PENGURUSAN KESIHATAN,

KESELAMATAN DAN
PERSEKITARAN
Saiful Hadi Bin Masran
saifulm@uthm.edu.my

PENGURUSAN KESIHATAN,
KESELAMATAN DAN KESIHATAN

1.1 Pengenalan kepada OSH

1.2 OSHA 1994 (Akta 514)
1.3 FMA 1967
1.4 EQA 1974
1.5 Sistem Pengurusan Keselamatan dan
Kesihatan Pekerjaan
1.6 Budaya Keselamatan, Kesihatan dan
Persekitaran

PUNCA2 UTAMA KEMALANGAN

Improper distribution of
attention
Fatigability
2%
2%
Worry & depression
2%
High blood pressure
2%

Inexperience
2%

Miscellaneous
6%
Faulty attitude
14%

Senility
2%
Failure to recognize
potential hazards
12%

Slow reaction
4%
Organic diseases
4%

Faulty judgement of speed

or distance
12%

Defective vision
4%
Nervousness and fear
6%
Failing to keep attention
constant
8%

Impulsiveness
10%
Irresponsibility
8%

KECEDERAAN & PENYAKIT

Maut
Lumpuh
Lahir cacat
Cacat fisikal buta, pekak, hilang deria sentuh, kudung
Penyakit kanser, rosak limpa dan ginjal, lemah jantung.

DATA PERKESO
Tahun 1995
Kemalangan industri
Kematian akibat pekerjaan

114,134
952

Tahun 2002
Kemalangan industri
Kematian akibat pekerjaan
Kemalangan jalanraya

81,810
858
15 (setiap hari)

KESELAMATAN ?
Mengapa Penting ?
Diri sendiri.
Orang lain.

Istilah
Keselamatan (safety) bukan keberjagaan (security).
Kita perlu security untuk jaga keselamatan kita daripada bahaya.
Tanggungjawab seorang Muslim.
Konsep Berani vs Takut.

SEJARAH PERUNDANGAN KKP

DI MALAYSIA

The Selangor Boiler Enactment 1892

The Perak Boiler Enactment 1903
The Pahang Boiler Enactment 1908
The Negeri Sembilan Boiler Enactment 1908
Federal Machinery Enactment 1913
Machinery Ordinance 1953
Akta Kilang dan Jentera Akta 1967 (AKJ 1967)
Akta Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan 1994 (AKKP 1994)

KESELAMATAN DAN
KESIHATAN PEKERJA
Akta Keselamatan dan Kesihatan Pekerja 1994
Skop Perundangan :

Melindungi keselamatan dan kesihatan pekerja di semua sektor

ekonomi
Jabatan Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan :

Menguatkuasakan AKJ 1967 dan AKKP 1994

Menjalankan kerja galakan dan promosi
Mengkaji perundangan sedia ada
Memberi khidmat nasihat dan kepakaran
Menjadi sekretariat kepada Majlis Negara Bagi Keselamatan dan
Kesihatan Pekerjaan (National Council for OSH)

STATISTIK KEMALANGAN DI
TEMPAT KERJA

Sumber : DOSH

STATISTIK KEMALANGAN DI
TEMPAT KERJA

Sumber : DOSH

FALSAFAH DAN PRINSIP

Tanggungjawab memastikan keselamatan dan
kesihatan di tempat kerja terletak di atas mereka
yang mewujudkan risiko dan mereka yang
bekerja dengan risiko tersebut
Peraturan Kendiri (Self Regulation)
Perundingan
Kerjasama dan penglibatan pekerja

PERUNTUKAN LANJUT
BAGI
Memastikan keselamatan, kesihatan &
kebajikan orang sedang bekerja
Melindungi orang lain terhadap risiko
keselamatan atau kesihatan berkaitan aktiviti
orang sedang bekerja
Menubuhkan Majlis Negara bagi
Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan
(National Council for OSH)
Perkara yang berkaitan dengannya

KANDUNGAN OSHA 1994

Limabelas (15) Bahagian
1. Permulaan (Preliminary);
2. Perlantikan Pegawai (Appointment of
Officers);
3. Majlis Negara bagi Keselamatan &
Kesihatan (National Council for OSH);
4. Kewajipan Am Majikan & Orang Yang
Bekerja Sendiri (General Duties of
Employers and Self-Employed Persons);

KANDUNGAN OSHA 1994

5. Kewajipan Am Perekabentuk, Pengilang
& Pembekal (General Duties of
Designers, Manufacturers and
Suppliers);
6. Kewajipan Am Pekerja (General Duties
of Employees);
7. Organisasi Keselamatan & Kesihatan
(Safety and Health Organizations);

KANDUNGAN OSHA 1994

8. Pemberitahuan Mengenai Kemalangan,
Kejadian; Berbahaya, Keracunan
Pekerjaan & Penyakit Pekerjaan &
Siasatan (Notification of Accidents,
Dangerous Occurrence, Occupational
Poisoning and Occupational Diseases and
Inquiry);
9. Larangan Terhadap Penggunaan Loji atau
Bahan (Prohibition Against Use of Plant or
Substance);
10. Tataamalan Industri (Industry Codes of
Practice);

KANDUNGAN OSHA 1994

11. Penguatkuasaan & Penyiasatan (Enforcement

and Investigation);
12. Liabiliti bagi Kesalahan (Liability for Offences);
13. Rayuan (Appeals);
14. Peraturan-peraturan (Regulations);
15. Pelbagai (Miscellaneous).

BAHAGIAN I: PERMULAAN
(PRELIMINARY)
[Seksyen 1(2)&(3)] Tajuk Ringkas & Pemakaian
Orang Bekerja
Di semua sektor ekonomi dalam Jadual
Pertama termasuk perkhidmatan awam dan
pihak berkuasa;
Kecuali di atas kapal atau angkatan tentera.

JADUAL PERTAMA
Subseksyen 1(2)
Pengilangan;
Perlombongan & Penguarian;
Pembinaan;
Pertanian,Perhutanan &

Perikanan;
Kemudahan;
Elektrik, Gas, Air &
Perkhidmatan Kebersihan;

Pengangkutan, Penyimpanan &

Komunikasi;
Perdagangan Borong & Runcit;
Hotel & Restoran;
Kewangan, Insuran, Harta Tanah
& Perkhidmatan Perniagaan;
Perkhidmatan Awam & Pihak
Berkuasa Berkanun;

BAHAGIAN I: PERMULAAN
(PRELIMINARY)
Seksyen 3 Tafsiran
Industri-perkhidmatan awam, pihak berkuasa
berkanun atau mana-mana aktiviti ekonomi
dalam Jadual Pertama;
Loji- Apa-apa jentera, kelengkapan, perkakas,
alat atau peralatan, apa-apa komponennya dan
apa-apa yang dipasang, disambung dan
diperlengkapkan padanya;

BAHAGIAN I: PERMULAAN
(PRELIMINARY)
Seksyen 3 Tafsiran
Majikan-majikan langsung atau utama atau
kedua-duanya;
Majikan langsung- berhubungan pekerja
yang diambil khidmat oleh atau melaluinya;
Majikan utama-pemunya suatu industri
termasuk pengurus; penghuni; wakil disisi
undang-undang; mana-mana kerajaan,
pihak berkuasa tempatan atau badan
berkanun;

BAHAGIAN I: PERMULAAN
(PRELIMINARY)
Seksyen 3 Tafsiran
Pekerja- seseorang yang diambil kerja dengan
diberi gaji di bawah kontrak perkhidmatan;

Penghuni- seseorang yang menguruskan atau

mengawal tempat kerja;
Tempat kerja- Premis tempat orang bekerja
atau yang digunakan untuk penyimpanan loji
atau bahan;

BAHAGIAN I: PERMULAAN
(PRELIMINARY)
Seksyen 3 Tafsiran
Premis- termasuk- Mana-mana:
Tanah, bangunan atau bahagian mana-mana
bangunan;
Kenderaan, vesel atau pesawat udara;
Apa-apa pepasangan di atas tanah,
pepasangan di luar pesisir atau di atas dasar
atau terapung di atas mana-mana air;
Khemah atau struktur bolehalih;

BAHAGIAN I: PERMULAAN
(PRELIMINARY)
Seksyen 3 (2) Tafsiran
Risiko yang berbangkit daripada aktiviti orang
bekerja termasuk risiko berkaitan dengan:
Cara pengusahan yang dijalankan;
Loji atau bahan yang digunakan;
Keadaan premis yang digunakannya.

BAHAGIAN I: PERMULAAN
(PRELIMINARY)
Seksyen 3 (3) Tafsiran
Kerja kerja sebagai seorang pekerja atau
sebagai orang yang bekerja sendiri;
Seseorang sedang bekerja sepanjang masa
dia berada di tempat kerjanya;
Oang yang bekerja sendiri sedang bekerja
sepanjang masa dia menumpukan masa
sebagai orang yang bekerja sendiri.

BAHAGIAN I: PERMULAAN
(PRELIMINARY)
Seksyen 4 TUJUAN AKTA
Memastikan keselamatan, kesihatan dan
kebajikan orang yang bekerja;
Melindungi keselamatan atau kesihatan orang
lain, selain daripada pekerja yang berada di
tempat kerja;

BAHAGIAN I: PERMULAAN
(PRELIMINARY)
Seksyen 4 TUJUAN AKTA
Mempromosikan persekitaran pekerjaan yang
bersesuaian dengan kehendak fizikal dan
mental pekerja;
Mewujudkan satu kaedah ke arah sistem
perundangan berdasarkan peraturan dan
tataamalan industri.

LANGKAH KESELAMATAN
DAN KESIHATAN
Membentuk

satu dasar keselamatan dan

kesihatan (safety and health policy) yang
bertulis

Menubuhkan satu jawatankuasa keselamatan

dan kesihatan (safety and health committee)

yang merangkumi wakil pihak pengurusan dan
wakil pekerja

LANGKAH KESELAMATAN
DAN KESIHATAN
Melatih pekerja dalam aspek keselamatan

dan kesihatan pekerjaan (contoh: drill

kebakaran (fire drill), mengangkat beban
secara manual)
Menyediakan buku panduan keselamatan

dan kesihatan pekerjaan untuk kakitangan

LANGKAH KESELAMATAN
DAN KESIHATAN

Menyediakan prosedur kerja selamat (SOP)

bagi aktiviti kerja berisiko tinggi (contoh:
menyusun fail di atas rak tinggi)

Memeriksa dan memantau keadaan tempat

kerja dengan menggunakan senarai semak
(checklist) dari masa ke semasa

LANGKAH KESELAMATAN
DAN KESIHATAN

Mengadakan pelan tindakan kecemasan

[Emergency Response Plan (ERP)]

Menubuh dan melatih pasukan tindakan

kecemasan [emergency response team
(ERT)]

LANGKAH KESELAMATAN
DAN KESIHATAN

Mempertingkatkan kekemasan
(housekeeping) tempat kerja

Menyusunatur
dengan baik

Menyediakan peraturan keselamatan

dan kesihatan serta penguatkuasaan
(contoh: larangan merokok)

kelengkapan

pejabat

LANGKAH KESELAMATAN
DAN KESIHATAN

Menyediakan laluan yang mencukupi

Mengadakan
peralatan
(mekanikal)
mengangkat beban yang sesuai pada kerja

Menyenggara peralatan dan mesin

LANGKAH KESELAMATAN
DAN KESIHATAN

Menyediakan
ruang
khas
menyimpan
bahan
berbahaya
melabelkan setiap bekas bahan

Menyediakan peralatan kecemasan (alat

pemadam api, hose reel, penggera, kotak
pertolongan cemas)

Menganjur kempen
kesihatan pekerjaan

keselamatan

untuk
serta

dan

LANGKAH KESELAMATAN DAN

KESIHATAN

Menghantar kakitangan untuk pemeriksaan

kesihatan atau kaunseling

Memberikan latihan induksi kepada kakitangan

baru

Mendapatkan komitmen
majikan dan pekerja

sepenuhnya

dari

KEHENDAK PERUNDANGAN
Akta Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan 1994
Seksyen 15, Kewajipan am majikan

Garis panduan keselamatan dan kesihatan

pejabat terbitan JKKP
Akta Bekalan Elektrik 1990
Akta Perkhidmatan Bomba 1988
Undang-undang kecil bangunan seragam 1984

KESIMPULAN
Terdapat beberapa peruntukan perundangan
serta garis panduan sama ada secara khusus
atau am yang menggariskan peruntukan
berkaitan keselamatan dan kesihatan pekerjaan
di pejabat atau keselamatan bangunan.

QUIZ 1
Terdapat limabelas (15) bahagian di
dalam AKKP 1994.
Sila senaraikan 5 daripada 15 bahagian
tersebut.

*Jawab dalam 5 minit