Bosna i Hercegovina

Federacija Bosne i Hercegovine

Zeniko-dobojski kanton
OPINAVARE
OPINSKO VIJEE

PLAN
ZATITE OD POARA NA PODRUJU OPINE VARE

Ul. Zvijezda 34 Vare 71330 Tel.: ++ 387 32 84 8 100 Fax: ++ 387 32 848 150 Web: www.vares.info E-mail: vares@bih.net.ba

SADRAJ
UVOD .3
1. KARAKTERISTIKE OPINE I ANALIZA UGROENOSTI OD POARA . 3
1.1. PROCJENA POARNE UGROENOSTI URBANIH STRUKTURA..................................4
1.2. ANALIZA POARNE UGROENOSTI PO SEKTORIMA .................................................4
1.3. TRANSFORMATORSKE STANICE......................................................................................9
1.4. NISKONAPONSKA I VISOKONAPONSKA MREA .......................................................10
1.5. ELEKTRINE INSTALACIJE..............................................................................................11
1.6. POSTUPCI PRI GAENJU POARA NA ELEKTRINIM I ULJNIM UREAJIMA......11
1.7. GROMOBRANSKE INSTALACIJE .....................................................................................13
1.8. POSTUPAK GAENJA POARA LAKOZAPALJIVIH TEKUINA................................13
2.PROCJENA POARNE UGROENOSTI UMA...................................................................14
2.1. POVRINE I NAMJENSKA STRUKTURA UMA ............................................................14
2.2. FAKTORI UGROENOSTI UMA OD POARA ..............................................................14
2.3. FAKTORI UGROENOSTI IZLETITA OD POARA......................................................15
2.4. ORGANIZACIJA ZATITE OD POARA ..........................................................................15
2.5. VATROGASNE JEDINICE U FUNKCIJI GAENJA UMSKIH POARA......................16
2.6. TEHNIKA SREDSTVA I OPREMA ZA GAENJE..........................................................17
2.7. SISTEM OBAVJETAVANJA I DOJAVE POARA..........................................................17
2.8. OTKRIVANJE UMSKIH POARA I SISTEM VEZE .......................................................17
2.9. TAKTIKA GAENJA UMSKIH POARA .......................................................................17
3. ORGANIZACIJA I PROVOENJE ZOP-a.............................................................................18
3.1. - 3.9. . ......................................................................................................................................18
4. FINANCIRANJE ZOP-a.............................................................................................................22
5. NAIN DJELOVANJA VATROGASNIH JEDINICA ...........................................................23
5.1. - 5.14. . ....................................................................................................................................23
6. SISTEM OBAVJETAVANJA I POSTUPAK U SLUAJU POARA ...............................26
6.1. - 6.6. . ......................................................................................................................................26
7. TEHNIKA OPREMA I SREDSTVA ZA GAENJE ............................................................27
7.1. - 7.2. . ......................................................................................................................................27
8. NAIN SNABDIJEVANJA VODOM ZA GAENJE POARA ...........................................28
8.1. POSTOJEI KAPACITETI ...................................................................................................28
8.2. KOLIINA VODE POTREBNA ZA GAENJE POARA .................................................29
8.3. KOLIINA VODE POTREBNA ZA GAENJE POARA
29
U VANREDNIM PRILIKAMA .............................................................................................30
9. ANALIZA STANJA SAOBRAAJA I PUTNE MREE U FUNKCIJI EFIKASNOG
GAENJA POARA .................................................................................................................30
10. PRIJEVOZ LAKO ZAPALJIVIH I EKSPLOZIVNIH MATERIJA .................................31
11. MJERE ZA SANACIJU POSTOJEEG STANJA ZOP-a ...................................................31
11.1. URBANISTIKO-GRAEVINSKE MJERE .....................................................................31
11.2. MJERE ZATITE ELEKTROENERGETSKIH POSTROJENJA,
DISTRIBUCIJSKIH MREA I INSTALACIJA .................................................................32
11.3. MJERE OSIGURANJA POTREBNIH KOLIINA VODE ................................................32
11.4. MJERE U UMSKIM KOMPLEKSIMA ............................................................................33
11.5. MJERE ZA POBOLJANJE REPRESIVNE ZATITE .....................................................33
12. NADZOR NAD PROVOENJEM MJERA ZOP-a...............................................................33
12.1. - 12.2. . ..................................................................................................................................34

UVOD
Sukladno rasporedu rada Opinskog vijea za tekuu godinu ,Statuta opine Vare, u
procesu same izvedbe i revidiranja Plana zatite od poara na podruju opine Vare , (u daljem
tekstu: Plan) utvruje se procjena ugroenosti od poara, osnovi za organiziranje i provoenje
posebnih mjera zatite od poara na podruju opine Vare, (u daljem tekstu: Opina), te ureuju
posebne odgovornosti, prava i dunosti u organiziranju, provoenju i uspjenom funkcioniranju
zatite od poara (u daljem tekstu: ZOP) u pojedinim organizacijama, preduzeima, dravnim
organima, udruenjima samostalnih privrednika i drugim pravnim licima na podruju Opine.
Organiziranje i provoenje ZOP-a, kao djelatnosti od posebnog drutvenog interesa, vri se
na osnovu Zakona zatite od poara FBiH( Sl. novine broj: 64/09),Kantonalnog zakona zatite od
poara (Sl. novine 5/11) , drugih propisa i Plana, te na osnovu internih planova i drugih opih akata
preduzea, organa uprave i drugih organa i organizacija (u daljem tekstu: Preduzea i organi).
Osim mjera ZOP-a utvrenih Zakonom o zatiti od poara Zeniko-dobojskog kantona (u
daljem tekstu: Zakon), drugim propisima i Planom, na odreenim podrujima Opine provode se i
posebne mjere ZOP-a kojima je cilj spreavanje izbijanja i irenja poara i spaavanje ljudi i
materijalnih dobara ugroenih poarom.
Prije donoenja Plana, na osnovu snimljenog stanja i provedene analize ZOP-a na
odreenim mjestima Opine, pojedinim zonama i objektima izloenim opasnostima od poara i na
temelju utvrene procjene, odreuje se organizacija cjelokupnog sistema ZOP-a, utvruju prava i
dunosti nosilaca aktivnosti u organiziranju, provoenju i unapreenju ZOP-a.

Procjena ugroenosti od poara na podruju opine Vare

1. Karakteristike opine i analiza ugroenosti od poara
Opina Vare nalazi se u centralnom dijelu Bosne i Hercegovine i predstavlja izrazito
planinsko podruje. Granii s opinama Olovo (sa sjeverne i istone strane), Ilija (s jugoistone
strane), Breza (s june strane), Kakanj, Visoko i Zavidovii (sa zapadne i sjeverozapadne strane).
Komunikacije na podruju Opine uglavnom su orijentirane na cestovni, a tek manjim dijelom na
eljezniki saobraaj.
Opina Vare prostire se na ukupnoj povrini od oko 38.567,73 ha, na kojoj trenutno ivi
oko 11.000 stanovnika. Na podruju Opine oformljeno je 24 mjesnih zajednica (tabela 1).
Tabela 1

Redni
broj
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.

Mjesna zajednica
Dabravine
Neprivaj
Kokoii
Strijeevo
Brgule
Ravne
Ligatii
Javornik
Oevija
Vijaka
Borovica
3

Povrina
(ha)
1.067,18
379,01
363,57
1.087,30
1.570,35
2.189,46
545,94
2.693,10
2.072,27
4.486,39
2.545,03

12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.

Budoelje
Kadarii
Dubotica
Dragovii
Datansko
Pogar
Prii
Mir i Bijelo Borje
Stupni Do
Planinica
Strica/Zarudje
Vare Majdan
Vare
Ukupno:

1.881,91
400,16
3.392,81
2.061,41
790,61
1.565,21
418,46
675,13
285,26
2.706,41
265,25
356,72
2.051,69
38.567,73

Prostornu dispoziciju Opine karakterizira izrazita longitudinalnost uvjetovana

karakteristikama terena. Sredite opine je grad Vare koji se nalazi u kotlini rijeke Stavnje na
831 m nadmorske visine. Industrijsko-privredni kompleks u Vare Majdanu radi sa smanjenim
kapacitetima (Tvornica rezervnih dijelova, Tvornica konfekcije, Livnica). U poslijeratnom periodu
osnovano je nekoliko pilana, kao i preduzee za proizvodnju i preradu kamena "BBM-Amfibolit"
d.o.o. Vare, stacionirano na podruju Kote.

1.1. PROCJENA POARNE UGROENOSTI URBANIH STRUKTURA

Prilikom rada na analizi i procjeni ugroenosti od poara, pored snimljenih podataka na

terenu, koriteni su i podaci dobiveni iz Urbanistikog zavoda BiH, JP "Elektroprivreda BiH",
Profesionalne vatrogasne jedinice opine Vare, Policijske stanice Vare i opinske Slube za
prostorno ureenje i obnovu.
Vano je napomenuti da analiza obuhvaa urbane i industrijske objekte, ime se dobila
objektivna slika poarne ugroenosti. Gradsko podruje je metodoloki podijeljeno u poarne
sektore po kojima je analiza i raena. Granice sektora odreene su na osnovu definicije poarnog
sektora. Poarne prepreke formiraju ulice, trgovi, vodene povrine i rekreacioni tereni.
Stepen poarne ugroenosti utvren je posebno za svaki sektor na osnovu niza znaajnih
parametara (ukupna izgraena povrina, prosjena gustoa izgraenosti, prosjena spratnost,
ukupna toplotna vrijednost, prosjeno poarno optereenje u etvornim metrima, bruto povrina
sektora, klasa poarne opasnosti, stepen otpornosti objekta, stepen primijenjenosti mjera ZOP-a i
stanje hidro i elektroinstalacije).
1.2. ANALIZA POARNE UGROENOSTI PO SEKTORIMA

a) Poarni sektor 1
Obuhvaa krajnji sjeverni dio gradskog podruja (naselja Novakovii, Ljepovii i
Matijevii) koji se sastoji od niza starijih nastambi sa spratnou maksimalno p+1.
Potrebno je za napomenuti da su navedeni objekti izgraeni od drvene grae, pa je zbog toga
neophodno posvetiti maksimalnu panju protivpoarnoj preventivi, pogotovo kada se u vidu ima
meusobni razmak objekata (1-2 m).
Prepreke irenju eventualnog poara su korito rijeke Stavnje, putevi u spomenutim
naseljima, te neizgraene zelene povrine i prostori izmeu pojedinih objekata.
Poarno optereenje u prvom redu proistie iz tradicionalne drvene gradnje (starost objekata
60 godina i vie) i malog rastojanja izmeu objekata, to predstavlja veliku potencijalnu opasnost.
4

Krovovi su uglavnom od indre, to dodatno poveava poarno optereenje, ali i manji broj
stambenih objekata koji su zamjenom pokrova (lim ), dodatno pogoravaju pristup eventualnim
poarima u samoj krovnoj konstrukciji .
b) Poarni sektor 2
U sklopu ovog sektora nalazi se pogon "Stolarije" Ljepovii ,(havarisana i izvan funkcije s
devastiranim objektom lakirnice, kovaijom, spremitem za gorivo i mazivo), vatrogasnim
spremitem, radionicom za popravak umske mehanizacije i upravnom zgradom PJ
umarijaVare i objekat preduzea za eksploataciju ume ummex Vare. U objektima postoji
razvedena hidrantska mrea.
Ovaj industrijski kompleks ne radi, ali je po svemu zaokruen poarni prostor s izgraenim
protupoarnim putevima.
c) Poarni sektor 3
Nalazi se u sredinjem dijelu gradskog podruja. Na sjeveru je granica raskrije ulica Juii i
Benii (prijelazni most), na jugu industrijski objekt "Kapitalna", a na istoku i zapadu se zavrava sa
graninim stambenim i gospodarskim objektima.
Centralni dio ovog sektora (oko korita rijeke Stavnje) je ravan, a rubni dijelovi su na
okolnim padinama. Intervencija vatrogasnih jedinica u padinskim dijelovima bila bi oteana zbog
udaljenosti pojedinih dijelova i zbog nepostojanja adekvatnog puta.
Prepreke irenju eventualnog poara su ulice Put mira, Tirii, Zvijezda, Franjii i arija,
korito rijeke Stavnje i plato gradske pijace.
Najznaajniji javni objekti locirani u ovom sektoru su: zgrada Opine, Srednjokolski centar
"Nordbat 2", Osnovna kola "Vare", Javno komunalno preduzee d.o.o. Vare, Djeje obdanite,
vjerski objekti, Pota Vare, Trgosirovina d.o.o. Sarajevo ( objekat bive GO Vranica), Dom
zdravlja Vare , Radniki dom , kino "Zvijezda", Policijska stanica Vare, Croatia osiguranje d.d.
Vare, pekare "Real" i "MPM" i dr. U prizemljima pojedinih stambenih objekata nalaze se sjedita
nekih preduzea i ustanova (radna jedinica Javnog preduzea "Elektroprivreda BiH""Elektrodistribucija" Zenica, filijala UniCredit Bank d.d.Mostar-Poslovnica Vare , osiguravajua
drutva, Opa biblioteka Vare, Javno preduzee "Vare-stan" d.o.o. Vare i dr.), te vei broj
ugostiteljskih i trgovinskih objekata.
U ovom sektoru zastupljeni su individualni i kolektivni stambeni objekti. Kolektivni
stambeni objekti preteno su izgraeni uz korito rijeke Stavnje, a individualni uglavnom na
rubovima gradskih povrina. Spratnost kolektivnih objekata je od p+2 do p+8. Izvedeni su
armirano-betonskim konstrukcijama sa drvenom gradnjom krovnih konstrukcija i fasadnih obloga,
pa je irenje eventualnog poara mogue putem fasada. Budui da izmeu segmenata nema
poarnih prepreka, poar bi se mogao proiriti na niz kompleksa, a zbog neizgraenosti poarnih
stepenica, evakuacija stanara bila bi izuzetno oteana. Do visokih objekata (npr. "P+8") pristup bi
bio otean i zbog nepostojanja krunog voznog toka i manevarskog platoa. Visok postotak drveta u
krovnim konstrukcijama ini minimalnom vatrootpornost ovih objekata, a poarno optereenje
dodatno poveavaju ugostiteljski i trgovaki prostori u njihovim prizemljima.
Tabela 2
Prosjeno poarno optereenje sektora 3

Redni
broj
1.

Naziv objekta
MS "Nordbat"

Spratnost

Povrina
(m2)

Konstrukcija

p+2, p+3

790

arm.-betonska

Poarno
optereenje
(megadul/m2)
350

2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.

Trgosirovina
Sarajevo

(objekat Bobovac)
Djeje obdanite
O "Vare"
Zgrada Opine
Pota Vare
Dom zdravlja
Radniki dom
Kino "Zvijezda"
Policijska stanica Vare
UniCredit Bank-Posl. Vare

p+2

280

mjeovita

620

p
p+2
p+2
p+4
p+3
p+2
p+1
p+2
p+4

675
1.010
550
450
640
480
520
180
260

arm.-betonska
mjeovita
mjeovita
mjeovita
arm.-betonska
mjeovita
arm.-betonska
mjeovita
arm.-betonska

330
380
450
420
350
750
410
560

Tabela 2a
Redni
broj
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.

Naziv objekta

MS "Nordbat"
Trgosirovina
Sarajevo
(obj,Vranica )
Djeje obdanite
O "Vare"
Zgrada Opine
Pota Vare
Dom zdravlja
Radniki dom
Kino "Zvijezda"
Policijska stanica
Vare
UniCred. BankPoslovnica Vare

Protivpoarne
pregrade
nema

dobro

Prilaz
vatrogasnih
jedinica
dobar

Unutranja
hidrantska
mrea
ima

nema

loe

dobar

nema

nema

nema
nema
nema
nema
nema
nema
nema

dobro
dobro
loe
dobro
dobro
loe
dobro
loe

dobar
lo
otean
dobar
lo
lo
otean
dobar

ima
ima
nema
ima
ima
nema
nema
nema

nema
nema
nema
nema
nema
nema
nema

dobro

dobar

ima

ima

nema
nema

Odimnjavanje

Vatrodojava
nema

nema

d) Poarni sektor 4
Obuhvaa objekte biveg Rudnika i eljezare Vare locirane u junom dijelu grada Varea i
na Drokovcu. Iako ovi objekti (osim upravne zgrade biveg "Ri"-a u kojoj je trenutno zaposlen
manji broj radnika), nisu u funkciji, u njima je realno mogue izbijanje poara.
Ovdje pripada i novonastalo preduzee za preradu tekstila Alma Ras .Preduzee se
sastoji od dva dijela: proizvodnim dijelom i djelom upravne zgrade, koji su smjeteni u objektu
biveg magacina S-30 i zgrade bive Kapitalne .U proizvodnom procesu se koriste preraevine od
tekstila , tako da bi se u eventualnom poaru koristila voda za gaenje ili u iznimnim situacijama
voda- pjena. Preduzee u svom Planu ZOP-a , ima obraditi sve vrste potencijalnih poara koji se
mogu pojaviti u procesu rada, kao i preventivne mjere predviene zakonom ZOP-a.
Ovom sektoru pripadaju i objekt Livnice, te objekti u Zagarskom Potoku i na Smreci, te
sukladno djelatnosti kojom se bave Planom obraditi mjere zatite od poara. Na krajnjem junom
dijelu ovog sektora, nalazi se Livnica, koja radi sa znaajno smanjenim kapacitetima. Meutim s
obzirom na to da se u Livnici obavljaju tehnoloki procesi u kojima se koriste zapaljive tvari (loulje, alkohol i propan-butan), ona predstavlja izrazito rizian objekt sa stanovita protivpoarne
zatite.
6

Na lokalitetu Zagarski Potok nalaze se garani objekti Javnog preduzea "Elektroprivreda

BiH"-PJ "Elektrodistribucija" Zenica i Javnog komunalnog preduzea Vare, koje treba tretirati kao
zasebne cjeline u ovom poarnom sektoru. Sve protivpoarne mjere za ovu vrstu objekata, u kojima
se vri opravka motornih vozila, zamjena ulja i maziva, te dolijevanje zapaljivih tekuina, moraju
se provoditi u skladu s vaeim propisima. U ovom sektoru nalazi se i magacin eksploziva (odjel
70/0 G.J. "Gornja Stavnja"), koji trenutno nije u funkciji. Kako meusobna udaljenost izmeu
spomenutih objekata ne zadovoljava propisane kriterije, eventualni poar bi se lako prenosio.
U sastav ovog sektora ulaze i sljedei objekti preduzea "Autotrans" d.d. Vare: upravna
zgrada, dvije mehaniarske radionice, dvije bravarske radionice, tokarsko-alatniarska radionica,
prostorija za zavarivanje, kovanica, prostor za remont, skladite ulja i maziva, tri magacina s
dijelovima za autobuse, dva magacina starih dijelova, te jedan veliki i sedam manjih boksova za
autobuse.
Osim navedenih objekata, pod ovaj sektor potpadaju i: kamenolom "Stijene", koji nije u
funkciji; rudnik Smreka s popratnim p+1 objektima koji se ne koriste; magacin rezervnih dijelova,
ulja i maziva na Drokovcu ija je iskoritenost oko 20%; radionice, magacinski prostori, garae i
pumpna stanica, koji nisu u funkciji i zbog ega su poarno optereenje i opasnost od poara
umnogome smanjeni, ali ih je, bez obzira na to, neophodno drati zatvorenim.
e) Poarni sektor 5
Obuhvaa juni dio gradskog podruja (Vare Majdan). Granice ovog sektora su kompleks
eljezare na sjeveru, pruga Vare Podlugovi na jugozapadnoj strani i korito rijeke Stavnje na
istonoj strani, koje predstavlja prepreku irenju eventualnih poara. Na podruju ovog sektora
dominantna je stambena funkcija s prateim sadrajima (trgovine i ugostiteljski objekti). Stambeni
objekti su kolektivnog i individualnog tipa, sa spratnou od p+1 do p+4. Objekti su graeni od
vatrootpornog materijala, a krovne konstrukcije s visokim postotkom drveta u gradnji. Poarno
optereenje u ovim objektima potie od navedenih konstruktivnih elemenata i od trgovakougostiteljskih objekata u prizemljima.
U ovom sektoru se nalazi i novootvoreni magacinsko - prodajni prostor Profitex-a
povrine oko 140 m 2.Isti je propisno obezbjeen od eventualnih poara materijala u upotrebi koji se
tu nalazi.
Preostala stambena gradnja su individualni objekti koje karakterizira mala spratnost,
povoljna meusobna udaljenost, te prisutnost gorivog (drvenog) materijala u krovnim i
meuspratnim konstrukcijama.
U ovom sektoru nalazi se i O "Vare Majdan" (ukupna povrina 1.320 m2, spratnost p+1),
koja ima prilaz samo s jedne strane, te bi u sluaju poara bio otean pristup vatrogasnim
jedinicama, a i evakuacija bi bila problematina zbog samo jednog stepenita koje, uz to, nije
izvedeno kao sigurnosno. kolski objekt ne posjeduje protivpoarne prepreke i vatrodojavu, a ima
rijeenu unutranju hidrantsku mreu i kvalitetno odimnjavanje.
U istonom dijelu sektora, uz eljezniku prugu Vare Podlugovi, nalazi se Tvornica
rezervnih dijelova (TRD). Tvorniki kompleks ine dva dijela: objekt zajednikih sadraja i
proizvodno-skladina hala. Konstrukcija objekta zajednikih sadraja je armirano-betonska sa
ispunom zidova od fasadne cigle zadovoljavajue vatrootpornosti. Krovna konstrukcija je ravna
armirano-betonska ploa. Konstrukcija proizvodno-skladine hale je elina. Obodni zid izveden je
u parapetu od fasadne cigle i aluminijskog sendvia s nezapaljivim tervolom, od kojeg je izvedena i
krovna konstrukcija. Pristup objektu je omoguen sa sve etiri strane. U proizvodnom procesu
koriste se i automatski ureaji za plinsko rezanje materijala te razne boje i lakovi za zatitu
obraenih povrina, to predstavlja potencijalnu opasnost za nastajanje eksplozija i poara. Objekt
je zatien vanjskom i unutranjom hidrantskom mreom.
U sklopu iste nalazi se i biva Mehanika radionica, te kao sastavni dio TRD u svom
procesu rada koristi vee koliine zapaljivih plinova tzv. Plinska cementacija. U izvedbi samog
objekta kao rjeenje centralnog grijanja koristi se sistemi Plinske stanice.

Mjere, koje se moraju redovito koristiti , primjenjuju se prema Planu ZOP-a , TRD-a
((Mehanika radionica ), sukladno zakonskim propisima i normativima za tehnoloke procese koji
se tu odvijaju. Nadleni inspektorat ZOP-a , MUP-a ZE-DO kantona vri nadzor nad sprovoenju
ovih mjera. Gaenje eventualnog poara ove klase vriti sa sredstvima za gaenje Pjenilo, koje je i
predvieno za ovu vrstu , a vatrogasna jedinica opine Vare u svom posjedu ima oko 500 litara
istog. Profesionalna vatrogasna jedinica ima redovite vatrogasne vjebe sa gaenjem ove vrste
poara.
U ovom sektoru su jo i objekat Tvornica konfekcije d.d. Vare, objekat Doma zdravlja. Ti
objekti su izgraeni od vatrootpornog materijala, a krovne konstrukcije sadre visok postotak
metala i drveta.
f) Poarni sektor Ponikve
Nalazi se sjeverno od gradskog podruja, koje je sa prestankom rada preduzea DI Zvijezda
sa aspekta proitivpoarne zatite, neoptereen. U krugu biveg preduzea locirano je privatno
preduzee rezane grae. U krugu se kao zaseban gospodarski objekt nalazi garaa za teretna vozila s
prateim uredskim i skladinim prostorom u vlasnitvu poduzea "Autotrans" d.d. Vare, a izvan
kruga se nalazi pumpna stanica za gorivo (devastirana i izvan funkcije).
U sektoru Ponikve, a na platou bive Stolarije , u pripremi je formiranje preduzea za izradu
paleta , a samim tim do poetka radova u okviru firme nadleni Inspektorat ZOP-a e svakako
naloiti mjere neophodne da bi isto funkcionisalo sukladno Zakonu ZOP-a.
Sa stanovita protivpoarne zatite, objekti su pravilno rasporeeni, sa zadovoljavajuom
meusobnom udaljenou i s prilaznim putevima izgraenim po propisanim standardima.
g) Poarni sektor "Zrak" (Pajtov Han) EKVA preduzee za izradu elektrinih
prikljuaka.
Odnosi se na bive preduzee "Zrak"-"4. april", locirano uz regionalni put Vare
Podlugovi, na udaljenosti od oko 8 km juno od centra Varea. U ograenom dijelu preduzea
nalaze se: upravna zgrada, proizvodna hala, portirnica, skladite potronog materijala, stolarska
radionica, radionica odravanja, prostor za mehaniku pripremu materijala, kotlovnica,
kompresorska i trafo stanica, skladita ulja, nafte i naftnih derivata, te ukopani rezervoar goriva
(nije u upotrebi). U konstrukciji objekta koriteni su uglavnom negorivi materijali (elik, armirani
beton i cigla).U cilju podizanja kvalitete krovne konstrukcije, preduzee je u skorije vrijeme
izmjenilo pokrov te izbacilo izolacijski materijal koji je ugroavao bezbjednost na polju
protivpoarne zatite.
Sam tehnoloki proces, koji je veoma sloen jer se koriste zapaljivi materijali ( plastine
granule) , kao i injenica da se u mainama koriste, (u procesu rada ), vee koliine goriva i
maziva, ini da sve skupa predstavlja veliku poarnu opasnost. Potencijalnu opasnost predstavlja
upotreba lakozapaljivih ili eksplozivnih materija (acetilen, kisik i propan-butan). Zbog poveanog
obima proizvodnje, poarno optereenje u proizvodnim i skladinim prostorima, te prateim
objektima, u granicama je srednjeg .
Objekti unutar kruga su zatieni vanjskom i unutranjom hidrantskom mreom, koja se
snabdijeva iz vlastitog rezervoara zapremine 120 m3 runim i poluautomatskim pumpama. Objekti
nisu pokriveni instalacijama za dojavu poara.
h) Poarni sektor "BBM-Amfibolit" (Kota)
Odnosi se na istoimeno preduzee locirano na zapadnoj strani grada Varea, udaljeno oko
4 km od centra Varea. Preduzee se bavi proizvodnjom i obradom kamena.
U sastavu preduzea nalaze se: upravna zgrada (armirano-betonska izvedba), trafo stanica,
stanica za smjetaj lakozapaljivih ili eksplozivnih materija (gorivo, propan-butan, kisik), objekat sa
vagom za mjerenje, drobilino postrojenje s prateim segmentima povrine oko 2.000 m2 i
rezervoar za vodu (postoji i vjetako jezero za flotaciju kamena).
8

Na izdvojenom mjestu nalazi se magacin s eksplozivnim materijama koje se koriste u

procesu proizvodnje, ali se radi o visokoprofesionalnoj izvedbi, tako da je opasnost od poara i
eksplozija svedena na najmanju moguu mjeru.
i) Poarni sektor "Timpex" (Drokovac)
Odnosi se na preduzee "Timpex" d.o.o. Vare, locirano u junom dijelu grada Varea
(u zoni preduzea "Rudnik eljezne rude" d.d. Vare).
U sastavu preduzea, koje zauzima oko 1.500 m2, nalaze se: proizvodna hala za obradu
drveta, prostor za boravak radnika, plato povrine oko 1.000 m2 za skladitenje poluproizvoda od
drveta, rezervoar za vodu i spremnik za piljevinu zapremine 50 m3.
Zbog izuzetno dobrog provjetravanja, opasnosti od poara i eksplozija su minimalne. Prilaz
vatrogasnih jedinica otean je samo s jedne strane, ali je ipak mogua efikasna intervencija u
sluaju eventualnog poara.
j) Poarni sektor "Faam" (Datansko)
Odnosi se na istoimeno preduzee za rezanje i obradu drvene grae, povrine oko 2.000 m2,
locirano na udaljenosti od oko 12 km od centra Varea.
U sastavu preduzea nalaze se: proizvodna hala, zgrada za odmor i boravak radnika,
otvoreni skladini prostor povrine 1.500 m2, rezervoar za vodu, spremnik za piljevinu i prostor za
skladitenje zapaljivih tenosti.
Provjetravanje je prirodno i veoma dobro, tako da je mogunost da doe do eksplozija
estica drveta minimalna, a pristup vatrogasnih jedinica je dobar i mogu sa dviju strana. Prolazi
izmeu sloenih komada obraenog drveta zadovoljavaju propisane standarde.
Problem nedostatka vlastitog izvorita poarne vode umanjen je postojanjem hidrantske
mree.
k) Poarni sektor "Naha" (Dabravine)
Odnosi se na istoimeno preduzee za obradu i proizvodnju drvene grae, locirano uz junu
granicu Opine s obje strane rijeke Stavnje, ija ukupna povrina iznosi oko 3.000 m2.
U sklopu preduzea nalaze se: proizvodna hala za primarnu preradu drveta, proizvodna hala
za finalnu preradu drveta, hala za proizvodnju furnira, suare, kotlovnica, skladite za dranje
zapaljivih tenosti i plinova (propan-butan i kisik), otvoreni skladini prostori povrine oko
2.000 m2, natkriveni skladini prostor povrine oko 500 m2 i spremnik za piljevinu.
Provjetravanje je prirodno i izuzetno dobro, a kako se preduzee nalazi uz regionalni put
Vare Breza, mogu je jednostavan pristup vatrogasnih jedinica.
l) Poarni sektor "Kapetanovi" (Ravne)
Odnosi se na preduzee "Kapetanovi" d.o.o. Vare udaljeno oko 19 km od centra Varea.
Preduzee se bavi obradom i rezanjem drvene grae.
U sastavu preduzea, na povrini od oko 1.000 m2, su: proizvodna hala, prostor za odmor i
boravak radnika, skladini prostor za drvnu grau i skladite zapaljivih tenosti.
Provjetravanje je prirodno i dobro te nema opasnosti od mogueg stvaranja eksplozivnih
smjesa. Prilaz vatrogasnih jedinica je osiguran sa dvije strane, to zadovoljava propisane normative.
Prolazi izmeu oblovina i grae takoer zadovoljavaju standarde.
Preduzee je 2010. godine proirilo djelatnost i izvedbom nove hale za izradu finalnih
proizvoda, povealo poarno optereenje , ali je sa gledita protivpoarne zatite ispunilo sve
propisane normative , ( hidrantska mrea sa prikljucima i protivpoarni aparati).
1.3. TRANSFORMATORSKE STANICE

Na podruju Opine nalaze se transformatorske stanice (TS) koje se napajaju dalekovodima

110, 35 i 10 KV.
9

Od vanijih treba spomenuti TS 110/35/10 (lokalitet Sprekii) i TS 35/10/6 KV (Vare

Majdan, vlasnitvo "Livnice" d.d. Vare i JP "Elektroprivreda BiH" - PJ "Elektrodistribucija"
Zenica). Osim spomenutih, na podruju Opine je i niz TS 10/0,4 KV, ija je izvedba tipska, to
znatno olakava njihovo odravanje.
Zastupljeni su sljedei tipovi transformatorskih stanica: stupne, slobodnostojee zidane
(montano-betonske), slobodnostojee blindirane i TS postavljene u stambenim i industrijskim
objektima. Izvrenim pregledima ustanovljeno je da niti jedna nema vatrodojavni sistem, ali su u
potpunosti ispotovane ostale propisane mjere ZOP-a.
Stupne TS, koje su obino postavljene na drvenim stupovima, zastupljene su u manjem
broju i nisu locirane ni na jednom mjestu na kojem bi ugroavale okoli (uglavnom u rjee
naseljenim mjestima). Jedinina snaga ovih TS je mala, a broj transformatora nikada ne premauje
jedan. Odravanje ovih TS je uredno, te stoga ne poveavaju poarnu opasnost.
Montano-betonske i zidane TS meusobno se razlikuju samo u izvedbi objekta u kojem se
nalazi TS, odnosno u vrsti graevinskog materijala i nainu njegove ugradnje. Jedinina snaga ovih
TS nije kritina. Nalaze se iskljuivo u gue naseljenim mjestima s preteno individualnom
stambenom gradnjom. Odravanje ovih TS je redovno, a primjenjuju se i ostale propisane mjere, pa
zbog toga ne poveavaju poarnu opasnost.
Za napajanje elektrinom energijom gue naseljenih mjesta predvieno je koritenje TS
smjetenih u suterenskim stambenim zgradama. Jedinine snage TS nisu kritine, a u njima se
najee nalazi po jedan transformator. Odravanje ovih TS je redovno, mjere ZOP-a su uraene po
zakonskim normativima, te one ne predstavljaju poarnu opasnost za ostale objekte. U objektu
"S-48" nalazi se TS s neodvojenim trafo -blokovima, zbog ega je potrebna njena rekonstrukcija.
Blindirane TS, koje su zbog svoje konstrukcije pogodne za laku montau, koriste se na
nepovoljnim terenima i lokacijama. Naroito su nepovoljne njihove lokacije u stambenim
blokovima "E" i "G", s obzirom na to da su TS smjetene izmeu viespratnih stambenih objekata, s
jedne, i izrazito strmih litica, s druge strane. TS bloka "E" je dovoljno udaljena od stambenog
objekta, ali joj je pristup izrazito nepovoljan. TS bloka "G" je praktino nepristupana zbog
smanjenog profila prolaza, a lokacija joj je potpuno neodgovarajua budui da su rastojanja od
stambenog objekta znatno manja od dozvoljenih normativa. Ni na jednoj od navedenih TS nije
ugraena automatska dojava poara.
1.4. VISOKONAPONSKA I NISKONAPONSKA MREA

Visokonaponska distributivna mrea na podruju Opine obuhvaa naponski nivo do 35

KV. Duina zrane mree naponskog nivoa od 0,4 KV (niski napon) je 380 km, duina zrane
mree od 10 KV je 171 km, a duina zrane mree od 35 KV je 17 km. Pored toga, naponski nivo
od 10 KV provodi se i kabelskim vodom u duini od 9,4 km, a naponski nivo od 0,4 KV kabelskim
vodom u duini od 2,13 km.
Primjetno je da je udio kablovske mree minimalan (oko 1,99 %). Ugroenost okolia od
poara je razliita ovisno o tome radi li se o kabelskoj ili zranoj mrei. Naime, kabelska mrea je u
principu poloena u zemlju ili kabelsku kanalizaciju, dok je zrana mrea poloena po stupovima ili
zidnim nosaima. U sluaju poara na kabelima, isti se ne moe proiriti na okoli zbog poarne
izoliranosti zemlje. Manifestacija kvara u ovom sluaju je lokalna i ogleda se samo u obliku kvara
na kabelu.
Kad je u pitanju zrana mrea, poar se ne pojavljuje na golim provodnicima. Meutim, u
sluaju pada provodnika na zemlju i neblagovremenog otklanjanja kvara, moe doi do poara
veih razmjera.
Naponski nivo od 10 KV se samo u manjoj mjeri vodi drvenim stupovima, koji su montirani
na betonskim nogarima radi zatite od truljenja. Prema mjestu gradnje, niskonaponska zrana mrea
u osnovi se moe podijeliti na gradsku i seosku. Gradska mrea je, zbog svoje dotrajalosti, posebno
problematina u starom dijelu grada. U ostalim gradskim dijelovima, zrana mrea je radijalna, s
provodnicima poloenim po stupovima i nosaima na pojedinim zgradama, i u zadovoljavajuem je
10

stanju (u poslijeratnom periodu je izvrena djelomina sanacija). Zrana mrea u seoskim

podrujima je takoer u velikoj mjeri sanirana. Kod ove mree je izraen problem zatite od dodira
naponskih vodova. To se rjeava sistemom "nulovanja", a po potrebi i dopunskom zatitom
(zatitna strujna sklopka), prema kriterijima koje je duna propisati JP "Elektroprivreda BiH"-PJ
"Elektrodistribucija" Zenica. Kuni prikljuci su standardizirani i na zranim mreama su izvedeni
kao samonosivi kabel.
Visokonaponska mrea je postavljena na reetkasto-metalnim, betonskim i drvenim
stupovima s betonskim nogarima. Ispravnost visokonaponskih dalekovoda nije upitna, te je
neznatna i mogunost kvara koji bi za posljedicu imao poar.
1.5. ELEKTRINE INSTALACIJE

Zbog dotrajalosti elektromree, u poslijeratnom se periodu pristupilo njenoj sanaciji, koja je

obuhvatila promjenu potpuno i djelomino dotrajalih instalacija, ime je znatno smanjena
mogunost kvarova.
Elektrine instalacije na objektima od posebnog drutvenog znaaja nisu u skladu s
obaveznim pregledima i ispitivanjima, koja su naroito vana zbog praenja potrebe njene
rekonstrukcije. Na veini objekata je izvrena obnova razvodnih tabli (od drvenih na metalne), ime
je u znaajnoj mjeri smanjena mogunost nastanka i irenja poara.
Ukljuivanje i iskljuivanje ureaja visokog napona odreenog energetskog postrojenja
mogu vriti samo za to osposobljena struna lica. O eventualnim intervencijama vatrogasne jedinice
mora se odmah obavijestiti korisnik energetskog postrojenja.
1.6. POSTUPCI PRI GAENJU POARA NA ELEKTRINIM I ULJNIM UREAJIMA

a) Gaenje poara na ureajima za proizvodnju,

prijenos, raspodjelu i potronju elektrine energije
U sluaju veih poara na elektrinim ureajima ili u blizini takvih ureaja, potrebna je
suradnja strunih lica odreenih elektroenergetskih postrojenja i vatrogasnih jedinica. Korisnici
elektroenergetskih postrojenja duni su u tom cilju vatrogasnoj jedinici saopiti imena lica s kojima
treba stupiti u kontakt. Odreena struna lica moraju biti prisutna na mjestu gaenja poara.
Dolazak u dodir nestrunih i nepozvanih lica s elektrinim ureajima mora se bezuslovno
sprijeiti. U sluaju poara, potrebne radove na takvim ureajima mogu obavljati samo ovlateni
uposlenici za odreene sektore, a, izuzetno, i posebno obueni pripadnici vatrogasnih jedinica.
Ukoliko doe do poara u postrojenjima za proizvodnju i raspodjelu elektrine energije, u
pravilu se iskljuuju samo oni dijelovi koji su zahvaeni ili ugroeni. Iskljuenja treba ograniiti u
najveoj moguoj mjeri.
Kod potroaa elektrine energije, u pravilu treba iskljuiti sve poarom zahvaene ili
ugroene elektrine ureaje. Prilikom iskljuenja treba voditi rauna o tome da se ne ometa
normalan rad stabilnih ureaja za gaenje, vatrogasnih pumpi na elektrini pogon i sl. Prema potrebi
i mogunostima, u pogonu treba ostaviti i svjetlosne ureaje kako bi se olakao rad pri gaenju.
Iskljuenja se moraju vriti na uobiajen nain, a bez naroite potrebe ne smiju se sjei kablovi,
vodovi i sl. Maksimalno treba izbjegavati runo gaenje elektrinih ureaja pod naponom.
Prije gaenja poara, ureaje pod naponom prethodno treba obavezno iskljuiti. Prilikom
gaenja poara potrebno je paziti da se ne zahvate elektrini vodovi pod naponom.
Pri gaenju poara elektroprovodnim sredstvima, potrebna je najvea mogua panja u
blizini elektrinih ureaja, kako lica koja vre intervenciju ne bi neposredno ili putem mlaza dola u
dodir s predmetima pod naponom. Ukoliko postoji takva opasnost, ureaji se moraju iskljuiti. U
svim ovakvim sluajevima treba izbjegavati gaenje punim mlazom. Ako se pak radi o ureajima
pod visokim naponom, treba drati rastojanje od najmanje 15 metara izmeu mlaznice i najblie
take pod visokim naponom.
11

Prilikom rukovanja vatrogasnim ljestvama, potrebno je paziti da ne doe do kontakta s

nadzemnim elektroenergetskim vodom, jer bi to predstavljalo veliku opasnost za gasioce.
Po zavrenom gaenju poara, prilaz zgradi se moe dozvoliti i nestrunim licima, ali tek
kada se utvrdi da su iskljueni svi zahvaeni, oteeni ili razoreni elektrini ureaji.
Poarom oteeni elektrini ureaji smiju se ponovno staviti u pogon tek poto su dovedeni
u stanje koje odgovara tehnikim standardima konkretnog postrojenja.
b) Gaenje poara na uljnim transformatorima i uljnim prekidaima
Za uspjeno gaenje poara, a posebno za uspjeno gaenje poara ulja, prioritet je, u
najkraem moguem roku, pristupiti akciji gaenja. Stoga je, naroito u prvim trenucima poara,
potrebna odlunost i sposobnost lica iji je zadatak da interveniraju.
Najpodesniji nain gaenja poara na uljnim transformatorima i uljnim prekidaima u
manjim zatvorenim prostorima je spreavanje pristupa zraka u takve prostorije, ukoliko se mogu
hermetiki zatvoriti.
Ako se radi o veim prostorijama ili ako se one ne mogu hermetiki zatvoriti, najefikasnije
gaenje poara postie se primjenom plinovitih sredstava, u prvom redu ugljinog dioksida (CO2).
Gaenju poara na uljnim transformatorima ili uljnim prekidaima pristupa se na razliite
naine, ovisno o tome je li isti izbio na otvorenom ili u zatvorenom prostoru.
Na otvorenom prostoru:
- vatrom zahvaene ili neposredno ugroene dijelove postrojenja treba odmah iskljuiti,
- zaporne naprave za isputanje ulja iz zapaljene naprave treba po mogunosti otvoriti
kako bi se ulje uklonilo s mjesta zahvaenog poarom,
- susjedna postrojenja treba zatiti od zraenja toplote mlazovima rasprene vode, ali bez
bacanja vode na postrojenja pod naponom,
- sprijeiti razlijevanje ulja, a po potrebi nainiti i pjeane nasipe,
- samo gaenje provoditi prema postojeoj situaciji,
- manje poare treba gasiti mlazovima rasprene vode, odnosno pjenom (zapaljeno
razljeveno ulje), uz maksimalan oprez ukoliko odreeni dio postrojenja nije iskljuen,
- gaenje treba vriti po normativima, odozdo navie, poto je prethodno ugaena vatra
na tlu.
U prostorijama:
- po mogunosti, uz prethodno zatvaranje svih otvora, prostoriju treba ispuniti CO2 ili
suhim prahom za gaenje poara,
- vatrom zahvaene ili neposredno ugroene dijelove elektrinih postrojenja treba
odmah iskljuiti, a zaporne ureaje za isputanje ulja otvoriti,
- poar u poetnoj fazi treba gasiti runim ili prijenosnim protivpoarnim aparatima
punjenim elektroneprovodnim sredstvima za gaenje,
- u malim i slabo provjetrenim prostorijama treba upotrebljavati maske ili slina zatitna
sredstva (dreger aparati),zatita dinih organa,
- kada je postrojenje potpuno iskljueno, moe se gasiti pjenom ili mlazom rasprene
vode,
- poslije poduzetih mjera, prostorija se moe otvoriti tek kada se njena unutranjost
dovoljno ohladi,
- za svako postrojenje mora postojati plan protupoarne zatite,
- pogonsko osoblje mora biti upoznato s tim planom i upueno kako da postupi u sluaju
izbijanja poara, a posebno u pogledu line zatite,
- na pojedinim radnim mjestima moraju biti istaknuta uputstva kojima su odreeni
potrebni postupci u pogonu na poarno ugroenim postrojenjima, nain objavljivanja
uzbune i postupak pri gaenju poara.
12

1.7. GROMOBRANSKE INSTALACIJE

Na veini objekata od posebnog drutvenog znaaja postoje gromobranske instalacije, ali se

njihova ispravnost ne kontrolira prema propisanim normama.
Posebnu panju treba posvetiti radioaktivnim gromobranima, tzv. RAG-ovima. Na podruju
Opine nalaze se dva RAG-a i to na sljedeim lokacijama:
- u krugu Livnice u Vare Majdanu, preko puta samog pogona (prema posljednjim
mjerenjima, izvrenim 2006. godine, ovaj RAG zadovoljava potrebne standarde),
- u krugu Stolarije u Ljepoviima, preko puta pumpne stanice za gorivo (prema posljednjim
mjerenjima, izvrenim 2006. godine, ovaj RAG zadovoljava potrebne standarde),
Svi korisnici RAG-ova dostavili su Profesionalnoj vatrogasnoj jedinici precizne podatke o
lokacijama na kojima su isti postavljeni, to je i inae njihova obaveza.
U sluaju da pripadnici vatrogasnih jedinica dou u kontakt s RAG-om, nuno je poznavati
postupak intervencije. Najveu opasnost predstavlja prsten radioaktivne materije koji, u sluaju
njegovog oteenja, moe doi u kontakt s direktnim uesnicima gaenja poara. Ako bi dolo do
ruenja RAG-a, odmah treba izvriti evakuaciju iz zone izvora zraenja, odnosno iz kruga promjera
od 7,5 m oko gromobrana, te izvriti oznaavanje zona zraenja radiolokom oznakom "opasnost od
zraenja". U sluaju poara potrebno je osigurati prvenstvo gaenja RAG-a i voditi brigu da
ljudstvo koje gasi poar dri rastojanje od propisanih 7,5 m od gromobrana. Pored toga, o
eventualnom incidentu na RAG-u odmah treba obavijestiti policijsku upravu, najbliu ustanovu za
poslove zatite od jonizirajueg zraenja i nadlenog sanitarnog inspektora.
1.8. POSTUPAK GAENJA POARA LAKOZAPALJIVIH TEKUINA

a) Poarni sektor benzinske stanice "Energopetrol" (Rajevac)

Nalazi se izmeu Varea i Vare Majdana, na udaljenosti oko 2,5 km juno od centra
Varea.
Za uspjeno gaenje eventualnog poara moraju biti osigurane vee zalihe vatrogasnog
pjenila. Princip gaenja poetnog poara svodi se na izoliranje izvora gorenja, i to protupoarnim
aparatima tipa "S" i "CO2", to je i jedini efikasan nain za suzbijanje poetnih poara ove vrste.
U sluaju poara irih razmjera potrebno je angairati vei broj izvrilaca i vee koliine
vatrogasnog pjenila (Profesionalna vatrogasna jedinica Vare posjeduje 1000 l vatrogasnog pjenila).
Sam postupak gaenja svodi se na to da se vatrogasna pjena (proizvod vatrogasnog pjenila, vode i
zraka u striktno odreenim procentima) isputa na zapaljivu tekuinu, prekriva je i tako izolira od
zraka, uslijed ega dolazi do zaguenja vatre.
Za ovu vrstu poara najvanija je brzina. Eventualni poar nikako ne smije doi do
terminala za pretakanje goriva, jer bi to moglo prouzrokovati katastrofu velikih razmjera (od
ekolokog zagaenja do ljudskih rtava).
U blizini benzinske stanice, na potrebnoj udaljenosti, nalazi se skladite zapaljivih plinova.
I ostale mjere ZOP-a primijenjene su u skladu s vaeim propisima.
b) Poarni sektor benzinske stanice "Butmir-Oil" (Prnjavor)
Nalazi se pored regionalnog puta Vare Sarajevo, na udaljenosti oko 4,5 km juno od
centra Varea.
Zbog specifinosti lokacije predstavlja poseban poarni sektor. Eventualno irenje poara
bilo bi sprijeeno prirodnim pregradama (korito rijeke Stavnje i regionalni put Vare Sarajevo).
Spremite zapaljivih plinova nalazi se dvadesetak metara od terminala za pretakanje, ali je
adekvatno opremljeno sredstvima za gaenje poetnih poara.
Postupci gaenja poara istovjetni su onima opisanim u prethodnom poarnom sektoru.

13

2 PROCJENA POARNE UGROENOSTI UMA

2.1. POVRINE I NAMJENSKA STRUKTURA UMA

Ukupna povrina uma i umskog zemljita na podruju Opine iznosi 18.183,14 ha. Od
toga je 17.018,00 ha u dravnoj, a 1.165,14 ha u privatnoj svojini. umama na podruju Opine
gazduje Javno preduzee "umsko privredno drutvo Zeniko-dobojskog kantona" d.o.o.
Zavidovii (u daljem tekstu: JP "PD"), u okviru kojeg je i PJ "umarija" Vare. U svrhu
eksploatacije uma, u PJ "umarija" Vare postoje stalna umska radilita (R): "Zvijezda",
"Bukovica" i "Okruglica", a po potrebi se formiraju i privremena radilita za koja se rade posebni
elaborati zatite na radu i ZOP-a.
Tabela 3

Redni
STRUKTURA UMA
broj
1.
VISOKE UME ZA PRIRODNU OBNOVU
- visoke ume bukve
- iste i mjeovite ume jele i smre i mjeovite
ume bukve, jele i smre
- visoke ume hrasta
2.
VISOKODEGRADIRANE UME
- visokodegradirane ume bukve
- visokodegradirane ume hrasta kitnjaka
3.
UMSKE KULTURE
- kultura smre i jele
- kultura aria
- kultura bijelog i crnog bora
- kultura hrasta kitnjaka
4.
NISKE IZDANIKE UME
- izdanike ume bukve
- izdanike ume hrasta
5.
GOLETI SPOSOBNE ZA POUMLJAVANJE
6.
NEPRODUKTIVNE POVRINE ZATITNE UME

povrina
(ha)
13.424,00
1.454,00
11.533,00
831,00
572,00
315,00
257,00
843,00
437,00
5,00
387,00
4,00
541,00
237,00
304,00
367,00
1.281,00

Pristup u ume omoguen je javnim i umskim putevima s otvorenou uma od

9-10 km/1.000 ha.
PJ "umarija" Vare gazduje i dijelom uma na podruju opine Breza, a nema svojih
radilita na podrujima susjednih opina Olovo i Ilija.
Na jednom dijelu Opine (podruje oko sela Ligatii, Oevija i Vijaka sve do biveg
Lovakog doma "Zvijezda") eksploataciju i gazdovanje umama vri PJ "umarija" Olovo.
2.2. FAKTORI UGROENOSTI UMA OD POARA

Raznovrsna vegetacija uma i umskih povrina, koja sadri i dosta gorivog materijala, utie
na povean rizik nastanka poara, s tim to je ugroenost od poara razliita zavisno od tipa ume.
Na stepen ugroenosti uma od poara utiu i mnogi drugi faktori (ovjek, klimatografija, podloga,
14

ureenost uma i sl.). Najugroenije su umske kulture niskog raslinja, zatim niske i visoke ume,
dok su najmanje ugroene umske ikare i goleti.
Najvei broj umskih poara dogaa se u periodu februar-april i u mjesecu novembru, a kao
uzrok obino se pojavljuje ljudski faktor. Tada poari najee izbijaju zbog nepanje
poljoprivrednika i graana koji spaljuju korov i otpad. Inae, to su ume pristupanije i to se u
njima ovjek due zadrava, to je vea ugroenost od poara.
Duina trajanja umskih poara zavisi od niza faktora, a najznaajniji su: vrsta poara, tip i
karakteristike ume, vremenske prilike, otvorenost podruja i brzina intervencije gaenja poara.
Ne zanemarujui ostale faktore, duina trajanja poara u najveem broju sluajeva najvie
zavisi od brzine intervencije gaenja. Stoga je prosjeno trajanje umskih poara jedan od sigurnih
pokazatelja funkcioniranja i efikasnosti protivpoarne slube u svim segmentima njenog djelovanja
(od uoavanja poara, opreme i sredstava za gaenje, preko javljanja i organiziranja ljudstva, do
samog transporta na mjesto poara i efikasnog gaenja).
2.3. FAKTORI UGROENOSTI IZLETITA OD POARA

Najznaajnija izletita na podruju Opine su: Ponikve, Vrankovci, Mrestilite i Dabravine.

Osim njih, postoji jo niz popularnih izletita uz vodotoke i rubove uma, koje sa stanovita zatite
od poara nikako ne treba zanemariti (odmaralite "Doli", obale rijeke Stavnje, rijeke Blaa,
Misoa, alja i Bukovica, stari grad Bobovac, stara damija na Kariima i dr.), planinarski dom
Perun i planinarski dom Budoelje Vare.
Bez obzira na sastav i osobine vegetacije, izletita spadaju u kategoriju najugroenijih
lokacija. Kod procjene poarne ugoenosti izletita, odluujui uticaj ima ljudski faktor, pa veinu
protivpoarnih mjera treba usmjeriti u tom pravcu.
2.4. ORGANIZACIJA ZATITE OD POARA

Slubu ZOP-a PJ "umarija" Vare, na podruju njenog djelovanja (odvojene radne jedinice
Vare, Olovo i Kakanj), ine referenti za ZOP, te osmatrai i dojavljivai umskih poara. U ovu
slubu moe se ubrojiti i jedinica za uzgoj i zatitu uma.
PJ "umarija" Vare vlasnik je sljedeih objekata:
- u krugu Ljepovia portirnica, "arena kua" i zgrada uprave.
- na R "Zvijezda" zgrada uprave, tala, portirnica, kovaija, baraka za radnike i betonsko
skladite za zapaljive tenosti,
- na R "Bukovica" zgrada uprave, dvije barake za radnike, priruni objekat, upa za drva,
metalni kontejner za zapaljive tenosti, tala i magacin za ito,
- na R "Okruglica" zgrada uprave, kovaija, tala i baraka na Didoradi, te dva bungalova na
Kariima,
- u odmaralitu "Doli" radnike nastambe sa sedam bungalova, restoranom i prateim
objektima (u Dolima je stacionirana i stabilna cisterna kapaciteta cca 12 m3 vode).
Osim nabrojenog, PJ "umarija" Vare koristi i dio starog kruga Drvne industrije "Zvijezda"
d.d. u steaju Vare, koji se nalazi u Ljepoviima. To se odnosi na objekat za popravak mehanikih
kvarova i na priruno betonsko skladite u kojem je smjetena manja koliina goriva i maziva. PJ
"umarija" Vare pripala je i vatrogasna cisterna kapaciteta 8.000 l, koja je u funkcionalnom stanju.
Svi objekti PJ "umarija" Vare imaju gromobransku zatitu, koja se, kao i stanje
elektroinstalacija, provjerava jedanput godinje. Protupoarna zatita svih objekata osigurana je
prirunim vatrogasnim aparatima tipa "S" i "CO2" u skladu s vlastitim planom ZOP-a. U okviru tog
plana utvren je stupanj ugroenosti od poara i na osnovu toga izraene pratee karte.
PJ "umarija" Vare ima formirane interventne grupe snabdjevene potrebnim sredstvima i obuene
za gaenje umskih poara. U periodu od 01.03. do 30.09. ima uspostavljenu osmatrako-dojavnu
slubu na pet osmatrakih mjesta.

15

Svi zaposlenici se jednom godinje obuavaju i testiraju iz oblasti ZOP-a. Zadatak svih njih
je i provoenje mjera ZOP-a koje se dijele na:
a) Preventivne mjere obuhvaaju aktivnosti i mjere kojima je cilj da se broj umskih
poara smanji obrazovnim, nadzornim i zakonskim putem (ureenje uma i provoenje umskouzgojnih zahvata u njima, formiranje i odravanje mjeovitih sastojina liara i etinara,
redovno odravanje proreda u posebno ugroenim sastojinama, potkresavanje donjih povitljivih
grana i sl.),
b) Mjere pripravnosti obuhvaaju mjere koje se organiziraju i provode prije nastajanja
umskih poara (organizacija kompletnog protupoarnog sistema, obuka ljudstva, osiguranje
radne snage i opreme za gaenje poara, osmatranje i dojavljivanje poara, planiranje i dr.),
c) Mjere gaenja umskih poara obuhvaaju sve mjere koje se odnose na lokaliziranje i
gaenje poara od trenutka njegovog nastanka, odnosno obuhvaa tehniku i taktiku gaenja
poara.
Privatno preduzee "ummex" d.o.o. Vare, izdvojeno iz biveg DP "umarstvo" Vare,
postalo je vlasnik mehanike radionice s kotlovnicom za grijanje i pumpom za gorivo u krugu
Ljepovii (trenutno nije u funkciji), sredstava za eksploataciju ume, te tale i barake na Studencu u
Zvijezdi. Pripala mu je i postojea hidrantska mrea u Ljepoviima.
Ovo preduzee koristi i najvei dio objekta PJ "umarija" Vare "arena kua" u
Ljepoviima kao svoju upravu, a jedan dio tog objekta koristi i Kantonalna uprava za ume.
Dio poslova vezanih za uvanje i zatitu uma, prema odredbama Zakona o umama, preao
je u obavezu Kantonalne uprave za ume.
2.5. VATROGASNE JEDINICE U FUNKCIJI GAENJA UMSKIH POARA

Radi provoenja preventivnih mjera ZOP-a, gaenja poara i spaavanja ljudi i materijalnih
dobara ugroenih poarom, eksplozijom ili elementarnom nepogodom i za vrenje drugih zadataka
iz oblasti ZOP-a utvrenih Planom, odnosno planovima ZOP-a Preduzea i organa, osnivaju se
vatrogasne jedinice.
Vatrogasne jedinice mogu biti profesionalne i dobrovoljne. Profesionalna vatrogasna
jedinica Vare djeluje na cjelokupnom podruju Opine. Profesionalne vatrogasne jedinice mogu se
osnovati i u Preduzeima i organima. Dobrovoljne vatrogasne jedinice formiraju se u vatrogasnim
drutvima.
Gaenje umskih poara u pravilu vri preduzee koje gazduje umama. U postojeim
uvjetima, organizacija gaenja poara u velikoj mjeri zavisi od osposobljenosti "organizovanih
grupa za gaenje" pri PJ "umarija" Vare i od organizovanosti Profesionalne vatrogasne jedinice.
Zahvaljujui stupnju njihove opremljenosti i organizovanosti, nije potrebna nikakva vea ispomo u
gaenju ozbiljnijih poarnih situacija na podruju kojim gazduje PJ "umarija" Vare, tim vie to
je dosadanja praksa pokazala da je veina umskih poara na tom podruju bila tipa niskih poara i
da su isti u veini sluajeva lokalizirani od strane zaposlenika tog privrednog subjekta.
Obaveze subjekata koji upravljaju i gazduju umama, u pogledu zatite uma od poara,
regulirane su lanom 6. Zakona o umama ("Sl. novine F BiH", br. 20/02 i 29/03) i Pravilnikom o
sadraju planova za zatitu uma od poara. Na osnovu tih propisa JP "PD" donijelo je Pravilnik o
zatiti od poara, br. PNO-III-16/04, od 15.09.2004. godine i Plan zatite od poara PJ "umarija"
Vare, br. 1515/05, od 24.06.2005. godine.
PJ "umarija" Vare ima formirane sve zakonom propisane slube (sluba zatite, tehnolog
protivpoarne zatite, osmatrako-dojavna sluba), a posjeduje i potrebna sredstva i opremu, te
ljudstvo u vidu interventnih grupa.
Najbolja efikasnost protivpoarne zatite u preduzeima koja se bave uzgojem i
eksploatacijom ume postie se obrazovanjem radnika zaduenih za gaenje umskih poara, budui
da je od presudne vanosti brz pristup organiziranom gaenju poara i uinkovito djelovanje
radnika na terenu. Vano je naglasiti da se obrazovanje i testiranje radnika PJ "umarija" Vare,
rasporeenih na poslove gaenja umskih poara, vri svake godine.
16

Veliku pomo pri otkrivanju i sanaciji umskih poara daju radnici na terenu, tako da
Profesionalna vatrogasna jedinica, putem mobilnih telefona, u najkraem roku dolazi do potrebnih
informacija o mjestu poara, pravcu i brzini njegova irenja, te vremenu i brzini prelaska niskih u
visoke poare.
2.6. TEHNIKA SREDSTVA I OPREMA ZA GAENJE

Jedan od glavnih preduvjeta za brzu i efikasnu lokalizaciju i gaenje umskih poara je

pravovaljan izbor opreme i sredstava za te poslove. Za gaenje umskih poara koriste se
standardna i specijalizirana runa i mehanika sredstva i alati.
Alati i oprema za gaenje umskih poara su:
- oprema za obradu drveta (sjekire, rune i motorne pile),
- oprema za grabljenje, guranje i zaguivanje vatre mlaenjem (obine i specijalno
konstruirane grablje, lopate i metle za gaenje poara),
- oprema za kopanje i izgradnju protivpoarnih pruga (krampovi, lopate i trnokopi),
- oprema za gaenje poara vodom (burad, kante, naprtnjae, brentae, pumpe i prskalice),
- oprema za paljenje kontrapoara,
- oprema za prijenos informacija i izdavanje komandi u akcijama gaenja poara (radioaparati, megafoni, mobilni telefoni i sl.),
- oprema za osvjetljavanje u nonim uvjetima.
2.7. SISTEM OBAVJETAVANJA I DOJAVE POARA

Sistem obavjetavanja i dojave prilikom pojave umskog poara obuhvaa dva izrazito
vana zadatka u fazi pripravnosti, odnosno:
- otkrivanje (detekciju) poara,
- dojavu i obavijesti o poaru.
Osim toga, ovaj sistem znaajnu ulogu ima i u samoj akciji gaenja poara.
2.8. OTKRIVANJE UMSKIH POARA I SISTEM VEZE

Rano otkrivanje jedan je od najvanijih elemenata za spreavanje irenja poara i njegovu

sanaciju. Pravovremenim otkrivanjem mjesta, vrste i obima umskog poara najee se
onemoguava njegovo prerastanje u sljedeu fazu stihiju, koju je teko savladati.
Organizirano otkrivanje poara vri se osmatranjem putem osmatraa i uvara. Raspored
osmatrakih mjesta u PJ "umarija" Vare je sljedei:
- brdo Hrasno u sekciji Breza,
- Dragovako brdo u sekciji Bukovica,
- Budoeljska planina u sekciji Dabravine,
- planina Zvijezda u sekciji Zvijezda,
- Vrhovi u sekciji Ravne.
Dojava poara u vrijeme mobilne telefonije maksimalno je pojednostavljena. Uz to, i
telefonski broj (123) Profesionalne vatrogasne jedinice Vare funkcionira na cjelokupnoj teritoriji
Opine (dojava je mogua i putem mobilnih telefona, a poziv je besplatan).U sluaju nedostupnosti
telefonskog broja Vatrogasaca dojava se moe proslijediti na Policijsku stanicu na brojeve 122 i
843-027.
2.9. TAKTIKA GAENJA UMSKIH POARA

Pod taktikom gaenja umskih poara podrazumijeva se izbor najboljeg naina i metode
gaenja poara. Metode gaenja zavise od vrste poara, raspoloivih snaga i uvjeta koji vladaju na
mjestu poara. Za gaenje niskih (prizemnih) i visokih poara najee se koriste direktne i
indirektne metode.
17

Direktno gaenje poara primjenjuje se kod prizemnih poara, iako se direktnim napadom
mogu gasiti gotovo svi poari, a to iskljuivo zavisi od raspoloive opreme i sredstava, te od
raspoloivih vatrogasnih snaga. U praksi se koriste tri varijante direktnog gaenja.
Prva varijanta podrazumijeva direktno napadanje rubova poara, pri emu se vatra gasi
vodom, mineralnom zemljom, zaguivanjem (mlaenjem), kemijskim sredstvima i zemljom.
Druga varijanta je tzv. "metoda dvije stope" koja podrazumijeva kopanje uske pruge
(najee u irini lopate). Pruga se kopa toliko duboko dok se ne doe do mineralnog sloja (zemlje
ili kamena), a iskopana organska materija se baca prema rubu ili na sam rub poara. Ova metoda je
naziv dobila po tome to se pruga kopa do dubine od najvie dvije stope (oko 60 cm) ispred poara.
Vatra sagori sav materijal do pruge i tu se zaustavlja.
Trea varijanta direktnog gaenja je tzv. "paralelna metoda" kod koje se, na isti nain kao u
prethodnoj varijanti, kopa uska pruga, ali na 2-10 m ispred poara. Skupljeni gorivi materijal
izmeu izgraene pruge i poara se pali prije nego ga zahvati poar. Ova varijanta je bolja zbog
manjeg uticaja topline na radnike, tako da se pruga kopa sigurnije i mirnije.
Od indirektnih metoda pri gaenju prizemnih i visokih poara primjenjuju se izgradnja
protivpoarnih pruga u dvije varijante i metoda kontrapoara, te njihove kombinacije.
Pri gaenju intenzivnih prizemnih poara (gui i vii prizemni biljni pokriva) i visokih
poara mlaih sastojina (stabla manje visine), izrauje se obina protivpoarna pruga, potpuno ista
od gorivih materijala, irine 1-3 metra. U tu svrhu koriste se i ve postojee prepreke poput
presjeka, staza, puteva, vodotoka i grebena. U sluaju da odreene prepreke ve postoje,
protivpoarne pruge se presijecaju i izrauju mehaniki ili pomou radne snage. Ova metoda se
obino kombinira s metodom kontrapoara.
Za gaenje visokih poara (poari kronji drvea) koristi se "metoda irokog prosjeka", koja
se sastoji u tome da se na odreenoj udaljenosti od ela poara izradi prosjek ija irina ne smije biti
manja od visine okolnih stabala. Iz prosjeka se uklanjaju sva stabla, a njegovom sredinom se iskapa
protivpoarna pruga irine 1 m, s koje se uklanja sav gorivi materijal. iroki prosjeci se obino rade
po grebenima, uz maksimalno koritenje prirodnih protivpoarnih prepreka.
Za gaenje velikih umskih poara, koji se ne mogu gasiti na drugi nain, koristi se "metoda
kontrapoara". Ova metoda je relativno rizina i mogu je provoditi samo iskusni gasioci umskih
poara. Opasnost se ogleda u tome to sa svih strana dolazi do jakog strujanja zraka prema poaru, a
to je posljedica izraenog vertikalnog strujanja zraka iznad samog poara. Novozapaljeni
kontrapoar drugim strujanjima (vladajui vjetrovi) moe biti usmjeravan na druge strane, tako da
uvijek postoji opasnost da taj poar dobije neeljeni oblik i dimenzije. Kontrapoari se pale kod
protivpoarnih prosjeka i pruga u trenutku kada se primijeti kretanje zraka iz smjera vatrene stihije.
Protivpoarni prosjeci i pruge rade se u duini neto veoj od irine ela poara, a kontrapoar se
pali u duini priblino istoj elu poara. Kontrapoari mogu biti prizemni i visoki. Prvo se pali
prizemni kontrapoar poar kojim se glavni poar nastoji spustiti na zemlju gdje ga je lake ugasiti.
Visoki kontrapoar se pali jedino u izuzetno kritinoj situaciji. Adekvatna obuenost organiziranih
grupa za gaenje poara posebno dolazi do izraaja prilikom koritenja ove metode. Ponekad je i
samo poznavanje smjera strujanja zraka na odreenom lokalitetu od presudnog znaaja za
zaustavljanje irenja poara.

3. ORGANIZACIJA I PROVOENJE ZOP-a

3.1. Organiziranje i provoenje ZOP-a na podruju Opine vri se na osnovu Plana i planova
ZOP-a u Preduzeima i organima.
Opi akti o ZOP-u u Preduzeima i organima usklauju se s ovim Planom i s drugim
propisima o zatiti od poara i dostavljaju na uvid Inspektoratu za kontradiverzionu i protivpoarnu
zatitu pri Ministarstvu unutranjih/unutarnjih poslova Zeniko-dobojskog kantona (u daljem
tekstu: MUP Ze-do kantona).

18

Organizacija vrenja poslova ZOP-a u Preduzeima i organima realizira se na nain kojim se

osigurava struni nadzor, provoenje potrebnih mjera, otklanjanje nepravilnosti koje mogu izazvati
i proiriti poar ili umanjiti efikasnost njegovog gaenja i spaavanja ljudi i imovine ugroenih
poarom, rjeavanje drugih pitanja iz djelokruga ZOP-a i uee radnika u pripremanju i
provoenju opih akata, planova i programa s mjerama ZOP-a.
Provoenje ZOP-a na podruju Opine osigurava se organizacijom inspekcijskih i drugih
poslova upravnog nadzora, organizacijom vatrogasnih jedinica za potrebe gaenja poara,
spaavanja ljudi i materijalnih dobara ugroenih poarom i elementarnim nepogodama, te vrenjem
drugih zadataka utvrenih Planom i planovima ZOP-a u Preduzeima i organima.
Preduzea i organi s podruja Opine, zbog stvarne opasnosti od poara i nunosti efikasne i
strune zatite imovine, trebaju ostvarivati trajnu suradnju sa subjektima ovlatenim za vrenje
ZOP-a ili pojedinih djelatnosti iz te oblasti.
3.2. U okviru svojih prava i dunosti, Opina vri sljedee poslove iz oblasti ZOP-a:

donosi Plan,
odluuje o osnovnim pitanjima od znaaja za organiziranje i provoenje ZOP-a u skladu sa
Zakonom i ovim Planom,
- u skladu sa Zakonom, donosi propise kojima se utvruju obaveze Preduzea i organa u vezi
sa donoenjem planova ZOP-a i organiziranja slubi ZOP-a, te blie ureuju druge mjere
ZOP-a i obrazuje Profesionalna vatrogasna jedinica,
- prati stanje i ostvarivanje utvrene politike u oblasti ZOP-a,
- stara se o periodinom praenju stanja ZOP-a i realizaciji Plana,
- vri i druge poslove utvrene Zakonom, Statutom opine Vare i opim aktima.
Opinska Sluba za prostorno ureenje i obnovu izvrava i osigurava izvrenje Zakona,
drugih propisa i opih akata u oblasti urbanizma i komunalnih poslova. Ne mogu se izdavati
urbanistike suglasnosti i odobrenja za graenje, rekonstrukciju ili adaptaciju objekata na mjestima
na kojima bi se stvarala poarna opasnost za druge objekte ili poremetilo postojee sigurnosno
stanje u oblasti ZOP-a, kao i u drugim sluajevima ako bi to bilo u suprotnosti sa Zakonom,
tehnikim normativima kojima se utvruju mjere ZOP-a i eksplozija ili ovim Planom. Isto se odnosi
i na gradnju energetskih i instalacijskih objekata (plinovodi, rezervoari i sl.) i postrojenja.
Odobrenje za upotrebu izgraenog, rekonstruiranog ili adaptiranog objekta ili dijela objekta
koji predstavlja ekonomsko-tehniku cjelinu i koji se kao takav moe samostalno koristiti, izdaje se
tek nakon to se utvrdi da su izvedene mjere ZOP-a i eksplozija predviene u tehnikoj
dokumentaciji na koju je data suglasnost ovlatenog pravnog lica.
Za objekte u kojima su ugraeni sistemi za dojavu i gaenje poara, ureaji za kontrolno
djelovanje i ureaji za spreavanje irenja poara i eksplozija, upotrebna dozvola se izdaje tek
nakon to se ispita funkcionalnost i djelovanje u skladu s projektom i primijenjenim propisima.
Sluba za prostorno ureenje i obnovu, prilikom izrade prostornog, urbanistikog ili
regulacionog plana, surauje s MUP-om Ze-do kantona, te s opinskom Slubom za civilnu zatitu i
Vatrogasnim jedinicama u svrhu iznalaenja mjera za efikasno spreavanje i gaenje poara.
U cilju dosljedne provedbe Zakona i drugih propisa iz oblasti ZOP-a, u postupku koji
prethodi donoenju rjeenja o urbanistikoj suglasnosti, odobrenju za graenje ili upotrebnoj
dozvoli, nuno je ostvariti meusobnu suradnju izmeu inspekcije ZOP-a, elektroenergetske,
umarske, graevinske, termoenergetske i inspekcije zatite na radu.
Osobe koje, po odobrenju opinske Slube za privredu i finansije/Slube za gospodarstvo i
financije, obavljaju samostalnu djelatnost, dune su na lako dostupnom mjestu drati ureaje, alat i
opremu za gaenje poara ukoliko, ovisno o prirodi djelatnosti, objektu prijeti opasnost od izbijanja
ili irenja poara.
3.3. U mjesnim zajednicama ZOP se organizira i provodi na osnovu ovog Plana. Pri tome je

neophodna meusobna suradnja samih mjesnih zajednica, kao i njihova suradnja s Preduzeima i
organima. Mjesne zajednice, putem svojih savjeta, vre kontrolu izvrenja Plana i sanacionog
19

programa u vezi s provoenjem i unapreenjem ZOP-a. Osim planiranja propisanih mjera, treba
voditi rauna da mjesna zajednica obuhvati i sve svoje neposredne potrebe u pogledu ZOP-a i
naina njihovog provoenja (provoenje ZOP-a u stambenim objektima, ulicama, naseljima ili
dijelovima naselja, organiziranje ekipa za gaenje poara, pripremanje i osposobljavanje
stanovnitva za gaenje poara, spaavanje ljudi i materijalnih dobara ugroenih poarom i dr.).
3.4. Preduzea i organi, kao nosioci aktivnosti u provoenju i unapreenju ZOP-a, utvruju

obaveze i zadatke, rokove i nain njihovog izvrenja i odreuju tijela odnosno radnike odgovorne za
izvrenje. Pri tome su duni oslanjati se na struna i nauna saznanja iz oblasti ZOP-a.
Subjekti koji gazduju umama u dravnoj i privatnoj svojini duni su poduzimati mjere za
izvrenje zakonskih i drugih propisa kojima se ureuje oblast zatite uma od poara.
Radi poduzimanja posebnih mjera ZOP-a u umama ugroenim poarom (ume koje se
koriste za izlete, odmor, rekreaciju i sl.), pravno lice koje gazduje i upravlja umama odredit e
naroito ugroena podruja i u svom planu ZOP-a:
- utvrditi mjere koje se moraju poduzeti u umama ugroenim od poara,
- utvrditi mjere koje e poduzeti u sluaju izbijanja poara,
- utvrditi mjere koje e se poduzeti prilikom gaenja poara,
- urediti organizaciju vatrogasnih straa ili deurnih ekipa osposobljenih za gaenje poara u
umama, njihov raspored na pojedine gospodarske jedinice, odjele ili odsjeke, te alat i
opremu potrebnu za gaenje poara,
- urediti organizaciju osmatrake slube sa sredstvima veze i drugim suvremenim dojavnim
sredstvima,
- kartografski ucrtati pravce saobraajnica koje omoguavaju brze prolaze i prilaze
vatrogasnih jedinica za sluaj gaenja poara,
- ucrtati osmatraka mjesta i izvorita vode koja se mogu koristiti za gaenje poara na
odreenom podruju.
Ako u pojedinim prostorima ili objektima na podruju Opine nije organizirano vrenje
poslova ZOP-a, a isti se koriste za odravanje javnih manifestacija, obiljeavanje dravnih praznika
i sl., Policijska stanica Vare, na osnovu izvrene procjene poveane opasnosti od izbijanja i irenja
poara, odreuje vrenje tih poslova. Na zahtjev organizatora javnih manifestacija, za vrijeme
njihovog odravanja, Profesionalna vatrogasna jedinica duna je organizirati deurstvo u javnim
objektima.
Osim mjera ZOP-a predvienih Zakonom i ovim Planom, opim aktima Preduzea i organa
utvrdit e se njihova odgovornost u pogledu praenja stanja provoenja mjera ZOP-a, utvrivanja
odgovarajuih elemenata organizacije ZOP-a, ostvarivanja zajednikih interesa i potreba u oblasti
ZOP-a i nain njihovog financiranja.
Opim aktima Preduzea koji proizilaze iz Zakona ZOP-a utvrdit e se prava, obaveze i
odgovornosti slubi za poslove ZOP-a, odnosno osoba odgovornih za provoenje mjera ZOP-a, u
pogledu:
- izvrenja mjera koje se odnose na upoznavanje radnika s opasnostima od poara na njihovim
radnim mjestima,
- odravanja u ispravnom stanju i namjenske upotrebe opreme i sredstava za gaenje poara,
- financijskog plana potreba za realizaciju mjera ZOP-a.
Pored obaveznog odreivanja radnika koji se kao odgovorna osoba duan starati o
provoenju mjera ZOP-a, Preduzea i organi procjenjuju potrebu formiranja komisije za ZOP i
utvruju njene ovlasti u obavljanju odreenih poslova iz oblasti ZOP-a.
Opim aktom Preduzea i organa utvruju se obaveze i odgovornosti osoba odgovornih za
poslove tehnikog razvoja i izgradnje objekata (tehniki sektor) u pogledu pravilne primjene mjera
ZOP-a koje se odnose na izgradnju, dogradnju, rekonstrukciju i adaptaciju objekata, ureaja i
instalacija, te drugih mjera neophodnih za efikasno djelovanje, provoenje i unapreenje ZOP-a.
Opim aktom Preduzea i organa utvruju se obaveze i odgovornosti radnika u pogledu
pridravanja propisanih mjera ZOP-a, a naroito:
20

da budu upoznati s opasnostima od poara vezanim za poslove na koje su rasporeeni i s

mjerama i sredstvima za gaenje poara, te praktinom upotrebom sredstava i opreme za
gaenje poara,
da u sluaju potrebe uestvuju u gaenju poara,
da odravaju u ispravnom stanju i namjenski koriste sredstva i opremu za gaenje poara,
da provjere sve uoene nedostatke i kvarove koji bi mogli uzrokovati pojavu poara,
da budu upoznati s materijalnom i drugom odgovornou zbog nepridravanja propisanih
mjera ZOP-a.
3.5. MUP Ze-do kantona, u okviru svog djelokruga, provodi utvrenu politiku i izvrava

zakonske i druge propise i mjere koje se odnose na organizaciju i provoenje ZOP-a, rjeava u
upravnim stvarima iz oblasti ZOP-a, utvruje uzroke i okolnosti izbijanja poara, predlae
Preduzea i organe koji moraju organizirati slube ZOP-a, donijeti planove ZOP-a i druge ope akte
kojima se utvruju mjere i radnje u vezi s provoenjem i unapreenjem ZOP-a.
3.6. Pravno lice koje osigurava rizike od poara na podruju Opine, surauje s MUP-om

Ze-do kantona u vezi sa ZOP-om.

3.7. Organiziranje jedinica za potrebe gaenja poara i spaavanja ljudi i materijalnih dobara

ugroenih poarom i elementarnim nepogodama na podruju Opine vri se na teritorijalnim i

poduzetnim osnovama.
Operativne poslove na podruju Opine vre Profesionalna vatrogasna jedinica i vatrogasne
jedinice koje osnivaju Preduzea i organi.
Profesionalna vatrogasna jedinica mora biti kadrovski i materijalno osposobljena za efikasno
gaenje svih tipova poara. U tu svrhu mora posjedovati razraene operativno-tehnike planove
gaenja poara na drutvenim, stambenim i gospodarskim objektima, te na umskim podrujima. U
skladu s tim planovima, Profesionalna vatrogasna jedinica duna je izvoditi vjebe u kojima mogu
uestvovati i druge vatrogasne jedinice i jedinice civilne zatite.
U organiziranju i provoenju ZOP-a, odgovarajue mjesto i uloga treba pripasti naunoistraivakom radu. Pod time se podrazumijeva i koritenje usluga strunih organizacija i institucija.
Nauno-istraivaki rad treba postati bitan inilac, naroito u pogledu planiranja, projektiranja i
izgradnje sistema ZOP-a, izbora tehnolokih procesa koji smanjuju mogunost nastanka poara i
eksplozija, ispitivanja materijala, sredstava i opreme, njihovih zatitnih svojstava i otpornosti na
toplotu i vatru i njihove podobnosti za sigurnu primjenu, te obrazovanja mladih i educiranja graana
iz oblasti ZOP-a.
3.8. Sistem stalnog obrazovanja i educiranja iz oblasti ZOP-a u direktnoj je vezi s naglim
razvojem industrijskih i tehniko-tehnolokih dostignua, koje prati poveana opasnost od poara.
Permanentan rad u oblasti ZOP-a obuhvaa obrazovanje graana svih kategorija, te odgojne
i propagandne aktivnosti. Poboljanje kadrovske strukture i primjena najnovijih naunih dostignua
iz oblasti ZOP-a pravo je i obaveza svih pravnih subjekata koji se bave rizinom djelatnou, u
najirem smislu te rijei.
Kad se radi o primjeni opasnih materija, sistem ZOP-a u prvom redu obuhvaa upoznavanje
radnika i graana sa svim vrstama opasnih tvari, te s najefikasnijim oblicima zatite.
Obrazovna aktivnost prvenstveno obuhvaa:
- struno obrazovanje rukovodnih kadrova i usavravanje radnika odgovornih za provoenje i
unapreenje ZOP-a u Preduzeima i organima,
- obuavanje i upoznavanje radnika s opasnostima od poara vezanim za rad na poslovima na
koje su rasporeeni, kao i s mjerama i sredstvima za zatitu i gaenje poara,
- praktinu upotrebu aparata za poetno gaenje poara i drugih ureaja za gaenje poara,
- obuavanje i upoznavanje radnika i graana u mjesnim zajednicama s opasnostima od
poara i s protupoarnim mjerama i sredstvima,
21

upoznavanje s materijalnom i drugom odgovornou zbog nepridravanja propisanih mjera

ZOP-a.
Struno obrazovanje rukovodnih i drugih kadrova koji rade na poslovima ZOP-a vri se u
redovnom obrazovnom procesu ili na drugi Zakonom propisan nain.
Nain obuavanja i upoznavanja radnika s opasnostima od poara i s mjerama ZOP-a u
Preduzeima i organima utvruje se opim aktom, u skladu sa Zakonom i ovim Planom. Isto vrijedi
i za struno osposobljavanje radnika koji rukuju opasnim materijama (zapaljive tekuine, plinovi i
eksplozivi) ili rade na elektroenergetskim postrojenjima. Opi akt Preduzea i organa mora biti
usuglaen i s odredbama Pravilnika o strunoj spremi i nainu provjere strunog znanja lica koja
mogu rukovati zapaljivim tenostima i gasovima u prometu ("Sl. list SR BiH", br.15/78).
Obuavanje iz oblasti ZOP-a obuhvaa sve kategorije radnika, a provodi se na osnovu
programa obuavanja i upoznavanja radnika iz oblasti ZOP-a (u daljem tekstu: Program obuke) koji
treba sadravati:
- osnovne mjere ZOP-a i razloge zbog kojih se one provode,
- organizaciju ZOP-a u vezi s poslovima koji se obavljaju i prava, obaveze i odgovornosti
radnika,
- opasnosti kojima su radnici izloeni na radnim mjestima,
- postupak upoznavanja radnika s pravilnim rukovanjem ureajima, sredstvima i opremom za
zatitu i gaenje poara,
- organizaciju gaenja poara i spaavanja ljudi i imovine ugroenih poarom u konkretnim
uvjetima na svakom radnom mjestu i u Preduzeu i organu kao cjelini.
Sadraj Programa obuke zasniva se na organizacionom, tehnikom i kadrovskom stanju
Preduzea i organa u vrijeme njegove izrade, a donosi se polazei od:
- neposrednog opaanja izvora opasnosti sa stanovita ZOP-a,
- tehnike, tehnoloke i druge dokumentacije, uputstava za rad i sl.,
- odredbi sadranih u pozitivnim propisima i opim aktima.
Program obuke obavezno sadri tematske cjeline, broj teoretskih i praktinih sati, profil
zanimanja kojima je namijenjen i strunu spremu koju moraju posjedovati predavai.
Svaki specijalistiki oblik obrazovanja iz oblasti ZOP-a, zbog sloenosti i specifinosti
pojedinih obrazovnih oblika i metoda, odnosno jedinstvene metodologije, treba povjeriti strunoj
ustanovi.
Nakon provedenog Programa obuke obavezno se provjerava stupanj znanja radnika. Osim
materije odreene Programom obuke, provjeravanje se moe proiriti i na neku drugu aktuelnu
materiju iz oblasti ZOP-a s kojom su radnici upoznati.
3.9.Propagandna aktivnost u oblasti ZOP-a obuhvaa organizaciju i provoenje preventivnih

mjera manifestacionog i propagandnog oblika u cilju podizanja protivpoarne sigurnosti, odnosno

razvoja i unapreenja vatrogastva i protivpoarne kulture stanovnitva. S tim u vezi provodit e se
naroito:
- organiziranje vatrogasnih vjebi i izlobi,
- objavljivanje publikacija i informacija prigodnog sadraja i oglaavanje putem sredstava
javnog informiranja,
- prikazivanje odgovarajuih filmova o uzrocima poara i mjerama zatite.
Glavni nosioci propagandne aktivnosti su Opinski tab/stoer civilne zatite Vare, MUP
Ze-do kantona Policijska stanica Vare, udruenja graana i osiguravajua drutva.

4. FINANCIRANJE ZOP-a
Sredstva za provoenje i unapreenje ZOP-a osiguravaju Opina Vare, Preduzea i organi i
graani u skladu sa Zakonom i ovim Planom.
Sredstva za rad Profesionalne vatrogasne jedinice osigurava opina Vare kao njen osniva.
22

Opinsko vijee Vare donosi odluku o osnivanju fonda za vatrogastvo kojom se, u skladu
sa Zakonom, ureuje nain upravljanja, financiranja i raspolaganja sredstvima tog fonda, te druga
pitanja od znaaja za njegov rad.
Sredstva za rad vatrogasnih jedinica u Preduzeima i organima osiguravaju njihovi osnivai.
Preduzea i organi osiguravaju sredstva potrebna za nabavku ureaja, alata i druge opreme
za poetno gaenje poara i staraju se o njihovom ispravnom koritenju i odravanju, a osiguravaju i
sredstva potrebna za obuku radnika u vezi s provoenjem mjera ZOP-a.
Financiranje ostalih potreba u oblasti ZOP-a (projektiranje, izrada planova ZOP-a,
preventivni pregledi protivpoarnih aparata i stabilnih instalacija za gaenje poara, kontrola i
ispitivanje hidrantske mree, atesti za gromobranske instalacije, polaganje strunih ispita na
poslovima rukovanja zapaljivim tekuinama i plinovima, provjera znanja iz oblasti ZOP-a i
polaganje strunih ispita za rukovodioce akcija gaenja poara) snosi investitor odnosno naruilac
posla.
Sredstva za unapreenje ZOP-a na podruju Opine, u skladu sa Zakonom, uplaivat e i
privredni subjekti koji s Vladom Zeniko-dobojskog kantona zakljue ugovor o koncesiji.

5. NAIN DJELOVANJA VATROGASNIH JEDINICA

5.1.Vatrogasne jedinice osnivaju se sa zadatkom da uestvuju u provoenju preventivnih
mjera ZOP-a, gaenju poara i spaavanju lica i materijalnih dobara ugroenih poarom i
elementarnim nepogodama. Zadatak Profesionalne vatrogasne jedinice je da, odmah po saznaju da
je na bilo kom prostoru ili objektu na podruju Opine izbio poar, pristupi njegovom gaenju. U
akciju se, ovisno o razmjerima i vrsti poara, ukljuuje dio ili cjelokupna jedinica s opremom.
5.2. Sagledavanje uspjenosti i broja izvrenih akcija gaenja poara kontinuirano se vri za
period od posljednjih pet godina, a u cilju procjene potrebnog broja vatrogasnih jedinica i njihove
disperzije na podruju Opine. Statistika obrada podataka, koja se u vidu izvjetaja prezentira
Opinskom vijeu Vare, vri se na osnovu broja intervencija i njihovog prosjenog trajanja.

Tabela 4

Redni
Godina
broj

Broj poara i
intervencija

Vrsta poara
40% umskih,
60% ostalih
Priblino jednak odnos umskih i
ostalih poara

1.

2007.

46

2.

2008.

62

3.

2009.

61

-II-

4.
2010.
5.
2011.
UKUPNO:

70
73
312

-II-II-

Kako je prosjeno trajanje jedne intervencije gaenja poara (od trenutka polaska na lice
mjesta do trenutka povratka u bazu) iznosilo oko 2 sata, ukupno trajanje svih 312 intervencija za
posljednji petogodinji period iznosi oko 624 sata.

23

5.3. U cilju planiranja nabavke i koritenja opreme i sredstava za gaenje, neophodno je

postii dogovore i usuglasiti potrebe svih struktura u sistemu (Profesionalna vatrogasna jedinica,
vatrogasne jedinice, dobrovoljna vatrogasna drutva, specijalizirane jedinice civilne zatite i dr.)
kako ne bi dolo do dupliranja opreme i sredstava za gaenje.
5.4. Kod poetnog poara s malim stupnjem ugroenosti ljudi i materijalnih dobara,
interveniraju Profesionalna vatrogasna jedinica i dobrovoljne odnosno poduzetne vatrogasne
jedinice s podruja na kome je poar izbio. Izlazak vatrogasne jedinice vri se po nareenju njenog
komandira, a na osnovu neposredne dojave o poaru od strane graana ili Policijske stanice Vare.
5.5. Velikim poarom smatra se poar koji zahvati cijeli objekt ili njegove pojedine blokove,
dijelove naselja, velike komplekse otvorenih skladita, vee umske povrine, kao i poar veih
razmjera u nekom preduzeu. Za njegovo gaenje neophodno je angairanje veeg broja
vatrogasnih jedinica, radnika Preduzea i organa sa sredstvima i tehnikom, te graana. Redoslijed
upotrebe vatrogasnih jedinica zavisi od vie faktora, od kojih su najvaniji:
- mjesto na kojem je poar izbio,
- mogunost njegovog irenja,
- stupanj razvoja poara u momentu dojave,
- vrsta materijala zahvaenog poarom,
- stupanj ugoroenosti ljudi i materijalnih dobara.
5.6. Za gaenje velikih poara neophodno je angairanje vatrogasnih jedinica u formaciji
najmanje jednog voda ili ete, uz upotrebu specijalnih vozila i druge tehnike opreme. Uloga
rukovodioca akcije gaenja poara je znaajna kod svih vrsta poara, jer on odluuje o potrebnim
snagama (ljudstvo i oprema) i trai pomo drugih vatrogasnih jedinica. Pri odreivanju stvarno
potrebnih snaga, rukovodilac akcije gaenja poara treba predvidjeti i odgovarajuu rezervu u
ljudstvu i opremi kako bi se moglo organizirati i provesti efikasno gaenje poara. U akciju gaenja
poara obavezno se ukljuuju:
- Profesionalna vatrogasna jedinica,
- dobrovoljne vatrogasne jedinice locirane u blizini poara,
- vatrogasne jedinice privrednih subjekata lociranih u blizini mjesta izbijanja poara.
Rukovodilac akcije gaenja poara rukovodi svim vatrogasnim jedinicama ukljuenim u tu
akciju, odreuje pravac i pozicije djelovanja prispjelih jedinica, rasporeuje ih na sektor gaenja i
postavlja zadatke koje trebaju izvriti.
5.7. Izuzetno, u sluaju poara velikih razmjera, ako rukovodilac akcije gaenja ne moe sam

ostvariti punu koordinaciju rada svih ukljuenih jedinica, Opinski tab civilne zatite moe
formirati jedan ili vie komandnih punktova, koji trebaju biti na mjestima s kojih se moe
nesmetano pratiti rad jedinica na glavnim sektorima gaenja. Na komandnom punktu se prikupljaju
podaci o razvoju poara i izvrenju zadataka jedinica na pojedinim sektorima. S tog mjesta se
prenose nareenja rukovodioca akcije gaenja komandirima pojedinih vatrogasnih jedinica. Na
komandnom punktu se uspostavlja stalno deurstvo i smjeta operativni tab koji sainjavaju
rukovodioci jedinica angairanih na gaenju i tehniki rukovodioci objekata koji se gase. Operativni
tab ima zadatak osigurati i organizirati efikasno djelovanje vatrogasnih jedinica u skladu s planom
akcije gaenja poara, a zaduen je i za prikupljanje dokumentacije u vezi s uzrokom poara i
odvijanjem akcije gaenja.
5.8. Protivpoarne jedinice Oruanih snaga BiH mogu se, na poziv komandira Profesionalne
vatrogasne jedinice, sa svojim sredstvima i opremom ukljuiti u akciju gaenja poara na podruju
Opine u sluaju da poar uzme tolike razmjere da se vlastitim snagama ne moe staviti pod
kontrolu. U cilju postizanja maksimalne uinkovitosti i suradnje, treba uspostaviti direktnu vezu sa
dispeerskim centrom Oruanih snaga BiH i vatrogasnim jedinicama s podruja Opine.
24

5.9. sluaju izbijanja poara veih razmjera, kada se procijeni da se postojeim snagama,
ukljuujui i jedinice Oruanih snaga BiH, poar ne moe ugasiti, u akciju gaenja pozivaju se i
vatrogasne jedinice iz susjednih opina. O tome odluuje opinski naelnik opine Vare, odnosno
lice koje on ovlasti. Na intervenciju se pozivaju vatrogasne jedinice koje raspolau opremom i
sredstvima za gaenje, i to: Vatrogasna jedinica Visoko, Profesionalna vatrogasna brigada Sarajevo,
Vatrogasna jedinica Olovo i Profesionalna vatrogasna brigada Zenica. Akcijom gaenja velikih
poara u koju su ukljuene jedinice Oruanih snaga BiH i vatrogasne jedinice iz drugih opina
rukovodi Opinski tab civilne zatite.
5.10.Nain upotrebe vatrogasnih jedinica u sluaju poara velikih razmjera odreen je
Zakonom, Zakonom o zatiti i spaavanju ljudi i materijalnih dobara od prirodnih i drugih nesrea
("Sl. novine F BiH", br. 39/03 i 22/06), operativnim planovima vatrogasnih jedinica i ovim Planom.
5.11.U cilju efikasnijeg gaenja poara i spaavanja ljudi i materijalnih dobara, u akciju

gaenja poara se, na zahtjev rukovodioca akcije a posredstvom operativnog centra pri opinskoj
slubi civilne zatite, ukljuuju Preduzea i organi, odnosno mjesne zajednice.
Odmah po saznanju o izbijanju poara, bez obzira na to o kojem se objektu ili prostoru
Opine radi, ovlateni radnici PU Vare duni su izai na lice mjesta, izvriti osiguranje poarom
ugoenog objekta ili prostora i osigurati nesmetan rad rukovodiocu akcije gaenja poara.
Na poziv rukovodioca akcije gaenja poara, Javno komunalno preduzee Vare duno je na
mjesto poara uputiti slobodne cisterne s vodom i deurnog radnika koji pomou ventila i putem
odreenog hidranta treba omoguiti usmjeravanje vode prema mjestu poara. U akciju gaenja
poara se, na poziv rukovodioca akcije, ukljuuje i deurna sluba JP "Elektroprivreda BiH"-PJ
"Elektrodistribucija" Zenica, RJ Vare, te stanica hitne pomoi Doma zdravlja Vare.
Posebnim planom zatite i spaavanja od elementarnih nepogoda utvruje se broj i vrsta
vozila, neophodna koliina alata, te tehnikih i drugih sredstava koja su, u sluaju potrebe, po
naredbi Opinskog taba civilne zatite, Preduzea i organi duni staviti na raspolaganje
rukovodiocu akcije gaenja poara. Stavljanje na raspolaganje vozila i tehnike opreme za ije je
rukovanje potrebna posebna strunost podrazumijeva i ljudstvo koje e istim rukovati.
5.12. Dopunske snage u akciji gaenja poara i spaavanja ljudi i materijalnih dobara ine
ljudstvo i oprema Preduzea i organa, te angairano graanstvo sa svojim prijevoznim, tehnikim i
drugim sredstvima.
Ukljuivanje jedinica civilne zatite ope i specijalne namjene u akciju spaavanja ljudi i
materijalnih dobara vri se u skladu sa Zakonom o zatiti i spaavanju ljudi i materijalnih dobara od
prirodnih i drugih nesrea.
Po izvrenoj akciji gaenja poara, rukovodilac akcije daje nalog vatrogasnim jedinicama da
napuste mjesto poara. Prema potrebi, on moe ostaviti izvjesno osiguranje ako pretpostavi da se
poar moe ponovno javiti.
O opoj sigurnosti na mjestu akcije gaenja stara se Opinski tab civilne zatite, koji
organizira pruanje prve pomoi i prijevoz povrijeenih u zdravstvene ustanove. To tijelo je
ovlateno i za davanje informacija i izjava o poaru.
5.13. Vatrogasne jedinice dune su sainiti taktiko-operativni plan gaenja poara i
spaavanja ljudi i materijalnih dobara ugroenih poarom za objekte Preduzea i organa koje odredi
Opina Vare. Taktiko-operativni planovi za objekte od posebnog znaaja (javni, kulturni i
historijski objekti) ili objekte izrazito ugroene od poara i eksplozija trebaju se koristiti za
uvjebavanje vatrogasnih jedinica i provjeru efikasnosti pojedinih operativno-tehnikih elemenata.
5.14. Po odobrenju opinskog naelnika ili drugog ovlatenog lica, Profesionalna vatrogasna
jedinica intervenirat e u akciji gaenja poara i spaavanja ljudi i materijalnih dobara ugroenih
25

poarom na podruju druge opine koja zatrai pomo. U tom sluaju teritoriju Opine moe
napustiti najvie polovina ljudstva odnosno sredstava i opreme kojima Profesionalna vatrogasna
jedinica raspolae. Pomo za gaenje moe se pruiti u svim opinama s podruja Federacije BiH
koje istu zatrae.

6. SISTEM OBAVJETAVANJA I POSTUPAK U SLUAJU POARA

Za unapreenje sistema obavjetavanja i postupka u sluaju poara nuno je sagledati:
- stanje veza u funkciji dojave,
- stanje vatrodojavnog sistema,
- kvalitet sistema za dojavu poara,
- zadatke Operativnog centra za obavjetavanje,
- stanje sredstava za javno uzbunjivanje,
- djelatnost Profesionalne vatrogasne jedinice.
6.1. Na podruju Opine postoji kvalitetan automatski telefonski saobraaj i stabilna
mobilna telefonija koja pokriva oko 80% teritorije. Broj javnih govornica je nedovoljan, ali s
obzirom na relativno visok postotak zastupljenosti mobilnih telefona meu stanovnitvom i na
injenicu da se na telefonski broj 123 moe besplatno dojaviti eventualni poar, ovaj segment u
potpunosti zadovoljava postavljene standarde.
6.2. Automatske javljae poara imaju Uni Credit Bank - Poslovnica Vare, i "Apoteke"

Sarajevo - PJ Vare. Princip njihovog rada je jednostavan i vrlo efikasan: prilikom svake pojave
poara ili neovlatenog ulaska u poslovne prostorije, telefonska centrala automatski vri dojavu
prema Profesionalnoj vatrogasnoj jedinici i prema Policijska stanica Vare.
6.3. Svaka dojava, odnosno provjera spremnosti Profesionalne vatrogasne jedinice,
opravdala je postojanje sistema za dojavu poara, to potvruje njegovu efikasnost i uspjenost. Pri
tome za vezu od banaka do Profesionalne vatrogasne jedinice nije postavljana niti koritena
meucentrala budui da sam sistem ne predvia nikakve dopunske veze u cilju potvrivanja alarma
manifestiranog na pultu, a koji je povezan s telefonskom centralom. Ovaj sistem ne iziskuje
provjeru tanosti podataka jer se njime ili provjerava funkcionalnost vatrogasne jedinice ili se
uistinu radi o dojavi poara.
6.4. Operativni centar za obavjetavanje u mirnodopskim uvjetima koristi se za

obavjetavanje i uzbunjivanje o odreenim pojavama i opasnostima. Zadatak tog centra je

prikupljanje podataka i obavjetavanje o opasnostima koje ugroavaju ivote ljudi i materijalna
dobra. Referent za prikupljanje i analizu podataka je u sastavu opinske slube za civilnu zatitu,
to je dodatna pogodnost za efikasno djelovanje protupoarne zatite.
6.5. U sluaju opasnosti, Operativni centar za obavjetavanje vri uzbunjivanje stanovnitva
sirenama ili drugim odgovarajuim znacima. Na uem gradskom podruju instalirane su sirene s
mogunou daljinskog komandovanja iz Operativnog centra za obavjetavanje. Izvan tog podruja
sirene nisu instalirane.
6.6 . U cilju osiguranja zatite ivota i materijalnih dobara , sukladno odredbama Federalnog

i Kantonalnog zakona ZOP-a , kao i Odluke Opinskog vijea Vare, o organiziranosti i

funkcioniranju ZOP-a , na podruju opine Vare, osnovana je Profesionalna vatrogasna jedinica
koja djeluje u sklopu opinske Slube civilne zatite .Profesionalna vatrogasna jedinica je
organizirana u najmanjoj Zakonom predvienoj formaciji Vatrogasno odjeljenje , koje je takoer
definisano sa minimalnim brojem devet ( 9 ) izvrilaca.
26

Profesionalna vatrogasna jedinica radi s minimalnim brojem uposlenika rasporeenih u

etiri odjeljenja, s radnim vremenom po sistemu 12 - 24 - 48. Deurstvo se obavlja u vremenu od
0 do 24 sata. Radno vrijeme uposlenika traje najdue 12 sati, a od toga se moe odstupiti u sluaju
njihovog angairanja na intervenciji gaenja poara odnosno spaavanja ljudi i materijalnih dobara
ugroenih poarom ili elementarnim nepogodama. Kondiciona uvjebanost, sposobnost, poznavanje
objekata i, naroito, poznavanje moguih izvora opasnosti za nastanak poara, znatno utiu na
efikasnost u akcijama gaenja poara i spaavanja ljudi i materijalnih dobara. Zbog toga je
Profesionalna vatrogasna jedinica, prema svom godinjem planu i programu obuavanja, duna
permanentno raditi na osposobljavanju i usavravanju za brzo i efikasno djelovanje.

Osnovne djelatnosti Profesionalne vatrogasne jedinice su:

- preventivni poslovi zatite od poara,
- represivni ili poslovi gaenja poara,
- poslovi spaavanja ljudskih ivota i materijalnih dobara ugroenih poarom ili drugim
elementarnim nepogodama,
- organiziranje kurseva za struno obuavanje i osposobljavanje radnika iz oblasti ZOP-a,
- vrenje struno-praktine obuke radnika i graana iz oblasti ZOP-a,
- pruanje strune pomoi Preduzeima i organima te samostalnim poduzetnicima radi
otklanjanja nedostataka iz oblasti ZOP-a u njihovim poslovnim objektima,
- vrenje protivpoarnog osiguranja u objektima iz prethodne alineje,
- uestvovanje u radu strunih komisija i tijela iz oblasti ZOP-a,
- izrada planova i elaborata iz oblasti ZOP-a,
- vrenje drugih poslova ZOP-a predvienih ovim Planom

7.TEHNIKA OPREMA I SREDSTVA ZA GAENJE

7.1. Na podruju Opine djeluje jedna profesionalna jedinica za gaenje poara i spaavanje

ljudskih ivota i materijalnih dobara ugroenih poarom i elementarnim nepogodama

(Profesionalna vatrogasna jedinica), koja raspolae sljedeom opremom i sredstvima:

vatrogasna cisterna Fap - Mercedes, cca .4.500 lit.vode

(mogunost gaenja pjenom)
vatrogasna cisterna "Scania" kapaciteta 2.500 l
vatrogasna pumpa "Volvo" kapaciteta 1.800 l/min.
komandno vozilo "Lada-Niva"
vatrogasne izme
vatrogasno crijevo 52
vatrogasno crijevo 68
vatrogasno crijevo 38
vatrogasno crijevo 75
meumjealica za vatrogasnu pjenu
vatrogasno pjenilo
zatitna maska
prah
vatrogasni opasa sa sjekiricom
radno vatrogasno odijelo
27

(komada 1),
(komada 1),
(komada 1),
(komada 1),
(komada 10)
(metara 150),
(metara 450),
(metara 500),
(metara 150),
(komada 4),
(litara 500 )
(za sve radnike),
(kg100)
(kompleta 10)
(komada 20)

Tompex ijelo za gaenje

izolirajui aparat za gaenje u dimu ( nekompletni )
vatrogasni ljem
vatrogasna razdjelnica
spojnice, razne
vatrogasna mlaznica (52, 38, 68 i 75)
vatrogasno ue za samospaavanje

(komada 1 )
(komada 4),
(komada 20)
(komada 3),
(komada 20),
(komada 20),
(metara 100).

U cilju uspjenog kvalitativnog i kvantitativnog izvrenja obaveza i praenja suvremenih

trendova u oblasti ZOP-a, potrebno je osigurati materijalnu i tehniku opremu i sredstva za gaenje
poara, a prioritet dati nabavci vatrogasne cisterne kapaciteta od 5.000 do 8.000 l.
Zbog injenice da je na gradskom podruju vei broj objekata viih od 4 sprata,
Profesionalnu vatrogasnu jedinicu neophodno je opskrbiti najmanje jednom vatrogasnom
spusnicom i jednim uskonim zranim jastukom za spaavanje ugroenih s visine.
7.2.Do 1992. godine na podruju Opine postojalo je 5 dobrovoljnih vatrogasnih jedinica.

Industrijska i vatrogasna drutva pri pojedinim privrednim subjektima su ili ugaena ili njihovom
opremom nema tko upravljati. Stoga je nuno, to je mogue prije, obnoviti njihov rad i osigurati
im potrebna materijalno-tehnika sredstva, jer samo uz dobru koordinaciju Profesionalne
vatrogasne jedinice i dobrovoljnih vatrogasnih drutava cjelokupni segment ZOP-a ubudue moe
uspjeno djelovati.
Od desetak prijeratnih industrijskih vatrogasnih jedinica trenutno egzistira jedino
"organizovana grupa za gaenje" pri PJ "umarija" Vare. Jedini vei problem u njenom djelovanju
je taj to radnici rasporeeni na poslove ZOP-a nemaju adekvatan prostor, ali jedna vatrogasna
cisterna i postojea oprema, u datom trenutku, mogu znaajno podii nivo ZOP-a i elementarnih
nepogoda.

8. NAIN SNABDIJEVANJA VODOM ZA GAENJE POARA

8.1. POSTOJEI KAPACITETI

Zbog prirodne ogranienosti vodnih resursa, snabdijevanje vodom za potrebe protivpoarne

zatite treba promatrati u istom kontekstu kao i snabdijevanje vodom stanovnitva i privrednih
subjekata. Sistem snabdijevanja pitkom vodom grada Varea ima zahvat na izvoritu Oevija.
Potisno-gravitacionog je tipa, minimalne izdanosti izvora oko 640 1/s, s maksimalnom vrijednou
napajanja oko 500 l/s. Pomou dvije pumpe voda dolazi do glavnog rezervoara kapaciteta
2x300 m3, odakle cjevovodom ide prema gradu. Osim ovim vodovodom, gradsko podruje Varea
napaja se i sljedeim pomonim vodovodima: Gaina stijena, Brlog, Bukov potok, Glavica i Selite.
Snabdijevanje vodom Vare Majdana vri se putem sljedeih manjih vodovoda:
- Perun (2,00 l/s, kapacitet rezervoara oko 50 m3),
- aki potok (1,50 l/s),
- Jaria potok (6,00 l/s, kapacitet rezervoara 400 m3),
- Trifkovia potok (1,50 l/s),
- Sedrenik (Prnjavor),
- amilov potok (1,50 l/s, kapacitet rezervoara oko 50 m3).
Objekti u Ponikvama i Ljepoviima (Pilana, Stolarija i dr.) napajaju se iz vodovoda Oevija.
Zbog velike visinske razlike, izgraen je alternativni bazen kapaciteta oko 150 m3 (podruje sela
Osoja), a iznad kotlovnice za pilanu u Ponikvi jo jedan manji bazen, kapaciteta oko 30 m3.
Pumpe glavnog vodovoda Oevija su elektrine, bez rezervnog izvora napajanja, to u
sluaju dueg nestanka struje ili ispadanja dalekovoda, dovodi do prestanka snabdijevanja grada
28

vodom. Tada samo dijelovi grada s alternativnim rezervoarima imaju manje koliine vode, ali
poarna voda koja ide s gradskog hidranata nema dovoljan pritisak. Zbog toga bi se, u takvom
sluaju, poarna voda morala uzimati u Vare Majdanu, gdje postoje dovoljne koliine (vodovod
Perun).
Vodovodna mrea gradskog podruja veim je dijelom izgraena od cijevi profila 80,
100, 150 i 200 mm. U pojedinim njenim dijelovima, zbog starosti i dotrajalosti, znatni su gubici
vode. Na gradskoj vodovodnoj mrei instalirani su vanjski (podzemni) poarni hidranti 80 mm, ali
pojedini gradski dijelovi (Prnjavor, Trifkovia Potok i Vare Majdan) nemaju dovoljan broj
hidrantskih izlaza.
Glavni vodozahvati protivpoarne vode nalaze se na rijeci Stavnji (kod tunela i kod
Vatrogasnog doma), a manji su locirani du rijenog toka na meusobnoj udaljenosti od oko 100 m.
Najee su ukopani iza preljeva (vodopada) Stavnje, pa su lako uoljivi budui da je rijeno korito
poploano.
Koliina vode koja se obezbjeuje za naseljena mjesta, zavisno od broja stanovnika i
raunatog broja istovremenih poara, prikazana je u tabeli 5. Za veinu naseljenih mjesta, u sluaju
dvaju istovremenih poara, potrebno je obezbijediti koliinu vode od 2 x 15 l/s, tj. 30 l/s.
Tabela 5

Broj stanovnika
do 5.000
5.001-10.000
10.001-25.000
25.001-50.000
50.001-100.000
100.001-200.000
200.001-300.000
300.001-400.000
400.001-500.000

Raunati broj
istovremenih
poara
1
1
2
2
2
3
3
3
3

Koliina vode u l/s po jednom

poaru bez obzira na poarnu
otpornost objekta
10
15
15
25
35
40
50
60
70

Vare

8.2.KOLIINA VODE POTREBNA ZA GAENJE POARA

Pod koliinom vode potrebnom za gaenje poara podrazumijeva se koliina vode koju treba
osigurati u bilo kom trenutku, a koja je pridodana maksimalnoj dnevnoj potronji stanovnitva i
privrede. Koliina vode potrebna za gaenje poara ovisi o karakteristikama objekata i poarnih
sektora, s tim to u praksi ne postoji opeprihvatljiva osnova za njeno utvrivanje u naseljenim
mjestima.
Minimalna koliina vode za poetno gaenje poara propisuje se prema stupnju poarne
ugroenosti, a koji je u direktnoj vezi s bruto povrinom poarnog sektora, spratnou objekata,
gustinom izgraenosti, prosjenim poarnim optereenjem, klasom poarnih opasnosti, nivoom
primijenjenosti mjera ZOP-a, poarnim preprekama, brojem objekata s izraenim poarnim
optereenjima i rizicima, te nivoom opremljenosti i osposobljenosti vatrogasne slube.
Tabela 6

Stupanj poarne
ugroenosti
1
2

MINIMALNA KOLIINA VODE ZA GAENJE POARA

lit./s
lit./m
m3/ha
m3/2 ha
m3/ 3 ha
15
900
54
108
162
20
1.200
72
144
216
29

3
4
5

20
30
40

1.200
1.800
2.400

72
108
144

144
216
288

216
324
432

8.3.KOLIINA VODE POTREBNA ZA GAENJE

POARA U VANREDNIM PRILIKAMA

Koliina vode potrebna za gaenje poara u vanrednim prilikama razlikuje se od koliine

vode potrebne za gaenje poara u redovnom uvjetima. Glavni razlozi za to su:
- istovremeno izbijanje veeg broja poara rasporeenih na irem teritoriju,
- nesrazmjerno vea potreba za vatrogasnim snagama zbog izraenijeg uticaja vremenskih
faktora,
- vea brzina izgaranja,
- ogranienost kapaciteta za snabdijevanje vodom za gaenje poara.
Koliina vode potrebna za gaenje poara u vanrednim prilikama odreuje se na temelju
formule: pot Qpo = 125 x i m3/ha (pot Qpo ukupna potrebna zaliha vode za gaenje po hektaru
bruto povrine poarnog sektora; i stepen poarne ugroenosti).
Koliina dobivena prema navedenoj formuli predviena je za jednosatnu potronju. Prema
istoj formuli dobivaju se i ostali proraunski oblici: pot Qpo = 416,7 x i (litar/minuta/hektar);
pot Qpo = 0,95 x i (litar/sekunda/hektar).
Tabela 7

Broj
poarnog
sektora

Stupanj poarne
ugroenosti
(m2 x 105)

1
2
3
4

3
3
4
4

Koliina vode potrebna za gaenje u vanrednim

prilikama za vrijeme od 1 h
pot Qpo
pot Qpo
pot Qpo
3
m
lit./m
lit./s
180
300
50
180
300
50
270
450
75
180
300
50

Za odreivanje koliina vode potrebnih za gaenje poara postoje i drugi obrasci (na
primjer: 50 l/m po 1 m fronta svakog objekta; 10 l/m po 1 m etae; 5 m3 po etai).

9.ANALIZA STANJA SAOBRAAJA I PUTNE MREE

U FUNKCIJI EFIKASNOG GAENJA POARA
Opina Vare nalazi se u centralnom dijelu BiH. Regionalnim putem R 444 Vare
Podlugovi povezana je s magistralnim pravcem Sarajevo Zenica, a njegovim kracima Vare
Podkamensko i Vare Kopijari Kraljeva Sutjeska s Tuzlom, Zavidoviima i Kaknjem.
eljeznikom prugom Drokovac Podlugovi vezana je na pravac Ploe Sarajevo Doboj i dalje.
Na podruju Opine, uz regionalne pravce ukupne duine od 58 km, osnovu putne mree
ini dvanaest lokalnih puteva ukupne duine oko 100 km. Postojea putna mrea ne omoguava
zadovoljavajue veze sa irim prostorom, to se prije svega odnosi na regionalni pravac Vare
Kraljeva Sutjeska budui da dionica Dragovii Kraljeva Sutjeska egzistira samo kao perspektivan
regionalni pravac.
30

U pogledu gustine kategorizirane putne mree (42,99 km/100 km2), Opina je neto iznad
prosjeka u BiH. Meutim, stopa meuzavisnosti putne mree (19,27%) znatno zaostaje za
prosjekom u BiH koji iznosi 36,79 %. Osim toga, Vare spada meu opine s najniim stupnjem
moderniziranosti u BiH, to za posljedicu ima izrazito niske operativne brzine i nizak nivo usluga.

10. PRIJEVOZ LAKOZAPALJIVIH I EKSPLOZIVNIH MATERIJA

Prijevoz zapaljivih i eksplozivnih materija na podruju Opine u najveoj mjeri vre
"Energopetrol" d.d. Sarajevo i G.P. "Butmir" d.o.o. Sarajevo za potrebe svojih benzinskih stanica, a
preduzea "BBM-Amfibolit" d.o.o. Vare, "ummex" d.o.o. Vare i Tvornica rezervnih dijelova
vre prijevoz manjih koliina zapaljivih materija. Prijevoznici zapaljivih i eksplozivnih materija
moraju se strogo pridravati pravila propisanih za tu vrstu djelatnosti, a pretakanje vriti po
predvienim normativima.
Radi zatite ivota, zdravlja i bezbjednosti ljudi i materijalnih dobara, okolia i sigurnosti
saobraaja, Preduzea i organi, samostalni poduzetnici i pojedinci duni su u toku proizvodnje,
prijevoza, prometa i koritenja eksplozivnih materija i zapaljivih tekuina i plinova poduzimati sve
propisane sigurnosne mjere.

11. MJERE ZA SANACIJU POSTOJEEG STANJA ZOP-a

U cilju podizanja ZOP-a na odgovarajui nivo, potujui zakonske obaveze i pratei
suvremene trendove u toj oblasti, neophodno je sagledati ozbiljnost postojeeg stanja i slijedom
toga poduzeti niz konkretnih mjera, pod kojima se podrazumijeva i donoenje odgovarajuih odluka
Opinskog vijea Vare.
11.1. URBANISTIKO-GRAEVINSKE MJERE

Kada govorimo o ovoj taki , prije svega moramo uzeti u obzir Pravilnike koji su doneseni
sukladno Zakonom ZOP-a F BiH broj 64/09 i Kantonalnom zakonom ZOP-a broj 05/11, kojima su
propisane osnove , uslovi i kriteriji koji se moraju pridravati izvoai i korisnici ove vrste objekata
kako slijedi :
Pravilnik o uslovima, osnovama i kriterijima za razvrstavanje graevina u kategorije
ugroenosti od poara , ( Sl. novine F BiH broj 79/11) , gdje je detaljno obraena navedena oblast,
lan 01-14 istog .
Pravilnik za zatitu visokih objekata od poara , ( Sl. novine F BiH br:81/11), u kojem su
decidno obraene slijedee oblasti :
Plansko- organizacione mjere, arhitektonsko graevinske mjere ,vatrogasni putevi i prilazi,
poarni sektori , otpornost na poar primijenjenih graevinskih proizvoda , sigurnosno stepenite ,
put evakuacije i poarna signalizacija, tehniko tehnoloke mjere , protupoarna vrata , aluzine,
roletne, kanali , klapne i dimovodi , sigurnosni liftovi , kotlovnica , redovno i rezervno napajanje
energijom i na kraju Upravni nadzor.
Pravilnik o ZOP-u graevina za javnu upotrebu ,( Sl. novine F BiH br: 86/11), prema kojemu
se propisuju odgovarajue plansko organizacijske , arhitektonsko graevinske i tehniko
tehnoloke mjere ZOP-a za graevine javne namjene , to je defiinisano poglavljima: Posebne
preventivne mjere, poarni sektori i glavni ulaz- izlaz , putevi evakuacije , koridori i signalizacija ,
procjene i planovi ZOP-a , reguliranje pirotehnikih efekata , mjere zatite kod komercijalnog
spremanja hrane , trening i simulacija evakuacije i na kraju Upravni nadzor.
Primjenjujui gore navedene stavke na graevinske objekte nae Opine potrebno je odraditi
slijedee:

31

U kolektivnim stambenim objektima u ulicama Put mira i Zvijezda, radi bezbjedne

evakuacije stanara, izvesti rezervne izlaze sa spratova, za to se zaduuje JP "Vare-stan"
d.o.o. Vare,
u Osnovnoj koli "Vare", zbog izraenog poarnog optereenja i opasnosti od nastanka
poara, kotlovnicu izdvojiti u zaseban poarni sektor, za to se zaduuje direktor kole kao
lice odgovorno za provoenje mjera ZOP-a,
u osnovnoj koli "Vare Majdan", radi bezbjedne evakuacije u sluaju poara, izvesti
rezervni izlaz sa spratne etae, za to se zaduuje direktor kole,
u zgradi Opine Vare instalirati vatrodojavni sistem radi zatite katastarskog operata i
arhivske grae, za to se zaduuje Opinski naelnik
kod individualnih korisnika loita na vrsto gorivo redovno istiti i pregledati dimovodne
kanale od strane kvalificiranih lica, za to se zaduuje JP "Vare-stan" d.o.o. Vare,
hitno prekontrolirati sve prikljuke na centralne i pomone dimnjake i sagledati situaciju u
vezi s eventualnim prikljuivanjem loita na ventilacijske sisteme, za to se zaduuje
JP "Vare-stan" d.o.o. Vare.
11.2. MJERE ZATITE ELEKTROENERGETSKIH POSTROJENJA,
DISTRIBUCIJSKIH MREA I INSTALACIJA

Na trasama dalekovoda drvene stupove postaviti na betonske nogare i planirati postavljanje

elino-reetkastih ili betonskih stupova,
u "E" bloku osigurati prolaz za transformatorsku stanicu,
na mjestima na kojima se ne mogu ispuniti uvjeti "nulovanja", propisati obaveznu primjenu
zatitne strujne sklopke,
kune prikljuke izvoditi iskljuivo kablom,
osigurati kune prikljuke,
redovno ispitivati elektrine instalacije na javnim objektima, i to:
a) na objektima od posebnog drutvenog znaaja svake godine,
b) na objektima u kojima se okuplja vei broj ljudi svake 3 godine,
c) na visokim objektima svake 3 godine,
d) na ostalim javnim i stambenim objektima po nalogu ovlatenog inspektora,
nepokrivene prostore pokriti elektrinim instalacijama automatske i rune vatrodojave,
na mjestima na kojima su instalirane vatrodojavne centrale prikazati alarmni plan s kojim
mora biti upoznato deurno osoblje.
Za realizaciju naprijed navedenih mjera zaduuje se JP "Elektroprivreda BiH", Podrunica
"Elektrodistribucije" Zenica - Poslovna jedinica distribucije Vare.
11.3. MJERE OSIGURANJA POTREBNIH KOLIINA VODE

Odmah pristupiti sanaciji kompletne hidrantske mree unutar stambenih objekata visoke
gradnje na cjelokupnom gradskom podruju, obaviti kontrolu ispravnosti hidrantske mree
po objektima i o tome sainiti specifikaciju, te izraditi plan popune zidnih hidrantskih
prikljuaka nedostajuim dijelovima (vatrogasna crijeva, mlaznice, ventili za vodu i dr.), za
to se zaduuje JP "Vare-stan" d.o.o. Vare,
osigurati rezervni izvor napajanja elektrinom energijom za pumpe na vodovodu Oevija, za
to se zaduuje JP "Elektroprivreda BiH", Podrunica "Elektrodistribucije" Zenica Poslovna jedinica distribucije Vare,
preispitati mogunost ponovnog stavljanja u funkciju vodenih bazena u industrijskim
zonama (Ponikve i Ljepovii), za to se zaduuje DI "Zvijezda" d.d. u steaju Vare,
sve uline hidrante postaviti u skladu sa Zakonom, za to se zaduuje Javno komunalno
preduzee d.o.o. Vare,
propisno oznaiti uline hidrante, za to se zaduuje Javno komunalno preduzee d.o.o.
Vare,
32

pristup crpilitu na rijeci Stavnji u krugu "Rudnika eljezne rude" d.o.o. Vare i "eljezare"
d.j.l. Vare izvesti tako da moe podnijeti vozila osovinskog optereenja od 10 tona, za to
se zaduuju navedena preduzea,
izraditi kartu hidrantske mree gradskog podruja s ucrtanim vodovima i hidrantima i
dostaviti je Profesionalnoj vatrogasnoj jedinici i kantonalnom inspektoratu ZOP-a, za to se
zaduuje Javno komunalno preduzee d.o.o. Vare.
11.4. MJERE U UMSKIM KOMPLEKSIMA

ume razvrstati prema stupnju poarne ugroenosti, odrediti ume naroito ugroene od
poara i utvrditi mjere za njihovu zatitu,
u razmjeri 1:50.000, 1:25.000 ili 1:10.000 izraditi karte s podjelom vegetacije prema stupnju
ugroenosti za cjelokupno podruje Opine, koje e sadravati: prostorni raspored pojedinih
tipova uma prema uputstvima za izradu umsko-privredne osnove; izletita s oznaenim
mjestima za loenje vatre; ume prvog i drugog zatitnog tretmana; javne i umske
kamionske i traktorske puteve; vodotoke, izvore i crpilita vode za gaenje poara; poligone
za obuku; osmatranice i meteo-stanice; odlagalita smea; centre organizacije ZOP-a s
punktovima protivpoarne opreme i alata; vatrobrane barijere,
postaviti znakove obavjetenja i upozorenja o opasnostima od poara,
nainiti plan gaenja velikih umskih poara sa svim subjektima koji sudjeluju u gaenju,
u dijelovima umskih kompleksa koje koristi vei broj izletnika (npr. Ponikve i Mrestilite),
odrediti lokalitete na kojima se smije loiti vatra, to je zadatak organizacione jedinice koja
na konkretnom podruju gazduje umom,
rijeiti pitanje snabdijevanja vodom umskog radilita na Okruglici.
Za realizaciju naprijed navedenih mjera zaduuje se JP "PD".
11.5. MJERE ZA POBOLJANJE REPRESIVNE ZATITE

Sredstva i opremu za gaenje poara kojima raspolae Profesionalna vatrogasna jedinica

dopuniti: vatrogasnom cisternom kapaciteta 5.000 - 8.000 l (voda-prah); spravama za
spaavanje (uskoni jastuk ili vatrogasna spusnica); odijelima za zatitu od vatre
(2 komada); radnim odijelima (najmanje 10 komada) i vatrogasnim naprtnjaama za gaenje
umskih poara (najmanje 10 komada),
u skladu s mogunostima, kadrovski ojaati Profesionalnu vatrogasnu jedinicu,
renovirati objekt Profesionalne vatrogasne jedinice (popravak elektroinstalacija, intervencije
na fasadi, kreenje kompletnog objekta).
Za realizaciju naprijed navedenih mjera zaduuju se Opinski naelnik, Opinska sluba za
civilnu zatitu i Profesionalna vatrogasna jedinica.

12. NADZOR NAD PROVOENJEM MJERA ZOP-a

12.1. Nadzor nad provoenjem mjera ZOP-a odreenih Zakonom, propisima i aktima

donesenim na osnovu Zakona, kao i nad mjerama u slubi ZOP-a utvrenim drugim zakonima i
propisima o tehnikim normativima i standardima, sukladno Federalnom zakonu ZOP-a broj:
64/09,lan 145. do 158. istog , kao i Kantonalnom zakonu ZOP-a broj:05/11., poglavlje 11.
lanak135. do lanka 144.
- djelovanjem inspekcijske slube za ZOP i eksplozija,
- redovnim kontrolama i pregledima tehnoloko-proizvodnih i drugih radnih prostorija,
prostora i objekata izloenih opasnostima od poara u Preduzeima i organima, zanatskim,
ugostiteljskim i slinim radnjama i objektima u kojima se skladite opasne materije,
- donoenjem rjeenja kojima se nalae izvrenje odreenih mjera ZOP-a,
33

uvidom u ope akte, planove i sanacione programe Preduzea i organa kojima se ureuje
organizacija i provoenje mjera ZOP-a i njihova usklaenost sa Zakonom i drugim
propisima u cilju otklanjanja nepravilnosti,
- pruanjem strune pomoi u pripremama za izradu urbanistikog plana i urbanistikih
projekata u pogledu primjene mjera ZOP-a,
- praenjem i analiziranjem stanja i pojava u oblasti ZOP-a na podruju Opine, s posebnim
akcentom na organizaciju, metode rada i funkcioniranje ZOP-a,
- kontrolom rada vatrogasnih jedinica, naroito u pogledu nastavnih programa i planova rada i
njihovog provoenja, spremnosti, tehnike opremljenosti i strune osposobljenosti tih
jedinica i usavravanja vatrogasaca,
- izvravanjem propisa, smjernica, zakljuaka i drugih opih akata Opinskog vijea Vare i
njegovih tijela, te podnoenjem izvjetaja i informacija tim organima i davanjem prijedloga
za uspjeno provoenje mjera ZOP-a.
Posebna sluba pri Policijskoj stanici Vare izdaje odobrenja graanima, Preduzeima i
organima za nabavku i prijevoz eksplozivnih materija i u tu svrhu poduzima potrebne sigurnosne
mjere.
12.2. Nadzor nad provoenjem mjera ZOP-a utvrenih Planom, kao i onih mjera ije
neprovoenje moe utjecati na smanjenje efikasnosti vatrogasne jedinice (funkcionalnost i
ispravnost vodozahvata, hidranata, naprava za gaenje poara, elektrinih razvodnih tabli i
blokadnih ventila plinskih instalacija, odlaganje zapaljivih tekuina, plinova i drugih zapaljivih
materijala u podrumima, tavanima i na drugim mjestima gdje predstavljaju opasnost, prohodnost
poarnih puteva i prolaza, zabrana koritenja otvorenog plamena i puenja na poarno ugroenim
prostorima), vri Profesionalna vatrogasna jedinica putem vatrogasaca koji imaju poloen struni
ispit za rukovodioca akcije gaenja poara, a koje za to ovlasti MUP Ze-do kantona. O izvrenom
nadzoru sainjava se zapisnik u kojem se konstatiraju utvreni nedostaci. Jedan primjerak zapisnika
dostavlja se na dalji postupak inspektoru ZOP-a MUP-a Ze-do kantona. Vrenje nadzora utvruje se
godinjim planom rada Profesionalne vatrogasne jedinice.

PREDSJEDAVAJUI
OPINSKOG VIJEA
Josip Malbai

34