You are on page 1of 112

Y!

6T'SCCLLECTION
Tlil.,!,tii. pllt_tlUl(ltt

2/

/( -qT

Sc4oth/.

HAD]TS
SIIAH]H
BUI(U I (t - 250)

.Iudul-\sli:
silsilahAl-Ahadirs
Ash-Shshrhah
\\'a Srrrun
Min FiqhihaWa Fauaardiha
Karl a:
\{uhammrtlNashiruddin
A1-AIbanr
Penerbit:
Mansvural
A1-MakabAi-lslamr

EdisrIndonesa
SII,SII,AII IIAI)TI'SSIIAIIIH
dan SekelumitKrndungan Ilukumnya

Penerjcmah:
Dn. H. lv1.QodirunNur
Editor: Mu ni$tul Waro'
Khaththath: A hlulhamidZahwan
DesainCover: Tim DesainMantq
Cetrkan Pertrma: September1995
I'enerbit CV. PtiSTAI{,{ }[,lNTIQ
Jl. KaptenMulr-adi253Tclp.53017Solo571l8
Anggoa IKAPI No 03?JTE
DilindungiUndang-un&ng
All RightsReserved

{.FCICI,V
0, P4,'lr{f
t{

KATA PENGANTAR

L'utrsrukur kamr plnlrtkun kc hldirlt .\lhh :*r klrenl ocrrar


i.rltnt:tt.rld.rrlh Jan inlvlir-\r.e. kami dapatnrcnreleslikrntertcnrlhan
krLrbSl1.rl/rrirrl
thctdirsish-shahihah
kJr\t \luhJnrnnJ \Jshiruddin,\l_Alje()mnlr
hlnr
peneliridrn kritikushaditsterkemuka.
I.an-lhidupparlaabad
. : m p ubt c l a sI l i j r i ra h .
Dh:ri:rr.\hmad .{l-UtsmaniAt-Tahanarvi
dalan bukunvaerirrz,rr1
'il-L-ltortrl-Hadits
menvebutkan.
bahu,apenilaianterhadapimru-ssurru
hadrrsishrhih.hasrnataudha'ithva)merupakan
masalalliitihadi. pcnrlitran
{u e}iantetapmerupakan
problem1"angberkemban,s
di kalanlanpura
penelilidankitikus hadirs,denganhasilvangbervlrilsi. I{aditsr ins .rirna
L,leitieoriln-[peneliribi-sa
dinilaisebaeai
hadjtsshahih.rcrapibi]sin;neliri
lrrn bisa luea dinilai liasan.atau hahkrntlha'iJ. Htl ini men-=rmhulkan
polemikrrnt riad.rhemi-hentinva.
danini bisadimaklumi.sebabseorang
lullisllnllcnlu iikan llcncari dastr hadits_lladits
vangbenar_bcnar
shrhih
rniuk .remua rmrl ibrdahnva. mengill-ctrkedudukain-vascbagai sumber
keduaserelah.{i-Qur an. rtau seridak_trdakn.va
untukmense;hui status
l , J d . \ a n sd r J n l : l l I a n n v a .
Sarusrsr.ktudisi ini menimbulkan
kegembiraan
tersendrri.
Sebab
mc'rupaiilrindiktsildanvaminatvangbesartji kalangan
umarIslamuntuk
nenrpetaJt danmtngamalkanajaranagamanyadari sumber
1.angsevalid
munskin.\amun di sisilain. hal itu menimbulkan
keprihatininrJrsendiri
pula..sebaa!
bisamcnrusikpersatuan
dankesatuan
tJikalangan
umet[slam
sendlri.Sebagai
misalsuatutraditsvangdipakaiolehpihakinentu diklaim
oleh pihak lain sebagaihadirs yang ridak shatrih (bacc. tidak boteh
diamalkan).
hinggakrdangmenimbulkan
keregangan
tersendin.Untukltu
perlu diberikaninlbrmasivang benar tentangnilai suatuhadits.
atau

perlu ditingkatkannyascmangatlolcransi vang tins!r di


setidak-tidakn.va
berbagai pihak. Sebab ternyata nasing-nasing pihak juga mempuntli
kiteria tersendiri dalam menilai suatu hadits.
Sisi tcrakhir inilah.vangnampaknyamendorong\lLrhammadNashiruddin Al-Albari untuk mcngoleksihadits shahih )'ang merupakanhasil
para'pdnelitrdan kritikus lang kompetendi bidr''rnya. Kita bisa mciihat
bageimanadia dcngan kearitrnnra. mcmaparkt r:ritik deri scnluaPihrk.
longerr 1trutas,:tJtiL)
ketat brttrta.n,,rlrr11.
baik dari kritikus ."-lngtergoLe,rtg
rnoderat(nu rodil). Kemudiln baglintal.i tlia mcnilih.1iir1nteIllrnlLupurr
l a h h . r d i r sr a n g p : r l i n gs h a h i hb c r d r s r r k a rpr e n t l r u l t ltat r t g p l l i n l , r b r c k t r i '
l r u l l . L r l u h a d i l sl t u d i e s u s u nn r c n j u t lsi t b u l i Lk l r r r l l n g h i s l J i n i L n t l t r
, , l c i rb c r b r g i r p
i r h l k . D r r r s r n ik i L Lb i s l n r c i i h l t p u l l l d a n r u p r l u r ' n u l ,
k inf t L n y a1. r k lk ; r 0 r r
\ r n ! s o c s i t l kd a r i n y a .O l c h k r r t n a i t u . t i d : r kr n - ( r l c h i h a
paclaa*al pengintar ini menlcbutnla scbagaiset,rlngpcncliti dar knrrkur
handal.
f\lenrbxcilklrr lnya inr jblrat ntenikntatiproduk nltkanan lezlt .i.itt
b e r g i ur I a n g d r s l l r k a nl e n g k a pd e n g r n t i p s n t e r n a : a k n 1 aS. e s c o r a n hc r . a
cara mentbu.it
rneniknrari[.clczltannyl. scklligus mengctahuiba-!:aimaru
r t r u . K l r e n l r r u . k a n r n r . ' l i h r tb l h w l k a r r a i u l s . L n g a[ xl ] r i u d i b a c i lo l c l l
p e c i n t l r l m u , h ; l d i l sk l i u 5 u s r l ) i i ) d a rbi e r b a g akr l i l n g t n . b r L r kt n a h l s i r r ' . . 1 .
santri yang befkutat nranelili hadits. maupun kalattgln aulm )ang sllgat
nrcnrburuhklninlbrmlsr tcntanshrdits-hrdits si:.rlii1t.
\lenuml panglmatan kanri. rli slmping heliau mcn-solcksihrdits
shlhih. -ju.ultmemberikln cllllan kandunital hukun trchcrtpa hldtts r:tltL
diprndangnra pcniing ultul dlelaskan. kareuaitium dijclaskrn oleh par;t
lhii. atru kartna adlnl:i pemahrtntan',ang kcrlitrorersiitl dr kllattgrrrt
drlant
nrerckaU
. uiuk itu. tcprtkirrnyl.likl klryanlr iui. kemi Iantptlkan
dcngLrniudul SilsilaitHtulits Shahiit.durt SekclurtrLt
K,tl
ediii IrrCrrnesia
duttgutt llukuntmtt.
Khusus mcngcnarter,icmalun iru. apabiiatcrdapilri.ckufaogrindr r
seri lpupun. kanrr nrcnohon marl ylng sebesar-beslrnvr.Kami luglr
rnenehrrlpkanadanla kritik I lng konstr,rktii rnaupunsaran-sarrndart para
pembacabudrnlrn.
.\khirn1a. kami ucapkan seiamatmen:kmati kaq,'a ini !'ang kami
suguhkan dalani edisi lndonesra. Semoga menjadr amal lariyah lang
membawaberkahdan manfaat.di dunia dan akhirat. Amin.
senantiasa

Drs HM QodirunNur

http://kampungsunnah.wordpress.com

D.{FT-{RISI

ti
t7
.

l)

30
. 38
19
i3

PE\COB.\T
\\ \1.\ N.\BI
ETIKAT]DURDANBEPERGIAN
l!'lEl\'tBACA
TASBIH.
KELfTAI\,1AAN
DENGANTETA\GG.\L]TRLIPAT
DOSABERMU-SUHAN

t26
{13
ll9

c.\\D.{

.l+l
1.13
KEWAJIBANNIERE).IIA]GIAANCIPT{A\.\.LAHSWT I5J
ORANGY,\NG\lENCLGAHKEI\{LhiGKARAN
PERUIIPAMAAN
159
.
DAN Y,\NG\TENDIAIVIKA.NNYA
'TERHAD.\P
AN.\K.;\\,\K
162
CONTOHKASIHSAYANG\ABI
t6l
tTIK.\ \I.\LAN
1
66
MOR{LIfAS ISLA\I.
BEBER.\PA
CONTOH
DI \IA\APL\
DAN BERSHALAWAT
KTWAJIBANBERDZIKIR
TENTANGSHALAT FAJARDAN SHALAT , 5HAR . .

169
BFRAD.\
\ , 1 UA' W I Y A H .S E O R , \ N GP E \ U L I SW A I I Y U
t78
KEUTA\'fAA\- \{E\IBERI illAKAN \,lUSAFIRYANG
B T R P T\ S
' \
183
PE\'IBAYARA.N
IIL T.A\'G BAGI MERK.\ \'J\\G BELUM
\ I { \ 1 P I \ 1 E \ , 1 B A YR
. \\ Y . \
. 186
PERINTAH]VIE\,{PELAJARI
AL.QUR'AN
188
KETFNTUANORANG YANG MENI\.MALK{N SHALAT
I93
PERBUATANYANG \,ttrNYEBABKq,Ni\,IASUKSURGA
197
PENUTURANNABI SAW TENTANGKENDARAAN
215
.\\ru RA\ \ltLIFL\T \\'A\I]TAPNANCAi
218
DZIKIR-DZIKIRSETELAHS}LALAT
22()
SEBAIK-BAIKTEMAN DAN TETANGGA
233
KET,'T,\\[AAN
I S T I G H F A RD A N D Z I K I R . . . . . . .
fJ)
KEMAKSIATANYANG MEN\TBABI(AN KEKTRINGAN.
A N I A Y A D A N B E R B A G A IB E N C , \ N A . . , . , . ,
210
PENGUKUHANSHALAT WITIR
KEBESARAN'ARSYDAN KURSI,
SUNGAI-SUNGAISURGADI DLNIA. . . .
252
KEUTAMAAN BACAAN TAHLIL SEPULUHKALI SEUSAI
SHUBT'HDAN ASHAR . .
2)f
MEVILIHAMAL PERBUATAN
259
JAWABAN SIAPA YANG MENCIPTAKAN ALLAH- . . . , .
261
t0

HUKU\I-HUKU\,I
YANGTERPANDANG
DALAMHADITS
266
ADAB-ADABBERMIMPI,
. 267
KEAJAIBA\ T.\,\.DA.TANDA
HARIKI,\\1AT
)72
BILANGANORANGYA).iG\,lENDATANGI
TELAGA
\ABI SA\V
271
\1A'IAHAzuDA\ REN,IBULAN
PADAHAzuKIAMAT . . . . . , 275
KEUT.\\,LAAN
THALHAHBIN UBAIDILLAHRA . .
279
KEUTA\IAANTAUHIDDAN ISTIGHFAR. .
285
PERLOivIBAAN
NABI SAWDENGANISTRINYA .
291
BERGELAR
BAGIORANGYANGTIDAK\,IEMPLNYAI
.\NAK
. 293
\IAKHLUK l'A\G PERTAMADICIPTAKAN
296
WASIATNUHAS
.298
KISAHSEPOT
ONGKERTAS
l0l
-\ DAB-ADABTERHADAP
ALLAH
306
DO.{\ABI S,{\\'KEPADAANAS ,
.312
TID.\KAD.\ ZAK.\T BAGISELA]I.]
MUK\IIN
316
\1A\USI.\ YANGPALINGBESARUJIANNYA
320
HAK.HAK
T E T A N G G.A. . , .
326
K-{PANSEORANG
ANAK DAPAT\lEW'.\RISI''
KTUTAMAANDOADAN KEBAJIKAN
J .')
A\IER BIN .{L-ASHSEORANG
MUKMIN
. 338
SIKSAORANGYANGTIDAKBERIMANKEPADA
\ABI SAW .
,
. 342
OR{,r-C-ORANG
JAHILIYAHITU BUKANAHLI FITRAH.
34,1
L.\ R-\NGANIvIENCIUM
KETII(A BERTEIvtU
351
3EPERGIAN
YANGBOLEHMELAKUKANSFIALAT
QASILAR
. 362
,-.\\1A'TAQDITVL
. 368
P E \ \ " \ T L A ND U A T I M B A N G A N .... .
373
\IE\GGAULI ISTEzuDENGANBAIK. . .
. 376
SIAPAK{H YANGPENGASIHITU'I . . ,
377
PERI\GAT-\NTERHADAP
ORANGYANGMENGABAIKAN
BERI'ATABEIiAR
379
KHUTBAHYANGKOSONG
. l8,l
ADAB-ADABDAIAMMAJEL
. ,I S. , . . . ,
3 Sri

KENCIN..\N ORA\G IiAFIR \IENEBUS\ER-\KA


I S T R IY A N G \ I E \ \ ' . { K I T K { N S U A \ I I D A N D O , { B I D A D A R I
- E B I HB A I K D A R I P A D AK E K { \ ' , { A } ;
S E H A - I ' I - TIU
Ulr'-L,\{ SA\IBIL BERDIRI
V E ^ V G E J ATRU L I SN I E \ U L I SK E P 1 D AW , \ ) . I . \
A D A B B E R K U N - J U NKGE P A D AS A L D A R , {
\ I E \ I P E L A J A R IK I T A B D , \ \ B A H A S AO R . { ] ; ( ]L A I N
W A J I B \ l E i \ ' l B U K AR , { \ I B L - TD A L A \ 1 \ I , \ \ D I H . \ I D
tsAHAY-{ \1[NY,\KITI TETA\CGA
C E L , { A \ T E R H A D A PO R , \ \ G . O R , \ \ ( ] \ ' \ \ G R . \ K TSD L\ I A
B A C . \ A \ D Z I K I RS E T E L - \ HS H ' \ 1 , \ TF . \ R D H L '
ADAB DI KA.\IAR KI-CIL
ADAU \lAll{:'r"
S H A L A TS E B E L U \ '\1I A ' f A H A R I I E R B E \ - A \ 1
\ t E \ S L ( I K { \ A J RK I \ ( I \ C
\4F\{AI(A\ H.{R T.\ R,\\1P,\SA\ PER.\\(]
U M A T \ { U I ] A . \ 1 I \ I A D\ I E N J , \ D IT L J L H P L I - L H D { - - \ S E K T E
\ A B I S A \ \ '\ l E R U B A I I \ A \ I A , \ A \ I , , \ B T - ' R I , K
\ l T L L D . \ h K E \ R . \ d K I B L\ I
'\{AH
D O A \ I . \ S LK R I
BEBERAP.\DOA DI \\ AKT U SORLD-\\ P.\Gl IIT\RI
KET,TA\LAA\ \,IE\ EG.\KKAN HLKL \1
S U \ r " A H Q A B L I \ - A HJ U \ l A T D A N \ l A G t l R I B
\ I E N G A T A S IG E J O L A KS E K S U , . .
S E P U T A R\ ' 1 A \ , \ S I K H A J I
D A S A RP E I , . \ K S A \ A A \ S E N S LS
I I D A K B O L E H\ I E \ Y T S A H K A \ D I R I D A \ O R - \ \ G I - , \ i N

t2

]9I
]95
]97
199
-I03
-II8
-I2IJ
-I3I
.I3-I

1.t9

16l
l()-+
]7J

+9i
--ill
i i9

rli
5l Ll
j:+()

)i(,
569
)79

MUKADIMAH

Denganmenvebutnama Allah Yang Maha pengasihlagi Maha


Pcnyayang.Hanyakepada-Nyalahkami memohonpenolongan.
Sesungguhnya
segalapuji hanyamilik Allah. Kami memuii-Nya.
rnemohon
penolongan-Nyadanmemohon
ampunan-Nya.
Kamimemohon
perlindungankepadaAllah swt dari kejahatanjiwa dan keburukanamal.
Orangyang telahdiberi perunjukoleh Allah tidak adayangdaparmenyesatkannyadan orang yang telah disesatkan-Nyatidak ada yang dapat
memberikanperunjukkepadanya.Sayabersaksibahwatidak ada Tuhan
kecualiAllah semata,yangtiadasel-utubagi-Nya.Dansayabersaksibahwa
!luhammadadalahhambadanRasul-Nya.
"Wahai orang-orangyang beriman, bertaqwalahkepada Allah
Jensansebenar-benar
taqwakepada-Nya;danjanganlahkamu sekali-kali
matimelainkan
dalamkeadaan
Islam." (Ali Imran: 102).
"Hai sekalianmanusia,bertaqwalahkepadaTuhanmuyang telah
meraipnkankamudari diri yangsatu,dandarinyapulaAllah menciptakaa
istrinra: dan dari kedualyaAllah memperkembangbiakkan
laki-laki dan
perempuin yang banyak. Dan bertaqwalahkepadaAllah yang dengan
(mempergunakan)
nama-Nya,kamu salingmemintasaru samalain, dan
(peliharalah)hubungansilaturrahim.Sesungguhnya
Allah selalumenjaga
dan mengawasikamu." (An-Nisa': l).
"Hai orang-orangyang beriman,bertaqwalahkamu kepadaAllah
_
dan berkatalahdenganperkataanyang benar, niscayaAllah mimperbaiki
IJ

Dan
danmengampuni
bagintudosa-dosamu.
bagikamuamalan-amalanmu
ia tclah
mentaatiAllah dan Rasul-Nyamakasesungguhnya
barangsiapa
" (Al-Ahzab:7l). "
yangbesar.
kemenangan
mendapat
AmmaBa'du:
maksud.tentusajaatasseizinAllah.untukmenerSayamempunyai
shahihdenganbab.
bitkan beberapamakalahyang berisi hadits-hadits
pasal,masalahdan faedahyangberbeda-beda.
Hal itu sayamaksudkan
dan sahabat
yangterhorrekan-rekan
sahabat
untukmemenuhikebutuhan
bacaanbagiparapembacabudiman.hingga
mat. Jugauntukmenambah
menciptakan
budayaIslami vang sesuaidengansvari'ar.
bersama-sama
adalah
hadits-hadits
Rasulsrw. (sebagai
sumbersetelah
sumbernya
Iang
ulama' r'angmenggambarkan
betapa
Al-Qur'anuikarim). Ada sebagian
-'
Rasultersebutmelaluilirik prosan;'a:
agungnya
hadits-hadits
''llmu angpalingberkah.palingutamrdanpalingbanlak mrnlaarI
ni'a bagl kehidupandunia naupun akhirrt setclah,.\l-Qur'anui-krnnl
adalahhaditshaditsRasulsaw.Sebab.di dahnula ternuatbanlrk shaibaratsebuah
lelagadankebun1'an.r
berhiaskrn
dengan
hu at. Ilmutersebut
"
dankenikmrtan.
dankeblikan.anugcruh
scgalamacemkeindahan
Tetapi),angsitngatdisc$lkanadalahbahwatelagadan kcbuniru
palsuI angakhirnlatumbuhdenganpesat
relahdirasukiolehhadits-hadits
Sementara
iru berlalunya
sangrvaktuleng
danrncmporakporandakannya.
tentanghakikat atau
diiringi denganmakin menurunnyapengetahuan
palsutersebut
itu. maka h.rdits-hadits
mengenai
hadits-hadits
kebenaran
yang
benar-benar
berasaldari Rasulullah
dianggapsebagaihadits-hadits
sala untukmembersihkansaw.Hal inilahyangbegitukuatnyamendorong
nya dan memberikanperingatankepadakaum muslimin y'ang kurang
itu selarlutnl,a
akansala susundi dalamseI{aditsJradits
menladarinl'a.
huahkitab lang bcrjuclul"Al-AfutditsutlhDlLd'tfilt WaAtsardns Soyli'alt
''
Ncgatifnrr Bari Umat).
Dha'if danPengaruh
F -Unvnalt. tl{adits-hadits

l]lanra dikenaliengan Khutlxlh.1lLlut,th.


ini di kala0gan
1) Khurbahsmacam
jenis khulbah.scpenikhu(bah
jurn at. khuthah
Khurbahini dipergunakan
untukberbagai
yangberisihadits'hadns
risalahktrusus
Ied,khutbahnikahdai lain lain. Savamempunvai
tentangkhulbah di aus. Scbelumnyarisalah iersebu!t.lal sava
besertasanad-sanatlnla
rerbitkandi maillah At Tamaddunrl fuhni. Kemudiansala lerbilkandalam saturt\ala,l
_''ang bisadiperolebdi sekretariatmaialah.lvlerekal_angmencinlaisunMh Rasuldan ingrn
hendalnyaselalumernakalkhubai lersebu!di dalamberbagaikesm
menghidupkannya.
palan,sebabkhutbahilu banyakdisebulkandi dalamhaditsnya.
2) Beliau adalah Ars'TsabatAbu Ahmad Abdulla-trbin Balar bin lrluhanrmad
Az-Zahid.yangbiografinyaditulis oleh Abul Qasimlbnu Asa ir di daiamkilabnya(1,/2.9).
lt

Kitab ini akansegeraditerbitkanoleh MajalahAt-TanwddunAl-lslatni dan


dapatdiperolehdenganmudaholehmerekayangmembutuhkannya
ataupun
bermakud memilihnya untuk dihafal arausebagaikeburuhanyang lain.
Oleh karenairu, adabaiknyabila banyakyang ingin bergabungbersama
majalahtersebut.
Namun untuk mewujudkanmaksuditu tampakryatidak mungkin
hanyadenganmenampilkanhadits-hadits
dha'if semata,tanpamenampilkan hadits-hadits
shalih sebagaitandingannya.
Sebabpengetahuan
tentang
hadits-haditsdha'if tidak akan sempurnaranpamengetahuihadits-hadits
shahih.Kecualijika kita bisa meringkashadits-haditsdha'if itu. Terapi
tampaknyahal itu mustahil sekali. Oleh karena itu saya ingin sekali
menampilkanhadits-haditsshahihdi sampingmenampilkanhadits-hadits
dha'if. Dengandemikiansayatelahberusaiamenunjukkanadanyapenyakit
sekaligusmemberikanobatnya.SemogaAllah swt berkenanmengabulkan
maksudsayaini.
penyusunannya,
Dalamsistematika
sayatidakakanmempersulitdiri
denganbab-babtertentu,tetapiakansayalakukansesuaidengankemampuanyangsayamiliki, sebagaimana
bisaAndalihat padahalaman-halaman
berikutnanti.
Disampingmaksuddi atas,sayajuga akan menunjukkanberbagai
penilaiandan kritik tentangmatandan sanadhaditsyang sayatampilkan.
sesuaidenganperaturanyang berlaku di kalanganahli hadits. Kadangkadangsayajuga mengupaskandunganhukum sertakosa-katanya
untuk
memperjelasmaksudisinya. Sehinggadapatdipakai sebagaidasaratau
hujjahbagi merekayangberdakwah.
Saya selalu memohondengansegenapkerendahanhati, semoga
Allah swt memberikanmanfaatbagi kitab ini; memberikanilham kebenarankepadasaya; menjadikannyasebagaisebuahkarya yang murnl
untuk-Nya,danmenyimpanpahaladi sisi-Nya.Dialah YangMahamenenma oermohonan.

Damaskus,14 Dzul Hijjah 1378H.


Pen1rusun,
MuhammadNashiruddinAl-Albanr

l5

http://kampungsunnah.wordpress.com

MASA DEPAN ISLA]VI


Allah s\r'tbertlrman:
' t'^ ' . 1 , " 5 il+r.
Lf

;
-rrur

.':

,-ti,. j,r{!

'F

t!,,

aJ.*J;

i'-f -iJ,;i'j':
cr'\';!,.:rr!

j-'1,

D ia.lah rong telaltnengutts Ros


ul- rt1'a
t,len qanmenbat"a)peruryuk
(Al'Qur'an1 dan agana l,ang benar untukdimenanpkan_i\i.a
atas
segala agann, vtalaupunorang-orang must,riktidnk minukat.
(At-Taubah:33).
Kita parurmerasagembiradenganjanji ).angrelahdiberikanoleh
Allah swt mclalui firman-Nvaitu, bahwaIslam dengankearifandan
kebijaksan:rannya
mampumengalahkan
agama-agrma
liin. Namunticlak
sedikitvangnreneirabahwajanli rcrsebut
relahterwujudpadamasaNabi
sxw, nasa Khulafuur-Rasvidin.
danpadamasa-mtsa
ilrrlifah ,esullahnva
yangbijaksana.
Padrhalkenyataannla
tidakdemikian.yang sudahterea_
lisasi'aat itu lanyalahscbagian
kecrldrn janjr dr er:rs,sehaglrmrna
diisyaratkan
olehRasulsaw.melalujsabdanla:
_ :,.-,

.z

.i

-..rtt
t\^
,*-9P9'r}lr-L".'r

. , - 1r

''

',t,

'

i
"
'l
:tt
.
rl
j'>-_,L#'f
f=J ---o r,) - \

I7

bertanya "llahai Rasul sungguhaku


telahdisembah.I'alu Ais-v-ah
mengtra bahwa talkala Allah menurunkanfrman-Nya "Dia-lah
yang lelah mengutusRasul-Nya(denganmembawa)petunjuk (Alatassegala
Qur'an) danagamaltangbenaruntukdimenangkan-Nya
hal
itu lelqh
tidak
menlukai'
ogamawalaupunorang4rang mu$)rik
qkqn
terealiBehcntmenlawab:"Hal itu
sempurna(reahsastnya)."
sesipada saatyang drtenlukanolehAllah."
Haditstersebutdiriwayatkanoleh Imam Muslim dan Imam-lntam
yang lain. Sayatelatrmentakhrijnyadi dalam kitab sayaTahdzirusSujid
Min IttikhodzilQuburMasajida.(PeringatanBagiyangSujudUntuk Tidak
Masjid)(hal: 122).
MakamSebagai
Menjadikan
Islam
masakemenangan
lain yangmenjelaskan
Banyakhadits-hadits
diragukan
itu
tidak
ke berbagaipenjuru.Dari hadits-hadits
dantersebarnya
lagi bahwa kemenanganlslam di masa depan semata-mataatas iTin
penolongandari Allah swt, dengancatatanharustetapkita perjuangkan,
haditsyangsaya
itu yangpeniing.Berikutini akansayatampilkanbberapa
pejuang
dapatdijadikan
lslamdan
harapkandapalmembakarsemangatpara
yang
tanpa
mau be{uang
fatalis
mereka
argumentasiuntuk menyadarkan
samasekali.

.:.,'+Ji.WJsrru
"Allah siet telah menghimpun (mengumpulkanfuin menyatukan)
bumi ini untuk*u. Oleh karena itu, aku dapat menyaksikanbelahan
bumi Barat dan Timur. Sungguhkekuasaanurnatkuakan sanpai ke
daerah yang dikumpulkan (diperlihatkan) kerydaku itu. "
Haditstersebutdiriwayatkanolehlmam Muslim (8/ l7l), ImamAbu
Dawud (4252), Imam Turmu&i (2121)yarr,gmenilainyasebagaihadits
l8

shahih,Iman Ibnu lr{ajah(2952)dan Imam Ahmaddensandua sanad.


Penamaberasaldari Tsauban(5/278)dan keduadari Syiddadbin Aus
(4/132).jika memanghadirsnvanahfuzh (teqaga).
Ada hadits-hadirs
lain yanglebihjelasdanluasyairu:

"Sunggult a.qanutIslant ini akan sampoi ke bumi


tanq diktlui olett
nalartt dan siang. Alktlt tidok akan nelevrnkan seluruh kota dart
lttktsok deso, ke<uolLnenasukkan agana ini ke tlaerah ttu, denqLUr
nentuliakrn vtnq ntulia dan rnerendahkan t.ung hina. yakni tnc_
uu[iakonnta dengtur Islan dan mererukthkanm.o tlenqan keku_

Jran"
Hadits ini diriwavatkanoleh sekelompokimam ).anstelah sava
scbutkan
di dalamkitabAt Tahdzir(hal l2l ). Sementara
ImarnlbnuHibban
nreriwayatkannva
di dalamkitab Slwhih-nya(1631,1632).
SedangImam
Abu'Arubah meriwayarkannya
di dalamyjtabAl-Muntaqamint-Ihabaqar
( 2 il 0 /1 ) .
Tidak diragukanlagi bahwa rersebarnya
agamaIslam kembali
kepada
umatIslamsendiriOlehkarenairumerekaharusmemilikikekuann
nrorai.materialdanpersenjaraan
hinggamampumelawan
danmengalahkan
kckuaran
orang-orang
kafir danorang-orang
durhaka.Inilahyun! d,.1rn1,_
krn olehNabi saw:

j-"i1ni.'+*"G-$

i "A -..t)rt:;

--Jl;! , JG . t\rr4r.6iG

,. ,Jti ,

'utr:'l
l9

-i ',. .,',' ','- ,


J-... q d.le

4$ I

\| \ ../-. 4. \. "' .\ /.,:. . '

,, 4)-Litb-.'9

Hadits ini diiwayatkan oleh Abu Qubai. Ia menulurkan: "(pada


suatukelika) kami bersamaAbdullahlbnu Aner lbnu Al-kh. Dia
dilanya tentang mana J-angakan terkalahkan lebih dnhulu, anlara
dua negeri, Konstanlinopelalau Romawi. Kemulian ia meminra
sebuahkitab"
petiryayan7sudahagaklusuh.Ialu ia mengeluarkan
Abu Qubail metanjulkanktsahnya:lalu ibdullah menceitakan:3)
''
Sualu ketika, kami sedangmenulisdi sisi Rasulullahsaw. Tiba'
tiba beliau ditanya: "Manat-angterkalahkanlebih dnhulu, ConstantinopelatauRomawi?"Beliaumenjawab:"Kota HeracliusJahyang
akan terkalahkan lebth dulu. ". Moksudnyaadalah Konstantinopel.
Haditsini diriwayatkanoleh Imam Ahmad (lll176), Ad-Darimi (l/
hon (lll47 ,153),Abu Amer Ad-Dani
126),Ibnu Abi Syaibahdalam,4i-Mas
di dalamAs-SunanullVaridahfl-Fitan (Hadits-haditstentangfitnah), AlHakim (III/422 dan IV/508) dan AMul Ghani Al-Maqdisi d^LamKitobul
Ilni 01130).Abdul Ghani bahrvahadits itu hasansanadnya.Sedangkan
haditsshahrh.PemlaianAl-Hakim itu juga
ImamHakimmenilarnyasebagar
oleh ImamAdz'Dzahabi.
disetuiui
'Kata
Rumilyah dalamhaditsdi atasmaksudnyaadalahRoma' ibu
bisakrtalihat di dalamMu'jamulBuldan
kotaltali sekarangini, sebagaimana
(EnsiklopediNegara).
pertamaadadi tangan
kita ketaltui,bahwakemenangan
Sebagaimana
MuhammadAl-Fatih Al-Utsmani. Hal itu te{adi lebil dari delapanratus
haditsdi atas Kemenangankedua
ahun setelahNabi saw menyabdakan
firman-Nya:
pun akansegeraterwujudatassezin Atlah swt, sebagaimana
3) PrkataanAbdullah inijuga diriwayatkanoleh Abu Zur'ah di &lam bukunya
Tankltu Datnsyiq (s.JJaraltDamaskusI/96) Di situ juga ditunjukkan bahwa hadits tersebut
juga dinlis padamasaRasulullahsaw.

20

*,r,r:-.o).+'i;

'

iL' '''/*&J.,

"Dan scsunggulm:akanu akon me getalrui (kebercranl beritLt


Al-Qur'tur setekthheberapavokru laqi. " (ShMd: 88).
Tidakdiragukanhgi bahwakemcnangan
keduamendorong
adanla
kebutuhan
tcrhadapKhalilahvangtansguh.Hal inilahvang relahdiberilrkrn olehRasulullah
sau melaluisabdan)a:

'- 'z' . l:.t

..:-J*f

"Kenabiantelahtent'ujLtddi antttra karnusesuoidenqan


kehentlok
.1llah.KenudianDia aknt nenghilunqkarutlasesueidengankelpn
dak-I\'u. setektltitu adt khilaJithtttng sesuaidengankerutbiu tersebut,sesuaidenqankehendnk-iritapula. KenudianDia akanneng
hapusnu iuga sesuaidenqankehenduk-Nta.Lalu utluraja rung
giqih (berpeqanqtquh dolan nentperjtnnqkan[slon), sesuardenqartkeltendoklta. Setekthitu tttLtseoranqrajadikttttorbertangan
best, dun semuaberialan sesuaitlengankehendak_Nra
pula. Lalu
Dia akan ntenghapusma
jika nenqhendakiuntuk nenphaDusm.u.
Keuudian,trla
kh afahtangsesuaidengdntuuutnn.l'aii.Iatu Oi,t
diam. "
Hadirsinl diriwavatkan
olehImamAhrnad(lV/273).Kami menda_
patkanriwayardari Sulaimanbin DawudAth-Thayalisi.
juga dan Dawud
bin ibralim Al-Wasithi,Hubaibbin Salim.dan Nu,manbin Basviryarrc
''liami
mengisahkansedang
duduk{udukdrmaslrdBasyrr adala}rseorani
yang sering menyembunyikan
haditsnya.Lalu datanglahAbu Tsa'laba.b

2l

Al-Khaslaii d:ul be tn)a: Wahxi Bas!ir birr Sa'id. apakahEngkaumenghafal hadits Rasul tennnq Unrlra'lTetapl kcmudian. Khudzlrlrhhh llng
3.'
iustru m!-nja$ lb:' Sl1'l menghafalk-tlutbahn]
Tsa
labah
duduk. sementaraKhudzatttu
kcmudian.\bu
\iendengar
marfu .
hadits
itu
sccara
i.rh fcl:inlutn]a merinaratkan
'oin
Hublrb mengomctitrrt dengan menceritakan:"Tetkaia L'mar
Abdul Aziz mulai tampil .11nslya rnengetahuibahwa Yazid bin Nu nru
hin Bls)ir ncnladi l('nsikutnl'.a. maka sala menulis surrt kepildan)rt.
herrsikan ier)rlng hadits rni. Saya memperingatkandengan mencatakall
\rladirn\ :l: Sayl berharaplgar beliaut Lmar bin Abdul Aziz ) benrr-betrar
'rr,lr rrenjrdi ,lnirul ]!u atatlrt setelahldanla raja !lrlg glglh menrPerlunlgkln l,ulinte\cbalunr dia llaik tahta Lalu surat sl)a ltu disamp rkrlrl
kcprd.r l,:mal bin \bdul -\zi;t. Dia mcrlsl gcmhira drittnengagunrtrla.
\lehlui sanrd .\hnrad. iudits itu juga cliriwaletkin oleh r\l Hrr'idz
lrab rll lf I sel.rn
Gi:urab Lla ,\4ahabfutt!.\i-llrrqi di d;rl,rm.t.l(rlr1rli,rrt1
jutnl a ,\l-HlfitJz nrenliitat'An:
'Srltu:
h a d i t si r r i . h l h i h . i b r : r h i n rb i n D a u u d . \ l ' W r r s r t l l i , i r n t i r t
'xurt
ingarlnnlrt "leh Abu Dawud. \th-l-ht
lrirTalrrbaik rkhlakn\'r illn
, l l l : i . 1 l i nI h n u i l i b b l n . : i e d l t i s k r l ll a r : l $ l f a r l ' \ i ' : l n q l l t n b l s a d r h L L i l i
"
iruij.rhrti Jalam inenctllkln hadits rllhrh
Yang .iimaksudA1-flatlzh inr ldalah \ iins tcrdlPrlt d! Jiillm krr.ri-'
dintlarnla dengln
Shahih.Vustint.tcnpt men{enai tiLrbaiboleh A1-tsuktratt
''jlhi
natlfutrLut iungklpiltl llng ntenunlukkanmlsih diratukannla keabsahanseorangpcrawlr. SedangkanIbnu .\ddi urcngatakan:Dalam ntatan
hadirs1ang dirirr ayatktnnl a (Hubaibr tidak terdapathadits//llllr(4r th3dits
rang Jitolak). tempi il tcld) ntemutarbaliksanadnvat attrrlllllzlrlb) \kan
tetapl \bu Ilatim. Abu D.lvud dan lbnu Hibban meniiainl'al-ri.1dl Oleil
Bahkan \l-Halizh
karcnaitu- sctidak-trdaknr l n rlai iradrtsnra adalali/trrscrir
nenilarnr a: Le ba ,a btht I Lalhzh ta drl trngkiltkc crnpal) Peral t I anq Jtnilar dcngan lal'azhpada tingkat rnr haditsnra bisa drpakar-tct;tpi harus
a dcnga.nperarlt-pcral i lam r angr&rtbttikuat tngataldilihal kcscsuatanny
nva). sebab laI'azh iru tidali nenunJuklian kc-r/lrabit-an seorang pcra\\ t
iPencq ).
disebutkandi dalam nasacd karva
Hadits ] ang senadaf.4sr-J-ral?1.1/
'Saya
diberi riwavN!oleh Dawud Al-wasithi
Ath-Thayalisi{nomor: -138):
-ia adalah orang yang tsiqah-. td menceritakan: "Saya mendengar hadits
iu dari Hubaib bin Salim. Tetapi dalan matan hadits tersebut ada )'anq
tercecer matannya. Tapi kemudian ditutup (dilengkapi) dengan hadits dari
Musnad Ahmad.

22

Al-Haitsamidi dalamkitabnvaAl-Majna' (V/ 189) menielaskan:


"Haditstersebutdiriwayatkanoleh Imam Ahmad,sedangkan
Al-Bazzar
namunIebihsempurna
lasi. ImamArh-Thabranr
luga meriwayatkan.
luga
meriwavatkansebagiandalam kitabnl'az1l-..1ii.rath
dan perarvi-perau'rn;I
adalahtsiqaft.'
Dengandenikianmenumrsava.kecilsekalikemungkinannya
hadits
tersebutdiriwayatkan
oleh Umar bin Abdui Azlz. sebabmasapemerintahannyaadrlah setelahmasaKhulafaur-.Rasridin.
vangjaraknya setelah
duamasapemerintahan
duaorangraja."'
haditsyangberisitentangberitagcmbiradari Nabisaw
Selanjutny,a
ncngenaikembalinlakekuasaan
kepadakaumMuslimindanrersebarn],a
pcmelukIslamdi seluruhprnjuru duniahinggadaparmcmbantutercapainl,atujuanIslam dan nenciprakanmasadepanyanc prospekrifdan
membanggakan
hinggarneliputibidangckonomidan pertanian.Hadirs
vansdimitkud adalahsabdaNabi saw:

I ,

': :. j, \

\_,\.r_.'J P.5..2-.L9,

:r, ''.:-\I
,t'o_o-.1

\*,o \>r.,iI

-'l

,1.,,

''Hari

- ![P!.E-1,.'--,r*Jr

kionat titluk akonterjadi sebelunttanahArab menjaditanalt


[apangl.angban\'okmenglnsilkrnkomoditaspentingdan menitiki
pengairantang memadai."
Hadits rerseburdiriwavatkanoleh Imam Muslim (3/g4), lmam
Ahmad(2/703.,117),danInan Hakim(4/477),darihaditsAbu Hurairah.
Berita-berita
gembiraitu mulaiterealisasi
dibeberapa
kawasan
Arab
vangrelahdiberikaruniaolchAllah beruparlat-:latunrukmen-egali
sumber
air drri dalarnrurun pasir.Di sanabisa kita liharadanyainisiatifuntuk
mengrlirkanair dari sungaiEufratke JazirahArab. Sayanembacaberira
rni dari beberapa
suratkabarlokal.Hal iru mrngkinakanmenjadikcnyataan. Dan selangbeberapawaktu kelak, akan benar-benarterwuiud dan
hisahta buktikan.
Selanjutnvayang perlu diketahuidalam hubungannya
denganma,
salahini adalahsabdaNabi saw:
. 1 )S e d a n ! k a nh a d i r s\ a n gd i r i R a \ a * a n o l e h_ \ r h - T h a b . a ndii r l a t a m
k i t a bn \ a A L ' A u s a m
\ang bcrsumberdari lvlu-adz bin Jabal secardmdd1/'a&llah l/ld
Bunvin\ e adalah:
f
''Tiga
pulkh kenabian dM satu olrnF rqa. thn tiga puluh mja dan sutu ldburu,
lRaja bendngun besi) sedangkan s+eloh nu i.lak ada kebakan sana seliuli. .

''Tida);
a\;artdutanqkepadarutsuatunnsa. iec;r,:-;":.;j.: i.i:.-:: :':' .;
l i:.::.,'::.. j.';:
akan lebilt buntk, santpuikalian benernur/Er;-:.;tt
'
datanernahui kitunatl.
Fladitsini diriwayatkanoleh lmam Bukharidalan Al'Fitan. Jtri
nnrfu'.
haditsAnas. secara
haditsHadits ini selayaknya
dipahamidenganmembandingkan
(yang
Seperti
lain
ada
hubungannya).
danhadits
haditslainlang terdahulu
Nlbi Isa as. HaditslentangAl-Mahdt'danrurunn.u.'a
halnyahadits-hadits
ini
tidak
mempunyai
artt secara
bahwa
hadis
hadits itu nenuniuktan
(sempit).
Olch
hrcna
iru.
krtatrdak
ani
klusus
umum.tctepimcrnpunlai
(xpa
schinuga
menimbulkan
umum
adanlrt.
memahamin]
a
secara
l-.oleh
dari onttg
keputusasaan
lang nerupakansifat y'anglums dibuang.1luh
iirntanAllth swt:
mukmin.Scbr!:ainrana

,,...".,,'-i

,i
i,. ;
JjigK't..iJ' lt .l r Cii J.,.rFjq i ri:

alllzqr

;Av,-.t-.rri
"Hai arl;'kttnakku,perqilult kamu, rnaka carilttJtbertta tentung
Yusufdan sautlaranva,danjcue,ankarnuberputttsasa dari rttltntil
tialla \eng berputususadari ruJnnt 'ALlttlt.
Alluh. Sesungguhn'a
nelainJiankaum t'angklir. " (Yustd:8V.
Allah s*t. semogaDia ber
memohonke haribaan
Sa1'asenantiasa
orangoran-slang benar-benar
mukmin.
kita sebagai
kenanmenjadikan

http://kampungsunnah.wordpress.com

ANJURAN TSLANIUNTUK MEN,{BUAT


LAHAN NIENJADI PRODUKTIF

I)allnr ro,1ur:urrnr- ada bcbcrapahadrtsrang nrcndukung-nlntun


ltlan sarl scbutkar.r
bcberapadi anluanr I
Ptrlrarirr..lali ,\nas rl bali*l l-abi sal bcrsalxla:

..J;lt -Q

J*.,.t.;^ir*;'i'i'6.rr1;*

;t * "('* ti;,; 1r r, i't,;,,5.o; }-- -r t


.'t5.^-._
.,.f :, ia\i.{e_ri
jt;]ji
''Seoruttg

ttutsiint \'tur! tne Lututj itt.iit tllennbur btnih, itiiu tttttt


tlitttttktut oleh bt!rit q tit(ut tttLtttttsitt,anupun olelt
binatutry, tisc{^a sernua itu ctkan nenjadi sedekah bagim.a.',
:efuryttut tt,tq

i{adirsrtudiriwayatkan
olchImamBukharit2/67.cet.Eropa).Imarn
N l u s l i m( 5 1 2 8d) a nI m r m A h m a di 3 1 1 . 1 7 ) .
Kedua,Jan Jlhrr ra secrramarfu .
,

. -

. .--t

. ]c' a3\J r J-rE-,'s,l\:Jl


' v
--,-/

\
25

. t--q -{-,

- L\.-J ." Ir ....'.'v

',\eorang

rnruslilt \'(inq tnenanotnsuatu l(ntanta, ascu\a dpo LLtnq


termukan ,iktttt nenjadi :edekalt. opa \unQ t(rtun Llkdtt tre ttutl
sedekalt.,nuranq tenna\ttntleh ltunrnl Ltkanneniadt'edekult don
LipopLIt.?t]q tluttnbilttLchit \(t)rii ? it'i'i :itta ttut tiu iLAa tttt.trri!
;edekahnula baei lpcnilikl-nta '\ulDtti huri kitunattldttue).
H l d i t : r n r C i n w e \ l t k i l n L r l e hI n l t n r \ 1 L r : l i r nd a n J l b i r r a i l n g
k c n u J r a nd i r r ur r . . . L r k l.tLn' a : l tr-). eI r 5 l m rJ c l l i t n t r i t . i n .t \ h n t l d I _ l 9 lr J : ui
srnati lrin dcnuln ic,Jlklt |tt-brLix.lnrcdlksi ll.r.lir. rnr llrcnrprinrarrr.a/rii1
l n d r t \ i : n _ \ i i r { \ c r u d . l ._ , . i n gt u n , g s t nl t\ s e b l g t r ; . e I L r r l t , p ! ' n e r l . r\ x i t u
h a d i t sl l u s l i n J r n . \ h m a d d a r i i , n r n u \ l u b l s r r r ' , 6 l l 0 . j 6 l ) . S e d a n g
hadirs-haditsluinnvlrirng.jusl bertung-sr
sehaglr ,:\rllr1. diiehutkirnolch
.\l-llundziri dllrm .-11f.]l q/tl, r 3,ll 1. 115l
rretl-qrz.
diccritakan,licil \nas ia dan \abr -rau. belilu i.erslbd:r:

.-f:*--'

A-S' AiJ'Se)

. -

'./
.*'S

-a

..

d,*-*q

,J
'..

.{-""-**,

j-',-r

*'J

I '

-;
u9 rL-.

-^.r_-1-r

-3..-,J_+ -9?:

'

{-Ji

49 L-;

*j:-a

......'.

-e

-'J\..'
4!

i
_*-

3 -.
,! ..

} .: + -!J-,

''Kendanpun
lruri kranat alian teriudt ieutetora di tangun tdlth 5e
orang di dntara konu tnusihaaa liibrr Doiotl rctrnut. tika ta ingin hurt
Liamat tidak al;an terladi sebelun it ,tenanann\u. naka herula\iuh tLt
tnenananln\4.

26

Fl(.tsil
t'.'.i.:

i - +.4p,
-.. t..'.

f
O
. \ fi l trm
-'\

-12oi;
csr c , t
,"'..,'

> >;':.\

;,7 6.&, q,q f f" d d4,


-6^':r.\ir
fq'
u 6 '.- /\
-'.-,.. /t\.
./
i.,
,-'
r
i"

)i

t.

s,"1,eq
urslus
qq q'Ilnpqy,,
:upr'rpau...'
Dl.qrq'qs
,*, o"*lYil3]
pnapq qalo ue1le,{e,rr:rp
Bue.{urel strpeqr3z1Dperur EJ?lusrxos

lnqastel
,,.qrqsqsr{31?pe
sllpq peuzs ,, e,{uryguradr8eq ueqrpmual tedep:atnlr uurlnuap Bue,{
leq uelep qpqas uprlul epeda:1
r,rs qplJv qrlo uqltaqlp qelorBuu,,{rlzar
:e,{ursr
Fuef 'rurz:1rpedal BurtzpBuef : eurq r:ep
4eq ue8uepqele:uqr1ag,,
lPmsPpnll llBlalag'nlr epnl efuqrlaquasrpnlrl .1eurd-leueraq
qe1a1
Buei
epn-1r4pueur 8uu,{ruel u:e1uerp BuEloases
spv,, :usj{ele8uauer .qtrbel
urq slueH-ly qelouellpfe,.rrurprut sllpuquerpnrue; .pl/{
lr,Durqltslnqog
:e,{uurselafuad
uu8uaprur strpequelquuaftauauruuqlng ruurul'(q?,{ufqr{3pas)
e,{uqelapaslnue re8eqassrlnlrp
unls rur IeH Equ ltrrrpcl ueq rudru?s.rrp8uaurdetat e,{uepqede8furq
'e,(uqcpnsasSuero-3uuo qalo
rtuuqrurp tedep Bue{ ntensesueupueur
pseu u?lteuJuzrxJruSuejoasas:eie ruelep dn-1nrBue.i
:prun u.,{udnprq
uesadueltu:r,{uaru
eupu rp stelp lnp{f,letBue,{srrpeqqrqll-qrqal.-lulnp
-o:d qrqal:eBeueqelur;llpefuaru
uerpln[unuaur
qrqal
1n1unuejnfuee,,{uepe
3u2,,(urel strpeqepelzprt r:,{uleduul ,tnqasrJlslrpeq-slrpeq
urplaS
'(,'\ulrqrq)
?tuloil
'qn.iitpotcln
uoqod luur ul'ef,
errl ueBuaprueesryaTrsuflterr;
.Sueluedqrqalrslzp:l.r
ueBuapueltnq:srp
pprur{vursrulqelorurslrpeqE^\qBq.ue>lselaIei(es
qelateueurrlisqaS
.J[zzEg-lVqalo uelleie,nrrrp
rur
,, LlDhIJqeIeq e.\v.rpnd-r.rrslcd
'(t9lt)
sllpeH,,:uErlslE8uatu
uEp
,mt[n411y useleprp e(urslepa: se13ur.l
-ouruEBuep
(uP)[rEdlxp,{uarx)
u.iulrrqelucturures eg-1y ualSuepag
'(.91911)
wElpprDIppV nuql qalo iuqcrrp eSnf
11wny-1y
sllPBH
pI.ES
l
sEuV
Ilep
ulq
E,{qEl
{l3l!,uDllBfE,rurp.iur,i lpayurs
!u!
ueSuapnfias) ,lqDnw slrperlue8uap tenl:ldrp Suef 'urr1sntr1ruerul
qalo ue1del:trp8ur{ te:e,{su8ueplensasqrqeqs3ur,{ pupsqelrul
'er sEuVuEpplzB^ ulq rue.{srgsrrplquep
drtnqrpSuei'(1711)utot,nyg
'79 e.{uqutqrrrlEprp rqlv Inuqr uBp (6lt loruou strpeLllpnttnlny11y
qDpVlV IJleleprp llpw{ng uerll '(SLOZlourou slrpEq)rsrl?isql-qlv
'(
lnqJsretslrpsH
lf,l n8l t8l t) plurqv ur"JI qJlouellc,rc.nr.rrp

"Jikaengkaumendengar
bahwaDajjal telahkeluar,padahaLengkau
t aslh menanambib komta. makajanganLahengkauterqesa-gesa
nenperbaikinta. kurenamdsihudakehidttpanbaei manusiaseteLah
itu. "
Yang dimaksudD:rwuddi sini ldalah AbLtDit*ud -\l-.{nshan.Ia
dinilai oleh Al-HafidzIbnu t{ajlLrscbageiorangranq diterimahaditsni'a
/ul-rrutqbul1.
Ibnu Jrrir luga mcriualltkan scbuahhadrts]ang herasaldarr
bin l sabit.) angbcrkilta:
Ammarahbin Khuzaimah

,y
-,(
! . t -.>+>..*
\ t , - . . ^ i - '.
i.j-:
e.-.-f,

' c21e' //1.

Jy$fJivi
-

,-' a ":Y
.. \:. . l-

(;

,-,.

1 \ r . _ . i. " . , : * : . _
g.-y'

ir_@

: g.'a.lJL;.!
"
',.',."
,

,t'|

\.4'..E p
-4'
', '<-

, \$
J--L+l : r,3-,-.:-..*).i.li/:-e\.
t,?JJUi
'9 .a'( ',i'<
'.(.'t t:'
,(-'.t,.'."! | -.','
-.{) ., - i,) , vc
<_*t,1. 2'4
. - . .o,r-.r-\-f,r-{i
-.
)
.
-,t
\.r,
. .r1..

. J'.:*,,4. .. l-N'U

,.

''

Sa,-anentlenqarUnrurbin KhathabberkatakepadaAtaitl;u.-Apa
trng ntenglnlangtmu
untukmenananitanahmu?'Atah sma menjttrtab: Sarasudahnta dan besokakanna1i . KentudianUntarberagar ettqkaumau menakata: Aku bernr-benar menghimbaumu
namima'. TaJilann kemudianstrt;abenar-benarrnelihatn'a(Umar
bin Knthnb) menanansendii bersannatah sata. " Haditsini bisa
dilihat di dnlam Al-Jami'ul-Kabir,kana As-Sututhi(3i-137i2).
Oleh karenairu adasebagiansahabatyangmenganggap
bahwaorairq
dan
memanfaatkan
lahamya
karyawan
bekerja
unnrk
mengolah
adalah
1,ang
Al-Mt(arrad lromor .
Allah swt. Inrm Bukharidi dalamkitabnya,41-,.1dab
,+,18)
sebuah
haditsdan Nafi'bin Ashim.bahwaia mendemeriwa)'atkan
ngar Abdullah Ibnu Amer berkatakcpadasalahseoranganaksaudaranya
yang keluar ke tanahlapang(kebun): "Apakahpara karyawanmusedang
bekerja?"
"Sayatidak tahu".jawab anaksaudaranla.
Lalu AMullah brn Amer menyambung:"Seandarnva
engka'rorang
yang
nrscava
tahu
apa
sedang
dikcgakan
olch
ang
terdidik,
engkau
alian
I
parakaryauanmu."Kemudianra (Abdullahbin Amer) menolehkepada
28

6Z

,qIIIV

ufsur 'EuutzpuD){?8uE,{qeq EpduEllnqas E,{psupr'l?rur sllpeH


eiulnrluaq qBqBpEduBr{IBl
-alrpqEruurnrqv slrpeq ntl uuarDlqalo urques)ulrP
{nlun Issspuaur
qrqal8uu.{urEIs3$nBtESrrsrad
up{relpleurEdruBs
nlr u[upuaqupts[lJ)rd
ruadas'uBuruaquPSuPlBI
undPPV
ellqedsqlupuJPrxnqalo uB)lrB){rp
'uuuelraq uBqaloqJl Suutualtu:ei(sruaqruau lrptplng uptul
:retueuolreqJrunry-lnuqltur lttl luelEC e,lu-t1u1t:tt19
qptrl rulpp re ,,uDlDute todog 3un,i unluDuDJuDDulDlnay,,:1npnl
uriuap nueuad 8ue.{strpeqenp1ruunlnpnfrraquaurrruqlng uetul
'sElErp slrpq-slIpPll
luerleuorrrtBqDIElnounu 8uB{ tequqesueelel:adedu:aqaqqu1nt1
'rrruqrrpntsu8:equeBuaprlaqrpe,{u8utteq
rueg :n?8ur uoqodue{{E8auorx
Intun u?l?unSradrp8uu,,(n,{e1rtnl rues
http://kampungsunnah.wordpress.com
ledzp:a1rut qeuu te mflptr-7n ue8uapFua{Ip PSEIq8ue.,{gteql tp tpe
8ue.{efuryynurmqal Sueprqasplnsu3urueltf:aq qsy ulq rauv,, :uelpl
-eSueruzr 'reurq urq rauv up r.1tt1ot1s
8uef,puuesue8uap(ZllBlEI)
LpllrDJ1Ve,{uqe1q urrlep rp unltu,{e,ruau JIIeSV nuql (qpllnpqy
epudaquuqsuu,rupr{Elolur qeueI ffe16 1:up
Inspu.rat) u.{u1vuu-1uue
'greq1
p rpereq 8uz,{qsy urq:aruy 4pru sunl 8uu,{
lnu u8u qrqel3ue:n1
'(unqal)
qzuerrur.{
uo$nq1D\)etaq n$ rp m{qD^1o zle;1
3uede1
uosoqtut slrpuqpeuesqz11ye (su1
'(,,e,{ur{tlltulp
'1nsqe11yuu,{u.r.rel
{nsuuJlEre{eu
'urel
uDledueso{ urplsc) ,, p{ut{suru
8uu.{ed? zpud,, :?l?lroq r,'rued
s:f f,, :etelreqeie:cs 'tulu1
rpzi(uuu.vr'e.{.n1ered
?u?ueq Eftaleq6uproeses

http://kampungsunnah.wordpress.com

RAKUS TERHADAP HARTA


\,TENYEBABKAN
HINA

l ' . r J ; rl t , r - ! i i i n . , r r rli.gr l u \ l \ l t t c i i i h i t r c n l c n t u k l k . t tbt c b c r . r p .i ir . r J r t .


r l i l g n r e l j e l l s k a nl n j u l u r I : l a m l r u l L lk i l l r n r c n t a n l a a i k t nl a h a n s c c t r l l
prcrduktif.dln rnembcriklu fencgilsill. blhu.l Isllnt bcnar hc:ur ntcugun.julkunul:r kcprdr klum \luslimin. bahktn nrenrberikln sentrnsat thn
d(rrongtnuntuk rtu.
Drn sckrrlng. slrl rkln nrcurebutkl| trberlpa hadits ]tng olch
se lent:lraoriln-q) ang lcnrahpcmahamann)asertaadaper) akit di hltrrrr.r.
terasatrrtentangandcngrn hadits-iudi{sdi alas(\,angterdahulut.Pldahll.
kalau kita prhami secrrr baik. ranpl mengedcpankan
hall u:rlsu :cdikir
p u n . n r a k l h a d i t s - h a d j t) sa n g r k l u s r \ a s e b u r k a ni n i t e r n r a t at i d t k h . r la$'lrnn slna sckali. Hadits-hldrts rlng ,ilrl ntaksudldallh:
-'

.-/

'l

. t r * S \ - J : J b l L J r 4 r, li . , \rJ ., \ - , e ,

i\ ,l,it.;.
e)-, lLt'Jgr,;

,"
ry

\ rt,
J_:)' - \'

rr.l.^ .
r,..i,. ii.',:.'i
\r*-.iJJ
: Jr..a-l \)F14Jr;l
r
'l
',.:.
.-,

.- . ,i, :-'o trifi'*'


:,
.
4x\dt.;)')'ig
,. l:,J\
e:..l,.l-{-a'r \, I ,'
t0

http://kampungsunnah.wordpress.com

It
'uPlruuallc
,,
'uuruuga4
qlal ?m,{ s?l?A lqrqalal{ 8ue,{
lel?-letv wSuap {nqls
nJElreJBuere) uqlnquulq Suef reqrly dzpeq:a1su:a;1uele8uua6,,
:uu8uaptnqas:elsltpeqlnpnl rraqruaulusr{ilng uerul qelur tedepuad
ueSuap?,{u{pdrmN ut{qntnqrp leSuesnlr l?ps 3u?,{8ue:ad:aqlnrun
qlqal-qlqal'n1ruee[:a1ad-uee
f:a1adueBuaplnqrs n1u1:at
eua:e1efuqep
-qr uesrun tule18uaq:et8uu,{e1a:arur8eq uelpnqrurrp rur slrpuH Z
3uu.{3ue.ro
,, ruetedeied qelepee,{erue.rat
'qelyperur 8ue:elasuzlrsles etrl 8ue,tufuuuete.{u11
setr:o,{eru
e.,irqeq
uelpp euarpr{'{Ersqu tpJrsraq8uu{ 1cq-1uq
Suetuar,rrs rqENtuaq
ruesqulesuu:1edruourur strpzH,,:urlete8uau ur1-ly nuql u.{ueua:uy
'(anTopl) rluueBunqnqpppr{spnfu?nperi
url tsr! ue8uaq (uruuerr{olo eq 8ui() 8ue:o uer8eqasuluqud
r8ueleq8uaur
Ispu (IfEduesrunuelep urp uulleqrlJurpuJrl) upeu
-rqa1 'n1rSurdruusrO riuue{qnlnqruaru8uu,{lefueq eua:u1'rfnclar
rur ueuf:c1al qeqos 'runucl IoJo3Jeq ueefralad laJuaruIEpr] rur
qptol-lv u,(uqerrlurepp rp r,\lf,uN-lVu[pu
slrpr?H,,
:ualsppu?ueuu
-rqal tuDIBpaI E,{uurpue1:opo,{ucrunelf,uzllnqaJuau qulal nrraq
'efuruulpa1 efur:rp uulluqrlau 8ue,(3ue:6 e:e8auqalo eluruup
3ue,{rurnq(1efud)ueqr[e,na1try.Vpaln:p-2pDuu8uoppnsleulp 3ue1 1
:uur uuBurpnlnqeplalueltnqasrpSuui
qelal ,uupln Bred
strpuq-strpeq
ueBuaprur slpeq uerysr.lSaturiuaur
rurslrpuH
$711$ ,ow{ny,1y ureleprp r,irruulrnqasrp
'1ofoqwatu
)ltllutl qa)l
,, uoDunl l Ddunllpuola usnd
Sttnsodasuo|uap .tnn1a1tSod-t8od3un.i tJotunttunlSuad oto4,,
/^,-.
..--\
..
-

n#lrqri np+'mr5-aiVsr.t?t

c1( .

:(rs{Eper)ueteruuuEuaf, ry'rrrllDref,:sqnucLul}
nqy rJpp ruIB,{ 'urf,l peues up JtqDXlV lllepp rp e,{uuulteie,nr:cut
eBn[ruerqzql-qry ue18uepog(9ll 'ttDgItryJtU \Err.(s)?iu-rynp?/Sqp]tI
ruEIEprp nuwlng urpul qalo (u{J?nlalrp),/ry{rj-rp lnq:slal slrpBH.
'uoDurq ubplnsoaawuolo Ddnt
l
'qown.l
qDnqasunlop q )flsDw tut opuaq-opuaqD\ry.,
rqo11y
ototstu
:opqostaq
'o{uutol
uotuouadn1o
tttostqollnlnsoy
to?uapuawo,(og:oto4taqotn7o1
uDpqofoq loq8unsoqlaw o! 'ltltlDglv tlouown nqv uDp 'DwDuad

Dan sebagaimana
telahkita maklumi.bahwaterlalumenvibukkan
diri denganurusanpekcrjaandapat membuatseseorang
lupa dcngan
kcwajibannya.
rakls terhadapdunia.mau terusmenemsbergulatdalam
usahapertanian
bahkanengganuntukberjuang.
Seperti
banl'akterlihatp:rd:r
rurlngorangkal a.
Penggabungan
semacrnini diperkrrat
olehsabdaNabi:
1....,
rl
, > - - ":+. r ;' - ? "rr.'' f. , . . " -" \ > ' , t , 4 - + - l
r
<
.
r
)
.
'
.
J
\
r
i,.'
' ( 1, ' ' , , t ,
, 1 , . ' . ' ''
,','.:'1..'
,
)*Ioar'-b-u. , :\6J 6J',,3 . f t)\. (:,e_> t

'

-'z' .',\,,"

r, ,I .:..r*f
J|y?J

'.;--(l-:
i.'-.1. .l

g.-- +s:4. l:

'inah
''Jiktr
kalittnlterjual beli dangartrarc
@enjualansecarukredit
hurqal
tlan
ntengunbil
ekor utpi. rncrasaleqtt
denguntanbalrun
jihuil,
nakttAlhh akonnterttr
dengutben(unn, dunnteringgalkort
nrnkan kererulahanbugi kalian. Dia sekali-kali titluJ; ttkun ntt'
Iepasktuula.ketuulijiku kulitn kembulikeptulttoguno kaliut.
haditsini adalahshahih,karenasanad-sanadnya
tclahdiscpa
StatLrs
tiga sanaddi antarun1a.
klti. Srla telalrnrengumpulkan
)ang scnurnll
drri
Abdullah
Ibnu
Umar
secllrlr
marJit':
bcrasal
L

Diriwavatkan
olehlshaqAbu Abdurrahmal,bahwaArhii'Al-Khura
sani nemberitahukan
kepadany,a,
bahwaNafi' telah merilat.ark:ur
haditskcpadanva.
darilbnuUmar.Nafi'berkata:(kemudian
ia menvebutkanhaditsitu.)
Haditsini ditaklrriolehAbu Dawud(nomor:3.162),
Ad-Daulabidi
dalanAL-Kuna
IbnuAddidi dalamAl-Kanil(21265
r.21651.
), danAl-Baihaqi
di dalanr.ls-Srrrca
ALKubra(51361).
Haditstersebut
diperkuar
olchriwavatFadhalbin HashindariAn ub
dari Nafi'.
Sedangkan
lbnu Svahinmeriwayarkannya
di dalamAl-AJratltlil).
"Fadhal
dia mengatakan:
sendiriansaja(nfurrada)dalammerirvavarkan
lndits itu."
"Haditsiru diriwayaftandari
Sementara
Al-Baihaqiberkomentar:
duasanad,yaitudariAtha' bin Abi Rabahyangdikutipnya
dariIbnu Umar
ra.

tt
tusroas u?8nps,{uppEqulppErur qqelsul sllnlaur E^ss Suotopuoul3u?tr (g

?ur?su'Fuptuauad?pp ltrpll e,{urpueqJs'lnqasrat sllp'q


""Or!t;1'"I:
urtrruepueSuaq uteuel1o:o: uerynlue8uaru3ue,i strpequep pns{eru
'ueqtfe,tal
n33ue33uaur{eprt3ue,{uuet lof,oJ:oq
uelednrau ru1snf
uqreltlar.u8ue,(uelnqrsalueiuaprBur-nrp
ntr 1eqelri
8uepa5uuBuun[::rd
'ueuel
pltsru-plBuas
rdetat
lppq ntr supErlruppp rp upl
lof,oJraqeuelPl
-pnsryrurp
Sueiueqtpuara) t,{uun1:q:sqrurLull nqV qJlouulrrir.nurp
rur strp[qc,nqeqqrpr;1iunu:g
8ue,istrpequuryeqalueqsrlaluaru
aDD
upTlpqrodrp
nFodtnqastel(lpu3lrp {Epu
,, ODrnLt
:lellJqIqurlzC-zpv
EruluatuaS1uua4p
3ue,{1uur8eg,,
rypo 8uu.iurrieq
(ru,oa
uBleu luBIBq
nJtDtlS)lu3lrp{rprt 8ue,i 8ue:o
r]puu.'(ustrpeq
r:1 rurstrpuquelreduriunu rinl :r isrg
quleperr,iseg,,:r,{ur:etulruoFulru
rprSorqrru:riiulurlrilryly eiuqrtrl urplpprp rppv nuqluelSurp:5
Erutsrpntui))
,, (splrrp slrpequ[1tnqc.{uaru
qtllnlnsrll
:uuletu:qLuau
:BpqBsleq
^\ps
:eiuapulu e,{e5
Suui :rqeJr:tp
uJqrp nu[), :ur]i.r.rqEl irrrsr:nq;q
.riltV lrpp [ru:ngnuql q-r1olu,(t,,rrrr
- 1 y p e ( r 7 u r q - r i i u g l r i r . n r - ru c p r : . i u - p r r 1 ur r. rer: 1 n u : u : rrui c 5
'(1gp,c:rouottl pEunlVturLulrlelorrEllu{8,\\urprrrrp[uEs
uuiuopstrpeg ltsrunnuql r:epdrtnlrp;-uu.('qr.{snrgurq:qu,{5r:rq g
'( g-!t!/t.)
rinI rur.rp nqv lrr]rpnru:) lnqisr.rl
4oi1tg1y wtpp rp u.,(uuz1te,{r,nuaru
puuusrnp ntrs qrlrs ut1:ninit-uatuunulIlns rqy nuql nlr rnlu:luJS
'.rqlv urp [.{uqalo:odrp
Suri(strel r:cplinl unuuurnDIpnrpslrup(Liai i )
nuql ur:1;-ruprg.cqttr
urulup
rp
r,iufr.rqlutulu
rr(-unq-prq1'
nqnb;1,-1y
rif;puf;urrlnsulq rlrp11lnpqy r.rup
r,iudrrnl-u:Iu
;-ur.islrr-lrrxp (I'L0l,!)
. 1 / { 1 r1) t ,r u p l r -I-l l I r r r r q n l l t l t y t 1 r 1 foi . t t ptl t p r : ; r f t t t tt ' n p r 1J , r : t t , 5
'(li,ioi) rErunnuql (r,ilrpBur,ls
uuiuopduldu:r1
sttptq
'(lrl-0li
pulsriy,l
qr.(.ietu.r
nqv
rupltsp
rp
lsns]Dqf-qrV
ED.s
Lrrlndunll
!i
1lqDX-tV
ru?lvpruurqpqf-qtvusp '(z-tii8ioi) punz-zvLtwlfpIp (si8t
iroulou) purlv upurl rlelofrrqletrprur[npJ,.lpr]uus
url-rrrpsttpr;1
'irrun nuql ufP qlqud Iqv
urq .EqlVurq.{seu.y r:ep,{se.(1,
urq rrIf;B nqv urp urll[,ie,rr;I(] a
:ruIx.,,
' n l l u.{rnrqurulrp
prtsur
r0 nlts qplttsurlaueuqBIJrE,{f;S
Suui pruestnp
-nlr
strpuqtunl.reduraru
ur8urrbeqreglV nlr E.(urptrraruol
ueiulq

http://kampungsunnah.wordpress.com
/(erlaa. sabdr \abi s;trv:
r ' t , -^Jl
U
1l+..-e ji9

4-t -"iaj

I ll .lr

,o

'Jd q(nILth
,,,,,u ,r'i,,,,u,,,i ,,,r,rr,uu
ku1,,,,,
,,rrrhrn, ,,r"U,rtu,,',rr,,
kttliurtcintakepath LluttiLt.
I l : r d i t : . r nJi i r i r i u r . i t k l nr ' l c hl n i u u r I - i l n r i d zri- 1l ( r - l r . A b L r A l ' S r e i k h
,.1idrrlrrnr.llr Ilt(thdtkr t)9Et. .\bu Yl le tii ihlrinr '11,l/roriarl r l l-51t.
Innnr [{lkrm i-1 ]ll t. Inranr-\ltnad uloll)()r':Ligli. -1017}.danAl-Khathtb
t l l il t. rlarr Sr amcr i-'in Arhil llh y ang ntcttluttp hrrditsGhireh bin Sl id
h i n \ 1 . \ k l r r . r r l. h r i u r . t h n r n r . u t g d i t c r i n l t d J r l b l l u \ l x s t L ds c c l i r 'a. ti r r r t i r
"
l r t l i n r f i r n t d z t n t c n i l l i n l l t s c b l g l i h r r d i t :I r i . t . / / i .S ! ' d a n g k l n- \ l i l r k i n n r r ' r r i l r r n r rs l i a l r i l rp l d a s l n a d n r r L d. a n p e i i r L i l n n l ai n i d i s c r u l L r i
rrieh.\dz [)z.th.tbi
I m r r m - \ ) r n u d- j u l a m c r i r v l rl t k a u l L t r l i t st c r s c b u t( n o : - +1 81. - i l l 1 )
. l u r r. \ h u i - u r r ; r hr r n g d i p c r o l c hd l n I h n u l . \ k i l r r n t . s c o r u g h k i l a k i d r L t t
i I r , , r i ' , r r n gr r c i r c t i n t l l t . t . i i t st c r s c b u tJ . r l i I h n u \ l . i s L t ds c c l t r l r r i , l l i i t
Jcrt.llt fcdlksl

tu'i$i'y*S,e

,.

('1c

'Rusttlrrlluh
hul kellko!d ltitt
stt" nclurung berieltrh-ltbLltLttt,lolLtttt
lurta ttentla.
lladir. rnrdiperku:rtoleh .{hu Hrnlrrh dcn,sitnptttlellslnnya: Sara
h : l d l t sJ t r i
n r e n d c n g l r: c o r a n gl l t k i l l k r d a l i T h a l f i r l n g n t c r t $ a 1 a l k a n
ln'rhn1a l ang diperolchdlri ,\bduliah sec;rraizarlir "
Inrrm Baghlui 1u.eameriri ll atkatut.vldi d:rlant Hutiits,lLt ibrut
Ju'al tl 6t)l)t. Di dalarr srnldnyr n mcnambahkankata d:iri llritnl,i.
dan rang ini adalahbenar.sebabrrlalat dan SramcrJugasepcni rtu
Haditsini mempunlar s)alrd. dari ri$ a) at [-rits I ang diperoiehdlt t
\all' ]ang lencutip dari lbnu Lntar :ecrra narfu dcngan redaksi
peflama.

onentahsbcrkchanqsaar
Jerman,bahwaIslamnrenganjurkln
eqarkaummuslimrnIidak
bercocoktananr.h memakailandasan
haditslans adadi dalur kitabtsukhari

!t

il'W-, glr.f.if- -1Ktf,'e


"'ir
'
.'
1rfrtlf
I Kr[r&'q rf r-v
?
' f.tj,-'?,'f,v r,r.
7n)y*
f -rrfrf r ' l("e1fr .11e.*-;
)f { T;ria,- tf!O+7r,ff
'irulJSI
lnspu rlelJl UEIUI nqV r,\\llxq uE)Elriu;lrut):lJru Ullt{rlltB
p,iuurlllsJIuJru qrles iur:.rourle,iuuq-r1'ru1rt:rdas rsrprro]rurluC
(9,,, .tltuobog-1y1,, uanstit
ttp'l tut)lrlp a:l uiptt)s ntuitp rn)lqn Tluaurnanl ryaluniunI ut11,

i{ifl,
'/'t.t

\'

W'r:'5\

:1.\\s
rlull\ urur.lrlruuJ[prp ul]IlnqJslpl-uli 't7u_ylr7t1t_rt
lu ur;uel
r n . i n a ) ' t yL u u l r p n s ) u t t l r p ; ' uqr .ril n r l . p r r l r fu a d aus r q r l l r : ) 1u r y n l r l r u r
rt:dlpitn i rli.rlrq llrrlll ullqlq-rlrltqrl.rlqp\\tJltq'rnrlrl;rl
utr) nlrircl
?r1?r1P.
rllr/lI
lsrxrl
::dtuctur rslrlrr uup (ueqrqal
rlrqJllJq| ./rJtJx/)ry-tp'uriurp ul11n:rp
.utlthptlntutr,.\uurul rp pn,sul\ nuql rlrl lrsr:.r..r1
;-ur.i rnlil r(\ll-.1
tlrlo tunlrJdrprur rul?llluJsurruro.rduol;u:r6,,
:trdrpurdr:ql.irq
,,urrurlsnurunulcpud
p.iultseq
Iuup)uoqtu3tu
lEcJrrf,
8uci uDrucgcd
equsnrpeduc{nfnlrp(rwuaq)
rftr1eq 1n1unue1:nfue6ucru
3uc.istrpuqueliuepc5 ,,e iuur.1 ucqrlrsc..r
u8p tlcpeqluep rrpl tEnquahl AuB.iusEtualed,,
qcq urEIEpcpe Fuei
stlpcquc8ucpueluro.rdruolp rur slrpuH,,:eleTraqrqnqgn|_1y,,
:uulsrlafueru
rl'nlnqrprJl sEuyslrpeqlucsrl.llir:rd
r qr.Ir,isrurpp rp 'r:ur
-ru.lil tsltpr: ur8u:rpr,irnrrlrnql.{uaur
.rr;llgnuql zprlrH-ly umurl
irrprl r{[lf,prEirrp:ur\-plrrr(rnur;rs;ucpaq
iu;rurrl[urqnl\-lV urrurJ
169ta)uDutvll' uElpp rp r.iurrf,lrudrue

http://kampungsunnah.wordpress.com
o .:r

:r-\..0/, o

./'

;. .,ti'

.'
:,,
-'or''
u'."<*-' .-f L1 J--,'1Jr ., I \-{iA A,J \ 9 fo ,_ll; og
_
'.
'
_
r

.'

'

,1

\.-

L* :)' ,-l^ *ri\" r.,, !4_f r!:r?j:WJr


'.-.'-)
-.ti
l.r,
'.t/r'

l.'r'-l
[-I9.

.,
t.,
/],1-.-.J)'JJat9

eg*b 4irl...arU
..:
)

rL.a.r')- - )t;"a

1 . . ,'J-,,'t.1, r'J
r" - . , r
4.D
i
j9-,1
c...rr.,
.l
|.f
,,o-r=a>
--A
fL.lJ
'
.
o
ritr
tr - ,j.r ,.:iir.
r'- o'..1
;'- . "
'/
j,

-l

:1

)J'.-

,-\

t.7",."",Jrt

-l

r,'alltt Jt fi a \t;"I )r tr'J:.. Z-

"Karni keLuardari Madirnh, nteurju Konstartirnpel. (Di Lutora


penduduk ,\'lesir tertlnptu Uqbah bin Ami11. Setlurtgdi (ut!onl
rontbongtutitu terdapatAbdurrofurutnbin Klurlidbin W'ulid.Orang
orangntertglrudang
kedatangan
nterekadi bataskota. Kenudiruttultt
itLr.Mttkuorartgortutq
seorant!tli antttrakuni nwrglndup ke nutsLrlt
'Celaka,
berkota:
laa iluulttt ilkLlkth, iu nurjatultl:tur dirirna ke
dalan kebinastan!'Lulu Abu Attub Al-Attshariberkata: KrLlian
ingit nnri
nennk\tllkotlalat ini seperliitu, tukni seseor(rng.rang
sttthid. atau ingin menbinasokmdirimu! Peduhalalol ini lurun
berkerruandengartmasalahkilu kuut Artshar.taitu tatkaldAlLah
pertolongankepudaNabi-Nttttlun nenunculkanlslant
ntentberikan
ke pernukaan,naka kani berkuta (pukr v;uktu itu keiskunandi
'Mari
kita benahi
artara kuni belwnjekts bagi Rasululkthsutt):
dan kitaperbuikilnrta bentlnkita." Lalu AlluJtsvt trcnurunkarr
ll rntan-Nt u;
"Dart belarlakanlaltltarto bendunu di jukut ALlolt.dan itutgtulah
kL'?n netljalLthkondirinu sendii ke dalant kebinasaon.' (AlBaqarah:195)
Yangdimaksudmenlaruhkan
diri scndirike dalamkebinasaan
adalah. kta memperjuangkan
hanabendakita. teupi melalaikan
urusan.lihad
'Abu
Abu Imranberkata:
kita. Selanjutnva
Aylub selaluaktif berjulnr di
jalanAllah hinggarneninggal
"
dandikebumikan
di Konstantinopel.
Haditsin diriwal'atkan
oleh Imam ,.\buDawud( li 393).Ibnu -{bi
Hatimdi dalamtafsirnya(l/10/2). danImamHakim(2/275).Abu Darvud
36

LI

usltpqrlcru
?duEl)elrs ryri7rrys.
srrpurl
1ru,,.n^-,JPq,rn"
tliirqrs uulr.]oEatr{rp
rurslrpBtl
8.,{utudrr
qrqalurrlrur:rpuuiuaq .rursrrpuq
tur:ltedul|,ruaur
Irpu ultlsnlNll8rtr]lngu \\qpq urlrsrunsrSrraurqrr1uz11
zpv undnerupn.t\rq nqv lrrq e.irrrnp:1unur[\ lnqJ\lJ] pn\\fC nqt
urru|u:d uriuap nlntase8nf rqeqpzq-zpyl].rBlttuas .urlsnl{ ullrllng
ue-qtLlDqt-eleuxtl.rtl
ue8ucptrnsesuupqrqeqsrurslrpurlB.\\qEq
uEJrlpFurru

http://kampungsunnah.wordpress.com

ETIKA NABI SAAT


PERPISAHAN

Bab ini memuattiga hadits. !'aitu:


Pertatna. dari lbnu Umar ra. )ang menlpunlai beberapasanad. di ln
taran)a:

Dari Qu:a'ah, ia berkata.-"lbnu Unar ra nrcnqutusku


untuk \uatu
'KemariLah,
keperlLnn.Lalu fu berkata:
aku ul;annengucapkart
sebagttimanu
ucapunsekntuttinggul Nubi
selurnatjalankepadarrut,
sav kepadaLuketika beliau mengutuskuuntuk suatu keperluan.
Kemudiania ntengucapkan.
",1ku menitipkn egamarru. antutalntu, durt segala akhir perbuttanmukepadaAlkth. "
Haditsini diriwa-vatkan
olch IrnamAbu Daud{no: 2600).Imam
Hakim(2/97),ImamAhmad(luzl,15, 38 dan136),danImamlbnuAsakir
38

6t
:tE\raqrlull nuql nlp.l ,. r3radlBpueq,{8s.,:DtE)llaq
up r)sl-r)[l
8ue:o:sqeliuutrpuqttuqll leun nuqySurdures
rp epe:aqr{c5,
:uulqrsriuaru8ue.ipnurueqnyq
urq urs[O-lv rjrl]
qa6r.radrp
rrurilngnqV urq qellzpurHr-rupdrln-1rp
tuui rur1sn1,1
urq prlr_\\
urp uprurElnsurq l&lsl llrp (L(rii utspift,i i) riuuellu,it,nuaurrur1r11
rutsurlntr tsuars)qa16 uel3uutuauodrp
qrseu pr.sSr:up 8uu,'(peuesrfus
r,iur:q'rurlsn;1tuteis ueSu:rp
rtnseslur strpuq.,:tr:depuad-raq
eir5

qrlouelteiu,rrrrp
;uu,iqrlcprpnslurp
3ur.i'{rnqesrct
s"rr. ,r,"i;illi:
rp rpu) r7r.rll73
tlnll)tlsuL)sltlqrlepc e,iusntcts
LrrLrlll:H., :rnurLrr()r{rrq
lzprurf rulrul ur iru
5 rrrp drrnlrpSuv.iqrluzpuell lr[p rurcstnq)urrlpl.r]S
l l e p ' ( l i l t ) 9 9 z n f u r p p r p { s r p b r 1 1 - 1, iyu e q 3l n p q yu r n ( l J I n m t l \ r
ruf;rul'(bllng ter 'qgzrZ)rzprturl urEurlqclo ir:qetrprul strpf,ll
,, lDltrD!
-nd 8uo.i sr4toq o1nd tout11o1tuada'^1:dr.tru,tt1 r'ttnp1 'n1upoda1
o.utuoldasn9uatu t\DS tqDN nuouttnSoqas 'nun1nda1 ut4o[ towolas
nl[) urlut:], :uutSttdaq 1opua4 |uo,i SttnLo opndal
ttLtlltlp:tttEuatu
u r ' 1 h , . , n a t u t un l n l J s1 D t u n u u q l t , t t t l t \ l t u t l t s t J t ' f t n ' l t , \ t ' t u t e
(sDtDD stipDq iLtdd)s JDutIlDl uDl|qa.ieut Dl)
;uDldD)tliu)ut Dt nn 1D7DS DIDSuDljw lltquluau L1tn]Dl 'blDpDd
-a1 p33utt tmuDps uD:ldDJn\uaru
r\ns ryD nllsny nn:utto|uqag..
;lnluaq rriuqrs iiaizrulrdcprrt r11rs5
nuql le.ilr,\urtxelp rC urul pBues-ppups
E,{uEpecuJrEr{qalo rcrl'l rlr{uattl
urrpnual rcIep1'lt,ot1p rlclcpr nll slrpnl p,rqeq :lcdupuedraq B.itsS
,,lmusl urq e,iqr1,, qulcpr:euaq 3ur1 :utluteiLltLu
qybul 1y r?,{uqlrlixulcp rp ru[c11mrql qzrIH-ly undupy tpaq-rprqrrq
.rt:e1
3uu,i lr.(r.nr.rude:aqaquultnqa,tueturIBrV nLIqltfUH-lY 6ttep:5
3ue,{epe rSnl eucln [lultlsues unuPu
urq lraruslurq u,{qu;1e,{ulnqa.{uaru
'lrI urq
ue)plnserurp
8ue,i 3uur6 qr.m| uep ztztl
rlEIUp
lnqeslal
lrurusl
-lnpqV [rlup r,rr'tad 3ur.rontrs upIInsEuJtu l-uu,iulnd rpt utel uetirqrs
rdnt 'rur ruadas puues uf;8uep efirut1tu,{r,tu:ur eurrlq uutSeqcg ztze
-lnpqv ntre.( 'uelqrsrlas:adrp3ur,{ epr rdetat(e.{uurleBur
ten-1ulp srp.tsl
'ruulsyue.ru[e depuq:ol ualsrsuo-])'ryrbrst3uo1o?:a1e.iul.te:ed-t.tuc6
'qe,rmI r:rp P,{ule8uapuauSuri

(t/69tl91uBpz/062/ )
zrzclnpqv
urqrEull urqzrzulnpqv
uspqrloradrp

-lunggulah.

ak-uakan mengucapkanselamatialan kepadamu:(Kemudixrl


Ai-Qasin bin Muhammad menl'ebutkankalimat sepe i hadits perramat.
'Hadits
ini statusnla shahih menumt
Inran Hakim berkornentar:
"
oleh ,A.dz-Dzahabi
ini
diserujui
s\arat Bukhari \{uslim. Penilaiann}a
Kemungkinan Imam Tirmida nlenganggilp.glrarlb l Hadits I lng
perirva1atannlaterdapat pcra*i lang menl'endirr. baik di dalam kcbcradaan.stfat maupun kcadaannl a) hadtts r ang dtns ar atlian melalur l alur
Salln lnr tsrqah.karenadua orang pcra$r tsrqah.\aitu Ishalibin Sulaiman
dan Al-Wahd bin Muslim,I ang bcrbedadenganIbnu Khutsaim.scbablbnu
Khutsaim mcriuar rtkannla dan Handzalah dari Salim' scdangkan kcdua
perarvi tsiqah terscbutmengatakln dan Handzalah)ang diperolch dilrr
. U - Q a s i mb i n \ l u h a m m a d .d a r i S a l i m . D a n i n i l a hl a r g n a m p a k n r Ii e b i l r
.shcthih.
(l'170). ditri
.\bu Ya'la ncrttakhri1heditsini didatan rnusnatl-tt-t.r
j a l u r A l - W a l i db i n M u s l i m s a j a .
Dari \{ulahid. } ang menceritakrn:
''
Sata tkm seoranq laki-laki pergi ke I ruk. Di reneuhperl ul[untt kQntt
bertentu tlengun Abtlulltth lbrtu Unnr' Tatkukt t*nn berpisttlt ttt
'.4ku
tidok netnpunlai scsutttu \unq ttkon uku t:l:.sihutkun
berkrtta.
kepatla katian. 7'etttpi tLkumendengar Rasulul[ah sdv hersttbda'
''Jika
ia (rnusa.fir)mcnitipkan seslalu kepadQ 4llalt ntafut nnulnlt
nudahan Allalt berkenan nenjaganta. Dart savt nenitipkotl o-qonto
urttttrtttlLlnttnkibttt perbualan kalian kepoda Allah svt "
tladits denganriwavat ini disamparkanoleh lbnu tlibban di dalant
kit:rb Shdihnya (1i76). den-qensanad)an-eshahih.
Dari Nali'dikutip dali \lujahid 1'angmenulurkan:
'.l1tttbiltt

Rusulu lltth s atr nt tttitg gttlk(m seseorotu!, nmka beLittu


tttnqonntu.
Dun bt'lidu tidak ukan nelepttskatt qetr4qotttdtl.
nentih
nto ke,::uali orang itu sudiri wtnq nrclepuskonnttt, dttn beliut
herkata. (Kemu&en parawt menlebulkan ucqpan selamat tmgELll
seperli ha.hts .rQngperlama)."
Hadits ini dirirvalatkan oleh lmam Tirrnidzi t21255. cet. Bulaq).
vang menrlain!'aSharlb.
Saya berpendapat.bahwa 1'angdinrakudkan oleh penilaian Iman
Tirrnidzi itu adalahdha ifdai segijalur (sanad)ini. Hal iru bisa demikran

.+0

II
:uEtIJnlnuau
Suui ueqneslulq uesHr:upuiuqalo:xhpfuui qn{iy
IqV ulq pl.pSuep pB,ESulq slrEl-lV qalo reludrpiiuei uu8uapepaqraq
uncic,{urrludrp8ue,{ueteyq r,{uuepJeq1runqluir qu.reqnl nuql rlus
e,iueg qebtsl qrltpu e{ur,,rru.rad
qrunlas,^rrlpq't?drpuedreqeius
'rllrelnHnqy r:up eiuqrlo.r:rdrp
t-uei uup.rr,11
nuql
rsnl^l urp ueqnesJutq upsllH-lyuup drlniu:tu Suri qr_nqn1nuql ulrp
:(8St/Z)pturqy ruEurlqllo ue1re.iu,,'rurp
rur peursrrr-'iiu:tp
srrprll
., (atunuadstrnq opodtouuyt.Tnnuuo]oqasl
:DpqDsJaq
nntlaq Surtoasasuo11n33untaut
n1rLl'trs ryu11nptstty,,
ek{o'
:., );,"

1^

--l

l f. . r' tt. r i a i r 1 r v a ' f - ' V 6 r ' r 1' c q i 6 c 4 r < Y - , 6f'-l

:ue{uuJquaru 8ue.i qrrru;ng nqv lJrl) liill:I strptll


' u I I S n l Nl n i n u
-au qrrlpqst-uui prLtusueiu:p ig61 :rouou) ,,r/nlrl//
lL),\luotoAlnlout1,.
r u r : p : lr l r r r S n u q Jr r r l p n . \ \ r C n q y l l J l o r r r l t c . i l r r r r p l r r r : l r 0 r : l l
,, (uunuad st[nq t\nrl fttadas..|.os
tqoS qalo uoldotntp iuoi totuqal uolt qa\uau t.t\Dtul)tlnu!a:l):npqDs
-taq 'u.iuotpluat uolTnFEutuatulopuaq oltt i.rts rlDlltrlnto)l tlolDpy,,

{ + F- 6 1 { : : - :

q-*'

-J

., 9l rtl? -'f ' : ' n'v


a11}f,TY
rf t rqc,f H
"f
''':
l
/'
r

a.

c 1 - r { k Y - P.= r' lf_i :. 'l f : . c ' f r r w 1 9 - - - n # l


I

q1:

..rr

:urlelu:JuJur3ue,trueqtuq;-11rqullnpqvulrp rnpJI slrprH


'ueEuelteqrI
-req Suetualrlr.ta: ur;pnqe,{uauIEpu el uuuqulnpqv utq pururqntr/{
'u,iureuaqos
eung e,{uuelqeqyrq 3ue:n1 3ur{ iiuplo qelppl rlrr-l
rqy nuql rdutaturlv .UNlrrp plrrl rqv nuql uep rJrlo.redrp
8ue,i't979;
.rourougtr677)
qufe1,1
nuql nlrc.i?i(ur.ruIls.ie
Hueu eBntSuei urulr,!\Drcd
pE
unueu'urp 3uc:oasrur strprque11ede,,'rr:au
rurqe:q
rdetal
leprt
']nqtow) pne\ry
\pn rur rurqelql lrqepd .rlsN r:ep qe,{feurq
urq PrzurquBurll]npqYurqurqPlql qJIoucll?^rmurpnI slrprqpuatI

"Aku akan meniripkannukepadaAlldh tang tidak pernah nent tant i akan barang t it iptut-N,"u.
tladitsyangdirirval,atkan
dari Abu Hurairahini lcbih s,4alrl,4
dan
(shahih).
juga
sanadnya
Hadits
ini
diriwavlrkan
oleh
Imam
Ahmad
7.rrlrd
( 1 0 31/ )
Sayajuga melihatbahrvalbnu Luhai'ahirreriwalatktnhaditsini
denganredaksiyane samapada rirvayat)ang ditakhrijoleh Ibnu Sina
lnomor:501)danIbnu \lajah (2i943.nomor;2825).Sedangsa.va
sendiri
merasayakinkesalahannl,a
adapadaredaksi],angpertama.
Faedah-faedah Hadits
Dari haditsl angshahihini dapatdiambilbeberapa
tacdrh:
1. Disyariatkannl'a
ucapan
sclamat
tinggaldengankalimatyanetelah
b c r l auf . r r r i r u
.!*
;t;
t g E u t 1 J + ) a 1r ; l . g - i
.rrru 4rjrJ, ,i=.h, ) JjJt ,1 r &r .:_i
l. Bcrslllnrrr]-Jcnt.,n
,.urut"n-dan.
tiat rni disebutklnpadabanyak
hadits.Dan Jika ditinjaudari segi etimologi.maka kataal-mushalaltuh
irninlr: .l/ tikhtl:ubil-tutli mcrrregang
tanganatauntenugenggamnva.
Di
ddtrmLi.\a kl .lrdb disebutkan:Kataal-mushafuholr
berani ne nggcnrgrnr
tarrgan.Be,eituluga dcngankata rtt-tashtlfult.Ar-rajul t ushut'ihur-rajul.
artin)a seseorang
menempelkan
telapaktangannlapada tclapaktangau
oranglaindankeduanl'a
salingmenempelkan
rclaplktanganmerekascrta
salingberhadapan.
Arti yangsamadipaliarpadahaditsnushafahal (ketrka
benemu).Kata itu merupakantindakanmenempelkan
telapaktrngau
seseorang
dengantelapaktanganoranglain denganberhadap-hadap;rn.
\'lenurutsayaadabeberapa
haditsyanqscnada
den.qan
lrri rcrscbut.
sepenihadilsnarfu'yangdiri\ravatkan
olehHudzailih:

, a4<2 /,, /i,."

., ?*-,l.ts *'P

/ :.i,t]

.,/'.

!'os)'>

<

,/./

,.'t/1el

!,'., (,

.. n-/ '-

a:]t d' ;)'uI' 5Y

. /. r./,'

. .z:;.2,,

ttJ U lJ!tl-h,;s_3\5

//z

'-/

.2./-

4-9L4e

J,.
"Jika seorang nuknin bertemu dengan orang nukrnin hinnta, hlu
nrcngucapkansalnm dan berjabatan tangan, maka semua kesalahan
kedua orang itu akan rontok, sepeni daun4aun tang berguguran."
Sementaraitu Al-Mundziri (3/270) berkomentar: "lmam Thabrani
meriwayaftan hadits ini di dalam "Al-Ausarh", dan sepengetaiuan saya,

L'
'rsEpl,{unduaut
'q8.prquEttllll].)ltp
pnpJr{
I?pn llpr{esplxes
Euu,(u3uulrrpleqpIe1q 3urpa5 (rynqqntlotmulw:nlue qeleprrnpal Suei
uelSuepcs'qui[ns qplepueruzuadSuuI uetuqeftaqeiu1esr1,1prxf,s{l]prl
qesrdraq
ulrto4ut8uapnuauaqp{I1:l urfuet uzteqrIaqzfuuelte.r.reisrp
slrsuelurE,rqequellnduliucru uelu u,{uuerueqeruad
urlet b'ue,(3ur:o
'qesrd-raq
rdeqat
e111a1
qrqalueplc,tulq qrqalrlllepenuauaq
rpedr.rep
ten-1
f,{rtal uf,8ueltcqrf ruuciucruSuer(strprqstrpuqu,iuupuSuetuattedep
-uacfuaq
3uu,i8urlo '3urrue1.11rlrprr.iundurlu)rpn rlulf,seutss.qB.prq
qeleptqestd:aq[IIl3l ut;uxl uutuqefraq
e,rququelrteBuaur
3ue;(,1ue1n
rrerSeq:rs
trdrpurd EIpu rul sllpeqleqrlel,{ rlrirrl puuesue8uapc,{uure1
rrupr/prrurr-lruurul'pn.$eCnqV uturulq:1ourltr.ir:.rrr..rrp
rurslrpeH
,, onpa13uo.intolnsLtopotuolnqlqalqDllopuoutouadiiuni
tuolDs utolls t1o1uo:1dotn
o\nf Dlout 'ton1a1ot n1t[ tmq uDIDSqDl
-uDldoJnDput 'ptfsorut:lnmutaut
uot|n1otoluorp SuotoasqDpsDlt[,,
:^\EsrqeNpqsqlsppqesrd:aq
11rta1ruulcsuiuuulre:e,isrp
Surr
-ua1e,{uuereuaqal
uzrtlnqruad
lqrp urlrque8uadreua8uauundupy
' ( 8 8 2 I )( u l B l n u P ,s\ t r p B H
usrrliwd) rr1ryln1ns?llslls-sV
uelep rp z.iuuelrnqaiuaLu
e.(ueqe,{rs 'ntr
puere]lq:lo qufinqtenqrplruld rypr1uep!,otgt r.iupeursrrr.tu-r:l rrrlar
efes qelatcsrdetatuuly e,iupzues-puues
reua8r:ururselalucdreursrp
uuBurprur ursuqeqLuad
Surtuatr.rpu:rs:al
lnpnIuellrdruru:lupns)sru]tq
ries r,{u]ruaqagrlulassn8rq r,(uprursrBrsr:eptuqr[p rul slrpf;H
qolopoltoJDtutotliiuad
unoullduasq utlDdu a/!,.
,, uo8ttotuotoqohaq
:^\PSrqrN Ppqrsqalotenryadrp
uqt elrle1 urryefrtptSnf us3uuturtr:qel::g g
rur Fg qesrd-raq
: ' l l l n 1 ; : dr u r1 n g q u t r u ntst l t s t l ; r i u : u t
l r P l J pE T B J JI n5l l e l J P
qrlupu ue8uetenp ue8uapup8uptuprpqrftllqrului 'q1re{5 edr:aqaq
q.lo unlrl-lclrp3ue,{rdy uuiuu nrrs ue8uapqelepern:3uetteqelraq
rur slrpPq-slrpnH
3ue,ie,nqequu11n[unu:[u
ruplfplp uEriqruunsrp
lt.\tluIl tuf,tul

l.rlzpunl^i-lV(a-ll0tz :lotttou)
utspprrurlv uurul epudale.iuuullteueur
iuri sttpuq
tlDlDtt!\ttW1Ve,{uqell ruelep rp sLuV qalo ut:11e,{e,nt.ttp
ueltelSutuatuttdep 3ue,i11eniu:d
eiuuretuu16 qlrpqsrpefuaure.{usruets
slrppq)pr{r,ts ederaqeqru,{undutaurur slrp?q 'lEdepuefusqE{ES
(le5er){./rlsuolrcl 8up{ ppp{ppu !iur,\\Drad-rAlpred

tanganselepas
shalatadalahbid ah. Hal ini tidak
Adapunberjabatan
yang ttdakpernahbenenluseorang
diragukanlagi. kecualiantaradua
llnsarl ncnanq disunrtahbelumnla.makl daiamkondisiitu berjabatan
kan

h)
** xxi'

6) Hal rtutelahdiulasoleh1mnn1
lzTuddinlbnuAbdissillan.Ins\aAllahrr\e rkan
pendaparrl)a
prda nsalahsrya )i$g kcempat.dat\ tut,lL.luL
melnaparkan
Ishtlbuh
4.1

si

;'q'rriTtfy.i(q{- nf , ,5, {?
n.qq' gTfcr* qt1,fl* t.rf"ft
-ll T rrfl T( n i:if-ih
[,l.nrf 6c

*'sfsqr.' mr;f'- '

dl:.{ff

-?,('*,\qY
-f-'V

t:Ti-'1e
.. ,. (qc,[i-'i..
':'1

'

' f,r q-.r'f'f:

Ctf I .. e^3- 'If

-rl

o:Jo

;_.-..:l

'i T)i{ -:,,t :r!:ry'i!jll-^f!, qrr f


qnf'a |g]lJ.r

(
:
I r':-'<e'r grl n'v-Fr-

e'{e- -:ir,
\f-P
f1.+: "f i< +/1:f q.--"

v'.i" lc d: -]- ' f g1'g:1

tr lt,cf
,t r'r:-(.-f,*.r*e4:-'--'i:

f,,fFll

""

NVVSOJ IdVOVHCNSHI
ISVN VUVd NVUVSVSfl>I

r :-=.".i''.,."ra5(;i L;'..- o;.l'.1 s 4i1 r--J


r;'i-;

-j' -r: ;'-i''


-'j

d)1Di4:"|-.l

'jL

.;5 -".-----;- 9)

i";r"

- ,: - : j

J\j j f;r;,
, .S'!-.'

iL; r..--"

',3 - 91-_-';;

j
*-t ... --,
a,u /-,r --,J

-,j

'--t

* -lriu.';i., , Ju i;y,x

-r- I ,-5l.:- --aO ;,o--.

.:ij

iJ

YirlrrlrrlrDaslsrLr,turiohkin\{[Ln)iuLielttpttnbt'lti:t,lttut.\t'iurtrit
^.,'ilal/i rlit,l
;.(ltkir'!( d(kdln\ti nlluputl :tut'! j,tult. ,tteryauiinrt
.
trtot
ik
tl.'/itlrta-ttt
rt.
I
! Lutdttra \ t;. r\crllrrilti il tr'l.il:r ?rL'tklul0tlgitlitt
iLt',ititt
nereka ltrkoltt
trr111/ iclrl,l. .r,llrirl ;lrrr-rilt( ,li ,tniin
n i / r r r i r r a r r / . K . l d i j u t i , i i tl i ; , ' L i . , l t t t r i . 1 l l i l 1 , s I C g u l t . 4 i r / l , l i ' l , r i t
tnel,tkukutt dr)r.r \il/rq belttnt pcntlt diperbuil olch seorLur.qltrtr.
Dttstt ,Lpri ttu.
lLt ,tteniu\\'ub."Sciett ri
Li{u lt\\LuUt\tt i)('fio \u:
,ltliitl,tn beius trlttut. ,lllalt iititJ. nuthcri bclLt.tkutilkui AepaddtL\ii.
'Ltir
lll,lr ntnqhilotqkctn perderitnmnta.' l atktlo keductnyanengiiri,l,rp.\rrhi.lrirrb, :ulalt rtttronq di LurarankIeko ilJLtk \ubtt.
lLln ntL,ttft)ritLkdn Llptt \tul',! dikattiktttt t'l(ll kLl\\.tt1tI\tt.LLtLtt.\'rtltt
'\'.,ttb ncnlelttskurt. Saa ttdttk lturyerlt dptt \ 1t kLtttutlbttilu.i
ktttakan, ltona .lllalt ntetryetahui D.rlrr.l r.l\rr lclelt tlent(ro

ultkdtt

keptulu dtut ortmq vtnq setlnne cektttk urttuk berbuikan, lulu kedutt-

+t)

LI
-uJtuas (lr'l ai-alOll\ tllllottlltlw-lv tull]pIp f,iuuf;)lrrdutr.iulrutinfet
z 33un1:s'rsrpbetr1-1y
.r,(rqq-qpy qelo ur4rrqrp einIrrues 3ur:,(rrrrultua4
'rlnlf;rlsLlpJf;pp
ur srrprqnlr prrrrul rlJlo rurlsntr{upp ueqlng qrlo rrltdtp
Suei r,\\rjJd-r.rnradquppr urnl Suri r,nr:ad r.,ire:adundrpl r.iustrprrl
rxrrul ulrq rurlsnl\ rueul qrlo u[]iunlrf
uulmdrur irrrur einf urr1sn1.1
rurdr:- 'r|nDislqlEplr.rJuN u.tqrq redepuafuaqdelal e,irs unruc5
'r.iuwlrpua1 Suetuatuclrlrdase\ ttr\tedrpuaur
;-urrn1 6Lrc.i,r-1e5e.iuuq'(tr,ur,is ueiutrul-uel-uul1 rqnehraruun:p:p rp
ualslsuo\) lrpu rtcltdasrp t.{ur,nsradrnutes ;uupe5 '1nb1 rltn:::1 e.iuurp
ur1lr.ir lr,nur l-ur,i rpr 1rpr.1 riqnz :-trprqurp gmrr1Snrr strpr11,.
:lltIJ.q Il.r]A nqlr e.{ttnfutl:5
' nflDw tlleJis rlllel\ ulq spuv ulp qrqr.i5 nuqy rrrp
1rrb1 upp prrz urq
.lJN lrrT qrloredrp 8uu.i rur.i:el1 rqv urq pr.f;S rrrp lrslraq 8ut.i rnlt:f
f n p u r p ( c i E , L l i t t r y L 1 . i 11Hr u e l t p r p t u r . r N n q Y u c P ( t r , / l l I , 9 1 1 r
r i r r - p | r i r , 7 1 l l I : l r - - l l l I l . r \ n q h l l i l r r ' . 1 1 r : i r - ' \ \ u r lr r . r l v H
,, ntiual thri lnquotuaut todutal opod
1otad wllnn1uaut n.iuutnl unto Suapasdnn1auu1\utryo.iutuolnp
;t1 sowa tnltn:nEulut Dt Dput uotpttti t[tt1 ryqtuwatu ]udut;tl
yuo tlt tndst L)pD.t)qnti unltD nlDs qDlDsDID:|\L/J up.tttt pqwruah
n\ual lnttn tinl o.iuwns \uo.i unp
ottlt sn tiuaut ryD V npj
't[tq
unpuoi t[tq lnttot nyts
lnqunuau tntlunt unp tu.iunrhtrauuhttl
qt1.\.\Vlnt DtDtuaruaq
n:pt
t1n1mt
tuarlsg..tttsst,ttlqni.iy uDtpnua:{
,
uu tltadas tlup iux.i qDu Suntoasnpn ( nlllpbudur) lDqil)ut tlLtuJ)d
u laq D.;DS nunpulal UDllaq uaqruau ryt11y nSouas nlnunts
tDqDA :Diu+taq DJaEasulst ts 'tllt Dluax oynuas opoduop luatuoE
ry:Ql 1D41Ualqn,r,iy o.ittqn.ruad uop 44nd qtpt t\t.i.r.1tD.tttluq
tDtlil)ut Litn.tutttqwo.itau tl D.\ltutstolD:ltDJ o.\ut\touaru(tDqDs)
dtt,tt undn n.iuutst Sunpag (Zf:pDDryS) uotutru lnntlt tollt tput)tu
lntut lnlas Suoi tn ryo1nt nuDflrl ryDluDluDIuDIL, (uDut.tlU?(l
tlDllv) ;(tlDtuu)d) L\qD.\\ u)qtp ot DtD.itual ( )qutD Dtut)l)lDi;D
n.iutnfrx1npntauaut ot tJDtlntn]S tlduDt tp tDduvs niiltntl n.iuutst
qalo tlndndtp ot o.ittusuttl 'D.\uu)tptrultl ulttDuaut ut\ul ni D1[
'D.itttDktqnptuautatu
ltuun Ltm1a1qn.i,iy(Dlt l rDn!).unynfun|tut
t.\rDod ,, (JDuaq)bn4 3uo.i otnltad tuDlDpllDnnl 'tlnlll/ tlqd.\r!'ur
t,:Pt)ut Dl s lt,pu n.u)\ nuatn:1 n.ttttmpal tJuaqa)u I|PP llDutlLt
d:l llDqual o.'.ns untTmutal (nn Lo?uapuaygl tyt11y uqa.itaut n.iu

tara itu lbnu Hibbanjuga mcriwavatkannva


di dalam kitab shahih-n,r?
(2091).dari lbnu Wuhaiblang dibeririwavatolehNafi' bin Zaid.
Hadits ini termasukhadits yang nenrbatalkan(menggugurktn)
haditsl angadadi dalaml/ Jani'ush-Shttghir
dcnsanredaksi:
''A
ttlt mertolakrnenjadikanbah kobaoni4ian) selngai penquasa
a r,tne nu\nin
l,,t<i ltanba-lt't
mengenai
halini akausaya sarnpaikan
kctikamenjclaskrn
Pen-jelasan
dha
if.
insya^"r,r.
hadits-hadits
*****

.{8

6n
ltorotwnlllV lJJelJpIp ,E{I{A-qpv qalo (ftrIlslrp) uplrEdrupsrp
8up,{ur?l
p?u?su3uapuplllprl-llp,{upewsq?lalesrBElde'{Drls1B{urEIruaru
LuqeH
nqv u?p p?ruqv uurul lsqeped'uIt.EN nqv urq ppuruBqn;^irs{puaur
Ipu ur.l,tlnuq efuse,{ue11lpua{rpqepnsuup (z.{rruue8ur
lpnrlueplrpe)
qob$t e,\uNet:d enurag e,{upnrusqqsqs Iul slpeq u,{es1runua11
n1e r1e1denas.rqe1 Bue:oue:nqn-1ad
,,'e,{unu,raleur
epedu:rqruaS:eqnluequau nleIesn{y .uuqesnsalue8u:pn{rueqaqueu
qelal rqeN,, :?le{leq uup trrulsl {nseru pr uerpnua) .epe:aq efuqeie
teduat uelselafuarunp1 rqeg .nurqe,(eludrualuulrp 'pseg reqe16,,:rBu1
efueu?q er nlEI 'nprJaqueqearefue8u:p e,raJal seratuur Bue:ouuarey
,, e{preurO,,:qu,reluaru,tzsrqup ,,"3ue:r1x uiutedurateuururp e1e11.rur
'rur uelnlelaur e8nIer'uez:epnes:ad
Sunqure.{uaru
n_1qu,{e
efuqni8unsag,,
:etelraq e,{e:es^\ps rqeN epedaySuuep uetuslepadBue:oasepy
:ue1:runueru
Suufr,{uqr,{rr:zppe.egurq.lruy r:ep,{_rqn2zV upp ps.pS
urq ulqrql rJEp'Ilnrse^\-ly rur,eN nqv urq psuueqnw t]I]p zrzplnpqv
ulq lMtsp (l/61/l) ruplqeqJuetul qaloue1re,{e,urrrp
rul slrpsH
,, ot1otau(os:1rs)otuopo uoBuap
tlDlunlnqDl ulDw tg[o18uolo uotnqntladrp'^aJautnnlSua DInltDJ,,
-. .'- .-/- .' r',
..
n'l

{ v\

\---,,

=1.-

(.=

c
cr-lr g 6,.6n-- o "i r.-.1

IAIVXYW IIVATS'ISHI VXIIfl)T


NVYdVJIUO 9NVA IVHII]YY

(333i1). denganduasanadyangberasaldariZaid bin Akhzamdari Yazid


bin Harundari Ibrahimbin Sa'adyangmenjelaskan:
"Ad-Daruquthniditanya tentanghadits itu. lalu ia ntenlawab:
''llailits
oleh Abu Na'irn dan AI-Walid bin Atha' bin
itu diriu'a1'atkan
-\l-.\gh:rr.dari Ibrahimbin Sa'addari Az-Zuirrydari Anir bin Sa'rd
a dari Ibrahin bin Sa'addlri Az
vangllin mcriwavatkann)
Scdrn-qkan
gugur
(pcrarviny
di sanadleralihir' lnilah vangbcnar
a
Zuhry sccarazrtrsal
\lcnurut saya-rirrayatkami int menguatkann\\'a)at I angnuttqshtl (hadits
"
\ angsanadn]a tctaPbersambung)
di sant'
Sala ltrpendnpatblhu'a. Zaid bir Akhzanradllah l-r'rqalt
hrn
gurunl'a.
pula
Yrzi(l
Denikian
prtg hcrlizhipcnglralalhadjts).
)aitu
dengatr
Abi
Na
iti.
terbuktt
llirrun. Sifat-silattcrsebutluga dinrjlikioleh
riwalat Zrri(l
ingalannla.Nrtnlunnreskidenrikian.
kejujurandankekuatan
karena
itu
ImanlIbnu
Oich
dipcrnlasalahkan.
terkadang
nrasih
Akh*
lrn
bin
hrn
(non'}or:
oleh
\luhanrntatl
hadits
Sall
diberr
berkata:
l57,lt
\{iijlh
bin
Hamn.
dlri
Ibrlhinr
Ismailbin Al Bakhtari,\l \\lasirhidari Yazidbin
S aa dd l i A z Z u h r l .d t r i S r l i n rd a r i1 1 l h n I1 l a n gm e n g i s a h k a n : ' S e o r a t t g
pedalanra
dn
a t a n gk e p r d aN a b is r r vd a ns c t e r u s n l a ...' . S c c r r al l h i r i l a ) t
ini
hrdits
srnadnlashahih.Oleh karcnr itu di dalanrAa Z1\\'tI'itld't(nomor:
97,2):"Srnrdniashahihdanpenl i-pcrl\\'in)r tsrqrh
scbutkan
hin Ism:rildinilai oleh Ibnu lljhhan. Ad-Daruqulhnl
dimanl frluhammad
perani-perarvilrinrlla diplkai pullt oit'h
dan Adz Dzahabi.Sedangkan
"
NIu
slim.
Bukbali"la
Akan tetapi dalan hll ini Adz-Dzah:rbinrengomctrtarinva:
"
(Nluhrmmadbin Ismail) banlak nelakukankesal:ihan Kenrudirni.r
haditsshahihri$ayatdarinlalang diberittrI
tAdr-Dzahabi)
mcnl'ebutkrn
tantblhanini sanrascklli tidakdir alctnrustr'Padahal
tambahan
,4r-rarrrl
1lu
rs;qah
trdaknlcn)cbuttambahan
aliur.dcnganbukttpcraritlatnlang
Ilal ini diakuipuh olch lbnu I [a]ar.
Savakrtlkan baltr',asecaralahirilir. dalanrslnld itu jugl terjadi
kesalahan
scbabia (lnlan Ibnu N{ajah)nengatakan:"dari SalinrIang dt
PadalnlI angbenaradalahdari Amir bin Sa ad dart
dcngardari a1'ahn1a.
rirvayatlbnu Akhzamdan vanghin. Sedans,\layahnla sebagaimana
darr
Haitsanrr
di dali'mAI-lrlaJn' (i/117- I l8) setelahrnenyebutkannyn
oleirAl-Bazzardan AthSa ad. ia mengltakan:"Hldits ini diriwayatkan
a adalalttslqall.
perawi-perawin)
,4l
l(aDlr.
Scdang
Thabranidalam

i0

I'

,?i ftsfl rlwrfc


hi {r' '',..
,',i,:=-: rr
",.<' : '; frr-.qt"
1', "'
: ) "'. )rnrr
't-' r- '
'
f,rr
0.,:rJ
C
tti+t
irf;S
i.r
t
': ' ' ;' , -,
, - ' : " J t , l , f ' . 1 | t C- S r . l
"a
fr J1n tl
:'4.':<'i'';

.\

.l.r

.--,.

.-^

; rrcFl
r- ! a-e' . ; ' f iF
' r r r rw: ' :il: ' ,no
. rta
.
1 . r'

i u r t L l l u . r -r-i n
r ql : t ' q 1 1 1 r1u r1 r q
rueluc sElttp stlprquplirf rfrrf,rq r1t\ rsrqruldas upllrulrfirluftuprlrq r
t.trd ttt:prtrrefuut'p tl:;-rtrqurrLl
;urro-6ri1.ri,
dr;p111-r1
itxll-.irudnll :r.111
u):i u utrtu.rq:I ur)nq tnl lr\.]j.iJtu
uutluuIlt.tlu trf,tl)ttlllnlt]ttr
iLtI i urr.;
utrirpultru:s tlut]orl utf trruprqqnu:dul;-u:rprrrpllq ririn.i ur:1:nqnr
-auruleril|ulrlsl lrr)nq stlal-r.iulutrit: ;ur i r1:.rtru .rus:qLu r:rd
.lnqrr1
tiuullpuau rfr6uasiue.i ller:Lu riutuurl lpu rrnlqrg sr:n1
undnnr
ruuFrp
Itduas6ue,idn-1;-ull
t{ruq'u1:rrrurrr:i-u:p
urlunqnqurlllirrurlntun
.rqc1ur6:u riuetepuaru
Suri ur1s1iul.ro llltpa-(ittpu .rnqr,'t:iulu;rrrra.
ur) 1r.ur,(sq:llo{rleprrarJJrlrf
;-uri(udr rrrlnlrlalu lrpu utrutlsnllirunu],1
Ltcrirqas
uelqrqaiu.lurrururn-1nq
;-uuu:tuunqu:r;-urd
r.iur;pr:
;rpr1
,, truntt):,toldt.rtatt!
4oli, t tC Ii)tiptr,
'llollF l;Dq nllt:la:
uoypnfusut nttlitt;t tlDlDptj.tosao;l!l)! ,jt/t,1j)!o(l
.-i
'(Yts'F

.-' '.- I ;6'F


, o,:,r'-e]' fa rClE
- ....2.i:./! '. '* . '.

:tpqrsj.lrl .\\rs qcJlnlnsud ntr rLjtr|\

rltlf)

rl,i ..l.)Ji\',r/i
,, D.\ii-tlopuaqlltl ;uLt',o[us utftttst;nq tilt\111.\s!it.lJu]t)la\;t/t)\ ?rli//'
oloEas tuttdwn\uau otg ttlp '1ut is osop tunduoEttau unut t1l111t1t;11..
')+.^.

(rr'if
c--G-P
lgrcnp
'a';.
'-. -.
.-

6c#o"cfccp

ft - )
..",t'
;
"
l\rs qDlT\rqJlo runducrp rrD)Trpprl E\ucnpel
iur{ rnJn\ n[l[ Iuris csop e iu-rescqulj]r rurlsnururnrl ucllcFur8u:rLLr
qruqtq Sunpue3ucurrur [uH u iurnqnl r1rtc1-'rur
r1ri.rr1r1 8rc:o cprd11
c \ r l J u c s I r Su c S u J pJ r q r l u J q l u i r . u[ \ u u c ) 1 r r l r i r r p n ] t r i r \ u u n u r n r p c d
qbr3 nlnq-n1nq qrp ur:1rdn1rp
3ur.i iulu:d rLnrllnLuJrurur slrptll
f

o.'.\.

st!pull runYnHuBSunpurry

''
telahatlasuri teladany'angbaikbagimupadaIbrahim
Sesunggulmta
berkatakepadakaum
danorang-orang)dng
bersanwdia;ketikamereka
"
C.ari
kanu
guhnt
a
karni
berlepas
diri
dandari apayang
ne reka: Sesung
(kekafratl-nw
dantelahn\ata
kamusembah
seLain
ALlnh.Kani ingkari
buatse[arn-lunnantarakani dankarrupermusulnndan kebencian
4).
u'a. " (AI-Mumtaharuh:
kafirmasihhidup.Lalu
Itulahsikapmerekapadarvaktuorang-orang
bagaimanasikap merekaterhadaporang-orangkafir lang sudahmcninggal?(Tcntulebihdari iru).
D i r i r v l v a t k a kn e p a d aB u k h l r i ( 1 . r 1 1 0c. e t . E r o p a )d l n \ l u s i i m
r8/221)dari lbnu Umer bahu'asesungguhnya
Nabi sarvtatkalame]c\\rti
scbuahbatubcrsabda:
.

':,

jj\'!

;-D1
"Janganloltkulian rnasukke dalamkelompokorartg-orattgtarry disiksa(orang-orangkalir), kecualijika kalian menartgis.Makajansarlah kdlian memasukikelompok (pekuburanlmereka, sebab
dikhawatirkanepa lang ntenirnpanereka akan menirttpakalian
juga. " (Kemudianbeliau bercadardenganselendangmal
Haditsini dirirvayatkan
olehImamAhmad(l/9. 58. 66.71.l-1. 91.
96. 11-1.137).Scdangkan
tambahan
itu ju-sadarinya.
ShadiqKhanmenterjemahkrn
haditsini di dalan kitabny
a Mr:irll
Abrar t\al. 193) denganbab 'N{enangis
dan nerasatakut kcpadaAllah
ketikamclewatipekuburan
zhahm..."
orang-orang
Savasenantiasa
memohon
kepada
AIlahswragarberkcmnmemberikan kefahamantentangagamakepadakita dan agar memberikanbisikan
ke dalarn hati kita urtuk dapat melaksanakannya.
Dia-lah Yang Maha
permohonan
lagi MahaMengabulkan
Mendengar
hamba-Nya.

52

t!
u?uoqdad nEtpuI{nqlad qrlIpe ?,{utEft]rl
plue{ BUnpur
ue{upsIEIeur
Frq
Esrq8uE.(E,\1qEq
nlrE.i,und SuEloes
{ruun rqpNqelou?)lEUnAradrp
spBdc]
E,iuuErlluaJuau
qaloqrIBpnp.iesuEp'ErsEqlEtrjat Iips tsppdaIuu?J]aq
nerltq uBrpnua) E,iesuD{SuaJuoqurur
,r\EsrqtsN.llf,ll ruens,.
:uBll[IE,\\Ualxiur,{'_reg.u1
urq
qellnpqVrrep'rly urq ulstrH-ly qalouEIEIJpraurpirre.(rypnq Euu.rors
'pp.?Surq upspH-lvr:epqnb.e1
rqv urq qcllnpqv urq peruulcqnl4
:n1ul'
wp ( _t71-y71)
sttpllqy
4ototq)/1ry1!1t'
lf ruelEp!p .c ilqc-lpv wp (li8Zi(r
^f) D(LtL/:l!tu.J.
rupJsp
rp rr{esy nuql (,,lnspdlrzrf.n;,1e3r1uegnqc\uJl,\,,
qsq 'Z znf) ryo$ftnqnN-unlt,Dlrcr
uslep rp rbrqrrg-1y.(glt/l) r.iu ptTji
-.9nattlrlpprp ELeAnqv'(SOZ-t0a/l) pruqv urrul .(001_66/;trur:!rH
u n r u l ' ( 0 0 t l ) p n , r p Cn q v t u [ u r Jl l J l , .u [ : i t r , { [ $ U r pr u r s ) t l u H
,, ntaq Suoi uoohalatl-uoo[
-ta1aduoiiuapo,tutuoqaqtuau
voptodol o,iunoltotqutaut
t1o1anol|ua
o.rqoqnlopodal .todolatuotq iqo V qap nuoytoda1
uojLraEpqq)l
3uo.l'tut Sttotoutqtao?uautqo11yopod l tD/otlDpu nol|ua qo:yotly,,

6\:?
, t : . ' ; t:lrf,,X-;-;;=<-F
/t't''':,

6 .:r

i,,';.r",

"-V

'

' r - ' t-ry,.5f


t:" it.>:\f
'
lnrv
' \ ' "11q;rcry\iv-\
- e
/'
: t:,.-'

CNVIYIJIg ICNVAVANSW

korma yang terbentang.(Suatusaat)Nabi saw memasukisebuahkebun


mrlik salahseorangsahabat
Anshar.Tiba-tibabeliaumelihatseekoronta.
(Ketika beliau melihatnya.nrakabeliau mendatanginya
dan mengelus
bagianpusatsampaipunuknyasena keduatulangbelakangtelinganya.
Kcmudianonta iru tenangkembali).Beliauberseru:"Siapapemilikonta
penudadarigolongan
seorang
ini'lI Milik srapaini'l!" Kemudiandatanglah
"Wahai
Rasul,onta itu milik saya. Lalu beliau
An-shar,lalu bclkata:
(Lalu perawimenyebutkan
haditsdi atas)."
bersabda:
Selanjutnya
lmam Abu Dawud berkomentar:"Hadits itu shahih
" Pendapat
ini disetujuiolehAdz-Dzahabi,
bahkanmerekaber
sanadnya.
dua menilainlas/ra,4rh,
sesuaidengansyarat)ang ditetapkanNluslim.
di dalam kitab
SedangImam Muslim sendirijuga menyampaikannya
(1/184-185)
dengansanadyang
sama.namuntanpa
menyebutkan
shahihnya
(hal
kisahontaitu. AdapundalamRi\atlhush-ShaLihin 378;,ImamNawaur
mengatakan
bahwa Al-Burqanimeriwavatkannya
sesuaidengansanad
Imam Muslim secarasempurna.
Mungkinkarenahal inilah.Ibnu Asakir
"Haditsini diriwayatkanoleh Imam Muslim. Maksudnva
meugatakan:
matan
adalah
asalnla. bukan,zalan lcngkapnla."
Adapuntambahan
yangadapadalladitsdi atas(yangadadi dalan
kurung)adalahdari Ibnu Asakir dan Adh-Dhiya :

";'i1; Jir-7+yi,r+^ir!)r,,-rt
Gr(';'t'V"j;

J:A('

"NaikiLthbinotang-binatang
tungganganini daktn keadaanselanat,
dan lepaskanlah mereka dalam keadaan selamat pula. Jangculah
kaIi an.jacrtkan mereka sebagar kursi. "
Hadits ini disampaikan
oleh Imam Hakirn (1/444. 2/lm). AIBaihaqi(5/225),Imam Ahmad (31446,41234).dan Imam Ibnu Asakir
(3/91/l). dari Al-Laits bin Said dari Yazid bin Hubaibdari Sahalbin
Mu'adzbin Anasdari ayahnyasecaramarfu', Dalamhal ini ImamHakim
"Haditsini shahihsanadnla"
mengatakan:
Pendapatitu disetujuioleh Adz-Dzahabi.dan apa vang d ratakan
olch mercka ini memangbenar, sebabsemuaperauinva adalahtsiqah.
BahkanSahalbrn Mu'adz adalahorangyang diben pentlajanlaba'sabihi,
(tidak perlu dikhawatrkan)kecualiyangdinu'aya&anolehZabandannya
54

el sn[n1 ruupp rp rursuf InqV uep .(SEZ19)pnarq nqy r:ep rbeqrug


'u992 :JOTUOU.)
pn/r\ec nqv tUEutJ
qslo uD:llEfp,r\r.rrp
1V
tul slrppH
,,'Df,usDnry VDUDIuoqntnqalqol lnuad Dlow ,uDttol
IAun runq utloldnuaw rlDlat Dlp uDe .utp uo:p1n{owau uo7uap
Suoi qotaopmdotuawJDdDp
4ontaqmdntp t11ns
uotlDlJDBoqnlopo
uDnnl rSDqntatmlynl4ouau aos WllV qoqag .Lt:qwnun|nqas
nwuODJDtd
SuDlqurq3un33und-3un33und
tm:ytpofuaut
qDpnpnH,,

-l*l'i{,,
- ,-,r/f

-uaruuprluquued u,{uupen1:adrur ltr}l ucququsl rr,iundularutlspu ;uu{


sruruad lxiE,ru rlBIspLrur uusBqEqrxed
ue;uJp runsas3ur,{ pru15
'urqqrg
!.Dqp ttJts n,{undtu:ruur leqeprd
'szuy
nuql qolo rpbrsl de8Suurp
8ue{
urq zpe.nll{urq lpq[S tpnJ:ri
'qebrsl e,{ur,re.red-l,rErad
pEruqv urrul pl?uE\r:rp 8ur:oas qPJlsDurs
ruErqEqf-lVlxulxl upl p[rurlVrucLUlqJlo urllc{[\\ rp rur s]rll-.H
'splptp ruadJsuErlpquEl
uuSuap
tnqrsratslrpequfllnq
-e,{uauruelp(r0l /8) rrxrlstrcH-lV
utsptElrad
upiuapqolary:ruriurI upu5
,.oqp e8r.t8ttr-.\\e.mqn1nuql epeuiurucleprp r?Eledy lurlSuep ucqcz
rJcpIcsc.teq
nlrre.ie.lu1eqr1
cpuy rurdasqcqcs7r uryl,rurucrlDqLucl
,, o;itut:1t:plntuoq qtqal
aup D.{bl1twadopodyDpllDq 4rqa1uo8mg3un\Suotoutqyo,iuDg,,

:utrqPqulEl
lloquJur
psuqv ueul ,rursru?rJes'lEqBSUep uBqszrJepqz,rqnl nuql :n1r[
t:ep e,{rrur;pe,{e,ruau(gtt '6tlg) peurqv ulul ur Elclueuas
wqez
qeJouEltexe,rup ?ue.,(sllpequrDIEprp {nspulel IDprl rur slrpeqSuDpeS

Asakir ( 19/85/1)'
seratusduapuluhdelapandari kitab'4l-Atnali. serralbnu
(di dalamAt-Tahdzib
dari Yahyabin Abi Amer As-SaibarL'
dan dua.1alur,
-Sl
aibani(dengannteAsi
tcrtulis
a
narnanl
dalambiografi Abu Maryam
makais1m).
Ats-I.stqal
N{cngenaiAbu Maryam, Al-'ljly di dalam kitabnya
hal 94) berkata:"Abu Maryamadalahseorangbudak
lTanibus-Sirbuki,
bcrke. ang dimc.dekatan olch Abu Ilurairah: Dia adalahseorangtabt'i
rtu
Scmentara
tsiqah
scorang
adalah
tunlruon Syam la (Abu Maryam)
tencndrrt
pcnilaian
membenkan
iUnit Qutttun di dalam Faidhul Qadir
dcnganmengatalan:
"l{aditssemacam
ini tidaks}nhrft.karcnadi dalamn}aterdapal'{bu
oleh Abu Hurairah la tidak
Maryam.scorangbudakyangdimerdekakan
namasatuorang Namun
Ada pulayangmengatakan
dikctahui,tuturn.,-r.
karenanyrhadits
J.nritirn. n"nt, i,u,.,rp iidat diketahuistalusn)'aOleh
"
iru tetaptidakbisadinilai sira'4rir
semacam
Ibnul
pendapat
Qathandi atls terryatakttrangbtsa
e.kantetapi
menilainya(Abu Maryam) tsrqah
tegas
direrima.sebabAl-'ljli dengan
darinl'a'sehrgriDi sampingitu banlak pcrarvi,'-ang mengantbilhadits
'Sa)'a
juga
brkala:
di dalam'4t Tuhd;ib'Imi.m AJrmad
nr"nad4elaskan
a bark'dt
melihatiahwa paraAltli haditsdari Himsha(Alcppolntenilainr
dltan]'a:
mana ia adalahseorangyang telah kita kenal Bahkanketika
Abu
dari
hadits
" Apakahorangini (Abu MaryaIn)yangtelahmcriwa-vatkan
Ibnu
olch
dituturkan
Ai-ljli menjawab:"Benar.sebagaimana
Hurairah'?"
Asakir."
(djkoreksi)
Catatan: Di dalam teksSunanAbi Dat td 'vangdi-toshih
tulisanlbruAbi Mananty^ns
Abdulhamid'terdapat
olehSyaikhN{uhyiddin
berar adalahAbu Manam.

\1:66,'6J ii,E.)i
",+Oii,r1gr
'
,3&Ju;';"/i'

.':

lt '

" Takutlah kepada A Llah dalatn (memelihara) binatang-bmatanq


merekadenganbaik, dan
,\ang tak dapal bicara ini. Tunggangiloh
beilah makandtngan baik Pula. "
Haditsini diriwayatkanoleh lmam Abu Dawud (nomor: 2448)dari
56

'q?lv lsr!-8uI u?r!lqeleu


{ntun 8.{uqEprlupdE;E33rl
EuaJr!ueqruap tnqasrpRlr 3uer6 qr:y uou Suero netp r;rpuasqf,ly
'qE\'' esEqrqtuDTep
8ue:orguq'2,{uuuqsegalyuq 3uem1e.iuleprtosnBlE
El?JrqraqqrsJ{[pu Suui(3ue:o utenq um[,n1o elsl lpsy r.irlrpu:d
uepredelrse.tueryodelauesrqlnpn e8iurqrs'r:e:rqr:q
epedale,{urBeqep
esrqrpprl Suei SunruurqtuEJltT(t{oarro,nnlD)
stc)
Inl::ll
'(i1 .roueutcqrlteiuiirnlaqa's
slrprque;urp
'(t!)t)
qtJLrellniiutl)c.iutur f
ttn-1:rdrplul luH (ul Surteurq
qulepee.,(uqerur.rad
qplrpr
lnluaq ) r.iu-.rrriarlnlueq urp /21-)r,! f]l
:resup?lBI uep'o.iu!b1 tlotsol
e iu-, uotlpmttlnrurq Srrri (.i1.
'
pJ?qruJrrr
qulrpr e iurunlcq:surrelSuej
]|].lu:p '(Drlnnlry) 51irr
uu8ulp rensasqtqal 3ur,{ lrrullpri s)rru 'rllpu xIIf qpltspruBprt1cplt
rqeN lrBpte,{s,ru 'reuJq iul]ruarue1t1 l,\\tsutsl\-lV
B)lEtu'ur ruodas,,ires
qaloreledrpSueiurel qulruruep(
n1]F,JyrespplDl utsp
- )
'
't/outwDllpls{Ersq uaqrp '(qBluBl8ru)l[{
5r.9
IEJ8I :ustrtEJ
'rruqqngre;e,{s
qrqeqsSuei puuesue8uap'(l8l-081/f)
ueiuaprEnsJs
p r t u q Y u [ u ] l ( t t 8 r u B q q r Hn u q l q r l L Ju c \ r I i P . \ \ u r pr r r rs I l u H
., tl1lolu o[os tunq
pDS
yaa\
tuolop
uDp
uoupDa.l
uJadasnDtpq nn
,,
lIDq uoopDalutolDp
t1o1r3uo33un1tu1Suqoutq(DlDtlrtawau)wolop qDllVopDdal qolnrbot
-ra&,, .opq)vdq nDtpq nlDl DpDlDplt opiurdl , otf uoJ , rut Dlrt()
>p1wad4o1nuowtq,,:o,fuouaq noyaq 'rut wnpD ! toqla^l owos 8uo.i
uoDpD l tuolopq6ow o,ituot14atu
no1aqo.iuttoqatos unwolrl uotl Snots
:7ofaspt[mtu natd mdap ry uoytuntaptpSuo,iotuorcyaasnqtlaut no1aq
uorymuax 'uonpadal nvns ttlnuaualu lnlun )Dry l $DS ryDll lney,,
:rure,{ 'eu.tndurasqrqal e,{urs{tper unulu sple Ip slrpeq uuSuepcurcs ui(utst
3ue.{ 'przr:1 urq qu,rqpd qalo sllpq uaqtp e,(r5 :e,{uurelr.{u::duc8uap
rqrf urq prTzA urq ueurqrxnpqV qalo nlnd r[n:{r:drp nlr pEUpS
..'ltrDuDnlv qalo nlnd mryotptut lDq uDpqpeity-,t1'
o.iupauns
utDlDpr.tlDtJ/.DN
wowl qdlo uD{Dro4rpDrmwDSD@s t1tt1ot1s
wt sDl,vH (sotD rp sttpDU tuedas toutt|,1 uo:pnqa.itaut t.,ota4
:DpE)sJaq notlaq npl '(snnl Jo8uos) oiunJad uD8uap naauaq
qola ntu8unSSund 3uo,l otuo .tnpas tto1/.apu tt\Ds qD nlnsDd,,
:un1te.{e,truaur8uu.,(quluzpueg utq IcqES uEp IInFS
-sy qe.{sqr; nqy uep prZ urq r1e.rqeXuep.trluqnryurq peruulqnt^{ rnlrt

'.".',."

: .{u,}"

.,(ff. J

"Mengapatidak engkaulakukansebeluntm'a?
Apakahengkauingin
menbunuhnl'adua kali ?"
dt dalamAl-Kahir
olehIInamAth-Thabrani
Haditsini diriwayatkan
(
(9/280),
dari Yusufbin Addi
i3t10il), AL-Ausothll3lll) danAl-Baihaqi
'Ashim
Al-Ahwal dari lkridrri Abdurrahimbin SulaimanAr-Razidari
mah.dlri Ibnu Abbasyanqmcnuturkan:
"Rasululkth
kakina
tang neletaA:kart
satt nendaputiscorangLa):i-laki
alat scttbelilwnn\'.;.
di aas i.tantqtseekorkambiry sanbil nrengasah
stpeni
Kanbingitu nrclirikna. Ldltt Nobibersabda;(belioubersabd,t
'
di
atds1.
hadits
'Yang
mcnluttlbung
Dalamhal inr Irnan Alh Thabraniberkata:
haditsini slnrpaikcpedaNabi sarvdengansanld ini hanyaAbdurnhman
den-uan
caranutafarrid
Yusufnreriwayatkamya
bin Sulaimrn.Sedangkan
{nenyendiri).
adalahpcra*i l anglsiqah dan
bilasavaamati.keduanya
Scmentara
tcrnasuk pcrarli l angdipakaiolehlman Bukhari (Rtjalul-Bukharil.Begttu
rlarllurl
puladenganperawilainnya.Dengandemikianhaditsini statusn]a
(5/33)
Al-Haitsamy
(shahihdipandang
dari segisanad).Sedang
ls,ra.d
luga
di dalam
menlatakan;"Haditsini diriwalalkanoleh ImamAth-Thabrani
kitabryaAl-Kabrr danAl-Auseth Pcrar r-pcrarvinla adalahshqhrh."
(pen-ehilangan)
perawi-pcrawi
hadits
terhadap
Di dalampenegatifan
(4''23
I .Imam
Hakinl
jelas
tersendiri.
sebab
penilaiat
rersebut memerlukan
perawi-pcrarvi
hadits)
233) darijalur (alur di srnimaksudnlarangkaian
bin Mubarlk. dari Hammadbin Zaid,dari Asl:tnr.dertcrn
Abdurrahman
redaksi:
heheropaLqli) JlerttLritttit
"Apakah engkauingin membunuhn.r-a
qlat
sembclihanmttsebelumenqkott
engkatt suclahmenaytmkan
menidurkannl,a."
"Haditsini s/la&rllsesuai
dengansrlrat Imant
Hakim menjelaskan:
juga
Di tempat
dengarmya.
sependapat
Adz-Dzahabi
Bukhari.Sementara
sesuaidengansyaratlmam Bukhari
lain ia mengatakan:"Haditsini sAahr.&
dan Imam Muslim."

58

6S
rtq8Dqs-qsyuD/.nt4{-|trrtrpl?prp ItrE4?r{J-{lv .(r/e louou s\Wq) pDt.to!
-nw1y qopvlv trlllBptp rrsplng urBrqqeloup)flE{e^\up
rurslrp?H
.nw 13uo.{D,\u
dw uolo qDII V o}lDu .DiuIBuD.{
,,
-Diuaw n,a naDt Dll{ (tduat) ,BulEuDIrqaas (o{uoq
nDpll),,

.
.<eltr""e
\l - e-'laoier:41
'i';'
':'."
-.,'
srrprq
renauad
edur?qaq
u'{uucsrurulurlerrueu
e,{","r1i33lll,]""#

-zpy qalo uI{nualrp 8uu,{elnd uellnuag .qrqeqs


z,(uppu?srur slrpsH,,
,,
:r?luauolraq ul{EH-lv lueurl plelueuas 'Ll!t!ot1syll slrpBrl pzuBS
,, tdo tlqrwaw |mi uot1n1
4onta1 do uoSuap os1t,luawsonmd tuoi opo lDplt o,iutlniiwtsag,,
:Dpqoyaq nnpq ryD1,, o,iuoloqruaru t1o1at
Buo.i4oltutoy,,:qn,rofitatu
luox ,,inu lodwa1 tnyoqtuatu qopt Euoi odotg,, :opqnstaq no4ag
'tDlDq tutD:l rlopt
8uo.( tnuas uo\unduoltad nrplaut n|nf no1ag,,
:lPtUlltrl
uPlq?qurpuau 3J pn,\\pQ nqv IIIlm qElEpr sBlErp slrpErl rslEpeu
(solo v nqastal
Otadasoiuopqo'- unllnqaiuaw t,wtad uopnwal) DpqDsr?(lnoryaq
'8uonp
tttt;sryny o:1t1ax'uonw
l l uop umlonla|al uo>ltott.iuaut
tniDtDp al unJnuau Suoqta1uopo{udu,ios un1:lodaiiu-Toda|uatuotp
'?mtDp D,inlnry!
Dloytol 'ar o{u1ouo nnpa>1
yqwnSuaw ryo1 twoy
D,{npuo Jop onp uo8uap ryoJawouJD,$JaqSuntnq nlaas ntl4aut
lwDlnlal oiuuotlnnq lntmrs tqnuauaw yntun find noqaq uDtpnw
-aX DIuuDJo DlJad n|ons umlop ttr7stlDllrynsnY nuaiuaw runy,,
:uPISIrI JJUatu

3ur.,{'e,{uqeferrep qellrpqv urq uruqe::npqv lrep ,(6Et ruqcH_lV


/r)
upp '(9192 :roruou stlpDq)pnr\pe nqv (Zgt .loruou utpeq) putolny|1
l n q o p v - l vr u E l p pt p U E q I n gu p u r l r l a l Lu' e l r r i e n r . r r p
rur strpBH
o[u:1ouotlDlunlnDqual
,,.oiuopoda:1
2o,w1ouoltqwo7uawuo7uaprut Suntnquo:1tnfa]uaut
Euo.iodotg,,

o\ - {:. q?
6-trqfr
s"i"
.;.
.
. ..(6-nqril\
\'

(hal. 60) danAl-Ausqth(Juz I/l2li l) dari tambahan


lang drberikannva'
(3/-i86).
lbnuAddi di
Al-Hakim
DemrkianpulaImamAhmad(3/-136.5i34)
dalanAt-Kamil(nomor:2j9i2). Abu Na'irn di dalamAl-Hrlvnh(21302'Asakir(6i
dariN{u al ral alurI angbcrasal
257/I ) daribebcrap
6/i13).Ibnu
mcn\\
al
atkan
ang
ahnl
a
dan
ay
l
I ah bin Q,rrrah
"seseorangberkata; Wahai Rasul,kani relah meryembelihseekor
kambing,teLapikatnineloliukann\adenganpenuhkasih sa\'01g.I'alu
sabdatuadi atas).
beliaubersabda:(Rawinteryebutkan
.
" giy
Dalam matantcrsebutImam Bukhari menambatrhan:

ctua

kali."

' (4131)
Srnnd haditsinishahfu Al-Haitsamidi dalam,'11-Mrqzra
olehImam Ahmad'\l-Bazzardan Athberkatl: "Haditsiru dirrwayatkan
Ia mempun)eibeberapa
Thabranidi dalam,'ll Kqbir dan Ash'Shaghir.
tsrqah."
bersratus
redaksi,semenuraperawi-perawtnya
/ .r. ,.0 a.,'i,/,:\'..
, "
.,-,t),e./
14- j91 9 o+, ilp
4_- _
l : 4_t r. ;r +
n
+
^
c
l
)
e
d
__2..

-\V

,cr\

"Orang)ong nau meny'a|angi


\raLouhan)a
binntangsembeliharur\a,
kelak
rahmatkepadant'a
seekorburung,naka Allah akanmemberikan
di hari kiamat."
Hadits ini diriwayatkan oleh Imam Bulthari di dalam Al-Adab
Al-MuJarrad(haditsnomor:371)danTamamdi dalam,4/Farr'a'ld(nomor:
dari Abi Umamahsecaramarfu'
193/I ) dari Al-Qasimbin Abdurrahman.
ini
sanadhadits hasan.Al-Haitsami(4/33)berSayaberpendapat
kata: Hadits ini diriwayatkanoleh Ath-Thabramdi dalamll Kabir, dan
perarvi-perarvinl.a
tsrqah. Adh-Dhrya' Al-Maqsidi meriual atkannla di
sepeni yang diriwayatkanoleh As-Suluthi di dalam
Al-Mukhtarah
dalam
Al-lami'ush-Shaghir.

,i.1YG{

60

'rul 8ut[uD opodatl


otuuo4umnwau ot n]al .@WDq BnfuD) IDdwaJ
tp t3o1todwos o33un1at nndas n7d o1 tto uoluap o{anlodas qnuad
tstSuawuoprutnwns runJnuaaryoqw lDtuDpnutax...n|uryo,lutwaut
o[osuoq Suot uadas ,ulsnapl .tDuaq-Jouaq
rut Eutfuo.uoqtsrx,, ;l]otl
wolop uownfuaq nr Suotg uosnD1 loudrDl qmtDt tanrJu)ru
ltqwDl
D,\uqDptluDyryn[-1nlnfuawEuo,lBut[uotoyaasmdunfuaw ot ,nqa)l qol
-aJD! olo DJ lDnlq or 'wnutu lDsaps .anultu (JlD
llquoquaw) lntun
o,\ututunuawoJ "lnuns qonqasuDlnwauawntDl .snoqD|uos osontu ot
oqlroqu uolDtqonqastsDtutptu Euo,l t7o1t:1o1Buotoasopo .uouo;1,,

f?,f
sra*F(4 \{ ,,
f s'ar6
...d--/

n_1.-),

lL

',fT,ryIr!n'f ,rcl
'ri;Jt tr<\
,/

.'\//

l.l

a\.

.. ')

' J

Gvt
fi---:
:-\Y

eynd,rt/tow
srBJesqEtrE.lnHnqv Upp lesElaqe,{upnurs ..rn1e[edu:aqaqgEp (/0S/Z)
pErurlvuEprurlsnr^lqelouE{le,{E,,!\urp
Einf ntr iurdruestq n{tow entas
'Irruo urq qullnpqv
lrBp .UN sllprq Vep .(E /D rurlsnr\lruerul '(6lE
::ourousrrpeq)pD DIttNlV qDpVlV rjJepprp uep ledo.rg .lel .gtlz) p{u
-rllqDqsqetr\ uIEIpprp UEIplnguerul qelo utllE,(E,rrJrp
lur strpEH
,,' rmqnqunrqn qutntuop nE3untas uop
uouupw uoJuaw tlnun o,iuuo:1nda1aw
nou IDpu o7n[ o1 .unww
wp uDltlw ovuaqwaa )pprt Dl ,D{u7urunSuawot oloqtot qnqag
'DlDnu
)flsuu nl! Sulnl ouato4 oiun11 .urna pdwos o{a|unLn4tp
3uo,{ Sunn:1 Jopas ouarnl os4tstp 7uo,t oltuott Buotoas opy,.

A\lah swt nengucapkan teinn kasilt kepatlaua Llart rrtertganrpuni


dosa-dosuto. Para salwbat bertana; Wafuti RosuL'upaknhkdtnijuga
akan nenperoleh pahala karena lmenolong)binanng)" Beliau t]ietl
'setiap
jatr'ab.
binatang rtne nemiliki jantung basah thitlupt olian
mendatangkanpahaLa.
Hadits ini dirirvalatkan crlehIman \{alik di dalam Al-Matrtthrhu
rhll. 919-930). lmam Bukhlrr juga nlcri\\'a\alkarl iladits itu dartnll dr
(2r77-78.Il)i. -.1I l7 ccr Eropa).dan dr dalanr.'1,drlan kitab shqhth-n-ta
.\bu Dl\\'ud (hldirs
.4,tLb,l!-,\luldrrdd tlt:Lditsnonror-178).\luslim rI -1-11.
n o m o r :2 5 5 0 ) .d a n I n r a n tA h m a dt l ' 3 7 5 ' 5 I ? ) S e n r u r nal d a r i l m a m l l r l r k
dari Sunra. sL'or:llglrudtk lang dinrcrdekrkanoleh Ahublkar. dlrj .\hu
SIuleh,\s-Simu tlrri .\bu Ilurrirah seclrrl'/rtj'Jir
S e m e n t a r ri t u I m r m A h m a d ( 2 1 5 1 1 ). j u g am e r i u a l a t k a n n \ ad r r l
j:rlur vang lain. Iaiu,lan Abu Shalcltdengrn redakst)rng saml. nlmun
disenai beberapapengurangan.

dr

'tl

''Konon.

ada \e(kor anjinq rang beryutar putar dt sekeLiLilg.tct)uoh


sulutr \ang hanpir nai karena kehaussn, liba-liba seorang ttanilct
nrn susiladari Bani [srael ntelilto.tm'a,lalu ia nelepaskansepatunla
ttrrrukntengambtl air vanq kemudian dininwnA;anua kepa.daanjitg
iersebut.Korena arnalannta iuIah kemu<lianAllalt sttt berkerlrrttnletlqanputtirtta.
H:rdits ini diriuaratkan r)leh lmam Bukhari 1l,i?6. .ct. Eropa).
dan Ahmad ll, -507),dari Hadits !luharnmad bin Sirin dari
\luslim r7,',15)
Abu Hurairah secarantarfu .
Sementaraitu Imam .\nas bin Sirin juga meriwavatkanhaditsl altg
senadadari Abu Hurairah.
Imam Ahmad (2/501) juga meriwayarkamya dengan sanad yang
shnhih.

62

t9

!Yu,'
: ^afr'
i11-.d.
t l - - r 6-flC/.i\t.

t | {.
2 ,//-

'

..-.t

rw q?
i
,.,t'
if

K.ro-n? - if,t'6
'r:,,,"

t\(2ti>

-f6 i , '
2..

c<y1'd,.-1a. 77'ab+1
ef*

, "'

'r

;.(7

.' t.t 1,.,'/'//\

'/>./.

:urJrsurqPPuruqnt!uc
'(l8a-082/6)
rbpqrsg
ueul qalouelre,te,tu.rrp
rurstrpBH

,,1tutSuotoutq
SuoSawaut
wnlaqasoiuqosoiiuatulupu no13uandn|uaygl o,ttoiuLaq
tpt7t1:1out
oslt.waut uo:1onn1iua qnlody., :o1o1taqltqwos 'dn1t1
-8uaw8uli o.iu|uopad7un3o8uo?uapt.iulnytuau Jaun uDrynut
-a;1 o.iu|uotodtpttolo 8uo.iSutqaol .tolaasSuotiautaut
uop o.iuun
-rytlaqwas
Suotoasnpn o,iuoso,,ut1og
tolo tloso7uautSuni t1n1-n1o1
.,
qenqJs
:srpeqlriE.\\u
uEIrrunuau
8ur{ 'qeqttq; urq rrul} urq urrqsvurq qullrprrql urq urqsv usq i
'qeltsils
nqv 'f4rrni1i uel88uedeureuuriuap
u,{utnqaiuaru
uqp(LZilI) lobbtsl-r1yriuqcllt rucluprp c irrue1tnq:,iuaru
uuqqtgnuqJuc18upJqundlrlrpasE.{ulntun
nl nctr rpalurlrnq:.ru:u
7rp,
(uIIlEH
g9
IqV nuqllp!C , H
unqr:rrprd lriiuru:ur f,1. :rm\rnlnu:Lrr
)pplr
ru0ull nqY lt6i,,IiN) l!l1,oJ-|n.\r,i./D/
1f Lurluprl uurH rqv nuql qil(l
reludrp3ur.ielndrurruedrspeur5 (i,/i9 :tourrrr)c.iuslrprq
qptrl mclrp rl
rLuruqly-ly uusf,H-1y
rqy qalorrlldrp 3un{prurseurrureiuq:s, ruueq1,,
qulcpr:r.{u:uuaqas
3ur.i r.iuqr,iurrupuu\\qrq r,iusrilq rlnd sr1a1
'rurqe{,{zsn11-1y
luuaSuaur
Iepu e,{rsrd[r.rI
';rq urq qr.i{rsn11-1yrrdulrsriiurq i1a7r4s
8ur.{prurs u[8uep (tal 'g,
unlrp 'p pr.ES nuql qJIo ue1lr,ie,,'rr-rrp
tobDqorlJ-tlh'
rur slprH
..;ou1nrydtpdn8iiuoslopu 3un,iuoq
-aq un|uap nruDJuo
luDqaqwauno1|ua odn?ua11.,
:ti/D7atl llquos
qoqtay utq JDut) tLrylldutD.vtS,,
ntuo 3uo1ntSuntoas1n:lnutaut
:us{nuaJueu'rPC urq qef,iEsnl^i-lvIJec

Eueleutg
drpeqra; 3ue,{u5qrsuy 3ue1ua1
luqEquSedeJaqagle,ie.tr1
'uuntf,qJq
r.I.qrp qxpns n[18 tunlaq 3uc.i -tnuns qenqasruuaq tin.(ir-1Di-JDtlr.t

"BahwasanyaIJmarbin Khalhab ra melihatseoranglaki-Lakimenyeretseekorkatnbingyang akan disembelihnyaKemudianbeliau


dengangagangpedangntasero\oberkata' "Giringlah,
memukulnya
kematiannl'atlengan cara
-celaka engkau--untuk metryongsong
"
yang baik.
olehAl-Baihaqi'
Haditsini juga diriwayatkan
4. Dari Wahabbin Kisan.ia menyebutkan:

'u, ii,ii,
joL
i./e
fj';'
|1
e i's\;it
*
u'C.f
i
#'eY
#
+V.1
*
/
'jirvk
a
.
_
.
<
,
/
:
\
2
t
.
,
.
t
.
i
1
i
.
:
1
,
.
Y
i
l
")
"iS
;VIJJ .jG.tJit;u.4:#
'J,'V
)lYi;; .v*'u,Yf
"tt'j;:,g()t

tr-.)t,)
,//a

-{

-'r2

l)

rji'.!i{-e2 'YVv,tvv)F

|j'.

"y'sl1:"'r:"fl

*9, Wt

1,,5!3:t
{3

tt;
JiJ#
#";

"ttj'!.,

kurnbingtli
"Balnr'asanta
lbnu Umar melihatseorangpenggembala
tempat\ang menjijikkan.PadahalbeLiaumelihaltempat)"anglebih
la.t'ak.Oleh karenailu beliau marah: "Celakakamu, walni penggembalakanbinS. Pindahkankambingnruitu, sebabsq-a perna|l
mentlengarRasulutlah saw bersabda: "Setiappenggembala(pe'
abannva "
ni n pin) akandimintai p en anggung-ja'+v
Hadits ini riiriwayatkanoleh Imam Ahmad (haditsnomor: 5869)
dengansanadhasan.
5. Dari Mu'awiyahbin Qurrah,ia berkata:

(*
ljJo
3';i;A'JEF.,t|).at,D
;7',
1'7,2'))
i;, ol 5(
:;otc4t,1L

..t::a a
'ttfiit
",i' )\t--l
,i\3'4r',;V
04i-o.og
,ttGt($ t"zlLtili
"73(ii
:4't6a5t
;\! JrtAk,7;,
3ti i6lii
5A Eii . itJs
,'16
6Kr;$:*ii';V
,,

./t//....

//;

"

/at.
,'- J,

"

ttytz,,

,./7,,

-'- -(!',1!.'^1<f
t,-'7'tk.(:,! i-',! - \o,!
'E'!fi
s';u
ii, Jr"bti 6;-.;+t
'5$(tt4

64

E9
deqrsresuplutalad tpefuaru8ue,{qEt-ruEISI
z,rqeqrenl dnlnc 8ue,{uusep
us{uaquau WIal ntr JqumleN rrrtrul D r? satalas1r:eqr 'e,{urs:od
undnepTn Sueleurqdepeq:et
rlalas lDlrpesqrseurrur mruas e,{uleqa1eq
8ftFBsqrsq 8u?luat^{BsrqsNUEJ?s-u?Jes
dspqJelnlnr1up.ral
8uu.lo-8uuo
ueneq:ad:esoq edetoqUup{nfunuarun]l sllpeq-slrppH rur lees redures
uufelad e,{usqulal 8uE,{luqBqrs upp uulqnuod Bdleqaqqelntl
'efuryu.rSorq
rnqelal e.{esleprt 8ue,{qupr :g11era1
Suurg
'ueusln nqv ppsdal rudurese33ur17qryoqs
Suet peuesuu8u:p '(.l169l6I)
prfiZ-zv utalp Ip peurqv {xprrrl rlalo ue{l?fe^\urp rur strpH
,, yul o3!l rlwDpsot uDltotlolust rul ouatDx uotloloday
ot o33utt1'lDraqnpllat 3uo,t mqaq uoiuap rut 7oq3q ruoqaqwaw
qqat runl ouan4 dot 'u! Duany uotlng : qotofuatu Jown mla:i
DtDt(Dpu uoSuoSop
Suotoq-Suotoq
ouanl (uDtBunW),,
:qoaofuaw
:otoryaq
ryt uoiola4 ,,i(tul D.tospns4ow)nut8oq solaf qotp1opr1,,
ntosoluuaqwautot tlDqnpns o,fuyoq
o! uDlpmuaxwotqttptqo?uatas
douas wotlttp nns qodn o,(utaquaw DI (lDpalal sruafas)o.luloq?q
trunSuaw 8uo.{uo,blad Stmtoasn,iundutaruzl2Dlnpqvulq Jorun,,

:ua{mtnu:u DruPogsl uurustnnqv u?o I


'(
I /9) e^ustlpsqqElI{
rur slrpeH
uelBp rp nxrulrlly-lv usH-lv nqy qelo ue{le.{8,,'rurp
,, ndamu no18ua
?uo.i odo lpn l 'nunl ruDqaqwaaqauad rypt o{ns qoqas'o,los
uoqnl uodopot1tp tlopq o,{osp7nSSuautnoy8uaqo1uo7uo['unwoq
olD1tDJ
1o4o^,,:DtDlJaq
ot 't!owut Suotoutq
,, wI uDpDeq qtqal8uo,i
iory lDptl Dlp qoqas uotlas IDIJ I tul SuotoulquDnu
tolSuoSuaut
:uosadtaqot orynt 'oluoaaluaw ?uo,l Surto opo
noq?uaqo7uo8uo1,,
3uo,iotuoJopas n.(undutaw,optD1 nqv,,
olrqodV unuoq muouLaq

menyayangibinatang,tidak sepertiapayangdidugaolehorang-orangyang
tentanglslam.Merekamengirabahwapenamakali
sedikitpengetahuannya
itu adalahorang-orangEropayangnonmuslim Padahal
yangmencetuskan
ajaransikap iru benar-benardari Islam. Hanya sajamereka(orang-orang
lebihsistemasecara
danmerumuskannya
Eropa)mampumengembangkan
dart
dukungan
di sampingmcndapat
trs dan mcngimplementasikann-va,
ncgara.schinggasikap menyavangibinatangdi kalanganmcreka sudah
menjadicirr khas.Hal itulah)ang men)cbabkanadanlaorang-orang)'ang
meniugabahla ajaranrtu berasaldari mcrcka;-angnon muslim Lebthkaummusliminl ang
merekamclihatrcalitassosialdt kalangan
lcbihsetclah
tidak banlali mcmbcnkanperhatiankhusustcrhadapduniabinatangAkhirnya merckalahlang secararntensifmemberikansukaterhadapbinatang'
Di beberapanegaraEropa, kasihsayangterhadapbinatangitu bisa
dikatakaneksrrim, sebagaimanapernah saya baca di sebuahmajalah'
sebuahanikel yangberjudul: "Bl&r,altg danManus[a".Di dalamulisan itu
disebutkan:
besi di KoJrnhagen'
"Di dalam terowongantempatpcnambangan
setengai abad lasudah
hrdup kelelawar-kelelawaryang diperkirakan
manya.Ketika terowongantersebutruntuh dan hendakdipugar kembali'
pemerintahmengerahkan1000 personilunNk mengeluarkankelelawar"
kelelawaritu dari terowongan.
Sebuahperistiwaterjadilagi, yaitujatuh danhilangnyaseekoranak
anjingdi sebuahpadangyangluasdi daerahAngletere, terletakdi sebelah
seiatanSkotlandia.Anakanjingtersebuthilangselamatiga tahundanbelum
ditemukan.Kejadianitu menyentulthati pemerintahhinggamengerahkan
sebanyakseratuspersoruldari regu penolonguntuk melacakanak anjing
tersebut. Selanjutnyamuncul pendapatumum yang berbeda-bedamengenailetakjaruhnyaanakanjingtersebut,men;rusulsaatRusiamelepaskan
beberapakera pelabeberapaanjingpelacaknyadanAmerika melepaskan
caknya.

66

L9

{(\{<{,

tl-

dnd^(

rff

.''/,

d r'

.l'

:qelepeerueuadSuef stpeg rr,{segurq ueru,n51


'ul qqur:ad ue8uapue?u3{taq
usp slrprlutp seuv upp sllpsq :rulu,{
tqtpos
Surf qrqeqs sllppq ?np upy eureSeSuetuate,{rruenqe1a8uad
rsrpel
zrr:
ueBuap
un4Suaru
3ue,{r1a:aurrln4Suarunslv rensas
{ept13ue,,{
8uu,{:aqrunsu?p ,,rrrstqrp uerrfeuerlpureSuaru
uclnq 'prle^ rpuaq-reuaq
ur8ur 3ue{ eqarau r8rq uete8uuadtptfuaur ru8e uzlpnsluru efes rut
.lnq:sral qeur.radueBuapuezuo:1.raq
Sutf sttpeq-sttpequultnqa{uaru
IH
',rrES
qeuuns
depeq:at
uuSutdtur,{uad
uultdruaur
IqEN
ur8ur ufes ulcur
'?[Es
puafi)
qq
nqeqelBuE uESUeq
ueSuapII?)l uetls{as{8prt
rur lEq
trp)snmlau 1ruun ue1rua,{uau8ue,{ ptlseru uutut Suuroas:c8uapuau
:etuu eSnltdetat'nqequr8uop nquq
8ur:asulrl uzlqpg IIuI ue8uaprqv:,1
ElEluuesuEquElsnmlsu ?ttrru-eluuesIsplt qPlepe,t\PsrqPNqalo utr{
-qutur.tadrp
urn1a1Suef qa.taul lPluPIPtlrirPrs
8ue,{edeu,trqequepe,{uaur
'nut1tetut:adur8ueltl
leprt rdetal elareu mn8-run8qolo qrqel-qlqal
lelPqselrlsl uPsIlEquB)snl
rp Ieua{rpqElatuPIqEqruI slIpPq-slIpPH
-nqarure8z Etlt uulqelullaueu Suzf qtquqssttPeqlrllpes luptJ

Iv'IgXCNggUgr CNV,tr.
HVNNNS I'IVSIAIfl>I NYXdNOIHCNSHI

"TegakkanLah
baisarunu, dan tetaplahdi tempat,sebabaku dapat
melihatkalian dai balik punggungku."
Haditsini diriwavatkan
oleh Imam Bukhari(2/176dengansrarall
Al-['ath. cet.Bulag).lmam Ahmad(3i182).Imam Mukhlisdi da]arn,41
yang berasaldan llumaid Athlctva td (juz l/10/2) dari beberapa.lalur
Thauil. dari Anas brn Malik l angmcnuturkan.
"ShaLattelah diqamati. Lalu RasululLahsaw menghadapkepatla
kani dan bersabda:(Kemudianperav;i memebutkansabda Nabi
seperti di otos.)
Sementara
iru lmam Bukharidalamriwayatlain menambahkan:
"Sebeltunbelicdtbertqkbir" dandi akhrrhadits.Imam Bukhanluga
mcnambahkan:

Scscorangdi antarakamr mcncntpclkanbahunra dcnganbahu


kauannla danmcncmpclkan
tclapaLLahinra dcngankaki karrarnra.
yang
dipakaiolehAl-Mukhlishadalah:
Sedang
"Arus berkata: "Sqa bernr-benarmelihatbahwasulahseorangdi
antara kami menempelkan
bahu dan telapak kakinra ke balu dan
telapak kaki ka\Nannla.Seandainyahal itu dilakkan sekarang,
nisca.tasalah seorangdi antara kalian akan ada lang enggan,
"
sepertiseekorbighal ,tangmembangkang.
Sanadhaditsinijuga shalihsesuaidengansyararBukhariMuslin.
SedurgAl-Hafizh lbnu Hajarmcnvandarkan
haditstersebutkcpadaSa11id
bin ManshurdanAl-Ismaili. Imam Bukharimenerjemahkan
hadirstersebul
dcnganperkataanny
a: "Bab MencmpelkanBahudcnganBahudanTclapali
Kalii dcnganTclapakKalii LainnvadalamBarisanShalat."
Sedangkan
ftadltstedua, yaknl haditsNu'man adalah:

"Rapatkanlahbaisanmu (tiga kali). Demi Allah, kalian akan menegakkan baisan, alau Allah akan membuat hati kalian saling
berselisih?"

68

69
'sElalqspnse,{uruuatm
I?H qllp,n{eplt tBIII{p
uqSunru {ppu Iul gedos uete8ugad
SurJesuerpl neq tenq
"-Wsrlasraq'lnqes::t
-ueu uolu l^'\srI?JIvnulY. :/tresr?qup
qrfe,,nurnlnq
zpqusnlluf
'(qbrC
len{redureuruquurx n:lsnf nrrsrp Ep??uE,{ws?lv
Fqsn) tlrlsJ
sp? s)Irf
unlnq qeplq urEl?p!p uBldnatD Bue,{usdes lPr!,{sr-tulB,{sr
qm:aq 'qrfu,.'rqzpz efupse urn1n11'?ure8erl"luuad w4edn:aru rur pg
'r?ler.lsrl?suequs{srunlau uep urltudz:aru uuqr[e,t:; :Bruuuid
.rutz,{
'8ur1uoddnlnr 3ue,{ uu{eru ederaqaqqqnuaur rur strpeqenpa)

slrpBHuBnmpuBy
(uruuelrpledep)7nqbow .e.\Uj.eucw mtEHnuql {z!"H-ly n]r
suerul qalo urul r,ru.redudr:aqaqqalo e{ustrprq lrqruprpunueu'(p.(uspl
-rlueprrnq?to{rpqepn)pq1ryn4tow 8ue,tr,naed qepps er sleru uuTuep
u>UI'lpsl uqlnqes efts 3ue,{ qelepe uplur{g u?8uappnsryurrp 8ue,{
resaqu?ur{Sunrus),lrbnhtr-lv uplrpqCrlcn3cl'qebrsleiuuered-r,tera4
'(Surllnpuad) rqrmu re8eqasrcl.edry(ry1qDs.Dqr/,) esrqrul pBues
.
,, (sElErp slrpquE{lnqe^uau?r
uerpnua;) :stulJaqJl{spg urq upu.nN ru8uapuaru?,&S,, :unl?tuaf,uaur
8ue.{qe,epu,ltrulq ppsu?WqllptnOnqv trrp e,{uuzlte(e,tt::ur .t:bn1rJ
-lV uel?qg J??uepuaue,{29,,:uz;grunuaruSuuf zre:ng upp 'prlel11-lv
urq qef,{rbrg rnpl uep e,{uueltefz,ruaru rqlneq-py u?rpnrxa)
'\9Ll
uup197111tqtt13
l1t IIrDJ-1V
-rDJ-|y rjdeqprp un{lnqasrpe3n[ nlr stlp?qu?c ?,{uqrwqsqelq rrrsl?prp
p8nIqerutuznq;nuql uptul undepv (e,{uuuqlqyqsel
p,{uupltnqa,{uau
u?I
-lepuerpesrq)zrzzlrurf,ue,{sqtpzqteBeqes
?,{ulJetuatrroSueut
IJEtIi{nglxtrul
Suepag'qrqeqsrur slppq peues'E{ESupteule8u:dlrsrq lrunua4
'oiiu
''
'o{auono4
-wttru! rw DIow ! DtuqDl olow uDpo{uuDMDlfifl\
ntloqatlof,unqoqunlladluauawqooaoI Sutsma-?urmw
iotlpw o(Ds
nql" :otulraq r{stg ulq uow,nN 6DrDlp qDN oWDSunlrnmtaw
ol) :DpqDsraqutp qooumt qon a1 dopmlSuau $os qD nFsDA,.
:sl?)paq
trqesJurqueln.nN&Suepuaure.{8s,,:uslsluasuau 3u?,{slrJHurquIPsnH
qDWHV rrEl?p p rqEInpC-pVaW (qLZM p?urr{y rmr.ul '(96t) u?qqlH
nuql '(299 rourou srpeq) pn^\e0 nqv qalo tuq{Brp rur strppH

Kedua: Carameluruskandanmerapatkanbarisanitu adalahdengan


menempelkan
anara bahudenganbahu dan sisi telapakkaki dengansrsr
telapakkaki. Karenacara inilah yang ditempuholeh para sahabar,ratkala
merekadiperintahunnrkmeluruskandan nerapatkanbarisanshalatoleh
Nabi saw. Oleh karenairu Al-Hafizl Ibnu Hajar di dalamAl-Fath berperkataan
Anas: "Penjelasan
komentar,setelahmenuturkan
ini memberikan pengeniankepadakita bagainanacara merapatkandan meluruskan
barisanshalatpadazamanNabi saw. Dengandemikianjelaslahbagikita
apayangdimaksud
argumentasi
untukmenjelaskan
denganmerapatkan
dan
"
meluruskan
barisan.
adalahbahwa sumah ini telah
Namun yang perlu disayangkan
dilupakan
olehsebagian
besarkaummuslimin.Hanyabeberapa
ulamaahli
haditsyangnasihmemeganginya.
Sekitartahun1468H sayamasihmelihat
merekamempunl,ai
semangat
tinugi untukmempraktikkan
sunnahNabi
jelas
lcrsebut.Hal itu
berbcdadcnganapayangkita saksikan
di kalangan
alrlifiqh,yaituparapengikutemprtmadzhab
terkemuka.
Sunnahsentacanr
ini di kalanganmcrckabenar-bcnartelah dilupakan.Bahkanmereka
nampaknyamerekayasaagar hal itu bisa dihindari. Buktinya, mayoriras
merekamenetapkan
bahwajarak antarkaki adalahl,:uranglebihemparjari.
Jikajarakini dilebihimakahukumnya
makruh.Hal ini bisakitaliharsecara
lebih rinci di dalam kitab Al-MadzahibAl-Arba'ah (1/207), Sebenarnya
jarak sepefiiitu tidak adadasarhaditsnyasamasekali.Ilal iru
pembatasan
hanyadidasarkanpadaraJu (rasiosemata).Jika hal itu benar,makaharus
dipraktikkanpulaolehimamatauorangyangshalatsendirian,sebagaimana
bisa kita ketahuidari kaidahushuli:"Jah(asal).
Jelasnya,sayamenghimbau
kepadakaummuslimin,lebihJebihpara
imammasjidataumushallayangmasihmempunyaiminatyangbesardalam
mengil'uti sunnahNabi, agar memahamibenar sunnahini dan mencarr
keutamaan(fadhilah), menghidupkansumah nabi sena mengajakpara
jamaahunruk membiasakannya,
sehinggaakanterhindardari perpecaian
sebagarmana
dipenngatkanolehNabrsavt:"AtauAllah ctketmembuathati
kaliansaIingberselisih."
Ketiga: Di dalamhaditspenamaterdaparpenjelasanmu'jizat Nabi
saw, yaitu kamampuanbeliau untuk melihat sesuatuyang ada di belakangnya. Namun perlu diketahui bahwa hal itu hanya mampu beliau
lakukan ketika sedangshalat. Sebabtidak ada satu haditspun yang men70

'undtf{lp3s
'qlqeqsr,t\elad-r^\Blad
tzr?f, SunpuESueu
Isl zuas
{ns?uxal
'qebrq
uEp
rul strpeqr,rsl qrunlas :?{es ?srluuElrsuq lunusl,^l
,, JeJ,eIuEplrsumHulq psu
-uPqnN qalornpua,{uau?n3asuB{lp,{e,\,\ltrp
q?qas,przz^ rJepqu8q3rur
sllpeH,,:rBluauo aq ul!N nqv rur Jetusrxas.n]lpu elEsasqeJrurnH
nqv uEpu?qsv-lv ulq plzB^ trEpupbrngurqIBJ.EIUppslrpequEllsdBp
-uau BfpS,,:usllrunuau 8ue,{rruung ulq ppuurrqnW rrzp
lesr:aqBue.{
:n1efzderaqcq
r:ep( I / I g :loruou)qrl1,.ts.
.$t/ pEUSnlr{
wulEptl t.oqpD1lr,
xepG6/t) LlD.lltH-1y
urelBprp ur.eN nqy '(gt8l ) Eiuqrqtsqs
qelrl urBlsprp
'(.9L9
uBqqrHnuql
qplotroxlv llrp l/991 :louou) I?ltsqnl,\,]
lnuqye.ire:1
'pnrlnz-:npr.n.\tz
l'lJllpprp pt.pqsnuqlq:Iouelrz,rrnr.rrp
nrrs;rpeg
,, (utpuas)
o{uolout uodap p ?uotu11auSuoi:yosostoqUau Ddnl ldolat 'otu
-DtDpnptptau u'Jolol lotltlda D.lnsum1o1ototu| tp Suntosst?]t,5..

--__#
,6,r.<rf
',\_
t!.
r
- - "J,ro__,.
1
,.t.

1 1 - i-i+r.1<r {rfn:,"..? ai \-+f , 6-ff 1t:;;


'/
.'
-'_'

d
., E.\uuPqE.\\l;l6un
-Sueuadrnunup UBIEuep 'urdurruradqelrpe Emuesuerle),, :,{?s rqpN
slrpcrlueJDpueltnqosrpeueurzBeqas'efuurdu.rrdrp
Sue, queuef drpeq::rt
qe,tuf SunSSuruaqEI Euare) nll IEH Ela]aur uesr:eq:ruefluaurlqrues
'rusalasluurubrqelelasruuur
qreuefquju el depeq8uaru
rrpraq e,{uu,{3o,{as
8ue:oase,tqzq urrua8uaduuluaquau ziiuenpa;1 er.uruad8ue,{strpeq
eurtruel 'rur slrpeqqalo uullnfururp ruadas'qrqeqsslrpequeBuapue8uet
-uauaqpuaru) qE.prqqlppt,,/r1oqgtlsuoutofipoQ,, urel uelde:n8uaru
ulzpo,nwE\rla\ tuDtqt p|oltqYq eaequeu 8uu,{ ueurl :eurtay
-urBIuEtuourasa)
epedue1:edede,{esurle qzlyy e,{su1 qe.,{uuq
qrserue.{uueSuap
epeuas
Suef slrpeq-slrpeq
ueq e,{u1r1eqas
rlnd uerlrureq epaqraqqne[1epr1und
urepp ladse E{Brrr'uelorqoqel qlllpt tenl rp ledu-ret8ue,,{u1r1 qeruueq
tstltput uuledruaurqeurq?l ruauoual e,trqeqrure.{'c,tu[ nrulr rueluprp
'unlun qolo rnqelaTp8ue:rf 8uD,{nlEnsas
Ipua{rpq?latrul lfl{ undnpF,r
SuEluat tn{ rqnq Sunpur8uarulnqasJatslrp?qenpa;,1:lrduraay
'lBIEqs
lEnl
rp ?ppraqE{na{ eruss?uu,{Fg upln-lplarudnSSues
nerlaqe,,rrqeq
uelselal

Karenaitu haditsini adalahshahih.Adapunkomentarghartb yang dilontarkanbagi haditstersebuttidak mempengaruhi


keshahiharurya
sedikitpun.
Di sampingim kaidahilmu haditstelahmenetapkan
bahwagharibkadangkadangbisa mempunyainilai shahih.
Oleh As-Suyuthi di dalam Al Jami'ush-Shaghlrhadits tersebut
disandarkan
kepadaAbu Na'im saja.Dalam hal ini Al-Manawi menu"Al-'Amiri
nrrkan:
menilaihaditstersebutsebagaihaditshasan."
Di sisi lain Imam Bukhari juga meriwayatkanhadits tersebutdi
dalamAl-Adab-Al-Mufarrad(592)darijalur Miskin bin Bukair Al-HadzadzaAl-Haranidari Ja'farbin Burqandenganredaki di atas,danberhenri
(mauqu,QsampaiAbu Hurairah.
Nama Miskin ini dikenaljujur, tetapipernahmelakukankesalahan
ghaduqyukhthi'), sehinggariwayat lbnu Humair secaramarfu' Iebihkuat
dibandinghadits ini, sebabyang disebutterakhir ini tidak dikenai sifat
{ftalha' (melakukankesalahandi dalam meriwayatkanhadits). Namun
demikian,keduanyatermasukperawi-perawiyangdipakaiBukhari.

; il,/,',tt 1, iS.*u o{rlit;r. .-rt

,,;<;\{
6.;6:-cg,J;s

"Jika para sahebatkudisebut, maka diamlah. Jika bi ang-binlang


disebut,makadiamlah.Danjika qad.ardisebut,makadianlah.,'

Haditsini diriwayatkandari Ibnu Mas'ud, Tsauban,Ibnu Umar dan


Thawus,secaramunal (perawinyagugur di sanadyang terakhir).Semua
sanaditu dha'if, tetapisatusamalain salingmenguatkan.
Haditsyang diriwayarkanoleh Ibnu Mas'ud im ditakhrij oleh ArhThabrani di dalam Al-Kabir (2/'18/2) d,an oleh Abu Na,im di dalam
Al-Hilyah(4/108)dari JalurAl-Hasanbin Ali Al-Fasawidari Sa,idbin
Sularmandari Mashar bin Abul Malik bi_nSala' Al-Hamdani, dari AlA'masy, dari Abi Wa'il dari Abdullah secaramarfu' (sanadnyabersambung hinggasampaikepadaNabi). Abu Na'im berkomentar:"Hadits ini
gharib dari Al-A'masy dan diriwayatkansecaramenyendiridarinya oleh
Mashar."
Saya berpendapar:Hadirs iru dha'if. Lebih-lebih karena lmam
Bukhari berkaa: "Hadits ini sebagianmasih perlu ditinjau kembali.,,
'11

LL

e,{umpo{ prsrr& I?J?[ qpqas .pn,sphl nuql usp -rut?l?I-lv plez ulq qpl
-FpqV e,{usrusuq?q8lrd nqv sraup psuesE,{usrun&al:BrtrElrad
:ls3sJ?np Sunpue8uaru
uep;l,Bqp ryl peuus
'.ryr?rr E_r?ae6
pn.s?WnuqJFep ,qeqpll| rqv usp r!uzpq?} rqy
reqprN-uy vzp '(7./991ftl) r\{psv nuqt usp (919qryotoxlv uep I t6E7)
qouuns-snlrysn7r,:r{g uelep rp r,rlplrl-lv qelouelte,,{e,trr:rp
Suuf .ure1
.tnpfrnlelaurpn.sull nuql uEpslrpeqre,{unduauE8n[rulqqJ-qty
,, upserlppuesueSu:ppn,se11nuql srrpurluep
(.t1onuo7s11y
rurqEqf-qlv qalo uuryefr:,nurprul strpEH,,:ue1tnqa.{uaru
qn{obos1-sty lor 0S/l) ,oit1y ptuq4nl qlr{ ruEIEprp rberl-1y rpr;eg
-1y urrl 8uu,{ruEuaurpu]l r,,nerad
uulnq r8n['ruqsn11 uBp uEqlng qalo
qeprlnq rul r,rsseC-lv 'e,{uruuaq:sleqzpr4
rulzdrp 8ur,{ r,,rre:ad
,, rxrlsn!^l-uEqlnBqalolu4udrp8ue,{r,re:edInserural
rlulpeurel Suef r,trurad-rme:ad
reuaSuaurundepy strpeqrelruade:ud
ue3ue1el
tp uzepaq:ad
ludr:p:a1
lnqasletqebrstuurelruadfuepa5 qebrsl
z,{urzyrurp
ur[l Supf qolol tmp usqqrH nuql qalo urxrplrlzrulnpqv urq
:eqsryJtedepratefupeuesruulyprp 8ue,{'ruplq?qJ-qlVqalouu1te.{e,rr.trp
ntl sllpsq e,twq,, Iqe{ (iozll) ruEslrEH-lvq.lo ue{UEIrp 3ur,( udr
uep ucqpuelell[qrleu E\rqDpuV'sDtErp uesu;afuad
Enurisr.lu(l
(lPJr{8ued
Suei qebrsl),,qz{o11
qelo reledrp8uu,{r,,rru.t
ryrDrs;,,sruuts.laq3ue,{urr1sn1a{-urq.1ng
lnseru.lal
qtlrp
rurs
rp
ueurplns
urq pr.ps undEpv
IqllsP/(\-lYlqBqQ-qPV
(UUIJIIB,''\?THIP
NIJAdIPI,

.,141qDS.Dq

nn7,, e,{urrpuaru
ruqtnbruuq-pv (aZtll) qlqlq)ly qalo eiuge:3orq
uelSuepagutrlsn4-uplppg qalo ruledrpe,{uenru
srlurp rur Ise,r?C-JV
-es r,reseJJv rlPnf,al tlDbrs'l8uo1o8ralnlr sllpsq r,re:ad-r,trz;a.1
'(uerelruad
ruecrurruBeq:oq
reua4ptedupluB ureIBp':nrual
.3uu,(
strpeq)
Bfulelluatuqubol-ty useppIp lllpuas :rtrg nuqygzl-3:11
sttpoq-1nutiio1
-lv ?r?luauras
lprbtv-st t, qsl!l uelepueqruaptedepuafuaq
eSnfurqqrg
nuql uyl8uupeg ,, lpru{ ltrpn rur slrpuH,, :ue1se8:uaruu8nf r,esu51-uy
sula[3ue1 {aeo upq?lesaleuerayinE&(uoz1l/,11y
aepqtptlol-1y uln:uadl
rquq?zq-zpv r.ruputrIBIEsrIueledruaurnrr pq rpel qayoq'tnq3s]:l ?lul
uE{umlu?Jueuuu8uapqelrpe uBrDlngureurlqalo reledrp 8ue.{uerelnrad
rqcpel ?uarp) (uelSeqas),,unlp,Dq,.?t{ lnqa,{uau udue1',,urpuaslal
uslleuuqnlJoruau nt! stlppH,,:redepuadraq
rrnllng uErul,, :rslgpar
ue?vep uDzlWlV uW qlzpqoJlv rurlp rp uqlnqrsrp Suef ede ulnd
uErrlrue6 ([ttll ) IppV nuqlqalorpd uzllpluolrpur rxpspuasuprplruad

kurang lebih 75 taiun. Para ulama juga menyebutkanbahwa ia (Abu


haditsdari sahabat,termasukdidalamnva
Qilabah)tidakpernahmendengar
sahabatAli ra yang meninggaldelapantahunsesudahmeninggalnyalbnu
Mas'ud.
Kedua: NadharAbu Qahdzam,putra Ma'bad, adalahseorangyang
sangatdha'if. Ibnu Ma'in menilainya:"laisa bi stai'in" (tak berani
yuktabuhaditsuh
apa-apa).
Sementara
Abu Hatimlainlagi,diamenilainya:
(haditsnyabisa ditulis/dipakar).SedangkarAn-Nasa'i menilainva:"/arsa
bilsiqah" (iabukan seorangIang tsiqah).
Adapun hadits Tsaubandiriwayatkan(ditaklnj) oleh Abu Thahir
Az-Zayadidi dalam kitabnyaTsalatsuMajaLisMimL Amali (l9l/2) dan
Ath-Thabranidi dalamAl-Kabir (ll7l/2). dari Yazid bin Rabi'ahyang
"Sayamendengar
menuturkan:
Abul Asy'atasAsh Shan'animeriwayatkan
haditsitu dari Tsaubansecaramarfu'.
Menurutsaya:Sanadini sangatdha'if.sebabYazidbin Rabi'ahArRahbyAd-Dimasyqiadalahseorangnatruk (diabaikanhaditsnya).sebagaimanadilontarkanoleh An-Nasa'i,Al-tlqaili dan Ad-Daruquthni.
Sc"Pada
mulanvara
adalahscorangI ang
dangAbu Hatimscndiribcrkomcntar:
baguspenguasaan
haditsnya,tetapi. menjelangwafatnya,hafalannyakacau." Kcmudianbeliauditanya:"Lalu apa komenur Anda selanjutnla
tentangdia?" Beliaumenjawabmenngingkarihaditsnyayang berasaldari
"Sayakhawatirkalau
itu Al-Jauzani
mengatakan:
Abul Asy'ats.Scmentara
"
haditsnyancudhu'(dlbuatdengankebohongan).Sedangkan
Ibnu Addi
menilainla denganmengatakan:
"Ar1uannahula ba sa Drlr (sa1aberharap
agaria tidak apa-apa)."
Adapunhaditslbnu Umar ditakhrijoleh Ibnu Addi (295/1).AsSahmyjuga mengambilhadits ini dari Ibnu Umar di dalam kitab Tarikh
Jurjan (315), dari jalur Muhammadbin Fadhal,dari Kuraz bin Warabah,
'Atha' yang
memperolehlyadari Ibnu Umar tanpamenuturkata/n
dari
Nujum. lbnu Addi mengatakan:"Muhammadbin Fadhaladalahseorang
perawiyangkebanyakan
haditsnyatidak didukungoleh(hadits-hadits
yang
diriwayatkan)perawi-perawitsiqah.
sayaketahui:Dta (Muhammadbin Fadhal)adalahIbnu
Sebagaimana
'Athiyyah yang oleh Al-Fallasdinilai
sebagaikadzdzab(pendusra).Imam
Bukhan merulainyasangatdha'if, denganperkataarnya:" Sakatuu'anhu
(merekamengabaikan
ft adits)nya)."
7L

.sllpBH
un{nq upl?tuIa{rp?fuau Bsrq
lnqsn nrulr ru?pp uqdn3lrp ?u?urreSPqes
'Pueuad peuesrtpncarl'Jr,qp
ls?upsrIEIppB
{pu tnqasrelsllpeqESSuUas
,{urDtDdrp
8ue,{pe{lesqrunlasp,\iqequrpuesrnr{la{puVq?lolrpEI
,, lBn3uadIsSEqas
puaJEl
p(uslDsq
qEl,{upquDqsftqs nuql uprlruadurulr8uaru
sae uEsrl
u?relruader^qpq 'Fqutallp ?srq u?r{rurapue8uaq 'uqp,{uzuadrp npad
qrseu efumruasrdulaluele ':npItde:aqaq r:tp u{rruz1tufe,truaruqtn{ng
-sy,, :ueryte8uarue8nt qelug nuql nlr prtluauas .,;r,eqp m:ets:aqSuef
przua tedep:attnqaslalpuusruzIp!C,, :r?ueuo{ unluaqru3u rueslrpH
-1y Suepag,,jr,eqp efupuues,,:uelzle8uaruuu8uaptnqJsralslrpeqrelrulu
rberlly qzr"pg-1yu,trqrquelselafuaruefu-r4r.la.igqetrl rueleprp r,ruuut{
-lV rcrull uep z8n['uzqnpsJ uup pn,sW nuql uep e(uuulle(e,,nuaur
e8nfrppy nuqy'pn.shl nuql upp ruerqeql-qly leleal.'t uep ttt13m1g-t1sy
,rwoSly eluqvr4 urtlpp rp n1trl{ns-syqalo :npesrpu8n! rur srrpull
qubolty umpp rp u?Itnqesrpeuuurc?eqcs(sltpoglnuu(.ioT \EIupN
rund-.rv run urq psur.u?qnhl SuepJS,, (jl.?qp Ef,lll^\ej:d) .tD:/uw
rrep uu1te,{z,nt:tp
8ue,tzuretrurt'e,{usttpeq
qpltpeuelqrl,^{
ulq unuIEtrAI
srluo,{uW,,:uEllnqaIuaur(Z/tlg) ulpuaslppy nuql pulZ uIq peruurtsrlnl.\
qJIo usIrLIBIrp8uu.{tuadas'slrptq ue11z,{e,tr:JutuulepIp JIIIalqo {eprl
tuadas
qnprurpluduasuur{r{gplaJuatx?Ins euculp pelZ uIq ppurureqnla;
'unurBl,\l
ppd,,
:t,{ute1rueru
pEun{VurErulundepy (rnlurp
?sEuI
ErupsEr
uclep
uerlrul:p x'iurt:lru:tullfqlng
stlpoH
8uE{
sllpeH)
lruDlunn
Itrpu
uttl 8ue,{uetuI upp
uelteqzW)lruivtu z.,{ute1rutp
rl:pruluelqg (e,{usttpeq
qpqas
e8n[
rut pzueg
qalo
ruqrnbrueq-py
lerlug-lv
JI.uqplz8ues
'dqBual Suef tslepar
'ql.ES-sV
ue8uap'.rg:erue:eJaslutl-Ill nuql IrEp'uerqlt{ urq unulur\i uep
lrruc-lv usp lunu-lv lEtuo ulq PBuuPqnl^l uep lEsslsq ruI lnlBl
'(SSZ-|9Z)rurq?S-syqalo lrrqlettp']ptun nuql Irpp npa{ lnlf,f
(eiulpe uerelruad)
7rp.rzlundneruQurur urreluad)
tpo[ efuupeue){lnqaspIEpu unueN ,, pnqnzuep qepeqttlqc tedeqas
Ieus{rp qrBqel!\ulq zurx,, :e'{utultuau luqes-sY qntfy nqy uup
'pulH
'sn.{\cqJ'urPSlIPrl)
'plqeln!^l'ququd
lqv ulq url!PN
lqv ulq .EqlV,
3ue,{ e.{usrtpeque1
ulq ,lq?u 'reun ulq qPllnpqv usp ue:11e.{e,trt:tp
-lrdrueueru
qelo:eq:1 3uefued
qe,{uequ8nIrurqzS-sy (062-S6Z)IUIIIBS-sy
u:eras e,{uge:3otqtplEJIp q?lal tIPlPqElNulq zele) uISuBpaS

Kemudiandi dalamkitabkaryaAs-Su)uthidlelaskanbahwahadits
iru berasaldari Ibnu Addi dari Umar. Padahalsayatidak melihatbahwa
haditsitu berasaldari Umar. Yang benaradalahdari anaknya.Abdullah
hal itu merupakan
salahnrlisdari As-Suyuthi
bin Umar.Jadikemungkin^an
kata"lbnu".
ataukesalahan
cetak,yakniadanyapcmbuangan
Di tempat lain, saya mclilut sebuahhadits mursal (hadits yang
perawinyagugur di sanadterakhir),yangmenjadiq'ahld (penguat)hadits
di atas, dan ditakhrij oleh Ar-Razzaqdi dalamAl-Amali (2/39i l). darr
Mu'ammardari lbnu Thawusdari avahnlasecaramarlu' densanredaksi
yangsama.
Bagisaya,scandainya
tidakdiirsalkan(dinilaimursal),makasanad
haditsterakhirini bisadikatakanshahih.Namundemikianhaditsini bisa
penguat
bagihadits-hadits
sebelumnya
yangsenada
dipakaisebagai
di aras
'Alam.
khususnya
haditspnama.Wallahu

"Sesungguhnya
Alloh menghndapkankuke Syamdan memalingkan
punggungkuke Yaman.Kemudianbefirman kepadaku: "Wahai
Muhammad, sesunggurnl^aAku telah menjadikan daerah yang
engkaulndapi sebagaiharta rampasandan rezeki, dan menjadikan
daerah di belakangmusebagaipertolongan. " Allah senantiasamenambahry-a.Ataa Nabi bersabda: "Allah akan meluhu*ut Islam
dnn para pemeluknya,dan akan mempe*ecil jumlah keWran dan
para pemelu*nya, sehinggaorang yang berada di awara dua laat
ini tidak akan merasatakut kecuali kepadckecuransan.Dan hal ini
akan mencapaipuncoktrya."

76

'uPulslrEppr?z urq prultuEHtJEp,{uEnuras


'r,4{pr{sqJ-qlv
'(ggzlggz
zuas
'IbstIIEg-lV
'ruqlnb
'qEtrw
'lzpnuunJ
ec-py
nuql
19) pEurqy upp
'pn,rpc nqv qslo uE{tp,{3,rurpru pueusd pEues
up8u3psllpuH
',nJJ?tuelef,es'quputll nqy u?p 'qp^snEH
ulq r3qe,{sUBP 'rlB.rqPuurq u?urs u?p uE{],{p,rurc :eruBuad
:ppus330 tltlrureu lEuto nqv uEpslrppH I
'p\ez
'psnl\
'qr{srv
ulq qBllnpqvu?p qnpunlurq qurnu8sssuv
nqv
sqqv
nuql 'r3ruv nuql 'qeJrPmHnqY 'qEul?un nqv :E,iulBlurp 'lEq?q?s
us8uolo?Jsuep JnlB[ Ed]3qaqDlrlrruaruuEp qrqDqsrur slrpEH
l lnstulal DSuttatonpax"

"
,\
\44

t -

\rc

l\..1
"rtt/'

q-c fo,fi-"^.r
'\_:
'

.Dpd

,r:

.rqtn{ng-sy tuadaserues8uu,{uurelmadus)ll.raquaru'Jr:!tEsV
nuql e8nt 'qDxly rrl-lBplp rutrqsql-lv rpd urrltutaq '(t,ne;adiuuo
z,{ueqtpruas Suef sttpuq)zt:u e.{uteltutp(t lt tt lt )
enpqalo ue1re,{e,,rrurp
e,{uqztq
uelep tp tqtn,rn5sb qelo rul s)tp[H
)lqDXjV lwDf-lv
' UIIL]EdUerU
IEPr]

e,iusrdcll .ruEHulq qrllnpqv qelo tenl:adtpu3nfrut supeq8urpr5 g


lorlrousllpqepedueltnqase,{esqelatefuruesqeles8ue,{(prqe,{s)tenl-u:rd
pfES
slrpeqede:aqaqrlrlruau rnpa{ strpequet8eg:ledspuefueq
Bue,{t,'rreradSueroastpe
,, r,{qua rlencal e,(uuepsltpequo1lt,{e,,''ruaru
:uqre8uaur
rqeqezc-zpv
rderctuely 't1t115
e{es,,
reqrlauqeu-rad
leprt
u?qqrHnuql usp luprqpuH-lv ur18uepa5
qclo qpbrsle.{urelrurp
r r u v n q v n u q lu i r l E A
qeluprefu.reueqas
euep uee[auezpaq:cde.{uzqtut luqunupN (uls uInq
'ur,{srelzuaruuuSuap)
srlnlrp{ylrJ -,iFluspqD.itH-tVqelr;
rueqre,{g-,{sy
lp lul rlelu:al eursN IueqtS-sy
elnduetltruaq
rueluprp teduateduraqaq
qubrsl 8ue{ 8ur:oasqzlupeqrlueqq 'uies usleLue8uad
1runuar,,\i
qBruEqCEueJuI
,, A)unJbttlw) r:rp 8ue:oa;uu1te,{e,,nt:au
'queqi rur ruBqrBs-sV
uBp sllppH,,:rEluauolraquI,pN nqv .Ir:Ireu
q?uErullnqv uEp'luerqp?H-lv qslllpqYurq lauY IjPP luEqlss
ErEsJs
uep qerueqq lnp '(.BLE-LLt/l) '1 znll fimutq qluDJ weqp Ip rtlrsy
rul srrptH
nuql mp (801-f0l/9) ur,pN nqv qslo uEllp,{,\\urp

Sanadini hasandanbisadipakarsebagai
syahid.Padadiri Srnandan
Slahcr terdapatke-dhaif-an-namunkcduanla ghauu muttahtun{tidak
disangsikan).
Ma1'oritas
ahli haditsmengangeap
bahwahaditsitu dari
segolongan
sahabatdari Hanmad. l{anya sajaSulaimanberbedadalam
rneri*'avatkannr
a. Dia meriwayatkamya
secarallrzqrf {han,,
a slrrrprLr
kepadasrhabatsqal. rr"amun
riwayatdari segolongan
sahabat
irulahrtn!
lebihkuat.scpcnitelahsayalelaskansebelumnva.
1,aknidi dalamSrarrli.
..\buDlrvudrhadirsno: I 23). Sal'anrenleburklnbahwaltaditsini diperkuat
olehbcbcrapa
imamdanulama.sepeniolehAt-Turmudzivangrnenilurnr.r
h a s l nd r l l n rb c b e r a pt a
u l i s a u n vP
a .e n i l a i al a
n w s l m a j u e ad i l a k u k aonl e h
.\l \lundzirr. Ibnu Dlqiq Al'id. ihnu Tarkumaldan ,,\zZaila'i. Ballkan
lmamAhmadmemberiisvaratpenguatan
tcrhadap
haditstersebut.
semenrrra Al-Atsram.di dalamkitabJilrar?nva(nomcrr
: 2 13' l ) setelah
mcnurur.
k a nh a d i t s n ]nr r c n j e l a s k a" S
n :. r r l m e n d c n g l r - { b u . \ b d i l l a h d i t e n \ a l c n t . r n !
haditsitu: .\pakahkeduatclinearcrmasukkepalal,"Bcliaunterlla\\.ii)
''
Benar".
Kedua: Dari il f:rr bin Zubairdari Al Qasin dari Abu t nr:inlh
secaramiirlu'.
Haditsitu ditakhrrjolehAd-Drruqudrni
lhal. 38-j9).Ad-Darrjqurhnr
bcrkata:"Ja'tarbin Zubairad ab mcttruk"
Sedan-qkan
sayamelihat:Haditsiru diperLr.rat
oleh ,\bu \lu adz
Al-Alhani.
lntamlainvangjugamenrakhri.jnva
adalahTarnanAr-R:rzidi oeram
(24611).
AL-Fawa'id
darijalur Utsmanbin Fa'id.dari Abu Nlu'adzseclra
n.nrfu .
Al-Alhaniini. sa)a tidakpemahmeliharadaorangnenvebutnva.
SedansUtsmanbin Fa'id adalahdha'if.
Kctiga: Dari Abubakarbin Abu Nlaryamvang mengaku:"Sa1.a
mendcnsarRasyid bin Sa d meriwayatkamr
a dari Abu Umamahsecara
marfu . "
Hadits dengansanadkedua ini dirakhnl oleh Ad-Daruqurhnr,ra
"Abubakarbin Maryamadalahdha'if.,'
memberikan
catatannva:
2. Hadits ini yang diriwayarkanoleh Abu Hurairah, memiliki empat
sanad:
Pertama: Ditakhr4 oleh Ad-Daruqurhni(37) dan Abu ya'la di
(l/289) dari Ismailbin Muslim dari 'Arha' dari Abu
dalamMusnad-nya
78

OL

urBpp rp uEqplpsa:lu?Inlplru

'sllpEq u?'ll?{?',i\uaru
'(rntnf
Suuas zrp
lE8u?s) bnpotls rf'ynd

Suuoasruqsy,ly urq rly undrrseu qeqes'rurs rp ru1?paq{Bplt p! IEq


rdqal rurualrp rur unJeurasueq?qur?J qurr?rnHnqy rure,(ru1t1sy,Jv
uq rlv qalo un1n{elrp8ue,{rae:ad urqequreuad:e,{upnsleru',,rxuatrp
qeppu qebrslr,teradueqequreu:4,,
:,{uw)BuuSuEfuarunS:eue8uape,{u
-ElJquralxfznel puql urpmua;q e,{utnfules
urxtrluqeprd untsrlal E,{Bs
r:rp
ue{u rul IH Its.rnurpreoesRsnr{urq upulelns uep 'lrern1nuql .rn1e[
Suef qelzpelnqas:atqrqeqsqrqal8uu,{ptuusuuSuappnslzrurpBuel
'Lr8rn[nuql l]Pprtnle^'qrqBrls
qrqel
'tlellslnfl
8ue,{qep,{uunleqospeupsupD{fixepuefueq ,, ,tresrqPNIJf,p
eI ruI p?usurelBpIP zuars:{'ueqPIPsal
uP)rl\?lalu
nqv uPC,,:uEIEteSUau
qelalurqsy.-lV uIqt1y,,:efu:eluauoluquaqul3u ruWnbrutC-pV
's,{uuepIUIsttprq
'i
t8n[ ,{zne1
lrqrueSuaru
16zlI)btbqoJ-tvqpl!{ usp
'(Lt pr{) rut{lnbu?C-pVqelo fuqqettptur peuesueSuapsllpeH
Fuql
'qPrremHnqY uEp Eml,^{ulq ueurl?lns
r:ep frurnl nuql ucp tultlsY, ulq tlv uep uqte.{E^\t:tq:ledruaay
,, (puellp lepu) lrqtmu qelePeefuqz,{eSuepas
'1r.eqp3ue.{r,,ire:ad
8ue:oaspteql urq uunpleg-1Y,,:uzlzlecunlllaquaul
ue3uapsupeg
uriuap 'ruqtnbrueq-pyqalouulttfe,tuJrpIur pPUBS
'tlslIElnHnqY
upp r.{uqfpuep preqn, uIq Irelqleg-1y t:uputltuie,nurq :eBtlay
'Jt.tsqP
qrqalSuef qeleu.reued
Ltr?Jad:t,{ssueturut8uadlrunuau elllueuis
e,tuenpalqPslPlv.nuql uBpulqsPH-lv
,,'.;t,uqp
nuql (8t ltsq)IuqlnbruEc-pv utsP(gtt
ulq leuv,, :uulslsSuau qefu1,r1
'ou sllpeq)qeltt! nuql qtlo ur:{l.{,/$l.trp
lul peuf,suu8uapsupeH
'quJI?mH
nqv uep q?.{,{psn4ulq pI,ESIrPp hezuyly tulls) lnpqv IlEp qPslPIY.
urqq?llpqv uIq pulxtllqnhiIlEpulqssH-[YuIq leuv uPo :enpey
'IluPusuqqvnuql sllpPq
epzd ufupzuesr?ua8uaruuuqrsllesladrpef:at e1na1 selafqrqal teql ettl
'ltPtxsl
nll pPus
lEdBp.Isl
?slqIul I?H ll.Eqp uepI{ETlell uetsSuuqal:aqt1
e,{es
ueleureSuad
uElPllu3d
1runua;41
rrrrlEp wleuaffIlp lnqosral
,, rllq?qs
Ipprl rur slrpeH,,:rzlmaruruqlnbrueq-pYunuuN .nJl8t[ slu33sl{grrPlnH

3. Haditsyangdiriwayatkan
oleh Ibnu Umar memilikibeberapa
sanad
juga:
Pertama: AlMuklish di dalamAl-Fawa'idAl-Mutltuqutpadasanxd
keduadari en;rmsanadyangdisebutkannya
(nomor: 190/l) menuturkan:
"Sayancndapatkan
haditsini dariAl-Jarahbin Mikhlad,ia berkara:"Saya
mendapatkan
haditsini dari Yahyabin Al-'UryanAl-Harawi,yangmcmberitahukan:"Sayamendapatkan
haditsini dari Hatim bin Ismail dari
Usamahbin Zaid. dari Nafi' dari Ibnu Umar."
DeneansanadinilahAd-Daruquthni
jalur thal.36) yang
mengambil
kcmudiandiambiloleh Ibnul Jauzy.Semenrara
itu Al-Khathibdi dalam
kttabnyaAl-Mnt'adhih(lllll) meriwayatkannva
dari Ibnu sha'id,dandi
dalamAt-Tarikh(1uzXIV. hal 161)ia neriwai'atkannva
daridua.jalur
yang
berbeda.dari Al-Jarahbin Mikhlad.
I\'[enurut
say,a.
slnadinihasan,scbabperawiperau,inlatsrqrhscrta
dikenalkecualiAl-Harawi.Perawiterakhirini biogratinyadituhsolchAl
(cacatlkckurangan
Khatlrrb.tanpamenlebutkanyarft
) danta'diL(penilaran
positit)sedikitpun.Ia hanyamenl'ebutkannva
scbagaiseorargnuhaddits
(pakarhadits).
Sedangkan
Ad-Daruquthninr
a adakclcmahan
dalamsanadini dc"Dcmikianl angdikatakan
nganpcrkataann'a:
olchAl-N,lukhlisTctapiinr
mengandung
kesalahan.
Yang benaradalahdari Usamahbin Z:rid.dari
Hilal bin UsamahAl Fahri, dari lbnu Umar secarannuquf (hat)itsy,ng
sanadnyaterhentipadasahabat).
Ibnul Jauzi menyanggahnya
denganmengatakan:"Saya katakan.
bahrva
menilainya
sebagai
haditsmarfu',menl,atakan
adan)'a
tambalt1,ang
an perawitsiqqah.sedangpenambahan
perawi tsiqah semacam
ini bisa
diterimamenurutkaidahilmu hadits.Seorangsahabatkadang-kadang
memangmeriwayatkan
haditssecaramarfu', tctapikarenagayapcngungkapanyang dipakli seprtifarwanyasendiri.makatakjarangdiarrggap
mauquf."
BagisayayangdikemukakanolehIbnul Jauziiru adalahbaik sekali.
dengancamtanseluruhperawi yangadadi dalamsanaditu adalahtsiqah.
Akan tetapisepertiAnda kerahuibahwadi dalamsanadhaditsiru terdapat
Usamahbin Zaid, yangmempunyaipredikatagakdha'if. Kemudiandalam
meriwayatkanhadits itupun terdapatperbedaan.Hatim bin Ismail meriwayatkannyasecaramarfu', tetapiWaki' secaramauquf,dimanaberhenti
hanyasampaike Umar.
80

I8
'(9t
'Ipq)ruwnbupc-pv up (l/16) pr,Dolo!-lv
utulep!p lr{EIpClVqsllnpqv
'Q-IIBIT)
IppV nuql qalo ftIl{Elrp ul pruEsuE8uepstrppH .,njrpur
Br83Js
sPqqvnuql rrBp,qtv, uBp ftErnfnuql ll?p lsJ.furq puupqnt{
lsPur{9 u?p lll]pqf-lv llrue) nqv upp u:lls,,{B,rurc:erxBuad
:pEus
duraqaqD{llruaurEBn[spqqvnuql qJlo ,{rrue)tfu,rr:rp 8ue,{slrppH t
'0Eqrq?sEpdalrPdruPs
e,{uzqrfuztuaq) ,|lrbnDw Etexasreun nuql uep tequrnsleq8uu.{ ':n1et
ede:aqaqrrup'( Ltl lO ounxlv e,{uqetrlrueleprp rqelneq-py ue8uapepd
uurlruap'r8e1 u,{rrue1te,{r,,rrr:aru
e8nf ruqtnbrueq-pyuprpnruJ)
,, {ru]Erx iuBroeswrltpc
qei(irqty, nuqyue8uapluqrp nelplzqpel urq ppurulqnl,{,,:Ele)rJqcr
unueu 'ruqtnbn-req-pyqalo frrqletrprurrnpal puursuuBuapslrpEH
'.nJJBrU
Erf,3esrUrn nuql
r.repprqe[nyqr:eppreZ uep lprlpEJurq purxpqnl{ rrpl 'EnpeIlnlpl
,, e,{urrzptefe,rrr Inserxral rur strpequelSuepag zufrg eruulnueBurlel
rp Ir.Er{plpue{rp rse,(1.nuql 'e,{esuenrlauadln-rnuJuIErlpptd
,, rsE,{l.nuql rlent3l B.\rF,(
r:up strpequeltzie,nrr:au8ue,{Sueroepu1upr1,,:u,iuuulple:uu\uoqrnaru
,{qr1r'Ieprsef1,urq lrurslllrp (l IiI) tlunx lV
IppVnuql .njrrurBJes
ulplepIp IppV nuqluepruqrnbrurC-pV
qalorBelfr:qlerrprursrrprg
',nllBlll P.IBf,as

lrnl::rdrpe8n[rul peueg
.ge5 rruprnrsrp3ue,{pr,egurqe,{qltrq:r1o
'(uelrs8uesrp)
amlo tlu 8uu,{8uu:orse1 r::rg-sy {eq1
upedrure,,{'Jrl1,ledspraluaru)nlr usluuas upnllru:rdu{rs tn:nul1^g
'(8.{UrrsrPUaqaI
8ue{ .rgreu e;e:
1r:a1 Suzf u?q8uzs) wW rlelepl ntr r,(uue1n-ye11p
-as uelz.{e,trrr
a4,, :e1u1:aqruqlnbnruq-pv .nllpru lu3asqellrprlqn upp
beznunpqy up urrs-sv rpqn urq psurupqnyq
m1r:tr:ep (l lt}l) p!,DA
-Dl 1y we9p lp r,{ufirqlelu:ur e8n[ ureuel uup ruqtnbrueq-py
',UeNup rrlrsrpSuef qellrpreqn
l,{e^\uup8ueptenl:adrprur
pu.rE
slrpeque-.nyPur-.I
tnqcsJclqrqleDJ-lv uErEIru.d
I w)tqEqcsrP
,, :euaq3uu,{qelruy,,:uuluuSuaurryrilp
-D nhl1v urupp rp e,{ufrrq4euaru8ur,{ qlqteq)-lv ntr r?luauas

Ad-Daruquthni berkomentar: "Abu Kamtl hanya meriwayatkan


seorangdiri dari Ghandar.la seorangmutaham (yangdiragukan).Namun
dikuatkan
olehAr-Rabi'bin Badar.Tetapiorangterakhirini adalahmatrut.
danmeriwavarkannya
dari Ibnu Juraij. Sedangyangbenaradalahdari lbnu
Juraij darr Sulaimanbin Musa, dari Nabi saw secaramursal (perawintra
gugurdi sanadrerrkhirl.
Ibnul Jauzi mengomenrarinva
di dalamAt-Tahqiq(.Il29ll) dengat
perkataannya:
"Sayakatakanbahwa:Sayatidak pernahmelihat seorangpun
yang
mencatatAbu Kamil. Periwayatannya
secaramarfu' merupakantambarlan.
Penambahan
denganperawiyans tsrqahsepeniirudrpatditerima.apatarr
diserujuioleh1,ang
lain.Kalaupun
tidakterbiasa
meriwayatkan
hadirsyang
sesuai
denganvanglainnya.makahaditsnya
itutetapbisaditerima.Adapun
kebiasan
1'angdilakukanolehparaahlihaditsadalah,jika merekamelihat
seorangperawi1,angmemauqufkansuatuhadirsdi satupihak dan scorang
perali lain me-marfu'-kannla di pihaii lain. makamerekaalianmcmperht_
tungkanvang mauquf,dcmi keha(i-harian.
Namunhal ini tidak mcnjadi
paraJ qaha'dalamarti tidakbegitudipermasalahkan.
kebiasaan
Dcrgan
dcmikian.kemungkinannya
adalahbahwaIbnuJuraijmendensarnva
uarr
'Arht'densarr
riwayam
t a r f u. d i m a n as e b c l u m n vi ual a i m a ni . l r h , . r , wavatkanhadits itu kepadanyadari Rasulullahsaw tidak secaramusnad
(disandarkan
kepadaNabi dengansanadyangbersambung)
Sayaberpendapat
bahwaIang benar,sanadini shahih Sebabnou
Kamil adalahseorangperawiyang tsiqah dan hahdz,disampingjuga
dipakaioleh lmam Muslim Karenairu penambahannya
dapatdrrcnma.
hanvasajaIbnuJurarjadalahseorang
nlrdal1Lr
(menyembunyikan
kelemah_
anhadits)sedangkan
dr sini ia dilibatkan
dalamsilsilahperawi Seandainy,a
ia mendengar
langsung
dariSulaiman.
makatenrutidakadahalancan
unruk
menilainyasebagaihadirsshahih.MenururAd-Daruqurhru,
Abu Kamil
yang menjelaskandenganha.ddatsana
(berceritakepadasaya)di dalam
nwavatnyairu adalahmursal. Walaupununtuk sampaikepadanyadi situ
terdapatAbbasbin Yazid Al- Bahrani,dimanaia memangseorangyang
tsiqah, akan rerapioleh sebagianahli hadirsia didha'ifkai, yairu jcngan
memberisifarJltkftrftl'(melakukankesalahan),sehinggadengandemikian
panambahannl,a
itu tidakbisadijadikansebagar
pendukung,apalagiseluruh
rangkaianperawiyangdipakaioleh Ibnu Juragdisambungkan
dengankata
82

e8
-wqery)ln4Dw ?u?i{SuEroas
rlulEpEp,{lz urq pEurueqnt{,,:zlE)uoq8uB[
ruqlnbruee-pVqalous{tp.{E,r\urp
3nfnr1srpeg '(619'pt11,olo,nqn-qpy
qeul ruzleprp,{1rebn1y qalouu1tu.{e,{rJrp
lur puu?suDBuap
strpeg
sqqv nuql usP 'uPrqrw urq qnur?w
pe[.r7uq purxsqnWrrrp ue4e,{z,,nurq:enpay
uup r:e1.,{se1-1y
'tedat
qrqaluiu{eduieu 8ue,{qu1ru1.qly. uup rrqef uep ueurqnql urq urqurql
rrlrueu)ulrllpsrnuau.Iqtnl.^{
nqV
rnlefrrzpSuztep
8uu,{rlustrprq(1cs.rnru
qclllpqv ulq uelH-lV 'ur1qrsr1as.r:tJrp
Aurpl:lrrrr(uqa1ouelrr,ie,rr:rp
6uu:ocsr{Blupn
Jrqrl,,.ruluautoluJquour
6uu.islrpu;11r.eqpSuei r.nc.rcd
'(06lrl)
3ue,i ruqtnbn.rrq-pyurp
tDbDn{nn1vpt,Dt\tulDuiry stplsmulw tuosJ-stvqu)r{ tulDplp sllqlnN Malo hrrflt?llprurpuups
'srqqv nrql uEp
.Eqlv,
uup l.{e,ru ue8uapz,{uren-1:adueuUsI-lV JrqE[ rur prsluJruos
'qlqBqs
IuPII uSnftut puucstdel:1 qelrr:ng nqy t:r]p
.t;qly. r]rp pl:tehtrIV rurlsnt!urq lrruslupp le,{s,uulrquu;uJu ESnif,r
'tnqasrat
rSSurqas
uull.Bqpe{Sueru:u:rurur,isc11
urqrlV unuuN urlsnqg
urq rurlsnl\ eBnl uuqruteq ;t.uqp r,rr:ad 3ur:o:rsqeppr urlsnl\ urq
:elslroqqnlreq)-lV ruqrnbruc6py q:1oconfurp (fEi 9 ) //]rDJ
IrErxsl,,
/ t / u r c l l pl p q n l r s q ) l y r 1 a 1uoc : 1 t e , { u . nr r. r rppc r r eu. r - - 3 r r.r1pr p u g
'rrun nuql uBprurlsnl\urq
uqsnq9urq urseo-lV qilo
lrErxslr.rEp
ueltriu,trr:rp3ue,i.rllV.uf,p'urplppusrlrlruaureSnfsuqqynuql
'( heued-Suns8uel
pnsl[urrpSuci rdclar'r.1rr
:riuapuau q?lEpf,
erucs runlnqrp ntr r,uqcqtrdrpuld
stel rl)Eru.rurpr undr{saui u.iurUe)
-raq urpuasr.{rg lepaqraqqEInElerups run\nqrp ntr r.iuurdrlSunFuad
'uor\ruapur,3uiq 1.Erpy.tJrlpt
qulrdr :qrlepecftrueqcleseur:ad
.Dqty
r1X :xlElraq.iuBrlEI lelqrJq .eqrv,) ,, .nllv. epo :[tElraq {rprl
frernlnuql rursrp rdelJlUEIV eluureSurtuad
3ue,iurrte,{urad
ue:pdruau
xrlltsElf,\raqrieprte,irsundrplr5 e(rrr.rnp
rur pH (reSuapu:ul
a,ics)rr.r.
3uns8uelrriuaouarue,lesrur:aq t:{Eu]'(ElDIreq,Eqtv.) .oqlr. Dlnt-)
plulreqE.iEsc1r1,,.uelse8cucru
nteg nuql (yzpLloJlyriuqetrl uclep
qe;3orqurrpp rprr(utnfLnla5
irr:n1nuq1
nuql
rlalo
srlnlrp
3ue,r
lts[eH
'y znfl rpr11
'btbtptl
'(lti
tnyfuultJqrtli
IBq
llpqv nuq1eltr-1
uElrp ntrInlrlrp 8ur,i uururrrieq* e.lrr urBuapruqlnbrurC-pvurrrlruad
Iploulru sr n1e1,. ziur,ne.tadve-tlohsrcl Eu:lill ucp xitt-uolttlsot nu-a1
qngnlsrure{upeuc5,,
:uelsriauaur'uxqlro Inuqlunp (l /61) r/r.vry
EUaJerl
qp r{ ucpp lp l,rpsz-zv tuqtllu ei r";uulpnulJ\tuDutl t)uut)uD.
rr{irl.rDN

kan haditsnya).SedangYusuf bin Mihran meriwayatkannya


dari Ibnu
Abbassecaramauquf"
KemudianMuhammadbin Ziyad meriwal'atkannya
dari jalur Ali
bin Zaid dari lbnu Abbas.Sedangdi sini lbnu Zaid adahh dha tl.
Ketiga: Diriwayatkan
dari Qaridhbin Syaibahdari Abu Gharhalan
dari Ibnu Abbas.
Haditsdengansanadini diriwayatkan
oleh Ath-Thabrani
di dalam
Al-Mu'jatnAl-Kabir (ll98l3; dari Abdullahbin Ahmadbin Hanbalyang
"Sayadiberihadirsolehayahsaya.Ia berkata:"Sayadiberi
menuturkan:
haditsoleh Waki'. dari lbnu Abi Dhi'eb.dari Qaridhbin Syaibahsecara
mauquf.
Savakatakan:Sanadini shahih,sebabseluruhperawinyatsiqalr.
Sayatidakmelihatadanyaillat di dalamnya.Tetapianehnyasanadyang
shahih ini telah dilupakan beginr saja oleh ulama muto crkhinn vang
mentakhrijhadirs.sepcniAz-Zaila'idanIbnuHajar.dimanakcduanya
dan
lain-lainadalahorang-orang
yangridakmengkhususkan
diri di bidangilmu
hadits(dalamhal ini takinl). Bahkansanadini juga dilupakanoleh AlHafizh Al-Haitsami.Ia tidak memasukkannya
di dalamkitabnvaMajma ul
Zawa'id, parJahal
sanadini sesuaidengansl,aratyangditentukan.
Semua
iru merupakan
kebcnaran
ungkapan:"Berapabanyakrokoh-tokoh
pendahulu yang melupakanrawi-rawi terakhirsebelummereka.',Ungkapan
tersebutdapatdrladikandalil bagi pentingnyamerujuk kepadakitab-kitab
indukdalammelal:ukankritik terhadaphadits.Sebabhal ini akanmenjadikan hasil penilaiannyalebih objektif dan lebih mendekatiketetapany,ang
benar.Wallahu'Alam.
Jika Anda memahamihal ini. makaAnda tidak akanrerkecoholeh
perkataanAl-Hafizh Ibnu Hajar di dalamAd-Dira,-ah(hal. 7) mengenai
haditslbnu Abbasini:
"Haditsini ditakhrrjolehAd-Daruquthni,dandiperselisihkan
anrara
ke-munal-an(perauinyagugur di sanadterakhir)dan kc-muttashil-aurnl
a
(perawinvabcrsambungalautidak adavanggugur)I anglebih kuat adalah
kemursalan.
Ibnu Hajarbermaksudmemilihjalur yanglebihutama.Andasendiri
mengetahuibahwayang benar adalahkemuttashilaan
hadits itu. Sesung_
guhnyahaditsitu shahihkalausajatidakadaIbnu Jurarj(baca:keterlibatan_
nyadalamsilsilahperawi).Mengapabisademikian,Anda tentutahuscndn
Jawabnya(tentangIbnu Jurarl).
84

s8
-ueJueruq?lalqnpunrurq qPmtl]8s,,:slElraqEl J88uapueul
sfEsu?rpmue{
'Jnsn1 urq
fuf.teg-lV reqrutur Surduresrp ?ppraq e,{r5,, :uzryesr8uaru
3ur{ quqn:y. nqy urq pr,ESuep e,{uszpedel s peq-slpsq uqre,{u,.'rr:
-aru qulat uerururg :urlne8uJu pIIeIry ulq q?qep?He^'\qeqw{nqul
-uaquauruqsEg-lv pl,,i\nsIqY nuql wtusln uIq pPuurqnhl:usllrunuaul
zr'efrs upudal ur1lr.{e,ttraru qe1:t qte,n{g urq uruEH ulq puuu?qnlll
lly r(l//St/il) eiu-tlyt.tol tuEIDprp rrIesv nuql upp(E |eq uryptoqs-sv
.DnwnlDutry utl|bnra'llnp2usnryull.pp lp IZPd-rV ureurel qelo ucllc i
-r,nurpSuuf'qnpunfulq qmue5qalourltefe,trutpSuefsttpeg(g
,, (e.\usxPPq)qD// q
tpnqrp rsrq IEpn run1uH 1npqy,, :urlteButBuau ruqtnbnreq-py
'stuv
u?p (68) ruqnbrueq-py uep
uEpurs)IeHlnpqv urp l8s8r3qmlB[dPraqaq
(Ul16) pbnrunn-ly pt,o'rollv urBlepIp ruEtx?H-ly u?seHlnqv '(tzlt)
lppv nuql qeyo frrq1r:ups?uv qelo u?{lp,{D^\urp8up.{ slrppH (L
,, esnhl nqv rjsp
r.{u:eSuepuaru
lepu ucseH-lVqqesJnbneu qrlEp[ J?uaq3ue1,, :retuaru
-o{raq ruqlnbrupq-py (ut,{,{e1)mtual e,{upeues-peuf,s
Suepas'trniu:d
qrlrurau lepu 1ursrrprH,,:elullaq3l lnqaslalpuuesu8u:pslf,.,{syuep
'G
tp e,{uue>pu.{r,trr:aur
c8nI r1ebl-1y
lgt4\,DlD,nq1-qpv :JJelBp
pm4
nqv utp ur1te,{e,tr
,, rur pcuts ue8ucpe,{uuq
-Lrrp ntr slrpH,, :urlslPSualll ru?lqeqJ-qlv ssnw nqv llsp u?s?Hlv
r:ep ste.fsy uep Irsrrrq 3ue.{:n1uf tde:aqaquep (39) rurynbruuq-py
'(plDt\t uep
u?p (EZlt) lppv nuqt
lllll) Unsnyl, ulel?prp ruerqEqJ
Z
-qlv qalo [uq1$tp rsnyq nqv qalo ue1te,(e.trt:rp
8ue.{srrpug (9
., PEurlv u?ul qelo E]snp
(.EElztl) llsltpltoJ-ly ruelBpIp refug nuql zptlrg
rplrurpEI,, :ur:lse1afurru
-lv 'r?qry urq ppuutcr{nl/{\tr
ttue8ua1,1sPqqv nuql ucP ruuuadpus
'utlulf,lns usp
epedueltnqas p.{squlal Iudss
lBslnu slef,esur s pzq
qEl?ps
8uutr
nuql
E,,r\I{q
e.{uurlpnqeutp
ueltefe,rr:aru fternl
,. len{ qlqal uI sllpetluelsrnual urq url:teBu:tu
uEluaquaurtuqlnbrueq-pyn1e1 qu,istyt:ep
er qEluprlruaC:8,{rrn:rBIEJ
l;ep fte:n1nuql rrepluf,uls
e^\rll. r.tepu\nz-zv ttuPESnt{urq UPtrlIPInS
-sv psnhl ulQ IEr{Ps:l'lvll?p sllpequelledepuaue{c5,, :ete1::qperu
-ueqn1,1ruefezne1-lv
ruqlnbru?O
ruqzv-lv urqperxueqnhlusp (/ IEl.l)
-pV qalo frrqrytrp t1r:,{styqalo u?IlefenAIllp3u3,( sllpPH (9

(kemudiania menyetakanpadasaya.bahwaRasulullaisaw,bersabda:
butkansaMa Nabi sawdi atas)."
Anshar.Ia seorangpera\\'i
Abu AIi di sini adalahseorangsahabat
yang sangatdha'if, tetapitidak meriwayatkannya
seorangdiri (tafarrud)
(nomor:4) darijalurlaindari Ahmadbin Sa'id
Tamamjugamentakhrijnya
Ath-Thabranidari Hadabahbin Khalid.
Hadabahdanperaui-perarvidi atasnla adalahtsrqahkccualiAl-Hajy angzhalim
.jajvangtcrkcnalscbagaipenguasa
9) Haditsyang diriwayatkanoleh Abdullah bin Zaid ditakhrrj oleh
IbnuMajah(haditsno. 4,13):"Suwaidbin Sa'idmeriwayatkan
kepada
saya.
"Yahyabin Zakariabin Abi Zaidahmeriwayatkan
ia menuturkan:
kepada
sayadari S1,u'bah
dari Hubaih bin Zaid dart Abbad bin Tamim dari
Abdullah bin Zaid secaramarfu'." SedangAz-Zalla'i di dalam kitabnya
(1/l9) berkata:
"Sanadinilahlang palingrcprcsentatrf
karcnakc-muttashil-an
dan
pcrat i-pcralinva. lbnu Abi Za'idah. 51u'bahdan Abbad
ke-tsiqah-an
dipakaiscbagaihujjah olch Bukhan-MuslimScdangHubaibolch Ibnu
Hrbban dr d am Ats-Tsiqatdikatcgorikantermasukdalam kelompok
Atba'ut -abi'in (generasisesudaltabi'in). Sementara
Suwaidbin Sa'id
dipakaiolehImamMuslim."
Dalam hal ini Al-Hafizh lbnu Hajar berkomentardi dalam ,4dDirqalt (haL 7) bahwaSuwaidtelahmelakukankesalahan.Sedangdalam
At-Taqib disebutkan:"Suwaidsebenarnya
shacluq.hanyasajaia buta. Ia
mengakuihaditsoranglain sebagaimiliknya sendiri." Adapunhnu Ma'in
menilainyalebih buruk lagi.
Oleh karena itu Al-Bushairi di dalamAz-Zawa'id menyimpulkan
(nomor: 33/2): "Sanadiru sebenarnya
hasankalau saja Suwaid bisa
"
menjaganya.
Sayaberpendapat,hal itu tidak menghalangihadits tersebutnaik
statusmenjadirdranlighaiih thasandari sisisanadlainnya)selamaseluruh
perawinya tsiqah dan tidak ada yangmwtahnm(diragukan).Jika sanad
ini digabungkan
dengansanadIbnu Abbasyangshahihdansanadlain yang
dinilai shahiholeh hnul Qathan,Ibnul lauzy, Az-Zalla'i dan lainlain,
makatidak diragukanlagi bahwahaditsini /sdrtt (baca:mutlaktidak dapat
dirubah)danshahih.Danjika sanaditu digabungkan
denganjalur-jalurlain
dan sahabatlarnny4 makake-shahrh-annya
akanbertambahkuat.Bahkan
bisamencapaiderajd, mulawattrmerlumtsebagianulama.
86

L8
srunlp)tspp A\BsrqENueq 'efpsE,{uusndrluedrSasuolselafuarue,{uequt
Bleru 'rur slrpuqpnsrpu rrurlruap l?pu qr1 epdal rrep:re uesatardnln:
u, uenpaqdesn8uoruurel ne:1 ueSuap'e1eda4desn8uaur1rum reledtp
qelat 3ue,{:rz uuSuapdnlnr 'e.{uruy n:zq 8ue.{rte ltqur8ueru n1:ed
pua.tt;1 ulpuasratep38ue re8eqasundnete
lzpn ufudesn8uaurEJ?orur
'e1uda1
(Blnur) q?[B^\uep uqnq
lnsuru.Iore8urlatenpey, :uz1se1a[tp
eim>1
ltpoQ tm.pn! v:rpp Ip teqlllp
uppp
eiu-rqotots
IC l\{ew!\-ly
yuururr8rqas'erueuad
usrq
tedupuadqIIIuau qpqzeu ruerure8rl
'eludaydesn8uarr
;mrq 8ue.{:re ueBuapsruer{qu:{netr
qeldn-1n3:enpay
lruun lqruzrp 8ue(:te uu8uaptButlatdesn8uaur
(]olDS-sDuIw

ulJusllo1o) nlnl{Epralcureln seluo,\Durpdel (tzill) e,iuqe1t1urepp


ueul elPluauias
sttpeqltLqletuuln;1e1
rp rul slrpBquqlEqsruJutM?.,'\N
-arx ullual e,{uerueu-urueu
uzllnqas e,{esqu1a1Suef teqeqesedr:aqaq
urp IEqupHutq peuqv tuerul IJEpttdupuad utlt8uaur epuy r8uq qt1
-dn1n3 eluda4desn8uaru
ueBuaptruus8ue,{e:er ueiuapeBurlatdesn8uaur
srueq:euaq3ue{ rut uuarel
sltpuqt?ue3aruaru
Bue.{
uulselaluaur
ueqrfe,raq
';r.eqpe.{u:zuaqas
qeflnq
iue,(
e,tqrq urlei( qlqal estq
qelo
reledrp
elaraur
ryrqoqs
epuy uellrruapuu8uaq (ure1Suef peuzsIslsuup tllqeqs),t1utot13t1
uuteluad
uerfeqasquqas't,'ire,tre51-uy
urelSuEfe,{upzu?s
ruyuraqSueuraru
'qlqeqs qlepeP,{uvsaq
qalo qrue8uafuatupr1e{spu ruuel sPuV s{Bu
rut ruadas
uet8eqase,tlqeqru1u,{'e,{uuYleos:ad
uelquq 'e,{upuuus
uer8uqas
Isls tlep
elllf
?nulas
spuv
efupzuus
leprr r,{u:euaqasz,trqeqmquto8uaru
'1mt1
,nwtoy11yq llll IuBIllpIp t,\\B^\lrN
Jr,eqpntr sllput{e,trqzq(SIt Iq
-uV urptul ueutel:ad IFnJa{ 'nla.tau r?eq uqlepuelp esrq Suef qzflnq
utt;q OSIl) qo,DqrYflqtqmlTowqell\urelpp
r,{ueprtzqrlarulepq Suuurour
'e,{uunlnq
qeuunsu,{uuqe8utlat dusniuau
!p ler1lllpesrq uuerute8eqes
p^\r$q'ntre,{enpal tudepuadqrllua{x Etuuln-lrunqurn1
ue13uepa5
'e1eda1
eruesraqdesntp
'Iul sllpeqqultpe
'uutuaBuad
qe1a1
selaf
vuYtutp
ueluaquraur
rBuqale,,',rqeq
ela:eru qullng Pu?ued ledepuadqllllxaul q?llqeuuH Ptuelfi .qeuuns
'e8utlatdusn8uaur
qlsehl:sruBuad
nrlu qr[u,,rr
lnsuru:atqeledu
'uruelnue8utPl
uper,{u
uuqrq rpeluaru3ue,'(qbu qPl?sturEnpSunpue8uaur
rp ueqrstlas:ad
'qlq?qs
-{8pu-IPprlosul8ul
fuaq-JeueqIPlluIpIplal rul stlpEqqll
B,{uun{nH

uBBunpIrEX

untuk menegaskan
hal terakhir ini. Inilah pendapatyangdipakai oleh tiga
imam mazhab."
Hal itu ditentang oleh para pengikut Asy-Syaf iyyah. Mereka
trrpcndapatbahwamengusaptelingadisunrnhkandari air yangbaru. Dan
car;l mengusapnya
adalahbcrbedadengancara mengusapkepala,artinla
merupakan
anggotatersendiri.Tetapitidak wajib melakukannya.
Imam
An-Nawawimemakaihaditsyangdiriwayatkan
oleh Abdullahbin Zaid,
bahwaRasulullatr
saw mengambilair secaraterpisahuntuk mengusap
telinga.Maksudnya
untukmengterpisahdari air yangbeliaupergunakan
usapkepala.ol
di dalamkiab Al-Majmu'(ll1l2): "Hadirs
An-Nawawimenuturkan
im ltasan,
olehAl-Baihaqidanmenilainya
dandiriwayatkan
memilikisanad
"
Yanashahih.
Padakesempatan
lain (l/414) Imam Nawawijuga memberikan
konlcntarnya:
"Haditsini shahih,scpertitelahsayajelaskan.Hal ini jelasbahwa
kedtrl telingabukantermasukkepala.Sebabjika termasukkepala.tenru
belirutidakmengambil
air ylng baruuntukmengusap
relinga,sepertipada
anrtota lainnya.Haditsini lelas menunjukkan
bahwauntuk mengusap
telillrl harusmemakaiair ylng baru.'
Saya berpendapat:Iladits yang mereka pakai sama sekali tidak
beralasan.Sebabmakud utamadari haditsyang merekapakai iru adalah
unrukmengajarkan
agarmengambilair yangbarubagitelinga.Hal ini ridak
btsa ditafsirkanbahwamembasuhtelingadenganair yang dipakai untuk
mengusapkepalatidak dipcrbolchkan.Jadi hadits iru sebenarnyasaling
menlisi dan tidak ada pertentangan.Apa yang saya sebutkanini bisa
dipelkuatdenganriwayatyrng shahihdari Nabi saw: "Beliaumengusap
"
telingadengansisaair yangadadi bngannya.
Hadits terakhir ini diriwayatkanoleh Abu Dawud di dalam kttab
Sanru-nyadengansanadhasan,sepenitelahsayajelaskandi dalamsftaftift
srran-nya(haditsno. l2l ). Haditsini memilik.lsatubaditspenguat(syahtd)
6) Di sini semulalerdapatkalimaryang teksrya adalai: Hadils itu shaiil, sepeni
sayaseburkandi dalamS,haift Abu Dawud (h&ii!s no. I I I ). Kerikaapayang sayajelaskan
itu ternyah rnaranlain dari hadirsAMuUahbin Zaid, makasayasgeramcmbuangkalirnal
itu. Pcmbetulanini semuladilakukanoleh salahseorangrnahasiswa
saya,padawaktu saya
mengsjarkanmaa kuliah hadirs.ScmogaAllah swt rnemberikan
balasanyang serimpal.

88

68

'e,{trurel
urBulq3[o
'q?lpsgur
nlBsrsueq?,{upq3u,{slrppqlrque8uau IEpu EI
uqnl?llp ruadas
'sn8lle{asselerp qrleseu Enpue{Infunuau 8us,{slrpuqgque8uau qelar
sr qEqas lqueHulq peuqv u?rxr q?l?prur l?q uelep uEr?ueqar{
uE{ep
-uau 8ur1edSuef rueurrludruaaqe:rlue rp e,,irqeq'ufuuelndrursay
/66 ou slrpeqepEd'qo.fi.oqg-:npuq7lnrDlr\15 tuepp
rqnuerucur
rp uelselafe.iesryedes(epe8uu.iuen1ua1a1
:pprl) pr2^ruelqeq
'sere plcz u!q qllnpqY
'tqDy
nlr
stlpeq
siuueslpiuc-l
luqeped
Ilepl4
!p
qrsE
ruslrl e1rf uelsulafe.iesrurpn!ucS
sttryqur--LltL/oqs-aleuruJuaur

'(r'pq)

e3n1 ueszqpeues
rlqoqx flqsltpltoJ l3r{r'I ur8l 3m,{ qalo uDllP.{e.''i\up
tuel?prp seqqv nuql qalous{rz,{e,rrrrpSuef
ue?uap(Lrl/l) lorpDlslry4l-/y

YANG BELLM DITEMUKAN OLEH


DOKTER MODERN

"TutupLahbejana-bejanamu.
Kencangkanikatantempatminwnmu.
Sebab di dalam setahun terdaryt satu mnla.myang di dalamm.a
diturunkanpentakit. Pentaltititu pasti akanjatuh ke dalarnbejana
)ang tidak kn up dan tempatninum yang tidak terikat.',
Hadits ini diriwaya*an oleh Imam Muslim (6/105) dan Imam
Ahmad(3/355)darijalur Qa'qa'binHakrmdariJabirbin Abdillahsecara
marfu'.
Di dalamriwayat Imam Muslim dan laimya terdapat:
"Twuplah bejana-bejana,kencangkanikatan tempat minum, kuncilah pintu, matikanlampu. Sebabsyaitan tidak akan melepasikatan
tempatminum, tidak akan nembukapirnu dan tidak akan membuka
bejam. Jika salah seorangd.i antara kalian harya ,?mmpumenumpangkan sebatangkayu di atas bejananya,dan membacabasmalah,
90

I6
'uBssq
ru srrpsq(uuredu?,{uad
qrun1as
eJex)pousl,, (e.{udu,{es)
qupzldnlaceleru'lqe.{uadSunpue8uaru
3ue,{de,{es
eSefuau
ueleurueq)

e.yy'f,*t; rgr fi 1g,i'n:-:4:


:usi{qequruuau
?I .rUJ?u?lef,asrpJrelnHnqv rrepuu1[ urq pzu]uqnt{
(I/16
:np[ uep
:]ourou) znt qe[\ uBlup rp qpJln urq uESEH-IVu?p
(9n(.'6zlt) Wusnwly rupl?prp uqlnqastp ?ue,(peuqy ruerul:nlef r:ep
(tt8! ou slrpuq)pntreq nqv qalo frrqqzrrprurpeuesueiuap strpeg
'qerrprnHnqv rJpppr.uS
nqv urqpt.eSupp uelle,{s,rurq:snpay
nlr uPqEqueluDllnq
-afueu e8nIr{utefu,,irr:uerBeqas
.peuqV
upedr:uqqnguetll pJ?tuJruJS
rupurl rJEpupqeqtuqueqrdnraru8urun{ rueleprp epuEue,(lururle) (g6E
.(66/Z)rulrrre-py ,(T.L-LItn
-/Z) peuqv urxl upp'(909t)
Wlt^,lnuql
uep 6ZE/0 uetplng-lv qalo frryqulrp rur peups ueiuap srrprg
,, (selrp
sllpBquellnqa,(uau3r uBrpnuarl):ptulraqqPllsrnHnqy .IuBuapuau
e,(eg,,
:uD nlnuau ?r 'ulEunHulq plDq0 upp uIlE,{E^lurq:BurEUad
:peuesrde:aqaqqrlrruJu qtrprnHnqv strpEH(l
IIIPW ulq SPUVuBpUpnrf)
-lv p!.BSnqv 'qEIErnHnqv uBp
llpp lBslraqur slrpf;H
{rlel,^\i
utol 3uo.i
,, oiwoqo Sunpuo?uaw
dolbs oto autas1t:loiuadSunpuoSuaw
o,iudn.iosnos tlnlDsqoqs
'uottDl
t1o1|unnq
uorpnway (o,iuqnquqnLnps)llDlru:ldnpJLDlDut
ntotttorpSuotoasUoloswnutut1odwa1lprlnoIplDl JolaasDpDDltt,,

'8[ .ou strptrqrped


lqag
suDuDWsttporyV{f1WoJ lf tntrygln,onut qBll! uelpp tp uellnq:s c,i.es
ltrlnrr3u rur slrptH
rur pnu.S rslupa:edu:aqaqurp peuesedc.taqaq
,, (nt! pt! rm)fl\Dpw Dltq) qDwru ryons nmlSuad qalo
uoID snln to>1aas
o.iu4n33unes qDluDlD[Dlolmx
ranqry
4DlDw

lbrahim bin AI-Fadhaljuga meriwayatk:nhaditsyang senada(mutabi') dari Sa'id secaramarfu'.


Haditsini ditakhrij oleh Imam Ahmad (2/443). SedangIbrahim rm
adalahperawi yang dikenaldengansebutanAl-MakhzumrAl-Madani. la
seorangyangdha'if.
Ketiga: Diriwayatkandari Tsumamahbin AMullah bin Anasdari
Hurairah.
Abu
Haditsdengansanadini ditakhnl oleh Ad-Darimi danImam Ahmad
(21263.355, 388). SanadnyashahihsesuaidengansyaratImam Muslim.
Keempat: Diriwayatkandari Muhammadbin Sirin dari Abu Hurairah secaramarfu'.
Hadits dengansanadini diriwayatkanoleh Imam Ahmad (2/355,
juga shahih.
388). Sanadnya
Kelima: Diriwayatkandari Abu Shalihdari Abu Hurairah. Hadits
dengansanadini diriwayatkanoleh ImamAhmad(2/340)danAl-Fakihi di
dalamkitab haditsnya(2/50/2)dengansanadhasan.
2) Sedangkan
haditsdari Abu Sa'id Al-Khudri redaksinyaadalah:

; 5,:-'i: :Il
'iA\ji4'r*;-,+i
rgt /.,jlly
;6'riFJ:i&\6,

''t/" ot - / .
.i .- -" 7. s \t ir,' '"t-|I F
i e \---.44-,
7)

-\:

: , -i , ' . -eq -J'g

".4'fr-r-.

"Salahsatu sayap lalal mengand.ung


racun, dan sayapyang lainrya
mengandungpenawarnla. Jika itu jatuh ke dalatn nakanan atau
mirutman, truka benamkanlahseluruhnya,sebabia akan mendalulukan sayap yang mengandungracun bant kemudian soyap yang
mengandungobat. "
Haditsini diriwayatkanoleh Imam Ahmad(3/67), dia mengarakan:
Yazid telah menceritakankepadasaya.Ia menumrkan:Ibnu Abi Dzi'ib
telahmenceritakankepadasayadari Sa'id bin Khalid yangmengisahkan:
"Sayasinggai di tempatAbu Salamah.la menytguhik-umakanan
yang biasadisebutdenganbnzbaddn qutlah (makananyang terbuatdari
campurantarxrr, gandumdan lainnya). Kemudian terceburlahseekorlalat
ke dalamnya, lalu ia membenarnkamyake da.lammakanan itu dengan
jarinya. Sayabenanyaheran: "Wahaipaman,apayangengkaulakukan?"
at

LO

'nlr
I?pu qErrPmHnqv nqel e{arour)?ursuadusuDlSumnalpr{rf
lsq rnq
-slaSuarnlepll qarau uqSunu nelv pruuatrpBsrqdptatqrsurl]ufuslrpBq
'urp 8uJoasu?) e,{e,\uatu qelrejnH
nqv rmdnelE) (plxpJ?lmu) urp
8ue:oase,{uue4uf?^{uaul?pu q?lrulnH nqv B,^quq mlut elararu 'efes
uee8npln:nua11'teqeqrslodruolalas qalo uu1tu,{e,,nurp
qelat lur strpq
Izqpsd lqes 8uz,{ ulararu 1qu uu8uaprensesIEpu eua:r1 r,{ueq ,rus
IqN slrpuqIelouau r{alau r8zl qe:ed qrqal 3ue,,{'t?qeqes
erud tuoqoq
qnpnuauruEIqeqqJrEmHnqv ?laJueunlplas){alahl ntr EIa.rauueqnpnl
rJEpsuqaqrel:euJq-lzueqqrrEmHnqv e,tqeq uel1nlunuaru8uE,{qtrulr
rrlnq efu1e,{uequpr\nucpqeqa5 e{uuelulnquau Esrqlrpll unupN
',\\ESrqpNusp strpqueltefe,ruau ruelepuqlesa{
uelrt-ltslJtrtqlal q?,r
-rernHnqvqnpnuauplJlar{ q?llBlnHnqv l[ip^\U re,ienr.r
lc:u: relruau
qelat 3ue.( u::poru n-le8uaur8up,{ Suelo-8uplou1:r:a4 .uutsla Suui
qe,r,{gtn-18uaduzr8eqesqalo u3nprp8ue,{ruadas1upr1m IpH ,!\Esrltsl
-1n1nsuX
r:epe.{uuzltefe,tt:rp
3ue{ sllplq BnuasSuelualurpuasqurt.ln11
psrqIpprl
nqv utp upJeuaqa{
elnd rnlurp q?lat IuadJS r8el qeyuuqrp
uEp'ruI (seuvuBpp!.ESnqv 'qElrernHnqv) lpqEqES
E8ual uDp lf,selaq
reurq-rcuaqrur qlq?qse{upzues-peuus
8ue,{stpeq 'eiutnfuelag
'(991y)nqtttV-p1n2prxlzprp
leqrlrplrsrqrgadas'qrqeqse,iuprueg
:prB{rrq lIZr]DH-ly rlqDx-tV r7-yr.inJ
c,ruqrrrl rxElrp rp u1nl '4tnsny
eSnf rur:qeq1-qlv sretuaues llrqeqs
/H [rp1]p rp u,{uuz1te.{e,nr:aur
r{ur,nerad-r,nu:a4
l[zzpg-lV qalo uulteie,nr:rp.spuv s]rplH {t
'rue1ebsy-1y
upprqpqszq-zpV
qaloun{ulllrp
Eu8ureieqas
(e,{EJradrp
erq) bnpDrlsr,ueradre8eqasdularrrp unruu5
'lrlpye|-lV pllq) ulq pr.?Srlsn3al'urlsnt{-ueqr{ngq:r1o
ruledrpuuas
qebrsl e,{ur,re;ad-r'ne:ed
rrep'qlqeqsrur peueg:tedrpuod_raq
e,{c5
'\i01i7..)
pobr.1.-s1Vu1212p
Ip ueqrH nuql nep (Zl99 ::oruou) e,{upeusnur
urelep
rp EI.I nqv 3nf'(Z/t6l) uelte,{e,trr:au
r.EssNruurule{ur:epuup e{es
epudaluulzrrrerueuqlJlqr,rzc lqv nuql,,:(8812)e,{upusnu
rrplprp
pfirqusrl
uu1le,{z,rr:aru
rsrlufeql-qty 3uepa5
uelal[al up]{lnqe{uJrupdupl
preJas
z,{esepeda:1
uu1te,{emr:aru
qelel urupH urq plze1 :BttsIraq
.n3rcrx
qelarquqrrfgnqy urq:elqnqy,,:slEIraq
erp 'r,{esepedalur,.1te,{e,truau
pl'(t0S) qutu11nuql qalo uu: efu,rr:rprur peuesue8uapsrrpug
'(setElp strpuquellnqa,{uau?r uErpnue)) :epq?sl:q
',rsqullnlnsedup llpnq)-lV pl,sSnqv uzp slrpEq
nerloqu.{uqnS8unses
uqledepuau e,{eszuarsilrur Iequelqtl:ru e,{r5 :qe,trefuauquEIeSnqv

meriwaya*an seorangdiri) yang benar, maka mengapamerekamenilai


cacat (ber'illat) terhadapriwayat Abu Hwairah saja. Bahkan mereka
rnengelabuhi
orang lain bahwatidak adaseorangsahabatpun
menguatkan
Abu Hurairah (mendukungnya).Jika kemungkinankedua (merekatidak
tahu apakahAbu Hurairahmeriwayatkan
seorangdiri atautidak) yang
benar, mengrpamerekatidak mau bertanyakepadaorang yang ahli di
bidangini? Ada sebuahsyairyangcukupbagusberkenaan
dengantrndakan
merekaitu:
"Andai kamu tidak tahu,
maliaketidaktahuanmu
itu adalahpetaka. Tapijika kamutahu,
maka itu adalahpetalia)'ang lebih besar."
Mavoritas orang mendugabahwa hadits ini tidak sesuaidengan
penemuan(hasil penelitian)para dokter, yaitu bahwa lalat mcmbawa
kumandan akan drlepaskarinya
ketika ia hinggapdi dalam makanan.
Sebenarnya
haditsiru tidak benenrangan
denganmedika.BahkanRasulullah saw memberikanpenjelasanyang lebih luas. tidak hanyamengarakan
bahwa pada salahsarusayapnyaterdapatracun. tetapijuga menjelaskan
bahwapadasayapnya
yang lain terdapatpenawarnya.
Inilah yangridak
merckaketahui.Olehkarenaitu mcrekahamsberinan,jika merekasudah
mukmin. maka seyogyanya
melakukanpenelitianlebih lanjut, apabila
mereka benar-benarilmuwan. Hal inr karena kaid:rh ilmu yang benar
menctapkarbahsa tidali mengetahui
scsuatuttdaklahmcnl ebabkangugurnva kcabsahan
pengetahuan
sesuatuitu. Dengankatalain. tidali mcngctahui
scsuatulidak mengharuskan
bahua sesuatuitu tidak ada.
Saya sendiri menilai bahwa kedoktcranmodern memangbelunr
mengetahui
keshahihan
haditsdi atas,dan mengenai
hal ini di kalangan
mereka sendiripun terdapatperbedaan.Saya telah membacabeberapa
majalahyangberkemandenganhal ini. Masing-masing
inginmenguarkan
pendapatnyasendiri dan berusahamelemahkanpendapatyang menentangnya.Sayasebagaiseorangmukmin sangatpercayadengankeshahihan
hadits ilu serta kebenaranisinya. SebabRasulullahsaw ridak pernah
mengatakan
sesuatudari dirinya sendiri,akantetapisemata-mata
merupakan wahyu. Penemual kedokeran yang benentangandenganhadirs inr
tidak akanmenggoyahkan
kepercayaan
saya.Sebabhaditsmerupakandalil
yang mandiridan tidak membutuhkanpendukungdari luar. Namundemikian, jika ada penemuanyang sesuaidenganhadits itu maka terapakan
94

sb
qepp? ei{ul?qo 3unpuu8u.ro efuurc1 dz.{es uep trlu,(uad Srmpue8uau
e(udefes ruesqulese/r\ququq?tu,{uaur3m,{ IBI?ISunuel slIpBH,,
:qu,rrefuoru
nprlag IeJEISuplualstlpeq
e,{rqepu qrqeqsSueluatuee,{uzuadqenqasu?p u?qe,trefuelsdruau] 8uc.{
'qonofuay,1
rumy 'o{uouaq qpay :ruo1o1uped
rlqs) slreld Inpqv u?srlru
'?1 'lpq 'llu,,rrn) 'Qotv,lv qeplsu Z8 a:1rsrpazpeduelpnua)
'rDqzv-lv qeplr-Ud
uep uurnp?surlednraur 'uIEsnHul,un4 InpqY psruu?qnllJuep IBIUP)
pmlqell ntre.{'laqop Sueloenp up u?sllruusququulept e:equrarue,les
(09 IBq)Bnpal uE{el3r epeduurpnrua;4(tusuaduBllPlasiurl-lnq ruEs
':at1op ?ueroasqalo stlrutp
qelesuped)rqlnfng-sy pI,PSzpersnlv mttf
'epeuase,{urst8uE,{uusllru ?JEqIIleuqela1e8nt e,{usefurunlaqag
,, lul uuunl-IlPlurll
8ur,{ rrer ue1
ueul
dnlno
tualsl
unl:?^\uau unp usiluttu3ul lntun
-edruaure.,{uEuunquau
u?IPnuel uep e,{uqrunlasllEIueltuuequeu uI
?ueJE) nll lI{e,{ucdlelap rpepuuBnteirneqouluu 1r1u.iued?unpuuBuaru
ei(uurp epud ery1 e,{ude(esrus qules uup truad telap tp cpu:aq iuu.i
'ruI urpuasefuu,,*reqtp
Suef qnunquradlPZ rlulepeuI ueurul nela unf,Pl
ruulepSunpuellat
ucl:p',reuau t1e1erueuadSuzXeluru ufuqnqnretoSSrre
'uPuP{lunElSueunulu luBlep 3)
3ue,{uerurl-ueun1 ,/i\Equaurup
8ue,i
qntef ntr te1e1
trltf 'ueqturap ue8uaq tr1e.{uadueurru1Sunpuu?uaur
8ur,(
qnunqruad
SunpuuEuaru
tpulueuruele
tez
efuurzl defesrBeqru,,ireuad
'urpuasral
de.,{es
rutlup tp Sunpuul
use,^{eurtslaleperur tu1u1
duiiusrulei(
-:et 8uu.{SuEpaSruI uzrun-1qnunqruedtz ledsplal v{l[ PIsnuBuqnqnt
epedqrue?uafuaqnerednptqutlSunrulepu rur tqe.{uaduzun; luefuad
qnunqu]aundtueurntt 1e7.ururLIqnunquadlez
uurt:!uEJEIrr-urEJE{ruaq
efulnqa{uaruu?rellope{ ue8uep;1 (ruI unf,slaq?pueq-spuequE)lEtuatx
'rtuirl-lue{qele8uaurndtueu
ue8uaprturuus{E I uual '1epu u4[ qtqas
rury,{) ntr uunl Irpp efuuele{8utt r88urt qrqal 8ue,{ ualeru Sunpue8u
-aru uszd r:tpuesufuqnqnl u?llluap uz8ueq ti(uuut8eqesuIrneruup
u.,{uqr1ueSuaplnqaslaluEurtDlP,\\Equauuelz t1 trlei(uadueurnl Sunp
-urBuaruqu,{uzq8uu,{:oto{ Suef teduralrp drSSutqe,{ueselq
lelrl,,
:lnlrlJq IPBEq:(
qe,{EprH-lVlnlusul ruIE,{'rnlrlsutqmqastp :aqop 8ur:oas
qe,{,{nue1s1-1y
qalo urlrseuasa:drp qeu:ad 8ue,{ qeleleru qunqasuzlldruet e,{eseltl
zfulalaf upel?pn ntl Euaru{qalg e.{esuzur1e,{a1lun-1:adruauutleures

dha'if. Bahkansecararasio haditsiru nampakdibuat-buat(palsu). Yang


benaradalahbahwalalat hanyamengandungkuman penyakitdankotoran
lainnya.Tak seorangpun
mcngatakan
bahwasalahsatusayaplalatmengandung kumanpenyakit.sedangsayaplaimya mengandung
obatnya,kecuali
yang
yang
memalsukanhadits ini. Seandainya
orang
dikatakannyairu
modernakanmenyingkapataumembuklibenar.tentu ilmu pengetahuan
modernjustru menyatakanbahwa
kannya.Akan tetapi ilmu pengetahuan
lalat hanyamembawak-umanpenyakitdan menganjurkanagar kita lebih
berhati-hatidengamya."
Pendeknyaperkataaniru menunjukkankctidaktahuann-va
dan kecerobohannya.
Dia membelailmu pengetahuan
moderndenganmenghempaskansabdaNabi saw. Dan untuk lebih berhati-hatiseyogyanyaperkataannyairu perlu ditinjau kembali.Selanjutnyasayaberpendapat:
Pertama: Abdul Waris Kabir telah mengklaimbahwahaditsiru
dha'if, denganalasandari segi ilmu pngerahuan,
menunjukkankelemah
" .. .. .bahkansecararasro
annya.Hal ini bisakitalihatdaripernyataannva:
haditsini jelas tampakdibuat-buat."
Tuduhanini jelas tidak benar. Anda bisa melihat sendiri takhrrl
(penyampaian)
haditsini, yakni baiwa hadttsini dari Rasulullahdiriwayatkanmelaluitigasanadsekaligus
dansemuanya
bernilaishahih.Di samping
itu, kiranyacukupbisaAndajadikanalasan,bahwatidak adaseorangtokoh
haditspun 1'angmenrlarnyadha'if. sepertilang dilaliulan olch doktcr dr
atas.
Kedua: AMul Waris Kabir menuduhhaditsitu palsu.
Tuduhanini samasekalitidak bisamembuatbatalnyahadirssedikitpun. Karenatuduhannyaitu tidak disertaiargumentasiyang klat bahlan
nampakkekurangcermatarutya
dalammeneliti.Anda bisa melihatkembali
perkataannya:"Tak seorangpunmenyatakal ..." "Seandainyahal itu
b e n a r . . ". .
ApakahIlmu pengetahuan
modernini benar-benar
mampumenyingkap segala-galanya?
Ataukah tokoh-tokohilmu yang mempunyaicukup
kapabilitasitu telah salah tatkala menyatakanbahwa apabila ilmu kira
bertambah,makabertambahpula kesadaran
akankebodohankita. Padahal
ini sesuaidenganapa yang dinyatakanoleh Al-Qur'an *rfliri
"Kalian
tidak dibei ilmu(nya)kecuatihanyasedikit."
Adapun pemyataannya:"llmu pengetahuan
telal memastikanbahayanyalalat dan menganjurkankepadakita agar lebih berhati-hatide96

LO

wBuDIrq?.rqEquDllr.r\I?lueuel puajD) e.iurupr6asu?p qlqeqslep0 ntr


EsrqrulsnfEuE.{rplps 8ur(uxlr.rrlr]luf,iurp rurJrq{trel
sllprq uu{rpE[uoru
p8nfl 8urfuetulrfrp8ur,(euef:qus]Innsuaur.tel
s1pqualll^t.Iluaru
Suetuat
slrpeqqrqEqs
relruauurf,lrsrsrp rretueuesrur tu1c1
Suctuatstrprq
qalo
tsrf,Jas
rnfntasrp
e8nirurte1ul
rrlruau
er
ede8ual,l
Brueln
lelnq
Jl.Erlp
SuBtuol
slrp?qe{uur'u{usnsnqlrur1sn11-rJErf{ng
npte'eurepqelornlhrasrp
f,uarul rur slrpurluerlrrleqsar!
ei(urepuea5
,, rurlsnt{-rJeqi{ngqalo prus:Jq
uepqrqeqs
rurs]rpuH,,
:EltsIJaq
mlntasrp
e.iurnlue1a5,
lnqasralsrlnuad
nqaP
ullnuaPnlauoJr/)
,
aiunvs qolos tloq tptlitt oiutltuoqwaw uo|ualt t1oqwaltcnsosrq Sutluo
yt11t1p
t1a1o
oltqodo uor1o1tttDiLtDrp Suotoa:-qolns {lra ouolag,, tqcN
slrppquerlrqeqsalEuurJuJrue3n[ er eues Suui ntry,t epedr,nqeq qrlepe
urp tnqas.ratsrlnu:d
,nes rqe56ueetufuraddepqrale,{rrurnlruas-1eprta1
qelourlu)nua{rp ?lesnruqSuei(ederzuaiuaruuelue:aqSuour
3ue1
'@g :pDotlj
,,'t3o1w4ott odolaqaqtppos
(o,iuotuaquotouaqal)mqotaSuauuD:{DnwD:lo.tttlnSSunsas
unq.,
5Ffin.
.t

.t

a.lc irT 3'.


.,cl,

-c.

"--:vv!

:ueuuuleql\\s qrllv
'uraporuurnqelaiuadnrulrr:rp t?nl nlnq ut3uap'tu1e1
utp epedeiuteqo
uup tr:pfuad eiuepe uelete,(ueurellle{ ,r\Eslnsrg tezrf,nu t,iupnln,rr
uele uzur-.18unrua1
drunuau lepu tuy u.lureqouep tr:1t.(uad
trdrp:rt
lpFI qnqru ruslep rp E,{qeq uu{Epi(ueurSuef tzdepuadueiuap lensrs
u?psulsrp srpuadqalouelulmua{p 8ue,{sdeuuSuaptsltpe:tuo1e,iurpl
lqENqslo uPlBrlnua:llp3uui udu
rnqrtallp tedepumurnPJlesrdelal
",i\es
ut:as
uebuapsrsrad
uruestcur:adral
lrpr: undrlrlrslul lllH llJllrq qnunq
-ruadtez tedep:atlll qnqnl ultrp rp 't,\\quq urlsu3auarusinf u.laporu
qelal3nIB,iES:s3$ay
uPIs13[uou]
uelallopel e/rqeq?puv PpEdari
'e.,{urqneluaut
rucls1e,tqeq
:1nlunuu1:nlueSueu{gpll uEplPleldEpeq:et
lrtq drSSueSuaru
'und;uEloes
'qsrv
rurEqBu3ru
uouSuElotmdneut:tpuasqu:y Suerolreq
qpu
qnDl
IDID|opo Dlrfl, :nll sllpEtllslDpelnelt) urapolxuEml
{Epu
,,
-rta8uadnult qalouo{nuatlprun1a1
rul
Buefurel Isrsdsl;uniuau P,{uq
slipEq
qalo
Suei
edu
Suelueuau
rul
slrpsH uapou usnqPlaSued uB{nuatrp
,rqEqucileteSuaulPpll E1qqeqesilesaquequlBsaltlP:ldruatu
,,'EiruP;u

tujuh nrenurutnvasemata-n1ala
hanya menuniukkanjumlah etau hitungan
banral. Dan ralugamenakuilkan bah* a r ang drmalsud dcngut "otluruh"
rdalah ncnlakar segalabcndar ang dapatmcnghriangkanna-;isnla
Takrvilan scnracantini jelas tidak bemr. Sara akan mcnunjukkan
kesrllhamva. sekalipunia mengatakanbahwa penakuilan iru bcrasllldan
Syaikh Nlahmud S\ altaut . SemogaAllah mcuampuninva.
Sala tldak tiihu, kesalaiun mana )rng lebih besar di anrara dua
k e s a l a h a vna n g d i l l k u k a n n r a .y a i t u p e n i l l i a nd h a i f t e r h a d a ph l d i t s p c r (an)a iang sebenarnvt shahih uau penaklillnnr.a vartl sllah tcrhadlp
haditskcdual
Padakesempatanini. salr akan nrerribenkanhimbluan kcpadl parr
pcmbacar ang budimm agar ttdal bcgitu saJarncnccn']atLrlisan-tLrlrsan
r.jr
maJalahatauncdia massalarnnrI r lurgbcrisi tcntmg rLnu-rlntukcislaruu.
khususn\a tcntansljntu hadrts KccLralidri tulisln oran{ r ang bcnar-bcnu
kuat agarnan\a- baru kcmudran bolch pcrcara pada rlurus an-rLnuuiur di
bidangnra Krtab-kitabmodcnrsckarangtcrladangntcnrcsatkrn.sckalrpun
d r t u l i s o l c h o r a l g \ a n g m c n r r l r k ig c l u d o k t o r \ l c r c k a k a d a n g - l a d a n g
rncnulisscsuatur ang bulan nrcnjadrspcsralisasr
nrcrcla. bahkanr arg rrdak
dikctahuinra sama sekali isccara mcndalam) Sala pcrnah nrcnomukiur
kcn\ ataaninr Ada scorangdi antaramcrcka r ang mcn\ usun tulisanr ang
bcnsikan tcntanghadits terhadapscbuahbuku r ang scbrgranbcsar jsrrrrr
adalahhaditsdan siral Nabi sa$ Orang tcrsebutmcngaliubah\a patokan
r ang dipakainra adalahpcndapat(rirr ar at) r ang bcnartentanghaditsnraupun sirah Nabi! Kcmudian ia ncnrebutkan scbuahhadrtsr ang scbenlntrI
dirirral atkanoleh pera\\'irang dha-if sccaram enr cndrn. ncttntL dannut
I qlldn. scpcrlrAl-Waqidl dan r ang lain- r artubahl a dalam bukunra rtu i,t
mcnuturkanhadits
''Koni

ntenqlrukuntilalirua,
'
ralutsium a.

setlangkanAllah-kth tang rnengu.u,tL

Padahalhadits rru ridtk f,da dasarnvasama sekali di dalam kirlb


pokok. sebagaimanadiirgarkar oleh tokoh-rokoh yang memiliki gcler
al-hafd:, sepertils-.td,tllaIl dan iain-lain.Oleh karenaitu. berhati-harrlah
dengan penulis-penulissemacamitu. Hanva Allah-lah tempar menrinra
penolongan.
****t

98

66

rrlnu: ,e,{s1ntle,r eleltet ru1e,{


,, Suetuaqruaru
'e,{uuepeuuuad 8ue,{uer8eqasqEIEprrursrp uqpns{putrp
3uz1 rueleru
uzrSuqas
rpe:aqnll Et),, :utllsplafuaur
rqrql-qty ,,.Eue1rp
relmuruelzru
uedela8aley1,, :Iupr:)q(nlrtl-lprlsuuft -'.4B)
tfl-f
'qrquqsrur strpBr{
psuBs
'(nqwniuaw uopn:qaiuaw :1nrununlndwasayqtltwau
u{ oiutlnSSunsagl
:uEqequElu:{uaquau uep 'erucs8ue,i
rslupa: ueSuapnll sllpquE){le.{p,,i\uatu
eEnl(ggE/)pBurqvuull
'.n]rPruErEf,es
q?llpqv urq
rrqel up qeqrd rqv urq.?qtv^rnlrl'uEp(tttt) pn,rec nqv uep (qll 9)
urrlsnt^\i'(4t-9t/l 'ZZElZ)uq\ng-lv qrlo fr:q1e p rur sltpcH
olow 'nluyaq ttdwotl ,o.*1
,, o1ataruL[DlLto:lsDdal
tuos ot11[uoq un8un.inua?Suopasuotas-ta\asn |DDSDpodDuaJ
Dt nuy)m)-1DuDtlnluuql1Dlnut '8t@op woytut uodolaBaln1tS,,

.11:.*''-t:f
.
")
.:

.1- tSl t?*

'

' 6lir g q-T'-l

r[l|'

rp-/l,F:1"
.{ .
i:

a-i{d.
'i.

qif.:ffveq,.6al'-]-'1:(

xvNv NvxlolqNgd

KEUTAMAAN ADZAN

"TuhankaLianmengagwniseorangpenggembala
kambingrang ada
di atas bukit. (Karena) ia nengumandangkanpanggilan untuk
shalat. KemudianAllah stvtberfrman: Lihatlah hamba-Kuini. Ia
adzan dan iqamat sena nendiikan shalat. Ia takut kepada-Ku.
dcmctkanmemesukkcnnakeLlalatn
Karenaitu Aku mengcrmpuninla
surga.tl

Haditsini diriwayatkanolehAbu Dawuddi dalam Shalalus-Safar


haditsno. 1203.An-Nasa'idi dalamAl-Adzan(l/108) dan lbnu Hibban
(260) melaluijalur Ibnu Wahab.dari Amer bin Al-Harits,bahwaabu
'Uqbah
'Usyayanahmeriwayatkannya
'Amir yang
dari
bin
menuturkan:
"Saya mendengarRasulullahsaw bersabda:(Kemudiania menyebutkan
sabdaNabi sawdi atas)."
100

IOI
etnf urzpunt^{-lV
uEC'I?llnu ?lEJasqqrqs r,{urIlrueuiuti lqEqszC-rpV
uenlntes.ladepudr:eplrrq qrqal rur urzpuntr{-1yr:ep ueetniu_ra,1
'rylwqs q?r\\ ulrlllp rp
lr?qrlng upul qaio urqurrp I ircrl
-ru,ie,nr.rrp
e{uslrprqrdrrat'lurqrp undrls;ru.s/rrl71ysrlnurd.ql1rq5rrrq
rlrllnpqyqlqeS urr{pHrl3louu{ntrlrpiiur,irdr quprpr:euaqiur1,.
: ( l l l / l ) r . { u q [ l t lr u e l l pr p r ] n l r l q u r z p u n l \I y u l l r p n l l r i i )
IqqrzC-zpy ueruluadueiuapltIIf,sur urnllnrtd,,.urlflng tur.is ul.;LlJp
rfnsasqlqaqsrul slrprH,,:ElpIlJqttll]tEH-lV.nllrru rll]as Jrrui nuql uul
.U[\ uep lrurn1nuql r:ep qn{.{y urq eiqrtr r.iesepedalul]lutrj-1qru+u
r l c l c L ,] u t ) n u u t u cuq. u r r l ' q . l [ r l s u r qr F l l n l q t r r L -cp{ r r u n t l r i S
t a ! l t r / /1 .
)Duu{!tLltiDu.
nutttw ulLt1
Dho1urt14-1y
wrlzp tp. Dinlq-tllrf. urp (Z-l,ll ! ll
qDuunl-stitllD.\r
(0a; i ) rppv nrrqlqe[) urnlr.iurllrp,
arclsprp r,1\q8f;8-lv
[ 8 n I ( f f E ' l ) u r l t l . i t . l u : u r r b c q r r gI V r u J ) e l { - l V
l ] r p u 0 r p n L U Ji )c { l a I r
'(gCl ou strpBq)
TU]lIEII-l\r
qlrhl\ nuqlqrlo u11rc.ir.\\r.rrp
rurstrp|lI
. uD'ln)0):l
'ntuobt tptl dntt;tsunq urlttxt;ty
tEtt
D.tblnlnl
stltlrp
ryrt1nd
4rntui
tuDtl D\tlllltitot
sun p 'utt:pn4o1dutIa1lalitns":1nsmu
qt[nt tt tt:yot,,
'utiqtti

topal Lltlp Duulat

l l:pn,

ut tpthoutl

uo:pn Sttot suo.t71.

la-

'r.{rrrnpaluarinlr-lrrJ;rr
JruEtrl
r.iulrielas 1rpr1nuBueJ[IrIJIO lerxrbriu[lue] clndrsuaq3ue,irrrelsrrprq
rurpp rp trdlplet rin{ nrrucrnfuy lnqJsJet
slplll ul)qnual):tuarur.lsr5
uV qslrurruleur ueiua6 ucllrpuasteleqsu[{n{leu Suri t-ur.rorar--t1
UEZpD
e,{rnrul;nfuprp
Suuuetqplrpl tur slrpcqunlnq ul;unpux)
'iurlniu:rut
clsy
Iedruul Sulf SttnunFlrrund uer8eqasruut:q r/pir-r:7ro,is-isir
3ue,{Suuro:spl uru.nI urq r,{.inHqrlrp p.iurlsf;r,ru,,,,q,lul;t,, irlw,ljf
r[Ebrsl,iurl\EJ.d-r,\\pled
ucp qrqpqsrur pruuq :tedupu:fuaq
uic5

ke dalamkelompokhaditsyangmunkardi dalambiografi
memasukkannya
Abdullahbin Shaleh.
haditsitu:
SedangIbnu Addi mengomentari
dengansanadini
"Sayatidak melihatorangyangmeriwayalkannya
Ibnu
Ayryub),kecuali
yang
adahh
dimaksud
Wahab
dari Ibnu
lmungkin
biladi dalam
diteiima
kecuali
danmenurutsayahaditsini bisa
Abu Shaleh,
sanaddan matannyaterdapatkesalahan,wahupun kesalahanitu tidak
"
diselgaja.
"AMullai bin Shaleh,penulis,1f
Al-Baghawijugamengomentari:
seorangyangshaduqOisa dipercaya),kalausajadi dalam
I-rirs sebenarnya
penilaianmunkar."
haditsnyatidak mengandung
Oleh karenairu Al-Bushairid,t dalamAz-Z'awaa'id(nomor: 2/'18)
"Samd haditsini dha'if karenakedha'ifanAbdullahbin
mengungkapkan:
"
Shaleh.
'illat
lain. yaitu keterlibatanlbnu Juraij
Hadits ini juga memilikr
(ia
pembohong
ataumudallis).Karenaitu
dalamperiwayatamya dikenal
"Hadits
ini diriwayatkan
oleh Yahyabin
Al-Baihaqisegeraberkomentar:
kepadaAl-Mutawakkil,dari Ibnu Jurarl.dari orangyangmeriwayatkan
"Dan
sebagat
hadits
ini
hanya
berkata:
Nafi''i
Imam
Bukhari
dari
nya,
"
(yang
menyamai).
muqabih
Sayaberpendapat:
Sanadini jelas tidak bisa dijadikanhu1ah, akan
syahidnya(haditsyangdiriwayatkanoleh
tetapiImamHakim menyebutkan
perau,ilain tetapi malinanla samadari jalur lbnu Wahab l ang berkala:
kepadasa14 dari Abdillah bin Abu Ja'far dari Nafi'.
"Tclahmcrirvay-atkan
Sanadini shahihdan perawi-perawinya
tsiqah. Ibnu Luhai'ah.
meskipunadayangmengkitiknya dari segihafalannya,tetapshaiih. Kdtik
'Abadilah(tiga
itu hanyaberlakupadaselainjalur
Abdullah)darinra
('Abadilah).
di sinikarenaIbnuWahabtermasuk
ke dalamnya
Sedaug
maka
'Abadilah
tetap dianggapshahih.Yang dimaksuddengan
adalah:Ibmil
Muhrrak.Ibnu Wahabdrn Al-Muqri.
Karenaitu, haditsini bisadinilai shahih.sebablbnu Wahabrermasuk
'Abadilah.
di dalam
pemberitaan
Haditsini mengandung
tentangkeutamaan
bagiseorang
mu'adzinyangmenetapijangka wakrurcrsebut.Tetapiunrukmemperoleh
keutamaanitu tentu harusdisenai denganniat yang ikhlas, tidak mengharapkanimbalan,pujian maupunkesombongan,
karenaadanyabeberapa
t02

e0l

'IUI

urlltz ueqeusJluInpP8uauelr{ qsl-qBIIVepsda{EiuEH l3la[r trJElul]


'uErurluBsq:sueInpnpJlurt{lnqJlad
rp urSu8ata{
rpEfuat
s33urquP){qeq
-rxar[ rulsnI E{ara}^l'e.{uuulSuspupurn8uau
:{ruunuB33uagserauSurprI
-3uepe1uelqeq 'rtEq{pueqa{asuEIrLfEIrpefurq uuzpeprlseurzde:aqaq
tq eurulnseluo(uruqalouelneqradrp
:1upue,{u-re.ris
ruas rurSunBB
3uc.i
qrprqr e,{uueetu,{ual
emqpqqEIBprucllesrsrpnpad 3uu{ unuey
,,iuelrqtur
lqrur8uaur ue8uepnuluezpelelllJ tenqurarunut{ sualz),, :qe.nrfuaru
:eur1 ,,lruriaq yde8uayrl,.:e,{uuuaqe1 ,, I{BIIVuuere{ nurJuaqueu rLI
e,{\qeqqeJuol$l?s.ra4,,:qz,refuaru.Ieun nuql uelpnua) ,, rIE]lV pualerl
nurplur3uarrtpurE,{pS,,:ete1:aqe,{z:aslrxll nuql upedal depuq8uaur
Suztepr1e1-qz1Sueroase,,nqequz4selafuaru8ue,{ ru,{u,trr.trpy
'(urzpunl,{-lv e[,se1'qnpol-to,\. qrytto1t y
qerHsurEueduerSeqrp,n.&y-ty qe1n1
rlsquro{lpqr-I) ei(p-1qunselq1r
8ue.{leurepruuauou uele efuuq rpllv z.,t\qEq
uelSuurauaru8uu,{slrpeq

PERLUASANKA'BAH DAN
PBMBUATAN PINTU BARU

104

E0t
'u,{qnlun n:urdenpuelrpefuau
-a,{uauurel te,{E^{r-d)
u?p E,(u{Bquot3tu
's|qrl
eI
[ulladruauau_r
IIBUlr?qnz nuql EI?{ln eryt{ . (qmEl aI B,{unturd
uep q nlrpg urepp e{ ue;plnse{nrp
rgr rlrq :e8e ue8uepurde,{unde,{es
?{Blu 'E,{ES
rJuaqurarx
uE{EE)l3launBqJne.rErli{e,{esruruua:e1qalo ,qef
-r1rquIeseruruepp dnprqrlus rueq 8ur,{ 3ue:o-3ue:oueledruarum.uumey
'I{nleftalp38urqe. trlueuaur
Dlaleu '8,{urtnspuaur:rdureqEI rl{l[ IdqoJ
',{uc{reuaur
{ntun uu4eps:adularau u,{uqnseruauuury Bue,{Buerg .efu
-ru?lup3I qepueqal ?Ialar[ u. usrl SuBfSuero-8ue:ouu)plnspuau]{ruun
urp u88ueq:aqeuo:E{ uyilrt-lelIelaul rur IpH,, :uy{lnqosrpuleyle,(emrr
urupg) ,, epd rlepuaqa{ e1a:au 3ue.{8ue:o-8uetoBuurelaruuep rlep
-uaqal e\eleru 3up,(Sue:o-8urlousfinseuau psrqe:laraurrefe nururnel
qalo uqqlrp n1r p11,, :qe,nefuaunprleg ,,ar38urle,{unlurdedefiu311,,
:r8r1 efueueq e,{eg ,, r,(udnprqu?qrunqe{qJIo {EsaprelnrrrumsjtEua.l
-e),, :qt,rEfuatun?rlag ,,l,qplJnlreg
(uEunSu?q)
ruulepa1 e,{uuellnsuruaur
?)alau
!dESuet{,,
:r8e1
e,{ueueqefug ,,.:uuag,,:qr,refuaurnerlag
{spu
'loLusJ.zr,4;7
3ue1uc1
.trusqullnlnseXepedal
,,aqpllrulegInsutrrrolErqe1'ede
e,{ueuoq,{8S,,:us{lrunuarxr{p.4srvup urel le,{e,ru ru?lep re,,
,, (DlsDr.l
qnfu qrya13uont1 oluuow8unq pquaw or{oa (uoyodnl uo:11o33urt
n:1atawSuoi odo nwopoday uo4t1n[unuawuoyo o,(ns 'qquDwal
nqow 'ntuun8uoqwaw nruaq-rtuaq nuumo:1rluou o,(ostolon qopns
-asmltD otuun8uDqutaw
oquatlotutsopqwaw qolalistotnQ 3wt6
(DtuwDlop IJIIIH tml1nsowawuotlooios otocstu uoq :un1 Suoi
DqDA LDU|J rtnH gop t3o1o6oq umuao,lumq qoqwou
iDtD,+|r.t
-aw uDlD o{DS '(tlowt uoguap oLuunYontatu uDlD ot\Dg QDry l
ngtd m7nqas) tonq qolaqas tp otuuto1 ngtd nns uop Opfiu
ngtd toSoqas)
nwu qopqasp ruudnlos 'D{.1113Dq
nturdDnpuny1po!
-uaw uDlD otLS Ullqorql qo11 tsopuodsoto ry unBuoqnlo uDlD
uDrynwax) qouor uDSuapof,uuolo|otaut uop tpq,ox uD(pqoJaw
uoID o[Ds D{DJStu(uop 'qnyy unlo{ a1 qnq,oy uouodwts uotlslot
-u8uaw uo4o o{Ds Dtnsru) '(o{uuotm7uoqwad
Sunlnpuautlnun
ointq qltwaw TopuD{nsuDp)'uoltr{snu l lJDpntolraqofosnrDq
qDlunlnq nwwnol olutopwas 'qo,k1y 1ot1o,y,,
7uD,iSuDJo-iuDJo

'sfn {)ort-t:.?

Yazid
butkan:Itulahyangncndoronglbnu Zubairuntukmerombaknya.
"Sa1'a
merobohkan
Ibnu
Zubair
benar-benar
melihat
bin Rounanberkata:
hrjrr ke dalamnya.Sala
kembalisertamemasukkan
dan mcmbangunnl'a
neIhlr pondasiIbrahimterdiridaribatuyangditatarapisepertipunggung
onta.
.11412).
olehImamBukhari( l/4.1..191.3191
Haditsini diriwayatkan
(nomor:
(4199-100),
Al-Mustafftral
Abu Na'im di da\am
Imam Muslim
l'71t2),A- Nasa'i{3/34-i5),At Tirmidzi(li 166)danmenilainyasltahih.
ii
{ d - D a r i m i( l / 5 3 - 5 4 ) .I b n u M a j a h( 2 9 5 5 ) .M a l i k ( l / 3 6 3 ) .A l - A z r a q d
d a l a mA k h b a M
r a k k a l( h a l .1 1 4 - l 1 52, 1 8 ' 2 1 9 )d. a nl m a mA h m a d( 6 / 5 7 .
6 7 . 9 2 . 1 0 2 , 1 1 31, 3 6 .1 7 6 .I 7 9 .1 3 9 .i , 1 7 .2 5 3d e n2 6 2 )m e l a l ubi e b e r a p a
lalur dari Aisyahra.

KandunganHukum Hadits
Haditsini mempunyaidua kandunganhuklm:
mcnimbulkankerusalian
I . \lclaliukan perombakan.lika
1 anglcbrhbcsarmala harusditunda.Dan srnrpulalahparaUlamaFiqh mcnctapkan
adanya kaidah "Menghrntlctnkerttsakqnsebelttntmenauk kemq.slLtl.

Ka'bah sekarrngini sangarperlu dibangun.sepertirpa )ang dikemukakanoleh haditsdi atas.sebabalasanNabi sarvuntuk mcnunda
penbangunannya
telahhilang,yairularinYaorang-orang
Qurlisy dari
karenabaru saja hidup di masa
srsi Nabi sarv([slam)disebabkan
jahili,vah.Ibnu Bathalmengutipsuatupendapat
dari sebagian
ulama
Nabi akanlarinya kaumQurrisy
] angmcn] atakanbahua kekharvattran
(dari Islam) adalahkarenamcrckaberanggapan
bahwaNabi ihcndak)
berbanggadiri."
sebagai
berikut:
drpatdimmuskan
itu setidaknya
Pembangunan
pondasi
dt
atas
lbrahin.
dan
membangunnya
luasn.va
I . Nlenambah
kuranglebihenamhastadari daerah
;'aitudengancaramenambah
hrlrr .
dengantanahharamlMakkah).
L Merankanbagianbawahnya
sebelah
barat.
3. Membukapintu baru di
,1. Membuatdua pinnr yangbawahnyabenemudengantanahagar
bagi siapasajayangingin memasukinya
serasidanmemudahkan
darinya.
ataukeluar

106

101
lpFru und p,{ursepuodr8el nsq qnlndasei(urqequetrp
nlel 'Suplued
qrseurur rde1e1risuq sulaquedulaplpeluouJEfu8upf
3ur:n1 deSSue8uaur
-ued eSSurqas
efutm8uequrauuep 'lpqrlrpredepufursupuodeS3urqas
geusl :[rg r:ep rBelelszqeurrle,{usm1qequreLraru
rqnz nuql np.1
r8el
rsrpuo{
u?rurie,/t\pqlSuau
te1ere,{szru
lepu uEpt,{etq uelnalauau
,,
's8re
rqPN?pqEsuIlnqe^uJru
(:nqlaq
nlBI
lp
?r
redepe,{zs?mrIes
qullnlnsud
:t8uapuaru
i(es,, :us:llru
rreqnz ucrpnura;4):ppqssroq,rs
-nuarurr qu,{sry:e8uapuarue,{e5.,:ela1:aqlItqnz nuql npl (lluqula\
t{nqlp ruEq)r83urt{e8e e{uuuun8ueqtedurssrtles ue8uapeiutdnlnuaru
uep eSSuuiuadSuert-Fuertt?nqruaruera8as:tzqn7 nuql qzutl ue8u:p
uzlpnlrls) rul utq
ufiruelqoqo:aur{alau ptrres-Etu?sraq
etz: eSSurqas
uuayrat8ue.{upu8uu:oasqelese38utg BuEsI:zp rueqqnqasuulqntr[u:tu
urpnural unusu IIp{ eueuad eXuqteuau llsqreq Elalaru Jlllu IP
'c,{ur{rtuaurledepSuni zueuad
3ur:oasuSSurqag
ltr8uelr:epqetur:adsl
8ue.rorpefuarulruun tnqaraqSutps Suuro-3urroefurnluu1a5rul qeq.s)
'nlul.If,q
rleqrual un8uequreru1ruun u,{utetuueltelnquatu lleqnz nuql
qelJl Ireq e8u uplte1 ,, ueq e8u zuelas nlnqepqtftrtlusl uele e,{e5,,nut
-ueqn1quurruue8uapeutruruitq nle'l EIs{ etpastuadasuniueqtp runlaq
rpqedu e1a:u{D{ppn ruual'rp{eqtp e,{uquurmuIJPrlreluc tp 8w:oas
qups efurrpueag. :slp:{rel rIEqnZmuql ,, Iqsu E,{usunlpt8eqqe:u[es;:q
e.{uurulsllnseru ISeq qclzfaslaq
tedrual rpzfuau uep lUeI Suero-8uu.to
rudrualrpeluaurqulat Suef rueq {ael qeqruarun1:adlel PpuV pe,lrse
qeqruarueduel 'efuqeqruaueduellesru qelat8tlu,i
reiequrp ruereq-1ruteq
ederfes qrqa:rp e.{ulreqastedepuad:aqufug lei(estedepuaduulnfeiu.rut
u,{esqr4qa1og. :uullnsn8uaruseqqv nuql ieles 4esru 8uf (qeqallp)
'e,ftruP:lqoq
r;req:adrpn1:ade,{ueqIIqnslu Ilequal un8uuqn1euetpnrua{
'qeq,E;
-orau suuq qe qqedu
8u?lualnlcpudal ue{nqllJeq'ulsnueru
sluflIloruer 'Suetepqeerutl e:ed els1te.1
uerplas rer{pr^d':ue8uequrtuad
'Blareu uIJnJuq8uaru
supqruau ur8ut 11 eqtt tleq utsnurtedruesr{u
-u?Il?lquau reqnT nuq rlpur 'ure,{5e:zuat uuFut:asgualel qz,{t,Tru,n11
eseru epud releqlel qq,) ellle),,
ulq przp1 ueqututraruad
:uuxJrunuau
uep lurlsnry
qlq?qs
uz8uap
rut,ep
nqv
8ue,{
Suef .uqry u?p
te,{e.tt:
ueltuded e,l'ustut
qalo ue{te,{?,,t1ulp
8ue,{ dq8ual eielm u.{uu,,rrustr3d
'e,{uqepnsos
ueqetuu:uad
lnr{u38 lri{ elpesIuadasus{IIsquellp IIEq,3)
:oto1 1ur1odeuarul rdetal qP{{El l p esuqlaq sI e1t1a1eurndul:s
q?lel lIPqnZ uIq WIInpqV
BrEJasrul uzun8ueqru:du?{ISESIIeareu

l c r l i h l t . I l n l c n ' a d i k l nd u a p i n r u .s n r up i n t u n r a s u kd l n s a r up i n t u k c l i r t r .
Tatkala Ibnu Zubur tcrbunuh.Al-Hajal bcrkirim surarLcpadaAbdulmalik
btn lIanr an nrcmberrtahulanscnua ltu Ia rnentbcntahukarbahua lbnu
Zubarr urembargun Ka'bah di atas pondasiranq drsaksikanolch orarg_
o r a n g\ { a k k a h r a n g a d i l L a l u A b d u l m a h k n c n r b a l assu r a t k c p a d a na r, K i t a
t i d a kb o l e hm eu , a r i sui a r i s a u l b n u Z u b a i r s c d i k i t p u n . P r n j r n g n l a . n r e r r r a n : :
sa)a akur, tctapl tcnttlte pcnlnrbahlnn_i
a darr Hr.jr Ismail harus krtr
kembalikanseFrrti scdia Llia. dan pinru 1,anetelah drbuatuvahtrus krr:l
t u t u p . K c n t u d i a nA l - l l a j i t . j p u l m c n g h a n c u r k u n n rd,aan m e m b a n l u n r r r a
s e p ctrl s e d l ak t l a . "
I r u l l h \ l n { d i i l k u k a n o l e h . \ l - H r j j r j r l l I l p ap i k i r p a n J a n q . r r . r \
pcrintuh -.\bdulnrliik runs scbcnarnt.anrclakukunkcsalahatrbeslr. S.tra
t i d l k n r e n d u r llLL l k l L nn t c r rcr s l l i k c s l l u h l r r nIr i t u i p l d a p c l i c l l s l n b c r r k u t l l \ i l r . l l n u n r \ l u s l i n l d i t n \ h u . r " ai n ; u t u n t c n d a p a t k u rni u a r l l , l a l r
.\bduihh bin I bard:
''-,\l
Ilarirs bin .\hdullth rn!' girrntl,iln urusankepaclaAbdulmriik
hrl Nlarrran padl nus.l pcnel intahanr:r
a. \lcnan__lgapi
itu Abtjullulik
bcrkata: Srira tidak nrenirirabrhrva Abu Ilubarb lr.akni Ibru Zubarr)
bcnar-bcrar ntcndenglr salxil Nabi sa\\ lru dan Ais\iill tcpat scpenl ufa
van{ dikataklnnva itu. "
,\l Harits pun bcrkntti: 'Benlr. s:ll ntcndcng:irhadits rtu dlrrr
.{rs\ah'.
. \ b d u l n r l l i kt - l c r t l n v tl a - s r :' L n c k a un r e n d e n g aatp l d l r r n r a . ' ,
A l - H r n t s m e n j a u a b : ' A r s r a h b e r k l i t a : R a s u l u l l a hs l * . b c r s a b d l :
t K e m u d i a nu m e n r c b u r k a n
s a b d aN a b i s a u d i a t a s ) '
Nlendcnsaritu Abdulm:ilik berkatakcpadaAI Hanrs: ,En-ckaubc_
nar-ben.irmeldcngar lnl semlladlrin\al' Al-l{arirs mcrya\l.ab],,llcnilr.
.\bdulnrrlik btrhenrr -sejenlkbersandlr kepada rongkarnlr Lllu
'5arl
menanbahkln:
scn:inittrrendcnearhaclitsitu. tapi menlapl sejlk
dulu kau biarkan saja savamerombak kenbali Kr'bah itu.,,
Riu,arrr lain dari keduanva.dari Abu euz ah rnen;,ebutkan:,Suaru
kctika Abdulnalik bin l\{arwanbenhawafdi Bairullah.l'iba_ribaiabertata;
''Semoga
Aliah memurkai lbnu Zubair, karcna ia mengaku bahu.a n
mendengar.{isvah berkata: i[-alu ie menururkanhadrrsnval.IUcndclgar
iru -Al I{arirs menyahur: "Janganberkatademikian, wahai
Amirul NIuk_
mrrun, sebab saya sendiri juga benar-benarmendengar
Ajsyai bcrkara
sepeni itu." Lalu Abdulmalik pun berkara:,,Kalauengkau
meneatakanhal
i08

601
uBp ?,{BsEppdelus)llpi(ts,!\uaur
r.{plartpruil ulq qrlllpFrqn,, :lellaq el
'(9177)e,{uslrprqqelr) rrlulep
rp ur0^tn1qa;ouelru,ie,,nr.lrp
rul sllpEH
,,.(D.iuwltlnnquau Buo.iBuotoopoday
tmlDw uagwda nou 3uo.iSunLoqop:tp\uDtpvs ntuDlImq_ItoqaS,,

?3 - T'iaf
/7'-

vf,afr+,1qr1
'.
.

t-l

u-

'brffottny'1-1nqnpn,11
n]r ulllnsn e,{es8ue.irdr urlrsesrlr:t:rLu
rlareu urqiunll uuqnefalllep lrqrlrp esrqnrr ruebulq.niu srur: rtad
uollutalarutfnf r1c:a11 r,iusrterp ruensas
uniueqrpIEpn urp qq.E)
t:cp qnelleie 8ue,iluduar a1 qrpurdrprllalurqrrql rulbuy4 rrsrlralat
qlJl rur Isrl e,nqcqreiuapuarue,{esuerpnurallrts tdplaqeqSurlJS
'e,(uqnseruaru
ulSur8ur,i rfes edrrsSueruleru
e8uiuad
ruSr
uullnsnirraru
r8nl eie5 unqu druas urlrsles ull
leprr
rueulrirq;s quq.eynturduedaprp urlesap-1usep
qelpsrruuup lrsnunLr
pf;ruusqnhlrqrg c111
usll[ureIe,{uauup,,tres
ul;-un[unfuprd:1 urr:.1
utur,.
lser urTlnfunuJunuJpur Emrress rurqurqlrqf;Nu[p rsrpuodur;-u:rp
rensasefuuniuequrJru
ucp luqluulJat[rnleqas(l.r.r[qllr]dLuet)
rllq,r)
unlsenlau[,iulede]es:e3e eseniuxleredepedalurllnsniueu rirs 'rur
qrprrruau ttlp
uurudruas:1
epedrur 1nrui1 urelrudruatJ1 unlerql usbf,tr^\i
up{rlqlllu lnlun IltIlsrulepureSuapuaur
rini rir:5
le.rerptt:dru:rt
,,3unBgperlnue.\uBIcsc.\ucd
'e.iuuelpsc
iueduplledrueucru
ernd-umd:eq
u.iueqeru[esesrq-lrcqnZnuq]
ucelc)JrdrrlJeucqtuttuslueH-lv plnel UDCtriuuuJeuJqcl
ueln6c:utp
Suui(rruqnTnuql up .rr8uapur eiurq n1r ltsrie,lrququeleleiuaurnun
'nqn
rr rdclel'tnqas:arrqcN rpq[s Suuluatr.iuruuaq
)upu crnd-u:nd-:aq
-:ls t-ue.irnqrtriunu rirpulnpqv u.'ru.leueqas'urryqruo::rd
uelnlrlJru
.p,{uurrite,ierrrJJru
pips
nu
unleqasUJIX
uuar)
telrd:s::q urrl rxf;s
nlesunde,{urme:ad-r,tre:ad
Suepager qe,{sryrrepntrstrpeqz,trquq
eiuuul
-nqrluaqu3ureinf 1e,{ueqSuurozuzrureieqas
slrrBH-lVqaloeBnIrnlcrp
qBlalasJrEqnznuql qaloueluteryp8ue,{edeuereuaqalSueluJt{rlf,ulnpq!'
qullnlnsBd
rBuqsulafr,iu:rg1y,{\ES
upp ur nz1u1
e.{uuz:euaqal
uulnie:eur
nf,le rruqnznuql qelo uulf,lnlrp8ue.'{eduSuelu:rur1e.\ese:aruluprr er
e r|'uclequrorcducln)ElauprpunleqasnqulSuei3ue.ro-"'ue:o
epedalntr
e,{u.tcuac1a5
:tudepuadraq
uulu{ueuaru
ltsdup
e,(eg
IllpulnpqV
leq
'nl u{uuB)Dlu)
,. lreqnz nuqlqalouelnleppSuei(ruadasuniurqureuurp
-rp Suef edu r1nry8uaur
uerlen{p ruuat'piuluquorf,u nlu unleqasrul

dariayahnla
bin Uqaildari Hamzrhbin Shuhaib
Abduilahbin Ntuhammad
vangmemberitahukan:
"UmarberkatakcpadaShuhaib:'Laki-lakiInacamapascbettarnvl
'
kau.denganadanyatigahal sepertiitu. Suharbbertanya:"Apa sajakctigr
hal itul" Umar menjau'ah:"Engkauntemakainama,ttrn--r'ah
" sedang
Arab.
engkautidak menrilikianak,engkaunlemakainantakebangsaan
kelebihan
makanengkau
mempunlai
padahal
engkauorangRomawidalr
"Mengenaiperkataan
Anda: "Engkaunanrakai
an." Shuhaibmemprotes:
nama,(i.n-r'dlsedangengkautidak memilikianak. makahal itu karena
Abu Yith)a.
memberimma kinal'ahpadasayadengansebutan
Rasulullah
'Engkaumemakainama kebangsaan
.\rab.
perkataan
Anda:
Adapun
adalah
keturunan
maka
sebenarnya
sa)a
padahalengkauorangRomawi.
sa)'a.
Namir bin Qrsith dan Anda taltu sendirisejakmasakanak-kanak
pcrkataan
Anda:"[ngk.rumemilikikelebihll rnakanan. tnakrr
Sedangkan
Rasulullahsaw bersaMa:(Kemudiania nenlcbutklrr
sala mendengar
s a b d aN a b id i a t a s ) . '
. dh'
D e m i k i a n l ahhr d i t si t u d i t ; r k h no1l e h l b n u A s a k i r (189i 4 -1 9 5 )A
Dhil'a' Al-irlaqdisidi dalamAt AhaditsAl-Mukhtarah(1/16) dan AlHafidz Ibnu Hajar di dalamAl'Ahadis Al-'Alivat (haditsno. 25) )ang
mengatakan:
"Haditsini hasan.dan diriwavatkanoleh lbnu Maiah.Abu Ya la
'
dan Adr-Thabrani.
slahid yang dirtberpendapat
haditsrnr memiliki beberapa
Sa-'-a
dan
menurut
lbnu
Asakir
haditsitu bisa
wayatkanolehJabirdanlain-lain.
menjadihaditsshahih.
naik statusnya
kisahnamakzn lall.
Ibnu Maiah(Hal. 3737)l)enyameriwayatkan
"Hadits
berkatc:
ini hasansanaddalaml:
htwa'id
di
Sedang
Al-Bushairi
n_va.
secaraoenuhdi dalam kitabnva
Imam Ahmad merlg'avatkannva
'
(6i 16)denganmenambahkan:?D\ )')j
(danmcnla*ab salrnrl"
terdapat
Zuhair,yaknilbnu
Isnadhaditsini hasan.meskipundi dalamnya
itu tidak berasaldari
MuhamnadAI-TamimiAl-Khurasani.Riwayatnya
orang-orang
Svam,karernitu tetapbisaditerima.

l) Namajululan yangdinisbahkankepelaanakataubapak.NIisal:Abu Qasim,Ibnu


Umar dan sebagain)_a.

110

III
p,{rqBqrprfuaurrul IBqqeqts clrl ndureuasnul [lr) uupl,iu]iruun
f,.iuruqal-reqelas
EInqetrl sruEqplrl qtsuru.a-uerlp
3ur,txlrl rurlsnru
ieqeqesundudursup{qpq 'ntr ruadasluauour lpr:d seleqtatt,iuuq
uelnq IIEIsl qalouplpns]lprurpiurl lcur.rog
rlts)E-f,Jrf,f,
[pcd rl[n]r)J
'uulrru urnurf rsrpul uf,l'rr:priul rlnp-rdtlppl elalalyruu1s1uurrli
uuiuaplrpn net[ rpnsas
:1req'rdo.rgrsrprl]llrlluaul rulsnfnt1 iu[-,
-;'uu:oe,,rrqtq
qelupuuul8uu,(usrp
nF:d 3u11 ruus rp ur1sl lrurlr
-.raq3ue,(8ur:o-8uurorlun:al tnqisratrsrprr)lrr3uLrLu
lneueur rrlp
unlcq
edo:33ur:o-8uuour lrrs rql:Nrpqrs-f,Nrsrnltl]ru
lcuaSuaut
eurqrpup lndndrpntr ureserqal'iuetup urels1l1t1tr1 urrl rs;'uruuSuapqe.ty esiucq uulepaqurcu8uu.iseql rsrpnt urrydnrarurur
lrH (urElSuuropprdaluelcu qn8n(uaulusl lxu uaquau rrcllrxutnJ) i
'reueq-rzuaq
ttullusJelrl nlradruL1eg ^\ESlq[N s p[q
ruieq:aqrnlelaurru,r:u,isqalo3ue:e1rp
srla{uupr-trpr33n:qr:q:nsun
Sunpueiuaru
1e,{uzqtrlrpasSuui urrl-urBlupl zpqsn priic5 r,isr,l
't:lg 'lpuaJ! ruades'trnq-lenqrp
Suui uuln;nluruuurrleucu n:rsni
Elarat{ {EuEre.{undruau
8uu,{
r1:r:lu riulrdr '1uuu1u.iur.
leprt
rs,{unduraru
undqsaur ryrri-uul Eweu lDleut:}ruEuE,{p)alau rl[\JS
qclelqur\j uouqrqJI-qrqJIunutl
lIIlpaS rullqf,Nrslpu:luerlltsSSuruau
-sn6 une) ,, plloqx nuun nt1ol'. snSoqrrlrrqri7., :upqes.raq
nrrl.rg
'e,{rrepedalqrpur nfeq uplru{ueu nurleq cpllr]t 'rlcroq 3ur:o:rs
gluuulraqurauqeu::d ,tes rqENE$qtlqrirlrrrl qctrl
lntun ryu.i-un1
uzPllorylng r/lrlrrysurnFp rp qrqcqss psq [pE uxIqBB Isuc r]trlrruJrr
leprt iue.{ 3ue,rorieq ryo.i-un1eweu re.{unduarur,iuuelrr. rru,isrq 1
:rpuqrq udlraqaqSunpueiuausf,lurp tnqcsll slrpuH
sl!pEH lrrnlnH uudunpury
'e,iutler3otq
uelnruat,irsunlaq rurplEqn nqv qxlrlrnll
nqy r:upqrlo:cdtpeiutefe,rr:3ue,{ueuryErnpqyqJIorrplrl.prerurpr{ulrl
SueilupnqSurro.rsprqnnqV rlEnJalqebrsleiur,tu:edenruo5qrrrerng
nqv uBp rrrc,rnl qalo uerlte,{e,rr:rp3ue,{ (rrues 8ttei nnleru uc;ual
urel r,,rre.r:d
uu1te,(e,ntrtp
3uu.,(
srrpeq)piryaij re,iunduau rurslrpBll
'rerull uEpprcT ure)rrc
snrndr:t
'1ebrsl
(szte
rdetat
rur slrpsll l,\\erad-t,rBad
rp suprq uElrrunuaurEr
uurpnura)):qruqnqg
epedalElpr aq qEqleryurqrEun E,rqeq!ul]lsv urq
pruT:np[ rrep(ttE/g) E,{mq]e.{,ruaurpsuqv uErrll uf;rpnuJ)

dan menjadikewajibankita selamatiga hari. sepertidqelaskandi


adalahjustru
belbagaihaditsNabi saw. Yang palingmcnghcrankan
jrrang
di Arab
ditemukan
tradisibaik 1'angdiajarkanlslam tersebut
pilar tegaknya
suaruumal.
padahalsenuaitu merupakan
(khususnyal.
jiwa dan
ketcgaran
beragama'
gairah
dalam
tinggi
sepertiderma.
penyair:
oleh
seorang
yang
dilantunkan
apa
indah
Sungguh
sebagairrya.
"Tegaknyaslmlu bangsahaqalah denganbudi mulia,
tanpaitu binasalahmereka.
olchjunjungan
Dan 1'anglebihindahadalahapa1'angdisabdakan
kita. Muhammadsaw:

' 1-: D-l J)

' \'/ - : l't r'-' '' '


- ,1;V.a rd., ) *-:l:r.tr I - t o
'

':.,.,l.,t i
n
' e\"'
' 9).-)
"Aku diutus lttu.r.auntuk nenentpunnkan budi pekerti nrulia tlvalat lain menlebutkanbudipekerribaik1."
Hadits iru diriwayatkanoleh Imam Bukharrdi dalamAl'Adab
Al-Mufarrad (nomor: 273), lbnu Sa'ad di dalamAtu-Thaboqat(lll92),
Imam Ahmad(2/318),Imam Hakirn(2/613)dan lbnu Asakir di dalam
TarikhDimasqi(6/267)melaluilbnu ljlan dari Al-Qa'qa'bin Hakimdari
Abu Shalehdari Abu Hurairahsecaramarfu'.
'Sanad
ini sltahihscsuri
Sanrdini hasan.ImamHakimmenuturkan:
'
dengan
Adz-Dzahabi
dengansyaratMuslim. Sementara
luga sependapat
penilaian
ini. DemikianpulaIbnuIjlan.AdapunImamMuslimmentakhrij
yang Iain
nya denganhadits-hadits
Hadirsini luga memilikrsyahidIang ditakhnlolehIbnu Wahabdi
dalamAl'Jarni' (hal. 75) ia berkata:"Hislant bin Sa"adtelahnemberi
kabarkepadasayadari Zaid bin Aslamsecaraurarfu'.
gugurdi sanadterakhir)dansanadnya
Haditsini marsal(perawinya
bernilai
shahih.ImamNlalikjuga meriwayarhasan,dengandcmikianbisa
kannya di dalamAl-Muvatha' i,2/904) Dalam hal ini lbnu Abdil Bar
berkomentar:
"Hadits ini shahihnuttashil ishahih yang sanadnyatetapbersambung) dari berbagaisegi dan berasaldari Abu Hurairahra scna sahabat
t ^ ;-

tt2

*)****

'I I
nDtDIDpu
,, DiuuDlnDJtq7uau
'olorau
(u!D
nlv rmp
UoumSSuaE
umSSrEF
ry,, ;wuu!)[taq nlDl
-ruau uop ',,nx-tmuryDlouatDl oSJnsre,, :urluJL[JaqnlDl (qDuo])
tuoSSuaBas
uto33ua33uaut
DllDt DAI D:V rlDllv o.iut1n33un
sag,,

---4'f ' {{.2--?


*./
\1

ri - ilrnrv{{4

6-nf -,Tt.6-K,qfl.

.)->,

q=v 6"Jf '?,f-f

'qrqqsrurslrpeqpeueg (.repub
mrr.rf,ulrurxul[p epaqlaq{epD plarall] rr:uadr:q 3ur1es
rrsnuerun1u1r

f{f

'nf, rrl 6 3ir1 i 'Err

:usqpquBt
uz3uap' n1:eurplEfaslrtul.I nuql slrpBqupp (tL l[rl)
-t1sy
tn13tn6
un[.n7,,91lruleprp ruplqrql-qlV up(alfll z\l) nbDrwl.i,l
-ly pt,DrtDlly trtelsprp qsrlp{nr{-lv qalo urlre{u,nurp rut sllptrH
'Di)ns
,, oIDJau Dt nfi Dlarau uDp
\l

I lut Dp1)r!,,

edKi fr "
d rc-rtr-"
\ r'r'

'\

{.'

' \

UVNSBHV'IYOV NVWVCCNSC
YNO CNVINSI SIIOVH NV(I UVOVO

Haditsini diriwayatkan
( 171/olchAbu Ya'la di dalammusnadnl'a
'Uqaili
?), Al
di dalam.4dhDhu'afa' (hal.93). Ibnu Addi di dalam;11
Kanil (66/2t, dan Ad-Daulabid.t dalamAl Asma' WalKuna (2/48)dari
haditsAI-Hakambin Sinan.dariTsabitdariAnassecara
martu'.IbnuAddi
"Sebagian
menuturkan:
riwayatAl-Hakambin Sin-.rridakbisadikuatkln.
Sementara
iru Al-'Uqailijugamenrberikan
pcnilr,.rnvangsenada.
Sayaberpendapar:
Hedirsitu benar-benar
bisa dikuatkanhrnlga
nrenjadishahih.Al'Uqailijuga rnengisy'aratkan
hal iru denganpcrkataan
'Tidak
ny''a:
sedikithaditstentangadanyaduagenggaman
ini diriualarkan
dengansanadyangbaik."
Berikutini akansavasebutkan
hadits-hadits
iru.
? ;

,'.bv3Uli ;ri7:\s,\--[l

p+ir'5r - ti

',l-, J-[r!i_{zJi0:1+
: J\.re
,_6r'.;_ye't

i J.."\i\;;l'3+'-iji"j-\,.,,'j:\.ti\i! , Jlit
. 'r-,i'.j'*,
't'o

!e : *--J\!

''
Allolr swtntertclpta]:urt
Atlant.Kemudiarnenciptttkannrukhluktlari
pute gutlgAdanthlu berf nwt; "Merekaini ke surgudanAku titltk
ukonnentpedulikatnta, dan nereka itu ke nerakt st urtgAku titluk
akatt ntenpedttlikannapula. Kernudianada seorongtane ntenqituerttpsi; "\)'tt/ni Rusul, kalau beqitu. atas dtsar pentujudrut
qadar."
lladits ini dirirvavarkan
oleh IntanrAlunadi,1,,1861.
lbnu Sl d di
d,rlanAtlt-Tltubaq.?/
t lr'30.7/:117).Ibnu Hibbandi dalan kitabScrltanrir,
n r r . A l - l l a k i m( l l l 1 ) d a r A l - l l a f i d zA b d u lC h a n iA l - M a q d i sdi i t ] a l a n r
haditske sembiian
puluhrigadalam kitabTakhij-nta (,lll2) melaluijalur
lnam,\hmad. dariAbdurrahman
bin Qatadah
As-Sulami.seorang
sahabar
'Hadrts
Rasulsawsecara
marfu'.Dalamhal ini Al Hakimmengatakan:
inr
" Hal ini sesuaipuladeneanpenilaianAdz-Dhahabi.
shahih.

'
,^ l;,.' . I
,
\,'..-1
, ' - r . .r .
\-d> ';r':>.. e 1141r $;
.-t1.a\-' +-cf --r.--9
I l4

- i1

!II
qEl3l ,r\8sIqEN q${uu{ng .qEllnpqv reqe,\\'sr8uEuslrr
nulenqueut BuE,{
edy,,:e.iuclrpElnpasJal
srBueueru
urrl 3ur,i
rurSuuronle'l e,(ulnSuafuaut
eiuteqrqusteqeqes
SuBflnseXtrqeuusSuuoasppV,,
e33uq:s 'lrr,1ps
:un1.tnlnuaur
Suui(
rprlppNnqv uBp (89/gS)pnrurl\jurEruyqalo ueltu,ier,rr:lprur slrppH
,, ynpad
lDpU btv uop lur lnJun tu1,, .uoatgpaq utp o,i,1,,.ur:1uo7uu,,
ru1o.i'uto1\uo.i o.1y-,,uo,lunt,,
uoEuapuotuoSSua|
nDs utt:iiuai
-3ttaw nyrl ,,1npadloptr nlv tut lntun ru1,,:umutpaq n1o1o.iy
-,,uounl uo|ttol,, uo7uapunruoSSuaB
nDs tuot3ua33ttsut
t.t\stlolIV,.

'qrrlrqsrut strpuqpuES:trdrpuadraq
u,ir5

'u/9!r/sr

znll fi,isowtqqlurJ urslrprpJI{ESVnuqlutp (It.f r9)pDusnry-lnpi,D.t\t/Z


u r l c p r p z . i u e r : nud[ p p r ] l r r l Vu l e r u lr l r l ou e l t r i c r r t t t pI u r s l p p H
'Dry au aX,.
,, 1npadyopu n1y tmp
:o.t;uutyqnlaqasry opn |uD,t opodal umuttttaq uoq ,,4npaclrytptt
lp opu \un.i opodal ttnut4
n,ly uL)p'DBJnsay,, :n,iruuttt:1UDIaqas
-taq otq SuotouJadaslt):l;,dutDttll|uo.i ununntal uoltonla|uaut
3uo.inqap
ue ryol 'D.iuuDlntloq:1nd,ntuttrlrtlolatag Lot8uoqtalaq
uotpnwaX
DlO
o.iutrttttnl
uSoq tlundZuo.iuountnlalunltonlaBuaru
ruloqlndauau npl Dte ntt Dluax uoPV nttloldtsuawJ^s t/D1lV,.

'\?
rY1tgg,'''1
'
I lry-f,<.';F'lr- f { -;i:r ig1'r '

\!:i"'rt'',2*i,"'

e'nlfirei=.'

g{} s,'ly,A'-y
ft\i' {.t'}fu,tff'

kepadamu:"Ambillahorangyangmemberiminum kepadamu.
bersabda
engkaubenemudenganlu" la mertjau'ab:
dia, schingga
lalu tetapkanlah
(Kcmudiania menuturkrn
beliaubersabda:
"Benar.tetapiaku mendengar
apalans disaMakanNabi sawsepenidi atas.danakhirnl'aia berkrta:t
'
S r r l at r . l a kt r h u .t e r m a s ucl -e n P g l m i lnnl l n r s l r a i n i
Sanadhadits ini shahih.
Haditsyang senadadinuaratkanolch Abu Musa-Abu Sa'id dan
td (61186-187)
lainnl a. Silahkanpcnksadi dalamMclna uz-Zct\rQ
187).
di dalam/1ar1asu
dariAbu I!{usaterdapat
Haditsl angdiriwayatkan
Ia seorlng
bin
Al-Musayyad.
Ruh
terdapat
Latain (ll2O. Di dalamn.ve
in'
lbnu
lVIa
(lgak
oleh
baik),sepertidikcmukakan
1'argslzrralllli
Perlu diketahui.bahwamotiYasipentrkhrijandan penuturanbeberapasanadhaditsini ldahh:
Thlltir
Nluhamrnad
Pertama:ScoranglokohbetnamaAsr'-S1'likh
lrrtklrarul
di
dalam
kitabnla
itu
hadits
Al FataniAl-l{indi menyebutkan
"Haditsi mudlthaib sa'natl::-'a
,\Iautlhttttr(ha|-1?).denganmenilainya:
manaI'angbenar)Sayasendiriridak
adantrdak.ielas
siursanadnl
{sinrpang
tahu. apa alasannladalammeniiaisepeniitu Sebabsepenilelah sava
baik
sedikitpun.
semuasanadhaditsitu shahih.takadakerancuan
scbutkan.
dia
salah
adi
karena
itu
terj
a. Kcnlungkinan
Ji rillamsanadmaupunmatann]
pahamkarcnaadanla haditslain r angnengandungkerancuan.dan bukan
tctaprlidaL
hadrtsi!u. ataumclihathaditsscnadalatnnlavangmuclhtharth
yang
hadits
sama.
terhadap
lanlut
penelitian
lebih
lang nilainrr
melak'ukan
shahih.
inr -dan
Kedua: Tidak sedikitorangmengirabahrvahldits-hadits
itu
pengenlan
bahwantlnusirL
memberikan
lainl angsenadahadits-hadits
r;/3ll
seJak
zaman
aktivrtasnva
(dipaksa)
semua
melak-ukan
di dalam
nlalDirr
a surgadln neraka Ada pula rlng nrengir:t
dan sebelundiciptakannl
kepadrAllah swt. Orang\ ang
ini discrlhliansepenuhn."-a
bahwamasalah
kiri.
maka
ia akanntenjadipcnghum
gen-qgaman
drri
diciptakan
kebetulan
neraka.
perrnasalahan
tersebut.
terlebihdahuluharusmengelaMenghadapi
baik zat maupun
hui bahwa Allah swt tidak menyerupaisesuatupun.
genggaman.
dari
maka hal iu
membuat
makhluk
sifat-Nya.Jika Dia
dilaksanakan-Nyadengan ilmu, keadilan dan kebijaksarnan-NyaDia
menciptakanmakhluk dari genggaman"Tangankanar-N.va"bagi orang
I 16

You might also like