DIARRHEA
( PA G TATA E ) * Mga matang nanlalaki at nanlalalim
Ang diarrhea o pagtatae ay ang madalas at
magkakasunod na pagdumi o na ang mas maraming
tubig s a dumi.
Ano ang epekto ng diarrhea o pagtatae sa bata?
Ang pagtatae ay lubhang mapanganib. Ito’y
hahantong sa pagkaubos ng tubig at asin sa katawan na
maaring ikamatay ng bata.
Ano ang dahilan ng diarrhea o pagtatae?
Ang bata ay nagtatae sanhi sa mikrobyo na
pumasok sa bibig dahil sa maruming pagkain at tubig sa o
sa paglalaro sa maruming kapaligiran.
Ano ang gamot sa diarrhea o pagtatae?
 Sa paulit ulit na pagtatae ng bata, kailangan hindi
siya maubusan ng tubig sa katawan kaya dapat
painumin ng oral Rehydration Solution (ORESOL)
para mapalitan ang mga nawalang tubig.
 Ang mga batang lampas ng 6 na buwan ay dapat
pakainin at painumin ng juice, rice water at iba pa.
 Dapat ipagpatuloy ang pagpapasusu ng ina kung
ang bata 0-6 na buwang gulang.
Pagkatuyo o Dehydration:
Sa pagtatae, ang katawan ay nawawalan ng maraming
tubig at asin. Ang mga tao ay maaring mamatay dahil sa
pagkawala ng maraming tubig at asin sa katawan.
Ang pagkawala ng tubig ay mas mabilis mangyari sa mga
bata dahil mas kaunti ang tubig sa kanilang katawan
kaysa sa matanda.
Mga mapangabib na palatandaan ng pagkatuyo:
* Pakauhaw
* Kawalan ng ganang kumain
* Malaking pagbaba ng timbang
* Panunuyo ng balat, labi, at dila
* Kawalan ng luha
Ang paggamot sa nagtatae:
* Panghihina ng katawan Tinig na mahina
* Kahirapan sa paghinga
* Ang pulso ay mahina at mabilis
* Ang balat ay nanlalamig
* Ang ihi ay matingkad ang kulay at papatak-patak o kaya’y
humihinto
* Pagkahilo, kawalan ng malay-tao, kombulsyon, kamatayan
Ang pagtatae ay maiiwasan kung:
 Tanging gatas ng ina ang ipapasusu mula 0
hanggang 6 na buwan.
 Susundin ang mga sumusunod nna kaugaliang
pangkalinisan:
* Hugasan ang kamay ng sabon at tubig bago maghanda
ng pagkain ng bata.
* Hugasan ng sabon at tubig ang kagamitan na
gagamitin sa pagkain ng bata.
* Hugasan ang kamay ng bata ng sabon at tubig bago at
pagkatapos magpakain ng bata.
* Takipan ang pagkain upang maiwasan ang pagdapo ng
mga insekto na nagdadala ng mga mikrobyo.
* Panitilihin malinis ang mga laruan ng bata upang
maiwasan ng bata na makasubo ng maruming bagay.
* Panatilihin malinis ang bata sa lahat ng oras.
* Gumamit ng pinakuluang tubig sa pagpapainom.
* Linisin ang lugar na kinalalagyan at pinaglalaruan ng
bata.
* Panatilihin malinis sa loob at labas ng bahay.
* Initin and natirang pagkain bago ito kainin
* Tanggalin ang dumi sa koko
* Hugasan ang mga prutas gulay bago kainin
* Gumamit ng palikuran at huwag dumumi kung saan
saan
1. Huwag pigilan ang pagtatae. Kung minsan,
nagkakaroon ng pagtatae dahil sa inilalabas ang
masamang bagay o toxin sa katawan,
2. Huwag agad magbibigay bg gamot . May ilang gamot
na nagiging sanhi ng iritasyon sa bituka at maaring
lalong magpalala ng pagtatae.
3. Pigilan ang panunuyo o dehydration sa pamamagitan
ng pagbigay ng mga likido na may asukal at asin.
A. Paghahanda ng Oresol:
Sa 1 litrong pinakulong tubig isama ang mga sumusunod:
 2 kutsarang asukal.
 Kalahati hanggang isang kutasarang asin
 1 kutsarang katas ng kalamansi
B. Unti-unting magbigay ng masustansya at madaling
matunaw na pagkain:
 Tsaa, am
 Nilaga o inihaw na isda
 Nilagang itlog, biskwit, tostadong tinapay
 Nilagang kamote o patatas
 Saging na butuan o latundan
 Gatas ng ina, kanin, lugaw
 Mga butong gulay, tulad ng munggo
 Tokwa at nilagang kalabasa
Mga pagkain dapat iwasan kapag nagtatae:
 Gatas ng baka, mamantika o malangis na pagkain
 Mani, mga prutas gaya ng papaya, mangga,
abukado
 Mga gulay gaya ng sitaw, repolyo
 Mga pagaking niluto na may pampalasa tulad ng
vetsin, paminta, atbp.
 Alak at tsokolate