You are on page 1of 233

REPUBLIKA E SHQIPRIS

UNIVERSITETI POLITEKNIK I TIRANS


FAKULTETI I INXHINIERIS MATEMATIKE & INXHINIERIS FIZIKE
DEPARTAMENTI I INXHINIERIS FIZIKE

EFEKTI I STRVITJES PROPRIOCEPTIVE N


PARAMETRAT BIOMEKANIK

DISERTACION PR GRADN SHKENCORE DOKTOR N INXHINIERIN FIZIKE

Punoi
Msc. Aida BENDO

Udhheqs shkencor
Akademike Asc. Prof. Dr. Afrdita VEVEKA

Tiran, 2015

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

MIRNJOHJE
N rradh t par dshiroj t shpreh mirnjohjen time ndaj udhheqses time Akademike
Acs. Prof. Dr. Afrdita Veveka, pr ndihmn e pafundme, pr orientimet e vlefshme n
trajtimin shkencor t studimit si dhe pr motivimin e lart n prfundimin e ktij studimi.
Sugjerimet, dhe udhzimet e marra prej saj kan qen vendimtare n formimin tim profesional.
Ndihem me fat dhe shum e privilegjuar q m sht krijuar mundsia t kem nj udhheqse
kaq t prkushtuar.
Mirnjohja ime e thell i drejtohet kolegut tim tjetr t nderuar e t pakursyer Prof. Dr.
Dhimitraq Sknderi, i cili ka luajtur nj rol tepr t rndsishm dhe nj ndihmes themelore n
aspektin e realizimit t krkimit, pa ndihmn e t cilit ky studim nuk mund t realizohej nga
pikpamja praktike.
Shpreh mirnjohjen dhe konsideratn time pr kolegt dhe trainert q bn t mundur
realizimin praktik t strvitjes tek ekipet pjesmarrse n studim: Prof. Dr. Albert Karriqi, Prof.
Dr. Lluka Heqimi, Prof.Asc.Dr. Fatbardha Kovai, Msc. Florjan Mema, Irfan Bujari, Roland
Tarja.
Nj falnderim i sinqert shkon pr t gjith Departamentin e Lvizjes dhe Shndetit q
m ka mbshtetur dhe ndihmuar gjat realizimit t studimit, sidomos laborantt e palodhur e t
paprtuar Znj. Frida Osmani, Z. Majlind Beli dhe Znj. Albana Bali.
Falnderoj t gjith miqt pr vrejtjet, sugjerimet si dhe pr mbshtetjen e vazhdueshme
gjat realizimit t studimit.
N mnyr t veant falnderoj prindrit e mi, Tefta dhe Ajet, vllain Ali, pr ndihmn,
motivimin dhe mbshtetjen e pakufijshme q m kan dhn n do hap t jets sime.
N fund falnderoj familjen time, bashkshortin dhe fmijt e mi, Letisa dhe Melis, q
me dashurin, durimin dhe mbshtetjen e tyre maksimale m kan qendruar pran duke m
lehtsuar punn time akademike nprmjet sakrifics dhe mirkuptimit, t cilve u dedikoj
prfundimin me sukses t ktij studimi. Shpresoj q edhe ata nj dit ta kuptojn mungesn e
vmendjes dhe prkushtimin tim gjat ksaj kohe.
Faleminderit pr ndihmn n prfundimin e ktij hapi t rndsishm n jetn ton!
Aida!

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

PRMBAJTJA

PRMBLEDHJE
PJESA TEORIKE

1. KAPITULLI 1

LVIZJA DHE VARIACIONI I SAJ

Fq.
1.1 Pse studiohet lvizja..1
1.2 Variacioni i lvizjes...2
1.3 Variacioni dhe stabiliteti...3
2. KAPITULLI 2

PLATFORMA E FORCS (PF)

2.1T dhnat teknike t platforms.5


2.2 Parimet fizike t funksionimit t PF.6
2.3 Komponentt e platforms7
2.4 Matja e forcs s kmbs nga PF..8
2.5 Llogaritjet e lartsis s krcimit vertikal 9
2.6 Faktort prcaktues t krcimit vertikal..10
2.7 Krcimi dhe lartsia maksimale...11
2.8 Analiza kinetike e gjetjes s COP...12
2.9 Aplikimi i PF n qendrat krkimore dhe klinike.15
3. KAPITULLI 3

MODELI I LVIZJES NJERZORE

3.1 Paraqitja e trupit t njeriut..16


3.2 Nj model i thjesht i lvizjes njerzore.16
3.3 Dinamike direkte dhe e anasjellt n lvizjen njerzore....18
3.4 COG & prcaktimi i saj..20
3.5 COP & analiza e lvizjes s COP...21
3.6 Nj form e modelimit biomekanik n kompjuter..24
3.7 Sistemet e optimizimit t COP...26
3.8 Ekuilibri...27
3.9 Posturografia...31
3.10 Lkundja posturale35

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

4. KAPITULLI 4

Aida Bendo

VLERSIMI I STABILITETIT DHE LKUNDJES POSTURALE

4.1 Llogaritja e indeksit t lkundjes dhe ekuilibrit t modifikuar..39


4.2 Vlersimi i stabilitetit & lkundjes posturale, bazuar n rezultatet e elipsit t besuar40

5. KAPITULLI V PROPRIOCEPSIONI DHE STRVITJA PROPRIOCEPTIVE


5.1 Propriocepsioni...46
5.2 Strvitja propriocepive.46
5.3 Mjetet pr ushtrimet proprioceptive.47

PJESA EKSPERIMENTALE

6. KAPITULLI 6

METODOLOGJIA E STUDIMIT

6.1 Proedura e matjeve n plaftormn e forcs..........................................................................49


6.2 Testimi i subjekteve50
6.3 Periudha e studimit.................................................................................................................54
6.4 Tipet e strvitjes s subjekteve...54
6.5 Metodologjia e strvitjes dhe efektet e saj..54
6.6 Parametrat biomekanik..........................................................................................................55
6.7 Analiza statistikore.................................................................................................................56
7. KAPITULLI 7

ANALIZA E T-TESTIT N KATR EKIPET

7.1 Rezultatet e t-testit n ekipin e futbollit FC TIRANA........................................................57


7.2 Diskutim i rezultateve t 4 testeve pr ekipin e futbollit FC Tirana71
7.3 Rezultatet e t-testit n ekipin e futbollit FC Studenti..........................................................73
7.4 Diskutim i rezultateve t 4 testeve pr ekipin e futbollit FC Studenti.87
7.5 Rezultatet e t-testit n ekipin e volejbollit Partizani.............................................................90
7.6 Diskutim i rezultateve t 4 testeve pr ekipin e volejbollit Partizani.100
7.7 Rezultatet e t-testit n ekipin e futbollit FC Partizani........................................................102
7.8 Diskutim i rezultateve t 4 testeve pr ekipin e futbollit FC Partizani..112

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor


KAPITULLI 8

Aida Bendo

ANALIZA E REGRESIT T SHUMFISHT

8.1 Analiza e ekuacionit t regresit pr ekipin e futbollit FC Tirana..114


8.2 Diskutim i rezultateve t Ekuacionit t regresit pr ekipin e futbollit FC Tirana.............123
8.3 Analiza e ekuacionit t regresit pr ekipin e futbollit FC Studenti..124
8.4 Diskutim i rezultateve t Ekuacionit t regresit pr ekipin e futbollit FC Studenti .130
8.5 Analiza e ekuacionit t regresit pr ekipin e volejbollit Partizani.132
8.6 Diskutim i rezultateve t Ekuacionit t regresit pr ekipin e volejbollit Partizani............139
8.7 Analiza e ekuacionit t regresit pr ekipin e futbollit FC Partizani.......141
8.8 Diskutim i rezultateve t Ekuacionit t regresit pr ekipin e futbollit FC Partizani..........147
KAPITULLI 9.

ANALIZA ANOVA N DY DREJTIME BRENDA GRUPIT

9.1 Modeli m i prshtatshm pr krahasimin e variablit..148


9.2 Rezultatet e analizs ANOVA pr ekipin e Futbollit FC Tirana.......................................149
9.3 Diskutim i rezultateve t analizs ANOVA pr ekipin e futbollit FC Tirana...................153
9.4 Rezultatet e analizs ANOVA pr ekipin e Futbollit FC Studenti...................................154
9.5 Diskutim i rezultateve t analizs ANOVA pr ekipin e futbollit FC Studenti...............158
9.6 Rezultatet e analizs ANOVA pr ekipin e volejbollit Partizani......................................159
9.7 Diskutim i rezultateve t analizs ANOVA pr ekipin e volejbollit Partizani...................163
9.8 Rezultatet e analizs ANOVA pr ekipin e Futbollit FC Partizani..................................164
9.9 Diskutim i rezultateve t analizs ANOVA pr ekipin e futbollit FC Partizani...............168
10. KAPITULLI 10. ANALIZA ANOVA N DY-DREJTIME MIDIS GRUPEVE DHE
LLOJEVE T SPORTIT
10.1 Modeli m i prshtatshm pr krahasimin e variablit ..169
10.2 Rezultatet e analizs ANOVA pr ekipet e Futbollit FC Tirana & FC Studenti....................170
10.3 Diskutim i rezultateve t analizs ANOVA pr ekipet e futbollit FC Tirana & FC Studenti 176
10.4 Analiza ANOVA n dy lloje t ndryshme sporti...178
10.5 Rezultatet e analizs ANOVA pr ekipet e volejbollit dhe Futbollit FC Partizani...................179
10.6 Diskutim i rezultateve t analizs ANOVA pr ekipet e volejbollit & futbollit FC Partizani...185
10.7 Rezultatet e analizs ANOVA pr 4 ekipe t ndryshme ...............................................................186
10.8 Diskutim i rezultateve t analizs ANOVA pr 4 ekipe t ndryshme193
KONKLUZIONET...195
REFERENCAT.198
SHTOJCA A .205
SHTOJCA B..214

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

PRMBLEDHJE

Sfondi: Biomekanika sht nj shkenc ndrdisiplinare, n t ciln parimet dhe metodat e


mekaniks jan aplikuar tek struktura dhe funksioni i trupit t njeriut. Mekanika e fiziks s
trupit t ngurt prshtatet m mir n prshkrimin dhe shpjegimin e lvizjeve t njeriut, pra ndaj
konceptet e saj jan tepr t rndsishme n studimin e analizs biomekanike. N prshkrimin
dhe shpjegimin e lvizjeve, segmentet e trupit t njeriut do t konsiderohen t ngurta, q lidhen
ndrmjet tyre nprmjet artikulacioneve dhe q mund t deformohen nn veprimin e forcave t
brendshme. Kto deformime jan zakonisht t vogla dhe nuk ndikojn ndjeshm n lvizjen e
gjymtyrve ose t vet trupit, prandaj trupi i njeriut do t konsiderohet si nj trup i ngurt.
Njohurit e komponentve t ndryshm t biomekaniks jan t rndsishme dhe ndihmojn n
nj kuptim m t mir se si t analizohet lvizja dhe si t shpjegohen faktort kryesor t
prodhimit t lvizjes. Aftsia pr t ndar elementt pozitiv dhe negativ t mekaniks ndaj
tekniks dhe stilit sht nj krkes pr t gjith biomekanistt, t cilt mund t shpjegojn se si
mund t prmirsohet performanca e lvizjes n aktivitetin fizik dhe n sport. Biomekanika sht
e dobishme n mjeksin sportive n identifikimin forcave q mund t shkaktojn trauma fizike,
muskulare apo kockore, n parandalimin e dmtimit nga prsritja e shpesht. Aplikimi i
biomekaniks, mund t ndikoj n prmirsimin e performancs ose reduktimin dhe
rehabilitimin e dmtimeve, nprmjet prmirsimit t teknikave sportive.
Gjat viteve t fundit sht vn re nj prirje n rritje e studimeve q lidhen me aplikimet
e biomekaniks n lvizjen njerzore. Botime t shumta publikohen n drejtim t analizs dhe
rndsis n rritje t prdorimit t metodave t ndryshme analitike lidhur me aplikimet e saj n
programet klinike dhe strvitore, t ndrthurur me elementt proprioceptiv. Propriocepsioni si
koncept ka hyr me tendenc pr rehabilitimin e traumave dhe m pas mori karakter strvitor,
pr prmirsimin e parametrave fizik dhe teknik. Parametrat biomekanik q prshkruajn
lvizjen jan variabla t rndsishm pr prcaktimin e diagnozave t ndryshme t lidhura m
rrezikun e rrzimeve, prandaj ato jan prdorur si vlera referenc n vlersimet e patologjive dhe
programeve strvitore n fizioterapin klinike si dhe pr nivelin teknik strvitor.
Studimi i paraqitur n kt disertacion sht i pari i ktij lloji n fushn e biomekaniks
dhe i prpunuar statistikisht q bhet pr her t par n Shqipri. Studimi paraqet interes
praktik, sepse n koht e sotme moderne i jepet nj rndsi mjaft e madhe rolit t lvizjes dhe
aktivitetit fizik n funksion t shndetit t njeriut.

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Qllimi i studimit: Studimi i efektit t strvitjes proprioceptive tek subjektet e ekipeve t llojeve
t ndryshme sportive. Studimi shqyrton efektin e prmirsimit t parametrave biomekanik n
ekipet q prdorin ushtrimet proprioceptive.
Objekti i studimit: Objekti i studimit t parametrave biomekanik jan subjektet e grupmoshave
nga 8-30 vje, t marr nga 4 ekipe t ndryshme sportive, nprmjet aplikimit t testeve t kryera
n platformn e forcs.
Metodologjia: Pr arritjen e qllimit, sht realizuar grumbullimi dhe sistemimi i t dhnave pr
testet e krcimit vertikal e t balancs n platformn e forcs dhe pr vlersimin e t dhnave
jan prdorur metodat e prpunimit t analizs statistikore.
Rezultatet: Ky studim fokusohet n vlersimin dhe prmirsimin e parametrave biomekanik si
dhe rndsin e tyre lidhur me ndikimin e strvitjes proprioceptive. N prpunimin e rezultateve
jan prdorur katr metoda t ndryshme t analizs statistikore, t cilat plotsojn njra-tjetrn n
analizn e plot sasiore pr t gjith parametrat biomekanik t marr n studim. Rezultatet e
marra jan n prputhje me ato t prftuara nga studimet e ngjashme dhe tregojn pr efiencn e
padiskutueshme t strvitjes proprioceptive.
Konkluzionet: T gjitha ushtrimet proprioceptive t aplikuara n lloje t ndryshme t sportit
kan ndikuar n prmirsime t dukshme tek t gjith parametrat biomekanik, padyshim edhe
n at t tekniks sportive.

Fjalt ky:
Strvitja proprioceptive, indeksi i lkundjes, dinamika e anasjellt, platforma e forcs

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

SUMMARY

Background: Biomechanics is an interdisciplinary science, in which mechanics


principles and methods are applied to structure and function of human body. Solid state
mechanics fits better in describing and explaining of human movement, so its concepts are very
important in studying of biomechanics analysis. In describing and explaining of movements, the
bodys segments will be considered as solid states, which are connected to each-other with joints
and which can be deformed under the internal forces actions. Usually, these deformations are
small and do not influence bodys limbs or motion, therefore the human body will be considered
as a solid state.
The knowledge of different components of biomechanics is important and helps in a
better understanding how to analyze the movement and how to explain the main factors of
motions production. The ability to separate positive and negative mechanical elements from
style and technique is a requirement for all biomechanics, which can explain how to improve the
movements performance in physical activity and sports. Biomechanics is useful in sports
medicine in identifying forces which can cause physical, muscular or bones trauma, in
prevention of injuries caused by frequent repetitions. Applied biomechanics can influence
performance improvement or reduction and rehabilitation of injuries through improving of sports
techniques.
There has been an increasing trend, along the past years, on research and studies related
to biomechanical application in human movement. Numerous research articles analyzing the
importance of different analytical methods and their application in clinical and training
programs, as well as combined to the proprioception elements, have been carried out and
published in past years to present. As e concept, proprioception is used with a tendency for the
rehabilitation of trauma, after it has taken a training character, used to improve physical and
technical parameters. Biomechanical parameters that describe locomotion are important variables
to determine different diagnosis connected with falling risks; therefore they are used as reference
values in the clinical assessment and training programs in physiotherapy and also in technical
level training.
The present study (dissertation) is the first of this kind in the field of biomechanics and
statistical processing of the data and assessment was performed for the first time here, in
Albania. The study presents practical interest, because a real importance is given to the role of
movements or physical activity in function of human movement.

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

The aim of the study: To study proprioception training effects in subjects of different sport
teams. This study analysis the improved effect of these parameters, in teams which use
proprioception exercises.
The object of the study: The object of this study on biomechanics parameters includes subjects
aged 8-30 years old, chosen from four different sport teams, through application of tests
performed on force plate, Leonardo Mechanography.
Methodology: To achieve the purpose, the data are collected for vertical jump and balance tests
on the force plate and statistical analysis methods are used to asses the collected data.
Results: This study is focused on the assessment and improvement of biomechanical parameters
and also their importance through proprioception training. During the processing of results, four
different statistical analyses were used, which complement each-other as a whole for the
quantitative analysis of all biomechanical parameters that were subject and the focus of this
study. The results of present study, are in accordance to those derived from similar studies,
revealed that proprioception training results definite efficiency.
Conclusions: All proprioception exercises applied in different sport teams have significantly
improved all biomechanics parameters, undoubtedly even the respective sports technique.

Key words:
Proprioception training, sway index, indirect dynamic, force plate.

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Veprimtaria shkencore sht paraqitur n punimet:

Konferenca ndrkombtare:

1- Bendo Aida, Beliu Etleva, Sknderi Dhimitraq, Afrdita Veveka. (2014). A theoretical study on the
evaluation of the stability and postural sway, based on the results of confidence ellipse. International
Conference NTAM (UPT). Libri i Abstrakteve n proes Botimi.
2- Bendo Aida, Beliu Etleva, Sknderi Dhimitraq, Afrdita Veveka. (2014).Effect of vision and
orientation in human balance.
International Conference NTAM (UPT). Libri i Abstrakteve n proes Botimi
3- Bendo A, Sknderi Dh. (2014). Assessing biomechanical parameters of SUT students through the

jumping test.
(Referuar dhe botuar n librin e Punimeve t Konferencs Ndrkombtare: "International
Conference in Sport Science (ICSS 2014), ISBN: 978-9928-4169-3-3, 5-6 Maj, 2014 (fq. 9)
4- Bendo A, Sknderi Dh, Kovai F, Kuvarati S, Muda V. (2012). Application of Biomechanical
Research in Sports education.
(Referuar dhe Botuar n librin e Abstrakteve t Konferencs Ndrkombtare: "Towards future
sustainable development, IC 2012, Shkodr 16-17 Nntor, Albania). ISBN: 978-9928-4135-0-5;
(fq. 281)
5- Bendo Aida, Kovai F, Sknderi Dh, Veveka A. (2012). An overview on modeling simulation
and comparison of different segment models.
(Referuar n punimet e Konferencs s 8-t Ballkanike t Unionit t Fizikanve, Kostanca,
Rumani). ISBN: 978-606-598-181-2 (fq. 191)
6- Bendo A, Muda V, Ferunaj P, Veveka A. A simple model of human walking.
(Referuar dhe Botuar n Punimeve t Konferencs s 4-t ndrkombtare Edukimi Fizik, Sportet
dhe Shndeti, 2011, Pitesht, Rumani). ISSN: 1453-1194 ( fq.250)

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Revista shkencore:

1- Aida Bendo, Spiro Kuvaratai, Dhimitraq Sknderi, Afrdita Veveka. (2015). A theoretical
study on the evaluation of the stability and postural sway, based on the results of the confidence
ellipse.
(Botuar n Revistn Shkencore: International Journal of Science and Research), IJSR,
ISSN: 2319-7064, Vol.4(1): 1776-1779, January 2015; Impact factor 4.438, Index Copernicus
Value 6.14.
2- Bendo Aida, Sknderi Dhimitraq, Veveka Afrdita. (2014). Effect of vision and orientation
in human balance.
(Botuar n Revistn Shkencore: Journal of Multidicsiplinary Engineering Science and
Technology), JMEST,ISSN: 3159-0040, Vol.1(5): 336-341, December 2014
3- Bendo A, Sknderi Dh. (2014). Assessing biomechanical parameters of SUT students through
the jumping test.
(Botuar n Revistn Shkencore Journal of physical Activity & Sports, Special Edition),
ISSN: 2308-5045, Vol.2(1): 50-57,Gusht 2014)
4- Bendo A, Sknderi Dh, Kovai F, Kuvarati S, Muda V. (2012). Application of Biomechanical
Research in Sports education.
(Botuar n Proceedings Book t Konf. IC 2012), ISBN: 978-9928-4011-9-9 (fq.1876-1879)
5- Bendo A, Muda V, Ferunaj P, Veveka A. (2011). A simple model of human walking.
(Botuar n Revistn Shkencore SRSPES (perer-reviwed e artikujve t plot me Bord Editorial,
Pitesht, Rumani).Nr. 15(1/2011, 250-253) Pjesa I ISSN: 1453-1194 ( fq.250-253)

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

PJESA TEORIKE

KAPITULLI I
LVIZJA DHE VARIACIONI I SAJ

1.1 Pse studiohet lvizja?


Biomekanika e lvizjes njerzore sht nj fush mjaft trheqse. Q nga koha e Aristotelit e
m par, kan qen t panumrt librat e shkruar mbi temat q lidhen me lvizjen tek njerzit dhe
tek kafsht. Historikisht, studimi i lvizjes njerzore ka qen i kushtueshm dhe konsumonte
shum koh, sepse pr ta studiuar, lvizjet jan pothuajse gjithmon diskrete, t veanta q m
pas analizohen hap pas hapi. Gjat 2 dekadave t fundit, kan qn t shumta studimet e bra n
lvizjen njerzore, pr shkak t kostove t ulta q mundsojn ruajtjen dhe analizimin e t
dhnave masive t cilat krkohen pr t karakterizuar me saktsi lvizjen komplekse. Ky interes
n rritje n studimin e lvizjes njerzore ka ardhur nga pes grupe predominante (Kurt et al,
2003):
1- Shkenctart q jan interesuar n kontrollin e lvizjes njerzore. Mnyra sesi sistemi nervor
qendror (SNQ) kontrollon numrin e madh t gradve t liris t nevojshme pr t prodhuar lvizjet
e qeta, komplekse, (madje edhe ato m t thjeshtat) sht kuptuar pak. Studimi i koordinimit t
lvizjes mund t krahasohet me problemin e anasjellt t hasur nga robotikt. Robotistt zhvillojn
programe kompjuterike pr t prodhuar lvizjet e koordinuara tek nj robot. N ann tjetr,
krkuesit e kontrollit motor matin, lvizjet e koordinuara pr t kuptuar se far sht programi
nervor.
2- Lvizjet njerzore jan studiuar pr t kuptuar dhe pr t trajtuar patologjit e ndryshme. P.sh;
analiza e ecjes shpesh sht prdorur pr t ndihmuar mjekt kirurg n parashikimin e fmijve me
paraliz cerebrale. Zgjedhja m e mir pr transferimin e nj tenditi ose kirurgjin e zgjatjes s
muskulit mund t parashikohet nga prdorimi i kombinimeve t analizs s lvizjes dhe modelimit
biomekanik (Delp et al, 1996). Analiza e ecjes gjithashtu mund t prdoret pr t monitoruar
progresin e smundjeve dhe efikasitetin e trajtimit.
3-Studimi i performancs atletikore t njeriut sht revolucionarizuar nga pajisjet e analizs s
lvizjes dhe programet q bjn t mundur analizimin pa vshtirsi t lvizjeve 3D.
Parametrat kinematik dhe kinetik n shum evente sportive kan si fokus kryesor t studimit:
prmirsimin e performancs s lvizjes njerzore.
4-Paraqet interes t rndsishm n lvizjen njerzore studimi ergonomik dhe i faktorve
njerzor t lidhur me aplikimet ushtarake. Zhvillimi i njkohshm i armve me teknologji t
lart (high-tech) dhe minimizimi i dmtimeve krkojn njohuri t mira nga fushat e kinematiks
dhe kinetiks njerzore.
1

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

5-Kinematikat e lvizjes njerzore jan studiuar nga animatort e interesuar n shpikjen e


kompjuterave pr lvizjen e karaktereve t gjeneruar n mnyr reale, pr t performuar
koreografit e vallzimeve dhe lvizjeve, prej nga mund t merren t dhnat kinematike komplekse
n nj kompjuter, t cilat m pas mund t prdoren pr t animuar nj imazh t gjeneruar nga
kompjuteri.
Biomekanika e lvizjes njerzore sht nj fush q po zhvillohet gjithnj e m shum koht e
fundit, duke prfshir shum disiplina t tjera. Ndsa teknikat e reja jan zhvilluar dhe ndar
prmes ktyre disiplinave edhe kjo fush studimore do t vazhdoj t zhvillohet m tej, duke lejuar
nj deprtim m t thell n mekanikat e lvizjes njerzore.

1.2 Variacioni i lvizjes


Nj nga veorit e lvizjes njerzore sht ndryshueshmria e saj. Ndryshueshmria e
lvizjes njerzore mund t prshkruhet si variacionet normale q ndodhin n performancn motore
prgjat prsritjeve t shumta t nj detyre lvizore (Stergiou et al, 2006). Kjo ndryshueshmri
sht e brendshme n t gjitha sistemet bilogjike dhe mund t vzhgohet mjaft thjesht. P.sh;
prsritja e dy veprimeve nga i njjti person nuk do t jet kurr identike (Bernstein, 1967). Sipas
Teoris s programit t prgjithshm motor, variacionet n nj shfaqje lvizje mendohen t jen
rezultat i gabimit (Summers & Anson, 2009). Sipas hipotezs e shumfisht t pakontrolluar,
ndryshueshmria shoqrohet me teprin motore, d.m.th t pasurit e m tepr elementve sesa jan
t nevojshm pr t zgjidhur nj detyre lvizore, rezulton n ekzistencn e zgjidhjeve t
shumfishta ndaj nj problem motor t dhn (Latash et al, 2002). Nj tjetr perspektiv sht
Teoria e Sistemeve Dinamike (TSD), e cila propozon q sistemet biologjike vet organizohen n
prshtatje me mjedisin, prmbajtjeve biomekanike, fiziologjike dhe morfologjike pr t gjetur
zgjidhjen m t qendrueshme pr prodhimin e nj lvizje t dhn (Clark & Phillips, 1993). Rritja
e ndryshueshmris s lvizjes prgjithsisht tregon humbjen e stabilitetit, ndrsa zvoglimi i
ndryshueshmris prgjithsisht tregon nj sjellje tepr t qendrueshme. TSD sugjeron q n
sisteme dinamike t cakturara dhe nn kondita t caktuara, kur ndryshueshmria rritet, arrin nj
pik kritike specifike, ky sistem bhet shum i paqendueshm dhe transformohet n nj sistem t
ri, me lvizje m t qendrueshme dhe variacion m t vogl. Ky sugjerim shpjegon kalimet midis
gjendjeve t sjelljes dhe nnkupton q nj munges e vazhdueshme e variacionit t lvizjes mund
t tregoj sjelljet motore jo fleksible, t ngurta dhe prshtatshmri t kufizuar ndaj detyrave
lvizore t ndryshme. Prafrimet e prhapura n literaturn e lvizjes njerezore kan uar n
zhvillimin e sistemeve teorike alternative dhe metodologjive pr t studiuar lvizjen njerzore
lidhur me dmtimet dhe trajtimet (Stergiou & Decker, 2011).

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

1.3 Variacioni dhe stabiliteti


Variacioni prmban informacion t rndsishm rreth lvizjes dhe studimet e ndryshme
kan treguar q variacionet jan t dallueshme nga zhurma (Amato, 1992). Variacioni gjat ciklit
t ecjes, hedh drit mbi kontrollin e sistemeve dinamike. Ndyshueshmria e lvizjeve t brendshme
sht pasoj e veorive themelore t kontrollit t Sistemit Nervor Qendror (SNQ), (Cai et al,
2009). Studimet kan treguar q variacionet kohore n sinjalet biologjike, madje edhe edhe pse ato
shfaqen pa ndryshim nga zhurma e rastit, jan prcaktuar si: kaotike, periodike ose t rastit (p.sh;
rrahjet e zemrs, etj) (Stergiou & Decker, 2011).
Studimet tregojn se prania e variacioneve kaotike kohore (Figura 1.3.1) n prodhimin e
gjendjes s qendrueshme t nj sistemi biologjik t shndetshm mund t prfaqsoj aftsit
fizologjike q shtrihen nn t. pr t br fleksible prshtatjet ndaj sforcove t prditshme tek trupi
i njeriut.

Stergiou et al (2006) propozoi nj model t ri teorik, pr t shpjeguar variacionin e lvizjes


dhe lidhjen e saj me kontrollin motor dhe shndetin (Figura 1.3.2). Ky model bazohet n iden q
aftsit lvizore dhe gjendjet e shndetshme jan shoqruar me ndryshueshmrin optimale t
lvizjes, q reflekton prshtatshmrin e sistemit kontroll t trupit t njeriut (Harbourne &
Stergiou, 2009).
N modelin teorik t variacionit optimal t lvizjes, sht propozuar q proeset e
zhvillimit motor i binden ktyre parimeve. Pra, zhvillimi i shndetshm dhe sistemet e
prshtatshme bazohen n arritjen e gjendjes optimale t ndryshueshmris. Anasjelltas, zhvillimi jo
normal (paaftsit lvizore) mund t karakterizohen nga nj rang i ngusht i sjelljeve, disa nga t
cilat mund t jen t ngurta, jo fleksible dhe tepr t rastit dhe t parashikueshme. Shkenctart
3

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

propozojn q qllimi i terapis fizike neurologjike dhe performancs n aktivitetet sportive duhet
t rritet pr t zhvilluar kt variacion t gjendjes optimale t lvizjes nga bashkimi i strategjive t
ndryshme t lvizjes dhe implementimi i eksperiencave t reja (Stergiou & Decker, 2011).

Variacioni sht interpretuar si zhurma e mbivendosur n nj sinjal (Newell & Corcos,


1993), kurse sinjali sht lvizja e qllimshme, prandaj variacioni sht zhurma e rastit rreth ksaj
lvizje. Qllimi i ktij prafrimi sht t kuantifikoj madhsin e variacionit q shoqron lvizjen.
Zakonisht, madhsia e variacionit sht vlersuar si devijimi standart. Rritja e madhsis s
ndyshueshmris prcaktohet m ann e lkundjes posturale, e cila con n nj rritje t rrezikut ndaj
rrzimeve. Variacioni lidhet me aftsin e sistemit motor pr t perfomuar me seriozioritet nj
shumllojshmri t detyrave t ndryshme mjedisore, kurse Stabiliteti lidhet me aftsin dinamike
pr t mnjanuar nj perturbim t jashtm (Beauchet et al, 2007). Pra, variacioni dhe stabiliteti
prfaqsojn karakteristika t ndryshme brenda proesit t kontrollit motor. Pra, Variacioni
kuantifikohet nga matjet statistiks lineare, kurse stabiliteti kuantifikohet nga matjet e dinamiks
jolineare (Haddat et al, 2005). Studimet kan treguar q fluktuacionet e vzhguara n serit kohore
t qendrs s presionit nuk jan nxjerr n mnyr t rastit, por ato pasqyrojn proeset e
zhvilluara nga sistemi neuromuskular. Prandaj, analiza pr sjelljen e sistemeve dinamike jolineare
tek njerzit jep nj kuptim m t mir t variacionit t lvizjes dhe lidhjen e tij me patologjit.
Modeli teorik i variacionit optimal t lvizjes jep nj struktur pr interpretimin e rezultateve
empirike dhe t simuluara. Konceptet e variacioneve kaotike tek njerzit, prdoren pr t
eksploruar paaftsit dhe patologjit e ndryshme q lidhen me to. Konceptet dhe metodat e
prdorura pr dinamikn jolineare ofrojn mundsi t aplikimeve t ndryshme n praktikat e
rehabilitimit dhe krkimeve shkencore n lvizjen njerzore.

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

KAPITULLI II

PLATFORMA E FORCS
2.1 T dhnat teknike t platforms
Platforma e forcs prdoret pr t vlersuar forcat e kundrveprimit t toks (Fkvp) gjat
lvizjes. Kjo pajisje siguron informacionin rreth forcave t ushtruara paralel me tokn dhe
pozicionit t vektorit t forcs (fig. 2.1). Platforma e forcs sht dizenjuar pr t vlersuar forcat
prgjat 3 boshteve perpendikulare dhe momentet e forcave rreth akseve shoqruese. Shumica e
lvizjeve bazohen n bashkveprimin me tokn.
Gjat ecjes apo lvizjes, forcat e brendshme muskulare shtyjn vazhdimisht vertikalisht dhe
horizontalisht ndaj toks, ndrsa trupi fillon t modifikoj lvizjet pasuese midis segmenteve t
njpasnjshme. Fkvp mendohet n mnyr t vrtetuar t jet forca e jashtme m e rndsishme q
vepron tek trupi, e cila sht kryesisht nprmjet kontrollit t veprimeve t koordinuara t
muskujve. Nga prodhimi i nj kombinimi t caktuar t veprimeve t muskujve, trupi shtyn ndaj
toks, i cili kundrvepron ndaj trupit me nj forc t barabart dhe t kundrt.

Platforma Leonardo Mechanography, sht nj pajisje n form kuadratike e liensuar dhe


e dizenjuar pr matjen e forcave t kundrveprimit vertikal, t cilat identifikohen nprmjet
sensorve t vendosur do skaj t saj.

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Prmasat e platforms jan: 66 cm x 66 cm x 7 cm dhe pesha e saj sht rreth 50 kg.


Sensort e matjes s forcs (t pozicionuar n do skaj pr matjen e secils kmb), kan
frekuenc maksimale 800 Herz pr sensor. Forca maksimale pr sensor sht rreth 1.5kN dhe
rezolucioni i pozicionit t qendrs s presionit (Center of pressure COP) sht m i mir se sa 0.5
mm. Gjat kohs s kryerjes s testit, forca sht proporcionale me deformimin e shkaktuar n
platform.
Pltaforma sht e lidhur me kompjuterin nprmjet nj amplifikatori DC 4 kanalsh dhe nj
konvertuesi nga analog n dixhital (A/D) 8 kanalsh me nga 12 bite. Sistemi prdor kombinimin e
filtrave t ndryshm pr prpunimin e t dhnave. Njri filtr prdoret pr t reduktuar zhurmn e
impulsit, m pas, zhurma nga pajisja matse dhe nga konvertuesi A/D reduktohet nga nj filtr me
kalim t ult. Sensort jan vendosur n secilin skaj t platforms katrore, ndrsa forcat vertikale
rregjistrohen gjat kohs s matjes. Sinjalet e marra nga platforma prforcohen nprmjet
amplifikatorit 4-kanalsh dhe t gjitha matjet rregjistrohen nprmjet programit kompjuterik.

2.2 Parimet fizike t funksionimit t platforms


Platforma e forcs sht nj pajisje e shndrrimit t forcs, e cila bazohet n parimet e
ndryshme fizike si: ligji i Ohmit, ose efekti piezoelektrik. Si rezultat i prdorimit t ktyre
parimeve, forca e ushtruar tek ky shndrrues transformohet n sinjal elektrik.
Karakteristikat e shndrruesit t forcs sigurohen kur merret parasysh ligji i Ohmit bashk
me vetit elastike t materialit. Elasticiteti parcaktohet nga moduli i Jungut, q prshkruan
relacionin midis forcs s aplikuar tek nj trup i ngurt dhe nj trup i deformuar:
E

(2.1)

Ku E sht moduli i Jungut, matur n Paskal,

sht sforcoja e aplikuar e matur n Paskal,

sht deformimi i materiali, numr pa njsi.


Moduli i Jungut kuantifikon shndrruesin e forcs n nj deformim gjeometrik.
Efekti piezoelektrik sht karakteristik e disa materialeve, t tilla si kuarcet ose disa
qeramika, pr t prftuar nj ngarkes elektrike kur ngjeshen, prdridhen ose shtrembrohen. Kjo
veti e vendos shndrruesin midis fenomenit fizik dhe elektricitetit. Shumica e materialeve t
prdorura si shndrrues piezoelektrik jan kuarce, meqnse ato paraqiten si jashtzakonisht t
qendrushme dhe q prshtaten lehtsisht. Platformat piezoelektrike jan bazuar n efektin e
zbuluar nga bashkshortt Kyri n 1880 (Tzou et al, 2004). Ato prdorin kristalet piezoelektrike
(p.sh; kuarcet) dhe deformimi i ktij kristali nn ngarkes sht baza pr gjenerimin e sinjalit
6

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

elektrik (Gautchi, 2002). Renditja e kristaleve piezoelektrike n secilin drejtim prcakton sistemin
koordinativ t platforms s forcs i cili lejon gjenerimin e t dhnave (Richards, 2008). Sinjali
elektrik i prodhuar, gjeneruar nga shndrruesit e forcs sensort ose shndrruesit piezoelektrik,
zakonisht matet nga kombinimi i disa shndrruesve s bashku (figura 2.2).

2.3 Komponentt e platforms


Platforma e forcs (Leonardo Mechanography) gjasht komponentshe ka form katrore
dhe prbhet nga 4 sensor t vendosur n t katr skajet e saj. Secili sensor mat ose 3
komponentet e forcs, ose gjasht komponentt e forcs dhe t momentit t forcs s bashku.
Komponentt prbrs t platforms:
-

Komponentt X , Y dhe Z t forcs s aplikuar tek platforma e forcs ( FX , FY , FZ )

Komponentt X , Y dhe Z t momentit t forcs, lidhur me origjinn e sistemit t referimit


t platforms s forcs.

N baz t ktyre komponenteve, rezultati q merret mund t shprehet n format e mposhtme:


-

Komponentt X , Y dhe Z t forcs s aplikuar;

Koordinatat X dhe Y t COP ( xCOP ; yCOP )

Prdredhja e lir prgjat boshtit Z , ( M T ).

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

2.4 Matja e forcs s kmbs nga platforma e forcs


2.4.1 Kinematika e krcimit vertikal
Mbshtetur n ligjin e dyt t Njutonit dhe duke marr parasysh vetm komponenten vertikale
t ktij ekuacioni vektorial, forcat q veprojn tek trupi n drejtimin z jan: forca e kundrveprimit
t toks Fz (t) dhe forca n saj t mass s trupit, pesha e trupit mg , t cilat lidhen me nxitimin
vertikal:

dvz
dt

dvz
FZ (t ) mg
dt

(2.2)

dvz
dhe duke integruar rezultatet n nj shprehje pr shpejtsin
dt
e qendrs s mass s gjith trupit si nj funksion i kohs:

Duke zgjidhur ekuacionin (3) pr

vz (t )

1
[ FZ (t ) mg ]dt
m

(2.3)

Impulsi vertikal i forcs i dhn tek e gjith qendra e gravitetit (COG) s trupit gjat nj
krcimi vertikal, mund t llogaritet nga integrimi i forcs vertikale t kundrveprimit t matur deri
n pikn e shkputjes:
t2

t2

LZ FZ (t )dt m vz (t )dt
t1

(2.4)

t1

Ather, n mnyr t njjt, shpejtsia e qendrs s gravitetit n shkputje vt0 , sht dhn nga
shprehja:
t

1 2
vt0 [ FZ (t ) mg ]dt
m t1

(2.5)

ku t1 sht nj pik para krcimit (kur qendrohet n prehje mbi platformn e forcs), dhe t2 sht
koha e shkputjes. Lartsia e krcimit t qendrs s mass sht thjesht nj funksion i shpejtsis
s shkputjes pas shkputjes. Prandaj, gjat nj krcimi vertikal, impulsi i plot q i jepet trupit do
t prcaktoj lartsin e krcimit q mund t arrihet (Figura 2.4.1).

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

2.5 Llogaritjet e lartsis s krcimit: Lartsia e krcimit t nj individi mund t prcaktohet


nprmjet metods energjitike ose llogaritjes s kohs s fluturimit. Lartsia e krcimit do t
llogaritet duke prdorur t dyja kto metoda dhe rezultatet do t krahasohen. T dyja metodat,
krkojn analizn e matjeve t kryera nga platforma e forcs gjat krcimit.
a) Metoda Energjitike: Shpejtsia vertikale e shkputjes mund t prdoret pr t gjetur lartsin e
krcimit. Pr kt qllim, mund t barazojm energjin kinetike t qendrs s gravitetit t gjith
trupit n shkputje, me energjin potenciale t qendrs s gravitetit t gjith trupit n pikun e
lartsis s krcimit.
EKt EPt EKh EPh
0

(2.6)

EKt EPh
0

Kjo supozon q energjia potenciale e qendrs s gravitetit EPt sht zero (duke supozuar q qendra
0

fillestare e gravitetit t jet n nj lartsi zero) n shkputje, dhe energjia kinetike EKh shkon n
zero kur shpejtsia vertikale bie n zero n pikun e lartsis s krcimit. Duke zvendsuar
1
energjin kinetike EKt mvt20 dhe energjin potenciale EPh mgh , kjo rezulton n nj shprehje
0
2
pr lartsin e krcimit, q sht edhe lartsia n t ciln u ngrit COG:
9

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

H krcimit (

Aida Bendo

2
vshkputjes

2g

(2.7)

Ku m sht masa dhe h tregon lartsin t llogaritur nga metodat energjitike.


b) Metoda e kohs s fluturimit: Lartsia e krcimit gjithashtu mund t prcaktohet duke
prdorur kohn e fluturimit, t fluturimit . Duke supozuar q lartsia e shkputjes sht e njjt si
lartsia e zbritjes, ngritja n fluturim t qendrs s gravitetit (center of gravity COG) jepet sipas
formuls:
1
t p t fluturimit
2

(2.8)

dhe supozojm q shpejtsia vertikale v p 0 . Pr t llogaritur ekuacionin shpejtsin fillestare,


prdorim ekuacionin e mposhtm:

v0

gt fluturimit

(2.9)

M pas, mund t vlersohet lartsia maksimale e krcimit nga vlersimi i ekuacionit kinematik t
1
pozicionit,
(2.10)
h fluturimit h0 v0t at 2
2
meqnse t

t fluturimit

, a g dhe h0 0 n pikn e mesit t krcimit, marrim shprehjen e


2
mposhtme pr lartsin e krcimit:

h fluturimit

gt 2fluturimit
8

(2.11)

2.6 Faktort prcaktues t krcimit vertikal


N performancn e krcimit vertikal, qllimi i detyrs sht thjesht t krcej mundsisht
sa m lart. N shum sporte, lartsia n t ciln nj atlet mund t krcej, shpesh sht e rndsis
kritike. N munges t rezistencs s ajrit dhe forcave t tjera t jashtme, projektimi lart i COG t
gjith trupit, prcaktohet plotsisht nga shpejtsia vertikale n astin e shkputjes dhe nxitimi n
saj t gravitetit. Megjithat, kjo cilsi nuk e prshkruan plotsisht krcimin e plot dhe lartsin e
arritur q vzhgohet.

10

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Bllok diagrama n figurn 2.6, quhet nj model prcaktues. Faktort e ktij modeli
shrbejn pr t prshkruar relacionet mekanike ose matematike q drejtojn krcimin vertikal dhe
performancn e tij. Nga figura 2.6, mund t shihet q lartsia vertikale n t ciln nj atlet mund t
krcej, lartsia maksimale, mund t prshkruhet nga shuma e t paktn katr lartsive: lartsis s
shkputjes, lartsis s fluturimit, lartsis s prekjes maksimale dhe lartsis s humbur
(ekuacioni 2.17).

Krcimi Hmaxarritur H shkputjes H fluturimit H arritur H humbur

(2.12)

2.7 Krcimi & Lartsia maksimale


Krcimi dhe lartsia maksimale konsiderohen q t jet lartsia vertikale aktuale n t ciln atleti
kontakton topin gjat nj sulmi n volejboll, lshon nj top gjat nj bllokimi n basketboll, ose
prek vijat e shnuara t nj pajisje q teston krcimin vertikal.
1. Lartsia e shkputjes prcakton lartsin e COG s nj atleti, n astin q ai shkputet nga
toka.
2. Lartsia e fluturimit lidhet me lartsin aktuale n t ciln sht ngritur COG gjat fazs s
fluturimit t krcimit.
3. Lartsia e arritur prshkruan distancn vertikale nga COG tek majat e gishatve t dors t
sportistit, n astin q sht vlersuar lartsia maksimale (asti i kontaktit t topit, asti q
preket vija e shnuar, etj).
4. Lartsia e humbur lidhet me diferencn midis lartsis absolute t pikut t COG dhe
lartsis s COG n astin q sht vlersuar lartsia maksimale. Faktori i fundit, zakonisht
mund t jet tipar i nj gabimi n koh i arritjes prfundimtare nga lshimi i nj topi ose i
prekjes s pajisjes matse.
N pozicionin e qendrimit me dy kmbt n krcimin vertikal, lartsia e shkputjes, lartsia e
fluturimit dhe lartsia maksimale e prekjes s arritur mund t gjenden pr t llogaritur rreth 41%,
17%, dhe 42% t krcimit dhe lartsis maksimale, respektivisht. Gjat krcimit, sht gjetur q
humbja e lartsis sht e neglizhueshme, llogaritur pr rreth 0.02% t krcimit dhe lartsis
maksimale t arritur. Duket e uditshme, q kontributi i lartsis s fluturimit sht kaq shum m
i vogl, krahasuar me lartsin e shkputjes dhe lartsin max. t arritur, pavarsisht, sht e qart
q nj pjes drrmuese e krcimit dhe lartsis max. t arritur sht prcaktuar nga prpjekja
muskulare jo e vrullshme, pr t shtyr trupin lart, por thjesht nga fiziku i krcyesit, pozicioni i
orientimit t trupit rreth COG n astin e shkputjes deri n lartsin maksimale t krcimit.
Pr fat t keq, efektiviteti lartsis s fluturimit, sht nj nga kontribuesit m t vegjl, t cilt
msuesit e edukimit fizik, trainiert, atlett dhe shkenctart biomekanist shpesh prpiqen ta
manipulojn dhe ta matin. Si e till, ajo bhet e rndsishme pr t aplikuar avantazhet dhe
disavantazhet e metodave strvitore.

11

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

2.8 Analiza kinetike e gjetjes s qendrs s presionit (COP)


Prcaktimi i COP: Nj pik prgjat vijs s veprimit t forcs s aplikuar mund t prcaktohet
duke prdorur forcat dhe momentet e forcave t matura nga nj platform e fiksuar e forcs.
Supozojm q nj forc FZ sht aplikuar n nj distanc xCOP dhe yCOP nga qendra e sistemit
koordinativ t platforms s forcs (Figura 2.8.1). Platforma e forcs do t mat forcn FZ dhe
momentet shoqruese M x dhe M y t gjeneruara nga forca rreth boshteve x dhe y, respektivisht t
platforms s forcs (Raymakers et al, 2005).
Bazuar n t dhnat e marra nga platforma, rezultatet ekuivalente mund t shndrrohen nga
ekuacionet e mposhtme:

12

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

M X FZ yCOP

M Y FZ xCOP
M F x F y M
Y
COP
X
COP
T
Z

Aida Bendo

(2.13)

Sipas teoris mekanike, t gjitha forcat e aplikuara tek trupi mund t shprehen n mnyr
ekuivalente nga nj forc 3D, aplikuar tek nj pik n siprfaqjen e trupit (COP), dhe nj forc
rrotulluese 3D (forca dhe momenti rezultant). Meqnse platforma e forcs (PF) sht vendosur n
tok dhe ngarkohet gjat aplikimit t forcave n siprfaqjen e saj, COP e forcs rezultante shtrihet
n pjesn e siprme t PF, si rrjedhim, koordinata Z e COP sht e fiksuar dhe e njohur.
Pra, bashkveprimi midis PF dhe nj trupi, mund t prshkruhen nga nj forc 3D, nj moment
force prgjat boshtit Z , si dhe ifti koordinativ i qendrs s presionit COP ( xCOP ; yCOP ).

Pr t llogaritur t dhnat e PF, duhen matur komponentt 3D t forcs pr t 4 sensort.


M posht jepet ekuacioni pr llogaritjen e momenteve t forcs n drejtim t qendrs s PF,
koordinatat X dhe Y t COP, si dhe prdredhja e lir M T (Cappello et al, 2004).
4

X fX k
k 1

Y fYk
k 1

(2.14)
FZ fZ k

k 1

M X ' a y ( f Z1 f Z2 f Z3 f Z4 )
M ' a ( f f f f )
x
Z1
Z2
Z3
Z4
Y
M Z a y ( f X1 f X 2 f X 3 f X 4 ) ax ( fY1 fY2 fY3 fY4 )

13

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Ku FX , FY dhe FZ jan komponentt 3D t forcs, f X k , fYk dhe f Z k

pr (k 1,...4) jan

komponentt 3D t katr sensorve. Madhsit M X ' dhe M Y ' jan momentet n lidhje me planin
paralel me planin x, y , kurse plani tjetr ( z 0) . Meqnse vlera aZ njihet ( aZ 7cm ), ather,
koordinata e COP mund t llogariten nga ekuacioni:

FX az M Y '

xCOP
FZ

y FY az M X '
COP
FZ

(2.15)

Pra, rezultati i prodhuar nga PF me 6 komponent mund t llogaritet vetm nga matja e
forcs s aplikuar n secilin skaj t sensorve, n sistemin e referimit x, y, z. Megjithat, ky
prafrim teorik bazohet n supozimin: PF konsiderohet si nj trup i ngurt, n realitet, kur
ngarkohet, vetm pjesa e siprme e saj i nshtrohet deformimit.
Teorikisht, forcat prerse ndikojn n gabimin e vektorit rezultant t PF, sepse ato
shkaktojn deformime q t ojn n momente shtes tek mbshtetset, megjithat, kontributi i
ktyre forcave mund t neglizhohet (Schmiedmayer dhe Kastner, 2000). Prandaj, pr shkak t jolineariteteve n strukturat mekanike t PF dhe mbshtetseve, edhe tek shndrruesit gjithmon jan
prezente (Mita et al., 1993), prdorimi i mbshtetseve tek PF me 6 komponent vetm mund t
reduktoj, por jo t eleminoj efektin jo-linear t shkaktuar nga deformimi n pjesn e siprme t
saj.
Duke u nisur nga pozicioni i qendrimit vertikal, qendra e gravitetit s trupit sht vazhdimisht n
lvizje, si rrjedhim COP nn kmb rregullohet n nj mnyr q qendra e mass t mbahet brenda
bazs s mbshtetjes (Figura 2.8.2). Kshtu q nj grafik i lvizjes s COP, t quajtur nj
stabiliogram, mund t prdoret pr t vlersuar balancn e qendrimit t nj personi. N kt
studim, do t krahasohen stabilogramet e vzhguara gjat qendrimit me syt hapur dhe syt
mbyllur, pr t vlersuar efektin e vizionit n balancn e qendrimit.

14

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

2.9 Aplikimi PF n qendrat krkimore dhe klinike


Nj krkes primare e njeriut sht aftsia lvizore pa rrezikun e rrzimit, prandaj edhe
studimi i saj paraqet interes t veant. Kjo lidhet me mekanizmin sesi funksionon qnia njerzore
si edhe me ndjeshmrin e tij. Mungesa e aftsis lvizore mund t shkaktojn humbje t ekuilibrit,
rrzime dhe kto efekte reflektojn nj zvoglim t cilsis s jets. Si pasoj, nj gjendje e till
mendore kushtzon edhe aktivitetet e prditshme duke uar n reduktimin e lvizjeve.
Aftsia lvizore vjen si rezultat i aktivitetit t sistemit nervor qendror (SNQ), q mbledh
dhe prpunon informacionin q vjen nga mjedisi prreth (Peterka et al, 1990). Ky informacion vjen
nga sensort e shikimit, propriocepsionit, aparatit vestibular dhe SNQ, i cili prpiqet t gjej
aktivizimin dhe koordinimin e mir t muskujve pr t kryer lvizje t ndryshme. Problemet e
sistemit muskulo-skeletal ose integrimin sensor, jan t lidhura drejprsdrejti me aftsin
lvizore. Prandaj, problemet q zvoglojn efektivitetin e sistemit t integrimit sensor dhe t
sistemit t koordinimit, sjellin si pasoj edhe reduktimin e aftsis lvizore. Studimet m t
zakonshme t aftsis motore jan analiza e ekuilibrit dhe ecjes. Studimi i ekuilibrit merret
nprmjet matjeve t forcs s ushtruar nga toka gjat testeve t balancs n platformn e forcs
(Leonardo Mechanography, 2010). Nga matjet e Fkvp, mund t studiohen matjet objektive dhe
mekanizmat e integrimit sensor (Galeazzi et al, 2006,).

15

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

KAPITULLI III

MODELI I LVIZJES NJERZORE

3.1 Paraqitja e trupit t njeriut


Trupi i njeriut lviz si rezultat i prdorimit t nj sistemi kompleks t prbr nga kockat,
muskujt dhe ligamentet. Pr t studiuar lvizjen njerzore, jan prdorur modelet e thjeshtuara t
trupit t njeriut. Modelet e paraqitura duhet t jen sa m t thjeshta, n mnyr q t prdoren
lehte dhe q rezultatet t interpretohen sa m thjesht. Modelet m t prgjithshme t njeriut
prfaqsohen nga kto element:
-

Kockat me hallkat e ngurta dhe mas t prqendruar n nj pik t saj

Artikulacionet q prfshijn strukturat anatomike kockore dhe ligamentet

Forcat dhe momentet e tyre q lidhen me veprimin e forcave muskulare n


artikulacione

Baza e ktij modeli sht bashkveprimi midis trupit dhe toks, ndrsa bashkveprimet e
tjera jan neglizhuar. Przgjedhja e nj modeli matematik sht thelbsor pr t analizuar lvizjen
njerzore.
N t gjitha studimet e mparshme, trupi sht modeluar si nj sistem i hallkave t ngurta
t lidhura me njra tjetrn. Parimi i ngurtsis, supozon trupat e ngurt (rasti i idealizuar) dhe
sht i nevojshm pr analizn dinamike.
Modeli m i thjesht sht modeli nj-segmentsh, i quajtur lavjerrsi i anasjellt.
Sipas ktij modeli, trupi prfaqsohet nga shputa e kmbs, e cila supozohet absolutisht e ngurt, e
lidhur me tokn, artikulacioni i kaviljes paraqitet si nj artikulacion boshtor, kurse i gjith trupi
paraqitet si nj segment i drejt, me masn trupore t prqendruar n COG, afrsisht n lartsin e
belit (anatomikisht, pika e artikulacionit koksofemoral).
3.2 Nj model i thjesht lvizjes njerzore
Lkundja sht nj koncept i rndsishm n dinamik q lidhet ngusht me lvizjen
njerzore. Lkundja prkufizohet si lvizja periodike rreth nj pozicioni t ekuilibrit. Studimet
tregojn q lkundjet klasifikohen n tre lloje t ndryshme: periodike, kuaziperiodike (pothuajse
periodike) dhe kaotike (Nayfeh A, Balachandran B, 1995). Lkundjet periodike dhe pothuajse
periodike jan kombinim i lvizjeve sinusoidale me frekuenca dhe amplituda t ndryshme. Secila
lvizje sinusoidale korrespondon me nj lvizje harmonike t thjesht. Nj kondit q t ndodh
lkundja sht nj forc kthyese, e cila mund t jet ose lineare ose jo lineare.
16

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

3.2.1 Lkundjet lineare


Lkundjet e thjeshta harmonike jan quajtur gjithashtu lkundjet lineare, sepse ato vijn
nga nj forc kthyese lineare t dhn nga Ligji i Hukut, i cili sht nj karakteristik e prafruar e
materialeve t zgjatshme, ku forca F sht proporcionale me madhsin e zgjatjes x, ose n form
ekuacioni,

F kx

(3.1 )

Forca sht funksion linear i x dhe ky sht shkaku pse ajo sht quajtur nj forc kthyese lineare.
Ekuacioni i lvizjes pr lkundjen harmonike t thjesht mund t paraqitet me an t ligjit t dyt
t Njutonit pr lvizjen:

d 2x
k
x
2
dt
m

(3.2)

3.2.2 Lkundjet Jolineare


Lkundjet jolineare shkaktohen nga forcat kthyese jolineare. Forcat kthyese jolineare jan
forcat q varen nga zhvendosja e sistemit nga gjendja e ekuilibrit prmes nj funksioni jolinear.
Shembulli m i zakonshm i nj lkundje jolineare sht lavjerrsi i thjesht fizik (Figura 3.2.2).

Sikurse dihet, perioda e lkundjeve t vogla t lavjerrsit matematik, sht e barabart me:

l
g

(3.3)

Ku l sht gjatsia e lavjerrsit dhe g nxitimi i rnies s lir.

17

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

3.2.3 Lavjerrsi i dyfisht


N varsi t detyrs lvizore q do t kryhet, zgjidhet modeli m i prshtatshm q do t
prdoret. Nqse nj subjekt do t prkul kmbt, athet modeli nj-segmentsh sht i
paprshtatshm kshtu q mund t prdoret nj model tjetr shumsegmentsh (Bendo et al, 2011).

Pra, paraqitja e konceptit t lkundjeve lavjerrse sht e rndsishme, pasi modeli yn i


thjesht i lvizjes njerzore sht prbr nga nj ift lavjerrsi t dyfisht.
Ecja pasive nuk prfshin ndonj shtytje ose kontroll prve gravitetit dhe pjesve t pastra
mekanike. Ecsi pasiv m i thjesht sht aktualisht nj lavjerrs i dyfisht, pika e boshit t s cilit
alternohet nga njra kmb tek tjetra (Figura 3.2.3).
Modeli m i thjesht i ecjes u krijua m von nga shtimi dhe modifikimi i strukturave. N
modelin e lavjerrsit t dyfisht prfshihen gjunjt, t cilt sigurojn hapsirn natyrale me tokn,
pa nevojn e ndonj pjese shtes t sistemit.
Lavjerrsi i prmbysur prfaqson trupin e njeriut, dhe subjekti aplikon forcn tek
lavjerrsi i prmbysur prmes nj lidhje t but, nj suste, e cila prfaqson tenditin e Akilit.
(Loram et al, 2006). Vzhgimi i lvizjeve gjat lkundjes s lavjerrsit t prmbysur, jep deprtim
shtes n proeset e balancs.
3.3 Dinamika direkte dhe e anasjellt n lvizjen njerzore
Lvizja njerzore drejtohet nga ligjet e prgjithshme t fiziks, si formulohet nga ligjet e
Njutonit. Pr t studiuar dinamikn e lvizjes njerzore, ekuacionet e lvizjes mund t nxirret n
prputhje me formulimin Njuton Euler (Vaughan, Davis and OConnor, 1992), metoda e
Lagranzhit, ose metoda e Kanes (Yamaguchi and Zajac, 1990). Pavarsisht se cila metod
prdoret, rezultati sht disa ekuacione diferenciale t cilat prfshijn: forcat lvizse, (forcat dhe
momentet), t dhnat kinematike (nxitimet dhe shpejtsit) dhe vetit inerciale (masa, qendra e
mass dhe momenti i inercis) s segmenteve trupore. Kto ekuacione mund t zgjidhen pr
kinematikat (prafrimet e dinamiks direkte) ose pr forcat lvizse (prafrimi i dinamiks
inverse). Prafrimet e t dyja dinamikave direkte dhe indirekte jan prdorur n studimin e lvizjes
18

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

njerzore, muskulo-skeletale pr t studiuar aktivitetet e ndryshme t tilla si krcimi s gjati,


krcimi s larti, etj.
Prafrimi i dinamiks s drejt fillon nga njohurit e shkaqeve t nj ngjarje dhe synon t
vlersoj efektet e saj. Ky prafrim, i apilkuar tek lvizja njerzore, nnkupton q ngjarja sht
veprimi lvizor dhe shkaku sht gjenerimi i lvizjes, prandaj veprimi i muskujve dhe efektet jan
lvizja e trupit. Sipas ktij parimi, variablat hyrs t matur jan veprimi dhe vlersimi i muskujve,
kurse variablat rezultant jan lvizja e trupit, kinematikat dhe bashkveprimi me tokn.
Bashkveprimi me tokn, skicohet nga paraqitja e Fkvp dhe pika e aplikimit t forcs (COP).
Prafrimi i dinamiks direkte, q tregohet skematikisht n Figurn 3.3.1, sht prdorur nga
krkues t till si Hatze (1976), pr t deprtuar n strategjit e kontrollit t prdorura nga SNQ n
kontrollin e lvizjes.

Prafrimi i dinamiks s anasjellt, funksionon saktsisht n t kundrt t prafrimit t


drejt: variablat hyrs jan kinematikat e trupit, Fkvp & COP, dhe variabli rezultant sht veprimi i
muskulit. Ky parim sht i aplikueshm vetm n praktik, meqnse veprimi i brendshm
muskular nuk mund t matet, ndrsa kinematikat e trupit mund t maten. Dinamika e anasjellt
prdor pikrisht t dhnat kinematike dhe kinetike t matura nga platforma e forcs. Prafrimi i
dinamiks inverse (Figura 3.3.2) sht prdorur zakonisht pr t analizuar ecjen normale dhe at
patologjike. Kjo analiz sht drejtuar n prmirsimin e kuptimit t mekanizmave t prfshir n
kontrollin motor t lvizjes njerzore q ndihmojn n diagnostikimin e patologjive themelore t
cilat rezultojn n vzhgimin e nj modeli t ecjes jonormale.

19

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

3.3.1 Prafrimet lart-posht dhe posht-lart


N kto dy prafrime, do segment i trupit mendohet i veuar nga segmentet e tjera dhe
mjedisi i jashtm; bashkveprimi i segmenteve t marra parasysh me segmentet e afrta
prshkruhet nga bashkveprimi i forcave dhe momenteve; bashkveprimi i ktyre segmenteve me
mjedisin prreth prshkruhet nga konditat kufitare. do prafrim fillon ose me segmentet e
siprme (kok-trung-kok), ose me segmentet e poshtme (kmba) dhe prdoren konditat kufitare
pr (forcat e jashtme) pr t llogaritur kundrveprimet e brendshme fqinje.
Prafrimi lart-posht fillon nga konditat kufitare t segmentit t siprm t trupit; ky
segment nuk ka bashkveprim me mjedisin, prandaj konditat kufitare t ktij segmenti (koka) jan
t tilla q n t nuk ka forca dhe moment t aplikuara. Me prafimin lart-posht, segmenti dhe
artikulacioni t ndikuara kryesisht nga gabimi m i madh q jan respektivisht: shputa e kmbs
dhe kavilja (artikluacioni). Prandaj, ky prafrim shmanget nqse paraqet interes studimi i forcave t
jashtme tek artikulacioni i poshtm
Prafrimi posht-lart fillon me konditat kufitare t segmentit t poshtm t trupit, shputs
s kmbs. Kondita kufitare e kmbs sht Fkvp. Sipas ktij prafrimi, jan minimizuar gabimet
tek kmba dhe kavilja, ndrsa gabimet n segmentin e siprm jan m t mdha, prandaj ky
prafrim sht m i prdoruri n literatur, meqnse fokusi i shum studimeve sht vlersimi i
kinetikave t segmenteve t poshtme.
3.4 Qendra e gravitetit (COG) dhe prcaktimi i saj
Qendra e gravitetit (COG) sht nj koncept i dobishm pr analizn e lvizjes njerzore,
sepse ajo sht pika imagjinare n t ciln mendohet t jet prqendruar e gjith masa ose pesha e
trupit. COG prfaqson nj lvizje reale, lkundjen e lavjerrsit t prmbysur t trupit. COG e nj
subjekti sht afrsisht n 55% t lartsis trupre t subjektit (Bendo et al, 2014).
COG sht nj matje e zhvendosjes dhe sht trsisht e pavarur nga shpejtsia ose nxitimi i plot i
trupit dhe i segmenteve t tij. COG mbahet nprmjet integrimit dinamik t forcave t jashtme dhe
t brendshme si dhe faktort mjedisor q prfshir n t (Wang et al, 2013).
Studiuesit kan tentuar t vlersojn ndryshimet e mdha n propriocepsion nprmjet
vlersimit t lkundjes posturale (David et al, 2000).
Platformat e forcs lejon q t kryhen llogaritjet direkte t pozicionit t COP, kurse
llogaritja e pozicionit t COM gjat pozicionit t qetsis, krkon aplikimin e metodave indirekte
(Zatskiorsky et al, 1998).
COG kurr nuk sht trsisht e qet, por ndjen lkundje t vogla rreth boshtit vertikal
(Rogind et al, 2003). Lvizja e COG sht n saj t kontraksioneve muskulare q tentojn t
mbajn nj pozicion vertikal dhe fizikisht shoqrohet me disa grad t lvizjes lkundse (Rogind
et al, 2003). Lkundjet e mdha, shoqruar me kontroll postural t dobt mund t vendosin COG

20

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

n rrezik t kaprcimit t kufijve t BM. Tek subjektt e shndetshm, lkundjet normale t COG
nuk do t shkaktojn q nj individ t bhet i pabalancuar ose i paqendrueshm.
Prcaktimi i COG bhet n 3 mnyra:
1- E para sht metoda kinematike n t ciln pozicionet e trupit vlersohen n nj ast t
caktuar, dhe COG e trupit prcaktohet nprmjet prdorimit t ktyre pozicioneve dhe
vzhgimit t parametrave inercial t trupit, t tilla si pozicioni i COG n secilin segment
dhe masn e tij respektive.
2- Metoda e dyt, sht vlersimi i komponentes horizontale t COG nprmjet integrimit t
dyfisht t forcs horizontale pjestuar me masn (nxitimi horizontal). Problemi kryesor i
ksaj metode sht gjetja e pozicionit fillestar dhe shpejtsis s trupit pas integrimit t
dyfisht.
3- Nj metod e tret e mundshme pr t vlersuar COG nga COP sht metoda e filtrimit,
bazuar n frekuencat e filtrave me kalim t ult (me frekuenca 0.5 Hz), duke e menduar
trupin si nj lavjerrs t prmbysur.
Nga t tre kto metoda, m e thjeshta dhe m e shpejta sht metoda e tret, q varet nga COP
e trupit dhe nj vlersimi shpejt i momentit t inercis s trupit (Duarte et al, 2010).

3.5 Qendra e presionit (COP) dhe analiza e lvizjes s saj


N biomekanik, qendra e presionit (COP) sht termi i dhn ndaj piks s aplikimit t
vektorit t forcs s kundrveprimit Fkvp. Ky vektor prfaqson shumn e t gjitha forcave q
veprojn midis nj objekti fizik dhe siprfaqjes s tij mbshtetse. Pra, COP sht thjesht pika e
lokalizimit t vektorit t Fkvp, e cila matet lehtsisht nga matjet n platformn e forcs (Bendo et
al, 2014).
T gjitha forcat q veprojn midis kmbs dhe toks (Fig.3.5.1) mund t shumohen pr t
nxjerr nj vektor t vetm t Fkvp dhe nj vektor t momentit t lir t forcs (Mz). Pika e
aplikimit t Fkvp n platform sht (COP). T gjitha forcat e vogla t kundrveprimit ushtrohen
bashkrisht n siprfaqjen e platforms n COP.
Sot, ekzistojn shum prafrime t ndryshme pr vlersimin e performancs s balancs
(Chaudhry et al, 2011), prandaj vlersimi i COP sht nj metod e prdorur shpesh pr matjen e
lkundjes posturale dhe do mekanizmi patologjik shoqrues. N terma t thjesht, COP sht pika
n t ciln shprndahet presioni i trupit mbi siprfaqjen e mbshtetjes s kmbs. COP lidhet me
pikn e aplikimit t forcave vertikale pasuese q veprojn n siprfaqjen e mbshtetjes dhe
prfaqson pozicionin e vektorit rezultant t Fkvp q prshtat lkundjen e trupit (Newell et al,
1997).

21

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Shpeshher, COM prmendet si COG, sht nj pik ekuivalente e mass totale t trupit n
sistemin referenc t prgjithshm (Winter DA, 1995), dhe prgjithsisht sht pranuar t shtrihet
rreth nivelit vertebral S2 n nj pozicion t qendrimit vertikalisht drejt (Gard et al, 2004). Pozicioni
i COP ndryshon nga pozicioni i COM (Figura 3.5.2), pasi ky i dyti tregon nj pozicion t
prgjithshm t trupit ku COP prfshin komponentt dinamik n saj t nxitimit t lkundjes s
trupit (Duarte et al, 2002).
Matja direkte e COG sht e vshtir, prandaj sht e zakonshme t maten lvizjet e COP
(Hasan/a et al, 1996). COP sht nj pasqyrim i prpjekjeve t nevojshme pr t mbajtur COG mbi
bazn e mbeshtetjes (BM), si e till ajo merr n konsiderat orientimin e segmenteve trupore dhe
lvizjen (Agostini et al, 2004). Megjithse COP nuk sht nj matje direkte e lkundjes, njihet
fakti q ajo sht korreluar tepr m COG n pozicionin e prehjes (Du Pasquier et al, 2003).
Prandaj, COP sht nj matje indirekte e lkundjes dhe sht prdorur pr t prcaktuar
lvizshmrin posturale. Lvzjet e mdha t COP jan shoqruar me zvoglimin e kontrollit
postural, nj tregues i paqendrueshmris posturale dhe balancs s dobt (Palmieri et al, 2002).
Analiza e COP sht e zakonshme n studimet e kontrollit postural t njeriut dhe ecjes.
COP nuk sht nj matje e rezultatit statik prandaj, analiza e COP merr parasysh natyrn
dinamike t sinjalit. N literaturn shkencore, jan propozuar metoda t ndryshme pr analizn e
serive kohore t COP.

22

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

3.5.1 Analiza e lvizjes s COP


Nj analiz e lvizjes s COP jep t detajuara matjet sasiore t stabilitetit postural t nj
subjekti, q quhen treguesit e balancs (Browne J, 2000), q jan si m posht:
1. Distanca mesatare e COP nga pozicioni mesatar (Kilburn et al, 1994)
2. Trajektorja e plot e COP [mm] (Fernie et al, 1978)
3. Shpejtsia mesatare e astit t COP [mm/s] (Fernie et al, 1978)
4. Frekuenca mesatare e zhvendosjes s COP [Hz], (Lucy et al. 1985
5. Rrnja katrore e shpejtsis s lkundjes s trupit [mm/s] (Unimonen et al, 1994)
Siprfaqja e lkundjes, e cila sht shtrirja e siprfaqjes s plot t prshkuar nga COP
gjat nj kohe t dhn. sht gjetur q sht e dobishme n kuantifikimin e shtrirjes s
ndikimit vizual n stabilitetin postural [mm] (Hassan/b et al, 1996)
6. Siprfaqja e lkundjes (llogaritur nga integrimi i siprfaqjes s shmangies s COP n
drejtim t piks referenc)
7. Amplitudat e lkundjes sipas drejtimit anterior-posterior A/P (para-mbrapa) dhe mediolateral M/L (majtas-djathtas), llogaritur nga marrja e boshteve kryesore t elipsit, vlersuar
nga mesataret e analizs s komponenteve kryesore, e cila prmban 90% t pikave t
dhna)
Lkundja posturale si nj zhvendosje spontane e COP gjat pozicionit t prehjes sht studiuar
n studimet baz dhe t aplikuar t kontrollit postural (Latash et al, 2003). Rritja e lkundjes
posturale mund t shkaktoj humbje t ekuilibrit tek njerzit e shndetshm n kondita t
paqendrueshme (ose t vshtirsuara) (Duarte et al, 2002). Variablat stabiliometrik t nxjerr nga
fluktuacionet e COP (fig. 3.5.3), t tilla si gjatsia (ose shpejtsia mesatare), siprfaqja e lkundjes
23

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

dhe ndryshueshmria, shpesh jan prdorur si tregues global pr t vlersuar kontrollin postural.
(Tallon et al, 2012)
N analizn e posturs, duhet t merren n konsiderat dy fenomene q luajn rol n pozicionin e
qendrimit:
1- Komponentja mekanike q lidhet me ngurtsin, e cila pasqyron lkundjet e COM dhe
lidhet me pjesn e frekuencs s ult t spektit, dhe
2- Komponentja neuromotore, e cila sht paraprake n drejtim t lkundjeve t COM
dhe sht prgjegjse pr pjesn e frekuencs s lart t spektrit t COP. Nga pikpamja
kibernetike, t dyja komponentet mund t konsiderohen n paralele, sepse
korrespondojn me lvizjen rrotulluese t kaviljes dhe efektet stabilizuese t saj.

3.6 Nj form e modelimit biomekanik n kompjuter


Studimi i pozicionit t qendrimit t trupit sht i dobishm pr kuptimin e teknikave t
ndryshme t parametrizimit, bazuar n t dhnat posturografike (Baratto et al, 2002), (shih 3.9).
Nga t dhnat e marra nga platforma e forcs, sudiohet trajektorja e COP n 2D: drejtimi
A/P kundrejt atij M/L. Shum studiues mendojn q n praktik, pozicioni COP prputhet me
projeksionin e COM n siprfaqjen mbshtetse. N fakt, ndryshimi COM-COP sht i vogl n
madhsi absolute, por sht e rndsishme t kuptohet q diferenca t tilla nuk jan t gjitha t
neglizhueshme nga pikpamja funksionale, prkundrazi ato mund t japin nj deprtim t
dobishm rreth proeseve q shtrihen nn kontrollin motor (Winter et al. 1998).

24

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Figura 3.6.1 jep nj shembull t sinjaleve COP, COM n funksion t kohs dhe frekuencs.
Nga pikpamja fenomenologjike, mund t vzhgohet q megjithse t dyja kurbat kan n trsi
nj form t ngjashme, ato prmbajn nj frekuenc dallueshm t ndryshme n pjesn m t lart
t spektri, prtej 1Hz.

Figura 3.6.2 ilustron lidhjet e pozicionimit t distancave t COM dhe t COP. Pr sa koh
q pozicioni i COP sht prpara COM, nj prgjigje e mnjanimit do t rifitoj ekuilibrin (A). N
ann tjetr, nqse pozicioni i COM kaprcen at t COP, ather nj hap prgjigje sht i
nevojshm pr t rifituar balancn ose nj rrzim t mundshm (B).

25

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Por, ndryshimi kritik sht q sinjalet t tilla prfaqsojn dy variabla mjaft t ndryshm:
-

Sinjali COM prfaqson nj lvizje reale (lkundjen e trupi si lavjerrs)


Sinjali COP nuk prfaqson nj lvizje, por nj forc. Ky ndryshim shihet qart n figurn
3.6.3.

Ndryshueshmria gjat lvizjes sht thjesht nj proes q shpreh zhurmn n sistemin e


kontrollit t posturs. Prandaj, parametrat kryesor kan nj natyre integrale dhe qllimi i tyre
sht madhsia e zhurms.
3.7 Sistemet e optimizimit t COP
Fillimisht, autort q aplikuan nj prafrim matematik t optimizimit t COP ishin Bobbert
and Schamhardt (1990). Sipas ktij prafrimi, formulat e optimizimit ishin funksione polinominale
dhe parametrike (algoritmi i korrigjimit), llogaritur nga sinjalet e marra nga pajisja. Parametrat e
funksionit u llogaritn pr t arritur prshtatjen m t mir t sinjaleve hyrse dhe dalse. Prafrimi
polinominal u prdor gjithashtu edhe nga (Bing et al. 1996), i cili prdori nj polinom kubik pr t
kompensuar gabimet e matura n sinjalin e COP.
M pas, algoritmi i korrigjimit u analizua m tej nga (Mita et al., 1993), Sommer et al., 1997 dhe
Schmiedmayer and Kastrner 2000; n t cilin u rrit saktsia e COP. Minimizimi i COP me ann e
nj transformimi linear, i interpretueshm matematikisht si nj izometri gjeometrike e boshtit x
dhe y , u analizua nga (Morasso et al., 2004). Sipas ktij modeli, sinjali i COP prshkruan nj
elipsoid, vetit gjeometrike t elipsit do t jen izotropike, prandaj do t plotsohet uniformiteti
polar. Nga matrica kovariante, llogaritur nprmjet elipseve teorike dhe t matura, mund t
llogariten vlerat vetjake q prshkruajn transformimin nga njri elips tek tjetri. Nga ky veprim

26

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

matematik, elipsoidi i matur rezulton i transformuar n teorik dhe n kt mnyr kompensohet


anizotropia n rezultatet e matjeve t COP (figura 3.7).

3.8 Ekuilibri
Ekuilibri sht prshkruar si aftsia pr t mbajtur pozicionin e trupit mbi bazn e tij t
mbshtetjes (Berg et al. 1989, Spirduso 1995). Balanca, ose nj gjendje e ekuilibrit (Becker et al.
1986), ndahet n ekuilibrin statik dhe ekuilibrin dinamik, varet nse baza sht e qendrueshme ose
e lvizshme (Spirduso 1995). Meqnse trupi i njeriut nuk sht kurr absolutisht i fiksuar, pr t
stabilizuar trupin sht i nevojshm nj sistem kontrolli.
N biomekanik, ekuilibri sht aftsia pr t mbajtur vijn e gravitetit (vija vertikale nga
COM) t nj trupi brenda bazs s mbshtetjes me lkundje posturale minimale (Benda et al,
1994). Lkundja sht lvizja horizontale e COG, madje edhe kur nj subjekt sht n pozicionin e
prehjes. Nj madhsi e caktuar lkundje sht thelbsore dhe e pashmangshme n saj t
perturbimeve t vogla branda trupit (p.sh; frymmarrja, lvizja, ose zhvendosja e peshs trupore
nga njra kmb tek tjetra ose nga thembra tek maja e kmbs). Nj rritje n lkundje nuk sht
domosdoshmrisht nj tregues i mosfunksionimit t balances, aq sa sht nj tregues i zvoglimit
t kontrollit sensor-motor (Grible & Hertec, 2004).
Ekuilibri, shpesh matet nga prdorimi i platforms s forcs dhe lvizja e COP n drejtimin
M/L si edhe n drejtimin A/P. (Anders H. 2010; Bendo et al, 2014).
Nga nj pikpamje biomekanike, zhvendosjet e COP prfaqsojn nj pikshnues t
shpenzimit energjitik pr t ruajtur ekuilibrin. Pr t prcaktuar nse nj person sht i ekuilibruar,

27

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

COG mund t jet projektuar direkt n drejtimin posht, duke prdorur nj vij imagjinare, t
quajtur vija e gravitetit, figura 3.8.

Ekuilibri sht mbajtur nga lvizjet e kaviles, gjurit dhe koksofemoralit dhe mund t ndahet
kur qendra e ekuilibrit ndihet n rregull ose kur lvizjet korrigjuese nuk jan ekzekutuar n nj
mnyr t but koordinimi (Bernier et al, 1998). Pr t mbajtur ekuilibrin, nj trup sht n nj
gjendje konstante t lvizjes automatike (Nashner LM. 1976) duke u prpjekur q t mbaj COG
brenda bazs s mbshtetjes.
Ekuilibri sht rezultat i bashkveprimeve midis shum sistemeve fiziologjike dhe
funksionale (Su FC, et al, 2000; Shummway-Cook et al, 1986).
Ekuilibri krkon dy proese t prgjithshme dhe t integruara:
1) ndjeshmrin vetjake t COG n lidhje me gravitetin dhe BM, dhe
2) ekzekutimin e lvizjeve t koordinuara pr t korrigjuar do devijim t COG.
Mbajtja e balancs posturale prfshin koordinimin kompleks dhe integrimin e shum
sensorve t lvizjes dhe komponentve biomekanik. Platforma e forcs (Leonardo
Mechanography) siguron vlersim objektiv t vlefshm t kontrollit neuromuskulare dhe t
dhnave somatosensore t rndsishme pr ekuilibrin (Bendo et al, 2014).
3.8.1 Relacioni COG & COP me ekuilibrin
COP & COG t dy s bashku jan lidhur me ekuilibrin, nga fakti q ato varen nga pozicioni
i trupit n drejtim t siprfaqjes mbshtetse. COG i nnshtrohet ndryshimeve bazuar n posturn e

28

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

trupit. COP sht lokalizimi n siprfaqjen mbshtetse, ku vektori i forcs vertikale rezultante do
t veproj, nqse ai mund t jet konsideruar t ket nj pik t vetme t aplikimit (Benda et al,
1994).
Nj zhvendosje e COP sht nj matje indirekte e lkundjes posturale dhe kshtu nj matje
e aftsis s nj subjekti pr t mbajtur ekuilibrin. T gjith njerzit do t lkunden n drejtimin
A/P (para-mbrapa) dhe M/L (majtas-djathtas), madje edhe kur ata ndodhen n pozicionin e
qetsis (prehjes). Kjo vjen si rezultat i kontraktimeve t vogla t muskujve n trupin e njeriut n
nj pozicion vertikal. Nj rritje e vogl n lkundje, nuk sht domosdoshmrisht nj tregues i
balancs s dobt aq shum sa sht nj tregues i zvoglimit t kontrollit muskular megjithse
sht vn re q lkundja posturale sht nj pararendse ndaj nj rrzimi (Refine et al. 1982).
3.8.2 Komponentt e ekuilibrit
Ekuilibri si nj proes kompleks, integron s bashku komponentt sensor, motor dhe
biomekanik. Balanca posturale prfshin receptort sensor t veant, q sigurojn informacionin
n lidhje me konditat e ndryshme mjedisore dhe fiziologjike, q mund t ndikojn n aftsin e nj
subjekti pr t mbajtur ekuilibrin (Guskieicz et al, 2001). Ato jan paraqitur n figurn e
mposhtme (Figura 3.8.2).

Komponentt sensor t ekuilibrit mund t ndahen n tre lloje sensesh, duke prfshir
sensort: vizual, vestibular dhe somatosensor, t cilt punojn s bashku pr t ndier pozicionin
e COG n lidhje me gravitetin dhe BM.
3.8.3 Strvitja e ekuilibrit
Mqse balanca sht nj faktor ky i rigjenerimit dhe krkohet n shum aktivitete t
prditshme, shpesh paraqitet n programet e trajtimeve n fizioterapi, lidhur me prdorimet n
gjeriartri1, pacientt me kondita neurologjike si dhe t tjert tek cilt sht e dobishme. Strvitja e
balancs prdoret n fusha t ndryshme klinike si dhe t aktivitetit fizik t prditshme (Lubetzki et
1

Gjeriartria sht shkenca q studion kujdesin dhe problemet shndetsore tek moshat e treta.

29

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

al, 2010; Hammer et al, 2008). Metodat e prdorura zakonisht dhe q kan provuar t jen efektive
pr kt popullat prfshijn: balancn ulur ose n pozicionin e qendrimit me progresione t
ndryshme q prfshijn zgjatjen (ose shtrirjen e plot), variacionet n bazn e mbshtetjes (fig.
3.8.3), strvitjen e ecjes me shpejtsi t ndryshme, ushtrimet e ngjitjes s shkallve, etj (Lubetzki
et al, 2010). Lloji i strvitjes duhet t prcaktohet nga nj fizioterapist dhe do t varet nga natyra
dhe shkalla e dmtimit, faza e rikuperimit, aftsit e pacientit si dhe dmtimet pas goditjeve.

Popullata t tilla si t moshuarit, fmijt me rregullime neuro-muskulare si dhe ata me


mangsi (rregullime) lvizore t tilla si: paqendrueshmria kronike e kaviljes, jan studiuar dhe
strvitja e ekuilibrit ka rezultuar n prmirsimet e lkundjes posturale dhe prmirsimin e fazs
s qendrimit mbi njrn kmb n kto grupe (Granacher et al, 2010). Efektet e strvitjes s
ekuilibrit maten nga mjete t ndryshme, por rezultatet tipike sasiore jan: qendra e presionit
(COP), lkundja posturale dhe balanca statike/dinamike, t cilat maten nga aftsia e subjektit pr t
mbajtur nj pozicion t vendosjes s trupit n kushte t vshtirsuara t paqendrueshmris
(Granacher et al, 2010; Zech et al, 2010).
3.8.4 Vlersimi funksional i ekuilibrit
Testet funksionale t ekuilibrit fokusohen n mbajtjen e balancs statike dhe dinamike, nse
ajo prfshin nj lloj t perturbimit/ndryshimit t COG ose gjat fazs s pozicionit t qetsis
(Sullivan et al, 2007). Testet e standartizuara t ekuilibit prdoren nga profesionistt pr t
vlersuar kontrollin postural t nj subjekti. Nj nga testet funksionale t balancs q sht
prdorur n kt studim sht:
Testi Romberg: prdoret pr t prcaktuar kontributin proprioceptiv n balancn e qendrimit
vartikalisht drejt. Subjektet qendrojn n pozicionin e qetsis, n konditat me syt hapur ose syt
mbyllur. Testi kryhet mbi njrn ose t dyja kmbt. Rritja e shkalls s vshtirsis gjat
qendrimit me nj kmb, zvoglon bazn e mbshtetjes, duke ndikuar kshtu edhe n treguesin e
ekuilibrit dhe indeksin e lkundjes s subjektit.

Vlersimi sasior (i kompjuterizuar). N saj t avancimit teknologjik, nj trend gjithnj e


n rritje n vlersimin e balancs sht br monitorimi i lvizjes s qendrs s presionit
(COP), vektorit t kundrveprimit nga toka t COG, gjatsis s trajektores s saj pr nj
kohzgjatje t caktuar (Hof et al, 2005).

30

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

3.8.5 Faktort q ndikojn tek ekuilibri


Kompleksitet i balancs lejon pr przierjen e variablave n efektin e aftsis s nj
subjekti pr t qendruar n pozicionin e qendrimit vertikal.
- Lodhja, shkakton mosfuksionim t SNQ, dhe mund t ndikoj direkt n pamundsin e
pozicionit t qendrimit vertikal. Testimi i balancs sht br nj matje standarte q ndihmon n
diagnostikimin e traumave si n aspektin sportiv, ashtu ashtu edhe n at klinik.
- Mosha, gjinia dhe gjatsia trupore tregohet q ndikojn n aftsin e nj subjekti pr tu
ekuilibruar dhe n vlersimin e balancs s tij. Testet kan treguar q t rriturit, kryesisht moshat e
treta, demonstrojn arritje funksionale m t vogl dhe gjatsi m t madhe t trajektores s
lkundjes trupore (Hageman et al, 1995). Megjithat, gjatsia ndikon n lkundjen e trupit, n
faktin q ndrsa gjatsia trupore rritet, zakonisht arritja funksionale zvoglohet. Megjitaht, ky test
sht vetm nj matje e lkundjes A/P dhe sht prdorur pr t krijuar nj mjet t vlersimit t
balancs klinike t prsritshme dhe t besueshme (Duncan et al, 1990).
- Kontrolli i vullnetshm i ekuilibrit. Megjiths ekuilibri kryesisht sht nj proes automatik,
kontrolli i vullnetshm sht i zakonshm. Prgjithsisht, kontrolli aktiv z vend kur nj subjekt
sht n nj situat ku rrezikohet balanca. Kjo mund t ket nj efekt kundr-intuitiv t rritjes s
lkundjes posturale gjat aktiviteteve t prditshme. Ndrsa, prqendrimi n nj detyr t jashtme,
ndihmon prdorimin e shum proeseve t kontrollit automatik (McNevin et al, 2002).
3.9 Posturografia
Posturografia prfshin matjen e lkundjes posturale. Postura mund t kuptohet si nj
konfigurim i artikulacioneve t trupit, pra nj vendosje kndesh q shprehin gadishmrin relative
midis segmenteve t trupit (Duarte et al, 2010, Zatskiosky et al, 1998).
Posturografia sht termi i prgjithshm q prfshin t gjitha teknikat e prdorura pr t
kuantifikuar kontrollin postural n nj pozicion t qendrimit vertikal, ose n kondita statike, ose n
kondita dinamike, me ann e nj platforme force. Termi posturografi lidhet me karakterizimin e
lkundjes posturale t COP gjat pozicionit t prehjes mbi nj siprfaqje t fiksuar. N pozicionin
e prehjes, COP sht vlersuar si e e pajtueshme me COG n rreth 97%, kjo pajtueshmri
zvoglohet n kondita dinamike. Variacionet n pozicionet e astit t COP gjat nj testi (10
sekonda n rastin ton) jan prdorur pr t llogaritur matjet q lidhen me kohn, duke prfshir
shpejtsin e COP n boshtet AP ose ML (mm/s), shumn e zhvendosjeve (trajektoren) e COP
(mm), 90 % t siprfaqjes s elipsit t COP (mm).
Grafiku i posturografis sht nj grafik 2D i zhvendosjes A/P dhe M/L t COP .
Trajektorja e COP pasqyron natyrn dinamike t kontrollit postural, e cila ndihmon pr t kuptuar
kompleksitetin e sistemit t kontrollit postural dhe proeseve prbrse t tij. (Shabana et al, 2012).

31

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

3.9.1 Kontrolli Postural


Kontrolli postural lidhet me mbajtjen e ekuilibrit dhe orientimit n fushn gravitacionale
nga rregullimet e vazhdueshme t COP brenda bazs s mbshtetjes, e cila sht thelbsore pr
prformancn e aktiviteteve t prditshme t tilla si ecja, etj (Shabana et al, 2012).
Sistemi kontroll merr informacion nga sistemet e ndryshme aferente2 dhe integron kt
informacion me SNQ pr t prshtatur posturn dhe kontraksionet q lidhen me muskujt. (Shabana
et al, 2012).
Kontrolli postural prfshin nj sistem dinamik t aktivtetit neuromuskular, bashkveprimet
bioemkanike dhe ciklet e reagimit sensor q prdoren n sinkronizim pr t manipuluar orientimin
e segmenteve t ndryshme t trupit dhe gjenerojn bashkveprimin vetjak me mjedisin (Wang et
al, 2013).
Pozicioni i qendrimit t nj subjekti sigurohet nga nj mekanizm prshtatje ose rregullimi
fiziologik (Takada et al, 2001).
Kontrolli i balancs sht nj aspekt ky i lvizshmris prtej jetgjatsis njerzore nga
fmijt e vegjl q msojn t qendrojn dhe t ecin deri tek t rrituri n mosh t madhe.
Kontrolli postural prbhet nga vendosmria posturale shoqruar me aftsin pr t mbajtur
balancn gjat pozicionit t prehjes dhe stabiliteti postural q sht shoqruar me prgjigjen ndaj
nj stimuli t jashtm t aplikuar dhe lvizjeve posturale t vullnetshme (Prieto et al, 1996).
3.9.2 Sistemet e kontrollit postural
Sistemi kontroll merr informacion nga sistemet e ndryshme aferente dhe integron kt
informacion me SNQ pr t prshtatur posturn dhe kontraksionet q lidhen me muskujt (Shabana
et al, 2012). Sistemi i kontrollit postural prdor informacionin nga sistemet vizuale, vestibulare dhe
somatosensore (Diener & Dichgans, 1988; Tallon et al, 2012).
Kontrolli i posturs detyron mekanizmat q prfshihen n aktivitetin e koordinuar t tre
senseve t balancs: sistemet visual, vestibular dhe somatosensor (Gyton AC, 1981).
Tre senset e balancs punojn n kombinim dhe t gjitha jan kritike n ekzekutimin e
korrektimeve postural t koordinuara. Dmtimi i nj komponenti sht kompensuar nga dy t
tjetrt. Shpesh, nj nga sistemet siguron informacion t gabuar ose konflikt sensor. N kt rast,
sht kritike q dy sesnet e tjera t sigurojn informacion t sakt, kshtu q organizimi sensor do
t zej vendin e tij. Organizimi sensor sht nj proes nga i cili t tre senset marrin t dhna dhe
bhet nj prcaktim nse ndonj nga t dhnat sht e orientuar (Bernier et al, 1998).
a) Sistemi vestibular
Sistemi vestibular luan vetm nj rol t vogl n mbajtjen e ekuilibrit kur funksionojn n rregull
sistemet vizuale dhe somatosensore (Nashner & Peters 1990). Roli kryesor i sistemi vestibular

Sistemet aferente jan sistemet hyrse n organizmin e njeriut.

32

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

sht t sinjalizoj sensacionin e prshpejtimit t koks n lidhje me trupin dhe ndaj mjedisit. Ai
lejon kontroll t pavarur t pozicioneve t koks dhe t syve.
b) Vizioni
Vizioni sht nj sens i rndsishm pr kontrollin e ekuilibrit. Sistemi visual i pajis
njerzit me nj informacion t mjedisit prreth t shfaqura si rezultat i reflektimit t drits nga
objektet. Kur konfliki somatosensor sht prezent, balanca zvoglohet dukshm me syt mbyllur
krahasuar me konditat me syt e hapur. N nj siprfaqje t qendrueshme, mbyllja e syve mund t
shkaktoj vetm rritje t vogla t lkundjes posturale tek subjektet normal. Megjithat, nqse t
dhnat somatosensore dmtohen, mbyllja e syve do t rris ndjeshm lkundjen posturale (Diener
et al, 1984).
c) Sistemi Somatosensor
Krahas sistemit visual, sistemi somatosensor sht gjithashtu i rndsishm n mbajtjen e
posturs. Ky sistem sht i aft t prdor receptort e shumt pr t siguruar informacionin rreth
pozicionit t trupit n hapsir. Kta receptor sigurojn informacionin rreth presionit tek kmb.
Receptort somatosensor si dhe receptort sensorial t lkurs, muskujve, muskujve, tendoneve,
ligamenteve, artikulacioneve jan shum t rndsishm pr propriocepsionin, pasi ato sjellin
informacione n SNQ n prputhje me deformimin q kan psuar indet (Grigg, 1994).
d) Mekanoreceptort
Mekanoreceptort sigurojn informacionin ndaj tre sistemeve t lvizjes, t cilat ndihmojn
n rregullimin e balancs. Prandaj sistemet e tjera t lvizjes, t cilat mbshteten n t dhnat
alternative krkohen pr t mbajtur ekuilibrin (Bernier et al, 1998). Receptort sensor shndrrojn
energjin e formave t ndryshme, t till si drita, presioni, temperatura dhe tingulli (Enoka 1994).
Mekanoreceptort jan neurone t specializuara q transmetojn deformimet mekanike t
informacioneve q vijn nga rrotullimet e kyeve, si rezultat i ndryshimit t pozicionit dhe
lvizjeve t ndryshme (Grigg-Hoffman, 1982 & 1989).
3.9.3 Orientimi Postural
Orientimi postural sht aftsia pr t mbajtur nj lidhje t caktuar midis segmenteve t
trupit, dhe midis trupit dhe mjedisit t tij rrethues (Bendo et al, 2014). Ky orientim lejon qendrimin
n pozicionin vertikal, lvizjen e lirshme n mjedisin prreth, por krkon gjithasht edhe prdorimin
e disa sistemeve sensore, jo vetm prdorimin e sistemit lvizor. Pr arsye se njeriu sht nj
struktur e gjat e balancuar n nj baz mbshtetje relativisht t vogl, me qendrn e gravitetit
pikrisht mbi pelvis (Widmaier, 2008), trupi i tij mund t mendohet si nj lavjerrs i prmbysur.
Figura 3.9.2 demonstron iden e lavjerrsit t prmbysur (Chai, 2002).
Meqnse trupi i njeriut krahasohet me lavjerrsin e prmbysur, ky trup sht nj sistem
shum i paqendrueshm. N rastin e trupit t njeriut, trungu lkundet rreth artikulacionit t kaviljes
(Chai 2002). Me qllim mbajtjen e kontrollit postural, trupi duhet t menaxhoj n mnyr aktive
pozicionin e tij n hapsir pr qllimin e dyfisht t stabilitetit dhe orientimit.
33

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Mbajtja e ekuilibrit dhe orientimit t trupit n pozicionin e prehjes sht thelbsore pr


performancn e aktiviteteve t jets s prditshme dhe praktikn fizike n aktivitetet sportive.
(Duarte et al, 2010).

3.9.4 Integrimi i komponentve t ndryshm t sistemit t kontrollit postural.


Prshtatja e mnyrs s prdorimit t ndjesive (senseve) pr kontrollin postural sht nj
aspekt kritik i mbajtjes s posturs. Nj nga prafrimet m t zakonshme pr investigimin sesi
SNQ prshtatet me t dhnat sensore t shumfishta u zhvillua nga Nasher dhe kolegt (ShumwayCook & Wollacott, 1995). Kto studime mund t japin deprtime n at sesi sistemet jan t afta t
kompensojn pr informacionin e pasakt nga m tepr sesa nj sens. Nn protokollin Nashner,
matet lkundja e trupit, ndrsa subjektet qendrojn n dy kondita t ndryshme q alternojn
vlefshmrin e t dhnave vizuale dhe somatosensore. T dhnat vizuale prbhen nga konditat me
syt e hapur (EO) ose t mbyllur (EC). Lkundja e trupit sht matur n nj platform force
(Shumway-Cook & Wollacott, 1995).
Senset duhet t dedektojn orientimin hapsinor n drejtim t bazs s mbshtetjes,
pavarsisht nse trupi lviz ose ndryshon baza e mbshtetjes. Ka faktor mjedisor q ndikojn n
balanc, t till si: konditat e drits, ndryshimet e siprfaqjes s mbshtetjes, alkooli, medikamentet
dhe infeksionet, smundjet e ndryshme t veshit, etj.
Pr t siguruar kontrollin postural vetjak, sensort duhet t jen t integruar n SNQ pr t
siguruar t dhna lvizore t mjaftueshme. Megjithat, sht sugjeruar q vetm nj nga tre
burimet kryesore t t dhnave afferente (centripetale) sht e nevojshme pr t siguruar balancn
n rrethana jo t komplikuara (Rothwell 1994).

34

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

3.9.5 Stabiliteti postural


Stabiliteti postural sht aftsia pr t mbajtur pozicionin e trupit brenda kufijve specifik,
pr t cilt trupi akoma rregullon pr t ruajtur stabilitetin (Shummway-Cook & Wollocott, 1995).
Stabiliteti, mund t prkufizohet si ndjeshmria e sistemit dinamik ndaj perturbimeve dhe
stabiliteti lokal sht ndjeshmria e sistemit ndaj perturbimeve t brendshme, t tilla si fluktuacioni
natyral, (p.sh; ndryshimi i aktivitetit muskular n prgjigje ndaj gravitetit) q ndodh gjat
pozicionimit t trupit (Bendo et al, 2014).
N studimin e paraqitur, stabiliteti postural sht prmendur si pozicioni i balancuar, i cili
mund t jet arritur nga lvizjet koordinuese. Lvizjet e segmenteve trupore jan shqyrtuar me nj
sistem t platforms s forcs gjat qendrimit n nj baz t palvizshme.
Stabiliteti Postural sht nj komponent i rndsishm n mbajtjen e nj pozicioni t
qendrimit vertikal dhe balancs gjat lvizjeve dhe aktiviteteve t prditshme (Bendo et al, 2014;
Ruhe et al, 2010). Ai gjithashtu sht nj faktor i rndsishm tek moshat e treta ku rregullimet e
balancs mund t rrisin rrezikun ndaj rrzimeve dhe dmtimeve pasuese (Melzer et al, 2004;). N
sport, problemet me balancn mund t ojn n dmtime serioze (McGuine et al, 2000). Kshtu,
stabiliteti postural ka ndikim t rndsishm n parandalimin e dmtimeve, n sport dhe
rehabilitim.
Proeset sensore dhe strategjit bazohen n sistemet sensore specifike pr informacionin.
Kta sensor q jan prgjegjs pr kontrollin postural jan: sistemi visual, vestibular dhe
somatosesnor (Widmaier, 2008). Q t tre kta sensor luajn rolin e tyr n stabilitetin e posturs.
Stabiliteti postural sht nj aspekt i kontrollit postural pr t mbajtur nj orientim t dshiruar
ndaj perturbimeve rezistente t jashtme dhe t brendshme (Wang et al, 2013; Talllon et al, 2012).
3.9.6 Parimet mekanike t stabilitetit
1. Sa m e ult qendra e gravitetit mbi bazn e mbshtetjes, aq m i madh stabiliteti.
2. Sa m afr qendra e gravitetit n qendrn e bazs s mbshtetjes, aq m i qendrueshm
trupi.
3. Stabiliteti mund t rritet nga zgjerimi i bazs s mbshtetjes, sa m e madhe baza e
mbshtetjes, aq m i qendrueshm sht trupi.
Trupi i njeriut nuk sht i ngurt, dhe pozicionet e qendrs s gravitetit t tij dhe bazs s
mbshtetjes mund t ndryshojn me lvizjet e gjymtyrve t tij. Kshtu, njerzit mund t
kontrollojn stabilitetin e tyre nga ndryshimi i pozicioneve t tyre dhe pozicionit t trupit.
3.10 Lkundja posturale
Lvizjet e trupit t kryera nga njerzit zakonisht jan quajtur lkundjet e trupit. N
mnyr tipike, lkundja e trupit sht prdorur pr t prshkruar shtrirjen e zhvendosjeve t COP
ose COG. Lkundja posturale vzhguar n pozicionin e qetsis prfaqson prodhimin e integruar
nga bashkveprimi kompleks midis sistemeve t balances. Literatura e viteve t fundit, tregon nj
35

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

ndryshim t madh n studimet dizenjuese t prdorura pr t shqyrtuar lvizjen e COP (Ruhe et al,
2010)
Lkundja e trupit ndodh n t gjitha planet e lvizjes, t cilat e bjn at nj aftsi gjithnj e
m t vshtir pr tu rivendosur. Fakte t rndsishme tregojn q mangsit n balancn posturale
lidhen me kontrollin e stabilitetit medio-lateral (M/L) dhe nj shtim t rrezikut ndaj rrzimit. Q t
mbahet ekuilibri, duhet q projeksioni vertikal i COG t mahet brenda bazs s mbshtetjes, duke
rezultuar kshtu n nj lkundje m t vogl M/L ose anterior-posterior (A/P). Dmtimet e kaviljes
jan nj nga dmtimet m t shpeshta q ndeshen midis sportistve ose njerzve fizikisht aktiv, e
cila rezulton n nj paqendrueshmri shoqruar me lkundjen e trupit. Paqendrueshmria
mekanike prfshin pamjaftueshmrin e strukturave stabilizuese q kaprcejn kufijt fiziologjik
t trupit t njeriut. Paqendrueshmria fiziologjike prfshin dmtimet e prsritura (ose t shpeshta)
ose ndjesin e lkundjes s kaviljes (Kilbreath et al, 2000). Studimet tregojn se afrsisht 40% e
subjekteve me dmtime t kaviljes vuajn nga paqendrueshmria dhe nj rritje e lkundjes s trupit
(Lubetzki et al, 2010). Dmtimet e kaviljes shkaktojn nj mangsi proprioceptive dhe kontroll
postural t dobt. Individt me dobsi muskulare, paqendrueshmri t padukshme (ose t fshehur)
dhe kontroll postural t dobt, jan m t prekshm ndaj dmtimit t kaviljes se sa ata me kontrol
postural m t mir.
Studimet kan gjetur q lodhja muskulare rreth artikulacioneve koksofemorale dhe
gjunjve ka nj efekt m t madh n stabilitetin postural dhe si pasoj edhe n lkundjen e trupit
(Davidson et al, 2004). Mendohet q lodhja muskulare t on n nj zvoglim t aftsis pr t
kontraktuar me madhsin e duhur t forcs ose saktsis. Si rezultat, propriocepsioni dhe reagimi
kinesthetic nga artikulacionet alternohen, kshtu q ndrgjegjsimi i vetdijshm i artikulacioneve
mund t ndikohet negativisht (Gribble & Hertel, 2004).
Nqse nj subjekt sht i aft t mbaj nj mbshtetje t jashtme pr t zvogluar lkundjen
e trupit dhe pr t rritur stabilitetin, dmtimet dhe t metat e zinxhirit kinetik mund t paksohen.
Problemet me balancn q mund t lidhen me paqndueshmrin e kaviljes, ojn n nj
modifikim t zinxhirve kinetik. Fiksimi i paqendrueshmris dhe lkundja e trupit mund t
eleminojn problemet lidhur me zinxhirt kinetik duke ndikuar pozitivisht n prvojn e jets s
njeriut.
N literaturn e kohve t fundit, termi lkundje posturale zakonisht sht aplikuar tek
variacionet n pozicionin e COP, prandaj do t prdoret n kt kontekst (Mochizuki et al, 2006).
Origjinat e lkundjes posturale prgjithsisht jan t panjohura. Lkundja posturale sht
par si nj rezultat i proeseve t korreluara t ecjeve t rastit (Collins & De Luca, 1993), nj
rezultat i zhurms komjuterike (Kiemel et al, 2002) dhe/ose nj rezultat i superpozimeve t dy
proeseve me karakteristika t ndryshme t konstanteve kohore (Zatskiosrky & Duarte, 1999).
Theksi sht vn n rndsin e mundshme t lkundjes posturale, si nj reflektim i nj proesi t
krkimit hipotetik brenda sistemit t stabilizimit postural (Riley et al, 1997).

36

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

3.10.1 Drejtimet kryesore t lkundjes posturale


Nga rregjistrimet e lvizjeve t COP t gjetura gjat testeve posturografike, jan llogaritur
parametra t ndyshm t lkundjes pr t prshkruar lkundjen (Loughlin et al, 2003). Ka shum
lloje t ndryshme parametrash q mund t jen llogaritur, megjithat, parametrat statistikor q
karakterizojn lkundjen, t tilla si rangu i lvizjes dhe SD i zhvendosjes s COP jan m t
zakonshmit (Karlson & Frykberg, 2000; Loughlin et al, 2003). Studimet bashkkohore tregojn pr
prdorimin e teknikave t reja t analizs jo-lineare. Secili nga parametrat e lkundjes prshkruan
disa aspekte t lkundjes, prandaj jep nj tregues t aftsive t balancs dhe dmtimeve t
mundshme t balancs s subjektit (Palmieri et al, 2002, Raymakers et al, 2005).
Dy klasifikimet kryesore q vijn nga parametrat e lkundjes postural jan: ato q
llogariten nga drejtimi specifik i t dhnave t COP (matjet e lkundjes s drejtuar fig. 3.9.6) dhe
ato q marrin n konsiderat rezultanten e t dhnave t COP (2D ose matjet e lkundjes s
prbr. Nj matje e lkundjes s drejtuar llogarit parametrin me interes vetm pr drejtimin e
lkundjes AP ose ML. Nj matje e prbr merr parasysh t dyja lvizjet AP dhe ML s bashku n
raportimin e nj parametri t vetm, t till si siprfaqja e lkundjes (Fig. 3.9.7), e cila prshtatet
me siprfaqjen e elipsit.

37

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

38

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

KAPITULLI IV

VLERSIMI I STABILITETIT DHE INDEKSIT T LKUNDJES


4.1 Llogaritja e Indeksit t lkundjes posturale (IL) dhe ekuilibrit t modifikuar EQ(AP)
Indeksi i lkundjes sht prkufizuar si nj vler numerike e devijimit standart t distancs
s subjekti largon nga COG e tij/saj (Bernier et al, 1998). Ajo sht llogaritur sipas formuls s
mposhtme (Bernier et al, 1998):

SD(x 2 y 2 )
(4.1)
N
Ku, X cm = vlera q tregon distancn nga pika e ekuilibrit n drejtimin X, ku vlera negative tregon
drejtimin majtas, vlera pozitive tregojn drejtimin djathtas, dhe vlera 0 sht direkt qendra.
Y cm = vlera q tregon distancn nga pika e ekuilibrit n drejtimin Y, ku vlera negative tregon
drejtimin e thembrs, vlera pozitive tregon drejtimin e majs s kmbs, dhe vlera 0 sht qendra.
Indeksi i lkundjes lidhet me ekuilibrin me an t nj korrelacioni negativ, me rritjen e ekuilibrit
zvoglohet indeksi i lkundjes, prandaj ai sht prdorur si nj tregues i stabilitetit t trupit.
Indeksi i lkundjes dhe rezultati i ekuilibrit t modifikuar u prdorn si matje t varura, nqse njihet
njri parametr, ather lehtsisht mund t gjejm edhe parametrin tjetr.
Ekilibri i modifikuar sht nj matje e lkundjes aktuale sipas drejtimit anterior-posterior
A/P n lidhje me kufijt teorik t stabilitetit (Figura 4.1). Kufiri i stabilitetit teorik sht kndi i
lkundjes s COG bazuar n gjatsin dhe peshn e subjektit (Winter DA, 1990). N kt rast,
kufiri sht lkundja maksimale e mundshme n nj drejtim t dhn. Sistemi i balancs nuk e mat
COG, prandaj sht prdorur termi ekuilbr i modifikuar. Rezultatet afr 100 tregojn lkundje
shum t vogla, kurse vlera 0 tregon humbje t plot t stabilitetit. Nqse nj subjekt humb
ekuilibrit dhe kmba tjetr do t prek tokn, pr at prov rregjistrohet rezultati 0.
B A
EQ(AP)
100%
(4.2)
B
ku A prfaqson lkundjen aktuale sipas drejtimit A/P, B prfaqson kufirin teorik t stabilitetit
(Winter DA, 1990).
IL

39

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

4.2 Vlersimi i stabilitetit dhe lkundjes posturale, bazuar n rezultatet e elipsit t besueshm
Nj problem real n stabiliometri dhe balancn posturale sht kuantifikimi i lkundjes s
nj subjekti q kryen testet e balancs n platformn e forcs Leonadro Mekanografi. Testi i
balancs synon t vlersoj aftsin e ekuilibrit nprmjet projeksionit t qendrs s presionit
(COP) n nj plan 2D nga matjet n platformn e forcs Leonardo Mekanografi. Nga matjet e
COP n platformn e forcs Leonardo Mechanografi jan gjetur grafikt e stabiliometris (Figura
4.2.1), t cilt rregullohen nga prshtatja e elipseve n planin x-y (Hassan et al, 1990).

Kta grafik tregojn siprfaqjen e elipsit standart dhe gjatsin relative t trajektores s
COP n gjasht sekuenca t ndryshme t lkundjes s COP gjat 10 sekondave t testit t balancs.
Gjithashtu, nga testet e balancs jan marr imazhet e siprfaqjes s lkundjes t elipsit standart
(Figura 4.2.2) gjat kohs 10 sekonda (Bendo et al, 2015).

40

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Metoda m e prdorshme sht analiza 95% e elipsit t besueshm, i cili sht prmendur
si (1 )% e nj elipsi t besueshm n lkundjen posturale (Hassan/b et al, 1996; Prieto &
Myklebust, 1992). Ky model synon t prshtat elipsin e besueshm me elispin standart gjat testit
t balancs. Siprfaqja e elispit t besueshm sht prdorur si nj matje e kostos s shpenzimit
energjitik t subjektit pr t mbajtur ekuilibrin e tij (Bendo et al, 2015; Perrot et al, 1998), pasi ajo
lidhet drejtprdrejt me zhvendosjen e COP t trupit t njeriut.
Prieto et al. (1993) ka treguar q: Elipsi i besueshm 95 % do t kufizoj afrsisht 95 %
t pikave t (COP) . Ky formulim nuk sht shum korrekt n prputhje me referencat, sepse

(1 )% e elipsit t besueshm sht marr si elipsi i cili prbhet nga (1 )% pika t lkundjes.
Prkufizimi m i sakt sht: Elipsi i besueshm 95 % sht ai q ka nj probabilitet (1 )% t
prfshirjes (prmbajtjes) s (COP) s lkundjes. Si rrjedhim, siprfaqja e elipsit t besueshm
prmban (COP) s nj subjekti me nj probabilitet korrespondues (Bruno et al, 2005).
Pr t llogaritur parametrin e lkundjes, serit e t dhnave t marra nga platforma e forcs,
u transformuan n nj sistem koordinativ referenc t fiksuar, i cili prputhet me pozicionin
mesatar t COP (Ruhe A, 2011).
Nqse N prfaqson numrin e plot t seris s t dhnave t COP ,
x prfaqson zhvendosjen Medio/Laterale t COP ,
kurse y prfaqson zhvendosjen Anterior/Posteriore t COP
dhe

xn xi x

(4.3)

yn yi y

(4.4)

ku xn dhe yn jan pikat me interest s t dhnave t transformuara.


x vlera mesatare e t gjith t dhnave seri sipas drejtimit Medio/Laterale t COP ,
prcaktohet nga ekuacioni:
1 N
(4.5)
x xi
N i 1

Ku xi sht pika me interes e t dhnave.

y vlera mestare e t gjith t dhnave seri sipas drejtimit Anterio/Posterior t COP , sht
prcaktuar nga ekuacioni:

1
N

y
i 1

(4.6)

Ku yi sht pika me interes e t dhnave.


Amplitudat e lkundjes n planin 2D jan si m posht:
Amplituda e lkundjes M / L = | ( xn )max ( xn )min |

(4.7)

41

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Ku amplituda e lkundjes M/L sht amplituda nga piku n pik i lvizjes s COP n drejtimin
M/L, ( xn ) max dhe ( xn ) min jan respektivisht vlerat maksimale dhe minimale n drejtimin
Medio/Lateral.

Amplituda e lkundjes A / P = | ( yn )max ( yn )min |

(4.8)

Ku amplituda e lkundjes A/P sht amplituda nga piku n pik i lvizjes s COP n drejtimin
A/P, ( yn ) max dhe ( yn ) min jan respektivisht vlerat maksimale dhe minimale n drejtimin
Anterio/Posterior.
Shpejtsia mesatare q lviz COP , llogaritet nga raporti i distancs s plot t prshkruar me
kohn e plot t testit:
N

Shpejtsia mesatare =

i 1

( yn 1 yn ) 2 ( xn 1 xn ) 2

(4.9)
t
Ku t koha e plot e kohzgjatjes s testit (t = 10 sekonda).
RMA sht rrnja katrore e mesatares aritmetike e t dhnave t COP , e cila sht
llogaritur si distanca mestare q lviz COP nga ky pozicion mesatar dhe q n fakt sht devijimi
standart i zhvendosjeve SD(COPx ) dhe SD(COPy ) n lidhje me pozicionin kryesor.
N

RMA

(x
i 1

yn2 )

2
n

(4.10)
N
Elispi i besueshm 95% sht nj matje statistikore pr t prshkruar siprfaqjen e
lkundjes. Llogaritja prshtat boshtin kryesor q t prputhet me drejtimin kryesor t lkundjes.
Pastaj, elipsi prshtatet me t dhnat, n mnyr t till q elipsi prmban pikat e t dhnave t
COP me elipsin e besueshm 95 % (Batchlet E, 1981).
Kjo llogaritje krkon kto hapa:
S pari, matrica ko-variante e pikave t dhna sht dhn n lidhje me pozicionin mesatar
t COP , sipas ekuacioneve:

x2 xy
Matrica Kovariante =
(4.11)

2
xy y
Ku x sht RMA e t dhnave M/L t COP q largohen, llogaritur sipas ekuacionit t
mposhtm:
N

x M/L RMA =

x
i 1

2
n

(4.12)

Ku y sht RMA e t dhnave A/P t COP q largohen, llogaritur sipas ekuacionit t


mposhtm:
42

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo
N

y A/P RMA =

y
i 1

2
n

(4.13)

N
Dhe xy sht llogaritur n prputhjme me ekuacionin:
N

xy

(x
i 1

yn )

(4.14)
N
Si rrjedhim, matrica ko-variante sht prdorur pr t llogaritur vlerat vetjake, t cilat mund t
llogariten nga zgjidhja pr dy vlera vetjake, 1 dhe 2 :


det
0

2
0 x xy

0
xy y2

(4.15)

Rezultatet pr prcaktorin nga ky ekuacion jan:

2 ( x2 y2 ) ( xy2 x2 y2 ) 0

(4.16)

Dy zgjidhjet 1 dhe 2 jan dy vlerat vetjake. Shumzimi i secils nga kto vlera vetjake
me besueshmrin e dshiruar, jep gjatsin e gjysm-boshteve t elipsit. Siprfaqja e lkundjes s
elipsit sht llogaritur bazuar n lkundjet XML dhe YAP t amplitudave t zhvendosjeve t COP,
duke marr n konsiderat boshtet kryesore t elipsit, i cili prmban 90% t pikave t dhna, si
raportohet edhe nga (Bendo et al, 2014; Bruno et al, 2005; Batchelet E, 1981).

Siprfaqja e Elipsit standart 90% = a b

(4.17)

Pr nj elips t besueshm 90%, vlera statistikore korresponduese sht 1.65, ndrsa pr nj


elips t besueshm 95%, vlera statistikore korresponduese sht 1.96. Ekuacioni (4.18) jep matjen
e gjysm boshtit kryesor t elipsit:

a 1.65 1

ose

a1 1.96 1

(4.18)

Ekuacioni (4.19) jep matjen e gjysm boshtit m t vogl t elipsit:

b 1.65 2

ose

b1 1.96 2

(4.19)

Prfundimisht, kto vlera a dhe b , mund t prdoren pr t llogaritur siprfaqjen (Figura


4.2.3), n prputhje me ekuacionin:
90 % Siprfaqja e Elipsit konfident = a b
Ose

(4.20)

95 % Siprfaqja e Elipsit konfident = a1 b1

43

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Devijimi kndor nga parametri i lkundjes A/P tregon boshtin kryesor t lkundjes s
subjektit, i cili llogaritet bazuar n pozicionin e boshtit kryesor t elipsit t besueshm 90% ose
95%. Fillimisht, llogariten vlerat vetjake shoqruar me vlerat vetjake t gjetura nga matrica kovariante ne llogaritjen e siprfaqjes s elispit t besueshm 90% ose 95%. Vlerat vetjake japin
gjatsin e gjysm boshteve, kurse vektort vetjak japin orientimin e gjysm boshteve. M e
rndsishme sht llogaritja e gjysm boshtit kryesor, q paraqitet si u1 , i cili sht vektori

[ x1; x2 ] , dhe sht llogaritur sipas ekuacionit (Ruhe A, 2011).

x2 xy x1
x1

1
2
xy y x2
x2
Si pasoj, devijimi kndor nga lkundja A/P sht llogaritur sipas ekuacionit:
0 x1

1 1 x2
cos
0 x1
| || |
1 x2

(4.21)

(4.22)

Ku [0; 1] prfaqson plotsisht drejtimin A/P; [ x1 , x2 ] sht vektori vetjak i gjysm boshtit
kryesor, dhe sht kndi (n radian) midis ktyre dy vlerave.
Drejtimi i devijimit nga A/P sht prcaktuar bazuar n shenjn e komponenteve x . Nqse
x1 dhe x2 jan t dyja ose pozitive ose negative, ather lkundja ndodh nga drejtimi djathtas n

44

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

drejtimin majtas A/P. Nqse x1 sht pozitive dhe x2 negative ose anasjelltas, lkundja ndodh nga
drejtimi majtas A/P n drejtimin djathtas A/P.
Frekuenca mesatare llogarit trajektoren e lvizjes s COP , nqse ka lvizur sipas nj rrethi
me nj rreze t distancs mesatare, t dhn nga ekuacioni:
N 1

i 1

Frekuenca mesatare =

( xn 1 xn ) 2 ( yn 1 yn ) 2
t

(4.23)

2 x y
i 1

2
n

2
n

N
Shpejtsia e lkundjes M/L sht komponentja e drejtuar e shpejtsis s lkundjes n
drejtimin M/L, n prputhje me ekuacionin:
N 1

(x
Shpejtsia mesatareM / L =

i 1

n 1

xn )
(4.24)

Nga ekuacionet e elipsit, sht gjetur q siprfaqja e elispit t besueshm varet shum nga
numri i pikave t lkundjes, ajo zvoglohet kur numri i pikave rritet. Si rrjedhim, elipsi i
besueshm nuk prshkruan ndryshueshmrin e pikave t vrojtuara t marra tek subjekti. Kshtu,
siprfaqja mund t ndryshoj jo vetm n prputhje me aftsin e balancs s subjektit, por
gjithashtu edhe n prputhje me kohzgjatjen e frekuencs s pikave t vrojtuara (fig. 4.2.3).
Si rrjedhim, meqnse siprfaqja e lkundjes sht tepr thelbsore, sht sugjeruar zvendsimi i
elipsit t besueshm me elipsin standart, i cili lejon krahasimin e t dhnave t grumbulluara nn
kondita t ndryshme t kohzgjatjes dhe frekuencs s lkundjes posturale. Nqse aktiviteti
postural reduktohet n nj drejtim, ai kompensohet n drejtimin tjetr, n mnyr q t ruhet
balanca posturale, nj element mjaft i rndsishm n aktivitetin e prditshm lvizor t njeriut.

45

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

KAPITULLI V

PROPRIOCEPSIONI DHE STRVITJA PROPRIOCEPTIVE

5.1 Propriocepsioni
Propriocepsioni n konceptin e tij ka hyr q n vitin 1906 me tendenc pr rehabilitimin e
traumave t ndryshme dhe m pas mori karakter strvitor pr prmirsimin e parametrave fizik
dhe teknik. Propriocepsioni duhet kuptuar si krijimi i ndjeshmris s SNQ ndaj pjesve t trupit
(sidomos t gjymtyrve t poshtme), t pozicioneve dhe lvizjeve t tyre n hapsir, pa qn
nevoja e kontrollit pamor (Blouin, Bergon & Quebec, 1995).
5.1.1 Mekanizmat e propriocepsionit
Metoda klasike pr testimin e propriocepsionit prfshin:
a- Prdorimin e metodave t ngjashme me ato q prdori Goldscheider pr t prcaktuar
pragun m t vogl pr zbulimin e rrotullit t artikulacionit, dhe
b- Prcaktimin e sensit (ndjesis) s pozicionit t artikulacionit nga saktsia me t ciln kndet
e artikulacioneve kundrlaterale (kundransore) mund t ndeshen, ose nj segment
ripozicionohet n hapsirn 3D pa ndihmn e vizionit. Pragu pr zbulimin e rrotullimit t
artikulacionit sht nj faktor kritik n parandalimin e dmtimit (Ashton et al, 2001).
5.1.2 Matja e propriocepsionit
Matjet e nivelit proprioceptiv realizohen n baz t nj plani. Mjetet q prdoren jan:
dinamometrat izokinetik, goniometrat, inklinometrat, sistemi elektronik i analizs s lvizjes.
Ndrsa balanca e kontrollit postural realizohet me ann e stabiliometrit, analizs s aktivitetit
muskular (EMG), analizs s forcs (COP) dhe testet e krcimit n platformn e forcs.
5.2 Strvitja proprioceptive pr parandalimin e dmtimeve dhe rehabilitimin e tyre
N praktikn e mjeksis sportive, rehabilitimi dhe strvitja shpesh prdorin ushtrimet
proprioceptive pr t prmirsuar dmtimet (traumat). Arsyeja e prshkrimit t ushtrimeve t tilla
sht t parandaloj prdredhjet e panevojshme t ligamenteve dhe dmtimin e artikulacioneve
(Ashton et al, 2001).
Koncepti pr t kryer ushtrime proprioceptive dhe pr t fituar n kt mnyr kontrollin
postural sht futur prej kohsh n programet rehabilituese.
Shumica e programeve efektive theksojn disa komponent t prbashkt, q prfshijn
strvitjen pliometrike n kombinim me parametrat biomekanik dhe strvitjen teknike (Wang et al,
2013). Meqnse mekanoreceptort jan vendosur n ligamentet, nj dmtim i mundshm i tyre
mund t ndryshoj informacionin e impulsve aferente.
46

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Strvitja pas dmtimeve sht m se e nevojshme pr t prmirsuar funksionin nervor,


madje teknikat e kondicionit neuro-muskular jan t kshillueshme t aplikohen n do strvitje, si
parandaluese e dmtimeve. Madje, n raste dmtimesh mund t aplikohen ushtrime speciale
rehabilituese pr zona t veanta dmtimi. sht vrtetuar se nj sportist me dmtim t kyit t
kaviljes,pakson n masn 47% ridmtimin, n rast se prdor ushtrime speciale. Studimet
gjithashtu, kan treguar q strvitjet proprioceptive jo vetm q reduktojn rrezikun e ridmtimit,
por edhe incidentet akute t dmtimeve t kaviljes (Bahr, 2003).
Programet neuromuskulare gjithprfshirse t dizenjuara pr subjektet e reja, rrisin
ndjeshm fuqin, forcn dhe kontrollin neuromuscular, duke zvogluar ndryshimet midis gjinive
n kto matje (Kramer et al, 2003). Megjithat, pa efektet strvitore t rritjes s performancs,
atlett nuk mund t jen t motivuar pr t marr pjes n nj program strvitor neuromuskular
(Wang et al, 2013).
5.3 Mjetet pr ushtrimet proprioceptive
Kompanit q merren sot me prodhimin e mjeteve proprioceptive jan t shumta. Kjo ka
ndihmuar n aplikimin komod t shum programeve propriocetive me provokimin e ekuilibrit dhe
ushtrimeve t tjera q krkojn t destabilizojn ekuilibrin. N ligjet e tyraums, mungesa e
dhimbjes nuk do t thot shrim pa u rivendosur edhe aftsit proprioceptive.
5.3.1 Strvitjet balancuese
Nj nga kategorit m t rndsishme t ushtrimeve proprioceptive jan strvitjet e
balancs. Kto strvitje ndihmojn pr t prmirsuar sistemin proprioceptiv n shumicn e
aktiviteteve statike. Aktiviteti i ksaj natyre prfshin: qendrimin me nj kmb, prdorimin
progresiv t ushtrimeve me mjete t lkundshme, ku her pas here kundrshtohet pozicioni normal
i qendrimit mbi platform pr ti dhn mundsi rivendosjes s pozicionit t par t
paqendrueshmris.
5.3.2 Ushtrimet pliometrike
Pliometria sht nj metod pr zhvillimin e forcs eksplozive dhe lartsis maksimale, e
cila lidhet me aftsin e krcimit t atletve dhe ndihmon pr t prmirsuar performancn
(Baljinder et al, 2012).
Pliometria sht nj form ushtrimi e cila prfshin prsritjen e zgjatjeve t shpejta dhe
kontraktimin e muskujve pr t rritur fuqin, e cila prmendet si strvitja e fuqis forca
shprthyese reaktive (Chu DA, 1998).
Ushtrimet pliometrike paraqesin nj tkurrje ekscentrike para ngarkess, t pasuar nga nj
tkurrje koncentrike. Teknikat e ktyre ushtrimeve rrisin reflekset e stabilizimit t kyeve dhe mund
t rrisin sforcimin e muskujve. Kto ushtrime kan marr popullaritet t madh dhe jan ushtrime t
kontrollit neuromuskular, q bashkojn veprimet komplekse t trupit, jan tepr efektive dhe
prdoren shum n programet rehabilituese. Sugjerohet q kto ushtrime t kryhen kur arrihet
forca e duhur e artikulacioneve, si ai i gjurit, kaviljes, etj.
47

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Stvitja pliometrike bazohet n dy modele, t cilat jan propozuar pr t shpjeguar kt dukuri.


N modelin e par mekanik, energjia elastike sht krijuar n muskuj dhe tendite dhe ruhet
si nj rezultat i zgjatjes s shpejt (Bosco et al, 1982). Kjo energji e akumuluar lirohet m pas kur
zgjatja pasohet menjher nga nj veprim koncentik i muskulit. Efekti sht i njjt me zgjatjen e
susts, e cila m pas kthehet n gjatsin fillestare. N kt rast, susta sht nj komponente e
muskulit dhe e tenditeve, e quajtur komponentja elastike seri.
Modeli i dyt sht modeli neurofizik, kur nj zgjatje e shpejt shfaqet n muskuj, nj
reagim mbrojts dhe i pavullnetshm ndodh n t, pr t parandaluar mbizgjatjen e modelit
mekanik dhe dmitimin. Kjo prgjigje njihet si refleksi i zgjatjes (streingut). Ky refleks, rrit
aktivitetin n muskujt duke kaprcyer veprimin ekscentrik t muskulit, dhe duke e lejuar at t
veproj efektivisht. Rezultati sht nj efekt frenues i fuqishm dhe potenciali pr nj veprim
koncentik m t fuqishm t muskulit. Nqse veprimi koncentrik i muskulit nuk ndodh menjher
pas parazgjatjes, energjia potenciale e prodhuar nga refleksi i zgjatjes humbet. Mendohet q t dyja
modelet s bashku: modeli mekanik (i komponentes elastike seri) dhe modeli neurofizik (refleksi i
zgjatjes) rrisin shpejtsin e prodhimit t forcs gjat ktyre ushtrimeve (Hunter & Marshal, 2000).
5.3.3 Ushtrimet izokinetike
Ushtrimet izokinetike prdoren pr t shtuar sensin e pozicioneve dhe kyeve. Subjekti
vendoset n nj pozicion t njohur dhe i krkohet ta riprodhoj kt pozicion (xhest sportiv) n
fillim me sy t hapur dhe pastaj me sy t mbyllur pr t ndaluar efektin e vizionit n kontrollin
neuromuskular. Kto ushtrime bhen me ose pa ngarkes ekscentrike dhe koncentrike.
5.3.4 Ushtrimet e zinxhirit kinetik
Ushtrimet e lidhura ngusht me zinxhirin kinetik, kundrshtojn aspektin dinamik t
propriocepsionit, veanrisht n kmb. Gjat lvizjeve t lidhura ngusht n form zinxhiri,
zhvendosja nga njri ky i kalon tjetrit, zakonisht prfshihen forcat aksiale. Disa nga kto ushtrime
jan: prkulja e kmbve, vrapimi cirkuit, krcim me nj kmb, krcimi vertikal, krcim s gjati
me nj kmb. Ushtrime t tjera, me ndryshime t shpejta drejtimi dhe me ritmikn e duhur, jan
efektive n fitimin e propriocepsionit. Kto progresojn n prputhje me shkalln e durimit t
dhimbjeve.
5.3.5 Manovrat specifike sportive
Faza prfundimtare e rehabilitimit funksional ose programeve rehabilituese, duhet t ken ushtrime
q imitojn ato q sportisti i prdor gjat aktiviteteve sportive. Kto strvitje specifike
prmirsojn mekanizmat mbrojtse, reflekset dhe n mnyr t ndrgjegjshme kontrollojn
funksionet lvizore.
Ushtrimet e specifiks sportive t kryera pa dhimbje dhe t realizuara fort, jan nj test pr ta
prfshir ose jo n loj sportistin. Kto veprime t ndrlikuara dhe t vshtira kryhen n klinik,
laborator ose n fush. Programet e rehabilitimit proprioceptiv zhvillohen nga m t lehtat tek m
t vshtirat.
48

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

PJESA EKSPERIMENTALE

KAPITULLI VI

METODOLOGJIA E STUDIMIT

Subjektet pjesmarrse n studim jan t grupmoshave nga 8-30 vje, nprmjet aplikimit t
testeve t kryera n platformn e forcs. Matjet e ktij studimi jan kryer n laboratorin e
biomekaniks n Universitetin e Sporteve t Tirans n katr ekipe sportive t ndryshme:
-

Ekipi i futbollit pr fmij i klubit sportiv privat (FC) Studenti grupmosha 8-14 vje q
kryen strvitje rutin.
Ekipi i futbollit pr fmij i klubit sportiv (FC) Tirana, grupmosha 8-14 vje q kryen
strvitje proprioceptive.
Ekipi i Volejbollit femra i klubit sportiv Partizani, grupmosha 13-18 vje q kryen
strvitje proprioceptive.
Ekipi i futbollit meshkuj i klubit sportiv (FC) Partizani, grupmosha 18-30 vje q kryen
strvitje proprioceptive.

6.1 Proedura e matjeve n plaftormn e forcs


Fillimisht, jan matur parametrat antropometrik t subjekteve, (para kryerjes s testit), u
mat parametri i lartsis trupore me ann e nj vizoreje t shkallzuar. Masa u rregjistrua n
mnyr automatike nga software Leonardo dhe u llogarit indeksi i mass trupore (BMI) 3.
Matjet u kryhen n tre faza:
-

Faza e par mat masn trupore t subjektit.

Faza e dyt sht faza e matjes kryesore t testit.

Faza e tret jep OK pr vlefshmrin e matjes4.

BMI u llogarit nga formula: BMI=mas trupore/lartsi trupore, njsia (kg/m)

Fillimi i matjes sinjalizohet me ann e nj tingulli dhe prfundimi me ann e tingullit t dyfisht.

49

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

6.2 Testimi i subjekteve


Subjektet u testuan n 2 forma:
-

Dy teste t krcimit vertikal:


Testi i par: CMJ (countar movement jump) testi pr lartsin maksimale me
ndihmn e krahve

Figura 6.2.1 Ilustrim i subjektit gjat kryerjes s testit t par t krcimit vertikal CMJ.

Figura 6.2.2 Grafiku i parametrave biomekanik n testin e par CMJ pr Hmax.

50

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Testi i dyt: SJ (squat jump) - testi pr forcn maksimale pa ndihmn e krahve,


duart e vendosura n bel.

Figura 6.2.3 Ilustrim i subjektit gjat kryerjes s testit t dyt t krcimit vertikal SJ.

Figura 6.2.4 Grafiku i parametrave biomekanik n testin e dyt SJ pr Fmax.

51

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor


-

Aida Bendo

Dy teste t balancs:
Testi i tret: 1L_EO (Eyes Open)- testi i balancs me qendrimin mbi njrn kmb
n konditat syt e hapur pr 10 sekonda.

Figura 6.2.5 Ilustrim i subjektit gjat kryerjes s testit t tret t balancs 1L_EO.

Figura 6.2.6 . Grafiku 2D i zhvendosjes s COP gjat testit t tret 1L_EC pr balancn.

52

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Testi i katrt: 1L_EC (Eyes Closed) - testi i balancs me qendrimin mbi njrn
kmb n konditat syt e mbyllur pr 10 sekonda.

Figura 6.2.7 Ilustrim i subjektit gjat kryerjes s testit t katrt t balancs 1L_EC.

Figura 6.2.8 Grafiku 2D i zhvendosjes s COP gjat testit t katrt 1L_EC pr balancn.

53

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

6.3 Periudha e studimit


Periudha e studimit prfshin tre faza.
-

Faza e par (fillestare): kryerja e matjeve para fillimit t strvitjes.


Faza e dyt (e ndrmjetme): kryerja e matjeve 6 muaj pas fillimit t strvitjes.
Faza e tret (prfundimtare): kryerja e matjeve 9 muaj pas fillimit t strvitjes.

Ekipet e futbollit pr fmij Studenti dhe Tirana kan kryer 3 matje, nga t cilat sht
marr vlera mesatare e parametrave t rregjistruar pr seciln nga tre fazat strvitore. Periudha
studimore pr kto dy ekipe prfshin t tre fazat e msiprme (9 muaj).
Ekipet, e volejbollit dhe t futbollit t Partizanit, kan kryer 3 matje, nga t cilat sht marr
vlera mesatare e parametrave t rregjistruar pr seciln nga 2 fazat strvitore. Periudha studimore
pr kto dy ekipe prfshin vetm dy fazat e para (6 muaj).
6.4 Tipet e strvitjes s subjekteve
-

Ekipi i futbollit pr fmij i FC privatStudenti, ka kryer strvitje, duke aplikuar ngarkesa


dhe mjete t ndryshme strvitore pr zhvillimin e (forcs, shpejtsis, qendrueshmris,
koordinacionit, etj).
Ekipi i futbollit pr fmij i FC Tirana, ka kryer strvitje t njjt si ekipi i msiprm, por
me nj veori tjetr duke aplikuar ushtrime me nj konceptim t ri (ushtrimet
proprioceptive).
Ekipi i Volejbollit femra dhe futbollit meshkuj i klubit FC Partizani, ka kryer strvitje
identike si ekipi i FC Tirana duke prdorur ushtrimet proprioceptive.

6.5 Metodologjia e strvitjes dhe efektet e saj


Ushtrimet proprioceptive
Strvitja proprioceptive u krye n 3 grupe fmijsh dhe t rinjsh aktiv pr 90 min,
3dit/jav pr 24 jav faza e par dhe 12 jav faza e dyt. Strvitja prfshiu: ushtrimet pr
zgjatjen, forcimin dhe balancn (Rogers et al, 2001). Fazat strvitore u udhhoqn nga instruktor
profesionist t strvitjes. Ushtrimet e balancs prfshin nj mori ushtrimesh, kur subjektet u
vendosn n mjete dhe pozicione t ndryshme, duke rritur gradualisht shkalln e vshtirsis.
Gjat strvitjes sportive, sht synuar pr krijimin nj koncepti t ri t strvitshmris,
lidhur me aplikimin e ushtrimeve proprioceptive.
Kjo lloj strvitje ka zn rreth 30% t volumit t ngarkesave strvitore, duke aplikuar
ushtrime t tipeve dhe pajisjeve t ndryshme, t cilat jan zbatuar duke rritur gradualisht shkalln
e vshtirsis.

54

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Ushtrimet proprioceptive, kan nj ndikim t madh n prmirsimin e ekuilibrit t


subjekteve, rritjes n nj shkall m t lart t ndjeshmris sensore t aparatit lvizor.

6.6 Parametrat biomekanik


Programi Leonardo Mekanografi bazohet n rezultatet e analizs s parametrave t
mposhtm:
Parametrat pr testet e krcimit (CMJ & SJ):

Vmax: shpejtsia maksimale e COG n drejtim t boshtit z (lart & posht, n (m/s)
Hmax: lartsia maksimale e zhvendosjes s COG gjat krcimit vertikal, variacioni i
lartsis s COG n lidhje me pikn fillestare (n m)
Fmax: forca e plot; e majt, e djatht sipas boshtit z (kN)
Pmax: fuqia e plot, e majt, e djatht, ndryshimi M/D, (kW)
F.tot.rel: forca e plot pr pesh trupore (raporti Fmax/Fg, pa njsi)epron n qendrn e
mass.
Pmax/kg: Fuqia maksimale (piku i fuqis anaerobe) pr mas trupore (raporti
Pmax/mtrupore , njsia W/kg).
Energjia: Energjia kinetike dhe potenciale e COG.
Kohzgjatja: Kohzgjatja totale e testit, koha pr iteracion, t1 n t2, t2 n t3, koha e
fluturimit, koha e kontaktit me tokn, koha e ngritjes (pr lvizjet e prsritura duke
prfshir edhe devijimin standart).
EFI: tregon performancn5 q shprehet me fuqin maksimale t prodhuar gjat fazs s
krcimit n lidhje me masn e trupit t subjektit n lidhje me nj grup reference optimal t
t njjts mosh dhe gjini. Nj vler 100% sht e barabart me mesataren e grupit
referenc.
Efienca e lvizjes: Relacioni midis pikut t forcs dhe pikut t fuqis s lvizjes specifike
(normalizuar me masn, moshn dhe gjinin).

Lvizja sht cilsi, kurse performanca sht bashkrendimi i koordinuar i t gjitha veprimeve lvizore, pr t
realizuar synimet e caktuara sportive.

55

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Parametrat pr testet e balancs (1L_EO & 1L_EC):

COPx: zhvendosja e COP sipas drejtimit medio-lateral M/L (n cm)


COPy: zhvendosja e COP sipas drejtimit anterior-posterior A/P (n cm)
SA: Siprfaqja e zons s lkundjes s COP (llogaritur me 90% t elipsit standart) gjat
testit t balancs (n cm)
vCOP: shpejtsia relative e zhvendosjes s COP, (raporti i gjatsis s trajektors s COP
me kohn e testit, n mm/s)
Frek: frekuenca e lkundjes s COP (n Hz)
EQ(AP): rezultati i ekuilibrit n lidhje me boshtin A/P (shprehur n prqindje)
IL: indeksi i lkundjes s COP (n cm)

6.7 Analiza statistikore


Pr t llogaritur t dhnat e subjekteve, u prdor statistika prshkruese n terma t: numrit
t subjekteve (n), vlers mesatare
; devijimit standart SD; koefientit t variacionit CV dhe
rangut (min-max) pr madhsit antropometrike si dhe parametrat biomekanik t katr testeve.
Analiza statistikore u krye me ann e programit statistikor SPSS, version 20.
N kt studim, tek parametrat biomekanik t rregjistruar, jan aplikuar kto lloj analizash
statistikore:
1- Analiza me ann e t-testit, pr diferencat q ekzistojn midis 2 ose 3 matjeve t t njjtit
parametr pr do test si dhe rndsis s tyre statistikore dhe praktike.
2- Metoda e analizs s regresit t shumfisht pr t parashikuar vlern e nj parametri
bazuar n vlern e dy ose me shum parametrave t tjer dhe ekuacionin e regresit pr
parashikuesit m t mir t modelit t prdorur.
3- ANOVA n dy-drejtime pr matjen e t njjtit parametr n dy teste t ndyshme n brenda
t njjtit grup skuadre.
4- ANOVA n dy-drejtime pr krahasimin e t njjtit parametr n t njjtin test n grupe
ekipesh t ndyshme dhe n lloje t ndryshme sportive.
T gjitha metodat e analizave statistikore t msiprme, plotsojn njra-tjetrn n analizn
e plot sasiore n t gjith parametat biomekanik t marr n studim.

56

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

KAPITULLI VII

ANALIZA E T-TESTIT N KATR EKIPET

7.1 Rezultatet e testit n ekipin e futbollit FC Tirana


Analiza e t-testit t pavarur aplikuar tek ekipi i futbollit FC Tirana, nprmjet krahasimit
t mesatareve t t njjtit parametr t matur n 3 faza t ndryshme strvitore, nxjerr n pah
diferencat q ekzistojn midis tyre, n testet e krcimit dhe t balancs, rndsis s tyre
statistikore dhe praktike.
Tabela 7.1.1 jep statistikn deskriptive t parametrave antropometrik t ksaj skuadre.
Fmijt q bjn pjes n kt skuadr (n = 29), jan t grupmoshs nga 10-14 vje, me mosh
mesatare (12.1 0.62) vje. Karakteristikat e tyre antropometrike jan: gjatsia (1.54 0.94)m,
masa trupore (46.55 9.74)kg dhe BMI (19.3 2.37).
Tabela 7.1.1 Statistika deskriptive e parametrave antropometrik.

Parametri
Mosha (vje)
Gjatsia(m)
Masa trupore (kg)
BMI (kg/m)

Rangu8
4.00
0.40
38.40
8.71

Vlera
min.
10.00
1.36
31.90
15.58

Vlera
max.
14.00
1.76
70.30
24.29

Varianca9
0.38
0.01
94.81
5.63

( fX )
(Vlera mesatare, ku N sht numri i subjekteve)
N

SD

Rangu R = Max Min

Mesatarja6
DS7
12.10 0.62
1.54 0.94
46.55 9.74
19.30 2.37

CV

( fX 2 )
( X )2 (Devijimi Standart)
N

SD
(Koefienti i variacionit)
X

57

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Tabela 7.1.2 gjeneron statistikn deskriptive pr variablat e marr gjat tre matjeve t testit
t par t krcimit. Rezultatet e ktyre matjeve jan prdorur pr t prshkruar karakteristikat e
krcimeve n testin e par CMJ.
.Tabela 7.1.2. Statistika deskriptive pr tre matjet e testit t par CMJ:

Matja

Faza
I

Faza
II

Faza
III

Parametri

Mesatarja DS

Rangu

V1max
H1max
F1max
P1max
F1tot.rel
P1max/kg
E.F.I.1
Efienca1
V2max
H2max
F2max
P2max
F2tot.rel
P2max/kg
E.F.I.2
Efienca2
V3max
H3max
F3max
P3max
F3tot.rel
P3max/kg
E.F.I.3
Efienca3

2.31 0.17
0.37 0.05
1.02 0.26
1.97 0.51
2.28 0.37
43.33 6.04
102.03 14.25
100.45 10.78
2.40 0.15
0.42 0.05
1.14 0.23
2.15 0.49
2.45 0.25
45.93 5.60
109.38 10.95
107.21 7.34
2.51 0.13
0.45 0.05
1.29 0.31
2.36 0.54
2.62 0.28
49.53 5.43
114.97 10.26
112.97 5.97

0.73
0.21
0.83
2.29
1.87
22.50
50.00
46.00
0.50
0.16
0.74
1.76
0.89
19.00
35.00
28.00
0.56
0.21
1.52
1.79
1.20
19.27
36.00
22.00

Vlera
min.
1.87
0.27
0.63
0.71
0.97
31.58
75.00
76.00
2.14
0.33
0.78
1.44
1.96
36.02
92.00
94.00
2.23
0.35
0.64
1.54
2.05
38.74
100.00
103.00

Vlera
max.
2.60
0.48
1.46
3.00
2.84
54.08
125.00
122.00
2.64
0.49
1.52
3.20
2.85
55.02
127.00
122.00
2.79
0.56
2.16
3.33
3.25
58.01
136.00
125.00

Varianca
0.03
0.003
0.07
0.26
0.14
36.48
203.03
116.11
0.02
0.003
0.05
0.24
0.07
31.33
119.96
53.88
0.02
0.003
0.10
0.30
0.08
29.47
105.25
35.61

Hipotezat e analizs me t-testin:


Hipoteza H0: Nuk ka ndryshim n vlerat mesatare midis matjeve 1, 2 dhe 3 t variablave
biomekanik n testin e par CMJ, t dyt SJ, t tret 1L_EO dhe t katrt 1L_EC.
Hipoteza H1: Ka ndyshim n vlerat mesatare midis matjeve 1, 2 dhe 3 t variablave biomekanik
n testin e par CMJ, t dyt SJ, t tret 1L_EO dhe t katrt 1L_EC.
Sipas t-testit:

t(gradt e liris) = vlera-t; p- niveli i rndsis statistikore.

58

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Q nj diferenc t konsiderohet statistikisht e rndsishme, duhet q niveli i rndsis


statistikore t jet m i vogl sesa 5% (p < 0.050). Statistika e krahasimit t ifteve t parametrave
n analizn sipas t-testit, jep vlerat e tyre mesatare pr do test.
Rezultatet pr testin e par CMJ
Testi i par CMJ sht testi pr lartsin maksimale (Hmax) me variablat e marr gjat tre
fazave t ndryshme strvitore. N funksion t parametrit kryesor Hmax, jan studiuar t gjith
parametrat e tjer t krcimit.
Tabela 7.1.3 jep rezultatet e t-testit (paired t-test). Ky informacion lidhet me diferencat
midis 3 matjeve t krcimeve, bazuar n vlerat mesatare t matjes s parametrave biomekanik n
testin e par CMJ, dhe nse kto diferenca jan statistikisht dhe praktikisht t rndsishme.
Tabela 7.1.3. Krahasimet e ifteve t parametrave t njjt brenda testit t par CMJ.

Parametri

iftet e
parametrave

Hmax.

H1- H2
H2 H3
H1 - H3
V1 V2
V2 V3
V1 V3
F1 F2
F2 F3
F1 F3
P1 P2
P2 P3
P1 P3
F1tot-F2tot
F2tot-F3tot
F1tot-F3tot
P1/kg-P2/kg
P2/kg-P3/kg
P1/kg-P3/kg
EFI.1-EFI.2
EFI.2-EFI.3
EFI.1-EFI.3
Efi1-Efi2
Efi2-Efi3
Efi1-Efi3

Vmax.

Fmax.

Pmax.
F.tot.rel

Pmax/kg

E.F.I.

Efienca

Mes.
Differencs
SD
-0.04 0.03
-0.03 0.02
-0.07 0.03
-0.09 0.09
-0.11 0.07
-0.20 0.11
-0.11 0.09
-0.15 0.29
-0.26 0.33
-0.17 0.15
-0.22 0.14
-0.39 0.19
-0.17 0.22
-0.16 0.20
-0.34 0.29
-2.59 2.05
-3.59 2.02
-6.19 3.12
-7.34 4.81
-5.58 3.49
-12.936.66
-6.75 6.26
-5.75 3.38
-12.527.46

95% CI e diferencs
Kufiri i
Kufiri i
poshtm
siprm
- 0.058
- 0.04
- 0.09
- 0.13
- 0.13
- 0.24
- 0.15
- 0.39
- 0.39
- 0.23
- 0.27
- 0.47
- 0.25
- 0.24
- 0.45
- 3.38
- 4.36
- 7.38
- 9.17
- 6.91
- 15.46
- 9.14
- 7.04
- 15.35

- 0.034
- 0.02
- 0.06
- 0.06
- 0.07
- 0.16
- 0.08
- 0.14
- 0.14
- 0.11
- 0.16
- 0.31
- 0.08
- 0.09
- 0.22
- 1.81
- 2.83
- 5.01
- 5.51
- 4.25
- 10.39
- 4.37
- 4.47
- 9.67

Vlera e
t-testit

Vlera p

-8.058
- 7.547
- 11.050
- 5.428
- 7.589
- 9.355
- 6.892
- 2.817
- 4.387
- 6.163
- 8.059
- 10.663
- 4.103
- 4.551
- 6.177
- 6.801
- 9.616
- 10.676
- 8.218
- 8.620
- 10.456
- 5.814
- 9.154
- 9.033

0.000
0.000
0.000
0.000
0.000
0.000
0.000
0.009
0.000
0.000
0.000
0.000
0.000
0.000
0.000
0.000
0.000
0.000
0.000
0.000
0.000
0.000
0.000
0.000

59

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Pr t br vlersimin e Hmax jan kryer disa matje, duke krahasuar vlerat mesatare
ndrmjet ifteve t variablave t krcimit, bazuar n vlerat e t cilve raportohet si m posht:

Variabli kryesor i testit t par CMJ: Lartsia maksimale e krcimit vertikal (Hmax)
Rezultatet e marra nga tabela 7.1.2 pr H1max (0.37 0.05) dhe H2max (0.42 0.05)
tregojn pr nj prmirsim n mesatare me (0.04 0.03), llogaritur me 11.9%, pr H2max dhe
H3max (0.45 0.05) ky prmirsim sht i mtejshm n mesatare me (0.03 0.03), ose 6.6%,
por pak m e vogl, krahasuar me rastin e par. Nga matja H1max n H3max (0.45 0.05) ka nj
prmmirsim mjaft t mir n mesatare me (0.07 0.03), llogaritur me 17.7%. Nga tab.7.1.3
vzhgojm q vlerat t-statistikore jan prkatsisht: t(28) = -8.058; t(28) = -7.547; t(28) = -11.050,
p < 0.005 t cilat konfirmojn rndsin statistikore t ktyre diferencave.

Figura 7.1.1 Grafiku i varsis s vlerave t


Hmax nga koha e testit pr t gjith
subjektet e ekipit FC Tirana pr tre matjet
e testit CMJ.

Rezultatet pr testin e dyt SJ

Testi i dyt SJ sht testi pr forcn maksimale (Fmax) me variablat e marr gjat tre
fazave t ndryshme strvitore. N funksion t parametrit kryesor Fmax, jan studiuar t gjith
parametrat e tjer t krcimit.
Tabela 7.1.4 gjeneron statistikn deskriptive pr variablat e marr gjat tre matjeve t testit
t dyt t krcimit. Rezultatet e marra nga kto tre matje jan prdorur pr t prshkruar
karakteristikat e krcimit t par, t dyt dhe t tret t testit t dyt SJ.

60

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Tabela 7.1.4. Statistika deskriptive pr tre matjet e testit t dyt SJ:

Matja

Faza
I

Faza
II

Faza
III

Parametri
V1max
H1max
F1max
P1max
F1tot.rel
P1max/kg
E.F.I.1
Efienca1
V2max
H2max
F2max
P2max
F2tot.rel
P2max/kg
E.F.I.2
Efienca2
V3max
H3max
F3max
P3max
F3tot.rel
P3max/kg
E.F.I.3
Efienca3

Mesatarja
DS
2.16 0.14
0.33 0.04
1.07 0.25
1.76 0.40
2.35 0.30
37.66 4.13
87.83 10.01
85.62 9.10
2.24 0.13
0.35 0.04
1.19 0.27
1.86 0.39
2.54 0.45
40.14 4.32
94.21 10.17
90.34 9.01
2.34 0.12
0.38 0.03
1.40 0.28
1.93 0.40
2.66 0.64
41.58 4.55
99.93 8.80
96.96 8.89

Rangu
0.53
0.18
0.97
1.51
1.31
14.60
34.00
40.00
0.47
0.15
1.16
1.37
2.12
16.46
34.00
40.00
0.42
0.12
1.15
1.41
3.65
17.45
31.00
38.00

Vlera
min.
1.90
0.25
0.69
1.07
1.82
29.04
70.00
73.00
2.01
0.27
0.81
1.24
1.34
30.48
74.00
75.00
2.12
0.33
0.97
1.31
0.06
31.08
82.00
80.00

Vlera
max.
2.43
0.43
1.66
2.58
3.13
43.64
104.00
113.00
2.48
0.42
1.97
2.61
3.46
46.94
108.00
115.00
2.54
0.45
2.12
2.72
3.71
48.53
113.00
118.00

Varianca
0.02
0002
0.06
0.16
0.09
17.02
100.29
82.74
0.02
0.001
0.07
0.15
0.20
18.64
103.46
81.09
0.01
0.001
0.08
0.16
0.40
20.72
77.42
79.03

Tabela 7.1.5 jep rezultatet e t-testit. Ky informacion lidhet me diferencat midis 3 matjeve t
krcimeve, bazuar n vlerat mesatare t matjes s parametrave biomekanik n testin e dyt SJ,
dhe nse kto diferenca jan statistikisht dhe praktikisht t rndsishme.

61

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Tabela 7.1.5. Krahasimet e ifteve t parametrave t njjt brenda testit t dyt SJ.

Parametri

iftet e
parametrave

Fmax.

F1 F2
F2 F3
F1 - F3
V1 V2
V2 V3
V1 V3
H1 H2
H2 H3
H1 H3
P1 P2
P2 P3
P1 P3
F1tot-F2tot
F2tot-F3tot
F1tot-F3tot
P1/kg-P2/kg
P2/kg-P3/kg
P1/kg-P3/kg
EFI.1-EFI.2
EFI.2-EFI.3
EFI.1-EFI.3
Efi1-Efi2
Efi2-Efi3
Efi1-Efi3

Vmax.

Hmax.

Pmax.

F.tot.rel

Pmax/kg

E.F.I.

Efienca

Mes.
Differences
SD
-0.12 0.09
-0.21 0.20
-0.32 0.22
-0.09 0.07
-0.08 0.06
-0.17 0.09
-0.02 0.03
-0.03 0.02
-0.05 0.03
-0.10 0.09
-0.07 0.30
-0.17 0.32
-0.19 0.31
-0.12 0.60
-0.32 0.62
-2.48 2.27
-1.45 3.08
-3.93 3.62
-6.38 6.32
-5.72 3.34
-12.10 6.09
-4.72 3.78
-6.62 3.26
-11.34 5.43

95% CI e
diferencs
Kufiri i
Kufiri i
poshtm
siprm
- 0.15
- 0.08
- 0.03
- 0.13
- 0.41
- 0.24
- 0.12
- 0.06
- 0.10
- 0.06
- 0.21
- 0.14
- 0.03
- 0.01
- 0.04
- 0.02
- 0.07
- 0.04
- 0.13
- 0.06
- 0.18
- 0.04
- 0.29
- 0.05
- 0.31
- 0.07
- 0.35
0.11
- 0.56
- 0.08
- 3.35
- 1.62
- 2.62
- 0.28
- 5.31
- 2.56
- 8.78
- 3.97
- 6.99
- 4.45
- 14.42
- 9.78
- 6.16
- 3.28
- 7.86
- 5.37
- 13.41
- 9.28

Vlera e
t-testit

Vlera p

- 6.735
- 5.584
- 8.014
- 6.238
- 7.632
- 9.797
- 3.760
- 6.861
- 7.859
- 5.879
- 1.281
- 2.928
- 3.395
- 1.103
- 2.769
- 5.882
- 2.535
- 5.851
- 5.430
- 9.238
- 10.701
- 6.716
- 10.914
- 11.258

0.000
0.000
0.000
0.000
0.000
0.000
0.001
0.000
0.000
0.000
0.211
0.007
0.002
0.280
0.010
0.000
0.017
0.000
0.000
0.000
0.000
0.000
0.000
0.000

Pr t br vlersimin e Fmax jan kryer disa matje, duke krahasuar vlerat mesatare
ndrmjet ifteve t variablave t krcimit, bazuar n vlerat e t cilve raportohet q:
Variabli kryesor i testit t dyt SJ: Forca maksimale e krcimit vertikal (Fmax)
Vlersimi i rezultateve t marra nga tab. 7.1.4 pr F1max (1.07 0.25) dhe F2max (1.19
0.27) ka nxjerr nj prmirsim n mesatare me (0.12 0.09), llogaritur me 10.1%, pr F2max
dhe F3max (1.40 0.28) ka nj prmirsim t mtejshm n mesatare me (0.21 0.20), ose 15%,
e cila sht m e madhe, krahasuar me rastin e par; ndrsa pr F1max dhe F3max ka nj
prmirsim mjaft t mir n mesatare me (0.32 0.22), llogaritur me 23.6%. Vlerat statistikore t
t-testit sipas tabels 7.1.5 jan respektivisht: t(28) = -6.735; t(28) = -5.584; t(28) = -8.014, p <
0.005, t cilat konfirmojn q kto rezultate jan statistikisht t rndsishme.

62

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Figura 7.1.2 Grafiku i varsis s vlerave t


Fmax nga koha e testit pr t gjith subjektet e
ekipit FC Tirana pr tre matjet e testit SJ.

Rezultatet pr testin e tret 1L_EO

Testi i tret (1L_EO) sht testi i balancs pr matjen e ekuilibrit EQ(AP) dhe indeksit t
lkundjes (IL) me variablat e marr gjat matjeve n fazat e ndryshme strvitore. N funksion t
parametrave kryesor: Siprfaqja e lkundjes (S), ekuilibri EQ(AP) dhe IL, jan studiuar t
gjith parametrat e tjer t balancs.
Tabela 7.1.6 gjeneron statistikn deskriptive pr variablat e marr gjat tre matjeve t testit
t tret, testin e balancs 1L_EO. Rezultatet e marra nga kto tre matje jan prdorur pr t
prshkruar karakteristikat e krcimeve n seciln faz strvitore.

63

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Tabela 7.1.6. Statistika deskriptive pr tre matjet e testit t tret 1L_EO.

Matja Parametri

Faza
I

Faza
II

Faza
III

COPx1
COPy1
S1
vCOP1
Frek.1
Ekuilibri 1
I.L. 1
COPx2
COPy2
S2
vCOP2
Frek.2
Ekuilibri 2
I.L. 2
COPx3
COPy3
S3
vCOP3
Frek.3
Ekuilibri 3
I.L. 3

Mesatarja DS

Rangu

30.77 8.52
32.02 8.59
30.12 67.38
116.67 75.63
0.60 0.35
0.71 0.21
3.48 2.49
28.93 3.45
28.86 3.03
9.18 6.54
85.25 31.14
0.50 0.21
0.82 0.07
2.21 0.89
29.11 3.59
28.75 2.60
5.43 2.94
63.07 18.99
0.65 0.23
0.86 0.05
1.72 0.64

30.36
50.98
297.05
379.70
1.00
0.90
10.80
16.59
11.21
34.45
140.56
1.10
0.37
4.44
15.24
9.99
15.15
61.98
1.50
0.28
3.36

Vlera
min.
15.65
18.53
4.45
48.20
0.20
0.00
1.20
21.05
22.85
3.19
42.84
0.20
0.54
1.08
22.04
22.91
3.12
39.92
0.20
0.65
0

Vlera
max.
46.01
69.51
301.50
427.90
1.20
0.90
12.00
37.64
34.06
37.64
183.40
1.30
0.91
5.52
37.28
32.90
18.27
101.90
1.70
0.93
4.20

Varianca
72.64
73.86
4540.47
5720.48
0.13
0.04
6.18
11.90
9.20
42.81
969.70
0.14
0.006
0.80
12.90
6.77
8.62
360.57
0.18
0.003
0.41

Tabela 7.1.7 jep rezultatet e t-testit. Ky informacion lidhet me diferencat midis 3 matjeve t
balancs, bazuar n vlerat mesatare t matjes s parametrave biomekanik n testin e tret 1L_EO
dhe nse kto diferenca jan statistikisht t rndsishme.

64

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Tabela 7.1.7 Krahasimet e ifteve t parametrave t njjt brenda testit t tret 1L_EO.

Parametri
COPx

COPy

COPxCOPy
Siprfaqja

vCOP

Frekuenca

Ekuilibri

I.L.

iftet e
parametrave
COPx1-COPx2
COPx2-COPx3
COPx1 -COPx3
COPy1-COPy2
COPy2-COPy3
COPy1-COPy3
COPx1-COPy1
COPx2-COPy2
COPx3 COPy3
S1 S2
S2 S3
S1 S3
vCOP1-vCOP2
vCOP2-vCOP3
vCOP1-vCOP3
Frek.1-Frek.2
Frek.2-Frek.
Frek.1-Frek.3
Ekuil.1-Ekuil.2
Ekuil.2-Ekuil.3
Ekuil.1-Ekuil.3
I.L.1-I.L.2
I.L.2-I.L.3
I.L.1-I.L.3

Mes.SD
1.84 6.30
-0.18 3.59
1.66 7.72
1.16 7.98
0.11 3.06
1.27 8.48
-1.25 11.08
0.06 4.88
0.36 3.90
20.94 62.05
3.75 3.85
24.69 65.01
31.43 55.77
22.18 18.28
53.61 64.66
0.01 0.44
-0.02 0.43
-0.01 0.45
-0.10 0.15
-0.04 0.02
-0.15 0.16
1.27 1.86
0.49 0.34
1.76 2.02

95% CI e diferencs
Kufiri
i Kufiri
i
poshtm
siprm
- 0.55
4.24
- 1.55
1.18
- 1.27
4.59
0.12
6.19
- 1.05
1.27
0.04
6.49
- 5.46
2.96
- 1.79
1.92
- 1.12
1.84
- 2.66
44.54
2.28
5.22
- 0.03
49.42
10.21
52.64
15.22
29.13
29.01
78.20
- 0.16
0.17
- 0.18
0.14
- 0.18
0.15
- 0.16
- 0.04
- 0.05
- 0.03
- 0.21
- 0.08
0.56
1.98
0.36
0.63
0.99
2.53

Vlera e
t-testit

Vlera
p

1.575
- 0.275
1.157
2.130
0.194
2.077
- 0.607
0.073
0.497
1.818
5.238
2.046
3.034
6.535
4.464
0.084
- 0.254
- 0.164
- 3.662
- 7.633
-4.688
3.662
7.633
4.688

1.127
0.785
0.257
0.042
0.847
0.047
0.548
0.942
0.623
0.080
0.000
0.050
0.005
0.000
0.000
0.934
0.801
0.871
0.001
0.000
0.000
0.001
0.000
0.000

Pr t br vlersimin e ekuilibrit dhe indeksit t lkundjes, jan kryer disa matje duke
krahasuar vlerat mesatare ndrmjet ifteve t variablave prkats t balancs, bazuar n rezultatet e
marra raportohet q:
Variablat kryesor t testit t tret (1L_EO)
a) Variabli i Siprfaqjes s lkundjes (S)
Bazuar ne rezultatet e tab. 7.1.6, nga krahasimi i siprfaqjeve t lkundjes S1 (30.12
67.38) me S2 (9.18 6.54) vrehet nj zvoglim i siprfaqjes s lkundjes n mesatare me (20.94
62.05) ose 69.5 %, e cila pason me nj prmirsim t balances, nga krahasimi S2 me S3 (5.43
2.94), siprfaqja e lkundjes zvoglohet n mesatare me (3.75 3.85) ose 40.8%, e cila sht m e
vogl krahasuar me rastin e par 69.5%, por q rezulton n nj prmirsim t ekuilibrit, ndrsa
krahasimi S1 me matjen e tret S3 (5.43 2.94) ka nj zvoglim t siprfaqjes s lkundjes n

65

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

mesatare me (24.69 65.01) ose 82%, gj q pasqyrohet n nj prmirsim mjaft t


konsiderueshm t ekuilibrit t skuadrs. Sipas tab. 7.1.7, t-testi tregon prkatsisht vlerat: t(28) =
1.818, p =0.080 > 0.050. Pr rastin e par, vlera e siprfaqjes zvoglohet n mnyr t
konsiderueshme n matjen e dyt, por kjo statistikisht jo e dallueshme, pasi gabimi standart i
mesatares s zgjedhjes sht shum i madh. N rastin e dyt, vlera korresponduese t(28) = 5.238, p
< 0.005 tregon pr nj diferenc statistikisht t rndsishme. Kjo diferenc, sht statistikisht e
dallushme, ndonse testi kryhet n konditat me syt hapur. N rastin e tret, vlera t(28) = -2.046,
dhe p 0.050 konfirmojn nj diferenc q sht n kufijt e rndsis statistikore, kshtu q ajo
do t konsiderohet statistikisht e rndsishme n kushtet e ktij studimi.
b) Variabli i Treguesit t Ekuilibrit n drejtimin anterior-posterior [EQ(AP)]
Pr sa i prket treguesit t ekuilibrit nga tab. 7.1.6, nga Ekuil.1 (0.71 0.21) n Ekuil.2
(0.82 0.07) vihet re nj rritje e ktij variabli n mesatare me (0.10 0.15), e cila tregon pr nj
nj prmirsim t aftsive ekuilibruese t llogaritur me 13.4%, si rezultat i strvitjes
proprioceptive. Nga Ekuil.2 n Ekuil.3 (0.86 0.05) ka nj rritje t ktij treguesi n mesatare me
(0.04 0.02) ose t llogaritur me 4.7%, e cila sht pak m e vogl sesa n rastin e par, gati sa 1/3
e saj, kurse nga Ekuil.1 n Ekuil.3 (0.86 0.05) ka nj rrritje ekuilibrit n mesatare me (0.15
0.16) ose n total me 17.4%. Vlerat e raportuara sipas t-testit (tab. 7.1.7), jan: t(28) = -3.662, p =
0.001; t(28) = -7.633; t(28) = -4.688, p < 0.005 konfirmojn q kjo diferenc sht e rndsishme
nga ana statistikore, si dhe nga ana praktike tregon rndsin e strvitjes proprioceptive.

Figura 7.1.3. Grafiku i varsis s vlerave t


ekuilibrit nga koha e testit pr t gjithe subjektet
e ekipit FC Tirana pr tre matjet e testit
1L_EO.

c) Variabli: Treguesi i Indeksit t Lkundjes (IL)


Vlersimi i rezultateve t marra nga tab. 7.1.6 pr indeksine lkundjes midis IL.1 (3.48
2.49) dhe IL.2 (2.21 0.89)tregon pr nj zvoglim t treguesit t indeksit t lkundjes n
mesatare me (1.27 1.86) , llogaritur me 36%; midis IL.2 dhe IL.3 (1.72 0.64) ka nj zvoglim
t treguesit t indeksit t lkundjes, n mesatare me (0.49 0.34), ose nj prmirsim i aftsive
ekuilibruese me 22.1%, e cila sht pak m e vogl, krahasuar me rastin e par, afrsisht sa 2/3 e
saj, vler q tregon prmirsimin e aftsive ekuilibruese. Nga krahasimi midis IL.1 me IL.3 ka nj
66

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

zvoglim mjaft t konsiderueshm t treguesit t indeksit t lkundjes, e marr n mesatare me


(0.07 0.03), gj q tregon pr nj prmirsim mjat t mir t aftsive ekuilibruese llogaritur n
masn 50.6%. Vlerat statistikore sipas t-testit (tab. 7.1.7) raportohen si m posht: t(28) = 3.662;
t(28) = 7.633; t(28) = 4.688, p < 0.005, tregojn q kto diferenca jan statistikisht t rndsishme,
dhe t konsiderueshme pr studimin ton.

Figura 7.1.4. Grafiku i varsis s vlerave t


indeksit t lkundjes (IL) nga koha e testit pr t
gjith subjektet e ekipit FC Tirana pr tre
matjet e testit t tret 1L_EO.

Rezultatet pr testin e katrt 1L_EC

Testi i katrt (1L_EC) sht testi i balancs pr matjen e ekuilibrit EQ(AP) dhe indeksit t
lkundjes (IL) me variablat e marr gjat matjeve n fazat e ndryshme strvitore. N fu nksion t
parametrave kryesor: S, EQ(AP) dhe IL, jan studiuar t gjith parametrat e tjer t balancs.

Tabela 7.1.8 gjeneron statistikn deskriptive pr variablat e marr gjat tre matjeve t testit
t katrt, testin e balances 1L_EC. Rezultatet e marra nga kto tre matje jan prdorur pr t
prshkruar karakteristikat e balancs n testin e katrt.

67

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Tabela 7.1.8. Statistika deskriptive e tre matjeve t testit t katrt 1L_EC.

Matja Parametri

Faza
I

Faza
II

Faza
III

COPx1
COPy1
S1
vCOP1
Frek.1
Ekuilibri 1
I.L. 1
COPx2
COPy2
S2
vCOP2
Frek.2
Ekuilibri 2
I.L. 2
COPx3
COPy3
S3
vCOP3
Frek.3
Ekuilibri 3
I.L. 3

Mesatarja DS

Rangu

33.23 11.29
30.37 5.75
134.69 183.69
219.83 89.51
0.59 0.62
0.43 0.25
6.88 3.02
29.28 3.52
28.42 3.46
45.61 40.45
154.19 49.48
0.55 0.35
0.62 0.16
4.51 1.89
28.93 4.26
29.12 2.77
23.54 22.56
109.95 33.69
0.45 0.23
0.73 0.12
3.28 1.48

62.72
28.15
814.69
322.70
3.10
0.82
9.84
14.77
16.10
133.61
189.30
1.50
0.56
6.72
17.74
12.78
91.79
139.45
0.90
0.46
5.52

Vlera
min.
14.20
20.14
9.51
82.50
0.20
0.00
2.16
23.51
21.06
9.12
61.30
0.20
0.28
1.92
21.78
22.34
6.95
54.67
0.20
0.42
1.44

Vlera
max.
76.92
48.29
824.20
405.20
3.30
0.82
12.00
38.28
37.16
142.73
250.60
1.70
0.84
8.64
39.52
35.12
98.74
194.12
1.10
0.88
6.96

Varianca
127.57
33.02
33743.56
8012.80
0.38
0.06
9.09
12.39
12.01
1635.86
2448.19
0.12
0.03
3.57
18.11
7.69
508.84
1134.81
0.05
0.02
2.20

Tabela 7.1.9 jep rezultatet e t-testit. Ky informacion lidhet me diferencat midis 3 matjeve t
balancs, bazuar n vlerat mesatare t matjes s parametrave biomekanik n testin e katrt
1L_EC dhe nse kto diferenca jan statistikisht t rndsishme.

68

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Tabela 7.1.9. Krahasimet e ifteve t parametrave t njjt brenda testit t katrt 1L_EC.

Parametri
COPx

COPy

COPxCOPy
Siprfaqja

vCOP

Frekuenca

Ekuilibri

I.L.

iftet e
parametrave
COPx1-COPx2
COPx2-COPx3
COPx1 -COPx3
COPy1-COPy2
COPy2-COPy3
COPy1-COPy3
COPx1-COPy1
COPx2-COPy2
COPx3 COPy3
S1 S2
S2 S3
S1 S3
vCOP1-vCOP2
vCOP2-vCOP3
vCOP1-vCOP3
Frek.1-Frek.2
Frek.2-Frek.
Frek.1-Frek.3
Ekuil.1-Ekuil.2
Ekuil.2-Ekuil.3
Ekuil.1-Ekuil.3
I.L.1-I.L.2
I.L.2-I.L.3
I.L.1-I.L.3

Mes.SD
3.94 11.69
0.35 3.62
4.30 12.48
1.95 4.98
-0.69 3.32
1.25 5.62
2.86 10.44
0.86 5.51
-0.19 5.26
89.08 162.52
22.07 28.50
111.15 172.39
65.63 63.97
44.25 34.00
109.88 78.90
-0.03 0.43
0.10 0.45
0.06 0.46
-0.19 0.15
-0.10 0.08
-0.30 0.19
2.37 1.83
1.23 0.91
3.60 2.28

95% CI e diferencs
Kufiri i
Kufiri i
poshtm
siprm
- 0.50
8.39
- 1.02
1.73
- 0.45
9.05
0.54
3.84
- 1.96
0.56
- 0.89
3.39
- 1.11
6.83
- 1.23
2.96
- 2.19
1.82
27.26
150.90
11.23
32.91
45.58
176.73
41.30
89.97
31.31
57.18
79.87
139.89
- 0.19
0.13
- 0.07
0.27
- 0.11
0 24
- 0.25
- 0.14
- 0.13
- 0.07
- 0.37
- 0.23
1.67
3.07
0.86
1.57
2.73
4.47

Vlera e
t-testit

Vlera
p

1.816
0.531
1.855
2.106
- 1.130
1.197
1.477
0.844
- 0.193
2.952
4.170
3.472
5.525
7.007
7.500
- 0.437
1.187
0.763
- 6.959
- 7.316
- 8.480
6.959
7.316
8.480

0.080
0.600
0.074
0.044
0.268
0.241
0.151
0.406
0.848
0.006
0.000
0.002
0.000
0.000
0.000
0.666
0.245
0.452
0.000
0.000
0.000
0.000
0.000
0.000

Pr t br vlersimin e ekuilibrit dhe indeksit t lkundjes, jan kryer disa matje duke
krahasuar vlerat mesatare ndrmjet ifteve t variablave prkats dhe rezultatet e marra jepen si m
posht:
Variablat kryesor t testit t katrt 1L_EC (testit t balancs)
a) Variabli i Siprfaqjes s lkundjes (S)
Vlersimi i siprfaqjes sipas tab. 7.1.8 S1 (134.69 183.69) me S2 (45.61 40.45) tregon
pr nj zvoglim t siprfaqjes s lkundjes n mesatare me (89.08 162.52) ose 66.1 %, e cila
pason me nj prmirsim t balancs. Nga matja S2 n matjen S3 (23.54 22.56), siprfaqja e
lkundjes zvoglohet n mesatare me (22.07 28.50) ose 48.3%, e cila sht m e vogl krahasuar
me rastin e par 66.1%, por q rezulton n nj prmirsim t ekuilibrit, ndrsa nga S1 n matjen S3
vihet re nj zvoglim t siprfaqjes s lkundjes n mesatare me (111.15 172.39) ose 82.5%, gj

69

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

q pasqyrohet n nj prmirsim mjaft t konsiderueshm t ekuilibrit t gjith skuadrs. Nga


rezultatet sipas testit (tab. 7.1.9), vlerat korresponduese jan: n rastin e par vlera t(28) = 2.952, p
=0.006 < 0.050, rezultat statistikisht i rndsishm. N rastin e dyt, t(28) = 4.170, p < 0.005
tregon pr nj diferenc statistikisht t rndsishme. Kjo diferenc, sht statistikisht e dallushme,
ndonse testi kryhet n konditat me syt hapur. N rastin e tret, vlera t(28) = 3.472, dhe p =0.002
< 0.050 konfirmon nj diferenc statistikisht t rndsishme.
b) Variabli i Treguesit t Ekuilibrit n drejtimin anterior-posterior [EQ (AP)]
Nga rezultatet e marra nga tab. 7.1.8 pr Ekuil.1 (0.43 0.25) dhe Ekuil.2 (0.62 0.16)
shihet nj rritje e ekuilibrit n mesatare me (0.19 0.15), e cila tregon pr nj nj prmirsim t
aftsive ekuilibruese t llogaritur me 30.6%., si rezultat i strvitjes proprioceptive, pr Ekuil.2 dhe
Ekuil.3 (0.73 0.12) vihet re nj rritje e ekuilibrit n mesatare me (0.10 0.08) ose llogaritur me
15.1%, e cila sht m e vogl sesa n rastin e par, gati sa 1/2 e saj. Pr sa i prket rezultateve
midis Ekuil.1 dhe Ekuil.3 ka nj rrritje ekuilibrit n mesatare me (0.30 0.19) ose n total me
41.1%. Sipas t-testit kemi kto vlera respektive: t(28)=-6.959; t(28) = -7.316; t(28)=-8.480, p <
0.005. Nga tabela 7.1.9 shohim q vlerat konfirmojn q kto diferenca jan t rndsishme nga
ana statistikore, por edhe nga ana praktike tregojn rndsin e strvitjes proprioceptive.

Figura 7.1.5. Grafiku i varsis s vlerave t


ekuilibrit nga koha e testit pr t gjithe subjektet e
ekipit FC Tirana pr tre matjet e testit 1L_EC.

c) Variabli: Treguesi i Indeksit t Lkundjes (IL)


Pr sa i prket matjes s indeksit t lkundjes nga tab. 7.1.8 duke krahasuar IL.1 (6.88
3.02) me IL.2 (4.51 1.89) vihet re nj zvoglim t IL. n mesatare me (2.37 1.83) , llogaritur
me 34.4%, vler q tregon prmirsimin e aftsive ekuilibruese, nga IL.2 tek IL.3 (3.28 1.48) ka
nj zvoglim t treguesit t indeksit t lkundjes, mesatare me (1.23 0.91), ose nj prmirsim i
aftsive ekuilibruese me 27.3%, e cila sht pak m e vogl, krahasuar me rastin e par, afrsisht
sa 2/3 e saj, ndrsa nga IL.1 tek IL.3 (3.28 1.48) shihet nj zvoglim mjaft i konsiderushm i
treguesit t IL, e marr n mesatare me (3.60 2.28), gj q tregon pr nj prmirsim mjat t mir
t aftsive ekuilibruese llogaritur n masn 52.3%. Nga tab. 7.1.9 vzhgojm q vlerat t70

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

statistikore jan prkatsisht: t(28) = 6.959; t(28) = 7.316; t(28) = 8.480 dhe p < 0.005, tregojn q
kto diferenca jan statistikisht t rndsishme dhe t konsiderueshme pr studimin ton.

Figura 7.1. 6. Grafiku i varsis s vlerave t


ekuilibrit nga koha e testit pr t gjith subjektet
e ekipit FC Tirana pr tre matjet e testit
1L_EC.

7.2 Diskutim i Rezultateve

Pr testin e par CMJ

N saj t vlerave mesatareve t tre matjeve t krcimit CMJ n testin e par si dhe vlerave t
raportuara nga t-testi, konkludojm q ka nj prmirsim t rndsishm n lartsin e krcimit
vertikal (Hmax) duke ndjekur programin e strvitjes proprioceptive. N kt rast, strvitja
proprioceptive ka ndikuar m pozitivisht n prmirsimin e rezultatit, n mesatare me 0.07 m, ose
7 cm.
Natyrisht, nqse marrim rezultatet e do subjekti, mund t marrim nj diferenc t mesatareve t
ifteve me rezultate t ndryshme nga 0.07m. Ky sht shkaku pse sht e rndsishme t shihet n
95% CI t intervalit t besueshmris (ose nivelit t rndsis). Nqse e kryejm kt eksperiment
100 her, ather 95% e vlers s vrtet pr diferencn do t shtrihet n 95% CI. N kt rast, si
shihet nga tabela 7.1.3, n 95% CI sht nga (-0.09m n - 0.06m). Kjo konfirmon q megjithse
diferenca sht statistikisht e rndsishme, ajo do t merret n konsiderat nqse ky r ezultat sht
edhe praktikisht i rndsishm. N rastin e ksaj skuadre, ka nj prmirsim t knaqshm n
vlern 0.07 m jo vetm statistikisht, por edhe praktikisht. Rezultatet konfirmojn q p < 0.001,
ather hipoteza H0 kundrshtohet dhe si pasoj vrtetohet hipoteza H1, pra q ekziston nj
ndryshim n vlerat mesataret e tre matjeve dhe q ky ndryshim sht statistikisht dhe praktikisht i
rndsishm dhe i vlefshm.

71

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor


-

Aida Bendo

Pr testin e dyt SJ

Bazuar n rezultatet e vlerave mesatare t tre matjeve t krcimit SJ n testin e dyt


konkludojm q ka nj prmirsim t rndsishm n Forcn maksimale shprthyese gjat testit t
dyt t krcimit SJ, si rezultat i programit t strvitjes proprioceptive. N kt rast, strvitja
proprioceptive prmirson rezultatin, n mesatare me 0.32 kN, ose320 N.
Nga tabela 7.1.5, shihet q 95% CI sht nga (-0.41 n 0.24m). Kjo diferenc statistikisht e
rndsishme, konsiderohet i knaqshme dhe e rndsishme edhe nga ana praktike. Kshtu, mqse p
< 0.001, ather hipoteza H0 (nul) kundrshtohet dhe si rrjedhoj vrtetohet hipoteza H1, pra q
ekziston nj ndryshim n mesataret e tre matjeve dhe q ky ndryshim sht statistikisht dhe
praktikisht i rndsishm dhe i vlefshm.
-

Pr testin e tret 1L_EO

Vlersimi i parametrave kryesor t mesatareve t tre matjeve balancs n testin e tret 1L_EO
rezulton q q ka nj prmirsim mjaft t rndsishm n aftsin e ekuilibrit duke ndjekur
programin e strvitjes proprioceptive. Pr rastin e par, vlera e siprfaqjes zvoglohet n mnyr t
konsiderueshme n matjen e dyt, por kjo statistikisht jo e dallueshme, pasi gabimi standart i
mesatares s zgjedhjes sht shum i madh, dhe 95% CI (tab. 7.1.7) q shtrihet n kufijt

2.66; 44.54 ,

e tregon kt, pr shkak t intervaleve shum t gjera t devijimit standart (SD),

pra, intervalet e besimit. N rastin e dyt, kjo diferenc, sht statistikisht e dallushme, ndonse
testi kryhet n konditat me syt hapur. Kt rezultat e konfirmon edhe prqendrimi shum i madh i
vlerave n 95%, 2.28;5.22 . N rastin e tret, rezultatet e marra konfirmojn nj diferenc q
sht n kufijt e rndsis statistikore. Kjo ndodh pasi edhe n kt rast, gabimi standart i
mesatares s zgjedhjes sht prsri mjaft i madh, gj q vrtetohet edhe nga intervali shum i

gjer i besimit, 0.03; 49.42 . Megjithat, meqnse siprfaqja zvoglohet dukshm nga matja S1
n matjen S2, dhe prmirsimi i skuadrs sht llogaritur n masn 82%. Pra, strvitja
proprioceptive prmirson rezultatin, n mesatare: pr siprfaqjen e lkundjes me 24.69 mm, (ose
82%); pr ekuilibrin 0.15 dhe prmirsimi (17.4%) dhe indeksi i lkundjes 1.76cm (ose 50.6%).
Nga tabela 7.1.7, intervali i besimit 95% CI sht: pr siprfaqjen nga (0.03 cm n 49.42 cm);
pr ekuilibrin nga (-0.21 n -0.08), dhe pr indeksin e lkundjes sht nga (0.99 cm n 2.53 cm).
Vlersimi i parametrave kryesor konfirmohet me ann e vlers p < 0.001, e cila vrteton q
diferencat e gjetura jan statistikisht dhe praktikisht t rndsishme, si pasoj hipoteza H0
kundrshtohet dhe n kt mnyr vrtetohet hipoteza H1 pr testin e tret 1L_EO.
-

Pr testin e katrt 1L_EC

Nga krahasimi i parametrave t balancs n testin e katrt 1L_EC, konkludojm q ka nj


prmirsim mjaft t rndsishm n aftsin e ekuilibrit duke ndjekur programin e strvitjes
proprioceptive edhe n kt test. Vlera e siprfaqjes zvoglohet n mnyr t konsiderueshme n
matjen e dyt, statistikisht kjo e dallueshme, por gabimi standart i mesatares s zgjedhjes sht
72

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

shum i madh (tab. 7.1.9) dhe 95% CI q shtrihet n kufijt

27.26;150.90 ,

e tregon kt, pr

shkak t intervaleve shum t gjera t devijimit standart (SD), pra, intervalet e besimit. N rastin e
dyt, t(28)=4.170, p < 0.005 tregon pr nj diferenc statistikisht t rndsishme. Kjo diferenc,
sht statistikisht e dallushme, ndonse testi kryhet n konditat me syt hapur. Kt rezultat e
konfirmon edhe prqendrimi shum i madh i vlerave n 95%, 11.23;32.91 . N rastin e tret,
gabimi standart i mesatares s zgjedhjes sht prsri mjaft i madh, gj q vrtetohet edhe nga
intervali shum i gjer i besimit,

45.58;176.73 .

Megjithat, meqnse siprfaqja zvoglohet

dukshm nga matja S1 n matjen S2, dhe prmirsimi i skuadrs sht llogaritur n masn 82.5%,
prandaj ky rezultat sht praktikisht mjaft i rndsishm pr studimin ton, prandaj si rezultat edhe
nga ana statistikore do t konsiderohet statistikisht i rndsishm. N testin e katrt, strvitja
proprioceptive prmirson rezultatin, n mesatare: pr siprfaqjen e lkundjes me 111.15 mm,
(ose 82.5%); pr ekuilibrin 0.30 dhe prmirsimi (41.1%) dhe indeksin e lkundjes 3.6 cm (ose
52.3%). Nga tabela 7.1.9, intervali i besimit 95% CI sht: pr siprfaqjen nga (45.58 mm n
176.73 mm); pr ekuilibrin nga (-0.37 n 0.23), dhe pr indeksin e lkundjes sht nga (2.73 cm
n 4.47 cm). Kjo konfirmon q kto diferenca jan t rndsishme nga ana statistikore dhe nga ana
praktike tregojn rndsin e strvitjes proprioceptive, prandaj ato do t merren si vlera mjaft t
mira dhe t konsiderueshme pr studimin ton. Prandaj, edhe pr testin e katrt, kundrshtohet
hipoteza H0 dhe pranohet hipoteza H1.
7.3 Rezultatet e t-testit n ekipin e futbollit FC Studenti
Analiza e t-testit aplikuar tek ekipi i futbollit FC Studenti nprmjet krahasimit t
mesatareve t t njjtit parametr t matur n 3 faza t ndryshme strvitore, nxjerr n pah
diferencat q ekzistojn midis tyre, n testet e krcimit dhe t balancs, si dhe rndsis s tyre
statistikore dhe praktike.
Tabela 7.3.1 jep statistikn deskriptive t parametrave antropometrik t ksaj skuadre.
Fmijt q bjn pjes n kt skuadr (n = 32), jan t grupmoshs nga 10-14 vje, me mosh
mesatare (12.56 1.26) vje. Karakteristikat e tyra antropometrike jan: gjatsia (1.57 0.10)m,
masa trupore (46.42 9.67) kg dhe BMI (18.57 2.49).
Tabela 7.3.1. Statistika deskriptive e parametrave antropometrik.
Parametri
Mosha (vje)
Gjatsia(m)
Masa trupore (kg)
BMI (kg/m)

Mesatarja
DS
12.56 1.16
1.57 0.10
46.42 9.67
18.57 2.49

Rangu
4.00
0.39
40.10
12.23

Vlera
min.
10.00
1.38
31.40
15.27

Vlera
max.
14.00
1.77
71.50
27.50

Varianca
1.35
0.01
93.44
6.22

73

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Hipotezat e analizs me t-testin


Hipotezat H0 dhe H1 jan t njta me hipotezat e dhna pr ekipin e futbollit FC Tirana.
Rezultatet pr testin e par CMJ
Testi i par CMJ sht testi pr lartsin maksimale (Hmax) me variablat e marr gjat tre
fazave t ndryshme strvitore. N funksion t parametrit kryesor Hmax, jan studiuar t gjith
parametrat e tjer t krcimit.
Tabela 7.3.2 gjeneron statistikn deskriptive pr variablat e marr gjat matjeve t testit t
par CMJ t krcimit. Rezultatet e ktyre matjeve jan prdorur pr t prshkruar karakteristikat e
krcimeve n testin e par CMJ.
Tabela 7.3.2. Statistika deskriptive pr tre matjet e testit t par CMJ.

Matja

Faza
I

Faza
II

Faza
III

Parametri

Mesatarja DS

Rangu

V1max
H1max
F1max
P1max
F1tot.rel
P1max/kg
E.F.I.1
Efienca1
V2max
H2max
F2max
P2max
F2tot.rel
P2max/kg
E.F.I.2
Efienca2
V3max
H3max
F3max
P3max
F3tot.rel
P3max/kg
E.F.I.3
Efienca3

2.32 0.21
0.37 0.07
1.09 0.34
1.98 0.64
2.31 0.30
42.15 7.50
96.59 15.28
99.75 11.00
2.30 0.44
0.39 0.06
1.08 0.30
2.01 0.63
2.27 0.28
42.58 6.92
95.06 13.84
101.15 10.84
2.39 0.19
0.39 0.06
1.17 0.32
2.15 0.66
2.42 0.27
44.30 6.54
99.22 13.26
100.22 10.19

0.85
0.32
1.37
2.71
1.05
26.60
52.00
55.00
2.63
0.19
1.28
2.65
1.00
23.09
51.00
52.00
0.81
0.23
1.16
2.77
1.08
24.63
51.00
51.00

Vlera
min.
1.94
0.24
0.60
1.03
1.82
31.09
71.00
73.00
0.12
0.29
0.62
1.15
1.84
33.20
73.00
70.00
1.95
0.28
0.69
1.22
1.86
34.30
73.00
74.00

Vlera
max.
2.79
0.56
1.97
3.74
2.87
57.69
123.00
128.00
2.75
0.48
1.90
3.80
2.84
56.29
124.00
122.00
2.76
0.51
1.85
3.99
2.94
58.93
124.00
125.00

Varianca
0.04
0.01
0.12
0.41
0.09
56.18
233.54
121.03
0.19
0.003
0.09
0.39
0.08
47.86
191.67
117.56
0.04
0.003
0.10
0.43
0.08
42.78
175.73
103.92

74

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Tabela 7.3.3 jep rezultatet e t-testit. Ky informacion lidhet me diferencat midis 3 matjeve t
krcimeve, bazuar n vlerat mesatare t matjes s parametrave biomekanik n testin e par CMJ
dhe nse kto diferenca jan statistikisht t rndsishme.
Tabela 7.3.3. Krahasimet e ifteve t parametrave t njjt brenda testit t par CMJ.

Parametri

iftet e
parametrave

Hmax

H1- H2
H2 H3
H1 - H3
V1 V2
V2 V3
V1 V3
F1 F2
F2 F3
F1 F3
P1 P2
P2 P3
P1 P3
F1tot-F2tot
F2tot-F3tot
F1tot-F3tot
P1/kg-P2/kg
P2/kg-P3/kg
P1/kg-P3/kg
EFI.1-EFI.2
EFI.2-EFI.3
EFI.1-EFI.3
Efi1-Efi2
Efi2-Efi3
Efi1-Efi3

vmax

Fmax.

Pmax.

F.tot.rel

Pmax/kg

E.F.I.

Efienca

Mes.
Differences
SD
-0.01 0.04
-0.003 0.03
-0.02 0.05
0.02 0.37
-0.08 0.36
-0.06 0.10
0.01 0.03
-0.09 0.14
-0.08 0.21
-0.03 0.12
-0.14 0.14
-0.17 0.19
0.04 0.15
-0.15 0.25
-0.11 0.23
-0.43 2.15
-0.17 2.66
-2.15 3.17
1.53 6.71
-4.16 6.59
-2.63 7.21
-1.41 6.23
0.94 7.59
-0.47 7.06

95% CI e
diferencs
Kufiri i
Kufiri i
poshtm
siprm
- 0.03
0.003
- 0.01
0.006
- 0.03
0.02
- 0.11
0.15
- 0.21
0.49
- 0.10
- 0.03
- 0.06
0.08
- 0.14
- 0.04
- 0.16
- 0.002
- 0.08
0.008
- 0.19
- 0.08
- 0.24
- 0.10
- 0.01
0.09
- 0.24
- 0.05
- 0.19
- 0.02
- 1.21
0.34
- 2.68
- 0.76
- 3.30
- 1.01
- 0.89
3.95
- 6.53
- 1.78
- 5.22
- 0.03
- 3.65
0.84
- 1.80
3.67
- 3.01
2.08

Vlera e
t-testit

Vlera p

- 1.611
- 0.659
- 1.814
0.314
- 1.275
- 3.475
0.320
- 3.663
- 2.097
- 1.636
- 5.380
- 5.068
1.488
- 3.256
- 2.579
- 1.139
- 3.654
- 3.841
1.291
- 3.565
- 2.060
- 1.277
0.699
- 0.375

0.117
0.515
0.079
0.756
0.212
0.002
0.751
0.001
0.044
0.112
0.000
0.000
0.147
0.003
0.015
0.264
0.001
0.001
0.206
0.001
0.048
0.211
0.490
0.710

Variabli kryesor i testit t par CMJ: Lartsia maksimale e krcimit vertikal (Hmax)
Nga rezultatet e marra nga tab. 7.3.2 pr lartsin maksimale t krcimit vertikal, nga matja
H1max (0.37 0.07) n matjen H2max (0.39 0.06) vihet re nj prmirsim fare i vogl n
mesatare me (0.01 0.04) , llogaritur me 2.7%, nga H2max n H3max (0.39 0.063) ka nj
prmirsim t mtejshm n mesatare me (0.003 0.03), ose vetm 0.7%, e cila sht m e vogl,
krahasuar me rastin e par, gati sa 1/4 e saj, kurse nga matja H1max n matjen H3max shihet nj
prmmirsim prsri i vogl n mesatare me (0.02 0.05), llogaritur me 5.1%. Nga tab.7.3.3
vzhgojm q vlerat t-statistikore jan respektivisht: t(31) = -1.611, p = 0.117 ; t(31) = -0.659, p =
75

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

0.515 ; t(31) = -1.814, p =0.079. Meqnse vlerat p > 0.050, kto rezultate tregojn q diferencat
e gjetura jan statistikisht t parndsishme.

Figura 7.3.1 Grafiku i varsis s vlerave t


Hmax nga koha e testit pr t gjith subjektet
e ekipit FC Studenti pr tre matjet e testit
CMJ.

Rezultatet pr testin e dyt SJ

Testi i dyt SJ sht testi pr forcn maksimale (Fmax) me variablat e marr gjat tre
fazave t ndryshme strvitore. N funksion t parametrit kryesor Fmax, jan studiuar t gjith
parametrat e tjer t krcimit.
Tabela 7.3.4 gjeneron statistikn deskriptive pr variablat e marr gjat tre matjeve t testit
t dyt t krcimit. Rezultatet e marra nga kto tre matje jan prdorur pr t prshkruar
karakteristikat e krcimit n testin e dyt SJ.

76

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Tabela 7.3.4 Statistika deskriptive pr tre matjet e testit t dyt SJ:

Matja

Faza
I

Faza
II

Faza
III

Parametri
V1max
H1max
F1max
P1max
F1tot.rel
P1max/kg
E.F.I.1
Efienca1
V2max
H2max
F2max
P2max
F2tot.rel
P2max/kg
E.F.I.2
Efienca2
V3max
H3max
F3max
P3max
F3tot.rel
P3max/kg
E.F.I.3
Efienca3

Mesatarja
DS
2.21 0.17
0.32 0.05
1.05 0.24
1.63 0.44
2.34 0.29
38.32 4.79
87.50 10.20
89.38 8.82
2.22 0.26
0.34 0.05
1.09 0.26
1.72 0.43
2.34 0.33
38.73 5.16
88.13 10.24
91.44 9.50
2.16 0.44
0.35 0.53
1.27 0.39
1.85 0.59
2.41 0.29
39.62 5.47
89.44 11.18
90.19 9.91

Rangu
0.73
023
1.00
1.60
1.14
21.95
44.00
35.00
1.47
0.20
1.15
1.70
1.20
20.85
40.00
39.00
2.46
0.22
1.65
2.97
1.06
21.59
46.00
38.00

Vlera
min.
1.83
0.23
0.65
1.07
1.86
26.17
65.00
75.00
1.15
0.24
0.67
1.05
1.84
27.20
67.00
75.00
0.29
0.23
0.72
0.37
1.92
28.17
66.00
73.00

Vlera
max.
2.56
0.46
1.65
2.67
3.00
48.12
109.00
110.00
2.62
0.44
1.82
2.75
3.04
48.05
107.00
114.00
2.75
0.45
2.37
3.34
2.98
49.76
112.00
111.00

Varianca
0.03
0.002
0.06
0.20
0.09
22.95
104.00
77.79
0.07
0.002
0.07
0.19
0.11
26.59
104.89
90.32
0.19
0.003
0.16
0.35
0.08
29.89
124.90
98.29

Tabela 7.3.5 jep rezultatet e t-testit. Ky informacion lidhet me diferencat midis 3 matjeve t
krcimeve, bazuar n vlerat mesatare t matjes s parametrave biomekanik n testin e dyt SJ,
dhe nse kto diferenca jan statistikisht t rndsishme.

77

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Tabela 7.3.5. Krahasimet e ifteve t parametrave t njjt brenda testit t dyt SJ.

Parametri

Fmax.

Vmax.

Hmax.
Pmax.

F.tot.rel

Pmax/kg

E.F.I.

Efienca

iftet e
parametrave

Mes. Differences
SD

F1 F2
F2 F3
F1 - F3
V1 V2
V2 V3
V1 V3
H1 H2
H2 H3
H1 H3
P1 P2
P2 P3
P1 P3
F1tot-F2tot
F2tot-F3tot
F1tot-F3tot
P1/kg-P2/kg
P2/kg-P3/kg
P1/kg-P3/kg
EFI.1-EFI.2
EFI.2-EFI.3
EFI.1-EFI.3
Efi1-Efi2
Efi2-Efi3
Efi1-Efi3

-0.04 0.11
-0.18 0.35
-0.22 0.30
-0.01 0.21
0.07 0.46
0.05 0.42
-0.02 0.03
-0.003 0.02
-0.02 0.03
-0.09 0.19
-0.13 0.46
-0.23 0.44
0.01 0.18
-0.07 0.17
-0.07 0.12
-0.41 2.29
-0.82 0.46
-1.30 2.41
-0.63 4.98
-1.31 4.40
-1.94 4.46
-2.06 6.06
1.25 6.19
-0.81 5.21

95% CI e
diferencs
Kufiri i
Kufiri i
poshtm
siprm
- 0.08
0.002
- 0.31
- 0.05
- 0.33
- 0.11
- 0.09
0.06
- 0.10
0.23
- 0.10
0.20
- 0.03
- 0.01
- 0.01
0.005
- 0.04
- 0.01
- 0.16
- 0.02
- 0.30
0.03
- 0.38
- 0.07
- 0.06
0.07
- 0.14
- 0.01
- 0.11
- 0.02
- 1.23
0.41
- 0.30
0.03
- 2.17
- 0.43
- 2.42
1.17
- 2.90
0.27
- 3.54
- 0.33
- 4.25
0.12
- 0.98
3.48
- 2.69
1.07

Vlera e
t-testit

Vlera p

- 1.921
- 2.908
- 4.101
- 0.365
0.808
0.695
- 3.395
- 0.787
- 3.655
- 2.765
- 1.657
- 2.899
0.250
- 2.393
- 3.184
- 1.015
- 1.657
- 3.041
- 0.710
- 1.686
- 2.459
- 1.926
1.143
-0.882

0.064
0.007
0.000
0.718
0.425
0.492
0.002
0.437
0.001
0.009
0.108
0.007
0.805
0.023
0.003
0.318
0.108
0.005
0.483
0.102
0.020
0.063
0.262
0.384

Variabli kryesor i testit t dyt SJ: Forca maksimale e krcimit vertikal (Fmax)
Vlersimi i rezultateve t marra nga tab. 7.3.4 midis matjes F1max (1.05 0.24) dhe
F2max (1.09 0.26) tregon pr nj prmirsim n mesatare me (0.04 0.11), llogaritur me 3.7%,
midis F2max dhe F3max (1.27 0.39) ka nj prmirsim t mtejshm n mesatare me (0.18
0.35), ose 14.1%, e cila sht m e madhe, krahasuar me rastin e par, gati sa 4 -fishi i saj, por
midis matjes F1max dhe F3max vihet re nj prmirsim mjaft i mir n mesatare me (0.22 0.30),
llogaritur me 17.3%. Vlerat e marra nga tab. 7.3.5 pr t-testin raportohen respektivisht: t(31) = 1.921, p =0.064 > 0.050, tregon pr nj diferenc statistikisht t parndsishme, n rastin e par,
por vlerat e dy rasteve t tjera t(31) = -2.908, p =0.007 dhe t(31) = -4.101, p < 0.005, konfirmojn
q kto diferenca jan statistikisht t rndsishme.

78

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Figura 7.3.2 Grafiku i varsis s vlerave t


Fmax nga koha e testit pr t gjith subjektet
e ekipit FC Studenti pr tre matjet e testit
SJ.

Rezultatet pr testin e tret 1L_EO

Testi i tret (1L_EO) sht testi i balancs pr matjen e ekuilibrit EQ(AP) dhe indeksit t
lkundjes (IL) me variablat e marr gjat matjeve n fazat e ndryshme strvitore. N funksion t
parametrave kryesor: S, EQ(AP) dhe IL, jan studiuar t gjith parametrat e tjer t balancs.
Tabela 7.3.6 gjeneron statistikn deskriptive pr variablat e marr gjat tre matjeve t testit
t tret, testin e balances 1L_EO. Rezultatet e marra nga kto tre matje jan prdorur pr t
prshkruar karakteristikat e balancs n testin e tret EO.

79

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Tabela 7.3.6. Statistika deskriptive e tre matjeve t testit t tret 1L_EO.

Matja

Faza
I

Faza
II

Faza
III

Parametri
COPx1
COPy1
S1
vCOP1
Frek.1
Ekuilibri 1
I.L. 1
COPx2
COPy2
S2
vCOP2
Frek.2
Ekuilibri 2
I.L. 2
COPx3
COPy3
S3
vCOP3
Frek.3
Ekuilibri 3
I.L. 3

Mesatarja
DS
31.83 9.88
27.05 3.63
6.14 2.96
66.26 22.81
0.53 0.31
0.86 0.05
1.73 0.60
31.98 5.42
28.83 3.09
10.96 5.11
85.78 31.13
0.53 0.25
0.80 0.07
2.37 0.78
30.47 3.20
28.62 3.04
16.38 7.81
100.20 37.03
0.55 0.30
0.76 0.07
2.87 0.86

Rangu
31.36
14.15
13.73
85.25
1.10
0.24
2.88
23.48
12.96
26.98
113.99
1.00
0.26
3.12
14.92
13.60
28.17
165.30
1.00
0.27
3.24

Vlera
min.
14.73
18.85
2.04
34.45
0.20
0.69
.84
20.17
21.56
1.97
52.31
0.20
0.67
.84
22.35
22.21
2.15
45.40
0.20
0.64
1.08

Vlera
max.
46.09
33.00
15.77
119.70
1.30
0.93
3.72
43.65
34.52
28.95
166.30
1.20
0.93
3.96
37.27
35.81
30.32
210.70
1.20
0.91
4.32

Varianca
97.58
13.19
8.79
520.51
0.10
0.003
0.37
29.34
9.57
26.13
968.96
0.06
0.004
0.61
10.27
9.23
61.03
1371.48
0.09
0.01
0.74

Tabela 7.3.7 jep rezultatet e t-testit. Ky informacion lidhet me diferencat midis 3 matjeve t
balancs, bazuar n vlerat mesatare t matjes s parametrave biomekanik n testin e tret 1L_EO
dhe nse kto diferenca jan statistikisht t rndsishme.

80

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Tabela 7.3.7. Krahasimet e ifteve t parametrave t njjt brenda testit t tret 1L_EO.

Parametri
COPx

COPy

COPx-COPy

Siprfaqja

vCOP

Frekuenca

Ekuilibri

Indeksi i
Lkundjes

iftet e
parametrave
COPx1-COPx2
COPx2-COPx3
COPx1 -COPx3
COP1-COPy2
COPy2-COPy3
COPy1-COPy3
COPx1-COPy1
COPx2-COPy2
COPx3COPy3
S1 S2
S2 S3
S1 S3
vCOP1-vCOP2
vCOP2-vCOP3
vCOP1-vCOP3
Frek.1-Frek.2
Frek.2-Frek.3
Frek.1-Frek.3
Ekuil.1-Ekuil.2
Ekuil.2-Ekuil.3
Ekuil.1-Ekuil.3
I.L.1-I.L.2
I.L.2-I.L.3
I.L.1-I.L.3

Mes.SD
-0.15 7.39
1.50 4.34
1.35 8.61
-1.78 4.11
0.21 3.12
-1.57 4.21
4.78 10.11
3.15 6.12
1.86 3.73
-4.82 3.14
-5.42 4.63
-10.24 5.84
-19.52 17.32
-14.42 28.43
-33.94 28.92
-0.01 0.32
-0.02 0.42
-0.03 0.48
0.05 0.06
0.04 0.04
0.10 0.07
-0.65 0.72
-0.50 0.44
-1.14 0.79

95% CI e diferencs
Kufiri i
Kufiri i
poshtm
siprm
- 2.81
2.51
- 0.06
3.07
- 1.75
4.46
- 3.26
- 0.29
- 0.92
1.33
- 3.09
- 0.05
1.13
8.42
0.95
5.36
0.51
3.20
- 5.95
- 3.69
- 7.09
- 3.75
- 12.35
- 8.14
- 25.76
- 13.27
- 24.67
- 4.17
- 44.36
- 23.51
- 0.12
0.11
- 0.17
0.13
- 0.20
0.15
0.03
0.07
0.03
0.05
0.07
0.12
- 0.90
- 0.39
- 0.65
- 0.38
- 1.43
- 0.86

Vlera e
t-testit

Vlera
p

- 0.114
1.957
0.889
- 2.442
0.376
- 2.105
2.674
2.914
2.817
- 8.692
- 6.625
- 9.927
- 6.376
- 2.869
- 6.638
- 0.109
- 0.264
- 0.304
5.096
6.405
8.156
- 5.096
- 6.405
- 8.156

0.910
0.059
0.381
0.021
0.709
0.043
0.012
0.007
0.008
0.000
0.000
0.000
0.000
0.007
0.000
0.914
0.793
0.763
0.000
0.000
0.000
0.000
0.000
0.000

Variablat kryesor t testit t tret 1L_EO (testit t balancs)


a) Variabli i Siprfaqjes s lkundjes (S)
Rezultatet e marra nga tab. 7.3.6 pr variablin S1 (6.14 2.96) dhe S2 (10.96 5.11)
raportojn pr nj rritje t siprfaqjes s lkundjes n mesatare me (4.82 3.14) ose 44 %, e cila
pason me nj dobsim t aftsive t balancs. Nga matja S2 dhe S3 (16.38 7.81), siprfaqja e
lkundjes rritet n mesatare me (5.42 4.63) ose 33%, e cila sht m e vogl krahasuar me rastin
e par, por q rezulton n nj dobsim t aftsis ekuilibruese, ndrsa matja S1 dhe S3 vihet re nj
rritje t siprfaqjes s lkundjes n mesatare me (10.24 5.84) ose 62.5%, gj q pasqyrohet n nj
zvoglim mjaft t konsiderueshm t aftsis ekuilibruese t ktij ekipi. Sipas t-testit (tab. 7.3.7),
vlerat prkatse jan: pr rastin e par, t(31) = -8.692, p = 0.005, vlera e siprfaqjes rritet n

81

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

mnyr t konsiderueshme n matjen e dyt; vlerat t(31) = -6.625; dhe t(31) = -9.927; p < 0.005
tregojn pr diferenca statistikisht t rndsishme pr dy rastet e tjera.
b) Variabli i Treguesit t Ekuilibrit n drejtimin anterior-posterior [EQ(AP)]
Pr sa i prket matjeve (tab. 7.3.6) midis Ekuil.1 (0.86 0.05) dhe Ekuil.2 (0.80 0.07)
vrehet nj zvoglim i balancs n mesatare me (0.05 0.06) , e cila tregon pr nj nj dobsim t
aftsive ekuilibruese t llogaritur me 6.9%, si rezultat i strvitjes rutin. Nga matja Ekuil.2 dhe
Ekuil.3 (0.76 0.07) ka nj zvoglim t mtejshm t balancs n mesatare me (0.04 0.04) ose t
llogaritur me 5%, e cila sht pak m e vogl sesa n rastin e par, ndrsa nga matja Ekuil.1 dhe
Ekuil.3 shihet nj zvoglim i plot i balancs n mesatare me (0.10 0.07) ose n total me 11.6%.
Nga tabela 7.3.7 shohim q vlerat t-statistikore korresponduese jan respektivisht: t(31)=5.096;
t(31) = 6.405; t(31)=-8.156 dhe vlera sig.p < 0.005 konfirmon q kto diferenca jan t
rndsishme nga pikpamja statistikore.

Figura 7.3.3. Grafiku i varsis s vlerave t


ekuilibrit nga koha e testit pr t gjith subjektet
e ekipit FC Studenti pr tre matjet e testit
1L_EO.

c) Variabli: Treguesi i Indeksit t Lkundjes (IL)


Vlersimi i parametrave pr treguesin e indeksit t lkundjes t marra nga tab. 7.3.6 midis
IL.1 (1.73 0.60) dhe IL.2 (2.37 0.78) tregojn q ka nj rritje t treguesit t indeksit t
lkundjes n mesatare me (0.65 0.72), llogaritur me 27%, vler q tregon dobsimin e aftsive
ekuilibruese. Vlerat e marra nga matja IL.2 dhe IL.3 (2.87 0.86) raportojn nj rritje t treguesit
t indeksit t lkundjes, mesatare me (0.50 0.44), ose nj dobsim t aftsive ekuilibruese me
17.4%, e cila sht pak m e vogl, krahasuar me rastin e par, afrsisht sa 2/3 e saj, kurse matjet
midis IL.1 dhe IL.3 tregojn nj rritje mjaft t konsiderueshme t treguesit t indeksit t lkundjes,
e marr n mesatare me (1.14 0.79), gj q tregon pr nj dobsim t aftsive ekuilibruese
llogaritur n masn 39.7%. Sipas vlerave t marra nga tab.7.3.7, kemi prkatsisht: t(31) = -5.096;
t(31) = -6.405; t(31)= -8.156, p < 0.005, t cilat tregojn q kjo rritje sht statistikisht e

82

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

rndsishme, por efekti sht negativ, pasi vlera statistikore p < 0.005 e konfirmon kt rezultat e
dobsimit t aftsive ekuilibruese.

Figura 7.3.4. Grafiku i varsis s vlerave t


Indeksit t lkundjes nga koha e testit pr t
gjith subjektet e ekipit FC Studenti pr tre
matjet e testit 1L_EO.

Rezultatet pr testin e katrt 1L_EC

Testi i katrt (1L_EC) sht testi i balancs pr matjen e ekuilibrit EQ(AP) dhe indeksit t
lkundjes (IL) me variablat e marr gjat matjeve n fazat e ndryshme strvitore. N fu nksion t
parametrave kryesor: S, EQ(AP) dhe IL, jan studiuar t gjith parametrat e tjer t balancs.
Tabela 7.3.8 gjeneron statistikn deskriptive pr variablat e marr gjat tre matjeve t testit
t katrt, testin e balancs 1L_EC. Rezultatet e marra nga kto tre matje jan prdorur pr t
prshkruar karakteristikat e balancs n testin e katrt.

83

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Tabela 7.3.8. Statistika deskriptive e tre matjeve t testit t katrt 1L_EC

Matja

Faza
I

Faza
II

Faza
III

Parametri

Mesatarja DS

Rangu

COPx1
COPy1
S1
vCOP1
Frek.1
Ekuilibri 1
I.L. 1
COPx2
COPy2
S2
vCOP2
Frek.2
Ekuilibri 2
I.L. 2
COPx3
COPy3
S3
vCOP3
Frek.3
Ekuilibri 3
I.L. 3

31.15 9.26
26.52 5.24
71.03 118.61
159.75 98.09
0.54 0.34
0.63 0.26
4.40 3.07
31.27 3.63
28.67 3.12
63.84 76.85
174.00 78.37
0.53 0.39
0.58 0.18
5.03 2.11
29.82 2.83
28.51 3.32
60.12 88.63
162.04 46.79
0.44 0.22
0.62 0.16
4.57 1.91

28.96
27.18
515.36
373.08
1.40
0.87
10.44
13.25
11.34
313.45
353.81
1.50
0.67
8.04
13.27
12.90
475.37
210.20
0.70
0.82
9.84

Vlera
min.
15.35
15.26
7.61
46.72
0.20
0.00
1.56
24.85
22.34
8.15
73.19
0.20
0.15
2.16
23.45
22.75
12.60
68.30
0.20
0.00
2.16

Vlera
max.
44.31
42.44
522.97
419.80
1.60
0.87
12.00
38.10
33.68
321.60
427.00
1.70
0.82
10.20
36.72
35.65
487.97
278.50
0.90
0.82
12.00

Varianca
85.78
27.42
14067.79
9620.95
0.12
0.07
9.45
13.21
9.72
5906.01
6141.44
0.15
0.03
4.45
8.01
11.05
7854.85
2189.28
0.05
0.03
3.65

Tabela 7.3.9 jep rezultatet e t-testit. Ky informacion lidhet me diferencat midis 3 matjeve t
balancs, bazuar n vlerat mesatare t matjes s parametrave biomekanik n testin e katrt
1L_EC dhe nse kto diferenca jan statistikisht t rndsishme.

84

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Tabela 7.3.9. Krahasimet e ifteve t parametrave t njjt brenda testit t katrt 1L_EC.

Parametri
COPx

COPy

COPx-COPy

Siprfaqja

vCOP

Frekuenca

Ekuilibri

Indeksi i
Lkundjes

iftet e
parametrave
COPx1-COPx2
COPx2-COPx3
COPx1 -COPx3
COPy1-COPy2
COPy2-COPy3
COPy1-COPy3
COPx1-COPy1
COPx2-COPy2
COPx3 COPy3
S1 S2
S2 S3
S1 S3
vCOP1-vCOP2
vCOP2-vCOP3
vCOP1-vCOP3
Frek.1-Frek.2
Frek.2-Frek.
Frek.1-Frek.3
Ekuil.1-Ekuil.2
Ekuil.2-Ekuil.3
Ekuil.1-Ekuil.3
I.L.1-I.L.2
I.L.2-I.L.3
I.L.1-I.L.3

Mes.SD
-0.11 7.51
1.45 3.82
1.33 8.59
-2.15 4.98
0.16 3.89
-1.99 4.64
4.64 10.58
2.60 5.12
1.32 4.16
7.19 74.45
3.72 48.61
10.91 92.63
-14.2571.59
11.96 75.32
-2.29 80.99
0.01 0.41
0.09 0.43
0.10 0.36
0.05 0.16
-0.04 0.13
0.01 0.23
-0.63 1.91
0.47 1.60
-0.17 2.75

95% CI e diferencs
Kufiri i
Kufiri i
poshtm
siprm
- 2.82
2.59
0.07
2.82
- 1.77
4.43
- 3.95
- 0.36
- 1.24
1.57
- 3.66
- 0.32
0.82
8.45
0.75
4.44
- 0.19
2.82
- 19.65
34.03
- 13.80
21.25
- 22.49
44.31
- 40.06
11.56
- 15.20
39.11
- 31.49
26.91
- 0.13
0.16
- 0.08
0.02
- 0.03
0.23
- 0.004
0.11
- 0.09
0.01
- 0.07
0.10
- 1.32
0.06
- 0.11
1.04
- 1.16
0.83

Vlera e
t-testit

Vlera
p

- 0.086
2.145
0.878
- 2.445
0.238
- 2.425
2.479
2.872
1.787
0.546
0.433
0.666
- 1.126
0.898
- 0.160
0.215
1.060
1.535
1.870
- 1.648
0.340
- 1.870
1.648
- 0.340

0.932
0.040
0.387
0.020
0.813
0.021
0.019
0.007
0.084
0.589
0.668
0.510
0.269
0.376
0.874
0.831
0.297
0.135
0.071
0.109
0.736
0.071
0.109
0.736

Variablat kryesor t testit t katrt 1L_EC(testit t balancs)


a) Variabli i Siprfaqjes s lkundjes (S)
Rezultatet e marra nga tab. 7.3.8, matjet midis S1 (71.03 118.61) dhe S2 (63.84 76.85)
raportojn pr njzvoglim t siprfaqjes s lkundjes n mesatare me (7.19 74.45) ose 10.1 %, e
cila pason me nj rritje t leht t aftsive t balancs. Nga matjet midis S2 dhe S3 (60.12 88.63),
shihet q siprfaqja e lkundjes zvoglohet leht n mesatare me (3.72 48.61) ose 5.8%, e cila
sht m e vogl krahasuar me rastin e par, gati sa 1/2 e saj, por q rezulton n nj prmirsim t
vogl t aftsis ekuilibruese. Ndrkoh q matja S1 me S3 tregojn q ka nj zvoglim t
siprfaqjes s lkundjes n mesatare me (10.91 92.63) ose 14%, gj q pasqyrohet me nj
prmirsim t vogl t aftsis ekuilibruese t skuadrs. t-testi (tab. 7.3.9) tregon respektivisht
vlerat: t(31) = 0.546, p = 0.589; t(31) = 0.433, p =0.668 ; t(31) = 0.666, dhe p = 0.510, t cilat
konfirmojn diferenca q jan t parndsishme nga pikpamja statistikore, meqnse p > 0.050.
85

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

b) Variabli i Treguesit t Ekuilibrit n drejtimin anterior-posterior [EQ(AP)]


Sipas tab. 7.3.8, vlersimi i matjeve midis Ekuil.1 (0.63 0.26) dhe Ekuil.2 (0.58 0.18)
tregon pr nj zvoglim t balancs n mesatare me (0.05 0.16) , e cila tregon pr nj nj
dobsim t aftsive ekuilibruese t llogaritur me 7.9%, si rezultat i strvitjes rutin. Nga matjet
midis Ekuil.2 dhe Ekuil.3 (0.62 0.16) shihet nj rritje e vogl e balancs n mesatare me (0.04
0.13) ose t llogaritur me 6.5%, e cila n vler sht pak m e vogl sesa zvoglimi n rastin e
par. N rastin e tret, matjet midis Ekuil.1 dhe Ekuil.3 raportojn nj zvoglim fare t vogl t
balancs n mesatare me (0.01 0.23) ose n total me 1.6%. Sipas t-testit t marr nga tabela
7.3.9, kemi prkatsisht: t(31) = 1.870, p = 0.071; t(31) = -1.648, p = 0.109 dhe t(31) = 0.340, p =
0.736, matje pr t cilat vlera p > 0.050, gj e cila vrteton se kto diferenca jan statistikisht t
parndsishme.

Figura 7.3.5 Grafiku i varsis s vlerave t ekuilibrit


nga koha e testit pr t gjith subjektet e ekipit FC
Studenti pr tre matjet e testit 1L_EC.

c) Variabli: Treguesi i Indeksit t Lkundjes (IL)


Prsa i prket matjeve midis IL.1 (4.40 3.07) dhe IL.2 (5.03 2.11) vrehet nj rritje e
treguesit t indeksit t lkundjes n mesatare me (0.63 1.91) , llogaritur me 12.5%, vler q
tregon dobsimin e aftsive ekuilibruese, nga matja midis IL.2 dhe IL.3 (4.75 1.91) ka nj
zvoglim t treguesit t indeksit t lkundjes, mesatare me (0.47 1.60), ose nj prmirsim t
aftsive ekuilibruese me 9.1%, e cila sht pak m e vogl, krahasuar me rritjen n rastin e par,
afrsisht sa 3/4 e saj, kurse midis IL.1 dhe IL.3 shihet nj rritje e vogl e treguesit t indeksit t
lkundjes, e marr n mesatare me (0.17 2.75), gj q tregon pr nj zvoglim t aftsive
ekuilibruese llogaritur n masn 3.7%. Nga tab.7.3.9, vzhgojm q vlerat t-statistikore jan
prkatsisht: t(31) = -1.870, p = 0.071; t(31) = 1.648, p = 0.109; t(31) = -0.340, p = 0.736; p >
0.050, tregojn pr diferenca statistikisht t parndsishme, si pasoj edhe ky zvoglim sht
statistikisht i parndsishm.

86

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Figura 7.3.6. Grafiku i varsis s vlerave t


indeksit t lkundjes nga koha e testit pr t gjith
subjektet e ekipit FC Studenti pr tre matjet e
testit 1L_EC.

7.4 Diskutim i Rezultateve


-

Pr testin e par CMJ

Nga rezultatet e vlerave mesatare t tre matjeve t krcimit n testin e par CMJ (tab. 7.3.2) si
dhe rezultateve t t-testit (tab. 7.3.3), konkludojm q ka nj prmirsim fare t vogl pothuajse t
parndsishm n lartsin e krcimit vertikal duke ndjekur programin e strvitjes s zakonshme.
N kt rast, strvitja e zakonshme prmirson rezultatin, n mesatare vetm me 0.02 m, ose2 cm.
Intervali i besueshmris 95% CI pr kt parametr sht nga (-0.03m n 0.02m), konfirmon q
diferenca nuk sht statistikisht e rndsishme, N rastin e ksaj skuadre, nj prmirsim n vlern
0.02 m sht jo vetm statistikisht i parndsishm, por edhe praktikisht nj rezultat i pavlefshm
dhe i parndsishm, duke marr n konsiderat edhe kohn e gjat t strvitjes rreth 9 muaj n
ndar n dy faza paraprake. Pr testin e par, mqse p > 0.050, ather hipoteza H1 kundrshtohet
dhe si rrjedhoj vrtetohet hipoteza H0, pra q nuk ekziston nj ndryshim n mesataret e tre
matjeve, prandaj nuk rezultati prfundimtar sht statistiskisht dhe praktikisht i parndsishm dhe
i pavlefshm.
-

Pr testin e dyt SJ

Vlersimi i parametrave t vlerave mesatareve pr tre matjet e krcimit vertikal SJ n testin e


dyt (tab. 7.3.4) si dhe vlerat e marra nga t-testi (tab. 7.3.5), konfirmojn q ka nj prmirsim t
rndsishm n Forcn maksimale shprthyese gjat testit t dyt t krcimit SJ, me programin e
strvitjes rutin. N kt rast, rezultati prmirsohet n mesatare me 0.22 kN, ose 220 N, t cils i
prgjigjet intervali I besimit 95% CI nga (-0.33 n 0.11 kN). Kjo konfirmon q megjithse
diferenca sht statistikisht e rndsishme, ajo do t merret n konsiderat nqse ky rezultat sht
edhe praktikisht i rndsishm. N rastin e ksaj skuadre, prmirsimi n vlern 0.22 kN sht jo
vetm statistikisht, por edhe praktikisht nj rezultat i dobishm n praktik. Si prfundim: Dy
parametrat mjaft t rndsishm, treguesi EFI q lidhet me prgatitjen e sistemit lokomotor gjat
fazave strvitore dhe efienca e lvizjes q lidhet me teknikn e lvizjes q ndikojn
drejtprsdrejti tek forca maksimale shprthyese nuk japin kontributin e tyre n mnyr t plot, si
rezultat forca shprthyese megjithse ka nj prmirsim statistikisht & praktikisht t rndsishm,

87

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

nuk do t jet n vlerat m optimale t dshiruara nga kjo strvitje. Pr kt test, kundrshtohet
hipoteza H0 dhe pranohet hipoteza H1.
-

Pr testin e tret 1L_EO

Rezultatet e marra pr variablin e siprfaqjes, raportojn q vlera e siprfaqjes rritet n mnyr


t konsiderueshme n matjen e dyt (tab. 7.3.6). Kt rezultate i konfirmon edhe prqendrimi
shum i madh i vlerave n 95% CI (tab. 7.3.7) pra 5.95; 3.69 , gjithashtu edhe matjen e tret
siprfaqja e lkundjes rritet n mesatare me (5.42 4.63) ose 33%, e cila sht m e vogl
krahasuar me rastin e par, por q rezulton n nj zvoglim t aftsis ekuilibruese. Kjo diferenc,
sht statistikisht e dallueshme, ndonse testi kryhet n konditat me syt hapur. Kt rezultat e
konfirmon edhe prqendrimi shum i madh i vlerave n 95%, 7.09; 3.75 .

Vlersimi i rezultateve t matjeve t siprfaqjes s lkundjes pasqyrohet me nj zvoglim mjaft


t konsiderueshm t aftsis ekuilibruese t ekipit (tab. 7.3.6). Nga rezultatet vrejm gjithashtu
q gabimi standart i mesatares s zgjedhjes sht prsri mjaft i madh, gj q vrtetohet edhe nga
intervali shum i gjer i besimit (tab. 7.3.7), 12.35; 8.14 . Megjithat, meqnse siprfaqja
rritet dukshm edhe rezultati i ktij ndryshimi pr ekipin sht llogaritur n masn 62.5%.
Rezultati i rndsishm statistikor sht edhe praktikisht mjaft i rndsishm pr studimin ton,
pasi kjo lloj strvitje rutin nuk on n prmirsimin e aftsive t balancs, por shkon n ann e
kundrt t ktij prmirsimi, pra n drejtimin negativ. Pra, pr testin e tret 1L_EO konkludojm
q strvitja rutin e ksaj skuadre ka prkeqsuar rezultatin, n mesatare: pr siprfaqjen e
lkundjes rrritje n vlern 10.24 mm, (ose 62.5%); pr ekuilibrin n mesatare me treguesin 0.10
dhe zvoglimi i aftsive ekuilibruese (11.6%), dhe rritje t lkundjes me indeksin i lkundjes
1.14cm (ose 39.7%). Intervali i besimit 95% CI pr kta parametra sht: pr siprfaqjen nga (12.35mm n -5.84 mm); pr ekuilibrin nga (0.07 n 0.12), dhe pr indeksin e lkundjes sht
nga (-1.43 cm n - 0.86 cm). Kjo konfirmon q megjithse diferenca sht statistikisht e
rndsishme, ajo do t merret n konsiderat nqse kjo diferenc n rezultat sht e rndsishme
edhe praktikisht. N rastin e ekipit Studenti, rezultatet konfirmojn q kto diferenca jan t
rndsishme nga ana statistikore, kurse nga ana praktike tregojn se edhe nj strvitje rutin, pa
elementt proprioceptiv mund t oj n rritjen e siprfaqjes s lkundjes, zvoglimin e aftsive
ekuilibruese, rritjen e treguesit t indeksit t lkundjes, dhe me kalimin e kohs deri n humbjen e
aftsive ekuilibruese. Prfundimisht, mqse pr tre parametrat kryesor, p < 0.005, ather hipoteza
H0 kundrshtohet dhe si rrjedhoj vrtetohet hipoteza H1.
-

Pr testin e katrt 1L_EC

Lidhur me rezultatet e marra pr shpejtsin e zhvendosjes s COP n rastin e par (tab. 7.3.8),
rezultati statistikisht jo i dallueshm (tab. 7.3.9), sht jo vetm pr faktin q testi kryhet n
konditat me syt e mbllur (EC), por edhe pr shkak t gabimit standart t mesatares s zgjedhjes i
cili sht mjaft i madh, gj q vrtetohet edhe nga intervali shum i gjer i besimit, 40.06;11.56 .

88

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Rezultatet statistikisht t padallueshme pr siprfaqjen jan pr shkak t vlers s madhe t


devijimit standart 76.85, si dhe intervalit t gjer t besimit n kufijt 19.65;34.03 . N rastin e
dyt, statistika jo e dallueshme pr shpejtsin e lkundjes s COP, sht si pasoj e devijimit
standart t madh n mesatare me vlern 75.32, si dhe intervalit t gjer t besimit 12.35; 8.14 .
Pr sa i prket rastit t tret, diferenca statistikisht e padallueshme pr shpejtsin, ndonse testi
kryhet n konditat EC, sht si pasoj e devijimit standart shum t madh n vlern 80.99, dhe si
rrjedhoj edhe gabimi standart i mesatares s zgjedhjes sht tepr i madh, gj q konfirmohet
edhe nga intervali mjaft i madh i besimit

31.49; 26.91 . Po kshtu, nga rezultatet pr siprfaqjen

vrejm gjithashtu q diferenca sht statistikisht e padallueshme pasi devijimi standart sht
mjaft i madh n vlern 92.63, si pasoj edhe gabimi standart i mestares s zgjedhjes sht prsri
mjaft i madh, gj q vrtetohet edhe nga intervali shum i gjer i besimit,

22.49; 44.31 .

Megjithat, ndonse siprfaqja ka nj zvoglim t leht, prsri kjo sht e padallueshme nga ana
statistikore, pasi strvitja rutin nuk sht strvitja m efektive q on n prmirsimin dhe rritjen
e aftsive ekuilibruese duke rritur n mnyr graduale edhe shkalln e vshtirsis. Pra, bazuar n
rezultatet e vlerave mesatare dhe t-testit n testin e balancs 1L_EC konkludojm q ka nj
dobsim n aftsin e ekuilibrit duke ndjekur programin e strvitjes rutin. N kt rast, kjo lloj
strvitje ka ndikuar n prkeqsimin e rezultateve, n mesatare: pr siprfaqjen e lkundjes
zvoglimi n vlern 10.91 mm, (ose 14%); pr ekuilibrin zvoglimi n mesatare me treguesin 0.01
dhe zvoglimi i aftsive ekuilibruese (1.6%), dhe rritje t lkundjes me indeksin e lkundjes 0.17
cm (ose 3.7%). Intervalet e besimit 95% CI pr kta parametra jan prkatsisht: pr siprfaqjen
nga (-22.49mm n 44.31 mm); pr ekuilibrin nga (-0.07 n 0.10), dhe pr indeksin e lkundjes
sht nga (-1.16 cm n - 0.83 cm). Vlersimi i ktyre rezultateve konfirmon q kto diferenca
edhe pse jan t parndsishme nga ana statistikore, dhe nga ana praktike tregojn se nj strvitje
rutin, pa elementt proprioceptiv mund t oj n rritjen e siprfaqjes s lkundjes, zvoglimin e
aftsive ekuilibruese, rritjen e treguesit t indeksit t lkundjes, dhe me kalimin e kohs deri n
humbjen e aftsive ekuilibruese. Prfundimisht, hipoteza H1 kundrshtohet dhe si rrjedhoj
vrtetohet hipoteza H0, pra q nuk ekziston ndryshim n mesataret e tre matjeve dhe q ky rezultat
edhe praktikisht i rndsishm dhe i vlefshm pr studimin ton.

89

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

7. 5 Rezultatet e t-testit n ekipin e volejbollit pr fermra Partizani


Analiza e t-testit t pavarur aplikuar tek ekipi i volejbollit pr femra t ekipit Partizani
nprmjet krahasimit t mesatareve t t njjtit parametr t matur n 2 faza t ndryshme
strvitore, nxjerr n pah diferencat q ekzistojn midis tyre, n testet e krcimit dhe n testet e
balancs, si dhe rndsis s tyre statistikore dhe praktike.
Tabela 7.5.1 jep statistikn deskriptive t parametrave antropometrik t skuadrs s
volejbollit pr femra. Subjektet (n = 25) q bjn pjes n kt skuadr jan t grupmoshs nga 1217 vje, me mosh mesatare (14.44 1.47) vje. Karakteristikat e tyre antropometrike jan:
gjatsia (1.66 0.06)m, masa trupore (59.60 6.24)kg dhe BMI (21.54 2.12) (kg/m).
Tabela 7.5.1. Statistika deskriptive e parametrave antropometrik.
Parametri
Mosha (vje)
Gjatsia(m)
Masa trupore (kg)
BMI (kg/m)

Mesatarja
SD
14.44 1.47
1.66 0.06
59.60 6.24
21.54 2.12

Rangu
5.00
0.26
22.32
8.39

Vlera
min.
12.00
1.51
49.60
17.74

Vlera
max.
17.00
1.77
71.92
26.13

Varianca
2.17
0.004
38.93
4.49

Hipotezat e analizs me t-testin


Hipoteza H0: Nuk ka ndryshim n vlerat mesatare midis matjeve 1 dhe 2 t variablave
biomekanik n testin e par CMJ, t dyt SJ, t tret 1L_EO dhe t katrt 1L_EC.
Hipoteza H1: Ka ndyshim n vlerat mesatare midis matjeve 1 dhe2 t variablave biomekanik n
testin e par CMJ, t dyt SJ, t tret 1L_EO dhe t katrt 1L_EC.

Rezultatet pr testin e par CMJ


Testi i par CMJJ sht testi pr lartsin maksimale (Hmax) me variablat e marr gjat dy
fazave t ndryshme strvitore. N funksion t parametrit kryesor Hmax, jan studiuar t gjith
parametrat e tjer t krcimit.
Tabela 7.5.2 gjeneron statistikn deskriptive pr variablat e marr gjat dy matjeve t testit
t par t krcimit. Rezultatet e marra nga kto matje jan prdorur pr t prshkruar
karakteristikat e krcimit t par dhe t dyt t testit t par CMJ.

90

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Tabela 7.5.2. Statistika deskriptive pr dy matjet e testit t par CMJ:

Matja

Faza
I

Faza
II

Parametri
V1max
H1max
F1max
P1max
F1tot.rel
P1max/kg
E.F.I.1
Efienca1
V2max
H2max
F2max
P2max
F2tot.rel
P2max/kg
E.F.I.2
Efienca2

Mesatarja
DS
2.28 0.29
0.36 0.05
1.35 0.18
2.53 0.38
2.30 0.21
42.76 6.45
94.48 12.02
96.60 8.93
2.44 0.18
0.40 0.05
1.44 0.20
2.74 0.49
2.46 0.24
46.54 6.26
101.16 11.69
103.72 8.25

Rangu
1.55
0.27
0.58
1.87
0.86
29.41
47.00
31.00
0.86
0.26
0.68
2.34
1.08
28.00
46.00
29.00

Vlera
min.
1.23
0.22
1.11
1.85
1.89
32.63
75.00
83.00
2.14
0.31
1.17
1.96
2.06
36.16
79.00
89.00

Vlera
max.
2.78
0.49
1.69
3.72
2.75
62.04
122.00
114.00
3.00
0.57
1.85
4.30
3.14
64.16
125.00
118.00

Varianca
0.082
0.003
0.03
0.15
0.05
41.62
144.43
79.75
0.03
0.002
0.04
0.24
0.06
39.21
136.64
68.04

Tabela 7.5.3 jep rezultatet e t-testit. Ky informacion lidhet me diferencat midis 2 matjeve t
krcimeve, bazuar n vlerat mesatare t matjes s parametrave biomekanik n testin e par CMJ
dhe nse kto diferenca jan statistikisht t rndsishme.
Tabela 7.5.3 Krahasimet e ifteve t parametrave t njjt brenda testit t par CMJ.

Parametri

iftet e
parametrave

Hmax.
Vmax.
Fmax.
Pmax.
F.tot.rel
Pmax/kg
E.F.I.
Efienca

H1- H2
V1 V2
F1 F2
P1 P2
F1tot-F2tot
P1rel.-P2rel.
EFI.1-EFI.2
Efi1-Efi2

Mes.
Differences
SD
-0.05 0.03
-0.16 0.24
-0.10 0.08
-0.21 0.20
-0.16 0.12
-3.78 3.28
-6.68 5.99
-7.12 4.50

95% CI e diferencs
Kufiri i
Kufiri i
poshtm
siprm
- 0.06
- 0.26
- 0.13
- 0.30
- 0.21
- 5.13
- 9.16
- 8.98

- 0.03
- 0.06
- 0.07
- 0.13
- 0.11
- 2.42
- 4.20
- 5.26

Vlera e
t-testit

Vlera p

- 7.531
- 3.300
- 6.384
- 5.241
- 6.406
- 5.760
- 5.568
- 7.906

0.000
0.003
0.000
0.000
0.000
0.000
0.000
0.000

91

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Variabli kryesor i testit t par: Lartsia maksimale e krcimit vertikal (Hmax)


Rezultatet e matjeve t marra nga tab. 7.5.2 pr H1max (0.36 0.05) dhe H2max (0.40
0.05) nxjerrin nj prmirsim n mesatare me (0.04 0.03), llogaritur me 10%. Sipas tab. 7.5.3,
vlera e t-testit: t(24) = -7.531, p < 0.005, tregon pr nj diferenc statistikisht t rndsishme.

Figura 7.5.1 Grafiku i varsis s vlerave t


Hmax nga koha e testit pr t gjithe subjektet e
ekipit t volejbollit Partizani pr dy matjet e
testit CMJ.

Rezultatet pr testin e dyt SJ

Testi i dyt SJ sht testi pr forcn maksimale (Fmax) me variablat e marr gjat dy
fazave t ndryshme strvitore. N funksion t parametrit kryesor Fmax, jan studiuar t gjith
parametrat e tjer t krcimit.
Tabela 7.5.4 gjeneron statistikn deskriptive pr variablat e marr gjat dy matjeve t
testit t dyt t krcimit. Rezultatet e marra nga kto matje jan prdorur pr t prshkruar
karakteristikat e krcimit n testin e dyt SJ.

92

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Tabela 7.5.4. Statistika deskriptive pr dy matjet e testit t dyt SJ:

Matja

Faza
I

Faza
II

Parametri
V1max
H1max
F1max
P1max
F1tot.rel
P1max/kg
E.F.I.1
Efienca1
V2max
H2max
F2max
P2max
F2tot.rel
P2max/kg
E.F.I.2
Efienca2

Mesatarja
DS
2.21 0.21
0.32 0.06
1.37 0.14
2.33 0.35
2.35 0.25
39.03 5.26
86.08 10.04
87.72 9.36
2.31 0.18
0.35 0.05
1.43 0.14
2.47 0.36
2.46 0.24
42.40 5.00
93.40 9.52
94.52 9.57

Rangu
0.89
0.25
0.52
1.75
1.05
23.02
41.00
36.00
0.85
0.23
0.54
1.78
1.09
20.86
40.00
41.00

Vlera
min.
1.91
0.24
1.09
1.92
1.79
29.60
65.00
71.00
2.00
0.28
1.23
1.94
1.84
32.70
71.00
75.00

Vlera
max.
2.80
0.49
1.61
3.67
2.84
52.62
106.00
107.00
2.85
0.51
1.77
3.72
2.93
53.56
111.00
116.00

Varianca
0.05
0.003
0.02
0.12
0.06
27.70
100.74
87.54
0.03
0.002
0.02
0.13
0.06
25.02
90.58
91.68

Tabela 7.5.5 jep rezultatet e t-testit. Ky informacion lidhet e diferencat midis 2 matjeve t
krcimeve, bazuar n vlerat mesatare t matjes s parametrave biomekanik n testin e dyt SJ,
dhe nse kto diferenca jan statistikisht t rndsishme.
Tabela 7.5.5. Krahasimet e ifteve t parametrave t njjt brenda testit t dyt SJ.

Parametri

Forca max.
Shpejtsia
Lartsia H
Fuqia
F.tot.rel
Pmax/kg
E.F.I.
Efienca

iftet e
parametrav
e
F1- F2
V1 V2
F1 F2
P1 P2
F1tot-F2tot
P1/kg-P2/kg
EFI.1-EFI.2
Efi1-Efi2

Mes.
Differences
SD
-0.17 0.11
-0.10 0.09
-0.03 0.03
-0.14 0.15
-0.12 0.18
-3.37 2.55
-7.32 5.02
-6.80 5.52

95% CI e diferencs
Kufiri i
Kufiri i
poshtm
siprm
- 0.10
- 0.14
- 0.05
- 0.20
- 0.19
- 4.43
- 9.39
- 9.08

- 0.01
- 0.06
- 0.02
- 0.08
- 0.04
- 2.32
- 5.25
- 4.52

Vlera e
t-testit

Vlera p

- 2.735
- 5.042
- 5.515
- 4.838
- 3.178
- 6.618
- 7.287
- 6.156

0.012
0.000
0.000
0.000
0.004
0.000
0.000
0.000

93

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Variabli kryesor i testit t dyt: Forca maksimale e krcimit vertikal (Fmax)


Bazuar n rezultatet e marra nga tab. 7.5.4 pr matjen midis F1max (1.37 0.14) dhe
F2max (1.54 0.14) vrehet nj prmirsim n mesatare me (0.17 0.11), llogaritur me 11%.
Sipas tab. 7.5.5, vlera e t-testit: t(24) = -2.735, p = 0.012 < 0.050, tregon pr nj diferenc
statistikisht t rndsishme.

Figura 7.5.2 Grafiku i varsis s vlerave t


Fmax nga koha e testit pr t gjithe subjektet
e ekipit t volejbollit Partizani pr dy
matjet e testit SJ.

Rezultatet pr testin e tret 1L_EO

Testi i tret (1L_EO) sht testi i balancs pr matjen e ekuilibrit EQ(AP) dhe indeksit t
lkundjes (IL) me variablat e marr gjat matjeve n dy fazat e ndryshme strvitore. N funksion t
parametrave kryesor: S, EQ(AP) dhe IL, jan studiuar t gjith parametrat e tjer t balancs.
Tabela 7.5.6 gjeneron statistikn deskriptive pr variablat e marr gjat dy matjeve t testit
t tret, testin e balances 1L_EO. Rezultatet e marra nga kto matje jan prdorur pr t prshkruar
karakteristikat e balancs n testin e tret.

94

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Tabela 7.5.6. Statistika deskriptive e dy matjeve t testit t tret 1L_EO.

Matja

Faza
I

Faza
II

Parametri

Mesatarja DS

Rangu

COPx1
COPy1
S1
vCOP1
Frek.1
Ekuilibri 1
I.L. 1
COPx2
COPy2
S2
vCOP2
Frek.2
Ekuilibri 2
I.L. 2

29.60 1.64
30.25 3.72
10.80 6.66
90.49 28.14
0.58 0.35
0.79 0.06
2.50 0.68
29.17 1.68
29.23 3.33
6.35 2.32
70.02 14.38
0.65 0.44
0.84 0.05
1.89 0.59

7.02
17.58
32.37
111.40
1.30
0.25
3.00
6.47
11.19
8.41
59.50
1.70
0.24
2.88

Vlera
min.
25.34
22.81
4.51
48.17
0.20
0.63
1.44
25.78
23.16
3.48
46.38
0.20
0.68
0.96

Vlera
max.
32.36
40.39
36.88
159.57
1.50
0.88
4.44
32.25
34.35
11.89
105.88
1.90
0.92
3.84

Varianca
2.69
13.84
44.37
791.85
0.12
0.003
0.46
2.82
11.08
5.37
206.83
0.20
0.002
0.35

Tabela 7.5.7 jep rezultatet e t-testit. Ky informacion lidhet me diferencat midis 2 matjeve t
balancs, bazuar n vlerat mesatare t matjes s parametrave biomekanik n testin e tret 1L_EO
dhe nse kto diferenca jan statistikisht t rndsishme.
Tabela 7.5.7. Krahasimet e ifteve t parametrave t njjt brenda testit t tret 1L_EO.

Parametri
COPx
COPy
COPx-COPy
Siprfaqja
vCOP
Frekuenca
Ekuilibri
IL

iftet e
parametrave
COPx1-COPx2
COPy1-COPy2
COPx1-COPy1
COPx2-COPy2
S1 S2
vCOP1-vCOP2
Frek.1-Frek.2
Ekuil.1-Ekuil.2
I.L.1-I.L.2

Mes.SD
0.43 1.70
1.01 3.04
-0.64 4.06
-0.06 4.01
4.45 5.35
20.47 20.28
-0.07 0.56
-0.05 0.03
0.61 0.36

95% CI e diferencs
Kufiri i
Kufiri i
poshtm
siprm
- 0.27
1.13
- 0.24
2.27
- 2.32
1.03
- 1.71
1.59
2.24
6.66
12.01
28.85
- 0.30
0.16
- 0.06
- 0.04
0.47
0.76

Vlera e
t-testit

Vlera
p

1.272
1.669
- 0.791
- 0.075
4.159
5.048
- 0.606
- 8.521
8.521

0.216
0.108
0.437
0.941
0.000
0.000
0.550
0.000
0.000

95

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Variablat kryesor t testit t tret 1L_EO (testit t balancs)


a) Variabli i Siprfaqjes s lkundjes (S)
Vlersimi sipas tab. 7.5.6 midis matjes S1 (10.80 6.66) dhe S2 (6.35 2.32) tregon pr
nj zvoglim t siprfaqjes s lkundjes n mesatare me (4.45 5.35) ose 41.2 %, e cila pason me
nj prmirsim t balancs. T-testi (tab. 7.5.7) tregon vlern t(21) = 4.159, p < 0.005. Kjo
diferenc, sht statistikisht e dallueshme dhe rezultati sht q vlera e siprfaqjes s lkundjes
zvoglohet n mnyr t konsiderueshme, ndonse testi kryhet n konditat me syt hapur. Kt
rezultat e konfirmon edhe prqendrimi shum i madh i vlerave n 95% CI, 2.24;6.66 .

Figura 7.5.3. Grafiku i varsis s vlerave t


siprfaqjes s lkundjes nga koha e testit pr t
gjith subjektet e ekipit t volejbollit Partizani
pr dy matjet e testit 1L_EO.

b) Variabli i Treguesit t Ekuilibrit [EQ(AP)]


Bazuar ne rezultatet e marra nga tab. 7.5.6, vlersimi midis Ekuil.1 (0.79 0.06) dhe
Ekuil.2 (0.84 0.05) tregon pr nj rritje t ekuilibrit n mesatare me (0.05 0.03) , e cila tregon
pr nj prmirsim t aftsive ekuilibruese t llogaritur me 6%, si rezultat i strvitjes
proprioceptive. Sipas t-testit kemi: t(24)=-8.521, p < 0.005, konfirmon q kjo diferenc sht e
rndsishme nga ana statistikore, kurse nga ana praktike tregon pr rndsin e strvitjes
proprioceptive.

Figura 7.5.4. Grafiku i varsis s vlerave t ekuilibrit


nga koha e testit pr t gjith subjektet e ekipit t
volejbollit Partizani pr dy matjet e testit 1L_EO.

96

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

c) Variabli: Treguesi i Indeksit t Lkundjes (IL)


Rezultatet e marra nga tab. 7.5.6 matjeve midis IL.1 (2.50 0.68) dhe IL.2 (1.89 0.59)
nxjerrin nj zvoglim t treguesit t indeksit t lkundjes n mesatare me (0.61 0.36), llogaritur
me 24.4%, vler q tregon prmirsimin e aftsive ekuilibruese. Sipas tab. 7.5.7, vlera e t-testit:
t(24) = 8.521, p < 0.005, tregon pr nj diferenc statistikisht t rndsishme pr kt studim.

Grafiku 7.5.5. Grafiku i varsis s vlerave t


indeksit t lkundjes nga koha e testit pr t
gjith subjektet e ekipit t volejbollit
Partizani pr dy matjet e testit 1L_EO.

Rezultatet pr testin e katrt 1L_EC

Testi i katrt (1L_EC) sht testi i balancs pr matjen e ekuilibrit EQ(AP) dhe indeksit t
lkundjes (IL) me variablat e marr gjat matjeve n fazat e ndryshme strvitore. N funksion t
parametrave kryesor: S, EQ(AP) dhe IL, jan studiuar t gjith parametrat e tjer t balancs.
Tabela 7.5.8 gjeneron statistikn deskriptive pr variablat e marr gjat dy matjeve t testit
t katrt, testin e balances 1L_EC. Rezultatet e ktyre matjeve jan prdorur pr t prshkruar
karakteristikat e balancs n testin e katrt.

97

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Tabela 7.5.8. Statistika deskriptive e dy matjeve t testit t katrt 1L_EC.

Matja

Faza
I

Faza
II

Parametri

Mesatarja DS

Rangu

COPx1
COPy1
S1
vCOP1
Frek.1
Ekuilibri 1
I.L. 1
COPx2
COPy2
S2
vCOP2
Frek.2
Ekuilibri 2
I.L. 2

29.68 3.12
30.66 3.55
52.96 54.65
180.76 72.61
0.51 0.35
0.59 0.14
4.88 1.70
28.59 3.07
29.14 2.86
21.43 11.87
127.82 37.48
0.48 0.20
0.71 0.08
3.43 0.90

15.23
13.57
244.03
356.46
1.50
0.70
8.40
15.10
10.91
49.23
144.49
0.70
0.33
3.96

Vlera
min.
23.29
25.10
6.23
81.07
0.20
0.15
1.80
17.86
25.18
4.38
56.73
0.20
0.56
1.32

Vlera
max.
38.52
38.67
250.26
437.53
1.70
0.85
10.20
32.96
36.09
53.61
201.22
0.90
0.89
5.28

Varianca
9.73
12.61
2986.25
5272.56
0.12
0.02
2.89
9.42
8.17
140.79
1404.41
0.04
0.006
0.81

Tabela 7.5.9 jep rezultatet e t-testit t varur (paired t-test). Ky informacion lidhet me
diferencat midis 2 matjeve t balancs, bazuar n vlerat mesatare t matjes s parametrave
biomekanik n testin e katrt 1L_EC dhe nse kto diferenca jan statistikisht t rndsishme.
Tabela 7.5.9. Krahasimet e ifteve t parametrave t njjt brenda testit t katrt 1L_EC.

Parametri
COPx
COPy
COPx-COPy
Siprfaqja
vCOP
Frekuenca
Ekuilibri
I.L.

iftet e
parametrave
COPx1-COPx2
COPy1-COPy2
COPx1-COPy1
COPx2-COPy2
S1 S2
vCOP1-vCOP2
Frek.1-Frek.2
Ekuil.1-Ekuil.2
I.L.1-I.L.2

Mes.SD
1.09 3.74
1.52 3.28
-0.97 4.39
-0.55 4.07
31.53 47.53
52.94 61.92
0.04 0.35
-0.12 0.10
1.15 1.22

95% CI e diferencs
Kufiri i
Kufiri i
poshtm
siprm
- 0.45
2.64
0.16
2.87
- 2.79
0.84
- 2.23
1.13
11.91
51.15
27.38
78.50
- 0.11
0.18
- 0.16
- 0.08
0.94
1.95

Vlera e
t-testit

Vlera
p

1.460
2.316
- 1.109
- 0.676
3.317
4.275
0.511
- 5.928
5.928

0.157
0.029
0.278
0.505
0.003
0.000
0.614
0.000
0.000

98

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Variablat kryesor t testit t katrt 1L_EC (testit t balancs)


a) Variabli i Siprfaqjes s lkundjes (S)
Sipas tab. 7.5.8, rezultatet e marra midis S1 (52.96 54.65) dhe S2 (21.43 11.87)
nxjerrin q ka nj zvoglim t siprfaqjes s lkundjes n mesatare me (31.53 47.53) ose 59.5 %,
e cila pason me nj prmirsim t balancs. T-testi (tab. 7.5.9) tregon vlern t(24) = 3.317, p =
0.003 < 0.050 dhe konfirmon nj diferenc statistikisht t rndsishme. Edhe pse diferenca
statistikore sht e dallueshme, n kt rast devijimi standart ka vler t madhe (47.53), gabimi
standart i mestares s zgjedhjes sht mjaft i madh, gj q vrtetohet edhe nga intervali shum i
gjer i besimit 11.91;51.15 .

Figura 7.5.6. Grafiku i varsis s vlerave t


siprfaqjes s lkundjes nga koha e testit pr t
gjithe subjektet e ekipit t volejbollit Partizani
pr dy matjet e testit 1L_EC.

b) Variabli i Treguesit t Ekuilibrit [EQ (AP)]


Vlersimi i rezultateve t marra nga tab.
7.5.8 pr matjet e Ekuil.1 (0.59 0.14) dhe Ekuil.2
(0.71 0.08) tregon nj rritje t ekuilibrit n
mesatare me (0.12 0.10), e cila konfirmon nj
prmirsim t aftsive ekuilibruese t llogaritur me
16.9%, si rezultat i strvitjes proprioceptive. Sipas ttestit (tab. 7.5.9) kemi: t(24) = -5.928, p < 0.005,
rezultat q vrteton nj diferenc statistikore t
rndsishme.
Figura 7.5.7. Grafiku i varsis s vlerave t ekuilibrit nga koha e testit pr t gjith subjektet e
ekipit t volejbollit Partizani pr dy matjet e testit 1L_EC.

99

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

c) Variabli: Treguesi i Indeksit t Lkundjes (IL)


Pr sa i prket matjeve (tab. 7.5.8) nga krahasimi midis IL.1 (4.88 1.70) dhe IL.2 (3.43
0.90) vihet re nj zvoglim i treguesit t indeksit t lkundjes n mesatare me (1.15 1.22),
llogaritur me 29.7%, vler q tregon prmirsimin e aftsive ekuilibruese. Vlera e t-testit (tab.
7.5.9) t raportuar: t(24) = 5.928, p < 0.005, tregon pr nj diferenc statistikisht t rndsishme.

Figura 7.5.8. Grafiku i varsis s vlerave t


indeksit t lkundjes nga koha e testit pr t gjith
subjektet e ekipit t volejbollit Partizani pr dy
matjet e testit 1L_EC.

7.6 Diskutim i Rezultateve


-

Pr testin e par CMJ

Rezultatet e marra nga vlerat mesatare t dy matjeve t krcimit CMJ n testin e par (tab.
7.5.2) si dhe nga t-testi (tab. 7.5.3), konfirmojn q ka nj prmirsim t rndsishm n lartsin e
krcimit vertikal duke ndjekur programin e strvitjes proprioceptive. N kt rast, strvitja
proprioceptive prmirson rezultatin, n mesatare me 0.04 m, ose 4 cm. Sipas tab.7.5.3, Intervali i
besimit 95% CI pr Hmax sht nga (-0.06m n - 0.03m). N rastin e skuadrs s volejbollit pr
femra, nj prmirsim n vlern 0.04 m sht jo vetm statistikisht i rndsishm, por sht
praktikisht nj rezultat mjaft i knaqshm dhe i rndsishm.Si rezultat, mqse p < 0.005, ather
hipoteza H0 kundrshtohet dhe si rrjedhoj vrtetohet hipoteza H1, pra q ekziston nj ndryshim
n mesataret e dy matjeve dhe q ky ndryshim sht statistiskisht dhe praktikisht i rndsishm dhe
i vlefshm.
-

Pr testin e dyt SJ

Vlersimi i vlerave mestare t dy matjeve t krcimit SJ n testin e dyt (tab. 7.5.4) si dhe
rezultatet e t-testit (tab. 7.5.5) vrtetojn q ka nj prmirsim t rndsishm n Forcn
maksimale shprthyese gjat testit t dyt t krcimit SJ, si rezultat i programit t strvitjes
proprioceptive. N kt rast, strvitja proprioceptive prmirson rezultatin, n mesatare me 0.17
kN, ose170 N. Intervali i besimit pr parametrin e Fmax shtrihet n kufijt nga (-0.10n 0.01m).
100

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Rezultatet konfirmojn q nj prmirsim n vlern 0.17 kN sht jo vetm statistikisht por edhe
praktikisht i rndsishm. Prandaj, hipoteza H0 kundrshtohet dhe si pasoj vrtetohet hipoteza
H1.
-

Pr testin e tret 1L_EO

Pr sa i prket rezultateve t marra nga testi i tret 1L_EO, vlera e siprfaqjes s lkundjes
zvoglohet n mnyr t konsiderueshme (tab. 7.5.6), ndonse testi kryhet n konditat me syt
hapur, diferenca sht statistikisht e dallushme. Kt rezultat e konfirmon edhe prqendrimi
shum i madh i vlerave n 95% CI (tab. 7.5.7) sht 2.24;6.66 . Rezultatet tregojn edhe pr nj
prmirsim t aftsive ekuilibruese t llogaritur me 6%, si rezultat i strvitjes proprioceptive. Ky
rezultat, konfirmon q kjo diferenc sht e rndsishme nga ana statistikore, kurse nga ana
praktike tregon rndsin e strvitjes proprioceptive. Zvoglimi i IL tregon pr nj zvoglim t
treguesit t indeksit t lkundjes n mesatare me, llogaritur me 24.4%, vler q tregon
prmirsimin e aftsive ekuilibruese. Bazuar n t gjitha rezultatet e vlerave mesatare t dy
matjeve balancs 1L_EO n testin e tret si dhe t-testit (tab. 7.5.7), vihet req ka nj prmirsim
mjaft t rndsishm n aftsin e ekuilibrit duke ndjekur programin e strvitjes proprioceptive.
N kt rast, strvitja proprioceptive prmirson rezultatin, n mesatare: pr siprfaqjen e
lkundjes me 4.45 mm, (ose 41.2%); pr ekuilibrin 0.05 dhe prmirsimi (6%) dhe indeksin e
lkundjes 0.61 cm (ose 24.4%). Meqnsese pr parametrat kryesor, p < 0.005, ather hipoteza
H0 kundrshtohet dhe si rrjedhoj vrtetohet hipoteza H1.
-

Pr testin e katrt 1L_EC

Vlersimi i rezultateve lidhur me siprfaqjen (tab. 7.5.8), tregon edhe pse zvoglimi i t cils
n diferenca statistikore sht e dallueshem, n kt rast devijimi standart ka vler t madhe
(47.53) dhe gabimi standart i mestares s zgjedhjes sht mjaft i madh, gj q vrtetohet edhe nga

intervali shum i gjer i besimit, 11.91;51.15 , (tab. 7.5.9). Zvoglimi i siprfaqjes me 31.53 mm,
(ose 59.5%); rritja e ekuilibrit me 0.12 dhe prmirsimi (16.9%), zvoglimi i indeksit t lkundjes
1.15 cm (ose 29.7%), konfirmon q kto diferenca jan t rndsishme nga ana statistikore, dhe
nga ana praktike tregojn prmirsimin e aftsive ekuilibruese dhe si rrjedhoj edhe rndsin e
strvitjes proprioceptive. Prandaj, ato do t merren si vlera mjaft t mira dhe t konsiderueshme
pr studimin ton. Prandaj, duke qn se pr kta parametra kryesor, p < 0.005, ather hipoteza
H0 kundrshtohet dhe si pasoj pranohet hipoteza H1.

101

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

7.7 Rezultatet e t-testit n ekipin e futbollit FC Partizani


Analiza e t-testit t pavarur aplikuar tek ekipi i futbollit t ekipit t futbollit FC Partizani
nprmjet krahasimit t mesatareve t t njjtit parametr t matur n 2 faza t ndryshme
strvitore, nxjerr n pah diferencat q ekzistojn midis tyre, n testet e krcimit dhe n testet e
balancs, si dhe rndsis s tyre statistikore dhe praktike.
Tabela 7.7.1 jep statistikn deskriptive t parametrave antropometrik t ekipit t futbollit
FC Partizani meshkuj (n = 22). Subjektet q bjn pjes n kt skuadr jan meshkuj t
grupmoshs nga 18-30 vje, me mosh mesatare (23.59 3.69) vje. Karakteristikat e tyre
antropometrike jan: gjatsia (1.82 0.06)m, masa trupore (77.83 7.69)kg dhe BMI (23.55
1.65) kg/m.
Tabela 7.7.1 Statistika deskriptive e parametrave antropometrik.

Parametri
Mosha (vje)
Gjatsia(m)
Masa trupore (kg)
BMI (kg/m)

Mesatarja
SD
23.59 3.69
1.82 0.06
77.83 7.69
23.55 1.65

Rangu
12.00
0.21
29.83
7.18

Vlera
min.
18.00
1.70
64.50
19.47

Vlera
max.
30.00
1.91
94.33
26.65

Varianca
13.59
0.003
59.14
2.71

Hipotezat e analizs me t-testin


Hipotezat e analizs me t-testin jan t njjta me hipotezat e ekipit t volejbollit Partizani.

Rezultatet pr testin e par CMJ


Testi i par CMJ sht testi pr lartsin maksimale (Hmax) me variablat e marr gjat dy
fazave t ndryshme strvitore. N funksion t parametrit kryesor Hmax, jan studiuar t gjith
parametrat e tjer t krcimit.
Tabela 7.7.2 gjeneron statistikn deskriptive pr variablat e marr gjat dy matjeve t testit
t par t krcimit. Rezultatet e ktyre matjeve jan prdorur pr t prshkruar karakteristikat e
krcimit n testin e par CMJ.

102

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Tabela 7.7.2. Statistika deskriptive pr dy matjet e testit t par CMJ.

Matja

Faza
I

Faza
II

Parametri

Mesatarja DS

Rangu

V1max
H1max
F1max
P1max
F1tot.rel
P1max/kg
E.F.I.1
Efienca1
V2max
H2max
F2max
P2max
F2tot.rel
P2max/kg
E.F.I.2
Efienca2

2.86 0.14
0.51 0.05
2.19 0.40
4.71 0.55
2.89 0.49
61.46 6.58
103.59 11.55
88.45 9.75
2.89 0.10
0.53 0.05
2.23 0.38
4.74 0.53
2.91 0.43
62.81 6.15
105.00 10.27
92.55 9.61

0.55
0.18
1.31
1.89
1.49
23.45
46.00
37.00
0.32
0.19
1.20
2.02
1.38
21.96
42.00
41.00

Vlera
min.
2.55
0.41
1.62
3.92
2.38
50.05
83.00
74.00
2.68
0.40
1.74
3.84
2.37
53.17
85.00
75.00

Vlera
max.
3.10
0.59
2.93
5.81
3.87
73.50
129.00
111.00
3.00
0.59
2.94
5.86
3.75
75.13
127.00
116.00

Varianca
0.02
0.003
0.16
0.30
0.24
43.24
133.39
95.02
0.01
0.002
0.14
0.28
0.19
37.81
105.52
92.36

Tabela 7.7.3 jep rezultatet e t-testit. Ky informacion lidhet me diferencat midis 2 matjeve t
krcimeve, bazuar n vlerat mesatare t matjes s parametrave biomekanik n testin e par CMJ,
dhe nse kto diferenca jan statistikisht t rndsishme.
Tabela 7.7.3. Krahasimet e ifteve t parametrave t njjt brenda testit t par CMJ.

Parametri

iftet e
parametrave

Hmax.
Vmax.
Fmax.
Pmax
F.tot.rel
Pmax/kg
E.F.I.
Efienca

H1- H2
V1 V2
F1 F2
P1 P2
F1tot-F2tot
P1rel.-P2rel.
EFI.1-EFI.2
Efi1-Efi2

Mes.
Differencs
SD
-0.01 0.02
-0.03 0.06
-0.04 0.06
-0.03 0.25
0.02 0.22
-1.35 1.73
-1.41 3.08
-4.09 2.43

95% CI e
diferencs
Kufiri i
Kufiri i
poshtm siprm
- 0.02
- 0.005
- 0.06
- 0.006
- 0.07
- 0.02
- 0.14
0.08
- 0.12
0.75
- 2.12
- 0.59
- 2.76
- 0.04
- 5.17
- 3.01

Vlera e
t-testit

Vlera p

- 3.261
- 2.501
- 3.322
- 0.551
- 0.496
- 3.666
- 2.145
- 7.902

0.004
0.021
0.003
0.587
0.625
0.001
0.044
0.000

103

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Variabli kryesor i testit t par CMJ: Lartsia maksimale e krcimit vertikal (Hmax)
Bazuar n tab. 7.7.2, nga krahasimi i vlerave mesatare t H1max (0.52 0.05) dhe H2max
(0.53 0.05) vihet re nj prmirsim n mesatare me (0.01 0.02), llogaritur me 1.9%. Nga tab.
7.7.3, vlera e t-testit: t(21) = -3.261, p < 0.005, tregon pr nj diferenc statistikisht t rndsishme.

Figura 7.7.1 Grafiku i varsis s vlerave t


Hmax nga koha e testit pr t gjith subjektet e
ekipit t futbollit FC Partizani pr dy matjet
e testit CMJ.

Rezultatet pr testin e dyt SJ

Testi i dyt SJ sht testi pr forcn maksimale (Fmax) me variablat e marr gjat dy
fazave t ndryshme strvitore. N funksion t parametrit kryesor Fmax, jan studiuar t gjith
parametrat e tjer t krcimit.
Tabela 7.7.4 gjeneron statistikn deskriptive pr variablat e marr gjat dy matjeve t testit
t dyt t krcimit. Rezultatet e ktyre matjeve jan prdorur pr t prshkruar karakteristikat e
krcimit n testin e dyt SJ.

104

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Tabela 7.7.4. Statistika deskriptive pr dy matjet e testit t dyt SJ:

Matja

Faza
I

Faza
II

Parametri
V1max
H1max
F1max
P1max
F1tot.rel
P1max/kg
E.F.I.1
Efienca1
V2max
H2max
F2max
P2max
F2tot.rel
P2max/kg
E.F.I.2
Efienca2

Mesatarja
DS
2.63 0.15
0.44 0.04
2.20 0.47
3.99 0.51
2.92 0.55
52.20 6.31
88.64 11.21
75.27 11.54
2.68 0.17
0.46 0.03
2.30 0.48
4.06 0.50
2.99 0.55
54.21 6.88
91.95 10.93
81.14 10.52

Rangu
0.68
0.17
1.57
1.85
1.70
23.02
39.00
44.00
0.80
0.14
1.58
1.87
1.73
23.13
39.00
44.00

Vlera
min.
2.43
0.38
1.54
2.91
2.15
44.21
74.00
58.00
2.45
0.41
1.63
2.96
2.23
45.40
76.00
64.00

Vlera
max.
3.11
0.55
3.11
4.76
3.85
67.23
113.00
102.00
3.25
0.55
3.21
4.83
3.96
68.53
115.00
108.00

Varianca
0.02
0.002
0.22
0.26
0.30
39.78
125.67
133.26
0.03
0.001
0.24
0.25
0.30
47.39
119.57
110.69

Tabela 7.7.5 jep rezultatet e t-testit. Ky informacion lidhet me diferencat midis 2 matjeve t
krcimeve, bazuar n vlerat mesatare t matjes s parametrave biomekanik n testin e dyt SJ,
dhe nse kto diferenca jan statistikisht t rndsishme.
Tabela 7.7.5. Krahasimet e ifteve t parametrave t njjt brenda testit t dyt SJ.

Parametri

iftet e
parametrave

Hmax.
Vmax.
Fmax.
Pmax.
F.tot.rel
Pmax/kg
E.F.I.
Efienca

H1- H2
V1 V2
F1 F2
P1 P2
F1tot-F2tot
P1/kg-P2/kg
EFI.1-EFI.2
Efi1-Efi2

Mes.
Differences
SD
-0.09 0.06
-0.05 0.05
-0.10 0.01
-0.08 0.05
-0.08 0.04
-2.01 1.47
-3.32 3.09
-5.86 3.55

95% CI e diferencs
Kufiri
i Kufiri i
poshtm
siprm

Vlera e
t-testit

Vlera p

- 0.11
- 0.07
- 0.03
- 0.10
- 0.10
- 2.66
- 4.69
- 7.44

- 6.924
- 4.371
- 6.708
- 6.638
- 9.791
- 6.414
- 5.033
- 7.748

0.000
0.000
0.000
0.000
0.000
0.000
0.000
0.000

- 0.06
- 0.03
- 0.01
- 0.05
- 0.06
- 1.36
- 1.95
- 4.29

105

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Variabli kryesor i testit t dyt SJ: Forca maksimale e krcimit vertikal (Fmax)
Bazuar n rezultatet e marra nga tab. 7.7.4, duke krahasuar F1max (2.22 0.47) dhe F2max
(2.30 0.48) shihet se ka nj prmirsim n mesatare me (0.10 0.01), llogaritur me 4.3 %. Vlera
e t-testit: t(21) = -6.708, p < 0.005, tregon pr nj diferenc statistikisht t rndsishme.

Grafiku 7.7.2 Grafiku i varsis s vlerave t Fmax


nga koha e testit pr t gjith subjektet e ekipit t
futbollit FC Partizani pr dy matjet e testit SJ.

Rezultatet pr testin e tret 1L_EO

Testi i tret (1L_EO) sht testi i balancs pr matjen e ekuilibrit EQ(AP) dhe indeksit t
lkundjes (IL) me variablat e marr gjat matjeve n fazat e ndryshme strvitore. N fu nksion t
parametrave kryesor: S, EQ(AP) dhe IL, jan studiuar t gjith parametrat e tjer t balancs.
Tabela 7.7.6 gjeneron statistikn deskriptive pr variablat e marr gjat dy matjeve t testit
t tret, testin e balancs 1L_EO. Rezultatet e ktyre matjeve jan prdorur pr t prshkruar
karakteristikat e balancs n testin e tret.

106

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Tabela 7.7.6 Statistika deskriptive e dy matjeve t testit t tret 1L_EO.

Matja

Faza
I

Faza
II

Parametri

Mesatarja DS

Rangu

COPx1
COPy1
S1
vCOP1
Frek.1
Ekuilibri 1
I.L. 1
COPx2
COPy2
S2
vCOP2
Frek.2
Ekuilibri 2
I.L. 2

28.99 2.28
30.35 4.06
11.38 5.71
106.48 26.80
0.65 0.42
0.81 0.04
2.27 0.45
26.56 2.39
27.77 3.11
8.33 2.57
80.47 15.36
0.66 0.30
0.86 0.03
1.70 0.35

9.60
15.78
20.97
97.30
1.50
0.14
1.68
9.64
12.39
9.44
69.17
1.00
0.12
1.44

Vlera
min.
24.49
24.12
5.54
64.33
0.20
0.72
1.68
21.10
22.17
4.95
52.13
0.20
0.80
.96

Vlera
max.
34.09
39.90
26.51
161.63
1.70
0.86
3.36
30.74
34.56
14.39
121.30
1.20
0.92
2.40

Varianca
5.22
16.47
32.61
718.01
0.18
0.001
0.20
5.70
9.69
6.59
235.86
0.09
0.001
0.12

Tabela 7.7.7 jep rezultatet e t-testit. Ky informacion lidhet me diferencat midis 2 matjeve t
balancs, bazuar n vlerat mesatare t matjes s parametrave biomekanik n testin e tret 1L_EO
dhe nse kto diferenca jan statistikisht t rndsishme.
Tabela 7.7.7 Krahasimet e ifteve t parametrave t njjt brenda testit t tret 1L_EO.

Parametri

iftet e
Mes.SD
parametrave
COPx
COPx1-COPx2
2.43 2.13
COPy
COPy1-COPy2
2.58 2.07
COPx-COPy COPx1-COPy1 -1.35 4.49
COPx2-COPy2 -1.21 4.19
Siprfaqja
S1 S2
3.05 3.67
vCOP
vCOP1-vCOP2 26.01 14.34
Frekuenca
Frek.1-Frek.2
-0.02 0.43
Ekuilibri
Ekuil.1-Ekuil.2 -0.05 0.02
I.L.
I.L.1-I.L.2
0.57 0.22

95% CI e diferencs
Kufiri i
Kufiri i
poshtm
siprm
1.49
3.38
1.66
3.50
- 3.35
0.64
- 3.07
0.65
1.42
4.68
19.65
32.37
- 0.21
0.17
- 0.06
- 0.04
0.47
0.67

Vlera e
t-testit

Vlera
p

5.351
5.852
- 1.412
- 1.351
3.896
8.510
- 0.200
- 2.101
2.101

0.000
0.000
0.173
0.191
0.001
0.000
0.844
0.000
0.000

107

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Variablat kryesor t testit t tret 1L_EO (testit t balancs)


a) Variabli i Siprfaqjes s lkundjes (S)
Sipas tab. 7.7.6, nga vlersimi i matjeve midis S1 (11.38 5.71) dhe S2 (8.33 2.57) vihet
re nj zvoglim i siprfaqjes s lkundjes n mesatare me (3.05 3.67) ose 26.8 %, e cila pason
me nj prmirsim t balancs. T-testi (tab. 7.7.7) tregon vlern t(21) = 3.896, p = 0.001 < 0.050.
Vlera e siprfaqjes zvoglohet n mnyr t konsiderueshme n matjen e dyt dhe kjo statistikisht
jo e dallueshme, ndonse testi kryhet n konditat me syt hapur. Kt rezultat e konfirmon edhe
prqendrimi shum i madh i vlerave n 95% CI, 1.42; 4.68 .

Figura 7.7.3 Grafiku i varsis s vlerave t


siprfaqjes s lkundjes nga koha e testit pr t gjith
subjektet e ekipit t futbollit FC Partizani pr dy
matjet e testit 1L_EO.

b) Variabli i Treguesit t Ekuilibrit [ EQ(AP)]


Nga rezultatet e marra (tab. 7.7.6) pr Ekuil.1 (0.81 0.04) dhe Ekuil.2 (0.86 0.03) vihet
re nj rritje e ekuilibrit n mesatare me (0.05 0.02), e cila tregon pr nj nj prmirsim t
aftsive ekuilibruese t llogaritur me 5.8%, si rezultat i strvitjes proprioceptive. Sipas t-testit (tab.
7.7.7) kemi: t(21) = -2.101, p < 0.005, gj e cila vrteton nj diferenc statistikore t rndsishme.

Figura 7.7.4 Grafiku i varsis s vlerave t ekuilibrit


nga koha e testit pr t gjith subjektet e ekipit t
futbollit FC Partizani pr dy matjet e testit 1L_EO.

108

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Variabli: Treguesi i Indeksit t Lkundjes (IL)


Matjet e marra nga tab. 7.7.6 pr midis IL.1 (2.27 0.45) dhe IL.2 (1.70 0.35) tregojn
pr nj zvoglim t treguesit t indeksit t lkundjes n mesatare me (0.57 0.22), llogaritur me
25%, vler q tregon prmirsimin e aftsive ekuilibruese. Sipas tab. 7.7.7, vlera e t-testit: t(21) =
2.101, p < 0.005, tregon pr nj diferenc statistikisht t rndsishme.

Figura 7.7.5 Grafiku i varsis s vlerave t


indeksit t lkundjes nga koha e testit pr t gjith
subjektet e ekipit t futbollit FC Partizani pr dy
matjet e testit 1L_EO.

Rezultatet pr testin e katrt 1L_EC

Testi i katrt (1L_EC) sht testi i balancs pr matjen e ekuilibrit EQ(AP) dhe indeksit t
lkundjes (IL) me variablat e marr gjat matjeve n dy fazat e ndryshme strvitore. N funksion t
parametrave kryesor: S, EQ(AP) dhe IL, jan studiuar t gjith parametrat e tjer t balancs.
Tabela 7.7.8 gjeneron statistikn deskriptive pr variablat e marr gjat dy matjeve t testit
t katrt, testin e balances 1L_EC. Rezultatet e ktyre matjeve jan prdorur pr t prshkruar
karakteristikat e balancs n testin e katrt.

109

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Tabela 7.7.8 Statistika deskriptive e dy matjeve t testit t katrt 1L_EC.

Matja

Faza
I

Faza
II

Parametri

Mesatarja DS

Rangu

COPx1
COPy1
S1
vCOP1
Frek.1
Ekuilibri 1
I.L. 1
COPx2
COPy2
S2
vCOP2
Frek.2
Ekuilibri 2
I.L. 2

28.92 2.02
29.83 3.27
45.29 27.87
191.96 46.48
0.44 0.21
0.62 0.09
4.57 1.11
27.19 1.80
28.10 2.96
23.74 13.45
109.70 23.88
0.64 0.34
0.67 0.07
4.02 0.84

6.73
13.88
103.34
177.79
0.70
0.35
4.20
7.49
12.18
54.38
79.64
1.30
0.25
3.00

Vlera
min.
25.49
24.58
14.94
115.41
0.20
0.41
2.88
23.43
22.34
10.94
76.53
0.20
0.54
2.52

Vlera
max.
32.22
38.46
118.28
293.20
0.90
0.76
7.08
30.92
34.52
65.32
156.17
1.50
0.79
5.52

Varianca
4.08
10.73
776.77
2160.57
0.04
0.01
1.23
3.25
8.78
180.79
570.34
0.12
0.01
0.71

Tabela 7.7.9 jep rezultatet e t-testit. Ky informacion lidhet me diferencat midis 2 matjeve t
balancs, bazuar n vlerat mesatare t matjes s parametrave biomekanik n testin e katrt
1L_EC dhe nse kto diferenca jan statistikisht t rndsishme.
Tabela 7.7.9 Krahasimet e ifteve t parametrave t njjt brenda testit t katrt 1L_EC.

Parametri
COPx
COPy
COPxCOPy
Siprfaqja
vCOP
Frekuenca
Ekuilibri
I.L.

iftet e
parametrave
COPx1-COPx2
COPy1-COPy2
COPx1-COPy1
COPx2-COPy2
S1 S2
vCOP1-vCOP2
Frek.1-Frek.2
Ekuil.1-Ekuil.2
I.L.1-I.L.2

Mes.SD
1.73 0.88
1.73 1.24
- 0.91 3.92
- 0.91 3.43
21.55 14.98
82.25 26.84
- 0.20 0.47
- 0.05 0.03
0.55 0.38

95% CI e diferencs
Kufiri i
Kufiri i
poshtm
siprm
1.34
2.12
1.18
2.28
- 2.65
0.83
- 2.43
0.61
14.91
28.20
70.35
94.15
- 0.41
0.01
- 0.06
- 0.03
- 0.38
0.72

Vlera e
t-testit

Vlera
p

9.221
6.529
- 1.089
- 1.249
6.748
14.373
- 1.983
- 6.656
6.656

0.000
0.000
0.289
0.225
0.000
0.000
0.061
0.000
0.000

110

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Variablat kryesor t testit t katrt 1L_EC (testit t balancs)


a) Variabli i Siprfaqjes s lkundjes (S)
Rezulatet e marra nga tab. 7.7.8 pr krahasimin midis S1 (45.29 27.87) dhe S2 (23.74
13.45) tregojn pr nj zvoglim t siprfaqjes s lkundjes n mesatare me (21.55 14.98) ose
47.6 %, e cila pason me nj prmirsim t balancs. t-testi (tab. 7.7.9) tregon vlern t(21) = 6.748,
p < 0.005, statistikisht e rndsishme.

Figura 7.7.6 Grafiku i varsis s vlerave t


siprfaqjes s lkundjes nga koha e testit pr t gjith
subjektet e ekipit t futbollit FC Partizani pr dy
matjet e testit 1L_EC.

b) Variabli i Treguesit t Ekuilibrit [EQ(AP)]


Vlersimi i rezultateve (tab. 7.7.8) pr
Ekuil.1 (0.62 0.09) dhe Ekuil.2 (0.67 0.07)
tregon pr nj rritje t ekuilibrit n mesatare me
(0.05 0.03), e cila tregon pr nj nj prmirsim
t aftsive ekuilibruese t llogaritur me 7.5%, si
rezultat i strvitjes proprioceptive. Sipas t-testit
(tab. 7.7.9), kemi: t(21) = -6.656, p < 0.005, gj e
cila vrteton nj diferenc statistikore t
rndsishme.

Figura 7.7.7 Grafiku i varsis s vlerave t ekuilibrit nga koha e testit pr t gjith subjektet e
ekipit t futbollit FC Partizani pr dy matjet e testit 1L_EC.

111

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

c) Variabli: Treguesi i Indeksit t Lkundjes (IL)


Bazuar n tab. 7.7.8, nga krahasimi midis matjeve t IL.1 (4.57 1.11) dhe IL.2 (4.02
0.84) vihet re nj zvoglim i treguesit t indeksit t lkundjes n mesatare me (0.55 0.38),
llogaritur me 12%, vler q tregon prmirsimin e aftsive ekuilibruese. Sipas tab. 7.7.9, vlera e ttestit: t(21) = 6.656, p < 0.005, tregon pr nj diferenc statistikisht t rndsishme.

Figura 7.7.8. Grafiku i varsis s vlerave t


indeksit t lkundjes nga koha e testit pr t gjith
subjektet e ekipit t futbollit FC Partizani pr dy
matjet e testit 1L_EC.

7.8 Diskutim i Rezultateve


-

Pr testin e par CMJ

Rezultatet e marra pr Ftot.rel (tab. 7.7.2), tregojn q diferenca statistikore e padallueshme


sht si rezultat i gabimit t madh t mesatares s zgjedhjes , gj q konfirmohet nga intervali i

gjer i besimit 0.12;0.75 , sipas (tab. 7.7.3). Matjet e marra bazuar n vlerat mesatare matjeve t
krcimit n testin CMJ si dhe rezultatet e t-testit konfirmojn pr nj prmirsim t rndsishm n
lartsin e krcimit vertikal, duke ndjekur programin e strvitjes proprioceptive. N kt rast,
strvitja proprioceptive prmirson rezultatin, n mesatare me 0.02 m, ose 2 cm. Vlerat pr Hmax
n intervalin e besueshmris 95% CI shtrihen nga (-0.02m n -0.005m). Prmirsimi n vlern
0.02 m pr ekipin e futbollit sht statistikisht dhe praktikisht nj rezultat i rndsishm. Prandaj,
hipoteza H0 kundrshtohet dhe pr pasoj pranohet hipoteza H1.
-

Pr testin e dyt SJ

Vlersimet sipas rezultateve t vlerave mesatare t dy matjeve t krcimit n testin SJ (tab.


7.7.4) si dhe nga t-testi (tab. 7.7.5), tregojn pr nj prmirsim t rndsishm n Forcn
maksimale shprthyese, si rezultat i programit t strvitjes proprioceptive. N kt rast, strvitja
proprioceptive prmirson rezultatin, n mesatare me 0.10 kN, ose 100 N. Vlerat e intervalit t
112

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

besueshmris 95% CI shtrihen nga (-0.03n 0.01m). Rezultatet e ktij testi konfirmojn q kjo
diferenc n rezultat sht jo vetm statistikisht por edhe praktikisht e rndsishme. Si rrjedhim,
hipoteza H0 kundrshtohet dhe kshtu vrtetohet hipoteza H1.
-

Pr testin e tret 1L_EO

Matjet pr parametrat biomekanik n testin 1L_EO tregojn q vlera e siprfaqjes zvoglohet


n mnyr t konsiderueshme n matjen e dyt (tab. 7.7.6) dhe kjo statistikisht jo e dallueshme
(tab. 7.7.7), ndonse testi kryhet n konditat me syt hapur. Kt rezultat e konfirmon edhe
prqendrimi shum i madh i vlerave n 95% CI sht 1.42; 4.68 . Rezultatet e marra nga vlerat
mesatare t dy matjeve balancs 1L_EO n testin e tret si dhe nga t-testi tregojn q ka nj
prmirsim mjaft t rndsishm n aftsin e ekuilibrit duke ndjekur programin e strvitjes
proprioceptive. N kt rast, strvitja proprioceptive prmirson rezultatin, n mesatare: pr
siprfaqjen e lkundjes me 3.05 mm, (ose 26.8%); pr ekuilibrin 0.05 dhe prmirsimi (5.8%)
dhe indeksi i lkundjes 0.57cm (ose 25%). Rritja e ekuilibrit dhe zvoglimi i treguesit t indeksit
t lkundjes tregojn pr nj nj prmirsim t aftsive ekuilibruese t subjekteve ekipit Partizani,
si rezultat i strvitjes proprioceptive.Kto rezultate konfirmojn q kto diferenca jan t
rndsishme nga ana statistikore, por edhe nga ana praktike tregojn rndsin e strvitjes
proprioceptive, prandaj ato do t merren si vlera mjaft t mira dhe t konsiderueshme pr studimin
ton. Prfundimisht, mqse pr tre parametrat kryesor, p < 0.005, ather hipoteza H0
kundrshtohet dhe si rrjedhoj vrtetohet hipoteza H1.
-

Pr testin e katrt 1L_EC

Rezulatet e marra nga testi 1L_EC tregojn pr nj zvoglim t siprfaqjes s lkundjes, e cila
pason me nj prmirsim t balancs (tab. 7.7.8). Vlera e siprfaqjes zvoglohet n mnyr t
konsiderueshme n matjen e dyt, statistikisht kjo e dallueshme (tab. 7.7.9), por gabimi standart i
mesatares s zgjedhjes sht pak i madh, dhe 95% CI q shtrihet n kufijt

14.91;28.20 ,

tregon kt, pr shkak t intervaleve t besimit shum t gjera. Zvoglimi i treguesit t indeksit t
lkundjes tregon gjithashtu pr prmirsimin e aftsive ekuilibruese. Bazuar n vlerat mesatare t
dy matjeve balancs 1L_EC n testin e katrt si dhe rezultateve t t-testit, konfirmojm q ka nj
prmirsim mjaft t rndsishm n aftsin e ekuilibrit duke ndjekur programin e strvitjes
proprioceptive. N kt rast, strvitja proprioceptive prmirson rezultatin, n mesatare: pr
siprfaqjen e lkundjes me 21.55 mm, (ose 47.6%); pr ekuilibrin 0.05 dhe prmirsimi (7.5%)
dhe indeksi i lkundjes 0.55 cm (ose 12%). Sipas ktyre rezultateve, diferencat statistikisht dhe
praktikisht t rndsishme, tregojn pr rndsin e strvitjes proprioceptive, prandaj ato do t
merren si vlera mjaft t mira dhe t konsiderueshme pr studimin ton. Si pasoj, kundshtohet
hipoteza H0 dhe pranohet hipoteza alternative H1.

113

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

KAPITULLI VIII

ANALIZA E EKUACIONIT T REGRESIT T SHUMFISHT

8.1 Rezultatet e analizs s regresit pr ekipin e futbollit FC Tirana


8.1.1 Rezultatet e Regresit t shumfisht pr testin e par CMJ
N testin e par CMJ prdorim metodn e regresit t shumfisht pr t kuptuar nse
performanca e testit t krcimit vertikal pr matjen e lartsis maksimale (Hmax) mund t
parashikohet, bazuar n variablat antropometrik si: mosha, gjatsia trupore, masa trupore si dhe
n variablat biomekanik si: shpejtsia maksimale (vmax), forca totale relative (F.tot. rel), treguesi
Esslinger i Fitnessit (EFI) dhe efienca e lvizjes.
-

Prshtatja trsore e modelit

Regresi i shumfisht lejon t prcaktohet prshtatja e plot e modelit si dhe kontributi


relativ i secilit nga parashikuesit n variancn e plot t shpjeguar. N testin CMJ duam t dim
prqindjen e variacionit t performacs s testit n variablin e varur (Hmax) q mund t shpjegohet
nga parametrat antropometrik dhe biomekanik si nj e tr, por gjithashtu edhe kontributin
relativ t secilit nga variablat e pavarur n shpjegimin e variancs. Nga aplikimi i metods s
regresit s regresit t shumfisht n SPSS pr t dhnat antropometrike dhe biomekanike t marra
pr testin e par CMJ, gjenerohet tabela 8.1.1.
Tabela 8.1.1. Pmbledhja trsore e modelit.
Mode R
l
1

.742a

R Square Adjusted
Square
.550

.428

R Std. Error of
the Estimate
.03944

a. Predictors: (Constant), E.F.I., Gjatesia trupore, Mosha, Fmax.rel,


Vmax, M.trupore

Tabela 8.1.1 jep nj prmbledhje trsore t modelit. Vlera R prfaqson koefientin e


korrelacionit t shumfisht. R mund t konsiderohet q t jet nj matje e cilsis s parashikimit
t (Hmax). Nj vler R = 0.742 n kt rast, tregon nj nivel t mir t parashikimit. Vlera
Rquhet edhe koeficenti i prcaktimit, i cili sht pjesa e variancs n variablin e varur q mund
t shpjegohet nga variablat e pavarur, Vlera R = 0.550, tregon q variablat e pavarur t marr n
kt model shpjegojn 55% t variancs s variablit t pavarur, pra t Hmax.
114

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Vlera R e prshtatur prdoret pr t raporuar dhe interpretuar me saktsi modelin n


trsi, pra vlera R e prshtatur = 0.428 shpjegon me saktsi 42.8% t variancs s Hmax n testin
CMJ.
N tabeln Anova, vlera F e Fisherit teston nse modeli i plot i regresit prshtatet mir me
t dhnat. Pr kt parametr, vlera e Fisherit sht: F(6; 22) = 4.490 dhe p = 0.004. Meqnse
p < 0.050, kjo do t thot q modeli i regresit prshtatet mir me t dhnat.
- Llogaritja e koefientve t modelit
Tabela e koefientve t regresit jep informacionin e nevojshm pr t parashikuar
variablin e varur (Hmax) nga variablat e pavarur antropometrik dhe biomekanik si dhe pr t
prcaktuar rndsin statistikore t modelit (bazuar n vlern e kolons t dhe kolonn sig. pr
vlern p). Bazuar tek koefientt beta () q jepen n (tab.1/A, shtojca A), forma e prgjithshme e
ekuacionit t Regresit pr parashikimin e Hmax sht:
Hmax (parashikuar) = y = - 0.214 + 0.001(mosha) + 0.055 (Gjatsia trupore) 0.002 (M. trupore)
+ 0.226 (Vmax) 0.011 (EFI)
Ky ekuacion sjell nj analiz n trsin e parashikimit, por nuk jep informacion pr
parashikuesit m t mir. Tabela e koefientve teston edhe pr rndsin statistikore t secilit nga
variablat e pavarur, pra teston nse koeficentt jan t barabart me zero n popullat. Studimi
eksplorues jep informacionin se cilt variabla t pavarur jan parashikuesit m t rndsishm m
t mir t modelit t regresit.
- Gjetja e modelit m t mir
Tabela 8.1.2 prmbledhse e modeleve ekspoloruese tregon se cilt variabla u prfshin n
model n do hap.
Tabela 8.1.2 Prmbledhja eksploruese e modelit.
Mode R
l
1
2

.673a
.735b

R Square Adjusted
Square
.452
.541

.432
.505

R Std. Error of
the Estimate
.03929
.03667

a. Predictors: (Constant), Vmax


b. Predictors: (Constant), Vmax, M.trupore

Sipas modelit a) Vmax sht parashikuesi m i mir i vetm. Pr kt variabl, R = 0.673,


R = 0.452 dhe hapi I llogarit 45.2% t variancs nga ky variabl i pavarur. Vlera sipas Anovs
sht: F(1; 27) = 22.314 , p < 0.001

115

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Sipas modelit b) Vmax. dhe Masa trupore jan parashikuesit m t mir t modelit. Pra, masa
trupore sht parashikuesi i dyt m i mir i shtuar pas vmax dhe q u pfshi n model. Pr t dy
kta variabla, R = 0.735, R = 0.541 dhe hapi II llogarit 54.1% t variancs nga kta dy
variabla.Vlera prkatse jan: F(2; 26) = 15.308 , p < 0.001
T dyja modelet s bashku kan rezultatet t rndsishme, pasi pr t dyja modelet p < 0.001.
- Ekuacioni i regresit pr parashikuesit m t mir
Tablea e koeficentve beta () jep vlerat prkatse pr parashikuesit m t mir t modelit,
prandaj bazuar n to mund t ndrtohet ekuacioni i Regresit. Nga tabela 2/A (shtojca A), vm re
q koefiecntt ndryshojn n varsi t parashikuesve q jan prfshir n model. Ekuacionet e
regresit pr dy modelet e prfshira n studimin ekslporues jan si m posht:
Sipas modelit a)

y = - 0.22 + 0.267 (vmax)

Kjo sht edhe pesha pr nj ekuacion q prfshin: Vmax si parashikuesin m t mir, t


ktij modeli. Sipas ktij ekuacioni, pr do rritje shpejtsie me 1m/s ka nj rritje edhe t Hmax me
0.267 m ose 26.7 cm.
Sipas modelit b)

y = - 0.193 + 0.286(vmax) 0.002 (M. trupore)

Kto jan edhe peshat pr nj ekuacion q prfshin: vmax dhe masn trupore si
parashikuesit m t mir, t ktij modeli. Sipa ktij modeli, pr do rritje t shpejtsis me 1m/s ka
nj rritje t Hmax me 0.286 m (ose 28.6 cm) dhe pr do 1 kg t shtimit t peshs trupore ka nj
zvoglim t Hmax me 0.002 m ose 0.2 cm. Nga analzia e anasjellt, shihen ndryshime shum t
vogla t R midis hapit fillestar dhe studimit eksplorues, dhe kjo sht arsyeja pse modelet a dhe b
prjashtojn parashikuesit e tjer si jo shum t rndsishm n modelin e regresit.

8.1.2. Rezultatet e Regresit t shumfisht pr testin e dyt SJ


N testin e dyt SJ prdorim regresin e shumfisht pr t kuptuar nse performanca e
testit t krcimit vertikal pr matjen e Forcs maksimale (Fmax) mund t parashikohet, bazuar n
variablat antropometrik si: mosha, gjatsia trupore, masa trupore si dhe n variablat biomekanik
si: lartsia maksimale e krcimit vertikal (Hmax), shpejtsia maksimale (vmax), Fuqia maksimale
relative/kg (Pmax/kg), treguesi Esslinger i Fitnessit (EFI) dhe efienca e lvizjes.

116

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

- Gjetja e modelit m t mir


Tabela 8.1.3 prmbledhse e modeleve ekspoloruese tregon se cilt variabla u prfshin n
model n do hap.
Tabela 8.1.3 Prmbledhja eksploruese e modelit.
Mode R
l
1
2

.497a
.594b

R Square Adjusted
Square
.247
.353

.219
.303

R Std. Error of
the Estimate
.24565
.23215

a. Predictors: (Constant), M.trupore


b. Predictors: (Constant), M.trupore, Pmax/kg

Sipas modelit a) Masa trupore sht parashikuesi m i mir i vetm. Pr kt variabl, R =


0.497, R = 0.247 dhe hapi I llogarit 24.7% t variancs pr kt variabl t pavarur. F(1; 27) =
8.58 dhe p = 0.006.
Sipas modelit b) Masa trupore dhe Pmax./kg jan parashikuesit m t mir t modelit. Pra,
Pmax/kg sht parashikuesi i dyt m i mir i shtuar pas mass trupore dhe q u prfshi n model.
Pr t dy kta variabla, R = 0.594, R = 0.353 dhe hapi II llogarit 35.3% t variancs nga kta dy
variabla. F(2; 26) = 7.079 dhe p = 0.00.
T dyja modelet s bashku kan rezultatet t rndsishme, pasi pr t dyja modelet p < 0.050.
- Ekuacioni i regresit pr parashikuesit m t mir
Tablea e koeficentve beta () jep vlerat prkatse pr parashikuesit m t mir t modelit,
prandaj bazuar n to mund t ndrtohet ekuacioni i Regresit. Nga tabela 3/A, vm re q
koefiecntt ndryshojn n varsi t parashikuesve q jan prfshir n model. Ekuacionet e
regresit pr dy modelet e prfshira n studimin ekslporues jan si m posht:
Sipas modelit a)

y = 0.74 + 0.014 (masa trupore)

Kjo sht edhe pesha pr nj ekuacion q prfshin: masn trupore si parashikuesin m t


mir, t ktij modeli. Sipas ktij ekuacioni, pr do rritje t mass trupore me 1kg ka nj rritje edhe
t Fmax me 0.014 kN ose 14N.
Sipas modelit b)

y = - 0.126 + 0.015(M. trupore) + 0.02 (Pmax/kg)

Kto jan edhe peshat pr nj ekuacion q prfshin: M. trupore dhe P.max/kg si


parashikuesit m t mir, t ktij modeli. Sipas ktij modeli, pr do rritje t mass trupore me 1kg

117

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

ka nj rritje t Fmax me 0.014 N dhe pr do 1njsi Watt/kg t shtimit t Pmax/kg ka nj rritje t


F.max me 0.02 kN, ose 20N
8.1.3

Rezultatet e Regresit t shumfisht pr testin e tret 1L_EO

N testin e tret 1L_EO prdorim regresin e shumfisht pr t kuptuar nse performanca e


testit t balancs pr matjen e Ekuilibrit EQ(AP)dhe indeksit t lkundjes mund t parashikohet,
bazuar n variablat antropometrik si: mosha, gjatsia trupore, masa trupore si dhe n variablat
biomekanik si: shpejtsia e zhvendosjes s COP (vCOP), zhvendosja mesatare e COP sipas
drejtimit M/L (COPx), zhvendosja mesatare e COP sipas drejtimit A/P (COPy), siprfaqja e
lkundjes (S) dhe frekuenca e lkundjes s COP (frek.).
- Gjetja e modelit m t mir pr ekuilibrin
Tabela 8.1.4 prmbledhse e modeleve ekspoloruese tregon se cilt variabla u prfshin n
kt model.
Tabela 8.1.4 Prmbledhja eksploruese e modelit.
Mode R
l
1

.935a

R Square Adjusted
Square
.874

.870

R Std. Error of
the Estimate
.01935

a. Predictors: (Constant), S

Sipas ktij modeli, siprfaqja e lkundjes S sht parashikuesi m i mir i vetm. Pr kt


variabl, R = 0.935, nj korrelacion mjaft i lart me ekuilibrin, R = 0.874 dhe ky hapi I llogarit
87.4% t variancs pr kt variabl i pavarur. Tabela Anova jep rezultatin pr F testin: F(1; 27) =
187.939 , p < 0.001, prandaj ky model ka rezultat t rndsishm.
- Ekuacioni i regresit pr parashikuesit m t mir pr ekuilibrin
Tabela e koeficentve beta () jep vlerat prkatse pr parashikuesit m t mir t modelit,
prandaj bazuar n to mund t ndrtohet ekuacioni i Regresit. Nga tabela 4/A, vm re q
koefiecntt ndryshojn n varsi t parashikuesve q jan prfshir n model. Ekuacioni i
regresit pr modelin e prfshir n studimin ekslporues sht si m posht:
Sipas ktij modeli:

y = 0.949 - 0.017(S)

Kjo sht edhe pesha pr nj ekuacion q prfshin: siprfaqjen e lkundjes (S) si


parashikuesin m t mir, t ktij modeli. Sipas ktij ekuacioni, pr do rritje t siprfaqjes s
lkundjes me 1cm, ka nj zvoglim edhe t ekuilibrit me 1.7 %.

118

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

- Gjetja e modelit m t mir pr indeksin e lkundjes


Tabela 8.1.5 prmbledhse e modeleve ekspoloruese tregon se cilt variabla u prfshin n
kt model.
Tabela 8.1.5 Prmbledhja eksploruese e modelit.
Mode R
l
1

.935a

R Square Adjusted
Square
.874

.870

R Std. Error of
the Estimate
.23217

a. Predictors: (Constant), S

Sipas ktij modeli, siprfaqja e lkundjes S sht parashikuesi m i mir i vetm. Pr kt


variabl, koeficenti i korrelacionit R = 0.935, tregon pr nj lidhje shum e fort me indeksin e
lkundjes (I.L.), R = 0.874 dhe ky hap llogarit 87.4% t variancs nga ky variabl i pavarur.
Vlerat F(1; 27) = 187.939 , p < 0.001 tregojn se ky model ka rezultat t rndsishm.
- Ekuacioni i regresit pr parashikuesit m t mir t indeksit t lkundjes
Tablea e koeficentve beta () jep vlerat prkatse pr parashikuesit m t mir t modelit,
prandaj bazuar n to mund t ndrtohet ekuacioni i Regresit. Nga tabela 5/A, vm re q
koefientt ndryshojn n varsi t parashikuesve q jan prfshir n model. Ekuacioni i
regresit pr modelin e prfshir n studimin ekslporues sht si m posht:
Sipas ktij modeli:
y = 0.609 + 0.205 (S)
Kjo sht edhe pesha pr nj ekuacion q prfshin: siprfaqjen e lkundjes (S) si parashikuesin m
t mir, t ktij modeli. Sipas ktij ekuacioni, pr do rritje t siprfaqjes s lkundjes me 1cm, ka
nj zvoglim edhe t Indeksit t Lkundjes me 0.205 cm.
8.1.4

Rezultatet e Regresit t shumfisht pr testin e katrt 1L_EC

N testin e katrt 1L_EC prdorim regresin e shumfisht pr t kuptuar nse performanca


e testit t balancs pr matjen e Ekuilibrit EQ(AP) dhe indeksit t lkundjes mund t parashikohet,
bazuar n variablat antropometrik si: mosha, gjatsia trupore, masa trupore si dhe n variablat
biomekanik si: shpejtsia e zhvendosjes s COP (vCOP), zhvendosja mesatare e COP sipas
drejtimit M/L (COPx), zhvendosja mesatare e COP sipas drejtimit A/P (COPy), siprfaqja e
lkundjes (S) dhe frekuenca e lkundjes s COP (frek.).

119

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

- Gjetja e modelit m t mir pr ekuilibrin


Tabela 8.1.5 prmbledhse e modeleve ekspoloruese tregon se cilt variabla u prfshin n
model n do hap.
Tabela 8.1.5 Prmbledhja eksploruese e modelit.
Mode R
l
1
2
3

.800a
.837b
.876c

R Square Adjusted
Square
.640
.701
.767

R Std. Error of
the Estimate

.627
.678
.739

.07552
.07020
.06318

a. Predictors: (Constant), S
b. Predictors: (Constant), S, Gjatsia trupore
c. Predictors: (Constant), S, Gjatsia trupore, COPx

Sipas modelit a) Siprfaqja e lkundjes (S) sht parashikuesi m i mir i vetm. Pr kt


variabl, R = 0.800tregon nj shkall t mir t korrelacionit me ekuilibrin, R = 0.640 dhe hapi I
llogarit 64% t variancs pr kt variabl t pavarur. Vlerat respektive jan: F(1; 27) = 48.080 , p
< 0.001
Sipas modelit b) Siprfaqja e lkundjes (S) dhe Gjatsia trupore jan parashikuesit m t mir
t modelit. Pra, gjat. trupore sht parashikuesi i dyt m i mir i shtuar pas (S) dhe q u prfshi n
model. Pr t dy kta variabla, R = 0.837, nj lidhje e mir midis variablave, R = 0.701 dhe hapi II
llogarit 70.1% t variancs nga kta dy variabla. Vlerat prkatse: F(2; 26) = 30.443 , p < 0.001
Sipas modelit c) Siprfaqja (S), Gjat. trupore dhe COPx jan parashikuesit m t mir t
modelit. Pra, COPx sht parashikuesi i tret m i mir i shtuar pas (S) dhe gjat. trupore dhe q u
pfshi n model. Pr t tre kta variabla, R = 0.876, nj lidhje mjaft e mir midis variablave, R =
0.767 dhe hapi II llogarit 77% t variancs nga kta tre variabla. Vlerat e Fisherit: F(3; 25) =
27.426 , p < 0.001.
T tre modelet s bashku kan rezultatet t rndsishme, pasi pr t tre modelet p < 0.001.
- Ekuacioni i regresit pr parashikuesit m t mir pr ekuilibrin
Tablea e koeficentve beta () jep vlerat prkatse pr parashikuesit m t mir t modelit,
prandaj bazuar n to mund t ndrtohet ekuacioni i Regresit. Nga tabela 6/A, vm re q
koefientt ndryshojn n varsi t parashikuesve q jan prfshir n model.
Ekuacionet e regresit pr tre modelet e prfshira n studimin ekslporues jan si m posht:

120

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Sipas modelit a)

Aida Bendo

y = 0.83 - 0.004 (S)

Kjo sht edhe pesha pr nj ekuacion q prfshin: Siprfaqjen elkundjes (S) si


parashikuesin m t mir, t ktij modeli. Sipas ktij ekuacioni, pr do rritje pr do rritje t
siprfaqjes s lkundjes me 1cm, ka nj zvoglim edhe t ekuilibrit me 0.4 %.
y = 0.321 0.004 (S) + 0.326 (Gjat.trupore)

Sipas modelit b)

Kto jan edhe peshat pr nj ekuacion q prfshin: Siprfaqjen e lkundjes (S) dhe
gjatsin trupore si parashikuesit m t mir, t ktij modeli. Sipas ktij modeli, pr do rritje t t
siprfaqjes s lkundjes me 1cm, ka nj zvoglim edhe t ekuilibrit me 0.4 % dhe pr do 1 m t
shtimit t gjatsis trupore ka nj rritje t ekuilibrit me 32.6%.
y = 0.321 0.004 (S) + 0.348 (Gjat.trupore) - 0.008 (COPx)

Sipas modelit c)

Kto jan edhe peshat pr nj ekuacion q prfshin: Siprfaqjen e lkundjes (S), gjatsin
trupore dhe zhvendosjen mesatare t COP sipas drejtimit M/L si parashikuesit m t mir, t ktij
modeli. Sipas ktij modeli, pr do rritje t t siprfaqjes s lkundjes me 1cm, ka nj zvoglim
edhe t ekuilibrit me 0.4 % dhe pr do 1 m t shtimit t gjatsis trupore ka nj rritje t ekuilibrit
me 34.8%, pr do 1 cm t rritjes s zhvendosjes mesatare t COP sipas drejtimit M/L ka nj
zvoglim t ekuilibrit me 0.8%.
- Gjetja e modelit m t mir pr indeksin e lkundjes
Tabela 8.1.6 prmbledhse e modeleve ekspoloruese tregon se cilt variabla u prfshin n
model n do hap.
Tabela 8.1.6. Prmbledhja eksploruese e modelit.
Mode R
l
1
2
3

.800a
.837b
.876c

R Square Adjusted
Square
.640
.701
.767

R Std. Error of
the Estimate

.627
.678
.739

.90626
.84244
.75816

a. Predictors: (Constant), S
b. Predictors: (Constant), S, Gjatsia trupore
c. Predictors: (Constant), S, Gjatsia trupore, COPx

Sipas modelit a) Siprfaqja e lkundjes (S) sht parashikuesi m i mir i vetm. Pr kt


variabl, R = 0.800tregon nj shkall t mir t korrelacionit me indeksin e lkundjes, R = 0.640
dhe hapi I llogarit 64% t variancs nga ky variabl i pavarur. F(1; 27) = 48.080 , p < 0.001.

121

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Sipas modelit b) Siperf. (S) dhe Gjatsia trupore jan parashikuesit m t mir t modelit. Pra,
gjat. trupore sht parashikuesi i dyt m i mir i shtuar pas (S) dhe q u pfshi n model. Pr t dy
kta variabla, R = 0.837, nj lidhje e mjaft e mir midis variablave, R = 0.701 dhe hapi II llogarit
70.1% t variancs nga kta dy variabla. F(2; 26) = 30.443 dhe p < 0.001.
Sipas modelit c) Siprf. (S), Gjat. trupore dhe COPx jan parashikuesit m t mir t modelit.
Pra, COPx sht parashikuesi i tret m i mir i shtuar pas (S) dhe gjat. trupore dhe q u pfshi n
model. Pr t tre kta variabla, R = 0.876, nj lidhje e fort midis variablave, R = 0.767 dhe hapi
II llogarit 77% t variancs nga kta tre variabla. Vlerat F prkatse: F(3; 25) = 27.426 , p < 0.001
T tre modelet s bashku kan rezultatet t rndsishme, pasi pr t tre modelet p < 0.001.
- Ekuacioni i regresit pr parashikuesit m t mir t indeksit t lkundjes
Tablea e koeficentve beta () jep vlerat prkatse pr parashikuesit m t mir t modelit,
prandaj bazuar n to mund t ndrtohet ekuacioni i Regresit. Nga tabela 7/A, vm re q
koefiecntt ndryshojn n varsi t parashikuesve q jan prfshir n model.
Ekuacionet e regresit pr tre modelet e prfshira n studimin ekslporues jan si m posht:
Sipas modelit a)

y = 2.038 + 0.053 (S)

Kjo sht edhe pesha pr nj ekuacion q prfshin: Siprfaqjen elkundjes (S) si


parashikuesin m t mir, t ktij modeli. Sipas ktij ekuacioni, pr do rritje pr do rritje t
siprfaqjes s lkundjes me 1cm, ka nj rritje edhe t Indeksit t lkundjes (I.L.) me 0.053 cm.
Sipas modelit b)

y = 8.144 +0.050 (S) 3.917 (Gjat.trupore)

Kto jan edhe peshat pr nj ekuacion q prfshin: Siprfaqjen e lkundjes (S) dhe
gjatsin trupore si parashikuesit m t mir, t ktij modeli. Sipas ktij modeli, pr do rritje t t
siprfaqjes s lkundjes me 1cm, ka nj rritje edhe t indeksit t lkundjes me 0.050 cm dhe pr
do 1 m t shtimit t gjatsis trupore ka nj zvoglim t Indeksit t lkundjes me 3.917 cm.
Sipas modelit c)

y = 5.98 + 0.48 (S) 4.178 (Gjat.trupore) + 0.091 (COPx)

Kto jan edhe peshat pr nj ekuacion q prfshin: Siprfaqjen e lkundjes (S), gjatsin
trupore dhe zhvendosjen mesatare t COP sipas drejtimit M/L si parashikuesit m t mir, t ktij
modeli. Sipas ktij modeli, pr do rritje t t siprfaqjes s lkundjes me 1cm, ka nj rritje edhe
t indeksit t lkundjes me 0.048 cm, pr do 1 m t shtimit t gjatsis trupore ka nj zvoglim t
indeksit t lkundjes me 4.178 cm, dhe pr do 1 cm t rritjes s zhvendosjes mesatare s COP
sipas drejtimit M/L ka nj rritje t indeksit t lkundjes me 0.091 cm.

122

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

8.2

Aida Bendo

Diskutim i rezultateve pr Ekuacionin e regresit pr ekipin e futbollit FC Tirana

- Pr testin e par CMJ


Nj regres i shumfisht u krye pr t parashikuar Hmax nga parametrat antropometrik
(mosha, gjatsia trupore, masa trupore) si dhe n parametrat biomekanik (shpejtsia maksimale
(vmax), forca totale relative (F.tot. rel), treguesi Esslinger i Fitnessit (EFI) dhe efienca e lvizjes).
Kta variabla parashikuan statistikisht n mnyr t rndsishme Hmax: F(6; 22) = 4.490, p =
0.004 < 0.050. Nga t gjith variablat e futur n ekuacionin e prgjithshm t regresit, analiza
eksploruese nxorri q vetm dy nga kta variabla kontribojn statistikisht n mnyr t dukshme
n parashikimin e ekuacionit t regresit: vmax dhe masa trupore, (p < 0.001), prandaj ata do t
merren si parashikuesit m t mir t modelit t regresit pr testin e par CMJ t ekipit t futbollit
FC Tirana.
- Pr testin e dyt SJ
Metoda e regresit t shumfisht e aplikuar pr parashikimin e Fmax nga parametrat
antropometrik dhe biomekanik, nxori q kta variabla parashikuan statistikisht n mnyr t
rndsishme F.max: F(8; 20) = 2.998, p = 0.022. n prputhje me ekuacionin e prgjithshm pr
prshtatjen trsore t modelit. Nga t gjith variablat e futur n kt ekuacion, analiza eksploruese
nxorri q vetm dy nga kta variabla kontribojn statistikisht n mnyr t dukshme n
parashikimin e ekuacionit t regresit: masa trupore dhe Pmax/kg, (p < 0.050), prandaj ata do t
merren si parashikuesit m t mir t modelit t regresit pr testin e dyt SJ t ktij ekipi.
- Pr testin e tret 1L_EO
Regresi i shumfisht i prdorur pr t parashikuar ekuilibrin dhe indkesin e lkundjes nga
parametrat antropometrik (mosha, gjatsia trupore, masa trupore) si dhe n parametrat
biomekanik: (shpejtsia e zhvendosjes s COP (vCOP), zhvendosja mesatare e COP sipas
drejtimit M/L (COPx), zhvendosja mesatare e COP sipas drejtimit A/P (COPy), siprfaqja e
lkundjes (S) dhe frekuenca e lkundjes s COP (frek.). Sipas rezultateve, variablat e futur n
ekuacionin e prgjithshm parashikuan statistikisht n mnyr t rndsishme Ekuilibrin dhe
indeksin e lkundjes: F(1; 27) = 187,939, p < 0.001. Nga t gjith variablat e futur n ekuacionin e
prgjithshm t regresit, analiza eksploruese nxorri q vetm nj nga kta variabla kontribon
statistikisht n mnyr t dukshme n parashikimin e ekuacionit t regresit: Siprfaqja e
lkundjes (S), (p < 0.001), prandaj ajo do t merret si parashikuesi m i mir t modelit t regresit
pr testin e tret 1L_ EO t ktij ekipi.
- Pr testin e katrt 1L_EC
Bazuar n rezultatet e marra nga aplikimi i regresit t shumfisht n testin e katrt 1L_EC,
vihet re q variablat futur n ekuacionin e prgjithshm parashikuan statistikisht n mnyr t
rndsishme ekuilibrin dhe indeksin e lkundjes: F(8; 20) = 10.913, p < 0.001. Nga t gjith
123

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

variablat e futur n ekuacionin e prgjithshm t regresit, analiza eksploruese nxorri q vetm tre
nga kta variabla kontribojn statistikisht n mnyr t dukshme n parashikimin e ekuacionit t
regresit pr ekuilibrin EQ(AP) di dhe t indeksit t lkundjes IL: siprfaqja e lkundjes (S),
gjatsia trupore dhe COPx (zhvendosja mesatare e COP sipas drejtimit M/L), pr t cilat
p < 0.001, prandaj ata do t merren si parashikuesit m t mir t modelit t regresit pr testin e
katrt 1L_EC n parashikimin e ekuilibrit t t ktij ekipi.

8.3 Rezultatet e analizs s regresit pr ekipin e futbollit FC Studenti


8.3.1

Rezultatet e Regresit t shumfisht pr testin e par CMJ

- Gjetja e modelit m t mir


Tabela 8.3.1 prmbledhse e modeleve ekspoloruese tregon se cilt variabla u prfshin n
kt model.
Tabela 8.3.1 Prmbledhja eksploruese e modelit.
Mode R
l
1

.889a

R Square Adjusted
Square
.790

.783

R Std. Error of
the Estimate
.02609

a. Predictors: (Constant), Vmax


Sipas ktij modeli: Vmax sht parashikuesi m i mir i vetm. Pr kt variabl, R = 0.889,
R = 0.790 dhe ky hapi llogarit 79% t variancs pr ket variabl t pavarur. Tabela Anova jep
rezultatin: F(1; 30) = 113.152 , p < 0.001. Ky model ka rezultat t rndsishm, pasi p < 0.001.
- Ekuacioni i regresit pr parashikuesit m t mir
Tabela e koeficentve beta () jep vlerat prkatse pr parashikuesit m t mir t modelit,
prandaj bazuar n to mund t ndrtohet ekuacioni i Regresit. Nga tabela 8/A, vm re q
koefientt ndryshojn n varsi t parashikuesve q jan prfshir n model. Ekuacioni i
regresit pr modelin prfshir n studimin ekslporues sht si m posht:
Sipas ktij model:
y = - 0.223 + 0.256 (vmax)
Kjo sht edhe pesha pr nj ekuacion q prfshin: Vmax si parashikuesin m t mir, t ktij
modeli. Sipas ktij ekuacioni, pr do rritje shpejtsie me 1m/s ka nj rritje edhe t Hmax me
0.256 m.

124

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

8.3.2

Aida Bendo

Rezultatet e Regresit t shumfisht pr testin e dyt SJ

- Gjetja e modelit m t mir


Tabela 8.3.2 prmbledhse e modeleve ekspoloruese tregon se cilt variabla u prfshin n
model n do hap.
Tabela 8.3.2 Prmbledhja eksploruese e modelit.
Mode R
l
1
2
3
4

.549a
.624b
.702c
.749d

R Square Adjusted
Square
.301
.390
.492
.561

.278
.348
.438
.496

R Std. Error of
the Estimate
.33495
.31838
.29550
.27982

a. Predictors: (Constant), Gjatsia trupore


b. Predictors: (Constant), Gjatsia trupore, Vmax
c. Predictors: (Constant), Gjatsia trupore, Vmax, Pmax/kg
d. Predictors: (Constant), Gjatsia trupore, Vmax, Pmax/kg, Efienca

Sipas modelit a) Gjatsia trupore sht parashikuesi m i mir i vetm. Pr kt variabl, R =


0.549, R = 0.301 dhe hapi I llogarit 30.1% t variancs nga ky variabl i pavarur.Vlerat respektive
t Fisherit jan: F(1; 30) = 12.934 , p = 0.001
Sipas modelit b) Gjatsia trupore dhe vmax. jan parashikuesit m t mir t modelit. Pra,
vmax. sht parashikuesi i dyt m i mir i shtuar pas gjatsis trupore dhe q u prfshi n model.
Pr t dy kta variabla, R = 0.624, R = 0.390 dhe hapi II llogarit 39% t variancs nga kta dy
variabla. Vlera e marra nga tabela Anova jan: F(2; 29) = 9.260 , p = 0.001
Sipas modelit c) Gjatsia trupore, vmax. dhe Pmax/kg jan parashikuesit m t mir t modelit.
Pra, Pmax/kg. sht parashikuesi i tret m i mir i shtuar pas gjatsis trupore dhe vmax. dhe q
u prfshi n model. Pr t tre kta variabla, R = 0.702, R = 0.492 dhe hapi III llogarit 49.2% t
variancs nga kta tre variabla. Vlerat e Fisherit respektive: F(3; 28) = 9.054 , p < 0.001
Sipas modelit d) Gjatsia trupore, vmax, Pmax/kg dhe Eficenca. jan parashikuesit m t mir
t modelit. Pra, efienca sht parashikuesi i katrt m i mir i shtuar pas gjatsis trupore, vmax.
dhe Pmax/kg dhe q u prfshi n model. Pr t katr kta variabla, R = 0.749, R = 0.561 dhe hapi
IV llogarit 56.1% t variancs nga kta katr variabla, kurse tabela Anova jep rezultatet: F(4; 27)
= 8.630 , p < 0.001

125

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

T katr modelet s bashku kan rezultatet t rndsishme, pasi pr t gjith modelet p < 0.050.
- Ekuacioni i regresit pr parashikuesit m t mir
Tabela e koeficentve beta () jep vlerat prkatse pr parashikuesit m t mir t modelit,
prandaj bazuar n to mund t ndrtohet ekuacioni i Regresit. Nga tabela 9/A, vm re q
koefientt ndryshojn n varsi t parashikuesve q jan prfshir n model. Ekuacionet e
regresit pr dy modelet e prfshira n studimin ekslporues jan si m posht:
Sipas modelit a)

y = -2.144 + 2.17(gjat. trupore)

Kjo sht edhe pesha pr nj ekuacion q prfshin: gjatsin trupore si parashikuesin m t


mir, t ktij modeli. Sipas ktij ekuacioni, pr do rritje t gjatsis trupore me 1m ka nj rritje
edhe t Fmax me 2.17 kN
Sipas modelit b)

y = - 1.992 + 2.451(Gjat. trupore) - 0.276 (vmax.)

Kto jan edhe peshat pr nj ekuacion q prfshin: Gjat. trupore dhe vmax. si
parashikuesit m t mir, t ktij modeli. Sipas ktij modeli, pr do rritje t gjat. trupore me 1m
ka nj rritje t Fmax me 2.451kN dhe pr do rritje shpejtsie me 1m/s ka nj zvoglim t F.max
me 0.276 kN
Sipas modelit c)

y = - 2.139 + 2.008(Gjat. trupore) - 0.359 (vmax.) + 0.26 (Pmax/kg)

Kto jan edhe peshat pr nj ekuacion q prfshin: Gjat. Trupore, vmax. dhe Pmax/kg si
parashikuesit m t mir, t ktij modeli. Sipas ktij modeli, pr do rritje t gjat. trupore me 1m
ka nj rritje t Fmax me 2.008kN ose 2008 N, pr do rritje shpejtsie me 1m/s ka nj zvoglim t
F.max me 0.359 kN dhe pr do rritje t fuqis max. pr pesh trupore me 1Watt/kg ka nj rritje t
Fmax. me 0.26 kN.
Sipas modelit d)

y = - 1.43 + 1.995(Gjat. trupore) - 0.386 (vmax.)+ 0.037 (Pmax/kg)


- 0.012 (efienca)

Kto jan edhe peshat pr nj ekuacion q prfshin: Gjat. Trupore, vmax., Pmax/kg dhe
efiencn si parashikuesit m t mir, t ktij modeli. Sipas ktij modeli, pr do rritje t gjat.
trupore me 1m ka nj rritje t Fmax me 1.995kN, pr do rritje shpejtsie me 1m/s ka nj
zvoglim t F.max me 0.386 kN, pr do rritje t fuqis max. pr pesh trupore me 1Watt/kg ka
nj rritje t Fmax. me 0.037 kN, dhe pr do rritje t efiencs me 1% ka nj zvoglim t Fmax.
me 0.012 kN.

126

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

8.3.3

Aida Bendo

Rezultatet e Regresit t shumfisht pr testin e tret 1L_EO

- Gjetja e modelit m t mir pr ekuilibrin


Tabela 8.3.3 prmbledhse e modeleve ekspoloruese tregon se cilt variabla u prfshin n
kt model.
Tabela 8.3.3 Prmbledhja eksploruese e modelit.
Mode R
l
1
2

.707a
.778b

R Square Adjusted
Square
.500
.606

.483
.578

R Std. Error of
the Estimate
.05153
.04656

a. Predictors: (Constant), S
b. Predictors: (Constant), S, Mosha

Sipas modeli a) Siprfaqja e lkundjes (S) sht parashikuesi m i mir i vetm. Pr kt


variabl, R = 0.707, nj korrelacion i mir me ekuilibrin, R = 0.500 dhe ky hap I llogarit 50% t
variancs pr kt variabl t pavarur. Vlerat e Fisherit: F(1; 30) = 30.006 , p < 0.001
Sipas modelit b) Sip. (S) dhe mosha. jan parashikuesit m t mir t modelit. Pra, mosha
sht parashikuesi i dyt m i mir i shtuar pas siprf. (S) dhe q u prfshi n model. Pr t dy kta
variabla, R = 0.778, R = 0.606 dhe hapi II llogarit 61% t variancs nga kta dy variabla. Sipas
Anovs, jepen vlerat: F(2; 29) = 22.258 , p < 0.001
Kto dy modele kan rezultate t rndsishm, sepse pr t dy modelet, p < 0.001.
- Ekuacioni i regresit pr parashikuesit m t mir t ekuilibrit
Tabela e koeficentve beta () jep vlerat prkatse pr parashikuesit m t mir t modelit,
prandaj bazuar n to mund t ndrtohet ekuacioni i Regresit. Nga tabela 10/A, vm re q
koefientt ndryshojn n varsi t parashikuesve q jan prfshir n model. Ekuacioni i
regresit pr modelin e prfshir n studimin ekslporues sht si m posht:
Sipas modelit a:

y = 0.868 - 0.006(S)

Kjo sht edhe pesha pr nj ekuacion q prfshin: siprfaqjen e lkundjes (S) si


parashikuesin m t mir, t ktij modeli. Sipas ktij ekuacioni, pr do rritje t siprfaqjes s
lkundjes me 1cm, ka nj zvoglim edhe t ekuilibrit me 0.6 %.

127

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

y = 0.619 0.007 (S) + 0.02 (mosha)

Sipas modelit b)

Kto jan edhe peshat pr nj ekuacion q prfshin: Sip (S) dhe moshn si parashikuesit m
t mir, t ktij modeli. Sipas ktij modeli, pr do rritje t siprfaqjes s lkundjes me 1cm, ka
nj zvoglim edhe t ekuilibrit me 0.7%., dhe rritje t moshs s subjektit me 1 vit ka nj rritje t
ekuilibrit me 2 %.
8.3.4

Gjetja e modelit m t mir pr indeksin e lkundjes

Tabela 8.3.4 prmbledhse e modeleve ekspoloruese tregon se cilt variabla u prfshin n


kt model n do hap.
Tabela 8.3.4. Prmbledhja eksploruese e modelit.
Mode R
l
1
2

.707a
.778b

R Square Adjusted
Square
.500
.606

.483
.578

R Std. Error of
the Estimate
.61839
.55868

a. Predictors: (Constant), S
b. Predictors: (Constant), S, Mosha

Sipas modeli a) Siprfaqja e lkundjes S sht parashikuesi m i mir i vetm. Pr kt


variabl, koefienti i korrelacionit R = 0.707, tregon pr nj lidhje t mir me indeksin e lkundjes
I.L., R = 0.500 dhe ky hap llogarit 50% t variancs nga ky variabl i pavarur. Vlera Fisher
prkatse: F(1; 30) = 30.006 , p < 0.001
Sipas modelit b) Sip. (S) dhe mosha. jan parashikuesit m t mir t modelit. Pra, mosha
sht parashikuesi i dyt m i mir i shtuar pas siprf. (S) dhe q u prfshi n model. Pr t dy kta
variabla, R = 0.778, R = 0.606 dhe hapi II llogarit 61% t variancs nga kta dy variabla.tbela
Anova raporton vlerat: F(2; 29) = 22.258 , p < 0.001
Kto dy modele kan rezultate t rndsishm, sepse pr t dy modelet, p < 0.001.
- Ekuacioni i regresit pr parashikuesit m t mir t indeksit t lkundjes
Tabela e koeficentve beta () jep vlerat prkatse pr parashikuesit m t mir t modelit,
prandaj bazuar n to mund t ndrtohet ekuacioni i Regresit. Nga tabela 11/A, vm re q
koefientt ndryshojn n varsi t parashikuesve q jan prfshir n model. Ekuacioni I
regresit pr modelin e prfshir n studimin ekslporues sht si m posht:
Sipas modelit a)

y = 1.589 + 0.078 (S)

128

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Kjo sht edhe pesha pr nj ekuacion q prfshin: siprfaqjen e lkundjes (S) si


parashikuesin m t mir, t ktij modeli. Sipas ktij ekuacioni, pr do rritje t siprfaqjes s
lkundjes me 1cm, ka nj rritje edhe t Indeksit t Lkundjes me 0.078 cm.

y = 4.575 + 0.08 (S) 0.241 (Mosha)

Sipas modelit b)

Kto jan edhe peshat pr nj ekuacion q prfshin: Sip (S) dhe moshn si parashikuesit m
t mir, t ktij modeli. Sipas ktij modeli, pr do rritje t siprfaqjes s lkundjes me 1cm, ka
nj rritje edhe t indeksit t lkundjes me 0.08 cm., dhe pr do vit rritje t moshs s subjektit ka
nj zvoglim t indeksit t lkundjes me 0.241 cm

8.3.5

Rezultatet e Regresit t shumfisht pr testin e katrt 1L_EC

- Gjetja e modelit m t mir pr ekuilibrin


Tabela 8.3.5 prmbledhse e modeleve ekspoloruese tregon se cilt variabla u prfshin n
model.
Tabela 8.3.5 Prmbledhja eksploruese e modelit.
Mode R
l
1

.746a

R Square Adjusted
Square
.556

.541

R Std. Error of
the Estimate
.10791

a. Predictors: (Constant), S

Sipas ktij modeli: Siprfaqja e lkundjes (S) sht parashikuesi m i mir i vetm. Pr kt
variabl, R = 0.746, tregon nj shkall t mir t korrelacionit me ekuilibrin, R = 0.556 dhe ky hap
llogarit 56% t variancs nga ky variabl i pavarur. Vlera e Fisherit: F(1; 30) = 37.536 , p < 0.001
Ky model ka rezultat t rndsishme, pasi p < 0.001.
- Ekuacioni i regresit pr parashikuesit m t mir pr ekuilibrin
Tablea e koeficentve beta () jep vlerat prkatse pr parashikuesit m t mir t modelit,
prandaj bazuar n to mund t ndrtohet ekuacioni i Regresit. Nga tabela 12/A, vm re q
koefientt ndryshojn n varsi t parashikuesve q jan prfshir n model.
Ekuacioni i regresit pr kt model t prfshir n studimin ekslporues sht si m posht:
Sipas ktij modeli:

y = 0.7 - 0.001 (S)

129

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Kjo sht edhe pesha pr nj ekuacion q prfshin: Siprfaqjen e lkundjes (S) si


parashikuesin m t mir, t ktij modeli. Sipas ktij ekuacioni, pr do rritje pr do rritje t
siprfaqjes s lkundjes me 1cm, ka nj zvoglim edhe t ekuilibrit me 0.1 %.

8.3.6

Gjetja e modelit m t mir pr indeksin e lkundjes


Tabela 8.3.6 prmbledhse e modeleve ekspoloruese tregon se cilt variabla u prfshin n

model.
Tabela 8.3.6 Prmbledhja eksploruese e modelit.
Mode R
l
1

.746a

R Square Adjusted
Square
.556

.541

R Std. Error of
the Estimate
1.29489

a. Predictors: (Constant), S

Sipas ktij modeli: Siprfaqja e lkundjes (S) sht parashikuesi m i mir i vetm. Pr kt
variabl, R = 0.746 tregon nj shkall t mir t korrelacionit me indeksin e lkundjes, R = 0.556
dhe ky hap llogarit 56% t variancs nga ky variabl i pavarur. Tabela Anovs jep vlerat: F(1; 31)
= 37.536 , p < 0.001.
Ky model ka rezultat t rndsishme, pasi p < 0.001.
- Ekuacioni i regresit pr parashikuesit m t mir t indeksit t lkundjes
Tabela e koeficentve beta () jep vlerat prkatse pr parashikuesit m t mir t modelit,
prandaj bazuar n to mund t ndrtohet ekuacioni i Regresit. Nga tabela 13/A, vm re q
koefientt ndryshojn n varsi t parashikuesve q jan prfshir n model.
Ekuacioni i regresit pr modelin e prfshir n studimin ekslporues sht si m posht:
Sipas ktij modeli:

y = 3.601 + 0.016 (S)

Kjo sht edhe pesha pr nj ekuacion q prfshin: Siprfaqjen elkundjes (S) si


parashikuesin m t mir, t ktij modeli. Sipas ktij ekuacioni, pr do rritje pr do rritje t
siprfaqjes s lkundjes me 1cm, ka nj rritje edhe t Indeksit t lkundjes (I.L.) me 0.016 cm.

130

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

8.4 Diskutim i rezultateve pr Ekuacionin e regresit pr ekipin e futbollit FC Studenti


- Pr testin e par CMJ
Nga aplikimi i metods s regresit t shumfisht tek ekipi i futbollit FC Studenti,
tregohet se variablart e futur n ekuacionin e regresit parashikuan statistikisht n mnyr t
rndsishme Hmax: F(8; 23) = 14.637, p < 0.001. Nga t gjith variablat e futur n ekuacionin e
prgjithshm t regresit, analiza eksploruese nxorri q vetm nj nga kta variabla kontribon
statistikisht n mnyr t dukshme n parashikimin e ekuacionit t regresit: vmax, (p < 0.001),
prandaj ai do t merret si parashikuesi m i mir i modelit t regresit pr testin CMJ t ktij ekipi.
- Pr testin e dyt SJ
Rezultatet e marra sipas modelit t regresit t shumfisht nxjerrin se variablat e ekuacionit
parashikuan statistikisht n mnyr t rndsishme F.max: F(8; 23) = 5.543, p = 0.001. Nga t
gjith variablat e futur n ekuacionin e prgjithshm t regresit, analiza eksploruese nxorri q
vetm katr nga kta variabla kontribojn statistikisht n mnyr t dukshme n parashikimin e
ekuacionit t regresit pr variablin e varur (Fmax): gjat. trupore, vmax., Pmax/kg dhe efienca,
(p < 0.050), prandaj ata do t merren si parashikuesit m t mir t modelit t regresit pr testin e
dyt SJ t ktij ekipi.
- Pr testin e tret 1L_EO
Vlersimi i parametrave t ekuilibrit dhe indekit t lkundjes n testin e tret 1L_EO,
bazuar n variablat e futur n ekuacion, tregon q variablat e regresit parashikuan statistikisht n
mnyr t rndsishme dy parametrat kryesor t testit: F(8; 23) = 5.706, p < 0.001. N prputhje
me rezultatet e analizs eksploruese, del q vetm dy nga kta variabla kontribojn statistikisht n
mnyr t dukshme n parashikimin e ekuacionit t regresit pr ekuilibrin: Siprfaqja e lkundjes
(S) dhe mosha e subjektit (p < 0.001), prandaj ata do t merren si parashikuesit m t mir t
modelit t regresit pr testin e tret 1L_ EO t ktij ekipi.
- Pr testin e katrt 1L_EC
Pr sa i prket variablave t regresit q prdoren n testin e katrt 1L_EC, rezultatet
tregojn se kta variabla parashikuan statistikisht n mnyr t rndsishme ekuilibrin dhe
indeksin e lkundjes: F(8; 23) = 4.826, p < 0.001. Nga t gjith variablat e futur n ekuacionin e
prgjithshm t regresit, analiza eksploruese nxorri q vetm nj nga kta variabla kontribon
statistikisht n mnyr t dukshme n parashikimin e ekuacionit t regresit pr ekuilibrin EQ(AP)
dhe indeksin e lkundjes: siprfaqja e lkundjes (S), pr t cilin p < 0.001, prandaj ai do t merret
si parashikuesi m i mir i modelit t regresit pr testin e katrt 1L__ EC n parashikimin e
ekuilibrit t t ktij ekipi

131

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

8.5 Rezultatet e analizs per ekipin e volejbollit Partizani femra


Aplikimi i metods s regresit t shumfisht pr ekipin e volejbollit Partizani pr femra,
jep kto rezultate:
8.5.1
-

Rezultatet e Regresit t shumfisht pr testin e par CMJ


Gjetja e modelit m t mir

Tabela 8.5.1 prmbledhse e modeleve ekspoloruese tregon se cilt variabla u prfshin n kt


model.
Tabela 8.5.1 Prmbledhja eksploruese e modelit.
Mode R
l
1

.898a

R Square Adjusted
Square
.807

.798

R Std. Error of
the Estimate
.02117

a. Predictors: (Constant), Vmax

Sipas ktij modeli: Vmax sht parashikuesi m i mir i vetm. Pr kt variabl, R = 0.898,
R = 0.807dhe ky hapi llogarit 81% t variancs nga ky variabl i pavarur. Tabela Anova jep
vlerat: F(1; 23) = 95.894 , p < 0.001. Ky model ka rezultat t rndsishm, pasi p < 0.001.
- Ekuacioni i regresit pr parashikuesit m t mir
Tabela e koeficentve beta () jep vlerat prkatse pr parashikuesit m t mir t modelit,
prandaj bazuar n to mund t ndrtohet ekuacioni i Regresit. Nga tabela 14/A, vm re q
koefientt ndryshojn n varsi t parashikuesve q jan prfshir n model. Ekuacioni i
regresit pr modelin prfshir n studimin ekslporues sht si m posht:
Sipas ktij model:

y = - 0.178 + 0.238 (vmax)

Kjo sht edhe pesha pr nj ekuacion q prfshin: Vmax si parashikuesin m t mir, t


ktij modeli. Sipas ktij ekuacioni, pr do rritje shpejtsie me 1m/s ka nj rritje edhe t Hmax me
0.238 m.

132

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

8.5.2

Aida Bendo

Rezultatet e Regresit t shumfisht pr testin e dyt SJ

- Gjetja e modelit m t mir


Tabela 8.5.2 prmbledhse e modeleve ekspoloruese tregon se cilt variabla u prfshin n
model n do hap.
Tabela 8.5.2 Prmbledhja eksploruese e modelit.
Mode R
l
1
2
3
4
5

.446a
.583b
.849c
.915d
.915e

R Square Adjusted
Square
.199
.340
.721
.838
.837

R Std. Error of
the Estimate

.164
.280
.681
.805
.814

.13200
.12250
.08149
.06375
.06225

a. Predictors: (Constant), M.trupore


b. Predictors: (Constant), M.trupore, Pmax/kg
c. Predictors: (Constant), M.trupore, Pmax/kg, Efienca
d. Predictors: (Constant), M.trupore, Pmax/kg, Efienca, E.F.I.
e. Predictors: (Constant), M.trupore, Efienca, E.F.I

Sipas modelit a) Masa trupore sht parashikuesi m i mir i vetm. Pr kt variabl,


R = 0.446, R = 0.199 dhe hapi I llogarit 20% t variancs nga ky variabl i pavarur. Vlera e
Fisherit sht: F(1; 23) = 5.712 , p = 0.025.
Sipas modelit b) M. trupore dhe Pmax/kg jan dy parashikuesit m t mir t modelit. Pra,
Pmax/kg sht parashikuesi i dyt m i mir i shtuar pas M. trupore dhe q u prfshi n model. Pr
t dy kta variabla, R = 0.583, R = 0.340 dhe hapi II llogarit 34% t variancs nga kta dy
variabla. Sipas Anovs: F(2; 22) = 5.669 , p = 0.010
Sipas modelit c) M. trupore, Pmax/kg dhe Efienca jan tre parashikuesit m t mir t
modelit. Pra, Efienca sht parashikuesi i tret m i mir i shtuar pas M. trupore dhe Pmax/kg.
dhe q u prfshi n model. Pr t tre kta variabla, R = 0.849, R = 0.741 dhe hapi III llogarit
74.1% t variancs nga kta tre variabla. Nga Anova raportohen vlerat: F(3; 21)= 18.111, p <
0.001
Sipas modelit d) M. trupore, Pmax/kg, Efienca dhe EFI. jan katr parashikuesit m t mir
t modelit. Pra, EFI sht parashikuesi i katrt m i mir i shtuar pas M. trupore, Pmax/kg dhe
Efiencs q u prfshi n model. Pr t katr kta variabla, R = 0.915, R = 0.838 dhe hapi IV
llogarit 84% t variancs nga kta katr variabla. Vlerat respective: F(4; 20) = 25.780 , p < 0.001

133

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Sipas modelit e) M. trupore, Efienca dheEFI . jan parashikuesit m t mir t modelit. Pra,
EFI sht parashikuesi i tret m i mir i shtuar pas M. trupore dhe Efiencs q u prfshi n
model. Pr t tre kta variabla, R = 0.915, R = 0.837 dhe hapi IV llogarit 84% t variancs nga
kta tre variabla. Vlera prkatese e Fisherit: EFI: F(3; 21) = 36.038 , p < 0.001
T pest modelet s bashku kan rezultatet t rndsishme, pasi pr t gjith modelet p < 0.050.
- Ekuacioni i regresit pr parashikuesit m t mir
Tabela e koefientve beta () jep vlerat prkatse pr parashikuesit m t mir t modelit,
prandaj bazuar n to mund t ndrtohet ekuacioni i Regresit. Nga tabela 15/A, vm re q
koefientt ndryshojn n varsi t parashikuesve q jan prfshir n model. Ekuacionet e
regresit pr dy modelet e prfshira n studimin ekslporues jan si m posht:
Sipas modelit a)

y = 0.815 + 0.01(M. trupore)

Kjo sht pesha pr nj ekuacion q prfshin: M. trupore si parashikuesin m t mir, t


ktij modeli. Sipas ktij ekuacioni, pr do rritje t mass trupore me 1kg ka nj rritje edhe t
Fmax me 0.01 kN.
Sipas modelit b)

y = 0.233 + 0.012 (M. trupore) + 0.011 (Pmax/kg)

Kto jan edhe peshat pr nj ekuacion q prfshin: M. trupore dhe Pmax/kg si


parashikuesit m t mir, t ktij modeli. Sipas ktij modeli, pr do rritje t M. trupore me 1kg ka
nj rritje t Fmax me 0.012 kN ose 12 N dhe pr do rritjet Pmax/kg me 1att/kg ka nj rritje t
F.max me 0.011 kN, ose 11N.
Sipas modelit c)

y = 0.524 + 0.016(M. trupore) + 0.025 (Pmax/kg) - 0.012 (Efienca)

Kto jan edhe peshat pr nj ekuacion q prfshin: M. trupore, Pmax/kg dhe Efiencn si
parashikuesit m t mir, t ktij modeli. Sipas ktij modeli, pr do rritje t M. trupore me 1kg ka
nj rritje t Fmax me 0.016 kN, pr do rritje t Pmax/kg me 1Watt/kg ka nj rritje t F.max me
0.025 kN dhe pr do rritje t efiencs me 1% ka nj zvoglim t Fmax. me 0.012 kN.
Sipas modelit d) y = 0.084 + 0.021(M. trupore) + 0.001Pmax/kg) 0.017(efienca) + 0.017 (EFI)
Kto jan edhe peshat pr nj ekuacion q prfshin: M. trupore, Pmax/kg, Efiencn dhe
EFI si parashikuesit m t mir, t ktij modeli. Sipas ktij modeli, pr do rritje t M. trupore me
1kg ka nj rritje t Fmax me 0.021 kN, pr do rritje t fuqis max. pr pesh trupore me 1Watt/kg
ka nj rritje t Fmax. me 0.001 kN, pr do rritje t efiencs me 1% ka nj zvoglim t Fmax. me
0.017 kN dhe pr do rritje t EFI me 1% ka nj rritje edhe t Fmax. me 0.017 kN.
Sipas modelit e)

y = 0.073 + 0.021(M. trupore) 0.017 (efienca) + 0.018 (EFI)

Kto jan edhe peshat pr nj ekuacion q prfshin: M. Trupore, Efiencn dhe EFI si
parashikuesit m t mir, t ktij modeli. Sipas ktij modeli, pr do rritje t M. trupore me 1kg ka
134

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

nj rritje t Fmax me 0.021 kN, pr do rritje t efiencs me 1% ka nj zvoglim t Fmax. me


0.017 kN dhe pr do rritje t EFI me 1 % ka nj rritje edhe t Fmax. me 0.018 kN.
8.5.3

Rezultatet e Regresit t shumfisht pr testin e tret 1L_EO

- Gjetja e modelit m t mir p ekuilibrin


Tabela 8.5.3 prmbledhse e modeleve ekspoloruese tregon se cilt variabla u prfshin n
kt model.
Tabela 8.5.3 Prmbledhja eksploruese e modelit.
Mode R
l
1

.764a

R Square Adjusted
Square
.584

.565

R Std. Error of
the Estimate
.03244

a. Predictors: (Constant), S

Sipas ktij modeli: Siprfaqja e lkundjes (S) sht parashikuesi m i mir i vetm. Pr kt
variabl, R = 0.764, nj korrelacion i mir me ekuilibrin, R = 0.584 dhe ky hapI llogarit 58.4% t
variancs nga ky variabl i pavarur. Tabela Anova jep vlern: F(1; 23) = 32.227 , p < 0.001
Ky model ka rezultate t rndsishme, sepse pr kt model, p < 0.001.
- Ekuacioni i regresit pr parashikuesit m t ekuilibrit
Tabela e koeficentve beta () jep vlerat prkatse pr parashikuesit m t mir t modelit,
prandaj bazuar n to mund t ndrtohet ekuacioni i Regresit. Nga tabela 16/A, vm re q
koefientt ndryshojn n varsi t parashikuesve q jan prfshir n model. Ekuacioni i
regresit pr modelin e prfshir n studimin ekslporues sht si m posht:
Sipas ktij modeli:

y = 0.946 - 0.016(S)

Kjo sht edhe pesha pr nj ekuacion q prfshin: siprfaqjen e lkundjes (S) si


parashikuesin m t mir, t ktij modeli. Sipas ktij ekuacioni, pr do rritje t siprfaqjes s
lkundjes me 1cm, ka nj zvoglim edhe t ekuilibrit me 1.6 %.

135

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

8.5.4

Aida Bendo

Gjetja e modelit m t mir pr indeksin e lkundjes

Tabela 8.5.4 prmbledhse e modeleve ekspoloruese tregon se cilt variabla u prfshin n


kt model n do hap.
Tabela 8.5.4 Prmbledhja eksploruese e modelit.
Mode R
l
1

.764a

R Square Adjusted
Square
.584

.565

R Std. Error of
the Estimate
.38923

a. Predictors: (Constant), S

Sipas ktij modeli: siprfaqja e lkundjes S sht parashikuesi m i mir i vetm. Pr kt


variabl, koefienti i korrelacionit R = 0.764, tregon pr nj lidhje t mir me indeksin e lkundjes
I.L., R = 0.584 dhe ky hap llogarit 58.4% t variancs nga ky variabl i pavarur. Sipas Anovs
vlera sht: F(1; 23) = 32.227, p < 0.001
Ky model ka rezultate t rndsishm, sepse pr kt model, p < 0.001.
- Ekuacioni i regresit pr parashikuesit m t mir t indeksit t lkundjes
Tablela e koeficentve beta () jep vlerat prkatse pr parashikuesit m t mir t modelit,
prandaj bazuar n to mund t ndrtohet ekuacioni i Regresit. Nga tabela17/A, vm re q
koefientt ndryshojn n varsi t parashikuesve q jan prfshir n model. Ekuacioni i
regresit pr modelin e prfshir n studimin ekslporues sht si m posht:
Sipas ktij modeli:

y = 0.651 + 0.195 (S)

Kjo sht edhe pesha pr nj ekuacion q prfshin: siprfaqjen e lkundjes (S) si


parashikuesin m t mir, t ktij modeli. Sipas ktij ekuacioni, pr do rritje t siprfaqjes s
lkundjes me 1cm, ka nj rritje edhe t Indeksit t Lkundjes me 0.195 cm.

136

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor


8.5.5
-

Aida Bendo

Rezultatet e Regresit t shumfisht pr testin e katrt 1L_EC


Gjetja e modelit m t mir pr ekuilibrin

Tabela 8.5.5 prmbledhse e modeleve ekspoloruese tregon se cilt variabla u prfshin n


model.
Tabela 8.5.5 Prmbledhja eksploruese e modelit.
Mode R
l
1
2
3

.857a
.884b
.910c

R Square Adjusted
Square
.734
.782
.828

R Std. Error of
the Estimate

.723
.762
.803

.03949
.03659
.03325

a. Predictors: (Constant), vCOP


b. Predictors: (Constant), vCOP, S
c. Predictors: (Constant), vCOP, S, Gjatsia trupore

Sipas modelit a) Shpejtsia e lkundjes s COP (vCOP) sht parashikuesi m i mir i vetm.
Pr kt variabl, R = 0.857, tregon nj lidhje t fort t korrelacionit me ekuilibrin, R = 0.734
dhe ky hap llogarit 73.4% t variancs s ekuilibrit nga ky variabl i pavarur. Vlera e Fisherit:
F(1; 23 )= 65.563, p < 0.001.
Sipas modelit b) Shpejtsia e lkundjes s COP (vCOP) dhe sip.e lkundjes (S) jan
parashikuesit m t mir t modelit. Pra, Sip. (S) sht parashikuesi i dyt m i mir i shtuar pas
vCOP dhe q u prfshi n model. Pr t dy kta variabla, R = 0.884, R = 0.782 dhe hapi II llogarit
78.2% t variancs s ekuilibrit nga kta dy variabla. Nga tabela Anova raportohen vlerat: F(2;
22) = 39.413, p < 0.001.
Sipas modelit c) Shpejtsia e lkundjes s COP (vCOP), sip. (S) dhe Gjat. trupore jan tre
parashikuesit m t mir t modelit. Pra, Gjat. Trupore sht parashikuesi i tret m i mir i shtuar
pas vCOP dhe sip.(S) dhe q u prfshi n model. Pr t tre kta variabla, R = 0.910, R = 0.828 dhe
hapi III llogarit 83% t variancs s ekuilibrit nga kta tre variabla. Sipas Anovs: F(3; 21) =
33.695, p < 0.001.
T tre modelet s bashku kan rezultatet t rndsishme, pasi pr t tre modelet p < 0.001
- Ekuacioni i regresit pr parashikuesit m t mir t ekuilibrit
Tabela e koeficentve beta () jep vlerat prkatse pr parashikuesit m t mir t modelit,
prandaj bazuar n to mund t ndrtohet ekuacioni i Regresit. Nga tabela 18/A, vm re q
koefientt ndryshojn n varsi t parashikuesve q jan prfshir n model.
Ekuacioni i regresit pr kt model t prfshir n studimin ekslporues sht si m posht:
137

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

y = 0.933 0.002 (vCOP)

Sipas modelt a)

Kjo sht edhe pesha pr nj ekuacion q prfshin: shpejtsin e zhvendosjes s COP gjat
lkundjes n testin e balances, si parashikuesin m t mir, t ktij modeli. Sipas ktij ekuacioni,
pr do rritje t shpejtsis s lkundjes me 1mm/s, ekuilibri zvoglohet me 0.2 %.
y = 0.917 0.001 (vCOP) 0.002 (S)

Sipas modelit b)

Kto jan edhe peshat pr nj ekuacion q prfshin: (vCOP) dhe (S). si parashikuesit m t
mir, t ktij modeli. Sipas ktij modeli, pr do rritje t shpejtsis s lkundjes me 1mm/s
ekuilibri zvoglohet me 0.1% dhe pr do rritje t siprfaqjes me 1cm, ekuilibri zvoglohet me
0.2%.
y = 0.487 0.001 (vCOP) 0.002 (S) + 0.259 (Gjat. trupore)

Sipas modelit c)

Kto jan edhe peshat pr nj ekuacion q prfshin: (vCOP), (S) dhe Gjat. trupore si
parashikuesit m t mir, t ktij modeli. Sipas ktij modeli, pr do do rritje t shpejtsis s
lkundjes me 1mm/s ekuilibri zvoglohet me 0.1%, pr do rritje t siprfaqjes me 1cm, ekuilibri
zvoglohet me 0.2% dhe pr do rritje t gjat. trupore me 1m, ekuilibri rritet me 25.9%.
8.5.6

Gjetja e modelit m t mir pr indeksin e lkundjes


Tabela 8.5.6 prmbledhse e modeleve ekspoloruese tregon variabla q u prfshin n

model.
Tabela 8.5.6 Prmbledhja eksploruese e modelit.
Mode R
l
1
2
3

.857a
.884b
.910c

R Square Adjusted
Square
.734
.782
.828

R Std. Error of
the Estimate

.723
.762
.803

.47390
.43910
.39904

a. Predictors: (Constant), vCOP


b. Predictors: (Constant), vCOP, S
c. Predictors: (Constant), vCOP, S, Gjatsia trupore

Sipas modelit a) Shpejtsia e lkundjes s COP (vCOP) sht parashikuesi m i mir i vetm.
Pr kt variabl, R = 0.857, tregon nj lidhje t fort t korrelacionit me indeksin e lkundjes,
R = 0.734 dhe ky hap llogarit 73.4% t variancs s indeksit t lkundjes nga ky variabl i
pavarur. Vlera e Fisherit: F(1; 23 ) = 65.563, p < 0.001
Sipas modelit b) Shpejtsia e lkundjes s COP (vCOP) dhe sip.e lkundjes (S) jan
parashikuesit m t mir t modelit. Pra, Sip. (S) sht parashikuesi i dyt m i mir i shtuar pas
vCOP dhe q u prfshi n model. Pr t dy kta variabla, R = 0.884, R = 0.782 dhe hapi II llogarit
138

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

78.2% t variancs s indeksit t lkundjes (I.L.) nga kta dy variabla. Sipas Anovs: F(2; 22) =
39.143, p < 0.001. Vlera e Fisherit prkatse sht: F(3; 21) = 33.695, p < 0.001.
T tre modelet s bashku kan rezultatet t rndsishme, pasi pr t tre modelet p < 0.001
- Ekuacioni i regresit pr parashikuesit m t mir t indeksit t lkundjes
Tabela e koeficentve beta () jep vlerat prkatse pr parashikuesit m t mir t modelit,
prandaj bazuar n to mund t ndrtohet ekuacioni i Regresit. Nga tabela19/A, vm re q
koefientt ndryshojn n varsi t parashikuesve q jan prfshir n model.
Ekuacioni i regresit pr kt model t prfshir n studimin ekslporues sht si m posht:
Sipas modeli a):

y = 0.801 + 0.021(vCOP)

Kjo sht edhe pesha pr nj ekuacion q prfshin: shpejtsin e lkundjes s COP (S) si
parashikuesin m t mir, t ktij modeli. Sipas ktij ekuacioni, pr do rritje pr do rritje t
shpejtsis s lkundjes me 1mm/s, ka nj rritje edhe t indeksit t lkundjes me 0.021 cm
Sipas modelit b)

y = 1.001 + 0.015(vCOP) + 0.024 (S)

Kto jan edhe peshat pr nj ekuacion q prfshin: (vCOP) dhe (S) si parashikuesit m t
mir, t ktij modeli. Sipas ktij modeli, pr do rritje t shpejtsis s lkundjes me 1mm/s, ka nj
rritje t indeksit t lkundjes me 0.015 cm dhes pr do rritje t sip. s lkundjes me 1cm ka nj
rritje t indeksit t lkundjes me 0.024 cm.
Sipas modelit c)

y = 6.159 + 0.014 (vCOP) + 0.028 (S) 3.103 (Gjat. trupore)

Kto jan edhe peshat pr nj ekuacion q prfshin: (vCOP), (S) dhe gjat. trupore si
parashikuesit m t mir, t ktij modeli. Sipas ktij modeli, pr do rritje t shpejtsis s
lkundjes me 1mm/s, ka nj rritje t indeksit t lkundjes me 0.014 cm, pr do rritje t sip. s
lkundjes me 1cm ka nj rritje t indeksit t lkundjes me 0.028 cm, dhe pr do rritje t gjat.
trupore me 1m ka nj zvoglim t indeksit t lkundjes me 3.103 cm.
8.6

Diskutim i rezultateve pr Ekuacionin e regresit pr ekipin e volejbollit Partizani

- Pr testin e par CMJ


Nga analiza e regresit t shumfisht pr parashikimin e Hmax nga parametrat
antropometrik dhe n parametrat biomekanik, rezultatet treguan se kta variabla parashikuan
statistikisht n mnyr t rndsishme Hmax: F(7; 17) = 18.566, p < 0.001. Sipas analizs
eksploruese vihet re q vetm nj nga kta variabla kontribon statistikisht n mnyr t dukshme
n parashikimin e ekuacionit t regresit: vmax, (p < 0.001), prandaj ai do t merret si parashikuesi
m i mir i modelit t regresit pr testin e par CMJ pr parashikimin e Hmax. n ekipin e
volejbollit Partizanipr femra.

139

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

- Pr testin e dyt SJ
Bazuar n rezultatet e marra nga aplikimi i metods s regresit t shumfisht pr
parashikimin e parametrit t Fmax, tregohet q variablat antropometrik dhe biomekanik
parashikuan statistikisht n mnyr t rndsishme F.max: F(8; 16) = 12.640, p < 0.001. Analiza
eksploruese vrteton q vetm katr nga kta variabla kontribojn statistikisht n mnyr t
dukshme n parashikimin e ekuacionit t regresit pr variablin e varur (Fmax): M. Trupore,
Pmax/kg, Efienca dhe EFI, pr t cilt (p < 0.050), prandaj ata do t merren si parashikuesit m
t mir t modelit t regresit pr testin e dyt SJ t ktij ekipi.
- Pr testin e tret 1L_EO
Metoda e analizs s regresit t shumfisht pr parashikimin e parametrave t ekuilibrit
dhe indeksit t lkundjes nxorri q variablat e futur n ekuacionin e regresit parashikuan
statistikisht n mnyr t rndsishme ekuilibrin dhe indeksin e lkundjes: F(8; 16) = 6.712, p =
0.001. N prputhje me rezultatet e analizs eksploruese, konfirmohet q vetm nj nga kta
variabla kontribon statistikisht n mnyr t dukshme n parashikimin e ekuacionit t regresit pr
ekuilibrin: Siprfaqja e lkundjes (S), pr t cilin (p < 0.001), prandaj ai do t merret si
parashikuesi m i mir i modelit t regresit pr testin e tret 1L_ EO t ktij ekipi.
- Pr testin e katrt 1L_EC
Nga aplikimi i metods s regresit n testin e katrt 1L_EO pr parametrat kryesor t
balancs: ekuilibrin dhe indeksin e lkundjes, variablat e futur n ekuacionin e regresit parashikuan
statistikisht n mnyr t rndsishme ekuacionet e ktyre parametrave: F(8; 16) = 12.999,
p < 0.001. Sipas rezultateve t analizs eksploruese, tregohet q vetm tre nga kta variabla
kontribojn statistikisht n mnyr t dukshme n parashikimin e ekuacionit t regresit pr
ekuilibrin EQ(AP) dhe indeksin e lkundjes: shpejtsia e lkundjes s COP (vCOP), siprfaqja
e lkundjes (S) dhe gjatsia trupore pr t cilt p < 0.001, prandaj ata do t merren si
parashikuesit m t mir t modelit t regresit pr testin e katrt 1L_ EC n parashikimin e
ekuilibrit t ekipit t volejbollit.

140

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

8.7 Rezultatet e analizs pr ekipin e futbollit FC Partizani


Aplikimi i metods s regresit t shumfisht pr ekipin e futbollit FC Partizani jep kto
rezultate:
8.7.1

Rezultatet e Regresit t shumfisht pr testin e par CMJ

- Gjetja e modelit m t prshtatshm


Tabela 8.7.1 prmbledhse e modeleve ekspoloruese tregon se cilt variabla u prfshin n
kt model.
Tabela 8.7.1 Prmbledhja eksploruese e modelit.
Mode R
l
1

.430a

R Square Adjusted
Square
.185

.144

R Std. Error of
the Estimate
.04598

a. Predictors: (Constant), Vmax

Sipas ktij modeli: Vmax sht parashikuesi m i mir i vetm. Pr kt variabl, R = 0.430,
pra shihet nj lidhje e jo shum e fort t vmax me variblin e varur Hmax. Koefienti R = 0.185
dhe ky hap llogarit 19% t variancs s Hmax. nga ky variabl i pavarur. Vlera sipas tabeles
Anova sht: F(1; 20) = 4.534 , p = 0.046
Ky model merret n konsiderat n studimin ton dhe sht i rndsishm, sepse p < 0.050.
- Ekuacioni i regresit pr parashikuesit m t mir
Tabela e koeficentve beta () jep vlerat prkatse pr parashikuesit m t mir t modelit,
prandaj bazuar n to mund t ndrtohet ekuacioni i Regresit. Nga tabela 20/A, vm re q
koefientt ndryshojn n varsi t parashikuesve q jan prfshir n model. Ekuacioni i
regresit pr modelin prfshir n studimin ekslporues sht si m posht:
Sipas ktij modeli:

y = - 0.104 + 0.219 (vmax)

Kjo sht edhe pesha pr nj ekuacion q prfshin: Vmax si parashikuesin m t mir, t


ktij modeli. Sipas ktij ekuacioni, pr do rritje shpejtsie me 1m/s ka nj rritje edhe t Hmax me
0.219 m.

141

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

8.7.2

Aida Bendo

Rezultatet e Regresit t shumfisht pr testin e dyt SJ

- Gjetja e modelit m t mir


Tabela 8.7.2 prmbledhse e modeleve ekspoloruese tregon se cilt variabla u prfshin n
model n do hap.
Tabela 8.7.2 Prmbledhja eksploruese e modelit.
Mode R
l
1
2
3

.523a
.715b
.960c

R Square Adjusted
Square
.274
.512
.921

R Std. Error of
the Estimate

.237
.460
.908

.42321
.35607
.14689

a. Predictors: (Constant), M.trupore


b. Predictors: (Constant), M.trupore, E.F.I.
c. Predictors: (Constant), M.trupore, E.F.I., Efienca

Sipas modelit a) Masa trupore sht parashikuesi m i mir i vetm. Pr kt variabl,


R = 0.523, R = 0.274 dhe hapi I llogarit 28% t variancs nga ky variabl i pavarur. Vlera e
Fisherit: F(1; 20) = 7.538, p = 0.012
Sipas modelit b) M. trupore dhe EFI jan dy parashikuesit m t mir t modelit. Pra, EFI
sht parashikuesi i dyt m i mir i shtuar pas M. trupore dhe q u prfshi n model. Pr t dy
kta variabla, R = 0.715, R = 0.512 dhe hapi II llogarit 52% t variancs nga kta dy variabla.
Sipas Anovs jepen vlerat: F(2; 19) = 9.951, p = 0.001
Sipas modelit c) M. trupore, EFI dhe Efienca jan tre parashikuesit m t mir t modelit.
Pra, Efienca sht parashikuesi i tret m i mir i shtuar pas M. trupore dhe EFI. dhe q u prfshi
n model. Pr t tre kta variabla, R = 0.960, R = 0.921 dhe hapi III llogarit 92.1% t variancs
nga kta tre variabla. Tabela Anova jep vlerat prkatse: F(3; 18) = 70.199 , p < 0.001
T tre modelet s bashku kan rezultatet t rndsishme, pasi pr t gjith modelet p < 0.050.
- Ekuacioni i regresit pr parashikuesit m t mir
Tabela e koeficentve beta () jep vlerat prkatse pr parashikuesit m t mir t modelit,
prandaj bazuar n to mund t ndrtohet ekuacioni i Regresit. Nga tabela 21/A, vm re q
koefientt ndryshojn n varsi t parashikuesve q jan prfshir n model. Ekuacionet e
regresit pr dy modelet e prfshira n studimin ekslporues jan si m posht:

142

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor


Sipas modelit a)

Aida Bendo

y = - 0.264 + 0.033(M. trupore)

Kjo sht edhe pesha pr nj ekuacion q prfshin: M. trupore si parashikuesin m t mir,


t ktij modeli. Sipas ktij ekuacioni, pr do rritje t mass trupore me 1kg ka nj rritje edhe t
Fmax me 0.033 kN.
Sipas modelit b)

y = - 2.646 + 0.038 (M. trupore) + 0.022 (EFI)

Kto jan edhe peshat pr nj ekuacion q prfshin: M. trupore dhe EFI si parashikuesit m
t mir, t ktij modeli. Sipas ktij modeli, pr do rritje t M. trupore me 1kg ka nj rritje t
Fmax me 0.038 kN dhe pr do rritje t EFI me 1% ka nj rritje t F.max me 0.022 kN.
Sipas modelit c)

y = - 1.03 + 0.038(M. trupore) + 0.031 (EFI) - 0.031 (Efienca)

Kto jan edhe peshat pr nj ekuacion q prfshin: M. Trupore, EFI dhe Efiencn si
parashikuesit m t mir, t ktij modeli. Sipas ktij modeli, pr do rritje t M. trupore me 1kg ka
nj rritje t Fmax me 0.038 kN, pr do rritje t EFI me 1% ka nj rritje t F.max me 0.031 kN
dhe pr do rritje t efiencs me 1% ka nj zvoglim t Fmax. me 0.031 kN.
8.7.3

Rezultatet e Regresit t shumfisht pr testin e tret 1L_EO

- Gjetja e modelit m t mir pr ekuilibrin


Tabela 8.7.3 prmbledhse e modeleve ekspoloruese tregon se cilt variabla u prfshin n
kt model.
Tabela 8.7.3 Prmbledhja eksploruese e modelit.
Mode R
l
1
2

.548a
.677b

R Square Adjusted
Square
.301
.459

.266
.402

R Std. Error of
the Estimate
.02490
.02247

a. Predictors: (Constant), S
b. Predictors: (Constant), S, M.trupore

Sipas modelit a) Siprfaqja e lkundjes (S) sht parashikuesi m i mir i vetm. Pr kt


variabl, R = 0.548, nj korrelacion i mir me ekuilibrin, R = 0.301 dhe ky hapI llogarit 30.1% t
variancs nga ky variabl i pavarur. Vlera sipas Anovs raporton: F(1; 20) = 8.603, p = 0.008
Sipas modelit b Siprfaqja e lkundjes (S) dhe M. trupore jan dy parashikuesit m t mir t
modelit. Pra, M. trupore sht parashikuesi i dyt m i mir i shtuar pas Sip.(S) dhe q u prfshi
n model. Pr t dy kta variabla, R = 0.677, R = 0.459 dhe hapi II llogarit 46% t variancs nga
kta dy variabla. Vlera e Fisherit jepet: F(2; 19) = 8.065 , p = 0.003

143

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

T dyja modelet kan rezultate t rndsishme, sepse pr kto modele, p < 0.050.
- Ekuacioni i regresit pr parashikuesit m t mir t ekuilibrit
Tabela e koeficentve beta () jep vlerat prkatse pr parashikuesit m t mir t modelit,
prandaj bazuar n to mund t ndrtohet ekuacioni i Regresit. Nga tabela 22/A, vm re q
koefientt ndryshojn n varsi t parashikuesve q jan prfshir n model. Ekuacioni i
regresit pr modelin e e prfshir n studimin ekslporues sht si m posht:
Sipas modelit a)

y = 0.91 - 0.006(S)

Kjo sht edhe pesha pr nj ekuacion q prfshin: siprfaqjen e lkundjes (S) si


parashikuesin m t mir, t ktij modeli. Sipas ktij ekuacioni, pr do rritje t siprfaqjes s
lkundjes me 1cm, ka nj zvoglim edhe t ekuilibrit me 0.6 %.
Sipas modelit b)

y = 0.799 - 0.008 (S) + 0.002 (M. trupore)

Kto jan edhe peshat pr nj ekuacion q prfshin: Sip.(S) dhe M. trupore dhe si
parashikuesit m t mir, t ktij modeli. Sipas ktij modeli, pr do rritje t siprfaqjes s
lkundjes me 1cm, ka nj zvoglim edhe t ekuilibrit me 0.8 % dhe pr do rritje t M. trupore me
1kg ka nj rritje ekuilibrit me 0.2%.
8.7.4

Gjetja e modelit m t mir pr indeksin e lkundjes

Tabela 8.7.4 prmbledhse e modeleve ekspoloruese tregon se cilt variabla u prfshin n


kt model n do hap.
Tabela 8.7.4 Prmbledhja eksploruese e modelit.
Mode R
l
1
2

.548a
.677b

R Square Adjusted
Square
.301
.459

a. Predictors: (Constant), S;

.266
.402

R Std. Error of
the Estimate
.29874
.26963

b. Predictors: (Constant), S, M.trupore

Sipas modelit a) siprfaqja e lkundjes S sht parashikuesi m i mir i vetm. Pr kt


variabl, koeficenti i korrelacionit R = 0.548, tregon pr nj lidhje t mir me indeksin e lkundjes
I.L, R = 0.301dhe ky hap llogarit 30.1% t variancs nga ky variabl i pavarur. Vlera e Fisherit:
F(1; 20) = 8.603 , p = 0.008
Sipas modelit b) Sip. (S) dheM. trupore jan dy parashikuesit m t mir t modelit. Pra,
Mtrupore sht parashikuesi i dyt m i mir i shtuar pas Sip.(S) dhe q u prfshi n model. Pr t
dy kta variabla, R = 0.677, R = 0.459 dhe hapi II llogarit 46% t variancs nga kta dy variabla.
Tabela Anova jep rezultatet: F(2;19 ) = 8.056 , p = 0.013
144

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

T dyja modelet kan rezultate t rndsishme, pasi pr t dy modelet p < 0.050.


- Ekuacioni i regresit pr parashikuesit m t mir t indeksit t lkundjes
Tabela e koefientve beta () jep vlerat prkatse pr parashikuesit m t mir t modelit,
prandaj bazuar n to mund t ndrtohet ekuacioni i Regresit. Nga tabela 23/A, vm re q
koefientt ndryshojn n varsi t parashikuesve q jan prfshir n model. Ekuacioni i
regresit pr modelin e prfshir n studimin eksplorues sht si m posht:
Sipas modelit a)

y = 1.081 + 0.075 (S)

Kjo sht edhe pesha pr nj ekuacion q prfshin: siprfaqjen e lkundjes (S) si


parashikuesin m t mir, t ktij modeli. Sipas ktij ekuacioni, pr do rritje t siprfaqjes s
lkundjes me 1cm, ka nj rritje edhe t Indeksit t Lkundjes me 0.075 cm.
Sipas modelit b)

y = 2.411 + 0.091 (S) - 0.019 (M. trupore)

Kto jan edhe peshat pr nj ekuacion q prfshin: Sip.(S) dheM. trupore si parashikuesit
m t mir, t ktij modeli. Sipas ktij modeli, pr do rritje t siprfaqjes s lkundjes me 1cm,
ka nj rritje edhe t Indeksit t Lkundjes me 0.091 cm, dhe pr do rritje t M. trupore me 1kg
ka nj zvoglim t indeksit t lkundjes me 0.019 cm.
8.7.5

Rezultatet e Regresit t shumfisht pr testin e katrt 1L_EC

- Gjetja e modelit m t mir pr ekuilibrin


Tabela 8.7.5 prmbledhse e modeleve ekspoloruese tregon se cilt variabla u prfshin n
model.
Tabela 8.7.5 Prmbledhja eksploruese e modelit.
Mode R
l
1

.724a

R Square Adjusted
Square
.524

.501

R Std. Error of
the Estimate
.04957

a. Predictors: (Constant), S

Sipas ktij modeli: Siprfaqja e lkundjes s COP (S) sht parashikuesi m i mir i vetm.
Pr kt variabl, R = 0.724, tregon nj lidhje t mir t korrelacionit me ekuilibrin, R = 0.0.524
dhe ky hap llogarit 52.4% t variancs s ekuilibrit nga ky variabl i pavarur. Vlera e Fisherit:
F(1; 2 )= 22.056,
p < 0.001
Ky model ka rezultate t rndsishme, pasi pr kt model p < 0.001

145

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

- Ekuacioni i regresit pr parashikuesit m t mir t ekuilibrit


Tabela e koeficentve beta () jep vlerat prkatse pr parashikuesit m t mir t modelit,
prandaj bazuar n to mund t ndrtohet ekuacioni i Regresit. Nga tabela 24/A, vm re q
koefientt ndryshojn n varsi t parashikuesve q jan prfshir n model.
Ekuacioni i regresit pr kt model t prfshir n studimin ekslporues sht si m posht:
Sipas ktij modeli:

y = 0.755 0.004 (S)

Kjo sht edhe pesha pr nj ekuacion q prfshin: Siprfaqjen e lkundjes (S) n testin e
balances, si parashikuesin m t mir, t ktij modeli. Sipas ktij ekuacioni, pr do rritje t
siprfaqjes me 1cm, ekuilibri zvoglohet me 0.4 %.
8.7.6

Gjetja e modelit m t mir pr indeksin e lkundjes


Tabela 8.7.6 prmbledhse e modeleve ekspoloruese tregon se cilt variabla u prfshin n

model.
Tabela 8.7.6 Prmbledhja eksploruese e modelit.
Mode R
l
1

.724a

R Square Adjusted
Square
.524

.501

R Std. Error of
the Estimate
.59487

a. Predictors: (Constant), S

Sipas ktij modeli: Sip.e lkundjes s COP (S) sht parashikuesi m i mir i vetm. Pr kt
variabl, R = 0.724, tregon nj lidhje t mir t korrelacionit me indeksin e lkundjes, R = 0.524
dhe ky hap llogarit 52.4% t variancs s indeksit t lkundjes nga ky variabl i pavarur. Vlera e
Fisherit: F(1; 20 ) = 22.056, p < 0.001
Ky model ka rezultate t rndsishme, pasi pr kt model, p < 0.001
- Ekuacioni i regresit pr parashikuesit m t mir t indeksit t lkundjes
Tabela e koeficentve beta () jep vlerat prkatse pr parashikuesit m t mir t modelit,
prandaj bazuar n to mund t ndrtohet ekuacioni i Regresit. Nga tabela 25/A, vm re q
koefientt ndryshojn n varsi t parashikuesve q jan prfshir n model.
Ekuacioni i regresit pr kt model t prfshir n studimin ekslporues sht si m posht:
Sipas ktij modeli:

y = 2.944 + 0.045 (S)

Kjo sht edhe pesha pr nj ekuacion q prfshin: siprfaqjen (S) t lkundjes s COP si
parashikuesin m t mir, t ktij modeli. Sipas ktij ekuacioni, pr do rritje pr do rritje t sip.
me 1cm, ka nj rritje edhe t indeksit t lkundjes me 0.045 cm

146

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor


8.8

Aida Bendo

Diskutim i rezultateve pr Ekuacionin e regresit pr ekipin e futbollit FC Partizani

- Pr testin e par CMJ


Aplikimi i metods s regresit t shumfisht u krye pr t parashikuar Hmax nga variablat
antropometrik dhe biomekanik, nxorri q kta variabla parashikuan statistikisht n mnyr t
rndsishme Hmax: F(1; 20) = 4.534, p < 0.050. Sipas rezultateve t analizs eksploruese tregohet
q vetm nj nga kta variabla kontribon statistikisht n mnyr t dukshme n parashikimin e
ekuacionit t regresit: vmax, (p < 0.050), prandaj ai do t merret si parashikuesi m i mir i
modelit t regresit pr testin e par CMJ pr parashikimin e Hmax. t ktij ekipi.
- Pr testin e dyt SJ
Bazuar n rezultatet e regresit t shumfisht t aplikuar pr testin e dyt SJ pr
parashikimin e Fmax, rezultatet konfirmojn se variablat e regresit t futur n ekuacion,
parashikuan statistikisht n mnyr t rndsishme F.max: F(8; 13) = 39.002, p < 0.001. Anali za
eksploruese nxorri q vetm tre nga kta variabla kontribojn statistikisht n mnyr t dukshme
n parashikimin e ekuacionit t regresit pr variablin e varur (Fmax): M. Trupore, EFI dhe
Efienca, pr t cilt (p < 0.050), prandaj ata do t merren si parashikuesit m t mir t modelit t
regresit pr testin e dyt SJ t ekipit t futbollit FCPartizani.
- Pr testin e tret 1L_EO
Vlersimi sipas metods s regresit t shumfisht pr parashikimin e ekuilibrit dhe
indeksit t lkundjes, konfirmoi se variablat e regresit parashikuan statistikisht n mnyr t
rndsishme kta dy parametra kryesor t testit t balancs: F(6; 15) = 3.848, p < 0.050.
Rezultatet e marra nga analiza eksploruese treguanq vetm dy nga kta variabla kontribojn
statistikisht n mnyr t dukshme n parashikimin e ekuacionit t regresit pr ekuilibrin:
Siprfaqja e lkundjes (S) dhe M. trupore, pr t cilt (p < 0.050), prandaj ata do t merren si
parashikuesit m t mir t modelit t regresit pr testin e tret 1L_ EO t ktij ekipi.
- Pr testin e katrt 1L_EC
Matjet me metodn e regresit t shumfisht t aplikuar pr parashikimin e dy parametrave
kryesor t balancs n testin e katrt 1L_EC, treguan q variablat antropometrik dhe
biomekanik t futur n ekuacionin e regresit, parashikuan statistikisht n mnyr t rndsishme
ekuilibrin dhe indeksin e lkundjes: F(8; 13) = 3.023, p < 0.050. Nga t gjith variablat e futur n
ekuacionin e prgjithshm t regresit, analiza eksploruese vrtetoi q vetm nj nga kta variabla
kontribon statistikisht n mnyr t dukshme n parashikimin e ekuacionit t regresit pr ekuilibrin
EQ(AP): siprfaqja e lkundjes (S), pr t cilin p < 0.001, prandaj ai do t merret si parashikuesi
m i mir i modelit t regresit pr testin e katrt 1L_ EC tek ekipi i futbollit FC Partizani.

147

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

KAPITULLI IX

ANALIZA ANOVA N DY-DREJTIME BRENDA GRUPIT

9.1 Modeli m i prshtatshm pr krahasimin e t njjtit variabl n dy teste te ngjashme


T gjitha modelet e prgjithshme lineare, do ti mendojm n formn e prgjithshme sipas
ktij relacioni:
Rezultatii (modeli) gabimii
Kur aplikojm ekuacionin e regresit t shumfisht, kt model e shkruajm si:

yi (b0 b1 x1i b2 x2i ....bn xni ) i


Kur kalojm tek ANOVA n nj drejtim, e prshtasim kt model regresi (Field A, 2009),
pr t lidhur variablin e varur y me dy variablat e pavarur: strvitja dhe testi.

y maxi (b0 b1 strvitja b2testi) i


Secilin nga kta variabla t pavarur, i kodojm: Termin: strvitja me kodet: 1, 2, dhe 3 pr
seciln faz strvitore dhe termin testi me kodet: 1 dhe 2 pr krahasimet n 2 testet e krcimit ose
n 2 testet e balancs. Megjithat, ky model nuk merr n konsiderat bashkveprimin midis termit
t strvitjes dhe termit t testit. Kur kalojm tek ANOVA n dy-drejtime, e prshtasim kt model
duke prfshir edhe termin e bashkveprimit, ather modeli thjesht shtrihet m tej.
Modeli i shprehur n form t prgjithshme jepet si m posht:

y maxi (b0 b1 Ai b2 Bi b3 Ai Bi ) i
Termi i ktij bashkveprimi specifik shprehet n trajtn:

y maxi (b0 b1 strvitja b2testi b3bashkveprimi ) i :


Problemi: Si do t kodohet ky term bashkveprimi?
Termi i bashkveprimit prfaqson efektin e kombinuar t strvitjes dhe testit, prandaj pr
t marr do term bashkveprimi, duhen shumzuar variablat e prfshir n t.

148

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Hipotezat e analizs ANOVA n dy-drejtime:


Hipoteza H0: - Nuk ekziston ndonj ndryshim n mesataren e Hmax, Fmax, ekuilibrit ose
Indeksit t lkundjes pr kombinime t ndryshme t llojit t testit t krcimit (CMJ ose SJ), dhe t
balancs (1L_EO ose 1L_EC) me nivelin e strvitjes (matja 1, 2 dhe 3)
Hipoteza H1: Ekziston ndryshim n mesataren e Hmax, Fmax, ekuilibrit ose Indeksit t
lkundjes pr kombinime t ndryshme t llojit t testit t krcimit (CMJ ose SJ), dhe t balancs
(1L_EO ose 1L_EC) me nivelin e strvitjes (matja 1, 2 dhe 3).

9.2 Rezultatet Analiza ANOVA pr ekipin e Futbollit FC Tirana


9.2.1

Krahasimi i variablit Hmax n dy testet e krcimit vertikal (CMJ & SJ)

Modeli i shprehur pr Hmax. n form t prgjithshme jepet si m posht:

H maxi (b0 b1 strvitja b2testi b3bashkveprimi ) i


N analizn e variancs ANOVA n dy-drejtime t aplikuar m posht, krahasojm
ndryshimin midis dy testeve t krcimit vertikal (CMJ dhe SJ), pr t testuar sa larg jan mesataret
me ndryshimin brenda grupit (midis 3 matjeve pr do test).
Tabela 9.2.1 Tabela prmbledhse e rezultateve t analizs Anova pr ekipin FC Tirana
Testi

CMJ
SJ
CMJ
SJ
1L_EO
1L_EC
1L_EO
1L_EC

Param.

Hmax.
Fmax.
EQ(AP)
I.L.

Faza
fillestare
Mes SD

Faza e
ndrmjetm.
Mes SD

Faza
prfundim
Mes SD

0.37 0.06
0.33 0.04
1.02 0.26
1.07 0.25
0.71 0.21
0.43 0.25
3.48 2.49

0.42 0.05
0.35 0.04
1.14 0.23
1.19 0.27
0.82 0.07
0.62 0.16
2.21 0.89

0.45 0.05
0.38 0.03
1.29 0.31
1.40 0.28
0.86 0.05
0.73 0.12
1.72 0.64

6.88 3.02

4.511.89

3.27 1.48

Ndrysh

Termi
Strv.
sig(p)

Term
Termi
Test
bvp.
sig(p Stv*testi
sig. (p)

Diferenca
Mes SD

n %

0.060.07

8.7

0.000

0.000

0.252

0.070.04

0.5

0.000

0.086

0.803

0.20.017

25

0.000

0.000

0.038

2.410.29

49.4

0.000

0.000

0.038

Tabela 9.2.1 jep vlerat mesatare dhe devijimet standarte pr do kombinim t grupeve t
variablave t pavarur: strvitjes dhe testit prkats. Kolona e diferencs jep diferencn midis
mesatareve t prbashkta t tre matjeve t Hmax. pr secilin test (0.06 0.07), t cils i
korrespondon nj ndryshim 8.7%. Kjo sht shum e rndsishme pasi tregon sa larg jan
mesataret e testeve prkatse.

149

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Tabela kryesore e ANOVA analizon variabilitetin e plot midis testeve n tre matjet e
prsritura pr CMJ dhe SJ pr matjen e parametrit t Hmax. Kjo tabel tregon nse ka nj
diferenc statistikisht t rndsishme midis mesatareve t matjeve pr secilin test t kryer. Vlerat
prkatse jan: pr variablin e pavarur strvitja: F(2; 168) = 31.798; p < 0.001, pr variablin e
pavarur testi: F(1; 168) = 83.095, p < 0.001; pr termin e efektit t kombinuar: strvitja*testi: F(2;
168)= 1.391; p = 0.252 > 0.050 (tab. 9.2.1). Nga kto rezultate shohim q nuk kemi nj efekt
statistikisht t rndsishm n mesataren e Hmax t termit t efektit t kombinuar: strvitje*test,
por ka nj efekt statistikisht t rndsishm t nivelit strvitor t 3 matjeve t kryera (p < 0.001)
dhe efektin e llojit t testit (p < 0.001).

Figura 9.2.1. Grafiku 2D & 3D i varsis s parametrit t Hmax. nga fazat e strvitjes pr
subjektet e ekipit Tirana n testet CMJ d& SJ.
Vijat e paraqitura n grafikun e fig. 9.2.1 paraqesin vlerat mesatare respektive t Hmax pr
do test t kryer CMJ dhe SJ. Ky grafik nxjerr n pah efektin e strvitjes n faza t ndryshme dhe
efektin e testit t kryer. N prputhje edhe me rezultatet statistikore t nxjerra, edhe ky grafik
tregon qart eprsin e testit CMJ n krahasim me testin SJ pr matjen e parametrit t Hmax, pasi
edhe vet testi CMJ sht testi q kryhet posarisht pr matjen e Hmax.
9.2.2 Rezultatet e krahasimit t variablit Fmax. n dy testet e krcimit vertikal (CMJ & SJ)
Modeli i shprehur pr Fmax. n form t prgjithshme jepet si m posht:

Fmaxi (b0 b1 strvitja b2testi b3bashkveprimi ) i


Bazuar n tabeln 9.2.1, vlera mesatare pr variablin Fmax jep diferencn midis
mesatareve t prbashkta t tre matjeve t Fmax. pr secilin test (0.07 0.04), t cils i
korrespondon nj ndryshim 0.5%, e cila konfirmon q mesataret e testeve prkatse nuk jan
shum larg. Nga tabela kryesore e ANOVA, shohim vlerat prkatse: pr variablin e pavarur
strvitja: F(2; 168) = 18.315; p < 0.001, pr variablin e pavarur testi: F(1; 168) = 2.978, p = 0.086
150

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

> 0.050; pr termin e t efektit t kombinuar: strvitja*testi: F(2; 168) = 0.219; p = 0.803 > 0.050.
Nga kto rezultate vihet re q nuk kemi nj efekt t rndsishm t termit t llojit t testit (p >
0.050) dhe as nj efekt statistikisht t rndsishm n mesataren e Fmax t termit bashkveprues
strvitje * test, por ka nj efekt t rndsishm t termit strvitja pr 3 matjet e kryera tek ky
ekip (p < 0.001).

Figura 9.2.2 Grafiku 2D & 3D i varsis s parametrit t Fmax. nga fazat e strvitjes pr subjektet
e ekipit Tirana n testet CMJ dhe SJ.
Vijat e paraqitura n grafikun e fig. 9.2.2 paraqesin vlerat mesatare respektive t Fmax pr
secilin test: CMJ dhe SJ. Ky grafik tregon q nuk ka ndonj efekt t kombinimit midis nivelit
strvitor n faza t ndryshme me llojin e testit t kryer, por vetm efekt t nivelit strvitor. N
prputhje edhe me rezultatet statistikore t nxjerra, nga grafiku shihet tendenca e dominimit t
testit SJ n krahasim me testin CMJ pr matjen e parametrit t Fmax, pasi edhe vet testi SJ sht
testi q kryhet posarisht pr matjen e Fmax.

9.2.3 Krahasimi t variablit t ekuilibrit n dy testet e balancs (1L_EO & 1L_EC)


Modeli i shprehur pr Ekuilibrin. n form t prgjithshme jepet si m posht:

Ekuilibrii (b0 b1 strvitja b2testi b3bashkveprimi) i


N analizn e variancs ANOVA n dy-drejtime t aplikuar m posht, krahasojm
ndryshmin midis dy testeve t balancs (1L_EO & 1L_EC), pr t testuar testojm sa larg jan
mesataret me ndryshimin brenda grupit (midis 3 matjeve pr do test).

151

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Sipas Tab, 9.2.1, vlera mesatare midis mesatareve t prbashkta t tre matjeve t
ekuilibrit pr secilin test sht (0.20 0.017), t cils i korrespondon nj ndryshim i rndsishm
25%. Tabela ANOVA, jep kto vlera prkatse: pr variablin e pavarur strvitja: F(2; 168) =
29.304; p < 0.001, pr variablin e pavarur testi: F(1; 168) = 68.323, p < 0.001; pr termin e t
efektit t kombinuar strvitja*testi: F(2; 168)= 3.342; p = 0.038. Nga kto rezultate shohim q ka
nj efekt statistikisht t rndsishm t termit t llojit t testit (p < 0.001), t nivelit strvitor
t 3 matjeve t kryera (p < 0.001) si dhe nj efekt statistikisht t rndsishm n mesataren e
ekuilibrit t termit t efektit t kombinuar strvitje * test, (p < 0.050). Gjithashtu, edhe pr
termin lloji i testit ekzistojn diferenca statistikisht t rndsishme midis testit n konditat EO dhe
EC (p < 0.001).

Figura 9.2.3 Grafiku 2D & 3D i varsis s parametrit t ekuilibrit nga fazat e strvitjes pr
subjektet e ekipit Tirana n testet 1L_EO & 1L_EC.
Vijat e paraqitura n grafikun e fig. 9.2.3 paraqesin vlerat mesatare respektive t Ekuilibrit
pr do test t kryer EO dhe EC. Ky grafik tregon qart efektin e kombinuar midis nivelit strvitor
n faza t ndryshme me llojin e testit t kryer. N prputhje edhe me rezultatet statistikore t
nxjerra, nga grafiku shihet tendenca e dominimit t testit EO n krahasim me testin EC pr matjen
e parametrit t ekuilibrit, pr shkak t efektit t shikimit n testin EO, kurse testi EC kryhet n
kondita me sy t mbyllur, pranadaj natyrshm grafiku i testit EC sht i zhvendosur m posht.
9.2.4 Krahasimi i variablit t indeksit t lkundjes n dy testet e balancs (1L_EO & 1L_EC)
Modeli i shprehur pr I.L. n form t prgjithshme jepet si m posht:

I .L.i (b0 b1 strvitja b2testi b3bashkveprimi ) i


Sipas rezultateve t tabels 9.2.1, diferenca midis mesatareve t prbashkta t tre matjeve
t I.L. pr secilin test sht (2.41 0.29), t cils i korrespondon nj ndryshim statistikor tepr i
rndsishm 49.4%., i cili tregon se mesataret e testeve prkatse jan shum larg me njra tjetrn. Nga tabela ANOVA, shohim q vlerat prkatse: pr variablin e pavarur strvitja: F(2;
152

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

168) = 29.304; p < 0.001, pr variablin e pavarur testi: F(1; 168) = 68.323, p < 0.001; pr termin e
efektit t kombinuar: strvitja*testi: F(2; 168) = 3.342; p = 0.038. Nga kto rezultate shohim q ka
nj efekt statistikisht t rndsishm t termit t llojit t testit (p < 0.001), t nivelit strvitor
t 3 matjeve t kryera (p < 0.001) si dhe nj efekt t rndsishm n mesataren e I.L. t termit
t efektit t kombinuar strvitje * test: (p < 0.050). Nga interpretimi i rezultateve t tabels 9.2.1
dhe efektet e msiperme, del se ekzistojn diferenca statistikisht t rndsishme n kombinimet e
ndryshme t llojit t testit (EO ose EC) me nivelin e strvitjes (matja 1, 2 dhe 3).

Figura 9.2.4. Grafiku 2D & 3D i varsis s parametrit t Indeksit t Lkundjes nga fazat e
strvitjes pr subjektet e ekipit Tirana n testet 1L_EO & 1L_EC.
Vijat e paraqitura n grafikun e fig. 9.2.4 paraqesin vlerat mesatare respektive t I.L. pr
do test t kryer EO dhe EC. Ky grafik tregon qart efektin e kombinuar midis nivelit strvitor n
faza t ndryshme me llojin e testit t kryer. N prputhje edhe me rezultatet statistikore t nxjerra,
nga grafiku shihet tendenca e dominimit t testit EO n krahasim me testin EC pr matjen e
parametrit t Indeksit t Lkundjes, e pr shkak t efektit t shikimit n testin EO, kurse testi EC
kryhet n kondita me sy t mbyllur, prandaj natyrshm grafiku i testit EC sht i zhvendosur m
lart, pasi edhe indeksi i lkundjes n konditat me sy t mbyllur sht m i madh.
9.3 Diskutim i Rezultateve
- Pr variablat: Hmax & Fmax n testet CMJ & SJ,
Rezulatet e marra nga tab. 9.2.1 treguan q diferenca e do ifti ishte statistikisht e
rndsishme dhe konfirmoi nj rritje t rndsishme n rezultatin e parametrit t Hmax dhe Fmax
pr matjet e marra n tre nivele t ndryshme t periudhave strvitore pr secilin test. N prputhje
me kto rezultate, konfirmohet nj efekt t rndsishm i strvitjes dhe llojit t testit t kryer pr
parametrin Hmax, (p < 0.001), por jo nje efekt i rndsishm i termit bashkveprues midis tyre (p
= 0.252 > 0.050). Kjo sht nj evidenc e rndsishme pr t kundrshtuar hipotezn H1 dhe si
rrjedhoj pranohet hipoteza nul H0. Ndrsa pr parametrin Fmax, rezultatet sipas ANOVA nuk
153

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

treguan nj efekt t rndsishm t termit t llojit t testit dha as nj efekt t rndsishm t


kombinimeve e nivelit t strvitjes dhe llojit t testit t kryer (p = 0.086 > 0.005), por vetm
efektin e termit strvitja (p < 0.001). Si rrjedhoj, hipoteza H1 kundrshtohet dhe pr pasoj
pranohet hipoteza H0. Gjithashtu, rezultatet sugjeruan q pjesmarrja n strvitjen proprioceptive
rrit dukshm edhe nivelin e rezultateve t variablit t Hmax dhe Fmax n t dyja testet e krcimit
vertikal, megjithat kto teste jan statistikisht t ndryshme n mesatare nga njra tjetra.
- Pr variablat: ekuilibri & IL n testet 1L_EO & 1L_EC
N prputhje me rezultatet e nxjerra nga tab. 9.2.1, vihet re q diferenca e disa ifteve t
variablave t pavarur t strvitjes dhe testi ishte statistikisht e rndsishme dhe konfirmoi nj rritje
t statistikisht t rndsishme n rezultatin e parametrit t ekuilibrit, si edhe nj zvoglim
statistikisht t rndsishm pr parametrin e IL, pr matjet e marra n tre nivele t ndryshme t
periudhave strvitore pr secilin test. Rezultatet e ANOVA nj efekt t rndsishm t dy termave:
strvitja (p < 0.001), testi (p < 0.001) si dhe t kombinimeve t nivelit t strvitjes dhe llojit t
testit t kryer (p < 0.001). Kjo sht nj evidenc e rndsishme pr t kundrshtuar hipotezn H0
dhe si rrjedhoj pranohet hipoteza alternative H1. N kt mnyr, pjesmarrja n strvitjen
proprioceptive ndikon n mnyr t dukshme n rritjen nivelit t rezultateve t variablit t ekulibrit
n t dyja testet e balancs edhe pse ato jan statistikisht t ndryshme n mesatare nga njra tjetra.
9.4 Rezultatet e Analizs ANOVA pr ekipin e Futbollit FC Studenti
9.4.1. Krahasimi i variablit Hmax n dy testet e krcimit vertikal (CMJ & SJ)
Tabela 9.4.1 jep vlerat mesatare dhe devijimet standarte pr do kombinim t grupeve t
variablave t pavarur: strvitjes dhe testit prkats. Kolona e diferencs jep mesataren jep
diferencn midis mesatareve t prbashkta t tre matjeve t Hmax. pr secilin test (0.05 0.06),
t cils i korrespondon nj ndryshim 12 %.
Tabela 9.4.1. Tabela prbledhse e rezultateve t analizs Anova pr ekipin Studenti
Testi

CMJ
SJ
CMJ
SJ
1L_EO
1L_EC
1L_EO
1L_EC

Param.

Hmax.
Fmax.
EQ(AP)
I.L.

Faza
fillestare
Mes SD

Faza e
ndrmjetm.
Mes SD

Faza
prfundim
Mes SD

0.37 0.07
0.32 0.05
1.09 0.34
1.05 0.24
0.86 0.05
0.64 0.24
1.73 0.60
4.40 3.07

0.39 0.06
0.34 0.05
1.08 0.30
1.09 0.26
0.80 0.06
0.58 0.18
2.37 0.78
5.03 2.14

0.39 0.06
0.35 0.05
1.17 0.32
1.27 0.39
0.76 0.72
0.64 0.11
2.870.86
4.411.42

Ndry

Termi
Strv.
sig(p)

Term
Test
sig(p

12

0.126

0.000

Termi
bvp.
Stv*tes
sig. (p)
0.910

0.020.03

2.1

0.014

0.597

0.447

0.620.01

23

0.039

0.000

0.068

2.290.18

50

0.071

0.000

0.101

Diferenca
Mes SD

n %

0.050.06

154

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Nga tabela ANOVA dalin vlerat prkatse: pr variablin e pavarur strvitja: F(2; 186) =
2.092; p = 0.126 > 0.050, pr variablin e pavarur testi: F(1; 186) = 33.623, p < 0.001; pr efektin e
kombinuar: strvitja*testi: F(2; 186)= 0.094; p = 0.910 > 0.050. Nga kto rezultate shohim q nuk
kemi nj efekt statistikisht t rndsishm n mesataren e Hmax t termit strvitja (p = 0.126) dhe
t efektit t kombinuar: strvitje * test (p = 0.910), por ka nj efekt t rndsishme vetm t
termit t llojit t testit (p < 0.001).

Figura 9.4.1 Grafiku 2D & 3D i varsis s pametrit t Hmax. nga fazat e strvitjes pr subjektet e
ekipit Studenti n testet CMJ & SJ.
Vijat e paraqitura n grafikun e fig. 9.4.1 paraqesin vlerat mesatare respektive t Hmax pr
do test t kryer CMJ dhe SJ. Ky grafik nxjerr n pah efektin kryesor t llojit t testit. N prputhje
edhe me rezultatet statistikore t nxjerra, edhe ky grafik tregon qart eprsin e testit CMJ n
krahasim me testin SJ pr matjen e parametrit t Hmax, pasi edhe vet testi CMJ sht testi q
kryhet posarisht pr matjen e Hmax.
9.4.2 Rezultatet e krahasimit t variablit Fmax n dy testet e krcimit vertikal (CMJ & SJ)
Bazuar n tab. 9.4.1, diferenca midis mesatareve t prbashkta t tre matjeve t Fmax. pr
secilin test sht (0.02 0.03), t cils i korrespondon nj ndryshim 2.1%, tregon se mesataret e
testeve prkatse nuk jan shum larg nga njri-tjetra. Nga rezultatet ANOVA, shohim vlerat
prkatse: pr variablin e pavarur strvitja: F(2; 186) = 4.390; p = 0.014, pr variablin e pavarur
testi: F(1; 186) = 0.281, p = 0.597 ; pr termin e efektit t kombinuar: strvitja*testi: F(2; 186)=
0.808; p = 0.447. Nga kto rezultate shohim q nuk kemi nj efekt statistikisht t rndsishm n
mesataren e Fmax t termit t llojit t testit (p > 0.050) dhe t termit t efektit t kombinuar
strvitje * test (p > 0.050), por ka nj efekt t rndsishm vetm t termit strvitja (p < 0.050).

155

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Grafiku 9.4.2. Grafiku 2D & 3D i varsis s parametrit t Fmax. nga fazat e strvitjes pr
subjektet e ekipit Studenti n testet CMJ & SJ.
Vijat e paraqitura n grafikun 9.4.2 paraqesin vlerat mesatare respektive t Fmax pr secilin
test t kryer CMJ dhe SJ. Ky grafik tregon q nuk ka ndonj efektin t kombinimit midis nivelit
strvitor n faza t ndryshme me llojin e testit t kryer. N prputhje edhe me rezultatet statistikore
t nxjerra, nga grafiku shihet tendenca e dominimit t testit SJ n krahsim me testin CMJ pr
matjen e parametrit t Fmax, pr shkak t efektit kryesor t strvitjes, pasi edhe vet testi SJ sht
testi q kryhet posarisht pr matjen e Fmax.
9.4.3 Krahasimi i variablit t ekuilibrit n dy testet e balancs (1L_EO & 1L_EC)
Vlera mesatare midis mesatareve t prbashkta t tre matjeve t Ekuilibrit (tab. 9.4.1) pr
secilin test (0.62 0.01), t cils i korrespondon nj ndryshim statistikor i rndsishm 23%. Sipas
rezultateve ANOVA, vlerat prkatse jan: pr variablin e pavarur strvitja: F(2; 186) = 3.312;
p = 0.039, pr variablin e pavarur testi: F(1; 186) = 88.693, p < 0.001; pr termin e efektit t
kombinuar: strvitja*testi: F(2; 186)= 2.722; p = 0.068. Nga kto rezultate shohim q ka nj efekt
t rndsishm t termit t llojit t testit (p < 0.001), efekt t nivelit strvitor t 3 matjeve t
kryera (p < 0.050), por nuk ka nj efekt statistikisht t rndsishm n mesataren e Ekuilibrit t
termit t efektit t kombinuar strvitje * test, (p > 0.050).
Vijat e paraqitura n grafikun 9.4.3 paraqesin vlerat mesatare respektive t Ekuilibrit pr
do test t kryer EO dhe EC. Ky grafik tregon qart efektin kryesor t nivelit strvitor n faza t
ndryshme si dhe efektin e llojit t testit EO dhe EC. N prputhje edhe me rezultatet statistikore t
nxjerra, nga grafiku shihet tendenca e dominimit t testit EO n krahasim me testin EC pr matjen
e parametrit t Ekuilibrit, e pr shkak t efektit t shikimit n testin EO, kurse testi EC kryhet n
kondita me sy t mbyllur, prandaj natyrshm grafiku i vijs s testit EC sht i zhvendosur m
posht. Ndrsa grafiku EO tenton t zbres n drejtim t boshtit horizontal, ndryshe nga sa pritej,

156

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

grafiku i testit EC, tregon se niveli i ekuilibrit para dhe pas strvitjes nuk ka ndryshuar, por ka
mbetur pothuajse n at nivel.

Figura 9.4.3. Grafiku 2D & 3D i varsis s parametrit t ekuilibrit nga fazat e strvitjes pr
subjektet e ekipit Studenti n testet 1L_EO & 1L_EC.
9.4.4 Krahasimi i variablit t indeksit t lkundjes n dy testet e balancs (1L_EO & 1L_EC)
Bazuar n rezultatet e tabels 9.4.1, kolona e diferencs jep diferencn midis mesatareve t
prbashkta t tre matjeve t I.L. pr secilin test (2.29 0.18), me nj ndryshim statistikor tepr i
rndsishm 50 %, e cila tregon se mesataret e testeve prkatse jan shum larg me njra-tjetrn.
Matjet sipas ANOVA japin vlerat prkatse: pr variablin e pavarur strvitja: F(2; 186) = 2.678;
p < 0.071, pr variablin e pavarur testi: F(1; 186) = 85.972, p < 0.001; pr termin e efektit t
kombinuar: strvitja*testi: F(2; 186)= 2.319; p = 0.101. Nga kto rezultate shohim q ka nj efekt
t rndsishm vetm t termit t llojit t testit (p < 0.001), po nuk ka nj dallim statistikisht t
rndsishm t termit t nivelit strvitor t 3 matjeve t kryera (p > 0.0501) dhe as nj efekt
statistikisht t rndsishm n mesataren e I.L. t efektit t kombinuar strvitje * test, (p > 0.050).
Vijat e paraqitura n grafikun 9.4.4 paraqesin vlerat mesatare respektive t I.L. pr do test
t kryer EO dhe EC. Ky grafik tregon qart efektin e kombinimit midis nivelit strvitor n faza t
ndryshme me llojin e testit t kryer. N prputhje edhe me rezultatet statistikore t nxjerra, nga
grafiku shihet tendenca dominimit t testit EC n krahasim me testin EO pr matjen e parametrit t
Indeksit t Lkundjes, pr shkak t efektit t shikimit n testin EO, kurse testi EC kryhet n
kondita me sy t mbyllur, prandaj natyrshm grafiku i testit EC sht i zhvendosur m lart. Ndrsa
grafiku EO tenton t largohet nga boshti horizontal, ndryshe nga sa pritej, grafiku i testit EC,
tregon se niveli i I.L. para dhe pas strvitjes nuk ka ndryshuar, por ka mbetur n po at nivel.

157

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Figura 9.4.4 Grafiku 2D & 3D i varsis s parametrit t Indeksit t Lkundjes nga fazat e
strvitjes pr subjektet e ekipit Studenti n testet 1L_EO & 1L_EC.

9.5 Diskutim i Rezultateve


- Pr variablat: Hmax & Fmax n testet CMJ & SJ
Matjet q rezultojn nga tab. 9.4.1 treguan nj efekt t rndsishm t llojit t testit CMJ
pr matjen e parametrit t Hmax (p < 0.001) n rastin e par dhe nj efekt t rndsishm t
strvitjes pr parametrin Fmax (p < 0.001) n testin e dyt SJ. Mqse rezultatet pr t dy kta
parametra, n t dy testet e msiprme rezultatet nuk treguan nj efekt t rndsishm n
kombinimet e nivelit t strvitjes dhe llojit t testit t kryer (p > 0.050), si pasoj kundrshtohet
hipoteza H1 dhe pranohet hipoteza H0. Kto rezultate treguan q strvitja rutin ndikon pak n
rritjen nivelit t rezultateve t variablit t Fmax n t dyja testet e krcimit vertikal, megjithat kto
teste nuk jan statistikisht t ndryshme n mesatare nga njra tjetra.
- Pr variablat: ekuilibri & Indeksi i Lkundjes n testet 1L_EO & 1L_EC
Vlersimi i rezulateve t marra nga tabela e krahasimeve t shumfishta (tab. 9.4.1) tregoi nj
efekt t rndsishm t strvitjes (p = 0.039) dhe t llojit t testit (p < 0.001) pr parametrin e
ekuilibrit , si dhe nj efekt te rndsishm vetm t llojit te testit pr parametrin IL. Pr sa i prket
termit t bahkveprimit t efektit t kombinuar t strvitjes dhe testit, rezultatet nuk treguan efekt
t rndsishm (p > 0.050) pr t dy parametrat ne testet e balancs per kt ekip. Gjithashtu,
rezultatet e krahasimiveve, konfirmuan nj zvoglim n rezultatin e parametrit t ekuilibrit, ndrsa
pr indeksin e lkundjes, konfirmohet nj rritje n rezultatin e ktij parametri pr matjet e marra n
tre nivele t ndryshme t periudhave strvitore pr secilin test. Si pasoj, mqse nuk vrtetohet nj
efekt i rndsishm n kombinimet e nivelit t strvitjes dhe llojit t testit t kryer, ky fakt sht i
rndsishm pr t kundrshtuar hipotezn H0 dhe si rrjedhoj pranohet hipoteza alternative H1.
158

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Pra, kto rezultate sugjeruan q pjesmarrja n strvitjen rutin ka ndikuar n mnyr t dukshme
n ndryshimin e rezultateve t variablit t ekulibrit n t dyja testet e balancs, por kjo lloj strvitje
nuk ka uar n prmirsimin e aftsive t balancs, por prkundrazi n nj efekt negativ
prkeqsimi t ktij variabli, e cila konfirmon pr strvitjen rutin jo-efektive, e cila nuk
rekomandohet n ditt e sotme. N kt mnyr, konfirmohet q pjesmarrja n strvitjen rutin ka
ndikuar n mnyr t dukshme n rritjen e rezultateve t variablit t I.L n t testet e balancs,
sidomos n testin EC, e cila ka uar pr pasoj n rritjen e indeksit t Lkundjes, dhe si rezultat
zoglim t aftsis ekuilibruese t subjekteve pjesmarrse.

9.6 Rezultatet e Analizs ANOVA pr ekipin e Volejbollit Partizani pr femra


9.6.1 Rezultatet e krahasimit t variablit Hmax n dy testet e krcimit vertikal (CMJ & SJ)
Tabela 9.6.1 jep vlerat mesatare dhe devijimet standarte pr do kombinim t grupeve t
variablave t pavarur: strvitjes dhe testit prkats. Kolona e diferencs jep diferencn midis
mesatareve t prbashkta t dy matjeve t Hmax. pr secilin test (0.05 0.07), me nj ndryshim
11.8%.
Tabela 9.6.1. Tabela prbledhse e rezultateve t analizs Anova pr ekipin Volejbollit Partizani
Testi

CMJ
SJ
CMJ
SJ
1L_EO
1L_EC
1L_EO
1L_EC

Param.

Hmax.
Fmax.
EQ(AP)
I.L.

Faza
fillestare
Mes SD

Faza
prfundim
Mes SD

0.36 0.05
0.32 0.06
1.35 0.18
1.37 0.14
0.79 0.06
0.59 0.14
2.50 0.68
4.68 1.70

0.40 0.05
0.35 0.05
1.44 0.20
1.43 0.14
0.84 0.05
0.71 0.08
1.89 0.59
3.43 0.90

Ndrysh

Termi
Strv.
sig(p)

Term
Test
sig(p)

11.8

0.000

0.000

Termi
bvp.
Stv*testi
sig. (p)
0.526

0.080.02

5.4

0.024

0.851

0.058

0.160.01

20

0.000

0.000

0.048

2.190.15

47.2

0.000

0.000

0.048

Diferenca
Mes SD

n %

0.050.07

Tabela kryesore e ANOVA q analizon variabilitetin e plot midis tregon vlerat prkatse:
pr variablin e pavarur strvitja: F(1; 96) = 14.715; p < 0.001, pr variablin e pavarur testi: F(1;
96) = 18.479, p < 0.001; pr termin e bashkveprimit: strvitja*testi: F(2; 96)= 0.405; p = 0.526 >
0.050. Nga kto rezultate shohim q nuk kemi nj efekt statistikisht t rndsishm n mesataren e
Hmax t termit t efektit te kombinuar: strvitje * test, por ka nj efekt t rndsishm t nivelit
strvitor t 2 matjeve t kryera (p < 0.001) si dhe nj efekt t rndsishm t dhe llojit t testit
(p < 0.001).

159

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Figura 9.6.1. Grafiku 2D & 3D i varsis s parametrit t Hmax. nga fazat e strvitjes pr
subjektet e ekipit t volejbollit Partizani n testet CMJ & SJ.
Vijat e paraqitura n grafikun 9.6.1 paraqesin vlerat mesatare respektive t Hmax pr do
test t kryer CMJ dhe SJ. Ky grafik nxjerr n pah efektin kryesor t strvitjes n faza t ndryshme
si dhe efektin e llojit t testit t kryer. N prputhje edhe me rezultatet statistikore t nxjerra, edhe
ky grafik tregon qart eprsin e testit CMJ n krahasim me testin SJ pr matjen e parametrit t
Hmax, pasi edhe vet testi CMJ sht testi q kryhet posarisht pr matjen e Hmax.
9.6.2 Krahasimi i variablit Fmax n dy testet e krcimit vertikal (CMJ & SJ)
Matjet pr diferencn midis mesatareve t prbashkta t tre matjeve t Fmax. (tab. 9.6.1)
pr secilin test (0.08 0.02), tregojn pr nj ndryshim 5.4%, i cili tregon se mesataret e testeve
prkatse nuk jan shum larg. Nga tabela ANOVA shohim vlerat prkatse: pr variablin e
pavarur strvitja: F(1; 96) = 5.251; p = 0.024, pr variablin e pavarur testi: F(1; 96) = 0.035,
p = 0.851 > 0.050; pr termin e efektit t kombinuar: strvitja*testi: F(1; 96)= 0.345; p = 0.558.
Bazuar n kto rezultate, shohim q nuk kemi nj efekt statistikisht t rndsishm n mesataren e
Fmax t termit t llojit t testit (p > 0.050) dhe t termit t efektit t kombinuar strvitje * test (p >
0.050), por ka nj efekt t rndsishm t termit strvitja pr 2 matjet e kryera (p < 0.050).
Vijat e paraqitura n grafikun 9.6.2 paraqesin vlerat mesatare respektive t Fmax pr do
test t kryer CMJ dhe SJ. Ky grafik tregon q ka nj efekt kryesor vetm t termit strvitja. N
prputhje edhe me rezultatet statistikore t nxjerra, nga grafiku shihet tendenca e dominimit t
testit SJ n pjesn e par dhe m pas nj dominim t testit CMJ n fund t strvitjes, duke treguar
nj eprsi t testit CMJ n kt krahasim.

160

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Figura 9.6.2. Grafiku 2D & 3D i varsis s parametrit t Fmax. nga fazat e strvitjes pr subjektet
e ekipit t volejbollit Partizani n testet CMJ & SJ.
9.6.3 Krahasimi i variablit t ekuilibrit n dy testet e balancs (1L_EO & 1L_EC)
Nga krahasimet midis mesatareve t prbashkta t tre matjeve t Ekuilibrit (tab. 9.6.1)
pr secilin test balance, jepet vlera (0.16 0.01), t cils i korrespondon nj ndryshim statistikor i
rndsishm 20%. Bazuar n rezultatet a analizs ANOVA, vlerat prkatse jan: pr variablin e
pavarur strvitja: F(1; 96) = 23.636; p < 0.001, pr variablin e pavarur testi: F(1; 96) = 85.536, p <
0.001; pr termin e efektit t kombinuar: strvitja*testi: F(1; 96)= 3.870; p = 0.048. Nga kto
rezultate shohim q ka nj efekt t rndsishm t termit t llojit t testit (p < 0.001), t nivelit
strvitor t 3 matjeve t kryera (p < 0.001), si dhe nj efekt statistikisht t rndsishm n
mesataren e Ekuilibrit t termit t ktij efekti: strvitje * test, (p < 0.050). Gjithashtu edhe pr
termin lloji i testit ekzistojn diferenca statsitikisht t rndsishme midis dy konditave t testit EO
dhe EC (p < 0.001).
Vijat e paraqitura n grafikun 9.6.3 paraqesin vlerat mesatare respektive t Ekuilibrit pr
do test t kryer EO dhe EC. Ky grafik tregon qart efektin kryesor t strvitjes dhe t llojin e
testit t kryer. N prputhje edhe me rezultatet statistikore t nxjerra, nga grafiku shihet tendenca e
dominimit t testit EO n krahasim me testin EC pr matjen e parametrit t ekuilibrit, pr shkak t
efektit t shikimit n testin EO, kurse testi EC kryhet n kondita me sy t mbyllur, pranadaj
natyrshm grafiku i testit EC sht i zhvendosur m posht.

161

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Figura 9.6.3 Grafiku 2D & 3D i varsis s ekuilibrit nga fazat e strvitjes pr subjektet e ekipit t
volejbollit Partizani n testet 1L_EO & 1L_EC.
9.6.4 Krahasimi i t variablit t I.L. n dy testet e balancs (1L_EO & 1LEC)
Pr si i prket diferencs s vlerave mesatare t prbashkta t dy matjeve t I.L. pr
secilin test, rezultatet e tabels 9.6.1 japin vlern (2.19 0.15), t cils i korrespondon nj
ndryshim statistikor tepr i rndsishm 47.2%. Kjo tregon se mesataret e testeve prkatse jan
shum larg me njra-tjetrn. Analiza e variancs ANOVA nxjerr kto vlera prkatse: pr variablin
e pavarur strvitja: F(1; 96) = 23.636; p < 0.001, pr variablin e pavarur testi: F(1; 96) = 85.536, p
< 0.001; pr termin e efektit t kombinuar: strvitja*testi: F(1; 96)= 3.870; p = 0.048. Nga kto
rezultate shohim q ka nj efekt t rndsishm t termit t llojit t testit (p < 0.001), t nivelit
strvitor t dy matjeve t kryera (p < 0.001), si dhe nj efekt statistikisht t rndsishm n
mesataren e I.L. t termit t efektit t kombinimit: strvitje * test, (p < 0.050).

Figura 9.6.4 Grafiku 2D & 3D i varsis s parametrit t Indeksit t Lkundjes nga fazat e
strvitjes pr subjektet e ekipit t volejbollit Partizani n testet 1L_EO & 1L_EC.
162

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Vijat e paraqitura n grafikun 9.6.4 paraqesin vlerat mesatare respektive t I.L. pr do test t
kryer EO dhe EC. Ky grafik tregon qart efektet kryesore t strvitjes dhe te llojit t testit. N
prputhje edhe me rezultatet statistikore t nxjerra, nga grafiku shihet tendenca e dominimit t
testit EO n krahasim me testin EC pr matjen e parametrit t Indeksit t Lkundjes, pr shkak t
efektit t shikimit n testin EO, kurse testi EC kryhet n kondita me sy t mbyllur, prandaj
natyrshm grafiku i testit EC sht i zhvendosur m lart, pasi edhe indeksi i lkundjes n konditat
me sy t mbyllur sht m i madh dhe n t dyja testet ky grafik prmirsohet duke zvogluar
konsiderueshm indeksin e lkundjes n fazn pas strvitjes.
9.7 Diskutim i Rezultateve
- Pr variablat: Hmax & Fmax n testet CMJ & SJ
Analiza e variancs ANOVA dhe rezulatet e krahasimeve t shumfishta treguan q
diferenca e do ifti ishte statistikisht e rndsishme dhe konfirmoi nj rritje t rndsishme n
rezultatin e parametrit t Hmax dhe Fmax, pr matjet e marra n dy nivele t ndryshme t
periudhave strvitore pr secilin test (tab. 9.6.1). Sipas ktyre rezultateve, u tregua nj efekt i
rndsishm n termin strvitja (p < 0.001) dhe termin testi (p < 0.001) pr rezultatin e Hmax n
restin e pare dhe vetm efekti i termit strvitja (p < 0.001) n rastin e dyt pr Fmax. Por, pr ansj
nga parametrat e msiprm nuk u tregua nje efekt i rndsishem i termit t kombnimit strvitja *
testi (p > 0.050), fakt q lejon t kundrshtohet hipoteza H1 dhe t pranohet hipoteza H0. N kt
mnyr, pjesmarrja n strvitjen proprioceptive rrit ndjeshm edhe nivelin e rezultateve t dy
variablave, n t dyja testet e krcimit vertikal, megjithat kto teste jan statistikisht t ndryshme
n mesatare nga njra tjetra.
- Pr variablat: ekuilibri & indeksi i lkundjes n testet 1L_EO & 1L_EC
N prputhje me rezultatet e marra nga analiza e variancs ANOVA, u konstatua q
diferenca e ifteve t variablave t pavarur t strvitjes dhe testi ishte e rndsishme duke
konfirmuar nj rritje t statistikisht t rndsishme n rezultatin e parametrit t ekuilibrit dhe nj
zvoglim t statistikisht t rndsishm n rezultatin e parametrit t I.L, pr matjet e marra n dy
nivele t ndryshme t periudhave strvitore pr secilin test (tab. 9.6.1). Nj efekt i rndsishm u
konstatua tek termi strvitja (p < 0.001), termi lloji i testit (p < 0.001) si edhe n kombinimet e
nivelit t strvitjes dhe llojit t testit t kryer (p < 0.001), e cila evidenton kundrshtimin e
hipotezn H0 dhe pranimin e hipotezs H1. Prandaj, sugjerohet q pjesmarrja n strvitjen
proprioceptive ndikon n mnyr t dukshme n rritjen nivelit t rezultateve t variablit t ekulibrit
dhe n zvoglimin e rezultateve t variablit t I.L n t dyja testet e balancs, t cilat jan
statistikisht t ndryshme n mesatare nga njra tjetra.

163

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

9.8 Analiza ANOVA pr ekipin e Futbollit FC Partizani


9.8.1 Krahasimi i variablit Hmax n dy testet e krcimit vertikal (CMJ & SJ)
Tabela 9.8.1 jep vlerat mesatare dhe devijimet standarte pr do kombinim t grupeve t
variablave t pavarur: strvitjes dhe testit prkats. Kolona e diferencs jep mesataren jep
diferencn midis mesatareve t prbashkta t dy matjeve t Hmax. pr secilin test (0.07 0.01),
t cils i korrespondon nj ndryshim 13 %.
Tabela 9.8.1. Tabela prbledhse e rezultateve t analizs Anova pr ekipin e futbollit Partizani.
Testi

CMJ
SJ
CMJ
SJ
1L_EO
1L_EC
1L_EO
1L_EC

Param.

Faza
fillestare
Mes SD

Faza
prfundim
Mes SD

0.52 0.05
0.44 0.04
2.19 0.40
Fmax.
2.20 0.47
0.81 0.04
EQ(AP) 0.62 0.09
2.27 0.45
I.L.
4.57 1.11

0.53 0.05
0.46 0.03
2.23 0.38
2.30 0.48
0.86 0.03
0.67 0.07
1.70 0.35
4.02 0.84

Hmax.

Ndrysh

Termi
Strv.
sig(p)

Term
Test
sig(p)

13

0.043

0.000

Termi
bvp.
Stv*testi
sig. (p)
0.684

0.050.07

2.2

0.038

0.598

0.019

0.190.01

23

0.000

0.000

0.007

2.310.11

53.6

0.000

0.000

0.007

Diferenca
Mes SD

n %

0.070.01

Tabela kryesore e ANOVA analizon variabilitetin e plot midis testeve n dy matjet e


prsritura pr CMJ dhe SJ pr matjen e parametrit t Hmax, nga e cila shohim vlerat prkatse:
pr variablin e pavarur strvitja: F(1; 84) = 3.071; p = 0.043, pr variablin e pavarur testi: F(1; 84)
= 52.24, p < 0.001; pr termin e efektit t kombinuar: strvitja*testi: F(1; 84)= 0.167; p = 0.684.
Nga kto rezultate vrehet q nuk kemi nj efekt statistikisht t rndsishm n mesataren e Hmax
t efektit t kombinimit: strvitje * test (p > 0.050), por ka nj efekt t rndsishm t llojit t
testit (p < 0.001) dhe t termit strvitja (p < 0.050).
Vijat e paraqitura n grafikun 9.8.1 paraqesin vlerat mesatare respektive t Hmax pr do
test t kryer CMJ dhe SJ. Ky grafik nxjerr n pah efektin kryesor t llojit e testit t kryer. N
prputhje edhe me rezultatet statistikore t nxjerra, edhe ky grafik tregon qart eprsin e testit
CMJ n krahasim me testin SJ pr matjen e parametrit t Hmax, pasi edhe vet testi CMJ sht
testi q kryhet posarisht pr matjen e Hmax. Subjektet e ksaj grupmoshe, shfrytzojn m mir
teknikn e prdorur gjat krcimit vertikal, e cila pasqyrohet edhe n paraqitjen grafike t ktyre
testeve.

164

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Figura 9.8.1 Grafiku 2D & 3D i varsis s parametrit t Hmax. nga fazat e strvitjes pr subjektet
e ekipit t futbollit Partizani n testet CMJ & SJ.
9.8.2 Rezultatet e krahasimit t variablit Fmax n dy testet e krcimit vertikal (CMJ & SJ)
Vlera e matjeve pr diferencn midis mesatareve t prbashkta t dy matjeve t Fmax.
(tab. 9.8.1) pr secilin test sht (0.05 0.07), t cils i korrespondon nj ndryshim 2.2%. Kjo vler
tregon se mesataret e testeve prkatse nuk jan shum larg. Bazuar n rezultatet e analizs s
variancs ANOVA, shohim vlerat prkatse: pr variablin e pavarur strvitja: F(1; 84) = 0.038; p
= 0.489, pr variablin e pavarur testi: F(1; 84) = 0.280, p = 0.598 ; pr termin e efektit t
kombinuar: strvitja*testi: F(1; 84)= 0.053; p = 0.019. Nga kto rezultate shohim q nuk kemi nj
efekt statistikisht t rndsishm n mesataren e Fmax t termit t t termit t llojit t strvitjes, por
ka nj efekt t rndsishm t strvitjes dhe t termit bashkveprues strvitje*test (p < 0.050).
Vijat e paraqitura n grafikun 9.8.2 paraqesin vlerat mesatare respektive t Fmax pr do
test t kryer CMJ dhe SJ. Nga grafiku duket qat efekti i strvitjes dhe efektit t kombinimit midis
nivelit strvitor n faza t ndryshme me llojin e testit t kryer. N prputhje edhe me rezultatet
statistikore t nxjerra, nga grafiku shihet tendenca e dominimit t testit SJ n krahasim me testin
CMJ pr matjen e parametrit t Fmax.

165

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Figura 9.8.2 Grafiku 2D & 3D i varsis s Fmax. nga fazat e strvitjes pr subjektet e ekipit t
futbollit Partizani n testet CMJ & SJ.
9.8.3 Krahasimi i variablit t ekuilibrit n dy testet e balancs (1L_EO & 1L_EC)
Nga krahasimi midis diferencs mesatareve t prbashkta t dy matjeve t Ekuilibrit pr
secilin test (tab. 9.8.1), marrim vlern (0.19 0.01), t cils i korrespondon nj ndryshim
statistikor i rndsishm 23%. Sipas rezultateve t raportuara nga tabela ANOVA, vlerat prkatse
jan: pr variablin e pavarur strvitja: F(1; 84) = 12.146; p = 0.001, pr variablin e pavarur testi:
F(1; 84) = 206.368, p < 0.001; pr termin e efektit t kombinuar strvitja*testi: F(1; 84)= 0.932; p
= 0.007 . Nga kto rezultate shohim q ka nj efekt t rndsishm t termit t llojit t testit (p
< 0.001), t nivelit strvitor t 3 matjeve t kryera (p < 0.050), si dhe nj efekt statistikisht t
rndsishm n mesataren e Ekuilibrit t termit t efektit t kombinuar strvitje * test, (p <
0.050). Pr lloji i testit ekzistojn diferenca statistikisht t rndsishme midis kondiatve t testit EO
dhe EC (p < 0.001).
Vijat e paraqitura n grafikun 9.8.3 paraqesin vlerat mesatare respektive t ekuilibrit pr
do test t kryer EO dhe EC. Ky grafik tregon qart efektin e kombinimit midis nivelit strvitor n
dy fazat para dhe pas strvitjes me llojin e testit t kryer. N prputhje edhe me rezultatet
statistikore t nxjerra, nga grafiku shihet tendenca e dominimit t testit EO n krahasim me testin
EC pr matjen e parametrit t Ekuilibrit, pr shkak t efektit t shikimit n testin EO, kurse testi
EC kryhet n kondita me sy t mbyllur, pranadaj natyrshm grafiku i testit EC sht i zhvendosur
m posht, por q t dy grafikt tentojn t largohen nga boshti hoziontal, si pasoj e rritjes s
aftsive ekuilibruese t subjekteve.

166

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Figura 9.8.3. Grafiku 2D & 3D i varsis s parametrit t ekuilibrit nga fazat e strvitjes pr
subjektet e ekipit t futbollit Partizani n testet 1L_EO & 1L_EC.
9.8.4 Krahasimi i variablit t indeksit t lkundjes n dy testet e balancs (1L_EO & 1L_EC)
Nga rezultatet e marra nga tabela 9.8.1, kolona e diferencs jep diferencn midis
mesatareve t prbashkta t dy matjeve t I.L. pr secilin test (2.31 0.11), t cils i
korrespondon nj ndryshim statistikor tepr i rndsishm 53.6% dhe q tregon se mesataret e
testeve prkatse jan shum larg me njra-tjetrn. N prputhje me analizn e variancs
ANOVA, nxjerrim vlerat prkatse: pr variablin e pavarur strvitja: F(1; 84) = 12.146;
p = 0.001, pr variablin e pavarur testi: F(1; 84) = 206.368, p < 0.001; pr termin efektit t
kombinuar: strvitja*testi: F(1; 84)= 0.932; p = 0.007. Nga kto rezultate shohim q ka nj efekt
t rndsishm t termit t llojit t testit (p < 0.001), t nivelit strvitor t 3 matjeve t kryera
(p < 0.050), si edhe nj efekt statistikisht t rndsishm n mesataren e I.L. t termit t ktij
efekti strvitje*test, (p > 0.050).
Vijat e paraqitura n grafikun 9.8.4 paraqesin vlerat mesatare respektive t I.L. pr do test
t kryer EO dhe EC. Ky grafik tregon qart efektin e kombinimit midis nivelit strvitor n dy fazat
para dhe pas strvitjes me llojin e testit t kryer. N prputhje edhe me rezultatet statistikore t
nxjerra, nga grafiku shihet tendenca e dominimit t testit EO n krahasim me testin EC pr matjen
e parametrit t Indeksit t Lkundjes, pr shkak t efektit t shikimit n testin EO, kurse testi EC
kryhet n kondita me sy t mbyllur, prandaj natyrshm grafiku i testit EC sht i zhvendosur m
lart, pasi edhe indeksi i lkundjes n konditat me sy t mbyllur sht m i madh.

167

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Figura 9.8.4 Grafiku 2D & 3D i varsis s parametrit t Indeksit t Lkundjes nga fazat e
strvitjes pr subjektet e ekipit t futbollit Partizani n testet 1L_EO & 1L_EC.
9.9 Diskutim i Rezultateve
- Pr variablat: Hmax & Fmax n testet CMJ & SJ
Analiza sipas rezultateve t marra nga tab. 9.8.1 treguoi q diferenca e do ifti ishte
statistikisht e rndsishme dhe konfirmoi nj rritje t rndsishme n rezultatin e parametrit t
Hmax dhe Fmax, pr matjet e marra n dy nivele t ndryshme t periudhave strvitore pr secilin
test. Nj efekt i rndsishm raportohet n termin strvitja ( p < 0.050) dhe testi (p < 0.001) pr
parametrin Hmax n rastin e par dhe pr termin strvitja (p < 0.050) pr parametrin Fmax ne
rastin e dyt. Pr parametrin Hmax nuk konfirmohet nj efekt i rndsishm i kombinimit t
termit: strvitja * testi (p > 0.050), prandaj pr kt parameter bie hipoteza H1 dhe pranohet
hipoteza H0, ndrsa pr parametrin Fmax konfirmohet efekti i rndsishm i ktij kombinimi (p <
0.050), prandaj, ne rastin e dyt bie hipoteza H0 dhe mbetet hipoteza H1. Rezultatet sugjeruan q
pjesmarrja n strvitjen proprioceptive rrit dukshm edhe rezultatet e variablave t Hmax dhe
Fmax, n t dy testet e krcimit vertikal, megjitht kto teste jan statistikisht t ndryshme n
mesatare nga njra tjetra.
- Pr variablat: ekuilibri & Indeksi i lkundjes n testet 1L_EO & 1L_EC
Vlersimi i rezultateve t nxjerra nga analiza e variancs ANOVA konstatoi q diferenca e
disa ifteve t variablave t pavarur t strvitjes dhe testi ishte e rndsishme dhe konfirmoi nj
rritje t statistikisht t rndsishme n rezultatin e parametrit t ekuilibrit si dhe nj zvoglim t
statistikisht t rndsishm n rezultatin e parametrit t I.L, pr secilin test (tab. 9.8.1). Si pasoj,
rezultatet e nj efekt t rndsishm t termit: strvitja, testi si dhe n kombinimet e nivelit t
strvitjes dhe llojit t testit t kryer pr t dy parametrat (p < 0.001), prandaj hipoteza H0
kundrshtohet dhe si rrjedhoj pranohet hipoteza alternative H1. Pra, strvitja proprioceptive
ndikon n mnyr t dukshme n rritjen e nivelit t rezultateve t variablit t ekulibrit dhe n
zvoglim e rezultateve t variablit t I.L n t dyja testet e balancs, 1L_EO & 1L_EC.
168

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

KAPITULLI X

ANALIZA ANOVA N DY-DREJTIME MIDIS GRUPEVE DHE LLOJEVE T SPORTIT

10.1 Modeli m i prshtatshm pr krahasimin e variablit


Nj model i prgjithshm linear i paraqitur me ann e nj ekuacioni regresi t shumfisht,
mund t prshtatet n ANOVA n nj-drejtim (Field A, 2009), pr t lidhur variablin e varur y me
dy variablat e pavarur: strvitja dhe grupi.

y maxi (b0 b1 strvitja b2 grupi) i


Secilin nga kta variabla t pavarur, i kodojm: Termi: strvitja me kodet: 1 pr matjen e
par n fazn fillestare t strvitjes, 2 pr matjen e dyt n fazn e ndrmjetme (pas 6 muaj
strvitje) dhe 3 pr matjen e tret n fazn prfundimtare (pas 9 muaj strvitje); dhe termi grupi me
kodet: 1 pr grupin e par strvitja rutin dhe 2 pr grupin e dyt strvitja proprioceptive.
Megjithat, ky model nuk merr n konsiderat bashkveprimin midis termit t strvitjes dhe termit
t grupit.
Kur kalojm tek ANOVA n dy-drejtime, e prshtasim kt model duke prfshir edhe
termin e bashkveprimit, ather modeli thjesht shtrihet m tej.
Termi i ktij bashkveprimi specifik shprehet n trajtn:

y maxi (b0 b1 strvitja b2 grupi b3bashkveprimi ) i


Termi i bashkveprimit prfaqson efektin e kombinuar t strvitjes dhe grupit, dhe pr t
marr do term bashkveprimi, duhen shumzuar variablat e prfshir n t.
N analizn e variancs ANOVA n dy-drejtime t aplikuar m posht, krahasojm
ndryshimin midis dy grupeve (1 dhe 2, testojm sa larg jan mesataret) me ndryshimin brenda
grupit (midis 3 matjeve pr do grup).

169

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Hipotezat e Analizs n dy-drejtime


Hipoteza H0: - nuk ekziston ndonj ndryshim n mesataren e Hmax, Fmax, Ekuilibrit dhe
I.L. pr kombinime t ndryshme t grupit (1 ose 2) me nivelin e strvitjes (matja 1, 2 dhe 3)
Hipoteza H1: Ekziston ndryshim n mesataren e Hmax, Fmax, Ekuilibrit dhe I.L. pr
kombinimet e ndryshme t grupit (1ose 2) me nivelin e strvitjes (matja 1, 2 dhe 3).
10.2 Rezultatet e analizs ANOVA pr ekipet e Futbollit FC Tirana & FC Studenti
10.2.1 Krahasimi i variablit Hmax n testin CMJ pr dy grupe t ndryshme
Modeli i shprehur pr Hmax. n form t prgjithshme jepet si m posht:

H maxi (b0 b1 strvitja b2 grupi b3bashkveprimi ) i


Tabela 10.2.1 jep vlerat mesatare dhe devijimet standarte pr do kombinim t grupeve t
variablave t pavarur: strvitjes dhe grupit prkats. Kolona e diferencs jep diferencn midis
mesatareve t prbashkta t tre matjeve t Hmax. pr secilin grup (0.03 0.01), t cils i
korrespondon nj ndryshim 7.5%.
Tabela 10.2.1 Tabela prbledhse e rezultateve t analizs Anova pr 2 ekipet e futbollit FC
Tirana dhe Studenti.
Testi

Param.

Grup

Faza
fillestare
Mes SD

Faza e
ndrmjetm
Mes SD

Faza
prfundim
Mes SD

Diferenca
Mes SD

Termi
Strv.
sig(p)

Termi
Test
sig. (p)

Termi
bvp.
Stv*testi
sig. (p)

CMJ

Hmax.

0.010

0.080.03

0.000

0.052

0.555

Ekuili
bri
I.L.

0.39 0.06
0.45 0.05
1.27 0.39
1.40 0.28
0.76 0.07
0.86 0.05
2.87 0.86
1.72 0.64
0.64 0.11
0.730.12
4.41 1.42
3.28 1.48

0.000

1L_EO

0.39 0.06
0.42 0.54
1.09 0.26
1.19 0.27
0.80 0.07
0.82 0.07
2.37 0.78
2.21 0.89
0.58 0.18
0.62 0.16
5.03 2.11
4.511.89

0.000

Fmax.

0.370.07
0.37 0.06
1.05 0.24
1.07 0.25
0.85 0.05
0.71 0.21
1.73 0.60
3.48 2.49
0.64 .24
0.43 0.25
4.40 3.07
6.87 3.02

0.030.01

SJ

1
2
1
2
1
2
1
2
1
2
1
2

0.010.02

0.264

0.395

0.000

0.150.17

0.264

0.395

0.000

0.030.03

0.000

0.297

0.000

0.270.33

0.000

0.416

0.000

1L_EO
1L_EC
1L_EC

Ekuili
bri
I.L.

Tabela ANOVA (tab. 1 shtojca B) analizon rezultatet dhe raporton vlerat prkatse: pr
variablin e pavarur strvitja: F(2; 177) = 10.407; p < 0.001, pr variablin e pavarur grupi: F(1;
177) = 13.361, p < 0.001; pr termin e efektit t kombinuar: strvitja*grupi: F(2; 177)= 4.746; p =
170

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

0.010 . Nga kto rezultate shohim q kemi nj efekt statistikisht t rndsishm n mesataren e
Hmax t termit t efektit t kombinuar: strvitje*grupi, nj efekt t rndsishm t nivelit
strvitor t 3 matjeve t kryera (p < 0.001) dhe llojit t grupit (p < 0.001).
Vijat e paraqitura n grafikun 10.2.1 paraqesin vlerat mesatare respektive t Hmax pr do
grup pr testin CMJ. Ky grafik nxjerr n pah efektin e strvitjes, llojit t grupit si dhe kombinimit
midis nivelit strvitor n faza t ndryshme me llojin e testit t kryer. N prputhje edhe me
rezultatet statistikore t nxjerra, edhe ky grafik tregon qart eprsin e grafikut t grupit 2 n
krahasim me grafikun e grupit 1 pr matjen e parametrit t Hmax, pasi edhe strvitja
proprioceptive sht nj nga strvitjet m moderne dhe bashkkohore q aplikohet sot n bot. Ky
fakt evidenton efiencn e padiskutueshme t ksaj strvitje.

Figura 10.2.1 Grafiku 2D & 3D i varsis s parametrit t Hmax nga fazat e strvitjes pr
subjektet e ekipeve t futbollit FC Studenti dhe FC Tirana n testin CMJ.
10.2.2 Krahasimi i variablit Fmax n testin SJ pr dy grupe t ndryshme.
Modeli i shprehur pr Fmax. n form t prgjithshme jepet si m posht:

Fmaxi (b0 b1 strvitja b2 grupi b3bashkveprimi ) i


Vlera e diferencs midis mesatareve t prbashkta t tre matjeve t Fmax. (tab. 10.2.1)
pr secilin grup sht (0.08 0.03), t cils i korrespondon nj ndryshim 6.8%. Nga tabela
ANOVA (tab.2/B) jepen kto rezultate: pr variablin e pavarur strvitja: F(2; 177) = 14.509; p <
0.001, pr variablin e pavarur grupi: F(1; 177) = 3.838, p = 0.052 > 0.050; pr termin efektit t
kombinuar: strvitja*grupi: F(2; 177)= 0.591; p = 0.555 > 0.050. Pra, shihet q nuk ka nj efekt
statistikisht t rndsishm n mesataren e Fmax t termit grupi (p > 0.050), t termit t efektit t
kombinimit: strvitje * grupi (p > 0.050), por ka nj efekt t rndsishm t termit t nivelit
strvitor t 3 matjeve t kryera (p < 0.001). Diferencat statistikore m t rndsishme t termit t
nivelit strvitor ekzistojn vetm midis ifteve: para dhe pas strvitjes tek t dy grupet (p < 0.001);
mes dhe pas strvitjes tek t dy grupet (p < 0.001), kurse n kombinimet e ifteve para dhe mes
171

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

strvitjes pr grupin e par, si dhe para strvitjes nuk ekzistojn diferenca statistikisht t
rndsishme n vlerat mesatare t matura pr t dy grupet (p > 0.050).
Vijat e paraqitura n grafikun 10.2.2 paraqesin vlerat mesatare respektive t Fmax pr do
grup n testin SJ. Ky grafik tregon q dukshm efektin e strvitjes n faza t ndryshme. N
prputhje edhe me rezultatet statistikore t nxjerra, nga grafiku shihet dominimi i grafikut t grupit
2 n krahasim me grafikun e grupit 1 pr matjen e parametrit t Fmax, pasi edhe vet grupi 2 sht
grupi q kryhen strvitjen specifike proprioceptive.

Figura 10.2.2 Grafiku 2D & 3D i varsis s parametrit t Fmax nga fazat e strvitjes pr
subjektet e ekipeve t futbollit FC Studenti dhe FC Tirana n testin SJ.
10.2.3 Krahasimi i variablit Ekuilibri n testin 1L_EO pr dy grupe t ndryshme.
Modeli i shprehur pr Ekuilibrin. n form t prgjithshme jepet si m posht:

Ekuilibrii (b0 b1 strvitja b2 grupi b3bashkveprimi) i


Nga krahasimi midis mesatareve t prbashkta t tre matjeve t Ekuilibrit pr secilin grup
(tab. 10.2.1), jepet diferenca (0.01 0.02), me nj ndryshim statistikor t rndsishm 1.6%. N
prputhje me rezultatet ANOVA (tab.3/B), jepen kto vlera: pr variablin e pavarur strvitja: F(2;
177) = 1.343; p = 0.264, pr variablin e pavarur grupi: F(1; 177) = 0.728, p = 0.395; pr termin e
efektit t kombinimit: strvitja*grupi: F(2; 177)= 22.539; p < 0.001 . Nga kto rezultate shohim q
nuk ka nj efekt t rndsishm t termit t llojit t grupit (p > 0.050) dhe t nivelit strvitor t 3
matjeve t kryera (p > 0.050), por nga ana tjetr ekziston nj efekt statistikisht i rndsishm n
mesataren e ekuilibrit t termit t efektit t kombinimit strvitje * grupi, (p < 0.001).
Vijat e paraqitura n grafikun 10.2.3 paraqesin vlerat mesatare respektive t ekuilibrit pr
do grup, 1 dhe 2. Ky grafik tregon qart efektin e kombinimit midis nivelit strvitor n faza t
ndryshme me grupit 1 dhe 2. N prputhje edhe me rezultatet statistikore t nxjerra, nga grafiku
172

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

shihet tendenca e dominimit t grafikut t grupit 2 n krahasim me grafikun e grupit 1 pr matjen e


parametrit t ekuilibrit, pr shkak t efektit t strvitjes proprioceptive n grupin 2, prandaj
natyrshm grafiku i grupit 1 jo vetm q sht i spostuar m posht, por tendenca e tij sht n
kahun e kundrt t rritjes s ekuilibrit, e cila tregon pr efektin negativ t aplikimit t ksaj
metodologjie n strvitjen rutin.

Figura 10.2.3 Grafiku 2D & 3D i varsis s parametrit t Ekuilibrit nga fazat e strvitjes pr
subjektet e ekipeve t futbollit FC Studenti dhe FC Tirana n testin 1L_EO.
10.2.4 Krahasimi i variablit I.L. n testin 1L_EO pr dy grupe t ndryshme.
Modeli i shprehur pr I.L. n form t prgjithshme jepet si m posht:

I .L.i (b0 b1 strvitja b2 grupi b3bashkveprimi) i


Lidhur me ndryshimin midis mesatareve t prbashkta t tre matjeve t I.L. pr secilin
grup nga tab. 10.2.1, referohet vlera (0.150.17), t cils i korrespondon nj ndryshim statistikor
6%. Vlersimi i rezultateve t marra nga analiza ANOVA (tab. 4/B), raporton prkatsisht vlerat:
pr variablin e pavarur strvitja: F(2; 177) = 1.343; p = 0.264, pr variablin e pavarur grupi: F(1;
177) = 0.728, p = 0.395; pr termin e efektit t kombinuar: strvitja*testi: F(2; 177)= 22.539; p <
0.001. Nga kto rezultate shihet q nuk ka nj diferenc statistikisht t rndsishme t termit t
llojit t grupit (p > 0.050) dhe t nivelit strvitor t 3 matjeve t kryera (p > 0.050), por ekziston
nj efekt statistikisht i rndsishm n mesataren e I.L. t termit t efektit t kombinimit
strvitje * test, (p < 0.001).
Vijat e paraqitura n grafikun 10.2.4 paraqesin vlerat mesatare respektive t I.L. pr do grup. Ky
grafik tregon qartazi efektin e kombinimit midis nivelit strvitor n faza t ndryshme me llojin e
grupit t kryer. N prputhje edhe me rezultatet statistikore t nxjerra, nga grafiku shihet tendenca
173

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

e dominimit t zvoglimit t grafikut q i prket parametrit t I.L. n grupin e 2 n krahasim me


grafikun respektiv t grupit 1 pr matjen e parametrit t Indeksit t Lkundjes, pr shkak t efektit
t shikimit (pasi testi i tret kryhet n kondiat me sy t hapur), si dhe t strvitjes proprioceptive
tek grupi 2, kurse grupi 1 kryen strvitje rutin, pa ndonj efekt q t ndikoj pozitivisht n
zvoglimin e I.L., pasi edhe indeksi i lkundjes n konditat me sy t hapur pr kt grup sht m i
madh.

Figura 10.2.4 Grafiku 2D & 3D i varsis s parametrit t Indeksit t Lkundjes nga fazat e
strvitjes pr subjektet e ekipeve t futbollit FC Studenti dhe FC Tirana n testin 1L_EO.
10.2.5 Krahasimi i variablit Ekuilibri n testin 1L_EC pr dy grupe t ndryshme.
Modeli i shprehur pr Ekuilibrin. n form t prgjithshme jepet si m posht:

Ekuilibrii (b0 b1 strvitja b2 grupi b3bashkveprimi) i


Nga krahasimi midis mesatareve t prbashkta t tre matjeve t Ekuilibrit pr secilin
grup (tab. 10.2.1), vlers (0.030.03) i korrespondon nj ndryshim statistikor 4.5%. Nga rezultatet
ANOVA (tab. 5/B) konfirmohen vlerat prkatse: pr variablin e pavarur strvitja: F(2; 177) =
10.030; p < 0.001, pr variablin e pavarur grupi: F(1; 177) = 1.096, p = 0.297; pr termin e efektit
t kombinimit: strvitja*grupi: F(2; 177)= 12.024; p < 0.001. Nga kto rezultate shohim q ka nj
efekt t rndsishm t termit t nivelit strvitor (p < 0.001), si dhe nj efekt statistikisht t
rndsishm n mesataren e ekuilibrit t termit t efektit t kombinimit strvitje*grupi, (p <
0.001), por jo nj efekt statistikisht t rndsishm t nivelit strvitor t 3 matjeve t kryera (p >
0.050).
Vijat e paraqitura n grafikun 10.2.5 paraqesin vlerat mesatare respektive t Ekuilibrit pr
do grup (1 dhe 2). Ky grafik tregon qart efektin e strvitjes dhe t kombinimit midis nivelit
strvitor n faza t ndryshme me grupin. N prputhje edhe me rezultatet statistikore t nxjerra,
nga grafiku shihet tendenca e dominimit t grafikut t grupit 2 n krahasim me grafikun prkates t
174

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

grupit 1 pr matjen e parametrit t Ekuilibrit, pr shkak t efektit t strvitjes proprioceptive, kurse


grupi 1 kryhen strvitje rutin, prandaj natyrshm grafiku i ktij grupi sht i zhvendosur m
posht.

Figura 10.2.5 Grafiku 2D & 3D i varsis s parametrit t Ekuilibrit nga fazat e strvitjes pr
subjektet e ekipeve t futbollit FC Studenti dhe FC Tirana n testin 1L_EC.
10.2.6 Krahasimi i variablit I.L. n testin 1L_EC pr dy grupe t ndryshme.
Modeli i shprehur pr I.L. n form t prgjithshme jepet si m posht:

I .L.i (b0 b1 strvitja b2 grupi b3bashkveprimi) i


Pr sa i prket ndryshimit midis mesatareve t prbashkta t tre matjeve t I.L. pr secilin
grup (tab. 10.2.1), sht gjetur vlera (0.270.33), me nj ndryshim statistikor korrespondues 5.7%.
Sipas rezultateve ANOVA (tab.6/B), raportohen respektivisht kto vlera: pr variablin e pavarur
strvitja: F(2; 177) = 9.586; p < 0.001, pr variablin e pavarur grupi: F(1; 177) = 0.665, p = 0.416;
pr termin e efektit t kombinimit: strvitja*grupi: F(2; 177)= 11.031; p < 0.001. Rezultatet
konfirmojn q ka nj efekt t rndsishm t termit t nivelit strvitor t 3 matjeve t kryera
(p < 0.001) si dhe nj efekt statistikisht t rndsishm n mesataren e I.L. t termit t efektit
t kombinimit strvitja * grupi, (p < 0.001), por jo nj diferenc statistikisht t rndsishme pr
termin grupi (p > 0.050).
Vijat e paraqitura n grafikun 10.2.6, paraqesin vlerat mesatare respektive t parametrit t
I.L. pr do grup 1 dhe 2. Ky grafik tregon qart efektin e kombinimit midis nivelit strvitor n
faza t ndryshme me grupin 1 dhe2. N prputhje edhe me rezultatet statistikore t nxjerra, nga
grafiku shihet tendenca e dominimit t grafikut prkates t grupit 2 n krahasim me grafikun
respektiv t grupit 1 pr matjen e parametrit t Indeksit t Lkundjes, pr shkak t efektit t
strvitjes proprioceptive n grupin 2, kurse grupi 1 kryhen strvitje rutin, prandaj natyrshm
175

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

grafiku i ktij grupi sht i zhvendosur m lart, pasi edhe indeksi i lkundjes tek ky grup sht m i
madh.

Grafiku 10.2.6 Grafiku 2D & 3D i varsis s parametrit t Indeksit t Lkundjes nga fazat e
strvitjes pr subjektet e ekipeve t futbollit FC Studenti dhe FC Tirana n testin 1L_EC.
10.3 Diskutim i rezultateve
- Pr variablin Hmax n testin CMJ pr dy grupet
Analiza sipas rezultateve t marra nga tab. 10.2.1 tregoi q diferenca e do ifti ishte
statistikisht e rndsishme dhe konfirmoi nj rritje t rndsishme n rezultatin e parametrit t
Hmax, pr matjet e marra n tre nivele t ndryshme t periudhave strvitore pr secilin grup.
Rezultatet e ANOVA treguan nj efekt t rndsishm t termi: strvitja, grupi si dhe n
kombinimet e nivelit t strvitjes dhe grupit (p < 0.001), prandaj hipoteza H0 kundrshtohet dhe si
rrjedhoj pranohet hipoteza alternative H1. N kt mnyr, strvitja proprioceptive rrit ndjeshm
edhe nivelin e rezultateve t variablit t Hmax n t dyja testet e krcimit vertikal.
- Pr variablin Fmax n n testin SJ pr dy grupet
Rezultatet sipas analizs ANOVA treguan q nj efekt t rndsishm vetm t termit
strvitja, por jo n kombinimet variablave t pavarur t strvitjes dhe grupit, sepse (p > 0.050), fakt
i cili kundrshton hipotezn H1 dhe si rrjedhoj pranohet hipoteza boshe H0. Kshtu, strvitja
proprioceptive ka efekt n rritjen nivelit t rezultateve t variablit t Fmax n t dyja testet e
krcimit vertikal.
- Pr variablin ekuilibri n testin 1L_EO pr dy grupet
Matjet e variancs n analizn ANOVA treguan q diferenca e disa ifteve t variablave t
pavarur: strvitja dhe grupi ishte e rndsishme dhe konfirmoi nj diferenc statistikisht t
176

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

rndsishme n rezultatin e parametrit t ekuilibrit, si dhe t kombinimeve t marra n tre nivele t


ndryshme t periudhave strvitore me secilin grup (tab. 10.2.1). Rezultatet raportuan nj efekt t
rndsishm n kombinimet e nivelit t strvitjes dhe llojit t grupit t kryer (p < 0.001), evidenc
q pranohet hipoteza H1 dhe kundrshtohet hipoteza H0. Rezultatet pr variablin e ekuilibrit jan
rritur n mnyr efikase, si rezultat i aplikimit t strvitjes proprioceptive tek ekipi i furtbollit FC
Tirana.
- Pr variablin Indeksi i lkundjes n testin 1L_EO pr dy grupet
Vlersimi rezultateve pr parametrin IL sipas analizs ANOVA, konfirmoi nj rritje t t
rndsishme n rezultatin e parametrit t I.L pr grupin 2, si dhe zvoglim statistikisht t
rndsishm t I.L. pr grupin 1 (tab. 10.2.1). Kto rezultate treguan nj efekt t rndsishm n
kombinimet e nivelit t strvitjes dhe grupit (p < 0.001), si pasoj kundrshtohet hipoteza H0 dhe
pranohet hipoteza alternative H1. Kto rezultatet sugjeruan q pjesmarrja n strvitjen
proprioceptive ndikon n mnyr t dukshme n zvoglimin e rezultateve t variablit t I.L n
grupin 2, kurse pr grupin q kryen strvitje rutin kan sjell nj rritje t varaiablit t I.L. n
grupin 1.
- Pr variablin ekuilibri n testin 1L_EC pr dy grupet
N baz t vlerave t raportuara nga analiza ANOVA, vihet re diferenca e kombinimeve t
disa ifteve t variablave t pavarur: strvitja dhe grupi ishte e rndsishme duke konfirmuar nj
rritje t statistikisht t rndsishme n rezultatin e parametrit t ekuilibrit, pr matjet e marra n
grupin 2, dhe nj zvoglim statistikisht t rndsishm n rezultatin e parametrit t Ekuilibrit pr
grupin 1. Nga kto rezultate, vrtetohet nj efekt i rndsishm i strvitjes dhe n kombinimet e
nivelit t strvitjes dhe grupi (p < 0.001), kshtu q hipoteza H0 kundrshtohet dhe pr pasoj
pranohet hipoteza H1. Strvitja proprioceptive ka ndikuar n mnyr t dukshme n rritjen nivelit
t rezultateve t variablit t Ekulibrit n grupin 2, kurse strvitja rutin ka sjell zvoglim t
aftsive ekuilibruese n grupin 1, parametra t cilat jan statistikisht t ndryshm n mesatare nga
njri-tjetri tek t dy grupet.
- Pr variablin Indeksi i lkundjes n testin 1L_EC pr dy grupet
Sipas analizs s variancs ANOVA pr parametrin IL, tregohet q diferenca e disa ifteve
t variablave t pavarur: strvitja dhe grupi ishte statistikisht e rndsishme duke konfirmuar
kshtu nj zvoglim t rndsishm n rezultatin e parametrit t I.L, pr matjet n secilin grup (tab.
10.2.1). Nga rezultatet e marra tregohet nj efekt i rndsishm i termit strvitja dhe n
kombinimet e nivelit t strvitjes dhe grupit (p < 0.001), prandaj kjo evidenc lejon t
kundrshohet hipoteza H0 dhe t pranohet hipoteza H1. Kto rezultate sugjeruan q pjesmarrja
n strvitjen proprioceptive ka ndikuar n mnyr t dukshme n zvoglimin e rezultateve t
variablit t I.L n grupin 2, por prkundrazi nj rritje t rezultateve t variablit n grupin 1, i cili
kryen strvitje rutin, pa elementt proprioceptiv.

177

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

10.4 Analiza ANOVA n dy-drejtime n dy lloje te ndryshme sporti


10.4.1 Modeli m i prshtatshm pr krahasimin e variablit
Nj model i prgjithshm linear i paraqitur me ann e nj ekuacioni regresi t shumfisht,
mund t prshtatet n ANOVA n nj-drejtim (Field A, 2009), pr t lidhur variablin e varur y me
dy variablat e pavarur: strvitja dhe lloji i sportit.

y maxi (b0 b1 strvitja b2lloji i sportit ) i


Secilin nga kta variabla t pavarur, i kodojm: Termi: strvitja me kodet: 1 pr matjen e
par n fazn fillestare t strvitjes dhe 2 pr matjen e dyt n fazn prfundimtare t strvitjes
(pas 6 muaj strvitje); dhe termi lloji i sportit me kodet: 1 pr grupin e volejbollit Partizani pr
femrave dhe 2 pr grupin e futbollit Partizani pr meshkuj. Megjithat, ky model nuk merr n
konsiderat bashkveprimin midis termit t strvitjes dhe termit t gjinis.
Kur kalojm tek ANOVA n dy-mnyra, e prshtasim kt model duke prfshir edhe
termin e bashkveprimit, ather modeli thjesht shtrihet m tej.
Modeli i shprehur n form t prgjithshme jepet si m posht:

y maxi (b0 b1 Ai b2 Bi b3 Ai Bi ) i
Termi i ktij bashkveprimi specifik shprehet n trajtn:

y maxi (b0 b1 strvitja b2lloji i sportit b3bashkveprimi) i


Termi i bashkveprimit prfaqson efektin e kombinuar t strvitjes dhe llojit t sportit, dhe
pr t marr do term bashkveprimi, thjesht shumzojm variablat e prfshir n t.
Analiza ANOVA pr matjen e t njjtit variabl n t njtin test n dy grupe q i prkasin
dy disiplinave t ndryshme sportive: grupi 1 prfshin ekipin e volejbollit Partizani per femra q
kryen strvitje proprioceptive; Grupi 2 prfshin ekipin e futbollit Partizanit pr meshkuj q kryen
strvitje proprioceptive.
N analizn e variancs ANOVA n dy-drejtimet aplikuar m posht, krahasojm
ndryshimin midis dy llojeve t ndryshme sportive (1 dhe 2, testojm sa larg jan mesataret) me
ndryshimin brenda llojit t sportit (midis 2 matjeve pr seciln disiplin).
Hipotezat e analizs ANOVA n dy-drejtime
Hipoteza H0: - nuk ekziston ndonj ndryshim n mesataren e Hmax, Fmax, ekuilibrit dhe
I.L. pr kombinime t ndryshme t llojit t sportit (1 ose 2) me nivelin e strvitjes (matja 1 dhe 2)

178

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Hipoteza H1: Ekziston ndryshim n mesataren e Hmax, Fmax, ekuilibrit dhe I.L. pr
kombinimet e ndryshme t llojit t sportit (1ose 2) me nivelin e strvitjes (matja 1 dhe 2).
10.5 Analiza ANOVA pr ekipin e volejbollit dhe t futbollit FC Partizani
10.5.1 Krahasimi i variablit Hmax n testin CMJ pr dy lloje t ndryshme sporti.
Modeli i shprehur pr Hmax. n form t prgjithshme jepet si m posht:

H maxi (b0 b1 strvitja b2lloji i sportit b3bashkveprimi ) i


Nga krahasimet e diferencave midis mesatareve t prbashkta t dy matjeve t Hmax. pr
do lloj sporti (tab. 10.5.1), raportohet vlera (0.140.01), t cils i korrespondon nj ndryshim
27.3%.
Tabela 10.5.1. Tabela prbledhse e rezultateve t analizs Anova pr dy disiplinat e ndryshme
sportive: ekipin e volejbollit dhe t futbollit Partizani.
Testi

Param.

Lloji
sport

Faza
fillestare
Mes SD

Faza
prfundim
Mes SD

Diferenca
Mes SD

Termi
Strv.
sig(p)

Termi
Test
sig. (p)

Termi
bvp.
Stv*testi
sig. (p)

CMJ

Hmax.

0.000

0.118

0.850.05

0.311

0.000

0.844

1L_EO

Ekuili
bri
I.L.

0.40 0.05
0.53 0.05
1.43 0.14
2.30 .48
0.84 0.05
0.86 0.03
1.89 0.59
1.70 0.35
0.71 0.08
0.67 0.07
3.43 0.90

0.007

Fmax.

0.36 0.05
0.52 0.05
1.37 0.14
2.20 0.47
0.79 0.06
0.81 0.04
2.50 0.68
2.27 0.45
0.59 0.14
0.62 0.09
4.88 1.70

0.140.01

SJ

Volej
Futb.
Volej
Futb.
Volej
Futb.
Volej
Futb.
Volej
Futb.
Volej
Futb.

0.020.01

0.000

0.069

0.852

0.210.11

0.000

0.069

0.852

0.010.02

0.000

0.585

0.072

0.140.25

0.000

0.585

0.072

4.571.11

4.020.84

1L_EO
1L_EC
1L_EC

Ekuili
bri
I.L.

N baz t analizs ANOVA (tab. 7/B) jepen vlerat prkatse: pr variablin e pavarur
strvitja: F(1; 90) = 7.701; p = 0.007, pr variablin e pavarur lloji i sportit: F(1; 90) = 179.346, p <
0.001; pr termin eefektit t kombinimit: strvitja* lloji i sportit: F(1; 90)= 2.498; p = 0.118. Nga
rezultatet shihet nj efekt statistikisht i rndsishm n mesataren e Hmax t termit lloji i
sportit, t termit t nivelit strvitor t matjeve t kryera (p < 0.050), por nuk kemi nj diferenc
statistikisht t rndsishme t termit t efektit t kombinuar: strvitje * lloji i sportit, (p > 0.050).

179

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Figura 10.5.1 Grafiku 2D & 3D i varsis s parametrit t Hmax nga fazat e strvitjes pr
subjektet e ekipeve t volejbollit dhe futbollit FC Partizani, n testin CMJ.
Vijat e paraqitura n grafikun 10.5.1 paraqesin vlerat mesatare respektive t Hmax pr do
grup pr testin CMJ. Ky grafik nxjerr n pah efektin e llojit t sportit dhe t strvitjes n dy faza e
ndryshme strvitore. N prputhje edhe me rezultatet statistikore t nxjerra, nga grafiku shihet se
tregon qart mbizotrimin e grafikut t grupit 2 (futbollistve), n krahasim me grafikun e grupit 1
(volejbollit) pr matjen e parametrit t Hmax, pasi edhe strvitja proprioceptive sht nj nga
strvitjet m moderne dhe bashkkohore q aplikohet sot n bot. Ky fakt konfirmon efiencn e
padiskutueshme t ksaj strvitje pr t dy ekipet.
10.5.2 Rezultatet nga krahasimi i variablit Fmax n testin SJ pr dy lloje t ndryshme sporti.
Modeli i shprehur pr Fmax. n form t prgjithshme jepet si m posht:

Fmaxi (b0 b1 strvitja b2llojit i sportit b3bashkveprimi) i


Pr sa i prket ndryshimin q ekziston midis mesatareve t prbashkta t dy matjeve t
Fmax. pr secilin lloj sporti (tab. 10.5.1), jepet vlera (0.850.05), me nj ndryshim staistikor mjaft
t rndsishm 38%, e cila tregon se vlerat mesatare sipas llojit t sportit prkats jan t larguara
nga njra-tjetra. N prputhje me rezultatet ANOVA (tab. 8/B), vihen re diferenca statistikisht t
rndsishme midis mesatareve t matjeve pr secilin lloj sporti. Nga kjo tabel, shohim vlerat
prkatse: pr variablin e pavarur strvitja: F(1; 90) = 1.037; p = 0.311, pr variablin e pavarur
lloji i sportit: F(1; 90) = 147.282, p < 0.001; pr termin e efektit t kombinimit: strvitja* lloji i
sportit: F(1; 90)= 0.039; p = 0.844. Pra, rezultatet tregojn q nuk ka nj efekt statistikisht t
rndsishm n mesataren e Fmax t t termit t nivelit strvitor (p > 0.050) dhe as nj efekt t
statistikisht t rndsishm t termit t kombinimit strvitje * lloji i sportit (p > 0.050), por ka nj
efekt t rndsishm vetm t termit lloji i sportit (p < 0.001).

180

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Figura 10.5.2. Grafiku 2D & 3D i varsis s parametrit t Fmax nga fazat e strvitjes pr
subjektet e ekipeve t volejbollit dhe futbollit FC Partizani, n testin SJ.
Vijat e paraqitura n grafikun 10.5.2 paraqesin vlerat mesatare respektive t Fmax pr do
grup n testin SJ. Ky grafik tregon q dukshm vetm efektin kryesor t llojit t sportit. N
prputhje edhe me rezultatet statistikore t nxjerra, nga grafiku shihet dominimi i grafikut t grupit
2 (futbollit) n krahasim me grafikun e grupit 1 (volejbollit) pr matjen e parametrit t Fmax,
dominim q lidhet me zhvillimim m t madh t forcs muskulare tek meshkujt e ksaj grupmoshe.
10.5.3 Krahasimi i variablit Ekuilibri n testin 1L_EO pr lloje t ndryshme sporti.
Modeli i shprehur pr Ekuilibrin, n form t prgjithshme jepet si m posht:

Ekuilibrii (b0 b1 strvitja b2llojit i sportit b3bashkveprimi) i


Diferenca midis mesatareve t prbashkta t dy matjeve t ekuilibrit pr seciln llojit t
sportit (tab. 10.5.1) sht (0.020.01), me nj ndryshim statistikor n vlern 2%. q tregon se
mesataret e grupeve prkatse nuk jan shum larg me njra-tjetrn. Matjet n baz t analizs
ANOVA (tab. 9/B) tregojn vlerat respektive: pr variablin e pavarur strvitja: F(1; 90) = 28.307;
p < 0.001, pr variablin e pavarur t llojit t sportit: F(1; 90) = 3.390, p = 0.069; pr termin efektit
t kombinimit: strvitja* lloji i sportit: F(1; 90)= 0.035; p = 0.852. Nga kto rezultate shohim q
nuk ka nj efekt t rndsishm n mesataren e ekuilibrit t termit t llojit t sportit (p > 0.050) dhe
t termit t efektit t kombinimit strvitje * llojit t sportit, (p > 0.050), por nga ana tjetr ekziston
nj efekt i rndsishm n termin e nivelit strvitor t matjeve t kryera (p < 0.001).

181

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Figura 10.5.3. Grafiku 2D & 3D i varsis s parametrit t ekuilibrit nga fazat e strvitjes pr
subjektet e ekipeve t volejbollit dhe futbollit FC Partizani, n testin 1L_EO.
Vijat e paraqitura n grafikn 10.5.3 paraqesin vlerat mesatare respektive t ekuilibrit pr
do grup, 1 dhe 2. Ky grafik tregon qart efektin kryesor t strvitjes n faza t ndryshme pr t
dy llojet e sportit (futboll dhe volejboll). N prputhje edhe me rezultatet statistikore t nxjerra,
nga grafiku shihet tendenca e dominimit t grafikut s grupit 2 (futbollit) n krahasim me grafikun
e grupit 1 (volejbollit) pr matjen e parametrit t ekuilibrit, dhe kjo lidhet ngusht edhe me llojin e
strvitjes proprioceptive dhe ushtrimet specifike t kryera tek ekipi i futbollit.
10.5.4 Krahasimi i variablit I.L. n testin 1L_EO pr dy lloje t ndryshme sporti.
Modeli i shprehur pr I.L. n form t prgjithshme jepet si m posht:

I .L.i (b0 b1 strvitja b2llojit i sportit b3bashkveprimi) i


Kolona e diferencs midis mesatareve t prbashkta t dy matjeve t I.L. pr seciln
disiplin sportive (tab. 10.5.1), raporton vlern (0.210.11), me nj ndryshim statistikor
korrespondues 9.4%, q tregon se mesataret e grupeve prkatse nuk jan shum larg me njra tjetrn. Vlersimi i rezultateve t marra nga analiza ANOVA (tab. 10/B) raporton vlerat prkatse:
pr variablin e pavarur strvitja: F(1; 90) = 28.307; p < 0.001, pr variablin e pavarur t llojit t
sportit: F(1; 90) = 3.390, p = 0.069; pr termin e efektit t kombinimit: strvitja*lloji i sportit: F(1;
90)= 0.035; p= 0.852. Nga kto rezultate shohim q nuk ka nj efekt t rndsishm n mesataren
e ekuilibrit t termit t llojit t sportit (p > 0.050) dhe t termit t efektit t kombinimit strvitje *
lloji i sportit, (p > 0.050), por nga ana tjetr ekziston nj efekt i rndsishm n termin e
strvitjes pr 2 matjeve t kryera (p < 0.001). Diferenca statistikore t rndsishme t termit t
nivelit strvitor ekzistojn midis ifteve: faza fillestare e strvitjes grupi 1 me fazn prfundimtare
182

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

t strvitjes grupi 2; faza fillestare e strvitjes dhe faza prfundimtare e strvitjes pr grupin 1 dhe
grupin 2 , faza fillestare e strvitjes grupi 2 me fazn prfundimtare t strvitjes grupi 1, por nuk
ekziston nj ndryshim statistikisht i rndsishm n vlerat mesatare t parametrit t I.L. midis
grupit 1 dhe 2.
Vijat e paraqitura n grafikun 10.5.4 paraqesin vlerat mesatare respektive t I.L. pr do
grup. Ky grafik tregon qart efektin kryesor t strvitjes tek ted y llojet e sportit. N prputhje edhe
me rezultatet statistikore t nxjerra, nga grafiku shihet tendenca e dominimit t zvoglimit t
grafikut t parametrit t I.L. n grupin 2 n krahasim me grafikun prkats t grupit 1 pr matjen e
parametrit t Indeksit t Lkundjes.

Figura 10.5.4 Grafiku 2D & 3D i varsis s parametrit t Indeksit t Lkundjes nga fazat e
strvitjes pr subjektet e ekipeve t volejbollit dhe futbollit FC Partizani, n testin 1L_EO.
10.5.5 Krahasimi i variablit Ekuilibri n testin 1L_EC pr dy lloje t ndryshme sporti
Modeli i shprehur pr Ekuilibrin. n form t prgjithshme jepet si m posht:

Ekuilibrii (b0 b1 strvitja b2llojit i sportit b3bashkveprimi) i


Matjet pr ndryshimin midis mesatareve t prbashkta t dy matjeve t ekuilibrit pr
secilin grup (tab. 10.5.1) tregojn vlern (0.010.02), me nj ndryshim statistikor respektiv 1.7%, i
cili tregon se mesataret e grupeve prkatse nuk jan shum larg nga njra-tjetra. Sipas rezultateve
t raportuara nga ANOVA (tab. 11/B), jepen vlerat prkatse: pr variablin e pavarur strvitja:
F(1; 90) = 16.187; p < 0.001, pr variablin e pavarur t llojit t sportit: F(1; 90) = 0.301, p =
0.585; pr termin e efektit t kombinimit: strvitja* lloji i sportit: F(1; 90)= 3.325; p = 0.072. Nga
kto rezultate shohim q ka nj efekt t rndsishm t termit t nivelit strvitor (p < 0.001),
por jo nj efekt statistikisht t rndsishm n mesataren e ekuilibrit t termit t efektit t
kombinuar strvitje * lloji i sportit (p > 0.050), si dhe t termit t llojit t sportit (p > 0.050).

183

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Figura 10.5.5 Grafiku 2D & 3D i varsis s parametrit t ekuilibrit nga fazat e strvitjes pr
subjektet e ekipeve t volejbollit dhe futbollit FC Partizani, n testin 1L_EC.
Vijat e paraqitura n grafikun 10.5.5 paraqesin vlerat mesatare respektive t ekuilibrit pr
do disiplin sportive (1 dhe2). Ky grafik tregon qart efektin kryesor t strvitjes tek t dy llojet e
sportit. N prputhje edhe me rezultatet statistikore t nxjerra, nga grafiku shihet tendenca e
dominimit t grafikut parametrit t ekuilibrit t grupit 1 n krahasim me grafikun respektiv t
grupit 2, n rezultatet e parametrit t ekuilibrit. Pra tek femrat, aftsia e balancs n konditat EC
sht m e madhe sasa tek meshkujt.
10.5.6 Krahasimi i variablit I.L. n testin 1L_EC pr dy lloje t ndryshme sporti.
Modeli i shprehur pr I.L. n form t prgjithshme jepet si m posht:

I .L.i (b0 b1 strvitja b2lloji i sportit b3bashkveprimi ) i


Midis mesatareve t prbashkta t dy matjeve t I.L. pr seciln disiplin sportive (tab.
10.5.1) jepet vlera (0.140.25), t cils i korrespondon nj ndryshim statistikor n vlern 3.2%,
vler q konfirmon se mesataret e grupeve prkatse nuk jan shum larg me njra -tjetrn. N
prputhje me rezultatet e marra nga ANOVA (tab.12/B), raportohen vlerat prkatse: pr variablin
e pavarur strvitja: F(1; 90) = 16.187; p < 0.001, pr variablin e pavarur lloji i sportit: F(1; 90) =
0.301, p = 0.585; pr termin e efektit t kombinimit: strvitja* lloji i sportit: F(1; 90)= 3.325; p =
0.072. Nga kto rezultate shohim q ka nj efekt t rndsishm t termit t nivelit strvitor t
2 matjeve t kryera (p < 0.001), por nuk ekziston nj efekt statistikisht i rndsishm n mesataren
e I.L. t termit t efektit t kombinimit strvitje * lloji i sportit (p > 0.050), si dhe termit t llojit t
sportit (p > 0.050).

184

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Figura 10.5.6. Grafiku 2D & 3D i varsis s Indeksit t Lkundjes nga fazat e strvitjes pr
subjektet e ekipeve t volejbollit dhe futbollit FC Partizani, n testin 1L_EC.
Vijat e paraqitura n grafikun 10.5.6 paraqesin vlerat mesatare respektive t I.L. pr secilin
ekip sportiv. Ky grafik tregon qart efektin kryesor t strvitjes tek t dy llojet e sportit (futboll dhe
volejboll). N prputhje edhe me rezultatet statistikore t nxjerra, nga grafiku shihet tendenca e
dominimit t grafikut t grupit 1 (ekipit t volejbollit) n krahasim me grafikun prkats t grupit 2
(ekipit t volejbollit). Pra tek femrat, aftsia e balancs sht m e madhe sasa tek meshkujt.

10.6 Diskutimet e rezultateve pr katr testet n dy lloje t ndryshme sporti


Bazuar n rezultatet e marra nga analiza e variancs ANOVA, tregohet q kombinimet e disa
ifteve t variablave t pavarur t strvitjes dhe llojit t sportit ishin t rndsishme dhe
konfirmuan:
-

nj rritje t statistikisht t rndsishme n rezultatin e parametrit t Hmax n testin CMJ,

nj rritje statistikisht t rndsishme n rezultatin e parametrit Fmax n testin SJ

nj diferenc (n drejtimin rrits) statistikisht t rndsishme n rezultatin e parametrit t


ekuilibrit n testet e balancs 1L_EO & 1L_EC

nj zvoglim statistikisht t rndsishm n rezultatin e parametrit t I.L n testet e


balancs 1L_EO & 1L_EC

pr matjet e marra n dy faza t ndryshme t periudhave strvitore pr secilin llojit t sportit. Nj


efekt i rndsishm u raportua pr t gjith parametrat e msiprm vetm si rezultat i termit t
strvitjes (p < 0.001) n t gjitha testet (krcimit dhe balancs) tek t dy disiplinat sportive dhe
gjithashtu u konstatua edhe nje efekt i rndsishm i llojit t sportit tek parametrat Hmax & Fmax .
185

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Si rezultat, nuk u vrtetua asnj efekt i kombinimit t nivelit t strvitjes dhe llojit t sportit
(p > 0.050), prandaj, pr t katr testet hidhet hipoteza H1 dhe pranohett hipoteza H0. Megjithat,
strvitja propriocepive ka ndikuar n rritjen e nivelit t rezultateve t variablave: Hmax & Fmax n
t dyja testet e krcimit vertikal, si dhe ne prmiresimin e rezultateve t ekuilibrit dhe IL n t dy
testet e balancs, rezultatet e t cilve jan statistikisht t ndryshme n mesatare nga njra tjetra pr
t dy disiplinat sportive. Pra strvitja proprioceptive ka ndikuar ne mnyr t dukshme n
prmirsimin e variablave kryesor t ktyre katr testeve.
10.7 Analiza ANOVA n dy-drejtime pr katr ekipe
10.7.1 Modeli m i prshtatshm pr krahasimin e variablit
Ekipet pjesmarrse n studim, jan klasifikuar sipas grupeve t mposhtme:
-

Grupi 1 prfshin ekipin e futbollit FC Studenti

Grupi 2 prfshin ekipin e futbollit FC Tirana

Grupi 3 prfshin ekipin e volejbollit pr femra t klubit sportiv Partizani

Grupi 4 prfshin ekipin e futbollit FC Partizani.

Nj model i prgjithshm linear i paraqitur me ann e nj ekuacioni regresi t shumfisht,


mund t prshtatet n ANOVA n nj-drejtim, (Field A, 2009) pr t lidhur variablin e varur y me
dy variablat e pavarur: strvitja dhe grupi.

y maxi (b0 b1 strvitja b2 grupi) i


Secilin nga kta variabla t pavarur, i kodojm: Termi: strvitja me kodet: 1 pr matjen e
par n fazn filletare t strvitjes, 2 pr matjen e dyt n fazn e ndrmjetme (pas 6 muaj strvitje)
dhe 3 pr matjen e tret n fazn prfundimtare (pas 9 muaj strvitje); dhe termi grupi me kodet: 1,
2, 3, dhe 4, sipas klasifikimit t mesiprm. Megjithat, ky model nuk merr n konsiderat
bashkveprimin midis termit t strvitjes dhe termit t grupit.
Kur kalojm tek ANOVA n dy-drejtime, e prshtasim kt model duke prfshir edhe
termin e bashkveprimit, ather modeli thjesht shtrihet m tej.
Termi i ktij bashkveprimi specifik shprehet n trajtn:

y maxi (b0 b1 strvitja b2 grupi b3bashkveprimi ) i


Termi i bashkveprimit prfaqson efektin e kombinuar t strvitjes dhe grupit, dhe pr t
marr do term bashkveprimi, duke shumzuar variablat e prfshir n t. N analizn e variancs
ANOVA n dy-drejtime t aplikuar m posht, krahasojm ndryshimin midis katr grupeve me
ndryshimin brenda grupit (midis 2 apo 3 matjeve pr do grup).

186

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Hipotezat e analizs ANOVA pr grupe t ndryshme


Hipoteza H0: - nuk ekziston ndonj ndryshim n mesataren e Hmax, Fmax, ekuilibrit dhe
I.L. pr kombinime t ndryshme t grupit (1, 2 3 dhe 4) me nivelin e strvitjes (matja 1, 2 ose 3)
Hipoteza H1: Ekziston ndryshim n mesataren e Hmax, Fmax, ekuilibrit dhe I.L. pr
kombinimet e ndryshme t grupit (1, 2, 3 dhe 4) me nivelin e strvitjes (matja 1, 2 ose 3).
10.7.2 Krahasimi i katr grupeve n testin CMJ pr variablin Hmax.
Modeli i shprehur pr Hmax. n form t prgjithshme jepet si m posht:

H maxi (b0 b1 strvitja b2 grupi b3bashkveprimi ) i


Tabela 10.7.2 jep vlerat mesatare dhe devijimet standarte pr do kombinim t grupeve t
variablave t pavarur: strvitjes dhe grupit prkats, si dhe rezultatet kryesore t analizs Anova.
Tabela 10.7.2. Tabela prbledhse e rezultateve t analizs Anova pr 4 ekipe.
Testi

Param.

CMJ

Hmax.

Fmax.
SJ

1L_EO

Ekuil.

1L_EO

I.L.

1L_EC

Ekuil.

1L_EC

I.L.

Grupi

1
2
3
4
1
2
3
4
1
2
3
4
1
2
3

Faza
fillestare
Mes SD
0.37 0.07
0.37 0.06
0.36 0.05
0.52 0.05
1.05 0.24
1.07 0.25
1.37 0.14
2.20 0.47
0.85 0.05
0.71 0.21
0.79 0.06
0.81 0.04
1.73 0.60
3.48 2.49
2.50 0.68

Faza e
ndrmjet.
Mes SD
0.39 0.06
0.42 0.05
0.40 0.05
0.53 0.05
1.09 0.26
1.19 0.27
1.43 0.14
2.30 0.48
0.80 0.07
0.82 0.07
0.84 0.05
0.86 0.03
2.37 0.78
2.21 0.89
1.89 0.59

Faza
prfundim.
Mes SD
0.39 0.06
0.45 0.05
1.27 0.39
1.40 0.28
0.76 0.07
0.86 0.05
2.87 0.86
1.72 0.64
-

4
1
2
3
4
1
2
3
4

2.27 0.45
0.64 0.24
0.43 0.25
0.59 0.14
0.62 0.09
4.40 3.07
6.88 3.02
4.88 1.70
4.57 1.11

1.70 0.35
0.58 0.18
0.62 0.16
0.71 0.08
0.67 0.07
5.03 2.11
4.51 1.89
3.43 0.90
4.02 0.84

0.64 0.11
0.73 0.12
4.41 1.42
3.28 1.48
-

Termi
strvit
sig (p)

Termi
Grupi
sig (p)

Termi bvp
Strv*Gr.
sig. (p)

0.000

0.000

0.017

0.000

0.000

0.895

0.004

0.051

0.000

0.004

0.051

0.000

0.000

0.003

0.000

0.000

0.003

0.000

187

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Matjet e marra nga analiza ANOVA (tab.13/B), treguan kto vlerat respektive: pr
variablin e pavarur strvitja: F(2; 267) = 14.347; p < 0.001, pr variablin e pavarur grupi: F(3;
267) = 76.827, p < 0.001; pr termin eefektit te kombinimit: strvitja*grupi: F(4; 267)= 3.084; p =
0.017. Nga kto rezultate shohim q kemi nj nj efekt t rndsishm t nivelit strvitor t 3
matjeve t kryera (p < 0.001), llojit t grupit (p < 0.001), si dhe nj efekt statistikisht t
rndsishm n mesataren e Hmax t termit t efektit t kombinimit: strvitje * grupi (p <
0.050).

Figura 10.7.3. Grafiku 2D & 3D i varsis s parametrit t Hmax nga fazat e strvitjes pr t
gjitha ekipet n testin CMJ.
Vijat e paraqitura n grafikun 10.7.2 paraqesin vlerat mesatare respektive t Hmax pr do
grup pr testin CMJ. Ky grafik nxjerr n pah efektin e strvitjes, t grupit si dhe t kombinimit
midis nivelit strvitor n faza t ndryshme me llojin e testit t kryer. N prputhje edhe me
rezultatet statistikore t nxjerra, edhe ky grafik tregon qart eprsin e grafikve t grupeve 2, 3
dhe 4 n krahasim me grafikun prkates t grupit 1 pr matjen e parametrit t Hmax, pasi edhe
strvitja proprioceptive sht nj nga strvitjet m moderne dhe bashkkohore q aplikohet sot n
bot. Ky fakt evidenton efiencn e padiskutueshme t ksaj strvitje.
10.7.3 Krahasimi i variablit Fmax n testin SJ pr katr grupe t ndryshme
Modeli i shprehur pr Fmax. n form t prgjithshme jepet si m posht:

Fmaxi (b0 b1 strvitja b2 grupi b3bashkveprimi ) i


N tabeln 10.7.2 jepen vlerat mesatare dhe devijimet standarte pr do kombinim t
grupeve t variablave t pavarur: strvitjes dhe grupit prkats. Matjet e marra sipas ANOVA (tab.
14/B) tregojn kto vlera: pr variablin e pavarur strvitja: F(2; 267) = 13.348; p < 0.001, pr
variablin e pavarur grupi: F(3; 267) = 154.294, p < 0.001; pr termin e efektit t kombinimit:
strvitja*grupi: F(4; 267)= 0.273; p = 0.895 > 0.050. Nga kto rezultate shohim q nuk kemi nj
188

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

efekt statistikisht t rndsishm n mesataren e Fmax t termit t efektit t kombinimit strvitje *


grupi (p > 0.050), por ka nj efekt t rndsishm t termit strvitja t matjeve t kryera (p <
0.001), si dhe t termit grupi (p < 0.001).

Figura 10.7.3. Grafiku 2D & 3D i varsis s Fmax nga fazat e strvitjes pr t gjitha ekipet n
testin SJ.
Vijat e paraqitura n grafikun 10.7.3 paraqesin vlerat mesatare respektive t Fmax pr do
grup n testin SJ. Ky grafik tregon q dukshm efektin kryesor t strvitjes dhe t grupit, n faza t
ndryshme me grupin strvitor. N prputhje edhe me rezultatet statistikore t nxjerra, nga grafiku
shihet dominimi i grafikve t grupeve 4, 3 dhe 2 n krahasim me grafikun e grupit 1 pr matjen e
parametrit t Fmax, pasi t tre kto grupe jan pikrisht ato q kryejn strvitjen proprioceptive.
10.7.4 Krahasimi i variablit Ekuilibri n testin 1L_EO pr katr grupe t ndryshme
Modeli i shprehur pr Ekuilibrin. n form t prgjithshme jepet si m posht:

Ekuilibrii (b0 b1 strvitja b2 grupi b3bashkveprimi) i


N tabeln 10.7.2 jepen vlerat mesatare dhe devijimet standarte t parametrit ekuilibrit pr
do kombinim t grupeve t variablave t pavarur: strvitjes dhe grupit prkats. Sipas rezultateve
t analizs ANOVA (tab. 15/B), vlerat e raportuara nga kjo tabel tregojn prkatsisht: pr
variablin e pavarur strvitja: F(2; 267) = 5.518; p = 0.004, pr variablin e pavarur grupi: F(3; 267)
= 2.625, p = 0.051; pr termin e efektit t kombinimit: strvitja*grupi: F(4; 267)= 15.782; p <
0.001. Rezultatet tregojn q nuk ka nj diferenc statistikisht t rndsishme t termit t llojit t
grupit (p > 0.050), por nga ana tjetr ekziston nj efekt statistikisht i rndsishm n
mesataren e ekuilibrit t termit t efektit t kombinimit strvitje * grupi, (p < 0.001), dhe t
nivelit strvitor t matjeve t kryera (p < 0.001). Diferenca statistikore t rndsishme t termit t
nivelit strvitor ekzistojn midis ifteve: faza fillestare dhe faza prfundimatre e strvitjes (p <
0.001) midis grupeve 1 dhe 2; 3 dhe 2, 4 dhe 2; faza fillestare e strvitjes midis grupeve 1 dhe 2; 3
189

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

dhe 2, 4 dhe 2 (p < 0.001); faza prfundimtare e strvitjes midis grupeve 1 dhe 2; 3 dhe 2; 4 dhe 2
(p < 0.001), n vlerat me mesatare t matura pr ekuilibrin n t katr grupet.

Grafiku 10.7.4. Grafiku 2D & 3D i varsis s ekuilibrit nga fazat e strvitjes pr t gjitha ekipet
n testin 1L_EO.
Vijat e paraqitura n grafikun 10.7.4 paraqesin vlerat mesatare respektive t ekuilibrit pr
do grup. Ky grafik tregon qart efektin e strvitjes dhe efektin e kombinimit midis nivelit strvitor
n faza t ndryshme me grupit 1, 2, 3 dhe 4. N prputhje edhe me rezultatet statistikore t nxjerra,
nga grafiku shihet tendenca e dominimit t grafikut t grupit 4 n krahasim me grafikun e grupit 3,
2, dhe 1 pr matjen e parametrit t ekuilibrit n fazn fillestare t strvitjes dhe me pas prafrimin e
vlerave te parametrit t ekuilibit pr kto grupe n fazn perfundimtare, pr shkak t efektit t
strvitjes proprioceptive tek grupet 2, 3 dhe 4. Kurse grafiku i grupit 1 q kryhen strvitje rutin,
natyrshm jo vetm q sht i spostuar m posht, por tendenca e tij sht n kahun e kundrt t
rritjes s ekuilibrit, e cila tregon pr efektin negativ t aplikimit t ksaj metodologjie n strvitjen
e ekipit Studenti.
10.7.5 Krahasimi i variablit I.L. n testin 1L_EO pr dy katr grupe t ndryshme
Modeli i shprehur pr I.L. n form t prgjithshme jepet si m posht:

I .L.i (b0 b1 strvitja b2 grupi b3bashkveprimi) i


N tabeln 10.7.2 jepen vlerat mesatare dhe devijimet standarte t IL, pr do kombinim t
grupeve t variablave t pavarur: strvitjes dhe grupit prkats. N prputhje me analizn e
variancs ANOVA (tab. 16/B) rezultatet tregojn kto vlera prkatse: pr variablin e pavarur
strvitja: F(2; 267) = 5.518; p = 0.004, pr variablin e pavarur grupi: F(3; 267) = 2.625, p = 0.051;
pr termin e kombinimit: strvitja*testi: F(4; 267) = 15.782; p < 0.001. Pra qartazi shihet q nuk ka
nj efekt statistikisht t rndsishm te termit t llojit te grupit (p > 0.050), por ekziston nj efekt i
190

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

efekt statistikisht i rndsishm n mesataren e I.L. t termit t efektit t kombinimit


strvitje*test, (p < 0.001), si dhe n nivelin strvitor t fazave t ndryshme strvitore (p < 0.050).

Figura 10.7.5. Grafiku 2D & 3D i varsis s parametrit t Indeksit t Lkundjes nga fazat e
strvitjes pr t gjitha ekipet n testin 1L_EO.
Vijat e paraqitura n grafikun 10.7.5 paraqesin vlerat mesatare respektive t I.L. pr do
grup. Ky grafik tregon qart efektin e strvitjes dhe efektin e kombinimit midis nivelit strvitor n
faza t ndryshme me llojin e grupit t kryer. N prputhje edhe me rezultatet statistikore t nxjerra,
nga grafiku shihet tendenca e dominimit t zvoglimit t grafikut t parametrit t I.L. n grupin e
2, 3 dhe 4 n krahasim me grafikun e grupit 1, pr matjen e parametrit t Indeksit t Lkundjes, pr
shkak t efektit t shikimit (pasi testi i tret kryhet n konditat me sy t hapur) si dhe t strvitjes
proprioceptive t aplikuar tek grupet 2, 3 dhe 4. Kurse grupi 1 kryen strvitje t zakonshme, pa
ndonj efekt q t ndikoj pozitivisht n zvoglimin e I.L. pasi edhe indeksi i lkundjes n konditat
me sy t hapur pr kt grup sht m i madh.
10.7.6 Krahasimi i variablit Ekuilibri n testin 1L_EC pr katr grupe t ndryshme
Modeli i shprehur pr Ekuilibrin n form t prgjithshme jepet si m posht:

Ekuilibrii (b0 b1 strvitja b2 grupi b3bashkveprimi) i


Vlersimi bazuar n analizn ANOVA (tab. 17/B) raporton vlerat e mposhtme: pr
variablin e pavarur strvitja: F(2; 267) = 16.285; p < 0.001, pr variablin e pavarur grupi: F(3;
267) = 4.799, p = 0.003; pr termin e kombinimit: strvitja*grupi: F(4;267)= 8.280; p < 0.001.
Rezultatet tregojn se ekziston nj efekt i rndsishm t termit t nivelit strvitor (p < 0.001),
t termit t llojit t grupit (p < 0.050), si dhe nj efekt statistikisht t rndsishm n
mesataren e ekuilibrit t termit t efektit t kombinimit strvitje * grupi, (p < 0.001.

191

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Grafiku 10.7.6. Grafiku 2D & 3D i varsis s parametrit t Ekuilibrit nga fazat e strvitjes pr t
gjitha ekipet n testin 1L_EC.
Vijat e paraqitura n grafikun 10.7.6 paraqesin vlerat mesatare respektive t ekuilibrit pr
do grup (1, 2, 3 dhe 4). Ky grafik tregon qart efektin e bashkveprimit midis nivelit strvitor n
faza t ndryshme me grupin. N prputhje edhe me rezultatet statistikore t nxjerra, nga grafiku
shihet tendenca e dominimit t vijs s grupit 2 n krahasim me grupin 3 dhe 1 pr matjen e
parametrit t ekuilibrit, pr shkak t efektit t strvitjes proprioceptive dhe kohzgjatjes m t
madhe sesa grupet 3 dhe 1, kurse grupi 1 kryhen strvitje te zakonshme me kohzgjatje t njjt
me grupin 2, prandaj natyrshm grafiku i vijs s grupit 1 sht i zhvendosur m posht.
10.7.7 Krahasimi i variablit I.L. n testin 1L_EC pr katr grupe t ndryshme
Modeli i shprehur pr I.L. n form t prgjithshme jepet si m posht:

I .L.i (b0 b1 strvitja b2 grupi b3bashkveprimi) i


Pr sa i prket rezultateve t raportuara nga analiza e variancs ANOVA (tab. 18/B) pr
variabilitetin midis grupeve pr matjen e parametrit t Ekuilibrin, jepen kto vlera respektive: pr
variablin e pavarur strvitja: F(2; 267) = 16.285; p < 0.001, pr variablin e pavarur grupi: F(3;
267) = 4.799, p = 0.003; pr termin ekombinimit: strvitja*grupi: F(4; 267)= 8.280; p < 0.001.
Rezultatet konfirmojn q ka nj efekt t rndsishm t termit t nivelit strvitor (p < 0.050)
si dhe nj efekt statistikisht t rndsishm n mesataren e I.L. t termit bashkveprues
strvitje * grupi, (p < 0.001), si dhe nj efekt t rndsishm pr termin grupi (p > 0.050).

192

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Figura 10.7.8. Grafiku 2D & 3D i varsis s Indeksit t Lkundjes nga fazat e strvitjes pr
gjitha ekipet n testin 1L_EC.
Vijat e paraqitura n grafikun 10.7.8 paraqesin vlerat mesatare respektive t I.L. pr do
grup 1, 2, 3 dhe 4. Ky grafik tregon qart efektin e strvitjes, t grupit dhe efektin e kombinimit
midis nivelit strvitor n faza t ndryshme me grupin. N prputhje edhe me rezultatet statistikore
t nxjerra, nga grafiku shihet tendenca e dominimit t grafikut t grupeve 2, 3 dhe 4 n krahasim
me grupin 1, pr matjen e parametrit t Indeksit t Lkundjes. Grafiku i grupit 2, pasohet nga
grafiku i grupit 3, i grupit 4 dhe n fund nga grupi 1, pr shkak t efektit t strvitjes
proprioceptive m kohzgjatje m t madhe n grupin 2, kurse grupi 1 kryhen strvitje rutin
prandaj natyrshm grafiku i tij sht i zhvendosur m lart, pasi edhe indeksi i lkundjes s ktij
grupi sht m i madh.

10.8 Diskutim i rezultateve


Analiza e variancs ANOVA raporton se pr matjet e marra n tre nivele t ndryshme t
periudhave strvitore sipas grupeve prkatse, diferenca e do ifti ishte statistikisht e rndsishme
dhe konfirmuan:
-

rritje statistikisht t rndsishme n rezultatin e parametrit t Hmax, n testin CMJ;

rritje t statistikisht t rndsishme n rezultatin e parametrit t Fmax n testin SJ

rritje statistikisht t rndsishme n rezultatin e ekuilibrit n testet e balancs 1L_EO & 1L_EC

nj zvoglim statistikisht t rndsishm n rezultatin e indeksit t lkundjes n testet e


balancs 1L_EO & 1L_EC

193

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

pr matjet e marra n nivele t ndryshme t periudhave strvitore pr secilin grup. Pr sa i prket


parametrave biomekanik kryesor t katr testeve, vihet re nj efekt i rndsishm I termit t
strvitjes pr t gjith parametrat, nje efekt i rndsishm i termit: grupi n testet e krcimit
vertikal CMJ dhe SJ pr parametrin Hmax , Fmax dhe nj efekti rndsishm i termit: grupi n
testin e balancs EC pr parametrin e ekuilibrit dhe IL. Pr sa i prket efektit t kombinuar t
termit: strvita * grupi, vihen re efekte t rnsishme n testin CMJ pr matjen e Hmax si dhe n
dy testet e balancs 1L_EO dhe 1L_EC pr matjen e ekuilibrit dhe IL. e nivelit t strvitjes dhe
grupit pr testet e krcimit vertikal dhe t balancs (p< 0.001). Si rrjedhoj,
- N testin CMJ pr parametrin Hmax: hidhet posht hipoteza H0 dhe pranohet hipoteza H1.
- N testin SJ pr parametrin Fmax: kundrshtohet hipoteza H1 dhe pranohet hipoteza H0
- N testin 1L_EO pr parametrat e ekuilibrit dhe IL: hidhet posht hipoteza H0 dhe pranohet H1
- N testin 1L_EC pr parametrat e ekuilibrit dhe IL: hidhet posht hipoteza H0 dhe pranohet H1

194

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

KONKLUZIONE
Nga rezultatet dhe diskutimet e msiprme, dalim n kto konkluzione:
1- Sipas rezultateve t t-testit, vlerat e parametrave pr t katr ekipet n t katr testet kan
ndryshuar si m posht:
Testi

Parametri

Ekipi Tirana
futboll

Ekipi Studenti
futboll

Ekipi
Partizani
Volej

Ekipi
Partizani
futboll

CMJ

Hmax

+7 cm

+2 cm

+ 4 cm

+ 2cm

SJ

Fmax

+ 320 N

+ 220 N

+ 170 N

+ 100 N

Siprfaqja

-24.69 cm

+ 10.24 cm

- 4.45 cm

-3.05 cm

EQ(AP)

+ 0.15

- 0.10

+ 0.05

+ 0.05

I.L.

- 1.76 cm

+ 1.14 cm

-0.61 cm

-0.57 cm

Siprfaqja

-111.15 cm

+ 10.91 cm

-31.53 cm

-21.55 cm

EQ(AP)

+ 0.30

-0.01

+ 0.12

+ 0.05

I.L.

-3.6 cm

+ 0.17 cm

-1.15 cm

-0.55 cm

1L_EO

1L_EC

2- Ekuacionet e regresit t shumfisht pr t gjith ekipet, nxorrn kta parametra si


parashikues m t mir t variablave kryesor pr secilin test:
a) N testin CMJ pr matjen Hmax.
b) N testin SJ pr matjen Fmax:

Vmax
masa trupore; Pmax/kg; efienca dhe EFI

c) N testin 1L_EO pr matjen e ekuilibrit dhe indeksit t lkundjes: Sip.(S) e COP


d) N testin 1L_EC pr matjen e ekuilibrit dhe indeksit t lkundjes: Sip.(S) e COP

195

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

3- Analiza ANOVA n dy drejtime brenda grupit, tregon pr nj efekt t rndsishm t


termave: strvitja, testi, si dhe pr termin e kominimit strvitja*testi n testin e krcimit
vertikal (CMJ pr parametrin Hmax) dhe n dy testet e balancs (1L_EO & 1L_EC pr
parametrin e ekuilibrit dhe IL), vetm pr ekipet q kryejn strvitje proprioceptive.
4- Analiza ANOVA n dy drejtime midis llojeve t sportit, tregon pr nje efekt t rndsishm
vetm t termit: strvitja dhe nuk nxjerr ndonj efekt t konsiderueshm pr llojin e sportit.
Pra, rezultatet e parametrave lidhen direkt me strvitjen, nivelin e prgatitjes fizike, fazat e
kohzgjatjes s saj dhe nuk varen nga lloji i disiplins sportive.
5- Analiza ANOVA ne dy drejtime midis grupeve, tregon pr nj efekt t rndsishm t
termave: strvitja pr t katr testet, efekt t rndsishm t termit: grupi vetm pr dy
testet e krcimit vertikal (CMJ pr Hmax & SJ pr Fmax) dhe testin e balancs me sy t
mbyllur (1L_EC pr ekuilibrin & IL), si dhe nj efekt t rndsishm t termit t
kombinimit: strvitja*grupi pr testin e krcimit vertikal (CMJ pr Hmax) dhe dy testet e
balancs (1L_EO & 1L_EC pr ekuilibrin & IL), si rezultat i t cilave konkludojm q:
strvitja proprioceptive ndikon n mnyr t dukshme n prmirsimine rezultateve t
parametrave:
a) Hmax n dy testet e krcimit vertikal (rritje t vlerave mesatare t Hmax)
b) Fmax n dy testet e krcimit vertikal (rritje t vlerave mesatare t Fmax)
c) Ekuilibrit n dy testet e balancs (rritje t vlerave mesatare t ekuilibrit)
d) Indeksit t lkundjes n dy testet e balancs (zvoglim t vlerave mesatare t IL)
Ndra strvitja rutin, pa mjetet proprioceptive ka sjell:
a) Rritje t Hmax (rritje t vlerave mesatare por jo n nivele t larta)
b) Rritje t Fmax (rritje t vlerave mesatare, por jo n nivele t larta, rritja ka ardhur vetm
si pasoj e zhvillimit motor pr fmijt e ksaj grupmoshe)
c) Ndryshime t vlers s ekuilibrit, fillimisht zvoglim dhe m pas rritje n vlera q i
afrohen vlerave fillestare (ndryshimi sht n kahun negativ t efektit strvitor)
d) Ndryshime t vlers s treguesit t lkundjes q tregojn pr rritjen e ktij indeksi, dhe
si pasoj edhe zvoglimin e efatsis ekuilibruese subjekteve t ktij ekipi (efekt
negative)
6- Subjektet kishin nj madhsi lkundje m t madhe, pra nj ekuilibr m t vogl n
konditat m syt mbyllur, krahasuar me konditat me syt hapur, pr shkak t efektit t
vizionit n konditat me syt hapur.

196

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

7- Ushtrimet proprioceptive kan nj ndikim t madh n larmin e strvitjes, duke ndryshuar


stilin, monotonin dhe vshtirsin e strvitjes.
8- Zhvillojn, prmirsojn gjendjes psiko-fizike, koordinative dhe lvizore, duke br q
subjektet t mobilizohen m shum si mendrisht ashtu edhe me nj tonifikim muskular m
t lart, duke rritur gradualisht efiencn e lvizjes, padyshim edhe prmirsimin e
performancs.
9- Nprmjet prdorimit t pajisjeve dhe mjeteve t ndryshme strvitore, prmirsohet impulsi
i reagimit (nxitjes) i cili krkon nj mobilizim m t madh nga ana e subjekteve q
strviten.
10- Prmirsimi i ndjeshm i ekuilibrit n situata t vshtira si gjat proesit strvitor ashtu
edhe gjat atij garues ka prshpejtuar afatet e arritjes s performancs sportive n nivel t
lart, pr arritjen e synimeve t caktuara, duke demonstruar nj teknik t lart sa me
racionale.
11- Kontrolli i ekuilibrit ka rritur dukshm shkalln e ndjeshmris sensore n mbaresat
nervore sidomos n artikulacione dhe n muskuj.
12- Bazuar n konkluzionet e parimeve mekanike t stabilitetit t trupit, me zvoglimin e bazs
s mbshtetjes, zvoglohet edhe ekuilibri, por rezultatet e ketij studimi treguan q me
zvoglimin i siprfaqjes s bazs s mbshtetjes, zvoglohet edhe siprfaqja e lkundjes s
COP duke sjell rritjen e ekuilibrit dhe zvoglimin e indeksit t lkundjes, rezultate t cilat
u vrtetuan edhe me ann e variablave m t mir parashikues n ekuacionin e regresit pr
testet e balancs (1L_EO & 1L_EC), fakt q tregon pr efiencn e padiskutueshme t
strvitjes proprioceptive.
13- Prfundimisht: T gjitha ushtrimet proprioceptive t aplikuara n lloje t ndryshme t
sportit kan ndikuar n prmirsime t dukshme tek t gjith parametrat biomekanik,
padyshim edhe at t tekniks sportive.

197

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

REFERENCAT
1. Agostini JV, Han l, Tinetti ME. The relationship between number of medications and weight loss or
impaired balance in older adults. Journal of the American Geriartrics Society. 2004;52: 1719-1723
2. Amato I. (1992). Chaos breaks out at NIH, but order may come of it. Science, 257: 1763-1764
3. Anders Hakasson. Efefct of vision, proprioception and the position of vestibular organ on postural
sway. Acta Oto-Laryng.2010 http://www.posturologie.nl/fileadmin/user upload/postural sway.pdf
4. Ashton JA, Millier, Edward M. Wojtus, Laura J. Houston, Donna Fry-Welch. Can proprioception
really be improved by exercises? Knee Surg, Sports Traumatol. Arthrosc. (2001) 9: 128-136
5. Bahr R, & Holme I. (2003). Risk factors for sports injuries as a methodological approach. British Journal
of Sports Medicine, 37(5): 384-392
6. Baljinder SB, Sukhbir Singh, Sucha Singh Dhesi, Manjit Singh. Effects of 6-weeek plyometric
training on biochemical and pgysical fitness parameters of Indian jumpers. Journal of physical
Education & Sports Menagement (2012)Vol 3(3): 35-40
7. Baratto L, Moraso PG, Re C, Spada G. A new look at posturographic analysis in the clinical
context: sway-density vs. other parametrization techniques. Journal Motor Control; (2002); 6: 246270
8. Batchelet E. Circular statistics in biology. London: Academic Press, 1981: 129-144, 264-265
9. Beauchet O, Allali G, Berrut G, Dubost V. (2007). Is low-limb kinematic variability always an
index of stability? Gait and Posture, 26: 327-328
10. Becker EL, Butterfield WJH, Harwey MC, Gehee A, Heptinstall RH, Thomas L. 1986.
International dictionary of medicine and biology. A wiley medical publication. John Wiley & Sons.
New York, USA
11. Benda BJ, Riley PO, Krebs DE. Biomechanical relationship between center of gravity and center of
pressure during standing. IEEE Transactions on Rehabilitation Engineering, 1994; 2(1): 3-10
12. Bendo A, Muda V, Ferunaj P, Veveka A. (2011). A simple model of human walking. Scientific Report
Series Physical Education and Sport V, Proceedings, Vol.15(1): 250-253
13. Bendo A, Sknderi Dh, Veveka A. (2014). Effect of vision and orientation in human balance.
Jounal of Multidisciplinary Engineering and Technology, JMEST, Vol.1(5: 336-341)
14. Bendo Aida, Spiro Kuvarati, Dhimitraq Sknderi, Afrdita Veveka. (2015). A theoretical study on the
evaluation of the stability and postural sway, based on the results of the confidence ellipse. International
Journal of Science and Resarch IJSR, Vol.4(1): 1176-1179
15. Berg KO, Wood-Dauphinee S, Williams JI, Gayton D. Measuring balance in the elderly:
preliminary development of an instrument. Physiotherapy Canada. 1989; 41: 304-311
16. Bernier JN, David H. Perrin. Effect of coordination training on proprioception of the functionally
unstable ankle. Jounal of orthopaedic & Sports Physical therapy, (1998), Vol 27(4): 264-274

198

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

17. Bernstein NA. (1967). The coordination and regulation of movements. Oxford: Pergamon Press
18. Bing Y, Growney ES, Schultz FM, An KN. Calibraion of measured centre of pressure of e new
stairway design for kinetic analysis of star climbing. Journal of Biomechanics, 1996; 29(12): 16251628
19. Blouin, Bergon, (1995). Dict de readaptation, Publications du Quebec.
20. Bobbert MF, Schamhardt HC. Accuracy of determining the point of force application with
piezoelectric force plates. Journal of Biomechanics, 1990; 23: 701-705
21. Bosco C, Komi PV, Luhatnen P, Rashkila P, Rusko H, Viitasalo JT.Neuromusclar function and
mechanical efficiency of human leg extensor. Muscle during jumping exercise. Acta Pysio.Scand. 1982;
114(4): 553-650
22. Browne Jacinta. Development of a quality control procedure for force platforms. Physiological
Measurement. (2000), Vol.21(4): 515-524
23. Bruno M, Rocchi L, Sisti D, Ditroilo M, Calavalle A, Panebianco R. The misuse of the confidence
ellipse in evaluating statokinesigram. Italian Journal of Sport Science 2005. Vol 12(2): 169-171
24. Cai LL, Fong AJ, Otoshi CK, Liang Y, Burdick JW, Roy RR, et al. (2006). Implications of assistas-needed robotic step training after a complete spinal cord injury on intrinsic strategies of motor
learning. Jounal of Neuroscience, 26: 10564-10568
25. Cappello A, Lenzi D, & Chiari L. (2004). Periodical in-situ re-calibration of force platforms: A new
method for robust estimation of the calibration matrix. Medical & Biological Engineering &
Computing, 42: 350-355
26. Chai H. 2002. Stance and stability. In Biomechanics NTUPT.
http: //www.pt.ntu.edu.tw/hmchai/Biomechanics/BMclinic/Stance.htm
27. Chaudhry H, Bukiet B, Ji Z, Findely T. Measurement of balance in computer posturography:
Comparison of methods - A brief review. J Body mov Ther, 2011; 15: 82-91
28. Chu DA. Jumping into plyometrics. Champaingn IL. Human Kinetics, 1998; 25-26
29. Clark JE & Phillips SJ. (1993). A longitudinal study of intralimk coordination in the first year of
independent walking: A dynamical system analysis. Child Development, 64: 1143-1157
30. Collins J.J., & De Luca CJ (1993). Open-loop and closed loop control of posture: A random analysis of
COP trejectories. Experimental Brain research, 95: 308-318
31. David T, Ochsendorf, Carl G. Mattacola, Brent L. Arnold. (2000). Effect of orthotics on postural
sway after fatigue of the plantar flexors and dorsiflexors. Journal of Athletic Training, 35:(26-30)
32. Davidson BS, Madigan ML, Nussbaum MA. Effects of lumbar extensor fatigue and fatigue rate on
postural sway. European Journal of Applied Physiology, 2004; 93(1-2): 183-189
33. Delp SL, Grierson AE, Buchanan, TS.(1996). Maximum isometric moments generated by the wrist
muscles in flexion extension and radial ulnar deviation. J. Biomech, 29: 1371 1375

199

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

34. Diener HC, Dichgans J, Guschlbauer B, Mau H. The significance of proprioception on postural
stabilization as assessed by ischemia. Brain Res. 296: 103-109, 1984
35. Diener HC, Dichgans J. On the role of vestibular, visual and somatosensory information for
dynamic postural control in humans. Progress in brain research, Elslvier, 1988; Vol.76:253-262
36. Du Pasquier RA, Blanc Y, Sinnreich M, Landis T, Burkhard P, Vingerhoets FJG. The effect of aging on
postural stability: A cross sectional and longitudinal study. Clinical Neurophysiology. 2003; 22: 213-218
37. Duarte M Zatsiorsky VM (2002) Effects of body lean and visual information on the equilibrium
maintenance during stance. Exp Brain Res 146: (60-69)
38. Duarte M, Sandra M. S. F. Freitas. Revision of posturography based on forceplate for balance
evaluation. Rev. Bras. Fisioter.(2010) Vol. 14(3): 183-192
39. Duncan Pamela W, et al. Functional reach: a new clinical measure of balance. Journal of
gerontology. 1990; 45(6): 192-197
40. Enoka RM. Neuromechanical basic of kinesiologh. Second edition 1994. Human Kinetics. In
Champaign. IL.
41. Fernie GR, Hilliday OJ. Postural sway in amputees and normal subjects. The journal of bone and joint
surgey, 60: 895-898, 1978
42. Field A. (2009). Discovering statistics using spss. 3rd edition. (Kap. 2, 3, 10, 11, 12)
43. Galeazzi GM, Monzai D, Gerpelli C, Covezzi R, Guaraldi GP. Posturographic stabilization of
healthy subjects exposed to full-length mirror image is inversely related to body-image
preoccupations. Neuroscience Letters, 2006; 410(1): 71-75
44. Gard SA, Miff SC, Kuo AD. Comparison of kinematic and kinetic methods for computing the vertical
motion of the boody center of mass during walking. Hum Mov Sci 2004, 22: 597-610
45. Gautchi G. (2002). Piezoelectric materials. In piezoelectric sensoriecs-force, strain, pressure.
Berlin: Springer; 6-7
46. Granacher U, Gollhofer A, Kriemler S. Effects of balance training on postural sway, leg extensor
strength and jumping height in adolescents. Research Quarterly for exercise and sport. 2010; 81(3):
245-251
47. Grible PA, Hertek J. Effect of lower-extemity fatigue on postural control. Archives of physical
medicine and rehabilitation. 2004; 85(4): 589-592
48. Grigg P.(1994) Peripheral neural mechanisms in proprioception. Journal of Sport Rehabilitation 3: 2-17
49. Grigg P, Hoffman AH. (1982). Properties of Ruffini afferents revealed by stress analysis of isolated
sctions of cat knee capsule. J. Neurophysiol, 47: 41-54
50. Grigg P, Hoffman AH. (1989). Calibrating joint capsule mechanoreceptor as in-vivo soft tissue load
cells. J. Biomech, 22: 781-785

200

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

51. Guskiewicz KM, Ross SE, Marshall SM. Why the clinical test for sensory integration of balance
(CTSIB) for concussion baseline balance testing? J. Athl. Train.2001
52. Gyton AC. Textbook of medical physiology, Philadelphia: W.B. Saunders Company, 1981
53. Haddad Li L. JM & Hamill J. (2005). Stability and variability may respond differently to changes in
walking speed. Human Movement Science, 24: 257-267
54. Hageman, Leibowitz & Blakne. Age and gender effects on postural control measures. Archives of
physical medicine and rehabilitation. 1995; 76(10): 961-965
55. Hammer A, Nilsagard Y, Wallquist M. Balance training in stroke patients a systematic review of
randomized, controlled trials. Advances in physiother. 2008; 10(4): 163-172
56. Harbourne RT & Stergiou N. (2009). Perspective on movement variability and the use of nonlinear
tools: Principles to guide physical therapy practice. Physical therapy, 89: 1-15
57. Hasan/a SS, Robin DW, Szurkus DC, Ashmead DH, Peterson SW, Shiavi RG. Simultaneous
measurement of body center of pressure and center of gravity during upright stance. Part I: Methods.
Gait and Posture. 1996; 4: 1-10
58. Hasan/b SS, Robin DW, Szurkus DC, Ashmead DH, Peterson SW, Shiavi RG. Simultaneous
measuemets of body center of pressure and center of gravity during upright stance. Part II: Amplitude
and frequency data. Gait & Posture 1996: 4: 11-20.
59. Hassan S, Goldner D, Lichstein MJ, Wood A, Shiavi RA. Selecting a suitable biomechanics platform
measure of sway. Proc. 12-th Int. Conf. IEEE Eng Med Biol Soc 1990: 12: 2105-6
60. Hatze H. (1976). The complete optimization of a human motion. Math. Biosci. 28: 99 - 135
61. Hof AL, Gazendam MGJ, Sinke WE. The condition for dynamic stability. Jounal of biomechanics.
2005; 38: 1-8
62. Hunter JP, Marshal RN. Efefct of poer and flexibility training on vertical jump technique, J. Med
Sci.Exerc. 2000; 34(3): 478-86
63. Karlsson A, Frykberg G. Correlations between force plate measurements for assessment of balance.
Clin Biomech. 2000; 15: 365-369
64. Kiemel T., Oie K.S., & Jeka J.J. 2002. Multisensory fusion and the stochastic structure of postural sway.
Biological Cybernetisc, 87: 262-277
65. Kilbreath SL, Raymenod J, Refshauge KM. The effect of recurrent ankle inversion sprain and taping on
proprioception at the ankle. Med Sci Sports Exerc, 2000; 32(1): 10-15
66. Kilburn KH, Warshaw RH, Hanson B. Balance measured by head and a force platform in chemically
exposed and referent subjects. Occupational and environmental medicine 51: 381-385, 1994
67. Kramer WJ, Hakkinen K, Triplett-Mcbride NT, Fry AC, Koziris LP, Ratamess NA, Physiological
changes with periodized resistance training in omen tennis players. Med Sci Sports Exerc. 2003; 35:
157-168
68. Kurt T. Manal and Thomas S. Buchanan (2003) Biomechanics of human movement. In Standard
handbook of biomedical engineering and design. The McGraw-Hill Companies, Inc.
201

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

69. Latash ML, Sandra S. Ferreira, Silvana A. Wieczorek, Marcos Duarte (2003). Movement Sway;
changes in postural say during volunatru shifts of the COP. Exp Brain Res. Nr.150: (314-324)
70. Latash ML, Scholz JP, Schoner G. (2002). Motor control strategies revealed in the structure of
motor variability. Exercise and Sport Sciences Reviews, 30: 26-31
71. Leonardo Mechanography Ground Reaction Force Platform (GRFP) v4.2. Standard Edition.
Getting Started. Document Version: v1.1.0-en, 2010
72. Loram ID, Peter J. Gawthrop, Martin Lakie. The frequency of human, manual adjustemts in
balancing an inverted pendulum is constrained by intrinsic physiological factors. J. Physiol, (2006);
557(1): 417-432
73. Loughlin PJ, Redfern MS, Furman JM. Nonstationarities of postural sway. IEEE Engineering in
Medicine and biology magazine. 2003; 22: 69-75
74. Lubetzki- Vilnai A, Kartin D. The effect of balance training on balance performance in individuals
poststroke: A systematic review. Journal of neurologic physical therapyl, 2010; 34(3): 127-137
75. Lucy et al. Postural sway profiles: normal subjects and subjects ith cerebellar ataxia.
Physiotherapy Canada 37: 140-148, 1985)
76. McGuine TA, Greene JJ, Best T, Leverson G. Balance as a predictor of ankle injuries in high school
basketball players. Cilin J Sport Med 2000, 40:3590-244
77. McNevin N, Wulf G. Attentional focus on supra-postural tasks affects postural control. Human
Movement Science. 2002, 21: 187-202
78. Melzer I, Benjuja N, Kaplanski J. Postural stability in the elderty: a comparison between fallers and
non-fallers. Age ageing 2004, 33:602-607
79. Mita K, Akataki K, Itoh K, Nogami H, Katoh R, Ninomi S, Watakable M, Suzuki N. An
investigation of the accuracy in measuring the body centre of pressure in a standing posture with a
force plate. Frontiers of medical and biological engineering, 1993; 5-3; 201-213
80. Moir, G.L. (2008). Three different Methods of Calculating Vertical Jump Height from Force Platform
Data in Men and Women, Meas. In Phys. Ed. And Exer. Sci. 12: 207-218.
81. Morasso PG, Re C, Casadio M. Spotcheck and recalibration of stabliometric platforms. Technology
and Health care, 2004; 12: 293-304
82. Nashner LM, Peters JF: Dynamic postuography in the diagnosis and management of dizziness and
balance disorders. Neuro Clinics 8: 331-349, 1990
83. Nayfeh A, Balachandran B, Applied nonlinear dynamics (1995)
84. Newell KM & Corcos DM. (1993). Issues in variability and motor control. In KM Newell & DM
Corcon (Eds), Variability and motor control (1-12). Champagne, IL: Human Kinetics.
85. Newell KM, Slobounov SM, Slobounova ES, Molenaar PC. Sochastic processes in postural center-ofpressure profiles. Exp Brain Res 1997, 113: 158-164
86. Palmieri RM, Ingersoll CD, Stone MB, Krause BA. Center-of-presssure parameters used in the
assessment of posture control. Journal of Sport Rehabilitation. 2002; 11: 51-66

202

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

87. Peterka RJ, Black FO. Age-related changes in human posture control: sensory organization tests.
Journal of vestibular research, 1990; 1(1): 73-85
88. Prieto TE, Myklebust JB, Hoffmann RG, Lovett EG, Myklebust BM. Measures of postural
steadiness: differences beteen healthy young and elderly adults. IEEE Trans. Biomed. Eng. 43(9):
956-966, 1996
89. Prieto TE, Myklebust JB. Measures of postural sway. Clin Pharmacol Ther 1993: 54(2): 228
90. Prieto TE, Myklebust MM. Postural steadiness and ankle joint compliance in the elderly. IEEE Eng Med
Biol Mag 1992: 11: 25-7
91. Raymakers JA, Samson MM, Verharr HJJ. The assessment of body sway and the choise of the stability
parameter(s). Gait and Posture. 2005; 21: 48-58
92. Raymakers, J.A., et al. (2005). The assessment of body sway and the choise of the stability
parameter(s), Gait and Posture 21: 48-58.
93. Richards J. (2008). Measurement of force and pressure. In Biomechanis Clinic Research.
Edinburgh: Curchil Livingstone
94. Riley M.A., Wong S., Mitra S., & Turvey M.T., 1997. Common effects of touch and vision on postural
parameters. Exp.Brain Research 117: 165-170
95. Rogind H, Lykkegaard JJ, Bliddal H, Danneskiold- Samsoe B. Postural sway in normal subjects
aged 20-70 years. Clinical Physiology and Functional Imaging. 2003; 23: 171-176
96. Rothwell J. Control of human voluntary movement. Published by Chapmen & Hall(2-6) Bounady Row.
1994; London. 252-290
97. Ruhe Alexander, 2011. Spinal pain and postural sway. Is there e relationship/ doctoral thesis
http://researchrepository.murdoch.edu.au/10626/1/01Front.pdf
98. Ruhe Alexander, Fejer Rene, Walker Bruce. The test-retest reliability of centre of pressure measures in
bipedal static tast conditions A systematic review of the literature. Gait & Posture, 2010; 32: 436-445
99. Schmiedmayer HB, Kastner J. Enhancements in the accuracy of the center of pressure (COP)
determined with piezoelectric force plates are dependent on the load distribution. Journal of
Biomechanical Engineering, (2000); 122: 523-527
100. Shabana B., Richard M. Dansereau, Adrian D. C. Chan. Cluster analysis of COP measures. Inter.
Journal of electrical and computer systems. (2012) Vol.1(1): 9-13
101. Shummway-Cook, F.B. Horak. Assessing the influence of sensory interaction on balance. Physical
therapy, Vol.66(10): 1548-1550, 1986
102. Shumway-Cook A, Woollacott M. Motor Control: Theory and practical applications/ Baltimore,
MD. Library of Congress Publications 1995; 119-142, 357-376
103.Sommer R, Kohler D, Calame C. Center of pressure (COP) enhancement in piezoelectric force
plates. In Proceedings of the XVIth ISB Congress, Tokyo, 1997, fq. 18
104.Spirduso WW. Physical dimensions of aging. Human kinetics. 1995. Champaign. Illinois, USA
203

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

105. Stergiou N & Decker LM. (2011). Human movement variability, nonlinear dynamics and
pathology: Is there a connection? Human Movement Science. Elselvier
106. Stergiou N, Harbourne RT, Cavanaugh JT. (2006). Optimal movement variability: A new
theoretical perspective for neurologic physical therapy. Journal of Neurologic Physical Therapy;
30: 120-129
107. Su Fong-Chin, Wen-Lan Wu, Wen-Don Lee. Stance stability in shooters. Jounal of medical and
biological engineering. Vol.20(4): 187-192, 2000
108. Sullivan O. Susan, Schmitz Thomas. Physical Rehabilitation (5 th edition). 2007. Philadelphia: F.A.
Davis Company: 254-259
109. Summers JJ & Anson JG. (2009). Current status of the motor program: Revisited. Human
Movement Science, 28: 566-577
110. Takada Hiroki, Yoshiyuki Kitaoka, Yuuki Shimziu. Mathematical Index and model in
Stabirometry.(2001), Forma, 16: 17-46
111. Tallon G, Hubert Blain, Benoit Seigle, Pierre Louis Bernard, Sofiane Ramadani. Dynamical and
stabiliometric measures are complementary for the characterization of postural fluctuations in older
women. Gait & posture. GAIPOS-3748(5 pages), 2012
112. Tzou HS, Lee H-JA SM.(2004). Smart materials, precision sensors/actuators, smart structures and
systems. Mechanical Advanced Material Structures
113. Uimonen K, Laitakari R, Bloigu M. Static posturography and intrevanous alcohol. Journal of
vestibular research, 4: 277-283. 1994
114. Wang YT, Yu-tien Tsai, Tzuhui A. Tseng, I-Tsun Chiang, and Alex J.Y. Lee (2013) The effect of
neuromuscular training on limits of stability in female individuals. World Academy of Science,
Engineering ang Technology 79: (563-566)
115. Widmaier EP, Raff H, Strang KT. Vanders Human Phisology: The mechanism of body function,
11th edition. New York, NY: McGraw-Hill. 2008; 203-226, 296-311
116. Winter DA, Patla AE, Princi F, Ishac M. Stifness control of the balance in quiet standing. J
Neurophysiol, 1998; 80: 1211-1221
117. Winter DA. Biomechanics and motor control of human movement, 2 edition, New York, John
Wiley & Sons, 1990)
118. Winter DA. Human balance and posture control during standing and walking Gait & Posture 1995,
3:193-214
119. Zatskiorsky V.M. & King D.L. 1998. An algorithm for determining gravity line location from
posturographic recordings. Journal of biomechanics.31: 161-164
120. Zatskiosky V.M., & Duarte M. 1999. Instant equilibrium point and its migration in standing tasks:
Rambling and trembling components of the stabiliogram. Motor control 3: 28-38
121. Zech A, Hubscher M, Vogt L, Banzer W, Hansel F, Pfeifer K. balance training for neuromuscular
control and performance enhancement: A systematic review. Journal of Athletic Training, 2010;
45(4): 392-403.

204

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

SHTOJCA A
Tabela 1/A
Coefficientsa
Model

Unstandardized Coefficients

Standardized

Sig.

Coefficients
B
(Constant)

Std. Error
-.214

.299

Mosha

.001

.016

Gjatsia

.055

Beta
-.716

.482

.018

.093

.926

.188

.100

.294

.772

-.002

.002

-.329

-.885

.386

Vmax

.226

.131

.568

1.719

.100

Ftot.rel

-.011

.041

-.061

-.272

.788

.001

.002

.182

.487

.631

M.trupore

E.F.I.
a. Dependent Variable: H
Tabela 2/A

Coefficientsa
Model

Unstandardized Coefficients

Standardized

Sig.

Coefficients
B
1

(Constant)
Vmax
(Constant)

Vmax
M.trupore

Std. Error
-.220

.142

.267

.057

-.193

.133

.286

.053

-.002

.001

Beta
-1.544

.134

4.724

.000

-1.445

.160

.721

5.354

.000

-.301

-2.235

.034

.673

a. Dependent Variable: H
Tabela 3/A
Coefficientsa
Model

Unstandardized Coefficients

Standardized

Sig.

Coefficients
B
1

Std. Error

(Constant)

.740

.227

M.trupore

.014

.005

(Constant)

-.126

.473

M.trupore

.015

.005

Pmax.kg

.020

.010

Beta
3.267

.003

2.977

.006

-.268

.791

.526

3.322

.003

.326

2.057

.050

.497

205

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor


a.

Aida Bendo

Dependent Variable: Fmax

Tabela 4/A
Coefficientsa
Model

Unstandardized Coefficients

Standardized

Sig.

Coefficients
B
1

(Constant)
S

Std. Error
.949

.008

-.017

.001

Beta

-.935

124.006

.000

-13.709

.000

a. Dependent Variable: Ekuil.


Tabela 5/A
Coefficientsa
Model

Unstandardized Coefficients

Standardized

Sig.

Coefficients
B
1

Std. Error

(Constant)

.609

.092

.205

.015

Beta

.935

6.635

.000

13.709

.000

a. Dependent Variable: I.L.


Tabela 6/A
Coefficientsa
Model

Unstandardized Coefficients

Standardized

Sig.

Coefficients
B
1

(Constant)

.830

.020

-.004

.001

.321

.223

-.004

.001

Gjatsia

.326

.143

(Constant)

.502

.212

-.004

.001

.348
-.008

S
(Constant)

Std. Error

S
Gjatsia
COPx

Beta
40.583

.000

-6.934

.000

1.441

.161

-.765

-7.062

.000

.248

2.290

.030

2.369

.026

-.726

-7.354

.000

.129

.265

2.709

.012

.003

-.261

-2.665

.013

-.800

a. Dependent Variable: Ekuil.

206

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Tabela 7/A
Coefficientsa
Model

Unstandardized Coefficients

Standardized

Sig.

Coefficients
B
1

(Constant)
S
(Constant)

S
Gjatsia
(Constant)

S
Gjatsia
COPx

Std. Error
2.038

.245

.053

.008

8.144

2.676

.050

.007

-3.917

1.710

5.980

2.541

.048

.006

-4.178
.091

Beta
8.303

.000

6.934

.000

3.044

.005

.765

7.062

.000

-.248

-2.290

.030

2.353

.027

.726

7.354

.000

1.542

-.265

-2.709

.012

.034

.261

2.665

.013

.800

a. Dependent Variable: I.L.


Tabela 8/A
Coefficientsa
Model

Unstandardized Coefficients

Standardized

Sig.

Coefficients
B
1

(Constant)
Vmax

Std. Error
-.223

.058

.256

.024

Beta

.889

-3.861

.001

10.637

.000

a. Dependent Variable: H

207

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Tabela 9/A
Coefficientsa
Model

Unstandardized Coefficients

Standardized

Sig.

Coefficients
B
1

(Constant)

-2.144

.952

2.170

.603

-1.992

.908

Gjatsia

2.451

.590

Vmax

-.276

.134

-2.139

.845

.032

3.596

.001

-2.195

.036

.620

4.157

.000

-.306

-2.051

.049

-2.532

.017

Gjatsia

2.008

.578

.508

3.474

.002

Vmax

-.359

.130

-.399

-2.773

.010

.026

.011

.359

2.380

.024

-1.430

.871

-1.642

.112

Gjatsia

1.995

.547

.505

3.643

.001

Vmax

-.386

.123

-.428

-3.125

.004

Pmax.kg

.037

.012

.517

3.187

.004

Efienca

-.012

.006

-.302

-2.056

.050

Gjatsia

(Constant)
3

Pmax.kg
(Constant)

Beta
-2.253

(Constant)
2

Std. Error

.549

a. Dependent Variable: Fmax


Tabela 10/A
Coefficientsa
Model

Unstandardized Coefficients

Standardized

Sig.

Coefficients
B
1

(Constant)
S
(Constant)

S
Mosha

Std. Error
.868

.021

-.006

.001

.619

.091

-.007

.001

.020

.007

Beta
40.460

.000

-5.478

.000

6.767

.000

-.730

-6.245

.000

.326

2.785

.009

-.707

a. Dependent Variable: Ekuil.

208

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Tabela 11/A
Coefficientsa
Model

Unstandardized Coefficients

Standardized

Sig.

Coefficients
B
1

(Constant)
S
(Constant)

S
Mosha

Std. Error
1.589

.257

.078

.014

4.575

1.097

.080

.013

-.241

.087

Beta
6.175

.000

5.478

.000

4.170

.000

.730

6.245

.000

-.326

-2.785

.009

.707

a. Dependent Variable: I.L.


Tabela 12/A
Coefficientsa
Model

Unstandardized Coefficients

Standardized

Sig.

Coefficients
B
1

(Constant)
S

Std. Error
.700

.023

-.001

.000

Beta

-.746

30.212

.000

-6.127

.000

a. Dependent Variable: Ekuil.


Tabela 13/A
Coefficientsa
Model

Unstandardized Coefficients

Standardized

Sig.

Coefficients
B
1

(Constant)
S

Std. Error
3.601

.278

.016

.003

Beta

.746

12.953

.000

6.127

.000

a. Dependent Variable: I.L.


Tabela 14/A
Coefficientsa
Model

Unstandardized Coefficients

Standardized

Sig.

Coefficients
B
1

(Constant)

Std. Error
-.178

.060

Beta
-2.998

.006

209

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor


Vmax

.238

Aida Bendo

.024

.898

9.793

.000

a. Dependent Variable: H

Tabela 15/A
Coefficientsa
Model

Unstandardized Coefficients

Standardized

Sig.

Coefficients
B
1

Std. Error

(Constant)

.815

.259

M.trupore

.010

.004

(Constant)

.233

.360

M.trupore

.012

.004

Pmax.kg

.011

.005

(Constant)

.524

.246

M.trupore

.016

.003

Pmax.kg

.025

Efienca

Beta
3.151

.004

2.390

.025

.648

.524

.527

2.975

.007

.384

2.169

.041

2.134

.045

.689

5.661

.000

.004

.883

5.879

.000

-.012

.002

-.788

-5.359

.000

(Constant)

.084

.225

.372

.714

M.trupore

.021

.003

.889

8.164

.000

Pmax.kg

.001

.007

.040

.158

.876

Efienca

-.017

.002

-1.094

-7.781

.000

E.F.I.

.017

.005

1.152

3.784

.001

(Constant)

.073

.210

.350

.730

M.trupore

.021

.002

.894

8.822

.000

Efienca

-.017

.002

-1.100

-8.326

.000

.018

.002

1.194

8.615

.000

E.F.I.

.446

a. Dependent Variable: Fmax


Tabela 16/A
Coefficientsa
Model

Unstandardized Coefficients

Standardized

Sig.

Coefficients
B
1

(Constant)
S

Std. Error
.946

.019

-.016

.003

Beta

-.764

49.114

.000

-5.677

.000

a. Dependent Variable: Ekuil.

210

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Tabela 17/A
Coefficientsa
Model

Unstandardized Coefficients

Standardized

Sig.

Coefficients
B
1

Std. Error

(Constant)

.651

.231

.195

.034

Beta

.764

2.819

.010

5.677

.000

a. Dependent Variable: I.L.


Tabela 18/A
Coefficientsa
Model

Unstandardized Coefficients

Standardized

Sig.

Coefficients
B
1

(Constant)

.933

.029

-.002

.000

.917

.028

V.COP

-.001

.000

-.002

.001

.487

.183

V.COP

-.001

.000

-.002
.259

V.COP
(Constant)

(Constant)
3

Std. Error

Gjatsia

Beta
32.621

.000

-7.973

.000

33.246

.000

-.623

-4.256

.000

-.320

-2.189

.040

2.663

.015

-.600

-4.504

.000

.001

-.365

-2.720

.013

.109

.217

2.375

.027

-.857

a. Dependent Variable: Ekuil.


Tabela 19/A
Coefficientsa
Model

Unstandardized Coefficients

Standardized

Sig.

Coefficients
B
1

(Constant)

.801

.343

V.COP

.021

.003

1.001

.331

V.COP

.015

.004

.024

.011

6.159

2.193

.014

.003

(Constant)
2

Std. Error

(Constant)
V.COP

Beta
2.335

.029

7.973

.000

3.025

.006

.623

4.256

.000

.320

2.189

.040

2.808

.011

4.504

.000

.857

.600

211

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor


S
Gjatsia

Aida Bendo

.028

.010

.365

2.720

.013

-3.103

1.307

-.217

-2.375

.027

a. Dependent Variable: I.L.


Tabela 20/A
Coefficientsa
Model

Unstandardized Coefficients

Standardized

Sig.

Coefficients
B
1

(Constant)
Vmax

Std. Error
-.104

.297

.219

.103

Beta

.430

-.349

.731

2.129

.046

a. Dependent Variable: H
Tabela 21/A
Coefficientsa
Model

Unstandardized Coefficients

Standardized

Sig.

Coefficients
B
1

Std. Error

(Constant)

-.264

.939

M.trupore

.033

.012

(Constant)

-2.646

1.112

M.trupore

.038

.010

E.F.I.

.022

.007

(Constant)

-1.030

.488

M.trupore

.038

.004

E.F.I.

.031
-.031

Efienca

Beta
-.282

.781

2.746

.012

-2.379

.028

.599

3.690

.002

.494

3.042

.007

-2.110

.049

.608

9.077

.000

.003

.704

10.003

.000

.003

-.673

-9.677

.000

.523

a. Dependent Variable: Fmax


Tabela 22/A
Coefficientsa
Model

Unstandardized Coefficients

Standardized

Sig.

Coefficients
B
1

(Constant)
S
(Constant)

S
M.trupore

Std. Error
.910

.018

-.006

.002

.799

.050

-.008

.002

.002

.001

Beta
49.423

.000

-2.933

.008

16.023

.000

-.672

-3.801

.001

.416

2.356

.029

-.548

a. Dependent Variable: Ekuil.

212

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Tabela 23/A
Coefficientsa
Model

Unstandardized Coefficients

Standardized

Sig.

Coefficients
B
1

(Constant)
S
(Constant)

S
M.trupore

Std. Error
1.081

.221

.075

.025

2.411

.598

.091

.024

-.019

.008

Beta
4.895

.000

2.933

.008

4.028

.001

.672

3.801

.001

-.416

-2.356

.029

.548

a. Dependent Variable: I.L.

Tabela 24/A
Coefficientsa
Model

Unstandardized Coefficients

Standardized

Sig.

Coefficients
B
1

(Constant)
S

Std. Error
.755

.022

-.004

.001

Beta

-.724

34.576

.000

-4.696

.000

a. Dependent Variable: Ekuil.

Tabela 25/A
Coefficientsa
Model

Unstandardized Coefficients

Standardized

Sig.

Coefficients
B
1

(Constant)
S

Std. Error
2.944

.262

.045

.010

Beta

.724

11.239

.000

4.696

.000

a. Dependent Variable: I.L.

213

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

SHTOJCA B
Tabela 1/B
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable: Hmax
Source

Type III Sum of

df

Mean Square

Sig.

Squares

Partial Eta
Squared

.028

8.472

.000

.193

Intercept

28.994

28.994

8831.251

.000

.980

Strvitja

.068

.034

10.407

.000

.105

Grupi

.044

.044

13.361

.000

.070

Strvitja * Grupi

.031

.016

4.746

.010

.051

Error

.581

177

.003

Total

29.673

183

.720

182

Corrected Model

.139

Corrected Total

a. R Squared = .193 (Adjusted R Squared = .170)

Tabela 2/B
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable: Fmax
Source

Type III Sum of

df

Mean Square

Sig.

Squares

Partial Eta
Squared

.558

6.722

.000

.160

Intercept

254.419

254.419

3064.997

.000

.945

Strvitja

2.409

1.204

14.509

.000

.141

Grupi

.319

.319

3.838

.052

.021

Strvitja * Grupi

.098

.049

.591

.555

.007

Error

14.692

177

.083

Total

271.631

183

17.482

182

Corrected Model

Corrected Total

2.790

a. R Squared = .160 (Adjusted R Squared = .136)

214

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Tabela 3/B
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable: Ekuilibri
Source

Type III Sum of

df

Mean Square

Sig.

Squares

Partial Eta
Squared

.097

9.517

.000

.212

Intercept

116.921

116.921

11451.590

.000

.985

Strvitja

.027

.014

1.343

.264

.015

Grupi

.007

.007

.728

.395

.004

Strvitja * Grupi

.460

.230

22.539

.000

.203

Error

1.807

177

.010

Total

119.589

183

2.293

182

Corrected Model

.486

Corrected Total

a. R Squared = .212 (Adjusted R Squared = .190)

Tabela 4/B
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable: IL
Source

Type III Sum of

df

Mean Square

Sig.

Squares

Partial Eta
Squared

69.965a

13.993

9.517

.000

.212

Intercept

1048.511

1048.511

713.157

.000

.801

Strvitja

3.950

1.975

1.343

.264

.015

Grupi

1.070

1.070

.728

.395

.004

66.276

33.138

22.539

.000

.203

Error

260.232

177

1.470

Total

1377.950

183

330.197

182

Corrected Model

Strvitja * Grupi

Corrected Total

a. R Squared = .212 (Adjusted R Squared = .190)

215

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Tabela 5/B
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable: Ekuilibri
Source

Type III Sum of

df

Mean Square

Sig.

Squares

Partial Eta
Squared

Corrected Model

1.465

.293

8.671

.000

.197

Intercept

67.264

67.264

1990.482

.000

.918

Strvitja

.678

.339

10.030

.000

.102

Grupi

.037

.037

1.096

.297

.006

Strvitja * Grupi

.813

.406

12.024

.000

.120

Error

5.981

177

.034

Total

75.029

183

7.446

182

Corrected Total

a. R Squared = .197 (Adjusted R Squared = .174)

Tabela 6/B
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable: IL
Source

Type III Sum of

df

Mean Square

Sig.

Squares

Partial Eta
Squared

Corrected Model

206.073

41.215

8.024

.000

.185

Intercept

4119.150

4119.150

801.947

.000

.819

Strvitja

98.478

49.239

9.586

.000

.098

3.416

3.416

.665

.416

.004

Strvitja * Grupi

113.317

56.659

11.031

.000

.111

Error

909.150

177

5.136

Total

5232.674

183

Corrected Total

1115.223

182

Grupi

a. R Squared = .185 (Adjusted R Squared = .162)

216

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Tabela 7/B
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable: Hmax
Source

Type III Sum of

df

Mean Square

Sig.

Squares

Partial Eta
Squared

.168

63.383

.000

.679

Intercept

19.036

19.036

7166.401

.000

.988

Strvitja

.020

.020

7.701

.007

.079

Gjinia

.476

.476

179.346

.000

.666

Strvitja * Lloj.sp

.007

.007

2.498

.118

.027

Error

.239

90

.003

Total

19.474

94

.744

93

Corrected Model

.505

Corrected Total

a. R Squared = .679 (Adjusted R Squared = .668)

Tabela 8/B
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable: Fmax
Source

Type III Sum of

df

Mean Square

Sig.

Squares

Partial Eta
Squared

Corrected Model

17.331a

5.777

49.446

.000

.622

Intercept

313.559

313.559

2683.762

.000

.968

Strvitja

.121

.121

1.037

.311

.011

17.208

17.208

147.282

.000

.621

.005

.005

.039

.844

.000

Error

10.515

90

.117

Total

333.343

94

27.846

93

Gjinia
Strvitja * Lloj.sp

Corrected Total

a. R Squared = .622 (Adjusted R Squared = .610)

217

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Tabela 9/B
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable: Ekuilibri
Source

Type III Sum of

df

Mean Square

Sig.

Squares

Partial Eta
Squared

.022

10.658

.000

.262

Intercept

63.835

63.835

31556.077

.000

.997

Strvitja

.057

.057

28.307

.000

.239

Gjinia

.007

.007

3.390

.069

.036

7.056E-005

7.056E-005

.035

.852

.000

Error

.182

90

.002

Total

64.259

94

.247

93

Corrected Model

.065

Strvitja * Lloj. sp

Corrected Total

a. R Squared = .262 (Adjusted R Squared = .238)

Tabela 10/B
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable: IL
Source

Type III Sum of

df

Mean Square

Sig.

Squares

Partial Eta
Squared

9.314a

3.105

10.658

.000

.262

Intercept

409.277

409.277

1405.001

.000

.940

Strvitja

8.246

8.246

28.307

.000

.239

Gjinia

.988

.988

3.390

.069

.036

Strvitja * Lloj. sp

.010

.010

.035

.852

.000

Error

26.217

90

.291

Total

449.064

94

35.531

93

Corrected Model

Corrected Total

a. R Squared = .262 (Adjusted R Squared = .238)

218

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Tabela 11/B
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable: Ekuilibri
Source

Type III Sum of

df

Mean Square

Sig.

Squares

Partial Eta
Squared

.069

6.944

.000

.188

Intercept

39.302

39.302

3933.787

.000

.978

Strvitja

.162

.162

16.187

.000

.152

Gjinia

.003

.003

.301

.585

.003

Strvitja * Lloj.sp

.033

.033

3.325

.072

.036

Error

.899

90

.010

Total

40.615

94

1.107

93

Corrected Model

.208

Corrected Total

a. R Squared = .188 (Adjusted R Squared = .161)

Tabela 12/B
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable: IL
Source

Type III Sum of

df

Mean Square

Sig.

Squares

Partial Eta
Squared

29.972a

9.991

6.944

.000

.188

Intercept

1670.935

1670.935

1161.418

.000

.928

Strvitja

23.289

23.289

16.187

.000

.152

.432

.432

.301

.585

.003

4.783

4.783

3.325

.072

.036

Error

129.483

90

1.439

Total

1833.782

94

159.455

93

Corrected Model

Gjinia
Strvitja * Lloji i
sportit

Corrected Total

a. R Squared = .188 (Adjusted R Squared = .161)

219

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Tabela 13/B
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable: Hmax
Source

Type III Sum of

df

Mean Square

Sig.

Squares

Partial Eta
Squared

.088

28.611

.000

.491

Intercept

44.382

44.382

14448.118

.000

.982

Strvitja

.088

.044

14.347

.000

.097

Grupi

.708

.236

76.827

.000

.463

Strvitja * Grupi

.038

.009

3.084

.017

.044

Error

.820

267

.003

Total

49.148

277

1.611

276

Corrected Model

.791

Corrected Total

a. R Squared = .491 (Adjusted R Squared = .474)

Tabela 14/B
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable: Fmax
Source

Type III Sum of

df

Mean Square

Sig.

Squares

Partial Eta
Squared

Corrected Model

44.324

4.925

52.165

.000

.637

Intercept

550.168

550.168

5827.404

.000

.956

Strvitja

2.520

1.260

13.348

.000

.091

43.701

14.567

154.294

.000

.634

.103

.026

.273

.895

.004

Error

25.208

267

.094

Total

604.974

277

69.532

276

Grupi
Strvitja * Grupi

Corrected Total

a. R Squared = .637 (Adjusted R Squared = .625)

220

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Tabela 15/B
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable: Ekuilibri
Source

Type III Sum of

df

Mean Square

Sig.

Squares

Partial Eta
Squared

.065

8.772

.000

.228

Intercept

162.052

162.052

21751.027

.000

.988

Strvitja

.082

.041

5.518

.004

.040

Grupi

.059

.020

2.625

.051

.029

Strvitja * Grupi

.470

.118

15.782

.000

.191

Error

1.989

267

.007

Total

183.848

277

2.577

276

Corrected Model

.588

Corrected Total

a. R Squared = .228 (Adjusted R Squared = .202)

Tabela 16/B
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable: IL
Source

Type III Sum of

df

Mean Square

Sig.

Squares

Partial Eta
Squared

9.411

8.772

.000

.228

Intercept

1232.600

1232.600

1148.908

.000

.811

Strvitja

11.839

5.920

5.518

.004

.040

8.449

2.816

2.625

.051

.029

67.726

16.931

15.782

.000

.191

Error

286.449

267

1.073

Total

1827.014

277

371.145

276

Corrected Model

Grupi
Strvitja * Grupi

Corrected Total

84.696

a. R Squared = .228 (Adjusted R Squared = .202)

221

Disertacion pr Gradn Shkencore Doktor

Aida Bendo

Tabela 17/B
Tests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable: Ekuilibri
Source

Type III Sum of

df

Mean Square

Sig.

Partial Eta

Squares

Squared

Corrected Model

1.776

.197

7.656

.000

.205

Intercept

99.493

99.493

3860.845

.000

.935

Strvitja

.839

.420

16.285

.000

.109

Grupi

.371

.124

4.799

.003

.051

Strvitja * Grupi

.854

.213

8.280

.000

.110

Error

6.881

267

.026

Total

115.644

277

8.656

276

Corrected Total

a. R Squared = .205 (Adjusted R Squared = .178)

Tabela 18/B
ests of Between-Subjects Effects
Dependent Variable: IL.
Source

Type III Sum of

df

Mean Square

Sig.

Squares

Partial Eta
Squared

.065

8.772

.000

.228

Intercept

162.052

162.052

21751.027

.000

.988

Strvitja

.082

.041

16.285

.000

.040

Grupi

.059

.020

4.799

.003

.029

Strvitja * Grupi

.470

.118

8.280

.000

.191

Error

1.989

267

.007

Total

183.848

277

2.577

276

Corrected Model

Corrected Total

.588

a. R Squared = .228 (Adjusted R Squared = .202)

222

You might also like