1

Page

Gabay sa Pagtuturo
Buhay ni Dr. Pio Valenzuela
Grade 7: Aralin 1
Paksa: Ang Kabataan ni Dr. Pio Valenzuela

Pangkalahatang Layunin: Naiugnay-ugnay ang mga unang yugto ng buhay ni Dr. Pio
Valenzuela sa pamamagitan ng pagtunton sa kaniyang
pinagmulang bayan at pamilya patungo sa pagkilala sa
kaniyang sariling binuong pamilya.

Abstraksyon: Ang buhay ni Dr. Pio Valenzuela ay isang mahabang yugto ng

pagsisimula, pagpapatuloy, pagsisikap at pagbabago. Ang pag-inog ng
kanyang buhay pamilya at pulitika sa bayang kanyang pinagmulan,
ang pagpapatuloy ng kanilang pamilya sa pagsasabuhay ng kanilang
mga hangarin bilang huwarang pamilya at mga lingkod bayan, ang
pagsisikap ni Dr. Pio upang hubugin ang kanyang buhay bilang isang
miyembro ng pamilya, bilang isang haligi ng pamilya, at bilang isang
indibidwal.

Pagtatalakay:
Dr. Pio ValenzuelaPundasyon ng Pagkabayani!
Taong 1869 Hulyo 11, sa baryo ng Mabolo, munisipalidad ng Polo, Bulacan
isinilang ang isang Pio Valenzuela.

Page

Ang

bayan

hinubog

ng

ng

kasaysayan.

Polo

ay

mahabang

Ito

ay

unang

pinanahanan noong Panahon ng

Bato

batay

sa

mga

labing

natagpuan sa bahagi ng Pugad

Baboy

na

tinaguriang

Luzon

Adze. Ang antropolohistang si

H. Otley Beyer

na namuno sa

paghukay

mga

sinaunang

ng

labi

kabihasnan

ng
mula

Nobyembre 1926 hanggang 1931

sa pagitan ng Bulacan at Rizal ay nakapagtala ng 120 sinaunang pook pamayanan, 29
mula dito ay matatagpuan sa Novaliches na nooy bahagi ng Polo hanggang sa ito ay
humiwalay noong taong 1854. Ang Polo ay maituturing na isa sa mga unang
panahanan ng mga Malay na dumating sa Luzon, Visayas, Palawan at Mindoro. Naitala
din ang maagang kaugnayan ng mga baybayin ng Manila-Bulacan sa mga Instik para
sa larangan ng kalakalan.
Sa ilalim ng Pamahalaang Kolonyal ng Espanya itinakda ang Polo bilang hiwalay
na bayan noong 1623, kung saan ito ang naging ika-siyam na bayang itinatag ng mga
prayle sa Bulacan.Pransiskano ang naging unang kura paroko ng bayan, si Fray Juan
de Taranco, na makikita sa mga dokumento ng parokya noong Nobyembre 7, 1621.
Taong 1623, si Juan Monsod ay itinalaga bilang unang capitan ng bayan, pinipili ng
mga prayle ang mga magiging opisyal mula sa mga katutubong elitista ng bayan. Ang
pangalang Polo ay hinalaw mula sa salitang Tagalog na pulo na nangangahulugang isla
o lupang napapalibutan ng tubig.
Sa panahon ni Taranco at Monsod sinimulang itayo ang unang simhabang
Katoliko sa baryo ng Villa noong 1627, kung saan si San Diego de Alcala ang naging
patron, subalit sa panahon na ng pamumuno nina Fray Jose Valencia at Capitan Juan
Tibay ito tuluyang natapos noong 1632. Maraming taon ang nakalipas, maliit na
bahagi ng Polo ang inihiwalay at tinawag na bayan ng Obando. Ika-21 ng Hulyo taong
1960, ang nooy Pangulong Carlos P. Garcia ay naglabas ng kautusan sa ilalim ng
Executive Order no. 401 na naghahati sa bayan ng Polo sa dalawang bahagi, na
nagbigay daan sa pagkakabuo ng Valenzuela. At sa bayang ito, naging prominente ang
pamilya ni Dr. Pio
Sa sariling pagsisikap, nakilala at umunlad ang mga magulang ni Pio sa kabila

Page

ng kanilang limitadong edukasyon. Matapos matutunan ang pagsulat, pagbasa at

aritmetik, nagbuhos ng panahon ang kanyang ama sa pagsasaka hanggang sa untiunting mapabuti ang kanyang buhay. Ang kanyang ina ay ehemplo ng isang mabuting
Filipina, matalino, maganda at masipag na maybahay. Ang mga batang Valenzuela ay
kakikitaan ng malapit na ugnayan bilang magkakapatid, sa kanilang simpleng
pamumuhay, pinuno nila ng ligaya ang tahanang Valenzuela. Bilang bata, mahilig si
Dr. Pio sa paglalaro ng sipa, buga ng kalumbibit, higit lalo sa paglalaban ng mga
gagamba na tila simbolo ng estado saSampung
lipunan.Bornean Datu
Sa panahon ng kanyang pag-aaral, umiwas si Dr. Pio sa anumang usapin
Datu Dumansil
Datu Balensula
patungkol sa pag-ibig.
Hanggang sa edad na 30 kung kailan nagsimula
ang kanyang

pagbuo ng buhay pag-ibig sa tatlong babaeng anak nina Capitan Santos de Castro ng
Datu
Valenzuela
Polo at Esperanza Constantino ng Bigaa
o Balagtas
na sina, Mercedes, Marciana, at

Encarnacion.

Ambrosio Valenzuela

pagdalaw
Gobernadorcillo
(1804, 1810)

Dulot

sa

ng

tahanan

gabi-gabing
ng

mga

de

Castro na nooy pinangangalagaan ng

nakatatandang

Carlos Valenzuela
Capitan del Pueblo
(1859)

Francisco Valenzuela
Fortunato,
Capitan del
Pueblo
(1871 - magkakapatid
1873)

kapatid

na

si

Anselmo Valenzuela
napagtanto
Capitan del Pueblong
(1873 - 1875)

na

hindi

maaaring

magpatuloy ang tila panliligaw ni Dr.

Lorenza Alejandrino

Rufino Valenzuela
Capitan del Pueblo
(1899)

Pio sa tatlong babae ng pamilya. Kung

Agustina
Valenzuela agwat ng
kayat sa kabila
ng malaking
(1861)

edad at pagtutol ni Marciana, bilang

Severo
siya ang napili
ngValenzuela
magkakapatid na
(1865)

nararapat kay Dr. Pio, tinanggap niya

Feliciana
ito sa kasunduang isang taon pa siya nitong liligawan. Sa gulang
naValenzuela
16, naging ganap
(1867)

na ginang
ni Dr.
Pio si Marciana.
Biniyayaan ang mag-asawa ng sampung supling,
Pio Valenzuela
Marciana
de Castro
(Hulyo 11, 1869)

subalit tatlo sa mga ito ay pumanaw sa batang gulang pa lamang.

Tomas Valenzuela
(1871)

Sa mga supling ni Dr. Pio, ang kanilang ama ay isang istrikto subalit
Abelardo Valenzuela

mapagmahal na haligi ng tahanan. Bilang isang great moralist, ayon sa kanyang

anak na si Mercedes,
naitatak
sa kanila ang kahalagahan ng mabubuting gawi at kilos,
Arturo
Valenzuela
pag-iwas sa mga bagay na masasama katulad ng paggamit ng masasamang salita, at
Mercedes Valenzuela
malabis na pagpapahalaga
sa edukasyon ng bawat isa.
Rosa Valenzuela Ang Pamilya Valenzuela
Amadeo Valenzuela
Alicia Valenzuela
Diego Valenzuela

Page

5
Page

Pamprosesong Tanong:
1.
2.
3.
4.
5.

Ano ang kahulugan ng pamilya?

Ano ang kaugnayan ng pamilya Valenzuela sa bayan ng Polo?
Paano napaiba ang istilo ni Dr. Pio sa pagsisimula ng kaniyang pamilya?
Anu-ano ng mahahalagang aral na itinuro ni Dr. Pio sa kanyang mga anak?
May pagbabago ba sa pananaw ng pamilya patungkol sa edukasyon sa paglipas
ng panahon? Kung mayroon, patunayan ito.

Mungkahing Gawain 1: Pamilya Tayo

PANUTO: Paghambingin ang pamilya ni Dr. Pio Valenzuela, ang iyong sariling
pamilya at iyong pangarap na pamilya gamit ang Venn Diagram.

Pamilya Valenzuela

Ang Aking Pamilya!

Pangarap kong Pamilya

Page

Paglalahat:

Malaki ang naging gampanin ng pamilyang pinagmulan ni Dr. Pio Valenzuela sa

kanyang naging buhay bilang isang manggagamot, lingkod bayan, haligi ng
pamilya at bilang isang indibidwal.

Pagsasanib sa Ibang Asignatura:

1. ESP Kung ang paksa ay patungkol sa pagtatalakay tungkol sa konsepto ng
pamilya, mga kasapi nito, at kahalagahan maaaring gamiting halimbawa ang
pamilyang pinagmulan ni Dr. Pio, gayundin ang pamilyang kaniyang binuo sa
paglipas ng panahon.

Page