Professional Documents
Culture Documents
22
fuu mdvu bf.kSfuka Tng
r" ld,h yd f.h inkaO .eg i`oSug
r yd ld,h we;=<;a f;dr;=re m%ia;drhl ksrEmKhg
j mud" ld,h yd YS>%;dj inkaO .eg i`oSug
22'1 f.h
10 m
tAldldr f.fhka p,kh jk jia;=jla i|yd" tu jia;=j .uka .kakd r" tA i|yd
.; jk ld,h iy tu .ufka jia;=f f.h hk rdYs ;=k w;r inkaOh my;
wdldrhg ,shd oelah yels h'
f.h = .uka l< r
.; jQ ld,h
tu inkaOh u fufia o ir, wdldrfhka ^Nd. rys; j& oelah yels h'
r = f.h ld,h
ksoiqk 1
tlu f.fhka iq<fa md hk l=re msydgqjla ;;amr 20la ;=< gr 100l rla
md .sfha k l=re msydgqj md .sh f.h .Kkh lrkak'
md .sh r
md .sh f.h =
.; jQ ld,h
ksoiqk 2
;;amrhg gr 5l ksh; f.fhka mshdUd hk l=re,af,l= ks;a;=jla ;=< mshUd
hk r .Kkh lrkak'
mshUd hk r = f.h ld,h
= 5 ms-1 60 s
= 300 m
fkdf,a fnod yeu i`oyd h' 43
ksoiqk 3
mehg lsf,dagr 60l tAldldr f.fhka wf.S ud.hl .uka .kakd fudag
r:hlg lsf,dagr 150l rla .uka lsug .; jk ld,h .Kkh lrkak'
r
.; jk ld,h =
f.h
=
=
;;amrhl hk r =
=
fha f.h =
s
r
f.h
neka
60 m
60 m
100 m
fuys h g 160l rla hEug .; jk ld,h fih hq;= h' tA i|yd" uq,ska
u f.h ;;amrhg gj,ska fidhd .ksuq'
l=`Mk yuq jk g
l=`Mk miq l< g
ix l=K miq lsf h .uka l< r = 75 m
m<uqj f.h" ;;amrhg gj,ska fidhd .ksuq'
fha f.h 60 kmh1 jk neka
mehl hk r
= 60 km
44 fkdf,a fnod yeu i`oyd h'
ld,h =
ksoiqk 4
;;amr 1l hk r =
h;=remeh ;;amrhl .uka l< r = 10 m
;;amr 5l .uka l< r = 10 5 m
= 50 m
ksoiqk 5
ms1
72 kmh1 =
= 20 ms1
md,u miq lr hEf .uka l< uq r = 100 + 60 m
= 160 m
h ;;amr 1l .uka lrk r = 20 m
tk" gr 20la hEug .; jk ld,h = ;;amr 1
gr 160la hEug .; jk ld,h
45
6' niar:hla 40 kmh-1 f.fhka ks;a;= 15la .uka lr" bka miq 70 kmh-1 f.fhka
ks;a;= 30la .uka lrhs' nia r:fha uOHl f.h .Kkh lrkak'
uOHl f.h
idudkH uyd ud.j, .uka .kakd jdykj,g tlu f.hla mj;ajd .; fkdyels h'
fujeks wjia:dj, uOHl f.h ms<sn`o ixl,amh jeo.;a f' h jia;=jla .uka
.kakd uq r" tA i|yd .; jk uq ld,fhka fnfuka ,efnk w.hg uOHl
f.h hehs lshkq ,ef'
ksoiqk 7
k.rdka;r .uka.kakd nia r:hlg uq,a lsf,dagr 25 .uka lsu i|yd meh
la o B< lsf,dagr 80l r .uka lsu i|yd meh 1l ld,hla o .; jQfha k
nia r:fha uOHhl f.h .Kkh lrkak'
7' 54 kmh-1 l tAldldr f.fhka Odjkh jk hlg ix{d l=kla miq lsug
.; jQ ld,h ;;amr 10la k fha . .Kkh lrkak'
8' 72 kmh-1 l tAldldr f.fhka .uka .kakd gr 60la . hlg gr 100la
. h fldjla miq lsug .; jk ld,h fidhkak'
9' A k.rfhka 0800hg msg;a jQ hla mehg lsf,dagr 60l tAldldr f.fhka B
k.rh n,d .uka .kakd w;r" tu f,djgu B k.rfhka msg;a jQ hla mehg
lsf,dagr 40l tAldldr f.fhka A k.rh n,d msg;a f' A yd B k.r w;r r
lsf,dagr 100la k" h fol tlsfkl uqK.efik f,dj .Kkh lrkak'
10' k.r follska tl u f,djg msg;a jk h;=remelrefjdaa fofofkla
mehg lsf,dagr 40 yd mehg lsf,dagr 50l tAldldr f.hlska yuqu i|yd
.uka lr;s' fofokd yuq jQfha .uka wdrN lr meh g miqj k" k.r w;r
r .Kkh lrkak'
22'1 wNHdih
1' tAldldr f.fhka mshdir lrk .=jka hdkhla meh 4 lsf,dagr 1200l rla
.uka lrhs k .=jka hdkfha f.h .Kkh lrkak'
10
15
20
100
200
300 400
25
30
35
40
500
600
700
800
4' 300 kmh-1 tAldldr f.fhka .uka .kakd wNHjldY hdkhlg lsf,dagr
4500l rla .uka lsug .; jk ld,h fldmuK o@
5' 48 kmh-1 tAldldr f.fhka .uka .kakd fudag r:hla ;;amr 30la ;=< .uka
.kakd r m%udKh grj,ska fidhkak'
46 fkdf,a fnod yeu i`oyd h'
47
r ^km&
D
12
800
700
600
r ^m&
10
400
A
0
10
300
200
10 15
20 25
30
35
40
ld,h ^;;amr&
lD;s%u pkasldj .uka l< uq r .; jQ ld,fhka fnfuka pkasldj .uka l<
f.h .Kkh l< yels h'
30 40
50 60
70 80
by; m%ia;drh wkqj"
ksu,af.a ksfjfia isg ;=rdf.a ksfjig we;s r = 6 km
ksu,ag tu r .uka lsug .; jQ ld,h = ks;a;= 30
=
ksu,a ;=rdf.a ksfji lrd mdmefhka .uka l< f.h =
20
ld,h ^ks;a;=&
100
500
500 300
25 15
=
r fkdfjkiaj we;af;a ksu,a ;=rdf.a ksjfia /` is ld,fha h'
ksu,a ;=rdf.a ksfjfia / ish ld,h = ks;a;= 20
ksu,ag ;=rdf.a ksfjfia isg wdmiq meug .; jQ ld,h = ks;a;= 20
=
ksu,a wdmiq me f.h =
ksoiqk 1
ksu,a ;u md mefhka ;=frl=f.a ksfjig f.dia tys u`o f,djla / isg" kej;
;u ksfjig wdmiq meu oelau i|yd wk ,o r-ld, m%ia;drhla my;
oelaf' m%ia;drh weiqfrka"
^i& ksu,a ;=rdf.a ksfji lrd .uka l< f.h
^ii& ;=rdf.a ksfjfia isg wdmiq me f.h .Kkh lrkak'
48 fkdf,a fnod yeu i`oyd h'
49
22'2 wNHdih
1' wf.S ud.hl tAldldr f.fhka .uka .kakd fudagr:hla .uka l< r yd
tA i|yd .; jQ ld,h my; j.=f oelaf'
ld,h ^meh&
r
^lsf,dagr&
0
0
1
60
2
120
3
180
4
240
5
300
6
360
0
0
2
6
4
12
6
18
8
24
10
30
5
4
by; wm f.h f,i w: oelajQfha tAll ld,hl .uka l< rhs' fjk;a
whqrlska lsjfyd;a" ld,hg idfmalaI j r fjkia f YS>%;djhs' fuu YS>%;dj
ms<sn| woyi" tfkod ;fha yuq jk fjk;a l%shdj,s ia;r lsug o fhdod
.; yels h' ksoiqkla f,i" lrduhlska c,h .,d tk wjia:djla i<luq' tu
lrdufhka" kE u ;;amr tll ld, m%dka;rhla ;=< .,d tk c, m%udKh
/iafldg tu c, mudj uek ne g ,efnk w.h ksh; w.hla k" tg tu
lrdufha c,h taldldr YS>%;djlska hq;= j .,d tkafka hehs lshkq ,ef' ;j o
fuys ,efnk tu ksh; w.hg lrdufhka c,h .,d taf YS>%;dj hehs lshkq
,ef'
ld,h ;;amrj,skq;a" c, mudj ,Sgrj,skq;a ukskq ,nk g" YS>%;dfjys tAll
jkqfha ;;amrhg ,Sgr (ls1) h'
,Sgr 1000l Od;djla we;s gexlshla tAldldr j c,h .,d tk k<hla u.ska
uqukskau msru i|yd ks;a;= 20la .; f hehs is;uq'
tg" ks;a;= 20la ;=< .,d wd c, m%udKh
ks;a;= 1la ;=< .,d wd c, m%udKh
2
1
A
0
50
10 15
20 25
30
35
ld,h ^ks;a;=&
^i& Tyqf.a ksfjfia isg k.rhg we;s r fldmuK o@
^ii& k.rhg hEu i|yd Tyqg .; jQ ld,h fldmuK o@
^iii& ksid .uka l< uOHl f.h .Kkh lrkak'
^iv& Tyqf.a .uka uf.a AB" BC yd CD fldgia .uka l< f. fjk fjk u
.Kkh lrkak'
fkdf,a fnod yeu i`oyd h'
ksoiqk 1
bkaOk msrjqy,l we;s bkaOk iemhq k<hlska fudag r:hlg ,Sg 30l
bkaOk m%udKhla msru i|yd .; jQ ld,h ;;amr 60la k" k<fhka bkaOk
.,d tk YS>%;dj fidhkak'
fkdf,a fnod yeu i`oyd h'
51
ksoiqk 2
la o Wi
>kldN yeve;s .Dyia: j;=r gexlshl . g 2la o m<, g
grhla o f' gexlsh imQKfhka c,fhka ms we;s gl k,hla u.ska th
imQKfhka u ysia lsu i|yd .; jQ ld,h ks;a;= 50la k k,fhka c,h msg
jQ YS>%;dj fidhkak ^k<h ;=<ska c,h tAldldr j .,d wdf hehs Wml,amkh
lrkak&'
gexlsfha mudj
1 m3 = 1000 l jk neka"
gexlshg msrh yels c, m%udKh = 3 1000 l
= 3000 l
gexlsfha Od;dj
.; jQ ld,h
3000 l
ks;a;= 50
= ks;a;=jg ,Sg 60
ksoiqk 3
3
22'3 wNHdih
1' ksjdi fhdackd l%uhlg c,h iemhSu i|yd b lr we;s >kldN yeve;s j;=r
gexlshl . gr 3la o m<, gr 2la o Wi gr 1'5la o f'
^i& gexlsfha mudj .Kkh lrkak'
^ii& tu mudj ,Sg lSh o@
^iii& ks;a;=jg ,Sg 300l tAldldr YS>%;djlska c,h .,d tk k<hlska
fuu gexlsh imQKfhka msrug .;jk ld,h fldmuK o@
2' me;a;l . gr 2la jQ >kldldr gexlshla imQKfhka c,fhka msru i|yd
.; jQ ld,h ks;a;= 40la k" c,h iemfhk k<fhka c,h .,d wd YS>%;dj
ks;a;=jg ,Sg lSh o@ ^b`.sh : 1 m3 = 1000 l&
3' . fikagr 80la o m<, fikagr 60la o Wi fikagr 40la o jQ ud
gexlshla ks;a;=jg 6 ll f.fhka c,h .,d tk k<hlska msru i|yd .; jk
ld,h fldmuK o@ ^b`.sh : 1cm3 = 1ml&
4' c,h fnod yk uOHia:dkhl b lr we;s c, gexlshl mudj 1800 m3 ls'
500 ls-1 l YS>%;djlska gexlsfhka c,h fnod ykq ,nhs k gexlsfhka y wvla
c,h msg ug .; jk ld,h ks;a;= lSh o@
5' ks;a;=jg ,Sg 120l YS>%;dfjka bkaOk .,d tk k,hlska ysia gexlshla msru
i|yd .; jQ ld,h ks;a;= 40ls' gexlsfha Od;dj fidhkak'
52
53
idrdxYh
f.h
jia;=j p,kh jQ r
jia;=j p,kh jQ ld,h
fjkia jQ mudj
mudj fjkia f YS>%;dj =
.; jQ ld,h
Y% wNHdih
1' yrialv j.M,h j.gr 0'5la jQ is,skavrdldr j;=r gexlshla tAldldr
iS>%;dfjka c,h msg lrk k<hla u.ska msrf ks;a;= 1 ;;amr 10la ;=<
c, l| by< k.sk Wi fikagr 70la k" k<fhka c,h .,d tk iS>%;dj
.Kkh lrkak'
2' X yd Y h ia:dk folla w;r r 420 km ls' X h ia:dkfha isg
mehg lsf,dagr 100l f.fhka .uka lrk hla Y olajd hEug
fm'j' 7'00g msg;a f' Bg meh 1lg miq Y h ia:dkfha isg mehg lsf,dagr
60l f.fhka .uka lrk hla X olajd hdug msg;a f' h fol uqyqKg
uqyqK yuq jkafka lShg o@
3' A iy B h ia:dk msysgd we;af;a 300 km ks' tla hla A isg B fj;
f.dia wdmiq meug meh 12la .kakd w;r" meh 2 ld,hla B hmf<a
kj;d ;ef' uq,a h msg;a meh 10g miq ;j;a hla B n,d hEug uq,a
fha f.fhka u A isg .uka wrUk ,' h fol uqK .efik g miq j
msg;a jQ h fldmuK rla .uka lr we;a o@
54