Tasavvuf Edebiyatnn Genel zellikleri ve Tasavvuf Edebiyat Nazm Trleri

Din-Tasavvuf Trk edebiyat slmiyetin ve Tasavvufun etkisiyle ortaya kmtr.

slmiyet'in kkleip yaylmasnda byk etkisi olan tasavvuf, zamanla edeb eserlerde de
ilenmi, din ve tasavvuf, edebiyat araclyla yaylmaya allmtr. Din -Tasavvuf Trk
edebiyatna Tekke edebiyat da denir. Din -Tasavvuf Trk edebiyatnda asl olan sanat
yapmak deil, din-tasavvufi dnceyi yaymaktr. Tekke airlerinin ou tarikatlarda
yetimi eyh ve dervilerdir. Tekke iiri, halk iirinden de divan iirinden de nazm
ekilleri almtr.

En belirgin zellikleri unlardr:

Kurucusu 12. yzylda Dou Trkistan'da yetien Hoca Ahmet Yesevi'dir.
Tekke Edebiyat, Anadolu'da 13. y.y.'dan itibaren gelimitir.
Bu edebiyat airleri tarikat merkezi olan tekkelerde yetimitir.
Nazm birimi genellikle drtlktr.
Hem aruz hem hece vezni kullanlmtr.
iirlerin ou ezgilidir.
Allah, insan, felsefe, doruluk, ibadet gibi konular ilenmitir.
lahi, nefes, nutuk, devriye, sathiye, deme gibi nazm ekilleri
kullanlmtr.
Dili k Edebiyat'na gre ar, Divan Edebiyat'na gre sadedir.
k, mauk, arap, saki gibi mazmunlara yer verilmitir.

Yzyllara gre bu edebiyatn en nemli temsilcileri unlardr:

12.yy.: Hoca Ahmet Yesevi

13.yy.:Yunus Emre, Hac Bekta- Veli
14.yy.:Kaygusuz Abdal
15.yy.: Hac Bayram- Veli, Erefolu Rumi
16.yy.: Pir Sultan Abdal
17.yy.: Niyaz- Msr, Sinn- mm, Hdi
18.yy.: Sezai
19.yy.: Kuddusi, Turbi

Bu zelliklerin dnda kalan; eserlerini aruz lsyle ve Divan Edebiyat diliyle, hatta
tamamyla Arapa-Farsa yazan tasavvufular da vardr. rnein Mevlana Anadoluda
yetien ilk ve en byk Trk mutasavvf olduu halde eserlerini Farsa yazmtr. eyh
Galip, Divan tarznda eser verdii iin Tekke Edebiyat erevesinde dnlmez, Divan
Edebiyat mensubu saylr.