Anestezi uygulama Yöntemleri

İnhalasyon,Enjektabl,Oral-Rektal,Lokal,Elektro narkoz,Hipnoz,
Akapunktur,Hipotermi
Hastaların Fiziki Durumlarının Sınıflandırılması
1.Grup:Durumu mükemmel,sağlıklı,sistemik bozukluğu olmayan.
Kastrasyon ,Radyografi.2.Grup:Durumu iyi,hafif derecede sistemik bozukl
klinik belirti yok.Obeziteli haylar.3.Grup: Durumu orta olan,orta derecede
dehidrasyon,ateş,anemi,kronik kalp,komplike kırık.4.Grup: Durumu zayıf
olan,aşırı derecede sistemik bozukluk,aşırı anemi,dehidrasyon,rupturlar,iç
kanama.5.Grup: Durumu kritik olan,ölmek üzere,aşırı kanama,şiddetli
travma,emboli,şok.
Anestezik Maddenin Seçimi
1.İlacın etkisinin sona ermesi ve eliminasyon süresi,ilacın metabolize olma
süresine bağlı olmamalı.2.İndiksiyonu kısa sürede olmalı,derinliği
değiştirilebilmeli ve uyanma hızlı olmalı.3.Kardiyopulmoner fonkları
deprese etmemeli.4.İrriten olmamalı.5.Ucuz ve güvenli olmalı.6.Ucuz ve
güvenli olmalı.7.Yanıcı ve patlayıcı olmamalı.8.Uygulamada spesifik
malzemelere ihtiyaç göstermemeli.
Anestezik Protokolünün Seçimi
Hayın yaşı,türü,ırkı.Hastın fiziki durumu.Cerrahi işlem için gerekli
süre.Uygulanacak anestezik maddenin daha önce kullanılmış olması.
Mevcut ekipman ve personel.Hastın özel durumu.Maliyet.Uyg hızı.
Hastanın Anesteziye Hazırlanması
Mevcut problemlerin düzeltilmesi,Anestezi ve operasyon riski,Anesteziden
uyanma ve bakım,Gıda alımının kısıtlanması,İV katerizasyon.
Pre-Anesteziklerin Amacı
1.Hayda sedasyon sağlamak,2.Anesteziye girişi-çıkışı kolaylaştırmak,
3.Genel anesteziye bağlı yan etkileri azaltmak yada elimine
etmek,4.Gerekli anestezik miktarını azaltmak için kullanılır.
Atropin
Etkileri:1.Nervus vagusun uyarılmasını bloke eder.2.Salivasyonu azaltır.
3.Gastro intestinal aktiviteyi azaltır.4.Pupillar dilatasyon oluşturur.5.Göz
yaşı salgısını azaltır.6.Aciğer bronşlarında dilatasyon oluşturur.7.Arteriyal
kan basıncını minimal düzeyde azaltır.
Acepromazin(Vetranquil)
Etkileri:Tranklizasyon,Kas gevşemesi,Antiemetik,Antispazmatik,Anti
konvülzan,Hipotermik,Hipotansif,Solunumu deprese eder.
Doz:Köpek-Kedi:0,03-0,1.At:0,02-0,05.
Droperidol(İnnovar-vet)
Etkileri:Aceporomazine benzer,Barbitüratların etkilerini arttırır ve doz
gereksinimini azaltır,Tek başına kullanılmaz innovat-vet içinde fentanil ile
kombine kullanılır.Doz:Köpek:İV 10-20 mg/kg
Diazepam(Diazem)
Etkileri:Kas gevşetici,Antikonvülzan,Ketaminle beraber uyg.Kan beyin
bariyeri ve plasental bariyeri kısa sürede geçer.Akut hepatotoksik ve nefro
toksik özelliği yoktur.Sağlıklı haylarda eksitasyon oluşturabileceğinden tek
başına kullanılmaz.
Midazolan(Dormicum)
Etkileri:Hızlı bir yarılanma ömrüne sahiptir.Kas içi uygulandığında iyi
absorbe olur ve irritasyon oluşturmaz.Kedi köpekte davranış bozukluğu
meydana getirir.Ketamin yada opoitlerle kombine yapılabilir 0,01 İV olarak
kullanılabilir.
Thiazene Türevleri(Ksilazin,Detomidin,Medotomidin)
Etkileri:1.SSS üzerine:Sedasyon,anelzeji,bradikardi,hipotansiyon.
2.Kardiyovasküler üzerine:Periferal vazokonstriksiyon,bradikardi ve
vazomotor tepresyon.3.Relaksiyon motilitede azalma.4.Salivasyon azalma.
5.Gastrik sekresyonda azalma.6.Uterus stimülasyonu.7.Göz(midriazis,
intraokuler basınçta azalma).8.Trombosit kümeleşme.
Ksilazin(Rompun)
Etkileri:Kardiyovasküler sistemine etkisi:aritmi,depresyon,bradikardi,kısa
süreli hipertansiyon,kardiyak output,kalp frekansında azalma.Türlere göre
etki:Köpeklerde kardiyak outputta azalma,kan basıncında artış.Buzağılarda
ve besi danalarında İV 0,11 mg uygulandıktan sonra hayda yatmaya neden
olur.Diğer yan etkileri:Rumlarda retiküloruminal fonkları azaltır. Timpani.
Kedi köpekte kusma ve abdominal gerginlik.İdrar üretiminde artış.Birçok
hay türünde hiperglisemi.İneklerde uterus tonusunda artışa neden olur.
Detomidine
Etkileri:Kalbin kontraktilitesi azalır.İdrar üretimini arttırır.Hiperglisemi
oluşur.
Medetomidine
Etkileri:Düşük dozları bile diürezis oluşturur böylece fazla miktarda dilüe
idrar oluşturur.Kedilerde bradikardi meydana getirmez.Medetomidin ve
ketamin kordinasyonu iyi bir analjezi ve sedasyon oluşturur.
Opoit Türevleri()
Yan Etkileri:1.Slnm sist üzerine: Slnm sayısında ve tidal volümde
azalmaya ndn olurlar.2.Gastrointestinal sist:Başlangıçta barsak peristaltiğini
arttırarak kusma ve ishale ndn olur.Sonra barsak peristaltiğinde azalma ve
konstilpasyona ndn olur.3.Diğer yan etkileri:Bradikardi,hipotansiyon,
antitüssif,köpeklerde miyazis,kedilerde midriazis,aşırı salivasyon.
Opoitlerin kullanımı
Genellikle preanestezik medikasyonda azepromazin gibi tranklizanlarla
birlikte uyg.Bu şekilde hem aneljezik etkilerinde yararlanılır.Hemde
tranklizanların etkilerini arttırır.Vet hekde opoitler ortopedik,thorasik ve
diğer operasyonlarda sıklıkla kullanılır.
 Klinikte Kullanılan Opoitler
1.Agonist opoitler:Morfin,Meperidin,Oksimorfin,Metoden,Fentanil,
Sufentanil
2.Agonist-Antagonist opoitler:Butarphanol
Genel Anestezinin Endikasyonları
Basit punksiyon,ensizyon ve küçük dikişler dışında kalan baş,boyun,göğüs
ve karın bölgeleri ile ekstremiteler üzerinde yapılacak her türlü oplar.
Laparatomiler,iç organlarda gerçekleştirilecek oplar,otectomie,göz opları,
koterizayon ve kastrasyon gibi başlıca işlemler.
Genel Anestezinin Kontrendikasyonları
Kronik kalp,kciğer,solunum siste hastları,glikojen ve yağ dejenerasyonları
ile ileri derecede kaşeksi ve toksikozis hallerinde,genel anestezi uygulaması
sakıncalar doğurabilir.
Genel Anestezinin Devreleri
4devrede incelenmektedir.1)Analgesie dönemi,2)Eksitasyon(İrkilme-
uyarılma )dönemi,3)Sirurjikal anestezi,4)Entoksikasyon-Kollapsus dönemi.
1.Dönem (analgesie): Hayın bilinci yerinde.Ağrıda azalma.Slnm ve kalp
fonkları normal.
2.Dönem(Eksitasyon):Bilinçsizlik başlar.Refleksler hala mevcut.Pupilla
dilate olmuş.Hareketlerde bağırma çağırma.Anestezi oluşmamış.Dönemin
sonunda kaslarda gevşeme slnm sayısı ve reflekslerde azalma.
3.Dönem(Cerrahi anestezi):a)Birinci dönem:Slnm düzenli sayıca
azalmış.Pupilla küçülmüş, göz kaymış.Anestezi derinliği
yüzeysel.Bilinçsizlik.b)İkinci dönem:orta düzeyde anestezi oluşmuş.Kalp
frekansı biraz azalmış.Pupilla dilate.Kas tonusu azalmış ve gevşeme
meydana gelmiş.Refleksler azalmış yada yok olmuş.c)Üçüncü Dönem:
Anestezi derin.Slnm deprese olmuş.Kalp frekansı çok azalmış.Pupillar
refleks azalmış.İleri derecede kas gevşemesi.d)Dördüncü dönem:Slnm kötü
düzensiz.Pupilla dilate olmuş.Kornea kuru.Kas tonusu yok olmuş.Kalp
frekansı ve basıncı depresyonda.
4.Dönem:hayvan 3.cüden 4.cüye geçerse slnm durur ve ölüm meydana
gelir.