Romantiek (19e eeuw)

De Romantiek en het persoonlijke groei veranderingsmodel

Jostein Gaarder: De Romantiek Chateaubriand: Ren Abraham Maslow: Objectiviteit Carl Rogers: De interpersoonlijke relatie: kern van de adviespraktijk Erich Fromm: Vrijheid en democratie

Romantiek
De Romantiek en het persoonlijke groei veranderingsmodel Wij zijn (ook) kinderen van de Romantiek Reductionisme holisme Reductionisme: natuurwetenschappelijk, feitelijkheden, neutraal, objectief, waardevrij, wetmatigheden, universele geldigheid Holisme: het geheel, de hele mens, meer dan som der delen, de unieke persoonlijkheid, waarden toekennend, betekenis, zin, inhoud, scheppend Patint clint Kritiek op psychoanalyse (Rogers e.a.)

Romantiek
Meer persoonlijk gericht humanisme (Fromm, Maslow, Rogers) Humanisme: het leven van elk menselijk individu heeft unieke waarde en waardigheid Idealen p-g model al in Romantiek geformuleerd Romantiek: kritiek en aanvulling op Verlichtingsdenken Overeenkomsten:
individuele vrijheid, autonomie, emancipatie, mondigheid

Verschillen/aanvullingen:
Verstand, rationaliteit Objectiviteit, feiten Wetenschap, techniek Mechanisch mensbeeld Autonomie gevoel, intutie, emotionaliteit subjectiviteit, beleving feiten kunst, scheppen, verbeelden organisch mensbeeld authenticiteit

Romantiek
Het lijden in de Romantiek Weltschmerz De tragische kant van het leven, fundamentele melancholie De romanticus lijdt niet aan problemen, maar aan de wereld Het meest essentile is onoplosbaar Heimwee naar het verloren paradijs Zoeken naar creatieve uitingsvormen (i.p.v. oplossingen) Authentiek uitdrukking geven aan het verlangen (verbeelding) Heeft professionele hulpverlening hier zin?

Romantiek
Persoonlijke groei benadering Subjectiverend luisteren objectiverend luisteren De scheppende mens creert zijn eigen zinvolle en betekenisvolle werkelijkheid Een mens is niet te reduceren tot zijn disfunctionerende gedragsonderdeel (gaat voorbij aan zijn wezen) Voor wie ik liefheb wil ik heten

Romantiek
Kennis Natuurwetenschappen sociale wetenschappen Kwantitatief onderzoek kwalitatief onderzoek (meten is weten begrijpen is weten) Betrouwbare kennis zinvolle kennis Holistisch kijken: zoeken naar de essentie, het wezenlijke van deze totale mens (incl. context), achterhalen van zijn zingeving
Verstehen van iemands betekenisgeving aan zichzelf en zijn omgeving Reconstructie Beschrijven in zinvolle begrippen Theorievorming (van onderaf!) Subjectief en waardebepaald (door clint) Onderzoek is mensenwerk

Romantiek
Hulpverlening Humanistische agogiek Uitgangspunt: ieder mens is uniek, onherhaalbaar en waardevol Menselijke interactie, ontmoeting Bijdragen aan zelfverwerkelijking (realiseren eigen mogelijkheden) Achterhalen van betekenissen en waarden (bijv. van gedrag) Relatie clint agoog:
T-p model: beroepsmatige distantie P-g model: evenwicht beroepsmatige distantie en persoonlijke nabijheid

Empathie als betrokken distantie

Romantiek
Kritiek op doelmatige, rationele samenleving
Vervreemding Te materialistisch Vrijheid begint bij innerlijke vrijheid, bij de ontdekking van je eigen oorspronkelijkheid Bevrijding van het beknelde individu Jaren 60, 70

Romantiek
Abraham Maslow (1908-1970) Taostische en klassieke objectiviteit Een andere weg naar objectiviteit liefdeskennis Liefdevolle aandacht, opmerkzaamheid Belangstelling, geboeidheid, geduld De ander kan zich laten zien Dan zijn wij minder geneigd in te grijpen, te beheersen, te veranderen, te verbeteren Wat men liefheeft is men bereid met rust te laten

Romantiek
Jostein Gaarder, De wereld van Sofie (1994) Romantiek als reactie op eenzijdige redelijke Verlichting Gevoel, fantasie, beleving, verlangen Romantici erfgenamen van Kant?
Belang van het subject voor de kennis

Kunst (van belang voor kennis) Goethe, Novalis, Beethoven Verlangen! Natuur en geschiedenis als organisch
Organisme: een geheel dat zijn eigen mogelijkheden voortdurend ontwikkelt

Universele romantiek nationale romantiek Sprookjes

Romantiek
Carl Rogers (1902-1987)
Congruentie Empathie (alsof het de eigen wereld was) Positieve blik (liefde voor de clint zoals hij is)

Romantiek
Erich Fromm (1900-1980) Angst voor vrijheid (1941) Voelen denken Negatieve vrijheid: vrij van uiterlijke bindingen en boeien Spontaniteit! Positieve vrijheid als zelfverwerkelijking Eerbiediging, bescherming en ontwikkeling van de onvervangbare persoonlijkheid De mens is zelf doel en kern van zijn leven Geen hogere macht