BAB 4

JADUAL BERKALA UNSUR

www.sagadbl.com

ISI KANDUNGAN BAB 4

4.1 JADUAL BERKALA UNSUR
4.2 UNSUR-UNSUR KUMPULAN 18
4.3 UNSUR-UNSUR KUMPULAN 1
4.4 UNSUR-UNSUR KUMPULAN 17
4.5 UNSUR DALAM KALA
4.6 UNSUR PERALIHAN
www.sagadbl.com

4.1 JADUAL BERKALA UNSUR

www.sagadbl.com

www.sagadbl.com

www.sagadbl.com

www.sagadbl.com

www.sagadbl.com

www.sagadbl.com

www.sagadbl.com

www.sagadbl.com

www.sagadbl.com

www.sagadbl.com

www.sagadbl.com

www.sagadbl.com

www.sagadbl.com

4.2 UNSUR-UNSUR KUMPULAN 18

Kumpulan 18
www.sagadbl.com

PENGENALAN
Unsur-unsur kumpulan 18
dikenali sebagai gas adi atau gas
lengai.
Terdiri daripada 8 unsur iaitu
helium(He), neon(Ne),
argon(Ar), kripton(Kr),
xenon(Xe) dan radon(Rn).
www.sagadbl.com

SIFAT FIZIK
Semua gas adi:
Tidak boleh larut dalam air
Tidak boleh mengkonduksi elektrik

Mempunyai takat lebur dan takat didih yang

rendah
Mempunyai ketumpatan yang rendah
Tidak berwarna pada suhu dan tekanan bilik

www.sagadbl.com

Unsur

JAR

Nombor
Proton

Jejari atom Takat

(nm)
Lebur
(C)

Takat
Didih
(C)

Ketumpatan (g
cm)

Helium

0.050

-270

-269

0.17

Neon

20

10

0.070

-248

-246

0.84

Argon

40

18

0.094

-189

-186

1.66

Kripton

84

36

0.109

-156

-152

3.45

Xenon

131

54

0.130

-112

-107

5.45

Radon

222

86

-71

-62

Jadual 1 sifat-sifat fizik

www.sagadbl.com

SIFAT KIMIA
Gas adi tidak reaktif
disebut sebagai susunan
secara kimia, tidak
elektron duplet
bertindak balas dengan Gas adi yang lain
unsur-unsur lain dan
mempunyai 8 elektron
wujud sebagai monatom
valens yang disebut
Gas adi adalah lengai
sebagai susunan elektron
kerana petala elektron
oktet
terluarnya diisi penuh
Kedua-dua susunan
dengan elektron
elektron ini sangat stabil
Helium mempunyai 2
kerana petala terluarnya
elektron valens yang
adalah penuh
www.sagadbl.com

Kegunaan
www.sagadbl.com

NEON
Mentol yang
diisi neon
menghasilkan
cahaya merah
yang terang
yang diguna
dalam
pengiklanan.
www.sagadbl.com

ARGON
Gas argon
diguna untuk
mengisi mentol
elektrik supaya
kadar sejatan
filamen wulfrum
dikurangkan.
Maka hayat
filamen mentol
dipanjangkan.
www.sagadbl.com

HELIUM
Gas helium
adalah gas kedua
ringan selepas
gas hidrogen
Ia digunakan
untuk mengisi
kapal udara dan
belon kaji cuaca
Tangki juruselam
terdiri daripada
campuran gas
helium dan
oksigen
www.sagadbl.com

KRIPTON
Mentol yang diisi
gas kripton
menghasilkan
cahaya putih yang
sangat terang
Mentol ini diguna
untuk menerangkan
landasan kapal
terbang dan mentol
rumah api

www.sagadbl.com

4.3 UNSUR-UNSUR KUMPULAN 1

www.sagadbl.com

 Logam aktif
Bertindak dengan air
untuk hasilkan larutan
beralkali

www.sagadbl.com

www.sagadbl.com

www.sagadbl.com

Tindak balas dengan oksigen

Logam alkali bertindakbalas dengan oksigen
menghasilkan oksida
(a) 4Li(p) O2 (g)
2Li2O(p)
(b) 4Na(p) + O2 (g)
2Na2O(p)
(c) 4K(p) + O2 (g)
2K2O(p)
Keaktifan meningkat menuruni kumpulan
Oksida logam larut dalam air menghasilkan
hidroksida dengan larutan alkali
Larutan alkali akan menukar penunjuk
phenoltalein ke merah
www.sagadbl.com

Tindak balas dengan air

Logam alkali bertindak balas dengan air
menghasilkan gas hidrogen dan larutan akueus
logam hidroksida
(a) 2Li(p) + 2H2O(ce)
2LiOH(ak) + H2(g)
(b) 2Na(p) + 2H2O(ce)
2NaOH(ak) + H2(g)
(c) 2K(p) + 2H2O(ce)
2KOH(ak) + H2(g)
Kereaktifan bertambah menuruni kumpulan
Larutan alkali logam hidroksida akan menukar
kertas litmus ke biru
www.sagadbl.com

Logam alkali

Susunan elektron

Li

2.1

Na

2.8.1

2.8.8.1

Rb

2.8.18.8.1

Cs

2.8.18.18.8.1

Fr

2.8.18.32.18.8.1

www.sagadbl.com

Langkah keselematan semasa

pengendalian

Gunakan forseps
Pakai cermin mata keselamatan
Pakai sarung tangan
Pastikan hanya seketul logam alkali yang kecil digunakan
Litium, natrium, kalium mesti disimpan dalam minyak parafin

www.sagadbl.com

4.4 UNSUR-UNSUR KUMPULAN 17

KUMPULAN
17
www.sagadbl.com

KUMPULAN 17
UNSUR- UNSUR KUM. 17
FLUORIN (F)
KLORIN (Cl)
BROMIN (Br)
IODIN (I)
ASTATIN (At)
www.sagadbl.com

*DISEBUT SEBAGAI HALOGEN

*HALOGEN WUJUD SEBAGAI
MOLEKUL DWIATOM

* BERACUN

UNSUR UNSUR
KUMPULAN 17

UNSUR-UNSUR INI TERMASUKLAH:

-FLUORIN(F)
-KLORIN(Cl)
-BROMIN(Br)
-IODIN(I)
-ASTATIN(At)
www.sagadbl.com

SIFAT FIZIK
KUMPULAN 17
www.sagadbl.com

Halogen mempunyai takat lebur dan takat didih

yang rendah kerana molekul-molekulnya oleh
daya tarikan yang lemah .

Apabila menuruni Kumpulan 17,keadaan fizik

halogen pada suhu bilik berubah daripada:

GAS

CECAIR

www.sagadbl.com

PEPEJAL

Takat lebur dan takat didih semakin meningkat

kerana saiz molekulnya semakin bertambah
apabila meneruni kumpulan 17 .
Halogen mempunyai ketumpatan yang rendah
tetapi sifat ini semakin meningkat apabila
menuruni kumpulan 17 .

www.sagadbl.com

APAKAH FLUORIN, KLORIN,

BROMIN DAN IODIN ?

www.sagadbl.com

FLUORIN
merupakan gas
kuning muda.

BROMIN
merupakan cecair
perang kemerahan.

KLORIN
merupakan gas
kuning kehijauan.
www.sagadbl.com

IODIN
merupakan pepejal
hitam keunguan.

SIFAT KIMIA UNSUR KUMPULAN

17

www.sagadbl.com

1. Halogen bertindak balas dengan air untuk

membentuk dua jenis asid

2. Halogen dalam keadaan gas bertindak dengan

ferum yang panas untuk membentuk pepejal
perang,iaitu ferum(III) halida.
3. Halogen juga bertindak balas dengan larutan
natrium hidroksida,NaOH untuk membentuk
natrium halida,natrium halat(I),dan air.

www.sagadbl.com

Semua halogen mempunyai tujuh elektron valens.

-Susunan elektron bagi atom unsur-unsur Kumpulan 17:
HALOGEN

SUSUNAN ELEKTRON

Fluorin(F)

2.7

Klorin(Cl)

2.8.7

Bromin(Br)

2.8.18.7

Iodin(I)

2.8.18.18.7

Astatin(As)

2.8.18.32.18.7

www.sagadbl.com

FLUORIN
www.sagadbl.com

KLORIN
www.sagadbl.com

BROMIN
www.sagadbl.com

IODIN
www.sagadbl.com

ASTATIN

www.sagadbl.com

-Dalam tindak balas kimia,atom halogen menerima satu

elektron untuk mencapai susunan elektron oktet yang
stabil.

-Dengan demikian,semua halogen menunjukkan sifat

kimia yang serupa

-Apabila menuruni Kumpulan 17,saiz atom halogen

semakin bertambah

www.sagadbl.com

-Dengan ini,petala terluar yang berisi elektron bagi atom

halogen menjadi semakin jauh dari nukleus

-Jadi,daya tarikan nukleus terhadap satu elektron untuk

memenuhi petala terluar menjadi semakin lemah dan
semakin sukar untuk menerima elektron.
-Kereaktifan halogen berkurang apabila menuruni
Kumpulan 17.

www.sagadbl.com

4.5 UNSUR DALAM KALA

Sifat unsur kala 3
Unsur
kala 3

Nombor Susunan
proton elektron

Keadaan
fizik pada
suhu bilik

Jejari
atom
(pm)

keelektro
negatifan

Na

11

2.8.1

Pepejal

186

0.9

Mg

12

2.8.2

Pepejal

160

1.2

Al

13

2.8.3

Pepejal

143

1.5

Si

14

2.8.4

Pepejal

118

1.8

15

2.8.5

Pepejal

110

2.1

16

2.8.6

Pepejal

104

2.5

Cl

17

2.8.7

Gas

100

3.0

Ar

18

2.8.8

Gas

94

www.sagadbl.com

Apabila Merentas kala 3

Nombor proton bertambah sebanyak satu unit dari satu unsur
ke satu unsur yang berikutnya.
Semua atom unsur mempunyai tiga petala yang berisi
elektron.
Bilangan elektron valens di dalm setiap atom bertambah dari
1 hingga 8.
Semua unsur wujud sebagai pepejal kecuali klorin dan argon
yang merupakan gas.
Jejari dan saiz atom unsur semakin berkurang.
Keelektronegatifan unsur semakin bertambah.

www.sagadbl.com

Sifat asid dan sifat bes

Oksida logam yang bersifat bes :
a)natrium
b)magnesium
Oksida logam yang bersifat amfoterik :
a)aluminium
Oksida bukan logam yang bersifat asid :
a)silikon
Al2O3
SiO2
Na2O MgO
b)fosforus
c)sulfur
d)klorin
www.sagadbl.com

P4O10

SO2

Cl2O7

Kegunaan separuh logam dalam

industri
Kerajang aluminium digunakan untuk membalut makanan.
Separuh logam seperti silikon dan germanium digunakan
sebagai semikonduktor seperti diod dan transistor.
Diod dan transistor digunakan untuk membuat mikrocip yang
dipasang pada komputer,iPhone,dan peralatan
mikroelektronik yang lain.
Sulfur ialah komponen dalam letusan gunung berapi.

www.sagadbl.com

4.6 UNSUR PERALIHAN

Pengenalan :)
Contoh unsur peralihan Scandium(Sc),Titanium(Ti),
Vanadium(V),
Kromium(Cr) ,Mangan(Mn), Nikel (Nl) , Kuprum (Cu)
Semua unsur peralihan adalah logam
Unsur peralihan terletak di antara Kumpulan 2 dengan Kumpulan 13
Semua unsur peralihan mempunyai takat lebur dan takat didih yang
tinggi.
Merupakan pengalir haba dan elektrik yang baik..
Semuanya juga berketumpatan tinggi disebabkan jisim atomnya
yang tinggi,kekuatan tegangan yang tinggi.
Mempunyai permukaan berkilau ,bersifat mulur , boleh ditempa .

www.sagadbl.com

Scadium :)
menghasilkan sumber cahaya buatan kecekapan
tinggi yang menyerupai cahaya matahari dan
membolehkan salinan warna yang baik untuk
kamera TV.

Titanium :)
Digunakan dalam cat , ubat gigi , simen ,
batu permata dan peluru berpandu .
Mempunyai
tahap ketegangan yang tinggi .

www.sagadbl.com

Vanadium

Nikel

Kuprum

Mangan

Kromium

www.sagadbl.com

Ciri-ciri istimewa

Membentuk ion kompleks

- terdiri daripada logam pusat yang
dikelilingi oleh
anion atau molekul yang dikenali
sebagai ligan.
- Ion kompleks biasanya bewarna
contohnya Ferum (II) klorida , hijau
. Ferum (III) klorida , perang
www.sagadbl.com

Menunjukkan nombor pengoksidaan yang

berbeza dalam sebatian
- Unsur peralihan boleh menunjukkan lebih daripada satu

nombor pengoksidaan dalam sebatian-sebatiannya .

- Contohnya Ferum mempunyai dua nombor
pengoksidaan iaitu ion Ferum(II) dan ion Ferum(III)

www.sagadbl.com

Bertindak sebagai mangkin

- Unsur peralihan atau sebatiannya boleh bertindak
sebagai
mangkin dalam tindak balas tertentu.
- Unsur peralihan dan sebatiannya digunakan secara
meluas di dalam proses industri seperti berikut :-

www.sagadbl.com

 Membentuk ion atau sebatian berwarna

-Sebatian unsur peralihan biasanya berwarna
-Apabila ion kompleks ini dilarutkan dalam air,
larutannya juga
berwarna disebabkan kehadiran ion-ion unsur
peralihan
tertentu . Sebagai contoh , ion kobalt (II)
menunjukkan
warna merah jambu sementara ion kuprum (II)
menunjukkan
warna biru dalam larutan akueusnya.
www.sagadbl.com

d
a
K
l
e
a
g
m
u
n
i
a
n
a
d
n
u
s
d
t
i
r
i

1. Proses Harber besi digunakan sebagai

mangkin di dalam penghasilan ammonia , NH
2. Proses Ostwald Platinum digunakan sebagai
mangkin di dalam penghasilan asid nitrik , NHO

3. Proses sentuh Vanadium (V) oksida digunakan sebagai

mangkin di dalam penghasilan asid sulfurik , H SO
4. Nikel digunakan sebagai mangkin di dalam penghasilan
marjerin

www.sagadbl.com

www.sagadbl.com