©ygSLêRiV©«sN]Li²R¶

ALiúµ³R¶NRPÎØ xqsLixmsµR¶NRPV @Li»R½VÛÍÁ[¬s @©yù¸R¶VLi ÇÁLjigji©«s xqsLiµR¶LS÷éÌÁÍÜ[, @Li»R½LêS¼d½¸R¶VLigS

Ëݵôðy¬sNTP ZNP[LiúµR¶\®ªsV©«s ©ygSLêRiV©«sN]Li²R¶ÍÜ[ ª«sVlLiNRPä²y ÛÍÁ[©«sLi»R½gS NRPÎØ ¬sZOP[QFyÌÁV ¬dsÈÁ ª«sVV©«sgRi²y¬sõ
−sVLiÀÁ©«sµj¶ ª«sVL]NRPÉÓÁ ÛÍÁ[µR¶V. xqsVª«sWLRiV 1750 xqsLiª«s»R½=LSÌÁ ©y²R¶V xms»yNRP róyLiVVÍÜ[ ®ªsÖÁgji @ÈÁV
$ÌÁLiNRP©«sVLiÀÁ ÊÁLSø, BLi²]¬dsztsQ¸R¶W µk¶*xms xqsª«sVWx¤¦¦¦Li, ´y¸º¶VÍØLi²`¶, NRPLiËÜ[²T¶¸R¶W, BLi²][\¿Á©y,
\¿Á©yÌÁ µyNS @¬sõ ®µ¶[aSÌÁ ËݵôðR¶VÌÁ©«sV ANRPL<jiLiÀÁ©«s @ryª«sW©«sùQ\®ªsV©«s ¬sLSøßØÌÁV @©yù¸R¶VLigS
BNRPä²R¶ ÍÜ[¸R¶V¬dsÉÓÁÍÜ[ ª«sVV¬sgji F¡LiVV©«sLiVV. gRiVLiÈÁWLRiVNRPV 147 NTP.−dsVÌÁ µR¶WLRiLiÍÜ[ @LóRiLi ÛÍÁ[¬s INRP
rygRiV¬dsÉÓÁ xms´R¶NRPLi }msLRi BµR¶Li»y ÇÁLjigjiLiµj¶. ALiúµ³R¶VÌÁ ¿RÁLjiú»R½ÍÜ[¬s @ª«sVWÌÁùQ\®ªsV©«s INRP @µ³yù¸R¶VLi
BNRPä²R¶ @©yù¸R¶VLigS ©yaRP©«sª«sVLiVVLiµj¶.
NRPXuyø©«sµj¶NTP NRPXxtsQøª«sLñRi @LiÛÉÁ[ ©«sÌýÁ¬s LRiLigRiV gRiÌÁµR¶¬s }msLRiV. FyÖdÁ ryz¤¦¦¦»R½ùLiÍÜ[ µk¶¬sõ
NRPßñá|msßñá ÛÍÁ[µy NRPßñ᮪sßñá @©yõLRiV. ©«sµj¶ xqsª«sVVúµy¬sõ ¿Á[lLi[ µyLjiÍÜ[, »R½WLRiVö NRP©«sVª«sVÌÁÍÜ[¬s ©«sÌýÁª«sVÌÁ
ª«sLRiVxqs ÀÁª«sLRiÍÜ[¬s ©ygSLêRiV©«sN]Li²R¶ µR¶gæRiLRi INRP ÍÜ[¸R¶VÍÜ[NTP µR¶WNRPV»R½VLiµj¶. ÍÜ[¸R¶VNRPV BLRiV xmsNRPäÍØ
N]Li²R¶ÌÁV |msÈíÁ¬s N][ÈÁÍØ DLiÉØLiVV.
$xmsLRi*»R½ª«sV®©s[ C N]Li²R¶úFyLi»R½LiÍÜ[®©s[ úNUP.xmsp. ª«sVW²R¶ª«s aRP»yÕôðÁÍÜ[ −sÇÁ¸R¶VxmsoLji ©«sgRiLRiLi
®ªsÌÁVg]Liµj¶Liµj¶. aS»R½ªyx¤¦¦¦©«s LSÇÁÙÌÁNRPV ryª«sVLi»R½VÌÁV, ªyLji »R½LS*»R½ úxms˳ÏÁVª«soÌÁV @LiVV©«s
BOSQQ*NRPVÌÁNRPV Bµj¶ LSÇÁµ³y¬s. −dsLji ryúª«sWÇÁù NSÌÁLiÍÜ[®©s[ ˳ØLRi¼d½¸R¶V aS{qsòQû¸R¶V NRPÎÏÁ ¬sÇÁ\®ªsV©«s
Çؼd½¸R¶V ˳ت«s©«sgS ª«sWLji úxmsÇÁÌÁ ©«sª«sVøNSÌÁÍÜ[ ©yÈÁVNRPV¬s »yLRiróyLiVVNTP ¿Á[LRiVNRPVLiµj¶. aS»R½ªyx¤¦¦¦©«sVÌÁV
−saSÌÁ\®ªsV©«s ªyLji ryúª«sWÇÁùLi @Li¿RÁVÌÁÍÜ[ ˳Ü[FyÍÞ µR¶gæRiLji ryLiÀdÁ©«sVLi²T¶ ®©s[²R¶V NRPXuñy¼d½LRiLiÍÜ[
@ª«sVLSª«s¼½gS zmsÌÁVª«s ÊÁ²R¶V»R½V©«sõ »R½ª«sV LSÇÁµ³y¬s µ³y©«sùNRPÈÁNRPLi µyNS ryÉÓÁÛÍÁ[¬s ¬sLSøßØÌÁNRPV
LRiWxmsLi F¡aSLRiV.
BNRPä²T¶ »R½ª«s*NSÍýÜ[ ®ªsÌÁVª«s²T¶©«s ¬sLSøßØÌÁV N]¬sõLiÉÓÁ¬s úNRPWLRiLigS −sxqsòLjiLiÀÁ©«s ¬dsÉÓÁ ª«sV²R¶VgRiV
ª«sVµ³R¶ù©«s ©ygSLêRiV©«sN]Li²R¶ −dsVµR¶, NRPuíy¬sN][Ljiè ¼½Ljigji ¬sLjiøLi¿yLRiV. @LiVV¾»½[ ªyÉÓÁ @xqsÌÁV ¼d½LRiV
ª«sWú»R½Li ¼½Ljigji ¾»½ÖÁ}qs −dsÌÁV ÛÍÁ[NRPVLi²y ©yaRP©«sª«sVLiVVLiµj¶.
©ygSLêRiV©«sN]Li²R¶ −sZaP[uyÌÁV BNRPä²T¶NTP 24 NTP.−dsVÌÁ µR¶WLRiLiÍÜ[¬s ª«sW¿ÁLýRiªyzqs, ÊÁ²T¶xmsLi»R½VÌÁV
xqsWLRixmsLSÇÁÙ ®ªsLiNRPÈÁLSª«sV¸R¶Vù gSLji ª«sÌýÁ ®ªsÌÁVgRiV ¿RÁW¿yLiVV. A ªyLRiò FsÛÍýÁ²R¶ÍØ ªyùzmsLi¿RÁ²R¶Li»][
FyLi²T¶Â¿Á[èLjiÍÜ[ DLi²T¶©«s ú|mnsLiÀÁ xmsLi²T¶»R½V²R¶V ÑÁ.ÇÁÙª¯[ ²R¶VÊÁWûQùÍÞ BNRPä²R¶ »R½ª«s*NSÌÁV ÇÁLjizmsLiÀÁ
N]¬sõ bPÍØöÌÁ©«sV »R½LRiÖÁLi¿RÁVNRPV F¡¸R¶W²R¶V. ª«sWLjiè 1926ÍÜ[ ª«sVúµyxqsV ALjiä¸R¶VÍØÑÁNRPÍÞ
xqsWxmsLjiLiÛÉÁLi®²¶LiÉÞ A£mns FszmsúgRi{mns µR¶gæRiLRi xms¬s¿Á[xqsVò©«sõ Fs.AL`i. xqsVúÊÁª«sVßáùLi ÍÜ[¸R¶VÍÜ[ »R½ª«s*NSÌÁV
 ¼½Ljigji rygjiLi¿y²R¶V. A »R½ª«s*NSÌÁÍÜ[ ˳ÏÁª«s©yÌÁNRPV ¿ÁLiµj¶©«s BÈÁVNRP NRPVxmsöÌÁV, @¿RÁèQ\®ªsV©«s @ª«sVLSª«s¼½
\ZaPÖÁ bPÌÁöLi»][ NRPW²T¶©«s LS¼½ xqsòLi˳ØÌÁV N]¬sõ BLiNS ¬sÉØLRiVgS ¬sÖÁÀÁ©«s−s ÊÁ¸R¶VÈÁxms²ïyLiVV.
ÍØLig`ix¤¦¦¦L`i£qís @®©s[ xmsLjia][µ³R¶NRPV²R¶V 1927 ÍÜ[ ®ªsVVµR¶ÌÁV |msÉíÓÁ 1931 µyNS BNRPä²R¶ INRP úNRPª«sVLigS
»R½ª«s*NSÌÁV ÇÁLjizmsLi¿y²R¶V.@xmsö²R¶V ®ªsÌÁVª«s²ïR¶ªyÉÓÁÍÜ[¬s ª«sV¥¦¦¦\¿Á»R½ùLi Fs©«s−sVµj¶ ÀÁ©«sõ xqsWòFyÌÁV,
©yÌÁVgRiV −s¥¦¦¦LSÌÁV, ALRiV \¿Á»yùÌÁV, ©yÌÁVgRiV ª«sVLiÈÁFyÌÁV, INRP NSLjiòZNP[¸R¶V ª«sVLiµj¶LRiLi, INRP
LSÇÁª«sVLiµj¶LRiLi, INRP −s©¯[µR¶aSÌÁ, 500ÌÁNRPV \|msgS bPÍØöÌÁV −súgRi¥¦¦¦ÌÁV A©yÉÓÁ @ª«sVLSª«s¼½ \ZaPÖÁNTP
¿ÁLiµj¶©«s−s ®©s[ÉÓÁNUP g]xmsö−s. aSxqs©yÌÁV, ©yßØÌÁV, Fsª«sVVNRPÌÁV, NRPVLi²R¶ÌÁV NRPW²y BNRPä²R¶ µ]LjiNSLiVV.

ÍØLig`ix¤¦¦¦L`i£qís »R½−s*©«s ¿][ÈýÁ®©s[ ¼½Ljigji úFyLRiLiÕ³ÁLiÀÁ xmsoLS»R½»R½* aSÅÁ @µ³j¶NSLji ÉÓÁ.Fs©±s.

LSª«sV¿RÁLiúµR¶©±s 1938 ©«sVLiÀÁ 1940 úFyLi»yÌÁÍÜ[ ª«sVVÅÁùLigS −saRP*−sµyùÌÁ¸R¶VLi, N]¬sõ \¿Á»yùÌÁV
−s¥¦¦¦LSÌÁV, ª«sVLiÈÁFyÌÁV, bPÍØöÌÁV ª«sVÉíÓÁËܪ«sVøÌÁ aRPNRPÍØÌÁV, INRP zqsÌÁVöÌÁ NSLRiùaSÌÁ, NRPVLi²R¶ÌÁV,
L][ª«sV©«sV ¿RÁúNRPª«sLjiò ¥¦¦¦úµj¶¸R¶V©±s NSÌÁLi©yÉÓÁ ©yßØÌÁV, aS»R½ªyx¤¦¦¦©«sVÌÁ aSxqs©yÌÁV ©yßØÌÁV N]¬sõLiÉÓÁ¬s
®ªsÖÁNTP ¼d½aS²R¶V.

$xmsLRi*»R½Li −dsVµR¶ INS©¯NRP ÉÓÁÛËÁÈÁ©±s ryLiúxmsµy¸R¶V −s¥¦¦¦LRiLiÍÜ[ ª«sVx¤¦¦¦¬ds¸R¶VV\®²¶©«s ËݵôðR¶

»R½»R½*®ªs[»R½ò ©ygSLêRiV©«sV²R¶V »R½©«s ÒÁ−ds»R½LiÍÜ[¬s ÀÁª«sLji NSÍجsõ gRi²T¶zms©«sÈýÁV ¾»½ÌÁVxqsVòLiµj¶. @FyLRi
ÇìØ©«srygRiLRiV\®²¶©«s C A¿yLRiVù²R¶V ËݵôðR¶LiÍÜ[¬s ª«sWµ³R¶ù−sVNRP xmsµôðR¶¼½¬s róyxmsLi¿y²R¶V, ª«sV¥¦¦¦¸R¶W©y¬sõ
úxmsª«sÀÁLi¿y²R¶V.
xqsVª«sWLRiV úNUP.xmsp.639ÍÜ[ µ³y©«sùNRPÈÁNS¬sõ xqsLiµR¶Lji+LiÀÁ©«s \¿Á©y ©yù¸R¶V®ªs[»R½ò, ¸R¶Wú¼½NRPV²R¶V
x¤¦¦¦§¹¸¶V©±s»y=Lig`i, ©ygSLêRiV©«sV²R¶®©s[ µyOTPQßØ»R½ù úËØx¤¦¦¦øßáV²R¶V úxmsxmsLi¿y¬sNTP ®ªsÌÁVgRiV¬sÀÁè©«s ©«sÌÁVgRiVLRiV
xqsWLRiVùÌÁÍÜ[ INRPLRi¬s ª«sLñjiLi¿y²R¶V. ALRiù®µ¶[ª«s, NRPVª«sWLRiÌÁÊôðÁ, @aRP*|mnsWxtsvÌÁ®©s[ xqsª«sVNSÖdÁ©«s »R½»R½*
®ªs[»R½òÌÁV −sVgRi»yªyLRiV. úFyNRPX»R½ xqsLixqsäQX»R½Ë³ØxtsQÌÁÍÜ[ @LiµR¶\®ªsV©«s ÖÁzms»][ ©ygSLêRiV©«sN]Li²R¶ÍÜ[
®ªsÌÁVª«s²ïR¶ 100 aSxqs©yÌÁ NSLRißáLigS BOSQQ*NRPV ryúª«sWÇÁùxmso ¿RÁLjiú»R½ BLi¿RÁV−sVLi¿RÁV xqsª«sVúgRiLigS
ÊÁ¸R¶VÈÁxms²T¶Liµj¶.
BxmsöÉÓÁª«sLRiNRPV ©ygSLêRiV©«sN]Li²R¶, ÇÁgæRi¸R¶Vù}msÈÁ, LS−sVlLi²ïT¶xmsÖýÁ, g][ÖÁ, gRiVLRiÇØÌÁÍýÜ[ µ]LjiNTP©«s
BOSQQ*NRPVÌÁ úËØ{¤¦¦¦ø ÖÁzms aSxqs©yÌÁ ª«sÌýÁ −sÇÁ¸R¶VxmsoLjiÍÜ[ −dsLji ryúª«sWÇÁùLi gRiVLjiLiÀÁ N]¬sõ −sª«sLSÌÁV
¾»½ÖÁaSLiVV. B»R½LRi aSxqs©yÌÁÍÜ[ ª«sVLji¬sõ −sª«sLSÌÁV ¾»½ÖÁ¸R¶Vª«s¿RÁVè. BxmsöÉÓÁNTP ¾»½ÖÁzqs©«s LSÇÁÙÌÁV
ªyaRP{tîsQxmsoú»R½ zqsLji ¿yLi»R½ª«sVWÌÁ (225c238), ª«sWµ³R¶Lkixmsoú»R½ zqsLji −dsLRixmsoLRiVxtsQµR¶»R½ò (238c262),
ªyaRP{tîsQxmsoú»R½ zqsLji Fsx¤¦¦¦§ª«sÌÁ ¿yLi»R½ª«sVWÌÁ(262c286), zqsLji LRiVúµR¶xmsoLRiVxtsQµR¶»R½ò (286c300) @®©s[ªyLRiV.
 ©ygSLêRiV©«sN]Li²R¶ÍÜ[¬s ËݵôðR¶¬sLSøßØÌÁV INRP NSÍجsNTP ª«sWú»R½®ªs[V ¿ÁLiµj¶©«s−s NSª«so. ¬sLSøßá
@ª«sZaP[uyÌÁÍÜ[ @¬sõÉÓÁNRP©yõaS»R½ªyx¤¦¦¦©«sVÌÁV ª«sVVÅÁùQ\®ªsV©«sµk¶ úFyÀdÁ©«s\®ªsV©«sµj¶ ª«sV¥¦¦¦Â¿Á[¼½¸R¶V @®©s[ ª«sV¥¦¦¦
xqsWòxmsLi. Bµj¶ µ³y»R½VgRiLRi÷éQ\®ªsV©«s aSLkiLRiNRP xqsWòxmsLi. µk¶¬s xmso©«sLjiõLSøßáLi ªybP{tîsQxmsoú»R½ ¿yLi»R½ª«sVWÌÁ
¹¸¶VVNRPä r¡µR¶Lji ¿yLi»R½$ ª«sÌýÁ ÇÁLjigjiLiµj¶. C ¬sLSøßáLi @»R½©«sV LSÇØù¬sNTP ª«sÀÁè©«s AlLi[ÎýÏÁ »R½LS*»R½
A©«sLiµR¶V²R¶®©s[ gRiVLRiVª«so xmsLRiù®ªs[ORPQßáÍÜ[ ÇÁLjigjiLiµj¶. ª«sV¥¦¦¦Â¿Á[¼½¸R¶V ®ªsVVµR¶ÉýÜ[ µy¬s »R½WLRiVö µj¶NRPVä©«s,
¿yLi¼½$ A ª«sLæRiLi gRiVLRiVª«soÌÁ N]LRiNRPV NRPÉíÓÁLiÀÁ©«s @xmsLRiª«sV¥¦¦¦−s©«sZaP[ÖÁ¸R¶V −s¥¦¦¦LRiLi DLiµj¶.
µk¶¬sNTP »][²R¶VgS ÊÁx¤¦¦¦§úaRPV¼d½¸R¶V −s¥¦¦¦LRiLi, ª«sV¥¦¦¦Â¿Á[¼½¸R¶W¬sNTP ªy¸R¶Vª«sùLigS 300 gRiÇØÌÁ
µR¶WLRiLiÍÜ[, Fsx¤¦¦¦§ª«sÌÁ ¿yLi»R½ª«sVWÌÁ LSÇÁLiVV©«s lLiLi²R¶ª«s GÈÁ, @»R½¬s »R½ÖýÁ ª«sV¥¦¦¦®µ¶[−s ˳ÏÁÉíÓÁ®µ¶[ª«s ¿Á[»R½
NRPÉíÓÁLi¿RÁÊÁ²T¶Liµj¶.
$xmsLRi*»R½Li −dsVµR¶ ª«sV¥¦¦¦Â¿Á[¼½¸R¶W¬sNTP »R½WLRiVö©«s N]Li»R½ µR¶WLRiLiÍÜ[ ¿RÁWÌÁµ³R¶ª«sVøgjiLji ÛÍÁ[µy
ORPVQúµR¶µ³R¶LRiøgjiLji −s¥¦¦¦LRiLi DLiµj¶. −dsLRimx soLRiVxtsQµR¶»R½ò LSÇÁLiVV©«s xmsµR¶V©yÌÁVgRiª«s GÈÁ g][ª«sgSª«sV ÛÍÁ[µy
g][xmsúgSª«sW¬sNTP ¿ÁLiµj¶©«s ˳ÏÁNRPVò²R¶V ËÜ[µ³j¶$ µk¶¬sõ NRPÉíÓÁLi¿y²R¶V. BLiµR¶VÍÜ[ INRP xqsWòxmsLi, ª«sVWÌÁ
ª«sVLiµj¶LRiLi, ©yÌÁVgRiV ˳ØgSÌÁV gRiÌÁ ALSª«sVLi, xqs©yùxqsVÌÁNRPV gRiµR¶VÌÁV, D©yõLiVV. FsNRPä²y
xqsòLi˳ØÌÁVgRiÌÁ ª«sVLiµj¶LRiLi ÛÍÁ[NRPF¡ª«s²R¶Li gRiVLjiòLi¿RÁ µR¶gji©«sµj¶.
$xmsLRi*»R½Li »R½WLRiVö ÀÁª«sLRi©«s $ÌÁLiNRP ©«sVLiÀÁ ª«sÀÁè©«s xqs©yùxqsVÌÁ N]LRiNRPV @ÇìØ»R½µy»R½ Fsª«sL][
NRPÉíÓÁLiÀÁ©«s zqsx¤¦¦¦ÌÁ ÛÍÁ[µR¶ zqsLix¤¦¦¦ÎÏÁ −s¥¦¦¦LRiLi DLiµj¶.C ¬sLSøßáLi NRPW²y aSLkiLRiNRP xqsWòxmsLi Aµ³yLRiLigS
LRiWF~Liµj¶Liµj¶.
©ygSLêRiV©«sN]Li²R¶ µR¶OTPQßáLi ÀÁª«sLRi©«s INRP LS¼½ bPÅÁLRiLi −dsVµR¶ ª«sVz¤¦¦¦aSxqsNRP −s¥¦¦¦LRiLi DLiµj¶. µk¶¬sõ
Fsx¤¦¦¦§ª«sÌÁ ¿yLi»R½ª«sVWÌÁ r¡µR¶Lji, ª«s©«sªyxqs ª«sV¥¦¦¦LSÇÁÙ LSßÓá @LiVV©«s ª«sV¥¦¦¦®µ¶[−s N][²R¶ËØÌÁ$ A
xmsLi´y gRiVLRiVª«soÌÁ N]LRiNRPV NRPÉíÓÁLi¿RÁLiµR¶¬s BNRPä²T¶ xqsòLi˳ÏÁLi −dsVµR¶ gRiÌÁ aSxqs©«sLi ª«sÌýÁ ¾»½ÌÁVxqsVòLiµj¶.

©ygSLêRiV©«sN]Li²R¶ÍÜ[ ª«sVLjiLi»R½ gRiVLjiòLi¿RÁª«sÌÁzqs©«s−s @LiµR¶LigS ª«sVÌÁ¿RÁÊÁ²T¶©«s C HµR¶V LS¼½

xqsòLi˳ØÌÁV. ªyÉÓÁ−dsVµj¶ úxms¾»½[ùNRP\®ªsV©«s ©«sgji{tsQ−sª«sLSÌÁ©«sV gRiª«sV¬s}qsò @−s ÍÜ[¸R¶V ª«sVµ³R¶ùÍÜ[ DLi²T¶©«s
−sÇÁ¸R¶VxmsoLji LSÇÁúFyryµy¬sNTP ¿ÁLiµj¶©«sª«s¬s ¾»½ÌÁVxqsVòLiµj¶.
gRi²ïR¶Li gRiÖÁgji©«s C lLiLi²R¶V NRPLi¿RÁVNTP −súgRi¥¦¦¦ÌÁV L][ª«sV©±s bPLRiryòQûßáLi F~²R¶VgSÉÓÁ N][ÈÁV, ÍØgRiV
®ªs[xqsVNRPV©«sõÈýÁV©yõLiVV. B−s \|qs#ä¼½¸R¶V©±s F¡ÖÁNRPÌÁV gRiÌÁ−s. L][ª±sV ©«sVLi²T¶ BOSQQ*NRPV LSÇÁµ³y¬sNTP ª«sÀÁè©«s
ª«sLRiòNRPVÌÁ©«sV ¿RÁWÀÁ©«s »R½LS*»R½ C LRiNRPLi Ëܪ«sVøÌÁ©«sV ª«sVÖÁÀÁ DLiÉØLRiV.
ÉÓÁ.Fs©±s. LSª«sV¿RÁLiúµR¶©±s ÇÁLjizms©«s »R½ª«s*NSÌÁÍÜ[ ©ygSLêRiV©«sN]Li²R¶ÍÜ[¬s @¬sõÉÓÁNRP©yõ −saSÌÁ\®ªsV©«s
¬sLSøßáLigS −saRP*−sµyùÌÁ¸R¶VLi ÊÁ¸R¶VÈÁxms²T¶Liµj¶. BLiµR¶VÍÜ[ INRP |msµôR¶ úxmsµ³y©«sxqsWòxmsLi, xqsVª«sWLRiV 41
@²R¶VgRiVÌÁ ¿RÁVÈíÁV N]ÌÁ»R½ gRiÌÁµj¶, µy¬s Aµ³yLRi ¬sLSøßáLi ©«sVLiÀÁ ®ªsÌÁVª«s²T¶ xmsµj¶ @²R¶VgRiVÌÁ Fs»R½VògRiÌÁ
A¸R¶VNRP xqsòLi˳ØÌÁV, ÊÁVµôR¶V¬s ÒÁ−s»R½LiÍÜ[¬s xmnsVÉíØÌÁ bPÌÁöLi NRP©«sÊÁ²R¶»yLiVV. xqsWòFy¬sNTP »R½WLRiVö©«s
INRPµy¬sZNPµR¶VLRiVgS ª«sVL]NRPÉÓÁgS lLiLi²R¶V \¿Á»yùÌÁV gRiÌÁ ALSª«sV úxms®µ¶[aRPLi DLiµj¶. \¿Á»yùÌÁÍÜ[ INRPÉÓÁ
ZNP[ª«sÌÁLi D®µô¶[bPNRP ª«sWú»R½®ªs[V. lLiLi²R¶ª«sµj¶ xqsVª«sWLRiV 39 @²R¶VgRiVÌÁ F~²R¶VgRiVLi®²¶[ xqsWòFyNSLRi ¬sLSøßáLi.
µy¬s µy*LRiLi ª«sVVLiµR¶V ©ygSLêRiV©«sN]Li²R¶ÍÜ[ µ]LjiNTP©«s IZNP[ INRP ¿RÁLiúµR¶bPÌÁ Fs©«s−sVµj¶ @LigRiVÎØÌÁ Fs»R½Vò
ÇÁLi»R½Vª«soÌÁ bPÌÁöLi»][ xqs¥¦¦¦ NRP©«sÊÁ²R¶V»R½VLiµj¶.
ALSª«sVLiÍÜ[ \¿Á»yùÌÁNRPV D»R½òLRi ˳ØgRiLiÍÜ[ INRP ÀÁ©«sõ gRiµj¶ xmsNRP䮩s[ INRP Aµ³R¶V¬sNRP NRPÎØ ZNP[LiúµR¶Li
ª«sLiÉÓÁµj¶ DLiµj¶. BNRPä²R¶ gkiÀÁ©«s ÀÁú»R½Li ®ªsVVµR¶ÌÁV zqsµôðR¶\®ªsV©«s bPÌÁöLi µyNS LRiNRPLRiNSÌÁ @Li¿ÁÌÁÍÜ[ bPÍØ
xmnsÌÁNSÌÁV µ]LjiNSLiVV. ªyÉÓÁÍÜ[ ¿Á[»R½VÌÁV \|msZNP¼½ò©«s ryÌÁ˳ÏÁLiÑÁNRP, x¤¦¦¦xqsòÛÍÁ[ÅÁ xmsµôðR¶¼½ NRPV²R¶ùbPÌÁöLi FsLi»][
@LiµR¶\®ªsV©«sµj¶.
1961ÍÜ[ úFyÛÇÁNíRPV ¬dsÉÓÁÍÜ[ ª«sVV©«sgRiNRP ª«sVVLi®µ¶[ AL`i. xqsVúÊÁª«sVßáùLi ÇÁLjizms©«s »R½ª«s*NSÌÁÍÜ[
ÊÁ¸R¶VÈÁxms²T¶©«s ËݵôðR¶ ª«sW»R½X®µ¶[ª«s»R½ ¥¦¦¦Lki¼½ ª«sVLiµj¶LRiLi FsLi»][ ª«sVVÅÁùQ\®ªsV©«sµj¶. ©ygSLêRiV©«sN]Li²R¶ÍÜ[¸R¶V
Algi[õ¸R¶VLi ªyÌÁV −dsVµR¶ DLiµj¶µj¶. ª«sVLiµj¶LS¬sNTP ª«sWLæRiLi @ÈÁV 45 BÈÁV 55 @²R¶VgRiVÌÁ \®ªsaSÌÁùLi
gRiÖÁgji BÈÁVNRPÌÁ»][ NRPÉíÓÁ©«s Aª«sLRißáLi ª«sVµ³R¶ùgS DLiµj¶. µk¶¬s ª«sVµ³R¶ùÍÜ[ ª«sLRiVòÍØNSLRiLigS ¬sLSøßáLi INRPÉÓÁ
xqsWòxmsLi D¬sNTP¬s xqsWÀÁxqsVòLiµj¶. Aª«sLRißáLi ª«sVµ³R¶ù ©«sVLi²T¶ N]Li²R¶ N]ª«sVVø©«s gRiÌÁ ª«sVLiµj¶LS¬sNTP ®ªsVÈýÁµyLji
DLiµj¶. lLiLi²R¶V®ªs[xmsoÌÁ xqósÌÁLi gRiÌÁ ª«sVLiµj¶LRiLiÍÜ[ xqsVª«sWLRiV lLiLi²R¶V©«sõLRi @²R¶VgRiVÌÁ Fs»R½Vò gRiÌÁ xqsV©«sõxmso
LS¼½ ®µ¶[ª«s»y −súgRix¤¦¦¦Li bP´j¶ÌÁ\®ªsV DLiµj¶. ¼d½LRiV©«sV ÊÁÉíÓÁ µk¶¬sõ úNUP.xmsp. HµR¶ª«s aRP»yÕôðÁ ©yÉÓÁµR¶©«sª«s¿RÁVè.
zmsÌýÁÌÁV ÛÍÁ[¬s {qsòQûÌÁV C ®µ¶[ª«s»R½©«sV xmspÑÁLi¿Á[ ªyLRiV. ®ªsVVNRPVäÊÁ²T¶gS ªyLRiV xqsª«sVLjiöLiÀÁ©«s gSÇÁÙÌÁV
BNRPä²R¶ |msµôR¶ Fs»R½Vò©«s µ]LjiNSLiVV. ALiúµ³R¶VÌÁ ¿RÁLjiú»R½ÍÜ[ »]ÖÁ ˳ØgRiLi µR¶Xuíyù C ª«sVLiµj¶LRiLi FsLi»][
úFyª«sVVÅÁùLi gRiÌÁµj¶. @Li»R½VÀÁNRPä¬s ¿yÎÏÁ§NRPù ª«sLiaRP ¿RÁLjiú»R½NRPV Bµj¶ xqsª«sWµ³y©«s−sVÀÁèLiµj¶. aSxqs©yÌÁÍÜ[
ªyLji¬s ¥¦¦¦Lki¼½xmsoú»R½VÌÁVgS ª«sLñjiLi¿yLRiV. BOSQQ*NRPVÌÁ»][ −dsLjiNTP \|qs¬sNRP xqsLiÊÁLiµ³yÌÁVLi®²¶[ª«s¬s »R½LS*»R½
LSÇÁùLi −dsLjiZNP[ µR¶NTPäLiµR¶¬s NRPW²y ª«sVLiµj¶LRiLi ª«sÌýÁ ¾»½[ÌÁV»R½VLiµj¶.
BNRP䮲¶[ ª«sVVLiµR¶V ÊÁ¸R¶VÌÁVxqósÌÁLigRiÌÁ ALSª«sVLi, BÈÁVNRPg][²R¶ÌÁV xqs*zqsòNRP gRiVLRiVògRiÌÁ xqsWòxmsLi,
µy¬sNTP ©yÌÁVgRiV µj¶NRPVäÍØ A¸R¶VNRP®ªs[µj¶NRPÌÁV ÊÁ¸R¶VÈÁxms²ïyLiVV.
©ygSLêRiV©«sN]Li²R¶ÍÜ[ INRP ALSª«sVLi ©«sª«sVW©yÍÜ[ ª«sVVLiµR¶VgS INRP xqsWòxmsLi, xqs©yùxqsVÌÁ N]LRiNRPV
AªyryÌÁVLiÉØLiVV. −dsÉÓÁÍÜ[ aSxqs©yÌÁÍÜ[ ¿Á[¼½¸R¶VLigS ¿ÁxmsöÊÁ²T¶©«s xqsWòxmsLi, INRPÉÓÁ lLiLi²R¶V
\¿Á»R½ùgRiX¥¦¦¦ÌÁV, ª«sLiÈÁgRiµR¶VÌÁV, ryª«sW©«sV gRiµj¶, ryõ©«saSÌÁ DLiÉØLiVV. −s¥¦¦¦LRiLi ÛÍÁ[NRPVLi²y xqsWòxmsLi
DLi²R¶²R¶Li @LRiVµR¶V. @¬dsõ xqs*Li»R½ úFyLóRi©y gRiXx¤¦¦¦Li, B»R½LRi ª«sVVÅÁù ˳ØgSÌÁV gRiÖÁgji©«s
xqs*¸R¶VLixqsª«sVXµôðR¶\®ªsV©«s ¬sLSøßØÌÁV. xmspÇØ gRiXx¤¦¦¦LiÍÜ[ xqsWòxmsLi ÛÍÁ[µy ÊÁVµôðR¶ −súgRix¤¦¦¦Li DLi²T¶
@LôðRi¿RÁLiúµyNSLRiLigS, ª«sLRiVòÌÁLigS ÛÍÁ[NRP @Li²yNSLRiLigS DLiÈÁVLiµj¶. @LôðRi¿RÁLiúµyNSLRiLi FsNRPV䪫s .
 C ¬sLSøßØÌÁ LSÇÁF¡xtsQNRPVÌÁÍÜ[ ªyzqs{tîsQxmsoú»R½ zqsLji ¿yLi»R½ª«sVWÌÁ ¿ÁÛÍýÁÌÁV ª«sV¥¦¦¦»R½ÌÁª«sLji
¿yLi¼½$ ª«sVVÅÁVùLSÌÁV.@LiµR¶\®ªsV©«s aSxqs©yÌÁÍÜ[ A®ªsV©«sV ª«sV¥¦¦¦µy©«sxms¼½¬sgS xqsµR¶÷éNRPVòLSÖÁgS
ª«sLñjiLi¿yLRiV. @¬sõÉÓÁNRP©yõ ª«sVVÅÁùLigS A®ªsV ª«sV¥¦¦¦ \¿Á»yù¬sõ xmso©«sLjiõLjiøLixmsÛÇÁ[zqsLiµj¶. µy¬sNTP
©yÌÁVgRiV úxmsµ³y©«sµj¶aRPÌÁÍÜ[ H\®µ¶µR¶VgS ®ªsVVNRPVäÊÁ²T¶ ALRiùNRP xqsòLi˳ØÌÁ©«sV ¬sÖÁzmsLiµj¶.−sVgRi»y
LSÇÁF¡xtsQNRPVÌÁÍÜ[ ª«sV¥¦¦¦®µ¶[−s LRiVúµyµ³R¶LRi˳ÏÁÉíØLjiNRP ª«sV¥¦¦¦\¿Á»R½ù ¬sLSøßáLi N][xqsLi 170 µk¶©yLki
ª«sWxqsNSÌÁ©«sV, INRP ®ªsVVNRPVäÊÁ²T¶ xqsòLi˳جsõ, BÀÁèLiµj¶. ª«sV¥¦¦¦»R½ÌÁª«sLji @²R¶−s ¿yLi¼½$,
ª«sV¥¦¦¦}qs©yxms¼½¬s ¿RÁWÌÁ ¿yLi¼½zqsLji¬sNRP, ª«sV¥¦¦¦®µ¶[−s ËØzmszqsLji¬sNRP, ª«sV¥¦¦¦®µ¶[−s ¿yLi¼½$, ª«sV¥¦¦¦}qs©yxms¼½
ª«sV¥¦¦¦»R½ÌÁª«sLRi ªybP{tîsQxmsoú»R½ ª«sV¥¦¦¦NSª«sVµR¶$ ¹¸¶VVNRPä ˳ØLRiù NRPW²y lLiLi²R¶V úxmsxmsLi¿yÌÁÍÜ[ ªyLji
úZaP[¸R¶VxqsV= xqsLi»][uyÌÁ N]LRiNRPV ª«sV¥¦¦¦ \¿Á»R½ùLiÍÜ[ LS¼½ xqsòLi˳ØÌÁ©«sV ®ªs[LiVVLi¿yLRiV. ª«sV¥¦¦¦®µ¶[−s ˳ÏÁÉíÓÁ®µ¶[ª«s
xqsNRPÌÁ r¢NRPLSùÌÁ»][ ÊÁx¤¦¦¦§aRPX¼d½¸R¶V aSÅÁ A¿yLRiVùÌÁN]LRiNRPV −s¥¦¦¦LRiLi NRPÉíÓÁLiÀÁLiµj¶. ª«sVz¤¦¦¦aSxqsNRP
A¿yLRiVùÌÁNRPV ª«sV¥¦¦¦®µ¶[−s N][²R¶ËØÌÁ$ NRPW²y BÛÉýÁ[ ¿Á[zqsLiµj¶. A xms¬s¬s µ³R¶ª«sVø|mnsWxtsQ ÛÍÁ[µy
µ³R¶LRiø|mnsWxtsv²R¶®©s[ ©yù¸R¶W¿yLRiVù²R¶V xmsLRiù®ªs[OTPQLi¿y²R¶V.
©ygSLêRiV©«sN]Li²R¶ÍÜ[¬s µy©«s ¬sLSøßØÌÁÍÜ[ g][ª«sgSª«sV ÛÍÁ[µy g][xmsúgSª«sVxmso ÊÁVµ³j¶ª«sVõNRPV¬s ˳ØLRiù,
LSÇÁN][aSµ³j¶NSLji ®ªs[V©«sN][²R¶ÌÁV H©«s ryª«sW©«sù ˳ÏÁNRPVòLSÌÁV ËÜ[µ³j¶zqsLji ¿Á[zqs©«sµj¶ gRiVLRiVòLi¿RÁVN][µR¶gji©«sµj¶.
¿RÁWÌÁ µ³R¶ª«sVøgjiLji −s¥¦¦¦LRiLiÍÜ[ A®ªsV »R½ª«sVªyLji ®ªs[VÌÁVN][Lji,LSÎýÏÁ§ xmsLjiÀÁ©«s \¿Á»R½ùaSÌÁ©«sV, xqsNRPÌÁ
r¢NRPLSùÌÁV gRiÌÁ \¿Á»yù¬sõ ¬sLjiøLixmsÛÇÁ[zqsLiµj¶.
©ygSLêRiV©«sN]Li²R¶ INRPä ˳ØLRi»R½®µ¶[aRPLiÍÜ[¬s ËݵôðR¶VÌÁZNP[ gSNRP, zqsLix¤¦¦¦ÎÏÁLi ©«sVLi²T¶ \¿Á©y ª«sLRiNRPV
xms−sú»R½xqósÌÁLigS úxmszqsµôðj¶ gSLiÀÁLiµj¶. ÇìØ©«sZNP[LiúµR¶LigS gRiVLjiòLixmso F~Liµj¶©«s BNRPä²T¶NTP ®µ¶[aRP# ®µ¶[aSÌÁ
A¿yLRiVùÌÁV, xqs©yùxqsVÌÁV ¸R¶Wú»R½gS ª«s¿Á[èªyLRiV.
©ygSLêRiV©«sN]Li²R¶ÍÜ[¬s úËØx¤¦¦¦øßá ®µ¶[ªyÌÁ¸R¶WÌÁV ª«sVVÅÁùLigS ©«sgRiLRiLi ¿RÁVÈíÁVxmsNRPäÍØ,
D»R½òLRiªyz¤¦¦¦¬s @LiVV©«s NRPXuñy ©«sµj¶ NRPV²T¶ gRiÈíÁV©y D©yõLiVV. ªyÈÁ¬sõLiÉÓÁ¬ds gRiVLjiòLi¿RÁ²R¶Li,
NSÌÁ¬sLñRi¸R¶VLi ¿Á[¸R¶V²R¶Li NRPVµR¶LRiµR¶V. ALjiLiÉÓÁÍÜ[ ª«sWú»R½®ªs[V −sª«sLSÌÁV xqsWÀÁLi¿RÁgRiÌÁ aSxqs©yÌÁV©yõLiVV.
ÍÜ[¸R¶VÍÜ[¬s C LRiNRP\®ªsV©«s ª«sVLiµj¶LSÌÁÍÜ[ ®ªsVVµR¶ÉÓÁµj¶ ª«sVW²R¶V ˳ØgSÌÁV gRiÖÁgji©«s @xtísQ˳ÏÁVÇÁry*−sV
@®©s[ −sxtñsvª«so AÌÁ¸R¶VLi. @Li»R½gS úxms¿yLRiLi ÛÍÁ[¬s C ª«sVLiµj¶LRiLi, úNUP.xmsp.278ÍÜ[ @xmsöÉýÜ[ N]Li»R½NSÌÁLi
LSÇÁù®ªs[VÖÁ©«s AÕ³dÁLRi LSÇÁÙ, ªybP{tîsQxmsoú»R½ ª«sxqsVZaP[©«sV¬s ª«sVLiú¼½ ¼½xtsQùaRPLRiø NRPÉíÓÁ©«sµj¶. µR¶gæRiLRiÍÜ[®©s[
©ygSLêRiV©«sN]Li²R¶ D»R½òLRiLi ªyÌÁV −dsVµR¶, ©«sµj¶ I²ïR¶V©«s aRPªyÌÁ©«sV µR¶x¤¦¦¦©«sLi ¿Á[}qs ¿][ÈÁV INRPÉÓÁ, lLiLi²R¶V
˳ØgSÌÁVgS DLiµj¶. ©«sgRiÛÍÁ[−ds ÛÍÁ[NRPVLi²y, ÇÁÙÈíÁV©«sV INRP xmsNRPägS ª«sVV²T¶ ®ªs[xqsVNRPV¬s, ¬s¿Áè©«s µj¶gji
ª«sVLiÈÁÌÁÍÜ[NTP µR¶WNRP²y¬sNTP zqsµôðR¶LigS D©«sõ ¸R¶VVª«s¼½ ª«sVWLjiò xqs¼d½xqsx¤¦¦¦gRiª«sV©y¬sõ xqsWÀÁxqsVòLiµj¶. @NRPä²T¶
aSxqs©«sLiÍÜ[¬s xqs*®ªs[Vµ³R¶ª«sV®©s[ ª«sWÈÁ NRPW²y µk¶®©s[õ ÊÁÌÁxmsLRiVxqsVòLiµj¶. B®µ¶[ úFyLi»R½Li©«sVLiÀÁ, »R½ÌÁ ÛÍÁ[¬s
ª«sW»R½X®µ¶[ª«s»R½ −súgRix¤¦¦¦Li, xmspLñRixmnsVÈÁLi @NSLRiLi gRiÌÁµj¶ ®ªsÌÁVª«s²T¶Liµj¶.
 ©ygSLêRiV©«sN]Li²R¶ µj¶gRiVª«s©«s ªy¸R¶Vª«sù ËØgRiLiÍÜ[ NRPXxtñsQ ¼d½LS©«s NRP²R¶xmsLSÎýÏÁ§ xmsLjiÀÁ©«s, g]xmsö
ryõ©«sxmnsVÈíÁLi DLiµj¶. A xmsNRP䮩s[ xmsoxtsQö˳ÏÁúµR¶ry*−sV gRiV²T¶, F~²R¶VgSÉÓÁ Aª«sLRißágRiÌÁ NSLjiòZNP[¸R¶V
ª«sVLiµj¶LRiLi IZNP[ ¿][ÈÁ D©yõLiVV.

mx soxtsQö˳ÏÁúµR¶ry*−sV gRiV²T¶ ª«sVVLiµR¶VgS NRPÈíÁÊÁ²T¶©«sµj¶. gRiLRi÷égRiXx¤¦¦¦Li, ª«sVVÅÁª«sVLiÈÁxmsLi, µ³R¶*ÇÁxqsòLi˳ÏÁLi,

¿RÁVÈíÁW úFyNSLRiLi, ©yÌÁVgRiV µy*LSÌÁV gRiÌÁ C ¬sLSøßáLi ª«sVLiÀÁ xms´R¶NRPLi úxmsNSLRiLi ÇÁLjigjiLiµj¶.
BNRPä²T¶NTP N]µôj¶ µR¶WLRiLiÍÜ[®©s[ @Li»R½xqsVòÌÁVgS @µR¶V÷é»R½LigS NRPÉíÓÁ©«s xqsLRi*®µ¶[ª«s ª«sVLiµj¶LRiLi DLiµj¶.
¿³RÁLiµ][ÊÁµôðR¶\®ªsV©«s xqsLixqsäQX»R½LiÍÜ[ Fs©¯[õ −sª«sLSÌÁ©«sLiµj¶Li¿Á[ aSxqs©«sLi INRPÉÓÁ G²R¶V ˳ØgSÌÁVgS BNRPä²R¶
DLiµj¶.

úxmsµR¶LRi+©«saSÌÁ
©ygSLêRiV©«sN]Li²R¶ »R½ª«s*NSÌÁÍÜ[ »R½−s* ®ªsÖÁNTP ¼d½zqs©«s xmsoLS »R½»R½* −sZaP[uyÌÁ©«sV, @¬sõ NSÍØÌÁNRPV
¿ÁLiµj¶©«sªyÉÓÁ¬s, BNRPä²T¶ úxms¾»½[ùNRP\®ªsV©«s úxmsµR¶LRi+©«saSÌÁÍÜ[ HµR¶V −s˳ØgSÌÁVgS DLi¿yLRiV. bPÍØöÌÁÍÜ[
ª«sVVÅÁùQ\®ªsV©«sµj¶ ª«sVW²R¶V −dsVÈÁLýRi Fs»R½VògRiÌÁ ª«sVx¤¦¦¦»R½òLRi\®ªsV©«s ÊÁVµôðR¶ −súgRix¤¦¦¦Li. @ÍØLiÉÓÁ®ªs[ aRPLiÅÁ¬sµ³j¶,
xmsµR¶ø¬sµ³j¶ @®©s[ |msµôR¶F~ÈíÁÌÁV gRiÌÁ ¸R¶VORPQ −súgRi¥¦¦¦ÌÁV. ÊÁVµôðR¶V¬s ÒÁ−s»R½LiÍÜ[¬s ª«sVVÅÁù xmnsVÉíØÌÁV,
−sV´R¶V©yÌÁV gRiÌÁ NRPV²R¶ùbPÌÁöLi ©ygSLêRiV©«sN]Li²R¶ bPÍØöÌÁÍÜ[ZNP[ g]xmsö−s. aRPVú˳ÏÁLigS ª«sVÌÁÀÁ©«s ª«sVL][
ÊÁVµôðR¶ −súgRix¤¦¦¦Li NRPW²y.
g_»R½ª«sVÊÁVµôðR¶V²R¶V xqs©«sùzqsLiÀÁ©«s »R½LS*»R½ @»R½²R¶V ª«sµj¶ÛÍÁ[zqs©«s NTPLkiÉجsõ ®µ¶[ª«s»R½ÌÁV ElLi[gjiLixmsogS
¼d½xqsVNRPV F¡»R½V©«sõ µR¶XaSù¬sõ ª«sÌÁ¸R¶VLiÍÜ[ ª«sVÌÁÀÁ©«s A¸R¶VNRPxmsÈÁLi, xqsV®ªs[Vµ³R¶V²R¶V g_»R½ª«sV ÊÁVµôðR¶V²R¶VgS
xmsoÈíÁ©«sV©yõ²R¶¬s ¿Ázmsö©«s µk¶FyLiNRPLRi ÊÁVµôðR¶V¬s ÀÁú»yÌÁV gRiÌÁ µR¶WÌÁLi, ©«sLiµR¶V²R¶V ˳ØLRiù xqsVLiµR¶Lji»][
ËØÈÁV ÊÁVµôðR¶V¬s µR¶Lji+Li¿RÁ²R¶Li, µk¶ORPQ }msLRiV©«s ©«sLiµR¶V¬s ZNP[aRPÅÁLi²R¶©«sLi, ÊÁVµôðR¶V²R¶V ©«sLiµR¶V¬s»][ËØÈÁV FsgjiLji
F¡ª«s²R¶Li, ryÌÁ˳ÏÁLiÑÁNRP ®ªsVVµR¶\ÛÍÁ©«s®ªs©¯[õ g]xmsö NRPÎØÅÁLi²yÌÁV.
ª«sVL][ µR¶WÌÁLi −dsVµR¶ A¸R¶VNRPxmsÈÁ xmsµôðR¶¼½ÍÜ[ −sV´R¶V©yÌÁV, ÊÁVµôðR¶V¬s ÒÁ−s»R½ −sZaP[uyÌÁV©yõLiVV.
@−s ÇÁ©«s©«sLi, xmsLjixqs©yù©«sLi, ª«sWLRiV¬s µy²T¶, ryLRi©y´R¶ÍÜ[ ®ªsVVµR¶ÉÓÁ ËÜ[µ³R¶©«s, ª«sV¥¦¦¦xmsLji¬sLS*ßáLi. ª«sVL][
LS¼½ −dsVµR¶ xqsLRiöLSÇÁÙ ª«sVV¿RÁÖÁLiµR¶V²R¶V, »R½LS*¼½ ª«sVL][ bPÌÁ −dsVµR¶ ª«sWÌÁÌÁV ®ªsW}qsªyLRiV.
ª«sVVÅÁù ª«sVLiÈÁxmsLiÍÜ[¬s µR¶OTPQßáLi, xms²R¶ª«sVÉÓÁ ˳ØgSÌÁÍÜ[ ÊÁVµôðR¶V¬s ÒÁ−s»R½ −sZaP[uyÌÁV, ÇÁ©«s©«sLi
©«sVLiÀÁ xmsLji¬sLS*ßáLi µyNS, ®ªs[LRiV®ªs[LRiV gRiVª«sVøÉØÌÁÍÜ[©«sW, \|msNRPxmsöV µR¶WÍØÌÁ −dsVµy NRP©«sÊÁ²R¶»yLiVV.
gRiVª«sVøÈÁLi ÍÜ[¬s \|msxqsgRiLiÍÜ[ xqsV®ªs[Vµ³R¶V²R¶®©s[ ËÜ[µ³j¶xqs»R½V*²R¶V g_»R½ª«sVV²R¶VgS ˳ÏÁW−sV−dsVµR¶
@ª«s»R½LjiLi¿yÌÁ¬s ¬sLñRiLiVVLi¿RÁ²R¶Li, xmsoztsQ»R½xqs*LæRiLi ©«sVLiÀÁ @»R½©«sV ¾»½ÌýÁ G©«sVgRiV LRiWxmsLiÍÜ[ LRi´R¶LiÍÜ[
µj¶gji ª«sW¸R¶V aRPLkiLRiLiÍÜ[ úxms®ªs[bPLi¿RÁ²R¶Li, ÌÁVLiÕÁ¬sÍÜ[ ÇÁ©«s©«sLi, ©«sÌÁVgRiVLRiV úËØx¤¦¦¦øßáVÌÁV ËØÌÁV¬sNTP
 ry*gRi»R½Li, ¿RÁúNRPª«sLjiòNTP gRiVLRiVògS xmspLñRixmnsVÈÁLi, −dsVµR¶ g]²R¶VgRiV úxms»R½ùQORPQª«sVª«s²R¶Li, ryÌÁª«sXORPQLi NTPLiµR¶
ª«sW¸R¶V xmsNRP䮩s[ LSÇÁµR¶Li²R¶Li»][ {qsòQû, NRP©«sÊÁ²R¶»yLiVV.
g_»R½ª«sVV²R¶V |msLjigji |msµôR¶ªy\®²¶, aRPª«sLi, ª«sVVxqsÖÁª«sV¬sztsQ, ªyùµ³j¶úgRixqsVò²R¶V, xqs©yùxqsVÌÁ©«sV ¿RÁWÀÁ
AÍÜ[¿RÁ©«sÍÜ[ xms²R¶»y²R¶V. ÒÁ−s»R½Li −sxqsVlgi¼½ò @»R½©«sV ª«sVµ³R¶ùLSú¼½ xqs©«sùzqsLi¿RÁ²y¬sNTP ¬sLñRiLiVVryò²R¶V.
¿RÁLi²R¶NRPV²R¶®©s[ ÊÁLiÈÁV NRPLiÈÁNRPª«sV®©s[ gRiVúLRiLi −dsVµR¶ @»R½²T¶¬s NRPzmsÌÁª«sxqsVò ©«sVLiÀÁ »R½LRiÖÁryò²R¶V. @©¯[ª«sV
©«sµk¶¼d½LS©«s g_»R½ª«sVV²R¶V xqs©yùzqs µR¶VxqsVòÌÁV ®ªs[xqsVNRPVLiÉزR¶V. ¿RÁLi²R¶NRPV²R¶®©s[ ÊÁLiÈÁV NRPLiÈÁNRPª«sV®©s[
gRiVúLRiLi»][ xqs¥¦¦¦ NRPzmsÌÁª«sxqsVòNRPV ¼½Ljigji ª«sÀÁè g_»R½ª«sVV¬s »R½Liú²T¶ aRPVµôð][µR¶©«sV¬sNTP ªyLRiò ¿Áxmso»y²R¶V.
g_»R½ª«sVV¬s ˳ØLRiù ¸R¶Va][µ³R¶LRi ª«sVWLjièéÌýÁV»R½VLiµj¶. g_»R½ª«sVV²R¶V ALRiV xqsLiª«s»R½=LSÌÁFyÈÁV »R½xmsxqsV=
¿Á[ryò²R¶V. ËÜ[µ³R¶gRi¸R¶VÍÜ[ @»R½©«sV xqsVÇØ»R½ µR¶gæRiLRi Õ³ÁORPQ {qs*NRPLjiryò²R¶V. ÇìØ©¯[µR¶¸R¶VLi NRPÖÁlgi[ µyNS NRPµj¶ÛÍÁ[µj¶
ÛÍÁ[µR¶LiÈÁW ËÜ[µ³j¶ª«sXORPQLi NTPLiµR¶ NRPW¿RÁVLiÉزR¶V. ª«sWLRiV²R¶V xmsLjiªyLRiLi»][ xqs¥¦¦¦ µy²T¶ ¿Á[zqs J²T¶F¡»y²R¶V.
g_»R½ª«sVV²R¶V µ³yù©«sLiÍÜ[ DLi²R¶gS DLRiV®ªs[ÌÁ »R½VFny©«sVNRPV gRiVLRiª«so»R½VLiµj¶. NS¬ds xqsLRiöLSÇÁÙ
ª«sVV¿RÁÖÁLiµR¶V²R¶V g_»R½ª«sVV¬s ¿RÁVÈíÁVNRPV¬s ¬ds²R¶xms²R¶»y²R¶V. ®µ¶[ª«s»R½ÌÁV ÍÜ[NS¬sNTP ©yù¸R¶VLi ¾»½ÌÁVxms
ª«sÌÁzqsLiµj¶gS ÊÁVµôðR¶V¬s úFyLójiryòLRiV. @»R½©«sV ÊÁVVztsQxmsÈíÁßá ª«sVXgRi®µ¶[ª«s @LiÛÉÁ[ ryLRi©y´R¶NRPV ¿Á[Lji HµR¶VgRiVLRiV
Õ³ÁORPVª«soÌÁNRPV ËÜ[µ³R¶ ¿Á[ryò²R¶V. ryLRi©y´R¶ÍÜ[ @»R½©«sV N_Li²T¶©«sù, @aRP*ÑÁ»R½Vò, ˳ÏÁúµj¶¸R¶V, ª«sxmsö,
ª«sV¥¦¦¦©yª«sV,ÌÁ»][ ËØÈÁV ªyLRißØzqs ª«sùQQNTPòNTP »R½©«s zqsµôðyLi»y¬sõ −sª«sLjiryò²R¶V. »R½LS*»R½ NSÌÁLiÍÜ[
@FyÌÁNRPV²R¶®©s[ ©ygRiV²R¶V AÎÏÁª«sNRPV²R¶®©s[ ¸R¶VORPVÌÁ©«sV ª«sWLRiVryò²R¶V. ÀÁª«sLRiNRPV ÊÁVµôðR¶V²R¶V NRPVbdP©«sgRiLRiLiÍÜ[
xmsLji¬sLS*ßáLi F~LiµR¶V»y²R¶V. @NRPä²]NRP xqsWòxmsLi gRiVLRiVògS ¬sÖÁÀÁLiµj¶.
xqsWòxmsLi −dsVµR¶, µy¬s gRiVª«sVøÈÁLi −dsVµR¶, \|msNRPxmsöVÍÜ[ µR¶WÍØÌÁ−dsVµR¶ ÇØ»R½NRPNRP´R¶ÌÁV LRiNRPLRiNSÌÁVgS
ª«sVÌÁ¿RÁÊÁ²ïyLiVV. ryxqsÇØ»R½NRPLi ª«sVÖÁÀÁ©«s xmnsÌÁNRPLi N]Li»R½ bP´j¶ÌÁª«sVLiVVLiµj¶. INRP ¿][ÈÁ
¿yLi}ms¸R¶VÇØ»R½NRPLi ©yÌÁVgRiV ˳ØgSÌÁVgS NRP©«sÊÁ²R¶V»R½VLiµj¶. bPÕÁÇØ»R½NRPLi NRPW²y BÍØlgi[ xqsWòxmsLi −dsVµR¶
¿ÁNTPä DLiµj¶. úxmsµR¶LRi+©«saSÌÁÍÜ[¬s 18 bPÌÁÌÁ −dsVµR¶ ª«sWLiµ³y»R½ ÇØ»R½NRPLi ÍÜ[¬s ª«sVVÆØùLiaSÌÁV©yõLiVV.
C ¬ds¼½ NRP´R¶ÍÜ[ ª«sWLiµ³y»R½ ¿RÁúNRPª«sLjiò xqs*LæS¬sNTP ¿Á[LRiVNRPVLiÉزR¶V. NS¬ds F~gRiLRiV®ªsW»R½V»R½©«sLiª«sÌýÁ ª«sV×dÁþ
˳ÏÁW−sV©«s xms²R¶»y²R¶V. xqsLixqsäQX»R½ ryz¤¦¦¦»R½ùLiÍÜ[¬s ryLRiLigRiµ³R¶LRi ª«sX»yòLi»R½Li Aµ³yLRiLigS gRiVª«sVøÈÁLi
ÍÜ[¬s INRP xmnsÌÁNRPLi −dsVµR¶ ª«sV¥¦¦¦ xmsµR¶Vª«sVÇØ»R½NRPLi ª«sVÌÁ¿RÁÊÁ²T¶Liµj¶. BOSQQ*NRPV LSÇÁÙÌÁV, LSßáVÌÁV
®ªs[LiVVLiÀÁ©«s aSxqs©yÛÍÁ©¯[õ xqsWòFyÌÁV ª«sVLiÈÁFyÌÁ ª«sVVLiµR¶Lji xqsòLi˳ØÌÁ −dsVµR¶, ryøLRiNRP xqsòLi˳ØÌÁ −dsVµR¶,
B»R½LRi xmnsÌÁNSÌÁV, ®µ¶[ª«s»y ª«sVWLRiVòÌÁ −dsVµR¶ NRP©«sÊÁ²R¶»yLiVV. −dsÉÓÁÍÜ[ úxmsµ³y©«sLigS úFyNRPX»R½ ˳ØxtsQ, N]Li»R½
NRP©«sõ²R¶Li NRPÖÁzqs DLiµj¶. N]¬sõLiÉÓÁÍÜ[ xqsLixqsäQX»R½Li NRPW²y.
INRP úxms˳ÏÁV»y*¬sNTP ZNP[LiúµR¶LigS, NRPÎÏÁÌÁNRPV AÌÁªyÌÁLigS, ËݵôðR¶, úËØx¤¦¦¦øßá µ³R¶LSøÌÁNRPV úxmsµ³y©«s
ZNP[LiúµR¶LigS C ÍÜ[¸R¶V @Li»R½NRPV ª«sVVLiµR¶VgS¬ds @ »R½LS*»R½ gS¬ds BLi»R½ÉÓÁ úxmsgRi¼½¬s ¿RÁWÀÁ DLi²R¶ÛÍÁ[µR¶V.