=um;&mwGi/f a&G;aumufy+JG y;D v#if ta&G;cH&onfh v$waf wmfu, kd pf m;vS,f
rsm; ndES id_ ;f aqmif&u G &f rnfjzpfa=umif; ···” [lI twdtvif;&Si;f vif;ajz=um;cJyh gonf?
17// ,ae@txdqydk gv#if Ekid if aH wmf+ird 0f yfyjd ym;r_wnfaqmufa&;tzG@J u vGwv f yfI w&m;r#
waom ygwpD 'Hk rD u kd a&pD taxGaxGa&G;aumufyJG usi;f y+yD;cJo h nfrmS (6) ESpcf ef@ a&muf&v dS m+yD;
jzpfygonf// Tae&mY Edik if aH wmfjidr0f yfyjd ym;r_wnfaqmufa&;tzG@J . (102) }udraf jrmuf owif;
pm&Si;f vif;yGyJ g ajymqkcd surf sm;udk jyefvnfowd&apvkyd gonf// ‚if;rSm -
“··· v$waf wmfac:,lrnft h csed f twdtus rajymEkid yf ga=umif;/ od@k aomf tcsed qf x JG m;
vkod nfh oabmr&Syd ga=umif; ···”
[lI &Si;f vif;ajym=um;csujf zpfygonf// ,if;wk@d ukd jynfow l &yfv;Hk ESihf a&G;aumufyt JG Edik &f
ygww D &yfjzpfaom trdsK;om;'Dru dk a&pDtzG@J csKyftaejzifh tav;*±kðyrSwo f m;xm;ygonf? od@k yg
30
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
aoma=umifh jynfo@l vw
$ af wmfac:,lzŒJG pnf;jcif;udk tjrefq;Hk aqmif&u
G af y;&ef txl;vkt
d yfae
+yDjzpfygonf?
18? jrefrmEkid if t
H awG@tóut H &vnf;aumif;/ Ekid if w H umtawGŒtóut H &vnf;aumif;/ jynf
olŒv$waf wmfukd ac:,lzŒJG pnf;ay;a&;udprP sm;rSm ,ckuo Jh @kd tcsed u
f mv=umjrifrh r_ sm;r&Syd g// Ekid if H
awmf+idr0f yfyjd ym;r_wnfaqmufa&;tzGŒJ . jyÏmef;cJah omOya'rsm;t&/ jynfov l x l uk ‚if;wk@d .
qENukd azmfxw k v f #u/f wcJeufa&G;aumufwifajrm‡ ufay;cJah om jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,f
rsm;jzifh jynfoŒl v$waf wmfukd zGŒJ pnf;ay;&rnfomjzpfygonf? wygwpD epfusio hf ;Hk onfEh idk if rH sm;ESihf
tm%m &Sipf epf usio hf ;Hk onfh Ekid if rH sm;wGiyf if/ jynfov
l x l . k qENukd vspvf sL±_I xm;avhr&Syd g//
,ckuo hJ @kd jynfo@l vw $ af wmfac:,lzŒJG pnf;ay;a&;udpP =umjrifah ejcif;onf jynfov l xl . k qENukd
rsuu f , G ðf y&mod@k a&mufaponfomru/ Ekid if aH wmf+idr0f yfyjd ym;r_wnfaqmufa&;tzGŒJ taejzifh
Ekid if aH wmfEiS hf Edik if o
H m;rsm;tm; ay;xm;onfu h wdu0wf/ uwdopPmrsm;udk y,fzsu&f mod@k a&mufap
ygonf?
OuUX
trsKd ;om;'Dru
dk a&pDtzGŒJ csKyf
trdsK;om;'Dru
dk a&pDtzGŒJ csKyf ,m,Dpmul;puftrSwf = 393 jzifu
h ;l ,lonf//
31
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
wkdif;&if;om;EdkifiHa&;ygwDrsm;.
jynfolŒv$wfawmfac:,lay;&ef awmif;qkdcsuf
od@k
Akv
d cf sKyfr;ª }uD;oef;a&$
OuUÏ
Ekid if aH wmfat;csr;f om,ma&;ESizhf ŒHG òzd;a&aumifpD
&efuek òf rdŒ?
&ufp/JG / // 1998 ckEpS /f ZGev
f (6)&uf?
u|Eyfk w
f @dk onf jynfaxmifp}k uD;.tusKd ;udOk ;D xdyx f m;vsuf trsKd ;om;jyefvnfoifjh rwf
a&;twGuf pdwaf pwemaumif;jzifw h ifjyygonf// jynfaxmifp}k uD;wGif vuf&t dS ajctaet& Ekifd f
iHa&;/ pD;yGm;a&;/ vlra_ &; ponfth =uyftwnf;aygi;f pkEH iS hf óuaH wGŒae&aom tcsed u f mvjzpfygonf?
xkdt=uyftwnf;taygif;rSvGwfajrmufEkdif&efESifh trdsK;om;jyefvnfoifhjrwfa&;udk&,lEkdif&ef
twGuf atmufygw@dk ukd apmvsipf mG aqmif&u G o f ifoh nf[k ±d;k om;pGmjzifw h ifjytyfygonf?
wyfrawmfonf Edik if aH wmftm%mudk xde;f odr;f +yD;aemuf Ekid if aH &;ygwrD sm;udk zGŒJ pnf;cGihf
ay;jcif;/ w&m;r#w+y;D vGwvf yfonfh ygwpD 'Hk rD u
kd a&pDtaxGaxGa&G;aumufyu JG kd usi;f yay;jcif;onf
'Drudk a&pDta&;udk a&Sα_aom aumif;jrwfonfah qmif&u G cf surf sm;jzpfygonf? od@k &mwGif a&G;
aumufy&JG v'fukd qufvuftaumiftxnf razmfEidk af o;jcif;onf jrefrmhorkid ;f wGif trnf;puf
}u;D jzpfaeygonf/ xktd rnf;puf}u;D udk acszsuEf idk &f efrmS a&G;aumufy. JG &v'fukd tjrefq;Hk taumif
txnfazmfay;&efEiS hf jynfoŒl v$waf wmfac:ay;&efrt S y tjcm;enf;vrf;r&Sad y?
jynfaxmifpjk refrmEdik if w
H iG f vuf&dS Ekid if aH &;/ pD;yGm;a&;/ vlra_ &;ESihf wdik ;f &if;om;vlrsKd ;rsm;
ta&;wk@d udk rajz&Si;f Ekid af o;bJ t=uyftwnf;aygi;f pkEH iS hf óuHawGŒae&aom umvjzpfayonf//
xkt
d =uyftwnf;rsm;rS vGwaf jrmufEikd zf @kd twGuf ajz&Si;f Edik o f nfh enf;vrf;rsm;rSmvnf; wyfrawmf
tiftm;pk (vuf&t dS m%mydik f tzGŒJ tpnf;)/ trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyftygt0if 'Dru kd a&pD
tiftm;pkrsm;ESihf wdik ;f &if;om;tiftm;pkrsm;jzpfonfh a&G;aumufy0JG ifwidk ;f &if;om;ygwrD sm;/ vuf
eufuikd tf iftm;pkrsm;wk@d onf trsKd ;om;jyefvnfoifjh rwfa&;twGuf Edik if aH &;t& t"dyg` ,&f adS om
awG@qaHk qG;aEG;jcif;jzifoh mv#if ajz&Si;f Ekid rf nf[k tav;teuf,=Hk unfygonf?
32
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
Tod@k wifjy&jcif;rSm ud, k u f sKd ;pD;yGm;twGurf [kwrf b l J jynfaxmifp}k uD;ESihf jynfow l &yf
vk;H . ,ae@jzpfay:aeaom tajctaet&yf&yfukd avhvmok;H oyfvsuf xdyw f u
dk &f ifqidk af e&r_rsm;
ESihf ajz&Si;f &cufvaS om Ekid if aH &;jy\emrsm;udk rdrw d @dk jynfwiG ;f &Sd wkid ;f &if;om;tcsi;f csi;f aoG;pnf;
nDnw G pf mG jzifh ajz&Si;f aqmif&uG Ef ikd &f ef wifjywku
d wf eG ;f jcif;omjzpfygonf? xko d @kd aqmif&u G &f ef
twGuv f nf; tcdset f cgusa&mufae+yD[k ,k=H unfygonf?
u|Eyfk w
f @kd tm;vk;H onf jynfaxmifp}k uD;ESiw
hf uG jynfov l x l t
k ay: xm;&Sad om apwem
rSejf zifh rmefrmeESihf tmCmww&m;uif;pifpmG ajz&Si;f ausmjf zwf=uv#if t=uyftwnf;rSeo f r#ukd
ratmifjrifEikd pf &mr&S[ d k tav;teuf,=Hk unfpmG jzifh wku d w
f eG ;f wifjytyfygonf?
xx xxx xxxxx
(a'gufwmapmjratmif) (cGefxGef;OD;)
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;vS,f jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;vS,f
ajrmufOD;òrdŒe,f/ rJqENe,ftrSwf(1) oDaygòrdŒe,f/ rJqENNe,ftrSwf(1)
OuU@/ &ckid t
f rsKd ;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyf OuU@/ &Sr;f wdik ;f &if;om;rsm; 'Dru
dk a&pDtzGŒJ csKyf
(zsufodrf;cH)
xx xxx xxxxx
(Ekid x
f eG ;f ode;f ) (usi&hf iS ;f xef)
jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,f jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,f
oHjzLZ&yfòrŒd e,f/ rJqENe,ftrSw(f 2) wD;wdeòf rŒd e,f/ rJqENe,ftrSw(f 2)
OuU@/ rGetf rdsK;om;'Dru dk a&pDtzGŒJ OuU@/ Zdrk ;D trdsK;om;uGe*f &uf
(zsufodrf;cH) (zsuo f rd ;f cH)
rdwLW udkd =
= OuU@/ trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyf/ &efuek òf rdŒ//
33
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
trsdK;om;'Drdkua&pDtzJGŒcsKyf
trSwf(97§c)taemufa&G*Hkwdkifvrf;
A[ef;òrdŒe,f/ &efukefòrdŒ ?
od@k
Adv
fk cf sKyfr;ª }uD;oef;a&$
OuUÏ
Edik if aH wmfat;csr;f om,ma&;ESizfh ŒHG òzd;a&;aumifpD
pmtrSw?f ? 047§pnf; (csr;f )§98 ?
&ufp?JG ? 1998 ckEpS /f ZGev
f (23)&uf?
1? jynfo@l vw $ af wmfa&G;aumufyOJG ya'udk 1989 ckEpS /f arv (31) &ufae@wiG /f Edik if aH wmf+ird f
0yfyjd ym;r_wnfaqmufa&;tzJ@G (,ck Edik if aH wmfat;csr;f om,ma&;ESihf zG@H òzd;a&;aumifp)D u xkwf
jyefcyhJ gonf? ,if;Oya'. tcef;(2)yk'rf -3 Y atmufygtwdik ;f wdus&iS ;f vif;jywfom;onfh jyÏmef;
csu&f ydS gonf?
“v$wfawmfudk rJqENe,frsm;rS TOya'ESifhtnD a&G;aumufwiffajr‡mufvdkufaom
v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;jzifh zJŒG pnf;&rnf?”
2? vGwv f yfI w&m;r#waom ygwpD 'kH rD ukd a&pD taxGaxGa&G;aumufyu JG kd 1990 jynfEh pS /f
arv(27)&ufae@wiG f tm%mydik rf sm;u usi;f yay;cJyh gonf? ,if;a&G;aumufyw JG iG f tEdik &f ud,
k f
pm;vS,rf sm;udk oufqikd &f m rJqENe,frsm;yg az: jyvsuf jynfoŒl v$waf wmfu,
kd pf m;vS,rf sm;jzpf
onf[k w&m;0ifa=unmcJ+h yD;vnf;jzpfygonf?
(yHk)
atmifa&$
OuU@
trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyf
34
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
a':atmifqef;pk-unf . jynfolrsm;tm;yef-um;csuf
Zlvikd v
f 28 &uf / 1998 ckEpS f
usrwd@k &hJ OuUÏ}u;D jzpfwhJ OD;atmifa&$[m trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKy&f ŒJ tzGŒJ 0ifawG/ trsKd ;
om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyu f jynfov l x
l u k wifajrm‡ ufxm;wJh v$waf wmfu, kd pf m;vS,af wGukd zrf;jcif;/
qD;jcif;/ xde;f odr;f jcif;/ ajccsKyfcsxm;jcif;awG pwJu h pd aP wGe@J ywfoufv@kd usrwd@k tzG@J csKyf&hJ odumQ
udak rS;rdeS af pw,f/ usrwd@k tzGŒJ csKyf&ŒJ vkyif ef;awGux kd cd u kd af pw,fq+kd yD;awmh tzGŒJ csKyf&ŒJ ud, k pf m;
jynfxaJ &;0ef}uD; OD;wifvi_d u f kd ta&;,lay;yg&ef usrwd@k w&m;±H;k udak v#mufz@kd ppD OfcyhJ gw,f?
'Dvakd v#mufvm$ udk oGm;+yD;wifwt hJ cgrmS jyef+yD;awmhay;vdu k yf gw,f? av#mufvm$ udk r,lyeJ @J
jyef+y;D awmhay;vdu k w f ,fqw kd m[m w&m;Oya'udck sKd ;azmuf&ma&mufygw,f? usrwd@k tm;vH;k [m
Oya'atmufrmS ud, k u hf kd epfemw,f/ ud, k u hf kd rw&m;vkyw f ,f/ ud, k &hf ŒJ tzG@J tpnf;udk odumQ
usatmifv@kd / ud, k t hf zG@J tpnf;&JŒtvkyu f kd ysupf ;D atmifv@kd vyk w f ,fq, kd if w&m;Oya'wGi;f u
ae+yD;awmh OD;wdu k af v#muf+yD;awmh 'Dvt kd a&;,lay;oifw h vhJ al wGukd ta&;,lay;ygq+dk yD;awmh
awmif;qdyk ikd cf iG &hf ydS gw,f? 'Dvadk wmif;qdyk ikd cf iG u hf akd wmifrS uef@owfaew,fqw kd m usrwd@k &ŒJ jynf
olvx l /k usrwd@k &ŒJ wdik ;f jynfrmS b,favmuf vl@tcGit hf a&;awG/ b,favmuf Oya'atmufrmS
&oif&h xku d w f hJ tcGit hf a&;awG qH;k ±_;H aew,fqw kd m xifay:apygw,f? usrwd@k uvnf; Oya'
abmiftwGi;f uaequf+yD;awmh wwfEikd o f r#vyk o f mG ;rSmyJ? 'Dvu dk srwd@k &ŒJ ud, k pf m;vS,af wG
usrwd@k &ŒJ tzGŒJ csKyf0ifawGukd rw&m;ojzifq h ufqw H m/ rw&m;ojzifh xde;f odr;f wm/ uef@owfwm/
csKyfcs,w f m/ rw&m;ojzifh EdyS pf ufwm/ n‡O;f yef;wm/ 'grsKd ;awGuakd wmh usrwd@k u xdik jf yD;awmh
vufyu kd +f y;D =unfah erSmr[kwyf gb;l ? jynfov l x l t k aeeJ@vnf; xdik +f y;D awmh vufyu kd =f unfrh aeoifh
bl;vdk@ usrwdk@xifygw,f? jynfolvlxkuvnf; 'Dvdkrw&m;vkyfaewmawGudk rw&m;vkyf
aeygvm;qd+k y;D awmh od+y;D awmh/ jrif+y;D awmh rdrw d @kd &ŒJ em;vnfrt _ & rdrw d @kd &ŒJ rSeu
f efwb hJ ufuae+y;D
awmh &yfwnfcsiw f phJ w d x f m;t& 'gawGukd uef@uu G o f ifw h ,fv@kd usrwd@k xifygw,f?
35
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
usrwd@k tzGŒJ csKyf[m jynfov l x l k 'Drukd a&pD&&Sad &;twGuv f yk rf ,fq+kd yD;awmh ay;xm;wJh
uwdtwdik ;f 'Dvykd J quf+yD;awmhvyk o f mG ;rSmyJ? usrwd@k &ŒJ tzG@J 0ifrsm;/ uk, d pf m;vS,rf sm;uae
tepfemcH+y;D awmh vkyo f mG ;rSmyJ? 'Dvkd tepfemcH+y;D awmh vkyo f mG ;wJah e&mrSmawmh jynfov l x l uk kd
tm;uk;d w,fqw kd mudk usrwd@k xyfwvJvJ ajymyg&ap? 'Dru kd a&pDqw kd m jynfov l x l k tkycf sKyaf &;yJ?
jynfov l x l t
k yk cf sKyfa&;qdak wmh jynfov l x l rk mS vnf; wm0eftrsm;}uD;&Sw d myJ? wm0efe@J tcGihf
ta&;qdkwm cGJjcm;vdk@r&ygbl;? 'Drdkua&pDtcGifhta&;udk vdkcsifvdk@&Sd&if 'Drdkua&pDwm0efukd
od&r,fv@kd usrwd@k t+rJwrf; xyfwvJvyJ J ajymygw,f? tJawmh tcktcsed rf mS qdv k @kd &&dS if usr
wd@k &ŒJ tzGŒJ 0ifrsm;/ 'Dru kd a&pD&&Sad &;twGuv f y_ &f mS ;aewJh trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf&ŒJ tzGŒJ 0ifrsm;
eJ@ jynfou l wifajrmufxm;wJh ud, k pf m;vS,rf sm;&Jh at;at;csr;f csr;f aeEdik rf w _ @kd ukd jynfov l xl k
uvnf; 0dik ;f 0ef;+yD;awmhumuG,af y;=uygv@kd usruae+yD;awmh arwWm&yfccH siyf gw,f?
a':atmifqef;pk-unf
36
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
typftcwf&yfpJxm;aomtzGJŒrsm;.
jynfolŒv$wfawmfac:,lay;&ef awmif;qkdcsuf
od@k
Adv
k cf sKyfr;ª }uD;oef;a&$
OuUÏ
Ekikd if aH wmfat;csr;f om,ma&;ESizhf ŒHG òzd;a&;aumifpD
&efuek òf rdŒ ?
av;pm;tyfaom Adv
k cf sKyfr;ª }uD;cifAsm; -
37
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
7? Adv
k cf sKyfr;ª }uD;cifAsm;? vuf&t dS ajctaeonf rdrw d @dk jrefrmEkid if uH kd at;csr;f om,m+yD;
acwfrzD ŒHG òzd;wk;d wufonfh pnf;vk;H nD!w G +f yD; wjynfv;Hk qkid &f m+idr;f csr;f onf/h wkid ;f &if;om;vlrsd K;
aygi;f pkjH ynfow l &yfv;Hk wef;wl&nfwpl ak ygi;f yg0ifonfh jynfaxmifpEk ikd if aH wmfopf}uD;w&yf wnf
aqmuf&eftwGuf tcGit hf cgaumif;ok@d a&muf&adS e+yjD zpfygonf// TtcGit hf cgaumif;udq k yk u
f ikd +f y;D
Ekid if aH wmftpk;d &taejzifh tvSnt hf ajymif;wckukd jynfow l &yfv;Hk ESihf yl;aygi;f aqmif&u G rf o
S mv#if
38
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
8// xk@d a=umifh jy\emaygi;f pk/H yÉdyuQaygi;f pkt H m;ajz&Si;f Ekid rf nhf t"duusonfh Ekid if aH &;
aomhcsujf zpfaom wyfrawmftif;tm;pk (vuf&t dS m%mydik t f zGŒJ tpnf;)/ trsKd ;om;'Dru kd a&pD
tzGŒJ csKyf tygt0if 'Dru kd a&pDtiftm;pkrsm;ESihf wkid ;f &if;om;tiftm;pkrsm;yg0ifaom awGŒqkaH qG;
aEG;jcif;onfomv#if vuf&t dS ajctaeESihf avsmu f efoifjh rwfaumif;rGev f aS =umif; tEl;t!Gwf
t}uHðywifjytyfygonf?
Adv
k cf sKyfr;ª }uD;ESiw
hf uG Ekid if aH wmft}uD;tuJrsm; ud,
k pf w
d Ef pS yf g; use;f rm&$iv
f ef;=uygap
a=umif; qkawmif;arwWmyd@k otyfygonf?
av;pm;pGmjzifh =
vufiif;EdkifiHa&;tajctaetay:
rGefjynfopfygwD. tjrif
1? avmavmq,fwiG f trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf (NLD) onf Edik if aH &;t& tjyif;t
xef v_y&f mS ;aeygonf? 'Dru kd a&pDtcGit hf a&;udk wEdik if v
H ;kH u }uD;pGmvdv k m;awmifw h vdck si=f u
onf? vlrsKd ;a&;qdik &f m&ydik cf iG Ehf iS yhf wfoufIvnf; wdik ;f &if;om;vlrsKd ;wdik ;f u }u;D pGmvdv k m;awmihf
wcHpm;vd=k uonf? Tta&;udpP vdv k m;csurf sm;um; ,ae@u|Eykf w f @kd wikd ;f jynf. t"du Edik if aH &;
jy\em}u;D rsm;jzpfygonf? Tta&;udprP sm; ajyvnfatmifrajz&Si;f Edik /f ae&mrcsEikd o f r# umv
ywfv;kH wdik ;f jynftwGi;f qlyrl /_ r+ird rf oufjzpfrr_ sm; tcsed t f cgra&G; ay:ayguw f wfonfrmS "rRwm
obm0yifjzpfygonf? xd@k a=umifh ,ae@ trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf. Edik if aH &;v_y&f mS ;r_ jyif;xef
39
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
2? trsKd ;om;'Drukd a&pDtzGŒJ csKyfonf 1990 ckEpS f a&G;aumufyw JG iG f trwfO;D a&trsm;qH;k &
onfh atmifycJG EH ikd if aH &;ygww D ygwjD zpfonf? tjcm;Edik if aH &;ygwt D csKd Œvnf; trwfO;D a&toifh
twif&h &S+d y;D atmify&JG &Scd o hJ nf? a&G;aumufyrJG mS vnf; tpd;k &u w&m;0ifusi;f yay;onfh taxGaxG
a&G;aumufy}JG uD;jzpf+yD; Edik if w H umrSvnf; w&m;r#waom a&G;aumufyt JG jzpf todtrSwðf y
xm;ygonf?
vufeufuikd w f ikd ;f &if;om;vlrsKd ;tzGŒJ tpnf;awmfawmfrsm;rsm;vnf; wdik ;f jynf+idr;f csr;f
a&;/ wd;k wufzŒHG òzd;a&;/ om,ma&;twGuf &nf&, G +f yD; typftcwf&yfpaJ &;udk vufct H aumif
txnfazmfc=hJ uygonf? od@k aomf Edik if aH &;jy\emESiyhf wfoufI ,ae@xd xdu k x f ukd wf efwef/ odumQ
&S&d /dS enf;pepfusus ajz&Si;f ay;r_rsm; r&Sad o;acs? Tjy\emrsm;vnf; ajz&Si;f xdu k af om udp&P yf}u;D
rsm;jzpfygonf? txufaz: jyyg Edik if aH &;jy\em}u;D ajz&Si;f jcif; r+y;D jywfor# umvywfv;kH yÉdyuQ
trsKd ;rsKd ;/ jy\em}uD;trsKd ;rsKd ;vnf; tcsed t f cgra&G; jzpfymG ;ay:ayguv f mEdik yf gonf?
trsdK;om;'Drkdua&pDtzGJŒcsKyf
trSwf (97§c) taemufa&$*kHwkdifvrf;
A[ef;òrdŒe,f/ &efukefòrdŒ
jynfolŒv$wfawmfac:,lzGJŒpnf;a&;ESifhywfoufI
jynfolvlxkodk‹ yef-um;csuf
1? jynfaxmifpzk mG ; Ekid if o
H El ikd if o
H m;taygi;f wk@d use;f rmI csr;f omygapa=umif; yxrOD;pGm
qkawmif;arwWmyd@k tyfygonf? usuo f a&r*Fvmtaygi;f ESijhf ynfp=Hk uygap[k E_wcf eG ;f qufovku
d f
ygonf?
6? od@k a=umifo h m trsKd ;om;'Dru dk a&pDtzG@J csKyfEiS hf tjcm;Edik if aH &;ygwaD ygi;f (92) ygwrD jS ynf
ol@vw $ af wmfu, kd pf m;vS,af vmif; (2209) OD;ESifh woD;yk*v ~ ud,fk pf m;vS,af vmif; (87) OD;wk@d onf
1990 jynfEh pS /f arvwGiu f si;f yay;cJah om ygwpD 'Hk rD udk a&pD taxGaxGa&G;aumufyw JG iG f 0ifa&muf
,SOòf yid t
f a&G;cHc=hJ uygonf/ jynfov l x l u k vnf; “tcsKyt f jcmtm%monf jynfov l x
l x k rH S qif;
oufonf” [laom 'Dru dk a&pDrt l & jynfoŒl v$waf wmfu, dk pf m;vS,rf sm;udk a&G;aumufwifajrm‡ uf
I ‚if;wk@d u, kd pf m; wkid ;f jynfwm0efrsm;udak qmif&u G =f u&ef vkyyf ikd cf iG rhf sm;tyfEiS ;f cJ=h uygonf?
7? ygwpD 'Hk rD u
kd a&pD taxGaxGa&G;aumufyJG usi;f y+y;D pD;cJo h nfrmS (8) ESpaf usm+f yD jzpfygonf?
od@k aomf tm%mydik w f @dk onf Oya'ygjyÏmef;csurf sm;ESihf ‚if;wd@k . ay;xm;aomuwdu0wfrsm;udk
vk;H 0O\kH vkud ef maqmif&u G af y;jcif;r&Sb
d J ysuuf u G af eygonf/ xko
d @kd ysuu
f u
G jf cif;onf aemifvm
aemufom;rsm;twGuf wdik ;f jynfwiG f raumif;qk;H aomtarGq;dk use&f pfcrhJ nfjzpfovkd jrefrmhEidk if H
a&;orkid ;f wGivf nf; rnfo@kd rS azsmufzsuI f r&Edik o f nfh trnf;uGu}f u;D xifuse&f pfygrnf// jynfol
vlx. k qENuv kd pfvsL±_+yD; jynfov l xl u k kd rxDrjhJ rifðy&mvnf;a&mufygonf// vk;H 0 rjzpfoifrh jzpf
xku d of nfuh pd jP zpfygonf? Edik if aH wmf at;csr;f wnf+idr}f uD;yGm;wk;d wuf&eftwGuf jynfov l x
l .
k
qENukd wefb;kd xm;av;pm;&ygrnf?
14? jynfo@l vw $ af wmfay:ayguv f mEdik af &;twGuf trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyfrS jynfoŒl
v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;tygt0if a&G;aumufyw JG iG f a&G;aumufwifajr‡mufjcif;cH=u&aom
tjcm;jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;tm;vk;H wGiv f nf; jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;
tjzpf jynfow l @dk utyfEiS ;f xm;aom w&m;0ifwm0ef&adS e=uygonf? rJqEN&iS f jynfov l x l u k
w&m;0ifay;tyfvu dk af om tcGit hf m%mudk vufcu H siohf ;Hk &ef wm0efu, kd pf &D =dS uygonf? xked nf;wl
rJqEN&iS f jynfov l x l u k vnf; rdrw d @dk vGwv f yfaomqENt& a&G;aumufwifajr‡mufvu dk af om
jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;onf jynfoŒl v$waf wmfa&G;aumufyOJG ya'ESit hf nD ,ae@widk f
w&m;0ifvsuw f nf&adS ea=umif; rdrw d @dk vtkd ifqENrsm;udk rdrw d @dk u,
kd pf m; jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;
vS,rf sm;uom aqmif&u G Ef idk rf nfjzpfa=umif;ESihf ,if;ok@d aqmif&u G Ef ikd &f ef jynfov l x l u
k vnf;
tzufzufrS qufvufI 0dik ;f 0ef;tm;ay;axmufc=H u&efvt dk yfa=umif;wk@d ukd txl; owdðy=uap
43
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
16? jynfoŒl v$waf wmfay:ayguaf &;onf 'Dru kd a&pDay:ayguv f mjcif;rnfayonf// od@k ygojzifh
'Dru
kd a&pDukd tmomirf;irf; vkv d m;ar#mv f ifah wmifwh ae=uonfh vlrsKd ;toD;oD;/ vlwef;pm;
toD;oD;/ tvkyt f udik t f rsKd ;rsKd ;jzifh toufarG;0rf;a=umif;ðyaeoltoD;oD;/ vlrsKd ;bmomra&G;/
usm;§r ra&G;wk@d onf jynfoŒl v$waf wmfay:ayguv f ma&;twGuf trsK;d om;'Dru kd a&pDtzG@J csKyfEiS hf
tjcm;Ekid if aH &;ygwt D zGŒJ tpnf;rsm;rS jynfoŒl v$waf wmfu, dk pf m;vS,rf sm;/ woD;yk*v~ jynfoŒl v$wf
awmfu, kd pf m;vS,w f @dk tm; ZG&J &dS /dS owW&d &dS /dS arwWmapwemtjynft h 0jzifh tifwu
dk t f m;wku
d f 0dik ;f 0ef;
ulnyD yhH ;kd =uyg&ef av;eufpmG yef=um;vku d yf gonf?
OD;vGe;f wif
rSwcf su/f / // (1) a':atmifqef;pk=unfEiS hf OD;vSazwk@d onf ykord ðf rd@o@kd at;csr;f pGm c&D;oGm;
&mwGif vrf;ckvwfY wm;qD;jcif;cHae&ygonf?
(2) OD;=unfarmifonf cGi, hf x
l m;ygonf?
(3) OD;vGe;f wifonf Edik if jH cm;c&D;xGuaf eygonf?
&efuek òf rdŒ
1360 jynfEh pS /f 0gacgiv
f jynfah usmf (11) &uf?
1998 ckEpS /f =o*kwv f (18) &uf?
44
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJŒcsKyf
trSwf (97§c) taemufa&$*kHwkdifvrf;
A[ef;ðrdŒe,f/ &efukefòrdŒ ?
a-unmcsuftrSwf = 35 (8§98)
1? Ekid if aH wmftm%mudk 1998 ckEpS w f iG f odr;f ,lcahJ om tm%mydik w f @dk onf zGŒJ pnf;ykt
H ajccH
Oya'w&yfr&dyS gyv J suf jynfoŒl v$waf wmfa&G;aumufyOJG ya'ESihf enf;Oya'wk@d ukd jyÏmef;cJyh gonf?
xk@d aemuf tm%mydik w f @dk onf ,if;Oya'rsm;ESit hf nD ygwpD 'Hk rD u
kd a&pDtaxGaxGa&G;aumufyu JG kd
zGŒJ pnf;ykt
H ajccHOya'r&Syd gyv J suf usi;f yay;cJjh cif;jzpfygonf?
6? xk@d a=umifh trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyfonf 25-3-96 &ufae@wiG f tm%mydik w f @dk xo
H @kd
“yxrt}urd f jynfoŒl v$waf wmftpnf;ta0; ac:,lusi;f yrnf&h ufowfrw S &f ef/ jynfoŒl v$waf wmf
ud,k pf m;vS,rf sm;ndE‡ id_ ;f aqmif&u
G af &;twGuf pDpOfay;&efupd ”P udk wm0efopd mG jzifh ta=umif;=um;
45
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
cJo
h nf? od@k aomf tm%mydik w f @dk u wpkw
H &mta=umif;jyef=um;cJjh cif;r&Syd g?
7? trdsK;om;'Drdkua&pDtzGJŒcsKyfonf 23-6-98 &ufae@wGif Oya't&vnf;aumif;/
tm%mydik w f @dk . uwdu0wft&vnf;aumif;/ jynfoŒl v$waf wmfac:,lzŒJG pnf;ay;&ef Oya't&
wm0ef&adS om tm%mydik rf sm;xHo@kd “1998 ckEpS f =o*kwv
f 21 &ufrwkid rf D v$waf wmfac:,l zGŒJ pnf;
ay;&ef” wku d wf eG ;f awmif;qkcd yhJ gonf?
A[kt d vkyt
f r+aqmiftzGŒJ
trdsK;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyf
&efuek òf rŒd
1360 jynfEh pS /f 0gacgifvuG,af e‹?
1998 ckEpS /f -o*kwv f (21) &uf?
46
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
a':atmifqef;pk-unf.
jrefrmhwyfrawmfom;rsm;odk‹ yef-um;csuf
-o*kwv
f 28 &uf/ 1998 ckEpS f
trsKd ;om;'Dru dk a&pDtzG@J csKyu f tm%mydik af wGukd (21) &ufae@ =o*kwv f rwkid rf D v$waf wmf
ac:ay;zk@d awmif;qkcd yhJ gw,f? 'Dawmif;qkcd suaf wGukd tm%mydik af wGuae+yD;awmh vpfvsL±_cyhJ g
w,f? 'ga=umifrh @dk v@dk trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzG@J csKyfu wm0eft&v$waf wmfac:,lay;zd@k ukd p+y;D awmh
pDpOfaewmjzpfygw,f? 'D v$waf wmfac:,la&;udpq P w dk m jynfov l x l t k m;vk;H eJ@qidk w f u hJ pd yP g?
jynfov l x l xk rJ mS wyfrawmfom;rsm;vnf; yg0ifygw,f? jynfov l x l ek @J wyfrawmfqw dk m
cGjJ cm;vk@d &wJu h pd rP [kwyf gb;l ? usrwd@k trdsK;om;'Dru dk a&pDtzGŒJ csKyfukd wyfrawmfòyduaJG tmifvyk f
w,f/ wyfrawmfe@J jynfo=l um;rSm pdw0f rf;uGaJ tmifvyk w f ,fv@dk pGypf cJG suaf wG&cdS yhJ gw,f? 'D[m
awG[mvk;H 0r[kwyf gb;l ? usrwk@d [m wyfrawmfe@J jynfol vk;H vk;H ruGaJ pcsiyf gb;l ? 'ga=umifrh @kd v@dk
jynfov l x l x k rJ mS wyfrawmfom;awGvnf;yg0ifaew,fv@dk usrwk@d ajymwmyg? 'ga=umifh jynfol
vlxu k a&G;cs,w f ifajrm‡ ufxm;wJh v$waf wmfay:ayguaf &;[m wjcm;jynfojl ynfom;rsm;eJ@twl
wyfrawmfom;rsm;&JŒ wm0efvnf;yJjzpfw,fv@dk qw dk m usrwk@d ajymcsiyf gw,f?
usrwk@d trdsK;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf[m wyfrawmfuykd yhH ;kd xm;ygw,f? usrud, k w f idk f
uvnf; azazxlaxmifcw hJ w hJ yfrawmfukd trsm;}uD;wefz;dk vnf;xm;ygw,f/ arwWmvnf;xm;
ygw,f? 'Dupd u P kd r[kwrf rSew f phJ um;awGe@J usrwd@k tzGŒJ csKyfe@J wyfrawmf=um;rSm pdw0f rf;uGaJ tmif
vkyaf ewJt h pdwt f ydik ;f awG&w dS ,fqw dk mvnf; usrwk@d oyd gw,f? 'ga=umifh usrwk@d &ŒJ wyfrawmfay:
rSmxm;wJph w d x f m;udk usrwk@d &iS ;f jycsiyf gw,f? wyfrawmfqw kd m[m jynfov l x l u k ,k=H unfu;kd pm;
cspcf ifww hJ yfrawmfjzpfz@dk vydk gw,f? tckacwfrmS qk&d if acwfrjD ynfph w Hk w hJ yfrawmfwckjzpfvmzk@d
acwfr*D % k o f u d mQ &Sw d w hJ yfrawmfwckjzpfvmzd@k qw dk m[m jynfov l x l ek @J wyfrawmf[m vufw+GJ y;D
awmh tm;vk;H 0dik ;f vkyrf S jzpfr,fu h pd yP g? acwfrw D w hJ yfrawmfqw kd m[m t&nftcsi;f eJ@ jynfph w Hk whJ yf
rawmfqw dk m[m rdrw d @kd &ŒJ t"duwm0efjzpfwhJ Edik if eH @J Edik if o H El ikd if o
H m;wk@d ukd umuG,&f r,fu h pd q P dk
wm oD;oD;oef@oef@vyk zf @dk vykd gw,f? tJ'v D dk oD;oD;oef@oef@vyk rf o S mv#if *k%o f ud mQ &S+d yD;awmh/
acwfr+D yD;awmh/ tqift h wef;jrif+h yD;awmh jynfov l x l u k cspcf ifav;pm;wJw h yfrawmfwckjzpfvm
rSmyg?
usrwk@d trsKd ;om;'Dru dk a&pDtzGŒJ csKyftaeeJ@ wyfrawmfukd Ekid if aH &;xJrmS 0if+yD;awmhpu G f
zufwmudk oabmrwlygb;l / tJ'v D o dk abmrwlwm[m wyfrawmfuw kd efz;dk rxm;vk@d r[kwyf gb;l ?
wu,fawmh wyfrawmfuw kd efz;dk xm;vk@d ukd wyfrawmfwefz;dk usapr,fu h pd rP sm;rSm0if+yD;awmh
rpGuzf ufapcsiw f myg// jrefrmEkid if t H wGuf wyfrawmfukd azazxlaxmifcphJ Ofu Ekid if aH &;xJrmS 0if+y;D
awmh pGuzf ufz@dk xal xmifcw hJ mr[kwyf gb;l ? jynfov l x l &k ŒJ Ekid if aH &;óud;yrf;r_ukd yHyh ;kd zd@k xal xmifchJ
wmyg? 'ga=umihrf @dk v@dk Edik if u H ckd spw f hJ wyfrawmfom;rsm;tm;vk;H &JŒwm0ef[m jynfov l x l &k ŒJ óu;d yrf;r_
47
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
awG/ Ekid if aH &;óu;d yrf;r_awG/ jynfov l x l &k ŒJ vkv d m;csuaf wG/ jynfov l x l &k ŒJ qENawGukd 0dik ;f 0ef;+y;D awmh
yhyH ;kd ay;wJw h m0efjzpf&r,fv@dk usrwd@k ajymcsiyf gw,f? tJ'v D 0dk ikd ;f 0ef;+y;D awmh yHyh ;kd ay;wJw h yfrawmfqdk
&if Ekid if u H a&m urBmua&m tm;vk;H 0kid ;f +yD;awmh av;pm;=urSmjzpfygw,f?
,cktcdserf mS qkv d @dk &&dS if jynfov l x l [ k m v$waf wmfac:,la&;udpu P kd trsm;}uD;vkv d m;ae
w,fqw dk mxif&mS ;ygw,f? tJ'aD wmh jynfov l x l &k ŒJ vkv d m;csuu f kd wyfrawmfom;rsm;[m 0dik ;f +y;D
awmh yhyH ;kd apcsiyf gw,f? tm;vk;H uae+y;D awmh jynfov l x l ak &G;cs,w f ifajrm‡ ufxm;wJh ud, k pf m;vS,f
rsm;eJ@ zGŒJ pnf;xm;wJh v$waf wmfwckay:ayguaf &;udk 0dik ;f 0ef;+y;D awmhvyk af y;zk@d vydk gw,f? wyfrawmf
om;rsm;[mvnf; jynfov l x l ak wmif;waewJh v$waf wmfay:ayguaf &;twGuf 0dik ;f 0ef;+yD;awmh
ulnzD @dk vydk gw,f? usrwk@d trsKd ;om;'Dru dk a&pDtzJŒG csKyu f wyfrawmftaeeJ@ vkyaf pcsiw f m usrwd@k
jzpfapcsiw f mudk xkwaf zmfajymw,fqv dk @dk &&dS if usrwk@d [m wyfrawmfuu kd aJG tmifvyk w f ,f/ usr
wd@k [m wyfrawmfux kd yd g;w,fq+dk yD;awmh 'Dvydk pJ yG pf cJG suaf wGxu G af vh&ydS gw,f?
'Dawmh usrwckaxmufjycsiyf gw,f? wyfrawmft&m&Sad [mif;wOD;jzpfwhJ OD;atmif}u;D [m
Edik if jH cm;owif;Xmersm;uae+yD;awmhwqifh wyfrawmfe@J ywfoufwhJ jyif;jyif;xefxefa0zefomG ;
wm/ ykwcf wfomG ;wm/ 'g trsm;jynfo=l um;cJw h uhJ pd aP wGyg? tJ'[ D mudk tm%mydik rf sm;u bmwcGe;f
rS rwk@H jyefygb;l ? rauseyfw,fqw dk mvnf;rajymygb;l ? OD;atmif}uD;udk a0zefwmvnf;r&Syd gb;l ?
OD;atmif}u;D udk zrf;wmqD;wmvnf;r&Syd gb;l ? bmrSurkd ajymyJe@J bmrSrjzpfovkad eygw,f? usrwk@d
trsdK;om;'Drkdua&pDtzGJŒcsKyfu apwemtjynfht0eJ@ wyfrawmf&JŒwm0efawG[m bmvJvkd@
axmufjywJt h cgusv@dk &&dS ifawmh usrwk@d ukd trdsK;rsKd ;pGypf cJG suaf wGwifygw,f? 'Dawmh 'Dvpdk yG pf cJG suf
awGwifwhJ vlawG&ŒJ apwem[m rSeo f vm; rrSeb f ;l vm;qkw d m jynfojl ynfom;rsm;tm;vk;H a&m
wyfrawmfom;rsm;tm;vk;H a&m qk;H jzwf=uygv@dk usrajymcsiyf gw,f?
jynfow l @dk &ŒJ om;aumif;rsm;jzpfw@J wyfrawmfom;rsm;[m “jynfoo l mv#itf rd/ jynfol
omv#it f z”qkw d rhJ u l kd ckid cf idk rf mrmudik pf x JG m;+y;D awmh jynfov l x l &k ŒJ qENrsm;jynf0h zk@d twGuf 0dik ;f 0ef;
vkyaf qmifay;=uygv@dk usrawmif;qkcd siyf gw,f? jynfoel @J tpOft+rJ pdww f o l abmwlvyk =f uygv@dk
usrarwWm&yfccH siyf gw,f? usrwk@d jynfojl ynfom;rsm;[mvnf; wyfrawmfom;rsm;[m usrwd@k
twGi;f uae+y;D awmhayguzf mG ;vmwJh usrwk@d &ŒJ om;aumif;&wemrsm;tjzpf jrifEikd af tmifv@dk 0dik ;f +y;D
awmhóud;yrf;apcsiyf gw,f?
usrwk@d vyk af ewJEh idk if aH &;qkw d m[m trdsK;om;Ekid if aH &;yg? trsKd ;om;Ekid if aH &;qkw d m 'DEikd if H
rSm&Sw d hJ Ekid if o
H El idk if o
H m;rsm;tm;vk;H eJ@oufqidk w f hJ Ekid if aH &;jzpfygw,f? 'ga=umifh usrwk@d tm;vk;H
vufw+JG y;D awmh usrwk@d Eidk if H om,m0ajyma&; at;csr;f a&;twGuv f yk zf @dk vydk gw,f? tm;vk;H twl
wlvyk =f uygp@dk v@dk usrarwWm&yfccH siyf gw,f? yxrajcvSr;f taeeJ@ usrwk@d tm;vk;H [m jynfov l x l k
wifajrm‡ ufxm;wJh ud, k pf m;vS,rf sm;eJ@ v$waf wmfay:ayguaf &;twGuf 0dik ;f 0ef;+y;D awmhóu;d yrf;=uyg
pd@k v@dk usrarwWm&yfccH siyf gw,f?
a':atmifqef;pk=unf
48
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
a':atmifqef;pk-unf.
jrefrmEkdifiHjynfolrsm;odk‹yef-um;csuf
pufwifbmv (16) &ufae@rmS trdsK;om;'Dru dk a&pDtzGŒJ csKyfe@J wkid ;f &if;om;tzGŒJ av;zGŒJ udk
ud, k pf m;ðywJh ud, k pf m;vS,w f OD; qkaH wGŒ=u+yD;awmh 1990 jynfEh pS f ygwpD 'Hk rD u dk a&pDtaxGaxG
a&G;aumufyu JG wifajr‡mufvu dk af om “jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;ðyaumfrwD” zGŒJ vku d yf gw,f?
'Dvadk umfrwDzŒJG &wmuawmh usrwd@k vw $ af wmfac:,la&;udpu P kd rjzpfajrmufatmifv@dk
tm%mydik af wGuae+yD;awmh v$waf wmfu, fkd pf m;vS,af wGukd xde;f odr;f vku d vf @dk jzpfygw,f? 'Dvdk
v$waf wmfu, kd pf m;vS,af wGukd xde;f odr;f xm;wJt h cgusawmh v$waf wmf&ŒJ vkyif ef;awGuv kd yk zf @dk
qk+d y;D awmh 'DaumfrwDukd zGŒJ vku d w f myg? usrwk@d aumfrwDrmS v$waf wmfu, kd pf m;vS,f 251 a,muf
uae+yD;awmh aoaocsmcsmvkyaf qmifyidk cf iG hf Mandate ay;tyfxm;awmh 50 &mckid Ef e_ ;f ausmf
wma=umifrh @dk v@dk v$waf wmfu, dk pf m; tvkyv f yk yf ikd cf iG &hf w dS ,fv@dk usrwk@d ajymcsiyf gw,f? 'Dawmh
v$waf wmfu, kd pf m; usrwk@d uae+yD;awmh quf+yD;awmhvyk o f mG ;rSmyg?
yxrtpnf;ta0;rSm usrwk@d q;Hk jzwfcsuaf wGcsygw,f? tJ'q D ;Hk jzwfcsuaf wGxrJ mS ta&;yg
wJh qk;H jzwfcsuaf wGuawmh v$waf wmf&ŒJ oufwrf;udo k wfrw S jf cif;/ 'Dvw $ af wmf[m 1990 ckEpS u f
a&G;cs,w f ifajrm‡ ufvu dk w f hJ v$waf wmf[m jynfov l x l &k ŒJ oabmxm;eJ@uu kd nf +D y;D awmh 'Dru kd a&pD
rlawGe@J vnf;udu k n f w D hJ zGŒJ pnf;tkycf sKyfyt Hk ajccHOya'wckut kd wnfðy+yD;awmhrS 'Dvw $ af wmf&ŒJ
oufwrf;[mukerf mS yg? 'Dvw $ af wmfu twnfðy&rSmjzpfygw,f? tJ'v D t dk wnfrðyEkid o f Iawmh
'Dvw $ af wmf[mwnf&rdS ,fq+dk yD;awmh usrwk@d 'Dvydk q J ;Hk jzwfcsucf svu dk yf gw,f? aemuf+yD;awmh
vnf; 'Dvw $ af wmfutwnfrðywJOh ya'awG[m w&m;r0ifb;l qkw d mudv k nf; usrwk@d q;Hk jzwf
csucf svu dk yf gw,f? 'Dt h jyifvnf; usrwk@d &ŒJ aumfrwD[m v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;tpkt H nDe@J
v$waf wmfac:,lEidk rf ,ft h cdserf a&mufrjcif; v$waf wmf&ŒJ vkyif ef;awGukd quf+yD;awmhvyk o f mG ;
r,fq+dk yD;awmh usrwk@d q;Hk jzwfcsucf sygw,f? 'Dvq dk ;Hk jzwfcsuaf wGcs&wm[m jynfov l x l ak y:rSm
usrwd@k &w dS hJ wm0eft& cs&jcif;jzpfygw,f? usrwk@d vyk &f r,ft h vkyaf wGukd quf+yD;awmhvyk o f mG ;
rSmyg?
usew f q hJ ;Hk jzwfcsuaf wGxrJ mS wyfrawmfe@J ywfoufwhJ qk;H jzwfcsuw f ckvnf;ygygw,f?
'Dq;Hk jzwfcsuu f awmh atmufygtwdik ;f yJjzpfygw,f -
“Ekid if w H Ekid if w H iG f wyfrawmfonf r&Srd jzpfvt dk yfonfh tzGŒJ tpnf;wckjzpfonf? wyfr
awmf.wm0efonf Ekid if aH wmfEiS Ehf idk if o H m;rsm;udk umuG,af pmifah &Smuf&efEiS hf zGŒJ pnf;tkycf sKyfyt Hk
ajccHOya'udk umuG,&f efjzpfonf? jynfov l x l uk ,k=H unfu;kd pm;cspcf ifonfh acwfr+D y;D umuG,f
a&;wm0efudk oef@oef@xrf;aqmifonfw h yfrawmfjzpf&ygrnf? tqift h wef;jrifrh m;+y;D jynfojl ynf
om;rsm;ESihf wom;wnf;jzpf&ygrnf? jynfow l @dk .qENukd OD;xdyyf efum tpOfav;pm;&ygrnf”
'g[m usrwk@d &ŒJ wyfrawmftay:rSm oabmxm;yg? 'Dvw dk yfrawmfrsKd ;qdv k @dk &&dS if usrwk@d
Ekid if tH v,frmS urBmt h v,frmS b,favmuf*% k o f u d mQ &Srd vJqw dk m pOf;pm;apcsiyf gw,f?
49
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
'ga=umifh usrwk@d vyk w f u hJ pd aP wG[m wyfrawmfukd *k%af r;rdeS af pcsiv f @dk vkyaf ewmr[kwf
ygb;l ? wyfrawmfukd *k%&f &dS edS @J aeapcsiv f @dk vkyaf ewmygqw dk mudk usrwd@k &Si;f &Si;f vif;vif;ajymcsiyf g
w,f// tckqv dk @dk &&dS if tm%mydik rf sm;[m usrwk@d tzGŒJ tpnf;eJ@ usrwk@d 'rD u dk a&pDvyk af qmifcsuf
awGukd trsKd ;rsKd ;wku d cf u dk =f uygw,f? 'Dvw dk u dk cf u dk pf yG pf w JG ahJ e&mrSm wyfrawmfom;rsm; usrwd@k
tay:rSm txifjrifvaJG tmifv@dk trdsK;rsKd ;vkyaf ew,fqw dk mudk usrwd@k jrif&ygw,f? 'Dvt dk jrif
vGaJ tmifvyk w f m[m wdik ;f jynftwGuaf umif;wJu h pd rP [kwyf gb;l ? ud, k thf csi;f csi;f pdw0f rf;uGaJ tmif
vkyw f m usrwk@d vyk af ewmr[kwyf gb;l ? usrwd@k tay:rSm txiftjrifvaJG tmifv@kd trsKd ;rsKd ;wku d f
cku
d w f o hJ al wGu vkyaf ewmomjzpfygw,f? 'Dawmh usrwk@d [m wyfrawmftay: b,fvrdk v S nf;
tmCmwr&Syd gb;l ? wyfrawmf[m usrwk@d vyk af ewJh tvkyaf wGukd 0dik ;f 0ef;+yD;awmhyyhH ;kd zk@d wm0ef&dS
w,fqw dk mawmh usrajymcsiyf gw,f?
usrwk@d [m trsm;jynfou l ae+yD;awmh a&G;cs,w f ifajr‡mufxm;wJh v$waf wmfuu kd , kd pf m;
ðywJt h zG@J jzpfyg w,f? tJ'v D w
$ af wmf&ŒJ ud, k pf m;vS,rf sm; 50 &mckid Ef e_ ;f ausm&f ŒJ vkyaf qmifyidk cf iG u hf kd
&&Sx d m;wJh tzG@J vnf;jzpfygw,f? 'ga=umifrh @dk v@kd usrwk@d &@J vyk af qmifcsuaf wGukd Edik if o H El ikd if o H m;
tm;vk;H wyfrawmfom;rsm;tygt0if 0dik ;f 0ef;jyD;awmhaxmufc=H uygv@dk usrtaeeJ@ arwWm&yfcH
csiyf gw,f?
urBmrSm&Sw d hJ 'Dru dk a&pDenf;t& a&G;cs,w f ifajr‡mufxm;wJh v$waf wmftoD;oD;uvnf;
usrwk@d &ŒJ aumfrwDukd todtrSwðf y+yD;awmh usrwd@k &ŒJ vky&f yfrsm;udk axmufct H m;ay;=uygv@dk
usrtaeeJ@ arwWm&yfccH siyf gw,f?
jrefrmEkid if 'H rD u dk a&pD&rSomv#if 'Dwidk ;f jynftwGi;f rSmjzpfaewJjh y\emt&yf&yfukd usrwd@k
ajyvnfatmifv@dk ajz&Si;f Ekid rf mS yg? ukeaf ps;E_e;f wufaewJu h pd aP wG/ ausmif;om;awGausmif;rwuf
Ekid wf u hJ pd aP wG/ aq;±kaH wGrmS aq;r&Sw d uhJ pd aP wG/ pD;yGm;a&;tzufzufuae+yD;awmh avsm&h aJ ewJh
udpaP wG 'D[mawGtm;vk;H [m jynfoŒl axmufcrH &_ +dS yD;awmh jynfoal y:rSm wm0efoo d ed @J vyk u f ikd f
r,fh tpd;k &wckay:ayguv f mrSomv#iaf jyvnfomG ;rSmyg?
'ga=umifh Edik if t H ay:rSm wu,fyaJ pwem&Sw d o
hJ rl sm;[m [dv k Œl vuf!;kd xk;d / 'DvŒl vuf !d;k xk;d /
[dv k Œl tjypfwif/ 'DvŒl tjypfwifvyk af er,ft h pm; Ekid if t H wGuf wu,ftusKd ;&Srd ,fh vky&f yfawGukd
p+yD;awmhaqmif&u G =f uygv@dk usrarwWm&yfccH siyf gw,f?
usrwkd@[m v$wfawmfudk,fpm; vkyfoifhvkyfxkdufwJhtvkyfawGvkyfoGm;wJhtcsdfefcgrSm
aqG;aEG;yGw J cH g;udak wmh t+rJbzJ iG x hf m;ygw,fqw dk mudak wmh usrwk@d &Si;f &Si;f vif;vif;ajymcsiyf g
w,f// raqG;aEG;csiw f v hJ al wGukd xyfwvJvJ aqG;aEG;yg aqG;aEG;ygv@dk usrwk@d ajymaewmuawmh
jynfov l x l &k ŒJ rsuEf mS ud=k unf+h yD;awmh ajymaewmyg? 'gayr,fh wzufuajymae&if; wzufu
bmrSrvkyyf aJ wmh xdik af erSmr[kwyf gb;l ? usrwk@d vyk o f ifv h yk x
f udk w f u hJ pd aP wGukd vkyo f mG ;rSmyg?
'ga=umifrh @kd v@dk usrwk@d wm0eft& tckvw $ af wmfu, kd pf m;ðywJah umfrwDuzkd ŒJG +yD;awmh usrwd@k
vkyif ef;rsm;udk pwif+yDjzpfygw,f? jrefrmEkid if o H El idk if o H m;rsm;eJ@wuG 'Dru kd a&pDe@J vŒl tcGit hf a&;udk
av;pm;em;vnfwhJ urBmjh ynfojl ynfom;rsm;tm;vk;H [m usrwk‹d ukd axmufct H m;ay;ae=ur,fv@dk
usrwk@d ar#mv f ifyh gw,f?
a':atmifqef;pk=unf
50
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
ESpfywfvnftxdrf;trSwfae‹wGif ajym-um;onfh
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD OuUÏ OD;atmifa&$. rdef‹cGef;
&efuek òf rŒd
1361 ckEpS /f awmfovif;vqef; (7)&uf?
1999 ckEpS /f pufwifbmv (16)&uf?
51
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
jynfolŒv$wfawmfukd,fpm;ðyaumfrwD ESpfywfvnftxdrf;trSwfae‹wGifajym-um;onfh
jynfolŒv$wfawmfukd,fpm;ðyaumfrwDtzGJŒ0if
a':atmifqef;pk-unf. rdef‹cGef;
'Dae@ usrwd@k tcrf;tem;ukd jzpfatmifv@dk wufa&mufvmwJh usrwd@k &ŒJ tzGŒJ 0ifrsm;eJ@ usr
wd@k uakd xmufcw H ohJ rl sm;tm;vH;k udk aus;Zl;wifa=umif;ajymvdyk gw,f? tckvkd usrwd@k tck v$wf
awmfu, kd pf m;ðyaumfrwD&ŒJ (1)ESpaf jrmuftcrf;tem;udk trsm;jynforl vmEdik af tmifv@kd ydwq f @kd
w,fqw kd m bmudjk yovJqkd usrwd@k &ŒJ jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;ðyaumfrwDuakd xmufcrH _ jynf
olvx l =k um;xJrmS &Sw d ,fqw dk mudk jywmyJjzpfygw,f? jynfov l xl &k ŒJ axmufcrH u
_ kd pd;k &draf =umifh
=u/ a=umuf&ŒHG vd@k 'g ydwq f @kd xm;w,fv@kd usrwd@k 'Dvykd jJ rifygw,f? b,fvykd t J m%mydik af wGu
vkyv f yk f jynfov l x l &k ŒJ axmufcrH [ _ m usrwd@k e@J tpOf&o
dS mG ;r,fv@kd usrwd@k ,=kH unfygw,f?
xdek nf;‚if;yJ 'Dae@rmS vnf; usrwd@k trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyftygt0if wdik &f if;om;
ygwD (4) ckuae+y;D awmhxal xmifxm;wJh jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;ðyaumfrwDukd jynfov l x
l u
k
vH;k 0pdw0f ifpm;r_r&Sb d ;l qd&k if 'Dvrf;udyk w d x
f m;p&mta=umif; bmrSr&Sb d ;l vd@k usrjrifygw,f? usr
wd&k ŒJ v$waf wmfu, kd pf m;ðyaumfrwDxrJ mS wdik ;f &if;om;tzGŒJ tpnf; (4) ck&ŒJ ud, k pf m;vS,yf gwm[m
tifrwefrS usrwd@k twGuf wwyfwtm;jzpfygw,f? 'g[m usrwd@k Eidk if t H wGuf tifrwefraS umif;
wJv h uQ%myJjzpfygw,f? ppfreS w f hJ 'Dru
kd a&pDjynfaxmifpw k ckay:ayguv f mzd@k qw kd m[m usrwd@k
Edik if rH mS &Sw
d hJ wdik ;f &if;om;nDtpfuakd rmifErS awGtm;vH;k =um;rSm aoG;pnf;nD!w G rf &_ zdS @kd vykd gw,f?
tckeu usrajymwJh ta&SŒwDarmudpu P kd jyef=unfv h u kd v f @kd &&dS if vlrsKd ;rwlwhJ wdik ;f &if;om;
rsm;=um;rSmyËdyuQrsm;jzpfcv hJ @kd / em;vnfrr_ &Sv
d @dk / pnf;±k;H r_r&Svd @kd jzpfc&hJ wmyJqw kd m usrwd@k tm;vH;k
jrifEikd yf gw,f? usrwd@k Edik if rH mS 'Dvkd aemifpw d 0f rf;uGrJ a_ wGrjzpfz@kd qw kd m[m enf;wenf;yJ&ydS gw,f?
jynfov l x l uk vdvk m;wJt h pd;k &wcku xde;f odr;f rSomv#if 'DEikd if [ H mwnf+idrEf ikd rf mS jzpfygw,f?
jynfov l x l qk wkd m[m wkid ;f &if;om;vlrsd K;pktm;vH;k tygt0if jynfov l xl uk q kd v
dk w
kd myg? tJ'vD kd
nD!w G rf o S mv#if usrwd@k Eikd if &H ŒJ a&&Snwf nf+idrrf e_ @J +idr;f csr;f r_ukd xde;f odr;f oGm;Edik rf mS yg? aoewfe@J
53
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
awmh b,fawmhrS +ird ;f csr;f a&;udk xde;f odr;f vd@k r&ygb;l vd@k usrajymcsiyf gw,f? usrwd@k &ŒJ 'Dru kd a&pD
v_y&f mS ;r_ukd [ef@wm;csiw f v hJ al wGu enf;trsKd ;rsKd ;eJ@ +crd ;f ajcmufae=uygw,f? tJ'+D crd ;f ajcmufru _ kd
usrwd@k ausmv f m$ ;Ekid &f ygr,f? 'Dv+kd cdr;f ajcmufwo hJ rl sm;[m rdrw d @kd u, kd wf ikd u
f a=umufaevd@k +cdr;f
ajcmufe&wmjzpfw,fqw kd m usrwd@k em;vnfz@kd vykd gw,f? usrwd@k [m t=urf;zufwehJ nf;udk rvdk
vm;bl;/ +ird ;f csr;f wJeh nf;eJ@ usrwd@k Eikd if rH mS 'Dru
kd a&pDxal xmifz@kd oEMÏd mefcsxm;+y;D om; jzpfygw,f?
b,fvykd [ J ef@wm;[ef@wm; usrwd@k taeeJ@ quf+y;D awmhvyk o f mG ;wJu h pd aP wGukd rw&m;wJ/h t=urf;
zufwehJ nf;awG/ vufeufe@J +crd ;f ajcmufwehJ nf;awGe@J [ef@wm;zd@k óu;d pm;cJ&h if jzpfvmr,ft h usKd ;quf
awGtm;vH;k [m tJ'h v D ekd nf;awGo;kH wJv h al wG&ŒJ wm0efyjJ zpfw,fqw kd m usr&Si;f &Si;f vif;vif;ajym
csiyf gw,f?
54
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
usrwd@k 1988 ckEpS f 'Dru kd a&pDta&;awmfy}kH uD;pwifuwnf;u ajymcJw h uhJ pd /P usrwd@k rmS
pnfv;kH nD!w G rf &_ &dS r,f/ ZG&J &dS r,f/ owW&d &dS r,f/ pnfurf;&S&d r,f/ tJ'v D kd ZGeJ @J owWed @J pnf;vH;k nD!w G f
r_e@J vkyo f mG ;r,fqv kd @kd &&dS if usrwd@k vckd siw f yhJ ef;wkid uf kd usrwd@k rkcsraoGa&mufrmS jzpfygw,f? usr
wd@k &J ŒZGJ }u;D avav/ owW}d u;D avav/ pnfurf;}u;D avav/ nD!w G rf }_ u;D avav usrwd@k yef;wdik u f kd
a&mufwt hJ csed [ f m enf;avavyJjzpfrmS yg? 'Dawmh jrefjrefa&mufcsi&f if usrwd@k y+kd yD;awmhóud;pm;
&r,f/ tm;xkw&f r,f? usrwd@k taeeJ@ 'Dru kd a&pD&r,fqw kd m vH;k 0oHo,r&Syd gb;l ? &ud&k rSmygy?J
'gayr,fv h nf; 'Dru kd a&pDvckd siw f o hJ rl sm;[m wjcm;vlawGvyk w f mudk xkid =f unf+h y;D awmh r=unfah eyg
eJ@? rdru d , kd w f ikd f ZG/J vH@k v/ 0d&, d xkw+f yD;awmh óud;yrf;=uygv@kd usraqmf=ocsiyf gw,f// 'Dru kd a&pD
awmhvcdk siyf gw,f/ 'gayr,fh 'Dru dk a&pD&,lz@kd twGuaf wmh yifyifyrf;yrf;róud;pm;csib f ;l qkw d hJ pdwf
"gwaf wGrxm;yge@J ? usrwk@d [m 'Dru dk a&pD&ŒJ toD;tyGiahf wG/ t&omawGukd cHpm;csi&f if tcktcsed f
rSm yifyifyrf;yrf;óud;pm;&rSmyg? 'Dvykd J usrwd@k óud;pm;oGm;rS usrwd@k vcdk siw f yhJ ef;wkid u f kd usrwk@d
jrefjrefa&mufrmS yg? jynfo@l vw $ af wmfu, kd pf m;ðyaumfrwDtae@e@J Oya'abmif twGi;f uae+yD;
awmh vkyo f ifvh yk x f u dk w f u hJ pd aP wGukd usrqufvuf+y;D awmhvyk o f mG ;rSmjzpfygw,f? usrwk@d ukd +crd ;f
ajcmufv@kd vnf; usrwk@d aemufqw k rf mS r[kwyf gb;l // usrwk@d &ŒJ ud, k pf m;vS,rf sm;udk "g;pmcHrsm;o
zG,af c:xm;+yD;awmh trdsK;rsKd ; usrwd@k &@J jynfo@l vw $ af wmfu, kd pf m;jyKaumfrwDukd zsuo f rd ;f zd@k &m
twGuf pnf;±k;H vk@d vnf; usrwk@d [m zsuo f rd ;f ay;rSmr[kwb f ;l ? usrwk@d vckd siw f hJ jynfoŒl v$waf wmf
ac:,la&;udpu P v kd nf; usrwd@k vufvw $ rf mS r[kwyf gb;l ?
'ga=umifh usrwk@d trdsK;om;'Dru kd a&pDt d zGŒJ csKyftzGŒJ 0ifrsm;/ tjcm;jynfoŒl v$waf wmf
ud,k pf m;ðyaumfrwDx d rJ mS yg0if=uwJh &Sr;f / &ckid /f rGe/f Zdrk ;D trdsK;om;ygwrD sm;eJ@ usrwk@d Eidk if rH mS 'Dru
kd a&pD
udk vkvd m;wJo h t
l m;vk;H [m usrwd@k jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;ðyaumfrwD&ŒJ vky&f yfrsm;udk wcJeuf
'Dae@uaep+yD;awmh qxufxrf;yd;k axmufc=H uygv@dk usr arwWm&yfc&H if;eJ@ ed*;Hk csKyfygw,f?
a':atmifqef;pk-unf
1999 ckEpS /f pufwifbm (16) &uf//
55
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
1990 jynfhESpfygwDpkH'Drdkua&pDtaxGaxGa&G;aumufyJG
Ekid if aH wmfaumifp. D tqkðd ywifjycsut f & jynfoŒl v$waf wmfu 11-9-88 &ufae@wiG f
atmufygq;Hk jzwfcsurf sm;udk csrw S cf o hJ nf?
(u) ygwpD pHk epfjzifh taxGaxGa&G;aumufyu JG si;f yay;&ef?
(c) ygwpD pHk epfjzifh taxGaxGa&G;aumufyu JG si;f yEkid af &;twGuf t[ef@twm;jzpfae
aom tajccHOya'yg oufqidk &f mjyÏmef;csurf sm;ESihf tjcm;Oya'/ enf;Oya'rsm;udk
y,fzsuEf idk af &;twGuf jynfoŒl v$waf wmfu Edikd if aH wmfaumifpo D @kd vtJ$ yf&ef?
(*) tajccHOya'yk'rf 43/ yk'rf cGJ (u) t& pwkwt Î }udrf jynfoŒl v$waf wmf. ykrH eS f
oufwrf;onf taxGaxGa&G;aumufyu JG si;f y+y;D I jynfoŒl v$waf wmftopf pwif
pnf;a0;onfah e@txdomjzpfa=umif; av#mah ygo h wfrw S &f ef?
(C) pwkwt Î }urd f jynfoŒl v$waf wmf yOPrtpnf;a0;u zGŒJ pnf;ay;xm;aom a&G;cs,w f if
ajr‡mufyuJG si;f ya&;aumfr&Siu f kd zsuo f rd ;f ay;&ef?
(i) w&m;r#waom taxGaxGa&G;aumufyGJatmifjrifpGmusif;yEkdifa&;twGuf a&G;
aumufyJaG umfr&Siw f iG f atmufazmfjyygy*k Kd~ vfrsm;udk a&G;cs,w f m0efay;tyf&ef -
1// OD;baX; - tjidr;f pm;b¾mawmfrif;}uD;?
2// OD;ausmn f eG @f - t+idr;f pm; uae'gEidk if q H idk &f m jrefrmoHtrwf}uD;?
3// OD;pef;armif - tjidr;f pm;ac|wmpkaqmif;a&;ESit fh mrcHpmcsKyfrsm;rif;}uD;?
4// OD;apm=um'd;k - t+idr;f pm;Adv fk rf ;ª csKyf?
5// q&mcs,f - ,cifygvrD eftrwf (z/q/y/v acwf) ESihf ,cifjynfoŒl v$waf wmf
ud, k pf m;vS,f (r/q/v acwf)
(p) a&G;aumufyaJG umfr&Siw f iG f tzGŒJ 0ifO;D a&wk;d jcif;/ vpfvyfonfah e&mwGif tpm;xk;d jcif;
udprP sm;aqmif&u G yf ifkd cf iG u
hf kd jynfo@l vw $ af wmfu Edik if aH wmfaumifpo D @dk vt
J$ yf&ef?
56
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
(q) ygwt D zGŒJ tpnf;rsm;udrk w S yf wHk ifjcif;/ a&G;aumufypJG nf;rsO;f pnf;urf;rsm;ESihf vkyif ef;
wm0efrsm;a&;qGjJ yÏmef;ay;jcif;wk@d ukd aumfr&SiEf iS n hf E‡d id_ ;f aqmif&u G af y;a&;twGuf
jynfoŒl v$waf wmfu Ekid if aH wmfaumifpo D @kd v$t
J yf&ef?
(") taxGaxGa&G;aumufyu JG kd jynfoŒl v$waf wmftwGuo f musi;f y&ef?
(ps) taxGaxGa&G;aumufyu JG si;f yrnfah e@onf ,ae@rpS I ok;H vjynfah omae@[k owf
rSwaf y;&ef? od@k aomf ay:ayguv f mrnfh ygwt D zJ@G tpnf;rsm;u a&G;aumufyaJG umfr
&Sio
f @kd t}uHðycsut f & ,ae@rpS I wvcGjJ ynfah omae@xufrapmbJjzpfap/ ok;H v
ausmv f eG o
f nfth cgjzpfap jyifqifowfrw S uf si;f yay;Ekid o f nfv
h yk yf ikd cf iG u
hf kd jynfoŒl
v$waf wmfu Ekid if aH wmfaumifpo dD @kd vt
J$ yf&ef?
57
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
(ykH) apmarmif
Advk cf sKyf}uD;
Ekid if aH wmf_idr0f yfyjd ym;r+wnfaqmufa&;tzGŒJ
xk@d aemuf e0wonf 1988 ckEpS /f pufwifbmv (27) &ufae@wiG f “Ekid if aH &;ygwrD sm;
rSwyf w Hk ifjcif;Oya'” (e0w Oya'trSwf - 4§88) udv k nf;aumif;/ 1989 ckEpS /f arv (31) &uf
ae@wiG f “jynfo@l vw $ af wmfa&G;aumufyOJG ya'” (e0w Oya'trSwf - 14§89) udv k nf;aumif;
jyÏmef;cJo h nf?
a&G;aumufyw JG iG 0f ifa&muf,OS òf ydiv f adk om Ekid if aH &;ygwt D zGŒJ tpnf;rsm;u 1988 ckEpS /f
pufwifbmv (30) &ufae@rS 1989 ckEpS /f azaz:0g&v D (28) &ufae@txd (5) vcef@twGi;f ygwD
pk'H rD u
kd a&pDtaxGaxGa&G;aumufyu JG si;f ya&;aumfr&Siw f iG f rSwyf wHk ifc=hJ u&m Ekid if aH &;ygwt D zGŒJ
tpnf;aygi;f (235) zGŒJ &Scd o hJ nf?
,if;od@k rw S yf w Hk ifxm;onfh Ekid if aH &;ygwt D zGŒJ tpnf;aygi;f (235) zGŒJ teuf (93) zGŒJ om
1990 jynfEh pS /f ygwpD 'Hk rD u dk a&pDtaxGaxGa&G;aumufyYJG 0ifa&muf,OS òf ydicf =hJ uonf?
a&G;aumufyu JG kd 1990 jynfEh pS /f arv (27) &uf ( 1352 ckEpS /f e,kev f qef; 4 &uf) we*FaEG
ae@Y wjynfv;Hk wòydief uf eHeuf (6) em&DrS nae (4)em&D twGi;f usi;f ycJo h nf?
rlvu a&G;aumufyu JG si;f y&ef rJqENe,f (492) e,fowfrw S cf ahJ omfvnf; &Sr;f jynfe,frS
uke;f =urf;òrŒd e,f jynfoŒl v$waf wmfrq J ENe,f/ em;zef;òrŒd e,f jynfoŒl v$waf wmfrq J ENe,f/ yef0ikd ;f òrŒd
e,f jynfoŒl v$waf wmfrq J ENe,f/ yef,ef;òrŒd e,f jynfoŒl v$waf wmfrq J ENe,f/ rdik ;f armòrŒd e,f jynf
olŒv$waf wmfrq J ENe,f/ refzef@ (oHviG )f òrdŒe,f jynfoŒl v$waf wmfrq J ENe,fEiS fh ucsijf ynfe,frS
tif*se;f ,efòrdŒe,f jynfoŒl v$waf wmfrq J ENe,fw@kd wiG f a&G;aumufyv JG yk if ef;rsm; tcdserf aD qmif
&Gu&f ef tcuftcJ&o dS nft h wGuf acwWqidk ;f iHv h u kd of jzifh rJqENe,f (485) e,fwiG o f m a&G;aumuf
yGrJ sm;usi;f yEkid cf ohJ nf?
58
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
1? ucsifjynfe,f 18 20 19 93
2? u,m;jynfe,f 6 8 8 33
3? u&ifjynfe,f 7 14 14 51
4? csif;jynfe,f 9 13 13 55
6? weoFm&Dwdkif; 10 13 13 45
7? yJcl;wdkif; 28 51 51 255
8? rauG;wdkif; 25 39 39 170
9? rE Wav;wdkif; 29 56 56 297
10? rGefjynfe,f 10 20 20 95
59
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
60
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
b m ;t H (3 )
2? e e f; c i fa x G; jr i fh t r sdK ;o m ;' Dr dku a & p Dt z GJ@ c sKy f
(u & i fj y n fe , f)
0 u fv u f (2 )
3? a ' :c i fp e f; v _di f t r sdK ;o m ;' Dr dku a & p Dt z GJ@ c sKy f
(p p fu dki f; w dki f; )
4? a ' :q , fq , f c E WD; (p p fu dki f; w dki f; ) t r sdK ;o m ;' Dr dku a & p Dt z GJ@ c sKy f
a c sm i f; q Hk (2 )
5? a ' :c i fa X ;ºu G, f t r sdK ;o m ;' Dr dku a & p Dt z GJ@ c sKy f
(r Ge fj y n fe , f)
a ' :p Ha r (c ) w dku f} u D; (2 )
8? t r sdK ;o m ;' Dr dku a & p Dt z GJ@ c sKy f
a & $u la r E Si f; (& e fu ke fw dki f; )
r & r f; u ke f; (2 )
9? a ' :w m a r 0 i f; jr i fh t r sdK ;o m ;' Dr dku a & p Dt z GJ@ c sKy f
(& e fu ke fw dki f; )
10 ? a ' :c i fa t ;jr i fh & e fu i f; (& e fu ke fw dki f; ) t r sdK ;o m ;' Dr dku a & p Dt z GJ@ c sKy f
11? a ' :p e f; p e f; 0 i f; t v Hk (& e fu ke fw dki f; ) t r sdK ;o m ;' Dr dku a & p Dt z GJ@ c sKy f
q dy fu r f;
12 ? a ' :p e f; p e ;f t r sdK ;o m ;' Dr dku a & p Dt z GJ@ c sKy f
(& e fu ke fw dki f; )
r dk; u kw f (1 )
14? a ' :a r E Si f; =u n f t r sdK ;o m ;' Dr dku a & p Dt z GJ@ c sKy f
(r E Wa v ;w dki f; )
a ' :v Sv Sr dk; (1 4 / 3 /
15 ? r i f; v S( 2 ) (y Jc l; w dki f; ) t r sdK ;o m ;' Dr dku a & p Dt z GJ@ c sKy f
9 8 a e @u G, fv Ge f)
61
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
62
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
(q) woD ; yk * ~ v v$ w f a wmf u d k , f p m;vS , f a vmif ; rsm;. a&G ; aumuf c H & r_ t ajctae
(1) yg0if,OS òf ydio
f nfh woD;yk*v ~ v$waf wmfu, kd pf m;vS,af vmif;OD;a& 87 OD;
(2) a&G;aumufwifajrSmufjcif;cH&onfh
woD;yk*v ~ v$waf wmfu, kd pf m;vS,Of ;D a& 6 OD;
(3) a&G;aumufwifajr‡mufc&H r_&mckid Ef e_ ;f 6²9µ
ygwpD 'Hk rD u
kd a&pDtaxGaxGa&G;aumufyYJG 0ifa&muf,OS òf ydio
f nfh Ekid if aH &;ygwt
D zGŒJ tpnf;
(93) zGŒJ teuf v$waf wmfu, kd pf m;vS,f tenf;qk;H wOD;ESit
hf xufa&G;aumufwifajrm‡ ufc&H aom
Edik if aH &;ygwt D zGŒJ tpnf; (27) zGŒJ rS a&G;aumufwifajr‡mufc&H onf&h v'frmS wbufygtwkid ;f jzpf
onf?
63
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
1? trsdK;om;'Dr u
kd a&pDtzGŒJ csKyf 447 392 80 ² 82
4? wdkif;&if;om;pnf;vHk;nD!Gwfa&;ygwD 414 10 2 ² 06
·5? rGet
f rsdK;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ 19 5 1 ² 03
trsdK;om;vl@ tcGifhta&;
6? 8 4 0 ² 82
'Drdku &ufw pfy gwD
·7? csif;trsdK;om;'Dr u
kd a&pDtzG@J csKyf 13 3 0 ² 62
ucsifjynfe,f
·8? 9 3 0 ² 62
trsdK;om;'Dr dkua&pDuGe f*&uf
jynfaxmifp k ytd0k t
f rsdK;om;rsm;
·10? 15 3 0 ² 62
tzGJ@ csKyf
em*awmifwef;a'o
·12? 6 2 0 ² 41
wd;k wufa&;ygwD
u,m;jynfe ,f vlrsdK;aygif;pHk
·13? 8 2 0 ² 41
'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
watmif; (yavmif)trsdK;om;'Drdk
·14? 9 2 0 ² 41
ua&pDtzGJ@ csKyf
u,ef;trsdK;om;rsm; pnf;vHk;nD
·15? 3 2 0 ² 41
!Gw fa&;a&; 'Dr dkua&pDtzGJ@
64
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
16? 'Dru
kd a&pDy gwD 105 1 0 ² 21
18? rsdK;cspf&Jabmfa[mif;rsm;tzGJ@ 3 1 0 ² 21
jynfaxmifp k "EktrsdK;om;'Dr u
kd a&pD
·21? 4 1 0 ² 21
tzGJ@ csKyf
·22? ureftrsdK;om;'Drd u
kd a&pDt zG@J csKyf 3 1 0 ² 21
jynfaxmifp t k rsdK;om;rsm;
24? 247 1 0 ² 21
'Drkdu a&pDy gwD
òrd (ac: ) crDtrsdK;om;nDnGw fa&;
·25? 4 1 0 ² 21
tzGJ@ (r-c-r-n-z)
vm;[ltrsdK;om;zGH@òzd;wkd;
·26? 7 1 0 ² 21
wufa&;ygwD
jynfaxmifp w
k idk ;f &if;om;vlr sdK;rsm;
·27? 4 1 0 ² 21
'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
- woD;yk* ~v 87 6 1 ² 24
65
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
nDaxG+y;D jynfwiG ;f &Sd wkid ;f &if;om;vlrsKd ;tm;vk;H twGuf +ird ;f csr;f a&;ESifh wnf+ird f at;csr;f a&;tmrcH
ay;Ekdifrnfh zGJŒpnf;ykHtajccHOya'opfw&yfay:xGufvma&;udk OD;pm;ay;aqmif&GufcJhonf?
T&nf&, G cf sujf zifh 1990 ckEpS /f taxGaxGa&G;aumufyu JG kd usi;f ycJjh cif;jzpfygonf? xkad &G;aumufy.JG
wckwnf;aomOD;wnfcsurf mS zG@J pnf;ykt H ajccHOya'opfw&yf. rl=urf;udk 0dik ;f 0ef;a&;qG=J urnfh
udk,fpm;vS,frsm;a&G;cs,f&efjzpfonf? “[kt&SufrJhpGmajAmifvdrfnmI a&G; aumufyGJudk
ykzH sucf o
hJ nfuakd wG@&onf?
e0w§etzrS rnfo@kd yifa&G;aumufy&JG v'f aysmufu, G &f ef/ ao;odr&f ef/ arS;rdeS &f eftwGuf
óud;pm;cJah omfvnf; jrefrmjynforl sm;ESifh Ekid if w H umrS todtrSwðf y/ av;pm;wef;zd;k xm;cJ=h u
onfjh yif urBmu h vk or*~ rS 1990 jynhEf pS /f arv a&G;aumufy&JG v'fukd av;pm;wef;zd;k xm;
taumiftxnfazmf&ef qk;H jzwfwu dk w
f eG ;f cJo
h nfrmS (12) ESpf wkid cf jhJ yDjzpfonf?
1990 jynfEh pS w
f iG f usi;f ycJo
h nfh a&G;aumufy&JG v'frsm;t& 'Dru kd a&pDpepfqo D @kd a&Sα_onfh
vdtk yfaomvkyif ef;tqifrh sm;tm;vH;k udak qmif&u G &f ef ‚if;wd@k &nf&,
G af =umif; jrefrmtpd;k &onf
urBmuh vk or*~taxGaxGnv D mcHEiS hf urBmuh v
k or*~tzGŒJ tpnf;rsm;od@k tmrcHxm;onfukd
jyefvnfowdðy trSw&f vsuf æ
(1991 ckEpS /f 'DZifbmv 17 &ufaeŒwGicf srw
S o
f nfh urBmu
h v
k or*~ taxGaxGnv
D mcH qH;k jzwf
csuf trSwf 46 / 132 rS aumufEkwfcsuf)
1990 jynfEh pS wf iG u
f si;f ycJo
h nfh a&G;aumufy&JG v'frsm;t& 'Dru kd a&pDpepfqo D @kd a&Sα_onfh
vdtk yfaomvkyif ef;tqifrh sm;tm;vH;k udak qmif&u G &f ef jrefrmtpd;k &onf 4if;wd@k . uwday;xm;
r_rsm;tm; taumiftxnfaz:aqmifrr_ &Sad o;jcif;udk tav;teuf pd;k &dryf yl efvsuf æ
(1992 ckEpS /f 'DZifbmv 18 &ufaeŒwGicf srw S of nfh urBmu h v
k or*taxGaxGnv D mcH qH;k
jzwf csuf trSwf 47 / 144 rS aumufEw k cf su)f
1990 jynfEh pS w f iG u
f si;f ycJo
h nfh a&G;aumufy&JG v'frsm;t& 'Dru kd a&pDpepfqo D @kd a&Sα_onfh
vdtk yfaomvkyif ef;tqifrh sm;tm;vH;k udak qmif&u G &f ef jrefrmtpd;k &onf ‚if;wd@k . uwday;xm;r_
rsm;tm; taumiftxnfaz:aqmifrr_ &Sad o;jcif;udk tav;teuf pd;k &dryf yl efvsuf æ
(1993 ckEpS /f 'DZifbmv 20 &ufaeŒwGicf srw S of nfh urBmu h v
k or*~taxGaxGnv D mcH qH;k
jzwfcsuf trSwf 48 / 150 rS aumufEw k cf su)f
67
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
1990 jynfEh pS w f iG u
f si;f ycJo
h nfh a&G;aumufy&JG v'frsm;t& 'Dru kd a&pDpepfqo D @kd a&S@&o
_ nfh
vdtk yfaomvkyif ef;tqifrh sm;tm;vH;k udak qmif&u G &f ef jrefrmtpd;k &onf ‚if;wd@k .uwday;xm;r_
rsm;tm; taumif txnfaz:aqmifr_ r&Sad o;jcif;udk tav;teuf pd;k &dryf yl efvsuf æ
(1994 ckEpS /f 'DZifbmv 23 &ufaeŒwGif csrw S of nfh urBmu h v
k or*~taxGaxGnv D mcH qH;k
jzwfcsuf trSwf 49 / 197 rS aumufEw k cf su)f
1990 jynfEh pS wf iG u
f si;f ycJo
h nfh a&G;aumufy&JG v'frsm;t& 'Dru kd a&pDpepfqo D @kd a&Sα_onfh
vdtk yfaomvkyif ef;tqifrh sm;tm;vH;k udak qmif&u G &f ef jrefrmtpd;k &onf ‚if;wd@k .uwday;xm;r_
rsm;tm; taumiftxnfaz:aqmifrr_ &Sad o;jcif;udk tav;teuf pd;k &dryf yl efvsuf æ
(1995 ckEpS /f 'DZifbmv 22 &ufaeŒwGicf srw S of nfh urBmu
h v
k or*~taxGaxGnv D mcH
qH;k jzwfcsuf trSwf 50 / 194 rS aumufEw k cf su)f
1990 jynfEh pS wf iG u
f si;f ycJo
h nfh a&G;aumufy&JG v'frsm;t& 'Dru kd a&pDpepfqo D @kd a&Sα_onfh
vdtk yfaomvkyif ef;tqifrh sm;tm;vH;k udak qmif&u G &f ef jrefrmtpd;k &onf ‚if;wd@k .uwday;xm;r_
rsm;tm; taumiftxnfaz:aqmifr_ r&Sad o;jcif;udk tav;teuf pd;k &dryf yl efvsuf æ
(1996 ckEpS /f 'DZifbmv 12 &ufaeŒwGicf srw S o
f nfh urBmuh v
k or*~ taxGaxGnv D mcH
qH;k jzwfcsuf trSwf 51 / 117 rS aumufEw k cf su)f
1990 jynfEh pS wf iG u
f si;f ycJo
h nfh a&G;aumufy&JG v'frsm;t& 'Dru kd a&pDpepfqo D @kd a&Sα_onfh
vdtk yfaomvkyif ef;tqifrh sm;tm;vH;k udak qmif&u G &f ef jrefrmtpd;k &onf ‚if;wd@k .uwday;xm;
r_rsm;tm; taumiftxnfaz:aqmifrr_ &Sad o;jcif;udk tav;teuf pd;k &dryf yl efvsuf æ
(1997 ckEpS /f 'DZifbmv 12 &ufaeŒwGif csrw S of nfh urBmu h v
k or*~taxGaxGnv D mcH
qH;k jzwfcsuf trSwf 52 / 137 rS aumufEw k cf su)f
1990 jynfEh pS wf iG u
f si;f ycJo
h nfh a&G;aumufy&JG v'frsm;t& 'Dru kd a&pDpepfqo D @kd a&Sα_onfh
vdtk yfaomvkyif ef;tqifrh sm;tm;vH;k udak qmif&u G &f ef jrefrmtpd;k &onf ‚if;wd@k .uwday;xm;
r_rsm;tm; taumiftxnfaz:aqmifrr_ &Sad o;jcif;udk tav;teuf pd;k &dryf yl efvsuf æ
( 1998 ckEpS /f 'DZifbmv 9 &ufaeŒwGicf srw S of nfh urBmu h v
k or*~taxGaxGnv D mcH
qH;k jzwfcsuf trSwf 53 / 162 rS aumufEw k cf su)f
1990 jynfEh pS w f iG u
f si;f ycJo
h nfh 'Dru kd a&pDa&G;aumufyw JG iG f az: jycJo h nfh jynforl sm;.
qENoabmxm;ESit hf nD 'Dru kd a&pDpepfwnfaqmufjcif;udak ocsmap&ef vufqyk v f ufuikd jf yEdik f
onfh taqmwv#it f a&;,laqmif&u G rf r_ sm;aqmif&u G &f ef/ xd&k nfreS ;f csuyf ef;wdik o f @kd a&muf&dS
&ef trsK;d om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf taxGaxGtwGi;f a&;rª; a':atmifqef;pk=unfEiS hf pwifðyvkyaf e
onfh aqG;aEG;r_rsm;udk wd;k csŒJ &ef/ trsK;d om;jyefvnfoifjh rwfa&;ESihf 'Dru kd a&pDpepfjyefvnfwnf
axmifEikd af &;&nfreS ;f csurf sm;jzifh ppfreS +f yD; cdik rf monfah wGŒqHak qG;aEG;yGw J iG f Edik if aH &;ygwrD sm;ESihf
wdik ;f &if;om;tzGŒJ tpnf;rsm;rS acgi;f aqmifrsm;tm;vH;k yg0ifr&_ adS p&ef/ Edik if aH &;ygwrD sm;ESihf tpd;k
&r[kwaf omtzGŒJ tpnf;rsm;. vGwv f yfpmG v_y&f mS ;aqmif&u G Ef ikd cf iG u
hf t
kd mrcH&ef jrefrmtpd;k &udk
tjyif;txefwu kd w f eG ;f onf? xdt k ajctaewGif jynfo@l vw G af wmfu, kd pf m;ðyaumfrwD wnf&dS
aer_ukd *±kxm; todtrSwðf yonf?
( 2001 ckEpS /f 'DZifbmv 24 &ufaeŒwGicf srw S of nfh urBmu h v k or*~taxGaxGnv D mcH
qH;k jzwfcsuf trSwf 56 /231 rS aumufEw k cf su)f
jrefrmEkid if w
H iG f 'Dru
kd a&pDjyefvnfxeG ;f um;vmap&efEiS hf 1990 jynfEh pS f a&G;aumufy&JG v'fukd
tjrefq;Hk taumiftxnfazmfay;&ef jrefrmtpd;k &tm; jyif;xefpmG awmif;qkv d udk o
f nf// 'Dru
kd
a&pDEiS fh trsKd ;om;jyefvnf&if=um;apha&;udOk ;D wnfaprnfh a':atmifqef;pk=unftygt0if tjcm;
trdsK;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyfacgi;f aqmifrsm;ESifh awGŒqkaH qG;aEG;r_ukd aESmifah ES;=uef@=umatmif
69
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
rSwyf w Hk ifcohJ nfh Ekid if aH &;ygwt D zGŒJ tpnf;aygi;f (235) zGŒJ teuf (93) zGŒJ a&G;aumufyw JG iG f
0ifa&muf,OS òf yid cf =hJ uaomfvnf; tcsKd Œygwt D zGŒJ tpnf;rsm;udk e0w§etzrS ta=umif;trsKd ;rsKd ;jy
zsuo f rd ;f cJo
h jzifh ,cktcgEidk if aH &;ygwt D zGŒJ tpnf; (10) ckom atmufygtwdik ;f w&m;0if&yfwnf
cGi&hf adS wmhonf?
(1) trdsK;om;'Dru dk a&pDtzGŒJ csKyf?
(2) &Sr;f wkid ;f &if;om;rsm;'Dru dk a&pDtzGŒJ csKyf?
(3) wkid ;f &if;om;pnf;vk;H nD!w G &f ;ygw?D
(4) jynfaxmifpyk tk0d t f rsKd ;om;tzGŒJ csKyf?
(5) &Sr;f jynfu;kd uef@'rD u dk &ufwpfygw?D
(6) òrd (ac: ) crDtrdsK;om;nDnw G af &;tzGŒJ ?
(7) vm;[ltrdsK;om;zGŒH òzd;wk;d wufa&;ygw?D
(8) ud;k uef@'rD u kd a&pDEiS n hf ! D w G af &;ygw?D
(9) jynfaxmifpk u&iftrsKd ;om;rsm;tzGŒJ csKyf?
(10) “0”trsKd ;om;zGŒH òzd;wd;k wufa&;ygw?D
vuf&w dS &m;0if&yfwnfv#u&f adS om Ekid if aH &;ygwt D zGŒJ tpnf; (10) zGŒJ udk ud, k pf m;ðyonfh
trsm;pk wkid ;f &if;om;vlrsd K;pktvdu k f cGjJ crf;pdwjf zmrnfqydk gu -
(1) jrefrm - 2 zGŒJ
(2) u&if - 1 zGŒJ
(3) òrd (ac: ) crD (&ckid jf ynf) - 1 zGŒJ
(4) &Sr;f - 6 zGŒJ æ jzpfa=umif;awGŒ&onf?
&Sr;f 6 zGŒJ wGif &Sr;f jynfvrl sd K;pk ud;k uef@w±kwv f rl sKd ;rsm;udk ESpzf ŒJG w&m;0if&yfwnfciG ahf y;xm;+y;D
yavmifvrl sKd ;pkygwu D kd zsuo f rd ;f ypfcahJ =umif;awGŒ&onf?
e0w§etzrS a&G;aumufy+JG y;D aemufyikd ;f wGif jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,tf rsm;tjym;
udk enf;rsKd ;pkjH zifh w&m;Oya'rJh xkwyf ,fjcif;/ Ekwx f uG af pjcif;/ zrf;qD;csKyfaESmifjcif;/ xde;f odr;f jcif;/
axmifcsjcif; wk@d uðkd yvkyv f mcJo h nf?
atmufazmfjyyg jynfo@l vw $ af wmfu, kd pf m;vS,(f 28) OD;rSm ,ckwidk f tusO;f axmifrsm;
twGi;f zrf;qD;xde;f odr;f cHae&qJjzpfonf?
70
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
tif;awmf
1? OD;apmvd_if trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
ppfu dkif;wdkif;
wef@ qnf (2)
2? 'kw d,Adkv frª;}uD; ausmfqef; (+idr f;) trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
ppfu dkif;wdkif;
3? a'gufw mjrifEh ikd f uef@ bvl (2) ppfu ifkd ;f wdik ;f trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
rE Wav;ta&SŒawmif (2)
7? OD;tkef;óudif (atmif0ifh) trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
rE aW v;wdik ;f
11? OD;pde v
f OS ;D tif;pdef(2) - &efuek w
f ikd ;f trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
rE Wav; taemufajrmuf
20? OD;wifatmifatmif trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
(1)/ rE aW v;wdik ;f
v,fa0; (1)
21? OD;wifx GËfOD; trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
rE aW v;wdik ;f
jrif;+cH (1)
22? Od;ay:cif trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
rE aW v;wdik ;f
ausmufy ef;awmif; (1)
23? OD;bdkZH trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
rE aW v;wdik ;f
uomòrdŒe,f
24? OD;jrifh=unf trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
ppfu dkif;wdkif;
rdk;ukwf (1)
25? a':arESif;=unf trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
rE aW v;wdik ;f
pOfhudkif (2)
26? a'gufw mvSpdk;!¸ef@ trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
rE aW v;wdik ;f
jrif;rl (1)
27? OD;bmwm trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
ppfu dkif;wdkif;
71
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
(2) OD;vSoef;
&efuek w
f idk ;f / ud;k ud;k u|e;f òrŒd e,f rJqENe,f/ trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKy.
f jynfoŒl v$waf wmf
ud,
k pf m;vS,?f
OD;bbGm;aetdrEf iS hf rE aW v;taemufawmifðr@d e,f/ trdsK;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyfwiG ðf yvkyf
onfh ,m,Dtpd;k & zGŒJ pnf;a&; v#Kd Œ0Sut f pnf;ta0;rsm;od@k wufa&mufcrhJ [ _ t k a=umif;jyum 1990
jynfEh pS /f atmufwb dk mv (23) &ufae@wiG f e-0-wrS zrf;qD;cJ+h y;D 1991 ckEpS /f {+yv D wGif ppfc±Hk ;Hk wif
w&m;pGq J I dk tvky=f urf;ESihf axmif'%f (25)ESpf tjypfay;cHc&hJ onf// 1996 ckEpS /f ZGev f wGif &efuek f
jynfoŒl aq;±k}H uD;/ tusO;f om;aqmifwiG f aq;ukor_caH e&mrS 1996 ckEpS /f =o*kwv f (2) &ufae@
wGif Ekid if aH &;tusO;f om;b0jzifh ,if;aq;±kYH uG,v f eG cf o
hJ nf?
xk@d jyif e0w§etz. tusO;f axmif/ xde;f odr;f a&;pcef; ({nfah *[m) rsm;wGif zrf;qD;
xde;f odr;f cHc&hJ +yD;/ xde;f odr;f cH&pOf vkaH vmuf/ xda&mufonfah q;0g;ukor_rcHc&hJ I jyefvnfvw G f
ajrmuf+y;D r=umrD uG,v f eG of mG ;=uol jynfoŒl v$waf wmfu,
kd pf m;vS,rf sm;vnf;&So d nf?
&efuek w f idk ;f / xef;wyifòrdŒe,f rJqENe,frS trdsK;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf. jynfoŒl v$wf
72
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
OD;at;omatmif
twGi;f a&;rª;
jynfoŒl v$waf wmfu,dk pf m;jyKaumfrwD
awmfu, kd pf m;vS,f OD;wifuu kd kd rSm xde;f odr;f a&;pcef; (etz tac:{nfah *[m) rS jyefvw G v
f m+y;D
aetdrw f iG f aq;ukoae&mrS 1999 ckEpS /f arv (30) &ufae@wiG u f ,G v
f eG cf ohJ nf?
{&m0wDwidk ;f / ykord t f aemufòrŒd e,f rJqENe,ftrSwf (2)rS trdsK;om;'Dru kd a&pDtzG@J csKy.
f
jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,f OD;ausmrf if; (Adou k m) rSmtusO;f axmifrv S w
G af jrmufvmjyD;
&efuek jf ynfoŒl aq;±k}H u;D wGif aq;ukor_caH e&mrS 1999 ckEpS /f Zlvidk v f (1) &ufae@wiG f aq;&kaH y: Y
1996 ckEpS /f arvrS 1998 ckEpS /f arv txd tif;pdeaf xmifwiG f tusO;f usc&H pOfu ul;pufco hJ nfh
tonf;a&mif tom;0g (bD) a&m*gjzifu h , G vf eG cf o hJ nf//
rauG;wkid ;f / apwkw&W mòrŒd e,f rJqENe,frS trdsK;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKy.
f jynfoŒl v$waf wmf
ud,
k pf m;vS,f OD;tH=h unfrmS 1998 ckEpS x f wJ iG f trSwf (15) axmufvrS ;f a&;wyfrS acsmufòrd@
xde;f odr;f a&;pcef; (etz tac: {nfah *[m) wGif ac:,lxed ;f odr;f xm;&m use;f rma&;ðypkapmifh
a&Smufrn _ zhH si;f vSI use;f rma&;tajctae,d, dk iG ;f vmojzifh 1999 ckEpS /f azazmf0g&v fD (17) &uf
ae@wGif jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;vS,ftjzpfrSEkwfxGufcJhrS aetdrfodk@jyefykd@cHcJh&+yD; r=umrD
apwkw&W mòrdŒaetdrw f iG f uG,v f eG of mG ;cJo
h nf?
73
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
ucsifjynfe,f
pOf trnf rJq ENe ,f tzGJ@ tpnf;
1? OD;wifjrifh umrdkif;òrd@e,fr JqENe,f trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
2? OD;*sDabmifvSef; csDaAGòrd@e,frJqENe,f trsdk;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
3? ODrzef;qif ac:bl' Jòrd@ e,frJqENe ,f trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
4? OD;rkwfajrmfqef;acgif aqmhavmfòrd@e,frJqENe,f wdkif;&if;om;pnf;vHk;nD!Gwfa&;ygwD
5? OD;aZmftde f qGrfy &mbGrfòrd@e,fr JqENe,f ucsifjynftrsdK;om;'Drdkua&pDuGef* &uf
6? OD;tif0rfcrfaZmfaxmf12 wEdkif;òrd@e,fr JqENe ,f trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
7? OD;trfqifqm;&f aemifrGefòrd@e,fr JqENe ,f wdkif;&if;om;pnf;vHk;nD!Gwfa&;ygwD
8? OD;a,mpD ylwmtdkòrd@e,frJqENe,f trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
9? OD;ykaxG;(c) Aef;armf!dkE GJ@ Aef;armfòrd@ e,frJqENe ,f trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
10? OD;jrarmif jrpf}uD;em;òrd@e,frJqENe,f trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
11? OD;OD;Aspfwl; jrpf}uD;em;òrd@e,frJqENe,f trSwf(2)? ucsifjynfe ,ftrsdK;om;'Drdkua&pDuGefu&uf
12? OD;xGe f;=unf rdk;aumif;òrd@e,frJqENe,f trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
13? OD;ausmfarmif rdk;!Sif;òrd@e,fr JqENe ,f trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
14? OD;=umjr rdk;!Sif;òrd@e,fr JqENe ,f trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
15? OD;aomif;aiG rdk;armufòrd@ e,frJqENe ,f trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
16? OD;a*stefaemfvm rHp Dòrd@e,frJqENe,f trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
17? OD;tifeef;*ef rcsrf;abmòrd@e,frJqENe,f trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
18? a':pdefwif a&$ulòrd@e,fr JqENe ,f trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
19? 'l0 gOD;aZmfatmif 0dkif;armfòrd@e,frJqENe,f trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
u,m;jynfe,f
pOf trnf rJq ENe ,f tzGJ@ tpnf;
1? OD;cifarmifcsdK 'Darmqd;k òrd@e,frq
J ENe,ftrSwf(1) u,m;jynfe,fvrl sdK;aygif;pH'k rD u
kd a&pDtzG@J csKyf
2? OD;Apfwmav; 'Darmqd;k òrd@e,frq
J ENe,ftrSwf(2) u,m;jynfe,fvrl sdK;aygif;pH'k rD u
kd a&pDtzG@J csKyf
3? OD;apmOD;&,f z±lqòkd rd@e,frJqENe,f trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
4? OD;apmwm±l;xl; zmaqmif;òrd@ e,frq
J ENe,f wdik ;f &if;om;pnf;vH;k nD!Gwfa&;ygwD
5? OD;atmifodef; abmvcJòrd@ e,frJqENe,f wdkif;&if;om;pnf;vHk;nD!Gwfa&;ygwD
6? OD;atmifwif &Sm;awmòrd@e,frq
J ENe,f trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
7? OD;bd;k oif; vGKd ifaumfòrd@e,frq
J ENe,f trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
8? OD;w,f&D;bl;&D vGKd ifaumfòrd@e,frq
J ENe,f trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
74
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
u&ifjynfe,f
pOf trnf rJq ENe ,f tzGJ@ tpnf;
1? OD;ref;òrdifat; aumhu&dwfòrd@ e,fr JqENe,ftrSw f(1) trsdK;om;'Dr dkua&pDtzGJ@ csKyf
2? OD;Edik af omif;&Sif aumhu&dwfòrd@ e,fr q
J ENe ,ftrSwf(2) rGe t
f rsdK;om;'Dr u
kd a&pDtzG@J
3? OD;vSarmif =umtif;qdy }f uD;òrd@ e,frJqENe,ftrSw(f 1) rsdK;cspf&aJ bmfa[mif;rsm;tzG@J
4? OD;usifoed ;f =umtif;qdy }f uD;òrd@ e,frJqENe,ftrSw(f 2) trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
5? OD;atmifoef; zmyGefòrd@ e,frJqENe,ftrSw f(1) trsdK;om;'Dr dkua&pDtzGJ@ csKyf
6? OD;bat; zmyGe òf rd@ e,frJqENe,ftrSw(f 2) trsdK;om;'Dr u
kd a&pDtzG@J csKyf
7? OD;apmcspfo ef; bm;tHòrd@ e,fr JqENe ,fr Swf(1) trsdK;om;'Dr dkua&pDtzGJ@ csKyf
8? OD;xGe f;cspf bm;tHòrd@ e,fr JqENe ,fr Swf(2) trsdK;om;'Dr dkua&pDtzGJ@ csKyf
9? eef;cifaxG;jrifh bm;tHòrd@ e,fr q
J ENE ,ftrSwf(3) trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
10? OD;pde fA dkvf jr0wDòrd@e,fr JqENe ,f
11? OD;apmxGe;f az v_id ;f bGòJ rd@ e,fr JqENe ,ftrSw(f 1) u&ifjynfe ,ftrsdK;om;tzG@J csKyf
12? OD;apmxGe;f vGif v_id ;f bGòJ rd@ e,fr JqENe ,ftrSw(f 2) u&ifjynfe ,ftrsdK;om;tzG@J csKyf
13? OD' tm&fy Daomif; oHawmifòrd@ e,fr JqENe ,ftrSw(f 2) u,ef;trsdK;om;rsm;pnf;vH;k nD!Gwfa&;'Dru
kd a&pDtzG@J
14? OD;apmApfwmuvdu
k f oHawmifòrd@ e,fr q
J ENe ,ftrSwf(2) trsdK;om;'Dr u
kd a&pDtzG@J csKyf
csif;jynfe,f
pOf trnf rJqENe ,f tzGJ@ tpnf;
1? OD;vde;f [m uefyufvufòrd@e,frJqENe,f wdikd ;f &if;om;pD;vH;k nD!Gwfa&;ygwD
2? OD;iifx
h ef wD;wdeòf rd@e,frJqENe,ftrSw(f 1) trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
3? OD;yl;usif&h iS ;f xef wD;wdefòrd@e,frq
J ENe,ftrSwf(2) Zdrk ;D trsdK;om;ud*k &uf
4? OD;wmxefvsef;aygif wGef;ZHòrd@ e,frJqENe,f Zdrk ;D trsdK;om;ud*k &uf
5? a'gufwmr_xef xefwvefòrd@e,frJqENe,f woD;yk*~v
6? OD;ausmfxGef; yvuf0òrd@ e,frq
J ENe,ftrSwf(1) trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
7? OD;axG;atmif yvuf0òrd@ e,frJqENe,ftrSw(f 2) trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
8? OD;pDauwdu
k u
f v
JG f zvrf;òrd@e,frq
J ENe,ftrSwf(1) csif;trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
9? a'gufwmZvS,fxef; zvrf;òrd@e,frJqENe,ftrSw(f 2) csif;trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
10? OD;±kdtkyf rwlyDòrd@e,frJqENe,ftrSwf(1) r&mjynfol@ ygwD(r-y-y)
11? OD;a&$xef; rwlyòD rd@e,frJqENe,ftrSw(f 2) trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
12? OD;&Sed af zvde;f rif;wyfòrd@e,frJqENe,f csif;trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
13? OD;v#eftyk f [m;cg;òrd@e,frJqENe,f woD;yk*~v
75
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
ppfuikd ;f wdik ;f
pOf trnf rJq ENe ,f tzGJ@ tpnf;
1? OD;cifarmifoef; ueDòrd@e,frJqENe,ftrSwf(1) trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
2? OD;oef@Zif ueDòrd@e,frJqENe,ftrSwf(2) trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
3? OD;'dkaxmif; uav;òrd@ e,frJqENe,ftrSwf(2) trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
4? OD;odef;0if; uav;òrd@ e,frJqENe,ftrSwf(2) trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
5? OD;wifarmif uav;òrd@ e,frJqENe,f trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
6? OD;jrifh=unf uomòrd@e,frJqENe,f trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
7? OD;odef;ZH aumvif;òrd@ e,frJqENe,f trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
8? OD;odef;az uef@bvlòrd@ e,frq
J ENe,ftrSwf(2) woD;yk*~v
9? OD;jrifhEdkif uef@bvlòrd@ e,frJqENe,ftrSwf(1) trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
10? OD;}uD;armif u|ef;vSòrd@ e,frJqENe,f trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
11? OD;cifarmifodef; cifOD;rJqENe,ftrSwf(1) trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
12? OD;aomif;jrifh cifOD;òrd@ e,frJqENe,ftrSwf(2) trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
13? OD;tH=unf acsmif;OD;òrd@e,frJqENe,f trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
14? a':q,fq,f cEDW;òrd@ e,frqENe,f trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
15? OD;cspfcdkif igef;ZGefòrd@e,frJqENe,ftrSwf(1) trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
16? OD;csdKv_dif igef;ZGefòrd@e,frJqENe,ftrSwf(2) trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
17? OD;pdk;odef; ppfudkif;òrd@ e,frJqENe,ftrSwf(1) trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
18? OD;cifarmifaqG ppfudkif;òrd@ e,frJqENe,ftrSwf(2) trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
19? OD;cifarmif=unf qm;vif;}uD;òrd@e,frJqENe,ftrSwf(1) trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
20? OD;pdef&H qm;vif;}uD;òrd@e,frJqENe,ftrSwf(2) trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
21? OD;axmifcdkxef; wrl;òrd@e,frJqENe,f jynfaxmifpkwdkif;&if;om;vlrsdK;rsm;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
22? OD;ausmfqef; wef@qnfòrd@ e,frJENe,ftrSwf(1) trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
23? OD;azoef; wef@qnfòrd@ e,frJENe,ftrSwf(2) trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
24? OD;ausmf0if; xD;csdKifhòrd@e,frJqENe,f trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
25? OD;bdkarmif 'DyJ,if;òrd@ e,frJqENe,ftrSwf(1) trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
26? OD;0if;jrifhatmif 'DyJ,if;òrd@ e,frJqENe,ftrSwf(1) trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
27? OD;ausmfarmif eef;,Gef;òrd@ e,frJqENe,f wdkif;&if;om;pnf;vHk;nD!w
G af &;ygwD
28? OD;oef;pdef ykvJòrd@e,frJqENe,ftrSwf(1) trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
29? a'gufwmwifhaqG ykvJòrd@e,frJqENe,ftrSwf(2) trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
30? OD;jrat; yif;vnfbl;òrd@e,frJqENe,f trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
31? OD;atmifaomif; azmif;jyifòrd@e,frJqENe,f trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
32? OD;b+idrf; Aef;armufòrd@ e,frJqENe,f trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
33? OD;[Homjrifh bkwvifòrd@ e,frJqENe,ftrSwf(1) trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
34? OD;cifarmifat; bkwvifòrd@ e,frJqENe,ftrSwf(2) trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
35? OD;=unfpdk; rHk&Gmòrd@ e,frJqENe,ftrSwf(1) trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
76
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
77
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
weoFm&Dwikd ;f
pOf trnf rJq ENe ,f tzGJ@ tpnf;
1? OD;vSrif;qpwieur aumhaomif;òrd@ e,fr q
J ENe ,f trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
2? OD;cifarmifO;D u|ef;pkòrd@ e,frJqENe,f trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
3? OD;0if;OD; weoFm&Dòrd@e,frJqENe,f trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
4? OD;pd;k !Ge f@ xm;0,fòrd@e,frJqENe,ftrSw(f 1) trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
5? OD;rsdK;atmif xm;0,fòrd@e,frJqENe,ftrSw(f 2) trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
6? OD;=unfa&$ ykavmòrd@ e,frq
J ENe,f trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
7? OD;tke;f jrifh bkwjf yif;òrd@e,frq
J ENe,f trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
8? OD;ausmf& Sdef +rdwfòrd@e,fr JqENe ,ftrSwf(1) trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@ csKyf
9? OD;^m%fat; +rdwòf rd@e,fr JqENe ,ftrSw(f 1) trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
10? OD;wd;k ydk a&jzLòrd@e,frq
J ENe,f trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
11? OD;vSaz avmif;vHòk rd@ e,fr JqENe ,ftrSw(f 1) trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
12? OD;csde[
f if; avmif;vHòk rd@ e,fr JqENe ,ftrSw(f 1) trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
13? OD;wifjrifh o&ufacsmif;òrd@e,frJqENe,f trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
yJc;l wdik ;f
pOf trnf rJq ENe ,f tzGJ@ tpnf;
1? OD;rsdK;0if; u0òrd@e,frJqENe ,ftrSwf(1) trsdK;om;'Dr dkua&pDtzGJ@ csKyf
2? OD;jrav; u0òrd@e,frJqENe ,ftrSwf(2) trsdK;om;'Dr dkua&pDtzGJ@ csKyf
3? OD;vSOD; ausmufwHcg;òrd@e,frJqENe ,ftrSwf(1) trsdK;om;'Dr dkua&pDtzGJ@ csKyf
4? OD;armifarmif}uD; ausmufwHcg;òrd@e,frJqNe,ftrSwf(2) trsdK;om;'Dr dkua&pDtzGJ@ csKyf
5? OD;at;jrifh óud@yifaumufòrd@ e,frJqENe,ftrSwf(1) trsdK;om;'Dr dkua&pDtzGJ@ csKyf
6? OD;at; óud@yifaumufòrd@ e,frJqENe,ftrSwf(1) trsdK;om;'Dr dkua&pDtzGJ@ csKyf
7? OD;xGe f;OD; ausmuf}uD;òrd@e,frJqENe ,f trsdK;om;'Dr dkua&pDtzGJ@ csKyf
8? OD;pHwif ZD;ukef;òrd@ e,fr JqENe ,f trsdK;om;'Dr dkua&pDtzGJ@ csKyf
9? OD;tke f;armif anmifav;yifòrd@e,frJqENe ,ftrSwf(1) trsdK;om;'Dr dkua&pDtzGJ@ csKyf
10? OD;xGe f;ºuG,f anmifav;yifòrd@e,frJqENe ,ftrSwf(2) trsdK;om;'Dr dkua&pDtzGJ@ csKyf
11? OD;atmifp dk;jrifh awmifilòrd@ e,fr JqENe,ftrSwf(1) trsdK;om;'Dr dkua&pDtzGJ@ csKyf
12? OD;!Ge f@a0 awmifilòrd@ e,fr JqENe,ftrSwf(1) trsdK;om;'Dr dkua&pDtzGJ@ csKyf
13? OD;cspfarmif xef;wyifòrd@ e,fr JqENe,f trsdK;om;'Dr dkua&pDtzGJ@ csKyf
14? OD;xGÉf 'dkufOD;òrd@e,frJqENe,ftrSwf(1) trsdK;om;'Dr dkua&pDtzGJ@ csKyf
15? OD;pdefxGef; 'dkufOD;òrd@e,frJqENe,ftrSwf(1) trsdK;om;'Dr dkua&pDtzGJ@ csKyf
78
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
79
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
rauG;wdik ;f
p Of trn f r Jq E Ne , f t z GJ@ t p n f;
1? OD;jrifha t mif u Hr òrd@ e, fr Jq ENe , f t rsdK;o m;'Dr dku a&pDt zGJ@ csKyf
2? OD;jrifho de f; acsmu fò rd@ e, fr Jq ENe , ft rSw f( 1) t rsdK;o m;'Dr dku a&pDt zGJ@ csKyf
3? OD;! Ge f@ pde f acsmu fò rd@ e, fr Jq ENe , ft rSw f( 2) t rsdK;o m;'Dr dku a&pDt zGJ@ csKyf
4? OD;at mifx l; *ef@ a*: òrd@ e, fr Jq ENe , f t rsdK;o m;'Dr dku a&pDt zGJ@ csKyf
5? OD;=u n fv Gi f izJò rd@ e, fr Jq ENe , f t rsdK;o m;'Dr dku a&pDt zGJ@ csKyf
6? OD;w m pv if; òrd@ e, fr Jq ENe , ft rSw f( 1) t rsdK;o m;'Dr dku a&pDt zGJ@ csKyf
7? OD;u HO D; pv if; òrd@ e, fr Jq ENe , ft rSw f( 2) t rsdK;o m;'Dr dku a&pDt zGJ@ csKyf
8? OD;t Hh= u n f apw kw W& mòrd@ e, fr Jq ENe , f t rsdK;o m;'Dr dku a&pDt zGJ@ csKyf
9? OD;[ efaZmf qifaygif0 Jò rd@ e, fr Jq ENe , f t rsdK;o m;'Dr dku a&pDt zGJ@ csKyf
10? OD;pdk; 0if; qdy fj zLòrd@ e, fr Jq ENe , f t rsdK;o m;'Dr dku a&pDt zGJ@ csKyf
11? OD;au smfw if aqmòrd@ e, fr Jq ENe , f t rsdK;o m;'Dr dku a&pDt zGJ@ csKyf
12? OD;o de f;=u n f aw mifw Gif; }u D; òrd@ e, fr Jq ENe , ft rSw f( 1) t rsdK;o m;'Dr dku a&pDt zGJ@ csKyf
13? OD;o ef;Edki f aw mifw Gif; }u D; òrd@ e, fr Jq ENe , ft rSw f( 2) t rsdK;o m;'Dr dku a&pDt zGJ@ csKyf
14? OD;apm0if;(c)OD;au smfa Zmv if; x D; v if;òrdŒ e, fr Jq ENe , f t rsdK;o m;'Dr dku a&pDt zGJ@ csKyf
15? OD;bdka x G; ew farmu fòrd@ e, fr Jdq ENe , ft rSw f( 1) t rsdK;o m;'Dr dku a&pDt zGJ@ csKyf
16? OD;at mifjrifho de f; ew farmu fòrd@ e, fr Jdq ENe , ft rSw f( 2) t rsdK;o m;'Dr dku a&pDt zGJ@ csKyf
17? OD;=u n fr if; ycku ULòrd@ e, fr Jq ENe , ft rSw f( 1) t rsdK;o m;'Dr dku a&pDt zGJ@ csKyf
18? OD;v _di fa t ; ycku ULòrd@ e, fr Jq ENe , ft rSw f( 2) t rsdK;o m;'Dr dku a&pDt zGJ@ csKyf
19? OD;au smf& Si f; yGi fhj zLòrd@ e, fr Jq ENe , ft rSw f( 1) t rsdK;o m;'Dr dku a&pDt zGJ@ csKyf
20? OD;at mifr dk;! dk yGi fhj zLòrd@ e, fr Jq ENe , ft rSw f( 2) t rsdK;o m;'Dr dku a&pDt zGJ@ csKyf
21? OD;cifa rmif= u n f aygu fò rd@ e, fr Jq ENe , ft rSw f( 1) t rsdK;o m;'Dr dku a&pDt zGJ@ csKyf
22? OD;at mifE dkifO D; aygu fò rd@ e, fr Jq ENe , ft rSw f( 2) t rsdK;o m;'Dr dku a&pDt zGJ@ csKyf
23? OD;au smfj rifh rau G; òrd@ emfr Jq ENe , ft rSw f(1) t rsdK;o m;'Dr dku a&pDt zGJ@ csKyf
24? OD;at mifp dk; rau G; òrd@ e, fr Jq ENe , ft rSw f( 2) t rsdK;o m;'Dr dku a&pDt zGJ@ csKyf
25? OD;o mat mif òrd@ o pfò rd@ e, fr Jq ENe , ft rSw f( 1) t rsdK;o m;'Dr dku a&pDt zGJ@ csKyf
26? OD;cspfa x G; òrd@ o pfò rd@ e, fr Jq ENe , ft rSw f( 2) t rsdK;o m;'Dr dku a&pDt zGJ@ csKyf
27? OD;x Ge f;0if; rif;w ke f;òrd@ e, fr Jq ENe , f t rsdK;o m;'Dr dku a&pDt zGJ@ csKyf
28? OD;pdk; jrifh rif;bl; òrd@ e, fr rJq ENe , ft rSw f( 1) t rsdK;o m;'Dr dku a&pDt zGJ@ csKyf
29? OD;v Sp dk; rif;bl; òrd@ e, fr Jq ENe , ft rSw f(2) t rsdK;o m;'Dr dku a&pDt zGJ@ csKyf
30? OD;cspfw if rif;v Sò rd@ e, fr Jq ENe , f t rsdK;o m;'Dr dku a&pDt zGJ@ csKyf
31? OD;at mifq ef;jrifh òrdi fò rd@ e, fr Jq ENe , ft rSw f( 1) t rsdK;o m;'Dr dku a&pDt zGJ@ csKyf
32? OD;jrifha t mif òrdi fò rd@ e, fr Jq ENe , ft rSw f( 2) t rsdK;o m;'Dr dku a&pDt zGJ@ csKyf
33? OD;armfe D a&póu dò rd@ e, fr Jq ENe , ft rSw f( 1) t rsdK;o m;'Dr dku a&pDt zGJ@ csKyf
34? OD;w ifa rmif a&póu dò rd@ e, fr Jq ENe , ft rSw f( 2) t rsdK;o m;'Dr dku a&pDt zGJ@ csKyf
35? o cifcif! Ge f@ a&eHa csmif;òrd@ e, fr Jq ENe , ft rSw f( 1) t rsdK;o m;'Dr dku a&pDt zGJ@ csKyf
36? OD;cifa u smf[ ef a&eHa csmif;òrd@ e, fr Jq ENe , ft rSw f( 2) t rsdK;o m;'Dr dku a&pDt zGJ@ csKyf
37? OD;cifa rmifo ef; o &u fò rd@ e, fr Jq ENe , f t rsdK;o m;'Dr dku a&pDt zGJ@ csKyf
38? OD;! Ge f@ v _di f at mifv Hò rd@ e, fr Jq ENe , ft rSw f( 1) t rsdK;o m;'Dr dku a&pDt zGJ@ csKyf
39? OD;o de f;ZH at mifv Hò rd@ e, fr Jq ENe , ft rSw f( 2) t rsdK;o m;'Dr dku a&pDt zGJ@ csKyf
80
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
rEWav;wkid ;f
pOf trnf rJq ENe ,f tzGJ@ tpnf;
1? OD;atmifausmfO;D ausmufqnfòrd@e,frJqENe,ftrSw(f 1) trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
2? OD;ausmf0if; ausmfqnfòrd@ e,fe,frq
J ENe,ftwf(2) trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
3? OD;bdZk H ausmufy ef;awmif;òrd@e,frJqENe,ftrSw(f 1) trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
4? OD;aiGxGe f; ausmufy ef;awmif;òrd@e,frJqENe,ftrSw(f 2) trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
5? OD;apmaX; pOfu
h òl rd@ e,frJqENe ,f trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
6? OD;pdk;jrifh pOfhudkifòrd@e,frJqENe,ftrSwf(1) trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
7? OD;om!Gef@ pOfhudkifòrd@e,frJqENe,ftrSwf(2) trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
8? OD;csdK anmifOD;òrd@ e,frJqENe ,ftrSw(f 1) trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
9? OD;azwif anmifO;D òrd@ e,frq
J ENe ,ftrSwf(2) trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
10? OD;{&m wHwm;OD;òrd@ e,frJqENe,ftrSw(f 1) trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
11? OD;oef;eD wHwm;OD;òrd@ e,frq
J ENe,ftrSwf(2) trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
12? OD;0rf;armif wyfuek ;f òrd@ e,fr q
J ENe,ftrSwf((1) trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
13? OD;0if;v_id f wyfukef;òrd@ e,fr JqENe,ftrSw(f 2) trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
14? OD;cspfcidk f awmifomòrd@ e,frq
J ENe,ftrSwf(1) trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
15? OD;oef;xGef; awmifomòrd@ e,frq
J ENe,ftrSwf(2) trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
16? OD;yef;om EGm;xd;k }uD;òrd@ e,frq
J ENe,ftrSwf(1) trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
17? OD;pdrf;armif EGm;xd;k }uD;òrd@ e,frq
J ENe,ftrSwf(2) trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
18? OD;qef;!Gef@ a0 ykodr f}uD;òrd@ e,frJqENe ,ftrSwf(1) trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
19? OD;pHvSabmf ykodr f}uD;òrd@ e,frJqENe ,ftrSwf(2) trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
20? OD;wifv
h iG f ysOf;rem;òrd@ e,frJqENe,ftrSw(f 1) trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
21? OD;ausmf ysOf;rem;òrd@ e,frJqENe,ftrSw(f 2) trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
22? OD;cifarmif!kd aysmfb,
G òf rd@ e,frJqENe,ftrSw(f 1) trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
23? OD;vSaz aysmfb,
G òf rd@ e,frJqENe,ftrSw(f 2) trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
24? OD;apma&$ rv_ikd òf rd@ e,frJqENe ,ftrSw(f 1) trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
25? OD;armifarmifjrifh rv_ikd òf rd@ e,frJqENe ,ftrSw(f 2) trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
26? OD;vSapmOD; jyifOD;vGiòf rd@ e,frJqENe,ftrSw(f 1) trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
27? OD;yDwmvif;yif jyifOD;vGiòf rd@ e,frJqENe,ftrSw(f 2) trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
28? a':arESif;=unf rdk;ukwfòrd@ e,frJqENe ,ftrSwf(1) trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
29? OD;bdv
k w
S ifh rd;k ukwfòrd@ e,frq
J ENe ,ftrSwf(2) trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
30? OD;atmifa0 rwW& mòrd@ e,fr q
J ENe,ftrSwf(1) trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
31? OD;oef;vGif rwW& mòrd@ e,fr JqENe,ftrSw(f 2) trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
32? OD;armifarmifjrifh rdxv
DW mòrd@ e,fr JqENe,ftrSw(f 1) trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
33? OD;odef;vGif rdxv
DW mòrd@ e,fr JqENe,ftrSw(f 2) trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
81
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
rGejf ynfe,f
pOf trnf rJq E Ne ,f tzGJ@ tpnf;
1? OD;&JxGÉf usdKufxdkòrd@e,fr JqENe ,ftrSwf(1) trsdK;om;'Dr dkua&pDtzGJ@ csKyf
2? a'gufw mat;ZH usdKufxdkòrd@e,fr JqENe ,ftrSwf(2) trsdK;om;'Dr dkua&pDtzGJ@ csKyf
3? OD;jrifhode f; usdKufra&mòrd@ e,frJqENe ,ftrSw f(1) trsdK;om;'Dr dkua&pDtzGJ@csKyf
4? Edkifcifarmif usdKufra&mòrd@ e,frJqENe ,ftrSw (2) trsdK;om;'Dr dkua&pDtzGJ@csKyf
5? OD;atmif=unf! Gef@ acsmif;qHkòrd@,fe ,frJqENe ,ftrSw f(1) trsdK;om;'Dr dkua&pDtzGJ@ csKyf
6? a':cif;aX;ºuG,f acsmif;qHkòrd@e,fr JqENe ,ftrSwf(2) trsdK;om;'Dr dkua&pDtzGJ@ csKyf
7? OD;^m%f0 if; aygifòrd@e,fr JqENe,ftrSwf(1) trsdK;om;'Dr dkua&pDtzGJ@ csKyf
8? OD;aomif;!Gef@ aygifòrd@e,fr JqENe,ftrSwf(2) trsdK;om;'Dr dkua&pDtzGJ@ csKyf
9? OD;armifarmifv wf bD;vif;òrd@e,fr JqENe ,ftrSw f(1) trsdK;om;'Dr dkua&pDtzGJ@ csKyf
82
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
&cdik jf ynfe,f
pOf trnf rJq ENe ,f tzGJ@ tpnf;
1? a'gufwmxGe;f at; ausmufawmfòrd@ e,frJqENe,ftrSw(f 1) &cdik 'f rD u
kd a&pDtzG@J csKyf
2? OD;pHomatmif ausmufawmfòrd@ e,frq
J ENe,ftrSwf(2) òrd(c)crD trsdK;om;nD!w
G af &;tzG@J
3? OD;qef;armif ausmufjzLòrd@ e,frq
J ENe ,ftrSw(f 1) trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
4? OD;wif}uD; ausmufjzLòrd@ e,frJqENe ,ftrSw(f 2) trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
5? OD;nDyk *Gòrd@ e,fr JqENe,f trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
6? OD;a&$, ppfawGòrd@ e,fr JqENe,ftrSw(f 1) trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
7? OD;pHxeG ;f (c)vljzL ppfawGòrd@ e,fr JqENe,ftrSw(f 2) trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
8? OD;ausmfcikd f awmifukwfòrd@ e,frq
J ENe,f trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
9? OD;boef; aygufawmòrd@ e,fr q
J ENe,ftrSwf(1) trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
10? OD;apmxGe;f pdef aygufawmfòrd@ e,fr JqENe,ftrSw(f 2) trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
11? OD;atmifxeG ;f pdef ykÀm;u|ef;òrd@e,frq
J ENe,ftrSwf(1) trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
12? OD;ausmfrif; bl;oD;awmifòrd@ e,frq
J ENe ,ftrSwf(1) trsdK;om;vl@ tcGiahf &;'Dru
kd &ufwpfygwD
13? OD;wifarmif(c)Ek&t
f mruf bl;oD;awmifòrd@ e,frq
J ENe ,ftrSw(f 2) trsdK;om;vl@ tcGiahf &;'Dru
kd &ufwpfygwD
14? OD;armifjrifh rif;jym;òrd@ e,fr q
J ENe,ftrSwf(1) &cdik 'f rD u
kd a&pDtzG@J csKyf
15? OD;xGef;0if; rif;jym;òrd@ e,fr JqENe,ftrSwf(2) &cdkif' Drdkua&pDtzGJ@ csKyf
16? OD;tDjAm[de;f (c)cspfviG f armifawmòrd@ e,frJqENe,ftrSw(f 1) trsdK;om;vl@ tcGit
hf a&;'Dru
kd &ufwpfygwD
17? OD;aZmftmarmuf armifawmòrd@ e,frJqENe,ftrSw(f 2) trsdK;om;vl@ tcGit
hf a&;'Dru
kd &ufwpfygwD
18? OD;odef;armif rmefatmifòrd@ e,frJqENe ,f trsdK;om;'Drakd &pDtzG@J csKyf
19? OD;jzLpdefOD; ajryHòrd@ e,frJqENe,f &cdkif' Drdka&pDtzGJ@ csKyf
83
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
&efuek w
f ikd ;f
pOf trnf rJq ENe ,f tzGJ@ tpnf;
1? OD;0ef (rif;ok0%f) urm&Gwfòrd@e,fr JqENe,f trdsK;om;'Dr dkua&pDtzGJ@ csKyf
2? OD;baqG (ajrmif;jrbaqG) aumhr ;ª òrd@ e,frq
J ENe ,f trdsK;om;'Dr u
kd a&pDtzG@J csKyf
3? OD;wifp ;kd ausmufww
H m;òrd@e,fr q
J ENe,f trdsK;om;'Dr u
kd a&pDtzG@J csKyf
4? OD;oef;+idr f; ausmufwef;òrd@e,frJqENe,ftrSw(f 1) trdsK;om;'Dr u
kd a&pDtzG@J csKyf
5? OD;pd;k !Gef@ ausmufwef;òrd@e,frJqENe,ftrSw(f 2) trdsK;om;'Dr u
kd a&pDtzG@J csKyf
6? OD;xGe f; =unfhjrifwdkifòrd@e,frJqENe ,f trdsK;om;'Dr dkua&pDtzGJ@ csKyf
7? OD;,k* ef uGrf;+cHuke f;òrd@e,frJqENe ,f trdsK;om;'Dr u
kd a&pDtzG@J csKyf
8? OD;vSoef; udu
k ;kd u|ef;òrd@ e,frJqENe ,f trdsK;om;'Dr u
kd a&pDtzG@J csKyf
9? OD;ausmfoGif c&rf;òrd@e,fr JqENe,ftrSw(f 1) trdsK;om;'Dr u
kd a&pDtzG@J csKyf
10? OD;wifarmif0if; c&rf;òrd@e,fr JqENe,ftrSw(f 2) trdsK;om;'Dr u
kd a&pDtzG@J csKyf
11? OD;cifarmifaqG prf;acsmif;òrd@e,fr JqENe ,f trdsK;om;'Dr u
kd a&pDtzG@J csKyf
12? a':pef;pef; qdyfurf;òrd@e,fr q
J ENe,f trdsK;om;'Dr u
kd a&pDtzG@J csKyf
13? OD;pdef0 if; qdyf}uD;§caemifwòkd rd@e,fr JqENe ,f trdsK;om;'Dr u
kd a&pDtzG@J csKyf
14? OD;vSodef; wmarGòrd@e,fr JqENe,ftrSwf(1) trdsK;om;'Dr dkua&pDtzGJ@ csKyf
15? OD;ode f;jrifh wmarGòrd@e,fr JqENe,ftrSw(f 2) trdsK;om;'Dr u
kd a&pDtzG@J csKyf
16? OD;omqdkif wGHaw;òrd@e,fr JqENe ,ftrSwf(1) trdsK;om;'Dr dkua&pDtzGJ@ csKyf
17? OD;jrv_dif wGHaw;òrd@e,fr JqENe ,ftrSwf(2) trdsK;om;'Dr dkua&pDtzGJ@ csKyf
18? OD;vSxGef; wdkuf}uD;òrd@e,frJqENe ,ftrSwf(1) trdsK;om;'Dr dkua&pDtzGJ@ csKyf
19? a':a&GularESif; wdkuf}uD;òrd@e,frJqENe ,ftrSwf(2) trdsK;om;'Dr dkua&pDtzGJ@ csKyf
20? OD;pdk;jrifh (ocifpdk;jrifh) awmifOuUvmyòrd@e,fr JqENe ,ftrSwf(1) trdsK;om;'Dr dkua&pDtzGJ@ csKyf
21? OD;cifarmifausmf awmifOuUvmyòrd@e,fr JqENe ,ftrSwf(2) trdsK;om;'Dr dkua&pDtzGJ@ csKyf
22? OD;wifuu
kd kd xef;wyifòrd@e,fr q
J ENe,f trdsK;om;'Dr u
kd a&pDtzG@J csKyf
23? OD;atmifaZmf '*Hkòrd@ e,frJqENe ,f trdsK;om;'Dr dkua&pDtzGJ@ csKyf
24? OD;xGe f;tke f; '*Hkòrd@ opfòrd@e,fr JqENe,f trdsK;om;'Dr dkua&pDtzGJ@ csKyf
25? OD;pdef0 if; 'vòrd@e,frJqENe ,f trdsK;om;'Dr dkua&pDtzGJ@ csKyf
84
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
85
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
&Sr;f jynfe,f
pOf trnf rJq ENe ,f tzGJ@ tpnf;
1? OD;jrifhoef; uavmòrd@ e,frJqENe,f jynfaxmifpk"EktrsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@ csKyf
2? OD;pdkif;vdyf uGef[def;òrd@e,fr JqENe ,f &Sr f;wdkif;&if;om;rsm;'Dudkua&pDtzGJ@csKyf
3? OD;xGe;f wif aus;oD;òrd@e,fr q
J ENe ,f &Sr ;f wdik ;f &if;om;rsm;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
4? OD;cGefqdkif uGwfcdkifòrd@ e,frJqENe,ftrSwf(1) trds K;om;'Drdkua&pDtzGJ@ csKyf
5? OD;tdkuf& D uGwfcdkifòrd@ e,frJqENe,ftrSwf(2) watmif;(yavmif)trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@ csKyf
6? OD;vSaz ausmufròJ rd@e,fr JqENe ,ftrSw(f 1) &Sr f;wdik ;f &if;om;rsm;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
7? OD;pdik ;f aqmifqD ausmufròJ rd@e,fr JqENe ,ftrSw(f 2) &Sr f;wdik ;f &if;om;rsm;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
8? OD;&ef;usif;armf uGrf;vHòk rd@e,frJqENe,f &Sr f;jynfu;kd uef@'Dru
kd &ufwpfygwD
9? OD;pkdkif;vHkausmuf usKdif;wHkòrd@ e,frJqENe,ftrSwf(1) trds K;om;'Drdkua&pDtzGJ@ csKyf
10? OD;pdkif;&Dwpf(yf) usdKif;wHkòrd@ e,frJqENe,ftrSwf(2) trds K;om;'Drdkua&pDtzGJ@ csKyf
11? OD;pdef;0if; qDqdkifòrd@e,fr JqENe ,f jynfaxmifpkytdk@ yftrsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@ csKyf
12? a'gufwmOD;v_dif anmifa&$òrd@ e,frJqENe,ftrSwf(1) trds K;om;'Drdkua&pDtzGJ@ csKyf
13? OD;tkef;armif anmifa&$òrd@ e,frJqENe,ftrSwf(2) trds K;om;'Drdkua&pDtzGJ@ csKyf
14? OD;ausmfcif awmif}uD;òrd@ e,frJqENe,ftrSwf(1) trds K;om;'Drdkua&pDtzGJ@ csKyf
15? OD;cGefazaxG; awmif}uD;òrd@ e,frJqENe,ftrSwf(2) trds K;om;'Drdkua&pDtzGJ@ csKyf
16? OD;cGef}uD; wef@ ,ef;òrd@ e,frrJqENe ,ftrSwf(1) &Sr f;wdkif;&if;om;rsm;'Drdkua&pDtzGJ@ csKyf
17? OD;xGef;bm wef@ ,ef;òrd@ e,frJqENe,ftrSwf(2) &Sr f;wdkif;&if;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
18? OD;pdkif;pGHqdkif; wmcsDvdwfòrd@ e,frJqENe,f trds K;om;'Drdkua&pDtzGJ@ csKyf
19? OD;pdkif;wif0if; erfhpefòrd@ e,frJqENe,f &Sr f;wdkif;&if;om;rsm;'Drdkua&pDtzGJ@ csKyf
20? OD;xGef;ausmf erfhqefòrd@ e,frrJqENe,f watmif;(yavmif)trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@ csKyf
21? OD;pdik ;f omat; erfch rf;òrd@e,frJqENe ,f &Sr f;wdik ;f &if;om;rsm;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
22? OD;xGef;atmif aemifcsdKòrd@e,fr JqENe ,f trds K;om;'Drdkua&pDtzGJ@ csKyf
23? a':aròzd; erRwlòrd@ e,frJqENe,f trds K;om;'Drdkua&pDtzGJ@ csKyf
24? OD;atmifoef; yif;w,òrd@ e,frJqENe,f trds K;om;'Drdkua&pDtzGJ@ csKyf
25? OD;armif}uD; yifavmif;òrd@ e,frJqENde,trSwf(1) jynfaxmifpkytdk@ ftrsdK;om;tzGJ@ csKyf
26? OD;pyfomwifh yifavmif;òrd@ e,frJqENe,ftrSw(f 2) &Sr f;wdik ;f &if;om;trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
27? cGef;rm;&fudkbef z,fcHkòrd@e,fr JqENe ,f u,ef;trsdK;pnf;vHk;nD!Gwfa&;'Drdkua&pDtzGJ@
28? OD;cGefyGifh rdk;rJòrd@ e,frJqENe,f &Sr f;wdkif;&if;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
29? OD;pdik ;f tGwf armufr,fòrd@e,frq
J ENe,f &Sr ;f wdik ;f &if;om;rsm;'Dru
kd a&pdtzG@J csKyf
30? OD;pdik ;f rd;k =unf rdik ;f yefòrd@d e,frq
J ENe ,f &Sr ;f wdik ;f &if;om;rsm;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
31? OD;pdik ;f tGrf rdik ;f yefòrd@e,frJqENe ,f &Sr f;wdik ;f &if;om;rsm;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
32? OD;pdik ;f 0if;az rdik ;f &SL;òrd@ e,frq
J ENe,f &Sr ;f wdik ;f &if;om;rsm;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
33? OD;vS'if rdkif;&,fòrd@ e,frJqENe,f &Sr f;wdkif;&if;o;rsm;'rdkua&pDtzGJ@ csKyf
34? OD;pdik ;f vSaz rlq,fòrd@ e,frqENe,ftrSwf(1) &Sr ;f wdik ;f &if;om;rsm;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
86
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
87
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
{&m0wDwikd ;f
pOf trnf rJq ENe ,f tzGJ@ tpnf;
1? OD;oef;wif usdKufvwfòrd@e,frJqENe,ftrSw(f 1) trdsK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
2? OD;wif0if; usdKufvwfòrd@e,frJqENe,ftrSw(f 2) trdsK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
3? OD;apmvGif ausmif;uke f;òrd@ e,fr JqENe ,ftrSwf(1) trdsK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
4 OD;vS0 if; ausmif;uke f;òrd@ e,fr JqENe ,ftrSwf(2) trdsK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
5? OD;wif usHKaysmfòrd@e,frJqENe,ftrSwf(1) trdsK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
6? OD;ref;a*smfeD usHKaysmfòrd@e,frqENe,ftrSwf(2) trdsK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
7? OD;&Jjrifh }uHcif;òrd@e,frJqENe,f trdsK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
8? OD;a';ApfvjS rifh iykawmòrd@e,frq
J ENe,ftrSwf(1) trdsK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
9? OD;ppfwif iykawmòrd@e,frJqENe,ftrSw(f 2) trdsK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
10? OD;ausmfjrifh ZvGe òf rd@ e,frJqENe ,ftrSw(f 1) trdsK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
11? Adv
k rf ;ª }uD;=unf0if;(+idr;f ) ZvGe òf rd@ e,frq
J ENe ,ftrSw(f 2) trdsK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
12? OD;atmifóudif anmifwek ;f òrd@e,fr q
J ENe,ftrSw(f 1) trdsK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
13? OD;omEd;k anmifwek ;f òrd@e,fr q
J ENe,ftrwf(2) trdsK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
14? OD;rsdK;!Ge@f a';'&Jòrd@e,frq
J ENe,ftrSwf(1) trdsK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
15? OD;oef;xGef; a';'&Jòrd@e,frJqENe,ftrSw(f 2) trdsK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
16? OD;0if;jrifh "EkjzLòrd@ e,fr q
J ENe ,ftrSw(f 1) trdsK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
17? OD;aomif;&D "EkjzLòrd@ e,fr q
J ENe ,ftrSw(f 2) trdsK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
18? OD;wifacsm ykord af emufòrd@ e,fr q
J ENe ,ftrSw(f 1) trdsK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
19? OD;ausmfrif; ykord af emufòrd@ e,fr q
J ENe ,ftrSw(f 2) trdsK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
20? OD;!Ge @f v_id f ykord af &S@ òrd@ e,frq
J ENe ,ftrSw(f 1) trdsK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
21? OD;vS=unf ykord af &S@ òrd@ e,frq
J ENe ,ftrSw(f 2) trdsK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
22? OD;wif;rif;xGÉf yef;waemfòrd@e,frJqENe,ftrSw(f 1) trdsK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
23? OD;ref;!Gef@ ode ;f yef;waemfòrd@e,frJqENe,ftrSw(f 2) trdsK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
24? OD;aomif;wif zsmyHòk rd@e,frJqENe ,ftrSw(f 1) trdsK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
25? OD;rif;aqG zsmyHòk rd@e,frJqENe ,ftrSw(f 2) trdsK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
26? OD;0if;óudif bdu
k av;òrd@e,fr q
J ENe ,ftrSw(f 1) trdsK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
27? a'gufwmpde jf rifh bdu
k av;òrd@e,fr q
J ENe ,ftrSw(f 2) trdsK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
28? OD;cspfoef; rtlyifòrd@e,frq
J ENe,ftrSwf(1) wdik ;f &if;om;pD;vH;k nD!Gwfa&;ygwD
29? OD;vSjrifh rtlyifòrd@e,frJqENe,ftrSw(f 2) trdsK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
30? OD;vSaz armfvòrdifu|ef;òrd@ e,frJqENe ,ftrSw(f 1) trdsK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
31? OD;wifvS armfvòrdiu
f |ef;òrd@ e,frq
J ENe ,ftrSwf(2) trdsK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
32? OD;atmif=uif ajrmif;òrd@ e,frq
J ENe ,ftrSwf(1) trdsK;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
88
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
89
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
jy nf ol Œ v$ wf a w mf udk ,f p m ; ðy aumf r wD
tydik ;f
(2)
90
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
1990jynfhESpf / ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJrSwifajr‡mufvdkufaom
jynfholŒv$wfawmfudkudk,fpm;ðyonfhaumfrwD
(jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD) .
a-unmcsuftrSwf (1)
ed'gef;
1? 1990 jynfEh pS af rvwGi/f jrefrmEdik if YH / ygwpD 'kH rD u
kd a&pDtaxGaxGa&G;aumufyu
JG kd usi;f ycJh
ygonf? tqdyk ga&G;aumufyo JG nf vGwv f yfI/ w&m;r#wonf[k urBm@Eikd if rH sm;ESihf jrefrmEdik if u
H yg
todtrSwðf y=uygonf?
2? jynfov l x
l uk vnf;/ Edik if aH &;ygwt
D oD;oD;rS/ jynfoŒl vGwaf wmfu, kd pf m;vS,af vmif;
rsm;ud/k ‚if;wd@k . oabmqENt&“tcsKyftjcmtm%monf jynfov l xl x
k rH S qif;oufonf”
[laom 'Dru kd a&pDrt l &/ a&G;aumufwifajr‡mufc=hJ uygonf//
5? jynfov l xl .
k qENuakd z:xkww f ifjyEdik &f ef taumif;qH;k enf;vrf;rSm jynfov l x
l uk
a&G;aumufwifajrm‡ ufjf cif;cH&aom v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;jzifzh ŒJG pnf;xm;aom v$waf wmfrS
wqifw h ifjyjcif; enf;vrf;yifjzpfygonf// ,cktcgwiG f v$waf wmfu, kd pf m;vS,t
f rsm;pkukd zrf;qD;
xdr;f odr;f xm;ojzif/h v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;. aqmif&u G yf ikd cf iG t
hf m%mudk tyfEiS ;f xm;jcif;
cH&onf/h txufygaumfrwDu v$waf wmfuu kd ,
kd pf m;ðyI vkyif ef;rsm;udak qmif&u G o
f mG ;&rnf jzpf
ygonf?
91
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
OuU Ï
OD;atmifa&$ - &efuek w
f idk ;f / r&rf;uke;f òrdŒe,f trSw(f 1)rS jynfoŒl v$waf wmf
uk,
d pf m;vS,?f
92
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
10? 1988 ckEpS f pufwifbmv (18) &ufae@rpS I xkwjf yefcahJ om Oya'rsm;/ enf;Oya'
pnf;urf;Oya'/ trde@f / a=unmcsurf sm;onf jynfoŒl v$waf wmfrt S wnfrðyoI w&m;r0if
a=umif;?
(rSwcf su-f 1989ckEpS /f Zlvidk v
f (5)&ufae@u Ekid if aH wmf+ird 0f yfyjd ym;r_wnfaqmufa&;tzGŒJ
OuUÏu atmufygtwkid ;f ajymcJyh gonf?)
93
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
12? Ekid if w
H Ekid if wH iG f wyfrawmfonf r&drS jzpfvt dk yfonft h zG@J tpnf;wckjzpfonf/ wyfrawmf
.wm0efonf Ekid if aH wmfEiS hf Ekid if o H El idk if o
H m;rsm;ukd umuG,af pmifah &Smuf&efEiS fh zGŒJ pnf;tkycf sKyfyt
Hk
ajccHOya'ukd umuG,&f efjzpfonf?
jynfov l x
l u k ,k}H unfu;dk pm;cspcf ifonfh acwfr+D y;D / umuG,af &;wm0efudk oef@oef@xrf;
aqmifonfh wyfrawmfjzpf&ygrnf? tqift h wef;jrifrh m;+yD; jynfojl ynfom;rsm;ESifh wom;wnf;
jzpf&ygrnf? jynfow l @kd .qENudk OD;xdyyf efum tpOfav;pm;&rnf?
ed*;Hk
13// TaumfrwDonf/ (1990) jynfEh pS yf gwpD 'Hk rD u
dk a&pD taxGaxGa&G;aumufyOJG ya'ESifh
tnD v$waf wmfac:,lay;a&;rlt&/ v$waf wmfw&yfac:,lay;a&;jzpfajrmufonftxd/ v$wf
awmfu, kd pf m;aqmif&u
G o
f mG ;rnf?
jynfolŒv$wfawmfukd,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1360 jy!fEh pS f / awmfovif;vjynfah usmf (12) &uf ?
1998 ckEpS f / pufwifbmv (17)&uf?
(trsKd ;om;'Dru
dk a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zefŒcso
d nf?)
94
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
1990jynfhESpf/ ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJrSwifajr‡mufvdkufaom
jynfolŒv$wfawmfudk udk,fpm;ðyonfhaumfrwD
(jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD).
a-unmcsuftrSwf (2)
1998 ckEpS /f pufwifbmv (28) &ufae@wiG /f 'kw, d t}udraf jrmuf v$waf wmfu,kd pf m;ðy
aumfrwD tpnf;ta0;udu k si;f ycJ+h yD;/ atmufygq;kH jzwfcsurf sm; csrw
S cf yhJ gonf?
2? urBm@uv k or*~. taxGaxGnv D mcHwiG f 1989 ckEpS f Ed0k ifbmv (20) &ufae@u twnf
ðyjyÏmef;cJah om uav;oli,frsm;tcGit hf a&;rsm;qdik &f moabmwlpmcsKyfukd jrefrmEdik if uH yg0if
vufrSwfa&;xdk;cJhjcif;udk jynfolŒv$wfawmfutwnfðy&ef v$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwDu
oabmwla=umif;qH;k jzwfonf?
95
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1360jynfEh pS /f oDwif;u|wfvqef; (8)&uf ?
1998 ckEpS /f pufwifbmv (28) &uf?
(trsK;d om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
96
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
(Z) »»»»»»»»»»»»»
(ps) aus;&Gmtkypf t k wGi;f aexdik o f rl sm;/ ajrvuf&jdS zpforl sm;xHrS tcGeEf iS hf tpd;k &od@k
ay;&ef&o dS nfah iGrsm;udk ajr,maumfrwDu aumufc&H mYulnjD cif;//
(n) aus;&Gmtkypf t k wGi;f jzpfygG ;aom arG;§ao pm&if;rsm;/ pm&if;rsm;udk rSwyf w kH if&ef
qifqh ukd enf;Oya'rsm;ESit hf nDaqmif&u G jf cif;?
(Ë) atmufygupd rP sm;Y }uD;=uyftyk cf sKyf pDraH qmif&u G jf cif;?
(1) vlrsm;/ wd&pd m> efrsm;wGif ul;pufwwfaom a&m*gukd rysŒH ES@H atmifuo k jcif;/
wm;qD;jcif;?
(2) trsm;jynfol aESmuf,u S rf r_ sm;udk wm;qD;jcif;?
(3) rD;udw k m;qD;jcif;?
(4) aus;&Gmtkypf . k t&yf&yfoef@&iS ;f r_aqmif&u G jf cif;?
(5) u|/J EGm;/ jrif;/ od;k / qdwEf iS 0hf ufrsm;udk owfjzwfrE_ iS hf tom;udak &mif;jcif;rsm;udk
pnf;rsO;f owfrw S jf cif;?
(X) jynfoŒl w&m;ol}uD;/ jynfoŒl &J/ tjcm;tpk;d &t&m&S/d =unf; §a&§av wyfrawmf
t&m&Sw d OD;OD;uodvo dk nfh &yf&mG qkid &f mowif;ukd óud;pm;pkpH rf;I odor#ay;jcif;?
(È) aus;&Gmtkypf w k iG uf si;f yonfh yGv J rf;rsm;od@k omG ;pOf §jyefpOf yGw J iG ;f &Sad epOf yk'rf
2 1-u wGiaf z: jyxm;aom vufeufrsK;d udk awGŒ&So d xl rH S odr;f qnf;jcif;?
(1) trsm;jynfow l m0efrsm;udk aqmif&u G &f mY tpd;k &t&m&Srd sm;tm; oifo h vdk
ulnjD cif;?
97
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1360 jynfEh pS /f oDwif;u|wfvqef; (12) &uf //
1998 ckEpS /f atmufwb kd mv (2) &uf//
rSwcf su?f ? txufazmfjyyg aus;&GmtufOya'rSm 1908 ckEpS u f udv k ekd eD ,fcsŒJ wdŒk xkwf
jyefcjhJ y;D usio hf ;kH cJo
h nfOh ya'jzpfonf// TOya'udk jynfaxmifpq
k &kd ,
S vf pforRwjrefrmEdik if H
EkdifiHawmfaumifpDujyifqifcJhonf// ‚if;udk EdkifiHawmf_idrf0yfydjym;r+wnfaqmufa&;tzGJŒ
(,ck) Edik if aH wmfat;csr;f om,ma&;ESihf zHŒG ðz;d a&;aumifpt D m%mydik w f Œkd u qufvuf vufcH
_y;D usio hf ;kH vsuf &So d nf//
( trsK;d om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf// )
98
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
yk'rf (8) - (u) wGif yk'rf (7) t& / owif;ay;onfh jypfrw _ ikd ;f udk pHpk rf;ppfaq;jcif;qdo k nfh tcsuEf iS hf
ywfoufI pkpH rf;jcif;omðyvkyaf p+yD; ppfaq;jcif;udk rðyvkyo f ifyh g? TtcGit hf a&;udak y;ygu
ravsmrf uef usio hf ;kH vmEdik rf nfjzpfaoma=umifjh zpfygonf?
(c) wGif ‚if;jypfru _ /kd usK;vGe&f mwGiyf g0ifa=umif; (od@k ) usK;vGe&f eftm;xkwaf =umif;
,H=k unf&efta=umif;&So d u l kd zrf;qD;jcif;ESihf ypPn;f udjk yefvnf&,ljcif;qdo k nfEiS hf
rvHak vmufyg? oufaoom"utaxmuftxm;r&Sb d J ,H=k unf&efqo kd nft h csuf
udk tv$o J ;kH pm;ðyvkyEf ikd &f ef ta=umif;&Sad oma=umifjh zpfygonf?
(*) aus;&Gmtkypf w k iG f vma&mufyek ;f atmif;I auseyfatmifrajymqdEk ikd o f ul kd zrf;qD;jcif;
qdok nft h csuw f iG f &mZ0wfjypfru _ sL;vGejf cif;ESihf oufqikd o f l vma&mufyek ;f atmif;
jcif ; ES i f h o mouf q d k i f o if h y gonf ? auseyf a tmif r ajymEd k i f q d k o nf w G i f
rnforl nf0gtm; auseyfatmifajym&efjzpf&rnfukd xif&mS ;oifyh gonf?
(p) òrdŒe,faumifpD !¸e=f um;onft h wdik ;f qdok nfh tcsuw f iG /f òrdŒe,faumifpq D o kd nfh
pum;&yfrmS 'Dru kd a&pD a'oE &W tkycf sKyfa&;t& a&G;aumufwifajr‡mufc&H olom
jzpf&ygrnf? xd@k jyif !¸e=f um;onft h wdik ;f qdo k nfv h yk yf ikd cf iG u
hf kd tm%m&So d u l vkyf
csiw f ikd ;f vkyEf ikd af tmif us,jf yef@pmG ay;/ cGiðhf yxm;onfukd rvkyo f ifyh g?
99
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
(q) ESihf ‚if;atmufwiG yf g&o dS nfch |i;f csuu f kd y,fzsuyf gonf? (q) ESihf c|i;f csuu f kd y,fzsuf
oifo h nft h a=umif;rSm aus;&GmwGif t"rRvyk t f m;ay;pHepftE &W ,frS uif;vGwf
ap&efjzpfygonf?
(ps) wGiyf gonfh “ajr,maumfrwDu” qdo k nft h zGŒJ tpnf;f tpm;/ aus;&Gmjynfou l a&G;
aumufwifajr‡mufaom aumfrwDuomv#iaf qmif&u G &f ygrnf?
(Ë) tyd'k cf JG (2) wGif trsm;jynfoal ESmif, h u S rf r_ sm;udw
k m;qD;jcif;qdok nft h csuo f nf
tm%mydik w f @kd u ,if;t& toH;k ðy&mwGif vufvw G pf y,ftoH;k ðyEdik jf cif;/ tm%m
udt
k vGo J ;kH pm;vkyEf ikd jf cif;a=umifh jyefvnfa&;om;&ef (od@k ) xkwEf w _ &f efjzpfygonf?
(X) y,fzsu&f efoifo h nf?
(È) (1) oifo h vdu k n l jD cif; qdok nft h csuo f nf us,jf yef@veG ;f I y,fzsujf yifqifa&;om;
oifah =umif;// (2) ESihf (3) onf 'Dru kd a&pDa'oE &W tkycf sKyfa&;t& a&G;aumufwif
ajr‡mufonft h zGŒJ tpnf;jzpfvmygu xdak z: jyygtcsurf sm;onf rqDavsmyf g?
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rdŒ
1360 jynfEh pS /f oDwif;u|wfvqef; (12) &uf //
1998 ckEpS /f atmufwb kd mv (2) &uf//
( trsK;d om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf//)
100
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
a-unmcsuftrSwf (4)
7? od@k ygI tm%mydik rf sm;u Oya'udk rav;pm;/ rvdu k ef mojzifo h m trsK;d om;'Dru kd a&pD
tzGŒJ csKyfonf jynfoŒl v$waf wmfuakd c:,lzŒJG pnf;&ef aqmif&u G &f jcif;jzpfygonf? xd@k a=umifh jzpfay:
vmrnft h usK;d quftm;vH;k twGu/f Oya'ESit hf nDaqmif&u G &f efysuuf u G of nfh Edik if aH wmfat;
csr;f om,ma&;ESihf zGŒH òz;d a&;aumifpw
D iG o
f m vH;k 0wm0ef&adS =umif; jynfov l xl tk m; xyfavmif;I
wifjytyfygonf?
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1360 jynfEh pS /f oDwif;u|wfvqkwf (8)&uf?
1998 ckEpS /f atmufwb kd mv (13)&uf ?
(trsK;d om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfu wm0ef,I
l jzef‹csd onf)
102
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
1990jynfhESpf/ ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJrSwifajr‡mufvdkufaom
jynfolŒv$wfawmfudk udk,fpm;ðyonfhaumfrwD
(jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD) .
a-unmcsuftrSwf (5)
2? Edik if o
H m;rsm;.tcGithf a&;rsm; umuG,af pmifah &Smufay;onfh Oya'uk/d jrefrmhq&dk ,
S f
vpfvrf;pOfacwfu xkwjf yefcjhJ cif;jzpfygonf?
3? Ekid if w
H Ekid if w
H iG /f Ekid if o
H m;rsm;. tcGit hf a&;ukd umuG,af pmifah &Smufay;&ef/ Ekid if aH wmf
wGiw
f m0ef&ydS gonf? Ekid if o H m;wkid ;f wGif tajccHOya'ygtcGit hf a&;rsm;ukvd nf;aumif;/ &S&d if;pGyJ g
Oya'rsm;udv k nf;aumif;/ Ekid if o H El idk if o
H m;rsm; tusK;d cHpm;cGihf tjynft
h 0&Sad p&rnf[k qk;H jzwf
onf?
4? xku d o
hJ @kd w&m;0iftusK;d cHpm;cGi&hf adS omtcGit hf a&;rsm;uk/d Ekid if aH wmfu umuG,af pmifh
a&Smufay;&rnfh wm0ef&o dS nf/ ,cifxw k jf yefxm;aom “Ekid if o H m;rsm;. tcGit hf a&;rsm; umuG,f
apmifah &Smufay;onfh Oya'” wGif ed'ge;f / tcef; (1)yg yk'rf (1)ESit hf cef;(2)yg/ yk'rf (2)ESihf (3)wk@d rS
wyg;/ use&f adS om tcef;ESihf yk'rf rsm;rSm qDavsmu f u
dk n
f rD _ r&Sad wmhojzifh y,fzsujf cif;ðy&efvt dk yf
onf[k qk;H jzwfonf?
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1360 jynfEh pS /f oDwif;u|wfvjynfah usm(f 11)&uf //
1998 ckEpS /f atmufwb kd mv (16) &uf //
(trsK;d om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfu wm0ef,I
l jzef‹cso
d nf//)
aemufqufwGJ
tm%may;pmc|efawmftrdef@ (Mandamus)
tm%may;pmc|eaf wmftrde@f onf Oya'qkid &f m wm0efrsm;ukd xrf;aqmif&ef atmuf
w&m;±k;H rsm;od@k jzpfap/ wm0ef&o dS wl OD;OD;ukjd zpfap xkwjf yefaomtrde@f jzpfonf? wenf;tm;jzifh
trsm;ESiq hf idk af omwm0efw&yfudk aqmif&u G jf cif;ESifh ywfoufI 0efxrf;wOD;wa,mufudk jzpfap/
atmuf±;Hk w±k;H ukjd zpfap jynfaxmifpw k &m;±k;H csKyfu tm%may;pmc|eaf wmftrde@f xw k q
f ifjh cif;
jzpfygonf?
tm%may;pmc|eaf wmftrde@f EiS f yh wfoufIa&;om;&ygv#if Ekid if o H m;wOD;OD;onf jynf
ol@vw $ af wmfwiG jf zpfap/ trsK;d om;v$waf wmfwiG jf zpfap/ jynfe,f (od@k r[kw)f wkid ;f v$waf wmfwiG f
jzpfap/ tjcm;aom tpk;d &Xmewckco k nf Oya't& vkyo f ihv
f yk x
f u
dk o
f nfw@dk udk rðyvkyv
f #i/f
Oya'ESit hf nD vku d ef maqmif&u G &f rnf[k tm%may;aom pmc|eaf wmfjzpfygonf?
tr_ac:pmc|efawmftrdef@ (Certiorari)
tr_ac:pmc|eaf wmftrde@f onf atmuf±;Hk rsm;rS ppfaq;pD&if+yD;aom tr_wrGJ sm;/ rSww f rf;
rsm;ukd awmif;,lapaomtrdef@jzpfonf? jynfaxmifpkw&m;±kH;csKyftaejzifh vufatmufcH
w&m;±k;H rsm;. pD&ifq;Hk jzwfcsurf sm;onf w&m;Oya'ESihf nD §rnD/ trde@f csrw
S jf cif;rsm; rSeu
f efr_
105
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
&S§d r&Sd wd@k updk pfaq;}unf&h I _ rSm;,Gi;f aea=umif;awG@&&dS ygu jyifqifay;Ekid o f nf// xk@d tjyif tcsKŒd
aomw&m;±kH;rsm;onf rdrdpD&ifEkdifaomtm%mukd arhavsmhIjzpfap/ Oya't"dy`g,faumuf
,l&mwGif rSm;,Gi;f I jzpfap usL;vGew f wf=uonf? tvm;wlyif arhavsmI h jzpfap/ rSm;,Gi;f Ijzpfap/
pD&ifyidk cf iG hf &Syd gvsu/f tcGit hf m%muko d ;Hk pGI
J ppfaq;pD&ifjcif;rðybJvnf; aewwf}uygonf// xko d @kd
aomtcgrsK;d wGif jynfaxmifpw k &m;±k;H csKyfonf tr_ac:pmc|eaf wmftrde@f jzifh vkt d yfovkd trde@f cs
ay;Edik o f nfh trde@f rsK;d jzpfygonf?
xk@d tjyif w&m;±k;H rsm;r[kwaf omfvnf; w&m;pD&ifouJo h @kd jynfow l @kd .tcGit
hf a&;ukd qk;H
jzwfowfrw S af y;&aom t&m&Srd sm;/ tpk;d &±k;H rsm;onf jynfaxmifpk w&m;±k;H csKyf. ppfaq;xde;f
ausmif;r_udk cH,&l rnfjzpfI jynfaxmifpw k &m;±k;H csKyfu xk±d ;Hk rsm;ukd tr_ac:pmc|eaf wmftrde@f xw k f
I ta&;,laqmif&u G cf iG &hf o dS nf?
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
( trsK;d om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,I
l jzef‹cso
d nf?)
a-unmcsufrSwf (6)
2? a'guw
f mOD;apmjratmif. wkid ;f jynftwGupf rG ;f aqmifcsurf sm;udo
k &d ydS g&ef atmufyg
twdik ;f a=unmvku
d yf gonf?
106
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1360 jynfEh pS /f wefaqmifrek ;f vqef; (9) &uf?
1998 ckEpS /f atmufwb dk mv (28) &uf?
( trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfu wm0ef,I
l jzef‹cso
d nf )
107
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
a-unmcsuftrSwf (7)
( rSwcf suf ) jynfoŒl v$waf wmfac:,l zGŒJ pnf;onft h cg jynfoŒl v$waf wmfu,
kd pf m;vS,rf sm;ESihf
ndE‡ i+d ;f aqG;aEG;I a&;&maumfrwDrsm;udak omfvnf;aumif;/ tzGŒJ 0ifrsm;udak omfvnf;aumif;
vdt k yfovdk jyefvnf jyifqif jznfph u
G zf ŒJG pnf;_y;D / jynfoŒl v$waf wmf. oabmwlnrD u + kd v$wf
awmf OuUX}uD;rSwqifh &,lrnf?
uset f zGŒJ 0ifrsm;udk jynfoŒl v$waf wmfac:,lzŒJG pnf;onft h cg wdik ;f &if;om;vlrsK;d pk jynfo@l
v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;ESinhf Ed‡ i_d ;f aqG;aEG;I jznfph u
G rf nf? jyefvnfzŒJG pnf;&efvt kd yfygu jyef
vnfzŒJG pnf;rnf?
(c) b¾m§ pD;yGm; § ukefoG,fa&;&maumfrwD
OD;nGe@f a0 - OuUÏ
(*) Oya'a&;&maumf r wD
OD;wifO;D - OuUÏ
(C) ynma&;&maumf r wD
a':atmifqef;pk=unf - OuUÏ
(i) usef ; rma&;/ vl r _ a &;&maumf r wD
OD;vGif - OuUÏ
(p) EdkifiHwumqufqH&;&maumfrwD
OD;atmifa&$ - OuUÏ
109
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
qHk;jzwfcsuftrSwf (2)
Edik if aH &;ygwt D zGŒJ tpnf;rsm;rS jynfov l x
l u k tcsKyftjcmtm%monf jynfov l xl rk S
qif;oufonf[al om 'Dru kd a&pDrt l & w&m;r#wpGmjzifh vGwv f yfpmG a&G;aumufwifajr‡mufay;
vdu
k o f nfh jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;udk w&m;Oya'rJh xkwyf ,fjcif;/ E_wx f u
G af pjcif;/
zrf;qD;csKyfaESmifjcif;/ xde;f odr;f jcif;/ axmiftusO;f csxm;jcif;rsm;udk jyif;xefpmG ±_wcf svukd of nf?
zrf;qD;csKyfaESmif/ xde;f odr;f / axmiftusO;f csjcif;cHae&aom Edik if aH &;ygwt D oD;oD;rS jynfoŒl v$wf
awmfu, kd pf m;vS,rf sm;udk w&m;Oya'pd;k rd;k a&;t& c|i;f csurf &Sd tjrefq;kH jyefvnfvw $ af y;&ef av;
eufpmG awmif;qdv k u
kd of nf?
qHk;jzwfcsuftrSwf (3)
trsK;d om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyfEiS hf wdik ;f &if;om;vlrsK;d pkygwrD sm;u jynfoŒl v$waf wmfac:,lzŒJG
pnf;ay;&ef w&m;ojzifah wmif;qdv k u kd +f yD;aemufr/S 1998 ckEpS w f iG f wdik ;f jynftm%mudk odr;f ,l
xm;onfh tm%mydik rf sm;u/ Edik if aH &;ygwt D oD;oD;rS jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;udk zrf;qD;/
csKyfaESmifxed ;f odr;f jcif;wd@k onf/ vGwv f yfI w&m;r#wpGm 1990 jynfEh pS f arvuusi;f ycJah om
ygwpD 'kH rD u
kd a&pDtaxGaxGa&G;aumufy&JG v'fukd zsuq f ;D vdu
k jf cif;jzpfonf// Tvky&f yfukd jyif;jyif;
xefxef±w _ cf svu
kd o
f nf? Edik if w
H Edik if t
H wGuf tpOftvmqd;k 0g;vSonf? tedXm±Hk }u;D rm;vSonf?
qHk;jzwfcsuftrSwf (4)
jynfoŒl v$waf wmfac:,lzŒJG pnf;a&;udp/P jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;ðyaumfrwDukd zsuo
f rd ;f
ay;v#if zrf;qD;csKyaf ESmifxed ;f odr;f xm;onfh jynfo@l vw
$ af wmfu, kd pf m;vS,rf sm;ESihf tjcm;tzGŒJ 0if
toD;oD;wd@k ukd jyefvnfvw $ af y;rnf[k tm%mydik rf sm;u +cdr;f ajcmufa=unmaejcif;onf? jynf
olŒv$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;ESihf tjcm;tzGŒJ 0iftoD;oD;wd@k ukd "g;pmcHrsm;tjzpftoH;k ðyaejcif;
onf &mZ0wfr}_ uD;udk usL;vGeaf ejcif;omjzpfonf [kq;kH jzwfonf?
qHk;jzwfcsuftrSwf (5)
110
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
'Dru kd a&pDa&;ESihf vl@tcGit hf a&;rsm; &&Sad &;wnf;[laom rGejf rwfvaS om&nf&, G cf surf sm;
udk ,H=k unfpmG cH,v l su/f t"dÏmefjzifh ud, k u f sK;d pGe@f vsu/f tepfemcHvsu/f qif;&Jyifyef;cHvsu/f
trsK;d rsK;d ESyd pf ufcv H su/f ZG/J 0d&,
d / owWd wd@k EiS hf &yfwnfae=uaom Edik if aH &;ygwrD sm;tm;vH;k rS jynfoŒl
v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;ESihf tjcm;tzGŒJ 0ifrsm;udk jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;ðyaufrwDu txl;
wvnf cs;D usL;*k%ðf yyga=umif;udk ordik ;f wGif rnfrh w S w f rf;wGix
f nfo
h iG ;f yga=umif;qH;k jzwfonf?
qHk;jzwfcsuftrSwf (6)
urBmu h vk or*~tzGŒJ csKyf}u;D . (53) }urd af jrmuftaxGaxGnv D mcH}u;D / wwd, aumfrwD
u jrefrmEdik if H vlŒtcGit hf a&;tajctaeESiyhf wfoufI taxGaxGnv D mcH}uD;od@k twnfðyqH;k
jzwfcsu&f ,l&ef wnDwnGww f nf; qH;k jzwfcsurf sm;twGuf ESpaf xmif;tm;&&Syd ga=umif; qH;k jzwf
onf? txl;ojzifh qH;k jzwfcsut f yd'k f (8) ESi(hf 9) rsm;jzpfonf?
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1360jynfEh pS /f ewfawmfvjynfah usmf (5) &uf?
1998 ckEpS /f 'dZD ifbmv (8) &uf ?
( trsK;d om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,I
l jzef‹cso
d nf? )
111
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
a-unmcsuftrSwf 1 (1§99)
1? *syefEikd if t
H pd;k &u Edik if aH wmfat;csr;f om,ma&;ESihf zëŒH òz;d a&;aumifpD ppfaxmufvrS ;f a&;
t&m&S}d uD;wOD;udk tpd;k &.{nfo h nfawmftjzpf zdw=f um;cJo h nf? ,if;uJo h ‹kd zw
d =f um;jcif;onf
jrefrmEdik if YH 'Dru
kd a&pDEiS v hf Œl tcëit hf a&;twëuf óud;yrf;ae=uaomtzëŒJ tpnf;rsm;ESihf yk*Kd~ vfrsm;
udk enf;trsKd ;rsKd ;jzifah csre_ ;f &mY t"duvkyaf qmifaeaom ppfaxmufveS ;f a&;tzëŒJ udk tm;ay;
tm;ajr‡mufðy&ma&mufonf?
112
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
(4) xd@k a=umifh ta&;ygaomppfaxmufvrS ;f a&;t&m&S}d uD;wOD;udk *syefEikd if o H @kd tpd;k &
{nfo h nfawmftjzpfzw d =f um;vdu k of nf[al om owif;onf tu|Eykf w f @kd tm; pd;k &drf
pdwyf suaf ponf?
(5) jrefrmEdik if jH ynfov l x l u k a&G;cs,w f ifajr‡mufxm;aomjynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;
vS,rf sm;. wm0efrsm;udk rxrf;aqmifEikd &f ef ydwyf ifjcif;cHae&aom u|Eykf w f @kd .
vkyaf z:udik zf ufu, kd pf m;vS,rf sm;.ud, k pf m;/ *syefEikd if H jynfov l x l . k a&G;cs,w f if
ajr‡mufjcif;cHxm;&aom ud, k pf m;vS,rf sm;tm;/ TuJo h @kd u|Eykf wf @kd Eikd if w H ië f tajc
cH 'Dru
kd a&pDvyk x f ;kH vkyef nf;rsm;ESihf vlŒtcGit hf a&;rsm;udk t"ducsKd ;zsuaf eonfh
tzGŒJ tpnf;0ifrsm;tm; {nfo h nftjzpfzw d af c: jcif;. tusKd ;oufa&mufrr_ sm;udk
*±kðy&ef u|Eykf w f @kd utoday;tyfonf?
(6) xd@k tjyif u|Eykf w f @kd onf *syefEikd if aH tmufvw $ af wmf/ txufvw $ af wmfu, kd pf m;
vS,rf sm;tm; u|Eykf w f @kd . v$waf wmfu, kd pf m;ðyaumfrwD. vkyaf qmifcsurf sm;udk
axmufc&H ef yef=um;tyfonf? TaumfrwDukd ppftmtm%mydik rf sm;u trsKd ;
om;'Dru dk a&pDtzJŒG csKyf. v$waf wmfac:,lay;a&;awmif;qdck suu f kd wk@H jyef&efysuf
uGu+f yD;onfah emuf 1998 ckEpS f pufwbFmv (16) &ufae@wiG f zGŒJ pnf;cJjh cif;jzpf+yD;/
TaumfrwDonf a&G;cs,w f ifajr‡mufjcif;cHxm;&aom jynfoŒl v$waf wmfu, kd f
pm;vS,f (60) &mcdik Ef e_ ;f ausm. f vufrw S x f ;kd ay;tyfcahJ om aqmif&u G yf ikd cf iG u hf kd
&&Sxd m;onf?
(7) v$waf wmfEpS &f yfrS OuUÏ}uD;rsm;tm; Tta=umif;=um;pmudk atmufvw $ af wmf/
txufvw $ af wmfu, kd pf m;vS,rf sm;tm;vH;k xHo@kd jzef@csad y;yg&ef arwWm&yfct H yf
onf? r=umrDtem*wfwiG f *syefjynfov l x l Ek iS hf jrefrmjynfov l x l . k 'Dru kd a&pD
enf;t& a&G;cs,w f ifajrm‡ ufjcif;cH&aom ud, k pf m;vS,rf sm;t=um; ydrk I kd &if;ES;D um
yl;aygi;f aqmif&u G jf cif;rsm;jzpfay:vmrnf[k ar#mv f ifyh ga=umif;?
jynfolŒv$wfawmfukd,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1360 jynfEh pS /f wykw
d v
JG qef; (6)&uf//
1999 ckEpS /f Zefe0g&Dv (22)&uf//
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf//)
113
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
a-unmcsuftrSwf 1 (1§99) .
aemufqufwëJ
twif;t"rR/ tvGe@f tvGe/f n‡O;f yrf;/ zrf;qD;/ xde;f odr;f onfa=umifh t=uyftwnf;trdsK;
rsKd ;=um;rS atmufygu,
dk pf m;vS,rf sm;onfomv#if vufrw S af &;xk;d Edik yf gonf?
114
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
a-unmcsuftrSwf 2 (1§99)
(p) “1? 1990 jynfEh pS f arva&G;aumufyw GJ iG f a&G;cs,w f ifajrm‡ ufjcif;cH&aom jrefrmEdik if jH ynfoŒl
v$waf wmfu, dk pf m;vS,rf sm;tm; av;eufpmG pk;d &draf omujzpfapaeonfh ta=umif;t&mwckudk
*syefEikd if H atmufvw $ af wmfEiS hf txufvw $ af wmfOuUÏ}uD;rsm;tm; today;vkyd gonf? a&G;
aumufyrJG sm; usi;f ycJo h nfrmS (9) ESpef ;D yg;&S+d yDjzpfaomfvnf; jrefrmEdik if w H iG f ,cifu Edik if aH wmf
+idr0f yfyjd ym;r_wnfaqmufa&;tzGŒJ / ,ck Edik if aH wmfat;csr;f om,ma&;ESihf zGŒH ®z;a&;aumifp[ D k
ac:wGiaf eaom ppftm%mykid w f @dk onf v$waf wmfuadk c:,lay;&ef jiif;qkcd o hJ nf? xk@d tjyif v$wf
awmfu, dk pf m;vS,t f ajrmuftrsm;ukd Edik x f ufp;D eif;usiI hf xkwyf ,fjcif;/ tusO;f csjcif;/ twif;
t=uyfEw _ xf u G af pjcif;rsm;ukd ðyvkyaf eygonf? tcsKŒd uk, d pf m;vS,rf sm;onf Edik if aH &;ZmwfcaHk y: Y
'Drudk a&pDa&;v_y&f mS ;r_udk qufvufaqmif&u G Ef ikd &f eftwGuf jynfyok@d xu G cf mG cJ=h uygonf?
2? 1998 ckEpS f ZGev f wGif 82µ (&Spq f ,fEh pS &f mckid Ef e_ ;f )r#rq
J ENe,frsm;wGif tEdik &f &Scd ahJ om
trsKd ;om;'Dru dk a&pDtzGŒJ csKyfonf/ Edik if aH wmfat;csr;f om,ma&;ESihf zGŒH ®z;a&;aumifpu D dk rdrw
d @dk
1990 jynfEh pS t f wGi;f ay;cJah om uwdrsm;ESihf uku d n f pD mG / v$waf wmfudk 1998 ckEpS /f =o*kwv f
(21) &ufae@rwkid rf aD c:,lay;yg&ef awmif;qkcd yhJ gonf? tm%mykid rf sm;onf Tawmif;qkcd suu f dk
wk@H jyef&efysuu f u G af v&m trsKd ;om;'Dru dk a&pDtzGŒJ csKyfonf v$waf wmfac:,la&;wm0efudk rdrw d @dk
uk, d w f idk f cH,v l yk af qmifrnft h a=umif; a=unmcJyh gonf? tm%mykid w f @dk .wk@H jyefcsurf mS a&G;cs,f
wifajrm‡ ufjcif;cHxm;&aom v$waf wmfu, dk pf m;vS,rf sm;ESihf wufºupG mG v_y&f mS ;aeonfh trsKd ;om;
'Dru dk a&pDtzGŒJ csKyftzGŒJ 0ifrsm;ESihf axmufco H rl sm;tm; Oya'rJh xde;f odr;f vku d jf cif;yifjzpfygonf?
3? xk@d a=umihf 1998 ckEpS /f pufwbFmv (16) &ufae@wiG /f v$waf wmfac:,lEikd af &;twGuf
óudwifjyifqifEikd &f ef/ v$waf wmfu, dk pf m;ðyaumfrw
D u
D dk zGŒJ pnf;cJyh gonf? aumfrwD0if (10) OD;wk@d
115
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
teuf wOD;rSm wkid ;f &if;om;ygwrD sm;jzpfaom &Sr;f wkid ;f &if;om;rsm; 'Dru dk a&pDtzGŒJ csKyf/ &ckid 'f rD dk
ua&pDtzGŒJ csKyf/ rGet f rsKd ;om;rsm;'Dru dk a&pDtzGŒJ / Zkrd ;D trsKd ;om;uGe*f &ufw@dk udk uk, d pf m;ðyonfh
yk*K~ v
d jf zpfygonf? txufazmfjyyg ygwrD sm;teuf yxrygwED pS cf o k nf 1990 jynfEh pS af &G;aumufyYJG
rJqENe,frsm;wëif 'kw, d ESihf wwd,trsm;qk;H toD;oD;tEdik &f &Scd }hJ uygonf?
4? jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;ðyaumfrwDudk zGŒJ pnf;vku d of nft h csed rf pS I tm%mykid rf sm;
onf 'Dru dk a&pDvy_ &f mS ;r_rsm;ukad csre_ ;f &ef óud;yrf;csurf sm;ukd t&Sed t f [kef jr‡ichf yhJ gonf? 'Dru dk a&pD
ESihf vl@tcëit hf a&;twGuv f y_ &f mS ;aeaom trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyfEiS hf tjcm;tzGŒJ tpnf;
rsm;.tzGŒJ 0ifrsm;ukd odrzf si;f vSpmG ESyd pf ufzEd ydS jf cif;rsm;ukðd yvky+f yD;/ v$waf wmfu, dk pf m;ðyaumf
rwDu v$waf wmfOuUÏtjzpf trnfwifoiG ;f xm;aom/ &ckid 'f rD u dk a&pDtzGŒJ csKyf OuUÏ vnf;jzpf
aom a'guw f mOD;apmjratmif tygt0if (150) ausmaf om v$waf wmfu, dk pf m;vS,rf sm;ukd Oya'
rJx
h ed ;f odr;f xm;ygonf? 'Dru dk a&pDvy_ &f mS ;r_udk acsre_ ;f +y;D (1990) jynfEh pS f a&G;aumufy&GJ v'frsm;ukd
ta[moduH jzpfap&ef &nf&, G of nfh ppfqifa&;wckv;Hk ukd umuG,af &;0ef}u;D Xme/ ppfbufaxmuf
vSr;f a&;!¸e=f um;a&;rª;±k;H u OD;pD;aqmif&u G v
f su&f ydS gonf? xk@d a=umihf xkXd merS =oZm&Sad omtzGŒJ
0ifrsm;ukd *syefEikd if oH @dk tpk;d &{nfo h nfawmfrsm;tjzpfzw d =f um;jcif;onf tav;teufp;dk &draf om
ua&mufaponfh ta=umif;t&mjzpfygonf?
5? OuUÏ}uD;wk@d . v$waf wmfu, dk pf m;vS,rf sm;ESihf jynfov l x l u k rdrw d @dk tpk;d &ukd rdrw
d @dk
uk,d w
f idk af &G;cs,Ef ikd jf cif;[laom ±kyo f rd ;f r&onfh tcëit hf a&;onf *syefEikd if w H iG &f ydS gonf? xkud o hJ @dk
aom*k%o f ud mQ ukv d ufcx H m;onfh yk*K~ v d rf sm;taejzifh jrefrmEdik if w
H iG f 'Drudk a&pDa&;ESihf tajccH
vlŒtcëit hf a&;vkyef nf;vky[ f efrsm;ukd pHepfwus csKd ;azguaf eonfh &ufpuf=urf;ñuwfaom ppf
axmufvSrf;a&;tzGJŒwckukd axmufcHaeonfhEdkifiHtjzpf txiftjrifrcH&ap&ef vkdtyfonfh
aqmif&u G cf surf sm;udk ðyvkyaf y;yg&ef OuUÏ}uD;rsm;rSwqifh arwWm&yfcyH ef=um;tyfygonf?
(trdsK;om;'Dru
dk a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
116
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
a-unmcsuftrSwf = 3 (1§99)
1? w&m;0ifrw S yf w
kH ifxm;+yD;/ w&m;0if&yfwnfaeonfh trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf A[dk
tvkytf r_aqmifwOD;jzpfaom OD;oef;xGe;f tay: w&m;Oya'rsm;ESiu hf if;rJph mG ta=umif;rJv h yk f
aqmifaejcif;rsm;ESiyhf wfoufI atmufygtwdik ;f a=unmvdu k o f nf?
3? Edik if aH &;ygwrD sm;rSwyf w kH ifjcif; Oya'tcef; (1)/ yk'rf 2? (u) u Tod@k qdx k m;onf?
“Edik if aH &;ygwq D o kd nfrmS ppfreS af omygwpD 'kH rD u
kd a&pDuv
kd ufcu H siohf ;kH aom tzGŒJ tpnf;udq k v
kd kd
onf?” Tqdx k m;csuEf iS t
f nD tzGŒJ csKyf. OD;wnfcsurf sm;t& xif&mS ;ay:vGiaf eonf?
4? Edik if aH &;ygwrD sm;rSwyf w
kH ifjcif; Oya'tcef; (2)/ yk'rf (3) yg c|i;f csurf sm;ESihf vH;k 0uif;vGwf
aeonfa=umifh trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyfonf w&m;0if&yfwnfaeaom/ trsKd ;om;Edik if aH &;
tzGŒJ tpnf;jzpfonf?
5? Edik if aH &;ygwrD sm;rSwyf w kH ifjcif; Oya'tcef; (3) wGif jyÏmef;csurf sm;ESihf uif;vGwof nf
a=umifh trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyof nf 1990 jynfEh pS f arvu usi;f ycJo h nfh “vëwvf yfI w&m;
r#wonf” qdak om ygwpD 'kH rD u kd a&pDtaxëtaxëa&G;aumufyw Jë ië f yg0if/ 0ifa&muf ta&G;cHchJ
Edik yf gonf? ‚if;jyif rSwyf w kH ifjcif; Oya'tcef; (2)/ yk'rf - 4 t& ESiv hf nf; uduk n
f oD jzifh a&G;
aumufyw JG iG f 0ifa&mufEikd cf o hJ nf?
117
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
118
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
&nf&, G cf sujf zifjh zpfap » » »” [kqx kd m;jyefonf? od‹k aus;&Gmvlxu k pkd ak 0;+y;D vkyaf qmif
jcif;onf qlyrl j_ zpfapEdik o f nf? tb,fah =umifq h akd omf um,uH&iS yf *k Kd~ vfukd axmufcH
olrsm;ESi/hf raxmufco H rl sm; tcsi;f jzpfymG ;+yD; qlyrl j_ zpfEikd pf &mta=umif;&So d nf?
(*) vl (5) a,mufxufyI kd pka0;jcif;rSm oufqikd &f mtm%mydik w f @kd . cGiðhf ycsurf &bJ rnfo@kd
r#pka0;jcif;rðyEdkifyg? txufyguJhodk@ qlylv_yf&Sm;r_jzpfay:apEdkifonfh vlpka0;jcif;udk
cGiðhf y+yD;/ rnfonft h cgwiG rf S &yf&mG at;csr;f om,ma&;udrk xdcu kd Ef ikd o
f nfh pka0;jcif;rsm;
udk trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyftm; tm%mydik rf sm;u w}udrw f cgr# cëiðhf ycJjh cif; r&Sad cs?
(C) tm%mydik w f kd u
h w&m;0if jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,jf zpfaeonf[k todtrSwf
ðyxm;onfyh *k Kd~ vfukd “t,Ht k =unfr&S/d vH;k 0 raxmufc»H »»” tp&So d nfw@kd onf
oufqikd &f myk*Kd~ vf. *k%o f u d mQ udk xdcu kd af ponf?
(i) yk*Kd~ vfwOD;wa,muf. *k%o f u d mQ udk xdcu kd o
f nfa=umifh w&m;Oya't& ta&;,ljcif;
cHEikd &f onfh olrsm;rSm atmufygwdk h jzpfonf?
(1) 0Javmifwu kd ef ,fa'orS obmywdtzGŒJ 0ifrsm;jzpf=uaom t+ird ;f pm; txufwef;
ausmif;tky}f uD;OD;rif;vGi/f armfawmf,mOfvyk if ef;ydik &f iS f OD;vSaiG/ t+idr;f pm; rlv
wef; ausmif;tkyq f &m}u;D OD;ayg/ tcrf;tem;rª;rsm;jzpf=uaom a': &D&aD t;/ rJqEN
&Sirf sm;uk,d pf m;[kac:qdak om udik ;f &GmrS awmifo}l uD;OD;ausmaf tmif/ t,Ht k =unf
r&Sd vH;k 0raxmufcaH wmha=umif; qENðyvufrw S af &;xd;k xm;onfh rSww f rf;udak y;
tyfol 0Javmifaus;&ëmrS awmifo}l uD; OD;uHxed /f vufco H l awmifomòrdŒe,f a&G;
aumufyaJG umfr&Sicf t JG zGŒJ 0if òrdŒe,fw&m;ol}uD; OD;rif;Edik ?f
119
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
9? txufygvyk &f yfrsm;onf tm%mydik rf sm;u xkwjf yefxm;onfh Edik if aH &;ygwrD sm; rSwyf kH
wifjcif;Oya'/ jynfoŒl v$waf wmfa&G;aumufyOGJ ya'ESihf (,cif) Edik if aH wmf +idr0f yfyjd ym;r_wnf
aqmufa&;tzGŒJ / (,ck) Edik if aH wmfat;csr;f om,ma&;ESihf zGŒH ®z;a&;aumifp. D trde@f trSwf 2§88
ygjyÏmef;csurf sm;udk vH;k 0O\Hzk suq f ;D vdu
k jf cif; jzpfayonf?
10? vH;k 0rvkyo f ifrh vkyx
f u
kd of nfuh pd /P Oya'rJ/h w&m;rJ/h ta=umif;rJh aqmif&u G jf cif;rsm;udk
trsKd ;om;'Drukd a&pDtzGŒJ csKyfu jyif;xefpmG ±_wcf suef@uu G v
f ukd o
f nf? tqdyk gvyk &f yfrsm;udk tjref
qH;k jyefvnf±w k o
f rd ;f ay;&ef av;eufpmG wdu k w f eG ;f vdu
k o
f nf?
11? txufygvyk &f yfrsm;onf oufqikd &f mtm%mydik w f @kd u wzufwvrf;u yg0ifaqmif
&Guaf ejcif;jzpfonf[k wGucf su,f ql Edik yf gonf? tm%mydik w f @kd onf trsm;jynfov l x
l zk ufrS Oya'
t&tumtuG,af y;&rnft h pm; jynfov l x l w
k @kd tm;ESyd uf yG af eonfjzpfonfa=umifh odumQ us
vGe;f vSonf? wdik ;f jynftm%mydik rf sm;onf odumQ &So d nfv h yk if ef;&yfrsm;udo
k m vkyaf qmifoif+h yD;
rdrw
d @kd xw
k jf yefxm;onfh Oya'rsm;udk rdrw d kd u
h csKd ;azgurf ypf&efjzpfonf?
12? trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf. A[dt k vkyt f r_aqmifwOD;jzpf+yD; w&m;0ifaeonfh jynf
olŒv$waf wmfu, kd pf m;vS,jf zpfol OD;oef;xGe;f ESihf ywfoufI vky&f yfrsm;rSm-
(1) a&G;aumufyJG Oya'udk vdu k ef mr_r&Sjd cif;/
(2) a&G;aumufyu JG si;f yay;onfh tm%mydik w f kd u
h kd raxrJjh rifðyjcif;/
(3) tjcm;tjcm;aom rJqEN&iS f jynfow l kd .h *k%o f u
d mQ udk usapjcif;/
(4) a&G;aumufyu JG kd odumQ udck sjcif;/
(5) a&G;aumufy&JG v'fuzkd suyf pfvjkd cif;/
(6) w&m;Oya'rJv h yk &f yfrsm;udk tm%mydik t f zGŒJ wd@k u oef &h iS ;f pif=u,fI ±d;k om;jzLpif
ajzmifjh zL;+yD; a=umufpw d tf oGi;f cHae&aom jynfov l xl uk kd ckw;kH vkyjf cif;/
(7) w&m;0iftrsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf rS w&m;0ifjynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,f
rsm;udk enf;rsKd ;pHt k oH;k ðyI E_wx f uG af pjcif; tp&So d nfwkd jh zpfonf?
13? OD;oef;xGe;f ESihf ywfoufI w&m;Oya'rJah qmif&u G =f uolrsm;onf Edik if aH wmf+idr0f yfyjd ym;r_
wnfaqmufa&;tzGŒJ / (,ck) Edik if aH wmf at;csr;f om,ma&;ESihf zGŒH ®z;a&;aumifpu
D xkwjf yef xm;
onfh “w&m;pD&ifa&;Oya'” tcef; (2) yg jyÏmef;csurf sm;ESihf tcef; (3) yk'rf 4? (u) rsm;udk
owdr=l u&ef owday;vdu k o
f nf?
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1360 jynfEh pS /f wyd‹k wv
JG qef; (13)&uf?
1999 ckEpS /f Zefe0g&Dv(29)&uf?
(trdsK;om;'Dru
dk a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf//)
120
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
1? w&m;0if&yfwnfvy_ &f mS ;aeaom trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKy. f jynfoŒl v$waf wmfu, kd f
pm;vS,rf sm;ESihf tzGŒJ csKyrf S jynfe,f§wdik ;f / ®rŒe,f/ &yf§aus;ESihf ±d;k ±d;k tzGŒJ 0ifrsm;udk axmufvrS ;f a&;
tzGŒJ 0ifrsm;u ta=umif;rJ/h Oya'rJ/h rw&m; zrf;qD;/ csKyfaESmif/ xde;f odr;f xm;cJo h nf? tcsKd Œudk
(1998) ckEpS /f ZGev
f rSpI vnf;aumif;/ trsm;pkukd (1998) ckEpS f pufwbFmvrS pIvnf;aumif;
zrf;qD;csKyfaESmifcohJ nf?
3? tzGŒJ csKyfrS zrf;qD;xm;onfh jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;udk v$waf wmfu, kd pf m;
vS,tf jzpfrv S nf;aumif;/ tzGŒJ csKyfrv S nf;aumif; twif;t"rREw _ xf u G af pcdik ;f jcif;/ usetf zGŒJ 0if
rsm;udk tzGŒJ csKyfrS twif;t"rRw&m;Oya'rJEh w _ xf uG af pcdik ;f jcif;rsm;udk axmufvrS ;f a&;tzGŒJ 0if
rsm;uaqmif&u G af eonf? TudprP sm;onf &mZowf}uD; (jypfrq _ ikd &f mOya') yk'rf (503) ESihf
(506) wd@k ukd usL;vëeI f &mZ0wfrr_ sm;udk usL;vGeaf ejcif;yifjzpfonf? zrf;qD;csKyfaESmifxed ;f odr;f
cHxm;olrsm;udk twif;t"rR+cdr;f ajcmufI E_wx f uG af pjcif;rsm;onf vH;k 0O\Hk vkyo f ifv
h yk xf u kd f
onfuh pd &P yfr[kwaf y? aqmif&u G o
f rl sm;twëuf odumQ usveG ;f onf?
4? txufyguo hJ @kd tzëŒJ csKyf. jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;tm; twif;t"rR E_wf
xGuaf pcdik ;f jcif;rsm;udk wyfrawmfaxmufvrS ;f a&;tzGŒJ rS Adv k rf ;ª pnfol (trftikd t f rSwf 6) ESihf Adv
k rf ;ª
ol& (ac: ) aepd;k (trftikd t f rSwf 12) wd@k u ud, k w
f ikd u
f ,
kd u
f s aqmif&u ë af eonf[k =um;od&onf?
tm%mydik rf sm;u w&m;Oya'pd;k rd;k a&;[kaºu;G a=umfxm;onfrsm;t& TudprP sm;udk qufvufI
raqmif&u G af p&ef txuftm%mydik rf sm;u wm;qD;ydwyf ifay;&efwu kd w
f eG ;f vdu
k o
f nf?
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1360 jynfEh pS /f wyd‹k wv
JG jynfah usm(f 1)&uf//
1999 ckEpS /f azazmf0g&Dv(1)&uf//
(trdsK;om;'Dru
dk a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf//)
121
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
a-unmcsuftrSwf 5 (2§99)
1? trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyfu 29-1-99 &ufpjJG zifh xkwjf yefcohJ nfh a=unmcsut f rSwf
16 (1§99) udk ,ck 1990 jynfEh pS /f ygwpD 'kH rD u
kd a&pDtaxGaxGa&G;aumufyrJG S wifajrm‡ ufvukd af om
jynfo@l vw
$ af wmfuu kd ,
kd pf m;ðyonfah umfrwD (jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;ðyaumfrwD) . a=unm
csutf rSw-f 3 (1§99) [k jyifqifxm;onf?
jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,w f OD;onf rdr. d rJqENe,ftwGuf aumif;usKd ;/ raumif;usKd ; vkyf
aqmifEikd rf nfukd rnfou l qH;k jzwfEikd yf grnfenf;? wrifoufouf tzGŒJ csKyfEiS hf tzGŒJ csKyf. jynfoŒl
v$waf wmfu, kd pf m;vS,u f kd rw&m;vkyaf qmifjcif;omjzpfonfrmS xif&mS ;aeonf? Tudpu P kd
vlwikd ;f vG,vf , G Ef iS yhf if awG;awm}uHqEdik o f nf?
Oya'/ tcef;(2)
w&m;pD&ifa&;qdik &f mrlrsm;/
Oya'/ tcef;(4)
w&m;±H;k csKyf. pD&ifyikd cf ië hf tm%mrsm;/
5? urBmrh nfonfh wdik ;f jynfYrqdk jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;onf jynfov l x l u k
a&G;cs,wf ifajrm‡ ufxm;onf/h jynfov l x
l uk ,
kd pf m; aumif;&maumif;usKd ;rsm;udk v$waf wmfrw S qifh
aqmif&u G cf iG hf tjynft h 0&S=d uonfh *k%u f suo f a&taygi;f ESihf jynfpo
kH rl sm;jzpf=uonf? xdu k o hJ @kd
aomyk*~Kdvfrsm;udk rnfonfhtjypftemtqmr#r&SdbJ/ epfemap&ef *k%foduQmysufjym;ap&ef
ðyvkyaf qmif&u G jf cif;onf wdik ;f jynf.ordik ;f tem*wfukd oabmraygu/f wdik ;f jynfEiS v hf rl sKd ;.
123
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
*k%o f ud mQ udk raxmufxm;/ twdw/f ypPKy`e/f tem*wfw@kd . qufpyfru _ v
kd nf; em;rvnf/ rdrd
wd@k vyk Ef ikd cf iG &hf cdS u
kd f xif&mpdik ;f vkyu f ikd rf nf[al om rrSeaf omoabmxm;±dik ;f jzifh vkyu
f ikd jf cif;
omjzpfonf? vH;k 0O\Hk rvkyo f ifrh vkyx f u
kd af omudp&P yfjzpfonf?
6? urBmt h v,fwiG f rdrw d ikd ;f jynf. odumQ usqif;r_ rjzpfap&efvnf;aumif;/ Tod‹k r[kwf
rw&m;vkyu f ikd o f rl sm;ud, k wf ikd .f *k%o f u
d mQ rusqif;ap&eftwGuv f nf;aumif;/ rdru
d ,
kd u
f rkd rd d
umuG,yf ikd cf iG hf vH;k 0aysmufq;kH aeaomjynfov l x
l u
k ckd w
k ;kH vkyI
f rw&m;toH;k csaomvky&f yfukd
tjrefq;kH &yfpv J u kd &f efwu
kd wf eG ;f vdu k o f nf?
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1360 jynfEh pS /f wydk w
h v
JG wef; (3) &uf//
1999 ckEpS /f azazmf0g&Dv (3) &uf//
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf//)
124
1990 jynfEh pS f jynfoŒl v$waf wmf a&G;cs,fwifajr‡mufy/JG jrif;c+ cH ±dik f ausmufyef;awmif;òrdŒe,f/ jynfoŒl v$waf wmftrSwf (1) rJqENe,fajrrS
a&G;cs,fwifajr‡mufc&H aom trsdK;om;'Dru dk a&pDtzGŒJ csKyfrS v$waf wmfu, kd pf m;vS,f OD;Adv
k Zf t
H m; t,Ht k -unfr&Sd
vH;k 0raxmufcaH wmha-umif; ,if;rJqENe,fajrrS rJqEN&iS rf sm;. qENðyvufrw S af &;xd;k jcif;rSww
f rf;
ordik ;f 0if rSww
pOf trnf tbtrnf touf tvky ftudkif aus;&Gm aus;&Gmtky fpk vufr Swf rSwfcsuf
f rf; rSw&f mrsm;
125
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
a-unmcsuftrSwf 6 (2§99)
2? 1988 ckEpS rf pS I wdik ;f jynftm%mudk rw&m;odr;f ,lxm;onfh yk*Kd~ vrf sm;u xkwjf yefxm;
onfh Oya'rsm;/ a=unmcsurf sm;t& txufyg jynfo h Œl v$waf wmfu, kd pf m;vS,f (2) OD;wd@k onf
w&m;0ifaeaom ud, k pf m;vS,rf sm;jzpf=uonf? ‚if;wd@k onf rnfonfOh ya'udrk # usL;vGejf cif;
r&So
d nfh yk*Kd~ vfrsm;jzpf=uonf? xd@k a=umifh ‚if;wd@k tm; rnfonfeh nf;ESirhf # E_wx f u
G af pjcif;rðyEdik yf g?
oufqikd &f mtm%mydik w f ‹kd u ‚if;wd‹k tm; twif;t"rR E_wx f u
G af pjcif;a=umifh &mZ0wfru _ sL;ae
onf[q k &kd rnf?
6? tm%mydik rf sm;u }u§hH zëŒH tzëŒJ 0ifrsm;udk twëi;f a&;rª;jzpfol udak tmif0if;=unfu acgi;f
aqmifI apcdik ;f um/ tdraf xmifpZk ,m;rsm;udk twif;odr;f ,l+y;D / yl;wGyJ gypkH rH sm;wGif ‚if;wd@k bmom
wtdrwf uf wtdrq f if; vlpm&if;rsm;a&;+y;D / wOD;csi;f vufrwS af &;xd;k &efrvdbk /J tdraf xmifO;D pD;wOD;
uom vufrw S af &;xd;k &+y;D TZ,m;rsm;t& jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;udk t,Ht k =unf
r&SI
d vH;k 0raxmufcaH wmha=umif;[k rw&m;a=unmrnfjzpfonf? od@k a=unmjcif;udk 15-2-
99 &ufae@rwdik rf D vkyaf qmifrnf[=k um;od&onf?
9? tm%mydik rf sm;u jynfoŒl v$waf wmfukd ac:,lay;jcif;rðyonft h jyif/ oufqikd &f mud,
k f
pm;vS,rf sm;udv k nf; rdrrd q
J ENe,fo@kd oGm;a&mufjcif;rðyEdik af tmif rw&m;aomenf;trsKd ;rsKd ;jzifh
uef@owfwm;jrpfxm;jyefonf? od@k uef@owfwm;jrpfxm;ygv#if rnfuo hJ @kd rdrw
d m0efukd xrf;aqmif
Edik yf grnfenf;? pOf;pm;wwforl sm; od&=dS urnfomjzpfonf?
127
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
10? OD;oef;xGe;f enf;wl OD;Adv k Zf EH iS hf OD;aiGxeG ;f wd@k tjyif tzGŒJ csKyf. A[dt
k vkyt
f r_aqmif
tzGŒJ 0ifwOD;jzpfo/l rdrwd ikd ;f jynf vGwv f yfa&;óud;yrf;r_rsm;wGif 1942 rS 1948 ckEpS t f xd ud,
k w
f ikd f
ud,
k u f syg0ifaqmif&u G cf o hJ l rGejf ynfe,f/ armfvòrid òf rŒd e,f rJqENe,fajrtrSwf (1) rS jynfoŒl v$wf
awmfu, kd pf m;vS,f OD;vGe;f wiftay:wGiv f nf; tm%mydik rf sm;u rw&m;onfeh nf;vrf;rsm;udk
r=umrD toH;k ðyawmhrnf[k owif;=um;od&onf?
12? tm%mydik rf sm;. txufygvyk &f yfrsm;onf jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;udk
txuftyd'k f (6) wGiaf zmfjyxm;onft h wdik ;f / w&m;Oya'tm;jzifh vkyaf qmifEikd jf cif;r&Sad y? rnfo@kd
r#t"dyg` ,rf &S/d ta[moduo H mjzpfayrnf? jynfov l xl u
k rdryd ikd qf ikd af om tcsKyftjcmtm%mudk
toH;k ðyI rJqENay;jcif;[laomtcGit hf a&;udk tm%mydik rf sm;ucsKd ;azmufvu kd jf cif;jzpfayonf?
od@k tm;jzifh jynfovl x
l t
k ay: ravsm=f oZmoH;k I Oya'rsm;ESihf udu k nf jD cif;r&do
S nfh vky&f yfrsm;onf
jynfov l x
l }k uD;tm; tEdik u
f siIhf rxDrjhJ rifðy&ma&mufaeonf?
&efuek òf rŒd
1360 jynfEpS /f wydk w
h v
JG jynfah usmf (9)&uf//
1999 ckEpS /f azazmf0g&Dv (9)&uf//
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf//)
128
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
a-unmcsuftrSwf 7 (2§99)
1? trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfonf w&m;0ifrw
S yf w
kH ifxm;+yD; 1990 jynfEh pS f arvwGif
usi;f ycJo
h nfh vGwv f yfIw&m;r#wygonfqakd om ygwpD 'kH rD u kd a&pDtaxGaxGa&G;aumufyw JG iG f
0ifa&mufta&G;cHco hJ nf?
4? od@k aomf w&m;0ifonfu h pd &P yfrsm;udk tm%mydik af xmufvrS ;f a&;tzGŒJ rsm;u w&m;r0if
(w&m;r0if) onfh enf;vrf;trsKd ;rsKd ;jzif/h rJqEN&iS jf ynfov
l x
l u
k kd ckw;kH vkyI
f / jynfoŒl v$waf wmfu,
kd f
pm;vS,rf sm; tm; (p) “t,Ht k =unfr&S/d vH;k 0raxmufcaH =umif;” (qH;k ) [k aºuG;a=umfcikd ;f ae
jyefonf?
5? vH;k 0w&m;0ifonfuh pd rP [kwyf g? Edik if aH &;ygwrD sm;rSwyf wkH ifjcif;Oya'ESihf jynfoŒl v$wf
awmfa&G;aumufyOJG ya'rsm;wGif vH;k 0O\Hrk yg&o dS nfuh pd rP sm;udk tm%mydik rf sm;u twif;t"rRr
w&m;vkyaf qmifae=uonf?
129
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1360 jynfEh pS /f waygif;vqef;(1)&uf//
1999 ckEpS /f azazmf0g&Dv(15)&uf//
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf//)
(2) (u) (8-2-99) &ufae@wiG f usKd ufyad us;&GmrS aus;&Gmtkycf sKyfa&;tzGŒJ OuUÏ ESihf wd&pd m> ef
aq;ukq&m0ef ref;ausmfat;/ }uHh§zëH@twëif;a&;rª;udkvS0if;/ }u›H§zGHŒ tzGJŒ0if
130
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
rsm;jzpf=uonfh udzk ;kd csi;f / pd;k jrifah tmif/ udck if0if;wd@k onf {nfph m&if;ppfvo
kd nf
qd+k y;D ‚if;wd@k toif,
h al qmifvmonfph m&Gurf sm;ay:wGif aetdraf etrnfrsm; xnfh
oGif;+yD; jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;vS,f OD;vSazudk raxmufcHa=umif; vuf
rSwaf &;xd;k aponf?
(c) jAef@}uD;aus;&GmYvnf; txufygtwdik ;f aqmif&u G af eonf[k =um;od&onf?
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf//)
a-unmcsuftrSwf 9 (2§99)
6? (u) 1990jynfEh pS /f arvu usi;f yay;cJo h nfh vGwv f yfIw&m;r#wygonfqo dk nfh ygwD
pk'H rD u
dk a&pDtaxGaxGa&G;aumufyw GJ iG f jynfov l x l u
k a&G;aumufwifajr‡muf
ay;xm;jcif;cH&onfh jynfoŒl v$waf wmfu, dk pf m;vS,rf sm;onf tm%mykid rf sm;u
jynfoŒl v$waf wmfac:ay;&ef vk;H 0O\kyH suu f u G v f mojzifh rdrad 'otwGuEf iS hf
wkid ;f jynftusK;d rsm;twGuf vk;H 0raqmif&u G Ef ikd /f v$waf wmfu, dk pf m;vS,rf sm;.
csKŒd ,Gi;f csu[
f k vk;H 0rpGypf EJG ikd ?f
(c) jynfoŒl v$waf wmfu, dk pf m;vS,rf sm;onf rdrw d ‹dk oufqidk &f ma'ook‹d roëm;a&mufEikd f
=u? tm%mykid rf sm;. wm;jrpfcsuaf =umifo h mjzpfonf?
132
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf//)
a-unmcsuftrSwf 10 (2§99)
1? rGejf ynfe,f/ armfvòrdiòf rdŒe,f/ rJqENe,ftrSwf (1) rS trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf.
jynfoŒl v$waf wmfu, dk pf m;vS,f OD;vGe;f wif tay: 7-2-99 &ufae‹wiG f tm%mykid rf sm;u jynfol
vlxt k csKŒd ukd rw&m;pka0;apI aqmif&u G cf surf sm;ESiyhf wfoufI jynfov
l xl t
k csKŒd urauseyfI
wke‹f jyeftpD&ifccH sut f csKŒd ukd odom&ef jzef‹jzL;a=unmvku d o
f nf?
···jynfot l ajctaerSm twif;t"rRwufa&mufcidk ;f I wufa&muf=ujcif;jzpfonf? pdwf
"gwv f ;Hk 0ryg&o dS nfuadk wGŒ&onf? trsm;tm;jzihf òrdŒaevlxo k nf wufa&mufjcif;r&S?d aus;&Gm
ol&mG om;rsm;rSm+cdr;f ajcmufjcif;cH&I tenf;i,fwufa&mufonf?···
···ausmif;q&m/ q&mrrsm;/ ausmif;ol/ ausmif;om;rsm;tm; 0wfprHk 0wfqifapbJ wuf
a&mufaponf? ···
···ausmif;q&m q&mrrsm;tm; rwufv#if a&SŒqufwm0efr,lEiS ahf wmh··· (qkv d dk
onfrmS tvkyu f ðzwfypfjcif;jzpfonf) ··· tay:uckid ;f wmvky?f ···
133
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
jynfolŒv$wfawmfukd,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1360 jynfEh pS /f waygif;vqef; (4)&uf?
1999 ckEpS /f azaz:0g&Dv (18)&uf?
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
134
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
a-unmcsuftrSwf 11 (2§99)
od&adS p&ef/ trSet f wkid ;f / wkid ;f jynfo‹dk wifjy&ef ppftm%mykid rf sm;onf wm0ef&o dS nf? tb,f
a=umifq h adk omf ,if;udpo P nf wjynfaxmifv;Hk &Sd wkid ;f &if;om;jynfow l &yfv;Hk ESihf ywfouf+y;D v#i/f
Edik if aH wmf. tcsKyftjcmtm%mykid q f idk rf E_ iS v hf nf; oufqidk af eaoma=umihjf zpfonf? ,if;uJo h ‹dk
aomudpEP iS hf ywfoufI ESpzf ufaomEdik if w H ‹dk . aqG;aEG;csurf sm;/ oabmwlncD surf sm;ESihf aqmif
&Gufcsufrsm;ukd jynfolŒv$wfawmfokd‹wifjyI twnfðycsuf&,l&rnf? jynfolŒv$wfawmfu
omv#if tqk;H tjzwfay;&rnfu h pd jP zpfonf? jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;ðyaumfrwDuvnf; jynf
olŒv$waf wmfo‹dk twnfðycsu&f ,lEikd &f ef wifjy&efwm0ef&o dS nf?
&efuek òf rŒd
1360 jynfEh pS /f waygif;vqef; (5)&uf//
1999 ckEpS /f azazmf0g&Dv (19)&uf//
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf//)
2? OD;aygcif onf 1990 jynfEh pS f arvu tm%mykifd rf sm;uusi;f ycJo h nfh vGwv f yfIw&m;
r#wonf[kqkdaom ygwDpkH'Drkdua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJwGif jynfolvlxku a&G;aumuf
wifajr‡mufcJhonf? ‚if;onfjynfolŒv$wfawmfukd,fpm;vS,fwOD;jzpfonf[k ygwDpkH'Drdkua&pD
taxGaxGa&G;aumufyaJG umfr&Siu f w&m;0ifa=unmcJ+h yD;jzpfonf? ‚if;onf ckid v
f rHk J (42015)
&&Su
d m (78²09) &mckid Ef e_ ;f jzifh a&G;aumufwifajr‡mufjcif;cHc&hJ onf?
136
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
5? ,cif Edik if aH wmfjidr0f yfyjd ym;r_ wnfaqmufa&;tzGŒJ / ,ck Edik if aH wmfat;csr;f om,m
a&;ESihf zGŒH ®z;a&;aumifp. D a=unmcsut f rSw-f 1§88 (&ufpJG 18-9-88)wGi-f
“···atmufygvufiif;vkyif ef;wm0efrsm;ukx d rf;aqmif&ef···
(u) w&m;Oya'pk;d rd;k a&;/ e,fajrat;csr;f om,ma&;···” [ktwdtvif;a=unm
xm;csuu f dk tm%mykid w f @dk u ,if;wk@d xw k jf yefxm;csurf sm;ukd ,if;wk@d u azguzf suv
f u
dk jf cif;jzpf
ayonf?
jynfolŒv$wfawmfukd,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1360 jynfEh pS /f waygif;vqef;(10)&uf//
1999 ckEpS /f azaz:0g&Dv(24)&uf//
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zefŒcso
d nf//)
a-unmcsuftrSwf 13 (2§99)
2? tqkyd gvyk &f yfrsm;rSm vk;H 0 w&m;r0ifyg? tb,fa=umifq h adk omf Edik if aH &;ygwrD sm;ESihf
a&G;aumufyu JG si;f ya&; Oya'rsm;wGif rnfonfjh yÏmef;csurf # ryg&o dS nfw‹dk udk jynfov l x
l t k m;
rw&m;onfhvkyf&yfrsm;tjzpf ðyvkyfaqmif&Gufapjcif;rSm wkdif;jynftwGuf tpOftvmvkH;0
raumif;ojzifh vky&f yfrsm;uk&d yfqikd ;f &ef wku
d w
f eG ;f vku
d o
f nf? qk;d &Gm;aomtpOftvmukd csrw S f
ay;jcif;rðy&ef xyfrw H ukd w
f eG ;f vku
d o
f nf?
3? TudpEP iS hf ywfoufI oufqidk &f m.tpD&ifccH surf sm;ukd odomzwf±&_ ef/ rl&if;rS rdwLW ðyI
jzef‹jzL;vku d o
f nf?
(p)“ta=umif;t&m? ? w&m;0if trSwf (1) rJqENe,f v$waf wmfu, kd pf m;vS,f OD;vSaz
tm; odumQ csaqmif&u G vf yk u f idk af er_rsm;ukd wifjytpD&ifcjH cif;?
txufta=umif;t&myg udpEP iS yhf wfoufI armfvòrdiu f |e;f òrdŒe,f trSwf (1) rJqENe,f
ajra'o/ &yf§aus; ESihf òrŒd r&yfuu G wf ‹dk wiG f aexkid vf su&f =dS uonfh vlxv k w
l ef;pm;rsm;tay: tkyf
csKyfa&;tzGŒJ ESihf òrdŒe,f}uHch idk af &;tzGŒJ wk‹d r/S w&m;0ifvw $ af wmfu, dk pf m;vS,w f OD;jzpfol OD;vSaz
tm; v$waf wmfu, dk pf m;vS,t f jzpfrS jyefvnf±yk o f rd ;f a=umif;/ vk;H 0 raxmufcaH wmha=umif; [lI
vlxv k wl ef;pm;wk‹d udk tEdik t f xufðyrlI enf;rdsK;pk/H enf;aygi;f pkw H ‹dk jzifh vlxt k m;rvdrw hf ywfjzifh
+cdr;f ajcmuft=uyfuidk v f yk u
f idk af eonfv h yk &f yfrsm;ukd txl;wifjywkid w f ef; tpD&ifct H yfygonf?
7=2=99 &ufae‹
‚if;ae‹wiG f òrdŒe,f}uH§› zGŒH tzGŒJ rS atmufygy*k K~ v d rf sm;onf a*G;uke;f tkypf ak us;&Gm &,u
OuUÏ tdro f ‹dk a&muf&+dS yD; &yf§aus; &,u OuUÏ/ &mtdrrf ;ª / q,ftrd rf ;ª wk‹d EiS hf &yf§aus; }uH› §zGŒH
tzGŒJ rsm;ok‹d qifyh mG ;wm0efrsm;ay;oGm;=uygonf? ‚if;wk‹d rmS (1) ukjd rifah tmif/ (2) atmifaZmfvid_ /f
(3) rsKd ;aqG/ (4) 0if;vdi_ f jzpfonf? TuJo h ‹dk !¸e=f um;oGm;+yD;aemuf &,u OuUÏ rS }uH§› zGŒH q,f
tdrrf ;ª / &mtdrrf ;ª wk‹d udk wm0efay;apv$w+f yD;vkyu f idk &f mwGif a*G;uke;f tkypf /k oref;acsmif;aus;&GmY
jynfow l OD;rS ‚if;wk‹d Z,m;pm&Gut f m; vufrw S rf xk;d yJ qkw+f zyJ pfvu dk yf gonf? usev
f ufrw
S x
f ;dk ol
rsm;ukd wOD;v#if aiG 5d§usyf E_e;f jzifh awmif;ygonf? vufrw S x
f ;dk +y;D Z,m;pm&Gurf sm;ukd pk&yf±;Hk t
jzpf owfrw S x f m;aom &,u OuUÏ OD;at;óudit f rd o f ‹dk ay;tyf&ygonf? xk‹d aemuf ‚if;pm&Guf
rsm;ukd (9-2-99) &ufae‹wiG f òrŒd e,f}u§›H zGŒH tzGŒJ txl;wm0efcH (4) OD;rS vma&muford ;f ,lomG ;yg
onf?
9=2=99 &ufae‹
xDygv,faus;&Gm&Sd &Gmol&mG om;rsm;tm;/ jyefvnf±yk o f rd ;f a=umif;ESihf raxmufcaH =umif;/
vufrw S af &;xk;d ray;cJv
h #i/f rxk;d olrsm;tm; &,u OuUÏ ukw d iftek ;f rS wyfwiG ;f rSm (3) &ufvyk f
tm;ay;&rnf[k }udr;f armif;+cdr;f ajcmufajymqkyd gonf?
xk‹d a=umifh a=umufvef‹I aus;&ëm ol§om; wk‹d rS rdrw d ‹dk tdraf xmifpZk ,m;wGiyf g0ifonfh
rdom;pktm;vk;H vufrw S af &;xk;d jcif;/ vufaAGEydS jf cif;rsm; ðyvkyaf y;=u&ygonf? tjcm;aom &yf§
aus;rsm;Yvnf; wtdr0f if/ wtdrx f u G f pHepfjzifv
h nf;aumif;/ ae&mwckp&k yf ðyvkyI f aomfvnf;
aumif;/ tdraf xmifpZk ,m;rsm; ay;tyfI vufrw S af &;xk;d jcif;/ vufaAGEydS jf cif;rsm; ðyvkyaf y;vku
d &f
ygonf?
18=2=99 &ufae‹
‚if;ae‹wiG f armfvòrdiu f |e;f òrdŒ/ òrdŒr&yfuu
G rf sm;rS trSwf (1) rJqENe,fajr jzpf=uonfh òrdŒ
r&yfuuë tf rSwf (1)/ (2)/ (10)/ (11)/ (12) wk‹d wiG f wae‹w&ufwnf; òrdŒe,f }uH§› zGŒH . tpDtpOf
OD;aqmifrj_ zifh &yfuu
G rf sm;wGif OD;vSaztm;raxmufcaH =umif; v_y&f mS ;r_uðdk yvky=f uygonf?
‚if;wk‹d . vkyef nf;vky[f ef ESihf OD;aqmifyg0if=uonfo h rl sm;ukd &yfuu
G t
f vdu
k f atmufwiG f
azmfjytyfygonf?
140
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
twGuu f ,
dk pf m;ðy+y;D / wOD;wnf;rS tm;vk;H twGuf vufrw
S Ef iS hf vufaAGypHk rH sm; a&;xk;d ðyvkyaf y;cJ&h
ygonf?
142
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
(5) {&m0wDwidk ;f / armfvòrdiu f |ef;òrdŒe,f/ jynfoŒl v$waf wmf trSwf (1)rJqENe,fajr trsdK;om;'Drdk
ua&pDtzGŒJ csKyftm; qENðyxm;jcif;ukd vk;H 0 raxmufcaH wmhyga-umif; ESihf E+wx f uë &f ef awmif;cHvmì //
(‚if;ykpH ZH ,m;ukyd gay;yk‹d ygonf)” (qH;k )
(txufazmfjyygZ,m;ykpH u
H dk yl;wGx
J m;ygonf?)
jynfolŒv$wfawmfukd,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1360 jynfEh pS /f waygif;vqef; (11)&uf//
1999 ckEpS /f azazmf0g&Dv (25)&uf//
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf//)
143
{&m0wDwdkif; armfvòrdifu|ef;òrdŒe,f/ jynfolŒv$wfawmftrSwf (1) rJqENe,fajr/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJŒcsKyf tm;
144
qENðyxm;jcif;ukd vHk;0raxmufcHawmhyga-umif;ESifh E+wfxGuf&ef awmif;cHv$m
t-r-p trnf touf tbtrnf EkdifiHom;rSwfyHkwif ynm vlrsdK; tvkyftudkif ae&yf vufrSwf
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
1990jynfhESpf ygwDpkH'Drkdua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJrSwifajr‡muffvkdufaom
jynfolŒv$wfawmfudkukd,fpm;ðyonfhaumfrDwD
(jynfolŒv$wfawmfukd,fpm;ðyaumfrwD).
a-unmcsuftrSwf 14 (3§99)
oD & d ò rd i f e ,f a jr
obmywdrsm;tjzpfaqmif&u G =f uaom/ awmifov l ,form; OD;òrdŒ/ t+idr;f pm; ynma&;
0efxrf; OD;cifw;dk / AG'D , D v dk yk if ef;&Sif OD;0if;ol qko d rl sm;//
tcrf;tem;rª;rsm;tjzpfaqmif&u G =f uaom a':cifat;&D/ a': =unf=unfviG f qko d rl sm;?
tqkd qko d nfuzdk wf=um;&aom oD&òd rdi&f yfuu G af e OD;&Jeidk f qko
d /l /
vufrw S af &;xk;d xm;onfh pmwrf;qko d nfuv dk ufco H nfh òrdŒe,fa&G;aumufyu JG si;f ya&;
aumfr&Sit f zGŒJ cGrJ S tzGŒJ 0if OD;ausm0f if;xuf qko d El iS /fh ,if;tm;ay;tyfonfh oD&òd rdi&f yfuu G rf S
OD;wifòrdif qko d ?l
yef ; bJ w ef ; e,f a jr
obmywdrsm;tjzpfaqmif&u G =f uaom yef;bJwef;&yfuu G rf S pufq&m OD;xGe;f &Si/f ukef
onfrsm;jzpf=uaom OD;aiG0if;/ OD;tifprG ;f qkod rl sm;//
tcrf;tem;rª;rsm;tjzpfaqmif&u G =f uaom a':rrESi;f OD; ESihf a':EG,Ef , G cf idk f qko
d rl sm;//
tqkd qko d nfuzdk wf=um;&aom jynfwiG ;f ukew f ifuek cf s vkyof m;rª; OD;^m%fO;D qko d /l /
145
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
vufrw S af &;xk;d xm;onfh pmwrf;qko d nfuv dk ufco H nfh òrdŒe,fa&G;aumufyu JG si;f ya&;
aumfr&Sit f zGŒJ cGrJ S tzGŒJ 0if OD;wif!e$ @f qdok El iS hf ,if;tm;ay;tyfonfh armifi&H yfuu G rf S OD;aiGp;dk qko
d /l
a&$ ò rd i f o D & D e ,f a jr
obmywdrsm;tjzpfaqmif&u G =f uaom v_id &f yfuu G rf uS ek of nfrsm;jzpf=uonfh OD;ode;f ZH/
OD;ausmaf t;/ OD;cifarmifat; qko d rl sm;?
tcrf;tem;rª;rsm;jzpf=uaom a':a'pD ESifh a':oif;oif;rGef qko d rl sm;//
tqkd qko d nfuzdk wf=um;&aom ief;aw;&yfuu G rf S t+ird ;f pm; ausmif;q&m OD;rif;pk;d oef;?
vufrw S af &;xk;d xm;onfh pmwef;qko d nfuv dk ufco H nfh òrdŒe,fa&G;aumufyaJG umfr&Sif
tzGŒJ cGrJ S tzG@J 0if OD;=unf0if; qko d El iS hf ay;tyfol OD;atmifp;dk qko d ?l
ul&Gmwkdufe,fa'o
obmywdrsm;jzpfonfh awmifoOl ;D wkyf (1) ESihf awmifoOl ;D ode;f 0if;/ t+ird ;f pm; ausmif;tkyf
q&m}uD; OD;az&Sed f qko d rl sm;?
tcrf;tem;rª;rsm;jzpf=uaom a':rsKd ;jrwfo/l a': Ekid Ef ikd Of ;D qko d rl sm;?
tqkd qko d nfuzdk wf=um;&aom ul&mG rS awmifol OD;oef;jrif?h
vufrw S af &;xk;d xm;onfh pmwrf;qko d nfuv dk ufco H nfh òrdŒe,fa&G;aumufyu JG si;f ya&;
aumfr&Sit
f zG@J crJG S OD;at;csKd qko d El iS fh ay;tyf&onfh jrif;+cHòrd@/ (13) &yfuu G f pkreG &f wem or0g,r
vDrw
d ufrS OD;rif;aZmf qko d /l /
xaemif;wkdifwkdufe,fa'o
obmywdrsm; - OD;=unfatmif/ OD;bkcd sp/f OD;aomif;pdef qko d rl sm;?
tcrf;tem;rª;rsm;- a': jrjroif;/ a':cifrsd K;jrif?h
tqkd qko d nfuzdk wf=um;&aom a'gi;f opfaus;&GmrS OD;pHoed ;f ?
vufrw S af &;xk;d xm;onfh pmwrf;qko
d nfuv dk ufc&H aom òrdŒe,fa&G;aumufyu
JG si;f ya&;
146
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
aumfr&Siu
f ,dk pf m; jrif;jcHjynfoŒl aq;±krH S a'guw
f ma': =uL=uLEkid Ef iS fh ay;tyfaom ò*dvyf ifaus;
&GmrS awmifol OD;=unfatmif?
,Hkxkd;wkdufe,fa'o
obmywdrsm; - awmiforl sm;jzpf=uonfh OD;atmifaxG;/ OD;!d/k OD;jrif=h unf qko d rl sm;?
tcrf;tem;rª;rsm;- a':oif;oif;cdsK/ a':cifrmvm qko d rl sm;?
tqkd qko d nfuzdk wf=um;&aom ,kw H ;dk aus;&GmrS awmifol OD;ode;f aX; qko d ?l
vufrw S af &;xk;d xm;onfqadk om pmwrf;ukv d ufc&H aom òrd@e,fa&G;aumufyaJG umfr&Sif
uk,
d pf m; òrd@e,ftaxGaxGtyk cf sKyfa&; OD;pD;XmerS/ 'kw, d OD;pD;rª; OD;aqGat; qko
d El iS hf ay;tyfaom
,kwH ;dk aus;&GmrS awmifol OD;Akv
d af r$;?
jynfolŒv$wfawmfukd,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1360jynfEh pS /f waygif;vqkw(f 1)&uf//
1999ckEpS /f rwfv(2)&uf//
(trsK;d om;'Dru
dk a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,I
l jzef‹cso
d nf?)
a-unmcsuftrSwf 15 (3§99)
2? xkyd *k K~ v
d }f u;D rsm;xJwiG /f rEœav;wkid ;f / jrif;jcòH rŒd e,f/ rJqENe,ftrSwf (2) rS/ OD;armifarmif
0if; (c) OD;0if;armiftm;/ 0ifa&muf,OS òf ydit f a&G;cHapcJyh gonf? ‚if;tm; rJqEN&iS jf ynfov l x l u
k
vGwv f yfpmG ESihf ‚if;wk‹d .oabmqENt& qENay;cJ=h uonf? ‚if;onf ckid v f rHk J (39088)/ pkpak ygi;f
147
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
3? (u) ok‹d ygvsuf Edik if aH &;ygwrD sm;rSwyf w Hk ifjcif;Oya'ESihf jynfoŒl v$waf wmfa&G;aumufyJG
Oya'rsm;wGi/f rnfonfjh yÏmef;csurf sm;wGirf S vk;H 0ryg&o dS nfuh pd rP sm;ud/k jyÏmef;csuf
rsm;ESiq fh ef‹usiv f su/f OD;armifarmif0if; tm; 3-3-99 &ufae‹u/ t,kt H =unf
r&S/d vk;H 0raxmufcaH wmha=umif;[k oufqidk &f mjynfov l x
l uk /dk tm%mykid rf sm;u/
twif;t"rR w&m;rJ+h cdr;f ajcmufI aºuG;a=umfapcJo h nf?
(c) tqkyd gvyk &f yfwiG f atmufygw‹dk onf w&m;Oya'rJv h yk af qmif&mwGif yg0ify;l aygi;f
=upH nfaqmif&u G cf =hJ uonf? od‹k a=umifh ‚if;wk‹d onf/ w&m;Oya'rsm;ESihf +idpeG ;f ol
rsm;jzpfonf? w&m;Oya'abmifudk usL;ausmaf eolrsm;jzpfonf?
(1) oufqidk &f mtm%mykid t f zGŒJ tpnf;rsm;rSorl sm;?
(3) opf±w Hk u
dk ef ,frS
obmywdrsm; - awmifolOD;oef;0if;/ awmifolOD;aomif;xGef;/ awmifol
OD;uHaiGqo dk rl sm;?
tcrf;tem;rª;rsm; - a':wifwifjr/ a':wifwifºuG,f qko d rl sm;/ qENxw k af zmf
wifjyonfqadk omol opf±aHk us;&GmrS awmifol OD;omatmif qko d ?l
qENðyvufrw S af &;xk;d rSww f rf;qko
d nfudk ay;tyfaomol- opf±aHk us;&GmrS
awmifol OD;csp+f idr;f qko d ?l
rSwwf rf;qko d nfudk vufco H l - jrif;jcHòrdŒe,f Oya't&m&Sd OD;uku
d Edk ikd f qko
d ?l
(4) qD;rD;ckw
H u
dk ef ,frS
obmywdrsm; - awmifol OD;ode;f 0if;/ awmifol OD;jrifah z/ awmifol OD;qef;&D
qkod rl sm;?
148
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
jynfolŒv$wfawmfukd,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1360 jynfEh pS /f waygif;vjynfah usmf (8)&uf//
1999 ckEpS /f rwfv (9)&uf//
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf//)
149
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
1990jynfhESpf ygwDpkH'Drkdua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJrSwifajr‡mufvkdufaom
jynfolŒv$wfawmfudkukd,fpm;ðyonfhaumfrDwD
(jynfolŒv$wfawmfukd,fpm;ðyaumfrwD).
a-unmcsuftrSwf 16 (3§99)
1? &efuek w f idk ;f / ok;H cGòrŒd e,f/ rJqENe,ftrSwf (1) rS jynfov l x l uk ‚if;wk@d . vGwv f yfaom
oabmqENt&vnf;aumif;/ tcsKyftjcmtm%monf jynfov l xl rk S qif;oufonf[al om
'Dru
dk a&pDusiphf Oft&vnf;aumif;/ 1990 jynfEh pS f arvu usi;f ycJo h nfh ygwpD 'Hk rD u
dk a&pD taxGaxG
a&G;aumufyw JG iG f trsK;d om;'Dru dk a&pDtzGŒJ csKyf. jynfo@l vw
$ af wmfu, dk pf m;vS,af vmif;tjzpf
0ifa&mufta&G;cHco hJ nfh OD;vGit f m; rJqEN&iS jf ynfov l x
l u
k wcJeuf qENraJ y;I v_u d vf ud_ v
f v
JS JS
axmufcv H u
dk o f nf?
2? OD;vGio
f nf ckid v
f rHk J (18189) &&S+d yD;/ &mckid Ef e_ ;f (68²11) jzifh a&G;aumufwifajr‡mufjcif;cH
cJ&h +yD; a&G;aumufyEJG iS o
hf ufqidk o f nfh ygwpD 'Hk rD u
dk a&pDtaxGaxGa&G;aumufyu JG si;f ya&;aumfr&Sif
u ‚if;onf jynfoŒl v$waf wmfu, dk pf m;vS,jf zpfonf[k w&m;0ifa=unmcJ+h y;D jzpfonf// ok@d a=umifh
OD;vGio f nf trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf. jynfoŒl v$waf wmfu, dk pf m;vS,w f OD;tjzpf &yfwnf
vsu&f o dS nf?
rsm;ukd vkyaf qmif=urnf[k owif;&&So d nf? ,if;wk@d . vky&f yfrsm;onf Ekid if aH &;ygwrD sm;zGŒJ pnf;jcif;
ESifh jynfoŒl v$waf wmfa&G;aumufyOJG ya'rsm;wGif vk;H 0O\kyH g0ifjyÏmef;xm;jcif;r&So d nfh Oya'rJ/h
w&m;rJh vky&f yfrsm;omjzpfygvrd rhf nf?
7? tm%mykid af xmufvrS ;f a&;tzGŒJ rsm;ESifh }uHch idk af &;tzGŒJ 0ifrsm;onf at;csr;f pGmvkyu f idk f
pm;aomufaeEkid &f ef ±ke;f uefae&onfh jynfovl xl u k dk rw&m;aom/ w&m;r0ifaom Oya'rJh vky&f yf
rsm;ukd rvkyaf qmif=u&ef trsKd ;om;'Drudk a&pDtzGŒJ csKyuf wku d wf eG ;f vku
d o
f nf? oufqidk &f mjynfol
vlxu k vnf;/ w&m;Oya'rJh vky&f yfrsm;ukd vkyaf qmifvo dk nfq
h ENr&Srd nfudk tzGŒJ csKyfuaumif;pGm
od&dS em;vnfyga=umif;?
jynfolŒv$wfawmfukd,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1360jynfEh pS /f wefc;l vqef; (2)&uf//
1999ckEpS /f rwfv(18)&uf//
(trsK;d om;'Dru
dk a&pDtzGŒJ csKyfu wm0ef,I
l jzef‹cso
d nf//)
1990jynfhESpf ygwDpkH'Drkdua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJrSwifajr‡mufvkdufaom
jynfolŒv$wfawmfudkukd,fpm;ðyonfhaumfrDwD
(jynfolŒv$wfawmfukd,fpm;ðyaumfrwD).
a-unmcsuftrSwf 17 (3§99)
2? OD;ode;f pHonf ckid v f rHk J (29986) &&S+d y;D / rJ&mckid Ef e_ ;f (73²1) jzifh a&G;aumufwifajrm‡ ufjcif;
cHc&hJ +yD; ygwpD 'Hk rD u
dk a&pDa&G;aumufyu JG si;f ya&;aumfr&Siu f OD;ode;f pHtm; jynfoŒl v$waf wmfu, dk f
pm;vS,jf zpfonf[k w&m;0ifa=unmcJ+h yD; jzpfonf//
4? aumvif;òrdŒe,fwiG f òrdŒay: (6) &yfuu G /f aus;&Gmtkypf k (47) tkypf /k pkpak ygi;f &yf§aus;
(53) tkypf &k o
dS nf? aus;&Gm(47) tkypf uk dk 28-2-99 &ufae@wiG f wòyid ef ufwnf; òrŒd e,ftm%mukid f
wk@d .!¸e=f um;csujf zifh jynfaxmifp}k uc›H idk af &;ESihf zGŒH òz;d a&;toif;rSO;D pD;I vufrw
S af &;xk;d ckid ;f onf[k
owif;&onf?
5? o&ufct Hk yk pf /k tifa=umpOf aus;&GmwGif 28-2-99 ae@/ rGe;f vGJ (2) em&DwiG f aus;&Gmat;
csr;f om,ma&;ESifh zGŒH òzd;a&;aumifpD OuUÏ OD;armifoef;ESifh tzG@J 0ifrsm;onfvnf;aumif;/ uom
òrdŒe,f}uHc› idk af &;ESifh zGŒH òzd;a&;toif;rS twGi;f a&;rª; OD;armifarmifviG Ef iS fh tzGŒJ 0ifrsm;onfvnf;
aumif;/ trdsK;om;'Dru dk a&pDtzGŒJ csKyf. aumvif;òrdŒe,f jynfoŒl v$waf wmfu, dk pf m;vS,t f m;
uk, d pf m;vS,t f jzpfrS y,fzsu&f eftwGuf aus;&Gm&Sd tdraf xmifp0k ifpm&if;rsm;awmif;,lum t
ouf (18) ESpf jynf+h yD;olwidk ;f vufrw S af &;xk;d ay;&rnf/ vufrw S rf a&;xk;d ygu axmif'%f (2) ESpf
rS (3) ESpt f xd usc&H rnfjzpfa=umif; +cdr;f ajcmufvufrw S af &;xk;d ckid ;f onf[k =um;od&onf// tdrf
axmifO;D pD;rsm; tpnf;ta0;rwufygu '%faiG 100d§- ay;aqmif&rnf[v k nf; ajyma=umif;
od&onf/
6? tcsKd Œwku d ef ,faus;&Gmtkypf rk sm;wGif aumvif;òrdŒe,f at;csr;f om,ma&;ESihf zGŒH òzd;a&;
aumifpOD uUÏ OD;bk;d [efEiS t hf wl/ &JwyfzŒJG e,fxed ;f 'kwyf=uyf OD;pdeaf omif;ESihf &JwyfzŒJG 0ifrsm;u
tm%mukt d vGo J ;Hk pm;vkyu f m aus;&Gmjynforl sm;ukd twif;t=uyfvufrw S x f ;dk ckid ;f onf[k od&&dS
onf? usef tcsKd Œwku d ef ,faus;&Gmtkypf rk sm;wGif aus;&Gmat;csr;f om,ma&;ESihf zGŒH òzd;a&;aumifpD
OuUÏ wk@d u tdraf xmifpZk ,m;rsm;awmif;,lum touf (18) ESpjf ynfo h wl idk ;f ukd toif, h al qmif
vmaomZ,m;rsm;YxnfhoGif;a&;om;+yD; xkdolrsm;.vufrSwfrsm;udk q,ftdrfacgif;wOD;u
aomfvnf;aumif;/ tdro f m;wOD;uaomfvnf;aumif; vufrw S af &;xk;d ay;&ef apckid ;f cJo h nf[k
qko d nf? tcsKd Œwku d ef ,faus;&Gmrsm;wGif jynfo@l vw $ af wmfu, dk pf m;vS,u f ydk ,fzsu&f ef vufrw S f
rxk;d ay;olrsm;tm; &Jpcef;ok@d ac:oGm;rnfjzpfa=umif; +cdr;f ajcmufonf[k od&&dS onf?
152
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
jynfolŒv$wfawmfukd,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1360jynfEh pS /f wefc;l vqef; (14)&uf
1999ckEpS /f rwfv(30)&uf
(trsK;d om;'Dru
dk a&pDtzGŒJ csKyfu wm0ef,I
l jzefŒcso
d nf//)
153
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
1990jynfhESpf ygwDpkH'Drkdua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJrSwifajr‡mufvkdufaom
jynfolŒv$wfawmfudkukd,fpm;ðyonfhaumfrDwD
(jynfolŒv$wfawmfukd,fpm;jyaumfrwD).
a-unmcsuftrSwf 18 (3§99)
2? xkyd *k K~ v
d }f uD;rsm;xJwiG f ppfu f idk ;f wkid ;f / qm;vif;}uD;òrdŒe,f/ jynfoŒl v$waf wmf rJqENe,f
trSwf (1) twGuf OD;cifarmif=unftm; tzGŒJ csKyf.uk, d pf m;vS,af vmif;tjzpf ta&G;cs,cf aH p
cJo
h nf? ‚if;tm; rJqEN&iS jf ynfov l x
l uk vGwv f yfpmG ‚if;wk@d .oabmqENt& qENraJ y;I jynfo@l
v$waf wmfu, dk pf m;vS,t f jzpf a&G;aumufwifajrm‡ ufc=hJ uonf// OD;cifarmif=unf&&Sad om ckid v f rHk J
ta&twGurf mS (18126) jzpf+y;D / &mckid Ef e_ ;f tm;jzifh (77²09) &mckid Ef e_ ;f jzifh ta&G;cHc&hJ onf? ygwpD 'Hk rD dk
ua&pDa&G;aumufyu JG si;f ya&;aumfr&Siq f o dk nfuvnf; ,if;yk*Kd~ vf}uD;onf jynfoŒl v$waf wmf
uk,d pf m;vS,w f OD;jzpfa=umif; w&m;0ifa=unmcJ+h yD;jzpfonf? OD;cifarmif=unf rSm 6-9-98 ae@rS
pI ,ae@txd tm%mykid w f @dk . zrf;qD;xde;f odr;f jcif;ukd cHae&qJjzpfonf?
6? a'guw f m0if;ekid o
f nf ckid v
f rHk J (18845) rJ&&S+d yD;/ rJ&mckid Ef e_ ;f (66²46) &mckid Ef e_ ;f jzifh a&G;
aumufwifajr‡mufjcif;cHc&hJ ojzif/h ygwpD 'Hk rD u dk a&pDa&G;aumufyu JG si;f ya&;aumfr&Sif qko d nfu
a'guw
f m0if;Ekid tf m; jynfoŒl v$waf wmfu, dk pf m;vS,jf zpfonf[k w&m;0ifa=unmcJ+h yD;jzpfonf?
9? xkyd *k K~ v
d }f u;D (2) OD;onf 1990 jynfEh pS /f arv u usi;f ycJo h nfh ygwpD 'Hk rD udk a&pDtaxGaxG
a&G;aumufyq JG o dk nfwiG f OD;pH0if;u ckid v
f rHk J (15309)/ rJ&mckid Ef e_ ;f (54 ² 91) &mckid Ef e_ ;f / OD;armifat;
u ckid v
f rHk J (14747)/ rJ&mckid Ef e_ ;f (60²26) &mckid Ef e_ ;f &&SI
d oufqidk &f mjynfov l x l . k vGwv f yfaom
oabmqENt& wcJeufa&G;cs,cf x H m;&aom trsKd ;om;'Dru dk a&pDtzGŒJ csKyf. w&m;0ifjynfoŒl
v$waf wmfu, dk pf m;vS,rf sm;jzpfonf? Tonfudk ygwpD 'Hk rD u dk a&pDa&G;aumufyu JG si;f ya&;aumfr&Sif
qkod nfuvnf; w&m;0ifa=unm+y;D jzpfonf?
10? xkd w&m;0ifjynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,f (2) OD;onf ,cktcg tm%mykid rf sm;.
zrf;qD;xde;f odr;f xm;jcif;ukcd aH e=u&+y;D / xko d El pS Of ;D tm; t,kt H =unfr&S/d raxmufcaH wmha=umif;
rw&m; qENaz:xkwyf JG ðyvkyEf idk &f eftwGu2f 2-3-99 &ufae@u om,m0wDòrdŒ q&mpHcef;rwGif
òrdŒe,ftm%mykid t f zGŒJ u}uD;rª;I tpnf;ta0;w&yfðyvkyo f nf[k =um;od&onf// ,if;tpnf;
ta0;ok@d &yfuu G t f m%mykid rf sm;ESihf }uHc› idk af &;ESizhf ŒHG òzd;a&; toif;0ifrsm; wufa&muf=uonf[k
od&onf?
11? ,if;tpnf;ta0;Y om,m0wDc±kid f tm%mykid t f zGŒJ OuUÏ 'k-Akv d rf ;_ }uD; tke;f jrifh ESihf
òrŒd e,f tm%mykid t f zGŒJ OuUÏ OD;cifp;dk wk@d u atmufygtwkid ;f ajymqk! d e¸ =f um;onf[o k &d &dS onf?
(u) om,m0wDòrdŒe,frq J ENe,ftrSwf (1) ESit hf rSwf (2) rS uk, d pf m;vS,Ef pS Of ;D ukd
t,kt H =unfr&Sd tqkw d ifoiG ;f &rnf?
(c) t,kt H =unfr&Sd tqkw d ifoiG ;f Ekid af &;twGu/f &yfuu G t f m%mykid rf sm;ESihf }uHc› idk af &;
ESihf zGŒH òz;d a&;toif;0ifrsm;yl;aygi;f +y;D / wtdrw f ufwtdrq f if; vkud vf I H touf (18)
ESpf jynf+h yD;olwidk ;f ukd vufrw S af &;xk;d ckid ;f &rnf?
(*) t,kt H =unfr&Sad =umif; vufrw S af &;xk;d xm;onfh ykpH H (2) apmifudk 31-3-99 &uf
ae@ aemufq;Hk xm;+yD; òrdŒe,ftm%mykid ±f ;Hk ok@d ay;yk@d &rnf?
156
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
12? ,cktcg jynfoŒl v$waf wmfu, dk pf m;vS,rf sm;taejzifh jynfoŒl wm0efukd xrf;aqmifciG hf
r&=uonft h jyif/ rdrrd qJ ENe,fajrukyd if oGm;a&mufciG rhf ay;bJ/ tppt&m&m ydwyf if[ef@wm;jcif;
ukcd aH e&onf? jynfov l xl }k uD;w&yfv;Hk rSmvnf; qefaumxJwiG f ZD;jzLoD;ukd xnfv h rdS o hf uJoh @dk
w,Hwqdwrf # at;at;csr;f csr;f / em;em;aeae r&S=d u&ay? vkycf aiGa=u;r&&Sb d /J twif;t"rR
vkyt f m;ay;apckid ;f cH=u&onf? ukeaf ps;E_e;f }uD;jrifjh cif;'%fukd tvl;tvJc=H u&ojzif/h w0rf;wcg;
aeom±krH #pm;aomufeidk &f ef/ raerem;/ ae&mra&G;/ tcgra&G;/ odumQ rapmifph nf;ekid }f uawmhbJ
ykdufqH&v#if rnfonfhtvkyfrqkdvkyfukdifae=u&onf? awmifolv,form;rsm;rSmvnf;
rdrpd u kd o
f nfo
h ;D ESu
H ykd if rdrd vk;H vk;H vsm;vsm;rykid /f owfrw S u
f w
dk may;ae=u&onf? v,fvyk o f m;
rsm;b0qkv d #if pkwjf ywfI/ rwfwwfajcmufae=uay+y?D Tok‹d qif;&Jr_ twd'u k Q trsKd ;rdsK; cHpm;ae
=u&aom tESyd pf ufcH jynfov l x l }k uD;tm; oufqidk &f mtm%mykid rf sm;ESifh ,if;wk‹d . tckid ;f cH
tac|t&Hrsm;uvnf;aumif;/ }uHc› idk af &;ESihf zGŒH òzd;a&;toif;0ifrsm;uvnf;aumif;/ t"rR +cdr;f
ajcmuf/ t=uyfuidk I f trdsK;om;'Dru dk a&pDtzGŒJ csKyfqef@usiaf &; tiftm;twkjyyGrJ sm;ukd wuf
a&muf=u&ef ac:,lnO‡ ;f qJae=uonf? rwufa&muforl sm;rSm '%faiGay;aqmif=u&onf?
13? Tod‹k ðyvky&f ef oufqidk &f mtm%mykid t f qifq h ifuh rD;pdr;f jyIvrf;!$ecf surf sm;ay;um
ckid ;f apaejcif;tm;jzif/h Oya'pk;d rk;d a&;[laomt"dyg` ,t f rSeEf iS hf tajctaerSerf sm; ,cktcg aysmuf
uG,af e+yjD zpfonf? ‚if;tm%mykifd rf sm;ESihf ,if;wk@d ckid ;f wkid ;f vkyaf om vlŒtokid ;f t0kidk ;f tcsKd Œwk@d onf
w&m;Oya'pk;d rk;d a&;ukzd suq f ;D ae=ujcif;a=umifh xkv d yk &f yfrsm;ukd jyif;xefpmG ±_wcf svu dk of nfh tjyif/
&yfwef;u&yf=u&ef wku d w
f eG ;f vku d o
f nf? ±k;d om;aomjynfov l xl u
k vnf;/ Oya'rJ/h ta=umif;rJh
vky&f yfrsm;ukd vku
d ef mvkyaf qmifjcif; &Sv d rd rhf nfr[kw[ f k jynfoŒl v$waf wmfu, dk pf m;ðyaumfrwDu
,k=H unfyga=umif;?
jynfolŒv$wfawmfukd,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1360 jynfEh pS /f wefc;l vjynfah e‹?
1999 ckEpS /f rwfv(31)&uf//
(trsK;d om;'Dru
dk a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,I
l jzef‹cso
d nf?)
157
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
a-unmcsuftrSwf 19 (4§99)
1? 1990 jynfEh pS uf usi;f ycJo h nfh ygwpD 'Hk rD udk a&pDtaxGaxGa&G;aumufyw JG iG f rE aW v;wdik ;f
ausuyf ef;awmif;òrŒd e,frS atmufyg jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;tm;/ oufqikd &f m rJqEN
&Sif jynfov
l xl u k wcJeufaxmufcI H a&G;aumufwifajrm‡ ufay;cJo h nf? ‚if;yk*Kd~ v}f u;D (2) OD;onf
trsKd ;om;'Drudk a&pDtzGŒJ csKyfukd ud,
k pf m;ðy=uonf?
OD;Advk Zf H - rJqENe,ftrSwf (1) / cdik v f rkH J (35320) ESihf rJ&mcdik Ef e_ ;f (70²87) &&So d nf?
OD;aiGxeG ;f - rJqENe,ftrSwf (2) / cdik v f rkH J (35735) ESihf rJ&mckid Ef e_ ;f (68²44) &&So d nf?
2? txufyg w&m;0if jynfoŒl v$waf wmf ud, k pf m;vS,}f u;D (2) OD;tm; 15-2-99 &ufae@
wGif tm%mydik t f zG@J rsm;u Edik if aH &;ygwrD sm;rSwyf wkH ifjcif;Oya'ESihf jynfoŒl v$waf wmfa&G;aumufyJG
Oya'rsm;wGif vH;k 0O\Hk jyÏmef;xm;jcif;r&So d nht f csurf sm;udk azguzf suv f su/f jynfov l x
l q k kd
onfukd tvGo J ;kH pm;ðyum t,Ht k =unfr&S/d raxmufc[ H k aºuG;a=umfatmf[pfapcJo h nf? xdo k @kd
Oya'rJ/h rw&m;vky&f yfrsm;udk vkyaf qmifjcif;rðy&efEiS hf rdrx d wk jf yefco
hJ nfh Oya'ukd rdrcd sKd ;azgujf cif;
rðy&ef óudwifuef@uu G f ±_wcf sc+hJ yD;jzpfonf? od@k pOfvsuf tm%mydik rf sm;u ±k;d om;ajzmifph if;aom
jynfov l x
l t
k m; Oya'csKd ;azguo f nfeh nf;vrf;udk twif;t"rRenf;rsm;jzifh jyovkyaf qmifapcJh
onf?
jynfaxmifp}k uHc› idk af &;ESihf zHŒG òzd;a&;toif; tr_aqmif armifa&$oed ;f rSvnf; ,ae@eeH uf 8;00 em&D
cef@wiG f 18 ESpjf ynfjh y;D olwidk ;f (NLD) ±_wcf syo JG @dk rysurf uGuw f ufa&muf=uyg&ef/ rwufa&mufyg
u rdr. d tjypf rdr. d wm0efomjzpfaf =umif; today;a=unmtyfygonf[k toHcsŒJ pufjzifh a=unm
cJyh gonf? (rSwcf su?f ? (NLD) ±_wcf sy. JG ae&mrSm u|eaf wmf&h mG . awmifbuf 1 rdik cf cJG ef@&dS
awmifay:&Gmom jzpfygonf? )
Tod@k jzifh ±_wcf syo JG @kd wufa&muf=u&onf? jyefvmcJ=h u&onf? Todjk zifh (NLD) ±_wcf syJG
od@k rwufa&mufaomolrsm;udk '%faiG 50d usyw f wd d ±du
k yf gonf? ,ck csucf si;f vma&muf
'%faiGaqmif=uyg[k &&u OuUÏ jzpfol atmifjrifh qdo k u
l toHcsŒJ pufjzifh a=unmjyefygonf?
±_wcf syo JG @kd rwufa&mufot l m;vH;k 150 cef@&adS =umif; od&rdS w S o f m;&ygonf? Tod@k jzifh oH;k }urd w f ikd f
wdik f today;a=unmygonf? aiGa=u;tqifajyI '%faiGaqmifol OD;a& 115 OD;cef@ &So d nf[k
=um;cJ&h ygonf? '%faiGaqmif aemufusaeolO;D a& rSm 35 a,muf&adS =umif; od&yg onf? Tod@k
'%faiGaqmifaemufusaeolrsm;udk OuUÏjzpfol atmifjrifu h ykyg` ;&Jpcef;rS e,fxed ;f jzpfol &m!¸e@f
ESihf taygi;f tyg&o J m;wa,mufuakd c:I '%faiGrsm;udk twif;t"rRawmif;qd±k t kH jyif 0dik ;f wHcg;
ydwx f m;aomtdrrf sm;udk (*syef acwfppfyv k yd rf sm;yrm) ajcaxmufjzifu h ef0ifI vl}u;D tdrf csujf cif;
vma&mufawGŒqH&k ef today;Ed;_ aqmfcyhJ gonf? xd@k a=umifh jynfov l x l ok nf &yf&mG vl}u;D tdrw f iG f
óuHŒóuHŒav;xdik I f idik af e=uygawmhonf? xd@k aemuf vl}uD;tdrw f iG f e,fxed ;f &Jjzpfol &m!Ge@f onf
cifAsm;wd@k ±_wcf syo JG @dk bmjzpfv@dk rwufa&muf=uwmvJ? cifAsm;wk@d tzGŒJ udk (NLD) tzGŒJ [k pGypf +JG y;D
&Jpcef;ac:&vdrrhf nf[k ajymqdck yhJ gonf? ‚if;aemuf &yf&mG vl}uD;atmifjrifrh S ajymaompum;rSm
vnf; usKyfukd ausmufyef;awmif;e,fyikd }f uD;u taigucf &H w,f? cifAsm;&Gmu }uD;+yD;awmh wuf
a&mufwv hJ Ol ;D a&enf;vSacsvm;? cifAsm; bmrS apmufo;kH rusb;l vd@k taigucf &H w,f? usKyfukd
taigucf &H wJt h wGuf usKyfuvnf; cifAsm;wk@d ukd 'Dtwdik ;f rxm;bl;/ &Jpcef;udyk @kd &vdrrhf ,f? tcsKyf
cdik ;f &vdrrhf ,f[k ajymqdck yhJ gonf? Tod@k jzifh trsKd ;rsKd ; +cdr;f ajcmuf[ed ;f a[mufcyhJ gonf? tcsed rf mS
um; 16-2-99 n 11;00 em&D tcdsex f d jzpfygonf? Tod@k jzifh ±_wcf syo JG @kd rwufa&mufI
'%faiGaqmifaemufusaeol (35) OD;tm; eHeufwiG f ykyg` ;&Jpcef;od@k omG ;a&muf&ef e,fxed ;f &m!Ge@f
ESihf taygi;f yg&o J m;wOD;wd@k u trde@f ay;chyJ gonf? xd@k aemuf vl}uD;tdrrf S vlpu k o JG mG ;cJyh gonf?
aemufwae@ 17-2-99 &ufae@ eHeufwiG f &&u OuUÏ atmifjrifh tdro f @kd xyfraH c:aqmif+yD;
+crd ;f ajcmufygonf? tcsed u f m; eHeuf 9;00 em&Dcef@jzpfonf? Tod@k jzif@ rdr. df p&dwEf iS @f ykyg` ;&Jpef;od@k
oGm;&ef trde@f ay;cJjh yefygonf? '%faiGaqmifa=u; !‡Ed i_d ;f r&I ae@cif; 11;30 em&DrmS ykyg` ;od@k
ajcvsio f mG ;&ygonf? (ykyg` ;ESihf ajrmufawm aus;&Gm. tuGmta0;rSm 3 rkid cf cJG ef@jzpfygonf?)
Tok@d oGm;a&mufaomolrsm;rSm 35 OD;teuf 25 OD;omv#if oGm;a&mufyg onf? usef 10 OD;rSm
ol}uD;rS cGiðhf yaomolrsm;jzpfygonf? ‚if;wd@k rmS &&u tzGŒJ 0if (1) OD;ode;f atmif (2) OD;ode;f atmif
.om;oruf armif0if; (3) OD;wifvi_d /f a': =uifvi_d f ponf ponfrsm;jzpfonf? ykyg` ;od@k oGm;a&muf
olrsm;rSm pm;0wfaea&; rajyvnfaom rkq;kd r/ aps;onf/ uav; rdcif/ zcifrsm;omjzpfonf?
Tod@k ykym` ;ok@d ajcvsio f mG ;=u&mwGif rkq;kd rtzGm;tdk a':r,fom onf touf (65)
ESpcf ef@&+dS yD;I tpma&pmcsKd ŒwJah eum vrf;ckvwfwiG f tcsKyfc&H rnfupkd ;kd &drx f wd v f ef@Ia=umifh
159
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
vnf;aumif;/ tpm;tpmqmavmifrw G o
f yd I
f vnf;aumif; rl;arhI vJaS vsmif;oGm;ygawmhonf?
xdtk cg armifapmaX;/ a':pef;=unf/ a':=unf&iS /f a':ao;cifw@kd rS ulnaD z;rI toufjyefvnf
&Sicf yhJ gonf? ‚if;aemuf rkq;kd r a':wif=unfrmS vnf; ol.cifyeG ;f ukd owd&+y;D cifyeG ;f r&Sv d @kd 'Dvjkd zpf
&onf[I l id&k if;id&k if; wufomG ;onfrmS oH;k }urd w f ikd w
f ikd f jzpfygonf? (ae&mrSmum;/ ykyg` ;vGiaf us;
&GmrSmjzpfygonf?) Tod‹k jzifh ykyg` ;&Jpcef;od@k a&muf&=dS uygonf? nae 3;00 em&Dxd tcsKyfxo J @dk
roGi;f bJ tpma&pmiwfjywfpmG jzifh &Jpcef;0ef;xJwiG af ecJ=h u&ygonf? xdt k csed w
f iG f &&u OuUÏ
jzpfol atmifjrifo h nf ykyg` ;od@k vukd rf vmbJ &GmrSmwifaecJyh gonf? e,fxed ;f &m!Ge@f rmS ykyg` ;wGi&f adS eyg
onf? xdt k cg &Jpcef; pma&;}uD;jzpfou l &Gmvl}uD;ac:cJyh g/ tm;vH;k jyefvw $ yf grnf[ak jymygonf?
&Gmvl}uD;udk &Gmod@k jyefac:&ygonf? &Gmvl}uD;rSm ajcvsirf vdu k Ef ikd yf g[q k ukd m C§2121 um;/ 3
wef,mOf (owner) OD;aomif;jrifhum;udk toGm;tjyef2600d usyfjzifh iSm;&rf;cJhygonf?
um;ctwGuf wa,mufukd 50d usyf tjyif 200d usypf aD umufccH yhJ gonf[k =um;od&ygonf?
aumufco H rl mS OD;ayG;jzpf+yD;/ aiGrsm;udk aemufq;kH OuUÏ vufxo J @kd tyfE&HS ygonf? wa,muf
200d usyEf e_ ;f rSm 29 OD;pm[k od&&dS ygonf? ‚if;aiGrsm;onf r&Sq d if;&Jom;/ rkq;kd raiGrsm;omv#if
jzpfygonf? xdak iGrsm;udt k &,lI tm%mudt k =umif;ðyum jynfov l xl tk ay: Tod‹k qufqðH yrl
aeygonf?
Tok@d txufygta=umif;t&mrsm;ESihf ywfoufI wifjytyfonfrmS u|eaf wmfw@dk r&Sd
qif;&Jom; jynfov l x l wk @dk .b0onf b,fvcdk pH m;tyfygrnfenf;// J J (qk;H )
5? txufwiG af z: jycJo
h nfh tm%mykifd w
f @dk .vky&f yfrsm;uk±d w
_ cf sI/ av;eufjyif;xefpmG
uef@uu
G v
f u
dk o
f nf?
jynfolŒv$wfawmfukd,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1360 jynfEh pS /f wefc;l vjynfah usmf (7) &uf?
1999 ckESpf/ {jyDv (7) &uf?
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,l jzef‹cso
d nf?)
160
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
a-unmcsuftrSwf 20 (4§99)
Edik if aH wmfat;csr;f om,ma&;ESihf zGŒH òz;d a&;aumifpD OuUXxHoŒkd 7 / 4 / 99 &ufpjJG zifah y;ydŒk onfh
pmyg ta-umif;t&mrsm;udk odom&ef xkwjf yefvu kd o
f nf?
1? ppfuikd ;f wdik ;f / jrif;rlòrŒd e,frS atmufygjynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,f (2) OD;onf ouf
qdik &f mrJqEN&iS jf ynfov l x l u k / vH;k 0tm;ay;I wcJeufaxmufc+H yD; 27-5-90 &ufae@uusi;f y
ay;cJo h nfh a&$;aumufyw JG iG f qENraJ y;cJo
h nfa=umifh trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyf. jynfoŒl v$wf
awmfu, kd pf m;vS,rf sm;tjzpf a&G;aumufwifajr‡mufjcif;cHxm;&ygonf?
161
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
3? yk*Kd~ v}f u;D (2)OD;tm; tm%mydik rf sm;u zrf;qD;csKyaf ESmifxm;onfa=umifh vlvcl si;f pmem
axmufxm;onft h aejzifh aexdik af &;/ pm;aomufa&;/ use;f rma&;qdik &f m tp&So d nfh vlwOD;w
a,muf. ae@pOfvt kd yfcsurf sm;twGuf tm%mydik rf sm;. vH;k 0wm0efjzpfygonf? =um;od&onfh
owif;rsm;t& ‚if;yk*K~d vf}u;D (2) OD;wd@k onf rdom;pkrsm;u ay;yd@k onfh pm;aomuf&efw@kd ukd rdrb d m
om csuðf ywfpm;aomufae&ygonf? ‚if;wd@k twGuf apmif=h unfah eaom tm%mydik t f zGŒJ rsm;.
cdik ;f apjcif;cHae&onfo h rl sm;udk yk*Kd~ vf}u;D rsm;u vl}u;D odumQ ESit
hf nD apwemxm;I cGaJ 0au|;ae
&onf[k =um;od&ygonf?
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1360 jynfEh pS /f wefc;l vjynfah usmf (8) &uf?
1999 ckEpS /f {_yDv (8) &uf?
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfu wm0ef,jl zefŒcso
d nf?)
162
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
4? rnfonft h jypfurkd # pd;k pOf;r#usL;vGejf cif;r&So d nfh *k%o f a&&Sd vl}u;D rif;tay: txufuhJ
od‹k qufqx H m;r_ukd vk;H 0 &yfpaJ pyg&ef txl; av;eufpmG awmif;qkv d u
kd yf gonf? qufqrH n
_ zhH si;f vS
onfa=umifh OD;oef;aX;. touftE &W m,fux kd cd u
kd yf gu Ekid if aH wmfat;csr;f om,ma&;ESihf zGŒH òzd;
a&;aumifpED iS hf a'ocHtm%mydik t f zGŒJ rsm;. vk;H 0wm0efjzpfrnfjzpfa=umif;udk ta=umif;=um;
tyfygonf// (qk;H )
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1360 jynfEh pS /f wefc;l vjynfah usmf (12) &uf//
1999 ckESpf/ {jyDv (12) &uf//
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
163
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
a-unmcsuftrSwf 22 (4§99)
2? xdyk *k Kd~ vf}uD;rsm;xJwiG f &efuek w f ikd ;f / oH;k cGòrd@e,f/ rJqENe,ftrSwf (1) . jynfoŒl v$wf
awmfu, kd pf m;vS,jf zpfaom OD;vGiv f nf; tygt0ifjzpfonf? OD;vGio f nf rJqEN&iS f jynfov l x
l }k u;D
. vGwfvyfaomoabmqENt& wcJeufqENrJay;a&G;cs,fjcif;cH&+yD;/ cdkifvHkrJ (18189) ESifh
rJ&mcdik Ef e_ ;f (68²11) &mcdik Ef e_ ;f &&So
d nf? OD;vGio f nf w&m;0ifjynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,jf zpf
a=umif; oufqikd &f mtm%mydik w f @kd u Ekid if aH wmfjyefwrf;wGif w&m;0ifxnfo h iG ;f a=unmxm;+yD;
jzpfonf?
3? od‹k ygvsuf Ekid if aH &;ygwrD sm;rSwyf wkH ifjcif; Oya'ESihf jynfoŒl v$waf wmfa&G;aumufyOJG ya'
jyÏmef;csurf sm;udk qef@usiu f m (2-4-99) &ufae@u OD;vGit f m; t,Ht k =unfr&S/d vH;k 0raxmufcH
awmha=umif;ESihf oufqikd &f mjynfov l xl uk kd tm%mydik rf sm;u twif;t"rR w&m;rJ+h crd ;f ajcmufI
atmf[pfapcJo h nf?
5? xdo
k @dk &Gmol&mG om;rsm;u tvkyt f udik t
f ysucf +H yD; rw&m;onfq h ENazmfxw
k yf o
JG @kd
roGm;=u&ef tcsi;f csi;f ajymqdo k abmwlxm;=ua=umif;/ cdik ;f apoltm%mydik rf sm; tuJcyfr=d u
ojzifh apwem[laomaq;cef;zGiphf m;aomfvnf; vkyif ef;ratmifjrifaom òrdŒe,f }uH§h zGŒH toif;
twGi;f a&;rª; a'guw f mjrifo h ed ;f qdok u
l OD;pD;OD;aqmifðyI oH;k cGòrdŒay:ESihf teD;tem;rS wpn qdk
onfh ygw0D ifrsm;/ }uH§h zGŒH qdo k nft h oif;0ifrsm;udk pk±;kH ac:,l&mvl (3000) cef@ a&muf&v dS m+yD;
eHeuf 5;30 em&DrS 6;30 em&DwiG f tusO;f csKH ;I +yD;ajrmufatmif [efjyvkyaf qmif=u&onf[k od
&S&d onf? tcsKd ŒrSm rsuEf mS jy+yD; jyef=uI/ tcsKd ŒrSm r+yD;cif xjyef=uonf[v k nf; owif;&&So d nf?
6? Ekid if aH &;ygwrD sm;rSwyf w kH ifjcif; Oya'ESihf jynfo@l vw$ af wmfa&G;aumufyJG Oya' jyÏmef;
csurf sm;udq k ef@usiv f #uf OD;vGit f m; (2-4-99) &ufae@u raxmufcaH wmha=umif; tm%mydik f
rsm;u cdik ;f aponft h wdik ;f vkyaf qmifcahJ om w&m;Oya'rJ/h rw&m;vdrn f mvkyaf qmifrw _ iG f ,kwf
&if;=urf;wrf;pGmajymqdk+yD; yl;aygif;}uHpnfaqmif&GufcJh=uolrsm;xJwGif wpnygwD0iftcsdKŒESifh
}uH§h zGŒH toif;0iftcsKd Œvnf; yg0ifa=umif; od&&dS onf? od@k twGuaf =umifh atmufwiG af zmfjyxm;
olrsm;onf w&m;Oya'rsm;ESihf +idpeG ;f xm;olrsm;/ w&m;Oya'abmifukd usL;ausmaf eolrsm;jzpf
a=umif; odapvdu k of nf?
(u) cdik ;f apol oufqikd &f mtm%mydik t f zGŒJ tpnf;rsm;rSorl sm;?
(c) obmywdqdkolrsm;/ oHk;cGòrdŒtrSwf (2) &yfuGufrS ukefoG,f/ v,f,m'dkifrª;
(t+ird ;f pm;) OD;aomif;a&$ qdo k /l or0g,r OD;pD;Xmerª; (t+ird ;f pm;) OD;ausmrf if;qdo k /l
trSwf (1) &yfuu G rf S rlvwef;ausmif;tkyq f &m}u;D (t+ird ;f pm;) OD;ausm+f ird ;f qdok ?l
rSwcf suf ? ? xdo k rl sm;rSm wpn ygwD0ifrsm;jzpf_yD; ukeo f ,G vf ,f,m 'dik rf ;ª (t_idr;f pm;)
OD;aomif;a&$ qdo k rl mS wpnygwD0if trmcHjzpfa-umif; owif;ydŒk csut f & od&onf?
165
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
7? tvm;wl ppfuikd ;f wdik ;f / 0ufvufòrŒd e,f/ rJqENe,f trSwf (1) rS OD;xGe;f òrid o f nf rJqEN&iS f
jynfov l x l u
k vGwv f yfpmG ‚if;wd@k . qENt&/ qENraJ y;cJI h jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,t f jzpf
a&G;cs,cf &hJ m cdik v f rkH J (23986) &&Scd +hJ yD; &mcdik Ef e_ ;f tm;jzifh (63²36) &mcdik Ef e_ ;f jzifh jynfoŒl v$waf wmf
ud, k pf m;vS,w f OD;jzpfa=umif; w&m;0ifa=unmcJ+h yD;jzpfonf?
8? xdo
k @kd w&m;0ifa=unmxm;ygvsuf Ekid if aH &;ygwrD sm;rSwyf w kH ifjcif; Oya'ESihf jynfoŒl
v$waf wmfa&G;aumufyJG Oya'jyÏmef;csuyf gtcsurf sm;udck sKd ;azmufum tm%mydik q f o
kd rl sm;u
rJqEN&iS jf ynfov l x l u k kd t"rR+crd ;f ajcmufp±k ;kH apvsuf OD;xGe;f òrid t f m; vH;k 0raxmufcaH wmha=umif;
qdok nfh ±_wcf syu JG kd (25-2-99) &ufae@wiG f tif=uif;yif&mG tv,fwef;ausmif;Y vnf;aumif;/
rkq;dk òc'H ikd ef ,f/ rkq;kd òcH aus;&GmYvnf;aumif;/ ayguu f 'H ikd ef ,f ayguu
f aH us;&GmYvnf;aumif; wòyid f
eufwnf; ðyvkyaf pcJo h nf?
10? xdk (25-2-99) &ufae@wiG f rkq;kd òcH&mG tv,fwef;ausmif;0if;twGi;f wGif usi;f yonfh
tpnf;ta0;wGif OD;xGe;f òrid t
f m; ±_wcf sonfh OD;xGe;f òrid .
f ±kyyf u
kH m;csyf pmom;rsm;ygonfh ydpk wm
rsm;udkudkifaqmif+yD; tm%mudkifwdk@uapcdkif;onfhtwdkif;ðyvkyf&onfh ,if;t"rRyGJudk ADG'D,dk
±du
k u
f ;l rSww
f rf;wifonf[k od&onf? tvm;wl &Srd ;f rum;wdu k ef ,f ayguu
f 'H ikd ef ,fwiG v
f nf;
166
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
usi;f yðyvkyo
f nf[k od&onf? tqdyk g w&m;rJv h yk &f yfukd atmufygw@kd onf yl;aygi;f }upH nfco
hJ nfh
twGuf w&m;Oya'csKd ;azmuf+idpeG ;f aeolrsm;jzpfonf?
167
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
13? tjcm;wdu
k ef ,frsm;wGiv
f nf; tvm;wlyif/ [efaqmifr#omusi;f yEdik af =umif; od&&dS
onf?
14? xd@k twl rGejf ynfe,f/ acsmif;qHòk rdŒe,f/ rJqENe,ftrSwf (2) rS rJqEN&iS f jynfov l x
l uk
‚if;wd@k . vGwv f yfaomoabmqENt&/ wcJeufaxmufcrH aJ y;I a':cifaX;ºuG,t f m;/ ‚if;wd@k
rJqENe,f. jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,t f jzpf a&G;cs,w f ifajrm‡ ufc=hJ uonf? a':cifaX;ºu, G f
onf cdik vf rkH J (18307) rJ&&S+d yD; rJ&mcdik Ef e_ ;f (80²44) &mcdik Ef e_ ;f &&Su
d m w&m;0ifjynfoŒl v$waf wmf
udk,fpm;vS,fjzpfa=umif;udk oufqdkif&mtm%mydkifwdk@u EdkifiHawmfjyefwrf;wGifxnfhoGif;I
w&m;0ifa=unmcJ+h yD; jzpfonf?
15? od@k ygvsuf Ekid if aH &;ygwrD sm;rSwyf w kH ifjcif; Oya'ESihf jynfoŒl v$waf wmfa&G;aumufyJG Oya'
jyÏmef;csurf sm;udk rsuu f , G ðf yqef@usi+f y;D tm%mydik rf sm;u/ oufqikd &f m rJqEN&iS f jynfov
l x l u
k kd
t=uyfudkif+cdrf;ajcmuf+yD; (24-2-99) &ufae@wGif w&m;0ifjynfolŒv$wfawmfudk,fpm;vS,f
a':cifaX;ºuG,t f m; t,Ht k =unfr&S/d vH;k 0raxmufcaH wmha=umif; vlp±k ;kH apum/ atmf[pfapcJh
onf?
168
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
17? &&Sx
d m;onfo h wif;tpD&ifccH surf sm;t& aumrª;òrd@e,f rJqENe,f. w&m;0ifjynfoŒl
v$waf wmfu,kd pf m;vS,f OD;baqGtm;vnf;/ {+yv D twGi;f t,Ht k =unfr&Sd vH;k 0raxmufcaH wmh
a=umif; rw&m;qENazmfxw k yf JG ðyvky&f ef tm%mydik rf sm;upDpOfae+yD[k od&o
dS nf?
19? ,cktcg oufqikd &f maxmufvrS ;f a&;tzGŒJ 0ifrsm;/ òrdŒe,ftm%mydik t f zGŒJ 0ifrsm;/ òrdŒ
e,f}uH§› zGŒH toif;0ifrsm;/ wpn ygw0D ifrsm;yl;aygi;f vsuf OD;baqGtm; jynfoŒl v$waf wmfu, kd f
pm;vS,t f jzpf raxmufcaH wmha=umif;/ t"rRvyk }f uHyjJG zpfajrmuf&ef vlopl ±k ;kH Ekid af &; }udw}f uHae
onf[k owif;&&So d nf?
169
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
20? t"duaqmif&u G af eorsm;rSm }u§Hh zG@H toif;twGi;f a&;rª; OD;jrifóh uid f qdo
k /l wpn OuUÏ
OD;tke;f aomif qdo
k /l wd&p>mefaq;ukq&m0ef OD;wif=unf qdo k rl sm;ESihf òrdŒe,fw&m;ol}uD;tzGŒJ
0ifrsm;jzpfonf[k od&&dS onf?
24? pifppftm;jzifh wdik ;f jynftm; wygwpD pftm%m&Sipf epfq;dk atmufrS ppfreS af om'Dru kd
a&pDEiS hf vlŒtcGit hf a&;rsm;udk av;pm;wefz;kd xm;onfh Ekid if t H jzpf ajymif;vJ&mwGif trSew f u,f
vdtk yfcsujf zpfaom jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,}f u;D rsm;udv
k nf;aumif;/ trsKd ;om;'Dru kd a&pD
tzG@J csKyfacgi;f aqmifrsm;udv k nf;aumif;/ txl;ojzifh trsKd ;om;acgi;f aqmif}uD;/ wyfrawmf zcif
}u;D / vGwv f yfa&;Adou k m}u;D Adv k cf sKyfatmifqef;. orD;/ EdAk ,f+ird ;f csr;f a&;qk&iS f a':atmifqef;pk
=unf udv k nf;aumif;/ Edik if aH wmfowif;pm/ a&'D,/kd ±kyjf rifo=H um;wGif r=um;0Hh remom/ txde;f rJ/h
tuGwrf /hJ rnfo. l aus;Zl;opPmudrk sS raxmufxm;/ =urf;wrf;,kw! f v
hH aS om toH;k tE_e;f rsm;jzifh
urBmŒtv,fwiG f &Supf &mjzpfavmufatmif r[kwrf w&m;aom yk*K~d vaf &;xd;k ESurf r_ sm;ud/k ae@n
rjywf a&;om;xkwv f iG hf jyoaer_rsm;onf jrefrmvlrsK;d wd@k . trsK;d om;a&;odumQ udk vH;k 0usqif;
,kwaf vsmah p,Hrk #ru jrefrmEdik if o H m;jzpf&onfrmS &Supf &mtjzpfrsK;d ok@d a&muf&adS e+yDjzpfonf?
25? ,ckwzef/ jynfoŒl vGwaf wmfu, kd pf m;vS,}f uD;rsm;tm; vH;k 0raxmufcaH wmha=umif;
qENxw k af z:yGq J o
kd !h/f r[kwrf w&m;vky}f uaH om vdrn f myGrJ sm;udk vkyu f ikd v
f m=ujyefonf? rdrwd @kd
jyÏmef;xm;aomOya'udyk if rdrw d @kd av;pm;vdu k ef m&aumif;rSe;f rodb/J w&m;Oya'udk enf;rsK;d pHjk zifh
csK;d azmufusL;vGeaf p&ef avhusio hf if=um;ay;+yD; vufuikd w f wk rf sm;tjzpfarG;xm;aom obm
ywdqo kd rl sm;/ tcrf;tem;rª;qdo k rl sm;/ tqdw k ifoiG ;f onfqo kd rl sm;/ axmufcaH qG;aEG;onfqkd
olrsm;/ qENðy rSww f rf;tyfonfqo kd rl sm;/ rSww f rf;vufco H nfqo kd rl sm;tm; rw&m; qENxw k f
az:yGq J o kd nfrsm;udk vkycf ikd ;f ae=uonf? T rw&m;vky&f yfrsm;wGif vGepf mG rS oem;p&maumif;vS
onfrmS / aus;vufae awmifov l ,form; qif;&Jom; jynfov l x l yk ifjzpfonf? T rw&m; qEN
xkwaf z:yGrJ sm;od@k rwufrae& +crd ;f ajcmufI wufcikd ;f onf? rwufv#if tcsKyx f x
J !ho
f nf/ aiGa=u;
ay;&onf/ v,ford ;f rnf[k +cdr;f ajcmufonf/ tjypf&mS cH&onf/ zdEydS cf &H onf/ jynfov l x
l }k uD;.
170
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
27? od@k aomf wdik ;f jynf. tm%mudo k rd ;f ,lxm;aom vuf&t dS m%mydik wf @kd u Oya' pnf;
urf;ESithf nD jynfoŒl v$waf wmfac:ray;±Hrk #ru/ ‚if;wd@k u, kd w
f ikd u
f si;f yðyvkyaf y;cJah om a&G;aumuf
yG&J v'fuykd if zsuq
f ;D &ef enf;rsKd ;pHjk zifh tm;xkwv f yk u
f ikd af e=uonf?
&efuek òf rŒd
1360 jynf/h wefc;l vjynfah usmf (12)&uf?
1999 ckEpS /f {_yDv (12)&uf?
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
171
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
a-unmcsuftrSwf 23 (4§99)
3? OD;oef;xGe;f onf jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,w f OD;jzpfonft h jyif A[dOk ;D pD;tzGŒJ 0if
wOD;jzpfvifu h pm; ygwu D csrwS x
f m;onfph nf;urf;rsm;udk azguzf sucf o hJ nf? azguzf suyf rkH mS ,if;ESihf
taygif;ygrsm;u tzGJŒcsKyfrl0g'rsm;ESifhudkufnDjcif;r&Sdonfh pmwrf;wapmifxkwfjyefcJh+yD;/
A[dt
k vkyt f r_aqmif tzGŒJ od@k omru/ tzGŒJ csKyfEiS rhf oufqikd af om vly*k K~d vfrsm;ESihf tjcm;Edik if aH &;
tzGŒJ tpnf;rsm;tjyif ppfaxmufvrS ;f a&;tzGŒJ od@k yifay;yd@k co hJ nf[k owif;&&Scd o hJ nf? pmapmif.
&nf&, G cf surf mS tzG@J csKyf. pnf;vH;k nD!w
G rf u
_ ykd sujf ym;ap&efjzpfonf? Tr# wm0ef}uD;rsm;udk
ay;tyfxm;onfa=umifh ,if;onf ygwpD nf;urf;rsm;udk tjcm;tzGŒJ 0ifrsm; apmifx h ed ;f vdu
k ef m
ap&ef vrf;!¸ejf yoay;&rnf/h erlemjyoay;&rnft h pm; ,if;u ygww D iG ;f nD!w
G rf u
_ ykd if azguzf suf
vmonf?
4? od@k vifu
h pm; 'Dru
kd a&pDusiphf Ofrsm;t& ,if;ESihf taygi;f ygw@kd tm; tzGŒJ csKyfA[dt k vkyf
tr_aqmiftzGŒJ u ‚if;wd@k ðypkxm;onfph mapmifEiS yhf wfoufI ta=utvnf waeukeaf tmif
aqG;aEG;cJo h nf? od@k aomf ,if;ESit hf aygi;f ygwOD;onf ygww D iG ;f pnf;urf;rsm;udk qufvufazguf
zsuv f mcJo h nfa=umifh A[dyk gwpD nf;urf;xde;f odr;f a&;tzGŒJ ucsrw S xf m;onfh pnf;urf;rsm;t&/
,if;ESit hf aygi;f ygw@kd tm; ac:,lar;jref;aqG;aEG;cJo h nf? aemufq;kH Y ,if;wd@k EpS Of ;D tm; tzGŒJ csKyfrS
xkwyf ,fc&hJ onf? tqdyk g taygi;f ygwOD;rSm rauG;wdik ;f / awmifwiG ;f }uD;òrdŒe,f rJqENe,f trSwf
(1) rS trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf.tvHawmfukd udik af qmifvmcJo h nfa=umifo h m a&G;cs,jf cif;
cH&onfh OD;odr;f =unf jzpfonf? od@k a=umifh OD;oef;xGe;f ESihf OD;odr;f =unfw@kd onf tzGŒJ csKyEf iS hf ywfouf
jcif; vH;k 0r&Sad wmhay (r&Sad wmhay)?
172
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
5? jynfoŒl v$waf wmfa&G;aumufyOJG ya't& 1990 jynfEh pS af &G;aumufy+JG y;D v#if jynfoŒl v$wf
awmfac:,lzŒJG pnf;ay;&rnf[k twdtvif;jyÏmef;xm;aomfvnf; tm%mydik rf sm;u aqmif&u G f
ay;jcif;r&Scd ?hJ od@k a=umifh jynfoŒl v$waf wmfay:ayguv f ma&;rSm ta&G;cs,cf x H m;&onfh jynfoŒl
v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;tay:wGif jynfov l x
l t
k wGuf wm0efusvmonf? ud, k pf m;vS,rf sm;
onf jynfoŒl v$waf wmfo@kd wufa&muf=u&ef ta&G;cHcjhJ cif;jzpfonfr[kwyf gavm? 0ifa&mufta&G;
cs,cf u
H wnf;u ta&G;cs,cf &H olonf v$waf wmfo@kd wufa&mufEikd &f ef&nf&, G cf sujf zifo
h m 0if
a&muf,OS òf yid t f a&G;cH=ujcif;jzpfonf? tv[\ t"dyg` ,rf &Sd rJqEN&iS jf ynfov l x l uk kd opPmazmuf
&ef aiGa=u;tuket f usc/H vlyifyef;cH+yD; a&G;aumufyw JG iG f ta&G;cHc=hJ ujcif;r[kwaf y?
9? od@k zrf;qD;xde;f odr;f jcif;cH&onfh ud, k pf m;vS,rf sm;xJwiG f OD;oef;xGe;f vnf; trsKd ;om;
'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfuu kd ,
kd pf m;rðyayrJh yg0ifco
hJ nf? ,if;.taygi;f yg OD;odr;f =unfuakd wmh zrf;qD;
csKyfaESmifjcif;rðyyg? ,if;onf trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf. &yf§aus; pnf;±H;k a&;tzGŒJ 0ifrsm;
tm; tzGŒJ csKyfrx S uG af p&ef tm%mydik rf sm;ESiyhf ;l aygi;f I aqmif&u G af eonf[k =um;od&onf?
173
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
10? OD;oef;xGe;f onf tzG@J csKyftay: uvJph m;acs&ef tcGit hf a&;&&So d mG ;awmhonf? ,if;
onf tzGŒJ csKyf.pnf;vH;k nD!w G rf u_ ykd supf ;D ap&ef ,if;tm;zrf;qD;csKyfaESmifxm;onfh ppfaxmuf
vSr;f a&;tzGŒJ 0ifrsm;ESiyhf ;l aygi;f I }uHpnfóud;pm;tm;xkwv f monf? txl;ojzifh avwyfaxmuf
vSr;f a&;tzGŒJ trSwf (1) rS Adv k rf ;ª rsKd ;csp/f tjcm;Adv k }f uD;tqif&h w
dS OD;ESihf ppfaxmufvrS ;f a&;tzGJŒ
trSwf (6) rS Adv k }f uD;xifausmf qdo k w l @kd EiS hf yl;aygi;f vky}f uHaeonf[k owif;=um;od&onf? ppf
axmufvrS ;f a&;tzGŒJ uOD;aqmifI tjcm;tm%mydik rf sm;u trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyfukd òzcd yJG pf
&ef enf;rsKd ;pHjk zifóh u;d pm;tm;xkwaf e=uonf? od@k a=umifh ,if;wd@k .taygi;f yg OD;oef;xGe;f tm; zrf;
qD;xm;jcif;qdo k nfrmS ±kyjf yr#omjzpfaeonfrmS xif&mS ;aeonf? txl;tcGit hf a&;rsm; &&Sad eonf?
15? trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf. òrŒd e,fpnf;±H;k a&;tzGŒJ rsm;udk zsuo f rd ;f jcif;/ tzGŒJ csKyftzGŒJ
0ifrsm; E_wxf uG af pjcif;rsm;rSm vH;k 0w&m;r0ifonfu h pd jP zpfonf? Edik if aH &;ygwrD sm;rSwyf w kH ifjcif;
Oya'wGif TuJo h @kd tm%mydik rf sm;u aqmif&u G Ef ikd o
f nf[q k o
kd nfh jyÏmef;csurf sm; vH;k 0r&Syd g?
‚if;jyif tm%mydik rf sm;. rw&m;/ twif;t"rR/ Oya'rJ/h ta=umif;rJjh cdr;f ajcmufI tm%mudk
tvGet f u|o H ;kH um ppfaxmufvrS ;f a&;tzGŒJ rsm;uOD;aqmifI vkyaf qmifaeonfukd OD;wifxeG ;f
armif/ OD;=unf0if;wd@k / OD;oef;xGe;f tygt0if od=u+y;D jzpfonf? rdrjd yÏmef;xm;onfh Oya'udk rdru d
azguzf suaf ejcif;omjzpfonf? ordik ;f pOfvmraumif;yg?
16? (1) trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyfonf Oya'ygjyÏmef;csurf sm;t& jynfoŒl v$waf wmf
ay:ayguv f ma&;ESihf ay:ayguv f mjcif;r&So d r#umvywfv;kH jynfoŒl v$waf wmfu, kd f
pm;ðyaumfrwDonf jynfov l xl tk usKd ;rsm;twGuf aqmif&u G o f mG ;Edik &f ef &yfwnf
oGm;rnfjzpfa=umif; xyfraH =unmvdu k of nf? Tonfrsm;rSm tzGŒJ csKyu f rSeu f efpmG
csrwS xf m;onfrh rl sm;jzpfonf?
(2) jynfov l xl ck pH m;ae&onfh pD;yGm;a&;/ vlra_ &;/ ynma&;/ use;f rma&;tp&Sad om
t=uyftwnf; trsKd ;rsKd ;rsm;tjyif/ ‚if;wk@d EiS hf ,SOw
f IJG yl;wGvJ ukd yf gvmrnfh Edik if aH &;
t=uyftwnf;rsm;udk ‚if;wd@k .ud, k pf m;vS,rf sm;jzpf=uaom jynfoŒl v$waf wmf
ud,k pf m;vS,rf sm;u jynfoŒl v$waf wmfrw S qifh ajz&Si;f ay;rSomv#if t=uyft
wnf;rsm; ajyvnfomG ;Edik rf nfjzpfayonf? od@k a=umifh jynfoŒl v$waf wmf ay:ayguf
vm&rnfjzpfonf? ‚if;jyif Edik if aH &;jy\emrsm;udk Edik if aH &;enf;jzifo h m ajz&Si;f &
onfcsn;f jzpfonf? vufeufjzifv h nf;aumif;/ wzGŒJ wnf;uvnf;aumif;/ tm%m
udk tvGet f u|H toH;k ðyIvnf;aumif; ajz&Si;f Edik rf nfr[kwaf y?
18? OD;oef;xGe;f / OD;wifxeG ;f armif ESihf OD;=unf0if; (3) OD;wd@k onf trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf
. pnf;vH;k nD!w G rf y_ sujf ym;ap&ef ppfaxmufvrS ;f a&;tzGŒJ rsm;. vufuikd w f wk rf sm;tjzpf toH;k ðy
jcif;cHae&onf? OD;wifxeG ;f armifEiS hf OD;=unf0if;wd@k onf tzGŒJ csKyftzGŒJ 0ifrsm;jzpfaeqJjzpfonf?
OD;oef;xGe;f rSmrl tzGŒJ csKyf0ifr[kwaf wmhacs? rdr. d ygwu D kd rdru
d zsuyf pf&ef óud;pm;r_}uD;jzpfonf?
ao;odrI f wdraf umaomvky&f yfrsm;jzpfonf? ‚if;jyif ,if;wd@k (3) OD;. vky&f yfrsm;/ ppfaxmufvrS ;f
a&;tzGŒJ rsm;ESihf tjcm;tm%mydik t f zGŒJ toD;oD;wd@k . vky&f yfrsm;onf wdik ;f jynftem*wftwGuf
vH;k 0raumif;/ Edik if aH &;ordik ;f udv
k nf; trnf;uGu}f u;D rsm;a&;aeonfukd aumif;pGmod&rdS nfjzpfonf?
19? od@k a=umifh ,if;vufuikd w f w k f (3) OD;wd@k . ppfaxmufvrS ;f a&;tzGŒJ rsm;ESihf yl;aygi;f onfh
vky&f yfrsm;udk jyif;xefpmG ±_wcf svu
kd af =umif; a=unmvdu k o
f nf? tm%mydik rf sm;onf rdrw d @kd xkwf
jyefxm;onfh Oya'rsm;udk av;pm;vdu k ef m&rnft h pm; csKd ;azguaf eonf?
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1360 jynfEh pS /f uqkev
f qef;(2)&uf//
1999 ck/ {jyDv(16)&uf?
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
178
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
a-unmcsuftrSwf 24 (4§99)
1? c&pfouU&mZf 2010 ESpcf ef@wiG f jrefrmEkid if . H vlO;D a&onf oef; (60) cef@xd wd;k yGm;vm
rnfuckd ef@reS ;f v#u/f tpm;tpmzlvakH &;twGuEf iS hf awmifov l ,form;rsm;aexkid &f m aus;vuf
a'orsm;rSmvnf; zGŒH òzd;wk;d wufvmap&ef/ Ekid if aH wmfat;csr;f om,ma&;ESihf zGŒH òzd;a&;aumifpu D
atmufygvyk if ef;rsm;vkyaf qmifrnf[k owif;pmrsm;wGiaf &;om;xm;onfukd zwf±&_ onf?
(u) rd;k pyg;{u (14) oef;ESihf aEGpyg;{u (4) oef;pdu k yf sKd ;Ekid &f efEiS hf w{uv#if pyg;t
xGuEf e_ ;f wif; (100) &&Sad p&ef?
(c) e,fajra'otvku d f oD;xyfpu kd yf sKd ;Ekid &f eftwGuf ajr{&d,mwd;k csŒJ &ef?
(*) jynfwiG ;f pm;oH;k qDzv l akH p&ef?
(1) ESr;f w{uv#if (15) wif;xGu&f ef?
(2) {&m0wDwidk ;f wGif yJtrdsK;rdsK; ydrk pkd u dk yf sd K;&ef?
(3) wevFm&Dwidk ;f wGif qDtek ;f wk;d csŒJ pdu k yf sKd ;&ef?
(C) weomF&w D idk ;f wGif a&mfbmyif wd;k csŒJ pku d yf sKd ;&ef?
(i) om;/ ig;/ykZeG /f arG;jrLa&; wk;d csŒJ vkyaf qmif&ef?
Ekid if w
H iG f Ekid if aH &;wnf+ird &f ef/ pD;yGm;a&;zGŒH òz;d wd;k wufap&ef/ v_ra_ &;udprP sm;wd;k wuf
ap&ef tp&So d nfw@dk twGuf qefpyg;onf ta&;t}u;D qH;k oD;ESjH zpfayonf? od@k tm;
avsmpf mG a&eufuiG ;f a'owGipf u kd yf sKd ;&efEiS hf ajr±dik ;f azmfxw k pf ukd yf sKd ;&efupd u P kd av;
av;eufeufpOfpm;&efvo kd nf?
(c) a&eufuiG ;f a'owGif t=urf;tm;jzifh atmufygajrtrsKd ;tpm;&So d nf?
(1) a&eufyidk ;f rS pdu k yf sKd ;I&Ekid af o;onfu h iG ;f rsm;/
(2) oufu,fawm/ ukid ;f awm tp&So d nfw@kd ayguo f nfu h iG ;f rsm;/
(3) aqmufòcHrsm;/ xif;awmrsm;ayguaf eonfu h iG ;f rsm;/
(4) tif;rsm;/
(*) TajrtrsKd ;tpm;rsm;xJrS yk*v ~ u d vkyif ef;&Siq f okd rl sm;u pdu k yf sKd ;ajrrsm;udk atmufyg
twkid ;f taumiftxnfaz:aqmifrnf[k =um;od&onf?
(1) vufiw k pf u kd yf sKd ;ae=uaom awmifov l ,form;rsm; ydik q f idk o f nf pdu k yf sKd ;
ajrrsm;ud&k ,ljcif;?
(2) a'ocHjynfov l x l yk idk q f idk of nfh oufu,fawmrsm;/ tif;rsm;tm;&,ljcif;/
(3) ydik &f iS rf ahJ jrrsm;ud&k ,ljcif;?
(C) a&eufuiG ;f a'oteD;&Sjd ynfov l x l o k nf tdrt f rd;k rd;k &ef oufu,fut kd oH;k ðy=u
onf? xif;awmrsm;udk rD;xif;tjzpftoH;k ðy=uonf? tif;rsm;rS ig;/ ykZeG f tp&Sd
onfrsm;udzk rf;I toufarG;0rf;a=umif;ðy=uonf/ ‚if;jyif qefpyg;pdu k yf sKd ;Ekid o f nfh
tuGurf sm;wGif wwftm;or# óud;yrf;tm;xkwI f pdu k yf sKd ;=uonf?
(i) a&eufuiG ;f a'oudk qef/ pyg;pdu k yf sKd ;a&;twGuf toH;k ðyygv#if tyk'd f (C) wGiaf zmfjy
xm;onft h cGit hf a&;rsm; qH;k ±_;H oGm;rnf? a'ocHw@kd . pD;yGm;a&;ESihf vlra_ &;rsm;
qH;k ±_;H epfemoGm;rnfjzpfonf?
(p) a&eufuiG ;f a'owGiyf g0ifaomajr,mrsm;udyk idk q f idk +f yD; v,f,mvkyu f ikd of rl sm;t
wGuf rdrv d yk u f ikd af eaom v,f,majrrsm;qH;k ±_;H I v,f,mrJb h 0od@k a&muf&dS
oGm;=urnf? oufu,f/ xif;ckwo f rl sm;ESihf tif;vkyif ef;vkyu f ikd =f uolrsm;onf
tvkyv f ufrb hJ 0od@k a&muf&o dS mG ;=urnf? Tae&mwGiw f ifjyvdo k nfrmS udv k ekd tD yk f
csKyfa&;pepfwiG f v,f,mvkyu f ikd &f ef tjcm;wEkid if rH S v,f,mvkyo f m;rsm;udk ac:
aqmifvm+yD; aiGa=u;t&if;tES;D twGuf cspw f ;D vlrsKd ;rsm; 0ifa&mufvmcJo h nf?
&moDOwkazmufjyefr/_ cspw f ;D rsm;. rw&m;acgi;f yHjk zwfr/_ v,f,mxGuu f ek Ef iS hf
vloHk;ukefwdk@t=um; aps;E_ef;r#wr_r&Sdjcif;wdk@a=umifh/ awmifolv,form;rsm;
v,fyidk &f iS b f 0rS ajr,mrJv h ,fuv l bD 0ok@d qif;oufc=hJ u&+y;D / urBmph ;D yGm;a&;ysuf
jym;jcif;wk@d a=umifh jrefrmEkid if aH wmifov l ,form;ta&;awmfy}kH u;D ay:ayguv f mcJh
181
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
onf?
(q) a&eufuiG ;f a'owGif qefpyg;pku d yf sKd ;&eftwGuf vkyt f m;vdt k yfvmygonf? xkv d kd
tyfonfv h yk t f m;&&S&d ef vkyo
f m;aus;&Gmrsm;udk a'ocHawmifov l ,form;rsm;/
vufvyk v f ufpm;jynforl sm;ESihf òrŒd ay: &yfuu G t f csKd ŒrS tdraf xmifprk sm;udk tm%m
ykid rf sm;u twif;t"rRpak qmif;I xlaxmifay;rnf[k od&&dS onf? xdo k @kd qv kd #if
vlra_ &;jy\emrsm;ESióhf uHawGŒ&rnfrmS aocsmvSonf? òrdŒaevlxrk mS qefpyg;
pku
d yf sKd ;jcif;ESiyhf wfoufI vH;k 0tawGŒtóurH &So d nft h jyif òrŒd jywGi&f &Sad eonfh tcGihf
ta&;tenf;i,fuykd if &&SEd idk =f urnfr[kwaf y?
(Z) a&eufuiG ;f a'orsm;onf rd;k wGi;f tcg&mG oGe;f onfrh ;kd a&rsm;ESihf tjcm;a&rsm;udk
obm0tm;jzifh a&ykad &v#u H kd odak vSmifxm;&mjzpfonf? jrefrmjynf}uD; urBmay:
wGiaf y:xGe;f vmonfh tcsed t f cguyif jzpfay: cJjh cif;jzpfonf? a&eufuiG ;f a'oudk
pku d yf sKd ;a&;uGi;f rsm;tjzpfaz:xkwyf gv#if obm0udk zsuq f ;D ypf&ma&mufonf?
obm0ysuv f #if ywf0ef;usit f ajctaersm;ysu+f yD; jy\emtrsKd ;rsKd ; ay:ayguf
vmEkid af yonf? pD;yGm;a&;/ v_ra_ &;/ tp&So d nfh jy\memrsm;ay:ayguEf idk +f y;D ‚if;wd@k
ESit hf wl Ekid if aH &;jy\emrsm;vku d yf gvmrnf? a&ydak &v#rH sm;onf tjcm;ae&mok@d
pD;qifomG ;+yD;v#i/f rlva'o &moDOwkysuo f Ok ;f I/ ,cifu a&r&Sad omae&mY
a&v$r;f rd;k jcif;jzpfrnf? oufqidk &f ma'orsm;Y [efcsun f pD mG wnf+idrv f #u&f adS om
a&/ ajr/ av/ &moDOwkEiS hf xdt k ajctaeudk trDo S [JðyI touf&iS v f #u&f adS om
opfyif/ 0g;yif/ wd&p>mef/ =uuf/ iSu/f a&owW0g/ uke;f owW0grsm; aoa=uysupf ;D jcif;
r&Sad p&ef/ [efcsurf vGwaf tmif xde;f odr;f &rnf?
6? jrefrmEkid if o
H nf Ekid if aH &;/ pD;yGm;a&;/ v_ra_ &; tp&So d nfw@kd twGuf pdu k yf sKd ;a&;udt
k ajc
cHxm;&onf? xd@k a=umifh pdu k yf sKd ;a&;wGif txl;ojzifh qefpyg;pku d yf sKd ;a&;ukd t"duaqmif&u G f
vm=u&onf? xd@k a=umifh wd;k csŒJ pdu k yf sKd ;&ef t+rJwap óud;yrf;vkyaf qmif=u&onf? ok@d w;kd csŒJ pdu k f
ysKd ;&ef a&eufuiG ;f a'oyg yg0ifonf? ok@d aomf a&eufuiG ;f a'oazmfxw k af &;onf topftqef;
r[kwyf g? 1963 ckEpS f yJc;l c±kid f a&eufuiG ;f }uD;jzpfaom tr&/ pDyif/ cifwef;}uD;ESihf urmuvpf
or0g,r&Gmrsm;wGif jrefrmhq&kd , S v f pfvrf;pOfygwv D ufxufu pDru H ed ;f }uD;w&yfcsrw S I
f azmf
xkwcf &hJ mwGiv f nf;aumif;/ {&m0wDjrpf0u|e;f ay:a'owGif a&$avmif;òrdŒe,fEiS hf zsmyHòk rdŒe,frsm;Y
pyg; (1)/ pyg; (2) [kpu kd yf sKd ;ajr,mopfrsm;udk urBmb h %facs;aiGjzifah zmfxw k cf &hJ mwGiv f nf;aumif;/
vufawGŒwGif xku d o f ifo h nft h usKd ;oufa&mufrr_ &Scd yhJ g?
wifjyoGm;rnf?
(u) (1) tm%mykid t f zG@J tpnf;toD;oD;u awmifov l ,form;rsm;tm; ESppf OfEpS w f idk ;f /
oD;pm;cspepfukd toH;k ðyaejcif;jzpfonf? awmifov l ,form;rsm;trsm;pkonf
ysr;f r#jcif;tm;jzifh (3) {urS (5) {u txdom wOD;jcif; vkyu f idk Ef idk &f efajr&So d nf?
(2) ESppf Ofo;D pm;cspepfonfvnf; oufqidk &f mtm%mykid w f @kd u vuf0,f&t dS m%mudk
tvGet f u|H toH;k ðyonf? ay:xGe;f vmrnfph yg;udk w&m;r#wr_v;kH 0r&So d nfh cGw J rf;
pyg; (od@k r[kw)f 0efxrf;pyg;/ apwempyg;/ ppfwyf&u d mQ tp&So d nfw@kd ukd txGuEf e_ ;f
aumif;onfjzpfap/ raumif;onfjzpfap (12) wif;rS (14) wif;txd twif;t"rR
&,lonf? pyg;zd;k ay;acsonfEh e_ ;f rSmvnf; tjyifayguaf ps; xuf0ufcef@yifrjynfah y?
awmifov l ,form;rsm;rSm ±d;k om;=u+y;D a=umuf&ŒHG =uonfa=umifh rdryd idk yf pPn;f rsm;
udak &mif;csaygi;f ESI H tm%mykid rf sm;u twif;t"rRawmif;qko d nfrsm;udk tjcm;
rS aps;}uD;}uD;jzif0h ,f,I l ay;=u&onf? rvdu k ef mv#if v,form;rsm;tm; trsKd ;
rsKd ;tzHzk kH pdwt f m;ud, k t f m;jzifh ESyd pf ufnO‡ ;f yef;+yD;/ v,f,mvkyu f idk cf iG rhf ðyawmh
acs? v,f,mvkyu f idk o f nfah jrqH;k ±_;H I rdom;pktm;vH;k b0ysuo f mG ;&ayonf? xdo k @kd
awmifov l ,form;wOD;twGuf qGaJ qmifr_ vH;k 0\Hrk &Sjd cif;a=umifh pdu k yf sKd ;a&;vkyf
ief;udk *±kðyvkad omfvnf; *±krðyEkid o f nft h ajctaersm;jzpfay:vmum qefpyg;ESihf
tjcm;oD;ESrH sm; txGuEf e_ ;f usqif;awmhonf? t&nftaoG;usqif;qkw, f w k o f mG ;
onf? Ekid if jH cm;ok@d a&mif;csEidk o f nfh t&nftaoG;r&Sad wmhaoma=umifh ra&mif;cs
Ekid ?f ,cktcgwiG f urBmh qefuwfwavmufrsm;wGif jrefrmhqef qdo k nfah 0g[m&
aysmufu, G af e+yDjzpfonf?
(3) "mwfajr=oZmvnf; vHak vmufpmG 0,f,cl iG rhf &&Sjd cif;a=umif/h txGuEf e_ ;f usqif;
onf?
(4) aEGpyg;qdo k nfukd pdu k yf sKd ;=u&mwGif tm%mykid t f zGŒJ rsm;u a&oGi;f Ir&onfah 'o
rsm;Y twif;t=uyfpu kd yf sKd ;apjcif;/ yJtrsKd ;rsKd ;tm; pdu k yf sKd ;Ir&onfah 'oESihf ajr
,mrsm;wGipf u kd yf sKd ;apjcif;a=umihf v,form;rsm;taeESihf vlceG t f m;usqif;jcif;/
u|EJ mG ; cGet f m;ðyef;wD;jcif;/ aiGa=u;t&if;tES;D qH;k ±_;H jcif; tp&So d nfh tedÏm±Hrk sm;ESihf
&ifqidk =f u&onf? jrefrmEdik if YH vlO;D a&. 80µ jzpfonfh awmifov l ,form;xk
onf txl;wvnfepfem=u&onf?
(5)aus;vufa'orsm;wGiaf exkid v f su&f =dS uonfh jynfov l x l o k nf tm%mykid t f zGŒJ
toD;oD;wd@k . vkyif ef;rsKd ;pHt k wGuf twif;t"rR tcrJv h yk t f m;ay;=u&onf? ppf
wyfpu kd yf sKd ;ajrrsm;wGi/f rdr. d vkyif ef; pGe@f y,ftysut f pD;cHI tcrJh xGe, f ufpu kd yf sKd ;
vkyu f idk af y;=u&onf? ppfwyftwGuf ajr±kid ;f rsm;udk tcrJch w k x f iG &f iS ;f vif;ay;=u
183
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
9// vuf&pdS u kd yf sKd ;a&;{u (31) oef;twGuf tm%mydik rf sm;u awmifov l ,form;rsm;tm;
aps;uGupf ;D yGm;a&;pepf. tajccHusiphf Ofjzpf&yfwckjzpfaom pD;yGm;a&;rufv;Hk vk;H 0ray;bJ/ rnf
onhyf yhH ;kd r_rsm;udrk #vyk af qmifray;bJ/ ‚if;wk@d vufa&G;pifa&G;cs,x f m;onfh yk*v ~ u
d vkyif ef;ydik &f iS f
rsm;udo
k m tcGit hf a&;trsKd ;rsKd ;ay;xm;onfukd awG@&onf// tqkyd gvyk if ef;ydik &f iS rf sm;tm; tp
yxrY vd#KŒ0Suv f ufoyd x f ;dk I pku
d yf sKd ;&efajr{utajrmuftrsm;udak y;tyfco
hJ nf[k od&onf?
184
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
TuJo h @kd aom wdik ;f jynfwjynfv;Hk ESio hf ufqidk o f nfh pku d yf sKd ;a&;vkyif ef;udk trsm;od&ef yGiyhf iG v hf if;
vif;a=unm+yD;/ rdrd rnfr#prG ;f aqmifEidk o f nfh "etiftm;/ wu,fvufawG@ vkyaf qmifEidk o f nfh
tiftm;/ u|r;f usirf _ &S§d r&Sd wk@d tay: rSjD irf;I/ pdu k yf sKd ;ajr{ursm;udk csxm;ay;oifo h nf// Ekid if H
awmf. t"dutusq;Hk obm0t&if;tjrpfjzpfaomajr}uD;ukd xdxad &mufa&muf tusKd ;trsm;
qk;H jzpfxeG ;f &eftwGuf tok;H csa&;udpu P kd t&nftcsi;f jynfrh aD om uGsr;f usio f rl sm;/ oufqikd &f ma'
oudk ud, k pf m;ðyolrsm;wk@d EiS hf tm%mydik w f @dk onf ta=utvnf !dES id_ ;f aqG;aEG;aqmif&u G o f mG ;&
ygrnf?
10// txuftyd'k f (2) wGif yk*v ~ u d vkyif ef;ydik &f iS rf sm;onf tjcm;vuf&ydS ikd &f iS rf sm;. ajrrsm;
udk enf;wrsKd ;rsKd ;jzif&h ,lI ‚if;wk‹d .vkyif ef;cGiaf jr{upm&if;wGif xnfo h iG ;f jcif;rðy&[k azmfjycJo h nf?
od@k aomfvnf; ‚if;xufq;dk 0g;onfh om"uwckudk azmfjyoGm;rnf// ta=umif;t&mrSm ajrvGw/f
ajr±dik ;f rsm;ESihf a&eufuiG ;f azmfxw k jf cif;rsm;udk taumiftxnfazmf&mwGif awmifov l ,form;
rsm; vuf&v dS yk u
f ikd af eaom a&eufuiG ;f rsm;ESifh tif;/ tkid rf sm;udo k rd ;f ,lI yk*v ~ ud vkyif ef;ydik &f iS f
wk@d ukd ay;tyfjcif;jzpfonf?
11// (u) yJc;l wkid ;f / rif;vSòrdŒe,f taemfbufjcrf;&Sd aus;&Gm (17) &GmrS bd;k bGm;bDbifro d m;pk
tqufqufrv S yk u
f ikd v
f m=uonfh awmifov l ,form;rsm;. v,f,majrrsm;ESihf tif;tdik v f yk f
ief;rsm;jzpfonfh {u (20000) cef@uo kd rd ;f ,l+y;D / yk*v
~ u d vkyif ef;ydik &f iS wf OD;jzpfaom ode;f a&$ ukr% R D
od@k ay;tyfvu dk af =umif; od&&dS onf// od@k a=umifh vuf&v dS yk u f ikd pf m;aomufae=uonfh jynfov l l
xkonf rdryd ikd v f ,f,majrrsm;ESihf tif;/ tdik rf sm; qk;H ±_;H =u+y;D tvkyv f ufrb hJ 0od@k a&muf&o dS mG ;=u
onf? tcsKd ŒrSm v,fuv l b
D 0od@k a&muf=u&onf// tqkyd ga'orsm;wGif toufarG;0rf;a=umif;ðy
p&m tjcm;vkyif ef;[lI vk;H 0r&Sad cs?
(c) tqkyd g tif;/ tkid rf sm;udk vkyif ef;ydik &f iS u f qnfajrmif;OD;pD;XmeESi! hf ESd id_ ;f I a&pD;ajrmif;
rsm;azmfxw k af y;jcif;/ ydwq f @dk jcif;vkyif ef;rsm;udv k yk uf ikd af eonf[k od&ygonf// xkv d yk if ef;rsm;
a=umifh rd;k &moDwiG f a&repfonfah 'orsm;onf a&epfomG ;Ekifd o f nf[k a'ocHjynfov l xl u k pd;k &drf
ae=uonf?
12? yk*v ~ u
d vkyif ef;&Sirf sm;tm; vkyif ef;rsm;twGuf vkt d yfonfah iGa=u;udk b%frsm;rS acs;
,lEidk o
f nf[k od&&dS onf// od@k aqmif&u G vf maomtcgwiG /f pnf;pepfusI rSeu f efaom b%fx;Hk
wrf;pOfvmrsm;.abmifuakd usmv f eG If tjcm;oD;jcm;udp&P yfrsm;wGif txl;tcGit hf a&;rsm;udk
ay;ouJo h @kd txl;tcGit hf a&;ay;ygv#if jrefrmhb%fvyk if ef;ESihf aiGa=u;pepfysurf nfukd pd;k &dr&f
a=umif; od&&dS onf?
13? “··· {u axmifaomif;&Sad om yk*v ~ u
d acwfrvD ,f,mvkyu f uG }f uD;rsm; ay:ayguf
vmrSom v,f,mu¾ odoo d mom zGŒH òz;d wk;d wufvmrSmjzpfouJo
h @kd awmifov l ,form;rsm;
aexkid &f m aus;vufa'orsm;rSmvnf; zGŒH òz;d wd;k wufvmrSmjzpfa=umif; ···” [k tm%mydik rf sm;u
185
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
cef@txdcsxm;ay;onf[k od&onf// ‚if;wk@d onf oufqidk &f mvkyif ef;&Sif vkycf iG &hf onfxuf v,f
ajrudk oD;pm;vkyaf y;&onf[q k ydk gonf// vkt
d yfaom pufu&d , d mrsm;/ pufo;Hk qD/ "mwfajr=oZm
tp&So d nfw@kd ukd vkyif ef;ydik &f iS xf rH 0S ,f,&l rnf// vkt
d yfonfah iGa=u;twGurf l vkyif ef;ydik &f iS x f rH S
acs;,lEikd o
f nf[q k ydk gonf// pyg;xGuaf y:vmv#if w{utwGuf tm%mydik rf sm;od@k wm0efaus
(10) wif; ay;&rnfjzpfonf// usepf yg;udk oufqikd &f mvkyif ef;&Sio f @kd jyifyayguaf ps;xuf 10000d§-
(usywf aomif;) avsmI h a&mif;cs&rnf[k owif;&onf? trSerf mS rvkt d yfonfah cgi;f ykjH zwfpepf
jzpfonf?
17? rnfo@kd yifjzpfap Ekid if aH wmfat;csr;f om,ma&;ESihf zGŒH òz;d a&;aumifp. D vky&f yfonf a'ocH
jynfov l x
l u
k kd vlra_ &;/ pD;yGm;a&; tcGit hf vrf;rsm;qk;H ±_;H aponf// awmifov l ,form;rsm; v,f
,mrJb h 0od@k a&muf&o dS mG ;aponf? tif;rsm;/ oufu,fawm tp&So d nfrsm; qk;H ±_;H oGm;I/ tvkyf
vufrb hJ 0od@k a&mufaponf/ qif;&Jow l @dk ydrk q
kd if;&JEidk o
f nft
h jyif vlvwfwef;pm; aysmufu, G o f mG ;
Ekid +f yD;/ qif;&JoEl iS fh csr;f omol ESprf sKd ;ESppf m;om &Sad eEkid o f nf? obm0ywf0ef;usif [efcsun f pD mG
xde;f odr;f jcif;vkyif ef;udk urBmESit fh 0Sr;f aqmif&u G af e&mwGif jrefrmEkid if rH yS g0ifvsu&f o dS nf// od@k aomf
,ckvyk af eaom vkyif ef;&yfrsm;a=umifh obm0ywf0ef;usif [efcsuyf su&f ef ta=umif;&So d nf?
18? (u) qefpyg;onf pD;yGm;a&;/ vlra_ &;wnf+ird &f efEiS hf xkrd w S qifh Ekid if aH &;wnf+ird &f eftwGuf
ta&;ygvo S nf?
(c) ‚if;jyif xkv d yk if ef;&yfrsm;onf jynfov l x l }k u;D twGi;f t}u;D rm;qk;H tiftm;jzpfonfh
awmifov l ,form;rsm;ESihf vk;H 0oufqidk af ejcif;jzpfonf// TuJo h @kd aom wkifd ;f jynfwjynfv;Hk ESihf
oufqikd o f nfv h yk &f yfrsm;udk jynfov l x l u k ‚if;wk@d u,dk pf m; wkid ;f jynftusKd ;ðyudprP sm;udk aqmif&u G f
&ef 'Dru
kd a&pDusiphf Oft& vGwv f yfIw&m;r#wpGma&G;aumufwifajr‡mufay;vku d o
f nfh ud, k pf m;
vS,rf sm;uom aqmif&u G &f rnfu h pd jP zpfonf// ‚if;ud, k pf m;vS,rf sm;u jynfoŒl v$waf wmfwiG f
ta=utvnfaqG;aEG;=uI v,f,mu¾rlukd csrw S af y;&rnfjzpfonf?
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1361 ckEpS /f wefc;l vqef; (9) &uf?
1999 ckEpS /f {jyDv (23) &uf?
(trsKd ;om;'Dru
dk a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,I
l jzef‹cso
d nf?)
187
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
a-unmcsuftrSwf 25 (4§99)
2// Tpmudk tzGŒJ csKyfur&rDuyif 'Dru kd a&pDa&;ESihf vlŒtcGit hf a&;rsm;&&S&d ef &nf&, G cf suf
jzifh tzGŒJ csKyf0ifrsm;jzpfvmcJ=h uonfh OD;oef;xGe;f (a';'&J)/ OD;wifxeG ;f armif (r*Fvm'k)H / OD;=unf0if;
(r*Fvm'k)H wk@d onf 'Dru kd a&pDa&;ESihf vlŒtcGit hf a&;rsm; rnfonft h csed tf cgwiG rf # ay:ayguv f map
&ef vk;H 0qENr&Sd rvkv d m;onfh ppfaxmufvrS ;f a&;tzGŒJ ESiyhf ;l aygi;f +yD; tzGŒJ csKyf.rlrsm;ESihf pnf;vk;H
nD!w G rf u
_ ykd sujf ym;ap&ef rrSerf uefvyk uf ikd af qmif&u G af er_rsm;udk jyif;xefpmG ±_wcf svukd af =umif;jzifh
a=unmcsux f w
k jf yefxm;+yD;jzpfonf?
3? ‚if;pmESiyhf ;l wGI
J “18-4-99 &ufae@pyJG g trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf vuf&ódS uaH wGŒae&
aom Ekid if aH &;t=uyftwnf;ESiyhf wfoufI t}uðH yjcif;pmwrf;tm; axmufct H wnfðyolrsm;pm
&if;” [laomacgi;f pOfjzifh jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,t
f csKd Œ vufrw S af &;xk;d xm;aom pm&Guf
(3) &Guyf g&o dS nf? xkad cgi;f pOfukd vufEySd pf ufjzif±h u kd x
f m;aomfvnf;/ &ufpu JG rkd l vufjzifh a&;om;jznfh
pGuxf m;onfukd awGŒ&onf?
4? xkt d csKd Œaom v$waf wmfu,kd pf m;vS,rf sm;. vufrwS &f ,l&eftwGuf OD;oef;xGe;f / OD;wif
xGe;f armif/ OD;=unf0if; wk@d u OD;aqmifum ðyvky=f ujcif;jzpfonf[k =um;od&onf/ v$waf wmfu, kd f
pm;vS,t f m;vk;H eD;yg;rSm txde;f odr;f / tzrf;cH/ tcsKyftaESmifcxH m;=u&+yD;/ rnfonfah e&mudrk #
188
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
vGwv
f wG v
f yfvyf oGm;vmEkid cf iG rhf &Syd gbv
J suf xko
d l (3) OD;wGif pdwóf uu
d f oGm;a&mufaqmif&u
G Ef ikd f
onfrmS oufqidk &f mppfaxmufvrS ;f a&;.tultnDjzifh apvGwjf cif;jzpfa=umif; xif&mS ;vSonf?
5// ydrk x
kd if&mS ;onfrmS OD;oef;xGe;f ESihf OD;=unf0if;wk@d onf jynfòrdŒ/ jrefatmifòrdŒ/ ykord /f
ajrmif;jr tp&So d nfòh rŒd rsm;od@k ppfaxmufvrS ;f a&;tpDtpOfjzifh tcsKd Œud, k pf m;vS,rf sm;. vufrw S f
ud&k ,l&ef oGm;a&mufcahJ =umif; od&&dS onf? jrefatmif&dS tzGŒJ csKyfu, kd pf m;vS,rf sm;xHomG ;&mY/
,if;ud, k pf m;vS,rf sm;tm; vkòH cHa&;wm0ef,x l m;olrsm;u awGŒcGirhf &Sad =umif; OD;oef;xGe;f ESihf
OD;=unf0if;udak jymonft h cg ‚if;wk@d (2) OD;u awGŒqkcH iG ahf y;xm;aompm&Guu f kd xkwjf y+y;D awGŒcGi&hf
onfuakd xmuf±j_ cif;tm;jzifh ‚if;wk@d onf ppfaxmufvrS ;f a&;ESihf yl;aygi;f aqmif&u G af =umif; xif&mS ;
onf?
6? tzGŒJ csKyuf vufvrS ;f rDoavmufaom ud, k pf m;vS,rf sm;udk awGŒqk+H y;D / ,if;wk@d uwifjy
xm;aom pmygtcsut f rsm;onf rlvaqG;aEG;pOftcgu yg0ifjcif; &S§d r&Su d kd ar;jref;aqG;aEG;=unfh
&mwGif rlvwifjyxm;onft h csurf sm;ESihf pmwGiyf g0ifonft h csurf sm;rSm uGv J rJG rl sm;&Sad eonfukd
ajym=um;onf// xkd@jyif rlvpmom;wGifryg0ifonfhtcsufrsm;udkvnf; xyfrHjznfhpGuf+yD;
a&;om;xm;onf[k =um;od&onf? Tudpo P nf trSm;ðy&ma&mufygonf? w&m;Oya't& vdrf
vnfvadk om}u&H , G cf suuf o
kd vd suf ðyvkyjf cif;ESihf vdrv
f nfjcif;jzpfI w&m;Oya'vrf;a=umif;t&
ta&;,loifoh vkd tzGŒJ csKyfuta&;,l&efjzpfonf?
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1361 ckEpS /f uqkevf qef; (14) &uf//
1999 ckEpS /f {jyDv (28) &uf//
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
189
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
a-unmcsuftrSwf 26 (5 § 99)
2? od@k jzpfygvsuf tm%mydik rf sm;u urBmEh idk if t H oD;oD;. a&G;aumufyq JG idk &f m Oya'/ vkyx f ;Hk
vkyef nf; tpOftvmrsm;udrk suu f ,G ðf yIvnf;aumif;/ jrefrmEkid if H Edik if aH &;ygwrD sm; rSwyf w Hk ifjcif;
Oya'ESihf jynfo@l vw $ af wmfa&G;aumufyJG Oya'jyÏmef;csurf sm;udq k ef@usiI f vnf;aumif;/ w&m;
Oya' pd;k rd;k a&;ESihf jynforl sm;u Oya'udv k u kd ef maom tavhtusiyhf sd K;axmifay;jcif; tp&So d nfh
tajccHw&m;pD&ifa&;rlrsm;udk rsuu f ,G ðf yqef@usiv f suvf nf;aumif;/ a&G;aumufyw JG iG t
f Ekid &f &Sd
xm;aom w&m;0ifjynfo@l vw $ af wmfu, kd pf m;vS,rf sm;udk t,kt H =unfr&S/d vk;H 0raxmufcaH wmh
a=umif;qko d nfh Oya'rJh tESpo f m&r&So d nfv h yk &f yfrsm;udk oufqidk &f mjynfov l x l tk m; twif;
t"rR w&m;rJh +cdr;f ajcmuf+yD; atmf[pfvyk u f ikd af pcJo
h nf?
rwfv (19) &ufae@u ðyvkycf ahJ =umif; (17-4-99) &ufae@xw k o f wif;pmrsm;Y azmfjycJo h nf?
(C) {&m0wD w d k i f ; / jref a tmif ò rd @ e,f / jynf o l Œ v$ w f a wmf r J E N e ,f t rS w f (2)/
trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzG@J csKyf. w&m;0ifjynfo@l vw $ af wmfu, kd pf m;vS,f OD;jrifo h % d ;f tm; t,kt H
=unfr&S/d vk;H 0raxmufcaH wmha=umif; qko d nfh vlp+k y;D atmf[pfcikd ;f aom Oya'rJv h yk &f yfukd rwfv
(19) &ufae@u ðyvkycf ahJ =umif; (17-4-99) &ufae@xw k of wif;pmrsm;Y azmfjycJo h nf//
(i) {&m0wDwidk ;f / yef;waemfòrdŒe,f/ jynfo@l vw $ af wmfrq J ENe,ftrSwf (1)/ trsKd ;om;
'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf. w&m;0ifjynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,f a'guw f mwifrif;xGËt f m; t,kH
t=unfr&Sd vk;H 0raxmufcaH wmha=umif;qko d nfh vlp+k y;D atmf[pfcidk ;f aom Oya'rJv h yk &f yfukd rwfv
(19) &ufae@u ðyvkycf ahJ =umif; (17-4-99) &ufae@xw k of wif;pmrsm;Y azmfjycJo h nf?
(p) {&m0wDwidk ;f / usKd ufvwfòrŒd e,f/ jynfoŒl v$waf wmf rJqENe,ftrSwf (2)/ trsKd ;om;
'Dru dk a&pDtzGŒJ csKyf. w&m;0ifjynfo@l vw $ af wmfu, kd pf m;vS,f OD;wif0if;tm; t,kt H =unfr&S/d
vk;H 0raxmufcaH wmha=umif;qko d nfh vlp+k y;D atmf[pfcidk ;f aom Oya'rJv h yk &f yfukd rwfv (19) &uf
ae@u ðyvkycf ahJ =umif; (17-4-99) &ufae@xw k o f wif;pmrsm;Y azmfjycJo h nf?
(q) rE aW v;wkid ;f / EGm;xk;d }u;D òrŒd e,f/ jynfoŒl v$waf wmf rJqENe,ftrSwf (1)/ trsKd ;om;'Drkd
ua&pDtzGŒJ csKyf. w&m;0ifjynfoŒl v$waf wmfu, dk pf m;vS,f OD;yef;omtm; t,Ht k =unfr&S/d vk;H 0
raxmufcaH wmha=umif;qko d nfh vlp+k yD;atmf[pfcidk ;f aom Oya'rJv h yk &f yfukd azaz:0g&v D (21)
&ufae@u ðyvkycf ahJ =umif; (18-4-99) &ufae@xw k o f wif;pm;rsm;Y azmfjycJo h nf?
(Z) rE aW v;wdik ;f / ykord }f u;D òrŒd e,f/ jynfo@l vw $ af wmf rJqENe,ftrSwf (2)/ trsKd ;om;'Drkd
ua&pDtzGŒJ csKyf. w&m;0ifjynfoŒl v$waf wmfu, dk pf m;vS,f OD;pHvaS bmftm; t,Ht k =unfr&S/d
vk;H 0raxmufcaH wmha=umif;qko d nfh vlp+k y;D atmf[pfcidk ;f aom Oya'rJv h yk &f yfukd {+yv D (3) &ufae@
u ðyvkycf ahJ =umif; (19-4-99) &ufae@xw k o
f wif;pmrsm;Y azmfjycJo h nf?
(ps) rGejf ynfe,f/ aygiòf rŒd e,f/ jynfoŒl v$waf wmf rJqENe,ftrSwf (1)/ trsKd ;om;'Dru kd a&pD
tzGŒJ csKyf. w&m;0ifjynfoŒl v$waf wmfu, dk pf m;vS,f OD;^m%f0if;tm; t,Ht k =unfr&S/d vk;H 0r
axmufcaH wmha=umif;qko d nfh vlp+k yD;atmf[pfcidk ;f aom Oya'rJv h yk &f yfukd {+yDv (8) &ufae@u
ðyvkycf ahJ =umif; (25-4-99) &ufae@xw k f owif;pmrsm;Y azmfjycJo h nf?
(n) rGejf ynfe,f/ aygiòf rŒd e,f/ jynfoŒl v$waf wmf rJqENe,ftrSwf (2)/ trsKd ;om;'Dru kd a&pD
tzGŒJ csKyf. w&m;0ifjynfoŒl v$waf wmfu, dk pf m;vS,f OD;Ekid af omif;!Ge@f tm; t,Ht k =unfr&S/d vk;H 0
raxmufcaH wmha=umif; qko d nfh vlp+k y;D atmf[pfcidk ;f aom Oya'rJv h yk &f yfukd {+yv D (10) &ufae@u
ðyvkycf ahJ =umif; (26-4-99) &ufae@xw k o f wif;pmrsm;Y azmfjycJo h nf?
(Ë) yJc;l wdik ;f / om,m0wDòrdŒe,f/ jynfoŒl v$waf wmfrq J ENe,ftrSwf (1) ESihf trSwf (2)/
trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf. w&m;0ifjynfoŒl v$waf wmfu, dk pf m;vS,rf sm;jzpf=uaom OD;pH0if;
ESihf OD;armifat;wk@d tm; t,Ht k =unfr&S/d vk;H 0raxmufcaH wmha=umif;qko d nfh vlp+k yD; atmf[pf
ckid ;f aom Oya'rJv h yk &f yfukd {+yvD (9) &ufae@u ðyvkycf ahJ =umif; (27-4-99) &ufae@xw k o f wif;pm
rsm;Y azmfjycJo h nf?
192
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
(X) yJc;l wdik ;f / ewfwvif;òrŒd e,f/ jynfoŒl v$waf wmf rJqENe,ftrSw(f 2)/ trsKd ;om;'Dru kd
a&pDtzGŒJ csKy.f w&m;0ifjynfoŒl v$waf wmfu, dk pf m;vS,f OD;apmpdex
f eG ;f tm; t,Ht k =unfr&S/d vk;H 0
raxmufcaH wmha=umif;qko d nfh vlp+k y;D atmf[pfcidk ;f aom Oya'rJv h yk &f yfukd rwfv (7) &ufae@u
ðyvkycf ahJ =umif; (16-4-99) &ufae@xw k f owif;pmrsm;Y azmfjycJo h nf?
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1361 ckEpS /f uqkev
f qkwf (6) &uf?
1999 ckEpS /f arv (5) &uf?
(trsKd ;om;'Dru
dk a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf//
193
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
a-unmcsuftrSwf 27 (5§99)
2? oufqidk &f mtm%mydik w f @dk . Oya'udak usmef if;onhv f yk &f yfuðkd yvkyEf idk &f ef t"du yl;aygi;f
}uHpnfvyk af qmifaeolrsm;rSm Oya't& Ekid if aH &;ESiyhf wfoufI ðyvkycf iG rhf &Sad om/ ,if;òrdŒe,f
=uH§› zGŒH toif;rS OD;0if;ode;f / OD;csp&f ef/ OD;vSrif;/ OD;ausmrf if;/ &,u OuUÏ OD;atmif&/ aus;&Gm
t&Hr;D owftzGŒJ 0ifrsm;jzpfonf[k od&&dS onf?
4? 23-3-99 &ufae@wiG f e*g;wGi;f aus;&GmY }u§›H zGŒH toif;rS OD;ausmrf if;/ 'k&t
J yk f ausmx f ;l
vGi/f v0u 0efxrf; OD;jrifx h eG ;f wk@d u &Gmom;rsm;tm; tdraf xmifppk m&if;rsm;,lvm=u&ef apcdik ;f +y;D /
touf (18) ESpjf ynf+h y;D olrsm;pm&if;udu k ;l ,lI rnfonft
h a=umif;jycsurf #rajymbJ/ vufrw S af &;
xk;d ckid ;f onf[k od&&dS onf?
5? 24-3-99 &ufae@wiG f 'Dy, J if;òrŒd r&yfuuG Ef iS hf v,fawmf&yfuu G wf @dk Y }u§›H zGŒH toif;0if
OD;vSyEkd iS hf OD;wk;d wd@k u/ q,ftrd af cgi;f rsm;rSwqifh wtdrw f a,muf tdraf xmifppk m&if;,lvm&ef
qifah c:aponf[k od&onf? ta=umif;jycsurf mS aq;ausmif;om;rsm;vmrnf[q k o dk nf? xkd
aemuf ykpH pH m&Guw f iG v f ufrw S af &;xk;d cdik ;f onf? vufrw S rf a&;xk;d olrsm;ESihf rvma&muforl sm;
ud,k pf m;/ ‚if;wd@k u, kd w
f idk f vufrw S af &;xk;d ,lomG ;a=umif; owif;=um;od&onf?
194
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
6? tjcm;aus;&Gmtkypf rk sm;wGiv
f nf; tvm;wl qufvufaqmif&u
G af ea=umif; =um;od
&onf?
jynfolŒv$wfawmfukd,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1361 ckEpS /f uqkev
f jynfah usmf (7) &uf?
1999 ckEpS /f arv (6) &uf?
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf)
195
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
a-unmcsuftrSwf 28 (5§99)
(p) oifw@dk onf 1990jynfEh pS /f arvu usi;f ycJo h nfh ygwpD 'Hk rD u kd a&pDtaxGaxGa&G;
aumufyw JG iG f a&G;cs,w f ifajr‡mufc&H aom jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;jzpf=uonf? xkd
a&G;aumufy}JG u;D onf 1988 ckEpS /f 'Dru kd a&pDta&;awmfy}Hk u;D ESit hf wl Edik if w H 0Sr;f vk;H &Sd &[ef;/ &Siv
f /l
ausmif;om;jynfow l &yfv;Hk . touf/ aoG;/ ac|;wk@d jzift h &if;wnf+yD;rSay:ayguv f m&aom a&G;
aumufy}JG uD;jzpfonf? a&G;G aumufyw JG iG f jynfov l x l }k uD;u 'Dru kd a&pDa&;/ vlŒtcGihf ta&;rsm;udk
tjynft h 0tmrcHaom tem*wf'rD u kd a&pDEidk if aH wmf ay:xGe;f vma&;twGuf óud;yrf;aqmif&u G f
&ef rdrw d @dk EiS hf rdrw d @dk . e,fajra'otoD;oD;tm;ud, k pf m;ðyonfh jynfoŒl v$waf wmfu, dk pf m;vS,f
rsm;udk taESmuft,Su/f tcuftcJtrsKd ;rsKd ;=um;rS a&G;cs,w f ifajr‡mufay;cJ=h uonf?
jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm; wnf&adS ejcif;ESit hf wl jynfo@l vw $ af wmfvnf; &S&d ay
rnf? ,ck a&G;aumufy+JG yD;cJo h nfrmS (9) ESpcf ef@ &Scd yhJ g+yD? jynfoŒl v$waf wmfum; ay:rvmao;ay?
a&G;aumufyu JG u kd si;f yay;cJo h nfh ppftpd;k &uvn;f ‚if;wk@d ay;xm;onfu h wdu0wfrsm;udk t}urd f
}udrcf sKd ;azguI f / jynfoŒl v$waf wmfac:,lay;&rnfw h m0efukd ysuu f u G cf ohJ nf? xk@d a=umifh tzGŒJ csKyf
ESihf wdik ;f &if;om;ygwD tzGŒJ tpnf;rsm;yl;aygi;f I jynfoŒl v$waf wmfay:xGe;f a&;udk pGr;f pGr;f wrH
óud;yrf;aqmif&u G af e=uonf?
,ae@tcsed t f xd Edik if w H 0Sr;f vk;H &Sd tusO;f axmifrsm;wGif oifw@dk EiS hf wcsed w f nf; a&G;cs,w f if
ajrm‡ ufccH &hJ aom jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;onf ESyd pf uf!OS ;f yef;r_ trsKd ;rsKd ;udk cHae&qJ
jzpfonf? tusO;f axmifrsm;twGi;f Y ppftpd;k &vufcsujf zifh toufq;Hk ±_;H cJ&h aom jynfo@l vw $ f
awmfu, kd pf m;vS,rf sm;. t±d;k rsm;onf raqG;ao;yg? ‚if;wk@d rdom;pkrsm;rSmvnf; óuaH wGŒae&onfh
'kurQ sKd ;pkrH S rvGwaf o;yg? ,ae@tcsed Yf jynfoŒl v$waf wmfay:xGe;f vma&;twGuf òrdŒe,ftoD;
oD;&Sd tcsKyfcef;rsm;/ tusO;f axmifrsm;wGif ppftpd;k &xH 'l;raxmuftnHrh cHbJ ZG/J owWd cdik rf mpGm
jzifh }uH}› uHc› &H yfwnfaeaom jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,f trsm;tjym;yif&adS e=uonf? xdu k hJ
od@k owWad jymifajrmufpmG jzifh jynfov l x l t k wGuf opPmapmifo h ad e=uaom/ jynfoŒl bufu&yfwnf
ae=uaom jynfoŒl v$waf wmfu, dk pf m;vS,rf sm;udk av;pm;*k%, f yl gonf?
196
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1361 ckEpS /f uqkev
f jynfah usmf (7) &uf?
1999 ckEpS /f arv (6) &uf?
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
a-unmcsuftrSwf 29 (5§99)
1? OD;oef;xGe;f (a';'&JòrŒd e,f/ {&m0wDwikd ;f / tzGŒJ csKyfrS xkwyf ,fxm;ol)/ OD;wifxeG ;f armif/
OD;=unf0if;ESihf OD;xGe;f a&$ (tzGŒJ csKyfwm0efrS ,m,D&yfqikd xf m;olrsm;) av;OD;wd@k onf 11-5-99
&ufae@/ t*F gae@wiG f owif;pm&Si;f vif;yGw J &yfðyvky=f urnf[k =um;od&onf?
197
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
2? xduk ohJ @kd owif;pm&Si;f vif;yGðJ yvkyEf idk &f efrmS ,if;wd@k tm; ppfaxmufvrS ;f a&;tzGŒJ 0ifrsm;
. tpDtpOft& cGiðhf ycsurf &bJ rnfonfeh nf;ESirhf # usi;f yIrjzpfEidk af y? xd@k jyif ,if;wd@k a&;om;
onfh tzGŒJ csKy.
f rlEiS qhf ef@usiaf ompmESiyhf wfoufI oabmwlaxmufcx H m;onf[k qdo k l tcsKd Œwd@k
tm;vnf; owif;pm&Si;f vif;yGo J @kd ,if;wd@k EiS t
hf wl wufa&muf&ef vdu kf v
f pH nf;±H;k ac:aqmifae
onf[v k nf; owif;rsm;=um;od&onf?
4? Tonfuadk xmuf±j_ cif;tm;jzifh xdak v;OD;wd@k onf tqdyk gvw $ af wmfu, kd pf m;vS,rf sm;
&Sdaeonfh/ ppfaxmufvSrf;a&;tzGJŒ0ifwdk@. tapmifhta&Smuf/ tuef@towf/ tcsKyftcs,f
atmufwiG af e&aom tdr/f ae&mrsm;od@k oGm;a&mufpnf;±H;k ac:Edik cf iG &hf o dS nfrmS ppfaxmufvrS ;f
a&;tzGŒJ 0ifrsm;.cGiðhf yjcif;a=umifo
h m vkyk af qmifEidk =f ujcif; jzpfayonf?
jynfolŒv$wfawmfukd,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1361 ckEpS /f uqkev
f jynfah usmf (8)&uf?
1999 ckEpS /f arv (7)&uf?
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,l jzef‹cso
d nf?)
198
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
a-unmcsuftrSwf 30 (5§99)
r*~Zif;wtkyu f kd +yD;pD;atmifaqmif&u G I
f pmaypdppfa&;od@k wifjyaomtcg [k, d cifu
pdppfa&;rSqifqmjzwfawmufaom rvkv d m;aompmrlEiS hf pma=umif;/ pmyd'k w f @dk tm; qkw+f zJI
jzpfap/ aiGa&mifrifjzifzh ;Hk tkyI f jzpfap ðyvky±f rHk #jzifh jzef@cscd iG &hf &Syd gaomfvnf; ,ckrl pdppfa&;tzGŒJ rS
qifqmðyvkyyf ,fzsucf idk ;f aompmrl/ pma=umif;/ pmyd'k w f @dk tm; y,fzsux f m;rSe;f rod&atmif jyef
vnfI tpm;xk;d ±ku d Ef ydS I
f / csKyvf yk +f y;D pmtkyrf sm;tm;jyefIðzwf/ tpm;xk;d xnf/h jyefcsKyf tp&So d jzifh
pDraH qmif&u G af y;&ygonf? pmaypdppfa&;rS y,fzsuf tpm;xk;d ±du k Ef ydk +f yD;ygu axmufvrS ;f a&;rS
xyfrq H wk +f zJcidk ;f xyfqifv h yk vf mygonf? xkwaf 0olrsm;rSm rdat;ESpcf gemjzpf&ygonf? xk@d a=umifh
pmtkyrf sm;xGu&f ufrrSeaf wmhbJ tcsed /f vltm;/ aiGtm; rsm;pGmqk;H ±_;H &ygonf?
199
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
Tonfrsm;rSm urBmu h v
k or*~tzGŒJ }uD;. tjynfjynfqidk &f mvlŒtcGit hf a&; a=unmpm
wrf; tyd'k f (19) yg tcsurf sm;udk ajymifajymifwif;wif; csKd ;azguaf ejcif;jzpfygonf? trsKd ;om;
'Drukd a&pDtzGŒJ csKyfEiS ahf omfvnf;aumif;/ jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;ðyaumfrwDEiS ahf omfvnf;
aumif;/ a':atmifqef;pk=unfEiS ahf omfvnf;aumif;/ tjcm;jcm;aom 'Dru dk a&pDEiS hf vlŒtcGit
hf a&;
wkud yf 0JG ifaeaom vly*k K~ v d /f tzGŒJ tpnf;rsm;ESiahf omfvnf;aumif; tenf;i,fr# yg0ifywfouf/
qufE, G rf yd gu tòi;d w}u;D jzifh vufw@Hk jyef/ zdEydS /f [ef@wm;/ aESmuf,u S /f 'kuaQ y;aejcif;udk e,fy,f
toD;oD;rS jynfojl ynfom;tm;vk;H qif;&J}uD;pGmcHpm;ae&ygonf//” (qk;H )
jynfolŒv$wfawmfukd,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1361 ckEpS /f e,kev
f qef; (4) &uf?
1999 ckEpS /f arv (18) &uf?
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
1990jynfhESpf ygwDpkH'Drkdua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJrSwifajr‡mufvkdufaom
jynfolŒv$wfawmfudkukd,fpm;ðyonfhaumfrDwD
(jynfolŒv$wfawmfukd,fpm;ðyaumfrwD) .
a-unmcsuftrSwf 31 (5§99)
1? trsKd ;om;'Dru
dk a&pDtzGŒJ csKyof nf/ w&m;0iftrsKd ;om;Ekid if aH &;udprP sm;ukd jynf0h pGmaqmif
&GuEf idk cf iG &hf adS om/ w&m;0ifEikd if aH &;ygwjD zpfonf? 1990jynfEh pS /f arvY w&m;0ifusi;f ycJah om
ygwpD 'Hk rD u dk a&pDtaxGaxGa&G;aumufyw JG iG f w&m;0ifEidk if aH &;ygwrD sm;ESit
fh wl w&m;0if/ ,SOòf ydif
ta&G;cHco hJ nf?
200
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
2? tzGŒJ csKyf. jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,af vmif;jzpfaom/ a'guw f mode;f vGio f nf/
rdwv dW mòrŒd e,f/ trSwf (2) rJqENe,fr/S w&m;0if/ 0ifa&muf,OS òf yid t f a&G;cHco hJ nf? rJqEN&iS f jynfol
vlx. k wcJeufaxmufcq H ENraJ y;r_a=umihf ckid v f rHk J (28913) rJ&mckid Ef e_ ;f (62²09) jzifh ta&G;cs,f
cHc&hJ onf? ok@d twGuaf =umifh a'guw f mode;f vGio f nf w&m;0if jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,f
jzpfa=umif;uk/d tm%mykid w f @dk u/ Ekid if aH wmfjyefwrf;wGif w&m;0if xnfo h iG ;f a=unmxm;+y;D jzpfonf?
8? a&a0 &GmwGif ðyvkyaf om/ Oya'rJ/h pk±;Hk atmf[pfyo JG nfvnf; (11) rdepfcef@om=umonf
[k od&&dS onf// ,if; t"rRywJG iG f yl;aygi;f yg0ifjy;D / Oya'ausmef if;olrsm;rSm a&a0/ tvurS ausmif;
q&mr rsm;jzpf=uaom a':oef;EJŒG ESihf a':0if;=unf qko d w
l @dk jzpf=uonf?
10? ,if; vky&f yfrsm;onf/ w&m;Oya' pk;d rk;d a&;ukd ysujf ym;aponf? jynfov l x
l u
k w&m;
Oya'ukd ,k=H unfvu dk ef mr_ysujf ym;atmifðyvkyaf omvky&f yfrsm;jzpfojzihf vlxt
k aejzihf w&m;
Oya'rsm;t& vku d ef maqmif&u G =f u&ef wku
d w
f eG ;f vku
d o
f nf?
jynfolŒv$wfawmfukd,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1361 ckEpS /f e,kev
f qef; (10) &uf?
1999 ckEpS /f arv (24) &uf?
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
1990jynfhESpf ygwDpkH'Drkdua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJrSwifajr‡mufvkdufaom
jynfolŒv$wfawmfudkukd,fpm;ðyonfhaumfrDwD
(jynfolŒv$wfawmfukd,fpm;ðyaumfrwD) .
a-unmcsuftrSwf 33 ( 5§99 )
202
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
(ok@d r[kw)f wygwo D mv#if v_y&f mS ;ykid cf iG &hf o dS nfph eH pfr[kwaf wmhyJ rl0g'vrf;pOfvyk if ef;rsm;ESihf ywf
oufI jynfov l x l w k @dk o&d ESd idk &f ef a=unmI zGŒJ pnf;xm;=uonfh ygwt D rsm;tjym;ukt d ajccHonfh
pHepfuq dk v dk odk nf? jynfov l x l . k a&G;cs,yf idk cf iG t hf ay:aqmufwnfonfh 'Dru dk a&pDpeH pf &Sio f efap&ef
jzpfaom ygwpD EHk ikd if aH &;ukd rSeu f efpmG usio hf ;Hk jcif;onf trsKd ;om;Ekid if aH &;yifjzpfayonf? Ekid if aH wmf.
tcsKyt f jcmtm%monf jynfov l x l rk q S if;oufonf[al om 'Dru dk a&pDusiphf Oft& jynfow l @dk u
rdrw d @dk oabmqENt& óuu d Ef pS o f ufonfh rl0g'vrf;pOfrsm;/ ygwrD sm;ukd vGwv f yfpmG a&G;cs,af xmuf
cHyidk cf iG hf &S&d ayrnf? ok@d ro S mv#if ygwpD 'Hk rD u dk a&pDrnfayrnf?
(c) 'Dru dk a&pDtaxGaxGa&G;aumufyrJG sm;wGif ygwpD EHk idk if aH &;ygwt D oD;oD;rS jynfoŒl v$wf
awmfu, kd pf m;vS,af vmif;rsm;u a&G;aumufyOJG ya'pnf;rsO;f rsm;ESit hf nD owfrw S x
f m;+yD;onfh
rJqENe,frsm;rS yg0if,OS òf yid =f u&onf? ud, k pf m;vS,af vmif;rsm;ESifh qENraJ y;=u&rnfh jynfov l x l k
wd@k onf Oya'ygjyÏmef;csurf sm;ukd vku d ef musio hf ;Hk =u&ayrnf?
(*) a&G;aumufyrJG sm;onf w&m;r#wI vGwv f yf&efrmS t"duusayonf? a&G;aumuf
yGu
J }dk uD;=uyf&ef tcgtm;avsmpf mG zGŒJ pnf;xm;onfh aumfr&Sit f qifq h ifrh S 0efxrf;rsm;uaomf
vnf;aumif;/ a&G;aumufyu JG u dk si;f yay;onfh tqifq h ifah om tkycf sKyfa&;tzGŒJ tpnf; toD;oD;
rS 0efxrf;rsm;uaomfvnf;aumif; yg0if,OS òf ydiaf omygwrD sm;tay:wGif vk;H 0bufvu dk jf cif;r&Sb d J
w&m;r#wpGm qufq&H ayrnf? xd@k jyif jynfov l x l rk qJ ENay;jcif;ESiyfh wfoufIvnf; vk;H 0pGuzf uf
aESmuf,u S jf cif;r&Sad p&? Ekid if aH &;ygwrD sm;. w&m;ojzifph nf;±k;H a[majymrJq, G jf cif;ukd rnfou l rS
rydwyf ifraESmuf,u S &f ? rdrw d @dk EpS o
f uf&mEkid if aH &;ygwrD S jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,af vmif;
rsm;ukd qENraJ y;ykid cf iG t hf m;vnf; rnfou l r#raESmuf,u S /f rcsKyfcs,af p&?
(C) vGwv f yfonft h axGaxGa&G;aumufyrJG sm;rSwqifh rdrw d @dk óuu d Ef pS o
f uf&m uk, d pf m;
vS,rf sm;ukd Ekid if . H tkycf sKyfa&;wm0efrsm;aqmif&u G &f ef a&G;cs,jf cif;onf tajccHvŒl tcGit hf a&;
w&yfjzpfa=umif;ukd urBmu h v k or*~. tjynfjynfqidk &f mvlŒtcGit hf a&;a=unmpmwrf;yg tyk'd f
(21) u xif&mS ;aponf?
6? 1990 jynfEh pS u
f usi;f ycJo h nfh ygwpD 'Hk rD u kd a&pDtaxGaxGa&G;aumufyu JG dk ekid if aH wmf
+idr0f yfyjd ym;r_wnfaqmufa&;tzGŒJ (,ck Edik if aH wmfat;csr;f om,ma&;ESihf zHŒG òzd;a&;aumifp)D u
31-5-89 &ufpjJG zifh xkwjf yefco hJ nfh jynfoŒl v$waf wmfa&G;aumufyJG Oya'/ enf;Oya'jyÏmef;
csurf sm;t& usi;f ycJjh cif;jzpfonf?
7? Oya'jyÏmef;csut f & “v$waf wmfqo dk nfrmS jynfoŒl v$waf wmfuq dk o dk nf?” [k twd
tvif;az:xkwx f m;onf? (wkid ;f jynf. Ekid if aH wmfzŒJG pnf;tkycf sKyyf Hk Oya'ukd a&;qGaJ y;&onfh wkid ;f ðy
jynfðyv$wfawmf[lI jyÏmef;xm;cJhjcif;r[kwfay?) “v$wfawmfukd rJqENe,frsm;rS TOya'
(jynfoŒl v$waf wmfa&G;aumufyJG Oya'jzpfonf) ESit hf nD a&G;aumufwifajrm‡ ufvu dk af om v$wf
awmfu, kd pf m;vS,rf sm;ESifh zGŒJ pnf;&rnf” [kvnf; jyÏmef;xm;onf? xk@d a=umifh a&G;aumufy}JG uD;
+y;D onfEiS hf v$waf wmfac:,l+y;D jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;uwufa&mufI rdrw d @dk wm0ef
rsm;ukd xrf;aqmif&efjzpfonf? ,ae@wiG f a&G;aumufyu JG dk “w&m;r#wpGmESihf vGwv f yfpmG ” usi;f y
ay;+yD;cJoh nfrmS (9) ESpjf ynfah jrmufvm+yDjzpfayonf? oufqidk &f mtm%mykid t f zGŒJ tpnf;rsm;u
rnfonfh jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,of nf rnfonfh rJqENe,fwiG f rnfr# ckid v f aHk om rJO;D a&jzifh
tEdik &f &So d nfa=umifh jynfoŒl v$waf wmf ud, k pf m;vS,jf zpfonf[k w&m;0if jrefrmEkid if jH yefwrf;wGif
a=unmcJ+h yD;jzpfayonf? ok@d aomfvnf; v$waf wmfum; ray:ayguv f mao;ay?
204
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
8? v$waf wmfay:ayguaf &;ESiyhf wfoufI t"duwm0ef&adS omtzGŒJ tpnf;rSm Oya'pnf;
rsO;f rsm;ESit hf nD a&G;aumufyu JG Odk ;D aqmifusi;f yay;cJah om tm%mykid rf sm;yifjzpfayonf? tjcm;
wm0ef&Sdonfhyk*~dKvfrsm;rSm rJqEN&Sifjynfolvlxku rdrdukd,fykdifoabmqENt& a&G;aumuf
wifajrm‡ ufay;vku d o f nfh jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;jzpfayonf? 1990jynfEh pS f a&G;aumuf
yGw
J iG f a&G;cs,w f ifajr‡mufjcif;cH&aom jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;onf a&G;aumufyJG
usi;f y+y;D pD;v#if v$waf wmfw&yf rkcsraoGay:vmrnf[al om xkwjf yefajymqkcd surf sm;ukd ,k=H unf
=uI a&G;aumufyw JG iG 0f ifa&mufta&G;cHcjhJ cif; jzpfayonf? v$waf wmfay:vmv#if v$waf wmfo@dk
wufa&mufI jynfow l @dk tyfEiS ;f xm;aomwm0efrsm;ukd xrf;aqmifrnf[al om &nf&, G cf sujf zifh
a&G;aumufyw JG iG f 0ifa&muf,OS òf yid v f mcJjh cif;jzpfayonf? a&G;aumufyu JG si;f y+y;D pD;+y;D rS ,ae@tajc
taeuJo h @dk v$waf wmfay:ayguv f mjcif;r&S[ d o k cd =hJ uygv#if rnfonft h a=umif;a=umifh a&G;aumuf
yGw
J iG f yg0if,OS òf ydicf =hJ uygrnfenf;? xk@d a=umifh jynfoŒl v$waf wmfw&yf ay:ayguv f ma&;onf
ajzmifrh wfI jynfoŒl tay: opPmapmifo h ad om jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;. t"duwm
0efjzpfayonf?
9? ygwpD 'Hk rD u
dk a&pD taxGaxGa&G;aumufyJG (jynfoŒl v$waf wmfa&G;aumufy)JG usi;f y+y;D pD;cJh
onfrmS (9) ESpjf ynfah jrmufcahJ y+y?D (9) ESp[ f o l nft h csed u
f mvonf Ekid if w H uma&G;aumufyrJG sm;ESihf
jrefrmEdik if . H wcsed u f a&G;aumufyrJG sm;pHcsed pf EH e_ ;f t&wkid ;f wmygrl tvGe@f tvGe&f n S =f umaom
umvjzpfayonf? Tumvok@d widk af tmif tm%mykid rf sm;onf/ rdru d , dk wf idk }f uD;rª;usi;f yay;
cJah om a&G;aumufy. JG &v'fudk rsuu f ,
G ðf y±ko
H mru/ wkid ;f &if;om;jynforl sm;.qENudk tav;rrl
*±krpkud o f nft h jyif 'Dru dk a&pDxeG ;f um;a&;ESihf wrsKd ;om;vk;H zGŒH òz;d wk;d wufa&;ukyd g [ef@wm;aESmuf
,Suv f su&f adS yonf? txl;ojzifh vuf&t dS m%mykid rf sm;onf 'Dru dk a&pDxeG ;f um;a&; óu;d yrf;r_reS f
or#udk ±ku d cf sKd ;zsuq f ;D &ef&nf&,G cf sujf zifh xk;d ppfozG,f ðyvkyaf eonfuadk wG@&+yD; trsKd ;om;'Drdk
ua&pDtzGŒJ csKyftygt0if wkid ;f &if;om;ygwrD sm;rS v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;/ tzGŒJ csKyftzGŒJ 0if
tajrmuftjrm;ukd zrf;qD;xde;f odr;f jcif;/ zdtm;ay; E_wx f uG af pjcif;/ rE_wx f u
G v f odk nfh jynfoŒl v$wf
awmfu, kd pf m;vS,rf sm;ukd raxmufcaH =umif; a'ocHjynforl sm;tm; +crd ;f ajcmufI twif;t=uyf
[pfatmfcidk ;f jcif; ponfh zdEydS cf sKyfcs,f +crd ;f ajcmufonfh enf;rsKd ;pku H o dk ;Hk v#uf vlŒtcGit hf a&;/ 'Dru
dk
a&pDtcGit hf a&;rsm;ukd tpGr;f ukeaf tmif csKd ;azguv f #u&f adS yonf?
12? (u) od@k &mwGif ,if;od@k tav;xm;jcif;/ em;vnfvmjcif;onf us,jf yef@rr_ &Sad o;yg?
jynfph rHk v
_ nf; r&Sad o;yg? txl;ojzifh vlrsm;pkjzpf+yD;/ jrefrmEdik if t
H pk;d &tqufqufuk pd ;dk rk;d cJah om
Armwkid ;f &if;om;rsm;u tjcm;wkid ;f &if;om;rsm;. cHpm;csu/f vkt d yfcsurf sm;ukd em;vnfvufc&H ef
vkt
d yfaeao;onf// vlO;D a&rsm;aomvlrsKd ;/ vlO;D a&enf;aomvlrsKd ;[lI rcGjJ cm;yJ/ wkid ;f &if;om;rsm;
tm;vk;H wef;wltcGit hf a&;twGuf vufawGŒvkyif ef;pOfrsm;az:aqmif&mwGif 'Dru dk a&pDtiftm;
206
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
pktm;vk;H wufºuGpmG yg0if&ef t"duvkt d yfonf? tcsKŒd url “'Dru dk a&pD&&if wkid ;f &if;om;rsm;.
tcGit hf a&;rsm;ukd aqG;aEG;&ifvnf; &ygw,f?” [k tav;rxm;bJ ajymqko d rl sm;vnf; trSeyf if&dS
aeayonf?
(c) rdrw d @dk widk ;f &if;om;ta&;onf yxr/ 'Dru dk a&pDa&;onf 'kw, d [k cH,al eqJ wkid ;f &if;
om;tokid ;f t0dik ;f rsm;vnf; &Sad eao;onf? 'Dru dk a&pDr&Sv d #if wkid ;f &if;om;vlrsKd ;rsm;. tcGit hf
a&;ukdaqG;aEG;tajz&Sm&efrjzpfEdkif[laomtcsufrSm rSefuefouJhokd@ 'Drkdua&pD&&Sd+yDqkd±kHESihf
wkid ;f &if;om;vlrsKd ;rsm; jy\emukd ajz&Si;f +y;D jzpfvrd rhf nf? ok@d r[kwf tvG,w f ulajz&Si;f I &Edik v
f rd hf
rnf[k ,lqIvnf;r&Edik af y? ESpaf ygi;f &Sn=f umpGmwnf&v dS mcJah omjy\emukd tajccHusus
ok;H oyf+yD; tðyoabmjzifh pdw&f n S v
f uf&n
S f tcsed ,f l ajz&Si;f &ef vkt d yfayonf? 'Dru dk a&pDtif
tm;pkrsm;taeESihf wkid ;f &if;om;vlrsKd ;rsm;jy\emukd 'Dru dk a&pD&+yD;rSajz&Si;f rnf[k oabmrxm;
oifo h vk/d wkid ;f &if;om;tiftm;pkrsm;uvnf; wkid ;f &if;om;jy\emrsm;ajz&Si;f +y;D rS 'Dru dk a&pDta&;
óu;d yrf;rnf[I l vnf; oabmrxm;oifah y? ,cktcsed rf pS I wwfEikd o f r# avhvmaqG;aEG;+y;D 'Dru dk
a&pDa&;óud;yrf;aepOfumvwGif wkid ;f &if;om; jy\emukv d nf; ajz&Si;f &ef óud;yrf;oifah yonf?
14? &Sr;f / ucsi/f u&if/ u,m;/ csi;f ponfh wkid ;f &if;om;vlrsKd ;rsm;ukd +Adwo d #e,fcsŒJ wk@d u
aoG;cGt J yk cf sKycf o
hJ nf? aoG;xk;d ay;cJo h nf? xk@d a=umihf wkid ;f &if;om;pnf;vk;H nDnw G rf _ ysujf ym;cJ&h onf
[k a,bk,sorkifd ;f tjrifjzifh ok;H oyfajymqkad vh&=dS uonf? Tok‹d qv dk #if &ckid v f rl sKd ;/ rGev
f rl sKd ;rsm;eSihf
vlO;D a&trsm;qk;H jzpfonfh ArmvlrsKd ;wk@d . Edik if aH &;/ vlrsKd ;a&;qkid &f mtcGit hf a&;rsm;ESifh qufpyf
ay:aygucf &hJ aomjy\emukd qef;ppf=unf=h uygp@dk ? &ckid Ef iS rhf eG v f rl sKd ;rsm;onf a&S;ya0o%Dacwf
uyif/ òrdŒjyEdik if rH sm;ESifh ya'o&mZftifyg,mrsm;ukyd ifxal xmifI uk, d xhf ;D / uk, d ehf ef;/ uk, d =hf uiSe;f
jzifah exkid cf =hJ uaom vlrsKd ;rsm;jzpf=uonf? &Sn=f umaomorkid ;f a=umif;ESifh pmay,Ofaus;r_ tarG
tESprf sm;jynfph aHk om vlrsKd ;rsm;vnf; jzpf=uonf? ya'o&mZfacwfwiG f ya'o&mZf tm%mcsŒJ
xGijf cif; taejzifh ArmvlrsKd ;ya'o&mZfrsm;ESifh tjyeftvSef e,fajrodr;f yku d cf sŒJ xGirf r_ sm;&Scd =hJ u
onf? ukv d edk eD ,fcsŒJ pHepf ay:ayguv f maomtcg &ckid Ef iS hf rGev f rl sKd ;rsm;onf t*Fvyd ef ,fcsŒJ vuf
atmufo@dk tapmqk;H usa&mufc=hJ uonf? e,fcsŒJ qef@usiaf &;/ zufqpfwu dk zf suaf &; wku d yf u JG mv
wav#mufwiG v f nf; &ckid af cgi;f aqmif/ rGeaf cgi;f aqmifrsm;onf Armacgi;f aqmifrsm;ESifh vufw+JG y;D
vGwv f yfa&;&onftxd óu;d yrf;wku d yf 0JG ifc=hJ uonf? rdrvd rl sKd ;ta&;ESihf rdrjd ynfe,fta&;ukd t"du
rxm;bJ jrefrmEdik if v H ;Hk qkid &f m ygwt D zG@J tpnf;rsm;jzpf=uaom 0kid t f rfbaD t/ 'k@d Armtpnf;t±k;H
(ociftzGŒJ tpnf;) ESifh zqyv/ Auy/ ponfh tzGŒJ tpnf;rsm;wGif wufwufºuºG uG yg0ifvyk af qmif
207
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
cJ=h uonf?
15? ok@d &mwGif aemufyidk ;f Y &ckid t f rsKd ;om;rsm;u “&ckid w f idk ;f &if;om; nDnwG af &;ygw/D (&-
w-n)”/ rGev f rl sKd ;rsm;uvnf; “(rGejf ynfoŒl wyfO;D )” ygwrD sm;ukw d nfaxmif+y;D jynfe,f&&Sad &;ESifh
vlrsKd ;qkid &f mtcGit hf a&;rsm;twGuf pnf;±k;H v_y&f mS ;vmcJo h nfuadk wGŒ&ayonf? aemufyidk ;f wGif vuf
eufpu JG idk af wmfveS rf r_ sm;&Sv d monfuv dk nf; awGŒ&ayonf? Tok@d jzpf&jcif;rSm tb,fa=umifeh nf;?
Ttjzpftysurf sm;ukd rnfonfo h rkid ;f q&m ESifh rnfonfEh ikd if aH &;orm;rsm;urS +Aw d od #e,fcsŒJ wd@k .
aoG;xk;d ay;jcif;a=umifjh zpf&onf[k rok;H oyfEikd af y?
16? xd@k a=umifh jynfaxmifpjk refrmEdik if . H vlrsKd ;a&;jy\emukad jz&Si;f &ef csO;f uyfavhvm
onfth cg tESpf (50) ausmu f pGu J yfvmcJah om a,bk,sordik ;f tjrifr#jzihf csO;f uyfo;Hk oyf±jHk zifh
rjynfph rHk vkaH vmufEikd af y? jrefrmEdik if &H dS wkid ;f &if;om;vlrsKd ;rsm;. yuwdtajctaersm;ESifh Edik if H
wume,fy,fwiG f jzpfay:ajymif;vJrr_ sm;ukyd g aygi;f pyf/ òcHiHk ok;H oyf&ef vkt d yfvmonf? tb,f
a=umifq h ydk grl wkid ;f &if;om;vlrsKd ;rsm;.jy\emonf ya'o&mZfacwfrpS cJah om taxGaxGe,fcsŒJ
pepf. trsKd ;om;a&;jy\emESifh wpkw H &mqufpyfaejcif;a=umifjh zpfayonf?
17? jynfaxmifpjk refrmEdik if &H dS wkid ;f &if;om;jynfot l aygi;f wd@k onf ukv d edk eD ,fcsŒJ pepf/ zufqpf
pepf/ wygwt D m%m&Sipf epf wk@d udk vufeufuifdk af wmfveS af &;ESifh vlxw k udk yf rJG sKd ;pkq
H ifEu
J$ m tEdik ,
f l
cJ=h uayonf? ,ckwzef ppftyk cf sKyfa&;pepfq;dk jzifh óuHawGŒum vlr'_ u k rQ sKd ;pkuH dk cg;pnf;cHpm;ae=u
&ay&m vlŒtcGit hf a&;/ 'Dru dk a&pDtcGit hf a&;rsm;ukd qENjyif;jypGmwrf;wv#u&f =dS uayonf? ok@d &m
wGif qEN&adS e±kjH zifh rvkaH vmufay? “OpPm&ifv/dk OpPm&ifc”J qko d uJo h @dk wkid ;f &if;om;jynfot l aygi;f
onf r+y;D qk;H ao;aom 'Dru dk a&pDa&;twGuf wcJeuf 0dik ;f 0ef;óu;d yrf;=u&ayOD;rnf? wenf; tm;jzifh
r+yD;qk;H ao;aom 'Dru dk a&pDta&;awmfy}Hk uD;ukd Edik if aH &;ygwrD sm;.OD;aqmifrj_ zihf jynfow l &yfv;Hk
vufwu JG m atmifyu JG &dk ,l=u&rnf? orkid ;f wGif xl;jcm;ajymifajrmufaom ajymif;vJr}_ uD; rsm;ESifh
atmifjrifrr_ sm;onf vlxw k u dk yf rJG sm;jzifoh m t+y;D owfatmify&JG cJo h nfuadk wGŒ&ayrnf? xk@d a=umifh
vlr'_ u k t Q 00rSvw G af jrmufa&;/ 'Dru dk a&pDxeG ;f um;aom jynfaxmifp}k uD; ay:ayguv f ma&;t
wGuf trsKd ;om;'Dru dk a&pDtzGŒJ csKyfO;D aqmifaom Edik if aH &;ygwrD sm;ESihf yl;aygi;f zGŒJ pnf;xm;aom
jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;ðyaumfrwDEiS hf tjynft h 0yg0ifvufw+JG y;D qufvufóu;d yrf; tm;xkw=f u
&efvt dk yfonf?
18? (u) jrefrmEdik if wH iG f 1962 ckEpS f Y wyfrawmfrt S m%modr;f ,l+yD;csed rf pS I 'Dru dk a&pD
qdwo f Ok ;f cJ&h jcif;a=umifh &[ef;/ &Siv
f /l wkid ;f &if;om;jynfot l aygi;f wk@d onf rw&m;zdEydS t f yk pf ;dk r_udk
wGe;f vSe+f y;D / 'Dru
dk a&pD xGe;f um;wk;d wufa&;twGuf enf;trsKd ;rsKd ;jzifh v_y&f mS ;wku d yf 0JG ifc=hJ uonf?
xif&mS ;aom v_y&f mS ;r_rsm;rSm ausmif;om;ta&;tcif;;rsm;/ r_id ;f &mjynfh ta&;tcif;ESihf OD;oef@
ta&;tcif;/ tvkyo f rm;ta&;tcif;/ (88) vlxt k ºHk uGr_ ta&;awmfy}Hk uD;wk@d jzpf=uonf?
(c) (88)ta&;tcif;a=umifh wygwt D m%m&Sit f pk;d &ðywfuscI
hJ jynfow l @dk .qENt&
208
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
ygwpD u Hk dk xlaxmifciG ahf y;cJ&h +y;D jynfoŒl v$waf wmfa&G;aumufyu JG dk ðyvkyaf y;cJ=h u&onf? od@k &mwGif
jynfow l @dk a&G;cs,w f ifajr‡mufcahJ om v$waf wmfu, dk pf m;vS,rf sm;jzifzh ŒJG pnf;&rnfh jynfoŒl v$wf
awmfuadk c:,lay;&ef jiif;qefaejcif;jzifh jynfow l @kd .qENudk rsuu f , G ðf yvsu&f adS yonf? wzufwiG f
wyfrawmfonf tm%mukd “a&&Snf xde;f odr;f qkwu f idk xf m;vko d nfh qENr&Syd g” [k ajym=um;ae
aomfvnf; wjcm;wzufwiG rf l trsKd ;om;'Dru dk a&pDtzGŒJ csKyEf iS fh 'Dru dk a&pDtiftm;pkrsm;ukd trsKd ;rsKd ;
tzkzH Hk enf;rsKd ;pkjH zihf zdEydS cf sKyfcs,f +crd ;f ajcmufum ajcr_e;f vkad omqENjzifh vkyaf qmifvsu&f jdS cif;onf
tm%mukv d ufrv$wv f I kd jzpfonf? wenf;tm;jzifh Edik if aH wmf+ird 0f yfyjd ym;r_wnfaqmufa&;tzGŒJ
(Edik if aH wmfat;csr;f om,ma&;ESifh zGŒH òzd;a&;aumifp)D tm%mykid rf sm;onf 0Hyak vGudk ok;d a&jzifh
zk;H tkyo f nfyh rm ppftyk cf sKyfa&;ukd 'Dru dk a&pDòcHvm$ jzihzf ;Hk tkyv
f #uf qufvufzEd ydS t f yk cf sKyfae=u
onf? ok@d &mwGif orkid ;f qkifd &f mtawGŒtóuHrsm;t& rnfo@dk r#rjzpfEikd af wmhay?
19? ,ae@ jynfow l @dk . vufawGŒb0rSm qk;d 0g;=uyfwnf;aom 'kut Q zkzH EHk iS hf &ifqidk óf uHawG@
ae=u&ojzifh yGiv fh if;oGuv f ufaom aps;uGupf ;D yGm;a&;pepfudk ar#mv f ifah wmifw h ae=u&m/ T
tajctaeESirfh uku d nf aD om Edik if aH &;pepfq;dk ukd wGe;f vSef zsuq f ;D =urnfrmS "rRwmomjzpfayonf?
TonfudkodvsufESifh wZGwfxkd;[ef@wm;ae=urnfqdkygu/ [ef@wm;ae=uolrsm;onfom
orkid ;f w&m;cHrsm;jzpf=u&ayvdrrhf nf? tm%mykid w f @dk onf tm%mukrd rufarmonfyh rm/ y&d,m,f
a00kpjf zifh ta=umif;trsKd ;rsKd ;jyum jynforl sm;uko d mru urBmukyd gvrd v f nfvn S zhf sm;&ef óud;pm;
tm;xkw=f uaomfvnf; a&G;aumufyu JG si;f yay;cJ+h y;D (9) ESpw
f m tcsed t
f xd/ jynfoŒl v$waf wmfac:
,lusi;f yay;jcif;r&So d jzifh tm%mydik w f @dk .o±kyrf eS o f nf bl;ay:ovkad y:vmcJ&h ayonf?
20? trsKd ;om;'Dru dk a&pDtzGŒJ csKyfEiS fh 'Dru dk a&pDtiftm;pkrsm;/ wkid ;f &if;om;ygwrD sm;onf
vGecf o hJ nfh (1998)ckEpS t
f xd/ (8)ESpw f idk w
f idk f wkid ;f &if;om;jynfow l @dk . tusKd ;ESifh trsKd ;om;jyefvnf
oifjh rwfa&;wk@d udk a&S@±v _ suf awG@qaHk qG;aEG;a&;ukd tm%mykid w f @dk tm; t}udr}f udrf wku d wf eG ;f cJah y
onf? ok@d &mwGif tm%mykid w f @dk u ,if;udpw P @dk udk vspv f sL±_+yD; tzGŒJ csKyfrS awGŒqkaH qG;aEG;a&;ukd
rvkv d m;oa,mif tzGŒJ csKyfa=umihf awGŒqkaH qG;aEG;a&; ysujf ym;&ouJo h @dk ajymqkd 0g'jzef@vsuf
&d=S uonf? wzefvw $ af wmfu, dk pf m;ðyaumfrwDuzdk suo f rd ;f ay;ygu zrf;qD;xm;olrsm;ukd v$waf y;+y;D
awGŒqkaH qG;aEG;a&;vnf; jzpfay:vmEdik o f uJo h @dk ajymqkv d mjyefonf? trSerf mS tzGŒJ csKyfEiS t hf wl
wkid ;f &if;om;ygwrD sm;onf trsKd ;om;jyefvnfoifjh rwfa&;ESihf tem*wfzŒHG òzd;wk;d wufaom jynf
axmifp}k u;D ukw d nfaqmuf&efrmS awGŒqkaH qG;aEG;a&;jziho f majz&Si;f Edik rf nfudk tpOfwpku d f ,k=H unfchJ
+y;D a=unmcsurf sm;ukv d nf; t}urd }f urd x f w k jf yefco hJ nfukd wkid ;f &if;om;jynforl sm; omru/ urBmu
yiftodjzpfonf? Edik if aH wmfat;csr;f om,ma&;ESifh zGŒH òz;d a&;aumifpu D omv#if tm%mukv d ufr
v$wv f odk jzifh ta=umif;trsKd ;rsKd ;jyum [ef@wm;aejcif;jzpfonf?
qk;H jzwfcsufrsm;
(1) v$waf wmfac:&rnfah emufq;Hk ae@&ufuo dk wfrw S +f yD; tm%mykid rf sm;tm;today;&rnfh
udprP sm;ukd TnDvmcH}u;D u A[kt d vkyt f r_aqmiftzGŒJ tm; r=umrD&uftwGi;f aqmif
&Gu&f ef wm0efay;tyfa=umif;qk;H jzwfonf?
(2) jynfov l x l qk ENEiS t hf nD/ 'Dru
dk a&pDenf;vrf;rsm;t& a&;qGt J wnfðyxm;jcif;r&Sad om
zGŒJ pnf;tkycf sKyfyt
Hk ajccHOya'w&yfudk trsKd ;om;'Dru dk a&pDtzGŒJ csKyfu vufcrH nfr[kwf
a=umif;qk;H jzwfonf?
(3) 1990 jynfEh pS f a&G;aumufy&JG v'fudk vspv f sL±_I aemifa&G;aumufyt JG opfrsm;usi;f yjcif;
ukd trsKd ;om;'Dru dk a&pDtzGŒJ csKyfu vk;H 0vufcrH nfr[kwaf =umif;qk;H jzwfonf?
(4) EkdifiHawmfjy\emt&yf&yfukdajz&Sif;Ekdifrnfh ppfrSefaomEkdifiHa&;awGŒqkHaqG;aEG;yGJrsm;
jzpfajrmufa&;twGu/f tzGŒJ csKyfu tpOft+rJvrf;zGix hf m;a=umif;qk;H jzwfonf?
(5) tzGŒJ csKyf. vkyif ef;aqmifwmt00ukad qmif&u G Ef idk &f ef tzGŒJ csKyfOuUÏ ESihf taxGaxGt
wGi;f a&;rª;wd@k tm; tyfEiS ;f xm;aomvkyyf idk cf iG u hf dk qufvuftyfEiS ;f a=umif;qk;H jzwfonf?
(c) Tqk;H jzwfcsurf sm;teuf ta&;t}uD;qk;H qk;H jzwfcsurf mS trSwf (1) jzpfaom
jynfoŒl v$waf wmfac:,la&;ESiyfh wfoufonfh qk;H jzwfcsujf zpfonf? ‚if;qk;H jzwfcsut f & A[kt d vkyf
tr_aqmiftzGŒJ ukw d m0efay;cJo h nfwiG f A[kt d vkyt f r_aqmiftzGŒJ onf qk;H jzwfcsucf srw S uf m/
‚if;qk;H jzwfcsut f & ZGev
f (23) &ufae@wiG f tm%mykid rf sm;ok@d &ufaygi;f (60) twGi;f jynfoŒl v$wf
awmfac:,lusi;f yay;&ef ta=umif;=um;cJo h nf? xk@d jyif v$waf wmfac:,la&;ESiyfh wfoufI wkid ;f &if;
om;ygwD (4) ygwED iS fh ndE‡ id_ ;f aqG;aEG;+yD; oabmwlnrD u _ &dk Ekid cf o
hJ nf? xked nf;wlpmG Akv d rf ;_ atmif
OD;aqmifaom 'Dru dk a&pDtiftm;pkrsm;ESiv fh nf;awGŒqkI H Tudpu P dk &Si;f vif;today;cJo h nf?
(*) Tok@d jynfoŒl v$waf wmfudk taumif;qk;H enf;jzihf atmifjrifpmG usi;f yEdik af &;twGuf
óud;yrf;tm;xkwaf epOf tm%mykid w f @dk onf &ufaygi;f (60) ausmo f nfw h idk af tmif jynfoŒl v$wf
awmfac:,la&;ESiyfh wfouf+yD; wpkw H &mta=umif;jyef=um;csurf &So d nft h jyif jynfoŒl v$waf wmf
uk,d pf m;vS,f (200) ausmEf iS fh tzGŒJ csKyftzGŒJ 0iftajrmuftrsm;/ wkid ;f &if;om;ygwrD sm;rS acgi;f
aqmifrsm;ESihf v$waf wmfu, dk pf m;vS,rf sm;ukd zrf;qD;xde;f odr;f jcif;jzifh Edik if aH wmfat;csr;f om,m
a&;ESihf zGŒH òzd;a&;aumifp. D Zmwd±yk u f dk az:xkwjf ycJ=h uayonf?
211
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
(C) rnfo@kd yifjzpfap tzGŒJ csKyfA[kt d vkytf r_aqmiftzGŒJ onf (98) nDvmcHraS y;tyf
aomwm0ef/ jynfow l @dk . tusKd ;ESiqhf ENudk tav;xm;+y;D ckid rf maomqk;H jzwfcsujf zifh wkid ;f &if;om;
(4) ygw. D uk, d pf m;vS,Ef iS fh yl;aygi;f n‡Ed id_ ;f +yD; v$waf wmfu, dk pf m;ðyaumfrwDudk w&m;0ifzŒJG pnf;
cJo h nf? 16-9-98 ae@wiG f zGŒJ pnf;cJo h nfh jynfoŒl v$waf wmfu, dk pf m;ðyaumfrwDonf tzGŒJ csKyfrS
jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;ESihf wkid ;f &if;om;ygwrD sm;rS jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,f
(251) OD;wk@d . ay;tyfxm;aomvkyyf idk cf iG rhf sm;t& w&m;0ifzŒJG pnf;cJjh cif;jzpfonf?
(i) ‚if;aumfrwDudk zGŒJ pnf;+y;D aemuf TaumfrwDonf acwfEiS hf rqDavsmaf om jynfol
wk@d .tusKd ;udq k ef@usiaf om Oya'rsm;ukd jyifqifoifu h jyifqif/ y,fzsuo f ifu
h y,fzsu&f ef qk;H jzwf
csurf sm;wifoiG ;f jcif;ESihf tm%mykid rf sm;. w&m;vufvw G ðf yrlaqmif&u G af eonfu h pd rP sm;ukd zGicfh s
az:xkw+f yD; trsm;jynforl sm;odEidk af p&ef a=unmcsurf sm;xkwjf yefjcif; ponfv h yk if ef;rsm;ukd t
aumiftxnfaz:cJo h nf? ‚if;tjyif 'DZifbm (8) &ufae@wiG f (10) OD; aumfrwDtpnf;ta0;usi;f
y+yD; ‚if;tpnf;ta0;.qk;H jzwfcsut f & v$waf wmfa&;&maumfrwDrsm;ukzd ŒJG pnf;cJo h nf? xko d @kd
zGŒJ pnf;&jcif;rSm oufqidk &f ma&;&maumfrwDtvku d f us,u f s,jf yef@jyef@aqmif&u G Ef idk f &eftwGujf zpf
onf?
25? (u) trsKd ;om;'Dru dk a&pDtzGŒJ csKyfonf 'Dru dk a&pDxeG ;f um;a&;/ jynfoŒl v$waf wmfay:
ayguaf &;óu;d yrf;r_wavsmufv;Hk wGif wkid ;f &if;om;ygwrD smESifh txl;ojzifh wkid ;f &if;om;tzGŒJ csKyfeiS fh
yl;aygi;f aqmif&u G Ef ikd &f ef/ ygwx D al xmifpOfuyif tpOfwpku d óf u;d yrf;cJah yonf? Tod@k óu;d yrf;&jcif;
rSm jrefrmEdik if . H vuf&dS Ekid if aH &;tajctaet& t"duus+yD; vufiif;ajz&Si;f &rnfh trsKd ;om;a&;
wm0efrmS 'Dru dk a&pDxeG ;f um;a&;ESifh wkid ;f &if;om;jy\emajz&Si;f a&;jzpfaejcif;a=umifjh zpfonf?
(c) tzGŒJ csKyfygww D nfaxmif+y;D aemufyidk ;f wGiv f nf; wkid ;f &if;om;ygwrD sm;/ wkid ;f &if;om;
tzGŒJ csKyfru
S , dk pf m;vS,rf sm;ESihf t}udr}f udraf qG;aEG;ndE‡ id_ ;f r_rsm;&Scd o hJ vkd 'Drudk a&pDa&;/ wef;wla&;
tajccHjzifh Akvd af tmifausmv f rf;yl;wGaJ =unmcsuw f iG v f nf; xkwjf yefEidk cf ahJ yonf? 1999 ckEpS w f iG f
vnf; jynfoŒl v$waf wmfay:ayguaf &;twGuf yl;aygi;f aqmif&u G &f mrS &Sr;f wkifd ;f &if;om;rsm;'Drudk
a&pDtzGŒJ csKyf/ &ckid 'f rD u dk a&pDtzGŒJ csKyf/ rGet f rsKd ;om;'Dru dk a&pDtzGŒJ ESifh Zkrd ;D trsKd ;om;uGe*f &uf
ponfh wkid ;f &if;om;ygwD (4) ygwED iS fh 'Dru dk a&pDa&;/ wkid ;f &if;om;vlrsKd ;rsm;wef;wla&;ESifh tem*wf
wGif ppfreS af om'Dru dk a&pDjynfaxmifpu k zdk ŒJG pnf;ekid af &;[laom tajccHral y:wGio f abmwl+yD; yl;
aygi;f aqmif&u G ef idk =f ujcif;vnf;jzpfonf? Tok@d jzifh 'Dru dk a&pDa&;twGuf qufvufóu;d yrf;r_um
vwGif vGwv f yfa&;&+yD;umvaemufyidk ;f rajz&Si;f Edik af o;aom wkid ;f &if;om;jy\emukd tpOfw
pku
d af qG;aEG;!dE‡ id_ ;f cGi&hf jcif; ponft h cGitfh vrf;rsm;ukzd iG ahf y;Ekid cf +hJ y;D ordik ;f .vufiif;vkt d yfcsuu f dk
jznfq h nf;ay;Edik jf cif;vnf;rnfayonf?
27? uk,
d u
f sKd ;=unh0f g'rD sm;ESihf ygwpD nf;±k;H a&;ESiyfh wfoufI wifjyoGm;rnf?
212
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
(u) 1999 ckEpS w f iG f tm%mykid rf sm;onf zdEydS rf t _ &mwGif tpGr;f ukev f yk af qmifvmcJh
onf? zdEydS +f cdr;f ajcmufrr_ sKd ;pkjH zifv h nf; tzGŒJ csKyfjynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;/ tzGŒJ csKyf0if
rsm;ESi/fh wkid ;f &if;om;ygwrD sm;ukyd g ±kid ;f yspmG qufqv H mcJoh nf? aemufyidk ;f wGif jynfoŒl v$waf wmf
ud, k pf m;vS,f (200) ausmt f jyif tzGŒJ csKyf0iftajrmuftjrm;ESihf wkid ;f &if;om;ygwaD cgi;f aqmifrsm;
ukyd gzrf;qD;cJ+h yD;/ òrdŒe,ftzGŒJ csKyf±;Hk rsm;ukv d nf; trsKd ;rsKd ;+cdr;f ajcmufum w&m;r0ifzsuo f rd ;f cJ=h u
onf? jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;ukv d nf; zdtm;ay;+y;D E_wx f u G af pjcif;ESihf rE_wx f uG o f nfh
uk, d pf m;vS,rf sm;ukd a'ocHjynforl sm;tm;+cdr;f ajcmuf+yD; raxmufcaH =umif;[pfatmfapcJo h nf?
Tok@d jzifh Ekid if aH &;&moDOwktajctaerSm jyif;xef&mrS rkew f idk ;f xefonfyh rm&Scd o hJ nf?
(c) TuJo h @dk aomtajctaersKd ;wGif Ekid if aH &;ygwrD sm;wGif jzpfavhjzpfx&So d nfh obm0
twkid ;f / tcsKd Œaomyk*Kd~ vfrsm;wGif uk, d u f sKd ;=unft h awG;tac:ESihf tacsmiform;0g' 0ifa&mufy;l
uyfvmonf? Tolrsm;rSm tzGŒJ csKyf twkid ;f twmjzif=h unfyh gv#if tvGeaf o;i,fonfh rajymy
avmufaom tpdwt f ykid ;f omjzpfayonf? ok@d &mwGif rnfr#yif ao;i,fapumrl raumif;aom
aoG;wpufyifjzpfygap/ a&m*gudk zdwaf c:vmEkid o f jzifh z,f&mS ;oef@pif=u&ayrnf? ‚if;jyif tzGŒJ csKyrf S
ukid pf x JG m;onfh rSeu f efonfrh 0l g' (jynfoŒl tusKd ;zufr&S yfwnfonf0h g')ESihf uk, d u f sKd ;=unf0h g'ukd
jynforl sm; uGu J jJG ym;jym;odatmif zGichf saz:xkw&f ayrnf? uk, fd u f sKd ;ukOd ;D pm;ay;olrsm;onf tzGŒJ
csKyfrjS ynfoŒl v$waf wmfay:ayguaf &;twGuf óud;yrf;tm;xkwrf r_ sm;ukd rSm;oa,mif tm%m
ykid w f @dk .avoHtwkid ;f ajymqkad &;om;vm=uonf?
(*) ‚if;wk@d .qENt&qkyd gv#if tm%mykid w f @dk u v$waf wmfac:,lray;rcsi;f (8) ESprf o S nf
tESpf (80) wkid af tmif apmif=h u&rnfyh aHk y:onf? òrd@e,ftzGŒJ rsm;zsuo f rd ;f cH&jcif;/ v$waf wmfu, dk f
pm;vS,rf sm;E_wx f u G jf cif;/ zrf;qD;cH&jcif;ukv d nf; tzGŒJ csKyf. rSm;,Gi;f aomvky&f yfa=umifjh zpf&
onf[pk yG pf x JG m;onf// trSerf mS tzGŒJ csKyf.vky&f yfonf jynfoŒl qENEiS u hf u
dk n
f o D jzifh rrSm;ay?
tm%mykid w f @dk .vky&f yfonfom “0Hyak vG ESifh ok;d i,fyjHk yifv/dk rif;r[kw&f if rif;taz/ rif;tbk;d
jzpf&rnf” [laomrljzifh ,cifzsuo f rd ;f cH&+yD;aomEkid if aH &;ygwrD sm;ukd ðyrlaqmif&u G of vkd aqmif
&Gujf cif;omjzpfonfudk uk, d u f sKd ;ukOd ;D pm;ay;olrsm;odoifah yonf//
28? (u) ,ae@tcsed t f cgwiG f tzGŒJ csKyftaejzifh 'Dru dk a&pDa&;/ vlŒtcGit hf a&;/ wkid ;f &if;om;
vlrsKd ;rsm;tcGit hf a&;rsm;twGuf qufvufóu;d yrf;aqmif&u G &f if; rdryd gwwD iG ;f Y A[krd o S nf òrŒd e,f/
&yf§aus; rsm;wkid af tmif tzGŒJ csKyf. vuf&rdS 0l g'ESifh vkyif ef;pOfrsm;twkid ;f / trsKd ;om;a&;ukOd ;D xdyf
xm;+yD; pnf;vk;H nD!w G pf mG jzifh &yfwnf=u&ayrnf? pnf;±k;H a&;ukv d nf; aZmufcs vky=f u&rnf?
pnf;±k;H a&;vky&f mwGif ygww D iG ;f uspv
f pfoyd of nf;r_ut dk ajccH+y;D wjynfv;Hk twkid ;f twmESifh us,f
jyef@ap&rnf? qdv k okd nfrmS ygw. D tajccHtzGŒJ tpnf;rsm;ukd uspu f spv f pfvpfzŒJG pnf;&rnfjzpf+yD;
jynfov l x l u k rdk l us,u f s,jf yef@jyef@pnf;±k;H &ayrnf?
(c) tzGŒJ csKyf. vuf&dS ukid pf aJG omrl0g'onf rSeu f ef+y;D jynfoŒl qENEiS u hf u
dk n
f jD cif;a=umifh
jynfow l @dk .axmufcrH u _ dk qufvuf&&Sad ernfjzpfayonf? jynfot l rsm;axmufcaH eor#umv
ywfv;Hk tm%mykid rf sm;u rnfr#yif ZGwt f wif;toGijf zifh òzzd su&f ef óu;d pm;tm;xkwv f monfjzpf
ap/ tzGŒJ csKyo f nf rusq;Hk / rysupf ;D Edik o f nfth jyif ykrd rdk ma=umvm+y;D cHEikd &f nf&u dS m/ r=umaomum
vwGif atmifycJG &H rnfrmS rkcsjzpfayonf?
jynfolŒv$wfawmfukd,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1361 ckEpS /f e,kev
f qef; (13) &uf?
1999 ckEpS /f arv (27) &uf?
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
1990jynfhESpf ygwDpkH'Drkdua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJrSwifajr‡mufvkdufaom
jynfolŒv$wfawmfudkukd,fpm;ðyonfhaumfrDwD
(jynfolŒv$wfawmfukd,fpm;ðyaumfrwD) .
a-unmcsuftrSwf 34 (5§99)
2? trsKd ;om;'Dru dk a&pDtzGŒJ csKyf onf awGŒqkaH qG;aEG;a&;udpu P dk 1988 ckEpS rf pS I ,ae@widk f
aoGznfjcif;/ [ef@wm;jcif;/ qef@usijf cif;/ ydwyf ifjcif;/ vk;H 0 r&Scd ahJ y? ppfreS af om Ekid if aH &;aqG;aEG;yGJ
rsm;.vuQ%m&yfrsm;rSm tjyeftvSefav;pm;r_/ yGifhvif;±kd;om;r_/ wkdif;jynfESihf jynfolwkd@.
tusKd ;ukd a&S;&_jcif;wk@d jzpfayonf? TuJo h @dk aomaqG;aEG;yGrJ sm;jzpfay:vmap&ef trsKd ;om;'Dru dk
a&pDtzGŒJ csKyfu rnfonfóh udwifuef@owfcsurf sm;ukrd S owfrw S xf m;jcif;rðyvkycf yhJ g?
5? ygwpD 'Hk rD u
dk a&pD taxGaxGa&G;aumufyw JG iG f trsKd ;om;'Dru dk a&pDtzGŒJ csKyfu rJqENe,f
(485) ae&mteuf (392) ae&mwGit f Ekid &f &Scd o
hJ nf? 'Dru dk a&pDusipfh Oft&vnf;aumif;/ jrefrmEdik if H
.tpOftvmt&vnf;aumif;/ a&G;aumufy+JG yD;v#if jynfoŒl v$waf wmfw&yfay:ayguv f m&rnf
jzpfonf? a&G;aumufy+JG yD;oGm;+yD;aemufwiG f jynfoŒl v$waf wmfzŒJG pnf;ay:aygujf cif;r&Syd gv#if a&G;
aumufyu JG si;f yjcif;.t"dyg` ,o f nf tcsn;f ES;D omv#ijf zpfayrnf? a&G;aumufyu JG u dk si;f yay;onfh
jynfoŒl v$waf wmfa&G;aumufyOJG ya'Yyif “v$waf wmfudk rJqENe,frsm;rS TOya'ESit fh nD a&G;
aumufwifajrm‡ ufvu dk af om v$waf wmfu, dk pf m;vS,rf sm;jzifzh ŒJG pnf;&rnf” [k tckid t f vkH jyÏmef;
csu&f o
dS nf?
*ENt
D pnf;ta0;Y “··· tzGŒJ csKyfonf Ekid if aH wmftwGuf avmavmq,ftusKd ;pD;yGm;ESihf a&&Snf
tem*wfumvtusKd ;pD;yGm;rsm;ukt d ajccHI wrsKd ;om;vk;H jyefvnfoifjh rwfa&;pdw"f gwEf iS fh yGiv hf if;
aom/ ±k;d om;aom/ apwemtjynfyh gaom ESpOf ;D ESpb f uf !SEd id_ ;f aqG;aEG;r_rsm;ðyvkyo f mG ; &ef···”
trsKd ;om;'Drudk a&pDtzGŒJ csKyfu atmufygrrl sm;ESiafh qmif&u G =f u&ef tqkðd ycJo h nf?
(1) yGivhf if;±k;d om;r_EiS fh tjyeftvSeaf v;pm;vku d ef ma&;/
(2) wrsKd ;om;vk;H jyefvnfoifjh rwfa&;/
(3) +idr;f csr;f acsmarGŒaomenf;ukd tok;H csa&;/
(4) tmCmwuif;pifaom taxGaxGo[Zmwjzpfru _ dk a&S;±_a&;/
(5) tjyeftvSeaf v;pm;a&;/
(6) tjyeftvSeyf ;l aygi;f aqmif&u G af &;/
(7) tjyeftvSeef m;vnfr&_ adS &;/
(c) ,if;tqkðd ycsuu f dk Ekid if aH wmf+ird 0f yfyjd ym;r_wnfaqmufa&;tzGŒJ u wH‹k jyefcjhJ cif;r&Syd g?
(*) *ENtD pnf;ta0;wGif Oya'ESit fh nD jynfoŒl v$waf wmfac:,lay;&efuv dk nf; awGŒqkH
aqG;aEG;a&;ESifh 'Gew
f I
JG awmif;qdck o hJ nf? ok@d aomf ,ae@widk f tm%mykid w f @dk taejzifh awGŒqkaH qG;
aEG;a&;ukvd nf;aumif;/ v$waf wmfac:,lay;a&;ukv d nf;aumif; jiif;y,faeqJjzpfonf?
12? wzef tm%mykid rf sm;ESiefh ;D pyfaom Ekid if jH cm;wkid ;f jynfwjynfrS tqifjh rifyh *k Kd~ vf}uD;wOD;
u tzGŒJ csKyftaejzifh tpueOD;wGif ta=umif;t&mwckwnf;omaqG;aEG;jcif;ukd vufcEH idk §f rEkid f
ar;jref;pOfuvnf; tzGŒJ csKyfu vufceH idk af =umif;jyef=um;cJo h nf? ok@d aomf aemufyidk ;f wGif ,if;udpP
ESiyhf wfoufI oufqidk &f myk*Kd~ v}f u;D u ta=umif;jyef=um;jcif;r&So d jzifh Ekid if aH wmfat;csr;f om,m
a&;ESizfh ŒHG òzd;a&;aumifpb
D ufrS Tudpu P dk vufrcHjcif;jzpfonfrmS ay:vGiaf ejyefonf?
14? trsKd ;om;'Dru dk a&pDtzGŒJ csKyf u (25-3-96) &ufae@wiG f tm%mykid w f @dk xH “yxrt
}urd jf ynfoŒl v$waf wmftpnf;ta0; ac:,lusi;f yrnf&h ufowfrw S &f ef/ jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;
vS,rf sm; ndE‡ id_ ;f aqmif&u
G af &;twGuf pDpOfay;&efupd ”P ukd wm0efopd mG jzifh ta=umif;=um;cJo h nf?
ok@d aomf tm%mykid rf sm;xHrS wpkw H &mta=umif;jyef=um;cJjh cif; r&Scd yhJ g? (23-6-98) &ufae@wiG f
vnf; jynfoŒl v$waf wmfac:,lzŒJG pnf;ay;&ef Oya't& wm0ef&adS om tm%mykid rf sm;xHo‹dk “1988
ckEpS /f =o*kwvf / (21) &ufae@rwkid rf D v$waf wmfac:,lzŒJG pnf;ay;yg&ef” wdu k w
f eG ;f awmif;qkcd o hJ nf?
217
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
15? (18-5-98) &ufae@wiG f trsKd ;om;'Dru dk a&pDtzGŒJ csKyf OuUÏ onf tzGŒJ csKyf.rlEiS &hf yf
wnfcsuu f tdk ajccHI Ekid if aH wmfat;csr;f om,ma&;ESifh zGŒH òzd;a&;aumifpD twGi;f a&;rª; (1) .
zdwaf c:csuu f kd vufcIH oGm;a&mufawGŒqkcH o hJ nf? awGŒqkpH OfwiG f twGi;f a&;rª;(1) u ESpOf ;D ESpzf uf
,k=H unfrw _ nfaqmuf&ef (confidence building) vkad =umif; wifjycJ&h m tzGŒJ csKyOf uUÏu oabm
wlco hJ nf? xk@d aemuf tzGŒJ csKyf OuUÏ u xko d @kd ,k=H unfrw
_ nfaqmufa&;twGuf twGi;f a&;rª;
(1) wk@d taejzifh yxrqk;H vky&f rnf/h vkyv f nf;vkyEf ikd of nfu
h pd oP nf Ekid if aH &;t& zrf;qD;csKyfaESmif
tusO;f csxm;olrsm;ukd tjrefq;Hk jyefvw $ af y;&efjzpfa=umif; wifjycJo h nf? Tudpu P dk pOf;pm;rnf[k
twGi;f a&;rª; (1) u wk@H jyefco hJ nf? jynfoŒl v$waf wmfac:,la&;ESiyhf wfoufI twGi;f a&; rª; (1)
u tcsed rf usao;a=umif;ajymcJo h nf? tzGŒJ csKyfOuUÏu a&G;aumufy+JG y;D onfrmS (8) ESpaf usm+f yjD zpf
ojzifh v$waf wmfac:,lay;&ef tcsed af &muf+y[ D k ajym=um;cJo
h nf? twGi;f a&;rª; (1) u rnfo@dk r#r
wke@f jyefcahJ y?
16? tzGŒJ csKyfOuUÏ ESihf Ekid if aH wmfat;csr;f om,ma&;ESifh zGŒH òzd;a&;aumifpD twGi;f a&;rª; (1)
wk@d .awGŒqkrH E_ iS yfh wfoufI ESpOf ;D ESpb
f ufrS a=unmcsurf xkwjf yef&ef oabmwlc=hJ uonf? To
abmwlncD suu f dk tzGŒJ csKyu
f vkud ef mcJah omfvnf; tm%mykid w f @dk bufrS em&Dyidk ;f twGi;f csKd ;azgu+f y;D
owif;xkwjf yefco hJ nf? owif;xkwjf yefcsuw f iG v
f nf; qufwu dk af qG;aEG;yGrJ sm; (series of meet-
ings) vky&f ef&adS =umif;ygco hJ nf? tzGŒJ csKyfOuUÏ ESiafh wGŒqkpH Ofu Tudpu P dk vk;H 0rajymcJah y?
17? trsKd ;om;'Dru dk a&pDtzGŒJ csKyfonf ueOD;uyif awGŒqkaH qG;aEG;a&;ESifh jynfoŒl v$waf wmf
ac:,la&;udpP (2) &yfw@kd tm; 'Gew f I JG vkyaf qmifcahJ yonf? Tvrf;pOfru l dk tzGŒJ csKyftaejzifh raoG
znf/ rzsuo f rd ;f cJo
h nfudk rnforl #rjiif;Ekid af y? tm%mykid rf sm;url v$waf wmfac:,la&;udv k nf;
aumif;/ aqG;aEG;a&;udv k nf;aumif; rvkv d m;onft h avsmuf enf;AsL[mtrsKd ;rsKd ;ok;H pGI
J a&Smif
&Sm;&efóud;yrf;aeayonf?
vku
d of nfa=umif/h rJqEN&iS jf ynfovl x l t
k wGuf wwftm;or#aqmif&u G af y;Ekid &f ef/ jynfoŒl v$wf
awmfay:ayguv f mjcif;r&Sod nfh tcsed u
f mvtwGi;f “1990 jynfEh pS yf gwpD 'Hk rD u dk a&pDtaxGaxGa&G;
aumufyrJG S wifajrm‡ ufvu
dk af om jynfoŒl v$waf wmfuu dk ,
kd pf m;ðyonfah umfrwD (jynfoŒl v$waf wmf
uk,d pf m;ðyaumfrwD)”ukd trsKd ;om;'Dru dk a&pDtzGŒJ csKyfEiS fh yl;aygi;fI zGŒJ pnf;vku d &f ayonf?
19? jynfoŒl v$waf wmfac:,la&;rSm Oya't& Ekid if aH wmfat;csr;f om,ma&;ESifh zGŒH òzd;a&;
aumifp. D wm0efjzpfouJo h @dk / rJqEN&iS jf ynfov l x
l u k w&m;r#w+yD; vGwv f yfpmG a&G;aumuf wif
ajrm‡ ufay;vku d of nfh jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;tay:wGiv f nf; wm0ef&o dS nft
h m;avsmf
pGm jynfoŒl v$waf wmfay:ayguaf &;udpu P dk trsKd ;om;'Dru dk a&pDtzGŒJ csKyfEiS hf wkid ;f &i;fom;ygwrD sm;u
aqmif&u G &f jcif;jzpfonf? xkod @dk aqmif&u G of nfEiS w fh òyid w f nf; rnfonft h csed u f rS v$waf wmfac:,l
ay;a&;ukd vkyaf qmifay;vko d nfq h ENr&So d nfh tm%mykid rf sm;u jynfoŒl v$waf wmf ud, k pf m;vS,f
rsm;udk rw&m;zrf;qD;csKyfaESmifwm;jrpfvu dk o
f nf?
20? wqifw h ;dk I tm%mykid rf sm;u ‚if;wd@k .zdtm;ay;r_ (ok@d r[kw)f rufv;Hk ay;r_w@kd udk rvGef
qefEidk o
f nfh uk,d pf m;vS,tf csKd Œuktd ok;H csI jynfoŒl v$waf wmfac:,la&;udpu P dk vrf;vGaJ p&ef
tvk@d imS tm±kaH jymif;&efóud;yrf;aejyefygonf?
21? ok@d apumrl wkid ;f jynftay:opPmapmifph nf;onfh v$waf wmfu, dk pf m;vS,rf sm;ESihf jynfo@l
tusKd ;aqmif&u G &f ef oEMÏd mefcsxm;onfEh idk if aH &; tzGŒJ tpnf;rsm;ESihf jynfov l w
$ af wmfu, dk pf m;ðy
aumfrwDw@kd onf jynfov l xl Ek iS v
fh ufwI
JG 'Dru dk a&pDay:xGe;f a&;.vrf;pjzpfaom awG@qaHk qG;aEG;
a&;ESifh v$waf wmfac:,la&;ukd atmifjrifpmG taumiftxnfaz:aqmifomG ;rnfjzpfaya=umif;?
jynfolŒv$wfawmfukd,fpm;ðyaumfrwD
&efuek ðf rŒd
1361 ckEpS /f e,kev
f qef; (13) &uf?
1999 ckEpS /f arv (27) &uf?
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
219
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
qkH;jzwfcsuftrSwf(1)
Edik if aH wmfat;csr;f om,ma&;ESizhf ŒHG òz;d a&;aumifpt D aejzif/h ygwpD 'Hk rD u
dk a&pD taxGaxGa&G;
aumufyu JG u dk si;f yay;+y;D aemuf ,if;wk@d xkwjf yefxm;onfh Oya'rsm;t& jynfoŒl v$waf wmf ac:,l
ay;&efwm0ef&adS omfvnf; ysuu f u
G cf o
hJ nfrmS (9) ESp&f +dS yjD zpfonf? xku d o hJ @dk jynfov l x
l .k qENudk
rav;pm;bJ rsuu f ,
G ðf yvsuf jynfoŒl v$waf wmfac:,lay;&efysuu f uG o f nft h wGuf jyif;xefpmG
±_wcf svudk af =umif; qk;H jzwfonf?
qkH;jzwfcsuftrSwf(2)
trsKd ;om;'Dru dk a&pDtzGŒJ csKyfu 1998 ckEpS /f arv (27) &ufae@wiG f usi;f ycJah om (8) ESpf
ajrmufa&G;aumufyEJG pS yf wfvnfae@tcrf;tem;wGif v$waf wmfac:,lay;a&;twGuf &ufowfrw S f
ay;&ef trsKd ;om;'Dru dk a&pDtzGŒJ csKyfA[kt d vkyt f r_aqmiftzGŒJ tm; wm0efay;tyfco hJ nf? xkod @dk
wm0efay;csut f & A[kt d vkyt f r_aqmiftzGŒJ u Edik if aH wmfat;csr;f om,ma&;ESizhf ŒGH òz;d a&; aumif
pDOuUÏxHo@dk 1998 ckEpS /f =o*kwv f (21) &ufae@rwkid rf /D v$waf wmfaf c:,lzŒJG pnf;ay;&ef ta=umif;
=um;cJhonf? Tta=umif;=um;csufukdvspfvsL±_onfa=umifh A[kdtvkyftr_aqmiftzGJŒu
rJqEN&iS jf ynfow l @dk tay:wGif wm0ef&o dS nft h avsmuf jynfoŒl v$waf wmfac:,lrnf[ak =unmcJh
onf? xk@d aemuf jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;/ tzGŒJ csKyAf [kv d yk if ef;tzGŒJ toD;oD;rS uk, d pf m;
vS,rf sm;/ jynfe,fwidk ;f / òrdŒe,f/ &yfuu G rf sm;rSpnf;±k;H a&;tzGŒJ 0ifrsm;ESihf ±k;d ±k;d tzGŒJ 0ifrsm;tm; æ
(u) jypfru _ sL;vGew f wforl sm; ajccsKyfEiS hf cH0eftufOya't&ta&;,lum odumQ csjcif;/
rvku d ef molrsm;tm; jypf'%fcsrw S jf cif;?
(c) ta&;ay: pDrcH sut f ufOya' txl;ojzifh yk'rf -5 (n) jzifv h nf;aumif;/ &mZowf
}u;D yk'rf -505 (c) jzifv h nf;aumif; rw&m;zrf;qD;ta&;,lum jypf'%frsm;csrw S f
jcif;?
(*) Ekid if aH wmftm; aESmuf,u S zf suq f ;D vko d rl sm;tE &W m,frS umuG,af pmifah &Smufonfh
Oya' yk'rf - 10(u) ponfw@dk jzihf ta&;,ljcif;?
(C) Edik if aH wmf+idr0f yfyjd ym;r_wnfaqmufa&;tzGŒJ . Oya' 2§88/ w&m;pD&ifa&;qkid f
&mOya'ESit hf nD usio hf ;Hk aqmif&u G jf cif;rðyjcif;?
220
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
(i) wnfqOJ ya't&qku d m Oya'trsKd ;rsKd ;wk@d jzifh vky}f uzH efw;D I tr_rsm;ukd tusO;f enf;
jzifh ppfaq;jypf'%fcsrw S jf cif;?
(p) tzufzufwiG f enf;rsKd ;pkzH t d m;ay;v#uf tzGŒJ csKyftzGŒJ 0ifrsm;tm;E_wx f uG af pjcif;?
(q) Oya'rJh tEdik uf sihf +cdr;f ajcmufI oufqidk &f mrJqEN&iS q f o
dk rl sm;tm; tm%mykid w f @dk
u twif;t"rRpak 0;apum jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;tm; t,kt H =unf
r&Sd raxmufc[ H k [pfatmfaºuG;a=umf rw&m;odumQ csjcif;?
(Z) xkwjf yefco hJ nfOh ya'rsm;wGirf yg&o dS nfth csutf vufrsm;ukd aemufa=umif;jyef
Oya'/ enf;Oya'/ pnf;rsO;f Oya'/ trde@f / a=unmcsuf ponfw@dk ux kd wk jf yefjcif;?
æ rsm;ukd jyif;xefpmG uef@uu G ±f w
_ cf svudk o
f nf?
qkH;jzwfcsuftrSwf(3)
urBmu
h v
k or*~tzGŒJ }u;D . vlŒtcGit
hf a&;qkid &f mqk;H jzwfcsurf sm;ukd óuq
d adk xmufcaH =umif;
qk;H jzwfonf?
qkH;jzwfcsuftrSwf(4)
Oa&myor*~vw $ af wmfEiS whf uG tjcm;aomEkid if rH sm;. v$waf wmfrsm;tm; jynfoŒl v$wf
awmfu, dk pf m;ðyaumfrwDudk axmufcjH cif;twGuv f nf;aumif;/ todtrSwðf yjcif;twGuv f nf;
aumif;/ jynfoŒl v$waf wmfu, dk pf m;ðyaumfrwDu ESpaf xmif;tm;& 0rf;ajrmuf0rf;om aus;Zl;
wifa=umif;qk;H jzwfonf?
qkH;jzwfcsuftrSwf(5)
jynfoŒl v$waf wmfu,
dk pf m;ðyaumfrwD. v$waf wmfa&;&maumfrwDtm; v$waf wmfac:,l
a&;tpDtpOfrsm;a&;qG&J ef wm0efay;tyfa=umif;qk;H jzwfonf//
qkH;jzwfcsuftrSwf(6)
jynfoŒl v$waf wmfu, dk pf m;ðyaumfrwD. wkid ;f &if;om;a&;&maumfrwDtm; 'Dru dk a&pDjynf
axmifpEk idk if aH wmfxal xmif&ef vkt d yfonfh zGŒJ pnf;tkycf sKyfyt
Hk jccHOya'wGif ygoifo
h nfh tcsuf
tvufrsm;ESiyhf wfoufI wkid ;f &if;om;rsm;. oabmxm;rsm;uk&d ,l+yD;v#if jynfoŒl v$waf wmf
a&;&maumfrwDtm; wifjytpD&ifc&H ef wm0efay;tyfa=umif;qk;H jzwfonf?
qkH;jzwfcsuftrSwf(7)
jynfoŒl v$waf wmfu, dk pf m;ðyaumfrwD. Ekid if w
H umqufqaH &;aumfrwDtm; urBmu h v
k
or*~tzGŒJ tpnf;/ Ekid if wH umv$waf wmfrsm;/ Oa&myor*~vw $ af wmfrsm;ESiw hf uG tjcm;urBm
tES@H tjym;&Sd 'Dru
dk a&pDEidk if rH sm;.v$waf wmfrsm;ESihf 'Dru dk a&pDa&;udpEP iS yhf wfoufI wk;d csŒJ wk;d wuf
aqmif&u G jf cif;vkyaf qmif&ef wm0efay;tyfa=umif;qk;H jzwfonf?
221
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
qkH;jzwfcsuftrSwf(8)
ausmif;aeonfEh e_ ;f usqif;aejcif;ESifh rlvwef;ynmr+yD;qk;H rD ausmif;xGuEf e_ ;f wk;d yGm;ae
jcif;jy\emrsm;uku d idk wf ,
G &f ef rl0g'a&;qGaJ &;ukd jynfoŒl v$waf wmfu, dk pf m;ðyaumfrwD. ynm
a&;&maumfrwDtm; wm0efay;tyfa=umif;qk;H jzwfonf?
qkH;jzwfcsuftrSwf(9)
'Dru
dk a&pDEidk if H acwfrw D yfrawmfzŒJG pnf;a&;ESiyhf wfoufI tpD&ifcpH mukd jynfoŒl v$waf wmf
uk, d pf m;ðyaumfrwD. umuG,af &;&maumfrwDtm; a&;qGw J ifoiG ;f &ef wm0efay;tyfa=umif;
qk;H jzwfonf?
qkH;jzwfcsuftrSwf(10)
Edik if aH wmfb¾ma&;&mudp&P yfrsm;/ txl;ojzifh Ekid if aH wmf &ok;H cef@reS ;f ajcpm&if;a&;qGjJ cif;/
aiGpuUL±du k Ef ySd jf cif; tp&So
d nfh udp&P yfrsm;udk jynfoŒl v$waf wmfu,
kd pf m;ðyaumfrwD. b¾m§
pD;yGm;§ukeo f , G af &;&maumfrwDtm; a&;qGw J ifjy&ef wm0efay;tyfa=umif;qk;H jzwfonf?
qkH;jzwfcsuftrSwf(11)
aps;uGupf ;D yGm;a&;pepfwiG f r#wrSeu f efaom ul;oef;a&mif;0,fa&;usiphf Of jzpfay:vmap
rnhf rlcsrw
S jf cif;/ aiGa=u;azgi;f yGjcif;ukx
d ed ;f odr;f rnfeh nf;vrf;rsm;ESifh &if;ES;D ðryfErHS _ Oya'ESio
fh ufqidk f
onfh rloabmxm;rsm; a&;qGw J ifjy&ef jynfoŒl v$waf wmfu, dk pf m;ðyaumfrwD. b¾m§pD;yGm;§
ukeo f ,
G af &;&maumfrwDtm; wm0efay;tyfa=umif;qk;H jzwfonf?
qkH;jzwfcsuftrSwf(12)
awmifov l ,form;a&;&mudpEP iS yhf wfoufI awmifov l ,form;rsm;. tcGit hf a&;qkid f
&mudp&P yfrsm;/ &if;ES;D rwnfaiGqidk &f mOya'a&;qGw
J ifjy&ef jynfoŒl v$waf wmfu,
dk pf m;ðyaumfrwD
. awmifov l ,form;a&;&maumfrwDtm; wm0efay;tyfa=umif;qk;H jzwfonf?
qkH;jzwfcsuftrSwf(13)
tvkyo f rm;a&;&mudpEP iS yfh wfoufI tvkyo f rm;rsm;.tcGithf a&;/ tenf;qk;H vkycf a=u;
aiGowfrw S af y;a&;/ w&m;r#waom tenf;qk;H vkyt f m; pH owfrw
S af y;a&;/ vkyif ef;cGif vkòH cHa&;
ponfu h pd &P yfrsm;ukd tpD&ifcpH ma&;qGw J ifoiG ;f &ef jynfoŒl v$waf wmfu, dk pf m;ðyaumfrwD. tvkyf
orm;a&;&maumfrwDtm; wm0efay;tyfa=umif;qk;H jzwfonf?
222
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
twnfðycsufrsm;
trSwf (1) ? ? ygwpD 'Hk rD u
dk a&pD taxGaxGa&G;aumufyJG (9) ESpaf jrmuf a=unmcsuu
f kd
twnfðyonf?
jynfolŒv$wfawmfukd,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1361 ckEpS /f e,kev
f qef; (13) &uf?
1999 ckEpS /f arv (27) &uf?
(trsKd ;om;'Dru
dk a&pDtzGŒJ csKyfu wm0ef,I
l jzef‹cso
d nf? )
223
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
a-unmcsuftrSwf 35 (6§99)
1? trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyo f nf/ w&m;0ifrw S yf wHk ifxm;onf/h w&m;0if trsKd ;om;Ekid if H
a&;udprP sm;udk jynf0h pGmaqmif&u G yf ikd cf iG &hf adS om Ekid if aH &;ygww D ckjzpfonf? 1990 jynfEh pS /f arvY
usi;f ycJah om ygwpD 'Hk rD u dk a&pDtaxGaxGa&G;aumufyw JG iG f jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,f (82)
&mcdik Ef e_ ;f ausmt f xd &&Scd ahJ om/ jynfov l x l t k m;ud;k ,k=H unfrt _ &Sq
d ;Hk ygw}D u;D vnf;jzpfonf? tEkid f
&&Scd ahJ om v$waf wmfu, kd pf m;vS,tf m;vk;H onf w&m;0ifjynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;jzpf
a=umif;udk tm%mydik rf sm;u jrefrmEkid if jH yefwrf;wGif w&m;0ifa=unmcJ+h yD;jzpfonf?
5? Tvky&f yfrsm;onf urBmEh ikd if t H oD;oD;. a&G;aumufyq JG idk &f m Oya'/ vkyx f ;Hk vkyef nf;
tpOftvmrsm;udrk suu f , G ðf yIvnf;aumif;/ jrefrmEkid if /H Ekid if aH &;ygwrD sm;rSwyf w Hk ifjcif; Oya'ESihf
jynfoŒl v$waf wmf a&G;aumufyOJG ya'jyÏmef;csurf sm;udk qef@usiI f vnf;aumif;/ w&m;Oya'pd;k rd;k
a&;ESihf jynforl sm;u Oya'udv k u dk ef maom tavhtusiyhf sKd ;axmifay;jcif; tp&So d nfh tajccH
w&m;pD&ifa&;rlrsm;udk rsuu f , G ðf yqef@usiv f suv f nf;aumif;/ tm%mydik rf sm;u tm%mudk
tvGet f u|oH ;Hk +yD; rdrw
d @dk u,kd wf idk f Oya'csKd ;azgu±f rHk #ru/ jynforl sm; tusiphf m&dwyW sujf ym;um
r[kwrf rSerf w&m; vkyaf qmifvmatmif oif=um;ay;aeonfh vky&f yfrsm;omjzpfonf?
225
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
6? ,cif Ekid if aH wmf+idr0f yfyjd ym;r_wnfaqmufa&;tzGŒJ vufxufu xkwjf yefcahJ om (18-
9 - 88) &ufpyJG g/ trde@f trSwf - 2§88 onf ,ae@widk f zsuo f rd ;f jcif; r&Sad o;ay? ,if;trde@f .
tyk'd f (1)/ tyd'k cf JG (c) wGif vl (5) a,mufEiS hf vl (5) a,muftxuf ydI k pka0;+yD;a[majymjcif;/
[pfatmfaºuG;a=umfjcif;rðy&[kyg&o dS nf? xk@d a=umifh ,ckðyvkyaf eaom tzGŒJ csKyf. w&m;0ifjynf
olŒv$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;tm; vk;H 0raxmufcaH wmha=umif;qko d nfh vlpv k al 0;jzifh a[majym/
[pfatmfaºuG;a=umfaejcif;rsm;onf/ wnfqt J rde@f tm%mudzk qD efI ðyvkyaf ejcif;jzpfonf?
7? ,if;od@k wnfqt
J rde@f tm%mudq k ef@usi+f yD; w&m;Oya'pd;k rd;k a&;udyk sujf ym;apaom/
Oya'ausmef if;onfh t"rRvpl ak tmf[pfyrJG sm;udk yl;aygi;f }upH nfvyk af qmifc=hJ uolrsm;tm; atmuf
wGiaf z: jyvku
d o
f nf?
8? (u) usKd ufra&mòrŒd e,f/ rJqENe,ftrSwf (1) rS trsKd ;om;'Dru dk a&pDtzGŒJ csKyf. w&m;0if
jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,f OD;jrifo h ed ;f tm; t,kt H =unfr&S/d vk;H 0raxmufcaH wmha=umif;
qkod nfh vlwpk. t"rRp±k ;Hk atmf[pfyw JG iG f yl;aygi;f }uHpnfyg0ifvyk af qmifcahJ om æ
-usKd ufra&mòrdŒd e,f/ &Siaf pmyk&yfuu G rf S OD;wifat;qko d ?l
- usKd ufra&mòrdŒe,fae/ OD;rdsK;wifh qdo k ?l
- usKu d rf a&mòrŒd e,/f ygwpD Hk 'Dru dk a&pDtaxGaxGa&G;aumufyJG usi;f ya&;aumfr&Sif
tzGŒJ 0if OD;cspv f iG f qko d ?l
(c) ysO;f rem;òrŒd e,f/ rJqENe,ftrSwf (2) rS trsKd ;om;'Dru dk a&pDtzGŒJ csKy. f w&m;0ifjynf
olŒv$waf wmfu, kd pf m;vS,f OD;ausmt f m; t,kt H =unfr&Sd vk;H 0raxmufcaH wmha=umif;qko d nfh
vlwpk. t"rRp±k ;Hk atmf[pfyw JG iG f yl;aygi;f }uHpnf yg0ifvyk af qmifcahJ om æ
- ysO;f rem;òrdŒe,f/ usn;f tif;aus;&GmrS awmifol OD;at;aiG qko d El iS hf awmifol
OD;0if;armif qko d ?l
- ysO;f rem;òrdŒe,f/ ygwpD 'Hk rD u kd a&pD taxGaxGa&G;aumufyJG usi;f ya&;aumfr&Sif
tzGŒJ cGJ OuUÏ OD;apmatmifqo dk ?l
- ysO;f rem;òrdŒe,f/ qifaoaus;&GmrS awmifol OD;wifneG @f qko d ?l
- ysO;f rem;òrdŒe,/f oeyfyifqyd af us;&GmrS awmifol OD;armifarmif qko d ?l
- ysO;f rem;òrdŒe,f/ ygwpD 'Hk rD u kd a&pD taxGaxGa&G;aumufyJG usi;f ya&;aumfr&Sif
tzGŒJ cGJ tzGŒJ 0if OD;azoef; qdo k ?l
(*) v,fa0;òrdŒe,f/ rJqENe,ftrSwf (1) rS trsKd ;om;'Dru dk a&pDtzGŒJ csKyf. w&m;0if
jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,f OD;wifxËG Of ;D tm; t,kt H =unfr&S/d vk;H 0raxmufcaH wmha=umif;
qko d nfh vlwpk. t"rRp±k ;Hk atmf[pfyw JG iG f yl;aygi;f }uHpnf yg0ifvyk af qmifcahJ om æ
- tzGŒJ csKyf pnf;±k;H a&;rª;a[mif; qko d nfh OD;pHc qko d ?l
- v,fa0;òrdŒe,f/ om0wWad us;&GmrS ukeo f nf OD;vSjrifh qko d ?l
- v,fa0;òrdŒe,/f ygwDpkH'Drdkua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJusif;ya&;aumfr&Sif
tzGŒJ cG/J twGi;f a&;rª; OD;aeatmif qko d ?l
226
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
- v,fa0;òrdŒe,f/ qifpak us;&GmrS awmifol OD;wif0if; qdo k ?l
- v,fa0;òrdŒe,f/ ydawmufacsmif aus;&GmrS awmifol OD;vSjrifh qko d ?l
- v,fa0;òrdŒe,f/ ygwpD 'Hk rD u kd a&pDtaxGaxGa&G;aumufyJG usi;f ya&;aumfr&Sif
tzGŒJ cGJ OuUÏ OD;cifxeG ;f qko d ?l
(C) pOfu h ikd òf rdŒe,f rJqENe,ftrSwf (1) rS trsKd ;om;'Dru dk a&pDtzGŒJ csKyf. w&m;0ifjynf
olŒv$waf wmfu, kd pf m;vS,f a'guw f mpd;k jrift h m; t,kt H =unfr&Sd vk;H 0raxmufcaH wmha=umif;
qkod nfh vlwpk. t"rRp±k ;Hk atmf[pfyw JG iG f yl;aygi;f }uHpnfyg0ifvyk af qmifcahJ om æ
- pOfu h ikd òf rdŒe,f/ uHopfaus;&GmrS OD;atmifausmpf ;kd qdo k ?l
- pOfu h ikd òf rdŒe,/f ygwpD 'Hk rD u kd a&pD taxGaxGa&G;aumufyJG usi;f ya&;aumfr&Sif
tzGŒJ cGt J wGi;f a&;rª; OD;xifausmaf t; qko d ?l
- pOfu h ikd òf rdŒe,f/ tke;f yifjcH aus;&GmrS OD;atmifóudiq f o dk ?l
- pOfu h ikd òf rdŒe,f/ =uufprd ahf us;&GmrS OD;vSat;qko d ?l
- pOfu h ikd òf rŒd e,f/ ygwpD 'Hk rD u kd a&pDtaxGaxGa&G;aumufyu JG si;f ya&;aumfr&Sit f zGŒJ cGJ
tzGŒJ 0if OD;armifarmifaX; qko d ?l
(i) aumhr;ª òrŒd e,f/ rJqENe,frS trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKy. f w&m;0ifjynfoŒl v$waf wmf
ud, k pf m;vS,f OD;baqG (ajrmif;jr) tm; t,kt H =unfr&S/d vk;H 0 raxmufcaH wmha=umif;qko d nfh
vlwpk. t"rR pk±;Hk atmf[pfyw JG iG f yl;aygi;f }uHpnf yg0ifvyk af qmifcahJ om æ
- aumhr;ª òrŒd e,f/ tazsmufaus;&GmrS OD;pdejf rifh qko d (l or0g,rOD;pD;Xme t+ird ;f pm;)
- aumhr;ª òrdŒe,f/ Zvky}f uD;aus;&GmrS ukeo f nf OD;tke;f jrifh qko d El iS hf 0g;bavmuf
aomufaus;&GmrS v,form; OD;=unfprf; qdo k ?l
- aumhr;ª òrŒd e,f/ ygwpD 'Hk rD u kd a&pDtaxGaxGa&G;aumufyu JG si;f ya&;aumfr&Sit f zGŒJ cGJ
tzGŒJ 0if òrdŒe,fOya't&m&Sd a':at;at;jrifh qko d ?l
- aumhr;ª òrdŒe,f/ &cdik pf ak us;&GmrS tkwv f yk if ef;&Sif OD;rsKd ; qko d ?l
- aumhr;ª òrdŒe,f/ udik ;f rprf;aus;&GmrS v,form;OD;[efwif qko d ?l
- aumhr;ª òrdŒe,f/ ygwpD 'Hk rD u kd a&pDtaxGaxGa&G;aumufyu JG si;f ya&;aumfr&Sit f zGŒJ
cGt
J zGŒJ 0if òrdŒe,fw&m;ol}uD; OD;yef;pdef qko d ?l
(p) qdy}f uD;caemifòrdŒe,frq J ENe,frS trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf. w&m;0ifjynfoŒl
v$waf wmfu, kd pf m;vS,f a'guw f mpde0f if;tm; t,kt H =unfr&Sd vk;H 0raxmufcaH wmha=umif;
qko
d nfh vlwpk.t"rRp±k ;Hk atmf[pfyw JG iG f yl;aygi;f }uHpnfyg0ifvyk af qmifcahJ om æ
- qdy}f uD; ta&SŒ&yfuu G rf S OD;yef;a&$ qko d El iS hf OD;vSO;D qko d ?l
- qdy}f u;D caemufwòdk rŒd e,f/ ygwpD 'Hk rD u kd a&pDtaxGaxGa&G;aumufyu JG si;f ya&;aumf
r&Sit f zGŒJ cGt
J zGŒJ 0if vl0ifr}_ u;D =uyfa&;ESihf jynfoŒl tiftm; OD;pD;Xme òrŒd e,fO;D pD;rª;
OD;pd;k 0if; qko d ?l
(q) rdwv ÎD mòrdŒe,f/ rJqENe,ftrSwf (2) rS trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf. w&m;0if
jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,f a'guw f mode;f vGit f m; t,kt H =unfr&S/d vk;H 0raxmufcaH wmh
a=umif;qko d nfh vlwpk. t"rRp±k ;Hk atmf[pfyw JG iG f yl;aygi;f }uHpnfyg0ifvyk af qmifcahJ om æ
227
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
- rdwv ÎD mòrdŒe,f/ qifpvG,af us;&GmrS ukeo f nf OD;jym; qko d ?l
- rdwv ÎD mòrdŒe,f/ arGŒaus;&GmrS OD;ausmv f id_ f qdok ?l
- rdwv ÎD mòrŒd e,f/ ygwpD 'Hk rD u dk a&pDtaxGaxGa&G;aumufyu JG si;f ya&;aumfr&Sit f zGŒJ
cGtJ zGŒJ 0if OD;wifaX; qdo k ?l
- rdwv ÎD mòrŒd e,f/ o&ufyifaus;&GmrS csnrf #ipf uft+ird ;f pm;0efxrf; OD;oef;a&$ qko d ?l
- rdwv ÎD mòrdŒe,f/ ajrmufvnfaus;&GmrS OD;xGe;f =unf qko d ?l
- rdwv ÎD mòrŒd e,f/ ygwpD 'Hk rD u dk a&pDtaxGaxGa&G;aumufyu JG si;f ya&;aumfr&Sif tzGŒJ
cGJ twGi;f a&;rª; OD;wifvid_ f qko d ?l
- rdwv ÎD mòrdŒe,f/ tkw&f pS u f ek ;f aus;&GmrS awmifol OD;aX;armif qdo k ?l
- rdwv ÎD mòrdŒe,f/ rkeaf wmaus;&GmrS OD;wifa&$ qdo k ?l
- rdwv ÎD mòred ,f/ ygwpD 'Hk rD u dk a&pDtaxGaxGa&G;aumufyu JG si;f ya&;aumfr&Sit f zGŒJ cGJ
tzGŒJ 0if OD;pk;d OD; qko d ?l
- rdwv ÎD mòrdŒe,f/ Z&yfuek ;f aus;&GmrS awmifol OD;armifarmif qdo k ?l
- rdwv ÎD mòrdŒe,f/ uefO;D aus;&GmrS OD;pHaiG qko d ?l
- rdwv ÎD mòrŒd e,f/ ygwpD 'Hk rD u dk a&pDtaxGaxGa&G;aumufyu JG si;f ya&;aumfr&Sif tzGŒJ
cGt
J zGŒJ 0if OD;=unfxeG ;f qko d ?l
(Z) &rnf;oif;òrŒd e,f rJqENe,ftrSwf (2) rS trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKy. f jynfoŒl v$wf
awmfu,kd pf m;vS,f OD;armifarmifoef;tm; t,kt H =unfr&S/d vk;H 0raxmufcaH wmha=umif;qko d nfh
vlwpk. t"rRp±k ;Hk atmf[pfyw JG iG f yl;aygi;f }uHpnfyg0ifvyk af qmifcahJ om æ
- &rnf;oif;òrdŒe,f/ tke;f oD;uGaJ us;&GmrS awmifol OD;ausm! f e¸ ‹f qo kd ?l
- &rnf;oif;òrdŒe,f/ uwifaus;&GmrS awmifol OD;wifaqmif qko d ?l
- &rnf;oif;òrdŒe,f/ ygwpD 'Hk rD u kd a&pDtaxGaxGa&G;aumufyu JG si;f ya&;aumfr&Sif
tzGŒJ 0if OD;rsKd ;jrifo h ed ;f qdo k ?l
- &rnf;oif;òrdŒe,f/ &Gmwef;&GmrrS pyspjf cHvyk if ef;&Sif OD;cspzf ;D qko d ?l
- &rnf;oif;òrdŒe,f/ &Gmwef;aps;uke;f &GmrS awmifol OD;nDatmif qko d ?l
- &rnf;oif;òrdŒe,f/ ygwpD 'Hk rD u kd a&pD taxGaxGa&G;aumufyJG usi;f ya&;aumfr&Sif
tzGŒJ 0if OD;cifarmifxeG ;f qdo k ?l
- &rnf;oif;òrdŒe,f/ òrdŒvSaus;&Gmtkypf rk S awmifol OD;rif;rif; qko d ?l
- &rnf;oif;òrdŒe,f/ iSuaf ysmaf wmaus;&GmrS awmifol OD;0if;atmif qdo k ?l
- &rnf;oif;òrdŒe,f/ ygwpD 'Hk rD u kd a&pDt d axGaxGa&G;aumufyJG usi;f ya&;aumfr&Sif
tzGŒJ 0if OD;ay: OD; qdo k ?l
(ps) wyfuek ;f òrŒd e,f rJqENe,ftrSw(f 1) rS trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf. w&m;0ifjynf
olŒv$waf wmfu, kd pf m;vS,f OD;0rf;armiftm; t,kt H =unfr&Sd vk;H 0raxmufcaH wmha=umif;qko d nfh
vlwpk. t"rRp±k ;Hk atmf[pfyw JG iG f yl;aygi;f }uHpnfyg0ifvyk af qmifcahJ om æ
- wyfuek ;f òrdŒe,f/ jr0wD&yfuu G rf S pufcsKyfvyk if ef;&Sif OD;at;ajymif qko d ?l
- wyfuek ;f òrdŒe,f/ &Sm;awmaus;&GmrS awmifol OD;yk&n S f qdo k ?l
228
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
- wyfuek ;f òrŒd e,f/ ygwpD 'Hk rD u kd a&pDtaxGaxGa&G;aumufyu JG si;f ya&;aumfr&Sit f zGŒJ
OuUÏ OD;pdev f S qdo k ?l
- wyfuek ;f òrdŒe,f/ aus;acsmif;aus;&GmrS awmifol OD;armifukd qdo k ?l
- wyfuek ;f òrdŒe,f/ '[wfuek ;f aus;&GmrS awmifol OD;ode;f atmif qdo k ?l
- wyfuek ;f òrŒd e,f/ ygwpD 'kH rD u kd a&pDtaxGaxGa&G;aumufyu JG si;f ya&; aumfr&Sit f zGŒJ
cGJ tzGŒJ 0if òrdŒe,fv0l ifr}_ uD;=uyfa&; OD;pD;t&m&Sd OD;rsKd ;cspf qdo k ?l
- wyfuek ;f òrdŒe,f/ oHy&k muke;f aus;&GmrS awmifol OD;ausm0f if;pdef qdo k ?l
- wyfuek ;f òrdŒe,f/ '[wfuek ;f auGs;&GmrS awmifol OD;atmifarmif; qko d ?l
- wyfuek ;f òrdŒe,f/ v,fjyifraus;&GmrS awmifol OD;vSxeG ;f qko d ?l
- wyfuek ;f òrdŒe,f/ xef;wyifaus;&GmrS awmifol OD;xGe;f cif qko d ?l
- wyfuek ;f òrŒd e,f/ ygwpD 'Hk rD u kd a&pDtaxGaxGa&G;aumufyu JG si;f ya&;aumfr&Sit f zGŒJ
cGt
J wGi;f a&;rª;òrdŒe,f opfawmOD;pD;Xme OD;pD;rª; OD;jrifah tmif qko d ?l
(n) pOfu h ;l òrdŒe,f/ pOfu h ;l rJqENe,frS trsKd ;om;'Dru kd apDtzGŒJ csKyf. jynfoŒl v$waf wmf
ud,k pf m;vS,f OD;apmaX;tm; t,kt H =unfr&Sd vk;H 0raxmufcaH wmha=umif;qko d nfh vlwpk. t"rR
pk±;Hk atmf[pfyw JG iG f yl;aygi;f }uHpnfyg0ifvyk af qmifcahJ om æ
- pOhu f ;l òrdŒe,f/ pOfu h ;l rJqENe,fajrrS OD;jrifah qG qko d El iS hf AD'G , D kd tajccHtpnf;t±k;H
twGi;f a&;rª; OD;vSjrifh qko d ?l
- pOhu f ;l òrdŒe,f/ ygwpD 'Hk rD u dk a&pDtaxGaxGa&G;aumufyu JG si;f ya&;aumfr&Sit f zGŒJ
cGtJ zGŒJ 0if Oya't&m&Sd a':cifat;0if; qko d ?l
- pOhu f ;l òrŒd e,f/ vufyefvrS q J ENe,fajrrS ukeof nf a':rk;d aomfarmf qko d El iS hf awmif
ol a':,k,ak xG; qdo k ?l
- pOhu f ;l òrŒd e,f/ ygwpD 'Hk rD udk a&pDtaxGaxGa&G;aumufyu JG si;f ya&;aumfr&Sit f zGŒJ cGJ
tzGŒJ 0if OD;0if;v_id f qko d ?l
- pOhu f ;l òrŒd e,f/ xk;H }u;D rJqENe,frS ukeo f nf OD;aX;0if; qdo k El iS hf t+ird ;f pm; tv,f
wef;jyq&m OD;jrifah qG qko d ?l
- pOhu f ;l òrŒd e,f/ ygwpD 'Hk rD udk a&pDtaxGaxGa&G;aumufyu JG si;f ya&;aumfr&Sit f zGŒJ cGJ
tzGŒJ 0if a'guw f mjraomif; qko d ?l
- pOhu f ;l òrdŒe,f/ oJtif;rJqENe,fajrrS awmifol OD;ref;atmif qdo k ?l
- pOhu f ;l òrŒd e,f/ ygwpD 'Hk rD udk a&pDtaxGaxGa&G;aumufyu JG si;f ya&;aumfr&Sit f zGŒJ cGJ
tzGŒJ 0if OD;aumif; qdo k ?l
jynfolŒv$wfawmfudkf,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1361 ckEpS /f e,efvjynfah usmf (12) &uf//
1999 ckEpS /f ZGev
f (11) &uf//
(trsKd ;om;'Dru
dk a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
229
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
a-unmcsuftrSwf 36 (6§99)
trsKd ;om;'Dru dk a&pDtzGŒJ csKyfoŒdk tusO;f uscH trsKd ;om;ekid if aH &;tiftm;pkrS (19/5 / 99 )&uf
pGjJ zifh a&;om;ay;ykŒd onfh (Ekid if aH wmfat;csr;f om,ma&;ESifh zGŒH òz;a&;aumifp(D ppftpk;d &)
tm; zsuo f rd ;f I jynfoŒl v$waf wmf/ jynfoŒl tpk;d &ESihf ppfreS af om'Dru dk a&pDeid if aH wmf azmf
aqmifa&;udpP)[k ta-umif;t&m a&;om;xm;aompma&muf&Sdvmonfa-umifh/ pmyg
tcsut f vufrsm;ukd jzefŒ a0vku d o
f nf//
,cktcsed t f cgwiG f jynfoŒl v$waf wmfac:,lrnfh Ekid if aH &;ygwt D zGŒJ tpnf;ESifh jynfoŒl v$wf
awmfu, kd pf m;ðyaumfrwDvnf; &Sad e+yjD zpfonf? jynfoŒl v$waf wmfo@dk wufa&mufrnfh Ekid if w H 0Sr;f
vk;H rS jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;vnf; tqifoif&h adS e=u+yjD zpfonf? jynfoal wGuvnf;/
‚if;wk@d a&G;cs,w f ifajrm‡ ufay;vku d af om jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;ESifh zGŒJ pnf;xm;onfh
jynfo@l vw $ af wmf/ jynfoŒl tpk;d &ESifh ppfreS af om'Dru dk a&pDEikd if aH wmfay:xGe;f vmonfudk jrifae
csi=f uonf? jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;uvnf; jynfoŒl v$waf wmfY jynfoŒl tusKd ;pD;yGm;
rsm;tm; aqmif&u G &f if;/ wkid ;f oljynfom;awG trSew f u,f +ird ;f csr;f om,m+y;D zGŒH òz;d wk;d wufonfh
ppfreS af om'Dru dk a&pDEikd if aH wmf}uD;ukd wnfaqmuf&rnft h csed t f cg ok@d a&mufae+yDjzpfonf?
ppftpk;d &[lonf ppfwyfEiS t fh pk;d &ukad ygi;fpyf+yD;ac:wGijf cif;jzpfonf? tpd;k &onf Ekid if u H dk
pDrcH ef@ct
JG yk cf sKy&f onf? ppfwyfonf Ekid if u H u dk muG,af pmifah &Smuf&onf? xdt k zGŒJ tpnf;ESp&f yfonf
oD;jcm;t&nftaoG;&S=d uonf? ,if;t&nftaoG;ESp&f yftm; a&maESmI (ppftpk;d &) trnf
wGio f nfh tm%m&Sit f zGŒJ ukd zGŒJ v#if t&nftcsi;f r&So d nfh tpk;d &vnf;jzpf/ *k%o f u d mQ rJo
h nfh wyfr
awmfvnf; jzpf&rnfrmS trSeyf ifjzpfonf? ,ckyif vufawGΗuHae&+yDjzpfonf?
ok@d ygaoma=umifh Akv d cf sKyfr;ª }u;D wk@d onf rdrw d @dk bmomzGŒJ pnf;xm;aom Ekid if aH wmfat;csr;f
om,ma&;ESifh zGŒH òzd;a&;aumifpD (ppftpk;d &) ukd zsuo f rd ;f +yD; rdrw d @dk ay;cJo
h nfh uwdu0wftwkid ;f
ppfwef;vsm;od@k jyef=uyg&ef av;av;eufeufawmif;qkv d u kd o f nf?” (qk;H )
jynfolŒv$wfawmfukd,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1361 ckEpS /f yxr0gqkv
d qef; (3)&uf?
1999 ckEpS /f ZGev
f (15) &uf?
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGJ ŒcsKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
233
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
1990jynfhESpf ygwDpkH'Drkdua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJrSwifajr‡mufvkdufaom
jynfolŒv$wfawmfukd,fpm;ðyonfhaumfrDwD
(jynfolŒv$wfawmfukd,fpm;ðyaumfrwD).
a-unmcsuftrSwf 37 (6§99)
2// xku d o
hJ @kd tzGŒJ csKy.
f pnf;vk;H nD!w G rf u
_ dk ysujf ym;ap&efvyk af qmifco
hJ nfh OD;wifxeG ;f armif
ESifh OD;=unf0if;wd@k . vGrJ mS ;aomvky&f yfonf òrŒd e,fpnf;±k;H a&;tzGŒJ ESifh rnfo@kd r#ywfoufjcif;r&Syd g?
‚if;wk‹d (2) OD;.vky&f yfrsm;omjzpfygonf? òrdŒe,fpnf;±k;H a&;tzGŒJ taejzifv h nf; ‚if;wd@k (2) OD;tm;
TtpD&ifcpH mjzifh jyif;xefpmG ±_wcf svu dk yf gonf?
jynfolŒv$wfawmfukd,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1361 ckEpS /f yxr0gqkv
d qef; (11) &uf?
1999ckEpS /f ZGev
f (23) &uf?
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGJ ŒcsKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
a-unmcsuftrSwf 38 ( 6§99)
2? xkw d &m;0ifjynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;udk w&m;0ifjynfoŒl v$waf wmf ray:
aygurf csi;f rnfonfyh *k K~ v
d /f rnfonft
h zGŒJ tpnf;ur# xkwyf ,fjcif;/ todtrSwrf ðyjcif;/ vlwpk
235
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
tm; +crd ;f ajcmuf/ t=uyfuikd /f vSnzhf sm;um t,kt H =unfr&S/d vk;H 0raxmufcaH wmha=umif;qko d nfh
t"rRvyk }f uyH rJG sm;udk vkyaf qmifapjcif;rsm; vk;H 0vkyyf ikd cf iG rhf &Sad y? jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,f
rsm;ud, k w f idk yf if/ w&m;Oya'enf;vrf;t&r[kwv f #if rdrq d ENoufoufjzifh E_wx f uG yf ikd cf iG rhf &Sad y?
w&m;0if jynfoŒl v$waf wmfuomv#if Oya'pnf;urf;t&E_wx f u G cf iG ðhf yjcif;/ xkwyf ,fjcif; ponf
wk‹d ðyvkyEf idk o
f nf?
4? Ekid if w
H Ekid if w H iG f rjzpfoifah om/ rvkyo f ihaf omudp&P yfrsm; jzpfay:vkyu f ikd jf cif;onf/ trsKd ;
om;*k%o f u d mQ udu k sqif;aponfukd tav;teufowdxm;&rnfjzpfonf? Ekid if o H rdik ;f udk trnf;
a&mifq;dk jcif;jzpfonf? Ekid if . H ypPKy`etf ajctaeudk aESmuf,u S zf suq
f ;D jcif;jzpfonf? Edik if t H em*wf
ukd [ef@wm;ydwq f ‹dk jcif;jzpfonf? trsKd ;om;oifjh rwfa&;/ wkid ;f &if;om;aoG;pnf;nD!w G af &;udk rESpòf rŒd
rvkvd m;jcif;jzpfonf?
5? od@k aomf ,if;uJo h @kd tav;teufxm;tyfonfrsm;ukd rsuu f ,G ðf yum/ trsKd ;om;'Dru dk
a&pDtzGŒJ csKyf. w&m;0ifjynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;udk t,kt H =unfr&Sd vk;H 0raxmufcH
awmha=umif;qko d nfh t"rRvyk }f uyH rJG sm;udk vlwpkut kd ok;H csv#u/f tm%mydik w f @dk uvkyaf qmifae
=uqJjzpfonf?
236
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
tm; t,kt H =unfr&Sd vk;H 0raxmufcaH wmha=umif; vlwpkatmf[pfyðJG yvky&f ef/
wtdrw f ufqif; vdu k vf v H ufrw S af &;xd;k &ef vrf;!¸eo f nf[o k &d &dS onf?
(c) 3-6-99 &ufae@wiG f qum}uD;wku d ef ,f/ vufqaJG csmif;aus;&GmwGif OD;0if;qdo k l
OD;aqmifaomtzGŒJ u uGi;f qif;aqmif&u G of nf[o k &d onf?
(*) 3-6-99 &ufae@wiG f oðywku d ef ,f/ awmif}uD;aus;&GmwGi/f aus;&Gmtm%mydik f
tzJŒG OuUÏ apmwifcsKd qdo k /l }uH§› zGŒH tvkyt f rªaqmif &Jav;qko d /l wpnygwrD S
OD;atmif!e¸ @f qo dk w l @kd OD;aqmif+yD;/ q,ftrd rf ;ª / &mtdrrf ;ª rsm;u/ aus;&GmtwGi;f &Sd
touf (18) ESp&f o dS w l idk ;f udk twif;t=uyfvufrw S af &;xk;d cdik ;f onf[o k &d onf?
(C) 6-6-99 &ufae@n tcdsew f iG /f pHuif;wdu k ef ,ftwGi;f &Sd aus;&Gmrsm;Y }u§›H zGŒH toif;
0ifrsm;u/ wtdrw f ufqif;oGm;I touf (18) ESp&f o dS rl sm;udk t"rRvufrw S af &;xk;d
cdik ;f onf[o k &d onf?
(i) 6-6-99 &ufae@wiG f oðyaus;&Gm tm%mudik t f zGŒJ OuUÏ OD;ausmcf ifqo dk /l }uH§› zGŒH
toif;0if udpk ef;atmifqo dk /l &mtdrrf ;ª OD;xGe;f !¸e@f qo kd /l OD;at;armifqo kd El iS hf
OD;jrpk;d qko d w l @dk u/ &Gmol&mG om;rsm;udk aus;&Gmpm=unfw h udk w f iG f pka0;ap+y;D / jynfoŒl
v$waf wmfu, kd pf m;vS,f OD;0if;jrift h m; raxmufcaH wmha=umif; t"rRvufrw S af &;
xk;d cdik ;f onf[o k &d onf? rxk;d olrsm;tm; ay:ayguv f mrnfh jy\emtcuftcJrsm;
twGuf rxk;d olrsm;.wm0efomjzpfa=umif; +cdr;f ajcmufajymqko d nf[k qko d nf?
(p) jynfo@l vw $ af wmfu, kd pf m;vS,f OD;0ifjrif. h rJqENe,fwiG yf g0ifaom wDauGaus;&Gm
wGif wpnpnf;±k;H a&;rª; OD;atmifaiGqo kd /l }u§›H zGŒH &yf§aus;acgi;f aqmif udak e0if;qkd
olw@kd u/ tdraf xmifpZk ,m;rsm;udk odr;f ,l+yD;/ &Gmbke;f }uD;ausmif;twGi;f &Gmom;
rsm;udk pka0;apum/ t"rRvufrw S af &;xk;d cdik ;f onf[k od&onf?
8? jynfoŒl v$waf wmfa&G;aumufyJG Oya'wGif ,if;uJo h @kd / ravsm=f oZmok;H jcif;/ +cdr;f ajcmuf
vSnzhf sm;jcif;/ tm%mudk tvGet f u|o H ;Hk jcif;tm;jzifh w&m;0ifjynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,f
rsm;ud/k toa&zsucf iG /hf ±_wcf sciG /hf y,fzsucf iG rhf sm; vk;H 0jyÏmef;xm;jcif;r&Syd g? ,if;vky&f yfonf
Oya'udak usmef if;onfh vky&f yfomjzpfonf?
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1361 ckEpS /f yxr0gqkvd qkwf (1) &uf?
1999 ckEpS /f ZGev
f (28) &uf?
(trsKd ;om;'Dru
dk a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
237
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
1? ppfuikd ;f wdik ;f / rk&H mG òrdŒe,f trSwf (1) ESihf trSwf (2) rS trsKd ;om;'Dru
dk a&pDtzGŒJ csKyf.
w&m;0ifjynfolŒv$wfawmfudfk,fpm;vS,frsm;jzpf=uaom OD;=unfpkd;ESifh OD;apmatmifwkd@tm;
t,Ht k =unfr&S/d vk;H 0raxmufcaH wmha=umif;qko d nfh vlwpk atmf[pfyðJG yvkyEf idk &f ef rk&H mG c±dik Ef iS hf
òrŒd e,f }u§›H zGŒH toif;0ifrsm;u rw&m;/ twif;t"rR/ vdrv f nfvn S phf m;I/ e,fajrcH jynfov l x l k
tm;/ vufrw S af &;xk;d cdik ;f aeonf[k =um;od&onf?
2? ,if;}uH§› zGŒH toif;0ifqo dk rl sm;onf/ rk&H mG òrdŒe,f (v0u) ±k;H rSawmif;,lvmonf/h tdrf
axmifppk m&if;ykpH pH m&Guv f w
G rf sm;udtk oH;k ðyvsu/f rk&H mG òrdŒe,ftwGi;f &Sd aus;&Gmrsm;/ &yfuu G rf sm;
od@k vSnv hf nf+yD;/ wtdrw f ufqif;0ifa&mufum vuf&ZJ uf&jJ zifh +cdr;f ajcmufajymqk+d yD;/ touf
(18)ESpjf ynf+h yD;olrsm;tm;/ ,if;ykpH pH m&Guv f w G af y:wGif t"rRvufrw S af &;xk;d ckid ;f aeonf[k od&
onf? xk@d jyif ,if;}u§›H zGŒH toif;0ifrsm;u/ &yfuu G af t;csr;f om,ma&;ESihf zGŒH òz;d a&;aumifpt D zGŒJ 0if
rsm;udk / (v0u) rS ,if;wk@d ,v l maom ykpH pH m&Guv f w
G rf sm;udk ay;+yD;/ oufqidk &f m &yf§aus; &Sd
touf (18) ESpjf ynf+h y;D olrsm;.vufrw S uf kd t"rRt&,lay;&rnf[k txufp;D jzifh tm%mjycdik ;f
aponf[k od&&dS onf?
5? }uH§› zGŒH toif;0ifrsm;onf/ rk&H mG òrdŒe,ftwGi;f &Sd aus;&Gmrsm;od@k omG ;a&muf+yD; &Gmol&mG
om;rsm;tm;/ t"rRvufrw S af &;xk;d cdik ;f &mwGif “jy\emray:csi&f if vufrw S o
f mxd;k vkud yf g”/
238
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1361 ckEpS /f yxr0gqdv k jynfah usmf (10) &uf?
2000 jynfEh pS /f Zlvidk v
f (7) &uf?
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
a-unmcsuftrSwf 40 ( 7§99)
1? jynfoŒl v$waf wmfu, dk pf m;vS,rf sm;tm; zrf;qD;xde;f odr;f xm;onfrmS (10) vwGi;f od@k yif
a&muf&adS e+yDjzpfonf? ,ckuohJ @dk tcsed =f umjrifph mG xde;f odr;f xm;jcif;a=umifh ud,
k pf m;vS,rf sm;.
use;f rma&;tajcaeonf wjznf;jznf;xdcu dk v
f m=ua=umif; od&&dS onf?
239
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
6? zrf;qD;xde;f odr;f cHvw $ af wmfu, kd pf m;vS,f (6) OD; ESihf apmif=h uyfol (4) OD; aygi;f (10) OD;
twGuf [if;csupf &mzd;k aiG wae@v#if (1400) usyaf y;onf[k od&onf? wOD;v#if aiG (140)
usyEf e_ ;f omay;jcif;jzpfonf? qefb;kd aiGxnhaf ygi;f =unhv f #i/f cef@reS ;f ajc wOD;v#if w&ufaiG (200)
usyx f ufrydEk idk af y? od@k aomf ud, k pf m;vS,w f OD;twGuf wae@aiG (350) usyEf e_ ;f au|;arG;onf
[k oufqidk &f mwm0ef&o dS w
l @dk u/ toHvi$ x hf m;onf[k =um;od&onf?
240
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
7? aexkid pf m;aomufa&;twGuf oifah vsmo f nhf tok;H taqmifypPn;f rsm; rvkaH vmuf
onfjh yif a&vnf;vkv H aHk vmufavmufr&&So
d jzifh a&rcsKd ;&aom&ufrsm;yif&o
dS nf[k od&&dS onf?
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1361 ckEpS /f yxr0gqkv d jynfah usmf (10)&uf?
1999 ckEpS /f Zlvidk v
f (7) &uf?
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
1990 ckEpS /f arv (27) &ufae@/ jrefrmEkid if H ygwpD aHk &G;aumufyw JG iG f &efuif;òrŒd e,ftrsKd ;om;
'Drudk a&pDtzGŒJ csKyuf ,
kd pf m;ðy jynfoŒl v$waf wmfu, dk pf m;vS,f (a':cifat;jrif)h onf jynfov l x l .
k
,k=H unfrt _ jynft h 0axmufcrH jJ zifh tEkid &f &Scd +hJ yD; jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,t f jzpf tod
trSwðf ycH&oljzpfygonf?
241
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
,ckrl (a':cifat;jrif)h onf tzGŒJ csKyf. rl0g'oabmw&m;vrf;pOftay: òyu d yJG supf ;D ap&ef
ESihf jynfovl xl . k axmufcw H m0efay;r_tay: opPmrJrh r_ sm;pGmjzifh wkid ;f jynftay: wGiv f nf;aumif;/
jynfov l x
l tk ay:wGiv f nf;aumif;/ tzGŒJ csKyftay:wGiv f nf;aumif; aoGznfqef@usiaf om vkyf
aqmifcsurf sm;onf ol.oabmxm;jzpfygonf?
&efuif;òrdŒe,f tzGŒJ csKyfpnf;±k;H a&;tzGŒJ ESihf vk;H 0roufqidk yf g? od@k ygaoma=umifh (14-6-
99) ae@wiG f tzGŒJ csKyfA[krd x S w k jf yefaom a=unmcsut f m; trsKd ;om'Dru dk a&pDtzGŒJ csKyf &efuif;òrŒd
e,f pnf;±k;H a&;tzGŒJ rS vk;H 0axmufcaH =umif;ESifh (a':cifat;jrif)h . vkyaf qmifrr_ sm;tay: jyif;jyif;
xefxef uef@uu G ±f w
_ cf svudk yf ga=umif;wifjytyfygonf? &efuif;òrdŒe,fpnf;±k;H a&;tzGŒJ rS jynfoŒl
v$waf wmfu, kd pf m;ðyaumfrwDtm; tjynft h 0axmufcaH =umif;ESihf OD;aqmifrt l m;cH,I l quf
vuf&yfwnfI óud;yrf;oGm;rnfjzpfa=umif; wifjytyfygonf?” (qk;H )
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek ðf rŒd
1361 ckEpS /f yxr0gqkv d jynfah usmf (15) &uf?
1999 ckEpS /f Zlvidk v
f (12) &uf?
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
5? OD;oef;aX; onf trsKd ;om;'Dru dk a&pDtzGŒJ csKyf . tzGŒJ 0ifwOD;jzpf+y;D / jynfoŒl v$waf wmf
ud, k pf m;vS,w f OD;jzpfonft h m;avsmpf mG *k%o f a&&Sod nfyh *k K~ v
d }f u;D jzpfygonf? ‚if;.use;f rma&;
twGuf zrf;qD;csKyfaESmifxm;aomolrsm;tay:wGif vk;H 0wm0ef&o dS nfukd ta=umif;=um;ygonf?
‚if;.touftE &W m,fux kd cd u
kd v
f mygv#if rw&m;Oya'rJzh rf;qD;csKyfaESmifxm;onfh tm%m
ydik rf sm;tay:wGio f m vk;H 0 (vk;H 0) wm0ef&o dS nfukd ta=umif;=um;ygonf//”(qk;H )
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1361 ckEpS /f 'kw,
d qkv d qef; (3)&uf?
1999 ckEpS /f Zlvidk v
f (15) &uf?
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
243
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
a-unmcsuftrSwf 43 (7§99)
2? qH;k jzwfcsuf - trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf tzGŒJ wGi;f pnf;vH;k nD!w G rf ò_ yduaJG p&efEiS hf
a&SŒvkyif ef;pOfrsm;ysujf ym;ap&ef&nf&, G I f tm%mudik t f zGŒJ ESihf yl;aygi;f vkyaf qmifcahJ om rif;bl;
òrdŒe,frS tzGŒJ csKyf. tvHawmfuu kd ikd pf IJG om v$waf wmfu, kd pf m;vS,t f jzpfa&G;cs,cf &H ol OD;vSp;kd
ESihf taygi;f ygw@kd . vkyaf qmifcsurf sm;tay: av;eufpmG uef@uu G ±f w
_ cf svu kd yf gonf?
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1361 ckEpS /f 'kw,
d 0gqdvk qef; (9) &uf//
1999 ckEpS /f Zlvikd v
f (21) &uf//
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
244
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
a-unmcsuftrSwf 44 ( 7§99)
(rSwcf suf ? ? 1998 ckEpS /f 'DZifbmv (8)&ufaeŒu xkwjf yefa-unmcJo h nfh jynfoŒl v$wf
awmfu, kd pf m;ðyaumfrwD. a-unmcsut f rSw(f 7)ESihf 1999 ckEpS /f arv (27)&ufaeŒ (9)
ESpaf jrmuf ygwDp'Hk rD u
kd a&pDtaxGaxGa&G;aumufyJG ESpyf wfvnfaeŒwGif jynfoŒl v$waf wmfu, kd f
pm;ðyaumfrwD. qk;H jzwfcsurf sm;ESihf yl;wGzJ wf±y+ g&ef?)
2? tqkyd gtpnf;ta0;wGif -
(u) wdik ;f &if;om;a&;&maumfrwDu wkid ;f &if;om;pnf;vk;H nD!w G rf w
_ nfaqmufa&;
twGuf wkid ;f &if;om;vlrsKd ;pkupd rP sm;ESiyhf wfoufI t}uðH ypmwrf;udk wifoiG ;f onf?
(c) b¾m§pD;yGm;§ukeo f ,
G af &;&maumfrwDu pD;yGm;a&;/ b¾ma&;/ tp&do S nfrsm;ESihf
ywfoufI t}uðH ypmwrf;udk wifoiG ;f onf?
(*) ynma&;aumfrwDu jrefrmuav;rsm;ESihf ynma&;ESiyhf wfoufI t}uðH ypmwrf;ukd
wifoiG ;f onf?
(C) use;f rma&;§vlra_ &;aumfrwDu aq;±krH sm;/ aq;ay;cef;rsm; aus;vufuse;f rma&;
Xmersm;/ rdcifEiS u
hf av;use;f rma&; tp&do S nfw@dk EiS yhf wfoufI t}uðH ypmwrf;udk
wifoiG ;f onf?
(i) tvkyo f rm;a&;&maumfrwDu tvkyo f rm;a&;&mESiyfh wfoufonhf pmwrf;udk
wifoiG ;f onf?
(p) jynfoŒl v$waf wmfa&;&maumfrwDu jynfoŒl v$waf wmfEiS yhf wfoufonfh pmwrf;ukd
wifoiG ;f onf?
(q) umuG,af &;aumfrwDu umuG,af &;ESiyhf wfoufI t}uHðypmwrf;udk wifoiG ;f
onf?
3? awmifov
l ,form;a&;&maumfrwDu oufqidk &f mt}uðH ypmwrf;wifoiG ;f &ef vkad o;
onf?
245
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
jynfolŒv$wfawmfudkf,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1361 ckEpS /f 'kw,
d 0gqkvd qef; (9) &uf?
1999 ckEpS /f Zlvidk v
f (21) &uf?
(trsKd ;om;'Dru
dk a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
a-unmcsuftrSwf 45 (7§99)
trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf/ {&m0wDwikd ;f usKd ufvwfòrŒe,frqJ ENe,ftrSwf (2)rS tzGŒJ csKyf
udk ud, k pf m;ðycJo
h nfa-umifo h m jynfov l x l uk jynfoŒl v$waf wmfu,kd pf m;vS,t f jzpf a&G;
aumufwifajrm‡ ufay;vdu k of nfh OD;wif0if;ESiyhf wfoufI òrŒd e,fpnf;±H;k a&;tzGŒJ u tzGŒJ csKyf
od‹k ay;ydŒk onfh pmudk odom&ef jzefŒa0vdu k o f nf?
(p)“{&m0wDwikd ;f / usKd uv
f wfòrŒd e,f trsKd ;om;'Drukd a&pDtzGŒJ csKyf pnf;±H;k a&;tzGŒJ 0ifrsm;
onf (11-7-99) &ufae@wiG f vwfwavmjzpfay:aeaom Edik if aH &;tajctaet&yf&yfEiS hf ywf
oufI a0zefaqG;aEG;=u+yD; aqG;aEG;csurf sm;ESiqhf ;kH jzwfcsurf sm;udk wifjytpD&ifct H yfygonf?
246
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
ðyI 1990 jynfEh pS f arv (27) &ufae@wiG u f si;f yaom ygwpD 'kH rD u
kd a&pDtaxGaxGa&G;aumufyYJG
0ifa&muf,OS òf yid cf ahJ om tzGŒJ csKyf tzGŒJ 0if OD;wif0if;onf (14˜351)rJ/ (48³3) &mcdik Ef e_ ;f jzifh a&G;cs,f
cHc&hJ ygonf?
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1361 ckEpS /f 'kw,
d 0gqdv k qef; (10) &uf?
1999 ckEpS /f Zlvikd v
f (22) &uf?
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
247
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
a-unmcsuftrSwf 46 ( 7§99)
1? {&m0wDwikd ;f / vyGwmW òrŒd e,f rJqENe,fajrtrSwf (1) ESit hf rSwf (2) rS trsKd ;om;'Dru kd a&pD
tzGŒJ csKyf. w&m;0if jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;jzpf=uaom OD;=unf0if;ESihf a'guw f m
at;=uLwk@d tm; t,kt H =unfr&S/d vk;H 0raxmufcaH wmha=umif;qko d nfh Oya'rJ/h w&m;rJh atmf[pf
yGðJ yvky&f ef òrŒd e,ftm%mudik t f zGŒJ . !¸e=f um;csujf zifh Edik if aH &;ESirhf nfo@kd r#roufqidk o f nfh }u§›H zGŒH
toif;rStzGŒJ 0ifrsm;onf &yfuu G §f aus;&Gm toD;oD;&Sd rJqEN&iS jf ynfov l x l }k u;D tm; twif;t"rR
+crd ;f ajcmufI vku d v
f v
H ufrwS af &;xk;d aeonf[k =um;od&onf?
2? ‚if;udpEP iS yhf wfoufI tzGŒJ csKyfjynfoŒl v$waf wmfu,kd pf m;vS,f (2) OD;rS rdrwd @dk onf
tzGŒJ csKyftay: ,k=H unfrj_ ynf0h pGmjzifh &yfwnfaea=umif;ESihf tzGŒJ csKyf. w&m;0ifjynfoŒl v$wf
awmfu, kd pf m;vS,rf sm;jzpfI rnfo@kd r# E_wx
f uG rf nfr[kwaf =umif; rJqEN&iS jf ynfov
l x
l x
k H yef=um;
v$mpmwrf;wckukd xkwjf yefa=unmcJyh gonf?
3? vyGwmW òrŒd e,f tm%mudik t f zGŒJ rsm;/ }u§›H zGŒH rsm;/ &yfuu G §f aus;&Gm tm%mudik t f zGŒJ rsm;
onf Zlvidk v f yxrywfwiG f tpnf;ta0;rsm; jyKvky+f yD; òrdŒr (10) &yfuu G Ef iS hf aus;&GmtoD;oD;
wd@k wiG f jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,f (2) OD;tm; uef@uu G ±f w_ cf syðJG yvky&f efppD Ofaea=umif;od
&onf? tcsKd ŒrSm vufrw S af &;xk;d &efcsed ;f qkad om±k;H ok@d oGm;a&mufjcif;rðybJ “tJ'v D dk uef@uu G yf JG
awGvyk af evJ w&m;0ifwmr[kwb f ;l ? ud,k pf m;vS,af wGukd xkwv f @kd &wmrSr[kwb f ?J rw&m;vkyw f hJ
udp/P igw@kd u,kd w
f idk yf g+y;D 0ifrvkycf sib f ;l ” [kqI dk aus;&Gmvlxu k uef@uu G af =umif; =um;od&onf?
4? TuJo h @kd &yf§aus;/ rsm;&Sd touf (18) ESpjf ynh+f y;D olwidk ;f ykpH pH m&Guv
f w
G w
f iG f t"rR+crd ;f
ajcmufvufrw S af &;xk;d cdik ;f aeonfrsm;rSm vyGwmW òrŒd r (5) &yfuuG /f bk&m;vrf;ae òrŒd e,faxmuf
vSr;f a&;tzGŒJ . ud, k pf m;vS,jf zpfol OD;wkpH if;.om; armif[w k of nf anmifvrd f aus;&Gmtkypf /k
}uH§› zGŒH toif;0ifrsm;jzpfaom ae0if;jrif/h oef;aZmfO;D wk@d xH ykpH ZH ,m;pm&Gurf sm; yd@k aqmifay;+yD;
wtdrw f ufqif; vufrw S af &;xk;d ckid ;f a=umif; od&onf?
wef;aus;&Gm }uH§› zGŒH tzGŒJ 0if OD;=unf&edS af cgi;f aqmifIvnf;aumif;/ uefbufaus;&Gm/ v_id ;f bke;f
aus;&Gmwk@d wiG v f nf;aumif;/ vyGwv W yk f ajrmufaus; &Gmtkypf /k "rif;acsmif;aus;&Gm tm%mudik f
OuUÏ OD;vSwif/ &mtdrrf ;ª OD;jrifv h id_ /f }uH§› zGŒH rS !¸e@f viG wf @dk onfvnf;aumif;/ ukuKdU tkypf /k caemif
aus;&Gm }uH§› zGŒH rS rif;rif; (c) ausmrf if;xGe;f / Ekifd }f uD;/ q,ftrd rf ;ª OD;twkw H @dk onf OD;atmifjrifq h dk
ol.aetdrw f iG pf ±k ;Hk Ivnf;aumif;/ Akid ;f a'giahf csmif;tkypf /k bduk ek ;f aus;&Gm }u§›H zGŒH rS ode;f jrifh OD;aqmif
I tzGŒJ 0ifrsm;rSvnf;aumif;/ bDww G af us;&Gm }uH§› zGŒH rS OD;wifjrif/h OD;cifarmifwif/h OD;pk;d jrifw h @dk onf
vnf;aumif;/ jyiftvef;tkyk pf /k opfyw k af us;&GmwGiv f nf; }u§›H zGŒH tzGŒJ 0if uHjrifo h nfvnf;aumif;/
a&wGi;f qdyt f yk pf /k t&mawmfaus;&Gm }uH§› zGŒH rS =unfp;kd / !¸e@f 0if;wk@d onfvnf;aumif;/ òrdŒr (5)
&yfuuG rf S OD;pef;armif (ausmif;q&m§+ird ;f ) . om;òrŒd e,f }u§›H zGŒH rS aZmfrif;onf wtdrw f ufqif;
vufrw S f vku d v f aH &;xk;d apI vufrw S af &;xk;d jcif;r&Sad om vlpm&if;tm; &Jpcef;od@k pm&if;ay;I
zrf;qD;csKyaf ESmifta&;,lrnf[k vltrsm;=um;atmif +crd ;f ajcmufajymqkI d vnf;aumif;/ jynfov l l
xktrsm;pdwrf csr;f ajr@atmif trsKd ;rsKd ;ðyrl/ t"rR+cdr;f ajcmufI w&m;Oya'rJv h yk af qmifaea=umif;
=um;od&onf?
6? ,if;uJo h @kd òrdŒe,ftm%mudik t f zGŒJ rsm;/ }uH§› zGŒH toif;0ifrsm;rS rJqEN&iS f jynfov l xl k
tay: rw&m; +crd ;f ajcmuftusyu f ikd I
f jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,f (2) OD;tm; vk;H 0raxmuf
cHawmha=umif;qko d nhf t"rRvufrw S af &;xd;k cdik ;f jcif;rsm;udk trdsK;om;'Dru dk a&pDtzGŒJ csKyfrS jyif;xef
pGm±_wcf svu
dk o
f nf? TuJo h @dk Oya'rJðh yvkyaf ejcif;rsm; &yfwef;u&yfcifdk ;f &ef oufqikd &f mwm0ef&o dS l
rsm;udv
k nf; wdu k w f eG ;f vku
d of nf?
7? vufrw
S v
f u
dk v
f aH &;xk;d onfh ykpH pH m&Gurf w
d LW udyk ;l wGx
J m;onf?
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1361 ckEpS /f 'kw,
d 0gqkvd qef; (14) &uf?
1999 ckEpS /f Zlvidk v
f (26) &uf?
(trsKd ;om;'Dru
dk a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
249
250
vyGwWmðrd@e,f jynfol@v$wfawmftrSwf(1)rJqENe,fajr/ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf rS v$wfawmfudk,fpm;vS,f
OD;=unf0if;tm; qENðyaxmufxm;jcif;udk vHk;0raxmufcHawmhyga=umif; ESifh EkwfxGufay;&ef
awmif;qdkqENðy vufrSwfa&;xdk;v$m?
&yfuGuf§aus;&Gmtkyfpktrnf -----------------------
aus;&GmcGJtrnf -------------------
pOf trnf touf tztrnf EdkifiHom;pDppfa&;u'fjym; ynmt&nftcsif; vlrsdK;§bmom tvkyftudkif ae&yfvdyfpm vufaAGyHkpH
1
2
3
4
5
6
jynfoŒl vw
7
8
$ af wmf uk,
9
10
d pf m;ðyaumfrwD
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
a-unmcsuftrSwf 47 ( 7§99)
“(p) ta=umif;t&m? ? &efuek w f idk ;f / wGaH w;òrdŒe,f/ rJqENe,ftrSwf (2) rS jynfoŒl v$wf
awmfu, kd pf m;vS,f OD;jrv_id o f nf trsKd ;om;'Dru
dk a&pDtzGŒJ csKyf.
vrf;pOfr0l g'rsm;udak oGzu D m tzGŒJ csKyf.a&SŒvkyif ef;pOfrsm; aESmifah ES;
ysupf ;D ap&efEiS hf tzGŒJ csKyfòyu d aJG p&efO;D wnfaom vkyaf qmifcsurf sm;
tay:uef@uu G ±f w
_ cf sjcif;?
(trdsK;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹f cso
d nf?)
251
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
(trdsK;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
252
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
a-unmcsuftrSwf 49 ( 8§99)
trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyf OuUX u OuUX ygwDp'Hk rD u kd a&pDtaxGaxGa&G;aumufyJG usi;f
ya&;aumfr&Sio f Œkd vdyrf _l yD; OuUX Edik if aH wmfat;csr;f om,ma&;ESihf zGŒH òz;a&;aumifpx D o
H Œkd
(5/ 8/ 99)&ufaeŒuay;ydŒk onfh pmygta-umif;t&mrsm;udk odom&efjzefŒa0vku d yf gonf?
1? jynfoŒl v$waf wmfa&G;aumufyJG Oya'udk 31-5-89 &ufae@u Ekid if aH wmf+idr0f yfyjd ym;r_
wnfaqmufa&;tzGŒJ (,ck Ekid if aH wmfat;csr;f om,ma&;ESihf zGŒH òzd;a&;aumifp)D u Oya'trSw-f
14§89 jzifx h wk jf yefa=unmcJyh gonf? TOya't& w&m;0if&yfwnfciG &hf =uonfh Ekid if aH &;ygwD
toD;oD;u v$waf wmfu, kd pf m;vS,af vmif;rsm;udak &G;cs,I f a&G;aumufyw JG iG f yg0if,OS òf ydi+f yD;
jynfovl x l . k qENuckd , H =l uygonf? od@k EiS hf jynfov l x l u
k axmufc/H wifajrm‡ ufay;vdu k o
f nfh jynf
olŒv$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;udv k nf; ygwpD 'Hk rD u
kd a&pDtaxGaxGa&G;aumufyu JG si;f ya&;aumfr
&Siu
f Ekid if jH yefwrf;rsm;wGix f nfI h v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;jzpfa=umif;udk w&m;0ifa=unmcJyh g
onf? od@k a=umifh ud, k pf m;vS,rf sm;onf w&m;0ifaeaom jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;
jzpf=uygonf?
3? od@k jynfov l xl u
k rdr. d vGwv f yfaomqENt& a&G;aumufwifajr‡mufay;vku d af om
jynfov l x
l .
k ud, k pf m;vS,rf sm;jzpf=uonhf jynfoŒl v$waf wmfu, kfd pf m;vS,rf sm;udk jynfovl x l . k
ppfreS af omqENukd vk;H 0&,ljcif;r&Sb d /J 10-7-91 &ufae@usr/S (jynfoŒl v$waf wmfa&G;aumufyu JG kd
27-5-90 &ufwiG f usi;f y+y;D pD;cJo h nfa=umifh wESpaf usmrf )S 1988 ckEpS uf pI wkid ;f jynftm%mudk
odr;f ,lxm;onft h m%mydik rf sm;u Oya'trSwf 10§91 jzpfaom jynfoŒl v$waf wmfa&G;aumufyJG
253
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
Oya'udk jyifqifonfh Oya'udk xkwjf yefcyhJ gonf? ‚if;jyif “TOya'onf jynfoŒl v$waf wmfa&G;
aumufyOJG ya'jyÏmef;onfh 1989 ckEpS /f arv (31) &ufae@rpS I tm%mwnfonf[k rSw, f l
&rnf” [k qdx k m;jyefygonf? (2) ESpaf usmv f eG I
f Oya'udk aemufa=umif;jyefxm;jcif;jzpfonf?
Oya'rsm;jyÏmef;jcif; usi0hf wfrsm;ESihf ywfoufI vk;H 0rnD!w G o f nfh vkyaf qmifcsujf zpfygonf?
w&m;Oya' pd;k rd;k a&;[laom aºuG;a=umfoEH iS vhf nf; qef@usiaf eygonf?
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1361 ckEpS /f 'kw,
d 0gqdv
k jynfah usmf (13) &uf?
1999 ckEpS /f -o*kwvf (9)&uf?
(trsKd ;om;'Drukd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
255
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
a-unmcsuftrSwf 50 (8§99)
1? trsKd ;om;'Dru
dk a&pDtzGŒJ csKyfonf jrefrmEkid if t
H m; tajccHvŒl tcGit hf a&;rsm;udk tmrcH
onfh ppfreS af om'Dru kd a&pDEidk if aH wmfwnfaqmufEidk af &;twGu/f trsKd ;om;Ekid if aH &;udk tjynft h 0
aqmif&u G af eaom w&m;0ifEikd if aH &;ygww D ckjzpfonf? 1990 jynfEh pS /f arvwGiu f si;f ycJah om
ygwpD 'Hk rD ukd a&pDtaxGaxGa&G;aumufy}JG uD;wGif jynfov l x
l .
k qENr&J mckifd Ef e_ ;f &Spq
f ,fausmjf zifh
tEkid &f xm;aom/ jynfov l x
l , k =Hk unftm;xm;qk;H aom ygww D ckvnf;jzpfonf?
2? rE aW v;wdik ;f / ompnfòrŒd e,f/ rJqENe,ftrSwf (1) ESit hf rSwf (2) wk@d rS trsKd ;om;'Dru
dk a&
pDtzGŒJ csKyfuu kd , kd pf m;ðyaom jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,af vmif;rsm;jzpf=uonfh OD;odr;f armif
ESifh OD;armifarmifav;onf ompnfòrdŒe,fjynfov l x l .
k wcJeufaomaxmufcrH t _ &/ a&G;cs,f
cHtEkid &f cJ=h uaom w&m;0ifjynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;jzpf=uonf? Tonfukd oufqikd f
&mtm%mydik t f zJŒG tpnf;uvnf; Ekid if aH wmfjyefwrf;wGif w&m;0if xnfo h iG ;f jyÏmef;a=unm+yD;
jzpfonf?
3? ompnfòrdŒe,f rJqENe,ftrSwf (1) ESihf trSwf (2) wk@d rS xkw d &m;0if jynfoŒl v$waf wmf
ud,k pf m;vS,Ef pS Of ;D tm; t,Ht k =unfr&S/d vk;H 0raxmufcaH wmha=umif;qko d nfh rrSerf uef/ rw&m;/
Oya'rJ/h twif;t"rR tEkid u f siI
hf vlp+k yD;/ &or#vw
l pkjzifh w&m;Oya'csKd ;azmufatmf[pfyw JG &yf
ðyvkyEf idk af &;twGuf vlra_ &;toif;[ktrnfay;xm;aom ompnfòrŒd e,f }u§›H zGŒH toif;0ifrsm;ESihf
v,f,mpdu k yf sd K;a&;ESifh qnfajrmif;0ef}uD;Xme 'kw, d 0ef}uD;.trde@f t&[kqu dk m ompnfòrdŒe,f
v,f§qnf 0ef}uD;XmerS0efxrf;rsm;yg yg0ify;l aygi;f v_y&f mS ;=uonf[k =um;od&onf?
256
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
4? ompnfòrŒd e,f/ trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf w&m;0if jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,f
ESpOf ;D tay: t,kt H =unfr&S/d vk;H 0raxmufcaH wmha=umif;qko d nfyh pHk ZH ,m;rsm;wGif twif;t"rR
trnfa&;oGi;f vufrw S af &;xk;d cdik ;f onf[k qko d nf? ,if;rmyifwu kd ef ,f ajrmufyikd ;f e,fajrtwGuf
pmwwfajrmufa&; vkyt f m;ay;pmoifjy=uonfv h il ,frsm;tm; ,if;t"rRvufrw S x f ;dk a&;udpu P kd
aqmif&u G af ponf[o k &d onf// [HZm;wku d ef ,ftwGuf t"rRvufrw S af &;xk;d a&;udpu P /kd òrdŒe,f
}u§›H zGŒH twGi;f a&;rª; OD;oef;pd;k qdo k El iS hf òrŒd e,f }u§›H zGŒH ±H;k / ±k;H tul OD;ausmo f ed ;f qdo
k wdl @dk u OD;aqmif
I }u§›H zGŒH toif;0if (10) OD;ESihf &yfuu G t f m%mydik t f zGŒJ 0ifw@dk u aqmif&u G =f uonf[k od&&dS onf?
257
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
10? tvm;wl rE aW v;wkid ;f / 0rf;wGi;f òrŒd e,f/ rJqENe,ftrSwf (2) rS/ trsKd ;om;'Dru dk a&pDtzGŒJ
csKyf. w&m;0ifjynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,f a'guw f mvSatmiftm;/ t,kt H =unfr&Sd vk;H 0
raxmufcaH wmha=umif;qko d nf/h vlwpk. w&m;Oya' csKd ;azmufatmf[pfyw JG iG f yl;aygi;f yg0ifvyk f
aqmif+yD;/ Oya'ausmef if;xm;olrsm;rSm atmufygw@kd jzpf=uonf?
(u) bk&m;pkaus;&Gm/ a&$bo Hk m rd;k aumif;bk&m;0if;twGi;f wGif usi;f yaom atmf[pfyw JG iG f
yg0ifonhf -
- obmywdqo kd rl sm;/ tcrf;tem;rª;qdo k rl sm; -
- qENxw k af z:onfqo dk l - OD;&efEidk af qG qko d l [uHopf (awmif) aus;&Gm?
- rSww f rf;qdo k nfuakd y;tyfol - OD;zd;k axmifqo dk l (*k;H awmaus;&Gm)?
- rSww f rf;qdo k nfukd vufco H l - OD;ausmo f q l o dk l (òrŒd e,fygwpD 'Hk rD u dk a&pDtaxGaxG
a&G;aumufyu JG si;f ya&;aumfr&Sif tzGŒJ cG-J tzGŒJ 0if)?
(c) yJcif;ausmaf us;&Gmtkypf /k wrmuke;f aus;&Gm wGzJ uftxuwGiu f si;f yaom atmf[pfyJG
wGiyf g0ifonfh -
- obmywdqo kd rl sm;/ tcrf;tem;rSL;qdo k rl sm;
- qENxw k af z:onfqo dk l -OD;pdeaf ygqo dk l (xD;vdi_ f (taemuf)aus;&Gm)?
- rSww f rf;qdo k nfuakd y;tyfol -OD;wifvq S o dk l (pufrv _ yk if ef;&Sif wrmuke;f aus;&Gm)?
- rSww f rf;qdo k nfuv kd ufco H l - OD;xGe;f jrifh qko d l (òrŒd e,fygwpD Hk 'Dru dk a&pDtaxGaxG
a&G;aumufyu JG si;f ya&;aumfr&Sif tzGŒJ cG-J tzGŒJ 0if)?
(*) ozef;aus;&Gm tm;upm;uGi;f wGiu f si;f yaomatmf[pfyw JG iG yf g0ifonfh -
- obmywdqo kd l - OD;wufyk (c) OD;vSjrifh qko d l (ozef;aus;&Gm)?
- tcrf;tem;rSL;qdo k l - OD;ode;f av; qko d l (ozef;aus;&Gm)?
- qENxw k af z:onfqo dk l - OD;aomif;qifh qko d l (ozef;aus;&Gm)?
- rSww f rf;qdo k nfuakd y;tyfol - OD;ausmv f iG f qko d l (t+ird ;f pm;ausmif;q&m/ ozef;
aus;&Gm)?
- rSww f rf;qdo k nfukd vufco H l - OD;atmifviG f qko d l (òrdŒe,fygwpD 'Hk rD u dk a&pDtaxG
axGa&G;aumufyu JG si;f ya&;aumfr&Sif tzGŒJ cG-J tzGŒJ 0if)
259
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
11? tvm;wlppfuikd ;f wkid ;f / rk&H mG òrdŒe,ftrSwf (1) ESihf trSwf (2) rJqENe,frsm;rS/ trsKd ;om;
'Dru
dk a&pDtzGŒJ csKy. f w&m;0ifjynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;jzpf=uaom OD;=unfp;dk ESihf OD;apm
atmifw@dk tm;/ t,kt H =unfr&Sd vk;H 0raxmufcaH wmha=umif;qko d nf/h vlwpk. w&m;Oya'csKd ;
azmuf atmf[pfyw JG iG f yl;aygi;f yg0ifvyk af qmif+yD;/ Oya'ausmef if;xm;olrsm;rSm ppfyif/ anmifajc
axmuf/ c0Jusi;f / r±d;k awm/ ayguyf if/ u|e;f &Gmopf/ anmifjzLyif/ opfqrd /hf &Gmxk/H a&uefp/k uHjym/
wJ}uD;uke;f / qnf}uD;awm/ anmifyif/ awmifrawm/ awmif=um; ponfah us;&Gmrsm;wGiu f si;f y
aom vufrw S af &;xk;d xm;onfh rSww f rf;qkod nfuakd y;tyfyw JG iG /f wm0ef&&dS ydS g0ifc=hJ uolrsm;ESihf
rSww f rf;qko d nfuv kd ufccH =hJ uaom/ òrŒd e,f ygwpD 'Hk rD udk a&pDtaxGaxGa&G;aumufyu JG si;f ya&;aumf
r&Sit f zGŒJ cG-J tzGŒJ 0ifrsm;?
12? tvm;wl ppfuikd ;f wkid ;f / 'Dy, J if;òrd@e,f/ rJqENe,ftrSwf (2) rS trsKd ;om;'Dru dk a&pDtzGŒJ
csKyf. w&m;0ifjynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,f OD;0if;jrifah tmiftm;/ t,kt H =unfr&Sd vk;H 0r
axmufcaH wmha=umif;qko d nf/h vlwpk. w&m;Oya'csKd ;azmufatmf[pfyw JG iG f yl;aygi;f yg0ifvyk f
aqmif+yD;/ Oya'ausmef if;xm;olrsm;rSm -
ysu
H s/ rif;aqGEpS /f ,if;axG/ uscwf/ vufw;D / =unf/ pbm/ rus;D apmuf/ qyfjymusi;f
ponfah us;&Gmtkypf rk sm;wGif usi;f yaom vufrw S af &;xk;d xm;onfh rSww f rf;qko d nfuakd y;tyfyJG
wGi/f wm0ef&&dS ydS g0ifc=hJ uolrsm;ESihf rSww
f rf;qko d nfuv kd ufccH =hJ uaom/ òrŒd e,fygwpD 'Hk rD u
dk a&pDtaxG
axGa&G;aumufyu JG si;f ya&;aumfr&Sif tzGŒJ cG-J tzGŒJ 0ifrsm;?
13? tvm;wl ppfuikd ;f wkid ;f / ige;f ZGeòf rŒd e,f/ rJqENe,ftrSwf (2) rS trsKd ;om;'Dru dk a&pDtzGŒJ
csKyf. w&m;0ifjynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,f OD;csKd v_id t f m;/ t,kt H =unfr&Sd vk;H 0raxmufcH
awmha=umif;qko d nf/h vlwpk. w&m;Oya'csKd ;azmufatmf[pfyw JG iG f yl;aygi;f yg0ifvyk af qmif+yD;/
Oya'ausmef if;xm;olrsm;rSm æ
ukvm;aus;&Gm/ om;usiaf us;&Gm/ qyfjymaus;&Gm/ ewf}u;D aus;&Gm/ a&v,faomifaus;
&Gm/ ige;f jrmaus;&Gm/ r*sD aus;&Gm/ ponfh aus;&Gmrsm;wGif usi;f yaom vufrw S af &;xk;d xm;onfh
rSww f rf;qko d nfuakd y;tyfywJG iG /f wm0ef&&dS ydS g0ifc=hJ uolrsm;ESihf rSwwf rf;qko d nfuv kd ufccH =hJ uaom/
òrdŒe,fygwpD Hk 'Drudk a&pDtaxGaxGa&G;aumufyu JG si;f ya&;aumfr&Sif tzGŒJ cG-J tzGŒJ 0ifrsm;?
260
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1361 ckEpS /f 0gacgifvqef; (2)&uf?
1999 ckESpf/ -o*kwfv (7) &uf?
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
261
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
“(p)ta=umif;t&m? ? &efuek w
f ikd ;f / vSn;f ul;òrŒd e,f/ trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyf/ pnf;¶k;H a&;
tzGŒJ . tpD&ifcpH mwifjyjcif;?
1? vSn;f ul;òrŒd e,f rJqENe,ftrSwf (1) rS/ OD;apmausmpf ed f ESihf trSwf (2) rS OD;pHwifw@kd onf/
trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfuukd ,kd pf m;ðyI 1990 ckEpS /f arv 27 &ufae@wiG f usi;f yaom ygwpD kH
'Dru
kd a&pDtaxGaxGa&G;aumufyYJG yg0if,OS òf ydiI f jynfov l x
l .
k axmufcrH t_ jynft h 0&&Scd o
hJ /l
jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;tjzpf a&G;cs,cf cH &hJ ygonf?
2? vSn;f ul;òrŒd e,ftrSwf (1) rJqENe,frS v$waf wmfu, kd pf m;vS,f OD;apmausmpf ed Ef iS hf vSn;f
ul;òr@d e,f trSwf (2) rJqENe,frS v$waf wmfu, kd pf m;vS,f OD;pHwifw@kd onf/ a';'&J rJqENe,f trSwf
(2) rS jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,f OD;oef;xGe;f / r*Fvm'Hk rJqENe,ftrSw(f 1)rS OD;=unf0if;/
rJqENe,ftrSwf (2) rS OD;wifxeG ;f armif ponfh opPmazmuftyk pf Ek iS yhf ;l aygi;f +y;D / tzJŒG csKyu f kd qef@usif
cJ=h uayonf? ,if;vky&f yfonf ‚if;wd@k (2) OD;qENjzifh aqmif&u G cf jhJ cif;omjzpf+y;D / tzGŒJ csKy.
f pnf;vk;H
nD!w G rf u
_ òkd yduaJG tmif *d%
k ;f *%pkI/ wrif&nf&, G uf sL;vGeof nfv h yk &f yfrsm;omjzpfygonf?
3? ,if;wd@k (2) OD;onf/ vSn;f ul;òrdŒe,f tzGŒJ csKyftzGŒJ 0ifrsm;jzpfygvsuf ygw0D ifrsm;.
oabmxm;&,ljcif; wpHw k &maqmif&u G jf cif;r&Sb
d /J rdrw
d @kd qENoabmxm;tavsmuf ðyrlaqmif
&Gujf cif;omjzpfygonf? trSwf (2) rJqENe,f v$waf wmfu, kd pf m;vS,f OD;pHwiftaejzifh rdrt d rd w
f iG f
pdu
k x f x l m;onfh trsKd ;om;'Dru dk a&pDtzJŒG csKyfqikd ;f bkwu f v kd nf;/ 1996 ckEpS w
f iG f (1) }udr/f 1999
ckEpS wf iG f (1) }urd /f aygi;f (2) }urd w f ikd w
f ikd f rdrq
d ENjzifðh zwfcscyhJ gonf? òrŒd e,ftaejzifh xdv k yk &f yfrsm;udk
tjyif; txef uef@uu G ¶f w_ cf sygonf?
262
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
4? xdvk yk &f yfrsm;ESiyhf wfoufI/ vSn;f ul;òrŒd e,f tzGŒJ csKyftzGŒJ 0ifrsm;ESiahf omfvnf;aumif;/
òrdŒe,fpnf;¶k;H a&;tzJŒG taejzifah omfvnf;aumif; vH;k 0 (vH;k 0) ywfoufjcif;r&Syd g?
&efuek òf rŒd
1361 ckEpS /f 0gacgifvqef;(5)&uf?
1999 ckESpf/ -o*kwfv (16)&uf?
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
263
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
a-unmcsuftrSwf 52 (9§99)
(p)“1999 ckEpS /f Zlvikd v f xJrmS OD;xGe;f a&$. wynfjh zpfwhJ OD;vSjrifo h nf pm&Gupf mwrf;rsm;
ESihf rd;k !du
k kd a&muf&v dS mygonf? OD;xGe;f a&$onf ,ae@ trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyfA[drk S xkwf
vduk o f nfth wGuf woD;yk*v ~ trwftjzpfEiS hf vma&muf&yfwnfomG ;rnfjzpfa=umif;udk òrdŒe,f
tzGŒJ pnf;rsm;udw k ifjyvmygonf? wifjycsuu f kd òrŒd e,ftzGŒJ pnf;rS vH;k 0raxmufcyH g? ‚if;yk*Kd~ vfukd
rJxnfah y;vdu k =f uonfu trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyfrmS aqmif&u G &f efjzpfygonf? woD;yk*v ~
twGuf ay;vdu k o f nfr[kwaf oma=umifjh zpfygw,f? u|Eykf w f @kd rd;k !dòk rdŒe,f trsKd ;om;'Dru kd a&pD
tzGŒJ csKyfonf A[dt k rsKd ;om;'Drukd a&pDtzGŒJ csKyfEiS hf aoGznfygu vH;k 0axmufcv H rd rhf nfr[kwf
a=umif; tpD&ifct H yfygonf?
OD;xGe;f a&$. ,ae@vyk af qmifrr_ sm;onf u|Eykf w f @kd rd;k !dòk rŒd e,f trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf
ESivhf nf; vH;k 0roufqikd yf ga=umif; u|Eykf w f @kd tzGŒJ pnf;rSvnf; OD;xGe;f a&$tm; vH;k 0OD;aqmifrw _ m0ef
ray;xm;yga=umif;udk twdtvif; A[dak umfrwDtm;ta=umif;=um;tyfygonf?
u|Eykf wf @kd rd;k !dòk rdŒe,ftzGŒJ pnf;onf A[dak umfrwD.vkyaf qmifrt _ m;vH;k udk axmufcyH g
onf? !¸e=f um;r_tm;vH;k udv k nf; vduk ef musio hf ;kH aeygonf? ” (qH;k )
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1361 ckEpS /f 0gacgifvjynfah usmf (12) &uf?
1999 ckEpS /f pufwifbmv(7) &uf?
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
264
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
a-unmcsuftrSwf 53 (9§99)
2? tqdyk g jynfov l xl u k ,
kd pf m;vS,}f uD;tm; tzGŒJ csKyfA[du k wm0efjzifah c:xm;&m 2-
8-99 &uf ae@rpS I A[do k @kd vma&mufowif;ryd@k bJ ysuu f u G af eonfrmS ,ae@wikd jf zpfonf?
‚if;onf ‚if;. ae&yfo@kd vnf; jyefvnfa&muf&jdS cif;r&S[ d k od&&dS onf? ‚if;tm; tm%mydik rf sm;u
zrf;qD;xm;onf[k owif;&&So d nf?
3? 'l;0g OD;aZmfatmif onf 'l0gwOD;jzpfojzifh oufqikd &f mucsiv f rl sKd ;pk. t}u;D tuJtjzpf
todtrSwðf yxm;jcif;cH&onft h jyif oufqikd &f mrJqENe,f/ rJqEN&iS jf ynfov l x
l .
k w&m;0if
ud,k pf m;vS,w f OD;jzpfonfa=umifh *k%o
f a&&Syd *k Kd~ vw
f OD;jzpfayonf? ‚if;yk*Kd~ v}f u;D tm; tu,fI
tm%mydik rf sm;u zrf;qD;xm;v#iv f nf; zrf;qD;xm;a=umif;ESihf rnfonfah e&mwGizf rf;qD;xm;
a=umif;rsm;udk oufqikd &f mrdom;pkrsm;ESihf trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyfo@kd today;&ef wm0ef&dS
ayonf?
4? wdik ;f &if;om; vlrsKd ;wOD;jzpfaom 'l0g OD;aZmfatmifEiS yhf wfoufI tzGŒJ csKyfuod&&dS onf
rSm rnfonf&h mZ0wfru _ rkd # usL;vGejf cif;r&Sad =umif;yifjzpfonf? rdrjd ynfe,fwiG v f nf;aumif;/
rdrw
d ikd ;f jynfYvnf;aumif;/ 'Dru kd a&pDEiS v
hf Œl tcGithf a&;rsm;&&Sad tmif trsKd ;om;Edik if aH &;udk ðyvkyf
aqmif&u G af ejcif;onf rnfonft h jypfurkd # usL;vGejf cif;rrnfay? od@k a=umifh OD;aZmfatmiftm;
tjrefq;kH c|i;f csurf &S/d uef@owfcsurf &Sb d vJ w $ af y;&ef jyif;xefpmG wdu
k w
f eG ;f vdu
k o
f nf?
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
265
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
a-unmcsuftrSwf 54 (9§99)
1? &efuek w
f ikd ;f / tif;pdeòf rdŒ&Sd trSwf (2) tajccHynmtxufwef;ausmif;wGif wm0efxrf;
aqmifaeonfh q&mr}u;D a':rm&D,m=unf=unf. vkyaf qmifcsurf sm;tay: ausmif;ol ausmif;
om;rsm;u rauseyfrr_ sm;ESiyhf wfoufI jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;ðyaumfrwDo@kd 30-8-99
&ufae@u a&;om;ay;yd@k onfph mygta=umif;t&mrsm;udo k o
d m&ef jzef@a0vdu
k o
f nf?
(5) 1999 -2000 ynmoifEpS t f wGi;f 'orwef; wef;cGaJ ygi;f (16) cef;&S&d m/ (A)/ (SP)
ESihf (C) wd@k tm; tpd;k &ppf wuUov kd 0f ifpmar;yG}J u;D wGif *k%x
f ;l rsm;&&Srd nfoh rl sm;jzpfonfth wGuf
atmufwb kd mrSpI ausmif;rwufbJ tdrw f iG pf musuu f m usL&Sio f mG ;vmaeEdik af omfvnf; pm
ar;yGJ 0ifa&mufajzqdck iG &hf &ef ausmif;wufcsed f 75 &mcdik Ef e_ ;f jynfah tmifaxmufcðH yvkyaf y;ygrnf[k
‚if; (a':rm&D,m=unf=unf) ud, k w f ikd u
f xkwaf zmfajym=um;cJyh gonf? od@k ayr,fv h nf; use&f adS om
wef;cGJ (13) cef; (D rS P) txdrS ausmif;om;§olrsm;udrk l ausmif;ydwrf ay;bJ pmar;yGaJ jzqdk
cge;D tcsed t f xd ausmif;wufa&mufcikd ;f rnf[k ajym=um;cJyh gonf? rlvvuf&t dS ajctaewGif
ausmif;w&ufysufuGufygu cGifhwdkif;=um;v#if '%faiG (50) usyf owfrSwfaumufcH+yD;
cGirhf wdik =f um;ygu (100) usyt f xdaumufccH yhJ gonf? q&m§q&mr rsm;vnf; twif;t=uyf
aumufcI H vuf&EdS ikd if .
H pD;yGm;a&;tajctaet& qif;&JErG ;f yg;edru hf sveG ;f I pD;yGm;a&; rajyvnf
aomuav;rsm;onf aiGa=u;ray;Edik af omtcg q&mrrsm;u rdbac:rnf+cdr;f ajcmufygonf?
267
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
xdtk cg wae@vyk rf w
S ae@pm;&aomrdbrsm;.b0udek m;vnfaom om;orD;rsm;onf rdbwd@k tm;
rajym&uf/ q&m§q &mr rsm;tm;vnf;a=umuf&ŒHG ojzifh ausmif;ajy;&onft
h jzpfo@kd a&muf&o
dS mG ;
cJo
h nfh ausmif;om;§ol taygi;f rsm;pGm&Scd yhJ gonf?
2? txufygupd EP iS yhf wfoufI trSew f &m;ay:ayguaf p&ef/ oufqikd &f mtm%mydik rf sm;u
aqmif&uG af y;&ef wm0ef&o dS nfh tm;avsmpf mG aqmaqmvsiv f siaf qmif&u G af y;&ef wdu
k w
f eG ;f
vduk o
f nf?
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfu wm0ef,I
l jzef‹cso
d nf?)
268
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
a-unmcsuftrSwf 55 (9§99)
2? od@k aomf tm%mydik rf sm;onf txl;ojzifh trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf. qdik ;f bkwf
rsm;udk Oya'rJ/h w&m;r0if/ twif;t"rR vdu k vf ðH zwfcsae=uonf? Edik if aH &;ygwrD sm;rSwyf w
kH ifjcif;
Oya'wGif tm%mydik rf sm;u xdo k @kd aqmif&uG Ef ikd o
f nfh tm%mtcGit hf a&;&So d nf[k vH;k 0O\Hk
jyÏmef;xm;jcif;r&Syd g? vkyaf qmifaejcif;rsm;onf w&m;Oya'pd;k rd;k a&;[laom aºuG;a=umfou H kd
zDvmqef@usijf zpfaeonf?
3? od@k jzpfvifu
h pm; {&m0wDwikd ;f vyGwmW òrd@wiG f trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf. qdik ;f bkwf
ESihf tvHrsm;onf xdex f ed 0f if;0if;/ 0if0h ifºh uGm;ºuGm;&Sad eonfw@kd ukd oufqikd &f mtm%mydik rf sm;u
vH;k 0r±_prd o
hf nfa=umifh tzGŒJ csKyfqikd ;f bkwu f ðkd zwfcsap&ef/ rw&m;zdtm;ay;jcif;/ t"rRðyonfeh nf;
rsm;jzifh tm%mydik w f @kd u jyif;jyif;xefxefvyk af qmifvsu&f =dS uonf?
4? trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf òrdŒe,fpnf;±H;k a&;tzGŒJ 0ifrsm;/ ±d;k ±d;k tzGŒJ 0ifrsm;/ tzGŒJ csKyfukd
tm;ay;axmufco H rl sm;ESihf vdv k m;olrsm;.aetdrrf sm;od@k {nfph m&if;ppfrnf[t k a=umif;jyum
ESyd pf uf!i‡ ;f yrf;/ Edik xf ufp;D eif;vkyo f nft h aejzifh ntcsed rf awmfwiG f r=umc%0ifa&muf&mS azG
ppfaq;jcif;rsm;ðyvkyo f nf? wrifoufouf taESmuft,Suaf y;aejcif;jzpfonf? &yf&mG at;csr;f
om,ma&;udk zsuq f ;D aejcif;jzpfonf?
5? xdo
k @kd &mS azGppfaq;&mwGif òrdŒe,fpnf;tzGŒJ 0if OD;armifarmif/ &yf§aus; tzGŒJ 0ifrsm;jzpf
aom OD;wifvi_d /f OD;=unfoef;/ OD;atmifausmpf ;kd wd@k . aetdrrf sm;od@k 0ifa&muf&mS azG&m/ aq;xd;k
tyfEiS hf xd;k aq;tcsKd ŒawGŒ&So d nfqukd m jrefrmEdik if aH q;0g;rsm;jyifqifrt _ ufOya'yk'rf -16 u
jzifh òrŒd e,fw&m;±H;k u 23-8-99 &ufae@u tqdyk g/ rdrw d @kd tzGŒJ 0ifrsm;tm; oufqikd &f m q&m0efu
‚if;.ypPn;f rsm;jzpfonf[k oufaocHvsuEf iS yhf if axmif'%f (5) ESpf uscaH p&ef pD&ifcsucf svu kd f
onf?
269
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1361 ckEpS /f awmfovif;vqef; (4) &uf?
1999 ckEpS /f pufwifbmv (13) &uf?
270
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
271
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
3? tqdkyg jynfolŒv$wfawmfa&G;aumufyGJOya'onf txufazmfjyyg aocsmvSaom
jyÏmef;csurf sm;t& atmufygtcsurf sm; xifxif&mS ;&Sm; ay:vGiaf eayonf?
(u) ,ck ygwpD 'kH rD u kd a&pDtaxGaxGa&G;aumufyJG usi;f yay;vdu k jf cif;onf wdik ;f ðyjynfðy
v$waf wmftwGurf [kwyf g? Edik if aH wmfzŒJG pnf;tkycf sKyfytkH ajccHOya'a&;qG&J efvnf;
r[kwaf y? Oya'ðytm%m/ tkycf sKyfa&;tm%m/ w&m;pD&ifa&;tm%mrsm;udk
ydik q
f ikd of nfh jynfoŒl v$waf wmfukd ac:,lzŒJG pnf;&eftwGuo f mjzpfonf?
(c) jynfoŒl v$waf wmfukd jynfov l xl u
k vGwv f yfIw&m;r#wpGm a&G;aumufwifajrm‡ uf
ay;vdu k of nfh jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;jzifh zGŒJ pnf;&rnf?
6? ygwpD 'kH rD u
kd a&pDtaxGaxGa&G;aumufyrJG mS 27-5-90 &ufae@wiG f usi;f y+yD;pD;cJo h nf?
jynfov l x l u k jynfoŒl v$waf wmfo@kd wufa&muf&ef ‚if;wk@d .ud, k pf m;vS,rf sm; (od@k r[kw)f jynfoŒl
v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;udk a&G;aumufwifajr‡mufay;cJo h nf? ygwpD 'kH rD u
kd a&pDaxGaxGa&G;
aumufyu JG si;f ya&;aumfr&Siu f vnf; rnfonfyh *k Kd~ vo
f nfrnfonfrh q J ENe,f. jynfoŒl v$waf wmf
ud,k pf m;vS,jf zpfonf[k jrefrmEdik if jH yefwrf;rsm;wGif w&m;0ifa=unmay;cJ+h y;D jzpfonf? xd@k a=umifh
jynfov l x l u k a&G;aumufwifajrm‡ ufay;vdu k of nfh jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;onf ,ae@
xufwikd f w&m;0if&yfwnfv#uyf if&=dS uonf?
7? od@k aomf jynfoŒl v$waf wmfw&yfum; ,ae@xufwikd f ay:ayguv f mjcif;r&Sad o;? jynfoŒl
v$waf wmfay:aygu&f efrmS oufqikd &f mOya'udk jyÏmef;ay;xm;aom Edik if aH wmf+idr0f yfyjd ym;r_wnf
aqmufa&;tzGŒJ §Ekid if aH wmfat;csr;f om,ma&;ESihf zGŒH òz;d a&;aumifpw
D iG o
f m wm0ef&o dS nf r[kwf
bJ jynfoŒl v$waf wmfwiG f wufa&mufI vlxt k usKd ;twGuf jynfoŒl qENt&aqmif&u G af y;&rnfh
jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;tay: Yvnf; wm0ef&adS yonf? a&G;aumufyw JG iG f yg0ifI
272
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
0ifa&muf ta&G;cHpOfuyif jynfolŒv$wfawmfay:aygufvm&rnfjzpf+yD; v$wfawmfodk@ wuf
a&muf=u&efjzpfonf? rJqEN&iS f jynfov l xl u k vnf; ‚if;wd@k wifajr‡mufay;vdu k o f nfh jynfoŒl
v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;onf ay:ayguv f mrnfv h w$ af wmfY jynfov l x l Ek iS hf Edik if aH wmftusKd ;
twGuf wm0ef,al qmif&u G af p&efjzpfonf?
8? txufwiG f a&;om;azmfjyxm;onft h wdik ;f jynfoŒl v$waf wmfw&yfay:ayguv f m&ef
tm%mydik rf sm;u ‚if;wd@k .wm0efurkd suu f ,G ðf yI ysuu f u G o
f nfa=umifv h nf;aumif;/ ,if;wd@k u
jynfov l x l o
k @kd t}urd }f urd af y;cJo
h nfu
h wdu0wfrsm;udk csKd ;azmufvu kd o f nfa=umifv h nf;aumif;
a&G;aumufwifajr‡mufjcif;cHxm;&onfh jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;. wm0efjzpfvmay
onf? xdak =umifh 1990 jynfEh pS f ygwpD 'kH rD u
dk a&pDtaxGaxGa&G;aumufyw JG iG f rJqEN&iS jf ynfov l x l u
k
wcJeufaxmufct H m;ay;jcif;cHxm;&aom trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf u 21-7-98 &ufae@rwdik f
rD jynfoŒl v$waf wmfa&G;aumufyOJG ya'yk'rf (3) t& jynfoŒl v$waf wmfac:,lzŒJG pnf;ay;&ef Edik if H
awmfat;csr;f om,ma&;ESizhf ŒGH òz;d a&;aumifpD OuUÏxHo@kd w&m;0ifpmjzifah &;om;awmif;qdck o hJ nf?
11? (u) xdo k @kd awmif;qdv k u kd o f nfh tcsed rf wdik rf D trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyfu ygwpD kH
'Dru kd a&pDtaxGaxGa&G;aumufyJG usi;f y+yD;pD;onfh &SpEf pS af jrmufae@ tcrf;tem;ukd 27-5-98
ESihf 28-5-98 &ufae@rsm;wGiu f si;f ycJ+h yD; tzGŒJ csKyfA[dt k vkyrf a_ qmiftzGŒJ u jynfoŒl v$waf wmf
ac:,l&rnfh ae@&ufuo kd wfrwS +f y;D Edik if aH wmfat;csr;f om,ma&;ESihf zGŒH òz;d a&;aumifpx D H ta=umif;
=um;&ef[k wufa&mufvm=uonfh jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;ESihf tzGŒJ 0iftm;vH;k u
wnDw!$ww f nf; qH;k jzwfvu kd o f nfEiS w hf òyid ef uf jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;ESihf tzGŒJ csKyf
tzGŒJ 0if tcsKd Œtm; 1961 ckEpS f jypfru _ sL;vGew f wforl sm; tufOya' yk'rf -5(1)(p)(q)jzifh tm
%mydik w f @kd u tm%mudt k vGet f u|H oH;k I rw&m;zrf;qD;csKyfaESmifxed ;f odr;f cJo h nf?
(c) tqdyk gOya'rSm vl@ou d mQ ysuv f +S y;D vlŒb0wGif vlqo kd nfah 0g[m&udyk if roH;k Edik o
f nfh
tvGe@f tvGerf S nHzh si;f ao;odrv f o S nfv h yk if ef;rsm;ESihf toufarG;0rf;a=umif;ðyaeonfh wu,fv h l
tE<rsm;ESio hf moufqidk o f nf? jynfoŒl v$waf wmfu, dk pf m;vS,af wmf}u;D rsm;rSm rJqEN&iS jf ynfov l l
xku =unf!akd v;pm;+y;D vlŒtodik ;f t0dik ;f wGif *k%o f u d mQ &S&d EdS iS ahf exdik I
f toufarG;0rf;a=umif;ðy
onfyh *k Kd~ vf}uD;rsm; jzpfonf?
(*) tm%mykid rf sm;.vky&f yfrmS *k%o f ud mQ &Sod nfyh *k Kd~ v}f urD sm;ukd odumQ usap&ef aqmif
&Gujf cif;jzpfonf? toa&ysurf j_ zpfaom &mZ0wfr_ usL;vGeaf ejcif;yifjzpfonf? od@k aomf xdyk *k Kd~ vf
rsm;.*k%o f u d mQ udk rnfo@kd r# csI csKd ;EdrS I f &Ekid rf nfr[kwaf y? &vnf;r&Edik yf g? odumQ rJph mG jzifh aqmif
&Gu=f uolrsm;omv#if odumQ usrnfjzpfayonf?
13? (u) od@k EiS hf jynfoŒl v$waf wmfum; ay:ayguv f mjcif;r&So d jzifh trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ
csKyfu/ tm%mydik rf sm;tm; v$waf wmfac:ay;&ef wku d wf eG ;f awmif;qdo k nfah e@jzpfaom 21-8-
98 &ufae@wiG f atmufygtwdik ;f a=unmcJo h nf?
“trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyrf S jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;/ wdik ;f &if;om; vlrsKd ;
rsm;. jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;/ tjcm;Edik if aH &;ygwrD sm;rS jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;
vS,rf sm;ESihf woD;yk*v ~ jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;tm;vH;k wGif jynfoŒl v$waf wmfzŒJG
pnf;a&;ESiphf yfvsO;f I rJqEN&iS rf sm;ESihf jynfov l x l .k oabmqENt& wm0efusa&mufvm+yDjzpfyg
275
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
onf?
(c) xkad =umifh trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyfonf wdik ;f &if;om;vlrsKd ;pk jynfoŒl v$waf wmf
ud,k pf m;vS,rf sm;yg0ifaom jynfoŒl v$waf wmfw&yfukd r=umrD&uftwGi;f ac:,lzŒJG pnf;rnfjzpf
a=umif; a=unmvdu k yf gonf?
(*) xko d @kd a=unmvdu k &f jcif;onf jynfoŒl v$waf wmfa&G;aumufyOJG ya'udk umuG,f
apmifah &Smufa&;/ w&m;Oya' pd;k rd;k a&;/ ygwpD 'kH rD u
kd a&pDtaxGaxGa&G;aumufy. JG teuft"dyg` ,f
ay:vGiaf p&efO;D wnf+y;D trsKd ;om;'Drd u kd a&pDtzGŒJ csKyfu a=unmvdu k jf cif;jzpfonf? ‚if;tjyif Edik if H
awmfEiS hf Edik if o
H m;rsm;. vufiif;ESihf a&&Snt f usKd ;pD;yGm;rsm;twGuf aqmif&u G v
f u
kd jf cif;vnf;
jzpfayonf?
14? txufwiG af &;om;az: jycJo h nft h wdik ;f jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;udk tm%m
ydik rf sm;u rw&m;/ Oya'rJ/h odumQ rJph mG csKyfaESmifzrf;qD;xde;f odr;f xm;vdu k o f nfa=umifh jynfow l @kd
uvdv k m;awmif;waeaom 'Dru kd a&pDvrf;a=umif;zGiahf y;Edik o f nfh jynfoŒl v$waf wmfukd ac:,ljcif;
rðyEdik af wmhay?
x x od@k jzpfI jynfov l x l u
k jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;tm; ‚if;wd@k EiS hf wdik ;f jynf
tusKd ;twGuaf qmif&u G af y;&ef/ ud, k pf m;vS,v f t J$ yfay;xm;onfw h m0efrsm;udk vspv f sL±_Ir
xm;Edik o f nfth m;avsmpf mG twdik ;f twmwcktxd/ pGr;f aqmifay;Edik o f r# aqmif&u G af y;&efvnf;
aumif;/
x x jynfoŒl v$waf wmfay:ayguv f mv#if 'Dru kd a&pDa&;ay:xGe;f vm+yD; ,if;ESit hf wl vlŒ
tcGit hf a&;rsm;udyk g wd;k wufaumif;rGev f map&efvnf;aumif;/
x x Edi
k if w
H iG jf ynfov l x l k awGΗucH pH m;ae&aom Edik if aH &;/ vlra_ &;/ use;f rma&;/ ynma&;
tp&So d nfh taxGaxGt=uyftwnf;rsm;udk tm%mydik w f @kd usio
hf ;kH aeonfh Edik if aH &;tiftm;pkrsm;
tay: zdtm;ay;tusyu f ikd zf rf;qD;xde;f odr;f onfeh nf;rsm;jzifh taotcsmrajz&Si;f Edik o f nfa=umifh
jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;ðyaumfrwDtaejzifh wwftm;or#ajz&Si;f ay;Edik &f efaomfvnf;aumif;
atmufygw@kd yg0ifaom “ 1990jynfEh pS f ygwpD 'kH rD u kd a&pDtaxGaxGa&G;aumufyrJG S wifajrm‡ ufvu kd f
aom jynfoŒl v$waf wmfukd ud, k pf m;ðyonfah umfrwD (jynfoŒl v$waf wmf ud, k pf m;ðy aumfrwD)”
udk 16-9-98 &ufae@wiG f zGŒJ pnf;vdu k o f nf?
16? (u) jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;ðyaumfrwDukd atmufygEikd if rH sm;. ygvrD efvw $ af wmf
rsm;u axmufc=H uonf?
- Oa&myor*~ygvrD ef
- tjynfjynfqikd &f mygvrD efrsm; or*~
- aemfa0Edik if yH gvrD ef
jrefrmEdik if vH w G af jrmufa&;!¸e@f aygi;f tzGŒJ (urBmtESt H jym;&Sd wuUov kd rf sm;ESihf tzGŒJ
tpnf;aygi;f (100) ausmw f @kd ut
kd ajccHI zGŒJ pnf;xm;onfh tzGŒJ tpnf;jzpfonf?)
- 'de;f rwftrsKd ;om; ygvrD efqikd &f m Edik if aH &;ygwD (5)ygwD
- b,fv*f s, D H trsKd ;om;ygvrD ef
(c) ukvor*~taxGaxGnDvmcHESifh tjynfjynfqdkif&mvlŒtcGifhta&;aumfr&Sif.
tpnf;ta0;rsm;u ‚if;wd‹k .qH;k jzwfcsurf sm;wGif jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;ðy
aumfrwDzŒJG pnf;jcif;ukd rSwo f m;xm;a=umif; rSww f rf;wifaz: jyxm;ygonf?
(*) tqdyk gEikd if rH sm;ESihf or*~rsm;rS ygvrD efrsm;ESihf ukvor*~taxGaxGnv D mcHEiS hf tjynf
jynfqikd &f mvlŒtcGit hf a&;aumfr&Siw f @kd ukd jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;ðyaumfrwDu
vdu _ v
f 0JS rf;ajrmufpmG aus;Zl;wif&ydS ga=umif; rSww f rf;wiftyfayonf?
(C) jynfoŒl v$waf wmfu, dk pf m;ðyaumfrwDu tjcm;Edik if H ygvrD eftoD;oD;. axmufcrH _
ud&k &S&d ef qufvufóu;d yrf;oGm;rnfjzpfonf?
20? (u) Edik if aH wmfat;csr;f om,ma&;ESihf zGŒH òz;d a&;aumifpu D jrefrmEdik if w H iG f vlO;D a&wd;k yGm;
vmrnfjzpfaoma=umif/h tpm;tpmzlvakH &;twGuEf iS hf awmifov l ,form;rsm;aexdik &f m aus;
vufa'orsm;rSmvnf; zGŒH òz;d wd;k wufvmap&ef[al om ta=umif;jycsujf zifh atmufygprD cH surf sm;
csrw
S cf o
hJ nf?
- pyg;udk aEGpyg;pdu k yf sKd ;a&;ESiw hf uG ajrvGw/f ajrvyf/ ajr±dik ;f / a&eufuiG ;f rsm;wd;k csŒJ I pyg;
pdu
k yf sKd ;&ef?
- ESr;f / yJtrsKd ;rsKd ;/ qDtek ;f ESihf a&mfbmyifrsm;udk wd;k csŒJ pdu k yf sKd ;&ef?
- om;/ ig;/ ykZeG f arG;jrLa&; wd;k csŒJ vkyaf qmif&ef?
(c) TpDrcH sut f & ,cifuvkyu f ikd af e=uaom jynfov l x l t k wGu/f tcGit hf a&; ay;oifh
oavmufray;bJ/ yk*v ~ u
d vkyif ef;&Sirf sm;udk txl;tcGit hf a&;rsm;ay;xm;onf?
(*) rlvvufiw k f vkyu f ikd af eolrsm;onf ajrulv/D ,mulvD tajctaeod@k a&muf&u dS ek f
=urnf?
(C) od@k ygojzifh Edik if aH wmfat;csr;f om,ma&;ESihf zGŒH òzd;a&;aumifp. D pDrcH suo f nf rdrd
Edik if w
H iG f t}uD;rm;qH;k aomtiftm;jzpfonfh awmifov l ,form;rsm;ESihf vH;k 0
oufqikd af eonfa=umif/h ‚if;wd@k ud, k pf m; jynfoŒl v$waf wmfwiG f ta=utvnf
aqG;aEG;I v,f,mu¾rlcsrw S af y;&rnf[k qH;k jzwfcsucf srw S cf o
hJ nf?
280
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
21? jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;ðyaumfrwDu zGŒJ pnf;vdu k o f nfh jynfoŒl v$waf wmfa&;&m
aumfrwDrsm;u ‚if;wd@k EiS hf oufqikd o
f nfh t}uðH ypmwrf;rsm;udk aumfrwDu vufc&H &S+d y;D jzpfonf?
tqdyk gt}uHðypmwrf;rsm;udk aumfrwDu tpnf;ta0;rsm;t}udr}f udru f si;f yum aqG;aEG;!dES id_ ;f
oH k ; oyf I t}uH ð ypmwrf ; rsm;ud k wk d i f ; jynf v l x k o d & S d E d k i f a p&ef 1990 jynf h E S p f
ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxG a&G;aumufyGJrS wifajr‡mufvdkufaom jynfolŒv$wfawmfudk
ud,
k pf m;ðyonfah umfrwD. ESpyf wf vnftpD&ifcpH mwGif xnfo h iG ;f azmfjy+y;D xkwjf yefrnfjzpfonf?
t}uHðypmwrf;rsm;udk jynfoŒl v$wf awmfo@kd wifjyoGm;rnfjzpfa=umif;?
jynfolŒv$wfawmfudkf,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1361 ckEpS /f awmfov
D if;vqef; (7) &uf?
1999 ckEpS /f pufwifbmv (16) &uf?
(trsKd ;om;'Dru
dk a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
a-unmcsuftrSwf 56 (9§99)
3? jynfov l x l .
k qENukd vdu k ef mav;pm;jcif;r&Sb
d J vspv
f sL±_jcif;cH&ojzifh jynfoŒl v$wf
awmfu, kd pf m;ðyaumfrwD udk 16-9-98 &ufae@u/ jynfov l x
l uk w
kd m0efc&H rnfh tqdyk gEikd if aH &;
ygwDd (5) ckrS ud,k pf m;vS,rf sm;jzifzh ŒJG pnf;vdu
k &f onf?
7? txufyguo hJ @kd tm%mydik rf sm;. rw&m;/ Oya'rJh vkyaf qmifcsurf sm;udk av;eufpmG
uef@uu
G v
f u
kd +f y;D ±_wcf svu kd o
f nf?
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1361 ckEpS /f awmfovif;vqef; (11)&uf?
1999 ckEpS f / pufwifbmv (20)&uf?
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
284
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
1990jynfhESpf/ ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJrSwifajr‡mufvdkufaom
jynfolŒv$wfawmfudkudk,fpm;ðyonfhaumfrwD
(jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD).
a-unmcsuftrSwf 57 (9§99)
3? 1995 ckEpS wf iG /f ,if;pm;usuaf jr (45) {uay:wGif jc,fv, S Ef ikd cf iG &hf xm;ol todik ;f
t0dik ;f rS/ usL;ausmo f l (18) OD;u/ vkyu f ikd pf m;aomufae=uojzifh a'ocHv,form;aygi;f (143)
OD;wk@d yidk q
f idk af om u|J (22) aumif/ EGm; (174) aumifw@dk rmS pm;usuaf ysmufomG ;ojzifh tpm;tpm
'kuaQ &mufae=u&onf[k od&&dS onf?
10? od‹k twGuf wkid ;f jynfp;D yGm;a&;.&if;jrpfjzpfaom v,f,mpdu k yf sKd ;a&;vkyif ef;}u;D . t"du
tm;xm;&m aus;Zl;&Sif awmifov l ,form;}u;D rsm;. b0tajctaersm; jyefvnfaumif;rGeaf p
&eftwGuf tm%mydik w f @dk taejzifh vkyo f ifv
h yk x
f udk /f ðyjyifoifðh yjyifxu dk o f nfh udprP sm;ud/k tcdserf
qkid ;f bJcsucf si;f aqmif&u
G af y;&ef tvGet f av;teufxm;I wku d wf eG ;f vkud of nf? awmifol
v,form;rsm;tay: t!SmwmrJðh yrljcif;rsm;udv k nf;±_wcf svu dk o
f nf?
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1361 ckEpS /f awmfovif;vqef; (11) &uf?
1999 ckEpS /f pufwifbmv (20) &uf?
(trsKd ;om;'Dru
dk a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
286
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
1990jynfhESpf/ ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJrSwifajr‡mufvdkufaom
jynfolŒv$wfawmfudkudk,fpm;ðyonfhaumfrwD
(jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD).
a-unmcsuftrSwf 58 (9§99)
1? trdsK;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfonf tajccHvŒl tcGit hf a&;rsm;&&Sad &;/ ppfreS af om'Dru dk
a&pDEidk if aH wmfwnfaqmufEikd af &;twGuf trsK;d om;Ekid if aH &;udk tjynft h 0aqmif&u G af eaom
w&m;0ifEidk if aH &;ygww D ckjzpfonf? 1990 jynfEh pS /f arvwGiu f si;f ycJah om ygwpD 'Hk rD u
kd a&pDtaxG
axGa&G;aumufy}JG u;D wGif jynfov l xl . k qENr&J mckid Ef e_ ;f &Spq
f ,fausmjf zifh tEkid &f xm;aom/ jynfol
vlxk ,k=H unftm;xm;qH;k aom ygww D ckvnf;jzpfonf?
2? rauG;wkid ;f / ewfarmufòrdŒe,f/ rJqENe,ftrSwf (1) ESihf trSwf (2) wk@d rS trsKd ;om;'Dru dk
a&pDtzGŒJ csKyfukd uk, d pf m;ðyaom jynfoŒl v$waf wmfu, fkd pf m;vS,rf sm;jzpf=uonfh OD;Advfk af xG; ESihf
OD;atmifjrifo h ed ;f wk@d onf ewfarmufòrdŒe,fjynfov l x l . k wcJeufaxmufcrH j_ zifh a&G;cs,cf x H m;&
+y;D olrsm;jzpf=uonf? ‚if;wd@k onf w&m;0ifjynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;jzpfa=umif;udk ygwpD Hk
'Dru dk a&pDtaxGaxGa&G;aumufyaJG umfr&SiEf iS hf oufqidk &f mtm%mydik t f zGŒJ tpnf;rsm;uvnf;
Ekid if aH wmfjyefwrf;wGif w&m;0ifxnfo h iG ;f a=unm+yD;jzpfonf?
3? xkjd ynfov l x
l . k ud,
k pf m;vS,t f ppftrSerf sm;jzpfaom ewfarmufòrdŒe,f rJqENe,f
trSwmf (1) ESihf (2) wk@d rS w&m;0ifjynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,f (2) OD;tm; t,Ht k =unfr&S/d
vk;H 0 raxmufcaH wmha=umif;qko d nfh rrSerf uef/ w&m;Oya'rJ/h twif;t"rRtEkid u f siIhf &or#
vlwpkjzifh w&m;Oya'csKd ;azmufatmf[pfyw JG &yf ðyvkyEf ikd af &;twGuf óudwifjyifqifaea=umif;
=um;od&ayonf?
288
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
(ps) 0gyeftkyfpk
1// udak usm0f if; - }uH§› zGŒH tzGŒJ 0if
2// udo k ef;aX; - q,ftrd rf ;ª
(n) ydwcf si;f awmtkypf k
1// ud! k e$ @f a0 - }uH§› zGŒH tzGŒJ 0if
2// udak tmifausmrf if; - ?
(Ë) prf;uef§o&ufcsOf tkypf k
1// udok ef;az - }uH§› zGŒH tzGŒJ 0if
2// OD;pd;k oef; - ausmif;q&m
7? w&m;0ifjynfoŒl v$waf wmfu, dk pf m;vS,rf sm;tm; Oya'rJah tmf[pfyðGJ yvkyEf idk af &;twGuf
jyifqif&mwGif ewfarmufòrŒd txu rS q&mrsm;jzpf=uonfh (1) OD;xGe;f 0if;/ (2) OD;atmif aZmf0if;/
(3) OD;ae0if;/ (4) OD;atmifrsKd ;jrifEh iS fh (5) tvu rS OD;jrifah qGw@dk yg0ifywfoufaea=umif; =um;od&
onf?
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1361 ckEpS /f awmfovif;vjynfah usmf (6) &uf?
1999 ckEpS /f pufwifbmv (30) &uf?
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
289
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
a-unmcsuftrSwf 59 ( 10§99 )
AefaumufòrŒd &Sd jrefrmEdik if oH ±H ;Hk udk vufeufuikd t f csKd Œu 0ifa&mufp;D eif;+y;D / "g;pmcHrsm;tm;
zrf;qD;xm;jcif;rsm;udk =um;od&onft h wGuf jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;ðyaumfrwDu vGepf mG rS
pdwt f aESmuft,Sujf zpf&onf? Ekid if jH cm;owif;rsm;u xko d rl sm;onf “}u}›H uc›H ikd rf maom wku d yf 0JG if
ppfonfawmf jrefrmausmif;om;rsm;” jzpf=ua=umif;azmfjyxm;onf[ek m;vnf&onf? ‚if;wd@k u
jrefrmEkid if &H dS Ekid if aH &;tusO;f om;rsm;tm;vk;H udv k w
$ af y;&efEiS hf =um;jzwftpd;k &zGŒJ pnf;a&;twGuf
jynfoŒl v$waf wmfu, dk pf m;ðyaumfrwDEiS fh Ekid if aH wmfat;csr;f om,ma&;ESihf zGŒH òzd;a&;aumifpw D @dk
Ekid if aH &;awGŒqkaH qG;aEG;yGðJ yvky&f ef awmif;qdx k m;onf[v k nf;=um;od&onf?
xkid ;f Ekid if t
H pd;k &. tiftm;tok;H ðya&;udk jiif;qko d nfq h ;Hk jzwfcsuEf iS hf xkid ;f Edik if 'H w
k ,d Edik if H
jcm;a&;0ef}u;D . oHwrefa&;&mu|r;f usirf E_ iS hf owWw d @kd uydk g jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;ðyaumfrwD
u cs;D rGr;f ESpaf xmif;tm;&jzpf&onf? jzpfay:vmaomtajctaeudk rnfo@kd aomxdcu kd 'f %f&mr#
r&&Sad p=ubJ +ird ;f csr;f pGmajz&Si;f apvko
d nfrmS jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;ðyaumfrwD. ±d;k om;aom
qENyifjzpfonf? "g;pmcHrsm;ESihf ‚if;wd@k .rdom;pkrsm;tm;pmemaxmufxm;+y;D / ‚if;wk@d onf aysm&f i$ f
csr;f ajrŒpGmjzifh tjrefq;Hk jyefvnfqpHk nf;=uapyga=umif;qENðytyfonf? jrefrmEkid if t H wGi;f Y 'Dru kd
a&pDta&;twGuf ±k;H uefvy_ &f mS ;&mwGif ppftpd;k &. cufrmjyif;xefaomvky&f yfrsm;a=umifh Ekid f
290
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
xufp;D eif; ðyvkyrf r_ sm;a=umif/h rdom;pkrsm;ESiv hf nf;aumif;/ rdwaf qGrsm;ESiv
hf nf;aumif; pdwqf if;&J
ylyefpmG jzifh r=umc%uGu J mG Iaexkid =f u&onfh ESyd pf ufuvlðyjcif;ESihf t=urf;zufjcif;ponfh '%f&m
a=umifh touftE &W m,ftoG,o f , G rf sm;jzifh touf&iS af exkid =f u&aom yk*Kd~ vfrsm;tay: Y
}uD;pGmyif*±k%moufa&mufro d nf?
+idr;f csr;f a&;/ vlŒtcGithf a&;/ w&m;r#wa&;udjk rwfE;kd aom jynfot l aygi;f . t=urf;r
zufaom/ pGpJ jJG rJjrJ rqkwrf epfaom ZG/J owW/d óud;pm;tm;xkwrf a_ =umifh jrefrmEkid if YH 'Dru kd a&pDrck s
&&Srd nf[k trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyEf iS hf jynfoŒl v$waf wmfu,
kd pf m;ðyaumfrwDu,k=H unfa=umif;?
jynfolŒv$wfawmfukd,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1361 ckEpS /f awmfovif;vjynfah usmf (10) &uf?
1999 ckEpS /f atmufwb
dk mv (4) &uf?
(trsKd ;om;'Dru
dk a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
a-unmcsuftrSwf 60 (10§99)
2? od@k aomf {&m0wDwikd ;f usKH aysmòf rdŒe,f tm%mydik t f zGŒJ OuUÏ OD;bvS qdo k El iS hf òrdŒe,f
jynfaxmifpk }uc›H ikd af &;ESizhf ŒHG òz;d a&;toif; twGi;f a&;rª; OD;aZmfrif; qdo k w
l @kd onf (13-7-99) ae@wiG f
Xmeqdik &f mt}u;D tuJrsm;ESihf 0efxrf;tcsKd Œudk òrŒd ay:&Sd “{&mrif;”crf;rod@k ae@vnf 13;00 em&Dcef‹
wGif qifah c:v#uf usKH aysmòf rŒd e,f/ trSwf (1) rJqENe,fajrrS jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,f OD;ref;
a*smef ED iS hf rJqENe,fajr (2) rS jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,f OD;wifw@kd tm; t,Ht k =unfr&S/d r
axmufcaH wmha=umif;udpEP iS yhf wfoufI oufqikd &f m0efxrf;rsm;xJwiG f vufrw S rf xd;k olrsm;ae
aoma=umifh rjzpfrae wm0efw&yftaejzifh vufrw S xf ;kd ay;&rnfjzpfa=umif; trde@f ay;onf[k
od&&dS onf?
3? trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;jzpf=uaom OD;ref;
a*smef D ESihf OD;wifw@kd rmS TòrdŒe,fwiG f jynfov l x l .k tusKd ;pD;yGm;ESihf vlra_ &;udprP sm;udk acwft
qufqufu aqmif&u G v f yk u
f ikd cf =hJ uaom yk*Kd~ vf}u;D rsm;jzpf=uI ‚if;wd@k tay: rrSerf uef pGypf yJG w k f
cwfum jynfoŒl qENukd w&m;rJq h ef@usiaf qmif&u G af pcdik ;f r_rsm;ðyvkyjf cif;udk &yfuu
G af us;&Gm;rsm;&Sd
jynforl sm;uygraxmufc=H uojzifh tm%mydik rf sm;u trde@f ay; +cdr;f ajcmufapcdik ;f jcif;jzpfonf[k
qdok nf?
4? Edik if aH wmfwnf+ird af &;/ &yf&mG at;csr;f om,ma&;/ w&m;Oya'pd;k rd;k a&;[k Edik if aH &;OD;wnf
csurf sm;xm;&Sad ºu;G a=umfaeaom Edik if aH wmfat;csr;f om,ma&;ESihf zGŒH òz;d a&;aumifp. D 0efxrf;rsm;
jzpf=uaom usKH aysmòf rdŒe,f tm%mydik t f zGŒJ . OuUÏESihf Oya't&m&Sd tqifh (4) jzpfaom òrd@e,f
}u§›H zGŒH toif; twGi;f a&;rª;wd@k onf/ rdrw d @kd u,
kd w
f ikd af omfvnf;aumif;/ tjcm;jynfoŒl 0efxrf;rsm;
udak omfvnf;aumif;/ “0efxrf;rsm; Edik if aH &;uif;&Si;f &rnf”[laomjyÏmef;csuu f kd um,uHajrmuf
292
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
usL;vGeaf p±Hrk #ru/ Oya'udak usmef if;aomvky&f yfrsm;uduk sL;vGe&f ef tm;xkwaf e=ujcif;jzpfonf?
}u§›H zGŒH toif;onf vlra_ &;tzGŒJ [kqykd ifqjkd im;aomfvnf; Edik if aH &;udprP sm;wGiyf g/ yg0ifaqmif&u
G f
aejcif;onf w&m;r0ifonft h jyif Edik if aH wmftwGuv
f nf; raumif;onft h pOftvmudck say;ae
jcif;jzpfonf?
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1361 ckEpS /f oDwif;u|wfvqef;(9)&uf?
1999 ckEpS /f atmufwbkd mv (18)&uf?
(trsKd ;om;'Dru
dk a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
a-unmcsuftrSwf 61 (10§99)
1? w&m;0iftrsKd ;om;Ekid if aH &;ygwjD zpfaom trsKd ;om;'Dru dk a&pDtzGŒJ csKyfonf 1990 jynfh
ESpf ygwpD 'Hk rD u
dk a&pDtaxGaxGa&G;aumufyw JG iG f tm%mydik rf sm;uxkwjf yefxm;aom jynfoŒl
v$waf wmfa&G;aumufyOJG ya'yg jyÏmef;csurf sm;udk ,k=H unf=uojzifo h m ,SOòf yid t
f a&G;cHc=hJ uonf?
tqkyd g Oya'yg jyÏmef;csurf sm;tay: ,k=H unfrr_ &S=d uv#if Ekid if aH &;ygwrD sm;uvnf; a&G;aumuf
yGw
J iG yf g0if,OS òf ydi=f urnfr[kw?f jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,af vmif;qko d nfrsm;vnf; ay:
ayguv f m=urnfr[kwaf y? ‚if;jyif a&G;aumufy+JG yD;v#if jynfoŒl v$waf wmfay:ayguv f m&rnf
a=umifh a&G;aumufyYJG yg0if,OS òf ydi=f uonf? jynfov l x l u k w&m;r#wpGmESifh vGwv f yfpmG a&G;
aumufwifajrm‡ ufay;vku d o
f nfuh , kd pf m;vS,rf sm;udk Ekid if aH wmfjyefwrf;rsm;wGif xnfo h iG ;f a=unm
+yD;onfa=umifh w&m;0ifjynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;jzpfae=uay+yD?
293
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
2? (u) a&G;aumufyJG Oya'rS ta&;}u;D onfh jyÏmef;csujf zpfaom tcef; (2)/ v$waf wmfzŒJG
pnf;jcif;acgi;f pOfrS yk'rf -3 udk azmfjyrnf?f
(v$waf wmfukd rJqENe,frsm;rS TOya'ESit
hf nD a±G;aumufwifajrm‡ ufvu
dk af om v$waf wmf
ud,k pf m;vS,rf sm;jzihf zGŒJ pnf;&rnf)
(c) tcsKd Œaomud,k pf m;vS,rf sm;onf touft&G,}f uD;jrifah eonfh yk*Kd~ vfrsm;jzpfI
use;f rma&;csKd ŒwJh vmonfukd =um;od&onf? use;f rma&;a=umifh touftE &W m,fxcd u dk v
f mygu
rw&m;zrf;qD;xm;onfh ppfaxmufvrS ;f a&;tzGŒJ .wm0efom vk;H 0jzpfayvdrrhf nf?
294
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
tcsKd ŒrSmrl ruse;f rmI aetdro
f @kd jyefvw
$ +f yD;r=umrDyif uG,v
f eG o
f mG ;=uonf?
(p) ta=umif;trsKd ;rsKd ;a=umifh omreftm;jzihf oufqidk &f maetdrrf sm;od@k jyefvw $ af y;
jcif;rsKd ;vnf;&So
d nf? od@k aomf tenf;i,fr#aomta&twGuo f mjzpfonf? xkyd *k Kd~ vw
f @kd tm; trsKd ;
om;'Dru dk a&pDtzGŒJ csKyo
f @kd roGm;&[kwm;jrpfjyefonf? tcsKd Œudk roGm;yg[v k ufrw
S af &;xk;d aponf?
,if;vky&f yfrsm;onf &mZowf}uD; yk'rf - 399 udk usL;vGeaf eonfa=umifh &mZ0wfr}_ uD;udk
tm%mydik w f @dk u usL;vGeaf ejcif;jzpfayonf? vGepf mG ,kwn f o
hH ud mQ rJv
h aS omvky&f yfjzpfonf?
(ps) ,cktcgwiG f jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,tf csKd Œudk txufyg &mZ0wfajrmuf
aomenf;vrf;rsm;udt k ok;H ðyIxde;f odr;f xm;jcif;rSm vlq;dk "g;jyrsm;ðyvkyaf vh&adS om jyefay;qGJ
xm;jcif;ESifh xyfwx l yfr#yifjzpfonf? jyefay;qGcJ &H olrsm;udt k ok;H csI wpkwH &mtay;t,lðy&ef
óud;pm;jcif;/ od@k r[kwf rdrv
d vdk m;csuf wpkwH &mudak wmif;qkjd cif;onf t=urf;zuf&mZ0wf*% kd ;f
om;wk@d . vkyef nf;vky[ f efrsm;yifjzpfonf?
5? ZGo
J wW&d &dS /dS pdwaf &mud,k yf g/ rdrd .
d trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf. rl0g'rsm;twkid ;f / ckid cf idk f
+r+J r/J ckid cf idk rf mrm&yfwnfaeonfh jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;ESihf tzGŒJ csKyftzGŒJ 0ifrsm;tm;
av;pm;*k%ðf ycs;D rGr;f &rnfjzpfaomfvnf; tzGŒJ csKyf.rl0g'rsm;udak zmufzsu+f yD;/ 'Dru dk a&pDa&;ESihf
vlŒtcGit hf a&;rsm;udyk pfy,fI trdsK;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf.tvHawmfEiS hf rlrsm;udk udik w f , G I f
jynfov l x l u k qENraJ y;vku d I
f om jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,jf zpfvm=uygvsuf rdro d ufqikd f
&mrJqEN&iS jf ynfov l x l .k qENukd vspv f sL±_ypfy,f+y;D ppfaxmufvrS ;f a&;tzGŒJ 0ifrsm;. vufuikd w f w k f
tjzpf tok;H csjcif;cHae=u&aomoltoD;oD;wk@d tm; jyif;xefpmG ±_wcf svu dk o
f nf?
6? tqkyd gorl sm;onf rJqEN&iS rf sm;u vkv d m;ar#mrf eS ;f ,k=H unfxm;onfh jynfoŒl v$waf wmf
ay:ayguv f m+y;D oufqikd &f mrJqENe,frsm;ESifh wkid ;f jynf.tusKd ;twGuf aqmif&u G &f rnfjzpfonf?
od@k aomf v$waf wmfac:,la&;udOk ;D xdyrf xm;bJ/ rdru d , kd uf sd K;twGuof m ar#mrf eS ;f awmifw
h ae=u
olrsm;jzpfonft h wdik ;f pD;yGm;a&;jzifh jrLqG,af ejcif;cH=u&onfrmS &Suzf , G vf v
d yd ifjzpfayonf?
‚if;jyif rJqEN&iS rf sm;.qENurkd suu f , G ðf yI zk;H uG,v
f u dk jf cif;onf rdrwd @dk tm; qENraJ y;axmufco H l
rsm;udk ajymifajymifwif;wif; vdrv f nfvn S phf m;vduk jf cif;yifjzpfayonf?
296
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
jynfolŒv$wfawmfukd,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1361 ckEpS /f oDwif;uGswv f jynhaf usmf (1) &uf?
1999 ckEpS /f atmufwb dk mv (25) &uf?
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zefŒcso
d nf?)
a-unmcsuftrSwf 62 (11§99)
tif'ekd ;D &Sm;orRwEdik if .
H orRw}uD;tjzpf a±G;aumufwifajr‡mufjcif;cH&aom rpPwm tAŠ'l
&mref0g[pf xHoŒkd jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;ðyaumfrwD tzGŒJ 0iftm;vH;k u vufrw
S af &;xd;k I
t*Fvyd b f momjzifh ay;ydŒk aom 0rf;ajrmufa-umif; o0%fvm$ yg ta-umif;t&mrsm;udk jrefrm
bmomodŒk jyefq_kd yD; od&&dS efa-unmvdu k of nf?
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1361 ckEpS /f wefaqmifrek ;f vqef; (1)&uf?
1999 ckEpS /f Ed0k ifbmv (8)&uf?
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
a-unmcsuftrSwf 63(11§99)
2? tqdyk g&nf&, G cf surf sm;udk taumiftxnfaz:Edik &f efrmS jynfoŒl v$waf wmfw&yf ay:
ayguv f m&efvt kd yfayonf? od@k a=umifh jynfoŒl v$waf wmfw&yfzŒJG pnf;&ef 1990 jynfEh pS u
f usi;f ycJh
onfh ygwpD 'kH rD u
kd a&pDtaxGaxGa&G;aumufyw JG iG f txufygEikd if aH &;ygwrD sm;u 0ifa&mufta&G;
cHco
hJ nf?
vmjcif;r&Sad y? ppftm%mydik rf sm;u jynfoŒl v$waf wmfa&G;aumufyOJG ya'udx k w k jf yefc+hJ yD; a&G;
aumufyu JG u kd si;f ycJo
h nf? ,if;wd@k xw
k jf yefcahJ om a&G;aumufyOJG ya'ygjyÏmef;csurf sm;t& v$wf
awmfac:,lay;&efjzpfaomfvnf;/ Oya'xkwjf yefco hJ nfoh rl sm;uyif Oya'twdik ;f ðyvkyaf qmif&u G f
&efysuu
f u G cf ohJ nf?
4? Edik if aH &;ygwrD sm;onf a&G;aumufyu JG si;f ypOfu jynfov l xl tk wGuf jynfoŒl v$waf wmfrS
wqifh wdik jf ynftusKd ;udprP sm;udk rnfo@kd rnfyakH qmif&u G af y;rnf[k a&G;aumufyaJG =unmpm
wrf;rsm;xkwjf yefIuwdðycJo h nf? od@k a=umifh ppftm%mydik rf sm;tm; oufqikd &f mEdik if aH &;ygwrD sm;u
jynfoŒl v$waf wmfac:,lay;&ef Oya'ygjyÏmef;csurf sm;t& av;eufpmG wdu k w
f eG ;f awmif;qdck hJ onf?
,if;wd@k u jynfoŒl v$waf wmfuakd c:,lay;&efukd rsuaf phyw d v f spvf sL±_cohJ nfa=umifh jynfov l x
l k
tusKd ;rsm;twGuaf qmif&u G af y;&ef rdrw
d @kd wiG wf m0ef&adS e+y;D jzpfojzifh txufwiG af z: jyxm;onfh
Edik if aH &;ygwrD sm;u jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;ðyaumfrwDuzkd ŒJG pnf;cJo h nf?
8? od@k a=umifh rw&m;/ Oya'rJ/h zrf;qD;csKyaf ESmifxed ;f odr;f xm;onfh wdik ;f &if;om;acgi;f aqmif
}u;D rsm;udk jynfaxmifpw k nf+raJ &;twGuf c|i;f csurf &Sd tuef@towfr&Sb d J tjrefq;kH jyefvnfvw $ f
ay;&ef av;eufpmG wdu k wf eG ;f vdu
k o
f nf?
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1361 ckEpS /f wefaqmifrek ;f vqef; (3)&uf?
1999 ckEpS /f Ed0k ifbmv (10)&uf?
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
a-unmcsuftrSwf 64 (11§99)
1? xdik ;f Edik if t
H wGi;f od@k ESpEf iS chf sI
D oGm;a&muftvkyv
f yk u
f ikd af e=uaom jrefrmtvkyo f rm;
rsm;udk ,ckEpS f Ed0k ifbmvrSpwifI xdik ;f Edik if rH S tjyif;txefvu kd v f zH rf;qD;+yD; jrefrmEdik if b
H ufo@kd
ZGwtf wif;jyefy@kd aeonf[=k um;od&onf?
2? xdik ;f Edik if b
H ufwiG f jrefrmtvkyo f rm;aygi;f (6) ode;f ausm&f o dS nf[=k um;od&onf?
‚if;wd@k tm;vH;k udk xdik ;f ajray:rSz,f&mS ;ypfrnf[k xdik ;f tm%mydik rf sm;u ajymqdx
k m;a=umif;=um;od
&onf?
300
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
4? ,if;od@k xdik ;f tpk;d &ujyefy@dk aom jrefrmtvkyo f rm;rsm;udk jrefrmEdik if bH ufu vH;k 0
vufrcHbJ jyefvnfIwGe;f xkwaf eonf[v k nf;=um;od&onf? jyefy@kd c&H aom tvkyo f rm;rsm;xHrS
ygvmaomaiGa=u;ESihf vuf0wf&wemrsm;udk jrefrmppfom;rsm;u t"rRord ;f ,l=uonf[v k nf;
=um;od&onf? tcsKd Œppfwyfrsm;u ,if;'kuo Q nftvkyo f rm;rsm;;udk aoewfEiS yhf pfvw $ o
f nf[k
=um;od&onf? od@k twGuf trsKd ;orD;rsm;tygt0if tvkyo f rm;aygi;f aomif;ESichf sI
D awmawmif
rsm;xJwiG w f vnfvnfjzpfae+yD; tpma&pmiwfjywfae=uonf[=k um;od&onf? tcsKd Œjrefrm
tvkyo f rm;rde;f cav;rsm;rSm jrefrmppfom;rsm;. t"rRusijhf cif;udyk ifc=H u&onf[k owif;rsm;ay:
xGuaf eonf? awm}u;D awmif}u;D rsm;xJwiG f xd'k u k o Q nftvkyo f rm;rsm;rSm tpma&pmiwfjywf
jcif;/ iSuzf sm;a&m*gcpH m;&jcif;/ pdwyf idk ;f ud,
k yf ikd ;f qdik &f m zdp;D r_rsm;jzpfjcif; ponfrsm;a=umifh r=umrD
rSmyif aoqH;k oGm;Edik =f uonf[q k o
kd nf?
9? jrefrmEdik if pH pftpd;k &. tkycf sKyfrE_ iS hf pDrcH ef@crJG _ !Hzh si;f jcif;rsm;a=umifh jrefrm'kuo
Q nfrsm;
ESiyhf wfoufI tdref ;D csi;f Edik if rH sm;omru a'owGi;f wnf+idraf &;udyk gxcd u kd af eonfa=umifh jynf
wGi;f a&;omr[kwaf wmhbJ a'ovH;k qdik &f mjy\emjzpfIaeayonf?
10? trSew
f u,f jrefrmEdik if EH iS hf jrefrmvlrsKd ;rsm;twGut
f a&;}uD;onfrmS ,ckuo
hJ @kd jrefrm
301
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
vlrsKd ;rsm; rsuEf mS i,fpmG jzifh tjcm;Edik if o H @kd omG ;a&muftvkyv f yk &f efrvdtk yfaom tajctaersm;
rdrEd ikd if w
H iG ;f Y vuf&dS jzpfay:atmif óudyrf;&efjzpfonf? TtajctaersKd ;rsm;&&Sjd zpfay:Edik &f ef
rSm jrefrmEdik if w H iG f 'Dru
kd a&pDEiS hf vlŒtcGit hf a&;rsm; trSew f u,fEiS hf tjrefq;kH &Sv d m&efvt kd yfay
onf? xd@k a=umifh jrefrmEdik if w H iG f 'Dru kd a&pDtjrefq;kH &&Sad &;onf wrsKd ;om;vH;k .wm0efjzpfayonf?
od@k twGuaf =umifh jrefrmEdik if o H El ikd if o
H m;wd@k onf 'Dru kd a&pDEiS hf vlŒtcGit hf a&;rsm; jrefEikd o
f r#
tjrefq;kH &&S&d eftwGuf rdrw d @kd vufvrS ;f rD&m rdrw d @kd vyk Ef ikd o
f nfw h m0efrsm;udk vufawGŒusus
wm0efausyeG pf mG xrf;aqmif=u&efvt kd yfyga=umif; wdu k wf eG ;f vdu k yf gonf?
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1361 ckEpS /f wefaqmifrek ;f vqef; (5) &uf?
1999 ckEpS /f Ed0k ifbmv (12) &uf?
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
a-unmcsuftrSwf 65 (12§99)
1? trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyfonf 1990jynfEh pS /f arvYusi;f ycJah om ygwpD 'Hk rD u dk a&pD
taxGaxGa&G;aumufyw JG iG f a&G;aumufyq JG idk &f mOya'/ pnf;rsO;f / pnf;urf;rsm;ESit
hf nD yg0if,OS òf yid f
ta&G;cHco hJ nf? rJqEN&iS jf ynfov l x l uk ‚if;wk@d . vGwv f yfaomoabmqENt&/ trsKd ;om;'Dru dk a&
pDtzGŒJ csKy.f jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,af vmif;rsm;udk wcJeufqENraJ y;cJ=h uonf? a&G;aumuf
yGu
J si;f yay;onfh rJqENe,f (485) ae&mteuf trdsK;om;'Dru dk a&pDtzGŒJ csKyfu (392) ae&mwGif
a&G;aumufwifajr‡mufjcif;cHc&hJ onf?
4? od@k aomf ,ae@ wkid ;f jynftajctae/ tjzpftysurf sm;ud=k unfv h #i/f wkid ;f jynftm%mudk
odr;f ,lxm;onfh ,cif (e0w) ,ck Ekid if aH wmfat;csr;f om,ma&;ESihf zGŒH òz;d a&;aumifpD tm%mydik f
wkd@onf rdrdtzGJŒuay;xm;cJhaomuwdu0wfrsm;udk rdrdudk,fwkdifyif cdsK;azmufaeayonf?
jrefrmtrsKd ;om;xk.&ifwiG ;f rS trdsK;om;a&;qkid &f mxifjrif,q l ,H=k unfcsuu f kd rav;rpm; zsuq f ;D
aeayonf? jrefrmtrdsK;om;wk@d . ,Ofaus;r_tpOftvmt&/ vlrq _ ufqaH &;e,fy,fwiG af jym+y;D
onfph um;rsm;udk vGepf mG wefz;kd xm;=uonf? omreft&yfo/l t&yfom;wd@k . vlra_ &;/ pD;yGm;a&;e,f
y,fYyif ajympum;udo k mtajccHI qufqrH ð_ y=uonf? tvkyv f yk =f uonf?
5? ,cktcgwiG f tm%mydik rf sm;taeESihf urBmEh idk if t H oD;oD;. a&G;aumufyq JG idk &f m Oya'/
vkyx f ;Hk / vkyef nf;/ tpOftvmrsm;udk qef@usirf suu f ,
G ðf yIvnf;aumif;/ jrefrmEkid if H Ekid if aH &;ygwD
rsm;rSwyf w Hk ifjcif;Oya'ESifh jynfoŒl v$waf wmfa&G;aumufyOJG ya' jyÏmef;csurf sm;udk qef@usiaf zguf
zsuI f vnf;aumif;/ w&m;Oya'pk;d rk;d a&;tESpo f m&udk rsuu f ,G ðf yIvnf;aumif;/ jynfojl ynfom;
rsm;tm; Oya'jyÏmef;csurf sm;udk vku d ef mapmifph nf;aomtavhtusirhf sm; ysKd ;axmifay;jcif;
ponft h ajccHw&m;pD&ifa&;rlrsm;udk zsuq f ;D ypfIvnf;aumif;/ tm%mydik rf sm;uk, d w f idk f jynf
oljynfom;rsm;udk pHjyerlemtjzpf usL;vGejf yaeouJo h @kd jzpfonf?
7? xkrd #ru ,cktcgwiG f trsKd ;om;'Dru dk a&pDtzGŒJ csKyf. jynfoŒl v$waf wmfu,
dk pf m;vS,f
rsm;tm; t,Ht k =unfr&Sd vk;H 0raxmufcaH wmha=umif;qko d nfh w&m;r0ifonfh Oya'rJv h yk &f yf
rsm;ukd qkid &f mtm%mydik wf @dk u,kd w
f idk yf if OD;pD;+y;D ðyvkyaf e=uonf? Tonfrsm;ukd tm%mydik w f @dk .
±kyjf rifo=H um;ESifh pme,fZif;rsm;wGif a&;om;azmfjyae=uonf? qifuef;awmwk;d / rsuu f ef;oap>
ra=umuf vky&f yfrsm;jzpfa=umif; owdcsyt f yfonf?
8? 24-11-99 &ufae@u yJc;l wkid ;f / awmifiòl rŒd e,f rJqENe,ftrSwf (1) rS tzGŒJ csKyf. w&m;
0ifjynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,f OD;atmifp;kd jrifEh iS hf rJqENe,ftrSwf (2) rS tzGŒJ csKyf. w&m;0if
jynfoŒl v$waf wmfu,dk pf m;vS,f OD;!$e@f a0wk@d tm; t,Ht k =unfr&Sd vk;H 0raxmufcaH wmha=umif;
oufqidk &f ma'orsm;wGif vlwpk.t"rRatmf[pfyðJG yvkyaf =umif; =um;od&onf? pif ppftm;jzifh
w&m;0ifjynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;tm; Tod@k ðyvkyjf cif;onf &mZ0wfrx _ udk af omvkyf
&yfrsm;jzpfonf? Tvky&f yfrsm;udk oufqidk &f mtm%mydik rf sm;uOD;aqmifI ðyvkyo f nf[=k um;od&
onf?
jynfolŒv$wfawmfudkf,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1361 ckEpS /f ewfawmfv
f qef; (7) &uf?
1999 ckEpS /f 'DZifbmv (14) &uf?
(trdsK;om;'Dru
dk a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
304
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
a-unmcsuftrSwf 66 (12§99)
6? ppftm%m&Siw f @dk onf trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyfrS jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,f
rsm;ESihf tzGŒJ csKyftzGŒJ 0ifrsm;onf 'Dru kd a&pDEiS hf vlŒtcGit hf a&;rsm;&&Sad &;twGuo f m ud, k x hf rif;
ud,k pf m;/ ud, k t hf 0wfu, kd 0f wfEiS hf ,k=H unfcsut f jynft
h 0ESihf óud;yrf;aqmif&u G af eonfrsm;udk
rodcsiaf ,mif/ rjrifcsiaf ,mifaqmifae=ujcif;jzpfonf? urBmay:wGif rnfonhEf ikd if w H iG rf # Tr#
tepfemcHIðyvkyaf om Edik if aH &;ygw[ D Il r&Sad cs?
7? *k%o f a&&Sd jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;ESihf ppft&m&Swd @dk ajym=uqk=d u&mY ud, k f
pm;vS,rf sm;uok;H oyfro d nfrmS ‚if;wk@d ajympum;udk tay:,Hem;axmif+y;D tav;xm;jcif;r&Sad y?
A[dtk vkyt f r_aqmiftzGŒJ ESihf ud,
k pf m;vS,rf sm;aoG;cGaJ &;/ taxGaxGtwGi;f a&;rª;ESihf ud, k pf m;
vS,rf sm;ESiv
hf nf;aumif;/ useAf [dt k vkyt f r_aqmiftzGŒJ 0ifrsm;ESiv hf nf;aumif; aoG;cGaJ &;wk@d
jzpfonf? ‚if;jyif taxGaxGtwGi;f a&;rª;tm; z,f&mS ;aeonfrmS vnf;xif&mS ;aeonf?
8// rw&m;zrf;qD;xde;f odr;f csKyaf ESmifcaH e&onfh tzGŒJ csKy. f jynfoŒl v$waf wmfu, dk pf m;vS,f
rsm;tm; enf;trsKd ;rsKd ;jzifh pdwaf &mud, k yf gtaESmuft,Sujf zpfatmif ppfaxmufvrS ;f a&;tzGŒJ 0if
rsm;onf ðyusiv hf yk af qmifvsu&f =dS uonf? 16-11-99 &ufae@u rauG;wkid ;f / acsmufòrdŒ&Sd ppf
axmufvrS ;f a&;tzGŒJ rS t&mcHAv kd f aomif;vdi_ f qdok u
l acsmufòrdŒwGif rw&m;zrf;qD;xde;f odr;f cH
xm;&onfh tzGŒJ csKy.f jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,wf @dk tm; jyefvw
$ af y;rnf? od@k aomf &efuek òf rŒd
306
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
od@k roGm;&/ &efuek òf rdŒESihf tjcm;od@k omG ;ygu óudwifciG ahf wmif;+yD; cGi&hf rSomG ;&rnfqo
dk nfEiS hf 0efcH
csuw f pkw
H &mvufrw S af &;xk;d &rnfqydk gu vufrcHEikd af =umif; wdusjywfom;pGm jiif;qdv k u
kd f ojzifh
‚if;wk@d ukd jyefvnfIv$wrf ay;awmhyg?
11? jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;ESihf tzGŒJ csKyftzGŒJ 0ifw@dk onfvnf; tzGŒJ csKyfrcS srw S f
xm;onfo h abmxm;rlukd cdik cf ikd +f rJ+rJpu
JG ikd x
f m;=uonf? A[dt k vkyt f r_aqmiftzGŒJ uwrsKd ;/ jynf
olŒv$wu f , kd pf m;vS,rf sm;ESihf tzGŒJ 0ifrsm;uwrsKd ; [lI uGjJ ym;jcm;em;jcif; vk;H 0r&Sad y? ajym=um;
aom ppfaxmufvrS ;f a&;tzGŒJ rsm;u tzGŒJ csKyftay: remvkrd ek ;f xm; tmCmwjzifh uGt J ufapvkd
onfa=umifo h m tremyajymqkad ejcif;omjzpfayonf? ‚if;jyif awGŒqkaH qG;aEG;a&;rðyvkyv f odk nf
a=umifh trsKd ;rsKd ;aom t&nfr&/ tzwfr& pum;rsm;jzifh 1988 ckEpS rf pS wifI jzpfay:vmonfh
ordik ;f a=umif;udyk ifcsI D qifajcay;aejcif;jzpfonf? awGŒqkaH qG;aEG;a&;qENr&So d jzifh vS;D vGaJ ejcif;yif
jzpfonf? ‚if;jyif tzGŒJ csKyzf ufrS awGŒqkaH qG;aEG;a&;udpEP iS yhf wfoufI wdwu d sus/ tcsut f vufppHk Hk
ESihf ajymqko d nft h cg ppfaxmufvrS ;f a&;tzGŒJ 0ifrsm;u a&Smifvo J$ mG ;=uonfuakd wGŒ&onf//
12? ppftm%m&Sirf sm;onf wkid ;f jynfwiG jf zpfysuaf eaomjy\emrsm;udk urBmEh ikd if rH sm;wGif
awGŒqkaH qG;aEG;jcif;jzifh ajz&Si;f ae=uonfukd odyifojd im;aomfvnf; pdwq f ENv;Hk 0r&So d nfa=umihf
om awGŒqkaH qG;aEG;jcif;udk r[kwrf rSeaf om qifajctrsKd ;rsKd ;ay;vdrv f nf+yD; a&SmifvaJG ejcif;jzpf
onf? Tod@k aom npfax;aqG;ajrah eaomoabmxm;rsm;udk vk;H 0O\kyH pfy,f&efvt dk yfayonf?
ypfy,fvsuf r=umrDay:vmawmhrnfh &mpkEpS o f pf/ axmifpEk pS o
f pfrsm;udk aEG;axG;pGmóudqI kd pdwf
aumif;pdwo f pfrsm;arG;jrL=u&ef av;eufpmG wdu k w
f eG ;f vdu
k o
f nf?
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1361 ckEpS /f ewfawmfvjynfah usmf (8) &uf?
1999 ckEpS /f 'DZifbmv (30) &uf?
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
307
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
a-unmcsuftrSwf 1 ( 1§00 )
1? jynfovl xl u k rdro
d abmqENt& vGwv f yfIw&m;r#wonfqakd om 1990 jynfEh pS /f
ygwpD 'kH rD u
kd a&pDtaxGaxGa&G;aumufyw JG iG f a&G;aumufwifajr‡mufay;cJo h nfh ‚if;wd@k .ud, k pf m;
vS,af wmf}uD;rsm;jzpfaom jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;udk ppftm%m&Siw f @kd u rw&m;/
Oya'rJ/h xde;f odr;f / zrf;qD;csKyfaESmifxm;onfrmS wESpaf usmaf e+yDjzpfonf? rnfonfh w&m;Oya'
yk'rf tm;usL;vGe=f uI zrf;qD;csKyfaESmifxm;a=umif;udk ,ae@txd ppftm%m&Siw f @kd u vlo&d iS f
=um;/ w&m;0ifxw k jf yefa=unmcJjh cif;r&Sad y? a=unmEdik jf cif;vnf; ðyvkyEf ikd rf nfr[kwaf cs? tb,f
a=umifq h akd omf jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;onf *k%o f u
d mQ &S=d uonfh vl}u;D vl aumif;rsm;
jzpfaeonft h wGujf zpfygonf? vdrv f nfI nHzh si;f ,kwn f ahH om a=unmcsujf zpfonfh “{nf&h yd o f m
rsm;wGix f m;&SId aqG;aEG;aeonf” [kom a=unmEdik cf ahJ yonf?
308
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
3? *k%o f a&&Sjd ynfoŒl v$waf wmfu,
kd pf m;vS,rf sm;onf rw&m;/ csKyfaESmifzrf;qD;jcif;cH
xm;&onf r S m umv=umjrif h v monf a =umif h v nf ; aumif ; / aexd k i f p m;aomuf a &;
!Hzh si;f onfa=umifv
h nf;aumif;/ use;f rma&;tajctaeraumif;Edik =f uay? ruse;f rmI vHak vmuf
aomaq;0g;rsm;r&&Sd=u[kvnf;=um;od&onf? ‚if;jyif usef;rma&;tajctaeqdk;0g;vmv#if
zrf;qD;olrsm;u ,if;wd@k .wm0eft& aq;0g;ukoay;jcif;rðybJ jyefvw $ af y;avh&o
dS nfukd awG@jrif
ae&onf? use;f rma&;tajctaeqd;k 0g;I touftE &W m,fxcd u kd v
f mrnft h csed u
f sro
S m jyef
v$waf y;jcif;jzpfonf? vH;k 0O\Hk apwemuif;rJ/h vlvcl si;f pmemjcif;uif;rJ=h uonf? odrzf si;f aom
vky&f yfjzpfayonf?
4? jynfov l x
l u k rdrod abmqENt& a&G;aumufwifajrm‡ ufay;cJah om jynfoŒl v$waf wmf
ud,k pf m;vS,rf sm;udk tmCmwjzifh &efòid;xm;jcif;wckwnf;jzifoh m rw&m;/ zrf;qD;csKyfaESmifjcif;
a=umifh tjrefq;kH c|i;f csurf &S/d tuef@towfr&Sd jyefvnfvw
$ af y;&ef av;eufpmG wdu
k wf eG ;f vdu
k f
onf?
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
a-unmcsuftrSwf 2 (1§00)
1? ppfuidk ;f wkid ;f / ueDòrdŒe,f/ trsKd ;om;'Dru dk a&pDtzGŒJ csKyfrS trSwf (1) rJqENe,fajr/ jynf
olŒv$waf wmfu, dk pf m;vS,f OD;cifarmifoef;ESihf trSwf (2) rJqENe,fajr/ jynfoŒl v$waf wmfu, dk pf m;
vS,f OD;oef@Zifw@dk tm; òrdŒe,f jynforl sm;uqef@usiI f raxmufcaH wmha=umif;qko d nfh vlwpk
atmf[pfyðJG yvky=f uonf[=k um;od&onf// xdo k @kd trsKd ;om;'Drudk a&pDtzGŒJ csKyf jynfoŒl v$waf wmf
uk,d pf m;vS,rf sm;tm; raxmufcaH wmha=umif; vlwpkukd tekid u f siv hf n
S zhf sm;qifah c:I pk±;Hk atmf
[pfjcif;ukd “trsKd ;om;a&;wm0ef” [k aºuG;a=umfvsuaf qmif&u G cf ahJ om ueDòrdŒe,f òrdŒe,fat;
309
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
csr;f om,ma&;ESifh zGŒH òzd;a&;aumifpOD uUÏ qko d . l aumufusppf mG vdrv
f nfppD Ofru
_ dk ueDòrdŒe,f
jynfow l ‹dk u &G&H mS / rke;f wD;/ atmhEv
S ;Hk em=unf;=ua=umif;=um;od&onf?
2? jzpfpOfrmS 8-12-99 &ufae@wiG f ueDòrŒd e,f/ òrŒd e,ftm%mykid u f pmxGuI f Xmeqkid &f m
OD;pD;rsm;c&D;rxGu&f efEiS hf c&D;vGeaf eolrsm; tjrefq;Hk jyefvm&ef!e$ =f um;onf[o k &d onf? (9-12-
99) &ufae@u òrŒd e,ftpnf;ta0;ðyvky&f m òrŒd e,ftm%mykid f OuUÏ u “,ckupd o P nf trsKd ;om;
a&;udpjP zpfonft h wGuf rvkyrf ae&vky=f u&ef” jzpfa=umif;ajym=um;+y;D (10-12-99) &ufae@wiG f
&yfaus;tm%mykid t f zGŒJ 0ifrsm;/ }uh§H zGŒH tzGŒJ 0ifrsm;/ rD;owfwyfzŒJG 0ifrsm;/ =uufajceD wyfzŒJG 0ifrsm;/
&JwyfzGJŒ0ifrsm;/ tjcm;0efxrf;rsm;pk±kH;vsuf òrdŒe,ftwGif;&Sd aus;&Gm/ &yfuGufrsm;okd@
wtdrw f ufqif; acgi;f pOfa&;xm;jcif;r&Sad om toif, h vl monfph m&Gurf sm;udk vufrw S t f wif;
t=uyfa&;xk;d ckid ;f onf[o k &d onf? tcsKd Œu rnfonft h wGuv f ufrw S af &;xk;d &onfudk ar;jref;
aomtcg/ “,ae@ ekid if aH wmfat;csr;f om,ma&;ESihf zGŒH òzd;a&;aumifpt D pk;d &. wHwm;aqmuf/
vrf;azguf ponfh wnfaqmufa&;vkyif ef;rsm;tay: oabm wl§rwl odvI kd vufrw S af &;xk;d ckid ;f
&a=umif;/” }uH§› zGŒH rsm;u ajymqko d nf[o k &d onf? vufrw S rf xk;d olrsm;udk &Jpcef;ok@d ac:,l+yD;
csKyaf ESmifxm;onf[v k nf;=um;od&onf? ueDwòrŒd vH;k (10-12-99) &ufae@rS (13-12-99) &uf
ae@txd vufrw S af &;xd;k ckid ;f jcif;vkyif ef;udk t"rRw&m;rJch idk ;f apcJoh nf[o k &d onf?
- tcrf;tem;rª;qdo
k rl sm;tjzpf
(1) a':at;=unf (ausmif;q&mr)
(2) a':cifO (uHZbD aus;&Gm ausmif;tkyq
f &mr) - wd@k u aqmif&u
G o
f nf?
ql;avuke;f tkypf w
k iG -f
- obmywdqo dk rl sm;tjzpf
(1) OD;b=uL;
310
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
(2) OD;oGif
(3) OD;ºuG,f wd@k uaqmif&u
G +f yD;
- tcrf;tem;rª;qdo k rl sm;tjzpf
(1) rcifEŒJG
(2) raiGpef;jrihf - wd@k u aqmif&u
G o
f nf?
- tcrf;tem;rª;qko d rl sm;tjzpf-
(1) rtdr=f unfwif (aus;&Gm ausmif;q&mr˜ 0,m&Gm)
(2) olemðyq&mrwOD; - wd‹k u aqmif&u G of nf?
- t,Ht k =unfr&Sd raxmufcaH wmha=umif;tqku d kd OD;xGe;f vl (pdu
k yf sKd ;a&; Xme0efxrf;)rS
wifoiG ;f onf? axmufco H o l ;D jcm;r&S[
d ok &d &dS onf?
5? acsmif;r&Gmtkypf w k iG f obmywdqo kd t
l jzpf - OD;ausmw f ifu aqmif&u G If tcrf;tem;
rª; qko
d rl sm;tjzpf OD;pdezf ;kd (oif;0ifaus;&Gm) u aqmif&u G o f nf? OD;at;armif (oif;0ifaus;&Gm)
rS raxmufcaH wmha=umif;qko d nft h qkwd ifoiG ;f onf? oD;jcm;axmufco H rl &S[ d ok &d &dS onf?
bJae=uonf[ok &d onf? rvma&mufonfah us;&Gmrsm;udk axmufvrS ;f a&;ESihf }uchH idk af &;ESihf zGŒH òz;d wd;k
wufa&;toif;rS w&Gmv#if usyaf iGwaomif; '%f±u
dk o
f nf[ok &d onf?
8? tvm;wlyif ppfuidk ;f wkid ;f / a&$bckd ±kid /f a&OD;òr@d e,f rJqENe,ftrSwf (1) . trsKd ;om;'Dru dk
a&pDtzGŒJ csKyfrS w&m;0ifjynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,f OD;oef;atmifaX;tm; t,Ht k =unfr&Sd
raxmufcaH wmha=umif;qko d nfh vufrw S af &;xd;k xm;aom rSww f rf;qdo
k nfrsm;ay;tyfyrJG sm;udk
r'kid yf ifaus;&Gm tm;upm;uGi;f / tifawmaus;&Gm tm;upm;uGi;f / a&OD;uke;f aus;&Gm ukeo f ,G v
f ,f
,m0if;/ wrmawmaus;&Gm jynfoŒl tm;upm;uGi;f Y a'ocHjynforl sm;tm; +cdr;f ajcmuft=uyf
ukid If apckid ;f cJo
h nf[=k um;od&onf? jynfov l x l t
k m; ,if;uJo h @dk t"rRcidk ;f ap&mwGif yg0ifvyk f
aqmifc=hJ uolrsm;onf Oya'udak usmef if;xm;olrsm;jzpfonf?
10? rauG;wkid ;f / ewfarmufòrŒd e,f jynfoŒl v$waf wmf rJqENe,fajrtrSwf (2) rS w&m;0ifjynf
olŒv$waf wmfu, kd pf m;vS,f OD;atmifjrifo h ed ;f tm; t,Htk =unfr&Srd axmufcaH wmha=umif; qko d nfh
t"rRvyk }f uaH tmf[pfyu JG kd vlwpkp±k ;kH I bef;uke;f aus;&Gmtkypf w k iG u
f si;f ycJo
h nf[o k &d &dS onf? vkyf
}uyH w JG iG f qENazmfxw k o
f nfqakd om uH}u;D uke;f aus;&GmrS awmifol OD;Akv d x
f eG ;f qko
d /l vufrw S af &;
xk;d rSww f rf;qdo k nfukd ay;tyfonfqakd om bef;uke;f aus;&GmrS awmifol OD;ode;f xku d f qkod /l rSwf
wrf;udv k ufcaH om vl0ifr}_ u;D =uyfa&;ESihf jynfoŒl tiftm; OD;pD;XmerS òrŒd e,fO;D pD;rª; (òrŒd e,faumfr
&Sit f zGŒJ cGJ tzGŒJ 0if) OD;atmifped f qko d w l @dk EiS w
hf uG Tvky}f uHyjJG zpfajrmufatmif yg0ifppD Ofco hJ rl sm;
onf Oya'ausmef if;xm;olrsm;jzpf=uonf?
12? rE aW v;wkid ;f / ausmufqnfòrŒd e,f/ rJqENe,ftrSwf (2) . trsKd ;om;'Dru dk a&pDtzGŒJ csKyf
ud,
k pf m;vS,f OD;ausm0f if;tm;/ t,Ht k =unfr&Srd axmufcaH wmha=umif;qko d nfh vlwpk. vky}f uH
zefw;D pk±;kH atmf[pfyu JG kd òrdŒe,ftm%mykid rf sm;u t"rRcidk ;f cJo h nf[o k &d onf?
anmifa&$aus;&GmY ðyvkyaf omvky}f uyH w JG iG f qENazmfxw k of nfqadk om OD;!Ge@f vid_ f qko d /l
vufrw S af &;xd;k rSwf wrf;ay;tyfonfqakd om OD;at;ode;f qdo k /l rSww f rf;vufco H nfqadk om òrŒd
e,fa&G;aumufyaJG umfr&Sif tzGŒJ cGJ tzGŒJ 0if OD;0if;atmif qko d /l
rif;pkaus;&GmY ðyvkyaf om vky}f uyH w JG iG f qENazmfxw k o f nfqo kd l OD;jrifu
h kd qkod /l vufrw S f
a&;xk;d rSww f rf;ay;tyfonfqakd om OD;jroef;/ rSww f rf;vufco H nfqakd om òrdŒe,fa&G;aumufyJG
aumfr&Sif tzGŒJ cGJ tzGŒJ 0if OD;aZmfrif; qdo
k wl @kd EiS w
hf uG Tvky}f uHyjJG zpfajrmufa&;twGuf yg0ifppD Of
olrsm;onf Oya'ausmef if;xm;olrsm;jzpf=uonf?
13? ppfuidk ;f wkid ;f / t&mawmfòrdŒe,f/ rJqENe,ftrSwf (1) . trsKd ;om;'Dru dk a&pDtzGŒJ csKyfrS
w&m;0ifjynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,f OD;Avtm; tm%mykid rf sm;.ckid ;f apcsut f & ref;usn;f
uefaus;&Gmtkypf /k u|e;f awmaus;&Gmtkypf /k aemiftidk }f uD;aus;&Gmtkypf /k 0g;awmraus;&Gmtkypf /k
Oo#p}f uD;aus;&Gmtkypf w k @dk Y ðyvkycf ohJ nf[=k um;od&onf?
15? txufygtwkid ;f w&m;Oya'pd;k rk;d a&;udzk suq f ;D vsuf Oya'ausmef if;aom jypfrx _ u dk f
onfh r[kwrf w&m;/ vky}f uHatmf[pfyrJG sm;wGif ud, k w f idk u
f ,
dk u
f s wufºuGpmG yg0ifvyk u
f idk o
f rl sm;
tm;vH;k onf jzpfay:vmrnft h usKd ;qufukd wm0ef,&l rnfjzpfa=umif; a=unmvdu k o
f nf? Oya'csKd ;
azmufonfv h yk &f yfrsm;wGif jynfov l x
l t
k m; vdrn
f mvSnphf m;toH;k csvsuf vGrJ mS ;pGm avhusio hf if
=um;ay;aeonfh vky&f yfrsm;udk jyif;xef;pGm±_wcf svu kd of nf?
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1361 ckEpS /f jymokv
d jynfah usmf (4)&uf?
2000 jynfEh pS /f Zefe0g&D (24)&uf?
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
a-unmcsuftrSwf 3 (1§00)
4? TuJo h @kd aomta&;jy\emonf oufqidk &f mEdik if t H wGuf udik w f ,G af jz&Si;f &ef tvGef
cufceJ ufeaJ =umif;udk pmemaxmufxm;rdygonf? ,ckuo hJ @kd aoG;xGuo f ,H rkd a_ ygi;f rsm;pGmjzifh
ajz&Si;f vku
d af =umif;=um;od&ojzifh pdw±f y_ af xG;pGmjzifh 0rf;enf;a=uuGb J ,G &f mjzpf&onf? aq;±kaH y:
&Sv
d el mrsm;tm; wpkw H &m xdcu
kd rf r_ &Sad =umif; =um;od&ojzifh pdwo f ufom&m&&So d nf?
5? ,ckuo
hJ @kd a'owGi;f +idr;f csr;f a&;ESiv
hf òHk cHa&;udk xdcu
dk yf sujf ym;apaomudp&P yfrsm; rdrd
EkdifiHukdta=umif;ðyIjzpfyGm;&jcif;onf vGefpGmrSyif wkdif;jynf.*k%foduQmusqif;apaom
ta=umif;udpjP zpfonf?
6? od@k twGuf wkid ;f jynfY vuf&w dS m0ef,al eaom Edik if aH wmfat;csr;f om,ma&;ESifh zGŒH òzd;
a&;aumifpt D aejzifh TuJo h @kd rvkv
d m;tyfaomjzpf&yfrsm;.Zpfjrpfukd tav;teufxm;I qif
jcifo;Hk oyftyfayonf?
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1361 ckEpS /f jymodv
k jy!fah usmf (6) &uf?
2000 jy!fEh pS /f Zefe0g&Dv (26) &uf?
( trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
316
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
a-unmcsuftrSwf 4 (1§00)
3? =um;&onfo h wif;rsm;t& aq;±Ht k ydik pf ;D olrsm;u vufeufcs+y;D rSom xdik ;f uGerf ef'rkd sm;
u zrf;qD;wkwaf ESmif+yD;xdik cf ikd ;f um wOD;csi;f udyk pfowfypfonf[=k um;od&onf?
7? *seD AD muGeAf if;&Si;f t&vnf; vufeufcs+y;D oltm; &efoyl ifjzpfapumrl owfyikd cf iG rhf &Sad y?
w&m;Oya't&omv#if ta&;,laqmif&u G &f rnfjzpfonf? w&m;Oya't& xdu k w
f efaom jypf
'%fonf rnfr#yif}uD;av;onfjzpfaprSeu f efayonf?
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1361 ckEpS /f jymodv
k jynfah usmf (7) &uf?
2000 jynfEh pS /f Zefe0g&Dv (27) &uf?
( trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
318
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
trsKd ;om;'Drukd a&pDtzGŒJ csKyf OuUX u 4/ 2/ 2000 aeŒpGjJ zifh Edik if aH wmfat;csr;f om,ma&;ESihf
zGŒH òzd;a&;aumifpOD uUX xHoŒkd ay;ydŒk onfph mudk odom&efjzefŒa0vdu k o
f nf?
1? trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyfrS jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;jzpf=uaom rauG;
wdik ;f / a&eHacsmif;òrŒd e,f/ rJqENe,f trSwf (2) rS OD;cifausm[ f ef ESi/hf òrŒd opfòrŒd e,f/ rJqENe,ftrSwf
(1) rS OD;omatmifw@kd tm; rauG;òrdŒ/ trSwf (15)/ axmufvrS ;f a&;tzGŒJ atmuf&dS xde;f odr;f a&;
pcef;wGif zrf;qD;xde;f odr;f xm;onfrmS (1) ESpf ESihf (6) vcef@ &S+d yjD zpfygonf? xdyk *k Kd~ vrf sm;. use;f rm
a&;tajctaerSm usqif;,d, k iG ;f v#u&f odS nf[=k um;od&ygonf?
2? xde;f odr;f xm;aompcef;Y use;f rma&;ðypkapmifah &Smufrr_ mS vHak vmufrr_ &Sb d J (5) v
(6) vcef@=umrSomv#if w}urd v f ma&mufI use;f rma&;aq;ppfrð_ yvkyo f nf[o
k &d &dS ygonf? 15-
12-99 &ufae@u v$waf wmfu, kd pf m;vS,f OD;cifausm[ f ef. tay:oGm;ESpaf csmif; ðywfxu G &f m
oGm;wkjyefpu kd v
f o
kd jzifh u|r;f usio f ol mG ;bufqikd &f mq&m0eftm; axmufvrS ;f a&;wyfzŒJG rS wqifh
jyocJo h nf? oufqikd &f mq&m0efu oGm;wkjyefpu kd &f efvt
kd yfa=umif; ajym=um;onf[o k &d &dS ygonf?
od@k twGuf oufqikd &f maxmufvrS ;f a&;wyfq, G rf ;ª wyf=uyf}uD;od@k ta=umif;=um;cJ&h m wm0efcH
Adv
k }f u;D jzpfou l aq;0g;ukor_ ukeu f sp&dwaf iG 1000d§- usyx f ufyvkd #if um,uH&iS rf S xuf0ufus
cHygu aq;cef;od@k oGm;a&mufjyoay;rnf[ak jyma=umif;od&&dS ygonf? od@k aomf ,ae@txd ouf
qdik &f mq&m0efxo H @kd oGm;a&mufjyo&jcif;r&Sad o;yg?
319
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
3? 27-12-99 &ufae@wiG f jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,f OD;omatmif onf acgi;f rl;
a0'emcHpm;ae&ojzifh oufqikd &f maxmufvrS ;f a&;tzGŒJ u aq;cef;od@k yd@k ay;cJ&h m/ q&m0efu aoG;
wd;k a&m*gjzpfaea=umif;awGŒ&S&d ojzifh aq;ay;vdu k of nf[k od&&dS ygonf? od@k aomf a&m*groufom
ao;ojzifah emuf&ufrsm;wGif aq;cef;od@k qufvufomG ;a&mufjyovdak =umif;ajym=um;&m pcef;
wm0efcu H rtm;aoma=umifh vdu k rf yd@k Eikd af =umif;ajym=um;onf[o k &d &dS ygonf? ‚if;wd@k tm;vyf
rSomvdu k yf @kd ojzifh 29-12-99 &ufae@rS 11-1-2000 &ufae@txd (3) }urd o f m aq;cef;od@k y@kd ay;
onf[o k &d &dS ygonf?
4? xduk o
hJ @kd trsKd ;om;'Drukd a&pDtzGŒJ csKyf jynfoŒl v$waf wmfu,
kd pf m;vS,rf sm;tm; xde;f odr;f
cHxm;&pOftwGif; usef;rma&;ESifhywfoufI wm0efausoabmavmufomaqmif&Gufay;
aea=umif;od&&dS ef ta=umif;=um;ygonf? zrf;qD;xde;f odr;f cHae&aom jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;
vS,rf sm;. use;f rma&;ESiyhf wfoufI zrf;qD;xde;f odr;f xm;olrsm;Yom vH;k 0wm0ef&ydS gonf?
xdyk *k Kd~ vfrsm;.use;f rma&;xdcu kd rf a_ =umifh tusKd ;qufrsm;jzpfay:vmygu zrf;qD;xm;olw@kd Yom
wm0ef&adS =umif; ta=umif;=um;ygonf?” (qH;k )
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1361 ckEpS /f wydwk v
JG qef; (3) &uf?
2000 jynfEh pS /f azaz:0g&Dv (7) &uf?
( trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
320
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
a-unmcsuftrSwf 6 (2§00)
jynfaxmifpjk refrmEkid if o H nf wygwt D m%m&Sipf epf. pd;k rd;k jc,fv, S rf a_ =umifh Ekid if aH &;/
pD;yGm;a&;/ ynma&;/ vlra_ &;e,fy,frsm;wGif wppc|wòf cHus+yD; urBmwGif zGŒH òzd;r_tenf;qH;k Edik if H
wEdik if t
H jzpfo@kd usqif;cJ&h ayonf? xd@k a=umifh 1988 ckEpS w f iG f vlxt k ºkH urG }_ u;D jzpfay:v#uf 'Dru kd
a&pDtcGit hf a&;rsm;udak wmif;qdck =hJ uonf? od@k &mwGif wyfrawmfryS if qufvufItm%mudk
odr;f ,l+yD; ygwpD 'kH rD u kd a&pDtaxGaxGa&G;aumufyu JG u
kd si;f yay;cJah omfvnf; a&G;aumufy. JG &v'f
uduk m; taumiftxnfaz:ay;jcif;r&Scd ahJ cs? xdek nf;wlpmG jynfoŒl v$waf wmf ay:ayguaf &;twGuf
awmif;qdók u;d yrf;r_reS o f r#uv kd nf; enf;trsKd ;rsKd ;jzifh [ef@wm;aESmif, h uS v f #u&f adS yonf? Tod@k jzifh
jynfaxmifpjk refrmEdik if . H vuf&t dS ajctaersm;rSm Ekid if aH &;/ pD;yGm;a&;/ ynma&;/ vlra_ &;ESihf Ekid if H
wumqufqaH &;e,fy,frsm;wGif t=uyftwnf;rsm; qufvufIjzpfay:v#u&f o dS nf? T t=uyf
twnf;rsm;onf a&Smifwcifay:ayguv f maom t=uyftwnf;rsm;r[kwaf y? taxGaxGEikd if aH &;
rajyvnfrt _ ay:tajccHI ay:ayguv f maom t=uyftwnf;rsm;omjzpfayonf?
Ekid if aH &;rajyvnfrq _ &kd mYvnf; vuf&t dS m%mydik rf sm;onf vufiif;ajz&Si;f &efvt kd yfae
aomjy\emrsm;udk ajz&Sif;Ir&Edkifatmif [ef@wm;aESmifh,Sufv#uf&Sdonfhtjyif 'Drdkua&pD
tcGit hf a&;rsm;udv k nf; ydwyf ifwm;qD;v#u&f o dS nf? xd@k a=umifh vufiif;óuaH wGŒae&aom t=uyf
twnf;/ tcuftcJrsm;udk trsKd ;om;a&;tjrifjzifah jz&Si;f vdyk gu vuf&t dS m%mydik rf sm;onf 'Dru kd
a&pDtcGit hf a&;rsm;udk av;pm;vdu k ef m&efvakd yonf? 'Dru kd a&pDtcGit hf a&;rsm;qd&k mYvnf; jynf
olw@dk . tajccHvw G v f yfciG rhf sm;ESihf tcsKyftjcmtm%monf jynfow l @kd xrH S qif;ouf &rnf[l
aom tajccHw&m;rsm;udk txl;av;pm;vdu k ef m&efvt kd yfonf?
1990 jynfh a&G;aumufy}JG u;D onf vGwv f yfI w&m;r#w+y;D / jynfow l @kd . qENtppftrSeu f kd
az: jycJo h nfh jynfoŒl v$waf wmfa&G;aumufy}JG uD;jzpfayonf? xd@k a=umifh jynfow l @kd .qENukd av;
pm;aomtm;jzifv h nf;aumif;/ tm%monf jynfov l x l x k rH qS if;ouf&rnf[al om 'Dru kd a&pD
tjccHw&m;rsm;udk av;pm;vdu k ef maomtm;jzifv h nf;aumif; jynfoŒl v$waf wmfukd ac:,lusi;f y
321
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
aom wdik ;f &if;om;ygwrD sm;udk &Sr;f wdik ;f &if;om;rsm; 'Dru kd a&pDtzGŒJ csKy/f &Sr;f jynf ud;k uef@'rD u kd &ufwpf
ygw/D (0) trsKd ;om;zGŒH òzd;wd;k wufa&;ygw/D òrd(ac: )crD trsKd ;om;nD!w G af &;tzGŒJ / jynfaxmifpk
u&iftrsKd ;om;rsm;tzGŒJ csKyf rsm;rSty usew f ikd ;f &if;om;ygwrD sm;tm;vH;k udk zsuo f rd ;f cJo
h nf? rnf
od@k yif zsuo f rd ;f apumrl wdik ;f &if;om;ygwrD sm;onf rdrt d rsKd ;om;rsm;.axmufcrH E_ iS hf jynfow l @kd .
qENt&ay;tyfvu kd af om trsKd ;om;a&;wm0efrsm;udk taumiftxnfaz:aqmif&u G &f ef twGuf
qufvuf&yfwnfc=hJ uonf? ‚if;tjyif rdrw d @kd . trsKd ;om;a&;/ wdik ;f &if;om;vlrsKd ;rsm;ta&;ESihf
tem*wfwiG f ppfreS af omjynfaxmifp}k uD;ay:xGe;f a&;twGuf qufvufaqmif&u G jf cif;jzifh wkid ;f
&if;om;r[mrdwf (4) ygwt D jzpf tcdik t f rm&yfwnfc=hJ uayonf?
‚if; (4) ygwo D nf 1990 a&G;aumufyw JG iG f &Srwf ikd ;f &if;om; 'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyo f nf jynfoŒl
v$waf wmfu, kd pf m;vS,f (23) ae&m/ &cdik 'f rD u kd a&pDtzGŒJ csKyfonf (11) ae&m/ rGet f rsKd ;om; 'Dru kd
a&pDtzGŒJ onf (5) ae&m/ Zdrk ;D trsKd ;om;uGe*f &ufonf (2) ae&m toD;oD; &&Scd =hJ u+yD; pkpak ygi;f
jynfo@l vw $ af wmfu, kd pf m;vS,f (41) ae&mudk &&Sx d m;a=umif;awGŒEdik o f nf? wdik ;f &if;om; (4)
ygwD r[mrdwt f zGŒJ ESihf trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyfw@kd onf vufiif;&ifqikd óf uHawGŒae&maom
jy\emrsm;ajz&Sif;Edkifa&;/ jynfolŒv$wfawmfay:aygufa&;ESifh wdkif;&if;om;vlrsdK;rsm;jy\em
ajz&Si;f a&;wd@k twGuf t}udr}f udraf wGŒqHak qG;aEG;cJ=h u+yD; 'Dru kd a&pDa&;ESihf wdik ;f &if;om;vlrsKd ;rsm;
jy\emajz&Si;f a&;twGuf tjyeftvSeef m;vnfrE_ iS hf tajccHoabmwlnrD r_ sm;vnf;&&Scd =hJ u
onf? ‚if;tjyif jynfoŒl v$waf wmf ay:ayguaf &;twGuv f nf; yl;aygi;f aqmif&u G cf =hJ uonf?
od@k &mwGif jynfoŒl v$waf wmfay:ayguaf &;twGuf óud;yrf;r_reS o f r#ukd enf;trsKd ;rsKd ;jzifh [ef@wm;
aESmuf,Sufjcif;cHcJh&onf? Todk@ [ef@wm;aESmuf,Sufr_rsm;a=umifh jynfolŒv$wfawmfw&yf
ay:ayguv f mEdik jf cif;r&Sad oma=umifh wdik ;f &if;om;ygwD (4) ygw. D ud, k pf m;vS,rf sm;ESihf trsKd ;om;
'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyfw@kd yl;aygi;f +yD; jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;ðyaumfrwDukd tcdik t f rmzGŒJ pnf;cJ&h
ayonf? Tod@k atmifjrifpmG yl;aygi;f aqmif&u G jf cif;onf rdrw d ikd ;f jynfvw G v f yfa&;&&S+d yD;onfh
aemufwiG f yxrqH;k t}urd f ay:aygucf jhJ cif;jzpfonf? TonfrmS ordik ;f .xl;jcm;csuw f &yfjzpfonfh
tjyif tem*wfwiG f wdik ;f &if;om;jy\emajz&Si;f a&;ESihf ppfreS af omjynfaxmifp}k uD;udk zGŒJ pnf;
a&;twGuaf qmif&u G &f ef tcGit hf a&;rsm;udv k nf;ay:ayguaf pcJyh gonf? xd@k a=umifh -
1? jynfoŒl v$waf wmfay:ayguaf &;/
2? trsKd ;om;aoG;pnf;nD!w G af &;ESihf trsKd ;om;jy\emajz&Si;f a&;twGuf vkyif ef;pOf
rsm;csrw S af &;/
3? 'Dru kd a&pDus+yD; ydrk u kd s,jf yef@aomnDvmcHw&yfY aqG;aEG;n‡Ed id_ ;f +yD; tajccHrrl sm;
csrwS af &;/
4? xdt k ajccHrrl sm;t& ppfreS af omjynfaxmifpu k kd zGŒJ pnf;a&;/
ponfh vkyif ef;pOfrsm;udk taumiftxnfaz:aqmifjcif;jzifh 'Dru kd a&pDxeG ;f um;a&;/ wdik ;f
&if;om;rsm;jy\emajz&Si;f a&;ESihf trsKd ;om;aoG;pnf;nD!w G af &;udv k nf; wnfaqmufEidk rf nf
jzpfayonf? od@k &mwGif Edik if aH wmf+idr0f yfyjd ym;r_wnfaqmufa&;tzGŒJ §Ekid if aH wmfat;csr;f om,m
a&;ESihf zGŒH òzd;a&;aumifpt D m%mydik rf sm;onf wdik ;f &if;om;ygwrD sm;udzk suo f rd ;f jcif;/ wdik ;f &if;om;
323
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
acgi;f aqmifrsm;ESihf 'Dru kd a&pDtiftm;pkrsm;udk zrf;qD;xde;f odr;f jcif;jzifh [ef@wm;aESmif, h u S v f #uf
&So
d nf? TuJo h @kd wdik ;f &if;om;ygwrD sm;ESihf ud, k pf m;vS,rf sm;udk zsuo f rd ;f / zrf;qD;xde;f odr;f xm;+y;D
tjcm;wbufwiG f rdrw d @kd pw
d óf uu d f ud, k pf m;vS,rf sm;/ vufnKd‡ ;axmifacgi;f ndw+f y;D tm%mydik w f @kd .
pdww f ikd ;f us ajymcdik ;f or#ajymrnfyh *k Kd~ vfrsm;jzifh yHpk cH saqmif&u G jf cif;rsm;onf trsKd ;om;jy\emudk
ajz&Si;f &mra&mufbJ temaqG;wGif aoG;yky/f jynfyyk rf sm;jzifòh rHae+yD; twGi;f udk v_u d pf m;Ekid af om
tema[mif;}uD;toGiu f o kd mjzpfay:apygonf?
xdek nf;wlpmG wdik ;f &if;om;vlrsKd ;vufeufuikd t f zGŒJ tpnf;rsm;ESihf typftcwf&yfpEJ ikd cf o hJ nf
qdak omfvnf; xdt k zGŒJ tpnf;rsm;. trsKd ;om;a&;jy\emrsm;ESiyhf wfoufI Edik if aH &;t&ajz&Si;f &ef
awmif;qdrk r_ sm;udv k nf; ,ae@wikd af jz&Si;f ay;jcif;aomfvnf;aumif;/ ajz&Si;f &efóud;yrf;tm;xkwrf _
aomfvnf;aumif;rawGŒ&ay? tcsKd ŒtzGŒJ tpnf;rsm;ESihf typftcwf&yfpcJ o hJ nfrmS (10) ESpaf usmcf hJ
+yjD zpfonf? wdik ;f &if;om;vufeufuikd t f zGŒJ tpnf; toD;oD;wd@k onfvnf; rdrw d @kd . trsKd ;om;a&;ESihf
wuG wdik ;f &if;om;vlrsKd ;rsm;ta&;udak jz&Si;f ay;rnfh tcsed t f cg/ tajctaew&yfukd apmifq h ikd ;f ae
=uayonf? Ttajctaersm;onf tcsed t f cgra&G; tvSnt hf ajymif;wckukd jzpfay:apEdik yf gonf?
txl;ojzifh wkid ;f &if;om;vlrsKd ;rsm;ta&;ESiyhf wfoufI e,fcso J rm;wd@k . aoG;cGt J yk cf sKyjf cif;
a=umifh wdik ;f &if;om;nDtpfut kd csi;f csi;f pdw0f rf;uGjJ ym;cJ=h u&onf[q k . kd ? ,ae@acwfumv
wGiu f m; e,fcsŒJ orm;rsm;xufyifq;kd 0g;pGmaoG;cGrJ r_ sm;udk awGŒjrifae&ayonf? wdik ;f &if;om;vlrsKd ;
rsm;udk ud, k pf m;ðyonfh Edik if aH &;ygwrD sm;ESihf trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyfuo hJ @kd aom ygwrD sm;.
awG@qakH qG;aEG; yl;aygi;f aqmif&u G rf r_ sm;udv k nf;aumif;/ wdik ;f &if;om;Edik if aH &;ygwrD sm;ESihf wdik ;f &if;
om;vufeufuikd f typftcwf&yfpx J m;aom tzGŒJ tpnf;rsm;ESihf awGŒqHak qG;aEG;r_rsm;udv k nf;
aumif; wdik ;f &if;om;vlrsKd ;wrsKd ;wnf;rS Edik if aH &;ygwED iS hf vufeufuikd t f ypftcwf&yfpx J m;aom
tzGŒJ tpnf;rsm;t=um;wGiv f nf;aumif;/ vlrsKd ;wrsKd ;wnf;rS ud;k uG,rf r_ wlnjD cif;udk tcGiahf umif;
,lIvnf;aumif;/ trsKd ;rsKd ;aoG;cGo J yfv#Krd r_ sm;ðyvkyv f #u&f o dS nf? TuJo h @kd aoG;cGo J yfv#Krd r_ sm;onf
tem*wf wdik ;f &if;om;rsm;jy\emajz&Si;f a&;twGuf aumif;jrwfaomtpOftvmrsm;r[kwaf y?
xdu k o hJ @kd aoG;cGo J yfv#Kd ru _ kd wdik ;f &if;om;ygwt D zGŒJ tpnf;rsm;onf owd}u;D pGmxm;I z,f&mS ;&rnf
jzpfayonf?
Tae&mwGif typftcwf&yfp+J y;D aemufyikd ;f qd;k usKd ;rsm;udyk rkd o kd ufa&mufapaom wrsKd ;om;
vH;k ESihf vlom;tEG,0f iftm;vH;k udk +cdr;f ajcmufv#u&f +dS yD; Edik if w H ume,fy,fY pd;k &dryf yl efrr_ sm;udk
jrifrh m;aponfjh y\emw&yftm; trsKd ;om;a&;tjrifjzifh tav;teufxm;oH;k oyf&ef vdt k yfvm
ayonf? xdjk y\emrSm bde;f / bde;f jzLESihf tufzwrif;aq;jym; xkwv f yk af &mif;csra_ =umifh ay:ayguf
vmaom rl;,pfaq;0g;jy\emyifjzpfonf? xdjk y\emonf a&S;,cifuyif &Scd o hJ nfreS af omfvnf;
typftcwf&yfp+J y;D aemufyikd ;f umvwGif urBmudk txdww f vef@jzpfapatmif rl;,pfaq;0g;onf
tqaygi;f rsm;pGm wd;k wufxu G &f adS er_rsm;udk urBmu h v k or*~. rl;,pfaq;0g;qkid &f mtpD&ifcpH mESihf
tjcm; Ekid if w H umrl;,pfaq;0g;qdik &f m tpD&ifcpH mrsm;t& od&EdS ikd af yonf?
Tjy\emonf vlrsKd ;pka'owck.jy\emr#omr[kwb f J wrsKd ;om;vH;k .jy\emjzpf
onft h jyif vlom;wdik ;f .jy\emvnf;jzpfayonf? Tjy\emudak jz&Si;f &efrmS vnf; tay:,H
ajz&Si;f enf;rsm;jzpfonfh tpm;xd;k oD;ESpH u kd yf sKd ;jcif;/ bde;f awmiforl sm;udk tjcm;ae&mrsm;od@k tpk
324
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
vdu k t f òyHvu kd af jymif;a&$Œjcif;rsm;tygt0if aq;+rD;wdek nf;rsm;jzifh ukpm;I&Edik rf nfr[kwaf y?
tpm;xd;k oD;ESpH u kd yf sKd ;jcif;onf a'ocHjynforl sm;udk tenf;i,ftusKd ;&SEd ikd rf nfjzpfaomfvnf;/ bde;f
yaysmufa&;ESihf rl;,pfaq;0g;usqif;a&;twGuf xda&mufaomaqmif&u G rf r_ sm;r[kwaf y? bde;f
pdu
k yf sKd ;r_usqif;±Hrk #jzifh rl;,pfaq;0g;xkwv f yk rf u
_ sqif;rnf[I k vnf; wxpfcsr,lqEkid af y? tb,f
a=umifq h akd omf rl;,pfaq;0g;wrsKd ;jzpfonfh tufzwrif;aq;jym;onf bde;f vH;k 0yg0ifjcif;r&Sb d J
tjcm;aom"gwyk pPn;f rsm;jzifh aygi;f pyfxw k , f El ikd jf cif;a=umifjh zpfayonf? aemufq;kH awGŒ&Scd surf sm;
t& tqdyk gr;l ,pfaq;0g;rsm;udk "gwyk pPn;f rsm;rSomr[kwb f J }uHyifrx S u G o f nfh wifv&J nfrsm;rS
yif xkw, f El ikd o f nfh enf;ynmrsm;onf aemifaomtcg wrsKd ;om;vH;k ESihf vlom;tEG,0f iftm;vH;k
twGuyf g pd;k &drzf , G af umif;aomtcsurf sm;jzpfayonf? xd@k a=umifh rl;,pfaq;0g;usqif;yaysmuf
a&;udk qlv, G ef yfv, G jf zpfaom aq;+rD;wdek nf;rsm;jzifh yaysmufatmifupk m;Ekid rf nfr[kwaf y?
bde;f ESihf rl;,pfaq;0g;rsm;pdu k yf sKd ;xGu&f &dS ma'orsm;onf wdik ;f &if;om;vlrsKd ;pkvel nf;pkrsm;
aexkid &f ma'orsm;jzpf=u+yD; xdak 'o&Sd wdik ;f &if;om;vlrsKd ;rsm;. Edik if aH &;/ pD;yGm;a&;/ vlra_ &;rsm;
onf jrefrmEdik if v H ;kH qdik &f m taxGaxGaom wdik ;f &if;om;vlrsKd ;rsm;.jy\emESihf wenf;r[kww f
enf;jzifh qufpyfv#u&f adS yonf? xd@k a=umifh rl;,pfaq;0g;usqif;yaysmufa&;jy\emonf wdik ;f
&if;om;vlrsKd ;rsm;. tajccHusaom Edik if aH &;jy\emESihf cGjJ cm;±_jrifo;kH oyfI &Edik rf nfr[kwaf y?
jrefrmEdik if o H nf wdik ;f &if;om;vlrsKd ;aygi;f pkpH ak ygi;f aexkid af om vlrsKd ;aygi;f pHEk ikd if w H Edik if jH zpf
ayonf? ucsi/f u,m;/ u&if/ csi;f / rGe/f Arm/ &cdik /f &Sr;f ponfh wdik ;f &if;om;vlrsKd ;rsm;tjyif
ytd0k ;f / yavmif/ 0/ em* ponft h jcm;aomwdik ;f &if;om;rsm;vnf; trsm;tjym;pkaygi;f aexdik =f uay
onf? xkv d rl sKd ;rsm;. Edik if aH &;/ pD;yGm;a&;/ ynma&;ESihf vlaer_b0 tajctae tqift h wef;
wd@k onfvnf; uGjJ ym;jcm;em;r_rsm;&S=d uonf? tkycf sKyfa&;tqift h m;jzifv h nf; tcsKd ŒrSm xD;òydief ef;
òyid af ecJ=h u+y;D tcsKd ŒrSm apmfbmG ;/ apmfu/J 'l;0g;/ awmifyikd /f awmiftyk f ponfjzifh tuGu J t
JG jym;jym;
tkycf sKyfaexdik cf =hJ uayonf? tiftm;awmifw h if;onfh tcsKd Œaomjrefrmbk&ifrsm;vufxufYom
wdu k cf u kd o f rd ;f oGi;f Edik cf +hJ yD; uset f csed rf sm;wGif wuGw J jym;tkycf sKyfv#u&f cdS =hJ uonf?
+Awd od #e,fcsŒJ vufatmufo‹kd twlwuGusa&mufum e,fcsŒJ qef@usiaf &;/ trsKd ;om;vGwf
ajrmufa&;wdu k yf u JG v kd nf; wdik ;f &if;om;vlrsKd ;aygi;f pHv k ufwI JG qifEcJ$ =hJ uonf? vGwv f yfa&;tóud
umvjzpfaom 1947 ckEpS /f azazmf0g&v D wGif trsKd ;om;acgi;f aqmif}uD; Adv k cf sKyfatmifqef;ESihf
wdik ;f &if;om;acgi;f aqmifrsm;onf wdik ;f &if;om;rsm;tm;vH;k yl;aygi;f I vGwv f yfa&;ud&k ,l&ef o
abmwlc=hJ u+yD; wdik ;f &if;om;vlrsKd ;rsm;.wef;wla&;ESihf ud, k yf ikd jf yÏmef;cGiu hf kd todtrSwðf yv#uf
jynfaxmifpu k zkd ŒJG pnf;&efvnf; oabmwlc=hJ uonf? xd@k a=umifh yifvo kH abmwlncD suEf iS hf yifvpkH m
csKyfukd csKyfqv kd ufrw S af &;xd;k cJ=h uonf?
Tod@k jzifh jrefrmEdik if o H nf 1948 ckEpS /f Zefe0g&v D (4) &ufae@wiG f vGwv f yfa&;ud&k &Scd +hJ yD;
jynfaxmifpjk refrmEdik if [ H I l vnf; ay:ayguv f mcJ&h ayonf? od@k &mwGif Adv k cf sKyaf tmifqef;usq;kH +y;D
jrefrmEdik if u H kd qufvuftyk cf sKyfc=hJ uaomacgi;f aqmifrsm;onf Adv k cf sKyfatmifqef;ESihf wdik ;f &if;
om;acgif;aqmifrsm;. oabmwlcsrSwfcJhaomtajccHrlrsm;udk aoGznfcJh=uonf? xdk@a=umifh
wdik ;f &if;om;pnf;vH;k nD!w G rf y_ sujf ym;um wdik ;f &if;om;vlrsKd ;rsm;. vufeufuikd af wmfveS rf r_ sm;
&Scd =hJ uonf? Ttajctaersm;a=umifh 1961 ckEpS w f iG f awmif}u;D òrŒd Y wdik ;f &if;om; jynfe,faygi;f pHk
325
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1361 ckEpS /f wyd‹k wv
JG qef; (8) &uf?
2000 jynfEh pS /f azaz:0g&Dv (12) &uf?
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,l jzef‹cso
d nf//)
326
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
a-unmcsuftrSwf 7 (3§00)
vlEiS w
hf &d pd m> efrsm;udx
k cd u
kd af paom ajrðryfrikd ;f Ak;H rsm; wm;qD;a&;ESizhf suq
f ;D ypfa&; oabm
wlpmcsKyftm; jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;ðyaumfrwD.axmufccH suEf iS hf oabmxm;udk xkwf
jyefvdkufonf//
2? xko d @kd aqmif&u G Ef idk &f ef jynfoŒl v$waf wmfEiS o hf ufqidk o f nfh v$waf wmfa&;&maumfrwD
rsm;udv
k nf; toD;oD;zGŒJ pnf;um aqmif&u G v f su&f adS eonf// xkad &;&maumfrwDrsm;teuf Oya'
a&;&maumfrwDEiS hf umuG,af &;&maumfrwDw@dk onfvnf; Ekid if aH wmfEiS o hf ufqidk o f nfuh pd rP sm;udk
aqmif&u G v f su&f ydS gonf/ od@k jzpfygI ,ck Ekid if aH wmftwGuf ta&;w}u;D aqmif&u G &f rnfh udpw P &yf
jzpfonfh vlEiS whf &d pd m> efrsm;udx k cd u
kd af paom ajrðryfrf idk ;f Ak;H rsm;xkwv f yk jf cif;/ vGaJ jymif;ay;jcif;/ odk
avSmifjcif;/ tok;H ðyjcif;wk@d uw kd m;jrpfjcif;ESihf xkad jrðryfrikd ;f rsm;zsuq f ;D ypfjcif;qkid &f m oabmwlpm
csKy.
f tzGŒJ 0ifEidk if tH jzpf0ifa&mufa&;ukd jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;ðyaumfrwDonf jynfoŒl v$wf
awmfusi;f yonft h cg axmufcw H ifjyay;&efjzpfygonf?
327
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
4? xkv
d El iS hf wd&d p>mefrsm;ygxcd ukd af paom ajrðryfrf ikd ;f rsm;onf xkwv
f yk of rl sm;ESihf tok;H ðyol
wk@d yifv#if toufq;Hk ±_;H I cE<mud, k b f 0wk;H atmifysu&f onftxdyifjzpfaponf? ,ae@ jynfol
jynfom;rsm;jzpfaom jrefrmhwyfrawmfppfonfrsm;ESihf tjcm;vufeufuikd w f udk af eolrsm;yif qk;d
usKd ;rsm;cHpm;ae=u&onf?
6? ouU&mZf (2000) tapmydik ;f umvwGif wurBmvk;H ESiyhf wfoufaom ajrðryfrf ikd ;f Ak;H
jy\emudk jyefvnfo;Hk oyf&ef&ydS gonf? jrefrmEkid if rH S ajrðryfrf idk ;f Ak;H rsm;udpEP iS yhf wfoufaom tpD
&ifcpH mrl=urf;wapmifukd ouU&mZf (2000) ESpv f ,fyikd ;f avmufwiG af &;qGIJ / ouU&mZf (2000)
ESpf pufwifbmvwGiu f si;f yrnfh oabmwlncD supf mcsKyftzGŒJ 0ifEikd if rH sm;. 'kw, d t}urd af jrmuf
tpnf;ta0;wGif xkwjf yef&ef&o dS nf? tmqD,EH idk if rH sm;jzpfonfh uaABm'D;,m;Edikd if /H xkid ;f Ekid if /H zd
vpfyikd Ef idk if /H rav;&Sm;Edik if /H tif'ekd ;D &Sm;Ekid if w
H @dk onf ajrðryfrikd ;f rsm;wm;qD;a&;oabmwlpmcsKyfukd
328
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
a-unmcsuftrSwf 8 (3§00)
1? jrefrmEkid if o
H nf ucsi/f u,m;/ u&if/ csi;f / rGe/f Arm/ &ckid /f &Sr;f ponfh wkid ;f &if;om;rsm;ESihf
tjcm;wkid ;f &if;om;trsm;tjym; yl;aygi;f aexkid af om Ekid if wH Ekid if jH zpfonfth jyif vGwv f yfa&;tóud
umvjzpfaom 1947 ckEpS /f azaz:0g&v D (12) &ufae@wiG f trsKd ;om;acgi;f aqmif}uD; Akv d cf sKyf
atmifqef;ESihf wkid ;f &if;om;acgi;f aqmifrsm;onf wkid ;f &if;om;vlrsKd ;rsm;. ud, k yf ikd jf yÏmef;cGiu
hf kd
todtrSwðf yvsuf jynfaxmifpu k zkd ŒJG pnf;&ef yifvo
Hk abmwlpmcsKyfuckd sKyfqcdk =hJ uayonf?
5? ouU&mZf 2000 jynfEh pS /f azazmf0g&v D (7) &ufae@onf &Sr;f trsKd ;om;rsm;. trsKd ;om;
ae@jzpfonf? &Sr;f trsKd ;om;rsm;onf 1947 ckEpS /f aza:0g&v D (7) &ufae@ukd &Sr;f trsKd ;om;ae@tjzpf
owfrw S cf +hJ yD; ESppf Ofusi;f ycJ=h uonf? od@k &mwGif awmfveS af &;aumifpaD cwfo@kd a&mufaomtcg
tm%mydik rf sm;u &Sr;f trdsK;om;ae@usi;f yjcif;onf usO;f ajrmif;onf[q k u
dk m &Sr;f jynfe,fae@
tjzpfom ajymif;vJusi;f ycGiðhf ycJah vonf? &Sr;f trsKd ;om;rsm;taejzifv h nf; trsKd ;om;ae‹ usi;f y
cGirhf &onfw h ikd af tmif &Sr;f jynfe,fae@usi;f ycGi&hf &Sad o;onfuykd if &Sr;f trdsK;om;ae@wiG f pdwEf vS ;Hk
wGif pGrJ w
S uf musi;f ycJ=h uayonf?
6? od@k &mwGif ouU&mZf 2000 jynf/h azaz:0g&v D (7) &ufae@wiG u f sa&mufaom &Sr;f trsKd ;
om;ae@urkd l jynfe,fae@tjzpf usi;f ycGiyhf ifrðyawmhay? &Sr;f jynfe,fwiG f &Sr;f vlrsKd ;wrsKd ;wnf;om
aexkid =f ujcif;r[kwo f nft h wGuf &Sr;f jynfe,fae@ukd usi;f ycGirhf ðyEdik af =umif; tm%mydik rf sm;u
ta=umif;jyum ydwyf ifwm;qD;cJ=h ujyefygonf?
9? xko
d @kd csi;f jynforl sm;udzk Ed ydS o
f nfh Oya'udk zsuo
f rd ;f ay;cJ&h aom vlxt
k pnf;ta0;}u;D
usi;f yonfh 1948 ckEpS /f azaz:0g&v D (26) &ufae@ukd csi;f trsKd ;om;rsm;u trsKd ;omae@tjzpf
owfrw S u
f m ESppf Ofusi;f ycJ=h uayonf?
330
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
11? ouU&mZf 2000 jynfEh pS /f azaz:0g&v D (20) &ufae@wiG u f sa&mufaom csi;f trsKd ;om;ae@
usi;f ya&;udrk l tm%mydik rf sm;u ‚if;wk@d .rl0g'a&;&mESin
hf !
D w
G rf r_ &So
d jzifh cGirhf ðyEkid [
f I
l ta=umif;
jyum wm;qD;ydwyf ifcahJ yonf?
12? xked nf;wlpmG ESppf Of wyd@k wvJG jynfah usmf (1) &ufae@onfvnf; rGet f rsKd ;om;ae@jzpf+yD;
vGwv f yfa&;&+yD;aemufyikd ;f rGet
f rsKd ;om;rsm;u ESppf Ofusi;f ycJ=h uayonf? rGet f rsKd ;om;rsm;onf
[Hom0wDEidk if aH wmfwnfaxmifcahJ omae@ukd rGet f rsKd ;om;ae@tjzpfowfrw S +f y;D ESppf Ofusi;f ycJ=h u
jcif;jzpfayonf?
13? vrf;pOfygwaD cwfo@kd a&mufaomtcg Ekid if aH wmftpd;k &u tm;ay;r_jzifh 1973 ckEpS rf pS I
rGet
f rsKd ;om;ae@udk }u;D us,cf rf;em;pGmusi;f ycJ=h uayonf? od@k &mwGif ouU&mZf 1361 ck/ wyd@k wv JG
jynfah usmf (1) &ufae@wiG u f sa&mufaom trsKd ;om;ae@uu kd m; tm%mydik wf @dk onf usi;f ycGirhf ðybJ
ydwyf ifwm;qD;cJah yonf?
15? wefaqmifrek ;f vjynfah usmf (10) &ufae@onf jrefrmEkid if . H wrsKd ;om;vk;H twGuf trsKd ;
om;ae@jzpfayonf? +Adwo d #e,fcsŒJ wd@k onf jrefrmEkid if u
H kd ppfo;Hk }udrðf yI 1885 ckEpS w f iG f t+yD;ydik f
odr;f ydu k cf ahJ yonf? 1920 ckEpS o f @kd a&mufaomtcg &efuek w f uUov kd Of ya'udt k a=umif;ðyI +Adwd
o#w@dk .udv k edk yD nma&;pepfukd qef@usio f ydwaf rSmufc=hJ u+y;D trsK;d om;ausmif;rsm; ay:ayguf um
trsKd ;om;pdwrf sm;vnf; Ek;d =um;vmcJah yonf? xk@d a=umifh 1920 ckEpS f wefaqmifrek ;f vjynfh ausmf
(10) &ufae@ukd trdsK;om;atmifyaJG e@tjzpfowfrw S v f suf ESppf OfEpS w f idk ;f pnf;um;odu k òf rdupf mG
usi;f ycJ=h uavonf? Ekid if aH wmft}u;D tuJrsm;ESihf wm0ef&ydS *k K~ v d rf sm;uvnf; xkad e@x&dk ufa&muf
wkid ;f trsKd ;om;[ef/ trsKd ;om;rmefrsm; r,dr;f r,dik f rarhaysmufap&ef a[majymvrf;!$erf r_ sm;
&Scd =hJ uayonf?
16? od@k &mwGif jrefrmEkid if oH nf ArmvlrsKd ;wrsKd ;wnf;aexkid af om Edik if rH [kwaf y? ArmvlrsKd ;
rsm;tjyif ucsi/f u,m;/ u&if/ csi;f / rGe/f &ckid /f &Sr;f ESihf tjcm;wkid ;f &if;om;vlrsKd ;rsm;yg yl;aygi;f
aexkid v f su&f =dS uavonf? xkv d rl sd K;rsm;Yvnf; ArmvlrsKd ;rsm;uJo
h @kd &Sn=f umaomordik ;f a=umif;
rsm;ESit
hf wl bmoma&;qdik &f m ae@x;l ae@jrwfrsm;ESit hf wl ordik ;f jzpfpOf. tedrt hf jrif/h twuf
331
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
tus/ tvSnahf jymif;rsm;t& xl;jcm;aom ae@x;l ae@jrwf (trsKd ;om;ae@) ae@rsm;vnf; &Scd =hJ uav
onf?
17? TuJo h @kd ordik ;f tpOftvmrsm;ESihf ae@x;l ae@jrwfrsm;udk xdr;f odr;f =u&rnfw h m0efrsm;
onf oufqidk &f mvlrsKd ;wkid ;f .wm0efrsm;jzpf=uayonf? Tae@x;l ae@jrwf (trdsK;om;ae@) udk ouf
qkid &f mvlrsKd ;rsm;uusi;f yonft h cgYvnf; usev f rl sKd ;rsm;u *k%,
f 0l ifºh umG ;pGmwufa&muf tm;ay;
=u&ayrnf? usi;f y&eftcuftcJ&v dS #iv
f nf; 0dik ;f 0ef;ulnaD z;ray;&rnfomjzpfayonf? Tod‹k jzifh
wkid ;f &if;om;vlrsKd ;tcsi;f csi;f tjyeftvSeaf v;pm;csp=f unfrE_ iS hf ,k=H unfrw _ nfaqmuf=u&ayrnf?
&efuek òf rŒd
1361/ waygif;vqef; (4) &uf?
2000 jynfEh pS /f rwfv (8) &uf?
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
332
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
a-unmcsuftrSwf 9 ( 3§00 )
4? oufqikd &f mtm%mydik w f @kd tvduk s ðyvkyo f nfh xdv k wl pk. Oya'ausmef if;[pfatmfyJG
wGif pyg;usaD us;&GmrS awmifol OD;ode;f [ef qdo k u l qENazmfxw k wf ifjyonf[v k nf;aumif;/ tke;f
yifaus;&GmrS awmifol OD;ausmpf ;kd qdo
k u l vufrw S af &;xd;k rSww
f rf;qdo k nfuakd y;tyfonf[v k nf;
aumif;/ òrdŒe,fa&G;aumufyJG aumfr&Sit f zGŒJ cGJ OuUÏ OD;pd;k oef; qdo k u
l rSwwf rf;udvk ufco
H nf[k
vnf;aumif;od&&dS onf?
333
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
7? yJc;l wdik ;f / u0òrŒd e,f rJqENe,ftrSwf (1) rS trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKy.
f jynfoŒl v$wf
awmfu, kd pf m;vS,f a'guw f mrsKd ;0if;tm; t,Ht k =unfr&S/d raxmufcaH wmha=umif;qdo k nfh vlwpk
. w&m;Oya'pd;k rd;k a&;udak zmufzsuaf omatmf[pfyu JG kd 26-12-99 &ufae@u tke;f ESaJ us;&GmwGif
oufqikd &f mtm%mydik w f @kd .tvdu k s ðyvkycf ahJ =umif;od&&dS onf?
10? ,if;od@k Oya'ausmef if;vky}f uHatmf[pfyw JG iG f awmifol OD;jrifah tmif/ awmifol a':cif
ar0if;/ awmifol OD;cifarmif/ OD;aX;av;/ awmifol OD;armifcsKd qdo k rl sm;u qENxw k af zmf=ujcif;/
awmifol OD;qGaJ z/ awmifol OD;armifu/kd awmifol OD;pHy/kd awmifol OD;boef;/ ODausmpf ed Ef iS hf OD;pdeaf z
qdo
k rl sm;u rSwwf rf;qdo k nfrsm;udak y;tyfjcif;/ òrdŒe,fa&G;aumufyaJG umfr&Sit f zGŒJ cGJ tzGŒJ 0ifrsm;
jzpf=uaom OD;+idr;f / OD;jrifah 0/ OD;cifarmifat; qdo
k rl sm;u rSww f rf;qdo k nfrsm;udk vufcjH cif;rsm;
ðyvkycf o
hJ nf[k od&&dS onf?
11? rauG;wdik ;f / rauG;òrŒd e,f rJqENe,f trSw(f 1) rS trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf . jynfoŒl
v$waf wmfu, kd pf m;vS,f OD;ausmjf rifth m; t,Ht k =unfr&S/d raxmufcaH wmha=umif;qdo k nfh vlw
pk. Oya'ausmcdik ;f I tm%mydik w f @kd tvdu
k sðyvkyaf omatmf[pfyu JG kd 21-1-2000 &ufae@wiG f
rauG;c±dik f tm;upm;uGi;f ESihf anmifuefaus;&Gmtkypf w k @kd Y usi;f yoGm;onf[k od&&dS onf?
334
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
13? ,if;od@k r[kwrf w&m;enf;jzifh Oya'pd;k rd;k a&;udyk sujf ym;apaom/ rJqEN&iS jf ynfov
l x
l k
tm; vdrn f mvSnphf m;+cdr;f ajcmufIðyvkyaf om Oya'csKd ;azmufonfah tmf[pfyrJG sm;wGif wufºuG
pGmyg0ifppD Oforl sm;ESiwhf uG qENazmfxw k o
f nfqokd rl sm;/ vufrw S af &;xd;k rSww
f rf;ay;tyfonf qdk
olrsm;ESihf rSww f rf;qdo k nfuv kd ufcaH omolrsm;tm;vH;k wd@k onf w&m;Oya'udk rav;rpm;/ ausmf
eif;xm;olrsm;jzpfa=umif;ESihf ,if;vky&f yfrsm;onfvnf; w&m;0ifjcif;vH;k 0r&Sad =umif; a=unmvdu k f
onf?
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1361 ckEpS /f waygif;vjynfah usmf (9) &uf?
2000 jynfEh pS /f rwfv (28) &uf?
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
a-unmcsuftrSwf 10 (3§00)
3? jynfoŒl v$waf wmfa&G;aumufyJG Oya'tcef; (2)/ yk'rf - 3 wGif “v$waf wmfudk rJqENe,f
rsm;rS TOya'ESit hf nD a&G;aumufwifajrmufvu kd af om ud, k pf m;vS,rf sm;jzifh zGŒJ pnf;&rnf”
[kom Oya'jzift h yfEiS ;f xm;aom tm%mwnf&adS oma=umifh vuf&dS tm%mydik rf sm;. Oya'ESihf
nD!w G af omwm0efrmS v$waf wmfzŒJG pnf;jcif;udak qmif&u G &f efomjzpfayonf?
7? jynfoŒl vGwaf wmfa&G;aumufyOJG ya' yk'rf (29) wGif v#Kd Œ0Suq f ENrpJ epfowfrwS xf m;&
jcif;rSm qENraJ y;ydik cf iG &hf o dS l jynfojl ynfom;rsm;onf rdr. d vGwv f yfaomoabmqENt& pdwóf uu d f
ud, k pf m;vS,rf sm;udk vGwv f yfpmG tcsKyt
f cs,rf &Sd a&G;cs,Ef ikd &f efjzpfonf? wenf;tm;jzifh qENraJ y;
ydik cf iG &hf o
dS l jynfojl ynfom;rsm;. rlvvl@tcGit hf a&;rsm;udk umuG,af y;xm;jcif;jzpfonf? od@k jzpf&m
v#Kd Œ0Suq f ENrjJ zifh a&G;aumufwifajrm‡ ufxm;aom jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;tm; ay:ay:
336
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
10? jrefrmEdik if .
H Oya'ordik ;f udk jyefvnfavhvm=unfv h #if jynfaxmifpjk refrmEdik if .
H zGŒJ pnf;
tkycf sKyfyt
Hk ajccHOya' (1974) wGiv f nf; v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;tm; wm0efrjS yefvnf±yk f
odr;f jcif;qkid &f m jyÏmef;csuxf nfo h iG ;f owfrw S x
f m;jcif;r&Syd g?
ojzifh zGŒJ pnf;yktH ajccHOya'yg jyÏmef;csuw f &yf&yfukd azmufzsuu f sL;vGeEf idk pf &mta=umif;r&Syd g?
tvm;wlyif jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;onf uwdopPmqkjd yD; vufrw S af &;xk;d I rdrw
d @dk
v$waf wmfu, kd pf m;vS,af e&mudyk ifr,l&ao;aom v$waf wmfu, kd pf m;vS,o f nf ay;tyfaom
wm0ef0wW&m;rsm;udk ausyeG pf mG rxrf;aqmifjcif;rqkx d m;bd/ v$waf wmftpnf;ta0;yif wuf
a&mufciG rhf &ao;yg? v$waf wmfu, kd pf m;vS,w f m0efyif rxrf;aqmif&ao;onft h wGuf wm0ef
xrf;aqmifqu J mv tusiphf m&dwyW sujf ym;jcif;ta=umif;onfvnf;ay:aygu&f ef ta=umif;vnf;
r&Sdyg?
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1361 ckEpS /f waygif;vjynfah usmf (10) &uf?
2000 jynfEh pS /f rwfv (29) &uf?
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
338
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
a-unmcsuftrSwf 11 ( 4§00 )
2? &efuek w
f uUov
kd af usmif;om;/ ausmif;olw@kd . ynma&;vdt k yfcsurf sm;tay: awmif;qdk
qENjyr_tm; ajyvnfatmifajz&Si;f jcif;rðybJ 1996 ckEpS f / 'DZifbmvrSpI &efuek w f uUovkd u f kd
ppftm%m&Sirf sm;u ydwx f m;cJo
h nfrmS (3) ESpaf usm+f yjD zpfaomfvnf; ,ae@txd jyefvnf zGivhf pS f
ay;jcif;r&Sdao;acs?
txift&Sm;awGŒjrifae&onf?
6? Edik if w
H Edik if .
H acwfrzD ŒHG òz;d wd;k wufa&;onf vlom;&if;jrpfzŒHG òz;d wd;k wufa&; wenf;tm;
jzifh Edik if w
H 0Sr;f vH;k &Sd wdik ;f &if;om;vlrsK;d / vli,ftm;vH;k wd@k . zGŒH òz;d wd;k wufa&;ESihf wqufwpyfwnf;
jzpfayonf? ppftm%m&Sirf sm;u oD;jcm;cGx J w
k f arG;jrLavhusio hf if=um;ay;aom vli,fwpk.
zGŒH òzd;wd;k wufa&;r#jzifh jrefrmwEdik if v H ;kH / acwfrzD ŒHG òzd;wd;k wufrr_ jzpfEikd af y? vli,fausmif;om;xk
tm;/ ,if;ok@d cGjJ cm;ðypkysKd ;axmifrr_ sm;onf wae@aomtcgwiG f trsKd ;om;aoG;uGrJ E_ iS hf rke;f wD;r_rsm;
udyk ifjzpfay:vmEdik o f nfuo kd wdðyoifo h nf?
(trsKd ;om;'Dru
dk a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
340
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
a-unmcsuftrSwf 12 (4§00)
4? jrefrmEdik if u
H kd ppfreS af omjynfaxmifpEk ikd if aH wmftjzpf zJŒG pnf;wnfaqmuf&mwGif wdik ;f
&if;om;vlrsKd ;pktm;vH;k ESihf wdik ;f &if;om;vlrsKd ;pkEikd if aH &;ygwrD sm; yl;aygi;f yg0ifro
S m atmifjrifx
ajrmufrnfjzpfayonf?
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1362 ck/ wefc;l vjynfah usmf (7) &uf?
2000 jynfEh pS /f {jyDv (25) &uf?
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
341
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
a-unmcsuftrSwf 13 (4§00)
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1362 ckEpS /f wefc;l vjynfah usmf (9) &uf?
2000 jy!fEh pS /f {_yDv (27) &uf?
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
jynfolŒv$wfawmfudkudk,fpm;ðyonfhaumfrwD
(jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD) .
ygwDpkH'Drkdua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJ q,feSpfajrmufa-unmcsuf
a-unmcsuftrSwf 14 (5§00)
ygwpD 'Hk rD u
dk a&pDtaxGaxGa&G;aumufyu JG dk 1990 jynfEh pS f arv 27 &ufae@uusi;f y+yD;pD;cJo h nf?
,ae@onf 2000 jynfEh pS /f arv (27) &ufae@o@dk csO;f eif;0ifa&mufvmonfa=umifh q,fEpS w f if;
wif;jynfah jrmuf+yDjzpfayonf? a&G;aumufyu JG kd jynfoŒl v$waf wmfa&G;aumufyOJG ya't& usi;f y
ay;cJjh cif;jzpfonf? TOya'. t"duta&;}u;D onfjh yÏmef;csurf mS jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,f
rsm;ESihf jynfoŒl v$waf wmfw&yfuzdk ŒJG pnf;&efjzpfayonf? 'Dru dk a&pD.tajccHjzpfaom jynfoŒl
v$waf wmfay:ayguv f mrSomv#if ygwpD 'Hk rD u dk a&pDvnf;ay:xGe;f vmrnfjzpfayonf? od@k aomf
q,fEpS =f um+yDjzpfaomfvnf; ppftm%m&Sirf sm;onf jynfoŒl v$waf wmfac:,lzŒJG pnf;ay;a&;ESihf
ywfoufI ,if;wk@d xw k jf yefxm;onfh Oya'ukd ,if;wk@d u, dk w f idk f odumQ rJph mG csKd ;azguaf eonf?
wkid ;f jynfordik ;f twGuvf nf;aumif;/ aemifvmaemufom;wk@d twGuv f nf;aumif;/ vk;H vk;H vsm;
vsm; tusn;f weft±kyq f ;dk vSonfeh rlemqk;d jzpfayonf?
Tr#=um&Snv f monhf q,fEpS w f mumvrSm jynfoŒl v$waf wmfoufwrf; ESp}f udrf ok@d r[kwf
ESp}f udraf usmcf ef@ ay:aygujf zpfxeG ;f vmekid af yonf? xkt d csed u f mvtwGi;f jynfoŒl v$waf wmf.
w&m;0ifu, dk pf m;vS,rf sm;jzpf=uonfh jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;/ wkid ;f &if;om;vlrsKd ;pk
jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;tygt0ifw@dk u awGŒqkaH qG;aEG;=u+y;D / wkid ;f &if;om;pnf;vk;H nD
!Gwrf w _ nfaqmufa&;twGuf twkid ;f twmwcktxd pGr;f aqmifEikd af vmufay+y?D jynfov l x l u
k
tmomirf;irf;tvk&d adS eonfh 'Dru dk a&pDusiphf Ofrsm; tjrpfw, G pf jzpfaernf? pD;yGm;a&;onf wk;d
wufzŒHG òzd;oifo h avmuf wk;d wufvm+yD; xko d @dk wk;d wufvmonfEiS t hf r# ynma&;/ use;f rma&;
tp&So d nfh vlra_ &;rsm;onfvnf; òydiw f w
l ;dk wufvmEkid af yonf?
wdik ;f jynfvx l o k nf 1962 ckEpS rf pS I ppftm%m&Sirf sm;. twif;t"rR/ rw&m;tkycf sKyfru _ dk ,ae@
343
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
wkid ;f jynfEiS hf jynfov l xl tk m;vk;H twGuf 'Drudk a&pDEikd if aH y:xGe;f vm+y;D pD;yGm;a&;/ vlra_ &;/ use;f rm
a&;/ ynma&; tp&So d nft
h ajctaersm; wk;d wufzŒHG òz;d vmrnfudk apwemrSe/f apwemaumif;xm;
I r±_prd efh idk o f nfth m;avsmpf mG vnf;aumif;/ twWv;Hk vk;H qefaeonfa=umifv h nf;aumif;/ oHudk
oHacs;zsu/f vlut dk m%muzsuq f o
dk nfph um;rsm;ukad rhavsmu h m ppftm%m&Sirf sm;onf rdrd
wk@d u, dk wf idk x
f w
k jf yefonfh jynfoŒl v$waf wmfaumufyJG Oya'ygjyÏmef;csurf sm;ukd vspv f sL±_/ csKd ;
azguI f jynfoŒl v$waf wmfac:,lzŒJG pnf;ray;bJxm;cJo h nf? xk@d a=umifh wkid ;f jynfwiG f Ekid if aH &;/ pD;yGm;
a&;/ vlra_ &;/ ynma&;/ use;f rma&; tp&So d nfh jy\emaygi;f pko H nf wae@xufwae@ ykrd ±dk w _ af xG;
euf±id_ ;f vmaeonf?
Tae&mwGif a&G;aumufyEJG iS yhf wfoufI jynfoŒl v$waf wmfa&G;aumufyJG Oya'ukd xkwjf yefco hJ nf?
wkid ;f jynftm%mukd rw&m;/ Oya'rJh odr;f ,lc+hJ y;D xkad e@ xk&d ufjzpfaom 1988 ckEpS f pufwifbmv
(18) &ufae@rpS I ,ae@xufwidk f qufwu dk w
f m0ef,al eonfh ppftm%m&Sit f zGŒJ . =oZmt&Sq d ;Hk
jzpfol twGi;f a&;rª; (1) u 1990 jynfEh pS /f pufwifbmv (11) &ufae@wiG f ajym=um;csurf sm;ukad z:
xkwv f u dk of nf? tm%m&Sit f zGŒJ . twGi;f a&;rª;u ajym=um;xm;onfjzpfI tzGŒJ wckv;Hk . ajymp
um;rsm;yif jzpfayonf?
“æ tckvdk vGwv f yf+y;D / w&m;r#wr_&w dS hJ ygwpD 'Hk rD u
dk a&pDtaxGaxGa&G;aumufy}JG u;D uk/d
rlvowfrw S x f m;wJt h wkid ;f atmifatmifjrifjrifusi;f yay;cJw h m[m e0wtzGŒJ taeeJ@ tm%m
v$aJ jymif;ay;csiv f @dk yJ vkyaf y;cJjh cif;jzpfygw,f? tm%mv$aJ y;zd@k qENr&Sb d ;l / &nf&,
G cf surf &Sb
d ;l qk&d if
tJ'D a&G;aumufyJG vkyaf y;p&mta=umif;r&db S ;l ? &Si;f aeygw,f? æ”
“æ EkdifiHawmftm%mudk v$Jajymif;ay;tyfcsifwJhqENr&Sdbl;/ &moufyeftm%mukd
qkyu f ifdk x
f m;vkw d ,fqw dk hJ pGypf cJG suaf wG[m tcktxd rukeaf o;ygb;l ? Ekid if aH wmftm%mukd &mouf
yef qkwu f idk x
f m;vkw d ,fq&dk if jynfoŒl v$waf wmfa&G;aumufy}JG u;D ukd tckvdk óu;d óu;d pm;pm;vkyaf y;
p&mta=umif;r&Sdygbl;/ ekdifiHawmftm%mukdv$Jajymif;ay;zdk@ rlvuwnf;uqEN&Sdvkd@om a&G;
aumufy}JG uD;ukd ðyvkyaf y;cJw h myJjzpfw,fqw dk m oabmayguo f ifyh gw,f? æ”
qko
d nfudk qef;ppf&efvv dk mayonf? qef;ppf&&Scd surf sm;rSm atmufygw@kd jzpfonf?
(1) jynfo@l vw $ af wmfa&G;aumufyOJG ya't&/jynfo@l vw $ af wmfuadk c:,lz@JG pnf;r_rjyKjcif;/
(2) 1990jynfEh pS f Zlvidk v f (27) &ufae@wiG f jynfoŒl v$waf wmfa&G;aumufyJG Oya'ESihf qef@
usio f nfh a=unmcsuf trSwf 1§90 ukd xkwjf yefco hJ nf? ekid if aH &;ygwrD sm;ukd twif;
t"rR vufrw S af &;xk;d apcJah omfvnf; ,if;a=unmcsut f & jynfjh ynfph pHk Hk ðyvkyf
aqmif&u G rf r_ &Sjd cif;?
(3) v$waf wmfuadk c:,lay;&rnht f pm;/ zGŒJ pnf;tkycf sKyfyt Hk ajccHOya' a&;qGaJ &;twGuf
rlrsm;csrw S &f ef[q k +dk y;D / trsKd ;om;nDvmcHw&yfudk 1993 ckEpS /f Zefe0g&v D (9) &ufae@rS
pIusi;f yaeonfrmS ,ae@widk af tmifjrifrr_ &S/d tqk;H rowfEidk b f J jzpfaejcif;? tqkyd g
trsKd ;om;nDvmcH. 'Dru dk a&pDEiS q hf ef@usio f nfh OD;wnfcsuw f &yfjzpfaom “tem*wf
Ekid if aH wmf. trsKd ;om;Ekid if aH &;OD;aqmifrt _ cef;u¾wGif wyfrawmfu yg0ifxrf;
aqmifeidk af &;” qko d nfrmS ygwpD 'Hk rD u dk a&pDuadk cszsuyf pfvu dk jf cif;?
(4) trSepf ifppftm;jzifh wkid ;f jynftwGuf tusKd ;jzpfaprnfv h yk if ef;&yfrsm; (tajccHOy'
a&;qJaG &;tygt0if ) udk jynfoŒl v$waf wmfu, dk pf m;vS,rf sm;u jynfoŒl v$waf wmf
wGiaf qG;aEG;I/ uk, d pf m;vS,rf sm;ua&;qGJ ok@d r[kwf oD;oef@tzG@J wzGŒJ zGŒJ pnf;I a&;qGJ
a&;ponfw@dk udk vkyaf qmif&rnfomjzpfjcif;?
(5) rdrw d idk ;f jynfonff urBmu h v k or*~tzGŒJ csKyf. tzGŒJ 0ifEikd if w H Ekid if jH zpfaeygv#uf tzGŒJ
csKyf. taxGaxGnv D mcHtoD;oD;/ tjynfjynfqidk &f mvlŒtcGit hf a&;aumfr&Sit f
pnf; ta0;toD;oD;/ tjynfjynfqidk &f mtvkyo f rm;tzGŒJ }u;D . tpnf;ta0;rsm;.
qk;H jzwfcsurf sm;ukd rdrEd idk if o H nf urBmu h vk or*~tzGŒJ }u;D wGif rdom;pkEidk if jH zpfaeonf
ukad rhaysmufvsuf vkyaf qmifray;jcif;/ qef@usiaf ejcif;?
(6) jynfov l x l . k 'Dru dk a&pDa&;twGuf ppfreS o f nfq h ENudk rsuu f , G ðf y/ vspv f sL±_xm;jcif;?
(7) ppftm%m&Siw f @kd . t±kyq f ;dk / twif;t"rR/ Oya'rJ/h tkycf sKyfjcif;cH&r_raS y:xGuv f m
onfh ygwpD 'Hk rD u dk a&pDtaxGaxGa&G;aumufy[ JG o l nfh tvif;a&mifjcnfuav;ukd
,ae@wiG f viykwzf rf;qD;xm;ouJo h @dk trku d af rSmiftwdjzifzh ;Hk tkyx f m;jcif;?
(8) wkid ;f jynftyk cf sKyo f rl smtaejzifh ay;xm;onfu h wdu0wfrsm;ukd edru hf sord zf si;f pGm rav;
pm;/ rvdu k ef mbJ rsuu f , G ðf yvsuf wkid ;f jynf.orkid ;f ukd trnf;uGu}f u;D a&;qGaJ ejcif;?
345
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
Tok@d aomvky&f yfrsm;onf rdrw d idk ;f jynfvx l tk ay:wGiv f nf;aumif;/ urBmEh ikd if t
H oD;oD; tv,f
wGiv f nf;aumif;/ vdrn f mvSnjhf zm;/ odumQ usonfh vkyif ef;&yfrsm;jzpfonf? Ttqd;k rsm;aysmuf
ysuo f mG ;ap&ef/ odumQ q,f&ef/ ppftm%m&Siw f @dk onf rdrw
d @dk uxkwjf yefxm;aom jynfoŒl v$wf
awmfa&G;aumufyJG Oya't&vnf;aumif;/ uwdu0wfrsm;t&vnf;aumif;/ jynfoŒl v$waf wmf
ukad c:,lzŒJG pnf;ay;&ef av;av;eufeufwu dk wf eG ;f vku
d o
f nf?
,if;ok@d jynfoŒl qENudk tcsed t f cg/ tajctaersm;ESihf uku d n f pD mG jznfqh nf;ray;bJ tcsed =f um
jrihpf mG qef@usix f m;v#i/f jynfov l xl . k qef@usiw f ek @f jyefro_ nfvnf; tcsed =f umjriho f nfEiS t hf r#
ydI k ykId jyif;xefvmEkid af yrnf? rJqEN&iS jf ynfov l xl tk aygi;f wk@d onfvnf; rdrw d @dk . rlvar#mrf eS ;f csuf
jzpfaom ygwpD 'Hk rD u dk a&pDEidk if aH y:xGe;f a&; jynfoŒl v$waf wmfw&yfay:ayguaf &;wGif rdrw d @dk u, dk f
wkid w f m0ef&=dS uayonf? &[ef;&Siv f /l ausmif;om;/ jynfow l @dk . toufaxmifaygi;f rsm;pGm paw;
cJ&h +y;D rSay:ayguvf monfh 1990 jynfEh pS u f usi;f yay;cJah om ygwpD 'Hk rD u dk a&pDtaxGaxGa&G;aumuf
yG. J &v'fudk rsu0f g;xifxif/ yDyjD yifjyif taumiftxnfaz:ray;rcsi;f / aemufa&G; aumufyq JG odk nf
ukd trsKd ;om;'Dru dk a&pDtzGŒJ csKyu f vk;H 0O\kH vufcrH nfr[kwaf =umif; oHEÏdM mefcsxm;onf? xyfrH
Iukd jrefrmod/ urBmod/ a=unmvku d o f nf?
jynfolŒv$wfawmfukd,fpm;ðyaumfrDwD
&efuek òf rŒd
1362 ckEpS /f uqkevf jynfah usm(f 10) &uf?
2000 jynfEh pS /f arv(27) &uf?
(trsKd ;om;'Dru
dk a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
346
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
a-unmcsuftrSwf 15 (8§00)
3? od@k aomf a&G;aumufy+JG y;D I rnfonfyh *k K~d v}f u;D rsm;onf jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,f
awmf}uD;rsm;jzpf=uonf[k oufqikd &f mtm%mydik w f @kd u w&m;0ifa=unmcJ@aomfvnf; ,ae@
wdik af tmifyif (q,fEpS af usmvf eG af e+yD) ppftm%m&Siw f @kd onf ,if;wd@k xw
k jf yefxm;aom Oya'
ygjyÏmef;csurf sm;udk ajymifajymifwif;wif;csKd ;azmufI jynfoŒl v$waf wmfukd ac:,lzŒJG pnf;ay;jcif;
r&Sad o;ay?
4? (u) 4if;jyif txufwiG af z: jyxm;aom wdik ;f &if;om;vlrsKd ;pkEikd if aH &;ygwrD sm;u Edik if H
awmfat;csr;f om,ma&;ESihf zGŒH òz;d a&;aumifpOD uUÏ xHo@kd 6-6-1988 &ufpjJG zifh atmufyg tcsuf
rsm;yg&o dS nfh pmwapmifukd ay;yd@k cyhJ gonf?
“ æ u|Eykf w
f @kd onf jynfaxmifp}k u;D .tusKd ;udOk ;D xdyx f m;v#uf trsKd ;om;jyefvnfoifh
jrwfa&;twGuf pdwaf pwemaumif;jzifw h ifjyygonf? æ”
“ æ a&G;aumufy&JG v'fukd qufvuftaumiftxnf raz: Edik af o;jcif;onf jrefrmho
rdik ;f wGif trnf;puf}u;D jzpfaeygonf? xdt k rnf;puf}u;D udk acszsuEf ikd &f efrmS a&$;aumufy&JG v'fukd
tjref qH;k aumiftxnfaz:ay;&efEiS hf jynfoŒl v$waf wmfac:ay;&efrt S y tjcm;enf;vrf;r&Sad y?
æ”
“ æ jynfaxmifpjk refrmEdik if wH iG f vuf&EdS ikd if aH &;/ pD;yGm;a&;ESihf wdik &f if;om; vlrsKd ;rsm;t
347
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
r[kwb
f J }uD;av;onft
h jypfukd rw&m;csrw
S v
f u
kd jf cif;jzpfayonf?
9? jynfaxmifpjk refrmEdik if w H nfwchH ikd +f raJ &;onf wdik ;f &ifom;vlrsKd ;pktoD;oD;. pkaygi;f yg0if/
axmufct H m;ay;/ ulnaD qmif&u G af y;r_tay:wGif wnf&adS eonfukd jynfow l &yfv;kH u od&edS m;
vnf=uonf? qdv k okd nfrmS wdik ;f &if;om;vlrsKd ;rsm; pnf;vH;k nD!w G af &; cdik cf ikd rf mrm wnfaqmuf
=u&rnfjzpfayonf? t"du wdik &f if;om;Edik if aH &;ygww D ckwiG f yg0ifvy_ &f mS ;+yD;/ wdik ;f &ifom;tcsi;f
csif;t=um; aoG;pnf;nD!Gwfa&;twGufvkyfaqmifaeaom OD;at;omatmiftm; rw&m;
zrf;qD;csKyfaESmifum }uD;av;aomtjypf'%fukd ppftm%m&Sirf sm;uay;vdu k jf cif;onf wdik ;f &if;
om;pnf;vH;k nD!w G af &;udk ydrk ykdf sujf ym;apojzifh jyif;xefpmG ±_wcf svu kd o
f nf?
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1362 ckEpS /f 0gacgifvqef; (10) &uf?
2000 jynfEpS /f -o*kwv f (9) &uf?
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
a-unmcsuftrSwf 16 (8§00)
trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyfonf w&m;0iftrsKd ;om;Edik if aH &;ygwjD zpfonf? 1990 ckEpS f
u usi;f ycJo h nfh ygwpD 'kH rD u
kd a&pDtaxGaxGa&G;aumufyw JG iG /f jynfovl x l u k rdro d abmqENt&
vGwv f yfI w&m;r#wpGm a&G;aumufwifajrm‡ ufay;vdu k o f nf? tzGŒJ csKyu
f ukd ,kd pf m;ðyI 0ifa&muf
,SOòf yid cf =hJ uonfh jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,af wmf}u;D rsm;onfvnf; ppftm%m&Siw f @kd . jyef
wrf;rsm;t&yif w&m;0ifu, kd pf m;vS,af wmf}uD;rsm;jzpfayonf?
349
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
TuJo h kd h tcsed u
f mv=umjrifph mG rw&m;/ Oya'rJ/h twif;t"rR/ zrf;qD;csKyaf ESmif/ xde;f odr;f
xm;onfukd “{nfah *[mrsm;” wGix f m;&SI d “aqG;aEG;aeonf” [k t&Suu f if;rJph mG urBmod/ jref
rmod ppftm%m&Sirf sm;ua=unmcJo h nf? ‚if;jyif rdrrd nfonft h jypfuu
kd sL;vGerf Id Tod@k rw&m;
xde;f odr;f xm;jcif;udk um,uH&iS yf *k Kd~ vf}uD;wd‹k tm;vnf;aumif;/ rdom;pkw‹kd tm;vnf;aumif;
today;ajym=um;cJjh cif;r&Sad y? wrifoufouf tmCmwuif;&Si;f a&;/ o[Zmwjzpfay:a&; tp
&So
d nfh rGejf rwfvaS omrl0g'rsm;udck srwS +f y;D trsKd ;om;Edik if aH &;twGuf aqmif&u G af eaom trsKd ;om;
'Drukd a&pDtzGŒJ csKyftay: tmCmwjzifh ppftm%m&Sirf sm;u ðyvkyaf qmif&u G af ejcif;omjzpfonf?
*k%o f a&&Sd jynfoŒl ud, k pf m;vS,af wmf}uD;rsm;udk rnfonft h jypfurkd #usL;vGejf cif;r&Syd gbJ
v#uEf iS hf rw&m; zrf;qD;/ csKyfaESmif/ xde;f odr;f jcif;ðyae+yD; ,cktcg xl;qef;vSonft h jzpftysuf
w&yfrmS rE aW v;wdik ;f / rdxv DW mòrdŒe,f rJqENe,ftrSwf (2) rS jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,f
awmf}u;D a'guw f mode;f vGitf m; tjypfr&Syd gbEJ iS hf (6-9-98) &ufae‹rS pwifzrf;qD;csKyfaESmifxm;
+yD; 1-7-2000 &ufae@wiG u f srS rdxv DW m&Sd ppfaxmufvrS ;f a&;wyf trSwf (15) rS wyf=uyf}uD;
wifat; qdo k ul a'guw f mode;f vGit f m; “q&mhtm;v$wx f m;jcif;r[kwyf g (1950 - ckEpS /f ta&;
ay: pDrcH sut f ufOya') yk'rf (5) njzifh ,ref,I l xde;f odr;f xm;qJjzpfa=umif;” [k jynfov l xl wk
&yfv;kH u &G&H mS rke;f wD;aeonfyh 'k rf udk wyfvu kd af =umif;=um;od&onf?
“{nfah *[mrsm;” wGix f m;&SI d “aqG;aEG;aeonf”[k ppftm%m&Sirf sm;uajymqdjk cif;
onf zDvmuef‹vef‹ jzpfaea=umif;/ “aqG;aEG;aeonf” qdo k nfrmS vnf; 6-9-98 &ufae@rS ,ae@
wdik f r+yD;Edik bf jJ zpfaea=umif;/ rw&m;yk'rf wyfjcif; tp&So d nfwkd u h kd jyif;xefpmG ±_wcf svu kd of nf?
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1362 ckEpS f / 0gacgifvjynfh ?
2000 jynfEh pS /f -o*kwvf (14)&uf?
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
350
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
1990jynfhESpf/ ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJrSwifajr‡mufvdkufaom
jynfolŒv$wfawmfudkudk,fpm;ðyonfhaumfrwD
(jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD) .
a-unmcsuftrSwf 17 (8§00)
351
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
a'guw f mvS&edS o
f nf w&m;0if jynfoŒl v$waf wmfu, fkd pf m;vS,t f jzpfrS E_wx f u
G rf ay;bJ
}uH}› uHc› idk cf idk af eygv#if rw&m;,kwrf modrzf sO;f aomenf;vrf;rsm;jzpfonfh rl;,pfaq;0g;rsm;/ cspJ m
&Gurf sm;tp&So d nfh &mZ0wfjypfrr_ uif;aomypPn;f rsm;udk wdww f qdwf (od@k r[kw)f ajymifajymif
wif;wif; ypfoiG ;f jcif;rsm;ukd ppftm%m&Sirf sm;uðyvkyI f a'guw f mvS&edS t
f m; jypfra_ jrmufatmif
tuGuq f ifp&mta=umif;&Sad eonfa=umifh xko d @kd vk;H 0rðyvky&f ef av;eufpmG óuw d ifowday;vku d f
onf?
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1362 ckEpS /f 0gacgifvqkwf (4) &uf?
2000 jynfEh pS /f -o*kwv
f (18) &uf?
(trsKd ;om;'Dru
dk a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹csd onf?)
352
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
1990 jynfhESpfygwDpkH'Drdkua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJrSwifajr‡mufvkdufaom
jynfolŒv$wfawmfudkudk,fpm;ðyonhfaumfrwD
(jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD) .
a-unmcsuftrSwf 18 (9§00)
jynfaxmifpjk refrmEdik if aH wmf}u;D urBmwnfoa&GŒ wnfwchH idk +f raJ p&ef wkid ;f &if;om;aoG;pnf;
nD!w G rf w
_ nfaqmufa&;twGuf txl;vkt d yfonfa=umifh jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;ðyaumfrwD
udk atmufygwidk ;f &if;om;Edik if aH &;ygwrD sm;ESihf zGŒJ pnf;cJo
h nf?
(1) &Sr;f wkid ;f &if;om;rsm;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyf- (jynfo@l vw $ af wmfu,
kd pf m;vS,f 23 OD; a&G;
353
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
aumufwifajr‡mufjcif;cH&onf//)
(2) &ckid 'f rD u
kd a&pDtzGŒJ csKyf - (jynfo@l vw$ af wmfu, kd pf m;vS,f 11 OD; a&G;
aumufwifajr‡mufjcif;cH&onf//)
(3) rGet
f rsKd ;om;'Dru
dk a&pDtzGŒJ - (jynfo@l vw $ af wmfu, kd pf m;vS,f 5 OD; a&G;
aumufwifajr‡mufjf cif;cH&onf//)
(4) Zdrk t
D rsKd ;om;uGe*f &uf -(jynfo@l vw$ af wmfu, kd pf m;vS,f 2 OD; a&G;
aumufwifajr‡mufjcif;cH&onf//)
jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;ðyaumfrwDuzkd ŒJG pnf;+yD; oufqidk &f mv$waf wmfupd &P yfrsm;udk
yDyjD yifjyifaqmif&uG Ef ikd &f eftwGuf atmufygvw $ af wmfa&;&maumfrwDrsm;udk jynfoŒl v$waf wmf
w&yfay:ayguv f monfah e@txdzŒJG pnf;cJo h nf?
(1) wkid ;f &if;om;a&;&maumfrwD
(2) b¾m§pD;yGm;§ukeo f ,G af &;&maumfrwD
(3) Oya'a&;&maumfrwD
(4) ynma&;&maumfrwD
(5) use;f rma&;/ vlra_ &;&maumfrwD
(6) Ekid if wH umqufqaH &;aumfrwD
(7) awmifov l ,form;a&;&maumfrwD
(8) tvkyo f rm;a&;&maumfrwD
(9) v$waf wmfa&;&maumfrwD
(10) umuG,af &;&maumfrwD
jynfaxmifpjk refrmEkid if }H u;D wnfwchH ikd +f r&J ef wdik ;f &if;om;aoG;pnf;+y;D pnf;vk;H nD!w G rf w_ nf
aqmuf&ef txl;wvnfvt dk yfonfa=umifh wkid ;f &if;om;ud, k pf m;vS,w
f OD;jzpf+y;D &cdik 'f rD ukd a&pDzŒJG
csKyf.twGi;f a&;rª;ESihf jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;ðyaumfrwDtwGi;f a&;rª;jzpfol OD;at;omatmif
u wdik ;f &if;om;a&;&maumfrwD.OuUÏtjzpfvnf;aumif;/ trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf taxG
axGtwGi;f a&;rª; a':atmifqef;pk=unfu twGi;f a&;rª;tjzpfvnf;aumif; wm0ef,cl o hJ nf?
,ae@tajctaewGif 'Dru kd a&pD tpd;k &rqkx d m;bd jynfov l x l w k &yfv;Hk vkv d m;awmifw h
ar#mv
f ifx
h m;onfh jynfoŒl v$waf wmfw&yfyif a&G;aumufyu JG si;f y+y;D pD;I (10) ESpaf usmv f m+y;D jzpf
aomfvnf; ay:ayguv f mjcif;r&Sad y? ay:ayguv f mjcif;r&Sbd J jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;
onf tm%mydik rf sm;.vkyaf qmifcsuaf =umifh atmufygtcuftcJrsm;ESi&hf ifqidk af e=u&onf?
(1) tcsKd ŒrSm rw&m; axmif'%fuscaH e&jcif;?
(2) tcsKd ŒrSm rw&m; twif;t"rR Oya'rJh xde;f odr;f cHae&jcif;?
(3) tcsKd Œudk +cdr;f ajcmufI rw&m; Ekwx f u
G af pjcif;?
‚if;*k%o f u d mQ &Sd jynfoŒl v$waf wmfu, fkd pf m;vS,rf sm;/ OD;at;omatmifw@kd EiS hf tusO;f uscaH e
&aom Ekid if aH &;tusO;f orm;tm;vk;H wk@d ukd c|i;f csurf &Sd tjrefq;Hk jyefvnfvw
G af y;&ef jynfoŒl v$wf
awmfu, kd pf m;ðyaumfrwDu ppftm%m&Sirf sm;tm; av;av;eufeuf awmif;qkv d u dk af =umif;/
‚if;jyif zrf;qD;/ csKyfaESmif/ E_wxf u
G af pjcif;vkyif ef;&yfrsm;udk taqmwv#if csucf si;f &yfqidk ;f &ef
355
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
xyfrI
H av;eufpmG wku
d w
f eG ;f awmif;qkv
d u
dk o
f nf?
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1362 ckEpS /f awmfovif;vjynfah usmf (4) &uf?
2000 jynfEh pS /f pufwifbmv (16) &uf?
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
jynfolŒv$wfawmfudkudk,fpm;ðyonfhaumfrwD
(jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD) .
a-unmcsuftrSwf 19 (9§00)
16/ 9/ 2000 jynfEh pS &f ufaeŒu usi;f yaom jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;ðyaumfrwD. (2)
ESpjf ynfah jrmufonfah eŒtpnf;ta0;wGif csrw
S cf o
hJ nfh qk;H jzwfcsurf sm;?
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1361 ckEpS /f awmfovif;vjynfah usmf (6) &uf?
2000 jynfEh pS /f pufwifbmv (18) &uf?
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
357
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
a-unmcsuftrSwf 1 (9§02)
jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;ðyaumfrwD (4) ESpaf jrmuftxdr;f trSwaf e@ukd trsKd ;om;'Dru dk
a&pDtzGŒJ csKyf (A[d)k Y 16-9-2002 &ufae@wiG f usi;f ycJo h nf? jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;ðyaumfr
wD.twGi;f a&;rª; OD;at;omatmifu, kd w
f ikd w
f ufa&mufvmojzifh tzGŒJ 0ifrsm;u 0rf;ajrmuf0rf;
omóuqd =dk uonf? OD;at;omatmiftm; jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;ðyaumfrwD. twGi;f a&;rª;
wm0efrsm;udk jyefvnfvt J$ yfay;vku d o
f nf? OD;at;omatmifuvnf; 0rf;ajrmuf0rf;omvufc+H y;D
qufvufóu;d yrf;aqmif&u G o
f mG ;rnfjzpfonf? jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;ðyaumfrwDtaejzifh 'Drkd
ua&pD&&So d nftxd rav#mah omvk;H vjzifh qufvufaqmif&u G o f mG ;rnfjzpf a=umif;a=unmtyf
ayonf?
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1364 ckEpS /f awmfovif;vqef; (10) &uf?
2002 ckEpS /f pufwifbmv (16) &uf?
(trsKd ;om;'Dru
dk a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zefŒcso
d nf?)
358
1990 jynfhESpf/ ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJrSwifajr‡mufvdkufaom
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
jynfolŒv$wfawmfudkudk,fpm;ðyonfhaumfrwD
(jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD) .
a-unmcsuftrSwf 1 (10§02)
(4) (u) jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;ðyaumfrwDwiG f tzGŒJ 0ifopfrsm;wd;k csŒJ vufc&H efq;kH jzwf
onf?
(c) jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;ðyaumfrwDwiG f tjcm;tzGŒJ 0ifopfrsm;0ifa&mufEikd &f ef
twGuf vdktyfcsufrsm;udka&;qGJ&ef OD;at;omatmiftm; wm0efay;tyf
a=umif;qH;k jzwfonf?
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
1990 jynfhESpf ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJrSwifajr‡mufvdkufaom
359
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
jynfolŒv$wfawmfudkudk,fpm;ðyonfhaumfrwD
(jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD).
a-unmcsuftrSwf 2 (10§02)
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1364 ckEpS /f oDwif;u|wfvjynfah usmf (10) &uf?
2002 ckEpS /f atmufwb kd mv (31) &uf?
(trsKd ;om;'Dru
dk a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,l jzef‹cso
d nf?)
360
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
1990 jynfhESpf/ ygwDpHk'Drdkua&pDtaxGaxGa&G;aumufyGJrSwifajr‡mufvdkufaom
jynfolŒv$wfawmfudkudk,fpm;ðyonfhaumfrwD
(jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD) .
xd@k a=umifh ,ae@umvonf trsKd ;om;acgi;f aqmif}uD;Adv k cf sKyfatmifqef;ESiwhf uG/ wdik ;f &if;om;
acgi;f aqmif}uD;rsm; tajrmftjrif}uD;rm;pGmjzifch srw S cf ahJ om wdik ;f &if;om; pnf;vH;k nD!w G af &;rl/
wenf;tm;jzifh vlrsKd ;aygi;f pHak oG;pnf;a&;udt
k ajccHonfh jynfaxmifppk w d "f gw. f rl&if;tESpo f m
&ESifh oabmw&m;rsm;udk &J&0J if0h ifah z:xkwpf uJG ikd +f yD;/ jynfaxmifprk w l &yfukd csrwS tf aumift
xnf az:a&;rSm trsKd ;om;a&;wm0efw&yfjzpfonf?
jynfaxmifp[ k o
l nf jynfe,frsm;udk aygi;f pyfzŒJG pnf;jcif;/ ,if;jynfe,f§wdik ;f rsm;&Sd jynforl sm;.
qENEiS hf arG;&mygtcGit hf a&;rsm;udak v;pm;vdu k ef mjcif;/ 'Drukd a&pDtcGit
hf a&;rsm;&Sjd cif;/ vGwf
vyfjcif;/ wef;wljcif;/ at;twlyt l r# qd;k wlaumif;zuf nDr#aomtcGit hf a&;rsm;udk cHpm;cGi&hf jdS cif;
yifjzpfonf?
jrefrmEdik if .
H twdwo f rdik ;f wGif ucsi/f u,m;/ u&if/ csi;f / rGe/f Arm/ &cdik /f &Sr;f ESit hf jcm;aom
wdik ;f &if;om;aygi;f pHw
k @kd onf ud, k yf ikd t
f yk cf sKyfa&;udk xlaxmifv#uf aexdik cf =hJ uonf// +Aw d o
d #e,fcsŒJ
vufatmufo@kd usa&mufomG ;onfw h ikd f Armrsm; aexdik &f ma'o/ &cdik af 'o/ rGeaf 'orsm;udk
Armjynfr[lIvnf;aumif;/ tjcm; &Sr;f / ucsi/f u&if/ u&ifeD a'orsm;udk awmifwef;a'orsm;
361
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
[lI cGjJ cm;tkycf sKyfcahJ yonf? vGwv
f yfa&;tóuu d mvod@k a&mufaomtcg jrefrmjynfrESihf awmif
wef;a'orsm;aygi;f pnf;a&;onf jrefrmhEikd if aH &;. t"duaomhcsujf y\emw&yfjzpfcahJ yonf?
urBmEh ikd if t H rsm;pkonf vlrsKd ;rsm;pGmjzifah ygi;f pyfz@JG pnf;xm;=ujcif;jzpf&m xdo k @kd aygi;f pyfaexdik f
=uaomvlrsKd ;toD;oD;wd@k onf ,ae@acwfordik ;f wGif wlnaD omvlaer_b0ESihf wlnaD omvlrsKd ;pk
. tzGŒJ 0iftjzpfaevdjk cif;/ rdrw d @kd . ,Ofaus;r_/ bmompum;/ "avhx;kH pHrsm;udk xde;f odr;f vd=k ujcif;/
Edik if w
H Edik if tH wGi;f Y t"duusaomvlrsKd ;u tjcm;vlrsKd ;rsm;ESihf vlrsKd ;pkrsm;udk v$r;f rd;k cs,v f , S f
tkycf sKyfonft h jyif cGjJ cm;qufqjH cif;a=umifh tjcm;vlrsKd ;rsm;ESifh vlrsKd ;pkrsm;. tusKd ;pD;yGm;rsm;
qH;k ±_;H epfemr_jzpfapjcif;/ a&S;a[mif; ya'o&mZftifyg,mEdik if rH sm;udt k pm;xd;k I ay:ayguv f m
=uaomEdik if rH sm;onfvnf; t"duvlrsKd ;pku tjcm;aomvlrsKd ;pkrsm;udk v$r;f rd;k tkycf sKy=f ujcif; ponfh
tajccHta=umif;rsm;a=umif/h wdik ;f &if;om;vlrsKd ;pkjy\emonf urBmEh ikd if t H oD;oD;wd@k . Edik if aH &;
362
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
&mudprP sm;wGif toGit f rsKd ;rsKd ;jzif/h jzpfymG ;ay:ayguv
f #u&f adS yonf? od@k jzpfI wdik ;f &if;om;jy\em
udak jz&Si;f =u&mwGif TtajccHrsm;udo k ;kH oyfI "rR"Ïd mefusus ajz&Si;f &efvt kd yfayonf?
jrefrmEdik if . H vlrsKd ;pkjy\emudk ajz&Si;f &ef csO;f uyfavhvmonft h cgwiG vf nf; vGwv f yfa&;&+yD;
onfah emuf ESpaf ygi;f (50) ausmf pGu J yfvmcJah om qENp/JG vlrsKd ;pGrJ sm; uif;&Si;f &rnft
h jyif ordik ;f qdik f
&mtawGŒtóuHrsm;ESihf Edik if w H umwGijf zpfay:ajymif;vJaeaom trsKd ;om;a&;jy\emrsm;udyk g
aygi;f pyfòciH o kH ;kH oyfI vufawGŒusus/ "rR"Ïd mefusus ajz&Si;f &efvt kd yfayonf? od@k jzpfI jrefrmEdik if H
wGif vGwv f yfa&;&+y;D aemuf ay:aygucf ahJ om/ ay:ayguq f jJ zpfaom wdik ;f &if;om;vlrsKd ;rsm; jy\em
ud±k j_ rifo;kH oyf&mwGif wdik ;f &if;om;vufeufuikd t f zGŒJ tpnf;rsm;ESihf typftcwf &yfpx J m;onfq±kd kH
r#jzifh jy\emt&yf&yfonf ajyvnfroGm;Edik af y? qufvufI Edik if aH &;t& awGŒqHak qG;aEG;ajz&Si;f
&efvt kd yfayonf?
jrefrmEdik if o H nf vGwv f yfa&;&+yD; (1947) ckEpS f jynfaxmifpzk ŒJG pnf;tkycf sKyfykH tajccHOya't&
jynfaxmifpjk refrmEdik if [ H Il zGŒJ pnf;Edik cf ahJ omfvnf; xdzk ŒJG pnf;tkycf sKyfykH tajccHOya'onf Arm/
rGe/f &cdik af 'o[k zGŒJ pnf;r_r&Scd jhJ cif;/ jynfe,frsm;od@k ay;xm;aom vkyyf ikd cf iG rhf sm;enf;yg;jcif;/ Arm
trsm;pkaexdik &f ma'oudk jynfrtoGijf zifh jynfaxmifpt k m%mud&k ,lItkycf sKyfjcif;/ b¾ma&;cGJ
a0r_rr#wjcif; ponfh tm;enf;csurf sm;a=umifh (1948) ckEpS af emuf ESpaf ygi;f (10) ESpaf usm=f um
vmonft h cg tkycf sKyfa&;/ b¾ma&; t=uyftwnf;rsm;jzifóh uHawGŒcJ&h onf?
xd@k a=umifh jynfaxmifpt k wGi;f Y jynfe,frsm;ESihf wdik ;f &if;om;vlrsKd ;rsm;. rauseyfrr_ sm;jzpfay:cJ+h y;D
zGŒJ pnf;tkycf sKyfyt
kH ajccHOya'qdik &f mt=uyftwnf;udjk zpfay:apcJo h nf? wcsed w f nf;wGif Edik if aH wmf
. zGŒJ pnf;tkycf sKyfytkH ajccHOya'qdik &f m jyifqif&efta=umif;rsm;wdu k qf ikd v
f maomtcg &Sr;f jynf
e,fuvnf; wdik ;f &if;om;aygi;f pHu k zkd w
d af c:I awmif}u;D òrŒd Y nDvmcHw&yfusi;f ycJo h nf? xdn k v D m
cHY zGJŒpnf;tkyfcsKyfyHkqdkif&m t=uyftwnf;rsm;udkwifjyI zGJŒpnf;yHktajccHOya'udkjyifqif+yD;
jynfaxmifppk pfppfrl (zuf'&,fr)l udk aqG;aEG;n‡Ed id_ ;f v#uf ygvrD efo@kd wifoiG ;f &ef qH;k jzwfc=hJ uay
onf? tqdyk grrl mS cGx J u
G af &;rlv;kH 0r[kwaf y? zGŒJ pnf;tkycf sKyfyt
kH ajccHOya'. tm;enf;csurf sm;udk
jyifqif+yD; jynfaxmifppk pfppfrw l &yfukd wifjyjcif;omjzpfayonf?
od@k &mwGif wyfrawmfacgi;f aqmiftcsKd Œonf xdzk uf'&,frEl iS yhf wfoufI atmufygtcsurf sm;udk
ta=umif;jy+yD; (1962) ckEpS w
f iG f Edik if aH wmf.tm%mudo
k rd ;f ,lcahJ yonf? xdu
k o
hJ @kd tm%modr;f
363
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
,l&mwGivf nf; tm%modr;f acgi;f aqmifrsm;u “zuf'&,fro l nf cGx J uG af &;rljzpfonf” “wdik ;f
&if;om;vlrsKd ;rsm;onf jynfe,frsm;cGx J u G &f ef}uHpnfaeojzifh jynfaxmifprk òyduaJG tmif/ wyfr
awmfrS tm%modr;f ,lc&hJ jcif;jzpfonf”[lI ta=umif;jycJ=h uayonf? trSepf ifppfrmS zuf'&,frl
onf jynfaxmifprk w l &yfomjzpf+yD; cGx J u G af &;rlr[kwaf y? xd@k tjyif wdik ;f &if;om;rsm;taejzifh
jynfe,fcxJG u
G &f ef&nf&,
G cf surf sm;/ vkyaf qmifcsurf sm;vnf;ryg&cdS ahJ y?
xdo
k @kd tm%modr;f cJo h nfh (1962) ckEpS rf pS I/ jrefrmEdik if .
H jynfaxmifpk zGŒJ pnf;tkycf sKyfytkH ajccH
Oya'aysmufu, G cf &hJ ovdk jynfaxmifppk w d "f mwf od@k r[kwf yifvpkH wd "f mwfonfvnf; wpwp
arS;rSed cf &hJ onfrmS aysmufu, G v
f ek ;D yg;jzpfc&hJ ayonf? arS;rSed &f efvnf; enf;trsKd ;rsKd ;udt
k oH;k ðycJ=h u
ayonf?
TuJo h @kd aomtajctaewGif u|Eykf w f @kd onf trsKd ;om;acgi;f aqmif}uD;Adv k cf sKyfatmifqef;ESihf
wdik ;f &if;om;acgi;f aqmifrsm;csrw S cf ahJ om jynfaxmifprk . l rl&if;t"dyg` ,Ef iS hf tESpo f m&udk oabm
aygu&f efvt kd yfayonf? od@k a=umifh Adv k cf sKyfatmifqef;u zqyv y%mrjyifqifrn _ v
D mcHwiG f
Tod@k red @=f um;cJo h nf?
“æu|eaf wmfw@kd oabmwlncD suaf wG pmcsKyftrsKd ;rsKd ;csKyfwt hJ cgwek ;f u awmifwef;a'o
ud,k pf m;vS,rf sm;ESihf u|eaf wmfw@kd csKyq f ckd w
hJ hJ pmcsKytf &qdvk @kd &&dS ifjzpfap/ aemuf+y;D awmh awmifwef;
a'oqdik &f m pHpk rf;a&;tzG@J tpD&ifcpH mrSaxmufccH surf sm;udk u|eaf wmfw@kd vufccH o hJ nfth wdik ;f
jzpfap/ tJovdk vufcx H m;cJo
h nfh pmoabmwGio f mruyJ “Not Only the Letter of Agree-
ment ” onf pmoabmudk u|eaf wmfw@kd oabmwlnv D ufccH w hJ mwGirf uyJ u|eaf wmfw@kd tzGrJ mS
k @kd &&dS if “ The Spirit of Agreement” oabmwlnv
qdv D mcJw h hJ wu,ft h &if;cHoabmw&m;udk
vufc+H yD;awmh onftwdik ;f yJ onfwikd ;f ðyjynfðyv$waf wmfrmS em;vnfapcsiyf gw,f?æ”
jrefrmEdik if wH iG f ucsi/f u,m;/ u&if/ csi;f / rGe/f Arm/ &cdik /f &Sr;f tp&Sad om vlrsKd ;rsm;tjyif tjcm;
aomvlrsKd ;rsm;pGmwd@k onfvnf; a&S;ya0o%Dumvuyif twlwuGaexdik cf =hJ uayonf? xdo k @kd
aexdik cf =hJ uaom wdik ;f &if;om;vlrsKd ;toD;oD;wd@k onf tcsKd ŒrSm xD;òyid /f eef;òyid f Edik if rH sm;udk xlaxmif
v#uaf exdik cf =hJ u+yD; tcsKd ŒrSm apmfbmG ;/ apmfzsm;/ apmfu/J 'l;0g;/ awmifyikd ;f / awmiftyk rf sm;jzifh
ud,k yf ikd tf yk cf sKyfv#uf vGwv
f yfpmG aexdik cf =hJ uonf?
od@k &mwGif +Adwo d #e,fcsŒJ wd@k onf jrefrmEdik if u H kd ppf (3) }udrf wdu
k cf ukd of rd ;f ydu
k v f u
kd af omtcg/
wdik ;f &if;om;vlrsKd ;pke,fajrtm;vH;k onfvnf;/ e,fcsŒJ vufatmufu|eb f 0od@k twlwuG usa&muf
cJ&h ayonf? e,fcsŒJ wd@k . vufatmufY Arm/ &cdik /f rGef a'orsm;udk ArmjynfrtjzpfEiS v hf nf;aumif;
&Sr;f / csi;f / ucsi/f u&if/ u,m;ESihf tjcm;wdik ;f &if;om;a'orsm;udk awmifwef;a'orsm;tjzpf
vnf;aumif; cGjJ cm;owfrw S t f yk cf sKyfcahJ yonf? e,fcsŒJ qef@usiaf &;/ zufqpfwu kd zf suaf &;ESihf trsKd ;
om;vGwaf jrmufa&; ±ke;f uefvy_ &f mS ;wdu k yf 0JG ifonfh umvwav#mufwiG v f nf; wdik ;f &if;om;vlrsKd ;pk
aygi;f pHwk @kd onf enf;rsKd ;pHjk zifh vufww JG u kd yf 0JG ifc=hJ uayonf?
xdok @kd wu
kd yf 0JG if&mwGif trsKd ;om;acgi;f aqmif}uD;Adv k cf sKyfatmifqef;ESihf jrefrmhEikd if aH &;acgi;f aqmif
rsm;onf 'd@k Armtpnf;t±H;k acwfucsrw S cf ahJ om “Armjynfonf wd@k jynf/ Armpmonfw@kd pm/
Armpum;onf wd@k pum;/ Armjynfuckd spyf g/ wd@k pmudk cs;D jr‡iyhf g/ wd@k pmudk av;pm;yg”[laom trsKd ;
om;a&;0g'udk aºuG;a=umfwu kd yf 0JG ifc+hJ yD; “Armhxu G &f yf*%kd ;f ” acwfo@kd a&mufaomtcgwiG v f nf;
e,fcsŒJ qef@usiaf &;/ vGwv f yfa&;/ 'Dru kd a&pDa&;/ ponfh trsKd ;om;0g'jzifyh if trsKd ;om;vGwaf jrmuf
a&;vufeufuikd w f u
kd yf u
JG qkd ifEcJ$ =hJ uayonf?
jrefrmEdik if u
H kd rjzpfrae vGwv
f yfa&;ay;&rnft h ajctaeod@k a&muf&v dS maomtcg +Adwo d #tpd;k &
onf &Sr;f jynfEiS ahf wmifwef;e,frsm;udk csex
f m;vdak omoabmxm;rsm;&Scd o hJ nf? xdo
k abmxm;
rsm;udk (1945) ckEpS /f arv (17) &ufae@wiG x f wk jf yefaom “puULjzLpmwrf;”wGif txift&Sm;
awGŒ&ayonf? &Sr;f jynftygt0if awmifwef;a'orsm;udrk l jrefrmjynfrESihf tqdyk ga'orsm; wvH;k
wpnf;wnf;yl;aygi;f &ef/ awmifwef;a'orsm;uqENr&So d I/xdak 'orsm;udk bk&ifcuH oD;jcm;
tkycf sKyfomG ;rnf[ak z: jyxm;onf?
“e,fpyfa'orsm;wGiaf exdik =f uaom jynfov l x l . k oabmwlncD su&f ,l+y;D xdak 'orsm;udk jrefrm
jynfrESit hf jrefq;kH yl;aygi;f ay;&efvt kd yfonf[k +Aw d o d #tpd;k &ESihf jrefrmud,
k pf m;vS,rf sm;u oabm
wlnaD =umif;/ xdu k o hJ @kd yl;aygi;f a&;rwnfaqmufrt D csed u
f mvtwGi;f e,fpyfa'oESihf jrefrmjynfr
wd@k ESpOf ;D ESpzf uftusKd ;oufa&mufvmaom aqmif&u G bf ,G &f mudp&P yfrsm;udk ESpOf ;D ESpzf ufv;kH u
vuf c H E d k i f a omenf ; vrf ; jzif h yl ; aygif ; aqmif & G u f o if h o nf ? xd k u J h o d k @ aqmif & G u f E d k i f & ef
atmufygtwdik ;f oabmwl=uonf?
(u) ········
(c) yifvn kH v D mcHYjzpfap/ txl;zdwaf c:aomnDvmcHYjzpfap/ e,fpyfa'oacgi;f aqmif
rsm;ESihf ud, k pf m;vS,rf sm;tm; =um;jzwfumvtwGi;f atmufygo;kH ckteuf ‚if;wd@k
vufcEH ikd af om yl;aygi;f a&;rluw kd ifjyap&rnf?
(*) ········
(C) ········
Tae&mwGif jynfaxmifppk w d "f gwEf iS yhf wfoufI yifvn kH vD mcHY Advk cf sKyfatmifqef;.ajym=um;
csurf sm;ESihf wdik ;f &if;om;acgi;f aqmifrsm;.wifjycsurf sm;udk azmfjy&efvakd yonf?
“Armjynfvw G v
f yfa&;&+yD[q k Ekd ikd af =umif;/ awmifwef;e,frsm;jy\emom use&f adS wmh
a=umif;/ awmifwef;e,frsm; rvGwv f yfoa&GŒ Armjynfvw G vf yf+y[
D k rqdEk ikd af =umif;/ Armrsm;onf
awmifwef;vlrsKd ;rsm;udk ‚if;wd@k bmom tkycf sKyfapvdak =umif;/ Armrsm;onf &Sr;f / ucsi/f csi;f wd@k .
jynfwGif;a&;udk pGufzufrnfr[kwfa=umif;” (AdkvfcsKyfatmifqef;. yifvHkwGif ajym=um;csufrS)
“jrefrmrsm;onf +Adwo d #.u|erf jzpfvakd =umif;/ xdek nf;wlpmG awmifwef;vlrsKd ;rsm;vnf;
+Adwod #u|et f jzpfra&mufapvdak =umif;/ xd@k tjyif awmifwef;vlrsKd ;rsm;onf jrefrmu|et f jzpf
vnf;rjzpfapvdk=umif;” (AdkvfcsKyfatmifqef;. yifvHkwGif ajym=um;csufrsm;rS)
“wdik ;f jynf}uD;yGm;apcsi&f if ArmuwrsKd ;/ u&ifuwzH/k ucsi/f csi;f wd@k uwjcm; tuGu J JG
tjym;jym;vky=f u&ifjzifh tusKd ;&Srd mS r[kwb f ;l ? pkaygi;f vky=f urSomtusKd ;&SEd ikd rf ,f”
(Ad k v f c sKyf a tmif q ef ; .ajym=um;csuf r S )
xd@k twlyif yifvn kH v D mcHY &Sr;f wdik ;f &if;om;acgi;f aqmifrsm;.wifjycsurf sm;rSmvnf; atmufyg
twdik ;f awGŒ&ayonf?
(1) jynfaxmifppk epft&yl;aygi;f rnf?
(2) tcGit hf a&;ESithf qift h wef;wljzpf&rnf?
(3) &Sr;f jynftm; vH;k 0ud, k yf ikd t
f yk cf sKyfciG ahf y;&rnf?
(4) cGx
J u G v f u
kd tcsed rf a&G;cGx J u G cf iG ahf y;&rnf?
vuf&jdS refrmEdik if . H tajctaerSm pD;yGm;a&;/ ynma&;/ vlra_ &;/ wdik ;f &if;om;pnf;vH;k nD!w G af &;
tp&So d nfrsm;wGif jy\emaygi;f pHak y:ayguv f #uf wpwpusqif;um ,d, k iG ;f v#u&f adS yonf?
Tod@k jzpf&jcif;rSm t"duusaom vufiif;ajz&Si;f &rnfEh ikd if aH &;jy\emudk trsKd ;om;a&;wm0ef
w&yftaejzifh rajz&Si;f Edik af oma=umifjh zpfayonf? t"duEdik if aH &;jy\emqd&k mYvnf; jrefrm
Edik if w
H iG f 'Dru
kd a&pDtcGit
hf a&;rsm; jynfow l &yfv;kH (wdik ;f &if;om;vlrsKd ;pkrsm;tygt0if) qdwo f Ok ;f
aejcif;ESihf wdik ;f &if;om;vlrsKd ;pkrsm; ud,
k yf ikd jf yÏmef;cGi/hf arG;&mygtcGit
hf a&;rsm; qH;k ±_;H aejcif;wd@k yif
jzpfonf?
xd@k a=umifh 'Dru kd a&pDa&;ESihf wdik ;f &if;om;vlrsKd ;rsm;ta&;udk wòydiw f nf;ajz&Si;f =u&ayrnf? Tod@k
ajz&Si;f &mwGif 'Dru kd a&pD.tajccHusaomjynfo@l qENukd av;pm;vdu k ef mjcif;jzifh taumiftxnf
az:&ayrnf? wenf;tm;jzifh jynfov l x
l u
k vGwv f yfpmG a&G;cs,w f ifajrm‡ ufcahJ om (1990) jynfEh pS f
a&G;aumufy. JG &v'fukd taumiftxnfaz:&rnf? wdik ;f &if;om;jy\emajz&Si;f &mwGirf l yuwd
wnf&adS eaom wdik ;f &if;om;vlrsKd ;rsm;. tajctaeESiu hf u
kd n
f aD om/ ud, k yf ikd jf yÏmef;cGi&hf adS om
zuf'&,fjynfaxmifpjk zift h aumiftxnfaz:&rnf?
jrefrmEdik if o H nf vGwv f yfa&;&+yD;csed rf pS I 0g'pG/J *d% k ;f *%pG/J tkypf pk /JG vlrsKd ;pG/J qENpjJG zifh uGjJ ym;um/
jyif;xefaomvufeufpu JG ikd f yÉdyuQrsm;jzpfay:+y;D / tcsi;f csi;f wdu k cf ukd rf o_ nf tvGejf yif;xefvaS om
vufeufuikd yf ËdyuQ jzpfymG ;ay:ayguv f mI/ jynfwiG ;f ppfjzpfymG ;Ekid o f nftxd qd;k &Gm;jyif;xefcahJ y
onf? ,if;tusKd ;qufa=umifh ,ae@wikd f trsKd ;om;aoG;pnf;nD!w G af &;udk rwnfaqmufEikd cf ahJ y?
trsKd ;om;aoG;pnf;nD!w G rf _ r&Syd gu/ +ird ;f csr;f aom/ acwfrzD ŒHG òz;d wd;k wufaom/ 'Dru kd a&pDjynf0h aom
wdik ;f &if;om;vlrsKd ;rsm;. wef;wltcGit hf a&;&So d nfh zuf'&,fjynfaxmifpu k kd wnfaqmuf&efvnf;
jzpfEikd v
f rd rhf nf r[kwaf y?
trsKd ;om;aoG;pnf;nD!w G af &;udk wnfaqmuf&mwGi/f trsKd ;om;jyefvnfoifjh rwfa&;vkyif ef;pOf.
368
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
yxrtqift h aejzifh ,H=k unfrw
_ nfaqmufa&;udk tcdik t f rmwnfaqmufa&;ESihf 'kw, d tqifh
taejzifh trsKd ;om;a&;jy\emrsm;udk awGŒqHak qG;aEG;jcif;enf;jzifh oH;k oyftajz&Sm+y;D / jy\em&yf
rsm;udk ajz&Si;f um/ trsKd ;om;aoG;pnf;nD!w
G af &;udk wnfaqmuf=u&ayrnf?
xdu k o hJ @kd wnfaqmuf&ef ukvor*~. 2002 ckEpS /f (57)}urd af jrmuf taxGaxGnv D mcHu “jrefrm
Edik if t
H pd;k &onf 'Dru
kd a&pDjyefvnf&&Sad &;/ (1990)ckEpS /f a&G;aumufy&JG v'frsm;udk taumiftxnf
az:&ef/ (a': ) atmifqef;pk=unfEiS hf trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf tjcm;acgi;f aqmifrsm;ESihf 'Dru kd
a&pDa&;/ trsKd ;om;jyefvnfoifjh rwfa&;rsm;twGuf t"dyg` ,jf ynf0h +y;D / pepfwus yxrOD;pGm awGŒqHk
aqG;aEG;=u+yD; raES;tjref tjcm;Edik if aH &;acgi;f aqmifrsm;ESihf wdik ;f &if;om;vlrsKd ;pkrsm;. ud, k pf m;
vS,rf sm;yg0if&ef[k jyif;xefpmG wdu k w
f eG ;f vduk o
f nf?” [laom qH;k jzwfcsut f &/ Edik if aH wmfat;csr;f
om,ma&;ESihf zGŒH òzd;a&;aumifpu D vdu k ef maqmif&u G &f ef wm0ef&adS yonf?
ypPuEQ ikd if aH &;jzpfay:r_ tajctaeudk oH;k oyfygu/ trsKd ;om;jyefvnfoifjh rwfa&;vkyif ef;pOf.
yxrtqifjh zpfaom ,H=k unfrw _ nfaqmufa&;ESihf ywfoufIyif yDyjD yifjyif cdik cf ikd rf mrm rwnf
aqmufEikd af o;a=umif; awGŒ&ayonf? wdik ;f &if;om;vufeufuikd f tzGŒJ tpnf;tcsKd ŒESihf typft
cwf&yfpx J m;Edik jf cif;/ tusO;f om;tcsKd Œudk v$waf y;jcif;/ a':atmifqef;pk=unftm; v$waf y;+yD;/
vGwv f wG v f yfvyf oGm;vmcGiahf y;jcif;/ pmrsuEf mS opfziG v hf pS jf cif;jzif/h jynforl sm;udk Edik if aH &;wGif
vGwv f yfpmG yg0ifvyk af qmifEikd o f nf[I l tm%mydik rf sm;u xkwjf yefjcif; ponfw@kd ukd vkyaf qmif
jcif;jzifh ,H=k unfrw _ nfaqmufa&;u¾udk pwifEikd cf ahJ omfvnf;/ tcsKd Œaom wdik ;f &if;om;vuf
eufuikd f tzGŒJ tpnf;rsm;ESihf vufeufuikd yf ÉdyuQjzpfymG ;aejcif;/ Edik if aH &;tusO;f om;rsm;tm;vH;k udk
c|i;f csurf &Sd rv$waf y;ao;jcif;/ a':atmifqef;pk=unf. &cdik jf ynfe,fc&D;pOfEiS hf {&m0wDwikd ;f
tcsKd Œa'orsm;od@k oGm;onfch &D;pOfw@kd wiG /f [ef@wm;aESmuf,u S rf r_ sm; óuHc&hJ ayonf?
odŒk jzpfI u|Eykf w f @kd onf ,H=k unfrw _ nfaqmufa&;ESihf ywfoufI/ tcdik t f rmtkwjf rpfcsxm;&ef
vdt k yfayonf? od@k ro S m odraf rGŒeufeaJ om awGŒqHak qG;aEG;a&;tydik ;f udk acsmarmtqifajypGm
taumiftxnfaz:aqmifEikd rf nfjzpfayonf? xd@k a=umifh ,H=k unfrw _ nfaqmufjcif; ausmv f eG f
oGm;+y[ D k qdyk gaomfvnf;/ T,H=k unfrt _ ydik ;f udk yDyjD yifjyiftaumiftxnfaz:&ef vdt k yfayonf?
Edik if aH &;tusO;f om;rsm;tm;vH;k udk c|i;f csurf &Sd v$waf y;jcif;/ Oya'rJh zsuo f rd ;f cHxm;&aom wdik ;f &if;
om;ygwrD sm;tygt0if/ Edik if aH &;ygwrD sm;udk w&m;0if vGwv f wG v f yfvyf v_y&f mS ;cGiahf y;jcif;/ jynfol
rsm;udk a=umuf&ŒHG pd;k &drrf u _ if;pGm/ Edik if aH &;wGif yg0ifaqmif&u G cf iG afh y;jcif;/ vGwv f yfpmG a&;om;xkwf
a0cGiahf y;jcif; ponft h ajccH'rD u
kd a&pDtcGit hf a&;rsm;udk az:aqmifay;jcif;jzifh taumiftxnf
369
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
az:&ayrnf?
od@k &mwGif tm%mydik rf sm;u jrefrmEdik if w H iG f pmrsuEf mS opfukd zGiv hf pS cf o hJ nf[k qdjk im;aomfvnf;/
jynforl sm;onf Edik if aH &;wGif vGwv f w
G vf yfvyfyg0ifaqmif&u G Ef ikd +f yD;/ ,H=k unfrw _ nfaqmufa&;
tqifu h kd ausmvf eG cf +hJ yD[q
k akd omfvnf;/ vufawGŒrSmum; Edik if aH &;tusO;f om;rsm; v$waf y;&ef
rsm;pGmuseaf eao;onf? xd@k tjyif Edik if aH &;ygwrD sm; v_y&f mS ;cGirhf mS vnf;/ wdik ;f &if;om;ygwD trsm;
tjym;onf zsuo f rd ;f jcif;cHxm;&ojzif/h rnfo@kd r# v_y&f mS ;pnf;±H;k Edik cf iG rhf &Sad y? w&m;0ifygwjD zpfaom
trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf. v_y&f mS ;r_ukd =unfv h #iyf if vGwv f w G v f yfvyf v_y&f mS ;cGi&hf o
dS nf[k
rqdEk ikd af y?
od@k jzpfI ,ae@Eikd if aH &;tajctaeudk rSerf eS u f efuefo;kH oyfrnfqykd gu/trsKd ;om;jyefvnfoifjh rwf
a&; vkyif ef;pOf. yxrtqifjh zpfaom/ ,H=k unfrw _ nfaqmufa&;ESihf ywfoufIyif tcdik t f rm
tkwjf rpfcsEikd jf cif;r&Sad o;ay? ,H=k unfrw
_ nfaqmufa&;tydik ;f yDjyifcikd rf mrSom/ odraf rGŒeufeaJ om
awGŒqHak qG;aEG;a&; vkyif ef;pOfonf acsmarmtqifajyEdik rf nfjzpfayonf? trsKd ;om;jyefvnfoifh
jrwfa&;ESihf trsKd ;om;aoG;pnf;nD!w G rf r_ &Sb
d /J tzufzufrS ,d,
k iG ;f aeaom Edik if aH wmfukd jyefvnf
wnfaqmuf&ef vH;k 0rjzpfEikd af y?
Edik if aH wmfat;csr;f om,ma&;ESihf zGŒH òz;d a&;aumifpo D nf/ jrefrmEdik if aH wmftm; acwfrzD ŒHG òz;d wd;k wuf
aom 'Dru dk a&pDEikd if aH wmfukd wnfaqmufomG ;rnfjzpfa=umif; pOfqufrjywf ajym=um;v#u&f o dS uJh
od@k / 'Dru kd a&pDEikd if aH y:xGe;f a&;vrf;a=umif;rS rnfonfeh nf;ESirhf # aoGznfomG ;rnf r[kwaf =umif;
udv k nf;/ tcgtm;av#mpf mG xkwaf zmfajym=um;cJ+h y;D jzpfayonf? od@k aomfvnf; 'Dru kd a&pD. tajccH
tusq;kH jzpfaom jynfoŒl qENukd av;pm;vdu k ef mjcif;wnf;[laom 1990 jynfEh pS f ygwpD 'kH rD u kd a&pD
taxGaxGa&G;aumufy. JG &v'fukd taumiftxnfaz: aqmif&u G af y;&mwGiuf m;/ tvGe@f tvGef
aESmifah ES;=uef@=umv#u&f adS yonf?
xd@k a=umifh trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyfrS A[dt k vkyt f r_aqmiftzGŒJ 0ifrsm;ESihf wdik ;f &if;om; (4)
ygwu D ,
kd pf m;vS,w f @kd onf (1998) ckEpS /f pufwifbmv(16)&ufae@wiG f jynfoŒl v$waf wmfu, kd f
pm;ðyaumfrwDukd zG@J pnf;cJah yonf? ‚if;aumfrwD. &nf&, G cf surf sm;rSm/ v$waf wmfay:ayguaf &;
twGuf aqmif&u G of mG ;&efEiS hf v$waf wmfray:aygurf u D mvtwGi;f tqdyk gaumfrwDonf/ v$wf
awmf.vkyif ef;aqmifwmrsm;udk aqmif&u G of mG ;&efw@kd jzpfayonf? T&nf&, G cf surf sm;udk yDyjD yifjyif
aqmif&u G Ef ikd &f eftwGu/f tzGŒJ 0ifopfrsm;udk zdwaf c:vufcv H #uf &Sad yonf?
jrefrmEdik if .
H vuf&t dS ajctaerSm Edik if aH &;jy\em/ wdik ;f &if;om;vlrsKd ;rsm; jy\em/ pD;yGm;a&;
jy\em/ vlra_ &;jy\em/ ynma&;jy\em ponfjzifh jy\emaygi;f pHw k @kd onf trsKd ;om;a&;
jy\emw&yftaejzifh taqmwv#if ajz&Si;f &ef awmif;qdv k #u&f adS eayonf? Tjy\emrsm;udk
taqmwv#if rajz&Si;f Edik yf gu/ wpwp,d, k iG ;f um/ rsm;r=umrDumvtwGi;f jy\emt&yf&yf
wd@k onf pkaygi;f ±_yaf xG;vm+yD;/ tajctaeqd;k rsm;udk rajz&Si;f / rudik w f ,
G Ef ikd o f nfh tajctaeod@k
a&muf&v dS mEdik +f y;D / wdik ;f jynfEiS hf vlrsKd ;twGuvf nf; rar#mrf eS ;f Edik af om qd;k usKd ;rsm;. tusKd ;qufukd
cHpm;=u&rnfjzpfayonf?
od@k jzpfI Edik if aH wmfat;csr;f om,ma&;ESihf zGŒH òzd;a&;aumifpt D m%mydik rf sm;/ trsKd ;om;'Dru
kd a&pD
tzGŒJ csKyf/ wdik ;f &if;om;Edik if aH &;ygwrD sm;ESihf wdik ;f &if;om;vufeufuikd t
f zGŒJ tpnf;tm;vH;k wd@k onf
,H=k unfru _ kd tcdik tf rmwnfaqmuf+y;D jy\em&yfrsm;udk awG@qakH qG;aEG;um/tjrefq;kH ajz&Si;f &ef
vdt k yfaeayonf?
od@k &mwGif trsKd ;om;'Drukd a&pDtzGŒJ csKy/f wdik ;f &if;om;Edik if aH &;ygwrD sm;ESihf wdik ;f &if;om;vufeufuikd f
tzGŒJ tpnf;toD;oD;wd@k rmS / óuw d ifpnf;urf;owfrw S cf surf &Sb d /J awGŒqHak qG;aEG;&ef tqifoif&h adS e
=uaomfvnf;/ tm%mydik rf sm;rSmrl/ awGŒqHak qG;aEG;a&;rSonf 'Dru kd a&pDjynf0h aom jynfaxmifpk
jrefrmEdik if aH wmf jyefvnfwnfaqmufa&; vkyif ef;pOfrsm;udk aESmifah ES;ap&ef/ qifajcqifvuf trsKd ;
rsdK;jyv#uf&Sdayonf? xdkodk@ ta=umif;jycsufrsm;teuf/ jrefrmEdkifiHwGif wdkif;&if;om;vlrsdK;pk
ajrmufjrm;pGm&Sad ejcif;a=umif/h 'Dru
kd a&pDEikd if w H nfaqmufa&;udk jrefjrefomG ;Ir&Edik /f jznf;jznf;csi;f
oGm;&rnf[al om ta=umif;jycsuv f nf; yg0ifayonf?
371
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
jrefrmEdik if w H iG f ucsi/f u,m;/ u&if/ csi;f / Arm/ rGe/f &cdik /f &Sr;f ESihf tjcm;wdik ;f &if;om;vlrsKd ; trsm;
tjym;&Sjd cif;onf/ yuwdtajctaew&yfjzpf+y;D / TuJo h @kd wnf&adS eaom t&Sw d &m;udk vufrcHEikd f
jcif;/ wdik ;f &if;om;vlrsKd ;rsm; trsm;tjym;&Sad ejcif;onf/ 'Dru kd a&pDaz:aqmifa&;ESihf jynfaxmifppk pf
ppfrl wnfaxmifa&;twGuf t[ef@twm;jzpfaeonf[k ta=umif;jyajymqdak eolrsm;onf
tqd;k jrifwwf=uolrsm;omjzpfayonf? jrefrmEdik if w H iG f wdik ;f &if;om;vlrsKd ; trsm;tjym;aexdik f
v#u&f jdS cif;ud/k yuwdtajctaeESihf t&Sw d &m;tjzpf "rR"Ïd mefusus oH;k oyf+yD;/ trsKd ;om;aygi;f
pnf;a&;r_w&yfukd csrw S u
f sio
hf ;kH Edik yf gu/ jynfaxmifp}k uD;. aumif;jrwfaom pGr;f yum;w&yfyif
jzpfvmEdik af yonf?
twdwo f rdik ;f wGif trsKd ;om;acgi;f aqmif}uD; Adv k cf sKyfatmifqef;ESihf wdik ;f &if;om;acgi;f aqmifrsm;
onf trsKd ;om;a&;0g'ESihf jynfaxmifppk w d "f gwu f kd aygi;f pnf;um/ trsKd ;om;rsm;aygi;f pnf;a&;
qdik &f m oabmw&m;ESihf rl0g'rsm; csrw S Ef ikd cf =hJ uayonf? Tod@k csrw S &f mwGi/f awGŒqHak qG;aEG;n‡Ed id_ ;f
jcif;/ tjyeftvSet f ay;t,lvyk jf cif;/ uwdu0wfrsm;udk vufawGŒtaumiftxnfaz: jcif;jzifh
,H=k unfrw _ nfaqmufum/ cufceJ ufeaJ om trsKd ;om;a&;jy\emrsm;udk ajz&Si;f Edik cf ahJ yonf?
,ae@wikd f yifvpkH w
d "f gwt
f ajccHoabmrsm;udk wefz;kd xm; &nf!e$ ;f ae=u&pJjzpfayonf? xdu k o
hJ @kd
wefz;kd xm; &nf!e$ ;f ae=u&jcif;rSm/ Adv
k cf sKyfatmifqef;OD;aqmifrj_ zif/h wdik ;f &if;om;nDtpfurkd sm;
'Dru
kd a&pD enf;usus taustvnfaqG;aEG;n‡Ed id_ ;f +yD;/ tjyeftvSef em;vnfr, _ u
l m/ oabmwl
nDnw G cf hJ =uaoma=umifjh zpfayonf? tiftm;oH;k zdtm;ay;+yD;/ wzwfowf &,lcjhJ cif;r[kwaf y?
Tod@k aumif;jrwfaom pHerlemrsm;ud, k +l yD;/ ,ae@ jrefrmEdik if óH uHawGŒ&ifqikd af e&aom jy\em
rsm;udk ajz&Si;f oifah yonf?
jrefrmEdik if aH wmftm; 'Dru kd a&pDjynf0h +yD;/ +idr;f csr;f I zGŒH òzd;wd;k wufaom Edik if aH wmfukd wnfaqmuf
rnfqykd gu/ 'Dru kd a&pD. tajccHtusq;kH jzpfaom jynfoŒl qENukd av;pm;vdu k ef m&rnf? xd@k a=umifh
xyfrw H ifjy&rnfqykd gv#i/f (1990)jynfEh pS f a&G;aumufyw JG iG /f jynfow
l @kd vGwv f yfpmG a&G;cs,w
f if
ajr‡mufcahJ om/ a&G;aumufy. JG &v'fukd todtrSwðf ytaumiftxnfaz:&efvo kd nf? xdek nf;wl
pGm +ird ;f csr;f IzGŒH òz;d wd;k wufaom Edik if aH wmfukd wnfaqmufrnfqykd gu/wikd ;f &if;om;aoG;pnf;nDnw G f
a&;onf r&Srd jzpf vdt k yfayonf?
wdik ;f &if;om;aoG;pnf;nD!w
G af &;udw
k nfaqmuf&mwGiv
f nf; tajymoufoufjzifh wnfaqmufI
372
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
&Edik rf nfr[kwaf y? Edik if aH &;aºu;G a=umforH sm;/ pum;vH;k tvStyrsm; oH;k ,Ho k ufoufjzifh ,ae@&if
qdik af e&aomjy\em&yfrsm;udk ajz&Si;f Edik v f rd rhf nfr[kwaf y? wdik ;f &if;om;vlrsKd ;pkrsm;. ordik ;f qdik f
&myuwdtajctaersm;udk qENp/JG vlrsKd ;pGu J if;pGm"rR"Ïd mefususo;kH oyf+yD; vufawGŒususwnf
aqmuf&ayrnf?
xd@k a=umifh Edik if aH &;t"dyg` ,jf ynf0h aom awGŒqHak qG;aEG;&ef tvGeo f ifah v#maf eonft h csed jf zpfI
Edik if aH wmfat;csr;f om,ma&;ESihf zGŒH òzd;a&;aumifpo D nf-
(1) Edik if aH &;tusO;f om;rsm;tm;vH;k udck |i;f csurf &St d jrefq;kH v$waf y;&ef/
(2) zsuo f rd ;f cHxm;&aom wdik ;f &if;om;ygwrD sm;tygt0if Edik if aH &;ygwrD sm;udk vGwv f w
G f
vyfvyf v_y&f mS ;cGiahf y;&ef/
(3) jynforl sm;tm; Edik if aH &;v_y&f mS ;r_wiG f t[ef@twm;aESmuf,u S u f if;pGm yg0ifvy_ &f mS ;
cGifhay;&ef/
(4) vGwv f yfpmG a&;om;xkwaf 0cGiafh y;&ef/
ponfh tajccH'rD u kd a&pDtcGit hf a&;rsm;udk yDyjD yifjyifaz:aqmifay;jcif;jzifh ,H=k unfrw _ nf
aqmufa&;udk tcdik t f rmtkwjf rpfcsI awGŒqHak qG;aEG;v#uf trsKd ;om;a&;jy\emrsm;udk yl;aygi;f
aqmif&u G =f uyg&efEiS hf awG@qakH qG;aEG;a&;udk rwGe@f rqkwb f J tjrefq;kH aqmif&u G =f u&ef av;eufpmG
wdu k w f eG ;f vdu
k o f nf? od@k aqmif&u G =f u&mwGif wzufEiS w hf zuf tay;t,l&=dS u&ayrnf? tay;t
,lqo kd nfrmS wzufutav;om+yD; wzufukd rxdcu kd rf epfemap&ef/ ESpOf ;D ESpzf uf ðyomjyifom
aomenf;vrf;udk toH;k ðy=u&ayrnf[k ,ae@usa&mufonfh (56) ESpaf jrmuf jynfaxmifpak e@tcg
or,wGif jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;ðyaumfrwDu tav;teufwu kd w
f eG ;f vdu
k &f ayonf?
jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD
&efuek òf rŒd
1364 ckEpS /f wydw
k v
JG qef; (11) &uf?
2003ckEpS /f azaz:0g&Dv (12) &uf?
(trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS wm0ef,jl zef‹cso
d nf?)
373
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
OD;atmifa±$
16 / 9 / 1999
jy nf ol Œ v$ wf a w mf udk ,f p m ; ðy aumf r wD
tydik ;f
(3)
374
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
EkdifiHa&;ygwDrsm;rSwfykHwifjcif;Oya'
(EdkifiH_idrf0yfydjym;r+wnfaqmufa&;tzGJŒ Oya'trSwf 4§88 )
ygwpD 'Hk rD u
dk a&pDtaxGaxGa&G;aumufyu
JG kd atmifjrifpmG usi;f yEkid &f ef Ekid if aH wmf+ird 0f yfyjd ym;r_
wnfaqmufa&;tzGŒJ onf atmufygOya'udjk yÏmef;vku d of nf?
tcef ; (1)
trnf E S i f h t "d y ` g ,f a zmf j ycsuf
tcef;(2)
Ekid if aH &;ygwrD sm;rSwyf w
Hk ifjcif;
(p) jynfoŒl wyfrawmf/ jynfoŒl &JwyfzŒJG paomumuG,af &;wyfzŒJG 0ifrsm;/ jynfoŒl 0efxrf;
tzGŒJ tpnf;toD;oD;/ Ekid if yH ikd pf ;D yGm;a&;/ bkw/f aumfyakd &;&Si;f / tzGŒJ tpnf;toD;oD;rS
0efxrf;rsm;ESifh Ekid if aH wmfb¾maiGrS vpmcHpm;=uaom 0efxrf;rsm;yg0ifonft h zGŒJ
tpnf;?
tcef ; (3)
aumfr&Sif. vkyfydkifcGifhrsm;
tcef ; (4)
taxG a xG
376
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJŒcsKyf
a-unmcsuftrSwf(9)
trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyf. rl0g'oabmxm;ESihf
a,bk,svkyif ef;pOfrsm;udk a-unmjcif;?
jynfaxmifpw k ckv;Hk . Edik if aH &;/ pD;yGm;a&;/ vlra_ &;/ u¾e,fy,ftm;vH;k Y tjynf0h qH;k aom
'Dru kd a&pDtajctaersm;azmfxw k af &;ESihf tppfreS q f ;Hk aom 'Dru kd a&pDEikd if aH wmfopfwnfaqmuf
a&;udk OD;wnfa&Sα_jcif;?
wdik ;f &if;om;vlrsKd ;tm;vH;k vufwrJG ðzwfpwrf; aoG;pnf;nD!w G rf j_ zifh jynfaxmifp}k u;D wnf
wHch ikd +f rJa&;/ jynfaxmifp}k uD;zGŒH òzd;wd;k wufa&;ESihf jynfaxmifp}k uD;+idr;f csr;f om,ma&;udk OD;wnf
a&Sα_jcif;?
jynfaxmifpzk mG ;wdik ;f &if;om;vlrsKd ;tm;vH;k . tcGit hf a&;wef;wl&nfwrl u _ kd vufcv H #uf
rnfonfv h rl sKd ;udrk # txl;tcGit hf a&;ray;a&;ESihf vlrsKd ;EG,/f vlrsKd ;pktm;vH;k . cHpm;xdu k /f cHpm;tyf
aom rnfonft h cGit hf a&;udrk # csKyfcs,u f ef@owfrr_ ðya&;udk OD;wnfa&SŒ±_jcif;?
wdik ;f &if;om;vlrsKd ;tm;vH;k udk Ekid if aH &;/ pD;yGm;a&;/ vlra_ &;u¾e,fy,ftoD;oD;Y ud, k yf ikd f
jyÏmef;cGi&hf adS &;udk OD;wnfa&SŒ±_jcif;?
e,fy,fa'otoD;oD;rS wdik ;f &if;om;vlrsKd ;tcsi;f csi;f yl;aygi;f aqmif&u G rf /_ uln±D ikd ;f yif;r_/
0dik ;f 0ef;yHyh ;kd r_jzifh jynfaxmifp}k u;D wckv;kH ESihf jynfaxmifp}k u;D . jynfe,fa'otpdwt f ydik ;f toD;oD;
. }uD;yGm;zGŒH òzd;wd;k wufa&;udk OD;wnfa&SŒ±_jcif;?
trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyo f nf txufyg rl0g'oabmxm;rsm;udk tajccHv#uf wdik ;f &if;
om;vlrsKd ;rsm;.ta&;ESiphf yfv#O;f aom a,bk,svyk if ef;pOfrsm;udk atmufygtwdik ;f csrw S af qmif
&Guo f mG ;rnfjzpfonf?
(1) wdik ;f &if;om;vlrsKd ;aygi;f pHyk g0ifaom jynfov l x l }k u;D w&yfv;kH ESithf wl waoG;wom;wnf;
377
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
vufwv JG #u/f 'Dru kd a&pDpepfwnfaqmufrt _ a&;awmfy}Hk u;D udk atmifycJG o H nftxd wdu k f
yG0J ifomG ;rnf?
(2) 'Dru kd a&pDpepf atmifjrifpmG wnfaqmufEidk v f #if jynfaxmifp}k u;D wnfwchH ikd jf raJ &;/ zGŒH òz;d wd;k
wufa&;/ +ird ;f csr;f om,ma&;/ wdik ;f &if;om;vlrsKd ;tm;vk;H aoG;pnf;nD!w G af &;wnf;[laom
'Dru kd a&pDvŒl abmifopf. tajccHtw k jf rpfrsm;udk tcdik t f rmcsEidk af p&eftvd@k imS yifvn Hk D
vmcH}u;D uJo h @kd aom jynfaxmifp}k u;D . tem*wfc&D;vrf;!¸erf sm;udk csrw S Ef ikd rf nfh wdik ;f &if;
om;vlrsKd ;aygi;f pkt H rsKd ;om;!dES id_ ;f r_nv D mcHw&yfukd ac:,lusi;f yrnf?
(3) wdik ;f &if;om;vlrsKd ;aygi;f pkt H rsKd ;om;!SEd id_ ;f r_nv D mcH}uD;wGif wdik ;f &if;om;vlrsKd ;tm;vH;k .
ud, k yf ikd jf yÏmef;cGi/hf wdik ;f &if;om;vlrsKd ;tm;vH;k . tcGit hf a&;wef;wl&nfwcl iG /hf vlrsKd ;pk}uD;
wck. e,fy,fa'otwGi;f rSw D if;aexdik v f #uf ud, k yf ikd pf um;/ ud, k yf ikd , f Ofaus;r_/ ud, k yf ikd f
e,fajra'o&Sad om vlrsKd ;pki,frsm;. oD;jcm;e,fajrqdik &f mud, k yf ikd tf yk cf sKyrf _ ponft h a&;
udprP sm;ESiphf yfvsO;f I trsm;oabmwlnrD #aom jyÏmef;csurf sm;udck srw S rf nf?
(4) wdik ;f &if;om;vlrsKd ;aygi;f pkt H rsKd ;om;!dES id_ ;f r_nv D mcH}uD;wGif jynfaxmifpzk mG ;wdik ;f &if;om;
tm;vH;k . aoG;pnf;cdik rf mr_ukd ,dr;f ,dik òf yu d aJG eapjcif;/ Ekid if aH &;/ pD;yGm;a&;/ vlra_ &; bufaygi;f
pkw
H iG f 'kuyQ ifv,fa0aev#u&f o dS nfh jynfaxmifpt k wGi;f qufvufjzpfay:r_rsm; t+y;D wdik f
acsaysmufcsKyf+idr;f apa&;twGuf Ekid if aH &;enf;vrf;rsm;ESihf ajz&Si;f Ekid &f ef!ESd id_ ;f rnf?
(5) wdik ;f &if;om;vlrsKd ;aygi;f pkH trsKd ;om;!dES id_ ;f r_nv D mcH}uD;wGif wdik ;f &if;om;vlrsKd ;tm;vH;k ESihf
jynfe,ftm;vH;k . pD;yGm;zHŒG òzd;wd;k wufa&;/ ud, k yf ikd pf may/ xH;k wrf;,Ofaus;r_EiS hf bmom
pum;rsm;pnfyifxeG ;f um;a&;ESihf tjyeftvSet f wGuf cdik rf mwdusaom 0dik ;f 0ef;yhyH ;kd r_/
tmrcHr/_ av;pm;apmifx h ed ;f r_/ &if;ES;D ðryfErHS _ vkyif ef;pOfcsrw S rf r_ sm;udk azmfxw k rf nf?
(6) wdik ;f &if;om;vlrsKd ;aygi;f pkt H rsKd ;om;!SEd id_ ;f r_nv D mcH}u;D . jyÏmef;csurf sm;tm; tajccHvrf;
!¸eZf ,m;rsm;tjzpfvufuikd ðf yv#uf jynfaxmifpzk mG ;wdik ;f &if;om;tm;vH;k twGuf vlr_
a&;&mYvnf;aumif;/ pD;yGm;a&;&mYvnf;aumif;/ Edik if aH &;&mYvnf;aumif;/ w&m;r#wr_
jzpfxeG ;f apum tqift h wef; tcGit hf a&;ESihf Oya'oufa&mufrw _ @kd wiG f yuwdwn l aD p
onft h jyif vlŒtcGit hf a&;ESiv hf rl v _ wG v f yfrr_ sm;udk tjynft h 0cHpm;apEdik o f nfh jyÏmef;csuf
rsm;/ tmrcHcsurf sm;/ wm0efEiS v hf yk yf ikd cf iG rhf sm; paom Edik if aH wmf.yHo k ¾mefEiS hf &nfreS ;f
csurf sm;tm; tcdik t f rm/ twdtus owfrw S af zmfxw k af om Edik if aH wmfzŒJG pnf;yHt k ajccH
Oya'opfw&yfukd 'Dru kd a&pDwikd ;f jynfðyv$waf wmfwiG ! f EdS id_ ;f a&;qGrJ nf?
(7) tajccHOya'opfonf wdik ;f &if;om;vlrsKd ;rsm;tm;vH;k aoG;pnf;nD!w G af &;/ wef;wl&nfwl
tcGit hf a&;cHpm;&&Sad &;/ tjyeftvSe0f ikd ;f 0ef;ulnyD ;l aygi;f a&;pdw"f gww f @kd jzifh 'Dru kd a&pD
jynfaxmifpk}uD; t"Gef@&Snf=umwnfwef@cdkif+rJa&;twGuf wdkif;&if;om;vlrsdK;tm;vHk;
waoG;/ woH/ wpdw/f w0rf; vufwrJG ðzwfpwrf; yl;aygi;f &yfwnfEikd af &;udt k mrcH&ef óu;d
yrf;rnf?
u|Eyfk w f @kd onf Adv k cf sKyfatmifqef;ESiw hf uG Ekid if aH &;acgi;f aqmif}u;D rsm; ðypkysKd ;axmifcahJ om
378
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
a&G;aumufyGJtjyD;
jynfaxmifpkwkdif;&if;om;vlrsdK;rsm; EkdifiHa&;ygwDaygif;pkH
oabmxm;a-unmcsuf
1? ,cktcg e0w ppftpd;k &rS }u;D rª;usi;f yaom a&G;aumufyo JG nf atmifjrifpmG +y;D qk;H cJyh g+y?D
a&G;aumufyu JG mvESihf a&G;aumufyrJG wkid cf ifu rnfuo hJ @kd aom[ef@wm;aESmif, h uS rf r_ sKd ;óuaH wGŒcJ&h
onfjzpfap/ jynfov l xl w k &yfv;Hk u &J&ifw h nf=unfpmG / owd}u;D pGm/ tar#mt f jrif}u;D pGm/ pnf;urf;
tda¹EN}uD;pGmjzifh a&G;aumufyw JG iG f rdrw
d @dk .qENreS u
f akd zmfxw k jf yocJ=h uonf? jynfov l x
l wk @dk .
&J&ifah ompGr;f aqmifrE_ iS fh rSeu
f efjywfom;aomqk;H jzwfcsu. f atmifyo JG nf wefz;dk }uD;vSygonf?
Tatmifyu JG kd v_u
d vf pJS mG óudqt dk yfayonf?
trsm;tjym;vnf; awmfveS af &;pcef;rsm;wGi&f adS e=uygonf? xko d @kd zrf;qD;cH&onfh Ekid if aH &;tusO;f
om;rsm;vGwaf jrmufa&;twGuv f nf;aumif;/ awmfveS af &;pcef;toD;oD;wGiaf &muf&adS e=uaom
ausmif;om;vli,frsm; +ird ;f csr;f pGmjynfawmfjyefEidk af &;twGuv f nf;aumif;/ jynfov l x l u k t=urf;
rzufyJ +idr;f csr;f pGmaqmif&u
G Ef idk af om wckwnf;aomenf;vrf;rSm a&G;aumufyw JG iG f carmuf
oauFwa&SŒY =uufajccwfwq H yd ±f ukd Ef ydS I
f qENraJ y;jcif;omjzpfayawmhonf? xk@d a=umifh trsKd ;
om;'Drudk a&pDtzGŒJ csKyf.atmifyo JG nf vlxak tmifyt JG ppftrSejf zpfaeygawmhonf?
5? u|Eykf w
f @dk onf óucH zhJ ;l aomorkid ;f oifcef;pmudk tav;teufxm;+y;D trdsK;om;'Dru dk a&pD
tzGŒJ csKy.f atmifyu JG kd óuq
d &kd ayrnf? ,cktcg e0wppftpd;k &onf jynfov l x l ak &G;cs,w
f ifajrm‡ uf
xm;aom jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;xHo@kd Ekid if aH wmftm%mv$aJ jymif;ay;&ef zGŒJ pnf;ykH
tajccHOya'r&Sad o;yg[al omta=umif;jycsujf zifh jiif;qefaeygonf? xk@d a=umifh u|Eyfk w f @dk onf
'Drudk a&pDt&yfom;tpd;k &zGŒJ pnf;a&;ESihf tm%mv$aJ jymif;ay;a&;twGuf tvGet f rif;qENapm+y;D /
wkid ;f jynf.uH=urRmudk tqk;H tjzwfay;rnfh t"dujy\emjzpfaom zGŒJ pnf;ykt H ajccHOya'a&;qGjJ y
380
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
Ïmef;a&;udk owdvufvw G rf jzpfoifah y? orkid ;f oifcef;pmt& jynfwiG ;f +ird ;f csr;f a&;tygt0if wkid ;f
&if;om;vlrsd K;rsm;. vlrsKd ;qkid &f mtcGit hf a&;tjynft h 0&&Sad &;udk tmrcHcsuaf y;Ekid o
f nfh ppfreS f
aomjynfaxmifppk epfjzifh Ekid if aH wmfzŒJG pnf;ykt
H ajccHOya'a&;qGjJ yÏmef;a&;onf t"duta&;}uD;
qk;H jy\emjzpfygonf? xked nf;wl jynfoŒl qENEiS t hf nD/ jynfov l x
l u
k a&G;cs,w
f ifajrm‡ ufxm;aom
jynfoŒl ud, k pf m;vS,t
f ppftrSerf sm;vufxo J @kd Edik if aH wmftm%mv$aJ jymif;ay;a&;onfvnf;
,ae@widk ;f jynf. vufiif;jy\em}uD;jzpfaeygonf?
8? 'Drudk a&pDxeG ;f um;+yD; wkid ;f &if;om;vlrsKd ;rsm; Ekid if aH &;t&wef;wl&nfwt l cGit hf a&;&
&So
d nfh ppfreS af omjynfaxmifppk epfukd wnfaqmufEidk rf o S m jynfwiG ;f ppfukd trSðD yI&Siof efaeaom
tm%m&Sipf epfcsKyf+ird ;f um 'Dru dk a&pDEiS vhf Œl tcGit
hf a&;yGiv
hf ef;aom acwfrEDS idk if aH wmfukd xlaxmif
Ekid rf nfjzpfa=umif; wifjyvku d af yonf?
“'Dru
dk a&pDEiS hf wef;wla&;wku
d yf JG rkcsatmif&rnf”
EdkifiHawmf_idrf0yfydjym;r+wnfaqmufa&;tzGJŒ. a-unmcsuf
382
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
a-unmcsufrSwf 1§90
1352 ckEpS /f 0gacgivf qef; 6 &uf?
1990 jynfEh pS /f Zlvikd v
f 27 &uf ?
3? Edik if aH wmf+idr0f yfyjd ym;r_wnfaqmufa&;tzGŒJ onf Edik if aH wmftwGi;f +idr0f yfyjd ym;a&;/
w&m;Oya'pd;k rd;k a&;ESihf e,fajrat;csr;f om,ma&;wd@k ukd xda&mufpmG xde;f odr;f Edik &f ef vdt
k yfaom
Oya'/ trde@f / a=unmcsu/f Oya'uJo h @kd tm%mwnfaomtrde@f rsm;udk xkwjf yefco hJ nf?
383
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
7? Edik if w H umqufqaH &;ESiyhf wfoufI Edik if aH wmf+idr0f yfyjd ym;r_wnfaqmufa&;tzGŒJ onf
vGwv f yfIwufºuGaom Edik if jH cm;a&;0g'udu k sio hf ;kH rnfjzpfa=umif; a=unmcJ+h yD; Edik if t H oD;oD;ESihf
csp=f unfpmG qufqv H su&f o dS nf? Edik if t
H csi;f csi;f oHwrefqufqaH &; wd;k wufaumif;rGeaf p&ef
jrefrmEdik if &H dS rnfonfo h ±H ;kH udrk # ,cktcsed t f xdyw d yf ifjcif;r&Sbd J qufvufxm;&Scd iG ðhf y+y;D yHrk eS q f uf
qHaeonfeh nf;wl Edik if jH cm;wkid ;f jynfrsm;wGif jrefrmoH±;kH rsm;udv k nf; ±kyo
f rd ;f jcif;rðybJ qufvuf
zGiv
hf pS x
f m;&Su d m yHrk eS q f ufqv H su&f o
dS nft h jyif ,cifu oH±;kH r&Scd ahJ omEdik if w
H Edik if w
H iG f oH±;kH topf
w±H;k wk;d csŒJ zGiv hf pS cf o
hJ nf?
8? jrefrmEdik if o
H nf ukvor*~tzGŒJ 0ifEikd if jH zpfonfEiS t hf nD urBmEh ikd if aH &;udp&P yfrsm;ESihf
ukvor*~qikd &f mvkyif ef;wm0efrsm; aqmif&u G &f mwGif ukvor*~qikd &f mjrefrmoH±;kH onf jrefrm
Edik if .
H Edik if jH cm;a&;0g'udk wduspmG vdu k ef maqmif&u G v f su&f o dS nf? Edik if wH umESiq hf ufq&H mwGif
jrefrmEdik if o H nf +idr;f csr;f pGmtwl,OS w f aJG exdik af &;rlEiS t
hf nD vdu k ef musio hf ;kH vsu&f o
dS nf? xd@k jyif
jrefrmEdik if oH nf rdr. d vGwv f yfru
_ kd xde;f odr;f umuG,v f suf rdr. d jynfwiG ;f a&;wGif 0ifa&mufpu G zf uf
jcif;rsm;udv k nf; ukvor*~yÉdnmOfpmwrf;ESit hf nD vdu k ef musio hf ;kH vsu&f o
dS nf?
9? Edik if tH csi;f csi;f qufqaH &;ysujf ym;apr_uakd &Smif&mS ;&ef oHwreftcsKd Œ. oHwrefusi0hf wf
azmufzsurf r_ sm;udv k nf; oabmxm;}u;D pGmjzifh oHwreftrnfEiS hf Edik if t H rnfrsm;udk xkwaf zmfjcif;
rðybJ rdrw d @kd jynfwiG ;f a&;wGif 0ifa&mufpu G zf ufjcif;rðy&ef t}udr}f udraf jym=um;cJo
h nf? xd@k jyif
oHwrefenf;vrf;rsm;ESit hf nD oufqikd &f moH±;kH rsm;od@k vnf; ta=umif;=um;cJyh gonf? ,if;od@k
aqmif&u G jf cif;jzifh Edik if tH csi;f csi;f / tpd;k &tcsi;f csi;f qufqaH &;ysujf ym;aprnfh udp&P yfrsm;udk
a&Smif&mS ;Edik cf ahJ oma=umifh ,ae@xd rnfonfjh y\emr# ay:aygucf jhJ cif;r&Syd g? oHwreftcsKd Œ.
vky&f yfa=umifh rdrw d @kd tpd;k &tay: txiftjrifvrJG mS ;r_uv kd nf; oabmxm;}u;D pGmxm;I oHwref
enf;jzifo h m ajz&Si;f aqmif&u G cf o
hJ nf?
384
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
11? Ekid if aH wmf+idr0f yfyjd ym;r_wnfaqmufa&;tzGŒJ (wyfrawmf) onf ygwpD 'kH rD u kd a&pDtaxG
axGa&G;aumufyu JG si;f yEdik &f ef ygwpD 'kH rD u
kd a&pDtaxGaxGa&G;aumufyu JG si;f ya&;aumfr&SiOf ya'udk
jyÏmef;vsuf ygwpD 'kH rD u kd a&pDtaxGaxGa&G;aumufyaJG umfr&Siu f kd zGŒJ pnf;ay;cJo h nf? a&G;aumufy0JG if
vdak omEdik if aH &;ygwrD sm;rSwyf w kH ifEikd &f ef Edik if aH &;ygwrD sm;rSwyf w
kH ifjcif;Oya'udk jyÏmef;cJo h nf? xd@k jyif
vGwv f yfIw&m;r#waom ygwpD 'kH rD u kd a&pDtaxGaxGa&G;aumufyu JG si;f yEdik &f ef jynfoŒl v$waf wmf
a&G;aumufyOJG ya'udv k nf; jyÏmef;ay;cJo h nf?
12? jynfoŒl v$waf wmfa&G;aumufyJG Oya' yk'rf 3 wGif “v$waf wmfukd rJqENe,frsm;rS TOya'ESihf
tnD a&G;aumufwifajrm‡ ufvu kd af om v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;jzifh zGŒJ pnf;&rnf” [lI jyÏmef;
yg&o dS nf? ,if;jyÏmef;csuEf iS t hf nD v$waf wmfac:,lzŒJG pnf;jcif;udk Edik if aH wmf+idr0f yfyjd ym;r_wnf
aqmufa&;tzGŒJ uaqmif&u G af y;rnf? xko d @kd vw
$ af wmfac:,lEikd &f eftwGuf ygwpD 'kH rD u kd a&pDtaxG
axGa&G;aumufyu JG si;f ya&;aumfr&Siu f aqmif&u G &f efupd &P yfrsm;/ a&G;aumufyw JG iG f ud,k pf m;vS,f
ta&G;cH&onfyh gwrD sm;ESihf a&G;aumufyw JG iG f ta&G;cH&onfyh *k Kd~ vrf sm;u aqmif&u G &f efupd &P yfrsm;udk
Oya'/ enf;Oya'rsm;ESit hf nD aqmif&u G x f m;=u&ef tcgtm;avsmpf mG owif;xkwf jyefa&;tzGŒJ u
&Si;f vif;cJ+h yD;jzpfonf?
13? ,ae@ ygwpD 'kH rD u
kd a&pDtaxGaxGa&G;aumufyJG usi;f y+yD;onfah emufyikd ;f wGif v$waf wmf
ac:,la&;/ t%mv$aJ jymif;a&;udprP sm;ESiphf yfvsO;f I pmapmifrsm;xkwaf 0aejcif;/ aqG;aEG;jiif;cHk
aejcif;/ jynfytoHvi$ Xhf mersm;rS a&SŒaqmifvrf;jyvkyjf cif;/ aoG;xd;k vHŒ_ aqmfjcif;/ w&m;r0ifpm&Guf
pmwrf;rsm;xkwaf 0jcif;rsm; ðyvkyaf e=uonf?
14? v$waf wmfac:,la&;ESiyhf wfoufI txufwiG f &Si;f vif;az: jycJ+h y;D jzpfonf? tm%mv$J
ajymif;a&;udpEP iS phf yfvsO;f I Edik if aH wmf+ird 0f yfyjd ym;r_wnfaqmufa&;tzGŒJ OuUÏu wdik ;f rª;rsm;/ wyfr
rª;rsm;/ jynfe,fEiS w hf ikd ;f +idr0f yfyjd ym;r_wnfaqmufa&;tzGŒJ OuUÏrsm;tm; tcgtm;avsmpf mG ajym
=um;cJo h nfrh ed @f ceG ;f rsm;wGif !¸ejf ycJ+h y;D jzpfonf? Edik if aH wmf+ird 0f yfyjd ym;r_wnfaqmufa&;tzGŒJ / twGi;f
a&;rª; (1) taejzifv h nf; 1990 jynfEh pS /f Zlvikd v f 13 &ufae@wiG f usi;f yonfh (100) }udraf jrmuf
owif;pm&Si;f vif;yGYJ wdwv d if;vif;ajymqdck +hJ yD;jzpfonf?
15? Ekid if aH &;tzGŒJ tpnf;w&yfonf jynfoŒl v$waf wmfw&yfay:ayguv f m±Hjk zifh Oya'ðyr_
tm%m/ pDrcH ef@crJG t _ m%mESihf w&m;pD&ifrt _ m%m[laom tcsKyftcsmtm%moH;k &yfukd tvdk
tavsmufr&&Sb d J tajccHOya'w&yftay:tajcðyIom&,lEikd af =umif; txl;&Si;f vif;&efvrkd nfr
[kwyf g? 1947 ckEpS /f zGŒJ pnf;tkycf sKyfytkH ajccHOya'onf 1947 ckEpS /f pufwifbmv 24 &ufae@wiG f
wkid ;f jynfðyv$waf wmfuvufcI H Oya'tjzpftwnfðycJo h nf? od@k aomf xktd ajccHOya'tm%m
wnf+y;D trSew f u,ftusKd ;oufa&mufonfrmS jrefrmEdik if H vH;k 0vGwv f yfaom tcsKyftjcmtm
%mydik Ef ikd if aH wmfjzpfa=umif; a=unmonfh 1948 ckEpS /f Zefe0g&v D (4) &ufae@wiG rf S jzpfonfukd
Oya'a=umif;t& xif&mS ;awGŒEdik o f nf? Edik if w
H ck. zGŒJ pnf;yHt
k ajccHOya'w&yfonf vGwv f yfa&;
r&rDa&;om;xm;onfh Oya'ESihf vGwv f yfa&;&So K
d nfah emufrS a&;om;onfOh ya'[lI ESprf sKd ;&So d nf?
385
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
vGwv f yfa&;&&Scd =hJ uonfh urBmEh ikd if t H oD;oD;wGif tcsKyftjcmtm%mudk vufqyk v f ufuikd &f +yD;
rSom wkid ;f jynfðyv$waf wmfac:,lI zGŒJ pnf;yHt k ajccHOya'udak &;qG=J uonfh tpOftvm&So d nf//
jrefrmEkid if wH iG rf l wkid ;f jynfðyv$waf wmfwiG f zGŒJ pnf;ykt
H ajccHOya'udak &;qG+J y;D rS vGwv f yfa&;a=unm
cJ&h onf? xdo k @kd aqmif&u G cf jhJ cif;onf xdt
k csed u
f Edik if aH cgi;f aqmifrsm;taejzifh +Adwo d #w@kd xrH S
+ird ;f csr;f aomenf;jzifh vGwv f yfa&;udk tjref&,lvakd omqENa=umifh aqmif&u G cf jhJ cif;jzpfa=umif;rSm
xif&mS ;onf?
16? 1974 ckEpS /f tajccHOya'udak vhvmygu vGwv f yfa&;&&S+d y;D aemuf a&;qGjJ cif;jzpf+y;D jynf
olŒqENc,
H yl jJG zifh jyÏmef;cJah omOya'jzpfonfukd rnforl # jiif;qdjk cif;ðyEdik rf nfr[kwyf g?
18? ygwpD 'kH rD u kd a&pDtaxGaxGa&G;aumufyw JG iG f 0ifa&muf,OS òf ydicf =hJ uonfh Edik if aH &;ygwD
trsm;pk.qENrmS zGŒJ pnf;yHt k ajccHOya'opfa&;qGaJ &;jzpfa=umif; ,if;wd@k .oabmxm;a=unm
csurf sm;t&od&EdS ikd o f nf? 1974 ckEpS f zGŒJ pnf;tkycf sKyfyt kH ajccHOya'a&;qGpJ Ofu wkid ;f &if;om;rsm;
ta&;ESiyhf wfoufI yifvn kH v
D mcHwiG f &Sr;f / ucsi/f csi;f vlrsKd ;pkrsm;ESio
hf m aqG;aEG;!SEd i_d ;f cJ+h yD; rGe/f
&cdik f paomvlrsKd ;rsm;ESihf aqG;aEG;!dES i_d ;f r_r&Sad =umif;awGŒ=u&rnfjzpfonf? ,ae@jrefrmEdik if w H iG f
Edik if aH &;t& Ed;k =um;vmaom wdik ;f &if;om;vlrsKd ;rsm;trsm;tjym;&S&d m 4if;wd@k .qENoabmrsm;udk
!SEd i_d ;f &,l+yD; cdik rf monfzh ŒJG pnf;yHtk ajccHOya'opfw&yf a&;qGjJ yÏmef;&ef txl;vdt k yfaea=umif;
xif&mS ;aeonf?
387
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJŒcsKyf
&efukefòrdŒ
1? trsKd;om;'Drdkua&pDtzJGŒcsKyfrS/ jynfolŒv$wfawmfudk,fpm;vS,frsm;jzpf=uukefaom
u|Eyfk wf @kd onf jrefrmouU&mZf 1352 ckEpS /f 0gacgiv f qef; (7) &ufEiS hf (8) &uf/ (1990 jy!fEh pS /f
Zlvi_d v
f 28 &ufEiS hf 29 &uf) ae@rsm;wGif &efuek òf rdŒ/ ausmufww H m;òrdŒe,f&/Sd *ENcD rf;raqmifY
pka0;a&muf&=Sd u+yD;/ wdik ;f &if;om;. jynfow l &yfv;kH .tusK;d iSm/ Edik if aH wmfa&;&m tjzmjzmESihf
jynfoŒl v$waf wmfac:qdzk ŒGJ pnf;a&;udpt P 00wd@k ukd aqG;aEG;!dE‡ i_d ;f wdik yf if=u+yD; oumv/ wnD
w!Gww f nf;qH;k jzwfum T “*ENcD ef;ra=unmpmwrf;” udk xkwjf yefa=unmvdu k =f uayonf?
2? jrefrf mEdik if w
H iG f ESpaf ygi;f (30) twGi;f / yxrqH;k t}udrt f jzpf 1990jy!fEh pS /f arv (27)
&ufae@Yusi;f ycJah om ygwpD 'kH rD u kd a&pDtaxGaxGa&G;aumufy}GJ u;D wGif jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;
vS,af e&m (485) ae&mtwGuu f si;f yay;cJ&h mY/ trsK;d om;'Dru kd a&pDtzJŒG csKyo f nf trsm;jynfov l l
xk}uD;. wcJeufaomaxmufcrH w _ @kd jzifh jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,af e&m (392) ae&mwGif
tEdik &f &dcS ahJ yonf? od@k &mwGif trsK;d om;'Dru kd a&pDtzJ@G csKyfonf urBm'h rD u kd a&pDEikd if rH sm;. usix hf ;kH
rsm;twdik ;f zJŒG pnf;&r!ft h pd;k &w&yfukd cdik rf mpGmzJ@G pnf;Edik af vmufo!fh xuf0ufausmjf ynfoŒl
v$waf wmfu, kd pf m;vS,t f iftm;xuf ausmv f eG ±f rkH #ru/ v$waf wmfu, kd pf m;vS,t f a&twGu. f
&mcdik Ef e_ ;f (80) ausmt f xd/ vH;k vH;k vsm;vsm;tEdik &f &dcS o hJ jzifh jynfoŒl v$waf wmftm; OD;aqmifEikd f
aomtaetxm;udk tcdik t f rm&&dx S m;+yD;jzpfayonf?
6? ,ae@ jynfow l @kd &ifqikd af e&aom Edik if aH &;/ pD;yGm;a&;/ vlra_ &; paomt=uyftwnf;rsm;
onf jynfow l @kd u ,H=k unfu;kd pm;pGm a&G;cs,w f ifajrm‡ ufvu kd o
f !fh jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,f
rsm;jzifzh ŒGJ pnf;aom jynfoŒl v$waf wmfuom OD;aqmifI jynfoŒl qENEiS t hf nD ajz&Si;f tyfayonf?
od‹k jzpf&m/ jynfoŒl v$waf wmfa&G;aumufyOGJ ya' tcef; (2)/ yk'rf (3) Y jyÏmef;xm;aom
“v$waf wmfukd rJqENe,frsm;rS TOya'ESit hf nD a&G;aumufwifajrm‡ ufvu kd af om v$waf wmfu, kd f
pm;vS,rf sm;jzifzh @GJ pnf;&rnf” [laomjyÏmef;csuEf iS t hf nD jynfoŒl v$waf wmfukd tjrefq;kH ac:,l
zJŒG pnf;ay;&ef ta&;w}uD;vdt k yfaeayonf?
jzpfajrmuftyfonf[k u|Eykf w
f @kd u wnDw!Gww
f nf;,lq=uayonf?
9? xd@k aemuf'rD u kd a&pDjynfaxmifpo k pftwGu&f nfoefaom zJŒG pnf;tkycf sKyyf t kH ajccH Oya'
opfukd u|Eyfk w f @kd yg0ifaom jynfoŒl v$waf wmfuomv#if a&;qJjG yÏmef;twnfðy&ef wm0ef&aSd y
onf? u|Eykf w f @kd uvnf; xdw k m0efux kd rf;aqmifaomtcgY us,jf yef@pmG ndE‡ i_d ;f aqmif&u G o f mG ;=u
rnfjzpfayonf?
od@k aomf jynfoŒl v$waf wmf.tm%mtyfEiS ;f r_r&db S /J jynfoŒl v$waf wmf. tm%mpuf
r&dbS /J jynfoŒl v$waf wmf. taqmifta,mif t&deS t f 0gr&db S /J jynfoŒl v$waf wmfu twnfðyjy
Ïmef;jcif;r&db
S /J jynfoŒl v$waf wmfrt S y tjcm;rnfo!fah e&m/ rnfo!ft h csed Yf rqd/k zJ@G pnf;tkyf
csKyfyt
kH ajccHOya'udk a&;qJcG iG v hf nf;r&/dS jyÏmef;twnfðycGiv hf nf;r&d/S Tod@k a&;qJ=G urnfqv kd #if
v$waf wmftm%mpufr&do S jzif/h Oya'tm%mpufvnf;&dv S rd rhf nfr[kwaf y? Tvrf;a=umif
twdik ;f aqmif&u G rf o_ nf oduyQ if&v Sd rd rhf nfr[kw[ f k u|Eykf w
f @kd ,q l onf?
xd@k a=umifh jynfov l x
l v k v
kd m;awmifw h aeaom 'Dru kd a&pDjynfaxmifpo k pf}u;D xlaxmif
&eftwGuf &nfoefaom zJŒG pnf;tkycf sKyfyt kH ajccHOya'topfa&;qG&J eftvd@k imS yif/ jynfoŒl v$wf
awmfukd apmv#ipf mG ac:,lzŒGJ pnf;&ef txl;vdt k yfa=umif;rSmxif&mS ;ayonf?
12? jynfo@l u, kd pf m;vS,rf sm;jzifh yg0ifzŒJG pnf;o!fh jynfoŒl v$waf wmfukd ac:,lzŒJG pnf;ay;&ef
awmif;qdyk ikd cf iG rhf mS jynfov l xl .k ajccHrt l usq;kH aom w&m;0ifyikd cf iG w hf &yfjzpfayonf? ,if;ydik cf iG hf
udk awmif;qd&k ef jynfoŒl ud, k pf m;vS,rf sm;jzpf=uukeaf om u|Eykf w f @kd Y wm0ef&adS yonf?
13? od@k jzpf&um; jynfov l x l }k u;D .qENEiS t fh nD jynfoŒl v$waf wmfa&G;aumufyOJG ya' tcef;
(2)/ yk'rf - 3 t&vnfaumif;/ 'Dru kd a&pDpepf.tESpo f m&rsm;t&vnf;aumif;/ Edik if w H um
usix hf ;kH usiehf nf;rsm;ESihf avsmn f pD mG vnf;aumif; 1990 jy!fEh pS /f pufwifbmvtwGi;f jynfoŒl
v$waf wmfukd ac:,lzŒJG pnf;ay;&ef trsK;d om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf jynfoŒl v$waf wmfu,
kd pf m;vS,rf sm;
jzpf=uukeaf om u|Eykf w f @kd u Edik if aH wmf+idr0f yfyjd ym;r_wnfaqmufa&;tzGŒJ tm; Tae@T&ufrpS I
wnDw!Gww f nf;awmif;qdv k u kd +f yDjzpfa=umif; a=unmtyfayonf?
trsK;d om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfjynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;
r[wWr*ENcD ef;raqmif
Adv
k af tmifausmv f rf;/ &efuek òf rdŒ?
jynfaxmifpkwdkif;&if;om;vlrsdK;rsm;'Drdkua&pDtzGJŒcsKyfESifh trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJŒcsKyfwdk‹.
oabmxm;a-unmcsuf
Adkvfatmifausmfvrf;yl;wGJa-unmcsuftrSwf(1)
1? ygwpD 'kH rD u
kd a&pD taxGaxGa&G;aumufyu JG si;f ya&;aumfr&Siw f iG f w&m;0if rSwyf wkH ifzŒJG
pnf;xm;aom wdik ;f &if;om;vlrsKd ;rsm;. Edik if aH &;ygwD (21) ygwD (aemufqufwpJG m&if;wGi±f )_ udk
pkpnf; xlaxmifxm;o!fh jynfaxmifpw k ikd ;f &if;om;vlrsKd ;rsm; Edik if aH &;ygwrD sm;. vlrsKd ;pka&;&m
rl0g'aumfrwDEiS hf trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf/ A[dt k vkyt f r_aqmiftzGŒJ . ud, k pf m;vS,t f zGŒJ
onf 1990 jy!fEh pS /f Zlvikd v f (5)&ufae@wiG f &efuek òf rŒd ausmufww H m;òrŒd e,f/ Adv k af tmifausmv f rf;
&dS jynfaxmifpw k ikd ;f &if;om;vlrsKd ;rsm;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyf (XmecsKyf)±H;k Y y%mrndE‡ i_d ;f aqG;aEG;yGJ
usi;f ycJ=h uygonf?
2? ,if;y%mr!‡Ed i_d ;f aqG;aEG;yGrJ S oabmwlncD sut f & jynfaxmifpw k ikd ;f &if;om;vlrsKd ;rsm;
Edik if aH &;ygwrD sm;. vlrsKd ;pka&;&mrl0g'aumfrwDEiS hf trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf A[dt k vkyt f r_
aqmiftzGŒJ . yxrqH;k t}udrf pHn k tD pnf;ta0;udk 1990 jy!fEh pS /f Zlvikd v f (12) &ufae@wiG f &ef
ukeòf rdŒ/ A[ef;òrdŒe,f/ a&$*w kH ikd v
f rf;&dS trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyf/ XmecsKyf±;Hk Y usi;f ycJyh gonf?
3? ,if;pHnk aD qG;aEG;yGrJ S oabmwlncD sut f & jynfaxmifpw k ikd ;f &if;om;vlrsKd ;rsm; 'Dru
kd a&pD
tzGŒJ csKyf qufo, G nf E‡d i_d ;f a&;ud, k pf m;vS,t f zGŒJ ESihf trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf A[dt k vkyt f r_
aqmiftzGŒJ . ud, k pf m;vS,t f zGŒJ (tzGŒJ csKy.
f vlrsKd ;pkqikd &f mtzGŒJ ) onf jynfaxmifpjk refrmEdik if aH wmf
.vufiif;Edik if aH &;jy\emrsm;ESihf pyfvsO;f I yHrk eS af qG;aEG;yGrJ sm;udk (3)}udrf qufvufusi;f ycJ=h u
ygonf?
4? ,if;yHrk eS af qG;aEG;yGrJ sm;rS ndE‡ i_d ;f oabmwlncD surf sm;teuf jynfaxmifpjk refrmEdik if aH wmf
. avmavmq,fEiS hf a&&Snt f usKd ;pDymG ;wd@k ukd a&Sα_v#u/f ESpOf ;D ESpb
f uf wlnaD omoabmxm;rsm;
udk atmufygtwdik ;f yl;wGaJ =unmtyfygonf?
(u) 1990 jy!fEh pS /f ZGev f (29) &ufrS Zlvikd v f (1) &ufae@txd &efuek òf rŒd / r[mAE<Kvvrf;&d/S
392
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
0dik tf rfpaD tcef;rwGif usi;f ycJah om 'kw, d t}udrf jynfaxmifpw k ikd ;f &if;om;vlrsKd ;rsm; 'Dru kd a&pD
tzGŒJ csKyf obmywdpn kH t D pnf;ta0;ESihf wdik ;f &if;om;vlrsKd ;rsm; Edik if aH &;ygwaD ygi;f pHk 'kw, d t}urd f
tpnf;ta0;rS vufiif;&ifqikd af e&aom Edik if aH &;jy\emqdik &f m qH;k jzwfcsurf sm;ESihf 1990 jy!fEh pS /f
Zlvikd v f (28) &ufEiS hf (29) &ufae@u &efuek òf rŒd Adv k af tmifausmv f rf;/ *EDcN ef;raqmifwiG f usi;f ycJh
aom trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf A[dOk ;D pD;tzGŒJ ESihf tzGŒJ csKyf jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;.
yxrt}udrf y%mr!dE‡ i_d ;f tpnf;ta0;rS wnDw!Gww f nf; twnfðycJo h !fh qH;k jzwfcsurf sm;
onf woabmwnf;&daS =umif; xkwaf zmf=uygonf? ‚if;qH;k jzwfcsurf sm;rSm -
(1) usi;f y+yD;pD;cJah om ygwpD 'kH rD u kd a&pDtaxGaxGa&G;aumufyt JG +yD; jynfoŒl v$waf wmf
a&G;aumufyJG Oya'tcef; (2) yk'rf (3) t& jynfoŒl v$waf wmfukd 1990 jy!fEh pS /f
pufwifbmvtwGif; ac:,lzGJŒpnf;a&;twGuf EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnf
aqmufa&;tzGŒJ od@k awmifqakd =umif;?
(2) ygwpD 'kH rD u kd a&pDtaxGaxGa&G;aumufyw JG iG f vH;k vH;k vsm;vsm; trsm;pk tEdik &f &dcS ahJ om
trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf. tm%mydik u f , kd pf m;vS,t f zGŒJ ESihf e0wtm%mydik f
ud, k pf m;vS,t f zGŒJ wk@d tjrefq;kH awGŒqH! k E‡d i_d ;f a&;twGuf wdu k w f eG ;f a=umif;?
(3) jrefrmEdik if . H avmavmq,f tudsK;pD;yGm;ESihf a&&Snt f em*wf tusKd ;pD;yGm;rsm;udk
a&SŒ±_I trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJŒcsKyfOuUÏ OD;wifOD;/ taxGaxGtwGif;a&;rª;
a':atmifqef;pk=unfEiS w hf uG Edik if aH &;tusO;f om;tm;vH;k vGwaf jrmufa&;udk apm
v#ipf mG aqmif&u G af y;&ef Edik if aH wmf+idr0f yfyjd ym;r_wnfaqmufa&;tzGŒJ od@k wdu k f
wGe;f a=umif;?
(4) 'Dru kd a&pDtcGiahf &;rsm;&&Sad &;ESihf jynfoŒl vGwv f yfciG hf uef@owfxm;r_rsm;udk ±kyo f rd ;f
ay;a&;twGuf Edik if aH wmfjirf0yfyjd ym;r_wnfaqmufa&;tzGŒJ od@k awmif;qdak =umif;?
txufygq;kH jzwfcsurf sm;udk tjrefq;kH taumiftxnfaz:&ef Edik if aH wmf+idr0f yfyjd ym;r_
wnfaqmufa&;tzGŒJ odŒk jynfaxmifpw k ikd &f if;om;vlrsKd ;rsm;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyfEiS hf trdsK;om;'Drkd
ua&pDtzGŒJ csKyfwŒkd u xyfavmif;wdu k w f eG ;f onf?
(c) jynfoŒl v$waf wmf ay:ayguv f m+y;D v#if jynfoŒl v$waf wmfuwifajrm‡ ufaom tpd;k &
zGŒJ pnf;+yD;v#if tjrefq;kH aomumvtwGi;f jynfoŒl v$waf wmf. OD;aqmifrj_ zifh wdik ;f &if;om;vl
rsKd ;rsm;ESihf yg0ifoifyh g0ifxu kd af omtzGŒJ tpnf;rsm; vly*k Kd~ vfrsm;yg0ifo!fh trdsK;om;!‡Ed i_d ;f r_nv D m
cH}u;D w&yfusi;f yI jynfaxmifpx k al xmifa&;twGuf vrf;!¸erf r_ sm;csrw S rf nf? ,if;vrf;!¸erf r_ sm;
ESit hf nD jynfoŒl v$waf wmfu a&&Snw f nfwchH ikd +f rJr!fh zGŒJ pnf;tkycf sLyfyt kH ajccHOya'opfw&yfukd
a&;qGjJ yÏmef; twnfðy&rnf[k jynfaxmifpw k ikd ;f &if;om;vlrsd K;rsm;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyfEiS hf trsKd ;
om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyfwŒkd u wnDw!Gww f nf;oabmwl=uonf?
(*) wdik ;f &if;om;vlrsd K;rsm;onf vlrsKd ;a&;wef;wlnrD #r/_ Edik if aH &;wef;wlnrD #rE_ iS hf ud, k yf ikd f
jyÏmef;cGihf tjy!ft h 0&Sad p&r!ft h jyif/ 'Dru kd a&pDEiS v hf Œl tcGit hf a&;rsm;udk tmrcHcsu&f adS om jynf
axmifpu k kd wdik ;f &if;om;tm;vH;k aoG;pnf;nD!w G pf mG xlaxmif&efvt kd yfa=umif;/ jynfaxmifpk
wdik ;f &if;om;vlrsKd ;rsm; 'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyEf iS hf trdsK;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyw f Œkd u wnDw!Gww f nf;
393
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
oabmwl=uonf?
5? jynfaxmifpwk ikd ;f &if;om;vlrsd K;rsm;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyfEiS hf trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf
wdŒk onf jynfaxmifpjk refrmEdik if .H vufiif;Edik if aH &;jy\emrsm;ESihf pyfvsO;f I !dE‡ i_d ;f aqG;aEG;yGrJ sm;
udk qufvuf usi;f yoGm;&efEiS hf 'Dru kd a&pDbufawmfom; tjcm;Edik if aH &;ygwrD sm;ESiv hf nf; aoG;pnf;
nD!w G af &;twGuf qufvufóu;d yrf;aqmif&ufomG ;&ef oabmwln=D uonf?
jynfaxmifpw
k ikd ;f &if;om;vlrsd K;rsm; 'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyf trdsK;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyf
aemufqufwpJG m&if;
jynfaxmifpw k ikd ;f &if;om;vlrsd K;rsm; 'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyfonf jynfe,f (7) ckEiS w hf uG/ wdik ;f
tcsKd ŒrS ygwpD 'Hk rD u
kd a&pDtaxGaxGa&G;aumufyaJG umfr&Siw f iG f w&m;0ifrw
S yf w
kH ifzŒJG pnf;xm;aom
wdik ;f &if;om;vlrsd K;rsm; Edik if aH &;tzGŒJ tpnf;ygwrD sm;udk pkpnf;xlaxmifxm;aom wyfaygi;f pkw&yf
jzpf+yD; atmufygtzGŒJ tpnf;ygwrD sm;yg0ifonf?
1? &cdik 'f rD u kd a&pDtzGŒJ csKyf/
2? rGet f rdsK;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ /
3? watmif;(yavmif) trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf/
4? u&ifjynfe,f trdsK;om;rsm;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf/
5? csi;f trdsK;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf/
6? u,m;jynfe,fvrl sd K;aygi;f pH'k rD u kd a&pDtzGŒJ csKyf/
&? &Sr;f jynfwikd ;f &if;om;vlrsKd ;pkrsm;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf/
8? Zdrk ;D trdsKom;uGe*f &uf/
9? awmifov l ,form; u'l;/ ueef;ESihf &Sr;f trdsK;om;aoG;pnf;nDnw G af &; 'Dru
kd a&pD
tzGJŒcsKyf/
10? ucsit f rdsK;om;vH;k qdik &f muGe*f &uf/
11? òrd (ac: ) crDtrdsK;om;nD!w G af &;tzGŒJ /
12? u,ef;trsKd ;om;pnf;vH;k nD!w G af &;'Dru kd a&pDtzGŒJ /
13? ucsijf ynfe,ftrsKd ;om;rsm;'Dru kd &ufwpfygw/D
394
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
14? tif;trdsK;om;tzGŒJ csKyf/
15? &cdik t
f rdsK;om;vlrb _ 0 jr‡iw
hf ifa&;tzGŒJ (r&rm}uD;)/
16? jynfaxmifpk ytd@k 0;f trdsK;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf/
17? u&iftrsKd ;om;'Dru dk a&pDueG *f &uf/
18? r&mjynfoŒl ygw/D
19? vDq;l trdsK;om;aoG;pnf;cdik rf ma&;tzGŒJ /
20? “0” trdsK;om;zHŒG òzd;wd;k wufa&;ygw/D
21? vm;[ltrdsK;om;zGŒH òzd;wd;k wufa&;ygw/D
jynfaxmifpw k ikd ;f &if;om;vlrsKd ;rsm;'Drukd a&pDtzGŒJ csKyfwiG f tzGŒJ 0iftjzpf ryg0ifao;aomf
vnf;/ rl0g'a&;&mrsm;ESihf tusKd ;wlvyk if ef;rsm;wGif ylaygi;f vufwyJG g0ifvsu&f adS om wdik ;f &if;om;
Edik if aH &;ygwrD sm;rSm atmufygtwdik ;f jzpfonf?
1? &Sr;f wdik ;f &if;om;rsm;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf/
2? ucsijf ynfe,ftrsKd ;om;rsm;'Dru kd a&pDueG *f &uf/
3? em*awmifwef;a'owd;k wufa&;ygw/D
xd@k jyif csi;f jynfe,f/ [mcg;òrŒd e,frq J ENe,f woD;yk*v ~ trwf OD;vset f yk Ef iS hf xefwvefòrŒd
e,f/ rJqENe,f woD;yk*v ~ trwf a'guw f mr_xefw@kd vnf; yl;wGyJ g0ifvsu&f o dS nf? jynfaxmifpw k ikd ;f
&if;om;vlrsKd ;rsm;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyfonf txufazmfjyyg Edik if aH &;tzGŒJ tpnf; ygwrD sm;ESihf woD;
yk*v ~ rsm;udk ud, k pf m;ðyygonf?
trdsK;om;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyfrS ud,
k pf m;vS,rf sm;
pOf trnf tzG@J tpnf;wm0ef vufrw
S f
1? OD;atmifa&$ A[dt k vkyt
f r_aqmiftzGŒJ 0if
2? OD;=unfarmif -
3? OD;cspfcdkif -
4? OD;vGif -
5? a': jrifhjrifhcif -
6? OD;a&$ -
7? OD;cifarmifaqG -
8? OD;pd;k odr;f (armif0oH ) -
9? OD;ausmrf if; -
10? OD;csrf;at; -
11? OD;}uD;ol&ed f (ucsi)f A[dOk ;D pD;tzGŒJ 0if
12? OD;wifO;D (u,m;) -
13? OD;oef;Edik f (u&if) -
14? OD;pDAif=uL; (csi;f ) -
395
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
15? OD;&Jxw
G f (rGe)f -
16? OD;xGe;f atmifausmf (&cdik )f -
1&? OD;tke;f armif (&Sr;f ) -
jynfaxmifpw
k ikd ;f &if;om;vlrsd K;rsm; 'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyf ud,
k pf m;vS,rf sm;
&Srf;wdkif;&if;om;rsm;'Drdkua&pDtzGJŒcsKyf
396
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
XmecsKyf±kH;
od@k §
Adv
k cf sKyfr;ª }uD;oef;a&$
OuUÏ
Ekid if aH wmf+idr0f yfyjd ym;r_wnfaqmufa&;tzGŒJ
&efuek òf rdŒ
2? usaemfw@dk taejzifh OD;pdik ;f pd;k !Ge@f wifjyvmaompmtm; vufc, H =Hk unfa=umif; a&S;OD;pGm
qk;H jzwf=uygonf? OD;pdik ;f pd;k !¸e@f &&Svd maom '%f&m'%fcsurf sm;udk rsujf rifu, kd af wGŒ awGŒ&Sad e&
onft h jyif ta=umif;tusKd ;qDavsmrf r_ sm;udyk g pOf;pm;=uvsuf vufc, H =Hk unf&jcif;jzpfygonf?
,ck Tpmudw k ifjy&jcif;onf Edik if aH wmf+idr0f yfyjd ym;r_wnfaqmufa&;tzGŒJ taejzifh ,ae@ Ekid if H
awmftm; Oya'ESit fh nD pDrcH ef@cv JG su&f o dS nfqadk om ajymqdck surf sm;udk tav;xm;+yD;qkcd o hJ nfh
twkid ;f Oya'ESitfh nD aqmif&u G v f rd rhf nf[ak r#mvf ifv
h suf wifjy&jcif;jzpfygonf?
3? OD;pkid ;f pd;k !Ge@f wifjycJah om pmygtjzpftysurf sm;tay: usaemfw@dk .ok;H oyfcsuu f kd OD;pGm
yxrazmfjyvkyd gonf? OD;pdik ;f pd;k !Ge@f taejzifh rSm;onfjzpfap/ rSeo f nfjzpfap wm0ef&odS rl sm;taejzifh
wnfqOJ ya'ESit hf nDom aqmif&u G &f rnf[k usaemfw@kd o;Hk oyf&&Syd gonf? usaemfw@kd Ekid if w
H 0Sr;f
wGif Oya'jzifph rD cH ef@caJG ea=umif;udk Edik if aH wmf+idr0f yfyjd ym;r_wnfaqmufa&;tzGŒJ taejzifh tcgt
cGio
hf ifw
h idk ;f ajym=um;aeonfukd usaemfw@kd avhvmawGŒ&S&d ygonf? xk@d a=umifv h nf; Oya'udak v;
pm;aomtm;jzifhvnf;aumif;/ Oya'ESihftnDaqmif&Gufvdrfhrnf[kar#mfvifhv#uf Tpmtm;
a&;om;wifjyEkid &f ef qk;H jzwfc=hJ u&jcif;jzpfygonf?
4? ,ckjzpfysucf ahJ omjzpf&yfwiG f SNLD taejzifrh nfo@kd r# yg0ifywfoufcjhJ cif;r&Sad =umif;
397
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
xif&mS ;aeygonf? od@k ygvsuf Akv d rf ;ª 0if;oltaejzifh OD;pdik ;f pk;d !Ge@f tm; rnfonft
h a=umif;a=umifh
SNLD ygw0D iftjzpfrS E_wx f u
G af pcJo h enf;? SNLD taejzifh trsKd ;om;nDvmcHwiG f aumfr
&Si§f vkyif ef;aumfrwDw@dk .wifjycsurf sm;ESifh oabmxm;uGjJ ym;jcm;em;aeonfrmS trSeyf ifjzpf
aomfvnf; wlnaD omoabmxm;w&yfjzpfay:&&Sad tmif óu;d pm;ae=uqJjzpfygonf? oabmxm;
uGvJ rJG o_ nf obm0omjzpfygonf? wOD;ESiw hf OD; “oabmxm;rwlol wk@d &efo”l [k usaemfw@kd
oabmrxm;yg? xko d @kd oabmxm;uGjJ ym;=ujcif;onf (e0w) tm; qef@usijf cif;[k usaemfw@dk
rcH,=l uyg? wyfrawmftqifjh rifh t&m&Sw d OD;taejzifh SNLD ygw0D ifwOD;jzpfol OD;pdik ;f pd;k !Ge@f tm;
tjzpftysuw f pkw
H &moufqidk jf cif;r&Syd gyv
J suf ygw0D iftjzpfrS twif;t=uyf vufrw S af &;xk;d
E_wx f uG af pjcif;onf rnfonfu&kd nf!e¸ ;f aeoenf;[k usaemfw@dk tav;teufpOf;pm;ae=u&yg
onf?
5? xk@d tjyif jzpfysucf ahJ ome,fajronf w&m;Oya'pd;k rd;k aome,fajrwGijf zpfygonf? ppfw
vif;ajrr[kwyf g? w&m;Oya'pd;k rd;k aome,fajrjzpfygonf[q k odk nfukd jiif;qko
d &l v
dS #if trsm;tod
a=unmay;apvkyd gonf? xko d @kd w&m;Oya'&Sad eygvsuf tpOftvm}uD;rm;vSonf[q k adk om
wyfrawmfom;wOD;jzpfol Adv k rf ;ª 0if;ol§wyf=uyf^m%fjrifw h @dk onf “ppfwyfrmS Oya'r&Sb d ;l / tm%m
bJ&wdS ,f” [laomtajymrdsK;jzifh rdro d abmtavsmuf xifwidk ;f ESyd pf ufaer_onf Oya'vufvw $ f
ðyr_omjzpf+yD; wyfrawmf.*k%o f u d mQ tm; apmfum;jcif;jzpfygonf// jynfov l xl u k kd apmfum;jcif;
vnf;jzpfygonf//
398
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
Oya'jzpf a=umif; wyfrawmft&m&Sw
d OD;jzpfol Adv
k rf ;ª 0if;ol od&+dS yD;jzpfygvrd rhf nf?
r&Sv
d #if wyfrawmfwckv;Hk u vkyu
f ikd o
f nfo
h abmrsKd ; txiftjrifrmS ;,Gi;f r_rsm;
jzpfvmEkid yf gonf?
wyfrawmf. wm0ef}u;D jzpfonfh vkyo f m;jynfow l ‹dk tm; tumtuG,af y;&rnft h pm;
w&m;Oya'ESihf tcGit hf m%mudk tvGo J ;Hk pm;ðyvsuf w&m;vufvw G ±f u
kd Ef u
S /f ESyd pf uf!iS ;f yrf;ae
onfukd cGiðhf yaev#if usaemfw@dk taejzifrh sm;pGm pdwrf aumif;jzpf&rnf jzpfygonf?
xkt d cg usaemfw@dk taejzifh Edik if aH wmf.tudsK;udk ar#mu f ;kd vsuf twlwuGvufwaJG qmif
&Guaf eaom trsKd ;om;nDvmcHtay:wGiv f nf; wrdsK;wzkH jyefvnfpOf;pm;=u&awmhrnfjzpfygonf?
tvkyt
f r_aqmiftzGŒJ pnf;a0;qk;H jzwfcsut
f &-
xxxxxx
OuUÏ
rdwLW -
- 'kw, d Adv
k cf sKyf}uD; cif!eG @f / twGi;f a&;rª; (1)
- Ekid if aH wmf +idr0f yfyjd ym;r_wnfaqmufa&;tzGŒJ ?
- 'kw, d Adv k cf sKyf}uD; rdsK;!Ge@f (OuUÏ/ trsKd ;om;nDvmcHusi;f ya&;aumfr&Si?f )
- OD;baX; / OuUÏ / a&G;cs,w f ifajr‡mufyuJG si;f ya&;aumfr&Si/f /
- ±k;H vufcH ?
od@dk §
400
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
c±dik af &G;cs,w
f ifajr‡mufa&;tzGŒJ aumfr&Si/f jrpf}uD;em;òrdŒ?
0dik ;f armfòrŒd e,f/ rdik ;f em;aus;&Gm/ &yfuu G f (3)ae (tb) OD;vSarmif.om; Edik if o H m;pDppfa&;
vufrw S f trSwf 1§0re (Edik )f - 027202 udik af qmifol u|eaf wmfO;D pdik ;f pk;d !Ge@f rS av#mufxm;yg
onf? u|eaf wmfonf vGecf o hJ nfh (5) ESpcf ef@rpS I &Sr;f trdsK;om;'Drukd a&pDtzGŒJ csKyyf gw0D if/ A[kad ufr
wDEiS hf jrpf}u;D em;òred ,f/ òrŒd r&yfuu G /f trSwf (30) ae&mwGi±f ;Hk zGiv hf pS x
f m;&Sad om tzGŒJ csKy±f ;Hk wm0efcH
tjzpfaqmif&u G cf yhJ gonf? ,ae@ 1996 ckEpS /f 'DZifbmv (19) &ufae@rt S pðyI u|eaf wmf.
rdom;pkpm;0wfaea&; ajyvnfapa&;twGuf ygw0D iftjzpfrv S nf;aumif;/ A[dak umfrwD0iftjzpfrS
vnf;aumif; E_wx f u G cf iG ðhf yyg&ef wifjyav#mufxm;tyfygonf?
xxxxxx
(av#mufxm;ol) trnf//
OD;pkid ;f pd;k !Ge@f (1§0re(Ekid )f - 027202)
rdwLW udk -
- òrdŒe,f+idr0f yfyjd ym;r_wnfaqmufa&;tzGŒJ / 0dik ;f armfòrdŒ?
- wyfq, G rf ;ª / trSwf (8) axmufvrS ;f a&;wyfq, G /f 0dik ;f armfòrdŒ?
- aus;&Gm+idr0f yfyjd ym;r_wnfaqmufa&;tzGŒJ / rdik ;f em;aus;&Gm?
0efcHuwdðypmcsKyf
aemufaemifqef@usiaf 0zefrr_ ðybJ opPm&Spd mG ESifh ±dak ousKd ;EGpH mG emcHqufqrH nfjzpfa=umif; 0efcu
H
wdðypmcsKyfY vufrw
S af &;xk;d ygonf?
xxxxxx xxxxxx
pdik ;f pk;d nGe@f armifp;kd ode;f
1§0re(Ekid )f - 027202 (pDppfa&;u'f-r&S)d
od@k
OuUÏ
&Sr;f wkid ;f &if;om;rsm;'Dru
kd a&pDtzGŒJ csKyf
&efuek òf rdŒ?
&ufp?JG ? 1996 / 'DZifbmv (25) &uf//
xxxxxx
OD;pkid ;f pd;k !Ge@f
1§0re(Ekid )f 027202
rdifk ;f em;aus;&Gm
0dik ;f armfòrdŒe,f?
oifw@kd onf 1990 jynfEpS /f arvuusi;f ycJo h nfh ygwpD 'kH rD u kd a&pDtaxGaxGa&G;aumuf
yGw
J iG f a&G;cs,w f ifajr‡mufjcif;cH&aom jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;jzpf=uonf? xdak &G;
aumufy}JG uD;onf 1988 ckEpS /f 'Dru kd a&pDta&;awmfy}kH uD;ESit hf wl Edik if w
H 0Sr;f vH;k &Sd &[ef;&Siv f /l
ausmif;om; jynfow l &yfv;kH . touf/ aoG;/ ac|;wd@k jzifh t&if;wnf+yD;rS ay:ayguv f m&aom
a&G;aumufy}JG u;D jzpfonf? a&G;aumufyw JG iG f jynfov l x l }k u;D u 'Dru kd a&pDa&;/ vlŒtcGit hf a&;rsm;udk
tjynft h 0tmrcHaom tem*wf 'Dru kd a&pDEikd if aH wmfay:xGe;f vma&;twGuf óu;d yrf;aqmif&u G &f ef
rdrw d @kd EiS hf rdrw d @kd . e,fajra'otoD;oD;tm; ud, k pf m;ðyonfh jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;udk
taESmift h ,Su/f tcuftcJtrsKd ;rsKd ;=um;rS a&G;cs,w f ifajr‡mufay;cJ=h uonf?
jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm; wnf&adS ejcif;ESit hf wl jynfoŒl v$waf wmfvnf;&S&d ay
rnf? ,ck a&G;aumufy+JG yD;cJo h nfrmS (9) ESpcf ef@&cdS yhJ g+yD? jynfoŒl v$waf wmfum; ay:rvmao;ay?
a&G;aumufyu JG kd usi;f yay;cJo
h nft h pd;k &uvnf; ‚if;wd@k ay;xm;onfu h wdu0wfrsm;udk t}urd }f urd f
csKd ;azguI f jynfoŒl v$waf wmfac:,lay;&rnfw h m0efukd ysuu f u G cf o hJ nf? xd@k a=umifh tzG@J csKyfEiS hf
wdik ;f &if;om;ygwt D zGŒJ tpnf;rsm;yl;aygi;f I jynfo@l vw $ af wmfay:xGe;f a&;udk pGr;f pGr;f wrH óud;yrf;
aqmif&u G af e=uonf?
,ae@tcsed t f xd Edik if wH 0Sr;f &Sd tusO;f axmifrsm;wGif oifw@kd EiS hf wcsed w f nf;a&G;cs,w f if
ajr‡mufccH &hJ aom jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;onf ESyd pf ufni‡ ;f yrf;r_trsKd ;rsKd ;udk cHae&qJ
jzpfonf? tusO;f axmifrsm;twGi;f Y ppftpd;k &vufcsujf zifh toufq;kH ±_;H cJ&h aom jynfoŒl v$wf
awmfu, kd pf m;vS,rf sm;. t¶d;k rsm;onf raqG;ao;yg? ‚if;wd@k ro d m;pkrsm;rSmvnf; óuaH wGŒae&onfh
'kurQ sKd ;pHrk rS vGwaf o;yg? ,ae@tcsed Yf jynfoŒl v$waf wmfay:xGe;f vma&;twGuf òrŒd e,ftoD;oD;&Sd
tcsKyfcef;rsm;/ tusO;f axmifrsm;wGif ppftpd;k &xH 'l;raxmuf/ tnHrh cHyJ ZGo J wWcd ikd rf mpGmjzifh
jynfov l x l tk wGuf opPmapmifo h ad e=uaom/ jynfob l ufu &yfwnfae=uaom jynfoŒl ud, k pf m;
vS,rf sm;udk av;pm;*k%, f yl gonf?
407
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
oifw@kdrmS um; ud, k u f , kd w f ikd uf jynfoŒl v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;jzpfygvsuEf iS hf jynfou l kd
rsuEf mS raxmuf/ opPmazguu f m jynfov l x l . k tusKd ;pD;yGm;rsm;udk tumiftxnfaz:ay;onfh
jynfoŒl vGwaf wmfay:xGe;f a&;udk zsuq f ;D zd@k óu;d pm;=uonf? jynfov l x l u k kd rw&m;onfeh nf; trsKd ;
rsKd ;oH;k I ESyd pf ufnOf;yrf;&ufpufaeaom ppftm%m&Siw f @kd tóuduf vkyaf qmifay;=uonf? ppf
axmufvrS ;f a&;wd@k . vufuikd 'f w k t f jzpf aqmif&u G af y;=uonf? ppfaxmufvrS ;f a&;wd@k . vuf
udik 'f w
k af emufvu kd rf sm;tjzpf vdu k yf gaqmuf&u G =f uonf? oifw@kd tm; jynforl sm;rS jynfoŒl v$wf
awmfu, kd pf m;vS,rf sm;tjzpf a&G;cs,af y;cJh jcif;onf jynfow l &yfv;kH ppftm%m&Sipf epfatmufrS
vGwaf jrmufa&;ESihf jynfov l x l . k Edik if aH &;/ pD;yGm;a&;/ vlra_ &;t=uyftwnf;rsm;udk ajz&Si;f aqmif
&Gu&f eftwGujf zpfonf? oifw@kd . uk, d uf sKd ;pD;yGm;/ oifw@kd . vGwv f yfrt _ wGuf jynfou l ckd w
k ;kH vkyIf
jynfow l @kd .ar#mvf ifch su/f vdv k m;csurf sm;udk eif;acsypf&ef/ zsuq f ;D ypf&efr[kwaf cs? ,ckrl oifw@kd
onf "g;jyESiahf ygi;f I ud, k rhf bd tdru f kd "g;jy jyefwu kd of rl sm;jzpfonf? tvGerf yS if atmufwef;usI
&Supf &maumif;vSonf? vl,w k rf mwd@k . vky&f yfjzpfonf? 'Dru kd a&pD ta&òcHtm%m&Siv f uf
yg;aprsm;jzpf=uonf? oifw@kd EiS hf oifw@kd .vky&f yfrsm;tm; u|Eyfk w f @kd rS jyif;xefpmG ¶_wcf svu kd o f nf?
oifw@kd onf jynfoŒl v$waf wmfay:xGe;f a&;udk rnfo@kd yifzsuq f ;D apumrl jynfoŒl v$waf wmf
onf ay:xGe;f vm&rnfrmS rvGrJ aoGyifjzpfonf?
tr_aqmiftzG@J
tusO;f usct
H rsKd ;om;Edik if aH &;tiftm;pk
1999 ckEpS /f arv ( 4 ) &uf?
trsdK;om;'Drdkua&pDtzJGŒcsKyf
trSwf(97§c)/ taemufa&G*Hkwdkifvrf;/
A[ef;òrdŒe,f/ &efukefòrdŒ
ta-umif;t&m? ? trsdK;om;'Dru
kd a&pDtzJŒG csKyfuu
kd ,
kd pf m;rðyawmhonfh jynfoŒl v$waf wmfu,
kd pf m;
vS,rf sm; ?
(yH)k atmifa&$
OuUÏ
trsKd ;om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf
jzef@a0jcif; -
(1) oufqikd &f m yk*Kd~ vfrsm;/
(2) yJc;l wdik ;f / rauG;wdik ;f / &efuek w
f ikd ;f / {&m0wDwikd ;f pnf;¶k;H a&;tzGŒJ OuUÏrsm;/
(3) OuUÏ/ ygwpD 'kH rD u kd a&pDtaxGaxGa&G;aumufyu JG si;f ya&;aumfr&Si/f
(4) ¶k;H vufc/H
yl;wGJvGm
yJc;l wdik ;f
- OD;wiftek ;f yef;awmif;òrdŒe,f/ rJqENe,ftrSwf (1)
- OD;aomif;pdef jynfòrdŒe,f/ rJqENe,ftrSwf (2)
- OD;xGe;f a&$ rd;k !dòk rdŒe,f/ rJqENe,ftrSwf (2)
rauG;wdkif;
- OD;vSp;kd rif;bl;òrdŒe,f/ rJqENe,ftrSwf (2)
- OD;odr;f =unf awmifwiG ;f }uD;òrdŒe,f/ rJqENe,ftrSwf (1)
&efuek w
f ikd ;f
- OD;pde0f if; 'vòrŒd e,f/ rJqENe,f
- OD;xGe;f tk;H '*Hòk rdŒopfòrdŒe,f/ rJqENe,f
- OD;=unf0if; r*Fvm'Hòk rdŒe,f/ rJqENe,ftrSwf (1)
- OD;wifxeG ;f armif r*Fvm'Hòk rdŒe,f/ rJqENe,ftrSwf (2)
- OD;apmausmpf ed f vSn;f ul;òrŒd e,f/ rJqENe,ftrSwf (1)
- OD;pHwif vSn;f ul;òrŒd e,f/ rJqENe,ftrSwf (2)
- OD;aeOD; vrf;rawmfòrdŒe,f/ rJqENe,f
- OD;jrv_id f wGaH wG;òrdŒe,f/ rJqENe,ftrSwf (2)
- a':cifat;jrifh &efuif;òrdŒe,f/ rJqENe,f
409
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
{&m0wDwikd ;f
- OD;wif0if; usKd ufvwfòrŒd e,f/ rJqENe,ftrSw(f 2)
- OD;oef;xGe;f a';'&JòrdŒe,f/ rJqENe,ftrSw(f 2)
- OD;pd;k rif; ajrmif;jròrdŒe,f/ rJqENe,ftrSw(f 2)
- OD;oef;0if; omaygi;f òrdŒe,f/ rJqENe,ftrSw(f 2)
EdkifiHa&;ygwDrsm;&SifoefrS 'Drdkua&'Dpepfcdkif_rJrnf
(OD;cifarmif-unf)
ygwpD 'kH rD ukd a&pDpepfuu kd sio hf ;kH um wd;k wufzŒHG òz;d aeaomEdik if rH sm;wGif Edik if aH &;ygwrD sm;onf
0wW&m;ausyeG =f u&ygonf? ygwt D aejzifh 0wW&m;ysuu f u G yf gu 'Dru kd a&pDonfvnf; ,d, k iG ;f oGm;
ygvrd rhf nf? (If The Party Fails Then The Democracy Fails) ygwrD sm;rusq;kH a&;onf 'Dru kd a&pD
bufawmfom;rsm;.t"duOD;wnfcsu/f &nfreS ;f csujf zpfygonf? rdrt d wGuf ygwrD usq;kH atmif
xm0pOfowd}u;D pGmxm;=uygrnf?
Edik if aH &;ygwrD sm;tqift h wef;jrifrh m;ygrS wdik ;f jynfonfvnf; tqift h wef;jrifrh m;vmyg
onf? Edik if aH &;ygwrD sm;. tqift h wef;jrifrh m;a&;wGiv f nf; ygwaD cgi;f aqmifrsm;ESiyhf gw0D ifrsm;.
t&nftaoG;ay:rlwnfaejyefygonf? ,ae@jrefrmEdik if . H Edik if aH &;onf 'kw, d vGwv f yfa&;wdu k yf JG
(0g) 'Dru kd a&pDEiS v hf Œl tcGit hf a&;wdu k yf t JG qifo h @kd jyefa&muf&adS eygonf? jrefrmjynfom;rsm;tae
jzifh yxrvGwv f yfa&;udk +Aw d o d #uv kd ekd rD sm;vufrS wdu k , f cl =hJ u&ygonf? yxrvGwv f yfa&;wdu k yf JG
umvwGif ,cktcsed t f cguo hJ @kd Edik if aH &;vrf;paysmufvv k jk zpfczhJ ;l ygonf?
1937 ckEpS /f 'DZifbmv (14) &ufae@wiG f e*g;eDpmtkyt f oif;}u;D rSxw k o f nfh 'D'w k *f sme,f
t,f'w D m OD;bcdik . f “jrefrmjynfEikd if aH &;&mZ0if” pmtkyrf S ,cktcsed t f cgumvESihf E_id ;f ,SOu f m
oifcef;pm,loifo h nfh oH;k oyfcsuw f csKd Œudk atmufwiG f t&if;twdik ;f azmfjyygrnf?
“jrefrmjynf. vuf&EdS ikd if aH &;tajctaeuk=d unfrh nfqv kd #if a&S; (15) ESpaf usmu f vkycf hJ
aom Edik if aH &;xuf rsm;pGmtqift h wef;atmufusv#u&f o dS nfukd awGŒ&S&d ayvdrrhf nf? trSeu f dk
xkwaf zmfajymqd&k rnfqv kd #if ,ckpma&;onft h csed w f iG f Edik if aH &;r&So d avmufjzpfI ygww D ckEiS w hf ck
wduk zf su&f efvyk if ef;ESihf ud, k u f sKd ;&Smvkyif ef;rsm;omv#if &SI d aeawmh.? TuJo h @kd Edik if aH &;yaysmufcg
vGwv f yfa&;vrf;pwH;k Iae&jcif;. ta=umif;&if;ud&k mS rnfqv kd #if atmufygtcsuw f @kd wiG f wnfI
aeonfuakd wGŒ&Sad yvdrrhf nf?
1? vGwv f yfa&;. t&omudk aumif;pGmrodem;rvnfojzifh ESpEf pS òf cduòf cduf rvdv k m;
=ujcif;?
2? ZmwdaoG;Zmwdrmefw@kd xufoifo h avmuf rxufoefjcif;?
3? trsKd ;udck spo f ifo h avmuf rcsp=f ujcif;?
4? Edik if aH &;vkyif ef;wGif acgi;f aqmifrsm; r±d;k rajzmifjh cif;?
410
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
5? aemufvu dk rf sm;onf acgi;f aqmifrsm; r±d;k rajzmifo h nfuo dk v d #uf ZGwrf w Sd cf g vmbf
udak r#mI f acgi;f aqmifrsm;udk tm;ay;cg Edik if aH &;udk vkyaf qmif=uolrsm;jcif;?
6? tepfemrcHv=kd ujcif;?
7? rdrw d @kd wm0efukd rodem;rvnf=ujcif;?
8? jrefrmvlrsKd ;rsm;onf aygi;f pyfz@JG pnf;Ivky&f aom tvkyrf sm;udk ru|r;f usif em;r
vnf=ujcif;?
9? acgi;f aqmifaumif;rsm;enf;yg;jcif;?
10? acgi;f aqmifaumif;rsm;udk wm0efrt hJ uef@towfr&Sb d J ,H=k unf=ujcif;?
11? aemufvu kd rf sm;wGif trSm;trSeu f kd qH;k jzwfEikd af om ud, k yf ikd ^f m%fenf;yg;=uojzifh
acgi;f aqmifrsm;udk yk*v ~ "dÏmefEiS hf ,H=k unfjcif;?
12? wcgu tepfemcHczhJ ;l aomacgi;f aqmifonf aemifrnfr#yif wdik ;f jynf. ysupf ;D &m
ysupf ;D a=umif;udk vkyaf qmifaomfvnf; cGiv hf w $ vf adk om pdwx f m;rsm;&Sjd cif;?
13? trSm;trSeu f kd *±krpkud b f J ygwpD JG pGI J xm;jcif;?
14? oD;cHpw d rf &Sbd J vkyaf qmif=ujcif;?
15? tdrw f iG ;f a&;ESihf wdik ;f jynfa&;udak &mjcif;?
16? oHCmrsm;.pum;udk trSm;trSe*f ±krpdu k bf J woa0rwdr;f emcHjcif;?
17? tpd;k &u y&d,m,ftrsKd ;rsKd ;ESihf zsuo f nfudk ra&SmifEikd =f ujcif;?
18? Edik if jH cm;A[kow k enf;ojzifh xajrmufatmifjrifaomvrf;rsm;ukd twkr,lwwf
jcif;?
19? t*Fvyd pf mwwfrsm;udk rdrw d @kd EiS hf 0g'rwlonft h cg oHo,jzpfatmif ajymqdpk yG f
pGw J wfjcif;?
20? wm0efrhJ wOD;ESiw hf OD; ykwcf wfajymqdjk cif;?
21? taemufEikd if H "e&Sirf sm;u pDrzH efw;D cgay;vdu k af om bGŒJ xl;*k%x f ;l &So
d rl sm;udk txif
}u;D cg w[kww f nf; acgi;f aqmif.tajctaeudk oGwo f iG ;f wwfjcif;rsm;wGif wnfI
aeonfuakd wGŒ&S&d ayvdrrhf nf? ”
vGecf ahJ omESpaf ygi;f (65) ESpu f mvu jrefrmjynf.Edik if aH &;ESihf ,ckumvjrefrmjynf.Edik if H
a&;onf xl;rjcm;em;rsm;jzpfaeygovm;? ckid rf mwd;k wufaeygovm;? qko d nfrsm;udk Edik if aH &;orm;
b0cH,x l m;ol rsKd ;csprf sm;taejzifh ud, k uhf , kd u
f akd 0zefqef;ppfum “ysut f pOfjyifc%” rlu, kd =l u&
ygvrd rhf nf? jrefrmjynfwiG f ppf,el aD zmif;0wfum “Edik if aH &;orm;EdrS ef if;a&;0g'” udpk u JG ikd I
f Edik if H
awmftm%mudk ±du k pf m;ae=uaom ppfAv kd cf sKyf}uD;rsm;.&efuvnf;rao;vSyg?
Adv
k cf sKyfae0if;utpðy+yD; Adv k cf sKyfoef;a&$tqH;k ppft%m&Sirf sm;onf Edik if aH &;orm;rsm;
tm; owfoifo h ul okd wf/ axmifcsoifo h u l akd xmifcs/ jynfEiS o f ifo
h ul jdk ynfEiS /f trnfysu/f b0ysuf
atmifvyk o f ifo h ul v dk yk /f ta&;t&mra&mufaom &mxl;rsm;ay;+yD; acsmifx;dk oifo h ul kd acsmifx;kd
paom enf;y&d,m,frsKd ;pHu k o
dk ;kH um ArmhEikd if aH &;udk zsuq f ;D vmcJo h nfrmS vnf; =um+yjD zpfygonf?
Adv
k cf sKyaf e0if;onf 1964 ckEpS /f rwfv (28) &ufae@wiG f “1964 ckEpS /f trsKd ;om;pnf;vH;k nD!w G af &;
411
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
udk umuG,o f nfOh ya'” udk jyÏmef;um ‚if;.cg;ydu k af qmif rqvygwED iS hf ,if;ygw. D OD;aqmifru _ kd
cH,al om tzGŒJ tpnf;rsm;rSty useEf ikd if aH &;tzG@J tpnf;tm;vH;k udk zsuo f rd ;f cJyh gonf? (,if; Oya'
xGucf gpu &cdik Ef ikd if aH &;orm;}u;D wOD;u trsKd ;om;Edik if aH &;ukd yufyufpufpufa0zefygonf? cvo
Edik if aH &;[kom ,Of,Ofaus;aus;azmfjyvdyk gonf? acG;vdk aemufvu kd if ,fom;rsm;udo k m arG;aom
Adv k cf sKyfae0if;. trsKd ;om;a&;0g'[komazmfjyyg&ap?)
1988ckEpS w f iG f jynfov l x
l t k ºkH urG a_ =umifh Adv k cf sKyf}u;D ae0if;onf wygwt D m%m&Sipf epfrS
ygwpD 'kH rD u kd a&pDpepfukd jyefwrf;wjyef&mS ygonf? Adv k cf sKyfae0if;u tpydsK;cJah om ppft%m&Sipf epf
ESihf wygwt D m%m&Sipf epfq;kd a=umifh Adv k cf sKyfoef;a&$vufatmufa&mufonft h csed w f iG f wdik ;f ol
jynfom;rsm;onf urBmwGif trGq J ;kH vlrsKd ;pm&if;0ifum jynfwiG ;f rzlvI kH xrif;eyfreS yf if rpm;=u&
onfb h 0usa&mufomG ;ygawmhonf? od@k &mwGif uG,v f eG o f mG ;ol (e0w) pufr0_ ef}u;D 'kw, d Adv
k cf sKyf
}u;D pdeaf tmif (w±kw}f u;D ) tm;&nfp;l I ‚if;. ZeD;ESio hf m;orD;rsm;uyifv#if auvmoyHak wmfymG ;
apwDawmftwGuf aiGusyf (153) ode;f ESihf &[ef;cHyt JG wGuf usyf (36) ode;f ponfjzifh tvªtwef;
ay;aeonfh owif;"gwyf rkH sm;udk owif;pmrsm;wGiaf wGŒjrifae&ygonf? ppfAv kd rf sm; rnfIrnfr#c;kd
0Sux f m;onfudk bk&m;od/ oHCmawmfrsm;todyifjzpfygonf? rnfonfEh ikd if aH &;orm; wOD;w
a,mufr# ppfAv kd t f m%mydik rf sm;avmuf rcd;k r0Su=f uyg?
1990 jynfEpS w f iG f ppftm%m&Sirf sm;uyif ygwpD 'kH rD u kd a&pDa&G;aumufyu JG kd usi;f yay;cJyh g
onf? jynfoŒl v$waf wmfupkd m;vS,t f rsm;tjym; ta&G;cH=u&onfh &cdik 'f rD u kd a&pDtzGŒJ csKyf/ rGef
trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf/ vm;[ltrsKd ;om;zGŒH òz;d wd;k wufa&;ygw/D csi;f trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGŒJ
csKyfEiS hf Zdrk ;D trsKd ;om;uGe*f &ufygt0if wdik ;f &if;om;vlrsKd ;rsm;tm;ud, k pf m;ðyaom Edik if aH &;ygwpD pk k
aygi;f (27) ygwjD zifh pkpnf;zGŒJ pnf;xm;aom jynfaxmifpw k ikd ;f &if;om;vlrsKd ;rsm;'Dru kd a&pDtzGŒJ csKyf
(UNLD) udk wzufowf rw&m;zsuo f rd ;f vdu k =f ujyefonf? etzppfaumifpt D aejzifh wbufwiG f
'Dru kd a&pDpepfusio hf ;kH &ef oHEÏdM mefcsxm;+y;D yg+y[ D k urBmu h v k or*~tzGŒJ csKy}f u;D udyk if vdrn f mv#u&f dS
um wjcm;wbufwiG f Edik if aH &;ygwrD sm;tm; ao;odryf aysmufomG ;atmif =upH nf tm;xkwv f #uf
&Sad eygonf?
jynfwiG ;f wGif &yfwnfciG rhf &v#if jynfywGif zGŒJ pnf;v_y&f mS ;ae=uaom Edik if aH &;ygwrD sm;
tm;vnf; tjrpfjywfppfqifae=uygonf? +Aw d o d #uv kd ekd aD cwfwiG yf if jrefrmjynf&dS Edik if aH &;ygwrD sm;
ESihf Edik if aH &;orm;.b0onf rqv/ e0w/ etzacwfavmufrqd;k 0g;cJyh g? tEdrS ef if;rcHc=hJ u&yg?
Edik if aH &;orm;rsm;tm;vH;k tm; 0g;vH;k odr;f usKH ; tjrpfðywfErSd ef if;onf0h g'onf jrefrmjynfojl ynfom;
rsm;tm; urBmt h v,fwiG f atmufwef;tusq;kH b0od‹k usa&mufapygonf? Edik if aH &;orm;wGif
vnf; -
(1) ud, k u f sKd ;twWwckwnf;udo k m tav;xm;+yD; jynfo@l tusKd ;/ wdik ;f jynftusKd ;udk
*±krðyaom twkta,mifrsm;/
(2) jynfoEl iS hf wdik ;f jynftusKd ;udo k m OD;xdyx f m;+yD; ud, k u f sKd ;twWukd r=unfah om Edik if H
a&;orm; tppftrSerf sm;ESihf
(3) jynfoEl iS hf wdik ;f usKd ;jynfusd K;udk OD;xdyx f m;v#uf ud, k u f sKd ;twWukd aemufwef;xm;um
y&[dwESihf twW[w d pdwx f m;udk arG;aom Edik if aH &;orm;aumif;rsm; ponfjzifh
412
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
&Syd gonf?
taumif;rsm;+yD; tqd;k enf;ygonf?
ppf0wfpt kH a&òcH Edik if aH &;±du
k pf m;rsm;wGif tm;vH;k tqd;k eD;yg;jzpfum aiGa=u;csr;f omae=uyg
onf? ±d;k ±d;k ppfom;rsm;rSm qif;&Jae=uygonf? ppftm%m&Sirf sm;. Edik if aH &;orm;ESrd ef if;a&;0g'ukd
qef@usiv f o kd rl sm;onf odumQ / orm"d/ tusiyhf nmt&mwGif jynfpakH tmifóu;d pm;tm;xkw=f u&yg
rnf? Edik if aH &;orm;rsm; pGr;f tm;&Srd o S m 'Drukd a&pDpepf&iS of efvmum wdik ;f jynfonfvnf; tqifh
jrifv
h mEdik yf gonf? Edik if aH &;ygwrD sm;&Sio f efa&;ESihf 'Dru
kd a&pDpepf tpysKd ;cdik +f rJvmap&ef óud;pm;=u
ygp@kd ? ?
kd a&pDtzGŒJ csKyf (jynfy) jyef-um;a&;XmerS xkwaf 0onfh "Voice of Arakan"
&cdik 'f rD u
twGJ (1)/ trSwf (9) 'DZifbmv/ 2002 ckEpS f (218) ESpaf jrmuf &cdik jf ynf tcsKyftcsmtm%m
usq;kH aomaeŒ txdr;f trSwt f xl;xkwf pmrsuEf mS (2) rS ====
“EdkifiHa&;tusOf;om;qdkonfrSm”
a':atmifq
f ef;pk-unf
(19 = 9 = 1998)
,ae@ jrefrmEdik if . H tusO;f axmifrsm;Y Edik if aH &;tusO;f om;rsm; &S/d r&Sd tjiif;yGm;zG,jf zpf
aeo!fu h pd w P iG f txuftyd'k yf g Edik if aH &;jypfrr_ sm;pm&if; (u)/ (c)/ (*)/ (C)/ ESihf (p) pm&if;rsm;yg
Edik if aH &;jypfrq _ ikd &f m yk'rf rsm;jzifyh if ,cktcsed x
f d zrf;qD;jcif;/ xde;f odr;f ;jcif;/ tusO;f csjcif; cHae&
onf?
Edik if aH &;orm;rsm; ajrmufjrm;pGm&Sad eo!ht f csuu f ,ae@jrefrmEdik if . H tusO;f axmif
toD;oD;Y Edik if aH &;tusO;f om;rsm; &Sad ea=umif;udk xif&mS ;pGm !¸ejf yaeonf[k qd&k rnfjzpfonf?
Oya'ynm&Siw
f OD;
414
ordik ;f 0if rSww
f rf; rSw&f mrsm;
1? igw@dk onf Tae@Ttcsed rf pS I igw@kd tm; vGwv f yfaom vrf;od@k yd@k aqmifcahJ om igw@dk .
acgi;f aqmif}uD; Akv
d cf sKyfatmifqef; csrw
S cf o
hJ nfh vrf;pOftwdik ;f woa0rwdr;f csw D ufrnf//
3? igw@kd onf Tae@/ Ttcsed rf pS I vGwvf yfaom Ekid if o H m;wk@d . rGejf rwfaom tcGit hf a&;
udk cH,o
l nfeh nf;wl/ vGwv
f yfaom Ekid if o
H m;wk@d . wm0efEiS 0hf wW&m;rsm;udv k nf; rwdr;f riJh xrf;
aqmifrnf?
5? igw@kd onf Tae@/ Ttcsed rf pS I igw@dk Eidk if aH wmfom;[loa&GŒudk }u;D §i,f/ eD;§a0; rjcm;
waoG;wom;wnf;ðyI enf;§rsm;/ edr§hf jrifh r&Sad p&/ nDwn l rD #ðyrnf?
7? igw@kd onf Tae@/ Ttcsed rf pS I igw@kd Eidk if aH wmf}u;D . w&m;Oya'rsm;udk ±kad opGm vku
d f
emusio
hf ;Hk rnf?
Tigw@dk opPmt"dÏmefreS o
f nft
h wdik ;f igw@kd jynfaxmifpo
k rRwjrefrmEkid if aH wmf}uD;onf
urBmt&Snf wnfapownf;//
415
jynfoŒl vw
$ af wmf uk,
d pf m;ðyaumfrwD
416