Professional Documents
Culture Documents
AURKIBIDEA
1- Izenburua:_________________________________________________________2
2- Sarrera:____________________________________________________________2
JUSTIFIKAZIOA_____________________________________________________________2
KOKAPENA_________________________________________________________________3
3- Konpetentziak:_____________________________________________________4
4- Helburuak:_________________________________________________________5
Helburu orokorrak:________________________________________________________6
Helburu didaktikoak______________________________________________________6
5- Edukiak:____________________________________________________________8
6- Metodologia: ______________________________________________________9
Estrategia metodologikoak_______________________________________________9
Espazioaren antolaketa__________________________________________________10
Denboraren antolaketa__________________________________________________10
Baliabideak_______________________________________________________________10
Aniztasunari arreta______________________________________________________10
7- Jarduerak:________________________________________________________11
8- Ebaluaketa:_______________________________________________________15
Ebaluazio mota___________________________________________________________15
Ebaluazio baliabideak___________________________________________________15
Ebaluazio irizpideak:_____________________________________________________15
1- Izenburua:
EMOZIOAK (Pozik, Triste, Haserre, Beldurtuta)
2- Sarrera:
JUSTIFIKAZIOA
Garrantzitsua da emozioak transmititzen eta hauek kudeatzen jakitea, haurrek uler dezaten
nola eta zergatik dauden horrela eta nola konpondu dezaketen. Unitate Didaktiko honen
xedea, hortaz, haurrak emozioak identifikatzeko eta azaltzeko gai izatea da; egoera, leku,
zein musika ezberdinekin loturak eginez.
Adimen emozionalaren inguruan informazioa bilatzen ibili ondoren, baliagarria egin zaigu
Hirukide Ikastetxeko Unitate Didaktikoa. Bertan, adimen emozionalarekin erlazionaturiko
esku-hartzea behar beharrezkoa duten hainbat egoera daudela aipatzen du bai familia, bai
hezkuntza eta bai gizartearen alorrean.
Lehenik eta behin, nerabeen konpetentzia emozional maila baxuak analfabetismo
emozionala (Goleman, 1996) deritzona jarri du agerian eta horrek moldagabeziarekin
erlazionaturiko jarrerak eragin ditu.
Bestalde, emozioek erabakiak hartzeko orduan duten eraginaren inguruan (A. Damasio)
egindako azken ikerketek eta, ondorioz, CI delakoak (adimen akademikoa) gizabanakoaren
lorpen profesionala lortzeko berez eragin urria duela frogatzeak (Fernndez Berrocal eta
Extremera, 2002) agerian utzi dute garapen emozionala ezinbesteko osagaia dela garapen
kognitiboan.
Ikuspegi psikopedagogikoari dagokionez, esku-hartze sozioemozionala oso garrantzitsua
dela frogatu da (lvarez, 2001), eta horren adibide dira eskola porrota, ikasteko zailtasuna,
ikasketak alde batera uztea, ikaskideekin harremanak izateko zailtasunak, etab. Egoera
hauek heldutasun emozionalaren urritasun nabarmena eta egoera emozional negatiboak
sortzen dituzte eta, ondorioz, ikasleek jarrera eta motibazio falta handia dute arlo
akademikoan.
Honekin batera, eta aipatu egoerak kontuan hartuz, adimen emozionalaren garapena, eta
beraz, konpetentzia emozionalen garapena (Bisquerra, 2000 eta Goleman, 1995) ikasgelan
izan daitezkeen arrisku-faktoreen prebentzioan zentratzen da (Ibarrola, 2004) ikasleen
emaitzak hobetu eta motibazio falta eta erasoak ekiditeko (Casel, 2003); horrez gain,
ikasleen arteko harremanak eta ikasleen ongizate subjektiboa hobetzea ere du helburu
(Extremera eta Fernndez Berrocal,2004).
KOKAPENA
Unitate Didaktiko hau aurrera eramateko Zubimusu Ikastolako 3-4 urteko 20 haur ditugu
ikasgelan. Garapenaren (afektiboa, soziala, psikomotorea, kognitiboa) aldetik, haur guztiak
antzekoak dira eta inork ez du arazo nabarmenik. Bestalde, aurten Senegaletik etorritako bi
haur ditugu ikasgelan, eta hauek ez dute euskara guztiz menperatzen. Hortaz, hitz egiteko
zailtasunak dituzte baina beste haurrekin komunikatzen dira.
Aurreko Unitate Didaktikoan gizakion gorputza kanpotik nolakoa den aztertu ondoren, gure
barrua osatzen duten emozioak ezagutzen hasiko gara, horrela, behin nola sentitzen diren
jakinda zentzumenak landuko dituzte datorren unitate didaktikoan.
Unitate Didaktiko honen iraupena hilabete batekoa izango da eta emozio bakoitza aste
betez landuko da. Baina garatuz joan ahala, denboralizazioa malgua da eta aldaketak egon
daitezke.
3- Konpetentziak:
Hezkuntza emozionalaren jarduera-eremua bi zatitan bana dezakegu:
1. Pertsonabarruko konpetentziak (gizabanakoari dagozkionak):
- Kontzientzia emozionala: Zer sentitzen dugun jakitea, sentitzen ditugun emozioei
izena jartzea, besteen emozioak identifikatzea eta horiez kontziente izatea, norbere egoera
emozionalaren kontzientzia hartzea eta emozio guztien esanahia ulertzea eta emozio
bakoitzaren abantailak eta desabantailak ezagutzea. Hau da, laburbilduz, emozioak
identifikatzen jakitea, bai beraienak zein besteenak.
- Erregulazio emozionala: Honi esker, emozionalki bortitzak diren emozioei modu
egokian aurre egiten laguntzen diegu, esate baterako: estresa, frustrazioa, nekea, haserrea,
ahultasuna, segurtasun eza, poza, ilusioa...
Besteak modu aktibo eta dinamikoan entzutea. Horren bidez besteak garrantzitsu
sentiaraziko ditugu.
Denbora, lana edota betebeharrak antolatzeko trebetasunak eta garapen pertsonala eta
soziala.
Familiartean, eskolan eta gizartean bizitzeko trebetasunak.
Bizitzan jarrera positiboa eta errealista izatea (banakako ekintza-planen bidez).
4- Helburuak:
Helburu orokorrak:
-
Ohartzea norbera pertsona berezia dela eta nork bere buruaren gaineko irudi orekatu eta
positiboa osatzea, norberaren nortasuna eraikitzeko.
handitzeko;
frustrazio
txikiak
onartzea,
sortzen
zaizkion
zailtasunak
gainditzeko jarrera adieraztea eta gainerako pertsonengandik behar den laguntza bilatzea.
Helburu didaktikoak
-
Une bakoitzean sentitzen dugunaz ohartzea, bulkadak kontrolatzea eta gogoetarako joera
izatea, norbere buruaren ezagutza handitzeko.
Emozioen alde positibo eta negatiboak aztertzea egoera ezberdinen aurrean horri aurre egin
ahal izateko (bi aldeak ikusiz).
237/2015 Dekretua, abenduaren 22koa, Haur Hezkuntzako curriculuma zehaztu eta Euskal
Autonomia Erkidegoan ezertzekoa
(EHAA, 2016-01-15)
OINARRIZKO
HAUR
KONPETENTZIA
HEZKUNTZAKO
ESPEZIFIKOAK
EREMUA
HELBURU
OROKORRAK
Arian-arian, gizartean
jokatzeko oinarrizko
Hizkuntza- eta
Nortasunaren
jarraibideak barneratzea
literatura-
eraikuntza eta
komunikaziorako
komunikazioa eta
jarraibide horietara
Konpetentzia
adierazpena
HELBURU DIDAKTIKOAK
1-Une bakoitzean sentitzen
dugunaz ohartzea,
bulkadak kontrolatzea eta
gogoetarako joera izatea,
norbere buruaren ezagutza
handitzeko. 2-Emozioez
jabetzea. Norberaren
emozioak identifikatu eta
erregulatzeko.
Nortasunaren
jakitea; multzokatzeko,
eraikuntza eta
ezartzea, pentsamendu
zientifikoa lantzeko.
Arian-arian, gizartean
jokatzeko oinarrizko
Nortasunaren
jarraibideak barneratzea
dugunaz ohartzea,
Arterako
eraikuntza eta
konpetentzia
komunikazioa eta
jarraibide horietara
adierazpena
handitzeko.
orekatuagoan.
Gorputza kontrolatzeko
bidea urratzea,
zentzumen-pertzepzioa
Nortasunaren
Konpetentzia
eraikuntza eta
motorra
komunikazioa eta
adierazpena
lantzea eta
Emozioak eta
testuinguruaren
sentimenduak adierazteko
ezaugarrietara doitzea
gorputza erabiltzea,
mugimenduaren tonua,
besteekin partekatzeko.
ekintzetan dituen
ahalmenak eta mugak
deskubritzeko.
5- Edukiak:
Prozedurazkoa:
- Emozioen identifikazioa.
- Emozioen adierazpena, gorputzaren bidez.
- Emozioen erregulazioa.
Kontzeptuala:
- Emozioen izenak edo emozio motak: tristura, poza, haserrea, beldurra.
- Gure eta besteen emozioen ezagutza.
- Emozioen ulermena.
Jarrerazkoa:
- Besteen emozioekiko errespetua, begirunea.
- Beste pertsonen (gelakideen, gurasoen, lagunen) emozioekiko enpatia.
6- Metodologia:
Estrategia metodologikoak
Metodologia ezberdinak erabiliko ditugu gure unitate didaktikoa aurrera eramateko.
Batetik, konstruktibismoaren ikuspegitik hasita, metodologia orokor eta aktiboaren bidez
egingo dugu emozioen lanketa. Bestetik, txokoen metodologiarekin ere arituko gara.
Txokoen bidezko metodologia erabiltzea erabaki dugu. Gelako espazioa lau txokotan
banatuko dugu (marrazketa txokoa, liburutegi txokoa, Joko sinbolikoko txokoa, mahai
jolasen txokoa)
eta aste betez emozio batekin lotuta egongo dira lauak (Pozik,Triste,
Haserre, Beldurtuta), baina beste emozioak ere zeharka landuko dira. Txoko bakoitzeko
jarduerak ezberdinak izango dira eta aste horretan dagokion emozioarekin lotura zuzena
izango du. Hortaz gain, ez da derrigorrezkoa izango txoko guztietatik pasatzea, hau da,
zirkulazio askea egongo da, baina txoko bakoitzeko kopurua mugatua izango da (7
pertsona).
Jardueren bidezkoa ere izango da metodologia. Jarduera gehienak taldeka izango
dira, baina askok lanketa indibiduala ere beharrezkoa dute gero taldean aritzeko. Jarduera
bakoitzean aurrera eramateko prozedura zehaztuta dago. Jarduera oro, konpetentzia
emozionalen ingurukoa da.
Espazioaren antolaketa
Gela, jolastokia edo psikomotrizitatzeko gelaz baliatu gaitezke beti ere jarduerak
eskatutako baldintzak kontuan izanik. Bestalde, txokoen bidezkoa denean jarduera, aldez
aurretik esan bezala, gela 4 txoko ezberdinetan banatuko dugu.
Denboraren antolaketa
Jarduera bakoitzak bere denbora zehaztuta duen arren, 3-4 urteko etapan daudenez
behin baino gehiagotan errepikatu dezakegu jarduera beraien kontzeptuak barneratzeko
gaitasunak kontuan izanda; modu honetan, metodologia orokorra emango da gehien. Baina,
txokoen bidezkoa astean 4 orduz landuko dugu, bi egunetan bakoitzean bi ordu.
Baliabideak
Ipuinak material metodologiko garrantzitsuak dira etapa honetan. Modu erraz, bisual
eta ludiko batean (ahotsaren tonu aldaketak, hitz gabeko mintzaira, marrazkiak,
dramatizazioa,) oinarritzen baitira haurren arreta erakarriz.
Bestalde, emozioekin aritzeko txartel zein jolas ezberdinak ere lantzen ditugu,
ondoren jardueretan aipatuko ditugun bezala.
Aniztasunari arreta
Aniztasuna erreparatuz, haur bakoitzaren garapena kontuan izatea ezinbestekoa da
jarduerak errepikatu edo egokitzapenak egiteko. Trebetasunak direla eta, txokoen
metodologiarekin bakoitzaren gaitasunak eta interesak kontuan hartzen dira libreki mugitzen
direlako eta ez dutelako derrigor leku guztietatik pasatzea.
Bestalde, hasieran aipatu bezala, gure ikasgelan Senegaletik etorritako bi haur
daude, oraindik hizkuntza (Euskara) menperatzen ez dutenak. Hortaz, proposatutako
jarduerak hauei egokituak daude eta beste haurrek bezala egiteko pentsatuak. Izan ere,
gehienak emozioak gorputzaren bidez adieraztea eta antzerakoak dira, hau da, hitzik
gabekoak eta alde horretatik, bi haur hauek ez dute beste haurrekin eta irakasleekin
harremantzeko eta komunikatzeko arazorik.
7- Jarduerak:
1. Ipuin kontaketa eta ondoren gogoeta denen artean:
Sarrera: Unitate didaktikoari hasiera emateko, beraien aurre ezagutzetan zentratuko gara
eta
lehenengo saioan ipuin kontaketa bat egitea erabaki dugu.
Emozioak
identifikatzea,
izena
jartzea
eta
norbere
buruarengan
haurrak aldaketa horren zergaitia azalduko die gelakideei, besteek ere hori esperimentatu
dezaten.
Baliabideak: Kolore ezberdinetako kartulinak, horiek egiteko margoak, emozio ezberdinak
azaltzen dituen eta norberaren izena jartzen duen txarteltxoak egiteko orri plastifikatuak eta
lepotik zintzilika jartzeko sokak.
Iraupena: Egunero, goizeko saio hasieran 5 minutu. Egunean zehar haurren emozio
aldaketen arabera.
4. Antzerkia/mimika:
Sarrera: Emozioen identifikazioa jada landuta, adierazteko garaia heldu da eta horretarako
antzerki txiki edo mimika ariketez baliatuko gara.
Helburuak: Emozioak identifikatu ondoren, adierazteko gorputza erabiltzea.
Metodologia: Lehenengo ariketa: Haurrak binaka jarriko dira eta emozio bakoitza nola
adierazten duten adostuko dute. Hori praktikan jartzeko, bata bestearen aurrean jarriko dira.
Bikoteko kide batek emozio bat adieraziko du, berriz ere hitz egin gabe. Besteak asmatu
egin beharko du eta gero bere txanda iritsiko da.
Bigarren ariketa: Haurrak bi taldetan banatuko ditugu eta aurrez aurre ipiniko dira gelako
alde bakoitzean. Irakasleak talde bati sentimendu bat esango dio (besteak entzun gabe) eta
talde horretako haurrek, hitz egin gabe, beste taldeak asmatzeko moduan adierazi beharko
dute. Eta ondoren, alderantziz.
Baliabideak: Emozioen izenak.
Iraupena: 45 minutu.
5.
Musika:
Sarrera: Txangoaren bidez, lekuek ere emozioak sortzen dituztela ikusi dugu. Doinu
ezberdinek edo musikak ere emozioak sortzen dituztela ikusteko ondorengo jarduera
proposatzen dugu.
Helburuak: Emozioak identifikatzen jarraitzea, musika ere emozio ezberdinekin lotzea eta
hori marrazki baten bidez adieraztea.
Metodologia: Irakasleak kanta bat jarriko du eta honek irauten duen bitartean, haurrek
kantu horrek sentiarazten diena marrazki baten bidez azaldu beharko dute (Zer sentitzen dut
edo zein emozio dut kantu hau entzutean?). Kantu bat baino gehiago jarriko ditugunez,
bakoitzaren amaieran, ikasle batzuei soilik esango zaie marrazkia azaltzeko eta modu
honetan, haur guztiek kanturen batean sentitu dutena azaltzeko aukera izango dute.
Baliabideak: Musika tresna, abestiak, margoak, folioak.
Iraupena: 30 minutu.
6. Txoko buelta:
Sarrera: Gelako espazioan ditugun 4 txokoak sentimentu batekin lotuko ditugu astero. Eta
emozio horren inguruko lanketa egingo dugu txoko ezberdinak erabiliz.
Helburuak: Emozioak identifikatzen jarraitzea, bulkadak kontrolatzea, emozioen alderdi
positibo eta negatiboak aztertzea, emozio horiek azaltzea, emozio horrek sor ditzaken
egoerei aurre egiteko baliabideak aurkitzea, etab.
Metodologia: Gelan 4 txoko izango ditugu (Plastikako txokoa, liburutegi txokoa, joku
sinbolikoaren txokoa eta mahai-jolasen txokoa) eta aste horretan dagokion emozioarekin
lotuta egongo dira. Honekin hasi baino lehen, irakasleak aste horretan tokatzen den
emozioaren inguruan galderak egingo ditu, ikusitako zein lekuk eta entzundako zein kantuk
eragin zien emozio hori emozio horrekin ikasgela girotzeko. Jarrain, haurrak libreki ibiliko
dira eta ez zaie derrigortuko txoko guztietatik pasatzea, nahiz eta gonbidapena zabaldu.
Plastikako txokoan, edozein motatako marrazki eta eskulanak egiteko aukera izango dute,
beti ere dagokion emozioarekin lotuz. Liburutegi txokoan, berriz, ipuinak nagusituko dira
baina nahi izanez gero ordenagailu bat izango dute musika entzuteko edota bideoak
ikusteko. Joku sinbolikoaren txokoan, emozio hori agertzen den edozein egoera antzeztera
bultzatuko duen materiala egongo da (oihalak, koltxoneta batzuk, kartoiak), baina haurrek
aukeratuko dute zer egin. Eta azkenik, mahai-jolasen txokoan, jolasteko aukera zabala
izango dute (zenbakiak, letrak, puzzleak).
Baliabideak: ipuinak, margoak, folioak, musika tresna, abestiak, ordenagailuak, bideoak,
mahai-jolasak,
batzuk, kartoiak).
Iraupena: Emozio bakoitzarekin aste bat.
8- Ebaluaketa:
Ebaluazio mota
BEHAKETA zuzena eta sistematikoa da gure ustez ebaluazio-tresna egokiena.
Behaketarako gidoi bat diseinatuko dugu, nahiz eta hau ekintzen garapenen arabera egokitu
daiteken. Denbora sekuentzia bati jarraitzen diote une bakoitzean zer behatu behar den
jakinarazteko.
Ebaluazio baliabideak
Jardueren garapen prozesua eta azken emaitza ebaluatu beharko ditugu. Emozioak
sujetiboak direnez, ez da erraza hauen ebaluaketa egitea baina tresna gutxi egon arren
horietako batean oinarrituko gara: GROP (2000) CEE (Hezkuntza Emozionalaren
Galdeketa).
Nahiz eta behaketaren bidez helburuak bete diren ala ez jakiteko aukera izan,
helburu horiek zein mailatan bete diren ala ez diren bete ebaluatzeko estimazio eskala bat
erabiliko dugu.
Ebaluazio irizpideak:
Txangoko espazio ezberdin bakoitzean transmititu eta izaten duen emozioari izena jartzen
kontrolatzen ditu.
Gorputzaz baliatzen da emozioak adierazteko.
Komunikazioa edo arreta: irakasleen argibideak entzun eta kontuan hartzen ditu.