You are on page 1of 2

LAMPIRAN B

PERHITUNGAN
B.1 Pembuatan Sabun
B.1.1 Massa Sabun Teori
Perbandingan mol minyak : air : NaOH = 1 : 8 : 4
Massa minyak

= 50 gram

Mr. minyak

= 200,3 gram/mol

Mr. air

= 18 gram/mol

Mr. NaOH

= 40 gram/mol

mol minyak

mol NaOH

= 4 x mol minyak = 4 x 0,249 mol = 0,996 mol

mol air

= 8 x mol NaOH = 8 x 0,249 mol = 1,992 mol

massa air

= mol air x Mr air

gram minyak
Mr minyak

(Ayu, 2010)

50 gram

= 200,3 gram/mol = 0,249 mol

= 1,992 mol x 18 gram/mol


= 35,856 gram
Massa NaOH

= mol NaOH x Mr NaOH


= 0,996 mol x 40 gram/mol
= 39,84 gram

Massa sabun secara teori = massa minyak + massa air + massa NaOH
= (50 + 35,896 + 39,84) gram
= 125,696 gram
B.1.2 Massa Sabun Praktek
Massa sabun secara praktek = 124,96 gram
B.1.3 Penentuan % Ralat
% Ralat=

massa teori-massa praktek


x 100 %
massa teori

125,696 124,96
x 100 %
125,696

= 0,58 %
B.2 Perhitungan Analisa Sabun
Alkali Bebas=

V titran x N titran x BM prakteks


x 100
massa sampel x 1000

50 ml x 0,1 N x 40
x 100 %
5 gram x 1000

=8%

You might also like