SVEUILITE U RIJECIFAKULTET ZA TURISTIKI I HOTELSKI

MENADMENT, OPATIJA

KARLO GORIKI
MAJA GRGOS

KARAKTERISTIKE I OBILJEJA FRANCUSKE VINSKE REGIJE

BORDEAUX
SEMINARSKI RAD

OPATIJA, 2014.

SVEUILITE U RIJECIFAKULTET ZA TURISTIKI I HOTELSKI

MENADMENT, OPATIJA

KARAKTERISTIKE I OBILJEJA FRANCUSKE VINSKE REGIJE

BORDEAUX
SEMINARSKI RAD

Naziv kolegija: Meunarodna gastronomija

Student: Karlo Goriki 21744/11-Z

i someljerstvo

Maja Grgos 21715/11-Z

Mentor: prof.dr.sc. Slobodan Ivanovi

Opatija, svibanj 2014

Smjer: Turistiki menadmen

SADRAJ
UVOD ........................................................................................................................................ 1
1. BORDEAUX-FRANCUSKA REGIJA ............................................................................. 2
1.1. Povijest regije .................................................................................................................. 2
1.2. Zemljopisni poloaj ......................................................................................................... 3
1.3. Gospodarstvo ................................................................................................................... 4
1.3.1 Industrija.................................................................................................................... 4
1.3.2 Usluge........................................................................................................................ 4
2. VINOKULTURA ............................................................................................................... 5
2.1. Bordoki vinogradi .......................................................................................................... 5
2.1.1. Entre-Deux-Mers ...................................................................................................... 5
2.1.2. Libournais................................................................................................................. 6
2.1.3. Bourgeais-Blayais .................................................................................................... 7
2.1.4. Graves ....................................................................................................................... 7
2.1.5. Mdoc ....................................................................................................................... 8
3. VINA REGIJE BORDEAUX ............................................................................................ 9
3.1. Cabernet-sauvignon ......................................................................................................... 9
3.2. Merlot crni ....................................................................................................................... 9
3.2. Cabernet Franc .............................................................................................................. 10
3.3. Petit Verdot ................................................................................................................... 10
3.4. Melbec ........................................................................................................................... 11
3.5. Carmnre ..................................................................................................................... 11
3.6. Sauvignon blanc ............................................................................................................ 11
3.7. Smillon ........................................................................................................................ 11
3.8. Muscadell ...................................................................................................................... 12
3.9. Sauternes ....................................................................................................................... 12
4. ZAKLJUAK .................................................................................................................. 13
5. BIBLIOGRAFIJA ............................................................................................................ 14

UVOD

Kao temu seminarskog rada iz kolegija Meunarodna gastronomija i someljerstvo smo

dobili Karakteristike i temeljna obiljeja francuske vinske regije Bordeaux. Bordeaux, je
grad u ijoj se okolici nalaze najstariji vinogradi na svijetu, jo otkad su Rimljani zasadili
svoje prve nasade, grad gdje se mijeaju okusi i boje najpoznatijih svjetskih vina.
Prilikom pisanja ovog seminarskog rada koritene su metode analize i sinteze te metoda
kompilacije i komparativna metoda. Seminarski rad je obraen i prikazan kao pet meusobno
povezanih cjelina
U prvom dijelu, uvodu, navode se problem i predmet istraivanja, navedeni su svrha i
ciljevi istraivanja te je obrazloena struktura rada.
U drugom dijelu, pod naslovom Bordeaux- Francuska regija, prikazuje nam ope
karakteristike Francuske vinske regije Bordeaux, kao to su: geografski poloaj, povijest
regije i gospodarstvo.
U treem dijelu, pod naslovom "Vinokultura" naglasak je stavljen na specifine
Bordoke vinograde i ostale podregije koje spadaju u vinsku regiju Bordeaux.
" Vina regije Bordeaux " naslov je etvrtog dijela u kojem su analizirane najee sorte
koje se uzgajaju na tlu Bordeaux-a. Navedene su i pojanjene najpoznatije sorte bijelih i crnih
vina regije Bordeaux-a.
U zakljuku, kao zavrnom dijelu rada, izloena je sinteza cjelokupnog rada i
istraivanja, te su navedene najvanije spoznaje do kojih se dolo prilikom izrade ovog
seminarskog rada.

1. BORDEAUX-FRANCUSKA REGIJA
Bordeaux grad je na jugozapadu Francuske, te prijestolnica regije Akvitanije i departmana
Gironde.1 Bordeaux se esto zbog svog povijesnog sredita naziva biserom Akvitanije ili
uspavanom ljepoticom, to se odnosi na nedovoljnu valorizaciju kulturnih spomenika grada
u prolosti. Od 2007., gradska se luka nalazi na popisu Svjetske batine zbog svoje izrazite
urbane vrijednosti. ire gradsko podruje smatra se jednim od najatraktivnijih u Francuskoj za
ivot, to dokazuje porast od 200.000 stanovnika u 9 godina (od 1999. do 2008.).
Bordeaux je u svijetu najpoznatiji po svojim vinogradima, pogotovo od 18. stoljea, koje
se smatra zlatnim dobom grada. Gradom prolazi rijeka Garonne.
1.1. Povijest regije
Bordeaux su u 3. stoljeu pr. Kr. osnovali pripadnici keltskog naroda, koji se nazivao
Burdigala. To je bilo jedno galsko pleme u okolici Bourgesa. Prvo je naselje osnovano na
uu Devze, pritoke Garonne, blizu Gironde. Grad se nalazio na trgovakome putu izmeu
galskih luka na Loiri i Rimske Republike. Nakon rimske okupacije, Burdigala se razvila u
najimuniji grad u Galiji. Godine 276. Vandali napadaju grad i on se zatvara u svoje zidine.
Grad nastavlja svoj razvoj jo jedno cijelo stoljee. Razdoblje napretka Burdigale prekidaju
razne invazije: Vandali 409. godine, Vizigoti 414. godine i Franci 498. Godine.
Nakon braka Eleonore Akvitanske, bive ene Luja VII., s Henrikom II., 1154. godine,
grad prelazi u engleski posjed. U njihovu posjedu ostaje idua tri stoljea, tada Bordeaux
povisuje postojee i dobiva nove zidine. Tijekom 13. stoljea, grad opet postaje imuan
zahvaljujui trgovini vinom s Engleskom. Za vrijeme vladavine Crnog Princa2, Bordeaux je
postao glavni grad suverene drave, ali je kasnije Crni Princ odustao od svoje namjere
suverenosti Guyenne. Godine 1453., nakon Kastiljonske bitke, grad ponovno pada u
francuske ruke i Stogodinji rat zavrava, ali se graanima ne svia ovaj razvoj dogaaja. U
pokuaju preuzimanja nadzora nad gradom, stanovnici postaju neprijateljski raspoloeni te
kralj Karlo VII. gradi u Bordeauxu dvorac Trompette i tvravu H. Prestaje trgovina vinom s
Engleskom i grad zapada u teko stanje. Godine 1462., kralj Luj XI., vraa gradu slobodu,
davi mu parlament.
Bordeaux doivljava novi procvat od sredine 17. stoljea pa do Revolucije. Ovaj se
napredak ponovno ostvaruje zahvaljujui luci. Grad je trgovao vinom, ali i eerom i
robovima. Grad postaje bogat zahvaljujui trgovini robovima, koje su slali u Ameriku. U grad
su se tad doselili mnogi nadbiskupi, intendanti i guverneri. Grad postaje vano europsko
sredite prosvjetiteljstva, iji je prethodnik bio Montesquieu.

Upravne jedinice u Francuskoj

Sin engleskog kralja Edvarda III, otac engleskog kralja Rikarda II. Edvard se posebno istaknuo kao engleski
vojskovoa protiv Francuza u vrijeme Stogodinjeg rata.

Bordeaux je puno propatio za vrijeme Revolucije, Konzulata i Prvog carstva. Za vrijeme

ta tri razdoblja, prekinuta je gradska prekoatlantska trgovina. Grad se tada mislio pobuniti,
pozivajui irondince, ali je Jean-Lambert Tallien tad uspostavio vladavinu Terora
Godine 1840., grad opet postaje velika kolonijalna luka i ponovno zapoinje trgovina s
Afrikom. Krajem stoljea, grad se poinje industrijalizirati te se otvaraju kemijske,
metalurgijske i prehrambene tvornice te uljarije. U to vrijeme trtna u napada vinograde.
Dana 7. svibnja 1841. godine otvorena je prva eljeznika pruga izmeu Bordeauxa i La
Teste. Tijekom Prvog svjetskog rata, Parizu je prijetio prodor njemake vojske te se vlada
privremeno preselila u Bordeaux. U to vrijeme, grad duguje svoj razvoj tvornicama oruja.
Godine 1917. godine, ulakom SAD-a u rat, grad postaje dolazna toka njihovim vojnicima. U
lipnju 1940. godine, u trenutku kada francuska vlada potpisuje kapitulaciju, portugalski
konzul, Aristides de Sousa Mendes, daje 30 000 viza izbjeglicama pred njemakom vojskom.
Grad tada okupiraju nacisti, uz pomo domaih deklariranih kolaboratora, kao to su bili
gradonaelnik Adrien Marquet. Bordoka luka od tada ima veliku ulogu u gospodarstvu
Treeg Reicha, a izgraena je i podmornika luka. Godine 1947., Jacques Chaban-Delmas,
general iz Pokreta otpora, postaje gradonaelnik i poinje industrijalizacija grada. On ostaje
na mjestu gradonaelnika do 1995. godine, kad ga zamjenjuje Alain Jupp. Za vrijeme
njegovog mandata, poinje obnova grada, ureenje etvrti, kao i izgradnja tramvajske
infrastrukture
1.2. Zemljopisni poloaj
Bordeaux se nalazi blizu obale Atlantika, na jugozapadu Francuske. Gradom prolazi
rijeka Garonne koja je dostupna morskim putom. Ovdje se nalazi zadnji most preko rijeke,
Most Akvitanije.U gradu se moe nai klasina, pravilna arhitektura, pogotovo u dvorcima od
plavog kamena. Gradom vlada romanska, iva atmosfera.
Lijeva obala Garonne, gdje se nalazi vei dio grada, sastoji se od velikih nizina, koje su
esto movarne (kao Bordeaux-Lac). Iako postoji nekoliko brjegova, prosjena visina desne
obale prilino je niska. Ove su nizine veinom nainjene od naslaga rijeke, ispod kojih je
ljunak. Tlo je vrlo tanko i propusno na vodu, tako da je jako pogodno za uzgoj vinove loze.
Grad se nalazi izmeu Mdoca (nizvodno) i Gravesa (uzvodno), koji su geoloki vrlo slini.
Desna je strana rijeke razliita, zato to se na tom zemljitu nalazi vapnenaki plato.
Nadmorska visina tamo prelazi i 90 metara. Na tom podruju, oko 20 kilometara nalazi se
svjetski poznati vinogradi, gdje se uzgajaju najskuplja svjetska vina.
Gradom vlada oceanska klima, ija je obiljeje slaba razlika izmeu ljetnih i zimskih
temperatura. Zime su blage, a ljeta topla. Padaline su este tijekom cijele godine, grad ima
oko 150 kinih dana. Ljeti su este oluje. Prosjena je temperatura u sijenju 3,5 C, a u
kolovozu 20 C. Prosjena je godinja temperatura 14,5 C. Bordeaux ima oko 2000 sunanih
dana godinje.

1.3. Gospodarstvo
Dugo poznat po svojim vinima, Bordeaux svoju popularnost takoer duguje svojem na
raznolikom dinaminom gospodarstvu. Naime, gospodarska dinamika regije Aquitaine i
njezinog glavnog grada djeluje kao magnet za nove tehnoloke aktivnosti.
Osim tradicionalnih sektora u regiji (agrobiznisa i drva / papirne industrije), ostale
industrijske aktivnosti i high-tech usluge razvili su se u sljedeim sektorima:

zrakoplovni
automobilski
elektronike
zdravstvo
telekomunikacije
Visoki uslune djelatnosti i dr.

Danas, Bordeaux regija doivljeva snani znanstveni i industrijski rast u tim kljunim
podrujima kao znanosti o ivotu i novim materijalima.
1.3.1 Industrija
Bordeaux je takoer i veliko industrijsko sredite. Iako bordoka industrija nije imala
prevelikog uspjeha zadnjih desetljea (na desnoj obali rijeke), grad se nedavno orijentirao na
nove tehnologije, posebno na aeronautiku. Aeronautiki sektor zapaljava u gradu oko 20 000
osoba. Poduzea koja se bave ovom industrijom su: Dassault, Safran (stara Snecma) i Thales.
Na bordokoj periferiji izrauju se zrakoplovi Falcon, kabine za Airbus A380 i potisnici za
rakete Ariane. Na periferiji se takoer gradi i laser Mgajoule, koji je kljuan za francuski
nukulearni program i u kojeg je Ministarstvo obrane uloilo dvije milijarde eura. U gradu je
jo prisutna petrokemijska i farmaceutska industrija.
1.3.2 Usluge
Tercijalni sektor najdominantniji je u gradu, najvie zahvaljujui trgovakoj privlanosti
grada i velikog broja poduzea. Turizam postaje sve vaniji i vaniji za grad koji sadri veliku
povijesnu batinu. U okolnom podruju grada, razvija se seoski turizam.

2. VINOKULTURA
Bordeaux je svjetska prijestolnica vina. U blizini Bordeauxa nalaze se brojni vinogradi u
kojima se proizvodi veliki broj prestinih vina. Sva su ova vina u svijetu poznata kao
bordoka vina ili jednostavno "bordeaux". Oko grada nalazi se 14 000 proizvoaa vina,
117 514 hektara vinograda, 400 prodavaa, s ukupnim prihodom od 14,5 milijardi eura.
Godinje se proizvede oko 700 milijuna boca vina.
Zemlja oko Bordeauxa ima dva razliita porijekla. Na lijevoj strani Garonne i uzdu
estuarija vinogradi su na vie od 150 km. Ovu je zemlju nanijela rijeka s Pirineja i
najpogodnija je za Cabernet sauvignon. S druge strane rijeke, zemlja je malo drugaija i
najpogodnija je za Merlot.
U podruju se prave i crna i bijela vina, s tim da se crna obino nazivaju bordeaux.
Najea crna vina koja se proizvode su: Cabernet-sauvignon, Merlot, Cabernet franc, Petit
Verdot, Malbec i u zadnje vrijeme sve manje i manje Carmnre. Najea bijela vina su:
Sauvignon blanc, Smillon i Muscadelle.
Bordoki vinogradi podjeljeni su na pet regija: Entre-Deux-Mers, Libournais, BourgeaisBlayais, Graves i Mdoc. Najslavnija su podruja Saint-milion, Pauillac, Saint-Estphe,
Sauternes i Pomerol. Klasifikacija bordokih vina je poela 1855.
Trenutano se bordoko vinogradarstvo nalazi u krizi, zbog meunarodnog pada cijene i
jeftinih proizvoaa iz inozemstva.
2.1. Bordoki vinogradi
Vinske podregije Bordeaux uvelike se razlikuju u veliini i ponekad se preklapaju,
usredotoena su na grad Bordeaux i pokrivaju cijelo podruje Gironde do Akvitanije .
Bordeaux regija prirodno je podijeljena na ue Gironde u Left Bank podruju koje obuhvaa
Mdoc i Graves i prostor na desnoj obali koja ukljuuje Libournais, Bourg i Blaye . Mdoc je
sama podijeljena u Haut-Mdoc (uzvodno ili junog dijela) i Bas-Mdoc (downstream ili
sjeverni dio, esto ga se jednostavno naziva "Mdoc"). Postoje razne podregije unutar HautMdoc, ukljuujui i St. Estphe , Pauillac , St.-Julien i Margaux i manje poznatim
podrujima AOC Moulis i Listrac. Graves ukljuuje subregije Pessac-Lognan i Sauternes
(meu ostalima), i Sauternes pak ukljuuje podregiju od Barsac. Libournais ukljuuje
subregije Saint-Emilion i Pomerol (meu ostalima). Tu je i dodatni vinska regija Entre-Deuxmera, tzv jer lei izmeu Garonne i Dordogne rijeka, koje kombiniraju u obliku Gironde. Ova
regija sadri nekoliko manje poznatih slatko vino podruja Cadillac i St. Croix de Mont.
Bordoki vinogradi podjeljeni su na pet regija: Entre-Deux-Mers, Libournais, BourgeaisBlayais, Graves i Mdoc. Najslavnija su podruja Saint-milion, Pauillac, Saint-Estphe,
Sauternes i Pomerol. Klasifikacija bordokih vina je poela 1855.
2.1.1. Entre-Deux-Mers
Entre-Deux-Mers je velika vinska podregija Bordeauxa u jugozapadnoj Francuskoj.
Njegovo ime u prijevodu doslovno znai "izmeu dva mora", iako se pod pojmom 'more'
5

zapravo nalaze rijeke - Garonne i Dordogne, koji ine june i sjeverne granice tog podruja
respektivno.
Entre-Deux-Mers je dom razliitih sorata, koje proizvode vina u razliitim stilovima, od
slatke botrytized bijelaca u Cadillacu, Loupiac i Sainte-Croix-du-Mont do suhih stolnih vina
od Sainte-Foy, Haut-Benauge i Graves de Vayres. Regionalni Entre-Deux-Mers apelacije
naslov sam vrijedi jedinstveno suhog bijelog vina od sauvignon blanc , semillon , Muscadelle
i Ugni Blanc . Zanimljivo, veina vina proizvedena u regiji nije prodan niti jednoj od tih
naslova, a umjesto oznaen kao generiki Bordeaux ili kao Bordeaux Suprieur .
Entre-Deux-Mers zauzima znaajnu kriku u Bordeaux regiji, koja se protee od
Bordeauxa grada na zapadu gotovo sve do poljoprivrednog zemljita izvan Bergerac na
istoku. Krajolik je uglavnom plodna i zelena, uzdizanje je njeno izmeu 33 i 330ft (10100m) iznad razine mora. Meutim, vinogradi su zamijenili neki od zelenih povrina, s
velikim komadima zemlje ubrzano je preuzelo vinogradarstvo. Ovdje su tla uglavnom
aluvijalnih tipa (pijeska i gline u razliitim omjerima) - to je i za oekivati, s obzirom na
njegovo ime i mjesto.
Mnogi vinogradari u regiji iupali su svoje bijele sorte groa u sredinom 20. stoljea,
zamjenjujui ih s vie popularnim (i trino odrivim) crnim sortama, poput merlota i
cabernet sauvignona . Vina koja se nalaze ovdje uglavnom su u porastu u kvaliteti, ali ne
odgovaraju onima iz podruja kao to su Pomerol ili Medoc
.
2.1.2. Libournais
Pomerol se nalazi u istonom dijelu regije Bordeaux, u blizini Saint-Emilion , u podruju
poznatom kao Libournais. Ovaj naziv je preuzet iz grada Libourne, koji se nalazi samo na
jugu Pomerol. Krajolik ovdje je izuzetan po tome to je u potpunosti bez osobitosti. Dok se
veina regija ima u selima ili gradovima unutar svojih granica, Pomerol nema takav
epicentar. To je nepromjenjiva 2000-ral (800 ha) ljunka banke, koja se die i pada samo 65ft
(20m).
Juno i zapadno od regije imaju laka tla u usporedbi s neto teim tlima na istoku, meu
kojima su odreeni udio gline. To je u ovom istonom dijelu, na neznatno vioj zemlji u kojoj
Pomerol susree Saint-Emilion, gdje su najbolja vina proizvedena. Tri od najcjenjeniji
Pomerol
proizvoaa
Chateaux
Petrus,
LaFleur
i
Le
Pin.
Merlot je dominantna groa u Pomerol regiji i igra veliku ulogu u tome da su vina
bogata, glatka i pristupaan u ranoj dobi. Cabernet Franc je takoer esto prisutan, dodajui
strukturu i elemente kao ukusan zain. Postoji vrlo velika potranja za ovaj stil vina na
meunarodnom tritu i Pomerol vina su mnogo traio nakon - upravo zato jer su relativno
dugo ivio.
Prevalencija Merlot ima svoje rizike za Pomerol, kao to to ini za susjedne Saint-Emilion
Merlot je sklon ranom cvjetanju i osjetljiv je na proljetne mrazova. U sezoni 1991, na
primjer, proljetni mraz otetio veliki dio Pomerol je vinove loze. Zaudo to je dobro posluio
za poveanje trine vrijednosti, gdje je potranja ve nadaleko nadmauje opskrbu.

Pomerol ima mjesto na meunarodnom vinskom svijetu i sasvim je sigura za neko

vrijeme, s obzirom na trenutni porast potranje za ovim prestinim vinima i ograniena
proizvodnja ovog malog, kvalitetno usmjerene regije. Pomerol je jako cijenjeno crveno vino
iz poznate Bordeaux regije jugozapadne Francuske. I povijesno i fiziki, to je izdvaja od
ostalih Bordeaux regija. To nije u skladu s prihvaenim kriterijima Bordeaux vinskih etvrti
kao to je bogat, kontinuirane kvalitete, Chateau-laden podruje, sa svim vanim stavkama
klasifikacijskog sustava. Pomerol nije nita od gorvedenog , ali je uspio da zaraditi svoje
mjesto meu najcjenjenijim vinskim regijama svijeta.
Pomerol nema formaliziran klasifikacijski vinski sustav (jednako kao i Mdoc, Graves,
Sauternes i Saint-Emilion), i popeo se na svoje sadanje sjajno mjesto u relativno kratkom
vremenskom razdoblju. Dok je ova regija jedva bila priznata sredinom prolog stoljea, poput
vina Petrus i Le Pin sada se istie viim cijenama od onih na dugogodinji Medoc.
2.1.3. Bourgeais-Blayais
Ovo podruje ima nadimak mala vicarska od Gironde zbog zelenih breuljaka, svojih
arobnih krajolika i njegove ubleene klime u blizini Dordogne i njenog ua.Vinogradi su
zasaeni na ovim prostorima jo u rimsko doba, u prvom stoljeu prije Krista.
U 17.stoljeu vinogradarstvo se s proizvodnje vina prebacilo na proizvodnju bijelog vina
namjenog destilaciji. U blizini ove regije nalazila se tvrava Cotes de Blaye koja je sluila
kao ljetna rezidencija Bordokog nadbiskupa koji je ovom podruju i dao imena.
Sjeverno od Libournais, ovo podruje sjedi na desnoj obali Garonne i Dordogne rijekama
i jedan je od najstarijih u proizvodnji vina regije u Bordeauxu, izvoz vina davno prije Mdoca.
Merlot je glavna groa podruja slijedi Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc i Malbec .
Podruje oko Bourg takoer ima poveliki sauvignon blanc sadnju za pjenuava vina i Ugni
Blanc za konjaka
2.1.4. Graves
Graves na francuskom jeziku znai pjeskovita zemlja veoma je vana vinska podregija
Bordeaux regije. Graves se nalazi na lijevoj obali rijeke Garonne, u uzvodnom dijelu regije,
jugoistono od grada Bordeauxa i protee se na 50 kilometara.
Graves je podregija koja je poznata po sve tri gavne vrste vina: crvenog, suhog bijelog i
slatkih vina. U ukupnoj proizvodnji dominiraju crvena vina. Podruje obuhvaa sela
ukljuujui Sauternes , Pessac , Talence , Lognan , Martillac , Saint-Morillon , i Portets.
Tlo je izuzetni ljunkovito, to je rezultat gleera iz ledenog doba, koji je ostavio bijele
kvarcne naslage koje se jo uvijek mogu nai u tlu nekih od najboljih vinskih imanja.Kao i
kod Mdoc , Cabernet Sauvignon prevladava kao groe, no neto vei udio Merlot obino
se koristi u smjesi s manjim koliinama Cabernet Franca , Petit Verdot i Malbec . Suho se
bijelo vino dobiva mjeavinom sauvignon blanc i semillon . Poznato slatko bijelo desertno
vino je napravljen u opini Sauternes, koji se nalazi u jugoistonom uglu Graves regije.

2.1.5. Mdoc
Medoc je vinska regija Francuske koja se nalazi na lijevoj obali ua Grionnde, sjeverno
od grada Bordeauxa. Ime mu dolazi od Pagus ili zemlja i keltkog je znaenja.
Ova regija svoj gospodarski uspjeh uglavnom duguje proizvodnji crvenog vina te je ona
dom za oko 1 500 vinograda. Podruje takoer ima mnogo borove ume i duge pjeane plae
za etnju. Geografija nije idealna za uzgoj vinove loze, zbog svoje blizine Atlantskom oceanu
u kojoj je nastala relativno blaga klima s vie padalina i tako inei konstantni problem.
Openito se smatra da kvaliteta vina potjee iz tla. Teren je ovdje ravan odline drenae i
poveanje doze ljunka u tlu koja stvara toplinu i tako potie zrelost korijenovog sustava.

3. VINA REGIJE BORDEAUX

Bordeaux je regija crvenih vina (Chateau Lafite-Rothschild, Chateau Latour, Chateau
Mouton-Rothschild, Chateau Margaux i Chateau Haut-Brion). Najvei postotak vinogorja
otpada na crno groe, ali se uzgajaju i bijele sorte. Neke od najpoznatijih crnih i bijelih sorta
obraene su u sljedeem tekstu.
3.1. Cabernet-sauvignon
Cabernet-sauvignon jedna od najpoznatijih vinskih sorata crnog groa koja je nastala
krianjem cabernet franca i sauvignona bijelog i koja je u naa vinogorja (ponajprije u Istru, i
to na podruje Poretine i Pazintine) prenijeta iz njene domovine Francuske (Bordeaux) u
vrijeme prve obnove vinograda, tonije oko 1880. Veliki proizvodni nasadi pod ovom sortom
podignuti su u Poreu u razdoblju 1970.-1975. Pravilnikom o Nacionalnoj listi priznatih
kultivara
vinove
loze,
uzgoj
se
preporua
u
podregijama.
Podunavlje, Slavonija, Moslavina, Prigorje-Bilogora, te u svim podregijama regije Primorska
Hrvatska (tj. u Istri, Hrvatskom primorju, Sjevernoj Dalmaciji, Dalmatinskoj zagori i u
Srednjoj i junoj Dalmaciji). S obzirom na to da se podjednako uspjeno uzgaja na dubokim,
ali i na plitkim i suhim tlima, kao i da nema posebnih zahtjeva obzirom na uzgojni oblik, da je
primjereno otporna na gljivine bolesti i da uz dobar rod daje eerom (i do 23%) i kiselinama
(oko 7 g/l) bogat mot, uzgaja se na svim kontinentima. Iz njena groa proizvedeno
rubinskocrveno obojeno vino bogato je kiselinama, primjereno alkoholno, puno i skladna
okusa s karakteristinom aromom, pa stoga i cijenjeno kod dobrih znalaca. U Hrvatskoj su
mnoga vina nastala iz ove sorte (negdje i uz dodatak caberneta franc) zatiena kao kvalitetna.
Zasada, kao vrhunsko vino iz ovog kultivara proizvodi se takoer u zapadnoistarskom
vinogorju i to pod imenom poreki cabernet sauvignon). Sadraj etanola u kvalitetnom vinu c.
s. kree se od 10 (za ros) do 12,5% vol. (kod crnih), a kod spomenutog vrhunskog cabernet
sauvignona taj je sadraj izmeu 12 i 13% vol. U dobrim i nadprosjenim godinama, kada
groe
ovog
kultivara
nakupi
obilje
eera,
vina
cabernet
sauvignon
su stasita (bogata ekstraktom) i skladna sadrajem pa su stoga, i uz ve spomenuti visok
sadraj etanola, prikladna za dugo uvanje.
3.2. Merlot crni
Malo je vinskih sorata crnog groa koje se podjednako uspjeno uzgajaju u junim i
sjevernim vinorodnim podrujima. Ta znaajka merlota pridonijela je da se ova podrijetlom
francuska sorta (nastala spontanim krianjem cabernet franc-a i sauvignona bijelog), i to iz
okolice Bordeauxa proiri (slino kao i cabernet sauvignon koji je nastao krianjem istih
roditelja) po cijelom vinogradarskom svijetu. Kod nas je svrstana meu preporuene kultivare
samo u etiri podregije kontinentalne Hrvatske (Podunavlje, Slavonija, PrigorjeBilogora i Pokuplje) i u svim podregijama regije Primorska Hrvatska. Krase je rodnost,
otpornost od zimskog smrzavanja, i prema svim gljivinim oboljenjima. Vina sorte merlot
bogata su alkoholom (obino oko 12,5% vol. ) i ukupnim kiselinama (oko 6,5
g/l), rubincrvene su boje, ugodne arome i bouquetta to potsjea na umske maline.
U Hrvatskoj je vei broj vina proizvedenih iz sorte merlot zatieno u kategoriji kvalitetnih i
vrhunskih.
Meu prvim zatitama merlota u RH u kategoriji vrhunskih valja spomenuti Merlot iz
Rovinja, zatim iz Porea, te merlot Bujtine. Nakon provedene privatizacije ta vina proizvode
9

novi vlasnici tih vinarija. Najvei broj kvalitetnih vina s k.z.p. sorte merlot proizvodi se u
zapadnoistarskom vinogorju, dok se u vinogorjima Kutjevo i Drni proizvodi tek po jedno
vino te kvalitetne skupine. Uz navedena vrhunska i kvalitetna vina merlota, jo se proizvode i
stolna vina s oznakom k.z.p., a dio vina ove sorte ulazi i u sastav drugih zatienih i
nezatienih crnih vina.
3.2. Cabernet Franc
Cabernet Franc francuska je autohtona vinska sorta crnoga groa s podruja Bordeauxa,
koja se, zbog dobrih svojstava, odmah nakon filokserne zaraze i obnove vinograda na
amerikoj podlozi poela iriti po vinogradarskom svijetu. esto joj se pretpostavlja druga
crna sorta, moda stoga to je slina imena (cabernet sauvignon), ali, valja rei, te su
usporedbe vrlo esto nepravedne. Naime, cabernet franc, uz agrobioloka obiljeja (ranije
dozrijevanje, generativni potencijal i prilagodljivost na klimatske i druge imbenike, to je
potaklo njegovu sadnju na podruju Europe, ali i u Novom svijetu), te gospodarsko tehnika
svojstva tog kultivara (rodnost, sposobnost da nakupi zadovoljavajui sadraj eera uz
primjerenu koliinu ukupne kiselosti), ima i ostala svojstva koja dolaze do izraaja u vinu
(dobra iako ne intezivna obojenost maceracijom proizvedenog vina, sklad slatkih, kiselih i
gorkastih
sastavina,
bogatstvo arome i
tipinost).
Suvremenim molekularnogenetikim postupcima identifikacije sorata i njihovih roditelja utvreno je da je cabernet
franc zajedno sasauvignonom bijelim roditelj ve spomenutog cabernet sauvignona, ali i
merlota s kojima se najee (dodue u manjim koliinskom udjelu) i sljubljuje. Kod nas se
uzgaja u mnogim kontinentalnim i mediteranskim vinogorjima. Pravilnikom (NN 159/04.),
uvrten
je
meu
preporuene
kultivare
u
podregijama Podunavlje, Slavonija, Moslavina, Prigorje-Bilogora, Istra, Sjeverna Dalmacija i
Srednja i juna Dalmacija. Cabernet franc se najee ne prerauje odvojeno. S obzirom da
mu je udio u zatienim (vrlo esto kvalitetnim i nerijetko i vrhunskim vinima manji od 15%,
ime mu se ponekad niti ne spominje.
3.3. Petit Verdot
Standardna crna bordoka mjeavina su cabernet sauvignona, merlota i cabernet franca,
najee uz blagu crtu petit verdota. Mnogi francuski vinari (npr. naroito u Medocu) petit
verdot cijene zbog njegove duboke boje, mirisa i zaina. Ipak, petit verdot nije jako popularan
danas u svijetu, a posebice je rijetkost sresti ga u naim krajevima (posebno kao vino
napravljeno iskljuivo od te sorte). Osim toga, ni Urugvaj nije neki znaajan proizvoa vina.
Ipak, petit verdot u 100% omjeru vino je vrijedno kuanja prosjenom hrvatskom ljubitelju
rasnih, teih crnjaka. Urugvajsko trite je malo i prisiljeni su izvoziti, pa osim Brazila i
istone Europe, uspjeli su osvojiti i dio skandinavskog trita. No, Urugvaj pomno njeguje
image
vinskog
businessa
i
svoja
vina
ne
prodaje
jeftino.
Vino je duboke, intenzivne purpurnocrvene boje. Na miris izbijaju arome crnog papra,
koe i ljenjaka. Od voa; crveno umsko voe s notom suhih groica. Danas sveprisutni
miris hrastovine i dima smatramo da je dobro doao ovom vinu s velikom koncentracijom
polifenola i aroma. Na nepcu vrlo intenzivno, a tome pridonosi i neto jae izraena kiselina.
Tanini su koliko-toliko ukroeni, ali okus vas moe lako zavesti u pravcu porta. Mone,
obilne i zrele senzacije. Svakako vam preporuujemo da ga kuate.

10

3.4. Melbec
Melbec (ponegdje se pie i malbeck, it. malbek), francuska vinska
srednjerana sorta vinove loze crnog groa to se uzgaja u Bordeaux-u i u drugim francuskim
vinorodnim pokrajinama (sjevernije u Valle de la Loire, odnosno junije, na obalama
Mediterana u Languedoc-Roussillon vinorodnom kraju) . Zbog dobrih svojstava kultivara i
kakvoe intenzivno obojenih, ekstrakrom bogatih i pitkih vina to se dobiju ili
odvojenom vinifikacijom (kako se uglavnom prerauje u Argentini, gdje se uzgaja na
podjednakim povrinama od oko 10.000 ha, kao i u Francuskoj), ili preradbom zajedno s
drugim kultivarima (najee s merlotom, kakva je praksa u Bordeaux-u), vrlo je cijenjena.
3.5. Carmnre
Jo jedna pomalo neobina sorta koja se uglavnom mijea sa drugim sortama ali u istom
obliku daje pikantno vino sa okusom zelenog papra, duhana i koe. Izvrsno odgovara uz slabo
zainjena jela, primjerice piletinu ali se moe konzumirati i uz ostala jela zbog svog
specifinog okusa koji uglavnom odgovara svima. Uz sve vrste pizza i rotilj takoer ide uz
rotilj najbolje pomijean sa cabernet sauvignonom. Vrlo dobro uspijeva u ileu iako je
podrijetlom uz Francuske gdje se koristi u kombinaciji sa drugim sortama.
3.6. Sauvignon blanc
Dok se vina nove berbe na sjevernoj polutki jo nisu pravo niti primirila nakon burne
fermentacije, berba 2013 iz junijih krajeva ve uveseljava svjetska nepca. Sauvignon Blanc,
po mnogoemu posebna i organoleptiki lako prepoznatljiva aromatina sorta, je nedvojbeno
upisala Novi Zeland na svjetsku vinsku kartu iji je stil pribliio ovu sortu najiroj publici.
Tako ljubav izmeu novozelandskih bijelih Sauvignona traje ve vie od 30 godina, a ini se
da nee tako skoro niti prestati. O razmjerima svjetskog afiniteta prema ovim vinima dovoljno
govori injenica da vie od 80% njihovog izvoza vina otpada upravo na ovu sortu. Jer mali je
broj onih koji mogu odoljeti prodornim cvjetno-herbalnim aromama umotanim u meki
ogrta tropskog voa.
S povrine blijede ute, jedva obojene blistave tekuine diu se arome bijelog cvijea uz
pregrt lista rajice, zelenog ogrozda i slatkastog manga. Aromatski prototip novozelandskog
Sauvignona. Na nepcu se ponavlja tropska slast, ovaj puta intenzivirana s odreenim ostatkom
neprevrelog sladora koja je uz 13% alkohola ugodno popunila nepce i dala tjelesnu dimenziju
gutljaju. Blagi poetak nadopunjen je odreenim udarom svjeine uz laganu
naelektriziranost i herbalno-citrusnu svjeinu. Korektno i privlano izdanje koje bi izazvalo
oduevljenje s dodatnom nijansom prodornosti i vrstine.
3.7. Smillon
Bijela sorta bogatih ekstrakta i okusa, ali niskih kiselina. U regiji Bordeaux mijea se sa
Sauvignon Blancom, pogotovo u proizvodnji slatkih bijelih vina kasne berbe regija Sauternes
i Barsac. Takoer ga se blendira sa Sauvignon Blancom u izradi bijelih svjeih bordokih vina
AC Bordeaux Blancs, kao i
prestinijih Cru Class White Graves.
Zbog bobica s tankom koicom, sorta je podlozna utjecaju gljivice Botrytis Cinareae, tzv.
11

plemenite plijesni. Vina su visoke razine alkohola i relativno niskih aroma i kiselina. Vrlo
dobro odleavaju u barriqueu gdje razvijaju, uz limunastu, i aromu lanolina koju se esto
opisuje "voskastom", te bogatu, kremastu teksturu i duboku zlatnu boju.
U Australiji se mijea sa Chardonnayom i pohranjuje u barrique kako bi se dobilo punije vino
s bogatijom izraajnou.
3.8. Muscadell
Mirisna sorta koja se dodaje u malim koliinama Sauvignon Blancu i Smillonu kod
izrade bijelih Bordeauxa. Takoer, u Australiji se upotrebljava za izradu pojaanih tokayaca.
Nema poveznice sa sortom Muscadel koja je sastavni lan obitelji Mukata. Muscadell je vrlo
stara sorta vinove loze s bijelim groem koju su jo u rimsko doba zvali uva apiana.
U panjolskoj, uz takoer bijeli palomino i neke druge ini osnovu u proizvodnji
poznatoga spec. desertnog vina sherrya. U prvom redu zbog sposobnosti da u grou nakupi
visoku koncentraciju eera, u veem ili manjem omjeru ulazi i u sastav malage, porta i
ostalih specijalnih vina.
3.9. Sauternes
Duboke je zlatno ute boje. Nos koji obara na prvu razmee se aromama zrelog ananasa,
marcipana i mukatnog oraia. Vrlo izdano, zrelo i gotovo da ga se moe vakati posjeduje
neobino rijetku glicerinsku teksturu i slatkou. Izdane note kruke uokvirene su prodornom
mineralnou koja naglaava istou vonosti. Izvanredno koncentrirano vino sa vrlo dugim,
slatkim zavretkom koji e svojim beskrajnim trajanjem svakog vinoljupca ostavit bez daha.
Plemenita plijesan (Botrytis cinerea) zasluna je za kreiranje velikih vina Sauternes-a. Imanje
Guiraud nije u potrazi za savreno zrelim groem ve je naglasak na njegovoj koncentraciji,
iju sublimaciju omoguava mikroskopska gljivica tvz. plemenita plijesan ili botrytis
cinerea. U rujnu kada su bobice potpuno zrele, noi postaju svjeije a jutarnja rosa i magla
postaju sve uestalije. Svi ti elementi doprinose razvoju gljivica. Zlatna boja koice postaje
ljubiasta, pokoica postaje sve slabija i slabija to omoguuje isparavanje vode iz bobice a
time i njezino koncentriranje.
Ovo je presudni trenutak kada je sav dosadanji trud na kocki. Ranjivost grozdova razlog
je pribojavanja i od najmanjih oborina. Rizik je cijena koja se plaa u Sauternes-u ali bez
njega ni velika vina ne bi postojala. Dan za danom jutarnja rosa i poslijepodnevno sunce
koncentriraju irok raspon aroma u grou to ova vina ini tako istananim na nepcu.
Gljivice obogauju vino itavom plejadom okusa i mirisa kao to su: listii crnog aja, bijeli
papar, afran, kandirano voe, sandalovina a sve zahvaljujui mikroskopskoj gljivici, ovom
tajanstvenom alkemiaru ovog terroir-a.

12

4. ZAKLJUAK
Francuska je uz Italiju, najvei proizvoa vina na svijetu. Povrina vinove loze od oko
950 000 hektara ini je drugom zemljom na svijetu posle panjolske po pokrivenosti zemljita
vinogradima. Povijest proizvodnje vina je duga preko 2000 god, a mnoge svjetski poznate
sorte (Cabernet Sauvignon, Chardonnay, Pinot Noir, Sauvignon Blanc and Syrah) potiu
upravo iz Francuske.
Francuska regija Bordeaux predstavlja regiju koja ima 12 000 vinogradara i preko 50
AOC vina. Regija je poznata po proizvodnji crvenih vina kojih je 80 posto. Bordeaux je
mjesto specifinog krajolika obzirom da je podijeljen na dvije obale. Onu lijevu koja je
pomalo nalik movari s naslagama rijeke(ljunka) nizinskim krajolikom i s vrlo tankim i
propusnim tlom dok je s druge odnosno desne strane nalazimo vapnenako tlo, nadmorska
visina prelazi i 90 metara no svejedno obje obale proizvde istu kvalietu vina zbog ega su
svrstana meu najcjenjenija na svijetu. Takoer tome uvelike pridonosi i umjerena zima i
duga topla ljeta osiguravaju savrene uvjete za uzgoj sorti pogodnih za dugotrajna vina. Kao
to smo rekli Bordeaux ima svoje dvije pod regije koje se nazivaju Lijeva obala koja je zbog
veeg sadraja ljunka u zemlji savrena za uzgoj Cabernet Sauvingnona i Desna obala koja
po svojoj konfiguraciji zemljita pae Merlot sorti.
Bordeaux je regija crvenih vina (Chateau Lafite-Rothschild, Chateau Latour, Chateau
Mouton-Rothschild, Chateau Margaux i Chateau Haut-Brion). Najvei postotak vinogorja
otpada na crno groe, ali se uzgajaju i bijele sorte. U Bordeauxu, u oblasti Sauternes od sorte
Semillon ( pomijeane sa Sauvignon Blanc) ili samo od Sauvignon Blanc prave se neka od
najboljih slatkih bijelih vina na svijetu.
Cabernet-sauvignon jedna od najpoznatijih vinskih sorata crnog groa koja je nastala
krianjem cabernet franca i sauvignona bijelog i koja je u naa vinogorja (Istra). Merlot crni
francuska sorta (nastala spontanim krianjem cabernet franc-a i sauvignona bijelog), kod nas
je svrstana meu preporuene kultivare samo u etiri podregije kontinentalne Hrvatske
(Podunavlje, Slavonija, Prigorje-Bilogora i Pokuplje) i u svim podregijama regije Primorska
Hrvatska. Petit Verdot Standardna crna bordoka mjeavina su cabernet sauvignona, merlota i
cabernet franca, najee uz blagu crtu petit verdota. Cabernet Franc Praviln uvrten je meu
preporuene
kultivare
u
podregijama Podunavlje, Slavonija, Moslavina, PrigorjeBilogora, Istra, Sjeverna Dalmacija i Srednja i juna Dalmacija. Cabernet franc se najee ne
prerauje odvojeno. S obzirom da mu je udio u zatienim (vrlo esto kvalitetnim i nerijetko i
vrhunskim vinima manji od 15%, ime mu se ponekad niti ne spominje. Melbec zbog dobrih
svojstava kultivara i kakvoe intenzivno obojenih, ekstrakrom bogatih i pitkih vina to se
dobiju ili odvojenom ili preradbom zajedno s drugim kultivarima (najee s merlotom,
kakva je praksa u Bordeaux-u), vrlo je cijenjena. Carmenere jedna pomalo neobina sorta
koja se uglavnom mijea sa drugim sortama ali u istom obliku daje pikantno vino sa okusom
zelenog papra, duhana i koe. Sauvignon blanc samo mali broj moe odoljeti
prodornim cvjetno-herbalnim aromama umotanim u meki ogrta tropskog voa.
S povrine blijede ute, jedva obojene blistave tekuine diu se arome bijelog cvijea uz
pregrt lista rajice, zelenog ogrozda i slatkastog manga. Semillon je bijela sorta bogatih
ekstrakta i okusa, ali niskih kiselina. Muscadell je vrlo stara sorta vinove loze s bijelim
groem koju su jo u rimsko doba zvali uva apiana.
13

5. BIBLIOGRAFIJA

http://www.abcportal.info (25.05.2014.)
http://www.bordeaux-tourism.co.uk/ (25.05.2014)
http://www.terroir-france.com/wine/bordeaux.htm (24.05.2014)
http://www.vino.hr (27.05.2014.)
http://www.vinopedia.hr/ (24.05.2014.)

14