MOTOR ARUS TERUS

Motor ialah mesin yang menukarkan tenaga elektrik kepada tenaga mekanikal.
( Motor memerlukan tenaga elektrik untuk membolehkannya
berkendali dalam bentuk gerakkan berputar seperti kipas,
roda tenaga dan sebagainya ).

Prinsip Kendalian Motor AT

Fungsi & Binaan Motor AT

Sistem Medan Magnet

Kutub Utama
Menghasilkan medan magnet yang akan bertindak balas dengan medan magnet
angker.

Kutub Antara
Mencegah bunga api & baiki tindak balas angker

Menghasilkan medan magnet pada pengalir belitannya untuk bertindak balas

dengan medan magnet kutub utama/anta

Penukartertib
Menetapkan arah aliran arus
Berus Karbon
Perantaraan bekalan luar ke penukartertib

Jenis-Jenis Motor AT

Motor Siri Belitan medan siri

Motor Pirau (selari) Belitan medan pirau

Motor Majmuk Belitan gabungan siri & pirau

1. Motor Majmuk - Bertokok

2. Motor Majmuk Kebezaan ( jarang digunakan
Gambarajah Litar Motor AT

Motor Pirau

Gambarajah Litar Motor AT

Motor Majmuk (Bertokok)

Motor Majmuk (Kebezaan)

Motor majmuk kebezaan

Motor majmuk bertokok

Ciri-Ciri Motor AT
Motor Siri
Belitan berintangan rendah, disambung sesiri dengan angker.
Kelajuan boleh dikawal.
Daya kilas tinggi.
Kelajuan berkadar songsang dengan beban.

Motor Pirau
Belitan medan berintangan tinggi, disambung selari dengan angker.
Kelajuan malar
Daya kilas sederhana
Kelajuan boleh dikawal
Motor Majmuk
Mempunyai sifat/ciri motor siri & pirau
Kelajuan boleh diubah
Daya kilas tinggi
Istilah-Istilah Berkaitan
1).

Kawalan kelajuan
Membolehkan kelajuan putaran motor dipercepatkan dan
diperlahankan dengan cara :
a) ubah kekuatan medan kutub
b) ubah/kawal voltan ke angker

Istilah-Istilah Berkaitan
2.

D.g.e Balik / Balas

- Voltan terjana di angker apabila angker berputar
- Melawan arah pengaliran arus angker
- Nilainya lebih kecil berbanding nilai voltan bekalan
- Nilai boleh diperolehi menggunakan formula :

Eb V - IaRa

Eb = d.g.e. balik
= voltan bekalan
= arus angker
= Rintangan angker

V
Ia
Ra

Istilah-Istilah Berkaitan ( sambungan )

3).

Tindakbalas Angker
- Satu kesan yang terjadi apabila medan magnet angker
bertindakbalas dengan medan magnet kutub utama.
- Tindakbalas angker akan menyebabkan; fluks kutub utama
terherot, satah neutral berubah dan berlaku bunga api di
penukar tertib.
- Untuk mengurangkan kesan ini, dua cara yang digunakan,
pasang kutub antara dan gelung pampasan.

Pengiraan Motor AT

Eb
V
Ia
Ra
N

Z
P
A

kelajuan putaran angker (N).

Formula yang di Mencari nilai d.g.e.balik (Eb), voltan bekalan (V), arus
angker (Ia)
gunakan :

Eb V - IaRa

V Eb IaRa

V - Eb
Ia
Ra

= D.g.e. balik/balas
= Voltan pangkalan
= Arus angker
= Rintangan angker
= Kelajuan putaran
= Bil. garisan fluks medan
= Bilangan pengalir angker
= Bilangan kutub
= Bil. pengalir angker selari

Eb
ZP
60A

Kehilangan & Kecekapan Motor AT

Kehilangan
Kehilangan kuasa yang terjadi pada motor adalah sama seperti yang berlaku
pada penjana.
a) Kehilangan kuprum
b) Kehilangan magnet
c) Kehilangan mekanik

1. Kuasa masukan
2. Kehilangan kuprum dan magnet
3. Kehilangan mekanik
4. Kuasa keluaran
Kawalan Motor AT
Keperluan Pemula
Mengurangkan arus permulaan bagi mengelakkan berus karbon dan
belitan angker rosak / terbakar
Perlindungan :
a) Perlindungan tanpa voltan
b) Perlindungan beban lebih

Pemula Motor AT
Pemula bagi motor AT dikenali sebagai Pemula Plat Muka.
Terdapat 3 jenis pemula plat muka, iaitu:
a) Pemula plat muka 2 poin untuk motor-motor siri.
b) Pemula plat muka 3 poin
c) Pemula plat muka 4 poin
#

Kendalian pemula plat muka ini boleh dibina secara

insani atau automatik.

kendalian

Pemula Plat Muka 2 Poin

Pemula Plat Muka 3 Poin

Pemula Plat Muka 4 Poin

Kendalian Pemula Plat Muka

 Prinsip Kendalian:
-

Sentuhan 1 - arus mengalir melalui R1, R2 R3 & R4.

Sentuhan 2 - arus mengalir melalui R2, R3& R4.
Sentuhan 3 - arus mengalir melalui R3 & R4.
Sentuhan 4 - arus mengalir melalui R4.
Sentuhan 5 - arus mengalir terus ke angker.
Tangkai dipegang oleh gegelung tanpa voltan.
Bahagian utama Pemula Plat muka

1. Perintang pemula.
- Bertugas sebagai penghad arus permulaan
2.Geganti Tanpa Voltan.
- Berfungsi sebagai perlindungan tanpa voltan
3.Geganti Beban lampau.
- Bertugas sebagai pelindung beban lebih.

Bahagian utama Pemula Plat Muka ( sambungan )

4. Lengan / tangkai.
- Bertugas sebagai penyambung litar di antara perintang pemula dengan
pengubah nilai rintangan pengubah.
5.

Pegas ( spring ).
- Berfungsi sebagai pengawal lengan agar kembali ke kedudukan asal
jika berlaku gangguan bekalan.

Kawalan Kelajuan Motor AT

Kawalan kelajuan ialah kawalan motor samada hendak dilajukan atau
sebaliknya.

 Kelajuan motor AT dapat dikawal dengan mengawal:

a).

Mengawal Voltan ke angker,

b).

Mengawal Arus di medan dan

c).

Mengawal Voltan bekalan

Pemilihan Motor AT
Diantara faktor pemilihan bagi sesuatu jenis motor
Arus Terus, ialah:

Kadaran voltan / arus

Kuasa kuda
Bilangan kutub
Suhu kendalian
Kelajuan
Jenis penutup
Cara pemasangan
Saiz
Bilangan aci

Sifat & Kegunaan Motor AT