Professional Documents
Culture Documents
Herkese Office 2010 Beta CD’si Yeni Office paketinin A’dan Z’ye tüm yeni özellikleri s130 9 771300 941003
ik dev sözlük
Herkese 100.000 kelimel
z lü k
Yılın ürünleri 2009 • Tehlikeli yazılımlar • Veri yedekleme • İşlemci yerine ekran kartı • Test: Netbook’lar • Office 2010 Beta
S ö
ektirmez
s li
Kurulumdan sonra CD ger
Re d h o u s e S e ka ydedin, telaffuzunuzu
okunuşla rın ı di nl ey in r Sesin izi
r Tüm kelimelerin ığ ın ızı eğ le nerek geliştirin... s148
ke lim e da ğa rc
değerlendirin r Oyunlarla
in komple İngilizce dil eğitim seti
Ayrıca: Tüm seviyeler iç
DVD
FİLM
Veri kurtarma ve yedekleme
Austin Powers Tek tıklama yetiyor: Dünyanın en kullanışlı yedekleme yazılımları s124
Avanak Ajan
İşlemci yerine ekran kartı kullanın
DVD’deki araçlar ile PC’nizin hızını tam 10 kat artırın! s70
38 KAPAK KONUSU
Ücretsiz ve açık kaynak kodlu yazılımlar
WirelessHD ile kablosuz ev sineması
yolda 138 Video codec’ler
34 GÜVENLİK RAPORU 2009’un en iyileri Video izleme ve dönüştürme problemlerine son
veren araçlar
36 CHIP fİyat barometresİ Bir yıl daha geride kaldı. Bu yıl içinde
kimler geldi, kimler geçti. Fakat bazıları 142 İpuçları
Fiyat gelişimleri ve dizüstü satın alma Windows, uygulamalar, iletişim ve internet
rehberi unutulmadı ve akılda kaldı. CHIP, yılın en
iyi ürünlerini seçti.
148 Tam sürümler
DVD’deki tam sürüm programların kurulumu ve
Test + Teknolojİ tanıtımı
150 Ayın web sİtelerİ
62 Netbook testİ
Piyasadaki en yeni netbook’lar 152 Aralık 2009 DVD İçerİğİ
karşılaştırmalı testte DVD’de yer alan ve göze çarpan yazılımlar
70 İşlemcİ yerİne ekran kartı
PC’nizi 10 kat hızlandıracak harika
araçlar Dİğerlerİ
76 Tehlİkelİ yazılımlar 3 Seyİr Defterİ
Önemli güvenlik açığı olan yazılımlar ve
daha iyi alternatifler 6 Okur Yorumları
82 Mega zoom’lu fotoğraf 156 Verİ İşleme merkezlerİ
Bu makineler SLR’lara bile kafa tutuyor Yeşil BT teknolojileriyle milyarlarca dolar
tasarruf ve çevre koruma mümkün
4 12/2009 www.chip.COM.TR
OKUR YORUMLARI
Multimedya yazılımlar - CHIP dergisi son zamanlar- oluyor. Ancak bu bölümde de CHIP Online Ziyaretçisi yazmış:
Merhaba, ben derginizi Şubat da daha çok ev elektroniğine Teknosa, Vatan Bilgisayar, Darty, Dergiyi aldım baştan aşağı oku-
ayından beri takip ediyorum. yönelmiş gibi. Cep telefonları MediaMarkt gibi teknomarket- dum süper bilgiler edindim bu
Acaba diyorum DVD’nizde multi- veya LCD televizyonlar pek de lerde satılan, herkesin çok daha arada DVD mükemmel Joomla
medya içerikli yazılımlara daha ilgi alanıma girmiyor. Tabii haklı kolay ulaşabildiği ürünlere daha ve Wordpress sağlam anlatımlar.
fazla yer vermeniz mümkün olarak okuyucu kitlesinin tercih- sık rastlayabilmek istiyoruz. Teşekkürler CHIP yönetimi
mü? Tam sürüm bir rock müzik lerine göre yayın yapıyorsunuz. Örnek vermek gerekirse şu anda
işleme yazılımı olabilir mesela. Fakat onun yerine veya onlarla herkesin en çok dikkatini çeken
Ayrıca CHIP download sayfanız- birlikte RAM’ler, güç kaynakları HDMI girişli monitörlerde Philips
CHIP Online Ziyaretçisi yazmış:
da bulunan Red Alert-1 oyununu ve bilgisayar kasaları ile ilgili 230C1HSB internet forumlarında
bilgilerin de dergide yayınlan- Dergiyi aldım bu sayı diğer
gelecek sayılarınızda tam sürüm çok merak edilmesine rağmen
masını isterim. Sayılara göre çok hoşuma gitti.
olarak DVD’nize dahil etmeniz neden hala daha derginizde bu
Özellikle de 4 tane eğitim ve
de beni çok mutlu ederdi. Ger- Malik Özür ürünü tanıtmadığınızı anlayabil-
Tam Sürüm Programlar. Her
çekten de şu ana kadar derginiz- miş değilim?
zamanki gibi CHIP kalitesini
den çok memnunum bu işin ger- Beni dikkate alıp karan-
CHIP: TOP10 listelerinde Ekim konuşturmuş.
çekten hakkını veriyorsunuz. lık kaldığım konularda beni
ayındaki değişiklik test sistemi-
Çağatay Şen aydınlattığınız için tekrar tekrar
nin konfigürasyonunu ve benc-
teşekkür ediyorum. Hepinize
hmark ayarlarını değiştirmemiz-
yayın hayatınızda başarılar. CHIP Online Ziyaretçisi yazmış:
den kaynaklandı.
Ben de CHIP dergisini yeni
TOP 10 listeleri Onur ATAYER
okumaya başladım kesinlikle
Üç veya dört yıldır her ay mükemmel yazılımlar ve eğitim-
CHIP: Philips Türkiye bu LCD’yi
sürekli CHIP dergisini alıyorum. 2006 arşivi test merkezimize inceleme için
ler var. Teşekkür ederim.
CHIP dergisi bilgisayarlarla ilgili
Merhaba CHIP; Derginizi 2002 henüz göndermedi, gönderilirse
temel ve güncel bilgilere ulaş-
yılından beri büyük bir merak ve elbette biz de bu ürünü inceleriz.
mamı sağlıyor. Bu bilgiler yeni
BİLGİ
zevkle takip etmekteyim. Bilgisa- Teknik bir nedenden dolayı bu
bir bilgisayar alacağım veya
yarımı ilk aldığım yıllarda açma 2006 yılına ait PDF’leri
donanım yükseltmesi yapacağım
düğmesine her basışta anlama- DVD’mizde veremedik. Sorunu
zaman kesinlikle çok etkili olu- OKUR MEKTUPLARI
yacağım bir şeylerle karşılaşıp çözdüğümüzde 2006 arşivini CHIP YAZI İŞLERİ
yor. Derginin birkaç ayda bir ya-
kasayı yüklenip bilgisayarcının DVD’de vereceğiz. Hürriyet Medya Towers 34212
yınladığı CPU ve GPU rehberini
yolunu tutmaktan korkar iken Güneşli / İSTANBUL
özellikle takip ediyorum. Elinize Tel: (212) 478 03 00,
sizin sayenizde artık ufak tefek
sağlık çok güzel bir rehber. Faks: (212) 410 32 16
upgrade işlemlerini bile kendi
Fakat Ekim ayına ait Fiyat/Per-
formans endeksinde çok ciddi
kendime yapar oldum. Bugüne Eğitim setleri TEKNİK SORULAR
kadar bana katmış olduğunuz Merhaba, benim size bir önerim yardim@chip.com.tr
değişiklikler var. Örneğin daha bilgilerden dolayı hepinize tek var bu zamanda artık herkes
önceki aylara ait Fiyat/Per- tek teşekkür ederim. Ancak DERGİ VE DVD İLE
web tasarım ve programlama
formans endekslerinde E8400 bunca yılın sonunda kafama İLGİLİ SORULAR
ile ilgileniyor bu nedenle bu
Doom 3 1024*768 puanı 127,3 takılan birkaç konuyu da sizinle okurhizmetleri@doganburda.
ayki derginizde yaptığınız gibi
olmasına rağmen Ekim ayında paylaşmak istiyorum. Bunlar- com
programlardan daha çok eğitim
puan 105 oluvermiş. İşlemciler dan birincisi “1996 – 2005” seti yayınlamanızı istiyorum. ABONELİK, ESKİ SAYI
için bütün değerler bu şekilde ve “2007 – 2008” olmak üzere Herkese kolay gelsin. SİPARİŞİ VE ÖZEL SAYILAR
değişmiş. Testlerde kullanılan iki bölümde vermiş olduğunuz
programlar da değişmemiş Yunus Aktaş Tel: (212) 478 0 300,
PDF formatındaki CHIP eski Faks: (212) 410 35 12 - 13
görünüyor. sayılarında 2006 yılının neden abone@doganburda.com
- Bilinçli tüketici. İhtiyaçlarını olmadığını çok merak ediyorum. www.doganburda.com
belirleyip, ihtiyaçlarına göre İkincisi ise gerçekten ürün seçme Teşekkürler CHIP
alışveriş yapan tüketici. Şimdi- konularında donamım testleri Birkaç yıldır bilgisayar kulla-
ye kadar benim açımdan CHIP Diğer gerekli tüm bilgileri
bölümünüz, ben ve çevremdeki nıyorum. Çeşitli kaynaklardan
Künye’de bulabilirsiniz.
dergisi hep bunu yaptı. Lütfen bilgisayar merakı olan birçok ar- bilgi edindim, amatör sayılırım.
bu duruşunuzu hiç bozmayın. ( r S. 161 )
kadaşım için önemli bir kılavuz Herhangi bir kurs veya eğitim
6 12/2009 www.chip.COM.TR
GÜNCEL TEKNOLOJİ DÜŞMANLIĞI
D
aha kaybolduğu gün Musa için “hac- sahip olduğu vahşi dürtülerinin ön plana oyun bağımlılığı”na getirip, bilgisayar, in-
ker” olduğu yolunda bir söylenti çık- çıkıp tartışmayı şekillendireceği bu “Hac- ternet, teknoloji insanları esir alan, bağımlı
tı. Bu söylentiden sonra bütün basın ker” vurgusundan belliydi ki, korkularımız- yapan kötü şeylerdire kadar getirdi ki, yine
onu Hacker Musa olarak tanıtmaya da yanılmadık ve bir hafta sonra Musa ölü bu yazıda insanların bilgisayar oyunlarına
başladı. Bir süre sonra polis Musa’nın bilgi- bulunduğunda tüm basın suçu bilgisayarla- hacanan zamanın ortada bir bağımlılık ol-
sayarını incelemeye aldığında anlaşıldı ki ra, internete, bilgisayar oyunlarına atmak duğunu anlatan köşe yazarımızın aslında
çocuğun hacker’lıkla ilgisi milgisi yok. Ama için yarışa girdi: “İnternet üzerinde oyun Türkiye’nin en tanınmış futbol yorumcusu
toplum için, bilgisayarla fazla içli dışlı olan, oynuyormuş, Metin2 diye bir oyunda ka- olması, futbolla yatıp futbolla kalkması bü-
bilgisayara, teknolojiye fazla “yakın” duran rakteri çok gelişmiş, saatlerce bilgisayarın yük bir ironiydi.
herkes için tek bir tanım vardı, “Hacker.” Bu başından kalkmıyormuş, çevresinde herkes Futbolun bir uyuşturucu olduğunu dü-
olayın daha en başında, halkın bilmediği, onu bilgisayar kurdu diye tanıyormuş...” şünmeyip, sokaklarda birbirilerini döner
anlamadığı, anlayamadığı, kendisine ya- Hatta anlı şanlı bir köşe yazarımız olayla bıçakları ile kesen holiganların durumunu
bancı olan her kavramı kötülemek üzerine ilgili yazdığı yazısında konuyu “bilgisayar görmeyip, bilgisayar oyunlarını seven bir
8 12/2009 www.chip.COM.TR
çocuğun, sapık bir katil tarafından katle- ve yaratıcılığı gelişmeyen jenerasyonlar
dilmesini örnek göstererek bilgisayar da gelecekte dünyadaki akranlarının iki
oyunlarını bağımlılık olarak nitelemesi satır kod yazıp ürettiği yazılımlarla ka-
nasıl açıklanır, bilemedik. zandığı trilyar dolarlara ve elde ettikleri
Fakat bu olayla da gördük ki, Türk halkı akıl almaz başarılara bakarak, ezik ezik sa-
teknolojiyi o kadar soğuk, çirkin ve lanetli bır çekerek, teknolojiyi yasaklayan korkak
bir kavram olarak görüyor ki, bilgisayarı ve cahil dedelerine sövecekler.
hayatına girmiş bir bela, teknolojiyi ba- Ama madem düzen bu. Madem orada
ğımlılık ve insanlıktan çıkaran bir virüs bir çocuk öldü hadi oyunları yasaklayalım
olarak algılayıp, fırsatını bulduğu anda, diye bir uygulama var. Madem tüm bu
“bakın işte gördünüz mü,” tepkisiyle top- uygulamalar, yasaklar, Youtube yasakları,
lu olarak isteri krizlerine girip teknolojiyi internet sansürleri sırasında asıl motivas-
linç etmekten geri duramıyor. yonumuz çocuklarımızı korumak, o za-
Oysa internet sayesinde insanlar evle- man çocuklarımızı korumak için gerekli
rinden çıkmadan, soğukta, yağmurda, diğer önlemleri ve nedenlerini de size biz
karda kışta rezil kepaze olmadan ihtiyaç- veriyoruz. Kafanızı bile yormanıza gerek
larını giderip, resmi işlemlerini halledip, yok. Bunları da yasaklayın:
sevdikleriyle haberleşip, aradıkları bilgiye 1-Şeker Bayramını Yasaklayın: Geçen
kolayca ulaşabilirken, örneğin elektronik şeker bayramında altı çocuk şeker almak
bankacılık sayesinde yaşlılarımızın, emek- için gezdikleri evlerden birine girip kay-
lilerimizin emekli kuyruğunda kalp krizi boldular ve bir daha haber alınamadı. Çok
geçirmelerinin önüne geçiyoruz, ama tek- açık ki, çocukların şeker bayramı coşkusu-
nolojinin bu yanı, insanların hayatını ko- nu kullanan kötü niyetli insanlar onları
laylaştıran sıcak yanı kimse tarafından kaçırıp öldürebilir. Şeker bayramlarını ya-
dile getirilmiyor. Yaşanan kötü bir olayda saklayın.
eğer ucundan kıyısından teknolojiye do- 2-Futbolu yasaklayın: Futbol yüzünden
kunan bir detay varsa, tüm basının, gaze- her maç öncesi holiganlar ellerinde döner
tecilerin, halkın teknolojiyi linç etmeye bıçakları ile sokaklarda kavga ediyor, bü-
kalkışması ile anlıyoruz ki önyargılarımız tün bir şehri terörize edebiliyorlarlar. Ço-
hala hilafet dönemindeki “televizyon ga- cuklar sokakta birbirini yaralayıp öldürür-
vur işidir, haramdır,” resmi görüşüne ken, kutlama için havaya ateş edenler bal-
saygı duyan acıklı bir travmanın esareti kondaki çocukları öldürüyor. Çocukları-
altında. mızı korumak için futbolu yasaklayın.
Musa’nın ölümünden sonra, internet- 3-Yemek yemeyi yasaklayın!: Minicik
te oynadığı oyun mercek altına alındı ve çocuklarımız çerez, tatlı, çikolata, ham-
neredeyse oyunu yasaklamaya varan giri- burger, gazoz derken genç yaşta obez
şimler söz konusu oldu. Resmi yetkililer olup, yetişkin yaşlarına ulaştıklarında
televizyonlara çıkıp bu oyunları “engelle- kalp krizinden ölüveriyorlar. Yemek ye-
mek” için ellerinden geleni yaptıklarını meyi yasaklayın!
açıkladılar ki, CHIP olarak bu çabanın da 4-Trafiği yasaklayın: Pek çok minik ço-
bizzat tanığıyız. Örneğin, Knight Online’in cuk, trafik kazalarında hayatını kaybedi-
internet kafelerde yasaklanması için ya- yor. Her yıl binlerce çocuğu kaybettiğimiz
pılan çalışmalar gelecekte insan haklarına bu iğrenç kavramı toptan yasaklayın. Ül-
karşı işlenmiş bir suç olarak yargılanacak keden bütün asfaltları sökün, herkes yü-
düzeyde “absürt” uygulamalar içeriyor. rüyerek gidip gelsin her yere. Otomobiller
Üstelik çocuklarımızı oyunlardan, tek- ve yarattıkları trafik yasaklansın.
nolojiden uzak tutmak için harcadığımız 5-İnşaatları yasaklayın: Pek çok çocuk
resmi çaba, devlet politikası haline gelen büyük inşaat alanları için kazılan temel
bu uğraşlar sonunda, yaratıcılıkları körel- çukurlarının içine biriken yağmur suları-
miş, sadece kurallara uyarak klavye kul- nın çekiciliğine kapılıp bu suların içinde
lanmayı ve Word’de dosya açıp kaydetme- yüzmeye çalışırken öldü. Çocuklarımızı
yi bilen robot ofis elemanları üreten bir inşaat çukurlarının içinde ölüme terk et-
teknoloji eğitimine sahip olduğumuzun memek için inşaatları yasaklayın!
kimse de farkında değil. Buradan oyunları yasaklayarak çocuk-
Aynı o bir zamanlar “televizyon ha- larımızı korumaya çalışan fedakar yetki-
ram,” diyen mantığın tüm bir kültürü tek- lilerimize sesleniyoruz: Sadece oyunları
noloji yarışında eli kolu bağlı bırakması yasaklamak çocuklarımızın hayatını kur-
ve televizyonu kullanan kültürlerin hızla tarmak için yeterli değil, bunları da ya-
eğitilip fezaya varması gibi, bugün yasak- saklayın.
ladığımız oyunlar sayesinde hayal gücü cemsanci@chip.com.tr
www.chip.COM.TR 12/2009 9
GÜNCEL HABERLER
bitirme
sunacak. Ayrıca Google tüm dili
bir Creative-Commons lisansı
Facebook yeni bir sekme sistemi ile mobil web
planı portalının dokunmatik ekranlı cep telefonla-
altında yayımladı.
BİLGİ İÇİN: www.golang.org
rında daha rahat kullanılmasını sağlıyor. Geliş-
Google’ın kurum- miş kullanım yöntemi özellikle gelen e-postalar,
sal müşterilerle profiller, diğer kullanıcılar ve kendi Facebook
ilgilenen bölüm başkanı Dave Gi- profiliniz arasında geçişi kolaylaştırıyor. Face-
rouard yaptığı açıklamada “Bir book, yeni özelliğini iPhone 3G/3GS ve HTC
yıl içerisinde çoğu işletmenin is- Hero, Samsung I7500 Galaxy gibi Android cep telefonları için sunuyor.
terlerse Microsoft Office’ten kur- Buna karşın Nokia 5800 XpressMusic gibi S60 arabirimini kullanan do-
tulma seçeneği olacak” dedi. Gi- kunmatik ekranlı veya Palm Pre gibi WebOS kullanan cep telefonları
rouard röportajda, Google’ın on- için bu yeni arabirim sunulmuyor. İddialara göre diğer cep telefonları
line ofis araçlarını bir araya geti- platformları için entegrasyon çalışmaları devam ediyor.
ren Google Docs’un bir yıl içeri- BİLGİ İÇİN: www.facebook.com
sinde çoğunluğun ihtiyaçlarına
cevap verebilecek noktaya ula-
şacağını açıkladı. Şimdilik Google NASIL KULLANACAKSINIZ? Kurulumdan sonra yazılımı ça-
Docs’un Google Mail ya da Calen-
dar kadar olgunlaşmadığını ka-
bul eden Girouard, “Bunu biliyo-
CHIP TİKTAG nedir? lıştırdığınızda kamera otomatik
olarak açılacaktır. Artık derginiz-
Derginizi daha etkileşimli bir hale getirecek Tiktag’lar ile ay boyunca de göreceğiniz Tiktag’lardan biri-
ruz. İnsanlara henüz yeterince daha fazla güncel içeriğe sahip olacaksınız. Ayrıca gittiğiniz her yerde bu ni okutabilirsiniz. Yazılım, var
olgunlaşmadığı için Microsoft ek içerikler her zaman telefonunuzda yanınızda olacak. olan internet bağlantı(kablosuz,
Office’i bırakıp Google Docs’a ge- 3G ya da GPRS) seçeneklerinden
CHIP Tiktag’ları kullanmak için nabilirsiniz) Bu şekilde Windows
çin demiyoruz. Çünkü Google birini kullanarak ek içeriğe, vide-
öncelikle üzerinde kamerası olan Mobile, Symbian ya da Java
Docs henüz olgunlaşmış değil” olara ya da fotoğraflara cep tele-
ve wifi (kablosuz), 3G ya da GPRS uyumlu telefonunuz için en uygun
diyor. Google’ın planladığı 30 ila fonunuz üzerinden ulaşmanızı
gibi internet bağlantısına olanak yazılım otomatik olarak seçile-
50 arası güncellemenin, bir yıl sağlar. Bu şekilde tüm ay boyunca
tanıyan bir telefona sahip olma- cektir. İsterseniz aynı adresi kul-
zarfında Google Docs’u, Micro- dergi üzerinden şimdiye kadar
nız gerekiyor. Telefonunuz üze- lanarak yazılımı PC’nize indirip
soft Office’e karşı en güçlü alter- olmadığı kadar etkileşimli, eğlen-
rinden http://gettag.mobi/ adre- telefona kendiniz de kurabilirsi-
natif haline getireceğini belirten celi ve her zaman en güncel ek
sine bağlanıp Microsoft Tag Rea- niz. Ancak bu durumda telefon
Girouard, sonrasında “İsteyen içeriğe ulaşmanız mümkün ola-
der yazılımını indirip, kurduktan modelinizi kendiniz seçmeniz ge-
Office’den kurtulabilecek” diyor cak. Bu bağlantılar telefonunuzda
sonra hemen kullanmaya başla- rekir.
BİLGİ İÇİN: http://docs.google. kalacağı için istediğiniz her yerde
yabilirsiniz. (Yazılım ile Hürriyet
com tekrar kullanabilirsiniz.
gazetesindeki Tiktag’ları da kulla-
10 12/2009 www.chip.COM.TR
GÜNCEL HABERLER
Facebook ve Sony
Amerikan Electronic Arts firma- Dünyanın en pahalı sitesi TDeğeri 53 milyar doların üzerin-
de olan News Corporation’ın sahi-
sının, Pandemic Studios’u kapa- Bir kaç sene önce milyarlarca dolar karşılığında Google’a satılan Yo- bi medya devi Rupert Murdoch,
tarak 200 çalışanını işsiz bırak- utube, hala para kazanmaması nedeniyle büyük sorun oluşturuyor. toplam değeri yaklaşık 31 milyar
tığı bildirildi. Stüdyodan çekir- Google kara kara dünyanın en çok ziyaret edilen en ünlü sitesine dolar olan Google’a resmen savaş
dek bir ‘IP’ takımının EA’in Los nasıl para kazandıracağını düşünüyor. Yeni fikir, her videodan önce açtı. Çünkü Murdoch; Google’ın
Angeles ofisine taşındı; buna reklam izletmek ama bunu 2007’de denediklerinde, herkes rek- reklamcılık, medya ve eğlence
karşın şirketin eski CEO’sunun lamları atlayarak videolara geçmişti. YouTube bu kez tek bir tuşla dünyasını paramparça ettiğine
da dahil olduğu seçkin bir takı- geçilebilecek reklamları, site üzerindeki bazı videolarda denemeye inanıyor. Murdoch, adı neredeyse
mı işten çıkarıldı.1998 yılında başladı. Yapılan araştırmalar 15 saniyeden kısa ve kaliteli hazırlan- internet ile birlikte anılan ve in-
kurulan Pandemic, 2007’de mış reklamların izleyicilerin sadece %15’lik bölümünü rahatsız etti- ternet üzerindeki trafiği yönlen-
Electronic Arts tarafından satın ğinin tespit edilmesi şu an için YouTube adına sevindirici bir haber. dirmek konusunda açık ara birinci
alınmıştı. Full Spectrum Warri- Reklam verenlerin de sadece sonuna kadar izlenen reklamlar için sırada bulunan Google’u protesto
or, Mercenaries ve Star Wars: ödeme yapacakları düşünülürse bu model herkes için uygun görü- edeceğini ve şirketlerinin hiç biri-
Battlefront, firmanın imzasını nüyor. Ama bu yöntemin YouTube’un karlılığını ne kadar arttırabile- nin sitelerinin Google tarafından
taşıyan popüler oyunlardan ba- ceği ancak model uzun süre uygulandıktan sonra netleşebilecek. indekslenmesine izin vermeyece-
zıları. BİLGİ İÇİN: www.youtube.com ğini söyledi.
BİLGİ İÇİN: www.ea.com BİLGİ İÇİN: www.google.com
12 12/2009 www.chip.COM.TR
GÜNCEL HABERLER
Terminatör?
tigrat dereceye kadar taklığın sonucunda televizyon
ısınabilirler ve bu da zaman zaman haberlere programlarının tamamını internet
konu olan “patlayan pil” vakalarına yol açabilir. Tayvan’ın ulusal araş- üzerinden yayınlamaya başladı.
IBM’in bilim adamları şu sıralar tırma örgütü Industrial Technology Research Institute (ITRI - Endüstri- Bu sayede Father Ted ve IT Crowd
Lawrence Berkeley Ulusal yel Teknoloji Araştırma Enstitüsü) tarafından geliştirilen yeni bir mal- gibi popüler İngiliz komedi dizileri
Laboratuarı’nda çok ilginç bir zeme ise lityum iyon pillerin yol açtığı bu önemli sorunu gidermek adı- ücretsiz olarak izlenebiliyor. Chan-
deney üzerinde çalışıyorlar. na çok büyük bir aşama kaydetti. Stoba adı verilen bu özel madde, pil- nel 4’un arşivlerinin önemli bir
Yapmaya uğraştıkları şey insan lerin negatif ve pozitif kutupları arasına yerleştiriliyor ve ısı 130 san- kısmı YouTube sunucularına kop-
beyninin tüm fonksiyonlarını tigrat dereceye ulaştığında etkileşimi keserek daha fazla ısınmayı en- yalanıyor. Medya uzmanları enin-
gerçekleştirebilecek bir bilgisa- gelliyor. ITRI halen konuyla ilgili çalışmalarını sürdürüyor ama de sonunda sınırsız kapasiteye sa-
yar! Gerçek dünyanın, gerçek Stoba’nın piyasaya sürülmesi için gerekli süre artık sadece birkaç aya hip internet mecrasının alışılmış
zamanlı verilerini alarak bun- indi. Patlama riski taşımayan pillerin 2010 yılının ilk çeyreğinde satışa televizyonculuğu yok edeceğine
ları işleyebilecek sunulabileceği tahmin ediliyor. inanıyor.
BİLGİ İÇİN: www.berkley.edu BİLGİ İÇİN: www.itri.com BİLGİ İÇİN: ww.youtube.com
14 12/2009 www.chip.COM.TR
GÜNCEL HABERLER
kıracaksın!
karşı uzun süreli etkin koruma
sağlıyor. HYGNX Antibakteriyal
mendilleri öksürme, hapşırma
Google’ın Chrome Frame eklenti- veya riskli olduğunu
si bilindiği gibi Internet düşündüğünüz her temas öncesi
Explorer’a daha hızlı JavaScript ve sonrasında mikrop bulaşma
render imkanı sunmak ve riskine karşı korunmamızı
Google’ın önem verdiği Google artırır. Ayrıca bilgisayar
Wave gibi hizmetleri destekle- kullanıcıları için de klavye ve
yen HTML 5 gibi standartları ka- fare gibi aparatlarda biriken
zandırmak için hazırlanmıştı. mikropların temizlenmesi için
Chrome Frame hem Samsung yeni ürününde bekleme sung STORY Station çekici tasarı- çok önemli bir işlev görüyor.
Microsoft’un, hem de daha önce modundaki enerji tüketimini yüz- mı ile aldığı övgülerin yanında UNIQUES LCD ekran temizleme
benzerini planlayıp uzun vade- de 95 azaltarak 0,09 watt’a kadar çevreye duyarlı sabit disk tekno- mendilini ise, bir dünya markası
deki zararlarını görerek projeyi düşürdü. Normal kabul gören sı- lojisinin sahne alması için tam DuPont’un know how ürünü olan
rafa kaldıran Firefox’un yapımcı- nır olan 2,5 watt’ın çok altında zamanında atılmış büyük bir Sontara EC bezden üretiliyor.
sı Mozilla’yı kızdırmıştı. Güven- olan ve dolaylı karbondioksit sa- adım.” UNIQUES LCD ekran temizleme
lik endişeleri haklı çıktı. Google lınımını azaltmaya yönelik bu gi- Bekleme modundaki düşük mendili özel formülü sayesinde,
Chrome Frame’in Internet rişim, dünyada ilk kez Samsung güç tüketiminin elde edilmesini çok hassas olan LCD ekran
Explorer’da yol açtığı açık, hac- tarafından 3,5 inçlik sabit disk sağlayan ise yeni bir devre yapı- yüzeyindeki film tabakasına
kerlara güvenlik kontrollerini için hayata geçiriliyor. sı. Bu yeni teknoloji ile sabit dis- zarar vermeden temizliyor,
geçme imkanı sunuyor. Ancak Samsung Electronics Türkiye kin güç kablosu bağlıyken USB yüzey üzerinde herhangi bir hav
güvenlik açığının çapının korkul- IT Satış ve Pazarlama Müdürü Ba- bağlantı kablosu çıkarıldığında ve iz bırakmıyor. Cihazınıza
duğu kadar büyük olmadığı be- rış Kestep, “Sabit diskler için kul- harici sürücü kapanıyor ve işlem fazla baskı uygulamadan leke,
lirtiliyor. Google da bu güvenlik lanıcı istekleri arasında perfor- yapmıyor. kir ve tozların kolay
açığını kabul ederek kullanıcıla- mans, güvenilirlik ve ayrıcalıklı Samsung’un 3.5 inçlik STORY temizlenmesini sağlıyor. Uzun
ra 4.0.245.1 sürümüne güncelle- tasarım kadar çevre dostu ve dü- Station harici sabit disk ürünleri süreli Anti-statik etkisi ile
meleri gerektiğini duyurdu. Za- şük güç tüketimi de var” sözleriy- 500 GB ile 2 TB arası kapasite se- cihazınızı toz, is, sigara dumanı
ten otomatik güncellemeler en le yeni ürünün büyük bir ihtiyacı çenekleri ile satışa sunuluyor. gibi dış etkenlerden koruyor.
son sürüme güncelleyecek. karşıladığını vurguladı. Kestep BİLGİ İÇİN: www.samsung. BİLGİ İÇİN: www.kaanpak.
BİLGİ İÇİN: www.google.com sözlerini şöyle sürdürdü: “Sam- com.tr com.tr
16 12/2009 www.chip.COM.TR
GÜNCEL HABERLER
18 12/2009 www.chip.COM.TR
GÜNCEL HABERLER
WebsiteX5
READ.ME 5 Adımda web sayfası
MAHMUT KARSLIOĞLU, mkars@chip.com.tr
şekilde kullanan görmedim de ondan soruyorum... gelişmiş özellikleri ekleyin, web sitenizi internette yayınlayın.
Programlama tecrübesi gerektirmeyen X5’in şablonları
sizin için sayfa tasarımı sağlıyor. Tek yapmanız gereken
n Tüm operatörler aynı anda çalış- görüntülü konuşmanın ilk sırada yer sürükleyip bırakarak web sayfanızı oluşturmak. Her adımda
program ne yapmak istediğinizi görüyor ve size akıllı
malara başladı, izinler alındı, deneme aldığı görülüyor.
tavsiyelerde bulunuyor.
ve bekleme süreleri için aylar geçti Ayrıca araştırmalar yüzde
Şu tür siteler yapabilirsiniz: Kredi kartı ödeme özellikli
ve yine tüm operatörler hizmetlerini 23,4’lük bir kesimin 3G’yi özel bir
sanal mağaza, Podcast ve Videocastli blog, Web sitesi içinde
büyük kampanyalar ile aynı anda hizmet almak için değil doğrudan
arama, anti-spam filtreli e-posta formları, haber ve RSS
hizmete açtı. hızlı mobil internet hizmeti olarak,
feed’leri, Web 2.0 uyumlu siteler, video, Flash ve animasyon,
3G’nin; vazgeçemeyeceğimiz bir yüzde 13’lük grubun ise mobil TV için giriş ve şifre ile üyeler için özel alanlar, birden fazla dil içeren
bilgi ağı olan ve çevrim dışı olduğu- kullandığını gösteriyor. Yüzde 63’lük siteler.
muzda elektrik kesilmiş gibi birşey çok büyük bir grup ise hizmeti ge- BİLGİ İÇİN: www.websitex5.com
yapamayacağımıza yavaş yavaş inan- reksiz bulduğunu ifade etmiş. Burada
maya başladığımız internete gerçek anahtar kelime: “gereksiz” Gereksiz,
anlamda mobil olarak bağlanmaya çünkü 3G için sunulan hizmetlere ya
imkan tanıdığı düşünüldüğünde ope- da alternatiflerine wifi bağlantı ile ZyXEL Türkiye
ratörlerin büyük beklentilerini anla-
yabiliyordum. Ancak zaman gösterdi
de üstelik ücretsiz bir şekilde ulaş-
mak mümkün. Halbuki 3G, mobilite
Intel Kanal Konferansları’nın
ki bağlantının tek başına var olması
yeterli olmuyormuş. Bunu ne için kul-
yönünden kablosuz ağdan on gömlek
daha üstün. Eğer 3G’nin yaygınlaş-
Altın Sponsoru
lanacağınız da büyük önem taşıyor. ması isteniyorsa çekici olması adına ZyXEL, ülkemizde gerçekleştirilen en önemli bilişim
Üzerinde 3G özelliği olan telefon- sunulacak hizmetlere karar verirken organizasyonları arasında yer alan Intel Kanal Konferansları
ların bir çoğunda wifi yani kablosuz wifi için düşünüp 3G için uygulamaya 2009’a (Intel Channel Conferences - ICC) Altın Sponsor
özelliği de mevcut. Günümüzde cep bir son verilmesi gerekiyor. olarak destek veriyor. Bilişim sektörü adına büyük önem
telefonu üzerinden sunulan servislere Kendi adıma konuşmam gere- taşıyan Intel Kanal Konferansları’nın tüm illerimizdeki
ihtiyaç duyacağımız yani telefondan kirse; Her ne zamanki etrafımda bir etkinliklerinde 15:20 ile 15:40 arasında ZyXEL yetkilileri,
internete bağlanmamızın gerekeceği kablosuz ağ noktası olmadan ihtiyaç yapacakları sunumlarla bilgi ve deneyimlerini katılımcılarla
yerlerin çoğunda ise ücretsiz kablosuz duyacağım ve vazgeçemeyeceğim paylaşacaklar. Sunumlarda aynı zamanda ZyXEL Türkiye’nin
geçtiğimiz 2 yıl içerisinde gerçekleştirdiği çalışmalar, 2010
hizmeti zaten sunuluyor. Bu durumda hizmetler yaygınlaşacak o zaman
hedefleri, kullanıma sunduğu ürün ve çözümlere ilişkin
3G’yi kim tercih edecek? ben de elimdeki telefonun 3G özelli-
ayrıntılı bilgi de aktarılacak. Ayrıca katılımcılar etkinliklerde
Eminim şu anki hattında 3G özelli- ğini operatörüme açtıracağım. Birçok
kurulacak ZyXEL standlarında, ZyXEL tarafından sunulan
ği açık olan bir çok kişi veri alışverişi okurumuzun da aynı şekilde düşün-
çözümler ve teknolojideki gelişmeler hakkında bilgi
değil görüntülü görüşme özelliğini düğüne eminim.
alabilecekler. 1.500’ün üzerinde sistem entegratörünü bir
tercih ediyordur. O da ilk günkü he- Bir çok başarılı bilişim projesine araya getirecek olan Intel Kanal Konferansları, 10 Kasım’da
yecanını yitirdi gibi. 3G kullanımı ile imza atmış İstanbul Belediye’sinin Adana Hilton’da start aldı.. Intel Kanal Konferansları 12
ilgili yapılan araştırma sonuçları da trafik yoğunluğu izleme uygulaması Kasım’da İzmir Swissotel, 24 Kasım’da Ankara Sheraton’da
bu tezimi doğruluyor. 3G kullanım ne- İBBCepTrafik ile Belediye’nin sundu- yapıldı ve 3 Aralık tarihinde İstanbul’da Çırağan Sarayı
denlerine bakıldığında yüzde 83,9’la ğu 40’tan fazla hizmete cep telefonu Kempinski’de düzenlenecek. Böylece dört farklı şehirde
üzerinden ulaşmaya imkan tanıyan gerçekleştirilmiş olacak. Konferans katılımcıları
İBB Mobil uygulamaları bu konuda distribütörler aracılığıyla en yeni ürünleri ve değişen
Mahmut Karslıoğlu’nun
blog’undaki diğer ideal örnekler oluşturuyorlar. Tüm teknolojileri inceleyebiliyorlar. Canlı demoların da
yazıları için
içerik üreticilerinden böyle hizmetler gerçekleştirileceği konferans dizisinde Intel temsilcileri ile
TikTag’leyin birebir görüşme ve satış pazarlama eğitimi imkanları da
bekliyoruz. Gelin 3G’yi sadece eşle-
TikTag kullanımı için rini kontrol etmek için kullananların sunuluyor. Ayrıca dileyen katılımcılar sponsor firmalarının
detaylı bilgi sayfa 10’da
temsilcileriyle fikir alışverişinde bulunabiliyorlar.
tekelinden kurtaralım.
BİLGİ İÇİN: www.zyxel.com.tr
20 12/2009 www.chip.COM.TR
GÜNCEL HABERLER
Altın Hükümdar
Haberİnİz olsun
Cem Şancı, cemsanci@chip.com.tr Türkçe konuşan oyun
Türkiye’de yaşayan sıkı
Cem Şancı’nın blog’undaki
diğer yazıları için bir MMORPG takipçisini
TikTag’leyin heyecanlandıran üç
TikTag kullanımı için önemli şey vardır.
detaylı bilgi sayfa 10’da Bunlardan ilki, oyunun
kalitesiyle oyunculara
güven vermesidir.
Nüfusu hızla artan
yayınlayacağını açıkladı. İnternet gelecekte Türkçe. Sitede Kılavuz, Haber, Forum ve Yardım gibi
bölümler bulunuyor. Ayrıca görüşlerinizi diğer oyuncular ve
televizyonun yerini alacak mı? gPotato Europe ile paylaşmanız mümkün.
Rappelz resmi internet sitesi: tr.rappelz.gpotato.eu
Altın Hükümdar resmi internet sitesi: tr.rappelz.gpotato.
eu/goldenmonarch/
n Yıllar önce Türkiye’de “internet
furyası” patladığında pek çok ulusal geliyor. Televizyonun seyircisine
kanal, programlarını internetten hizmet eden bir kavram olması ge-
Yenİ round
canlı yayınlamaya başlamıştı. Yet- rekirken seyircileri kendine hizmet
memiş bazı kanallar, tüm program-
ların kayıtlarını internete koyup,
etmeye mecbur bıraktığı yılların
nihayet sonuna geliyoruz. Bakan ve Youtube kavgası
kaçıranlar için internet üzerinden YouTube’un dizileri tam olarak
bölümleri izlemeye izin vermişti. yayınlayacak olması bu yüzden çok Conrad Otel’de gerçekleştirilen WebStar ödül töreninde konu-
Ancak kısa süre sonra bu uygulama- önemli bir gelişme. Demek IP ta- şan Bakan Binali Yıldırım, teknolojinin hızla geliştiğini, özellik-
le internet teknolojisinin önemli mesafeler kat ettiğini söyledi.
lardan vazgeçildi. Kanal yöneticileri banlı televizyon sistemlerine abone
Sucuların, kurbanlık koyun satan esnafların bile internet si-
herkesi programların tam saatinde olmadan, para ödemeden, abonelik
tesi olduğunu belirten Yıldırım, isim vermedi ama Türkiye’de
ekran önünde hazır olda görmek işlemleri yapmak zorunda kalma-
yasaklanan YouTube sitesine ve sahibi olan Google’ı ima ettiği
istiyordu. dan, sadece internette bir siteye
düşüncesini doğuran sert bir tepki gösterdi. İşte Yıldırım’ın
Fakat çoğu insan için dizileri bağlanıp, bir diziyi, filmi, programı
açıklamasında yer alan sert ifadeler:
takip etmek, programları günü gü- kısacası tüm televizyon yayınlarını “Bir site yaygara yapıyor bizi kapatıyorlar diye. Bizim kim-
nüne izlemek hayati bir amaç değil. izlemek mümkün. Bu pratik web çö- senin ticaretinde gözümüz yok ama bir yerde faaliyet gösteri-
3G sayesinde yurt dışında pek çok zümü olduğu sürece, hiç bir televiz- yorsanız istediğiniz kadar büyük olun. Bırakın firmayı isterse-
insan, vakitleri olduğunda dizileri- yoncunun artık “biz eşsiz bir hizmet niz dünyanın süper gücü olun. Buranın kanunu, nizamı neyse
ni indirip, seyrediyor. Veya sezon sunuyoruz, bize mecbursunuz” diye ona uymak zorundasınız. Irak işgaline vatandaş izin vermedi.
sonunda DVD’lerini alıp topluca ortalıkta kabararak dolaşabileceğini Gitti başka yerden geçti. Ülke büyük olsun küçük olsun. Ülke
izliyor. Bizim insanımızın da 3G ile sanmıyorum ki hatta eğer YouTube, bağımsızlığını, egemenliğini her zaman korursa o zaman hay-
tanıştıktan sonra en çok ilgi göster- yani Google, bu deneyimden güzel siyetli, şerefli bir ülke haline gelir. Asırlar geçmiş, esaret altına
diği servislerden biri olan bu mobil bir sonuç alırsa, girişmci yapısıyla, girmemiş iki milletten biri Türk milletidir. Böyle bir geleneğin
TV uygulamaları, bilgi çağının artık içerik için televizyon kanallarına sahibi olan millete, gelip birisi ben istediğim gibi faaliyet gös-
vazgeçilmez bir parçası. Hala yaygın mecbur kalmadan, kendi dizilerini tereceğim diyemez. Kusura bakmasın. Burada usuller belli. Bu-
rada bir kötü niyet var. Artık bunu reklam aracı olarak kullan-
IPTV sistemleri geliştirememiş bir sipariş bile etmeye başlayabi-
maya başladı. Bu da canımızı sıkıyor. Başka memlekette ne
ülke olarak, insanların programla- lir ki, bu son seçenek, Google’ın
yapıyorsa burada da onu yapsın. İsrail’de ne yapıyorsa burada
rın başlama saatinde televizyonun Microsoft’tan sonra televizyonların
da onu yapsın. Başka bir şey istemiyoruz. Senin büyüklüğün,
önünde hazır olda beklemesi belki da tahtını sarsacağı anlamına gelir.
kaç ülkede çalıştığın bizi hiç bağlamaz. Kurallara uyarsan başı-
çoğunuza normal görünüyordur ama Ve ben de oturup suratımdaki ha-
mızın üstünde yeriniz var. Çeşitli mecraları kullanarak kendi
internetin sağladığı imkanları gör- ince gülümsemeyle burnundan kıl reklamlarını yapıyorlar, haksız hukuksuz kazançlarını devam
dükten sonra, bir programı izlemek aldırmayan ve kendilerini halktan ettirmeye çalışıyorlar. Bunun ardından da ‘hükümet gelişimle-
için televizyonun karşısında yayın üstün gören televizyonların batışını re kapalı’ diye gaz veriyorlar.” Youtube iki sene önce, Atatürk’e
saatini bekleme fikri bana çok itici keyifle seyrederim. hakaret içeren videolar barındırdığı gerekçesiyle bağımsız
mahkemeler tarafından Türkiye’de engellenmişti.
22 12/2009 www.chip.COM.TR
GÜNCEL
GÜNCEL
Cool Tech
Gelisen teknolojinin en ilginç örnekleri
24 12/2009 www.chip.COM.TR
Parti geceleri için
Mixer Final 500
Ev partisi
yapmaya karar
verdiniz,
yiyecek içecek
hazırladınız,
ortamı,
ambiyansı
yarattınız,
şekilden şekile
girip kızları da
davet ettiniz, ama o
da ne? Müziği unuttunuz. Evinizdeki kalıpsız ses
sistemiyle, bilgisayar kolonlarından bozma
çakma ses sistemiyle cızırtılı MP3’ler dinlerken
kim eğlenebilir ki? İşte bu anlarda devreye bu
cihaz giriyor ve partidekilerin iPod’larına
bağlanarak, güzel şarkılardan bir mix yaparak
karizmanızı da partiyi de kurtarıyor. Yoksa
madara olmuştunuz, bir daha kimse davetlerinize
gelmezdi. Eşin dostun yüzüne bakamazdınız.
Kulağınıza küpe olsun.
Fiyat: 100 dolar
Bilgi için: www.boysstuff.co.uk
Kendi oyun
klavyeni yarat
Logitech Gaming Keyboard
Oyununuzu kurmaya hazır olduğunuzda Logitech
Gaming Keyboard G110, oyun ayarlarınızı
kişiselleştirmeniz, daha etkin bir şekilde iletişim
kurmanız ve karmaşık komutları kolayca uygulamanız
için gerekli olan her şeyi sunuyor. G110’un
kişiselleştirilebilir renklerle arkadan ışıklandırma
özelliği karanlıkta bile doğru tuşları yerleştirmenizi
sağlıyor. Ayrıca, programlanabilir G tuşları üzerinde
36’ya kadar tuşu ya da karışık makroları
yapılandırabilir ve hızla yeni makrolar kaydetmek için
MR tuşunu kullanabilirsiniz. Entegre USB ses, oyun
sırasında takım arkadaşlarınızla
kolayca strateji oluşturmanızı ya
da rakiplerinizle konuşmanızı
kolaylaştırıyor. Fiyat: 80 Euro
Bilgi için: www.logitech.com.tr
www.chip.COM.TR 12/2009 25
GÜNCEL HABERLER
Top atmayın
kırılır 3D Mark 2001 Şampiyonu: TÜRKİYE!
Microsoft’tan araştırma ve stra- Gigabyte TweaKING Yarışması,
teji sorumlusu Craig Mundie, aralarında Almanya, Belçika, Çek
üniversiteleri gezerek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya,
Microsoft’un gelecek nesil bilgi- Finlandiya, Fransa, İngiltere, İs-
sayarlar üzerine çalışmalarını panya, İsveç, İtalya, Macaristan,
sergiliyor. Yeni nesil teknoloji- Norveç, Polonya, Romanya, Rus-
lerden sergilenenler arasında ya, Sırbistan, Slovakya, Türkiye,
cam bir ekran da yer alıyor. Cam Ukrayna ve Yunanistan’ın da bu-
panel üzerine projeksiyon ile lunduğu 22 Avrupa ülkesinden
çalışan bilgisayarda projeleri katılan deneyimli kullanıcılar ile
sergileyen Mundle, yakın gele- sektörün en büyük global overc-
ceğin çalışma istasyonlarının lock yarışması olduğunu kanıtla-
çoklu ekran ve sonra da 3D gö- dı. Yarışmacılar, Gigabyte, Intel ve
rüntüler içereceğini belirtti. Kingston markalı en iyi kalite do-
Daha sonra el işaretleri kul- nanımlar kullanarak birbirleriyle
lanarak ekrandaki rüzgar türbi- kapıştılar.
nini çevirip odakladı ve bu tek- Türkiye’yi temsil eden profes- lı tacını giymeye hak kazanmış üçüncülüğü ise Norveç Takımı ka-
nolojinin de gelişim aşamasında yonel yarışmacılarımız Memet oldular. zandı.
olduğunu belirtti. Can Tosuner (TosunerMC) ve Re- 3D Mark 01 yarışmasında, ya- Yarışmada kullanılan bileşen-
BİLGİ İÇİN: www.microsoft.com.tr cep Kulan (hey) overclock konu- rışmacılar 3d Mark 01 Runorder’ı ler: Intel Core i5 750 CPU, GI-
sunda sihirlerini gösterip en iyi optimize edip, 3D performansı GABYTE GA-P55-UD6 anakart,
olduklarını kanıtlayarak bu yarı- arttırmak için grafik ve bellek GIGABYTE GV-N26SO-896I ekran
Hayatı hız olanlara şın galibi oldular. Dünyaca ünlü üzerinde overclock yaptılar. 3D kartı, Kingston KHX2000C9D3
26 12/2009 www.chip.COM.TR
GÜNCEL HABERLER
Giyilebilir Ekran
“Gümüş Kurşun” adı verilen uygulamalar yapılabilecek. Yıllar- mesinin önündeki fiyat engelinin
teknoloji ile plastik, kumaş dır birçok şirket arasında rekabet de aşılmasını sağladı. Xerox, üre-
gibi farklı yüzeyler üzerinde konusu olan ama bir türlü uygun ticilere, uygulama geliştiricilere
sıra dışı teknolojik uygula- maliyetlere üretilemeyen plastik örnek materyaller sunacağını, ge-
malar yapılabilecek. Elekt- elektronik devreler, Xerox’un ge- liştirilen teknolojinin test edilme-
ronik devreli giysilerle so- liştirdiği ve “Gümüş Kurşun” adını sine, potansiyel uygulama alanla-
kakta yürüyenler reklam pa- verdiği özel bir mürekkep saye- rının değerlendirilmesine izin ve-
nosuna dönüşebilecek, katla- sinde düşük maliyetlere üretile- receğini açıkladı. Xerox’un bu bu-
nabilir plastik ekranlar, ki- bildi. Şu an kullanılan silikon baz- luşu; değiştirilebilir mesajlar ve-
taplar, akıllı ambalajlar gibi lı çip üretiminin yüksek üretim ren elektronik giysiler, içinde kaç
birçok yenilik hayatımıza maliyetleri, geniş kitlelerin kulla- adet hap kaldığını söyleyen akıllı
girecek. Xerox’un geliş- nımına bu tür teknolojilerin su- ilaç kutuları, çantalarda taşınabi-
tirdiği özel gümüş mü- nulmasını engelliyordu. Xerox’un lecek katlanabilir ekranlar, düşük
rekkep ile plastik ve başarısı 150 derece gibi düşük maliyetli RFID etiketleri gibi uy-
dokuma gibi farklı bir ısıda eriyebilen plastik üzeri- gulama alanları sektörden sektö-
yüzeyler üzerinde, ne, plastiğin formunu bozmadan re değişebilecek sayısız sıradışı
bilgisayar kontrollü 140 derece gibi daha düşük bir uygulamanın geliştirilmesine
akıllı elektronik ısıda iletken elektronik devrelerin imkân sağlayacak. Elektronik uy-
basılmasını sağlamak oldu. Düşük gulamaların yapıldığı, tümleşik
sıcaklıkta eriyen gümüş mürek- devreler bir yarı iletken, bir ilet-
kep ile iletken elektronik devrele- ken ve bir yalıtkan elementin ol-
rin basılabilmesi, yapılması düşü- duğu üç bileşenden oluşuyor.
nülen uygulamaların ticarileştiril- BİLGİ İÇİN: www.xerox.com
Casper NIrvana
28 12/2009 www.chip.COM.TR
GÜNCEL TEKNİK SÖZLÜK
WirelessHD:
oynatıcıya bağlamak istiyorsu-
nuz, ancak oturduğunuz koltu-
ğun arkasına bir kablo salatası
uzanıyor.
Kablosuz Ev Sineması
WirelessHD standardını ge-
liştirenler de bu sorunun far-
kındalar. Bu kablosuz standart,
yüksek çözünürlüklü videoların
oda içinde kablo olmadan taşın-
Bir duvarda son moda ince ekran televizyonunuz, odanın öbür masına izin veriyor. Ancak HD
ucunda ise video projektörü. İkisinin arası ise tam bir kablo yığını. videoların çok yüksek veri akta-
rım hızı gerektirmesi en büyük
İşte kablosuz standartların sonuncusu WirelessHD bu kargaşaya
güçlük. Üstüne üstlük, bu veri-
bir son veriyor. leri evinizin salonunda herhan-
Barış Emre ALKIM / TL gi bir kayba uğramadan iletme-
lisiniz.
İ
şte size bir senaryo. Onca pa- Teori: Kapsam 10 metreyle sınırlı
ra döktüğünüz muhteşem WirelessHD, HD videoların kab-
yeni televizyonunuz duvara losuz iletimi için kullanılan tek
asıldı ve her yere çirkin kablolar standart değil (sağda, aşağıdaki
Alıcı
sarkıyor. Belki de projektörü te- tabloya bakınız) ama aralarında
levizyonun yanındaki Blu-ray teknik gereksinimler açısından
Aktif anten
Pasif anten
Verici
32 12/2009 www.chip.COM.TR
en iyi olanı. Muhtemelen HDMI Peki, WirelessHD nasıl oluyor gönderemiyorsunuz. Bu da bir yon) bulur bulmaz, ikisinin ara-
1.3’ün tüm özellikleri destekle- da diğer standartları solda bıra- hayli can sıkıcı bir durum. sında bir bağlantı kuruluyor.
niyor. Dahası, en bilinen üretici- kıyor? Her şeyden önce, stan- Dolayısıyla eğer televizyonla Bunun üzerine televizyonun
ler de standardın ardında duru- dart 60 GHz frekans bandında Blu-ray oynatıcı arasından birisi uzaktan kumandası hangi kay-
yor. çalışıyor (yani 57 ile 66 GHz ara- geçerse iletim kesintiye uğraya- naklardan hangi içeriklerin oy-
Blu-ray oynatıcıdan LCD sında). biliyor. natılacağını belirliyor. Kaynak,
TV’ye giden bir HDMI kablosun- Bu bandın, daha düşük fre- WirelessHD’nin bunun için televizyonun uzaktan kuman-
da olduğu gibi, sıkıştırılmamış kans aralıklarından 10 watt da- bir çözümü var. Veriler bir an- dası üzerinden HDMI-CEC stan-
ses / video akışı 1.080p çözü- ha fazla çıkış gücüne izin verili- ten yığını üzerinden iletilebili- dartlarıyla yönetiliyor.
nürlükte saniyede 3 Gbit’i bula- yor. yor. Bunun da kendince artıları Eğer WVAN’a yeni bir HD
biliyor. Halbuki 802.11n WLAN Böylece kısa dalgalar havada var. WirelessHD birbirinden ba- gönderici katılırsa, o da ağa oto-
en fazla 600 Mbit, UWB yani en fazla 10 metre uzağa erişebi- ğımsız iki kablosuz ağdan fay- matikman dahil ediliyor. Aynı
Ultra Wide Brand biçimi ise en liyor. Kalın nesneleri, örneğin dalanabiliyor. Bunlardan birini anda paralel kaynakların görün-
fazla 1.350 Mbit taşıyabiliyor. duvarları aşamıyor ve yüksek HD materyallerin (HRP, High tülenmesini sağlayan bir de gö-
WirelessHD’nin gelecek sürüm- aktarım performansına rağmen Rate Physical) aktarımı için, di- rüntü içinde görüntü (PIP) özel-
leriyse saniyede 20 Gbit aktara- araştırmaların şimdiye kadar ğerini ise düşük iletim gücü için liği bulunuyor.
bilecek. gösterdiği kadarıyla insan için (LRP, Low Rate Physical) kullanı- Birden çok uzaktan kuman-
WirelessHD standardının 1.0 zararlı da değil. 60 GHz radyo yor. Gönderici, evin içinde LRP da söz konusuysa, örneğin biri
sürümü, 1.080p biçimindeki dalgaları birçok yüzeyden yan- ağını kullanarak bir bulut oluş- projeksiyon aygıtına diğeri de
filmleri sıkıştırılmamış ses bil- sıyabiliyor ama şöyle de bir de- turuyor ve gereken antenin çı- televizyona aitse iki aygıt da ay-
gisiyle birlikte, 10 metre uzaklı- zavantajı var: Gönderici ile alıcı kış gücünü yükselterek alıcıya nı kaynak materyali aynı anda
ğa saniyede 4 Gbit hızla taşıya- birbirini görmeli. Yani HD filmi iletiyor. Böylece HRP ile yönlü kullanabiliyor. Ne var ki bu, ola-
biliyor. yan odadaki bir televizyona bir radyo dalgası oluşuyor ve naklı veri miktarı yarıya, yani 2
iletim gücünün dağılması en- GBit’e iniyor ve sıkıştırılmamış
gelleniyor. Aktarım sırasında, 1.080i çözünürlükle yetinmek
gönderici bu dalga huzmesinin gerekiyor. Video kalitesini dü-
Kablosuz HD iletim yöntemleri
kesintiye uğrayıp uğramadığını, şürmemek için ses akışını bir
Frekans alanı En fazla iletim gücü Menzil Veri hızı
örneğin önünden birinin geçip başka ses sistemine, videoyu ise
802.11n 2,4/5 GHz 1.000 mW 70–250 m 74–600 MBit/s geçmediğini anlayabiliyor. Eğer bir TV’ye ya da projektöre akta-
UWB 3,1–10,6 GHz 0,5 mW 10–50 m 480–1.320 MBit/s böyle bir durum varsa radyo rabilirsiniz.
WirelessHD 57–66 GHz 10 W 10 m 4–20 GBit/s dalgası, iletim gücünü uygun Bu standardı destekleyen ilk
antene kaydırmak suretiyle aygıt satışa sunuldu bile.
odanın diğer yanından ya da kö- Panasonic’in Plazma TV’si Z1 (fi-
şesinden gönderiliyor. Böylece yatı yaklaşık 5.000 avro) daha
bağlantı kesintisizce gerçekleşi- şimdiden bir WirelessHD yon-
yor. gasına ve her biri neredeyse bir
kitap büyüklüğünde olan ve
Pratik deneyim: WirelessHD yaklaşık 1000 avroya satılacak
uygulamada nasıl?
harici bir denetçiye ve istasyona
Bu standart farklı senaryolara sahip.
uygulanabilecek şekilde tasar- WirelessHD gerçekten de ilgi
lanmış. Bir WirelessHD ağı dai- çekici, ama şu anki harici çö-
ma bir merkezi donanıma, yani zümler yalnızca başlangıç aşa-
denetçiye ve bir ya da birkaç ması için geçerli ve ilerde tüm
kaynağa, yani istasyonlara göre donanımlara dışarıdan fark
kuruluyor. En yaygın senaryo edilmeyecek şekilde yerleştirile-
ise denetçi olarak kullanılan te- cek.
levizyonun ya da projeksiyon balkim@chip.com.tr
www.chip.COM.TR 12/2009 33
Güncel Güvenlİk Raporu Sponsor Kaspersky
H
risk Windows
7’deki açıkları otmail, Yahoo veya Gmail Kimseye duyurmak istemediği- da tarayıcı gerçekten
kullanıyorlar, gibi bedava bir e-posta niz bir sırrınızı açıklamamak Hotmail’in giriş sayfasına gitti-
zira çoğu hesabınız var mı? O hal- için para istemek ve şantaj ğini düşünerek kullanıcısını
Düşük kullanıcı
de, saldırganların hesabınızın yapmaktan tutun da, online uyarmıyor ve dalgınlığına veya
risk burada bir
antivirüs şifresini ele geçirmesi ve bankacılık hesaplarınızı ve şif- cahilliğine gelen kullanıcı da
kullanımıyor. e-postalarınızı okuması müm- relerinizi ele geçirmeye kadar saldırganların hazırladığı say-
kün. E-posta hesaplarına gir- gidebilecek pek çok baş belası faya e-posta hesabının şifresini
mek için geniş çaplı bir saldırı- durumun kurbanı olabilirsiniz. giriveriyor. Tabi ki, Enter’a ba-
nın ardından saldırganların Saldırganlar bu 30 bin şif- sınca e-posta hesabına ulaşa-
Virüs tehditleri otuz bin e-postanın şifrelerini reyi, pishing denilen özel bir cağına boş bir sayfa çıkıyor
Enfekte öğrendiği ve posta kutularına yöntemle ele geçirdiler. Bunun karşısına ve bu sırada saldır-
Sıra İsim PC sayısı
girdiği tahmin ediliyor. Para için, söz konusu adrese özel bir ganlar şifreyi öğrenmiş oluyor.
1 Net-Worm.Win32.Kido.ir 3 344745
peşindeki bir saldırganın posta e-posta gönderiliyor. Gönderi- Phishing saldırıları konu-
2 Net-Worm.Win32.Kido.ih -1 126645
3 not-a-virus:AdWare.Win32.Boran.z 0 114776 kutunuza girmesinin ve epos- len mesajda, e-posta hesabına sunda en güvenli önlem yine
4 Virus.Win32.Sality.aa -2 87839 talarınızı okumasının sonuçları dair bir sorun olduğu ve kulla- kullanıcıların dikkatine dayanı-
5 Worm.Win32.FlyStudio.cu 6 70163
çok vahim noktalara ulaşabilir. nıcının derhal log-in olarak so- yor. Öncelikle e-posta olarak
6 Trojan-Downloader.Win32.VB.eql -1 52012
7 Virus.Win32.Induc.a 0 49251
runu gidermesi isteniyor. gelen her uyarıya körü körüne
Ancak postanın içinden inanmayın ve şüpheyle yakla-
Kaynak: Kaspersky
9 Worm.Win32.AutoRun.awkp New 35039 verilen taklit link gerçek şın. Şifre girdiğiniz web sitesi-
10 Virus.Win32.Virut.ce -3 33354
e-posta servisine değil, nin gerçekten gitmek istediği-
Kaspersky Güvenlik Ağı’ndan (KSN) hacker’ların şifreleri av- niz site olduğundan emin ol-
Eylül 2009 verilerine göre kötü amaçlı lamak için kullandığı mak için adres satırına dikkat
programlar arasında bulunan ilk 10 taklit bir sayfaya yöneli- edin. Yine de eğer şifrenizin
yazılım yukarıdaki şekildedir.
yor. Ve sayfa tamamen çalındığından şüphelenirseniz
orjinal e-posta servisi- veya dalgınlığınıza gelirse, ilk
Internet tehditleri Kurban Bu sitede e-posta adresinizin nin sayfası gibi görünü- fırsatta şifrenizi değiştirin.r.
çalınıp çalınmadığını görebilirsiniz yor. Dalgınlığa gelen, ad- Bilgi: www.hotmail.com
Bulaşmış
Sıra İsim PC sayısı
1 Trojan-Downloader.JS.Gumblar.x New 459779
3
Trojan-Downloader.HTML.
IFrame.sz
0 192063
HotmaIl’den çıkış yok BİLGİ
Çerez sorunu
4 not-a-virus:AdWare.Win32.Boran.z -3 171278
6 Trojan-Clicker.HTML.Agent.aq -1 118361
34 12/2009 www.chip.COM.TR
GÜNCEL BAROMETRE
Donanım rehberİ
Dizüstü satın alma danışmanı Fiyat gelişimleri
Her amaca uygun taşınabilir PC’ler: Hayalinizdeki Hemen satın mı almalı yoksa beklemeli mi? Fiyat
dizüstünün nasıl olabileceğini açıklıyoruz. tahminlerimiz satın alma kararınızda yardımcı olacak.
36 12/2009 www.chip.COM.TR
KAPAK KONUSU YILIN ÜRÜNLERİ 2009
2009’un
en iyileri
Bir yıl daha geride kaldı. Bu yıl içinde kimler geldi,
kimler geçti. Fakat bazıları unutulmadı ve akılda kaldı.
CHIP, geleneksel yılın en iyileri seçkisiyle sektörü
yönlendirmeye devam ediyor…
Sony RDR-AT200
Geniş Kapasite
Sahip olduğu 250 GB kapasiteli diskle 710
saate kadar kayıt süresi sunan bu kaydedici
üzerindeki USB ve FireWire girişleri sayesinde Sony PlayStation 3 Slim
zengin bir bağlanabilirlik sunuyor. DVD-RAM
dışındaki tüm DVD biçimlerine (çift katmanlılar
Yeni ev eğlenceniz
dahil) kayıt yapabilen kaydedici kolay anlaşılır Ekonomik krizde satış patlaması yapan
bir menü sistemine sahip. ender cihazlardan biri olan Sony PS3,
gerçekten de her türlü sıkıntıya ilaç gibi.
Ev eğlencelerinin önem kazandığı 2009
yılı içinde Türkiye pazarında %70’lik bir
büyüme gösteren Sony PS3, geçtiğimiz
aylarda piyasaya sürülen Slim
versiyonuyla hem daha az güç tüketiyor
hem de neredeyse hiç ses çıkarmıyor.
38 12/2009 www.chip.COM.TR
Adres
İSTANBUL ÜMRANİYE
Meydan Alışveriş Merkezi (IKEA yanı)
İnkılap Mah. Balkan Cad. No:64 34770
Enerji cimrisi
Son zamanlarda sıkça görmeye başladığımız LED
teknolojisini kullanan 40 inçlik bu Full HD televizyon, bunun
bir avantajı olarak oldukça düşük bir güç tüketimine sahip.
Mükemmele yakın görüntü kalitesine ek olarak zengin
bağlanabilirlik olanakları da sunan televizyonun bizi asıl
etkileyen özelliğiyse 35 mm’lik olağanüstü ince yapısı oldu.
Tüketici elektroniği
Toshiba 40LV655
Hem göze hem bütçeye
Genel hatlarıyla Toshiba kalitesini sonuna kadar yansıtan
bu güzide Full HD televizyon, model numarasından da
Sony PS3+Kumanda
tahmin edebileceğiniz gibi 40 inç. 16:9 biçimindeki ürünün
tepki süresi ise 8 ms olarak belirtilmiş. Piyasadaki Bir taşla iki kuş
yüzlerce TV modeline göz attığımızda fiyat ve performans Sony PS3’ü birkaç versiyonla
arasında bu kadar mükemmel bir denge kuran çok fazla bulabilirsiniz. Bazı versiyonlarda
seçenek olmadığını söyleyebiliriz. cihazla birlikte verilen Blu-Ray
uzaktan kumanda size Blu-Ray film
izlerken büyük kolaylık sağlayabilir.
Eğer satın aldığınız PS3’te uzaktan
kumanda yoksa üzülmeyin 33
Dolar+KDV gibi bir fiyata bu ürünü
satın alabilirsiniz. Tabii ki bir Blu-
Ray oynatıcıyla PS3’ün size
sunamadığı bazı ek özelliklere
kavuşmanız mümkün. Fakat devir
ekonomi devri. Sony PS3 ve
Blu-Ray kumanda alıp filmlerinizi
izleyin. Hem de sıkıldıkça oyun
oynarsınız.
www.chip.COM.TR 12/2009 39
KAPAK KONUSU YILIN ÜRÜNLERİ 2009
Canon HG20
HD dünyasına
hoş geldiniz
Sahip olduğu mükemmel çekim
kalitesi bu HD video kameranın tek
avantajı değil. Her şeyden önce
kamerada 60 GB sabit disk bulunuyor.
Yetmezmiş gibi kameradaki SD kart
yuvası sayesinde 32 GB’a kadar flaş
kartlara hem video hem de fotoğraf
Fotoğraf
kaydı yapabiliyorsunuz. Kuşkusuz
HG20’deki en önemli özelliklerden
Adres
biri de optik imaj sabitlemenin
olması. Zira özellikle yüksek tanımlı
kayıt sırasında oluşan titreşimler
görüntü kalitesini ciddi oranda
& video
bozabiliyor. Optik imaj sabitleme, bu
noktada hayat kurtaran bir özellik
olarak öne çıkıyor. 3,3 Megapiksellik
CMOS algılayıcı, 12x optik zum ve 24
Mb/sn’lik yüksek kaliteli çekim
kamerada öne çıkan özelliklerden
sadece bazıları.
ESKİŞEHİR
Espark Alışveriş Merkezi
Eskibağlar Mah. Üniversite Cad.
No:21 26170 Eskişehir
Tel: 0222 213 14 00
40 12/2009 www.chip.COM.TR
KAPAK KONUSU YILIN ÜRÜNLERİ 2009
Full HD çeken SLR daha az kumlanma oranı, hareket edebilir LCD ekran
ve Digic IV işlemcisi gibi özellikler sayesinde üst
Zengin özellikleriyle piyasaya çıkar çıkmaz büyük ilgi seviye kompakt sınıfın yeni kralı olarak Canon
gören Canon EOS 500D ile aynı kategorideki Nikon D5000 Powershot G11’i gösterebiliriz. Dahili optik imaj
arasında seçim yaparken zorlandık. D5000 düşük ışık sabitleme özelliği olan G11’in, genel olarak ciddi
şartlarında daha başarılı sonuçlara imza atıp üstelik daha fotoğrafçıları ya da basitçe söylemek gerekirse
ucuza satılırken, 500D’deki Full HD video çekim özelliği yüksek bütçeleri hedeflediğini ve ürünün HD video
(Nikon D5000’de 720p) ve 2.5 Megapiksel daha yüksek çekemediğini hatırlatalım.
çözünürlük arasında tercihimizi Canon’dan yana kullandık.
15 Megapiksellik EOS 500D, keyifli ve yüksek kaliteli
sonuçlar alabileceğiniz bir makine.
Adres
Tamron SP AF 17-50mm
F2.8 XR Di II VC LD IF
Yeni 17-50mm daha da iyi
Işığı daha iyi kullanabilmek adına F2.8 açıklığını her fokal
uzunlukta kullanabileceğiniz genel amaçlı bir zum objektif,
kit objektifinizden çok daha iyi sonuç verecektir. Kısa bir
süre önce Nikon ve Canon bayonetli modelleri duyurulan
MERSİN
Forum Mersin Alışveriş
yeni 17-50mm F2.8 VC ise hem elden geçirilerek optimize
ve Yaşam Merkezi edilmiş ve optik kalitesi artırılmış (filtre çapı da büyümüş)
Güvenevler Mah. 1. Cad
No:120/133
hem de objektife imaj sabitleme, yani VC (Vibration
33140 Yenişehir/Mersin Compensation) özelliği eklenmiş.
Tel: 0324 241 24 00
Samsung ST550
Sigma 30mm F1.4 EX DC HSM
Yenilikçi fotoğraf makinesi Flaşsız fotoğraflar için
Biri önde diğeri arkada olmak üzere bu fotoğraf makinesinin iki LCD ekranı
var. Arkadaki tamam da öndeki ne için derseniz, bu ekran yardımıyla hem Üreticiler hem hızlı hem de geniş açı prime objektif
kendinizi çekerken daha iyi kadrajlama yapabiliyorsunuz hem de örneğin yapma konusunda zorlanıyorlar ve bu alandaki
çocuğunuzu fotoğraflarken dikkatini size yöneltmek için komiklikler boşluk Sigma tarafından 30mm F1.4 ile
yapmanıza gerek kalmıyor. Zira bu ön kısımdaki LCD’de dolduruluyor neyse ki. F1.4 açıklığında bile özellikle
oynayan küçük animasyonlar merkezde tatminkar bir keskinlik sunan bu objektif,
kolayca dikkati size olağanüstü geniş diyafram açıklığı sayesinde flaşsız
topluyor. 12,2 megapiksel fotoğraf çekerken çok
çözünürlükte fotoğraf başarılı bir performans
çekebilen Samsung ST550, ortaya koyuyor. Tam
kompakt sınıfın iddialı çerçeve uyumu olmayan
modellerinden biri ve objektif, HSM özelliği
başarılı tasarımıyla göz sayesinde hızlı bir şekilde
dolduruyor. netleme yapabiliyor.
42 12/2009 www.chip.COM.TR
KAPAK KONUSU YILIN ÜRÜNLERİ 2009
Vodafone
Numara taşınabilirliğiyle
gelen rekabet
Bu yıl GSM operatörleri açısından oldukça
hareketli geçti. Numara taşınabilirliği ve
sonrasındaki 3G “furyası” sektöre belli bir
hareketlilik sağladığı gibi kullanıcılara da
özgürlük getirdi. Fiyatlarda ciddi indirimler yapan
Nokia N97 operatörler, birbirlerinden müşteri koparmaya çalıştı.
Numara taşınabilirliğinin başladığı Kasım 2008’den beri
Cepüstü PC rakiplerine en fazla abone kaptıran operatör Turkcell
olurken, Vodafone, diğer operatörlerden en fazla abone
Cep telefonundan ziyade adeta minik bir bilgisayarı andıran bu
transfer eden operatör oldu.
üründe şık bir hareketle açılan dahili klavye de bulunuyor. Zengin
çokluortam özellikleri, paylaşım ve keyifli bir internet deneyimi
üzerine kurulu olan telefon, Nokia fanatikleri tarafından yere göğe
konamıyor. Nokia’nın hakkını teslim etmek gerek. Zira, 32 GB dahili
bellek ve ek olarak Micro SD kart yuvası, 360x640 piksel ekran ve
5 Megapiksel kamera gibi uzayıp giden özelliklerine bakınca
Nokia’nın bu modelle iyi bir iş çıkardığını söylemek yanlış olmaz.
Adres
İletişim
İSTANBUL BEYLİKDÜZÜ
Güzelyurt Mah. Kurtuluş Cad.
34520 Beylikdüzü / İstanbul
0212 866 74 00
iPhone 3GS
Daha iyi bir Samsung S8300
iPhone Ultra Touch
iPhone 3G’nin yarattığı
depremin etkisi henüz Zarif ve
geçmeden piyasaya sürülen
iPhone 3GS, daha hızlı bir
becerikli
işlemci, daha yüksek kapasite 8 Megapiksellik
ve HSDPA ile artırılmış 7,2 çözünürlükte fotoğraf
Mbit/sn hız gibi özelliklerle çekebilen bu telefon, hem
Apple hayranlarının aklını fotoğraf hem de video
başından aldı. Görünen o ki, çekim kalitesi açısından
sesli kumanda, artırılmış bulabileceğiniz en iddialı
kamera çözünürlüğü, video seçeneklerden biri. Wi-Fi
kaydı ve otofokus gibi daha özelliği olmasa da bu durumu, dahili GPS modülü ve Route
pek çok yeni özelliğiyle 66 tarafından geliştirilen Samsung Mobile Navigator
iPhone 3GS’in yarattığı şok yazılımının 1 yıl ücretsiz güncellemesiyle hafifletiyor. 2,8
dalgaları 2010 boyunca da inçlik 240x400 piksellik amoled dokunmatik ekran ve
sürecek. kayar kapağın altından çıkan tuş takımı bulunduran
Samsung S8300 Ultra Touch’ın bu anlamda çok yönlü bir
kullanım sunduğunu söyleyebiliriz. Telefonun en
beğendiğimiz özelliği ise zengin özelliklerine rağmen
zarafet ve şıklıktan ödün vermemesi.
44 12/2009 www.chip.COM.TR
KAPAK KONUSU YILIN ÜRÜNLERİ 2009
Hazır sistemler
Adres
Lenovo T400S
Yüksek performans
T400s ufak boyutlarına karşın sunduğu yüksek
performans ve taşınabilirlik ile dikkat çeken bir ürün.
İlerleyen teknolojinin bütün nimetlerinden yaralanan
Lenovo T400S, 2.4 GHz hızında çalışan Core 2 Duo P9400
işlemcisinin yanında 4 GB sistem belleği ile ağır
uygulamaların altından kolayca kalkabilirken yine sahip
olduğu 128 GB’lık Toshiba SSD diski ile de yazılımların
çok daha hızlı açılmasını ve yüklenmesini sağlıyor. Bütün ANKARA ERYAMAN
Optimum Outlet ve Eğlence Merkezi
bu özellikler ve firmanın kendi geliştirdiği teknolojiler, Eryaman Ayaş Yolu No: 93/208
06930 Etimesgut / Ankara
T400s’i yılın ürünü yapıyor. Tel: 0312 293 74 00
46 12/2009 www.chip.COM.TR
KAPAK KONUSU YILIN ÜRÜNLERİ 2009
Adres
MSI X600
İnce, hafif ve estetik Aopen LE200
MSI X600, 15,6 inçlik 16:9 (1366x768) parlak ekran yapısıyla Elektrik tasarrufu için
dikkat çekiyor. Siyah ve gümüş olmak üzere iki rengi bulunan
X600’ü farklı konfigürasyonlarda piyasada görmek mümkün. Test ideal
ettiğimiz modelde CPU olarak Intel CULV Celeron 723 işlemci, 320 İnternet başında çok zaman geçiriyorsanız ya da PC’niz bir
GB sabit disk, 512 MB bellekli AMD ATI Radeon 4330 ve 4 GB şekilde sürekli açıksa gelen faturalarla elektrik idaresini
DDR2 bellek gibi donanım özellikleri zengin etmenize gerek yok. Eğer yüksek grafik özellikleriyle
bulunuyordu. Yaklaşık 2,2 kg’lık donatılmış oyunlara meraklı değilseniz Atom işlemcili bir
ağırlığı ve başarılı tasarımıyla MSI sistem size büyük ölçüde tasarruf sağlayacaktır. Atom denince
X600, 2009’un iddialı hemen aklınıza küçük ekranlı netbook’lar gelmesin. Aopen
ürünlerinden biri. LE200 her açıdan yüzde yüz işlevsel bir PC sistemi ve içinde
bulunan Atom işlemcisi
sayesinde çok az güç
tüketiyor. Üstelik makul
boyutlarının bir avantajı
olarak az yer kaplıyor.
48 12/2009 www.chip.COM.TR
KAPAK KONUSU YILIN ÜRÜNLERİ 2009
PC bileşenleri
Adres
Gigabyte GZ-M2
Basit fakat kaliteli İSTANBUL KOZYATAĞI
İstanbul Optimum Outlet ve
Piyasada pek çok hazır masaüstü PC sistemi var. Eğlence Merkezi İstiklal Sok.
Fakat donanımdan anlıyorsanız ve elinizde No: 10/4 34746 Yenisahra
Kadıköy / İstanbul
halihazırda kullanmak istediğiniz bazı bileşenler Tel: 0216 664 84 00
varsa kendi PC’nizi toplamak isteyebilirsiniz. Böyle
bir durumda başlangıç noktanız olması gereken
kasayı dikkatli seçmelisiniz. Özellikle giriş/orta
seviyede derli toplu bir kasa arıyorsanız Gigabyte
GZ-M2, hem şıklığı ve montaj kolaylığıyla hem de
420 W’lık aktif PFC güç kaynağıyla ilginizi çekebilir. OCZ Vertex EX 60 GB SATA-II
Uçlardaki
performans
SSD disklerin hız konusunda
Asus EAH5870/G/2DIS/1GD5 ne kadar inanılmaz
%17’ye kadar değerlere imza attıklarını
ürün inceleme bölümümüzde
overclock! devamlı belirtiyoruz. Gerek
Şurası bir gerçek ki AMD, nVidia’yı bu sene feci okuma ve yazma hızları,
şekilde köşeye sıkıştırdı. Tek GPU’lu kartlar içindeki en gerek erişim süreleri ile
hızlı kartlardan biri diyebileceğimiz Asus EAH5870 de SSD’ler, bilgisayarların en büyük darboğazı
bunun bir kanıtı. Eğer CrossFire yapmayı düşünmüyorsanız bu olan sabit disklerin veliahdı. Performans ve
kartı “daha hızlısı yok” düşüncesinin sizde uyandırdığı gönül hız demişken OCZ’den bahsetmemek olmaz.
rahatlığıyla satın alabilirsiniz. Beraberinde Dirt 2 oyununun tam sürümü Firmanın Vertex EX, yani ekstrem
gelen kartta 1 GB GDDR5 bellek bulunuyor. Kartın en beğendiğimiz performans sunan ürünü tam da “adı
özelliğiyse duruma göre %17’ye kadar ek performans sağlayabilen esnek üstünde” deyimine uyar nitelikte. Saniyede
voltaj artırabilme özelliği. 260 MB okuma ve 200 MB yazma hızlarına
ulaşan ürün, yeni süper bilgisayarınızda
olmazsa olmaz bir bileşen.
50 12/2009 www.chip.COM.TR
KAPAK KONUSU YILIN ÜRÜNLERİ 2009
Western Digital 2 TB
Hız ve kapasite
bir arada
Yüksek kapasite isterken hızdan da
feragat etmek istemiyorsanız
Gigabyte P55A-UD6 Western Digital’in 2 TB’lık RE4
Asus Maximus III Extreme
Teknoloji şovu modeli emrinize amade. Saniyede
115 MB okuma ve 108 MB yazma
P55’in sınırlarını
Bilgisayarlarımızın en önemli bileşenleri olan hızlarına ulaşan Western Digital zorlayın
anakartlar, satın alınırken üzerinden en çok RE4’ün aslında bizim için en önemli Özellikle oyuncular ve hız aşırtma tutkunları
araştırma yapılması gereken ve özenle özelliği çok düşük olan erişim süresi için ürettiği ROG serisi anakartlarıyla dikkat
seçilmesi gereken bileşenlerdir. Bu bağlamda oldu. 10 milisaniyeye yakın bir çeken Asus’un yeni anakartı Maximus III
ürettiği anakartlarda artık endüstri erişim süresine sahip olan disk, Extreme, iki adet PCI-Express x16
standartlarını belirleyen Gigabyte, kendine oldukça ciddi bir performans arabiriminin yanında ikinci bir yonga ile iki
özgü teknolojilerle ve yeni teknolojileri çok sergiliyor. Tüm bunların yanında adet x16 slotu daha kullanıma sunuyor. 11
hızlı bir biçimde adapte etmesiyle çok diskin güç tasarruf ve sessizlik fazlı işlemci beslemenin yanında SuperML
başarılı ürünler ortaya koymakta. Firmanın özellikleri de kurumsal müşterilerin kapasitörleriyle de dikkat çeken ürün bellek
son olarak test merkezimize gönderdiği USB dikkatinden kaçmaması gereken yuvaları için güç kaynağından ek güç
3.0 ve SATA 6 Gbps destekli P55A-UD6 önemli ayrıntılar. çekerek sistemin kararlılığını artıyor.
modeli ise bu başarıyı haklı çıkartarak CrossFire veya SLI sistem kuracakların
Gigabyte’ı anakart kategorisinde hak ettiği kaçırmaması gereken bir ürün.
yere getiriyor.
Adres
Gigabyte GA-X58A-UD7 SATA 3.0 USB 3.0
Hepsi bir arada
X58 yongasetinin gücünü DDR3 ile harmanladıktan sonra SLI
ve CrossFire teknolojileriyle de destekleyen Gigabyte,
bununla da yetinmeyerek anakartı su soğutmaya hazır bir
biçimde son kullanıcıya sunuyor. Tüm bunlara ek olarak USB
2.0’dan 10 kat daha hızlı olan USB 3.0, SATA 6 Gbps ve
firmanın kendi geliştirdiği teknoloji olan USB 3x de X58A-
UD7’nin özellikleri arasında. Yine de bu anakartın yılın ürünü
BURSA NİLÜFER seçilmesinde firmanın kendi geliştirdiği ve Smart 6 adını
Nilpark Alışveriş Merkezi
Karaman Mah. İzmir Yolu Cad. verdiği teknolojilerin de büyük bir etkisi olduğunu ekleyelim.
No:90 16130 Nilüfer/Bursa
Tel: 0224 270 74 00
Zalman CNPS10X Extreme 120mm. mavi LED OCZ PC Power & Cooling Silencer 910W
Buzul devri Yüksek verim
Akortek Bilişim’in ülkemizde satışa sunduğu PC Power
Soğutma ürünleri konusunda uzman olan Kore’li üretici Zalman, & Cooling markasının Silencer 910W modelini yılın
bütün hız aşırtma meraklılarının çok yakından tanıdığı bir marka. güç kaynağı yapan özellik, 80 Plus sertifika
Yeni ürünü CNPS10X EXTREME ile sessizliğini bozan firma yakın programında sergilediği yüksek verimlilik sonucunda
zamanda siyah nikel kaplamalı ve 120mm’lik fanlı bir ürünü Silver yani gümüş sertifikasını almaya hak kazanmış
beğenimize sundu. Sessiz çalışması ve yüksek performans olması oldu. %85’den daha fazla bir verimlilikte
sunmasının yanında hem Intel hem de AMD çalışan ürün Quad CrossFire
işlemcileri desteklemesiyle de ileride sistem ve Triple SLI sistemleri dahi
değişiminde dahi kullanabilmesine olanak besleyecek bir güç sunarken
sağlıyor. Toplamda beş adet ısı borusuna rakiplerine karşın nispeten
sahip olan ürünün bir de daha sessiz sürümü uygun fiyatıyla da ön plana
olan Quiet modeli mevcut. çıkmayı başarıyor.
52 12/2009 www.chip.COM.TR
12/2008
KAPAK KONUSU YILIN ÜRÜNLERİ 2009
Adres
Çevrebirimler
Sonic Gear
Hoparlör seti ADANA SEYHAN
M1 Merkez Adana AVM
Zincirlibağlar Mevkii, Yeni Mahalle
Sonic Gear Enzo 500 Öğretmenler Bulvarı
01270 Seyhan / Adana
Piyasadaki birçok 2.1 sistemden Tel: 0322 455 64 00
farklı olarak sınıfının üstünde bir
çıkış gücüne sahip Enzo 500.
Toplamda ortalama 50 Watt RMS
çıkış sunabilen ürün (12.5W x 2
uydular, 25W subwoofer) yaklaşık
98 dB ses çıkışına sahip. Tartışmasız
bir şekilde kaliteli bas sesleriyle de beğenimizi kazanan
ürün yılın hoparlör seti olmaya hak kazanıyor.
54 12/2009 www.chip.COM.TR
KAPAK KONUSU YILIN ÜRÜNLERİ 2009
Uygun fiyatlı
kablosuz USB
Kablosuz özellikli dizüstü PC’lerin son yıllarda epey
yaygınlaştığı bir gerçek. Fakat üzerinde kablosuz bağlantı
özelliği olan anakartlar parmakla gösterilecek kadar az.
Dolayısıyla evinizde masaüstü PC’nizden kablosuz
modeminize hala kabloyla bağlanmak durumundasınız.
Airlive WT-2000, USB üzerinden kullanabileceğiniz bir ağ
kartı. Böylece kablosuz modem ya da erişim noktanızın İSTANBUL GÜNEŞLİ
PC’nize yakın olma sorunu ve evinize kablo döşeme derdi İstanbul 212 Power Outlet
Mahmutbey Mahallesi,
de ortadan kalkmış oluyor. Üründe b/g ve Turbo g Taşocağı Cad. No:5
standartları destekleniyor. 34550 Bağcılar/İstanbul
Tel: 0212 604 64 00
LG W86
Üstün görüntü Logitech X-530
kalitesi
Teknolojinin her alanda ilerlemesinden Korkmayın sesi açın!
eninde sonunda LCD monitörler de Artık anakartlardaki dahili ses donanımlarında bile
nasibini aldı. LED arka aydınlatma 5.1 (hatta çoğunda 7.1) kanal ses çıkışı bulunuyor.
teknolojisinin gelişmesi sonucunda Yani çok kanallı ses, eskiden olduğu gibi ses
üreticiler artık daha kaliteli görüntü kartlarına ait bir lüks değil. Bu çok kanallı ses
sunabilen fakat buna karşın daha az güç özelliği, özellikle oyunlarda ya da konser salonu
tüketen paneller üretmeye başladılar. efektiyle müzik dinlerken çok hoş olabiliyor.
LG’nin W86 modeli de 2.000.000:1 Oyunlardaki özel ses algoritmalarıyla birlikte çok
kontrast oranı, 2 ms tepki süresi ve kanallı ses kullandığınızda yaşadığınız gerçeklik,
LCD’den kat kat daha üstün olan çok daha etkileyici ve dramatik oluyor. Logitech
görüntü kalitesiyle yılın monitörü X-530 ise her biri 2 hoparlör bulunduran 5 adet
olmayı fazlasıyla hak ediyor. Ürünün 30 uydu ve subwooferdan oluşan bu ses sistemi
Watt tüketmesiyle güç tasarrufunda da 70Watt RMS çıkış gücü sunuyor. En güzeli ise sesi
yeni bir standart getirdiğini belirtelim. çok açsanız bile bozulma göstermemesi.
56 12/2009 www.chip.COM.TR
KAPAK KONUSU YILIN ÜRÜNLERİ 2009
Transcend StoreJet 25
Düşürmekten
korkmanıza gerek yok
Piyasada pek çok harici disk varken bu ürünün ne farkı var
diyeceksiniz. Cevap basit: Bu ürün düşmelere ve çarpmalara
karşı çok dayanıklı olduğu için özellikle güvenle saklamak
Logitech G19 istediğiniz verilerinizi gönül rahatlığıyla emanet
edebileceğiniz bir ürün. 250, 320 ve 500 GB kapasiteli
Oyuncuların kontrol paneli modelleri bulunan 2,5 inçlik Transcend StoreJet 25 ailesi,
Logitech’in G serisi klavyelerinin en üst modeli olan G19, her yönüyle antişok özelliğini ABD askeri düşüş testi standartlarından
oyuncular için tasarlanmış bir klavye. Klavyeye baktığınızda ilk (MIL-STD-810F 516.5 prosedür IV) başarıyla geçerek
gözünüze çarpan 320x240 piksel büyüklüğündeki mini LCD ekranı. Bu kanıtlamış. Dayanıklı yapısını makul performansıyla
ekran aralarında World of Warcraft’ın da bulunduğu 60 farklı oyunu destekleyen ürünle gelen yazılım da başarılı.
tanıyıp, oyunla ilgili detayları görüntülemek için kullanılıyor. Eğer
bütçeniz uygunsa G19’un, sıkı oyuncuların mutlaka sahip olması
gereken bir klavye olduğunu unutmayın.
Adres
Avermedia Capture HD
HD izle, HD kaydet
Daha önce sizlere melez TV kartlarının incelemesini
sunmuş ve bu teknolojinin ne kadar ilerlediğini gözler
önüne sermiştik. AverMedia’nın AverTV Capture HD Digitus DC DOCK6
Tak-çıkar derdine
İSTANBUL MERTER
M1 Meydan Merter AVM
ürünü ise çıtayı bir kademe daha yükselterek hem HD
Eski Londra Asfaltı, Kayıt hem de HDTV keyfini birleştiriyor. 1080i
Haznedar Mevkii No:20
34180 Bahçelievler/İstanbul
Tel: 0212 484 54 00
biçiminde kayıt yapabilen ürün ile hem analog hem de
DVB-T yayınlarını izleyebiliyorsunuz.
son
Digitus’un 480Mbps hızındaki USB 2.0
arabirimi ile PC’ye bağlanan ürünün arka
panelinde seri port, PS2 klavye fare portu,
2 adet USB portu, eSata portu, RJ 45
Western Digital My Book 2 Studio 1TB Dünya Ethernet Portu ve açma kapama tuşu yer
alıyor. Ürünün ön kısmına baktığımızda ise
Depolama markaları, kart okuyucu, USB portları ve mikrofon ile
süper
çözümünüz seçenekler
hoparlör girişlerini görüyoruz. Kısacası
ihtiyaç duyabileceğiniz bütün bağlantılara
Harici diskler konusunda başarılı ürünleriyle ve düşük sahip olan ürün, dizüstü bilgisayarınızı
ön plana çıkmayı başaran Western Digital, fiyatlar kablo salatasından kurtarıyor.
My Book Studio ile çıtayı yükselterek gerek
kapasite, gerek bağlanılabilirlik konusunda
burada!
yeni standartlar getiriyor. Tek disk ile 1 TB
kapasite sunan üründe USB 2.0, Firewire
400, Firewire 800 ve eSata bağlantıları
mevcut. Bu sayede Corsair Voyager 64GB GT USB 2.0
özellikle büyük
dosyalarlarla uğraşanlar
için hızlı bir çözüm olan
Cep Herkül’ü
Daha önce yapmış olduğumuz Flash bellek testinde,
ürünün isterseniz 2 ve 4
sunduğu yüksek performansla birincilik kürsüsüne
TB’lık fakat hacim olarak
oturan Corsair Flash Voyager GT, teknolojinin ilerlemesiyle
daha geniş olan bir
yine kendini geliştirmeye devam etti ve 64 GB’lık sürümüyle karşımıza çıktı.
sürümü de mevcut.
Hacimsel olarak birebir aynı kalan ürün performans konusunda kendisini daha da
geliştirmiş. Yüksek okuma ve yazma hızlarının yanında su geçirmezlik ve sağlamlık
konusunda da başarılı olan Voyager GT, yılın Flash belleği seçilmeyi hak ediyor.
58 12/2009 www.chip.COM.TR
KAPAK KONUSU YILIN ÜRÜNLERİ 2009
60 12/2009 www.chip.COM.TR
TEST+TEKNOLOJİ NETBOOK’LAR
İnternetteki defteriniz:
Netbook’lar
D
onanım dünyası da elbette krizden Netbook’lar, notebook’lar
etkilendi. Doğu Asya haberlerini az Ürünlere geçmeden önce her zaman oldu-
Intel Atom İşlemci Ailesi Özellik Tablosu
çok takip ederseniz birçok yerde ğu gibi netbook satın alacaklara beylik tav- İşlemci (Atom) 230 330 N270
netbook’ların sektörün kurtarıcıla- siyemizi yapalım. Netbook ile notebook’un Çekirdek sayısı 1 2 1
rından olduğunu görüyorsunuz. Hal böyle kullanım alanlarını mutlaka göz önünde 1.6 GHz 1.6 GHz 1.6 GHz
İşlemci saati
olunca da firmalar her geçen gün yeni mo- bulundurun. 9-12” civarı ekrana sahip, 2 ki-
Önbellek 512 KB L2 1 MB L2 512 KB L2
delleri, yeni özellikleri tüketiciye sunmaya lonun altındaki netbook’lar taşınabilirlik
Sistem Veriyolu 533 MHz 533 MHz 533 MHz
başladılar. Bu kervana yerli üreticiler de ka- olarak notebook’lardan elbette çok daha
tılmakta tabii gecikmedi. Sevindirici haber- iyi. Dolayısıyla bir mağazaya giden tüketici Üretim Teknolojisi 45 nm 45 nm 45 nm
se rekabetin artmasının tüketicinin yararı- ilk bakışta yanılabiliyor. Bu cihazlar her ne Maks tüketim 4W 8W 2.5 W
na olması. Bugün birçok bilgisayar mağaza- kadar taşınabilirlik açısından üst seviyede Transistör sayısı 47 milyon 94 milyon 47 milyon
sında çok daha fazla sayıda alternatifi gö- olsalar da performansı standart bir dizüstü Enhanced Speedstep Yok Yok Var
rüp inceleyip satın alabiliyoruz. CHIP Test bilgisayarla karıştırılmamalı. Bugün bir
Intel® 64 Var Var Yok
Merkezi olarak seçiminizi kolaylaştırmak netbook’un kapasitesi, dolayısıyla da kulla-
Hyper-Threading Var Var Var
için ayrıntılı bir testi sizlere sunuyoruz. nım alanı internette dolaşma, video izle-
62 12/2009 www.chip.COM.TR
TEST SONUCU
Genel olarak baktığımızda Intel Atom
N270 işlemcisinin netbook’larda hala
yaygın olarak kullanıldığını görüyoruz.
Daha az güç tüketen Z540/530 serisi
Atom işlemcili çözümler her ne kadar pil
ömrü konusunda daha başarılı olsalar da
sundukları performansa baktığınızda
internet, e-mail gibi uygulamalardan biraz
daha fazlasını bekliyorsanız çok cazip
gelmeyebilirler. Elbette kimse
netbook’lardan 3D performansı
beklemiyor, fakat Poulso yongasıyla gelen
GMA500 grafik biraz hayal kırıklığı
yaratıyor. Netbook’larda SSD kullanımı
maliyeti artırması bakımından gitgide
azalıyor, öte yandan alternatif genişbant
olarak her geçen gün sayıları artan 3G
arayışındaki kullanıcılara dahili çözümler
çoğalmaya başladı. Test katılımcılarına
baktığımızda artık UMPC’lerin ve
netbook’ların biraz biraz birbirine
karışmaya başladığını görüyoruz. Buna ek
me, e-posta bakma ve anlık mesajlaşma gi- yesi ile ideal bir çözüm. Tasarımda dikkati olarak konfigürasyonlar birbirine yakın
bi günümüzde basit sayılabilecek işlemler- çeken bir dezavantaj pilin dışarıya doğru olduğu için bir iki istisna haricinde
le sınırlı. Çoğu kullanıcının ihtiyacı da bu çıkmış olması. Bu dezavantaj size 6 hücreli fiyatlar da çok yakın. Bu netbook’lar
zaten. Eğer bunlar bana yeter, arada bir de pil ile uzun pil ömrü olarak geri dönüyor. arasında ayırt edici özellik olarak
basit oyunlar oynuyorum diyorsanız Performans ve taşınabilirliğin dengeli bir ergonomi, yazılım ve destek daha çok öne
netbook’lar tam size göre. Diğer taraftan az karışımı olan Dell Inspire Mini 10 eğer tes- çıkıyor.
çok performans isteyen 3D oyun oynamak, tin fiyat sınırını 1000 doların altına çeker-
profesyonel video encoding, görüntü işle- sek testin birincisi diyebiliriz. Windows XP ba Wireless Manager ile ufak bir iki ayar
me gibi işlemleri yapmak istiyorsanız, bir Home Edition ile gelen netbook’ta antivi- yapmanız yeterli. Modemin dahili olması-
de Excel tablosunda dolaşırken küçük ek- rüs çözümünü maalesef kendiniz yükle- nın en büyük avantajı ise zaten az olan USB
randa gözlerinizi bozmak istemiyorsanız meniz gerekiyor. yuvasının işgal edilmemiş olması ve taşır-
bizim tavsiyemiz notebook’lardan yana. ken kolay kullanım sağlaması. Bunun dı-
ToshIba NB200 şında Toshiba’ya özel iki teknoloji dikkat
Katılımcılar Toshiba NB200 yüksek performansına ek çekiyor. Bunlardan biri netbook sarsıldı-
Dell InspIron Mini 10 olarak bağlantı açısından eksiksiz bir net- ğında sabitdisk kafasını otomatik olarak
Dell Inspiron Mini 10 Atom N270 kullanan book. Ethernet, BlueTooth ve 802.11n WiFi kilitleyen ve böylece sabit diskin, dolayı-
standart konfigürasyonlardan biri. 10,1 inç- bağlantısına ek olarak dahili 3G modemi sıyla da verilerin zarar görmesini engelle-
lik bu netbook özellikle görüntü ve seste ile Toshiba NB200 GMS operatörünüzün yen koruma sistemi. Diğeri ise uykuda şarj
tatminkar bir kalite sağlıyor. Dolayısıyla mobil genişbant internet hizmetinden fay- özelliği: bu özellik ile USB yuvasından şarj
yolda giderken video izlemek isterseniz dalanmanıza izin veriyor. Bunun için pilin olan MP3 çalar, telefon gibi cihazları bilgi-
276 cd/m2’lik parlaklık ve yüksek ses sevi- altındaki yuvaya SIM kartınızı takıp Toshi- sayarı açmadan şarj edebiliyorsunuz.
N280 Z500 Z510 Z510P Z510PT Z515 Z520 Z520PT Z530 Z530P Z540 Z550
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
1.66 GHz 800 MHz 1.1 GHz 1.1 GHz 1.1 GHz 1.2 GHz 1.33 GHz 1.33 GHz 1.6 GHz 1.6 GHz 1.86 GHz 2 GHz
512 KB L2 512 KB L2 512 KB L2 512 KB L2 512 KB L2 512 KB L2 512 KB L2 512 KB L2 512 KB L2 512 KB L2 512 KB L2 512 KB L2
667 MHz 400 MHz 400 MHz 400 MHz 400 MHz 400 MHz 533 MHz 533 MHz 533 MHz 533 MHz 533 MHz 533 MHz
45 nm 45 nm 45 nm 45 nm 45 nm 45 nm 45 nm 45 nm 45 nm 45 nm 45 nm 45 nm
2.5 W 0.65 W 2W 2.2 W 2.2 W 1.4 W 2W 2.2 W 2W 2.2 W 2.4 W 2.4 W
47 milyon 47 milyon 47 milyon 47 milyon 47 milyon 47 milyon 47 milyon 47 milyon 47 milyon 47 milyon 47 milyon 47 milyon
Var Var Var Var Var Var Var Var Var Var
Yok Yok Yok Yok Yok Yok Yok Yok Yok Yok Yok Yok
Var Var Yok Var Var Var Var Var Var Var Var Var
www.chip.COM.TR 12/2009 63
TEST+TEKNOLOJİ NETBOOK’LAR
64 12/2009 www.chip.COM.TR
TEST+TEKNOLOJİ NETBOOK’LAR
66 12/2009 www.chip.COM.TR
TEST+TEKNOLOJİ NETBOOK’LAR
Kont
Firma Sony Eurasia Lenovo Türkiye Toshiba Türkiye Datateknik
Arena
Teknik özellikler
Intel Atom Z540, 1866 MHz Intel Atom N270, 1600 MHz (12 Intel Atom N280, 1666 MHz (10 Intel Atom N280, 1666 MHz (10 Intel Atom N270, 1600 MHz (12
İşlemci
(14 x 133) x 133) x 167) x 167) x 133)
Grafik İşlemci Intel GMA 500 Intel GMA 950 Intel GMA 950 Intel GMA 950 Intel GMA 950
Bellek (Bank1 / Bank2) 2048MB (2048 / -) 1024MB (1024 / -) 1024MB (1024 / -) 1024MB (1024 / -) 1024MB (1024 / -)
Ekran Boyutu / Oran / Çöz. 11.3" / 16:9 (1366 x 768) 10.1" / 5:3 (1024 x 600 ) 10.1" / 5:3 ( 1024 x 600 ) 10.1" / 5:3 (1024 x 600) 10.1" / 5:3 (1024 x 600)
Mobile Intel Calistoga-GSE Mobile Intel Calistoga-GSE
Yongaseti Intel Poulsbo US15W Mobile Intel Calistoga-GSE i945GSE Mobile Intel Calistoga-GSE i945GSE
i945GSE i945GSE
Bellek frekansı DDR2-533 MHz DDR2-800 MHz DDR2-667 MHz DDR2-800 MHz DDR2-800 MHz
SAMSUNG MMCRE28GFMXP /
SSD - - - -
128 GB
Sabit disk kapasitesi GB 160 GB 149 GB 160 GB 149 GB
Kablosuz ağ birimi Atheros AR9285 Dell Wireless 1397 WLAN Broadcom 802.11g Atheros AR9285 802.11bgn 1T2R
3G Modem / BlueTooth l/l n
/l n
/l l/l n n
/
Webcam / Dahili mikrofon l/l l/l l/l l/l l/l
Firewire / USB n
/2 n
/3 n
/3 n
/3 n
/3
DVI / D-SUB çıkışı n
/l n
/l n
/l n
/l n
/l
3G modem, Sabitdisk koruması,
Ekstra özellikler 3G Modem, Sony Update - OneKey Recovery, Quick Start Norton Internet Security, Babylon
Uykuda şarj
Taşınabilirlik
Boyutlar 276 x 185 x 9 cm 260 x 180 x 28 cm 256 x 186 x 24 cm 262 x 190 x 21 cm 206 x 175 x 27 cm
Ağırlık (Dizüstü/Adaptör) 763g / 241g 1326g / 193g 1231g / 321g 1186g / 339g 1126g / 367g
Pil Süresi (dk) 297 410 273 161 252
Ergonomi
Ort. ekran parlaklığı (cd/m2) 232 276 246 241 246
Touchpad boyutu 53 x 40 75 x 35 57 x 32 78 x 41 50 x 38
Ekstra düğme sayısı 0 0 0 0 0
Beraberinde gelenler
Microsoft Windows 7 Microsoft Windows XP Home Microsoft Windows XP Home Microsoft Windows XP Home Microsoft Windows XP Home
İşletim sistemi
Professional Edition Edition Edition Edition
Antivirüs / AntiSpyware l n
l l l
Taşıma çantası n n n n n
Performans testleri
Passmark 194.0 244.0 263.0 256.0 250.0
Zirve sınıfı (100-90) Üst sınıf (89-75) Orta sınıf (74-45) Tavsiye edilmez (44-0) l var n
yok En iyi En iyi değer
Tüm değerler puanlanmıştır (maks. 100) En kötü En kötü değer
68 12/2009 www.chip.COM.TR
6. SIRA 7. SIRA 8. SIRA 9. SIRA 10. SIRA
MSI Wind U115 Mobee CW001 LG LGX120 Asus EEE PC 1101 HA Samsung NC10
• 63 • 87 • 96 • 55 • 93
• 99 • 68 • 69 • 100 • 65
• 85 • 90 • 73 • 85 • 73
• 80 • 85 • 85 • 86 • 76
• 88 • 92 • 88 • 88 • 88
(Orta) 62,3 (İyi) 77,8 (İyi) 76,4 (İyi) 75,8 (Çok iyi) 92
Intel Atom Z530, 1600 MHz (12 x 133) Intel Atom N270, 1600 MHz (12 x 133) Intel Atom N270, 1600 MHz (12 x 133) Intel Atom Z520, 1533 MHz (10 x 153) Intel Atom N270, 1600 MHz (12 x 133)
Intel GMA 500 Intel GMA 950 Intel GMA 950 Intel GMA 500 Intel GMA 950
1024MB (1024 / -) 2048MB (2048 / -) 1024MB (1024 / 0) 1024MB (1024 / 0) 1024MB (1024 / -)
10.1" / 5:3 (1024 x 600) 10.1" / 5:3 (1024 x 600) 10.1" / 5:3 (1024 x 576 ) 11.6" / 16:9 (1366 x 768 ) 10.6" / 16:10 (1024 x 600)
Intel Poulsbo US15W Mobile Intel Calistoga-GSE i945GSE Mobile Intel Calistoga-GSE i945GSE Intel Poulsbo US15W Mobile Intel Calistoga-GSE i945GSE
DDR2-800 MHz DDR2-800 MHz DDR2-800 MHz DDR2-800 MHz DDR2-667 MHz
258 x 178 x 32 cm 260 x 183 x 32 cm 262 x 180 x 32 cm 283 x 195 x 28 cm 256 x 182 x 31 cm
1316g / 361g 1478g / 227g 1222g / 367g 1357g / 203g 1314g / 537g
498 253 238 481 252
Microsoft Windows XP Professional Microsoft Windows 7 Starter Microsoft Windows XP Home Edition Microsoft Windows XP Home Edition Microsoft Windows XP Home Edition
n n n
l l
n n n
l n
www.chip.COM.TR 12/2009 69
TEST+TEKNOLOJİ GPU CPU’YA KARŞI
Grafik cephesinden
CPU’ya destek
Eskiden CPU’lar PC’lerimizde hesaplama işlemlerinin tek w
sorumlusuydu. Ama işler artık değişti. Grafik kartınızın
işlemcisini kullanarak sisteminizi on kat hızlandırabilirsiniz.
Barış Emre ALKIM / TL
E
ğer sürekli PC başındaysanız, kar- gasında saklanmasına izin veren bir prog-
maşık işlemler için karmaşık prog- ramlama ortamı. Ne var ki CUDA sadece
ramlar kullanıyorsanız ilk ihtiyacı- GeForce 8000 serisi ve yukarısı yongalarda
nız fazlasıyla hesaplama gücüdür. kullanılabiliyor. Rakibi AMD ise (artık
Bu kural bugüne kadar değişmeden nVidia’yı kontrol eden) Khronos Group ta-
kaldı. Eğer performans isterseniz gidip da- rafından belirlenmiş OpenCL standardını
ha güçlü bir CPU (Merkezi İşlem Birimi) sa- destekliyor. Bu da programların OpenCL
tın alıyordunuz. uyumlu işlemcilerde (CPU, GPU) bölüşüle-
Ama artık kazın ayağı öyle değil. Bugün- bilmesini sağlıyor. Microsoft bile geri kal-
lerde PC’lerimizde her biri diğerinden güçlü mayıp yeni DirectX 11 arabirimine program
birçok işlemci bulunuyor. Ancak içlerinden işlem dizilerinin GPU üzerinde depolanma- İki hesaplama ustası
biri var ki, diğerlerine tur bindiriyor: GPU,
yani grafik kartlarında yer alan grafik işlem
sını sağlayan uyumlu bir komut seti (Direct
Compute) ekledi.
karşı karşıya
birimi. Günümüzün oyunları gerçek za- Bu yazımızda ilk önce tüm bu sistemin
Bu test GPU desteğinin program akışını
manda hesaplanması gereken o kadar kar- nasıl çalıştığını, GPU’nun hangi programla- nasıl hızlandırabildiğini ortaya koyuyor.
maşık işlemler sunuyor ki, bir GPU’nun ço- ra fayda sağladığını ve PC’nizin performan- HP’nin 16 çekirdekli Z800 iş istasyonu,
ğu zaman CPU’dan daha çok çalışması gere- sını son damlasına kadar nasıl kullanabile- 480 çekirdekli nVidia GeForce GTX 295
grafik kartına sahip bir PC’yle yarıştı.
kiyor. Bu yüzden, çoğu grafik kartı 1.000 ceğinizi göstereceğiz. Görev: CyberLink’in PowerDirector 8’iyle
MHz’e varan saat hızlarına ve 2 GB’a varan video kodlama (H.264).
belleğe sahip. Neredeyse bilgisayarın içinde Teknoloji: GPU, CPU’ya destek çıkıyor Sonuç: Z800 iş istasyonu dönüşümü 10
dakika 12 saniyede tamamlarken GTX
ayrı bir bilgisayar gibi. İşin yazılım cephesi bu şekilde halledilince
295’li PC aynı işi dörtte bir sürede bitirdi.
Kurnaz programcılar, GPU üreticilerinin grafik yongası üreticileri performansta yüz-
de desteğiyle grafik kartlarının işlem kapa- de binleri bulan performans artışı vaat edi-
sitesini farklı amaçlarla kullanmayı akıl et- yor. Ama asıl yanıtlanması gereken sorular
tiler. Video işleme, akış benzetimleri ya da şunlar: Neden bir avuç bilimsel araç hari- HP Z800 İş istasyonu
10 dk 12 sn
borsa tahvil hesaplamaları gibi. nVidia cinde grafik yongasını kullanan hiç prog-
CUDA’yı (Birleşik Hesaplama Aygıt Mimari- ram yok? Ve nasıl oluyor da GPU bu kadar nVidia GeForce GTX 295’li PC
si) geliştireli üç yıl oluyor. CUDA, her prog- hızlı çalışmayı başarıyor? İki sorunun ortak 2 dk 34 sn
ram işlem dizisinin C programlama dilinin bir yanıtı var. Çünkü GPU’ların ve CPU’ların
sözdizimine benzer bir şekilde grafik yon- işlem birimleri çok farklı şekilde çalışıyor.
70 12/2009 www.chip.COM.TR hr CHIP DVD: Tüm araçları CHIP-Code GPU altında bulabilirsiniz
Günümüzde CPU’larda sayısı altıya varan
çekirdeklere ve Hyper Threading gibi yön-
temlerle eklenen sanal çekirdeklere rastlı-
yoruz (bunlar atıl durumdaki hesaplama
kapasitesinden faydalanmak için). Böylece
CPU başına sekize varan işlem çekirdeği
oluşuyor.
Bu da sekiz programın (ya da işlem dizi-
sinin) paralel olarak çalışabildiği anlamına
geliyor. Çekirdekler genel görevler için ge-
liştirildiğinden yapıları esnek. Her bir çekir-
dek tek bir saat döngüsünde birbirinden
tümüyle bağımsız işlem dizilerini ele alabi-
liyor ve çeşitli problemlerle başa çıkabili-
yor.
www.chip.COM.TR 12/2009 71
TEST+TEKNOLOJİ GPU CPU’YA KARŞI
sadece sekiz çekirdek gösterildiği halde, gü- hale getirilmesinin olanaksız ya da çok zor uygun değil.
nümüzde grafik yongalarında 240 çekirde- olması. Çünkü program kodunu yürütüle- Tüm bu güçlüklere karşılık, son on iki ay
ğe rastlamak olanaklı). bilir yazılıma dönüştüren araçlar olan der- içinde grafik yongalarını hiç değilse kısmen
Ancak programlama sırasında GPU’nun leyiciler, önce kodu çözümleyip paralelleş- kullanan programların sayısında bir artış
bu kısıtlamaları sorun çıkarmıyor. Asıl so- tirilebilen unsurları bulmakla yükümlü görüyoruz. Bunların en önemlilerini test et-
run, muazzam bir paralellik sağlamak. ama bu otomatik mekanizma çoğu zaman tik ve ne kadar verimli olduklarını ortaya
Yani 240 çekirdek kullanmak için, bir işe yaramıyor. Eğer bir işlem dizisinin girdi- çıkardık. Ayrıca üzerinde nVidia GeForce
programın 240 parçaya (ya da işlem dizisi- si, bir diğer işlem dizisinin çıktısına bağlıy- GTX 295 (çift GPU, toplam 480 işlem birimi,
ne) bölünebiliyor olması şart. Bu işlemlerin sa ve bu işlem dizisinin gerçekleşeceği yer fiyatı yaklaşık 550 dolar) grafik kartı bulu-
de her biri bir diğerinden bağımsız olmalı değişiyorsa, otomatik mekanizmalar havlu nan bir sistemi, HP’nin üst sınıf iş istasyonu
ki, paralel olarak işlenebilsin. Sonuçta sıra- atıyor. Z800’le kafa kafaya yarıştırdık (çift Intel Xe-
lama fark etmeyeceği için hangi işlem dizi- Bir programcı program kodunun bu on DP 5560 CPU, 8 x 2,8 GHz = 16 çekirdek,
sinin daha önce bitirildiğinin bir önemi noktasında paralelleştirmenin mümkün fiyatı yaklaşık 2000 avro).
yok. olup olmadığını elle belirleyebilir; ama bu-
Sekiz çekirdekli günümüz CPU’ları da ay- nun için binlerce satır kod içinde boğuşma- Kanatlanıp gidiyor: 20 kata varan
nı sorunla karşı karşıya. Yine de 240 değil sı gerekir. Üstelik her programı elle işlem hız farkı
de sekiz işlem dizisiyle başa çıkmak daha dizilerine ayırmak da mümkün değil. Eğer Grafik kartının gücünün kullanılması, ina-
kolay. Buna rağmen birçok program sekiz hesaplamanın bir adımı, bir önceki adımın nılması güç hız farkına yol açabiliyor ve siz
işlem dizisiyle bile sorun yaşıyor. O yüzden sonucunu bekliyorsa bu paralel akışın de bundan faydalanabilirsiniz. Eğer HD
de bir CPU’nun olanaklarını %100 kullana- mümkün olmadığı, programın seri bir akışa 3000 ya da 4000 serisi bir grafik kartına ya
bilen pek az yazılım var. sahip olması gerektiği anlamına geliyor. Bir da nVidia’nın GeForce 8000 ve yukarısı
Bunun sebebi, birçok programın paralel başka deyişle, böylesi bir program GPU’ya modellerine sahipseniz, PC’niz muazzam
Çift
çekirdekli GPU
CPU
Gelen veri paketleri İşlenmiş veri paketleri Gelen veri paketleri İşlenmiş veri paketleri
Çift
çekirdekli GPU
CPU
72 12/2009 www.chip.COM.TR
TEST+TEKNOLOJİ GPU CPU’YA KARŞI
bir performans sıçramasına hazır demektir. Video programları akıl almaz bir hız artı-
Sisteminizdeki nVidia grafik kartının CUDA şından sadece “kısmen” faydalanabiliyor. Bİlgİ
uyumlu olup olmadığından emin değilse- Bununla beraber, GPU desteği sayesinde
niz, Cuda-Z adlı araçla bunu öğrenebilirsi-
niz (indirmek için http://sourceforge.net/
yepyeni işlevler sunan programlar da mev-
cut. Bunun en iyi örneği, Adobe’nin Photos-
Bu araçlar GPU’yla
projects/cuda-z. hop CS4’ü. GPU desteğiyle resimler üzerin- çalışıyor
Artık size tek gereken, uygun bir yazılım de kayıpsız işlem yapmak, akıcı bir şekilde
bulmak. Grafik kartının gücünü kullanan yaklaştırma işlemleri gerçekleştirmek, hat- Grafik kartlarının ek hesaplama
çok fazla ücretsiz yazılım yok. Ancak ücretli ta bir görüntü üzerinde 3B katmanlar oluş- gücünden en çok çoklu ortam
uygulamaları faydalanıyor. Bununla
yazılımlarda büyük bir performans artışı turmak olanaklı.
birlikte, bilimsel araçlar da bundan
potansiyeli var. Multimedya araçlarında, Folding@home ise birçok ev PC’sinde ça- yarar sağlıyor. Araçların en önemlilerini
özellikle de video ve görüntü işleme alanın- lışan ve hastalıkların yapısını kavrayıp on- burada bir araya getirdik ve GPU
da birçok hesaplama, bağımsız veriler üze- larla daha kolay mücadele etmek için mole- desteğiyle ne kadar hızlandıklarını
rinde aynı işlemin gerçekleştirilmesine da- kül çoğalma süreçlerini inceleyen bir bilim- yazdık.
yanıyor. Bu yüzden video dönüştürme ve sel uygulama. Grafik kartlarının gücünü Video ve bilimsel araçlar
işleme alanında grafik kartının hesaplama kullanan özel bir Folding@home istemcisi, Adobe Photoshop CS4 (daha fazla özellik) Fotoğraf
gücünü kullanan programlar mevcut. normal bir CPU’ya göre paketleri 40 kat hız- alma ve zumlama
CyberLink bu konuda öncülüğe soyundu lı işleyebiliyor. Testimizde GPU’nun çift ArcSoft Total Media Theatre (gerçek zamanlı)
ve en önemli programlarını GPU desteğiyle Xeon’lu sistemimizden 10 kat hızlı olduğu- Standart çözünürlükteki filmlerden HD çözünürlüğe
dönüştürme
donattı. PowerDirector’un 7. sürümü ve yu- nu gördük.
CyberLink PowerDVD 9 (gerçek zamanlı) DVD’den
karısı ister AMD ister nVidia olsun, grafik İşe maddi bakımdan yaklaşacak olursak,
HD’ye dönüşüm
kartlarını hesaplama için kullanıyor. Grafik 400 avroluk grafik kartının sunduğu hesap- Folding@home (40 kat daha hızlı) Hastalıkların
yongasına birkaç video süzgecinin (ek ışık lama gücünü CPU’yla elde etmek için 20 kaynağının bulunmasında molekül araştırma için dünya
kaynakları ya da renk değişimleri) yanı sıra, Xeon’a, yani 20.000 avroluk yatırıma ge- çapında hesap programı
HD filmler için biçilmiş kaftan olan H.264 reksiniminiz oluyor. Loilo Super LoiLoScope (10 kat daha hızlı) H.264
codec’iyle film render ederken başvurulu- codec’iyle dönüşüm yapan yenilikçi video düzenleme
yor. Böylece kodlama süresi, sırf CPU’nun Gelecek: DirectX artık GPU’yu yazılımı
kullanıldığı işlemlere kıyasla üçte bir ora- kullanacak Motion DSP vReveal (5 kat daha hızlı) Filmlerin
otomatik düzeltimi (sadece nVidia grafik yongalarıyla)
nında kısalıyor. Filmleri tek tıklamada iPod, Grafik kartlarının gücünün sonuna kadar
TMPGEnc 4.0 Xpress (4,5 kat daha hızlı) GPU
PlayStation Portable ya da Xbox biçimine kullanılması için daha çok zaman gerekiyor. sayesinde video süzgeci daha hızlı çalışıyor
dönüştürebilen CyberLink MediaShow Esp- nVidia’nın CUDA’sı sadece standart ayarlar-
Video kodlama
resso dönüşüm aracında ise H.264 codec’i daki tek bir grafik kartını destekliyor ve SLI
CyberLink MediaShow Espresso (4 daha hızlı) H.264
grafik kartının üzerinde depolanıyor. Böyle- sistemlerdeki birleşik hesaplama gücü atıl codec’iyle video kodlama
ce dönüşüm süreci GPU’nun kullanılmadığı durumda kalıyor. CyberLink PowerDirector 7/8 Ultra (3 kat daha
uygulamalardan dört kat hızlı gerçekleşi- Ancak DirectX 11, ikinci hesaplama biri- hızlı) H.264 ile video kodlama ve gerçek zamanlı
yor. mi olarak GPU’yu kullanacak. Microsoft en görüntü süzgeçleri
CyberLink’in Power DVD 9 medya oyna- son grafik API’sine (uygulama programla- Elemental Technologies Badaboom (10 kat daha
hızlı) H.264 codec’iyle video dönüştürme (sadece
tıcısı ise grafik kartlarının kullandığı önem- ma arabirimi) klasik 3B’nin yanı sıra Direct-
nVidia grafik yongalarıyla)
siz bir işlevin hızlandırma bakımından son Compute programlama arabirimini ekledi.
MediaCoder (5 kat daha hızlı) H.264 codec’iyle video
derece dikkate değer sonuçlar verdiğinin DirectCompute yeni DirectX 11’in ve birçok dönüştürme
kanıtı. Bu program, 720 * 576 çözünürlü- PC’de takılı bulunan DirectX 10 destekli gra- Nero Move it 1.5 (4 kat daha hızlı) H.264 codec’iyle
ğünde hazırlanmış DVD görüntülerini HD fik kartlarının gücünden faydalanabilecek. video dönüştürme
ekran biçimine uyarlayabiliyor. Bu işlemi Böylece, DirectX 10’da piksel, verteks ve geo- Roxio WinOnCD 2010 (5 kat daha hızlı) GPU
GPU olmadan bir PC’de yaparsanız karşını- metri gölgeleyici olarak kullanılabilen bir- kullanarak video dönüştürme
za çıkan şey bir slayt şovdan farklı olmaz. leşik gölgeleyicilere, bilgisayar gölgeleyici
Ama grafik desteğini arkasına alan program (computer shader) adında dördüncü bir iş-
bu işi akıcı bir şekilde yapabiliyor. lev eklenmiş olacak.
Elemental Technology firmasının Bada- DirectX, 1995’te duyuruluşundan bu ya- lere sahip bir işlemci.
boom adlı ürünü ise video programları ara- na en popüler programlama arabirimine ATI ile nVIDIA da bir süredir ek olarak ta-
sında apayrı bir yere sahip. Bu programın dönüştü. Aynısının DirectCompute için de kılabilir kartlara sahipler. ATI için bu tekno-
da amacı videoları kolayca bir biçimden di- geçerli olacağına kesin gözüyle bakılıyor. loji FireStream, nVidia içinse Tesla adıyla
ğerine dönüştürmek. Ancak GPU’yu kullan- DirectCompute’un temel avantajı, sistemi- anılıyor. Bunlar GPU içeren ancak asıl ama-
dığınızda inanılmaz bir hız avantajı elde nizde nVidia, ATI ya da Intel grafik yongası cı 3B uygulamalar olmayan (bu yüzden vi-
ediyorsunuz ve dönüşüm işlemleri 20 kat olmasının hiçbir fark yaratmaması. deo çıkışı bile içermeyen) kartlar. Artık yar-
hızlı gerçekleşiyor. Yani bir dakikalık bir fil- Son olarak şunu da söylemeden geçme- dımcı işlemci devri başlıyor ve CPU’lar sis-
mi CPU ile altı dakikada dönüştürürken, bu yelim. Her şey GPU’ları basit işlerde kullan- temde kalsa da özelleşmiş işlemciler ek
işlem GPU’da 20 saniye sürüyor; tabii iş- maktan ibaret değil. Intel’in uzun zamandır kartlar, anakartlara eklenti modülleri ve
lemciniz görece zayıfsa. Yine de testlerimiz- planladığı Larrabee projesi, her biri bir hatta kısmen CPU’ya entegrasyon yoluyla
de GPU’nun CPU’ya on kat fark attığını gör- CPU’daki kadar esnek olan ve hem program- özel görevler üstleniyor.
dük. ları hem de grafikleri işleyebilecek çekirdek- balkim@chip.com.tr
74 12/2009 www.chip.COM.TR
TEST+TEKNOLOJİ TEHLİKELİ YAZILIMLAR
Bu programlara
güven olmaz
Virüslerin, bilgisayarınıza girebilmek için güvensiz yazılımlara ihtiyacı var.
Böyle programların da bini bir para. CHIP, en güvensiz 10 yazılımı su yüzüne
çıkarıyor ve Firefox ile Office’e yöneltilen saldırıları nasıl atlatacağınızı anlatıyor.
Barış Emre ALKIM / mm
S
on zamanlarda köpekbalıklarıyla ya- karmak. Güvenlik hizmeti sağlayıcı Truste- dar yazılımlara ait 38.571 açık saptanmış.
pılan dalışlarda büyük bir patlama er firması, 2,5 milyon bilgisayar üzerindeki Bunlara her gün ortalama 19 adedi ekleni-
yaşanıyor. Giderek daha fazla turist yazılımları kontrol etmiş. Sonuçlar vahim: yor.
heyecanın doruk noktasını tatmak, İnternet kullanıcılarının %80’i Flash’ın eski Çoğu güvenlik açığı, kullanıcıların nor-
denizlerin en tehlikeli varlıklarıyla ve güvensiz sürümlerini kullanıyor. Bu ra- malde farkına bile varmadıkları yazılımları
göz göze gelmek istiyor. Eğer Güney Afrika kam, Adobe Reader söz konusu olduğunda etkiliyor. Örneğin, Sun’ın işletim sistemi
kıyısında böyle bir etkinliğe katılırsanız tek %84’e varıyor. Virüslü bir web sitesini ziya- Solaris’i. Ancak her bilgisayarda istisnasız
yapmanız gereken, deniz yüzeyinin hemen ret etmek ya da üzerinde oynanmış bir bulunan popüler programlar da listenin
altındaki madeni bir kafesin içine girip, çiğ dosyayı açmak, zararlıların bilgisayarınıza yukarılarında yer alıyor (sağdaki tabloya
et parçalarıyla oraya çekilen köpekbalıkla- yerleşmesi için yetiyor da artıyor bile. bakınız). Bu yüzden, bu programları gün-
rını fotoğraflamak. Windows’u kırmak her yeni sürümde celleme araçlarını kullanarak yenilemeniz
Elbette ortada bir güvenlik kafesi olma- güçleştiği için ( r S. 52’deki bilgi kutusuna ya da daha da iyisi, onların yerine geçebile-
sa hiç kimse böyle bir şeye kalkışmaz. Bu- bakınız) korsanlar bilgisayarlara ulaşmak cek daha güvenli yazılımlar bulmanız şart.
nunla beraber, internet kullanan birçok için güvensiz yazılımları yeğlemeye başla- Sağdaki kutuda DVD’mizde yer alan prog-
sörfçünün yaptığı tam da bu: En kritik gü- dılar. Talih de onlardan yana. ABD’nin “Ulu- ramları görebilirsiniz.
venlik güncellemelerine kulak asmadan sal Güvenlik” departmanının ürünü olan Fakat bu güvenlik açıklarının ayrıntısına
gezinerek, korsanlara yaldızlı davetiye çı- Ulusal Açıklar Veritabanında, şimdiye ka- inmeden ve daha güvenli yazılım alterna-
76 12/2009 www.chip.COM.TR
CHIP dvd İÇERİĞİ
Güvenlik yazılımları
Automatic Update Client R Güvensiz araçlara karşı uyarıyor
Flashblock R Firefox’ta Flash içerikleri engelliyor
IE7Pro R IE’yi güncelleştirerek güvenlik işlevleri ekliyor
PDF Quick Reader R Adobe Reader’ın yerine geçiyor
Personal Software Inspector R Sisteminizi denetlemek için
Software UpToDate R Gerekli güncellemeleri indirin
SUMo R Kapsamlı veritabanına sahip güncelleme aracı
UpdateStar R Programların yeni sürümlerini otomatikman
buluyor
MACHINE\ SOFTWARE\Microsoft\Internet
Explorer\ActiveX Compatibility” anahtarı-
na bakabilirsiniz. Öldürme biti,
“0X00000400” değerine sahip bir uyum-
luluk bayrağı ile işaretlenmiş.
En güvensiz programlar ActiveX açıkları, etkilenen eklentiler ait
r 2009 YILINDA Aç
ık oldukları programlarla aynı sistem hakları-
lar
ın cid Açık
Ür sa di lar na sahip olduğu için akıl almaz bir tehlike
eti
c yıs yeti ın
Sıralama Yazılım i ı * oluşturuyor. Örneğin, bir XP kullanıcısı In-
Kritik değil – Kritik
1 Firefox Mozilla 82 6,6 Alarm ABD ternet Explorer’ı yönetici haklarıyla çalış-
2 Safari Apple 51 8,2 hükümetinin tırdıysa, ActiveX modülleri sistemin tama-
3 Internet Explorer Microsoft 36 7,2 tuttuğu bir
Chrome Google veritabanına mına eksiksiz erişim hakkı elde ediyor. Vis-
4 33 5,9
5 Office Microsoft 30 9,3 göre en çok açık ta ve Windows 7’de ise kullanıcı hesap de-
6 Adobe Reader Adobe 23 9,2 tarayıcılarda.
netimi hiç değilse temel bir koruma sağlı-
7 Java Sun 23 7,5 Ancak Office
8 QuickTime Apple 21 9,2 ve çoklu ortam yor; o da etkinleştirildiyse.
9 Flash Player Adobe 19 7,4 araçları da hemen Virüslü web siteleri ActiveX eklentileri-
10 Opera Opera 13 6,3 peşinden geliyor.
nin zaaflarından faydalanabiliyor. Bunun
* 0’dan 10’a
için tek gereken eklentinin kimlik bilgisi
(ID). Bundan sonra, tehlikeli eklenti tarayı-
cıda çalışıyor. Eğer ActiveX hizmetleri ol-
madan da yaşayabilecekseniz Internet
Explorer’dan bunu kapatmalısınız. Size ge-
Tüm kullanı-
tiflerini sıralamadan önce, yıllardan beri reken ayarı »Araçlar / Internet Seçenekleri
sorun çıkaran Windows arabirimi ActiveX’e / Güvenlik / Özel Düzey « kısmında bulabi-
bir bakalım. lirsiniz.
IBM Güvenlik Bölümü X-Force’un bir
araştırmasına göre ActiveX arabirimine yö- cıların %80’i Geçen Temmuz ayı sonunda sorunlar
ikiye katlandı. ActiveX eklentileri için kul-
etkileniyor
nelik saldırılar, %60 payla 2009 yılının da lanılan ATL’de (Etkin Şablon
galibi. Tarayıcılara yönelik en yaygın beş Kütüphanesi’nde) tüm sistemi tehlikeye
saldırının üçü Windows’un bu modülünde- atabilecek iki güvenlik açığı tespit edildi.
ki açıklardan faydalanıyor ( r S. 53 Bilgi ku- Bu yüzden, aslında şimdiye kadar yazılmış
tusu). denetimleri buna bir örnek. İnternetin hala tüm eklentilerin denetlenmesi ve gereki-
güvenli olduğu dönemde geliştirilen Acti- yorsa sil baştan yazılması gerekiyor.
ActiveX: Windows’un en çok başını veX eklentilerinin güvenliği tek bir imzayla ATL açıklarından biri, virüslü eklentile-
ağrıtan bileşen sağlanıyordu. Microsoft, güvensiz olduğu rin başka amaçlar için, örneğin Windows
ActiveX daha 1996 yılında Windows’a In- belirlenen ActiveX bileşenlerini, kayıt def- hizmetleri için ayrılmış bellek alanlarına
ternet Explorer, Media Player ve Outlook teri girdileri aracılığıyla güncellediği bir öl- yazmasına izin veren bir tampon bellek
gibi standart programların işlevlerini geliş- dürme biti (kill bit) ile devre dışı bırakabili- taşması. İkinci açık ise kayıt defterindeki k
tirmek için eklendi. QuickTime için ActiveX yor. Eğer isterseniz siz de “HKEY_LOCAL_ öldürme bitini atlatarak, tehlike saçan ek-
www.chip.COM.TR 12/2009 77
TEST+TEKNOLOJİ TEHLİKELİ YAZILIMLAR
78 12/2009 www.chip.COM.TR
TEST+TEKNOLOJİ TEHLİKELİ YAZILIMLAR
BİLGİ
En sık rastlanılan beş
tarayıcı açığı
Tüm tarayıcı açıklarının iki ortak noktası
var: İlki, popüler Exploit Toolkit denilen
araçlarla oluşturulmaları, ikincisi ise
yazılım güncellemesiyle ortadan
kaldırılabilmeleri.
80 12/2009 www.chip.COM.TR
TEST+TEKNOLOJİ FOTOĞRAF MAKİNELERİ
Mega zumlu
kompakt
makineler
Cebinize yer açın! Küçük ebatlarıyla onları her yere
götüreceksiniz. Üstelik bir fotoğraf makinesinden beklediğiniz
tüm özelliklere sahipler. Sizin için en iyi altı cihazı test ettik.
BERK ERGİN - CS
B
asit bir hayvanat bahçesi gezisinde yarlılığında dahi (800 ISO), çektiği fotoğ-
bile yanınızda mutlaka bir dijital raflar Panasonic Lumix DMC-TZ7 ya da
fotoğraf makinesi olmalı. Sadece Kodak EasyShare Z950 modellerinin daha
geniş açılı bir makine sayesinde düşük ISO değerlerinden daha az kumlan-
oradan oraya koşuşturan çocukları ma (gran) yapıyor. Tabii Canon’un Po-
ve geviş getiren sevimli bir keçiyi aynı kare- werShot SX200 modelini de gözden kaçır-
de bir araya getirebilirsiniz. Diğer taraftan mamak lazım. Daha kararlı çalışan bu ay-
çalılıklar arasında esneyen bir dişi aslanı ya- gıttın çektiği detaylar daha başarılı ancak
kalamak içinse tele – zum lens şart; böyle- kumlanması yüksek. Samsung’un WB550
likle harika bir portre çekmiş olacaksınız. modeli de hemen aynı düzeyde ama daha
Tabii havuzunun serin sularına atlayan bir düşük ISO oranlarına sahip ancak diğer
kutup ayısının sıçrattığı suları görüntüle- taraftan az ışıkta daha başarılı çekimler
mek içinse en iyi yöntem o anın videosunu yapabiliyor.
çekmek. Olympus u9000 modelinin çözünür-
Tüm bunlar için yanınızda ne video ci- lük oranı gayet iyi ancak düşük ışık koşul-
hazları ne film makaraları ne de lens çantası larında gözle görünür kumlanma yapıyor.
taşımanıza gerek yok. Mega zum özellikli Fotoğrafın kenarlarında düz çizgiler, tıpkı
bir dijital fotoğraf makinesi tüm bu ihtiyaç- renklerin solması gibi, bükülmeye başlı-
lara cevap veriyor. Kendinize en uygun ma- yor. Panasonic kumlu fotoğraflara imza
kineyi seçmeniz için altı adet ürünün yarış- atıyor ve düşük ışık koşullarında epey de-
tığı CHIP testi karşınızda. Testimizdeki ci- tay kaybı yaşanıyor. Kodak’ın çözünürlü-
hazların ağırlıkları 190 ve 260 g aralığında ğü kabul edilebilir düzeyde ama kumlan-
değişiyor. Dolayısıyla hepsini cebinizde ta- ma oranı kesinlikle değil. Fujifilm FinePix
şımanız çok kolay. Ayrıca 10x – 12x’lik zum F70EXR test koşullarında olmasa da gün- SONUÇ
özellikleriyle geniş açıdan, tele zuma kadar lük çekimlerdeki başarılı fotoğraf kalite-
Mega zumlu minikler tüm işlevleri
geniş bir yelpazede çekim vaat ediyorlar. siyle göz dolduruyor. barındırıyor. En büyük avantajları ise
Bazı fotoğraf makinelerinin titreşim engel- Her ne kadar 10 ya da 12 megapiksel çö- ufak boyutları sayesinde her yere
leme özelliği gibi, gövdelerinde barındırdığı zünürlükte çekim yapabilseler de, bu kü- taşınabilmeleri. Casio EX H10 gerek resim
kalitesi gerekse şarj süresiyle en dengeli
artı özellikler sayesinde düşük ışık koşulla- çük zum devleri dijital SLR fotoğraf maki-
seçeneği oluşturuyor. Üstelik 500
rında dahi başarılı çekimler yapmanız nelerinin görüntü kalitesine ulaşamıyor. dolar’lık fiyatıyla cep yakmıyor. Eğer
mümkün hale geliyor. 7 mm’lik diyagonal yapıdaki 1/ 2,3 inçlik daha fazla manuel seçenek istiyorsanız,
algılayıcıları, kumlanmanın ana nedeni ki Casio ile yarışan Canon’un SX200
Mükemmel fotoğraf kalitesi bu yüzden en iyi detaylar üst üste biniyor. modeline göz atabilirsiniz. Bu cihazda
Casio ile yaklaşık olarak aynı fiyat
Baştan belirtelim, altı yarışmacı arasında- Cihazlar bu sıkıntının önüne görüntüleri
etiketine sahip.
ki lider Casio Exillim EX-H10 modeli en iyi yumuşatarak geçmeye çalışsa da bu defa
görüntü kalitesine sahip. Yüksek ışık du- detay kaybı yaşanıyor.
82 12/2009 www.chip.COM.TR
BİLGİ
Mini kameralar HD kamera
olarak iyi mi?
Testimizdeki pek çok dijital fotoğraf makinesi
720p çözünürlükte (1.280 x 720 piksel) HD
kalitesinde video kaydı yapabiliyor. Olympus
ve Fuji ise VGA biçiminde 640 x 480
çözünürlükte video kaydı yapıyor. Her ne
kadar Casio Exilim EX-H10’un video kalitesi
gayet tatmin edici olsa da, HD video kameralar
ya da blu-ray’lerin seviyesine yaklaşamıyor.
Kontörler bulanıklaşıyor, detaylar kayboluyor
ve hareketli görüntüler titreşimli kaydediliyor.
Ayrıca çekim sırasında optik zum devre dışı
kalıyor. Diğer taraftan Panasonic Lumix DMC-
TZ7 çok daha kaliteli çekimler yapabiliyor ve
odak aralığı düzenlemesinin film kaydında
elzem olduğu durumlarda zum esnekliği
sağlıyor. Lumix ise videoları iki biçimde
kaydedebiliyor: AVCHD Lite hem gayet etkili
hem de mükemmel resim kalitesi sunuyor ama
yeni olması nedeniyle çok fazla
desteklenmiyor. Dahası Casio, Olympus ve
Fuji’nin tercih ettiği MJPEG biçimi kadar yeterli
değil. Panasonic ve Samsung WB550’nin video
çekimlerinde stereo ses kaydı da yapılabiliyor.
Diğer makineler ise mono kayıtla yetiniyor.
Dijital fotoğraf makinelerinin tam teşekküllü
bir video kameranın yerini tutamayacağı belli
ama yine de ufak klipler çekmek, tatilde
çektiğiniz fotoğraflardan slaytlar hazırlamak
ve bunları YouTube gibi sitelere yükleyerek
sevdiklerinizle paylaşmak için ideal.
Ancak şunu da belirtmeliyiz ki bu Zengin özellikler ve kolay yönetim ki nesnelere odaklanabiliyorsunuz. 0,4 sa-
olumsuzlukları ancak tam boyutta göre- niyelik deklanşör gecikmesi ise oto fokus
biliyorsunuz. Dolayısıyla hantal ve ağır Kompakt dijital fotoğraflar arasında Canon süresini de barındırdığından mükemmel
yapılarıyla karşılaştırıldığında mega zum- ve Casio özellikler ve kolay yönetim bakı- bir sonuç olarak testimizde yer aldı. Ancak
lu kompakt makinelerin gayet başarılı so- mından diğerleri arasından sıyrılıyor. etkileyici ve hızlı zum özelliklerini ayarla-
nuçlar aldığını söyleyebiliriz. Casio’nun şarj performansı mükemmel. Tek mak oldukça sıkıcı. Canon’un manuel ayar-
Testimizde referans ürün olarak Top 10 şarjla 2.060 fotoğraf çekebilen cihaz rakip- lama özellikleri ve başarılı portre çekimle-
listemizdeki en yüksek puana sahip mega lerine dört beş kat fark atabiliyor. Diğer ta- rinden aldığı puanlara sadece Panasonic ve
zumlu dijital fotoğraf makinesi Fujifilm raftan da EX-H10, testin zayıf halkasını Kodak’ın cihazları yaklaşabiliyor. Ancak
FinePix S1000FS’yi aldık. Yüksek ISO ayar- oluşturuyor. 24 mm’lik odak aralığı sayesin- Canon’un dâhili flaşı biraz rahatsız edici
larında dahi gayet başarılı sonuçlar veren de pratik kullanıma sahip cihaz, geniş açı çünkü patlama esnasında cihazın kavran-
bu cihaz, ışık koşulları yetersizleştikçe özelliğiyle pek çok motifi tek bir kareye sığ- masında sıkıntı çıkartabiliyor. Samsung ise
kumlanma yapmasıyla standartlara karşı- dırmanıza yarıyor. Aynı zamanda Exilim’in yüksek hızının yanı sıra, manuel ayarların-
lık verdi. 240 mm’lik tele zum özelliğiyle çok uzakta- daki pratik detaylılığı ile şaşırtıyor. Öyle ki
www.chip.COM.TR 12/2009 83
TEST+TEKNOLOJİ FOTOĞRAF MAKİNELERİ
KARŞILAŞTIRMA İÇİN:
Sıralama 1–6 1. SIRA 2. SIRA 3. SIRA 4. SIRA 5. SIRA 6. SIRA
Casio Exilim Canon PowerShot Panasonic Lumix Kodak EasyShare Fujifilm FinePix Ekstra şarj:
Ürün Samsung WB550 Olympus µ 9000
EX-H10 SX200 IS DMC-TZ7 Z950 S100FS
Fuji’nin sunduğu
Fiyat 500 $ 520 $ 450 $ 425 $ 600 $ 500 $ 990 $ özellikler %50 daha
pahalı ve cihazın
Toplam Puan 84,5 84,4 80,4 76,8 72,8 68,6 99,2
ağırlığı beş kat
daha fazla.
Fotoğraf kalitesi (%40) • 99 • 94 • 84 • 82 • 73 • 73 •100 Boyut farkı: Daha
Özellikler/Kullanım (%40) • 76 • 77 • 72 • 62 • 75 • 69 •100 büyük algılayıcısı
Hız (%15) • 75 • 84 • 97 • 95 • 70 • 56 •100 sayesinde, zor ışık
koşullarında dahi
Garanti/Servis (%5) • 64 • 68 • 64 •100 • 68 • 68 • 84
detaylar belirgin.
Fiyat/Performans çok iyi çok iyi iyi iyi orta orta çok iyi
Veriler ve değerler
Maks. çözünürlük / Etkin MP 4.000 x 3.000/12,0 4.000 x 3.000/12,0 4.000 x 3.000/12,0 3.968 x 2.976/11,8 3.648 x 2.736/10,0 4.000 x 3.000/12,0 3.840 x 2.880/11,1
Odak aralığı / Optik zum 24–240 mm/10 28–336 mm/12 24–240 mm/10 28–280 mm/10 25–300 mm/12 35–350 mm/10 28–400 mm/14,3 Gövde zum’u:
Diyafram aralığı 1:3,2 ila 1:5,7 1:3,4 ila 1:5,3 1:3,3 ila 1:5,8 1:3,2 ila 1:5,9 1:3,3 ila 1:4,9 1:3,5 ila 1:4,8 1:2,8 ila 1:5,3 Büyük gövde
sayesinde
Video çözünürlüğü (piksel) 1.280 x 720 1.280 x 720 1.280 x 720 640 x 480 1.280 x 720 1.280 x 720 640 x 480 lensin ebadı
TFT ekran (boyut/çözünürlük) 3 inç /230.400 Piksel 3 inç /230.000 Piksel 3 inç /230.000 Piksel 2,7 inç /230.000 Piksel 3 inç /460.000 Piksel 3 inç /230.000 Piksel 2,5 inç /230.000 Piksel büyüdüğünden çok
daha fazla zum
Çözünürlük (ISO 12233 2.520 x 2.444/ 2.649 x 2.581/ 2.542 x 2.420/ 2.668 x 2.614/ 2.389 x 2.311/ 2.579 x 2.529/ 2.874 x 2.822/
özelliği geliyor.
standardına göre; min. ISO/400 2.253 x 2.231/ 2.371 x 2.325/ 2.160 x 2.092/ 2.484 x 2.458/ 2.156 x 2.066/ 2.297 x 2.263/ 2.882 x 2.495/
ISO/800 ISO) 2.128 x 2.168 2.252 x 2.154 2.004 x 1.932 2.304 x 2.262 1.948 x 1.862 1.528 x 1.440 2.535 x 2.475
Kumlanma (ISO 15739 standardına
göre; min. ISO/400 ISO/800 ISO) 134/191/254 170/306/425 207/331/503 215/356/541 338/317/451 318/354/412 161/264/312
Hız: Özellikle
Art arda 5 çekim (flaşlı/flaşsız) 0,40 s 0,47 s 0,45 s 0,45 s 0,72 s 0,55 s 0,56 s seri çekimlerde
kompakt
Deklanşör gecikmesi (oto fokus saniye) 14,5/18,0 s 11,5/24,0 s 9,8/12,0 s 10,8/17,8 s 8,1/10,6 s 26,3/25,6 s 7,2/10,0 s
makinelerden çok
Tek şarjla en az/en fazla foto çekimi 710/2.060 160/510 140/450 150/460 120/390 150/440 130/410 daha hızlı.
Boyutlar (En, boy, genişlik/mm) 103 x 62 x 24 mm 104 x 62 x 38 mm 105 x 61 x 37 mm 96 x 60 x 31 mm 103 x 60 x 33 mm 110 x 67 x 36 mm 133 x 94 x 150 mm
Ağırlık (batarya, kart ve apartsız/gram) 200 g 240 g 245 g 190 g 231 g 260 g 965 g
Zirve sınıfı (100-90) Üst sınıf (89-75) Wert En iyi değer
Orta sınıf (74-45) Tavsiye edilmez (44-0) Wert En kötü değer
84 12/2009 www.chip.COM.TR Tüm değerler puanlanmıştır (maks. 100)
TEST+TEKNOLOJİ KAĞITTAN PC’YE
Bilgisayar kağıdın
tahtına oturuyor
Bürokrasi tümüyle kağıt üzerinde işliyor. Bu yüzden dijital dünya için bu alan büyük önem
taşıyor. CHIP, Gutenberg’İn matbaasının yerini alacak teknolojileri bu yazıda inceledi.
Barış Emre ALKIM / JG
İ
ki Almanya’nın birleşmesinden sonra, Ancak o günlerde sadece desen eşleme bu şekilde sayısallaştırılabiliyor. Ancak böy-
1989’da istihbarat servisinin tüm çalı- yönteminin kullanılıyor olması hiç pratik le bir dosyada örneğin bir sözcük aramak
şanları “sistematik yok etme” adı veri- değildi. Yazılım, karşısına çıkan bir karakte- mümkün değil. Yani arama gibi işlevler için
len, önemli belgelerin ortadan kaldı- ri önceden kaydedilmiş bir karakter küme- bit eşlem (Bitmap) dosyaları, yüksek renk
rılması işiyle meşguldüler. Sonuç mu? siyle karşılaştırıyordu ve bundaki sorun da derinliği ya da tarama çözünürlüğü bir fark
Gizli operasyonlar, kağıt üzerinde kaydı hiçbir karakterin bir diğerine benzememesi yaratmıyor.
olmayan ‘personel’ gibi konularda tutul- gerekliliğiydi. Şayet karakterler yana yatık Metinleri oluşturabilmek için OCR prog-
muş belgelerin parçalarıyla dolu tam yazılırsa desen eşleme hiçbir işe yaramıyor- ramlarının kullanılması gerekiyor. Ev ve
16.000 çuval. Uzmanlara göre, bu bilgileri du. Bu yüzden, hiçbir harfin bir diğerine ofis kullanımının yanı sıra profesyonel pa-
tekrar elle oluşturmak yüzlerce yıl alabilir. benzemediği OCR-A ve OCR-B gibi özel yazı- zar için de çok sayıda karakter tanıma yazı-
Ama Fraunhofer Enstitüsü’nün Üretim tipleri geliştirildi. Bu, karakter tanıma ora- lımı var (mesela Abbyy FineReader OCR
Sistemleri ve Tasarım Teknolojisi (IPK) kıs- nını bir anda yükseltti. Ancak uygulamada XIX) ya da formları tanımak için OCR
mı bu işi beş yılda halletmeyi planlıyor. insanın karşısına genelde “normal” yazıtip- Systems’in FormPro’su gibi araçlar kullanı-
Bunun için, metin tanıma yazılımlarında leri çıkar. İlk “omnifont” yani yazı tipinden lıyor.
da kullanılan teşhis yöntemleri kullanıla- bağımsız OCR sisteminin geliştirilmesi bu
cak. yüzden 1976’ya, Ray Kurzweil’in keşfine ka- Metin tanıma nasıl işliyor?
dar bekleyecekti. Otomatik metin tanımanın birkaç adımı
Google’ın büyük mücadelesi Yine de günümüzde bile bir tarayıcı tek var:
Uzmanlar, ellili yılların ortalarından bu ya- başına metinleri “doğru olarak” okumaya İlk adım: Yön belirleme Tarama konusun-
na bilgisayarlara harf ve rakamları okutmak yetmiyor. Eğer özel yazılım kullanılmazsa, da eskiden beri söylenegelen bir laf vardır:
için ter döküyorlar. Bu yüzden, metin tanı- tarayıcı altı üstü bir bit eşlem dosyası oluş- Kaynak ne kadar iyiyse tarama sonucu da o
ma günümüzde sıradan bir şey. Örneğin turabiliyor. Hesaplamalar ya da fotoğraflar kadar iyidir. Yeni testler, kirlenmiş ya da
Google’ı düşünün. Arama motoru devi, şu mürekkep bulaşmış kağıtların bu işleme
anda erişebildiği tüm kütüphanelerin arşiv- ket vurabildiğini gösteriyor. Diğer yandan,
lerini tarıyor ve internette, kitap arama so- kaynak materyal iyiyse metin tanıma oranı
nuçlarında görünebilmesi için hepsini diji- %100’e bile ulaşabiliyor. Peki, metin düz mü
tal ortama taşıyor. Cep telefonu alanında da yerleştirilmiş, yoksa ters mi? Bu adım çok
benzer eğilimler var. Örneğin Linguatec’in önemli, çünkü metnin tanınıp tanınmaya-
“Shoot & Translate” adlı yazılımı, cep tele- cağını bu aşama belirliyor. OCR yazılımı
fonunuzun kamerasıyla resmini çektiğiniz dosyanın herhangi bir yerine atlayıp met-
yazıları, örneğin bilmediğiniz dildeki bir nin o kısmını tanımaya çalışıyor. Eğer bunu
menüyü birkaç saniye içinde bir başka dile başaramazsa her seferinde bit eşlem dosya-
çevirebiliyor. Elbette yazılımın metni çevi- sını 90 derecelik açıyla döndürüyor ve tek-
rebilmesi için öncelikle düzgün şekilde ta- rar deniyor. Metindeki sadece yatay değil
nıyabilmesi lazım. Bunun için kullanılan dikey unsurlar da sorun çıkarabiliyor.
teknoloji Optik Karakter Tanıma (Optical Böylece gelişigüzel örnekleme yapan
Character Recognition ya da daha yaygın OCR, metnin yönünü belirliyor.
şekliyle OCR) olarak biliniyor ve optik tara- İkinci adım: Sayfa ayarı ve hizalama Kla-
ma yöntemiyle, basılı karakterleri tanıyor. sik OCR programları daima bir seferde tek
OCR zamandan tasarruf sağlıyor ve hali- bir sayfayla uğraşır. Eğer iki sayfa bir anda
hazırda basılı bir metni sil baştan yazma taranıyorsa, OCR programı taranan dosya-
zorunluluğunu ortadan kaldırıyor. yı sayfalara ayırır. Bir düzeltme algoritma-
Boston’daki MIT’te (Massachusetts Tek- sı, örneğin kalitesiz faks gönderiminden
noloji Enstitüsü) daha sonra internetin ön- kaynaklanan hataları giderebilir. Ama bu-
cülerinden biri olan Lawrence Roberts, daha rada da sorunlar var. Örneğin, temizleme
Kitap kurdu Kirtas’ın APT BookScan
altmışlarda karakterlerin otomatik tanın- 2400rA modeli gibi kitap tarayıcılar işlemi sırasında bir “ö” harfi kolayca “o”ya
ması için ilk prosedürleri geliştirmişti. saatte 1.000 sayfa tarayabiliyor. dönüşebiliyor. Bir diğer sorun da yeni ta-
86 12/2009 www.chip.COM.TR
Karakter tanımada üç yaklaşım
Karakterleri tanımanın başlıca üç yolu var. Modern Optik Karakter Tanıma (OCR) yazılımları
genellikle duyarlığı artırmak için üçünü birden kullanıyor.
A A A
Bu yöntemdeyse karakterler önceden
kaydedilmiş bir tarz kümesiyle
karşılaştırılıyor. Örnekte gördüğünüz farklı A
harfleri, taranan karakterler kıyaslanıyor.
Örneğin popüler OCR yazılımı Abbyy
FineReader, A harfi için 48 farklı desen
Karşılaştırma
A A A
şablonu kullanıyor.
A A A
ÖZELLİK EŞLEME: Taranan Harf Kaydedilen Harf
Desen Eşlemede tüm desen önemliyken, bu
yöntemde yapı sınıflandırıcı bir karakteri, onu
oluşturan parçalara bölüyor. Böylelikle A harfi
yukarı çapraz bir çizgi, aşağı çapraz bir çizgi Karşılaştırma
ve ikisini birleştiren ortada yatay bir çizgiden
oluşuyor. Eğer ortada çizgi yoksa o zaman
harf büyük olasılıkla A değil.
rayıcıların çok hassas çalışmaması ve sa- la bu alanda çok şey değişti. Öncelikle renkli Dördüncü adım: Metin tanıma Bu aşama-
tırları yatay olarak hizalayamaması. Prog- belgeler ikilileştirme (binarization) denilen da işler daha ilginç bir hal alıyor. OCR yazılı-
ramlar böyle hataları otomatikman gideri- bir işlemle siyah beyaza dönüştürülüyor. mının tüm becerisini ortaya koyması ve
yor. Bunu, kağıda uzaktan gözünüzü kısarak karakterleri elinden geldiğince iyi tanıması
Üçüncü adım: Yerleşim analizi Şimdiye bakmak gibi düşünebilirsiniz. Harfleri tam gerekiyor. Karakter tanıma için kullanılan
kadar değindiğimiz iki adım da hazırlık okuyamasanız da sayfanın yapısını, metin iki yöntem var: Desen eşleme ve özellik eş-
amaçlıydı. Şimdiyse sıra yerleşim analizin- bloklarını, beyaz boşlukları, resimleri ayırt leme.
de. Programlar bunun için bölümleme (seg- edebilirsiniz. Bazı renk geçişleri fotoğrafla- Desen eşlemede, bir karakter bilinen bir
mentation) denilen bir işlem gerçekleştiri- ra işaret ederken, düz satırlar bir paragrafı karakter kümesiyle karşılaştırılıyor. Eğer eş-
yor, yani sayfanın hangi kısımlarında me- anlatır. OCR programları da sayfanın bö- leşirse, tanınmış sayılıyor. Bu yöntem kula-
tin, hangi kısımlarında grafik olduğunu, lümlenmiş yapısını işte bu şekilde oluştu- ğa çok mantıklı gelse de, pratikte bazı so-
barkot ya da boşluk gibi unsurları tanımlı- ruyor. runlar var: Zira desen eşlemede karakterle-
yor. Bu işlem sayfa sayfa yapılıyor. Sayfa ya- Bu elbette hataya açık bir yöntem, özel- rin %100 uyuşması gerekiyor. Ayrıca desen-
pısı bu işlem sırasında giderek daha küçük likle de arka plandaki bir resmin üzerinde lerin tanınabilmesi için kullanılan yazıtipi-
parçalara bölünüyor. Sayfalar metin blokla- yazı varsa. Programlar bu zorluğun üstesin- nin de karakter kümesinde yer alması şart.
rına, sonra paragraflara, sonra satırlara, söz- den gelmek için aşamalı bir yaklaşımı be- Bunlar yetmezmiş gibi, yazıtipi kalın, italik
cüklere ve son olarak da harflere ayrılıyor nimsiyor ve yaptıkları hatalardan ders çıka- ya da farklı boyutlarda olabilir. Tüm bunlar,
(yukarı bakınız!). Uzmanlar buna Çok dü- rıyor. Mesela metin tanıma işe yaramazsa, desen eşlemenin işini zorlaştırıyor.
zeyli Belge Analizi (Multilevel Document yazılım karşısındakinin büyük olasılıkla Bu yüzden günümüzde özellik eşleme
Analysis) adını veriyor. metin olmadığını anlıyor. Metin blokları ta- giderek ağırlık kazanıyor. Karakterler yine
İyi ama program yazıyla resmi nasıl ayırt nımlandıktan sonra iş kolaylaşıyor. Boşluk- daha küçük bileşenlere bölünüyor, örneğin
ediyor ve paragraflarla satırları nasıl tanı- lara bakılarak paragraflar, satırlar ve söz- küçük bir “b” harfi dikey bir çizgi ve küçük
yor? Geçtiğimiz yıllarda, özellikle de giderek cükler ayrıştırılıyor. Karakterler ise sözcük bir yarım çember olarak parçalanıyor. OCR
daha hızlı çalışan programların yazılmasıy- düzeyinde ele alınıyor. yazılımı bu harfin tüm yazıtiplerinin bu
www.chip.COM.TR 12/2009 87
TEST+TEKNOLOJİ KAĞITTAN PC’YE
özelliklere sahip olduğunu biliyor. Söz ko- son bir aşaması daha var: OCR programları, de var. Şu anda piyasadaki ürünlerin çoğu
nusu yöntemin dezavantajı ise özellik eşle- sözcüklerin farklı bağlamlarda kullanılma kapsam ve işlev bakımından DFR (Belge
mede karakterlerin sadece belli bir olasılıkla sıklığını da inceliyor. Dosyalama ve Bulma) ISO 10166 standardı
tanınabilmesi. Yine de bu OCR için sorun Altıncı adım: Biçimleme Metin tanıma yo- üzerine kurulu.
çıkarmıyor çünkü yazılım önce farklı özel- rucu bir iş; çünkü sayfalar önce karakterlere Bir DMS sistemi kullanıcıyla arşiv belleği
likleri arayıp sonra olasılıkları birleştiriyor. ayrılıyor, tanınıyor ve tekrar birleştiriliyor. arasında çalışıyor ve karmaşık görevler üst-
Her şeyin altından kalkan bir tanıma algo- OCR yazılımı, bölümleme sonucu elde etti- leniyor. Yine de bu sistemlerin unsurları
ritması olmadığı için, programlar farklı ği bilgiye dayanarak sayfayı orijinal şekline yıllardır belirlenmiş durumda: bir bellek,
yöntemleri bir arada kullanıyor (kutuya ba- tekrar getiriyor. Sonra da çıkış biçiminde, veritabanı ve erişim sistemi. Sıkça kullanı-
kınız). Bazı programlar farklı tanıma yön- örneğin DOC ya da PDF olarak kodluyor. lan belgeler bellekte tutuluyor. Depolama
temlerini değişik motorlar halinde kullanıp Her OCR yazılımı bazı özel biçimlerle çalışı- Alanı Ağları (Storage Area Network) diye bi-
bağımsız çalışmalarına izin veriyor. Sonuç- yor. linen bu bellek alanları günümüzde petaby-
ta her bir motor kendi sonuçlarını ortaya te düzeyinde. Bu ağ depolama alanını, üze-
koyuyor ve çoğunluğun dediği oluyor. Belge yönetimi rindeki belgelerin düzenlenmeye açık oldu-
Beşinci adım: Tekrar sözcükler Metin ta- Ancak OCR kullanmak işin ancak yarısı. Bir ğu büyük bir dosya sunucusu olarak düşü-
nıma karakter düzeyinde gerçekleşse de metnin bilgisayara hatasız olarak aktarıl- nebilirsiniz. Uzmanlar bu sunuculara Dosya
tekrar sözcüklere dönüş büyük önem taşı- ması ya da sunucuda bulunması yeterli de- Mahzeni de (File Vault) diyor. Şirketlerde
yor. Dördüncü adımın sonunda OCR prog- ğil; belgeler aynı zamanda kolayca buluna- kullanılan belgelerin büyük kısmı yapılan-
ramı farklı olasılıklara sahip çok sayıda ka- bilmeli. Akıllı arama ve erişim yönetimi işte dırılmamış. Bu oran, uzmanların tahminin-
rakter üretiyor. Bunlar sözcükler halinde bunu üstleniyor ve kullanıcının düzenleme ce %80’lere varıyor. Bu da demek oluyor ki
bir araya getirildiklerinde yine her bir söz- sürecine müdahalesini ortadan kaldırıyor. “A isimli çalışanın B müşterisiyle son üç yıl-
cüğün ayrı bir olasılığı bulunuyor. Bu yüz- NTFS gibi standart dosya sistemleri arama da yaptığı işlerden kârı 10.000 lirayı geçen-
den sözcükler öncelikle sözlükteki sözcük- sırasında çok zorlanıyor. Dosya sistemlerin- leri listele” tarzı bir sorguda bulunmak
lerle karşılaştırılıyor. de kullanıcılar dosya adı, uzantısı, boyutu mümkün değil; en azından hızlı ve eksiksiz
Birçok program bu yüzden ilgili dili da- ve değişiklik tarihi gibi özniteliklere dayalı bilgi istiyorsanız. Bu sebepten ötürü
ha en baştan ayarlamaya imkan veriyor; bu arama gerçekleştirebiliyorlar. Ayrıca NTFS DMS’lerin ikinci özelliği, veritabanı. Yazı-
da işleri hızlandırıyor. OCR yazılımı üretici- ve benzerleri ancak temel seviyede erişim lımların sıralanmamış veriye yapı kazan-
leri bu yüzden çok sayıda dili destekliyorlar, ve sürümleme (versioning) işlevi sunuyor. dırmak gibi bir becerisi de bulunuyor.
örneğin Abbyy neredeyse 200 dili tanıyor. İşte Belge Yönetim Sistemleri (DMS) bu Bu yapı oluşturulduktan sonra belgeleri
Yine de aranan tek şey terimler değil. Kök- noktada sahneye çıkıyor. Bu programların, bütün dosya sistemlerinin sunduğu bilgi
ek bileşimlerini denetleyen biçimbilim yönetilen belgeler için net olarak belirlen- alanlarına göre aramak mümkün oluyor.
(morfoloji) sözlükleri de bu aşamada kulla- miş giriş / çıkış kuralları bulunuyor ve bu Örneğin, müşteri numarası, sipariş numa-
nılıyor. Ek olarak, kullanıcı tanımlı sözlükle- kurallar, kullanıcıya atanan role göre deği- rası ya da sorumlu personel. Erişim sistemi,
re de başvuruluyor. Böylece, örneğin kimya- şebiliyor. Ayrıca veritabanı destekli meta aynı dosyanın eşzamanlı olarak iki kişi tara-
cıların deoksiribonükleik asit (DNA) sözcü- veri yönetimi, geliştirilmiş sürüm denetimi fından düzenlenmesini ve erişim çakışma-
ğünü eklemesi mümkün oluyor. İşlemin ve dizin temelli belge tarama gibi özellikleri larının çıkmasını da önlüyor. Bir de büyük
DMS ilk önce mevcut meta verileri, Belge Yönetim Seferi bu sefer metni Bulunan nitelikler bir meta Sınıflandırma genelde eksik ya da
örneğin Word dosyasındaki yazar arayıp anahtar sözcüklere bakarak tabanında toplanıyor. Böylelikle, hatalı olabiliyor. Meta verilerini
bilgilerini okumaya çalışıyor. Eğer sınıflandırıyor. Faks mesajındaki yapılandırılmamış dosyaya ek tamamlamanın iki yolu var: elle
meta verisi yoksa eldeki belge sözcükler, bunun bir ileti olduğunu verilerden oluşan yapılandırılmış etiketleme ya da öğrenen sistemler.
yapılandırılmamış demek. gösteriyor. bir küme eklenmiş oluyor.
88 12/2009 www.chip.COM.TR
şirketlerde işlemleri yöneten iletişim sunu- Bunu bir kitabın dizinine benzetebilirsiniz
cuları var. Ayrıca bazı DMS sistemlerinin (aşağıdaki kutuya bakınız!). Ayrıca belgeler
çok aşamalı arşivleme sistemleri de var. sözcük sözcük denetleniyor ve sınıflandır-
Bunlar, dosyaları en son haliyle saklıyor. Ço- maya uygun şekilde meta veriler oluşturu-
ğu zaman, bu iş için bağlantılı dönüşüm su- luyor. Dizinin yaratılması sırasında, bir de
nucuları da kullanılıyor. Bu sunucular dos- dijital not oluşturuluyor ve belgedeki her
yanın son halini, uzun vadede kullanılacak bir sözcüğün konumu buraya kaydediliyor.
olan dosya biçimine dönüştürüyor. DMS sistemi belgeleri değil de dizinleri ta-
rayarak sorguları şimşek hızında yanıtla-
DMS, belgelere yapı kazandırıyor yabiliyor.
Salt veritabanlarıyla karşılaştırıldığında
DMS’lerin ayırt edici bir özelliği, organize Yenilikler ve zorluklar
olmayan belgelere yapı kazandırabilmele- Günümüzde metin tanıma projeleri genel-
ri. Bir örnek verelim: Bir şirkete, faksla si- likle Google Books’ta ya da büyük kütüpha-
pariş geliyor. Belge taranıyor ve OCR saye- nelerde olduğu gibi büyük çaplı. OCR üreti-
sinde okunarak DMS’e aktarılıyor. DMS, cileri, tanıma algoritmalarını paralelleştir-
belgede anahtar sözcük aramaya başlıyor me üzerinde çalışıyorlar. Bu, OCR işlemci
ve bu sınıflandırma sistemi sayesinde si- gücünün tamamını kullansa bile tarama
parişler için kesilecek faturaları hazırlıyor. sürecini hızlandıracak. 3B tarama alanında
Bu sistemler yaklaşık değerler sunduğu ve da yeni açılımlar beliriyor. Mesela BSB’nin
%100 isabetle çalışmadıkları için elle eti- (Bavyera Devlet Kütüphanesi) dijital kütüp-
ketleme de mümkün. hane sorumlusu Dr. Markus Brantl, “3B ta-
Benzerlik vektörleri ve sinir ağları kulla- rama muhteşem kapaklara sahip eski kitap-
nıldığında DMS’ler bir adım ileri taşınıyor lar için çok önemli,” diyor.
ve öğrenme özelliği kazanıyor. Ama bugün balkim@chip.com.tr
Sipariş faksı
Sipariş faksı İndeks dosyası
Sipariş
Sipariş no:
Satır Kelime
Sipariş miktarı: Adet
Sipariş miktarı: Adet Satır Kelime
Satır Kelime
Adres: Gül Cad.
Hürriyet Mah. Satır Kelime
No:16
Adres: Gül Cad. Satır Kelime
Hürriyet Mah.
No:16 Satır Kelime
Satır Kelime
Bir Belge Yönetim Bir dizin, tıpkı kitapta Burada bir dizin
Sistemi’nin dizin hizmeti olduğu gibi, belgeyle dosyasının içeriği
(genelde bir Windows paralel olacak şekilde görülüyor. Metin dosyası
hizmeti) belgenin tüm ayarlanıyor. Bu dosyada, sıkıştırıldığı vakit çok az
metnini arka planda sözcüklerin konumları yer kaplıyor.
tarıyor. belirtiliyor.
www.chip.COM.TR 12/2009 89
TEST+TEKNOLOJİ BİLGİSAYAR OYUNLARI
E
ğer fizikçi William Higinbotham hakları, lisanslar ya da sözleşmeler amacına izleyiciye hitap ediyordu. Böylesine artan
1950’lerdeki oyunu “Tennis for ulaşamadı. Telif haklarının ilk yaygın kulla- bir popülariteyle birlikte ilk eleştiriler de
Two”nun telif haklarını almış olsaydı nımlarına 70’li yıllarda rastlıyoruz. Özellik- gelmeye başladı: 70’li yılların ortasında pi-
bugün zengin biri olmuştu. Ama kendisi bu le “Pong, Space Invaders, Pac-Man ve Aste- yasaya sürülen “Death Race” isimli oyunda
oyunun pratikteki kullanımını göremedi- roids” gibi arcade oyunlar telif haklarının oyuncu vurulmuş ve batmakta olan karak-
ğinden, Magnavox adındaki şirket oyunun kullanımına ön ayak oldu. Bu dönemde terlerin üzerine sürülmekteydi; dolayısıyla
hakları için başvurdu ve “Odyssey” adlı oyunların reklâmı o kadar çok yapılmıştı ki, ilk oyun ve vahşet ilişkisi kurulmaya baş-
oyun konsolunu geliştirdi. Bu gelişme as- TV satışlarında bile, müşterilerin reyonda lanmıştı. Günümüzde ise tartışmalar daha
lında oyun telif hakları için ilk girişimi oluş- bu oyunları TV’ye bağlanarak oynamaları- çok FPS oyunlardaki vahşet unsurlarına
turuyordu. Ne var ki, ilk oyunlar yeterli sa- na izin verilmişti. Örneğin Almanya’daki çevrilmiş durumda. “Doom” ya da “Counter-
yıda oyuncu ile buluşamadığından telif “Telespiele” adlı TV programı milyonlarca Strike” söz konusu tartışmaların odağında
Space Invaders
OXO Bu shoot’em up oyun
Bilgisayarlarda çalışan o kadar popülerleşti
ilk “SoS” oyun ki, Japonya’da bozuk
para kıtlığına yol açtı
1952 1972 1977 1978 1980 1982 1983 1984
Commodore 64 (C64)
bill bertram, eike, jlundqvi
90 12/2009 www.chip.COM.TR
olan oyunlardan. 70’lerin sonuna gelindi- Nintendo’nun geliştirdiği konsol, Japonya Nintendo kullanıcılara Wii ve DS sayesinde
ğinde ise oyunlar artık yavaş yavaş arcade piyasasını ele geçirdi ve diğer tüm teknolo- çok farklı deneyimler sunmaya başladı: Her
makinelerden oturma odasına taşınmaya jileri oyun anlamında hegemonyasına aldı: ne kadar oyunlar çok nadiren oyun pren-
başlanmıştı. Atari, geliştirdiği Atari VCS Famicon / NES’in çıkarttığı “Mario Bros” siplerini değiştirse de, Wii ile oyun oyna-
oyun konsoluyla bu taşınmada ön ayak ol- tüm dünya çapında en çok satan oyun oldu mak oldukça kolaylaştırıldı. Dolayısıyla pek
du ve diğer şirketler arcade oyunlarını oyun ki bu rakam halen aşılabilmiş değil. 1989 yı- çok oyun artık kendi tutkunlarına hizmet
konsollarına taşımayı kendilerine iş edindi. lından itibaren ses kartlarının tanıtılmasıy- etmeyi bir kenara bırakıp “Guitar Hero” gibi
1984 yılında yaşadığı çöküşe kadar yüksek la birlikte oyun platformlarında PC’ler ilgi oyun kolları yerine enstrümanlar kullana-
beklentiler nedeniyle, yeni piyasa kelime- odağı haline gelmeye başladı. Kendisini bir bildiğiniz serilerle tüm aileyi oyun oyna-
nin tam anlamıyla tıka basa doldu. Oyun çalışma merkezi olarak lanse eden bu bilgi- maya davet etmenin yollarını aramaya baş-
tarihindeki en büyük hayal kırıklıklarından sayarlar, rakiplerinin sadık kullanıcılarını ladı. Müşterilerini daha fazla eğlendirmek
biri Atari’nin çıkarttığı “E.T. the Extra Ter- dahi çalmayı başardı. İlk üç boyutlu oyun- isteyen üreticiler, düşüncelerle kontrol gibi
restrial” adlı oyunda yaşandı. Oyun o kadar lar 90’ların başında boy göstermeye başla- yeni yöntemlerin peşine düştü; basit bir ta-
kötüydü ki kimse almak istemedi. Atari, dı. Bu oyunlar hala işlemci sayesinde çalış- kım uygulamalarda başarıldı da. Oyun de-
oyunu piyasadan geri çekti ve tüm kopyala- tırılıyordu çünkü ekran kartları sadece 2D neyimini zenginleştiren bir başka teknoloji
rı yok etti. Böylelikle milyonlarca ürün çöpe desteğine sahipti. CD teknolojisi sayesinde de 3D monitörlerde yaşandı. Zaten pek çok
gönderilerek şirketi enkaza dönüştürdü. ise oyunlar çok yüksek bir aşama kaydetti. cihaz günümüzde özel gözlüklerle kullanı-
labiliyor. Ancak bu yıl içerisinde piyasaya
Bir 80’ler klasiği “Oyunlar filmlerden daha başarılı” çıkması beklenen ürünler sayesinde 3D göz-
Commodore’un C64 modeli zar zor çıktı ve Günümüzde PC ve konsollar büyüyen oyun lüklere gerek kalmayacak. Peki ya oyunlar?
bir oyun konsolundan başka her şeye benzi- piyasasını paylaşıyor. Almanya halkı 2008 İki yönde gelişiyorlar: Bir kısmı “Pong” gibi
yordu. Her ne kadar çok fazla oyun seçeneği yılında oyunlara 1,5 milyar Euro harcadı. Bu klasiklerin izini sürerken diğerleri çok daha
bulunmasa da, oyunlar kolaylıkla kopyala- rakam Birleşik Devletler’de tam 11,7 milyar fazla görkemli görüntü bileşenlerinin ve
nabiliyor ve ilk kez sorun çıkmadan elden dolardı. Böylelikle oyun piyasasının hacmi karmaşık evrenlerin peşinde koşturuyor.
ele dolaşabiliyordu. Tam da bu dönemde film endüstrisini geride bıraktı. Örneğin berk@chip.com.tr
PlayStation GELECEK
Sony ilk dahili CD sürücüne
sahip oyun konsolunu Grand Theft Yeni oyun
piyasaya sürdü
Auto III deneyimleri
GTA, oyunculara Oyun şirketleri
3D dünyanın oyun oynamayı
sınırsız yaşamın kolaylaştıran
kapılarını açtı cihazları geliştirmeyi
sürdürüyor. Bunların
başında da zihin
kumandası geliyor.
Moorhuhn Görünüm de
Abartılı reklamları, değişiyor. 3D ekranlar
Game Boy ilerleyen yıllarda sayesinde kullanıcılar,
Her ne kadar internette bulabildiğiniz görsel dünyanın
teknolojik olarak rakiplerinden tonla flash oyununa ön keyfini daha fazla
geri olsa da, Nintendo’nun ayak oldu çıkartabilecek
“Game Boy”u yarışı kazandı
1987 1989 1993 1994 1997 1999 2001 2006 2010
www.chip.COM.TR 12/2009 91
Test+Teknolojİ ÜRÜN İNCELEME
Donanım İÇİNDEKİLER
Donanım
94 12/2009 www.chip.COM.TR
Kasa Flash Bellek Çoklu Ortam Cihazı
AeroCool Vx-9 450W Corsair Flash Voyager GT 32 GB Dark Media Mania-W
Hesaplı upgrade: Aerocool kasaların ka- Saf performans: Dijital Trend tarafın- Sihirli kutu: Ülkemizdeki internet bağ-
litesi ile High Power güç kaynaklarının per- dan test merkezimize gönderilen Corsair’in lantılarının hızlanması ve kamera, cep tele-
formansını birleştiren Akortek bilişim, son Flash belleği daha önce flash bellek testi- fonu ve fotoğraf makinesi gibi aygıtların da
kullanıcıların ihtiyaçlarını fazlasıyla karşı- mizde birinci olan Voyager GT serisinin 32 artmasıyla kullanıcıların elinde eskiye na-
larken maliyet olarak da cep yakmayan GB’lık sürümünden oluşuyor. Kapasite art- zaran artık çok daha fazla bir içerik söz ko-
ürünlerle test merkezimize konuk olmaya tıkça hızın daha da önem kazandığı günü- nusu. Söz konusu internetten indirilen içe-
devam ediyor. Firmanın bu ay test merkezi- müzde Flash Voyager GT gerek okuma ge- riğin yanında kullanıcının kendi oluşturdu-
mize konuk olan kasası AeroCool Vx-9 rek yazma testlerinde yine çok yüksek per- ğu içerik de eklenince bu kadar içeriği izle-
450W, standart kasaların biraz dışına çıka- formanslara imza atarak beğenimizi ka- mek için artık çoklu ortam cihazları vazge-
rak alt kısımda yer alan performanslı 450 zandı. HDTune ile başladığımız okuma çilmezler arasına gidi. Akortek Bilişim’in
Watt güç kaynağı ile farklılık yaratıyor. Üst testlerinde saniyede 32 MB değerini aldığı- test merkezimize gönderdiği Dark Media
kısımda yer alan 12cm’lik fanın işlemcinin mız Voyager GT, yazma testinde de saniye- Mania ise tüm bu içeriği sadece bir kuman-
tam yanına denk gelmesi ile başarılı bir so- de 12 MB gibi yüksek hızlara ulaştı. Ürün da ile yönetmenize olanak tanıyan bir ci-
ğutma sağlayan ürün, yine diğer AeroCool bu bağlamda özellikle büyük boyutlu dos- haz. HDMI çıkışı sayesinde 1080p görüntü
kasalarda olduğu gibi zengin yuvalarıyla da yalarla çalışanlar için tatmin edici hızlar sağlayabilen cihaz H.264 ile kodlanmış vi-
çok sayıda sabit disk veya optik sürücü tak- sunuyor. Erişim süresinde de 0,7 ms değe- deoları ve MKV biçimindeki dosyaları oy-
manıza olanak sağlıyor. Açma kapama ve rini veren Voyager GT bu sayede Windows natabilmesinin yanında ISO dosyalarını da
reset düğmeleri üst kısımda yer alan kasa, 7 ve Vista’nın ReadyBoost özelliği ile de desteklemesi ile beğenimizi kazandı. İki
yine USB ve ses bağlantılarının da burada kullanılarak sistem performansını artıra- adet USB girişi ile harici disk takılabilen,
yer alması sayesinde sizi sürekli eğilme der- bilir. Flash Voyager GT’nin dikkat çeken bir kendi içerisinde SATA 3.5” diskler için yuva-
dinden kurtaracağı kesin. 450 Watt güç kay- başka yönü ise tamamen kauçuk olan su sı yer alan ürün aynı zamanda ağdaki med-
nağı sayesinde yeni çıkan DirectX 11 destekli geçirmez kaplaması. Ürünün dayanıklılığı- ya sunucuları ile de uyumlu. Türkçe altya-
ve düşük güç tüketimli HD 5000 serisi kart- nı test etmek için yapılan fırınlama, kay- zıları sorunsuz bir biçimde gösteren ürü-
ları rahatlıkla besleyebilen ürün yine geniş natma, dondurma ve düşürme testlerin- nün yazılımı da devamlı güncelleniyor ve
iç hacmi sayesinde bu geniş kartlar için de den başarıyla geçtiğini belirtmekte fayda bu sayede ürüne yeni özellikler ekleniyor.
yeterince alan sunuyor. Son olarak ürünün var. Kutu içeriği açısından da zengin olan Torrent teknolojisini de destekleyen ürün
siyah ızgaralı tasarımını da çok başarılı bul- ürün beraberinde USB uzatma kablosu ve aynı zamanda sevdiğiniz içeriği indirmeni-
duğumuzu belirtelim. boyun askılığı ile birlikte geliyor. ze de olanak tanıyor.
SONUÇ R Kasa ve güç kaynağını birleştirerek SONUÇ R Okuma ve yazma performansının SONUÇ R Toplamda 50’ye yakın video, ses,
ekonomik bir tercih sunan AeroCool, soğutması, yanında düşük erişim süresi ile de dikkatleri üze- fotoğraf ve altyazı biçimini desteklemesiyle uy-
tasarımı ve bağlantıları ile çok başarılı. rine çeken Voyager GT, aynı zamanda çok sağlam. gun fiyata mucizeler yaratan bir ürün.
P Kaliteli bileşenler P Yüksek performans P Geniş dosya desteği
P Şık tasarım P Sağlam kaplama P USB Hub desteği
P Uygun fiyat P Başarılı kutu içeriği P Optik çıkış
www.chip.COM.TR 12/2009 95
Test+Teknolojİ ÜRÜN İNCELEME
Tasarım ve hız: Inca’nın test merkezimi- Full HD’den öte: LG’nin test merkezimi- Elit yazılım: Turanlı Elektronik tarafın-
ze konuk olan yeni monitörü firmanın IL- ze konuk olan LED monitörü ilk olarak LED dan test merkezimize gönderilen
1020 modelinin yeni DVI kablolu sürümü. teknolojisiyle birlikte gelen görüntü kalite- Transcend’in JetFlash V70 flash belleği ilk
Şık piyano siyahı tasarımı ile dikkat çeken siyle dikkatimizi çekti. Ürünün menüsünde olarak firmanın kullanıcılara sunduğu JetF-
ürünü kurmak için beraberinde gelen ayağı yer alan Demo, Normal, User, Internet ve lash elite yazılımı ile rakiplerinden ayrılı-
kolayca monitörün alt kısmına yerleştirme- Movie seçenekleri arasında geçiş yaparak yor. Türkçe dil desteği bulunan bu yazılımı
niz yeterli. 20” boyutlarındaki ürün özellik- standart LCD kalitesiyle LED teknolojisinin Transcend’in web sayfası www.transcendu-
le çok büyük monitörlerde baş dönmesi ve- sunduğu görüntü kalitesini karşılaştırabili- sa.com’dan indirdikten sonra flash belleği-
ya diğer sağlık sorunları yaşayan kullanıcı- yorsunuz. Yaptığımız testte LCD kalitesinde nizi bilgisayarınıza takmalı ve yazılımı kur-
lar için ideal. Üzerinde DVI ve VGA bağlantı- siyah bölgeler aydınlık kalırken LED tekno- maya başladıktan sonra belleği seçmelisi-
sı yer alan ürün aynı zamanda dahili hopar- lojisinin devrede olduğu cihazın diğer yarı- niz. Sadece firmanın kendi belleklerinde
lörlere sahip. Hoparlörler her ne kadar yük- sında siyahlar siyah gibi dururken renkler çalışan bu yazılım sayesinde e-posta hesa-
sek kaliteli bir ses sunmasa da masasında de yine LCD kalitesine göre çok daha canlı bınızın yanında Internet Explorer veya Fi-
ek hoparlör için yeri olmayan kullanıcılar gözüktü. Şüphesiz bu resim kalitesinin ar- refox sık kullanılanlarınızı da yanınıza ala-
için iyi düşünülmüş bir ayrıntı. 2 ms tepki dındaki en büyük etken ürünün panel ay- bilirsiniz. Aynı zamanda verilerinizi 256 Bit
süresine sahip olan IL-1020 aksiyon oyun- dınlatmasının LED teknolojisine dayanması AES algoritmasıyla şifreleyebilen bu yazı-
larının üstesinde kolayca gelirken yine ve bu sayede 2.000.000:1 kontrast oranına lım gelişmiş veri yedekleme özelliklerine
10.000:1 dinamik kontrast oranı ile de ba- ulaşabilmesi. Tasarımıyla da dikkat çeken de sahip. JetFlash elite tüm bunların yanın-
şarılı bir film performansına imza atıyor. W2486L’nin alt kısmı yakuttan esinlenile- da flash belleğinizi aynı zamanda bir gü-
Yükseklik ayarı olmayan IL-1020 yine sağa rek kırmızı olarak tasarlanmış ve yine pane- venlik cihazı haline getirerek bilgisayarınızı
ve sola dönüşlerde de zorluk çektirebiliyor. lin kendisinin de çok ince olması bu şıklığa bellek takılı olmadığında kilitlemeye ola-
Öte yandan yaklaşık 25 derece eğilebilen katkıda bulunan bir başka etken. LG’nin nak tanıyor. Yazılımın bir başka özelliği ise
ürün, görüş açısını kolayca ayarlayabilme- bağlantılarına baktığımızda ise 2 adet belleği takar takamaz otomatik çalışabil-
nize olanak tanıyor. Tamamen Türkçe bir HDMI, bir adet DVI-D ve yine bir adet de mesi. Son olarak yazılımın zamanlı yedek-
menüye sahip olan ürün isterseniz görün- D-SUB girişi olduğunu görüyoruz. Bu bağ- leme özelliği de beğenimizi kazandı. JetF-
tüyü 4:3 biçiminde izlemenize de olanak lamda iki adet HDMI kablo bağlayabileceği- lash V70’in performansına bakacak olursak
tanırken farklı kullanım modları sunmayı niz ürün 2 ms tepki süresi ile PS3 veya XBOX 20MB/s okuma hızı ve 8 MB/s yazma hızı
da ihmal etmiyor. 360 oyun konsolunuz için ideal. sunduğunu görüyoruz.
SONUÇ R DVI ve VGA bağlantısının yanında da- SONUÇ R Görüntü kalitesiyle bizi büyüleyen LG SONUÇ R Suya ve darbeye dayanıklı özel kap-
hili hoparlörlere de sahip olan IL-1020 düşük tepki W2486L, Full HD film izlerken dahi sadece 27 Watt laması ile verilerinizi fiziksel olarak da güvende
süresi ve yüksek kontrastı ile başarılı bir ürün. tüketerek ne kadar tasarruflu olduğunu sergiledi. tutan V70, JetFlash elite yazılımı ile çok kullanışlı.
P Dâhili hoparlör P Yüksek görüntü kalitesi P Tatminkâr performans
P Başarılı görüntü P Düşük güç tüketimi P Su geçirmez
P 2ms tepki süresi P Şık tasarım P Yazılım özellikleri k
96 12/2009 www.chip.COM.TR
Test+Teknolojİ ÜRÜN İNCELEME
Profesyoneller için: Bilkom tarafından i5’i taçlandırın: Gigabyte’ın P55 serisin- Kaliteli aktarım: HD yayınlar daha çok
test merkezimize gönderilen Intuos4 özel- deki yeni anakartlarından biri olan P55-UD4, izlendikçe belki de daha önce dikkatimiz-
likle profesyonel anlamda tasarım ve çizim- firmanın artık birçok anakartında kullan- den kaçan bazı ayrıntılar daha da önem ka-
le uğraşan kullanıcıları hedef alan bir ürün. maya başladığı PCB’de 57 gram bakır tabaka zanmaya başlıyor. Bunlardan birisi de verici
Wacom tarafından üretilen Intuos4 özellik- içeren bir model. Bu sayede anakartın daha ile alıcı arasında köprü vazifesi gören kablo-
le profesyonellerin firmaya sunduğu öneri- serin kalmasını sağlayan Gigabyte, kararlı lar. Birçok ürün kategorisinde Test Merkezi-
ler doğrultusunda geliştirilmiş. Ürünü daha bir çalışma vaat ediyor. Öte yandan ürünün mize konuk olan Inca bu defa yeni kaliteli
yakından incelediğimizde üzerindeki kulla- mosfetleri, kuzey ve güney köprüsü de ba- HDMI’dan HDMI’a kablosu ile konuğumuz
nıcı tarafından kişiselleştirilebilen çok şarılı bir soğutma ile donatılmış. Kartın tek- oluyor. Ürünün en etkileyici yanlarından
fonksiyonlu Dokunma Halkası (Touch Ring) nik özelliklerine bakacak olursak Intel P55 birisi altın kaplama olan bağlantı noktası.
dikkatimizi çekiyor. Kaydırma, yakınlaştır- yongasetiyle birlikte LGA 1156 yuvasına sa- Bu sayede en yüksek sinyal aktarım kalitesi-
ma fırça boyutunu ayarlama, çalışma alanı- hip olduğunu görüyoruz. Ekran kartı konu- nin sağlanması amaçlanıyor. İletkenliği en
nı döndürme ve katman ekleme-çıkarma sunda da kullanıcılara yüksek performanslı yüksek madde olan altın ile kaplı bağlantı
gibi işlemleri sezgisel yöntemle yapmanıza sistemler kullanmasına olanak tanıyan fir- noktası sayesinde kabloda zamanla dış et-
olanak tanıyan bu teknoloji sayesinde çalış- ma hem CrossFireX hem de SLI desteği için kenlerden dolayı oluşabilecek bozulmaların
malarınız çok daha kolay bir hal alıyor. Hal- biri x8 hızında çalışan çift PCI Express x16 da önüne geçilmiş. Ürünün üzerindeki kali-
kanın alt ve üst kısmında ise Programlana- slot sunmayı da ihmal etmiyor. Kartın bağ- teli plastik kaplama dış darbelere karşı ko-
bilen Hızlı Tuşlar (ExpressKeys) yer alıyor. lantılarına baktığımızda iki tanesi eSATA ol- ruma sağlarken aynı zamanda kablonun kı-
Bu tuşlar sayesinde programlara özel -her mak üzere toplam 10 adet SATA diski ana- rılma noktasına kadar bükülmesini engelle-
bir programa özgü- kısayollar atamanıza karta bağlayabildiğimizi görüyoruz. Arka yerek hasar almasını önlüyor. 1.8 metrelik
olanak tanınıyor. Önceki nesillerle karşılaş- panelde ise 8 adet USB yuvası, koaksiyel ve uzunluğu kablonun televizyon veya bilgisa-
tırıldığında ergonomik ve tutarlı bir çizim optik ses çıkışları, iki adet firewire, bir adet yarınızın etrafındaki tüm aygıtlara kolayca
sunmak için ürünün düzeyinin ve biçimi- Gigabit Ethernet yuvası, 8 kanal ses çıkışı ve takılabilmesini sağlıyor. Ayrıca bağlantı
nin yeniden tasarlandığı da dikkatimizi çe- bir adet de ortak klavye/fare yuvası yer alı- noktalarının etrafı da sert plastik ile kapla-
ken bir başka ayrıntı oldu. Kalemi de baştan yor. Son olarak anakartın üzerinde yer alan narak dayanıklılığı arttırılmış. Son olarak
aşağıya yeniden tasarlanan ürünü kullan- 4 adet DDR3 bellek yuvasına 2200 Mhz hı- piyasadaki rakiplerine göre nispeten daha
maya başlamadan önce çalışmanız için uy- zında 16 GB’a kadar çift kanallı bellek kitleri uygun bir fiyat etiketine sahip olan Inca,
gun olan ucu seçmelisiniz. takmak da mümkün. bekleneni fazlasıyla sunuyor.
SONUÇ R Ergonomik ve iki elinizle de kulla- SONUÇ R Bütçeniz Core i7 için yeterli değilse SONUÇ R Inca’nın başarılı HDMI kablosuyla gö-
nabileceğiniz tasarımı ile uzun saatler çok rahat ufak bir hız aşırtma ile i5’ten i7 performansına rüntü kalitenizi garanti altına alabilir ve sisteminiz-
ve performanslı çalışma sunan başarılı bir ürün. ulaşmak mümkün. den tam performans elde edebilirsiniz
P Yüksek duyarlılık P Başarılı soğutma P Altın kaplama
P Ergonomik yapı P Kararlı çalışma P Darbelere dayanıklı
P Başarılı kontrol tuşları P SLI ve CrossFireX P Nispeten uzun k
98 12/2009 www.chip.COM.TR
Test+Teknolojİ ÜRÜN İNCELEME
Mükemmel görüntü: Philips’in yeni Cebinizdeki kamera: Sony Ericsson’un Kulaklarınıza inanın: Philips’in bu ay
FullHD LCD televizyonu Philips yeni cep telefonu Cyber-shot C903 sonunda test merkezimize konuk olan LED Televizyo-
46PFL9704H/12 ilk olarak piyasada en çok ülkemizde de satışa sunuldu. İlk bakışta 5 nu ile birlikte bir de ses sitemi göndermesi
satılan TV’lerden daha büyük olan 46” bo- megapiksel çözünürlüğünde olan ve yüksek Test Merkezimizi adeta bir oturma odasına
yutu ile dikkat çekiyor. 16:9 görüntü biçi- kalitede fotoğraf çekebilen kamerasıyla dik- çevirdi. Ambisound teknolojisiyle dikkat çe-
minde içerik aktarımı yapan 46PFL9704H/12 kat çeken ürün kamera lensini korumak ken Philips HTS8141/12 az sayıda hoparlörle-
geçtiğimiz aylarda test merkezimize konuk için de koruyucu lens kapağına sahip. Kapa- ri ile gerçek çevresel sunmayı başarabilen
olan yine firmanın Cinema 21:9 modelin- ğın altında aynı zamanda neredeyse bütün nadir ürünlerden. Oturma konumu, oda
den hatırlayacağınız üç yönlü LED ışıklan- kameralı Sony Ericsson cep telefonlarında şekli veya boyutunun getirdiği kısıtlamalara
dırma teknolojisi Ambilight Spectra 3’e de artık görmeye alıştığımız flaş da mevcut. takılmadan 5.1 ses deneyimi sunmayı başa-
sahip. Çözünürlüğü 1920×1080 olan C903 ile gelen bir başka yenilik ise yüz tanı- ran ürün bunun için Psikoakustik olgu, sıralı
46PFL9704H/12 200 Hz yenileme hızı ile 1 ma özelliği. CyberShot fotoğraf makinesi işlem ve hassas açılı sürücü konumlandırma
ms gibi inanılmaz bir tepki süresi sayesinde sahiplerinin aşina olduğu bu özellik ile çek- özelliklerinden faydalanıyor. Patentli Doub-
hareketli sahnelerde çok yüksek bir netlik tiğiniz fotoğrafta yüzün nerede olduğunun leBASS teknolojisi sayesinde ise küçük bo-
sunuyor. LED teknolojisinin nimetlerini di- önemi olmadan kamera otomatik olarak yutlardaki subwoofer’lardan, en derin bas
namik kontrast teknolojisi ile birleştiren yüzü algılayarak üzerine odaklanıyor. Ayrı- tonlarını bile duyabilmenizi sağlayan ürün
ürün, görüntünün içeriğine göre karanlık ca buna ek olarak Smile Shutter özelliğiyle bu işlem için düşük frekansları yakalayıp
bölümlerdeki aydınlatmayı kısarken aydın- çektiğiniz kişinin gülümsemesini de yaka- bunları subwoofer’ın duyulabilir aralığında
lık bölümlerde de kontrastı artırarak enerji- layabiliyorsunuz. C903 fotoğraf konusuna tekrar oluşturuyor. HTS8141/12 MP3 keyfiniz
den tasarruf sağlıyor. Bu sayede ürünün aGPS gibi farklı teknolojilere de ev sahipliği için de FullSound teknolojisi sayesinde ses
standart LCD TV’lere oranla %40 daha fazla yapan bir ürün. Bu teknoloji sayesinde de ayrıntılarını sıkıştırılmış MP3 dosyalarında
enerji tasarrufu yaptığını belirtmemizde çektiğiniz fotoğraflara konum bilgisi ekle- tekrar oluşturarak müziği önemli ölçüde
fayda var. Son olarak Perfect Natural Moti- yebilirken yol bulma amaçlı olarak da kulla- zenginleştirip ve genişletiyor, böylece hiçbir
on sayesinde özellikle hareketli sahneleri nabiliyorsunuz. C903 ekranı ile de fotoğraf bozulma olmadan CD müziği deneyimi ya-
yeniden işleyen ürün görüntüyü yumuşa- makinesini aratmayarak 2,4” genişliğinde şayabiliyorsunuz. Bu işlem için yeni nesil
tarak mümkün olan en doğal TV keyfini su- bir görüntü alanına sahip. Son olarak 3.5G Dijital Sinyal İşlemcisini (DSP) kullanan ürün
narken Perfect Pixel HD ise görüntüdeki desteğine de sahip olan ürün müzik dinle- daha fazla derinlik ve etkiye sahip tam bas
pikseller arasındaki uyumu düzenliyor. mek için de ideal. ve enstrüman zenginliği sunuyor.
SONUÇ R 5.000.000:1 kontrast değeri ile çok SONUÇ R Kayar kapaklı şık tasarımı, başarılı SONUÇ R Film, müzik ve insan sesini en iyi
yüksek kalitede görüntü sunan Philips oturma tuş takımı ve CyberShot fotoğraf makinelerini şekilde duyabilmeniz için gelişmiş teknolojilere
odanızı Ambilight Spectra 3 ile aydınlatıyor. aratmayacak özellikleriyle C903 çok başarılı. sahip olan Philips oturma odanızı canlandırıyor.
P Canlı renkler P Yüksek fotoğraf kalitesi P Çevresel ses
P Yüksek kontrast P 3.5G desteği P Kaliteli Bas’lar
P 1ms tepki süresi P Şık tasarım P Esnek konumlandırma k
Her yerde TV: Daha önceleri sadece di- Tasarımda yeni dönem: Dünya’nın en Güç sizde artık: Özellikle sık seyahat
züstü bilgisayarlar için üretilmiş olan çok bilgisayar satan firması Dell’in test mer- eden ve optik ekipmanını zorlu şartlarda
Hybrid Air Express’i konuk ettiğimiz test kezimize konuk olan yeni Studio 1555 mode- kullananlar için tasarlanan Vanguard Sup-
merkezimize bu ay da yine AverMedia’nın li ilk olarak tasarımı ile dikkat çekiyor. Per- reme 40F, -40° ve +95° sıcaklık değerleri
hem dizüstü hem de masaüstü bilgisayar- formans konusunda artık sınırları aşan ve arasında güvenlikten ödün vermeden
lar için tasarlamış olduğu VolarGo konuk benzer özellikli ürünler çıkarmaya başlayan ekipmanınızı korurken, 5 metre derinliğe
oldu. USB 2.0 yuvası üzerinden bağlanan firmalar, farklılık yaratmak için tasarıma kadar su da geçirmiyor. Daha da ilginci,
ürün biraz geniş yapısı ile yan tarafındaki daha çok önem vermeye başladılar diyebili- çanta üzerindeki iç basınç ayar düğmesi
USB yuvalarını bloke ederken üst kısmında riz. Tasarım konusunda kullanıcıları özgür sayesinde ciddi bir atmosferik basınç yalı-
yer alan yuvalara herhangi bir etki etmiyor. kılmak isteyen Dell ise ürünün sırt tasarımı tımı da sağlanmış. Darbe korumalı güç-
Ürünle beraber gelen AverTV 6 yazılımı sa- olarak 5 renk ve 200 farklı resim arasından lendirilmiş özel yüzeyi sayesinde 120 kg’a
yesinde TV ve radyo kanallarını tarayıp lis- zevkinize en uygun tasarımı seçmenize ola- kadar basınçlara karşı tam koruma sağla-
teleyebilmenizin yanında bilgisayarınıza nak tanıyor. Söz konusu test merkezimize yan Vanguard Supreme 40F, adeta “tank
kayıtlı olan videoları izleyebilir, müzik par- konuk olan modelin kırmızı ve çizgili bir sırt gibi”. Tüm bu yüksek güvenlikli koruma
çalarını dinleyebilir veya fotoğraflarınıza tasarımı vardı. Ayrıntılara önem veren Dell, özelliklerine rağmen 5 kg’ın altındaki ağır-
bakabilirsiniz. Sadece NTSC ve PAL biçimin- dizüstünün genel tasarımını da fark edilebi- lığı sayesinde size taşıma sırasında zorluk
de analog TV yayınlarını destekleyen ürün lir çizgilerle değiştirirken isteğe bağlı arka çıkarmayan çanta içindeki, iki katlı yapı
televizyon yayınlarının yanında FM forma- aydınlatmalı klavyesiyle tasarıma katkıda sayesinde daha fazla ekipmana ev sahipli-
tındaki radyo yayınlarını da alabilirsiniz. bulunurken kullanımı da kolaylaştırıyor. ği yapabiliyor. Çantanın alt kısmındaki
Yayınları dilediğiniz yerde kaydedebilir, di- Studio 1555’te Dell’in çevresel ses deneyimi kaymayı önleyici malzemeden yapılmış
lerseniz geciktirme özelliğiyle dilediğiniz sunan hoparlörler yanında bir de subwoofer alt kısım, üründe dikkat çeken özellikler-
yerleri tekrar seyredebilirsiniz. Gelişmiş kullanması da beğenimizi kazanan bir başka den biri olurken ve rahat bir taşıma için
yazılımı sayesinde MPEG2’nin yanında ayrıntı oldu. Ekran teknolojisinde de LED ar- özel olarak tasarlanmış kulp da pratikte
H.264 biçiminde de kayıt yapan ürün iPod ka aydınlatmalı panel kullanmaya başlayan kolaylık sağlayan özellikler arasında. Van-
veya PSP gibi cihazlara uygun biçimde ka- firma bu sayede görüntü kalitesini ve pil sü- guard Supreme 40F her seviyeden kullanı-
yıt yapabilirken aynı zamanda kendi oluş- resini aynı anda yükseltiyor. Son olarak ürü- cının ihtiyaç duyacağı bir çanta değilse de
turduğunuz ayarlarda da kayıt yapmanıza nün bileşenlerinin de yüksek performanslı kendi kitlesi için gerçek bir hazine denebi-
olanak tanıyor. olduğunu belirtelim. lecek kadar başarılı.
SONUÇ R Harici cihazlardan da görüntü alabil- SONUÇ R Şık tasarımının yanında başarılı do- SONUÇ R Her türlü çevre koşulunda, dizüstü
menize olanak veren VolarGo, başarılı anteni ve nanım özellikleriyle dikkat çeken Dell Studio PC, fotoğraf makinesi ya da video kamera gibi
zengin kutu içeriği ile TV keyfini her yere taşıyor. 1555 biraz daha hafif olabilirdi. cihazlarınızı taşıyabileceğiniz ilginç bir ürün.
P Başarılı sinyal alımı P Sıra dışı tasarım P İnanılmaz dayanıklı
P H.264 kayıt P Kaliteli ses P Hava şartlarından etkilenmiyor
P Windows 7 uyumlu M Hafif değil P Başarılı fiyat/performans k
Hafif ve güçlü: Lenovo’nun test merke- Serin ve sessiz: Eğer siz de bilgisayarınız- Bırakın o yapsın: ZyXEL hayatımızı her
zimize gönderdiği yeni dizüstü bilgisayarı daki her bileşenin sıcaklığını dakikada bir alanda kolaylaştırmaya devam ediyor. Fir-
T400s ilk olarak ufak boyutlarına karşın kontrol eden, soğutmaya aşırı önem veren manın yeni ürünü ZyXEL NSA-220+ özellik-
sunduğu yüksek performans ve taşınabilir- kişilerden biriyseniz, özellikle sessiz soğut- le çoklu ortam içerikle uğraşan kullanıcıla-
lik ile dikkat çeken bir ürün. İlerleyen tekno- ma konusunda başarılı ürünleri olan rın oturma odasına veya evinin herhangi
lojinin bütün nimetlerinden yaralanan Le- Xilence’ın alüminyum sabit disk soğutucu- bir köşesine yerleştirip dosya indirme, pay-
novo, 2.4 Ghz hızında çalışan Core 2 Duo suna göz atmanızda fayda var. İncelemeye laşma ve medya sunucusu olarak kullana-
P9400 işlemcisinin yanında 4 GB sistem başlamadan önce firmanın Xilence ismini bileceği çok amaçlı bir cihaz. Kurulumu ve
belleği ile ağır uygulamaların altından ko- İngilizce sessizlik manasına gelen Silence kullanımı gayet basit olan cihazın içinde iki
layca kalkabilirken yine sahip olduğu 128 kelimesinden aldığını belirtelim. Uğrunda adet sabit disk yuvası yer alıyor. Toplamda
GB’lık Toshiba SSD diski ile de yazılımların bir adet 5.25”lik yuvanızı feda ederken bir 3 TB’a kadar kapasite sunan ürüne 3,5”lik
çok daha hızlı açılmasını ve yüklenmesini adet 3.5”lik yuvanızı geri kazandıracak olan SATA diskler takabiliyorsunuz. Dosya indir-
sağlıyor. Yaptığımız ardışık okuma ve yazma ürün etkili bir soğutma için tamamen alü- me için bir BitTorrent istemcisine sahip
testinde 220 MB/s okuma ve 160 MB/s yaz- minyumdan oluşuyor. Sabit diskler aşırı bir olan ürün bu sayede bilgisayarınızı dosya
ma hızı sonuçlarını sunan SSD disk ile sis- ısınma göstermediği için üzerinde herhan- indirme için açık bırakma derdine son ve-
tem gözle görülür seviyede daha yüksek gi bir fan yer almayan ürün buna karşın iki rirken tüm bu işlemler için sadece 20 Watt
performanslı çalışıyor. LED aydınlatmalı 14” adet ısı algılayıcısına sahip. Algılayıcılardan güç harcamasıyla elektrik faturanızı da ha-
bir ekranı olan Lenovo’nun ekran kartı ise biri disk kutsunun içinde yer alırken diğeri- fifletiyor. Söz konusu medya paylaşımı
dâhili GMA 4500. 6 hücreli bir pil ile gelen ni işlemci ile soğutucu fanın arasına yerleş- olunca DLNA desteği ile ağdaki bu teknolo-
ürünün 6 saate yakın bir pil ömrü olduğunu tirmeniz gerekiyor. Daha sonra algılayıcılar, jiyi destekleyen cihazlara yayın yapabilen
da belirtelim. Ürün özellikle iş dünyasına hi- tespit ettikleri ısı verilerini cihazın ön kıs- NSA-220 Plus aynı zamanda FTP ve yazıcı
tap ettiği için beraberinde Windows Vista mında yer alan LCD ekrana gönderiyor. Bu- sunucusu olarak da kullanılabiliyor. Ürü-
Business ile geliyor. Teste gelen üründe her rada isterseniz algılayıcıyı kuzey köprüsü nün bir başka dikkat çekici özelliği ise Bro-
ne kadar 32 Bit işletim sistemi olsa da satın gibi farklı konumlara da yerleştirebilirsiniz. adcatching, yani yayınlanan içerikleri indi-
alırken 64 Bit tercih etmekte, RAM açısın- Isı dağılımını en iyi şekilde ayarlamak için rebilmesi. Bu sayede sevdiğiniz yayınları
dan fayda var. Son olarak Intel vPro teknolo- içerisinde termal pad bulunan Xilence yine ayarladıktan sonra cihazın otomatik olarak
jisini barındıran ürün bozulursa uzaktan bu sayede diski serin tutarak dolaylı olarak kaydetmesini sağlayarak hiçbir programı
tamir edilebiliyor. ömrünü artırıyor. kaçırmayacaksınız.
SONUÇ R 1.8 kg ağırlığı ile taşınabilirlik konu- SONUÇ R Sabit diskinizi başarılı bir biçimde SONUÇ R Küçük boyutlarıyla ister evde ister
sunda başarılı bir tablo çizen ürün 3G bağlantısı soğuturken işlemcinizin ısı değerini de gösteren ofiste kullanabileceğiniz, düşük güç tüketimi ve
ile de mobil özgürlüğe yeni bir boyut getiriyor. Xilence’ın tek eksiği şık olmaması. gelişmiş özellikleriyle çok başarılı bir ürün.
P Yüksek performans P Başarılı soğutma P Zengin özellikler
P Uzun pil süresi P Isı algılayıcılar P Başarılı tasarım
P Hafif yapı P LED gösterge P Düşük güç tüketimi k
Mac şıklığı: İstanbul Bilişim tarafından Üçayaklara alternatif: Fotoğrafçılık- 3B Gerçek oldu: Samsung’un test mer-
test merkezimize gönderilen Sony’nin yeni la az ya da çok ilgileniyorsanız bilirsiniz. kezimize konuk olan yeni monitörü 2233RZ,
dizüstü bilgisayarı ilk olarak sıra dışı tasarı- Üçayakla çalışmak iyidir. Optik ekipmanı- 120 Hz yenileme hızına sahip olan ve 3 bo-
mı ile dikkat çeken bir ürün. Mac benzeri nızı dengede tutar ve iyi çekimler yapma- yutlu görüntüyü destekleyen nadir bilgisa-
tasarımı PC kullanıcılarının beğenisine sun- nızı sağlar. Fakat bazen gerek çalışma orta- yar monitörlerinden biri. nVidia’nın özel
mayı amaçlayan Sony, bu bağlamda son mı gerekse taşınabilirlik açısından tekayak ürettiği GeForce 3D Vision gözlükler, uyum-
kullanıcıya tamamen gümüş rengi bir ürün daha cazip olabilir. Test Merkezi’mize yol- lu bir nVidia ekran kartı ve Windows Vista
sunuyor. Ürünün klavye tasarımına bu lanan Vanguard Tracker AP-284, üç adet veya 7 işletim sistemi ile birlikte kullanıldı-
farklılığı yansıtan firma, tuşlar arasındaki uzayabilir ayağında bulunan ve çevirmeli ğında Samsung 2233RZ ile destekleyen
mesafeyi artırarak hızlı yazarken yanlış olarak kullanılan özel kilit mekanizmasıy- oyunları üç boyutlu oynamanın ve destek-
yapma ihtimalinizi düşürüyor. Buna karşın la dikkat çekiyor. Tutamaç kısmındaki da- leyen videoları da üç boyutlu izlemenin
klavye tuşlarının basımının biraz sert oldu- ha iyi kavrama için üretilen köpük malze- keyfine varabiliyorsunuz. 120 Hz yenileme
ğunu belirtmemizde fayda var. Donanım mesi, pratikte çok işe yararken, bacağın alt hızıyla standart 60 Hz monitörlere göre da-
özelliklerine baktığımızda Core 2 Duo kısmındaki plastik kısmı hareket ettirerek ha başarılı bir render işlemi gerçekleştiren
T6500 model 2.1 GHz frekansında çalışan duruma göre alttan çıkan metal başlığı ya 2233RZ, griden griye 3 ms gibi hızlı tepki sü-
işlemcisinin yanında 4 GB DDR2 800 da plastik kısmın kendisini yüzey tutucu resi ile hayalet etkisini yok ederken
MHz’de çalışan bellek ile geldiğini görüyo- olarak kullanabilirsiniz. Çekim yaptığınız 20.000:1 dinamik kontrast oranı ile de ger-
ruz. Sabit disk olarak 320 GB kapasitesi ile yüzeye böylece başarılı bir şekilde adapte çekçi detaylar sunmayı başarıyor. Yaptığı-
gayet başarılı bulduğumuz ürün, orta sınıf olan Vanguard Tracket AP-284, 8 kg’a ka- mız denemelerde Batman: Arkham Asylum
HD 4570 ekran kartı ile de birçok rakibin- dar yük taşıyabiliyor ve sertleştirilmiş oyununda çok başarılı sonuçlar elde ederek
den ayrılıyor. 3 adet USB, kulaklık ve mikro- Alüminyum malzeme sayesinde hem sağ- CHIP Test Merkezi olarak gerçek üç boyutlu
fon, firewire, HDMI, VGA ve Ethernet port- lam hem de hafif bir tablo çiziyor. Üst kıs- oynamanın keyfine vardık. Çift algılayıcılı
ları mevcut olan üründe eSata bağlantısının mındaki vidaya kolayca fotoğraf makine- kameralarla çekilen üç boyutlu videolar ise
olmaması bizi hayal kırlığına uğrattı. Her nizi ya da video kameranızı monte edebi- yine bu sistemde şaşırtıcı derecede gerçek
zaman kendi standartlarını dayatan leceğiniz bu ürünle birlikte isteğe bağlı bir üç boyut keyfi sunmayı başardı. Üç bo-
Sony’nin bu defa Memory Stick kartların olarak ballhead yapısındaki kafaları da yutlu görüntü özelliklerinin yanında tasa-
yanında bir de SD kartlar için okuyucu koy- kullanabiliyorsunuz (örneğin Vanguard rımıyla da beğenimizi kazanan Samsung
ması ise beğenimizi kazandı. SBH-250). 2233RZ, çok şık ve şeffaf çizgilere sahip.
SONUÇ R Windows 7 yükseltme seçeneği ile SONUÇ R Fotoğrafçılıkla ilgileniyorsanız üça- SONUÇ R İkinci boyuttan üçüncü boyuta tek
gelen VGN-NW130J/S, performanslı bileşenleri ile yağınız olsun ya da olmasın çantanızda mutlaka tuşla geçiş yapmanıza olanak tanıyan ürün kulla-
dikkat çekerken hafiflik konusunda kaybediyor. bulunması gereken bir bileşen. nıcıya yepyeni bir oyun keyfi sunmayı başarıyor.
P Şık tasarım P Özel kilit sistemi P Üç boyut desteği
P İdeal performans P Başarılı zemin adaptasyonu P 120 Hz yenileme
M Hafif değil M Fiyat daha uygun olabilirdi P Şık tasarım k
Performansta yeni boyut: Her ne ka- Mühendislere özel: Oyun için tasarlan- İkisi bir arada: Samsung’un son zaman-
dar DirectX 11 destekli oyunlar daha piyasa- mış ekran kartlarıyla mühendislik yazılım- larda art arda ürettiği başarılı çoklu ortam
ya çıkmamış olsa da AMD’nin rakiplerine larını kullanmaya çalışma devri çoktan ka- telefonlarından sonra firmanın bu ürünle-
göre çok daha yüksek bir fiyat performans pandı. Egemen bilgisayar tarafından test rini yeni ve başarılı aksesuarlarla zenginleş-
oranına sahip DirectX 11 destekli HD 5000 merkezimize gönderilen ve özellikle mü- tirmeye başladığını görüyoruz. Test merke-
serisi ekran kartları uzun zamandır piyasa- hendisler için seçilmiş bileşenlerden oluşan zimize geçen ay konuk ettiğimiz sportif
da. Bu ay test merkezimize Gigabyte tarafın- Mühendis PC GE5257b’yi yakında inceliyo- amaçlı kulaklıktan sonra bu ay da firmanın
dan gönderilen HD 5770 modeli ise yine uy- ruz. Bir öğrencinin, evde ya da küçük ofisin- yeni melez Bluetooth kulaklığını konuk et-
gun fiyata rakiplerine göre çok daha yüksek de proje çizen bir mühendis, mimar ya da tik. WEP870’i incelemeye başladığımızda
performans sunmayı başarabilen bir ürün. grafik tasarımcının çalışmalarını rahatlıkla kulaklıkla müzik dinlemenize de olanak ta-
Gigabyte HD 5770, HD 4770 ile karşılaştırıl- gerçekleştirebileceği bileşenlere sahip olan nıyan A2DP Bluetooth profili ilk olarak dik-
dığında %25 daha fazla performans sunar- üründe Intel E5200 işlemci, 4 GB bellek, Qu- katimizi çeken özellik oluyor. Hem stereo
ken eski HD 4000 serisinden 4870’in perfor- adro FX3570 ekran kartı ve 500 GB sabit disk hem de mono kulaklığı aynı kutuda birleş-
mansıyla eşit bir tablo çiziyor. Windows 7’nin bulunuyor. Ürünün performansını test et- tiren firma bu sayede telefon görüşmesi ve
yazılımları hızlandırmada kullandığı Direct- mek için ülkemizde yaygın olarak kullanılan müzik keyfiniz için sizi ayrı ayrı kulaklık sa-
Compute teknolojisi, ikiden fazla monitörü bir mühendislik programı olan AutoCAD ve tın alma derdinden de kurtarıyor. WEP870
destekleyen ATI Eyefinity, geliştirilmiş HDMI bir grafik programı olan Maya için profesyo- kullanımda da yenilikler sunan bir ürün.
ses ve düşürülmüş güç tüketimi ise kartın nel bir kullanıcının normal çalışmasını ör- Söz konusu arama gelirken stereo sesi ya-
göze çarpan yenilikleri arasında. Çözünürlük nek alan iki ayrı test çalıştırdık. Testler sonu- vaş kısan ürün çağrı bittiğinde yeniden ste-
konusunda da cömert davranan HD 5770, cunda Mühendis PC kullanan bir kullanıcı- reo konuma geri dönüyor. Yine çoklu bağ-
1680x1050 veya 1920x1200 ayarlarında bir- nın AutoCAD 2009 programında aynı iş yü- lantı ile diğer ses cihazlarına da bağlanabi-
çok oyunu çok yüksek detayda kolayca çalış- künü, güçlü bir oyun ekran kartı kullanan len ürün tasarım konusunda da farklılığını
tırabiliyor. AMD’nin yeni güç tasarrufu ko- kullanıcıya göre %60 ile %80 daha kısa za- hissettiriyor. Şık bir ana gövdesi olan ürün
nusunda yaptığı iyileştirmeler sayesinde manda bitirdiğini gözlemledik. Maya 2009 krom kenarları ve grafit ön yüzü ile tarzını-
kart artık boşta iken sadece 17 watt tüketir- test sonucunda ise %79 ile %93 arasında bir zı tamamlar nitelikte bir görüntü oluşturu-
ken en yüksek seviyede de 112 Watt tüketerek performans farkı görülüyor. SPECviewperf yor. Son olarak WEP870’in çift mikrofonlu
performans başına watt tüketiminde de fir- 10 test sonucu ise ürünün CAD/CAM yazı- gürültü önleyici bir özelliği olduğunu da
mayı lider yapıyor. lımlarındaki performansını sergiledi. belirtelim.
SONUÇ R DirectX 11 ve SM 5 teknolojilerinin SONUÇ R CAD/CAM uygulamaları için tasar- SONUÇ R LCD ekranı ile bağlantı durumunu,
yanında yüksek performans sunarken düşük güç lanmış nVidia Quadro ekran kartı ile GE5257b, pil seviyesini ve aramaları görüntüleyebilen ürün
tüketen HD 5770, Editörün Seçimi ödülünü alıyor. mühendislerin beklentilerini fazlasıyla karşılıyor. uzun konuşma ve bekleme süresi ile çok başarılı.
P Yüksek performans P Yüksek performans P Çift kulaklık
P Düşük güç tüketimi P Kaliteli bileşenler P Şık tasarım
P DirectX 11 desteği P Yükseltme seçeneği P Çift mikrofon
Merhaba 32 nm
esahin@chip.com.tr,
www.chip.com.tr/blog/sahin
TEST CİHAZLARI
Donanımların
performanslarını ölçmek
için hazırlanan cihazlar
sayesinde birçok ürünü
test etmek mümkün.
C
HIP TOP 10 tablolarında her ay ken- ride yer alıyor ise bu tüm tabloyu etkiliyor.
114 Dijital Video Kameralar (600 $’a kadar)
di kategorisinde en iyi on donanımı Bunun için tabloları tekrar tekrar kontrol
114 Dijital Video Kameralar (High definition)
yayınlıyoruz. Gerçekleştirilen test- ediyoruz. TOP 10 tablolarında fiyat perfor-
114 Cep Telefonları (İş telefonları)
lerde birçok ürün inceleniyor ve test mans oranlarına da yer verdiğimiz için bu
114 Cep Telefonları
prosedürümüz doğrultusunda de- bilgileri satın alma rehberi olarak da kulla-
ğerlendiriliyor. Değerlendirdiğimiz ürünle- nabilirsiniz. Bu oranın yalnızca o ayki tab-
115 Yazıcı (Çok fonksiyonlu renkli lazer)
ri bir veritabanında toplayarak sizlerle pay- lodaki ürünler arasındaki bir oran olduğu-
115 Yazıcı (Çok fonksiyonlu mürekkep püskürtmeli)
laşıyoruz. Burda önemli olan bu ürünleri nu unutmayın. Yani performansı iyi olan
115 Ev Sineması Projektörleri
güncel ve doğru olarak yayınlamak. Hazır- bir ürünün fiyatı da uygun ise diğer tüm
115 Televizyon (LCD 32 inç)
ladığımız bu tabloların en büyük farkı her Fiyat/Performans puanını değiştirebilir.
ay güncellenmesi. CHIP TOP 10 tabloları Ürünlerin performans değerlerini bir ba-
116 Televizyon (42 inç LCD)
test tablolarından biraz farklı. TOP 10 tablo- kışta görebilmeniz için renk kodları kulla-
116 AMD Anakartlar
larında önemli ve kısa bilgiler yer alıyor. nıyoruz. Yeşil renk test ve incelemede çok
116 INTEL Anakartlar
Donanım inceleme bölümümüzde yer alan iyi performans ortaya koyan ürünleri gös-
116 100 $ - 200 $ Arası Ekran Kartları
ürünleri ve piyasaya yeni çıkan ürünleri ay- teriyor. Sarı renk, test ve incelemede iyi
nı kriterlerle ölçüp TOP 10 tablolarındaki performans ortaya koyan ürünleri gösteri-
yerlerine koyuyoruz. Testi veya incelemeyi yor. Turuncu renk, ortalama performans Her ay ürünlerin son kullanıcı satış fiyatla-
kaçıran okurlarımız ürünleri TOP 10 tablo- ortaya koyan ürünleri gösteriyor. rını güncelliyoruz. Ürünleri, ay içerisinde-
larından takip edebiliyorlar. Böylece aylar ki değişiklikler nedeniyle daha uygun fi-
önce çıkan bir ürün ile yeni çıkan bir ürünü Değerlendirme: CHIP her TOP 10’u şu sı- yatlarla da temin etmeniz mümkün. Fiyat/
kıyaslayabilme şansımız oluyor. Ürünleri nıflara ayırıyor. Performans puanını 5’lik not sistemine gö-
ayırırken kategorilerine ve performansları- ■ Zirve sınıfı (100-90 puan), re hesaplıyoruz. Tek tek değerlendirmeler-
na göre değerlendiriyoruz. Kategori seçimi ■ Üst sınıf (89-75 puan) deki en iyi değerler sütunlarda kalın yazı
çok önemli. Eğer bir ürün yanlış bir katego- ■ Orta sınıf (74-45 puan) tipleriyle gösteriliyor.
Cep telefonları
Te Me Ek Ka
lef ran m
on sa Öz era
jla çö
Mu fonk şm el
GS zü çö Ve
ltim siy Ergo a/v M nü
rlü zü ri fon
To Fiy ed o nla n o e sta ğü Mü nürl
p lam at/ ya rı ( m i
A ğır riler n da (pi z üğ ks
iyo
pu (% % ( 2 lık ( rtl UM ik ça ü (m
an
Fiy
at
pe
rf. 30 25
)
5 %) (g) %20 arı
ks
el) TS lar p)
n lar
Sıra Model ) ) ı
360 x 640 •
LG GD900 Crystal
1 Samsung I8910 HD 94.5 870 $ orta 100 91 87 152 100 Quadband, GPRS • 8 E-Mail/Bluetooth/USB/ser.
640 x 360 • Şık görünümlü, 8 megapiksel
2 Nokia 5800 XpressMusic 93.8 430 $ çok iyi 97 96 83 114 99 Quadband, GPRS, HSCSD • 3.1 E-Mail/Bluetooth/USB
kameralı sıra dışı cep telefonu, pil
3 Samsung i8510 innov8 93.1 520 $ iyi 92 93 92 141 96 Quadband, GPRS 240 x 320 • • 8 E-Mail/Bluetooth/USB
süresi iyi, ancak mimik yönetimi
YENİ 4 Samsung Pixon12 M8910 92.2 400 $ çok iyi 100 91 78 120 100 Quadband, GPRS 480 x 800 • • 12 E-Mail/Bluetooth/USB/ser. çalışmıyor, tarayıcı biraz sorunlu
YENİ 5 Nokia E52 91.8 800 $ orta 87 93 96 95 92 Quadband, GPRS 240 x 320 • • 3.1 E-Mail/Bluetooth/USB
6 Sony Ericsson W995 91.8 400 € orta 97 95 87 115 90 Quadband, GPRS, HSCSD 240 x 320 • • 8 E-Mail/Bluetooth/USB
7 Nokia N96 90.9 710 $ orta 90 98 83 125 96 Quadband, GPRS, HSCSD 240 x 320 • • 5 E-Mail/Bluetooth/USB
8 Sony Ericsson C905 90.7 400 € orta 92 93 86 135 91 Quadband, GPRS, HSCSD 240 x 320 • • 8 E-Mail/Bluetooth/USB
YENİ 9 Nokia 6710 Navigator 90.6 550 $ iyi 94 97 76 123 96 Quadband, GPRS, HSCSD 320 x 240 • • 5.1 E-Mail/Bluetooth/USB
YENİ 10 LG GD900 Crystal 90.5 550 $ iyi 97 90 81 124 93 Quadband, GPRS 480 x 800 • • 8 E-Mail/Bluetooth/USB
TEST DEĞERLERİ teKNİK VERİLER
YAZICI
r Çok fonksiyonlu mürekkep püskürtmeli
Gü Ma
çt Do ks
ük na im
eti nım A4 um
Ba mi s A 4
sk E r ( s öz ay fo çö
To ık go ta ell fa to zü
ali n i f nü
plam Fiy
at/ tes nom d-by Hız kleri iyatı sa
yfa rlü Ba
ğla
pu Fiy pe i (% i (% ,w (% (% (ce f k( ntı Epson Stylus SX515W
an rf. 30 20 att 15 10 nt i ya dp lar Fa
Sıra Model at ) ) ) ) ) ) tı i) ks
Hızlı metin baskısı, iyi tarayıcı,
düşük stand-by güç tüketimi, 2,5
1 HP Officejet Pro 8500 WiFi 87.3 420 $ iyi 82 81 6.8 78 100 1.9 0.91 4.800 x 1.200 USB 2.0, LAN, WLAN renkli faks inçlik grafik ekran, ancak biraz sesli
2 Canon Pixma MX700 83.8 380 $ iyi 96 89 6.2 70 85 2.8 1.15 4.800 x 1.200 USB 2.0, LAN renkli faks çalışıyor
3 Canon Pixma MX860 81.7 350 $ iyi 94 91 7.3 64 95 2.9 1.35 9.600 x 2.400 USB 2.0, LAN, WLAN renkli faks
4 Canon Pixma MP970 80.6 380 $ iyi 90 85 5.1 82 92 2.8 1.45 9.600 x 2.400 USB 2.0, LAN -
5 Canon Pixma MP630 78.9 210 $ çok iyi 91 100 4.7 76 71 3.8 1.68 9.600 x 2.400 USB 2.0 -
YENİ 6 Lexmark Prevail Pro705 78.9 230 $ çok iyi 83 74 7.9 89 91 3.6 0.82 4.800 x 1.200 USB 2.0, LAN, WLAN renkli faks
7 HP Photosmart Premium 78.9 340 $ iyi 84 79 6.4 75 100 3 1.37 9.600 x 2.400 USB 2.0, LAN, WLAN renkli faks
8 Epson Stylus SX515W 76.7 170 $ çok iyi 79 97 4.7 90 69 3.3 1.61 5.760 x 1.440 USB 2.0, LAN, WLAN -
YENİ
9 HP Photosmart C8180 75.8 290 $ iyi 84 82 8.4 54 86 4.2 1.47 4.800 x 1.200 USB 2.0, LAN, WLAN -
Test değerleri Teknik veriler
Ev sineması projektörleri Pr
oje
D Ek ks
Gö onan Erg En Gü
r
(en an di
i
(en yon
rü
To
p Fiy ntü ım ö onom erji rü Ç az yag az mes
lam at/ ka z e l i (2 tük Ko ltü ( özün - e on - e afe
pu Fiy pe lite kle l i 0 et n tra son ürl n ç ali n ç si Epson EH-TW5000
an at rf. %) i m st e) ük ok ok 24
Sıra Model si ri i ) ) p Full-HD ev sineması projektörü,
mükemmel görüntü kalitesi, yüksek
1 Mitsubishi HC5500 92.2 1800 € orta 95.8 100 90.2 53.4 ‘4.912:1 1.1 1.920 x 1.080 1,3 - 6,4 1,6 - 8,0 m • maksimum kontrast, düşük güç
2 Sanyo PLV-Z3000 92 2150 € kötü 98.8 83.3 82.5 97.3 ‘8.073:1 2.2 1.920 x 1.080 1 - 7,6 1,2 - 18,4 m • tüketimi (stand-by), ancak biraz
3 Sanyo PLV-Z700 91.1 1580 € orta 89.4 88.9 100 71.3 ‘2.378:1 1 1.920 x 1.080 1 - 7,6 1,2 - 18,4 m • sesli çalışıyor, pahalı
YENİ 4 Epson EH-TW5000 90.4 2,270 € kötü 100 89 70 96 11.864:1 1.6 1.920 x 1.080 0,8 - 7,6 0,88 - 19,14m •
5 Epson EMP-TW2000 88.9 1780 € orta 100 83.3 70.5 82.8 ‘9.697:1 2.3 1.920 x 1.080 1,2 - 5,9 0,9 - 9,6 m •
6 Sony Bravia VPL-HW10 88.5 1820 € orta 95.1 77.8 90.3 46.6 ‘4.455:1 1.2 1.920 x 1.080 1 - 7,6 1,4 - 14,3 m •
7 Epson EMP-TW980 86.7 780 € çok iyi 96 83.3 72.2 82.7 ‘4.177:1 3.1 1.920 x 1.080 0,8 - 3,8 0,9 - 9,6 m •
8 Epson EMP-TW700 86.3 790 € çok iyi 95 94.4 65 74.4 ‘7.619:1 2.8 1.280 x 720 0,8 - 7,6 0,9 - 9,6 m •
9 Panasonic PT-AX200E 85.7 1000 € iyi 92.7 88.9 71.5 76.8 ‘3.438:1 2.2 1.280 x 720 1-5 1,2 - 12,4 m -
10 BenQ W500 82.6 630 € çok iyi 83.5 88.9 71.7 100 ‘5.299:1 2.6 1.280 x 720 0,6 - 7,6 1,5 - 9,0 m •
TEST DEĞERLERİ teKNİK VERİLER
TELEVİZYON TV
-vi
d K
Gü
çt
r LCD, 32 İnç eo
gö Gö ontr ük
eti
ün rün ast (
r mi Çö
zü
tü tü s P E
arl rgo (sta nü
To ka ka atra ak n nd rlü Ölç
p lam Fiy lite lite nç lık o mi -by k( üle
at/ si ( si ( tah ( c ( , pik r( SC
pu Fiy pe % % 2 tas d / 2 0 wa se cm HD AR YU VG
an at r f. 3 0) 5) ı) m % t t) l) MI
Sıra Model ²) ) ) T V A
Sony KDL-32V5500
1 Philips 32PFL9604H 96 1,100 € orta 97 100 185:1 441 100 < 0,1 1.920 x 1.080 78 x 56 x 22 4 2 1 1 Çok yüksek kontrast, çok iyi TV,
2 Sony KDL-32V5500 95.4 730 € iyi 97 100 215:1 389 96 < 0,1 1.920 x 1.080 80 x 58 x 26 4 2 1 1 video ve görüntü kalitesi, analog
3 Samsung LE32A659 94.2 550 € iyi 100 98 194:1 592 91 < 0,1 1.920 x 1.080 81 x 58 x 25 4 2 1 1 Full-HD, ancak sadece otomatik
Sharp Aquos LC-32DH77E ışık sınırlandırıcı (sensör yok)
4 93.5 700 € iyi 97 97 197:1 418 95 < 0,1 1.920 x 1.080 76 x 57 x 24 3 2 1 1
5 Philips 32PFL7403D 88.1 460 € çok iyi 78 99 181:1 511 100 < 0,1 1.366 x 768 82 x 58 x 22 4 2 1 –
6 Toshiba 32XV556D 87.3 400 € çok iyi 89 89 168:1 491 98 < 0,1 1.920 x 1.080 79 x 57 x 26 3 2 1 1
7 LG 32LG6000 86.9 470 € iyi 92 93 153:1 449 79 < 0,1 1.366 x 768 81 x 66 x 32 4 2 1 1
8 Panasonic TX-32LX85F 86.2 460 € iyi 87 91 134:1 468 93 < 0,1 1.366 x 768 82 x 57 x 25 3 2 1 1
9 Samsung LE-32A456 85.2 390 € iyi 91 99 173:1 438 66 0.6 1.366 x 768 80 x 57 x 27 3 2 1 1
TEST DEĞERLERİ teKNİK VErİLER
TV
-vi Gü
d çt
TELEVİZYON eo
gö
r
Gö
rü
Ko
n tra
ük
eti Çö
r LCD, 40/42 İNÇ ün
tü ntü P
st
arl rgo i (sta
E (s
m zü
nü
To ka ka atr
p Fiy lite lite an ak n o n d rlü Ölç
lam at/ si ( si ( ç ta lık (c mi ( -by, k(
pik üle
r( SC
pu Fiy pe %3 %2 hta d/ 20 wa se HD AR YU
an at rf. 0) 5) sı) m²) %) tt l) cm MI VG
Sıra Model ) ) T V A Toshiba 42ZV635D
Çok iyi görüntü kalitesi,
1 Samsung UE40B7090 94.8 1,400 € orta 100 98 181:1 439 96 < 0,1 1.920 x 1.080 100 x 70 x 26 4 1 1 1 ayarlanabilir ışık sensörü, temiz
2 Sony KDL-40WE5 93.3 1800 $ iyi 100 95 203:1 353 86 < 0,1 1.920 x 1.080 99 x 68 x 30 4 2 1 1 Full-HD çözünürlük, ancak VGA
3 Samsung LE40B652 92.2 1300 $ çok iyi 98 93 185:1 487 94 0.6 1.920 x 1.080 99 x 70 x 26 4 2 1 1 ile sadece 1.360 x 768 mümkün,
4 Samsung UE40B6000 91.5 1,450 € orta 99 96 197:1 314 92 < 0,1 1.920 x 1.080 98 x 69 x 26 4 1 1 1 Preset yok
5 Sony KDL-40Z4500 88.4 1650 $ iyi 89 100 203:1 261 77 < 0,1 1.920 x 1.080 100 x 70 x 28 3 2 1 1
6 Sony KDL-40W4500 87.5 1700 $ iyi 93 95 167:1 543 81 < 0,1 1.920 x 1.080 99 x 68 x 28 3 2 1 1
7 LG 42LH5000 87.4 1200 $ çok iyi 99 88 182:1 427 80 < 0,1 1.920 x 1.080 106 x 72 x 27 4 2 1 1
8 LG 42LH7000 87.1 1850 $ iyi 100 94 163:1 467 78 0.5 1.920 x 1.080 101 x 78 x 33 4 2 1 1
YENİ 9 Toshiba 42ZV635D 86.9 1050 $ iyi 98 93 189:1 417 73 < 0,1 1.920 x 1.080 106 x 72 x 32 4 1 1 1
10 Philips 42PFL9703D 85.6 1,150 € iyi 83 90 158:1 461 90 < 0,1 1.920 x 1.080 105 x 73 x 26 4 2 1 1
TEST DEĞERLERİ teKNİK VEİLER
AMD ANAKARTLAR Do
na Ku
r am2 nım ll an IDE Firew
Pe ım Ek /SA i
To
öz
ell r for ko
la
RA
M/
ran E n TA re (d
p lam Fiy ikl
eri
ma
ns
ylı
ğı
Yo
n PC kart tegr G
ba
ğ
ah
ili Se
at/ Iy ı e l
pu Fiy pe (%
40
(%
35
(%
25
ga
s eti uv yuv gra bit-L antıl /har s çık
Sıra an at rf. ) ) ) as
ı a sı f ik A N arı ici) ışı
Model Gigabyte GA-MA780G-UD3H
Çok iyi performans ve ses sistemi,
1 Asus Crosshair II Formula 98.3 220 $ iyi 98 99 98 nVidia nForce 780a SLI 4/2 3 • 2 1/6 1/1 7.1
HDMI ve DVI çıkışlara sahip,
2 Foxconn Destroyer 96.4 300 $ orta 100 99 88 nVidia nForce 780a SLI 4/1 4 • 2 1/8 1/1 7.1 AM3 uyumlu, Hybrid-CrossFireX
3 Asus M3N-HT Deluxe 95.6 235 $ iyi 96 100 89 nVidia nForce 780a SLI 4/2 3 • 1 1/7 2/– 7.1 teknolojisini deskteliyor, WLAN yok
4 Gigabyte GA-MA790GP-DS4H 94.6 190 $ iyi 89 98 100 AMD 790GX 4/2 2 • 1 1/6 2/1 7.1
5 Gigabyte GA-MA790X-UD4 94.1 130 $ çok iyi 87 98 100 AMD 790X 4/2 2 – 1 1/6 1/2 7.1
YENİ 6 Gigabyte GA-MA780G-UD3H 93 105 $ çok iyi 88 96 97 AMD 780G 4/2 2 • 1 1/6 2/1 7.1
7 MSI K9N2 SLI Platinum (MS-7374) 92.7 135 $ çok iyi 90 99 89 nVidia nForce 750a SLI 4/2 2 • 1 2/8 1/1 7.1
8 MSI K9A2 Platinum 92.5 175 $ iyi 92 98 86 AMD 790FX 4/2 4 – 1 1/8 1/1 7.1
9 Foxconn A79A-S 91.9 140 $ iyi 93 99 81 AMD 790FX 4/1 4 – 2 1/8 1/1 7.1
10 Gigabyte GA-MA770-UD3 91.7 90 $ çok iyi 85 99 92 AMD 770 4/2 1 – 1 1/6 1/2 7.1
TEST DEĞERLERİ teKNİK VERİLER
INTEL ANAKARTLAR Do
na Ku Fir
r SockeT 775 nım
Pe
ll an
ım E
IDE
/SA
ew
öz
ell r for ko RA kran T US ire (
To ikl ma la M/ k A b B2 da
p Fiy ylı Yo PC a a . h
lam at/ eri
(%
ns
(%
ğı
(% nga I y rtı y Gbi ğlan 0 çık ili/h Ses
pu Fiy pe 40 35 25 s uv uv t-L tıla ışl ar çık
Sıra Model
an at rf. ) ) ) eti as
ı a sı A N rı a rı ici) ışı
Asus P5Q Premium
Çok iyi donanım özelliklerine sahip
1 Asus Rampage Extreme 98.2 415 $ orta 100 100 94 Intel X48 4/2 2 2 1/9 12 1/1 7.1 enerji tasarruflu anakart, dört tane
2 Asus Striker II Extreme 97.2 345 $ orta 96 98 98 nVidia nForce 790i Ultra 4/2 3 2 1/8 10 1/2 7.1 PCI-Express ekran kartı yuvası, 2 x
3 Asus Maximus Extreme 95.6 370 $ orta 96 99 90 Intel X38 4/2 3 2 1/8 12 1/1 7.1 Firewire, 10 x SATA, Express Gate
4 Foxconn BlackOps 94.2 250 $ iyi 87 98 100 Intel X48 4/3 3 2 1/8 12 1/1 7.1 SSD, uygun fiyatlı
5 Asus P5Q Premium 93.2 260 $ iyi 100 94 81 Intel P45 4/2 4 2 1/10 14 2/– 7.1
6 Gigabyte GA-EP45T Extreme 93.2 195 $ iyi 86 98 98 Intel P45 4/3 3 2 1/6 12 3/– 7.1
7 Asus Maximus II Formula 92.9 235 $ iyi 91 96 91 Intel P45 4/2 2 2 1/9 12 1/1 7.1
8 Gigabyte GA-EP45-UD3P 92.8 150 $ çok iyi 86 97 98 Intel P45 4/2 2 2 1/8 12 1/2 7.1
9 Asus P5Q Deluxe 92.6 180 $ iyi 93 97 86 Intel P45 4/2 3 2 1/9 10 1/1 7.1
TEST DEĞERLERİ teKNİK VERİLER
V
ista eskidi, ondan ayrılmak size faz- sela nVidia, Vista çıktıktan ancak yarım yıl CHIP DVD’sindeki araçlarla Windows 7 ma-
la zor gelmemeli. Sonuçta artık sonra çalışan Vista sürücülerini çıkarmış- saüstüne benzer bir masaüstüne sahip ola-
Windows 7 piyasada ve bu ken, aynı üretici Windows 7 için daha Mayıs bilir ( r S. 121 bilgi kutusuna bakın) ve bu
Microsoft’un şimdiye kadarki en ayında ilk beta ekran kartı sürücüsünü çı- sayede en azından yeni özelliklerden bazıla-
iyi işletim sistemi. Daha beta aşa- kardı. rını kullanabilirsiniz.
masında yeni Windows şaşılacak derecde Kısaca, beklemek veya emektar XP’ye ya- CHIP, Windows 7’ye güzel bir şekilde na-
hızlı ve stabil çalışıyordu, fazla can sıkmı- pışıp kalmak için artık mantıklı bir neden sıl terfi edebileceğinizi ve eski
yordu ve yeni kullanım konseptiyle olumlu yok. Tek istisna: oldukça eski ve zayıf bir Windows’unuzdaki kişisel verileri nasıl
bir izlenim bırakıyordu. Donanım üreticile- PC’niz var ve yeni Windows’un bunda çalış- transfer edebileceğinizi veya yeni
ri de bu defa zamanında hareket ettiler: Me- ması mümkün değil. Böyle bir durumda Windows’a uygun hale nasıl getirebileceği-
Windows 7
BAŞLA Upgrade Advisor
Bilgisayarın Windows 7
için uygunluğunu kontrol et
Başlangıç
noktasına dön BIOS
DVD’den
açılmayı sağla
YENİ
Dönüştürme
n d ar
x
uy ilgi
gu
uy
değiştir
gis
Bil
YEDEK Güncelleme
LEME Windows 7’yi terfiden
önce en güncel hale
Verileri yedekle getir
Upgrade
Sadece Vista kullanıcısı bu
Paralel Partition
kurulumu
p yolu izleyebilir
kurulum Windows 7’yi
Windows 7 için yeni, kur
Eski Windows’unu koru, ayrı bir disk bölümü
YENİ
yenisini ek olarak kullan oluştur
BIOS
DVD’den
Doğrudan yeni
kuruluma geç
kurulum açılmayı sağla
HEDEF
u ru lumu Windows 7’ye terfi
w k7
Dil seçimi
Boot
s Win do
Windows 7 kurulum
DVD’sini sürücüye tak
yük Şİmdİ
Taskbar Iconizer R Pencereleri simge olarak gösterir
nizi açıklıyor. Gerekli tüm araçları elbette mek istiyorsanız, Paragon Partition Mana- önerilen ayarları kullanın, böylece güvenlik
CHIP DVD’sine koymayı ihmal etmedik. ger gibi bir araçla veya Vista’da »Disk Yö- için kritik güncellemeleri kaçırmamış olur-
netimi« ile Windows 7 için yeni bir birincil sunuz. Saat dilimini de girdikten sonra
Yedekleme: Önce yedekleyin, disk bölümü oluşturun. »Disk Yönetimi«ni PC’nizin bir ev ağına mı, iş ağına mı, yoksa
sonra kurun “Başlat – Denetim Masası – Sistem ve Ba- herkese açık bir ağa mı dahil olduğu soru-
Geleceğe yolculuğunuz eski Windows’taki kım – Yönetimsel Araçlar – Sabit disk bö- sunu cevaplamanız gerekiyor. Ev kullanıcı-
ayarları yedeklemekle başlıyor. Bunun için lümleri oluştur ve biçimlendir” ile açabi- ları için ilk seçenek ideal. Windows, masaüs-
değişik araçları CHIP DVD’sine koyduk. Per- lirsiniz. Yeni disk bölümünü oluşturduy- tünü oluşturana kadar bekleyin, daha sonra
sonal Backup kişisel ayarlarınızı harici bir sanız, bilgisayarınızı Windows 7 kurulum yeni işletim sisteminin tadını çıkarmaya
veri medyasına kaydediyor, Outlook Backup DVD’sinden başlatın. Bunun için BIOS’ta başlayabilirsiniz.
Assistant gibi özel araçlar da e-posta ve kon- DVD sürücünüzü »First Boot Device« ola- Yükseltme: Yeni Windows’u eskisinin üze-
takt bilgilerinizi güvence altına alıyor. Al- rak ayarlamanız gerekiyor. Windows 7 ku- rine sadece Vista’nız varsa kurabiliyorsu-
ternatif olarak Windows 7 kurulum DVD’sini rulumunda dil, klavye ve saat dilimi ola- nuz, hatta burada da bazı kısıtlamalar söz
takabilir, burada »support\migwiz« dizini- rak Türkçe’yi (Türkiye) seçin ve “Şimdi konusu: piyasada satılan tüm Vista sürüm-
ni açabilir ve »migsetup.exe« dosyasını ça- yükle”ye tıklayın. Lisans koşullarını kabul leri terfi imkanı sunmuyor. Vista’nın Servi-
lıştırabilirsiniz. Bununla Windows Kolay edin ve “Özel (gelişmiş)”i seçin. Şimdi ce Pack 1 veya 2 ile donatılmış olması gere-
Aktarım transfer aracını açmış olacaksınız, Windows 7 için yeni oluşturduğunuz disk kiyor. Ayrıca daha büyük bir sürümden, da-
bu da aynı şekilde kullanıcı hesaplarınızı, bölümünü seçebilir ve işletim sistemini ha küçük bir sürüme yükseltme yapmak da
Belgelerim klasörünü, e-postalarınızı ve çok buraya kurabilirsiniz. mümkün değil. Mesela bir Vista Ultimate
daha fazlasını yedekliyor. Yeni kurulum: Eski Windows’unuz artık sa- kullanıcısı, Windows 7 Home Premium’a
dece canınızı sıkıyor ve nihayet geleceğe yükseltme yapamıyor. Windows XP’de ise
Kurulum: En iyisi en tazesi ışınlanmak mı istiyorsunuz? O zaman eski- her halükarda yeni bir kurulum gerekiyor.
Verilerinizi güvence altına aldıysanız, yeni lerden kurtulun. PC’nizi Windows 7 kuru- Yükseltmenin avantajı ise şu: Eski Windows
Windows’a geçiş yapabilirsiniz. Ya mevcut lum DVD’si ile açın ve “Özel (gelişmiş)” ku- bu sırada »windows.old« adında bir dizine
işletim sisteminize paralel, yeni kurulum rulum seçeneğiyle sabit diskinizi seçin. Sü- atılıyor. Bazı kişisel dosyalarınızı yedekle-
veya terfi yapabilirsiniz. rücü seçenekleriyle diski NTFS dosya siste- meyi unuttuysanız, bunları sonradan Win-
Paralel kurulum: CHIP, genel olarak ye- miyle formatlayın. “İleri” ile onayladıktan dows Gezgini ile »old« dizininden kurtara-
ni Windows’u yeni formatlanmış bir disk sonra Windows 7 kurulacaktır. Kurulum, biliyorsunuz. Microsoft, işlemin tam olarak
bölümüne kurmayı öneriyor, zira yükselt- PC’nin performansına bağlı olarak yarım ile nasıl yapılacağını http://support.microsoft.
meler (upgrade) biraz sorunlu olabiliyor bir saat arasında sürebilir. Kurulum tamam- com/kb/933211/ adresinde açıklıyor. Deza-
(“Upgrade” bölümüne bakınız). En azın- lanınca bir kullanıcı adı ve şifre, ürün anah- vantajı: »windows.old« klasörü sabit diskte
dan 30 GB sabit disk alanınız varsa ve eski tarı girebilir ve Windows güncellemelerini oldukça büyük yer kaplıyor ve silinmesi de
Windows’unuzu kullanmaya devam et- nasıl alacağınızı belirleyebilirsiniz. Burada çok kolay değil. Microsoft, neyse ki bu işle-
Anlaşılır
Windows
7, değişik
dizinlerde
bulunan
fotoğrafları
bir kitaplıkta
topluyor.
Donanım merkezi
Sisteme bağlı cihazları
»Aygıtları ve yazıcıları
Ağa bağlayın »Ev grubu« ile birden fazla Windows 7 bilgisayarını bağlayabilirsiniz. görüntüle« ile yönetebilirsiniz.
cut yardım kayıtları size yardımcı olmuyor- lar da ayrıca “Medya Aygıtları” altında liste- rak Vista’yı seçin ve sürücüyü kurun.
sa, probleminizi sitenin forumu sayesinde lenir. Uyarı: Haziran 2008’de Microsoft, dona-
çözebilirsiniz. nım üreticilerinden sürücülerini sadece
Daha fazla ağ fonksiyonu: Buna gerçek- Yapılandırma: Kişisel Windows Vista ve Server 2008’de değil, Windows 7
ten şaşırdık: Ucuz Home Premium sürümü Yeni Windows’u yeterince tanıdıysanız, eski Beta sürümünde de test etmelerini rica et-
bile daha önce Windows’un sadece Professi- Windows’unuzun ayarlarını aktarabilir ve- mişti. Aksi halde sertifika alamayacaklardı.
onal veya Server sürümlerinde sunulan ya yenisini istediğiniz gibi ayarlayabilirsi- Bu da şu demek: Vista ve Server 2008 sürü-
özellikler içeriyor. Kişisel kullanıcılar için niz. cüleri genel olarak Windows 7’de de çalışı-
ilk durak “Ev Grubu”, buraya »Başlat | Dene- Kişisel verileri aktarmak: Bu adımı ör- yor. Sadece her seferinde işletim sisteminin
tim Masası | Ev Grubu« ile ulaşabilirsiniz. nek olması açısından Windows EasyTrans- kontrolünü kurulum dosyasındaki hileyle
Mesela Windows 7 yüklü bir dizüstü ve ma- fer (Kolay Aktarım) ile anlatacağız. »Başlat« atlatmalısınız.
saüstü PC’niz varsa, ev ağı grubu sayesinde düğmesine tıklayarak arama satırına »mig- Her şeyi oynatın: Windows Media Player
ortak bir yazıcıyı kullanabilir, hatta ev ağın- wiz« girin. Bulunan sonuca tıkladığınızda 12 kann artık AAC müzik dosyalarını ve
daki başka bilgisayarlarda kayıtlı olan fo- araç açılacaktır. Sihirbazda »İleri | Dış bir sa- H.264 codec’i destekliyor. Bu size yetmiyor-
toğraflara, videolara ve müzik dosyalarına bit disk veya USB flash sürücü | Bu yeni sa, http://shark007.net adresinden Win-
erişebilirsiniz. Transfer şifrelenmiş olarak bilgisayarım«ı seçin. Şimdi kişisel verileri- dows 7 Codec-Pack’i indirin. Media Player
gerçekleşiyor, aynı zamanda şifre koruması nizin kayıtlı olduğu sürücüyü seçebilir ve bu sayede her türlü multimedya dosyasını
da mümkün. Bu ayarları “Gelişmiş paylaşım bunları Windows 7’ye aktarabilirsiniz. CHIP oynatabiliyor.
ayarlarını değiştir” ile yapabilirsiniz. Ağını- DVD’sine koyduğumuz yedekleme araçları Türk masaüstü: Windows 7’nin satıldığı
zın durumunu kontrol etmek istiyorsanız, (TBBackup, MozBackup ve Winmail Backup) her ülke için Microsoft özel bir tema paketi
sağ fare tuşuyla görev çubuğundaki ağ sim- da benzer şekilde çalışıyor. sunuyor. Sağ fare tuşuyla masaüstüne tıkla-
gesine tıklayın ve »Ağ ve Paylaşım Sürücü problemlerinin çözümü: Bir aygıt yın ve »Kişiselleştir«i seçin. »Aero temaları«
Merkezi’ni Aç”a tıklayın. LAN bağlantısını çalışmıyorsa, bakacağınız ilk yer Aygıt Yö- alanında »Türkiye«yi göreceksiniz. Buna
“Bağdaştırıcı ayarlarını değiştirin” ile kont- neticisi olmalı. Problemli donanımlar bura- tıkladığınızda aynı anda artalan resmi, pen-
rol edebilirsiniz. »Yeni bağlantı veya ağ ku- da sarı ünlem işaretiyle işaretlenir. Sağ tık- cere çerçevesi, sesler ve ekran koruyucusu
run« ile başka ağlara bağlanabilir veya ağı- lamayla şansınız varsa bu aygıtın sürücüsü- değişecektir. Diğer ülkelerin temalarını
nıza yeni bilgisayarlar ekleyebilirsiniz. nü güncelleştirebilirsiniz. Windows 7 için »Daha fazla çevrimiçi tema al« ile webden
Genel görünümdeki simgeler etkin ikon- bir sürücü yoksa bir hileyle Vista sürücüsü- alabilirsiniz. Böylece Windows 7’deki ilk ve
lardır. Burada mesela bilgisayarınıza tıklar- nü de kurabilirsiniz. Sürücüyü indirin ve en önemli adımları atmış oldunuz. Diğer il-
sanız, Bilgisayarım penceresi açılacaktır. ZIP arşivini açın, sağ fare tuşuyla Setup dos- ginç yenilikleri geçen ay verdiğimiz Win-
“Ağ” ile bağlı tüm bilgisayarları ve yazıcıları yasına tıklayın. »Özellikler«i seçin ve dows 7 kitabında ve önümüzdeki sayılarda
görebilir ve bunlara erişebilirsiniz. Müzik »Uyumluluk« sekmesine geçin. »Bu progra- bulabilirsiniz.
ve video yayını etkinleştirilmiş bilgisayar- mın çalıştırılacağı uyumluluk modu« ola- uyaman@chip.com.tr
Pratik yedekleme
D
Düzenli yedekleme ile üşünün bir: Tüm çektiğiniz fotoğ- Bundan dolayı tüm bilgisayar kullanıcı-
raflar, aktardığınız tüm CD’leriniz larına şunu tavsiye ediyoruz: Her zaman
verilerinizin kaybolma derdi
ya da DVD’leriniz ve tüm kişisel yedekleyin! Bunun ne kadar kolay olduğu-
son buluyor. Gerekli tüm bilgileriniz bir anda yok olmuş ol- na şaşıracaksınız. Sizlere sunacağımız ye-
taktikler ve uygulamalar bu sun. Ne olurdu? Felaket! İşte veri- dekleme çözümleriyle kendinize en uygun
leriniz çöktüğünde başınıza gelecek olan yöntemi seçebileceksiniz.
yazıda. CHIP size mükemmel
şey. Hemen herkes bilgisayarındaki kişisel Dahası elinizde sadece dosyalarınızın
VERİ yedeklemenİn fotoğraflarını, videolarını, şarkılarını ve birer yedeğini almak ya da çoklu PC’leri bir
sırlarını açıklıyor. dosyalarını kaydeder ve bunlar kesinlikle sunucu üzerinden yedeklemek gibi seçe-
Berk Ergİn / MS yerine başkası konulamayacak özel veriler- nekler olacak. Genel bakış sağlayan grafik-
dir. Eğer düzenli yedeklemeler yaparsanız lerimizle (sağda) doğru kararı alabilecek ve
pek tabii ki bunca önemli veriyi yerine koy- tablomuz sayesinde ( r S. 125 ) söz konusu
manız mümkün. Pek çok kullanıcı bunun verileriniz olduğunda hangi donanım ve
“çok karmaşık” olduğunu dile getiriyor. yazılım bileşenlerine güvenebileceğinizi
Merak etmeyin, “bir şey olmaz”. göreceksiniz.
CHIP DVD’de
124 12/2009 www.chip.COM.TR hr CHIP DVD’DE: Yedekleme araçlarını CHIP-Code VERİ YEDEKLEME altında bulabilirsiniz
Tüm kullanıcılar için mükemmel veri yedekleme
Veri yedeklemek için evrensel bir yasa yok. Normal kullanıcılar için çoğu zaman basit bir yazılım ya da
donanım bileşeni yeterli oluyor; diğer taraftan ileri kullanıcılar profesyonel yazılımlar ve devasa hafızalara
ihtiyaç duyuyor.
Normal kullanıcılar
Manuel yedekleme Otomatik yedekleme Sistem yedekleme
ileri kullanıcılar
Manuel yedekleme Otomatik yedekleme Sistem yedekleme
USB bellek Blu-ray Online hafıza İkinci dahili Harici Yedekleme için İkinci dahili Harici Yedekleme için
sabit disk sabit disk NAS sürücü sabit disk sabit disk NAS sürücü
Yazılım Donanım
Ayrıca DVD’mizde yer alan “Veri yedek- hayati verilerinizi saklıyorsanız bu cihazla-
CHIP dvd İÇERİĞİ leme” kısmından yedekleme için gereken rınızı şifrelemeyi unutmamalısınız. CHIP
şifreleme yazılımları, veri kurtarma ve sa- DVD’mizde ayrıca oldukça kullanışlı şifre-
CHIP yedekleme paketi bit disk bölümleme gibi tüm önemli araç-
lara ulaşabileceksiniz.
leme araçları yer alıyor.
USB belleğinizi şifrelemek için yazılımı
yükleyin ve size uygun dil paketini PC’nize
Areca Backup R Hayli geniş bir yedekleme yazılımı
AutoSave R Gerçek zamanlı yedekleme aracının deneme
Normal kullanıcılar için aktardıktan sonra her ikisini yedekten açın;
siniz.
Ücretsiz online sabit diskler de CD/DVD
ya da USB belleklere alternatif birer veri
saklama alanları olarak karşımıza çıkıyor. te çökeceğini unutmayın. Yedeklemelerini- baştan yapmanıza gerek bırakmamasıdır.
Yine de güvenliğiniz için, verilerinizi inter- zi başka bir partüsyona yapma fikrini unu- İnternette bulabileceğiniz en kapsamlı
net ortamına taşırken şifrelemenizde yarar tun. Eğer sisteminize zararlılar bulaşırsa, ücretsiz araç Clonezilla (http://clonezilla.
var. Verilerinizin güvenliği için şu özellikler yedeklerinize ulaşmanız artık olasılık dı- org) yazılımı. Sisteminizde başlatabilmek
internette belirleyici oluyor: Hizmet sağla- şında kalır ve dahası donanım hataları veri için ISO dosyasını bir CD’ye yazmanız gere-
yıcının genel kullanım şartlarını okuduk- kaybının en önemli nedenleri arasında yer kiyor. Bu iş için yine DVD’mizde bulunan
tan sonra, verilerinize ulaşmak için şifre alır; bunu unutmayın. ImgBurn aracını kullanabilirsiniz.
girdiğiniz servis sağlayıcının ana sayfasına Verilerinizin güvenliği için DVD’mizde İlk bakışta Clonezilla biraz tuhaf görü-
da başka bir şifreyle erişilebilmesi şart. Yok- yer alan AutoSave yazılımının tam sürü- nebilir ancak imaj dosyasını çok çabuk ha-
sa veri paketlerinizin tekin olmayan du- münü kullanabilirsiniz. Bu yazılım otoma- zırlıyor: Bilgisayarınızı live CD ile başlatın
rumlarla karşılaşması işten bile değil. Ve tikman kuruluyor ve PC’nizdeki tüm etkin- ve yazılımı seçin. Başlangıç işleminden
tabii şifrelerinizde hem büyük hem de kü- likleri size gösteriyor. Yeni bir dosya oluş- sonraki aşamada »Device image«e bir imaj
çük harflerin yanı sıra rakamlar kullanma- turduğunuzda AutoSave derhal bir kopya- dosyası oluşturmak için tıklayın. Kaydet-
yı da ihmal etmeyin. sını alıyor. mek için Clonezilla ayrıca dahili sabit disk
Ücretsiz servis sunuculara iyi bir örnek Eğer daha fazla manuel ayarlama yap- ve USB aygıtlarının yanı sıra SSH ve Samba
olarak Dropbox’ı tavsiye edebiliriz (www. manız gerekirse, DVD’mizde yer alan Areca erişimlerini destekliyor. Eğer tüm sabit dis-
getdropbox.com). Servis sağlayıcı size tam Backup adlı yazılım tam size göre. Bu üc- kin bir yedeğini almak istiyorsanız
2 GB’lık ücretsiz alan ve istemci kurulum retsiz araç pek çok farklı hafıza yöntemini »savedisk«e tıklayın.
avantajı sağlıyor. Böylelikle sadece online (yukarıdaki grafiği inceleyebilirsiniz) des- Eğer sadece belirli bir partisyonu yedek-
diskinizdeki verilere ulaşmakla kalmıyor, tekliyor ve pek çok özellik sunuyor. Örne- lemek istiyorsanız »saveparts«a tıklamanız
aynı zamanda Windows dosyalarınızı da ğin bir günce, bir arama işlevi ve kütük (log) yeterli. Yedeklemek istediğiniz imaj dosya-
görebiliyorsunuz. İstemci aynı zamanda Li- kayıtları gibi. Yazılım Java Runtime sını diske yazmadığınızdan emin olun, aksi
nux ve Mac OS X desteğine de sahip. Environment’ı gerektiriyor. Araca yedekle- takdirde Clonezilla sizi bir hata mesajıyla
me yaptırmak için ilkin »Edit« altından uyaracaktır. Kopyanızı çalıştırmak için Live
Arşivleyin: Otomatik yedekleme »New Group«a tıklayın ve “veri” gibi bir CD ile PC’nizi başlatın ve Clonezilla’daki
Eğer yeni veya değiştirilmiş dosyalarınız isim verin. Akabinde temel ayarlamalarını- »restoredisk« seçeneğine tıklayın.
için haftalık ya da hatta günlük yedekler zı yapmak için »Edit / New Target«a tıkla-
alıyorsanız, bu iş sizin için bir süre sonra yın. İleri kullanıcılar için
baş edilemez bir hal alır. Bunun yerine
PC’nizi otomatik pilota devredebilirsiniz. İmaj: Windows yedeği almak yedekleme
Harici bir sabit disk sayesinde bilgisayarı- Bahsettiğimiz yedeklemeler her ne kadar Genellikle ücretsiz yazılımlar ve basit do-
nıza bağlanabilir ve ihtiyaç duydukça gü- verilerinizi gayet başarılı bir biçimde koru- nanım bileşenleriyle çalışmak pek çok kul-
venli bir biçimde verilerinizi yedekleyebi- sa da işletim sisteminizin güvenliği için ye- lanıcı için tatminkar sonuçlar verir. Diğer
lirsiniz. Alternatif olarak da ikinci bir sabit terliği değildir. Eğer Windows’unuz çöker- taraftan profesyonel kullanıcılar ise müm-
diski kullanabilirsiniz. se, sizi formattan kurtaracak tek şey imaj kün olduğunca fazla güvenlik talep eder ve
Yalnız herhangi bir kısa devre durumun- dosyalarıdır. İmaj dosyalarının en büyük bunun fiyatı önemli değildir. Verilerini USB
da bu dahili sabit diskin de sistemle birlik- avantajı ise tüm yazılım ve ayarlamaları sil belleklerde saklamak isteyen ileri düzey
BİLGİ
Tehlike anında: Yedeklenmemiş verileri kurtarma
Windows’un araçları nadiren veri kayıplarında işinize yarar. DVD’mizde
yer alan pratik araçlarla silinmiş dosyaları geri alabilir partisyonları
onarabilirsiniz
yetinmek istemeyen kullanıcılar ayrıca Bu servislerde fiyatlar yaklaşık olarak 4 Eğer sunucunuzu sadece yedekleme
SanDisk’in donanım destekli AES şifreleme dolardan başlıyor ve aylık olarak GB başına amacıyla kullanıyorsanız, çift sabit diskle
özelliğine sahip Cruzer Professional mode- 50 cent ekleniyor. Kişisel kullanıcılar için çalışan basit bir denk sürüm fazlasıyla işi-
line bakabilir. GB başına fiyat yaklaşık 50 Mozy hafıza sınırını kaldırıyor ve aylık 5 nizi görecektir. Böylelikle verileriniz hem
Euro. Yine belleklerin dezavantajları bulu- dolar karşılığında dilediğiniz kadar veri PC’nizde kalmış olacak ve aynı zamanda
nuyor: Sıradan belleklerden çok daha ya- yükleyebiliyorsunuz. Bununla birlikte bağ- NAS sisteminizdeki disklerden biri çökerse
vaşlar. lantı biraz yavaş ve sadece tek bir PC’den diğeri çalışır vaziyette kalacaktır. Böylesi ci-
Blu-ray medyalar da daha yüksek mik- yükleme yapabiliyorsunuz. hazların orta sınıftakilerinin değeri yakla-
tarlardaki verileri yedeklemek için bir al- şık 200 Euro. Ancak elinizin altında hala
ternatif olarak karşımıza çıkıyor: Daha ge- Arşivler: Felaketlere karşı arşivleyin çalışır durumda olan eski bir PC varsa, su-
niş müzik dosyalarını ya da fotoğraf kolek- İyi bir yedekleme yazılımı, günlük işlerinizi nucu fiyatı biraz daha ucuza gelebilir. Win-
siyonlarınızı 50 GB’a ulaşan bu medyalara görürken size mani olmayacaktır. Yazılım dows Home Server aslında Windows Server
(yaklaşık 10 Euro) yazmanız mümkün. An- tıpkı Acronis True Image’in yaptığı gibi si- 2003’ün biraz daha basitleştirilmiş ve hız-
cak CD ve DVD’lere rakip olarak piyasaya zin kullanım alışkanlıklarınıza kendini landırılmış hali. Herhangi bir Windows sis-
sunulan bu medyalarda da benzer dezavan- uyarlayacaktır: »One Click Protection«a temi gibi kurulabiliyor.
tajlar bulunuyor: Fazla narinler ve hata ver- tıklayarak hemen ilk yedeklemenizi oluştu- Ancak ilaveten “Windows Home Server
meye meyilliler. rabilecek ve takvim aracılığıyla gelecekteki Connector”ı PC’nize kurmanız gerekiyor.
İş yazılımları yakmaya geldiğinde hayli kopyalarınızı düzenleyebileceksiniz. Üste- Akabinde sunucu ağa dahil olan tüm
geniş bir seçenek yelpazesine sahipsiniz. lik yazılım kapatma ya da boşta bekletme PC’lerin verilerini yedekliyor. Yine de bu
Hatta bazı ücretsiz araçlar Blu-ray medya- gibi seçeneklerinizle de uyumlu olarak çalı- kendin yap – kullan tarzı için eski prizleri
ları dahi destekliyor ve pek çok seçenek şacak. kullanmayın. Çünkü bir sunucunun 24 saat
özelliğiyle geliyor. Buna örnek olarak As- Bununla birlikte eğer birden çok cihazı boyunca çalışıp güç emdiğini unutmamak
hampoo Burning Studio’yu verebiliriz. birbirine bağlamak ve tüm PC’leri otomatik gerekiyor. Windows yazılımının fiyatı ise
Eğer yedekleme için medyaları fazla na- olarak güvenlik altına almak isterseniz, bir yaklaşık 100 Euro.
rin ve belleklerin hafızalarını yetersiz bulu- NAS sunucusunu hesaba katmanız gereki- Bu sunucular güvenli ve özel ev ağları
yorsanız, dev online sabit diskler iyi bir al- yor. Bu cihazlar bağımsız birer bilgisayar için geliştirilmiş. Eğer elektrik çarpması,
ternatif olabilir. MozyPro (mozy.com/pro) gibi çalışıyor. Sunucular etkinliklere üze- yangın ya da sel baskınlarına karşı profes-
gibi servisler, profesyonel uygulamalar için rindeki sabit disklerden tıpkı bir RAID bağ- yonel bir çözüm arıyorsanız en az üç sunu-
gayet başarılı: Aktarma işlemleri her za- lantısı kurarmışçasına dahil oluyor; verileri cuyla çalışmanız şart: Bunlardan bir tanesi
man SSL ile şifreleniyor ve verileriniz onli- yansıtıyor ve PC’nizdeki tüm verileri derle- doğrudan bilgisayarlara bağlı olmak zorun-
ne olarak şifreleniyor. yerek yedekliyor. da; ikincisi ayrı bir çevre birim olarak ko-
nuşlandırılmalı ve üçüncüsü birkaç km.
ötede örneğin başka bir apartmanda ko-
nuşlandırılmalı ve internet üzerinden eri-
Microsoft Office
2010
Microsoft’un türlü ofis yazılımlarını
içeren Office paketi, 2010 sürümüyle
kullanıcıların karşısına çıkmaya
hazırlanıyor. Daha önceki sürümlerde
olduğu gibi, yeni Office uygulamaları
da kullanıcı gereksinimleri
göz önünde bulundurularak farklı
paketler halinde bir araya getirilmiş.
Barış Emre ALKIM
O
ffice’lerin en basiti, ev kullanıcıla-
rını ve öğrencileri hedefleyen Ho-
me and Student sürümü. Bu pa-
kette sadece en temel uygulama-
lar, yani Word, Excel, PowerPoint
ve OneNote 2010 yer alıyor. Söz konusu pa-
keti, küçük işletmelere ve ev ofis uygula-
malarına hitap eden MS Office Home and
Business izliyor. Bu seçeneğe Outlook 2010
eklenmiş. Bir diğer MS Office 2010 paketi
olan Professional, Home & Business pake- Manager’lı Outlook 2010’u içeren bu paket Office belgelerini dünyanın her yerinden
tine ek olarak veritabanı uygulaması MS sadece çoklu lisans alımları için geçerli. paylaşmanızı ve temel düzenleme işlemle-
Access’le ve masaüstü yayıncılık ve tasarım Microsoft Visio 2010 ve Microsoft Pro- rini yerine getirmenizi sağlayan uygula-
programı MS Publisher’la donatılmış. En ject 2010 ise bu yıl yeni sürümleri duyuru- malar. İster evinizde bir belgeyi düzenliyor
kapsamlı seçenek olan Microsoft Office lan ancak herhangi bir Office paketine da- olun, isterseniz dünyanın diğer ucundaki
Professional Plus 2010 ise profesyonel kul- hil olmayıp ayrıca satın alınabilen çözüm- biriyle ortaklaşa iş yürütün, Office Web
lanıcılar hesaba katılarak hazırlanmış ve ler. Microsoft, yeni nesil Office’in Microsoft Apps ile hepsi mümkün. Rakip firmaların
Professional sürümünde olmayan form ta- SharePoint 2010, Exchange Server 2010, sunduğu benzer hizmetlerde belge içeriği
sarlama – veri toplama aracı olan InfoPath’i, Office Communications Server 2007 R2 ve ve biçimlendirmesinde kayıplar olurken,
ortak çalışma yazılımı SharePoint Microsoft SQL Server 2008 R2 ürünlerinin Office Web Apps ile belgeleriniz masaüstü
Workspace’i, ayrıntılı tanıtımını yazının yanı sıra Windows Live hizmetiyle de eşgü- uygulamalarında da, çevrimiçi erişimde de
ilerleyen kısmında bulabileceğiniz Office düm içinde çalışacağını ifade ediyor. aynı kalıyor. Bu hizmet sayesinde üzerinde
Web Apps’i ve iletişim uygulaması Office 2010’u önceki sürümlerinden ve çalışabileceğiniz belgelerin boyutunda her-
Communicator’ı barındırıyor. Bu sürümle diğer ofis paketlerinden farklı bir yere taşı- hangi bir sınırlama da bulunmuyor.
gelen Outlook 2010 diğerlerinden farklı yan niteliklerden bir kısmı şöyle: Office Web Apps’in iki sürümü var. Biri-
olarak Business Contact Manager özelliği- si ev ve okul içinken diğeri ise kurumsal
ne de sahip. Saydıklarımızın dışında Mic- Office Web Apps ile Microsoft Office amaçlara hizmet ediyor. Her ikisi için de
rosoft Office Standard 2010 adında bir Of- uygulamaları her gittiğiniz yerde sisteminizde öncelikle Microsoft Office
fice paketinden daha söz etmek mümkün. Microsoft Office Web Apps; Microsoft 2010 kurulu olmalı. Okul ve ev için Office
MS Word, Excel, PowerPoint, OneNote, Pub- Word, Excel, PowerPoint ve OneNote uygu- Web Apps, Windows Live üzerinden ücret-
lisher, Office Web Apps ve Business Contact lamalarını çevrimiçi olarak destekleyen, siz ve reklam destekli bir hizmet olarak ça-
Özgürce not alın OneNote 2010 sadece metinleri değil, görüntüleri, sesli Sosyalleşin En dikkat çekici özelliklerden biri olan Outlook Social Con-
ve videolu notları da kaydederek düşüncelerinizi ve fikirlerinizi kısıtlama nector, Outlook’dan ayrılmadan Sharepoint, Windows Live ve diğer popü-
olmadan kaydedebilmenize yardımcı oluyor. ler sosyal ve iş ağlarına ulaşmanızı sağlıyor.
• İletişim geçmişinizin kaydını zahmetsizce sunumların Web üzerinden izlenmesine paradan hem de zamandan tasarruf etmek
tutabilirsiniz. Outlook Social Connector sa- olanak tanıyor. Tasarladığınız sunumun in- olanaklı. Görüntüleri düzenlemek için uy-
yesinde, bir kişinin ismine tıkladığınızda il- ternet adresini (URL) ilettiğiniz herkes, sis- gulamadan çıkmanız da gerekmiyor.
gili Outlook içeriğine (örneğin yakın za- teminde PowerPoint kurulu olsun ya da ol- • Markör, çizgi çizme, bulanıklaştırma, cam
manda yapılmış e-posta görüşmelerine, masın, web tarayıcısından bu adrese bağla- ve pastel gibi artistik etkiler.
toplantılara ve paylaşılmış belgelere) erişe- narak slayt gösterilerini yüksek çözünür- • Keskinleştirme, yumuşatma, geliştirilmiş
biliyorsunuz. lükle izleyebiliyor. parlaklık ve karşıtlık gibi yeni düzeltme
• Mevcut dostlarınızın profillerini ve gün- PowerPoint’in yeni bir özelliği de su- araçları
celleştirmelerini görüntülemek, numlarınızı üzerine sesli notlara alabilece- • Resimleri çabucak biçimlendirmenizi sağ-
Outlook’tan ayrılmadan yeni kişiler ekle- ğiniz ve herkesle e-posta, web ya da DVD layacak geliştirilmiş kırpma ve arka plan
mek mümkün. aracılığıyla paylaşabileceğiniz yüksek kali- kaldırma araçları
• Şu anda değilse bile ilerleyen aylarda, en teli videolara dönüştürebilmesi. • Resimlerinizi doğrudan SmartArt grafik-
sevdiğiniz ağlardaki kişilerinizin ve dostla- Sunumlarınızı çevrimiçi hale getirdik- lerine dönüştürebilen, geliştirilmiş resim
rınızın etkinliklerini de doğrudan Microsoft ten sonra, PC’nizle Web’den ya da Windows biçemleri ve yeni, fotoğraf odaklı SmartArt
Outlook 2010’un içinden görüntüleyebile- Mobile tabanlı akıllı telefonunuzu kullana- tasarımları.
ceksiniz. rak da erişebilirsiniz. PowerPoint’in özellik- Sunumlarınız söz konusu olduğunda ise
• Microsoft, kendinin ve ortak sosyal ağların le akıllı telefonlar için geliştirilmiş Micro- PowerPoint 2010 hiçbir ek uygulamaya ge-
ürettiği eklentilerin dışında, istediğiniz her- soft PowerPoint Mobile 2010 adında ayrı rek kalmadan video düzenlemeye olanak
hangi bir ağ için nasıl eklenti yazılacağına bir sürümü de bulunuyor. Office Mobile tanıyor. Böylece hem mesajınızı en iyi ilete-
ilişkin belgeleri içeren bir de yazılım geliş- uygulamalarının bir parçası olan PowerPo- cek ortamı sağlıyorsunuz, hem de yaratıcı
tirme seti hazırlıyor. int Mobile’ı cep telefonunuza yükleyip çalışma akışınız kesintiye uğramıyor. Ses ve
PC’nizle Bluetooth aracılığıyla bağlantı ku- video biçimlendirme, video dosyalarıyla ça-
PowerPoint ile sunumlarınızı web rarsanız, telefonunuzun ekranını ikinci bir lışırken kolaylık sağlıyor. Dosyaları daha kü-
tarayıcısı üzerinden başkalarıyla sunum ekranı olarak kullanabilir ya da çük, daha rahat başa çıkılabilir parçalara
paylaşabilirsiniz slaytlar arasında gezinti yapabilirsiniz. bölebildiğiniz gibi, paylaşımı kolaylaştır-
PowerPoint 2010’a yeni kazandırılmış bir mak için dosya boyutunu da küçültebiliyor-
özellik, hazırladığınız birbirinden göz alıcı Office 2010’un fotoğraf ve video sunuz. İşte fikirlerinizi en etkili şekilde sun-
düzenleme becerileri manızı sağlayacak birkaç yeni özellik:
Microsoft Office 2010 artık kendinizi daha • Video tetikleme ile videonuzun belirli bir
yaratıcı yollarla ifade etmenize olanak tanı- noktasında bir animasyonun belirmesini
yor. Geliştirilmiş görseller sayesinde, artık sağlayabilirsiniz. Bu şekilde izleyiciler vide-
harika görünen, profesyonel belgeler oluş- oları daha rahat takip edebiliyor.
turmak için uzman olmaya hiç gerek yok. • Videoları kolayca ve hiç zaman kaybetme-
Resimleri, metinleri ve videoları birleştire- den kırparak, izleyicilerin siz ne istiyorsanız
rek hedef kitlenizin dikkatini yakalayabilir, onu görmesini sağlayabilirsiniz.
fikirlerinizle onlara esin kaynağı olabilirsi- • Video araçları, biçimlendirme ve düzenle-
niz. Bir bakışta bilgi sunan yeni görsel öğe- me sekmeleri bir videoyu seçtiğiniz anda
leri, zamandan tasarruf sağlayan raporları ortaya çıkıyor.
ve kolayca erişilebilen iş bilgilerini kullana- • Video denetimleri ise sunum yapan kişi-
Sunumlarınız web’de Powerpoint 2010’a rak karşınızdakileri rakamlarla büyülemek nin slayt gösterisi kipinden çıkmadan da
eklenmiş yeni bir özellik sayesinde hazırlamış elinizde. Artık fotoğraf düzenleme prog- videoları duraklatmasını, ileri – geri sarma-
olduğunuz sunumlarınızın karşıda Powerpoint
kurulu olmasa da web üzerinden izlenmesine ramlarını kullanmadan da resimlere artis- sını, isterse ses ya da video içeriğini kapat-
imkan tanıyor. tik efektler uygulayabilirsiniz; böylece hem masını sağlıyor.
Mahmut Karslıoğlu’nun
blog’undaki diğer
Microsoft Office 2010
Beta görücüye çıktı
yazıları için
TikTag’leyin
doğuştan gelen bir yetenek. Hele ki tasa- faydalanacak. Geliştiriciler; CSS, DHTML ve
rım dünyasının yeni gözdesi fraktal ağır- JavaScript aracılığıyla bu yenilikleri kulla- ca Acid3 render testinde de çok daha yüksek
lıklı tasarımlara hayranlık dolu gözlerle nabilecekler. Microsoft sadece üç haftalık uyumluluk elde etti. Bu gelişmeden sonra
bakıyorsanız size sevindirici bir haberim bir çalışma sonucu IE 9’un görüntüleme internet gezgini sıralamasında dengeler de-
var. İsterseniz çöp adam çizecek kadar performansında belirgin derecede artış ğişecek gibi duruyor. Bekleyip göreceğiz.
bile yeteneğiniz olmasın LiveBrush adlı meydana geldiğine inanıyor. Yeni sürümle
bu ücretsiz yazılım ile içinizdeki saklı beraber birlikte çalışabilirlik ve standart 18 Ekim 2009 Sobee’den halı
cevheri ortaya çıkarmanız mümkün. desteği artacak ve tarayıcıya yuvarlatılmış
sahaya çıkmadan maç fırsatı
Son derece basit ara birimi sayesinde köşeli CSS gibi özellikler de eklenecek. Aynı
her seviyeden kullanıcı zorlanmadan şekilde Internet Explorer 9 yeni bir JavaSc- Dünyanın ilk 11’e 11 online futbol oyunu “I
program ile çalışmalarını gerçekleştire- ript motoru kullanacak. IE 9; testlerde, Can Football”, Compex 2009 Fuarı’nda
biliyor. Programın sunduğu farklı çizim Sunspider ölçümlerinde ve JavaScript ren- oyun severlerle buluştu. Oyunun tanıtımı
özelliklerinin yanı sıra, çizim sonrası der işleminde Firefox 3.56, Chrome 4.0 ve için, fuar alanına 300 metrekarelik bir stad-
için gelişmiş düzenleme özellikleri de WebKit’in hız avantajını geride bıraktı. Ayrı- yum kuruldu ve ziyaretçiler oyuncuların
bulunuyor. Sadece fareyi ekranda gezdi- sahadaki mevkilerine konulan bilgisayar-
rerek bile harikalar yaratabilirsiniz. İn- larda online futbol heyecanını yaşama fır-
dirmek ve daha detaylı bilgi almak için satı buldu. I Can Football’u dünyadaki diğer
www.livebrush.com adresini ziyaret futbol oyunlarından ayıran en önemli özel-
edebilirsiniz. liği karşılıklı iki kişinin değil, 22 kişinin
adam adama mücadele etmesine olanak ta-
15 Ekim 2009 Herkese Office nıması. Dünyada ilk kez, 11’e 11 online futbol
2010 Beta CD’si hediye oynama özelliği sunan ve oyuncuların iste-
diği mevkide yer alabildiği I Can Football’un
Teknik ön izleme programının tamam- ücretsiz “Basic” ve farklı seçenekler sunan
lanmasıyla birlikte yazılım devi, önü- ücretli “Premium” sürümleri bulunuyor.
müzdeki sene piyasaya sürülecek olan Daha ayrıntılı bilgi almak ve oyuna ulaş-
Office 2010 yazılım paketinin beta sürü- Dünyada ilk defa Yerinizden bile kalkmadan ve
mak için www.icanfootball.com adresine
münü kullanıma açtı. Microsoft Office yorulmadan 11e 11 maça ne dersiniz? bir göz atmanızı tavsiye ediyorum.
Ücretsiz
Her ay
YENİ
yazılımlar
Freeware r AÇIK KAYNAK r GÜNCEL
CHIP, her ay yüzlerce ücretsiz yazılımı inceliyor ve en iyilerini sizlerle paylaşıyor. Bu ücretsiz
araçlar pek çok ihtiyacınıza çözüm sağlıyor.
Video sorunlarına
son verin
Film veya internetteki videoları izlemek her
gün yaptığınız işler arasında. Fakat UYGUN
CODEC eksikliği nedeniyle her zaman tüm
videolar açılamıyor. Artık düşünmenize gerek
yok bu yazıyla videoların kopyalanması ve
dönüştürülmesi sorularına cevaplar sunuyoruz.
Burak Yüce
Y
oğun bir gün geçirdiniz. Buzdola-
HD-DVD
bından kola ve cipsinizi alarak Matroska uyumlu DVD
oynatıcılar, Blu-ray olmadan
TV’nin karşısına geçmeden önce
HD filmleri çalıştırabilir.
“Play” butonuna basarak koltuğa
kuruldunuz. Fakat televizyon ekra-
nının halen siyah olması sizi çoktan hayal
iphone
kırıklığına uğrattı bile. Oysaki bilgisayarını-
zı ve televizyonunuzu oturma odasında bir- Apple mobil telefonları H.264
formatını kullanarak yerden
birine adapte edene kadar çok uğraşmıştı- tasarruf sağlıyor.
nız. Geceniz boşa mı geçti! Gerçekte bu o
kadar da önemli bir sorun olmamalı. CHIP
olarak size sorun çıkartan filmleri nasıl aça- çe dosyanın codec çözücüsünün yüklü ol- Eksik olan codec’i gerektiğinde kurmak
cağınızı anlatıyoruz. Aslında sorun çoğu za- madığını söyleyebiliriz. Bir codec yazılımı daha yararlı olacaktır. Örneğin, media oy-
man kullanılan codeclerden kaynaklanıyor. video dosyasını ilgili formatta kodlar ve iz- natıcınız bir filmi çalıştırmadığında Media-
Çıkış aygıtı her zaman video formatını oku- lenmek istediğinde akışkan veri olarak çö- Info adlı aracın yardımıyla uygun video for-
yamaz. DVD, Bluray, DivX Player, cep tele- zer. MediaInfo analiz aracıyla barındırıcıya matını öğrenebilirsiniz. Programın size
fonları, oyun konsolları ve PC’ler – tüm bun- ait dosyanın format biçimini bulabilirsiniz. önereceği uygun çözücüyü bağlantıdan in-
lar farklı gereksinimlere ihtiyaç duyarlar. Zi- Program çözünürlük, bit oranı, saniyede direbilirsiniz. Böylece Windows Media Pla-
ra tüm bu gereksinimlere bir çözüm bulabi- gösterilen kare oranı gibi ekstra bilgiler su- yer gibi DirectShow tabanlı oynatıcıların
leceksiniz. Video oynatma ve format dönüş- narken aynı zamanda da hangi codec’i yük- güncellenmesini sağlayacaksınız. İsterseniz
türme gibi tüm önemli sorulara bir cevap leyeceğinize dair web sitesine harici bir küçük ama yararlı bir araç olan GraphStu-
bulabileceğiniz gibi yazıdaki araçlara CHIP bağlantı sunuyor. dio ile daha fazla seçeneğe ulaşabilir, Di-
DVD’den ulaşabilirsiniz. rectShow uyumlu çözücüler bulabilirsiniz.
Bilgisayarımda tüm formatları Genel bir ipucu: Windows Media
Film dosyaları için hangi format? oynatmak için ne yapmalıyım? Player’da film izlemek için en iyi seçenek
İlk ve en büyük sorun; dosya biçimleri için KLite gibi paket programlar en çok kullanı- ffdshowtryouts (http://download.chip.eu/
tek format kullanılmaması. AVI, MPG, MP4, lan codecleri bir arada toplayarak kullanıcı- tr/ adresinden indirebilirsiniz) ve Haali Me-
FLV ve MKV gibi birçok farklı dosya forma- ların beğenisini kazanıyor. Fakat bazı du- dia Splitter (http://haali.su/mkv/ adresin-
tıyla karşılaşmanız mümkün. AVI veya MKV rumlarda sorunlarla karşılaşılmıyor da de- den indirebilirsiniz) filtre kombinasyonu
gibi barındırıcılar onlarca ses ve video for- ğil. Yüklediğiniz codec paketleriyle kullan- kurulumunu yapmak olacaktır. Böylece Re-
matını destekleyebilirler. mayacağınız bazı kodlayıcıları da sisteme alVideo ve QuickTime gibi özel formatlar da
Örneğin, bilgisayarınızda bir AVI uzantılı entegre edilerek, gereksiz bir yük oluşturu- dahil olmak üzere gerekli çözücüyü yükle-
film açtığınızda, sadece sesi duyup görün- yor. Maalesef ki bunun yanı sıra, sistemde miş olacaksınız. Artık sessiz video sorunu-
tüye dair hiçbir şey göremiyor olabilirsiniz. yüklü olan güncel codecin üzerine eski sü- nu tarihe gömmüş oldunuz. Eğer Windows
Sorunun media oynatıcınızdan kaynaklan- rümü de yazılabiliyor. İpucumuz gayet ba- 7 kullanıyorsanız daha şanslısınız, Windows
dığını, yani ilgili özel dosya formatını des- sit: Sisteminizin karışmasına izin verme- Media Player için onlarca codec’e ulaşabilir-
teklemediğini anlamamak elde değil. Basit- yin. siniz. VLC Media Player gereksiz özellikler-
138 12/2009 www.chip.COM.TR hr CHIP DVD’DE: Video araçlarını CHIP-Code video altında bulabilirsiniz
mekten öteye gidemezsiniz. Normalde VLC
Player ile film izlerken, arka planda donanı-
mım hızlandırılması yapılıyor, fakat bu
fonksiyon netbooklarda desteklenmiyor.
Alternatif olarak HD filmleri takılmalar ol-
madan netbooklarda çalıştırmak için Media
Player Classic Home Cinema programını
kullanabilirsiniz.
te” yazılımı olacaktır(http://download.chip. tardaki veri ile alabileceğiniz anlamına geli- Hangi codec altyazı desteği sunuyor?
eu/tr/). Program yardımıyla iki saatlik bir yor. “Video | Options | Other Options”da Bazı filmlerde altyazı görüntüye entegre
filmi boş bir DVD’ye yedeklemek yani fil- “Insert BFrames” seçeneğini bulabilirsiniz. şekilde geldiğinden herhangi bir düzen-
min yeniden kodlanması 20 dakikanızı ala- Yukarıdaki program dışında leme işleminde bulunamıyorsunuz. Video-
caktır. Seçim ekranından “Recode entire TwoPassEncoding’i kullanarak da kaliteyi dan bağımsız olarak kullanabileceğiniz iki
DVD to DVD”yi seçip ardından “Import artırabilmeniz mümkün. İki aşamalı bir yol çeşit altyazı seçeneği var. Metinlerin pake-
DVD”yi kullanarak içeriği yükleyin. Nero izleniyor: ilk işlemde, kodlayıcı her kare için tlenmesiyle oluşturulan grafiksel altyazı
otomatik olarak ana filmi, ekstraları ve me- en uygun veri oranına karar veriyor ve ikin- formatı olarak Vobsub(SUB) DVD’lerde stan-
nüyü tanımlayacaktır. Size düşen görev ise ci işlemdeyse, filmi kodlamaya başlıyor. dart olarak kullanılırken, saf metin olarak
sadece kopyalamak istediklerinizi seçmek Böylece ana bölümlerdeki resimler kullanılan altyazı formatı ise Subrip(SRT)
olacaktır. Nero Recode otomatik olarak bit geliştirilerek tamamına uygulanmaya olarak adlandırılıyor. DVD’lerdeki VOB
oranını ayarladığından boş DVD’nizi son çalışılıyor. formatındaki altyazıları dışa aktardıktan
damlasına kadar kullanıyor. Eğer programa Ne yazık ki bu Super bu yordamı deste- sonra metin tanımlama yardımıyla SubRip
güveniyor yani hızlı olmak istiyorsanız, klemiyor. MediaCoder (http://download. formatına dönüştürmeniz mümkün. Metin
standart ayarları “Next” tuşuna basarak ka- chip.eu/tr/) gibi bir program yardımıyla altyazı biçimi kullanmanın en büyük
bul edebilirsiniz. multiAVCHD programı, işleminizi gerçekleyebilirsiniz. “Mode” me- avantajı boyutunu istediğiniz gibi belirleye-
Bluray içindeki AVCHD formatını DVD5 for- nüsündeki “Video” sekmesinde bilmenizdir. MediaCoder kullanılarak MKV
matında üstelik kaliteden ödün vermeden TwoPassEncoding’i bulabilirsiniz. gibi bir dosyaya SRT altyazısı biçimi entegre
kopyalayabiliyor. Bu programı kullanmak HD filmleri dönüştürürken H.264 codec’i edilebilir. Menüden “Subtitles| Subtitles”
işinizi çok kolaylaştıracaktır. en iyi seçim olacaktır, tabi ki de uygun ayar- seçin. AVI dosyaları için SRT dosyasını film
lar doğru şekilde seçildiğinde. Kaliteden ile aynı klasörde bulundurmanız gerek-
En iyi dönüştürme işlemi için ne ödün vererek yerden tasarruf sağlamak mektedir, böylece otomatik olarak
yapmalıyım? istiyorsanız “Baseline” profili en uygun algılanmasını sağlayabilirsiniz. Nero Reco-
Çoğu format dönüştürme programının seçim olacaktır. de gibi DVD kopyalayıcılar, doğrudan
standart ayarları kabul edilebilir seviyede, Bu formatın iPhone’larda kullanıldığını altyazıyı algılayarak dahili veya harici SRT
fakat en iyi seviyede değiller. Örneğin çok hatırlatırız. HD kalitesinde filmler için daha dosyası olarak kopyalamanıza izin veriyor.
amaçlı bir çevirici olan Super ile normal “Profile level 4.1” gibi daha yüksek değerli Yalnız dikkat etmeniz gereken nokta, her
filmleri DivX DVD Player uyumlu yapmak profilleri seçmelisiniz. Bu ayarlar ise Bluray film formatının farklı altyazı biçimlerini
için manüel olarak B karesi olacak şekilde disklerde standart olarak kullanılıyor. desteklediğini unutmamak olacaktır.
dönüştürebilirsiniz. Bu sayede tekrarlayan Düzenleyebileceğiniz tüm ayarlara „Video | Örneğin MP4 formatı sadece metin tabanlı
önceki ve sonraki resim içeriği kareleri tah- Options | H264 Profile” altından alt yazıları destekliyor.
min edilebilir. Bu daha iyi kaliteyi aynı mik- ulaşabilirsiniz. buraky@chip.com.tr
Tips + Tricks
Donanım ve yazılım sorunları bilgisayar kullanıcılarının günlük hayatlarının bir
parçası. CHIP, size sorunları kolayca çözebilmeniz için önerilerde bulunuyor.
BURAK YÜCE
Düzeltilmiş
C
Sonrasında kayıt defteri düzenleyicisin- ep telefonu kullanıcıların çoğu No- meler ekstra emek ve maliyet anlamına
den çıkın ve bilgisayarınızı yeniden başla- kia cihazlarla telefon görüşmesi ya- gelir. Fakat sadece damgalı telefonlar
tın. pıyor. Fakat ne yazık ki dünya cep değil, belli başlı dağıtım kanallarıyla
telefonu pazarının birincisinin ürettiği mağazalara getirilmiş cep telefonları da
9. Windows XP, Vista Hata cihazlar da bazen çıldırabiliyor. Bu tarz en güncel firmware sürümünden mah-
mesajlarını anlaşılır hale getirmek durumlarda telefonu yeniden başlat- rum bırakılabilir.
mak için her seferinde bataryasını dışarı
Windows sistem hatalarını genellikle şifreli nu-
çıkarmak istemeyenler en kısa zamanda Ürün kodu güncellemeyi belirliyor
maralarla ifade eder; bunların hata aramada pek
de yardımcı olduğu söylenemez. Bu sebeple ha- yeni bir firmware güncellemesi bulmalı. Güncellemeyi belirleyen ana unsur ürün
tayı internette aratmak çok sıkıcı hale gelir. Nokia bu iş için eşitleme programı No- kodudur. Kod aracılığıyla model için
kia PC Suite’e ufak bir program entegre hangi güncellemenin sunulup sunulma-
etti. İsmi: Nokia Software Updater. Bu dığına karar verilir. Eğer bu ürün kodunu
araç o an PC’ye takılı cep telefonu için değiştirirseniz direkt Nokia sunucuların-
yayımlanmış en güncel firmware’i oto- dan en yeni firmware sürümüne ulaşa-
matikman buluyor ve buna paralel ola- bilirsiniz. Pratik: Bu yöntemle sinir bo-
rak yükseltme yapma imkanı sunuyor. zucu operatör damgasından da kurtula-
Fakat bazen - teorik açıdan temin edile- bilirsiniz! Örneğin ürün kodunu
bilir olsa da - yeni firmware sürümü gös- “Vodafone”dan “Nokia Retail EU”a çevi-
terilmez. Genellikle operatör damgasına rirseniz bir dahaki firmware güncelle-
sahip cihazlara üvey evlat muamelesi mesinde Vodafone’a has özelleştirmeler
yapılır; çünkü operatöre has özelleştir- işinize engel olmaz.
Hata: Bu araç neredeyse her Windows hata Adım 1: Ne tip bir cep Adım 2: Cep telefonumdaki
mesajı için detaylı açıklamalar sunuyor.
telefonuna sahibim? yazılımın sürümü ne?
Eşitlemek Yeni bir firmware’i almanın en bilindik ve resmi Değiştirmek “Phone Info” sekmesinden asıl işimize yarayacak
yolu Nokia Software Updater’ı kullanmaktır. Bu durumda her olan “Production Data Edit” alanına ulaşırsınız. Burada başka
zaman Nokia PC Suite’in en güncel sürümünü kullanmalısınız. bilgilerin yanında “Product Code” da belirtilir. Şayet yoksa
Yayımlanmış en güncel PC Suite ve Software Updater sürümünü “Read” butonu ile ürün kodunu okutun. Bu kodu bir kenara not
Nokia’nın internet sitesinden indirebilirsiniz: www.nokia. edin veya metin dosyası olarak kaydedin. Kullanacağınız yeni
com.tr. Yazılımı kurduktan sonra telefonunuzun yedeğini alın. ürün kodunu ise (7. resme bakın) bu kutucuğa yazın. “Enable”
Sonrasında sağ alttaki yeşil ok simgesine tıklayın ve Nokia girdisinin yanındaki kutucuğa tik atın ve “Write” butonuna
Software Updater’ı başlatın. basın.
Adım 4: Nokia Software Updater Adım 7: Tüm Nokia ürün kodlarını bulmak
Güncellemek Korkmayın; araç kesin izniniz olmadan hiçbir şey Taramak Bu seçim listesinde neredeyse tüm Nokia cep
kurmaz. Bizim örneğimizde kurulu firmware sürüm 12.043 idi; telefonlarının ürün kodlarını bulabilirsiniz. Tarayıcınızın arama
Updater’a göre bu sürüm şu an sunulan en güncel sürüm oluyor. fonksiyonu ile cep telefonunuzu aratın veya arama kutusuna
Eğer 2. adımda Google’da arattığınız firmware sürümü burada ürün kodunuzu girin. Bizim örneğimizdeki Nokia N96’ya has
da sunuluyorsa ne ala; ek çaba sarf etmenize gerek kalmayacak. “doğru” ürün kodu “0573319 without branding” idi.
Örneğimizde çok daha güncel olan 30.333 nolu firmware’in
sunulduğunu öğrendik (8. resme de bakınız). Demek ki yardımcı
bir programa ihtiyacımız olacak.
Ürün kodu En güncel firmware sürümünün gösterilmemesinin Güncelleştirmek Ürün kodu başarılı biçimde değiştirildikten
nedeni operatör damgası veya cep telefonundaki “yanlış” ürün sonra “Nokia Software Updater” aracı başlatılabilir. Bu sefer
kodudur. Bu kod Nemesis Service Suite (Google’dan aratıp program gerçekten de en güncel firmware sürümünü buluyor. Eğer
indirebilirsiniz) ile “doğru” olan bir kod ile değiştirilebilir. Yazılımı İngilizce tuş takımı düzeni seçildiyse yine Nemesis Service Suite
kurun ve aracı başlatın. Önemli: Öncesinde Nokia PC Suite ile başka bir ürün kodunu veya cihazınızın orijinal ürün kodunu
programını kapatın ve telefonu bir kereye mahsus USB portundan tekrar kullanabilirsiniz.
ayırın ve tekrar takın. Ancak bunu yaptığınızda cep telefonu tanınır.
3. Jenerasyon
Sesli Sözlük
100.000 maddelik Redhouse sözlük ile bilgisayarınızda
çalışırken bilmediğiniz İngilizce kelimelerin anlamına hiç
zaman kaybetmeden sadece tek tıklama ile hem de sesli
bir şekilde kolayca ulaşabileceksiniz.
Ü
lkemizde bulunan İngiliz- biliyorsunuz. “Ses Laboratuvarı”
ce - Türkçe, Türkçe - İngi- Çok kullanışlı ile seçtiğiniz maddenin seslen-
Sadece kelimeyi
lizce sözlük yazılımları yazın ve anlamı
dirmesini dinleyebilir, kendi
arasında en kapsamlı sözlük ol- anında karşınızda. seslendirmenizi kaydederek iki
ma niteliğini taşıyan “Redhou- Üstüne çift sesi karşılaştırabilirsiniz. En
tıkladığınızda
se 3. Jenerasyon”, sözlük kullan- ise en doğru önemlisi ise kurulumdan sonra
ma alışkanlıklarınızı baştan sesli telafuzuna DVD’nizin sürücüde olma mec-
aşağı değiştirecek yeniliklerle ulaşabilirsiniz. buriyeti yok. Netbook’unuzda
dolu. Redhouse sözlükte kullanabilirsiniz.
100.000’den fazla seslendiril-
miş madde, 150.000 sözcük, kurulum
terim, deyim ve 5.000’in üze- Oyunlar Sözlük içinde yer alan Kurulumu başlattıktan sonra sı-
rinde örnek cümle yer alıyor. birbirinden farklı oyunlar ile rası ile lisans sözleşmesini
kelime dağarcığınızı onaylayın ve “Tam kurulum”
genişletirken aynı zamanda seçeneğini seçip “İleri” tuşu ile
1. Tercüme için tek tık eğleneceksiniz. devam edin. Son adımda “Kur”
İnternette gezerken, e-postalar- tuşuna tıklayın. Kurulum ta-
ınızı okurken ya da bir dokü- mamlandıktan sonra “Son” tu-
manı incelerken İngilizce bir şuna bastığınızda sözlüğün ilk
kelimenin anlamını bilmediği- ayar penceresi karşınıza gele-
Resimli sözlük
cektir. Aktivasyon için ise
nizde kelimenin üzerinde iken İngilizcede en çok
karıştırılan hayvan ve www.redhouse.com.tr adresin-
[CTRL] tuşuna basıp, farenize de CHIP bağlantısına tıklayıp
bitki isimleri, resimleri
tıklayarak sonuca ulaşabilirsi- ile birikte yer alıyor DVD zarfında yer alan kodu gir-
niz. “Geveze” modu ise kelime- ve öğrenmeyi çok diğinizde ürün kodu posta ad-
kolaylaştırıyor. resinize gönderilecektir. Daha
lerin anlamlarını üstüne geldi-
sonra “Başlat/Tüm Programlar/
ğiniz anda söyleyecektir. Redhouse 3.0” menüsü altından
“CD Aktivasyon” seçeneğini ça-
2. Diğer gelişmiş özellikler layca ulaşıyorsunuz. bi resimlerle zenginleştirilmiş lıştırın. Ürün kodunu en üst sa-
Son sürümde arama konusun- Redhouse 3. Jenerasyon söz- etkileşimli ortamlar da Redho- tıra girin. İşlem kodu alanına
ise yandaki renkli karakterleri
da da değişiklikler ve geliştir- cük dağarcığınızı geliştirmek use 3. Jenerasyon’un gelişmiş
aynen yazın. Diğer bilgileri dol-
meler bulunuyor. Örneğin İngi- için Sözcük Avı, Sıraya Diz, Din- özellikleri arasında bulunuyor. durun ve onay tuşuna tıklayın.
lizce bir sözcüğün nasıl yazıldı- le ve Yaz gibi sözcük oyunlarını Redhouse 3. Jenerasyon ile telaf- Yazılım tüm 32bit işletim sis-
ğını bilemiyor olsanız bile oku- da içinde barındırıyor. Tüm bu fuz ettiğiniz herhangi bir keli- temlerinde çalışmaktadır. He-
nüz Windows 7 desteği bulun-
nuşunu yazarak bu okunuşa oyunların yanında, Resimli Mi- menin orijinal telaffuza uygun
mamaktadır.
uyan sözcüklerin listesine ko- nisözlük ve Sözcük Sihirbazı gi- olup olmadığını da kontrol ede-
O
fis paketi olmadan hiç bir bilgisayar bağlanacaktır. Burada e-posta adresinizi 3. Taşınabilir ofis paketi
tam sayılmaz. Bu konuda Microsoft girdikten sonra tam sürüm lisansı, ileti ola- Office 2008’i doğrudan USB belleğe kurdu-
Office tabii ki bir standart ancak herke- rak posta adresinize gönderiliyor. Posta ku- ğunuz zaman istediğiniz yere götürüp kul-
sin bütçesine uygun olduğu pek söylene- tunuza gelen bu seri numarasını yazılımı lanmanız mümkün oluyor. Sürekli yabancı
mez. İşte bu noktada Ashampoo Office ilk çalıştırdığınız zaman karşınıza gelen bilgisayarlarda çalışanlar için bu özellik ger-
2008 yardımınıza yetişiyor. Paket kelime pencerede »Enter Key« düğmesine tıklaya- çekten çok işe yarıyor.
işlem, hesab tabloları ve sunum için tüm rak kullanabilirsiniz. Artık yazılımı tam sü-
bileşenleri sunuyor ve Microsoft Office ile rüm olarak kullanmaya devam edebilirsi-
de %100 uyumlu. niz.
F
arklı araçlar olmadan bilgisayarlar üze- full version key online« seçeneğini işaretle- da imkan tanıyor. Bu şekilde örneğin iki
rinde istediğimiz işlemleri gerçekleştir- dikten sonra »Finish« düğmesine tıklayıp haftada bir, gün aşırı ya da ayda bir gibi ara-
memiz mümkün olmaz. Ancak bu yazı- kurulumu tamamlayın. Yazılım ile birlikte lıklarda bilgisayarınızın farklı araçlarla baş-
lımların birçoğu daha hızlı erişim için açılış kayıt olacağınız web sayfası da açılacaktır. lamasını sağlayabilirsiniz.
sırasında otomatik olarak yüklenmek üzere Burada ad,soyad ve e-posta adresinizi gire- mkars@chip.com.tr
sistem ayarlarını değiştirir ve zamanla bil- rek kayıt olun. E-posta adresinize gönderi-
gisayarın açılış süresi uzar. İşte bu noktada lecek linke tıkladığınızda ikinci bir e-posta
yardımınıza koşan Startup Booster gereksiz ile seri numaranız size yollanacaktır.
başlangıç dosyalarını kaldırarak sisteme es- Bu seri numarasını yazılımın ana ekranın-
ki hızını kazandırabiliyor. da »Register« menüsü altında »Enter key”
seçeneğini kullanarak girebilirsiniz.
1. Kurulum
CHIP DVD arabiriminden kurulumu çalıştı- 2. PC’niz istediğiniz gibi başlasın
rın. »I agree« düğmesi ile devam edin. »Ins- Yazılım sadece başlangıçtaki gereksiz giriş-
tall« düğmesine tıkladığınızda kurulum leri kaldırmanıza yardımcı olmuyor. Aynı
başlayacaktır. Son kurulum ekranında tam zamanda çalışma ihtiyaçlarınıza uygun Beklemeye son Bu yazılım ile bilgisayarınızın
sürüm seri numarasını almak için »Get free farklı başlangıç profilleri hazırlamanıza açılış hızını en ideal değere getirin.
DVD’de
göze çarpanlar
PC’NİZ İÇİN EN İYİ YAZILIMLAR Sizler için
seçtiğimiz kullanışlı ve ilginç yazılımlara dair
açıklamaları bu sayfalarda bulabilirsiniz.
DIvFIx++ 0.34
AVI uzmanı
DENEME SÜRÜMÜ Seven RemIx 1.0 UpdateStar Freeware EdItIon 5.0 BuIld 978
Bozulan AVI dosyalarınızı kurtarmanızı
sağlayarak film keyfinizi baltalayan Vista’nızı makyajlayın Güncelleme aracı
ÜCRETSİZ ÜCRETSİZ
etkenlerden uzaklaşmanıza yardımcı olan
kullanışlı bir yazılım.
r 974 KB r Win. 2000 / XP / Vista Vista işletim sisteminizin görünümünü de- Ücretsiz bir program olan UpdateStar, bil-
ğiştirmenizi sağlayan bir yazılım olan Se- gisayarınızda kullandığınız tüm kişisel
ven Remix 1.0 ile bilgisayarınıza yepyeni programlarınızın her zaman en güncel şe-
bir soluk getirebi- kilde kalmasını
lirsiniz. Yazılımın sağlar.
bu sürümünün yal- r 3,86 MB
nızca Vista sürü- r Windows
1-abc.net Startup Booster müyle uyumlu ol-
duğunu belirtelim.
2000 / XP /
Vista
Windows doktoru r 17,9 MB
r Windows Vista
TAM SÜRÜM
Windows açılış ayarlarından çok daha TrueTransparency 1.3 AutomatIc Update ClIent (AUC) 0.8.15
fazlasını vaat eden kapsamlı bir Windows
başlangıç yazılımı Makyaj aracı Program güncelleme
ÜCRETSİZ ÜCRETSİZ
Takıldığınız noktada 1-abc.net Startup
DVD’deki yazılımlarla ilgili Booster’ın tam sürümü.
en güncel duyurular için
r 309 KB Pencerelerinizi transparan yapmak isti- Bu yazılım ile sisteminizdeki birçok önem-
TikTag’leyin yorsanız TrueTransparency ile bunu başa- li programın güncellemesini veya yaması-
r Win. 2K / XP / Vista
rabilir ve işle- nı bulabilir, sisteminize kurabilir ve böyle-
tim sisteminizin ce her zaman
görünümüne güncel kalabilirsi-
hava katabilir- niz.
siniz. r 1,98 MB
TikTag kullanımı için r 1,02 MB r Windows 98 /
detaylı bilgi sayfa 10’da r Win. XP / ME / 2000 / XP /
Vista Vista
F-Secure Internet SecurIty 2010 10.00 BuIld 246 OpenOffIce 3.1 TR SUPER 2009 BuIld 36
merkezleri
enerji verimliliğini artırmak
ve çevreye katkı sağlamak için
kullandığı karmaşık teknolojilere
ışık tutuyor. Bu sayede muazzam
finansal tasarruf sağlamak olası.
yeşeriyor
Barış Emre ALKIM - DW
SUNUCU PARKI
Sunucu parklarının verimi, eğer park alanı
kendi kendini yönetir ve birden çok
müşteri için çalışırsa %20’den %80’e
çıkabiliyor.
HAVALANDIRMA
Akıllı havalandırma, hava ısısını, ne-
mi, temiz ve kirli havanın ideal bir
karışımını hesaplayarak işlemcileri
%70 oranında daha iyi soğutabiliyor.
SU KAYNAĞI
Su, bilgisayar dolaplarını ve doğrudan
anakarta takılı işlemcileri havadan
daha verimli soğutabiliyor.
JEOTERMAL
ENERJİ
Yazı Dizisi: Veri işleme merkezleri
için gereken güç, yer
Yarının Yongaları altındaki jeotermal
enerjiyle de elde
İlk mikro işlemcinin doğumundan 40 yıl edilebilir.
sonra yongalar gündelik hayatın ayrılmaz
bir parçası halini aldı. Buzdolabından cam
sileceğine kadar silikonsuz çalışan hiçbir
şey kalmadı. Bu yazı dizisinde
sayısallaşmanın hayatımızı nasıl
değiştirdiğini gösteriyoruz.
VE
YAKIT PİLLERİ
Biyogaz ile çalışan yakıt
pilleri, sunucu parkına ek
enerji sağlıyor
GÜNEŞ PİLLERİ
Gelecekte hem veri işleme merkezle-
rine enerji sağlamak hem de elektri-
kle çalışan arabaların pillerini bu
şekilde doldurmak mümkün olacak.
ODA YERLEŞİMİ
Ayrı ayrı bölümlenebilir birkaç
sunucu odası, her uygulama için
ideal atmosfer sağlıyor
Sunucu odalarından
çıkan ısı, veri işleme Daha az güç tüketimi, daha düşük gider, daha sağlıklı bir çevre.
merkezinin ve açık Geleceğin “Yeşil BT’li hayali veri işleme merkezine ait bu çizim,
alanın ısıtılmasında BT endüstrisinin nerelerde yüksek enerji verimliliği potansiyeli
kullanılıyor. gördüğünü ortaya koyuyor.
İ
şte aklınızı başınızdan alacak birkaç
bilgi: Google’da yaptığınız iki basit sor-
gu, enerji tasarruflu bir ampulün 60
dakika boyunca yanmasına ya da ara-
bayla bir kilometre yol almaya eşdeğer
karbondioksit üretiyor. Tamamlanmış bir
eBay açık artırması ise tamı tamına 18 gram
karbondioksit açığa çıkarıyor. Normalde
bu verileri doğrulamanız hiçbir zaman ola-
naklı değil zira sunucularının CO2 yayma
miktarını ne Google açıklar ne de eBay.
Ama bir şey su götürmez: İnternete erişim
sağlayan bilgisayarların ve diğer uç birim
Verimli bilgisayarlar
aygıtlarının enerji ihtiyacı daima katlanı-
Eylül 2009’dan
yor. Bu da yetmezmiş gibi, küresel sayısal- bu yana Intel
laşma çağında katlanarak artan hesaplama ve T-Systems,
Münih’te kurdukları
gücü gereksinimiyle dünyanın dört bir ya- “DataCenter 2020’de
nında sayıları bir çığ gibi çoğalan sunucu geleceğin veri
parkları, BT sanayinin başa çıkamayacağı işleme merkezlerinin
enerji verimliliğini
bir sorun demek. Borderstep Enstitüsü’nün nasıl artıracaklarını
yaptığı bir araştırmaya göre, sadece araştırıyorlar.
Almanya’daki veri işleme merkezleri 2001
yılında 5,4 TWs güç harcamış. Bu değer ise
2008 yılında (aşağıdaki kutuya bakınız!)
ikiye katlanarak 10,1 TWs olmuş. Kıyaslama ekonomik bakımdan kar sağlıyor. Enerji yuyor. Bundan dört yıl önce, saniyede 5,1
yapmak isterseniz hemen belirtelim ki bu verimliliği büyük önem taşıyor, çünkü ve- milyon hesaplama işlemi (BOPS) yapmak
rakam kömürle çalışan dört orta boy ter- rimin en az etkilenmesi gereken alanlar için 126 sunucuya gereksinim vardı. Şimdi
mik santralin ürettiği güce denk. Elektrik bunlar. Kısacası, bugünlerin sloganı: “En az aynı çıktıyı sağlamak için 17 sunucu yeterli
tüketiminin faturalara yansıyan kısmında enerji tüketimiyle çok daha fazla çıktı sağ- oluyor. Bu da maliyetleri %80’e varan oran-
ise tam dört kat artış var: 250 milyon avro- lamak.” larda düşürüyor zira daha az yer ve daha az
dan 1,12 milyar avroya bir tırmanış gerçek- soğutma gerekiyor.
leşmiş. Bu yüzden çevrenin korunması gi- Bugünkü durum: En az enerji Ayrıca işlemcilerin ve yonga setlerinin
derek daha fazla şirket için, özellikle de veri tüketimiyle daha fazla çıktı sanallaştırma teknolojisini desteklemeleri,
işlemenin yoğun olarak yapıldığı sunucu Son yıllarda hesaplama gücündeki eğilim- sunucunun işlemcisindeki dört çekirdeğin
parklarında ve veri işleme merkezlerinde lere bakmak, durumu daha net ortaya ko- en iyi şekilde kullanılmasını sağlayarak ve-
6 1.000
6,65 TWh 997 Mio. €
500
2
2003 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 2003 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13
CHIP: Yeni DataCenter 2020’de hangi konular taCenter 2020’de ise her şeyi yapma hakkına
somut olarak araştırılıyor? sahibiz. Eğer bilgisayarların kaç derecede bo-
Weidmann: Şu anda sunucu odası için en iyi zulduğunu görmek istersek bunu rahatça ya-
genel koşulları araştırıyoruz. Test ortamımız- pabiliyoruz. Ayrıca tavan yüksekliğini de 2,5
da örneğin nem oranının %20’den %40’a çık- ile 3,7 metre arasında istediğimiz gibi belirle-
masının sonuçlarını test edebiliyoruz. Tüm yebiliyor, hava akımlarını bir duman detektö-
oda için bir değerin geçerli olması ne kadar rüyle saptayabiliyoruz.
zaman alır? Makineler buna nasıl tepki göste-
rir? Bunun toplam enerji tüketimindeki etkisi CHIP: Tüm araştırma sonuçlarını yayınlıyor-
nedir? sunuz. Bu rakiplerin ekmeğine yağ sürmek
değil mi?
CHIP: Yeni test merkezinin normal veri işleme Weidmann: Analizlerimizin ve sonucunda ya-
merkezlerinden ne farkı var? pılan düzeltmelerin tüm dünyada veri işleme
Soğutma döngüsü benzetimi DataCenter 2020’de Weidmann: Diğer veri işleme merkezlerinde merkezlerinin CO2 çıkışını hatırı sayılır oran-
hangi soğuk (mavi) ve sıcak (turuncu) hava mutlak veri güvenliği her şeyden önce gelir. da düşüreceğine inanıyoruz. Bu da herkesin
akımlarının gerçekleştiği kesin olarak ölçülüyor Bu yerlerde riskli deneylere kalkışamayız. Da- ortak çabasını gerektiriyor.
ve en etkili soğutma yöntemi belirleniyor.
rimliliğe büyük katkıda bulundu. Yonga sağlanan işlem merkezlerinin ortalama lu olduğunu söylüyorlar. Bu da dünyadaki
tasarımında devrelerin küçültülmesi bile PUE değeri 1,7 ila 1,8 civarında. Bu yüzden tüm uçakların ürettiği CO2 miktarına denk
güç tasarrufu demek. Intel şu an 45 nano- de kimi veri işletim merkezlerinin güç mas- düşüyor. Bununla birlikte, bu işlem gücünü
metre yapı genişliğinde ürettiği işlemcileri rafları o kadar yüksek ki, BT donanımının, çevreyi kirletmeden, geri kalan %98 ora-
ilerde 32 ve onun ardından 22 nanometrey- yani bilgisayarların, rafların ve soğutma nındaki CO2 üreticilerinin yüksek enerji
le üretebilmek için çabalıyor. sisteminin toplam maliyetinin birkaç yıl verimine ulaşması için kullanabilirsiniz.
Yeni eklenen “Turbo” kipi bile gerekti- içinde geçeceği düşünülüyor.
ğinde CPU içindeki çekirdeklerin hızını ar- Veri işleme merkezlerindeki sunucu sa- En büyük çevre tehdidi: Diğer
tırarak enerji verimliliğini artırmayı he- yısı göz önüne alınırsa donanımları ve so- sektörleri iyileştirmek
defliyor. ğutmasını iyileştirmenin yanı sıra, daha Otomobil ve uçak teknolojisinin dışında,
Bununla birlikte, tasarrufun diğer bile- kapsamlı bir yaklaşımla tüm bina yöneti- lojistik firmaları da akıllı bir BT endüstri-
şenler aracılığıyla yapılması da mümkün. minin sağlanması için yapılan yatırımlar sinden çıkar sağlıyor. Böylece kargo şirket-
Klasik sabit diskler gerek motorlarının ge- karşılığını ödüyor. Intel bu yüzden birçok lerinin merkezi sayısal kartlar sayesinde
rekse okuma yazma kafalarının mekanik firmayla ve araştırma ortağıyla çalışıyor. tüm uçakların kesin konumunu gerçek za-
hareketi için çok fazla elektrik harcarken, Söz gelimi Green Grid, Intel Open Energy manlı olarak görebiliyor. Kullanıcı istekleri
yeni Katı Hal Diskleri (SSD’ler) mekanik ha- girişimi ve BITKOM Green IT birliği bunlar- doğrultusunda serbest bir uçağı yeni hede-
reket olmaksızın çalışabiliyor ve güç tüke- dan birkaçı. fe yönlendirebiliyor.
timini beşte bire indirirken daha yüksek Intel bu yüzden Eylül ayında Almanya’da Söz gelimi, lojistik devi UPS bilgisayarla
çıkış sağlayabiliyorlar. Münih’te T-System’in işbirliğiyle “Datacen- yaptığı araştırma sonucunda çarpıcı bir
Bir diğer örnek ise RAM. Modern DDR3 ter 2020” adında bir araştırma merkezi kur- bulguya rastlamış: Kargo dağıtımı sırasın-
bellekler ataları olan DDR2’lere kıyasla %20 du. 180’den fazla sunucunun 70 metrekare- da en çok bekleme, trafik ışıklarında sola
daha az güç harcıyor. lik alanda bulunduğu (soğutma sistemi dönüşü beklerken gerçekleşiyormuş. Firma
içinse 100 metrekare alan kullanılıyor) bu tüm rotalarını yeniden planlamış ve tüm
Hedef: En düşük PUE değerinin deneysel veri işleme merkezi, geleceğin uzun mesafelerde verimli bir şekilde sağa
peşinde merkezleri için ideal koşulları araştırmayı dönüşleri kullanmış. Böylece hem teslim
Bununla birlikte, bir veri işleme merkezi- ve sınıra ulaşmayı amaçlıyor (yukarıdaki zamanını kısaltmak hem de yakıt harcama-
nin toplam maliyetine etkide bulunan çok söyleşiye bakınız). sını düşürmek ve böylece CO2 yayılımını
daha farklı unsurlar var. Bunların başında DataCenter 2020’de en az 1,3 PUE değeri- azaltmak olanaklı olmuş.
sunucu soğutması geliyor. Bir yapılandır- ne ulaşmak ve böylece veri işleme merkez- Karar: Harekete geçmek bir zorunluluk,
masının toplam verimliliğini daha iyi orta- leri için yepyeni bir verimlilik standardı ama önümüzdeki yıllarda daha “yeşil” ürün
ya koyabilmek için uluslar arası kabul gör- belirlemek hedefi güdülüyor. Sonuçlar, ve hizmetlere yol açacak potansiyel de bü-
müş PUE değerleri (Güç Kullanım Verimi) www.datacenter2020.com adresinden sü- yük. Yeter ki kendinize şunu bir sorun: Veri
toplanarak, veri işlemi için gereken enerji- rekli yayınlanıyor. işleme merkezlerinin enerji verimliğindeki
nin bilgisayarların saf güç tüketimine ora- Gartner piyasa araştırma şirketinin yet- artış mı büyük, yoksa işlem gücüne duyu-
nı hesaplanıyor. kilileri, dünyadaki tüm BT donanımlarının, lan ihtiyaç mı?
Geleneksel, hava dolaşımıyla soğutma toplam CO2 yayılımının %2’sinden sorum- balkim@chip.com.tr
REKLAM İNDEKSİ
AKORTEK 73
KOYUNCU *5-7-17
REKLAM
Grup Başfl kanı› Cem M. Başa
fl r LCW 43
Grup Başfl kan Yardımcısı Koray Bilici
MEDİAMARKT ARKA KAP-37
CHIP Reklam Satış›fl Müdürleri Sevil Hoşman, shosman@doganburda.com
Tel: 0 212 336 53 17, Faks: 0 212 336 53 93 MICROSOFT 21
Şahika Şahinkaya, ssahinkaya@doganburda.com
Tel: 0 212 336 53 14, Faks: 0 212 336 53 93 NAVKING 67
Hatice Tarhan, htarhan@doganburda.com
Tel: 0 212 336 53 37, Faks: 0 212 336 53 93 NIKON 31
Reklam Teknik Müdürü Nusret Kı›rı›mlı›oğlu
OKI 49
Tel: 0 212 336 53 60 (3 Hat), Faks: 0 212 336 53 90
Maya Akar Center Kat:7 Büyükdere Cad. No: 100 - 102 34394 PASİFİK BİLGİSAYAR ARKAPAK İÇİ
Esentepe / İ‹stanbul
PIRANHA 75
REZERVASYON
SAMSUNG LED TV 13
Rezervasyon Tel. 0 212 336 53 00 - 57 - 59
Rezervasyon Faks 0 212 336 53 92 - 93 SEGMENT 81
Ankara Reklam Tel. 0 312 207 00 72 - 73
SONY VAIO 27
Hedef Sayfalar Tel: 0 212 336 53 70, Faks: 0 212 336 53 91
Yönetim Yeri Hürriyet Medya Towers 34212 Güneşlfl i / İ‹ STANBUL TOSHIBA 45
Tel: 0 212 410 31 52, Faks: 0 212 410 32 16
Baskı Doğan Ofset Matbaacılık ve Yayıncılık. A.Ş
TRANSCEND 23
Doğan Medya Tesisleri, Hoşdere Yolu C blok
34850 Esenyurt / İS‹ TANBUL TTAF 99-101
Tel: 0 212 622 19 00
Dağıtım Yaysat A.Ş.fi Tel: 0 212 622 22 22
VESTEL 41
Uygun fiyata
Donanım
Yüksek çözünürlüklü DİĞERLERİ
videolar normal yayınlara
Full-HD
göre çok daha iyi R Sabit disk temizliği
görünür. Uygun fiyatlı En iyi disk birleştirme araçları
LCD TV’lerden sonra karşılaştırmalı testte
nihayet uygun fiyatlı
R Google raporu
Full-HD video kameralar
Google’ın gerçekte neleri bildiğini ve
da piyasada. CHIP, en iyi bunun olası sonuçlarını açıklıyoruz
kameraları test ediyor.
R PDF ipuçları
Ücretsiz ve mükemmel PDF dosyaları
oluşturmanın yolunu gösteriyoruz
R Şifreler tehlikede
Unuttuğunuz şifrelerinizi bulun ve
daha güvenli hale getirin
Pratik
Windows 7 piyasada ve CHIP, “hoş
geldin paketi” olarak 50 araçtan oluşan
yazılım paketini hediye ediyor, paketi
aynı zamanda XP ve Vista için de
kullanabilirsiniz. Ayrıca DVD’mizde
özel olarak 13 tane orijinal Microsoft
programına da yer veriyoruz.