BI BO CO

THC VT DC
B TRC O
G.Vin hng dn:
Lm Quc Nam

Sinh vin thc hin

L Ngc Thy
Trn H D Tho
L Mai Hoi Thng
V c Quang
Chheng Borey

B TRC O(APOCYNALES)
Theo phn loi thc vt thuc h thng APG III
(2009) khng c B Trc o, m H Trc o
thuc v B Long m.
Theo phn loi thc vt ca Armen Leonovic
Takhtadian nm 1997, B Trc o c tch ra
t B Long m.
Ngnh Ngc Lan (Mangnoliophyta) Lp
Ngc Lan (Magnoliopsida) Phn Lp Hoa
Mi(Lamiidae) B Trc o (apocynales).

H Trc o
H Trc o
(Apocynaceae) l h
duy nht ca B Trc
o.
C IM CA
H TRC O:
Thn: c sng dai, dy
leo, cy g to hoc
nh, cy bi ng
hoc leo.

 L: n nguyn, mc i hay
mc vng, khng c l km.
Nhiu loi thch ng i sng
vng kh nh thn mp,
khng c l nhng c gai nh
xng
rng
(nh
chi
Pachipodium).

Hoa
Cm hoa: xim nch l (Willughbeia) hay
ngn (apocinum) , c th thnh chm hay tn.
Hoa: u ,lng tnh, hoa thc:
Tin khai hoa vn.

 Bao hoa: nm l i dnh nhau pha di thnh

ng. Nm cnh hoa dnh nhau pha di thnh
ng bn trn xe thnh 5 tai.
B nh: 5 nh nh trn ng trng.Ch nh ri hay
dnh lin thnh mt ng bao quanh bu.

 Bao phn thng chm vo nhau nh mt mi

che trn u nhy v c th dnh vo u nhy
hoc dnh vo 5 mt ca u nhy hnh 5 gc.
Ht phn ri hay dnh thnh t t hoc phn
khi.

 B nhy: 2 l non ri bu, dnh vi, u

nhy hnh tr ngn, hoc hnh mm 5 gc, mi
l non c nhiu non, nh non mp. y bu
thng c a mt.
Qu: qu i, qu hch hay qu mng. Ht c
cnh hay c chm lng v ni nh.
C cu hc: ng nha m tht, libe quanh ty.

Phn h
H Trc o c chia thnh 5 phn h:
Apocynoideae: Phn h La B Ma
Asclepiadoideae: Phn h Bng tai
Periplocoideae: Phn h Chu ng
Rauvolfioideae: Phn h Ba Gc
Secamonoideae: Phn h R.

Chi

Vit Nam c khong 100 chi, i din nh:

Chi Hoa Sa: Alstonia
Chi i: Plumeria
Chi Mp xc: Cerbera
Chi Sng Tru: Stophanthus
Chi Li li: Tabernaemontana
Chi Ba Gc: Rauwolfia
C 280 loi trong c nhiu cy quan trng cha
alkaloid hay glucosid dng lm thuc cha bnh tim hoc
cao huyt p.

Chi Da Cn
Loi Catharanthus roseus (L.) G. Don (cy da cn)
Thn c
nh,
mc thng ng,
phn nhiu cnh,
cao 40 - 80 cm.
Thn hnh tr ,
c lng ngn.

L : n, nguyn, mc i cho ch
thp, hnh trng, u hi nhn, khng
lng. Di 3-8 cm, rng 1-2,5cm.
Cung l ngn. Gn l hnh lng chim,
li mt di.

 Cm hoa: Hai
hoa k l.
Hoa trng hoc
hng mc ring
l k l, i hp
thnh ng ngn.
Trng hp hnh
inh. ng trng
di 2,5-3cm.

Tin khai hoa

vn cng chiu
kim ng h.

 Nh 5, ri, nh
phn phnh ca ng
trng.
Cc bao phn chm
trn u nhy.
L non 2.

 Vi nhy 1, di
bng ng trng,
dng si mu
trng. u nhy
hnh tr, mu
xanh.
Qu i di 3-5
cm, mi qu cha
12-20 ht, xp
thnh 2 hng. Ht
nh, hnh trng.

 Phn b, sinh hc v sinh thi:

Da cn l cy bn a v c hu ca Madagasca c
di thc vo nc ta. Cy sinh trng tt trn t ct vng
bin, pht trin tt v c ma h. Ra hoa quanh nm, ch
yu l t thng 5-9.
Thnh phn ha hc:
Hot cht ca Da cn l alkaloid c nhn indol trong tt
c cc b phn ca cy, nhiu nht trong l v r
Da cn Vit Nam c t l alkaloid ton phn l 0,10,2%. R cha hot cht (0,7-2,4%) nhiu hn trong thn
(0,46%) v l (0,37-1,15%)

 Tc dng dc l - Cng dng:

Cao lng da cn c tc dng h huyt p, an thn,
gy ng v tnh c nh.
Vinblastin v Vincristin trong Da cn dng lm
thuc kim t bo, bnh bch cu lympho cp, mt s
ung th.
Ngoi ra dc liu c dng tr b kinh, cha tiu
ha km v l, thng tiu tin, cha bnh i tiu v
t.
Thn v l c tnh cht sn da, lc mu, dng cha
mt s bnh ngoi da.

Chi Trc o
Loi Nerium oleander L. (Cy Trc o)
Trc o l loi duy nht trong chi
Trc o.
Cy g nh, mc thnh bi. Thn
non dp, sau tr nn trn, mang
tho cung l.
L tp trung ngn, n, nguyn,
mc vng 3 hay mc i, l thon
hp, c mi nhn.
Cung l di 7-9 mm, hnh lng
mng, c nhiu tuyn mu nu
thng tp trung mt trn, y
cung l.

 Gn l hnh lng chim, gn

chnh ni r mt di; gn
ph nhiu, u.
Cm hoa: Xim phn nhnh
ngn cnh. Hoau, lng
tnh. Cung hoa di 7-10 mm,
mu nu nht.
L bc di 5-6 mm, nhn, rng
sm. L bc con di 4-5 mm,
di nhn.
Cnh hoa 13-20, 5 cnh trong
cng dnh nhau thnh hnh ng
hi loe nh; trn chia thnh
5 phin di, cc cnh cn li c
th dnh hoc ri; pha ngoi
cc cnh hoa c 5-6 phin nh
khng mang ph b, cng mu

 Tin khai hoa vn

5 nh ri, nh trn ng
trng. Ch nh dp, mu
trng.
Bao phn hnh mi tn, 2 ,
hng trong, khai dc, c
lng mt lng, chung i
ko di thnh dng si, c
nhiu lng.
Ht phn ri, hnh cu, c 1
l. 2 l non ri thnh bu
trn 2 , mi nhiu non,
nh non mp.

 Bu c nhiu lng 1/2

nh bu. 1 vi nhy hnh
si, mu trng, hi phnh
nh, dnh vo bao
phn.
u nhy dng khi c
chp
hnh
nn,
di
khong 1 mm, mu
vng.
Qu v ht: 2 qu i
di 13-20 cm, mt ngoi
c nhiu sc cha nhiu
ht c lng di, mu
hung.

 Phn b, sinh hc v sinh thi:

Gc vng a Trung Hi v Bc Chu
Phi, c nhp trng nc ta v hoa
p. Ra hoa t thng 1-12. Cy thu
hi quanh nm, c th dng ti hay
ly l lm nguyn liu chit neriolin.
Thnh phn ha hc:
Trong l Trc o c khong 17 loi Glycosid
tim. Nha m mu trng rt c.

 B phn dng:
L v ton cy
Tc dng dc l - Cng dng:
y l loi cy rt c, l kh t c hn l
ti. Ch 100g l kh c th git cht mt
con b. V ng.
Trc o thng c chit glycosid tim
cha bnh tim theo c ch 3R: Lm chm,
lm mnh v iu ha.

Chi Li Li
Loi Tabernaemontana divaricata (L.) R. Br. ex
Roem. et Schult. (Cy Li tru)

 Cy g ng, phn nhiu

cnh, cao 1-3 m, c nha
m trng latex, c.
L: ln, n, nguyn,
mc i cho ch thp,
hnh xoan, u l c
ui, y phin men dc
theo hai bn cung
l,mt trn xanh sm,
bng, mt di nht,
khng c lng. 15x5cm.

 Cung l di 1-2 cm. Gn l

hnh lng chim ni r mt
di.
Cm hoa: Hoa mc thnh
xim ngn cnh, trc cm
hoa di 8-10 cm.
Hoa u, lng tnh, mu 5,
mu trng, mi rt thm.
Cung hoa di 0,5-0,7 cm,
mu xanh nht.

 L bcv 2 l bc con hnh

vy tam gic, mu xanh
nht.
ng trngmu trng, hi
dnh nhau ngn; bn trn
xe thnh 5 phin mu
trng di, hnh trng, mp
hi nhn nhm.
Nh 5, ri, nh trn ch
phnh ca ng trng, xen k
cnh hoa.
Ch nh ngn.

 Bao phn mu vng, hnh mi

tn, 2 , hng trong, khai dc,
nh y. Cc bao phn chm
trn u nhy.
Ht phn ri, hnh tr, c rnh.
L non 2, ri bu nhng
dnh vi v u nhy. Bu
trn, mu vng ti, nhiu
non, nh non mp.
Vi nhy1, mu trng, dng
si mnh, di khong 1,6 cm.
u nhy hnh tr, mu vng,
trn c 2 thy nh, hnh nn
mu trng.

 Phn b, sinh hc v sinh thi:Cy ca

min ng Dng v n , c trng khp
ni lm cnh v hoa p v thm.
B phn dng:R, l, hoa, nha.
Thnh phn ha hc:
R
ng,
cha
nhiu
alkaloid:
tabernaemontanin,
voaphilin,
voacangin
(nhiu l), oxocoronaridin, tahoricin,
ervaticinin. L cha nhiu voacangin,
coronaridin, voacristin.
Tc dng dc l - Cng dng:
Gim au; v mt, tr st, c tnh chng ung
th; ton thn p gim au, tr dp, nht,
tng s tun hon.

 Ngoi ra cn mt s cy trong h nh:

Mp st:Cerbera manghas L. ex Gaertn. Mp st l mt cy
nh hay to, cao chng 4-6m, cnh th, to, ton thn c nha
m trng.
L mc so le nhng hay tp trung u cnh, hnh thun di.
Hoa trng, rt thm, mc thnh xim. Qu hch, mu , to
bng qu trng g hay hn. Ma hoa: T thng 2 n thng 10.
Cnh l qu c c, ht rt c. C tc dng x. Xecberin c
trong ht l glycosid tim, liu c gy suy tim.

Thin l: Telosma cordata (Burm. F.) Merr chi Thin L

Thn di 110 m, khi non c lng t. Cung l 1,55 cm; phin l hnh
trng, phn gc l hnh tim.
Xim hoa kiu tn, cha 15-30 hoa. Cc l i hnh mi mc thun di. Nm
nhy hnh u. Cc qu i hnh mi mc, 7-13 2-3,5 cm, nhn nhi. Cc
ht hnh trng rng bn. Ra hoa trong khong t thng 5 ti thng 10, kt
qu trong khong thng 10-12.
Hoa rt thm v l tr vim kt mc, vim gic mc, l tr mn nht , vt
lot,tr. Ph thng nht vn l dng nu n.

 H th trng: Streptocaulon
juventas (Lour.) Merr l loi
dy leo nh, t qun, thn
mu sm hoc nht, c
nhiu lng mn. L mc i,
phin l nguyn, hnh bu dc.
Hoa nh, xim nch l. Qu
i ngang ra hai bn nh i
sng b. Ht dt c mo lng
mn.
R lm thuc b v cha cm
st.

 Thng thin: Thevetia peruviana (Pers.) K.Schum. Cy nh thng

xanh hay cy g nh cao 2-5m, nhn xm. Phn cnh nhnh nhiu, c
tn rng v tha, mang so l. L mc cch, n, nguyn, nhn, u
nhn, gn chnh r, cung l 1-3 mm.
Hoa hnh chung mu vng, cam hoc trng rt p v thm mc
thnh xim ngn nch l gn ngn. Qu hch c dng hnh thoi mu
xanh. Ra hoa thng 4-6, c qu thng 8-10.
Ton cy c nha mu trng rt c cha nhiu glycosid tim nh
thevetin, neriin, glucozid... c th lm phng rp da khi dnh vo.
Dng cha bnh tim.

 Ba Gc: Tn gi chung cho nhiu loi thuc chi Ba Gc.

C nhiu alkaloid c nhn indol, Reserpin dng iu tr
cao huyt p, thuc an thn do lm cn noradrenalin.
Ba Gc vng (tri) v Ba Gc n (phi)

 Ba Gc Cu Ba (tri) v Ba Gc L to (phi)

 Sa (m cua):Alstonia scholaris (L.) R.

Br...Nhiu alkaloid cha st rt, tiu chy.
Bng tai: Asclepias curassavica LTr ung
th, tr li, tr kit.
Bng bng ta: Calotropis gigantea (L.)
Dtyand. Ex Ait..L cha hen, chng ung th.

 Chi i
Chi Sng Tru: Stophanthus
Chi Hoa Sa: Alstonia

Ti liu tham kho.

http://www.uphcm.edu.vn/caythuoc/index.php?q=b
ook/export/html/189
http://www.botanyvn.com/cnt.asp?param=edir
B Mn Thc vt Dc, Trng i hc Dc H
Ni, Thc vt Dc- Phn loi Thc vt, H Ni,
1997
Nguyn B, Hnh thi hc thc vt, tp I v II,
NXB i hc v Trung hc chuyn nghip, H
Ni, 1978.
V Vn Chuyn, Bi ging thc vt hc, NXB Y
hc, H Ni, 1991.

CHN THNH CM N
THY V CC BN
LNG NGHE!!!!!