You are on page 1of 55

MC LC

LI NI U ....................................................................................................................... 2
Chng 4: T TRNG ..................................................................................................... 3
A. TM TT L THUYT .............................................................................................. 3
B. CC DNG BI TP T LUN ................................................................................ 5
DNG 1: CM NG T DO DNG IN GY RA TI MT IM ...................... 5
DNG 2: LC TNG TC T. ................................................................................. 15
C. TRC NGHIM KHCH QUAN ............................................................................. 18
Chng V: CM NG IN T ..................................................................................... 23
A. TM TT L THUYT ............................................................................................ 23
B. CC DNG BI TP T LUN .............................................................................. 24
DNG 1: CC BI TON V HIN TNG CM NG IN T. ...................... 24
DNG 2: CC BI TON LIN QUAN N HIN TNG T CM .................. 27
C. TRC NGHIM KHCH QUAN ............................................................................. 29
Chng VI: QUANG HNH............................................................................................... 33
A. TM TT L THUYT ............................................................................................ 33
B. CC DNG BI TP QUANG HNH HC ........................................................... 37
DNG 1: HIN TNG KHC X V PHN X ................................................... 37
DNG 2: BI TP V THU KNH ............................................................................ 40
DNG 3: BI TP V MT DNG C QUANG HC B TR CHO MT .......... 45
C. TRC NGHIM KHCH QUAN ............................................................................. 50

Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

LI NI U
gip cc em hc sinh n tp mt cch c h thng nhng kin thc ca chng trnh
Vt l lp 11 Ban c bn gim ti, ti xin tm tt li phn l thuyt trong sch gio khoa,
trong ti liu chun kin thc v tuyn chn ra mt s dng bi tp c bn thng gp trong
chng trnh vt l 11 v mt s cu trc nghim khch quan theo chng trong sch gio
khoa bin tp thnh tp ti liu "CC DNG BI TP T LUN V BI TP TRC
NGHIM L 11". Hy vng ti liu ny s gip ch c mt cht g cho cc qu ng
nghip trong qu trnh ging dy (c th dng lm ti liu dy t chn, dy ph o) v
cc em hc sinh trong qu trnh hc tp, kim tra, thi c.
Cu trc ti liu c phn chia theo tng chng ca chng trnh vt l 11. Trong mi
chng chia thnh cc phn:
* Tm tt l thuyt.
* Cc dng bi tp p dng
* Trc nghim khch quan.
Cc dng bi tp bao gm phng php gii c bn nht v km theo cc bi tp c hng
dn. Cn cc cu trc nghim khch quan trong tng phn th ch c p n, khng c li gii
chi tit.
thun tin cho vic hc v tham kho ca hc sinh ti chia cun ti liu ny thnh hai
tp. Trong tp hai ti trnh by phn kin thc cn li ca chng trnh vt l lp 11: T
trng, cm ng in t, quang hnh hc.
D c nhiu c gng trong vic su tm, bin son nhng chc chn trong tp ti liu
ny khng trnh khi nhng s sut, thiu st. Rt mong nhn c nhng nhn xt, gp
ca cc qu ng nghip, cc bc ph huynh hc sinh, cc em hc sinh v cc bn c
chnh sa li thnh mt tp ti liu hon ho hn.
Mi ng gp kin c th gi v:
a chi email: vly2011@gmail.com
Phone: 01224491154
Cc bn cp nht ca ti liu c th theo di ti
http://violet.vn/vly2011
http://thuvienvatly.vn
Xin chn thnh cm n.
Tc gi

Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

Chng 4: T TRNG
A. TM TT L THUYT
1. T trng
+ Xung quanh mi nam chm hay mi dng in tn ti mt t trng.
+ T trng l mt dng vt cht m biu hin c th l s xut hin lc t tc dng ln
mt nam chm hay mt dng in t trong khong khng gian c t trng.
+ Ti mt im trong khng gian c t trng, hng ca t trng l hng Nam - Bc
ca kim nam chm nh nm cn bng ti im .
+ ng sc t l nhng ng v trong khng gian c t trng, sao cho tip tuyn
ti mi im c phng trng vi phng ca t trng ti im .
* Cc tnh cht ca ng sc t:
- Ti mi im trong khng gian c t trng ch v c mt ng sc t.
- Cc ng sc t l nhng ng cong khp kn hoc v hn hai u.
- Chiu ca cc ng sc t tun theo nhng quy tc xc nh (quy tc nm tay phi, quy
tc vo Nam ra Bc).
- Quy c v cc ng sc t sao cho ch no t trng mnh th cc ng sc t mau
v ch no t trng yu th cc ng sc t tha.
2. Cm ng t
+ Ti mi im trong khng gian c t trng xc nh mt vc t cm ng t:
- C hng trng vi hng ca t trng;
- C ln t l vi ln ca lc t tc dng ln phn t dng in c di , t l
nghch vi tch cng dng in I v chiu di dy dn in:
B~

F
I

n v cm ng t l tesla (T).
T trng u l t trng m cm ng t ti mi im u bng nhau. ng sc t ca
t trng u l cc ng thng song song, cch u nhau.
do dng in thng rt di gy ra:
a) Vc t cm ng t
+ C im t ti im ta xt
+ C phng vung gc vi mt phng cha dy dn v im ta xt.
+ C chiu xc nh theo qui tc nm tay phi: " bn tay phi sao cho ngn ci nm
dc theo dy dn v ch theo chiu dng in, khi cc ngn kia khum li cho ta chiu ca
cc ng sc t."
+ C ln: B = 2.10-7

I.

Trong : r khong cch t im ang xt n dng in; I cng dng in chy qua
dy dn.
do dng in chy trong khung dy trn gy ra ti tm ca
b) Vc t cm ng t
vng dy:
+ C im t ti tm vng dy.
+ C phng vung gc vi mt phng cha vng dy.
Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

+ C chiu: xc nh theo qui tc nm tay phi: "bn tay phi nm ly cun dy sao cho
cc ngn tay ch theo chiu dng in, khi ngn ci hp theo phng vung gc vi mt
phng khung dy ch chiu cm ng t."
NI.

+ C ln: B = 2.10-7.

Trong N s vng dy ca khung dy; R bn knh khung dy; I cng dng in


chy qua khung dy.
do dng in chy trong ng dy di trong lng ng dy
c) Vc t cm ng t
(vng c t trng u):
+ C im t ti im ta xt.
+ C phng song song vi trc ca ng dy.
+ C chiu xc nh theo qui tc nm tay phi nh cun dy.
N

+ C ln: B = 4.10-7 I = 4.10-7n.I

Trong : N l s vng dy; l chiu di ng dy; n s vng dy trn 1 n v chiu di;


I cng dng in.
= B
1 + + B
n.
d) Nguyn l chng cht t trng: B
3. Lc t
Lc t tc dng ln on dy dn c chiu di l c dng in I chy qua t trong t
trng:
+ C im t ti trung im ca on dy
+ C phng vung gc vi on dy v vi ng sc t;

+ C chiu xc nh theo qui tc bn tay tri: " bn ta tri sao cho vc t cm ng t B


hng vo lng bn tay, chiu t c tay n ngn gia l chiu dng in chy trong on
"
dy, khi chiu ngn tay ci choi ra ch chiu ca lc t F
+ C ln: F = BIlsin.
4. Lc Lo-ren-x
Lc Lo-ren-x l lc do t trng tc dng ln ht mang in chuyn ng.
Lc Lo-ren-x :
- C im t trn in tch;

- C phng vung gc vi v
v B

- C chiu: xc nh theo qui tc bn tay tri: " bn tay tri m rng sao cho vc t B
hng vo lng bn tay, chiu t c tay n ngn tay gia l chiu ca v
khi q > 0 v ngc
chiu v
khi q < 0. Lc , chiu ca lc Lo-ren-x l chiu ngn ci choi ra vung gc vi
phng vn tc.
- C ln f = |q|vBsin.

Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

B. CC DNG BI TP T LUN
DNG 1: CM NG T DO DNG IN GY RA TI MT IM
I. PHNG PHP
LOI 1: Bi tp xc nh cm ng t ti mt im do mt phn t dng in in gy
ra.
- im t ti v tr im ang xt.
- Phng vung gc vi dng in.
- Chiu xc nh theo qui tc bn tay phi cho trng hp l dy dn thng hoc qui tc
nm bn tay phi cho trng hp ng dy v khung dy.
- ln vn dng cng thc:
+ Dy dn thng: B = 2.10-7
+ Khung dy: B =

I.

r
NI
2.10-7. .
R
-7N

+ ng dy: B = 4.10

I = 4.10-7n.I

LOI 2: Xc nh cm ng t tng hp ti mt im.


* Bc 1: S dng qui tc bn tay phi xc nh cm ng t ti im M do cc dng
in gy ra.
- xc nh vec t cm ng t tng hp s dng qui tc hnh bnh hnh.
* Bc 2: Tnh cm ng t thnh phn da vo cc cng thc sau:
+ i vi dy dn thng: B = 2.10-7
+ i vi khung dy: B =

I.

r
NI
2.10-7. .
R
-7N

+ i vi ng dy: B = 4.10

I = 4.10-7n.I

* Bc 3: Tm ln ca cm ng t tng hp.
Lu cc im sau y:
1 v B
2 cng chiu: BM = B1 + B2
+ Nu B
1 v B
2 ngc chiu: BM = |B1 - B2|
+ Nu B
1 v B
2 vung gc: BM = B12 + B22
+ Nu B

1 v B
2 c ln bng nhau v hp gc c: BM = 2B1cos
+ Nu B

LOI 3: Cm ng t tng hp bng 0


Gii cc bi ton dng ny cn ch :
- V tr im M:
+ Khi hai dng in cng chiu th v tr t ca M nm trn ng thng ni hai dng
in v gia I1 v I2.
+ Khi hai dng in ngc chiu th v tr t ca M nm trn ng thng ni hai dng
in v ngoi I1 v I2 gn dng in c cng nh.
- Xc nh khong cch t M n I1 v I2.
+ Gi rM1 = x l khong cch t M n I1.
+ Khong cch t M n I2 nh sau:
Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

Nu I1 v I2 cng chiu th rM2 =


r
{
Nu I1 v I2 ngc chiu th { M2
rM2
I1 v I2.
M = 0: B1 = B2 I1
+ iu kin B

rM1

rx
= r + x vi I1 < I2 trong r l khong cch gia
= x r vi I1 > I2
=

I2
rM2

(1)

+ Gii phng trnh (1) tm c rM1 = x rM2


II. BI TP P DNG
Bi 1: Hai dy dn thng, rt di, t song song, cch nhau 20 cm trong khng kh, c hai
dng in ngc chiu, c cng I1 = 12 A; I2 = 15 A chy qua. Xc nh cm ng t tng
hp do hai dng in ny gy ra ti im M cch dy dn mang dng I 1 15 cm v cch dy
dn mang dng I2 5 cm.
Gii
Gi s hai dy dn c t vung gc vi mt phng hnh v,
dng I1 i vo ti A, dng I2 i ra ti B th cc dng in I1 v I2 gy
1 v B
2 c phng chiu nh hnh
ra ti M cc vc t cm ng t B
v, c ln:
Dng in I1: B1 = 2.10-7
Dng in I2: B2 = 2.10

I1 .

rAM
-7 I2
rBM

= 1,6.10-5 T

= 6.10-5 T

M=B
1+B
2
Cm ng t tng hp ti M l: B
1 v B
2 cng phng, cng chiu nn B
M cng phng, cng chiu vi
T hnh ta thy: B
1 v B
2 v c ln:
B
BM = B1 + B2 = 7,6.10-5 T.
Bi 2: Hai dy dn thng, rt di, t song song, cch nhau 10 cm trong khng kh, c hai
dng in ngc chiu, c cng I1 = 6 A; I2 = 12 A chy qua. Xc nh cm ng t tng
hp do hai dng in ny gy ra ti im M cch dy dn mang dng I1 5 cm v cch dy dn
mang dng I2 15 cm.
Gii
Gi s hai dy dn c t vung gc vi mt phng hnh
v, dng I1 i vo ti A, dng I2 i ra ti B th cc dng in I1
1 v B
2 c phng
v I2 gy ra ti M cc vc t cm ng t B
chiu nh hnh v, c ln:
+ Dng in I2: B1 = 2.10-7
+ Dng in I2: B2 = 2.10

I1 .

rAM
-7 I2
rBM

= 2,4.10-5 T

= 1,6.10-5 T.

M=B
1+B
2
Cm ng t tng hp ti M l: B
1 v B
2 cng phng, ngc chiu v B1 > B2 nn B
M cng phng,
T hnh ta thy B
1 v c ln:
chiu vi B
BM = B1 - B2 = 0,8.10-5 T.
Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

Bi 3: Hai dy dn thng, rt di, t song song, cch nhau 10 cm trong khng kh, c hai
dng in cng chiu, c cng I1 = 9 A; I2 = 16 A chy qua. Xc nh cm ng t tng
hp do hai dng in ny gy ra ti im M cch dy dn mang dng I 1 6 cm v cch dy dn
mang dng I2 8 cm.
Gii
Gi s hai dy dn c t vung gc vi mt phng hnh v,
dng I1 i vo ti A, dng I2 i vo ti B. Tam gic AMB vung ti
1 v B
2
M. Cc dng in I1 v I2 gy ra ti M cc vc t cm ng B
c phng chiu nh hnh v, c ln:
+ Dng in I2: B1 = 2.10-7
+ Dng in I2: B2 = 2.10

I1 .

rAM
-7 I2
rBM

= 3.10-5 T

= 4.10-5 T.

M=B
1+B
2 . C phng chiu nh hnh v
Cm ng t tng hp ti M l: B
1 v B
2 vung gc nhau nn c ln ca cm ng t tng hp l:
T hnh thy B
BM = B12 + B22 = 5.10-5 T.
Bi 4: Hai dy dn thng, rt di, t song song, cch nhau 20 cm trong khng kh, c hai
dng in ngc chiu, c cng I1 = I2 = 12 A chy qua. Xc nh cm ng t tng hp
do hai dng in ny gy ra ti im M cch dy dn mang dng I 1 16 cm v cch dy dn
mang dng I2 12 cm.
Gii
Gi s hai dy dn c t vung gc vi mt phng hnh v,
dng I1 i vo ti A, dng I2 i ra ti B. Tam gic AMB vung ti M.
1 v B
2 c
Cc dng in I1 v I2 gy ra ti M cc vc t cm ng t B
phng chiu nh hnh v, c ln:
+ Dng in I2: B1 = 2.10-7
+ Dng in I2: B2 = 2.10

I1 .

rAM
-7 I2
rBM

= 1,5.10-5 T

= 2.10-5 T.

M=B
1+B
2 . C phng chiu nh hnh v
Cm ng t tng hp ti M l: B
1 v B
2 vung gc nhau nn c ln ca cm ng t tng hp l:
T hnh thy B
BM = B12 + B22 = 2,5.10-5 T.
Bi 5: Hai dy dn thng, rt di, t song song, cch nhau 20 cm trong khng kh, c hai
dng in ngc chiu, cng cng I1 = I2 = 9 A chy qua. Xc nh cm ng t tng hp
do hai dng in ny gy ra ti im M cch u hai dy dn mt khong 30 cm.
Gii

Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

Gi s hai dy dn c t vung gc vi mt phng hnh v, dng


I1 i vo ti A, dng I2 i ra ti B. Cc dng in I1 v I2 gy ra ti M
1 v B
2 c phng chiu nh hnh v, c ln:
cc vc t cm ng t B
+ Dng in I2: B1 = 2.10-7
+ Dng in I2: B2 = 2.10

I1 .

rAM
-7 I2
rBM

= 6.10-5 T

= 6.10-5 T.

M=B
1+B
2 . C phng chiu nh
Cm ng t tng hp ti M l: B
hnh v.
1 v B
2 hp vi nhay gc 2 v theo tnh ton trn
T hnh thy B
c ln bng nhau nn c ln ca cm ng t tng hp l:
BM = 2B1cos
AH

Ta li c cos =
Suy ra BM = 2B1

AM
AH

AM

= 4.10-6 T.

Bi 6: Hai dy dn thng, rt di, t song song, cch nhau 10 cm trong khng kh, c hai
dng in cng chiu, cng cng I1 = I2 = 6 A chy qua. Xc nh cm ng t tng hp
do hai dng in ny gy ra ti im M cch u hai dy dn mt khong 20 cm.
Gii
Gi s hai dy dn c t vung gc vi mt phng hnh v, dng
I1 i vo ti A, dng I2 i vo ti B. Cc dng in I1 v I2 gy ra ti M
1 v B
2 c phng chiu nh hnh v, c ln:
cc vc t cm ng t B
+ Dng in I2: B1 = 2.10-7
+ Dng in I2: B2 = 2.10

I1 .

rAM
-7 I2
rBM

= 6.10-5 T

= 6.10-5 T.

M=B
1+B
2 . C phng chiu nh
Cm ng t tng hp ti M l: B
hnh v.
1 v B
2 hp vi nhay gc 2 v theo tnh ton trn c ln bng nhau
T hnh thy B
nn c ln ca cm ng t tng hp l:
BM = 2B1cos
Trong : cos =

MH

AM2 AH2

AM
AM
AM2 AH2

Khi BM = 2B1

AM

= 11,6.10-6 T.

7. Hai dy n thng di v hn, t song song trong khng kh cch nhau mt on d =


12 cm c cc dng in cng chiu I1 = I2 = I = 10 A chy qua. Mt im M cch u hai
dy dn mt on x.
a) Khi x = 10 cm. Tnh ln cm ng t tng hp do hai dng in chy trong hai dy
dn gy ra ti im M.
b) Hy xc nh x ln cm ng t tng hp do hai dng in gy ra t gi tr cc
i. Tnh gi tr cc i .
Gii
Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

a) Gi s hai dy dn c t vung gc vi mt phng hnh v,


dng I1 i vo ti A, dng I2 i vo ti B. Cc dng in I1 v I2 gy ra
1 v B
2 c phng chiu nh hnh v, c
ti M cc vc t cm ng t B
ln:
+ Dng in I2: B1 = 2.10-7
+ Dng in I2: B2 = 2.10

I1 .

rAM
-7 I2
rBM

= 2.10-5 T

= 2.10-5 T.

M=B
1+B
2 . C phng chiu nh
Cm ng t tng hp ti M l: B
hnh v.
1 v B
2 hp vi nhay gc 2 v theo tnh ton trn c ln bng nhau
T hnh thy B
nn c ln ca cm ng t tng hp l:
BM = 2B1cos
Trong : cos =

MH
AM

x2 (d)

x2 (d)
2

Khi BM = 2B1

x
2

= 3,2.10-5 T.

b) Theo cu a) ta c:
B1 = B2 = 2.10-7

x2 (d)

BM = 2B1
Vi y =
t u =
y=
y

(
2

= 4.10-7

x2 (d)
x

. = 4.10-7. I. 2 (

) = 4.10-7.I.y
2x2

)
2x2

x
1

x2

(
2

x
1

d2

ymax =

Vy khi x =

du 2

du 2

) = u ( 2 ) = d2 (d2 u + ( 2 ) ) = d2 (d
2x2

d
2

1
d2

khi (
d

du

) = 0 u = d2 x =
2

du 2
2

d
2

th Bmax = 3,32.10-5 T.

Bi 8: Hai dy n thng di v hn, t song song trong khng kh cch nhau mt on


d = 2a c cc dng in ngc chiu cng cng I1 = I2 = I chy qua.
a) Xc nh cm ng t tng hp do hai dng in ny gy ra ti im M cch u hai
dy dn mt on x.
b) Hy xc nh x ln cm ng t tng hp do hai dng in gy ra t gi tr cc
i. Tnh gi tr cc i .
Gii

Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

a) Gi s hai dy dn c t vung gc vi mt phng hnh v,


dng I1 i vo ti A, dng I2 i ra ti B. Cc dng in I1 v I2 gy ra ti
1 v B
2 c phng chiu nh hnh v, c
M cc vc t cm ng t B
ln:
B1 = B2 = 2.10-7

M=B
1+B
2 . C phng chiu nh
Cm ng t tng hp ti M l: B
hnh v.
1 v B
2 hp vi nhay gc 2 v theo tnh ton trn c ln bng nhau
T hnh thy B
nn c ln ca cm ng t tng hp l:
BM = 2B1cos
a
Ta li c: cos = nn:
x

BM = 2B1cos = 4.10-7.

a.I
x2

b) t MH = y
Theo pitago ta c x2 = a2 + y2 BM = 4.10-7.

a.I
x2

= 4.10-7.

a.I
a2 +y2

(1)
I

T (1) ta thy BM t cc i khi y = 0 x = a; khi Bmax = 4.10-7 .


a

Bi 9: Hai dy dn thng, rt di, t song song, cch nhau 15 cm trong khng kh, c hai
dng in cng chiu, c cng I1 = 10 A, I2 = 5 A chy qua. Xc nh im M m ti
cm ng t tng hp do hai dng in ny gy ra bng 0.
Gii
Gi s hai dy dn c t vung gc vi mt phng hnh v,
dng I1 i vo ti A, dng I2 i vo ti B. Cc dng in I1 v I2 gy
1 v B
2.
ra ti M cc vc t cm ng t B
Do I1 v I2 cng chiu nn cm ng t tng hp ti M bng 0
th M phi nm gia A v B.
Gi x l khong cch t M A khi khong cch t M B l: AB - x.
M=B
1+B
2 = 0 B1 = B2 I1 = I2 x = 10 cm rMA = 5cm
Khi : B
x

ABx

Vy im M phi nm trn ng thng cch dy dn mang dng I1 l 10 cm v cch dy


dn mang dng I2 l 5 cm; ngoi ra cn c cc im rt xa hai dy dn cng c cm ng t
tng hp do hai dng in ny gy ra cng bng 0 v cm ng t do mi dng in gy ra
cc im cch rt xa n bng 0.
Bi 10: Hai dy dn thng, rt di, t song song, cch nhau 10 cm trong khng kh, c
hai dng in ngc chiu, c cng I1 = 20A, I2 = 10A chy qua. Xc nh im N m
ti cm ng t tng hp do hai dng in ny gy ra bng 0.
Gii
Gi s hai dy dn c t vung gc vi mt phng hnh v, dng I 1 i vo ti A, dng
1 v B
2.
I2 i ra ti B. Cc dng in I1 v I2 gy ra ti M cc vc t cm ng t B
Do I1 v I2 ngc chiu v I1 > I2 nn cm ng t tng hp ti M bng 0 th M phi
nm ngoi A v B v gn B.
Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

10

Gi x l khong cch t M A khi khong cch t M B l: x - AB.


M=B
1+B
2 = 0 B1 = B2 I1 = I2 x = 20cm rMB = 10 cm.
Khi : B
x

xAB

Vy im M phi nm trn ng thng cch dy dn mang


dng I1 l 20 cm v cch dy dn mang dng I2 l 10 cm; ngoi
ra cn c cc im rt xa hai dy dn cng c cm ng t tng
hp do hai dng in ny gy ra cng bng 0 v cm ng t do
mi dng in gy ra cc im cch rt xa n bng 0.
Bi 11: Hai dy dn thng, rt di, t trong khng kh, trng vi hai trc ta vung
gc xOy. Dng in qua dy Ox chy cng chiu vi chiu dng ca trc ta v c cng
I1 = 2 A, dng in qua dy Oy chy ngc chiu vi chiu dng ca trc ta v c
cng I2 = 3 A. Xc nh cm ng t tng hp do hai dng in ny gy ra ti im A c
ta x = 4 cm v y = -2 cm.
Gii
1 vung gc vi mt phng xOy, hng t ngoi
Dng I1 gy ra ti A vc t cm ng t B
vo, c ln:
I

B1 = 2.10-7|y|= 2.10-5 T.
2 vung gc vi mt
Dng I2 gy ra ti A vc t cm ng t B
phng xOy, hng t trong ra, c ln:
I

B2 = 2.10-7|x|= 1,5.10-5 T.
A= B
1+B
2.
Cm ng t tng hp ti A l B
1 v B
2 . cng phng, ngc chiu nh hnh
Theo qui tc bn tay phi ta xc nh c B
A cng phng, cng chiu vi B
1 v c ln
v v B1 > B2 nn B
BM = B1 B2 = 0,5.10-5 T.
Bi 12: Hai dy dn thng, rt di, t trong khng kh, trng vi hai trc ta vung
gc xOy. Dng in qua dy Ox chy ngc chiu vi chiu dng ca trc ta v c
cng I1 = 6 A, dng in qua dy Oy chy cng chiu vi chiu dng ca trc ta
v c cng I2 = 9 A. Xc nh cm ng t tng hp do hai dng in ny gy ra ti im
M c ta x = 4 cm v y = 6 cm.
Gii
1 vung gc vi mt
Dng I1 gy ra ti M vc t cm ng t B
phng xOy, hng t ngoi vo, c ln:
I

B1 = 2.10-7|y|= 2.10-5 T.
2 vung gc vi mt
Dng I2 gy ra ti M vc t cm ng t B
phng xOy, hng t trong ra, c ln:
I

B2 = 2.10-7|x|= 1,5.10-5 T.
M= B
1+B
2
Cm ng t tng hp ti M l B
Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

11

1 v B
2 . cng phng, ngc chiu nh hnh
Theo qui tc bn tay phi ta xc nh c B
M cng phng, cng chiu vi B
1 v c ln:
v v B1 > B2 nn B
BM = B1 B2 = 6,5.10-5 T.
Bi 13: Hai dy dn thng, rt di, t trong khng kh, trng vi hai trc to vung
gc xOy. Dng in qua cc dy dn u cng chiu vi chiu dng ca trc ta v c
cng cng I1 = I2 = 12 A. Xc nh cm ng t tng hp do hai dng in ny gy ra ti
im A c ta x = - 6 cm v y = - 4 cm.
Gii
1 vung gc vi
Dng I1 gy ra ti A vc t cm ng t B
mt phng xOy, hng t ngoi vo, c ln:
I

B1 = 2.10-7|y|= 2.10-5 T.
2 vung gc vi
Dng I2 gy ra ti A vc t cm ng t B
mt phng xOy, hng t trong ra, c ln:
I

B2 = 2.10-7|x|= 1,5.10-5 T.
A= B
1+B
2
Cm ng t tng hp ti A l B
1 v B
2 . cng phng, ngc chiu nh hnh
Theo qui tc bn tay phi ta xc nh c B
A cng phng, cng chiu vi B
1 v c ln:
v v B1 > B2 nn B
BM = B1 B2 = 2.10-5 T.
Bi 14: Mt vng dy trn t trong chn khng c bn kn R = 10 cm mang dng in I
= 50 A.
a) Tnh ln ca vc t cm ng t ti tm vng dy.
b) Nu cho dng in trn qua vng dy c bn kn R = 4R th cm ng t ti tm vng
dy c ln l bao nhiu?
Gii
I

a) ln cm ng t ti tm vng dy: B = 2.10-7 = 31,4.10-5 T.


R

b) Vi vng dy c bn knh R = 4R th: B = 2.10-7 =


4R

B
= 7,85.10-5 T.
4

Bi 15: Mt khung dy trn t trong chn khng c bn kn R = 12


cm mang dng in I = 48 A. Bit khung dy c 15 vng. Tnh ln
ca vc t cm ng t ti tm vng dy.
Gii
ln ca vc t cm ng t ti tm vng dy:
I

BO = 2.10-7N. = 367,8.10-5 T.
R

y N = 1.
Bi 16: Mt dy dn thng, di c v bc cch in, khong gia c un thnh vng
trn, bn knh R = 20 cm nh hnh v. Dng in chy qua dy dn c cng 5 A. Xc
nh cm ng t ti tm O ca vng trn.
Gii
Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

12

1 vung gc vi mt phng
Dng in chy trong vng trn gy ra ti tm O cm ng t B
hnh v, hng t ngoi vo v c ln:
I

B1 = 2.10-7 = 15,7.10-6T.
R

2
Dng in chy trong dy dn thng gy ra ti tm O cm ng t B
vung gc vi mt phng hnh v, hng t trong ra v c ln:
I

B2 = 2.10-7 = 5.10-6T.
R

O= B
1+B
2
Cm ng t tng hp ti O l B
1 v B
2 cng phng, ngc chiu v B1 > B2 nn B
O cng
Theo qui tc bn tay phi c B
1 v c ln BO = B1 B2 = 10,7.10-6 T.
phng, cng chiu vi B
Bi 17: Mt dy dn ng knh tit din d = 0,5 mm c ph mt lp sn cch in
mng v qun thnh mt ng dy, cc vng dy qun st nhau. Cho dng in c cng
I = 2 A chy qua ng dy. Xc nh cm ng t ti mt im trn trc trong ng dy.
Gii

S vng dy qun st nhau trn ng dy: N = .


d

Cm ng t ti mt im bn trong ng dy: B = 4.10-7. .I = 5.10-4 T.

Bi 18: Cho dng in cng I = 0,15 A chy qua cc vng dy ca mt ng dy, th


cm ng t bn trong ng dy l B = 35.10 -5 T. ng dy di 50 cm. Tnh s vng dy ca
ng dy.
Gii
N

Ta c cm ng t ti mt im bn trong ng dy: B = 4.10-7. .I

S vng dy ca ng l: N =

B
4107 .I

= 929 vng.

Bi 19: Dng mt dy ng c ph mt lp sn cch in mng, qun quanh mt hnh


tr di L = 50 cm, c ng knh d = 4 cm lm mt ng dy. Si dy qun ng dy c
chiu di l = 314 cm v cc vng dy c qun st nhau. Hi nu cho dng in cng
I = 0,4 A chy qua ng dy, th cm ng t bn trong ng dy bng bao nhiu?
Gii

Chu vi ca mi vng dy: C = d, s vng dy: N = =


C

-7 N

Cm ng t bn trong ng dy: B = 4.10 . .I = 4.10 .


L

-7

dL

.I = 2,5.10-5 T.

Bi 20: Mt ng dy t trong khng kh sao cho trc ng dy vung gc vi mt phng


kinh tuyn t. Thnh phn nm ngang ca t trng Tri t B 0 = 2.10-5 T. ng dy di 50
cm c qun mt lp vng dy st nhau. Trong lng ng dy c treo mt kim nam chm.
a) Cho dng in I = 0,2 A chy qua ng dy th kim nam chm quay lch so vi hng
Nam - Bc lc u l 450. Tnh s vng dy ca ng dy.
b) Cho dng in I = 0,1 A qua ng dy th kim nam chm quay lch mt gc bao nhiu?
Gii

Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

13

a) Kim nam chm s c nh hng theo hng ca t trng tng


d do dng in chy trong ng dy gy ra vung
hp. V cm ng t B
0 ca t trng Tri t, m cm ng t tng hp B

gc vi cm ng t B
d+B
0 hp vi B
0 gc 450 nn Bd = B0 = 2.10-5 T.
=B
N

Ta c: Bd = 4.10-7 I = B0
L

N=

LB0
4107 I

= 40 vng.
N

Bd

b) Bd = 4.10-7. .I =

= 10-5 T

B
I
1
(v I = ); tan = d = = tan26,60 = 26,60.
Bd
2
2

Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

14

DNG 2: LC TNG TC T.
I. PHNG PHP;
- i vi bi ton tm lc t tc dng ln dng in t trong t trng ta p dng cng
, I)
thc: F = B.I..sin trong = (B
- i vi bi ton lc tng tc t gia hai dng in ta tin hnh nh sau:
+ biu din vc t lc ta da vo qui tc bn tay tri.
+ Tnh ln ca lc t tng tc gia hai dng in theo cng thc:
I I

F12 = 2.10-7 1 2
r12

y l cng thc xc nh lc t tc dng ln mt n v chiu di


- i vi bi ton xc nh lc t tc dng ln in tch chuyn ng trong t trng l
tin hnh nh sau:
+ biu din vc t lc ta da vo qui tc bn tay tri.
+ Tnh ln ca lc t tc dng ln in tch theo cng thc:
f = |q|B.v.sin
,v
y = (B
)
II. BI TP P DNG
Bi 1: Cho mt khung dy hnh ch nht ABCD c AB = 15 cm; BC =
25 cm, c dng in I = 5A chy qua t trong mt t trng u c cc
ng cm ng t vung gc vi mt phng cha khung dy v hng t
ngoi vo trong nh hnh v. Bit B = 0,02T. Xc nh cc vc t lc t do
t trng u tc dng ln cc cnh ca khung dy.
Gii
Cc lc t tc dng ln tng cnh ca khung dy c im t ti trung
im ca mi cnh, c phng nm trong mt phng cha khung dy v
vung gc vi tng cnh, c chiu nh hnh v v c ln:
FAB = FCD = B.I.AB = 15.10-3 N;
FBC = FAD = B.I.BC = 25.10-3 N.
Bi 2: Cho mt khung dy hnh ch nht ABCD c AB = 10 cm ; BC
= 20 cm, c dng in I = 4A chy qua t trong mt t trng u c
cc ng sc t song song vi mt phng cha khung dy nh hnh v.
Bit B = 0,04 T. Xc nh cc vc t lc t do t trng u tc dng ln
cc cnh ca khung dy.
Gii
Cc cnh AB v CD song song vi cc ng sc t nn lc t tc dng
ln cc cnh ny bng 0. Lc t tc dng ln cc cnh BC v AD c im
t ti trung im ca mi cnh, c phng vung gc vi mt phng
khung dy, lc tc dng ln cnh BC hng t trong ra ngoi, lc tc dng
ln cnh AD hng t ngoi vo trong v c ln:
FBC = FAD = B.I.BC = 32.10-3 N
Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

15

Hai lc ny to thnh mt ngu lc c tc dng lm cho khung dy quay n v tr m mt


phng khung dy vung gc vi cc ng sc t.
Bi 3: Cho mt khung dy hnh ch nht ABCD c AB = 10 cm; BC =
20 cm, c dng in I = 5 A chy qua t trong mt t trng u c cc
ng sc t song song vi mt phng cha khung dy v hp vi cnh
AD mt gc = 300 nh hnh v. Bit B = 0,02 T. Xc nh cc vc t lc
t do t trng u tc dng ln cc cnh AB v AD.
Gii
Cc lc t tc dng ln tng cnh ca khung dy c im t ti trung
im ca mi cnh, c phng vung gc vi mt phng cha khung dy v
vung gc vi tng cnh, lc tc dng ln cc cnh AB v BC hng t
trong ra, cc lc tc dng ln cc cnh CD v AD hng t ngoi vo v c
ln:
FAB =F = B.I.AB.sin(900 - ) = 8,66.10-3 N;
FBC = FAD = B.I.BC.sin = 10-2 N.
Bi 4: Cho hai dy dn thng, di, song song v mt khung dy hnh
ch nht cng nm trong mt mt phng t trong khng kh v c cc
dng in chy qua nh hnh v.
Bit I1 = 15 A; I2 = 10 A; I3 = 4 A; a =15 cm; b = 10 cm; AB = 15
cm; BC =20 cm. Xc nh lc t do t trng ca hai dng in chy
trong hai dy dn thng tc dng ln cnh BC ca khung dy.
Gii
Dng I1 gy ra ti cc im trn cnh BC ca khung dy vc t cm
ng t c phng vung gc vi mt phng hnh v, c chiu hng t
ngoi vo v c ln B1 = 2.10-7

I1

a+AB +b

T trng ca dng I1 tc dng ln cnh BC lc t F1 t ti trung


im ca cnh BC, c phng nm trong mt phng hnh v, vung gc vi BC v hng t
A n B, c ln:
F1 = B1I3 BC.sin900 = 2.10-7

I1 I3 BC

a+AB +b

= 60.10-7 N.

2 c cng
Lp lun tng t ta thy t trng ca dng I2 tc dng ln cnh BC lc t F
im t, cng phng, cng chiu vi F1 v c ln:
I I BC
=
b

F2 = 2.10-7 2 3

128.10-7 N.

Lc t tng hp do t trng ca hai dng I1 v I2 tc dng ln cnh BC ca khung dy


BC = F
1 +F
2 cng phng cng chiu vi F
1 v F
2 v c ln:
l F
FBC = F1 + F2 = 188.10-7 N.
Bi 5: Cho hai dy dn thng, di, song song v mt khung dy
hnh ch nht cng nm trong mt mt phng t trong khng kh
v c cc dng in chy qua nh hnh v. Bit I 1 = 12 A; I2 = 15
A; I3 = 4A; a = 20 cm; b = 10 cm; AB = 10 cm; BC = 20 cm. Xc
Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

16

nh lc t do t trng ca hai dng in chy trong hai dy dn thng tc dng ln cnh


BC ca khung dy.
Gii
Dng I1 gy ra ti cc im trn cnh BC ca khung dy vc t cm ng t c phng
I

vung gc vi mt phng hnh v, c chiu hng t trong ra v c ln B1 = 2.10-7 1


b

T trng ca dng I1 tc dng ln cnh BC lc t F1 t ti trung im ca cnh BC, c


phng nm trong mt phng hnh v, vung gc vi BC v hng t B n A, c ln
I I BC

F1 = 2.10-7 1 3

= 192.10-7 N.

Lp lun tng t ta thy t trng ca dng I2 tc dng ln cnh


BC lc t F2 c cng im t, cng phng, ngc chiu vi F1 v
c ln
I I BC
=
b+a

F2 = 2.10-7 1 3

80.10-7 N.

Lc t tng hp do t trng ca hai dng I1 v I2 tc dng ln cnh BC ca khung dy


BC = F
1 +F
2 cng phng cng chiu vi F
1 v F
2 v c ln:
l F
FBC = F1 - F2 = 112.10-7 N.
Bi 6: Mt electron bay vo trong t trng u vi vn tc ban u vung gc vi vc
t cm ng t. Bit v = 2.105 m/s, B = 0,2 T. Tnh lc Lo-ren-x tc dng ln electron.
Gii
-14
Ta c: f = |e|vBsin = 0,64.10 N.
Bi 7: Mt prtn bay vo trong t trng u theo phng lm vi ng sc t mt
gc 300 vi vn tc 3.107 m/s, t trng c cm ng t 1,5 T. Tnh lc Lo-ren-x tc dng
ln prtn.
Gii
Ta c: f = |e|vBsin = 7,2.10-12 N.

Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

17

C. TRC NGHIM KHCH QUAN


Cu 1. Mi t trng u pht sinh t
A. Cc nguyn t st.
B. Cc nam chm vnh cu.
C. Cc mmen t.
D. Cc in tch chuyn ng.
Cu 2. Mt nam chm vnh cu khng tc dng lc ln
A. Thanh st cha b nhim t.
B. Thanh st b nhim t.
C. in tch khng chuyn ng.
D. in tch chuyn ng.
Cu 3. Cm ng t bn trong ng dy di khng ph thuc vo
A. Mi trng trong ng dy.
B. Chiu di ng dy.
C. ng knh ng dy.
D. Dng in chy trong ng dy.
Cu 4. Khi mt li st t c lun vo trong ng dy dn din, cm ng t bn trong lng
ng dy
A. B gim nh cht t. B. B gim mnh.
C. Tng nh cht t. D. Tng mnh.
Cu 5. Hai dy dn thng, di song song mang dng in ngc chiu l I 1, I2. Cm ng t
ti im cch u hai dy dn v nm trong mt phng cha hai dy dn l
A. B = B1 + B2.
B. B = |B1 - B2|.
C. B = 0.
D. B = 2B1 - B2.
Cu 6. Hai dy dn thng, di song song mang dng in cng chiu l I1, I2. Cm ng t ti
im cch u hai dy dn v nm trong mt phng cha hai dy dn l
A. B = B1 + B2.
B. B = |B1 - B2|.
C. B = 0.
D. B = 2B1 - B2.
Cu 7. t mt dy dn thng, di mang dng in 20 A trong mt t trng u c vc t
cm ng t vung gc vi dy, ngi ta thy mi 50 cm ca dy chu lc t l 0,5 N. cm
ng t c ln l
A. 5 T.
B. 0,5 T.
C. 0,05 T.
D. 0,005 T.
Cu 8. Khi mt electron bay vo vng t trng theo qu o song song vi cc ng sc
t, th
A. Chuyn ng ca electron tip tc khng b thay i.
B. Hng chuyn ng ca electron b thay i.
C. Vn tc ca electron b thay i.
D. Nng lng ca electron b thay i.
Cu 9. Mt vng dy trn bn knh 30 cm c dng in chy qua. Cm ng t ti tm vng
dy l 3,14.10-5 T. Cng dng in chy trong vng dy l
A. 5 A.
B. 10 A.
C. 15 A.
D. 20 A.
Cu 10. Mt dng in 20 A chy trong mt dy dn thng di t trong khng kh. Cm
ng t ti im cch dy 10 cm l
A. 10-5T.
B. 2. 10-5T.
C. 4. 10-5T.
D. 8. 10-5T.
Cu 11. Hai dy dn thng, di v hn trng vi hai trc ta vung gc xOy, c cc dng
in I1 = 2 A, I2 = 5 A chy qua cng chiu vi chiu dng ca cc trc to . Cm ng t
ti im A c to x = 2 cm, y = 4 cm l
A. 10-5 T.
B. 2. 10-5 T.
C. 4. 10-5 T.
D. 8. 10-5 T.
Cu 12. Khi mt electron bay vo vng t trng theo qu o vung gc vi cc ng sc
t, th
Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

18

A. Chuyn ng ca electron tip tc khng b thay i.


B. Hng chuyn ng ca electron b thay i.
C. ln vn tc ca electron b thay i.
D. Nng lng ca electron b thay i.
Cu 13. Khi hai dy dn thng, t gn nhau, song song vi nhau v c hai dng in cng
chiu chy qua th
A. Chng ht nhau.
B. Chng y nhau.
C. Lc tng tc khng ng k.
D. C lc ht, c lc y.
Cu 14. T trng ca mt thanh nam chm thng ging vi t tng to bi
A. Mt dy dn thng c dng in chy qua.
B. Mt chm electron chuyn ng song song vi nhau.
C. Mt ng dy c dng in chy qua.
D. Mt vng dy c dng in chy qua.
Cu 15. Mt khung dy dn c dng in chy qua nm trong t trng lun lun c xu
hng quay mt phng ca khung dy n v tr
A. Vung gc vi cc ng sc t.
B. Song song vi cc ng sc t.
C. Song song hoc vung gc vi ng sc t tu theo chiu dng in chy trong khung
dy.
D. To vi cc ng sc t gc 450.
Cu 16. Hai dy dn thng, t gn nhau, song song vi nhau c dng in chy qua tng
tc vi nhau mt lc kh ln v
A. Hai dy dn c khi lng.
B. Trong hai dy dn c cc in tch t do.
C. Trong hai dy dn c cc ion dng dao ng quanh nt mng
D. Trong hai dy dn c cc electron t do chuyn ng c hng.
Cu 17. Dng nam chm th ta c th bit c
A. mnh yu ca t trng ni t nam chm th.
B. Dng ng sc t ni t nam chm th.
C. ln v hng ca vc t cm ng t ni t nam chm th.
D. Hng ca vc t cm ng t ni t nam chm th.
Cu 18. Tng tc gia in tch ng yn v in tch chuyn ng l
A. Tng tc hp dn. B. Tng tc in.
C. Tng tc t.
D. Va tng tc in va tng tc t.
Cu 19. Kim nam cham ca la bn t trn mt t ch hng Bc - Nam a l v
A. Lc hp dn Tri t tc dng ln kim nam chm, nh hng cho n.
B. Lc in ca Tri t tc dng ln kim nam chm, nh hng cho n.
C. T trng ca Tri t tc dng ln kim nam chm, nh hng cho n.
D. V mt l do khc cha bit.
Cu 20. Mt on dy dn mang dng in t trong t trng u. Lc t ln nht tc dng
ln on dy dn khi
Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

19

A. on dy dn t song song vi cc ng sc t.
B. on dy dn t vung gc vi cc ng sc t.
C. on dy dn t hp vi cc ng sc t gc 450.
D. on dy dn t hp vi cc ng sc t gc 600.
Cu 21. on dy dn di 10 cm mang dng in 5 A t trong t trng u c cm ng t
0,08 T. on dy t vung gc vi cc ng sc t. Lc t tc dng ln on dy l
A. 0,01 N.
B. 0,02 N.
C. 0,04 N.
D. 0 N.
Cu 22. on dy dn di 10cm mang dng in 5 A t trong t trng u c cm ng t
0,08 T. on dy t hp vi cc ng sc t gc 300. Lc t tc dng ln on dy l
A. 0,01 N.
B. 0,02 N.
C. 0,04 N.
D. 0,05 N.
Cu 23. Mt ht mang in tch q = 3,2.10-19 C bay vo trong t trng u, cm ng t B =
0,5 T, vi vn tc v = 106 m/s theo phng vung gc vi cc ng sc t. Lc Lorenx
tc dng ln ht l:
A. 0.
B. 1,6.10-13 N.
C. 3,2.10-13 N.
D. 6,4.10-13 N.
Cu 24. Mt dng in 20 A chy trong mt dy dn thng, di t trong khng kh. Cm
ng t ti im cch dy dn 20 cm l
A. 10-5 T.
B. 2.10-5 T.
C. 4.10-5 T.
D. 8.10-5 T.
Cu 25. Mt dng in chy trong dy dn thng, di trong khng kh. Cm ng t ti im
cch dy dn 10 cm l 4.10-5 T. Cm ng t ti im cch dy 40 cm l
A. 10-5 T.
B. 2.10-5 T.
C. 4.10-5 T.
D. 8.10-5 T.
Cu 26. Hai dy dn thng, di t song song vi nhau trong khng kh cch nhau 16 cm c
cc dng in I1 = I2 = 10 A chy qua cng chiu nhau. Cm ng t ti im cch u hai
dy dn 8 cm l
A. 0.
B. 10-5 T.
C. 2,5.10-5 T.
D. 5. 10-5 T.
Cu 27. Hai dy dn thng, di t song song vi nhau trong khng kh cch nhau 16 cm c
cc dng in I1 = I2 = 10 A chy qua ngc chiu nhau. Cm ng t ti im cch u hai
dy dn 8 cm l
A. 0.
B. 10-5 T.
C. 2,5.10-5 T.
D. 5. 10-5 T.
Cu 28. Khung dy trn bn knh 30 cm c 10 vng dy. Cng dng in qua mi vng
dy l 0,3 A. Cm ng t ti tm khung dy l
A. 10-6 T.
B. 3,14.10-6 T.
C. 6,28.10-6 T.
D. 9,42.10-6 T.
Cu 29. Mt ng dy di 20 cm, c 1200 vng dy t trong khng kh. Cm ng t bn
trong ng dy l 75.10-3 T. Cng dng in chy trong ng dy l
A. 5 A.
B. 10 A.
C. 15 A.
D. 20 A.
Cu 30. Mt ng dy di 20 cm, c 2400 vng dy t trong khng kh. Cng dng in
chy trong cc vng dy lg 15 A. Cm ng t bn trong ng dy l
A. 28. 10-3 T.
B. 56. 10-3 T.
C. 113. 10-3 T.
D. 226. 10-3 T.
Cu 31. Mt electron bay vo trong t trng u, cm ng t B = 1,2 T. Lc lt vo trong
t trng vn tc ca ht l 107 m/s v hp thnh vi ng sc t gc 300. Lc Lorenx tc
dng ln electron l
A. 0.
B. 0,32.10-12N.
C. 0,64.10-12N.
D. 0,96.10-12N.
Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

20

Cu 32. Mt khung dy trn bn knh R = 5 cm, c 12 vng dy c dng in cng I =


0,5 A chy qua. Cm ng t ti tm vng dy l
A. 24.10-6 T.
B. 24.10-6 T.
C. 24.10-5 T.
D. 24.10-5 T.
Cu 33. Chn cu ng.
A. Ch c t trng mi lm lch c qu o chuyn ng ca electron.
B. Ch c in trng mi lm lch c qu o chuyn ng ca electron.
C. T trng v in trng khng th lm lch qu o chuyn ng ca electron.
D. T trng v in trng u c th lm lch c qu o chuyn ng ca electron.
Cu 34. Mt dy dn thng, di c dng in I = 12 A chy qua c t trong khng kh.
Cm ng t ti im cch dy 5 cm l
A. 1,2.10-5T.
B. 2,4.10-5T.
C. 4,8.10-5T.
D. 9,6.10-5T.
Cu 35. Trong cc trng hp sau y trng hp no l tng tc t
A. Tri t ht Mt Trng.
B. Lc nha sau khi c xt vi d c th ht nhng my giy vn.
C. Hai qu cu tch in t gn nhau.
D. Hai dy dn c dng in chy qua t gn nhau.
Cu 36. Mt dng in cng I = 5 A chy trong dy dn thng, di t trong khng kh.
Cm ng t ti im M c gi tr B = 4.10-5 T. im M cch dy
A. 1 cm.
B. 2,5 cm.
C. 5 cm.
D. 10 cm.
Cu 37. Mt dng in chy trong dy dn thng, di t trong khng kh. Cm ng t ti
im M cch dy 10 cm c gi tr B = 2.10-5 T. Cng dng in chy trong dy dn l
A. 2 A.
B. 5 A.
C. 10 A.
D. 15 A
Cu 38. Mt ht mang in tch q = 4.10-10 C, chuyn ng vi vn tc 2.105 m/s trong t
trng u. Mt phng qu o ca ht vung gc vi vc t cm ng t. Lc Lorenx tc
dng ln ht l f = 4.10-5 N. Cm ng t B ca t trng l:
A. 0,05 T.
B. 0,5 T.
C. 0,02 T.
D. 0,2 T.
Cu 39. Mt ht tch in chuyn ng trong t trng u. Mt phng qu o ca ht
vung gc cc ng sc t. Nu ht chuyn ng vi vn tc v1 = 1,6.106 m/s th lc
Lorenx tc dng ln ht l f1 = 2.10-6 N. Nu ht chuyn ng vi vn tc v2 = 4.107 m/s th
lc Lorenx f2 tc dng ln ht l
A. 4.10-6 N.
B. 4. 10-5 N.
C. 5.10-6 N.
D. 5.10-5 N.
Cu 40. Mt ht (in tch 3,2.10-19C) bay vi vn tc 107m/s theo phng vung gc vi
cc ng sc t ca t trng u c cm ng t B = 1,8 T. Lc Lorenx tc dng ln ht
l
A. 5,76.10-12 N.
B. 57,6.10-12 N.
C. 0,56.10-12 N. D. 56,25.10-12 N.
Cu 41. Cm ng t ti mt im trong t trng
A. Vung gc vi ng sc t.
B. Nm theo hng ca ng sc t.
C. Nm theo hng ca lc t.
D. Khng c hng xc nh.
Cu 42. Chn cu tr li sai.
A. Tng tc gia dng in vi dng in gi l tng tc t.
B. Cm ng t c trng cho t trng v mt gy ra lc t.
Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

21

C. Xung quanh 1 in tch ng yn c in trng v t trng.


D. Ta ch v c mt ng sc t qua mi im trong t trng.
Cu 43. Trong mt nam chm in, li ca nam chm c th dng l
A. Km.
B. St non.
C. ng.
D. Nhm.
Cu 44. Mt dy dn thng, di c dng in chy qua c t trong khng kh. Cm ng
t ti im cch dy 5 cm l 1,2.10-5 T. Cng dng in chy trong dy dn l
A. 1A.
B. 3A.
C. 6A.
D. 12A.
Cu 45. xc nh 1 im trong khng gian c t trng hay khng, ta
A. t ti mt in tch.
B. t ti mt kim nam chm.
C. t ti mt si dy dn.
D. t ti mt si dy t.
.
Cu 46. Mt on dy c dng in c t trong mt t trng u c cm ng t B
. phi bng
lc t tc dng ln dy t gi tr cc i th gc gia dy dn v B
A. = 00.
B. = 300.
C. = 600.
D. = 900.
.
Cu 47. Mt on dy c dng in c t trong mt t trng u c cm ng t B
phi bng
lc t tc dng ln dy c gi tr cc tiu th gc gia dy dn v B
A. = 00.
B. = 300.
C. = 600.
D. = 900.
Cu 48. Mt dng in cng I = 3 A chy trong dy dn thng, di t trong khng kh
gy ra cm ng t ti im M l BM = 6.10-5 T. Khong cch t M n dy dn l
A. 1 cm.
B. 3,14 cm.
C. 10 cm.
D. 31,4 cm.
Cu 49. Khung dy trn bn knh 31,4 cm c 10 vng dy qun cch in vi nhau, c dng
in I chy qua. Cm ng t ti tm khung dy l 2.10 -5 T. Cng dng in chy qua
mi vng dy l
A. 1 mA.
B. 10 mA.
C. 100 mA.
D. 1 A.
Cu 50. Mt ng dy di l = 25 cm c dng in I = 0,5 A chy qua t trong khng kh.
Cm ng t bn trong ng dy l 6,28.10-3 T. S vng dy c qun trn ng dy l
A. 1250 vng.
B. 2500 vng.
C. 5000 vng.
D. 10000 vng.
P N
1D. 2C. 3C. 4D. 5A. 6B. 7C. 8A. 9C. 10C. 11C. 12B. 13A. 14C. 15A. 16D. 17D. 18B.
19C. 20B. 21C. 22B. 23B. 24B. 25A. 26A. 27D. 28B. 29B. 30D. 31D. 32B. 33D. 34C. 35D.
36B. 37C. 38B. 39D. 40A. 41B. 42C. 43B. 44B. 45B. 46D. 47A. 48 A. 49D. 50B.

Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

22

Chng V: CM NG IN T
A. TM TT L THUYT
1. T thng. Cm ng in t
)
+ T thng qua din tch S t trong t trng u: = NBScos(n
,B
n v t thng l vbe (Wb): 1 Wb = 1 T.1 m2.
+ Mi khi t thng qua mch kn (C) bin thin th trong mch kn (C) xut hin mt dng
in gi l dng in cm ng. Hin tng xut hin dng in cm ng trong (C) gi l hin
tng cm ng in t.
+ Dng in cm ng xut hin trong mch kn c chiu sao cho t trng cm ng c
tc dng chng li s bin thin ca t thng ban u qua mch kn.
+ Khi t thng qua (C) bin thin do kt qu ca mt chuyn ng no th t trng
cm ng c tc dng chng li chuyn ng ni trn.
+ Khi mt khi kim loi chuyn ng trong mt t trng hoc c t trong mt t
trng bin thin th trong khi kim loi xut hin dng in cm ng gi l dng in Fuc.
Mi khi kim loi chuyn ng trong t trng u chu tc dng ca lc hm in t.
Tnh cht ny c ng dng trong cc b phanh in t ca nhng t hng nng.
Khi kim loi chuyn ng trong t trng hoc t trong t trng bin thin s nng
ln. Tnh cht ny c ng dng trong cc l cm ng nung nng kim loi.
Trong nhiu trng hp s xut hin dng Fu-c gy nn nhng tn hao nng lng v
ch. gim tc dng nhit ca dng Fu-c ngi ta tng in tr ca khi kim loi bng
cch khot l trn khi kim loi hoc thay khi kim loi nguyn vn bng mt khi gm
nhiu l kim loi xp lin nhau, cch in i vi nhau.
2. Sut in ng cm ng
+ Khi t thng qua mch kn (C) bin thin th trong mch kn xut hin sut in ng
cm ng v do to ra dng in cm ng.
+ nh lut Fa-ra-ay v sut in ng cm ng: ec = - N.

3. T cm
+ Trong mch kn (C) c dng in c cng i chy qua th dng in i gy ra mt t
trng, t trng ny gy ra mt t thng qua (C) c gi l t thng ring ca mch:
= LI.
+ H s t cm ca mt ng dy di: L = 4.10-7

N2

.S

n v t cm l henry (H).
+ Hin tng t cm l hin tng cm ng in t xy ra trong mt mch c dng in
m s bin thin t thng qua mch c gy ra bi s bin thin ca cng dng in
trong mch.
+ Sut in ng t cm: etc = - L.

I
t
1

+ Nng lng t trng ca ng dy c dng in: WL = L.I2


2

Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

23

B. CC DNG BI TP T LUN
DNG 1: CC BI TON V HIN TNG CM NG IN T.
I. PHNG PHP
)
* T thng qua din tch S t trong t trng: = NBScos(n
,B
* Bi ton lin quan n sut in ng cm ng:
- Tnh bin thin t thng:
)
+ T thng bin thin do t trng thay i u: = N.B.S.cos(n
,B
Vi B = B2 - B1
)
+ T thng bin thin do din tch thay i: = N.B.S.cos(n
,B
Vi B = S2 - S1
+ T thng bin thin do din tch thay i: = N.B.S.[cos2 -cos2 ]
)
Vi = (n
,B

- Sut in ng cm ng: ec = - N.

- Nu khung dy xut hin in tr R ta p dng nh lut ohm cho mch kn:


I=

|ec |
R

- Cch tnh P, U, I ging nh dng in khng i


II. BI TP P DNG
Bi 1: Mt vng dy phng gii hn din tch S = 5 cm2 t trong t trng u cm ng
mt gc = 300. Tnh t thng qua S.
t B = 0,1 T. Mt phng vng dy lm thnh vi B
Gii
gc 300 nn gc gia B
v php tuyn n
Mt phng vng dy lm thnh vi B
l 600. Do
)= 25.10-6 Wb.
: = NBScos(n
,B
Bi 2: Mt khung dy t trong t trng u c cm ng t B = 0,06 T sao cho mt
phng khung dy vung gc vi cc ng sc t. T thng qua khung dy l 1,2.10 -5 Wb.
Tnh bn kn vng dy.
Gii
)= BR2cos(n
)
Ta c: = NBScos(n
,B
,B
R=

)
,B
Bcos(n

= 8.10-3 m = 8 mm.

Bi 3: Mt khung dy phng gii hn din tch S = 5 cm2 gm 20 vng dy t trong t


trng u c cm ng t t B = 0,1 T sao cho mt phng khung dy hp vi vc t cm ng
t mt gc 600. Tnh t thng qua din tch gii hn bi khung dy.
Gii
) = 8,7.10-4 Wb.
Ta c: = NBScos(n
,B
Bi 4: Mt khung dy phng din tch 20 cm2, gm 10 vng c t trong t trng u.
Vc t cm ng t lm thnh vi mt phng khung dy gc 30 0 v c ln bng 2.10-4 T.
Ngi ta lm cho t trng gim u n 0 trong thi gian 0,01 s. Tnh sut in ng cm
ng xut hin trong khung dy trong thi gian t trng bin i.
Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

24

Gii
) = N. B1 . S. cos(n
)
Ta c: = N. B. S. cos(n
,B
,B
Sut in cm ng: ec =

)
,B
N.B1 .S.cos(n

= 2.10-4 V.

Bi 5: Mt khung dy trn bn knh 10 cm gm 50 vng dy c t trong t trng


u. Cm ng t hp vi mt phng khung dy mt gc 60 0. Lc u cm ng t c gi tr
bng 0,05 T. Tm sut in ng cm ng trong khung nu trong khong 0,05 s:
a) Cm ng t tng gp i.
b) Cm ng t gim n 0.
Gii
T thng qua khung dy lc u:
) = 6,8.10-2 Wb.
1 = NBScos(n
,B
a) Khi 2 = 21 th ec =

= - 1,36 V. Du - cho bit nu khung dy khp kn th

sut in ng cm ng s gy ra dng in cm ng vi t trng cm ng ngc chiu vi


t trng ngoi.
b) Khi 2 = 0 th ec =

= 1,36 V.

Bi 6: Mt khung dy dn hnh ch nht c din tch 200 cm2, ban u v tr song song
vi cc ng sc t ca mt t trng u c ln B = 0,01 T. Khung quay u trong thi
gian t = 0,04 s n v tr vung gc vi cc ng sc t. Xc nh sut in ng cm ng
xut hin trong khung.
Gii
Ta c: 1 = 0 v lc u vc t php tuyn vung gc vi vc t cn ng t
T thng sau t = 0,04s l 2 = Bscos = 2.10-4 Wb vi = 0
Do sut in ng cm ng: ec = -

= - 5.10-3 V.

Bi 7. Mt khung dy hnh ch nht kn gm N = 10 vng dy, din tch mi vng S = 20


hp vi php tuyn n
cm2 t trong mt t trng u c vc t cm ng t B
ca mt phng
khung dy gc = 600, ln cm ng t B = 0,04 T, in tr khung dy R = 0,2 . Tnh
sut in ng cm ng v cng dng in xut hin trong khung dy nu trong thi
gian t = 0,01 giy, cm ng t:
a) Gim u t B n 0.
b) Tng u t 0 n 0,5B.
Gii
) = N(B2 - B1).S.cos(n
)
Ta c = N.B.Scos(n
,B
,B
|ec| = |

|=

)
,B
N.Scos(n
t

.|B2 B1|

a) ln sut in ng cm ng: |ec| =

)
,B
N.Scos(n
t
|ec |

Cng dng in chy qua khung dy: i =


b) ln sut in ng cm ng: |ec| =

= 0,2 A.

R
)
,B
N.Scos(n

Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

.|B2 B1|= 0,04 V

.|B2 B1|= 0,02 V


25

Cng dng in chy qua khung dy: i =

|ec |
R

= 0,1 A.

Bi 8: Mt khung dy dn t vung gc vi mt t trng u, cm ng t B c ln


bin i theo thi gian. Tnh sut in ng cm ng v tc bin thin ca cm ng t,
bit rng cng dng in cm ng l IC = 0,5 A, in tr ca khung l R = 2 v din
tch ca khung l S = 100 cm2.
Gii
Cng dng in cm ng: Ic =
M |ec| =

|B|.S
t

|B|
t

|ec |
S

|ec |
R

|ec| = IcR = 1 V

= 100 T/s.

Vy tc bin thin t trng l: 100 T/s.


Bi 9: Mt ng dy hnh tr di gm 103 vng dy, din tch mi vng dy S = 100 cm2.
ng dy c in tr R = 16 , hai u ni on mch v c t trong t trng u c vc
t cm ng t song song vi trc ca ng dy v c ln tng u 10 -2 T/s. Tnh cng sut
ta nhit ca ng dy.
Gii
Ta c: |ec| =

N.|B|.S
t

= 0,1 V

Cng dng in cm ng: Ic =

|ec |
R

= 0,625.10-2 A

Cng sut ta nhit ca ng dy: P = Ic2 R = 6,25.10-4 W.


Bi 10: Mt vng dy din tch S = 100 cm2 ni vo t in c in dung C = 200 F,
c t trong t trng u c vc t cm ng t vung gc vi mt phng cha khung dy,
c ln tng u 5.10-2 T/s. Tnh in tch t in.
Gii
Do cun dy h nn: U = |ec| =

N.|B|.S
t

= 5.10-4 V

in tch ca t l: q = C.U = 10-7 C.


Bi 11: Mt khung dy c 1000 vng c t trong t trng u sao cho cc ng sc
t vung gc vi mt phng ca khung. Din tch mt phng gii hn bi mi vng l 2 dm2.
Cm ng t ca t trng gim u t 0,5T n 0,2 T trong thi gian 0,1 s. Tnh sut in
ng cm ng xut hin trong mt vng dy v trong khung dy.
Gii
|B|.S
Sut in ng cm ng xut hin trong mt vng dy: |ec| =
= 6.10-2 V.
t

Sut in ng cm ng xut hin trong khung dy: |Ec| = N|ec| = 60 V

Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

26

DNG 2: CC BI TON LIN QUAN N HIN TNG T CM


I. PHNG PHP
N2

- t cm ca dy xc nh theo cng thc: L = 4.10-7. .S (H)

- T thng ring ca ng dy: i = Li. (Wb)


- Sut in ng t cm: etc = - L.

i
t

(V)

- Nng lng t trng: W = Li2 (J)


2

II. BI TP P DNG
Bi 1: Mt ng dy di l = 30 cm gm N = 1000 vng dy, ng knh mi vng dy d =
8 cm c dng in vi cng i = 2 A i qua.
a) Tnh t cm ca ng dy.
b) Tnh t thng qua mi vng dy.
c) Thi gian ngt dng in l t = 0,1 giy, tnh sut in ng t cm xut hin trong ng
dy.
Gii
N2

d 2

a) t cm ca ng dy: L = 4.10-7. .S = 4.10-7. .( ) = 0,02 H.

2
b) T thng qua ng dy: = Li = 0,04 Wb.

T thng qua mi vng dy: = = 4.10-5 Wb.


N

c) ln sut in ng t cm: |etc| = L| | = 0,4 V.


t

Bi 2: Mt cun t cm c L = 3 H c ni vi ngun in c sut in ng E = 6 V,


in tr trong khng ng k, in tr ca cun dy cng khng ng k. Hi sau thi gian
bao lu k t lc ni vo ngun in, cng dng in qua cun dy tng n gi tr 5 A?
gi s cng dng in tng u theo thi gian.
Gii
Tng sut in ng: E + etc = E - L

Do trong mch in tr khng ng k nn b qua in tr (R + r) = 0. Khi ta c:


i

E - L = (R + r).I E - L = 0 E = L t = L = 2.5 (s)


Bi 3: Mt cun t cm c L = 50 mH cng mc ni tip vi mt in tr R = 20 , ni
vo mt ngun in c sut in ng E = 90 V, c in tr trong khng ng k. Xc nh
tc bin thin ca cng dng in I ti:
a) Thi im ban u ng vi I = 0.
b) Thi im m I = 2 A.
Gii
i

Tng sut in ng: E + etc = E - L = RI


a) Thi im ban u vi I = 0:
b) Thi im I = 2 A:

i
t

E IR
L

t
i
E IR

i
t

E IR
L

= 1,8.103 A/s.

=103 A/s.

Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

27

Bi 4: Trong mt mch kn c t cm 0,5.10-3 H, nu sut in ng t cm bng 0,25


V th tc bin thin ca dng in bng bao nhiu?
Gii
i

ln sut in ng cm ng: |etc| = L| | | | = | tc| = 500 A/s.


L

Tc bin thin dng in l: 500 A/s.


Bi 5: Tm t cm ca mt ng dy hnh tr gm 400 vng, di 20cm, tit din ngang
9 cm2 trong hai trng hp:
a) ng dy khng c li st.
b) ng dy c li st vi t thm = 400.
Gii
N2

a) Khi khng c li st th = 1 c: L = 4.10-7. .S = 9.10-4 H.

N2

b) Khi c li st th = 400 c: L = 4.10-7. .S= 0,36 H.

Bi 6: Mt ng dy di 50 cm c 2500 vng dy. ng knh ca ng bng 2 cm. Cho


mt dng in bin i u theo thi gian chy qua ng dy. Sau thi gian 0,01 s dng in
tng t 0 n 1,5 A. Tnh sut in ng t cm trong ng dy.
Gii
d 2

N2

t cm ca ng dy: L = 4.10-7. .S = 4.10-7. .( ) = 5.10-4 H;

2
i

ln sut in ng cm ng: |etc| = L| | = 0,075 V.


t

Bi 7: Tnh t cm v bin thin nng lng t trng ca mt ng dy, bit rng


sau thi gian t = 0,01 s, cng dng in trong ng dy tng u t 1 A n 2,5 A th
sut in ng t cm l 30 V.
Gii
i

etc .t

ln sut in ng cm ng: |etc| = L| | L = |

|= 0,2 H;

bin thin nng lng: W= L(i 22 - i 12 ) = 0,525 J.


2

Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

28

C. TRC NGHIM KHCH QUAN


Cu 1. Chn cu sai.
A. Khi t din tch S vung gc vi cc ng sc t, nu S cng ln th t thng c gi tr
cng ln.
B. n v ca t thng l vbe (Wb).
C. Gi tr ca t thng qua din tch S cho bit cm ng t ca t trng ln hay b.
D. T thng l i lng v hng, c th dng, m hoc bng 0.
Cu 2. Trong mt mch kn dng in cm ng xut hin khi
A. trong mch c mt ngun in.
B. mch in c t trong mt t trng u.
C. mch in c t trong mt t trng khng u.
D. t thng qua mch in bin thin theo thi gian.
Cu 3. Mt khung dy phng din tch S = 12 cm2, t trong t trng u cm ng t B =
mt gc = 300. T thng
5.10-2 T. Mt phng ca khung dy hp vi vc t cm ng t B
qua din tch S bng
A. 33.10-4Wb.
B. 3.10-4Wb.
C. 33.10-5Wb.
D. 3.10-5Wb.
Cu 4. Mun cho trong mt khung dy kn xut hin mt sut in ng cm ng th mt
trong cc cch l
A. lm thay i din tch ca khung dy.
B. a khung dy kn vo trong t trng u.
C. lm cho t thng qua khung dy bin thin.
D. quay khung dy quanh trc i xng ca n.
Cu 5. Mt vng dy dn trn, phng c ng knh 2 cm t trong t trng u c cm
ng t B =

1
hp vi mt phng vng
T. T thng qua vng dy khi vc t cm ng t B
5

dy gc = 300 bng
A. 3.10-5 Wb.
B. 10-5 Wb.
C. 3.10-4 Wb.
D. 10-4 Wb.
Cu 6. Mt ng dy c t cm L = 0,01 H. Khi c dng in chy qua ng dy th c nng
lng 0,08 J. Cng dng in chy trong ng dy bng
A. 1 A.
B. 2 A.
C. 3 A.
D. 4 A.
Cu 7. Trong h SI n v ca h s t cm l
A. Tesla (T).
B. Henri (H).
C. Vbe (Wb).
D. Fara (F).
Cu 8. My pht in xoay chiu hot ng da vo hin tng
A. lc in do in trng tc dng ln ht mang in.
B. cm ng in t.
C. lc Lo-ren-x tc dng ln ht mang in chuyn ng.
D. lc t tc dng ln on dy dn mang dng in.
Cu 9. Hin tng t cm thc cht l
A. hin tng dng in cm ng b bin i khi t thng qua mt mch kn t nhin b trit
tiu.
B. hin tng cm ng in t xy ra khi mt khung dy t trong t trng bin thin.
Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

29

C. hin tng xut hin sut in ng cm ng khi mt dy dn chuyn ng trong t


trng.
D. hin tng cm ng in t trong mt mch do chnh s bin i dng in trong mch
gy ra.
Cu 10. Khi dng in qua ng dy gim 2 ln th nng lng t trng ca ng dy s
A. gim 2 ln.
B. gim 2 ln.
C. gim 4 ln.
D. gim 22 ln.
Cu 11. Mt cun t cm c t cm 0,1 H, trong c dng in bin thin u 200 A/s
th sut in ng t cm xut hin c gi tr
A. 10 V.
B. 20 V.
C. 0,1 kV.
D. 2,0 kV.
Cu 12. Dng in trong cun cm gim t 16 A n 0 A trong 0,01 s, sut in ng t cm
trong cun c ln 64 V, t cm c gi tr:
A. 0,032 H.
B. 0,04 H.
C. 0,25 H.
D. 4,0 H.
Cu 13. Sut in ng t cm c gi tr ln khi
A. dng in tng nhanh.
B. dng in c gi tr nh.
C. dng in c gi tr ln.
D. dng in khng i.
Cu 14. Cun dy c N = 100 vng, mi vng c din tch S = 300 cm2. t trong t trng
u c cm ng t B = 0,2 T sao cho trc ca cun dy song song vi cc ng sc t.
Quay u cun dy sau t = 0,5 s trc ca n vung gc vi cc ng sc t th sut in
ng cm ng trung bnh trong cun dy l
A. 0,6 V.
B. 1,2 V.
C. 3,6 V.
D. 4,8 V.
Cu 15. Mt mch kn (C) khng bin dng t trong t trng u, trong trng hp no
th trong mch xut hin dng in cm ng
A. mch chuyn ng tnh tin.
B. mch quay xung quanh trc vung gc vi mt phng (C).
C. mch chuyn ng trong mt phng vung gc vi t trng.
D. mch quay quanh trc nm trong mt phng (C).
Cu 16. Chn cu sai: T thng qua mt S t trong t trng ph thuc vo
.
A. nghing ca mt S so vi B
B. ln ca chu vi ca ng gii hn mt S.
.
C. ln ca cm ng t B
D. ln ca din tch mt S.
Cu 17. Cun t cm c t cm L = 2,0 mH, trong c dng in c cng 10 A.
Nng lng t trng trong cun dy l
A. 0,05 J.
B. 0,10 J.
C. 1,0 J.
D. 0,1 kJ.
Cu 18. ng dy in hnh tr c chiu di tng gp i th t cm
A. khng i.
B. tng 4 ln.
C. tng hai ln.
D. gim hai ln.
Cu 19. ng dy in hnh tr c s vng dy tng hai ln th t cm
A. tng hai ln.
B. tng bn ln.
C. gim hai ln.
D. gim 4 ln.
Cu 20. ng dy in hnh tr c s vng dy tng bn ln v chiu di tng hai ln th
t cm
A. tng tm ln.
B. tng bn ln.
C. gim hai ln.
D. gim bn ln.
Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

30

Cu 21. Cch lm no di dy c th to ra dng in cm ng?


A. Ni hai cc ca pin vo hai u cun dy dn.
B. Ni hai cc ca nam chm vo hai u cun dy dn.
C. a mt cc ca c qui t ngoi vo trong cun dy dn kn.
D. a mt nam chm t ngoi vo trong mt cun dy dn kn.
Cu 22. Mt ng dy c t cm L, ng dy th hai c s vng dy tng gp i v din
tch mi vng dy gim mt na so vi ng dy th nht. Nu hai ng dy c chiu di nh
nhau th t cm ca ng dy th hai l
A. L.
B. 2L.
C. 0,5L.
D. 4L
Cu 23. Pht biu no di y l sai?
Sut in ng t cm c gi tr ln khi
A. Dng in tng nhanh.
B. Dng in gim nhanh.
C. Dng in c gi tr ln.
D. Dng in bin thin nhanh.
Cu 24. Mt khung dy dn c 100 vng c t trong t trng u sao cho cc ng
sc t vung gc vi mt phng ca khung dy. Din tch ca mi vng dy l 2 dm 2, cm
ng t gim u t 0,5 T n 0,2 T trong thi gian 0,1 s. Sut in ng cm ng trong khung
dy l
A. 6 V.
B. 60 V.
C. 3 V.
D. 30 V.
Cu 25. Cho dng in 10 A chy qua mt vng dy to ra mt t thng qua vng dy l
5.10- 2 Wb. t cm ca vng dy l
A. 5 mH.
B. 50 mH.
C. 500 mH.
D. 5 H.
Cu 26. Mt ng dy di 40 cm, bn knh tit din 2 cm, gm 1500 vng dy. Cho dng in
c cng 8 A i qua ng dy. Nng lng t trng trong ng dy l (ly 2 = 10)
A. 288 mJ.
B. 28,8 mJ.
C. 28,8 J
D. 188 J.
Cu 27. Mt ng dy di 40 cm, ng knh 4 cm c 400 vng dy qun st nhau. ng dy
mang dng in cng 4 A. T thng qua ng dy l
A. 512.10-5 Wb.
B. 512.10-6 Wb.
C. 256.10-5 Wb.
D. 256.10-6 Wb.
Cu 28. Dng in qua mt ng dy bin i u theo thi gian. Trong thi gian 0,01 s cng
dng in tng t 1 A n 2 A. Sut in ng t cm trong ng dy c ln 20 V.
t cm ca ng dy l
A. 0,1 H.
B. 0,2 H.
C. 0,3 H.
D. 0,4 H.
Cu 29. Mt ng dy c 1000 vng dy, di 50 cm, din tch tit din ngang ca ng l 10
cm2. t cm ca ng dy l
A. 50.10-4 H.
B. 25.10-4 H.
C. 12,5.10-4 H.
D. 6,25.10-4 H.
Cu 30. Mt ng dy di 50 cm c 2500 vng dy. ng knh ng dy bng 2 cm. Cho mt
dng in bin i u theo thi gian chy qua ng dy. Sau thi gian 0,01 s dng in tng
t 0 n 3 A. Sut in ng t cm trong ng dy c ln l
A. 0,15 V.
B. 1,50 V.
C. 0,30 V.
D. 3,00 V.
Cu 31. nh lut Len-x l h qu ca nh lut bo ton
A. in tch.
B. ng nng.
C. ng lng.
D. nng lng.
Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

31

Cu 32. Mt khung dy hnh vung c cnh 5 cm, t trong t trng u 0,08 T; mt phng
khung dy vung gc vi cc ng sc t. Trong thi gian 0,2 s; cm ng t gim xung
n khng. ln ca sut in ng cm ng xut hin trong khung trong khong thi gian
l
A. 0,04 mV.
B. 0,5 mV.
C. 1 mV.
D. 8 V.
Cu 33. Mt khung dy hnh ch nht kch thc 3 cm x 4 cm t trong t trng u c
cm ng t B = 5.10-4 T. Vc t cm ng t hp vi mt phng khung mt gc 300. T thng
qua khung dy l
A. 1,53.10-7 Wb.
B. 1,5.10-7 Wb.
C. 3.10-7 Wb.
D. 2.10-7 Wb.
Cu 34. Mt hnh vung cnh 5 cm, t trong t trng u c cm ng t B = 4.10 -4 T. T
thng qua din tch hnh vung bng 10-6 Wb. Gc hp gia vc t cm ng t v vc t
php tuyn ca hnh vung l
A. = 00.
B. = 300.
C. = 600.
D. = 900.
Cu 35. Mt khung dy phng, din tch 20 cm2, gm 10 vng t trong t trng u. Vc
t cm ng t hp thnh vi mt phng khung dy gc 300 v c ln bng 2.10-4 T. Ngi
ta lm cho t trng gim u n khng trong khong thi gian 0,01 s. Sut in ng cm
ng xut hin trong khung l
A. 23.10-4 V.
B. 2.10-4 V.
C. 3.10-4 V.
D. 33.10-4 V.
Cu 36. Mt cun t cm c t cm 0,1 H, trong dng in bin thin u vi tc
200 A/s th sut in ng t cm s c gi tr
A. 10 V.
B. 20 V.
C. 100 V.
D. 200 V.
Cu 37. Dng in trong cun t cm gim t 16 A n 0 A trong 0,01 s th sut in ng
t cm trong c gi tr trung bnh 64 V. t cm ca cun cm l
A. 0,032 H.
B. 0,25 H.
C. 0,04 H.
D. 4 H.
Cu 38. Cun t cm c L = 2 mH c dng in cng 10 A i qua. Nng lng t trng
trong cun t cm l
A. 0,05 J.
B. 4 J.
C. 1 J.
D. 0,1 J.
Cu 39. Mt ng dy c t cm L = 0,5 H. c nng lng t trng trong ng dy l
100 J th cng dng in chy qua ng dy l
A. 1 A.
B. 2 A.
C. 10 A.
D. 20 A.
Cu 40. Nu trong ng dy xut hin mt sut in ng t cm 10 V khi cng dng
in chy trong n thay i t 5 A n 10 A trong thi gian 0,1 s th t cm ca ng dy
bng
A. 0,2 H.
B. 0,5 H.
C. 1 H.
D. 2 H.
P N
1C. 2D. 3D. 4C. 5B. 6D. 7B. 8B. 9D. 10C. 11B. 12B. 13A. 14B. 15D. 16B. 17B. 18D.
19B. 20A. 21D. 22B. 23C. 24A. 25A. 26B. 27C. 28B. 29B. 30B. 31D. 32C. 33C. 34A. 35B.
36B. 37C. 38D. 39D. 40B.

Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

32

Chng VI: QUANG HNH


A. TM TT L THUYT
1. Khc x nh sng
+ Khc x nh sng l hin tng lch phng ca cc tia sng khi truyn xin gc qua
mt phn cch gia hai mi trng trong sut khc nhau.
+ nh lut khc x nh sng:
Tia khc x nm trong mt phng ti (to bi tia ti v php tuyn) v pha bn kia php
tuyn so vi tia ti.
Vi hai mi trng trong sut nht nh, t s gia sin gc ti (sini) v sin gc khc x
(sinr) l mt hng s:

sini
sinr

= hng s.

+ Chit sut t i: t s khng i

sini
sinr

trong hin tng khc x c gi l chit sut t

i n21 ca mi trng 2 (cha tia khc x) i vi mi trng 1 (cha tia ti):

sini
sinr

= n21

+ Chit sut tuyt i (thng gi tt l chit sut) ca mt mi trng l chit sut t i


ca mi trng i vi chn khng.
n
+ Lin h gia chit sut t i v chit sut tuyt i: n 21 = 2.
n1

+ Biu thc ca nh lut khc x vit dng khc: n1sini = n2sinr; khi i v r rt nh (nh
hn 100) th: n1i = n2r
+ Tnh cht thun nghch ca s truyn nh sng: nh sng truyn i theo ng no th
cng truyn ngc li theo ng . Theo tnh cht thun nghch v s truyn nh sng ta
c: n12 =

1
n21

2. Hin tng phn x ton phn


+ Phn x ton phn l hin tng phn x ton b nh sng ti, xy ra mt phn cch
gia hai mi trng trong sut.
+ iu kin c phn x ton phn:
- nh sng phi truyn t mt mi trng sang mi trng chit quang km hn (n2 < n1).
n
- Gc ti ln hn hoc bng gc gii hn: i igh; vi sinigh = 2..
n1

+ Cp quang l b si quang. Mi si quang l mt dy trong sut c tnh dn sng nh


phn x ton phn.
Si quang c li lm bng thy tinh siu sch c chit sut ln (n1) c bao quanh bi
mt lp v c chit sut n2 nh hn n1. Phn x ton phn xy ra mt phn cch gia li v
v lm cho nh sng truyn i c theo si quang. Ngoi cng l mt lp v bc bng nha
do to cho cp c bn v dai c hc.
Cp quang c ng dng vo vic truyn thng tin vi nhiu u im: dung lng tn
hiu ln; nh v nh, d vn chuyn, d un; khng b nhiu bi cc bc x in t bn ngoi;
khng c ri ro chy (v khng c dng in).
Trong y hc, ngi ta dng cp quang ni soi.
3. Lng knh

Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

33

+ Lng knh l mt khi trong sut, ng cht (thy tinh, nha ...), thng c dng lng
tr tam gic.
Mt lng knh c c trng bi gc chit quang A v chit sut n.
+ Lng knh c tc dng phn tch chm nh sng truyn qua n thnh nhiu chm sng
mu khc nhau. l s tn sc nh sng qua lng knh. Lng knh l b phn chnh ca my
quang ph lng knh.
Tia l ra khi lng knh lun b lch v pha y ca lng knh so vi tia ti.
+ Lng knh phn x ton phn l lng knh c tit din thng l mt tam gic vung cn,
c s dng to nh thun chiu, dng thay gng phng trong mt s dng c quang
nh ng dm, my nh, ... .
4. Thu knh
- Thu knh l mt khi trong sut (thy tinh, nha, ...) gii hn bi hai mt cong hoc
mt mt cong v mt mt phng.
- Theo hnh dng, thu knh gm hai loi: thu knh li (ra mng) v thu knh lm (ra
dy)
Trong khng kh thu knh li l thu knh hi t, thu knh lm l thu knh phn k.
1

A B
=

AB

+ t: D = = +
+ S phng i: k =

fd

- =

* Qui c du:
Hi t: D > 0; f > 0
+ Thu knh {
Phn k: D < 0; f < 0.
tht: d > 0
+ Vt {
o: d < 0
tht: d > 0
+ nh {
o: d < 0
nh v vt cng chiu: k > 0
+ Mi quang h vt - nh qua thu knh: {
nh v vt ngc chiu: k < 0
- Cch v nh qua thu knh: s dng 2 trong 4 tia sng c bit sau:
+ Tia ti qua quang tm Tia l i thng.
+ Tia ti song song trc chnh Tia l qua tiu im nh chnh F.
+ Tia ti qua tiu im vt chnh F Tia l song song trc chnh.
+ Tia ti song song trc ph Tia l qua tiu im nh ph Fp.
Lu : Tia sng xut pht t vt sau khi qua thu knh s i qua (hoc ko di i qua) nh
ca vt.
+ Thu knh c nhiu cng dng hu ch trong i sng v trong khoa hc: dng khc
phc tt ca mt (cn, vin, lo); lm knh lp; dng trong my nh, my ghi hnh; dng trong
knh hin vi, knh thin vn, ng dm, n chiu; dng trong my quang ph.
5. Mt
+ Cu to gm: 1. Gic mc; 2. Thy dch; 3. Mng mng mt (lng en); 4. Con ngi;
5. Th thy tinh; 6. C vng; 7. Dch thy tinh; 8. Mng li (vng mc). Trn mng li c
Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

34

mt vng nh mu vng, rt nhy vi nh sng gi l im vng


V. Di im vng mt cht l im m M, khng cm nhn
c nh sng.
H quang phc tp ca mt c coi tng ng mt thu
knh hi t, gi l thu knh mt.
+ S iu tit ca mt:
- Khi nhn vt cc cn CC, mt iu tit ti a: D = Dmax; f = fmin.
- Khi nhn cc vin CV, mt khng iu tit: D = Dmin; f = fmax.
+ Nng sut phn li ca mt (): l gc trng nh nht min khi nhn vt AB m mt cn
c th phn bit c hai im A v B (cc nh A, B nm trn hai t bo thn kinh th gic
k cn nhau).
Mt bnh thng: = min 1 3.10-4 rad.
+ S lu nh ca mt: sau khi nh sng kch thch t vt tc ng vo mng li tt, ta
vn cn cm gic nhn thy vt trong khong 0,1 s.
+ Cc tt ca mt v cch khc phc:
Mt bnh thng im cc cn CC cch mt t 15 cm n 20 cm; im cc vin CV v
cc, nhn cc vt xa mt khng phi iu tit.
- Mt cn th: l mt nhn xa km hn so vi mt bnh thng v c im cc cn gn
mt hn mt bnh thng. im cc vin cch mt mt khong khng ln (nh hn 2 m).
Khi khng iu tit, tiu im ca mt nm trc mng li.
khc phc tt cn th ta dng mt thu knh phn k c tiu c thch hp (f k = - OCV)
eo trc mt sao cho c th nhn c vt rt xa hoc phu thut gic mc lm thay i
cong b mt gic mc.
- Mt vin th: l mt nhn gn km hn mt bnh thng (im cc cn ca mt xa hn
mt bnh thng) v khi nhn vt xa phi iu tit. Khi khng iu tit tiu im ca mt
sau mng li.
khc phc tt vin th ta dng mt thu knh hi t c tiu c thch hp eo trc mt
nhn c vt gn nh mt bnh thng hoc nhn vt rt xa khng phi iu tit mt
hoc phu thut gic mc lm thay i cong b mt gic mc.
- Mt lo th: l tt thng thng ca mt nhng ngi ln tui. Khi tui tng, khong
cc cn = OCC tng, lm mt kh nhn r cc vt nh nh c cc dng ch trn trang sch
v phi t chng xa.
khc phc tt lo th ta eo knh hi t hoc phu thut gic mc.
+ Mt c tt khi eo knh (st mt):
- t vt CC, knh cho nh o CCK: dc = OCC; dC = - OCCK
- t vt CV, knh cho nh o CVK: dV = OCV; dV = - OCVK
6. Knh lp
+ Knh lp l mt dng c quang hc b tr cho mt nhn cc vt nh gn. Knh lp
l mt thu knh hi t c tiu c ngn (vi cm) dng to nh o ln hn vt nm trong
gii hn nhn r ca mt.
Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

35

+ Ngm chng: iu chnh khong cch t vt n knh (d) nh o hin ra mt v tr


nht nh nm trong gii hn nhn r ca mt.
- Ngm chng cc cn: d = dC; d C' = l OCC.
- Ngm chng cc vin: d = dV; d V' = l OCV; mt bnh thng, ngm chng cc vin
cng l ngm chng v cc: d = f; d = - .
+ S bi gic ca dng c quang: G =

tan
tan0

+ S bi gic ca knh lp khi ngm chng v cc:


G =

OCc
f

= .
f

Trn cc knh lp ngi ta thng ghi gi tr ca G ng vi = 25 cm trn vnh knh;


l con s km theo du x, v d: 2x; 5x; 10x;
7. Knh hin vi
+ Knh hin vi l dng c quang hc b tr cho mt nhn cc vt rt nh gn. Knh
hin vi gm vt knh l thu knh hi t c tiu rt ngn (vi mm) v th knh l thu knh hi
t c tiu c ngn (vi cm). Vt knh v th knh t ng trc, khong cch gia chng khng
thay i.
+ S to nh bi knh hin vi: vt AB qua vt knh cho nh tht A1B1 ln hn nhiu so
vi AB; nh trung gian A1B1 qua th knh cho nh o A2B2 ln hn nhiu so vi A1B1 v nm
trong gii hn nhn r ca mt.
- Ngm chng cc cn: d '2 = l OCC.
- Ngm chng cc vin: d '2 = l OCV.
- Ngm chng v cc: d2 = f2; d '2 = - .
+ S bi gic: G =

.OCc
f1 f2

Trong : = F 1' F2 = O1O2 f1 f2: l di quang hc ca knh hin vi.


8. Knh thin vn
+ Knh thin vn l dng c quang hc b tr cho mt nhn cc vt ln nhng rt xa.
Knh thin vn gm vt knh l thu knh hi t c tiu di (vi dm) v th knh l thu knh
hi t c tiu c ngn (vi cm). Vt knh v th knh t ng trc, khong cch gia chng
thay i c.
+ S to nh bi knh thin vn: vt AB rt xa cho nh tht A1B1 trn tiu din nh ca
vt knh; iu chnh khong cch gia vt knh v th knh nh trung gian A 1B1 qua th
knh cho nh o A2B2 nm trong gii hn nhn r ca mt.
- Ngm chng cc cn: d '2 = l OCC.
- Ngm chng cc vin: d '2 = l OCV.
- Ngm chng v cc: d2 = f2; d '2 = - ; khi O1O2 = f1 + f2.
f

+ bi gic: G = . 1
f2

Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

36

B. CC DNG BI TP QUANG HNH HC


DNG 1: HIN TNG KHC X V PHN X
I. PHNG PHP
- Hin tng khc x nh sng: n1sini = n2sinr
- iu kin phn x ton phn:
+ n2 < n1
n
+ sini sinigh = 2
n1

* Lu trong qu trnh gii cc bi ton v hin tng khc x hay phn x ta s dng
cc tnh cht hnh hc nh:
+ Gc ng v.
+ Tnh cht ca tam gic vung.
+ Cc cng thc lng gic c bit.
+ iu kin khi < 100 th tan = sin =
II. BI TP P DNG
4

Bi 1: Tia sng i t nc c chit sut n 1 = sang thy tinh c chit sut n2 = 1,5. Tnh
3

gc khc x v gc lch D to bi tia khc x v tia ti, bit gc ti i = 300.


Gii
Ta c: n1sini = n2sinr sinr =

n1
n2

sini = 30 = r = 26,40;
9

Gc lch gia tia ti v tia l: D = i r = 3,6 .


Bi 2: Tia sng truyn trong khng kh ti gp mt thong ca cht lng c chit sut n =
3 . Ta c hai tia phn x v khc x vung gc vi nhau. Tnh gc ti.
Gii
V v i + r = i + r = 900 r = 900 - i sinr = sin(900 - i) = cosi
0

Ta c: n1sini = n2sinr

sini
sinr

sini
cosi

= n tani = 3 i =

Bi 3: Mt cy cc di c cm thng ng xung mt b nc chit sut n =

4
. Phn
3

cc nh ra ngoi mt nc l 30 cm, bng ca n trn mt nc di 40 cm v di y b


nc di 190 cm. Tnh chiu su ca lp nc.
Gii
Ta c: tani =

BI

AB

= i = 530;
3

Theo nh lut khc x nh sng:


n1sini = n2sinr sinr =
m tanr =

HD
HI

CDHC
HI

sini
n

r = 370

IH =

CDHC
tanr

19040
0,75

200 (cm).

Bi 4: Mt ci mng nc su 30 cm rng 40 cm c hai thnh bn thng ng. Lc mng


cn nc th bng rm ca thnh A ko di ti ng chn thnh B i din. Ngi ta nc
vo mng n mt cao h th bng ca thnh A ngn bt i 7 cm so vi trc. Bit chit
4

sut ca nc l n = . Tnh h.
3

Gii
Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

37

Ta c: tani =

CI
AA

CB

CA

= i = 530
3

Theo nh lut khc x nh sng:


n1sini = n2sinr sinr =

tanr

I B

I B7

h
I BDB
h

16
9

r = 370

I B

tani =
Ta li c: {
tanr =
tani

sini

I B7
h

IB = 16 (cm); h =

I B
tani

= 12 (cm).

Bi 5: Mt ngi ngi trn b h nhng chn vo nc trong sut. Bit chit sut ca
4

nc l n = .
3

a) Khong cch thc t bn chn ngi n mt nc l 36 cm. Hi mt ngi cm


thy bn chn cch mt nc bao nhiu?
b) Ngi ny cao 1,68 m, nhn thy mt hn si di y h dng nh cch mt nc
1,5 m. Hi nu ng di h th ngi y c b ngp u khng?.
Gii
a) Gi
+ d = AH l khong cch t mt nc n bn chn.
+ d' = AH' l khong cch t mc n v tr mt cm gic thy bn chn.
d
tani
AH = AI. tani
T hnh ta c: {
=
(1)
tanr
AH = AI. tanr d
sini
n
Theo nh lut khc x nh sng: n1sini = n2sinr
= 2 (2)
sinr

n1

Khi i nh th tani = sini v sinr = tanr (3)


T (1), (2) v (3)
d' =

n2
n1

d
d

tani
tanr

n2
n1

(4)

d = 27 cm.

b) p dng cng thc (4) c: h =

n1
n2

h' = 2 m > 1,68 m nn nu ng di h th ngi

s b ngp u.
Bi 6: Tnh vn tc ca nh sng trong thy tinh. Bit thy tinh c chit sut n = 1,6 v
vn tc nh sng trong chn khng l c = 3.108 m/s.
Gii
c
c
Ta c: n = v = = 1,875.108 m/s.
v

Bi 7: Tnh vn tc ca nh sng truyn trong mi trng nc. Bit tia sng truyn t
khng kh vi gc ti l i = 600 th gc khc x trong nc l r = 400. Ly vn tc nh sng
ngoi khng kh c = 3.108 m/s.
Gii
c

sini

sinr

Ta c: v = v n =

v=

c.sinr
sini

== 2,227.108 m/s.

Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

38

Bi 8: Tnh gc gii hn phn x ton phn khi nh sng truyn t thy tinh sang khng
kh, t nc sang khng kh v t thy tinh sang nc. Bit chit sut ca thy tinh l 1,5;
4

ca nc l .
3

Gii
Ta c sinigh =

n2
n1

= igh = 530
9

Bi 9: Th ni trn mt nc mt a nh, chn sng, hnh trn. Mt ngi quan st t


trn mt nc s khng thy c vt sng y chu khi bn knh a khng nh hn 20
cm. Tnh chiu su ca lp nc trong chu. Bit rng vt v tm a nm trn ng thng
4

ng v chit sut ca nc l n = .
3

Gii
Ta c sin(i) =

R
R2 +h2

(1)

cho tia sng khng l ra khi mt nc th i igh


Vy gi tr nh nht ca i = igh
n
sini = sinigh = 2 (2)

h
igh

igh

n1

T (1) v (2) h = Rn2 1 = 17,64 cm.


Bi 10: Mt tm thy tinh mng, trong sut, chit sut n 1 = 1,5; c tit din l hnh ch
nht ABCD (AB rt ln so vi AD), mt y AB tip xc vi mt cht lng c chit sut n2
= 2. Chiu tia sng SI nm trong mt phng ABCD ti mt AD sao cho tia ti nm pha
trn php tuyn im ti v tia khc x trong thy tinh gp y AB im K. Tnh gi tr
ln nht ca gc ti i c phn x ton phn ti K.
Gii
n
c phn x ton phn ti K th sini1 2 i1 70,50
n1

r 900 70,50 = 19,50


sini

1
cosr = sin390 i 390.
n1

Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

39

DNG 2: BI TP V THU KNH


I. PHNG PHP:
1. Loi 1: Bi ton v hnh.
- p dng cc tia sng c bit sau y:
+ Tia ti qua quang tm Tia l i thng.
+ Tia ti song song trc chnh Tia l qua tiu im nh chnh F.
+ Tia ti qua tiu im vt chnh F Tia l song song trc chnh.
+ Tia ti song song trc ph Tia l qua tiu im nh ph Fp.
- ng thng ni vt v nh tng ng s i qua quang tm O ca thu knh.
2. Loi 2: Bi ton xc nh nh hoc vt khi chiu chm ti thu knh
- p dng cc cng thc sau:
+ Tiu c: f =

d.d
d + d
d .f

+ V tr vt: d =

d f
d.f

+ V tr nh: d' =

df

+ S phng i nh: k =

A B
=

AB

fd

- =

+ ln nh: A'B' = |k|.AB


Loi 3: Bi ton h thu knh.
L1 : f1

S to nh AB
d1

L1 : f1

d1

A1 B1
d2

AB

d2

* Bi ton thun: Xc nh v tr tnh cht nh qua h thu knh


xc nh v tr, tnh cht nh ta cn xc nh ln lt nh sau:
(1) V tr nh A1B1 ca AB i vi thu knh L1: d1 =
(2) V tr
(3) V tr

d1 .f1

d1 f1
ca vt A1B1 so vi thu knh L2: d2 = O1O2 - d1
d .f
nh A'B' ca AB i vi h thu knh: d2 = 2 2
d f

(4) S phng i nh qua thu knh L1: k1 =

A
1 B1
=

AB

B
A

(5) S phng i nh qua thu knh L2: k3 = = A1 B1

(6) S phng i nh qua h thu knh: k = k1.k2 =

d1
d1
d2
d2

d1

=
=
d2

d1 d2

f1
f1 d1
f2
f2 d2

f1 f2
(d1 f1 )(d2 f2 )

Vy kt lun tnh cht nh ta da vo kt qu tnh (3) v (6) kt lun.


* Bi ton nghch: Cho cc d kin ca nh xc nh v tr vt
Ta p dng ngc li theo th t t (6) (1) ty vo tng bi ton.
II. BI TP P DNG:
Bi 1: Mt vt sng AB t vung gc vi trc chnh ca mt thu knh, cch thu knh
20 cm. Qua thu knh cho mt nh ngc chiu vi vt v cao gp 4 ln vt. Xc nh loi
thu knh. Tnh tiu c v t ca thu knh. V hnh.
Gii
nh ngc chiu vi vt nn l nh tht. Vt tht cho nh tht nn l thu knh hi t.
Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

40

Ta c: k =
f=

4d
5

=-4

fd

= 16 cm = 0,16 m
1

t ca thu knh: D = = 6,25 dp.


f

- Hnh v:
Dng hai tia sng c bit l tia sng song
song vi quang trc chnh v tia i qua
quang tm.
Bi 2: Mt vt sng AB t vung gc vi trc chnh ca mt thu knh, cch thu knh
40 cm. Qua thu knh cho mt nh cng chiu vi vt v cao bng mt na vt. Xc nh loi
thu knh. Tnh tiu c v t ca thu knh. V hnh.
Gii
nh cng chiu vi vt nn l nh o. Vt tht cho nh o nh hn vt nn l thu knh
phn k.
f

Ta c: k =

fd

= 0,5 f = - d = -40 cm = -0,4 m


1

t ca thu knh: D = = - 2,5 dp.


f

- Dng hai tia sng c bit l tia sng song song vi


quang trc chnh v tia i qua quang tm.
Bi 3: Mt vt sng AB t vung gc vi trc chnh ca mt thu knh, cch thu knh
30 cm. Qua thu knh cho mt nh ngc chiu vi vt v cao bng na vt. Xc nh loi
thu knh. Tnh tiu c v t ca thu knh.
Gii
nh ngc chiu vi vt nn l nh tht. Vt tht cho nh tht nn l thu knh hi t.
Ta c: k =

f
fd

= - 0,5 f =

d
1.5

= 20 cm = 0,2 m

t ca thu knh: D = = 5 dp.


f

Bi 4: Mt vt sng AB t vung gc vi trc chnh ca mt thu knh, cch thu knh


10 cm. Qua thu knh cho mt nh cng chiu vi vt v cao gp 2,5 ln vt. Xc nh loi
thu knh. Tnh tiu c v t ca thu knh. V hnh.
Gii
nh cng chiu vi vt nn l nh o. Vt tht cho
nh o ln hn vt nn l thu knh hi t.
Ta c: k =

f
fd

= 2,5 f =

2,5.d
1.5

= 25cm = 0,25 m

t ca thu knh: D = = 4 dp.


f

- Dng hai tia sng c bit l tia sng song song vi


quang trc chnh v tia i qua quang tm.
Bi 5: Cho mt thu knh hi t c tiu c 15 cm. Mt vt sng AB t vung gc vi
trc chnh ca thu knh cho nh AB cch vt 60 cm. Xc nh v tr ca vt v nh.
Gii
Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

41

* Trng hp nh tht (d > 0): d + d' = 60 d' = 60 d.


Ta c: d =

d f
d f

(1)

Thay f = 15cm, v d' = 60 - d vo (1) ta c: d2 60d + 900 = 0


d = 30 (cm) d = 60 30 = 30 (cm).
* Trng hp nh o (d < 0): |d'| - d = - d' - d = 60 d' = - 60 - d.
Ta c: d =

d f
d f

(2)

Thay f = 15cm, v d' = -60 - d vo (1) ta c: d2 + 60d 900 = 0


d = 12,43 cm hoc d = 72,43 cm (loi v c nh o th d < f)
d'= - 60 - d = - 72,43 cm.
Bi 6: Mt tia sng SI i qua mt thu knh
MN b khc x nh hnh v. Hy cho bit (c
gii thch) l loi thu knh g? Bng php v
(c gii thch), xc nh cc tiu im chnh ca
thu knh.
Gii
a) Tia l lch xa trc chnh hn tia ti nn l thu knh phn
k.
V trc ph song song vi tia ti; ng ko di ca tia l gp
trc ph ti tiu im ph Fp; T Fp h ng vung gc vi trc
chnh, gp trc chnh ti tiu im nh chnh F; ly i xng vi
F qua O ta c tiu im vt chnh F.
b) Tia l lch v gn trc chnh hn tia ti nn l thu knh
hi t.
V trc ph song song vi tia ti; tia l gp trc ph ti tiu
im ph Fp; T Fp h ng vung gc vi trc chnh, gp trc
chnh ti tiu im nh chnh F; ly i xng vi F qua O ta c
tiu im vt chnh F.
Bi 7: Cho mt thu knh hi t O1 c tiu c f1 = 40 cm v mt thu knh phn k O2 c
tiu c f2 = -20 cm, t ng trc v cch nhau mt khong l. Vt sng AB t trc v vung
gc vi trc chnh, cch O1 mt khong d1. Qua h 2 thu knh AB cho nh A2B2.
a) Cho d1 = 60 cm, L = 30 cm. Xc nh v tr, tnh cht v phng i ca nh A 2B2
qua h.
b) Gi nguyn L = 30 cm. Xc nh v tr ca AB nh A2B2 qua h l nh tht.
c) Cho d1 = 60 cm. Tm l nh A2B2 qua h l nh tht ln hn vt AB 10 ln.
Gii
S to nh:

a) Ta c: d1 =

d1 f
d1 f

= 120 cm

Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

42

d2 = O1O2 d1 = L d1 = - 90 cm
d2 =

d2 f
d2 f

=-

180
7

cm

S phng i nh: k =

d1 d2
.
d1 d2

Vy: nh cui cng l nh o


<1
b) Ta c: d1 =

d1 f
d1 f

d2 f
d2 f

= .

60.(90)
7

v d2 < 0; cng

chiu vi vt v k > 0 v nh hn vt do |k|

40d1
d1 40

d2 = O1O2 d1 = L - d1 = d2 =

180
)
7

120.(

10d1 +1200
d1 40

20d1 +2400
d1 200

nh cui cng l nh tht th d2 > 0


c) Ta c: d1 =

d1 f
d1 f

20d1 +2400
d1 200

> 0 d2 > 200 cm.

=120 cm

d2 = O1O2 d1 = L - d1 = L 120
d2 =

d2 f
d2 f

20(L120)
L100

S phng i: k =

(1)

d1 d2

d 1 d2

40
100L

.(2)

nh cui cng l nh tht th d2 > 0. T (1) 100 < L < 120


ng thi nh cui cng ln gp 10 ln vt th k = 10. T (2) L = 96 cm hoc L
= 104 cm.
Kt hp c hai iu kin ta thy nh cui cng l nh tht ln gp 10 ln vt th L =
104 cm v khi nh ngc chiu vi vt
Bi 8: Cho thu knh phn k L1 c tiu c f1 = -18 cm v thu knh hi t L2 c tiu c f2
= 24 cm, t cng trc chnh, cch nhau mt khong a. Mt vt sng AB t vung gc vi
trc chnh, trc thu knh L1 mt khong d1, qua h hai thu knh cho nh sau cng l A'B'.
a) Cho d1 = 18 cm. Xc nh a nh AB l nh tht.
b) Tm a A'B' c ln khng thay i khi cho AB di chuyn dc theo trc chnh. Tnh
s phng i ca nh qua h lc ny.
Gii
S to nh:

a) Ta c: d1 =

d1 f
d1 f

=- 9 cm

d2 = O1O2 d1 = a - d1 = a + 9
d2 =

d2 f
d2 f

24(a+9)
a+15

nh cui cng l nh tht th d2 > 0 0 < a < 15


b) Ta c: d1 =

d1 f
d1 f

d2 = O1O2 d1 = a -

18d1

d1 +18
a.d +18a+18d1
d1 = - 1
d +18
1

Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

43

d2 =

d2 f
d2 f

24(a.d1 +18a+18d1 )
a.d1 +18a6d1 432

S phng i nh: k =

d1 d2

d1 d2

432
a.d1 +18a6d1 432

432
(a 6)d1 +18a432
4

k khng ph thuc vo d1 th a - 6 = 0 a = 6 khi th k = ; nh cng chiu vi


3

vt.

Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

44

DNG 3: BI TP V MT DNG C QUANG HC B TR CHO MT


I. PHNG PHP:
Loi 1: Bi ton v cc tt cn th ca mt
- iu kin v thu knh cn eo c th nhn thy r vt v cng: ftk = OMOK - OMCV
- iu kin v tr t vt c th nhn thy vt khi eo knh:
+ V tr xa nht: dV =
+ V tr xa nht: dC =

dV .ftk
dV ftk
dC .ftk
dC ftk

trong : dV = - OMCV
trong : dC = - OMCC

* Lu :
+ OMCV: khong cc vin.
+ OMCC: khong cc cn.
+ OMOK: khong cch t mt n thu knh ( thng thng bng 0 knh eo st mt)
Loi 2: Bi ton v bi gic ca dng c quang hc
- S bi gic tng qut: G =

tan
tan0

vi tan0 =

AB
OCC

- S bi gic ca knh lp khi nhn v cc (khng iu tit): G =


- S bi gic ca hin vi khi nhn v cc (khng iu tit): G =

OCC

f
.OCC

f1 .f2
f1

- S bi gic ca thin vn khi nhn v cc (khng iu tit): G =

f2

II. BI TP P DNG:
C. BI TP P DNG
Bi 1: Mt ngi cn th phi eo st mt mt thu knh c t -2,5 ip mi nhn r
cc vt nm cch mt t 25 cm n v cc.
a) Xc nh gii hn nhn r ca mt khi khng eo knh.
b) Nu ngi ny eo st mt mt thu knh c t -2 ip th s nhn r c cc vt
nm trong khong no trc mt.
Gii
1

Ta c: f = = - 0,4 m = - 40 cm.
D

a) Chng ta bit ngi ch nhn r vt trong khong cc cn v cc vin. Nn khi eo knh


vo th nh phi nm trong khong CCCV th mt mi nhn r ngha l dV = OCv v dC =
OCC
dV = OCV =
dC = OCC =

dV .f
dV f
dC .f
dC f

= - 40 cm OCV = 40 cm
=

25(40)
25+40

200
33

cm OCC = 15,4cm

Vy: gii hn nhn r ca mt ngi khi khng eo knh cch mt t 15,4 cm n 40


cm.
1

b) Ta c: f1 = = 0,5 m = - 50 cm
D

V tr vt gn mt nht m mt nhn thy vt ng vi dC1 = OCC = - 15,4 cm


dC1 =

dC .f
dC f

= 22,25 cm

Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

45

V tr vt xa mt nht m mt nhn thy vt ng vi dV1 = OCV = - 40 cm


dV1 =

dV .f
dV f

= 200 cm.

Vy: khi eo knh c t - 2 ip th ngi s nhn r cc vt t cch mt t 22,25


cm n 200 cm (y l trng hp b cn th m eo knh cha ng s).
Bi 2: Mt ngi cn th lc gi ch nhn r c cc vt t cch mt t 30 cm n 40
cm. Tnh t ca thu knh cn eo st mt :
a) Nhn r cc vt xa m khng phi iu tit mt.
b) c c trang sch t gn nht cch mt 25 cm.
Gii
a) mt nhn r vt m khng iu tit th: f = - OCV = - 40 cm = - 0,4 m
1

t ca thu knh cn eo l: D = = - 2,5 dp.


f

b) Ngi ny c trang sch gn mt nht l: dC1 = OCCK1 = 25 cm nn dC1 = OCC = 30 cm


f1 =

dC1 .dC1
dC1 + dC1

= 150 cm = 1,5 m

Vy t ca thu knh lc ny l: D1 =

1
f1

2
dp.
3

Bi 3: Mt ngi mt tt c im cc cn cch mt 20 cm v im cc vin v cc,


quan st mt vt nh qua mt knh lp c t 10 ip. Knh t cch mt a = 5 cm.
a) Hi phi t vt trong khong no trc knh.
b) Tnh s bi gic khi ngm chng v cc?
Gii
Khi s dng cc dng c quang hc, quan st c nh ca vt th phi iu chnh sao
cho nh cui cng l nh o hin ra trong gii hn nhn r ca mt.
a) Ta c: f =

1
D

= 0,1 m = 10 cm

V tr nh gn mt nht l: dC = a OCC = - 15 cm
v tr vt gn mt nht khi eo knh c th nhn thy l: dC =

dC .f
dC f

= 6 cm

V tr nh xa mt nht l: dC = a OCV = - dV = f = 10 cm
Vy phi t vt cch knh t 6 cm n 10 cm.
b) bi gic khi ngm chng v cc: G =

OCC
f

= 2.

Bi 4: Mt knh lp m trn vnh knh c ghi 5x. Mt ngi s dng knh lp ny quan
st mt vt nh, ch nhn thy nh ca vt khi vt c t cch knh t 4 cm n 5 cm. Mt
t st sau knh. Xc nh khong nhn r ca ngi ny.
Gii

Ta c: f = = 5 cm
5

Mt ngi ch nhn thy nh ca khi vt t cch knh t 4 cm n 5 cm ngha l d C = 4


cm v = 5cm
Nn ta c: OCC = - dC =

f.dC
f dC

= 20 cm

Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

46

f.dV

OCV = - dV =

f dV

Vy: khong nhn r ca ngi ny cch mt t 20 cm n v cc.


Bi 5: Mt knh hin vi c vt knh c tiu c 5,4 mm, th knh c tiu c 2 cm, khong
cch gia vt knh v th knh l 17 cm. Ngi quan st c gii hn nhn r cch mt t 20
cm n v cc t mt st th knh quan st nh ca mt vt rt nh.
a) Xc nh khong cch t vt n vt knh khi quan st trng thi mt iu tit ti a
v khi mt khng iu tit.
b) Tnh s bi gic khi ngm chng v cc.
Gii
S to nh:
a) Khi quan st nh trng thi mt iu tit ti a (ngm chng cc cn):
d2C = - OCC = - 20 cm
d2C =

d2C .f2
d2C f2

1,82 cm

d1C
= O1O2 d2C = 15,18 cm

d1 =

d1C .f1
d1CV f1

= 0,5599 cm.

Khi quan st trng thi mt khng iu tit (ngm chng cc vin):


d2V = - OCV = -
d2V = f2 = 2 cm

d1V
= O1O2 d2V = 15 cm;
d1V =

d1 .f1

= 0,5602 cm.

d1 f1

Vy: phi t vt cch vt knh trong khong 0,5599 cm d 1 0,5602 cm


b) Ta c: = O1O2 f1 f2 = 14,46 cm
S bi gic khi ngm chng v cc: G =

.OCC
f1 f2

= 268.

Bi 6: Mt knh hin vi, vi vt knh c tiu c 5 mm, th knh c tiu c 2,5 cm. Hai knh
t cch nhau 15 cm. Ngi quan st c gii hn nhn r cch mt t 20 cm n 50 cm. Xc
nh v tr t vt trc vt knh nhn thy nh ca vt.
Gii

Khi ngm chng cc cn: d2C = - OCC = - 20 cm


d2C =

d2C .f

= 2,22 cm

d2C f

d1C
= O1O2 d2C = 12,78 cm

d1C =

d1C .f1
d1C f1

= 0,5204 cm

Khi ngm chng cc vin: d2V = - OCV = -50


d2V =

d2V .f2
d2V f2

=2,38 cm

Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

47


d1V
= O1O2 d2V = 12,62 cm;

d1v =

d1V .f1
d1V f1

= 0,5206 cm.

Vy: phi t vt cch vt knh trong khong 0,5206 cm d1 0,5204 cm.


Bi 7: Vt knh ca mt knh thin vn c tiu c 1,2 m, th knh c tiu c 4 cm. Ngi
quan st c im cc vin cch mt 50 cm, t mt st th knh quan st Mt Trng.
a) Tnh khong cch gia vt knh v th knh khi quan st trng thi khng iu tit
mt.
b) Tnh s bi gic ca knh trong s quan st .
Gii

a) Khi ngm chng cc vin: d2V = - OCV = - 50 cm;


d2V =

d2V .f2
d2V f2

= 3,7 cm

Khi khng iu tit th d1V =

d1V
= f1 = 120 cm

O1O2 = d1V
+ d2V = 123,7 cm.
b) S bi gic: G = k2.

f1

|d2 |+L

f1
= 32,4.
d2

Bi 8:. Vt knh ca mt knh thin vn c tiu c 90 cm, th knh c tiu c 2,5 cm.
Ngi quan st c im cc cn cch mt 20 cm, im cc vin v cc, t mt st th knh
quan st mt chm sao.
a) Tnh khong cch gia vt knh v th knh khi ngm chng cc cn.
b) Tnh khong cch gia vt knh v th knh khi ngm chng v cc v s bi gic khi
.
Gii

a) Khi ngm chng cc cn: d2C = - OCC = - 20 cm;


d2C =

d2C .f2
d2C f2

= 2,2 cm

V th knh ngng chng v cc nn: d1 =

d1C
= f1 = 90 cm;
O1O2 = d1 + d2 = 92,2 cm.
b) Khi ngm chng v cc: d2V = d2V = f2 = 2,5 cm;
V th knh ngng chng v cc nn: d1V =

d1V
= f1 = 90 cm
O1O2 = d1 + d2 = 92,5 cm.
S bi gic khi : G =

f1
f2

= 36.

Bi 9: Tiu c ca vt knh v th knh ca mt ng dm qun s ln lt l f 1 = 30 cm


v f2 = 5 cm. Mt ngi t mt st th knh ch thy c nh r nt ca vt rt xa khi iu
chnh khong cch gia vt knh v th knh trong khong L1 = 33 cm n L2 = 34,5 cm. Tm
gii hn nhn r ca mt ngi y.
Gii
Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

48

V th knh quan st v cng nn: d1 = d1 = f1 = 30 cm.


Khi ngm chng cc cn: d2C = O1O2 d1C = 3 cm
d2C =

d2C .f2
d2C f2

= - 7,5 cm = - OCC OCC = 7,5 cm.

Khi ngm chng cc vin: d2V = O1O2 d1V = 4,5 cm;


d2V =

d2V .f2
d2V f2

= - 45 cm = - OCV OCv = 45 cm.

Vy gii hn nhn r ca mt ngi cch mt t 7,5 cm n 45 cm.

Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

49

C. TRC NGHIM KHCH QUAN


Cu 1. Theo nh lut khc x th
A. tia khc x v tia ti nm trong cng mt mt phng.
B. gc khc x bao gi cng khc 0.
C. gc ti tng bao nhiu ln th gc khc x tng by nhiu ln.
D. gc ti lun lun ln hn gc khc x.
Cu 2. Chiu mt tia sng i t khng kh vo mt mi trng c chit sut n, sao cho tia
khc x vung gc vi tia phn x. Gc ti i trong trng hp ny c xc nh bi cng
thc
A. sini = n.

B. tani = n.

C. sini =

1
.
n

D. tani =

1
.
n

Cu 3. Chn cu sai.
A. Chit sut l i lng khng c n v.
B. Chit sut tuyt i ca mt mi trng lun lun nh hn 1.
C. Chit sut tuyt i ca chn khng bng 1.
D. Chit sut tuyt i ca mt mi trng khng nh hn 1.
Cu 4. Chiu nh sng t khng kh vo nc c chit sut n =

4
. Nu gc khc x r l 300
3

th gc ti i (ly trn) l
A. 200.
B. 360.
C. 420.
D. 450.
Cu 5. Trong hin tng khc x
A. gc khc x c th ln hn, nh hn hoc bng gc ti.
B. gc khc x bao gi cng ln hn gc ti.
C. gc khc x khng th bng 0.
D. gc khc x bao gi cng nh hn gc ti.
Cu 6. Tc nh sng trong khng kh l v 1, trong nc l v2. Mt tia sng chiu t nc
ra ngoi khng kh vi gc ti l i, c gc khc x l r. Kt lun no di y l ng?
A. v1 > v2; i > r.
B. v1 > v2; i < r.
C. v1 < v2; i > r.
D. v1 < v2; i < r.
Cu 7. Chiu nh sng t khng kh vo thy tinh c chit sut n = 1,5. Nu gc ti i l 60 0
th gc khc x r (ly trn) l
A. 300.
B. 350.
C. 400.
D. 450.
Cu 8. Nu tng gc ti ln hai ln th gc khc x s
A. tng hai ln.
B. tng hn hai ln.
C. tng t hn hai ln. D. cha iu kin kt lun.
Cu 9. Chiu nh sng t khng kh vo thy tinh c chit sut n = 1,5. Nu gc ti i = 6 0 th
gc khc x r l
A. 30.
B. 40.
C. 70.
D. 90.
Cu 10. Khi nh sng truyn t mi trng chit sut ln sang mi trng c chit sut nh
hn th
A. khng th c hin tng phn x ton phn.
B. c th xy ra hin tng phn x ton phn.
C. hin tng phn x ton phn xy ra khi gc ti ln nht.
Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

50

D. lun lun xy ra hin tng phn x ton phn.


Cu 11. Mt tia sng truyn t mi trng A vo mi trng B di gc ti 90 th gc khc
x l 80. Tnh gc khc x khi gc ti l 600.
A. 47,250.
B. 50,390.
C. 51,330.
D. 58,670.
Cu 12. Mt tia sng truyn t mi trng A vo mi trng B di gc ti 90 th gc khc
x l 80. Tnh vn tc nh sng trong mi trng A. Bit vn tc nh sng trong mi trng
B l 2.105 km/s.
A. 2,25.105 km/s.
B. 2,3.105 km/s.
C. 1,8.105 km/s.
D. 2,5.105 km/s.
Cu 13. Tia sng truyn trong khng kh ti gp mt thong ca mt cht lng, chit sut n
= 3. Hai tia phn x v khc x vung gc vi nhau. Gc ti i c gi tr l
A. 600.
B. 300.
C. 450.
D. 500.
Cu 14. Mt ngi th sn c nhn con c di nc theo phng thng ng. C cch mt
4

nc 40 cm, mt ngi cch mt nc 60 cm. Chit sut ca nc l . Mt ngi nhn thy


3

nh ca con c cch mt mt khong l


A. 95 cm.
B. 85 cm.
C. 80 cm.
D. 90 cm.
Cu 15. Vt sng phng, nh AB t vung gc vi trc chnh ca mt thu knh c tiu c
f = 30 cm. Qua thu knh vt cho mt nh tht c chiu cao gp 2 ln vt. Khong cch t vt
n thu knh l
A. 60 cm.
B. 45 cm.
C. 20 cm.
D. 30 cm.
Cu 16. Vt sng phng, nh AB t vung gc vi trc chnh ca mt thu knh cch thu
knh 20 cm, qua thu knh cho mt nh tht cao gp 5 ln vt. Khong cch t vt n nh l
A. 16 cm.
B. 24 cm.
C. 80 cm.
D. 120 cm.
Cu 17. Thu knh hi t c tiu c f. Khong cch ngn nht gia vt tht v nh tht qua
thu knh l
A. 3f.
B. 4f.
C. 5f.
D. 6f.
Cu 18. Vt sng AB vung gc vi trc chnh ca thu knh cho nh ngc chiu ln gp
3 ln AB v cch n 80 cm. Tiu c ca thu knh l
A. 25 cm.
B. 15 cm.
C. 20 cm.
D.10 cm.
Cu 19. t mt vt sng nh vung gc vi trc chnh ca thu knh, cch thu knh 15 cm.
Thu knh cho mt nh o ln gp hai ln vt. Tiu c ca thu knh l
A. -30 cm.
B. 20 cm.
C. -20 cm.
D. 30 cm.
Cu 20. Vt sng c t trc mt thu knh hi t c tiu c f = 20 cm. nh ca vt qua
thu knh c s phng i nh k = - 2. Khong cch t vt n thu knh l
A. 30 cm.
B. 40 cm.
C. 60 cm.
D. 24 cm.
Cu 21. Vt tht t vung gc vi trc chnh ca mt thu knh hi t c tiu c f v cch
thu knh mt khong 2f th nh ca n l
A. nh tht nh hn vt.
B. nh o ln hn vt.
C. nh tht bng vt.
D. nh tht ln hn vt.
Cu 22. Vt AB t vung gc vi trc chnh ca 1 thu knh hi t c tiu c f = 12 cm,
qua thu knh cho nh o A1B1, dch chuyn AB ra xa thu knh thm 8 cm. Khi ta thu
c nh tht A2B2 cch A1B1 on 72 cm. V tr ca vt AB ban u cch thu knh
Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

51

A. 6 cm.
B. 12 cm.
C. 8 cm.
D. 14 cm.
Cu 23. Mt vt sng AB cch mn nh E mt khong L = 100 cm. t mt thu knh hi t
trong khong gia vt v mn c mt nh tht ln gp 3 ln vt trn mn. Tiu c ca
thu knh l
A. 20 cm.
B. 21,75 cm.
C. 18,75 cm.
D. 15,75 cm.
Cu 24. Mt cn th khi khng iu tit th c tiu im
A. nm trc vng mc.
B. cch mt nh hn 20cm.
C. nm trn vng mc.
D. nm sau vng mc.
Cu 25. Mt ca mt ngi c im cc vin cch mt 50 cm. Mun nhn thy vt v cc
m khng cn iu tit th ngi phi eo st mt mt thu knh c t s bng
A. -0, 02 dp.
B. 2 dp
C. -2 dp.
D. 0,02 dp.
Cu 26. Mt ngi ln tui c im cc cn cch mt 50 cm, ngi ny c th nhn r cc
vt xa m khng iu tit mt. Nu mt ngi ny in tit ti a th t ca mt tng
thm
A. 2 dp.
B. 2,5 dp.
C. 4 dp.
D. 5 dp.
Cu 27. Khi mt nhn r mt vt t im cc cn th
A. tiu c ca thu tinh th l ln nht.
B. mt khng iu tit v vt rt gn mt.
C. t ca thu tinh th l ln nht.
D. khong cch t thu tinh th n vng mc l nh nht.
Cu 28. Mt ngi cn th ch nhn r cc vt cch mt t 10 cm n 50 cm. c th nhn
cc vt rt xa m mt khng phi iu tit th ngi ny phi eo st mt knh c t bng
bao nhiu; khi khong cch thy r gn nht cch mt mt khong?
A. -2dp; 12,5cm.
B. 2dp; 12,5cm.
C. -2.5dp; 10cm.
D. 2,5dp; 15cm.
Cu 29. Mt ngi c mt c tiu c 18 mm khi khng iu tit. Khong cch t quang tm
mt n mng li l 15 mm. Tiu c ca knh m ngi phi eo st mt nhn thy
vt v cc, khng iu tit l
A. 7,5 cm.
B. -7,5 cm.
C. -9 cm.
D. 9 cm.
Cu 30. Tm pht biu sai. Mt cn th
A. Khi khng iu tit, tiu im ca mt nm trc vng mc.
B. Phi iu tit ti a mi nhn c vt xa.
C. Tiu c ca mt c gi tr ln nht nh hn mt bnh thng.
D. t ca thy tinh th l nh nht khi nhn vt cc vin.
Cu 31. Mt ngi c im cc cn cch mt 40 cm. c c trang sch cch mt gn
nht l 25 cm th ngi phi eo st mt mt knh c t
A. 1,5 dp.
B. -1 dp.
C. 2,5 dp.
D. 1 dp.
Cu 32. Mt ca mt ngi c vng mc cch thu tinh th 2 cm. Tiu c v t s ca thu
tinh th khi khi nhn vt v cc l
A. 2 mm; 50 dp.
B. 2 mm; 0,5 dp.
C. 20 mm; 50 dp.
D. 20 mm; 0,5 dp.
Cu 33. Mt cn th iu tit ti a khi quan st vt t
A. im cc cn.
B. v cc.
C. im cc mt 25cm. D. im cc vin.
Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

52

Cu 34. Mt knh lp l mt thu knh hi t c t 10 dp. Mt ngi quan st c khong


nhn r ngn nht l 20 cm. bi gic ca knh lp khi ngm chng v cc l
A. 2,5.
B. 4.
C. 5.
D. 2.
Cu 35. Mt b tt vin th
A. c tiu im nh F trc vng mc.
B. nhn vt xa phi iu tit mt.
C. phi eo thu knh phn k thch hp nhn cc vt xa,
D. im cc cn gn mt hn ngi bnh thng.
Cu 36. Khi dng mt thu knh hi t tiu c f lm knh lp nhn mt vt, ta phi t vt
cch knh mt khong
A. bng f.
B. nh hn hoc bng f.
C. gia f v 2f.
D. ln hn 2f.
Cu 37. Mt ngi cn th c im cc cn cch mt 10 cm quan st vt qua knh lp c
tiu c f = 5 cm trng thi mt iu tit ti a. Vt t cch knh bao nhiu nu knh t
cch mt 2 cm?
A. 4,25 cm.
B. 5 cm.
C. 3,08 cm.
D. 4,05 cm.
Cu 38. Trong knh thin vn th
A. vt knh v th knh u l thu knh hi t c tiu c ngn.
B. vt knh v th knh u l thu knh hi t c tiu c di.
C. vt knh v th knh u l thu knh hi t, vt knh c tiu c ngn, th knh c tiu c
di.
D. vt knh v th knh u l thu knh hi t, vt knh c tiu c di, th knh c tiu c
ngn.
Cu 39. Vi l gc trong nh ca vt qua dng c quang hc, 0 l gc trong vt trc tip
vt t im cc cn ca mt, bi gic khi quan st vt qua dng c quang hc l
A. G =

B. G =

cos
cos0

C. G =

.
0
o

D. G =

tan
tan0

Cu 40. Mt knh hin vi c vt knh vi tiu c f1 = 1 cm, th knh vi tiu c f2 = 4 cm.


Khong cch gia vt knh v th knh l 17 cm. Khong nhn r ngn nht ca mt l =
25 cm. bi gic ca knh hin vi khi ngm chng v cc l
A. 60.
B. 85.
C. 75.
D. 80.
Cu 41. Vt knh v th knh ca mt knh hin vi c tiu c l f1 = 0,5 cm v f2 = 25 mm, c
di quang hc l 17 cm. Ngi quan st c khong cc cn l 20 cm. bi gic ca knh
khi ngm chng v cc l
A. 272.
B. 2,72.
C. 0,272.
D. 27,2.
Cu 42. iu no sau l sai khi ni v nh tht qua dng c quang hc?
A. nh tht l nh c th hng c trn mn.
B. nh tht nm trn giao im ca chm tia phn x hoc tia l.
C. nh tht lun nm sau dng c quang hc.
D. nh tht c th quan st c bng mt.
Cu 43. iu no sau l sai khi ni v nh o qua dng c quang hc?
Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

53

A. nh o khng th hng c trn mn.


B. nh o nm trn ng ko di ca chm tia phn x hoc chm tia l.
C. nh o c th quan st c bng mt.
D. nh o khng th quan st c bng mt.
Cu 44. Mt knh thin vn c vt knh vi tiu c f1, th knh vi tiu c f2. bi gic ca
knh thin vn khi ngm chng v cc l
A. G = f1 + f2.

B. G = 2 .
f1

C. G = 1 .
f2

D. G = f1f2.

Cu 45. Mt knh hin vi gm vt knh tiu c f1 = 0,5 cm, th knh tiu c f2 = 2 cm t cch
nhau 12,5 cm. Khi ngm chng v cc phi t vt cch vt knh mt khong
A. 4,48 mm.
B. 5,25 mm.
C. 5,21 mm.
D. 6,23 mm.
Cu 46. Mt ngi mt khng c tt dng knh thin vn quan st Mt trng trng thi
khng iu tit, khi khong cch gia vt knh v th knh l 90 cm, bi gic ca nh
l 17. Tiu c ca vt knh v th knh ln lt l
A. 170 cm v 10 cm. B. 10 cm v 170 cm. C. 5 cm v 85 cm.
D. 85 cm v 5 cm.
Cu 47. Khong cch gia vt knh v th knh ca knh thin vn khi ngm chng v cc
l
A. O1O2 > f1 + f2.
B. O1O2 < f1 + f2.
C. O1O2 = f1 + f2.
D. O1O2 = f1f2.
P N
1A. 2B. 3B. 4C. 5A. 6B. 7B. 8D. 9B. 10B. 11B. 12A. 13A. 14D. 15B. 16D. 17B. 18B.
19D. 20A. 21C. 22C. 23C. 24A. 25C. 26 A. 27C. 28A. 29D. 30B. 31A. 32C. 33D. 34D. 35B.
36B. 37C. 38D. 39C. 40C. 41A. 42C. 43D. 44C. 45B. 46D. 47C.

Bin son: Kiu Quang V - GV Tr. THPT NCP

54

You might also like