Muhammed Xhemil Zejno

TEUHIDI DHE
SHIRKU

Mitrovic,
1417/1996

Prktheu nga boshnjakishtja:

Muhamed Iljaz Dolaku
Lektore:
Ajshe Hyseni
Redaktor profesional:
Ekrem Avdiu
Kopertina:
Gzim Dolaku
U shtyp n Shtypshkronjn

AGORA Mitrovic

RNDSIA E TEUHIDIT

N emr t All-llahut, t Gjithmshirshmit,

Mshirplotit!
1. All-llahu xh.sh. ka krijuar botn pr ti br ibadet dhe ka drguar
Pejgambert, detyra e t cilve ka qen q ti thrrasin njerzit n teuhid
(t shprehin Njshmrin e All-llahut xh.sh.)
Kurani Fisnik i kushton kujdes t madh besimit n teuhid
(Njshmrin e All-llahut xh.sh.). N shum sure (kaptina) trheq vrejtjen
n dmshmrin e shirkut pr individin dhe pr bashksin.
2

Shirku sht shkak i shkatrrimit n dynjallk dhe i qndrimit t

prhershm n Xhehennem.
2. T gjith Pejgambert, pa prjashtim, misionin e vet e kan filluar
me thirrje n teuhid, sepse All-llahu xh.sh. ka urdhruar q tua
komunikojn kt njerzve. All-llahu xh.sh, thot:

Ne nuk kemi drguar asnj Pejgamber para teje e q t

mos ia kemi shpallur: Ska zot tjetr prve Meje, andaj
adhuromni vetm Mua! (El-Enbija: 25).
Kshtu, i Drguari i All-llahut, Muhammedi a.s. gjat trembdhjet
vjetve n Mek ka thirr n teuhid dhe lutjet duhet drejtuar vetm
All-llahut xh.sh. e askujt tjetr.
Mes tjerash, i sht shpallur edhe ky ajet:

Thuaj (o Muhammed!): Un i lutem vetm Zotit tim dhe

ask sia bj shok Atij. (Xhinn: 20).
Pejgamberi a.s. i ka edukuar pasuesit e vet q nga fmijria e tyre n
frymn e teuhidit, e kushririt t vet, Abdull-llah Ibni Abbasit, i ka thn:
Nse e lut dik, ather lute vetm All-llahun, nse krkon ndihm
prej dikujt, ather krko vetm prej All-llahut.
Teuhidi sht thelb i fes - Islamit n t ciln bazohet ajo dhe
All-llahu xh.sh. askujt nuk do tia pranoj ndonj fe tjetr prve Islamit.
3. Pejgamberi a.s. i ka msuar ashabt e vet q misionin e tyre ta
fillojn duke i thirrur njerzit n teuhid. Kshtu Muadh ibni Xhebelit, kur
e pat drguar n Jemen, i ka thn:
E para n ka do ti thrrasish njerzit le t jet q t dshmojn se
nuk ka Zot tjetr prve All-llahut. N nj transmetim tjetr, qndron:
Q t dshmojn Njshmrin e All-llahut.
4. Teuhidi sht i prmbajtur n shehadet - dshmin se nuk ka zot
tjetr, prve All-llahut dhe se Muhammedi sht i Drguari i All-llahut.
Kjo don t thot: nuk ekziston hyjni e vrtet (q adhurohet me t drejt),
prve All-llahut xh.sh., ndrsa ibadeti i rregullt sht vetm ai, me t cilin
ka ardhur i Drguari i All-llahut.
Me shehadet jobesimtart hyjn n Islam, sepse ky sht els i
Xhennetit dhe at i cili e shqipton kt e shpie n Xhennet, prpos nse

nuk punon di q sht n kundrshtim me kt, si sht shirku apo fjala

e cila nxjerr nga besimi.
5. Jobesimtart nga fisi kurejsh, i kan ofruar t Drguarit t
All-llahut pushtet, pasuri, gra dhe knaqsi t tjera t ksaj bote, vetm q
t heq dor nga thirrja n teuhid dhe nga sulmi n idhujt e tyre. Mirpo, i
drguari i All-llahut nuk ka pranuar kt, por ka vazhduar me misionin e
vet, n rrugn e t cilit, s bashku me ashabt e tij, ka prjetuar mynxyra
t mdha, prderisa misioni i teuhidit nuk ka triumfuar pas plot
trembdhjet vjetve. Pastaj sht liruar Meka dhe jan thyer idhujt,
ndrsa Pejgamberi a.s. kumtonte:

E vrteta - arriti, e gnjeshtra (e keqja) u shkatrrua. Me

t vrtet, gnjeshtra sht n zhdukje! (El-Isra: 81).
6. Teuhidi sht obligim i do myslimani n jetn e tij. Ai jetn e vet
e fillon me teuhid dhe e l me teuhid. Obligimi i tij sht ta vendos
teuhidin dhe t thrret n t, ngase teuhidi i bashkon myslimant dhe i
tubon rreth fjals me t ciln shprehet teuhidi. E lusim All-llahun xh.sh. q
fjalt e teuhidit t jen t fundit t cilat do ti shqiptojm n dynjallk dhe
q t gjith myslimant ti tuboj rreth ktyre fjalve!

DISA FADILETE (VLERA) T TEUHIDIT

1. All-llahu xh.sh. thot:
Pr ata q besojn dhe nuk e prziejn besimin e tyre me
zullum, atyre u prket siguria dhe ata jan n rrug t drejt.
(El-Enam: 82).
Transmetohet nga Ebu Abdurrahman Abdull-llah ibn Mesudi r.a. i
cili ka thn: Kur u shpall ky ajet, u erdhi rnd myslimanve, e than:
Kush prej nesh nuk i ka br zullum vetes? I Drguari i All-llahut u tha:
N ajet nuk mendohet pr kt, porse mendohet n shirk. A nuk keni
dgjuar fjalt e Llukmanit t drejtuara birit t vet: O djali im, mos i bn
shok All-llahut! Me t vrtet, t brit shok All-llahut, sht zullum i
madh. (Llukman: 13)
Ky ajet sht paralajmrim i gzuar pr ata q, n do gj shprehin
Njshmrin e All-llahut xh.sh. (muvah-hidun), t cilt besimin e tyre nuk

e prziejn me politeizm dhe largohen nga ai (politeizmi), se trsisht

jan t ruajtur nga ndshkimi n Ahiret dhe se ata jan n rrug t drejt.
2. Pejgamberi s.a.v.s. ka thn:
Imani (besimi) prmbahet nga gjashtdhjet e disa deg; m e
vlefshme sht fjala: La ilahe il-lall-llah (nuk ka Zot tjetr prve
All-llahut), kurse m e vogla sht t larguarit e pengesave nga rruga.

TEUHIDI SHT SHKAK I LUMTURIS

DHE I FSHIRJES S MKATEVE
N librin Delilul-muslimi fil-itikadi vet-tat-hir, t cilin e ka shkruar
shejh Abdull-llah Hajjati, qndron: N prputhje me natyrn dhe
gabueshmrin njerzore, njeriu ngandonjher rrshqet dhe bn mkat
ndaj All-llahut Nse teuhidi, tek pasuesi i teuhidit, nuk sht i przier me
politeizm, teuhidi i tij dhe t shprehurit e sinqert t ibadetit do t jen
shkaktar t lumturis, t faljes s mkateve dhe t fshirjes s veprave t
tija t kqija, si qndron n nj hadith t Pejgamberit a.s.:
Kush dshmon se nuk ka zot tjetr prve All-llahut, se Muhammedi
sht robi dhe i Drguari i tij dhe se Isai sht robi dhe i Drguari i
All-llahut, fjala e Tij, t ciln ia ka drguar Merjems dhe ruhu (fryma) i
Tij, dhe se Xhenneti sht i vrtet dhe zjarri (Xhehennemi) sht i vrtet,
All-llahu do ta shpie n Xhennet me kado q t ket punuar.
Kjo don t thot se, t gjitha kto dshmi, q i vrteton myslimani, n
mnyr t pashmangshme do ta shpiejn n Xhennet - n shtpin e
knaqsive, madje edhe nse n veprat e tij ekzistojn mangsi dhe t
meta. Kt e vrteton edhe hadithi kudsijj, i cili thot: All-llahu i
Lartmadhrishm thot: O biri i Ademit, sikur t M vishe me mkate sa
rruzulli toksor, Un do t vija ty me po aq falje!
Ky hadith kudsijj don t thot se All-llahu xh.sh. do tia fal mkatet
atij q vdes me teuhid, madje edhe nse ato jan sa rruzulli toksor.
N nj hadith tjetr qndron:
Kush vdes duke mos i prshkruar All-llahut shok, do t hyj n
Xhennet, e kush vdes duke i prshkruar All-llahut shok, do t hyj n
Zjarr.

Nga kto hadithe, duket qart se sa vler t madhe (fadilet) ka teuhidi

dhe se ai sht shkaku m i madh i lumturis s njerzve, si dhe mjeti m i
madh pr faljen e mkateve dhe fshirjen e veprave t kqija.

DISA NGA DOBIT E TEUHIDIT

Nse individi, ose bashksia realizojn teuhid t pastr, ai do t jap
fryte m t bukura. Disa nga kto fryte jan:
1. Lirimi i njeriut nga robrimi nnshtrimi ndaj dikujt tjetr prve
All-llahut xh.sh., ngase krijesat nuk mund t krijojn asgj, sepse ato jan
vetm ato q jan krijuar. Ato nuk mund ti shkaktojn vetes dm as ti
sjellin dobi, e as t vendosin pr jetn, vdekjen dhe ringjalljen.
Teuhidi paraqet lirimin nga robrimi, ndaj cilit do qoft, prve ndaj
All-llahut xh.sh. dhe lirimin e arsyes njerzore nga trillimet dhe lajthitjet,
dhe lirimin e personalitetit njerzor nga nnshtrimi, prmimi dhe
prkushtimi, lirimin e jets njerzore nga mizorit e firaunve, birokratve
(pushtetmbajtsve), magjistarve dhe atyre q i imponohen njerzve si
hyjni.
Nga ky shkak prijtart e shirkut dhe protagonistt e xhahilijetit i jan
kundrvuar t gjith Pejgamberve, prgjithsisht, dhe thirrjes s t
Drguarit t All-llahut, ngase e kan ditur se LA ILAHE
IL-LALL-LLAH don t thot proklamim i prgjithshm pr lirimin e
njeriut dhe heqjen e tiranve nga froni i tyre i rrejshm dhe ngritjen e
ballve t muminve, t cilt i bien n sexhde vetm All-llahu xh.sh.
2. Krijimin e personaliteteve stabil.
Teuhidi ndihmon q t krijohen personalitete stabile, me virtyte t
veanta dhe qllime t jashtzakonshme, t cilat i ka provuar jeta.
Individi i till pranon vetm nj Zot, t Cilit i drejtohet fshehurazi
dhe haptazi, n begati dhe n skamje, prkundr mushrikut, zemra e t cilit
sht e ndar ndrmjet zotve dhe hyjnive t ndryshm. Ai her i drejtohet
t gjallve e her t vdekurve. N kt kontekst jan edhe fjalt e Jusufit
a.s.:

O shokt e mi t burgut! A jan m t mir zott e

llojllojshm apo All-llahu, i Vetmi dhe Ngadhnjimtari?
(Jusuf: 39).

Mumini adhuron nj Zot dhe e di se, ka e hidhron At, dhe ka e

knaq At, dhe ai punon at me ka sht i knaqur Zoti dhe zemra e
besimtarit sht e qet.
Ndrsa mushriku adhuron shum zota. Njri e trheq n t djatht,
tjetri n t majt, kshtu q ai gjendet n udhkryq ndrmjet tyre dhe nuk
ka rehati.
3. Teuhidi sht burim i mbrojtjes dhe siguris njerzore, ngase ai e
prmbush zemrn njerzore me siguri dhe me rehati dhe ai nuk ia ka frikn
askujt tjetr prve All-llahut xh.sh. Teuhidi i mbyll t gjitha rrugt e
drojs pr nafak, pr jetn e vet, pr familjen e vet, vdekjes dhe do gjje
tjetr q shkakton frik.
Besimtari muvehhid (i cili shpreh teuhidin), nuk i friksohet askujt
tjetr prve All-llahut xh.sh. Prandaj sht i pabreng derisa t tjert
friksohen, i qet, ather kur t tjert jan nervoz dhe t pasigurt.
N kt aludon edhe Kurani Fisnik:

Pr ata q besojn dhe nuk e prziejn besimin e tyre me

zullum, atyre u prket siguria dhe ata jan n rrug t drejt.
(El-Enam: 82).
Kjo siguri dhe qetsi burojn nga thellsia e zemrs dhe nuk jan
fryte t vigjllimit t policis, e cila kujdeset pr rendin dhe qetsin n
vend. Qetsia dhe siguria n Ahiret jan shum m t mdha dhe t
prhershme, ngase ata q prmenden n ajet jan trsisht t sinqert n
prshpirtnin e tyre ndaj All-llahut xh.sh. dhe besimin e tyre t mirfillt
nuk e kan przier me politeizm (shirk), sepse politeizmi sht dhun
(zullum) e madhe.
4. Teuhidi sht burim i fuqis, ngase njeriut i ofron fuqi t madhe
shpirtrore dhe shpirti njerzor prmbushet me shpres n All-llahun
xh.sh., duke pasur bes n T dhe duke u mbshtetur n T (tevekul), i
knaqur me prcaktimin e Tij, duke pasur durim n sprovime dhe i pavarur
nga krijesat e tjera t All-llahut xh.sh.
Njeriu i till sht stabil dhe i fort porsi bjeshkt (shkmbinjt) dhe
kur e godet ndonj fatkeqsi (musibet), ai krkon nga All-llahu xh.sh. q
tia largoj at, e kt nuk krkon nga t vdekurit. Motoja e tij jan fjalt e
Resulull-llahut s.a.v.s: Nse e lut dik, ather lute vetm All-llahun,
nse krkon ndihm prej dikujt, ather krko vetm prej All-llahut
7

Motoja e tij jan edhe fjalt e All-llahut xh.sh.: Nse nga

All-llahu t godet ndonj fatkeqsi, ather askush prve Tij
nuk mund t t shptoj. (El-Enam: 17).
5. Teuhidi sht themel i vllazris dhe barazis islame, ngase ai nuk
u lejon pasuesve t vet q njeri-tjetrin ta konsiderojn pr zotr prve
All-llahut xh. sh., Nj t Vetmit, si dhe ibadetin (bindshmrin) e t gjith
njerzve n krye me Muhammedin, T Drguarin dhe t Zgjedhurin
(Mustafa) e All-llahut xh.sh., salavati dhe selami qofshin mbi t!

ARMIQT E TEUHIDIT
All-llahu i Lartmadhrishm thot n Kuran:

Si pr ty ashtu edhe pr do Pejgamber, Na kemi

krijuar armiq, djajt n trajt t njerzve dhe xhinnve, t cilt
i flasin njri-tjetrit fjal t zbukuruara pr ti mashtruar ata.
(El-Enam: 112).
Urtsia (hikmeti) i All-llahut ka dashur q Ai Pejgamberve dhe
agitatorve t teuhidit tua caktoj shejtant nga xhinnt, t cilt
shejtanve n trajt t njerzve u sillnin mendime t shmtuara, kobin, lajthitjen dhe t pavrtetn, n mnyr q njerzit ti shpiejn n prapsi dhe
ti largojn nga teuhidi n t cilin t gjith Pejgambert m s pari i kan
thirrur popujt e vet, sepse ai sht themel n t cilin ndrtohet misioni
islam.
sht pr tu habitur se si disa njerz konsiderojn se thirrja n teuhid
e ndan dhe e pran ummetin islam, e, n realitet, ai e bashkon, n ka
udhzon edhe domethnia e fjals teuhid n gjuhn arabe.

Pr sa u prket politeistve t cilt kan pranuar

teuhidur-rububijen (se All-llahu sht sundues i do gjje)
dhe se All-llahu sht Krijues i tyre, ata kan mohuar
teuhidul-uluhije (se vetm All-llahu meriton ti drejtohet
ibadeti) dhe, n vend se me dua ti drejtohen vetm All-llahut
xh. sh., ata duat ia drejtonin edhe hyjnive t tjer, ndrsa pr
Resulull-llahun s.a.v.s. kan thn:

A don ai q prej tr perndive t bj nj Zot? Me t

vrtet, kjo sht nj gj e uditshme! (Sad: 5).
All-llahu xh.sh. pr popujt e mparshm thot:
Po ashtu, as para tyre nuk ka ardhur asnj Pejgamber, e
q t mos thonin (pr t): sht magjistar, apo: sht i
mendur! Vall, a mos ia kan rekomanduar kt
njri-tjetrit? Jo, por ata jan popull rebel. (Edh-Dharijat:
52-53).
Nj nga veantit e politeistve sht se, zemrat e tyre shtangohen
dhe ndiejn rezistenc kur dgjojn se, duaja i drejtohet vetm All-llahut
xh.sh. dhe ata rebelohen dhe mohojn (besimin). E, kur dgjojn pr
politeizm dhe se duaja i drejtohet dikujt tjetr prve All-llahut xh.sh.,
ata gzohen dhe disponohen.
Kta politeist All-llahu xh sh. i prshkruan me fjal:

Kur prmendet vetm All-llahu, neveriten zemrat e atyre

q nuk besojn n jetn tjetr, ndrsa kur t prmenden ata
(zotr), prve All-llahut, ata menjher gzohen (Ez-Zumer:
45)..
Ndrsa, duke i prshkruar politeistt, t cilt mohojn teuhidin,
All-llahu xh.sh. thot:

Kjo sht pr at, q kur thirrej All-llahu i Vetm,

mohojshi, e nse i prshkruhej shok Atij - ju besojshi! Vendimi
i prket vetm All-llahut, t Lartsuarit e t Madhit!
(El-Mumin: 12).
Edhe pse kto ajete kan t bjn me jobesimtart, kto i prkasin
edhe t gjith atyre q posedojn veorit e tyre ndrsa konfirmojn
prkatsin islame, e, n realitet, luftojn kundr agitatorve t teuhidit, i
bjn shpifje dhe i quajn me emra fyes, n mnyr q ti largojn njerzit
prej tyre dhe tua fusin urrejtjen ndaj teuhidin pr shkak t cilit All-llahu
xh.sh. i ka drguar Pejgambert e Vet.
Ndrmjet tyre bjn pjes edhe ata t cilt nuk ndiejn kurrfar
pendimi (prkorsie) kur dgjojn se duaja i drejtohet All-llahu xh.sh.,
ndrsa, kur dgjojn se duaja i drejtohet dikujt tjetr prve Tij, si pr
shembull kur krkohet ndihm nga Pejgamberi a.s., apo nga evliat
9

(njerzit e mir), ndiejn pendes dhe gzohen. O, sa e shmtuar sht ajo

q bjn ata!

QNDRIMI I DIJETARVE PRKITAZI

ME SHTJEN E TEUHIDIT
Dijetart (alimt) jan trashgimtar t Pejgamberve t All-llahut
dhe ata n ka m s pari i kan thirrur njerzit, ka qen teuhidi. All-llahu
xh.sh. kt e prmend me fjalt:

Na do populli i kemi drguar nga nj Pejgamber. (Ata u

thonin atyre): Adhuroni vetm All-llahun, e shmanguni nga
djalli (taguti)! (En-Nahl: 36).
E tagut sht do njeri q adhurohet prve All-llahut xh.sh., dhe m
kt sht i knaqur. Andaj, dijetart duhet tia kushtojn kujdesin m s
pari asaj q ka qen preokupim i par i t gjith Pejgamberve, e ti
thrrasin njerzit q ta shfaqin Njshmrin e All-llahut xh.sh. (teuhidin)
prmes t gjitha llojeve t ibadetit, e veanrisht prmes duas, pr t ciln
Resulull-llahu s.a.v.s. ka thn:Duaja sht ibadet! (Shnon Tirmidhiu
dhe thot: hadithi sht hasen-sahih).
Shumica e myslimanve t kohs s tanishme kan rn n shirk
(politeizm) dhe i drejtojn duan dikujt tjetr prve All-llahut xh.sh., q
sht shkak i vuajtjeve dhe i fatkeqsive t tyre, si ka qen ky shkak i
fatkeqsive t popujve t mparshm, t cilt All-llahu xh.sh. i ka
shkatrruar - ngase duan ua kan drejtuar mbrojtsve t vet e jo
All-llahut xh.sh.
Prkitazi me shtjen e teuhidit dhe lufts kundr shirkut, dijetart
kan disa qndrime:
1. N grupin e par bjn pjes dijetart t cilt e kan kuptuar
teuhidin, rndsin e tij dhe llojet e tij, dhe kan konceptuar shirkun dhe
llojet e tij, andaj i kan prmbushur obligimet e veta e ua kan shpjeguar
njerzve nocionin e teuhidit dhe t shirkut, ndrsa mbshtetja e tyre sht
Kurani dhe praktika autentike (Sunneti) i Resulull-llahut s.a.v.s. Kta
dijetar, tekefundit, sikurse edhe t gjith Pejgambert, kan qen t
ekspozuar akuzave t rrejshme, mirpo kan qen t durueshm dhe nuk
jan zmbrapsur. Motoja e tyre jan fjalt e All-llahut xh.sh.:

10

Dhe, duroji llomotitjet e atyre dhe largohu nga ata n

mnyr t bukur. (El-Muzzemmil: 10).
E shum koh prpara, Llukmani i urt e ka kshilluar t
birin e vet duke i thn:
O djali im, kryeje namazin, urdhro me t mira e pengo
nga t kqijat dhe bhu i durueshm pr at q t ka goditur!
Me t vrtet, kjo sht nga punt e mdha, t vendosura.
(Llukman: 17).
2. N grupin e dyt bjn pjes dijetart t cilt kan ln pas dore
thirrjen n teuhid, i cili sht themel i Islamit, e flasin pr namaz, pr
pushtet dhe pr xhihad, duke mos prmirsuar besimin tek myslimant,
sikur t mos kishin dgjuar fare pr fjalt e All-llahut xh.sh.:

E, sikur ti bnin shok Atij, do tju humb do gj nga ajo

q kan punuar. (El-Enam: 88).
Ndrsa, sikur ti kishin dhn prparsi teuhidit mbi gjrat tjera, si i
kan br Pejgambert, thirrja dhe misioni i tyre do t kishin pasur sukses
dhe do ti ndihmonte si i ka ndihmuar Pejgambert dhe Ferrfyesit.
All-llahu i Lartmadhrishm thot:

All-ahu u ka premtuar disave prej jush, q kan besuar

dhe q punojn vepra t mira - se do ti bj sundimtar n
Tok, ashtu, si i ka br ata para tyre dhe q do tua forcoj
fen e tyre, me t ciln Ai sht i knaqur, dhe q do tua
shndrroj atyre - frikn n siguri. Ata, m adhurojn Mua, e
nuk m bjn shok asgj. E, kush bn mohim pas ksaj, ata
jan ngatrrestar t vrtet. (Nur: 55).
Pra, kushti kryesor pr ndihmn e All-llahut xh. sh. sht teuhidi dhe
q t mos i bhet ibadet askujt tjetr prve Tij.
3. N grupin e tret jan dijetart dhe misionart t cilt kan
braktisur thirrjen n teuhid dhe n luft kundr shirkut, duke u friksuar
nga sulmi i njerzve dhe duke pasur droj pr pozitat dhe vendet e puns
s tyre. Ata fshehin diturin t ciln All-llahu xh.sh. urdhron tua
publikojn njerzve. Me t drejt atyre i prkasin kto fjal t All-llahut
xh.sh.:
11

Me t vrtet, ata q fshehin dokumentet Tona t qarta,

q i kemi shpallur Ne, dhe orientimin e drejt, pasi q ua kemi
treguar njerzve n Librin (Teuratin), ata i mallkon All-llahu, i
mallkojn edhe t gjith ata q jan kompetent t mallkojn.
(El-Bekare: 159).
Kurse pr misionart (dainjt) All-llahu xh.sh. thot:

Pr ata q i kumtojn shpalljet e All-llahut dhe q i kan

druajt Atij, dhe q nuk jan friksuar prej askujt, pos
All-llahut. E, mjafton q t japsh llogari te All-llahu!
(El-Ahzab: 39).
E, Muhammedi a.s. ka thn:
Kush fsheh diturin, All-llahu do tia vn atij kapistrn nga zjarri.
4. N grupin e katrt bjn pjes dijetart t cilt i kundrvihen
thirrjes dhe t shprehurit e Njsis s All-llahut xh.sh., t drejtuarit e duas
vetm Atij dhe mosdrejtimit askujt tjetr pos Atij, qoft ai Pejgamber,
evlia apo i vdekur. Ky grup dijetarsh e lejon kt dhe ajetet, t cilat n
vete prmbajn vrejtjen se nuk duhet askujt tjetr ti drejtohet duaja,
prve All-llahut xh. sh., i konsiderojn se ato i prkasin mushrikve, dhe
se askush nga myslimant nuk hyn n nocionin e shirkut. Ata sikurse nuk
kan dgjuar pr fjalt e All-llahut xh.sh.:

Pr ata q besojn dhe nuk e prziejn besimin e tyre me

zullum, atyre u prket siguria dhe ata jan n rrug t drejt.
(El-Enam: 82).
Fjala zullum e prdorur n ajet, ktu don t thot shirk (politeizm), e
kt e dshmojn edhe fjalt e All-llahut xh.sh.:

Me t vrtet, t brit shok All-llahut, sht zullum i

madh. (Llukman: 13).
Prkitazi me at q aludon ky ajet, shirk mund t bj edhe mushriku
edhe myslimani mumin, si sht rasti n shum shtete islame sot.
Resulull-llahu s.a.v.s ka trheq vrejtjen n ata njerz t cilt lejojn
ti drejtohet duaja dikujt tjetr prve All-llahut xh.sh. dhe lejon varrimin
e t vdekurve n xhamia, sjelljen rreth e rrotull kabureve, t prgjruarit
evliave (njerzve t mir) dhe bidate, e gjra tjera t shmtuara. Ai ka
thn:
12

Pr ummetin tim kam frik nga prijatart (udhheqsit), t cilt i

shprkndejn (largojn nga rruga e drejt) njerzit.
Njri nga dijetart e Az-harit, i pyetur se a sht e lejuar t shqiptohet
duaja n drejtim t varrezs, sht prgjigjur: Prse t mos jet e lejuar?
Varri i Pejgamberit a.s. gjendet n xhami dhe njerzit falen n drejtim t
tij.
Mirpo, Pejgamberi a.s. nuk sht varrosur n xhamin e tij, por n
shtpin e Aishes, e, ndrsa edhe ai vet ka ndaluar faljen n drejtim t
varrit dhe njra nga duat q e shqiptonte sht:
O All-llahu im! Krkoj mbrojtje prej Teje nga dituria e
padobishme!
Kjo don t thot: nuk do tua prcjelli t tjerve, nuk do t punoj
sipas saj e as at q nga sjelljet e mia nuk do ti nderoj vetit e mia t
kqija.
5. N grupin e pest bjn pjes njerzit t cilt u jan bindur
dijetarve n mkatime ndaj All-llahut xh.sh. Kta trsisht i kundrvihen
fjalve t Pejgamberit a.s., i cili ka thn:
Nuk ka bindshmri n mkatime, porse ajo duhet t jet n veprat e
mira.
Pr kt bindshmri t tyre, ata do t pendohen n Ditn e gjykimit,
ather kur nga pendimi nuk do t ken kurrfar dobie. Duke i prshkruar
vuajtjet e jobesimtarve dhe t atyre q i kan pasuar kta, All-llahu xh.sh.
thot:

N Ditn kur fytyrat e tyre do tu rrotullohen n zjarr, ata

do t thon: Ah, sikur tju kishim prulur All-llahut dhe ta
kishim dgjuar Pejgamberin! Dhe do t thon: O Zoti yn, na
e kemi dgjuar parin ton dhe eprort tan, por ata na
shmangn prej rrugs s drejt. O Zoti yn, atyre jepju dnim
t dyfisht dhe mallkoji ata me mallkim t madh! (El-Ahzab:
67-68).
Ibni Kethiri, duke komentuar kt ajet, ka thn: D.m.th. i kemi
pasuar urdhrdhnisit dhe prijsit tan, e kemi punuar prkundr
Pejgamberve. Dhe kemi konsideruar se ata posedojn di dhe jan di,
ndrsa - nga ana tjetr - ata nuk kishin kurrgj!
13

KONFLIKTI MES TEUHIDIT DHE

SHIRKUT
a) Konflikti mes teuhidit dhe shirkut sht shum i vjetr, q zgjat
q nga koha e Nuhit a.s., i cili e ka thirrur popullin e vet t adhurojn
vetm All-llahun, e ta braktisin adhurimin e idhujve. Nuhi a.s. 250 vite
rradhazi e ka thirrur popullin e vet n teuhid, e reagimi i tyre , si e
prshkruar Kurani, ka qen:

Dhe kan thn (populli i Nuhit): Mos i lini kurrsesi

zott tuaj, mos e lini Veddin, as Suvain, as Jeguthin, as
Jeukin, as Nesrin! E, kta idhuj kan mashtruar shum
(njerz); e ti (keqbrsve) mos u zmadho asgj, prpos
humbjes! (Nuh: 23-24).
Buhariu transmeton nga Ibni Abbasi se, prkitazi me tefsirin
(komentimin) e ktij ajeti ka thn: Kta jan emra t njerzve t mir t
popullit t Nuhit, e pasi q kan vdekur, shejtani u ka pshpritur njerzve
nga ky popull q, n vendet ku tuboheshin ata, t vendonin statuja dhe ti
quajn me emra t ktyre njerzve. Kta kan vepruar kshtu, por nuk i
adhuronin kta idhuj. Mirpo, kur ka vdekur kjo gjenerat, sht zhdukur
dituria e drejt, e kta idhuj u bn hyjni.
b) Pas Nuhit a.s. jan ndrruar Pejgambert, t cilt i thrrisnin
njerzit t adhurojn vetm All-llahun xh.sh. dhe ta braktisin adhurimin e
idhujve t cilt nuk meritojn tu bhet ibadet. Prkitazi me kt Kurani
thot:

Ja drguam (popullit) Adit, vllain e tyre - Hudin. Ai tha:

O populli im, adhuroni All-llahun! Ju nuk keni zot tjetr
prve Tij! E, a nuk po i ruheni dnimit? (Araf: 65).
(Ja drguam) Themudit, vllain e tyre Salihun. O
populli im, - tha ai, adhuroni vetm All-llahun! Ju nuk keni
zot tjetr prve Tij! (Hud: 61).
(Ia drguam) Medjenit - vllain e tyre Shuajbin. Ai tha:
O populli im, Adhuroni All-llahun! ju skeni zot tjetr prve
Tij. (Hud: 84).
14

(Kujtoje ti o Muhammed!) kur Ibrahimi i tha t atit dhe

popullit t tij: Un jam larg atyre q i adhuroni ju, pos Atij,
q m ka krijuar (mua) - dhe, me t vrtet, Ai m udhzon n
rrugn e drejt. (Ez-Zuhruf: 26-27).
Reaksioni i politeistve n thirrjen e t gjith Pejgamberve ka qen
kundrvrja dhe refuzimi i asaj me ka patn ardhur ata me t gjitha mjetet
q i kishin n disponim.
c) Para pejgamberis s vet, Resulull-llahu a.s. ndr arabt ka qen i
njohur si njeri i sinqert dhe i besueshm. Mirpo, kur i thirri ata q t
adhurojn All-llahun dhe n besim t Njsis s Tij - teuhid - dhe t
braktisin at q kishin adhuruar t part e tyre, ata harruan sinqeritetin
dhe besnikrin e Resulull-llahut a.s. dhe pr at thoshin: Magjistar dhe
gnjeshtar! Ndrsa Kurani shnon reaksionin e tyre, e thot:

Ata jan uditur pr ardhjen e nj Paralajmruesi nga

mesi i tyre, dhe jobesimtart kan thn: Ky sht magjistar
dhe gnjeshtar. A don ai q prej tr perndive t bj nj
Zot? Me t vrtet, kjo sht nj gj e uditshme! (Sad: 5).
Po ashtu, nuk ka ardhur as para tyre asnj Pejgamber, e
q t mos thonin (pr t): sht magjistar, apo: sht i
mendur! Vall, a mos ia kan rekomanduar kt
njri-tjetrit? Jo, por ata jan popull rebel. (Edh-Dharijat:
52-53).
Ky ka qen qndrimi i t gjith Pejgamberve mbi misionin dhe
teuhidin e tyre, qndrimi i popujve t tyre, t cilt i prgnjeshtronin dhe i
shpifnin ata.
d) Ndrsa sot, kur myslimani i thrret vllezrit e vet q t ken
sjellje t mir, t jen t sinqert dhe besnik, askush nuk i kundrvihet atij.
Mirpo, kur thrret n teuhid, n t cilin kan thirr t gjith Pejgambert,
dhe q, n realitet, duaja duhet ti drejtohet vetm All-llahut xh.sh dhe
askujt tjetr, qoft Pejgamberve apo evliave, t cilt jan robr t
All-llahut xh.sh., ather njerzit i kundrvihen dhe e akuzojn me akuza
t rrejshme. Ata e quajn Vehabist, n mnyr q ti largojn njerzit
nga thirrja e tij, e kur u prmendet ajeti n t cilin flitet pr teuhidin,
dikush prej tyre thot: Ai ajet sht i vehabinje! Nse u prmendet
15

hadithi, i cili thot: Nse e lut dik, ather lute vetm All-llahun, nse
krkon ndihm prej dikujt, ather krko vetm prej All-llahut, dikush
prej tyre thot: Ky hadith sht i vehabinjve!
Dhe, nse falsi gjat namazit t tij i vn duart n gjoks, ose nse e
lviz gishtin tregues gjat kndimit t et-tehijati-it, si ka br
Pejgamberi a.s., njerzit e quajn vehabist.
Kshtu emri i Vehabiut sht br simbol pr muvehhidin - ai q
duan ia drejton vetm All-llahut xh.sh. dhe pason Sunnetin e Pejgamberit
a.s.
Fjala Vehabi, i prshkruhet fjals El-Vehhab, e ky sht njri nga
emrat e All-llahut xh.sh., i cili i ka dhuruar njeriut teuhidin, e kjo sht
dhuntia m e madhe q u ka dhuruar All-llahu muvehhidunve. (Folja
vehebe, n gjuhn arabe, don t thot dhuroj, darovis.)
e) Misionart e teuhidit jan t obliguar t jen t durueshm dhe ta
ndjekin shembullin e Resulull-llahun a.s., t cilit Zoti i tij i ka thn:

Dhe, duroji llomotitjet e atyre dhe largohu nga ata n

mnyr t bukur. (El-Muzzemmil: 10).
Andaj ti bhu i durueshm deri n vendimin e Zotit tnd
e mos dgjo as mkatar, as jobesimtar. (Dehr: 24).
Myslimant do t duhej ta pranojn thirrjen n teuhid dhe ti duan
agitatort e tij, ngase teuhidi sht misioni i t gjith Pejgamberve, e edhe
i Pejgamberit ton, Muhammedit a.s. Dhe ai q e do Pejgamberin, e do
edhe misionin e teuhidit, e nse e urren teuhidin, e urren edhe Pejgamberin
a.s.

GJYKIMI (VENDIMI) I PRKET VETM

ALL-LLAHUT
All-llahu xh.sh. i ka krijuar njerzit vetm pr ti br ibadet dhe ua
ka drguar Pejgambert q ti msojn ata, kurse atyre ua ka shpallur
Librat n mnyr q mes njerzve t gjykojn sipas t vrtets dhe drejtsis.
Ky gjykim shpjegohet n Kuran dhe n Sunnet dhe prfshin
gjykimet n akide, n ibadete, n marrdhniet ndrnjerzore (muamelat),
n legjislacion, n politik dhe n sfera t tjera t jets njerzore.

16

1. Gjykimi n akide:
E para, me ka Pejgambert kan filluar misionin e tyre ka qen
korrigjimi i besimit tek njerzit (akideja) dhe thirrja e tyre n teuhid.
Kshtu Jusufi a.s., gjersa gjendej n burg, i thrriste shokt e vet t
burgut n teuhid, kur prej tij krkuan q tua komentoj ndrrat. Dhe para
se ta bnte kt u ka thn:

O shokt e mi t burgut! A jan m t mir zott e

llojllojshm apo All-llahu, i Vetmi dhe Ngadhnjimtari? Ju
adhuroni, pos All-llahut, vetm emra, t cilt ua keni ngjitur ju
dhe t part tuaj, All-llahu nuk ka shpallur asnj argument
pr ta. Vendimi i prket vetm All-llahut: Ai ka urdhruar q
t adhuroni vetm At, Kjo sht e vetmja fe e vrtet, por
shumica e njerzve nuk e din. (Jusuf: 39-40).

2. Gjykimi n ibadete:
Dispozitat lidhur me ibadete, si jan dispozitat q kan t bjn me
namaz, haxhxh etj., duhet ti marrim nga Kurani dhe nga hadithet
autentike, duke vepruar sipas fjalve t Resulull-llahut a.s., i cili ka thn:
Faluni ashtu si m shihni mua duke u falur!, dhe:Merrni prej
meje ceremonit (e haxhxhit)!
Dhe duke vepruar sipas imamve-muxhtehid, t cilt thoshin: Nse
konstatohet autenticiteti i ndonj hadithi, ather ai sht drejtimi (medhhebi) im.
E nse imamt jan ndar n mendime n ndonj shtje, nuk do ti
prmbahemi n mnyr fanatike vetm mendimit t nj imami, prpos nse
mendimi i tij bazohet n argument t drejt, n Kuran dhe n Sunnet.

3. Gjykimi n marrdhniet ndrnjerzore:

Si sht: shitblerja, huazimi (kreditimi), marrja me qira e t
ngjashme.
Gjykimi n t gjitha kto gjra i prket All-llahut dhe Pejgamberit t
Tij, ngase All-llahu xh.sh. thot:

Betohem n Zotin tnd, se ata nuk do t jen besimtar t

vrtet, prderisa mos t marrin ty pr arbitr, pr ato
konflikte q ekzistojn ndrmjet tyre; e pastaj, t mos ndiejn
17

kurrfar dshprimi ndaj gjykimit tnd dhe t t binden ty

plotsisht (En-Nisa: 65).
Mufessirt (komentuesit e Kuranit) prmendin shkakun e zbritjes s
ktij ajeti, e kjo sht konflikti i cili ka shprthye ndrmjet dy njerzve
rreth ujitjes s palmishteve dhe ifligjeve, ndrsa Pejgamberi a.s. ka
gjykuar n favor t Zubejrit.
Njeriu q ishte n konflikt me t i thot Pejgamberit a.s.: Gjykove n
favor t tij vetm pse e ke djal t halls! Pastaj sht shpallur ky ajet.

4. Gjykimi n kisas (hakmarrje) dhe n sanksione:

All-llahu xh.sh. thot:

Na iu caktuam atyre (izraelitve) n t (Tevrat), q t:

shkmbehet me personin (t dnohet vrassi me vrasje), syri
me sy, hunda me hund, veshi me vesh, dhmbi me dhmb,
dhe plaga me plag. E, kushdo q ta fal at (hakmarrjen), ai
sht shpagues pr mkatet e tij. Dhe kushdo q nuk gjykon
me at q ka zbritur All-llahu, ata jan zullumqar t vrtet.
(El-Maide: 45.

5. Gjykimi n legjislacion i prket vetm All-llahut

Ngase All-llahu xh.sh. thot:

Ai ju ka urdhruar nga feja, at q ia ka urdhruar

Nuhit dhe at q ta shpallm ty... (Esh-Shura: 13).
All-llahu xh.sh ua ka mohuar t drejtn mushrikve q tu japin t
drejtn dikujt tjetr t caktojn ligje prve All-llahut xh.sh., e thot: Por
ata kan shok tjer (udhheqs t kqij), t cilt u kan prcaktuar
(atyre) n fe aso dispozita, far nuk ka lejuar All-llahu... (Esh-Shura:
21).

REZYME
Myslimant jan t obliguar t gjykojn sipas Kuranit dhe Sunnetit
autentik dhe pr shpalljen e vendiit n t gjitha konfliktet ti drejtohen
Kuranit dhe Sunnetit, duke vepruar sipas fjalve t All-llahut xh.sh.:

18

Dhe (Na t drguam Librin) q t gjykosh ti me at q t

ka shpallur All-llahu... (Maide: 49).
Si dhe fjalve t Pejgamberit a.s.
Dhe ata nuk do t gjykojn sipas Librit t All-llahut dhe t krkojn
zgjidhje (e konfliktit) n at q ka shpallur All-llahu, e q All-llahu fuqin
e tyre t mos ua kthej kundr vet atyre!
Myslimant jan t obliguar q nga vendet e tyre ti rrzojn ligjet e
huaja (franceze, angleze etj.) t cilat jan n kundrshti me ligjin islam,
dhe q pr zgjidhjen e konflikteve t mos iu drejtohen gjyqeve t cilat
gjykojn sipas asaj q sht n kundrshtim me Islamin, dhe q zgjidhjen e
konflikteve ta krkojn n Islam, tek ata dijetar n t cilt kan besim.
Kjo sht m mir pr ta, ngase Islami gjykon me drejtsi t plot dhe
njsoj pr t gjith njerzit dhe ua kursen t hollat dhe kohn t ciln e
humbasin npr gjykatore t qyteteve pa kurrfar dobie. Ksaj duhet
shtuar edhe vuajtjen e madhe n Ditn e gjykimit, ngase jan kthyer nga
gjykimi i drejt i All-llahut e i jan drejtuar ligjit jo t drejt njerzor.

KA SHT M PRIMARE: BESIMI I

DREJT (AKIDEJA) APO GJYKIMI?
Misionari i madh islam, Muhammed Kutbi, sht prgjigjur n kt
pyetje n nj ligjrat t vet, t ciln e pat mbajtur n Darul-Hadith n
Mek. Ja pyetja q i sht parashtruar me at rast: Disa thon se Islami
prsri do t dominoj me an t pushtetit, e disa t tjer thon se do t
dominoj vetm me korrigjimin e bindjes dhe me kultivimin (arsimimin)
shoqror. Cili prej ktyre dy mendimeve sht m i drejt?
Ai sht prgjigjur:
Si do t mund kjo fe prsri t mbretroj n Tok nse misionart
nuk ua korrigjojn njerzve bindjen dhe nse ata vet nuk do t ken
besim t drejt, nse nuk do ti prballojn me durim t gjitha sprovimet
(ngasjet) dhe nse nuk do t luftojn n rrugn e All-llahut? Vetm pas
ksaj feja e All-llahut do t mbretroj n Tok. shtja sht trsisht e
art. Pushteti nuk vie nga vetvetiu, e as q zbret nga qielli. N t vrtet,
do gj vie nga qielli, mirpo me an t prpjekjeve dhe angazhimeve
njerzore, q u urdhron All-llahu njerzve:

19

...E, sikur t doj All-llahu, Ai do ti shkatrronte ata,

por Ai dshiron tju provoj juve njrin me tjetrin...
(Muhammed: 4).
Ne duhet t fillojm me korrigjimin e bindjes dhe me kultivimin e
brezit n frymn e besimit t drejt - akides - brezit i cili do t vihej n
sprovim dhe do ta prballoj at me durim, si ka qen i durueshm brezi i
par (i ashabve).

SHIRKU I MADH
Shirku i madh do t thot: ti prshkruhet All-llahut shok dhe t
drejtuarit atij me dua si i drejtohet All-llahut, apo ti bhet ibadet sikur
p.sh. krkim ndihme prej tij, t bhet flijimi pr t, t betuarit ne t etj.
N Sahihun e Buhariut dhe Muslimit shnohet hadithi t cilin e
transmeton Abdull-llah b. Mesudi:
E kam pyetur Resulull-llahun a.s.: - Cili sht mkati m i madh?
sht prgjigjur: Ti prshkruash All-llahut shok, e Ai t ka krijuar!

LLOJET E SHIRKUT T MADH

1. Shirku n dua
Ky shirk don t thot t drejtuarit tjetr kujt me dua prve All-llahut
xh.sh., si p.sh. Pejgamberve, evliave etj. duke krkuar prej tyre nafak
apo shrim nga smundja. All-llahu xh.sh. thot (Junus: 106):

Dhe, prve All-llahut mos iu lut tjetrkujt, t cilt nuk t

sjellin as dobi as dm, e nse e bn kt, ti ather, me t
vrtet, je nga jobesimtart.
Ndrsa Pejgamberi a.s. ka thn:
Kush vdes duke i prshkruar All-llahut shok, do t hyj n zjarr (n
Xhehennem).
Argument se t drejtuarit me lutje (dua) tjetrkujt prve All-llahut,
qoft ai i vdekur apo i papranishm, sht shirk, jan fjalt e All-llahut
xh.sh.:

...E, ata q i adhuroni ju, pos Tij - nuk posedojn as sa

lkura e brthams s hurmas. Nse ju i thrrisni ata, thirrjen
20

tuaj ata nuk e dgjojn, e (edhe) sikur ta dgjonin, nuk do tju

prgjigjeshin. Edhe n Ditn e Kiametit, ata do t mohojn at
q ia prshkruanin pr shok All-llahut. Dhe, askush nuk do t
informoj ty (o Muhammed!) ashtu si Ai i Gjithdijshmi. (Fatir:
13).
2. Shirku n cilsit e All-llahut
Si sht bindja se Pejgambert dhe evlijat (njerzit e mir) jan t
njohur me gajb (botn transcendentale). All-llahu i Lartmadhrishm
thot:

All-llahu i ka elsat e t gjitha fshehtsive dhe vetm Ai

i di ato... (El-Enam: 59).
3. Shirku n shprehjen e dashuris
Me fjal t tjera ta duash dik nga evliat apo dik tjetr, si duhet
All-llahu i Lartmadhrishm. Pr kt lloj t shirkut All-llahu xh.sh. thot:

Ka njerz q n vend t All-llahut marrin disa gjra t

tjera pr zotr dhe i duan ato si All-llahun; ndrsa ata q
besojn, e duan shum m tepr All-llahun... (El-Bekare:
165).
4. Shirku n shprehjen e dgjess (bindshmris)
Ky shirk prbhet nga shprehja e bindshmris dijetarve (alimve)
dhe shehlerve, t cilt jan t bindur se kjo sht e lejuar. All-llahu xh.
sh. thot:

Ata, prpos All-llahut kan konsideruar pr zot dijetart

e tyre dhe murgjit e tyre... (Tevbe: 31).
Ktu fjala Ibadet sht ftillzuar si bindshmri n masijet
(mkatimi ndaj priftrve dhe murgjve) ashtu q ata kan lejuar at q ka
ndaluar All-llahu xh.sh., ndrsa kan ndaluar at q Ai ka lejuar.
Muhammedi a.s. ka thn:
Nuk ka bindshmri ndaj krijess q urdhron mkat ndaj Krijuesit.
5. Shirku n inkarnacion
Kjo sht bindja se All-llahu xh.sh. sht mishruar n krijesat e Tij,
e Ai sht i pastr nga kjo.
21

Kjo sht kredoja (bindja) e sufinjve t Ibni Arebiut, i cili sht

varrosur n Damask, e i cili me nj rast ka thn kt proverb: Zoti sht
rob e robi sht Zot, e arher kush sht mukellef? (D.m.th. kush sht
ai q do ti zbatoj urdhresat dhe ndalesat?). Ndrsa nj sufij - poet, i cili
ka besuar inkarnacionin, ka thn: Qeni dhe derri nuk jan asgj tjetr
pos zoti yn, ndrsa All-llahu sht vetm prift n kish.
6. Shirku - ti prshkruhet All-llahut shok n qeverisje
Kjo sht bindja se disa evlia (t dashurit e All-llahut) posedojn
aftsi t qeverisin me Gjithsi dhe me at q ndodh n t. Ata i quajn
el-aktab.
Ata kt e konsiderojn si t vrtet prkundr faktit se mushrikt e
mparshm jan prgjigjur:

Dhe kush i drejton gjrat? Ata do t thon: All-llahu!

(Junus: 31).
7. Shirku lidhur me frik
Kjo sht bindja se ndonj evlia, ndonj i vdekur apo dikush tjetr q
nuk sht i pranishm, posedojn aftsi t dirigjojn me gjra dhe t sjellin
ndonj dm q u shkakton frik njerzve prej tyre. S kndejmi ekzistojn
njerz t cilt betohen rrejshm n All-llahun, e nuk betohen rrejshm n
ndonj evlia, duke pasur frik nga ai.
Kjo sht bindja e mushrikve (politeistve), pr ka All-llahu xh.sh.
na trheq vrejtjen n Kuran me kto fjal (Ez-Zumer: 36).:

A nuk i mjafton Zoti robit t vet? E ata t frikojn ty me

zota, pos Tij (All-llahut)...
Frika nga bishat apo nga zullumqart e gjall, sht e lejuar dhe nuk
bn pjes n shirk.
8. Shirku - t prshkruarit All-llahut shok n pushtet
Kt lloj t shirkut e bjn ata, t cilt caktojn ligje n kundrshtim
me Islamin, i lejojn ato, apo konsiderojn se ligji islam nuk sht i
prshtatshm (i vlefshm). Ktu prfshihen edhe sundimtart edhe
nnshtetasit, nse nnshtetasit konsiderojn se ligjet n kundrshtim me
islamin jan korrekt dhe jan t knaqur me to.
7. Shirku i madh i shkatrron veprat e njeriut
All-llahu xh.sh. thot:
22

Me t vrtet, t sht shpallur ty dhe atyre

(Pejgamberve) q kan qen para teje: Nse i prshkruan
All-llahut shok, me siguri do t humbin punt tuaja dhe do t
jesh ndr ata q jan shkatrruar. (Ez-Zumer: 65).
10. All-llahu nuk e fal shirkun e madh, pos nse bhet tevbeja dhe
trsisht braktiset shirku
All-llahu xh.sh. thot:

All-llahu, me t vrtet, nuk e fal at q i bn shok Atij,

por ia fal tjerat mkate kujt t doj (prve ktij). Kushdo q
ti bj shok All-llahut, ai me t vrtet, ka humbur larg prej
udhs s drejt. (En-Nisa: 116).
11. Ekzistojn shum lloje t shirkut, nga t mdhat e t voglat
Duhet pasur kujdes t madh ndaj t gjitha llojeve t shirkut.
Pejgamberi a.s. na ka msuar me kto fjal:
O All-llahu yn! Krkojm mbrojtje prej Teje q t mos
prshkruajm shok me dijenin ton, dhe prej Teje krkojm falje pr at
q nuk dim dhe pr at q kemi br pa dashje!

SHEMBULLI I ATIJ Q I DREJTOHET ME

LUTJE DIKUJT TJETR POS ALL-LLAHUT
All-llahu i Lartmadhrishm thot:

O njerz, ja nj shembull, e dgjojeni at: Ata t cilt,

prpos All-llahut i adhuroni ju, nuk mund t krijojn kurrsesi as nj miz, madje - edhe nse tubohen pr kt
(krijimin e mizs). E, nse miza u merr atyre dika, nuk do t
mund ta marrin (ata) nga ajo. I dobt sht adhuruesi (i
tjetrkujt, pos All-llahut), por edhe i adhuruari - (pos
All-llahut). (El-Haxhxh: 73).
All-llahu xh.sh. me kt ajet u drejtohet t gjith njerzve, q ta
dgjojn kt shembull, duke u thn: Kta evlia, njerz t mir dhe t
tjert, t cilve ju u drejtoheni me dua kur gjendeni n ndonj vshtirsi,
duke krkuar ndihm prej tyre, kta as q jan n gjendje t krijojn di,
23

madje as nj mushkonj. E, nse mushkonja ua rmben di nga ushqimi

dhe pija, ata nuk jan n gjendje ta shptojn at prej saj, q sht
argument i pafuqis s tyre dhe dobsis s mushkonjs. E si mundeni
ather tua drejtoni atyre lutjet tuaja prpos All-llahut xh.sh?
Ky shembull prmban qortim t ashpr atyre q u drejtohen me dua
tjetrkujt pos All-llahut xh. sh., qofsht Pejgamberve apo evliave.
All-llahu i Lartmadhrishm thot:

Vetm pr T sht lutja e vrtet! E, ata (mohuesit) q i

luten tjetrkujt - prpos All-llahut, nuk u prgjigjet atyre me
kurrgj, ashtu sikundr ai q i zgjat dy duart tek uji (pran
pusit), pr ti ardhur te goja; por, ai, kurrsesi nuk i vjen. Lutja
e mohuesve sht e kot. (Er-Rad: 14)
Ky ajet aludon n at se duaja, e cila bn pjes n ibadet, duhet ti
drejtohet vetm All-llahut xh.sh., dhe ata q i luten dikujt tjetr - prpos
All-llahut, nuk kan kurrfar dobie prej atyre t cilve u luten ngase ata
nuk mund tua plotsojn lutjen. Shembulli i tyre sht si shembulli i atij
q rri tek pusi dhe prpiqet t merr uj me duar, porse nuk sht n gjendje
ta bj kt.
Njeriun e till Muxhahidi (njri nga komentuesit e Kuranit) e
prshkruan kshtu: E thrret ujin me gjuh dhe i zgjat duart kah ai, porse
nuk mund ta arrij.
Pastaj All-llahu xh.sh. i shpall si kafir ata t cilt ua drejtojn duan
dikujt tjetr prpos All-llahut dhe na bn me dije se lutjet e tyre kan
dshtuar, me kto fjal: Lutja e mohuesve sht e kot.
Andaj, vlla i dashur, ke kujdes e mos ia drejto lutjen tnde dikujt
tjetr prve All-llahut xh.sh., e n kt mnyr t bsh kufr e t biesh n
lajthitje dhe lutju vetm All-llahut t Gjithfuqishm, n mnyr q t jesh
mumin dhe ai q shpreh Njshmrin e All-llahut xh.sh.

SI TA MUJOJM SHIRKUN?
Shirku nuk mund t mujohet, pos nse i mujojm tri llojet e tij dhe
at:
1. Shirkun - t prshkruarit All-llahut shok - n veprat e Tij

24

Sikurse dikush t konsideroj q, prve All-llahut, ekziston krijues

tjetr dhe drejtues i Gjithsis. Kshtu, disa sufinj konsiderojn se
All-llahu xh.sh. ua ka dorzuar disa gjra disa evliave (aktabve) q t
qeverisin me to. Ksi bindje nuk kan pasur as mushrikt para Islamit, gj
q e ka shnuar edhe Kurani:

Dhe kush i drejton gjrat? Ata do t thon: All-llahu!

(Junus: 31).
N librin El-kafi fir-reddi alel-vehabi, shkrimtar i t cilit sht nj
sufij, i kam lexuar kt fjali: Ekzistojn robr t All-llahut t cilt thon
pr ndonj gj: Bhu dhe ajo bhet! Kurani i prgnjeshtron fjalt e
ktij sufiji duke thn:

Dispozita e Tij (e All-llahut), kur dshiron t bj dika,

sht vetm t thot: Bhu! - dhe ajo bhet. (Ja-Sin: 82).
Dhe thot:

Vetm Ai krijon dhe sundon! (El-Araf: 54).

2. Shirkun - t prshkruarit All-llahut shok - n ibadet dhe n dua
Sikurse dikush t adhuroj dhe tia drejtoj duat (lutjet) e veta dikujt
tjetr - pos All-llahut. P.sh. Pejgamberve dhe njerzve t mir, e t
krkoj prej tyre ti ndihmojn dhe i thrret ata me dua, kur sht n
vshtirsi apo n gjendje t begat (mirqenie). Mjerisht, kjo dukuri sht
tejet e zgjeruar n ummetin islam, kurse mkatin m t madh e bartin disa
shehler, t cilt e prkrahin kt lloj t shirkut, duke e quajtur kt t
afruarit All-llahut (tevessul), e, q kjo, n realitet, nuk sht, ngase
tevessul (lidhje) do t thot: t drejtuarit All-llahut xh.sh. me an t lidhjes
t lejuar me Sheriat. Mirpo, at q bjn ata sht t drejtuarit e duas
dikujt tjetr pos All-llahut, si p.sh. kur thon: Shptim, o i Drguari i
All-llahut, o Xhejlani, o Bedevi... etj. Kjo lutje don t thot ti bsh
ibadet dikujt tjetr pos All-llahut xh.sh., ngase kjo n realitet sht dua, e
Resulull-llahu a.s. ka thn:
Duaja sht ibadet!
Ndrsa shptim, ndihm e t ngjashme, krkohet vetm nga All-llahu
xh.sh., ngase Ai thot:

Dhe (All-llahu) do tju ndihmoj me pasuri dhe me

fmij... (Nuh: 12).
25

N kt lloj t shirkut bn pjes edhe t prshkruarit All-llahut shok

n sundim, e kjo ndodh ather kur ndonj sundimtar apo nnshtetas
konsideron se Ligji i All-llahut xh.sh. nuk i prshtatet kohs, apo
konsideron se sht e lejuar t gjykohet sipas ligjeve t tjera.
3. Shirkun - t prshkruarit All-llahut shok - n cilsit e Tij
Sikurse dikush ti prshkruaj disa nga krijesat (Pejgambert, evliat
etj.) me cilsi t cilat jan veori vetm t All-llahut xh.sh., si sht t
njohurit e gajbit e t ngjashme. Ky sht element mjaft i zgjeruar te
sufinjt dhe tek ata t cilt kan rn nn ndikimin e tyre. Kshtu Busajriu,
duke lavdruar Pejgamberin a.s., ka thn: E nga mirsia yte sht kjo
bot dhe kursimi i saj, ndrsa nga dituria yte sht dituria mbi Levhi
Mahvudhin dhe pendn.
Nga kjo pikpamja jan n lajthitje edhe dexhxhallt (ata q i
largojn njerzit nga rruga e drejt), t cilt konsiderojn se mund ta
shohin Pejgamberin a.s. n gjendje t zgjuar (zgjndrr) dhe t krkojn
prej tij q ti njoftoj se ka fshihet n zemrat e atyre q takohen me ta e t
cilt dshirojn ti bjn ithtar t vet. E, dihet se Pejgamberi a.s. nuk ka
ditur fshehtsin e zemrave njerzore, derisa ka qen gjall. Prkitazi me
kt All-llahu xh.sh. thot:

Thuaj: Un nuk mund ti sjell vetes as dobi as dm,

prve at q don All-llahu. E sikur ti dija fshehtsit, do ti
shumzoja t mirat dhe nuk do t m prekte asnj e keqe. Un
jam vetm paralajmrues dhe sihariques pr njerzit q
besojn. (El-Araf: 188).
E si do t mund ti dnte kto fshehtsi pas vdekjes dhe pas
transferimit te Zoti i vet? E, kur Pejgamberi a.s. me nj rast ka dgjuar nj
robresh duke thn: N mes nesh sht Pejgamberi, i cili di se ka do t
ndodh nesr!, ka thn: Mos fol ashtu, por fol si ke folur edhe m
par!
Ndrkaq, ngandonjher All-llahu xh.sh. i ka informuar Pejgambert
pr disa gjra t gajbit. Prkitazi me kt thot:

Vetm Ai i di fshehtsit dhe Ai nuk ia zbulon fshehtsit

e Veta askujt; prve atij t cilin Ai e ka zgjedhur pr ta
drguar (Pejgamber). (El-Xhinn: 26-27).
26

KUSH SHT MUVEHHID - MONOTEIST?

Kush i mujon kto tri lloje t shirkut, nuk i prshkruan All-llahut shok
dhe All-llahun xh.sh. e konsideron t Vetmin n qenien e Tij (dhat), n
cilsit e Tij, dhe vetm Atij i drejtohet me dua dhe me ibadet, ai quhet
muvehhid - monoteist, dhe ai do ti gzoj t gjitha nderimet q jan
parapar pr muvehhidt. Ndrsa, ai i cili shpreh Njshmrin e All-llahut
vetm n disa aspekte, e jo n t gjitha, nuk konsiderohet si muvehhid dhe
t tillit i prkasin kto fjal t All-llahut xh.sh.:

...E, sikur ti bnin shok Atij, do tju humb do gj nga

ajo q kan punuar. (El-Enam: 88).
...Nse i prshkruan All-llahut shok, me siguri do t
humbin punt tuaja dhe do t jesh ndr ata q jan
shkatrruar. (Ez-Zumer: 65).
Ai i cili pendohet dhe e mujon shirkun, ai konsiderohet si monoteist muvehhid. O All-llahu yn! Na bn prej atyre q n do gj T
konsiderojm t Vetmin, e mos na bn mushrik!

SHIRKU I VOGL DHE LLOJET E TIJ

N kt shirk bn pjes do mjet (rrug) q shpie n shirk t madh,
porse nuk sht n rangun e ibadetit dhe nuk nxjerr nga imani (Islami).
Mirpo ky bn pjes n mkate t mdha.
N shirkun e vogl bn pjes:
1. Hipokrizia e vogl dhe t shtirt para njerzve
Si sht, ai i cili punon n emr t All-llahut dhe falet n emr t
All-llahut, mirpo, kto vepra dhe namaze i bn n mnyrn m t mir
vetm pr ti lavdruar njerzit. All-llahu xh.sh. thot:

...Kush shpreson takimin me Zotin e vet, le t punoj

vepra t mira, dhe, le t mos i bj shok ask n t adhuruarit
e Zotit t vet! (El-Kehf: 110).
Kurse Muhammedi a.s. ka thn:

27

Gjja prej s cils m s shumti kam frik pr ju sht

shirku i vogl - rija (t shtirurit). N Ditn e gjykimit, kur do ti
shprblej njerzit pr veprat e tyre, All-llahu do t thot:
Shkoni tek ata para t cilve jeni treguar dhe shikoni se a do t
keni shprblim prej tyre!
2. Prbetimi me di tjetr, prve All-llahut xh.sh
Ibni Abbasi kt lloj t shirkut e ka shpjeguar me shembullin kur njri
i thot mikut t vet: At q ka dashur All-llahu dhe q ke dashur ti!
N kt shirk bjn pjes edhe fjalt: Sikur t mos ishte All-llahu
dhe filan njeriu! Ndrsa sht e lejuar t thuhet: Sikur t mos ishte
All-llahu , e pastaj filan njeriu!
Pejgamberi s.a.v.s. ka thn:
Mos thuani: Si ka dashur All-llahu dhe si ka dashur filani, por
thuani: Si dshiron All-llahu e pastaj filani.

DISA TRAJTA T MANIFESTIMIT T

SHIRKUT
Trajtat e shirkut, sot t prhapura n botn islame, jan shkaktar
kryesor pr fatkeqsin e myslimanve dhe asaj q sht duke u ndodhur
atyre, si jan trmetet, luftrat, rregullimet dhe t gjitha llojet e vuajtjeve
t cilat All-llahu xh.sh. i ka lshuar mbi myslimant pr shkak t largimit
nga teuhidi dhe t paraqitjes s shirkut n besimin dhe sjelljen e tyre.
Argument pr kt, jan trajtat e ndryshme t manifestimit t shirkut,
n shumicn e vendeve myslimane, t cilat shum mysliman i numrojn
ndr vendet islame. sht e njohur se Islami ka ardhur pr ti shkatrruar
t gjitha aspektet e shirkut apo dukurit t cilat shpiejn n shirk.
Aspektet kryesore t manifestimit t shirkut jan kto:
1. T drejtuarit e duas dikujt tjetr prpos All-llahut xh.sh.
Veanrisht, kjo sht e dukshme n kaside dhe n ilahi, t cilat
kndohen gjat mevlydit ose festave t tjera t rastit. Me nj rast pata
dgjuar kt ilahi:
O i pari i Pejgamberve, o mbshtetje ime, ti je port e All-llahut
dhe shpresa ime. Edhe n dynjallk edhe n Ahiret, o Pejgamber i

28

All-llahut, m merr mua pr dore. Askush vshtirsit nuk do tmi largoj

me lehtsi, prve teje, o kuror respekti! (taxhul-hedreti).
Sikur t kishte dgjuar kt Resulull-llahu a.s., nuk do t kishte asgj
me kt, sepse askush nuk mund ti lehtsoj vshtirsit prve All-llahut
xh.sh. T ngjashme jan edhe vjershat q shkruhen npr gazeta, revista
dhe libra t ndryshme, n t cilat krkohet ndihm, mbshtetje dhe fitore
nga Pejgamberi a.s., nga evliat dhe njerzit e mir, t cilt jan t pafuqishm t ofrojn ndonj ndihm.
2. Varrimi i evliave dhe njerzve t mir n xhamia
N shum vende islame mund t shihen n disa xhami varre t
mbuluara me qemer, e disa njerz luten dhe krkojn prmbushjen e
lutjeve nga ata q jan varrosur n to. Resulull-llahu a.s. kt e ka ndaluar
me fjalt: All-llahu i ka mallkuar ifutt dhe t krishtert, q varret e
Pejgamberve t tyre i kan shndrruar n mesxhide!
Nse nuk sht e lejuar q Pejgambert t varrosen npr xhamia,
ather si sht e mundur t jet e lejuar q n to t varrosen shehlert dhe
ulemaja? Duhet t kihet parasysh se ktij t vdekuri ngandonjher i
drejtohet duaja, pos All-llahu xh.sh., q shkakton shirkun, ndrsa Islami
ndalon shirkun dhe rrugt q shpiejn n t.
3. Zotimi evliave

Disa njerz zotohen se do t flijojn (bjn kurban) apo do

t dhurojn t holla pr ndonj evlia, q bn pjes n shirk, dhe
nuk sht e lejuar prmbushja e ktij zotimi, ngase zotimi bn
pjes n ibadet, ndrsa ibadetin e meriton vetm All-llahu xh.sh.
All-llahu xh. sh. thot :Zoti im, un Ty t kam prgjruar
(qllimuar) at q sht n barkun tim, q t shrbej vetm
Ty; andaj, pranoje prej meje! Se Ti, me t vertet, dgjon dhe
di do gj. (Ali Imran: 35).
4. Flijimi (brja kurban) tek varret e Pejgamberve dhe evliave
Edhe sikur nijeti (qllimi) gjat flijimit t ktill t bhej n emr t
All-llahut xh.sh., edhe ather kjo vepr do t bnte pjes n veprat e
mushrikve (politeistve), t cilt kan br flijime para figurave t idhuj-

29

ve t tyre, t cilt paraqesin evliat (mbrojtsit) e tyre. Argument pr kt,

jan fjalt e Resulull-llahut a.s.:
All-llahu e ka mallkuar at, i cili ther kurban n emr t dikujt
tjetr, prve All-llahut!
5. Tavafi - t sjellurit rreth varreve t Pejgamberve dhe evliave
Si sht t sjellurit rreth varreve t Xhejlaniut, Rifaiut, Bedeviut,
Huseinit etj., ndrsa tavafi bn pjes n ibadet andaj sht i lejuar t bhet
vetm rreth Kabes, gj q e argumentojn fjalt e All-llahut xh.sh.:

Pastaj le ti heqin ndotsirat nga trupi i tyre, le ti

kryejn zotimet e tyre dhe le t sillen (bjn tavaf) rreth
Faltores se lasht. (El-Haxhxh: 29)
6. Kryerja e namazit kthyer kah varri nuk sht i lejuar, ngase
Muhammedi a.s. ka thn:
Mos u ulni n varreza dhe mos u falni kah ato!
7. Udhtimi me qllim q t vizitohen varrezat
Udhtimi me qllim q t vizitohen varrezat pr shkak t bereqetit
dhe kryerjes s namazit n to, nuk sht i lejuar, ngase Resulull-llahu a.s.
ka thn: Nuk ndrmirren udhtimet pt tu vizituar xhamit, prve tri
xhamive: Mesxhidul-Haram (Kabja), xhamia ime (n Medin) dhe
Mesxhidul-Aksa.
Nse do t dshironim t udhtonim pr n Medin, do t themi: Po
shkoj t vizitoj xhamin e Pejgamberit a.s., e pastaj ta prshndes at.
8. Sjellja sipas ligjeve q nuk jan nga All-llahu xh.sh.
Sjellja sipas ligjeve q nuk jan nga All-llahu xh. sh., si jan ligjet e
njerzve, t cilat jan n kundrshti me Kuranin dhe Sunnetin autentik,
duke konsideruar se sht e lejuar sjellja sipas tyre. Ksaj i ngjajn edhe
fetvat q i japin disa shehler, q jan n kundrshtim me Islamin, si p.sh.
qllimisht t proklamohet se kamata sht e lejuar, pr t ciln All-llahu
xh.sh. u ka paralajmruar luft atyre q e marrin at.
9. T bindurit sundimtarve, alimve dhe shehlerve n gjrat q
jan n kundrshtim me Kuranin dhe me Sunnetin autentik

30

Kjo quhet shirk n bindshmri (prulje), por nse ai q i bindet cilit

do prej ktyre konsideron se t bindurit (prulja) e till sht e lejuar.
Muhammedi a.s. ka thn:
Nuk ka bindshmri (prulje) ndaj krijess q mkaton ndaj
Sunduesit.
All-llahu xh.sh, thot:

Ata, prpos All-llahut kan konsideruar pr zot dijetart

e tyre dhe murgjit e tyre dhe Isain - t birin e Merjems, kurse
u sht urdhruar q t adhurojn vetm nj Zot, - ska zot
tjetr prve Tij. Ai sht shum lart nga ata t cilt i
barazojn me T. (Et-Tevbe: 31).
T adhuruarit e priftrinjve dhe murgjve nga ana e ifutve Hudhejfe
e ka komentuar si bindje (prulje) ndaj tyre n at q kan ndaluar dhe q
kan lejuar ata (d.m.th. di e kan br haram e di hallall).

TYRBET DHE VARREZAT (Q

VIZITOHEN)
Tyrbet, t cilat gjenden n vendet islame, n Sham, Irak, Egjipt etj.,
nuk jan n ujdi me msimet islame, ngase Muhammedi a.s. ka ndaluar t
ndrtohen objekte prmbi varre. N nj hadith autentik qndron: I
Drguari i All-llahut ka ndaluar stolisjen e varreve, t ulurit n varre dhe
muratimin mbi varre.
N nj hadith tjetr autentik, t cilin e shnon Tirmidhiu, qndron:
Dhe t shkruhen mbishkrime n varre... (fjal nga Kurani, poezi e t
ngjashme).
1. Vendet ku gjenden kto varre, tyrbe dhe shenja t tjera, n raste t
shumta jan t rrejshme. Kshtu Huseini, i biri i Aliut r.a., ka rn shehid
n Irak dhe trupi i tij nuk sht bart n Egjipt. Prandaj varri n Egjipt, i
cili konsiderohet si varri i tij, n realitet - nuk sht. E argumenti m i
fuqishm pr kt sht ekzistimi i varrit t tij n Irak, Egjipt dhe Sham.
Argumenti i dyt sht se ashabt kurrnjher nuk i kan varrosur t
vdekurit n xhamia, ngase Resulull-llahu a.s. ka thn:
All-llahu i ka mallkuar ifutt dhe t krishtert, q varret e
Pejgamberve t tyre i kan shndrruar n mesxhide!
31

Urtsia (hikmeti) i ksaj sht q xhamit t mbeten trsisht t

pastra nga politeizmi. All-llahu xh.sh. thot:

Xhamit i jan kushtuar All-llahut, dhe mos iu lutni

askujt, prve All-llahut! (El-Xhinn: 18).
Dihet pa dyshim se Resulull-llahu a.s. sht varrosur n shtpin e
vet e jo n xhami, kurse emevit e kan zgjeruar xhamin, n struktur t
cils ka hyr edhe varri i tij, e shum m mir do t ishte sikur t mos e
kishin br kt!
Varri i Huseinit tani gjendet n nj xhami dhe njerzit sillen rreth e
rrotull tij duke krkuar plotsimin e lutjeve t tyre, t cilat do t duhej ti
drejtohen vetm All-llahut xh.sh. dhe askujt tjetr. Kshtu disa krkojn
shrim, largimin e mynxyrave etj., kurse feja jon krkon prej nesh q
vetm All-llahut tia drejtojm lutjet dhe q t bjm tavaf vetm rreth
Kabes. All-llahu xh.sh. thot:

...dhe le t sillen (bjn tavaf) rreth Faltores s lasht (t

nderuar). (El-Haxhxh: 29)
2. Varret e Zejnebes, vajzs s Aliut r.a. n Egjipt dhe n Damask
jan t rrejshm, e argument pr kt sht se ajo nuk ka vdekur as n
Egjipt as n Sham.
3. Islami ndalon ndrtimin e kubes mbi varre, madje edhe nse sht
fjala pr varre t vrteta, si sht varri i Huseinit n Irak, i Xhejlaniut n
Bagdad, i Shafiut n Egjipt, pr shkak t hadithit t prmendur, ndrsa
lejon ndrtimin e kubes mbi xhamia.
M ka rrfyer nj plak (sheh) i sinqert se e ka par nj njeri t
kthyer kah varri i Xhejlaniut (Abdul Kadrit), e jo kah Kabja. Plaku e ka
kshilluar njeriun q t mos veproj kshtu, kurse ai i sht prgjigjur: Ti
je vehabist! Sikur t mos kishte dgjuar pr hadithin e Pejgamberit a.s.
Mos u ulni n varreza dhe mos u falni kah ato!
4. Shumicn e tyrbeve n Egjipt i ka ndrtuar dinastia fatimij. Ibni
Kethiri, n librin El-bidaje ven-nihaje, n vllimin e 11, faqe 346, thot
pr ata: Kafirt, fasikt, mkatart, ateistt dhe pagant mohojn Islamin
ndrsa drejtimin e adhuruesve t zjarrit e konsiderojn si korrekt.
Kta jobesimtar jan piklluar kur i kan par xhamit prplot
fals, ngase i urrejn myslimant, andaj kan menduar se si ti largojn ata
nga xhamit dhe kan ndrtuar varre, kube dhe tyrbe t rrejshme duke

32

gnjyer se aty jan t varrosur Huseini dhe Zejnebja. Pastaj kan

organizuar ceremoni madhshtore t rastit n mnyr q ti joshin njerzit,
ndrsa veten e kan quajtur fatimij, duke u fshehur pas emrit t Fatimes.
Pastaj myslimant kan pranuar prej tyre kt bidat (risi n fe), i cili i ka
shpjer n shirk dhe pr kt kan shpenzuar para t mdha, t cilat iu kan
nevojitur pr blerjen e armve n mnyr q ta mbrojn fen dhe nderin e
vet nga armiqt.
5. Nga pasuria, q e kan dhn myslimant pr ndrtimin e kubeve,
varrezave, prmendoreve t prmortshme etj, t vdekurit nuk kan kurrfar
dobie. E, sikur kt pasuri tua kishin ndar t varfrve, prej ksaj do t
kishin pasur dobi edhe t gjallt edhe t vdekurit, e t mos flasim se do
ndrtim prmbi varre sht rreptsisht i ndaluar, pr ka kemi br fjal.
Muhammedi a.s. i ka thn Aliut r.a.: Mos e le ndonj idhull e t
mos e rrnosh dhe mos kalo pran ndonj varri t ngritur e t mos e
rrafshosh me tok!
Islami lejon q varri t jet pak i ngritur n mnyr q t dihet pr
t.
6. Amanetet (t hollat etj.), t cilat prmbushen ndaj t vdekurve dhe
lihen npr varre ose tyrbe, bjn pjes n shirk t madh. Kto t holla me
haram i marrin ata t cilt kujdesen pr pastrtin dhe mirmbajtjen e
ktyre vendeve, e t cilt ngandonjher kto t holla i shpenzojn duke
br mkate dhe duke i knaqur epshet e veta, e n kt mnyr, edhe ai q
i jep kto t holla, ngase sht zotuar, edhe ai q i merr kto marrin pjes
n mkat. E, sikur kto t holla tishin dhn si sadaka t varfrve, nga kjo
do t kishin pasur dobi edhe t gjallt edhe t vdekurit, ndrsa atij q jap
sadaka, dhasht Zoti, do ti plotsohen duat e bra!
O All-llahu yn! Na bn t shohim t vrtetn t vrtet dhe na
udhzo q ta pasojm at dhe ta duam at, dhe na bn t shohim lajthitjen
lajthitje dhe na udhzo q ti largohemi asaj dhe ta urrejm at!

DMI NGA SHIRKUT DHE

TURBULLIRAT Q SHKAKTON AI
Shirku sht i dmshm pr jetn e individit dhe shoqris n trsi,
ngase shkakton rregullime dhe turbullira n tok.
Dmi i shirkut pasqyrohet m sa vijon:
33

1. Shirku sht poshtrim pr njerzimin

Shirku paraqet poshtrim e nnmim pr dinjitetin njerzor dhe
zvoglimin e vlers dhe rolit t njeriut. All-llahu xh. sh. e ka br njeriun
mkmbs n Tok, e ka nderuar at dhe ia ka msuar emrtimet e t
gjitha sendeve, ia ka nnshtruar atij do gj q ekziston n qiell dhe n
Tok dhe ia ka mundsuar t disponon me do gj q ekziston rreth tij.
Mirpo, njeriu shpeshher nuk e njeh vlern e vet, dhe disa pjes t
Gjithsis i ka marr pr hyjni t vet duke iu nnshtruar dhe prulur atyre.
A ekziston poshtrsi m e madhe pr njeriun se sa ajo q sheh se me
miliona njerz n Indi edhe sot e ksaj dite adhurojn lopn, t ciln
All-llahu xh.sh. e ka krijuar pr ti shrbyer njeriut, gjersa sht gjall, dhe
ta haj mishin e saj, pasi q t prehet.
Nga ana tjetr, disa mysliman qndrojn tek varret dhe duat e tyre
ua drejtojn t vdekurve, t cilt jan vetm robr t All-llahu xh.sh. dhe
nuk mund t sjellin as dm as dobi. Huseini r.a. nuk ka mundur ta pengoj
vrasjen e vet, e si ather t ket mundsi tua largoj t tjerve mynxyrat
apo tu sjell ndonj dobi?
T vdekurit kan nevoj pr duat tona, t cilat pr ta do tia
drejtojm All-llahu xh.sh., e nuk do tia drejtojm atyre, pos All-llahut
xh.sh. All-llahu i Lartmadhrishm thot:

E, ata (idhujt) q adhurojn (idhujtart), pos All-llahut nuk krijojn asgj; ata vet jan t krijuar; jan t vdekur e jo
t gjall, dhe ata nuk e din se kur do t ringjallen (adhuruesit
e tyre). (En-Nahl: 20-21).
Dhe thot All-llahu i Lartmadhrishm:

...Kush i bn shok All-llahut, ai i ngjan atij q bie nga

qielli e q e rrmben zogu ose q stuhia e ers e ka hedhur n
vende t largta. (El-Haxhxh: 31).
2. Shirku sht tok pjellore pr legjenda, dokrra e bestytni
Ngase arsyeja e atij q beson se ekzistojn fuqi tjera t cilat veprojn
(ndikojn) n Gjithsi, pos All-llahut xh.sh., si jan yjet, xhinnt,
demont dhe lugatt, bhet trsisht e gatshme ti pranoj t gjitha trillimet
dhe ti besoj do gnjeshtari. N kt mnyr, malli i shortarit,
magjistarit, fallxhiut, sehirxhiut e t tjerve, t cilt pohojn se kan
34

njohuri pr gajbin, q e di vetm All-llahu xh.sh., ka shitje tejet t mir n

shoqri. N shoqri t till sht shum e prhapur trashgimia e ligjeve t
kauzalitetit (shkaktueshmris) dhe pasojave.
3. Shirku sht zullum i madh
Zullum ndaj t vrtets, ngase e vrteta m e madhe sht se nuk ka
zot tjetr prve All-llahut, dhe nuk ekziston Pronar dhe Sundues prve
Tij. Mirpo, politeisti (mushriku) konsideron se ekziston hyjni tjetr, pos
All-llahut xh.sh. dhe pr sundues e konsideron dik tjetr, pos Tij.
Zullum ndaj vetvetes, ngase politeisti e ka br veten skllav ndaj
krijess si sht edhe vet, ose madje edhe m pak t vlefshm se ai,
ndrsa All-llahu xh.sh. e ka br trsisht t pavarur.
Zullum ndaj njerzve t tjer, ngase ai i cili dik tjetr e konsideron
pr zot, pos All-llahut xh.sh., i bn zullum edhe atij, sepse i ka dhn m
shum t drejta sesa i posedon n realitet.
4. Shirku sht burim i friks dhe i lajthitjeve
Ai i cili arsyeja e tij i pranon trillimet dhe u beson lajthitjeve - ndien
frik nga t gjitha ant, meq i mbshtetet hyjnive t shum, t cilt nuk
jan n gjendje ti prokurojn vetes ndonj dobi, apo t largojn nga vetja
ndonj dm. Prandaj, n atmosfern ku mbretron shirku, prhapet
bestytnia dhe frika, pa kurrfar shkaku t dukshm. All-llahu xh.sh. thot:

Ne do t mbjellim frik n zemrat e mohuesve, sepse ata i

bjn shok All-llahut, pr ka Zoti nuk ka dhn kurrfar
argumenti. Vendbanimi i tyre do t jet zjarri, e sa vendbanim
i shmtuar sht ky pr mohuesit! (Ali Imran: 151).
5. Shirku pengon prparimin e veprave t dobishme
Ngase ai i mson njerzit tu mbshteten ndrmjetsve dhe
ndrhyrsve, dhe kshtu i braktisin veprat e mira e bjn mkate, duke
konsideruar se kta do t angazhohen pr ta tek All-llahu xh.sh. Kjo bindje
ka qen e pranishme edhe tek arabt paraislamik, pr t cilt All-llahu
xh.sh. thot:

Ata adhurojn - prve All-llahut - at q as nuk u bn

dm, as nuk u sjell dobi dhe thon: Kta jan ndrmjetsit
tan tek All-llahu! Thuaj: A mundeni ju ti tregoni
All-llahut se n qiej dhe n Tok ekziston dika q nuk e di
35

Ai? Qoft lavdruar Ai dhe lart qoft nga ajo q i bjn shok
Atij! (Junus: 18).
T krishtert i bjn disa vepra t palejuara, duke konsideruar se
Mesihu (Jezu Krishti) i ka shpenguar mkatet me rast t kryqzimit me
gozhda, disa mysliman i braktisin vaxhibet - obligimet - dhe bjn vepra
t ndaluara, duke u mbshtetur n shefaatin (ndrmjetsimin) e
Muhammedit a.s., prkundr faktit se Pejgamberi fisnik i ka thn madje
edhe vajzs s vet, Fatimes r.a.:
Oj Fatime, e bija e Muhammedit, krko nga pasuria ime sa t
duash, e tek All-llahu asgj nuk mund t t ndihmoj!
6. Shirku shkakton qndrim t prhershm n Xhehennem
Shirku sht shkaktar i shkatrrimit njerzor n dynjallk dhe i
vuajtjes s prhershme n Xhehennem. All-llahu xh.sh. thot:

...Se, me t vrtet, kush i bn shok All-llahut, All-llahu

ia ndalon atij Xhennetin dhe strehim i tij sht Zjarri. Dhe pr
zullumqart nuk ka ndihmtar. (Maide: 72).
Ndrsa Muhammedi a.s. ka thn:
Kush vdes duke i prshkruar All-llahut shok, do t hyj n zjarr (n
Xhehennem).
7. Shirku shkakton prarjen e ummetit islam
All-llahu xh.sh. thot:

...Druajuni Atij dhe falni namazin e mos u bni si ata q

i bjn shok Atij, si ata, q fen e vet e kan prar dhe jan
ndar n grupe, e do grup sht i knaqur me at q ka para
veti. (Er-Rum: 31-32).

REZYME
Nga kjo q prmendm shihet qart se shirku sht dukuri tejet e
rrezikshme, nga e cila duhet ruajtur dhe shmangur, dhe duhet friksuar q
t mos bihet n t, sepse ai sht mkati m i madh dhe se i shkatrron t
gjitha veprat t cilat i bn njeriu, pr ummetin dhe pr tr njerzimin.
All-llahu xh.sh. thot:

36

Dhe, Ne - do ti qasemi veprs q kan punuar ata dhe

do ta shndrrojm at n pluhur t shprndar. (El-Furkan:
23).
Pastaj thot:

O besimtar! Kini frik All-llahun dhe prpiquni q ti

afroheni Atij me vepra t mira, dhe luftoni n rrugn e Tij pr
t shptuar! (El-Maide: 35).
Nganjher thot:

Afrojuni All-llahut me bindje dhe me vepra me t cilat

sht i knaqur Ai!
Mnyra e t afruarit All-llahut e lejuar me sheriat, sht ajo q e
urdhron Kurani dhe Pejgamberi a.s. dhe ashtu si kan vepruar ashabt.
Ekzistojn shum lloj afrimesh All-llahut xh.sh. e m kryesoret jan:
1. T afruarit All-llahut me an t imanit
All-llahu xh.sh., duke prmendur t afruarit e robrve t Vet me an
t imanit, thot:

O Zoti yn! Na dgjuam grishtarin q na thrriste n

besim: Besoni Zotin tuaj! E, besuam. O Zoti yn! Falna
mkatet tona dhe shkarkona nga gabimet, e pas vdekjes na
radhit me t mirt. (Ali Imran: 193).
2. T afruarit All-llahut me an t shprehjes (shfaqjes) s
Njshmris s Tij - Teuhidi
Si e ka lutur Junusi a.s. All-llahun xh.sh., ather kur sht gjendur
n barkun e balens:

...andaj thirri nga errsira: Ska zot tjetr prve Teje!

Ti je i lavdruar! Me t vrtet, un kam gabuar (ndaj vetes)!
Ne iu gjegjm atij dhe e shptuam nga brengosja. Kshtu, Ne i
shptojm besimtart. (El-Enbija: 87-88).
3. T afruarit All-llahut me an t emrave t Tij t bukur
All-llahu xh.sh. thot:

All-llahut i prkasin emrat m t bukur, andaj thirreni

At me ta (dhe lutjuni), e shmanguni atyre q i shtrembrojn
37

emrat e Tij. Ata do t ndshkohen ashtu si kan vepruar.

(El-Araf: 180).
4. T afruarit All-llahut me an t atributeve t Tij
Si jan fjalt e Muhammedit a.s.:
O i Gjall dhe Furnizues i do gjje! Me mshirn Tnde prej Teje
krkoj ndihm!
5. T afruarit All-llahut me an t veprave t mira
Si jan: namazi, dgjesa ndaj prindrve, respektimi i t drejtave t
tjerve, amaneti, sinqeriteti, prmendja e All-llahut, leximi (kndimi) i
Kuranit, t drguarit salavat Pejgamberit a.s., dhe dashuria ndaj tij dhe
ashabve t tij, etj. Muslimi n Sahihun e vet shnon rrfimin autentik
mbi tre shok t cilt kan mbetur t mbyllur n nj shpell e donjri prej
tyre i sht mikluar All-llahut xh.sh. me veprat e mira q i kan br. Njri
i ka respektuar t drejtat e rrogtarve t vet, i dyti sht kujdesur pr
prindrit e vet ndrsa i treti i sht friksuar All-llahut e sht ruajtur nga
zinaja. Pr shkak t veprave t tyre t mira All-llahu xh.sh. ua ka hapur
daljen nga shpella.
6. T afruarit All-llahut duke i ikur mkateve
Si jan: alkooli, zinaja dhe vepra t tjera t ndaluara, ndrsa n
shembullin paraprak prmendm se si njri prej tre shokve t mbyllur n
shpell i sht afruar All-llahut xh.sh. duke braktisur zinan.
7. Myslimant e sotm
Myslimant e sotm i kan braktisur veprat e mira dhe t afruarit
All-llahut me an t tyre, ndrsa All-llahut i afrohen me veprat e njerzve
t tjer, t cilt tanim gjenden n mesin e t vdekurve, duke vepruar
kshtu ndryshe nga porosia e Pejgamberi a.s. dhe procedimet e ashabve
t tij.
8. T afruarit All-llahut
duke krkuar nga Pejgamberi dhe njerzit e tjer, me kusht q ata t
jen t gjall, ti luten All-llahut pr ty.
Transmetohet se nj njeri i verbr ka vajtur tek Pejgamberi a.s. e i ka
thn: Lute All-llahun q t m shroj! Pejgamberi a.s. i ka thn:
Nse don, un do ta lus All-llahu, e nse don t durosh, kjo sht m
mir pr ty! Njeriu i tha: Lute! Pastaj Pejgamberi a.s. i urdhroj q t
38

merr abdest, ti fal dy rekate namaz, e pastaj t shqiptoj kt lutje: O

All-llahu im! T lutem dhe t drejtohem Ty me an Pejgamberit Tnd,
Pejgamberit t mshirs! O, Muhammed, un me ndihmn tnde i
drejtohem Zotit tim pr shkak t nevojs sime. O All-llahu im! Pranoje
ndrmjetsimin e tij pr mua dhe ndrmjetsimin tim pr t! Njeriu ka
vepruar kshtu dhe sht shruar.
N kt hadith flitet se Pejgamberi a.s. i sht lutur All-llahut xh.sh.
pr nj njeri t verbr, por edhe e ka urdhruar t verbtin q ta lus
All-llahun pr vetvete dhe pr pranimin e shefaatit t Pejgamberit a.s., e
All-llahu xh.sh. ia ka pranuar lutjen. Kjo dua prmes Pejgamberit a.s. ka
pasur vler vetm derisa ka qen gjall Pejgamberi a.s., por pas vdekjes s
tij m nuk mund t bhet duaja prmes tij, ngase as ashabt nuk e kan
br kt.

T AFRUARIT E NDALUAR ME SHERIAT

T afruarit e ndaluar me sheriat sht ai, i cili nuk ka baz n fe, e
ekzistojn disa lloje, prej t cilave jan:
1. T afruarit All-llahut me an t t vdekurve dhe krkimi i
nevojs dhe ndihms prej tyre
Si ndodh sot, e kt e quajn tevessul (t afruarit e drejt), q nuk
sht e vrtet, ngase tevessuli krkon q ti drejtohemi All-llahut xh.sh.
me an t mjeteve t lejuara, si jan veprat e mira, imani, prmendja e
emrave t bukur t All-llahut... Ndrsa t drejtuarit e duave njerzve t
vdekur paraqet largim nga All-llahu, e q sht shirk i madh, ngase
All-llahu xh.sh. thot:

Dhe, prve All-llahut mos iu lut tjetrkujt, t cilt nuk t

sjellin as dobi as dm, e nse e bn kt, ti ather, me t
vrtet, je nga pabesimtart. (Junus: 106).
2. Pr sa i prket t afruarit All-llahu me an t
personalitetit t Pejgamberit a.s., kjo bn pjes n bidate (risi), sepse
ashabt nuk kan vepruar kshtu. Umeri r.a. iu ka afruar All-llahut xh.sh.
me an t duas t Abbasit r.a. derisa ky ishte gjall, e nuk e luste
All-llahu prmes Pejgamberit a.s. pas vdekjes s tij. Hadithi: Afrojuni

39

All-llahut me an t personalitetit tim, nuk ka kurrfar bazash, si thot

Ibni Tejmiu.
Kjo mnyr e re e t afruarit All-llahut shpie n shirk dhe at nse
njeriu konsideron se duhet t ket ndonj ndrmjetsues n mes tij dhe
All-llahut xh.sh., si p.sh. udhheqsi, sundimtari, ngase kjo paraqet t
barazuarit e krijesave me Krijuesin.
Ebu Hanifja ka thn: E urrej q ti drejtohem All-llahut me an t
ndrmjetsve!
3. Pr sa i prket krkimit nga Pejgamberi a.s. q t bj dua pas
vdekjes s tij
sikur dikush t thot: O i Drguar, lute All-llahun pr mua! - kjo
nuk sht e lejuar, ngase ashabt nuk kan vepruar kshtu dhe se
Pejgamberi a.s. ka thn:

Kur vdes njeriu, sevabet i pushojn ti arrijn,

prve n tri raste: sadakas s prhershme, shkencs prej
t cils ka dobi njerzia dhe fmijs s mir i cili lutet pr
t.

40

PRMBAJTJA:
RNDSIA E TEUHIDIT

DISA FADILETE (VLERA) T TEUHIDIT

TEUHIDI SHT SHKAK I LUMTURIS DHE I

FSHIRJES S MKATEVE
5
DISA NGA DOBIT E TEUHIDIT

ARMIQT E TEUHIDIT

QNDRIMI I DIJETARVE
SHTJEN E TEUHIDIT

PRKITAZI

KONFLIKTI MES TEUHIDIT DHE SHIRKUT

GJYKIMI
ALL-LLAHUT

(VENDIMI)

REZYME

PRKET

ME
10
14

VETM
17
19

KA SHT M PRIMARE: BESIMI I DREJT

(AKIDEJA) APO GJYKIMI?
20

SHIRKU I MADH

20

LLOJET E SHIRKUT T MADH

21

SHEMBULLI I ATIJ Q I DREJTOHET ME LUTJE

DIKUJT TJETR POS ALL-LLAHUT
24
SI TA MUJOJM SHIRKUN?

41

25

KUSH SHT MUVEHHID - MONOTEIST?

27

SHIRKU I VOGL DHE LLOJET E TIJ

28

DISA TRAJTA T MANIFESTIMIT T SHIRKUT

29

TYRBET DHE VARREZAT (Q VIZITOHEN)

32

DMI NGA SHIRKUT DHE TURBULLIRAT Q

SHKAKTON AI
35
REZYME

38

T AFRUARIT E NDALUAR ME SHERIAT

40

PRMBAJTJA:

43

42