Mirsia e Medines, edukata e banimit n t dhe vizits s saj

Shkroi dijetari dhe muhadithi:

Abdul-Muhsin el Abad
Falnderimet i prkasin vetm Allahut, At e lavdrojm, ndihm dhe falje prej Tij krkojm.
Krkojm mbrojtje tek Allahu nga t kqijat e veteve dhe punve tona. At q e udhzon Allahu
ska kush q ta humb dhe at q e humb Allahu ka kush ta udhzoj. Dshmoj se nuk ka t
adhuruar tjetr me t drejt prve Allahut, Nj i pashok dhe dshmoj se Muhamedi sht rob dhe i
drguar i Tij, i dashur i ngusht i Tij dhe i zgjedhuri i Tij nga t gjitha krijesat. E drgoi Allahu para
se t ndodh kijameti prgzues dhe qortues, thirrs pr tek Allahu me lejen e Tij dhe pishtar
ndriues, e udhzoi umetin e tij pr do t mir dhe ia trhoqi vrejtjen nga do e keqe. O Allah,
oji salavatet, prshndetjet dhe bekimet e Tua mbi t, mbi familjen e tij, mbi shokt e tij dhe mbi
gjith ata q ecin n rrugn e tij dhe pasojn udhzimin e tij deri n ditn e gjykimit. E m pas:
Me t vrtet qyteti i Profetit t ndershm salallahu alejhi ue selem sht qyteti i mir (Tajbete etTajjibeh), djepi i shpalljes, vendi n t cilin zbriste Xhibrili i sinqert pr tek Profeti fisnik. sht
qyteti n t cilin kthehet dhe mblidhet besimi, vendtakimi i muhaxhirve dhe ensarve, atdheu i
atyre q prgatitn vendin dhe besimin (pr pritjen e muhaxhirve), kryeqyteti i par i muslimanve,
n t u ngritn flamujt e xhihadit pr n rrug t Allahut, prej saj u nisn ushtrit e s vrtets pr ti
nxjerr njerzit nga errsirat n drit, prej saj u shprnda drita e udhzimit e cila e ndrioi rruzullin
toksor, sht vendi tek i cili u shprngul Profeti salallahu alejhi ue selem, n t jetoi gjat gjith
jets s tij (pas shprnguljes), n t vdiq, n t u varros, prej saj do t ringjallet, varri i tij do t jet i
pari q do t hapet pr ringjallje dhe nuk dihet pr asnj profet n mnyr t prer se ku sht varri i
tij prve Profetit salallahu alejhi ue selem.
Kt qytet t bekuar e ka nderuar dhe e ka veuar Allahu i Lartsuar duke e br vendin m t mir,
pas Mekes.Tregon pr veimin dhe vlersimin e Mekes ndaj Medines, fjala e Profetit salallahu
alejhi ue selem kur e nxorn kafirat nga Meka dhe u drejtua pr n Medine si muhaxhir; tha duke iu
drejtuar Mekes:"Pasha Allahun, ti je vendi m i mir (m i zgjedhur) prej toks s Allahut, je vendi
m i dashur tek Allahu dhe sikur t mos m nxirrnin prej teje nuk do t dilja." (Transmeton
Tirmidhiu, Ibn Maxheh dhe hadithi sht i sakt)
Ndrsa prsa i prket nj hadithi q i ngjeshet Profetit salallahu alejhi ue selem ku thuhet se ai ka
thn:"O Zot, Ti m nxore nga vendi m i dashur tek un (Meke) prandaj m bj t banoj tek vendi
m i dashur tek Ti (dmth Medine)," ky sht hadith meudu (i shpifur, i kot) dhe kuptimi i tij nuk
sht i sakt, sepse kjo thnie tregon sikur gjja m e dashur tek Profeti salallahu alejhi ue selem
sht tjetr nga ajo q sht m e dashur tek Allahu dhe anasjelltas (gj e cila nuk sht e vrtet).
Dihet se dashuria e Profetit salallahu alejhi ue selem sht pasuese e dashuris s Allahut dhe nuk
mund t jet gjja m e dashur tek Allahu dika ndrsa tek Profeti dika tjetr.
*E pash t arsyeshme ta shkruaja kt broshur rreth mirsis s ktij qyteti t bekuar, t sqaroja
edukatn (rregullat) e banimit n t dhe t vizits s tij. Do prmend n kt broshur disa nga
vlerat dhe mirsit e Medines, pastaj rregulla dhe edukata t banimit n t, pastaj disa nga rregullat
e vizits s saj.

- Nga mirsit e ktij qyteti t bekuar sht se Allahu e ka br Medinen harem (vend t shenjt) e
t sigurt ashtu si e ka br Meken harem (vend t shenjt) e t sigurt. sht transmetuar nga Profeti
salallahu alejhi ue selem se ka thn:"Me t vrtet Ibrahimi e ka br Meken vend t shenjt dhe
un e kam br Medinen vend t shenjt." (Transmeton Muslimi)
Qllimi ktu me brjen e Mekes vend t shenjt nga Ibrahimi dhe t Medines nga Profeti, sht
vetm shfaqja dhe nxjerrja n dukje e ksaj shenjtrie sepse n t vrtet sht Allahu Ai q e ka
br t shenjt kt dhe at. I ka veuar Allahu kto dy vende me kt cilsi (shenjtrin) dhe nuk
ka argument t sakt q tregon pr shenjtrin e ndonj vendi tjetr prve Mekes dhe Medines.
Prsa i prket asaj q sht prhapur npr gjuht e shum njerzve se xhamia Aksa sht e treta e
Dy Haremeve, kjo sht gabim sepse nuk ka harem t tret, mirpo shprehja e sakt sht t thuhet:
E treta e dy xhamive madhshtore dhe t nderuara. sht transmetuar nga Profeti salallahu alejhi ue
selem argument q tregon pr mirsin e ktyre tre xhamive dhe vizits s tyre me qllim q t fal
namaz n to, ku thot:"Nuk lejohet t ndrmerret udhtim prvese pr n tre xhami:Mesxhidul
Haram (Qabe), n kt xhamin time (Medine) dhe n xhamin Aksa." (Transmeton Buhari dhe
Muslim)
Qllimi me fjaln harem n Meke dhe Medine sht toka q gjendet brenda kufijve rrethues t
donjrit prej ktyre dy qyteteve, ky sht haremi. Kurse prsa i prket asaj q sht prhapur: t
quajturit harem vetm xhamin e Profetit salallahu alejhi ue selem kjo sht gabim sepse nuk sht
vetm xhamia e Profetit salallahu alejhi ue selem harem, prkundrazi e gjith Medineja sht harem
q nga mali Ir deri tek mali Theur dhe far ka ndrmjet dy anve t saj. Ka thn Profeti salallahu
alejhi ue selem:"Un e kam br haram t kputen pemt (bimt) dhe t vritet gjahu ndrmjet dy
anve t saj (Medines)." (Transmeton Muslim)
Si dihet sot qyteti i Medines sht zgjeruar shum, saq nj pjes e qytetit ka dalur jasht haremit,
prandaj nuk mund t thuhet se t gjitha ndrtesat q gjenden sot n Medine jan n harem. Ato
ndrtesa q gjenden brenda kufijve jan harem, ndrsa ato ndrtesa q kan dalur jasht kufijve t
haremit u thuhet se jan pjes e Medines por jo n harem. sht transmetuar nga Profeti salallahu
alejhi ue selem caktimi i kufijve t haremit duke thn se: Harem sht ajo q gjendet ndrmjet dy
anve t saj, ose: Ajo q sht mes dy guroreve t zeza (harratejni), ose: Ajo q sht mes dy
maleve, ose: Ajo q sht mes malit Ir dhe malit Theur. Nuk ka asnj lloj kundrshtimi mes ktyre
shprehjeve, sepse pjesa m e vogl sht e prfshir n pjesn e madhe, far ka ndrmjet dy anve
t saj sht harem, far ka mes dy guroreve t zeza sht harem, far ka mes malit Ir dhe Theur
sht harem. Nqoftse pr nj pjes jemi n dyshim a sht apo jo pjes e haremit, ateher gjja m
e mir sht ta konsiderojm prej shtjeve t cilat nuk jan t qarta (el mushtebihat) dhe na ka
msuar Profeti salallahu alejhi ue selem se rruga m e mir n kto lloj shtjesh t paqarta sht t
zgjedhsh m t sigurtn, si thot n hadithin e transmetuar nga Numan bin Beshir, hadith pr t
cilin kan rn dakord q sht i sakt:"Kush iu largohet gjrave t paqarta ka shptuar fen dhe
nderin e tij, ndrsa kush bie n t paqartat ka rn n t ndaluarn."
- Nga mirsit e tjera t ktij qyteti t bekuar sht se Profeti salallahu alejhi ue selem e ka quajtur
"Tajbeh" dhe "Tabeh" (i mir), biles sht transmetuar n Sahih Muslim se Allahu i Lartsuar e ka
quajtur "Tabeh" (i mir). Thot Profeti salallahu alejhi ue selem:"Me t vrtet Allahu e ka quajtur
Medinen "Tabeh." T dy kto emra jan t nxjerrur nga fjala mirsi, i mir; jan dy emra t mir me
t cilt sht quajtur kjo tok e mir.

- Nga mirsit e saj sht se besimi (imani) kthehet dhe mblidhet n t, si thot Profeti salallahu
alejhi ue selem:"Me t vrtet imani kthehet dhe mblidhet n Medine ashtu si kthehet gjarpri n
folen e tij." (Transmeton Buhari dhe Muslim)
Kuptimi i ktij hadithi sht se imani prqendrohet n t. Muslimant e msyjn dhe e vizitojn at
duke u shtyr nga besimi dhe dashuria q kan pr kt tok t bekuar, t ciln e ka br t shenjt
Allahu i Lartsuar.
- Nga mirsit e saj: E ka cilsuar Profeti salallahu alejhi ue selem Medinen si vendbanim q i ha
vendbanimet e tjera.Thot Profeti salallahu alejhi ue selem:''Jam urdhruar (t emigroj dhe banoj)
n nj vendbanim q i ha vendbanimet e tjera; i thon asaj Jethrib kurse n t vrtet ajo sht el
Medine." (Transmeton Buhari dhe Muslim)
Fjala e Profetit salallahu alejhi ue selem:"i ha vendbanimet e tjera," sht komentuar:1) Fiton,
triumfon mbi vendbanimet e tjera duke mbizotruar ndaj tyre, 2) Sillen n t t gjitha plakat e
lufts q fitohen nga xhihadi n rrug t Allahut dhe transportohen pr n Medine.
T dyja kto gjra q u prmendn n shpjegimin e ksaj fjale kan ndodhur dhe jan br realitet.
sht realizuar mbizotrimi dhe triumfi i ktij qyteti ndaj qyteteve t tjera duke u nisur prej saj
udhzuesit prmirsues si dhe lufttart lirimtar, t cilt i nxorn njerzit nga errsirat n drit me
lejen e Zotit t tyre duke u br shkak q t hyjn n fen e Allahut dhe do e mir q e gzojn
njerzit ka dalur nga ky qytet i bekuar, qyteti i Profetit salallahu alejhi ue selem. Pra fakti q
Medineja i ha qytetet do t thot triumfi dhe mbizotrimi i saj ndaj qyteteve t tjera, si ndodhi n
kohn e par me elitn e shokve t Profetit salallahu alejhi ue selem dhe me katr halifet e drejt
(Allahu qoft i knaqur ndaj tyre), gjithashtu sht realizuar arritja e plakave t lufts dhe sjellja e
tyre n Medine. Profeti salallahu alejhi ue selem ka lajmruar se do shpenzohen thesaret e Kisras
dhe Kajsarit pr n rrug t Allahut, gj e cila ka ndodhur; jan sjell n Medine kto thesare dhe i
ka shprndar Umeri radijallahu teala anhu.
- Nga mirsit e saj sht se Profeti salallahu alejhi ue selem ka nxitur q t bhet durim ndaj
vshtirsive t ndryshme t Medines ku thot:"Medineja sht m e mir pr ta, sikur ta dinin." E ka
thn kt fjal n lidhje me ata t cilt menduan t zhvendoseshin nga Medineja drejt vendeve me
furnizim t bollshm, me gjendje t mir jetese dhe pasuri t shumta, prandaj tha Profeti salallahu
alejhi ue selem:"Medineja sht m e mire pr ta, sikur ta dinin. Nuk largohet prej saj dikush duke e
nnvleftsuar at vese do ta zvendsoj Allahu n Medine me dik q sht m i mir se ai. Kush
bn durim (qndron) ndaj ashprsis dhe vshtirsive t saj do jem ndrmjetsues dhe dshmues pr
t Ditn e Gjykimit." (Transmeton Muslim) Ky hadith pra tregon pr vlern e Medines, pr vlern e
sabrit ndaj vshtirsive, ashprsis dhe jetess s vshtir n t nse i ndodh dikujt (sepse nuk sht
e thn q t gjith banort e saj do i prjetojn kto gjra) Pra mos t jet kjo shkak pr tu
zhvendosur prej saj dhe t krkoj vende me furnizim t bollshm, jetes t mir e pasuri por t bj
durim duke shpresuar n shprblimin dhe mirsin e madhe t premtuar nga Allahu i Lartsuar.
- Nga mirsit e saj sht se Profeti salallahu alejhi ue selem ka sqaruar pozitn e lart q gzon ky
qytet dhe rrezikshmrin e t shpikurit n t (ose t praktikuarit e bidatit n t) kur bri t qart
shenjtrin e saj duke thn:"Medineja sht harem q nga mali Ir deri tek mali Theur. Kush shpik
n t dika t re ose praktikon n t dika t shpikur, mbi t qoft mallkimi i Allahut, i engjjve dhe
i t gjith njerzve. Nuk pranon Allahu prej ktij personi as shpenzim e as kompesim (as farz e as

nafile.)" (Transmeton Buhari dhe Muslim)

- Nga mirsit e saj sht duaja q ka br Profeti salallahu alejhi ue selem pr t pasur bereqet, si
thot salallahu alejhi ue selem:"O Allah, na jep bereqet n frytet tona, na jep bereqet n Medinen
ton, na jep bereqet n ent tona, na jep bereqet n grushtin ton (si njsi matse)." (Transmeton
Muslimi)
- Nga mirsit e saj sht se n t nuk hyn murtaja dhe as dexhali. Thot Profeti salallahu alejhi ue
selem:''N hyrjet e Medines ka engjj (mbrojts), nuk hyn n t murtaja dhe as dexhali."
(Transmeton Buhari dhe Muslim) Hadithet q flasin pr vlerat dhe mirsit e Medines jan t
shumta, kto q prmenda jan vetm disa t marra nga Dy Sahihet ose njri prej tyre. Nga librat
m t mir q jan shkruar pr mirsit e Medines, sht libri i prgatitur nga shejhu, doktori, Salih
bin Hamid Rifai me t ciln mori gradn e doktoraturs n Universitetin Islamik t Medines (el
Xhamiatul Islamijeh) me titull:"Hadithet q jan transmetuar pr mirsit e Medines - prmbledhje
dhe studim." I porosis nxnsat e dijes q t kthehen tek ky libr dhe t prfitojn prej tij. Gjithashtu
ky qytet prfshin n veten e tij dy xhami madhshtore: 1) Xhamin e Profetit fisnik salallahu alejhi
ue selem 2) Xhamin Kuba
Prsa i prket xhamis s Profetit salallahu alejhi ue selem jan transmetuar hadithe pr mirsin e
saj. Thot Profeti salallahu alejhi ue selem:"Nuk ndrmerret udhtim prvese pr n tre xhami:
Mesxhidul Haram (Qabe), n kt xhamin time dhe xhamin Aksa." (Transmeton Buhari dhe
Muslim). N kt qytet pra gjendet njra nga kto tre xhami t cilat jan ndrtuar nga profetr dhe
nuk lejohet udhtimi pr n ndonj xhami tjetr ve ktyre tre xhamive. sht transmetuar far
tregon pr vlern e namazit n xhamin e Profetit salallahu alejhi ue selem dhe se nj namaz n t
sht m i mir se 1000 namaze diku tjetr, thot salallahu alejhi ue selem:"Nj namaz n kt
xhamin time sht m i mir se 1000 namaze diku tjetr prve Mesxhidul Haram (Qabes)."
(Transmeton Buhari dhe Muslim)
Kjo sht mirsi e madhe dhe me prfitime t shumfishuara, jo me dhjetra e qindra por me m
shum se 1000. Si dihet tregtart n kt bot nse marrin vesh se mallrat e tyre ecin m shum n
nj koh dhe vend t caktuar, prgatiten dhe marrin masa pr kt rast edhe sikur t ishte fitimi
prgjysm ose dyfishi, pra si sht gjndja kur fitimi, n kt rast i bots tjetr, nuk sht me 10
fish, as me 100 fish e as me 500 apo 600, por me m shum se 1000?!!!
- sht e nevojshme t trhiqet vmendja rreth disa shtjeve q kan t bjn me kt xhami t
bekuar:
1) Shumfishimi i shprblimit t namazit me m shum se 1000 namaze nuk sht vetm pr farzin
e jo pr nafilen, e as pr nafilen e jo pr farzin, por prfshin farzin dhe nafilen sepse fjala e Profetit
salallahu alejhi ue selem:"Nj namaz" sht fjal prgjithsuese. Pra farzi shprblehet me 1000
farze dhe nafilja shprblehet me 1000 nafile.
2) Ky shumfishim nuk sht vetm pr at xhami (pjes toke) q ka qen n kohn e Profetit
salallahu alejhi ue selem, biles prkundrazi do shtes q i shtohet xhamis ka t njjtin gjykim.
Argument pr kt sht se dy halifet e drejt, Umeri dhe Uthmani, e kan shtuar xhamin nga ana e
prparme e si dihet imami dhe safet e para ishin n shtes, jasht xhamis q ka qen n kohn e
Profetit salallahu alejhi ue selem, e sikur t mos kishte shtesa, t njjtin gjykim t xhamis nuk do e
kishin shtuar kta dy halife xhamin nga ana e prparme plus q n at koh sahabet ishin me

shumic dhe askush nuk e kundrshtoi kt veprim. Pra ky sht argument i qart se shumfishimi
nuk prkufizohet vetm n at xhami q ka qen n kohn e Profetit salallahu ue selem.
3) N kt xhami ka nj pjes t ciln e ka cilsuar Profeti salallahu alejhi ue selem se ajo sht
kopsht prej kopshteve t xhenetit, si thot n fjaln e tij:"far ka mes shtpis time dhe minberit
tim sht kopsht prej kopshteve te xhenetit (raudah)." (Transmeton Buhari dhe Muslim) Pra veimi
i ksaj pjese me kt cilsi tregon pr vlern dhe dallimin e saj me kryerjen e nafileve n t, me
dhikr, me lexim t Kuranit; kuptohet, nse nuk lndohet njeri (nga rrmuja dhe njerzit e shumt).
Ndrsa namazi farz sht m mir t kryhet n safet e para, si thot Profeti salallahu alejhi ue
selem:"Safi m i mir i burrave sht safi i par dhe m i keqi sht safi i fundit." (Transmeton
Muslim) dhe thot:"Sikur ta dinin njerzit se far ka n ezan dhe n safin e par e t mos gjenin
mnyr tjetr q ti arrijn ato vese duke hedhur short, ather do hidhnin short pr t'i arritur."
(Transmeton Buhari dhe Muslim)
4) Nqoftse mbushet plot xhamia e Profetit e nuk ka m vend, ather lejohet pr at q vjen me
vones t falet n rrug me namazin e imamit, n tre drejtimet e tjera prve drejtimit te imamit dhe
e arrin shprblimin e namazit me xhemat por jo shumfishimin me m shum se 1000 namaze,
sepse ky shumfishim sht i veant pr xhamin e Profetit, si thot Profeti salallahu alejhi ue
selem:"Nj namaz n kt xhamin time sht m i mir se 1000 namaze diku tjetr prve
Mesxhidul Haram (Qabes)," dhe ai q falet n rrug nuk konsiderohet se sht falur n xhamin e
Profetit dhe nuk e arrin shumfishimin.
5) sht prhapur tek shum njerz se kush vjen n Medine duhet patjetr t fal 40 namaze n
xhamin e Profetit, duke marr si argument nj hadith q transmetohet n Musnedin e imam
Ahmedit nga Enesi radijallahu anhu nga Profeti salallahu alejhi ue selem:"Kush fal n xhamin time
40 namaze pa i humbur asnj namaz i shkruhet atij shptim nga zjarri, shptim nga dnimi dhe
pastrohet nga nifaku." Ky hadith sht i dobt nuk ia vlen pr argument. Pra shtja sht e gjer
dhe nuk sht i detyruar t fal nj numr t caktuar namazesh, dhe do namaz n xhamin e
Profetit sht m i mir se 1000 namaze diku tjetr pa caktuar nj numr t veant.
6) Jan sprovuar shum musliman n vende t ndryshme islame me ndrtimin e xhamive mbi
varreza ose varrosjen e t vdekurve n xhamia dhe mundohen disa ta bjn t lejuar kt gj duke u
argumentuar me ekzistencn e varrit t Profetit n xhamin e tij.
Prgjigja ndaj ktij dyshimi sht se Profeti salallahu alejhi ue selem ishte ai i cili e ndrtoi xhamin
sapo mbrriti n Medine dhe ndrtoi dhomat n t cilat do banonin "nnat e besimtarve "(grat e
Profetit) pran xhamis. Njra nga kto dhoma ishte ajo e Aishes n t ciln vdiq dhe u varros
Profeti salallahu alejhi ue selem. Kto dhoma ngeln ashtu si ishin jasht xhamis n kohn e katr
halifeve t drejt, n kohn e Muauijes dhe n kohn e disa prijsave t tjer pas tij. Gjat sundimit
t Beni Umejeve u zgjerua xhamia dhe u fut brenda saj dhoma e Aishes n t ciln gjendej i
varrosur Profeti salallahu alejhi ue selem.
Jan transmetuar nga Profeti salallahu alejhi ue selem hadithe t qarta q nuk pranojn anulim, t
cilat tregojn ndalimin e marrjes s varreve si xhami, nga kto sht hadithi i Xhundub bin
Abdullah el Bexhelij, i cili e ka dgjuar Profetin salallahu alejhi ue selem 5 net para se t vdiste;
thot ai radijallahu anhu: E kam dgjuar Profetin 5 net para t vdiste duke thn:"Un jam i pastr
tek Allahu se nuk kam marr ndonjrin prej jush mik t dashur e t ngusht (halil) sepse me t
vrtet Allahu m ka marr mua t dashur t ngusht (halil) ashtu si e ka marr Ibrahimin t dashur
t ngusht, e sikur un t merrja ndonj nga umeti im pr mik t dashur e t ngusht do e merrja
Ebu Bekrin. Kan qen para jush njerz t cilt i merrnin varret e profetve t tyre dhe t njerzve t

mir si xhamia, pra ju mos i merrni varret xhamia sepse un ju ndaloj nga kjo gj." (Transmeton
Muslim)
Profeti salallahu alejhi ue selem edhe n astet e fundit kur i erdhi vdekja trhiqte vrejtjen q t
mos merren varret si xhamia, si transmetohet n Sahihejn (dy Sahihet) nga Aishja dhe Ibn Abasi
than:Kur i erdhi vdekja Profetit, ai hidhte nj cop (leck) mbi fytyrn e tij (e mbulonte at), e kur
vinte n vete e zbulonte fytyrn. Duke qen n kt gjndje tha:"Mallkimi i Allahut qoft mbi
ifutt dhe t krishtert sepse i morn varret e profetve t tyre pr xhamia;" duke trhequr vrejtjen
nga ajo far bnin ata.'
Kto hadithe nga Aishja, Ibn Abasi dhe Xhundub jan t qarta dhe nuk pranojn anulim n asnjlloj
mnyre, sepse hadithi i Xhundubit sht n ditt e fundit t Profetit salallahu alejhi ue selem po
ashtu hadithi i Aishes dhe Ibn Abasit sht n astet e fundit t jets s tij prandaj nuk i lejohet
askujt prej muslimanve persona qofshin apo xhemate - ta ln at q tregojn kto hadithe t
sakta e t qarta dhe t kapet pas nj vepre q ka ndodhur n kohn e Beni Umejeve - futja e varrit t
Profetit n xhami - duke e marr si argument pr t lejuar ndrtimin e xhamive mbi varre ose
varrosjen e t vdekurve n xhami.
*Ndrsa prsa i prket xhamis Kuba, ajo sht xhamia e dyt e cila ka mirsi dhe vler n Medine.
Kjo xhami sht e ndrtuar, e themeluar me devotshmri q nga dita e par e saj dhe sht
transmetuar nga vepra dhe fjala e Profetit q tregon pr mirsin e namazit n kt xhami.
- Nga vepra e tij:Transmetohet nga Abdullah ibn Umeri q thot:"Ishte Profeti q shkonte tek
xhamia Kuba do t shtun n kmb ose hipur mbi kafsh dhe falte n t dy rekate." (Transmeton
Buhari dhe Muslim)
- Nga fjala e tij:Transmetohet nga Sehl bin Hunejf q thot:Ka thn Profeti salallahu alejhi ue
selem:"Kush pastrohet n shtpin e tij, pastaj shkon n xhamin Kuba dhe fal n t namaz merr
shprblimin e nj Umreje." (Transmeton Ibn Maxheh) Fjala e tij:"Fal n t namaz" prfshin farzin
dhe nafilen (pra qoft farz ose nafile). Nuk sht transmetuar n sunet dika q tregon pr mirsin
e ndonj xhamie tjetr n Medine prve ktyre dyjave q prmendm.
*Prsa i prket edukats q ka t bj me banimin n Medine.
Atij q Allahu ia ka br t mundur t banoj n kt qytet t bekuar - Tajbete Tajjibeh -, duhet ta
ndjej dhe ta ket parasysh se ka fituar nj mirsi t madhe e ta falenderoj Allahun pr kt begati.
Le ta dij se jan t shumt ata banor t vendeve t tjera, t cilt dshirojn dhe e kan mall t
arrijn n Meke e Medine dhe t qndrojn n to qoft pr nj koh t shkurtr. Ka prej tyre q i
mbledh parat pak e nga pak pr shum vite me rradh vetm e vetm q ta realizoj kt dshir t
madhe. Po prmend ktu at q m ka treguar nj nga dijetart e Indis pr haxhinjt indian, t
cilt n t kaluarn vinin me anije me vela duke udhtuar npr det pr nj koh t gjat derisa t
arrinin n Meke dhe Medine. Njher nj grup prej tyre po udhtonin me anije dhe kur arritn t
shihnin nga larg tokn n t ciln gjendej Meka dhe Medina, ran n sexhde n shenj falnderimi
pr Allahun mbi anije.
- Banimi n kt qytet ka disa rregulla:

1) Ta doj muslimani kt qytet pr mirsin q ka dhe pr dashurin q kishte Profeti pr t.

Transmeton Buhari n Sahihun e tij nga Enesi radijallahu anhu se:Profeti kur kthehej nga ndonj
udhtim dhe shikonte muret e Medines e nxiste, e shpejtonte deven e tij, ndrsa nse ishte i hipur
mbi kafsh e shkundte at nga gzimi pr arritjen ne Medine."
2) T kujdeset muslimani q ti prmbahet dispozitave t Allahut n kt qytet, t jet nn bindjen e
Allahut dhe t Profetit salallahu alejhi ue selem, t tregohet shum i kujdesshm q t mos bjer n
bidate apo mkate. Veprat e mira n kt qytet kan vler t madhe, n t njjtn koh bidatet dhe
gjynahet n t jan me rrezik t madh sepse ai i cili e kundrshton Allahun n harem, gjynahu i tij
sht m i madh sesa i atij q e kundrshton Allahun jasht haremit.T kqijat (gjynahet) nuk
shumfishohen n sasi por zmadhohen n vetvete pr shkak t kryerjes s tyre n harem.
3) Ti kushtoj rndsi muslimani q t fitoj sa m shum nga tregtia e Ahiretit n kt qytet, tregti
e cila i ka fitimet e saja t shumfishuara. Kjo gj arrihet duke falur sa t mundet prej namazeve n
xhamin e Profetit salallahu alejhi ue selem q t marr shprblimin e premtuar n fjaln e Profetit
salallahu alejhi ue selem:"Nj namaz n kt xhamin time sht m i mir se 1000 namaze diku
tjetr prve Mesxhidul Haram (Qabes)." (Transmeton Buhari dhe Muslim)
4) T jet muslimani n kt qytet shembull pr mir, sepse banon n vendin prej t cilit u shprnda
drita, u nisn nga ky qytet thirrsat prmirsues pr n drejtime t ndryshme. Pra ai i cili viziton
Medinen le t gjej tek banort e saj shembullin e mir, njeriun e pajisur me cilsi fisnike dhe
morale t larta duke u kthyer n vendin e tij i ndikuar pr mir dhe t ket prfituar nga mirsit q
ka par, nga kujdesi q i kushtohej bindjes s Allahut dhe t Drguarit t Tij. N t njjtn koh si
mund t prfitoj vizitori i Medines hajr dhe mirsi nga vshtrimi i shembullit t mir n kt qytet
t bekuar po ashtu mund t ndodh e anasjellta nse vizitori do shoh n Medine t kundrtn e
hajrit dhe mirsis, pra n vend q t prfitoj dhe t lavdroj do lndohet dhe do nnmoj.
5) Le t prkujtoj muslimani se ai sht n nj tok t mir e cila sht djepi i shpalljes. Vendi n
t cilin kthehet dhe mblidhet imani. Vendi n t cilin ka ecur Profeti salallahu alejhi ue selem dhe
shokt e tij; ecn dhe qarkulluan n t me hajr, me prmbajtje ndaj s vrtets dhe udhzimit. Pra le
t ket kujdes muslimani q t mos jet lvizja dhe qarkullimi i tij n kundrshtim me lvizjen dhe
qarkullimin e tyre. Mos t jet lvizja e tij n mnyr q e zemron Allahun dhe t meritoj
prfundim t shmtuar si n kt bot dhe n Ahiret.
6) Atij t cilit Allahu ia ka br t mundur t banoj n Medine, le t ruhet nga shpikja e dikaje t
re n t apo nga praktikimi i dikaje t shpikur m par sepse rrezikon mallkimin, si ka ardhur n
hadith nga Profeti salallahu alejhi ue selem i cili ka thn:"Medineja sht harem
(vend i shenjt) prandaj kush shpik n t dika t re ose praktikon n t dika t shpikur, mbi t
qoft mallkimi i Allahut, i engjjve dhe i t gjith njerzve. Nuk pranon Allahu prej ktij personi
Ditn e Gjykimit as shpenzim e as kompesim (as farz e as nafile)." (Transmeton Muslim nga Ebu
Hurejra si dhe n Sahihejn nga Aliu)
7) T mos kpus n Medine pem (bim), t mos gjuaj gjah sepse jan transmetuar hadithe nga
Profeti salallahu alejhi ue selem n lidhje me kt, si psh:"Me t vrtet Ibrahimi e ka br t
shenjt (harem) Meken dhe un e kam br t shenjt Medinen far ka ndrmjet dy anve t saj.
Nuk kputen pemt e saj dhe nuk gjuhet n t gjah." (Transmeton Muslim nga Xhabir bin Abdullah)
Gjithashtu transmeton Muslimi nga Sad ibn ebi Uekas se Profeti salallahu alejhi ue selem ka
thn:"Un e ndaloj q ndrmjet dy anve t Medines t priten pemt e saj apo t vritet gjahu n t."
Transmetohet n Sahihejn nga Asim bin Sulejman el Ehuel tha: i thash Enesit: A e ka br t
shenjt Profeti Medinen? Tha:Po, q nga ktu e deri atje nuk priten pemt e saj. Kush shpik n t

dika t re, mbi t qoft mallkimi i Allahut, i engjjve dhe i t gjith njerzve." Gjithashtu
transmetohet n Sahihejn nga Ebu Hurejra se ai thoshte:Sikur t shihja kafsh n Medine duke
kullotur nuk do i trembja. Ka thn Profeti salallahu alejhi ue selem:"far ka ndrmjet dy anve t
saj sht vend i shenjt (harem)." Pemt (bimt) t cilat nuk lejohet prerja e tyre jan ato q i ka
mbir Allahu, ndrsa ato t cilat i kan mbjellur njerzit lejohet ti kpussh.
8) T bj durim muslimani ndaj gjrave q e godasin n Medine qoft vshtirsi jetese, sprov apo
smundje sepse thot Profeti salallahu alejhi ue selem:"Nuk bn dikush durim nga umeti im ndaj
ashprsis dhe vshtirsive t Medines, vese do jem ndrmjetsues dhe dshmues pr t Ditn e
Gjykimit." (Transmeton Muslim) Transmetohet po n Sahihu Muslim se Ebu Seidi, rob i Mehriut,
erdhi tek Ebu Seid el Hudrij nett e nxehta dhe i krkoi nj mendim rreth vendimit t tij pr tu
larguar nga Medineja duke u ankuar nga mimet, nga varfria e madhe dhe e lajmroi se nuk
duronte dot ndaj vshtirsive t Medines. I tha (Ebu Seid el Hudrij):Mjer ti! Un nuk ta kshilloj
nj gj t till. E kam dgjuar Profetin salallahu alejhi ue selem duke thn:''Nuk bn dikush durim
ndaj smundjeve t saj (Medines) dhe vdes, vese do jem pr t ndrmjetsues Ditn e Gjykimit,
nse sht musliman."
9) T ket kujdes q t mos lndoj banort e saj. Lndimi muslimanit sht dika e ndaluar n do
vend, por n vendin e shenjt kjo ndales shtohet dhe prforcohet. Transmetohet nga Buhariu n
Sahihun e tij nga Sad ibn ebi Uekas tha:E kam dgjuar Profetin salallahu alejhi ue selem:"Nuk
mundohet kush tu bj keq banorve t Medines, vese do t tretet (humbas) ashtu si tretet kripa
n uj." Transmeton Muslimi n Sahihun e tij nga Ebu Hurejra tha:Tha Profeti salallahu alejhi ue
selem:"Kush mundohet tu bj keq banorve t ktij vendi - dmth Medines - e tret (e zhduk) at
Allahu ashtu si tretet kripa n uj."
10) Mos t mashtrohen banort e Medines nga fakti q ata jan banues n t e t thon:Prderisa
banoj n Medine jam mir, jam n terezi, sepse thjesht vetm fakti q ata jan banor t saj nuk u
bn dobi atyre nse ata nuk bjn vepra t mira, i binden Allahut dhe t Drguarit t Tij, largohen
nga mkatet dhe t kqijat, biles mund t jet me dm pr ta. Transmetohet n Muuetan e imam
Malikut se Selman el Farisiu ka thn: Toka nuk e ngre lart asknd. Ajo e cila e ngre lart njeriun
sht vepra e tij." Megjithse n zingjirin e transmetimit ka ndrprerje kuptimi i ksaj fjale sht i
sakt dhe n prputhje me realitetin. Thot Allahu i Lartsuar:''M i nderuari (m fisniku) nga ju
sht ai i cili sht m i devotshm." (Huxhurat 13) Si dihet n Medine n koh t ndryshme ka
pasur njerz t mir por ka pasur dhe t kqinj. T mirve u bn dobi puna e tyre ndrsa t kqinjt
nuk i pastron dhe nuk i ngre lart Medineja. Kjo sht si puna e prejardhjes. Thjesht, vetm fakti q e
ka prejardhjen e mir pa br pun t mira nuk i bn dobi tek Allahu, sepse thot Profeti salallahu
alejhi ue selem:''K e l mbrapa puna e tij, nuk e on prpara prejardhja e tij." (Transmeton Muslimi
n sahihun e tij) Pra at q e vonon puna e tij nga hyrja n xhenet, nuk mund ta shpejtoj prejardhja
e tij.
11) Ta ndjej muslimani n kt qytet se gjendet n vendin prej t cilit buroi drita dhe u shprnda
dija e dobishme n t gjitha ant. prandaj ti kushtoj rndsi marrjes s dijes fetare me t ciln ecn
drejt Allahut, duke pasur argumente dhe fakte t qarta si dhe i thrret t tjert me dije dhe
argumentim, sidomos nse kryhet krkimi i dijes n xhamin e Profetit sepse sht transmetuar nga
Ebu Hurejra se e ka dgjuar Profetin salallahu alejhi ue selem duke thn:"Kush hyn n xhamin
ton q t msoj dika t dobishme (hajr) ose tua msoj t tjerve, sht si muxhahidi n rrug t
Allahut, ndrsa kush hyn pr dika tjetr sht si shembulli i atij i cili vshtron dika e cila nuk
sht e tij." (Transmeton Ahmedi, Ibn Maxheh, etj. po ashtu dika e ngjashme transmetohet tek
Taberani nga Sehl bin Sad)

*Ashtu si kishte rregulla dhe edukata banimi n Medine gjithashtu dhe vizita e saj ka edukatn e
vet. Krkohet nga vizitori i Medines ruajtja e rregullave q prmendm m sipr n lidhje me
banimin n kt qytet. Duhet t dihet se sipas sheriatit, ai i cili dshiron t shkoj n Medine duhet
t ket pr qllim me kt udhtim vizitn e xhamis s Profetit salallahu alejhi ue selem dhe
ndrmarrjen e udhtimit pr tek kjo xhami, si thot Profeti salallahu alejhi ue selem:"Nuk lejohet
t ndrmerret udhtim prvese pr n tre xhamia:Mesxhidul Haram (Qabe), n kt xhamin time
dhe n xhamin Aksa." (Transmeton Buhari dhe Muslim) Ky hadith tregon se nuk lejohet t
ndrmerret udhtim pr diku xhami qoft apo dika tjetr - me qllim q t afrohet tek Allahu me
kt udhtim. Si transmetohet n Sunenin e Nesaiut nga Ebu Hurejra se tha: Takova Besrate bin
ebi Besratel Gifari i cili m tha:Nga po vjen? I thash: Nga mali Tur. Tha:Sikur t ishim takuar para
se t shkoje atje nuk do t shkoje. I thash:Po pse? Tha:Un e kam dgjuar Profetin salallahu alejhi
ue selem duke thn:"Nuk ndrmerret udhtim prvese pr n tre xhamia:Mesxhidul Haram
(Qabe), n xhamin time dhe n xhamin e Bejtul Makdis (Aksa)." Hadithi sht i sakt. Shihet
qart argumentimi q bri Besrate bin ebi Besratel Gifari me kt hadith pr ndalimin e udhtimit,
qoft pr n xhamia apo dika tjetr, prve ktyre tre xhamive.
- Kush vjen n kt qytet t bekuar sht e plqyeshme pr t t vizitoj dy xhamia dhe tre varreza.
Prsa i prket dy xhamiave, ato jan: Xhamia e Profetit salallahu alejhi ue selem dhe xhamia Kuba,
prmendm m sipr disa nga argumentet q tregojn pr vlern e namazit n to. Ndrsa tre
varrezat, t cilat sht e plqyeshme t vizitohen jan:
*Varri i Profetit salallahu alejhi ue selem s bashku me varret e dy shokve t tij, Ebu Bekrit dhe
Umerit.
*Varreza e Bekies
*Varreza e dshmorve t Uhudit.
Vizitori kur vjen tek varri i Profetit dhe i dy shokve t tij vjen nga ana e prparme, drejtohet nga
varri dhe kryen nj vizit sipas sheriatit dhe i largohet vizits sipas bidatit.
- Vizita sipas sheriatit sht: ti jap selam Profetit salallahu alejhi ue selem dhe t lutet pr t me
edukat dhe z t ult duke thn: Es-selamu alejke ja Rasulallah ue rahmetullahi ue beraketuhu,
sal-lallahu ue sel-leme ue bareke alejke ue xhezake efdale ma xheza nebijjen an umetihi
(Paqja qoft mbi ty, o i Drguari i Allahut. Qoft mbi ty mshira dhe bekimi i Tij. Allahu ta
shprbleft me shprblimin m t mir q ka shprblyer profet pr popullin e tij). Pastaj i jep selam
Ebu Bekrit dhe lutet pr t. Pastaj i jep selam Umerit dhe lutet pr t. Duhet t dihet se kta dy
burrra t mdhenj, kta dy halife t drejt i ka nderuar Allahu me far nuk ka nderuar asknd tjetr
prve tyre. Sa i prket Ebu Bekrit, ishte i pari nga burrat q i besoi Profetit salallahu alejhi ue
selem kur e drgoi at Allahu me udhzimin dhe t vrtetn. I qndroi pran Profetit salallahu alejhi
ue selem n Meke pas shpaljes pr 13 vjet. Ishte shoqruesi i Profetit n rrugn e emigrimit kur i
erdhi leja nga Allahu pr emigrim dhe zbriti Allahu ajete Kuranore; fjala e Tij:"Nse nuk e
ndihmoni ju, at e ka ndihmuar Allahu kur e nxorn pabesimtart at vet t dytin, kur ata
ishin n shpell dhe i thoshte shokut t tij:Mos u mrzit, Allahu sht me ne. E Allahu i zbriti
qetsi aty, e ndihmoi me nj ushtri q ju nuk e pat dhe bri fjaln e atyre q nuk besuan m
t ultn ndrsa fjala e Allahut sht m e Larta. Me t vrtet Allahu sht m i Fuqishmi, m
i Urti." (Teube 40) Gjithashtu i qndroi pran n Medine 10 vjet. Ishte i pranishm me t n t
gjitha betejat. Kur vdiq Profeti salallahu alejhi ue selem, ai mori halifatin dhe drejtoi at si ishte
m s miri. Kur vdiq e nderoi Allahu duke u varrosur prkrah Profetit salallahu alejhi ue selem dhe
kur t ringjallet do t jet s bashku me t n xhenet. Kjo sht mirsia e Allahut q ia jep kujt t
doj. Me t vrtet Allahu posedon mirsi t madhe.

Prsa i prket Umerit: e kishin pranuar islamin para tij 40 burra. Para islamit ishte i ashpr ndaj
muslimanve ndrsa kur e udhzoi Allahu n Islam e prdori forcn dhe ashprsin e tij ndaj
kafirave. Ishte islami i tij krenari pr muslimant, si thot Abdulla bin Mesud:Qkur ka pranuar
Islamin Umeri kemi qen gjithnj krenar." (Transmeton Buhari n Sahihun e tij). Qndroi pran
Profetit salallahu alejhi ue selem gjat kohs q ishin n Meke pastaj emigroi pr n Medine. Mori
pjes n t gjitha betejat me Profetin salallahu alejhi ue selem, dhe ishte krahu i djatht i Ebu Bekrit
kur ai ishte halife, pastaj pas Ebu Bekrit e mori ai prsipr drejtimin e halifatit. Pr m shum se 10
vjet periudh, n t ciln ndodhn lirimet e shumta, u zgjerua territori i shtetit Islam, u shkatrruan
dy perandorit m t mdha t asaj kohe - ajo e Persis dhe e Bizantit -, u shpenzuan thesaret e
Kisras dhe Kajsarit tamam ashtu si kishte lajmruar Profeti salallahu alejhi ue selem, gj e cila u
realizua nprmjet duarve t Farukut (Umerit). Kur vdiq, e nderoi Allahu duke u varrosur prkrah
Profetit salallahu alejhi ue selem; kur t ringjallet do t jet me t n xhenet. Kjo sht mirsia e
Allahut q ia jep kujt t doj. Me t vrtet Allahu posedon mirsi t mdha.
A mundet q kta dy burra t mdhenj, t cilt gzojn kto mirsi dhe kt pozit, t ket ziliqar
(hasedxhi) q i urren nga zilia apo t jet dikush q i nnmon?!! Krkojm mbrojtje tek Allahu nga
poshtrimi. O Zot, na fal neve dhe vllzrit t cilt na paraprin me besim. O Zot, mos lejo q n
zemrat tona t ket zili pr ata q kan besuar. O Zot, me t vrtet Ti je i But, i Mshirshm. O
Zot, mos na i shmang zemrat tona nga e vrteta pasi q i ke udhzuar ato dhe na dhuro mshirn
Tnde. Me t vrtet Ti je Dhurues i Madh.
Ka transmetuar Ibn Kethiri n tefsirin e tij tek fjala e Allahut:"Nse largoheni nga mkatet e
mdha t cilat u jan ndaluar, Ne ju shlyejm mkatet e vogla dhe ju fusim n nj vend t
ndershm." (Nisa 31) Nga Ibn ebi Hatim me zinxhirin e tij tek Mugira bin Muksim se ai tha:"Ishin
q thoshin:Sharja e Ebu Bekrit dhe Umerit sht prej mkateve t mdha.' Pastaj tha Ibn Kethiri:
Them:Nj pjes e dijetarve kan arritur n mendimin se kush i shan sahabet sht kafir; ky
mendim transmetohet nga Malik bin Enes. Ka thn Muhamed bin Sirin: 'Nuk besoj q dikush ta
urrej Ebu Bekrin dhe Umerin dhe ta doj Profetin salallahu alejhi ue selem.' (Transmeton
Tirmidhiu)
- Vizita sipas bidatit sht ajo e cila prmbledh kto pika:
1) Ti lutet Profetit salallahu alejhi ue selem, ti krkoj ndihm atij, ti krkoj plotsimin e
nevojave, largimin e fatkeqsive, etj gjra kto t cilat nuk krkohen vese nga Allahu, sepse duaja
sht adhurim dhe adhurimi i takon vetm Allahut. Ka thn Profeti salallahu alejhi ue
selem:"Duaja (lutja) sht adhurim." Hadithi sht i sakt e transmeton Ebu Daudi, Tirmidhiu, etj.
Ka thn Tirmidhiu: hadith hasen sahih (i mir, i sakt)
Adhurimi sht e drejt e Allahut dhe nuk lejohet ti jepet e drejta e Allahut dikujt tjetr ve Tij,
sepse kjo sht shirk. Allahut duhet ti lutemi, tek Ai duhet ti kemi shpresat. Nuk lejohet ti lutemi
Profetit, prkundrazi ne lutemi pr t. Po ashtu dhe t vdekurit e tjer, lutemi pr ta por nuk ju
lutemi atyre. Si dihet Profeti salallahu alejhi ue selem sht i gjall n varr n jetn e Berzahut, me
nj jetes m t mir sesa t dshmorve dhe nuk e di formn e ksaj jetese vese Allahu. Ajo sht
nj jet komplet ndryshe nga jeta para vdekjes, si dhe ndryshon nga jeta pas ringjalljes. Prandaj nuk
lejohet ti drejtohet lutja Profetit salallahu alejhi ue selem, e as ti krkosh ndihm atij sepse kjo
sht adhurim dhe adhurimi nuk i takon askujt tjetr prve Allahut.
2) Ti vendos duart e tij mbi gjoks ashtu si i vendos n namaz kur falet. Kjo gj nuk lejohet sepse
kjo sht form e cila tregon nnshtrim dhe prulje para Allahut, form e ligjruar n namaz kur
muslimani sht n kmb duke lutur Zotin e tij. Ishin shokt e Profetit salallahu alejhi ue selem

gjat jets s tij q vinin tek ai dhe nuk vendosnin duart e tyre mbi gjoks kur i jepnin selam, e sikur
t ishte dika e mir do na kishin paraprir n kt gj.
3) T frkoj (t prek) muret dhe dritaret q jan rreth varrit t Profetit salallahu alejhi ue selem
apo n do pjes tjetr t xhamis apo n fardolloj vendi qoft. Kjo gj nuk lejohet sepse nuk
sht transmetuar n sunet dika e till dhe as nuk sht vepruar nga seleft (t part tan t mir),
biles ky lloj veprimi sht mjet dhe rrug q t on n shirk. Mund t thoj ndonj nga ata q bjn
kso lloj veprimesh:Un e bj kt nga dashuria q kam pr Profetin!! Ne i themi:Dashuria pr
Profetin salallahu alejhi ue selem sht detyr t jet n zemrn e do muslimani m e madhe se
dashuria pr prindrit e tij, fmijt e tij dhe t gjith njerzit, si thot Profeti salallahu alejhi ue
selem:"Nuk beson ndonjri prej jush derisa t jem m i dashur tek ai se prindrit e tij, fmijt e tij
dhe t gjith njerzit." (Transmeton Buhari dhe Muslim). sht detyr ta doj Profetin m shum
sesa veten e tij, si sht saktsuar nga hadithi i Umerit n Sahihul Buhari. sht obligim t duhet
Profeti m shum sesa vetja, prindrit dhe fmijt, sepse mirsia q u bri Allahu njerzve
nprmjet Profetit salallahu alejhi ue selem mirsia e Islamit, e udhzimit n rrug te drejt, e
nxjerrjes nga errsira n drit - sht m e madhe se do mirsi tjetr; nuk ka mirsi t ngjashme
apo t barabart me t. Duhet t kemi dika parasysh: nuk sht shenj e dashuris s Profetit
frkimi (prekja) e mureve apo dritareve, prkundrazi shenj e dashuris s Profetit salallahu alejhi
ue selem sht pasimi i tij dhe puna me sunetin e tij.
Feja islame sht e ngritur mbi dy shtje t mdha:
E para: Nuk e meriton adhurimin me t drejt dikush apo dika prve Allahut.
E dyta: T mos adhurohet Allahu vese n prputhje me at q ka ardhur Profeti salallahu alejhi ue
selem.
Kjo sht prmbajtja e dshmis se nuk ka t adhuruar me t drejt prve Allahut dhe se
Muhamedi sht i drguar i Allahut. N Kuran gjendet nj ajet t cilin disa ulema e quajn ajeti i
sprovs. Ky ajet sht fjala e Allahut t Lartsuar:"Thuaj: Nse jeni q e doni Allahun, ather
m pasoni mua (Profetin) ashtu q tu doj Allahu juve e tua fal mkatet tuaja, me t vrtet
Allahu sht Mkatfals, Mshirues." (Ali Imran 31) Thot Hasen el Basri e t tjer nga seleft:
Pretenduan disa njerz se e duan Allahun prandaj i sprovoi Allahu me kt ajet.' Kjo fjal e
selefve ka pr qllim se Allahu i sprovoi ashtu q t dallohet i sinqerti nga gnjeshtari, sepse ai i
cili pretendon se e do Allahun dhe t Drguarin duhet t sjell nj fakt q e vrteton pretendimin e
tij dhe ky fakt vrtetues sht pasimi i Profetit salallahu alejhi ue selem. Thot Ibn Kethiri n
tefsirin e ktij ajeti: Ky ajet sht gjykats i dokujt i cili pretendon se e do Allahun, mirpo duke
mos qen n rrugn e Profetit salallahu alejhi ue selem ai sht gnjeshtar derisa t pasoj sheriatin
e Muhamedit dhe fen e Profetit n t gjitha fjalt dhe veprat e tij, si sht saktsuar n Sahih nga
Profeti se ka thn:"Kush punon nj vepr e cila nuk sht n prputhje me fen ton, ajo sht e
refuzuar." Prandaj ka thn i Lartsuari:"Nse jeni q e doni Allahun m pasoni mua (Profetin)
q tu doj Allahu juve." (Ali Imran 31) Pra do prfitoni dhe m shum se krkuat ju - ta doni
At dhe Ai tu doj juve sepse dashuria e Allahut sht mirsi m e madhe se dashuria e njerzve
pr T, si thon disa dijetar: Nuk sht shtja q ti t duash por shtja sht t t duan ty.' Pastaj
ka prmendur fjaln e Hasen el Basrit dhe selefve t tjer q e tham m sipr.
Thot imam Neueuij n librin e tij "el Mexhmu" n lidhje m frkimin (prekjen) dhe puthjen e
mureve t varrit t Profetit: Mos u mashtro me gabimin e shum njerzve t thjesht, t cilt bjn
veprime t tilla sepse jemi t urdhruar t pasojm dhe punojm me hadithet dhe fjalt e dijetarve,
e nuk merren n konsiderat shpikjet e njerezve t thjesht dhe injorancat e tyre.'

sht saktsuar n Sahihejn nga Aishja se Profeti salallahu alejhi ue selem ka thn:"Kush shpik n
fen tone far nuk sht prej saj, ajo sht e refuzuar,'' dhe n transmetimin e Muslimit:"Kush
punon nj vepr e cila nuk sht n prputhje me fen ton, ajo sht e refuzuar." Nga Ebu Hurejra
se ai tha: Ka thn Profeti salallahu alejhi ue selem:"Mos e bni varrin tim vend feste. oni salavate
pr mua sepse salavatet tuaja m mbrrijn mua kudo q t jeni." (Transmeton Ebu Daudi me
zinxhir t sakt) Thot Fudejl ibn Ijad (kuptimi i fjals s tij): Pasoje rrugn e udhzimit e mos u
mrzit nga numri i pakt q ecin n t dhe largohu, ruaju nga rrugt e dalaletit (humbjes) e mos u
mashtro nga numri i shumt i t humburve.'
Dikujt mund ti shkoj npr mend se prekja e mureve me dor sht pr bereqet. Kjo vjen si pasoj
e shkujdesjes dhe injorancs s tij sepse bereqeti gjendet n at gj q prputhet me sheriatin, e si
mund t krkohet mirsi duke kundrshtuar t vrtetn?!!
4) T bj tauaf vizitori rreth varrit t Profetit salallahu alejhi ue selem - kjo gj sht haram sepse
Allahu e ka ligjruar tauafin vetm rreth Qabes s nderuar. Thot Alahu i Lartsuar:"Dhe le t
bjn tauaf rreth Shtpis s lasht (Qabes)." (Haxh 29) Pra nuk ka tauaf diku tjetr prve
Qabes. Mund t thuhet: Sa njerz ka q falen pr Allahun n do vend. Sa njerz ka q japin sadaka
pr hir t Allahut n do vend. Sa njerz ka q agjrojn pr Allahun n do vend. Sa njerz ka q e
prmendin Allahun n do vend, por nuk mund t thuhet: sa njerz ka q bjn tauaf pr hir t
Allahut n do vend, sepse tauafi sht veori vetm e Qabes s nderuar. Thot shejhul islam Ibn
Tejmijeh:Kan rn dakord t gjith muslimant se nuk lejohet tauafi vese n Shtpin e shenjt
(Qabe); nuk lejohet tauafi rreth gurit t Bejtul Makdisit, as rreth dhoms s Profetit salallahu alejhi
ue selem, as rreth kubes q gjendet n malin e Arafatit, e as diku tjetr.'
5) Ngritja e zrit tek varri i Profetit salallahu alejhi ue selem - kjo gj nuk lejohet sepse Allahu i ka
msuar besimtart t sillen me edukat kur Profeti ishte n mesin e tyre, si thot:''O ju t cilt
keni besuar, mos i ngritni zrat tuaj mbi zrin e Profetit, e mos i thrrisni atij me z t lart
si bni me njri tjetrin, q t mos ju zhduken veprat veprat tuaja ashtu pa e ndjer
(zhdukjen e tyre). Ata t cilt i ulin zrat e tyre pran t Drguarit t Allahut, i ka prshtatur
Allahu zemrat e tyre pr devotshmri. Ata kan falje mkatesh dhe shprblim t madh."
(Huxhurat 2-3) Profeti salallahu alejhi ue selem sht i respektuar gjat jets s tij gjithashtu dhe
pas vdekjes.
6) Ti drejtohet varrit nga nj vend i largt qoft n xhami apo jasht tij dhe ti jap selam Profetit
salallahu alejhi ue selem. Ka thn shejhu yn, AbdulAziz bin Baz, n 'Mensikun' e tij: Ai i cili bn
dika t till sht m afr mosrespektit sesa dashuris.'
- Ja vlen t trheqim vmendjen rreth dikaje q bjn disa, nse dikush do vij n Medine ather
familja e tij ose t tjer e porosisin q ti oj selam Profetit salallahu alejhi ue selem nga ana e tyre.
Nuk sht transmetuar n sunet ndonj argument pr kt gj, ndaj i duhet thn atij i cili porosit
dika t till:Shto salavatet dhe selamet mbi Profetin salallahu alejhi ue selem dhe melaiket ia
drgojn Profetit salallahu alejhi ue selem, si thot ai vet:''Me t vrtet ka engjj t Allahut q
udhtojn npr tok e m sjellin mua selamet e umetit tim." Hadithi sht i sakt e ka transmetuar
Nesai, etj dhe thot Profeti salallahu alejhi ue selem:"Mos i bni shtpit tuaja varreza. Mos e bni
varrin tim vend feste. oni salavate mbi mua, sepse salavatet tuaja m mbrrijn mua kudo q t
jeni." Hadithi sht i sakt, e ka transmetuar Ebu Daudi etj.
- Gjithashtu duhet t dihet se nuk ka lidhje mes Haxhit, Umres dhe vizits s Medines. Mundet q ai
i cili ka ardhur pr Haxh ose Umre, t kthehet n vendin e tij pa e vizituar Medinen, ose mundet q
t vij nga vendi i tij t vizitoj Medinen dhe t kthehet pa br Haxh ose Umre. Po ashtu mundet ti
kryej t gjitha kto n nj udhtim t vetm - Haxh, Umre dhe vizit.

Sa i prket ca haditheve q transmetohen pr vizitn e varrit t Profetit salallahu alejhi ue selem si

psh:"Kush bn haxh e nuk m viziton mua ka treguar mosrespekt," ose:"Kush m viziton pas
vdekjes sht sikur t m kishte vizituar gjat jets," ose:''Kush m viziton mua dhe babain tim
Ibrahimin brenda nj viti, i jam garant tek Allahu se do fitoj xhenetin," ose:"Kush e viziton varrin
tim e meriton ndrmjetsimin tim;" t gjitha kto e t ngjashme si puna e tyre nuk jan argument,
sepse ose jan hadithe t shpifura, ose shum t dobta, si kan thn dijetart e hadithit si
Darekutni, Ukejli, Bejhaki, Ibn Tejmijeh, Ibn Haxher (Allahu i mshiroft t gjith).
Kurse sa i prket fjals s Alllahut:''E sikur ata t vinin tek ti pasi q i kan br padrejtsi
veteve t tyre e ti krkonin falje Allahut e edhe i Derguari t krkonte falje pr ta, do ta
gjenin Allahun q e pranon pendimin dhe mshiron shum," (Nisa 64) nuk ka argument n kt
ajet q t shkohet tek varri i Profetit salallahu alejhi ue selem kur dikush i bn padrejtsi vetes (duke
br gjynahe ) dhe ti krkoj Profetit q t bj istigfar pr t, sepse n rradh t par ajeti ka t
bj me munafikt, pastaj n rradh t dyt shkuarja tek Profeti salallahu alejhi ue selem kur ai ishte
gjall. Sahabet nuk shkonin tek varri i Profetit duke br istigfar dhe as nuk krkonin nga Profeti q
t bnte istigfar pr ta, prandaj Umeri radijallahu anhu bri ndrmjetsim me duan e Abasit kur i
goditi thatsira duke thn:''O Allah, ishim q kur na godiste thatsira bnim ndrmjetsim tek Ti
me Profetin ton dhe na lshoje shi, ndrsa sot po bjm ndrmjetsim me xhaxhain e Profetit ton,
prandaj, na lsho shi," dhe binte shi. (Transmeton Buhari n Sahihun e tij) Sikur t ishte i lejuar
ndrmjetsimi me Profetin salallahu alejhi ue selem pas vdekjes s tij, nuk do zhvendosej Umeri tek
ndrmjetsimi me Abasin radijallahu anhu; tregon pr kt gjithashtu ajo q transmeton Buhari n
Sahihun e tij n "Kapitullin e t smurve" nga Aishja se ka thn: O sa m dhemb koka! Tha
Profeti salallahu alejhi ue selem:"Nse t ndodh kjo duke qen un gjall do krkoj falje dhe do
lutem pr ty," pra sikur t ishte q lutet dhe bn istigfar pas vdekjes s tij, ather nuk do kishte
dallim se kush vdiste m par, Profeti salallahu alejhi ue selem apo Aishja.
*Pr vizitn e varrit t Profetit salallahu alejhi ue selem argumentojn ato hadithe, t cilat jan
argument pr vizitn e varreve n prgjithsi si psh fjala e Profetit salallahu alejhi
ueselem:"Vizitoni varret sepse ato ju kujtojn Ahiretin." (Transmeton Muslimi n Sahihun e tij)
Mirpo nuk duhet t zgjatet qndrimi tek varri i Profetit dhe as shpeshtimi i vizits, sepse kjo gj
mund t bhet shkak q on n gulu (teprim, kalim t kufijve). E ka veuar Allahu Profetin e Tij
duke br q engjjt tia prcjellin selamet e umetit t tij nga do vend qofshin, si thot Profeti
salallahu alejhi ue selem:"Me t vrtet ka engjj t Allahut q udhtojn npr tok, m prcjellin
mua selamet e umetit tim." Dhe thot:"Mos i bni shtpit tuaja varreza. Mos e bni varrin tim vend
feste. oni salavate mbi mua sepse salavatet tuaja m arrijn mua kudo q t jeni," dmth nprmjet
engjjve.
*Ndrsa vizita e varrezs Bekie dhe varrezs s dshmorve t Uhudit, sht e plqyeshme
nqoftse kryhet n prputhje me sheriatin dhe sht e ndaluar nqoftse kryhet e shoqruar me
bidate.
- Vizita sipas sheriatit sht ajo e cila kryhet n prputhje me sunetin e Profetit salallahu alejhi ue
selem duke prmbledhur n vetvete dobi pr t gjallin q viziton dhe prfitim pr t vdekurin q po
vizitohet.
I gjalli, vizitori prfiton tre gjra:
1) Prkujton vdekjen, gj e cila e bn t prgatitet me vepra t mira, si thot Profeti salallahu alejhi
ue selem:"Vizitoni varret sepse ato ju prkujtojn Ahiretin." (Transmeton Muslim)

2) Kryerja e vizits, gj e cila sht sunet i Profetit salallahu alejhi ue selem ndaj shprblehet pr
kt vepr.
3) Bn mirsi ndaj t vdekurve musliman duke u lutur pr ta, gj pr t ciln merr shprblim.
I vdekuri prfiton nga vizita sipas sheriatit lutjen q bhet pr t, sepse t vdekurit prfitojn nga
duaja e t gjallve. sht e plqyeshme pr at i cili viziton varret q t lutet me ato dua, t cilat
jan saktsuar nga Profeti salallahu alejhi ue selem pr kt rast, prej tyre hadithi i Burejde bin el
Husejn ka thn: Ishte Profeti salallahu alejhi ue selem q i msonte kur t dilnin tek varrezat t
thoshin:"Es-selamu alejkum ehled-dijari minel muminine uel muslimine, ue ina inshaAllahu bikum
lelahikun. Eselullahe lena ue lekum el afijeh." (Transmeton Muslim) Vizita e varreve sht e
plqyeshme pr burrat, ndrsa prsa u prket grave, kan rn n hilaf (kundrshtim) dijetart; ka
prej tyre q e kan lejuar dhe ka prej tyre q e kan ndaluar. Fjala m e sakt sht ajo e atyre q e
kan ndaluar vizitn e grave, sepse thot Profeti salallahu alejhi ue selem:"I ka mallkuar Allahu ato
gra q i vizitojn varret." (Transmeton Tirmidhiu dhe ka thn:hadith hasen sahih).
M e sakta n komentin e fjals "zeu-uarat" sht: ato q kryejn vizit. E ngjashme me kt sht
fjala e Allahut:''Dhe nuk i bn padrejtsi Zoti yt njerzve," ( Fusilet 46) pra nuk sht "dhallam," q do t thot nuk bn padrejtsi, nuk i takon Atij padrejtsia aspak. Po kshtu dhe fjala "zeuuarat" sht e s njjts form q tregon se nuk u takon grave q t vizitojn varret dhe jo si kan
thn disa dijetar, t cilt e lejojn vizitn e grave, se fjala "zeu-uarat" ka pr qllim ato gra t cilat
i shtojn dhe i shpeshtojn vizitat e varreve. Gjithashtu ndalohet pr shkak se grat nga vet natyra e
tyre jan t dobta, nuk durojn, nuk prmbahen nga t qajturit dhe vajtimi. N t njjtn koh fjala
q e ndalon vizitn e grave sht m e sigurt sepse nse gruaja nuk i viziton varret, nuk i ka humbur
asaj vese dika q sht mustehab (e plqyeshme) ndrsa nse e kryen vizitn rrezikon t meritoj
mallkimin e Allahut t Lartsuar.
*Vizita sipas bidatit sht ajo e cila kryhet n form t ndaluar nga sheriati si psh: t vizitoj varret
me qllim q tu lutet t vdekurve, tu krkoj ndihm atyre, tu krkoj plotsimin e nevojave
(krkesave) q ai ka, etj. Nga kjo lloj vizite i vdekuri nuk prfiton ndrsa i gjalli, vizitori i bn dm
vetes sepse ka kryer dika q nuk lejohet, ka br shirk, dhe i vdekuri nuk prfitoi gj sepse nuk u
lut pr t. Ka thn shejhu yn, AbdulAziz bin Baz, n "Mensik":Ndrsa vizita e t vdekurve q t
lutet tek varret e tyre ose t qndroj tek ta, ose t krkoj nga t vdekurit plotsimin e nevojave,
ose t krkoj nga ata shrimin e t smurve, ose ti lutet Allahut nprmjet tyre, ose ti lutet
Allahut me pozitn e tyre, etj. kjo sht vizit sipas bidatit, e urryer, jo e ligjruar nga Allahu dhe i
Drguari i Tij, nuk e kan vepruar seleft dika t till, biles kjo sht nga huxhri (nga fjal e
shmtuar, nga fjalt e palogjikshme) t ciln e ka ndaluar Profeti salallahu alejhi ue selem, ku
thot:"Vizitoni varret por mos thoni huxhran (fjal t shmtuara, t urryera, t palogjikshme)." T
gjitha kto gjra q i prmendm i prmbledh fakti q ato jan bidat, kuptohet, ndryshojn n grad;
ka prej tyre q jan vetm bidat dhe nuk jan shirk si psh: t bsh dua tek varret, ti lutesh Allahut
me pozitn e t vdekurit, etj. ndrsa ka prej tyre q jan shirk i madh si psh: tu lutesh t vdekurve,
tu krkosh ndihm atyre, etj.
Kjo ishte ajo q doja t prcillja tek ju. E lus Allahun q t na jap sukses ne, banorve te Medines,
vizitorve te saj dhe t gjith muslimanve pr pun t cilat kan prfundim t lavdruar si n kt
bot dhe n Ahiret. E lusim t na e bj rrizk nj qndrim t mir dhe me edukat n kt qytet t
mir dhe t na jap nj prfundim t mir. Ue sal-lallahu ue sel-leme ue bareke ala abdihi ue
rasulihi nebijjina Muhamedin ue ala alihi ue ashabihi exhmein.

Prktheu: Ebu Duxhanah

22 Rexheb, 1424 Hixhri, Medine.