UVOD

Biomaterijali vro vani za sve vrste industrija

(farmaceutska, prehrambena, medicinska itd.)

Vrste analiza za prouavanje : DSC i DMA
Odreivanje hemijskih i fizikih svojstava
Biomaterijali prirodni i sintetizirani

( polimeri, keramika, kompozitni materijali )

BIOMATERIJALI
Materija, povrina, konstrukcija u kontaktu sa ivim

sistemom

Vrste : metalni biomaterijali, keramiki i staklasti,

ekonomini i skuplji nedegradabilni sintetiki polimeri,

kompozitni biomaterijali, biodegradabilni polimeri,
bioderivatni polimeri i tkiva, pasivne i bioaktivne prevlake

Osnovni zahtjevi koji se postavljaju su biokompatibilnost sa

tkivom, njihova netoksinost ili netoksinost njihovih

produkata pri degradaciji, i to nia cijena

Za specifine primjene dodatni uvjeti su :

bioaktivnost,biodegradacija,otpornost na
infekcije,propustljivost

Polimeri
Polimeri su dio farmacijskoga oblikovanja lijekova- koriste

se kao pomona sredstva ili kao ambalaa za lijekove

Imaju jedinstvena fizikalno-hemijska svojstva kao to su

molekulska masa, viskoznost, geliranje ili topljivost

(uvelike utjeu na njihovu primjenu u farmaciji i medicini)
Sve je vea primjena polimera u naprednim terapeutskim

sustavima kao to su matrini i spremini sustavi,

osmotske pumpe, degradacijski sustavi te sustavi
osjetljivi na okolinu

Poznavanje odnosa struktura-svojstvo polimernih tvari

te njihova karakterizacija preduvjet za dizajniranje

lijekova pomou istih
Polimeri - hemijske tvari koje se sastoje od vie manjih

jedinica koje su meusobno povezane kovalentnim

vezama
Nastaju reakcijama polimerizacije ili polikondenzacije
Mogu se podijeliti na nekoliko naina
Za farmaciju najvanija podjela prema podrijetlu na:

prirodne polimere, organske sintetske polimere,

anorganske sintetske polimere i poluorganske sintetske

Termika svojstva
polimera
Metode termike analize polimera standardne su metode

u farmaciji za kontrolu istoe farmaceutskih pripravaka

Vana je temperatura staklita polimera pomou koje se

moe utjecati na svojstva dobivenih pripravaka

Temperatura staklita oznaava prijelaz polimera iz

staklastoga u viskoelastino stanje

Temperatura staklita vaan je parametar pri oblikovanju

vrstih i fleksibilnih polimernim filmova- koriste se za

oblaganje tableta te pomonih polimernih sredstava
dodaju se u pripravke kako bi se formirao stabilan
farmaceutski pripravak

Polimeri u framaciji
U farmaciji se najee koriste kao pomone tvari u kojima

utjeu na oblikovanje i djelovanje farmaceutskih pripravaka

Kao ambalaa za pakiranje pripravaka
Izbor polimera definiran je njegovim specifinim svojstvima
Polimerni materijal koji se s aktivnom tvari (lijekom) unosi u
organizam mora biti biorazgradiv, te biokompatibilan
Polimerni sustavi koji se koriste u farmaciji mogu se
openito podijeliti na topljive i netopljive u vodi
Postoje i sustavi polimera koji su dispergirani u vodi i tvore
dvofazni sustav
Polimeri topljivi u vodi koriste se za kontrolu viskoznosti, za
stabilizaciju farmaceutskih suspenzija (npr.
visokomolekulski polietilen-oksid), za stvaranje filmskih
ovojnica te matrinih sustava topljivih u vodi

Diferencijalna skenirajua
kalorimetrija (DSC)
Tehnika koja registrira energiju potrebnu za odravanje nulte

temperaturne razlike izmeu ispitivanog uzorka i referentnog

materijala, pri unaprijed definiranoj brzini grijanja (hlaenja), uz
pretpostavku da se oba materijala nalaze pod istim uslovima

Kvantitativna mjerna metoda koja prua mogunost odreivanja

bitnih termikih parametara - temperature topljenja i kljuanja,

temperature prijelaza iz staklastog u viskozno stanje, procenta
iskristaliziranih frakcija, termike stabilnosti,identifikacije faznih
transformacija i sl.

DSC ureaj moe raditi u dva reima: u izotermnom ili adijabatskom

(dinamikom).

Izotermni metoda - osiguravanju uslova da se temperature

ispitivanog uzorka i temperatura referentnog materijala odravaju

jednakim u toku zagrijavanja variranjem snage u oba segmenta
pei,preko koje se dobiva promjena entalpije ili toplotnog kapaciteta u
uzorku u odnosu na neki drugi referentni materijal

 Da bi uzorak, tokom mjerenja, bio na istoj temperaturi kao

referentni materijal (slika 5.), mora se nalaziti u uslovima da mu

se dodatno odvodi, odnosno, po potrebi, dovodi odgovarajua
koliina toplote

Mjerenje se realizira tako to se uzorak zagrijava do temperature

neto iznad temperature razmekavanja Tg, a toplota koja se

oslobodi tokom procesa kristalizacije snima se u zavisnosti od
vremena na konstantnoj temperaturi

U adijabatskom reimu rada, DSC kalorimetar osigurava

konstantnost toplotnog fluksa izmeu uzorka i referentnog

materijala

U ovom sluaju, promjena entalpije ili toplotnog kapaciteta u

uzorku uzrokuje razliku temperature u odnosu na referentni

uzorak, a koja se meri preko razlike napona izmeu uzorka i
referentnog materijala

Mjerenje se sastoji u zagrijavanju uzorka konstantnom izabranom

brzinom a toplota koja se pri tome oslobaa snima se u funkciji

temperature ili vremena.

DSC mjerenja su naroito interesantna jer

osiguravaju:

detekciju procesa koji se odigravaju u uzorku i

odreivanje temperature na kojima se oni odigravaju
odreivanje kinetike pojedinih procesa i energije
njihove aktivacije
odreivanje promjene toplotnog kapaciteta uzorka
odreivanje energije koja odgovara detektiranim
procesima
odreivanje stepena istoe supstance, itd.

DSC analiza polimera

Provdene razne studije su gdje su istraivai koristi

diferencijalnu skenirajuu kalorimetriju(DSC), kao

analitiku tehniku
Hitozan - derivat hitina, koji je poslije celuloze drugi
najei biopolimer i glavni je sastojak stanine
stijenke gljiva, liajeva, i egzoskeleta lankonoaca
Hitin se sastoji od 2-acetamido-2-deoksi--Dglukoza jedinica povezanih -(14) vezom
Hitin je dobro istraen u nativnoj i modificiranoj
formi za stvaranje matriksa kao i mukoadhezivnih
polimera

Ljuspice sjemenki Psiliuma ili buhaice takoer se

koriste zbog sadraja D-galakturonske kiseline i Larabinoze koji su glavni konstutuenti biljnog
ljepka
Pektin je kompleksni spoj polisaharida koji ine
1/3 suhe supstance elijskog zida viih biljaka
Najvee koncentracije pektina nalaze se u
srednjoj lameli elijskog zida, a sam pektin se
sastoji od jedinica D-galakturonske kiseline sa (14) glikozidnom vezom
Koriste se uz razne aktivne farmaceutske
supstance za njihovo poboljano djelovanje

Algininska kiselina (alginin, alginat) je anjonski

polisaharid sadran uglavnom u elijskom zidu

smeih algi, gdje u kontaktu s vodom stvara
viskoznu gumu
Oni igraju bolju ulogu u dizajnu kontrole
otuputanja aktivne tvari
Pri niskom pH hidratacija algininske kiseline vodi
do formiranja visoko viskoznog kiselog
gela(natrijev alginat)
Gel stanje ove kiseline takoer se postie lako
prisustvom dvovalentnih jona (Ca2+ npr.).

Postupak i rezultati
analize
Svi uzorci su vagani ( masa = 10 mg ), u aluminijske DSC

posude

Posude sa uzorcima su zatvorene i ostavljene da se

stabiliziraju na sobnoj temperaturi 24 h prije zagrijavanja.

Termalni skenovi su izvoeni od 50 do 200 na u
intervalima od 10 po minuti koristei praznu posudu kao
referentnu

Poetna temperatura (To) i temperatura pika (Tp) bile su

utvrene preko DSC krive

Entalpija fuzije (Hf) je procijenjena na osnovu podruja

glavnom endotermnog pika.

Dinamika mehanika
analiza(DMA)
Veoma osjetljiva metoda, kojom se moe dobiti uvid u reoloko

ponaanje polimernih visokoelastinih materijala pri njihovom

ciklinom deformisanju u uslovima kontrolisanog
temperaturnog programa

DMA slui za mjerenje mehanikih svojstava (npr. modul

krutosti i priguenja) za uzorak u funkciji od temperature

DMA je osjetljiva sonda molekularne mobilnosti u okviru

materijala, i najee se koristi za mjerenje temperature

staklaste tranzicije, ili drugih prelaza u makromolekulama,
odnosno da prati promjene u mehanikim svojstvima koje se
deavaju usljed hemijske reakcije

Ovakav vid tehnike predstavlja odgovor materijala na stres,

temperaturu, frekvenciju i druge veliine koje se ovom

tehnikom prouavaju.

Ovom metodom se moe odrediti postojanost

materijala pri konstantnom optereenju i

deformaciji
Pomou DMA istrauju se mehanika svojstva,

dinamiki modul elastinosti, faktor priguivanja

vibracija u temperaturnom intervalu od -190
stepeni do temperature mekanja materijala
Istrauje utjecaj vode i UV zraenja na mehaniki

spektar za razliite polimerne materijale

Uzorci koji se ovom metodom mogu analizirati su

polimeri, kompoziti i voskovi.

Razlika izmeu termomehanikog analizatora

i dinamiko-mehanikog analizatora je danas

gotovo nepostojea, jer mnogi instrumenti
mogu obavljati i TMA analizu
Konfiguracija DMA analizatora je u sutini ista

kao i kod TMA uz dodatak elektronike

primjenljivog i oscilirajueg optereenja,
takodje pri malim promjenama temperature za
vee uzorke, korsiti se DMA

Jedan od najefikasnijih dinamikih analizatora

danas dostupnih je DMA 8000

Jedna od najvanijih osobina ovog analizatora je

potpuna rotacija za 180 stepeni, lak pristup i

montaa uzorka, kao i veoma brza zamjena uzorka

Instrument se koristi za mehaniko ispitivanje

materijala, za ispitivanje viskozo-elastinosti

materijala, identifikaciju vrstoe materijala u
odnosu na temperaturu, poreenje molekulske
mase i teine

Primjena DMA u framaciji

Dinamika mehanika analiza se rutinski koristi

da istrai morfologiju polimera, kompozita i

drugih materijala

Tehnika moe biti posebno osjetljiva na niske

energetske tranzicije koje se ne mogu posmatrati

diferencijalnom skenirajuom kalorimetrijom

Mnogi od tih procesa su vremenski zavisni i

pomou niza mehanikih deformacija,

frekvencija, kinetike prirode tih procesa, mogu
biti istraeni.