BAB 6 PENGUKUHAN NEGARA DAN BANGSA MALAYSIA

6.1 CADANGAN KE ARAH PEMBENTUKAN MALAYSIA

1887 Lord Brassey (Pengarah Syarikat Borneo Utara) cadangan British Sabah dan
Sarawak Negeri-negeri Melayu dan Negeri-negeri Selat gabung
1948 Sir Macolm MacDonald (Gabenor Jeneral Asia Tenggara) Sarawak, Sabah, Singapura, Brunei
Persekutuan Tanah Melayu digabungkan
1956 Jaafar Persekutuan Tanah Melayu yg merdeka Malaysia Sarawak,
Sabah, Brunei dan SIngapura Persekutuan TM
1959 Lee Kuan Yew mendesak() British Tunku Abdul Rahman Persekutuan
TM Tunku Abdul Rahman ketidakseimbangan penduduk
27 Mei 1961

Tunku Abdul Rahman gagasan Malaysia majlis makan tengah hari anjuran

Persatuan Wartawan Luar Negeri di Hotel Adelphi, SIngapura gagasan Malaysia (pembentukan)
Malaysia menjamin satu kedudukan politik yang lebih kukuh dan disegani
Kerjasama dalam bidang ekonomi dan sosial dapat diwujudkan Malaysia British

6.2

FAKTOR FAKTOR PEMBENTUKAN MALAYSIA

Malaysia

(a)

POLITIK

Kemerdekaan
perkembangan pengaruh Barisan Sosialis yg memenangi

pilihan raya Hong Lim di Singapura pada bulan April 1961Kebangkitan pengaruh Barisan Sosialis
(a) melemahkan parti pimpinan Lee Kuan Yew iaitu Partu Tindakan Rakyat / Peoples Action
Party (PAP) pada masa depan
(b) Mengugat rancangan British utk memberi kemerdekaan kepada Singapura
Barisan Sosialis (gerakan berhaluan kiri)

Parti Tindakan Rakyat PAP

PETIR
lambang petir ()

Malaysia mempercepatkan kemerdekaan Sarawak, Sabah, Singapura Brunei

Malaysia 2 sosial, ekonomi

politik
-

Keselamatan
Ancaman komunis Persekutuan TM

Persekutuan TM Parti Komunis Malaya (PKM) 1948 1960 tempoh

darurat Sarawak ancaman komunis yg diperjuangkan oleh Clandestine Communist Organization
(CCO) negara komunis
KESAN Tunku Abdul Rahman idea pembentukan Malaysia
benteng yang kukuh ancaman komunis

Dekolonisasi
Malaysia proses dekolonisasi British terhadap negeri-negeri kecil yang belum membangun

 Asia Tenggara 1960 Perhimpunan Agung Pertubuhan Bangsa-bangsa Bersatu

(PBB) (usul) tanah-tanah jajahan dimerdekakan
Asia Tenggara kestabilan politik Malaysia menghalang penyebaran pengaruh

komunis di SIngapura dan wilayah-wilayah BorneoBritish kepentingan terus terkawal

pangkalan ()

(b)

EKONOMI

Kerjasama Ekonomi
Malaysia pasaran yang lebih luas menggalakkan pelaburan dan perkembangan
industri pertanian kerjasama serantau dalam bidang ekonomi memanfaatkan keistimewaan dan
sumber-sumber yang ada di negeri ini bahan mentah
(a) Tanah Melayu Getah dan bijih timah
(b) Sarawak dan Sabah sumber balak
(c) Brunei sumber minyak

(c)

SOSIAL

Kependudukan
Malaysia mengimbangkan jumlah dan kadar pertumbuhan kaum di kalangan negeri
angota dengan memasukkan Sarawak, Sabah dan Brunei ke dalam gabungan itu

Malaysia
dasar dekolonisasi Malaysia kesepakatan dan semangat setia kawan antara
Persekutuan TM dengan Sarawak, Sabah dan Singapura utk memajukan negeri masing-masing demi
kepentingan bersama
dasar dekolonisasi

Decolonizationdecolonisation

1932
1945 1960
1943 2002

120

(Mahatma Gandhi) 1885 1920

6.3
REAKSI TERHADAP PEMBENTUKAN MALAYSIA
6.3.1 REAKSI DALAM NEGERI

Persekutuan TM Persekutuan Malaysia usaha murni utk membantu dan memimpin negeri-negeri
anggotaPersekutuan TM Malaysia idea Parti Islam Se-Tanah
Melayu (PAS) Barisan Sosialis idea Persekutuan TM UMNO
Brunei
SINGAPURA
Persekutuan TM PAP
(a) pengaruh parti berhaluan kiri yang kuat
(b) mempertahankan kedudukannya
Dis 1961Majlis Undangan Negeri Singapura penggabungan
Parti Pembangkang Singapura Barisan Sosialis idea pembentukan
Malaysia merupakan satu penjajahan bentuk baru
Barisan Sosialis gabungan Parti Buruh Pimpinan
David Marshall Parti Rakyat Bersatu / United Peoples Party pimpinan Ong Eng Guan

KESAN satu referendum berhubung dengan persoalan dan syarat penggabungan telah diadakan pada
1 Sept 1962
1961 Persekutuan TM gabung
SARAWAK DAN SABAH

Sarawak

 Malaysia Sarawak
(a) Parti Bersatu Rakyat Sarawak / Sarawak United Peoples Party SUPP

Jun 1959
Ong Kee Hui
(b) Parti Negera Sarawak (PANAS)
Apr 1960
Dato Bandar Abang Haji Mustapha

1961 Parti Kebangsaan Sarawak / Sarawak National Party (SNAP)Stephen Kalong Ningkan
Iban
1961 12 Barisan Rakyat Jati (BERJASA)Abdul Rahman Yaakub Abdul Taib Mahmud
berbilang kaum Melanau Iban Bidayuh
Parti Pesaka Anak Sarawak (PESAKA)Temenggung Jugah Anak Barieng Ogos 1962
Sarawak Chinese Association (SCA)Julai 1962
mendapatkan kemerdekaan Malaysia
1962 10 PANAS, SNAP, BERJASA, SCA PESAKA Parti Perikatan Sarawak
berjuang ke arah menyokong Sarawak menyertai Malaysia dan berusaha menyekat pengaruh
SUPP

SABAH
Sabah Tunku Abdul Rahman gagasan Malaysia
gagasan Malaysia
(a) Pertubuhan Kebangsaan Kedazan Bersatu / United National Kadazan Organization (UNKO)Ogos 1961
Donald Stephens
(b) Pertubuhan Kebangsaan Sabah Bersatu / United Sabah National Organization (USNO)Dis 1961 Datu
Mustapha Datu HarunIslam
(c) Parti Pasok MomugunJun 1962 Dusun Kadazan G.S. Sundang
(d) Parti Bersatu (pimpinan Khoo Siak Chew) Parti Demokratik (Peter Chin )
1961 9 Parti Perikatan Sabah
20 Perkara 20
Perkara 20 tuntutan perlembagaan Malaysia yang
baru oleh Jawatankuasa Antara Kerajaan (JAK) laporan
(asas pembentukan perlembagaan Malaysia yang baru)
melindungi hak dan kepentingan penduduk Sarawak dan Sabah
Terdapat sedikit perbezaan antara pembahagian kuasa bagi Sarawak dan Sabah dengan negeri-negeri di
Semenanjung TM hak hak wilayah asingan
(i)
Ketua Negeri
(ii)
Bahasa Kebangsaan
(iii)
Agama Islam
(iv)
Kedudukan istimewa penduduk asal negeri dan hal ehwal imigresen
(v)
Kerakyatan
(vi)
Peruntukan Kewangan
(vii)
Pelajaran

PARTI POLITIK
ISU
SUPP
dikuasai oleh Persekutuan TM
PESAKA
identiti dikuasai oleh orang Melayu
SNAP
UKNO
BERJASA
kemerdekaan
PESAKA
dikuasai oleh kerajaan Persekutuan Tanah
SNAP
Melayu (kuasa pusat)
UNKO
PENAS
Membingkitkan isu kemajuan ekonomi dan social
BERJASA

USNO

 1961
(a) usaha kerajaan British dan Persekutuan Tanah Melayu menjelaskan gagasan Malaysia dengan
mempertimbangkan pandangan penduduk Sarawak dan Sabah
(b) Semangat bekerjasama dan toleransi pemimpinTunku Abdul Rahman, Tun Abdul Razak,
Tun V.T. Sambanthan Tun Tan Siew Sin
(c) Datu Mustapha Datu Harun, Temenggung Jugah, Donald Stephen,
Ong Kee Hui Stephen Kalong Ningkan

BRUNEI
Sultan Omar Ali Saifuddin gagasan Malaysia sebuah suruhanjaya bagi meninjau pendapat
rakyat Brunei
Parti Rakyat Brunei (PRB)A.M.Azahari gagasan Malaysia menubuhkan
Persekutuan Borneo*** kerajaan Kalimantan Utara yang terdiri daripada Sarawak, Sabah dan
Brunei
Anggota PRB gagasan Malaysia sebagai satu bentuk neokolonialisme
KESANA.M. Azahari telah melancarkan pemberontakan di bawah pasukan Tentera Nasional Kalimantan
Utara (TNKU) yg ditubuhkan di beberapa buah Bandar di Sarawak, Sabah dan Brunei
Majlis Mesyuarat Undangan Negeri Brunei dan Sultan Brunei Keputusan tentang gagasan Malaysia
Azahari Indonesia Filipina
7 Dis 1962 pemberontakan Brunei Manila Azahari Indonesia
perlindungan politik

6.3.2 REAKSI NEGARA LUAR

Indonesia
Indonesia gagasan Malaysia 1962 tentangan
pembentukan Malaysia merupakan satu bentuk neokolonialisme yang akan mengancam
Indonesia
KESAN pandangan Parti Komunis Indonesia (PKI) Presiden Soekarno mengisytiharkan Dasar Konfrontasi

Dasar Konfrontasi kemasyarakatan konsep Ganyang Malaysia 20 Jan 1963

Indonesia Persekutuan
(a) Serangan terhadap kapal-kapal nelayan Tanah Melayu
(b) Pencerobohan udara

(c) Melancarkan serangan terhadap Malaysia melalui Johor, Sarawak dan Sabah
KESANMalaysia negara Komanwel bantuan tenteraBritain, Australia, New
Zealand Kanada
Malaysia Britain perjanjian pertahananTunku Abdul Rahman bantahan rasmi Setiausaha Agung
Bangsa-Bangsa Bersatu berhubung dengan pencerobohan Indonesia terhadap Tanah Melayu, Sarawak dan
Sabah
Indonesia Tanah Melayu
(d) Memburukkan nama Malaysia di Negara Afro-Asia dan Negara Dunia Ketiga
Malaysia Tun Abdul Razak mengadakan lawatan ke negara Afrika masalah
hubungan diplomatik antara Indonesia dengan Malaysia memelihara kedaulatan
negara dan rakyat
Ganyang Malaysia
Indonesia pembentukan Malaysia
Indonesia tindakan (e) menghantar pengintip () utk memusnahkan gagasan Malaysia dari dalam
secarasulit
Malaysia
Indonesia Sept 1965 Indonesia pemberontakan bersenjataJeneral
Sorharto telah menggulingkanPresiden SoekarnoSoeharto Menteri Luar Indonesia, Adam Malik
memulihara hubungan diplomatik Malaysia-Indonesia
Ogos 1966konfrontasi Indonesia terhadap Malaysia

Filipina

Presiden Macapagal pengumuman rasmi menuntut hak terhadap Sabah pada bulan Jun 1962
Kesultanan Sulu mendakwa Sabah masih merupakan sebahagian drp

milik Kesultanan Sulu

22Jan 1978 Sultan Jamalul Alam Baron Von Overbeck

perjanjianOverbeck menjualkan haknya kepada Alfred Dent yang telah menubuhkan syarikat
perdagangan yang berjaya memperoleh Piagam Diraja drp British
1881 syarikat Syarikat Borneo Utara British (SBUB) SBUB
1946 SBUB
22 Jan 1958Sultan Sulu pajakan
Jun 1966Filipina penubuhan Malaysia
MARPHILINDO Malaysia + Filipina + Indonesia Filipina Malaysia

6.4

LANGKAH - LANGKAH PEMBENTUKAN MALAYSIA

Langkah Lawatan ke Sarawak dan Sabah (Jun 1961) serta ke Brunei (Julai 1961)
-

Tunku Abdul Rahman menerangkan konsep, tujuan dan matlamat penubuhan

Malaysia
Rundingan telah diadakan antara pegawai-pegawai kanan Persekutuan TM dengan pegawai-pegawai
British dari Sarawak, Sabah dan Singapura

Langkah Penubuhan sebuah Jawatankuasa Perunding Perpaduan Kaum (JPPK) di Singapura pada
Julai 1961
Donald Stephens

(a) Menerangkan kepada orang ramai tentang gagasan Malaysia

(b) Mengumpulkan pandangan penduduk
(c) Menggalakkan kegiatan ke arah pembentukan Malaysia
-

Jesselton (Sabah)Kuching (Sarawak)Kuala Lumpur Singapura

Brunei pemerhati
Feb 1962 ahli-ahli bersepakat mengemukakan satu memorandum kepada
Suruhanjaya Cobbold yang dibentuk oleh kerajaan British Memorandum memberi
pertimbangan kepada pandangan dan pendapat Sarawak dan Sabah utk dimasukkan ke dalam
perlembagaan baru

Langkah Suruhanjaya Cobbold

-

pegawai British Suruhanjaya Cobbold Lord Cobbold, Sir Anthony Abell Sir David
WatherstonDato Wong Pow Nee Tan Sri Ghazali Shafie
Suruhanjaya Cobbold meninjau pendapat rakyat Sarawak dan Sabah tentang gagasan
Malaysia serta membuat penilaian dan mengemukakan cadangan kepada pihak British
suruhanjaya menerima memorandum yang dikemukakan oleh pelbagai pertubuhan Feb
Apr 1962 Jun 1962 gagasan
kepentingan mereka harus dilindungi Malaysia

suruhanjaya
(a) Perlembagaan Malaysia yang baru harus berasaskan Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu
1957
(b) Sarawak dan Sabah diberikan kuasa menentukan dasar imigresennya
(c) Bahasa Melayu dijadikan bahasa kebangsaan
(d) Jaminan terhadap hak dan kedudukan bumiputera Sarawak dan Sabah
(e) Pemberian nama Malaysia kepada Negara baru yang dibentuk
(f) Penentuan tarikh penubuhan Malaysia
cadangan diperincikan oleh JAK

Langkah Penubuhan Jawatankuasa Antara Kerajaan (JAK)

Ogos 1962 dianggotai oleh wakil-wakil dari Persekutuan TM, Britain, Sarawak dan Sabah
Lord Landsdowne (Menteri Negara bagi Tanah Jajahan)Tun Abdul Razak Timbalan
Perdana Menteri

mengunjungi Sarawak dan Sabah bagi menerangkan penubuhan Malaysia

Jawatankuasa ini 24 mewajarkan kemasukan Sarawak dan Sabah ke dalam
persekutuan Malaysia hak dan kepentingan penduduk Sarawak dan Sabah
Dis 1962Persekutuan TM Malaysia 31 Ogos 1963 Indonesia
Filipina mengurangkan keteganganMalaysiaFilipina Indonesia
Sidang kemuncak antara dua kerajaan, iaitu Tunku Abdul Rahman, Presiden Soekarno dan Presiden
Macapagal telah diadakan di Manila dari 30 Julai hingga 5 Ogos 1963 MAPHILINDO
Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (PBB)

Langkah Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (PBB) / United Nations Malaysia Mission (UNMM)
Setiausaha Agung PBBU Thant membentuk perwakilan Malaysia ke PBB/UNMM
wakilLawrence Michaelmore dari Amerika Syarikat bersama-sama tujuh orang wakil dari

Chezchoslovakia, Argentina, Brazil, Ceylon, Pakistan, Jepun dan Republik Arab Serantau meninjau
sekali lagi pendapat rakyat Sarawak dan Sabah
tinjauan lawatan misi PBB
berbanding dengan keputusan Suruhanjaya Cobbold
perubahan fikiran
(a) Persekutuan Tanah Melayu Parti Perikatan
(b) Indonesia Filipina Persekutuan TM
16 Sept 1963
(a) Laporan PBB tidak dapat disiapkan
(b) Tentangan daripada Filipina dan Indonesia yang berterusan
Brunei

6.5 PERJANJIAN MALAYSIA

1963

Perjanjian Malaysia 9 Julai 1963 London

Ratu Elizabeth II memperkenankan () Akta Malaysia yang diluluskan oleh Parlimen Britain
kelulusan Perjanjian Malaysia oleh Parlimen Tanah Melayu, Dewan Perhimpunan SIngapura, Majlis
Undangan Sarawak dan Majlis Undangan Sabah
26 Ogos 1963Yang di-Pertuan Agong memperkenankan Akta Malaysia
16 Sept 1963negara Malaysia ditubuhkan secara rasmi Persekutuan TM,

Akta Malaysiaakta yang memperuntukkan penggabungan negeri-negeri berkenaan yang seterusnya dinamai
Malaysia

6.5.1 INTI PATI PERJANJIAN MALAYSIA 1963

Akta Malaysia memperuntukkan beberapa perkara yang kemudiannya diterima dan dimasukkan ke dalam
Perlembagaan Malaysia
(a) Semua urusan hal ehwal luar adalah menjadi tanggungjawab kerajaan Persekutuan
(b) Agama Islam merupakan agama Persekutuan kecuali Sarawak dan Sabah agama bebas
diamalkan
(c) Bahasa Melayu merupakan bahasa kebangsaan
(d) bahasa rasmi sehingga 10 tahun selepas Hari Malaysia
(e) diberikan kuasa mengawal hal ehwal imigresen dan perkhidmatan awam
(f) 24 kerusi 16 kerusi 15 kerusi bagi perwakilan parlimen
(g) bumiputera taraf sama dengan orang Melayu di Persekutuan TM

Hari Malaysia 16 Sept 1963 Setiausaha Agung PBB

NOTA TAMAT