TRUPAT

GJEOMET
RIKE
.
.

Punoi : Klevis Xhyra

.
Gjeometria sht
deg
e matematikes q i
studjon figurat e
rrafshit
dhe
hapsirs
dhe
relacionet n mes
tyre. Fjala gjeometri
vjen nga greqishtja
dhe
ka
kuptimin
"matje e toks" kt
fjal
e
krijoi
Herodoti.

Stereometria sht
ajo
deg
e

matematiks
q
studion
trupat
gjeometrik.
Ajo
quhet ndryshe
GJEOMETRIA
N
HAPSIR

LLOJET E
PRIZMAVE

PRIZMI
NJ PRIZM SHT NJ SHUMFAQSH ME
BAZ N-BRINJ

, NJ TJETR BAZ

PARALELE KONGRUENTE DHE N FAQET E

TJERA QE BASHKON ANT PRKATSE T T
DY BAZAVE .

PRIZMI I
RREGULLT
Bazat e prizmave
t rregullta jan t
shumkndshit t
rregullt.

PRIZMI JO I RREGULLT

Faqet anesore te primit te

drejte jane
drejtekendesha ose
katrore

PRIZMI I ZHDREJTE
Hapja e nje
prizmi
gjashtkendo
r

Faqet anesore te
prizmit te
zdhrejte
jane rombe .

PARALELOPIPEDI
Bazat
e

PRIZMI JO I RREGULLT

Bazat e prizmave
parregullta jan poligone
parregullt.

prizmave paralelepiped jan

Paralelograme.

KUBOID
Faqet e
kuboidit
jane

PRIZMI KATERKENDOR
drejtekendesha .
Bazat jane katerkendesha .

S bazes = (varet nga baza)

PRIZMI PESEKENDOR

Sanesore = P bazes * h
S pergj. = SA + 2 * SB
Vllimi
= SbKENDOR
*h
PRIZMI GJASHTE
Bazat jane pesekendesha .

LLOJET E PRIZMAVE *h ( lartesi )

SIPAS BAZES
Bazat jane

gjashtekendesha .

PRIZMI TREKENDOR

Bazat jane trekendesha .

SIPERFAQJA DHE
VELLIMI I PRIZMIT

Prizmi (optik)
ZBATIME TE PRIZMIT

Prizmi (nga greq. Prs

ma, e par, e
shikuar;
nga przein,
shikoj,
shoh)
n optik sht
nj cop qelqi,
kristali
ose
lnd tjetr e
tejdukshme e
prer
me
knde t drejt
dhe faqe t
rrafshta. Prizmi
zakonisht
ka
nj
form
gjeometrike trek
ndshe me nj
baz
trekndshe
dhe
faqe
knddrejta.
Disa
lloje
prizmash
optik nuk e
kan
trajtn
e prizmave
gjeometrik.

Prizmat n optik
jan
t
dobishm pr
studimin
dhe
analizimin
e drits nprmj
et prthyerjes, pas
qyrimit ose prhapj
es s saj

PIRAMIDA
Piramida sht nj
shumfaqsh me baze
nje shumkndsh dhe
faqe ansore i ka
trekndesha me nj kulm
te prbashkt .
Lartsia e nje piramide
sht segmentit pingul nga
kulmi i piramides ne bazen e
saj .
Apotema e nj piramide
t rregullt sht lartsia e
nj

prej

faqeve

saj

ansore.

HAPJA E
NJE
PIRAMIDE

LLOJET E
PIRAMIDAVE
Piramida e rregullt

Baza e nj
piramide t
rregullt sht nj
poligonin rregullt
dhe faqet e saj
anesore jan
kongruente.

Piramida jo e rregullt

Piramida e
lugt

Piramida e drejt

Nj piramid e
drejt ka si
faqe
trekndshat
dybrinjeshem
dhe kulmi i saj
bie pingul me qendren e bazs.

Piramida e zhdrejte
Baza e nj
piramide t
parregullt sht
nj poligonin
parregullt, dhe si
rezultat faqet e saj anesore nuk
jane kongruente .

Nj
piramid
zhdrejt
nuk i ka
faqet e saj
trekndsha dybrinjnjshm .

Piramida e myst
Piramida e myset ka nje
shumekendesh te myset si baze .

LLOJET E
PIRAMIDAVE SIPAS
BAZES

Piramida peskndore

Baza eshte

Piramida trekendore
Baza

eshte
trekendesh.

pesekendesh.

Piramida
gjashtkndore
PIRAMIDA KATRORE

Baza eshte
Baza eshte
katror.

gjashtkndesh.

Ap2 = h2+ap2
2
2
= h +ap

a = h +r
2

Ap

a=

VLLIMI DHE SIPRFAQJA E

PIRAMIDES S RREGULLT .
Sbazes = {sipas bazes}

Sanesore =

PbAp
2

Sprgjithshme = Sa+Sb
V=

1
3

Sb * h

Ap apotema / h lartsia

PIRAMIDAT
jan varre gjigante.
Sipas tradits e besimit
egjiptian, pasi vdiste
faraoni, trupi i tij futej
n nj varr gjigant n
Piramid. N to futeshin
mjafte ushqime, stoli, e
zbukurime madje dhe
skllevr qe duhet te
shoqronin faraonin e
tyre. Ndrtimi i
piramidave krkonte
koh t gjat.
Zbulimet arkeologjike kan treguar se piramidat nuk jan ndrtuar vetm n
Egjipt, por dhe n Amerikn Qendrore, n Evrop.

Piramidat e fundit u ndrtuan rreth Dahshur-it dhe

Haware-s nga mbretrit e Mbretris s Mesme (2040-1640 para Krishtit).
Megjith prpjekjet e konsiderueshme pr t fshehur hyrjen pr n varre, si dhe
prpjekjet pr t zbrapsur grabitsit me leje kalimi false, arkitektt dshtuan t
parandalonin plakitjen e piramidave. Si rezultat i ksaj, piramidave njmij
vjeare po u vinte fundi. Eksperimenti pr t siguruar udhtimin e mbretrve n

prjetsi, doli i jo i suksesshm. Pr kt arsye Faraont e Mbretris s Re iu

prkushtuan ndrtimit t varreve n Luginn e Mbretrve. N nj zon t largt
prtej Nilit, nga Luxor dhe Karnak , ata shpresonin t'i shptonin fatit t keq t
paraardhsve t tyre.

Piramidat e
Gizes

Piramidat
e Bosnjes

N kt kompleks bjn pjes

gjithsej 6 piramida (prej tyre 3
t mdha). M e madhja nga to
sht piramida e madhe e Gizs
e cila njihet me emrin piramida
e Keopsit , me 1380000 metra
katror, dhe e cila prbhet prej
2 milion gurve secili me 2 ton
peshe, e n disa raste pesha e gurit shkon deri n 30 ton, pesh t ciln vshtir
se e bart edhe nj kamion i madh.

PiRAMIDA DHE PRIZMI I

DREJT

Cilindri