BMM3103 Modul

PROGRAM PENSISWAZAHAN GURU
SEKOLAH RENDAH (PPG)
IJAZAH SARJANA MUDA PERGURUAN IPGM
MODUL BAHASA MELAYU PENDIDIKAN RENDAH
BMM3103
PENTAKSIRAN
BAHASA MELAYU SEKOLAH RENDAH
INSTITUT PENDIDIKAN GURU MALAYSIA

KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA
Berkuat kuasa Jan 2012
MODUL INI DIEDARKAN UNTUK KEGUNAAN PELAJAR-PELAJAR

YANG BERDAFTAR DENGAN INSTITUT PENDIDIKAN GURU,
KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA BAGI MENGIKUTI PROGRAM
PENSISWAZAHAN
GURU
(PPG)
IJAZAH
SARJANA
MUDA
PERGURUAN.
MODUL INI HANYA DIGUNAKAN SEBAGAI BAHAN PENGAJARAN DAN
PEMBELAJARAN BAGI PROGRAM-PROGRAM TERSEBUT.
Cetakan Jan 2012

Institut Pendidikan Guru Malaysia
Kementerian Pelajaran Malaysia
Falsafah Pendidikan Kebangsaan

Pendidikan di Malaysia adalah suatu usaha berterusan ke arah
memperkembangkan lagi potensi individu secara menyeluruh
dan bersepadu untuk mewujudkan insan yang seimbang dan
harmonis dari segi intelek, rohani, emosi, dan jasmani
berdasarkan kepercayaan dan kepatuhan kepada Tuhan. Usaha
ini adalah bagi melahirkan rakyat Malaysia yang berilmu
pengetahuan,
berketrampilan,
berakhlak
mulia,
bertanggungjawab, dan berkeupayaan mencapai kesejahteraan
diri serta memberi sumbangan terhadap keharmonian dan
kemakmuran keluarga, masyarakat, dan negara.
Falsafah Pendidikan Guru

Guru yang berpekerti mulia, berpandangan progresif dan
saintifik, bersedia menjunjung aspirasi negara serta menyanjung
warisan kebudayaan negara, menjamin perkembangan individu,
dan memelihara suatu masyarakat yang bersatu padu,
demokratik, progresif, dan berdisiplin.
Cetakan Nov 2009

Kementerian Pelajaran Malaysia
Hak cipta terpelihara. Kecuali untuk tujuan pendidikan yang tidak
ada
kepentingan
komersial,
tidak
dibenarkan
sesiapa
mengeluarkan atau mengulang mana-mana bahagian artikel,
ilustrasi dan kandungan buku ini dalam apa-apa juga bentuk dan
dengan apa-apa cara pun, sama ada secara elektronik, fotokopi,
mekanik, rakaman atau cara lain sebelum mendapat izin bertulis
daripada Pengarah Bahagian Pendidikan Guru, Kementerian
Pelajaran Malaysia.
KANDUNGAN
MUKA SURAT
Falsafah Pendidikan Kebangsaan
Falsafah Pendidikan Guru
Kandungan
ii
Kata Alu-aluan
iii
Panduan Pelajar
iv
Pengenalan
Agihan Tajuk
vi
Tajuk Pembelajaran
1
Tajuk 1. Pengertian dan Konsep

1.1 Sinopsis
1.2 Hasil Pembelajaran
1.3 Kerangka Konsep
1.4 Kandungan
Tajuk 2. Taksonomi dan Domain Krathwohl
2.1 Sinopsis
2.3 Kerangka Konsep
2.4 Kandungan
Tajuk 3. Jadual Spesifikasi Ujian
14
3.1 Sinopsis
3.3 Kerangka Konsep
3.4 Kandungan
ii
Tajuk 4. Pembinaan Ujian
20
4.1 Sinopsis
4.3 Kerangka Konsep
4.4 Kandungan
Tajuk 5. Jenis Penilaian Bahasa
28
5.1 Sinopsis
5.3 Kerangka Konsep
5.4 Kandungan
Tajuk 6. Kaedah Penilaian Bahasa
33
5.1 Sinopsis
5.3 Kerangka Konsep
5.4 Kandungan
40
7.1 Sinopsis
7.3 Kerangka Konsep
7.4 Kandungan
46
8.1 Sinopsis
8.3 Kerangka Konsep
8.4 Kandungan
Rujukan
50
Panel Penulis Modul
51
Panel Pemurni Modul
52
Ikon Modul
53
Struktur Pelaksanaan (Akan ditulis kemudian)
PANDUAN PELAJAR
PENGENALAN
Modul pembelajaran ini disediakan untuk membantu anda menguruskan
pembelajaran anda agar anda boleh belajar dengan lebih berkesan. Anda mungkin
kembali semula untuk belajar secara formal selepas beberapa tahun
meninggalkannya. Anda juga mungkin tidak biasa dengan mod pembelajaran arah
kendiri ini. Modul pembelajaran ini memberi peluang kepada anda untuk
menguruskan corak pembelajaran, sumber-sumber pembelajaran, dan masa anda.
PEMBELAJARAN ARAH KENDIRI

Pembelajaran arah kendiri memerlukan anda membuat keputusan tentang
pembelajaran anda. Anda perlu memahami corak dan gaya pembelajaran anda.
Adalah lebih berkesan jika anda menentukan sasaran pembelajaran kendiri dan aras
pencapaian anda. Dengan cara begini anda akan dapat melalui kursus ini dengan
mudah. Memohon bantuan apabila diperlukan hendaklah dipertimbangkan sebagai
peluang baru untuk pembelajaran dan ia bukannya tanda kelemahan diri.
SASARAN KURSUS
Pelajar Sarjana Muda Perguruan dengan Kepujian yang mendaftar dengan Institut
Pendidikan Guru, Kementerian Pelajaran Malaysia (IPG KPM) di bawah Program
Pensiswazahan Guru (PPG).
JAM PEMBELAJARAN PELAJAR (JPP)
Berdasarkan standard IPG KPM yang memerlukan pelajar mengumpulkan 40 jam
pembelajaran bagi setiap jam kredit. Anggaran peruntukan jam pembelajaran adalah
seperti dalam Jadual 1:
vi
Agihan Jam pembelajaran

Mengikut Kredit Kursus
Aktiviti-aktiviti Pembelajaran
3 Kredit
2 Kredit
1 Kredit
Tanpa
Ada
Tanpa
Ada
Tanpa
Ada
Amali
Amali
Amali
Amali
Amali
Amali
(3+0)
(2+1)
(2+0)
(1+1)
(1+0)
(0+1)
(1+2)
(0+2)
(0+3)
Membaca modul
pembelajaran dan
menyiapkan latihan /
70
60
70
62
70
65
10
10
10
Perbincangan Atas Talian
Kerja Kursus
20
20
20
20
15
15
Ulangkaji
10
10
10
10
Amali/Peperiksaan
tugasan terarah / amali

Menghadiri kelas interaksi
bersemuka (5 kali)
Latihan Amali*
Jumlah Jam Pembelajaran
120
80
40
* Latihan amali akan dijalankan pada hari Ahad atau melalui kursus intensif.
SUSUNAN TAJUK MODUL

Modul ini ditulis dalam susunan tajuk. Jangka masa untuk melalui sesuatu tajuk
bergantung kepada gaya pembelajaran dan sasaran pembelajaran kendiri anda.
Latihan-latihan disediakan dalam setiap tajuk untuk membantu anda mengingat
semula apa yang anda telah pelajari atau membuatkan anda memikirkan tentang
apa yang anda telah baca. Ada di antara latihan ini mempunyai cadangan jawapan.
Bagi latihan-latihan yang tiada mempunyai cadangan jawapan adalah lebih
membantu jika anda berbincang dengan orang lain seperti rakan anda atau
menyediakan sesuatu nota untuk dibincangkan semasa sesi tutorial. Anda boleh
berbincang dengan pensyarah, tutor atau rakan anda melalui email jika terdapat
masalah berhubung dengan modul ini.
IKON
Anda akan mendapati bahawa ikon digunakan untuk menarik perhatian anda agar
pada sekali imbas anda akan tahu apa yang harus dibuat.
vii
PEPERIKSAAN DAN PENTAKSIRAN

Anda juga diperlukan untuk menduduki peperiksaan bertulis pada akhir kursus.
Tarikh dan masa peperiksaan akan diberitahu apabila anda mendaftar. Peperiksaan
bertulis ini akan dilaksanakan di tempat yang akan dikenal pasti.
Soalan peperiksaan akan meliputi semua tajuk dalam modul pembelajaran dan juga
perbincangan
Tip untuk membantu anda melalui kursus ini.
1. Cari sudut pembelajaran yang sunyi agar anda boleh meletakkan buku dan
diri anda untuk belajar. Buat perkara yang sama apabila anda pergi ke
perpustakaan.
2. Peruntukkan satu masa setiap hari untuk memulakan dan mengakhiri
pembelajaran anda. Patuhi waktu yang diperuntukkan itu. Setelah membaca
modul ini teruskan membaca buku-buku dan bahan-bahan rujukan lain yang
dicadangkan.
3. Luangkan sebanyak masa yang mungkin untuk tugasan tanpa mengira
sasaran pembelajaran anda.
4. Semak dan ulangkaji pembacaan anda. Ambil masa untuk memahami
pembacaan anda.
5. Rujuk sumber-sumber lain daripada apa yang telah diberikan kepada anda.
Teliti maklumat yang diterima.
6. Mulakan dengan sistem fail agar anda tahu di mana anda menyimpan bahanbahan yang bermakna.
7. Cari kawan yang boleh membantu pembelanjaran anda.
viii
Pengenalan
Kursus Pentaksiran Bahasa Melayu Sekolah Rendah (BMM 3103)

merupakan
sebahagian
daripada
kursus
dalam
Program
Pensiswazahan Guru Sekolah Rendah. Dalam modul ini para pelajar

akan diperkenalkan dengan 8 tajuk daripada 12 tajuk seperti yang
terdapat dalam Pro Forma kursus. Tajuk 1 hingga 8 telah dimodulkan.
Bagi Tajuk 8 ( Penilaian Melalui Projek ) telah dimodulkan manakala
tajuk
Penilaian Melalui Kertas Kerja akan dibincangkan
semasa
interaksi bersemuka.
Para pelajar akan mempelajari tajuk-tajuk berkenaan dalam modul ini yang
meliputi: Pengertian dn Konsep
Taksonomi dan Domain
Jadual Spesifikasi Ujian ( JSU )
Pembinaan Ujian
Jenis Penilaian Bahasa
Kaedah Penilaian Bahasa
Sepanjang mengikuti modul ini, para pelajar akan melaksanakan latihan dan
aktiviti bagi setiap tajuk dan pada akhirnya pula para pelajar akan
melaksanakan 2 latihan utama modul ini sebagai memenuhi aspek penilaian
dalam proses pelengkap modul akses kendiri ini.
AGIHAN TAJUK
Panduan kepada pengguna
Kandungan modul ini akan menggantikan satu kredit bersamaan dengan lima
belas jam interaksi bersemuka. Jadual di bawah menjelaskan agihan tajuk-tajuk
untuk interaksi bersemuka atau pembelajaran melalui modul.
Bil.
Tajuk/Topik
Modul
(jam)
Jum.
Jam
Pengertian dan Konsep

Pentaksiran
Pengujian
Penilaian
Perkaitan antara Pentaksiran,
Pengujian dan Penilaian
Taksonomi dan Domain

Taksonomi Bloom
Domain Krathwohl
Jadual Spesifikasi Ujian (JSU)

Definisi
Kepentingan
Langkah Pembinaan
Pembinaan Ujian
Soalan Objektif
Soalan Subjektif
Jenis Penilaian Bahasa

Ujian Formatif, Sumatif
Ujian Kefasihan, Kemajuan
Ujian Bakat, Pencapaian
6
Penilaian Melalui Portfolio
Penilaian Melalui Pemerhatian
vi
Bil.
Tajuk/Topik
Modul
(jam)
Jum.
Jam

Penilaian Melalui Kontrak
Pembelajaran
Penilaian Melalui Soal Jawab

Penilaian Melalui Projek
Penilaian Melalui Kertas Kerja
vi
BMM 3103
PENTAKSIRAN BAHASA MELAYU SEKOLAH RENDAH
TAJUK 1: PENGERTIAN DAN KONSEP
Tahukah anda, penilaian hendaklah dianggap sebagai sebahagian daripada

proses pengajaran dan pembelajaran (P & P), bukannya semata-mata
dijalankan melalui ujian dan peperiksaan sahaja. Ia merupakan satu proses
pengumpulan maklumat berkenaan dengan kemajuan dan prestasi pelajar.
Dengan itu, di peringkat sekolah berbagai-bagai kaedah penilaian digunakan
untuk mendapatkan maklumat tentang kemajuan dan pencapaian pelajar
1.1 Sinopsis
Topik
ini membincangkan konsep-konsep penting dalam penilaian dan
pentaksiran bahasa Melayu iaitu pentaksiran, pengujian, penilaian. Di akhir topik,

para pelajar akan menjalankan beberapa aktiviti serta menjawab beberapa
soalan untuk menguji pemahaman anda. Rujukan lanjut melalui sumber internet,
perbincangan dalam talian serta aktiviti kolaboratif bersama pensyarah anda
boleh juga dilakukan.
BMM 3103
1.2 Hasil pembelajaran

1.2.1. Konsep pentaksiran
1.2.2. Konsep pengujian
1.2.3. Konsep penilaian
1.2.4. Perkaitan antara Pentaksiran, Pengujian dan Penilaian
1.3 Kerangka Konsep
Pengertian
dan
Konsep
Pentaksiran
Pengujian
Penilaian
Perkaitan antara
Pentaksiran,
Pengujian dan
Penilaian
1.4 Pentaksiran
Pentaksiran ialah satu proses mendapatkan maklumat dan seterusnya membuat
penghakiman tentang produk sesuatu proses pendidikan. Maklumat meliputi halhal berkaitan topik, bukti dan prestasi. Penghakiman melibatkan hal-hal seperti
pertimbangan dan pencapaian aspek pendidikan, manakala produk pula
melibatkan pengetahuan, kemahiran dan nilai. Proses pendidikan pula
BMM 3103
melibatkan operasi, dapatan dan hasil. Aspek-aspek utama dalam pentaksiran

ialah:i. Instrumen
ii. Kumpulan yang ditaksir
iii. Respon
iv. Kumpulan yang menaksir
v. Skor
1.5 Pengujian
Merupakan satu kaedah dalam pengukuran dan dijalankan dengan cara
yang sistematik.
Ia juga satu cara bagi mengukur tingkah laku seseorang individu.
Ia dilaksanakan dalam tiga peringkat iaitu, sebelum, semasa dan selepas
sesuatu pengajaran
Ujian boleh diberikan sebelum sesuatu pengajaran berlaku dengan tujuan
untuk mengumpul maklumat. Ujian itu dikenali sebagai ujian pra atau pretest.
Semasa pengajaran dan pembelajaran berlaku ujian diberikan sama ada
secara lisan atau bertulis. Ujian ini bagi mengetahui kemajuan yang
dicapai oleh pelajar-pelajar dan pemahaman mereka terhadap P&P guru.
Ujian ialah satu alat. Dalam P & P bahasa, ujian ialah bahan yang bertulis atau
tercetak atau terakam yang telah dibentuk oleh guru untuk menguji sesuatu
kemahiran bahasa. Misalnya, guru membina ujian kloz bagi menguji kefahaman
membaca atau ujian imlak bagi menguji kefahaman mendengar. Namun, perlu
diingat bahawa ujian mungkin menjadi kurang baik jika pentadbir ujian
menggunakannya dan menginterpretasinya secara tidak jujur.
Oleh itu, ujian
perlulah digunakan sesuai dengan perkara yang hendak diuji itu. Contohnya,
3
BMM 3103
jika guru menguji tahap kefahaman murid Tahun 4 dengan menggunakan bahan
bacaan yang layak untuk Tingkatan 1, sudah semestinya keputusan pelajar ini
tidak menggalakkan.
1.6 Penilaian
Penilaian telah didefinisikan dengan banyak cara. Stufflebeam et. al. (1971: xxv)
menyatakan penilaian sebagai the process of delineating, obtaining, and
providing useful information for judging decision alternatives.
Terry D. TenBrink (1974:8) pula menyatakan bahawa penilaian adalah suatu

proses mendapatkan maklumat yang akan digunakan untuk membuat
pertimbangan yang seterusnya digunakan dalam membuat keputusan.
Penilaian merupakan satu proses untuk memperolehi maklumat kuantitatif. Ia

adalah satu proses bagi guru untuk menentukan perubahan tingkah laku dan
membuat pertimbangan menilai. Proses menilai dapat memberi maklumat
tentang pencapaian objektif pelajaran, kaedah mengajar seorang guru dan
keberkesanan sesebuah kurikulum. Pentafsiran penilaian berdasarkan data
kuantitatif dan penghuraian kualitatif. Ia boleh dijalankan sebelum, semasa atau
selepas satu sesi pengajaran guru. Ia boleh dijalankan berdasarkan sesuatu
pembelajaran spesifik atau kepada keseluruhan kurkulum.
BMM 3103
Kepentingan Penilaian Ujian Di Bilik Darjah

Penilaian dan ujian mempunyai beberapa tujuan. Antaranya ialah untuk:
mengetahui keupayaan, kemahiran atau pengetahuan asas yang

sedia ada pada pelajar-pelajar dalam perkara yang hendak diajar.
menolong guru-guru mengetahui sejauh manakah pelajar-pelajar

mereka telah dapat menguasai atau mempelajari
perkara yang
telah disampaikan.
membandingkan pencapaian seseorang pelajar dengan temanteman sekelasnya atau dengan peringkat kelas yang sama di
sekolah.
menentukan pelajar yang tinggi keupayaan dan juga yang amat

lemah dalam pencapaian mereka.
membolehkan guru-guru menilai bahan-bahan dan teknik serta

kaedah pengajaran mereka. Melalui ujian dan penilaian mereka
sentiasa dapat meningkatkan pengajaran mereka; dan
membolehkan pelajar
mengetahui kelemahan-kelemahan mereka
dalam sesuatu kemahiran atau bidang itu dan segera pula

memperbaikinya.
BMM 3103
1.7 Perkaitan antara Pentaksiran, Pengujian dan Penilaian

Rajah 1.
PENILAIAN
PENTAKSIRAN
PENGUJIAN
Berdasarkan rajah di atas, kita dapati ketiga-tiga konsep berkenaan mempunyai

perkaitan rapat dalam proses mendapatkan tahap keberkesanan sesuatu proses
pengajaran dan pembelajaran. Tujuan atau objektif sesuatu penghakiman produk
P&P membabitkan ketiga-tiga aspek bekenaan.
BMM 3103
1.8 Aktiviti
Arahan:
Anda dikehendaki mengumpul satu set bahan ujian bulanan, semester dan akhir
tahun. Berdasarkan maklumat yang diperoleh, sila jawab soalan-soalan dibawah;
a. Sila nyatakan tujuan-tujuan pengujian, pengukuran, dan penilaian
dilakukan.
b. Sila buat catatan dan rumusan tentang perbezaan antara konsepkonsep pengujian, penilaian, dan pengukuran ini dalam bentuk grafik.
c. Sejauh manakah kertas ujian bulanan, semester dan akhir tahun yang dibina
menepati ciri-ciri pentaksiran yang berkesan?
BMM 3103
TAJUK 2: TAKSONOMI DAN DOMAIN KRATHWOHL

2.1 Sinopsis
Sebagaimana yang anda tahu,Taksonomi Bloom merujuk pada taksonomi yang
dibuat untuk tujuan pendidikan. Taksonomi ini pertama kali disusun oleh
Benjamin S. Bloom pada tahun 1956 dan seterusnya Domain Krathwohl. Dalam
hal ini, tujuan pendidikan dibahagi kepada beberapa domain (ranah, kawasan)
dan setiap domain tersebut diperincikan berdasarkan hierarkinya. Dalam
panduan pembelajaran ini, dua aspek ini akan dibincangkan serta aktiviti yang
berkaitan boleh dijalankan bersama pensyarah anda untuk memudahkan
pemahaman anda. Selamat berjaya !

2.2.1. Menghuraikan konsep pentaksiran, pengujian, dan penilaian.
2.2.2. Menjelaskan taksonomi Bloom, taksonomi Solo, dan domain

Krathwohl.
2.2.3. Membina jadual spesifikasi ujian dan soalan ujian Bahasa Melayu;
2.2.4. Menilai dan memilih jenis dan kaedah penilaian kemahiran bahasa dan
sistem bahasa Melayu dan melaksanakan pemarkahan ujian Bahasa
Melayu.
BMM 3103
2.3 Kerangka Konsep
Taksonomi
dan
Domain
Taksonomi
Bloom
Domain
Krathwohl
2.4 Taksonomi Bloom

Tujuan pendidikan dibahagikan kepada tiga domain, iaitu:
1. Cognitive Domain (Domain Kognitif), melibatkan
perilaku-perilaku yang
menekankan aspek intelektual, seperti pengetahuan, pengertian, dan

keterampilan berfikir.
2. Affective Domain (Domain Afektif) melibatkan
perilaku-perilaku yang
menekankan aspek perasaan dan emosi, seperti minat, sikap, apresiasi, dan
cara penyesuaian diri.
3. Psychomotor Domain (Domain Psikomotor) mengenai perilaku-perilaku
yang menekankan aspek keterampilan motor seperti tulisan tangan,
berenang, dan mengoperasi mesin.
BMM 3103
Domain Kognitif
Bloom membahagikan domain kognitif kepada enam tahap. Domain ini terdiri
dari dua tahap iaitu:
i.
Pengetahuan
ii.
Kemampuan dan Keterampilan Intelektual
Pengetahuan (Knowledge)
Berasaskan kemampuan untuk mengenali dan mengingat peristilahan, definisi,
fakta-fakta, gagasan, pola, urutan, metodologi, prinsip dasar, dan sebagainya.
Pemahaman (Comprehension)
Dikenali dari kemampuan untuk membaca dan memahami gambaran, laporan,
jadual , diagram, arahan, peraturan, dan sebagainya.
Aplikasi (Application)
Pada tahap ini, seseorang pelajar
memiliki kemampuan untuk menerapkan
gagasan, prosedur, metodologi , rumus, teori dan sebagainya
di dalam
persekitaran sebenar.
Analisis (Analysis)
Pada tahap
analisis, seseorang akan mampu menganalisa maklumat yang
diperoleh dan mencerakinkannya atau menstrukturkan maklumat itu ke dalam

bahagian yang lebih kecil untuk mengenali pola atau hubungannya dan mampu
mengenali serta membezakan faktor penyebab dan akibat dari sebuah senario
yang rumit.
10
BMM 3103
Sintesis (Synthesis)
Seseorang pelajar pada tahap sintesis akan mampu menjelaskan struktur atau
pola dari sebuah senario yang sebelumnya tidak terlihat dan mampu mengenali
data
atau
maklumat
yang
harus didapati untuk menghasilkan
bentuk
penyelesaian yang diharapkan..
Penilaian (Evaluation)
Dikenali dari kemampuan untuk memberikan penilaian terhadap penyelesaian,
gagasan, metodologi dan sebagainya
dengan menggunakan kriteria yang
sesuai atau standard yang ada untuk memastikan nilai efektif atau manfaatnya.
Domain Psikomotor
1. Persepsi
2. Persediaan (Set)
3. Respons Terpimpin
4. Mekanisme (Mechanism)
5. Respon Tampak yang Kompleks (Complex Overt Response)
6. Penyesuaian (Adaptation)
7. Penciptaan (Origination)
11
BMM 3103
2.5 Domain David Krathwohl

Domain Afektif
Penerimaan (Receiving/Attending)
Tanggapan (Responding)
Penghargaan (Valuing)
Pengorganisasian (Organization)
Perwatakan Berdasarkan Nilai-nilai (Characterization by a Value or Value
Complex)
12
BMM 3103
2.6 Aktiviti
Arahan:
Anda dikehendaki membuat rujukan dan memahami Taksonomi Bloom dan
Domain Krathwolh. Setelah itu, anda dikehendaki menyiapkan tugasan yang
diberikan.
1.
Analisis soalan peperiksaan Bahasa Melayu bagi peperiksaan akhir tahun

di sekolah anda dari segi:
a. Aras kesukaran/ kognitif Taksonomi Bloom.
b. Sila nyatakan bilangan soalan yang dianalisis mengikut aras Bloom.
c. Sila huraikan sejauh manakah penggunaan Domain Krathwohl dalam
soalan peperiksaan Bahasa Melayu bagi peperiksaan akhir tahun untuk
setiap kelas di sekolah anda.
Lawatilah laman web berikut untuk mendapatkan maklumat lanjut:-
1. http://www.nwlink.com/~Donclark/hrd/bloom.html
2. http://classweb.gmu.edu/ndabbagh/Resources/Resources2/krath
stax.htm
3. http://pkukmweb.ukm.my/~upak/pdffile/2008E/aqilah.pdf
13
BMM 3103
TAJUK 3: JADUAL SPESIFIKASI UJIAN
3.1 Sinopsis
Jadual Spesifikasi Ujian atau JSU merupakan aspek penting dalam penyediaan
sesuatu ujian. Guru-guru di sekolah seringkali membina
soalan-soalan ujian
secara spontan dan tidak terancang. Ujian yang tidak mempunyai perancangan
yang rapi biasanya tidak mempunyai kesahan dan kebolehpercayaan
tinggi.
yang
Cara yang baik untuk merancang sesuatu ujian adalah dengan
menyediakan JSU yang merupakan rancangan persediaan item/ soalan. JSU

dikenali juga sebagai Test Blue Print dan Test Specification. JSU merupakan
matrik dua paksi iaitu
paksi
Kandungan (menegak) dan paksi Aras
Kemahiran (melintang).
3.2 Hasil pembelajaran

3.2.1. Memahami aspek-aspek dalam penyediaan JSU
3.2.2. Penggunaan JSU dalam pembinaan item ujian
14
BMM 3103
3.3 Kerangka konsep
JADUAL SPESIFIKASI
UJIAN
KEPENTINGAN JSU
DEFINISI
LANGKAH
PEMBINAAN JSU
3.4 Definisi / Konsep Jadual Spesifikasi Ujian ( JSU)
Kandungan Ujian tentang topik-topik pelajaran.
Aras Kemahiran yang mengikut taksonomi objektif pendidikan.
Pemberatan (%) pada kandungan aras kemahiran berdasarkan lama masa

mengajar dan kepentingan sesuatu kemahiran itu diajar.
Bentuk ujian sama ada berbentuk objektif, esei, amali, kertas kursus dan
lain-lain.
Bilangan item yang mengikut bentuk, kandungan dan aras kemahiran.
Kepayahan atau kesukaran item yang berada dalam lingkungan 20 % - 80%.
3.5 Kepentingan JSU
Mengelakkan daripada membina ujian secara sembarangan.
Menjamin kesahan isi kandungan sesuatu ujian.
Menimbulkan rasa kepentingan topik-topik dan aras-aras kemahiran.
Menentukan perseimbangan antara topik-topik dengan aras-aras kemahiran

yang diuji.
15
BMM 3103
Memberikan panduan untuk membentuk format ujian.
Bil
Bentuk Soalan
Objektif
Aras Kognitif
Kemahiran
Bidang/Topik/Topik Kecil
Jam
Jumlah
1
6
Item
1.1
Sejarah Perkembangan Bahasa

Melayu
Asal usul BM, BM sebelum

2
dan selepas merdeka

1.2
15
Linguistik BM
12
Pengenalan linguistik
Definisi, Sejarah, Linguistik
Diskriptif
1.3
20
Fonologi
16
Definisi, alat artikulasi, cara

penghasilan
Fonem segmental
Fonem suprasegmental
Jumlah
40
32
Jadual 1: Contoh JSU
Contoh di atas boleh disesuaikan dengan keperluan dan spesifikasi di

sekolah.
16
BMM 3103
3.6 Langkah-langkah Membina JSU

Langkah 1: Senaraikan tajuk-tajuk yang hendak diuji
Langkah II: Tentukan soalan yang akan dibina itu
a.
soalan objektif (30 soalan)
b.
1 markah bagi 1 item
c.
jumlah soalan bagi setiap topik dikira:

=
Jumlah masa
X Jumlah soalan
Jumlah Masa keseluruhan
Langkah III: Tentukan model aras kesukaran item

Biasanya JPU menggunakan taksonomi objektif pendidikan Bloom
Tiga domain: kognitif, afektif, dan psikomotor
Domain Kognitif
6.
Penilaian
5.
Sintesis
4.
Analisis
3.
Penggunaan
2.
Kefahaman
1.
Pengetahuan
Sukar
Mudah
Langkah IV: Apakah jenis ujian yang akan diuji?
Ujian objektif
Ujian struktur
Ujian esei, dan lain-lain.
17
BMM 3103
Langkah V:
Tentukan bilangan soalan bagi setiap komponen (objektif, struktur, esei

dll)
Penentuan aras kesukaran soalan (soalan mudah soalan sukar)
Pemarkahan
Langkah VI
Nyatakan mata pelajaran
Nyatakan tingkatan
Susunan nombor soalan mengikut tajuk
Rumusan
Dalam penilaian, JPU berperanan penting. Orang-orang yang berkaitan dengan
ujian seperti calon, guru yang mengajar dan ibu bapa berhak dalam erti kata
sebenarnya menolak sesuatu ujian itu jika diragukan kesahannya. Justeru, data
yang tercetus daripada ujian yang sedemikian tidak layak digunakan bagi tujuan
pemilihan, pengkelasan atau bimbingan.
18
BMM 3103
3.7 Aktiviti
Arahan:
Anda dikehendaki menyediakan kertas 1 Peperiksaan Semester yang telah

ditetapkan. Kertas 1 mengandungi 20 soalan objektif.
Tetapkan bilangan item, peruntukan masa dan peratusan item mengikut aras
kognitif berdasarkan topik dalam sukatan pelajaran.
Sediakan satu JSU berdasarkan format ditetapkan.
Layarilah laman web berikut untuk mendapatkan maklumat tambahan;
1. http://apps.emoe.gov.my/ipba/rdipba/cd1/article123.pdf
2. http://www.geocities.com/kheru2006/iv.htm
19
BMM 3103
TAJUK 4 : PEMBINAAN UJIAN
4.1 Sinopsis
Anda telah membincangkan konsep penilaian dan kepentingannya dalam
pendidikan serta P&P di dalam bilik darjah. Dengan itu, dalam proses menilai
ini, guru sewajarnya dapat menentukan dengan jelas kedudukan ujian sebagai
alat penilaian dalam pendidikan. Ujian bermaksud bahan-bahan yang tertulis
yang telah dibentuk oleh guru untuk menguji sesuatu kemahiran bahasa. Dalam
topik ini anda, kita akan membincangkan bagaimana untuk membina bahanbahan ujian untuk para pelajar kita dan pada akhir topik ini, anda bolehlah
menjawab soalan-soalan dalam aktiviti yang diberi serta berbincang dengan
pensyarah anda. Hasil tugasan anda perlu dimasukkan dalam folio pembelajaran
anda.
4.2.1. Memahami serta menghuraikan konsep-konsep ujian.
4.2.2. Memahami serta menghuraikan proses pembinaan soalan objektif.
4.2.3. Memahami serta menghuraikan proses pembinaan soalan subjektif.
4.2.4. Mengaplikasikan kemahiran pembinaan soalan .
20
BMM 3103
4.3 Kerangka Konsep
Pembinaan
Ujian
Objektif
Subjektif
4.4 Pendahuluan
Selaku guru bahasa kita seharusnya sedar tentang kedudukan dan kepentingan
ujian dalam penilaian pendidikan bahasa untuk mendapatkan maklumat tentang
pencapaian pembelajaran pelajar-pelajar, kelemahan dan kekuatan pelajarpelajar dalam pembelajaran mereka. Ini
memperbaiki
berguna
bagi
guru
untuk
dan meningkatkan kualiti P&P.
4.5. Jenis-jenis Ujian

Berikut ialah beberapa jenis ujian iaitu ujian objektif dan ujian subjektif.
4.5.1. Ujian Objektif

Item ujian jenis objektif ini memerlukan pelajar menulis atau memilih satu
jawapan yang betul atau yang paling baik. Antara item ujian ini termasuklah item
jawapan pendek, item jenis padanan, item jenis aneka pilihan dan kloz.
21
BMM 3103
Item Respons Bebas

i. Jenis soalan:
contoh:
a)
Apakah lawan bagi perkataan rajin? ( malas)
b)
Apakah makna simpulan bahasa kaki ayam? (tidak memakai

kasut)
ii. Item Melengkapkan Penyataan

contoh:
a)
Kita mesti _______bermain sekarang kerana hujan sudah

turun.
b)
Saya terpaksa ________ adik saya kerana emak saya

bekerja.
Item Respons Tetap ( Item Objektif Jenis Pilihan)

Soalan jenis ini memerlukan pelajar memilih jawapan betul atau paling
tepat. Jawapan mungkin dipilih daripada dua atau lebih pilihan. Item-item itu
ialah format salah-betul, padanan, dan aneka pilihan.
Item Salah - Betul

Item ini dikenali sebagai Item Dua Pilihan iaitu item yang mengandungi
penyataan yang perlu ditandakan dengan dua pilihan sahaja iaitu: betul (B) atau
salah (S). Ada ketika guru menggunakan setuju (S) atau tidak setuju (TS)
pada penyataan atau ya (Y) atau tidak (T) pada soalan.
22
BMM 3103
Item Padanan
Item Padanan atau Suaian biasanya mengandungi dua kumpulan
objek/ perkara yang berkaitan. Pelajar dikehendaki memilih jawapannya dengan
memadankan objek/ perkara yang berkaitan di sebelah kiri dengan objek/
perkara di sebelah kanan.
Kata Bilangan
Contoh
1. Kata Adjektif Sifatan
A. Gadis cantik itu anak Pak Zaini.
2. Kata Adjektif
B. Budak baik selalu dipuji.
Pancaindera
3. Kata Adjektif Bentuk
4. Kata Adjektif Perasaan
C. Jalan bengkok ke kampung itu telah ditutup.

D. Dia amat rindu akan emaknya.
Item Aneka Pilihan

Item aneka pilihan adalah daripada golongan item jawapan tetap kerana
diberikan tindak balas terbatas. Jenis item aneka pilihan adalah seperti yang
berikut.
a.
Item aneka pilihan berbentuk soalan
b.
Jenis jawapan terbaik
c.
Analogi
23
BMM 3103
Item Jenis Cantuman

Teknik Kloz
Teknik menggunakan ujian kloz, sebagai alat bagi menguji
kefahaman bacaan boleh digunakan untuk pelajar-pelajar sekolah rendah .
Sungguhpun teknik kloz memerlukan prosedur tertentu dari segi pembinaan
ujian, pentadbiran dan pemarkahan, ini semua tidak sukar dilakukan, dan
sepatutnya boleh diuruskan oleh guru-guru Bahasa Melayu. Dalam ujian kloz
pelajar diminta mengisi tempat kosong yang telah sengaja dikosongkan oleh
guru/ penguji dalam sesuatu keratan bacaan. Pada mulanya, pelajar diminta
melihat
dan
membaca
keratan
itu
secara
keseluruhannya.
Kemudian,
berasaskan kefahaman mereka ke atas teks itu keseluruhannya, mereka akan

mencuba mengisi tempat yang dikosongkan dengan perkataan yang paling
sesuai menurut makna keseluruhan teks.
4.5.2. Soalan Subjektif

Soalan jenis subjektif terbahagi kepada beberapa pecahan seperti berikut: Item Jenis Struktur
Item Jenis Esei
Pembinaan Ujian
24
BMM 3103
Prinsip-prinsip Asas Pengujian dan Penilaian

Antara prinsip dasar yang harus dijadikan garis panduan dalam
pembinaan sesuatu instrumen penilaian dan pengujian ialah:
i.
ii.
Penilaian dan Pengujian Mestilah Bersifat Kesahan (validity)

a.
Kesahan Isi
b.
Kesahan Ramalan
c.
Kesahan Serentak
d.
Kesahan Gagasan
Kebolehpercayaan Ujian
Kebolehpercayaan merujuk kepada ciri skor berhubung dengan ketepatan
dan ketekalan skor bagi menggambarkan prestasi calon dalam perkara yang
diuji.
Rumusan
Dalam proses pembinaan item ujian beberapa
perkara yang berhubungan
dengan pembinaan item ujian tersebut harus dipertimbangkan. Antaranya ialah

objektif ujian, kandungannya, kemahiran-kemahiran yang akan diuji dan
seterusnya aras ujian itu sendiri.
25
BMM 3103
4.7 Aktiviti
Arahan :
Anda dikehendaki membaca dan memahami aspek-aspek pembinaan ujian dan
sila sediakan carta pengurusan grafik bagi perkara-perkara yang berikut:
a. Senaraikan dan huraikan garis panduan membina item objektif dan

esei.
b. Sila bina 24 item objektif aneka pilihan untuk menguji kemahiran tatabahasa
bagi pelajar anda. Item yang anda bina mestilah merangkumi 4 soalan untuk
setiap aras iaitu pengetahuan, kefahaman, aplikasi, analisis, sintesis dan
penilaian.Tunjukkan soalan-soalan yang dibina itu kepada guru
panitia Bahasa Melayu dan bincangkan bersamanya tentang kelebihan dan
kelemahan pembinaan item objektif tersebut berdasarkan garis panduan
membina item ujian objektif. Aplikasikan atau ujikan item tersebut kepada
pelajar anda. Kemudian buat laporan menyeluruh tentang pencapaian pelajar
anda dan kaitkan keputusan itu dengan item yang telah dibina dari segi
kelebihan atau kelemahannya.
26
BMM 3103
Layari Internet untuk mendapatkan maklumat lanjut;
1. http://apps.emoe.gov.my/ipba/rdipba/cd1/article123.pdf
2. http://www.usm.my/education/publication/JPP239_PEMBINAAN%20DAN%20PENGESAHAN%20UJIAN%20MEMBACA.pdf
27
BMM 3103
TAJUK 5 : JENIS PENILAIAN BAHASA
5.1 Sinopsis
Tajuk ini disusun untuk membolehkan pelajar mengetahui dan mendalami jenis
penilaian bahasa yang boleh digunakan oleh guru dalam menjalankan proses
p&p Bahasa Melayu. Jenis penilaian tersebut merangkumi ujian
Formatif,Sumatif, Ujian Kefasihan, Kemajuan, Ujian Bakat, Pencapaian.

5.2.1 Menghuraikan dan menjelaskan jenis penilaian bahasa.
5.2.2 Menganalisis dan membanding-beza jenis penilaian.
5.2.3 Menerangkan dan menganalisis ujian kefasihan, kemajuan dan ujian bakat,
pencapaian.
5.3 Kerangka Konsep
Jenis Penilaian
bahasa
Ujian Formatif
Ujian Kefasihan
Ujian Bakat
Ujian Sumatif
Ujian Kemajuan
Ujian Pencapaian
28
BMM 3103
5.4 Ujian Formatif dan Sumatif
Terdapat beberapa
jenis ujian, iaitu ujian formatif, ujian sumatif,ujian
kefasihan,ujian kemajuan, ujian bakat dan ujian pencapaian. Perbezaan antara

ujian formatif dan sumatif pada asasnya berdasarkan skop kemahiran, jangka
masa P&P atau objektif pengajaran dan pembelajaran yang hendak diuji.
5.5 Ujian Formatif

Ujian Formatif adalah bahan atau alat ujian yang dibina oleh guru untuk menguji
sesuatu kemahiran atau subkemahiran bahasa yang diajar. Biasanya skop
pengajaran dan pembelajaran ujian tersebut agak terhad dan tidak luas.Tujuan
utama guru menjalankan ujian formatif untuk memperbaiki lagi mutu proses
pengajaran dan pembelajaran. Ujian Formatif dapat mengesan kelemahan dan
pembelajaran murid secara serta-merta. Biasanya ujian ini dijalankan dalam
bentuk pemerhatian atau pun dalam satu siri ujian yang pendek.
5.6 Ujian Sumatif

Ujian sumatif ialah proses penilaian yang dijalankan secara menyeluruh pada
akhir satu peringkat pembelajaran untuk menentukan tahap pembelajaran dalam
kalangan murid. Skop pengajaran dan pembelajaran yang berbentuk Ujian
Sumatif diasaskan dan dibina secara luas dan melibatkan kesemua kemahiran
dan aspek bahasa.
29
BMM 3103
5.7 Perbezaan Antara Ujian Formatif dan Ujian Sumatif
Ujian Formatif
Perbezaan
1. Maklum balas kepada pelajar

dan guru:
kemajuan dan
Fungsi
kelemahan.
Ujian Sumatif
1. Pensijilan atau
penggredan
2. Pada akhir
2. Sepanjang pengajaran
Masa
3. Kognitif, psikomotor dan afektif
Penekanan
unit/kursus
3.Kognitif
4. Beraneka jenis
4. Terhad kepada tugasan
Sifat
5. Senang sukar
5. Berubah-ubah
Kesukaran
6. Peperiksaan akhir
6. Dibentuk khas
Alat
7. Rujukan kriteria
Jenis ujian
tahun
7.Rujukan norma
5.8 Ujian Bakat, Ujian Pencapaian, Ujian Kefasihan dan Ujian Kemajuan
Manakala ujian bakat bertujuan mengesan bakat seseorang dalam
menguasai bahasa asing.
Ujian Pencapaian bertujuan untuk menentukan setakat manakah muridmurid telah menguasai kemahiran, bahan atau isi pelajaran yang telah
dipelajari.
Ujian Kefasihan pula bertujuan untuk menentukan setakat manakah
seseorang telah mengetahui dan menguasai sesuatu bahasa secara
keseluruhan.
Ujian Kemajuan merupakan ujian yang menentukan kemajuan murid dari
semasa ke semasa di sepanjang pembelajaran mereka.
30
Seterusnya anda dikehendaki membuat bacaan tambahan dan

mengakses internet untuk mendapatkan maklumat tambahan.
BMM 3103
NOTA TAMBAHAN
Ujian Bakat
Ujian bakat biasanya melibatkan data-data bahasa yang mengandungi

unsur-unsur bahasa seperti fonetik,tatabahasa dan kosa kata. Melalui
ujian ini murid-murid akan melakukan berbagai-bagai aktiviti bahasa
seperti meniru penyebutan bunyi-bunyi, mengubah bentuk, atau struktur
sesuatu bahasa, menentukan makna berdasarkan konteks dan
sebagainya. Setelah hasil ujian dianalisis guru dapat mengenal pasti
murid-murid yang berbakat dan berpotensi untuk mempelajari sesuatu
bahasa dengan cepat.
Ujian Pencapaian
Ujian ini boleh dijalankan pada akhir kursus atau setelah tamatnya
sesuatu unit pembelajaran.Sejauh mana sesuatu kemahiran itu dikuasai
dalam satu jangkamasa yang ditetapkan boleh ditentukan melalui dua set
ujian yang berlainan. Ujian ini dinamakan ujian pra dan ujian pos.
Ujian Kefasihan
Ujian ini menilai kebolehan umum seseorang terhadap bahasa yang
dipelajarinya. Biasanya ujian ini digunakan untuk menempatkan
seseorang dalam kumpulan pembelajaran yang sesuai dengan
pengetahuan dan kebolehan mereka.
31
BMM 3103
AKTIVITI
Arahan
1. Anda dikehendaki mendapatkan seberapa banyak maklumat yang berkaitan
dengan tajuk di perpustakaan atau pusat sumber yang berdekatan.
2. Kemudian buat banding beza antara kaedah-kaedah penilaian bahasa yang
telah dihuraikan di atas menggunakan borang pengurusan grafik.
Sila ambil satu contoh kaedah penilaian bahasa di atas untuk menilai satu
kemahiran bahasa. Nyatakan kesesuaian dan keberkesanan kaedah tersebut
untuk menguji kemahiran bahasa yang telah anda pilih itu.
32
BMM 3103
TAJUK 6 : KAEDAH PENILAIAN BAHASA
6.1 Sinopsis
Penilaian di sekolah akan mengesan kemajuan pelajar secara individu dengan
cara yang fleksibel, bermakna dan tidak menakutkan pelajar. Untuk ini cara
penilaian perlu mengambil kira keperluan individu, kepelbagaian cara ( multiple
ways of delivery) supaya pelbagai kecerdasan pelajar diambil kira. Implikasi
penilaian terhadap pengajaran dan pembelajaran juga perlu ditekankan agar
kualiti pendidikan dapat dipertingkatkan.

6.2.1 Menghuraikan kaedah penilaian melalui portfolio.
6.2.2 Menghuraikan dan menjelaskan kaedah penilaian melalui
pemerhatian.
6.2.3. Menganalisis dan mengaplikasi kaedah penilaian melalui
pemerhatian penilaian melalui portfolio.
33
BMM 3103
6.3 Kerangka Konsep
Kaedah Penilaian
Bahasa
Penilaian Melalui
Portfolio
Penilaian Melalui
Pemerhatian
6.4 Penilaian Melalui Porfolio

Portfolio ialah satu kaedah yang digunakan oleh guru untuk mengumpul dan
merekod bukti pencapaian pelajar dalam satu jangka masa yang dipersetujui
bersama.
Terdapat beberapa jenis portfolio untuk tujuan dan konteks
pembelajaran yang berbeza. Selain portfolio, rekod anekdot dan lain-lain bukti
pembelajaran yang lain boleh digunakan untuk menghasilkan penilaian yang
menyeluruh.
Portfolio berbentuk dokumentasi yang berstruktur. Ia memerlukan perancangan,
pelaksanaan dan penilaian yang teliti. Proses pembelajaran dijalankan secara
kolaboratif untuk mencapai kefahaman dan mendokumentasikan pemikiran
secara kritis dan kreatif serta pemilihan maklumat dan fakta dari peringkat awal
hingga ke akhir.
34
BMM 3103
6.4.1 Tujuan Portfolio

Tujuan portfolio ialah untuk :
Memberi peluang pelajar mendokumentasi kemahiran dan pengetahuan

yang diperoleh melalui pengalaman sewaktu menyempurnakan tugasan.
Menggalakkan pelajar menyemak dan menganalisis pembelajaran mereka

secara sistematik.
Menyediakan ruang pelajar membuat refleksi dan menentukan matlamat

peribadi.
6.4.2 Kegunaan Portfolio

menilai perkembangan dalam satu tempoh (authentic assessment).
menilai perkembangan kemahiran dan kebolehan.
digunakan
bagi
menggambarkan
keperluan
spesifik
dalam
penyempurnaan gred.
menilai secara sumatif pembelajaran.
menunjukkan kesesuaian kurikulum dan kejayaan pelajar
6.4.3 Ciri-ciri Portfolio

(a) Menggambarkan sejelas-jelasnya aktiviti pelajar iaitu rasional, matlamat,
halatuju, prosedur kerja, pengalaman dan harapan.
(b) Sesuatu yang dilaksanakan oleh pelajar secara auntentik. Ini adalah kaedah
konkrit untuk pelajar menghasilkan kerja melalui pengalaman sendiri ketika
melakukan kerja-kerja amali atau kerja-kerja lapangan.
35
BMM 3103
(c)
Menunjukkan perlakuan pelajar yang dibimbing oleh guru seperti ulasan,
komen, dan cadangan harus direkod untuk menghadapi dan mengatasi sesuatu
tugasan pembelajaran.
(d) Membuat catatan pembimbing yang membantu pelajar merenung dan
membuat refleksi tentang kerja yang dibuat untuk menentukan tindakan susulan.
(e) Kriteria penilaian yang dipilih diterangkan dan dipersetujui bersama dengan
pelajar sebagai penggalak kepada pelajar untuk mengambil bahagian secara
aktif.
6.4.4 Jenis-jenis Portfolio Yang Boleh Dibina.
Portfolio Kerja Harian
Portfolio Hasil Terbaik
Portfolio Dokumen
6.4.5 Bagaimana Menilai Portfolio?

Berdasarkan konsep perkembangan pembelajaran yang berterusan dan
berfokuskan kepada perkembangan pelajar dalam aspek kemahirankemahiran, pengetahuan dan kefahaman.
Menggunakan peta perkembangan pembelajaran pelajar yang memberi
gambaran perkembangan yang lebih menyeluruh dari awal hingga akhir.
Sebagai contoh mari kita lihat peta perkembangan pembelajaran pelajar yang
mempunyai lima tahap perkembangan, seperti di bawah ini.
5 Berdikari mengeja perkataan-perkataan
4 Mencantum suku kata dengan bimbingan guru
3 Membentuk suku kata
2 Menyebut bunyi huruf
1 Permulaan mengenal huruf

36
BMM 3103
Menggunakan inferens dengan rekod menimbang pelbagai bukti seperti hasil

pemerhatian, jurnal dan rekod anekdot sebelum membuat anggaran
seimbang (on-balance) tentang tahap pencapaian pelajar.
Membuat laporan samada secara huraian atau grafik untuk memberi

matlamat yang lebih lengkap dari markah mentah ujian yang hanya
membandingkan seorang pelajar dengan pelajar lain sahaja.
6.4.6 Aspek-aspek yang perlu dalam sesebuah Portfolio

Sesebuah portfolio mengandungi:
Senarai semak yang disediakan oleh guru
Nota-nota yang disediakan oleh guru
Catatan jurnal
Buku log
Refleksi kendiri murid
Gambar dan foto
6.4.7 Kebaikan Penilaian Portfolio

Penglibatan murid sepenuhnya dalam pengajajaran dan pembelajaran
Guru mendapat banyak maklumat untuk menilai pencapaian muri-murid
Merupakan satu cara untuk menilai tahap perkembangan murid-murid
Dapat memotivasikan murid-murid dan meningkatkan tahap kefahaman
kendiri mengenai tugasan pembelajaran yang diberi oleh guru.
6.5 Penilaian Melalui Pemerhatian.
Penilaian melalui kaedah ini dilakukan secara berterusan mengikut jangka waktu
yang ditentukan bagi membantu guru mendapat maklum balas tentang
keberkesanan P&P. Aspek yang diperhatikan menyeluruh meliputi aspek
kognitif,afektif dan psikomotor yang melibatkan juga faktor-faktor bahan dan
persekitaran.
37
BMM 3103
6.5.1 Jenis Pemerhatian

Berdasarkan tujuan dan aspek yang hendak dinilai:
Memerhati sesuatu tanpa membuat tafsiran dan tanggapan.
Memerhati apa yang telah dirancang secara open ended.
Memerhati untuk jangka pendek dan uangk panjang.
6.5.2 Strategi Pemerhatian
Berterusan mengikut keperluan yang dirancang.
Kaedah pemerhatian boleh dilakukan secara global dan analitikal
berdasarkan objektif yang ditentukan oleh guru.
Guru boleh menggunakan instrumen seperti senarai semak, rekod
anekdot, rubrik yang merangkumi aspek kognitif, afektif,psikomotor, bahan
dan persekitaran.
Menjalankan
tindakan
susulan
terhadap
hasil
pemerhatian
yang
dijalankan.
6.5.3 Pelaksanaan Proses Pemerhatian

Beberapa perkara perlu diambil kira dalam melaksanakan proses pemerhatian.
Antaranya ialah:
Kualiti Pemerhatian
Bentuk Perancangan
Jenis-jenis Pemerhatian
6.5.4 Fungsi Pemerhatian

Melihat perkembangan individu atau kumpulan dalam sesuatu proses
pembelajaran.
Dilakukan oleh pelajar untuk melihat tahap pencapaian sendiri atau rakan
sebaya dalam sesuatu pembelajaran.
Dilaksanakan oleh pelajar untuk menjalankan sesuatu tugasan seperti
projek.
38
BMM 3103
6.6 Rumusan.
Anda perlu ingat bahawa pemerhatian memang mudah dilaksanakan
tetapi untuk menjamin kesahihan dapatannya agak sukar.
Penilaian cara ini
biasanya dipengaruhi oleh beberapa faktor seperti daya pengamatan penilai,

pengetahuan serta pengalaman sebenar penilai tentang bidang yang berkenaan,
dan sikap bias serta prasangka penilai.
AKTIVITI
1. Anda dikehendaki mendapatkan maklumat di perpustakaan atau pusat
sumber yang berdekatan.
2. Anda juga dikehendaki membuat penilaian murid dalam kelas anda

berdasarkan penilaian portfolio. Sediakan laporan ringkas tentang kelebihan
dan kelemahan kaedah penilaian tersebut.
39
BMM 3103
TAJUK 7: KAEDAH PENILAIAN BAHASA
7.1 Sinopsis

kualiti pendidikan dapat dipertingkatkan.

7.2.1 Menghuraikan dan menjelaskan kaedah penilaian melalui kontrak
pembelajaran.
7.2.2 Menghuraikan dan menjelaskan kaedah penilaian melalui soal jawab.
40
BMM 3103
7.3 Kerangka Konsep
Kaedah Penilaian
Bahasa
Penilaian Melalui
Kontrak Pembelajaran
Penilaian Melalui Soal

Jawab
7.4 Penilaian Melalui Kontrak Pembelajaran
Penilaian
melalui
Kontrak Pembelajaran
dikenali
juga
sebagai
Perjanjian Pembelajaran merupakan suatu persetujuan atau kontrak

yang dibuat di antara guru dengan pelajarnya (individu/kumpulan)
berhubung dengan sesuatu tugasan secara bertulis. Kontrak ini
biasanya ditandatangani apabila kedua-dua pihak bersetuju dengan
kriteria atau syarat-syarat yang telah disenaraikan. Biasanya terdapat
kompromi berkenaan kriteria yang ditentukan. Kriteria ditetapkan oleh
guru agar tahap pencapaian yang diharapkan tidak terjejas.
7.4.1 Cara Pelaksanaan

Pelajar menyatakan gred yang diharapkan dan sistem pengredan untuk
keseluruhan proses pelaksanaan tugasan.
Guru menentukan sistem pengredan untuk kaedah penilaian keseluruhan
proses pelaksanaan tugasan.
41
BMM 3103
Gred akhir dibincang dan dipersetujui antara guru dan pelajar

berdasarkan kriteria yang ditentukan.
Penilaian dibuat oleh pelajar dan rakan sebaya. Guru hanya memantau
penilaian tersebut untuk menjamin kesahan dan kebolehpercayaan.
7.4.2 Fungsi Kontrak Pembelajaran

Kontrak pembelajaran penting dalam pembelajaran tugasan yang
berasaskan tahap keupayaan kendiri untuk membolehkan :
a.
pelajar mengenal pasti dan merekod,
b.
menetapkan objektif dan matlamat pembelajaran kendiri,
c.
mengenal pasti kaedah-kaedah yang akan diambil untuk mencapai

matlamat tersebut.
7.4.3 Bagaimanakah kontrak pembelajaran digunakan?
Penilaian objektif tugasan
Hasil Pembelajaran
Penilaian
Format / Bentuk
7.4.4 Format Kontrak Pembelajaran

Keperluan Kontrak Pembelajaran boleh dibuat dalam bentuk tertentu mengikut
keperluan tugasan dan pihak yang terlibat. Sesetengah tugasan memerlukan
kontrak yang amat formal, yang prosedurnya dinyatakan dengan jelas.
42
BMM 3103
Sebaliknya sesetengah kontrak pembelajaran juga boleh dibuat secara tidak

formal tetapi terancang dan jelas.
Contoh Format Kontrak Pembelajaran Individu
KONTRAK PEMBELAJARAN
Mata Pelajaran : ............................................................
Nama
: ........................................................................
Tahun/Tingkatan :...........................................................
Tugasan : .....................................................................
Objektif :
1..................................................................
2..................................................................
3..................................................................
Perkembangan
Peringkat
Apa yang ingin

dicapai
pada
peringkat ini
Bagaimana
akan
dilaksanakan
pada peringkat
ini
Tempoh masa
pelaksanaan
peringkat ini
Tandatangan murid
Tandatangan rakan sebaya
..............................
....................................
Nama:
Nama:
Bagaimana
penilaian peringkat
ini dibuat
Catatan
Tandatangan guru
...............................
Nama:
43
BMM 3103
7.5 Penilaian Melalui Soal Jawab

Teknik soal jawab merupakan teknik yang paling lama dan paling popular
digunakan dalam bidang pendidikan. Penggunaan teknik ini dalam P&P, Bahasa
Melayu akan dapat
melahirkan interaksi antara guru dan pelajar secara
berkesan. Di samping itu, ia dapat dijadikan teras kepada pembinaan konsepkonsep,
kesanggupan
memberi
penyataan
dan
melahirkan
perasaan,
penglibatan dan percaya diri dalam kalangan pelajar.
7.5.1 Cara Pelaksanaan

Teknik ini dilaksanakan dengan cara guru mengemukakan soalan-soalan yang
berkaitan dengan isi pelajaran dan pelajar dikehendaki memberikan tindak balas
yang sewajarnya. Biasanya, soalan-soalan yang dikemukakan memerlukan
pelajar berfikir, di samping dapat menguji dan menilai apa yang diajar. Kejayaan
penggunaan teknik ini dalam P&P bergantung kepada kebolehan guru untuk
menguasai teknik menyoal.
44
BMM 3103
AKTIVITI
1. Pilih satu bahan pengajaran grafik untuk sesi pengajaran Bahasa Melayu
kelas KBSR, anda mahu menguji dan menilai murid melalui kaedah soal
jawab, sediakan soalan-soalan yang sesuai untuk menguji pemahaman
murid tentang grafik. Sediakan rumusan tentang pencapaian murid anda dan
keberkesanan kaedah tersebut.
2. Bagaimana anda menjalankan Penilaian Kontrak Pembelajaran semasa

proses pengajaran dan pembelajaran Bahasa Melayu di dalam bilik darjah.
Huraikan dengan contoh-contoh yang tepat dan cara pelaksanaannya.
45
BMM 3103
TAJUK 8: KAEDAH PENILAIAN BAHASA
8.1 Sinopsis
kualiti pendidikan dapat dipertingkatkan. Modul ini membincangkan tajuk
penilaian melalui projek sahaja. Tajuk penilaian melalui kertas kerja akan
disampaikan ketika interaksi bersemuka.

8.2.1 Menghuraikan dan menjelaskan kaedah penilaian melalui projek
8.2.2 Menganalisis dan mengaplikasi kaedah penilaian melalui projek
8.3 Kerangka Konsep
Kaedah Penilaian
Bahasa
Penilaian Melalui
Projek
Penilaian Melalui
Kertas Kerja
46
BMM 3103
8.4 Penilaian Melalui Projek
Projek ialah satu aktiviti pembelajaran yang dijalankan dalam satu tempoh
masa yang tertentu.
Ia biasanya melibatkan kutipan serta analisis data
persediaan satu laporan yang betul. Dalam konteks kurikulum sekolah,

projek bermaksud secara amali.
Tugasan ini boleh dijalankan secara
individu atau secara berkumpulan dan dilaksanakan dalam satu jangka

masa yang munasabah. Penilaiannya dijalankan pada setiap tahap proses
sehinggalah kepada tahap hasil disediakan.
Penilaian cara ini berupa aktiviti-aktiviti yang memerlukan pelajar mengaplikasi atau
membuat tunjuk cara pengetahuan dan kemahiran dalam situasi sebenar. (Wiggins,
1989).
Apakah tujuan pembelajaran Projek ini?

Sebagai satu aktiviti pembelajaran projek membawa tujuan berikut:
Menggalakkan pelajar bekerjasama dan memikul tanggungjawab.
Memberi kebebasan pelajar untuk menunjukkan kreativiti dan

inovasi.
Memberi peluang pelajar menggunakan bahan sumber yang

terdapat di luar bilik darjah.
47
BMM 3103
8.5 Ciri-ciri Penilaian Projek
Projek mempunyai pelbagai reka bentuk ( lisan, visual, kinestetik ).
Jangka masa yang panjang
Menunjukkan peranan sebenar dalam situasi sebenar.
Pelajar boleh membina penyelesaian alternatif. Tidak ada satu jawapan

yang benar.
Pelajar perlu melibatkan diri secara aktif sama ada ketika menyediakan
projek atau dalam kumpulan.
Tugasan boleh dilaksanakan secara kumpulan atau individu.
Merupakan peluang menilai pelajar dalam kreativiti, kemahiran

merancang, integrasi pengetahuan, kebolehan membuat tugasan
bersama orang lain.
Pelajar menunjukkan kebolehan mengkaji/membentukkan sesuatu.
Pelajar melaksana dan menghasilkan sesuatu.
Pelajar mengamalkan kemahiran berfikir dan menyelesaikan masalah.
8.6 Jenis-jenis penilaian Projek
Latihan dan soalan open-ended untuk pelajar meneroka secara lisan

atau bertulis.
Extended tasks assignment seperti menulis puisi, melaksana dan

menerangkan keputusan ujikaji, membina model.
Portfolio-koleksi tugasan berdasarkan prestasi.
Tugasan prestasi drama, lakonan, persembahan, poster atau model.
8.7 Langkah-langkah untuk menjalankan Projek.

Langkah 1 : Penentuan tajuk dan skop Projek.
Langkah 2 : Penilaian awal projek.
Langkah 3 : Pelaksanaan strategi.
Langkah 4 : Pemprosesan Maklumat.
Langkah 5 : Penilaian hasil projek.
48
BMM 3103
AKTIVITI
Arahan:
1. Anda dikehendaki membaca dan memahami tajuk di atas, kemudian sila
lengkapkan pengetahuan anda dalam borang pengurusan grafik yang sesuai.
2. Anda memberi tugasan membuat satu projek tentang galakan membaca

dalam kalangan murid-murid di sekolah anda. Murid-murid secara
berkumpulan akan menghasilkan pelbagai bahan dan produk, anda
dikehendaki menyediakan senarai semak yang lengkap untuk menilai
keberkesanan produk atau bahan yang dihasilkan oleh murid.
Tahniah !
Anda telah berjaya menamatkan Modul Pentaksiran Bahasa Melayu Sekolah
Rendah dengan jayanya. Pastikan anda membuat latihan yang diberikan untuk
membolehkan anda menguasai modul ini.
Arahan:
Soalan 1 hendaklah dibincangkan bersama pensyarah / tutor anda.
Soalan 2 hendaklah dijawab secara bertaip dan diserahkan kepada

pensyarah/tutor anda.
----------------------------------------MODUL TAMAT---------------------------------------------
49
BMM 3103
50
BMM 3103 PENTAKSIRAN

BAHASA MELAYU SEKOLAH RENDAH
RUJUKAN
Abdul Aziz Talib (1989), Pengajaran dan Pengujian Bahasa, Kuala Lumpur: Nurin
Enterprise.
Abd. Aziz Abd. Talib (2000), Pedagogi Bahasa Melayu: Prinsip, Kaedah dan
Teknik, Kuala Lumpur: Utusan Publication & Distributors Sdn. Bhd.
Azman Wan Chik (1987), Isu-Isu dalam Pengukuran dan Penilaian Bahasa
Malaysia. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.
Azman Wan Chik (1994), Pengujian Bahasa: Kes Bahasa Melayu. Kuala Lumpur:
Dewan Bahasa dan Pustaka.
Anuar Amat dan Zuariah Yusoff (1992) Pembinaan Item Ujian dalam Penilaian
Pendidikan Bahasa Melayu , Kuala Lumpur : Institut Bahasa.
Bahagian Pendidikan Guru. Menilai dan Mentaksir, Kuala Lumpur: Kementerian
Pendidikan.
Ee Ah Meng (2003). Ilmu Pendidikan: Pengetahuan dan Keterampilan Ikhtisas.
Shah Alam: Fajar Bakti.
Ragbir Kaur a/p Joginder Singh (2008), Panduan Ulangkaji Ilmu Pendidikan Untuk
KPLI. Kuala Lumpur. Kumpulan Budiman.
Raminah Hj. Sabran (1991), Penilaian dan Pengujian Bahasa Malaysia:
Penerapannya Pada Peringkat Sekolah Rendah, Kuala Lumpur: Dewan
Bahasa dan Pustaka.
Tan Hui Leng (1996). Penilaian dalam Proses Pendidikan : Asas Pendidikan 3,
Shah Alam: Fajar Bakti.
50
PANEL PENULISAN PANDUAN PEMBELAJARAN

PROGRAM PENSISWAZAHAN GURU SEKOLAH RENDAH
(PENTAKSIRAN BAHASA MELAYU PENDIDIKAN RENDAH)
NAMA
KELAYAKAN
PN.HASNAH BT AWANG
Kelulusan:
Pensyarah
M.Ed. ( Bahasa Melayu ) UPSI
IPG Kampus Ipoh,

31150 Hulu Kinta,
Perak Darul Ridzuan.
B.Ed ( Pengajaran Bahasa Melayu Sbg Bahasa

Pertama) UPM
Sijil Perguruan ( Pengajian Melayu ) MPIP
Pengalaman:
Pensyarah Bahasa Melayu
Guru Bahasa Melayu
EN. NORDIN BIN SHAARI
Kelulusan:
Pensyarah
M.Ed. (Psikologi Pendidikan) USM
IPG Kampus Dato Razali Ismail,

21030 Kuala Terengganu,
Terengganu
Sarjana Muda Pengajian Melayu ( Bahasa

Melayu / Sosio-Budaya Melayu) UM
Pengalaman:
Guru Bahasa Melayu
51
PANEL PEMURNIAN PANDUAN PEMBELAJARAN

PROGRAM PENSISWAZAHAN GURU SEKOLAH RENDAH
(PENTAKSIRAN BAHASA MELAYU PENDIDIKAN RENDAH)
NAMA
KELAYAKAN
PN.HASNAH BT AWANG
Kelulusan:
Pensyarah
M.Ed. ( Bahasa Melayu ) UPSI
IPG Kampus Ipoh,

31150 Hulu Kinta,
Perak Darul Ridzuan.

Pertama) UPM
Sijil Perguruan ( Pengajian Melayu ) MPIP
Pengalaman:
Guru Bahasa Melayu
HJ. NIK HARUN AMINARRASHED

BIN NIK MAHMOOD
Kelulusan:
M.Ed. (Pentadbiran Pendidikan) UPM
Pensyarah
IPG Kampus Dato Razali Ismail,
21030 Kuala Terengganu,
Terengganu

Pertama) UPM
Sijil Perguruan ( Pengajian Melayu ) MPKB
Pengalaman:
Guru Bahasa Melayu
52
LAMPIRAN A
IKON
Rehat
Perbincangan
Bahan Bacaan
Buku Rujukan
Latihan
Membuat Nota
Senarai Semakan
Layari Internet
Panduan Pengguna
Mengumpul Maklumat
Tutorial
Memikir
Tamat
53

BMM3103 Modul

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

BMM3103 Modul

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

PROGRAM PENSISWAZAHAN GURU

SEKOLAH RENDAH (PPG)

IJAZAH SARJANA MUDA PERGURUAN IPGM

MODUL BAHASA MELAYU PENDIDIKAN RENDAH

INSTITUT PENDIDIKAN GURU MALAYSIA

MODUL INI DIEDARKAN UNTUK KEGUNAAN PELAJAR-PELAJAR

Cetakan Jan 2012

Falsafah Pendidikan Kebangsaan

Falsafah Pendidikan Guru

Cetakan Nov 2009

Falsafah Pendidikan Guru

Tajuk 1. Pengertian dan Konsep

Tajuk 3. Jadual Spesifikasi Ujian

Tajuk 4. Pembinaan Ujian

Tajuk 6. Kaedah Penilaian Bahasa

Tajuk 8. Kaedah Penilaian Bahasa

Panel Penulis Modul

Panel Pemurni Modul

Struktur Pelaksanaan (Akan ditulis kemudian)

PEMBELAJARAN ARAH KENDIRI

Agihan Jam pembelajaran

Perbincangan Atas Talian

tugasan terarah / amali

Jumlah Jam Pembelajaran

SUSUNAN TAJUK MODUL

PEPERIKSAAN DAN PENTAKSIRAN

Kursus Pentaksiran Bahasa Melayu Sekolah Rendah (BMM 3103)

Pensiswazahan Guru Sekolah Rendah. Dalam modul ini para pelajar

Penilaian Melalui Kertas Kerja akan dibincangkan

Pengertian dan Konsep

Taksonomi dan Domain

Jadual Spesifikasi Ujian (JSU)

Jenis Penilaian Bahasa

Kaedah Penilaian Bahasa

Kaedah Penilaian Bahasa

TAJUK 1: PENGERTIAN DAN KONSEP

Tahukah anda, penilaian hendaklah dianggap sebagai sebahagian daripada

ini membincangkan konsep-konsep penting dalam penilaian dan

pentaksiran bahasa Melayu iaitu pentaksiran, pengujian, penilaian. Di akhir topik,

1.2 Hasil pembelajaran

1.3 Kerangka Konsep

melibatkan operasi, dapatan dan hasil. Aspek-aspek utama dalam pentaksiran

Oleh itu, ujian

Terry D. TenBrink (1974:8) pula menyatakan bahawa penilaian adalah suatu

Penilaian merupakan satu proses untuk memperolehi maklumat kuantitatif. Ia

Kepentingan Penilaian Ujian Di Bilik Darjah

mengetahui keupayaan, kemahiran atau pengetahuan asas yang

menolong guru-guru mengetahui sejauh manakah pelajar-pelajar

menentukan pelajar yang tinggi keupayaan dan juga yang amat

membolehkan guru-guru menilai bahan-bahan dan teknik serta

mengetahui kelemahan-kelemahan mereka

dalam sesuatu kemahiran atau bidang itu dan segera pula

1.7 Perkaitan antara Pentaksiran, Pengujian dan Penilaian

Berdasarkan rajah di atas, kita dapati ketiga-tiga konsep berkenaan mempunyai

TAJUK 2: TAKSONOMI DAN DOMAIN KRATHWOHL

2.2 Hasil Pembelajaran

2.2.2. Menjelaskan taksonomi Bloom, taksonomi Solo, dan domain

2.3 Kerangka Konsep

2.4 Taksonomi Bloom

menekankan aspek intelektual, seperti pengetahuan, pengertian, dan

Kemampuan dan Keterampilan Intelektual

memiliki kemampuan untuk menerapkan

gagasan, prosedur, metodologi , rumus, teori dan sebagainya

analisis, seseorang akan mampu menganalisa maklumat yang