VISOKA KOLA ZA PRIMIJENJENE I PRAVNE NAUKE PROMETEJ BANJA LUKA

SEMINARSKI RAD
IZ PREDMETA: PROIZVODNI I USLUNI MENADMENT

TEMA: MENADMENT PROIZVODNJE

Studenti: Milan Vidovi 22-1/08

Mentor: Dr Zdravko Bijeli

Banja Luka, jun 2011

Sadraj

Uvod-----------------------------------------------------------------------------------3 Razvoj menadmenta proizvodnje----------------------------------------------4 Proizvodna funkcija---------------------------------------------------------------5 Osobine proizvodnog sistema----------------------------------------------------7 Modeli preduzea-------------------------------------------------------------------7 TEMELJNA PITANJA U OPERATIVNOM MENEDMENTU-------8 Oblikovanje proizvoda------------------------------------------------------------9 Funkcija kvalitete------------------------------------------------------------------10 Savremene metode upravljana proizvodnjom--------------------------------12 Nove vrste poslovanja-------------------------------------------------------------12 Zakljuak----------------------------------------------------------------------------13 Literatura----------------------------------------------------------------------------14

Uvod Doprinos razvoju upravljanja proizvodnjom prati se od drevnih civilizacija. Postoji 7 glavnih podruja doprinosa na polju proizvodnje

1. Podjela rada 2. Standardizacija dijelova: 3. Industrijska revolucija 4. Naunii studij rada 5. Meuljudski odnosi: 6. Modeli odluivanja

7. Raunala

Nadam se da u ovim radom zo uspjeti da vam objasnim.

Razvoj menadmenta proizvodnje Razvoj menadmenta je poeo krajem XIX i poetkom XX vjeka. Jedn od osnivaa su Henri Fajol i Frederik Tejlor. Henry Fajol je u svojoj Administrativnoj doktrini dao 14 osnovnih principa upravljanja , koja u osnovi posmatraju preduzee kao cjelinu Frederik Tejlor je na osnovu eksperimentalnih provjera utvrdio pet osnovnih principa organizacije i upravljanja : Princip upravljakog mehanizma preduzea u izuavanju , analizi , obradi i eksperimentalnoj provjeri podataka od znaaja za posao u cilju dobijanja nauno zasnovanih podloga za proizvodnju Princip paljive selekcije , izbora i sisrematskog obraunavanja za predvieni posao Principi usklaivanja odnosa nadreenih i podreenih u procesu rada Principi podjele rada Principi funkcionalnog dejstva pri uspostavljanju organizacione strukture Slika1. princip funkcionalne strukture

Tejlor je oblikovao optu organizacionu strukturu koja ima sledee karakteristike:

4

 Centralizovano upravljanje preduzeem (D)

Centralizovan tehniki biro (TB) Centralno planiranje zadataka sa obezbjeenjem potreba (KS) Centralizovana kontrola trokova (R) Centralizovana studija i laboratorija (SL) Decentralizovane specijalizovane slube pripreme proizvodnje (PP)
Centralizovani sekreterijat ( S)

Centralizovana sluba kadrova (PS) Uloga poslovoe je svedena na koordinaciju postupaka izvrenja proizvodnih zadataka Uesnici u procesu rada
Danas, upravljanje proizvodnjom predstavlja nauni metod koji je u praksi

provjeren i verifikovan Koriste se najsavremenija tehnika sredstva (raunari, prije svega) i moderne metode upravljanja
Upravljanje proizvodnjom obuhvata : poslove pripreme proizvodnje ,

upravljanje ljudskim resursima, operativno upravljanje , upravljanje kvalitetom, odravanje , isporuka itd. zadatak upravljhanja proizvodnjom je, da se odreena koliina proizvoda proizvede u datom vremenskom roku sa projektovanim kvalitetom i sa standardima i sa minimalnim trokovima Upravljanje proizvodnjom je dio ireg procesa upravljanja koji se bavi problematikom upravljanja preduzeem . Upravljanje proizvodnjom predstavlja niz postupaka usmjerenih na kontrolu procesa pretvaranja ulaznih ( materijal, energija, informacija) vu izlazne (proizvod) veliine sa ciljem ostvarenja potrebnih i dovoljnih efekata.

Proizvodna funkcija Proizvodnja kao proizvodni sistem upravljanje proizvodnjom je upravljanje transformacijskim sistemima, koje inpute pretvaraju u proizvode ,u to ulaze robe i usluge. Inputi sistema su el. energija, materijali, rad, kapital i informacije koje se prenose procesnom tehnologijom koja predstavlja posebnu metodu za obavljanje transformacija u robu li uslugu uloga je menadera proizvodnje da stalno posmatra transformacijski sistem i njegovu okolinu kao bi ga mogao planirati, kontrolisati i poboljati

Primjer proizvodnih sistema

Proizvodnja Inputi Banka

Outputi

blagajnici, osoblje, raunarska finansijske usluge oprema (zajmovi,depoziti, uvanje stvari) lijenici, med.sestre, osoblje, zdravstv. usluge i zdravi pacijenti oprema, sredstva i energija konobari, hrana oprema, sredstva i energija fakultet, osoblje, oprema Sredstva, energija, znanje obroci, zabava i zadovoljni kupci

Bolnica

Restoran

Univerzitet

obrazovani studenti, istraivanje i javne usluge

Fabrika

oprema, ureaji, rad energija i dovreni proizvodi, usluge sirovina

Proizvodnja ima odgovornost za 5 glavnih podruja: kvaliteta, proces, kapacitet, zalihe, radnu snagu 1. Kvaliteta predstavlja vanu odgovornost proizvoda koji zahtjeva podrku cjelokupne organizacije - odluke o kvaliteti moraju osigurati da ona bude ugraivana u proizvod u svim fazama proizvoda i treba uspostaviti standarde, ljudi trebaju biti obueni a robe i usluge trebaju provjeravati prvenstveno oni koji kupe proizvode, da bi proizvodnja rezultirala kvalitetom 2. Proces odreuje koji e fiziki proces ili oprema biti koriteni da bi se proizveli proizvodi - odluke ukljuuje vrste oprema i tehnologija, tokove procesa, prostorni raspored postrojenja u fizikom smislu ili sredstva za proizvodnju usluge - vano je da fiziki proces bude projektovan prema dugoronom stratekom poloaju poslovanja

3. Odluka o kapacitetu usmjerene su na osiguravanje potrebne veliine kapaciteta, na pravom mjestu u pravo vrijeme - kapacitet je dugorono odreen veliinom ugraene fizike opreme - kratkorono raspoloivi kapacitet mora biti alociran na specifine zadatke i poslove u proizvodnji terminskim planom ljudi, opreme i ureaja - planiranje kapaciteta odreuje veliinu opreme i odgovarajui broj ljudi u proizvodnji 4. Odluke o zalihama u proizvodnji odreuju to treba naruiti , koliko naruiti, te kako naruiti - sistemi se kontrola zaliha koriste za upravljanje materijalima od kupovine, kroz sirovinu, zalihe u procesu rada i zalihe gotovih proizvoda - menaderi zaliha odluuju o tome koliko uloiti u zalihe i gdje locirati materijale i mnoge druge sa tim povezane odluke 5. Radna snaga ukljuuje odabir i zapoljavanje, otputanje, obuku, nadzor i naknade - te odluke donosi linijski menader u proizvodnji, esto uz pomo kadrovske slube ili odjela za ljudske resurse

Osobine proizvodnog sistema Savremeni proizvodni sistemi koji posjeduju veze za samokontrolu i samopodeavanje nazivaju se kibernetski sistemi.Dakle, proizvodni sistem je kibernetski. Ima sledee osobine:
Otvorenost,sistem je u interakciji sa okolinom, postoje ulazi i izlazi u

proizvodni sistem
Dinaminost, proizilazi iz stalne promjene ulaznih veliina u izlazne , putem

proizvodnih procesa , tokom vremena , ali i raznih poremeaja koji djeluju na sisteme iz okruenja
Upravljivost, svjesno djelovanje na parametre sistema koji izazivaju

promjenu (upravljaka akcija)

Samoupravljivost, osobina proizvodnog sistema kada je upravljaki

podsistem u sastavu proizvodnog sistema. Osnovni cilj svake proizvodne organizacije je da njene izlazne veliine zadovolje potrebe okoline , drugih organizacija i pojedinaca.Cilj e biti ispunjen samo ako se na odgovarajue naine moe uticati na parametre procesa rada i izlaznih veliina. Da bi se odrali postavljeni uslovi mora se putem upravljanja uticati na sam proces i izlazne veliine .

Modeli preduzea Kod nas se esto za proizvodno preduzee susree i rije organizacija.Osnovna funkcija svakog industrijskog preduzee je da realizuje proizvode za potrebe potroaa. Ova funkcija se realizuje kroz poslovne i proizvodne procese, koji se odvijaju pod uticajem spoljanjih i unutranjih faktora.

Najei kriterijumi za razvrstavanje preduzee su prema: Djelatnosti Karakteru procesa rada Strukturi elemenata proizvodnje Veliini Vlasnitvu

OPTI MODEL UPRAVLJANJA PROIZVODNJOM

Ova podrka se ogleda u sledeeim procesima: Strategijsko odluivanje ( u planiranju proizvodnje) Taktiko odluivanje ( u planiranju procesa rada) Operativno odluivanje ( u izvoenju procesa rada)

TEMELJNA PITANJA U OPERATIVNOM MENEDMENTU Odluke Resursi Strateke Kakvi resursi su potrebni? Taktike Operativne

Kako bi resursi trebali Kako se resursi biti alocirani u mogu efikasno organizaciji ? iskoristiti?

Tehnologija

Koje bi tehnologije Koje bi od raspoloivih Kako se tehnologija trebalo razvijati u tehnologija trebalo moe produktivno budunosti? koristiti? koristiti?

Upravlja nje

Kakav Kako mogu menaderi Koji je najbolji organizacijski okvir najbolje reagirati na nain provoenja i bi trebalo razviti? promje njivu okolinu ? kontrole planova?

Proizvodna strategija Proizvodna strategija je vizija proizvodne funkcije koja odreuje opti smjer i daje potisnu snagu za donoenje odluka.
Svrha je proizvodne strategije da povee poslovnu strategiju s odluivanjem u

proizvodnji. Rezultat toga treba biti konzistentan model za donoenje odluka. Proizvodna se strategija sastoji od misije, specifinih sposobnosti, odnosno konkurentskih prednosti, ciljeva i politika. Tipovi proizvodne strategije: proizvodne se strategije i odluke razlikuju ovisno o tome da li kompanija slijedi poslovnu strategiju imitatora, ili inovatora proizvoda. Ne postoji samo jedna, najbolja proizvodnja za sve okolnosti. Nastanak globalne korporacije mijenja proizvodnu stategiju, zahtijevajui svjetsko stajalite za lokaciju postrojenja, izvore, oblikovanje proizvoda (projektiranje i konstrukciju), procesne tehnologoije, logistiku i organizaciju. Usmjerena (fokusirana) proizvodnja konkurentnija je od neusmjerene Djelotvornost proizvodnje moe se opisati kroz 4 stepena:: 1. interno neutralna 2. eksterno neutralna 3. interno podravajua 4. eksterno podravajua Proizvodnoj strategiji je potrebno da bi poslovanje dostiglo stanje 3 i 4 stepena

Oblikovanje proizvoda

 Presudno je pitanje preivljavanje najveeg broja preduzea (kontinuirano se proizvodi mijenjaju) dok mali broj tvrtki doivljava samo male promjene svojih proizvoda, veina ih tvrtki mora kontinuirano mijenjati Naini promatranja procesa uvoenja novog proizvoda:

1. Trino-povlaenje: treba se proizvesti ono to moete prodati

2. Tehnoloko-guranje: trebali biste predavati ono to moete proizvesti 3. Meufunkcionalnost zahtjeva suradnju izmeu marketinga, proizvodnje,

inenjeringa i ostalih funkcija. Odreen je koordiniranim naporom izmeu funkcija. Proces razvoja novih proizvoda Sastoji se od est faza: 1. Stvaranje ideje 2. Selekcija (izbor) proizvoda 3. Prethodnog dizajna odnosno oblikovanje proizvoda 4. Izrada prototipa 5. Testiranje (ispitivanje) 6. Koliinsko oblikovanje

Funkcija kvalitete Razvoj funkcije kvalitete je metoda koja osigurava da se zahtjevi kupaca ostvaruju kroz specifikaciju proizvoda. Matrica kue kvalitete specifino je sredstvo koje se koristi za uspostavljanje takvog odnosa Prilagoavanje proizvoda okolini Proizvode treba oblikovati tako da budu robusni prema promjenama. To e uiniti proizvod pogodnijim za izradu i koritenje. Robusni se dizajn moe ostvariti oblikovanjem eksperimenata koji uzimaju u obzir faktore okoline to djeluje na performanse proizvoda ili procesa i izborom dizajna proizvoda na koji najmanje utjeu ti faktori Analiza vrijednosti Modularna proizvodnja Pojam kvalitete

10

je jedan od ciljeva proizvodnje i jedno od 5 podruja odgovornosti za odluivanje (podruja su: oblikovanje procesa, planiranje i terminiranje kapaciteta, upravljanje zalihama, upravljanje radnom snagom) da bi se postigla kvaliteta potrebno je upravljati svim aspektima kvalitete (oblikovanje roba ili usluga, tok proizvodnje i koritenje), te ih kontrolirati .esto se koristi na razliite naine a s gledita potroaa povezuje se s vrijednou, korisnou ili ak cijenom a s gledita proizvoaa kvaliteta se povezuje s oblikovanjem i izradom proizvoda, da bi se zadovoljile potrebe potroaa O B L IK O V A N J E P R O IZ V O D A

Kupci

Stvaranje ideja

Istraivanje i razvoj, tehnologija

Iz b o r p r o i z v o d a Prethodno oblikovanje proizvoda Izrada prototipa Testiranje proizvoda Oblikovanje konanog proizvoda oblikovanje konanog procesa prethodno oblikovanje procesa

Izrada novog proizvoda

Objanjenje: Modularni pristup- npr. Izlazak novog proizvoda (auta), a u stvari je on samo modeliran (face lifting); to je nain kak stvoriti doivljaj ili ugoaj kupca kako je izaao novi model, a u stvari tehnoloki je ostao isti peoces Tri koncepta uvoenja novog proizvoda: tehnoloko guranje, trino povlaenje, kombinacija Faze uvoenja novog proizvoda: stvaranje ideje,( istraivanje trite, istraivanje i razvoj tehnologije), odluka za proizvod, oblikovanje proizvoda, izrada prototipa, testiranje proizvoda, oblikovanje konanog proizvoda oblikovanje konanog procesa, izrada proizvoda.

11

Savremene metode upravljana proizvodnjom Poetkom 90-tih god prolog vijeka Ovu proizvodnju karakterie primjena savremenih koncepata fleksibilne automatizacije, proizvodnje tano na vrijeme (JIT-Just In Time), totalnog upravljanja kvalitetom ( Total Quality Management) i reinenjeringa poslovnih procesa ( BRP- Business Process Reengineering) Osnovne karakteristike agilnih proizvodnih sistema su brzina i fleksibinost koje omoguavaju ispunjenje zahtjeva kupaca po asortimanu proizvoda i u pravo vrijeme. Virtuelne korporacije

Nove vrste poslovanja 1980, Alfred Tofler je najavio neminovnost naputanja masovne proizvodnje Umjesto trganja za kupcem koji e firmu osloboditi zaliha nagomilanih u magacinu, posao komercijale i marketinga postaje ispitivanje potreba trita i njegovo raspoloenje. Proizvod se izrauje za poznatog kupca Nema zaliha Timski rad zanatska proizvodnja na industrijski nain

Novi pristup proizvodnji i projektovanju

JUST IN TIME- proizvodnja ( kanban) Ovaj sistem (kanban) je razvijen u Japanu.Primjenjen je u mnogim firmama, u SAD je poznat kao JUST IN TIME- upravo na vrijeme. To je sistem u kome se proizvode i isporuuju u trenutku kada e biti prodati, isporuuju podsklopovi ba u trenutku kada treba da se sklope u gotove proizvode, isporuuju proizvodni dijelovi ba u trenutku kada treba da budu ugraeni u podsklopove , i dobavljaju materijali ba u trenutku kada treba da se od njih izrade dijelovi.

12

 to je proizvodnja neophodnih jedinica u neophodnim koliinama i za neophodno vrijeme

Zakljuak Nadam se da sam kroz ovaj svoj rad uspjeo da objasnim ta je menadment proizvodnje, i da ste shvatili kroz ovaj moj rad da nismo ni svjesni koliko je vaan menadment proizvodnje za obian ivot a kamoli za neko vee preduzee i ekonomiju. Preduzee koje ima zdrav menadment netreba da se plai za svoju budunost, jer zdrav menadment moe da obezbjedi sve to je potrebno.

13

Literatura Inetrnet: www.wikipedia.org/justintime www.wikipedia.org/savremenemetodeupravljanjaproizvodnjom www.wikipedia.org/funkcijekvalitete www.wikipedia.org/razvojmenadmentaproizvodnje

14