You are on page 1of 5

BMA AW An Official Organ of The Bangalore Mizo Association

Registered Under Societies Act of Karnataka No. BLU-S188-2007-08 Date 7 May 2007
Vol. XVI Issue No.41 Bangalore Mizo Association Pathianni Tin Chhuak Chanchinbu Date: 10 th January 2010 Phek Khatna

Article
TUALCHHUNG
&& BMA Executive Committee KUMTHAR DANGLAM
Emergency meeting, January ni 7 - Revd. Chuauthuama
(Ningani) zan dar 8:30 khan Rev.
Dr. K. Sapthanga inah neih a ni a. Kum thar dâwn zänah khân ZONET-ah hälpuah chungchâng mi
He emergency meeting hi Mizoram pathum pali lekin an sawi ho kha ka ngaithla a. An zînga pakhat chuan
sawrkar hnena Bangalore-a hälphuah häl a duh vak lo chungin ‘englo khap’ nên sawi zawmin khap
Mizoram House neih kan dil tam lutuk tha a tih loh thu a’n sawi kai zauh pek a. Thil tûl tak chu a ni lo
bawhzui tur thil ngaihtuah tul khawp mai. Sawrkar emaw kohhran emawin khap eng eng emaw a neih
avanga neih a ni. Tunah hian chungchângah hian sawisel tâwk an kuh ve tûn reng thin. Mihring hi kan
Mizoram sawrkar lam atangin thuhmun lo a, kan ngaihtuah lah a hrang nuai si a. Isua pian hma kum za
lehkha siam mek a ni a, he sarih vêlah khân Isaia chuan ‘I ngaihtuahnate chu ka ngaihtuahna a ni si
lehkhaah hian Mizoram Chief lo a’ a lo ti daih tawh a. Khâng vâng te pawh kha ni fa hmiang!
Minister Pu Lalthanhawla’n Kum tin Krismas leh Kum Thar vêlah halpuah leh halmawi kan hâl
Karnataka Chief Minister a lo biak nasa hle thin a. Mi thenkhat phei chuan halpuah pângngai ni loin geletine
tawhnaa an in sawi hmawr hmuh thlengin an hâl duh a ni. Halpuah hâl hian hriselna lamah nghawng tha lo
tawh angin Bangalore hmun House tak a nei niin an sawi thin a. Finfiahna tha erawh chu sawi fak a har a ni
awmna atana duhna lai deuhte mai thei, mahse sawi a awm hi chuan dik thawkhat tûrah ngaih a ni. Mi
tam takin halpuah hâl avângin hrehawm an tih phah a. Lungleia Pro
sawilan a ni bawk.
Pastor ka nih lai khân pa pakhat chu kum thar dâwn zanah hian halpuah
hâl thâwm pumpelh tûrin ram lamah a riak chhuak ziah thin. Hetiang
&& Kan Editorial Board member
taka halpuah hâl ngaithei lo leh hriselnain tuar phah hi mi eng emaw zât
Tv. Hminga Pachuau leh Tv. an awm tih chu tlâng hriat a ni.
Isaac Beingachha te pawh chawlh Kum tin titih halpuah hâl hi Krismas leh Kum Thar vuak vêtah khap a
hmanga Mizoram lama haw chho ni thin a. Mahse sawrkar hian khapna hi duh aiin a tichhuak tlai deuh
pawh tluang takin tunkar khan an ziah a. September/October thla atang hian khapna thuchhuah hi tichhuak
lo chhuk leh tawh e. Kan member hman thin sela, a ziaawm phah ka ring thin a. Mahse December thla
thenkhat pawh an lo thleng mek zel vêlah hian khapna thu hi tihchhuah a ni deuh ber thin a. Hetih hunah
&& Rev. Dr. F. Hrangkhuma hian sumdâwngten eng emaw zât an lo la lût hman tawh thin a ni.
chu January 12-15 khian Union Krismas lai hi chuan halpuah hi a ri tlêm ang reng viau va. Kum tharah
Biblical Seminary, Pune ah erawh chuan inkhap theih a ni lo a ni ang, kum hlui thlah zânah hian a ri
Mission Consultation ah Paper nasa hle thin a. Aizâwl Theological College-a kan awm lai khân kum
present turin a kal dawn a. hlui thlah zâna halpuah hâl en tûrin mi an lo fuan khâwm thin a, mahse
kum 13 chhûngin vawi khat mah ka thlir ve lo. Halpuah hâl tha lo ti
Tawngtai pui turin min sawm.
chung si-a mi hâl thlir leh si chu thil intu lo niin ka hria a, thlir ka duh lo
hrim hrim a ni.
BMCF INKHAWM Kum 2008-ah khân DC lamin halpuah hâl khapna an tihchhuah hnûah
Home Minister khân ama mi mal ngaihdan a sawi chhuak a. Hal hun bik
17th January 2010, 3:00pm leh hâlna hmun bik siam ni se tih thlengin a sawi lang a. Ram khat Home
Hruaitu: Nl. Helen Lalhlimpuii
Minister berin khatianga a han sawi tâkah kha chuan DC lam thupêk
Tantu: Nl. Zorinpuii pawh kha ennawn leh deuh niin a lang a. Home Minister ngaihdan
Thawhlawm: Tawngtairual zûlzuia hâl dân tûr kha tihchhuah ni leh hnuhnawh tain ka hria. Home
Sp. Number: Tv. Samuel Varte Minister kha a tawng loh hunah a tawng palh niin ka lo ngai a. Miten an
Thuhriltu: Rev. H. Lalhmingmawia sawisêl sup sup thilah mi mal ngaihdân danglam deuh bik lo sawi kha a
hun lo hrim hrim a ni.
Changvawn: ‘I awmdan tur chu Kum 2009 Krismas leh 2010 kum thar lo thleng tûrah halpuah hâl loh tûr
Lalpa chungah nghat la…’ Sam37:5
thupêk chhuah leh a ni a. Tûn tum chu tan lâk dân a dang deuh a. (…contd)
Vol. XVI Issue No.41 Bangalore Mizo Association Pathianni Tin Chhuak Chanchinbu Date: 10 th January 2010 Phek Hnihna
(…article chhunzawmna)
Editor Sawrkar leh YMA tangrualin vêng tinah halpuah hâl lo tûra inngenna leh
Mâdawnga Hauhnâr hâl luite chu man an nih tûr thu an aupui châmchi a. ‘A hlawhtling leh
Joint Editors chuang lo awm mang e’ tiin ka lo thlir deuh ringawt a. Krismas a lo thleng
Samuel Lalrozâma Hmar a, halpuah ri rêng rêng hriat tûr a awm ta hauh lo mai a, a thawventhlâk hle.
Sawmteii Khawlhring Kum hlui thlah zânah eng ang tak ang maw tiin ka lo thlir leh a. Hetah tal hi
Contributors
Hminga Pachuau
chuan hâl lui tâwk an awm ka ring deuh a. Mahse vêng hrang hrangah YMA
C. Zairemsiama leh VC te thlengin aurinna hmangin Krismas-a halpuah hâl loh avânga
Circulation Managers lâwmthu sawina leh Kum Thar zâna hâl lo tûra inngenna au chhuahpui reng
Isaac Beingachha a ni bawk a. Thimhlimah chuan halpuah hâl thâwm a awm lo phawt a. Zân
B. Lalthakimi lo rei deuh ta se, eng tak ang ang maw tiin ka ngaichâng reng a, a ri ta
BMA AW lak man: chuang lo a. Kum dangah chuan Kum Thar hun thleng meng duh ngai lo,
Thla khat - Rs.20 mutsan daih thin ka ni chungin kumin chu ka meng thleng ve hrim hrim a.
Thla thum - Rs.50 Zânlai dâr 12 chiah a lo ni a. Kan awmna vêng PWD tlângah ka va phei a.
Thla ruk - Rs.90 Hmuh theih chinah halpuah leh halmawi hâl âwm rêng rêng a lang lo va. A
Thla sawmpahnih - Rs.180
lâwmawm hle mai. Hetianga kan inkhap thei hi sawrkar chungah lâwmthu
E-mail: bmanews@gmail.com ka sawi a, a kengkawhtu deuh ber YMA chungah lâwmthu ka sawi bawk a
Website: ni. Hetianga Krismas keh Kum Thara halpuah hâl kan khap thei a nih chuan
www.bangaloremizo.info Vai Puja-ah pawh khap ve tho tuûr a ni tawh ang chu. Vai Puja-a hâl a nih
I mobile-ah khan JOIN BloreMizo tih avânga thatna bik awm ni chuang hek lo. Hei hi sawrkar leh YMA pawhin
type la, 567678 ah thawn rawh. hre zui se a tha ang.
Bangalore Mizote tana Hriattirna leh Sawrkar chuan halpuah hâl a khap nat deuh avâng chuan nawhchih takin
thutharte ilo dawng thin dawn nia.
Kulikâwn, Temple Square leh Laipuitlângah intihhlimna buatsaih tûrin
BMA Aw hi thla thum chhung YMA te a ngên tih ka hria a. Hun chêp hle mah se, a lâwmawm hle.
atan zela enkawltu hi siam a ni a. Kulikâwna an hman dân kha local TV lamah kan lo hmu a. Home Minister
Tunah chuan hun thar, enkawltu ngei pawhin a va hmanpui kha a lâwmawm lehzual. Halpuah hâl that lohzia
thar hun a lo ni leh ta a. Executive uar taka puang chhuaka nasa taka tan latu Pu K. Sâpdanga an chawimawi
Committee-in a ruat angin Editor thiam kha a tihchi hle bawk. Sakhaw pute lamah halpuah hâl chungchâng
chu a la ngai dawn ta a, a dangte sawisêl nasa bertu Rev. Vânlalnghâka pawhin a hmanpui kha an phuisui
chu ruat thar leh tur an ni. Chu phah lehzual a, a lâwmawm hle a ni.
chuan January – March 2010 an ZONET-a halpuah hâl chungchâng sawi honaa pa pakhatin ‘khap kan
enkawl leh ang. A lak man pawh ngah lutuk’ fiamthu titaka a tih kha tlêmin han ûm zui ila. A dik khawp ang,
khawvêl hi a la awm zêl dâwn a nih phei chuan khap thil hi a pun belh zêl
tihthar leh a lo ngai ta a. Latu
ngei ang. A ning ning chuan lo ning mai teh se. Khap thil hi mihring
zawng zawngten hre tharin, la leh tihchhuah pawh a ni lo. Pathianin mihring a siam tirh atang khân an tâna tha
vek ila a man pawh a chunga tarlan lo tûr chu ‘khap’ a nei nghâl a. Chu khap thil chu an tihluih avânga tûn
ang hian kan pe leh dawn nia. Kan thlenga ‘khap’ thil pawh hi tam belh ta zêl a ni. Chuvângin ‘khap’ thil hi
lawm e. awm lo thei a ni lo a, tam tulh tulh lo thei a ni lo. Thil tha reng pawh hmang
------------------------------------------ khawlo tâwk an awm avângin khap a ngai ta zêl a nih hi. Chronic bronchitis
Editorial nei ka ni a, thlasik chhoah hian ka khuh a chhuak deuh ziah mai a. Mahse ka
Nihna dik zawk damdawi ngeih zâwng tak hi lei tûr ka hmu hlei thei thin lo. A chhan chu ka
damdawi mamawh ang chi hi hmang khawlo an tam avangin damdawi
Zirna leh hnathawhnaa
dâwrah an zuar mang lo a ni.
hlawhtlinna hi thil pawimawh tak Tûn tuma sawrkar leh YMA tang kawpin halpuah leh halmawi hâl an
a nih rualin eng ang mi ah nge kan khap thei hi tûna America President Obama tawngkam lâr tak han hawh ve
in zirchhuah hi a pawimawh fe ta ila, ‘CHANGE’ ropui tak a ni phawt mai. Kan tum tak tak chuan tih theih
zawk awm e a. Ka thil hlenchhuah loh hi a lo awm mang lo. Mizoram sawrkar chungah lâwmthu kan sawi a.
chu a enga pawh chu ni se, eng YMA chungah lâwmthu kan sawi bawk e. Halpuah leh halmawi khap tûra
ang mi nge ka nih, a tha lamah nge tan latu zawng zawng chungah lâwmthu kan sawi bawk a. Sumdâwngho -
ka awm a a sual lamah tih chu thil halpuah leh halmawi zuar lo ngamte chungah pawh lâwmthu kan sawi e.
pawimawh zawk awm tak niin a Kohhranho pawh hian tan kan la tûr a ni a. Thil tha lamah chuan sawrkar
lang. Chuvangin, zir sanna leh zir kan thawhpui tha tûr a ni. Biak Inah te pawh halpuah leh halmawi hâl lo tûr
thiamna kawngah pawh hlawhtling zâwngin infuih a ngai a ni. Khap thil a nih hi chuan kan tân a that loh vâng a
ni tih hria ila, khap thil hi chu tihluih loh mai tûr a ni. Khap ngaia awm hi
tur kan nih rualin mihring kan
tum loh bawk tûr a ni.
nihna kawngah, kan nun kawngah (He article hi Revd. Chuauthuama ziah a ni a, Vanglaini atanga lakchhawn
min chher thain min siam tha tur a a ni e.)
ni dawn lawm ni.
Vol. XVI Issue No.41 Bangalore Mizo Association Pathianni Tin Chhuak Chanchinbu Date: 10 th January 2010 Phek Thumna
A lehlamah erawh chuan

Kum 2011 atangin Class X Board Exam a awm tawh MIZORAM CHANCHINTHAR
dawn lo. && Home Minister hlui, Tawnluia
Nikum September ni 7 khan Union Human Resource Minister anticipatory bail dilna chu District &
Kapil Sibal chuan class X board exam chu tihtawp a nih tur thu a Sessions judge, T. Saikunga thutna
sawi. Zirlaite chu an thiamdan a zirin grade pakuaah siam an ni Special Court chuan Zirtawpni khan a
ang. Tunah rih chuan CBSE hnuai amite chauh tih a ni rih anga, a phalsak. Tawnluia chuan, Congress
that dawn viau chuan board dangah pawh tihchhoh a ni ang. A sorkar hmalak danah, criminal case-te
hnuai ami ang hi an grade neih dan tur chu a ni e. pawh awm thei a nih avangin
Grade Point Attributes Range anticipatory bail chu dil a ni tih a sawi.
A1 10 Exceptional 91-100 Police Modernisation sum hman
A2 9 Excellent 81-90 chungchangah DGP hlui, M Tumsanga
B1 8 Very Good 71-80 leh Addl. SP hlui, H Tlangkhuma te
B2 7 Good 61-70 ACB-in an chhui a, an man avangin,
C1 6 Fair 51-60 Tawnluia chu Police Modernisation
C2 5 Average 41-50 hun laia Home Minister a ni si a,
D 4 Below Average 33-40 inpuhna awm thei avangin bail chu dil
E1 Needs Improvement 21-31 an nih thu a sawi.
E2 Unsatisfactory 00-20 && Adhoc grant-in-aid a hlankai
tawh sikul eng emaw zat titawp
Engvangin nge nupui nei hi ‘Husband’ tih a nih le?
dawn. R Lalzirliana, Home Minister
‘Husband’ tih hi tawng tam tak atanga lak ani a. Anglo-Saxon
chuan, Mizorama sikul eng emaw zat,
tawngah chuan ‘hus’ tih hi ‘In’ tihna a ni a, Old Norse chuan
MNF Ministry-in adhoc grant-in-aid-a
‘bondi’ tih chu ‘neitu’ ‘enkawltu’ tihna a ni a, ‘bua’ tih chu
a hlankai tawh chu titawp tura
‘cheng’ tihna a ni bawk a. Heng thu zawng zawng han dahkhawm
ruahmanna siam a nih thu a sawi.
hian In neitu, chhungkaw enkawltu tih chu a lo chhuak ta a ni.
Adhoc grant-in-aid a hlankai tawh sikul
Husband tih chu chhungkuaa thu nei, enkawltu tihna atan hman
eng emaw zat tihtawp a ni tur chu
ala ni ta reng bawk. Lawngah pawh ship husband chuan lawng
Congress sorkarin zirna a ngaihthah
bungrua leh hmanruate a enkawlin mawhphurhna a chungah a in
vang a nih loh thu leh, zirna tha an duh
nghat tlat a ni.
zawk vang a nih thu Home Minister
Zirtirtu: Awle, tunah zawhna zawt duh tan zawhna hun kan chuan a sawi a, "Khaw tina high school
hawng ang. Zawhna in nei em? leh middle school dah a, hlawh pek
Zirlai: Aw nei e! Kha’ng i thu ziah zawng zawngte kha i theih si loh ai chuan tihtawp mai hi kan
nawhreh khan khawnge an awm tak vek? duh zawk a ni" a ti.
I Computer a lo muanna chhan thenkhat leh a enkawl && Mizoram sawrkar hnathawkte
dan thenkhat. hlawh. Mizoram sorkar hnathawkte'n
1. Hmunruak siamsak rawh: I computer hard drive (a bikin C 6th Pay zûlzuia hlawh an lak theihna
drive or Windows i dahna drive) ah hmun ruak a tlem chuan tura ruahmanna siamtu, Fitment
computer hna thawh tir ber tur khan awm ngaihna a hre dawn Committee member - Lalbiaktluanga
lova, engahmah che thei loin, engmah ti thei loin a hawi a hawi Khiangte, Transport Secretary chuan,
mai dawn a ni. Chuvang chuan i drive te chu hmunawl tha tak, a Fitment Committee-in state service
loh berah 15% i siamsak tur a ni. I file duh tawhlohte kha dah hnuh hniam tumna an neih loh thu leh,
reng suh, delete vek teh khai. an thiam ang tâwka hlawhbi an duan
2. Temporary files: Internet i hman chuan site hrang hrang i kal thu a sawi. "A sawiseltute'n an duh dan
velnaa file thenkhat, webpage te, milem te, media lam chi te kha an sawi kha an duh dan a ni mai a, state
internet i hawnna (eg. Internet Explorer) khan a lo dahkhawl ve service inhnuh hniam tumna engmah a
thin a ni. Internet i hman tawhloh pawh khan eng eng emaw chu a awm lo. Kan thiam ang tâwk leh phâk
la awm thei thin a, chu’ngte chu thenfai an ngai thin a ni. Hetiang tâwk anga thaa kan siam a ni," a ti a;
hian i ti dawn nia - Internet Explorer > Tools > Internet Options > Mizoram sorkar hnathawk hlawh chu a
General > Browsing History > Delete , temporary Internet files hnawk nasat tawh avangin chinfel a
tih kha han click la, chuan i delete dawn nia. (phek li-naah…) harsat thu a sawi bawk.
Vol. XVI Issue No.41 Bangalore Mizo Association Pathianni Tin Chhuak Chanchinbu Date: 10 th January 2010 Phek Li na

3. File remkhawm thin a ngai: Hnathawkho nisi


hla deuh deuhah an awmdarh nuaih chuan hnathawh Chhiar Mite Tan
a chak theilo. Chutiangin, computer rei tak i hman Book Club tia tlemlai deuh va chhuah kha,
hnuah chuan i files te kha an awmdarh nuaih thin. A Book Reading Club tih a fuh zawk mai thei.
bik takin windows i dahna drive (C ni tlangpui) phei Tel duh te tan kawng hawn reng a ni a.
kha chu enkawl ngun a ngai a, heng file awmdarh January 17 (Sunday) khian a interest apiang
nuaih te hi kohkhawma, dinner emaw, lunch emaw inhmuhkhawm kan rawt a. Inkhawm ban
tui tak pek thin an ngai. Hetiang hian i files te chu veleh, thingpui in pahin Vestry-ah inhmuh
ko khawm leh thin ang che. Start > All Programs > khawm ni se. Kal hmang tur kan sawi ho
Accessories > System Tools > Disk Defragmenter > dawn nia.
Analyse > Defragment. Heti lo pawhin – My Kan kal dan tur tlangpui chu: Lehkhabu
Computer i hawng anga, i duh ber drive kha han ngaihnawm leh bengvarthlak chhiar tur kan
right click la, Properties > Tools > Defragment now. thlang ang a. Chu chu kan chhiar zawhah,
Hetiang hi thla khatah vawi khat tal tih a tha. kan hmuh leh hriatthiam dan kan share ho
4. Hard disk diklo lai a awm em en thin a ngai: thin dawn a ni. Mahnia chhiar mai ai chuan a
Computer hi han hman rim deuh chuan hard disk ah tangkaiin a hlimawm zawk daih a ni.
hian fello deuh lai hi a awm thei a. Hetiang hian i Hrechiang duh tan –
check dawn nia – My Computer > Drive i check Pu Hrangkhuma, Mob: +91 96209 58849
duhah khan right click > Properties > Check Now.
5. Natna lakah a him em ven ngun a ngai: Anti
virus tha tak mai han lei chu insenso a nasa mai mai Flyte Sym Scooty
a, tin natna hrik zawng zawng a then chuan an tifai
vek kher thin lo. A free a hman theih tam tak a awm Tunlaia kinetic ah chuan a tha ber
a, chu’ngte chu an tha ve tawk viau a ni. Tin, mahni pawl a thlan, khalh nuam tak, la thar
inven hi a pawimawh fe bawk. Chuvangin hetiang tha reuh tak mai, lei chhawn atanga
hian i computer chu veng thin ang che. – Pendrive reilote la hman chu tihral duh a ni e.
lerh tak, mi dang dang kawp lawr dun dun chuan
natna hrik a kai vat mai ni. I pendrive chu lerh loh Contact:
tir hram a tha. Zan reiah phei chuan lenchhuahloh a
tha, virus mai pawh nilo misual te pawh an
+91 95387 25434
hlauhawm. Nunna hialin a chan phah thei. Chuan, INFIAMNA
Pendrive hmanga computer dang atanga file kan %% Dr. BC Roy Trophy, AIFF U-19 Junior
lakchhawn thin emaw hian natna hrik a keng tel Football Championship, Mandya, Karnataka a
awlsam bik, inkaichhawn a awl thin. Fimkhur la, khelhah January 8 khan Mizoram leh Karnataka
pendrive i hawn hmain scan ziah rawh. Natna hrik chuan semi-final an khel a, vanduaithlak takin
fing vervek tak tak a kai chuan i computer kha a ti Mizoram chu 3-2 in an chak zo ta lo a ni.
muang vek anga, a chau anga, engmah a ti peihlo
anga, i enkawl viau a ngai mai ang. English Premier League:
Free Antivirus hman tlang lawn pathumte – Tunlai chu khaw awmdanin a zir lo a, inkhelh hun
1. Avast Home Edition Free Antivirus tur a ruahman sa pawh tihdanglam a ni nual.
2. Avira Personal Free Antivirus English Premier League point dinhmun:
3. AVG Antivirus Free edition (as on 10th January 2010, 08:00am)
Position Club Played GD Point
Mihring ruh ah chuan a te ber 1 Chelsea 20 +29 45
Mihring te hian ruh hi kan nei nual mai a. Mihring 2 Manchester United 21 +27 44
puitling hian ruh chi hrang 206 kan nei a ni. Nausen 3 Arsenal 20 +30 42
phei chuan ruh hi 300-350 an nei a ni, an lo 4 Tottenham 20 +20 37
thanlenin ruh thenkhat (luruh, kumkuruh, 5 Manchester City 19 +11 35
mawngtam ruh) te chu an lo inzawm ta a ni. 6 Aston Villa 20 +11 35
Mihring taksa a ruh te ber mai chu ‘stapes’ or 7 Liverpool 20 +12 33
‘stirrup’ an ti a, bengchhung lai takah a awm daih 8 Birmingham 21 +2 33
a. Puitling beng ami chu 0.25-0.33cm vela lian 9 Fulham 20 +4 27
chauh a ni. 10 Stoke City 20 -7 24

You might also like