Specifina entalpija procesnog toka (procesi uz promjenu faznog stanja)

Zadatak 1. Utvrditi specifinu entalpiju zasienih para benzena temperature 100C, u odnosu na
referentnu temperaturu 20C i benzen u tenom stanju. Napisati najmanje dvije mogue trajektorije
pomou kojih moete odrediti specifinu entalpiju para benezena koristei slijedee podatke:
Specifini tplinski kapacitet za teni benzen dat je relacijom:
K) kJ/(kmol 10 898 . 1 10 648 . 1 10 705 . 7 273 . 7
3 6 2 3 1
,
T T T c
l p

Specifini toplinski kapacitet benzena u parnoj fazi dat je polinomalnom zavisnou:
K) kJ/(kmol 10 130 . 7 10 017 . 3 10 743 . 4 917 . 33
3 8 2 4 1
,
T T T c
g p

Entalpija isparavanja benzena u funkciji temperature:

38 . 0
) (
2 . 353 2 . 562
2 . 562
30781

T
H
T
V

Temperatura normalnog vrelita benzena 353.2 K.
Entalpija isparavanja na normalnom vrelitu 30781 kJ/kmol.

Rjeenje:
Varijanta I

) (
,

) (

T
v
T
T
l p benz
H dT T c H
ref

kJ/kmol 29629.63
2 . 353 2 . 562
15 . 373 2 . 562
30781

38 . 0
) 15 . 373 (
v
H
6 . 29629 ) 10 898 . 1 10 648 . 1 10 705 . 7 273 . 7 (

15 . 373
15 . 293
3 6 2 3 1
T T T H
benz

kJ/kmol 40575.4 6 . 29629 10945.8

benz
H
Varijanta II

T
T
g p
T
v benz
ref
ref
dT T c H H ) (

,
) (

kJ/kmol 33881.6
2 . 353 2 . 562
15 . 293 2 . 562
30781

38 . 0
) 15 . 293 (
v
H

15 . 373
15 . 293
3 8 2 4 1
) 10 130 . 7 10 017 . 3 10 743 . 4 917 . 33 ( 6 . 33881

dT T T T H
benz

kJ/kmol 41331.5 7449.9 6 . 33881

benz
H
Varijanta III

T
T
g p
T
v
T
T
l p benz
ref
nvr
nvr
ref
dT T c H dT T c H ) (

) (

,
) (
,



15 . 373
2 . 353
,
) 2 . 353 (
2 . 353
15 . 293
,
) (

) (

dT T c H dT T c H
g p v l p benz


15 . 373
2 . 353
3 8 2 4 1
2 . 353
15 . 293
3 6 2 3 1
) 10 130 . 7 10 017 . 3 10 743 . 4 917 . 33 (
30781 ) 10 898 . 1 10 648 . 1 10 705 . 7 273 . 7 (

dT T T T
T T T H
benz

kJ/kmol 40845.7 2033.9 30781 8030.7

benz
H

Zadatak 2. Utvrditi vrijednost toplinskog toka koji se mora transferirati preko ogrijevne povrine
procesne jedinice u kojoj se, iz tenog izopropanola temperature 25C, generiu zasiene pare
izopropanola temperature 100C. Specifina toplina isparavanja izopropanola, pri 100C, iznosi
632.81 kJ/kg a srednji toplinski kapacitet, tenog izopropanola u temperaturnom intervalu od 25
do100C iznosi 196.6 kJ/(kmolK). Kapacitet procesne jedinice je 6000 kg/h izopropanola. Kolika je
potronja ogrijevne pare temperature 120C ija je entalpija kondenzacije 2202 kJ/kg?
(M=60.1 kg/kmol)

Rjeenje:
U skladu sa tekstom bilansnog problema moe se kreirati slijedea procesna struktura


Transferirani toplinski tok, preko ogrijevne povrine procesne jedinice, proizilazi iz relacije njenog
toplinskog bilansa procesne jedinice:
iz TR ul
H Q h
odnosno:
iz ul TR ul ul
H m Q h m



Ako se kao referentni uslovi uzmu uslovi pojnog toka onda je 0

ul
h pa je transferirani toplinski tok:

Specifina entalpija toka zasienih para je:

Toplina isparavanja izopropanola je:

odnosno nakon smjenjivanja poznatih varijabli ima se:

Toplinski tok transferiran preko ogrijevne povrine procesne jedinice:

Potronja ogrijevne pare



Zadatak 3. Utvrditi vrijednost toplinskog toka koji se mora transferirati preko ogrijevne povrine
procesne jedinice u kojoj se pri pritisku 1.21 bar isparava isti metanol. Napon para metanola, u
zavisnosti od temperature, dat je relacijom:

29 . 34 ) (K
55 . 3626
9673 . 11 ) bar ( ln
T
p

iz ul TR
H m Q

iz
REF
iz
T
T
T
v L P iz
H dT c H
) (
,

kJ/kmol 38031.88 1 . 60 81 . 632

) (
iz
T
v
H
kJ/kmol 52776.88 88 . 38031 ) 25 100 ( 6 . 196

iz
H
kJ/h 10 5.27 88 . 52776
1 . 60
6000

6
iz ul TR
H m Q
kg/h 2393.3
2202
10 5.27

6
V
TR
pare
H
Q
m
Specifina toplina isparavanja metanola, na pritisku 1.21 bar, iznosi 34927.7 kJ/kmol a srednji
toplinski kapaciteti, tenog i parovitog metanola, iznose 85.7 odnosno 48.5 kJ/(kmol K). Kapacitet
procesne jedinice je 11000 kg/h.

Rjeenje:
U skladu sa tekstom bilansnog problema moe se kreirati slijedea procesna struktura.

Transferirani toplinski tok, preko ogrijevne povrine procesne jedinice, proizilazi iz relacije njenog
toplinskog bilansa procesne jedinice:
iz TR ul
H Q h

odnosno:
iz ul TR ul ul
H m Q h m



Ako se kao referentni uslovi uzmu uslovi pojnog toka onda je 0

ul
h pa je transferirani toplinski tok:
iz ul TR
H m Q

Temperatura toka generisanih para je:
23 . 342 29 . 34
) 21 . 1 ln( 9673 . 11
55 . 3626
zas
T K odnosno 69.08C.
Specifina entalpija toka metanolnih para je:
iz
REF
iz
T
T
T
v l P iz
H dT T c H
) (
,

) (

odnosno nakon smjenjivanja poznatih varijabli ima se:
kJ/kmol 38270 7 . 34927 ) 30 69 ( 7 . 85

iz
H

Toplinski tok transferiran preko ogrijevne povrine procesne jedinice:
kJ/h 5 . 13155312 38270
32
11000

iz ul TR
H m Q


Zadatak 4. Za neki procesni sistem, potrebno je obezbjediti pregrijane pare etilacetata pritiska 1.2 bar
i temperature 250C. Procesni tok tenog etilacetata se uvodi u ispariva, gdje se generiu zasiene
pare etilacetata pritiska 1.2 bar, a zatim se pare pregrijavaju do 250C
Utvrditi zahtijevane toplinske tokove u isparivau odnosno pregrijau, u odnosu na 1 kmol tenog
etilacetata temperature 20C.
Na raspolaganju su slijedei podaci:
Srednji toplinski kapacitet tenog i parovitog etilacetata 182.52 odnosno 142.74 kJ/(kmolK)
Toplina isparavanja na temperaturi u isparivau je 361.77 kJ/kg
Napon para etilacetata, u zavisnosti od temperature, dat je relacijom

15 . 57 ) K (
15 . 2790
5314 . 9 ) bar ( ln
T
p

Molekulska masa etilacetata je 88.11 kg/kmol.

Rjeenje:
Vrijednost transferiranog toplinskog toka proizilazi iz toplinskog bilansa procesne jedinice

zas iz
ISP
TR ul ul
H m Q h m

) (


Ako su referentni uslovi:
temperatura 20C i
teno fazno stanje
ima se da je:

0

ul
h

Pa je, u odnosu na 1 kmol etilacetata, zahtijevani toplinski tok

zas TR
H Q


Temperatura zasienih para etilacetata

K 355.63 15 . 57
) 2 . 1 ln( 5314 . 9
15 . 2790
nvr
T


C 48 . 82
nvr
t

Specifina entalpija zasienih etilcetatnih para je:
kJ/kmol 43279.4 11 . 88 77 . 361 52 . 182

48 . 82
20
) (
,
dt H dt c H
zas
ref
zas
t
t
t
V L p zas


kJ/mol 4 . 43279

) (
zas
ISP
TR
H Q

Transferirani toplinski tok preko ogrijevne povrine pregrijaa:

preg iz
PREG
TR zas iz
H m Q H m

) (


Ako se kao referentni uslovi usvoje temperatura 82.48C i parno fazno stanje ima se:

preg
PREG
TR
H Q

) (

Specifina entalpija pregrijanih para etilacetata

kJ/kmol 23911.8 74 . 142

250
48 . 82
,
dt dt c H
preg
ref
t
t
G p preg


kJ/kmol 23911.8

) (
preg
PREG
TR
H Q



Zadatak 5. U procesnoj jedinici, pri 70C, se vri isparavanje tenog metanola koji poji procesnu
jedinicu sa temperaturom 30C. Pri kojem pritisku se odvija proces isparavanja? Ako se preko
ogrijevne povrine transferira toplinski tok od 4000 kW, koliki je kapacitet procesne jedinice u t/h?
Napon para metanola u funkciji temperature dat je relacijom:

Srednji toplinski kapacitet tenog metanola je 84.31 kJ/(kmolK).
Entalpija isparavanja metanola na temperaturi u procesnoj jedinici iznosi 34856.2 kJ/kmol.

Rjeenje:
Na osnovu teksta bilansnog problema moe se kreirati slijedea procesna struktura

29 . 34 ) (K
55 . 3626
9673 . 11 ) bar ( ln
T
p
Pritisak u procesnoj jedinici je:

Kapacitet procesne jedinice proizilazi iz jednaine toplinskog bilansa
odnosno

Ako se kao referentni uslovi uzmu uslovi pojnog toka onda je 0

ul
h :

Specifina entalpija toka metanolnih para je:


Kapacitet procesne jedinice iznosi:

odnosno



Zadatak 6. Zasiavanje zraka vodom, izvodi se u adijabatskim uslovima. Za parametre procesa date
na emi utvrditi udio vodene pare u zraku koji ulazi u procesnu jedinicu.


Napon vodene pare, u ovisnosti o temperaturi, dat je relacijom:

13 . 46 ) K (
44 . 3816
6834 . 11 ) bar ( ln
T
p
Specifine entalpije su date u odnosu na temperaturu 25C i vodu u tenom stanju.

Rjeenje:
Neka su procesnim tokovima dodijeljene oznake:1- vlaan zrak na ulazu u procesnu jedinicu; 2- voda i
3- zasieni zrak.
Rosina temperatura procesnog toka na ulazu u procesnu jedinicu, proizilazi iz injenice da je za
uslove rosita parcijalni pritisak vode u zraku jednak naponu vodene pare na rosinoj temperaturi:

) (
) 1 (
rose w w
t p p

Vrijednost parcijalnog pritiska proizilazi iz udjela komponente u procesnom toku:

uk
w
w
P
p
y
) 1 (
) 1 (

Udio vodene pare u procesnom toku proizilazi iz relacija materijalnog bilansa.
bar 1.26
29 . 34 ) 15 . 273 70 (
55 . 3626
9673 . 11 ) bar ( ln e p
iz TR ul
H Q h
iz ul TR ul ul
H m Q h m


iz ul TR
H m Q

iz
REF
iz
t
t
t
v l P iz
H dt c H
) (
,

kJ/kmol 38228.6 2 . 34856 ) 30 70 ( 31 . 84

iz
H
kmol/h 376.6
6 . 38228
3600 4000

iz
TR
ul
H
Q
m
t/h 05 . 12
1000
32 376.6
1000
32
ul
ul
m
m

Totalni materijalni bilans

3 2 1
m m m

Jednaina materijalnog bilans u odnosu na vodu

) 3 (
3 2
) 1 (
1 w w
y m m y m

Jednaina toplinskog bilansa

3 3 2 2 1 1

H m h m H m

Ako su referenetni uslovi 25C i voda u tenom stanju proizilazi da specifina entalpija toka 2 jednaku
nuli.

Procesni toka na izlazu iz procesne jedinice je zasien vodenom parom, pa je:

uk
w
w
P
C p
y
) 2 . 43 (
) 3 (

Napon vodene pare na 43.2C iznosi:

bar 08715 . 0
13 . 46 15 . 273 2 . 43
44 . 3816
6834 . 11
e p
w

Pa je udio vodene pare u zasienom zraku:

0581 . 0
5 . 1
08715 . 0
) 3 (
w
y


Smjenom vrijednosti poznatih varijabli dobija se:

3 2
150 m m


0581 . 0 150
3 2
) 1 (
m m y
w



3083 3109 150
3
m

Rjeavanjem sistema jednaina dobija se:
- protok toka zasienog zraka,
kmol/h 265 . 151
3
m

- protok toka vode za zasiavanje,
kmol/h 265 . 1
2
m

- sadraj vodene pare u zraku na ulazu u procesnu jedinicu,
05016 . 0
) 1 (
w
y



Zadatak 7. Tok od 5500 kg/h kondenzata vodene pare pri temperaturi 120C, ekspandira u flash
procesnoj jedinici, na pritisak 0. 5 bar.
Specifina entalpija vodene pare (referentna temperatura 0C i tena voda) u funkciji temperature data
je relacijom:

2
0024 . 0 0354 . 2 3 . 2496

t t H

Specifini toplinski kapacitet kondenzata iznosi 4.1868 kJ/(kgK). Napon vodene pare, u funkciji
temperature, dat je relacijom:
13 . 46 (K)
44 . 3816
6834 . 11 ) bar ( ln
T
p
w

Rjeenje:
Na osnovu teksta zadatka moe se kreirati slijedea procesna struktura

1-kondenzat vodene pare (120C); 2-kondenzat (pritisak0.5 bar); 3-zasiena para pritiska 0.5 bar;

Ekspanzija procesnog toka se odvija u adijabatski uslovima (pri konstantnoj entalpiji)
Jednaina materijalnog bilansa

3 2 1
m m m
Ekspanzija procesnog toka se odvija u adijabatski uslovima (pri konstantnoj entalpiji), pa je jednaina
toplinskog bilansa

3 3 2 2 1 1

H m h m h m
Temperatura procesnih tokova na izlazu iz flash jedinice je ravnotena za pritisak 0.5 bar:
C 34 . 81 15 . 273 13 . 46
) 5 . 0 ln( 6834 . 11
44 . 3816
zas
t
Specifina entalpija tokova kondenzata:
kJ/kg 502.42 ) 0 120 ( 1868 . 4 1868 . 4

120
0
, 1
1
dt dt c h
t
t
L p
ref

kJ/kg 55 . 40 3 ) 0 34 . 81 ( 1868 . 4 1868 . 4

34 . 81
0
, 2
dt dt c h
zas
ref
t
t
L p

Specifina entalpija zasiene pare:
kJ/kg 2645.98 ) 34 . 81 ( 0024 . 0 34 . 81 0354 . 2 3 . 2496

2
3
H
Smjenom vrijednosti poznatih varijabli u sistem jednaina dobija se:

3 2
5500 m m
98 . 2645 55 . 340 42 . 502 5500
3 2
m m
Rjeavanjem sistema jednaina dobija se:
- protok toka kondenzata na izlazu iz flash jedinice, 5113.83 kg/h
- protok toka zasiene pare, 386.17 kg/h


Zadatak 8. Tok zasienog etilacetata pri pritisku 6 bar, u redukcionom ventilu ekspandira na pritisak
0.45 bar. Utvrditi sadraj parne faze u dvofaznom toku nakon redukcionog ventila. Proces u
redukcionom ventilu protie u adijabatskim uslovima.
Srednji toplinski kapacitet tenog etilacetata je 197 kJ/kmol a toplina isparavanja pri temperaturi u
expanzionoj posudi iznosi iznosi 33805.6 kJ/kmol.Napon para etilacetata, u zavisnosti od temperature,
dat je relacijom:

15 . 57 ) K (
5 . 2790
5314 . 9 ) bar ( ln
T
p


Rjeenje:
Na osnovu teksta zadataka moe se kreirati slijedea procesna struktura


1-zasieni etilacetat (6 bar); 2-zasieni etilacetat (pritisak 0.45 bar); 3-zasiena para etilacetata pritiska
0.45 bar;


Jednaina materijalnog bilansa

3 2 1
m m m
Ekspanzija procesnog toka se odvija u adijabatski uslovima (pri konstantnoj entalpiji), pa je jednaina
toplinskog bilansa

3 3 2 2 1 1

H m h m h m
Temperatura procesnih tokova na ulazu i izlazu iz flash jedinice je ravnotena za pritisake 6 odnosno
0.45 bar, poto su tokovi zasienog etilacetata:

C 5 . 144 15 . 273 15 . 57
) 6 ln( 5314 . 9
5 . 2790
UL
t
C 1 . 54 15 . 273 15 . 57
) 45 . 0 ln( 5314 . 9
5 . 2790
IZ
t

Ako se kao referentni uslovi uzmu:
- temperatura pojnog toka 144.5C i teno fazno stanje slijedi da je specifina entalpija ulaznog
toka jednaka nuli.
-
Specifina entalpija toka zasienog tenog etilacetata, pri pritisku 0.45 bar:
kJ/kmol 17808.8 ) 5 . 144 1 . 54 ( 0 . 197 ) 0 . 197 (

1 . 54
5 . 144
, 2
dt dt c h
IZ
ref
t
t
L p

Specifina entalpija zasienih para etilacetata:
kJ/kmol 15996.8 6 . 33805 ) 0 . 197 (

1 . 54
5 . 144
) 1 . 54 (
, 3
dt H dt c H
v
t
t
L p
IZ
ref

Ako se kao baza uzme protok pojnog toka od 100 kmol/h i smjenom vrijednosti poznatih varijabli u
sistem jednaina dobija se:

3 2
100 m m
8 . 15996 ) 8 . 17808 ( 0
3 2
m m
Rjeavanjem sistema jednaina dobija se:
- protok toka tenog etilacetata na izlazu iz procesne jedinice, kmol/h 32 . 47
2
m
- protok toka zasiene pare etilacetata, kmol/h 68 . 52
3
m
Sadraaj pare u dvofaznom toku na izlazu iz procesne jedinice:
5268 . 0
1
3
m
m

Zadatak 9. Izraunati specifinu entalpiju toka vlanog zraka, u odnosu na 0 C i vodu u tenom
stanju, ako zrak ima slijedee parametre: temperatura 55C, pritisak 740 mm Hg i relativnu vlanost
63%. Srednji toplinski kapacitet suhog zraka 1 kJ/(kgK) a toplina isparavanja vode na 55C iznosi:
2406.7 kJ/kg. Ravnotena napetost vode na temperaturi data je relacijom:
228 ) C (
21 . 1668
9668 . 7
10 ) Hg mm (
t
w
p

Rjeenje:
Vlani zrak je smjesa suhog zraka i vodene pare, pa se specifina entalpija toka raunzna kao entalpija
smjese:
) 1 (

W SZR W W ZR
y H y H H
Specifina entalpija suhog zraka u smjesi je:
kJ/kg 55 ) 0 55 ( 1

55
0
,
dt c H
szr p SZR

kJ/kmol 1595 29 55

SZR
H

Specifina entalpija vodene pare u zraku:
kJ/kg 2636.97 7 . 2406 ) 0 55 ( 1868 . 4

) 55 (
55
0
,
C
v W p W
H dt c H
kJ/kmol 47465.53 18 2636.97

W
H
Molski udio vodene pare u zraku je:

uk
C
w
W
P
p
y
) 55 (

Napon vodene pare na 55C iznosi:
mmHg 05 . 188 10 ) C 5 5 (
228 55
21 . 1668
9668 . 7
w
p
1 . 0
740
05 . 188 63 . 0
W
y
Specifina entalpija procesnog toka je:
kJ/kmol 6182.05 ) 1 . 0 1 ( 1595 1 . 0 53 . 47465

ZR
H


Zadatak 10. Procesnu jedinicu kondenzator poji gasno-parni tok koji predstavlja sistem etanol-zrak.
Za ogranienja sa procesne eme utvrditi vrijednost toplinskog toka koji se tranferira u okolinu.

Napon para etanola, u zavisnosti od temperature, dat je relacijom:

68 . 41 (K)
98 . 3803
2917 . 12 (bar) ln
T
p


Rjeenje:
Procesnim tokovima dodijeljene su oznake:
1 pojni tok kondenzatora; 2 tok kondenziranog etanola; 3 parno-gasni tok na izlazu iz hladnjaka
Transferirani toplinski tok proizilazi iz relacije toplinskog bilansa:

3 2 1
H h Q H
TR
odnosno

3 3 2 2 1 1

H m h m Q H m
TR


Protoci procesnih tokova proizilaze iz relacija materijalnog bilansa.
Jednaina totalnog materijalnog bilansa

Jednaina materijalnog bilansa u odnosu na etanol

) 3 (
3 2
) 1 (
1 EtOH EtOH
y m m y m

Sadraj etanola u gasno parnom toku na izlazu iz separatora je:

uk
EtOH
EtOH
P
p
y
) 3 (
) 3 (

Kako je tok na izlazu iz separatora zasien etanolom, na temperaturi 40C, to je parcijalni pritisak
etanola jednak njegovoj ravnotenoj napetosti na 40C.
3 2 1
m m m

Ravnotena napetost etanola na 40C iznosi:

bar 17892 . 0 ) C 40 (
68 . 41 273.15 40
98 . 3803
2917 . 12
e p
EtOH

Udio etanola u gasno-parnom toku na izlazu iz hladnjaka:

1491 . 0
2 . 1
17892 . 0
) 3 (
uk
EtOH
EtOH
P
p
y

Smjenjivanjem vrijednosti poznatih varijabli u jednaine materijalnog bilansa dobije se:

3 2
200 m m


1491 . 0 5 . 0 200
3 2
m m

Rjeavanjem sistema jednaina ima se:
koliina iskondenziranog etanola,
kmol/h 5 . 82
2
m

koliina parno-gasne smjese na izlazu iz hladnjaka,
kmol/h 5 . 117
3
m


Iz jednaine toplinskog bilansa proizilazi da je transferirani toplinski tok preko ogrijevne povrine
hladnjaka:

kJ/h 1663100 22821 200 21287 5 . 117 4847 5 . 82
TR
Q

odnosno

kW 97 . 461
TR
Q


































Zadaci za vjebu

VJ1. Cijevni hladnjak poji tok parovitog etilacetata, sa protokom 123 kmol/h i pri temperaturi 50C.
Ako se u hladnjaku temperatura smanji na 15C utvrditi vrijednost transferiranog toplinskog toka, pri
potpunoj kondenzaciji parovitog etilacetata. Toplina isparavanja etilacetata, pri 50C, iznosi, 34075
kJ/kmol. Napon para etilacetata, u zavisnosti od temperature, dat je relacijom:

15 . 57 ) K (
15 . 2790
5314 . 9 ) bar ( ln
T
p
a srednji toplinski kapacitet, tenog etilacetata, iznosi 177.37 kJ/(kmolK).

VJ2. Nakon redukcionog ventila, u parno-tenom toku etilacetata, potrebno je ostvariti sadraj parne
faze od 48.0 % pri pritisku od 0.45 bar. Utvrditi pritisak pri kome je zasieni tok etilacetata ispred
redukcionog ventila.


Proces u redukcionom ventilu protie u adijabatskim uslovima. Napon para etilacetata, u zavisnosti od
temperature, dat je relacijom

15 . 57 ) K (
5 . 2790
5314 . 9 ) bar ( ln
T
p
Srednji toplinskim kapacitet tenog etilacetata je 196.6 kJ/kmol a toplina isparavanja pri temperaturi
54C iznosi 33805.6 kJ/kmol.

VJ3. Utvrditi vrijednost toplinskog toka potrebnog za generisanje 1400 kg/h zasienih para butana
temperature 44C, iz tenog butana temperature 20C. Specifini toplinski kapacitet tenog butana u
funkciji tempetarure dat je relacijom:

4 5 3 2
,
10 6121 . 4 03874 . 0 5 . 12 1675 191030 ) /( T T T T K kmol J c
g p

Molekulska masa butana iznosi 58.122 g/mol, a entalpija kondenzacije vodene pare pritiska 8 bar je
2048 kJ/kg. Entalpija isparavanja butana pri pritisku u isparivau iznosi 19626.19 kJ/(kmolK).

VJ4. Izraunati specifinu entalpiju toka vlanog zraka, u odnosu na 0 C i vodu u tenom stanju, ako
zrak ima slijedee parametre:
- temperatura 65C
- pritisak 755 mm Hg i
- rosite 46.8C
Srednji toplinski kapacitet suhog zraka je 1 kJ/(kgK) a toplina isparavanja vode na 65C iznosi 2346.2
kJ/kg. Napon vodene pare u funkciji temperature dat je relacijom:

228 ) C (
21 . 1668
9668 . 7 ) mmHg ( log
t
p
w


VJ5. 1500 kg/h tenog etanola, temperature 20C, treba transferirati u parno stanje pri pritisku
47 kPa i na temperaturi 150C. Utvrditi toplinski tok koji se iz okoline dovodi na sistem ako se
raspolae sa slijedeim podacima:
- Srednji toplinski kapacitet tenog etanola
kJ/(kgK) , 007 . 0 261 . 2
,
t c
l p

- Napon para u zavisnosti od temperature
184 . 226
864 . 1592
1122 . 8 ) mmHg ( log
t
p
- Toplina isparavanja etanola, pri 60C, 880.1 KJ/kg
- Srednji toplinski kapacitet parovitog etanola
kJ/(kgK) 897 . 1
,g p
c

VJ6. Procesni tok, koji predstavlja gasno-parni sistem zrak-etanol, hladi se u procesnoj jedinici sa
izmjenjivakom povrinom pri emu se ostvari stepen kondenzacije etanola od 80.0 %. Za podatke sa
procesne eme utvrditi vrijednost toplinskog toka koja se transferira u okolinu, kao i temperaturu toka
rashladnog medija na ulazu ako je ona za 20C manja od izlazne temperature procesnog toka.

Napon para etanola, u zavisnosti od temperature dat je relacijom:

68 . 41
98 . 3803
2917 . 12 (bar) ln
*
T
p
EtOH


VJ7. Rekuperacija etanola, iz toka zraka, izvodi se hlaenjem procesnog toka u hladnjaku sa
kontaktnom povrinom, pri konstantnom pritisku 1.05 bar, do temperature 7C.
Ako je stepen kondenzacije etanola 52 % na osnovu podataka sa procesne eme utvrditi toplinski tok
koji se transferira u okolinu.

Napon para etanola, u zavisnosti od temperature, dat je relacijom:

68 . 41 ) K (
98 . 3803
2917 . 12 ) bar ( ln
*
T
p


VJ8. Procesnu jedinicu hladnjak poji tok koji predstavlja parno-gasni sistem, CS
2
-zrak, sa slijedeim
parametrima: protok 120 kmol/h; temperatura 130C i sadraj CS
2
, 45 mol.%. Utvrditi vrijednost
toplinskog toka koji se preko kontaktne povrine transferira u okolinu za sluaj da se procesni tok
ohladi na 10C. Napon para CS
2
u funkciji temperature, dat je relacijom:
54 . 241 ) C (
42 . 1168
9419 . 6 ) mmHg ( log
t
p


Entalpija isparavanja CS
2
na 10C je 28624.8 kJ/kmol a srednji toplinski kapacitet parovitog CS
2
je
44.66 kJ/kmol.

VJ9. Preko ogrijevne povrine isparivaa, u kome se generiu pare etilbenzena, transferira se toplinski
tok od 7.110
5
kJ/h.

Ako je srednji toplinski kapacitet tenog etilbenzena 195 kJ/(kmolK) i toplina isparavanja pri pritisku
u procesnoj jedinici 31650 kJ/kmol utvrditi radni pritisak (bar) pri kome se eksploatie ispariva.
Napon para etilbenzena u zavisnosti od temperature dat je relacijom.

206 . 213 ) C (
206 . 1424
95719 . 6 ) Hg mm ( log
t
p


VJ10. Ekvimolarna tekua smjea, benzena i toluena, sa temperaturom 10C poji ispariva. Reimski
parametri u isparivau su:
pritisak 255 mm Hg
temperatura 60C
Uz pretpostavku da se sistem vlada po Raoult-ovom zakonu, izraunati toplinski tok koga treba
dovesti za kapacitet isparivaa od 100 kmol/h polazne smjese.
Topline isparavanja benzena i toluena, na 60C, iznose (kJ/kmol) 32390 i 36550, a srednji toplinski
kapaciteti tenog benzena i toluena iznose (kJ/(kmolK)) 135.1 i 161.29.
Parametri u Antione-ovoj relaciji
C T
B
A p
) K (
) bar ( ln , za benzen i toluen dati su u tabeli:

komponenta A B C
benzen 9.2806 2788.51 -52.36
toluen 9.3935 3096.52 -53.67