1

Ġ.Ü.

ĠSTANBUL TIP FAKÜLTESĠ

EĞĠTĠM PROGRAMININ
AMAÇ VE HEDEFLERĠ
 2

ĠÇERĠK

Temel Tıp Bilimleri

Anatomi Anabilim Dalı……………………………………...4
Biyokimya Anabilim Dalı………………………………… 14
Biyofizik Anabilim Dalı……………………………………24
Fizyoloji Anabilim Dalı……………………………………28
Histoloji ve Embriyoloji Anabilim Dalı……………………40
Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı….….57
Patoloji Anabilim Dalı…………………………………........63
Tıp Tarihi ve Deontoloji Anabilim Dalı………………....…107
Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı…………………………..…..121

Klinik Bilimler
Adli Tıp Anabilim Dalı…………………………………..…131
Anesteziyoloji Anabilim Dalı……………………………....149
Çocuk Cerrahisi Anabilim Dalı…………………………... 158
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı……………....163
Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı
Deniz ve Sualtı Hekimliği Anabilim Dalı……………….…306
Dermatoloji Anabilim Dalı………………………….……...309
Farmakoloji Anabilim Dalı………………………….……...327
Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı……….……..384
Genel Cerrahi Anabilim Dalı…………………………….…395
Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı……………………….….428
Göğüs Kalp Damar Cerrahisi Anabilim Dalı…………….…440
Göz Hastalıkları Anabilim Dalı………………………….….449
Halk Sağlığı Anabilim Dalı………………………………....459
İç Hastalıkları Anabilim Dalı……………………………..…470
Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı…………….…579
Kardiyoloji Anabilim Dalı……………………………….….601
Klinik Bakteriyoloji ve İnfeksiyon Anabilim Dalı…………..624
Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Anabilim Dalı…………..…635
Nöroloji Anabilim Dalı……………………………….….…..643
Nöroşirurji Anabilim Dalı………………………….…….…..665
Nükleer Tıp Anabilim Dalı…………………………………...677
Onkoloji Enstitüsü ve Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı...680
Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı……………………..697
Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Anabilim Dalı… …………725
Psikiyatri Anabilim Dalı……………………………………...735
Radyodiyagnostik Anabilim Dalı………………………………744
Tıbbi Ekoloji ve Hidroklimatoloji Anabilim Dalı……………...751
Üroloji Anabilim Dalı………………………………………….756
3
 4

1- ANATOMĠ ANABĠLĠM DALI

Ders adı: Merkez sinir sistemi anatomisi

AMAÇ: Öğrencilerin merkezi sinir sistemi anatomisi konusunda

bilgi beceri ve davranış kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Merkezi sinir sisteminin bölümlerini, oluşumunu, yapı ve
fonksiyonunu söyleyebilmeli
 Medulla spinalis'in yapısını, sınırlarını, içerisinde yer aldığı
kolumna vertebralis ile olan ilişkisi ve bağlantıları, çevreleyen zarlar ile
olan ilişkisi, içerisinden geçen yolların gidişi, dağılımı ve fonksiyonları
ve kan dolaşımını söyleyebilmeli
 Bulbus'un yapısını, komşuluklarını içerisinde yer alan
merkezleri, bağlantılarını, içinden geçen yollar, kan dolaşımını, bası ve
enfarktüs durumunda oluşabilecek fonksiyon kayıplarını söyleyebilmeli
 Pons'un yapısını, komşuluklarını, içerisinde yer alan
merkezleri, bağlantılarını, içinden geçen yollar, kan dolaşımını, bası ve
enfarktüs durumunda oluşabilecek fonksiyon kayıplarını sayabilmeli
 Serebellum'un yapısı, bağlantılarını, içinden geçen yollar, kan
dolaşımını, bası ve enfarktüs durumunda oluşabilecek fonksiyon
kayıplarını sayabilmeli
 Mesensefalon'un yapısını, bağlantılarını, içinden geçen yollar,
kan dolaşımını, bası ve enfarktüs durumunda oluşabilecek fonksiyon
kayıplarını sayabilmeli
 Serebrum yapısını, bağlantılarını, içinden geçen yollar, kan
dolaşımını, bası ve enfarktüs durumunda oluşabilecek fonksiyon
kayıplarını sayabilmeli
 Serebral hemisferlerin yapısını, bağlantılarını, içinden geçen
yollar, kan dolaşımını, bası ve enfarktüs durumunda oluşabilecek
fonksiyon kayıplarını sayabilmeli
 Bazal ganglionların yapısını, komşuluklarını, bağlantılarını, kan
dolaşımını varsa içinden geçen yolları, fonksiyonlarını, fonksiyon
kaybında oluşabilecek durumları sayabilmeli
 Formatio reticularis yapısını, oluşumunu, fonksiyonlarını,
fonksiyon kaybında ortaya çıkabilecek durumları söyleyebilmeli
 Limbik sistem'in yapısını, bu yapıyı oluşturan bölümleri,
fonksiyonunu, komşuluklarını, kan dolaşımını, diğer yapılarla olan
bağlantılarını sayabilmeli
 5

 Çıkan yolların gidişi, bağlantıları, taşıdığı bilgiler,

fonksiyonları ve bozukluklarını bilmeli
 İnen yolların gidişi, bağlantıları, taşıdığı bilgiler, fonksiyonları
ve bozukluklarını bilmeli
 Meningeslerin yapısını, oluşumunu, fonksiyonlarını, kan
dolaşımını bilmeli
 Beynin kan dolaşımını, bası ve tıkanıklık durumunda
oluşabilecek fonksiyon kayıplarını sayabilmeli

Beceri
 Kadavra beyin disseksiyonunda tüm yapıları tanıyabilmeli

DavranıĢ
 Teorik ve pratik öğrendiği tüm bilgileri klinik eğitime hazır hale
getirebilmeli

Ders adı: Solunum sistemi anatomisi

AMAÇ: Öğrencilerin solunum sistemi anatomisi konusunda

bilgi, beceri ve davranış kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Solunum sistemini oluşturan organ ve yapıları ve
komşuluklarını söyleyebilmeli
 Larinksin yapısı, yeri, komşulukları, fonksiyonları,
elementlerin ayrı ayrı değerlendirilmesi, kan dolaşımı, sinir dağılımı,
lenf direnajının ve fonksiyon bozukluklarına yol açabilecek anatomik
değişiklikleri sayabilmeli
 Trakea ve bronşların yapılarını, komşuluklarını, fonksiyonlarını,
kan ve lenf dolaşımını, sinir dağılımını söyleyebilmeli
 Akciğerlerin oluşumunu, yapısını, fonksiyonu, kan ve lenf
dolaşımını, sinir dağılımını, bronkopulmoner segmentini sayabilmeli
 Plevranın yapısı, komşuluğu, oluşumu, kan ve lenf dolaşımı ile
sinir dağılımını söyleyebilmeli
 Mediasten'in yapısı, bölümleri ve buradaki oluşumları,
komşuluklarını söyleyebilmeli

Beceri
 Kadavra disseksiyonunda tüm yapıları tanıyabilmeli
 6

DavranıĢ
 Teorik ve pratik öğrendiği tüm bilgileri klinik eğitime hazır hale
getirebilmeli

Ders adı: Göz anatomisi

AMAÇ: Öğrencilerin göz anatomisi konusunda bilgi, beceri ve

davranış kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Göz küresinin yapısı, komşulukları, kan ve lenf dolaşımı, sinir
dağılımını bilmeli
 Orbita dolaşımındaki diğer yapılar, göz hücresinin yardımcı
oluşumları (adneksleri), göz kaslarını, göz hareketlerini bilmeli
 Göz kapakları, gözyaşı sistemi, göz ile ilgili refleksleri bilmeli

Beceri
 Kadavra disseksiyonunda tüm yapıları tanıyabilmeli

DavranıĢ
 Teorik ve pratik öğrendiği tüm bilgileri klinik eğitime hazır hale
getirebilmeli

Ders adı: DolaĢım sistem anatomisi

AMAÇ: Öğrencilerin dolaşım sistemi anatomisi konusunda

bilgi, beceri ve davranış kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Dolaşım sistemi genel terminolojisini söyleyebilmeli
 Kalbin dış yapılarını , komşuluklarını sayabilmeli
 Kalbin kenarlarını, yüzey oluşumlarını sayabilmeli
 Her iki vena cava'yı ve aorta ascendens'i ayırt etmeli
 Sağ atrium ve ventrikül iç yapılarını ayırt etmeli
 Sol atrium ve ventrikül iç yapılarını ayırt etmeli
 Septum atrioventriculare'nin kısımlarını ayırt edebilmeli
 Valva atrioventricularis dextra,Valva trunci pulmonalis,Valva
atroventricularis sinistra ve Valva aorta'yı ayırt edebilmeli
 Kalbin koroner arterlerini ayırt edebilmeli,sağ ve sol koroner
arterin dallarını ve dağılımını bilmeli
 7

 Sinus coronarius ve kalp venlerini ayırt edebilmeli

 Kalbin ileti sistemini , sempatik ve parasempatik innervasyonlarının
fonksiyonel önemini bilmeli
 Kalbin göğüs duvarındaki projeksiyonunu bilmeli ve kardiovasküler
gölgeyi tanımlayabilmeli
 Seröz ve fibröz perikard'ı, sinus transversus ve obliquus pericardii'yi
ayırt etmeli
 Truncus pulmonalis, Arcus aorta, Truncus brachiocephalicus, Aa.
carotis communis, Aa. Subclavia'yı ayırt etmeli, yan ve uç dallarını
bilmeli
 Aa. carotis communis, Aa. carotis externa ,Aa.carotis interna'nın
boyunda seyirlerini uç ve yan dallarını bilmeli
 Aa.subclavia' nın , Aa.Axillaris'in uç ve yan dallarını ayırt etmeli ve
bilmeli
 Üst extremite arterlerini parmak uçlarına kadar ayırt etmeli, yan ve
uç dallarını bilmeli
 Aorta thoracica ve Abdominalis'i ayırt etmeli ve yan ve uç dallarını
bilmeli
 A. iliaca interna ,A. iliaca externa ve alt taraf arterlerini ayırt
etmeli,yan ve uç dallarınını bilmeli
 Baş ve boyun venlerini ayırt etmeli, oluşturan venleri bilmeli
 Üst taraf venlerini ayırt etmeli ve oluşturan venleri bilmeli
 Azygos ven sistemini oluşturan venleri bilmeli
Portal ven sistemi ve porto - caval anastomozları bilmeli
 Vena cava inferior'u , pelvis venlerini ve alt taraf venlerini ayırt
etmeli, oluşumunu bilmeli
 Lenf sisteminin büyük kollektörlerini(ductus thoracicus ve
ductus lymphaticus dexter) ayırt etmeli ve oluşumunu bilmeli
 Bas-boyun lenf damarlarını ve lenf düğümlerini ayırt etmeli
ve bilmeli
 Üst taraf lenf sistemi ve aksiller lenf düğümlerini bilmeli
Abdomen ve pelvis lenf damarlarını bilmeli
 Alt ekstremite lenf damarlarını ve düğümlerini bilmeli

Beceri
 Kadavra diseksiyonunda tüm yapıları tanıyabilmeli

DavranıĢ
 Teorik ve uygulamalı olarak öğrendiği tüm bilgileri klinik eğitime
hazır hale getirebilmeli.
 8

Ders adı: Ürogenital sistem anatomisi

AMAÇ: Öğrencilerin ürogenital sistem anatomisi konusunda bilgi,

beceri ve davranış kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Urogenital sistemin genel terminolojisini, böbreklerin dış
görünüşü, arka ve ön yüz komşuluklarını söyleyebilmeli
 Böbrek fasyalarının durumunu ayırt edebilmeli
 Böbrek dokusunun yapısını ayırt etmeli, nefron yapısını ve
mikrosirkülasyonu bilmeli
 Böbreklerin kan damarlarını ayırt etmeli ve lenf dolaşımını ,
innervasyonunu, anomalilerini bilmeli
 Calices ve pelvis renalisi, üreteri ayırt etmeli, ureter
komşuluklarını bilmeli
 Kadın ve erkekte Vesica urinaria‟nın şekil,büyüklük ve
pozisyonunu tanımlayabilmeli, komşuluklarını, damar ve sinirlerini
bilmeli
 Vesica Urinaria‟nın içyüzündeki oluşumları ayırt edebilmeli
 Kadın ve erkekte üretranın anatomisini ayırt etmeli ve üretra
darlıklarını bilmeli
 Descensus testis‟i (kadınlarda descensus ovarica) bilmeli
 Testislerin fonksiyonel yapısını, epididimis‟i ve tunica vaginalis
yapılarını ayırt etmeli ve bilmeli
 Skrotum, Funiculus spermaticus, Ductus deferens,ve Vesiculae
seminales‟leri ayırt etmeli ve sperm yollarının yapısını ve anatomisini
bilmeli
 Penis anatomisini ayırt etmeli ve bilmeli
 Erkek genital sisteminin damarlarını,innervasyonunu ayırt
etmeli ve bilmeli
 Erkek genital organların spesifik bezlerini (Prostat ve Glandula
bulbourethralis) ayırt etmeli ve anatomisini bilmeli
 Kadın genital organlarının fonksiyonlarını bilmeli
 Ovarium, Tuba uterina, Uterus ve vagina anatomisini ayırt
etmeli ve bilmeli
 Uterus‟u yerinde tutan ligamentleri tanımlamalı ve bilmeli
 Kadın dış genital organlarından mons pubis, vestibulum
vagina,Labium majus et minus pudendi‟yi ayırt etmeli ve anatomisini
bilmeli
 Kadınlardaki erektil organları(Clitoris, Bulbus vestibuli) ayırt
etmeli ve anatomisini bilmeli
 9

 Kadın genital organların spesifik bezlerini ( Glandulae vestibulares

majores) ayırt etmeli ve anatomisini bilmeli
 Kadın genital sisteminin damarlarını, innervasyonunu ayırt etmeli
ve bilmeli

Beceri
 Kadavra diseksiyonunda tüm yapıları tanıyabilmeli

DavranıĢ
 Teorik ve uygulamalı olarak öğrendiği tüm bilgileri klinik eğitime
hazır hale getirebilmeli.

Ders adı: Duyu organları anatomisi

I) ĠġĠTME VE DENGE DUYU ORGANI

AMAÇ: Öğrencilerin kulak anatomisi konusunda bilgi, beceri ve

davranış kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Dış kulak oluşumlarını ayırt etmeli ve bilmeli
 Membrana tympanica‟yı ayırt etmeli ve bölümlerini bilmeli
 Duvarlarını ayırt etmeli ve bu duvarlarda yer alan oluşumları
bilmeli
 Kulak kemikçiklerini ayırt etmeli , bu kemikçiklerin orta kulak
duvarlarına bağlantılarını ve hareketlerini bilmeli
 Cavum tympani ön duvarına açılan tuba auditiva‟nın fonksiyon ve
anatomisini bilmeli
 Ortakulakla bağlantısı olan antrum mastoideum ve cellula
mastoideum‟u ayırt etmeli ve bilmeli
 İç kulakta kemik labirentin bölümlerinden olan vestibulum, canales
semicirculares ve cochleayı tanımlamalı,ayırt etmeli ve bilmeli
 Kemik labirentin içindeki zar labirentin; utriculus , sacculus
,ductus semicirculares ve ductus cochlearis‟i ayırt etmeli, tanımlamalı ve
bilmeli
 Meatus acusticus internusu ayırt etmeli
 Temporal kemik içinde N. Vestibulocochlearis‟i ve N.Facialis‟i
tanımlamalı ve kemik içinde seyrini bilmeli
 Dış, orta ve iç kulağın damar ve sinirlerini sayabilmeli
 10

Beceri
 Kadavra diseksiyonunda ve maketler üzerinde tüm yapıları
tanıyabilmeli

DavranıĢ
 Teorik ve uygulamalı olarak öğrendiği tüm bilgileri klinik eğitime
hazır hale getirebilmeli.

Ders adı: Duyu organları anatomisi

II) DOKUNUM DUYU ORGANI (ORGANUM TACTUS)

AMAÇ: Öğrencilerin deri ve eklerinin anatomisi konusunda bilgi,

beceri ve davranış kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Derinin dış görünüşünü , ince yapısını ayırt etmeli ve bilmeli
 Deri ile ilişkili olan, deri ter ve yağ bezlerinin, kılların ve
tırnakların anatomisini ayırt etmeli ve bilmeli
 Derinin ve onunla ilişkili olan oluşumların kan ve lenf
damarlarını,sinirlerini, duyu reseptörlerini ayırt etmeli ve bilmeli
 Meme‟nin yapılarını ayırt etmeli ve anatomisini bilmeli
 Mamma feminina „nın lenf damarlarını ve bölgesel lenf
düğümlerini ayırt etmeli ve bilmeli

Beceri
 Kadavra diseksiyonunda tüm yapıları tanıyabilmeli

DavranıĢ
 Teorik ve uygulamalı olarak öğrendiği tüm bilgileri klinik eğitime
hazır hale getirebilmeli.

Ders adı: Lokomotor sistem anatomisi

AMAÇ: Öğrencilerin lokomotor sistem anatomisi konusunda bilgi,

beceri ve davranış kazanması
 11

HEDEFLER

Bilgi
 Lokomotor sistem anatomisi‟nin oluşumunu, bölümlerini, yapı ve
fonksiyonunu, diğer sistemler ile olan komşuluk ve ilişkilerini
söyleyebilmeli
 Alt ekstremite iskeletini ve buradaki os coxae, femur, patella,
tibia, fibula ve ossa pedis‟in yapısını, komşuluk ve ilişkilerini
söyleyebilmeli
 Columna vertebralis iskeletini ve omurların yapısını, komşuluk
ve ilişkilerini sayabilmeli
 Pelvis iskeletini, os coxae‟nin ve omurların pelvis ile ilgili
bölümlerinin yapısını, komşuluk ve ilişkilerini bilmeli
 Göğüs iskeletini ve buradaki sternum, costae ve göğüs
omurlarının yapısını, komşuluk ve ilişkilerini söyleyebilmeli
 Üst ekstremite iskeletini ve buradaki clavicula, scapula,
humerus, radius, ulna ve ossa manus‟un yapısını, komşuluk ve ilişkilerini
söyleyebilmeli
 Baş (kafa ve yüz) iskeletini, kafa kemikleri olan os frontale, os
ethmoidale, os sphenoidale, os occipitale, os temporale ve os
parietale‟nin; yüz kemikleri olan maxilla, os zygomaticum, os nasale, os
lacrimale, os palatinum, concha nasalis inferior, mandibula ve vomer‟in
ve ayrıca os hyoideum‟un yapısını, komşuluk ve ilişkilerini bilmeli
 Baş-boyun, gövde, üst ve alt ekstremite eklemlerinin yapı ve
fonksiyonlarını, komşuluk ve ilişkilerini söyleyebilmeli
 Baş-boyun, gövde, üst ve alt ekstremite kaslarının yapı ve
fonksiyonlarını, komşuluk ve ilişkilerini söyleyebilmeli

Beceri
 Kemik pratiğinde ve kadavra disseksiyonunda tüm yapıları
tanıyabilmeli

DavranıĢ
 Teorik ve pratik öğrendiği tüm bilgileri klinik eğitime hazır hale
getirebilmeli

Ders adı: Periferik sistem anatomisi

AMAÇ: Öğrencilerin insan vücudunda periferik sinirlerin yapısı

ve fonksiyonları konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması.
 12

HEDEFLER

Bilgi
 Sinir sistemi alt bölümlerini, merkezi ve periferik sinir sistemi
farkını, bir spinal sinirin oluşumunu söyleyebilmeli.
 Plexus cervicalis, plexus brachialis, torasik spinal sinirler, plexus
lumbalis, plexus sacralis, plexus pudendalis, plexus coccygeus ile
bunlardan orijin alan periferik sinirlerin uzanımlarını, komşulukları,
sonlanışları, fonksiyonları ve önemli klinik özelliklerini sayabilmeli.
 I, II, III, IV,V, VI, VII, VIII, IX, X, XI ve XII no lu kafa
çiftlerinin doğuş yeri, uzanımları, lif içerikleri, sonlanma yerleri,
fonksiyonları ve klinik özelliklerini sayabilmeli.

Beceri
 Kadavra disseksiyonunda tüm bu sinirleri ayırabilmeli,
tanıyabilmeli

DavranıĢ
 Kadavra disseksiyonunda arama esnasında çalışacağı plana diğer
dokuları zedelemeden, özenle yaklaşabilmeli.

Ders adı: Otonom sinir sistemi

AMAÇ: Öğrencilerin insan vücudunda otonom sinirlerin yapısı ve

fonksiyonları konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Sinir sistemi fonksiyonel alt bölümlerini, somatik ve otonomik
sinir sistemi farkını, ve özelliklerini bilmeli.
 Otonomik sistemin alt bölümlerini, fark ve benzerliklerini ve
bunların merkezi ve periferik kısımlarının uzanımlarını, komşulukları,
sonlanışları bilmeli.
 Sempatik ve parasempatik sistemlerine ait liflerin uzanımlarını,
kafa çiftleri ile ilgilerini, sonlanma yerleri, fonksiyonları ve klinik
özelliklerini söyleyebilmeli.

Beceri
 Kadavra disseksiyonunda tüm bu sinirleri ayırabilmeli ve
tanıyabilmeli
 13

DavranıĢ
 Kadavra disseksiyonunda arama esnasında çalışacağı plana diğer
dokuları zedelemeden, özenle yaklaşabilmeli

Ders adı: Topografik sistem anatomisi

AMAÇ: Öğrencilerin insan vücudunda topografik bölgelerin yapısı

ve içerikleri ve bu bölgelerin fonksiyonel ve klinik önemleri hakkında
bilgi, beceri ve davranış kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 İnsan vücudu topografik bölgelerini, tabakalarını sayabilmeli.
 Topografik bölgelerdeki organları, yapıları, bunların uzanımlarını,
komşulukları, sonlanışları, fonksiyonları ve önemli klinik özelliklerini
söyleyebilmeli.

Beceri
 Kadavra disseksiyonunda tüm bu bölgeleri ayırabilmeli,
tanıyabilmeli, her planı sorunsuz açabilmeli

DavranıĢ
 Kadavra disseksiyonunda arama esnasında çalışacağı plana diğer
dokuları zedelemeden, özenle yaklaşabilmeli

Ders adı: Sindirim sistemi anatomisi

AMAÇ: Öğrencilerin sindirim sistemi anatomisi konusunda bilgi,

beceri ve davranış kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Sindirim sistemi anatomisinin oluşumunu, bölümlerini, organlarını
yapı ve fonksiyonunu ve diğer sistemler ile olan komşuluk ve
ilişkilerini söyleyebilmeli
 Cavitas oris‟in bölümlerini (vestibulum oris ve cavitas oris propria)
ve buradaki dudak, yanak, diş, dişeti, dil, damak ve fauces‟in yapısını
ve fonksiyonlarını, kan dolaşımını ve sinir dağılımını, komşuluk ve
ilişkilerini söyleyebilmeli
 Pharynx‟in bölümlerini, yapısını ve fonksiyonlarını, kan dolaşımını
ve sinir dağılımını, komşuluk ve ilişkilerini söyleyebilmeli
 14

 Oesphagus‟un parçalarını, yapısını ve fonksiyonlarını, kan

dolaşımını ve sinir dağılımını, komşuluk ilişkilerini bilmeli
 Midenin bölümlerini, yapısını ve fonksiyonlarını, kan
dolaşımını ve sinir dağılımını, komşuluk ve ilişkilerini sayabilmeli
 Intestinum tenue‟nin bölümlerini (duodenum, jejunum ve
ileum), yapısını ve fonksiyonlarını, kan dolaşımını ve sinir dağılımını,
komşuluk ilişkilerini sayabilmeli
 Intestinum crassum‟un bölümlerini (caecum, colon, rectum ve
canalis analis), yapısını ve fonksiyonlarını, kan dolaşımını ve sinir
dağılımını, komşuluk ve ilişkilerini sayabilmeli
 Karaciğer, pankreas ve tükrük bezlerinin yapısını ve
fonksiyonlarını, kan dolaşımını ve sinir dağılımını, komşuluk ve
ilişkilerini bilmeli

Beceri
 Kadavra disseksiyonunda tüm yapıları tanıyıp, bilmeli

DavranıĢ
 Teorik ve pratik öğrendiği tüm bilgileri klinik eğitime hazır hale
getirebilmeli

2-2-BĠYOKĠMYA
BĠYOKĠMYAANABĠLĠM
ANABĠLĠMDALI
DALI

Ders adı : Organik kimya

AMAÇ : Öğrencinin biyomoleküllerin yapısını, fonksiyonunu,

girdikleri kimyasal reaksiyonları kavrayabilmek için gerekli genel
kimya ve organik kimya bilgisini kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Atomun yapısı, özelliklerini söyleyebilmeli
 Periyodik çizelge, atomun periyodik özellikleri, melezleşme
türlerini söyleyebilmeli
 Kimyasal bağlar, dipol moment, erime, kaynama noktalarını
açıklayabilmeli
 Moleküller arası kuvvetler, Lewis Yapısını açıklayabilmeli

Beceri
 Elementlerin elektron dağılımını yazabilmeli
 15

 Periyodik tablo yardımıyla bir atomun kimyasal davranışlarını

tahmin edebilmeli
 İyonik, kovalan bağlar arasındaki farkları, oktet-duet kuralı
yardımıyla moleküllerin yapılarını, formal yüklerini açıklayabilmeli

Ders adı : Gen biokimyası

AMAÇ : Öğrencilerin purin, pirimidin metabolizması, DNA ve
RNA yapı ve sentezleri, protein biosentezi ve düzenlenmesi konularında
bilgi kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Purin, pirimidin nükleotidlerin biyosentezi ve yıkılımı ve bu
metabolik olaylar ile ilgili hastalıkları söyleyebilmeli.
 DNA ve RNA yapıları ve bileşenleri, prokaryot ve ökaryot
farkları, kromozom yapısını söyleyebilmeli.
 Replikasyon, transkripsiyon, translasyonu tanımlayabilmeli. Bu
olaylarda rol alan protein ve diğer elemenların görevleri ve bu olayların
regulasyonunu söyleyebilmeli.
 Mutajenler ve neden oldukları mutasyonlar ve tamir
mekanizmalarını söyleyebilmeli

Beceri
 Çeşitli antibiyotiklerin etki mekanizmalarını değerlendirebilmeli
 Antikanser ilaçların etki mekanizmalarını kavramalı
 Gen anomalisine bağlı hastalıkları değerlendirebilmeli
 Rekombinant DNA teknolojisinin tıpta kullanımını
değerlendirebilmek için temel bilgileri edinebilmeli

Ders adı : Organizmada tamponlar ve asit-baz dengesi

AMAÇ : Öğrencinin organizmanın iç dengesinin korunmasını

sağlayan sistemlerin birbirleri ile uyumlu işleyişinin mekanizmasını
öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Vücudun iç dengesinin korunmasının önemi ve bunu sağlayan
sistemleri söyleyebilmeli.
 Vücut tamponlarını söyleyebilmeli.
 16

 Vücudun asit-baz dengesinin korunmasında böbreğin işlevlerini

açıklayabilmeli.
 Asit-baz dengesinin bozulmasının yol açacağı bozuklukları
sayabilmeli

Beceri
 Tampon sistemlerinin hesaplarını yapılabilmeli, pH, Ka değerlerini
hesaplayabilmeli.
 Normal değerler dışındaki değerlerde asit-baz dengesinin ne yönde
etkileneceğini saptayabilmeli
 Kompensasyonun etkilerini belirleyebilmeli

Ders adı : Hücre içi organeller, fonksiyonları ve membran

transportu
AMAÇ : Öğrencinin canlıların en küçük yapı taşı olan hücrenin yapısı
ve fonksiyonları ile membran transportunu öğrenmesi.

HEDEFLER
Bilgi
 Hücrelerin özelliklerini söyleyebilmeli
 Organellerin yapı ve fonksiyonlarını söyleyebilmeli
 Mebran yapı ve transportunu söyleyebilmeli
 Membran ve organellerdeki fonksiyon bozukluklarının temeli ve
çeşitli hastalıklardaki tanımını söyleyebilmeli.
 Organellerdeki özgün metabolik olayları açıklayabilmeli
 Enzimlerin hücre içindeki dağılımını, vücut sıvılarındaki
değerlerinin hastalık tanısında kullanılmasını söyleyebilmeli.

Beceri
 Membran yapı ve transport bozukluğunu değerlendirmeli

DavranıĢ
Hücre ve organel fonksiyonlarını bilmeli ve bunlara ait bozuklukları
hastalık tanısında değerlendirebilmeli

Ders adı : Su, pH ve asit-baz kavramı

AMAÇ : Öğrencinin hücre içi ve dışında yer alan moleküllerin
çözünür halde tutulması, taşınması ve enzimlerle katalizlenen
reaksiyonlar sonucu açığa çıkan kimyasal enerjinin aktarılması gibi bir
çok olayda önemli rolü olan suyun yapısını ve diğer moleküllerle olan
ilişkisini ve pH kavramını öğrenmesi
 17

HEDEFLER

Bilgi
 Suyun bağ açıları, hidrojen bağlanmasını açıklayabilmeli
 Suyun iyonlaşması ve pH kavramını tanımlayabilmeli
 Asit-baz kavramı, kuvvetli ve zayıf asitleri söyleyebilmeli
 Tampon kavramını tanımlayabilmeli

Beceri
 Nötralizasyon ve titrasyonu yapabilmeli
 Çeşitli pH‟larda tamponları hazırlayabilmeli
 Asit-baz ilavesinin tampon pH‟ı üzerine etkisini inceyelemeli

Ders adı: : Nükleik asitlerin yapısı

AMAÇ : Öğrencinin genetik bilginin depolanması ve ifade

edilmesi için gerekli yapıları öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 DNA‟nın yapısını oluşturan elemanları, bağları söyleyebilmeli
 RNA yapısının çeşitlerini ve farklarını söyleyebilmeli

Beceri
 DNA ve RNA yapılarının üç boyutlu olarak algılayabilmeli

Ders adı : Enzimler

AMAÇ : Öğrencinin metabolik olaylarda anahtar rol oynayan

enzimlerin işleyiş mekanizması, kontrolü hakkında bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Enzimlerin metabolizmadaki yeri, önemi ve görevlerini
açıklayabilmeli
 Enzimlerin etki mekanizmalarını açıklayabilmeli
 Enzim aktivitesine etki eden faktörler ve aktivite kontrolünü
söyleyebilmeli
 Klinik tanıda önemli olan enzimleri sıralayabilmeli
 18

Beceri
 Bir enzim aktivitesinin tayini ile ilgili problemleri çözebilmeli.
 Enzim aktivitesinin kontrolüne ait hangi bilgileri klinikte
kullanabileceğini değerlendirmeli

DavranıĢ
 Klinik uygulamalarda ya da tedavi amacına uygun olarak teorik
bilgilerini kullanabilmeli

Ders adı : Biyolojik oksidasyon

AMAÇ : Öğrencinin temel besin maddelerimizin organizmanın
enerji kaynağı olan ATP‟ye nasıl dönüştürüldüğünü ve bununla ilgili
mekanizmaları öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 ATP sentezinin gerçekleştiği hücre elemanı olan mitokondrinin
yapı ve fonksiyonunu söyleyebilmeli
 Serbest enerji kavramlarını tanımlayabilmeli
 Solunum zinciri elemanları fonksiyonları ve inhibitörlerini
tanımlayabilmeli
 ATP sentezi ve kontrolünü söyleyebilmeli

Beceri
 Bu teorik bilgilerin, solunum fonksiyonları ile ilgili
problemlerde önemini kavrayarak yorumunu yapabilmeli

Ders adı : Protein yapısı

AMAÇ : Öğrencilerin canlıların yapısal organizasyonunu ve
dinamik fonksiyonlarının primer olarak proteinlerle sağlandığını
kavraması, yapısal ve fonksiyonel özellikleri konusunda bilgi ve beceri
sahibi olmaları.

HEDEFLER

Bilgi
 Canlılarda yapısal organizasyonunun hangi tür proteinlerle
sağlandığını söyleyebilmeli
 Amino asitlerin yapılarını, türevlerinin bulunduğu yerleri ve
önemlerini, tamponlama gibi özelliklerini sayabilmeli.
 19

 Yapısal protein eksikliklerinin ve dinamik fonksiyonları olan

proteinlere ait değişikliklerin organizmada ne gibi etkiler
oluşturabileceğini söyleyebilmeli.
 Protein ve amino asitlerin yapısal özelliklerine dayalı analiz
yöntemlerini açıklayabilmeli

Beceri
 Analiz yöntemlerinin uygulama alanlarını ve yararlarını
değerlendirebilmeli
 Dokulardaki ve vücut sıvılarındaki konsantrasyonlarını,
elektroforetik yöntemlerini değerlendirebilmeli.
 Tamponlamanın en iyi hangi amino asitlerle olabildiğini, asidik
ve bazik amino asit infuzyonlarının tanı ve tedavideki yerini ve yararını
kavramalı.

DavranıĢ
 Protein ve amino asit dengesinin bozulması ve bu durumun uzun
süre devamının yaşamla bağdaşmadığını kavrayabilmeli, dengenin
normale getirilmesi için gerekli koşulları sağlayabilmeli.

Ders adı : Amino asid metabolizması

AMAÇ : Öğrencilerin proteinlerin diğer makromoleküllerle

etkileşimini inceleyerek bunların sağlık ve hastalıktaki biyolojik
fonksiyonları arasında ilişkiyi öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Aminoasit metabolizmasını söyleyebilmeli
 Aminoasit metabolizmasındaki genetik defektleri söyleyebilmeli
 Vücuttan azot atılımı, üre sentezi ve bununla ilgili klinik
değerlendirmeleri açıklayabilmeli.
 Aminoasit metabolizması türevleri olan önemli metabolitilerin
yapı ve fonksiyonlarını söyleyebilmeli

Beceri
 Kanda üre ve BUN değerlerinin ölçümünü yapabilmeli ve klinik
tanıda önemini değerlendirebilmeli
 Kan ve idrarda aminoasit türevlerinin kalitatif tayinleri ve klinik
tanıda önemini değerlendirebilmeli
 Protein elektroforezini değerlendirebilmeli
 20

Ders adı : Karbonhidrat metabolizması

AMAÇ : Öğrencinin organizmada karbonhidratların kullanım
yollarını ve bu yolların kontrol mekanizmalarını öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Glikozun metabolik yollarını söyleyebilmeli
 Hormonal kontrol mekanizmasında görev yapan hücresel
medyatörleri tanımlayabilmeli.
 Kan glikozunu düzenleyen hormonları ve etki mekanizmalarını
sayabilmeli.
 Karbonhidrat metabolizmasında görülen genetik defektleri
tanımlayabilmeli.

Beceri
 İdrar ve kanda karbonhidrat tayinini laboratuvar koşullarında
yapabilmeli

Ders adı : Lipit metabolizması

AMAÇ : Öğrencinin a) hormon ve hormon ön maddesi, b) enzim
depolanması ve matabolik yakıt, c) biyolojik zarların yapısal ve
fonksiyonel bileşeni, d) sindirime yardım, e) sinir iletisinin sağlanması
ve ısı kaybının önlenmesi, f) enzim kofaktörü, g) elektron taşıyıcı, h)
hücre içi habercisi olmak gibi çeşitli fonksiyonlara sahip lipit adı altında
incelenen moleküllerin metabolizmasını öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Lipitlerin kimyasal özelliklerini söyleyebilmeli
 Lipitlerin sindirimi ve emilmesini etkileyen faktörleri
sayabilmeli
 Lipitlerin kan aracılığı ile dokular arası transportu, ve
lipoprotein metabolizmasını söyleyebilmeli
 Lipitlerin biosentezini: (a) Yağ asidi biosentezi, b) kolesterol,
safra asidi biyosentezi, c) triacilgliserol, gliserofosfolipit, sfingolipit
biosentezi) söyleyebilmeli
 Yağ asitlerin oksidasyonununu söyleyebilmeli

Beceri
 Serumda lipoproteinlerin birbirinden ayrılması, total, HDL, LDL
ve VLDL kolesterolunun miktarlarını değerlendirebilmeli
 21

 Serumda trigliserit ölçümünü, serum ve idrarda keton cisimlerin

gösterilmesini (serum ve idrarda) uygulayabilmeli
 Serumda lipoprotein elektroforezi ve yorumunu ve
dislipoproteinemileri değerlendirebilmeli

Ders adı : Kalsiyum ve fosfor metabolizması

AMAÇ : Öğrencinin vücut elektrolit dengesi, bu dengede kalsiyum-
fosforun yeri ve ikisi arasındaki ilişkinin çeşitli klinik durumlardaki
öneminin öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Kalsiyumun iletideki rolü, ionize, nonionize kalsiyumun dağılımı,
normal dışı kalsiyum seviyelerinin klinik semptomlarını söyleyebilmeli
 Ca metabolizmasının düzenlenmesi ve bu metabolizmanın
hormonlarla, vitaminlerle ilişkisini açıklayabilmeli.
 Hipo-hiper kalsemilerin nedenlerinin sınıflanması ve izlenmelerini
söyleyebilmeli
 Hipo-hiper fosfatemi nedenlerinin sınıflamasını söyleyebilmeli.

Beceri
 Ca ve P metabolizmasını ve düzeylerindeki sapmaları
değerlendirebilmeli

Ders adı: : Hiper ve hipoglisemilerde laboratuar

AMAÇ : Öğrencinin diabetes mellitus tanısında ve bu hastaların
izlenmesinde laboratuar verilerini değerlendirmeyi öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Diabetes Mellitusun ve hipoglisemilerin sınıflanmasını ve
semptomlarını söyleyebilmeli
 Diabetin klinik semptomları ve laboratuar sonuçlarının ilişkisini
değerlendirmeli
 Reaktif ve spontan hipoglisemilerinde beklenen laboratuar
sonuçlarını söyleyebilmeli.

Beceri
 Kan glukoz düzeyi, Hb A1 c, früktozaman, keton cisimi, insülin
vs. gibi parametrelerin normal değerlerini bilmeli
 22

 OGTT gibi testlerin uygulanışlarını ve amaçlarını kavramalı

Ders adı : Vitaminler-eser elementler

AMAÇ : Öğrencinin vitamin ve eser elementlerin işlevleri ve

eksiklik bulgularını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Suda ve yağda çözünür vitaminlerin yapısı, fonksiyonları,
eksikliğinde ortaya çıkan patolojik durumları söyleyebilmeli.
 Eser elementlerin hangi reaksiyonlarda etkili olduğu, diğer
fonksiyonları, eksikliği veya fazlalığında görülen hastalıkları
sayabilmeli.

Beceri
 Vitamin eksikliğine bağlı olarak ortaya çıkan bulguları
değerlendirmeli.

DavranıĢ
 Vitamin eksikliğinin oluşturduğu sonuçların önemini kavramalı

Ders adı : Hormon etki mekanizması

AMAÇ : Öğrencinin hormonların yapılarını ve yapılarına göre

nasıl etki ettiklerini öğrenmeleri.

HEDEFLER

Bilgi
 Hormonların kimyasal yapılarını söyleyebilmeli
 Hormonları yapılarına göre sınıflayabilmeli.
 Peptid, protein ve steroid yapılı hormonların etki mekanizmasını
söyleyebilmeli

Beceri
 Hastalığa göre ve hormon düzeylerine göre hangi hormon
tetkikini yapacaksa o hormonun etkili saatinde örnek alabilmeli.
 Hormon etkilerini yorumlayabilmeli
 Hormonların metabolizması ile etki mekanizması arasında
koordinasyon kurabilmeli.
 23

DavranıĢ
 Endokrin sistemin görevinin metabolizmayı kontrol ettiğini ve
bunun birçok hastalık teşhisinde yardımcı olacağını bilmeli ve
kullanmalı.

Ders adı : Hormonlar ve ilgili testler

AMAÇ : Öğrencilerin hormon kavramı, sınıflandırılmaları,

yapıları ve ilgili testleri konusunda bilgi ve beceri kazanmaları

HEDEFLER

Bilgi
 Vücutta hormon üretim bölgelerine, depolanım yerlerini,
sınıflandırılmaları, salgılanım ritimleri ve geri denetim mekanizmalarını
söyleyebilmeli
 Fizyolojik ve farmakolojik etkilerini, etkisizlendirilme yollarını
söyleyebilmeli
 Kandaki taşıyıcılarını, bağlı ve serbest hormonların ayırt edici
özelliklerini, hayati fonksiyonlarının sürdürülmesindeki ve
kontrolündeki önemini söyleyebilmeli.
 Primer, sekonder ve tersiyer endokrin bozuklukları doğru ayırt
edebilmeli
 Normal kan ve idrar konsantrasyonlarını ve idrarla atılan
metabolitlerini söyleyebilmeli

Beceri
 Hormonal disfonksiyon durumlarında hormona özgü testleri,
uygulaması gereken dinamik testleri kavramalı
 Hormonların hipo- ve hiperfonksiyon şüphesinde tanı testlerini
değerlendirebilmeli
 Uygun örnek seçimi, örneklerin günün hangi saatinde ve hangi
koşullarda alınması gerektiğini ve sonuçları değerlendirebilmeli

DavranıĢ
 Bazı endokrin disfonksiyonlarla ilgili sübjektif ve laboratuar
bulguların iyi değerlendirerek tanıya varma ve tedavinin izlenmesi
kriterlerini benimsemeli.
 24

3- BĠYOFĠZĠK ANABĠLĠM DALI

Ders adı: Temel Biyofizik

(1.Bölüm) (1.Yarıyıl)

AMAÇ: Öğrencinin atomun yapısı, kuantum teorisi, kimyasal bağlar,

biyo moleküllerin oluşumu, yapı ve işlev arasındaki bağlantıyı,
radyoaktivite ve radyoaktif izotopların tıpta kullanımı ve uygulamaların
fizik esaslarını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Atom yapısı ve kuantum teorisini açıklayabilmeli
 İç ortamın yapısı pH‟ın fiziksel açıklamasını yapabilmeli
 Miyoglobin ve hemoglobin örneğinde yapı-işlev arasındaki
bağlantıyı açıklayabilmeli
 Anormal Hemoglobinlerde yapı bozukluğunun işleve etkisini
açıklayabilmeli
 Radyoaktiviteyi tanımlayabilmeli
 Radyoizotopları tanımlayabilmeli
 Radyoaktif izotopların tıpta tanı ve tedavide kullanımını
söyleyebilmeli

Beceri
 Radyobağışıklık testi (Radyo imün assay (RİA)) yöntemi ile vücut
sıvılarında hormon tayini ile hastalıkların tanısını değerlendirebilmeli
 Kanda pH tayini ile tanı arasındaki ilişkileri değerlendirmeli

DavranıĢ
 Biyomoleküllerin oluşumunu, yapı-işlev ilişkisi kapsamında
anormal hemoglobin örneğinde kavramış ve radyoaktif izotopların tanı
ve tedavide kullanım esaslarını biliyor olmalı

Ders adı: Temel biyofizik

(2.Bölüm) (1.Yarıyıl)

AMAÇ: Öğrencinin hücreden insana kadar, biyofizik sistemlerde

enerji transfer ilkelerini, enerji ve madde akımının biyoenerjetiğinin
kavraması ve bu mekanizmalardaki aksaklıklar sonucu ortaya çıkan
hastalıkların tanı ve tedavisi konusunda bilgi, beceri ve davranış
kazanması
 25

HEDEFLER

Bilgi
 Biyolojik sistemler açısından termodinamik kurallarını sayabilmeli
 Biyoenerjetik düzenlenme mekanizmaları ve aksaklıklarını
sayabilmeli
 Sistemlerin çevre ile olan etkileşimlerini açıklayabilmeli
 Canlılarda ve hücrede biyolojik enerji akımı prensiplerini
söyleyebilmeli
 Biyolojik işlerin (aktif ileti, kimyasal iş (biyosentez),mekanik iş)
mekanizmalarını biyoenerjetik olarak açıklayabilmeli
 Biyoelektrik potansiyelleri açıklayabilmeli
 Bilgi kuramı, bilgi iletisini açıklayabilmeli
 Biyolojik sistemlerde kibernetiksel düzenlenme mekanizmalarını
açıklayabilmeli
 Enzim biliminin ilkelerini söyleyebilmeli
Enzimerin etki mekanizmalarındaki fiziksel ilkeleri (tepkime hızı,
aktifleşme enerjisi, enzim kinetikleri) açıklayabilmeli

Beceri
 Sinir-bacak prepatında aksiyon potansiyelini görüntüleyebilmeli ve
bu mekanizmada oluşacak bozuklukları belirleyebilmeli,
 Kurbağa kalbinden, tek ve çift fazlı aksiyon potansiyeli kaydı
yapabilmeli,
 Bilgi iletisi, kibernetiksel düzenleme mekanizmalarının biyolojik
sistemlerdeki uygulaması yardımıyla hastalıkların tanı ve tedavisini
yapabilmeli,
 Enzimatik test sistemlerinden üre tayin testi ve üreazın Km
değerinin saptanmasını yapabilmeli,
 Sedimentasyon yöntemi ile kanın alt yapılarını elde edebilmeli,

DavranıĢ
 Hücreden insana kadar biyolojik sistemlerde enerji ve madde
akımının biyoenerjetiğini, kibernetiksel düzünleme mekanizmalarını,
bilgi, kuramı ve iletisi bilgi ve becerilerini kullanarak biyolojik işlerde
oluşacak bozuklukları saptayabilmeli, yaklaşımlarda bazı hastalıkların
tanı ve tedavisini yapabilmeli.

Ders adı: Biyofizik

(1.Bölüm) (3.Yarıyıl)

AMAÇ: Öğrencinin hastalıkların molekül düzeyde oluşum

mekanizmaları ile tanı ve tedavilerini öğrenmesi
 26

HEDEFLER

Bilgi
 İnsan yaşamının zigot‟tan fetüs, bebek, olgun, erişkin, yaşlı ve
hatta ölüme dek gelişmesinin çeşitli dokularda belirli zaman ve süre ile
DNA bölgelerinin (Genlerin) okunması (gen ekspresyonu) sonucu
sentezlenen veya sentezlenmeyen proteinlerin sayesinde olduğunu
söyleyebilmeli
 Organizmanın içinde yaşamakta olduğu ortamın gen
ekspresyonu üzerindeki etkisinin ( mutasyonlar, düzenleme vd.) çok
önemli olduğunu söyleyebilmeli
 Trafik ve benzeri kazalar gibi büyük şanssızlıklar dışında
(kısmen) kişinin başına gelebilecek patolojilerin nedenlerinin
proteinlerindeki çeşitli kusurlardan kaynaklandığını söyleyebilmeli
 Organizmanın yaşam ortamının değiştirici etkenlerine  iç ve dış
fiziksel (UV,, ...vd), kimyasal (NO2,SO2...vd) ve biyolojik
(Bakteri,virüs...vd)  direnerek (onarım vd.) içteki homeostazı nasıl
korumaya çalıştığını söyleyebilmeli
 Onarılamayan kusurlar nedeniyle oluşan patolojilerin en hızlı ve
kesin tanılarının DNA (hatta nükleotid) düzeyindeki analizlerle
(ASO,ARMS,RFLP,SNPs vd.....) konulabileceğini açıklayabilmeli
 Çeşitli DNA kusurları, biyolojik ajanlar ve değişik amaçlar
(Adli Tıp,...vd) için kullanılan farklı tanı yöntemlerini sıralayabilmeli
 Bu patolojilerin kesin tedavilerinin sadece DNA düzeyinde
yapılabileceğini ve olası 1.ve 2.kuşak gen tedavisi (antisense, hedefe
gen yerleştirme, insansı mAb
ve ufak Fv ler; ve çıplak DNA aşısı) yöntemlerini deri, meme ve
beyin kanserleri ile AIDS ve ailesel hiperkolestrolemi olgularında
açıklayabilmeli
 Ayrıca konu ile ilgili son yenilikler; DNA mikroarray yöntemi
(DNA chipleri), ve DNA düzeyindeki lazer cerrahisi gibi tedavi
yöntemlerini açıklayabilmeli

Beceri
 Çeşitli dokulardan, tanı için gereken DNA‟nın izolasyonunu
yapabilmeli ve elektroforetik kalitelerini ayırdedebilmeli
Belirli DNA bölgelerinin PCR yöntemi (Termikdönü cihazı) ile
çoğatılmasını gerçekleştirmeli ve gel elektforezi ile ispatlamalı
 Proteinlerin poliakrilamidgel elektroforezi (PAGE) ve DNA
Agaroz gel elektroforezlerini yapmalı ve bunların görüntüleme
yöntemlerini denemeli
Ayrıca herhangi bir örnekteki bakteri veya virüsün (Tbc, HIV)
varlığını saptayabilmeli
 27

Kalıtsal hastalıkların doğum öncesi tanısının, taşıyıcı

tayini,ASO, RFLP gibi
değişik olanakları değerlendirebilmeli
Babalık tayini ve şüpheli sanıklar arasından suçlunun
belirlenmesini ve mAb
oluşturulmasını video veya CD‟den izleyerek değerlendirebilmeli

DavranıĢ
 Herhangi bir patolojik olgunun tedavisindeki başarı şanşının,
tanının hızla ve doğru olarak konduğu, hastanın genlerinin izin verdiği
ve ortam şartlarının uygun hazırlandığı ölçüde artabileceği konusunda
hastalarını ikna edebilmeli.

Ders adı: Biyofizik

(2.Bölüm) (3.Yarıyıl)

AMAÇ: Öğrencinin hücreden çok hücrelilere (yüksek canlılara)

geçiş, embriyonal gelişme, hücre çoğalması ve farklılaşması, ve bu
mekanizmalardaki düzenleme ve denetim konuları hakkında bilgi ve
beceri kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Hücreden çok hücreli organizmaya geçiş, embriyonik gelişme,
farklılaşmayı söyleyebilmeli
 Hücre çoğalmasının yüksek canlılarda tabi olduğu denetim
mekanizmaları ve denetimin ortadan kalkmasıyla oluşan kanseri
açıklayabilmeli
 Lenfosit modelinde hücre farklılaşmasını açıklayabilmeli
 Antikor yapıları, oluşum mekanizmasını açıklayabilmeli
Otoimmün hastalıkların ilkelerini açıklayabilmeli

Beceri
 Bağışıklık yanıtın oluşmasında hücresel molekülsel
mekanizmaları, embriyonal gelişme ve kanser oluşumunun moleküler
düzeydeki mekanizmaları ve kanser tedavisine yönelik yöntemleri
anlayarak kullanılmasını sağlayabilmeli

DavranıĢ
 Moleküler imünolojiye esas teşkil eden kavramları ve temel
mekanizmaların işleyiş biçimini düşünce düzeyinde kazanmış olmalı.
 28

4- FĠZYOLOJĠ
4- FĠZYOLOJĠ ANABĠLĠM
ANABĠLĠM DALI
DALI

Ders adı: Homeostazis, kontrol mekanizmaları, biyolojik

ritmalar, çevre fizyolojisi

AMAÇ: Öğrencinin çevre- organizma ilişkisi kapsamında homeostazis

ve biyolojik ritmaları kavraması

HEDEFLER

Bilgi
 Homeostazis kavramını tanımlayabilmeli,
 Organların homeostazise katkılarını açıklayabilmeli
 Kontrol mekanizmalarının işlevini belirtebilmeli
 Vücuttaki kontrol mekanizmalarını gruplandırabilmeli
 Kontrol sistemlerinin hangi mekanizmalarla çalıştığını
açıklayabilmeli, pozitif ve negatif feed back sistemlerini tartışabilmeli,
 Her kontrol mekanizmasına ait örnekler verebilmeli
 Vücutta en yaygın kontrol sisteminin hangisi olduğunu ve niçin
yaygın olduğunu belirtebilmeli.
 Biyolojik ritma terimini tanımlayabilmeli
 Biyolojik ritma türlerini sıralayabilmeli
 İnsanda en sık görülen biyolojik ritmanın adını söyleyebilmeli
 Sirkadiyen ritma terimini tanımlayabilmeli
 İnsanda hangi fonksiyonların sirkadiyen ritma gösterdiğini
sayabilmeli
 Endojen biyolojik saatin yerini ve nasıl çalıştığını
söyleyebilmeli
 Biyolojik ritmaları etkileyen faktörleri sayabilmeli en
önemlisini belirtebilmeli.
 Çevreye uyumda önemli olan çevresel değişkenleri sayabilmeli
 Yüksek irtifaya uyumda ortaya çıkan değişiklikleri sayabilmeli
 Dekompresyon hastalığını tanımlayabilmeli, mekanizmasını
açıklayabilmeli
 Termoregülasyon mekanizmasını tartışabilmeli,
termoregülasyonu sağlayan değişiklikleri sıralayabilmelidir.

Ders adı: Hücre membranından taĢınma , vücut sıvı

kompartmanları, iyon dengesi

AMAÇ: Öğrencinin vücut sıvı ve iyon dengesini öğrenmesi

 29

HEDEFLER

Bilgi
 Aktif ve pasif taşıma arasındaki farklılıkları sayabilmeli.
 Polar moleküller ve iyonların plazma membranından nasıl
geçtiğini tartışabilmeli.
 Plazma membranındaki pompaları sıralayabilmeli ve
fonksiyonlarını ifade edebilmeli
 Endositotik ve ekzositotik madde taşımasının özelliklerini
sayabilmeli.
 Vücut sıvı kompartmanlarının oranlarını ve hacimlerini
söyleyebilmeli, bu kompartmanların iyon bileşiminin ve hacminin
kontrol yollarını tartışabilmelidir.
 Vücut sıvılarında bulunan belli başlı iyonların fizyolojik
önemlerini tartışabilmeli, konsantrasyonlarındaki değişikliklerin
etkilerini sıralayabilmelidir.

Ders adı: Membran fizyolojisi ve aksiyon potansiyeli

AMAÇ: Öğrencinin hücre membranının hücrede fizyolojik

işlevlerin düzenlenmesindeki rolünü, aksiyon potansiyelini kavraması

HEDEFLER

Bilgi
 Hücre içi ve hücre dışı iyon bileşimleri arasındaki farkları
sayabilmeli
 Bu farklılığı oluşturan mekanizmaları sıralayabilmeli
 Membran potansiyelini tanımlayabilmeli ve sükun durumunda
değerini söyleyebilmeli
 Membran potansiyelini oluşturan koşulları açıklayabilmeli
 Aksiyon potansiyelini tanımlayabilmeli, oluşumu için gerekli
koşulları sayabilmeli
 Aksiyon potansiyelinin oluşumuna katkıda bulunan iyon
kanallarının isimlerini sayabilmeli , önemli özelliklerini sayabilmeli,
 Aksiyon potansiyelinin fazlarını sıralayabilmeli
 Refrakter dönemi tanımlayabilmeli, oluşum mekanizmasını
açıklayabilmeli, mutlak ve görece refrakter dönem arasındaki farkı
söyleyebilmelidir,
 Sinir dokusunda aksiyon potansiyelinin nasıl yayıldığını
açıklayabilmeli, miyelinli ve miyelinsiz liflerde iletiler arasındaki
farkları açıklayabilmelidir.
 İmpuls iletisine etkili faktörleri söyleyebilmeli
 30

 Sivri ve platolu aksiyon potansiyellerini tanımlayabilmeli,

hangi dokularda görüldüğünü sayabilmeli,
 Pace maker potansiyellerin nasıl oluştuğunu açıklayabilmeli
 Fizyolojide karşılaştığı tüm potansiyellerin isimlerini
sayabilmelidir.

Ders adı: Stres fizyolojisi

AMAÇ: Öğrencinin strese fizyolojik yanıtı öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Stresi tanımlayabilmeli,stres tepkisine yanıt olarak *alarm
reaksiyonu, *direnç dönemi, *tükenme döneminin özelliklerini
sayabilmeli.
 Stres hormonlarını sayabilmeli,fonksiyonlarını belirtebilmeli,
etkilerini tartışabilmelidir.
 Stresde rol oynayan beyin bölgelerinin isimlerini sayabilmeli,
otonom sinir sisteminin strese yanıtını tartışabilmelidir.

Ders adı: Sinaptik ileti

AMAÇ: Öğrencinin sinaps, sinaptik ileti ve sinaptik

potansiyelleri kavraması

HEDEFLER

Bilgi
 Sinapsların fonksiyonel anatomisini söyleyebilmeli.
 Post sinaptik membranda iyon akımlarını belirtebilmeli.
 Sinaps türlerini sayabilmeli, eksitatör ve inhibitör kimyasal
sinapsların özelliklerini sıralayabilmeli.
 Sinaptik iletinin mekanizmasını açıklayabilmeli
 Sinaptik iletide reseptör ve ikinci haberci sistemin rolünü
tanımlayabilmelidir.
 Bir maddenin nörotransmiter olarak kabul edilebilmesi için
gereken nitelikleri sayabilmeli
 Merkezi sinir sisteminde bulunan ve sinaptik iletide rol oynayan
maddelerin sınıflandırılma niteliklerini belirtebilmeli, özelliklerini
söyleyebilmelidir.
 Diğer olası transmiterlerin (NO, CO, prostaglandinler, nöroaktif
steroidler) isimlerini sayabilmelidir.
 Nöropepditlerin özelliklerini sayabilmelidir.
 31

Ders adı: Periferik sinirler ve kas

AMAÇ: Öğrenci periferik sinir ve kasların fizyolojik koşullarda işleyiş

mekanizmalarını açıklayabilmeli,bu mekanizmaların anlaşılmasını
sağlayan yöntemleri sayabilmeli, bazı patolojik koşullardaki değişiklikleri
açıklayabilmeli

HEDEFLER

Bilgi
 Periferik sinirin yapısını belirtebilmeli,
 Periferik sinirlerin özelliklerinin araştırılması ile ilgili metodları
sayabilmeli
 Periferik sinir liflerinde yer alan sinir tiplerini ve işlevlerini
sayabilmeli
 Periferik sinir patolojilerinde ortaya çıkan yapısal ve işlevsel
bozuklukları sayabilmeli
 Sinirden kasa iletinin nasıl gerçekleştiğini açıklayabilmeli
 Kası oluşturan temel proteinlerin isimlerini sayabilmeli, kasılma
mekanizmasındaki işlevlerini tanımlayabilmeli.
 Kas kasılması sırasında ortaya çıkan elektrofizyolojik değişiklikleri
sıralayabilmeli ve bu değişikliklerin mekanizmasını açıklayabilmelidir.
 Kas türlerini sıralayabilmeli, aralarındaki yapısal ve işlevsel farkları
söyleyebilmelidir.
 Kasılma türlerini ve kasılmaya etkili faktörleri sayabilmelidir

Beceri
 Claude Bernard kurbağasında kürarın etki mekanizmasını
tanımlayabilmelidir.
 Kimografda kaydedilen bir sarsı eğrisi üzerinde bölümleri
gösterebilmeli, yorgunluk belirtilerini belirtebilmelidir..
 Kurbağa iskelet kasında tetaniyi, merdivenlenme olayını
tanıyabilmeli, bir şema üzerine çizebilmelidir.

Ders adı: DolaĢım fizyolojisi

AMAÇ: Öğrencinin dolaşım fizyolojisinin temel kavram ve

becerilerini, klinik bilgiler için bir alt yapı oluşturacak biçimde kavraması

HEDEFLER

Bilgi
 Kalp kasının fizyolojik özelliklerini sayabilmeli ve bunun
işlevsel açıdan önemini söyleyebilmeli,
 32

 Kalp dönemi fazlarının isimlerini sayabilmeli

 Kalp dönemi sırasında atrium ve ventriküllerde oluşan basınç
değişikliklerini tartışabilmeli,
 Kalbde uyarı ileti sisteminin bölümlerini sayabilmeli ve işlevsel
önemini tartışabilmeli
 Kalbin çalışmasında intrensek ve ekstrensek düzenleme
mekanizmalarını ayırdedebilmeli, otonom sinirlerin ve iyonların
ekstrensek düzenlemedeki yerini belirtebilmelidir.
 Elektrokardiyografik yöntemlerin dayandığı ilkeleri
açıklayabilmeli, EKG de bir kalp dönemininde ortaya çıkan dalgaların
isimlerini sayabilmeli, EKG yi kullanarak bir kalp dönemini, dakika
frekansını ve kalbin aksını hesaplayabilmelidir.
 Kalbin dakika hacmini etkileyen faktörleri sayabilmeli, dakika
hacmi ölçümünü anlatabilmelidir.
 Koroner dolaşımın genel ilkelerini belirtebilmelidir .
 Kan basıncının doğrudan ve dolaylı olarak ölçüm yöntemlerini
sayabilmelidir.
 Arteryel kan basıncının düzenlenme mekanizmalarını
açıklayabilmelidir.
 Kapiller perfüzyonun mekanizmasını açıklayabilmelidir.
 Venöz ve lenfatik dolaşımın özelliklerini sıralayabilmelidir.

Beceri
 Kalp odaklarının yerlerini gösterebilmeli
 Oskültasyonda birinci ve ikinci kalp sesini ayırdedebilmeli,
 EKG çekebilmeli, EKG deki dalgaları tanıyabilmeli, EKG den
bir kalp dönemi süresini hesaplayabilmeli.
 İndirekt yöntemle insanda kan basıncını ölçebilmeli.

Ders adı: Kan fizyolojisi (eritropoez)

AMAÇ: Öğrencinin eritrositer serinin gelişimini ve işlevlerini

kavraması

HEDEFLER

Bilgi
 Kanın yapısını oluşturan hücresel elemanları sıralayabilmelidir.
 Plazmanın özelliklerini sayabilmeli, işlevini ve bileşimini
belirtebilmelidir.
 Kanın görevlerini sayabilmeli, fiziksel özelliklerini belirtebilmeli,
 33

 Sedimentasyon hızını tanımlayabilmeli, erkek, kadın ve çocuktaki

normal değerleri söyleyebilmeli, sedimentasyon hızına etkili faktörleri
sıralayabilmeli, bazı hastalıklarda hızın nasıl değiştiğini açıklayabilmeli
 Embriyonal, fetal ve erişkin dönemlerde eritrosit yapım yerlerini
belirtebilmeli, normal eritrosit sayısını söyleyebilmeli, anemi ve
polisiteminin nedenlerini sayabilmelidir.
 Eritrositlerin olgunlaşması için gerekli vitaminlerin ve
minerallerin isimlerini sayabilmelidir.
 Hemoglobin sentezinin aşamalarını sayabilmeli, etkili faktörleri
sıralayabilmeli, Hemoglobin bileşiklerini belirtebilmeli, hemoglobin
miktarı tayin yöntemlerini sıralayabilmeli, normal Hb değerini
söyleyebilmelidir.
 Hemoglobinin yıkım yolunu açıklayabilmeli, anormal
hemoglobinlerin isimlerini ve özelliklerini sayabilmeli
 Eritropoietinin yapısını ve etki mekanizmasını açıklayabilmeli,
yapım yerlerini sıralayabilmeli
 Majör kan gruplarının isimlerini belirtebilmeli, aglütinin ve
aglütinojen kavramlarını açıklayabilmelidir.

Beceri
 Venöz kan alarak kanda sedimentasyon tayini yapabilmelidir.
 Kapiller kan örneği alarak Kan grubu tayini, kanama pıhtılaşma
zamanı tayini Hemoglobin miktar tayini, hematokrit tayini, eritrosit
sayımı yapabilmelidir.

Ders adı: Kan fizyolojisi (lökositler ve pıhtılaĢma sistemi)

AMAÇ: Öğrenci lökosit işlevlerini sayabilmeli ve hemostazın
aşamalarını sıralayabilmeli

HEDEFLER

Bilgi
 Lökositlerin genel işlevlerini sayabilmelidir.
 Korunma mekanizmalarındaki rollerini tanımlayabilmeli.
 Hücrelerin gelişiminde alt grupları ayırdedebilmeli.
 Farklı altgrupların işlevsel farklılıklarını belirtebilmeli.
 Hücre gruplarının etki mekanizmalarını tanımlayabilmeli.
 Örtüşen ya da farklılık gösteren etki mekanizmalarını
tartışabilmeli.
 Lökositlerle ilgili testleri sayabilmeli ve normal değerlerini
söyleyebilmeli.
 Trombositlerin özelliklerini ve gelişim basamaklarını sayabilmeli.
 34

 Pıhtılaşma reaksiyonunu başlatan nedenleri sayabilmeli, pıhtılaşma

yollarını sıralayabilmelidir.
 Önemli pıhtılaşma faktörlerini belirtebilmeli, K vit. in etkisini
söyleyebilmelidir.
 Pıhtılaşmanın doğal engellenme mekanizmalarını sayabilmelidir.
 Pıhtılaşmanın nasıl engellenebileceğini, etkili maddelerin örneklerini
ve etki mekanizmalarını sayabilmelidir.

Beceri
 Kapiller ve venöz kan örneği alabilmelidir.
 Lökosit formülü hazırlayıp boyayabilmelidir
 Lökosit formülünde normal hücre gruplarını ayırdedebilmeli.
 Farklı lökosit tiplerinde çekirdek ve sitoplazma için morfolojik
tanımları yapabilmelidir.

DavranıĢ
 Etrafını ve kendini risk altına atmadan kan alabilmelidir
 Kan ve artıkların yok edilmesinde çevreyi koruyucu davranma
alışkanlığı gösterebilmelidir.

Ders adı: Solunum sistemi

AMAÇ: Öğrenci solunum sisteminin homeostazis içindeki yerini

kavramalı ve laboratuar testlerini uygulayabilmeli

HEDEFLER

Bilgi
 Solunum sisteminin temel işlevlerini sıralayabilmeli.
 İleti yolları ve işlevsel solunum bölgelerini sıralayabilmeli.
 Pulmoner ventilasyonu tanımlayabilmeli,verilen değerlere göre
hesaplayabilmeli.
 Sakin inspirasyon ve ekspirasyonun mekanizmalarını
söyleyebilmeli.
 Solunum hacim ve kapasitelerini tanımlayabilmeli, kadın ve
erkekteki normal değerleri belirtebilmeli..
 Parsiyel basınç kavramını ve bunun solunum gazlarının kapillerler
ve alveoller arasındaki hareketini nasıl etkilediğini tartışabilmeli.
 Kanda oksijen ve karbon dioksitin nasıl taşındığını açıklayabilmeli.
Oksijen-hemoglobin disosiasyon eğrisini değiştiren faktörleri
belirtebilmeli
 Solunumun otomatik kontrol mekanizmasını tanımlayabilmeli, etkili
kimyasal faktörleri ve etki mekanizmalarını belirtebilmeli.
 35

Solunum sisteminin azalan ya da artan atmosfer basıncı

koşullarında nasıl uyum yaptığını tartışabilmeli.
 Sigaranın en az dört zararlı etkisini sayabilmeli
 Solunum seslerini dinleyebilmeli, tanıyabilmeli ve oskültasyon
bölgelerini gösterebilmeli

Beceri
 Solunum seslerini dinleyebilmeli, tanıyabilmeli ve oskültasyon
bölgelerini gösterebilmelidir.
 Bir denekte solunum hacim ve kapasitelerini ölçebilmeli, vital
kapasite testi yaptırabilmeli ve sonucun normal olup olmadığını
değerlendirebilmelidir.

Ders adı: Lokal hormonlar

AMAÇ: Öğrencinin lokal hormonları tanıması

HEDEFLER

Bilgi
 Lokal hormonların genel hormonlarla olan benzerlik ve
farklılıklarını sayabilmeli
 Belli başlı lokal hormonların isimlerini sayabilmeli
 Nitrik oksit ve eikosanoidlerin etkilerini sıralayabilmeli,
fizyolojik önemlerini belirtebilmeli.
 Lokal hormon yapımındaki değişikliklerin yol açacağı sorunları
tartışabilmeli.

Ders adı: Üreme fizyolojisi

AMAÇ: Öğrencinin insanda dişi ve erkekte cinsiyet özelliklerinin

oluşumu, gelişimi ve gebelik fizyolojisini kavraması, doğum kontrol
yöntemlerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Cinsiyet farklılaşmasını açıklayabilmeli, pubertenin genel
hormonal bileşenlerini tanımlayabilmeli
 Erkek ve dişide üreme sisteminin fonksiyonel anatomisini
belirtebilmeli
 36

 Testislerin işlevlerini sayabilmeli, testosteron sekresyonu ve

metabolizmasını açıklayabilmelidir.
 Androjenik hormonların çeşitli etkilerini sıralayabilmeli
 Oojenezin hormonal regülasyonunu açıklayabilmeli
 Kadın cinsiyet hormonlarının sekresyon mekanizmalarını, üreme
sistemi ve diğer dokular üzerine etkilerini açıklayabilmeli
 Gebeliğin oluşumu, devamı ve hormonal regülasyonunu
açıklayabilmeli.
 Aile planlaması için kullanılan yöntemleri sayabilmeli ve
etkinliklerine göre sıralayabilmeli, mekanizmalarını açıklayabilmeli.

Ders adı: Duyu fizyolojisi

AMAÇ: Öğrencinin duyu fizyolojisinin ilkelerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Gözün fonksiyonel anatomik bölümlerinin isimlerini
söyleyebilmeli
 Retina fizyolojisinin temel ilkelerini belirtebilmeli
 Optik ilkeleri gözün kırıcı sistemleri için kullanabilmeli
 Gözde görüntü oluşumunun temel ilkelerini söyleyebilmeli, görme
kusurlarını sayabilmeli ve görme fotokimyasını aşama aşama
sayabilmeli.
 Görme yollarını oluşturan yapıları belirtebilmeli, hemianopsi
türlerine göre görme yollarındaki hasarı yorumlayabilmeli
 Renkli görme mekanizmasını açıklayabilmeli, renk körlüğünü
tanımlayabilmeli ve tanısı için gereken iki testin adını söyleyebilmeli.
 Görme keskinliği ve görme alanı tanımını yapabilmeli,
 Normal göz dibi muayenesinde görülen anatomik yapıları
isimlendirebilmeli
 Kulağın fonsiyonel anatomisinde yer alan bölümleri sayabilmeli
 Ses fiziği ilkelerini ses dalgalarının kulakta iletilmesi
için uyarlayabilmeli
İşitme yollarını sayabilmeli
 Rinne ve Weber testlerini tanımlayabilmeli, hangi amaçla
kullanıldıklarını söyleyebilmeli
 Koku ve tad duyusunun temel reseptörlerini, yerleşimlerini
belirtebilmeli.
Koku ve tad duyusunun fizyolojik önemini tartışabilmelidir.

Beceri
 Görme keskinliğini Snellen levhası kullanarak ölçebilmeli
 37

 Oftalmoskopla göz dibi muayenesi yapabilmeli

 Görme alanı testi yaparak fizyolojik skotom noktasını
saptayabilmeli
 Rinne Weber testlerini yapabilmeli, normal sonucu
yorumlayabilmeli
 Renk körlüğü tanısı için en az bir yöntemi kullanabilmeli

Ders adı: Medulla spinalis

AMAÇ: Öğrencinin medulla spinalisdeki nöral devreleri, duysal ve

motor yolları ve m.spinalisin bazı patolojilerinin sonuçlarını kavraması.

HEDEFLER

Bilgi
 Medulla spinalisdeki nöral devre türlerini sayabilmeli ve işlevlerini
söyleyebilmeli
 M. Spinalisdeki inici ve çıkıcı yolları sayabilmeli, işlevlerini
söyleyebilmeli
 Spinal şok ve bazı medulla spinalis hastalıklarında ortaya çıkan
bulguları sayabilmeli

Ders adı: Sinir sistemi

AMAÇ: Öğrenci merkezi sinir sisteminin motor, duysal , otonom

fonksiyonlarını sayabilmeli, bilinç, konuşma, dikkat, öğrenme, bellek
gibi yüksek fonksiyonların temel niteliklerini tartışabilmeli, merkezi sinir
sisteminin integratif fonksiyonlarını tartışabilmeli.

HEDEFLER

Bilgi
 Sinir sistemini oluşturan hücre kompozisyonunu sayabilmeli.
 Periferik ve merkezi sinir sisteminin işlevsel açıdan ayrımını
yapabilmelidir .
 Nöron işlevlerini sayabilmeli, sinir sisteminde iletinin nasıl
gerçekleştiğini açıklayabilmeli, kimyasal ileticilerin işlevlerini
tartışabilmelidir.
 Nöral fonksiyonlardaki bozuklukları örneklerle açıklayabilmeli
 Serebral korteksin motor kontroldeki rolünü açıklayabilmeli,
 Serebellumun organizasyonunu ve motor kontroldeki rolünü
açıklayabilmeli
 Serebellar harabiyette ortaya çıkan motor fonksiyon bozukluklarını
tartışabilmeli.
 38

 Bazal ganglionların motor fonksiyonlardaki rolünü belirtebilmeli

ve harabiyetlerinde ortaya çıkacak bulguları tartışabilmeli.
 Duyu fizyolojisinin genel ilkelerini tartışabilmeli
 Somatoviseral duyu sisteminin özelliklerini sıralayabilmeli .
 Duysal yolların isimlerini söyleyebilmeli
 Beynin duysal informasyonların modülasyonundaki rolünü
açıklayabilmeli,
 Dikkat, uyku, uyanıklık gibi bilinç düzeylerini ve birbirleriyle
ilişkilerini açıklayabilmeli,
 Öğrenme ve belleğin mekanizmalarını sıralayabilmeli ve
tartışabilmeli
 Serebral dominansı tanımlayabilmeli, beyin yarıküreleri arasındaki
farklılığı belirtebilmeli ve konuşma fonksiyonlarını bu çerçevede
tanımlayabilmeli

Beceri
 Refleks muayenesinin neden yapıldığını açıklayabilmeli,
 Temel tendon reflekslerinin hepsini isimleriyle belirterek
sayabilmeli ve uygulayabilmeli
 En az bir viseral refleks muayenesi yapabilmeli
 Verilen bir kronaksi-reobaz eğrisinde sonucu yorumlayabilmelidir.

Ders adı: Beyin elektrofizyolojisi ve EEG nin oluĢumu

AMAÇ: Öğrencinin beynin elektriksel faaliyetinin doğumdan

itibaren gelişimini kavraması, inceleme yöntemleri ve bazı patolojilerini
öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Elektroansefalogramın elektrojenezini açıklayabilmeli.
 Doğumdan itibaren EEG de baskın olan ve gelişimle ortaya çıkan
dalga paternlerini sıralayabilmeli.
 EEG kayıt yöntemlerini sayabilmeli.
 Bilgisayarlı EEG inceleme yöntemlerini, uyarılmış potansiyelleri
ve klinik uygulamadaki yerini belirtebilmelidir

Beceri
Bir EEG kaydında alfa ritmini tanıyabilmelidir.
 39

Ders adı: BoĢaltım fizyolojisi

AMAÇ: Öğrencinin boşaltım fizyolojisinin temel ilkelerinin ve

homeostazisdeki yerini kavraması

Bilgi
 Böbrek fonksiyonlarını sıralayabilmeli, endokrin işlevlerini
belirtebilmeli, zararlı maddeleri uzaklaştırma görevini açıklayabilmelidir.
 Böbreğin işlevsel birimi olarak nefronu tanımlayabilmeli,
 Nefronun işleviyle ilgili olarak ultrafiltrasyonu tanımlayabilmeli,
 Reabsorbsiyon, sekresyon ve ekskresyon olaylarının ilkelerini
açıklayabilmeli,
 Böbreklerde kan akımının özelliklerini sıralayabilmeli, kan akımının
sinirsel kontrolünü açıklayabilmeli.
 İdrarın konsantre edilmesinde zıt akım mekanizmasının nasıl etkili
olduğunu açıklayabilmeli, toksik maddelerin idrarla atılma ilkelerini
tartışabilmelidir.
 Böbrek fonksiyon testlerinin isimlerini söyleyebilmeli,böbrek
fonksiyon bozukluklarını tanımlayabilmeli,derecelerini söyleyebilmeli,
 Diüretiklerin etki mekanizmalarını açıklayabilmeli,
 İdrar boşaltma mekanizmasının aşamalarını sayabilmelidir.

Beceri
 Glomerüler filtrasyon hızını verilen değerleri yerine koyarak
hesaplayabilmeli
 Klirens değerlerini formülünden yararlanarak hesaplayabilmeli

Ders adı: Sindirim sistemi fizyolojisi

AMAÇ: Öğrencinin gastrointestinal sistem fizyolojisini kavraması

HEDEFLER

Bilgi
 Gastro intestinal kanal duvarının fonksiyon ve özelliklerini
tanımlayabilmeli
 Gastrointestinal fonksiyonların nöral kontrolünü ve enterik sinir
sistemini açıklayabilmeli
 Sindirim kanalında oluşan yavaş dalgaları tanımlayabilmeli
 Yutma refleksini tanımlayabilmeli
 Mide boşalmasının kontrolünü açıklayabilmeli
 İnce barsakların motilitesini tanımlayabilmeli,kolon motilitesini ve
defekasyon mekanizmasını açıklayabilmeli.
 40

 Tükrük refleksini ve tükrüğün içeriğini tanımlayabilmeli

 Mide sıvısının işlevlerini sıralayabilmeli
 Midede HCl salgılama mekanizmalarını tartışabilmeli,
 Gastrik-mukozal bariyeri oluşturan mekanizmaları
tanımlayabilmeli
 Pankreatik sıvının fizyolojik fonksiyonlarını sayabilmeli
 Safra sekresyonunun oluşumunu, işlevini ve salgılanmasına
etkili maddeleri söyleyebilmeli
 Karbonhidrat, yağ ve proteinlerin sindirimde yer alan enzimleri
sayabilmeli, emilim mekanizmalarını tanımlayabilmeli
 İnce ve kalın barsaklarda su, elektrolit transportu, iyonların ve
vitaminlerin emilimini açıklayabilmeli
 Karbon hidrat, yağ ve proteinlerin emildikten sonraki
metabolizmalarını tanımlayabilmelidir

5- HĠSTOLOJĠ VE EMBRĠYOLOJĠ ANABĠLĠM DALI

Ders adı: Epitel dokusunun histolojisi

AMAÇ: Öğrencinin epitel dokusu, tipleri (örtü, bez ve duyu

epitelleri) ve bunlara ait ışık ve ultrastrüktürel yapı özelliklerini
öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Epitel dokusunun fonksiyonel özellikleri ile birlikte morfolojik
yapılarını söyleyebilinmeli.
 Epitel tipleri (örneğin örtü, bez ve duyu epiteli) ile ilgili
mikroskopik özellikleri sayabilmeli
 Örtü epiteli ile ilgili alt sınıflama ve ayırd edici mikroskopik
tanı ve özellikleri sayabilmeli
 Bez epiteli (dış salgı bezlerine ait) alt sınıflaması ve ayırd edici
mikroskopik tanı ve özellikleri sayabilmeli
 Duyu epiteli tipleri ve mikroskopik özellikleri söyleyebilmeli

Beceri
 Epitel dokusu ve tipleri ile ilgili preparatların ayırd edici
özelliklerini tanıyabilmeli.
 41

Ders adı: Bağ dokusu

AMAÇ: Öğrencinin bağ dokusunun histolojik özelliklerini

öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Vücudun şeklinin sağlanmasında bağ dokularının oynadığı rol ile
vücut metabolizmasını kontrol eden bağ dokusu elemanlarını
tanımlayabilmeli
 Bağ dokusunu oluşturan hücrelerin, vücut işlevleri içindeki
rolünün kavranabilmesi için morfolojik yapılarını tanımlayabilmeli
 Bağ dokularının elemanlarının içinde bulunduğu temel maddenin
moleküler yapısı ile yine bağ dokuları tarafından sarılmış olan sinir, kan
ve lenf damarlarının depolamada, savunmada, beslenmede,onarımda ve
vücut ihtiyaçlarının giderilmesinde bağ dokularının rolü, karşılıklı
ilişkileri, bu ilişkinin mekanizmasını söyleyebilmeli
 Bağ dokusunun lifleri, bunları oluşturan proteinler, liflerin
morfolojik yapıları, liflerin yapısını oluşturan kollagenin yapısı ve
çeşitlerini de söyleyebilmeli

Beceri
 Bağ dokusu hücrelerinin normal mikroskopik özellikleri, bağ
dokusunun liflerinin ve ara dokunun yapısını mikroskop altında
tanımlayabilmeli

Ders adı: Kıkırdak dokusu

AMAÇ: Öğrencinin kıkırdak dokularının genel özellikleri ile üç

kıkırdak türünün farklılıklarını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
Öğrenci kıkırdak dokusunu tanımlayabilmeli
 Hyalin,elastik ve fibröz kıkırdak türlerinin birbirine benzeyen ve
benzemeyen yapısal özelliklerini ayırabilmeli
 Perikondriyum,kıkırdak hücreleri ve ara dokunun özelliklerini
açıklayabilmeli
 İntervertebral diskler tanınmalayabilmeli

Beceri
 Işık mikroskop seviyesinde kıkırdak türleri tanıyabilmeli
 42

Ders adı: Kemik dokusu

AMAÇ: Öğrencinin vücudun önemli bir dokusu olan kemik

dokusunun yapısal özellikleri ile kemik türlerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Öğrenci kemik hücrelerinin özelliklerini sayabilmeli
 Kemik matriksi, periosteum ve endosteumun mikroskopik
yapılarını sayabilmeli
 Kemik tipleri, histogenezi kemikleşme şekillerini
açıklayabilmeli
 Kemik büyümesi ve yenilenmesinin mekanizmalarını
açıklayabilmeli
 Eklemler ve yapısal özelliklerini sayabilmeli

Beceri
 Kemik hücreleri ve kemik türlerini, ışık mikroskop seviyesinde
farklılıkları ile tanıyabilmeli

Dersin adı: Kan dokusu ve hemopoez

AMAÇ: Öğrencinin kanın şekilli elemanlarının histolojik yapı ve

özelliklerini ve hemopoezi öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Eritrosit, lökosit tipleri ve trombositlerin histolojik yapı
özelliklerini söyleyebilmeli
 Kemik iliğinin histolojik yapısını açıklayabilmeli
 Eritropoez, granulopoez, monopoez, lenfopoez, trombopoez‟i
ve ilgili hücre tiplerinin ayırıcı histolojik özelliklerini söyleyebilmeli

Beceri
 Mikroskopta kanın şekilli elemanlarını ayırıcı özellikleri ile
tanıyıp gösterebilmeli.

Dersin adı: Kas dokusu

AMAÇ: Öğrencinin kas dokusunun histolojisini öğrenmesi

 43

HEDEFLER

Bilgi
 Kas dokusunun ortak ve ayırıcı özelliklerini tanımlayabilmeli
 İskelet kası, düz kas ve kalp kasının histolojik yapılarını
söyleyebilmeli
 Kas hücrelerinin diğer hücreden farklılıklarını açıklayabilmeli
 Kasılma ve morfoloji arasındaki bağlantıları söyleyebilmeli
Kas hastalıkları ve morfolojik yapı arasındaki bağlantıları
söyleyebilmeli

Beceri
 Kas dokularının enine ve boyuna kesitlerini tanıyabilmeli

Dersin adı: Sinir dokusu

AMAÇ: Öğrencinin sinir dokusunun histolojisini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Sinir dokusunun genel özelliklerini söyleyebilmeli
 Merkezi ve periferik sinir sistemlerine ait dokuları ayırd edebilmeli.
 Merkezi sinir sisteminin alt bölümlerini, histolojik tabakalar ve
özellikleri tanımlayabilmeli
 Periferik sinir sistemi alt üniteleri ayırdedebilmeli, bir periferik sinir
lifinin yapısını, bir ganglionu ayırd edebilmeli, sinir sistemine ait sinir
sonlanmalarını morfolojik olarak ayırabilmeli ve görevlerini
açıklayabilmeli
 Sinir hücresi ince yapısı ve sinir hücre çeşitlerini ayırd ededebilmeli
 Nöroglia dokusu ve nöroglia hücrelerinin fonksiyonlarını ve histolojik
ayrımlarını söyleyebilmeli

Beceri
 Sinir doksunun histolojisini tanımlayabilmeli

Ders adı: DolaĢım sistemi histolojisi

AMAÇ: Öğrencinin dolaşım sisteminin yapılanmasını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Kan ve lenf dolaşım sistemlerini genel olarak tanımlayabilmeli
 44

 Kalbin üç tabakadan oluşan histolojik yapısını ve tabakaların

özelliklerini açıklayabilmeli
 Kalpteki üç tabakalı histolojik yapılanmanın damarlarda da
devam ettiğini söyleyebilmeli
 Arter ve ven yapılarının özelliklerini sıralayabilmeli
 Kapiler yapısının ve çeşitlerini belirtebilmeli
 Lenf damar yapısını ayrımlayabilmeli

Beceri
 Miyokardın mikroskopik yapısını tanıyabilmeli
 Damar yapılarını mikroskopta tanıyabilmeli

Ders adı: Lenfoid sistem histolojisi

AMAÇ: Öğrencinin lenfoid sistemi oluşturan doku ve organların

histolojik yapısını öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Lenfoid doku ve organların genel ve ortak histolojik yapı ve
fonksiyonlarını söyleyebilmeli
 Lenf folikülünün histolojik yapısını söyleyebilmeli
 Lenfoid organları olan lenf düğümleri, dalak, timus ve
tonsilla‟ların kendilerine özgü ve birbirlerinden ayırıcı yapı özelliklerini
açıklayabilmeli
 Lenf düğümlerinde lenf sinuslarının yapısı, isimlendirilmesi ve
önemini söyleyebilmeli
 Dalaktaki kan dolaşımını (kapalı ve açık dolaşım teorileri) ve
dalağın histo-fizyolojisini açıklayabilmeli
 Timusu diğer lenfatik organlardan ayıran histolojik özelliklerini
ve fonksiyonlarını açıklayabilmeli
 Tonsilla‟ların (palatin,farangeal,lingual tonsillerin) ortak ve
birbirlerinden ayıran yapı özelliklerini açıklayabilmeli
 Tonsillaları diğer lenfoid organlardan ayıran histolojik
özellikleri söyleyebilmeli
 Mukozalarda dağılmış lenfoid dokuların yapı ve örneklerini
söyleyebilmeli

Beceri
 Lenfatik doku ve organları mikroskopta tanıyabilmeli ve ayırıcı
yapı özelliklerinin gösterilebilmeli.
 45

Ders adı: Solunum sistemi histolojisi

AMAÇ: Öğrencinin solunum sistemi içinde yer alan doku ve

organların stroma ve parankimalarının histolojisini öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Solunum yolları ve akciğer parankiması bölümlerini söyleyebilmeli
 Üst ve alt solunum yollarının özelliklerini, duvarların histolojik
tabakalarını açıklayabilmeli
 Burun boşluğu, farinks, larinks, trakea, bronş ve bronşiyollerin
duvar yapılarını, histolojik tabakaları ve birbirinden farklılıklarını
ayırdedebilmeli.
 Akciğer parankimasının respiratuvar bronşiyolden itibaren, alveolar
kanal, alveolar kese ve alveollerin histolojik yapılarını tanımlayabilmeli

Beceri
 Solunum sistemi morfolojisi ile solunum hastalıkları arasında ilişki
kurabilmeli

Ders adı: Sindirim sistemi histoloji

AMAÇ: Öğrencinin sindirim sistemini oluşturan bölümlerin (ağızdan

anüse kadar) histolojik özellikleri ve bunlara ait benzeri ve farklı
yapıların mikroskopilerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Sindirim sistemi başlangıcı olan dudaklar, yanak, damak ve ağız
mukozasının mikroskopik özelliğini söyleyebilmeli.
 Dil‟in fonksiyonlarını, morfolojik özelliğini ve dil papillalarının
tiplerini tanımlayabilmeli
 Küçük ve büyük tükrük bezlerinin salgılarının kimyasal
özellikleriyle birlikte mikroskopik özelliklerini söyleyebilmeli.
 Dişlerin histo-morfolojik özelliklerini tanımlamalı.
 Yutak ve yemek borusunun histolojik katları ve burada bulunan
hücresel elemanların tipleri ve mikroskopik özelliklerini açıklayabilmeli
 Mide‟nin makroskopik özellikleriyle birlikte bölgelerine
(Cardia,Fundus,Pylorus) göre histolojisi ve hem ışık ve hem de
ultrastrüktürel olarak bez hücrelerinin tiplerini ve özelliklerini
açıklayabilmeli
 46

 İnce ve kalın barsakların histolojik katları ve burada bulunan

hücresel elemanların morfolojik yapıları ve birbirinden ayırıcı
özelliklerini açıklayabilmeli

Beceri
 Sindirim sistemi ile ilgili bölümleri ışık mikroskopi
preparatlarında tanımalı ve birbirlerinden ayırd edici özelliklerini
tanımlayabilmeli

Ders adı: Karaciğer, safra kesesi ve pankreasın histolojisi

AMAÇ: Öğrencinin karaciğer.safra kesesi ve pankreas bezinin

histolojik yapılarını öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Karaciğerin yerini, ağırlığını, embriyonik ve erişkinlerde kan
yapımına katılmasını ve etrafını kuşatan bağ dokusu örtüsünü
söyleyebilmeli
 Karaciğerin fonksiyonel birimleri olan lobulus yapılarını
tanımlayarak, fonksiyonel özellikleri ile bağlantı kurup açıklayabilmeli.
 Karaciğer kan dolaşımında yer alan damarları ve özelliklerini,
sinuzoid yapısını söyleyebilmeli ve mikroskopik olarak
ayırdedebilmeli.
 Disse aralığının yerini, morfolojik özelliklerini ve önemini
açıklayabilmeli.
 Karaciğer hücresini tanıyabilmeli ve hücrenin yapısal
elemanlarını söyleyebilmeli.
 Safra yapımını, safra içeriğini ve safra boşaltım kanallarını
açıklayabilmeli.
 Safra kesesinin duvar yapısının histolojik tabakalarını
söyleyebilmeli.
 Pankreas bezinin ayrı ayrı endokrin ve ekzokrin bölümlerini
ayırdedebilmeli.
 Endokrin ve ekzokrin pankreas bölümlerinin histolojisini, bu
bölümlerden salgılanan salgı ürünlerini ve sindirimdeki önemlerini
söyleyebilmeli

Beceri
 Karaciğer, safra kesesi ve pankreas bezinin histolojik
tabakalarını ayırdedebilmeli
 47

Ders adı: Üriner sistem

AMAÇ: Öğrencinin üriner sistem histolojisinin morfolojik

özelliklerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Böbrekler, üreterler, mesane ve üretranın histolojik yapılarını
tanımlayabilmeli
 Böbreklerin mikroskopik anatomisini tanımlayabilmeli
 İdrarın oluşması sırasında glomerül ve tubulusların rolleri ile
yapıları arasındaki ilişkiyi söyleyebilmeli.
 Geri emilimin ve filtrasyonun yapıldığı yerlerin ince yapısını
tanımlayabilmeli
 Tubullerin normal yapısı ve tubul bölümlerinin birbirinden
farkının morfolojisini söyleyebilmeli
 Mesane ve üretranın görev ve yapı ilişkilerini tanımlayabilmeli

Beceri
 Böbreğin korteks ve medullasındaki histolojik oluşumları,
glomerul yapısı ve tubulus bölümlerini tanıyabilmeli

Ders adı: Erkek üreme sistemi

AMAÇ: Öğrencinin erkek üreme sistemine ait bölümlerin

histolojik özelliklerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Testisler, genital kanallar, yardımcı bezler ve penisin histolojik
yapısını tanımlayabilmeli
 Testisin mikroanatomisini tanımlayabilmeli
 Testisin seminifer tubullerini tanımlayabilmeli
 Tubuller arasındaki dokunun ince yapısını tanımlayabilmeli
 Germinal epitel ve bu epitel içindeki spermatogonyum,
spermatosit, spermatid ve bunlarla temasta olan Sertoli hücreleri yapısı
ve yaptıkları görev arasındaki ilişkiyi tanımlayabilmeli
 Spermin oluşumunu (spermiyogenez) tanımlayabilmeli -
 Tubuller arasındaki doku (interstisyum) içindeki Leydig
hücrelerinin ince yapısı ve hormon üretimi ile bu ince yapının ilişkisini
söyleyebilmeli
 48

 Spermatogenezin hormonal kontrolünde yer alan yapıları, ve

spermatogenezin histofizyolojisini açıklayabilmeli
 Kan-testis bariyerinde görev alan elemanların ultrastrüktürünü
söyleyebilmeli
 Testis içi ve testis dışı kanalların yapıları ve ilişkilerini
söyleyebilmeli
 Yardımcı genital bezler, seminal vesikül,prostat, Bülbouretral
bezin histolojik yapılarını ve işlevlerini söyleyebilmeli
 Penisin üç silindirik erektil dokusunun yapısı ve ereksiyon
mekanizmasını söyleyebilmeli

Beceri
 Erişkin testisinin histolojik kesitlerinde seminifer tubuluslar ile
tubuluslar içindeki germinal hücreler ve somatik hücreleri ve
farklılıkları tanıyabilmeli
 Glandula vesikulosa ve prostat bezlerini tanıyabilmeli
 Epididim organı ve tubul bölümlerinin farklılıklarını
gösterebilmeli

Ders adı: DiĢi üreme sistemi

AMAÇ: Öğrencinin dişi genital sisteme ait bölümlerin histolojik

özelliklerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Ovaryumun,oviduktun,uterus ve vaginanın yapısını
tanımlayabilmeli
 Ovaryum içindeki foliküller ve ara dokunun yapısını,
ultrastrüktür özellikleri ile söyleyebilmeli.
 Ovulasyonda morfolojik yapılarda meydana gelen değişiklikler
ve korpus luteum bezinin yapısını açıklayabilmeli.
 Oviduktun kas ve epitelinin özellikleri, uterusun kas ve
epitelinin yapısal özellikleri ile bu yapıların menstrual sikluslar
sırasındaki değişmelerini söyleyebilmeli
 Plasenta yapısı ve bu yapı içindeki anneye (maternal plasenta)
ve çocuğa(fetal plasenta) ait bölümlerin morfolojik özelliklerini
tanımlayabilmeli
 Vaginanın mukosa, muskularis ve adventisya bölümlerindeki
morfolojik yapıları tanımlayabilmeli
 Dış genital organları ile meme bezlerinin pubertede ve
erişkindeki yapılarını söyleyebilmeli
 49

Beceri
 Ovaryum total kesitleri içinde foliküller ve folikül epitelinin
özelliklerini tanıyabilmeli
 Uterusun epiteli ve kas yapılarını tanıyabilmeli

Ders adı: Endokrin sistem histolojisi

AMAÇ: Öğrencinin endokrin organların histolojik yapısını

öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Endokrin organların histo-fizyolojisi, genel ve ayırıcı histolojik
yapı özelliklerini açıklayabilmeli
 Hipofiz, pineal,tiroid,paratiroid ve suprarenal bezlerin histolojik
yapılarını ve salgıladıkları hormonları söyleyebilmeli
 Hipofizde hormon salgılayan hücre tiplerinin sınıflandırılması
ve yapı özelliklerini,hormonlarının ve salgılama mekanizmalarını
söyleyebilmeli
 Pineal bezde hücre tiplerinin yapısal özelliklerini ve salgılama
fonksiyonunu etkileyen faktörler ile beyin kumlarını söyleyebilmeli
 Tiroid ve paratiroid bezlerin histo-fizyolojisini söyleyebilmeli
 Suprarenal bezlerin korteks bölgesini oluşturan tabakalarının ve
medulla hücrelerinin histo-fizyolojisini açıklayabilmeli

Beceri
 Endokrin organları mikroskopta tanıyabilmeli ve ayırıcı
özelliklerini gösterebilmeli.

Ders adı: Göz histolojisi

AMAÇ: Öğrencinin gözü oluşturan yapıların histolojisini

öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Göz küresi ve gözün koruyucu aygıtlarını genel olarak
tanımlayabilmeli.
 Göz küresinin duvarının T.fibrosa, T.vaskülosa ve T.nervosa
olmak üzere 3 ana tabakadan oluştuğunu ve içinde de camsı cisim, göz
merceği ve göz kamaralarını barındırdığını bilmeli.
 50

 T.fibrosa, T.vaskulosa ve T.nervosayı oluşturan yapıların

histolojik özelliklerini kavramalı.
 Camsı cisim, göz merceği ve göz kamarasının yapılarını
söyleyebilmeli
 Gözün koruyucu aygıtlarının göz kapakları ve gözyaşı
aygıtından oluştuğunu ve bunların histolojisini açıklayabilmeli

Beceri
Korneanın mikroskopik yapısını tanıyabilmeli.

Ders adı: Kulak histolojisi

AMAÇ: Öğrencinin kulağın histolojik yapısını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Dış kulak, orta kulak ve iç kulağı oluşturan yapıları genel olarak
tanımlayabilmeli.
 Dış kulağın kulak kepçesi, dış kulak yolu ve kulak zarından
oluştuğunu ve bunların histolojik özelliklerini söyleyebilmeli
Orta kulak boşluğu, kulak kemikçikleri ve östaki borusunun
mikroskopik yapısını söyleyebilmeli.
 İç kulağı oluşturan kemik labirent, zar labirentini ve korti
organındaki işitmeyi sağlayan duyu hücreleri ile sakkül ve utrikül ve
yarımdaire kanallarındaki dengeyi sağlayan duyu hücrelerinin
mikroskopik özelliklerini söyleyebilmeli

Dersin adı: Deri ve deriye bağlı oluĢumlar

AMAÇ: Öğrencinin deri ve deri ile ilgili yapıların histolojik yapı
özelliklerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Epidermisin tabakaları ve bu tabakaları oluşturan hücrelerin yapı
özelliklerini söyleyebilmeli
 Epidermiste, keratinositler dışında bulunan diğer hücre tiplerinin
histolojik özellik ve fonksiyonlarını söyleyebilmeli
 Dermisin histolojik yapısını söyleyebilmeli
 Deriye bağlı oluşumlar olarak ter ve yağ bezleri ile kıl, kıl
folikülü ve tırnakların histolojik yapılarını söyleyebilmeli
 51

Beceri
 Mikroskopta kılsız ve kıllı deriyi ve bunlara bağlı oluşumları
tanıyabilmeli ve gösterebilmeli.

Ders adı: Embriyolojiye giriĢ, spermatogenez, oogenez ve

implantasyon

AMAÇ: Öğrencinin spermatozoon ve oositin gelişim aşamalarını

öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Embriyolojinin kısa tarihini, embriyolojinin öğrenme
metodlarını söyleyebilmeli
 Mitoz ve mayoz bölünmeyi karşılaştırabilmeli
 Spermatozoonun oluşma mekanizması,spermatogenezi
söyleyebilmeli
 Spermatozoonun yapısal özelliklerini sayabilmeli
 Olgun yumurta hücresinin oluşması, oogenez süreci,ovulasyonu
açıklayabilmeli

Ders adı: Fertilizasyon

AMAÇ: Öğrencinin fertilizasyonun evrelerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Spermatozoonun genital yollarda kapasitasyon kazanması
sürecini söyleyebilmeli
 Spermatozoonun corona radiatayı aşma sürecini
tanımlayabilmeli
 Spermatozoonun zona pellusidayı aşma sürecini
tanımlayabilmeli
 Spermatozoonun ve oositin hücre membranlarının
kaynaşmasını açıklayabilmeli
 Spermatozoonun oosit içinde geçirdiği değişimler ve erkek
pronukleusun oluşumunu açıklayabilmeli
 Dişi pronukleusun gelişmesini açıklayabilmeli
 Erkek ve dişi pronükleusun birleşmesi ile fertilizasyonun
tamamlanmasını açıklayabilmeli
 Fertilizasyonun sonuçlarını açıklayabilmeli
 52

Ders adı: DöllenmiĢ yumurtanın segmentasyonu

AMAÇ: Öğrencinin zigot oluşumundan sonra başlayan hücre

bölünmelerinin(segmentasyon) embriyolojik gelişme açısından önemini
ve segmentasyonun çeşitlerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Segmentasyon ile insan yumurta hücresinde nelerin
amaçlandığını, segmentasyonun sonuçlarını ve segmentasyon
hatalarının nelere sebep olacağını söyleyebilmeli

Ders adı: Ġmplantasyon

AMAÇ: Öğrencinin segmentasyonu tamamlanmış yumurta

hücresinin uterus endometriumuna yerleşmesini, yumurtanın geçirdiği
evreleri öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 İmplantasyon için gerekli endometrial koşulları ve yumurta
hücresinin geçirdiği değişimleri söyleyebilmeli
 İmplantasyon evrelerini sayabilmeli
 İmplantasyon hatalarının yol açtığı anomalileri açıklayabilmeli

Ders adı: Gastrulasyon

AMAÇ: Öğrencinin gastrulasyonun embriyonel gelişim

sırasındaki önemini, gastrulasyonun sonuçlarını ve gastrulasyon
anomalilerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Embriyonal gelişim süresince gastrulasyonun önemini
kavranmalı, hangi olayların sonucunda hangi embriyonal gelişmelere
yol açtığını söyleyebilmeli
 Gastrulasyon bozukluklarının hangi embriyonal bozukluklara
yol açacağını söyleyebilmeli
 53

Ders adı: Embriyonal yaprakların farklılaĢması

AMAÇ : Öğrencinin embriyonal yaprakların farklılaşmasının

embriyo açısından önemini, sonuçlarını ve bunlardan gelişen doku ve
organları öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Ektoderm, mezoderm ve endodermin oluşumu ve ana
embriyonal yapraklardan hangi doku ve organların geliştiğini
söyleyebilmeli

Ders adı: DolaĢım sistemi embriyolojisi

AMAÇ: Öğrencinin dolaşım sistemine ait kalp, arter,venlerin

nasıl ve ne zaman geliştiğini öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Dolaşım sistemine ait ilk yapılanmanın 13-l5. günlerde vitelus
kesesi, bağlantı sapı ve koryon boşluğunu saran ekstra embriyonik
mezodermden, hemen bir gün sonra da intraembriyonik mezodermden
gelişmeye başladığını söyleyebilmeli.
 Kalp tulumunun önden arkaya 4 bölümden oluştuğu ve bunların
herbirinin daha sonra hangi yapıları geliştirdiğini sıralayabilmeli, kalp
septumlarının ne zaman ve nasıl oluştuğunu anlatabilmeli.
 Yutak kavis arterlerinin gelişimlerini ve erişkindeki hangi artere
değiştiğini söyleyebilmeli,
Aorta desendensin ventral ,dorsal ve lateral dallarından hangi
arterler geliştiğini söyleyebilmeli,
 Ekstremite arterlerinin gelişimlerini açıklayabilmeli,
 Vitellus, umblikal ve kardinal venlerin ileri gelişim
aşamalarında oluşturdukları yapıları sıralayabilmeli
 Fötal dolaşımı bilmeli ve doğumla birlikte kalp ve damarlardaki
değişimleri açıklayabilmeli

Ders adı: Ġskelet sisteminin embriyolojisi

AMAÇ: Öğrencinin kasların ve iskelet sisteminin gelişimini ve

gelişim bozukluklarını öğrenmesi
 54

HEDEFLER

Bilgi
 Kalp kası, düz kas ve iskelet kaslarının gelişim evrelerini
ayırdedebilmeli
 İskelet, kalp ve düz kasın gelişim bozukluklarını söyleyebilmeli
 Kasların gelişimi sırasında diğer embriyolojik dokular ile nasıl
etkileşim gösterdiklerini söyleyebilmeli
 Kıkırdak ve kemik dokularının gelişimine ait evreler, çeşitleri ve
aksiyal iskeletin oluşumunu söyleyebilmeli
 Kemik ve kıkırdak oluşumuna bağlı anomalileri tanımlayabilmeli

Beceri
 Bu ders sonunda kas, kemik, kıkırdak dokularının çeşitlerinin
nasıl geliştiklerini hangi aşamalardan geçerek son şekillerini aldıklarının
bilinmesi ve gelişim bozukluklarının sonuçlarının bilinmesi gereklidir.

Ders adı: Sindirim sistemi geliĢimi

AMAÇ: Öğrencinin brankial-farengeal komplekse ait yapıların

normal gelişimleri ve gelişim bozukluklarını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Embriyonun baş, yüz ve bronkial-faringeal kompleks gelişimleri
ve gelişim bozukluklarındaki özelliklerini söyleyebilmeli
 Timus,tiroid ve paratiroid bezleri gelişimi ve anomalilerini
sayabilmeli
 Dilin gelişimi ve doğuştan anomalilerini sayabilmeli
 Tükürük bezlerinin gelişimini söyleyebilmeli
 Nasal boşlukların ve damağın gelişimi ve doğuştan dudak ve
damak anomalilerini söyleyebilmeli
 Ağızdan başlayarak anüse kadar sindirim kanalının(yemek
borusu,mide,ince ve kalın barsaklar) gelişimi ve gelişim bozukluklarını
söyleyebilmeli
 Karaciğer,safra kesesi ve safra kanal sistemi gelişmesi ve
anomalileri söyleyebilmeli
 Pankreas ve dalak gelişimi ve anomalilerini söyleyebilmeli

Beceri
 Sindirim sistemi ve buna bağlı bölümlerin gelişimi ve
anomalilerin açıklamasını yapabilmeli.
 55

Ders adı: Solunum sistemi embriyolojisi

AMAÇ: Öğrencinin solunum sistemi ve bunlara ait bölümlerin

normal gelişimi ve gelişim bozukluklarını öğrenmesi.

HEDEFLER
Bilgi
 Alt solunum sisteminin (larinks,trakea,bronşlar ve akciğerler)
gelişmesi ve bunların
gelişim bozukluklarını söyleyebilmeli

Beceri
 Solunum sistemine ait bölümlerin (akciğer dışı ve akciğer içi)
gelişimi ve anomalileri tanıyabilmeli

Ders adı: Üriner sistem ve gonadların geliĢimi

AMAÇ: Öğrencinin üriner sistem ve gonadların gelişimini ve gelişim

bozukluklarını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Böbreklerin, glomerul yapısının ve tubuli renis gelişimini
söyleyebilmeli
 İdrar boşaltım yolları,üreter ve vesika ürinaria‟nın gelişimini
söyleyebilmeli
 Erkek genital organlar, testis ve buna bağlı boşaltım yollarını
söyleyebilmeli
 Dişi genital organlar,ovaryum ve buna bağlı genital yolların
gelişimini söyleyebilmeli
 Üriner sistem ve gonadların gelişiminde görülen patolojik gelişim
bozukluklarını söyleyebilmeli

Ders adı: Sinir sistemi embriyolojisi

AMAÇ: Öğrencinin sinir dokusu ve sinir sisteminin gelişimi ve

doğuştan olan anomalilerini bilmesi ve tanımlaması gerekmektedir.

HEDEFLER
Bilgi
 Sinir dokusu ve omurilik gelişimi ve gelişim bozukluklarının
öğrenilmesi
 56

 Beyin gelişimi ve doğuştan ortaya çıkan anomaliler bilinmeli

 Periferik ve otonom sinir sistemi gelişimi ve doğuştan olan
gelişim bozuklukları öğrenilmeli.

Beceri
 Sinir sistemine ait bölümlerinm (santral ve periferik sinir
sistemi) glişimi ve anomalileri bilinmeli ve tanımı yapılmalı.

Ders adı: Gözün geliĢimi

AMAÇ: Öğrencinin gözün embriyolojik gelişiminin öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Diensefalonun dışarıya doğru oluşturduğu optik vesikül ve onun
yüzey ektodermiyle birlikte invagine olması ile optik kadehin meydana
gelmesinin gözün gelişiminde ilk safhayı oluşturduğunu açıklayabilmeli
 Optik kadehin dış ve iç tabakalarından retinanın nasıl geliştiğini
açıklayabilmeli.
 İrisin stromasının mezenkimal kaynaklı olduğunu, konstrüktör
ve dilatatör papillar kasların ise yüzey ektoderminden geliştiğini
belirtebilmeli.
 Coroid, corpus siliare, sklera ve vitröz cismin mezenkimal
kaynaklı, korneanın ise çok katlı yassı epitelinin yüzey ektoderminden,
stroması ve tek katlı yassı epitelinin ise mezenkimal kökenli olduğunu
söyleyebilmeli.
 Lensin yüzey ektoderminden nasıl geliştiğini açıklayabilmeli.
 Göz kapakları ve gözyaşı bezinin nereden ve ne zaman
geliştiğini söyleyebilmeli

Ders adı: Kulak geliĢimi

AMAÇ: Öğrencinin kulağın embriyolojik gelişimini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Yüzey ektodermisinden gelişen otik vesikülün utriküler ve
sakküler olmak üzere iki bölüme ayrılarak işitme ve denge ile ilgili iç
kulak yapılarını oluşturduğunu söyleyebilmeli
 Koklear kanalı döşeyen hücrelerin değişim göstererek duyu
hücrelerini nasıl oluşturduğunu açıklayabilmeli.
 57

 Utriküler bölgeden gelişen yarım daire kanallarının

ampullalarındaki ve ayrıca sakküler ve utriküler kesenin makula
yapılarındaki duyu hücrelerinin gelişimini söyleyebilmeli.
 Orta kulak boşluğunun nasıl geliştiğini, orta kulak kemikçiklerinin
ne zaman ve nereden geliştiğini açıklayabilmeli
 Dış kulak yolu, kulak zarı ve kulak kepçesinin oluşumunu
söyleyebilmeli.

Ders adı: Deri ve memelerin geliĢimi

AMAÇ: Öğrencinin deri ve memelerin embriyolojik gelişimini

öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Yüzey ektoderminden gelişen epidermisin embriyolojik gelişimin
ilk haftalarında tek katlı izoprizmatik epitelden ibaret iken,sonraki
aylarda tipik histolojik katların oluştuğunu söyleyebilmeli.
 Dermisin mezodermal kaynaklı olduğunu ve yaklaşık 4 aydan
itibaren gelişim göstermeye başladığını söyleyebilmeli
 Doğumda derinin vernix kareoza ile örtülü olduğunu ve bunun
niçin ve ne zaman oluştuğunu açıklayabilmeli.
 Yağ, ter ve meme bezleri ile kılların epidermal kaynaklı olduğunu
ve nasıl oluştuklarını söyleyebilmeli.

6- MĠKROBĠYOLOJĠ ve KLĠNĠK MĠKROBĠYOLOJĠ

ANABĠLĠM DALI

(2. Sınıf)

Ders adı: Genel Mikrobiyoloji

AMAÇ: Öğrencinin mikrobiyolojinin ve immunolojinin temel

özelliklerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi:
 Mikroorganizmaların temel özelliklerini söyleyebilmeli (morfoloji
ve boyanma özellikleri, üreme özellikleri, antijenik yapıları, virülans
faktörleri, fiziksel ve kimyasal faktörlere direnç ve idantifikasyonları).
 Sterilizasyon, dezenfeksiyon ve antisepsiyi tanımlayabilmeli.
 58

 Antibiyotikler ile ilgili; doğal ve kazanılmış direnç ve immünolojiye

ait temel bilgileri söyleyebilmeli

Beceri
 Mikroskop kullanabilmeli
 Preparat hazırlayabilmeli
 Çeşitli boyama yöntemleri ile boyayabilmeli
 Mikroorganizmaların idantifikasyonu yapabilmeli

DavranıĢ
 Mikroorganizmaların doğada bolca bulunduğunu,
 Mikroorganizmaların yararlı olabildikleri gibi insan, hayvan ve
bitkilerde çeşitli hastalıklara neden olabileceklerini,
 Hastalardan ve hastalıklardan korunma için alınması gereken
önlemleri,
 Laboratuvarda çalışma kuralları, asepsi ve antisepsiye uygun olarak
çalışmanın temel prensiplerini,
 Antibiyotik duyarlılık deneylerinin infeksiyon hastalıklarının
tedavisindeki önemini kavramış olmalı

Ders adı : Temel mikrobiyoloji ve parazitoloji

Bakteriyoloji

AMAÇ: Öğrencinin bakterilerin özelliklerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Bakteri morfolojisi, hücre yapısı, üreme, metabolizma, sınıflandırma,
hastalandırıcı özellikleri, virülans, antijenik yapılarını söyleyebilmeli
 Antibiyotikler ile ilişkisini açıklayabilmeli
 Laboratuvar tanısı ile ilgili prensipleri söyleyebilmeli
 Bakteri-konak ilişkisini açıklayabilmeli.

Beceri
 Bakteri kolonisinden yola çıkarak morfolojik ve mikroskobik
görünümü değerlendirmeli; ayırdedici biyokimyasal testleri uygulayarak
idantifikasyon yapabilmeli.
 Rutin yapılan kültür besiyerlerini tanımalı, basit ekim
yöntemlerini uygulayabilmeli, saf kültür alabilmeli.
 59

DavranıĢ
 Bakteri laboratuvarında çalışırken alınması gereken önlemlerin ve
bulaşma yollarının önemini kavramalı.

Mikoloji

AMAÇ: Öğrencinin mantar özelliklerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Tıbben önemli mantarların sınıflandırmadaki yeri, morfoloji, kültür
özellikleri, virülans faktörleri, yapılarını söyleyebilmeli.
 Antimikotikleri tanımlayabilmeli

Beceri
 Üremiş mantar kolonisinden yola çıkarak, mikroskopik ve
biyokimyasal vs. yöntemlerle tanımlama yapabilmeli.
 Şüphelenilen mantara göre doğru ekim yöntemini seçebilmeli.
 Tipik mantar yapılarını tanıyabilmeli.

DavranıĢ
 Mantar infeksiyonlarına yol açan predispozan faktörleri kavramalı,
küf ve mayaları ayırt edebilmeli.

Parazitoloji
AMAÇ: Öğrencinin parazitlerin özelliklerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Parazit çeşitleri, vücuda giriş (bulaş), kuluçka, metabolizma,
vektörler, parazit ilaçları, insektisitleri söyleyebilmeli.

Beceri
 Parazitlerin erişkin şekillerini ve yumurtalarını tanıyabilmeli, özel
boya yöntemlerini bilmeli, üretim ortamları, ayırt edici özellikleri
tanımalı.

DavranıĢ
 Bulaş yollarını bilerek, tedbir alabilmeli (korunma), yurdumuzda sık
bulunan parazitleri tanımalı.
 60

Viroloji

AMAÇ: Öğrencinin viruslara ait temel özellikleri öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Tıbbi önemi olan virusların yapısal özellikleri, patogenez,
virülans faktörleri, uygun örnek alınması ve transportu, üretilme,
serolojik tanı özelliklerini söyleyebilmeli.
 Antiviralleri tanımlayabilmeli

Beceri
 Virus laboratuvarındaki çalışma kurallarını, virus hastalıklarının
tanısında yapılan (çoğu serolojik) deneyleri değerlendirebilmeli,
virusları ayırtedici özelliklerini bilmeli

DavranıĢ
 Virusların bulaşma yollarını bilerek, virus tanısında kullanılan
uygun deneyleri seçebilmeli, korunma yollarını bilmelidir

Ders adı : Klinik Mikrobiyoloji

(3. Sınıf)

Epidemiyoloji

AMAÇ: Öğrencinin infeksiyon hastalıklarının özelliklerini

öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 İnfeksiyonların kaynağı, bulaşma yolları, hangi koşullarda
ortaya çıktığı, sıklığı ve yayılışının hangi faktörlere bağlı olduğunu
söyleyebilmeli.
 İnfeksiyon hastalıklarından korunma ve infeksiyon
hastalıklarının kontrolünü açıklayabilmeli.

Beceri
 İnfeksiyon hastalıklarının epidemiyolojisine ilişkin terimlerle
karşılaşıldığında anlamlarını değerlendirebilmeli.
 61

DavranıĢ
 İnfeksiyon hastalıklarından korunma, infeksiyon hastalıklarının
sıklığı ve öneminin anlaşılması, gerekli kontrol önlemlerinin alınması
konusunda toplumu eğitebilmeli.

Bakteriyoloji

AMAÇ: Öğrencinin bakteri özelliklerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 İnsan patojeni bakteriler, infeksiyonlarının kardinal belirtileri,
hastadan uygun örnek alımı ve transportu, laboratuvar tanı yöntemleri,
antimikrobiyal duyarlılığın saptanması ve tedavi seçenekleri, aşılar ve
diğer korunma yöntemlerini söyleyebilmeli.

Beceri
 Normal flora ile patojen ayrımını yapabilme, hastadan alınacak
uygun örneğe karar verebilme, örneğin doğru transportu veya
gereğinde saklama koşullarını bilme, bakteriyolojik idantifikasyon
sonuçlarını ve antibiyotik duyarlılık deney sonuçlarını doğru
yorumlayabilme becerisini kazanmalı.

DavranıĢ
 İnfeksiyon hastalıklarının tedavisinde uygun antibiyotik seçimi,
etkene ve örneğe uygun laboratuvar tanı yöntemlerinin bilme ve
laboratuvardan uygun istek yapabilme kararlılığını benimsemeli.
 Tedaviye uyumları ve direnç gelişimi açısından hastaları
izlemenin önemini kavramalı.

Mikoloji

AMAÇ: Öğrencinin mantar özelliklerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Fırsatçı, difazik, deri ve deri altını tutan mantar
infeksiyonlarının epidemiyolojisi, klinik semptomları, uygun örneğin
alınması, laboratuvar tanı yöntemleri ve korunma yöntemlerini
söyleyebilmeli.
 62

Beceri
 Mantar infeksiyonlarında uygun örnek alabilmek ve laboratuvara uygun
şekilde ulaştırabilmek, fırsatçı ve patojen mantarları ayırt edebilme, etkene
göre hangi antifungallin kullanılması gerektiği becerisini kazanmalı.

DavranıĢ
 Hava ve topraktan geçen, insan ve hayvanlarda, infeksiyona neden
olabilen mantarlar ve korunma konusuna gereken önemi vermeli, çevresini
bilgilendirmeli.

Viroloji

AMAÇ: Öğrencinin vinus özelliklerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Viral infeksiyonlarının epidemiyolojisini, laboratuvar tanısını, bu
infeksiyonlardan korunma yollarını, aşı uygulanması, tedavide kullanılan
antiviral ilaçları söyleyebilmeli.

Beceri
 Viral infeksiyonların laboratuvar tanısında hangi örneğin ne zaman
hangi test için laboratuvara gönderileceğini, tanıda kullanılacak testlere
göre örneğin transport koşullarının nasıl olduğunu, test sonuçlarını
değerlendirebilmeli.

DavranıĢ
 Belirli yaş ve hasta gruplarında en sık karşılaşılabilecek viral etkenleri
bilerek, viral hastalıklardan korunmak için aşılama yöntemlerini
kavrayarak, bulaşma yolları konusunda bilinçli olmalı ve riskli davranışlı
kişileri bilgilendirmeli.

Hastane Ġnfeksiyonları

AMAÇ: Öğrencinin hastane infeksiyonlarını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Hastane infeksiyonlarının tanımı, etken mikroorganizmalar, hastane
infeksiyonlarının önlenmesi, hastanelerde antibiyotik kullanımı ile
antibiyotik direnci ve hastane infeksiyonları arasındaki ilişkileri
söyleyebilmeli.
 63

Beceri
 Hastanede görev yaptığı sürece infeksiyonları gözleyebilme ve
tanımlayabilme, hastane infeksiyonlarının önlenmesine ilişkin
kuralların uygulanması, antibiyotikleri bilinçli olarak kullanma
becerisini kazanmalı.

DavranıĢ
 Başta el yıkama olmak üzere, hastane infeksiyonlarının
önlenmesine yönelik temel yöntemleri uygulamalı ve birlikte çalıştığı
sağlık personeline uygulatmalı.

Parazitoloji

AMAÇ: Öğrencinin parazit özelliklerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Yurdumuzda görülme sıklığı ve önemine göre parazit
infeksiyonları ve tedavilerini açıklayabilmeli.

Beceri
 Parazit hastalıklarının ayırıcı tanılarını yapma, laboratuvar tanı
yöntemlerinden yararlanabilme, tedavi ve korunma yöntemlerini
uygulayabilme becerisini kazanmalı.
 İnfeksiyonun hangi döneminde hangi muayene maddesinin
nasıl incelenmesi gerektiğini değerlendirebilmeli.

DavranıĢ
 Parazitlerin bulaşma yollarının bilincinde olarak, çevresindeki
bireyleri uyarabilmeli.
 Zehirli hayvan ısırmalarında yapılması gereken ilk yardım
bilgilerini çevresine aktarabilmeli.

7- PATOLOJĠ ANABĠLĠM DALI

Ders adı: Hücre geliĢimi, diferansiasyon ve maturasyon

AMAÇ: Öğrencinin normal hücre çoğalmasını, farklılaşma ve

maturasyonunu ve hücresel adaptasyon mekanizmalarını öğrenmesi.
 64

HEDEF

Bilgi
 Normal hücre siklusunun evrelerini sayabilmeli
 Vücuttaki dokuların/hücrelerin çoğalma kapasitelerine göre
ayrımlarını (Labil/stabil ve bölünmeyen hücreler) ayırdedebilmeli.
 Hücre çoğalmasının kontrol mekanizmalarındaki moleküler
olayları söyleyebilmeli+
 Hücre çoğalma ve diferansiasyonundaki adaptasyonlar ve
bunların mekanizmalarını açıklayabilmeli
Hücresel adaptasyonları (Hiperplazi-hipertrofi-atrofi-metaplazi)
terminolojik olarak doğru tanımlayabilmeli, neoplaziden farkını
kavramalı ve bunların makroskopik ve mikroskopik patolojik
bulgularını açıklayabilmeli.

DavranıĢ
 Organizmada hücrelerin sürekli bir çoğalma, belli bir işleve göre
farklılaşma ve maturasyon gösterdiklerini ve çoğalma ve farklılaşma
kapasiteleri bakımından değişik dokuların farklılıklar gösterdiğini
kavramalıdır. Bunların mekanizmalarını anlamanın tümör patolojisini
anlamaya da zemin hazırladığını bilmelidir.
Yukarıda sözü edilen süreçlerdeki bazı sapmaları ifade edilen
hücresel adaptasyonları, yani atrofi, hipertrofi, hiperplazi ve metaplazi
olaylarını bilmeli, hekimlik hayatında sıkça karşılaşacağı bu deyimleri
doğru ve yerinde kullanmayı öğrenmelidir.

Ders adı: Hücre zedelenmesi ve ölüm nedenleri, nekroz,

apoptosis

AMAÇ: Öğrencinin genel patolojinin önemli bir bölümünü

oluşturan hücre zedelenmesi ve bunun irreversibl şekli nekroz ve tek
hücre nekrozu ve apoptosis hakkında bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Hücre zedelenmesinin etyopatogenezini açıklayabilmeli
Hücre ölümü olan nekrozun makroskopik ve mikroskopik tanımı
ve tarifini açıklayabilmeli
 Farklı hastalık ve durumlarda gelişen nekroz türlerini
açıklayabilmeli
 Nekrozun etyopatogenezi ve sonuçlarını açıklayabilmeli
 Apoptosisin tanımı, etyopatogenezi ve morfolojisi, hangi
hallerde görüldüğü, nekroz ve apoptozisin ayırımını açıklayabilmeli
 65

Ders adı: Canlı hastalık etkenleri

AMAÇ: Öğrencinin prion, bakteri, virüs, mantar, protozoa gibi

çeşitli canlı hastalık etkenlerinin dokularda yaptığı değişiklikler,
bunların mekanizmaları, bunların tanısında kullanılan bazı yöntemleri,
organotropizm, endotoksin/enzotoksin, inklüzyon, zorunlu intrasellüler,
zorunlu ekstrasellüler gibi kavramları öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 İltihabın çeşitleri, canlı hastalık etkenleri ile ilgili mikrobiyoloji
bilgisini söyleyebilmeli

Ders adı: Metabolizma bozuklukları ve amiloidoz

AMAÇ: Öğrencinin başlıca metabolizma hastalıkları ve

amiloidozda patogenez ve morfolojik değişiklikleri öğrenmesi

HEDEF

Bilgi
 Amiloid maddesinin fiziksel ve kimyasal özelliklerini
sayabilmeli
 Amiloidozda farklı sınıflamaların hangi temele dayandığını
söyleyebilmeli
 Amiloidozda yaygınlık ve fibril tipine göre yapılan sınıflamayı
bilmeli
 Amiloidoza yol açan belli başlı nedenleri açıklayabilmeli
 Amiloidoz patogenezinde rol oynadığı düşünülen iki kavramı
açıklayabilmeli
 Amiloidozda organlarda meydana gelen makroskopik ve
mikroskopik değişiklikleri sayabilmeli
 Amiloidoz tanısı için kullanılan biyopsi türlerini ve özel
inceleme tekniklerini sayabilmeli
 Metabolizma hastalıklarında galaktozomi ve fenilketonürinin
doğumsal niteliğini ve yol açtığı sonuçları bilebilmeli
 Galaktozomi ve fenilketanüride diyetin önemini söyleyebilmeli
 Lizozomal depo hastalıkları grubunun patogenezinde hangi
mekanizmanın bulunduğunu söyleyebilmeli.

Beceri
 Amiloid birikimi olan organı makroskopik olarak tanıyabilmeli
 Mikroskop altında amiloidi tanıyabilmeli.
 66

Ders adı: Pigment ve mineraller ile ilgili metabolizma

bozuklukları

AMAÇ: Öğrencinin endojen (melanin, hemoglobin yıkım ürünleri,

lipofuscin vb.) ve eksojen pigmentleri tanımlaması, fizyolojik ve
patolojik durumlarda gözlenen morfolojik özellikleri ve kalsiyum
metabolizma bozukluklarında görülen morfolojik değişiklikleri
öğrenmesi

HEDEF

Bilgi
 Endojen pigmentlerin normal lokalizasyon, fonksiyon ve morfolojik
özelliklerini açıklayabilmeli
 Endojen pigmentlerin metabolizma şemasını açıklayabilmeli
 Endojen pigment metabolizmasındaki sapmaların ve bu sapmaların
sonucunda oluşan morfolojik, fonksiyonel değişiklikleri, sonuçta oluşan
klinik tabloları tanımlayabilmeli
 Morfolojik-fonksiyonel değişikliklere yol açan eksojen pigmentleri
ve oluşan klinik tabloları söyleyebilmeli
 Kalsiyum metabolizmasını düzenleyen ana mekanizmaları
açıklayabilmeli
 Anormal kalsifikasyonlardaki mekanizmaları açıklayabilmeli
 Anormal kalsifikasyonla seyreden hastalıkları tarif edilebilmeli

Beceri
 Ödüllü ev ödevi olarak verilen “fizyolojik melanin pigmentasyon
değişiklikler ile ilişkili günlük yaşamdan alınan gözlemlerin açıklanması”
kosununda kaynak araştırması yapmalı, ortaya konulan tabloları
açıklayacak fikirler üretmeli.

Ders adı: Beslenme bozukluklarına bağlı hastalıklar

AMAÇ: Öğrencinin protein-kalori malnütrisyonu ve vitamin

alımındaki dengesizliklere bağlı gelişen hasatlıkları öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Malnütrisyonun yetersiz veya aşırı beslenme
şeklindegörülebileceğini söyleyebilmeli
 Primer ve sekonder malnitrisyona yol açan nedenleri sayabilmeli
 Protein-enerji malnütrisyonunun ülkemizde de karşılaşılabilen
birdurum olduğunu söyleyebilmeli
 67

 Protein-enerji malnütrisyonunun patogenezini ve ağırlaştırıcı

faktörlerini sayabilmeli
 Marasmus ve Kwashior‟un özelliklerini ve organ değişikliklerini
sayabilmeli
 Suda ve yağda eriyen vitaminleri sayabilmeli
 A ve D vitaminlerin rol aldıkları metabolik fonksiyonları
sayabilmeli
 A hipovitaminozunun sonuçlarını sayabilmeli
 Raşitizm ve Osteomalasinin morfolojik bulgularını sayabilmeli
 E vitaminin antioksidan fonksiyonunu bilmeli
 K vitaminin pıhtılaşma mekanizmasında oynadığını rolü
açıklayabilmeli
 B1 vitamini eksikliği ve Beri-beri‟de kalp, merkezi ve periferik sinir
sisteminde oluşan değişiklikleri sayabilmeli
 C vitamininin onksiyonları ve eksikliğinde ortaya çıkan skorbütteki
organ lezyonlarını sayabilmeli
 Obesite‟nin sonuçlarını ve hangi hastalıklar için risk faktörü
olduğunu söyleyebilmeli
 Karsinogenezde beslenme ve ilgili olabilecek faktörleri sayabilmeli

Beceri
 Bazı kanser türlerinde cografik sıklığın beslenme faktörleri ile ilişki
gösterdiğini bilmeli, ülkemiz ve dünyada buna ait örnekler vermeli

Ders adı: Ġltihap 1: Tanımlama, adlandırma, akut iltihap,

iltihabın patogenezi

AMAÇ: Öğrencinin iltihabın adlandırılması ve oluş biçimini

öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 İltihabın tarif ve tanımlamasını söyleyebilmeli
 İltihabın adlandırılmasını söyleyebilmeli
İltihabın kardinal belirtilerini söyleyebilmeli
Akut iltihabı tanımlayabilmeli
İltihabın patogenezini (oluş biçimi) söyleyebilmeli.

Ders adı: Ġltihap 2: Kimyasal medyatörler ve kronik iltihap

AMAÇ: Öğrencinin kronik iltihabı ve iltihap hücrelerini öğrenmesi

 68

HEDEFLER

Bilgi
 İltihabın patogenezinde yer alan kimyasal medyatör ve bunların
etki mekanizmalarini söyleyebilmeli
Kronik iltihabı tanımlayabilmeli
 Kronik iltihap hücrelerini sayabilmeli
Kronik iltihabın dönemlerini ve iyileşmesini açıklayabilmeli.

Ders adı: Ġltihap 3: Ġltihabın morfolojisi ve iyileĢmesi

AMAÇ: Öğrencinin iltihabın morfolojik tiplerini ve iyileşmesini

öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 İltihabın morfolojik tiplerini sayabilmeli
 İltihabın iyileşmesini açıklayabilmeli
 İyileşme türlerini bilmeli
 Yara iyileşmesini ve tiplerini sayabilmeli.

Beceri
 Makroskopik piyesler üzerinde iltihabın morfolojik tiplerini
gösterebilmeli.

Ders adı: Tümör

AMAÇ: Öğrencinin tümör tanımı, sınıflandırılması ve çıkış

yerlerine göre adlandırılması, selim ve malign tümör farklarını
öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Tümör tanımı ve adlandırma sorunlarını selim ve malign
tümörlerin morfolojik özelliklerindeki farklılıkları açıklayabilmeli

Ders adı: Tümör 2: Tümör Biolojisi 1 (hücre kinetiği)

AMAÇ: Öğrencinin Neoplastik lezyonlarda çoğalma-büyümeyi

kontrol eden faktörleri neoplastik lezyonun kendi içinde bile homojen
olmayan alt klonlardan oluştuğunu ve bu nedenle biolojik davranışın
çok değişken olduğunu kavraması.
 69

HEDEFLER

Bilgi
 Mitoz ve apoptozis kavramlarını fizyolojik anlamda tanımlamalı
 Hücre knetiğinin araştırılmasında kullanılan yöntemlerin neler
olduğunu ve hangi parametreleri ölçtüğünü bilmeli.

Beceri
 Neoplastik lezyonun monoklonal-oligoklonal-multiklonal olup
olmadığını tartışabilmeli

DavranıĢ
 Neoplastik lezyonun büyüme hızında sadece mitoz mu
sorumludur sorusunu tartışmalı, apoptozisin alt klonlar arasında
farklılıklar göstereceğini buna bağlı olarak tüm neoplastik lezyonun
büyüme şeklinin bu klonların büyüme hızlarının vektöründen oluşacağı
bilincine varmalı
 Ödüllü ev ödevi olarak verilen neoplastik lezyonun hücre
kinetiği özellikleri göz önüne alınarak hangi yöntemlerle ne ölçüde
tedavie dilebileceği konusunda fikir üretip, mantık yürütebilmeli, diğer
kaynakları araştırarak hangi tedavi yöntemlerinin hangi hücreleri daha
çok etkilediği sorusuna cevap aramalı.

Ders adı: Tümör biyolojisi (Yayılım ve metastaz)

AMAÇ: Öğrencinin tümör hücrelerinin çoğalma, yayılma ve

metastaz biyolojisini öğrenilmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Tümör hücre çoğalma kinetiği ve bunu etkileyen faktörleri
söyleyebilmeli
 Tümörde anjiogenezin önemini söyleyebilmeli
 İnvazyon ve metastaz mekanizmalarını moleküler düzeyde
açıklayabilmeli

DavranıĢ
 Tümör hücrelerinin çoğalma özelliklerini anlayıp, bunun normal
hücre çoğalmasından farklılıklarını kavramalı ve tümör invazyonu ve
metastazının biyolojisini kavramalı.
 70

Ders adı: Karsinogenez

AMAÇ: Öğrencinin kanser gelişiminde rol oynayan

herediter/çevresel faktörler; bunların hücre/molekül düzeyinde yaptığı
değişiklikler, onkogen ve tümör supresör genleri ve örnek hastalıkları
öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Hücre siklusu, protoonkogen/onkogen, süpresör gen, mutasyon,
dominant-resesif geçiş gibi kavramları tanımlayabilmeli

Ders adı: Kanser epidemiyolojisi, klinik ve patolojik evreleme,

prognostik faktörler

AMAÇ: Öğrencinin kanser oluşumundaki epidemiyolojik

faktörleri, klinik ve patolojik evreleme sistemlerini, ve tümör seyrini
etkileyecek prognostik faktörlerin genel özelliklerini öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Günümüzde kanser sıklığıyla ilgili bazı verileri söyleyebilmeli
 Kanser sıklığında rol oynayan coğrafik, çevresel, sosyal
faktörler, yaş ve cinsiyete göre kanser sıklığının dağılım özelliklerini ve
bunlara ait kanser örneklerini söyleyebilmeli
 Heredite ile kanser ilişkisini ve bu grupta yer alan tümör
türlerinin özellikle sık görülen ve güncel olanlarını söyleyebilmeli
 Klinik evrelemenin ne olduğunu söyleyebilmeli
 Patolojik evrelemenin (grading) ne olduğunu söyleyebilmeli
 Tümörlerin seyrini etkileyecek olan prognostik faktörleri
sayabilmeli

DavranıĢ
 Tümör epidemiyolojisinde rol oynayacak coğrafik, sosyal ve
çevresel koşullar (sigara, asbest vb.) konusunda çevresinde
bilgilendirme yapabilmeli.
 Bazı herediter kanser sendromlarının özelliklerini
kavrayabilmeli. Kanserlerde ayrıntılı klinik ve patolojik incelemenin
gerekliliğini kavramalı, bunun sonucunda elde edilen verilerin,
tümörlerin prognozu ve tedavisi konusunda çok önemli olduğunu
anlayıp çevresini de bu konuda aydınlatabilmeli.
 71

 Tümör ile uğraşan disiplinler için salt kanser deyiminin ne

derecede yetersiz olduğunu, onkolojik hastaya yaklaşımda bir çok
verinin gerekli olduğunu ve bunların içerisinde histopatolojik tanı ve
bulguların büyük önem taşıdığını kavramalıdır.

Ders adı: DolaĢım bozuklukları, ödem, Ģok, hiperemi, kanama

AMAÇ: Öğrencinin diğer bilim dallarında ve klinik pratikte çok

sık karşılaşacağı bu tabloların morfolojik karşılıklarını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Lokalize ve generalize ödemin etyopatogenezini
tanımlayabilmeli
 Akciğer ödemi ve beyin ödeminin nedenleri ve oluşumunu
sıralayabilmeli
 Hiperemi ve konjesyonun farkını söyleyebilmeli, akciğer ve
karaciğerde morfolojik bulguları tanımlayabilmeli
 Kanama ile ilgili organizmadaki lezyonları adlandırabilmeli
 Şokun patogenezi ve evrelerini söyleyebilmeli
 Organ ve dokularda şokun yol açtığı lezyonları
tanımlayabilmeli.

Ders adı: Genel Patoloji: trombüs, embolüs, infarktüs

AMAÇ: Öğrencinin belirtilen kavramları öğrenmesi, etyoloji,

patogenez, morfoloji ve bu lezyonların organlarda yaptığı değişiklikleri
öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Damar lezyonlarının patolojik değişikliklerinin her türlü
hastalık tablosunda görülebilen lezyonlar olduğunu söyleyebilmeli.
 Lezyonun izlendiği organlarda bir takım değişikliklere sebep
olabileceği, sadece damar hastalıklarına bağlı olmayabilen trombüs,
embolüs ve infarktüsün organ iltihaplarında ve tümörlerinde de
karşılaşılabilecek önemli değişiklikler olduğunu açıklayabilmeli

Ders adı: Ġmmünolojik reaksiyonların genel özellikleri

AMAÇ: Öğrencinin immünolojik olaylarda organizmada oluşan

değişiklikleri öğrenmesi
 72

HEDEFLER

Bilgi
 İmmünolojik olayın ne olduğu söyleyebilmeli
 İmmünolojik olaylarda temel organlar ve hücreleri
söyleyebilmeli
 Bu organ ve hücrelerin fonksiyonları ayrıntılı olarak
tanımlayabilmeli
 İmmünglobülinlerin tipleri ve fonksiyonlarını tanımlayabilmeli
 İmmün yanıtın tipleri ve oluşumunu açıklayabilmeli

Ders adı: Doku zedelenmesinde immünmekanizmalar

AMAÇ: Öğrencinin aşırı duyarlılık reaksiyonları ve otoimmün

hastalıklarını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Aşırı duyarlılık reaksiyonlarının tiplerini sayabilmeli
 Bu reaksiyonlar sonucu oluşabilecek hastalıkları sayabilmeli
Otoimmün hastalık kavramını açıklayabilmeli
 Hangi hastalıkların oluşumunda otoimmünitenin rol oynadığını
açıklayabilmeli

Ders adı: Ġmmün Yetmezlikler

AMAÇ: Öğrencinin doğumsal ve edinsel immün bozuklukları

öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 İmmün yetmezliği tanımlayabilmeli
 İmmün yetmezlik tiplerini tanımlayabilmeli
 İmmün yetmezlik komplikasyonlarını sayabilmeli
 İmmün yetmezlik oluşumunun temel özelliklerini
açıklayabilmeli

Ders adı: Genetik hastalıklar-I

AMAÇ: Öğrencinin mutasyon, monogenetik (Mendeliyen) ve

multifaktoriyel genetik hastalıkları öğrenmesi.
 73

HEDEFLER

Bilgi
 Genetik hastalıkların aydınlatılmasında çağdaş yaklaşım
prensibi olarak rekombinan DNA teknolojisinin ana hatlarını öğrenmesi
 Transgenik fare ve gen terapisi prensiplerini söyleyebilmeli
 Mutasyon tanımı ve etkilerine ilişkin genel prensipleri
açıklayabilmeli
 Monogenetik (Mendeliyen) hastalıklarda otozomal dominan,
otozomal resesif ve x‟e bağlı geçiş şekillerini söyleyebilmeli
 Mendeliyen hastalıklarda biyokimyasal ve moleküler temele
göre yapılan sınıflandırmada 4 ana grubu sayabilmeli
 Yapılan protein defektlerinin sonucu olan Marfan Sendromu ve
Ehlers-Danles sendromlarında morfolojik bulguları sayılabilmeli
 Multifaktöriyel genetik geçişli hastalıklar grubunda bulunan
hastalıkları sayabilmeli.

Ders adı: Genetik hastalıklar-II

AMAÇ: Öğrencinin normal karyotik ve sitogenetik hastalıkları

öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Normal karyotipi, otozomal ve seks kromozomu sayısını
söyleyebilmeli
 Giemsa bantlama tekniği ve bunun uygulanması sonucu
gözlenebilen kromozom bölgeleri ile ilgili terminolojiyi söyleyebilmeli
 Interfaz sitogenetiğinde kullanılan FISH tekniği prensiplerini
sıralayabilmeli
 Genetik hastalıkların tanısında kullanılan örnekleme
yöntemlerini açıklayabilmeli
 Kromozom sayısı anomalilerine yol açan non-disjunction,
anaphase lag mekanizmalarını açıklayabilmeli
 Mozaisizm‟e yol açan mekanizmayı açıklayabilmeli
 Yapısal kromozom anomalilerinden delesyon, translokasyon,
izokromozom, inversiyonu tanımlayabilmeli
 21 trizomisine yol açan mekanizmaların ve anne yaşının
önemini söyleyebilmeli
 21 trizomisinde görülen morfolojik bulguları sayabilmeli
 Diğer trizomilerden sık görülenleri sayabilmeli
 Klinifelter sendromunda morfolojik bulguları sayabilmeli
 74

 Turner sendromunda morfolojik bulguları sayabilmeli

Ders adı: Ağız, diĢ, tükrük bezi ve özofagus hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin yukarıda isimleri yazılı organlara ait

hastalıkların tiplerini, bunların doğumsal, edinsel, neoplastik
hastalıklarını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Ağız, diş hastalıklarının makroskopik tanımlamada kolay
olduğunu söyleyebilmeli
 Özofajitler, prekanseröz lezyonlar, selim, habis tümörlerini
söyleyebilmeli

Beceri
 Özofagus iltihapları, tümörlerinin makroskopik, mikroskopik
özelliklerini tanıyabilmeli

Ders adı: Sindirim sistemi, mide hastalıkları, gastritler

AMAÇ: Öğrencinin mide hastalıklarının sistematik sınıflamasını,

bunlar içinde, doğumsal, edinsel, inflamatuar ve enfektif olanların,
neoplastik hastalıkların kısa klasifikasyonlarını ve öncelikle gastritleri
öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Karmaşa halindeki gastrit klasifikasyonunu söyleyebilmeli.
 Modifiye Sidney sınıflamasını örneklerle açıklayabilmeli
 H.Pylori ile ilgili aktif/nonaktif tanılı gastritlerin
topografik dağılımını, tanımlamaları, atrofik gastritler grubunda
“otoimmün gastrit” kavramını ve özellikleri, kronik multifokal atrofik
gastritin bundan farklılıklarını, kronik gastritlere eşlik eden displazi ve
metaplazi türlerini, bunların prognozunu açıklayabilmeli
 Diğer gastritler grubuna ait örneklemeleri açıklayabilmeli

Beceri
 Gatritlerin makroskopik, topografik ve mikroskopik önemli
özelliklerini, ileride klinik uygulamada kullanılabilecek şekilde
özümsemeli
 75

DavranıĢ
 Gastritlerin, sıklığı, yaşlara dağılımı, klinik türleri, prognoz ve
kişinin sağlıklı yaşama etkisi yönünden önemini bilerek, ileride
hastalarına yaklaşım yapabilmeli

Ders adı: Peptik ülser, mide tümörleri

AMAÇ: Öğrencinin midenin sık görülen peptik ülserlerini, benzer

lezyonlardan ayrımını morfolojik yönden öğrenmesi, ve özellikle mide
kanserlerinin, etyoloji, patogenez ve prognozunu belirleyen ögelerin
temel esaslarını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Genel makroskopik, gerekse mikroskopik olarak mide ülserlerini,
etyolojisini, mide kanserleriyle olan benzerlik ve farklılıklarını
söyleyebilmeli
 Klinik belirtileri (anemi, halsizlik vs.) önemseyerek etyolojik açıdan
değişik duodenal ve gastrik ülserlerini tanımlayabilmeli
 Gastrik neoplazmalardan karsinomlar, türleri, etyolojisi, patogenezi,
prognostik bulguları.
 Erken tanı için erken gastrik karsinomu tanımlayabilmeli,
özelliklerini söyleyebilmeli

Beceri
 Kronik gastrit, buna eşlik eden displazi ve metaplazi tanımlamasını
bilmeli, bu tanı ile karşılaşacağı hastaların olası bir neoplastik
transformasyonda koruyucu tedbirleri, hastalarına anlatabilmeli

Ders adı: Ġnce Barsak Hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin ince barsağın kalıtsal önemli lezyonları,

malabsorbsiyon yapan hastalıkların tanımı, bu sendromda ince barsak
neoplazi ve derecelenmesi, takip, spesifik/nonspesifik kolitlerin etyolojik
açıdan sınıflamasını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 İnce barsağın kalıtsal, spesifik ve nonspesifik iltihabi hastalıklarını
morfolojik açıdan tanınması, malabsorbsiyon takip ve protokolünün
kliniğe hazırlık olacak tarzda anlamalı, özellikle konjenital ve akiz
 76

immün yetmezlik sendromlarından sonra güncelleşen spesifik enterit

tipleri ve sınıflamasını söyleyebilmeli
Terminal ileit ve terminal ileumu tutan diğer hastalıkları (örneğin
tbc, tifus) morfolojik ve klinik benzerlik ve bulguları, ayırıcı tanısı,
tanıda gerekli temel kriterleri söyleyebilmeli

Beceri
 Endoskopik biyopsilerin önemi ve morfolojik bulgularını
yorumlayabilmeli.

Ders adı: Kalın Barsak Hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin spesifik kolitlerden psödomembranöz,

nekrotizan, ülseröz tipler etyolojik ayrımları ve lezyonların özlelikleri,
nonspesifik olanlardan iltihabi ülseratif kolit-Crohn‟dan ayrımı,
lezyonların morfolojisi, tanım, takip ve displazi sonucunu ve
mikroskopik kolit tanımı, türlerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Kolitin tanımı, türlerini, spesifik olanların ad ve morfolojik
özelliklerinin ayırımını açıklayabilmeli,
 İltihabi barsak hastalığı tanımı, Crohn hastalığı, ülsertaif kolit
tanımı ve farklı ve benzer lezyonları, aratip ve bunların prognozu,
displazi tanımının anlamını açıklayabilmeli

Beceri
 Pratikte değerlendirebilmeli

Ders adı: Ġnce ve kalın barsak tümörleri

AMAÇ: Öğrencinin ince ve kalın barsağın genel tümör

sınıflaması, gerçek ve psödoneoplastik lezyonların tanımı,
gastrointestinal sistemin polipöz lezyonlarının sınıflaması, neoplastik
polipler (adenomların) tanımı, polipozis sendromlarının ortak
özellikleri, grognostik önemleri, kolorektal karsinogenezis, kolorektal
tümörler arasında kolorektal kanserlerin önemi, türleri, moleküler ve
prognostik özelliklerini söyleyebilmeli
 77

HEDEFLER

Bilgi
 Kolorektal karsinomların erken dönemde tanımlanmasını
sağlayacak temel bilgileri, polipöz lezyonların sakladığı morfolojik
özellikleri, kolerektal karsinogenezde yenilikleri öğrenmesi

Ders adı: Karaciğer hastalıkları, dolaĢım bozuklukları,

dejeneratif değiĢiklikler, karaciğer abseleri, parazitleri

AMAÇ: Öğrencinin karaciğer hastalıklarının neler olduğunu,

diğer organlarla ilişkisini, önemini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Karaciğerin dolaşımdaki yeri, Budd-Charie sendromunu
açıklayabilmeli
 Nekroz, amiloid, madde birikimi, bunların yansımasını
açıklayabilmeli,
 Abse ve paraziter hastalıkların azaldığını, kist hidatiğin güncel
olduğunu söyleyebilmeli

Beceri
 Bu hastalıkların makroskopik ve mikroskopik görüntülerini
tanıyabilmeli

Ders adı: Hepatitler

AMAÇ: Öğrencinin hepatitlerin önemini, ülkemizde ve dünyada

güncel hastalık olduğunu öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Hepatitlerin tiplerini sayabilmeli

Beceri
 Hepatitlerin karaciğer dokusundaki görünümünü tanıyabilmeli.
Her hepatit türünün morfolojik olarak farklı olduğunu kavramalı
 78

Ders adı: Karaciğer sirozları

AMAÇ: Öğrencinin sirozu, karaciğer hastalıklarındaki yerini,

önemini ve, diğer organlarla ilişkisini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Sirozların tiplerini, ayrı ayrı özelliklerini sayabilmeli
 Her siroz tipinde değişik etyolojinin olduğunu ve bunların özel
boyalarını tanımlamalı

Beceri
 Siroz morfolojisini tanımalı

Ders adı: Karaciğer kistleri ve tümörleri

AMAÇ: Öğrencinin karaciğer kistlerinin etyopatogenezi, tipleri

ve diğer organlarla ilişkilerini, türlerinin önemini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Kistlerin karaciğere etkisini, diğer organlarda görülebileceğini,
selim ve habis tümörlerin önemini, hepatositlerden çıkan karsinomların
daha fazla görüldüğünü, seyrinin kısa olduğunu söyleyebilmeli

Beceri
 Bu hastalıkların morfolojik özelliklerini tanımalı, klinik,
radyolojik, laboratuar bulguları ile birlikte değerlendirmeli

Ders adı: Safra kesesi ve safra yolları, pankreas hastalıkları ve

tümörleri

AMAÇ: Öğrencinin konu başlığı olan organ hastalıklarının

önemini öğrenmesi
 79

HEDEFLER

Bilgi
 Safra kesesi hastalıklarından iltihapların sık görüldüğünü,
özellikle kadınlarda önemini söyleyebilmeli,
 Safra taşlarının varlığında hastalığın ağır seyredeceğini
söyleyebilmeli
Tümörlerinde sürvinin kısa olduğunu söyleyebilmeli.
 Pankreas iltihaplarının önemli olduğunu, sindirim sistemindeki
yerini, öldürücü olduğunu, tümörlerinde sürvinin kısa olduğunu
açıklayabilmeli

Beceri
 Bu hastalıkların morfolojisini tanımalı ve değerlendirmeli.

Ders adı: Üst Solonum Yolları Patolojisi I

AMAÇ: Öğrencinin burun, paranazal sinüsler ve nazofarenksin

sık rastlanan lezyonları, iltihap örnekleri, selim ve habis tümörlerini
öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Bu lezyonları tanımlayabilmeli

Ders adı: Üst Solonum Yolları Patolojisi II

AMAÇ: Öğrencinin larenksin bölgelere ayrılması, doğumsal

anomalileri, iltihapları ve tümörlerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Bu lezyonları tanımlayabilmeli

Ders adı: Akut ve Kronik BronĢit, BronĢektazi, Akciğer

Tüberkülozu

AMAÇ: Öğrencinin bronşit, bronşektazi ve Tbc de patogenez ve

morfolojiyi öğrenmesi
 80

HEDEFLER

Bilgi
 Hastalıkların patogenezlerini tanımlayabilmeli
 Makroskopik özelliklerini sıralayabilmeli
 Mikroskopik özelliklerini sıralayabilmeli

Beceri
Tbc hastalığının oluşma ve yayılma biçimini ve patogenez ile
morfolojik görünüm arasındaki ilişkiyi kurabilmeli.

DavranıĢ
 Toplumumuzda sık görülen bu enfeksiyonların patogenezi ile
klinik gidişi bağdaştırarak hastaları izleme becerisi kazanabilmeli.

Ders adı: Pnömoniler

AMAÇ: Öğrencinin pulmoner infeksiyonların patogenez ve

morfolojisini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Pulmoner infeksiyonları sıralayabilmeli
 Tüm ve tek tek hastalıkların patogenezini tanımlayabilmeli
 Makroskopik özelliklerini sıralayabilmeli
 Mikroskopik özelliklerini sıralayabilmeli

Beceri
 Makro ve mikromorfolojik ayırıcı tanıyı yapabilmeli

DavranıĢ
 Klinikte gördüğü özelliklerin morfolojik karşılıklarını ve oluş
mekanizmalarını kavramalı.

Ders adı: Kollaps, amfizem ve interstisyel akciğer hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin akciğer parankimini ilgilendiren hastalıklarda

patogenez ve morfolojiyi öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Hastalıkların patogenezini tanımlayabilmeli
 81

 Makroskopik özelliklerini sıralayabilmeli

 Mikroskopik özelliklerini sıralayabilmeli
 Aynı morfolojiyi ortaya çıkaran farklı hastalıkların ayırıcı tanısını
yapabilmeli
 İnterstisyel hastalıklara tanı koyabilmek için uygulaması gereken
işlem sırasını bilmeli.

DavranıĢ
 Benzer morfolojileri oluşturan farklı nedenlerin ayırıcı tanısında
uygulanabilecek yöntemleri sıralayabilmeli.

Ders adı: Akciğerin dolaĢım bozuklukları, akciğer abseleri ve

gangren

AMAÇ: Öğrencinin akciğerin dolaşım bozuklukları ile ortaya çıkan

hastalıkların, abse ve gangrenin patogenez ve morfolojisini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Pulmoner hipertansiyon, akciğer ödemi, hiperemi, ARDS, hiyalen
membran hastalığı, trombüs, embolüs, enfarktüs gibi dolaşım bozukluğu
sonucu oluşan hastalıkların parolojik ve morfolojik özelliklerini
sıralayabilmeli

Beceri
 Morfolojik özellikler ile klinik bulgular arasındaki ilişkiyi
kurabilmeli.

DavranıĢ
 Klinik bulguların morfolojik karşılıklarını kavrayabilmeli ve
doğru tanıyı koymalı

Ders adı: Pnömokonyoz

AMAÇ: Öğrencinin pnöomkonyozların patogenez ve morfolojisini

öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Pnömokonyozların patogenezini tanımlayabilmeli
 Makroskopik özelliklerini sıralayabilmeli
 Mikroskopik özelliklerini sıralayabilmeli
 82

 Ayırıcı tanı kriterlerini tanımlayabilmeli.

DavranıĢ
 Farklı patogenetik mekanizmaları kavrayarak klinik
yaklaşımdaki farklılıkları ortaya koyabilmeli.

Ders adı: BronĢ kanserleri ve tanı yöntemleri

AMAÇ: Öğrencinin bronş kanserlerinin patogenez ve

morfolojisini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Patogenezi adım adım tanımlayabilmeli
 Sigaranın etyolojik baskınlığını öğrenmeli
 Bronş kanserlerinin tiplerini ve makroskopik-mikroskopik
özelliklerini tanımlayabilmeli
 Etyoloji-tip ilişkisini kurabilmeli
 Hangi tip ya da lokalizasyona hangi patolojik tanı yöntemi ile
ulaşabileceğini öğrenmeli

DavranıĢ
 Toplumu sigaranın kanser yapıcı etkisi konusunda uyarmalı bu
alışkanlıkla savaşma ve bronş kanserlerinin tipi ile tanı yöntemleri
arasında ilişki kurma becerisini kazanmalı

Ders adı: Göz hastalıkları patolojisi

AMAÇ: Öğrencinin göz hastalıkları patolojisini, göz kapağı,

konjonktiva ve globun özellikle sık rastlanan lezyonlarını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Göz anatomisi, histolojisi, genel patoloji bilgilerini
söyleyebilmeli

Ders adı: Dermatozlar-I

AMAÇ: Öğrencinin normal deri yapı ve fonksiyonlarını, akut

inflamtuar deri hastalıklarında patogenez ve morfolojik değişiklikleri
öğrenmesi
 83

Bilgi
 Normal derinin katmanları ve histolojik yapısını tanımlayabilmeli
 Deri eklerini sayabilmeli
 Derinin fizyolojik işlevlerini sayabilmeli
 Ürtikerde patogenez ve morfolojik lezyonları tanımlayabilmeli
 Egzemada patogenez ve morfolojik lezyonları tanımlayabilmeli
 Eritema multiforme‟de etyoloji, patogenez ve morfolojik lezyonları
tanımlayabilmeli
 Eritema nodosum ve eritema induratum‟da olası patogenez ve
morfolojik lezyonları tanımlayabilmeli

Ders adı: Dermatozlar-II

AMAÇ: Öğrencinin kronik inflamtuar deri hastalıklarında ve büllöz

hastalıklarda patogenez ve morfolojik değişiklikleri öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Psöriazisin tiplerini sayabilmeli
 Psöriaziste etyoloji, patogenez ve morfolojik lezyonları
sayabilmeli
 Liken planusta patogenez ve morfolojik lezyonları sıralayabilmeli
 Lupus eritematozusun deriyi tutan değişik şekillerini
tanımlayabilmeli
 Lupus eritematozusta patolojik ve morfolojik lezyonları
tanımlayabilmeli
 Akne vulgariste patogenez ve morfolojik lezyonları
tanımlayabilmeli
 Büllü hastalıklarda tanı yöntemi olarak direkt immünfloresans
(DIF) ve indirekt immünfloresans (IIK) prensiplerini tanımlayabilmeli
 Dermo-epidermal bileşkenin antijenik yapısını açıklayabilmeli
 Pemfigus patogenezi ve morfolojik lezyonları açıklayabilmeli
 Pemfigus tiplerini sayabilmeli
 Büllöz pemfigoid patogenezi ve morfolojik lezyonlarını
tanımlayabilmeli
 Dermatitis herpetiformis patogenezi ve morfolojik lezyonlarını
tanımlayabilmeli

Ders adı: Deri tümörleri I

AMAÇ: Öğrencinin derinin selim ve habis pigmentli tümörlerini,

deri eki tümörlerini öğrenmesi
 84

HEDEFLER

Bilgi
 Özellikle nevüs ve melanomları ve prognostik faktörleri
açıklayabilmeli.
 Sık rastlanan deri eki tümörlerini sıralayabilmeli

Ders adı: Deri tümörleri II

AMAÇ: Öğrencinin derinin epitelyal (epidermal) kökenli selim

ve habis tümörleri ile dermiste görülen ve sık rastlananları öğrenmesi

HEDEF

Bilgi
 Öğrencinin, epidermis ve dermisin yapısını ve genel tümör
bilgisini söyleyebilmeli

Ders adı: Meme hastalıkları (giriĢ, anomaliler, iltihapları ve

prekanseröz lezyonlar)

AMAÇ: Öğrencinin meme iltihaplarını ve özel tiplerini ve

prekanseröz lezyonlarını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Meme iltihaplarını ve özel tiplerini sayabilmeli
 Memenin tümöral olmayan, ancak tümöre benzer lezyonlarını
sıralayabilmeli
 Memenin prekanseröz lezyonlarını söyleyebilmeli
 Prekanseröz lezyonların hangi oranda kanser riski taşıdığını
açıklayabilmeli.

Ders adı: Meme hastalıkları (memenin selim ve habis

tümörleri)

AMAÇ: Öğrencinin meme karsinomlarının etyoloji ve risk

faktörlerini, tanı yöntemlerini, prognostik faktörlerini ve özel histolojik
tiplerini öğrenmesi
 85

HEDEFLER

Bilgi
 Meme karsinomlarının genel makroskopik özelliklerini
söyleyebilmeli
 Meme karsinomlarının etyoloji ve risk faktörlerini sayabilmeli
 Meme tümörlerinde tanı yöntemlerini sayabilmeli
 Meme tümörlerinde prognostik faktörleri sıralayabilmeli
 Meme karsinomlarının histolojik tiplerini, bunların klinik ve
prognostik önemlerini söyleyebilmeli

DavranıĢ
 Meme karsinomlarındaki tanı yöntemlerini ve risk faktörlerini
çevresine anlatabilmeli.

Ders adı: Vulva ve vagina hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin vulva ve vaginanın patolojik lezyonlarını

öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Vulvanın anomalileri, kistleri ve iltihaplarını söyleyebilmeli
 Vulva distrofilerinin makroskopik, mikroskopik özelliklerini
sayabilmeli.
 Vulvanın prekanseröz lezyonlarının (VIN) patolojik özelliklerini
sayabilmeli
 Human papillomavirus ile ilişkili vulva lezyonlarının patolojik
özelliklerini açıklayabilmeli.
 Vulvanın selim tümörlerinin patolojik özelliklerini açıklayabilmeli
 Vulvanın habis tümörlerinin ve bunların içerisinde en önemli
grubu oluşturan skuamöz karsinomların sıklık, etyopatogenez,
makroskopik ve mikroskopik özelliklerini ve prognostik faktörlerini
söyleyebilmeli
 Vaginanın anomali, kistleri ve iltihaplarını söyleyebilmeli
 Vaginanın prekanseröz lezyonları (VAIN) ve skuamöz
karsinomlarının patolojik özleliklerini bilmeli.
 Vaginanın adenokarsinom ve rabdomyosarkomlarını
tanımlayabilmeli.

DavranıĢ
 Vulva ve vaginanın prekanseröz lezyonlarının ve karsinomlarının
terminoloji, etyopatogenez ve makroskopik-mikroskopik özelliklerinin
 86

ve HPV infeksiyonunun kadın genital sistem lezyonlarındaki yerini ve

vulva distrofilerinin patolojilerini anlamalı.

Ders adı: Kadın genital sistem: serviks hastalıkları ve tümöral

sitoloji

AMAÇ: Öğrencinin serviksin prekanseröz lezyonlarını ve erken

tanı yöntemlerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Serviksin iltihaplarını ve seksüel yol ile geçen hastalıklarını
sayabilmeli.
 Serviksin prekanseröz lezyonlarını ve erken tanı yöntemlerini
sayabilmeli
 Serviks karsinomlarının etyolojisini sayabilmeli
 Serviks karsinomlarının özel histolojik tiplerini sayabilmeli
 Serviks karsinomlarının prognostik faktörlerini sayabilmeli.

DavranıĢ
 Smear yönteminin serviks karsinomunda erken tanı yöntemi
olduğunu çevresine anlatabilmeli.

Ders adı: Jinekopatoloji: endometrium siklus değiĢiklikler ve

hiperplazileri

AMAÇ: Öğrencinin normalde endometriyal siklus

değişikliklerindeki histopatolojik özellikler ve patolojik bir bulgu olan
endometriyal hiperplazilerin önemini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Değişik hormonların etkileri ile birlikte endometriumda
görülebilecek normal histopatolojik yapıları ve siklus dönemi içersinde
değişik fazların tanımlamalarını yaparak normal endometrıum yapısını
açıklayabilmeli
 Hormonal disfonksiyonlarda gözlenebilecek histopatolojik
değişiklikler kapsamında endometriyal hiperplazileri açıklayabilmeli
 Endometriumun prekanseröz lezyonlarını tanımlayabilmeli
 87

Ders adı: Jinekopatoloji: endometrium ve myometrium

hastalıkları, tümörleri

AMAÇ: Öğrencinin endometrium ve myometriumda gözlenen

patolojik lezyonların morfolojisi ve sonuçlarını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Endometritleri ve primer sekonder infertilite sebebi olarak önemini
ve endometriyal tüberkülozu açıklayabilemli
 Myometriumda gözlenen ve kadınlarda en sık rastlanan tümörlerden
olan leiomyomları tanımlayabilmeli.
 Gerek endometriumda gerekse myometriumda lokalize olan diğer
malign tümörleri de tanımlayabilmeli

Ders adı: Plasenta ve tuba hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin plasenta ve tubanın patolojik lezyonlarının

öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Normal plasentanın gelişimini, villusların ve trofoblastların
morfoloji ve işlevlerini açıklayabilmeli
 Plasentanın şekil, boyut ve insersiyon anomalilerini
tanımlayabilmeli
 Plasenta infeksiyonlarının türleri, etkenleri ve terminolojisini
açıklayabilmeli
 Plasenta enfarktüslerinin tanımı ve önemini açıklayabilmeli
 Plasenta tümörlerinde (gestasyonel trofoblastik hastalıkları)
sınıflama ve bunların en sık görülen ve önemlileri olan parsiyel ve
komplet mol, invazive mol ile koryokarsinomlarda etyopatogenez, klinik
bulgular, makroskopik ve mikroskopik bulguları ve bu antitelerin
birbirinden ayırım kriterlerini açıklayabilmeli
 Tubanın iltihapları, ektopik gebelikler, salpenjitis istmika nodosa ve
tuba tümörlerinin patolojik özelliklerini açıklayabilmeli

DavranıĢ
 Plasentanın çeşitli anomalileri ve enfarktüslerinin patolojik bulgu ve
önemlerini kavramalı, gestasyonel trofoblastik hastalıkları abortuslardan
ve alt gruplarını birbirinden ayırdeden etyopatogenetik, klinik ve
morfolojik özelliklerini anlamalıdır.
 88

 Plasentada ve tubadaki enfeksiyonların oluşum biçimlerini

öğrenmeli, ülkemizde halen önemli bir sorun olmaya devam eden
tubal/ve genital tüberkülozun oluşumu ve komplikasyonlarını ve
ektopik gebeliklerin etyopatogenez ve patolojik bulgularını
kavramalıdır.

Ders adı: Jinekopatoloji: over:giriĢ, anomalileri, iltihapları,

nontümöral kistleri ve epitelyal tümörleri

AMAÇ: Öğrencinin overlerin normal konumu, anomalileri ve

iltihapları yanında kistik lezyonlar ve selim tümörlerinin
sınıflandırılmasını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Normal anotomik ve histolojik yapıyı tanımlamalı
 Anomaliler ve sekonder iltihap şeklinde ortaya çıkan ooforitleri
açıklayabilmeli
 Nontümöral kistlerin sınıflandırması, morfolojik özellikleri ve
önemini açıklayabilmeli
 Overlerin epitelyal tümörleri ve selim, borderline ve malign
tiplerini tanımlayabilmeli

Ders adı: Jinekopatoloji:overin seks kord stromal ve germ

hücreli tümörleri

AMAÇ: Öğrencinin malign over tümörlerinin tipleri ve

morfolojik özelliklerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Malign over tümörlerinin seks kord stromal ve germ hücreli
olmak üzere iki ana grup halinde ele alındığını söyleyebilmeli
 Morfolojik özelliklerini söyleyebilmeli
 Overde primer olarak gözlenebilen malign tümörleri ve overin
sekonder (metastatik) tümörlerini tanımlayabilmeli

Ders adı: Lenf ganglionu hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin lenfadenopati ile seyreden hastalıkları

öğrenmesi
 89

HEDEFLER

Bilgi
 Lenfadenomegalisi olan hastada hangi hastalıkları düşünmesi
gerektiğini söyleyebilmeli
 Lenfadenomegali ile biyopsinin ilişkisini açıklayabilmeli
 Lokalize ya da sistemik lenfadenopatilerde izlenebilecek yolu
ayırdedebilmeli

Ders adı: Hemapoetik sistem patolojisi, non hodgkin

lenfomalar

AMAÇ: Öğrencinin non Hodgkin lenfomaların klinik, morfolojik,

immünfenotipik, genotipik özelliklerini, klinikte kullanılacak
sınıflamayı öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 NHL‟nın genel tanımını açıklayabilmeli
 Klinik olarak ortaya çıkış tablolarını açıklayabilmeli
 NHL tanısının konmasında ve alt tiplerinin belirlenmesinde
kullanılan yöntemelri sayabilmeli
 NHL‟ların etyolojisinde yer aldığı düşünülen olayları özellikler
genetik değişiklikleri açıklayabilmeli
 NHL‟ların sınıflandırılmasında kullanılan REAL-WHO
sistemini, bu sınıflamanın temel felsefesini bu sisteme göre oluşturulan
alt grupların temel klinik morflojik, antijenik, genotipik ve prognostik
özelliklerini söyleyebilmeli

Beceri
 Ödüllü ev ödevi olarak verilen lenfoma klinik şüpheli hasta”nın
tanısının konulması sürecinde yapılması gerekli işlemlerin diagram
üzerinde seçilmesi, bu seçimlerin gerekçelerinin tartışılması, her
aşamada ayırıcı tanı listesi oluşturması, her bir veri aşaması sonucu
ayırıcı tanı listesinin tartışılıp seçim yapma becerisini kazanmalı

Ders adı: Hodgkin lenfoması

AMAÇ: Öğrencinin hodgkin lenfomasının makroskopik ve

mikroskopik yapısını öğrenmesi
 90

HEDEFLER

Bilgi
 Hodgkin lenfomasında biyopsinin önemini bilmeli
 Hodgkin hastalığında evrelendirmeyi söyleyebilmeli
 Evre ve Hodgkin lenfomasının histolojik tipleri ile tedavi arasındaki
ilişkiyi ayırdedebilmeli.

Ders adı: Hemapoetik sistem patolojisi (Lösemi)

AMAÇ: Öğrencinin akut lösemilerin tanımı, klinik başvuru tabloları,

tanıya gidiş aşamaları, sınıflaması ve morfolojik, antijenik, genetik
özelliklerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Akut löseminin klinik-biolojik tanımını yapabilmeli
 Klinik başvuru tablolarını sıralayabilmeli
 Akut löemileri FAB, REAL-WHO sistemine göre sınıflandırmasını
söyleyebilmeli
Akut lösemi tanısına gidiş ve sınıfladırılmasında kullanılan morfolojik,
immunfenotipik, genotipik inceleme yöntemlerini öğrenmeli ve elde edilen
sonuçlarla lösemilerin tanı ve sınıflamasını gerçekleştirebilmeli
 Prognoza etkili faktörleri sayabilmeli

Beceri
 Ev ödevi olarak verilen lösemi vakasında klinik tablodan kesin tanı
ve subtiplemeye kadar geöen türeçteki her aşamada mevcut verileri
değerlendirmek, ayırıcı tanı seçenekleri ortaya koymak ve bu
seçeneklerden uygun olanını seçerek bir sonraki aşamada yapılması
gereken işlemleri tanımlayabilmeli.

Ders adı: Hemapoetik sistem patolojisi, dalak hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin dalağın primer ve sekonder patolojilerin

sınıflandırılması, dalak patolojilerinde klinik başvuru tablolarını, bunun
fizyopatolojisini, dalakta oluşan morfolojik değişiklikleri öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Dalağın normal anatomi, histoloji ve fizyolojisi ile ilgili temel
kavramları söyleyebilmeli
 91

 Dalağı tutan patolojilerde karşılaşılan klinik tablo özelliklerini

sıralayabilmeli
 Dalakta meydana gelen morfolojik değişiklikleri sayabilmeli ve
bu değişiklikler ile klinik tablo arasında bağlantı kurmalı

Ders adı: Hemapoetik sistem patolojisi , timus hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin mediasten lokalizasyonlu kitlesel lezyonlu

hastanın klinik başvuru tablosunu, tanıya gidiş aşamalarını ve kullanılan
yöntemleri, bu lezyonların patolojik olarak sınıflandırılması,
morfolojilerini öğrenmesi

Bilgi
 Mediastenin anatomik, fizyolojik özelliklerini söyleyebilmeli
 Timusun anatomi, fizyoloji ve histolojisini söyleyebilmeli
 Mediasten lezyonlarının klinik başvuru tablolarınını
söyleyebilmeli
 Tanıya gidişte kullanılan yöntemleri sayabilmeli
 Mediasten-timus lezyonlarını patolojik olarak
sınıflandırılabilmeli
 Bu lezyonlardaki morfolojik özellikleri ana hatları ile
söyleyebilmeli

Beceri
 Ev ödevi olarak verilen mediasten lokalizasyonlu tümöral
kitleye sahip hastada tanıya gidiş aşamalarında ayırıcı tanı şemaları
oluşturmalı, her aşamada mevcut verilerle ihtimali tanıyı
oluşturabilmeli, bir sonraki aşamada neler yapılması gerektiğini
tartışabilmeli.

Ders adı: Kemik iliği hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin kemik iliğinde görülen değişiklikler ve

bunların klinik karşıtını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Kemik iliğinin temel işlevini açıklayabilmeli
 Kemik iliği biyopsi ve aspirasyonunun kullanıldığı hastalıkları
sıralayabilmeli
 Kemik iliği biyopsisi ile periferik kan bulgularını kıyaslanarak
değerlendirmeli.
 92

Ders adı: Glomerülonefritlerin oluĢum mekanizması

AMAÇ: Öğrencinin glomerülonefrit tanımı, glomerülonefritlerin

oluşumunu açıklayabilmek amacıyla böbrek morfolojisi ve işlevini,
morfolojik açıdan sınıflama, glomerülonefritlerin oluşum mekanizmaları
ile ayrıca konjenital glomerülonefritlerin morfolojisi ve patogenezini
öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Glomerülonefritlerin değişik mekanizmalarla oluştuğunu
söyleyebilmeli
 Değişik mekanizmalarla oluşan glomerülonefritlerin morfolojik
özelliklerininin farklılıklarını açıklayabilmeli
 Aynı klinik tablo ile değişik glomerülonefritlerin ortaya çıkması
nedeniyle glomerülonefrit tipinin ve patogenezinin belirlenmesinde ışık
mikroskopik (değişik boyama yöntemleri ile), immünmikroskopik ve
elektron mikroskopik bulgularını açıklayabilmeli
 Konjenital glomerülonefritlerin morfolojik özellikleri ve
patogenezlerini açıklayabilmeli
 Çocukluk yaşı glomerülonefritlerinin farklılıklarını açıklayabilmeli

Beceri
 Klinik olarak benzer tablolarla ortaya çıkan glomerülonefritlerin
patogenezlerinin ve morfolojilerinin olabildikleri gibi, farklı seyir ve
prognoz gösterdiklerini kavramalı
 Bu mekanizmalara ait deneysel örnekler verebilmeli

Ders adı: Primer glomerülonefritler

AMAÇ: Öğrencinin primer glomerülonefritlerin ışık, immünfloresan

ve elektron mikroskopik özelliklerini, morfolojik ve patogenetik olarak
farklılıklarını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 „Değişik histokimyasal yöntemlerle primer glomerülonefritlerin
farklı özelliklerini göstermek ve bu farklılıkların nedenlerini
açıklayabilmeli
 93

 İmmünfloresan mikroskopik incelemenin tanı ve ayırıcı tanıdaki

önemini , elektron mikroskopik özelliklerinde aynı şekilde tanı ve
ayırıcı tanıda gerekliliğini açıklayabilmeli
 Bu yöntemlerle belirlenen morfolojik özelliklerin tanı, tedavi ve
hastalığın gidişindeki rolünü açıklayabilmeli
 Aynı klinik tablo ile ortaya çıkan değişik morfolojik özelliklerin
olduğunu ve patolojik tanının klinik olarak ayrılamayan tipleri
belirlediğini açıklayabilmeli

Beceri
 Aynı klinik tablo ile ortaya çıkan farklı patogenez ve morfolojik
özellikte primer glomerülonefritler olduğunu, patolojik tanının tedavi ve
hastalığın seyrinde rol gösterici olarak önemli olduğunu anlayabilmeli

Ders adı: Sistemik hastalıklarda böbrek değiĢiklikleri

AMAÇ: Öğrencinin sistemik hastalıklarda böbrek tutulumunun

yeri, hastalığın prognozu ve tedavisi açısından böbrek tutulumunun
önemi, klinik bulgular ile morfolojik lezyonlarını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Sistemik lupus eritematozus‟ta böbrek tutulumunun prognoza
etkisini bilmeli, histolojik tipler ile prognoz ve tedavi ilişkisini
açıklayabilmeli
 Henoch-Schönlein, sistemik skleroz, romatoid artritte,
miyelomda morfolojik lezyonları tanımlayabilmeli
 Diabette görülen lezyonlar ve bunların karışabildiği diğer
hastalıkları anlatabilmeli

Beceri
 Genel olarak çok geniş bir spektrumu kapsayan sistemik çeşitli
hastalıklarda böbrekte görülen ve bir çok zaman biyopsi yapılmasını
gerektiren durumda, morfolojik lezyonların tiplerini ve klinik tablolar
ile ilişkisini kurabilmeli

Ders adı: Tubulus hastalıkları-tubulointerstisyel hastalıklar

AMAÇ: Öğrencinin akut tubuler nekrozun nedenleri ve

mekanizmasını, tubulointerstisyel patolojilerin nedenlerini ve yol açtığı
patolojileri öğrenmesi
 94

HEDEFLER

Bilgi
 İskemik ve toksik akut tubuler nekroz nedenlerini sıralayabilmeli
 Tubuler nekroz mekanizmasını açıklayabilmeli
 Tubulointerstisyel patoloji yapan nedenleri sıralayabilmeli
 Piyelonefrit oluşumunu şekillendirebilmeli
 Piyelonefrite yol açan ve kolaylaştıran etkenleri sıralayabilmeli
 İlaçlarla oluşan değişiklikleri sınıflandırabilmeli.

Ders adı: Böbreğin damarsal hastalıkları ve transplantasyon

patolojisi

AMAÇ: Öğrencinin hipertansiyon ve trombotik

mikroanjiopatilerde böbrekte oluşan değişiklikleri, böbrek
transplantasyonunda rejeksiyon ve rejeksiyon dışı tabloları, hastanın
takibinde biyopsinin rolü ve önemini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Rejeksiyonu tanımlayabilmeli, rejeksiyon tiplerini sıralayabilmeli
 Rejeksiyon tiplerinde biyopsiye yansıyan lezyonları
tanımlayabilmeli
 Graftta fonksiyon kaybına yol açan rejeksiyon dışı tabloları da
sıralayabilmeli
 Selim ve malign hipertansiyonda morfolojik lezyonları
tanımlayabilmeli
 Trombotik mikroanjiopatilerde morfolojik özellikler ve diğer
tablolarla ayırıcı tanı yapabilmeli.

Ders adı: Böbrek tümörleri

AMAÇ: Öğrencinin böbreğe ait selim ve malign tümörlerin

sınıflaması, çocukluk yaşı ve erişkin yaşı tümörlerin farkları, böbrek
tümörlerinin gelişiminde genetik ve prognostik faktörleri öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Selim ve malign tümörlerin sınıflaması, ayırıcı tanı sorunlarını
söyleyebilmeli
 Çocukluk yaşı selim ve malign tümörlerin sınıflaması, ilişkileri
ve ayırıcı tanısını söyleyebilmeli
 95

 Nefroblastomun tedavi açısından tiplerinin belirlenmesi,

anaplazinin önemi ve diğer uygun olmayan histolojili tümörlerle birlikte
tedavi sorunlarını söyleyebilmeli
 Böbrek hücreli tümörlerin genetik faktörleri de ön planda tutan
morfolojik sınıflaması, her tipik morfolojik ve prognostik özelliklerini
söyleyebilmeli
Seyrek görülen ve metastatik olan tümörlerde ayırıcı tanı sorununu
söyleyebilmeli

Beceri
 Böbrek tümörlerinde çocukluk yaşında olanların tedavi açısından
ayrımının önemi, erişkin yaşta olanlarla tiplere göre klinik davranış
farkları, prognostik faktörlerin önemi, selim vemalign tümör ayrımındaki
sorunları değerlendirebilmeli

Ders adı: Prostat

AMAÇ: Öğrencinin prostatın normal yapısı ile hastalıklarının

ilişkisi, iltihapsal hastalıkların ayırıcı tanıdaki sorunları, prekanseröz
lezyonlar ve prostat karsinomlarının patogenez, etyoloji ve morfolojisini
öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Prostatın zonal anatomisi ile hastalıkların ilişkisini açıklayabilmeli
 İltihapsal hastalıkların patolojik ayırıcı tanıda sorunlarını
açıklayabilmeli
 Prekanseröz prostat lezyonlarının önemini söyleyebilmeli
 Prostat adenokarsinomlarının zonal dağılımı, morfolojik
özelliklerinin belirlenmesinin klinik açıdan önemi ve prognostik
faktörleri uygulayabilmeli

Beceri
 Prostat lezyonlarının gelişimi ve yerleşiminde normal anatomik
yapının önemi, iltihapsal hastalıkların patolojik ayırıcı tanıda önemi,
prostatik karsinomlarda tüm morfolojik özelliklerin belirlenmesinin
klinik yaklaşımdaki çok önemli rolünü değerlendirmeli

Ders adı: Mesane

AMAÇ: Öğrencinin mesane anomalileri, iltihapsal hastalıkları,

metaplazik ve prekanseröz lezyonları, tümörlerin tipleri, morfolojileri,
prognostik faktörleri öğrenmesi
 96

HEDEFLER

Bilgi
 İltihapsal hastalıkların önemi ve ayırıcı morfolojik özleliklerini
söyleyebilmeli
 Anomalilerin ne gibi lezyonların gelişimine yola çabileceğini
söyleyebilmeli
 Prekanseröz lezyonların tipleri, karsinom gelişimindeki rolü ve
tedavi sorunlarını açıklayabilmeli
 Mesane kanser tiplerinin sıklığı, ürotelyal karsinomlarda ön
planda olmek üzere grade ve evreleme ilişkisi, prognostik faktörler,
ürotelyal karsinomların genel özelliklerini açıklayabilmeli

Beceri
 Mesane hastalıklarının klinik özelliklerini, patolojik
özelliklerinin bilinmesinden sonra daha iyi değerlendirmeli

Ders adı: Testis, epididim ve penis

AMAÇ: Öğrencinin erkek infertilite nedenleri, testis ve epididim,

diğer genital sistemin iltihapsal hastalıkları ve testis tümörlerini
öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 İltihapsal hastalıkların nedenleri, yaptığı morfolojik değişiklikler
ve patolojik ayırıcı tanısını açıklayabilmeli
 Erkek infertilitesindeki morfolojik değişikliklerin farklılıklarının
ya da belirlenmesinin tedavi yaklaşımındaki önemini açıklayabilmeli
 Testis tümörlerinin tiplerinin sıklığını açıklayabilmeli
 Germ hücre tümörlerinin saf ve mikst şekilde olup olmadığının,
mikst şekillerde komponentlerin tip ve genişliğinin saptanmasının
prognostik ve tedavi açısından gerekliliğini açıklayabilmeli
 Testisin prekanseröz lezyonlarının germ hücre tümörlerinin
meydana gelmesindeki rolünün önemini açıklayabilmeli

Beceri
 Genital sistemin prekanseröz lezyonlarının tümör gelişimindeki
önemini kavramalı
 Testisin germ hcüre tümörlerinin tipi, germ hücreli olanların ise
saf ya da mikst oluşlarına göre tedavi ve prognozlarının farklı olduğunu
değerlendebilmeli
 97

Ders adı: Hipofiz hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin endokrin sistemin sellüler ve organ tarzında

genel gruplandırması, APUD sistem hakkında genel bilgiler, endokrin
organ türleri ve hipofiz guddesinin hastalıklarının tanımı, Hipo-
hiperfonksiyon hakkındaki adeno-hipofiz ve nöro hipofiz hastalıklarının
morfolojik özelliklerini öğrenmesi

HEDEF

Bilgi
 Klinik endokrin uygulamalarında gördüğü akromegali, Cushing
hastalığı ve amenorea galaktorea sendromu gibi hastalıkların hipofizer
ve suprahipofizer morfolojik nedenlerini söyleyebilmeli
 Adenohipofiz tümörlerini adlandırmalı ve klinik bulguları
açıklayabilmeli

Ders adı: Paratiroid hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin paratiroid hastalıklarının nedenleri,

görüntüleme, laboratuvar bulguları, sınıflaması, en sık görülen
adenomlari ve karsinomu öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Günlük laboratuvar tetkiklerinde paratiroide yönelik bir
patolojinin varlığını gösteren ipuçlarını açıklayabilmeli
 Özellikle adenomların sınıflandırılmasını, borderline malignite
ve malignite kriterlerinini söyleyebilmeli
 Kemik sisteminde hiperparatiroidi lezyonlarının, kemiğin primer
lezyonlarından ayrımını söyleyebilmeli

Ders adı: Tiroid Hastalıkları: Guatr

AMAÇ: Öğrencinin günümüzde, ülkemizde tiroid hastalıklarının

durumu, guvatrın klinik ve patolojik tanımı, sıklığı, makro ve
mikromorfolojisi ve lezyonların patogenezi. tiroiditlerin
sınıflandırılması, ve hastalıklarını öğrenmesi
 98

HEDEFLER

Bilgi
 Klinik olarak guvatr diye adlandırılan lezyonların, gerçek yapısal
özelliklerini, bunların tiroidin otoimmün ve neoplazik lezyonlarından
ayrımını, ayrımın yapılamadığı durumları açıklayabilmeli
 Tek ve multinodüler guvatrda patolojiye yönelik yaklaşım, İİAB,
tanı hedefleri ve operasyon materyalinin değerlendirilmesini
açıklayabilmeli

Beceri
 Tiroidin görüntüleme yöntemleri yanı sıra İİAB ve frozen ve biyopsi
ile tanıya yönelik girişimlerini endikasyonlarını değerlendirebilmeli.

Ders adı: Tiroid Hastalıkları: Tiroid Tümörleri

AMAÇ: Öğrencinin tiroid tümörleri, ülkemizde dağılımını, tiroid

karsinomlarının tipleri, papiller tiroid (PTC) ve folliküler (FTC) tiplerin
farklılıkları. az diferansiye tiroid kanseri ile indiferansiye karsinomun
özellikleri, prognozu öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Tiroid kanserlerinde patogenez, ve medüller tiroid kanseri,
özellikleri, türlerini ailevi MTC ve MEN sendromlarını açıklayabilmeli

Beceri
 Ülkemizde tiroid kanser sıklığı bilincini yerleştirmek, tanı
yöntemleri ve özellikle sitoloji ve morfolojiye yönelik doğru tanıyı erken
hedeflemek becerisini kazanmış olmalı

Ders adı: Sürrenal hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin sürrenal hastalıklarının sınıflandırmasını

öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Korteksin konjenital enzim eksikliğine bağlı hiperplaziler (KAH),
tipleri içinde özellikle 17-Hidroksilaz eksikliğini açıklayabilmeli
 Korteksin diğer hiperplazileri (diffuz-nodüler), korteksin
adenomları, nonfonksiyone (fonksiyonel, Cushing sendromu, adreno-
genital sendrom, mikst tip kortikal adenomlar, korteks kanseri, tipleri,
 99

prognozu, ayrımı, tanı yöntemleri, medulla hastalıkları,

feokromasitomuyu açıklayabilmeli

Ders adı: Pankreas adacık hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin diabet tiplerinde patogenez ve morfolojik

bulgular ile pankreatik endokrin tümörlerde (PET) sınıflamayı öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Normal pankreasın embriyogenez, hücresel bileşim, adacıkların
vaskülarizasyon ve innervasyonunu söyleyebilmeli
 Diyabetin patogenezine göre sınıflandırılmasını söyleyebilmeli
 İnsüline bağımlı diyabette patogenez ve pankreasta gözlenen
morfolojik değişikliklerini söyleyebilmeli
 İnsüline bağımlı olmayan diabette patogenez ve pankreasta
gözlenen morfolojik değişikliklerini söyleyebilmeli
 Diabetin geç komplikasyonlarında oluşan morfolojik
değişikliklerini söyleyebilmeli
 Diabetik mikroanjiopati, nefropati, göz komplikasyonları ve
nöropatinini söyleyebilmeli
 Diabet komplikasyonlarında rol oynayan non-enzimatik
glikozilasyon ve intrasellüler hiperglisemi mekanizmalarınını
söyleyebilmeli
 Pankreatik endokrin hiperfonksiyon ile ortaya çıkan
hiperinsülinizin, Zellinger-Ellison Sendromu, Verner-Morrison
(WHDA), nefrolitik migratuar eritem sendromlarını söyleyebilmeli
 Pankreatik endokrin tümörlerin histogenez ve sınıflandırmasınını
söyleyebilmeli

Ders adı: Kardiovasküler sistem patolojisi (özel patoloji):

endokarditler

AMAÇ: Öğrencinin endokarditlerin tarifi, tiplerine ait sınıflandırma,

etyoloji, patogenez, morfoloji ve komplikasyonları öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Endokarditlerin kardiovasküler hastalıklar içinde önemli bir yer
tutan hastalık tablosu olduğunu ve hastalık etkenlerine bağlı olarak
gelişebileceğini açıklayabilmeli
 100

 Hastalık etkenlerinin oluşturdukları tablolar üzerinde durarak

bunların bir komplikasyonu şeklinde ortaya çıkan endokarditlerin oluş
biçimlerini açıklayabilmeli, kalp valvüllerinde gözlenen değişikliklerin
morfolojik özelliklerini sayabilmeli
 Bu lezyonların kalpte oluşturacağı komplikasyonları söyleyebilmeli

Ders adı: Kalp valvül hastalıkları ve sonuçları, konjenital kalp

hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin konjenital kalp hastalıklarının patolojik

bulgularını, kalp valvüllerindeki patolojik değişiklikleri ve sonuçlarını
öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Konjenital kalp hastalıklarının sıklığı, etyolojik faktörleri ve shunt
ve obstrüksiyonların genel klinik özelliklerini söyleyebilmeli
 Fallot tetralojisi, büyük arter transpozisyonu, trunkus arteriozus,
triküspid atrezisi ve total anormal pulmoner venöz drenaj anomalilerinin
patolojik bulguları, gerekli olanlarında bu bulguların ambriyonik gelişim
ile ilişkisi ve kısaca klinik bulgu ve komplikasyonlarını söyleyebilmeli
 ASD, VSD, PD, Aorta koarktasyonu aorta stenozu anomalilerinin
patolojik bulguları, gerekli olanlarında bu bulguların embriyonik gelişim
ile ilişkisi ve klinik bulgu ve komplikasyonlarını söyleyebilmeli
 Kalp valvüllerinde darlık ve yetmezlik yaratan durumları ve bunların
sonuçlarını söyleyebilmeli

Ders adı: Ġskemik kalp hastalıkları-miyokard infaktüsü,

miyokard hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin iskemik kalp hastalıklarının, miyokard

infaktüsünün ve miyokardı etkileyen kardiomiyopati ve spesifik kalp kası
hastalıklarının patogenezi, morfolojilerini ve yol açtığı tabloları
öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Kalpte ortaya çıkan iskemik tabloları tanımlayabilmeli.
 İskemi patolojisini açıklayabilmeli
 Miyokard infaktüsünün tiplerini, lokalizasyonunu sayabilmeli
 Miyokard infaktüsünde makroskopik ve mikroskopik özelliklerini
tanımlayabilmeli
 101

 Komplikasyonlarını sıralayabilmeli
 Kardiomiyopatilerin tiplerini, nedenlerini ve morfolojik özelliklerini
tanımlayabilmeli.
 Miyokardite yol açan infeksiyonlar, immünreaksiyonlar ve diğer
nedenleri sıralayabilmeli
 Alkolde ve bazı metabolik hastalıklarda görülen miyokard
lezyonlarını açıklayabilmeli.

DavranıĢ
 Toplumumuzda da önemli bir mortalite ve mortalite nedeni olan
iskemik kalp hastalıklarının patogenezi ile klinik gidişi arasında bağlantı
kurabilmeli, seyrek görülen miyokardit ve ve kardiomiyopatilerde ise
çok geniş olan nedenler grubuna hakim olabilmeli

Ders adı: Ateroskleroz

AMAÇ: Öğrencinin arteryosklerotik damar hastalıklarının

tanımlanması ve tiplerini, güncel patogenez ve patolojik özelliklerini
öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Arteryosklerotik hastalıkların tiplerinin ayrımını söyleyebilmeli
 Aterosklerozun morfolojisi, lezyonların dağılımı ve bu dağılıma bağlı
olarak ortaya çıkan klinik tablolar ve komplikasyonları söyleyebilmeli
 Ölüm nedenleri arasında ilk sırayı alan atherosklerotik damar
hastalıklarının patogenezini söyleyebilmeli

Beceri
 Arteryosklerozun anlamı ve önemi, patogenezindeki güncel
yaklaşımın ve önemli komplikasyonlarının neler olduğunu kavramalı

Ders adı: Kardiovasküler sistem patolojisi (özel patoloji): perikart

hastalıkları, kalp tümörleri, anevrizmalar

AMAÇ: Öğrencinin 3 önemli kardiovasküler sisteme ait lezyonun

morfolojik değişiklikleri ve komplikasyonlarını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Perikart iltihaplarının sınıflandırılmasını açıklayabilmeli
 Etyolojisi ve patogenezini açıklayabilmeli
 102

 Ortaya çıkabilen komplikasyonların kalpte ve diğer organlarda yol

açtığı değişiklikleri açıklayabilmeli
 Kalp tümörlerini primer ve sekonder olarak sınıflandırmalı, bunların
morfolojik özelliklerini açıklayabilmeli
 Anevrizmaları ve komplikasyonları tanımlayabilmeli

Ders adı: Vaskülit

AMAÇ: Öğrencinin vaskülitleri sınıflayabilmesi, klinik ve morfolojik

bulguları birleştirebilmesi ve ayırıcı tanıya yönelebilmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Vaskülitlerin patogenezini kavrayabilmeli
 Vaskülitleri tuttuğu damar boyutuna göre sınıflandırabilmeli

Beceri
 Sistemik bulgularla karakterize vaskülitlerde klinik bulgular ve
laboratuar bulguları ile morfolojik bulguları birleştirebilmeli
 Geniş bir grup olan vaskülitlerde ayırıcı tanı konusunda yorum
yapabilmeli.

Ders adı: Kemik iltihabı

AMAÇ: Öğrencinin kemik dokusunun iltihabi hastalığı, etkenleri, sık

görülen anatomik bölge ve buna neden olan patogenezi öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Kemiğin anatomi/histolojisi ve vasküler özelliklerini açıklayabilmeli
 Canlı hastalık etkenleri ile ilgili mikrobiyolojik özellikleri sayabilmeli
 Akut, kronik, granülomatöz iltihabı tanımlayabilmeli.
 Tümör ile ayırdedebilmeli

Ders adı: Kemik hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin herediter kemik hastalıklarının tanımı ve

tipleri, ayrıca herediter olmayan, etyopatogenezi karanlık kemik
hastalıkları ve kemiğin tümöre benzer lezyonları içinde yer alan kemik
lezyonları hakkında bilgi kazanması
 103

HEDEFLER

Bilgi
 Herediter kemik hastalıklarından osteogenezis imperfekta‟nın
etyopatogenezi ve tiplerini açıklayabilmeli
 Osteoptrozis tanımı ve tiplerini açıklayabilmeli
 Akondroplazi ve herediter multipl ve sporadik soliter ekzostozu
tanımlayabilmeli
 Osteoporoz nedenleri ve tipleri, komplikasyonlarını sayabilmeli
 Rahitis ve osteomalasi, etyopatogenez ve morfolojisini
açıklayabilmeli
 Hiperparatiroidizmde izlenen kemik lezyonlarının morfolojisini
açıklayabilmeli
 Osteitis Deformans (Paget Hastalığı) etyolojisi morfolojisi ve
komplikasyonlarını açıklayabilmeli
 Fibröz displazi ve Langerhans hücreli histiositozu
tanımlayabilmeli

Ders adı: Kemik tümörleri

AMAÇ: Öğrencinin kemik ve kıkırdak dokusundan kaynaklanan

primer selim ve habis tümörler, ayrıca kemiğe metastaz yapan tümörleri
öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 İskelet sistemi anatomisi, histolojisini söyleyebilmeli
 Kemik ve kıkırdak tümörlerini tanımlayabilmeli
 Morfoloji ve klinik ile ilişkiyi açıklayabilmeli

Ders adı: Eklem hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin eklem hastalığının tanımı, tipleri, nedenleri

ve morfolojileri hakkında bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Sebebi bilinmeyen ve bilinen eklem hastalıklarının sınıflaması,
bunlar içinde romatoid artritis‟in etyopatogenezi, morfolojisi yanında
RA benzer eklem hastalıklarını tanımlayabilmeli
 Sebebi bilinen artritislerdem kristal sinoviti “Gut” hastalığı,
infeksiyöz sinoviti açıklayabilmeli
 104

 Degeneratif eklem hastalığ “Orteoartritis” etyopatogenezi ve

morfolojisini açıklayabilmeli
 Kollagen vasküler hastalıklarla birlikte seyreden diğer artritisleri
sıralayabilmeli

Ders adı: Kas hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin herediter olan ya da olmayan kas hastalıklarının

tanımı, tipleri ve miyastatenik sendromu öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Kas hastalıklarının sınıflandırması, muskuler distrofi tipleri,
morfolojisini açıklayabilmeli
 İltihabi miyopati tipleri, morfolojik özelliklerini açıklayabilmeli
 Miyastenik sendrom, miyastenia gravis klinik ve morfolojik
özelliklerini açıklayabilmeli
 Kasın selim ve habis tümörleri sınıflama ve morfolojik
özelliklerini açıklayabilmeli

Ders adı: YumuĢak doku sarkomları

AMAÇ: Öğrencinin yumuşak doku sarkomları hakkında genel bilgi

kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Çocukluk yaşında izlenen RMS, Nöroblastom‟un morfolojik
özellikleri, bu tümörlerde uygulanan prognozu esas alan yeni
sınıflamayı açıklayabilmeli
 Selim, ara habaset ve habis bağ doku tümörleri, düz kas tümörleri,
sinir tümörleri yanında etyopatogenezi aydınlatılmış tümörleri
tanımlayabilmeli

Ders adı: Beyin ve zarlarının enfeksiyonları

AMAÇ: Öğrencinin MSS infeksionalrının morfolojisini öğrenmesi

 105

HEDEFLER

Bilgi
 MSS‟nin parankimal ve meningial yerleşimli enfeksiyonlarını,
enfeksiyon nedeni esas alınarak sınıflayabilmeli
Bakteriyel enfeksiyonları tanımlayabilmeli
Viral enfeksiyonları tanımlayabilmeli
 Mikotik ve parazitik enfeksiyonları tanımlayabilmeli
 Hastalıkların makroskopik ve mikroskopik özelliklerini ve
komplikasyonlarını açıklayabilmeli

Ders adı: Demiyelinizan hastalıklar

AMAÇ: Öğrencinin demiyelizan hastalıkların morfoloji ve klinik

özelliklerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Bu grup hastalıklar içinde en sık görülen Multible Skeroz (MS)
patogenezinin makroskopik ve mikroskopik özellikleri, MS plağının
tipleri, plağın gelişimi, “aktif kronik plak” ve “inaktif kronik plak”
özelliklerini açıklayabilmeli
 Hastalığın klinik bulguları ile bu özellikler arasındaki ilişkiyi
açıklayabilmeli
 MS dışında kalan daha seyrek görülen demiyelinizan hastalıkları
tanımlayabilmeli

Ders adı: MSS’nin konjenital anomalileri ve disgenetik

sendromlar

AMAÇ: Öğrencinin MSS‟ nin konjenital anomalilerini

sınıflayarak oluşumunu öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Merkezi sinir sisteminin konjenital anomalileri (1-“neurolation
defektler”, 2-“postneurolation defektler”) altında toplanan
“Anencephaly”, meningomyelosel, ansefalosel, konjenital hidrosefali,
“Spina bifida okkulta”, Diastometamyeli”, “Hydranencephaly”,
“Haloprosensefali”, migrasyon bozuklukları, “Syringomyelia”,
Porensefali, “Dandy-Walker” sendromu, “Arnold-Chiari”
malformasyonunu tanımlayabilmeli
 106

 Sinir sistemini tutan familyal tümör sendromları içinde özellikle

Nörofibromatozis tip I ve tip II “Von Hippel Lindau” sendromu ve
“tuberoz skleroz” u tanımlayabilmeli

Ders adı: MSS Tümörleri

AMAÇ: Öğrencinin MSS tümörlerinin sınıflama ve morfolojisini

öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 WHO‟nun 1993 yılına ait son tümör sınıflamasını
açıklayabilmeli
Ayrıca MSS tümörlerinin prognoza, topografiye, ön, yaşa göre
sınıflandırmaların karşılaştırılmalı
 En sık görülen tümörlere ağırlık verilerek tümörlerin tek tek
makroskopik ve mikroskopik özelliklerini tanımlayabilmeli

Ders adı: MSS’de travmatik lezyonlar

AMAÇ: Öğrencinin MSS‟ de travmatik lezyonların morfolojisi

ve tiplerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 MSS‟de travmatik lezyonların
A- Penetran (delici, batıcı, kesici ve açık) yaralanmalar
B- Künt (kapalı) yaralanmalar grupları içinde sınflamasını
aıklayabilmeli
 Ayrıca incinen (zarar gören) dokulara bağlı olarak
sınıflanmasını açıklayabilmeli
 Beyin dokusu dışı kanamalar ve İntraserebral kanamalar olarak
iki ana grup altında toplanan beyin dokusu incinmelerini de
açıklayabilmeli
 Ayrıca travma sonucu gelişen komplikasyonları
tanımlayabilmeli
 Demans nedenlerini sayabilmeli

Ders adı: MSS’nin dejeneratif hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin MSS‟nin dejeneratif hastalıklarını tanıması

 107

HEDEFLER

Bilgi
 Dört ana grup altında (1- Kortikal, 2- Subkortikal, 3-Serebeller,
4-Spinal-medüller) toplandığını söyleyebilmeli
 Kortikal dejeneratif hastalıklar içinde en sık görülen ve en
güncel olan “Alzheimer” hastalığını açıklayabilmeli
 Kısaca “Pick” hastalığı ve subkortikal dejeneratif hastalıklar
içinde yer alan “Parkinson” hastalığı ve “Parkinson sendromları” nı
tanımlayabilmeli

8- TIP TARĠHĠ VE DEONTOLOJĠ ANABĠLĠM DALI

(I.DÖNEM )

Ders adı: Antik Çağdan Ġslamiyet'e kadar Türk tababet

tarihine kısa bir bakıĢ (Sümer, Etrüsk, Ġskit Tababeti)

AMAÇ: Öğrencinin Türk tıbbının antik çağdaki tarihini ve

günümüz tıbbına yansımalarını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Türk tababetinin antik dönemde gelişmesini yeni araştırmalar
ışığında ana hatları ile söyleyebilmeli

Ders adı: Uygur Türklerinde tababet

AMAÇ: Öğrencinin Uygur Türklerindeki tıbbi gelişmeleri

öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Orta Asya‟daki Uygur Türkleri‟nin tababetini, Selçuklu ve
Osmanlı dönemi Türk tıbbına temel teşkil eden özellikleri
söyleyebilmeli
 108

Ders adı: Abbasiler, Gazneliler ve Karahanlılar döneminde

Türk tababeti (Farabi, Ġbn Sina ve el-Birûni)

AMAÇ: Öğrencinin Farabi, İbn Sina ve el-Birûni'nin Türk asıllı

olduklarını ve Abbasiler, Gazneliler ve Karahanlılar dönemi tıbbını
öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 İslam tababetinin ve onun tesiri ile Avrupa tababetinin
gelişmesine Türk kökenli Farabi, İbn Sina ve el-Birûni gibi büyük bilim
adamlarının rolünü söyleyebilmeli

Ders adı: Selçuklular döneminde Türk Tababeti ve

Avrupa'ya tesirleri (Ġbn Abi Usaibia, Abdüllatif Bağdadi, Ġbn en-
Nefis)

AMAÇ: Öğrencinin Selçuklularda tıp konusunu öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Selçuklular döneminde yapılanmaya başlayan tıp medreselerinin
Avrupa‟da üniversitelere örnek olmasını, darüşşifalardaki tıp eğitiminin
ve dönemin ünlü Türk hekimlerinin Avrupa tıbbına olan etkilerini
açıklayabilmeli

Ders adı: Selçuklu Türklerinde tıp eğitimi ve Avrupa'ya

tesirleri

AMAÇ: Öğrencinin Selçuklu Türklerindeki tıp eğitiminde

darüşşifaların rolünü ve Avrupa tıbbına etki ve katkılarını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Selçuklu tıp eğitiminin ve tababetinin Avrupa tıbbına katkılarını
söyleyebilmeli
 109

Ders adı: Osmanlı Türk tababetinin 14. ve 15. yüzyıllarda

geliĢmesi (Hacı PaĢa, ġeyhî, Ahmedî, ġerefeddin Sabuncuoğlu vs.)

AMAÇ: Öğrencinin Osmanlı dönemi. 14. ve 15. yüzyıllardaki tıp

büyüklerinin çalışmalarını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 14. ve 15. yüzyıllarda Osmanlı tıbbının ulaştığı düzeyi, tıp ve
tıbbi bilimlerin gelişmesine katkılarını söyleyebilmeli

Ders adı: Osmanlı Ġmparatorluğu'nun en parlak döneminde

(16. ve 17. yüzyılda) Türk tababeti ve hastanelerinin Avrupa'ya
tesirleri (Ahi Çelebi, Musa bin Hamon, Emir Çelebi vs.)

AMAÇ: Öğrencinin 16. ve 17. yüzyılda İmparatorluk parlak

döneminin tıpsal açıdan gelişimini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Klasik dönemden modernleşme sürecine geçilmesinin neden ve
sonuçlarını söyleyebilmeli
 Hastanelerimizin Avrupa‟ ya etkilerini söyleyebilmeli
 Musa bin Hamun ve dünyadaki ilk dişhekimliği monografisini
tanımlayabilmeli

Ders adı: Türk usulü çiçek aĢısının Avrupa'ya yayılması ve

tıbbın ilerlemesine katkıları

AMAÇ: Öğrencinin Türk usülü çiçek aşısının mukayeseli

tanıtımını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Türk usulü çiçek aşısı, aşıların geliştirilmesi hususundaki
önemini, E.Jenner‟in çiçek aşısının ve diğer aşıların gelişimini
söyleyebilmeli
 110

Ders adı: Türk tıbbının batılılaĢması ve Mekteb-i Tıbbiye-i

Adliye-i ġahane'nin Türk tıbbının geliĢmesine katkıları

AMAÇ: Öğrencinin tıp alanındaki batılılaşmamız ve Askeri

tıbbiyenin kuruluş amaçlarını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Ülkemizde modern tıp eğitiminin başlangıcını, modern tıp
eğitimine geçişin neden ve sonuçlarını açıklayabilmeli

Ders adı: 19. yüzyılın sonunda ve 20. yüzyılın baĢında

Gülhane'nin ve Darülfünûn-ı Osmani Tıp Fakültesi'nin Türk
tıbbının batılılaĢmasına katkıları

AMAÇ: Öğrencinin 19. ve 20. yy.da Gülhane'nin kuruluşu, Türk

tıbbında Modernizasyonu öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Modern tıp eğitimi kurumu olarak Gülhane ve Darülfünûn-ı
Osmani Tıp Fakültesi'ni tanıyabilmeli

Ders adı: Gülhane'den yetiĢen değerli Türk hekimleri (Tevfik

Salim Sağlam, Cemil Topuzlu, Hamdi Suat Aknar vs)

AMAÇ: Öğrencinin Türk tıbbında ve Dünya tıbbında iz bırakan

ünlü hekimlerimizi öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 20. yüzyılın başlarında, Dünya tıbbına katkıları olan Türk
hekimlerinin ve katkılarını söyleyebilmeli
 111

Ders adı: Atatürk'ün 1933'te gerçekleĢtirdiği Üniversite

Reformu ve Türk tıbbının geliĢmesine katkıları (Erich Frank,
Nissen, Winterstein, Oberndorfer, A.Kantorowicz vs.)

AMAÇ: Öğrencinin Atatürk'ün Üniversite Reformu'nu ve tüm tıp

dallarındaki gelişimini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Atatürk‟ün Üniversite Reformu‟nun, önemi, nedenleri, sonuçları
ve günümüze etkilerini söyleyebilmeli

Ders adı: Atatürk Dönemi'nin ünlü Türk hekimleri ve son

devirde Türk tababetinin geliĢmesi

AMAÇ: Öğrencinin 20.yüzyıl Türk tıbbı ve hekimlerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 20. yüzyıl Türk tıbbının genel bir değerlendirmesinin yapabilmeli

(3. DÖNEM)

Ders adı: Deontoloji ve tıp tarihinin önemi, Paleopatoloji, Ġlkel

kavimlerde tıp. Sümer, Asur, Babil, Eski Mısır, Hint, Çin, Japon ve
Orta Asya kavimlerinin tababeti ve etik.

AMAÇ: Paleopatoloji hakkında genel bilgiler, paleopatolojik

araştırmalardan geliştirilen lepra tanısı yöntemi, ilkel kavimlerde
içgüdüsel tıp, ilkçağ yüksek kültürlerinden günümüz tıbbına yansıyan
uygulamalar, yılan sembolünün tıp ile ilişkisi.

Ders adı: Hippokrat öncesi Yunan tababeti ve tıbbi etik.

Hippokrat tababeti ve etkileri. Ġskenderiye ekolü, Etrüsk, Roma,
Bizans tababeti ve tıbbi etik.

AMAÇ: Eski Yunan'da hastalıklar, tedavi yöntemleri, Hippokrat'ın

katkıları, klinik tıbbın ortaya çıkışı, yemin geleneğinin doğuşu ve
günümüze kadar geçirdiği evreler, Hippokrat Yemini‟ne eleştirel bir
 112

bakış, hekim sorumluluğunda yeminin yeri. Roma, Bizans tıbbı.

Koruyucu sağlık hizmetlerinin başlangıcı.

HEDEFLER

Bilgi
 1. ve 2. dersin hedefleri, Antik uygarlıklarda içgüdüsel tıbbi
uygulamaları izleyen dönemde Hippokrat‟ın tıbbı bilimsel esaslara
oturtması gibi parlak bir dönemin ardından Hıristiyanlığın etkisi ile
mistik tababetin başlaması, dinin tıptaki olumsuz etkileri yanında
Hıristiyanlığın “charite=şefkat,merhamet” kavramından hareketle ilk
hastanelerin ortaya çıkışının anlatılması ile öğrencilerin bu dönemlerde
yaşanan değişikliklerin nedenleri ve sonuçları üzerinde düşünüp
mukayeseli bir fikir sahibi olmasını sağlamaktır.

Ders adı: Ġslâm tababetinin doğuĢu ve ilk parlak çağı: Er-Razi,

Farabi, Ġbn Sina, El-Biruni, Ebu'l-Kasım, Ġbn RüĢd. Türk-Ġslâm
kültür çevresinde tıbbi etik.

AMAÇ: İslam tababetinin ortaya çıkışı ve gelişmesi, tercüme,

yükseliş ve gerileme dönemleri ile yükseliş döneminde yetişenTürk-
İslam hekimlerinin tanıtılması. Bugünkü tıptaki izleri.

Ders adı: Selçuklu tababeti ve Avrupa'ya etkileri.

Üniversitelerin ve tıp fakülteleri niteliğindeki hastanelerin kuruluĢu.

AMAÇ: Büyük Selçuklularda tıp, Büyük Selçuklu darüşşifaları ile

Anadolu Selçuklu darüşşifalarının coğrafi dağılımı, özellikleri ve tıp
eğitimindeki rolleri.

HEDEFLER

Bilgi
 3. ve 4. derslerin hedefleri, İslam dininin ortaya çıkışı ve İslam
coğrafyasında tıbbın gelişimi,İslam Tıbbının tercüme, yükseliş, gerileme
dönemleri ile bu dönemlerde yetişen ünlü İslam hekimlerinin getirdiği
yenilikler, Büyük Selçuklu İmparatorluğu döneminde yapılanmaya
başlayan medreselerin Avrupa‟daki üniversitelere örnek olması, Selçuklu
darüşşifalarında tıp eğitimi, bu geleneğin Anadolu Selçuklularına geçişi,
Anadolu‟daki darüşşifaların tanıtımı gibi bilgilerin ışığında öğrencilerin
İslâm tıbbı ve Türk-İslâm devletleri olan Büyük Selçuklular ile Anadolu
Selçukluları‟nın tıbba katkıları hakkında bilgilendirilmesidir.
 113

Ders adı: Ġslâm tababetinin etkisi altında Avrupa'da

Rönesans'ın doğuĢu.

AMAÇ: Avrupa'da Rönesans'ın temel ilkeleri ve tıbbi rönesansın

başlangıcı ile genel hatlarının belirtilmesi ve bu gelişmede Türk-İslam
tababetinin etkin rolünün vurgulanması.

Ders adı: XVI. yüzyıl Rönesans tababeti. Vesalius ve

Paracelsus'un tababetin geliĢmesine katkıları.

AMAÇ: XVI. yüzyılda tıpta Rönesans. Vesalius, Leonardo da

Vinci ve Paracelsus'un çalışmaları ve getirdikleri yenilikler, insan
cesetleri üzerinde teşrihe dayalı anatomi ve tıpta kimyanın rolünün
ortaya atılması ile o zamana kadar tıbba hakim olan Skolastik
düşüncenin yıkılması.

Ders adı: XVII. yüzyıl tababeti. W.Harvey'in kan dolaĢımı

teorisi ile Thomas Sydenham ve diğer ünlü hekimlerin teorileri

AMAÇ: Harvey'in büyük buluşu kan dolaşımını tanımlaması,

Galen‟in kan dolaşımı ile karşılaştırılması, ünlü klinikçi Thomas
Sydenham ile bu dönemin diğer tanınmış hekimlerinin teorilerinin
açıklanması.

HEDEFLER

Bilgi
 5., 6. ve 7. derslerin hedefleri, Avrupa‟da her alanda
gerçekleştirilen ve Rönesans adı verilen büyük değişimin doğuşu ve
temel ilkeleri ile pozitif bilimlerdeki buluşların tıbbi rönesansa etkileri,
W. Harvey‟in deneysel olarak büyük ve küçük kan dolaşımını
tanımlaması gibi önemli değişimlerin temelindeki nedenlerin
sorgulanması ve öğrencilerin buluşların ortaya çıkıncaya kadar
geçirdiği evreleri öğrenmeleridir.

Ders adı: Klasik Osmanlı tababeti. XIV. ve XV. yüzyıllarda

Osmanlı tababetinin geliĢmesi. Türkçe yazılan tıbbi eserler ve
Osmanlı Türklerinde tıbbi etik.

AMAÇ: Genel hatlarıyla Osmanlı tıbbının başlangıcı ve 14.-15.

yüzyıllardaki durumu, bu dönemde oluşturulmaya başlanan Türkçe tıp
literatürünün örnekleri olan Türkçe yazılmış ilk tıp kitaplarının ve
yazarlarının tanıtımı, bu dönemde tesis edilen sağlık kurumları.
 114

Ders adı: Osmanlı tababeti. XVII. yüzyılda Avrupa

tababetinin etkilerinin baĢlaması

AMAÇ: XVII.yy.da Avrupa ve Rönesans tıbbının Osmanlı

tıbbına etkileri. Devrin Türkçe tıp kitapları ile hekimlerinin tanıtımı.

HEDEFLER

Bilgi
 8. ve 9. derslerin hedefi, Osmanlı Tıbbının 14.-15.
yüzyıllardaki doğulu ve klasik döneminin özellikleri, bu yüzyıllarda
yetişen tanınmış hekimler, Türkçe tıp literatürü, Osmanlı külliyeleri
kapsamında yer alan darüşşifa, tıp medresesi gibi sağlık kurumları, 17.
yüzyılda Avrupa etkilerinin başlaması, Batı‟dan yapılan tercümelerin
anlatılmasıyla öğrencilerin Türk tıbbının klasik dönemi ile
modernleşme süreci hakkında bilgi sahibi olmalarıdır.

Ders adı: XVIII. yüzyıl tababeti. Avrupa'da tıp ve cerrahideki

geliĢmeler. Modern hastanelerin doğuĢu.

AMAÇ: XVIII. yy.da tıp. Avrupa ve bizde tıp ve cerrahide

gelişmelerin başlaması. Modern hastahanelerin kuruluşunun tıptaki
gelişmelere etkisi.

Ders adı: XIX. yüzyıl tababeti. Paris, Viyana ve Berlin tıp

okullarında modern tababetin geliĢmesi. Bakteriyoloji ve röntgenin
teĢhis ve tedaviye etkileri

AMAÇ: XIX. yy.da özellikle cerrahide büyük aşamaların

kaydedilmesi. Kilometre taşları Morton, Pasteur, Lister, Koch, Röntgen.
Tanı ve tedavide olumlu gelişmeler.

HEDEFLER

Bilgi
 10. ve 11. derslerin hedefleri: bugünkü tıbbi yöntemlerin temel
kavramlarının ortaya çıktığı 19. yüzyılda Paris-Viyana-Berlin tıp
okullarında gerçekleşen, mikroorganizmaların varlığı, asepsi-antisepsi,
röntgen gibi önemli buluşlar, bunların tanı ve tedavideki etkileri,
cerrahinin ilerlemesine katkılarının öğretilmesidir.
 115

Ders adı: Türk tıbbının batılılaĢması. XIX. yüzyılda modern

tıbbiyenin kuruluĢu. Paris, Viyana ve Berlin tıp okullarının modern
Türk tababetinin doğuĢuna etkileri

AMAÇ: Türk tıbbının klasikten modernliğe geçişi. Tıp

eğitiminin modernizasyonunun tanıtılması.

HEDEFLER

Bilgi
 12. dersin hedefi, 10-11. derslerde işlenen konuların yani çağdaş
tıbbi buluşların Türk tıbbına etkileri ile batılılaşmanın başlaması,
yurdumuzda modern tıp okulunun açılışı, Fransız-Alman-Avusturya tıp
okullarının modern Türk Tababetinin doğuşuna etkilerinin
öğretilmesidir

Ders adı: XX. yüzyıl tababeti. Radyoloji, Ġmmünoloji,

Genetik, Biyokimya, Endokrinoloji, Kemoterapi alanında
geliĢmeler. Psikoanalizin doğuĢu, organ transplantasyonu alanında
geliĢmeler.

AMAÇ: XX.yy.da tıp alanındaki gelişmeler. Uzmanlıkların yeri

ve önemi. Psikiyatri‟nin yeni bir disiplin olarak modern tababette yerini
alması.

HEDEFLER

Bilgi
 13.dersin hedefi, öğrencilere, 20. yüzyılda radyoloji,
immünoloji, genetik, biyokimya, endokrinoloji, kemoterapi
alanlarındaki aşamaların ve uzmanlıkların ortaya çıkışının
öğretilmesidir.

Ders adı: Modern tababet ve tıbbi etik (deontoloji).

Avrupa'da ve bizde XIX. yüzyıl sonundan beri tıbbi etik'in
(deontolojinin) tıp tarihi dersleri ile birlikte tıp fakülteleri eğitim
programlarında yer alması.

AMAÇ: Modern tıp eğitiminde tıbbi etiğin öneminin

vurgulanması, özellikle 20.yüzyılda tıp ve cerrahide kaydedilen
gelişmeler neticesinde modern tıp eğitiminde tıbbi etik eğitiminin
kazandığı önemin belirtilmesi.
 116

HEDEFLER

Bilgi
 Deontoloji ve tıbbi etik kavramlarının gelişimi, kapsamı, tıp pratiği
bağlamında yeri ve önemi konularında öğrencileri bilgilendirmek.

Ders adı: Deontolojik açıdan hekim yemini

AMAÇ: Antik çağdan günümüze
andının incelenmesi; çağlar boyunca
metinlerde yer alan etik ilkelerin
gerekliliğinin, içeriğinin, etik ve
tartışılması
hekim andı evriminin ve Hipokrat
farklı yemin metinlerinin ve farklı
değerlendirilmesi; hekim andının
hukukî açıdan bağlayıcılığının

HEDEFLER

Bilgi
 Hekim andının evrimi, günümüzde hekim andının önemi ve
hekimlere yüklediği sorumluluklar konusunda öğrencileri bilgilendirmek.

Ders adı: Etik açıdan hasta hakları ve hekim sırrı.

AMAÇ: Öğrenciye İnsan hakları ve hasta hakları kavramlarının

açıklanması; hasta hakları kavramının tarihçesinin anlatılması; hasta
haklarına ilişkin uluslararası bildirgelerin (Lizbon, Amsterdam, vd)
incelenmesi; hasta hakları kapsamının ve sınırlarının tartışılması; hasta
hakları bağlamında hekimlerin yükümlülüklerinin irdelenmesi; hekim
sırrı kavramının açıklanması; hekim sırrının kapsamının ve istisnalarının
değerlendirilmesi; hekim sırrı bağlamında ülkemizdeki yasal
düzenlemeler ve hekimlere getirdiği yükümlülükler ve sorumluluklar

HEDEFLER

Bilgi
İnsan hakları ve hasta hakları bağlamında, tıp pratiğinde hekimlerin
sorumlulukları ve yükümlülüklerini vurgulamak.

Ders adı: Hekim görevleri, hekim sorumluluğunun genel

kapsamı, teĢhis ve tedavi ile ilgili deontolojik sorunlar.

AMAÇ: Hekim görevleri ve hekim sorumluluğunun tanımlanması;

tarih içerisindeki gelişiminin incelenmesi; tıp pratiğinde teşhis ve tedavi
aşamalarında hekimlerin ve diğer sağlık elemanlarının yükümlülükleri ve
sorumlulukları; idare hukuku, medeni hukuk ve ceza hukuku açısından
hekim sorumluluğunun tartışılması; malpraktisin tanımı; malpraktis
 117

uygulamalarının hekim görevleri ve sorumluluğu çerçevesinde etik ve

hukuk açısından tartışılması

HEDEFLER

Bilgi
 Hekimin görevleri ve sorumlulukları konusunda öğrencileri
bilgilendirmek; meslek hayatlarında taşıyacakları etik ve hukuki
sorumlulukları belirtmek.

Ders adı: Cerrahi ve estetik cerrahi açısından hekim

sorumluluğu.

AMAÇ: Beden bütünlüğü ve beden bütünlüğüne müdahale

kavramlarının açıklanması; cerrahi müdahalelerin hukuka
uygunluğunun ve sınırlarının irdelenmesi; rekonstruktif ve estetik
amaçlı cerrahi müdahalelerin tıp, hukuk ve etik açıdan tartışılması;
cerrahi müdahalelerden ve sonuçlarından doğan hekim
sorumluluklarının tartışılması

HEDEFLER

Bilgi
 Cerrahi ve estetik cerrahi bağlamında, hekimlerin taşıdıkları etik
ve hukuki sorumlulukları belirtmek.

Ders adı: Tıbbi etikle ilgili uluslararası bildirgeler ve tıbbi

deontoloji tüzükleri

AMAÇ: Tıbbi etik ile ilgili uluslararası bildirgelerin içeriklerinin

incelenmesi ve değerlendirilmesi; ülkemizdeki sağlık mevzuatının genel
tanıtımının yapılması; ülkemizdeki ve diğer ülkelerdeki deontoloji
tüzüklerinin karşılaştırılması ve irdelenmesi; uluslararası ve ulusal
bildirge ve tüzüklerin hekimlere yüklediği sorumlulukların ve
bağlayıcılıklarının tartışılması

HEDEFLER

Bilgi
 Tıbbi etikle ilgili uluslararası bildirgeler ve tıbbi deontoloji
tüzükleri bağlamında hekimlerin görevleri, sorumlulukları konusunda
öğrencileri bilgilendirmek.
 118

Ders adı: Dünyada ve ülkemizde etik kurullar.

AMAÇ: Dünyada ve ülkemizde etik kurulların tarihçesinin,

ortaya çıkış nedenleri ve gelişimlerinin incelenmesi; işlevlerine,
amaçlarına ve yapılarına göre etik kurulların değerlendirilmesi;
ülkemizde etik kurullar ile ilgili yasal düzenlemelerin
değerlendirilmesi; ülkemizdeki etik kurulların mevcut konumlarının
tartışılması

HEDEFLER

Bilgi
Dünyadaki ve ülkemizdeki mevzuat çerçevesinde etik kurulların
işlevleri ve yükümlülükleri konusunda öğrencileri aydınlatmak.

Ders adı: Ġnsanlar ve hayvanlar üzerinde deneyler ve

kopyalamanın getirdiği etik sorunlar.

AMAÇ: Tıbbi deneylerin amaçlarının tartışılması; tedavi amaçlı

deneyler ve tedavi amaçlı olmayan deneylerin tanımlanması ve
açıklanması; insanlar ve hayvanlar üzerinde tıbbi deneylerin doğurduğu
ve doğurabileceği sorunların etik ve hukuk açısından irdelenmesi; insan
ve hayvanlar üzerinde yapılan deneylerde hekimlerin yükümlülük ve
sorumluluklarının tartışılması; klonlamanın açıklanması; insanların ve
diğer canlıların klonlanmasının sonuçlarının sosyal, ekonomik, hukukî
ve etik açıdan tartışılması

HEDEFLER

Bilgi
 Tıbbi bilimlerde insanlar ve hayvanlar üzerinde yürütülen
deneylerde, etik ilkeler ve mevcut yasal düzenlemeler çerçevesinde
hekimlerin taşıdıkları sorumluluklar konusunda öğrencileri
bilgilendirmek.

Ders adı: Doku ve organ transplantasyonlarının getirdiği etik

sorunlar.

AMAÇ: Doku ve organ transplantasyonlarının tarihçesi; yaşayan

kişilerden ve kadavradan organ alınarak yapılan nakillerin sosyal,
hukukî ve etik açıdan irdelenmesi; organ ticaretinin tartışılması;
ülkemizde organ ve doku nakli ile ilgili yasal düzenlemelerin ve
hekimlerin sorumluluklarının tartışılması; olgu bazında tartışma
 119

HEDEFLER

Bilgi
 Doku ve organ transplantasyonları çerçevesinde sosyal, etik, hukuki
tartışmalar konusunda öğrencileri bilgilendirmek; ülkemizdeki yasal
düzenlemeleri tanıtmak; bu konuda öğrencilerin etik karar verme
yeteneklerini geliştirmek.

Ders adı: Ötanazi ve getirdiği etik sorunlar

AMAÇ: Yaşama hakkı ve ölüm hakkı kavramlarının tanımlanması ve

incelenmesi; ötanazi kavramının tanımlanması; pasif-aktif, istemli-istemsiz
ötanazi ayrımının yapılması; ötanaziyi savunan ve karşı çıkan görüşlerin
incelenmesi; intihar ve intihara yardımın tartışılması; yaşamın
dokunulmazlığı ve hastanın özerkliği ilkeleri çerçevesinde ötanazi
uygulamalarının tartışılması; ülkemizde ötanazi ve intihara yardıma ilişkin
hukukî mevzuatın tartışılması; olgu bazında tartışma

HEDEFLER

Bilgi
 Ötanazi lehinde ve aleyhindeki görüşler ile ülkemizdeki yasal
düzenlemeler karşısında ötanazi uygulamalarının durumu konularında
öğrencileri bilgilendirmek.

Ders adı: Konsültasyon ve hekim raporu.

AMAÇ: Konsultasyonun tanımlanması; konsultasyonu gerektiren

durumların ve konsultasyonda karşılaşılan etik sorunların irdelenmesi;
hekim raporunun tanımlanması; rapor türlerinin incelenmesi; rapor yazma
hususunda hekimlerin yükümlülüklerinin ve hukukî açıdan
sorumluluklarının tartışılması

HEDEFLER

Bilgi
 Tıp pratiğinde karşılaşacakları konsultasyon ve rapor düzenleme
uygulamalarına ilişkin olarak, öğrencileri etik ve hukuki açıdan yeterli
bilgi ile donatmak.

Ders adı: Abortus, doğum kontrolü ve nüfus planlamasının

deontolojik açıdan incelenmesi.
 120

AMAÇ: Doğum kontrolü ve nüfus planlaması kavramlarının açıklanması;

Malthus'un nüfus teorisinin açıklanması; farklı doğum kontrol
yöntemlerinin etik açıdan irdelenmesi; abortusun tanımlanması; ülkemizde
abortus (rahim tahliyesi) ve sterilizasyonla ilgili yasal düzenlemelerin
irdelenmesi; tıbbi tahliye ve ülkemizde tıbbi tahliye ile ilgili yasal
düzenlemelerin irdelenmesi; abortusun ve sterilizasyonun etik açıdan
tartışılması

HEDEFLER
Bilgi
 Abortus, doğum kontrolü ve nüfus planlamasına ilişkin etik tartışmalar
ile ülkemizdeki yasal düzenlemeler konusunda öğrencileri
bilgilendirmek, etik ve hukuki sorumlulukları konusunda aydınlatmak.

Ders adı: Suni döllenme ve tüp bebek konusunun etik açıdan

incelenmesi.

AMAÇ: Yardımcı üreme tekniklerinin etik açıdan incelenmesi;

inseminasyon, IVF, donör kullanılması, sperm bankaları, kiralık rahim,
dondurulmuş embriyoların yol açtığı etik, sosyal ve hukukî sorunların
tartışılması; ülkemizde yardımcı üreme tekniklerine ilişkin yasal
düzenlemeler ve hekimlerin yükümlülüklerinin tartışılması

HEDEFLER

Bilgi
 Yardımcı üreme tekniklerine ilişkin etik tartışmalar ile ülkemizde yasal
düzenlemeler konusunda öğrencileri bilgilendirmek, etik ve hukuki
sorumlulukları konusunda aydınlatmak.

Ders adı: Gen manipülasyonları ve getirdiği etik sorunlar.

AMAÇ: Genetik tanı ve tedavi yöntemlerinin getirdiği etik, sosyal ve

hukukî sorunların irdelenmesi; preimplantasyon tanı ve prenatal tanı
yöntemleri ve sonuçlarının etik açıdan tartışılması; İnsan genomu
projesinin tanıtılması; bitkiler, hayvanlar ve insanlar üzerindeki genetik
manipülasyonların ve olası sonuçlarının tartışılması

HEDEFLER

Bilgi
 Genetik çalışmalara ve pratikteki uygulamalara ilişkin etik tartışmalar
konusunda öğrencileri bilgilendirmek; tıp pratiğinde karşılaşılabilecek
durumlarda etik karar verebilme yeteneklerini geliştirmek.
 121

9- TIBBĠ BĠYOLOJĠ ANABĠLĠM DALI

Ders adı: YaĢamın baĢlangıcı ve evrim teorileri

AMAÇ: Öğrencilerin, üzerinde yaşamakta olduğumuz dünyada,

ilk oluşan canlının hangi şartlarda oluşacağı ve bilimsel anlamda
evrimleşebileceği ile ilgili bilgi ve düşünceleri kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Dünyanın nasıl oluştuğu hakkında bilgisi olmalı
 İlk organik moleküllerin meydana gelebilmesi için hangi
inorganik moleküllerin var olduğunu bilmeli.
 Moleküler evrimleşme için gerekli şartları bilmeli.
 Üç önemli makromolekülden - RNA , protein, DNA-
hangisinin ilk sentezlendiğini ve bilgi aktarımının üç molekül arasında
nasıl gerçekleştiğini bilmeli
 İlk canlı hücre tanımına giren yapının özelliğini bilmeli
 Evrim düşüncesinin ortaya çıkış nedenlerini ve bu konudaki
bilimsel teorileri bilmeli
 Evrimleşme süreci içerisinde mutasyonların etkisini ve
mutasyonsuz bir yaşamın mümkün olamayacağını bilmeli
 Evrim teorilerini destekleyen bilim dallarının ne gibi kanıtlar
ileri sürdüğünü bilmeli
 Canlılar arasında akrabalık ilişkilerinin derecesini hangi
moleküler yapılar esas alınarak incelenebileceğini bilmeli

DavranıĢ
 Üniversite eğitimi alan bir insan olarak, bir canlının (bilimsel
olarak) meydana geliş şartlarını ve evrim kuramını her türlü ortamda
savunmalı, bilimsel olmayan evrim karşıtı düşüncelere karşı tepkisini
verebilmeli.

Ders adı : Hücrenin yapısı ve hücre tipleri

AMAÇ : Öğrencilerin hücrenin yapısı ve hücre farklılaşması ile

oluşan hücre tipleri konusunda bilgi ve beceri kazanması.
 122

HEDEFLER

Bilgi
 Prokaryot ve ökaryot hücrelerin özelliklerini bilmeli,
 Ökaryotik hücrenin yapısını, şeklini ve büyüklüğünü bilmeli,
 Ökaryotik hücrenin kimyasal yapısını tanımlayabilmeli,
 Hücrenin nasıl farklılaştığını, ökaryotik gen repressör ve
regülatör proteinlerini açıklayabilmeli,
 İnsan vücudundaki hücre tiplerini tanımlayabilmeli,

Beceri
 Işık mikroskopta farklı tip ve büyüklükteki hücreleri ve
gözlenebilen hücre kısımlarını ayırdedebilmeli.

Ders adı : Hücre membranı ve reseptörleri

AMAÇ : Öğrencilerin hücre membranının dinamik yapısı

hakkında bilgi sahibi olması

HEDEFLER

Bilgi
 Plazma zarın moleküler yapısını bilmeli,
 Membran lipidlerini,ve bunların nasıl iki tabaka oluşturduğunu
bilmeli,
 Membrandaki lipid moleküllerinin hareketli olduğunu ve hangi
hareketleri yapabildiklerini bilmeli,
 Membran proteinlerinin zarın yapısına nasıl katıldıklarını ve
zarda yer değiştirebildiklerini bilmeli,
 Glikokaliksin yapısını ve fonksiyonlarını açıklayabilmeli,
 Hücre sinyalinin genel prensiplerini sayabilmeli,
 Membran proteinlerinin bir kısmının sinyal ile etkileşen reseptör
olduğunu bilmeli,
 Hücre yüzey reseptörleri dışında hücre içerisindeki reseptörleri
ve bu reseptörlerin nasıl çalıştığını tanımlayabilmeli,
 Salgılanan moleküllerle ilgili sinyal çeşitlerini açıklayabilmeli,
 Farklı hücrelerin aynı kimyasal sinyale farklı yanıt
verebileceğini bilmeli,
 Hücre yüzey reseptör proteinlerinin çeşitlerini belirtebilmeli,
 Sinyalin hücre zarındaki reseptöre bağlanmasından sonra
sinyalin hücre içerisine nasıl iletildiğini bilmeli.
 123

Ders adı: Sitozol ve hücre iskeleti

AMAÇ: Öğrencinin sitozol yapısının önemi ve hücre iskelet sistemini

oluşturan maloküler yapılar ile bu yapıların fonksiyonları konusunda
bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Kimyasal reaksiyonların meydana geldiği hücre iç ortamının
şartlarını ve yapısını bilmeli
 Sitozolun sıvı ve partiküler kısımları ve organizasyonunu bilmeli
 Hücre içi transportta önemli rolü olan mikrotubul yapısını oluşturan
alt birimleri, polimerizasyonun işlevini bilmeli
 Hücre bölünmesi sırasında kromozom hareketinin mikrotubullere
bağlı olduğunu, kanser tedavisinde bu yapıların bozulmasına neden olan
ilaçların (antimitotikler) kullanıldığını bilmeli
 Hücre içi hareketlerde sorumlu olan diğer kuruluşun aktin filamanlar
tarafından sağlandığını söyleyebilmeli
 Farklı tip hücrelerde birbirlerinden farklı genler tarafından
sentezletilen 6 ayrı aktin filamanın bulunduğunu, genlerde meydana
gelen mutasyonlar sonucunda duyu kayıplarının olabileceğini bilmeli
 İntermediate filamanların kaç tip olduğunu, hangi moleküler tipte
ayırt edildiğini bilmeli
 İntermediate tip filamanların hücreye özgü dağılım gösterdiğini
bilmeli
 Keratin filamanların hücrelerdeki dağılımları ile gösterdikleri
farklılıkların özellikle epitelyal kökenli kanser tiplerinin belirlenmesine
yardımcı olduklarını bilmeli
 Keratin genlerinde meydana gelen mutasyonlar sonucu büllü
hastalılara ,mekanik yaralanmalara karşı duyarlı hale gelinebildiğini
bilmeli
 Aynı hücrede farklı intermediate tip filamanlar bulunsa da bunların
birlikte polimerleşme göstermediklerini bilmeli

Ders adı: Organeller

AMAÇ: Öğrencinin hücrenin fonksiyonel birimleri olan organellerin

yapısı, görevleri ve hastalıklar ile ilişkili bilgi kazanması

HEDEFLER
Bilgi
 Hücre içinde ve hücre dışında fonksiyonel olan protein
sentezinin nerelerde gerçekleştiğini bilmeli
 124

 Endoplazmik retikulumda sentezlenen proteinlerin

glikosilasyonunu bilmeli
 Detoksifikasyonun hangi organeller tarafından gerçekleştiğini
bilmeli
 Lizozomal enzim sentezinin hangi aşamalardan geçerek
tamamlandığını, bu enzimlerin eksikliğine bağlı hastalıkları bilmeli
 Golgi kompleksinin yapı ve fonksiyonunu sayabilmeli
 SER‟in özelleşmelerine bağlı fonksiyonlarını bilmeli
 Mitokondrilerin yapısını, organizasyonunu ve diğer
organellerden olan farkını bilmeli
 Mitokondrial DNA‟daki mutasyonlara bağlı hastalıklarda
maternal kalıtım özelliği gösterdiğini bilmeli
 Peroksizomların yapısını, içerdiği enzimleri ve hücre içindeki
enzimatik reaksiyonları bilmeli

Ders adı: Nukleus ve kromozomlar

AMAÇ: Öğrencinin eukaryotik canlılarda genetik materyali

içeren nukleusun yapısını, genetik madde DNA‟nın nukleus içerisinde
yapılanması hakkında bilgi ve beceri kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Nuklear membran, periferal lamina ve nüklear matriks
kavramlarını bilmeli
 Nukelus ve sitoplazma arasında madde transportuna izin veren
por yapısını bilmeli
 İki ortam arasında geçebilen moleküllerin taşıdıkları sinyaller
aracılığı ile por içinden aktif olarak taşındıklarını bilmeli
 İnsan genomunu oluşturan DNA‟nın boyutu ve kaç
kromozomda paketlendiğini bilmeli
 DNA materyalinin kondansasyonunda rol oynayan nüklear
proteinler ile nasıl paketlendiğini, heterokromatin ve eukromatin
kavramlarını bilmeli
 Kromozom kondansasyonunun ve metafaz kromozom yapısının
nasıl meydana geldiğini X-kromozom inaktivasyonunu bilmeli
 Kromozomların sentromerlerine göre isimlendirildiğini, insan
karyotipinde 22 çift otozomal kromozomun 7 grup halinde A- G‟ye
doğru sıralandığını, cinsiyet kromozomlarının C ve G grubu
kromozomlar arasında yer aldığını bilmeli
 Nukleolusun ribozom oluşumunda rol oynadığını bilmeli
 125

Beceri
 Metafaz kromozomları, homolog kromozomlar halinde
eşleştirip karyotip çıkarabilmeli ve bu sayede hem sayısal hem de
yapısal (ör. translokasyon gibi) anomalileri saptayabilmeli

Ders adı: Hücre siklusu

AMAÇ: Öğrencinin eukaryotik canlılarda hücre siklusu ve

kontrol mekanizmaları konusunda bilgi kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Hücre siklusu kavramını ve her hücre tipinde aynı sürekliliği
göstermediğini bilmeli
 Memelilerde ve dolayısı ile de insanda her hücre tipinin
rejenerasyon yeteneğinin aynı olmadığını bilmeli
 İnterfazın üç evresinde de sentez olaylarının hangi amaca
yönelik olarak yapıldığını bilmeli
 Siklus kontrolünün hangi evrelerde hangi geçişler için etkili
olduklarını bilmeli
 Siklusu kontrol eden özelleşmiş proteinleri ve etki
mekanizmalarını bilmeli

Ders adı: Mitoz bölünme

AMAÇ: Öğrencilerin mitoz bölünmenin hangi tip hücrelerde ne

sıklıklarla meydana geldiğini, kromozom hareketinin nasıl
gerçekleştiğini ve bundan nasıl yararlanabileceği hakkında bilgi
kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Mitoza giren bir hücrede hangi değişikliklerin meydana
geldiğini bilmeli
 Sitokinez ve karyokinez farkını bilmeli
 Mitotik ağın nasıl oluştuğunu bilmeli
 Mitoz evrelerini sıralayabilmeli
 Anafaz evresinde kromozom hareketinin nasıl gerçekleştiğini
bilmeli
 Gerek kromozomların yoğunlaşmasında gerekse nuklear
membranın yıkılmasında Mitoz Promoting Factor (MPF)‟ün rolünü
bilmeli
 126

Ders adı: Mayoz bölünme

AMAÇ: Öğrencinin eşeyli üreyen canlılarda türe özgü kromozom

sayısının nasıl korunduğunu ve çeşitli karakterlerin nasıl harmanlandığı
hakkında bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Bu bölünmenin yanlızca eşey hücrelerinin gelişimi sırasında
meydana geldiğini bilmeli
 İki bölünme halinde tamamlandığını, evrelerin mitoz evreleri
gibi sıralandığını ve I. profaz evresinin uzun olup kendi arasında farklı
safhalardan meydana geldiğini blimeli
 I. olgunlaşma bölünmesinde homolog kromozomların ayrılması
sırasında krossing-over nedeni ile anne ve babadan gelen homolog
kromozomların kromatidleri arasında parça değişikliği olduğunu bilmeli
 Erkek ve dişi cinsiyet hücrelerinde bu bölünmelerin
tamamlanması halinde ne tip hücrelerin meydana geldiğini bilmeli
 Konu ile ilgili tanımları yapabilmeli
 Mayoz bölünmeye giren bir hücre ile bölünmeyi tamamlayan
hücrenin kromozom sayısı ve DNA içeriği açısından farklılığını bilmeli

Ders adı: GeliĢim biyolojisi

AMAÇ: Öğrencinin üreme sistemi, cinsiyet hücrelerinin gelişimi

ve döllenme hakkında bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Embriyonal dönemde primordial germ hücrelerin gonadlara
nasıl yerleştiğini bilmeli
 Over/Testis farklanmasının nasıl olduğunu bilmeli
 Erkek cinsiyet hücresi spermiumun gelişimininin
(spermatogenez) tüm aşamalarını bilmeli
 Dişi cinsiyet hücresi ovumun gelişim aşamalarını ve erkek
cinsiyet hücresinin gelişiminden olan farklılıkları bilmeli
 Gonadlar üzerine hipofiz hormonlarının etkisini bilmeli
 Puberta döneminden itibaren ovarian siklus süresince dişi
genital sistemde meydana gelen değişiklikleri bimeli
 127

 Döllenmenin gerçekleşebilmesi için spermin dişi genital sistemde

geçirdiği kapasitasyonu ve akrozomal reaksiyonları bilmeli
 Döllenmeden sonra dişi cinsiyet hücresindeki gelişimi bilmeli
 Erkek ve dişilerde fertilizasyona neden olan faktörleri sayabilmeli
 Döllenmeyi engelleyen durumları bilmeli
 Konu ile ilgili bütün tanımları açıklayabilmeli

Ders adı : Nükleik asitler, DNA yapısı ve replikasyon.

AMAÇ : Öğrencinin hücrede bilgi taşıyan, bilgi deposu olan, DNA

molekülü ile bilginin hücre içine yayınlanmasını ( başlıca amaç protein
sentezi )sağlayan RNA‟ nın yapısı hakkında ve çift sarmal haldeki DNA‟
nın her bir şeridinin kendine yeni bir komplemanter şeridi nasıl yaptığı
konusunda bilgi kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Nükleik asitlerin tanımını, moleküler yapısını ve şematik
gösterilişini bilmeli.
 DNA‟ nın yapısı, genetik fonksiyonu, reverse transkripter cDNA,
Watson-Crick modeli hakkında temel bir bilgiye sahip olmalı.
 Prokaryotik ve ökaryotik DNA‟ nın özelliklerini, DNA‟ nın
fiziko-kimyasal özelliklerini anlatabilmeli.
 a)DNA‟ nın kendini eşlemesini anlatabilmeli. Replikasyon : 1-
Koruyucu, 2- Yarı koruyucu mekanizma. Bu mekanizmaları bilmeli
b)DNA‟ nın enzimatik oluşumu kakkında bilgi sahibi olmalı
 DNA sentezini etkileyen kimyasal ve fiziksel etkenleri bilmeli
 Bir gen kesiklimidir, araya giriştirilmiş diziler nelerdir bilmeli.

Ders adı: RNA yapısı ve transkripsiyon

AMAÇ : Örencinin RNA yazısının kodonları ve çeşitleri (mRNA,

tRNA ve rRNA) ile RNA basımı (transkripsiyon) hakkında bilgi
kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Gen ekspresyonu : Transkripsiyon, RNA sentezi ve RNA‟ nın
eşlenmesini kavramalı
 Gen ekspresyonunun düzenlenmesi ( Lac-Operon, RNA
sentezinin denetimi) hakkında bilgi sahibi olmalı
 128

Ders adı: Öğrencinin protein sentezi, protein molekülünün

Ģekillenmesi, enzimlerin genel özellikleri hakkında bilgi kazanması

AMAÇ: Öğrencinin tüm canlıların en önemli yapı taşlarından biri

olan protein molekülünün DNA‟daki kalıtsal bilgiye uygun olarak nasıl
yapılandırıldığını öğrenmesi ve protein moleküllerinin işlevselliğini
protein yapıdaki enzim makromolekülleri üzerinde deneysel olarak
bilgilendirilmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 DNA‟daki kalıtsal bilginin aktarıldığı mRNA molekülündeki
baz dizilerindeki sıralanmanın önemini bilmeli,
 Proteinlerin yapıtaşları olan amino asit moleküllerinin
yapılanması, çeşitleri ve özelliklerini öğrenmeli,
 Hücre içi ve sekrete proteinlerin sentezindeki benzerlik ve
farklılıkları öğrenmeli,
 Translasyonda ikili ve üçlü kompleks oluşumları için gerekli
koşullar ve enzimatik mekanizmaları bilmeli,
 Bir polipeptid zincirinin sentezinde geçirilen aşamaları
öğrenmeli,
 Sentezlenen polipeptid zincirinin bir protein molekülü olarak
düzenlenmesi için yapılan işlemleri öğrenmeli,
 Protein yapıda enzimlerin işlevsel bölümlerinin özellikleri ile
enzim aktivasyonu ve inhibisyonu için gerekli mekanizmaları
öğrenmeli,

DavranıĢ
 Aldığı tıp eğitiminin gereği olarak insan oganizmasının
yapılanmasındaki önkoşullardan biri olan protein yapıda elemanların
şekillenmesi, aktivasyonu ve yıkımındaki özelliklerini kavramalı,
 Moleküler düzeyde bilgi pekiştirmek, deneysel düzenekler
kurmada ve yöntem geliştirmede bu temel bilgileri kullanabilmeli,
 Bu bilgileri sağaltımda uygun prosedürlerin seçiminde
kullanabilmeli.

Ders adı : Genetik genel açıklama

AMAÇ : Öğrencilerin temel genetik konusunda bilgi ve davranış

kazanması ve kazanılan bu ön bilgilerin üzerine klinikteki genetik
bilgilerin inşasını yapabilmesi.
 129

HEDEFLER

Bilgi
 Genetik biliminin nasıl ortaya çıktığını bilmeli,
 Gen kavramı hakkında bilgi sahibi olmalı,
 Ökaryotik gen yapısını bilmeli,
 Klasik genetik çalışmaları hakkında bilgi sahibi olmalı,
 Temel genetikteki terimlerin tanımlarını yapabilmeli,

DavranıĢ
 Kalıtsal özelliklerin kuşaklar boyunca taşındığını kişisel
çevresine aktarabilmeli.

Ders adı : Mendel genetiği ve kalıtım biyolojisi

AMAÇ : Öğrencilerin Mendel‟in yaptığı çalışmalara uyan ve

uymayan kalıtım hakkında ve kalıtım kalıpları ( Örn.Otozomal
dominant kalıtım ve diğerleri) ile aile ağacı (pedigri) ve bağlantı
hakkında klinik öncesi temel bilgi, beceri ve davranış kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Mendel‟in yaptığı çalışmalarla tek genli kalıtım örneklerini
kavramalı,
 Çok genli kalıtımda, bir özellik için birçok genin iş gördüğünü
bilmeli,
 Normal ve çok genli kalıtım örneklerini bilmeli,
 Konu ile ilgili terimlerin tanımını yapabilmeli,
 Otozomal dominant ve resesif kalıtıma ilişkin özellikleri
sıralıyabilmeli,
 X‟e bağlı dominant ve resesif kalıtıma ait özellikleri
ayırtedebilmeli,
 Mitokondrial kalıtım konusunda bilgi sahibi olmalı,
 Aile ağacı (Pedigree) yöntemi konusunda bilgi sahibi olmalı, bu
yöntemde kullanılan uluslararası simgeleri bilmeli ve pedigri çiziminde
bunları doğru olarak kullanabilmeli,
 “Genetik danışmanlık” merkezi ve genetik danışmanın görevi
hakkında ön bilgiye sahib olmalı,
 Bağlantı ve genetik harita yapımı hakkında bilgi sahibi olmalı.
 130

Beceri
 Laboratuvar çalışmasında kalıtım biçimlerine ( Otozomal
dominant kalıtım ve diğerleri) uygun olarak ilgili standart pedigri
simgelerini kullanarak “aile ağacı” çizimi yapabilmeli.

DavranıĢ
 Kalıtsal hastalıkların kuşaktan kuşağa aktarıldığını, özellikle
akraba evliliklerin olası risklerini yakın çevresine bildirmeli.
 Bu konuda başvurulacak “Genetik danışmanlık” merkezinin
bulunduğunu ve bu merkezin görevini kişisel çevresine anlatmalı.

Ders Adı : Mutasyonlar

AMAÇ : Öğrencilerin mutasyon konusunda bilgi ve davranış

kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Mutasyonun hücrelerde ne şekilde oluşabileceğini bilmeli,
 Mutasyonun zararlarının yanında evrimsel önemini de
kavramalı,
 Kromozom yapısı değişikliklerinin neler olduğunu şekil çizerek
anlatabilmeli,
 Gen mutasyonunun oluşum biçimlerini bilmeli,
 Gen mutasyonunun nasıl baskılanabileceğini anlatabilmeli,
 Genom mutasyonlarını, genom mutasyonlarından anöploidinin
oluşum nedenlerini anlatabilmeli,
 Kendiliğinden ortaya çıkan mutasyonlar ile deneysel
mutasyonlar hakkında bilgi sahibi olmalı,
 Kromozom yapısı mutasyonların ve gen mutasyonlarının nasıl
gösterilebileceğini bilmeli.

DavranıĢ
 Mutasyonun ne olduğunu ve olası etkilerini çevresine anlatmalı.
Etkilenmiş bireyi ve/veya ailesini yapılması gereken şeyler hakkında (
Genetik Danışmanlık Merkezine başvurmaları gibi) bilgilendirmeli.

Ders adı : Mutajen ve teratojen etkenler

AMAÇ: Öğrencilerin mutajen ve teratojen etkilerin neler olduğu

ve organizmadaki etkileri hakkında bilgi ve davranış kazanması.
 131

HEDEFLER

Bilgi
 Mutajen etkenleri sayabilmeli,
 Mutajen etkenlerin herbirinin etkisini ayırtedebilmeli,
 Deneysel mutajenleri söyleyebilmeli
 Teratojen etken olarak dış ve iç faktörleri sayabilmeli

DavranıĢ
 Özellikle laboratuvarlarda mutajen etkiye sahip kimyasal ve
radyoaktif maddelerin nasıl kullanılması gerektiği konusunda
çalışanları uyarmalı. Bu maddelerden etkilenme sözkonusu olduğunda
yapılması gerekenleri önceden bilmeli, dolayısıyla çalışma koşullarını
önceden hazırlamalı.
 Nikotin, uyuşturucu, kimyasal ilaçlar, çevre kirliliği, radyasyon,
Ultraviyole ışını gibi mutajenlerin etkileri hakkında kişisel olarak
çevresindekileri bilgilendirmeli.

KLĠNĠK BĠLĠMLER
1- ADLĠ TIP ANABĠLĠM DALI

Ders adı : Etik ve insan hakları ihlalleri

AMAÇ : Öğrencinin tıbbi uygulamalarda etik yaklaşım, adli

olguların tıbbi etik ilkeler çerçevesinde değerlendirilmesi, hasta hakları,
insan hakları ihlallerinde hekim sorumluluğu ve işkence tanısı
konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Tıbbi etik ilkeler, tüzük ve yönetmelikler ile ilgili yasaları
söyleyebilmeli,
 Dünya Tabipler Birliği (WMA) ve Türk tabipleri Birliği
Bildirge ve kararları ile uygulama alanlarını tanımlayabilmeli,
 Hasta-hekim ilişkisi, hastanın muayenesi ile tedavisinde
aydınlatılmış onay kavramlarını bilmeli,
 Adli olgularda tıbbi etik ilkelere uygun muayene koşullarını
sayabilmeli;
 İnsan hakları ihlallerini sıralayabilmeli,
 132

 Uluslararası hukuk, WMA ve Türkiye‟ki yasalar çerçevesinde

işkenceyi tanımlayabilmeli,
 İşkence tipleri ve klinik bulguları sayabilmeli,
 İşkence tiplerine göre kullanılan laboratuvar yöntemlerini
sayabilmeli,
 Konsültasyonun önemi ve işlevini tanımlayabilmeli,
 İşkence olgularında adli rapor düzenleme tekniğini bilmeli.

Beceri
 Hasta muayenesinde gerekli aydınlatmayı gerçekleştirerek yazılı
onay belgesi düzenleyebilmeli,
 İnsan hakları ihlali iddiası ile gelen hastada uygun ortamda
anamnez alabilmeli,
 Sistem muayenesi ve ihlal tiplerine göre gerekli muayeneleri
yapabilmeli,
 Gerekli konsültasyonları belirleyebilmeli,
 Gerekli laboratuvar incelemelerini belirleyebilmeli,
 Anamnez ve bulguların yer aldığı ayrıntılı bir geçici adli rapor
düzenleyerek, konsültasyon ve laboratuvar gereklerini de belirterek
olguyu bir merkeze sevk edebilmeli,

DavranıĢ
 Tıbbi etik ilkeler ışığında hekimlik uygulamasının
koşullarını, insan haklarının evrensel boyutunu kavramalı ve hasta-
hekim, hekim-hekim ilişkilerinde etik değerlere uygun hekim
sorumluluğunu yansıtabilmeli.

Ders adı : Postmortem interval (PMI)

AMAÇ : Öğrencilerin postmortem intervalin hukuki boyutları,

işlevi ve kullanılan parametreler ile bu parametrelerin araştırılması
konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
Postmortem intervalin tanımını yapabilmeli,
Hukuki boyutu ve kullanım alanını tanımlayabilmeli,
PMI belirlenmesinde kullanılan parametreleri sayabilmeli,
PM değişimleri kullanarak PMI belirleme koşullarını
değerlendirebilmeli.
 133

Beceri
 Ölü muayenesinde tamamladığı fiziksel PM değişimleri PMI için
kullanabilmeli,
 PMI için gerekli ve olay yerindeki verileri saptayıp, örnekleme ve
kayıt işlemlerini gerçekleştirebilmeli,
 PMI belirlenmesindeki sınırları ve eksikleri tanımlayabilmeli.

DavranıĢ
 PMI için olay yeri ve ölü muayenesi ile alınan örneklerin
korunma koşullarının önemini kavrayıp adli olgularda PMI
araştırmasının yapılması için ekip elemanlarını yönlendirebilmeli.

Ders adı : Postmortem değiĢimler

AMAÇ : Öğrencilerin ölüm süreci, postmortem değişimler,

değişimin etkenleri ve postmortem muayenede tanı konusunda bilgi,
beceri ve davranış kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Postmortem değişimlerin sınıflamasını yapabilmeli,
 Postmortem değişimde rolü bulunan etkenleri sayabilmeli, olay yeri
incelemesi ile etkenlerin saptanma koşullarını söyleyebilmeli,
 Ölüm sürecinde varolan etkenler, postmortem değişimler ve zaman
ilişkisini söyleyebilmeli,
 Ölü muayenesinde postmortem değişimlerin araştırılma yöntemlerini
ve örnek alım teknikleri ile yapılabilecek ileri incelemeleri
söyleyebilmeli,
 Postmortem değişimlere ölüm nedenlerinin etkilerini sayabilmeli,
 Postmortem değişimlerin kullanım alanlarını açıklayabilmeli,

Beceri
 Ölü muayenesinde fiziksel postmortem değişimleri araştırıp
düzeylerini ve özelliklerini tanımlayabilmeli,
 Biyolojik postmortem değişimler için uygun örnek toplama, saklama
işlemlerini gerçekleştirebilmeli,
 Biyokimyasal postmortem değişimler için örnek toplama, saklama
işlemlerini gerçekleştirebilmeli,
 Zorunlu durumlarda otopside histopatolojik postmortem değişimler
için gerekli organ örneklerini alma ve saklama işlemlerini
gerçekleştirebilmeli,
 Postmortem değişimleri ölüm muayene tutanağına aktarabilmeli,
 134

 Postmortem değişimlerden yararlanım olanakları ve sınırlarını

bilmeli,
 Postmortem artefaktları ayırabilmeli,
 Olay yerindeki etkkenleri tanımlayabilmeli,

DavranıĢ
 Postmortem değişimlerin kapsamlı bir ölü muayenesi ve olay
yeri incelemesi ile saptanabileceğini ve adli olguların aydınlatılması
için önemini ve sınırlarını bilmeli ve ekip elemanlarını da bu amaçla
yönlendirebilmeli.

Ders adı : Cinsel suçlar

AMAÇ : Öğrencinin cinsel saldırıya uğrayan olgulara yaklaşım,

muayene koşullarının oluşturulması, muayene yöntemleri, materyal
alımı, uygun disiplinler arası işbirliğinin sağlanması ve adli rapor
düzenleme alışkanlığı konularında bilgi, beceri ve davranış kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Konu ile ilgili yasal tanımları söyleyebilmeli
 Tıbbi kanıt olabilecek örneklerin sayılabilmesi, alımı ve
saklanma yöntemlerini söyleyebilmeli
 Uygun muayene koşullarının oluşturulmasını sağlayacak
ilkeleri söyleyebilmeli
 Sistematik muayenenin yanısıra cinsel saldırı olgularının
değerlendirilmesinde gerekli muayene yöntemlerini söyleyebilmeli
 Konsültasyon gereklerini söyleyebilmeli
 Adli rapor düzenleme kurallarını açıklayabilmeli

Beceri
 Cinsel saldırıya uğrayan olgulara yaklaşım yapabilmeli
 Bir cinsel saldırıda birinci basamak muayenesini yapabilmeli
 Uygun meteryal alımı ile basit laboratuar yöntemlerinin
uygulanması ve gerektiğinde görüş alınacak ilgili laboratuarları
değerlendirebilmeli
 Tüm bulgu ve sonuçları değerlendirerek adli rapor düzenleme
alışkanlığını kazanmalı
 Konsültasyon ve sevk zincirini işletilebilmeli
 135

DavranıĢ
 Bir cinsel saldırı sonrası olası komplikasyonları bilerek uygun
disiplinler arası işbirliğini sağlayarak hastayı yönlendirmeli

Ders adı : Toksik Gazlar

AMAÇ : Öğrencinin toksik gazlara bağlı entoksikasyonlarda

muayene ve tanı konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Toksik gazların tanımı ve sınıflamasını söyleyebilmeli
 Toksik gazlar içeresinde en sık rastlanan CO‟in özelliklerini
sayabilmeli
 Toksik gaz entoksikasyonunda klinikve postmortem
bulgularını sayabilmeli
 CO‟in zehirlenme oluşturma mekanizması ile karşılaşılan
miktara göre vücut üzerindeki etkilerini açıklayabilmeli
 CO zehirlenmelerinde akut ve kronik belirtileri tanımlamalı
 Örnek alma ve saklama tetkiklerini söyleyebilmeli
 Adli rapor düzenleme kurallarını söyleyebilmeli

Beceri
 Toksik gazlara bağlı ölüm olgularında muayene yapıp dış
muayene bulgularını tanımlayabilmeli,
 Ölüm olgularında dış muayene bulgularını kaydedip sevk
zincirini işletebilmeli,
 Zorunluluk halinde otopsi işlemini gerçekleştirebilmeli,
 Otopside uygun materyal alımını sağlayabilmeli,
 Alınan materyali ilgili laboratuara uygun koşullarda
bozulmadan yollayabilmeli,
 Tüm bulgu ve sonuçları içeren raporu düzenleyebilmeli.

DavranıĢ
 Toksik gaz entoksikasyonlarında adli olgu değerlendirme
sürecini kavrayıp disiplinler arası işbirliğini sağlayabilmeli.

Ders adı : Toksikoloji

AMAÇ : Öğrencinin entoksikasyonlarda muayene ve tanı

konusunda bilgi, beceri ile otopside ve materyel incelemesinde
davranış alışkanlığını kazanması.
 136

HEDEFLER

Bilgi
 Toksikolojinin tanımı ve toksik maddelerin hangi dozlarda ne
çeşit etkiler yapacağını söyleyebilmeli
 Toksik maddelerin vücuda giriş şekilleri ve vücut üzerindeki etki
ve belirtilerini sayabilmeli
 Zehirlenmelerin akut ve kronik belirtilerini sayabilmeli
 Toksik maddeler içinde en sık rastlanan maddeler sonrası ortaya
çıkan tablolar ile bu maddelerin yapmış olduğu etkileri sayabilmeli
 Zehirlenmelerde olay yeri inceleme ve örnek alım tekniklerini
söyleyebilmeli,
 Otopside örnek alma ve gönderme yöntemlerini tanımlayabilmeli,
 Otopsi kurallarını söyleyebilmeli,

Beceri
 Toksik maddelere bağlı ölüm olgularında dış muayene
yapabilmeli,
 Entoksikasyon bulgularını araştırabilmeli,
 Otopsi için cesedi uygun koşullarda sevk edebilmeli,
 Dış muayenede gerekli örnekleri alabilmeli,
 Mezar açmada dış muayene yapabilmeli,
 Mezar açmada gerekli örnekleri alabilmeli,
 Zorunlu koşullarda iç muayene ile örnek alımını ve merkeze
uygun koşullarda sevkini gerçekleştirebilmeli,
Adli rapor düzenleyebilmeli.

DavranıĢ
 Entoksikasyonlarda disiplinler arası işbirliğini sağlayabilmeli ve
adli olgu değerlendirmesini kavramalı.

Ders adı : Adli raporlar

AMAÇ : Adli olgulara yaklaşım, bilirkişilik, muayene koşullarının

oluşturulması, muayene yöntemleri, materyal alımı, disiplinerarası
işbirliğinin sağlanması ve adli rapor düzenleme konularında bilgi,
beceri ve davranış kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 TCK, TMK, CMUK‟ndaki konu ile ilgili yasal düzenlemeleri
söyleyebilmeli
 137

 Uygun muayene koşullarının oluşturulmasını sağlayacak ilkeleri

söyleyebilmeli
 Bilirkişiliğin tıbbi etik ve hukuki ilkelerini söyleyebilmeli
 Muayene ve adli rapor düzenleme tekniğinin ilkelerini
söyleyebilmeli

Beceri
 Sistematik muayenenin yanısıra darp, cinsel saldırı, alkol ve
psikiyatrik muayenenin temel ilkelerini uygulayabilmeli,
 Konsültasyon ve sevk işlemlerini gerçekleştirilebilmeli,
 Uygun materyal alımı ile radyolojik ve diğer laboratuvar
yöntemlerini değerlendirebilmeli
 Tüm bulgu ve sonuçları değerlendirilerek adli rapor
düzenleyebilmeli

DavranıĢ
 Hukuki sorumluluklarını bilerek hastaların muayenesi ile
uygun merkezlere yönlendirmesi gerektiğini benimsemeli

Ders adı : Adli psikiyatri

AMAÇ : Öğrencinin psikiyatrik olgulara Adli Tıp yönünden

yaklaşım, psikiyatrik olguların muayene koşullarının oluşturulması,
muayene yöntemleri, gözlem altında izleme yöntemi, disiplinerarası
işbirliğinin sağlanması, adli psikiyatri yönünden rapor düzenleme ve
yasal mevzuat konularında bilgi, beceri ve davranış kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 TCK, TMK, CMUK ve çocuk mahkemeleri ile ilgili yasal
tanımları söyleyebilmeli
 Çocuklarda ceza ve hukuki ehliyetin TCK‟ununa göre hukuki
tanımlarını söyleyebilmeli
 Sağır ve dilsizlerde ceza ve hukuki ehliyetin yasal tanımlarını
söyleyebilmeli
 Yetişkinlerde TCK, TMK, HMK‟unun yasal tanımları ile
gözlem süreleri tanımını söyleyebilmeli
 Medeni Hakları kullanma ile ilgili yasal tanımı söyleyebilmeli
 Yasal mevzuat ile adli psikiyatri ilişkisini açıklayabilmeli
 Konsültasyon gereğini tanımlayabilmeli
 Adli psikiyatri muayene teknikleri ve rapor yazım tekniğini
söyleyebilmeli
 138

Beceri
 Geçici rapor düzenleyip sevk zincirini işletebilmeli.

DavranıĢ
 Adli psikiyatri konusundaki hukuki sorumlulukları bilerek disiplinler
arası işbirliğini sağlayabilmeli.

Ders adı : Alkol - uyutucu ve uyuĢturucu maddeler

AMAÇ : Öğrencinin alkol ve madde kötüye kullanımı ve

entoksikasyonlarda muayene yöntemleri, laboratuvar ve tanı ile yasal
mevzuat ve rapor düzenleme konularında bilgi, beceri ve davranış
kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Alkol - Uyutucu ve Uyuşturucu maddeler ile madde kötüye
kullanımının tanımı, sınıflaması ve toksik etkileri ile doza göre
etkilerini söyleyebilmeli
 Akut ve kronik belirtilerini sayabilmeli
 Uyutucu - Uyuşturucu maddeler içinde en sık rastlanan ve buna bağlı
ortaya çıkan tablolar ile maddelerin yapmış olduğu etkileri
söyleyebilmeli
 Konsültasyon gereğini tanımlayabilmeli,
 Konu ile ilgili yasal mevzuat ve rapor düzenleme tekniklerini
söyleyebilmeli,

Beceri
 Alkol ve madde kullanımı için gerekli muayene yapabilmeli,
 Uygun materyal alımını sağlayabilmeli,
 Ölü muayenesi yapıp bulguları tanımlayabilmeli, cesedi otopsi için
merkeze sevk edebilmeli
 Gerekli örnekleri alıp uygun koşullarda sevk edebilmeli,
 Zorunlu durumlarda otopsi yapıp organ ve doku örneklerini uygun
koşullarda gönderebilmeli,
 Adli rapor düzenleyebilmeli,

DavranıĢ
 Alkol ve madde kullanımı, kötüye kullanım ve entoksikasyonlarda
disiplinler arası işbirliğini sağlayabilmeli ve toplumsal yararı
gözetebilmeli.
 139

Ders adı : Ölüm

AMAÇ : Öğrencilerin, ölümün tıbbi ve hukuki anlamı, erken tanı

kriterleri, ölümle ilgili kavramları ve ölümün erken bulguları konusunda
bilgi, beceri ve davranış kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Ölümle ilgili kavramları (klinik ölüm, beyin ölümü, beyin sapı
ölümü) tıbbi ve hukuki boyutta söyleyebilmeli,
 Ölüm kavramı ile yalancı ölüm, ötanazi, bitkisel yaşam gibi
kavramların ayrımını yapabilecek bilgiye sahip olmalı,
 Beyin ölümü, beyin sapı ölümünün tanı kriterlerini sayabilmeli,
 Ölümün erken bulgularını ve teşhis yöntemlerini sayabilmeli,
 Ölümden sonra erken dönemde cesette meydana gelen
değişimleri sayabilmeli,
 Agoni (can çekişme) döneminin klinik bulgularını ve adli tıp
açısından önemini söyleyebilmeli.

Beceri
 Ölüm teşhisini yanılgıya düşmeden koyabilmeli,
 Agoni dönemindeki bir hastanın klinik bulgularını
değerlendirebilmeli,
 Ölümden sonra, erken dönemde cesette meydana gelen
değişimleri tanıyabilmeli.

DavranıĢ
 Ölümün adli tıp boyutuyla önemini kavramalı ve adli olguya
doğru yaklaşımı ölü yakınlarına ve görevlilere aktarabilmeli.

Ders adı : Organ ve doku transplantasyonunun adli tıp

açısından önemi.

AMAÇ : Öğrencinin organ ve doku transplantasyonunun adli tıp

boyutuyla ilgili bilgi, beceri ve davranışların kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Organ ve doku yasasının hukuki boyutunu söyleyebilmeli
 Organ ve doku yasasının yetersiz yönlerini ve önerilen çözüm
yollarını söyleyebilmeli
 140

 Otopsi öncesi organ alınmasının sakıncaları ve bu sakıncaları

ortadan kaldıracak önlemleri söyleyebilmeli

Beceri
 Yaşayan ve ölen kişilerden organ ve doku transplantasyon
işlemlerinin tıbbi ve hukuki kurallarını sayabilmeli
 Adli olgularda, otopsi öncesi transplantasyon amaçlı organ
alınmasının doğurabileceği sakıncaları bilerek gerekli önlemleri
alabilmeli

DavranıĢ
 Transplantasyon amaçlı organ alınması ve nakli aşamasında,
hukuki uygunluğu sağlayıcı davranış modelini geliştirilmeli ve
kazanmalı.

Ders adı : Asfiksiye bağlı ölümler

AMAÇ : Öğrencinin asfiksiye bağlı ölümlerde ; dış muayene,

otopsi ve ayırıcı tanıyla ilgili bilgi, beceri ve davranışın kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Asfiksiye bağlı ölümlerde genel klinik ve patolojik bulguları
sayabilmeli,
 Diğer ölüm nedenlerinden ayırıcı tanısını bilmeli,
 Dış muayenede, zorlama bulgularını değerlendirebilecek
parametreleri söyleyebilmeli
Değişik asfiksi türlerinin (elle boğma, iple boğma, ası, yabancı
cisim aspirasyonu, suda boğulma, havasız ortamda kalma, toprak ve
benzeri cisim altında kalma vb.) karakteristik bulgularını ve
uygulanabilen laboratuar yöntemleri ile alınabilecek örnekleri
söyleyebilmeli,
 Ölüm nedenini belirlemeye yönelik, uygun otopsi tekniğini
söyleyebilmeli.

Beceri
 Cesedin dış muayenesinde, asfiksiye bağlı ölümlerde görülen
karakteristik bulguları tanıyabilmeli,
 Dış etki sonucu gelişen bası bulgularını değerlendirebilmeli,
 Otopsi zorunluluğunu bilerek bir merkeze sevk edebilmeli,
 Değişik asfiksi modellerine uygun olarak gelişen patolojik
bulguları tanıyabilmeli, gerekirse ve sevk koşulları sağlanamazsa
boşlukları açarak ileri tetkik için gerekli örnekleri alabilmeli.
 141

DavranıĢ
 Asfiksiye bağlı ölümlerde, ayırıcı tanı ve otopsi işlemlerine ilişkin
bilgi ve becerileri kavramış, bu tür olgulara uygun davranışı
geliştirilmiş olmalı.

Ders adı : Adli antropoloji

AMAÇ : Öğrencilerin kemik, kıl ve vücut salgılarından oluşan

lekelerin birer delil olarak kullanması ; adli olguların aydınlatılmasındaki
önemini ve inceleme yöntemleri konusunda bilgi ve delillerin
toplanmasında gerekli beceri ve davranışın kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Adli antropoloji çalışma alanlarını söyleyebilmeli
 İnceleme yapılabilecek kalıntıların türlerinin sınıflamasının
yapabilmeli
 Kireçleşmiş kalıntıların kemik olup olmadığı hakkında araştırma
yöntemlerini söyleyebilmeli
 İskelet kalıntılarının morfolojik ve antropometrik özelliklerine göre
canlı türünün tür, cinsiyet, yaş tayininin yapılabileceğini söyleyebilmeli
 Kılın morfolojik özellikleri yardımıyla canlı türü, cinsiyet ve yaş
tayini yapılabileceğini söyleyebilmeli
 Kalıntılarında yapılacak patolojik incelemeler ile daha önce
geçirilmiş hastalık ve sekellerinin öğrenilebileceğini söyleyebilmeli
 İnfantisit olgularında önem taşıyan mekonyumun özelliklerini
sayabilmeli
Kalıntıların örnekleme ve laboratuvara gönderilme aşamasındaki
koruyucu önlemleri açıklayabilmeli

Beceri
 Kriminal mezar keşif çalışmaları hakkında ön bilgi edinmeli
 Kemiklerin morfolojik özelliklerinden meduller indeks ölçümü ile
insan ve hayvan kemik ayrımını yapabilmeli
 Kemiğin mikroskopik incelemesi, Havers kanal sayısının ve
çapının ölçülerek insan ve hayvankemiği farkını değerlendirebilmeli
 Erkek ve kadın kıllarını mikroskop altında medulla ve çapına göre
inceleyebilmeli
 İnsan ve hayvan kıllarını mikroskop altında inceleyebilmeli
 Kitle ölümlerinde toplu mezarlarda bulunmuş kemiklerden bir
insana ait olan kemiklerin saptanmasında (HFI) Humerus Femur
İndeksi‟nin 0,72 olduğunu söyleyebilmeli
 142

 İntrauterin kemik yaşı tayininde Beclard ve Calcaneus

kemikleşme noktasının tanınması ve ölçülmesinin önemini
söyleyebilmeli
 Olay yerinden gerekli örneklerin toplanıp gönderilmesini
gerçekleştirebilmeli

DavranıĢ
 Hekim adaylarının adli olgularda olanaklar ölçüsünde
olabildiğince tıbbi delil niteliği taşıyan vücut parça ve eklerinin
toplanıp laboratuvara ulaştırılmasında kararlılık göstermeleri.

Ders adı: AteĢli silah ve patlayıcı madde yaralanmaları

AMAÇ: Öğrencinin ateşli silah ve patlayıcı madde

yaralanmalarını tanıma ve rapor yazma konusunda bilgi, beceri ve
davranış kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Ateşli Silahları sınıflandırabilmeli,
 Ateşli silah mermi çekirdeği ve saçma tanelerinin özelliklerini
söyleyebilmeli,
 Atış artıklarını sayabilmeli,
 Ateşli silah yaralanmalarında görülen cilt değişimlerini
söyleyebilmeli,
 Ateşli silah ve patlayıcı madde yaralanmalarındaki klinik
özellikleri ve hayati tehlike kavramını değerlendirebilmeli,
 Giriş ve çıkış delikleri ayırımını ve atipik atış bulgularını
söyleyebilmeli,
 Atış mesafelerini sınıflandırabilmeli,
 Giysilerin inceleme için saklanma koşullarını söyleyebilmeli,
 Adli rapor düzenleme koşullarını söyleyebilmeli

Beceri
 Ateşli silah yarasını tanıyıp giriş ve çıkış ayırımını yapabilmeli,
 Atış artıklarını tanımlayabilmeli,
 Yara ağırlığını değerlendirebilmeli veya gerekli
konsültasyonları yönlendirebilmeli,
 Giysileri uygun koşullarda korumaya yönelik alarak ilgili
laboratuvara yönlendirebilmeli,
 Geçici veya kesin rapor yazabilmeli,
 143

DavranıĢ
 Yaraların değişime uğramadan değerlendirilmesi gerektiğini
bilmeli ve uzmanlık gerektiren olguları en kısa sürede yönlendirecek
olanakları sağlayabilmeli

Ders adı: Kesici, kesici-delici, kesici-ezici, delici alet yaraları

AMAÇ: Öğrencinin yaraların tanınması, tanımlanması ve adli

rapor düzenlenmesi konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Yaraların temel özelliklerini söyleyebilmeli,
 Oluş mekanizmalarını açıklayabilmeli,
 Alet türüne göre yaraları sınıflandırabilmeli,
 Yara oluşumunu etkileyen faktörleri tartışabilmeli,
 Yaralar arasında ayırdedici özellikleri tanımlayabilmeli,
 Yara ağırlığını değerlendirebilmeli,
 Canlı veya ölü muayenesindeki muayene kriterlerini
sayabilmeli,
 Rapor yazımında belirtilmesi gereken özellikleri sayabilmeli,
 Fotoğraflamanın önemini söyleyebilmeli,
Konsültasyon gereken olguları değerlendirebilmeli.

Beceri
 Travmaya maruz kalan olguyu muayene edebilmeli,
 Bulguları tüm özellikleri ile tanımlayabilmeli,
 Geçici ya da kesin rapor yazabilmeli,
 Gerektiğinde hastayı sevk edebilmeli.

DavranıĢ
 Yaraların değişime uğramadan değerlendirilmesi gerektiğini
bilmeli ve uzmanlık gerektiren olguları en kısa sürede yönlendirecek
olanakları sağlayabilmeli.

Ders adı: Otopsi

AMAÇ: Öğrencinin birinci basamak adli tıp hizmetlerinde adli

otopsinin amacı, kuralları, ilgili yasalar ve otopsi yöntemleri konusunda
bilgi, beceri ve davranış kazanması.
 144

HEDEFLER

Bilgi
 “Adli Otopsi” ve “Tıbbi Otopsi” kavramını söyleyebilmeli,
 Adli otopsinin amacını bilmeli ve adli koşullarını sağlayabilmeli,
 Otopsi ile ilgili yasal sorumluluklarını tanımlayabilmeli,
 Dış muayenede tanımlanması gereken özellikleri sayabilmeli,
 Dış muayenedeki olası travmatik lezyonları tanımlayabilmeli,
 Travmatik lezyonlar ile postmortem değişimler arasındaki farkları
sayabilmeli,
 Adli otopsi yöntemlerini bilmeli, otopsinin uzman tarafından
yapılması için gerekli koşulları sağlayamadığı durumda 1. basamakta
kendisinden beklenen hizmetleri tanımlayabilmeli,
 Ölüm nedenleri ve mekanizmalarını sayabilmeli,
 Otopside alınması gereken örnekler, saklanma ve gönderilme
koşullarını bilmeli,
 Olay yeri incelenirken dikkat edilmesi gereken noktaları
açıklayabilmeli.

Beceri
 Ölü muayenesini yapıp ölü muayene tutanağına kaydedebilmeli,
 Boşlukların açılması aşaması için sevk koşulları sağlanamadığında
organ örnekleri alabilmeli, uygun saklama ve gönderilme koşullarını
sağlayabilmeli; ve bu koşullarda otopsi raporunu düzenleyebilmeli,
 Postmortem dış muayenenin ardından olguyu en yakın merkeze
gönderilerek otopsi yapılmasını sağlayabilmeli.

DavranıĢ
 Adli olgular için otopsinin zorunluluğunu bilmeli ve uygun koşullarda
otopsinin yapılabilmesi için en yakın merkeze sevk edebilmeli.

Ders adı: Bölgesel yaralanmalar

AMAÇ: Öğrencinin yaraların topografik özelliklerine göre

değerlendirilmesi ve genel mekanizmaları konusunda bilgi, beceri ve
davranış kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Yaraları anatomik bölgelere göre sınıflandırabilmeli,
 Özellikle hayati tehlike oluşturabilecek lokalizasyonlardaki olası
lezyonları tanıyabilmeli,
 145

 Travma lokalizasyonuna göre klinik ve otopsi bulgularını

sayabilmeli,
 Kafa travmalarında otopsi bulgularını ve oluş mekanizmalarını
sayabilmeli,
 Birden fazla bölgede travması bulunan olgularda rapor
düzenlenirken dikkat edilmesi gereken noktaları sayabilmeli.

Beceri
 Olguların klinik gözlem ve konsültasyon sürecini belirleyebilmeli.

DavranıĢ
 Yaralanmaları oluş mekanizmalarının önemini bilmeli ve
belirtilerin araştırılması için olguyu yönlendirebilmeli.

Ders adı : Kimliklendirme

AMAÇ : Öğrencinin kimliklendirmenin ne amaçla ve nasıl

yapıldığı, nelerden yararlanıldığını öğrenmesi uygun kimliklendirme
yöntemleri ve kayıt sistemlerini kullanabilme ve örnek alma beceresi ile
kimliklendirme için ilgili birimlerle iletişim davranışını kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Kimliklendirmenin ne amaçla yapıldığını söyleyebilmeli,
 Adli kimlik - tıbbi kimlik kavramlarını tanımlayabilmeli
 Kimliklendirmede kullanılan yöntemleri, uygulanış prensiplerini
ve güvenilirlik derecelerini sıralayabilmeli,
 Parmak izi incelemelerinin nasıl yapıldığı, nerelerden örnek
alınabileceği, bu örneklerin nasıl korunacağı ve sonuçlarının nasıl
sınıflandırıldığını söyleyebilmeli
 Dişi özelliklerinin hangi amaçlarla kullanılabildiği, nasıl kayıt
edildiği ve değerlendirildiğini açıklayabilmeli
 İris taraması, ses analizleri, DNA incelenmesi gibi canlılarda
kullanılan kimliklendirme yöntemlerini söyleyebilmeli.

Beceri
 Cesette ve canlıda tıbbi kimlik bilgilerini eksiksiz kaydedebilmeli,
 Kimliklendirme için kullanılabilen ileri metodlardan hangilerinin
kullanılabileceğini değerlendirip, uygun örnekleri toplayabilmeli

DavranıĢ
 Özellikle doğal afet veya büyük kazalar sebebiyle aynı anda
meydana gelen fazla sayıdaki kayıplarda kimliklendirme için gerekli
 146

kayıtların tutulmasının önemini kavrayabilmeli ve böyle bir durumda

gerekli uygulamayı yapabilmeli.

Ders adı : Olay yeri incelemesi

AMAÇ : Olay yeri incelemesi ve olay yerinde bulunabilecek lekelerin

tanımlanabilmesi ve örnek alma becerisini kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Olay yeri incelemesinin tanımını açıklayabilmeli,
 Olay yeri incelemesi ile ilgili kanun maddelerini sayabilmeli,
 Olay yerinden elde edilen lekeleri tanımlayabilmeli,
 Lekelerden örnek alma yöntemlerini söyleyebilmeli,
 Lekelerin tanımlanmasında ve ne zaman oluşturulduğunun
belirlenmesinde kullanılan analiz yöntemlerini söyleyebilmeli.

Beceri
 Olay yerinden elde edilebilecek örnekleri saptayabilmeli,
 Örnekleri olay yerinin orijinal özelliğini değiştirmeden
toplayabilmeli,
 İlgili laboratuarlara her örnek için uygun koruma ve gönderme
yöntemlerini uygulayarak örnek gönderebilmeli.

DavranıĢ
 Olay yeri incelemesinin önemini bilmeli.

Ders adı : Aile içi Ģiddet - çocuk istismarı

AMAÇ : Öğrencinin aile içi şiddete maruz kalan olgulara genel

yaklaşım, çocuk istismarı olgularında erken tanı, klinik ve laboratuar
muayene yöntemleri, uygun disiplinler arası işbirliğinin sağlanması, adli
rapor düzenleme ve hekim sorumluluğu ile hukuki yaklaşımlar
konularında bilgi, beceri ve davranış kazanmaları.

HEDEFLER

Bilgi
 Aile içi şiddet tanımı ve sınıflamasını yapabilmeli
 Çocuk istismarı olgularına genel yaklaşımı söyleyebilmeli
 Klinik tanıya yönelik muayene yöntemlerini sayabilmeli
 Örnek alma, saklama yöntemlerini sayabilmeli
 Disiplinler arası işbirliğinin ilkelerini söyleyebilmeli
 147

 Ölümle sonuçlanan olgularda olay yeri incelemesi, ölü muayene

ve otopsi tekniği özelliklerini söyleyebilmeli
 Konu ile ilgili kurumsal ve hukuksal düzenlemeleri
söyleyebilmeli

Beceri
 Anamnez ve fizik muayene yöntemlerini uygulayabilmeli
 Uygun örnek alımı, saklama , merkeze gönderme ve basit
laboratuar uygulamalarını gerçekleştirebilmeli,
 Adli rapor düzenleneyebilmeli,
 Konsültasyon gereğini değerlendirebilmeli,
 Ölü muayenesinin gerçekleştirilip gerekli örneklerin alınma,
saklama ve cesedin bir merkeze gönderilmesini gerçekleştirilebilmeli,
 Zorunluluk halinde otopsi yapılarak örneklerinin bir merkeze
uygun koşullarda gönderilmesini sağlamalı

DavranıĢ
 Hastanın yönlendirilmesi gerektiğini kavramalı
 Disiplinlerarası işbirliğinin gerçekleştirilmesi ve toplumun her
kesiminin bilgilendirilerek konuya duyarlılığın arttırılması
gerektiğinin bilincinde olmalı

Ders adı : Adli jinekoloji - obstetrik, perinatal patoloji -

infantisit

AMAÇ : Öğrencinin gebelik ve doğumla ilgili temel kavramlar

ve adli tıp sorunları, çocuk düşürme ve yeni doğan çocuğun öldürülmesi
ve bunlara ilişkin hukuki düzenlemeler hakkında bilgi beceri ve
davranış kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Gebelik ve doğumla ilgili adli tıp sorunlarını tanımlayabilmeli
 Çocuk düşürme şekilleri ve adli tıp sorunlarını söyleyebilmeli
 Doğum travması açısından annenin değerlendirilmesi, erken tanı
ve muayene yöntemlerini sayabilmeli
 Yenidoğan ölüm nedenleri ve orijinlerini söyleyebilmeli
 İnfantisit koşullarını sayabilmeli
 İnfantisit olgularında ölü muayene ve otopsi özelliklerini
söyleyebilmeli
 Konu ile ilgili hukuksal düzenlemeleri söyleyebilmeli
 148

Beceri
 Gebelik, doğum ve düşük iddialarında muayene ile gerekli
bulguları kaydedebilmeli,
 Anne ve bebek ölümlerinde postmortem bulguları
araştırabilmeli
 Örnek alım saklama ve bir merkeze gönderme uygulamalarını
gerçekleştirebilmeli,
 Ölü muayene işlemini gerçekleştirebilmeli ve cesedi uygun
koşullarda bir merkeze sevk edebilmeli,
 Zorunlu durumlarda otopsi yapılarak otopsi sonrası uygun örnek
alımını ve bir merkeze gönderilmesini sağlayabilmeli,
 Adli rapor düzenleyebilmeli.

DavranıĢ
 Disiplinler arası işbirliğini sağlayabilmeli,
 Toplumu bilinçlendirilmeli.

Ders adı : Yara tanımı ve sınıflandırılması, künt travmatik

yaralar

AMAÇ : Öğrencinin yaralanma ile sonuçlanan adli olgulara

genel yaklaşım, muayene koşullarının oluşturulması, muayene
yöntemleri, mevcut yaraların doğru tanımlanması ve sınıflandırılması,
tanıya yönelik ileri inceleme yöntemleri, adli rapor düzenleme
konularında bilgi, beceri ve davranış kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Yaralanma ile sonuçlanan olgularda adli tıbbi yaklaşımı
söyleyebilmeli
 Yaraların tanımı ve sınıflandırılmasını söyleyebilmeli
 Muayene ve laboratuar yöntemlerini sayabilmeli
 Konu ile ilgili hukuksal kavramları söyleyebilmeli
 Adli rapor yazım kurallarının söyleyebilmeli

Beceri
 Klinik uygulamalarda yaraları doğru zamanında ve eksiksiz
tanımlayabilmeli,
 Adli rapor düzenleyebilmeli.

DavranıĢ
 Disiplinler arası işbirliğini sağlayabilmeli.
 149

 Adli raporun öneminin kavramalı.

Ders adı : Hekimlerin cezai ve hukuki sorumluluğu

AMAÇ : Öğrencinin meslek uygulamalarında karşılaşacakları

olgularda cezai ve hukuki sorumlulukları ile ilgili bilgi, beceri ve
davranış kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Hekim sorumluluğu kavramını tanımlayabilmeli
 Değişik tıp uzmanlık alanlarında karşılaşılan malpraktis
olgularının genel özelliklerini ve bu olgulara yaklaşımı söyleyebilmeli
 Konuyla ilgili kurumsal ve hukuksal düzenlemeleri
söyleyebilmeli
 Bilirkişilik ile ilgili tıbbi uygulamaların yasal boyutunu
tanımlayabilmeli,

Beceri
 Meslek uygulamalarında doğru - hatasız - eksiksiz karar
verebilmeli,
 Görev ve yetkilerinin tam anlamıyla farkında olmalı,
 Bilirkişilik ile ilgili yasal mevzuatı bilerek geçici ve kesin rapor
düzenleyebilmeli,
 Örnek olgu raporlarının tartışarak değerlendirebilmeli

DavranıĢ
 Gerek meslektaşları gerekse de diğer meslek kişi ve kuruluşları
ile işbirliğini sağlayabilmeli.

2- ANESTEZĠYOLOJĠ VE REANĠMASYON ANABĠLĠM DALI

Ders adı: Anestezi

AMAÇ: Öğrencinin anestezinin tanımı, riski, mortalite oranını

öğrenmesi.
 150

HEDEFLER

Bilgi
 Anestezinin uygulama alanı ve uygulama şeklini bilmeli,
 Anestezi ile ilgili hatalar, ve önlenebilmesi ile ilgili kuralları
sıralayabilmeli

Beceri
 I.V. enjeksiyon, kateterizasyon, ambu ile ventilasyon vb.
uygulamaları yapabilmeli.
 Anestezinin riskinin anlamını bilerek, hastanın anesteziden
korkusunu önlemeli,
 Anestezinin mortalitesinin düşürülmesi ile ilgili önlemleri
söyleyebilmeli ve hastaları doğru olarak yönlendirebilmeli
 Anestezinin uzman hekim uygulama dalı olduğunu kavramalı,
anestezi taknisyenlerini anestezi uzmanı yerine kullanmamalı,
 Pratisyen hekimin anestezi görevinin anestezi uygulamak değil,
doğru yönlendirmek olduğunu kavramalı,

DavranıĢ
 Hekim hasta ilişkilerinde örnek davranış biçimini sergileyerek
iyi hekimliğin yaygınlaştırılmasına öncülük etmeli.

Ders adı: Oksijen Tedavisi

AMAÇ: Öğrencinin oksijen tedavisi endikasyonları, uygulaması

ve takibine ilişkin bilgiler kazanması,

HEDEFLER

Bilgi
 Oksijen tedavisini bir drog gibi değerlendirerek uygun
endikasyonları sıralayabilmeli.
 Oksijen tedavisinin uygulama ve izlenim ilkelerini sayabilmeli

Beceri
 Oksijen tedavisi gereksinimine karar verebilme yeteneğini
kazanmalı.
 Oksijen tedavisine başlama, kesme ve takibe ilişkin kararları
yerine getirebilmeli.
 151

Ders adı: Kardio-pulmoner resusitasyon (KPR)

AMAÇ: Öğrencinin bilinci kapalı hasta ile karşılaştığı zaman alınacak

acil tedbirleri öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 KPR gereken hastaların tanı kriterlerini söyleyebilmeli.
 Temel Yaşam Desteği ( hava yolu açıklığı sağlanması, solunum ve
dolaşımın yapay olarak sağlanması) uygulama ilkelerinin sayabilmeli.
 Ileri yaşam desteği, damar yolu açılması; EKG değerlendirilmesi,
damar yolundan kullanılacak sıvı ve ilaçları, defibrilasyon uygulama
ilkelerini, KPR sonucunun değerlendirilmesini , hastaneye transportun
kurallarını söyleyebilmeli.
Uzun süreli yaşam desteği hakkında genel prensipleri söyleyebilmeli.

Beceri
 Nedeni ne olursa olsun bilinci kapalı, kalbi durmuş, solunumu
durmuş hastalara kısa sürede tanı koyabilmeli.
 KPR‟yi maket üzerinde uygulayabilmeli.
 Bilinci kapalı hasta ile aniden karşılaştığı zaman hastanın yaşamını,
en azından beyin perfüzyonunun devamlılığını yardım gelene kadar
sağlayabilecek düzeyde beceri kazanmalı.

DavranıĢ
 Bilinci kapalı hasta ile karşılaşınca hemen tanı koyarak gerekli
tedbirleri çok hızlı bir şekilde almanın hastanın hayatını kurtaracağı
bilincinde olmalı.

Ders adı: Yapay Solunum

AMAÇ: Öğrencilerin yapay solunumu öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Yapay solunum endikasyonları sayabilmeli.
 Yapay solunum uygulama prensiplerini sıralayabilmeli.

Beceri
 Yapay solunum uygulayabilmeli.
 Ventilatörleri hastaya bağlayabilmeli.
 Ventilatörleri ayarlayabilmeli.
 152

 Yapay solunum uygulanmış hastaları izleme becerisini

kazanabilmeli.

Ders adı: Akut Solunum Yetersizlikleri

AMAÇ: Öğrencinin akut solunum yetersizliğinde müdahale

ilkelerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Akut solunum yetersizliğinin tanımını ve tanı kriterlerini
söyleyebilmeli.

Beceri
 Akut solunum yetersizliğine müdahale becerisi kazanmalı.

Ders adı: Su, elektrolit tedavisi

AMAÇ: Öğrencinin su ve elektrolit dengesizliklerinin tanısı ve

perioperatif dönem için bu konuda alınması gereken önlemler
konusunda bilgi kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Normal su ve elektrolit dengesi ve vücut kompartmanlarına
dağılımını söyleyebilmeli.
 Su ve elektrolit dengesizliklerinin neler olduğunu ve tanı
yöntemlerini söyleyebilmeli.
 Su ve elektrolit dengesizliklerinde tedavide kullanılan
serumların özellikleri sayabilmeli.
 Su ve elektrolit dengesizliklerinin tedavi ilkelerini sayabilmeli.

Beceri
 Su ve elektrolit dengesizliklerine tanı koyup tedavi etme
becerisini kazanmalı.
 153

Ders adı: Kafa travmaları

AMAÇ: Öğrencinin kafa travmalarının tanımı, ayırıcı tanısı, ilk

yardım, antiödem tedaviye yönelik önlemlerle sekonder lezyonların
önlenmesi konusunda bilgi kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Merkezi sinir sistemi anatomisinin özelliklerine söyleyebilmeli.
 Merkezi sinir sistemi histolojisi (özellikle damarsal yapılar) ni
söyleyebilmeli.
 Merkezi sinir sistemi fizyolojisi ve metabolizması ile ilgili
özellikleri söyleyebilmeli.
 Kafa travmalarının tanımını ve ayırıcı tanısını söyleyebilmeli.
 İlk yardım ilkelerini sıralayabilmeli.
 Antiödem tedavi basamaklarını söyleyebilmeli.
Beceri
 Kafa travmalarında ilk yardım uygulayabilmeli.

DavranıĢ
 Kafa travmalarında ilk yardım uygulaması ile komplikasyon
gelişme olasılığının azalacağının bilincinde olmalı.

Ders adı: Komalar

AMAÇ: Öğrencinin komanın tanımı ve ilk yardım yaklaşımı

konusunda bilgi kazanması.

HEDEFLER

Bilgi

 Komanın etyolojisine yönelik ayırıcı tanı yöntemlerini

sayabilmeli.
 Merkezi sinir sistemini etkileyen metabolik bozuklukları
söyleyebilmeli.
 Dolaşım bozukluklarını etkileyen ilaçları sayabilmeli.
 Solunum yoluna yönelik girişimler ve semptomatik tedavi
ilkelerini sıralayabilmeli

Beceri
 Komalı bir hastaya tanı koyabilmeli.
 Komada ilk yardım uygulayabilmeli.
 154

Ders adı: Sepsis ve septik Ģok

AMAÇ: Öğrencinin sepsis ve septik şok tanımlaması hastaların

değerlendirilmesi ve tedavisi konusunda bilgi kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Sepsis ve septik şok terminolojisini söyleyebilmeli.
 Sepsis ve septik şok için tanı kriterlerini sayabilmeli.
 Sepsis ve septik şokta uygun tedavi ilkelerini sıralayabilmeli

Beceri
 Sepsis ve septik şoklu hastayı değerlendirebilmeli.
 Tedavi sırasında hemodinamik parametreleri takip edebilmeli.
 Sepsis prognozunu etkileyen faktörleri yorumlayabilmeli.

Ders adı: Asit - baz dengesi

AMAÇ: Öğrencinin H+ iyonunun dengesi ile doku oksijenasyon

ilişkisini ve hipoksinin geçikmeden tanınmasını öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 H+ iyonu ve doku oksijenizasyon ilişkisini söyleyebilmeli.
 Hipoksinin erken tanı kriterlerini sayabilmeli.
 Asit-baz denge bozukluklarında tedavi ilkelerini söyleyebilmeli.

Beceri
 Kan gazı analizi yapabilmeli ve örnek alabilmeli.
 Hangi hastaların yapay solunuma ihtiyacı olabileceğini
değerlendirmeli.
 Hangi hastaya HCO3 verilmesi gerektiğini ve verilecekse ne
şekilde olacağını değerlendirmeli.

DavranıĢ
 Kritik hastalar için kangazı analizlerinin öneminin bilincinde
olmalı.
 155

Ders adı: Zehirlenmeler

AMAÇ: Öğrencinin zehirlenmelerde acil yaklaşım ve spesifik

zehirlenmeler konusunda bilgi kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Zehirlenmede tanıda önemli olan spesifik bulguları
belirtebilmeli
 Tedavinin ana başlıklarını sayabilmeli
 Acil destek tedavisini eksiksiz söyleyebilmeli
 Zehirlerin antagonistleri hakkında fikir sahibi olmalı
 Zehirlerin emilimini azaltan yöntemlerin zamanlaması ve
uygulama yollarını bilmeli
 Zehirlerin atılımını arttıran yöntemleri sıralayabilmeli
 Emilim ve atılımda rol oynayan ajanların ionizasyonu hakkında
bilgi sahibi olmalı
 Spesifik zehirlenmelerde tanıya götüren önemli bulguları
belirtebilmeli,
 Spesifik zehirlenmelerde tedavide kullanılan önemli yöntemleri
sıralayabilmeli,

Beceri
 Zehirlenmelerin acil destek tedavisinde en ön sırada yer alan
solunum desteğini sağlayan yöntemleri uygulayabilmeli.

Ders adı: Kan transfüzyonu

AMAÇ: Öğrencinin kan transfüzyonun ve uygulaması konusunda

bilgi ve beceri kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Kan grupları arası ilişkiyi söyleyebilmeli.
 Kanın komponentleri ve komponentlerine ayrılarak kullanılması
ve saklanması konusu ile ilgili kriterleri söyleyebilmeli.
 Yanlış kan transfüzyonunun engellenmesi için uygulanması
gerekli adımları sayabilmeli.
 Kan transfüzyon endikasyonlarını sayabilmeli.
 Yanlış kan transfüzyonunun tanı ve tedavisini söyleyebilmeli.
 156

Beceri
 Hastaya uygun kanı hazırlayıp, komplikasyonları engelleyecek
tedbirleri alarak, transfüzyonu uygulayabilmeli.

DavranıĢ
 Kan transfüzyonunun, organ transplantasyonu kadar ciddi bir
uygulama olduğunu, ihmal ve eksik uygulamaların dramatik sonuçlara
yol açabileceğini kavramalı.

Ders adı: Ağrı mekanizması, ağrı sınıflaması, ağrılı hastanın

değerlendirilmesi

AMAÇ: Öğrencinin ağrı nörofizyolojisini, ağrı sınıflamasını ve

ağrılı hasta değerlendirilmesini öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Ağrı nörofizyolojisi çerçevesinde en modern teori olan kapı-
kontrol yöntemini söyleyebilmeli.
 Ağrı sınıflamasına ait örnekleri söyleyebilmeli.
 Ağrının şiddetini ölçen yöntemleri sayabilmeli.

Beceri
 Ağrı değerlendirme yöntemlerini ve ağrı şiddeti ölçümünü
pratik olarak uygulayabilmeli.

Ders adı: Ağrı kontrol yöntemleri

AMAÇ: Öğrencinin ağrı kontrol yöntemlerini öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Ağrı kontrol yöntemi olarak uygulanan invazif girişimlerin
genel sınıflandırılmasını söyleyebilmeli.
 Sinir bloklarının yapılış nedenlerini sayabilmeli.
 Ağrı kontrolünde sinir bloklarının tedavi amacı ile
uygulandığını söyleyebilmeli.
 Spinal opioid uygulama prensiplerini söyleyebilmeli.
 Nörostimülasyon teknikleri (TENS, akupunktur, spinal kord
stimülasyonu) ni sayabilmeli.
 Bu tedavi yöntemlerinin gelecekteki durumnu söyleyebilmeli.
 157

Beceri
 Ağrı kontrolünde kullanılar malzemeleri (iğne, skopi cihazı,
port-pompa sistemleri v.s.) tanımalı.

Ders adı: Analjezikler

AMAÇ: Öğrencinin analjezik ile ilgili bilgi kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Analjezik kullanım kurallarını söyleyebilmeli.
 İdeal bir analjezik ilaç tanımını yapabilmeli ve buna göre santral
ve periferik etkili analjezikleri söyleyebilmeli.
 Santral etkili opioidlerin genel kullanım özelliklerini söylemeli.
 Periferal etkili nonstenoid antienflamatuar analjeziklerin genel
kullanım özelliklerini sayabilmeli.
 Yardımcı analjezik olarak kullanılan ilaçlar ve kullanım
özelliklerini sayabilmeli.

Beceri
 Analjezik tedavide yenilikler hakkında fikir sahibi olmalı.

Ders adı: Klinikte ağrı

AMAÇ: Öğrencinin akut ve kronik ağrılı durumların ayırt edici

özelliklerini ve özellikle kronik ağrılı hastalarda belirli tanı kriterleri ve
tedavi uygulamalarını öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Akut ağrı ve kronik ağrının klinik farklılıklarını sayabilmeli.
 Klinikte en sık karşılaşılan kronik ağrı sendromlarını
sayabilmeli.
 Baş ağrılarında tanı ve tedavi ilkelerini sıralayabilmeli.
 Bel ağrılarında tanı ve tedavi ilkelerini sıralayabilmeli.
 Kanser ağrılarında ağrı özellikleri ve tedavi yöntemlerini
söyleyebilmeli.
 Daha nadir rastlanan kronik ağrı sendromları ayrıntılarına
girilmeden tanı ve tedavi prensiplerini söyleyebilmeli.
 158

Beceri
 Ağrı kontrolünde uygulanan tedavilerde kullanılan cihazları
tanımalı.
 Cihazların bir kısmınan (transkatanöz elektriksel sinir stimülatörü
gibi) nasıl kullanıldığını kavramalı.
3- ÇOCUK CERRAHĠSĠ ANABĠLĠM DALI

Ders adı: Çocuklarda ameliyat öncesi ve sonrası bakım ilkeleri

AMAÇ :Öğrencinin cerrahi tedavi gerektiren çocukluk

hastalıklarını ve ameliyat ilkelerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Antenatal tanı kavramını tanımlayabilmeli
 Çocukların yaş dönemleri ve özelliklerini açıklayabilmeli
 Yenidoğanın ve çocukların cerrahi özelliklerini ayırdedebilmeli
 Yenidoğanın hastaneye nakil koşullarını söyleyebilmeli
 Cerrahi endikasyonları sayabilmeli
 Preop hazırlık ilkelerini açıklayabilmeli
 Postop bakım kriterlerini sayabilmeli
 Doğumsal anomalileri tanımlayabilmeli

Beceri
Yenidoğan bakımı yapabilmeli
 Yenidoğan beslenmesi yapabilmeli
 Yenidoğan muayenesi yapabilmeli
 Enstrümantasyon (I.V, kat, sonda, tüp) uygulayabilmeli
 Kan almalı
 Küvöz ve respiratör gibi aletleri tanımalı
 El temizliği uygulanmalı

DavranıĢ
 Cerrahi merkeze nakil sırasında gerekli ilkelere uymalı

Ders adı: Çocuklarda abdominal aciller

AMAÇ : Öğrencinin ülkemizde sık rastlanan travma veya travma

dışı nedenlerle ortaya çıkan akut karın sendromunun etyolojisi , klinik
bulgular ve erken tanıda gerekli laboratuvar incelemelerini öğrenmesi
 159

HEDEFLER

Bilgi
Akut karın sendromunun nedenlerini sayabilmeli
Hangi organların sık yararlandığını açıklayabilmeli
Yapılıcakların öncelik sırasını (ilk yardım – taşıma)
söyleyebilmeli
Preop hazırlık evrelerini açıklayabilmeli
Ek organ lezyonlarının bulgularını söyleyebilmeli
Hırpalanmış çocuk sendromunu tanımlayabilmeli

Beceri
Akut karın sendromunun çocukta belirti ve bulgularını
değerlendirmeli
Ayrıca tanı için gerekli laboratuvar sonuçlarını istemeli ve
yorumlayabilmeli
Nakil sırasında gelişen olası komplikasyonları tanıyabilmeli
 Damar yolu, sonda koyma, rektal tuşe yapma, pansuman vb.
işlemleri yapabilmeli
 Grafi (röntgen filmi, BT, MR) okuyabilmeli

Ders adı: Yenidoğanda abdominal aciller

AMAÇ : Öğrencinin yenidoğanın abdominal acilleri ve ilk

yaklaşım konusunda bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Karın duvarı defektleri, intestinal obstrüksiyonlar, Hirschsprung
hastalığı, anal atnezi ve diğer gastrointestinal sistem konjenital
anomalilerini tanımlayabilmeli

Beceri
 Yenidoğan bebeği muayene edebilmeli, karın palpasyonunu ve
anal muayene yapabilmeli
 Yenidoğan yoğun bakım ünitesinde ventilasyon enteral ve
parenteral beslenme, enfeksiyondan korunma, moniterizasyon
gibi önemli uygulamaları yapabilmeli
 Konjenital abdominal anomalileri ilk 1-2 gün içinde
tanıyabilmeli
 160

DavranıĢ
Yenidoğan bebeğin çok iyi muayene edilmesi gereğini kavramalı ve
konjenital bir anomali durumunda erken transportasyon için aileyi ikna
edebilmeli
 Prenatal tanının önemini kavramış olmalı

Ders adı: Nöral tüp defektlerinde cerrahi yaklaĢım

AMAÇ : Öğrencinin ülkemizde sık rastlanan nöral tüp defektleri

konusunda bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Ülkemizde sık rastlandığını söyleyebilmeli
 Etyolojiyi açıklayabilmeli
 Komplikasyonların yaşam boyu süreceğini söyleyebilmeli
 Erken tanı ve onarım ile komplikasyonun azaldığını söyleyebilmeli
 Antenatal tanının önemini söyleyebilmeli
 Doğum sırasında ve sondasında bakım ilkelerini söyleyebilmeli

Beceri
 Genetik danışmanın önemini benimsemeli ve aileye aktarabilmeli
 Antenatal erken tanı için aileyi yönlendirebilmeli
 Erken tanı için gebelikteki risk faktörlerini değerlendirebilmeli
Uzun vadeli komplikasyonlar hakkında aileyi aydınlatmalı
 Multisistemik yaklaşım gerektirdiğini kavramalı
 Ekonomik boyutlarını değerlendirmeli

Ders adı: Solunum sıkıntı sendromunda cerrahi yaklaĢım

AMAÇ : Öğrencinin çocuklarda solunum sıkıntısına neden olan

cerrahi sorunlar hakkında bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Trakeoözofageal anomali tiplerini, tanı takip ve tedavi metodlarını
söyleyebilmeli
 Gastroözofageal reflü tanı metodlarını, kliniğini, konservatif ve
cerrahi tedavi prensiplerini söyleyebilmeli
 Diafram gelişik defektlerini, Bochdalek hernisi yoğun bakım
prensiplerini söyleyebilmeli
 161

Beceri
 Radyolojik olarak trakeal ve özofageal anomaliyi tanımalı
 pH monitorizasyonu hakkında genel bilgisi olmalı
 Yoğun bakımda solunum desteği (ventilasyon) prensiplerini
kavramalı

DavranıĢ
 Yenidoğanda ve çocukla solunum problemlerinde cerrahi
nedenler olabileceğini bilmeli ve cerrahi konsültasyon gereği
konusunda aileyi ikna edebilmeli

Ders adı: Karaciğer ve safra yollarının cerrahi hastalıkları

AMAÇ : Öğrencinin sarılığın cerrahi nedenlerine yaklaşım

kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Tıkanma sarılık nedenlerini sayabilmeli
 Yenidoğanda sarılık tiplerini açıklayabilmeli
 Tıkanma sarılığının özelliklerini söyleyebilmeli
 GIS kanama nedenlerini sayabilmeli
 Portal hipertansiyon nedenlerini sayabilmeli
 Karaciğer tümörleri hakkında bilgi sahibi olmalı
 Transfüzyon ilkelerini söyleyebilmeli

Beceri
 Kanama yerini belirleme konusunda beceri kazanmalı
 Portal hipertansiyon vakasını tanıyabilmeli
Karaciğerde kitleye yaklaşım yapabilmeli
 Karaciğer ve dalak muayenesi yapabilmeli
Ascites muayenesi yapabilmeli
N/G tüp – mide yıkama yapabilmeli
Blake – More tüpü koyma yapabilmeli

Ders adı: Çocuklarda inguinal bölgenin cerrahi hastalıkları

AMAÇ : Öğrencinin çocuklarda inguinal ve geniltal bölge ile

ilgili cerrahi yönden bilgi kazanması
 162

HEDEFLER

Bilgi
 Indirekt inguinal herni tanı kriterlerini ve hemen cerrahi tedavi
gerektiğini
söyleyebilmeli
 İnmemiş testisin komplikasyonlarını ve erken tedavisinin önemini
bilmeli
Sünnetin önemli bir cerrahi girişim olduğunu bilmeli
 İnterseks durumlarında, hipospadias‟da cerrahi girişimleri kabaca
bilmeli

Beceri
 İnguinal bölge muayenesi yapabilmeli
 İnmemiş testis, retraktil testis ayırımı yapabilmeli
 Fıtık, hidrosel ayırımı yapabilmeli
 İndirek inguinal herniyi tanımalı

DavranıĢ
 İnguinal bölge ve genital bölge ile ilgili problemlerde çocuğun
cerrahi tarafından değerlendirilebilmesi için aileyi ikna edebilmeli
 Sünnetin ameliyathanede yapılması konusunda toplumu ve aileyi
uyarmalı

Ders adı: Çocukluk çağı tümörlerinde cerrahi yaklaĢım

AMAÇ : Öğrencinin çocukluk çağı tümörleri hakkında cerrahi

yönden bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Çocukluk çağı tümörlerinin hangi sıklıkla görüldüğünü bilebilmeli
Nöroblastom, Wilms, Rabdomyosarkom, teratom ve lenfomayı
tanımyabilmeli
Tanı ve cerrahi tedavi metodlarını söyleyebilmeli
Ayırıcı tanıya giren diğer intraabdominal kitle nedenlerini ayrıca tanı
yönünden
açıklayabilmeli

Beceri
Karında kitle palpe edebilmeli
Ultrasonografi, IVP, sintigrafi, bilgisayarlı tomografi, MR gibi tanı
metodlarını yarar ve endikasyonları değerlendirebilmeli
 163

DavranıĢ
 Tümör tedavisinin multidisipliner bir çalışma olduğunu bilmeli
ve diğer disiplinlerle ilişki kurabilmeli

4- ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI ANABĠLĠM DALI

(3. Sınıf)

Ders Adı : Pediatride öykü

AMAÇ : Öğrencinin pediatride öykünün önemini ve öykü
almanın özelliklerini bilmesi ve tanıda yardımcı olabilecek bilgileri
alma ve yorumlama becerisini kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Hasta ve yakını ile sağlıklı iletişim kurabilmek için
yaklaşımda önemli olan noktaları sayabilmeli
 Doğru öykü almanın tanının önemli bir unsuru olduğunu
söyleyebilmeli
 Öykünün başında çocuk ve aileyle tanışmanın gerektiğini
söyleyebilmeli
 Öykü alırken hoşgörülü, sabırlı ve deontolojiye saygılı
olmak gerektiğini söyleyebilmeli.
 Öyküde soruların çocuğun durumunun aciliyetine,
getiriliş nedenine ve yaşına göre değiştiğini açıklayabilmeli
 Şikayetlerin ayrıntılı sorulması gerektiğini belirtebilmeli
 Hastalığın seyrini saptamak için sorması gereken açık
uçlu soruları söyleyebilmeli
 Yenidoğan, sütçocukluğu, büyük çocuk ve adolesan
dönemle ilgili farklılıkları söyleyebilmeli
 Özgeçmiş ve soygeçmişte üzerinde durulması gereken
açık uçlu soruları söyleyebilmeli

Beceri
 Çocuğun yaşına, şikayetlerine göre öykü alma konusunda
beceri kazanmalı
 Hasta ve yakınları ile iyi iletişim kurabilmeli ve öyküde
aldığı ipuçlarını değerlendirebilmeli
 Doğum öncesi, doğum ve doğum sonrası durum hakkında
bilgi alınması gerektiğini kavramalı
 164

DavranıĢ
 Öykünün önemini kavramalı
 Ailenin bilgi düzeyini gözönüne alarak kırıcı, suçlayıcı
olmadan öykü almalı, aile ve çocuğu bilgilendirmeli

Ders adı : Büyüme ve GeliĢme

AMAÇ : Öğrencilerin çocukluk çağı boyunca normal büyüme ve
gelişmenin kuralları, ölçütleri ve önemi konusunda bilgi kazanması,
büyümenin izlenmesi konusunda beceri ve tutum edinmesi.
HEDEFLER

Bilgi
 Büyüme gelişmeyi değerlendirebilmek için öncelikle
takvim yaşı hesabını yapabilmeli
 Büyümeyi yönlendiren fizyolojik kuralları söyleyebilmeli
 İntrauterin ve postnatal dönemde büyümeyi etkileyen
faktörleri sayabilmeli
 Büyümenin hangi parametrelerle (tartı, boy, baş çevresi
vb) değerlendirileceğini söyleyebilmeli
 Gelişmenin hangi parametrelerle (cinsel, diş, kemik,
nöromotor vb) değerlendirileceğini söyleyebilmeli.
 Büyüme ile ilgili parametrelerin yaşa bağlı olarak
ortalama normal değerlerini söyleyebilmeli.
 Persantil eğrilerinin ne olduğunu, nasıl kullanıldığını ve ne
anlama geldiğini söyleyebilmeli.
 Ölçüm metodlarını sayabilmeli.
 Büyüme ve gelişme ile ilgili parametrelerin normal ve
anormal ayırımını yapabilmeli.
 Pubertenin başlama yaşları, pubertede görülen fiziksel
değişiklikleri ve evrelerini söyleyebilmeli.
 Diş gelişimini söyleyebilmeli.
 Kemik olgunlaşması ve kemik yaşının ne anlama geldiğini
söyleyebilmeli.
 Özellikle süt çocukluğu ve erken çocukluk döneminde
nöromotor gelişme aşamalarını sayabilmeli.
 Ancak sağlıklı büyüyen bir çocuğun sağlıklı olabileceğini
söyleyebilmeli.
 Büyüme hızının normal değerlerini ve önemini
söyleyebilmeli.
 Büyüme-gelişmeyi değerlendirirken genetik ve çevresel
etkilerin gözönüne alınması gerektiğini belirtmeli
 Yüzyılın eğilimini tanımlayabilmeli
 165

Beceri
 Boy, tartı, baş çevresi ölçümleri yapabilmeli ve
değerlendirebilmeli
 Büyüme eğrisinde tartı, boy, anne baba boyunu işaretleyebilmeli
 Gövde oranlarının nasıl ölçüleceğini bilmeli ve değerlendirmeli
 Persantil eğrisinden sapmaları değerlendirebilmeli
 Puberte muayenesi yapabilmeli
 Orkidometri kullanabilmeli
 Diş muayenesi yapabilmeli

DavranıĢ
 Bir çocuğun izleminde büyümenin ve gelişmenin mutlaka
değerlendirilmesi gerektiğini kavramalı ve normalden sapmaların altta
yatan bir hastalığın ilk belirtisi olabileceğini bilebilmeli.

Ders adı : Fizik muayene

AMAÇ : Öğrencilerin, 0-16 yaş grubundaki çocuklarda, alınan
öykünün ışığında sistematik olarak fizik muayene yapabilmesi ve
normalden sapmaları belirleyerek değerlendirebilmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Hastanın yaş grubuna göre muayene koşullarının özelliklerini
sayabilmeli
 Gözlemin genel durum değerlendirmesindeki önemini
söyleyebilmeli
 Genel durum değerlendirmesinde hangi noktalara dikkat etmesi
gerektiğini söyleyebilmeli
 Yaşa göre tartı, boy, baş ve göğüs çevresi, nabız, solunum sayısı,
kan basıncı normal değerlerini açıklayabilmeli
 Solunum ve dolaşım sistemlerine ilişkin patolojileri
açıklayabilmeli

Beceri
 Hastayla yaşına uygun şekilde iletişim kurabilmeli ve iyi bir ortam
hazırlayabilmeli
 İyi bir gözlem ve genel durum değerlendirmesi yapabilmeli
 Tartı, boy, baş ve göğüs çevresi, nabız, solunum sayısı ve kan
basıncını (palpasyon, Flush, oskültasyon ve Doppler yöntemleri)
ölçebilmeli ve normalden sapmaları belirleyebilmeli
 166

 Tüm sistem muayenelerini yapabilmeli ve patolojik bulguları

yakalayabilmeli, yorumlayabilmeli
 Derideki döküntü, lokal lezyonları, siyanoz, ödem ve turgoru
değerlendirebilmeli
 Saç, tırnak ve kıllara ilişkin patolojileri saptayabilmeli
 Baş, yüz, göz, kulak, burun muayenelerini yapabilmeli
 Ağız boşluğu ve boğaz muayenesi ile patolojileri saptayabilmeli
 Boyun ve lenf bezlerine ilişkin patolojileri değerlendirebilmeli
 Karın muayenesi yaparak karaciğer, dalak ve asit, kitle varlığını
saptayabilmeli
 Sırt ve ekstremite anomalilerini değerlendirebilmeli
 Anüs ve dış genital anomalilerini saptayabilmeli
 Ayrıntılı nörolojik muayene yaparak çocuğun nöromotor ve
psikolojik gelişme düzeyini belirleyebilmeli
 Normal ve patolojik refleksleri değerlendirebilmeli, kafa çiftlerine
ilişkin bozuklukları bilmeli

DavranıĢ
 Ayrıntılı şekilde alınmış öykünün ışığında ve laboratuar
bulgularının desteğinde sistematik olarak dikkat ve sabırla uygulanacak
fizik muayene sonucu tanı konulabileceğini bilmeli ve ağlayan bir
çocukta fizik muayene yapmanın hekimlik sanatı olduğunu da her zaman
anımsamalıdır.

Ders adı: Sağlıklı Beslenme ilkeleri

AMAÇ : Öğrencinin, çocukluk çağında sağlıklı beslenme ile
optimal büyüme ve gelişmeyi, ileri yaşlarda görülebilecek kronik
hastalıklardan korunmayı sağlayabilecek bilgiyi kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Çocukluk dönemlerinde sağlıklı beslenme ilkelerini
sayabilmeli.
 Değişik besin gruplarının fonksiyonlarını sayabilmeli
 Hastalıklardan korunmada beslenmenin önemini söyleyebilmeli
 Çocuk dönemlerinde besin gereksinimlerini söyleyebilmeli

Beceri
 Çocuğun diyetini değerlendirebilmeli
 Diyetteki sorunların çocukta neden olduğu problemleri
değerlendirebilmeli
 167

DavranıĢ
 Sağlıklı diyetin, hastalıklardan korunmada ve normal büyüme
ve gelişmeyi sağlamadaki önemini anlayabilmeli.

Ders adı: Süt çocuğu beslenmesi

AMAÇ: Öğrencinin sütçocukluğu çağında sağlıklı beslenme
ilkeleri hakkında doğru yaklaşımı öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Anne sütünün önemini, özelliklerini söyleyebilmeli
 Sütçocuğu beslenmesindeki dönemleri ve bu dönemlerin
özelliklerini söyleyebilmeli
 Sütçocuğuna verilebilecek ek gıdaları ve ek gıdalara başlama
zamanlarını söyleyebilmeli
 Bu dönemde sık görülen beslenme yakınmalarının en az beşini
sayabilmeli

Beceri
 Anne sütü ile beslenmede karşılaşılabilen sorunları
değerlendirebilmeli

DavranıĢ
 Anne sütünün yaygınlaştırılmasının önemini kavramalı

Ders adı: Çocuk ve Adolesanın Beslenmesi

AMAÇ: Öğrencinin, çocukluk ve adolesan çağında sağlıklı
beslenmenin önemini ve ilkelerini kavrayacak bilgi, beceri ve tutumu
kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Sağlıklı beslenmenin önemini, beslenmenin büyüme-gelişme ve
kronik hastalıklar üzerindeki etkisini söyleyebilmeli.
 Çocuğun ve adolesanın besin gereksinimlerini söyleyebilmeli

Beceri
 Beslenme durumunu ve davranışını değerlendirebilmeli
 168

DavranıĢ
 Sağlıklı beslenmenin çocukluk döneminden itibaren
kazandırılması gerektiğinin önemini kavramalı

Ders adı: Tartı sorunu olan çocuğun beslenmesi

AMAÇ: Öğrencinin, tartı sorununa yol açan başlıca nedenler, bu
sorunun erken tanınmasının önemi ve tanı yöntemleri, tartı sorunu olan
çocuğun beslenme ilkeleri hakkında bilgilenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Tartı alamama, ya da fazla tartılı olma nedenlerinden en az
beşini sayabilmeli.
 Tartı sorununun erken tanınması gerektiğini bilmeli; beslenme
durumunun değerlendirilmesinde kullanılan başlıca yöntemlerin en az
üçünü sayabilmeli.
 Tartı sorunu ile ortaya çıkan en az iki hastalık durumunu (tartı
alamama, obesite) tanımlayabilmeli
 Tartı alamayan çocukta öykü ve fizik muayenenin önemini
söyleyebilmeli.

Beceri
 Tartı sorunu olan çocukta öykü ve fizik muayene bulgularını
değerldirebilmeli.

DavranıĢ
 Çocuklarda tartıyı değerlendirmenin önemini kavramalı

Ders Adı : Normal yenidoğan

AMAÇ : Öğrencinin normal yenidoğanın özelliklerini ve
bakımını öğrenmesi

Bilgi
 B.Ç ölçümü nasıl yapılır söyleyebilmeli.
 Baş muayenesinde nelere bakılmalı söyleyebilmeli (Fontanel,
suturlar, sefal hematom vs.)
 Kulak muayenesinde nelere dikkat edilmeli söyleyebilmeli.
 (Kulak kepçe yapısı, kıvrımlar, düşük kulak vs)
 Göz muayenesinde strabismus, nigtagmus, konjonktival kanama
mikroftalmi, ışık refleksi, Doll-eye fenomenini tanımlayabilmeli.
 169

 Ağız, dudaklar, damak ve ağız boşluğu muayenesinde nelere

dikkat edilmeli açıklayabilmeli.
 Batın muayene kurallarını söyleyebilmeli.
 Batında kitle saptandığında öncelikli neler düşünmesi gerektiğini
söyleyebilmeli.
 Y.D. reflekslerini ve öncelikli olanları söyleyebilmeli. Moro,
emme, arama, yakalama (palmar plantar) Aksiler asma, ventral
süspansiyon gibi önemli reflekslere nasıl bakılır söyleyebilmeli.
 Moro Refleksi tek taraflı negatif ise ne düşünmeli ve yapmalı
söyleyebilmeli.
 Genital bölge muayenesinde (kız,erkek) nelere dikkat etmesi
gerektiğini söyleyebilmeli.
 Göğüs kafesi muayenesinde nelere dikkat etmesi gerektiğini
söyleyebilmeli.

Beceri
 Yüz muayenesinde asimetri, burun kökü basıklığı gibi normal
görünüm dışı bulguların ayırımını yapabilmeli
 Postür ve durum değerlendirmesi yapabilmeli (Baş/gövde oranı,
yatış pozisyonu)
 Kalp oskültasyonu ve sonuçta yorum yapabilmeli.

Ders adı : Normal yenidoğanın bakımı ve beslenmesi

AMAÇ: Öğrencilerin, normal yenidoğanın doğumhanedeki

bakımı ve sonra gelişebilecek hastalıklardan korumak için alınacak
önlemler konusunda bilgilendirilmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Yenidoğan bakımında antenatal pediatrik ziyaretin önemini
kavrayabilmeli (hekim-hasta tanışması, anne sütü konusunda
bilgilendirme vs)
 Göbek kordonunun kesilme zamanını söyleyebilmeli, erken
veya geç kesilme sonunda gelişebilecek komplikasyonları sayabilmeli
 Göbek bakımının önemini söyleyebilmeli (infeksiyon!)
 Yenidoğanda hipoterminin komplikasyonlarını sayabilmeli,
önemini açıklayabilmeli
 Yenidoğanı hipotermiden koruma yollarını söyleyebilmeli
 Neonatal konjunktivitin nedenlerini sayabilmeli, önlenmesi için
göz profilaksisini anlatabilmeli
 170

 Yenidoğanın K-vitamini eksikliğine bağlı kanamasının önemini,

morbiditesini söyleyebilmeli
 Yenidoğana mutlaka K vitamini uygulanması gerektiğini
söyleyebilmeli
 Sık olarak fatal olabilen yenidoğanın geç hemorajik hastalığının
önlenebilir olduğunu söyleyebilmeli
 Yenidoğanın banyosunun hangi durumlarda yapılması
gerektiğini söyleyebilmeli
 Bebeğin identifikasyonun önemini ve nasıl yapılacağını
söyleyebilmeli (bilek bandı!)
 Yenidoğanı infeksiyondan korumanın önemini söyleyebilmeli
 Yenidoğanın doğumhanede doğum tartısı, gestasyon yaşı ve
vital bulgularıyla hızlı değerlendirmenin gereğini söyleyebilmeli
 Anne-baba-bebek bağının önemini söyleyebilmeli

Beceri
 Doğumhanede hipotermiyi önleyebilmeli
 Göz profilaksisi yapabilmeli
 K vitamini uygulamasını yaptırabilmeli
 Major sorunları ortaya çıkarabilecek hızlı değerlendirme
yapabilmeli

DavranıĢ
 Antenatal pediatrik ziyaret yapabilmeli, anne adayını
bilgilendirebilmeli
 Bu ziyarette özellikle anne sütü ile beslemenin önemini
vurgulayabilmeli
 Anne-baba-bebek bağının önemini kavrayarak bu konuda anne-
babayı cesaretlendirebilmeli
 Doğumhane personelini doğumhanedeki bakım konusunda
bilgilendirebilmeli

Ders adı : DüĢük doğum ağırlıklı yenidoğanlar

AMAÇ : Öğrencilerin, yenidoğanların gestasyon yaşı ve doğum

tartılarına göre farklı özellikleri konusunda bilgilenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Yenidoğanın normal doğum tartısını bilmeli; düşük doğum
ağırlığı olan yenidoğan tanımlayabilmeli (“low birth weight” – LBW,
DDT, doğum tartısı < 2500g)
 171

 Yenidoğanın normal gestasyon süresini tanımlayabilmeli, buna göre

yenidoğanların sınıflandırılmasını söyleyebilmeli (term, preterm,
postterm)
 Gestasyon süresinin hangi yöntemlere göre hesaplandığını
söyleyebilmeli (son adet tarihi; fizik ve nörolojik özelliklere göre
gestasyon yaşının tahmini vs)
 Hem doğum tartısı, hem de gestasyon yaşını birlikte değerlendiren
intrauterin büyüme eğrilerine göre
 Gestasyon yaşına göre düşük doğum tartılı yenidoğan
(“small for gestational age” – SGA)
 Gestasyon yaşına göre uygun tartılı yenidoğan
(“appropriate for gestational age” – AGA)
 Gestasyon yaşına göre fazla tartılı yenidoğan
(“large for gestational age” – LGA) ayırımını söyleyebilmeli
 Preterm yenidoğanın sorunlarını sayabilmeli
 SGA bebeğin fizik özelliklerini söyleyebilmeli
 SGA bebeğin sınıflandırılmasını yapabilmeli ve bunun klinik
önemini söyleyebilmeli
 SGA bebeğin sorunlarını sayabilmeli

Beceri
 Yenidoğanın fizik muayenesi sonunda preterm bebeği tanıyabilmeli
 Fizik muayene sonunda gestasyon yaşını tahmin edebilmeli
 Fizik muayene ile SGA bebeği tanıyabilmeli
 Gestasyon yaşını ve doğum tartısını intrauterin büyüme eğrilerine
yerleştirerek SGA,LGA, AGA ayırımını yapabilmeli

DavranıĢ
 Preterm bebeğin karşılaşabileceği sorunlar konusunda çevresini
bilgilendirebilmeli
 SGA bebeğin sorunları konusunda çevresini bilgilendirebilmeli

Ders adı : Kusma

AMAÇ : Öğrencilerin, kusma ile gelen hastada olası nedenleri ve

genel yaklaşım ilkelerini bilmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Kusma ile rejurjitasyonu tanımlayabilmeli
 Rejurjitasyonun ne zaman araştırılması gerektiğini
söyleyebilmeli
 172

 Kusma ile gelen çocukta öyküde üzerinde durulması gereken

noktaları sayabilmeli
 Kusmanın tüm sistemlerle ilgili hastalıklara eşlik edebileceğini ve
infeksiyoz nedenlerin başta geldiğini söyleyebilmeli
 Yaşa göre en sık nedenleri sayabilmeli
 Yaş ve kliniği göz önüne alarak hayatı tehdit eden olayları
sayabilmeli ve öncelikli olarak bunların dışlanması gerektiğini
söyleyebilmeli

Beceri
 Fizik muayenede eşlik eden bulgularla birlikte olası nedenleri
öncelik sırasına göre belirleyebilmeli ve ön tanılara göre hangi tetkikleri
isteyebileceğini bilmeli.

DavranıĢ
 Tedavinin; esas nedeni bularak bunu tedavi etmek olduğunu
kavramalı

Ders adı : Splenomegali

AMAÇ : Öğrencilerin, splenomegali saptanan hastalarda öykü ve
sistemik bir fizik muayene ışığında olası nedenleri değerlendirebilmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Splenomegalinin tanımını yapabilmeli
 Yaşı gözönünde bulundurarak normal – patolojik ayırımını
yapabilmeli
 Dalak büyüklüğüne yol açabilecek hastalıkların diğer bulgularını
bilmeli ve öyküde (sarılık, solukluk, ateş..) sorgulayabilmeli
 Dalağın büyümesine yol açan fizyopatolojik mekanizmaları ve
bunları gözönünde bulundurarak splenomegali yapan hastalıkları
söyleyebilmeli
 Dalak büyüklüğü yapan bakteriyel, viral infeksiyonlardan en sık
görülen 3‟ünü sayabilmeli
 Dalak büyüklüğü yapan kan hastalıkları ve malin hastalıkların en sık
görülen 3‟ünü sayabilmeli
 Konjestif splenomegali yapan nedenlerden en sık görülen 3‟ünü
sayabilmeli
 Splenomegali yapan Metabolik hastalıklardan en sık görülen 3‟ünü
sayabilmeli
 Splenomegali yapan immünolojik hastalıklardan en sık görülen
3‟ünü sayabilmeli
 173

Beceri
 Splenomegalinin varlığının belirlenmesi ilk koşul olduğundan fizik
muayenede dalak palpasyonu (nodüllere dikkat edilerek) ile dalak
büyüklüğünün varlığı ve ölçüsü değerlendirebilmeli
 Muayenede batın içi diğer ele gelen yapılardan dalağı
ayırdedebilmeli (dalak çentiğine dikkat edilmeli)
Perküsyonla Traube‟nin ve asitin varlığını değerlendirebilmeli
Oskültasyonla batın içi sürtünme sesini, üfürümü
değerlendirilebilmeli
 Splenomegali saptanan hastada tam kan sayımının önemi bilerek
değerlendirelebilmeli
Periferik yayma ve infeksiyon belirleyicileri değerlendirebilmeli

DavranıĢ
 Öğrenci splenomegalinin sık görülen bir klinik bulgu olduğu,
saptanmasının önemi ve nedenlerinin belirlenmesinin hayati önemi
olduğunu bilebilmelidir.

Ders adı : Sarılık

AMAÇ: Öğrencilerin sarılık nedenleri tanısı ve ayırıcı tanısı
konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Bilirubin metabolizmasını açıklayabilmeli
 Direkt ve indirekt bilirubinemi nedenlerini sayabilmeli
 Sarılıkta vücudun neresinin sararmasının önemli olduğunu ve
diğer vücut kısımlarında sarılık olduğunda ne düşüneceğini
söyleyebilmeli
 Kan bilirubin düzeyinin kaç mg/dl üzerinde sarılık yaptığını,
yenidoğanda toksik sınırı söyleyebilmeli
 Sık görülen sarılık nedenlerini (infeksiyöz nedenler, kan
uyuşmazlığı, vs.) söyleyebilmeli
 Sarılıkta hangi tetkiki ne için istediğini söyleyebilmeli

Beceri
 Olası (sık görülenden başlayarak) sarılık nedenlerine ait
hastalıklar tetkiklerini isteyebilmeli ve sonuçları yorumlayabilmeli

DavranıĢ
 Korunulabilen sarılık konularında hastaları aydınlatabilmeli
 174

Ders adı : Hepatomegali

AMAÇ : Öğrencinin hepatomegali tanımını yapabilmeyi, nedenlerini
sayabilmeyi, ayırıcı tanıya yönelik laboratuar tetkiklerini
planlayabilmeyi öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Karaciğerin normal yerini, yaşlara göre varyasyonunu
söyleyebilmeli
 Muayene tekniğini söyleyebilmeli
 Yaşlara ve sıklık sırasına göre hepatomegali nedenlerini
sayabilmeli
 Hepatomegali varlığında hangi laboratuar tetkiklerinin
isteneceğini söyleyebilmeli

Beceri
 Palpasyonla elde ettiği bilgileri yorumlayabilmeli
 Hepatomegali nedeni ile istenilen laboratuar tetkiklerinin
sonuçlarını yorumlayabilmeli
 Hepatomegali nedenine göre hastaya hastalıkla ilgili bilgi
verebilmeli

DavranıĢ
 Hepatomegalin değerlendirilmesinin, tanı ve tedavisinin
önemini kavramalı

Ders Adı : Karında kitle

AMAÇ: Öğrencinin, karında kitle şikayetiyle gelen bir çocuk hastanın
tanısına yaklaşım, muayene yöntemleri ve ayırıcı tanısı konularında bilgi,
beceri ve tutum kazanması.

Bilgi
 Karında kitle ayırıcı tanısında önem taşıyan dört kriteri sayabilmeli,
 Karında kitlenin yaşa göre ayırıcı tanısında en sık ikişer nedeni
sayabilmeli,
 Karında kitlenin lokalizasyona göre ayırıcı tanısında, karın dört
kadranındaki en sık nedenlere en az birer örnek verebilmeli,
 Karında kitle nedenlerinden hepatomegalinin yaşa göre tanımını
yapabilmeli,
 Karında kitle nedenlerinden hepatomegali ile ilgili “situs inversus,
pitozis” gibi kavramları açıklayabilmeli,
 175

 Karaciğer lojunda hassasiyet yapan en az iki nedeni sayabilmeli,

 Hepatomegali nedenlerinden en az beşini sıralayabilmeli,
 Karında kitle nedenlerinden splenomegalinin yaşa göre tanımını
yapabilmeli,
 Splenomegali nedenlerinden en az beşini sıralayabilmeli,
 Karında kitle yapan LAP nedenlerinden en az üçünü
sıralayabilmeli,
 Karında kitle yapan renal nedenlerden en az beşini
sıralayabilmeli,
 Karında kitle yapan mesane distansiyonlarında en az üç nedeni
sıralayabilmeli,
 Karında kitle yapan diğer genitoüriner nedenlerden en az üçünü
sıralayabilmeli,
 Fekalomu tanımlayabilmeli
 Karında kitle yapan intestinal nedenlere en az beş örnek
verebilmeli
 Karında kitle yapan tümöral nedenlere en az üçüne örnek
verebilmeli,
 Karında kitle ayırıcı tanısında kullanılacak laboratuar ve
görüntüleme yöntemlerine en az beş örnek verebilmeli ve hedeflerini
açıklayabilmeli.

Beceri
 Karında kitle yaklaşımı açısından karının dört bölgesinin
sınırlarını belirleyebilmeli,

DavranıĢ
 Karın kitlenin değerlendirilmesinin önemini kavramalı.

Ders adı: Lenfadenopati (LAP)

AMAÇ: Öğrencinin, lenfodenopatinin etyopatogenezini, tanıya
gitmek için gerekli laboratuar testlerini, biopsi endikasyonlarını bilmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Lenfadenopatinin etyolojisinde infeksiyon, malignite , kan
hastalıkları, hipersensitivite reaksiyonlarının olabileceği söyleyebilmeli
 LAP generalize ve lokalize olduğu zaman nasıl yaklaşım
yapılması gerektiğini söyleyebilmeli
 Tanıya gidebilmek için biopsinin gerekebileceğini ve bunun
endikasyonlarını sayabilmeli
 176

Beceri
 LAP durumunda malign hastalığı ekarte edebilmeli, infeksiyöz
ajanları araştırabilmeli

DavranıĢ
 Lenfadenopati varlığında infeksiyonu araştırmanın, maligniteyi
ekarte edebilmenin önemini anlayabilmeli

Ders adı :AteĢ ve nedenleri

AMAÇ : Öğrencinin, ateşin patogenezini ve vücut ısısını
yükselten nedenleri belirleyebilmesi, düşmeyen ateş durumunda ayırıcı
tanı yapabilmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Ateşin tanımını ve patogenezini söyleyebilmeli
 Vücut ısısının normal değerlerini söyleyebilmeli
 Ateş tiplerini ve hangi hastalıklarında ne tür ateş eğrisi olduğunu
açıklayabilmeli
 Vücut ısısını yükselten nedenleri sayabilmeli
 Düşmeyen ateşi tanımlayabilmeli

Beceri
 Vücut ısısını hastanın yaşını da dikkate alarak doğru şekilde
ölçebilmeli
 Ateş tiplerini tanıyabilmeli
 Yüksek ateşte başvuran hastaya acil yaklaşabilmeli ve ateşi
düşürme yöntemlerini uygulayabilmeli
 Düşmeyen ateş durumunda ayrıntılı ayırıcı tanı yapabilmeli

DavranıĢ
 Yüksek ateşle gelen bir çocukta bir taraftan neden saptanmaya
çalışılırken, diğer taraftan febril konvulziyona yol açmamak için hemen
ateşin düşürülmesi gerektiği bilinci ile hastaya yaklaşmalı

Ders adı : Siyanoz

AMAÇ : Öğrencinin, siyanozu tanıyabilmesi, nedenlerine göre
ayırıcı tanı yapabilmesi, acil girişim gerektiren olguları yönlendirmesi
 177

HEDEFLER

Bilgi
 Siyanoz oluşturabilecek hastalıkları sayabilmeli
 Özellikle yenidoğanda siyanozun acil girişim gerektirebileceğini
söyleyebilmeli
 Nedene yönelik acil tedavi yöntemlerini sayabilmeli
 Transport gerektiren hastalara uygun koşulların sağlanması
gerektiğini söyleyebilmeli

Beceri
 Özellikle siyanotik kalp hastalıklı yenidoğanların uygun
koşullarda bir merkeze transportunu sağlayabilmeli
 Acil ama basit olmakla birlikte yaşam kurtarıcı müdaheleleri
uygulayabilmeli
 Klinik ve laboratuar bulguları ile ayırıcı tanı yapabilmeli

DavranıĢ
 Hasta ailelerini aciliyet konusunda ikna edebilmeli

Ders adı : Anemi

AMAÇ : Öğrencilerin anemi tanımını bilmesi, anemi tanısında
önemli olan MCV (OEH: Ortalama eritrosit hacmi, MCH (OEHb:
Ortalama hemoglobini), MCHC (OEHbK: Ortalama eritrosit
hemoglobin konsantrasyonu), hipokrom mikrositik, makrositik,
normositik tanımların, retikülosit sayısı ve değerlendirilmesini bilerek;
ve çeşitli yaşlarda en sık görülen anemi nedenlerini gözönünde
bulundurarak olası anemi nedenini değerlendirebilmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Hastanın yaşını da dikkate alarak anemi nedenlerini sayabilmeli
 Ülkemizde en sık görülen anemi nedenlerini söyleyebilmeli
 Anemi ayırıcı tanısında çok önemli olan eritrosit indekslerini
(MCV (OEH : Ortalama eritrosit hacmi, MCH (OEHb: Ortalama
eritrosit hemoglobini), MCHC (OEHbK: Ortalama eritrosit hemoglobin
konsantrasyonu) tanımlayabilmeli
 Hipokrom mikrositik, makrositik, normositik anemi tanımlarını
ve en sık görülen nedenlerini sayabilmeli
 Retikülositoz ve retikülositopeni tanımlarını ve en sık görülen
nedenlerini söyleyebilmeli
 178

Beceri
 Çocuklarda yaşa göre normal hemoglobin değerlerini
gözönünde bulundurarak anemi tanısını koyabilmeli
 Eritrosit indekslerinin normal değerlerini bilerek patolojik
sonuçları değerlendirebilmeli
 Klinik bulguların varlığında anemiyi değerlendirebilmeli
 Tam kan sayımında eritrosit indekslerini dikkate alarak
hipokrom mikrositer, makrositer, normositer anemi olarak
değerlendirebilmeli

DavranıĢ
 Aneminin sık rastlanan ve birçok hastalığın tanınmasında
önemli bir bulgu olduğu; aneminin tanımlanması ve ayırıcı tanısında
gerekli temel bilgilerin edinilmesinin gerektiğinin önemini
anlayabilmeli.

Ders adı : Ġshal

AMAÇ : Öğrencilerin ishal tanımını ve nedenlerini öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Doğumdan itibaren normal sütçocuğu dışkısının özelliklerini
söyleyebilmeli
 İshal dışkısının özelliklerini söyleyebilmeli
 İshal nedenlerini sayabilmeli
 Akut ve kronik ishali tanımlayabilmeli

Beceri
 İshal dışkısını tanıyabilmeli
 İshal dışkısını değerlendirebilmeli
 İshal nedenlerini bilmeli
 Normal sütçocuğu dışkısını tanımalı

DavranıĢ
 Toplum sağlığı bakımından ishalin önemini kavramalı

Ders adı : Kabızlık

AMAÇ : Öğrencilerin çocuklarda kabızlık sorununu öğrenmesi
 179

HEDEFLER

Bilgi
 Çocuklarda kabızlığın tanımını yapabilmeli,
 Süt çocuklarında dışkılama tiplerini sayabilmeli
 Kabızlığa yol açan etmenleri söyleyebilmeli
 Kabızlıktan korunma ilkelerini sayabilmeli
 Fonksiyonel kabızlık için ayırıcı tanı yapabilmeli
 Kabızlığı olan bir çocuğun sağaltım prensiplerini bilmeli

Beceri
 Kabızlık sorunu olan bir çocuğa bütüncül yaklaşımın ve tuvalet
eğitiminin önemini anlayabilmeli

Ders adı : Deri döküntüleri

AMAÇ : Öğrencinin çocukluk çağında en sık karşılaşılan deri
döküntülerinin özelliklerini ve ayırıcı tanısını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Sık görülen döküntü tiplerini tanımlayabilmeli (makül, papül,
vezikül, püstül gibi)
 Makülopapüler ve vezikülopüstüler döküntülere neden olan
hastalıkların ayırımını prodromal bulgular, döküntünün yayılım şekli,
eşlik eden tipik bulgular ve iyileşme özelliklerine göre yapabilmeli

Beceri
 Döküntüsü olan bir çocukla karşılaşıldığında öykü, aşılanma
durumu, fizik muayene özellikleri ile ayırıcı tanıya gidebilmeli.

DavranıĢ
 Döküntülü hastalıkların ayırıcı tanısının hastanın kendisi,
yakınları ve toplum açısından önemini kavramalı ve çevresini bu
konuda bilgilendirmeli

Ders adı : Ödem ve nedenleri ?

AMAÇ :Öğrencinin ödemin nedenleri ve ayırıcı tanısı konusunda

bilgilenmesi
 180

HEDEFLER

Bilgi
 Ödem tanımını yapabilmeli
 Ödem mekanizmalarını sıralayabilmeli
 Klinikte ödemle gelen hastaya ayırıcı tanı yapabilmeli

Beceri
 Ödemli hastayı tanıyabilmeli ve fizik muayenede ödemi
değerlendirebilmeli

DavranıĢ
 Ödemin önemli bir bulgu olduğu ve çeşitli sistem
hastalıklarında olabileceği konusunda çevresinde bilgilendirme
yapabilmeli

Ders adı : Çocuklarda hipertansiyon

AMAÇ : Öğrencinin, çocuklarda hipertansiyon hakkında bilgi

edinmesi.

Bilgi
 Çocuklarda kan basıncını düzenleyen mekanizmaları
söyleyebilmeli.
 Çocuklarda hipertansiyon nedenlerini sayabilmeli.
 Hipertansiyonlu çocukta nedene yönelik inceleme yöntemlerini
anlatabilmeli.

Beceri
 Kan basıncı ölçümünü uygun şekilde yapabilmeli.
 Değişik parametrelere göre (yaş, cins, boy, vb) kan basıncını
değerlendirebilmeli.

DavranıĢ
 Çocuklarda tansiyonun değerlendirmesinin önemini kavramalı.

Ders adı : Kanama ve pıhtılaĢma bozuklukları

AMAÇ: Öğrencinin çocuklarda kanama ve pıhtılaşma bozukluğu

görülen başlıca hastalıkların sınıflanması ve ayırıcı tanısı hakkında
bilgi, beceri ve tutum kazanması
 181

HEDEFLER

Bilgi
 Normal pıhtılaşma mekanizmasını (ana hatlarıyla)
açıklayabilmeli
 Purpurayı tanımlayabilmeli
 Purpura nedeni olan hastalıkları sınıflayabilmeli
 Kanama ve pıhtılaşma bozukluklarında yapılacak tarama
testlerini sayabilmeli

Beceri
 Hangi çocukta kanama, pıhtılaşma bozukluğu araştırması
yapılması gerektiğini düşünebilmeli.
 Kanama ve pıhtılaşma bozukluğu olan çocukta ilk yapılacak
tarama testlerini isteyebilmeli.
 Tarama testlerinin sonucunu yorumlayabilmeli.
 Bu tarama testlerinin sonucuna göre kanama, pıhtılaşma
bozukluğuna neden olan durumların ayırıcı tanısını yapabilmeli.

DavranıĢ
 Kanama, pıhtılaşma bozukluğuna bağlı şikayetleri olan çocukta
bu durumun önemli bir hastalık belirtisi olabileceğinin bilincinde
olmalı.
 Böyle bir durumda zaman kaybetmeden gerekli yaklaşımda
(tarama testlerini istemek, sonuca göre hastayı ilgili merkeze sevk
etmek) bulunabilmeli.

Ders adı : Ağrı tanımı ve nedenleri

AMAÇ : Öğrencinin, çocuklarda ağrının tanınması ve nedenleri

konusunda bilgi, beceri ve tutum kazanması.

Bilgi
 Farklı ağrıların nedenlerini sayabilmeli

Beceri
 Ağrısı olan çocuk hastayı tanıyabilmeli
 Kendisini ifade edemeyen küçük bebekte ağrının bulgularını
değerlendirebilmeli

DavranıĢ
Çocukluk hastalıklarının tanısında ağrının değerlendirilmesinin
önemini kavramalı
 182

Ders adı : Obesite

AMAÇ : Öğrencilerin 0-18 yaş arası çocuklarda obesitenin önemi

ve tehlikeleri konusunda bilgilendirilerek, onlara obesitenin önlenmesi
ve tedavisi konusunda beceri ve tutum kazandırılması

HEDEFLER

Bilgi
 Obesitenin tanımı söyleyebilmeli
 Eksojen obesiteyi hazırlayan yol açan nedenleri sayabilmeli
 Endojen obesite nedenlerini sayabilmeli
 Obesite tedavisinde temel yaklaşımı söyleyebilmeli
 Obesite önleyici yaklaşımı ve önemini söyleyebilmeli
 Obesite komplikasyonlarını sayabilmeli
 Obesite aşırı beslenmenin rolünü söyleyebilmeli
 Yağ hücrelerinin hızlı çoğaldığı dönemleri tanımlayabilmeli
 VKI, rölatif tartı, derialtı yağ dokusu ölçümü, bel/kalça oranı
gibi temel ölçüm tekniklerin temel yorumunu söyleyebilmeli
 Obesite oluşumunda fizik aktivite azlığının önemini
söyleyebilmeli

Beceri
 VKI ve rölatif tartıyı hesaplayabilmeli, obesite derecesini
değerlendirebilmeli
 Obesite oluşumunu önlemede etkin olabilmeli
 Obesite oluşumunda kritik dönemleri bilerek ebeveynlere
gerekli uyarıları yapabilmeli, tartı alımını durdurabilmeli
 Obesitenin önlem ve tedavisinde egzersizin önemini
açıklayabilmeli
 Temel beslenme prensiplerini aktarabilmeli

DavranıĢ
 Obesitenin kısa ve uzun vadedeki bireysel ve toplumsal
zararlarının bilincinde olarak çocuk ve adolesanda obesite oluşumunu
önleyecek temel yaklaşımları bulunduğu her uygun ortamda
uygulayabilmeli, çocukta obesite oluşumunu veya obesite oluşmuşsa
ilerlemesini durdurabilmek için gerekli temel yaklaşımları yapabilmeli.

Ders adı : Aktif ve pasif bağıĢıklık

AMAÇ : Öğrencilerin aktif ve pasif bağışıklık prensiplerini ve

uygulanmasını öğrenmesi
 183

HEDEFLERĠ

Bilgi
 Aktif bağışıklığı tanımlayabilmeli,
 Aktif bağışıklığın gelişimini etkileyen faktörleri sayabilmeli,
 Aşının içeriğini sayabilmeli,
 Aşıların saklanması koşullarını söyleyebilmeli,
 Kaçırılmış aşı fırsatını tanımlayabilmeli,
 Aşı tiplerini söyleyebilmeli,
 Her hastalık için aşılama amacını sayabilmeli.
 Pasif bağışıklığın doğumdan sonraki gelişimin açıklayabilmeli,
 Pasif bağışıklığı tanımlayabilmeli,
 Pasif bağışıklığın özelliklerini sayabilmeli,
 Pasif bağışıklığın çeşitlerini sayabilmeli,
 Pasif bağışıklıkta kullanılan ürünleri, içeriklerini ve kullanım
alanlarını söyleyebilmeli.

Beceri
 Aşıları kurallarına göre uygulayabilmeli
 Pasif bağışıklıkta kullanılan insan ve hayvan kaynaklı ürünleri
uygulayabilmeli.

DavranıĢ
 Çocuk sağlığı alanında aşı ile korunmanın önemini anlatarak
çevresine güven kazandırmalı.
 Pasif bağışıklığın doğru endikasyonlarla ile kullanılmadığında
çıkabilecek soruları tanımlayarak, yanlış uygulama yapmaktan
korkabilmeli önemini kavramalı.

Ders adı: Çocuklarda eklem ağrıları

AMAÇ : Öğrencilerin, çocuklarda görülen eklem ağrılarının en

sık nedenleri, tanı yaklaşımı ve ayırıcı tanısı hakkında bilgi ve tutum,
artritin tanısı konusunda beceri kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Eklem ağrısı (artralji) ve artritin farklılıklarını açıklayabilmeli
 En sık rastlanan artralji ve artrit nedenlerini sayabilmeli
 ARA‟nın ülkemizde sık görülen önlenebilir hastalıklardan biri
olduğunu söyleyebilmeli
 184

Beceri
 Eklem muayenesi yapabilmeli ve artriti artraljiden
ayırdedebilmeli
 Laboratuar tetkiklerinin sonuçlarını değerlendirebilmeli
 En sık rastlanan nedenler arasında ayırıcı tanı yapabilmeli

DavranıĢ
 Artritin tetkik ve tedavi gerektiren ciddi bir bulgu olduğunu
bilmeli ve vakit kaybetmeden tanıya gitmeli

Ders adı: Doğumsal metabolik hastalıklarda (DMH) öykü ve

fizik muayene

AMAÇ : Öğrencilerin DMH‟ların tanımı, sıklığı, DMH

düşündüren başlıca öykü özellikleri ile fizik muayene bulguları
hakkında bilgi, beceri, tutum kazanması

Bilgi
 DMH‟yı tanımlayabilmeli, DMH‟ların ülkemizde sık olduğunu
söyleyebilmeli, erken tanının önemini söyleyebilmeli
 DMH‟ya özgü öykü ve fizik muayene bulgularından en az
beşini sayabilmeli
 DMH‟ya en az üç hastalık grubu ve en az üç hastalık örneği
verebilmeli
 Sık görülen DMH‟larının klinik bulgularını sayabilmeli

Beceri
 DMH‟larının hangi öykü, fizik muayene ve klinik bulgularla
düşünülmesi gerektiğini değerlendirebilmeli.
 Doğumsal metabolizma hastalıklarında erken tanı ve tedavinin
önemini kavramalı

DavranıĢ
 DMH düşünülen hastada uygun ayırıcı tanı yaklaşımına gitmeli.

Ders adı : Hematolojik sistem hastalıklarında öykü, fizik

muayene ve tanı metodları

AMAÇ : Öğrencilerin, hematolojik sorunlu bir çocuk hastanın

tanısına yaklaşım, muayene yöntemleri ve ayırıcı tanısı konularında
bilgi, beceri ve tutum kazanması.
 185

Bilgi
 Hematolojik sorunu olan çocukta öykü almada etken en az iki
kriteri sayabilmeli,
 Hematolojik sorunu olan çocukta öykü almada sorulacak sorulara
en az iki örnek verebilmeli,
 Hematolojik sorunu olan çocukta kansızlık düşünüldüğünde
görülen şikayetlerden en az üçünü sıralayabilmeli,
 Hematolojik sorunu olan çocukta kansızlık düşünüldüğünde
öyküde sorulacak sorulara en az dört örnek verebilmeli,
 Hematolojik sorunu olan çocukta kansızlık düşünüldüğünde
öyküde öz geçmişte sorulacak sorulara en az üç örnek verebilmeli,
 Hematolojik sorunu olan çocukta kansızlık düşünüldüğünde klinik
yaklaşımda önemli en az üç faktörü sayabilmeli,
 Anemisiz solukluk kavramını tanımlayabilmeli ve nedenlerine en
az beş örnek verebilmeli,
 Periodik solukluk kavramını tanımlayabilmeli ve nedenlerine en az
iki örnek verebilmeli,
 Solukluğa eşlik eden semptomlardan en az beşini sıralayabilmeli,
Hemolitik anemi bulgularından solukluk dışındaki en az beşini
sıralayabilmeli,
 Hematolojik sorunu olan çocukta onkolojik hastalık
düşünüldüğünde şikayet olabilecek en az üç bulguyu sayabilmeli,
 Kanama sorunu olan çocukta en sık görülen üç şikayeti
sayabilmeli,
 Kanama sorunu olan çocukta en sık görülen üç klinik bulguyu
sayabilmeli,
 Kanama sorunu olan çocukta kullanılacak laboratuar testlerinden
en önemli beşini nedenleriyle beraber sıralayabilmeli.

Beceri
 Öykü ve muayene ile hematolojik sistem bulgularını
değerlendirebilmeli

DavranıĢ
 Çocuklarda hematolojik sistem değerlendirmesinin önemini
kavramalı

Ders adı : Kardiyovasküler sistem hastalıklarında öykü, fizik

muayene ve tanı yöntemleri

AMAÇ : Öğrencinin 0-16 yaş grubunda doğumsal veya edinsel kalp

hastalığından kuşku duyulan bir çocukla bu hastalığı daha da belirleyecek
şekilde öykü alması ve kardiyovasküler sistem patolojilerini saptamak
 186

üzere bu sistemin fizik muayenesini yapabilmesi konusunda bilgi, beceri

ve tutum kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Fetusta kardiyak patolojilere yol açabilen nedenleri sayabilmeli
 Siyanotik ve asiyanotik doğumsal kalp hastalıklarını sayabilmeli
 Yaşa göre kalp vurum sayısı, solunum sayısı ve kan basıncı
normal değerlerini söyleyebilmeli
 Kalp yetersizliğinin klinik bulgularını tanıyabilmeli
 Normal ve patolojik kalp seslerini tanıyabilmeli
 Üfürümleri değerlendirebilmeli
 Taşipne varlığında akciğer hastalıkları kadar kalp
yetersizliğinden de kuşku duyması gerektiğini söyleyebilmeli
 Saptanan tüm patolojik bulguları yorumlayabilmeli
 EKG patolojilerini sayabilmeli
 Pulmoner hipertansiyonu tanımlayabilmeli,
 Doğumsal kalp hastalıklarının yanı sıra Akut romatizmal ateş,
enfektif endokardit, myokardit, perikardit, kardiyomiyopati, ritm
bozuklukları ve arteritoskleroz gibi edinsel kalp hastalıklarını
tanımlayabilmeli

Beceri
 Kan basıncı Flush, palpasyon, oskültasyon ve Doppler yöntemleri
ile ölçebilmeli
 Tüm ekstremitelerden periferik arteriyel nabzı palpe edebilmeli
 Kalp sesleri tanımalı, ilave ve patolojik sesleri algılayabilmeli.
Frotman ve Gallop ritmini işitebilmeli
 Üfürümleri işitebilmeli, niceliğini ve niteliğini belirleyebilmeli
 Telegrafide kardiyomegaliyi değerlendirebilmeli, akciğer
konjestiyonunun arttığını veya azaldığını belirleyebilmeli
 EKG‟den QRS eksenini ölçebilmeli, atrium ve ventrikül
hipertrofilerini ve PR uzamasını, aritmileri değerlendirebilmeli
 Sol-sağ şantlı doğumsal kalp hastalarında pulmoner hipertansiyon
gelişmesine olanak vermeden pediatrik kardiyoloji birimine
gönderebilmeli

DavranıĢ
 Ayrıntılı biçimde alınan öykü ve büyük beceri isteyen
kardiyovasküler sistemin fizik muayenesi sonucu laboratuar bulgularının
da desteği ile tanı konulabileceği bilebilmelidir. Özellikle kalp
oskültasyonunun çocuğun en sakin olduğu sırada ve belden üstünün
 187

tamamen çıplak durumdayken yapılması gerektiğinin önemini

kavramalıdır. Çocuğun hangi durumda pediatrik kardiyoloji birimine
gönderilmesi gerektiğini bilmelidir.

Ders adı : Kalp sesleri ve üfürüm

AMAÇ : Öğrencinin çocuklarda normal kalp seslerini öğrenmesi,

patolojik ses ve üfürümleri tanımasının önemi konusunda bilgi, beceri
ve tutum kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Kardiyak oskültasyon yöntemlerini sıralayabilmeli
 Normal kalp seslerini tanımlayabilmeli ve pediyatrik yaş grubuna
ait özellikleri söyleyebilmeli
 Patolojik ses ve üfürümlerin özelliklerini söyleyebilmeli

Beceri
 Sık kardiyak oskültasyon yaparak normal ve patolojik sesleri ve
üfürümleri ayırdedebilmeli
 Patolojik ses ve üfürümlerin ciddiyeti konusunda karar vererek
hastanın yaşı ve kliniğine göre belirlediği bir aciliyette ilgili merkeze
sevkedebilmeli
 Kardiyak oskültasyon bulguları ile doğumsal kalp hastalıkları
arasındaki bağlantıyı kurabilmeli

DavranıĢ
 Patolojik olabileceğini düşündüğü ses ve üfürümlere sahip
hastaların ailelerine gerekli açıklamaları yapabilmeli

Ders adı : Solunum sistemi hastalıklarında öykü, fizik muayene

AMAÇ : Öğrencinin solunum sistemini ilgilendiren sorunlarda öykü

ve fizik muayeneyi değerlendirecek bilgi, beceri ve tutumu kazanması.

Bilgi
 Solunum sistemi hastalıklarında öyküde öksürük, dispne gibi bazı
semptomların özelliklerini söyleyebilmeli

Beceri
 Fizik muayenede solunum sistemine ait özellikleri
değerlendirebilmeli
 188

 İnfeksiyon ile göğüs kafesi özelliklerini, solukluğu, solunum

tipini, palpasyon, perküsyon ve oskültasyon (normal sesler, ek solunum
sesleri, yeni ve eski terminoloji) ile solunum sisteminin durumunu
değerlendirebilmeli

DavranıĢ
 Değişik çocukluk yaş gruplarında solunum sisteminin
değerlendirilmesinin önemini kavramalı.

Ders adı : Dispne, taĢipne, hiperpne

AMAÇ : Öğrencinin çocuklarda dispne, taşipne ve hiperpne

nedenlerini ve bunu yapan hastalıkların önemli özelliklerini bilmesi ve
ayırıcı tanı için ilk adımları atabilmeyi bilmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Dispne, taşipne ve hiperpnenin patogenezini söyleyebilmeli
 Dispne, taşipne ve hiperpneye neden olan alt ve üst solunum
yolu problemlerinden önemli olanları sayabilmeli
 Değişik klinik bulgular ışığında dispne, taşipne ve hiperpnenin
hangi hastalığın belirtisi olabileceğini kabaca sınıflayabilmeli
 Bu bulgularla gelen bir hastaya hangi tetkikleri istemesi
gerektiğini söyleyebilmeli

Beceri
 Dispne taşipne ya da hiperpne ile gelen bir hastada bulgulara
dayanarak akut ya da kronik olduğuna karar vererek, buna neden
olabilecek hastalıkları düşünebilmeli
 Ani olarak dispne, taşipne ya da hiperpne gelişen hastayı
değerlendirebilmelidir.

DavranıĢ
 Çocuklarda dispne, taşipne ve hiperpnenin değerlendirilmesi
gereken bulgular olduğunun önemini kavramalıdır.

Ders adı : Öksürük, HıĢıltı ve Stridor

AMAÇ : Öğrencinin, çocuklarda öksürük, hışıltılı solunum ve

stridor yapan hastalıkların neler olduğunu bilmesi, bu hastalıkların bazı
önemli özelliklerini öğrenerek, ayırıcı tanı için ilk adımları atmayı
bilmesi
 189

HEDEFLER

Bilgi
 Öksürük, wheezing ve stridorun patogenezini söyleyebilmeli
 Akciğerin değişik anatomik bölgelerindeki problemlerin, değişik
klinik bulgular verdiğini söyleyebilmeli
 Öksürük ile gelen bir hastada şikayetlerin akut yada kronik
olmasına göre ayırıcı tanıya giren önemli hastalıkları sayabilmeli
 Çocuklarda pnömoni, astım, yabancı cisim, tüberküloz,
anatomik solunum yolu anomalisi, gastro özofageal reflünün akciğer
semptomları ve kistik fibroz gibi bazı hastalıklarda görülen tipik klinik
bulguları söyleyebilmeli
 Bu hastalıklar arasında kabaca ayırıcı tanı yapabilecek temel
bilgileri söyleyebilmeli

Beceri
 Öksürük, hışıltı ya da stridor klinik tablosunda gördüğü bir
bebeği veya çocuğu mevcut bulgulara dayanarak kabaca değerlendirip
acil olup olmadığına karar verebilmelidir.

DavranıĢ
 Akut solunum problemi olan yada ileri tetkik gerektiren bir
hastayı yeterli bir kuruma gönderilmesinin gerektiğini bilmeli.

Ders adı : Üriner sistem hastalıklarında öykü ve fizik

muayene

AMAÇ : Öğrencinin üriner sistem hastalıklarında öykü alma,

fizik muayene yapma konusunda bilgilenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Ailevi hastalıklar yönünden öykünün önemini söyleyebilmeli
 Nefrolojik sorunların tanısı açısından öyküde önemli noktaları
sayabilmeli

Beceri
 Antenatal dönemde böbrek hastalıkları ile ilgili bilgi
edinebilmeli
 Fizik muayenede bazı bulgulardan, nefrolojik hastalıklara
yaklaşımı yapabilmeli
 Fizik muayenede böbrek palpasyonu, mesane perküsyonu ve dış
genital örganların muayenesini yapabilmeli
 190

DavranıĢ
 Kırmızı idrar, vücut şişliği, idrar azalması gibi durumların
önemli böbrek hastalığının bulguları olabileceği konusunda toplumu
bilinçlendirebilmeli

Ders adı : Sıvı elektrolit ve asit-baz metabolizması

bozuklukları

AMAÇ : Öğrencinin sıvı elektrolit ve asit baz metabolizması

bozuklukları hakkında bilgi, beceri ve tutum kazanması

Bilgi
 Sıvı kompartmanlarının özellikleri ve fetal dönemden erişkin
yaşa kadar olan değişiklikleri söyleyebilmeli
 Çocukta sıvı metabolizmasının özelliklerini ve çocukta sıvı
kaybının kolay gelişmesinin nedenlerini sayabilmeli
 Dehidratasyonun klinik, laboratuar bulgularını sayabilmeli
 Sıvı elektrolit dengesi bozukluğuna yol açan olayları
söyleyebilmeli
 Normal asit-baz dengesi ve korunmasını söyleyebilmeli
 Asit-baz dengesi bozukluğu nedenlerini sayabilmeli

Beceri
 Çocukta hidrasyon durumunu değerlendirebilmeli
 Değişik çocukluk yaş gruplarında sıvı, elektrolit
gereksinimlerini hesaplayabilmeli

DavranıĢ
 Çocuklarda sıvı, elektrolit, asit-baz dengesinin korunmasının
önemini kavramalı

Ders adı : Çocuklarda sindirim sistemi hastalıklarında öykü,

fizik muayene ve tanı yöntemleri

AMAÇ : Öğrencilerin sindirim sistemi ile ilgili öykü alınması,

hastalıklarla ilgili klinik bulgular, infeksiyon, palpasyon ve perksiyon
ile muayene özellikleri ve tanı konusunda bilgilenmeleri

HEDEFLER

Bilgi
 Karın şişliği ile gelen hastalarda nedenin, sıvı, bilirubinemi, kitle
ve organomegaliden kaynaklanabileceğini bilerek bunlarla ilgili
palpasyon ve perksüsyon özelliklerini söyleyebilmeli
 191

 Hepatosplenomegalisi olan hastalarda hangi hastalıklar ile

ayırıcı tanı yapacağını söyleyebilmeli
 Kronik ishallerde uygulanan tanı testlerini söyleyebilmeli
 Üst ve alt endoskopi indikasyonlarını sayabilmeli

Beceri
 Kronik ishal, sarılık, gastrointestinal kanama ve karın şişliği gibi
yakınmalarla gelen hastalarda ayırıcı tanıya yardımcı olacak şekilde
öykü alabilmeli

Ders adı : Allerjik sistem hastalıklarında öykü ve fizik

muayene

AMAÇ : Öğrencilerin, allerjik hastalıklardaki nedenlerin ışığı

altında hangi belirtilerin ve muayene bulgularının bize hastalığı
gösterdiğini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Allerjik hastalıklar nelerdir sayabilmelidir.
 Allerjik hastalıklara sebep olan antijenleri söyleyebilmelidir.
 Allerjik hastaların anamnezinde dikkat edilecek hususlar
nelerdir söyleyebilmelidir.
 Allerjiyi hazırlayıcı nedenleri, ev içi ve ev dışı tetikleyicileri
sayabilmelidir.
 Allerjik hastalarda klinik tiplere göre muayene bulgularını
söyleyebilmelidir.

Beceri
 Allerjik hastayı muayene edip özelliklerini söyleyebilmelidir.

DavranıĢ
 Allerjik hastalıklarda öykü ve muayene bulgularını bilmenin
önemini kavrayabilmeli

Ders adı : Nörolojik hastalıklarda öykü ve semptomlar

AMAÇ : Öğrencinin, doğumdan itibaren yaşamın ilk yıllarında

normal gelişim basamaklarını öğrenmesi
 192

HEDEFLER

Bilgi
 İlk yaşlarda kazanılan motor ve sosyal gelişim basamaklarını
sıralayabilmeli
 Gelişim basamaklarında normalden sapmaları tanımlayabilmeli
 Yenidoğan ve süt çocuklarına ait risk faktörlerini
sıralayabilmeli

DavranıĢ
 Çocuklarda normal nöromotor gelişme ile bunların sapmaları
ayırdedebilmeli

Ders adı : Çocukta nörolojik muayene

AMAÇ : Öğrencinin yenidoğanın, süt çocuğunun ve büyük

çocuğunun nörolojik muayenesini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Yenidoğanda tonusun, derin tendon reflekslerinin, piramidal
bulguların ve ekstrapiramidal bulguların nasıl değerlendirildiğini
söyleyebilmeli
 Sütçocuğunda bilincin, tonusun, kraniyal sinirlerin, derin tendon
reflekslerinin, yüzeyel reflekslerin, piramidal bulguların,
ekstrapiramidal bulguların ve serebellar bulguların nasıl
değerlendirildiğini söyleyebilmeli
 Büyük çocukta bilincin, tonusun, kranyal sinir işlevlerinin, derin
tendon reflekslerinin yüzeyel reflekslerin, piramidal bulguların,
ekstrapiramidal bulguların ve serebellar bulguların nasıl
değerlendirildiğini söyleyebilmeli

Beceri
 Yenidoğanın ve süt çocuğunun nörolojik muayenesini
yapabilmeli
 Refleks çekici kullanabilmeli
 Büyük çocuğun nörolojik muayenesini yapabilmeli

DavranıĢ
 Çocuklarda rutin fizik muayene yaparken nörolojik
değerlendirme de yapmanın önemini kavramalı
 193

Ders adı : Büyük çocuğun nörolojik muayenesi

AMAÇ : Öğrencinin büyük çocuğun nörolojik muayenesi

konusunda bilgi kazanması ve yapabilme becerisini edinmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Bilincin (değerlendirilmesi) durumunu değerlendirmeyi bilmeli
 Tonusu değerlendirilmeyi bilmeli
 Kraniyal sinirlerin işlevlerini açıklayabilmeli
 Derin tendon reflekslerini değerlendirilmeyi bilmeli
 Yüzeyel refleksleri tanımlayabilmeli
 Piramidal bulguları söyleyebilmeli
 Ekstrapiramidal bulguları söyleyebilmeli
 Serebellar bulguları söyleyebilmeli

Beceri
 Büyük çocuğun nörolojik muayenesini yapabilmeli
 Refleks çekici kullanabilmeli

DavranıĢ
 Çocuklarda rutin fizik muayene yaparken nörolojik
değerlendirme de yapmanın önemini kavramalı

Ders adı : Akut bilinç değiĢikliği

AMAÇ : Öğrencinin, akut bilinç değişikliği tanımı,

değerlendirilmesi ve nedenlerini konusunda bilgi, beceri ve tutum
kazanması.

Bilgi
 Bilinç değişikliğinde muayene bulgularına göre etiyolojiyi
söyleyebilmeli
 Solunum şeklinin tanımlayabilmeli
 Patolojik postürleri söyleyebilmeli

Beceri
 Acil hastada bilinç değişikliğini tanıyabilmeli, bilinç değişikliği
olan hastanın muayenesini yapabilmeli
 Pupil yanıtlarının değerlendirilebilmeli
 194

DavranıĢ
 Çocuklarda akut bilinç değişikliğini acilen değerlendirmenin
önemini kavramalı

Ders adı : Psikolojik geliĢme

AMAÇ : Öğrencinin, bebeklikten itibaren çocuğun ve adolesanın

duygu, düşünce ve davranışlarının gelişimin her dönemin özelliklerin bu
dönemlerde kazanılan yetenek ve beceriler ilerde uyum ve davranış
bozukluğuna yol açabilecek iç ve dış etkenler konusunda bilgi, beceri ve
tutum kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Çocuğun bilişsel ve duygusal gelişim özelliklerini ve kazanımlarını
0-1; 2-3; 4-5; 6-12 ve 13-18 yaş dönemlerinde söyleyebilmeli
 İlerde problem yaratabilecek durumları iyi değerlendirmek için bu
gelişim dönemlerinde id, ego ve superego kavramlarını ve işlevlerini
tanımlayabilmeli

DavranıĢ
 İlerde problemlerin ortaya çıkmasını önlemek amacıyla, ailelerin
sağlıklı çocuk yetiştirmesi için gereken tutum ve davranışların
kazanılması

Ders adı : Zeka gerilikleri

AMAÇ : Öğrencinin, ilk aylardan itibaren zeka geriliği olan çocuğu

normalden ayırmayı, ilerki yaşlardaki gelişim özelliklerini ve zeka
geriliğinin nedenlerini öğretmesi, gelişim ve zeka testleri hakkında bilgi
vererek geriliği olan çocuğu eğitmenin öneminin vurgulanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Zekanın tanımını ve zeka geriliklerinin nedenlerini söyleyebilmeli,
 Ağırlık derecesine göre zeka geriliklerinin özelliklerini, okul yaşında
ve yetişkin yaşamında ulaşabileceği gelişim düzeylerini tanımlayabilmeli

DavranıĢ
 Özellikle sınır ve hafif zeka geriliklerinin eğitime yanıt vermesi
nedeniyle, bu konuda doktorların sorumluluğunun önemi kavranmalı.
 195

Ders Adı : Çocuk acil hastaya yaklaĢım

AMAÇ : Öğrencilerin çocuklarda yaşa göre değişen vital

bulguları değerlendirerek yaşamı tehdit eden bir durumun varlığını
erken tanıyabilmesi, temel yaşam desteğini yaparak ilgili kuruma
sevkedebilmesi konusunda bilgi ve beceri kazanmasının sağlanması

HEDEFLER

Bilgi
 Çocuklarda solunum, dolaşım ve merkezi sinir sistemi (MSS) ile
ilgili vital bulguların yaşa göre normal ve patolojik değerlerini
söyleyebilmesi
 Çocuklarda en sık acil durum yaratan hastalıklar veya
bozukluklar bilinmesi bunların önemli belirtilerini sayabilmesi

Beceri
 Durumu kritik olan hasta
 Hava yolu : Solunum sesleri
 Nefes alma : Solunum işi, renk, solunum hızı, reaksiyonları
 Dolaşım : Kalp sesleri, nabız hızı, periferik nabızların
dolgunluğu kapiller doluş zamanı, kan basıncı
 MSS : Bilinç durumu (Modifiye Glascow puanlaması), Papilla
yanıtları, postür ve tonus değişiklikleri, refleksler, fontanel kabarıklığı
yönünden hastayı değerlendirebilmeli.
 Acil hastanın vital bulgularındaki bozuklukların ağırlığını
değerlendirebilmeli ve temel yaşam desteği gereken hastayı
belirleyebilmeli
 Yapay solunum ve eksternal kalp masajı yapabilmeli
 Hastayı ilgili kuruma sevkedebilmeli

DavranıĢ
 Yaşamı tehdit altında olanı hastayı sekelsiz veya en az hasarla
yaşatmayı sağlayacak bilgi ve beceriye sahip olmanın önemini
kavraması

Ders adı : Tek gen mutasyonları

AMAÇ: Öğrencinin mutasyon kavramını bilmesi, tek gen,
kromozom ve genom mutasyonları arasındaki farkları anlaması ve
bunların kalıtım modellerini öğrenmesi
 196

HEDEFLER

Bilgi
 Mutasyon kavramını söyleyebilmeli
 Tek gen mutasyonunun anlamını ve etkilerini söyleyebilmeli
 Mutasyon tiplerini sayabilmeli
 Resesif ve dominant mutasyonların fenotip ile ilişkilerini
söyleyebilmeli
 Heterozigot ve homozigot tanımlamalarını söyleyebilmeli
 Otozomal resesif kalıtımın özelliklerini sayabilmeli
 Otozomal dominant kalıtımın özelliklerini sayabilmeli
 X e bağlı kalıtımın özelliklerini söyleyebilmeli

Beceri
 Aile ağacında çeşitli kalıtım biçimlerini tanıyabilmeli ve
yorumlayabilmeli

DavranıĢ
 Öğrenci tek gen hastalıklarında birey/aileyi hastalığın tekrarlama
riski ve yapılması gereken testler konusunda aydınlatabilmeli ve aileyi
yönlendirebilmeli

Ders adı : Kromozomların sayısal anomalileri

AMAÇ: Öğrencinin sayısal kromozom anomalilerinin oluşum

mekanizmalarını öğrenerek karyotip formüllerini yorumlayabilmesi,
riskli birey ve aileleri ayırtedebilmesi,

HEDEFLER

Bilgi
 Sayısal kromozom anomali oluşum mekanizmalarını
söyleyebilmeli
 Sık görülen sayısal kromozom anomalilerini, toplum da
sıklıklarını söyleyebilmeli
 Bu anomaliler için riskli gruplarını söyleyebilmeli
 Bu anomalilerin tanısında kullanılan laboratuar testlerini
söyleyebilmeli

Beceri
 Karyotip formüllerini yorumlayabilmeli
 197

DavranıĢ
 Sayısal kromozom anomalileri için riskli kişileri ayırt
edebilmeli, gerekli testler için yönlendirebilmeli

Ders adı : Kromozomların yapısal anomalileri

AMAÇ: Öğrencinin yapısal kromozom anomalilerinin oluşum

mekanizmalarını öğrenerek karyotip formüllerini yorumlayabilmesi,
riskli birey ve aileleri ayırtedebilmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Yapısal kromozom anomali oluşum mekanizmalarını
söyleyebilmeli
 Sık görülen yapısal kromozom anomalilerini, toplumda
sıklıklarını söyleyebilmeli
 Bu anomaliler için riskli grupları sayabilmeli
 Bu anomalilerin tanısında kullanılan laboratuar testlerini
söyleyebilmeli

Beceri
 Karyotipi yorumlayabilmeli

DavranıĢ
 Yapısal kromozom anomalileri için riskli kişileri ayırt
edebilmeli, gerekli testler için yönlendirebilmeli

Ders adı : Pediatride hasta ailesine yaklaĢım

AMAÇ : Öğrencinin, çocuk Liazon-Konsultasyon Psikiyatrisi

kapsamında hastaya ve hasta ailesine yaklaşım ilkelerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Yaşının özelliklerine göre akut, kronik ve fatal hastalıkların
çocuğu nasıl etkileyeceğini söyleyebilmeli
 Hastaneye yatırılan, ameliyata alınan çocuklarda ilerde kalıcı
ruhsal problemlerin oluşmaması için alınması gereken önlemleri
söyleyebilmeli
 198

4. SINIF

Ders adı :Toplumda çocuk sağlığı ölçütleri

AMAÇ : Öğrencilerin toplumda çocuk sağlığını değerlendirmede

kullanılan temel mortalite ve morbidite ölçütleri hakkında bilgi sahibi
olmaları

HEDEFLER

Bilgi
 Mortalite ve morbidite ölçütlerinin toplumsal düzeyde çocuk
sağlığı değerlendirme kriterleri olduğunu söyleyebilmeli
 Epidemiyolojide kullanılan çocukluk çağı yaş dilimlerini
sayabilmeli
 Çocukluk çağında yaşa özel beş temel mortalite ölçütünü
tanımlarıyla beraber sayabilmeli
 Morbidite istatistiklerinde kullanılan prevalans ve insidans
terimlerinin özelliklerini söyleyebilmeli
 Türkiye‟de mortalite ve morbidite ölçütlerine temel olan veri
kaynaklarını sayabilmeli

Beceri
 Sayı değerleri verilen mortalite ölçütlerini hesaplayabilmeli
 Sayı değerleri verilen morbidite ölçütlerini hesaplayabilmeli

DavranıĢ
 Mortalite ve morbidite ölçüt kayıtlarının önemini bilerek bu
kayıtların titizlikle tutulmasını sağlayabilmeli

Ders adı : Çocuk sağkalım ilkeleri

AMAÇ : Öğrencilerin çocuk için öncelik taşıyan hizmetleri

tanımaları

HEDEFLER

Bilgi
 Tıbbın gelişme aşamalarını sıralayabilmeli,
 Sosyal tıbbın üç temel ilkesini sayabilmeli,
 Gelişmekte olan ülkelerin çocuk sağlığı sorunlarını gelişmiş
ülkelerin sorunlarından ayıredebilmeli,
 Öncelikli sağlık hizmetlerinin en az beş özelliğini söyleyebilmeli,
 199

 Çocuk sağkalımı için önerilen dört temel öncelikli hizmeti

(büyüme/gelişme izlemi, oral rehidratasyon, anne sütü ile beslenme ve
bulaşıcı hastalıklara karşı aşılama) ve üç destek hizmeti (doğum araları
açma, anne eğitimi ve anne/bebeğin uygun besinleri kullanması)
gerekçeleri ile birlikte sayabilmeli

Ders adı: Sağlam çocuk izlemi ilkeleri

AMAÇ
Öğrencilerin sağlam çocuk izleminin temel prensiplerini
kavraması

HEDEFLER

Bilgi
 Sağlam çocuk izlem sıklığını söyleyebilmeli.
 Sağlam çocuk izleminde verilmesi gereken hizmetleri
sayabilmeli.
 Tarama için gereken özellikleri sıralayabilmeli.
 Doğumdan - 18 yaşa kadar yapılması gereken taramaların
isimlerini söyleyebilmeli.
 Sağlık eğitiminin prensiplerini sıralayabilmeli
 Ailelerle etkili iletişim kurmanın kurallarını söyleyebilmeli.

Beceri
 Ailelerle etkili iletişim kurabilmeli.
 Yenidoğan reflekslerine bakabilmeli.
 Etkili sağlık eğitimi yapabilmeli.
 Tarama için uygun kan örnekleri alabilmeli.

DavranıĢ
 Koruyucu çocuk sağlığı hizmetlerinin önemini anlatarak, bu
konuda ailelere sorumlumluk kazandırılabilmeli.
 Sağlıklı yaşam ilkelerine uyarak sağlığı korumanın gereğine
inanabilmeli.

Ders adı : Çocuklarda uygulanan aĢılar ve aĢılamada sık

rastlanan sorunlar

AMAÇ: Öğrencinin aşılamada karşılaşabileceği sorunları ve

çözümleri bilerek çocuklarda aşılanma oranlarını yükseltebilmesi
 200

HEDEFLER

Bilgi
 Çocuklarda rutin aşı takvimini ve özel durumlarda gereken aşılama
stratejilerini söyleyebilmeli
 Aşılama için kontrendikasyon oluşturan veya erteleme gerektiren
nedenleri sayabilmeli
 Aşıların yan etkilerini komplikasyonları sayabilmeli
 “Soğuk zincir” kavramını açıklayabilmeli

Beceri
 Aşılamada kaçırılmış fırsatları yakalayabilmeli
 Aşılaması kesintiye uğrayan çocuğun aşı takvimini
düzenleyebilmeli
 Çocuklara yaşına uygun rutin aşıları uygulayabilmeli
 Ebeveyni aşıların olası yan etkileri, aşının kaç kez, nerede, ne
zaman yapılacağı konusunda bilgilendirmeli, eğitebilmeli
 Soğuk zincir koşullarına göre aşıları saklayabilmeli

DavranıĢ
 Çocuklarda aşılanma oranlarını yükseltecek her fırsattan
yararlanmanın önemini kavramalı
 Her çocuğa aşı kartı vererek yapılan aşıları hem aşı kartına hem de
kendi dosyasına kaydetmesinin gerekliliğine inanmalı

Ders adı: Engelli çocuğun izlem ve bakım ilkeleri

AMAÇ : Öğrencilerin toplumda engelli çocuğun izlem ve genel

bakım ilkelerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Tıbbi ve sosyal modelleri sayabilmeli
 Bozukluk iş göremezlik ve kısıtlılık tanımlarını söyleyebilmeli.
 Çocuklarda engelliliğe yol açan nedenleri sayabilmeli.
 Ülkemizde fiziksel ve zihinsel engellik konusundaki temel
epidemiyolojik verileri sıralayabilmeli
 Engelli çocuğun bakımında doktorun rolünü açıklayabilmeli
 Toplum düzeyinde engelli çocuğun bakım ilkelerini sayabilmeli.
 Engelli çocuğun ailesinin geçirdiği yaş aşamalarını sıralayabilmeli.
 Özel bakım gereksinimi olan çocukların özelliklerini
söyleyebilmeli.
 201

Beceri
 İşitme ve görme sorunun saptanmasına yönelik testleri
uygulayabilmeli.
 Engelli çocuğu olan ailelerle etkin iletişim kurabilmeli
 Engelliliğin tıbbi bir sorundan çok sosyal bir sorun olduğunu
aileyle paylaşabilmeli, yaklaşımda bulunmalı

DavranıĢ
 Engelli çocuğun ailesinin sorunlarını ilgiyle dinleyerek mevcut
potansiyelinin en üst düzeyde kullanabillmesi için olanaklar
yaratılabileceği konusunda cesaretlendirebilmeli

Ders adı : ĠletiĢim dersi

AMAÇ : Öğrencinin hastayla iyi iletişim kurabilmesi için iletişim

kurallarını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Hastayla iyi iletişim kurmanın yararlarını söyleyebilmeli
 Sözlü ve sözsüz iletişimin kurallarını sayabilmeli
 Çocuk ve ailesiyle iletişim kurarken ailenin özellikleri çocuğun
yaşına göre olabilecek farklılıkları söyleyebilmeli

Beceri
 Her yaşın özelliklerine göre aile ve çocukla iyi iletişim
kurabilmeli

DavranıĢ
 İyi hekimlik yapabilmesi için iletişimin önemini kavradığını
anamnez alırken, muayene yaparken ve sonuçlarla tedaviyi anlatırken
beden dili, ses tonu ve söylenenleri tekrar ederek gösterebilmeli

Ders adı : Anne sütü ile beslenmenin önemi, anne sütü

verilemeyen bebeğin beslenmesi

AMAÇ: Öğrencinin anne sütü ile beslenmenin önemi öğrenerek,

anne sütü ile beslenmenin yaygınlaştırılmasının sağlanması; anne sütü
verilemeyen bebeğe doğru beslenme önerilerini öğrenmesi
 202

HEDEFLER

Bilgi
 Anne sütünün üstünlüğünü sağlayan özelliklerini sayabilmeli
 Anne sütü ile beslenmede başarı nasıl sağlanır söyleyebilmeli
 Anne sütünün yeterliliği nasıl değerlendirilir söyleyebilmeli
 Anne sütünün verilemediği durumlar nelerdir, söyleyebilmeli
 Anne sütü ile beslenemeyen bebeğeğin beslenme uygulamasını
ve risklerini söyleyebilmeli
 İnek sütünün sütçocuğu beslenmesinde kullanıldığı durumlarda
uygulamayı ve risklerini söyleyebilmeli
 Anne sütünün depolanabilmesi ile ilgili koşulları söyleyebilmeli
 Anne sütü ile beslenmenin anneye olumlu etkilerini
söyleyebilmeli
 Anne sütü ile besleyebilmenin doğal bir yetenek değil
öğrenilebilir bir beceri olduğunu söyleyebilmeli
 Ülkemizde anne sütü uygulama oranlarını söyleyebilmeli

Beceri
 Anne sütü ile beslenmeyi sağlayabilmeli
 Anne sütü yeterliliğini değerlendirebilmeli
 Anne sütü alan bebeğin, dışkılama, diürez, tartı
değerlendirmesini yapabilmeli
 Anne sütü ile beslenmede sorun yaşandığında doğru önerileri
yapabilmeli
 Emzirme tekniğini değerlendirip sorun varsa doğru emzirme
tekniğini öğretebilmeli
 Formüla ve inek sütü uygulamasını tarif edebilmeli

DavranıĢ
 Anne sütü ile beslenmenin doğal bir yetenek değil öğrenilebilir
bir beceri olduğunu kavrayarak, anne sütü uygulamasının
yaygınlaştırılması konusunda çevresini bilgilendirmeli
 203

Ders adı: Bir yaĢın üstündeki çocuğun beslenmesi

AMAÇ : Öğrencinin çocukluk çağında sağlıklı beslenme ile

optimal büyüme ve gelişmeyi, ileri yaşlarda görülebilecek kronik
hastalıklardan korunmayı sağlayacak bilgi, beceri, tutumu kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Bir yaş üzerindeki çocuğun besi gereksinimlerini söyleyebilmeli
 Bir yaş üzerindeki çocuğun beslenmesinde sık rastlanan sorunları
ve çözüm önerilerini söyleyebilmeli
 Beslenmenin ve beslenme davranışının değerlendirmesinin nasıl
yapıldığını söyleyebilmeli
 Aspirasyon riskini ve önlenmesi için neler yapılması gerektiğini
söyleyebilmeli
 Bu yaş grubunda sağlıklı beslenme ilkelerini sayabilmeli

Beceri
 Beslenme durumunu ve davranışını değerlendirebilmeli
 Normal gelişen çocuğa sağlıklı beslenme önerilerini yapabilmeli
 Çocuğun diyetini planlayabilmeli
 Daha ileri yaşlarda gelişebilecek beslenme kökenli hastalıklardan
korunmada çocuklukta  sağlıklı beslenme ilkelerinin kazandırılması
gerektiğini bilmeli

DavranıĢ
 Çocuklarda sık rastlanabilen beslenme yakınmalarına ve
sorunlarına doğru yaklaşım yapabilmeli

Ders adı : Beslenme yetersizliği olan çocuğa yaklaĢım

AMAÇ : Öğrencinin beslenme yetersizliğinin etyolojisi, erken
tanısı, klinik ve laboratuar bulgularını öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Beslenme yetersizliğinin ülkemizde ve dünyada sık rastlanan bir
sorun olduğunu söyleyebilmeli
 Protein enerji malnütrisyonunun etyolojisindeki faktörleri
sayabilmeli
 Beslenme yetersizliğinin erken tanısı ve tedavisinin mortalite ve
morbiditeyi azaltıcı etkisini söyleyebilmeli
 204

 Beslenme yetersizliği durumunda öyküde, fizik muayenede nelere

dikkat edilmesi gerektiğini söyleyebilmeli
 Beslenme yetersizliğinin tanısında kullanılan antropometrik
ölçüm ve indeksleri sayabilmeli
 Gomez, relatif tartı, standart deviasyon skor, Waterlow kriterini
söyleyebilmeli
 Beslenme yetersizliğinin derecesini en az 3 değişik sınıflamaya
göre tanımlayabilmeli
 Beslenme yetersizliğinde klinik bulguları söyleyebilmeli
 Beslenme yetersilziği nedeniyle ileride gelişebilecek
komplikasyonları sayabilmeli
 Tanı ve tedavi izleminde hangi laboratuar bulgularının önemli
olduğunu söyleyebilmeli
 Beslenme durumunun nasıl değerlendirildiğini söyleyebilmeli
 Çocuklarda yaşa uygun beslenme davranışını söyleyebilmeli
Beceri
 Beslenme yetersizliği olan çocukta antropometrik ölçümleri
yapabilmeli
 Diyet öyküsünü alabilmeli
 Diyet öyküsüne göre sorunları belirleyebilmeli
 Beslenme davranışında soruna yol açabilecek sapmaları
belirleyebilmeli
 Beslenme yetersizliğinin önlenmesi için öneride bulunabilmeli

DavranıĢ
 Çocuk hastayı değerlendirirken beslenmesi ile ilgili öykü almanın
önemini ve gereğini kavramalı
 Beslenme yetersizliğinin erken tanısı ve tedavisinin kalıcı hasarı
önleyeceğini bilerek herhangi bir nedenle başvuran hastada beslenme
durumunu değerlendirme alışkanlığı kazanmalı

Ders adı : Adolesanın beslenmesi

AMAÇ : Öğrencinin adolesanın sağlıklı beslenmesi ilkelerini

öğrenmesi ve ileri yaşlarda beslenme sorunları nedeniyle görülebilecek
kronik hastalıklardan korunma konusunda bilgilenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Adolesanın besi gereksinimlerini söyleyebilmeli
 Adolesanın sağlıklı beslenmesi için hangi besin gruplarını ne
miktarda tüketmesi gerektiğini söyleyebilmeli
 205

 Adolesanın pubertenin değişik evrelerinde oluşuna ve büyüme

hızı farkına göre besi gereksinimlerinin değiştiğini söyleyebilmeli
 Adolesanda beslenme durumunu ve davranışının nasıl
değerlendirildiğini söyleyebilmeli
 İleri yaşlarda gelişebilecek beslenme kökenli hastalıklardan
korunmada en geç adolesan dönemin sonuna kadar sağlıklı beslenme
ilkelerinin kazandırılması gerektiğini söyleyebilmeli
 Adolesan diyetindeki kalsiyum, demir ve vitamin eksiklikleri gibi
sık rastlanan sorunları sayabilmeli
 Bu sorunların nasıl önlenebileceğini söyleyebilmeli
Adolesan dönemindeki yeme bozukluklarının tanı kriterlerini
söyleyebilmeli

Beceri
 Adolesanın diyeti değerlendirebilmeli
 Sorunları saptayıp sağlıklı beslenme önerileri yapabilmeli
 Yeme bozukluklarına doğru yaklaşım yapabilmeli

DavranıĢ
 Adolesan döneminin özellikleri nedeniyle beslenmede olabilecek
sorunlar konusunda duyarlı olmalı

Ders adı : Çocukluk vitamin eksikliğine bağlı hastalara

yaklaĢım

AMAÇ : Öğrencinin sık görülen vitamin eksikliklerinin etyolojisi,

tanısı, klinik bulguları ve önlenmesi konusunda bilgilenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Ülkemizde soruna neden olan vitamin eksikliği tablolarını,
görülme sıklığı ve önem sırasına göre sayabilmeli
 Vitamin eksikliklerinin ülkemizde ve dünyada yaygın rastlanan
bir sorun olduğunu söyleyebilmeli
 Vitamin eksikliklerinin etyolojisini söyleyebilmeli
 Vitamin eksikliklerinde gelişen klinik tabloları söyleyebilmeli
 Vitamin eksikliklerinin tanısında laboratuar değerlendirmesini
söyleyebilmeli
 A hipovitaminozu, rahitis, beriberi, skorbüt, pellegradan korunma
ilkelerini söyleyebilmeli
 Sağlıklı çocuğun değişik yaş gruplarındaki vitamin
gereksinimlerini ve bunların nasıl karşılanabileceğini söyleyebilmeli
 206

Beceri
 Diyet öyküsü, fizik muayene bulguları, klinik bulgular ve
beslenme davranışını değerlendirerek vitamin eksikliği durumunu
belirleyebilmeli
 Vitamin eksikliği tanısında gereken laboratuar tetkiklerini
planlayabilmeli

DavranıĢ
Sağlıklı gelişim için dengeli beslenme davranışının geliştirilmesi
gerektiğini kavramalı

Ders adı : Doğumsal metabolik hastalıklar nelerdir?

AMAÇ: Öğrencinin doğumsal metabolizma hastalıklarının

sınıflaması, değişik grup hastalıkların klinik ve laboratuar özellikleri ile
tanı yaklaşımı konusunda bilgilenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Doğumsal metabolik hastalıkların (DMH) etiyopatogenezi
söyleyebilmeli
 DMH‟ların sınıflamasını ve değişik grup DMH‟ların özelliklerini
söyleyebilmeli
 İntoksikasyon tipi DMH yapan hastalıklardan en az 5 örnek
sayabilmeli
 İntoksikasyon tipi DMH‟ların öykü, fizik muayene ve laboratuar
özelliklerini söyleyebilmeli
 Enerji eksikliği tipi DMH yapan hastalıklardan en az 5 örnek
sayabilmeli
 Enerji eksikliği tipi DMH yapan hastalıklarda tanıya götürücü,
öykü, fizik muayene ve laboratuar bulgularını söyleyebilmeli
 Depo hastalıklarından en az 5 örnek sayabilmeli
 Depolanma ile seyreden DMH‟larda öykü, fizik muayene ve
laboratuar bulgularının özelliklerini söyleyebilmeli

Beceri
 Farklı grup DMH‟ları öykü, fizik muayene ve laboratuar
bulgularına göre birbirinden ayırdedebilmeli
 DMH tanısının kesinleştirilmesinin hastanın tedavisinde
yönlenme ve prenatal tanı açısından önemini ve gerekliliğini bilmeli
 207

DavranıĢ
 DMH‟ların tanısının öncelikle hekimin şüphelenmesi ile mümkün
olabileceğinin bilincinde olarak, DMH şüphesi uyandırabilecek bulguları
sorgulamalı ve yorumlamalı

Ders adı : Çocukta hangi durumda doğumsal metabolizma

hastalığından Ģüphelenilir?

AMAÇ : Öğrencinin doğumsal metabolizma hastalıklarını

düşündüren öykü, fizik muayene ve laboratuar bulguları, doğumsal
metabolizma hastalıklarının etyopatogenezi ve sıklığı konusunda
bilgilenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Doğumsal metabolizma hastalıklarını (DMH) tanımlayabilmeli
 DMH‟larının ülkemizde özellikle akraba evlilikleri nedeniyle sık
görüldüğünü söyleyebilmeli
 Öyküde hangi bulguların DMH açısından değerlendirilmesi
gerektiğini söyleyebilmeli
 Kardeş ölümü, ailede benzer bulgu gibi soygeçmişle ilgili
özelliklerin DMH tanısındaki önemini söyleyebilmeli
 DMH‟larının tanı güçlüklerinin nedenlerine en az 5 örnek
verebilmeli
 Hangi fizik muayene bulgularının DMH açısından
değerlendirilmesi gerektiğini söyleyebilmeli
 DMH‟ları açısından değerlendirme gerektiren laboratuar
sonuçlarına en az 10 örnek verebilmeli

Beceri
 DMH düşünülmesi gereken öykü, fizik muayene ve laboratuar
bulgularının varlığında DMH ayırıcı tanısı yapabilmeli
 DMH düşündürmesi gereken soygeçmişle ilgili bulguları
sorgulamalı

DavranıĢ
 Ülkemizde DMH‟larının sık görüldüğünü bilerek, önlenmesi için
akraba evliliklerinin engellenmesi konusunda çevresini bilgilendirmeli
 DMH‟larda erken tanının önemini bilerek, DMH düşündüren
bulguların varlığında hızlı davranabilmeli
 DMH‟ların tanısal yaklaşımı için basit laboratuar testlerinin
yönlendirici olabileceğini bilerek, bunları bu açıdan yorumlamayı ihmal
etmemeli
 208

Ders adı : Yenidoğanın postnatal adaptasyonu

AMAÇ : Öğrencinin postnatal adaptasyonu ve yenidoğanın

fizyolojik özelliklerini öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Fetal dolaşım-neonatal adaptasyonda oluşan temel değişiklikleri
anlatabilmeli.
 Yeni doğanda termoregulasyonda ısı kayıp yollarını
söyleyebilmeli.
 Hipotermiden nasıl korunulur kesinlikle söyleyebilmeli.
 Hipotermi-soğuk stres tanımlarını açıklayabilmeli.
 İlk solunumu başlatan mekanizmalar nelerdir söyleyebilmeli.
 Yenidoğanın sellüler ve humoral immunite yönünden temel
özelliklerini (Ana hatları ile detaya girmeden) söyleyebilmeli
 Türkiye‟de doğum sonu I.düzey hizmetin esas olduğunu II ve III
düzey (YYBÜ) hizmetin küçük bir gruba (% 10-15) hitap ettiği gerçeğini
söyleyebilmeli.

Beceri
 Yenidoğanın hipotermiden korunmasını sağlayabilmeli

DavranıĢ
 Yenidoğana postnatal adaptasyon sürecinde doğru yaklaşım
yapmanın önemini kavramalı

Ders adı : Prematüre sorunları nelerdir, nasıl yaklaĢılır?

AMAÇ : Öğrencinin prematürenin sorunları ve bakımı konusunda
bilgilenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Prematüre tanımı ve bu çocukların ülkemiz sağlık politikası
yönünden önemini söyleyebilmeli
 Prematürenin fizik özelliklerini söyleyebilmeli
 Prematüre tanımı için gestasyon yaşı tayin metodlarını (SAT,
Nageli, Dubowitch Ballard gibi) söyleyebilmeli.
 209

 Prematürede apne tanımını söyleyebilmeli.

 Apne varlığında etiyoloji ve tedaviye yönelik ana prensipleri
söyleyebilmeli.
 Apne atağında sırayla ne yapması gerektiğini söyleyebilmeli.
 Periventriküler kanama-GMK kanama sıklığını azaltmak için
neler yapması gerektiğini açıklayabilmeli.
 Tartısı <1500g, özellikle <1250g prematüreyi bu konuda
deneyimli merkezlerin izlemesi gerektiğini kendisinin bu sorumluluğu
almaması gerektiğini söyleyebilmeli.
 PDA varlığında genel yaklaşım prensiplerini sayabilmeli.
 ROP yönünden 32 G.H‟dan küçük her prematürenin doğum sonu
4-6 hafta sonra göz muayenesi yaptırılması gerektiğini söyleyebilmeli.
 ROP‟un önemini söyleyebilmeli.
 Sarılık probleminin prematüre için riskini söyleyebilmeli.
 Prematüre bakım prensiplerini söyleyebilmeli. (enfeksiyondan
koruma, besleme, hipotermiden koruma)
 Prematürenin beslenmeye başlama zamanı, besleme şeklini
söyleyebilmeli
 El yıkama kurallarını ve önemini söyleyebilmeli. (APA.kuralları)

Beceri
 Prematüre takibini yapabilmeli

Ders adı : DüĢük doğum tartılı yenidoğanların sorunları

AMAÇ : Öğrencinin düşük doğum tartılı yenidoğanların tanı ve

tedavisi konusunda bilgilenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Düşük doğum tartılı, SGA, LGA tanımını söyleyebilmeli
 Fetal büyüme dönemleri ve bu dönemlerde etkilenme ve bunun
kliniğe yansıma şekillerini söyleyebilmeli.
 Anne beslenmesi ve anne sağlığının (tansiyon arteriyel, kan
grubu, tam idrar tetkiki, kan şekeri, OGTT) antenatal dönemde takibinin
önemini söyleyebilmeli
 SGA tiplerini belirleyebilmeli ve bunun neden yapıldığını
söyleyebilmeli.
 SGA tanımlı yenidoğanda öncelikli 3 sorunu ve bu sorunlara
yaklaşımın temel prensiplerini sayabilmeli.
 SGA da özellikle beslenmenin önemini ve nedenini
açıklayabilmeli.
 210

 Prognozu belirlemek için takipte nelere dikkat edilmesi

gerektiğini söyleyebilmeli.

Beceri
 Düşük doğum tartılı yenidoğanı izleyebilmeli

Ders adı : Gestasyona göre düĢük doğum tartılı (SGA)

yenidoğanların sorunları

AMAÇ : Öğrencinin SGA yenidoğanın tanımı, nedenleri ve

perinatal dönem sorunları hakkında bilgilenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Gestasyona göre düşük doğum tartılı yendioğanı intrauterin
büyüme eğrilerine göre tanımlayabilmeli
 Simetrik ve asimetrik SGA ayırımını yapabilmeli, bu ayırımı
yapmanın gerekçesini söyleyebilmeli
 SGA oluşumunun patogenezini kavrayabilmek için fetal
büyümenin evrelerini söyleyebilmeli
 Simetrik ve asimetrik SGA nedenlerini sayabilmeli
 Klinik bulgularını söyleyebilmeli
 SGA bebeklerin en önemli 5 sorununu bilmeli, ayrıca diğer
neonatal dönem sorunlarından da en az 5 tanesini sayabilmeli
 SGA bebeğe prenatal ve neonatal yaklaşım prensiplerini
söyleyebilmeli
 Erken ve geç prognoz hakkında fikir sahibi olmalı

Beceri
 İntrauterin büyüme eğrilerini kullanarak yenidoağnın tartı, boy ve
baş çevresinin birbirleri ve gestasyon yaşı ile ilişkisini yorumlayabilmeli
 Fizik muayene ile simetrik ve asimetrik SGA bebeği tanıyabilmeli

DavranıĢ
 SGA bebeğin tanımı, sorunları ve yaklaşım prensipleri konusunda
çevresindekileri bilgilendirebilmeli

Ders adı : Solunum sıkıntısı ile gelen yenidoğana yaklaĢım

AMAÇ : Öğrencinin solunum sıkıntısı bulguları ile gelen bir

yenidoğana tanı yaklaşımı ile yenidoğanda en sık görülen solunum
sıkıntısı nedenlerinden RDS ve geçici taşipne konusunda bilgilenmesi
 211

HEDEFLER

Bilgi
 Yeni doğanda solunum sıkıntısı belirtilerini söyleyebilmeli
 Solunum sıkıntısına yol açan akciğer ve akciğer dışı nedenleri
sayabilmeli
 Solunum sıkıntısı ile gelen bir yenidoğanda ayırıcı tanı için
yapılması gereken laboratuar testlerini söyleyebilmeli
 Yenidoğanın geçici taşipnesi ve respiratuar distres sendromunun
tanımını yapabilmeli
 Bu hastalıkların kısaca fizyopatolojisini söyleyebilmeli
 Risk faktörlerini sayabilmeli
 Klinik bulgularını sayabilmeli
 Akciğer grafisi ve kan gazı değişikliklerini söyleyebilmeli
 Ayırıcı tanıda düşünülmesi gereken diğer hastalıkları
açıklayabilmeli
 Tedavi prensiplerini ve komplikasyonları söyleyebilmeli
 Her iki hastalık için önleme yöntemlerini söyleyebilmeli

Beceri
 Solunum sıkıntısına neden olan değişik hastalıkların akciğer
grafisi bulgularını yorumlayabilmeli
 Kan gazı sonuçlarını değerlendirebilmeli

DavranıĢ
 Solunum sıkıntısı olan bir yenidoğanda akciğer dışı bir çok
nedenle de benzer bulguların oluşabileceğini kavramalı
 Ayırıcı tanı için neler yapması gerektiğini bilmeli
 Solunum sıkıntısı bulguları ile gelen bir yenidoğanın hangi
düzeyde takibinin yapılabileceğine karar verebilmeli
 Uygun koşullarda transportun önemini kavramalı

Ders adı : Sık rastlanan mekanik doğum travmaları

AMAÇ : Öğrencinin yenidoğanda doğum eylemi sırasında oluşan

travmalar konusunda bilgilenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Doğum travması tanımını yapabilmeli
 Hazırlayıcı faktörleri sıralayabilmeli
 212

 Etkilenebilecek doku ve organları söyleyebilmeli

 Baş travmalarının hangileri olduğunu ve bunların birbirlerinden
ayırıcı özellikleri ile komplikasyonlarını söyleyebilmeli
 Brakiyal pleksus paralizisinin tanımını, tiplerini, klinik bulgularını,
ayırıcı tanısını ve tedavi prensipleri ile prognozunu söyleyebilmeli
 Fasiyal paralizinin tiplerini ve ayırıcı özelliklerini tanımlayabilmeli
 En sık görülen kemik travmalarının klinik ve radyolojik bulgularını
söyleyebilmeli

Beceri
 Fizik muayene ile doğum travması belirtilerini tanıyabilmeli

DavranıĢ
 Doğum travması tanısının sadece medikal değil yasal önemi de
olabileceğini kavramalı ve yenidoğan bakımı ile ilgilenen diğer kişilerle
konu hakkındaki bilgilerini paylaşmalı

Ders adı : Yenidoğan sarılıkları yaklaĢımı ve tedavisi

AMAÇ : Öğrencinin yenidoğan sarılıklarının etiyolojisi, klinik

bulguları, tanı ve tedavi yöntemleri konusunda bilgilenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Fizyolojik-patolojik sarılık ayırımını net açıklayabilmeli (başlama
zamanı günlük bilirubin artış düzeyi, pik bilirubin düzeyi-devam süresi
yönünden)
 Patolojik sarılık varlığında öncelikle hangi tetkikleri istemesi
gerektiğini söyleyebilmeli.
 Uzamış sarılık kavramını ve bu durumda neler düşünmesi
gerektiğini söyleyebilmeli.
 ABO uyuşmazlığı hangi koşullarda geliştiğini söyleyebilmeli
 Rh uyuşmazlığı nasıl gelişir ve kliniğe kaç şekilde yansır
söyleyebilmeli.
 Sarılıklı yenidoğanda klinikte yattığı sürece ve taburcu edilmeyi
takiben takip prensiplerinin ana hatlarını söyleyebilmeli.
 Antenatal ve postnatal Rh da profilaksi yaklaşımı ve nedenini
açıklayabilmeli.
 Sarılıkdan neden korkuyoruz? Morbidite olarak neler gelişebilir
açıklayabilmeli.
 Bilirubin düzeyi yüksek (term için > 20 mg/dl) yenidoğan da
morbidite için takipte neler isteneceğini söyleyebilmeli.
 213

Beceri
 Sarılıklı yenidoğanın, klinik ve laboratuar bulgularını
yorumlayabilmeli
 Sarılık yenidoğana, tedavi önerisi yapabilmeli

DavranıĢ
 Sarılıklı yenidoğanın acil değerlendirilmesi gerektiğini kavramalı

Ders adı : Yenidoğan sarılıklarının tedavisi

AMAÇ : Öğrencinin yenidoğanı bilirubinin toksik etkisinden

korumak (bilirubin ensefalopatisini önlemek) için bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Bilirubin ensefalopatisinin akut dönemde klinik bulgularını ve
uzun vadede sekellerini söyleyebilmeli
 Bilirubinin yükselmesini önlemek için yapılması gerekenleri
söyleyebilmeli.
 Tedavi prensiplerinin hangi özelliklere bağlı olarak değiştiğini
söyleyebilmeli.
 Fototerapinin etki mekanizmasını tanımlayabilmeli
 Fototerapi indikasyonları ve uygulama prensiplerini
açıklayabilmeli
 Fototerapinin yan etkilerini sayabilmeli
 Kan değişiminin etki mekanizmasını açıklayabilmeli
 Miadında doğan, nonhemolitik sarılığı olan çocukta kan değişimi
endikasyonlarını sayabilmeli.
 Miadında, hasta veya hemolitik sarılığı olan çocuklarda kan
değişimi sınırlarını söyleyebilmeli
 Kan değişimi için uygun kan grubu ve miktarını söyleyebilmeli
 Kan değişiminin yan etkilerini sayabilmeli
 Fenobarbital ve İVİG gibi farmokolojik ajanların sarılık
tedavisindeki özellikleri söyleyebilmeli
 Bilirubin ensefalopatisi açısından riskli bebekleri sayabilmeli

Beceri
 Sarılık açısından riskli yenidoğanları tanıyabilmeli ve bunları
izleyebilmeli
 Sarılıklı yenidoğanda laboratuar analizlerini değerlendirebilmeli
 Tedavi gerektiren yenidoğanları uygun merkezlere sevk
edebilmeli
 214

DavranıĢ
 Bilirubin ensofalopatisi ile sonuçlanabilecek yenidoğan sarılıkları
hakkında çevresindekileri bilgilendirmeli
 Yenidoğan sarılığının önlenmesinde erken ve sık besleme ile
erken hekime başvurunun önemi hakkında bilgi verebilmeli
 Her yenidoğanın sararabileceğini bilerek, her sarılığının fizyolojik
olmadığı konusunda anne-babaları ve sağlık personelini
bilgilendirebilmeli

Ders adı : Asfiktik doğan bebeğe yaklaĢım

AMAÇ : Öğrencinin perinatal asfiksinin etyolojisi, klinik bulguları

ve takibi konusunda bilgilenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 P.A.‟nin neonatal mortalite ve morbidite nedenleri içinde başta
gelen sorunlardan biri olduğunu söyleyebilmeli.
 Olayın ante ve intrapartun dönemde % 90 geliştiğini ve doğum
hekiminin önemli sorumluluğu olduğunu söyleyebilmeli.
 P.A.tanımını yapabilmeli
 Y.D. konvülziyonunun ilk 3 günde en sık hipoksik iskemik
ensefalopati sonucu geliştiğini söyleyebilmeli
 Konvülziyonunun oluş zamanı, tipi, ve tedavi yaklaşımı
konusunda özelliklerini söyleyebilmeli.
 P.A.tanımlı yenidoğanda bakım ve takip prensiplerini sayabilmeli
(T.A kontrolü, kısıtlı sıvı, konvilziyon takibi v.s)
 Prognozun iyi olması için neler yapması gerektiğini
söyleyebilmeli.
 Kötü prognoz kriterlerini bilip takipte neler yapması gerektiğini
söyleyebilmeli.

Beceri
 Perinatal asfiksili yenidoğanın izlemini yapabilmeli

Ders adı : Hipoglisemi, hipokalsemi gibi yenidoğanda sık

görülen metabolik sornlar

AMAÇ : Öğrencinin yenidoğanın metabolik sorunlarının zararlı

etkilerinden korunması konusunda bilgi kazanması
 215

HEDEFLER

Bilgi

A.
 Fetusda ve doğumda yenidoğanda glukoz homeostazını ve
doğumda adaptasyon mekanizmalarını söyleyebilmeli
 Hipoglisemiyi tanımlayabilmeli
 Hipoglisemi nedenlerini sıralayabilmeli
 Hipoglisemi semptomlarını ve yenidoğandaki özelliklerini
söyleyebilmeli
 Hipoglisemi riski taşıyan yenidoğanları sayabilmeli
 Tanı yöntemlerini ve nasıl uygulayacağını söyleyebilmeli
 Hipogliseminin acil tedavisini söyleyebilmeli
 Hipoglisemiden nasıl korunabileceğini söyleyebilmeli
B.
 Hiperglisemiyi tanımlayabilmeli
 Hiperglisemi riski taşıyan yenidoğanları sayabilmeli
 Hipergliseminin zararlı etkilerini söyleyebilmeli
 Hiperglisemiden nasıl korunacağını söyleyebilmeli
C.
 Kalsiyum metabolizmasında rol oynayan faktörleri sayabilmeli
 Hipokalsemiyi tanımlayabilmeli
 Hipokalsemi semptomlarını ve özelliklerini söyleyebilmeli
 Erken neonatal hipokalsemi nedenlerini sayabilmeli, bu riski
taşıyan yenidoğanları ayırdedebilmeli
 Klasik neonatal hipokalsemi nedenlerini söyleyebilmeli, riskli
yenidoğanları ayırdedebilmeli
 Hipokalseminin acil tedavi prensiplerini bilmeli, sürdürme
tedavisini planlayabilmeli
D.
 Hipomagnezemiyi tanımlayabilmeli
 Hipokalsemi-hipomagnezmi birlikteliğini ve etiyoloji benzerliğini
ayırdedebilmeli
 Hipomagnezeminin acil tedavisini söyleyebilmeli

Beceri
Metabolik sorunlar açısından riskli yenidoğanları tanıyabilmeli
 Kan şekeri, kalsiyum ve magnezyum sonuçlarını değerlendirip,
normal olup olmadığını söyleyebilmeli
 216

 Hipoglisemi, hipokalsemi, hipomagnezeminin acil tedavisini

yapabilmeli
 Özellikle kan şekeri ölçüm yöntemlerinin ayrıntılarını bilerek,
yöntem hatalarını önleyebilmeli
 Yenidoğanların metabolik sorunlardan korunması için erken
beslenmesi konusunda anneyi ve çevresindekileri destekleyebilmeli.

DavranıĢ
 Metabolik sorunlar açısından riskli yenidoğanlar konusunda
çevresindekileri bilgilendirebilmeli

Ders adı : Hangi yenidoğanda infeksiyon düĢünülmeli ve nasıl

yaklaĢılmalı

AMAÇ : Öğrencinin sepsisli yenidoğanı tanıma, tedavi edebilme ve

sepsisden korunma için bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Yenidoğan sepsisinin sıklığını, kalıcı sekel ve mortalite oranlarını
söyleyebilmeli
 Sepsis için hazırlayıcı faktörleri sayabilmeli
 Sepsis etkenlerini söyleyebilmeli
 Sepsisin klinik bulgularını ve bunların özelliklerini sayabilmeli.
 Erken ve geç başlangıçlı sepsisin özelliklerini sayabilmeli
 Sepsisin tanı kriterlerini söyleyebilmeli (Kan kültürü altın standart)
 Sepsisin tedavi prensiplerini ve ampirik tedavi şemasını
söyleyebilmeli
 Yenidoğan infeksiyonlarının özelliklerini sayabilmeli
(bulgular: belirsiz, laboratuar tanı: kesin değil, yayılabilme özelliği)
 Sepsisin önlenebilir bir hastalık olduğunu ve önlemenin nasıl
yapılacağını söyleyebilmeli (nosokomiyal infeksiyonu)

Beceri
 Yenidoğan muayenesini yapıp, sepsis klinik bulguları açısından
değerlendirebilmeli
 Sepsisin mutlaka yatırılarak tedavi edilmesi gerektiğini kavrayarak
sepsis şüphesi olan hastayı uygun bir merkeze sevk edebilmeli

DavranıĢ
 Yenidoğan infeksiyonlarının önlenebilir bir hastalık olduğunu
bilerek yenidoğanların infeksiyondan koruma için etkili olan yöntemler
hakkında çevresindekileri bilgilendirebilmeli
 217

Ders adı : Yenidoğan bebeklerde böbrek hastalığından hangi

durumlarda Ģüphelenilir ve yaklaĢım ne olmalıdır?

AMAÇ: Yenidoğan böbrek hastalıkları konusunda öğrencileri

bilgilendirmek

HEDEFLER

Bilgi
 Yenidoğanın kendine özgü özellikleri nedeni ile yenidoğan böbrek
hastalıkalrının özelliklerini söyleyebilmeli
 Yeni doğanda anüriyi tanımlanabilmeli
 Anüriye neden olan durumları sayabilmeli
 Hematüriye neden olan yenidoğan hastalıklarını söyleyebilmeli
 Ödeme yol açan yenidoğan hastalıkları söyleyebilmeli
 Batında kitle ile gelen yenidoğanda ayırıcı tanıya giren durumları
söyleyebilmeli
 Yenidoğanda hipertansiyona yol açan durumları sıralayabilmeli
 Yenidoğan döneminde sıvı ve elektrolit gereksinimlerini
söyleyebilmeli

Beceri
 Yenidoğan döneminde flaş yöntemi ile tansiyon ölçmeyi bilmeli
 Aort koarktasyonu açısından femoral nabızları palpe etmeyi bilmeli

DavranıĢ
 Yenidoğanın sistemik muayenesinin önemi ve böbrek hastalıklarının
erken tanısının önemi konusuna etrafını bilgilendirmeli

Ders adı : Büyümenin Ġzlenmesi

AMAÇ : Öğrencinin çocukta büyümenin süreğen bir özellik olduğunu

kavraması, temel büyüme kurallarını bilmesi, doğru ölçüm yapma
becerisi kazanması ve 0-18 yaş arası çocuk ve adolesanın izleminde
büyüme parametrelerine bakma ve onları değerlendirebilme alışkanlığı
kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Sağlıklı bir çocuğun standartlara uygun büyümesi gerektiğini
söyleyebilmeli
 Temel büyüme kurallarını sayabilmeli
 Büyümeyi değerlendirmede kullanılan standartları sayabilmeli
 218

 Büyümeden sapmada sınır değerleri söyleyebilmeli

 Temel antropometrik ölçümleri sayabilmeli
 Temel puberte gelişme kriterlerini ve evrelerini söyleyebilmeli
 Büyüme ve puberte arasındaki ilişkiyi açıklayabilmeli
 Büyümede izlemin önemini söyleyebilmeli

Beceri
 Büyüme eğrilerini kullanabilmeli
 SDS (standart deviasyon skor) hesaplayabilmeli
 Hedef boy hesaplayabilmeli
 Temel antropometrik ölçümleri doğru alabilmeli
 Çocuğun yaşını hesaplama yaparak bulma alışkanlığı kazanmalı

DavranıĢ
 Çocuk ve adolesanı sağlık ve hastalıkta değerlendirirken ve
izlerken temel büyüme ve gelişme parametrelerine bakma alışkanlığını
kazanabilmeli, normalden sapmaları farkederek aileyi uyarabilmeli,
büyüme eğrilerini rutinde kullanabilmeli ve çocukta izlemin önemi
konusunda sağlık personeli ve aileyi ikna edebilmeli

Ders adı : Puberte geliĢimi

AMAÇ : Öğrencilerin normal pubertal gelişim konusunda bilgi,

beceri ve davranış kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Puberteye yol açan endokrinolojik olayları tanımlayabilmeli
 Pubertenin başlamasında etken olan faktörleri sayabilmeli
 Pubertenin hangi yaşlarda başladığını söyleyebilmeli
 Pubertenin farklı toplumlarda farklı yaşlarda başlayabileceğini
söyleyebilmeli
 Pubertenin başlaması ve temposunda biyolojik varyasyon
olduğunu söyleyebilmeli
 Pubertenin kızlarda ve erkeklerde ilk belirtilerini söyleyebilmeli
 Pubertenin gelişim evrelerini sayabilmeli
 Kızlarda pubertenin ilk belirtisi olan meme gelişmesinin asimetrik
olabileceğini söyleyebilmeli
 Pubertenin evreleri arasındaki uyumu bilebilmeli
 Puberte sırasında diğer sistemlerde görülen değişiklikleri
söyleyebilmeli
 219

Beceri
 Puberte muayenesi ve değerlendirme yapabilmeli
 Orkidometri kullanabilmeli

DavranıĢ
 Puberte yaşlarındaki bir çocuğa özenli yaklaşım yapabilmeli
(odada tek başına muayene gibi)

Ders adı : Boy kısalığı olan çocuğa yaklaĢım

AMAÇ : Öğrencilerin boy kısalığına yol açan nedenler konusunda

bilgi kazanması, her muayenede boy ölçümünü değerlendirme alışkanlığı
kazanması ve boy kısalığını farketme becerisi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Boy kısalığına yol açan nedenleri sayabilmeli
 Boy kısalığının fizyolojik ve patolojik sınırlarını söyleyebilmeli
 Çeşitli nedenlerle oluşan boy kısalıkları arasında ayırıcı temel
öğeleri söyleyebilmeli
 Boy kısalığını değerlendirmede öykü almanın önemini
söyleyebilmeli
 Boy kısalığında vücut oranlarını değerlendirmenin önemini
söyleyebilmeli
 Boy kısalığına yol açan nedenlerin görülme sıklığı konusunda
fikir sahibi olmalı
 Boy kısalığı tanısı için gerekli tetkikleri sayabilmeli
 Hafif veya ağır boy kısalığına temel yaklaşım ve izlemi
söyleyebilmeli
 Ağır boy kısalığında ikincil tetkiklerin gereğini söyleyebilmeli
 Boy kısalığının temel tedavi kurallarını söyleyebilmeli
 Kemik yaşını bakılma nedenlerini ve temel değerlendirmesini
söyleyebilmeli
 Dismorfik özelliklerin önemini açıklayabilmeli
 Sık görülen bazı sendromların bulgularını sayabilmeli

Beceri
 Hastanın yaşını doğru hesaplayabilmeli
 Oran bozukluğunu farkedebilmeli
 Boy kısalığı için gerekli ön tetkikleri isteyebilmeli ve temel
olarak yorumlayabilmeli
 220

 Boy kısalığı farkettiği durumda aileyi ürkütmeden ön bilgilendirip

yönlendirebilmeli
 Kemik yaşını değerlendirebilmeli

DavranıĢ
 Boy kısalığını erken tanımanın önemini bilmeli

Ders adı : Adolesans sağlığı, erken ve geç puberteye yaklaĢım

AMAÇ : Öğrencilerin pubertenin erken ve geç başlaması ile ilgili

bozukluklar ve puberte sırasında sık karşılaşılan sorunlar konusunda
bilgi, beceri ve davranış kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Erken ve geç pubertenin tanımını yapabilmeli
 Erken ve geç pubertenin en sık nedenlerini sayabilmeli
 Erken ve geç pubertede öncelikle istenmesi gereken tetkikleri
sayabilmeli
 Erken ve geç pubertede tedavi seçeneklerini söyleyebilmeli
 Normalin varyantları olan prematür telarş ve prematür adrenarşın
klinik özelliklerini söyleyebilmeli
 Adolesan jinekomastinin sık ve fizyolojik durum olduğunu
söyleyebilmeli
 Menarş sonrası ilk yıllarda menstruasyon düzensizliklerinin
olabileceğini ve hangi durumda konsültasyon isteyeceğini söyleyebilmeli
 Adolesanın beslenmesinde kalsiyumun önemli olduğunu
söyleyebilmeli
 Puberte döneminde görülebilen hirsutizm, obesite, anoreksia
nervosa, guatr, psikolojik sorunlar, skolyoz, akne gibi sorunlara
yaklaşımı söyleyebilmeli
 Ayrıntılı değerlendirme gereken durumları sayabilmeli

Beceri
 Sorunlu adolesana yaklaşım yapabilmeli ve iletişim kurabilmeli
 Erken ve geç pubertede etyolojik nedenleri ayırt ettirecek ek
klinik bulguları değerlendirebilmeli
 Vajinal akıntının ayırıcı tanısını yapabilmeli

DavranıĢ
 Adolesan dönemindeki duygusal değişimleri anlayabilmeli
 221

Ders adı : Poliüri ve polidipsili çocuğa yaklaĢım

AMAÇ : Öğrencinin, diyabetes insipidusun nedenlerini, klinik

bulgularını, tanı ve tedavisini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Poliüri, polidipsi ile gelen bir çocukta insipidusunda ayırıcı tanıda
yer aldığını söyleyebilmeli
 Diyabetes insipidusun etyolojik en sık nedenlerini sayabilmeli
 Poliürinin beyin tümörünün ilk belirtisi olabileceğini
söyleyebilmeli
 Vücudun su dengesi ve arginin vazopressin fizyolojisini
açıklayabilmeli
 Poliüri ve polidipsili bir çocukta hangi tetkikleri isteyeceğini
açıklayabilmeli
 Poliürinin süt çocuğundaki klinik bulgularını söyleyebilmeli
 Susuzluk testinin ilkelerini söyleyebilmeli
 Farklı diyabetes insipidus tiplerinde tedavi seçeneklerini
söyleyebilmeli
 İdyopatik santral diyabet insipidusda 5 yıl süre ile 1-2 yılda bir
beyin görüntülemesi isteneceğini söyleyebilmeli

Beceri
 Doğru olarak 24 saatlik idrar toplayabilmeli ve hastaya
anlatabilmeli

DavranıĢ
 Sürekli tedavi alan bir çocuğun sorunlarını anlayabilmeli

Ders adı : Adrenogenital sendrom

AMAÇ : Öğrencilerin adrenogenital sendromun (AGS)

nedenlerini, tanı ve tedavisini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Çocukluk döneminde AGS‟nin en sık nedeninin konjenital
adrenal hiperplazi (KAH) olduğunu söyleyebilmeli
 KAH‟ın en sık nedeninin 21-hidroksilaz eksikliği olduğunu
söyleyebilmeli
 222

 KAH‟ın kuşkulu genital yapının en sık nedeni olduğunu

söyleyebilmeli
 21-hidroksilaz eksikliğinde vakaların 2-3‟ünün tuz kaybıyla
seyrettiğini ve erken dönemde kaybedilebileceğini söyleyebilmeli
 11- hidroksilaz eksikliğinin hipertansiyonla seyrettiğini
söyleyebilmeli
 KAH düşündüren bulguları sayabilmeli
 Tanı için öncelikli istenecekleri sayabilmeli
 Erken tanı ve tedavinin prensiplerini anlatabilmeli
 İzlem prensiplerini sayabilmeli

Beceri
 Her çocukta büyümeyi puberte gelişimini değerlendirebilmeli ve dış
genital muayene yapabilmeli

DavranıĢ
 KAH‟lı hastada genetik danışmanın önemini bilmeli

Ders adı : Hipotiroidi

AMAÇ: Öğrencilerin hipotiroidinin nedenlerini, erken tanısını

öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Hipotiroidide erken tanının önemini söyleyebilmeli
 Yenidoğan tarama testlerinin zamanını, uygulanışını söyleyebilmeli
 Kalıcı hipotiroidinin en sık nedenlerini sayabilmeli
 Hipotiroidinin klinik bulgularını söyleyebilmeli
 Yenidoğanda geçici hipotiroidinin en sık nedenleri ve önlemlerini
söyleyebilmeli
 Tanıda istenecek öncelikli tetkikleri sayabilmeli
 Tedavi ve izlemde yapılması gerekenleri söyleyebilmeli

Beceri
 Yenidoğandan tarama testleri için kan alabilmeli
 İzlemde büyüme, gelişme ve puberteyi değerlendirebilmeli

DavranıĢ
 Doğumsal hipotiroidinin önlenebilir zeka geriliğinin en sık nedeni
olduğunu bilmeli ve aileleri yenidoğan taramaları konusunda ikna
edebilmeli
 223

Ders adı : Tip I Diyabet

AMAÇ : Öğrencinin tip I diyabetin fizyopatolojisi, tanısı ve tedavisi

konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Tip I diyabetin nedeninin çevresel ve genetik faktörler olduğunu
söyleyebilmeli
 Tip I diyabetin klinik bulgularını sayabilmeli
 İlaç tedavisi olarak tek seçeneğin insülin tedavisi olduğunu
söyleyebilmeli
 İnsülinleri etkilerine göre sınıflamasını ve insülinin özelliklerini
söyleyebilmeli
 Tip I diyabetli çocukta egzersiz yapmanın önemi ve uygulama
prensiplerini söyleyebilmeli
 Tip I diyabetli çocukta beslenme prensiplerini söyleyebilmeli
 Tip I diyabetin komplikasyonlarını sayabilmeli
 İzlemde dikkat etmesi gereken muayene bulguları ve laboratuar
bulgularının neler olduğunu ve önemini söyleyebilmeli
 Tip I diyabetli aile ve çocukların eğitiminin ne şekilde yapıldığını
söyleyebilmeli.

Beceri
 Tip I diyabetli çocukta insülin enjeksiyonu uygulaması yapabilmeli
 Komplikasyonlarının muayenesi konusunda beceri kazanmalı
 Poliüri ve polidipti ile gelen hastalarda ayırıcı tanı yapabilmeli

DavranıĢ
 Tip I Diyabette erken tanı ve tedavinin önemini, izlemde aile ve
çocuğa eğitim vermenin önemini kavramalı

Ders adı : Diyabetik ketoasidoz

AMAÇ : Öğrencinin diyabetik ketoasidozun erken tanısı ve tedavisi

konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Diyabetik ketoasidozun erken kriterlerini sayabilmeli
 Sıvı ve elektrolit tedavi prensiplerini söyleyebilmeli
 Diyabetik ketoasidozda insülin tedavi prensiplerini söyleyebilmeli
 224

 Diyabetik ketoasidozda bikarbonat verme kriterlerini

söyleyebilmeli
 Tedavi sonrası gelişebilen komplikasyonların neler olduğunu ve
tedavi prensiplerini söyleyebilmeli

Beceri
 Diyabetik ketoasidozda insülin ve sıvı uygulamasını yapabilmeli

DavranıĢ
 Diyabetik ketoasidozda erken tanının önemini kavramalı ve
aileleri bulgular konusunda eğitmeli
 Diyabetik ketoasidozu erken tanıyıp tedaviye hemen başlamanın
önemini bilmeli

Ders adı: Çocukta döküntülü hastalıklar

AMAÇ: Öğrencilerin çocukluk çağında sık rastlanan ve

makülopapüler döküntü ile seyreden hastalıklarından kızamık,
kızamıkçık, kızıl, 5.hastalık ve 6.hastalık‟ın epidemiyolojisi, etiyolojisi,
klinik bulguları, tanı, ayırıcı tanı, komplikasyonları ve tedavisi
konularında bilgi, beceri ve davranış kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Kızamık, kızamıkçık, kızıl, 5.hastalık ve 6.hastalık‟ın etkenlerini
söyleyebilmeli
 Kızamık, kızamıkçık, kızıl, 5.hastalık ve 6.hastalık‟ın bulaşma
yollarını, hastalıkların görülme sıklığını ve kuluçka sürelerini
söyleyebilmeli
 Döküntülü hastalıkların sık görüldüğü yaş gruplarını sayabilmeli
 Kızamık, kızamıkçık, kızıl, 5.hastalık ve 6.hastalık‟ın prodrom
dönemlerini, klinik tablolarını bilmeli ve muayene bulgularıyla tanıya
yönelebilmeli
 Kızamık, kızamıkçık, kızıl, 5.hastalık ve 6.hastalık‟ın doğal
seyrini, komplikasyonlarını ve görülme sıklığını söyleyebilmeli
 Döküntülü hastalıkların birbirinden ayırımda önem taşıyan klinik
ve laboratuar bulgularını söyleyebilmeli
 Kızamık, kızamıkçık, kızıl, 5.hastalık ve 6.hastalık‟ın tanısında
istenecek laboratuar tetkiklerini sayabilmeli
 Döküntülü hastalıkların tedavisini söyleyebilmeli
 Kızıl hastalığında tedavi ve profilaksiyi söyleyebilmeli
 225

 Kızamık, kızamıkçık, kızıl, 5.hastalık ve 6.hastalık‟tan korunma

yollarını sayabilmeli, özellikle izolasyon gerektiren durumları, aşılamayı
ve diğer korunma önlemlerini söyleyebilmeli
 Konjenital rubella sendromunu, bulaşma zamanını, fetusta
saptanan klinik tabloları, tanı ve korunma önlemlerini söyleyebilmeli

Beceri
 Makülopapüler döküntü yakınması ile gelen hastadan çok iyi
anamnez alabilmeli
 Makülopapüler döküntü yakınması ile gelen hastada fizik
muayene yapabilmeli
 Döküntülü hastalıkların ayırıcı tanısında önemli olan anamnez,
yakınma ve fizik muayene bulgularını saptayabilmeli ve gereğinde
laboratuar bulguları ile sentez ederek ayırıcı tanıya gidebilmeli
 Kızıl tanısı alan hastada profilaksi ve tedaviyi planlayabilmeli

DavranıĢ
 Döküntülü hastalıkların toplumda bulaşma yollarını ve toplum
sağlığı açısından alınabilecek önlemleri bilerek kızamık ve kızamıkçık
aşılama oranlarının arttırılması konusunda yorumlar yapabilmeli ve
öneriler getirebilmeli.
 Konjenital rubella sendromunun önlenmesi konusunda yorum
yapabilmeli.
 Döküntülü hastalıkların çocukluk çağında kader olmadığı ve bu
hastalıkların önlenebileceği bilincine ulaşmalı

Ders adı : Çocuklarda üst solunum yolu infeksiyonları

AMAÇ: Öğrencinin üst solunum yolu infeksiyonunun tanımını

yapabilmeyi, etyolojik ajanları ve risk faktörlerini sayabilmeyi, korunma
yollarını ve tanı tedavi ilkelerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
Viral ajanların :
 En sık hangi mevsimlerde daha çok hangi yaş gruplarında ağır
infeksiyona yol açtığını söyleyebilmeli,
 Klinik bulgularını bilebilmeli
 Spesifik tedavisinin olup olmadığını söyleyebilmeli
 Korunma yollarını söyleyebilmeli
Bakteriyel ajanların :
 En sık nerede infeksiyona yol açtığını söyleyebilmeli
 226

 Bakteriyel / viral boğaz infeksiyonlarının ayırıcı tanısını

yapabilmeli
 Tedavisini, kullanılan preparatları ve dozlarını söyleyebilmeli
 Tonsillektami indikasyonlarını sayabilmeli
 Taşıyıcıyı tanımlayabilmeli
 Krup tanısı, ayırıcı tanısı ve tedavisi söyleyebilmeli

Beceri
 Tanıya yönelik hangi laboratuar tetkiki gerekiyorsa sonuçlarını
yorumlayabilmeli

DavranıĢ
 Hastalık ve sonuçları hakkında aileleri bilgilendirmeli

Ders adı : Çocuklarda alt solunum infeksiyonları

AMAÇ : Öğrencinin alt solunum yolu infeksiyonunda viral
bakteriyel ayırıcı tanısı yapabilmeyi, hafif, orta, ağır solunum yolu
infeksiyonu belirtilerini ayırdedebilmeli, fizik muayene ve laboratuar
bulguları, akciğer filmi yorumlayabilmeyi, tanıya göre tedavi
yapabilmeyi öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Toplumda kazanılan alt solunum yolu infeksiyonuna yol açan
etyolojik ajanları söyleyebilmeli
 Toplumda kazanılan alt solunum yolu infeksiyonuna göre açan
risk faktörlerini söyleyebilmeli
 Hafif orta ağır solunum yolu infeksiyon belirtilerini söyleyebilmeli
 Laboratuar tetkiki için hangi testlerin yapılabileceğini, materyalin
nereden alındığını söyleyebilmeli
 Akciğer filmini okuyup, yorumlayabilmeli
 Hangi yaşta hangi bakterilerin infeksiyona yol açabileceğini
bilmeli
 Klinik bulguları değerlendirip tanıya gidebilmeli, yatacak ve
ayaktan hastayı ayırt edebilmeli

Beceri
 Viral ve bakteriyel solunum yolu infeksiyonlarının ayırıcı tanısını
yapabilmeli
 Laboratuar sonuçlarını ve akciğer filmi bulgularını, fizik muayene
bulgularıyla birleştirip, uygun tedaviyi planlayabilmeli
 İlacın dozunu ve süresini düzenleyebilmeli
 227

 Yardımcı tedavileri verebilmeli

DavranıĢ
 Hemofilus influenza, tüberküloz gibi aşı ile korunabilir olanları
kavramalı

Ders adı: Çocukta salmonella shigella infeksiyonları

AMAÇ: Öğrencilerin çocukluk çağında sık rastlanan ateşli barsak

hastalıklarından Salmonella ve Shigella infeksiyonlarının epidemiyolojisi,
etiyolojisi, klinik bulguları, tanı, ayırıcı tanı, komplikasyonları ve tedavisi
konularında bilgi, beceri ve davranış kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Salmonella ve Shigella infeksiyonlarının etkenlerini söyleyebilmeli
 Salmonella ve Shigella infeksiyonlarının bulaşma yollarını,
hastalığın görülme sıklığını ve kuluçka süresini söyleyebilmeli
 Salmonella ve Shigella infeksiyonları açısından riskli grupları
sayabilmeli
 Salmonella ve Shigella infeksiyonlarının klinik tabloları bilmeli ve
muayene bulgularıyla tanıya yönelebilmeli
 Salmonella ve Shigella infeksiyonlarının komplikasyonları ve
görülme sıklığını söyleyebilmeli
 Salmonella ve Shigella infeksiyonlarının tanısında istenecek
laboratuar tetkiklerini sayabilmeli
 Salmonella ve Shigella infeksiyonlarının ayırıcı tanısını
söyleyebilmeli
 Salmonella ve Shigella infeksiyonlarının tedavisini söyleyebilmeli
 Salmonella ve Shigella infeksiyonlarından korunma yollarını
sayabilmeli

Beceri
 Ateş ve ishal yakınması ile gelen hastadan çok iyi anamnez
alabilmeli
 Ateşli barsak hastalığı ön tanısı ile gelen hastada fizik muayene
yapabilmeli
 Salmonella veya Shigella infeksiyonu şüphesi olan hastada dışkı
analizini değerlendirebilmeli

DavranıĢ
 Ateşli barsak hastalıklarının bulaşma yollarını ve toplum sağlığı
açısından alınabilecek önlemleri bilerek toplum sağlığı açısından bu
 228

hastalıklardan korunma yolları konusunda yorumlar yapabilmeli ve

öneriler getirebilmeli

Ders adı : Kabakulak poliomiyelit, herpes infeksiyonları

AMAÇ
Öğrencinin, kabakulak, poliomiyelit ve herpes infeksiyonlarının
patogenezi, klinik bulguları, komplikasyonları ve bu hastalıklardan
korunma yolları konusunda bilgilenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Kabakulak ve poliomiyelit etkenlerini söyleyebilmeli
 Kabakulak ve poliomiyelit infeksiyonlarında patogenezi, klinik
bulguları ve komplikasyonları söyleyebilmeli
 Kabakulak ve poliomiyelitten korunma yöntemlerini
söyleyebilmeli
 Kabakulak ve poliomiyelit (OPV, IPV) aşılarının özelliklerini
söyleyebilmeli
 Poliomiyelitin 1998‟den beri ülkemizde görülmediğini
söyleyebilmeli
 Herpes viruslarının sınıflandırmasını söyleyebilmeli
 Herpes simplex virusunun neden olduğu klinik tabloyu ve
tedavisini söyleyebilmeli
 Suçiçeği hastalığının kliniğini, komplikasyonlarını, tedavisini ve
aşı ile korunma yöntemini söyleyebilmeli
 EBV infeksiyonu olan infeksiyöz mononükleozun klinik,
laboratuar bulguları ve komplikasyonlarını söyleyebilmeli
 CMV infeksiyonunun sağlıklı ve immun yetersizliği olan
hastadaki klinik özelliklerini söyleyebilmeli
 Roseda infantumun etkenini ve klinik özelliklerini söyleyebilmeli

Beceri
 Kabakulak, poliomiyelit, herpes infeksiyonlarının klinik
bulgularında ayırıcı tanı yapabilmeli

DavranıĢ
 Kabakulak, poliomiyelit ve herpes infeksiyonlarından
korunmanın yollarını öğrenerek çevresini bunların uygulanmasının
önemi konusunda bilgilendirmeli
 229

Ders adı: Difteri ve boğmaca

AMAÇ: Öğrencilerin çocukluk çağında görülen ve aşı ile korunmanın

olası olduğu difteri ve boğmaca hastalıklarının epidemiyolojisi, etiyolojisi,
klinik bulguları, tanı, ayırıcı tanı, komplikasyonları, tedavisi ve bu
hastalıklardan korunma konularında bilgi, beceri ve davranış kazanması.

HEDEFLERĠ

Bilgi
 Difteri ve boğmaca hastalıklarının etkenlerini söyleyebilmeli
 Difteri ve boğmaca hastalıklarının bulaşma yollarını, hastalıkların
görülme sıklığını ve kuluçka süresini söyleyebilmeli
 Difteri ve boğmaca hastalıklarının klinik tabloları bilmeli ve muayene
bulgularıyla tanıya yönelebilmeli
 Difteri ve boğmaca hastalıklarının doğal seyrini, bu hastalıklar
sırasında gelişebilecek komplikasyonları ve görülme sıklığını
söyleyebilmeli
 Difteri ve boğmaca hastalıklarının tanısında istenecek laboratuar
tetkiklerini sayabilmeli
 Difteri ve boğmaca hastalıklarının ayırıcı tanısını sayabilmeli
 Difteri ve boğmaca hastalıklarının tedavisini söyleyebilmeli
 Difteri ve boğmaca hastalıklarından korunma yollarını sayabilmeli

Beceri
 Paroksismal öksürük yakınması ile gelen hastadan çok iyi anamnez
alabilmeli
 Paroksismal öksürük yakınması ile gelen hastada ayrıntılı fizik
muayene yapabilmeli
 Membranöz tonsillit ve solunum sıkıntısı olan hastada ayrıntılı
anamnez alabilmeli
 Membranöz tonsillit ve solunum sıkıntısı olan hastada ayrıntılı fizik
muayene yapabilmeli

DavranıĢ
 Difteri ve boğmaca hastalıklarının eradikasyonunun önemini ve toplum
sağlığı açısından bu hastalıklardan korunmada aşınlamanın önemini
kavrayarak, aşılamada kaçırılan fırsatlar konusunda yorumlar yapabilmeli

Ders adı : Çocukluk çağı tüberkülozu

AMAÇ: Öğrencinin tüberkülozun çocukluk çağındaki klinik

bulguları, korunma şekilleri ülkemizde sıklığı konusunda bilgilenmesi
 230

HEDEFLER

Bilgi
 Türkiye tüberkülozun önemini söyleyebilmeli
 Çocukluk çağı tüberkülozunda, hastalık, infeksiyon temas
kavramları açıklayabilmeli.
 Tüberkülozun tanı yöntemlerini söyleyebilmeli
 Tüberkülozun klinik formlarını ve özelliklerini sayabilmeli
 Tedavi yöntemlerini söyleyebilmeli

Beceri
 Tüberküloz düşündüren bulguların varlığında ayırıcı tanı
yapabilmeli
 Laboratuar sonuçlarını yorumlayabilmeli

DavranıĢ
 Ülkemizde tüberkülozun önemli bir sağlık sorunu olduğunu
bilerek erken tanısı ve önlenmesi konusunda duyarlı davranmalı

Ders adı : Çocukluk çağı menenjitleri

AMAÇ : Öğrencinin, akut bakteriyel menenjitli olguların yaşlara

göre semptom, klinik muayene, tanı, ayırıcı tanı ve tedavisini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Akut bakteriyel menenjit (ABM) olgularını da semptom, muayene
bulguları ve meningeal bulguların yaş guruplarına göre farklılıklarını
söyleyebilmeli
 Yaşlara göre farklı etkenlerin klinik tablodan sorumlu olduğunu
söyleyebilmeli
 Tanı ve ayırıcı tanıda BOS bulgularını söyleyebilmeli
 Erken tanı ve erken etyolojik etkenin saptanmasının prognozdaki
önemini söyleyebilmeli
 Erken ve geç komplikasyonları sayabilmeli
 Etkenlere göre kemoprofilaksi ve tedaviyi söyleyebilmeli
 Korunma yöntemlerini sayabilmeli

Beceri
 Ponksiyon lomber tekniğini uygulamayı öğrenerek, yorumunu
yapabilmeli
 Ayırıcı tanıda benzer tablo yapabilen durumları tartışabilmeli
 231

DavranıĢ
 Bakteriyel menenjitin akut bir hastalık olduğu ve tedavi
edilmediğinde kliniğin hızla bozularak mortalite ve sekelinin artacağını
bilerek hızlı yaklaşımının önemini kavramalı

Ders adı : Viral hepatitler

AMAÇ : Öğrencinin viral hepatitlerin patogenezi, klinik bulguları,

komplikasyonları ve bu hastalıklardan korunma yolları konusunda
bilgilenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Hepatit etkeni olan virusları ve özelliklerini sayabilmeli
 Viral hepatitlerin patogenezi, klinik ve laboratuar bulgularını
söyleyebilmeli
 Viral hepatitlerin komplikasyonlarını söyleyebilmeli
 Hepatit A,C,D,E ve G‟nin özelliklerini ve bilirubinden
farklılıklarını söyleyebilmeli
 Viral hepatitlerin anneden çocuğa geçebilme durumlarını
söyleyebilmeli
 Viral hepatitlerden korunmada aşılanmanın yerini ve aşıların
özelliklerini söyleyebilmeli

Beceri
 Viral hepatitlerde klinik ve laboratuar bulgularının varlığında
ayırıcı tanı yapabilmeli

DavranıĢ
 Viral hepatitlerden korunma yöntemlerinin uygulanmasının
önemini kavrayarak çevresini bu konuda bilgilendirmeli

Ders adı : BağıĢıklık sistemi

AMAÇ : Öğrencinin, bağışıklık sisteminin kökeni ve gelişme

evreleri, humoral, hücresel immünitenin işlevlerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Bağışıklık sisteminin çocukta gelişimi söyleyebilmeli
 Fizyolojik hipogammaglobulineminin nedenlerini sayabilmeli
 232

 İmmun sistemin değerlendirilmesinde yaşla ilgili değişikliklerin

dikkate alınması gerektiğini söyleyebilmeli
 İmmun sistemin incelenmesinde tarama testleri ve ileri tetkiklerin
önemi söyleyebilmeli

Beceri
 İmmun sistemde sorunun neden olduğu tabloları tanıyabilmeli

DavranıĢ
 İmmun sistemin değerlendirilmesinin önemini kavramalı

Ders adı : BağıĢıklık sistemi bozuklukları

AMAÇ : Öğrencinin immun yetersizlik yapan çeşitli hastalıkların

tanısı, kliniği ve tedavisi hakkında bilgi kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Immun yetersizlik (IY) yapan hastalıkların semptom ve muayene
bulgularını söyleyebilmeli
 Birçok IY hastalıklarında genetiğin önemini söyleyebilmeli
 Bu tip hastaların tedavisinde hayati önemi olan etkenlerin erken
tanısı ve doğru antibiotik seçimi gerektiğini söyleyebilmeli
 Prognozda erken tanı ve kemik iliği naklinin yerini söyleyebilmeli

Beceri
 Klinik muayene ve laboratuar sonuçlarına göre ayırıcı tanı
yapabilmeli

DavranıĢ
 IY lerin çoğunun kalıtsal olduğu bilerek ve akraba evlilikleri
önlenmesi konusunda çevresini bilgilendirmeli

Ders adı : HıĢıltılı çocuğa yaklaĢım

AMAÇ: Öğrencinin hışıltılı (Wheezing) çocuklarda hangi

hastalıklardan ve durumlardan şüphelenmesi gerektiği ve tanı ile tedaviyi
ne şekilde yürütebileceği konusunda bilgilenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Hışıltıyı tanımlayabilmeli
 233

 Hışıltıya sebep olan durumları (yabancı cisim, besin aspirasyonu,

konjenital anomaliler, GER, Tbc, vasküler halka, astım, bronşiyolit,
immun yetmezlik, kistik fibroz vb) sayabilmeli
 Tanı için muayenede dikkat edilecek özellikleri söyleyebilmeli
 Tanı için kullanılacak laboratuar yöntemlerini sıralayabilmeli
 Tedaviyi planını söyleyebilmeli
 Hangi hışıltılı çocukta astım gelişebileceğini söyleyebilmeli

Beceri
 Hışıltılı çocuğu muayene edip doğru yönlendirme yapabilmeli

Dersin adı : Pediatrik bronĢiyal astım ve allerjik rinit

yaklaĢımı

AMAÇ : Öğrencinin çocuklarda astım ve allerjik rinitinin tanı ve

tedavisini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Çocuk astımında hazırlayıcı nedenleri ve ilgili risk faktörlerini
söyleyebilmeli
 Çocukta astım ve allerjik rinit belirtileri ile muayene bulgularını
söyleyebilmeli
 Çocuk ve allerjik rinit tanısı için gerekli olan laboratuar
yöntemlerini (allerjik tetkikleri, akciğer fonksiyon testlerini, reversibilite
testlerini,PEF ölçümünü ve nasal testleri) sayabilmeli
 Astım krizi bulgularını ayırdedebilmeli
 Astımın klinik tiplerini sayabilmeli ve tiplerine göre uygun
tedavileri ayırdedebilmeli.  Hastanın ne zaman allerji uzmanına
gönderileceğini söyleyebilmeli.
 Astımlı hastaların takibindeki esasları sayabilmeli.
 Astımlı hastanın yaşamını kolaylaştıracak temel önlemleri
ayırdedebilmeli
 Allerjik rinitte ilaç tedavisi ve immünoterapiye başlama
gerekçelerini sayabilmelidir.

Beceri
 Astımlı çocuğun ailesiyle etkili iletişim kurabilmeli

DavranıĢ
 Çocuk astımının kronik bir hastalık olduğunu ve tedavinin ancak
aile-doktor yakın ilişkisi ile etkin olabileceğini kavramalı
 234

Ders adı : Kistik fibrozun kliniğini ve bu hastalarda uzun süreli

tedavi yaklaĢımı ve beklentiler

AMAÇ : Öğrencinin kistik fibroz hastalığının tanı ve tedavisinin

ilkelerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Kistik fibroz hastalığının ülkemizde görülme sıklığını
söyleyebilmeli
 Hastalığın tipik bulgularını sayabilmeli
 Tanı için gereken ter testinin özelliklerini sıralayabilmeli
 Hastaların izlemi için gereken ilaçları, fizyoterapi ve psikolojik
desteğin neler olduğunu söyleyebilmeli

Beceri
 Çocuklarda kistik fibroz hastalığından şüphe ederek, tanı için ter
testinin güvenle yapılabileceği kuruma hastayı gönderebilmeli

DavranıĢ
 Kistik fibroz ve diğer metabolik hastalıkların erken tanısı ve
tedavisinin önemini kavrayarak, çocuklardaki bazı kronik şikayetlerin
kistik fibroza bağlı olabileceğini düşünerek uygun tanı yöntemlerini
kullanabilmeli

Ders adı : Çocukta hangi durumda allerjiden Ģüphe edilir ve

nasıl yaklaĢılır?

AMAÇ : Öğrencinin çocuklarda görülen allerjik hastalıkların

etyopatogenezi ile tanı ve tedavi yaklaşımlarını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Çocuklarda hangi allerjik hastalıkların görüldüğünü
söyleyebilmeli
 Allerjik hastalıkların oluş mekanizmalarını söyleyebilmeli
 Bu belirtilerden sorumlu antijenleri sayabilmeli
 Allerjik hastalıklardaki klinik belirtilerinin neler olduğunu
söyleyebilmeli
 Allerjik hastalıklarda çocuğa özgü laboratuar yöntemlerini
söyleyebilmeli
 Allerjik hastalıklarda genel tedavi ve önlemleri söyleyebilmeli
 235

 Penisilin allerji testinin endikasyonlarını ve uygulama

özelliklerini sayabilmeli

Beceri
 Akciğer fonksiyon testleri bulgularını yorumlayabilmeli
 Ailelerle etkili iletişim kurabilmeli

DavranıĢ
 Allerjik hastalıkların kalıtsal olduğunu kavrayarak ailelere bu
konu ile ilgili bilgi verebilmesinin önemini kavrayabilmeli

Ders adı : Çocuklarda allerjik deri hastalıkları

AMAÇ : Öğrencinin çocuklarda allerjik deri hastalıklarının

önemini ve kontrol önlemlerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Çocuklarda allerjik deri hastalıklarının neler olduğunu
söyleyebilmeli
 Allerjik deri hastalıkların artışına neden olan faktörleri ve
etkilerini söyleyebilmeli
 Ürtiker ve anjionörotik ödemi tanımlayabilmeli
 Ürtiker ve anjioödem nedenlerini ve klinik bulgularını
sayabilmeli
 Ürtiker ve anjioödem tanısı için gerekli tetkikleri sıralayabilmeli
 Atopik dermatit bulgularını sayabilmeli
 Allerjik deri hastalıklarını tedavilerin temel prensiplerini
söyleyebilmeli

Beceri
 Çocuklarda allerjik deri hastalıklarının ayırıcı tanısı için gerekli
olan bulguları ayırdedebilmeli
 Allerjik deri hastalıkları için uygun tanı ve tedavi yaklaşımlarını
uygulayabilmeli

DavranıĢ
 Hangi hastanın deri hastalıkları uzmanına ya da allerji uzmanına
gönderilmesi gerektiğine karar verebilmeli
 Toplumda allerjik hastalıkların artmasına neden olan risk
faktörlerini azaltmaya yönelik önlemlerin uygulanmasını kolaylaştırmak
için katkı yapabilmeli
 236

Ders adı : Siyanotik kalp hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin, siyanozun fizyopatolojisini, siyanotik kalp
hastalıklarında hemodinamiyi ve temel anatomopatolojik ayırımı klinik
bulgularla yapabilmeyi ve acil girişim prensiplerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Siyanotik doğumsal kalp hastalıklarında klinik muayene ve
laboratuar bulgularıyla temel patolojiyi söyleyebilmeli

Beceri
 Öğrencinin klinik olarak siyanozu tanıyabilmeli
 Siyanozun solunum sistemi yada kardiyak kaynaklı olup
olmadığını ayırdedebilmeli
 Acil müdahale prensipleri ile gerekli girişimleri yaparak hastayı bir
çocuk kardiyoloji merkezine yönlendirebilmeli

Ders adı : Asiyanotik kalp hastalığı olan çocuğa yaklaĢım

AMAÇ : Öğrencinin, fizik muayene ve basit laboratuar yöntemleri ile

doğumsal kalp hastalıklarını tanıması, ayırıcı tanı yapması ve acil girişim
gerektiren hastaları yönlendirmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Ayrıntılı kardiyolojik muayeneyi söyleyebilmeli
 Özellikle şantlı hastalarda izlem kriterlerini söyleyebilmeli

Beceri
 Konjestif kalp yetersizliğine girmiş hastaların acil tedavisini
üstlenebilmeli
 Şantlı süt çocuklarının izleminde dikkat edilmesi gereken noktaları
değerlendirebilmeli
 Fizik muayene ve basit laboratuar yöntemleriyle ayırıcı tanıya
gidebilmeli
 Acil girişim gerektirmesi muhtemel hastaları kısa zamanda
yönlendirebilmeli

DavranıĢ
 Doğumsal kalp hastalıklarının cerrahi girişimden sonra dahi
yaşam boyu izlem gerektirdiğinin bilincinde olmalı
 237

Ders adı: Çocuklarda EKG’yi nasıl yorumlarsınız, ritim

bozukluklarına yaklaĢım nasıl olmalıdır?

AMAÇ: Öğrencinin EKG‟nin temel özellikleri ve çocukluk yaş

grubunda rastlanan ritim bozukluklarının sıklığı, nedenleri, klinik ve
EKG bulguları hakkında bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Çocuk yaş grubunda EKG‟nin yaşa göre büyük değişiklikler
gösterdiğini söyleyebilmeli
 EKG‟deki dalga ve aralıkların normal değerlerini söyleyebilmeli
 Çocuklarda ritim bozukluklarının önemi ve nedenlerini
açıklayabilmeli
 Ritim bozukluklarının klinik ve fizik muayene bulgularını
söyleyebilmeli
 Çocuklarda sık rastlanan ritim bozukluklarının yüzey EKG‟de
oluşturduğu değişiklikleri söyleyebilmeli
 Supraventriküler ve ventriküler ritim bozukluklarını
ayırdedebilmeli

Beceri
 Normal ve anormal EKG‟yi ayırdedebilme ve yüzey EKG‟de
ritim bozukluklarına tanı koyabilmeli

Ders adı : Çocuklarda hangi bulgularla konjestif kalp

yetersizliği düĢünürsünüz, tedavi yaklaĢımı ne olmalıdır?

AMAÇ : Öğrencinin konjestif kalp yetersizliği tanısı, nedeni, acil

tedavisi ve uzun dönemdeki tedavisi konusunda bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Hastanın yaşını da dikkate alarak konjestif kalp yetersizliği
nedenlerini söyleyebilmeli
 Kalp yetersizliği tanısı koyduracak klinik ve laboratuar
bulgularını açıklayabilmeli
 Tedavi ilkelerini söyleyebilmeli
 Digitalin etki ve toksisite bulgularını ve digital zehirlenmesinin
tedavi prensiplerini söyleyebilmeli
 238

Beceri
 Gallo ritmini işitebilmeli
 Telegrafide kardiyomegaliyi değerlendirebilmeli
 EKG „de digitalin etki ve toksisite belirtilerini yorumlayabilmeli
 Akut kalp yetersizliği tedavisini uygulayabilmeli
 Digital entoksitasyon tedavisini uygulayabilmeli
 Hastanın prognozunu değerlendirebilmeli

DavranıĢ
 Akut kalp yetersizliği ve digital intoksikasyonunun acil bir klinik
tablo olduğu, tedaviye hemen başlanması ve hastanın mutlaka hastaneye
yatırılması gerektiği bilincinde olmalı

Ders adı : Enfektif endokarditten Ģüphelenilen vakalarda tedavi

ve profilaksi

AMAÇ : Öğrencinin enfektif endokardit tanısı, tedavisi ve riskli

çocuklarda profilaksisi konusunda bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Enfektif endokardit nedenleri ve hastalık için risk oluşturan
faktörleri sayabilmeli
 Enfektif endokarditin klinik ve laboratuar bulgularını
söyleyebilmeli
 Riskli hastalara hangi durumlarda ve hangi ilaçlar ile profilaksi
uygulanacağını mutlaka söyleyebilmeli

Beceri
 Uygun koşullarda hemokültür alabilmeli
 Klinik ve laboratuar bulgularını değerlendirerek erken tanı
koyabilmeli
 Gerekli tedavi uygulayabilmeli
 Belirli aralarla hastaya EKO yaptırarak vegetasyon saptamaya
çalışmalı

DavranıĢ
 Hemokültürde etken üretmeden ve/veya EKO‟da vegetasyon
saptamadan kesin tanı konulamayacağı, uzun süre yüksek dozda kombine
antibiyotik tedavisi uygulamak zorunluluğu bilinci ile hasta ailesine
sabırlı olması gerektiğini açıklayabilmeli
 239

Ders adı : Perikarditli çocuğa yaklaĢım

AMAÇ : Öğrencinin perikardit tanısı ve tedavisi konusunda bilgi

kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Perikardit nedenleri ve tiplerini sayabilmeli
 Perikarditin klinik ve laboratuar bulgularını söyleyebilmeli
 Kalp tamponadına ilişkin bulguları tanımlayabilmeli

Beceri
 Perikarditli hastaya ilişkin röntgen bulgularını değerlendirebilmeli
 Perikarditin erken ve daha geç döneminde EKG bulgularını
yorumlayabilmeli
 Nedeni de dikkate alarak perikardit tedavisi yapabilmeli
 Kalp tamponadına girmiş bir hastaya mecbur kalırsa acilen
perikardiyosentez uygulayabilmelidir.
 Hastalığın prognozunu değerlendirebilmeli

DavranıĢ
 Hasta kalp tamponadına girmedikçe erken tanı ve uygun tedavi ile
prognozun yüz güldürücü olduğu bilinci ile tamponad gelişimi
önlenmeye çalışılmalı

Ders adı: Çocuklarda miyokardit ve kardiyomiyopati ayırımı

ve tedavi yaklaĢımı

AMAÇ: Öğrencinin miyokarditin nedenleri, sıklığı, kliniği, tanı ve

tedavisi konusunda bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Miyokarditin en sık etyolojik nedenlerini sayabilmeli
 Klinik bulgularını sayabilmeli
 Nedeni bilinmeyen kalp yetersizliği ve aritminin miyokardit ve
kardiyomiyopatinin bir bulgusu olabileceğini söyleyebilmeli
 Miyokardit ve kardiyomiyopati düşünüldüğünde istenmesi
gereken tanı yöntemlerini söyleyebilmeli ve değerlendirebilmeli
 Miyokardit ve kardiyomiyopatilerde uygun tedavi yaklaşımını
söyleyebilmeli
 240

Beceri
 Nedeni açıkça ortada olmayan kalp yetersizliklerinde ve ritim
bozukluklarında öncelikle miyokarditi hatırlamalı, derhal tanıya gitmeli
ve kardiyomyopatilerden ayırıcı tanı yapabilmeli, tedavi uygulayabilmeli

Ders adı: Artrit Ģikayeti ile gelen hastada ARA tanısı nasıl
konur?

AMAÇ: Öğrencinin akut romatizmal ateşin (ARA) nedeni, sıklığı,

kliniği, tanı, ayırıcı tanı, tedavisi ve profilaksisi hakkında bilgilenmesi,
ARA‟yı önlemek konusunda streptokoksik üst solunum yolu
enfeksiyonlarına doğru yaklaşım için tutum kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 ARA‟nın Türkiye‟de sık görülen bir hastalık olduğunu
söyleyebilmeli
 Hastalığın etyolojisini söyleyebilmeli
 A Grubu . Hemolitik streptokokların neden olduğu üst solunum
yolu enfeksiyonlarının bulgularını söyleyebilmeli
 Tanı kriterlerini sayabilmeli
 Kardit bulgularını sayabilmeli
 Hangi hastalıkların ayırıcı tanıya gireceğini söyleyebilmeli
 Tedavide kullanılan ilaçları sayabilmeli
 Sekonder profilaksinin nasıl ve ne sürede yapıldığını
söyleyebilmeli

DavranıĢ
 Streptokoksik üst solunum yolu infeksiyonlarına doğru yaklaşıp,
uygun tedavi ederek ARA‟yı önleyebilmeli

Ders adı : Artrit Ģikayeti ile baĢvuran hastada ARA dıĢında

hangi hastalıklar düĢünülmeli, klinik ve tedavi yaklaĢımı ne
olmalıdır?

AMAÇ : Öğrencinin kollagen doku hastalıklarının çocukluk yaş

grubundaki sıklığını, klinik bulgularını tanıması, takip ve tedavi için
uygun merkezlere yönlendirebilmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Juvenil romatoid artrit kriterlerini sayabilmeli
 241

 Diğer juvenil artritlerle ayırıcı tanı yapabilmeli

 Kollagen doku hastalıklarının ortak ve tek tek hastalıklara ait temel
laboratuar tetkiklerini açıklayabilmeli
 Tedavi prensiplerini söyleyebilmeli
 Prognozla ilgili faktörleri sayabilmeli

Beceri
 Artrit muayenesini yapabilmeli
 Basit fizik tedavi yöntemlerini hasta ailesine tarif edebilmeli
 Laboratuar tetkiklerini yorumlayabilmeli

DavranıĢ
 Hasta ve ailesini, hastalığın özellikleri ve seyri, medikal ve fizik
tedavilerinin önemi konusunda ikna edebilmeli

Ders adı : Ailevi akdeniz ateĢi

AMAÇ : Öğrencilerin ailevi akdeniz ateşi hastalığının klinik bulguları,
tanı ve tedavisi hakkında bilgilenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Hastalığın Türkiye de ve dünyada dağılımını söyleyebilmeli
 Belirtilerini ve tanı kriterlerini sayabilmeli
 Genetik geçişini, geninin tanımlandığını ve genetik tanısının
yapılabildiğini söyleyebilmeli
 Hastalığın komplikasyonlarını sayabilmeli
 Tedavisini söyleyebilmeli

Beceri
 Klinik bulguların varlığında ailevi akdeniz ateşi tanısı açısından
laboratuar tetkiklerini planlayıp yorumlayabilmeli

Ders adı : Sıvı elektrolit, asit baz dengesi bozuklukları

AMAÇ
Öğrencilerin çocuklarda sıvı-elektrolit ve asit baz dengesinin fizyolojik
durumu, bu dengelerdeki değişiklikler ve tanı tedavi konusunda bilgi,
beceri davranış kazanması

HEDEFLER
Bilgi
 Organizmada normal su ve elektrolit dağılımını söyleyebilmeli
 242

 Asit ve baz dengesini sağlayan mekanizmaları söyleyebilmeli

 Sıvı-elektrolit dengesinde ortaya çıkabilecek bozuklukları ve
bunların çocuklardaki önemini söyleyebilmeli
 Asit-baz dengesindeki bozuklukların nedenlerini ve çocuklarda en
sık görülen asidoz ve alkaloz nedenlerini sayabilmeli
 Hangi laboratuar yöntemlerini kullanması gerektiğini
söyleyebilmeli
 Hiponatremi, Hipernatremi hiperpotasemi metabolik asidoz da
tedavi yaklaşımını söyleyebilmeli
 Dehidratasyon tipleri ve tedavisine yaklaşımı söyleyebilmeli

Beceri
 Sıvı-elektrolit dengesi, asit baz dengesi bozukluklarının klinik
muayene bulgularını bilerek hastanın durumunu değerlendirebilmeli
 Biyokimyasal sonuçların hangi metabolik dengesizliğe işaret
ettiğini yorumlayabilmeli
 Dehidrate hastayı fizik muayene ve laboratuar bulguları ile
evrelendirebilmeli

DavranıĢ
 Sıvı-elektrolit, asit baz dengesi bozukluklarının, hayati önemini
bilmeli ve acil durumları değerlendirebilme yeteneğini kazanmış olmalı

Ders adı : Çocukta ne zaman üriner sistem taĢları

düĢünülmelidir?

AMAÇ : Öğrencilerin, çocuklarda üriner sistem taşları konusunda

bilgilenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Üriner sistem taşlarının klinik bulgularını sayabilmeli
 Üriner sistem taşı olan bir çocukta predispozan faktörleri
söyleyebilmeli
 Üriner sistem taşlarının analizinin önemli olduğunu
söyleyebilmeli
 Hiperkalsiürinin özelliklerini sayabilmeli
 Çocuklukta taş yapan hastalıkları sıralayabilmeli
 Taş oluşmasında idrarın özelliklerini söyleyebilmeli
 Taş oluşumuna yol açan hastalıkların tedavi metodlarını
sıralayabilmeli
 Taş oluşmasını engellemek için diyetin önemini söyleyebilmeli
 243

Beceri
 İdrarda kristal aramayı bilmeli
 Taşların makroskopik yapısını tanıyabilmeli
 Taş oluşumunu engellemek için hastalara uygun diyet
önerebilmeli

DavranıĢ
 Toplumda bol sıvı alınmasının taş oluşumundan koruyuculukta
önemi, sentetik gıdaların ve tuzun zararları konusunda bilgilendirme
yapabilmeli

Ders adı : Akut glomerulonefrit

AMAÇ : Öğrencilerin glomerulonefritin tanı ve tedavisi hakkında

bilgilenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Akut glomerulonefritin Türkiye de sık görülen bir hastalık
olduğunu söyleyebilmeli
 Akut glomerulonefritin klinik ve laboratuar bulgularını
söyleyebilmeli
 Streptokoklarla olan ilişkisini söyleyebilmeli
 Hangi hastalıklarla ayırıcı tanı yapılacağını söyleyebilmeli
 Komplikasyonlarını sayabilmeli
 Tedavisini söyleyebilmeli

Beceri
 Streptokok enfeksiyonlarını tanıyabilmeli
 Akut glomerulonefritin klinik ve laboratuar bulgularını bilmeli ve
tanı koyabilmeli

Ders adı : Çocuklarda hangi semptomların varlığında nefrotik

sendromdan Ģüphe edilir ve bu durumda yaklaĢım ne olmalıdır?

AMAÇ : Öğrencilerin nefrotik sendrom (NS) hakkında bilgi

edinmeleri.

HEDEFLER
Bilgi
 NS tanısı koyabilmek için gerekli klinik ve laboratuvar bulgularını
sayabilmeli
 244

 NS‟un nedenlerini sıralayabilmeli

 NS‟un komplikasyonlarını ve tedavi prensiplerini söyleyebilmeli
 Steroide duyarlı nefrotik sendrom tanı ve tedavi ilkelerini
sıralayabilmeli
 Steroidin yan etkilerini söyleyebilmeli
 Sitostatik ilaçların yan etkilerini sıralayabilmeli
 Prognozunu söyleyebilmeli

Beceri
 Laboratuar bulgularını yorumlayabilmeli
 Zorunlu durumlarda steroide duyarlı nefrotik sendromlu hastayı
tedavi edebilmeli
 Nefrotik sendromlu hastayı uygun merkeze sevk edebilmeli.

DavranıĢ
 NS‟un izleminin önemi konusunda aileyi bilgilendirmeli

Ders adı : Akut böbrek yetersizliği belirtileri nelerdir ve nasıl ele

alınmalıdır?

AMAÇ: Öğrencileri akut böbrek yetersizliği konusunda

bilgilendirmek

HEDEFLER

Bilgi
 Akut böbrek yetersizliğinin özelliklerini sayabilmeli
 Akut böbrek yetersizliğinin prerenal, renal, postrenal tiplerinin
özelliklerini söyleyebilmeli
 Prerenal böbrek yetersizliği nedenlerini sayabilmeli
 Çocuklarda postrenal böbrek yetersizliği yapan nedenleri
sıralayabilmeli
 Böbrek yetersizliğinde akut, kronik yetersizlik özelliklerini
söyleyebilmeli
 Oligüri ile gelen hastada ayırıcı tanıya giren durumları
sıralayabilmeli
 Akut böbrek yetersizliği komplikasyonlarını söyleyebilmeli
 Hiperpotasemi tedavi prensiplerini söyleyebilmeli
 Akut böbrek yetersizliğinde diyet ve sıvı uygulama prensiplerini
söyleyebilmeli

Beceri
 İdrar sonuçlarından prerenal-renal yetersizlik ayırımını yapabilmeli
 245

 Ultrasonografi ile akut-kronik böbrek yetersizliği ayırımını

yapabilmeli
 Renal osteodistrofi kemik grafisini tanıyabilmeli

DavranıĢ
 Akut böbrek yetersizliğine yol açabilecek, önlenebilir hastalıklar
(örnek AGN, AGE) hakkında çevresinde bilgilendirme yapabilmeli

Ders adı : Kronik böbrek yetersizliği

AMAÇ: Öğrencilerin çocuklardaki kronik böbrek yetersizliği

(KBY) hakkında bilgi edinmeleri

HEDEFLER

Bilgi
 KBY tanısı kriterlerini söyleyebilmeli
 Nedenlerini sıralayabilmeli
 Korunması mümkün KBY nedenlerini söyleyebilmeli
 Konservatif tedavi ve ilkelerini sayabilmeli
 KBY izlem prensiplerini sıralayabilmeli

Beceri
 Laboratuar sonuçlarını yorumlayarak tanı koyabilmeli
 İleri tetkik için uygun merkeze sevk edebilmeli
 İzlem prensiplerini bilerek stabil bir hastayı izleyebilmeli

DavranıĢ
 KBY‟ ne yol açan önlenebilir hastalıklar konusunda
etrafındakileri bilgilendirmeli

Ders adı : Çocuklarda akut konvülsif hastalıklara yaklaĢım

AMAÇ : Öğrencileri çocuklarda akut konvülziyonlar hakkında

bilgilendirmek

HEDEFLER

Bilgi
 Konvülziyonun çocukluk çağında en sık görülen nörolojik
semptom olduğunu söyleyebilmeli,
 Konvülziyon türlerinin yaşla ilişkili özelliklerini sayabilmeli,
 Akut konvülziyonların nedenlerini yaş dönemlerine göre sıklık
sırasıyla sayabilmeli,
 246

 Akut konvülziyonlarda rutin laboratuar testlerini sayabilmeli,

 Akut konvülziyon tedavisinde temel yaklaşım prensiplerini
söyleyebilmeli,
 Akut tedavide kullanılan ilaçları yaş gruplarına göre
sıralayabilmeli,
 İdame antikonvülzif ilaç tedavisi indikasyonlarını söyleyebilmeli,

Beceri
 Konvülziyon geçiren çocuğa ilk basamak antikonvülzif tedavi ve
destek tedavisi yapabilmeli
 Hasta stabilize olduktan sonra uygun merkeze, uygun şartlarda
sevk edebilmeli

DavranıĢ
 Konvülziyon geçiren çocuğa tıbbi yardım yapılıncaya kadar
uygulanması gereken yaklaşımlar konusunda çevresindekileri
bilgilendirebilmeli

Ders adı : Febril konvülsiyon

AMAÇ: Febril konvülsiyonun tanımının yaklaşımın öğrenilmesini

sağlamak

HEDEFLER

Bilgi
 Febril konvülsiyonun tanımını yapabilmeli
 Ateşli konvülsiuyonun ayırıcı tanısına giren bozuklukları
sayabilmeli
 Ateşli konvülsiyon ile gelen çocuğa acil yaklaşım ilkelerini
söyleyebilmeli
 Ateşli konvülsiyon ile gelen çocukta yapılması gereken
incelemeleri sayabilmeli
 Ateşli konvülsiyondan sonra izlem prensiplerini söyleyebilmeli

Beceri
 Ateşli konvülsiyon ile gelen çocuğa acil yaklaşım yapabilmeli
 Ateşli konvülsiyonun ayırıcı tanısını yapabilmeli
 Febril konvülsiyon geçiren çocuğu izleyebilmeli

DavranıĢ
 Febril konvülsiyon geçiren çocuğun ailesine bilgi verebilmeli,
korunma konusunda çevresindekileri bilinçlendirmeli
 247

Dersin adı : Akut ishal ve kusma ile gelen çocuğa yaklaĢım

AMAÇ: Öğrencilerin, akut ishal ve kusma ile gelen çocuğa

yaklaşımı öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Sütçocukluğu döneminde akut ishal nedenlerini sayabilmeli
 Sütçocukluğu döneminde kusma nedenlerini sayabilmeli
 Akut ishal ve kusması olan çocuğun klinik bulgularını
söyleyebilmeli
 Akut ishal ve kusması olan çocuğun labratuar bulgularını
söyleyebilmeli
 Akut ishal ve kusması olan çocuğun ayırıcı tanısında önemli
noktaları söyleyebilmeli
 Akut ishal ve kusmada tedavi prensiplerini sayabilmeli

Beceri
 Akut ishal ve kusması olan çocukta değerlendirebilmesi ve
ayırıcı tanıyı yapabilmeli
 Akut ishal ve kusması olan çocuğu tedavi edebilmeli
 Akut ishal ve kusması olan çocuğu besleyebilmeli

DavranıĢ
 Çocukluk çağında akut ishal ve kusmanın önemini kavramalı
 Anne sütünün önemini bilmeli
 Bu konuda eğitimin önemini kavramalı

Ders adı : Çocuklarda ne zaman kronik ishal düĢünülür, bu

durumda tanı ve tedavi yaklaĢımı ne olmalıdır

AMAÇ: Öğrencilerin çocuklarda kronik ishal düşündüren bulguları

bilmesi, tanı ve tedavi yaklaşımını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Çocuklarda kronik ishalin tanımını yapabilmeli
 Kronik ishal nedenlerinin fizyopatolojisini açıklayabilmeli
 Kronik ishal nedenlerine yönelik klinik bulguları sıralayabilmeli
 Kronik ishal nedenlerini belirlemek için gerekli olan laboratuar
yöntemlerini ve ilgili patolojik bulguları sayabilmeli
 248

 Kronik ishal nedenlerine yönelik tedavi prensiplerini

söyleyebilmeli

Beceri
 Hastanın kronik ishal olup olmadığına karar verebilmeli
 Tanıya göre tedavi edebilmeli
 Tanıya göre diyet düzenleyebilmeli
 Hastayı takip edebilmeli

DavranıĢ
 Hastalığı hakkında aileye ve çocuğun yaşı uygun ise hastaya bilgi
vermenin ve bu konuda aile içi eğitimin önemini kavramalı

Ders adı : Portal hipertansiyon ve siroz yapan nedenler ve

prognoz

AMAÇ : Öğrencinin sirozun nasıl geliştiğini, klinik bulgularını,

tanı ve tedavi prensiplerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Sirozun semptom ve klinik bulgularını sayabilmeli
 Çocuklarda sirozun etyolojik nedenlerini sayabilmeli
 Tanı için gerekli laboratuar testlerini söyleyebilmeli
 Wilson hastalığının tedavisini söyleyebilmeli

Beceri
 Sirozun klinik ve laboratuar bulgularını değerlendirebilmeli
 Transplantasyon gerektiren durumları belirleyebilmeli

DavranıĢ
 Karaciğer transplantasyonu için hastayı yönlendirmeyi bilmeli
 Wilson hastalığında, hastaların kardeşlerinin de tanı yönünden
incelenmesinin önemini kavramalı

Ders adı : Kronik Ġnflamatuar barsak hastalıklarında ayırıcı

tanı ve tedavi

AMAÇ : Öğrencinin ülseratif kolit ve Crohn hastalıklarının klinik

bulgularını tanıyıp tanı koymayı ve gerekli laboratuar tetkiklerini
istemeyi öğrenmesi
 249

HEDEFLER

Bilgi
 Ülseratif kolit ve Crohn hastalıklarının semptom ve muayene
bulgularını sayabilmeli.
 Her iki hastalığın önemli komplikasyonlarını sayabilmeli ve
ülseratif kolitin barsak kanseri riskinin yüksek olduğunu söyleyebilmeli.
 Tanıyı destekleyecek ilk aşama laboratuar tetkiklerini
söyleyebilmeli ve kesin tanı için endoskopik ve histopatolojik inceleme
gereğini söyleyebilmeli.

Beceri
 Ülseratif kolit ve Crohn hastalıklarını tanıyabilmeli
 Hastayı ileri tetkik için yönlendirebilmeli
 Benzer hastalıklar ile ayırıcı tanıya gidebilmeli.

Ders adı : Çocuklarda kronik hepatit ne zaman düĢünülür,

ayırıcı tanı ve tedavi yaklaĢımı ne olmalıdır?

AMAÇ : Öğrencinin kronik hepatitlerin semptom ve klinik

bulgularını, tanı, takip ve tedavi yöntemlerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Kronik hepatitlere özgü semptomları, muayene bulgularını
sayabilmeli
 Çocuklarda kronik hepatit nedenlerini sayabilmeli
 Kronik hepatirlerde sıklığa göre bulguları söyleyebilmeli
 Karaciğerdeki hastalığın derecesine yönelik ve etyolojinin
belirlenmesi ile ilgili laboratuar tetkiklerini sayabilmeli
 Kronik hepatit B ve C de bugün için uygulanmakta olan medikal
tedavi ajanlarını sayabilmeli
 Hepatit B virüs antijenine sahip anneden doğan bebeklerin
hastalıktan korunma prensiplerini sayabilmeli

Beceri
 Klinik ve laboratuar bulgularını değerlendirebilmeli

DavranıĢ
 Kronik hepatitlerin tanısında karaciğer biopsi incelemesinin
gerekliliğini bilerek hastaları, hastaneye sevk etmenin önemini kavramalı
 250

Ders adı : Süt çocukluğu dönemi kolestatik karaciğer

hastalıkları

AMAÇ : Öğrencinin süt çocukluğu döneminde sarılıkların ve

kolestatik sarılıkların etyolojik nedenleri, tanısı ve tedavileri konusunda
bilgi kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Süt çocuklarında kolestazın başlıca etyolojik nedenlerini
sayabilmeli
 Kolestazlarda etyolojiye yönelik laboratuar tetkiklerini
sayabilmeli ve değerlendirebilmeli
 Kolestazın genel beslenme prensiplerini sayabilmeli

Beceri
 Bilier atrezinin bu hastalardaki sıklığını bilmeli
 Kolestaz bulgularını tanıyabilmeli
 Beslenme tarif edebilmeli

DavranıĢ
 Bilier atrezide ilk 3 ayda tanıya gidilmesinin önemini kavramalı

Ders adı : Portal hipertansiyon

AMAÇ : Öğrencinin portal hipertansiyon tanımı, tipleri, etyolojik

nedenleri, tanısı ve tedavisi konusunda bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Portal hipertansiyonun etyolojik nedenlerini, tiplerini, semptom
ve klinik bulgularını sayabilmeli
 Portal hipertansiyonu ortaya koyan ve nedene yönelik laboratuar
uygulamalarını sayabilmeli
 Portal hipertansiyonun yol açtığı komplikasyonları söyleyebilmeli
 Hastalarda asit tedavisinin prensiplerini söyleyebilmeli
 Portal hipertansiyonlu hastalarda üst endoskopinin tanı ve
tedavideki uygulama alanlarını söyleyebilmeli
 Ultrason, doppler ultrason, sintigrafi, anjiografi gibi laboratuar
yöntemlerinin portal hipertansiyondaki uygulama alanlarını sayabilmeli
ve değerlendirebilmeli
 251

Beceri
 Portal hipertansiyonlu çocuğu öykü, fizik muayene ve laboratuar
sonuçlarına göre değerlendirebilmeli

Ders adı: Çocukluk çağı anemilerinin tanı ve sınıflaması

AMAÇ: Öğrencinin hemoglobin, hematokrit, ortalama eritrosit hacmi

(MCV) değerlerinin, yaşa göre, normal ortalamalarını ve alt sınırlarını
bilerek anemi tanısını koyabilecek, anemileri hem etiyolojik nedene göre
hem de eritrosit büyüklüğüne göre sınıflayabilecek, anemilerde ayırıcı tanı
için gerekli testleri, yapılmaları gereken sıraya göre bilecek ve anemik
çocuğa yaklaşımı öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Anemi tanımını söyleyebilmeli.
 Çocuklarda hemoglobin, hematokrit, MCV değerlerinin yaşa göre
normal ortalamalarını ve alt sınırlarını söyleyebilmeli.
 Anemileri etiyolojik nedenlere göre ve eritrosit büyüklüğüne göre
sınıflayabilmeli.
 Anemik çocuğa yaklaşımı yapabilmeli.
 Bazı herediter hemolitik anemilerin genetik danışmanlık açısından
büyük önem taşıdığını söyleyebilmeli.

Beceri
 Anemik hastada ayırıcı tanı için yapılması gereken testleri,
sırasıyla, isteyebilmeli.

Ders adı: Demir eksikliği anemisi

AMAÇ: Öğrencinin, demir eksikliği anemisine yol açan sebepleri, bu

aneminin klinik ve laboratuar bulgularını, bu aneminin diğer hipokrom
mikrositer anemilerle ayırıcı tanısını ve tedavisini öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Demir eksikliği anemisine yol açan doğum öncesi ve doğum
sonrası bütün sebepleri söyleyebilmeli.
 Demir eksikliği anemisine özgü klinik bulguları sayabilmeli.
 Demir eksikliği anemisinin evrelerine göre ortaya çıkan laboratuar
bulgularını söyleyebilmeli.
 Demir eksikliği anemisinin en uygun tedavisini söyleyebilmeli.
 252

 Demir eksikliği anemisi tedavisinde alacağı cevapları sırasıyla

sayabilmeli.

Beceri
 Demir eksikliği anemisinin diğer hipokrom mikrositer
anemilerden ayırıcı tanısını rahatlıkla yapar.
 Demir eksikliği anemisinde tedavi yapabilmeli.

Ders Adı : Kanama bozukluğu olan hastanın değerlendirilmesi

AMAÇ : Öğrencinin kanama-pıhtılaşma bozukluğu ile gelen

hastada şikayetleri dinleme ve değerlendirme, ilgili laboratuvar
tetkiklerini isteme, tanıya ulaşabilme ve tedavi önerileri verebilme
yönünde bilgilenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Hemostazın ana ilkelerini söyleyebilmeli
 Hemostaz bozukluğunde istenecek laboratuvar testlerini
söyleyebilmeli
 Hemofili, von Willebrand, trombasteni‟nin, genetiğini, sıklığını,
etyopatogenezini, klinik ve laboratuvar bulguları ile tedavisini
söyleyebilmeli

Beceri
 Anamnez alabilmeli
 İlgili laboratuvar testlerini isteyebilmeli
 Bunları yorumlayabilmeli
 Kanama anında hastaya gerekli ilacı dozuyla veriliş yoluyla
söyleyebilmeli

DavranıĢ
 Hastayı cerrahiye hazırlayabilmeli

Ders adı : Purpura ile baĢvuran çocukta neler düĢünülmeli ve

nasıl yaklaĢılmalıdır?

AMAÇ: Öğrencinin purpura ile gelen hastada şikayetleri dinleme

ve değerlendirme, ilgili laboratuvar tetkiklerini isteme, tanıya ulaşabilme
ve tedavi önerileri verebilme yönünde bilgilenmesi
 253

HEDEFLER

Bilgi
 Purpura yapan hastalıklardan en az beşini sayabilmeli
 ITP ve Schönlerin – Henoch purpurasının, sıklık, etyopatogenez,
klinik, laboratuar bulguları ve tedavisini söyleyebilmeli

Beceri
 Fizik muayene yapabilmeli
 İlgili laboratuvar testlerini isteyebilmeli, bunları
yorumlayabilmeli

DavranıĢ
 Purpura ile gelen hastada kanamayı önleyecek yöntemlere uygun
şekilde tedavi planı yapabilmeli

Ders adı: Lösemiler

AMAÇ: Öğrenci çocukluk çağı lösemilerinin tiplerini, görülme

sıklığını, etiolojisini, klinik bulgularını ve sınıflamasını, ayırıcı tanısını,
prognozu belirleyen faktörleri ve ana hatlarıyla tedavilerini öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Çocuklarda görülen lösemi tiplerini ve bunların görülme sıklığını
söyleyebilmeli
 Çocukluk çağı lösemilerinin etiolojisini söyleyebilmeli.
 Lösemide görülen klinik bulguları sayabilmeli.
 Lösemi tanısı için gerekli laboratuar testlerini söyleyebilmeli.
 Bugün lösemilerde kullanılan MİCM sınıflamasını ana hatlarıyla
söyleyebilmeli.
 Lösemiyle ayırıcı tanısı gereken hastalıkları sayabilmeli.
 Lösemide prognozu etkileyen faktörleri sayabilmeli.
 Lösemi tedavisini ana hatlarıyla söyleyebilmeli.

Ders adı : Yenidoğan ve çocukluk çağında genetik

hastalıklarının insidansı ve sınıflaması

AMAÇ : Öğrencinin çocukluk çağı hastalıkları hakkında

bilgilenerek riskli durumları öğrenmesi
 254

HEDEFLER

Bilgi
 Genetik hastalıkları etyolojilerine göre sınıflayabilmeli
 Bazı sık görülen genetik hastalıkların dünyada ve ülkemizde
görülme oranlarını söyleyebilmeli
 Tek gen mutasyonu sonucu oluşan hastalıkların genel bulgularını
sayarak hastalık örnekleri verebilmeli
 Kromozom anomalilerinin genel bulgularını sayarak hastalık
örnekleri verebilmeli
 Genetik hastalıklar için riskli toplum ve aileleri sayabilmeli

Beceri
 Genetik hastalıklar için hangi toplumlar ve ailelerin riskli
olduğunu ayırdedebilmeli
 Genetik bir hastalığın görüldüğü aile ve kişileri hastalıkların oluşu
ve gideriyle ilgili olarak bilgilendirebilmeli

DavranıĢ
 Genetik hastalıkların önlenebilenlerini ayırdederek, toplumun
korunması için yapılanlara katılmalı

Ders adı : Çocukluk çağında sık görülen tek gen hastalıklarına

yaklaĢım

AMAÇ: Öğrencinin Türkiye‟de sık görülen tek gen hastalıklarının

klinik bulgularını ve tanı yöntemlerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Sık görülen tek gen hastalıklarının insidanslarını söyleyebilmeli
 Klinik bulgularını söyleyebilmeli
 Laboratuvar bulgularını sayabilmeli
 Moleküler patolojilerini tanımlayabilmeli
 Prenatal tanı testlerinde belirlenme durumu tanımlayabilmeli

Beceri
 Tek gen hastalıkları ile ilgili olarak aileye genetik danışma
verebilmeli
 255

Ders adı: Kromozom anomalileri I ve II

AMAÇ: Öğrencinin sık görülen kromozom anomali sendromlarını

öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Down sendromunun klinik bulgularını, tanı testlerini, sitogenetik
tiplerini ve yineleme risklerini söyleyebilmeli
 Trisomi 13 ve Trisomi 18 sendromlu hastaların klinik bulgularını,
sitogenetik tiplerini ve inceleme risklerini söyleyebilmeli
 Destekleyici tedavi ve rehabilitasyonun nasıl yapılabileceğini
ayıredebilmeli
 Prognozu söyleyebilmeli
 Sık görülen yapısal kromozom anomalilerinin klinik bulgularını
ayıredebilmeli
 Cinsiyet kromozomlarının sayı ve yapı anomalilerinin yol açtığı
klinik bulguları söyleyebilmeli

Beceri
 Başta Down sendromu olmak üzere diğer sık görülen kromozom
anomalileri hakkında aileye genetik danışmanlık yapabilmeli

DavranıĢ
 Kromozom anomalisi saptanan ailelelere yol gösterebilmek için
gerekli danışmanlık kurallarını benimseyebilmeli

Ders adı :Multifaktöryel kalıtım

AMAÇ: Öğrencinin, multifaktöryel hastalıkların oluşum

mekanizması, genom ve çevresel etkileşimi konusunda bilgilenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Multifaktöryel kalıtımın oluşum mekanizmasını söyleyebilmeli
 Sık görülen multifaktöryel hastalıkları sayabilmeli, özelliklerini
söyleyebilmeli
 Riskli grupları sayabilmeli
 Erken ve koruyucu tanı uygulamalarını söyleyebilmeli
 256

Beceri
 Multifaktöryel kalıtılan hastalıklarını ayırdedebilmeli

DavranıĢ
 Koruyucu hekimlik ve tanı yöntemlerine hakim olarak
hastalıkların tekrarlama riskleri konusunda ailenin bilgilendirmesini
sağlamalı

Ders adı : Genetik hastalıklardan korunma – prenatal tanı

AMAÇ : Öğrencinin genetik hastalıklar için riskli aile ve

toplumlarda prenatal tarama ve tanı testleri konusunda bilgi, beceri ve
tutum kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Genetik hastalıkların tanısı için uygulanan tarama testlerini ve
anlamlarını söyleyebilmeli
 Erken prenatal evrede tanınabilen genetik hastalıkları sayabilmeli
 Genetik hastalık için riskli gebeleri söyleyebilmeli
 Fetal doku eldesi için uygulanan yöntemleri sayabilmeli
 Fetal dokularda uygulanan testleri (biyokimyasal, moleküler ve
sitogenetik) ve değerlendirilmesini söyleyebilmeli
 Hasta fetusa yaklaşımı söyleyebilmeli

Beceri
 Prenatal tanı endikasyonlarını, farklı risk gruplarında uygulanması
gereken testlerin adlarını bilerek, aileye yöntemler ve testler ile ilgili
bilgileri aktarabilmeli

DavranıĢ
 Genetik hastalıkların prenatal tanısının topluma ve aileye
getireceği yarar ve/veya sorunları tartışabilmeli

(5.SINIF)

Ders adı : Çocuk sağlığı ve hizmetlerinin yönetimi

AMAÇ: Öğrencilerin, çocuk sağlığı için gereksinimleri

karşılayacak hizmetlerin özelliklerini bilmeleri
 257

HEDEFLER

Bilgi
 Yönetimi tanımlayan özellikleri sayabilmeli
 Yönetimin temel öğelerinden en az beşini sayabilmeli
 Çocuklar için gerekli çevreye yönelik koruyucu hizmetleri
sayabilmeli
 Türkiye‟de sağlık hizmetleri yönetimine göre çocuklar için var
olan durumu söyleyebilmeli
 İdeal bir çocuk sağlığı hizmet yönetiminin ilkelerini
söyleyebilmeli
 Çocuk sağlığı hizmetlerinde koruyucu ve tedavi edici hizmetlerin
entegre edilme şekillerini sıralayabilmeli

Beceri
 Bir çocuk sağlığı sorununu çözümleyebilmek için yönetim planı
geliştirebilmeli

Ders adı : Okul temelli sağlık hizmetleri

AMAÇ : Öğrencilerin okul döneminde sağlık bakımı ve ilgili

hizmetlerin yönetimi hakkında bilgi kazanmaları

HEDEFLER

Bilgi
 Türkiye‟de okul sağlığı hizmetlerine gereksinim olan öğrenci
sayılarını söyleyebilmeli,
 Değişik düzeydeki okullarda öğrencilerin sık görülebilen sağlık
sorunlarını sıralayabilmeli,
 Okullarda gereksinim olan Sağlık Hizmet Programlarını
tanımlayabilmeli (durum belirleme, kayıt, izleme, çözüm),
 Okul sağlığı hizmeti vermede gerekli olan ekip üyelerinin
(doktor, hemşire, öğretmen, okul yöneticileri ve aile) temel görevlerini
söyleyebilmeli

Beceri
 Bir ilköğretim okulunda okul sağlığı hizmeti yönetimi için
kullanılan bilgi formlarını doldurabilmeli

Ders adı : Çevrenin çocuk sağlığına etkileri

AMAÇ: Öğrencilerin çevrenin çocuk sağlığı üzerine etkilerini

öğrenmeleri
 258

HEDEFLER

Bilgi
 İnsanların içinde yaşadığı çevre faktörlerini biyolojik-fizik-sosyal
olarak sıralayabilmeli
 Çevrenin sağlık üzerine üç tür (neden olma, ortamı hazırlama, sonucu
yönlendirme) etkisi olduğunu söyleyebilmeli
 Biyolojik çevre öğeleri arasından olumlu beş öğe sayabilmeli
 Fizik çevre öğeleri arasından olumlu beş öğe sayabilmeli
 Sosyal çevre öğeleri arasından olumlu beş öğe sayabilmeli
 Annenin aşırı doğurganlığını, sağlıkçıların kolay yönlendirebileceği bir
sosyal çevre faktörü olarak söyleyebilmeli
 Doğum sonu ne zaman gebelikten korunulacağı söyleyebilmeli
 Doğum sonu hangi yöntemlerle gebelikten korunulacağını
söyleyebilmeli

Beceri
 Doğum sonu farklı dönemlerde ve koşullarda olan aile için gebelikten
korunma danışmanlığı yapabilmeli

DavranıĢ
 Doğum aralarının açılmasının bebek sağlığı için yararlı olduğuna
inanıp/inandırabilmeli

Ders adı: Sağlam çocuk kontrolleri ve sıklıkta ve nasıl yapılmalı?

AMAÇ: Toplumda sağlıklı çocuk izlemi ilkelerini bilmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Tarama yapılabilecek sağlık sorunlarının özelliklerini sayabilmeli.
 Yenidoğan döneminde tarama yapılması gereken durumları
sıralayabilmeli.
 Süt çocukluğu döneminde tarama yapılması gereken durumları
sıralayabilmeli.
 Yenidoğan ve süt çocuğunun bakım ve beslenme ilkelerini
sıralayabilmeli.
 Oyun çocukluğu döneminde tarama yapılması gereken durumları
sayabilmeli
 Oyun çocukluğu döneminin beslenme ve bakım ilkelerini
söyleyebilmeli.
 Okul çağı ve adölesan döneminde tarama yapılması gereken durumları
sıralayabilmeli
 259

 Okul çağı ve adölesan döneminin beslenme ve bakım ilkelerini

sayabilmeli

Beceri
 Çocuğun yaşına uygun gelişim muayenesi yapabilmeli
 Görmenin değerlendirilmesi için kırmızı yansıma testi, kornea
ışık refleksi testi ve kapama testini yapabilmeli.
 Gelişimsel kalça displazisinin yaşa uygun muayene tekniklerini
uygulayabilmeli.
 Tüberkulin testini uygulayabilmeli.
 Tarama sonuçlarına göre belirlenen vakaları uygun hizmet
kurumlarına sevk edebilmeli

DavranıĢ
 Aileler kurduğu iletişimle izlemlerin önemini anlatabilmeli ve
devamı için onları yüreklendirebilmeli
 İsimleriyle hitap ederek saygı gösterebilmeli, etkileyebilmeli.

Ders adı: Emzirmenin sorunu olan anneye bütünsel yaklaĢım

AMAÇ: Öğrencilerin emzirme sorunlarını anne - bebek çiftine

bütüncül yaklaşımla çözümleyebilmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Ülkemizde sık rastlanan emzirme sorunlarını söylebilmeli,
 Emzirme sorununun ortaya çıkmaması için dikkat edilmesi
gereken noktaları sayabilmeli,
 Emzirme danışmanlığı ilkelerini sıralayabilmeli
 Doğru emzirme tekniği ilkelerini sayabilmeli
 Anne sütünün kontrendike olduğu durumları sayabilmeli,
 Sütünün yetersiz olduğunu düşünen anneye yaklaşım
basamaklarını sıralayabilmeli
 Süt yapımını artıran etmenleri sayabilmeli
 Mastit ve memebaşı çatlağına yolaçan nedenleri sayabilmeli ve bu
sorunların sağaltım prensiplerini ayırdedebilmeli
 Memeden süt sağma ilkelerini sıralayabilmeli

Beceri
 Doğru emzirme tekniğini uygulayabilmeli
 Emzirme danışmanlığı ilkelerini ayırdedebilmeli
 Memeden süt sağabilmeyi öğretebilmeli
 260

DavranıĢ
 Emzirme sorunu olan anneye ilgi göstererek annenin güvenini
kazanabilmeli
 Anne sütü ile beslenmenin desteklenmesi ve yaygınlaştırılması
ve korunması için çevresini bu konuda yönlendirebilmeli.

Ders adı : Çocuklarda sağlıklı beslenme nasıl olmalıdır

(katılımlı)
AMAÇ: Öğrencinin sağlıklı beslenme ilkelerini öğrenerek
çocuklarda yaşa uygun sağlıklı beslenme önerilerini yapabilme becerisini
kazanması

HEDEFLER
Bilgi
 Değişik çocukluk yaş gruplarında tüketilmesi uygun olan besin
gruplarını sayabilmeli
 Değişik besin gruplarının hangi özellikleri nedeniyle
tüketimlerinin önemli olduğunu söyleyebilmeli
 Diyette her besin grubunun eksikliğinin veya fazlalığının
yaratacağı sorunları söyleyebilmeli
 Sağlıklı beslenme ilkeleri açısında karbonhidrat tüketimi (çeşidi
miktarı) ile ilgili en az 5 öneri söyleyebilmeli
 Sağlıklı beslenme ilkeleri açısından yağ tüketimi ile ilgili en az 5
öneri söyleyebilmeli
 Diyetin lif içeriğinin, sağlıklı beslenme ilkeleri açısından önemi
ile ilgili 5 öneri söyleyebilmeli
 Alkol, tuz tüketimi ile ilgili sağlıklı beslenme ilkelerindeki
önerileri söyleyebilmeli
 Besin pramidinin önemini söyleyebilmeli
 Sağlıklı beslenme ilkelerinin uygulanması ile ileride kronik
dejeneratif hastalıkların gelişiminin geciktirileceği veya önlenebileceğini
söyleyebilmeli

Beceri
 Değişik çocukluk yaş gruplarında sağlıklı beslenme önerileri
yapabilmeli
 Diyet öyküsü alabilmeli
Diyetin sağlıklı beslenme ilkelerine uygunluğunu
değerlendirebilmeli
 Besin piramidini, porsiyon kavramını öğrenerek kullanabilmeli
 261

DavranıĢ
 Sağlıklı beslenme ilkelerini uygulanmanın önemini kavrayarak
takip ettiği hastaları bu açıdan değerlendirip beslenmeleri ile ilgili
öneriler yapabilmeli

Ders adı : Beslenme sorunu olan çocuğa yaklaĢım

AMAÇ: Öğrencinin beslenme yetersizliği ve/veya yeme bozukluğu

olan hastanın değerlendirilmesi ve tedavi yaklaşımı konusunda
bilgilenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Beslenme yetersizliğinin tanımını söyleyebilmeli
 Yeme bozukluklarını sayabilmeli
 Beslenme yetersizliği ve/veya yeme bozukluğu olan hastanın
tanısında beslenme öyküsü, antropometrik değerlendirme, fizik muayene
ve laboratuar bulgularını değerlendirmenin önemini ve hangi bulgunun
nasıl yorumlanması gerektiğini söyleyebilmeli
 Beslenme yetersizliği olan hastada Gomez, relatif tartı, z-skor
tanımlarının nasıl değerlendirileceğini söyleyebilmeli
 Ülkemizde beslenme yetersizliğinin sıklığını ve tiplerini
söyleyebilmeli
 Beslenme yetersizliği olan hastada mikrobesinlerin yeterlilik
durumlarının değerlendirilerek, destek yapılmadan sorunun
çözümlenemeyeceğini söyleyebilmeli
 Beslenme yetersizliği ve / veya yeme bozukluğu olan hastanın
tedavi yaklaşımını söyleyebilmeli

Beceri
 Diyet öyküsü alabilmeli
 Diyetin yeterliliğini değerlendirebilmeli
 Antrometrik ölçümleri alabilmeli
 Gomez, relatif tartı, z-skor hesabı yapabilmeli, bunlara göre
hastanın beslenme durumunu değerlendirebilmeli
 Öykü, fizik muayene ve laboratuar bulguları ile beslenme
yetersizliği olan hastayı değerlendirebilmeli
 Beslenme yetersizliği ve/veya yeme bozukluğu olan hastanın
tedavisini düzenleyebilmeli
 Mikrobesin (vitamin, mineral) desteği önerebilmeli
 262

DavranıĢ
 Ülkemizde beslenme yetersizliğinin yaygın bir sorun olduğunun
bilincine varıp, sorunun erken saptanmasının ve tedavisinin önemini
kavrayarak, hastaları bu açıdan değerlendirme alışkanlığını kazanmak

Ders adı : Çocukta doğumsal metabolik hastalık ne zaman

düĢünülmeli nasıl yaklaĢılmalı

AMAÇ: Öğrencinin hangi fizik muayene ve laboratuar bulguları ile

doğumsal metabolik hastalık düşünmesi gerektiği ve özellikle acil
metabolik sorunu olan hastaya tanı ve tedavi yaklaşımı konusunda
bilgilenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Doğumsal metabolik hastalık (DMH) tanısını düşündüren öykü,
fizik muayene ve laboratuar bulgularını söyleyebilmeli
 DMH tanısında kullanılan yöntemleri sayabilmeli
 Yenidoğan tarama testlerinin hangi hastalıklar için
uygulanabileceğini ve uygulamanın yöntemlerini söyleyebilmeli
 Selektif DMH taramasının ne anlama geldiğini söyleyebilmeli
 Selektif DMH taraması için yapılan tanısal testlerle ilgili en az 5
örnek söyleyebilmeli
 Acil durumda DMH ayırıcı tanı yaklaşımını söyleyebilmeli
 Acil DMH tanı yaklaşımında doğru örnek toplama, saklama ve
gönderme koşullarını söyleyebilmeli
 DMH‟larda farklı hastalık gruplarının tedavi yaklaşımlarını
söyleyebilmeli
 Acil DMH tedavisi uygulamalarına en az 5 örnek söyleyebilmeli
 DMH‟larda erken tanının hayat kurtarıcı olduğunu söyleyebilmeli

Beceri
 DMH düşünülen hastada uygun örnekleri uygun zamanda alıp,
tanı merkezi ile işbirliğine geçebilmeli, aldığı örnekleri uygun şartlarda
nakledilmeli
 DMH tanısı için hastanın öykü, fizik muayene ve laboratuar
sonuçlarını yorumlayabilmeli
 Hangi bulguları olan hastada hangi selektif tarama testlerini
isteyeceğini bilmeli
 Selektif tarama testlerinin tanı koymada doğru yorumu için
metabolizma hastalıklarında deneyimli merkezle işbirliği yapabilmeli
 263

DavranıĢ
 DMH‟larının önlenmesi için ülkemizde yenidoğan taramalarının
yaygınlaştırılması, akraba evliliklerinin engellenmesi ve semptomatik
hastanın acil tedavi yaklaşımı gerekliliğinin bilincinde olarak bu konuda
çevresini bilgilendirmeli

Ders adı : Çocukluk aĢılamaları, toplum ve çocuk sağlığına

etkileri

AMAÇ: Öğrencileri toplumda çocukluk çağı aşı uygulamalarını,

aşılamanın etkilerini bilmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Rutin çocukluk çağı aşılama programında yer alan aşıları,
bunların uygulanma şeklini, kontrendikasyonlarını, yan etkilerini,
dozlarını söyleyebilmeli
 Aşı uygulaması sonucu bireyde oluşabilecek değişiklikleri
sayabilmeli
 Aşı uygulamaları sonucu toplumda hastalıkların
epidemiyolojisinde ortaya çıkabilecek değişiklikleri söyleyebilmeli
 Rutin çocukluk çağı aşılma programında yer almayan aşıları
uygulanma koşullarını söyleyebilmeli
 Aşılamada kaçırılmış fırsatları sıralayabilmeli
 Aşı komplikasyonlarını kanıta dayalı hekimlik ilkelerine göre
sayabilmeli

Beceri
 Aşıları çocuklarda yaşa uygun biçimde uygulayabilmeli
 Aşılama öncesi ve sonrası hijyen koşullarını uygulayabilmeli
 Aşıları kurallarına göre uygulayabilmeli

DavranıĢ
 Çocuk sağlığı alanında aşı ile korunmanın önemini bilmeli ve
çevresini bu konuda etkileyebilmeli

Ders adı : Vaka takdimleri

AMAÇ: Öğrencinin verilen vakaya göre problem listesi
yapabilmeyi, ayırıcı tanı ve sonuçta probleme göre hastaya yaklaşımı
yapabilmeyi öğrenmesi
 264

HEDEFLER

Beceri
 Verilen vakaya bütünsel yaklaşımı yapabilmeli
 Probleme yönelik yaklaşım yapabilmeli
 Ayırıcı tanı yapabilmeli
 Tanılarda öncelik sırası yapabilmeli
 Tanıları pekiştirmek için hangi laboratuar tetkiklerinin gerekli
olduğunu bilebilmeli ve isteyebilmeli
 İstenilen laboratuar tetkiklerinin sonuçlarını yorumlayabilmeli
 Sonuca göre tedaviyi ve süresini planlayabilmeli

DavranıĢ
 Hastalığın takibi, prognozu, taşıyıcılık veya bulaşıcılık olup
olmadığı ve korunma yöntemleri konusunda hastayı bilgilendirmeli

Ders adı : Yendioğan bakımı nasıl olmalıdır?

YENĠDOĞAN BAKIMI

AMAÇ: Öğrencilerin yenidoğan bakımı konusunda

bilgilendirilmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Yenidoğan bakımında I.düzey hizmetin esas olduğunu
söyleyebilmeli.
 Riskli yenidoğanları sayabilmeli
 Transport için yapılması gerekenleri sıralayabilmeli
 Primer reanimasyon ana kademelerini söyleyebilmeli
 Doğum odasında hipotermiden koruma ilkelerini sayabilmeli
 K.vitamini profilaksinin gereğini ve doz uygulama prensiplerini
(doz-zaman) söyleyebilmeli.
 Göbek bakım ilkelerini söyleyebilmeli
 Göz profilaksisi uygulama prensiplerini söyleyebilmeli.
 Erken anne sütü ile emzirmenin önemini söyleyebilmeli.
(Emzirmeye başlama zamanı, şekil, sıklık yönünden)
 “Rooming-in” yararını söyleyebilmeli.
 Anne-yenidoğan bağı yönünden yapılması gerekenleri
söyleyebilmeli.
 Yenidoğanda farklı yatış pozisyonlarının yarar ve risklerini
sıralayabilmeli
 265

Beceri
 Anne sütü danışmanlığı verebilmeli
 Uygun transport şartlarını hazırlayabilmeli
 Yenidoğanı hipotermiden koruyabilmeli
 Yenidoğana K vitamini uygulayabilmeli
 Yenidoğana göz profilaksisi yapabilmeli

DavranıĢ
 Anne-çocuk bağını güçlendirebilmeli
 “Rooming-in” konusunda çalıştığı yeri organize edebilmeli

Ders adı : Yenidoğanda primer reanimasyon nasıl uygulanır?

AMAÇ: Öğrencinin önlenebilir mortalite ve morbiditeyi azaltmak

için uygun ve başarılı bir resüsitasyon konusunda görsel ağırlıklı
bilgilenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Doğumdan sonra postnatal adaptasyonda kardiyo-vasküler
adaptasyonun en önemli olduğunu söyleyebilmeli
 Resüsitasyon gerektiren bebeklerin oranını bilmeli; hiçbir bilinen
risk faktörü olmadan da yenidoğanların resüsitasyon gerektireceğini
mutlaka söyleyebilmeli
 Solunumunun başlamasını engelleyen faktörleri sayabilmeli
 Apgar skorunun nasıl yapıldığını anlatabilmeli
 Resüsitasyon öncesi hazırlıkları sayabilmeli (zaman kaybetmeme!)
 Mutlaka resüsitasyonun kademelerini sırasıyla sayabilmeli (tersine
dönmüş üçgen)
 Aspirasyonun nasıl uygulandığını bilmeli, hangi patolojik
durumlarda ön tanı konabileceğini söyleyebilmeli
 Oksijenin ne zaman uygulanacağını, uygulanma şekillerini (maske
ile sonda ile söyleyebilmeli)
 Maske ve kese ile solunumun indikasyonları ve uygulama şeklini
söyleyebilmeli
 İntübasyon indikasyonlarını sayabilmeli
 İlaç uygulama indikasyonlarını ve ilaçları söyleyebilmeli
 Başarısız resüsitasyon nedenlerini sayabilmeli

Beceri
 Apgar skorlamasını yapabilmeli
 Bir yenidoğanı resüsite edebilmeli!
 266

 Resüsitasyonda davranış biçimini kavramalı (değerlendirme-karar

verme-işlem)
 Göğüs kompresyonu indikasyonları ve uygulama biçimini
yapabilmeli

DavranıĢ
 Doğum anının kritik bir yaşam dönemi olduğunu bilmeli; uygun,
başarılı bir resüsitasyonun bireyin sonraki yaşamının niteliğini belirleyici
olduğunu vurgulamalı ve çevresindekileri bu konuda bilinçlendirmeli

Ders adı : Yenidoğan taraması :önemi ve uygulaması

AMAÇ: Öğrencinin yenidoğan taramasının hangi hastalıklarda ve

nasıl uygulandığını öğrenmesi, ülkemizde tarama programlarının güncel
durumu ve hedefleri konusunda bilgilenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Yenidoğan taraması ülkemizde hangi hastalıklar için uygulanıyor
söyleyebilmeli
 Yenidoğan taramasının uluslararası durumunu söyleyebilmeli
 Yenidoğan taramasının ülkemizde, güncel uygulamasını
söyleyebilmeli
 Yenidoğan taramasının ülkemizde hedefini söyleyebilmeli
 Yenidoğan tarama testi pozitif vakanın ileri değerlendirmesini
söyleyebilmeli
 Yenidoğan tarama testinin laboratuar uygulamasını söyleyebilmeli
 Tedavisiz, geç tanılı fenilketonüri hastasının klinik bulgularını
söyleyebilmeli
 Yenidoğan tarama testi ile tanı konmuş hiperfenilaklarinemili olguda
ayırıcı tanı ve tedavi yaklaşımını söyleyebilmeli
 Yenidoğan tarama testi ile biotinidaz eksikliği tanısı korunmuş
vakanın tanı ve tedavi yaklaşımını söyleyebilmeli
 Geç tanılı biotinidaz eksikliğinin bulgularını söyleyebilmeli
 Ülkemizde fenilketonüri ve hipotiroidi eksikliğinin görülme sıklığını
söyleyebilmeli

Beceri
 Yenidoğan tarama testi örneğini, doğru yöntemle alabilmeli
 Tarama testi pozitif olguda ayırıcı tanı yapabilmeli
 Yenidoğan tarama testi ile hastalık saptanan vakanın tedavi
yaklaşımını bilmeli
 267

DavranıĢ
 Yenidoğan taramalarının doğru ve hiçbir olgu atlanmaksızın
uygulanmasının önemini kavramalı

Ders adı : Yenidoğanda sıvı-elektrolit tedavisi nasıl olmalıdır?

AMAÇ: Öğrencilerin yenidoğanın sıvı-elektrolit dengesi

konusunda bilgi edinmeleri

HEDEFLER

Bilgi
 Fizyolojik tartı kaybının tanımı ve özelliklerini (devam süresi, %
tartı kaybı) söyleyebilmeli
 Yenidoğan da sıvı tüketim yollarını sayabilmeli
 Yenidoğan da sıvı gereksinimi (preterm-term) miktarlarını
söyleyebilmeli.
 Yenidoğan da sıvı dengesinin izleminde temel prensipleri (tartı, idrar
dansitesi, elektrolit tayini) sayabilmeli
 Günlük sıvı artış hızı ve sıvı bileşimini söyleyebilmeli
 Hipo ve hipernatremi nedenlerini sıralayabilmeli
 Sıvı replasmanında temel prensipler esas alınarak katı kuralların
olmadığını programın bireyselleştirileceğini söyleyebilmeli (asfiksi,
preterm, semptomatik hipoglisemi, respiratörde yenidoğan vs)
 Hipo ve hipernatremide tedavi prensiplerini söyleyebilmeli

Beceri
 Yenidoğanı tartarak tartı kaybını değerlendirebilmeli
 Yenidoğanı aşırı sıvı kaybından koruyacak önlemleri alabilmeli

DavranıĢ
 Sağlıklı yenidoğanda tartı izleminin önemi konusunda etrafı
bilgilendirmeli
 Özellikle erken taburcu olanlarda ve emzirme danışmanlığı
verilmeyenlerde hipernatreminin gelişebileceğini bilerek bu bebeklerin
taburcu olduktan sonraki 2-3 gün içinde kontrol edilmelerini sağlayabilmeli

Ders adı : Yenidoğanda sepsis ne zaman düĢünülür, yaklaĢım

nasıl olmalıdır?

AMAÇ: Öğrencinin yenidoğan sepsisin nedenlerini, klinik

bulgularını, tanı yöntemlerini, tedavi ve korunma ilkelerini öğrenmesi
 268

HEDEFLER

Bilgi
 Yenidoğanların neden enfeksiyonlara duyarlı olduklarını ve tanı
koymadaki güçlüklerin neler olduğunu söyleyebilmeli
 Yenidoğanın hangi yollarla enfekte olabileceğini söyleyebilmeli
 Sepsis için risk faktörlerini sayabilmeli
 Sepsis etkenlerini sıralayabilmeli
 Erken ve geç sepsisin ayırıcı özelliklerini söyleyebilmeli
 Sepsis benzeri klinik bulgulara yol açan hastalıkları söyleyebilmeli
 Sepsis ve menenjitin klinik bulgularını söyleyebilmeli
 Sepsis ve menenjit tanısı için hangi laboratuar testlerinin
kullanıldığını ve bu testlerin yorumunu söyleyebilmeli
 Genel tedavi prensiplerini ve ampirik tedavide seçilecek
antibiyotikleri söyleyebilmeli
 Farklı klinik bulgular ve kültür sonuçlarına göre tedavi süresinin
değişebileceğini söyleyebilmeli
 Yenidoğan sepsisini önlemenin önemini kavramalı ve önleme
yöntemlerini söyleyebilmeli

Beceri
 Sepsisin erken tanısında risk faktörlerinin önemini kavramalı, buna
yönelik detaylı bir öykü alabilmeli
 Sepsisin “belli belirsiz” olanlar dahil, klinik bulgularını tanıyabilmeli
 Sepsisin hastanede yatarak tedavi gerektiren bir durum olduğunu
kavramalı

DavranıĢ
 Yenidoğanları sepsisten koruma yöntemleri ve erken belirtileri
hakkında bebeğin ailesini ve bakımından sorumlu olanları
bilgilendirebilmeli

Ders adı : Sarılıklı yenidoğana yaklaĢım

AMAÇ: Öğrencinin sarılıklı yenidoğanı tarama, bilirubinin zararlı

etkilerin koruma için uygun yaklaşım konusunda bilgilenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Sarılık nedeniyle başvuran bir yenidoğanda yapılması gerekenleri
sayabilmeli
 En sık sarılık nedenlerini söyleyebilmeli
 269

 Hemolitik-nonhemolitik sarılık ayırımının nasıl yapıldığını

söyleyebilmeli (her zaman mümkün değil)
 Tedavi prensiplerini sayabilmeli

Beceri
 Fizik muayene ve laboratuar sonuçlarına göre ayırıcı tanı
yapabilmeli (çoğunda etiyoloji saptanamıyor!)

Ders adı : Çocuklarda en sık kullanılan reçete örnekleri

nelerdir?
AMAÇ: Öğrencinin en sık rastlanan infeksiyonlar, vitamin ve
mineral eksikliklerinde, tedavi ve izleme prensiplerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Rinofarenjit‟inde yalnızca semptomatik tedavi gerektiğini
söyleyebilmeli.
 Farenjit, tonsillo-farenjitte etkenin daha çok viral olduğunu ve
bakteriyel bir infeksiyon bulgusu varlığında bu tedavinin A grubu 
hemolitik streptokok‟a yönelik olması gerektiğini söyleyebilmeli.
 AGBH streptokok infeksiyonununa Lateks ve Boğaz kültürü ile
tanı koyabilmeli
 Otit ve sinüzit etkenlerini söyleyebilmeli ve tedavide yaşa ve olası
etkene göre tedavi planlıyabilmeli.
 Pnömonide yatış endikasyonlarını bilmeli ve yaş grubuna, klinik
bulgulara göre ampirik antibiyotik kullanması gereken hastaları
belirleyebilmeli
 Idrar yolu enfeksiyonunda kesin tanı yöntemlerini söyleyebilmeli
ve tedavi esaslarını sıralayabilmeli
 Akut gastroenteritte esas tedavi yönteminin ORS kullanımı
olduğunu ve olabilecek en erken zamanda ağızdan beslenme
sağlanmasının öneriyle antibiyotik kullanımı gereken grubun çok az bir
kesimi kapsadığını ayırdedebilmeli
 Fe eksikliği anemisi ve raşitizmde klinik bulgu ve nedene yönelik
uygun tedavi yaklaşımlarını sıralayabilmeli

Beceri
 AGBH streptokok infeksiyonda ilk seçenek olarak halen penisilin
ve türlerinin olduğunu ayırdedebilmeli
 Yukarda sayılan hastalıklarda gerekli laboratuvar tetkiklerini
kullanarak kesin tanı koyup prensiplere uygun reçeteler yazabilmeli.
 270

 Yazılan reçeteyi ve gereklerini aileye / çocuğa etkili bir iletişimle

anlatabilmeli
 Reçete yazılan olgunun izlemini yapabilmeli

DavranıĢ
 Kesin indikasyon olmadıkça rastgele reçete yazmamayı bilinçli
reçete yazılmasını ve hastaları kontrole çağırmayı prensip edinmeli.

Ders adı : Karın ağrısına olan çocuğa öncelikli yaklaĢım

AMAÇ: Öğrencinin karın ağrısı ile gelen bir çocuğu

değerlendirerek doğru yaklaşımı yapabilmeyi öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Yaş gruplarına göre hangi laboratuvar tetkiklerine öncelik
vermesi gerektiğini söyleyebilmeli
 Akut ve tekrarlayan karın ağrısını öykü özelliklere göre
ayırdedebilmeli
 Akut karın ağrısı ile gelen bir çocukta yaş gruplarına göre sık
görülen hastalıkları hayatı tehdit etme açısından önem sırasına göre
sıralayabilmeli

Beceri
 Travma sonucu ortaya çıkmış akut karın ağrısında uygun
yaklaşımı yapabilmeli
 Travma öyküsü olmayan vakalarda karın ağrısına yaklaşım
yapabilmeli
 Akut veya tekrarlayan karın ağrısında öyküde dikkat edilmesi
gereken özellikleri söyleyebilmeli

DavranıĢ
 Karın ağrısıyla gelen bir çocukta süratle ayırıcı tanı yapılması ve
nedenin ortadan kaldırılması için uyumlu bir ekip çalışması içine
girebilmeli

Ders adı : Çocukta en sık görülen infestasyonlar ve yaklaĢımı

AMAÇ: Öğrencinin sık rastlanan paraziter hastalıkların klinik

bulguları tanı ve tedavi ve korunma yöntemlerini öğrenmesi
 271

HEDEFLER

Bilgi
 Paraziter hastalıkların bebek ve çocuklarda neden olduğu morbidite
ve mortalite durumlarını ayırdedebilmeli
 Amebiasis ve giardiasisin klinik formlarını ve bu formdaki başlıca
semptom ve bulguları sayabilmeli
 Ascariasis, çengelli kurtlar ve enterobiasisin klinik bulguları ve
konağa verdiği zararları sayabilmeli
 Tenya, ve ekinokokus granülosus infestasyonunun klinik
bulgularını, konağa vardığı zararları sayabilmeli
 Paraziter hastalıkların tanı ve ayırıcı tanısında kullanılan yöntemleri
ayırdedebilmeli

Beceri
 Tanı için gerekli laboratuvar tetkiklerini planlayabilmeli ve
uygulayabilmeli
 Tedavide kullanılacak antiparaziter ilaçları etkene göre seçebilmeli
 Paraziter hastalıkların yayılımını önleyici girişimler için aileyle
iletişim kurabilmeli

DavranıĢ
 Paraziter hastalıkların sıkça rastlanan problemler olduğunu
farkederek önlemleri için çevresindekileri bilgilendirmek için çaba
sarfedebilmeli

Dersin adı : Pnömonide yaklaĢım

AMAÇ: Öğrencinin pnömonisi olan çocukta tanı koyarak tedavi ve

takibini yapmayı öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Pnömoniyi tanımlayabilmeli. Klinik tiplerini sıralayabilmeli,
pnömoniye yol açan nedenleri ve patojenleri çocuğun yaşına göre
sayabilmeli
 Bağışıklığı baskılanmış hastalarda pnömoniye yol açan nedenleri
ayırdedebilmeli
 Pnömonili çocuklardaki hangi tanı yöntemlerinin (muayene
bulguları, laboratuvar, mikrobiyolojik yöntemler, immünolojik
yöntemler, görüntüleme yöntemleri) kullanıldığını söyleyebilmeli
 Pnömonili çocuğun evdeki tedavisini, pnömonili hastanın takibini ve
ne zaman hastaneye yatırılması gerektiğini söyleyebilmeli
 272

 Pnömoni komplikasyonlarını sayabilmeli

 Pnömonili hastalar aileye gerekli önerileri söyleyebilmeli

Beceri
 Yaşa göre pnömonili hastalarda önerilecek tedavi yöntemlerini
ayırdedebilmeli. Tedavide etkenlere uygun antibiyotikleri seçebilmeli
 Pnömonili bir çocukta IV tedaviyi uygulayabilmeli
 Akciğer grafisini değerlendirebilmeli
 Tüberkülin deri testini yapabilmeli
 Pnömoni hastanın beslenmesini düzenleyebilmeli

DavranıĢ
 Pnömonide erken tanı ve tedavinin önemini kavrayabilmeli

Ders Adı :Döküntülü hastalıklarda ayırıcı tanı

AMAÇ: Öğrencinin öncelikle deride görülen döküntü sınıfındaki

lezyonları (makül, papül, vezikül püstül, peteşi) tanıması, çocukluk
çağında sık görülen döküntülü hastalıkların ayırıcı tanısını, korunma ve
tedavi yollarını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Kızamık, kızamıkçık ve kızılda döküntülerin de ayırıcı tanı
açısından önemli özelliklerini söyleyebilmeli
 Bu hastalıklarda döküntünün nereden başladığı, kaç gün sürdüğü,
deskuamasyon varlığı, döküntülerden sonra bir belirti kalıp kalmadığı,
bulaşıcılık süresi, taşıyıcılık olup olmadığı, kuluçka dönemi, korunma
yolları, karantina süresi, tedavi yöntemi ve komplikasyonlarını
söyleyebilmeli

Beceri
 Ayırıcı tanıya yönelik gözlemlerini birleştirerek tanı koyabilmeli

DavranıĢ
 Aşı ile korunabilir olanların görülme sıklığını azaltmak için
uygulamaları sürdürmeli ve teşvik edebilmeli
 273

Ders adı : Çocuk tüberkülozundan ne zaman kuĢku duyulur,

tanı ve tedavi nasıl olmalıdır?

AMAÇ: Öğrencinin tüberkülozda tanı ve tedavi yöntemleri

öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Tüberküloz gelişiminde risk faktörlerini söyleyebilmeli
 Tanıda invitro ve invivo testlerini önemi söyleyebilmeli
 Kültür ve radyolojik incelemenin önemini söyleyebilmeli
 Pediatride değişik tüberküloz tiplerini sayabilmeli
 Tüberkülozdan korunma yöntemlerini sayabilmeli

Beceri
 Tüberkülozda tanısında aile hikayesini değerlendirebilmeli
 Tüberküloz tanısı koyabilmeli, tedavi planlayabilmeli

DavranıĢ
 Tüberkülozun Türkiye için önemli bir sağlık sorunu olduğu
bilerek indeks vakaların bulunup kontrole alınması konusunda çevresini
bilgilendirmeli

Ders adı : Antibiyoterapide olası etken ve aile yönünden tercih,

süre ve maliyet

AMAÇ: Öğrencinin, çocukluk çağında kullanan antibiyotiklerden,

Beta laktam, aminoglikozid, makrolid, klorakinolon ve glikopeptid grubu
antibiyotiklerin özellikleri ve kullanımı hakkında bilgilenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Beta laktam, aminoglikozid, makrolid, klorakinolon ve
glikopeptid grup antibiyotiklerin özelliklerini söyleyebilmeli
 Bu antibiyotiklerin pediatride kullanım indikasyonlarını
söyleyebilmeli
 Değişik vaka gruplarında antibiyotik uygulamasını söyleyebilmeli

Beceri
 Antibiyotik kullanımı gereken durumlarda uygun seçenekleri
uygun, doz ve sürede önerebilmeli
 274

DavranıĢ
 Çocuklarda antibiyotik kullanımının gerekliliğinin iyi
değerlendirilmesinin önemini kavramalı. Gereksiz antibiyotik kullanımının
veya gerektiğinde kullanmamanın yol açacağı sorunları bilerek bu konuda
duyarlı davranmalı

Ders adı : BağıĢıklık sisteminde sorun düĢündüren durumlarda

öncelikle yaklaĢım

AMAÇ: Öğrencinin tekrarlayan ve kronik infeksiyonu olan çocuklarda

immunolojik bozukluklar açısında doğru tanısal yaklaşım öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 İmmun yetersizliklerde iyi bir hikaye almanın ve kalıtsal özellikleri
değerlendirmenin önemini söyleyebilmeli
 Bu tip hastalıkların klinik verilerine göre tanı yaklaşımlarını
söyleyebilmeli
 Tarama testlerini sayabilmeli
 İnfeksiyon etkenlerini söyleyebilmeli
 Erken, uygun doz ve sürede tedavinin önemini söyleyebilmeli

Beceri
 Tarama testlerinin kolay ve pratik olanlarını yorumlayabilmeli
 İleri tetkikleri düşünebilmeli

DavranıĢ
 Bu tip hastalıkların erken tanısı ve sürekli tedavisinin önemini
kavramalı

Ders adı : Status astmatikusdaki yaklaĢım

AMAÇ: Öğrencinin akut astım atağının çocuklardaki özelliklerini, tanı

ve tedavisini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Çocuklarda akut astım atağına sebep olan faktörleri sıralayabilmeli
 Astım atağının çocuklardaki klinik bulgularını ayıredebilmeli
 Astım atağında çocukların daha çabuk kötüleşmesine neden olan
fizyolojik özellikleri sayabilmeli
 275

 Astım krizi ve status astmatikusta akut atakta tedavi planını

söyleyebilmeli
 İnhalasyon tedavisini akut atakta yerini söyleyebilmeli
 Evde neler yapılması gerektiğini söyleyebilmeli
 Hangi hastaların hastaneye gelmesi gerektiğini ayırdedebilmeli
 Hastane tedavisinde uygulanacak girişimleri sayabilmeli
 Yoğun bakım endikasyonlarını söyleyebilmeli
 Eve gönderilirken verilmesi gereken tedaviyi planlayabilmeli

Beceri
 Akut astım atağındaki çocuğun tedavisini planlayabilmeli ve
uygulayabilmeli
 Aileyle eğitim düzeyine uygun etkili iletişim kurabilmeli
 Ağır ve hafif astım atağının ayırımını yapabilmeli

DavranıĢ
 Solunum yetersizliğine neden olarak yoğun bakım ya da reanimasyon
gerekebilecek ağır hastaları teşhis ederek gerekli hastaneye
gönderebilmenin hayat kurtarıcı bir önlem olduğunu kavramalı

Ders adı : Büyümenin istenmesinde ayrıntılı tetkik gerektiren

durumlar

AMAÇ: Öğrencinin büyümenin izlenmesinin önemi, çocukta

büyümenin nasıl takip edileceği ve boy kısalığı olan çocukların tanısı
konularında bilgilenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Çocukta büyümenin izlenmesinin neden önemli olduğunu
söyleyebilmeli.
 Çocukta büyümeyi izlerken hangi kriterlerin kullanıldığını
sayabilmeli
 Pubertenin başlama yaşının sınırlarını ve puberte bulgularını
sayabilmeli
 Büyümenin izlenmesinin hangi aralıklarla yapıldığını söyleyebilmeli
 Boy kısalığının tanı kriterlerini ve sınıflamasını söyleyebilmeli
 Patolojik boy kısalığını, normalin varyantı boy kısalıklarından
ayırmayı söyleyebilmeli

Beceri
 Çocukta tartı, boy, baş çevresini ölçebilmeli
 276

 Puberte evresini değerlendirebilmeli

DavranıĢ
 Büyümenin izlenmesinin önemini kavrayarak, boy kısalığı olan
çocuğa zamanında ve doğru yaklaşımı yapmalı

Ders adı : Püberte geliĢiminde sorun olan çocuğa yaklaĢım

AMAÇ: Öğrencilerin püberte bozukluklarının tanımı, nedenleri ve

izlemi konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Normal, geç ve erken püberte tanımını yapabilmeli.
 Püberte belirtilerini sayabilmeli.
 Erken ve geç pübertenin en sık nedenlerini anlatabilmeli.
 Öncelikle istenecek incelemeleri söyleyebilmeli.
 Tedavide geç kalmanın getireceği zararları söyleyebilmeli.
 Tedavide temel prensipleri sayabilmeli.

Beceri
 Püberte muayenesi yapıp, değerlendirebilmeli.

DavranıĢ
 Püberte bozukluklarının büyümenin yanısıra psikolojik açıdan da
önemini bilmeli, izlemlerin önemi konusunda çevresini aydınlatabilmeli

Ders adı : Tiroid fonksiyon bozukluğu olduğu düĢünülen

çocuğa yaklaĢım

AMAÇ: Öğrencilerin guatrın nedenleri, tanısı ve tedavisi

konusunda bilgi, beceri, davranış kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Guatrın en sık etyolojik nedenlerini sayabilmeli
 İyod eksikliğine bağlı bozuklukların guatr dışındaki klinik
göstergelerini sayabilmeli
 İyod eksikliğinin yurdumuzda ve dünyada önemi ve sıklığını
söyleyebilmeli
 İyodlu tuz kullanımının önemini anlatabilmeli
 277

 Guatrlı bir hastada etyolojiyi aydınlatacak ek bulguları

sıralayabilmeli
 Guatrda istenecek ilk aşama laboratuar tetkiklerini sayabilmeli
 Nodüler guatrın çocuklarda tiroid kanserini işaret edebileceğini
söyleyebilmeli
 Nodüler guatrın özellikle tek nodülün acil tanı gerektirdiğini
söyleyebilmeli
 Tiroid kanseri için risk faktörlerini sayabilmeli
 L-tiroksin tedavi uygulama alanlarını anlatabilmeli
 Tiroid ultrasonu, sintigrafisi gibi laboratuar metodlarının yarar ve
kısıtlılıklarını bilebilmeli

Beceri
 Tiroid muayenesi yapıp, DSÖ sınıflamasına göre
evrelendirebilmeli
 Tiroid hormon düzeylerini yorumlayabilmeli

DavranıĢ
 Guatrın toplumsal sağlık sorunu olduğunu bilmeli ve koruyucu
yaklaşım konusunda çevresini ikna edebilmeli

Ders adı : DıĢ genital organ anomalisi olan çocuğa yaklaĢım

AMAÇ: Öğrencilerin cinsel gelişme kusurlarının tanısı, en sık

nedenleri ve erken tedavisi konusunda bilgi, beceri ve davranış
kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Kuşkulu genital yapıyı tanımlayabilmeli
 En sık nedenleri söyleyebilmeli
 Öncelikle istenecek tetkikleri sayabilmeli.
 Tedavide temel yaklaşımları söyleyebilmeli.
 Cinsel gelişim kusuru gösteren bir bebekte sorunun çözümü için
pediatrik endokrinolog , genetik uzmanı, pediatrik cerrah, psikolog
işbirliğinin önemini söyleyebilmeli.

Beceri
 Doğru cinsel muayene yapıp, kuşkulu genital yapı tanısını
koyabilmeli.
 Öykü alma ve fizik muayenede önemli noktaları bilmeli ve cinsel
muayenede dikkat edilecek noktaları atlamamalı.
 278

DavranıĢ
 Kuşkulu genital yapının yenidoğanın acil sorunu olduğunu
kavramalı
 Kuşkulu genital yapı ile doğan bebekte cinsiyet kararını aile ile
birlikte vermenin önemini anlayabilmeli
 Böyle bir bebeği olan ailenin duygularını anlayabilmeli
 Böyle bir bebeği olan aile için genetik danışmanın önemini
bilmeli

Ders adı : Çocukta ne zaman ketoasidozdan kuĢku duyulur ve

yaklaĢım nasıl olmalıdır?

AMAÇ: Öğrencilerin çocuklarda diyabet ketoasidozu (DK)

nedenlerini, belirtilerini ve tedavisini öğrenmeleri

HEDEFLER

Bilgi
 Diyabet ketoasidozunun oluşum nedenlerini söyleyebilmeli
 DK‟nın önemli temel patofizyolojisini anlatabilmeli
 DK‟nın klinik belirtilerini sayabilmeli
 DK‟nın temel laboratuvar özelliklerini söyleyebilmeli
 Klinik veriler ile DK‟da sıvı kaybı kavramını söyleyebilmeli
 DK‟nın sıvı tedavi prensiplerini söyleyebilmeli
 DK‟da akut beyin ödeminin temel nedenlerini, önemli belirtilerini
ve temel tedavi prensibini söyleyebilmeli
 DK‟da gelişebilecek önemli komplikasyonları sayabilmeli
 DK‟da bikarbonat tedavisinde temel yaklaşımı söyleyebilmeli
 DK‟da insülin verilme şeklini ve prensibini söyleyebilmeli
 DK‟da gerekli yardımcı tedavileri sayabilmeli
 DK‟dan çıkan hastada subkutan insülin tedavisi ve oral beslenme
prensibini söyleyebilmeli

Beceri
 DK‟nun oluşum nedenlerini klinik belirtilerini bilerek
semptomları olan bir çocukta DK‟dan şüphe edebilmeli
 DK tanısı kesinleştiğinde sıvı kaybını derecelendirebilmeli ve
uygun sıvı tedavisini başlatabilmeli
 DK‟lı çocuğu tedavi olacağı merkeze uygun koşulları sağlayarak
yönlendirebilmeli
 İnsülini doğru hazırlayabilmeli, uygulayabilmeli
 DK‟da düzeltilmiş Na hesaplayabilmeli
 DK‟da K kaybının önemini bilmeli, K tedavisini uygulayabilmeli
 279

DavranıĢ
 DK‟ya girmemesi için çocuğu ve aileyi gerekli önlemler almak
konusunda ikna edebilmeli

Ders adı : Acil çocuk hastaya yaklaĢım

AMAÇ
Öğrencilerin acil hastaların özelliklerini ve acil hastaya müdahale
etmeyi öğrenmeleri

HEDEFLER

Bilgi
 Acil hastanın özelliklerini söyleyebilmeli
 Birincil değerlendirmede dikkat edilmesi gerekenleri sayabilmeli
 Solunum yolları, solunum, dolaşım ve bilincin nasıl
değerlendirildiğini söyleyebilmeli
 Riskli hastaları sayabilmeli
 Değerlendirmede zorluk yaratabilen hastaları sayabilmeli
 Yaşa göre değişen normal değerleri söyleyebilmeli

Beceri
 Acil hastada solunum, dolaşım ve bilinç durumunu
değerlendirebilmeli
 Acil hastaya müdahale edebilmeli

DavranıĢ
 Acil hastaya doğru ve hızlı müdahalenin önemini kavrayarak, bu
konuda duyarlı davranmalı

Ders adı : Birinci basamakta ileri yaĢam desteği nasıldır?

AMAÇ : Öğrencilerin solunumu, dolaşımı yada ikiside durmuş

olan hastalar karşısında uygulamaları gerekenler bilgi konusunda beceri
ve davranış kazanmaları

HEDEFLER

Bilgi
 Yaşam desteğinin neyi ifade ettiğini söyleyebilmeli
 Kemik iliği yolunun uygulanmasını söyleyebilmeli
 İleri yaşam desteğinde gereken ilaçları, dozlarını ve uygulama
yollarını sayabilmeli
 280

Beceri
 Havayollarını açma manevralarını yapabilmeli
 Ağızdan ağıza yada hem ağız hem burna solunum
uygulayabilmeli
 Kalp masajı yapabilmeli
 Ani üst solunum yolları tıkanıklığı gelişen hastalarda gerekli
manevraları yapabilmeli

DavranıĢ
 Acil hastada doğru ve hızlı yaşam desteği uygulamanın önemini
kavramalı

Ders adı :ġoktaki çocuk nasıl tanınır, öncelikli nedenler ve yaklaĢım

AMAÇ : Öğrencinin akut dolaşım fonksiyonu yetersizliği gelişen hastayı

tanıyıp, acil hızlı tedavi yaparak, hemodinamiğini normalleştirmeyi
öğrenmesini sağlamaktır.

HEDEFLER

Bilgi
 Vital fonksiyon parametrelerinin normal ve patolojik değerlerini
söyleyebilmeli
 Dolaşım bozukluğunun bulgu ve belirtilerini sayabilmeli
 Şoka yol açan nedenleri önem sırasına göre söyleyebilmeli
 Bulgu ve belirtilere göre şok tablosunu evreyebilmeli
 Şokta gelişebilecek elektrolit ve asit-baz bozukluklarını
söyleyebilmeli
 Şokta acil tedaviyi söyleyebilmeli

Beceri
 Öykü ve fizik muayene ile şok tanısını koyabilmeli
 Hava yolunu sağlayarak oksijen tedavisine başlayabilmeli
 Damar yolu-intravenöz veya intraosseöz açabilmeli
 Kristaloid izotonik solüsyonla azalan damar içi volümünü yerine
koyabilmeli
 Hastanın kardiyovasküler – respiratuar bulgularını izleyebilmeli
ve bunları değerlendirebilmeli
 Oluşan elektrolit ve asit-baz bozukluklarını değerlendirip
düzeltebilmeli
 İzotropik destek tedavi endikasyonunu koyabilmeli
 Spesifik tedavi yapabilmeli
 281

Ders adı : Çocukluk çağı kazaları

AMAÇ: Öğrencinin çocukluk çağında kazaların epidemiyolojisi, yaş
gruplarına göre risk oluşturan özellikler ve davranış biçimleri ile başlıca
kaza riskleri, kapalı ve açık alanlarda çocuklar için güvenli bir çevrenin
nasıl oluşturulacağı, kazalarda acil bakım ilkelerinin nasıl uygulanacağı
konularında bilgi, beceri ve tutum kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 “Kazalardan korunma” kavramını tanımlayabilmeli,
 Dünya‟da ve ülkemizde, kazaların, çocukluk çağında morbidite ve
mortalitedeki yerini ve önemini söyleyebilmeli,
 Yaşa göre en sık görülen başlıca kaza türlerinin ve risk etkenlerinin en az
ikisini sayabilmeli,
 Kapalı alanlar (ev, yuva, okul, mutfak, banyo, depo gibi), oyun alanları,
merdiven, yüzme havuzu, oyuncak, kullanılan araç-gereç, yüzeyler, acil
hazırlık ile ilgili mevcut risklerin, alınan ya da alınması gereken
önlemlerin hazırlanarak kontrol listeleriyle gözden geçirilebileceğini,
böylece, kazalardan korunma bilincinin geliştirilebileceğini
söyleyebilmeli,
 Çocuk istismarını düşündürebilecek özelliklerden ikisini söyleyebilmeli;
çocuk istismarı düşünüldüğünde nereye başvurabileceğini söyleyebilmeli,
 Düşme, yanık, zehirlenme, tıkanma, boğulma, bisiklet ve motorlu taşıt
kazaları, soğuk hasarı, sıcak hasarı/çarpması, kanama, böcek-hayvan
ısırmaları, baş, göz, diş, kas-iskelet ve yumuşak doku yaralanmalarında ilk
yardım, stabilizasyon, transport konularında en az birer ilke
söyleyebilmeli.

Beceri
 Ailenin/annenin, çocuklarını kazalardan korunma bilincini nitel olarak
ölçebilmeli,
 Çocukların yaşadığı, oynadığı alanlarda kaza risklerini gözlemleyebilmek,
güvenli ortam oluşturmak üzere hekim, birey ve ileride anne-baba olarak
kazaları önleyici rol almalı,
 Ailelere ve çocuklara, çocuk bakımından sorumlu bireylere, hekimlik
yaparken ve her koşulda kazalardan korunma bilincini kazandırabilmeli,
 Kazalarda uygulanabilecek ilk yardım girişimlerini (yapay solunum, kalp
masajı, yabancı cisimle tıkanmada kurtarma girişimi, kanamanın
durdurulması, stabilizasyon, transport, acil servis sistemlerinin harekete
geçirilmesi gibi) uygulayabilmeli,
 Acil durum yönetimi ile ilgili plan (yangın için acil ön hazırlık gibi)
yapabilmeli, kontrol edebilmeli ve uygulayabilmeli
 282

DavranıĢ
 Kazaların rastgele, kontrol edilemeyen olgular olmadığını, ancak
öngörülebilen, bilinen risk etkenleri ile önlenebilir olgular olduğunu
kavramalı

Ders adı : Zehirlenme düĢünülen çocuğa yaklaĢım

AMAÇ :Öğrencilerin zehirlenmelerin önemini, tanı ve tedavi

yöntemlerini ve zehirlenmelerden korunmayı öğrenmeleri

HEDEFLER

Bilgi
 Zehirlenmelerin çok sıkı karşılaşılan bir problem olduğunu
söyleyebilmeli
 En sık zehirlenme yapan sebepleri sayabilmeli
 Zehirlenmeye yaklaşımın genel kurallarını söyleyebilmeli
 Toksidromları söyleyebilmeli
 Genel tedavi prensiplerini söyleyebilmeli
 Zehirlenmelerden korunmanın yollarını söyleyebilmeli

Beceri
 Zehirlenme tanısı olan hastanın acil tedavisini planlayabilmeli

DavranıĢ
 Zehirlenmelerden korunmada aileleri bilgilendirmenin önemini
kavramalı

Dersin adı : Akut ishalli çocuğa yaklaĢım

AMAÇ: Öğrencilerin, akut ishal nedenlerini, dehidratasyon

bulgularının değerlendirmesini ve tedavi prensiplerini öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Sütçocukluğu döneminde akut ishal sıklığını söyleyebilmeli
 Akut ishalin nedenlerini sayabilmeli
 Akut ishalde dehidratasyon bulgularını sıralayabilmeli
 Su ve elektrolit metabolizmasındaki değişiklikleri sayabilmeli
 Akut ishalde gerekli laboratuar tetkiklerini söyleyebilmeli
 Akut ishalde prognozu söyleyebilmeli
 Akut ishalde tedavi prensiplerini açıklayabilmeli
 283

 Oral rehidratasyon tedavisinin prensiplerini açıklayabilmeli

 Parenteral sıvı tedavisinin prensiplerini açıklayabilmeli
 Akut ishalde ilaç kullanma prensiplerini açıklayabilmeli
 Akut ishalli çocukta beslenme uygulamasını açıklayabilmeli

Beceri
 Akut ishalli çocukta dehidratasyon bulgularını değerlendirebilmeli
 Akut ishalli hastanın laboratuar sonuçlarını değerlendirebilmeli
 Dehidratasyonlu hastanın tedavisini yapabilmeli
 Akut ishalli hastanın beslenmesini ayarlayabilmeli

DavranıĢ
 Akut ishalin toplum sağlığı bakımından önemini kavramalı
 Akut ishalde, özellikle ilk 4-6 ayda anne sütü vermenin önemini bilmeli
 Akut ishalli hastanın ailesinin eğitiminin önemini kavramalı

Ders adı : Çocuklarda ağızdan sıvı tedavisi nasıl uygulanmalı?

AMAÇ: Öğrencinin ishalli hastalarda dehidratasyonun gelişmesinin

önlenmesi ve dehidratasyonu olan hastanın ağızdan sıvı tedavisi ile
rehidratasyonunun sağlanması prensiplerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Oral rehidratasyon tedavisinin (ORT) etki mekanizmasını
söyleyebilmeli
 Dehidratasyon durumunu değerlendirmede kullanılan ölçütleri
sayabilmeli
 ORT‟nin yetersiz olduğu veya kontrendike olduğu durumları
sayabilmeli
 Değişik oral rehidratasyon sıvılarının (ORS) içeriğini söyleyebilmeli
 Devam eden anormal kayıpların yerine konması ve hastanın
hipernatremiden korunmasını prensiplerini söyleyebilmeli
 İshalli hastanın beslenmesini söyleyebilmeli

Beceri
 Hastanın dehidratasyon durumunu değerlendirebilmeli oral
rehidratasyon tedavisini yapabilmeli
 Günlük normal su ve elektrolit gereksinimlerini ve anormal kayıplarını
karşılayacak sıvı tedavisini yapabilmeli
 İshalli çocuğu besleyebilmeli
 284

 Dehidratasyon bulgusu olmayan çocukta anneyi dehidratasyon

bulguları yönünden eğitebilmeli

DavranıĢ
 Çocuklarda ishalli hastalıkların malnütrisyona ve ölüme yol
açabileceğini bilerek oral sıvı tedavisini çocuğun beslenmesini
düzenleyebilmeli ve aileyi ishalli hastalıkların önlemesi ve ağızdan sıvı
tedavisi konusunda eğitebilmeli

Ders adı : Çocuklarda parenteral sıvı tedavisi ilkeleri

AMAÇ: Öğrencinin sıvı, elektrolit kaybı olan ve kaybı olmayan

çocuklarda parenteral sıvı tedavisini yapabilmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Çocuklarda normal vücut sıvı, elektrolit dengesini ve metabolizmasını
tanımlayabilmeli
 Günlük normal sıvı, elektrolit gereksinimlerini bilmeli, idame sıvı
tedavisi yapılması gereken durumları söyleyebilmeli
 Değişik sıvı tedavisi gereken durumları bilmeli ve eksikliğine yol
açan duruma göre oluşan sıvı ve elektrolit kayıplarını söyleyebilmeli
 İstenebilecek laboratuar tetkiklerini sayabilmeli
 İzonatremik, hiponatremik, hipernatremik ağır dehidratasyonun klinik
ve laboratuar bulgularını sayabilmeli

Beceri
 İdame parenteral sıvı tedavisini yapabilmeli
 Ağır dehidratasyonu olan çocukta elektrolit, asit-baz bozukluklarına
göre 24 saatlik değişik eksiklik ve idame tedavisini yapabilmeli
 Parenteral sıvı tedavisi yapılan çocuğun izlemini yapabilmeli ve
değişen durumlara göre yeniden parenteral sıvı tedavisini
düzenleyebilmeli

DavranıĢ
 Mümkün olduğunca çabuk ağızdan sıvı tedavisine geçmenin
gerekliliğini kavramalı

Ders adı : Anafilaktik reaksiyondaki çocuğa yaklaĢım

AMAÇ: Öğrencinin çocuklarda sistemik anaflaksinin klinik

bulgularını, tedavisini ve korunmada gerekli önlemleri öğrenmesi
 285

HEDEFLER

Bilgi
 Çocuklarda sistemik anaflaksinin önemini söyleyebilmeli ve neden
olabilecek maddeleri tanımlayabilmeli
 Anaflaksiye neden olan mediatörleri sıralayabilmeli ve patogenezini
anlatabilmeli
 Gelişen klinik bulguları ayırdedebilmeli
 Yapılacak acil tedaviyi söyleyebilmeli
 Risk taşıyan çocukları sayabilmeli ve anaflaksiden korumak için
gerekli olan önlemleri söyleyebilmeli

Beceri
 Anaflaksi tedavisi uygulayabilmeli

Ders adı: Anemisi olan çocuğa öncelikli yaklaĢım

AMAÇ: Öğrencilerin anemi tanımını; anemi tanısında önemli olan
semptom ve bulguları, ayırıcı tanısında önemli olan öykü, fizik muayene
ve laboratuar bulgularını, ülkemizde ve çeşitli yaşlarda en sık görülen
anemi nedenlerini gözönünde bulundurarak olası anemi nedenini
değerlendirebilmeyi öğrenmesi.

HEDEFLER
Bilgi
 Aneminin en sık görülen semptom ve fizik muayene bulgularını
söyleyebilmeli
 Öykü ve fizik muayene bulgularına göre, Aneminin nedenlerini
söyleyebilmeli
 Ülkemizde en sık görülen anemi nedenlerini sayabilmeli
 Anemi ayırıcı tanısında önemli olan laboratuar testlerini ve hangi
sırayla isteneceğini söyleyebilmeli
 Hipokrom mikrositik, makrositik, normositik anemi tanımlarını, en sık
görülen nedenlerini söyleyebilmeli
 Ülkemizde sık görülen anemi nedenlerinin ayırıcı tanısını yapabilmeli
 Retikülosit ve Coombs testlerini ve önemlerini söyleyebilmeli
 Sonuçta anemik bir hastaya yaklaşımın sistematiğini söyleyebilmeli
(Şema halinde)

Beceri
 Anemik bir hastayı inspeksiyon ile değerlendirebilmeli
 Öyküde önemli noktaları bilerek sorgulayabilmeli
 286

 Fizik muayenede önemli bulguları bilmeli ve değerlendirebilmeli

 Tam kan sayımını ve anemiyi değerlendirebilmeli
 Çocuklarda yaşa göre normal Hemoglobin değerlerine göre anemi
tanısını koyabilmeli
 Eritrosit indekslerini (MCV, MCH, MCHC RDW) ve normal değerlerini
bilerek patolojik sonuçları değerlendirebilmeli
 Eritrosit indekslerini dikkate alarak hastayı hipokrom mikrositer,
makrositer, normositer anemi olarak değerlendirebilmeli
 Periferik yayma ve boyama yapabilmeli
 Normal ve patolojik periferik yaymayı örnekleriyle görmeli ve
değerlendirmeli
 Kemik iliği aspirasyonun ve biyopsisinin uygulanmasını görmeli
 Periferik yaymayı ve kemik iliğini (ana hatlarıyla) değerlendirebilmeli

DavranıĢ
 Aneminin sık rastlanan ve birçok hastalığın tanınmasında önemli bir
bulgu olduğu; aneminin tanımlanması ve ayırıcı tanısında anemik hastaya
sistematik yaklaşımın gerektiği bilinci kazanmalı.

Ders adı: Çocuklarda kan transfüzyonu gereksinimleri ve sorunları

AMAÇ :Öğrencinin, kan transfüzyonunun prensiplerini, kan

gruplarını, kan bankacılığı prensiplerini, uygun kan ürünü seçimini, kan
ürünlerinin indikasyonlarını, saklanma ve uygulama prensiplerini,
transfüzyonun yan etkilerini öğrenmeleri.

HEDEFLER
Bilgi
 Transfüzyonun ana öğelerini sayabilmeli, kan gruplarından en az
4‟ünü sıralayabilmeli.
 Uygun kan ürününün seçiminde kullanılacak en az 5 prensibi
sayabilmeli, “cross-match” işlemini anlatabilmeli.
 Kan bankacılığı prensiplerinden en az 4‟ünü sıralayabilmeli.
 Kan filtresi ve ışınlama kullanımını gerektiren en az 3‟er durumu
sayabilmeli.
 Kan ürünlerinden en az 6‟ını sayabilmeli.
 Tam kan ve eritrosit süspansiyonunun kullanım indikasyonlarını,
saklanma koşullarını ve uygulama dozlarını sıralayabilmeli.
 Masif transfüzyonu tanımlayabilmeli ve uygulama prensiplerinden en
az 3‟ünü sayabilmeli.
Trombosit süspansiyonu ve TDP‟nin kullanım indikasyonlarını,
saklanma koşullarını ve uygulama dozlarını sayabilmeli.
 287

 Albumin konsantresi ve gammaglobulinlerin kullanım

indikasyonlarını, saklanma koşullarını ve uygulama dozlarını
sayabilmeli.
 Kriyopresipitat, Antihemofilik faktör‟ün kullanım indikasyonlarını,
saklanma koşullarını ve uygulama dozlarını sayabilmeli.
 Transfüzyon komplikasyonlarınıı sınıflayabilmeli ve her gruba en az
3‟er örnek verebilmeli.
 Akut hemolitik reaksiyonuu tanımlayabilmeli ve tedavi prensiplerini
sayabilmeli.
 Transfüzyonda dolaşım yüklenmesi, antikoagulan toksisitesi ve
alloimmunizasyonu tanımlayabilmeli.
 GvHD‟i tanımlayabilmeli, klinik özelliklerini, tedavi prensiplerini ve
önleme yöntemini sayabilmeli

Ders adı: Hangi çocukta malin hastalık düĢünülmeli ve yaklaĢım

nasıl olmalıdır?

AMAÇ : Öğrencinin, çocuklukçağı onkolojik hastalıkları ile hastaların

hangi klinik tablolarla başvurabileceğini, erişkinden farklarını, onkolojik
hastalıklara özel bazı bulguların nasıl değerlendirileceğini, ayırıcı
tanılarını, tanıya götürecek ana laboratuar bulgularını, en sık görülen
solid tümörler olan lenfomalar ve nöroblastom‟un klinik, laboratuar tanı
yaklaşımlarını, tedavi prensiplerini ve prognozlarını vakalar ışığında
öğrenmeleri.

HEDEFLER

Bilgi
 Çocuklukçağında onkolojik hastalıkla başvuran hastaların en az 3
bulgusunu sayabilmeli, onkolojik hastalıkların yaş, lokalizasyon
özelliklerini somut örneklerle sıralayabilmeli.
 Onkolojik hastalıkların belirti ve bulgularının 3 temel özelliğini
sıralayabilmeli, aileye malin hastalık düşündürecek 3 temel şikâyeti
sayabilmeli.
 Onkolojik hastalığa eğilimi arttıran hastalıklardan en az 4‟ünü
sıralayabilmeli.
 Lenfadenomegaliyi (LAP) tanımlayabilmeli.
 LAP biopsi kriterlerini (zaman, büyüklük ve lokalizasyon göz önüne
alınarak) sıralayabilmeli.
 Lenfadenomegalisi olan hastaların kemik iliği aspirasyon
indikasyonlarını (3 adet) sayabilmeli.
 Batında kitle olan hastada muayenede dikkat edilecek hususları
sayabilmeli, laboratuar ve görüntüleme yöntemlerine en az 3‟er örnek
verebilmeli.
 288

 Mediastinal kitlelerin yerleşim bölgelerini tanımlayabilmeli ve her bir

bölge için tipik 2‟şer tümörü sayabilmeli.
 Mediastende kitle olan hastada muayenede dikkat edilecek hususları
sayabilmeli, laboratuar ve görüntüleme yöntemlerine en az 3‟er örnek
verebilmeli.
 Kanser ağrısı yapan 3 tümörü sayabilmeli.
 Hodgkin hastalığının klinik bulgularından en az 3‟ünü sayabilmeli,
laboratuar bulgularına ve tanıda kullanılan görüntüleme yöntemlerine en
az 3‟er örnek verebilmeli.
 Hodgkin hastalığının ülkemizde ensık görülen patolojik tipini
söyleyebilmeli, tedavi prensiplerini 3 ana maddede sayabilmeli.
 NHML‟nın klinik bulgularından en az 3‟ünü sayabilmeli, laboratuar
bulgularına ve tanıda kullanılan görüntüleme yöntemlerine en az 3‟er
örnek verebilmeli.
 NHML‟nın patolojik sınıflamasını yapabilmeli”, tedavi prensiplerini 3
ana maddede sayabilmeli.
 Tümör Lizis Sendromunu tanımlayabilmeli, 3 klasik laboratuar
bulgusunu ve 4 tedavi yaklaşımını sıralayabilmeli
 Nöroblastom‟un klinik bulgularından en az 4‟ünü sayabilmeli,
laboratuar bulgularına ve tanıda kullanılan görüntüleme yöntemlerine en
az 3‟er örnek verebilmeli.
 Nöroblastom‟un Wilms tümörü ile ayırıcı tanısında kullanılabilecek 3
kriteri sıralayabilmeli ve tedavi prensiplerini 3 ana maddede sayabilmeli.

Beceri
 Batında kitle ile başvuran hastanın en sık etyolojik dağılımlarını yaşa
göre yapabilmeli.
 Lenfadenomegalide infeksiyon/malinite ayrımını yapabilmeli.

Ders adı : Viral hepatitlerden korunma yolları

AMAÇ : Öğrencinin viral hepatitlerin bulaşma ve korunma yollarını,

aktif profilaksinin en etkin yöntem olduğunu öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 A ve B hepatinin bulaşma yollarını söyleyebilmeli
 A ve B hepatinin de korunmada öncelikli kitleleri sayabilmeli
 Risk gruplarını söyleyebilmeli
 Aktif ve pasif korunmada kullanılan aşı ve immun globulinleri
uygulama dozlarını ve yaşlarını, Türkiye‟de bulunanların ticari isimlerini
söyleyebilmeli
 289

 Özel konaklardaki (hemodiyaliz hastası) aşı dozlarını

söyleyebilmeli
 Aşı değişebilirliği, aşı aralıkları, kaçırılmış fırsatları ve uygulama
öncesi ve sonrasında nörolojik tetkik gerekip gerekmediğini
söyleyebilmeli

Beceri
 Hepatit A ve B de horizontal ve vertikal bulaşmadan koruma
yapabilmeli
 Kan ve mukoz membranlar ve taşıyıcı ile temasta koruma
yapabilmeli
 Yuvalarda Hepatit A korunması yapabilmeli

DavranıĢ
 Hepatit B nin eradikasyonu için rutin aşılamanın gerekliliğini
bilmeli, uygulamalı ve kötü sonuçları hakkında aileleri bilgilendirmeli
 Hepatit A için öncelikle kişisel hijyenin şart olduğunu vurgulamalı

Ders adı : Gastrointestinal sistem kanamalı çocuğa yaklaĢım

AMAÇ : Öğrencilerin gastrointestinal sistem kanaması ile gelen bir

çocukta vital bulguların değerlendirilmesi, düzeltilmesi, nedene yönelik
tanı ve tedavi konusunda bilgi ve beceri kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Kardiovasküler stabilizasyonun sağlanması için yapılacak acil
tedaviyi söyleyebilmeli
 Çocuklarda en sık karşılaşılan üst ve alt gastrointestinal sistem
kanama nedenlerini sayabilmeli
 Özofagus varis kanamalarının tedavisinde kullanılan yöntemleri
sayabilmeli
 Kanamanın önlenmesi için gereken önlemleri sayabilmeli
 Peptik hastalık kanamalarına yönelik medikal tedavi ajanlarını
sayabilmeli
 Gastrointestinal kanamalarda üst ve alt endoskopi, sintigrafi ve
anjiografi gibi laboratuar yöntemlerinin tanı ve tedavideki yarar ve
kısıtlılıklarını söyleyebilmeli

Beceri
 Kanama ile gelen bir hastada hastanın vital bulgularını
değerlendirebilmeli
 290

 Kanamaları üst ve alt gastrointestinal bölge kanaması olarak ayırt

edebilmeli.
 Tedaviyi yönlendirebilmeli

Ders adı : Çocuklarda karaciğer yetersizliğine yaklaĢım

AMAÇ : Öğrencilerin hepatik ensefalopati bulgularını tanıyabilmesi,

önlemesi için gereken önlemleri ve tanı, tedavi, takip prensiplerini
öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Ensefalopatinin semptom ve muayene bulgularını sayabilmeli
 Tanı için gerekli laboratuar testlerini sayabilmeli
 Çocuklarda ensefalopatiye yol açabilecek etyolojik nedenlerini
söyleyebilmeli
 Ensefalopatiye yol açacak risk faktörlerini sayabilmeli
 Ensefalopatinin önlenmesi konusunda gerekli önlemleri sayabilmeli
 Tedavi uygulamalarını söyleyebilmeli.

Beceri
 Hastanın klinik bulgularını değerlendirebilmeli
 Laboratuar testlerini yorumlayabilmeli
 Tedavisini planlayabilmeli

Ders adı : Çocukta tansiyon ölçümü ve hipertansiyonlu çocuğa

yaklaĢım

AMAÇ: Çocuklarda normal kan basıncı ve hipertansiyonu öğrenmek

HEDEFLER

Bilgi
 Çocukta hipertansiyonun saptanmasının önemini söyleyebilmeli
 Normal kan basıncı ve etkileyen faktörleri sayabilmeli

Beceri
 Kan basıncı ölçümü ve değerlendirilmesi
 Hipertansiyon nedenlerini sıralayabilmeli
 Hipertansiyonda klinik bulguları söyleyebilmeli
 Etiyolojiyi aydınlatmaya yönelik tetkikleri sıralayabilmeli
 291

 Hipertansiyon tedavisi ilkelerini, öncelikli ilaçların isimlerini

sayabilmeli
 Acil tedavi yapabilmeli

DavranıĢ
 Çocuklarda kan basıncının ölçülmesi alışkanlığının önemini
kavramalı
 Hiper çocukluk çağında görülebildiği bilincini çevresindekilere
öğretmeli

Ders adı : Çocukluk çağında üriner sistem infeksiyonu ne

zaman düĢünülür, yaklaĢım

AMAÇ: Öğrencilerin çocukluk çağı üriner sistem infeksiyonlarına

yaklaşımı öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Üriner sistem infeksiyonunu (ÜSİ) tanımlayıcı kriterleri
sayabilmeli
 Üriner sistem infeksiyonunun gelişme yollarını söyleyebilmeli
 ÜSİ için hazırlayıcı nedenleri sayabilmeli
 ÜSİ etkenlerini sayabilmeli
 ÜSİ nda koruyucu faktörleri söyleyebilmeli
 ÜSİ nda tanı yöntemlerini sayabilmeli (idrar tahlili, idrar kültürü,
görüntüleme)
 ÜSİ nın tedavi ilkelerini söyleyebilmeli
 ÜSİ nin izlem prensiplerini söyleyebilmeli

Beceri
 İdrar tahlili yapıp değerlendirebilmeli
 ÜSİ nunu tedavi edebilmeli

DavranıĢ
 ÜSİ na hazırlayıcı nedenleri ve erken tanısının önemi konusunda
çevresindekileri bilgilendirebilmeli
 292

Ders adı : Çocukta ne zaman üriner sistem taĢları

düĢünülmelidir?
AMAÇ : Öğrencilerin, çocuklarda üriner sistem taşları
konusunda bilgilenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Üriner sistem taşlarının klinik bulgularını sayabilmeli
 Üriner sistem taşı olan bir çocukta predispozan faktörleri
söyleyebilmeli
 Üriner sistem taşlarının analizinin önemli olduğunu
söyleyebilmeli
 Hiperkalsiürinin özelliklerini sayabilmeli
 Çocuklukta taş yapan hastalıkları sıralayabilmeli
 Taş oluşmasında idrarın özelliklerini söyleyebilmeli
 Taş oluşumuna yol açan hastalıkların tedavi metodlarını
sıralayabilmeli
 Taş oluşmasını engellemek için diyetin önemini söyleyebilmeli

Beceri
 İdrarda kristal aramayı bilmeli
 Taşların makroskopik yapısını tanıyabilmeli
 Taş oluşumunu engellemek için hastalara uygun diyet
önerebilmeli

DavranıĢ
 Toplumda bol sıvı alınmasının taş oluşumundan koruyuculukta
önemi, sentetik gıdaların ve tuzun zararları konusunda bilgilendirme
yapabilmeli

Ders adı : Enürezisli çocuğa yaklaĢım

AMAÇ: Öğrencileri enürezisli çocuğa yaklaşım konusunda

bilgilendirmek

HEDEFLER

Bilgi
 Enürezisi tanımlayabilmeli
 Enürezis ve enkontinans ayırım kriterlerini söyleyebilmeli
Enürezis nokturnalı hastada ayrıntılı anamnezin önemini
söyleyebilmeli
 293

 Enürezisli hastada fizik muayenenin önemini söyleyebilmeli

 Basit ve komplike enürezis nokturna ayırım kriterlerini sayabilmeli
 Nonfarmakolojik tedavi prensiplerini sıralayabilmeli
 Gerekli durumlarda kullanılacak ilaç tedavi prensiplerini
söyleyebilmeli

Beceri
 Normal miksiyon yapmayı demonstre edebilmeli
 Enürezis nokturnalı hastada ayrıntılı anamnez alabilmeli

DavranıĢ
 İdrar yapma alışkanlığının üriner sistem enfeksiyonları ve
enkontinans üzerine etkisi konusunda bilgilendirme yapabilmeli

Ders adı : Çocukta ne zaman tubulopatiler düĢünülür?

AMAÇ: Öğrencilerin, çocukluk çağında, renal tubuler (RT)

bozukluklar hakkında bilgi edinmeleri

HEDEFLER

Bilgi
 RT bozuklukların semptomlarını söyleyebilmeli
 Çocukluk çağında en sık görülen RT bozuklukları sayabilmeli
 Erken tanı ile kronik böbrek yetersizliğine gidişin önlenebildiği
RT bozuklukları söyleyebilmeli
 Tedavi ilkelerini söyleyebilmeli
 RT bozuklukların tanı kriterlerini sıralayabilmeli

Beceri
 Laboratuar sonuçlarını yorumlayıp tanı koyabilmeli
 Tanı koyarak veya şüphe ile uygun merkeze sevk edebilmeli

DavranıĢ
 Ailevi geçiş gösteren RT bozukluklar varlığında genetik danışma
için yönlendirebilmeli

Ders adı : Çocukta akut böbrek yetersizliğine yaklaĢım

AMAÇ : Öğrencilerin çocuklardaki akut böbrek

yetersizliklerinde tanı ve tedavi becerilerini kazanmaları
 294

HEDEFLER
 Aktif böbrek yetersizliği tanısı koyabilmeli
 Akut böbrek yetersizliği nedenlerini bilmeli
 Fizik muayene ve laboratuar bulgularına göre nedene yönelik
ayırıcı tanı ve tedavi yapabilmeli
 Hayatı tehdit eden acil komplikasyonları bilmeli
 Tedavi prensiplerini uygulayabilmeli

Ders adı : Çocuklarda dializ hangi koĢullarda gerekir?

AMAÇ: Öğrencilerin çocukluk çağında dializ ve çeşitleri hakkında

bilgilenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Akut periton dializ (APD) endikasyonlarını sayabilmeli
 APD için gerekli malzemeleri sıralayabilmeli
 APD uygulama prensiplerini söyleyebilmeli
 APD izleminde dikkat edilecek durumları söyleyebilmeli
 Komplikasyonları sıralayabilmeli
 Komplikasyonlara yaklaşımları söyleyebilmeli
 Hemodializ hakkında kısa bilgi söyleyebilmeli

Beceri
 Acil durumlarda APD uygulayabilmeli
 İleri izlem ve araştırma için uygun merkeze sevk edebilmeli

DavranıĢ
 APD nin acil ve hayat kurtarıcı bir işlem olduğunu bilerek uygun
merkezlerle işbirliği kurabilmeli

Ders adı : Senkop hikayesi olan çocuğa yaklaĢım

AMAÇ: Öğrencinin senkopun tanımını ve önemini bilmesi, ileri

tetkik gerektiren olguları yönlendirebilmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Senkopun tanımını söyleyebilmeli
 Senkop fizyopatolojisini söyleyebilmeli
 295

 Basit senkopta etyolojik faktörleri sayabilmeli

Beceri
 Basit ve atipik senkopu öykü ve klinik özellikleri ile
ayırdedebilmeli
 Senkop geçiren hastaya acil müdahale yapabilmeli
 İleri tetkik gerektiren olguları tanımlamalı ve ilgili merkezlere
yönlendirebilmeli

DavranıĢ
 Senkopun önemi ve ileri tetkik gereksinimi hakkında aileyi
bilgilendirmeli

Ders adı : Çocukta ateroskleroz ve doğumsal kalp hastalığı

geliĢmesi nasıl önlenir.

AMAÇ
Semptomlarını erişkin yaşta veren aterosklerozun aslında
çocukluk döneminde başladığını ve önlenebilir olduğunu; doğumsal kalp
hastalıklarının prevalansını azaltmak için neler yapılabileceği konusunda
öğrencileri bilgilendirmek

HEDEFLER
 Aterosklerozun genetik bir hastalık olduğunu ancak çevresel
faktörlerde yakından ilişkili olduğunu bilmeli
 Dietin aterosklerozdan korunmadaki önemini kavramalı
 Sigaranın ateroskleroz gelişiminde major bir faktör olduğunu
kavramalı
 Pasif içiciliğinde, aktif sigara içiciliği kadar önemli olduğunu
bilmeli ve ebeveynelerin çocukların yanında sigara içmemesi gerektiğini
bilmeli
 Doğumsal kalp hastalıklarının da genetik bir hastalık olduğunu ve
çevresel faktörlerden etkilendiğini bilmeli
 Doğumsal kalp hastalığını önlemeye yönelik olarak hamilelik
döneminde yapılması gerekenleri bilmeli
 Akraba evliliklerinin önemini kavramalı
 Hangi koşullarda yeni doğacak çocukta risk yükseliyor bilmeli
 Fetal ekokardiografinin önemini kavramalı
 296

Ders adı: Çocuklarda hızlı, düĢük ve düzensiz kalp atımı ne

zaman tehlikelidir?

AMAÇ: Öğrencinin ritim bozukluklarının tedavi indikasyonları ve

tedavileri hakkında bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Çocuk yaş grubunda kalp hızının yaşa göre alt ve üst sınırlarını
söyleyebilmeli
 Ritim düzensizliklerinin hangilerinin tetkik ve tedavi edilmesi
gerektiğini söyleyebilmeli
 Tanı ve ayırıcı tanıda kullanılan EKG yöntemlerini sayabilmeli
 Supraventriküler ve ventriküler taşikardide kullanılan ilaçları
sayabilmeli
 Acil durumlarda kullanılan uygun tedavi yöntemlerini
söyleyebilmeli ve kullanılan ilaçları sayabilmeli

Beceri
 Ritim bozukluklarına uygun yaklaşım yapabilmeli, acil durumları
ayırdedebilmeli, derhal değerlendirebilmeli ve doğru tedavi edebilmeli.

Ders adı : Akut romatizmal ateĢ (ARA) tanısı nasıl konur,

tedavi ve korunma

AMAÇ: Öğrencinin akut romatizmal ateş tanısı tedavisi ve

profilaksisi konusunda bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 A grubu  hemolitik streptokokların antijenik yapıları ve neden
oldukları enfeksiyonları söyleyebilmeli
 ARA‟nın majör, minör ve destekleyici bulgularını söyleyebilmeli
 ARA tanısını koyabilmeli
 Tedavi ilkelerini sayabilmeli
 ARA geçiren çocuğun prognozunu söyleyebilmeli

Beceri
 Mitral yetersizliği ve aort yetersizliği üfürümlerini
değerlendirebilmeli
 297

 EKG ve telegrafi ile miyokardit varlığını belirleyebilmeli

 ASO titresinin yüksek olmasının ne anlama geldiğini ve ARA
tanısındaki önemini değerlendirebilmeli
 Karditi olan ve olmayan ARA vakasının tedavi ve profilaksisini
uygulayabilmeli

DavranıĢ
 Gelişmiş ülkelerdeki gibi ülkemizde de ARA insidansını azaltmak
için 5-15 yaş grubundaki çocukları A grubu  hemolitik streptokok
enfeksiyonlarından korumanın önemli bir halk sağlığı sorunu olduğu
bilincinde olmalı

Ders adı: Çocuklarda hangi durumlarda kollajenozlar

düĢünülmelidir?

AMAÇ: Öğrencinin hangi semptom ve bulguların kollajen doku

hastalığını düşündürebileceği, tanı yaklaşımı, en sık rastlanan kollajen
doku hastalıklarından juvenil romatoid artrit (JRA)‟nın etyolojisi, kliniği,
sınıflandırılması, tanı, ayırıcı tanı ve tedavisi hakkında bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Kollajen doku hastalığı düşündürebilecek semptom ve bulguları
sayabilmeli
 Kollajen doku hastalığı düşünüldüğünde istenilecek laboratuar
tetkiklerini sayabilmeli
 JRA‟nın klinik bulgularını sayabilmeli
 JRA sınıflamasını söyleyebilmeli
 Kısaca tedavi yaklaşımını söyleyebilmeli

Beceri
 Kollajen doku hastalığı düşündürecek semptom ve bulguları olan
hastalarda zaman kaybetmeden ilgili laboratuar testlerini istemeli
 Laboratuar tetkiklerinin sonuçlarını değerlendirebilmeli
 Ayırıcı tanı yapabilmeli

Ders adı : Ġnfantil serebral parezi ne zaman düĢünülür,

yaklaĢım nasıl olmalıdır?

AMAÇ: Öğrencilerin infantil serebral pareziyi öğrenmesi

 298

HEDEFLER

Bilgi
 İnfantil serebral parezinin ülkemizde sık görülen ciddi bir
nörogelişimsel problem olduğunu söyleyebilmeli
 Hastalığın nedenlerini sıralayabilmeli etyolojide 3 major risk
faktörünü sayabilmeli
 İnfantil serebral parezinin klinik tiplerini sayabilmeli
 İnfantil serebral pareziye eşlik edebilen diğer MSS fonksiyon
bozukluklarını sayabilmeli
 İnfantil serebral parezinin erken belirtilerini sayabilmeli
 Ayırıcı tanıya girebilen hastalıkları sayabilmeli
 Tedavi yaklaşımının ilkelerini söyleyebilmeli

Beceri
 İnfantil serebral parezi tanısı koyduğu veya şüphelendiği hastaları
uygun merkeze
sevk edebilmeli

DavranıĢ
 Erken tanı ve rehabilitasyonun prognostik önemini bilmeli ve
etrafındakileri bilinçlendirmeli

Ders adı : Kronik konvülziyonlara (epilepsiler) yaklaĢım

AMAÇ: Öğrencilerin çocukluk çağı epilepsileri konusunda bilgi

kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Epilepsilerin çocukluk çağında görülme sıklığını söyleyebilmeli
 Etiyolojik sınıflama kriterlerini sayabilmeli
 Epileptik konvülziyon türlerini sayabilmeli ve klinik özelliklerini
söyleyebilmeli
 West sendromunun tanı kriterlerini sayabilmeli
 Epileptik konvülziyonları uyaran faktörleri söyleyebilmeli
 Ayırıcı tanıya giren non-epileptik olayların sık görülenlerini
sıralayabilmeli
 Epilepside tedaviye başlamanın ön koşullarını sayabilmeli
 Epilepsi türlerine göre birinci sırada tercih edilen ilaçları
söyleyebilmeli
 299

 Uzun süreli tedavide hasta ve hekim açısından uyulması gereken

kuralları sıralayabilmeli
 Epilepside medikal tedavi dışında diğer tedavi yöntemlerini
söyleyebilmeli
 Epilepsilerde prognozu ve buna etkili faktörleri söyleyebilmeli

Beceri
 Anamnez, klinik bulgu ile epileptik konvülziyon tanısı
koyabilmeli ve uygun merkeze sevk edebilmeli

DavranıĢ
 Çocuğu ve ailesini kronik bir bozukluk olan epilepsi konusunda,
uyaran faktörlerden kaçınma, tedaviye uyumun önemi konusunda
bilgilendirmeli

Ders adı : Nöromüsküler hastalığı olan çocuğa öncelikli

yaklaĢım

AMAÇ: Öğrencinin çocuk yaş grubunda en sık rastlanan

nöromusküler hastalıkların öğrenilmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Nöromusküler hastalıkların ortak klinik ve laboratuar bulgularını
sayabilmeli
 Akut polinöropatinin, tanı kriterlerinin sıralayabilmeli ve ayırıcı
tanısına giren durumların özelliklerini sıralayabilmeli
 Spinal müsküler atrofinin klinik bulgularını ve tanı yöntemlerini
sıralayabilmeli
 X‟e bağlı musküler distrofinin klinik bulgu ve tanı yöntemlerini
söyleyebilmeli
Süt çocuğunda en sık hipotoni nedenlerini sayabilmeli

Beceri
 Çocuklarda nöromusküler hastalıklarda ayırıcı tanı yapabilmeli

DavranıĢ
 Çocuklarda nöromüsküler hastalık ayırıcı tanısını yaparak bu
hastalık konusunda aileleri bilgilendirebilmeli
 300

Ders adı : Status epileptikus tanısı nasıl konur, öncelikli

nedenler ve yaklaĢım

AMAÇ: Öğrencinin status epileptikusun (SE) tanımı, acil tedavi

yaklaşımı ve nedenlerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 SE tanımını yapabilmeli
 SE etyolojisini söyleyebilmeli
 SE‟ da acil tedavi yaklaşım ilkelerini sayabilmeli
 SE‟ da gerekli laboratuar yöntemlerini sıralayabilmeli
 SE‟ da idame tedavi prensiplerini sayabilmeli

Beceri
 SE de acil tedavi yapabilmeli
 SE de idame tedavisini düzenleyebilmeli

DavranıĢ
 Status epileptikus acil yaklaşımı konusunda etrafındakileri
bilgilendirebilmeli

Ders adı : Konvülsiyon video gösterisi

AMAÇ: Öğrencilerin konvülsiyon tiplerinin öğrenmesini sağlamak

HEDEFLER

Bilgi
 Değişik konvülsiyon tiplerinin özelliklerini sıralayabilmeli
 Değişik konvülsiyonların klinik özelliklerini sayabilmeli

Beceri
 Farklı konvülsiyonları tanıyabilmeli

DavranıĢ
 Farklı konvülsiyonların ayırıcı tanısını yapıp çevresindekileri
bilgilendirmeli
 301

Ders adı : Genetik hastalıkların tanı yöntemleri

AMAÇ: Öğrencilerin tek gen ve kromozom hastalıklarının

tanısında kullanılan genetik testlerin endikasyonlarını öğrenmeleri

HEDEFLER

Bilgi
 Direkt ve indirekt yöntemlerle moleküler tanının anlamını
söyleyebilmeli
 Moleküler tanıda günümüzde kullanılan yöntemleri sayabilmeli

Beceri
 Kromozom analiz yöntemleri ve karyotip örneklerinin
yorumlayabilmeli
 Genetik test sonuçlarını içeren raporları yorumlayabilmeli

DavranıĢ
 Genetik hastalıklar için riskli aileleri genetik testler için doğru
olarak ve zamanında bilgilendirebilmeli

Ders adı: Dismorfik çocuk ve ailesine yaklaĢım

AMAÇ: Öğrencinin konjenital anomalilerin tanımlanması ve

tipleri, etiyolojide rol oynayan genetik faktörler,yineleme risklerini
öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Dismorfolojiyi ve dismorfik çocuğu tanımlayabilmeli
 Teratojenlerin malformasyon oluşturma risklerini sayabilmeli
 Yapısal anomalilerin tiplerinin özelliklerini (malformasyon,
deformasyon, disrupsiyon, displazi ve sekanslar) söyleyebilmeli
 Konjenital malformasyonların etiyolojilerini sıralayabilmeli
 Konjenital malformasyonların sıklığını söyleyebilmeli
 Malformasyon sendromlarını sıralayabilmeli ve örnek verebilmeli
 Asosiasyonun özelliklerini söyleyebilmeli ve örnek gösterebilmeli
 Korunma ve tedavi ilkelerini sayabilmeli
 302

Beceri
 Konjenital anomalilerin değişik tiplerini tanıyabilmeli

DavranıĢ
Konjenital malformasyonların oluşumu ,sıklığı ve nedenleri ile
ilgili bilgileri ailelelere anlatabilmeli
 Çevresini korunma yönünden bilgilendirebilmeli

Ders adı : Genetik hastalıklardan korunma – prenatal tanı

AMAÇ : Öğrencinin genetik hastalıklar için riskli aile ve
toplumlarda prenatal tarama ve tanı testleri konusunda bilgi, beceri ve
tutum kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Genetik hastalıkların tanısı için uygulanan tarama testlerini ve
anlamlarını söyleyebilmeli
 Erken prenatal evrede tanınabilen genetik hastalıkları sayabilmeli
 Genetik hastalık için riskli gebeleri söyleyebilmeli
 Fetal doku eldesi için uygulanan yöntemleri sayabilmeli
 Fetal dokularda uygulanan testleri (biyokimyasal, moleküler ve
sitogenetik) ve değerlendirilmesini söyleyebilmeli
 Hasta fetusa yaklaşımı söyleyebilmeli

Beceri
 Prenatal tanı endikasyonlarını, farklı risk gruplarında uygulanması
gereken testlerin adlarını bilerek, aileye yöntemler ve testler ile ilgili
bilgileri aktarabilmeli

DavranıĢ
 Genetik hastalıkların prenatal tanısının topluma ve aileye
getireceği yarar ve/veya sorunları tartışabilmeli

Ders adı : Mental geriliği olan çocuğa genetik yaklaĢım

AMAÇ: Öğrencinin mental geriliği olan çocuğa yaklaşımı

öğrenmesi
 303

HEDEFLER

Bilgi
 Mental geriliği olan çocuğun anamnezinde dikkat edilmesi gerekli
durumları sayabilmeli
 Mental geriliği olan çocuğun nörolojik muayene özelliklerini
sıralayabilmeli
 İstenmesi gereken incelemeleri sırası ile söyleyebilmeli
 Tedavi yaklaşımının ilkelerini sayabilmeli

Beceri
 Mental geriliği olan çocuğu değerlendirebilmeli
 Mental geriliği olan çocukta iyi anamnez alabilmeli
 Mental geriliği olan çocuğun nörolojik muayenesini yapabilmeli

DavranıĢ
 Mental geriliğin kronik bir sorun olduğunu bilerek hastaları
sürekli izleme ve eğitimin önemi konusunda çevresindekileri
bilgilendirmeli

Ders adı : Anne ve çocuk iliĢkisi

AMAÇ: Öğrencilerin bireyin bedensel olduğu kadar ruhsal

gelişiminin de en önemli dönemeçlerinden olan erken çocukluk hakkında
bütüncül bir bakış açısına sahip olmalarını sağlamaktır.

HEDEFLER

Bilgi
 Anne-çocuk ilişkisinin ilk toplumsal ilişki olduğunu
söyleyebilmeli
 Anne-bebek ilişkisinin daha sonra kurulacak toplumsal ilişkilere
bir model oluşturduğunu söyleyebilmeli
 Bebeğin çevresiyle kurduğu ilişkide kendine özgü geliştirdiği
gülme, yabancıya tepkinin ilk simgesel tavır olan “hayır” eylemi
olduğunu söyleyebilmeli
 Kişiliğin gelişiminin bütünlüğünün olgunlaşma süreci (bireyin
genetik yapısından kaynaklanır) ve gelişim süreci (bireyin çevresiyle
ilişkilerinden kaynaklanır) ile birlikte olduğunu söyleyebilmeli
 İki yaşına doğru motor etkinliğin bütünüyle gelişimi ile ilk
ayrılma-bireyleşme dönemi başladığını söyleyebilmeli
 304

Ders adı : Adolesan dönemi ruhsal geliĢimi ve sorunları

AMAÇ: Öğrencilerin bireyin bedensel olduğu kadar ruhsal

gelişiminin de en önemli dönemeçlerinden olan ve ergenlik dönemleri
hakkında bütüncül bir bakış açısına sahip olmalarını sağlamaktır.

HEDEFLER

Bilgi
 Yaşamın ikinci ayrılma-bireyleşme dönemi olan “ergenlik”
(adolesans) bedensel ve ruhsal değişimlerin ve dönüşümlerin yoğun
olduğu bir dönem olmasının yanı sıra, toplumsal ve hukuki boyutları da
olan bir süreç olduğu söyleyebilmeli
 Ergenin bu dönemde gelişen, değişen, cinsel açıdan olgunlaşan ve
üreme kapasitesine sahip hale gelen yeni bedenine alışmak zorunda
olduğunu söyleyebilmeli
 Cinsel gereksinimlerini gerçekleştirmenin, kendine cinsel eş
seçmenin, cinsel doyum yaşamak gibi bireysel bir boyutu olsa da,
evlenmek, çocuk sahibi olmak gibi toplumsal içeriği olan bir durum
olduğunu söyleyebilmeli
 Bu dönemin gelecek ile ilgili önemli kararlar (meslek seçimi,
ailede ayrılım) alındığı bir dönem olduğunu söyleyebilmeli

Ders adı : Kronik ve fatal hastalıkların çocuğa etkisi ve

yaklaĢımı

AMAÇ: Öğrencinin çocuk liason-konsültasyon psikiyatrisi

kapsamında, hastanın yaşına ve hastalığın tipine göre hasta çocuk ve
hasta ailesi psikolojisini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Çocuğun yaşına göre hastalıktan etkilenme özelliklerini
söyleyebilmeli,
 Hastalığın tipine göre çocuğun hangi açılardan etkileneceğini ve
ortaya çıkan problemlerle nasıl başa çıkılacağını söyleyebilmeli
 Hasta ailesinin geçirdiği yaş aşamalarını sayabilmeli
 Hasta çocuk ya da ailesinde ortaya çıkan tepkilerle başa çıkma
yollarını sayabilmeli
 305

Beceri
 Hasta çocuk ve ailesine empati yapabilmeli

Ders adı : Çocuklarda fatal hastalıklar ve doktor psikolojisi

AMAÇ: Öğrencinin çocuk liason-konsültasyon psikiyatrisi

kapsamında çocuklarda ölüm psikolojisini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Çocuğun gelişimine göre ölümcül hastalık konusundaki
tepkilerini sayabilmeli
 Ölümcül hastalık karşısında hastanın geçirdiği duygusal aşamaları
sayabilmeli
 Ölümcül hastanın geçirdiği duygusal aşamalarda neler
yapabileceğini anlatabilmeli
 Doktorun çocuğun ölümünden sonraki sorumluluklarını
sayabilmeli

DavranıĢ
 Ölüm psikolojisi yaşayan çocuk ve ailenin durumunu
anlayabilmeli

Ders adı : Organik semptomlarla seyreden ruhsal kaynaklı

bozukluklara yaklaĢım

AMAÇ: Öğrencinin fiziksel şikayetlerle getirilen ve hiçbir organik

neden bulunamayan, temelde ruhsal kaynaklı olan bozuklukların
nedenlerini ve tedavi yaklaşımını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Çocuklar fiziksel belirtilerle seyreden ruhsal kaynaklı
bozuklukları sayabilmeli
 Çocuklarda ruhsal kaynaklı bozukluklara yaklaşım prensiplerini
sayabilmeli
 Ruhsal kaynaklı bozukluklarda kullanılabilen ilaçların doz, süre
ve yan etkilerini anlatabilmeli
 306

Beceri
 Erken tanı gerektiren çocukluk çağı psikiyatrik sorunlarda ayırıcı
tanı yapabilmeli

6- DENĠZ VE SUALTI HEKĠMLĠĞĠ ANABĠLĠM DALI

Ders adı: Sualtı hekimliği

AMAÇ: Öğrencilerin dalış sırasında meydana gelen fizyolojik

değişiklikleri,dalış için sağlık raporu verirken nelere dikkat
edileceği,dekompresyon hastalığı ve barotravmaların etyolojisi,tanısı ve
tedavileri konusunda bilgi ve beceri kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Dalış sırasında ortam basıncının atışı ve azalması ile ilgili olan
fizik kuralları bilmeli.
 Dalış sırasında meydana gelen fizyolojik değişikliklerin etkilerini
söyleyebilmeli.
 Dalış için sağlık raporu verilirken hangi tetkiklerin isteneceğini
sayabilmeli.
 Dalış için sağlık raporu verirken uygulanacak muayene
yöntemlerini sayabilmeli.
 Dalabilir raporu verirken dalışa engel olan kesin ve göreceli
kontrendikasyonları sayabilmeli.
 Dekompresyon hastalığı etyolojisini söyleyebilmeli.
 Dekompresyon hastalığının semptomlarını ve klinik bulgularını
sayabilmeli.
 Dekompresyon hastalığında transfer için yapılması gerekenleri
söyleyebilmeli.
 Barotravmaların etyolojisini söyleyebilmeli.
 Barotravmaların hangi sistemleri etkilediğini sayabilmeli.
 Orta kulak barotravmalarının semptom ve klinik bulgularını
sayabilmeli.
 Sinüs barotravmalarının semptom ve klinik bulgularını
sayabilmeli.
 Maske ve gastro intestinal sistem barotravmalarının semptom ve
klinik bulgularını sayabilmeli.
 Akciğer barotravmalarının semptom ve klinik bulgularını
sayabilmeli.
 307

 Gaz embolizminde transfer için yapılması gerekenleri

sayabilmeli.

Beceri
 Dalış için sağlık muayenelerini yapabilmeli
 Dekompresyon hastalığının tanısını koyabilmeli
 Dekompresyon hastalığının acil medikal tedavisini yapabilmeli.
 Ortakulak,sinüs barotravmalarının tanını koyabilmeli ve
tedavisini yapabilmeli.
 Akciğer barotravmalarının tanısını koyabilmeli.
 Akciğer barotravmalarından gaz embolizminin acil medikal
tedavisini yapabilmeli.
 Tehlikeli deniz canlıları ile olan yaralanmalarda ilk yardım
tedavisini uygulayabilmeli.
 Akciğer çıkış barotravmalarından gaz embolizminin acil tanı ve
tedavi gerektirdiğini kavramalı

DavranıĢ
 Dalış eğitimleri öncesinde sağlık muayenesinin gerekliliği
konusunda dalış yapacak kişileri ve kuruluşları ikna edebilmeli.

Ders adı: Hiperbarik tıp: hiperbarik oksijen tedavisi

AMAÇ: Öğrencilerin hiperbarik oksijen tedavisinin (HBO) ne

olduğunu, fiziksel ve fizyolojik esaslarını, endikasyon, kontrendikasyon
ve yan etkilerini öğrenmeleri.

HEDEFLER

Bilgi
 Hipoksi ile seyreden ve organ veya hayatı tehdit eden
hastalıklarda HBO‟in hangi mekanizmalar ile etkili olduğunu
söyleyebilmeli.
 Hangi hastalıklarda mutlaka HBO tedavisi gerektiği, hangilerinde
mortalite ve morbiditeyi düşürdüğü, hangilerinde yardımcı tedavi olarak
kullanıldığını bilmeli.
 HBO‟in akut ve kronik endikasyonlarını, kontrendikasyonlarını
ve yan etkilerini, istenmeyen etkilerden kaçınmak için yapılması
gerekenleri sayabilmeli.
 Hiperbarik tıp konusunda diğer branşlarla yapılan tedavi protokol
ve algoritmalarını tanımalı.
 308

Beceri
 HBO endikasyonu taşıyan bir hastayı tanımayı ve hiperbarik tıp
uzmanlarına sevketmeden önce ilk yapılacakları kavramalı.

DavranıĢ
 Hiperbarik oksijen tedavisi etiğini öğrenmeli.
 HPO tedavisi uygulamalarını hiperbarik tıp uzmanlarının yapması
gerektiğini, endikasyon dışı uygulamalardan kaçınmayı ve böyle
uygulamaları yapmaya çalışanları engelleyici tavır koymayı öğrenmeli

Ders adı: Basınç odası (uygulama)

AMAÇ: Öğrencilerin basınç odası türlerini, hiperbarik oksijen

tedavisi uygulanmasını ve güvenlik önlemlerini öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Hastaya %100 oksijen solutmanın prensiplerini söyleyebilmeli.
Tek ve çok bölmeli basınç odası türlerini, bunların birbirine göre
avantajlı ve dezavantajlı yönlerini sayabilmeli.
 Hiperbarik oksijen tedavisi uygulanmasında hava ve oksijen
kaynaklarını, tedavinin minimum ve maksimum basınçlarını
söyleyebilmeli.
 Uygulamanın hasta dışı nedenlerle ortaya çıkabilecek yan etki ve
komplikasyonlarını sıralayabilmeli.
 Tedavide uygulanan güvenlik önlemlerini sayabilmeli.

Beceri
 Hastaya %100 oksijen solutabilmeli.
 Oksijen devrelerini ve bunlar ile en fazla hangi yüzdede oksijen
solutulabileceğini kavramalı.

DavranıĢ
 Hiperbarik oksijen tedavisinin bir çok ciddi hastalıkta yaşam
kurtarıcı bir tedavi olduğunu kavramalı.
 309

7- DERMATOLOJĠ ANABĠLĠM DALI

Ders adı: Derinin yapısı ve iĢlevleri

AMAÇ: Öğrencilerin “deri” denen organın fizyolojik, patolojik,

sosyal ve felsefi olarak önemini algılamaları, elde edecekleri
bilgileri, genel tıpta kullanabilmeleri.

HEDEFLER

Bilgi
 Derinin bütün iç organları çevreleyen, iç ve dış dünya barajını ve
iletişimini oluşturan bir organ olduğunu söyleyebilmeli
 Derinin fizyolojik değişmelerle kişiliğimizi, tekliğimizi,
farklılığımızı oluşturduğunu bilmeli
 Derinin patolojik değişimlerle iç organlardaki rahatsızlıkları
yansıttığını bilmeli
 Deride gözle görülen ya da mikroskopik olarak saptanan
patolojik değişimlerin adları ve hastalıklarla bağlantılarını (elemanter
lezyonları) sayabilmeli

Beceri
 Patoloji raporlarında okuyacakları deri değişimlerini
değerlendirmeli
 Görülen deri belirtilerinin histopatolojik görünümü hakkında
bilgi sahibi olmalı
 Patolojik yapı ile klinik deri hastalıkları arasında bağlantı
kurabilmeli.
 Deri belirtileri hakkındaki yanlış ve halk arasındaki yaygın
bilgileri değerlendirebilmeli.

DavranıĢ
 Derinin önemi, uygulamada gereken dikkatin verilmesi
gerektiğini benimsemeli

Ders adı: Yüzeyel mantar hastalıkları

AMAÇ: Öğrencilerin çok sık karşılaşılan bir hastalık grubu olan

yüzeyel mantar hastalıklarının tanı ve tedavisini öğrenmesi
 310

HEDEFLER

Bilgi
 Yüzeyel mantar hastalıklarının bulaşma yollarını sayabilmeli.
 Yüzeyel mantar hastalıklarının tiplerini sayabilmeli.
 Yüzeyel mantar hastalıklarının görülme yaşlarını sayabilmeli.
 Yüzeyel mantar hastalıklarının tanı yöntemlerini bilmeli.
 Yüzeyel mantar hastalıklarının oluşumunu kolaylaştıran nedenleri
söyleyebilmeli.
Yüzeyel mantar hastalıklarının tedavi yöntemlerini söyleyebilmeli.
 Sistemik antifungal ilaçların yan etkilerini bilmeli.
 Nativ preparatın kolay uygulanabilir bir yöntem olduğunu bilmeli.

Beceri
 Yüzeyel mantar hastalıklarına klinik olarak tanı koyup, çok yaygın
tutulumu olmayanları tedavi edebilmeli.
 Nativ preparat hazırlayabilmeli.
 Şiddetli olgular dışında kalan mantar hastalıklarını tedavi
edebilmeli.
 Yaygın mantar enfeksiyonları ile karşılaştığında immünsupresyon
ile ilişki olabildiğini kavramalı

DavranıĢ
 Mantar infeksiyonlarının bulaşma yolları konusunda toplumu
eğitebilmeli.

Ders adı: Paraziter dermatozlar

AMAÇ: Öğrencilerin “ Paraziter Dermatozlar”ın derideki etkileri,

klinik belirtileri, tedavi ve korunma konularında bilgi, beceri ve
davranış kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Gale (=Skabies) etkenini söyleyebilmeli
 Klinik belirtilerin iki grupta toplandığını, birinci grup Spesifik
lezyonlar olup hastalık için özel belirtilerin sillon ve vesikul perle‟e
olarak iki grupta toplandığını, ikinci grup lezyonların ise non-spesifik
ve polimorf olduğunu söyleyebilmeli
 Lezyonların vücutta yerleşim yerlerini; kadın, erkek ve çocuktaki
özel yerleşimi saymalı, sırtta hastalığın görülmediğini söyleyebilmeli.
 311

 İnkübasyon süresini bilmeli

 Kaşıntının subjektif belirti olduğunu ve bunun antihistaminik ve
kortikosteroid tedavilerine cevap vermemesinin önemli bir bulgu
olduğunu bilmeli
 Sarcoptes scabei sayısının 12-20 olması gerektiğini bilmeli
 Gale‟de tedavi prensipleri ve çeşitli tedavi ajanlarını
söyleyebilmeli
 İmmünite bırakmadığını söyleyebilmeli
 Norveç Gale‟nin klasik Gale‟den klinik farkını söyleyebilmeli
(eritrodermi görülmesi)
 Pedikuloz etkenlerini bilmeli
 Pedikuloz‟da değişik tiplerin yerleşim yerleri, klinik belirtileri
ve
bulaşma şekillerini söyleyebilmeli (Pediculosis capitis,
P.Corporis, P.Pubis (Morpion))
 Pedikulozda tedavi ilkelerini söyleyebilmeli
 İmmünite bırakmadığını bilmeli
 Leishmania‟nın Türkiye‟ de bazı bölgelerinde nadir olmadığını
bilmeli
 Leishmania cutis‟in (=şarkçıbanı) etkeni, rezervuarı, taşıyıcısını
söyleyebilmeli
 İnkübasyon süresinin değişken ve uzun olduğunu bilmeli
 Leishmania‟nın klinik tipleri ve yerleşim yerlerini sayabilmeli
 Leishmania seyri, komplikasyonları, tedavisi ve korunma
yollarını sayabilmeli
 Leishmania‟nın immünitede klinik tiplere bağlı değişiklik
gösterdiğini söyleyebilmeli
 Çeşitli çok sayıda hayvanların sokması yada ısırması ile barsak
parazitlerin yaptığı dermatozlar ve tedavi prensiplerini sayabilmeli

Beceri
 Gale, pedikuloz, leişmania klinik belirtilerinden ve anemnezden
tanıya gidebilmeli
 Gale, pediküloz, leişmania ve barsak parazitlerinin pratik
uygulanabilecek laboratuvar tetkiklerini uygulayabilmeli
 Uygun tedavi seçeneğini saptayıp reçete düzenleyebilmeli

DavranıĢ
 Paraziter dermatozlardan korunma ve mücadelenin önemini
kavrayabilmeli
 Leishmania cutis‟de skatris üstünde ilerki senelerde deri kanseri
gelişebileceğini kavramalı
 312

Ders adı: Büllü hastalıklar

AMAÇ: Öğrencilerin büllü hastalıkların etyolojisi, klinik

belirtileri, ayırıcı tanıları ve tedavileri konusunda bilgi ve beceri
kazanmaları.

HEDEFLER

Bilgi
 Büllü Hastalıkların etyopatogeneze göre tasnifini söyleyebilmeli
 Kalıtsal olanlar, immünolojik bozukluklara bağlı olarak
gelişenler ve nedeni bilinmeyen büllü hastalıklar arasındaki klinik
farklılıkları söyleyebilmeli
 Kalıtsal olan epidermolizis büllozalarda, diğer hamileliklerde
aynı olayların tekrarlamaması için aileyi uyarma, korunma ve erken
tanının önemini söyleyebilmeli
 İmmunolojik bozukluğa bağlı olarak gelişen hastalıklarda, klinik
ve laboratuvar (immunfloresan bulguların) farklılıklarının tanı
koymadaki önemini söyleyebilmeli
 Büllü hastalıkların tedavisinde kullanılacak ilaçları ve hastalık
aktivasyonlarında alınması gereken önlem ve uygulanacak tedavi
ilkelerini sayabilmeli
 Büllü hastalıklarda, özellikle immunolojik bozukluğa bağlı
olarak gelişenlerde kullanılan kortikosteroid ve sitostatiklerin kullanım
ilke ve yan etkilerini sayabilmeli

Beceri
 Büllü hastalıkların muayenesi sonucu hangi sınıfa girebileceğini
kabaca bilmeli.
 İstenen immunfloresan laboratuvar bulgusunu
değerlendirebilmeli.
 Epidermolizis bülloza gibi kalıtsal olanlarda, yeni doğacak çocuk
için tanıya yönelik istenmesi gereken tetkikleri ve alınması gereken
önlemleri bilmeli.

DavranıĢ
 Epidermolizis büllozaların kalıtsal olması nedeniyle önemli bir
sağlık sorunu olduğu bilmeli ve hastaların ebeyinleri bu konuda
aydınlatmalı ve gerekli yerlere yönlendirmeli.
 İmmunolojik bozukluğa bağlı olarak gelişen veya nedeni
bilinmeyen büllü hastalıklarda, hastaların dermatoloji kliniklerine
yönlendirilmesini sağlamalıdır.
 313

Ders adı: Bakteriyel deri hastalıkları

AMAÇ: Öğrencilerin bakteriyel deri hastalıklarının etkenleri,

tanısı ve tedavisi konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Sistemik infeksiyon yapmayan, deri lezyonları ile seyreden
bakteriyel deri hastalıklarının etkenlerini sayabilmeli.
 Streptokoklara bağlı deri hastalıklarının bazılarında, kültür
yapılacak örnek alınamayacağı için klinik olarak tanı koyabilmeli ve
tedavi edebilmeli.
 Streptokok tedavisinde penisilinin yararını ve komplikasyonlarını
söyleyebilmeli.
 İmpetigolu hastalarda bulaşıcılık yönünden aile taraması ve
tedavisinin yapılması gerektiğini bilebilmeli.
 Stafilokoklara bağlı deri hastalıklarında etkenin giriş ve yerleşim
yerini söyleyebilmeli.
 Hayatı tehdit eden stafilokok infeksiyonlarının acil tedavi
gerektirdiğini bilebilmeli.
 Şarbon hastalığının etkenini, bulaşma yolunu ve ihbarı mecburi
hastalık olduğunu bilebilmeli.
 Şarbonda aile taramasının gerekli olduğunu söyleyebilmeli.
 Şarbona ait deri lezyonlarında kültür materyali alınırken dikkatli
olunması gerektiğini bilebilmeli.
 Eritrazma ile Tinea Korporis‟in etkeninin ve tedavisinin farklı
olduğunu, ancak klinik olarak karıştırılabileceğini söyleyebilmeli.
 Bakteriyel infeksiyonlarda kullanılan topikal solusyonların
isimlerini, reçete yazılışlarını ve kullanım şekillerini sayabilmeli.
 Topikal uygulanan antibiotiklerin isimlerini, varsa yan etkilerini
sayabilmeli.

Beceri
 Streptokok infeksiyonlarının klinik olarak ayırdını ve tedavisini
yapabilmeli.
 Stafilokok infeksiyonlarının ayırıcı tanısını ve tedavisini
yapabilmeli.
 Streptokok infeksiyonlarında kültür materyali alınamayacağı için
gerekli tedavisini hemen uygulayabilmeli.
 314

DavranıĢ
 Bakteriyel deri hastalıklarının bulaşmasında deride bulunan
sıyrık, başka bir infeksiyon odağı veya kesinin önemli rol oynadığını
bilmeli ve hastalara bunu anlatmalı.
 Bulaşıcı olan tiplerini bilmeli ve bu durumda aileyi
bilgilendirebilmeli.
 Aynı zamanda kreş, okul vb. kurumlarda tedbir alınması için
aileyi ikna edebilmeli.
 İhbarı zorunlu hastalıkları, ilgili birimlere bildirebilmeli.

Ders adı: Sifilis dıĢı veneryen hastalıklar ve HIV

enfeksiyonunun deri bulguları

AMAÇ: Öğrencinin veneryen hastalıkların ve büyük çoğunlukla

deri bulgusu gösteren HIV enfeksiyonu hakkında bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 HIV enfeksiyonunun deri bulgularının tanısında hangi
parametrelerin geçerli olduğunu söyleyebilmeli (beklenen dışında yaş
grubu, beklenen dışında yerleşim ve klinik seyir, sık tekrar, tedaviye
direnç)
 Sifiliz başta olmak üzere herhangi bir veneryen hastalığı olanda
HIV testi de istenmesi gerektiğini kavramalı

Ders adı: Ekzema

AMAÇ: Öğrencinin dermatolojinin sık rastlanan hastalıklarından

ekzemayı tanıyabilmesi, kontakt ekzema ve atopik ekzemanın başlıca
özelliklerini ve tedavi prensiplerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Ekzemanın kontakt ekzema ve atopik ekzema diye iki büyük
grupta incelendiğini söyleyebilmeli
 Kontakt ekzemanın iritan ve alerjik tiplerini, klinik özelliklerini,
oluşum mekanizmalarını sayabilmeli
 Ekzema-psoriasis-tinea ayırımını klinik olarak yapabilmeli
 En sık el ekzeması görüldüğünü, el ekzemasının mesleğe bağlı
gelişen dermatozlar içinde de en sık görüldüğünü söyleyebilmeli
 315

 Alerjik kontakt ekzemanın tanı testi olan ve dermatoloji

uzmanlık alanına giren patch testin (yama testi) prensiplerini
söyleyebilmeli
 Atopik ekzemanın klinik özelliklerini, yaşa göre hangi
lokalizasyonlarda görüldüğünü, atopik derinin özelliklerini
söyleyebilmeli
 Sulantılı veya kuru dönem ekzema lezyonlarında tedavi
yaklaşımını öğrenmeli
 Topikal kortikosteroid kullanma ilkelerini söyleyebilmeli

Beceri
 Ekzemalı her olguda kontakt ekzema ve atopik ekzemayı akla
getirebilmeli
 En sık ev hanımlarında görülen iritan kuru tip el ekzemasını
tedavi edip idame tedavisini düzenleyebilmeli
 Yaşa göre belli lokalizasyonlarda görülen atopik ekzemalı
olguları tanıyabilmeli
 Deri kuruluğunu tedavi edebilmeli
 Topikal kortikosteroidleri güçlerine göre ayırabilmeli

DavranıĢ
 Akut, sulantılı, inflame veya sekonder infekte görünümlü
ekzemalı olguları bir dermatoloji merkezine yönlendirmeli
 Alerjik kontakt dermatit şüphesi bulunan hastaları yama testi
uygulanan bir dermatoloji merkezine yönlendirmeli
 Hastalara el ekzemasından korunma ilkelerini öğretebilmeli

Ders adı: Akne vulgaris ve rozasea

AMAÇ: Öğrencinin akne vulgaris ve rozaseanın tanı, nedenleri,

tedavi yöntemlerini ve özellikle ülkemizde yaygın olarak kullanılan
hatalı yöntemleri ve lokal kortikosteroid kullanımının
komplikasyonlarını öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Klinik tablo ve elementer belirtilerini söyleyebilmeli.
Klinik açıdan non-enflamatuar (komedon tipleri ve papül) ve
enflamatuar (papül, püstül, kist, nodül) ayırımını, kalan izler (noktasal,
derin atrofik, hipertrofik) ayırımlarını yapabilmeli
 Hormonal, psişik, genetik faktörlerin çok sık rastlanan nedenler
olmadığını söyleyebilmeli
 316

 Temizlik malzemelerinin koruyucu ya da tedavi edici olmaktan

çok artırıcı etkilerini, yine mekanik temizliğin neden zararlı olduğunu
söyleyebilmeli
 Klinik tabloya göre tedaviye nasıl başlanacağını, sistemik
tedavinin ne zaman ve nasıl yapılması gerektiğini söyleyebilmeli

Beceri
 Yanlışlardan nasıl kaçınması gerektiğini kavramalı
 Hangi tip aknede nasıl bir yöntem seçileceğini anlamalı
 Hangi şartlarda profesyonel destek gerekeceğini bilmeli

DavranıĢ
 Ruhsal ve bedensel izler bırakmasının önlenmesi gerekliliğini,
kötü uygulama yoluyla hasta sömürüsüne çok açık bir konu olduğunu
ve bunun çok yaygın olarak uygulanmakta olduğunu kavramalı
 Rozaseada lokal kortizon kullanımından kaçınmayı, nasıl
kolayca tanınacağını, antimikotik uygulamaya cevap verdiğini kavramalı

Ders adı: Ġlaç erupsiyonları

AMAÇ: Öğrencilerin ilaç erupsiyonlarının tanısı ve tedavisi

konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 İlaç erupsiyonlarının en sık görülen tiplerini sayabilmeli.
 İlaç erupsiyonlarının hayatı tehdit etmesi bakımından önemini
bilebilmeli.
 Neden olan immunolojik ve non immunolojik mekanizmaları
sayabilmeli.
 Erupsiyon tipleri ve neden olması muhtemel ilaçlar arasında
klinik bağlantıyı kurabilmeli.
 İlaç erupsiyonlarında laboratuvar tetkiklerin kısıtlılığını bilmeli.
 İlaç erupsiyonları ile karışabilecek hastalıkları ayırd edebilmeli,
gerektiğinde istenecek laboratuvar tetkiklerini sayabilmeli

Beceri
 Dermatolojik muayene sonucu ilaç erupsiyonunu tanıyabilmeli
 Hayatı tehdit eden durumlarda acil kortizon tedavisini
yapabilmeli.
 Hastayı acil müdahaleden sonra yataklı kuruma yönlendirebilmeli.
 317

DavranıĢ
 Reçetesiz ilaç kullanımının sağlık politikası sorunu olduğunu
bilmeli ve hastaları reçetesiz ilaç kullanmama konusunda ikna
edebilmeli.
 Neden olan ilacı saptadıktan sonra hastayı bu ilacı bir daha
kullanmaması gerektiği konusunda bilgilendirebilmeli

Ders adı: Ürtiker-anjioödem

AMAÇ: Öğrencinin ürtiker ve anjioödeme tanı koymayı, akut ve

kronik hastalık farkını, tedavi yaklaşımlarını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Ürtiker / anjioödemin oluşum mekanizmasını, immunolojik ve non-
immunolojik sebepleri olduğunu bilmeli
 Histamine bağlı gelişen bu reaksiyonların anafilaksi-şok riski
taşıdığını bilmeli
 Ürtiker / anjioödemin klinik özelliklerini bilip tanı koyabilmeli
 Quincke ödemi ile herediter anjioödem arasında tedavi yaklaşım
açısından farklılık olduğunu bilmeli
 Fiziksel ürtiker tiplerini sayabilmeli
 Ürtiker / anjioödemin tiplerine ve şiddetine göre tedavi yaklaşımını
söyleyebilmeli
 Gıda ve ilaçlara bağlı olarak gelişebilen immunolojik ürtiker
tanısında alerjik deri testlerinin çok değerli olmadığını öğrenmeli
 Kontakt ürtiker ve lateks alerjisi kavramlarını ve önemini öğrenmeli
 Antihistaminiklerin etki mekanizmasını, sedatif ve non-sedatif
ayırımını öğrenmeli
 Terfenadin ve astemizol türevi ilaçların ciddi ilaç etkileşimi riski
taşıdığını bilmeli

Beceri
 Akut ürtiker / anjioödeme acil müdahale edebilmeli
 Fiziksel ürtikerin en sık görülen tipi olan dermografizmi
tanıyabilmeli

DavranıĢ
 Larinks ödemi riski taşıyan akut ürtiker / anjioödemli olgulara ilk
müdahaleyi yaptıktan sonra gereğinde entübasyon yapılabilecek bir
merkeze göndermeli
 318

 Kronik ürtikeri ileri tetkik için bir dermatoloji birimine

yönlendirmeli
 Ürtiker tanısında alerjik deri testlerinin fazla önem taşımadığını
bilip hastaları teste yönlendirmemeli, bu açıdan gerekirse bir uzman
dermatoloğun görüşünü almalı
 Ürtikerde hiposensitizasyonun (immunoterapinin) bir tedavi
seçeneği olmadığı konusunda hastaları bilgilendirmeli
 Özellikle sağlık alanında çalışanları latekse bağlı kontakt ürtiker
gelişimi konusunda uyarmalı
 Terfenadin ve astemizol gibi antihistaminiklerin eritromisin,
ketokonazol gibi ciddi ilaç etkileşimi riski taşıyan ilaçlarla kombine
edilmemesini sağlamalı

Ders adı: Deri ekleri hastalıkları (Saç, tırnak, ekrin ve apokrin

ter bezleri)

AMAÇ: Öğrencinin deri ekleri hastalıkları konusunda bilgi

kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Androjenetik alopesin, alopesi areata, sikatrisyel alopesi, anagen
ve telogen alopesinin klinik ayırımı ve nedenlerini söyleyebilmeli
 Androjenetik alopesinin kadınlarda araştırılmasını, erkekte buna
gerek olmadığını bilmeli.
 Alopesi gebelik sonrası ise ne yapacağını, diğer alopesilerde
anamnezde neleri soracağını söyleyebilmeli
 Tırnak bozukluklarını (sedef tırnağı, mantar ve farjilite artışı gibi
sık görülenleri) tanımlayabilmeli
 Ekkrin ter bezlerinin fonksiyonunu, milyarya çeşitlerini ve
tedavisini sayabilmeli.
Bu konuda etik kurallara saygılı ve toplumun isteklerine uygun
bilgi donanımına sahip
olmalı.

Ders adı: Pigmentasyon bozuklukları

AMAÇ: Öğrencilerin deri rengi, başta vitiligo olmak üzere

hiperpigmentasyon ve hipopigmentasyon yapan hastalıkların tanı ve
tedavisi konusunda bilgi ve beceri kazanmaları.
 319

HEDEFLER

Bilgi
 Vitiligonun tanımı ve etyolojik nedenlerini söyleyebilmeli
 Vitiligonun kliniği ve ayırıcı tanısını söyleyebilmeli
 Vitiligoda tedavi yöntemlerini ana hatlarıyla söyleyebilmeli
 Hiperpigmentasyon yapan hastalıkları tanımlayabilmeli
 Hiperpigmentasyonlarda etyolojik neden dışında dermatolojik
açıdan tedavi prensiplerini söyleyebilmeli

Beceri
 Hipo ve hiperpigmentasyon tablolarından en sık görülenleri tanıma
becerisine sahip olmalı.

DavranıĢ
 Hipo ve hiperpigmentasyona yol açan etyolojik nedenleri
kavrayarak bunların çözümüne katkıda bulunup toplum sağlığına
hizmet etme bilincini göstermeliler.

Ders adı: Kollajen vasküler hastalıklar

AMAÇ: Öğrencilerin kollajen vasküler hastalıkların tanısı ve tedavisi

konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Kollajen vasküler hastalıkların nedenlerini ve tanı kriterlerini
sayabilmeli.
 Özellikle deri ile ilgili diskoid lupus eritematosus, morfea gibi
hastalıkların klinik tiplerini sayabilmeli.
 Sistemik lupus eritematozus, sistemik skleroderma ve
dermatomyozit gibi sistem tutulumlu kollajen hastalıkların deri ve
mukozaya ait bulgularını sayabilmeli.
 Bu tür hastalıklarda ilk aşama laboratuvar tetkiklerini sayabilmeli
 Dermatomyozitin malign bir hastalığa eşlik edebileceğini
bilebilmeli.
 Diskoid lupus eritematozus ile sistemik lupus eritematozusun
klinik özelliklerine dayanarak ayırıcı tanısını yapabilmeli.
 Bu tür hastalıklarda deri biopsisinin nereden alınacağını bilebilmeli.
 Lupus eritematozusda güneşten korunmanın tedavide büyük önemi
olduğunu söyleyebilmeli
 320

 Sistemik lupus eritematozus, progressif sistemik sklerozda

hastanın hayatının tehlikeye girebileceğini söyleyebilmeli.

Beceri
 Dermatolojik muayeneyi yaparak, bulgularla klinik tanıya
gidebilmeli.
 Bu hastalarda uygun lezyonu seçerek biopsi alabilmeli.
 Deriye sınırlı kalan kollajen vasküler hastalıklarda biokimyasal
tetkiklerin tanıya götürücü olmayacağını bilebilmeli.

DavranıĢ
 Kollajen vasküler hastalıkların kronik seyirli olduğunu bilmeli ve
hastaları uzun süreli tedavi ve düzenli kontrol için ikna edebilmeli.

Ders adı: Sistemik hastalıkların deri bulguları ve deri

tüberkülozu

AMAÇ: Öğrencinin bazı deri belirtilerinin sistemik hastalıkların

işareti olduğunu, bu belirtiler ile karşılaşıldığında bazı sistemik
hastalıkları araştırmak, tüberkülozun çeşitli iç organlar dışında deriyi de
tutabildiğini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Pruritus, eritema multiforme, aft, eritema nodozum,
lökositoklastik vaskülit, Sweet sendromu, piyoderma gangrenozum,
livedo retikülaris, akantozis nigrikans gibi dermatolojik belirtilerin bazı
sistemik hastalıkların işareti olabileceğini bilmeli.
 Deri lezyonlarının sistemik hastalıklar ile yakın ilişki içinde
olduğunu bilmeli.
 Prurituslu hastaya nasıl yaklaşılması gerektiğini söyleyebilmeli.
 Eritema multiforme herpes simpleks ilişkisini bilmeli.
 Eritema nodozumun streptokoksik infeksiyonlar ile ilişkisini
bilmeli.
 Sweet sendromu ve piyoderma gangrenozumun klinik
özelliklerini ve ilişkili olduğu sistemik hastalıkları bilmeli.
 Akantozis nigrikansın obezite, malignite ve endokrinopati ile
ilişkisini bilmeli.
 Diabetes mellitusun sık görülen deri belirtilerini sayabilmeli.
Deri tüberkülozunun hangi yollarla oluştuğunu ve klinik tiplerini
sayabilmeli.
 321

Beceri
 Pruritus, eritema multiforme, aft, eritema nodozum,
lökositoklostik vaskülit, Sweet sendromu, pi yoderma
gangrenozum, livedo retilülaris, akantozis nigrikans gibi
deri belirtilerini tanı yıp gerekli sistemik araştırmaları
yapmalı veya hast aları ilgili tıp bilimlerine sevk edebilmeli.
 Sedatif etkili antihistaminikleri doğru endikasyonda kullanmalı.

DavranıĢ
 Uzun süreli pruritus vakalarını ayrıntılı araştırmalı.
 Herpes ile birlikte eritema multiforme tekrarlıyorsa sistemik
antiviral tedavi başlayabilmeli veya hastayı Dermatolojiye sevk etmeli
 Eritema nodozumun teşhis edebilmeli.
 Geçirilmiş tüberkülozu olan hastalarda kronik deri lezyonlarında
deri tüberkülozunu ayırıcı tanıya almalı.

Ders adı: Behçet hastalığı

AMAÇ: Öğrencilerin, ülkemizde önemli bir sağlık sorunu olarak

karşımıza çıkan Behçet Hastalığı‟nın tanı ve tedavisi konusunda bilgi,
beceri ve davranış kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Behçet Hastalığı‟nın ülkemiz için bir sağlık sorunu olduğunu
bilmeli.
 Hastalık sırasında sık ve az görülen klinik bulguları sayabilmeli.
 Hastalığın yurdumuzda görülme sıklığını yaklaşık olarak
söyleyebilmeli.
 Hastalığa tanı koyabilmek için gerekli kriterleri söyleyebilmeli.
 Tutulan organa göre yapılması gereken tedavi ilkelerini
söyleyebilmeli

Beceri
 Hastalığın belirtilerini bilip tanıyı koyabilmeli.
 Behçet Hastalığı‟yla ayırıcı tanıya giren hastalıkları bilmeli.
 Doktorun kendi konusunu aşan durumlarda hastayı ilgili
merkezlere yönlendirebilmeli.
 Behçet Hastalığı‟nın gösterdiği seyri bilip, hastaları hastalık
konusunda aydınlatabilmeli.
 322

DavranıĢ
 Behçet Hastalığı‟na Türkiye‟de sık rastlanılması nedeniyle
bunun bir sağlık sorunu olduğunu bilmeli ve hastaları bu konuda
aydınlatıp ilgili merkezlere gönderebilmeli.

Ders adı: Lepra

AMAÇ: Öğrencileri Lepra (cüzzam) hastalığının tanısı, tedavisi,

dünya ve ülkedeki durumu, sosyal yönü konusunda bilgi sahibi olması

HEDEFLER

Bilgi
 Hastalığın dünya ve ülkedeki durumunu söyleyebilmeli
 Etkenini söyleyebilmeli
 Klinik belirtileri, sınıflamayı, ayrıca tanıyı söyleyebilmeli
 Eski ve yeni tedavi, yan etkileri, süreleri, yöntemlerini
sayabilmeli
 Fizyoterapi, fiziksel rehabilitasyon, cerrahi yöntemlerin yerini
söyleyebilmeli.
 Sosyal Rehabilitasyonun önemini söyleyebilmeli
 Reaksiyonların sınıflamasını, tanı ve tedavisini söyleyebilmeli

Beceri
 Hastalardan öykü alabilmeli
 Hastaları muayene ederek empatiyi sağlamalı, duyu kusuru ve
sinir kalınlaşmasını öğrenmeli.
 Basil muayenesini öğrenmeli ve örnek değerlendirmeyi görmeli.
 Anestezik ayaklara ayakkabı yapımını, göz kontrolünü,
fizyoterapiyi, yara bakımını gözlemeli
 Sosyal Birimde hastalara verilen destek çalışmalarının tedavi
içindeki yerini kavramalı
 Taramaların önemini kavramalı

DavranıĢ
Lepranın, her hastalıkta olması gerektiği gibi koruyucu Sağlık
Hizmetleri gözlüğüyle örnek bir mediko-sosyal hastalık olarak
değerlendirilmesi, yok olması için neler yapılması gerektiğini kavramalı
 323

Ders adı: Deri kanserleri

AMAÇ: Öğrencilerin deri kanserlerinden Bazal Hücreli

Epitelyoma, Spinal Hücreli Epitelyoma, Paget Hastalığının tanımını,
etyolojisi, klinik seyri ve tedavi yöntemlerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Bazal hücreli epitelyomanın tanımı ve etyolojik nedenlerini
sayabilmeli
 Bazal hücreli epitelyomada klinik tiplendirme, klinik seyir ve
ayırıcı tanıyı söyleyebilmeli
 Spinal hücreli epitelyoma etyolojisi ve kliniğini söyleyebilmeli
 Paget hastalığı kliniği ve ayırıcı tanısını söyleyebilmeli.
 Deri kanserleri üzerinde ultraviyole etkisinin tanımı, akut ve
kronik etkiler, ultraviyoleden korunma yolları, güneşten koruyucuları
söyleyebilmeli
 Deri kanserleri açısından deri tiplerinin önemini söyleyebilmeli

Beceri
 Deri kanserlerinden bazal hücreli epitelyoma ve spinal hücreli
epitelyomanın klinik seyir açısından farkları olduğunu kavramalı.

DavranıĢ
 Genelde ülkemiz insanlarının deri tipinin II. ve III. olduğu
bilinerek ultraviyolenin deri tipleri üzerindeki etkileri konusunda
bilgilenerek, deri kanserlerinin yaygınlaşabileceği düşüncesinden
hareketle toplumun bu konuda bilinçlendirilmesine ve fertlerin deri
kanserlerinden korunmasına katkıda bulunmalı.

Ders adı: Prekanseröz ve insitu karsinomlar

AMAÇ: Öğrencilerin prekanseröz ve insitu karsinomaları klinik

olarak tanıması ve tedavileri konusunda bilgi sahibi olması

HEDEFLER

Bilgi
 Soler Keratoz, Kornu Kutane, Arsenik Keratozu ve
Lökokeratozun tanımını, etyolojik nedenlerini, kliniğini söyleyebilmeli
 324

 Skar keratozları, Fistül-sinüs-yanık keratozları ve radyodermatite

bağlı keratozları tanımlayıp, koruyucu önlemleri sayabilmeli
 Bowen Hastalığı ve Bowenoid Papülozu tanımlayıp, özellikle
Bowenoid Popülozun toplum sağlığı açısından önemini söyleyebilmeli

Beceri
 Prekanseröz ve insitu karsinomlardan en sık görülenleri tanımalı,
tedavi açısından hastaları sağlıklı şekilde ilgili sağlık kuruluşlarına
(Örneğin Dermatoloji Kliniği gibi) yönlendirme becerisine sahip
olmalıdırlar.

DavranıĢ
 Prekanseröz ve insitu karsinomlardan korunma yollarını bilmeli,
hasta ve sağlıklı toplumu bilinçlendirme kararlılığını göstermelidirler.

Ders adı: Nevomelanostik deri tümörleri ve malign melanom

AMAÇ: Öğrencinin nevusu olan hastalara nasıl yaklaşılması

gerektiğini ve malign lezyonlara erken tanı koymasını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Nevomelanositik deri tümörlerinin tiplerini sayabilmeli.
 Sistemik hastalıklar ile ilişkisi olan tümörleri sayabilmeli.
 Nevus hücreli nevusların hangi tiplerinin malign dejenerasyon
açısından daha riskli olduğunu bilmeli.
 Hangi klinik belirtilerin nevus hücreli nevusun malign
dejenerasyonunu gösterdiğini bilmeli.
 Nevus hücreli nevusların ortaya çıkış yaşlarını söyleyebilmeli.
 Malign melanomun klinik tiplerini sayabilmeli.
 Malign melanomun risk faktörlerini sayabilmeli.
 Malign melanomda erken tanının prognostik önemini
söyleyebilmeli.

Beceri
 Pigmente deri tümörlerini tanıyabilmeli veya malign
dejenerasyon riski olanları ayırt edebilmeli.
 Nevus hücreli nevusları olan bir hastaya nasıl yaklaşması
gerektiğini bilmeli.
 Lentigo, café au lait gibi lezyonlarla karşılaştığında bazı sistemik
hastalıkları araştırmak üzere gereken bölümlere sevk edebilmeli
 325

 Her insanda bulunan nevus hücreli nevusların malignite riski

taşıyanlarını ayırt edebilmeli.
 Konjenital büyük nevusların riskli olduğunu ve çıkarılması
gerektiğini hastaya anlatmalı.
 Tanı koyamadığı hastaları dermatolojiye sevk etmek gerektiğini
bilmeli.
 Tanı veya tedavi amacı ile eksize edilen bütün lezyonlarda
histopatolojik inceleme yapılmasını sağlamalı.
 Malign melanomun erken tanısı konusunda toplumu eğitebilmeli.
 Nevuslara koterizasyon gibi yanlış tedaviler yapmamalı.

Ders adı: Derinin selim tümörleri

AMAÇ: Öğrencinin derinin selim tümör açısından zenginliğini

öğrenmesi, malign dejenerasyon riski ve sistemik hastalık ilişkisi olan
selim tümörleri ayırt edebilmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Derinin selim tümörlerinin tiplerini söyleyebilmeli.
 Selim tümörlerin hangi dokulardan köken aldığını söyleyebilmeli.
 Hangi selim tümörlerin malign dejenerasyon riski taşıdığını bilmeli.
 Sık görülen selim tümörlerde ne tedavi yapılması gerektiğini
söyleyebilmeli.
 Hangi hemanjiomların tedavisiz bırakılması gerektiğini bilmeli.
 Malignite şüphesi olduğunda histopatolojik incelemeye
başvurulması gerektiğini bilmeli
 Derinin selim tümörlerinin tanı ve tedavi açısından hangi tıp
dallarının konusu olduğunu bilmeli.

Beceri
 Derinin selim tümörlerini tanıyabilmeli, sistemik hastalık göstergesi
olanları ve malign dejenerasyon riski taşıyanları ayırt edebilmeli.

DavranıĢ
 Café au lait lekeleri, nörofibrom, nevus flammeus, anjiofibrom gibi
lezyonlarla karşılaştığında bazı sistemik hastalıkları araştırmalı ve
hastaları ilgili bölümlere sevk etmeli.
 Seboreik keratoz, kapiler hemanjiom, akrokordon ve lipom gibi çok
sık karşılaşılan tümörler hakkında hastayı doğru bilgilendirmeli.
 326

 Tanı veya tedavi amacı ile eksize edilen bütün lezyonlarda

histopatolojik incelemeye başvurmalı.
 Hemanjiomlarda erken ve agresif tedavilerden kaçınmalı.

Ders adı: Deri lenfomaları

AMAÇ: Öğrencinin primer olarak deriden kaynaklanan

lenfomaların sistemik lenfomalardan farkını öğrenmesi; en sık görülen
primer deri lenfoması olan Mikozis Fungoides‟i erken evrelerde
tanıyabilmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Primer deri lenfoması-metastatik deri lenfoması farkını
söyleyebilmeli
 T ve B lenfositlerden kaynaklanan primer deri lenfomalarının
başlıca farklarını bilmeli
 En sık rastlanan primer deri lenfomasının Mikozis fungoides
olduğunu bilmeli
 Klasik tip Mikozis fungoides‟in klinik evrelerini sayabilmeli
 Erken evrelerde Mikozis fungoidesin ekzema, psoriasis gibi
dermatozlarla ayırıcı tanıya girebildiğini bilmeli
 Erken evre Mikozis fungoides tedavisinde sistemik
kemoterapinin yeri olmadığını bilmeli

Beceri
 Deride ekzema, psoriasis benzeri görüntüde ama tedaviyle
gerilemeyen lezyonlarda ayırıcı tanıda Mikozis fungoides‟i akla
getirebilmeli
 Özellikle nodüler tipte deri lezyonlarının ayırıcı tanısında malign
deri hastalıklarını akla getirebilmeli

DavranıĢ
 Lokal tedavilere yanıt vermeyen, uzun süreli her türlü deri
lezyonunda malignite olasılığını düşünüp hastayı histopatolojik inceleme
için bir dermatoloji birimine yönlendirmeli
 327

8- FARMAKOLOJĠ ANABĠLĠM DALI

Dersin adı: Farmakokinetik

AMAÇ: Öğrencinin drogların emilimi, uygulama yolları,

dağılımları, biyotransformasyon ve atılımları ile ilgili genel bilgileri
kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Droglarım emilim mekanizmalarını öğrenmeli
 Emilim alanının ve drog molekülünün emilime etki eden
fizikokimyasal özelliklerini bilmeli
 Vücut sıvılarında drogların iyonizasyonunu ve bu olayın emilim
ve dağılım açısından önemini bilmeli
 Farklı farmasötik şekillerin emilim açısından özelliklerini bilmeli
 Drogların uygulama yollarını ve bunların özelliklerini bilmeli
 Uygulama yolu ve şekli ile ilişkili olarak etkinin başlaması,
şiddeti, yerel ve sistemik
istenmeyen etki oluşumunu bilmeli
 Uygulama yollarının sakıncalarını ve sakıncalara karşı gerekli
tedbirleri almayı bilmeli
 Drogların nasıl dağılıma uğradıklarını, plazma proteinlerine
bağlanmanın etki şiddeti, atılım, biyotransformasyon ve drog
etkileşimleri ile ilişkisini bilmeli
 Dağılımda kan-beyin engelinin önemini öğrenmeli
 Dağılım hacmi ve sekestrasyon kavramlarını ve önemlerini
öğrenmeli
 Biyotransformasyon reaksiyonlarını, biyotransformasyonun
önemini, enzim indüksiyonunu, enterohepatik döngü ve presistemik
eliminasyon kavramlarını, biyotransformasyon organlarını ve
biyotransformasyonu etkileyen etkenleri bilmeli
 Drogların nasıl atıldıklarını, atılımı etkileyen faktörleri, atılım
organlarını, klerens kavramını ve yarılanma ömrü kavramını öğrenmeli,
eliminasyon hızını hesaplayabilmeli, klerens-dağılım hacmi-yarılanma
ömrü ilişkisini ve anlamını kavramalı
 328

Beceri
 Drogların farmakolojik özelliklerini öğrenirken gerekli olan temel
farmakolojik bilgiye sahip olabilmeli ve bu bilgiden yararlanabilmeli

DavranıĢ
 Temel farmakoloji bilgisinin önem ve yararının bilincinde olmalı

Ders adı: Klinik farmakokinetik

AMAÇ: Öğrencinin farmakokinetik kavramlarının klinikteki

kullanımını anlaması

HEDEFLER

Bilgi
 Klirens, dağılım hacmi, yarı ömür, doruk düzey, eğri altında
kalan alan kavramlarının
kullanımını öğrenmeli
 Biyoyararlanım ve ilk geçiş eliminasyonu tanımlarını bilmeli
 Proteine bağlanma, non-lineer farmakokinetik, konsantrasyon
etki ilişkisini öğrenmeli

Beceri
 Eliminasyon yollarına göre ilaç ve hastalık durumları
etkileşimlerini öngörebilmeli
 Doz rejimleri düzenleyebilmeli

DavranıĢ
 Farmakokinetik bilgi ve becerilerin klinikte kullanımı ve
terapötik ilaç izlemenin klinikteki yerini kavramalı

Ders adı: Farmakodinami

AMAÇ: Öğrencilerin drogların etkilerini nasıl oluşturduklarının,

farmakolojide reseptör kavramının, drogların istenmeyen etkilerinin,
toksik etkilerin, drogların etkilerinin kalıtsal olarak nasıl değiştiğinin,
drog etkileleşimlerinin ve drogların etkilerini değiştiren faktörlerin
konusunda bilgi kazanması
 329

HEDEFLER

Bilgi
 Etki şiddeti ile kan konsantasyonu arasındaki ilişkiyi, efikasite ve
etki gücü kavramlarını öğrenmeli
 Terapötik indeks kavramını ve önemini bilmeli
 Drogların etki mekanizmalarını, etki mekanizmaları arasında
reseptörlerin etkilenmesinin
farmakolojideki önemini, reseptör drog ilişkisini öğrenmeli
 Agonist, antagonist, parsiyel agonist kavramlarını bilmeli
 Reseptörlerde duyarlık artışı ve azalmasının farmakolojik
önemini öğrenmeli
 İstenmeyen etki tanımlamasını, sınıflandırılması öğrenmeli, yan
etki, drog alerjisi, bağımlılık, aşırı duyarlılık, direnç, taşiflaksi/tolerans,
idyosinkrazi, ikincil etki ve özel toksik etkilerin özelliklerini bilmeli
 Drogların nasıl etkileştiklerini, bu olayın önemini bilmeli,
sinerjizma ve antagonizma kavramlarını, tiplerini ve özelliklerini
öğrenmeli
 Drogların etkilerini değiştiren etkenlerin neler olduklarını,
önemlerini, farmakogenetik kavramını genetik etkenlerin droglara yanıtı
nasıl değiştirdiğini örnekleri ile öğrenmeli
 Plasebo etkisini bilmeli, uyunç kavramını öğrenmeli ve tedavinin
başarısındaki rolünü bilmeli
 Yaşlı, çocuk ve gebelerde farmakokinetik özellikleri bilmeli

Beceri
 Drogların etkilerinin nasıl oluştuğunu bilmenin tedavi açısından
gereğini, istenmeyen
etkilerin nasıl ortaya çıktığını ve önemlerini kavramış olabilme,
drog kullanımında bu bilgilere bağlı ilkeleri uygulayabilmeli

DavranıĢ
 Akıllıca drog kullanımda istenen ve istenmeyen etkiler açısından
farmakolojik bilgi ve ilkelerin bilincinde olmalı

Ders adı: Akut zehirlenme tedavisinde farmakolojik ilkeler

AMAÇ: Öğrencinin ağız yolu ile olan ilaç zehirlenmelerinin

tedavisinde farmakolojik ilkelerin ve bu ilkelerin nasıl uygulandığı
konusunda bilgi kazanması
 330

HEDEFLER

Bilgi
 Ağız yolu ile olan zehirlenmelerde emilimin engellenmesinin ve
atılımın artırılmasının önemini ve farmakolojik bilgilerle nasıl
yapılabileceklerini öğrenmeli
 Antidot kavramını, farmakolojik ve fizyolojik antagonizma
kavramlarını bilmeli, etkinin nasıl azaltılacağını veya ortadan
kaldırılacağını bilmeli

Beceri
 İlaçlarla olan akut zehirlenmelerde temel farmakolojik ilke ve
bilgilerden yararlanarak uygun tedavi ve girişimleri yapabilmeli

DavranıĢ
 İlaçlarla olan akut zehirlenmelerde temel farmakolojik ilkelerin
uygulanmasının yarar ve önemini kavramalı

Ders adı: Ġlaç tedavisine giriĢ: Antibiyotik kullanımına genel

bakıĢ

AMAÇ: Öğrencinin antibiyotik etki kavramını, etki

mekanizmalarına göre sınıflandırılmasını ve antibiyotik kullanımında
karşılaşılabilecek istenmeyen etkileri konusunda bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Antibiyotiklerin tarihsel gelişimi konusunda bilgi sahibi olmalı
 Antibiyotik etki tanımını yapabilmeli
 Antibiyotiklerin etki mekanizmalarını sayabilmeli
 Etki mekanizmalarına göre antibiyotikleri sınıflandırabilmeli
 Antibiyotiklerin genel istenmeyen etkilerini sayabilmeli

Beceri
 Antibiyotik kullanımının özelliklerini diğer ilaç kullanımlarından
ayırt edebilmeli

DavranıĢ
 Antibiyotik etki kavramını ve antibiyoptiklerin özelliklerini
bilerek kullanmanın önemini kavramalı
 331

Dersin adı: Kemoterapinin genel ilkeleri: Farmakokinetik ve

farmakodinamik yaklaĢım, direnç geliĢimi

AMAÇ: Öğrencinin antibiyotiklere ait farmakokinetik ve

farmakodinamik kavramların tedavideki yerlerini ve antibiyotiklere
direnç gelişim mekanizmalarını bilmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Bakterisidal ve bakteriyostatik etkiyi tanımlayabilmeli
 Seçici toksisite kavramını bilmeli
 Antibiyotiklere ait diğer farmakokinetik ve farmakodinamik
kavramları sayabilmeli ve tanımlayabilmeli
 Antibiyotiklerin tedavide kullanımlarında farmakokinetik ve
farmakodinamik kavramların yerini bilmeli
 Antibiyotiklerin tedavide kullanımlarında farmakokinetik ve
farmakodinamik kavramları etkileyen faktörleri sayabilmeli
 Antibiyotiklere direnç gelişme mekanizmalarını sayabilmeli
 Antibiyotiklere direnç gelişmesini önleme ilkelerini bilmeli

Beceri
 Farmakokinetik ve farmakodinamik kavramları kullanarak ve
direnç gelişmesine engel olacak biçimde antibiyotikler ile tedavi
yapabilmeli

DavranıĢ
 Antibiyotikleri akılcı kullanmanın önemini kavramalı

Ders adı: Beta laktam antibiyotikler ve diger hücre duvarı

sentez inhibitörleri 1 ve 2

AMAÇ: Öğrencinin beta laktam antibiyotikler ve diğer hücre

duvarı sentezi inhibitörlerinin kimyasal yapılarını, antimikrobiyal etki
mekanizmalarını ve yelpazelerini, farmakokinetik özelliklerini, dozaj
bilgilerini, klinik kullanımlarını, istenmeyen etkilerini öğrenmesi
 332

HEDEFLER

Bilgi
 Beta laktam antibiyotikler ve diğer hücre duvarı sentezi
inhibitörlerinin adlarını
sayabilmeli
 Beta laktam halkasını tanımalı, önemini bilmeli
 Antimikrobiyal etki yelpazelerini ve klinik kullanımlarını bilmeli
 Farmakokinetik ve dozaj bilgilerini bilmeli
 Anaflaksi ve süperinfeksiyon kavramlarını tanımlayarak
istenmeyen etkilerini bilmeli
 Beta-laktamaz enzimini tanımalı
 Bu antibiyotiklere direnç gelişme mekanizmalarını bilmeli

Beceri
 Beta laktam antibiyotikler ve diger hücre duvarı sentezi
inhibitörlerini infeksiyonların
tedavisinde uygun antibiyotik olarak seçebilmeli

DavranıĢ
 İstenmeyen etkilerini bilerek, beta laktam antibiyotikler ve diğer
hücre duvarı sentezi
inhibitörlerini antimikrobiyal tedavide akılcı kullanmanın önemini
kavramalı

Ders adı: Kloramfenikol, tetrasiklin, makrolidler

AMAÇ: Öğrencinin kloramfenikol, tetrasiklin ve makrolidlerin

kimyasal yapılarını, antimikrobiyal etki mekanizmalarını ve
yelpazelerini, farmakokinetik özelliklerini, dozaj bilgilerini, klinik
kullanımlarını, istenmeyen etkilerini ögrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Kloramfenikol, tetrasiklin ve makrolidlerin kimyasal yapilanni
bilmeli
 Etki mekanizmalarını bilmeli
 Tetrasiklin ve makrolidlerin adlarını sayabilmeli
 Antimikrobiyal etki yelpazelerini ve klinik kullanımlarını bilmeli
 Farmakokinetik ve dozaj bilgilerini bilmeli
 Gri bebek sendromunu tanımlayarak istenmeyen etkilerini
sayabilmeli
 Bu antibiyotiklere direnç gelişme mekanizmalarını bilmeli
 333

 Kloramfenikol, tetrasiklin ve makrolidleri infeksiyonların

tedavisinde uygunantibiyotik olarak seçebilmeli

Beceri
 İstenmeyen etkilerini bilerek, kloramfenikol, tetrasiklin ve
makrolidleri antimikrobiyalı tedavide akılcı kullanmanın önemini
kavramalı

Ders adı: Aminoglikozidler, spektinomisin ve polimiksinler

AMAÇ: Öğrencinin aminoglikozidler, spektinomisin ve

polimiksinlerin kimyasal yapılarını, antimikrobiyal etki mekanizmalarını
ve yelpazelerini, farmakokinetik özelliklerini, dozaj bilgilerini, klinik
kullanımlarını, istenmeyen etkilerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Kimyasal yapılarını bilmeli
 Etki mekanizmalarını bilmeli
 Adlarını sayabilmeli
 Antimikrobiyal etki yelpazelerini ve klinik kullanımlarını bilmeli
 Farmakokinetik ve dozaj bilgilerini bilmeli
 Nefrotoksisite, ototoksisite ve nöromuskuler blokajı tanımlayarak
istenmeyen etkilerini sayabilmeli
 Bu antibiyotiklere direnç gelişme mekanizmalarını bilmeli

Beceri
 İnfeksiyonların tedavisinde uygun antibiyotik olarak seçebilmeli

DavranıĢ
 İstenmeyen etkilerini bilerek tedavide akılcı kullanmanın
önemini kavramalı

Ders adı: Sülfonamidler, trimetoprim

AMAÇ: Öğrencinin sülfonamidler, trimetoprimin kimyasal

yapılarını, antimikrobiyal etki mekanizmalarını ve yelpazelerini,
farmakokinetik özelliklerini, dozaj bilgilerini, klinik kullanımlarını,
istenmeyen etkilerini öğrenmesi
 334

HEDEFLER

Bilgi
 Kimyasal yapılarını bilmeli
 Etki mekanizmalarını bilmeli
 Adlarını sayabilmeli
 Antimikrobiyal etki yelpazelerini ve klinik kullanımlarını
bilmeli
 Farmakokinetik ve dozaj bilgilerini bilmeli
 Kernikterusu bilerek istenmeyen etkilerini sayabilmeli
 Bu antibiyotiklere direnç gelişme mekanizmalarını bilmeli

Beceri
 İnfeksiyonların tedavisinde uygun antibiyotik olarak seçebilmeli

DavranıĢ
 İstenmeyen etkilerini bilerek tedavide akılcı kullanmanın
önemini kavramalı

Ders adı: Kinolonlar, nitroimidazoller, linkozamidler

AMAÇ: Öğrencinin kinolonlar, nitroimidazoller ve

linkozamidlerin kimyasal yapılarını, antimikrobiyal etki mekanizmalarını
ve yelpazelerini, farmakokinetik özelliklerini, dozaj bilgilerini, klinik
kullanımlarını, istenmeyen etkilerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Kimyasal yapılarını bilmeli
 Etki mekanizmalarını bilmeli
 Adlarını sayabilmeli
 Antimikrobiyal etki yelpazelerini ve klinik kullanımlarını bilmeli
 Farmakokinetik ve dozaj bilgilerini bilmeli
 Psödomebranöz koliti tanimlayarak istenmeyen etkilerini
sayabilmeli
 Bu antibiyotiklere direnç gelişme mekanizmalarını bilmeli

Beceri
 İnfeksiyonlarm tedavisinde uygun antibiyotik olarak seçebilmeli
 335

DavranıĢ
 İstenmeyen etkilerini bilerek tedavide akılcı kullanmanın
önemini kavramalı

Ders adı: Diğer antibakteriyel ilaçlar ve olası yeni droglar

AMAÇ: Öğrencinin fusidik asid, basitrasin, nitrofurantoin ve

streptograminlerin kimyasal yapılarını, antimikrobiyal etki
mekanizmalarını ve yelpazelerini, farmakokinetik özelliklerini, dozaj
bilgilerini, klinik kullanımlarını, istenmeyen etkilerini öğrenmesi; olası
yeni antibakteriyel droglann özelliklerini bilmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Kimyasal yapılarını bilmeli
 Etki mekanizmalarını bilmeli
 Adlannı sayabilmeli
 Antimikrobiyal etki yelpazelerini ve klinik kullanımlarını bilmeli
 Farmakokinetik ve dozaj bilgilerini bilmeli
 Olasi yeni antibakteriyel droglann özelliklerini sayabilmeli

Beceri
 İnfeksiyonların tedavisinde uygun antibiyotik olarak seçebilmeli

DavranıĢ
 İstenmeyen etkilerini bilerek tedavide akılcı kullanmanın önemini
kavramalı

Ders adı: Antimikobakteriyel ilaçlar

AMAÇ: Öğrencinin antimikobakteriyel ilaçların kimyasal

yapılarını, etki mekanizmalarını, farmakokinetik özelliklerini, dozaj
bilgilerini, klinik kullanımlarını, istenmeyen etkilerini öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Tüberküloz ve lepra hastalıklarını tanımalı
 Antimikobakteriyellerin kimyasal yapılarını bilmeli
 Etki mekanizmalarını bilmeli
 Adlarını sayabilmeli
 336

 Farmakokinetik ve dozaj bilgilerini bilmeli

 Hızlı ve yavaş asetilasyonu tanımlayarak istenmeyen etkilerini
sayabilmeli
 Kullanımlanndaki kısıtlamalan bilmeli
 Kombinasyon tedavilerinin farklannı bilmeli
 Pofilaktik kullanımlarını bilmeli
 Gebelikteki kullanımlannı bilmeli

Beceri
 Klinige uygun, akılcı seçim yapabilmeli

DavranıĢ
 Antimikobakteriyel tedavinin sorunlarını bilerek tedavi yapmalı

Ders adı: Antifungal ilaçlar

AMAÇ: Öğrencinin antifungal ilaçların kimyasal yapılarını, etki

mekanizmalarını, farmakokinetik özelliklerini, dozaj bilgilerini, klinik
kullanımlarını, istenmeyen etkilerini öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Kimyasal yapılarını bilmeli
 Etki mekanizmalarını bilmeli
 Adlarını sayabilmeli
 Klinik kullanımlarını bilmeli
 Farmakokinetik ve dozaj bilgilerini bilmeli
İstenmeyen etkilerini sayabilmeli
 Topikal kullanılabilenlerin adlarını sayabilmeli

Beceri
 Klinik tanıya uygun olarak seçim yapabilmeli

DavranıĢ
 Mantar infeksiyonlarının ciddiyetini kavrayarak, antifungal
droglann istenmeyen etkilerini bilerek mantar infeksiyonu tedavisi
yapmalı
 337

Ders adı: Antiprotozoal ilaçlar

AMAÇ: Öğrencinin antiprotozoal ilaçların kimyasal yapılarını, etki

mekanizmalarını, farmakokinetik özelliklerini, dozaj bilgilerini, klinik
kullanımlarını, istenmeyen etkilerini öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Antiprotozoal ilaç gruplarını ve kimyasal yapılarını bilmeli
 Etki mekanizmalarını bilmeli
 Adlarını sayabilmeli
 Klinik kullanımlarını bilmeli
 Farmakokinetik ve dozaj bilgilerini bilmeli
 İstenmeyen etkilerini sayabilmeli
 Antiprotozoal kemoterapinin temel ilkelerini bilmeli
 Amebisid, gametosid, şizontosid, sporontisid kavramlarını
tanımlamalı

Beceri
 Antiprotozoal tedavi ilkelerini uygulayabilmeli

DavranıĢ
 Antiprotozoal kemoterapinin ilkelerini bilerek tedavide kullanmanm
önemini kavramalı

Ders adı: Antihelmintik ilaçlar

AMAÇ: Öğrencinin antihelmintik ilaçlarm kimyasal yapılarını, etki

mekanizmalarını, farmakokinetik özelliklerini, dozaj bilgilerini, klinik
kullanımlarını, istenmeyen etkilerini öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Antihelmintik ilaç gruplarını ve kimyasal yapılarını bilmeli
 Etki mekanizmalarını bilmeli
 Adlarını sayabilmeli
 Klinik kullanımlarını bilmeli
 Farmakokinetik ve dozaj bilgilerini bilmeli
 İstenmeyen etkilerini sayabilmeli
 Antihelmintik kemoterapinin temel ilkelerini bilmeli
 338

Beceri
 Antihelmintik tedavi ilkelerini uygulayabilmeli

DavranıĢ
 Antihelmintik kemoterapinin ilkelerini bilerek tedavide
kullanmanm önemini kavramalı

Ders adı: Dezenfektan ilaçlar, antiseptikler ve sterilizanlar

AMAÇ: Öğrencinin dezenfektan ilaçlar, antiseptikler ve

sterilizanların kimyasal yapılarını, etki mekanizmalarını, klinik
kullanımlarını, istenmeyen etkilerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Dezenfektan, antiseptik ve sterilizan kavramlarını tanımlamalı
 Dezenfektan ilaçlar, antiseptikler ve sterilizanlann gruplarını
bilmeli
 Etki mekanizmalarını bilmeli
 Adlannı sayabilmeli
 Uygulama ,şekillerini ve özelliklerini bilmeli
 İstenmeyen etkilerini sayabilmeli

Beceri
 Gruplar arasındaki farklılıkları bilerek kullanabilmeli

DavranıĢ
 İstenmeyen etkilerini bilerek hastayı uyarmalı

Ders adı: Antiviral ilaçlar

AMAÇ: Öğrencinin antiviral ilaçlann kimyasal yapılarını, etki

mekanizmalarını, farmakokinetik özelliklerini, dozaj bilgilerini, klinik
kullanımlarını, istenmeyen etkilerini öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Antiviral ilaç gruplarını ve kimyasal yapılarını bilmeli
 Etki mekanizmalarını bilmeli
 339

 Adlarını sayabilmeli
 Klinik kullanumlarını bilmeli
 Fannakokinetik ve dozaj bilgilerini bilmeli
 İstenmeyen etkilerini sayabilmeli

Beceri
 Antiviral ilaçları kliniğe uygun olarak seçebilmeli ve
kullanabilmeli

DavranıĢ
 Viral infeksiyonlarm ciddiyetini kavrayarak ve antiviral droglarm
istenmeyen etkilerini bilerek viral infeksiyon tedavisi yapmalı

Ders adı: Kanser kemoterapisinde kullanılan drogların

farmakolojik özellikleri

AMAÇ: Öğrencinin kanser tedavisinde kullanılan dorgların

farmakolojik özelliklerini gözönüne alarak insanlarda başlıca ölüm
nedeni olan kanserin tedavi yöntemleri arasında kemoterapinin temel
yöntemleri, drogların klinik kullanım biçimleri, kanser kemoterapisinin
önemi ve etkinliği ile sınırları öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Normal hücrenin kanser hücresine dönüşmesinde olası
mekanizmaları sayabilmeli
 Kanser hücresini normal sağlıklı hücreden ayıran farklı özellikleri
bilmeli
 Hücre bölünme sürecinde oluşan gelişmeleri tanımlayabilmeli
 Hücre bölünmesi ve kanser hücresi özellikleri göz önüne
alınarak kanser kemoterapisinde kullanılan drogların bölümlenmesini
bilmeli
 Kanser kemoterapisinde kullanılan drogların temel farmakolojik
özelliklerini bilmeli
 Kanser kemoterapisinin temel ilkeleri, olası en düşük yan ve
zararlı etkilerle en yüksek etkinliği sağlamanın yaklaşım ve
yöntemlerini sıralayabilmeli
 Kanser kemoterapisinin klinik uygulamasında karşılaşılan temel
sorunlar, bu sorunları aşmada alınması gerekli önlemler ve kemoterapinin
sağladığı başarının sınırlarını kavramalı
 Kanser kemoterapisinde yakın gelecekte sağlanması olası
gelişmeleri bilmeli
 340

Beceri
 Kanser ve tedavide kullanılan drogların temel özelliklerini
kavrayarak kanser kemoterapisinin klinik uygulama yöntemleri, sağlanan
başarı ve engelleri öğrenmeli ve anlayabilmeli

DavranıĢ
 Başlıca ölüm nedenlerinden olan kanserin tedavi yöntemleri
arasında olan droglarla yapılan kemoterapinin anlam ve önemi
kavranmalı

Ders adı: Ġmmunofarmakoloji

AMAÇ: Öğrencinin vücutta immun sistemin patolojik işleyişine bağlı

olduğu düşünülen otoimmun hastalıklarla, normal işleyişin engel teşkil
edebildiği doku ve organ transplantasyonlarında bu sistemin işleyişini
baskılamakta kullanılan droglarla, AIDS, kanser v.b. immun cevabın
yetersiz olduğu düşünülen klinik durumlarda sistemin işleyişini
güçlendirebilecek drogları, bu drogların farmakolojik özelliklerini ve
klinik uygulamada etkin kullanımını öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 İmmun sisteme karşı antijenik özellik gösteren maddelerin vücuda
girişiyle oluşmaya başlayan immun cevabın normal oluşum biçimini
hücresel ve moleküler düzeye kadar işleyiş biçimini öğrenmeli
 İmmun cevapta patolojik bir yöne kaymakla ortaya çıkan başlıca
klinik durumlar ve bu durumlarda rol oynayan mekanizmaları
soyabilmeli
 İmmun sistemin işleyişini baskılama veya uyarma yönünde
değiştirme etkinliğine sahip başlıca droglar ve bunların etki
mekanizmalarını bilmeli
 İmmunosupresif ve immunostimulan drogların farmakolojik
özelliklerini bilmeli
 Otoimmun hastalıklar ile organ transplantasyonunda immun
cevabın selektif bir biçimde baskılanması için uygun drog seçimi ve
seçilen drogun etkin kullanım ilkelerini bilmeli
 Eldeki droglarla yapılan immunsupresyonda varılan olası sonuçlar,
karşılaşılan sorunlar ve dikkat edilmesi gereken özellikleri bilmeli
 AIDS, kanser ve değişik immun yetmezlik durumlarında immun
cevabı uyarıp güçlendiren droglar, ve bunların klinik uygulamada olası
önemleri sayabilmeli
 341

Beceri
 Eldeki drogların etkin kullanımı ile immun cevabın
baskılama veya uyarma yönünde ve gereken derecede etkilediğini
kavramalı

DavranıĢ
 Immun cevabın normal veya patolojik işleyişinin klinik
uygulamada oluşturduğu sorunlar bu sorunların eldeki droglarda
istenilen yönde ve istenilen derecede etkilenmesinin yöntem ve
uygulama biçimleri, elde edilmesi olası sonuçlar ve karşılaşılabilecek
sorunları kavramalı

Ders adı: Otakoidler

AMAÇ: Öğrencinin otakoidlerin genel özellikleri, diğer endojen

aktif maddeler ile karşılaştırılmaları, fizyolojik ve patolojik olaylardaki
rolleri, bu olaylarla ilgili klinik durumlarda agonist ya da antagonist
etkinliği olan drogların etkin kullanımlarını öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Otakoidlerin etkileri, görev aldıkları temel olayları bilmeli
 Etki mekanizmaları, reseptörleri, reseptör alt-tiplerini bilmeli
 Azlık veya fazlalıkları ile ilgili klinik durumların özelliklerini
tanımlamalı
 Agonist ve antagonistlerin genel özellikleri, etki mekanizmaları,
istenmeyen ve toksik etkileri, kullanım alanları ve kullanılmalarının
sakıncalı olduğu durumları tanımalı
 Birbirlerine göre önemli farklı özellikleri taşıyan drogları
sayabilmeli

Beceri
 Alerjik hastalıklar, peptik ülser, migren ve damarlarla ilgili
bozukluklar gibi klinik durumlarda etkili olabilen drogların seçimini ve
etkin uygulamasını yapabilmeli.

DavranıĢ
 Otakoidlerin etkinliği veya supresyonu gereken durumların temel
özelliklerini ve bunlara etkili drogların müdahele etme becerisine sahip
olmalı
 342

Ders adı: Non-steroid antiinflamatuar droglar

AMAÇ: Öğrencinin ağrı, ateş ve inflamasyonun oluşumu,

NSAİD'ların genel özellikleri, drog seçimi, kullanımları ve migren
tedavisi ve profilaksisi hakkında temel bilgileri öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Ağrı, ateş ve inflamasyon hakkında genel bilgileri bilmeli
 NSAİD'ların genel özellikleri, etkileri, etki mekanizmalarını tanımalı
 Drogların farmakolojik özellikleri yönünden karşılaştırılmalarını
bilmeli
 Kullanılabildikleri klinik durumlar, uygulama yolları ve dozlarını
bilmeli
 Önemli istenmeyen ve toksik etkileri, alınabilecek önlemleri
sayabilmeli
 Kullanımlarının sakıncalı olduğu durumları tanımalı
 Önemli drog etkileşimlerini bilmeli
 Migren patogenezi, profilaksi ve tedavisinin özelliklerini bilmeli

Beceri
 Klinik bulgulara en uygun NSAİD'un seçilmesi, etkin uygulanması,
tedavinin izlenmesini yapabilmeli

DavranıĢ
 Hastanın özelliklerine göre en etkili (selektif-spesifik) olabilecek
drogların kullanılmasının önemini kavranmalı

Ders adı: Opioid analjezikler

AMAÇ: Öğrencinin ağrı; yolları ve tanımı, opioidlerin farmakolojik

özellikleri, drog seçimi ve kullanımları hakkında temel bilgileri
öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Ağrının oluşumu, yolları ve algılanmasını bilmeli
 Opioidlerin temel özellikleri, etkileri, etki mekanizmalarını
sayabilmeli
 343

 Reseptörleri, reseptör alt-tiplerini bilmeli

 Drogların farmakolojik özellikler yönünden karşılaştırılmalarını
bilmeli
 Kullanılabildikleri klinik durumlar, uygulama yöntemleri ve
dozları bilmeli
 Opioidlerin istenmeyen ve toksik etkileri ve tolerans ve
bağımlılık gelişmesi, alınabilecek önlemleri tanımalı
 Kullanılmalarının sakıncalı olduğu durumları bilmeli
 Önemli drog etkileşimlerini bilmeli

Beceri
 Ağrının özelliklerine ve hastanın özelliklerine göre uygun
drogu seçebilmeli ve etkin uygulamasını yapabilmeli

DavranıĢ
 Opioidlerin, gerekli olduğu alan ve kişilerde kullanımlarının
büyük yarar sağlayabileceğini kavranmalı

Ders adı: Hematopoietik ajanlar

AMAÇ: Öğrencinin büyüme faktörleri, B12 vitamini, folik asid ve

diğer vitaminlerin farmakolojide önem ve kullanımları ile demir eksikliği
anemisinde kullanılan demir tuzlarının farmakolojik özelliklerini
öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Büyüme faktörlerinin farmakolojik özelliklerini ve kullanım
alanlarını öğrenmeli
 Megaloblastik anemide B12 vitamini ve folik asid kullanımının
önemini, drogların istenmeyen etkilerini ve kullanım şekillerine ilişkin
farmakolojik bilgiyi edinmeli
 Yağda ve suda çözünen vitaminlerin farmakolojik olarak
kullanımlarını öğrenmeli
 Ağız yolu ile veya parenteral olarak kullanılan demir tuzları ve
komplekslerinin neler olduklarını, farmakolojik özelliklerini ve demir
eksikliği anemisinde kullanım özelliklerini bilmeli

Beceri
 Hematopoietik sisteme etkili droglar ile vitaminlerin
farmakolojideki yerlerini bilmeli ve bu droglardan uygun kullanım
alanlarında yararlanabilmeli
 344

DavranıĢ
 Hematopoietik sistemin droglar tarafından etkilenmesinin ve
vitaminlerin farmakolojideki önem ve yerlerinin bilincine varmalı

Ders adı: Vitaminler

AMAÇ: Öğrencinin vitaminlerin kullanım alanlarını,

eksikliklerinde ortaya çıkan durumları, eksikliğe yol açan fizyolojik,
patolojik ve farmakolojik durumları, vitaminlerin sınıflandırılmalarını,
temel farmakokinetik özelliklerini, güncel klinik araştırma sonuçlarına
göre tedavi yönelimlerini öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Vitaminlerin organizmadaki işlevlerini bilmeli
 Vitamin eksikliğinde ortaya çıkan durumları bilmeli
 Vitamin eksikliğe yol açan fizyolojik, patolojik ve farmakolojik
durumları sıralayabilmeli
 Yağda çözünen ve suda çözünen vitaminlerin
sınıflandırılmalarını, bu grupların temel farmakokinetik özelliklerini ve
istenmeyen etkilerini bilmeli
 Vitaminlerin tarihsel ve güncel kullanım alanları hakkında bilgi
sahibi olmalı

Beceri
 Vitamin eksikliğine yol açan durumlara farmakolojik yaklaşım
seçeneklerini değerlendirebilmeli
 Vitaminlerin tedavide kullanımını düzenleyebilmeli

DavranıĢ
 Vitaminleri birer ilaç olarak görüp, gerektiği yerde gerçekçi
olarak kullanmanın yanında, zararlı olabilecek yersiz yanlış ve kötüye
kullanımdan kaçınma bilincini edinmeli

Ders adı: Preparat biçimlerinin tanımı

AMAÇ: Öğrencinin farmasötik preparat biçimlerini tanımlaması,

farmakokinetik ve kullanış özelliklerini bilmesi
 345

HEDEFLER

Bilgi
 Farmasötik preparat adlarını saymalı ve tanımlarını yapmalı
 Farmasötik preparatların uygulama ve saklama özelliklerini
bilmeli
 Farmasötik preparatların farmakokinetik özelliklerini bilmeli

Beceri
 Farmasötik preparat biçimlerini ayırt etmeli ve özelliklerine
uygun olarak tedavide
kullanabilmeli

DavranıĢ
 Farmasötik preparatların birbirlerine göre farklarını bilerek
kullanmanın önemini kavramalı

Ders adı: Drogların yerel ve sistemik etkilerinin gösterilmesi

AMAÇ: Öğrencinin ilaç etkisi kavramını bilerek, drogların yerel

ve sistemik etkilerinin özelliklerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 İlaç etkisi tanımını yapmalı
 Yerel ve sistemik etki tanımlarını yapmalı
 Yerel ve sistemik etkinin özelliklerini, yerel ve sistemik anestezik
drogların deney hayvanlarına uygulanması ile video filminde izleyerek
tanımalı
 Hayvanlar ile yapılan deneysel çalışmalardaki etiği bilmeli

Beceri
 Drogları, yerel ve sistemik etkilerini bilerek kullanabilmeli

DavranıĢ
 İlaç etkisinin, tedavi hedefi içinde ve dışındaki yerel ve sistemik
etkilerini bilerek kullanmanın önemini kavramalı
 346

Ders adı: Doz - yanıt iliĢkisi; kademeli ve kuantal doz - yanıt

eğrisinin gösterilmesi; drog etkisini değiĢtiren faktörlerden enzim
indüksiyonuna bir örnek

AMAÇ: Öğrencinin doz - yanıt ilişkisine ait özellikleri, kademeli

ve kuantal doz - yanıt eğrilerinin çizilmesini ve drog etkisini değiştiren
faktörlerden örnek üzerinde görerek öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Doz - yanıt ilişkisinin özelliklerini bilmeli
 Kademeli ve kuantal doz - yanıt eğrilerinin özelliklerini saymalı
 İzole organ banyosunu tanımalı, çalışma ilkelerini ve deney
sonuçlarına yansıyan özelliklerini bilmeli
 Drog etkisini değiştiren faktörleri bilmeli
 Enzim indüksiyonu ve enzim inhibisyonu kavramlarını
tanımlamalı

Beceri
 Drogların, uygulanan doza göre elde edilen yanıtı belirleyici
özelliklerini tedavide
kullanabilmeli
 Drog etkisini değiştiren faktörleri tedavide izleyebilmeli
 Deneysel modellerden elde edilen sonuçları değerlendirebilmeli

DavranıĢ
 Drog etkisini oluşturan faktörleri bilerek tedavi yapmanın
önemini kavramalı
 Deneysel modellerin klinik öncesi çalışmalardaki yerini
kavramalı

Ders adı: Drogların etkilerine örnekler; Analjezik etki,

antidepresan etki, antiinflamatuar etki, diüretik etki

AMAÇ: Öğrencinin droglara ait çeşitli etkileri tanımlaması, bu

etkileri deneysel modellerde saptama ve ölçme ilkelerini video izleyerek
öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Drog etkisini saptamak için kullanılan deneysel modelleri ve
kullanılan ilkeleri bilmeli
 347

 Deneysel modellerin noksan yerlerini tanımalı

 Analjezik etki, antidepresan etki, antiinflamatuar etki, diüretik etki
kavramlarını tanımlamalı
 Analjezimetre, zorunlu yüzme testi, carrageenan ile oluşturulan
inflamasyon, metabolik kafes modellerini bilmeli

Beceri
 Deneysel modellerden elde edilen sonuçları değerlendirebilmeli

DavranıĢ
 Deneysel modellerin klinik öncesi çalışmalardaki yerini kavramalı

Ders adı: Farmakolojik ve fizyolojik antagonizmanın in vitro ve in

vivo gösterilmesi

AMAÇ: Öğrencinin antagonizma kavramını, farmakolojik ve

fizyolojik antagonizmayı deneysel modelleri videoda izleyerek
öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Antagonizma kavramını tanımlamalı
 Farmakolojik ve fizyolojik antagonizma kavramlarını tanımlamalı
 Antagonizmanın klinikteki yerini bilmeli
 Deneysel olarak antagonizmanın saptanma yollarını bilmeli
 Spontan lokomotor aktivite kafesini tanımalı

Beceri
 Antagonizma bilgilerini drogları uygularken kullanabilmeli
DavranıĢ
 Drogların farklı özelliklerini bilmenin uygulamadaki önemini
kavramalı

Ders adı: Etkinlik, efikasite ve aditif etkinin deneysel olarak

gösterilmesi

AMAÇ: Öğrencinin etkinlik, efikasite ve aditif etki kavramlarını

deneysel olarak değerlendirerek öğrenmesi
 348

HEDEFLER

Bilgi
 Etkinlik, efikasite ve aditif etki kavramlarını tanımlamalı
 Hot-plate yöntemini tanımalı

Beceri
 Etkinlik, efikasite ve aditif etki bilgilerini drogları uygularken
kullanabilmeli

DavranıĢ
 Yeni çıkan droglara ait bu tür bilgileri değerlendirmenin önemini
kavramalı

Ders adı: Drogların istenmeyen etkilerine örnekler; gastrik

ülser, aritmi, solunum depresyonu, nöromusküler blok

AMAÇ: Öğrencinin istenmeyen etki kavramını ve deneysel olarak

saptama yollarını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 İstenmeyen etki kavramını tanımlamalı
 Gastrik ülser, aritmi, solunum depresyonu, nöromusküler blok
tanımlarını yapmalı
 Deneysel olarak drogların istenmeyen etkilerini saptama yollarını
bilmeli

Beceri
 Tedavide drogların istenmeyen etkilerini izleyebilmeli

DavranıĢ
 Drogların istenmeyen etkilerini izlemenin, hasta bakımında ve
ekonomik anlamdaki önemini bilmeli
 Hasta, hasta yakını ve hemşireleri istenmeyen etki konusunda
bilgilendirmenin önemini kavramalı
 349

Ders adı: Drog bağımlılığı, morfin bağımlılığının deneysel

olarak gösterilmesi

AMAÇ: Öğrencinin drog bağımlılığı kavramını, deneysel olarak

izleyerek öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 İlacın kötüye kullanılması tanımını yapmalı
 Drog bağımlılığı kavramını tanımlamalı
 Bağımlılık türlerini saymalı
 Deneysel olarak bağımlılığının saptanma yollarını bilmeli
 Morfin bağımlılığının insanda ve hayvandaki özelliklerini bilmeli
 Bağımlılık oluşturan drogların tedavide kullanım özelliklerini
bilmeli

Beceri
 Bağımlılığı tanıyabilmeli ve bağımlılık oluşumunu önleyici
şekilde bu tür drogları tedavide kullanabilmeli

DavranıĢ
 Drog bağımlılığının önemini kavramalı

Ders adı: Sosyal drogların (alkol, kafein) etkilerinin uygulamalı

olarak gösterilmesi

AMAÇ: Öğrencinin sosyal drog kavramını, alkol ve kafeinin

etkilerinin uygulamalı olarak ve videoda izleyerek öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Sosyal drog tanımını yapmalı
 Alkol ve kafeinin etkilerini saymalı
Sedasyon, anksiyete ve anksiyolitik etki kavramlarını tanımlamalı,
deneysel olarak ölçüm yollarını bilmeli
 350

 Yükseltilmiş artı labirentte anksiyete değerlendirme ilkesini ve

parametrelerini bilmeli
 İnsanda alkol muayenesini özelliklerini bilmeli

Beceri
 İnsanda alkol muayenesini yapabilmeli

DavranıĢ
 Sosyal drogların insanlar üzerindeki etkilerinin önemini kavramalı

Ders adı: Türkiye ve dünyada ilaç sanayii; ilaç sanayii - hekim

iliĢkilerinin değerlendirilmesi; öğrenci seminerleri

AMAÇ: Öğrencinin ilaç endüstrisini, Türkiye ve dünyadaki

örneklerinin özellikleri ile tanıması; ilaç endüstrisi - hekim ilişkisini
yerinde bilgi alan gönüllü öğrencilerden dinlerken değerlendirmesi;
seçilen konularda seminer hazırlayan gönüllü öğrencilere katılarak
tartışmalı konu işlemesi

HEDEFLER

Bilgi
 İlaç endüstrisini tanımlamalı
 Türkiyedeki ilaç endüstrisinin dünyadaki yerini bilmeli
 İlaç endüstrisi - hekim ilişkisini, endüstride ve endüstri dışında görev
yapan hekimler
açısından öğrenmeli

Beceri
 İlaç endüstrisi ile etik ve bilimsel ilişki kurabilmeli
 Seminer hazırlama ve aktif olarak seminere katılma becerisi elde
etmeli

DavranıĢ
 İlaç endüstrisi - hekim ilişkisinin tıbbın gelişmesindeki önemini
kavramalı
 Sunum kurallarına uyarak sunum yapmanın önemini kavramalı

Ders adı: Parasempatomimetik drogların farmakolojisi

AMAÇ: Öğrencinin makro anatomik yapıdan moleküler oluşuma kadar

otonom sinir sisteminin yapısal ve işlevsel özellikleri ile bu yapısal ve
 351

işlevlerden klinik durumlara temel teşkil edecek yöndeki normalden

ayrılışların droglarla tedavi etmenin esaslarını öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Parasempatik (kolinerjik) sistemin yetersiz etkinliği ile
oluşan paralitik ileus, glokom, paroksismal atrial taşikardi,
myastenia gravis, Alzheimer hastalığı ve antimuskarinik droglarla
olan zehirlenmelere bağlı klinik durumların tedavisinde kullanılan
drogların farmakolojik özellikleri bilmeli.
 Drogların etki mekanizmalarına göre bölümlenmesini
yapabilmeli.
 Kimyasal yapılarının farmakokinetik ve farmakodinamik
özellikler yönünde karşılaştırılmasını bilmeli
 Etki mekanizmaları: Asetilkolin reseptörlerini tanımalı
 Doku, organ ve sistemlerde oluşturdukları etkilerini tanımalı
 Kullanılabilecekleri klinik durumlar, uygulama yöntemleri ve
kullanılacak dozları bilmeli
 Drogların klinik kullanımlarında karşılaşılabilecek sorunlar
ve dikkat edilmesi gereken özellikleri bilmeli

Beceri
 Sindirim ve uriner sistemde karşılaşılan atoni ve ileuslar,
 Glokom,
 Atrial taşikardi,
 Myastenia gravis,
 Alzheimer,
 Antimuskarinik droglarla oluşan zehirlenmeler de droglarla
spesifik tedavisi için drog seçimi ve etkin uygulamasını yapabilmeli

DavranıĢ
 Parasempatik sistemin yetersiz kaldığı veya daha etkin
çalışmasını gerektiren klinik durumların fizyolojik ve patolojik
temelleri ile bunlara eldeki droglarla yönlendirme becerisine sahip
olmalı.

Ders adı: Antimuskarinik drogların farmakolojisi

AMAÇ: Öğrencinin asetilkolin muskarinik etkilerinin

askılanması ile uygulamada yarar sağlayabilecek klinik durumların
belirlemesi ve bu klinik durumlara spesifik ve selektif etkinliği olan
drogların etkin kullanımını öğrenmesi.
 352

HEDEFLER

Bilgi
 Muskarinik etkinliğin baskılanması gereken klinik durumlar:
Bulantı, kusma, ishal, peptik ülser, vagotoniye bağlı bradikardi,
sindirim ve uriner sistemlerde oluşan spazmlar ve buna bağlı oluşan
kolikler, parkinsonizm, organik fosfor bileşikleri gibi
antikolinesterazdroglarla oluşan zehirlenmelerde muskarinik
antagonizmanın yararı ve önemini bilmeli
 Mukkarinik reseptörler, reseptör türleri, spesifik ve selektif
agonist ve antagonistleri sayabilmeli.
 Muskarinik antagonistlerin farmakokinetik ve
farmakodinamik özellikleri gözönüne alınarak bölümlemesini
bilmeli
 Muskarinik reseptörlerin antagonizması ile doku, organ ve
sistemlerde oluşabilecek etkileri bilmeli
 Antimuskarinik etkinliğin gerektirdiği klinik durumlarda etkin
dorg kullanımını bilmeli
 Klinik uygulamada antimuskarinik drog kallanılırken karşılaşılan
sorunlar ve dikkat edilmesi gereken özellikleri bilmeli

Beceri
 Bulantı, kusma, ishal,
 Gastro-intestinal ve uriner sistemlerdeki spazm,
 Peptik ülser,
 Vagatonize bağlı bradikardi; ve parkinsonizm gibi klinik
durumlarda uygulanması gereken antimuskarinik etkinliğin droglarla
spesifik ve selektif bir biçimde yapabilmeli

DavranıĢ
 Muskarinik reseptörlerin ve oluşan muskarinik etkinliğin
droglarla denetim altına alınmasının klinik uygulamadaki önemini
kavramalı.

Ders adı: Çizgili kaslarda droglarla gevĢeme-paralizi oluĢturma

ve bunun klinik uygulamadaki önemi

AMAÇ: Öğrencinin istemli hareketlerin efektör organı olan çizgili

kaslarda kasılma olayının fizyolojik temelleri üzerine farmakolojik
etkinliğin mekanizması ile bu etkinliğin klinik uygulamadaki önemini
öğrenmesi
 353

HEDEFLER

Bilgi
 Motor sinir-çizgili kas ünitesinin normal yapısal ve işlevsel
özelliklerini bilmeli.
 Bu üniteye merkez, sisnir-kas kavşağı ve kas hücresi
düzeyinde eldeki droglarla etkilenme mekanizmalarını sayabilmeli.
 Çizgili kaslara etkili drogların etki mekanizmalarına göre
gruplara ayrılması ve örnek droglar üzerinde farmakolojik ve klinik
kullanımdaki özellikleri ile karşılaştırılmasını yapabilmeli.
 Çizgili kaslarda gevşeme-paralizi oluştuşrmanın klinik
önemi ve özellikle çağdaş cerrahi girişimlerin yapılmasında sağladığı
yararları sayabilmeli.
 Droglarla çizgili kaslarda gevşeme-paralizi oluşturma yöntem ve
teknikleri sıralayabilmeli

Beceri
 Klinik uygulamanın gerektirdiği her düzeyde çizgili kaslarda
gevşeme-paralizi yapımının yöntem ve tekniklerinin bilimsel temellerini
kavramalı ve uygulayabilmeli.

DavranıĢ
 Çizgili kas gerginliğinin (tonusunun) istenilen her
düzeyde selektif ve spesifik bir biçimde farmakolojik yollardan
düzenlenebileceği ve bu olanağın çağdaş klinik uygulamada büyük
önemli olanaklar sağladığını kavramalı.

Ders adı: Sempato (adreno) mimetik etkili drogların

farmakolojik özellikleri ve klinik uygulamadaki önemi

AMAÇ: Öğrencinin kalb durması, kardiyojenik şok, kalb bloku,

hipotansiyon akut anafilaksi (Tip 1 Hipersensitivite), mukoza ve derideki
ödem ve konjesyon, astma bronşiyale, premature doğumu, hipertansiyon,
migren, glokom gibi çoğunlukla acil, ciddi ve bu nedenle hızlı, bilinçli ve
etkin klinik müdahalenin başarı sağlanmasında büyük önem taşıdığı
klinik durumların oluşumunda sempatik sistemin rolü ve bu sistemin
etkinliğini arttıran veya paralel yönde etkinlik sağlayan drogların
farmakolojik özellikleri ve klinik uygulamada başarılı kullanım yollarını
öğrenmesi.
 354

HEDEFLER

Bilgi
 Sempatik sistemin vücuttaki kıonumu, yapısı ve işleyişi ile
katekolaminlerin metabolizması ve fizyolojik koşullarda doku, organ ve
sistemlerdeki etkilerini bilmeli.
 Sempatomimetik etkinliğe sahip drogların etki mekanizmaları:
adrenoseptörler, diğer mekanizmaları sayabilmeli.
 Klinik kullanım ve farmakolojik özellikler yönünde
sempatomimetik, drogların bölümlenmesi, örnek droglarla
karşılaştırılmasını bilmeli.
 Sempatomimetik etkinliğin yarar sağladığı ve müdahalede önem
taşıdığı klinik durumların herbirisinde uygun drog seçimi, uygulama
biçimleri ve ölçüleri bilmeli.
 Klinik uygulamada sempatomimetik droglar kullanılırken
karşılaşılabilecek sorunlar ve dikkat edilmesi gereken hususları bilmeli.

Beceri
 Amaç kısmında başlıcaları sıralanan önemli klinik durumların
tedavisinde sempatomimetikleri etkin kullanma becerisini edinmeli.

DavranıĢ
 Sempatik sistemin etkinliğini arttırmanın birçok klinik durumda
büyük yarar sağlayabileceği kavramalı.

Ders adı: Sempatik (adrenerjik) sistemin etkinliğini azaltan

drogların farmakolojik özellikleri

AMAÇ: Öğrencinin hipertansiyon, feokromasitoma, angina pektoris,

aritmiler, glokom, tirotoksikoz gibi sempatik sistem etkinliğinin
azaltılmasının yarar sağladığı bilinen klinik durumlarda kullanılan
sempatolitik drogların farmakolojik özellikleri ile etkin kullanımını
öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Sempatik sistem işişleyişinin droglarla inhibisyon mekanizmalarını
bilmeli
 Etki mekanizmaları gözönüne alınarak sempatik inhibisyon yapan
drogların bölümlenmesini yapabilmeli
 355

 Farklı mekanizmalarla sempatolitik etkinlik gösteren dorg

gruplarını örnek drog üzerinden farmakolojik özelliklerini
belirleyebilmeli
 Farmakolojik özelliklerine göre klinik durumlarda uygun drog
seçimini bilmeli
 Klinik durumlarda etkin drog uygulama yöntem ve tekniklerini
sayabilmeli
 Sempatik etkinliğin droglarla inhibisyonunda karşılaşılabilecek
sorunlar ve uygun önlemleri sayabilmeli

Beceri
 Hipertansiyon, feokromasitoma, angina pektoris, kardiyak
aritmiler, glokom tirotoksikoz gibi sempatik sistem etkinliğinin
inhibisyonunun yarar sağladığı klinik durumlard uygun drog seçimini
yapmalı ve bunları etkin kullanma becerisini kazanmalı

DavranıĢ
 Bir bölümü yukarıda belirtilen kimi klinik durumlarda sempatik
sistemin normal veya artmış etkinliğinin değişen derecelerde rol
oynayabildiği ve bu sistemin etkinliğini azaltmanın tedavi yönünde
yarar sağladığını kavramalı.

Ders adı: Kardiyovasküler sistemde farmakolojik hedefler

AMAÇ: Öğrencinin kardiyovasküler sistemde ilaçlar tarafından

etkilenebilecek sistem ve/veya organları ve bu etkilerin mekanizmasını
öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Kardiyovasküler hedefleri tanımlayabilmeli
 Otonom sinir sisteminin kardiyovasküler düzenlemedeki yeri,
etkileşebileceği hastalık
durumları ve ilaçların bu sisteme ve dolayısıyla ilgili hastalıklara
etkisini öğrenmeli
Renin anjiyotensin aldosteron sisteminin kardiyovasküler
düzenlemedeki yeri, etkileşebileceği hastalık durumları ve ilaçların bu
sisteme ve dolayısıyla ilgili hastalıklara etkisini öğrenmeli
 Damar düz kası ve endotelin kardiyovasküler düzenlemedeki
yeri, etkileşebileceği hastalık durumları ve ilaçların bu sisteme ve
dolayısıyla ilgili hastalıklara etkisini öğrenmeli
 356

Beceri
 Çeşitli kardiyovasküler hedeflerle etki mekanizmalarına göre ilaç
gruplarını eşleştirebilmeli

DavranıĢ
 Kardiyovasküler hastalıkların fizyopatolojisi ile ilaçların etki
mekanizması arasındaki bağıntıyı bütünsel olarak algılayabilmeli ve
böylece bir ilaç grubunun birden fazla kardiyovasküler hastalıkta
kullanılabilmesini kavrayabilmeli

Ders adı: Hipertansiyonda farmakolojik yaklaĢım

AMAÇ: Öğrencinin antihipertansif ilaçların kullanım alanlarını,

etki mekanizmalarını, sınıflandırılmalarını, grupların prototiplerini, temel
farmakokinetik ve farmakodinamik özelliklerini, güncel klinik araştırma
sonuçlarına göre tedavi yönelimlerini öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Kan basıncının düzenlenme mekanizmalarını ve buralarda
antihipertansif ilaçların etki yerlerini bilmeli
 Etki mekanizmalarına göre antihipertansif ilaç gruplarını
sıralayabilmeli ve bunlara örnek verebilmeli
 Antihipertansif ilaç gruplarının kan basıncının bileşenlerine
ağırlıklı etkilerini ve grupların önde gelen istenmeyen etkilerini bilmeli
 Antihipertansif ilaç gruplarının ve/veya prototip ilaçların ayırıcı
farmakokinetik özelliklerini bilmeli

Beceri
 Güncel klinik araştırma sonuçlarına dayanan tedavi yöntemlerini
ve uluslararası kılavuz kuralları hasta modellerinde tartışabilmeli ve
uygulayabilmeli.

DavranıĢ
 Güncel tedavide kanıta dayalı tıp bağlamında klinik araştırma
sonuçlarına dayanan tedavi yönelimlerini ve kılavuz kuralları deneysel
farmakolojik yöntemle elde edilen bilgilerle destekleyerek sentez yapma
alışkanlığını edinmeli. Prototip ilaçların herzaman güncel tedavide yeri
olmayabileceğinin bilincine varmalı.
 357

Ders adı: Dislipidemilerde farmakolojik yaklaĢım

AMAÇ: Öğrencinin antidislipidemik ilaçların kullanım alanlarını,

etki mekanizmalarını, sınıflandırılmalarını, grupların prototiplerini, temel
farmakokinetik ve farmakodinamik özelliklerini, güncel klinik araştırma
sonuçlarına göre tedavi yönelimlerini öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Lipid metabolizmasında eksojen ve endojen yolları ve buralarda
antidislipidemik ilaçların etki yerlerini bilmeli
 Etki mekanizmalarına göre antidislipidemik ilaç gruplarını
sıralayabilmeli ve bunlara örnek verebilmeli
 Antidislipidemik ilaç gruplarının lipoprotein altgruplarına
ağırlıklı etkilerini ve grupların önde gelen istenmeyen etkilerini bilmeli
 Antidislipidemik ilaç gruplarının ve/veya prototip ilaçların ayırıcı
farmakokinetik özelliklerini bilmeli

Beceri
 Güncel klinik araştırma sonuçlarına dayanan tedavi yöntemlerini
hasta modellerinde
uygulayabilmeli

DavranıĢ
 Güncel tedavide kanıta dayalı tıp bağlamında klinik araştırma
sonuçlarına dayanan tedavi yönelimlerini deneysel farmakolojik
yöntemle elde edilen bilgilerle destekleyerek sentez yapma alışkanlığını
edinmeli.

Ders adı: Ġskemik kalp hastalığında farmakolojik yaklaĢım

AMAÇ: Öğrencinin iskemik kalp hastalığında ilaçların kullanım

alanlarını, etki mekanizmalarını, sınıflandırılmalarını, grupların
prototiplerini, temel farmakokinetik ve farmakodinamik özelliklerini,
güncel klinik araştırma sonuçlarına göre tedavi yönelimlerini öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 İskemik kalp hastalığı ve anginanın oluşum sürecini, buralarda
antianginal ilaçların etki mekanizmalarını bilmeli
 Etki mekanizmalarına göre antianginal ilaç gruplarını
sıralayabilmeli ve bunlara örnek
 358

verebilmeli
 Antianginal ilaç gruplarının değişik angina durumlarında ağırlıklı
etkilerini ve grupların önde gelen istenmeyen etkilerini bilmeli
 Antianginal ilaç gruplarının ve/veya prototip ilaçların ayırıcı
farmakokinetik özelliklerini bilmeli

Beceri
 Güncel klinik araştırma sonuçlarına dayanan tedavi yöntemlerini
hasta modellerinde
uygulayabilmeli

DavranıĢ
 Güncel tedavide kanıta dayalı tıp bağlamında klinik araştırma
sonuçlarına dayanan tedavi yönelimlerini deneysel farmakolojik
yöntemle elde edilen bilgilerle destekleyerek sentez yapma alışkanlığını
edinmeli. Antianginal ilaçların analjezik olmadıklarını, hemodinamik
etkiler sonucu anginayı engellediklerini kavramalı.

Ders adı: Konjestif kalp yetersizliğinde farmakolojik yaklaĢım

AMAÇ: Öğrencinin kalp yetersizliğinde kullanılan ilaçların

kullanım alanlarını, etki mekanizmalarını, sınıflandırılmalarını, grupların
prototiplerini, temel farmakokinetik ve farmakodinamik özelliklerini,
güncel klinik araştırma sonuçlarına göre tedavi yönelimlerini öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Kalp yetersizliğinde ortaya çıkan hemodinamik ve nörohümöral
süreçleri ve buralarda
kullanılan ilaçların etki mekanizmalarını anlamalı
 Etki mekanizmalarına göre kalp yetersizliğinde kullanılan ilaç
gruplarını sıralayabilmeli ve bunlara örnek verebilmeli
 Kalp yetersizliğinde kullanılan ilaç gruplarının değişik kalp
yetersizliği durumlarındaki ağırlıklı etkilerini ve grupların önde gelen
istenmeyen etkilerini bilmeli
 Kalp yetersizliğinde kullanılan ilaç gruplarının ve/veya prototip
ilaçların ayırıcı
farmakokinetik özelliklerini bilmeli
 Kalp glikozidlerinin farmakokinetik ve farmakodinamik
özellikleri, dozlama, ilaç düzeyi izleme ve terapötik aralık özelliklerini
ve etkilerini değiştiren durumları bilmeli
 359

Beceri
 Güncel klinik araştırma sonuçlarına dayanan tedavi yöntemlerini
hasta modellerinde
uygulayabilmeli, kalp glikozidlerinin kullanımıyla ilgili ayrıntılı bilgileri
uygulamaya koyabilmeli

DavranıĢ
 Kalp yetersizliğinin hemodinamiğinin yanında nörohümoral
özelliklerini de kavramalı ve güncel tedavi yaklaşımlarını bu bu
kavrayışın ışığında değerlendirebilmeli

Ders adı: Farmakolojik açıdan disritmiler

AMAÇ: Öğrencinin antiaritmik ilaçların kullanım alanlarını, etki

mekanizmalarını, sınıflandırılmalarını, grupların prototiplerini, temel
farmakokinetik ve farmakodinamik özelliklerini, güncel klinik araştırma
sonuçlarına göre tedavi yönelimlerini öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Kalbin ritm ve iletisi ve aritmi oluşum mekanizmaları hakkında
bilgi sahibi olmalı ve buralarda antiaritmik ilaçların etki yerlerini bilmeli
 Etki mekanizmalarına göre antiaritmik ilaç gruplarını
sıralayabilmeli ve bunlara örnek
verebilmeli
 Antiaritmik ilaç gruplarının çeşitli aritmilerdeki ağırlıklı etkilerini
ve grupların önde gelen istenmeyen etkilerini bilmeli
 Antiaritmik ilaç gruplarının ve/veya prototip ilaçların ayırıcı
farmakokinetik özelliklerini bilmeli

Beceri
 Öncelikle aritmiye neden olan diğer kardiyovasküler durumları
çözümleyebilmeli

DavranıĢ
 Spesifik antiaritmik ajanların aritmojen özelliklerinin ve diğer
istenmeyen etkilerinin bulunduğunu, çoğu aritminin nedeni
çözümlendiğinde ortadan kalktığını ya da zararsız olabileceğini, böylece
antiaritmik ilaç kullanımının mümkün mertebe özelleşmiş merkezlerde
yapılmasının gereğini kavramalı.
 360

Ders adı: Kardiyovasküler farmakolojide güncel geliĢmelerin

değerlendirilmesi

AMAÇ: Öğrencinin kardiyovasküler farmakolojideki güncel

gelişmeler hakkında bilgi sahibi olması

HEDEFLER

Bilgi
 Hipertansiyon alanındaki güncel araştırma sonuçları,tedavi
yaklaşımları ve kılavuz kurallar hakkında bilgi sahibi olmalı
 Dislipidemi alanındaki güncel araştırma sonuçları,tedavi
yaklaşımları ve kılavuz kurallar hakkında bilgi sahibi olmalı
 İskemik kalp hastalığı alanındaki güncel araştırma
sonuçları,tedavi yaklaşımları ve kılavuz kurallar hakkında fikir sahibi
olmalı
 Konjestif kalp yetersizliği alanındaki güncel araştırma
sonuçları,tedavi yaklaşımları ve kılavuz kurallar hakkında fikir sahibi
olmalı
 Disritmiler alanındaki güncel tedavi yaklaşımları hakkında fikir
sahibi olmalı

Beceri:
 Güncel klinik araştırma sonuçlarına dayanan tedavi yöntemlerini
ve uluslararası kılavuz kuralları hasta modellerinde tartışabilmeli ve
uygulayabilmeli.

DavranıĢ
 Güncel tedavide kanıta dayalı tıp bağlamında klinik araştırma
sonuçlarına dayanan tedavi yönelimlerini ve kılavuz kuralları deneysel
farmakolojik yöntemle elde edilen bilgilerle destekleyerek sentez yapma
alışkanlığını edinmeli.

Ders adı: Vücut sıvılarını bileĢimi ve hacmini etkileyen droglar

AMAÇ: Öğrencinin homeostasisde çok önemli yeri olan

ekstasellüler ve intrasellüler sıvı-elektroklit metabolizmasını bilmeli, bu
metabolizmadaki dengelerin bozulması ile oluşan patofizyolojik ortamı
düzeltmeye yönelik parenteral sıvı ve elektrolit tedavisini öğrenmesi
 361

HEDEFLER

Bilgi
 Dehidrasyon, overhidrasyon oluşum mekanizmalarını ve
tadevisini bilmeli
 Elektrolit denge bozukluklarını tanıyıp, farmakolojik tedavisini
yapabilmeli
 Şoka farmakolojik yaklaşımı bilmeli

Beceri
Acil dehidratasyon, overhidrasyon tedavisini uygulayabilmeli
 Acil şok ve kollaps tedavisini başarmalı

DavranıĢ
 Hipotansiyon ve şok nedenlerine yönelik acil farmakolojik
yaklaşımın önemini bilmeli, parenteral sıvı tedavisini bilinçli yapmayı
öğrenmeli, sıvı ve elektrolit denge bozukluklarına karşı hasta eğitiminden
sorumlu olmalıdır

Ders adı: Antikoagülanlar, trombolitikler ve antitrombositler

AMAÇ: Öğrencinin kardiyovasküler ve serebral olaylarda büyük

payı olan trombüs ve emboli oluşum mekanizmalarına yönelik
farmakolojik ajanların seçimini ve kullanılmasını, indikasyon-
kantrindikasyonları bilmeli, oral ve parenteral antikoagülan tedaviyi
yaparak laboratuvar ve klinik takibi başarabilmeli, akut miyokard
infarktüsü gibi acil durumlarda trombolitik tedavi yöntemlerini bilmeli,
hemorajik tablolarda karşıt tedavi ajanlarını seçebilmeli ve başarı ile
uygulayabilmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Koagülasyon ve antikoagülasyon basamaklarını bilmeli
 Koagülasyonu arttıran, kanamayı durdurmaya yönelik
farmakolojik ajanları bilmeli
 Antikoagülan drogları bilmeli, böylece trombüs oluşum ve
profilaksisinde seçilecek ilaçları bilmeli
 Trombolitik ve fibrinolitik tedaviyi öğrenmeli, uygulamadaki
farmakolojik preparatları bilmeli
 Antiagregan drogları bilerek iskemik kalp ve serebral
hastalıkların tedavi ve profilaksisini yapabilmeyi öğrenmeli
 362

Beceri
 Akut kanama, trombüs ve emboli oluşumlarında acil tedaviyi
başarabilmeli
 Vasküler olayların profilaksisinde antiagregan tedavi becerisini
kazanabilmeli

DavranıĢ
 Antikoagülan, trombolitik ve antiagregan tedavide kullanılan
ilaçların uygulama zamanı ve
yöntemlerini bilmeli, hasta ile diyalog kurulmasında başarılı
olmalıdır. Kronik tedavide hasta eğitimine önem vermeli.

Ders adı: Satral sinir sistemine farmakolojik yaklaĢım

AMAÇ: Öğrencinin santral sinir sistemini etkileyen drogların

etkilerinin daha iyi anlaşılması için santral sinir sistemindeki ileti,
nörotransmiter ve reseptörlere ilişkin bilgi verilmesi, bu bilgileri drog-
santral sinir sistemi ilişkisinin söz konusu olduğu durumlarda kullanma
beceri ve davranışını ve konuya ilişkin yenilikleri izleme ve kavrama
yetisini kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Santral sinir sisteminin periferik sinir sisteminden farkını bilmeli
 Beyin yapıları/bölgeleri-fizyolojik işlev ilişkisini bilmeli
 Kan-beyin engelinin yapısını ve işlevlerini bilmeli
 Santral sinir sisteminde ileti mekanizmalarını bilmeli
 Nöroregülatörleri bölümleyebilmeli
 Nörotransmiter özelliklerini bilmeli ve bölümleyebilmeli
 Biyojenik amin ve amino asit yapısındaki nörotransmiterlerin
biyosentez, son ürün ve reseptörlerini ve bunların işlevlerini bilmeli

Beceri
 Satral sinir sisteminin iºlevlerine drogla hangi mekanizmalarla
müdahale edilebileceğini kavramalı
 Periferdeki patolojileri düzeltmek amacıyla kullanılan ama kan-
beyin engelini geçebilen drogların bu sistemde istenmeyen etkiler
oluşturabileceğini kavramalı
 363

DavranıĢ
 Drogun santral sinir sistemine ulaşmasının beklendiği durumlarda
kan-beyin engelini geçme özelliğini sorgulaması gereğini kavramalı

Ders adı: Antidepresanlar

AMAÇ: Öğrencinin birinci basamak hekimlik hizmetinde gerekli

olacak biçimde antidepresan drogların farmakolojik özellikleri,
kullanımları ve kullanımlarının sakıncalı olduğu durumlar hakkında bilgi,
beceri ve davranış kazanması ve konu ile ilintili yeni gelişmeler hakkında
bilgilenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Duygu-durum bozukluklarını sınıflayabilmeli
 Depresyonu ve tiplerini tanımlayabilmeli
 Depresyonun patolojisine ilişkin biyojenik amin teorisini bilmeli
 Antidepresanların etki mekanizmasını bilmeli, drogları
mekanizmalarına göre sınıflamalı ve amin geri alım inhibitörleri ve MAO
inhibitörlerinden en az 4'er drogun adını bilmeli
 Trisiklik ve atipik antidepresanların genel farmakolojik
özelliklerini bilmeli
 Seçici serotonin geri alınım inhibitörlerinin trisikliklerden ayrılan
özelliklerini bilmeli
 Seçici serotonin ve noradrenalin geri alınım inhibitörlerinin
trisikliklerden ayrılan yanlarını bilmeli
 Amin geri alınım inhibitörlerinin genel farmakokinetik
özelliklerini bilmeli
 Amin geri alınım inhibitörlerinin genel istenmeyen etkilerini
bilmeli
 Amin geri alınım inhibitörlerinin doz aşırımında oluşturdukları
belirtileri ve drogla müdahaleyi bilmeli
 Amin geri alınım inhibitörlerinin tedavide kullanım alanlarını ve
kullanımlarının sakıncalı olduğu durumları bilmeli
 Amin geri alınım inhibitörlerinin önemli drog etkileşimlerini
bilmeli
 MAOİ antidepresanları sınıflayabilmeli, seçici/seçici
olmayanların ana özelliklerini bilmeli
 Seçici/seçici olmayan MAOİ ilaçların genel farmakokinetik
özelliklerini bilmeli
 364

 Bu ilaçların istenmeyen etkilerini, doz aşırımında oluşturdukları

belirtileri ve drogla müdahaleyi bilmeli
 Bu drogların diğer droglarla ve besinlerle olan etkileşimlerini
bilmeli
 Bu drogların kullanım alanlarını ve kullanımlarının sakıncalı
olduğu durumları bilmeli

Beceri
 Depresyon tiplerinde ve değişik özellikteki hastalarda
antidepresan seçebilmeli
 Antidepresanların istenmeyen etkilerinin belirtilerini
öngörebilmeli ve hastayı uyarmalı

DavranıĢ
 Depresyon tedavisinin uzun süreçli olduğunu, tedaviye yanıtın
bir kaç haftadan önce ortaya çıkmadığını bu nedenle hasta ile iyi bir
iletişim kurması gerektiğini kavramalı

Ders adı: Antipsikotik droglar

AMAÇ: Öğrencinin birinci basamak hekimlik hizmetinde gerekli

olacak düzeyde antipsikotik drogların farmakolojik özellikleri, ilaç
seçimi ve kullanımları hakkında bilgi, beceri ve davranış kazanması ve
konu ile ilgili yeni gelişmeler hakkında bilgilenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Biyolojik psikiyatrinin geçmişini kısaca bilmeli
 Psikiyatrik semiyolojiyi kısaca bilmeli
 Psikozların sınıflandırılmasını, şizofreni tiplerini ve belirtilerini
kısaca bilmeli
 Şizofreninin patolojisine ilişkin teorileri bilmeli
Günümüzde en geçerlisi dopamin teorisi olduğu için santral
dopamin yollarını, reseptörlerini, işlevlerini, şizofreni ile bağlantılarını
bilmeli
 Antipsikotik ilaçları sınıflayabilmeli
 Antipsikotik ilaçların etki mekanizmalarını bilmeli
 Antipsikotiklerin genel farmakokinetik ve farmakodinamik
özelliklerini bilmeli
 Genelden farklı özellikler taşıyan ilaçları bilmeli
 Atipik antipsikotiklerin klasiklerden ayrılan özelliklerini bilmeli
 365

 Antipsikotiklerin istenmeyen ve toksik etkilerini bilmeli

 Antipsikotiklerin kullanım alanlarını ve kullanılmalarının
sakıncalı olduğu durumları bilmeli
 Önemli drog etkileşimlerini bilmeli
 Doz aşırımın belirtilerini ve tedavisinde kullanılacak ilaçları
bilmeli

Beceri
 Şizofreninin tipine ve hastanın özelliklerine göre antipsikotik ilaç
seçebilmeli
 Tedaviye yanıtı ve ilacın kullanılma süresini belirleyebilmeli
 İstenmeyen etkilerin belirtilerini tanıyabilmeli ve gerekirse
müdahale edebilmeli

DavranıĢ
 Şizofreninin kronik bir hastalık olduğunu ve hastayı sürekli
izlemesi gerektiğini kavramalı
 Şizofreninin kronik bir hastalık olduğunu ve ilaçlarla ancak
kontrol altında tutulabileceğini hasta yakınlarına anlatmalı
 Şizofrenlerin uyunç sorunu olduğu için ilaçların düzenli
kullanımı konusunda yakınlarını uyarmalı

Ders adı: Antimanik droglar; lityum

AMAÇ: Öğrencinin birinci basamak hekimlik hizmetinde gerekli

olacak biçimde antimanik drogların farmakolojik özellikleri, kullanımları
ve kullanımlarının sakıncalı olduğu durumlar konusunda bilgi, beceri ve
davranış kazanması ve konuyla ilişkili yeni gelişmeler hakkında
bilgilenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Maninin tanımını ve patolojisine ilişkin güncel teorileri bilmeli
 Lityumun fiziksel-kimyasal özelliklerini bilmeli
 Lityumun mani ve diğer duygu-durum bozukluklarındaki etki
mekanizmasını bilmeli
 Lityumun farmakokinetik özelliklerini bilmeli
 İstenmeyen etkilerini bilmeli
 Manide ve diğer duygu bozukluklarında kullanım özelliklerini ve
kullanılmasının sakıncalı olduğu durumları bilmeli
 Önemli drog etkileşimlerini bilmeli
 Doz aşırımında oluşan belirtileri ve ilaçla müdahaleyi bilmeli
 366

 Diğer antimanik drogların özelliklerini kısaca bilmeli

Beceri
 Mani tedavisi ve proflaksisinde lityumun serum düzeyini izleme
ve yorumlama becerisini gösterebilmeli

DavranıĢ
 Duygu-durum buzukluğu olan hastalarda iyi bir uyunç için
hastaya yaklaşımın önemini kavramalı

Dersin adı: Genel anestetik droglar

AMAÇ: Öğrencinin genel anestezide farmakolojik ilkeleri,

preanestezik medikasyonu ve genel anestetik drogları öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Genel anestezi tanımını, genel anestezi amaçlarını ve gerel
anestezi dönemleri ile ilgili farmakolojik bilgileri öğrenmeli
 Genel anestetik drogların etki mekanizmalarını bilmeli
 Preanestezik medikasyon tanımını, neden yapılması gerektiğini
ve kullanılan drogları bilmeli
 Genel anestetik drogların sınıflandırılmasını öğrenmeli
 İnhalasyon anestetiklerinin ortak farmakokinetik özelliklerini
bilmeli
 İnhalasyon anestetikleri ve katı genel anestetik drogların belirgin
farmakolojik özelliklerini öğrenmeli
 Özel kombinasyon anestezileri ve kullanılan droglar ile ilgili bilgi
sahibi olmalı

Beceri
 Genel anestezide farmakolojik ilkeleri, genel anestezinin iyi ve
sakıncalı yanlarını bilme, preanestezik medikasyonu ve genel anestetik
drog seçim ilkelerini kavramalı

DavranıĢ
 Genel anestezinin yararları ve sakıncalı olduğu durumların
bilincine varmalı
 367

Dersin adı: Yerel anestetik droglar

AMAÇ: Öğrencinin droglar ile yerel anestezi yapılmasının, yerel

anestezinin yerel ve sistemik istenmeyen etkilerinin, yerel anestetik
drogların farmakolojik özelliklerinin ve yerel anestezi uygulama
biçimlerinde drog seçiminin öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Yerel anesteziyi tanımlayabilmeli, sinir liflerinin yerel anestetik
droglara duyarlılıklarını ve drogların etki mekanizmalarını bilmeli
 Yerel anestetik drogların farmakolojik özelliklerini öğrenmeli
 Yerel anestetik drog çözerltilerine vazokonstriktör eklenmesinin
yarar ve sakıncalarını bilmeli
 Kokain suistimalini, entoksikasyon tablosunu ve tedavisinde
kullanılacak drogları bilmeli
 Yerel anestezi uygulama biçimlerinde drog seçimi ile ilgili bilgi
sahibi olmalı

Beceri
 Yerel anestezi biçimine uygun drog seçimini, yerel anestezide
farmakolojik ilkelere uyma ve ciddi istenmeyen etkilere karşı el altında
drog bulundurma gereğini öğrenme ve uygulayabilmeli

DavranıĢ
 Yerel anestezinin yararlarından faydalanırken, ciddi istenmeyen
etkilere karşı da gerekli tedbirleri alma ilkesini benimsemeli

Ders adı: Antiepileptik droglar

AMAÇ: Öğrencinin antiepileptik drogların farmakolojik

özelliklerini, tedavi başlangıcında ve uzun süreli kullanımda ortaya
çıkabilecek istenmeyen etkilerini, drogların kan düzeyinin izlenmesinin
önem ve gereğini ve epilepsi tiplerinde, status epileptikusta ve
hamilelikte drog seçim ve uygulama ilkerini öğrenmesi.
 368

HEDEFLER:

Bilgi
 Epilepside nöbet oluşumunda rol oynayan ara geçiricileri ve
antiepileptik drogların nöbet oluşumunu azaltıcı veya engelleyici
etkilerini nasıl oluşturduklarını öğrenmeli
 Antiepileptik drogların farmakolojik özelliklerini öğrenmeli
 Antiepileptik drogların epilepsi tiplerindeki yararlarını, akut ve kronik
istenmeyen etkilerini bilmeli
 Antiepileptik droglarla tedavide idyosinkrazik istenmeyen etkilerin
sık görüldüğünü bilmeli,
bunların neler olduklarını öğrenmeli
 Antiepileptik drogların bazılarına karşı bağımlılık geliştiğini
öğrenmeli ve tedaviye birden son verilmemesinin önemini kavramalı
 Epilepsi tedavisinde genel farmakolojik ilkeler ve drog seçimi
hakkında bilgi sahibi olmalı
 Antiepileptik drogların kan düzeyinin izlenmesinin gerektiğini,
terapötik indekslerinin dar olduğunu, enzim indüksiyonu
yapabildiklerini ve drog etkileşimlerine dikkat edilmesi gerektiğini
bilmeli

Beceri
Antiepileptik drogları, yararlarını, etkinliklerini, özel ve genel
istenmeyen etkilerini bilerek ve kan düzeyi izleme, drog etkileşimlerine
dikkat etme ve tek drog kullanma gibi farmakolojik ilkelere uyarak
kullanabilmeli

DavranıĢ
Antiepileptik drogların bazen yaşam boyu olmak üzere çok uzun
süreli kullanıldıkların bilincinde olarak yararları yanısıra istenmeyen
etkilerine de gerekli önemi vermeli

Ders adı: Kaygı giderici droglar

AMAÇ: Öğrencinin kaygı giderici drogların farmakolojik

özelliklerini ve çeşitli kaygı bozukluklarında drog seçim ve kullanım
ilkelerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Kaygının psişik, mental ve somatik belirtilerini öğrenmeli, somatik
belirtiler ile adrenerjik sistem arasındaki ilişkiyi kavramalı ve beta
blokerlerin kaygı giderici olarak yarar sağlayabileceklerini bilmeli
 369

 Kaygı giderici etkiye eşlik eden sedasyonun günlük yaşamda

sorun yaratabileceğini, bu nedenle hastaların uyarılmalarının önemini
kavramalı
 Kaygı giderici drogları sınıflandırmalı, prototip droglar yardımı
ile farmakolojik ortak
özelliklerini öğrenmeli
 Akut ve kronik kaygı bozukluklarında kullanılacak uygun
drogları bilmeli
 Tolerans ve bağımlılık yapan, yoksunluk belirtilerine yol açan
drogları, bu drogların alkol ve diğer santral sinir sistemi depresyonu
yapan droglarla aditif etkileşme yaptığını bilmeli
 Kontrollu satılmalarının gereğini kavramalı

Beceri
Kaygı giderici drogların farmakolojik özelliklerini bilerek akıllıca
kullanımlarına ilişkin ilkeleri benimseme ve tedavide uygun drogu
kullanabilmeli

DavranıĢ
Suistimale uygun droglar oldukları bilinci ile kullanımda dikkat
ve özenin önemini kavramalı

Ders adı: Hipnotik ve sedatif droglar

AMAÇ: Öğrencinin hipnotik ve sedatif drogların farmakolojik

özelliklerini, uyku üzerine etkilerini, iyi ve sakıncalı yanlarının ve
kullanımlarındaki ilkeleri öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Hipnotik drogların sınıflandırılmasını, drogların ortak ve sınıfa
özgü farmakolojik özelliklerini bilmeli
 Uyku fizyolojisine etkilerini bilebilmeli
 Artık etkinin önemini ve hangi drogların artık etkiye yol açtığını
bilmeli
 Tolerans ve bağımlılık oluşturduklarını, yoksunluk belirtilerinin
neler olduğunu, kontrollu satılmalarının gereğini ve bu drogların alkol ve
diğer santral sinir sistemi depresyonu yapan droglarla aditif etkileşme
yaptığını öğrenmeli
 Tedaviye birden son vermenin sakıncalarını bilmeli
 Uyku yakınımlarına uygun drogu seçebilmeli
 370

Beceri
Sedatif ve hipnotik drogların akıllıca kullanımının önemini kavramış
ve benimsemiş olarak drogları kullanabilmeli

DavranıĢ
 Sedatif ve hipnotik drogların suistimale uygun droglar olduklarının
bilincine varma ve gerektikçe kullanılmalarına önem vermeli

Ders adı: Alkol

AMAÇ: Öğrencinin drog olmamakla birlikte toplumda bazı kişilerin

sık kullanması, alkol bağımlılığı ve akut ve kronik entoksikasyonu
nedeni ile alkolun farmakolojik özelliklerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Alkolun (etil alkolun) farmakokinetik özelliklerini öğrenmeli
 Alkolun davranış üzerine, kardiyovasküler v.b. sistemler üzerine
farmakolojik etkilerini bilmeli
 Kandaki alkol konsantrasyonuna bağlı olarak ortaya çıkan santral
sinir sistem ile ilgili etkilerini bilmeli
 Alkolun kontrindikasyonlarını, akut alkol zehirlenmesini
öğrenmeli
 Alkolun enzim indüksiyonu yaptığını bilmeli
 Alkol bağımlılığını ve kronik alkol zehirlenmesini ve tedavisini
öğrenmeli
 Alkol yoksunluk sendromunu ve tedavisinde kullanılacak drogları
bilmeli

Beceri
 Alkolun santral sinir sisteminde depresyona yol açan droglar ile
ortak ve kendisine özgü özelliklere sahip toksik bir madde olduğunun
bilincinde olarak, alkol aşırı kullanımının
yaratacağı akut ve kronik sorunlara karşı hastayı uyaracak, gerektiğinde
tedavi edecek bilgi donanımına sahip olabilmeli

DavranıĢ
Bir hekim olarak alkolun akut ve kronik zararlarına karşı
bireyleri/hastaları uyarması gerektiğinin bilincinde olmalı
 371

Ders adı: Parkinsonda, spastisitede ve akut kas spazmlarında

kullanılan droglar

AMAÇ: Öğrencinin parkinsonda, Huntington hastalığında, kronik

spastisitede ve akut kas spazmlarında kullanılan drogların neler
olduklarının, farmakolojik özelliklerini ve akut ve kronik kullanımda
yarar ve sakıncalarını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Parkinson belirtilerine yol açan bozuklukta dopamin ve
asetilkolinin rollerini, iyatrojenik parkinsonizm tanımını ve bu bilgilerle
bağlantılı olarak antiparkinson drogların etki mekanizmalarını öğrenmeli
 Parkinson belirtileri ve antiparkinson drogların bu belirtilere
etkinliklerini bilmeli
 Antiparkinson drogların sınıflandırılmasını ve drogların
farmakolojik özelliklerini öğrenmeli
 Levodopa ve diğer dopamin agonisti drogların tedaviye eşlik
eden kaçınılmaz ortak istenmeyen etkilerini bilmeli
 Levodopa tedavisinde etkinin zamanla kaybolduğunu, etkide
dalgalanmalarn anlamını, periferik dopa dekarboksilaz inhibitörlerinin
kullanım amaçlarını öğrenmeli
 Huntington hastalığında ve akut ve kronik spastisitelerde altta
yatan mekanizmayı ve kullanılan drogları öğrenmeli
 Santral etkili kas gevşetici drogların alkol ile aditif etkileşme
gösterdiklerini ve sedasyon yaptıklarını öğrenmeli

Beceri
 Parkinsonda istenmeyen etkileri de göz önüne alarak, gerekirse
dozu azaltarak veya başka drog seçerek drogları akıllıca kullanmayı
öğrenme, akut ve kronik sapastisitelerde istenmeyen etkileri göz önünde
tutarak uygun drogu kullanabilmeli

DavranıĢ
 Pek çok drogda olduğu gibi bu gruptaki droglarda da etkinin
seçici olmadığını, farmakolojik etkinin uzantısı olarak sorun
oluşturabilecek istenmeyen etkilerin ortaya çıkabileceğini ve bunlara
karşı dikkatli olunmasının gereğini kavramalı
 372

Ders adı: Antiastmatik droglar

AMAÇ: Öğrencinin antiastmatik drogların farmakolojik özelliklerini

ve akut, kronik ve kesintili profilaksi ile nöbet tedavisindeki yerlerini
öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Bronşial astmanın nedenleri ve patolojisi ile ilgili olarak
antiastmatik drogların etki
mekanizmalarını öğrenmeli
 Antiastmatik drogların sınıflandırılmasını, farmakolojik özelliklerini
bilmeli
 Profilaksi ve nöbet tedavisinde kullanımlarını öğrenmeli

Beceri
 Antiastmatik drogların bronşial astmadaki yerlerini, yararlarını,
istenmeyen etkilerini bilme ve tedavide uygun drogu seçebilmeli

DavranıĢ
 Antiastmatik drogların uzun süre, belki yaşam boyu,
kullanılacağının bilincinde olma ve istenen etki yanısıra istenmeyen etki
açısından da hastayı yakından izlemenin önemini kavramalı

Ders adı: Analeptik, antitusif ve ekspektoran droglar

AMAÇ: Öğrencinin solunum sistemini etkileyen drogları, kullanım

alanlarını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Analeptik tanımını bilmeli, analeptik drogların ne zaman yarar
sağladıklarını öğrenmeli
 Eski analeptiklerin artık neden kullanılmadıklarını bilmeli
Yeni analeptiklerin farmakolojik özelliklerini ve apnede
kullanımlarını öğrenmeli
 Öksürük kesici ve ekspektoran drogların neler olduklarını,
farmakolojik özelliklerini, yarar ve sakıncalarını bilmeli
 373

 Öksürük kesici drogların bazılarının bağımlılık yaptıklarını,

suistimal edildiklerini bilmeli

Beceri
 Solunum sistemini etkieleyen drogların bazılarının acil
durumlardaki öneminin farkında olarak drogları kullanabilmeli

DavranıĢ
 Solunum sistemini etkileyen bazı drogların acil kullanımlarının
önemli, ancak bazı drogların yararlarının tartışmalı olduğu bilincinde
olmalı

Ders adı: Endokrin sistem farmakolojisi

AMAÇ: Öğrencinin hormonların sınıflandırılması, genel

özellikleri, endokrin bozukluklar, hormonların ve antagonistlerinin
tedavide kullanılmalarına ilişkin temel bilgileri öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Hormonların salgılanmasının genel özelliklerini bilmeli
 Hormonların reseptörleri, özelliklerini sıralayabilmeli
 Hormon salgılanmasının aşırılığı veya eksikliği durumlarını
tanımalı
 Endokrin bozuklukları sayabilmeli
 Hormonların tedavide kullanıldıkları alanlar, uygulama yolları ve
dozlarını bilmeli
 Önemli istenmeyen ve toksik etkileri sayabilmeli
 Kullanımlarının sakıncalı olduğu durumları bilmeli
 Önemli drog etkileşimlerini bilmeli
 Hormon antagonistleri, özellikleri, kullanım alanlarını bilmeli

Beceri
 Hipofiz-hipotalamus hormonları
 Tiroid hormonları
 Kalsiyotropik droglar
 İnsülin ve antidiyabetikler
 Glukokortikoidler-mineralokortikoidler
 Androjenler-anabolizanlar
 Estrojenler-progestinler
 374

 Oksitosik droglar ve diğer hormon preparatları ve

antagonistlerinin tedavide temel ilkelere uygun olarak seçebilmeli ve
uygulayabilmeli

DavranıĢ
 Endokrin ve non-endokrin hastalıklarda hormon veya
antagonistlerinin etkin kullanımlarının yerini kavramalı

Ders adı: Sindirim sistemi farmakolojisi

AMAÇ: Öğrencinin peptik ülser, emesis, diyare, konstipasyon gibi

gastrointestinal sistem hastalıkları, drog seçimi, kullanımları hakkında
temel bilgileri öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Gastrointestinel sistem ile ilgili hastalıklar hakkında genel
bilgileri bilmeli
 Tedavide kullanılabilen drogların genel özellikleri, etkileri, etki
mekanizmaları bilmeli
 Drogların farmakolojik özellikleri yönünden karşılaştırılmalarını
yapabilmeli
 Kullanılabildikleri klinik durumlar, uygulama yolları ve dozlarını
bilmeli
 Önemli istenmeyen ve toksik etkilerini bilmeli
 Kullanımlarının sakıncalı olduğu durumları sayabilmeli
 Önemli drog etkileşimlerini bilmeli

Beceri
 Peptik ülser
 Emesis
 Konstipasyon
 Diyare vakalarına en uygun drogun seçilmesi, etkin uygulanımı,
tedavinin izlemesini yapabilmeli

DavranıĢ
 Hastanın özelliklerine göre en etkili olabilecek drogların
kullanılmasının önemini ve uygun kombinasyonların yarar
sağlayacağını kavramalı
 375

Ders adı: Klinik farmakokinetik

AMAÇ: Öğrencinin klinik farmakokinetik bilgilerin ışığında değişik

yaş gruplarında ve eliminasyon organ yetersizliklerinde uygun ilaç ve
doz seçimi, doz hesaplanması, ilaç etkileşimlerinin ve istenmeyen
etkilerin dikkate alınması, ve tedavide serum ilaç düzeyi izlenmesi
konularında bilgi, beceri ve davranış kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Farmakokinetik kavramının anlamını ve kapsamını bilmeli
 Birinci ve sıfırıncı kinetik kavramlarını bilmeli
 Dozun, sürdürme ve yükleme dozlarının tanımını yapabilmeli
 Doz-serum düzeyi, serum düzeyi-zaman ve etki-zaman eğrilerinin
yorumunu yapabilmeli
 Sanal dağılım hacmi, klerens, yarılanma ömrü kavramlarının
tedavideki önemini bilmeli
 İlaçların plazma proteinlerine bağlanma özelliğinin tedavideki
yerini bilmeli
 Maternal, pediatrik ve geriatrik popülasyonda farklı
farmakokinetik özelliklerin ilaç seçimindeki önemini bilmeli
 Eliminasyon organlarının durumunu bilerek tedavi planlaması
yapılmasının önemini bilmeli
 İlaç etkileşimlerinin önemini kavrayabilmeli
 İlaç seçim kriterlerini bilmeli
 İlaçların güvenlik sınırı kavramını bilmeli
 İstenmeyen etki kavramını ve izlemeyi bilmeli
 Hastanın uyuncunun tedavideki önemini bilmeli

Beceri
 Sürdürme ve yükleme doz hesabını yapabilmeli
 Hepatik ve/veya renal yetersizlikte doz düzenlemesini yapabilmeli
 Değişik yaş grupları için özelliklerine uygun ilaç seçebilmeli
 İlaç serum düzeyini izleyebilmeli ve sonuçlarını yorumlayabilmeli
 Kreatinin klerensini hesaplayabilmeli
 Klinik araştırmalarda, ilaç prospektüsleri ve reklamlarında verilen
bilgiyi yorumlayabilmeli
 Klinik farmakokinetik konularını içeren problem hazırlayabilmeli
ve çözebilmeli
 Hazırladığı seminer/problemi sınıfa sunup tartışabilmeli
 376

DavranıĢ
 Hastayı ilaç kullanımı konusunda onun anlayabileceği bir dille
aydınlatabilmeli
 Hastanın uyuncunu artıracak güveni verebilmeli
 İlaç temsilcilerinin sundukları bilgiyi etik kurallar içinde
irdeleyebilmeli
 İlaçla tedavi ve araştırmalarında etik kuralları dikkate alabilmeli

Ders adı: Reçete yazma tekniği; rasyonel reçete

düzenlenmesinde temel bilimsel ilkeler; reçetelere iliĢkin yasal
kurallar

AMAÇ: Öğrencinin rasyonel reçete düzenleme ilkelerini ve

reçetelere ilişkin yasal kuralları bilerek, reçete yazma tekniğini
öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Reçetenin içerdiği bölümleri tanımlayarak sayabilmeli
 Akılcı reçete düzenleme ilkelerinin bilmeli
 Reçetelere ilişkin yasal kuralları bilmeli
 Kontrollü reçetelere bağlı ilaçların yazılmasındaki özellikleri
bilmeli
 Uyunç kavramını bilerek uyuncu etkileyen faktörleri sayabilmeli

Beceri
Akılcı reçete yazma ilkelerini kullanarak yasalara ve tekniğe uygun
reçete yazabilmeli

DavranıĢ
 Reçete yazmanın, tedavinin çok önemli bir parçası olduğunu
kavramalı

Ders adı: Ağrıya klinik farmakolojik yaklaĢım

AMAÇ: Öğrencinin değişik ağrı ve değişik hasta popülasyonunda

ağrı kesici ilaçların seçimi ve kullanımı konusunda daha önce edindiği
bilgi, beceri ve davranışı kullanır duruma gelmesi ve yenilerini
kazanması
 377

HEDEFLER

Bilgi
 Ağrı oluşum mekanizmasına ilişkin teorileri ve ağrı ileti yollarını
bilmeli
 Ağrı çeşitlerini bilmeli
 Ağrı kesicileri etki yerlerine ve etki mekanizmalarına göre
bölümleyebilmeli
 Opiod analjezikleri sınıflayabilmeli ve genel farmakolojik
özelliklerini bilmeli
 Morfin, meperidin ve metadonun birbirlerinden farklı yönlerini
ve farklı kullanım alanlarını bilmeli
 Opioid analjeziklere karşı tolerans ve bağımlılık geliştiğini ve
mekanizmalarını bilmeli
 Opiodlerin kullanımlarının sakıncalı olduğu durumları bilmeli
 Opioid analjeziklerin ağrının çeşiti ve durumuna göre uygulama
yöntemlerini bilmeli
 Antipretik-analjeziklerin etki mekanizmalarını ve genel
farmakolojik özelliklerini bilmeli
 Nonspesifik COX inhibitörlerinin ve spesifik COX-2
inhibitörlerinin özelliklerini bilmeli
 Antipretik analjeziklerin istenmeyen etkilerini ve kullanımlarının
sakıncalı olduğu durumları bilmeli
 Antidepresan, antikonvülsan vb ilaçların ağrıda kullanım
alanlarını bilmeli
Migren tedavisinde seçilecek ilaçları ve özelliklerini bilmeli
Analjezik drog kombinasyonlarının yarar ve sakıncalarını bilmeli

Beceri
 Madde bağımlılığı riski oluşturan bireysel özellikleri
tanıyabilmeli
 Toleransla başa çıkma yöntemlerini becerebilmeli
 Yoksunluk belirtilerini tanıyabilmeli
 Opioid zehirlenmesi belirtilerini tanıyabilmeli ve drogla
müdahale edebilmeli
 Ağrı tiplerine göre analjezik seçebilmeli, dozunu ve kullanım
süresini ayarlayabilmeli
 Ağrı kontrolünde kombinasyon tedavisini uygulayabilmeli
 Akut ve kronik ağrılara farklı yaklaşım stratejileri geliºtirebilmeli
 Analjeziklerin kullanımına ilişkin problem-seminer
hazırlayabilmeli
 Hazırladığı ödevi sınıfda sunup tartışabilmeli
 378

DavranıĢ
 Analjezik kullanımında hastanın uyuncunu sağlayacak gerekli
bilgiyi vermeli
 Analjezik ilaçların istenmeyen etkilerinin belirtileri konusunda
hastayı uyarmalı
 Olası ilaç etkileşimleri için hastanın hekimden habersiz hiç bir
ilaç kullanmaması konusunda gerekli uyarıyı yapmalı

Ders adı: Antiinfeksiyöz drogların rasyonel kullanımı - genel

ilkeler - antimikrobialler 1 ve 2

AMAÇ: Öğrencinin antimikrobiyal tedavi uygulanan hastanın

iyileşmesinde rolü olan farmakolojik faktörleri öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Ampirik tedaviyi tanımlayarak, ampirik antimikrobiyal tedavi
başlama ve izleme ilkelerini bilmeli
 Etyolojisi bilinen infeksiyonlarda antimikrobiyal tedavi başlama
ve izleme ilkelerini bilmeli
 Antimikrobial tedavide etkiyi belirleyen farmakodinamik ve
farmakokinetik faktörleri bilmeli
 Antimikrobiyallerin serum düzeylerini izleme özelliklerini
bilmeli
 Kombinasyon antimikrobiyal tedavinin özelliklerini bilmeli
 Cerrahi ve cerrahi olmayan antimikrobiyal profilaksi uygulama
ilkelerini bilmeli

Beceri
 Antimikrobiyal ilaçları, rasyonel kullanım ilkelerine uygun
seçebilmeli ve uygulayabilmeli

DavranıĢ
 Antimikrobiyallerin kötüye kullanılmasını önlemeli

Ders adı: Hiperlipidemi ve aterosklerozun klinik farmakolojisi

AMAÇ: Öğrencinin serebral ve kardiyovasküler mortalite ve

morbidite önemli rol oynayan aterosklerozun gelişiminde rol yoynayan
fizyopatolojik ortamın düzeltilmesine yönelik farmakolojik ajanların
seçilmesi, antilipid drogların hastada kullanım zamanlarının ve
sürelerinin tayini, kullanılan diğer kardiyovasküler ilaçlarla geçimi ya da
 379

geçimsizliğinin bilinmesi, yaşam kalitesinin düzeltmesi, amacı ile o

tedavi biçiminin ayarlanması konusunda bilgilenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Aterosklerozdan primer korunmayı bilmeli
 Aynı biçimde sekonder korunmayı bilmeli
 Hiperlipidemi tipinin saptanarak nonfarmakolojik tedaviyi
uygulamalı
 Uygun antilipin ilaç seçimini yapabilmeli
 Antilipid drogların yan etkilerini bilmeli
 Antilipid drogların diğer farmakolojik ajanlarla etkileşimini
bilmeli

Beceri
 Antilipid ilaçları kullanım dozu ve sürelerini, kullanış biçimlerini
ve zamanlarını bilmeli

DavranıĢ
 Ateroskleroz primer ve sekonder korunmanında antilipid ilaçları
yerinde, zamanında ve doğru olarak seçip kullanabilmek, hasta eğitimi ve
diyaloğunu becerebilmeli

Ders adı: Hipertansiyon: klinik farmakolojik yaklaĢım

AMAÇ: Öğrencinin hipertansiyonda mortalite ve morbiditeyi

arttıran fizyopatolojik ortamın düzeltilmesine yönelik farmakolojik
ajanların seçimi, hastanın yaşam kalitesini bozmadan kan basıncını
ayarlayan tedavi biçiminin düzenlenmesi, meydana gelmiş hedef organ
ya da organlarındaki hasarın giderilmesi için uygun farmakolojik
tedavinin yapılması, ilaç yan etkileriyle mücadele konusunda
bilgilenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Hipertansiyonlu kişide mevcut kardiyovasküler risk faktörlerinin
saptanarak non farmakolojik tedaviye başlama karar ve becerisini
kazanmalı
 Kan basıncı düzeylerine göre hangi farmakolojik tedaviye, ne
zaman başlayacağını bilmeli
 Farmakolojik tedavinin ömür boyu sürdürülmesi gerektiğini, bu
nedenle hasta-hekim ilişkisini kurmada bilgi ve görgüsü olmalı
 380

 Hastanın tolere edebileceği maksimum kan basıncı değerlerine

ulaşabilmek için ilaç dozlarını bilmeli
 Hipertansiyon ve beraberinde bulunan başka hastalık ya da gebelik
gibi klinik bir tabloda nasıl bir farmakolojik strateji izleyeceğini öğrenmeli
 Uygun ve uygun olmayan antihipertansif ajanları ayırt edebilmeli
 Farmakolojik tedaviye tatmin edici antihipertansif yanıt
alınamayan vakalarda ilaç dozununmu artırılacağını yoksa başka
ilaçlaramı geçileceğine karar verebilmeli, bu ilaçları seçebilmeli
 Hipertansiyonun farmakolojik tedavisinde ilaç kombinasyonlarını
yapabilmeli
 Hafif ve orta şiddette hipertansiyonlu hastanın farmakolojik tedavisini
yalnız başına uzun süre yapabilmeli.

Beceri
 Acil hipertansiyon tedavisini yapabilmeli
 Hipertansiyonlu vakada hedef organ hasarı oluştuğunda
farmakolojik ajanları uygun bir biçimde seçebilmeli

DavranıĢ
 Akut ve kronik tedavi yol ve yöntemlerini bilmeli, ömür boyu ilaç
kullanacak hipertansiyonlu hastalar ile diyalog, izleme ve eğitim
programları uygulamayı başarmalı.

Ders adı: Aterosklerozun klinik farmakolojisi-koruma

AMAÇ: Öğrencinin aterosklerozun önlenmesinde klinik farmakolojik

yaklaşımı, hipertansiyon ve dislipideminin güncel farmakolojik tedavisini
anlaması

HEDEFLER

Bilgi
 Ateroskleroz alanındaki güncel araştırma sonuçları ve tedavi
yaklaşımlarını öğrenmeli
 Hipertansiyon alanındaki güncel araştırma sonuçları,tedavi
yaklaşımları ve kılavuz kuralları öğrenmeli
 Dislipidemi alanındaki güncel araştırma sonuçları,tedavi yaklaşımları
ve kılavuz kuralları öğrenmeli

Beceri
 Aterosklerozun önlenmesinde, hipertansiyon ve dislipidemi
bağlamında güncel klinik araştırma sonuçlarına dayanan tedavi
yöntemlerini ve uluslararası kılavuz kuralları hasta modellerinde
tartışabilmeli ve uygulayabilmeli
 381

DavranıĢ
 Aterosklerozun önlenmesinde, hipertansiyon ve dislipidemi
bağlamında güncel tedavide kanıta dayalı tıp bağlamında klinik araştırma
sonuçlarına dayanan tedavi yönelimlerini ve kılavuz kuralları deneysel
farmakolojik yöntemle elde edilen bilgilerle destekleyerek sentez yapma
alışkanlığını edinmeli.

Ders adı: Konjestif kalp yetersizliğine klinik farmakolojik

yaklaĢım

AMAÇ: Öğrencinin kalp yetersizliği mortalite ve morbiditesini

artıran fizyopatolojik ortamın düzeltilmesine yönelik farmakolojik
ajanların seçilmesi, kalp glikozidlerinin günümüzde tedavi yeri, yaşam
kalitesini artırmaya yönelik tedavi biçiminin düzenlenmesi bilgilenmesi
konusunda bilgilenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Kalp yetersizliği tipinin saptanarak nonfarmakolojik tedaviyi
uygulamalı
 Sistolik ve disfonksiyon kavramlarına yönelik farmakolojik ajan
seçimini bilmeli
 Kalp yetersizliğinde kullanılan farmakolojik ajanların etki
mekanizmalarını bilmeli
 Yan etkileri bilmeli
 İlaç etkileşimlerini bilmeli

Beceri
 Akut kalp yetersizliği yapabilmeli
 Ömür boyu sürecek kronik tedaviyi becerebilmeli

DavranıĢ
 Akut ve kronik tedavi yol ve yöntemlerini bilmeli kalp
yetersizliği olan hasta ile diyalog kurulmalı, izleme ve eğitim
programlarını uygulayabilmeli

Ders adı: BronĢial astma tedavisinde kullanılan droglar ve

tedavide klinik farmakolojik ilkeler

AMAÇ: Öğrencinin bronşial astma tedavisinde kullanılan drogları,

hastalığın tedavisi, tanımı, sınıflandırılması, belirtileri, tanısı ve
patolojisinde yer alan çeşitli farmakolojik bilgileri ve bronşial astmada
 382

farmakolojinin yeri ve önemine ve akıllıca drog kullanımına ilişkin

saptamaların öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Hastalığın patolojisinde inflamatuar hücrelerin, bu hücrelerden
salgılanan mediatörlerin, Ca++ iyonlarının, akson refleksinin, epitel
hücrelerinin rollerini, önemlerini kavramalı, drogların etki mekanizmaları
ile ilişkilerini kurmalı
 Paradoksal bronkospazm, paradoksal öksürük, erken ve geç astmatik
yanıt vb. astmanın bazı özellikleri ile antiastmatik droglar arasındaki
ilişkiyi ve antiinflamatuar etkili antiastmatikler-bronşial-hiperreaktivite-
prognoz ilişkisini kurabilmeli, drogların hastalığın prognozuna etkilerini
öğrenmeli
 Bronkoprovokasyon testlerinde farmakolojinin yerini kavramalı
 Egzersize bağlı astmanın olası nedenini bilerek profilaksisinde
kullanılması gereken drogları kavrayabilmeli
 İnhalasyonla antiastmatik kullanım tekniğini öğrenmeli ve hastaya
doğru öğretmenin gereğini kavramalı
 Antiastmatik drogları sınıflamalı, drogların farmakolojik
özelliklerini bilmeli, ortak ve sınıfa özgü özelliklerini öğrenmeli

Beceri
 Dersin amacına uygun bilgi donanımından sonra tedavide uygun
drogu seçebilmeli, akut ve kronik tedavisiyi yürütebilmeli

DavranıĢ
 Hastalığın kronik, tedavinin bazen ömür boyu olacağının bilincinde
olarak hasta eğitiminin ve tedaviyi izlemenin öneminini kavramalı

Ders adı: Farmakoekonomi: droglarla tedavide maliyet-etkinlik

iliĢkisi

AMAÇ: Öğrencinin klinik durumların tedavisinde kullanılan

drogların olası en düşük yan ve toksik etkiyle en yüksek yarar sağlama
etkinliği gibi iki temel özelliklerine üçüncü bir boyut sağlayan ekonomik
olma özelliği üzerinde düşünme ve arayışı sağlamak konusunda
bilgilenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Droglarla tedavide sağlanan yarar yanında tedavinin
maliyetinin gözönüne alınmasının gerekçeleri bilmeli
 383

 Yarar-maliyet ilişkisini araştırmada kullanılan başlıca yöntemleri

saymalı
 Kullanılan yöntemin ve elde edilen sonuçların yorumlanmasında
değişik bakış açısına sahip taraflar arasında farklı değerlendirmeleri
yapabilmeli
 Kimi zaman ucuz drogla yapılan tedavinin düşük maliyet veya
bunun karşıtı olarak pahalı drog kullanımının maliyeti arttırmadığını
örneklerle belirlemeli
 Farmakoekonominin önemi sağlık sistemi alt yapısını tamamlamış
ülkelerde daha yüksek olma nedenlerini sayabilmeli
 Drogla tedavinin önde olduğu klinik durumlarda örneklerle
yarar-maliyet ilişkisini söyleyebilmeli

Beceri
 Tedavi edilecek klinik durum ile bu durumda kullanılacak drogların
özelliklerini gözönüne alarak olası en düşük maliyetle en yüksek tedavi
etkinliğini sağlayabilmeli

DavranıĢ
 Droglarla tedavi düzenlerken etkinlik ve yan etki yanında
maliyet ilişkisini de gözönüne almalı

Ders adı: Antiastmatik droglar

AMAÇ: Öğrencinin antiastmatik drogların farmakolojik özelliklerini ve

akut, kronik ve kesintili profilaksi ile nöbet tedavisindeki yerlerini
öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Bronşiyal astmanın nedenleri ve patolojisi ile ilgili olarak antiastmatik
drogların etki mekanizmalarını öğrenmeli
 Antiastmatik drogların sınıflandırılmasını, farmakolojik özelliklerini
bilmeli
 Profilaksi ve nöbet tedavisinde kullanımlarını öğrenmeli

Beceri
 Antiastmatik drogların bronşiyal astmadaki yerlerini, yararlarını,
istenmeyen etkilerini bilme ve tedavide uygun drogu seçebilmeli

DavranıĢ
 Antiastmatik drogların uzun süre, belki yaşam boyu, kullanılacağının
bilincinde olma ve istenen etki yanısıra istenmeyen etki açısından da
hastayı yakından izlemenin önemini kavramalı
 384

Ders adı: Klinik araĢtırmalara genel bakıĢ

AMAÇ: Öğrencinin güncel klinik araştırmaların yeri, düzenlenmesi,

kuralları hakkında bilgi sahibi olması, sonuçlarını yorumlayabilmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Klinik araştırmaların ilaç geliştirmesindeki yeri ve konumunu bilmeli
 Klinik araştırmalarda uyulması gereken bilimsel ve etik kuralları
bilmeli
 İyi Klinik Uygulama kavramını bilmeli

Beceri
 Güncel klinik araştırma sonuçlarına dayanan tedavi yöntemlerini ve
uluslar arası kılavuz kuralları hasta modellerinde tartışabilmeli ve
uygulayabilmeli

DavranıĢ

 Güncel tedavide kanıta dayalı tıp bağlamında klinik araştırma

sonuçlarına dayanan tedavi yönelimlerini ve kılavuz kuralları deneysel
farmakolojik yöntemle elde edilen bilgilerle destekleyerek sentez yapma
alışkanlığını edinmeli

9- FĠZĠK TEDAVĠ ve REHABĠLĠTASYON ANABĠLĠM DALI

Ders adı: Rehabilitasyonda kullanılan araç ve gereçler

AMAÇ: Öğrencinin rehabilitasyon sırasında kullanılan yardımcı araç

gereç ve ortezler hakkında genel bilgi sahibi olması.

HEDEFLER

Bilgi
 Yardımcı araç gereç ve ortezleri tanıyabilmeli.
 Cihazlama prensiplerini sayabilmeli.
 Cihazlama endikasyonlarını sayabilmeli.

Beceri
 Belli başlı hastalıklarda hangi yardımcı araç, gereç ve ortezlerin
kullanılacağına karar verebilmeli.
 385

DavranıĢ
 Yardımcı araç gereç ve ortezlerin rehabilitasyondaki yerini
kavramalı

Ders adı: Terapötik egzersizler

AMAÇ: Öğrencinin egzersizler hakkında bilgi sahibi olması.

HEDEFLER

Bilgi
 Terapötik egzersizleri tek tek tanımlayabilmeli.
 Hastaya ve endikasyona göre hangi terapötik egezersizin uygun
olduğunu söyleyebilmeli.
 Terapötik egzersizlerin kontrendikasyonlarını sayabilmeli.

Beceri
 Terapötik egzersizleri uygulayabilmeli.

DavranıĢ
 Terapötik egzersizlerin önemini kavrayabilmeli.

Ders adı: Sıcak- soğuk ve mekanoterapi

AMAÇ: Öğrencilerin sıcak-soğuk ve mekanoterapi uygulamaları

hakkında bilgi sahibi olması.

HEDEFLER

Bilgi
 Sıcak ve soğuk uygulamaların fizyolojik etkilerini sayabilmeli.
 Sıcak ve soğuğun endikasyon ve kontrendikasyonlarını
sayabilmeli.
 Yüzeyel ve derin ısıtıcıları hakkında fikir sahibi olmalı.
 Mekanoterapinin endikasyon ve kontrendikasyonlarını
sayabilmeli.

Beceri
 Akut dönemdeki hastaya hangi termoterapi ajanını ve ne şekilde
kullanılabileceğini kavramalı
 Subakut ve kronik dönemde hangi termoterapi ajanınını ne
şekilde kullanabileceğini öğrenmeli
 386

Ders adı: Elektrotepari

AMAÇ: Öğrencilerin hastaların tedavisinde kullanılan

elektroterapi ajanları hakkında bilgi sahibi olmaları.

HEDEFLER

Bilgi
 Alçak frekanslı akımlar içinde hangi modalitelerin yer aldığını
söyleyebilmeli

Beceri
 Akut dönemde kullanılabilme elektropati ajanlarını seçebilmeli
 Subakut ve kronik dönemde hangi elektropati ajanlarının hastaya
yararlı labileceğini ayırt edebilmeli

Ders adı: Servikal bölge hastalıkları ve rehabilitasyonu

AMAÇ: Öğrencilerin servikal bölgede sık görülen ağrılı

durumların klinik, belirtileri, tanı ve tedavisi konusunda bilgi edinmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Servikal bölgenin fonksiyonel anatomisini söyleyebilmeli
 Boyun ağrısı yaratan patolojileri söyleyebilmeli
 Boyun ağrısı ayırıcı tanısında klinik ve laboratuvar
değerlendirme ve inceleme yöntemlerini sayabilmeli
 Boyun ağrısı nedenlerinin sık rastlananlarında konservatif
tedavinin ilk basamaklarını, endikasyon ve kontrendikasyonlarını,
uygulayabilecek düzeyde söyleyebilmeli
 Servikal radikülopati ve miyelopati lezyonlarında belirti ve
bulguları sayabilmeli, servikal bölge lezyonlarında cerrahi tedavinin yeri
konusunda fikir sahibi olmalı
Torasik Çıkış Sendromu” patoloji, klinik, tanı ve tedavisi
konusunda temel ilkeleri söyleyebilmeli

Beceri
 Boyun ve üst ekstremiteye yayılan ağrısı olan hastanın klinik
muayenesini yapabilmeli
 Bu hastada teşhise yönelik temel tetkikleri isteyebilmeli
 387

DavranıĢ
 Komplike olmayan boyun ağrılarında konservatif tedavinin ilk
basamaklarını uygulayabilmeli
 Komplike ve kronik olgularda hastayı fiziatriste
yönlendirebilmeli

Ders adı: Kardiyak rehabilitasyon

AMAÇ: Öğrencilerin kardiyak rehabilitasyonun temel ilkelerini

öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Kardiyovasküler hastalıklarda rehabilitasyonun neden gerekli
olduğunu söyleyebilmeli
 Koroner arter hastalığı risk faktörlerini ve değişme yöntemlerini
söyleyebilmeli
 Egzesize karşı kardiyovasküler cevap gibi egzersiz fizyolojisinin
temel ilkelerini sayabilmeli
 Fiziksel aktivite (egzersiz) ve kardiyovasküler hastalıklar
ilişkisini öğrenmeli ve kardiyovasküler hastalıklarda egzersizin önemini
kavramalı
 Kardiyovasküler hastalığı olanlarda egzersizde dikkat edilecek
durumlar ve kontraendikasyonlar iyi anlamalı

Beceri
 Miyokard infarktüsü geçiren hastaya hastane içi kardiyak
rehabilitasyon uygulayabilmeli
 Miyokard infarktüsü geçirmiş hastada hastaya özel egzersiz
reçetesi yazabilmeli
 Risk faktör modifikasyonu konusunda hastayı eğitebilmeli

DavranıĢ
 Özellikle kardiyak hastalıklar konusunda preventif tıbbı çok iyi
kavrayarak, hastayı davranışlarını kendi lehine değiştirme yönünde
yönlendirebilmekte etkili olabilmeli

Ders adı: Romatizmal hastalıklarda rehabilitasyon

AMAÇ: Öğrencinin romatoid artrit ve ankilozan spondilit başta

olmak üzere, romatizmal hastalıkların klinik bulguları ve tedavi
yaklaşımını öğrenmesi.
 388

HEDEFLER

Bilgi
 Romatoid artrit ve ankilozan spondilitin tanı kriterlerini
sayabilmeli
 Romatizmal hastalıkların ayırıcı tanısına giren hastalıkları
ayırdedebilmeli
 Bu hastalıkların tedavisinde egzersiz, eklem koruma, günlük
yaşam aktivitelerindeki düzenlemeler gibi seçenekleri sayabilmeli

Beceri
 Akut dönemde yatak postürünü tarif edebilmeli ve egzersizlerini
verebilmeli
 Eklem koruma prensiplerini uygulayabilmeli
 Günlük yaşam aktivitelerinde yapılacak düzenlemeleri hastaya
aktarabilmeli

DavranıĢ
 Romatizmal hastalığı olan hastalarda genel tedavi yaklaşımının
ve rehabilitasyonun önemini kavramalı

Ders adı: Eklem dıĢı romatizmal hastalıklar ve rehabilitasyon

AMAÇ: Öğrencin lokomotor sistemin eklem dışı bulgularının en

sık görülen ağrılı enflamatuar, dejeneratif veya travmatik hastalıklarının
– yumuşak doku hastalıklarının nedenlerini, tanı tedavi ve korunma
yöntemlerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Eklem dışı yumuşak doku hastalık (EDRH) kapsamını
tanımlayabilmeli
 Hangi yapılarda, hangi etioloji ile ne tür romatizmal hastalıklar
oluşabildiğini söyleyebilmeli
 Yumuşak doku hastalıklarının değişik yaş guruplarındaki
insidansını söyleyebilmeli
 En sık görülen yumuşak doku romatizmalarının,anamnez
özellikleri ve tanı testlerini kullanarak klinik seyirlerini söyleyebilmeli,
ayırıcı tanısını yapabilmeli
 Yumuşak doku romatizmalarının klinik seyirlerine göre uygun
tedavi yaklaşımlarını tanımlayabilmeli
 389

Beceri
 Değişik lokalizasyonlu romatizmal hastalıklarda etkilenmiş
olması muhtemel yumuşak dokuyu tanımak üzere gerekli özel testleri ve
muayene yöntemlerini uygulayabilmeli ve tedavilerini planlayabilmeli
 Kronikleşmiş ve tam tedavisi sorunlu hastalıklarda hasta – hekim
ilişkisini kurabilmeli

DavranıĢ
 Yumuşak doku romatizmalarının çok sık görülen yaygın
rahatsızlıklar olduğunu ve bu rahatsızlıkların kronikleşmeden ve hastada
paniğe yol açmadan dinamik bir şekilde tedavi edilebileceğini, korunma
yöntemlerini, egzersizin önem ve yararlarını topluma anlatabilmeli ve bu
tür rahatsızlıklarda toplumda yaygın olarak uygulanan zararlı
yaklaşımların önüne geçebilmeli

Ders adı : Omurilik yaralanmalarında rehabilitasyon

AMAÇ: Öğrencilerin omurilik yaralanmasındaki dönemleri, her

dönemdeki olası komplikasyonları ve tedavi ilkelerini öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Omurilik yaralanmalarının en sık nedenlerini öğrenmeli
 Spinal şok dönemi ve rehabilitasyon fazlarını tanımlayabilmeli
 Bu dönemlere ait egzersiz tiplerini öğrenmeli, genel önlemler ve
olası komplikasyonları tanımlayarak, komplikasyonla mücadele
edebilmeli
 Seviyeye göre beklenen günlük yaşam aktivitesi becerileri ve
yürüme düzeyi hakkında bilgi sahibi olmalı

Beceri
 Spinal şok döneminde yatak postürü ve pasif egzersizleri hastaya
tarif edebilmeli
 Komplikasyonları önleyici önlemleri hastaya anlatılabilmeli
 Yatak egzersizleri, transferler ve paralel bar egzersizlerini
uygulatabilmeli
 Cihazlama konusunda becerisi olmalı

DavranıĢ
 Omurilik yaralamalı hastaya akut dönemde rehabilitasyona en
uygun şekilde korumalı
 Hastanın rehabilitasyonuna başlama zamanı belirleyerek uygun
programa katılımını sağlamalı
 390

Ders adı:Geriatrik rehabilitasyon ve osteoporoz

AMAÇ: Öğrencinin geriatrik rehabilitasyon ve özellikle osteoprzun

tanı, tedavi ve rehabilitasyonu hakkında bilgi sahibi olması.

HEDEFLER

Bilgi
 Geriatrik rehabilitasyonun tanımı ve yakın ve uzun zaman
rehabilitasyonu söyleyebilmeli
 Osteoporoz ve rehabilitasyon:
a) Son tanımı ve klinik ile kırık ilişkisini söyleyebilmeli
b) Osteoporozda risk faktörlerini sayabilmeli
c) Tanı yöntemlerini sayabilmeli
d) Medikal tedavide son yenilikleri açıklayabilmeli
e) Rehabilitasyon yaklaşımını tanımlayabilmeli
f) Düşmenin önlenmesi, kırık yapacak risk faktörlerini sayabilmeli
g) Fiziksel aktivite ve egzersizleri söyleyebilmeli ve tanımlayabilmeli

Beceri
 Osteoporozun tanısını koyabilmeli ve tedavisini planlayabilmeli

DavranıĢ
 Osteoporozun çok pahalı ve uzun süreli tanı ve tedavi stratejisinin
farkında olup doğru yaklaşım yapabilmeli

Ders adı: Spor yaralanmaları

AMAÇ: Öğrencinin spor ve sporcu tipi yaralanmalardan korunmayı

ve karşılaşılan sorunların tanısı ve ilk müdahaleleri ile ileri dönemlerde
yapılabilecek rehabilitatif yaklaşımları öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Spor ve sporcu tipi yaralanmaları hazırlayıcı faktörleri
söyleyebilmeli
 Hangi spor türlerinde, hangi travmalar ile ne tür yaralanmalar ve
sakatlanmalar oluşabildiğini tanımlayabilmeli
 En sık görülen spor yaralanmalarının hangi dokularda ne tür zararlar
verebileceğini söyleyebilmeli, yaralama altında prognozu etkileyen
durumları ayırdedebilmeli ve kullanılan özel tanı testi ve laboratuvar
tetkiklerini sıralayabilmeli. Kemik sayısını söyleyebilmeli
 391

 Spor yaralanmalarının akut, subakut ve kronik dönem tedavi ve

rehabilitasyon yaklaşım kurallarını ayırdedebilmeli

Beceri
 Spor yaralanmalarında acil müdahale, transfer ve ek sakatlıkları
önleyici girişimleri yapabilmeli,

DavranıĢ
 Bu tür yaralanmalarda toplumda yaygın olarak uygulanan zararlı
yaklaşımların önüne geçebilmek üzere çalışmalar yapabilmeli
 Kitleleri spora ilişkin konularda eğitebilmeli

Ders adı : Bel ağrılarında rehabilitasyon

AMAÇ: Öğrencinin bel ağrılarında tanı; mekanik bel ağrılarında

konservatif tedavi yöntemleri ve vertebral kolonun korunmasına yönelik
önlemleri öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Bel ağrılarında tanı yöntemlerini söyleyebilmeli
 Operatif tedavi endikasyonlarını sağlayabilmeli
 Mekanik bel ağrılarının akut ve kronik dönemlerinde medikal ve fizik
tedavi yöntemlerini ayırdedebilmeli
 Tedavi egzersizleri ve lomber omurgayı koruma prensiplerini
söyleyebilmeli
 Konservatif ve operatif tedavi endikasyonlarını sıralayabilmeli

Beceri
 Öğrenci mekanik tip bel ağrılarını diğer nedenlere bağlı ağrılardan
ayırtedebilmeli.
 Egzersizler ve omurgayı koruma prensipleri konusunda hasta eğitimi
verebilmeli

DavranıĢ
 Toplumda çok yaygın olarak rastlanılan bel ağrılarının önemi
konusunda çevresini bilgilendirebilmeli.

Ders adı: Alt ekstremite hastalıkları ve rehabilitasyonu

AMAÇ: Öğrenciler kalça, diz, ayak bileği ve ayak eklemlerinin
kinezyolojisini ve bu eklemlerde sık görülen ağrılı durumların tanı ve
tedavisi ve rehabilitasyon yaklaşımını öğrenmesi
 392

HEDEFLER

Bilgi
 Kalça, diz, ayak bileği ve ayak eklemlerinin primer
hareketlerini, kaslarını ve özel testlerini sayabilmeli
 Kalça, diz, ayak bileği ve ayak eklemlerinde ağrı yaratan
patolojileri söyleyebilmeli
 Alt ekstremite hastalıklarının ayırıcı tanısında klinik ve
laboratuvar değerlendirme ve inceleme yöntemlerini tanımlayabilmeli
 Alt ekstremite hastalıklarının sık rastlananlarında konservatif
tedavinin ilk basamaklarını, endikasyon ve kontrendikasyonlarını,
uygulayabilecek düzeyde söyleyebilmeli
 Alt ekstremite hastalıklarının sık rastlananlarında cerrahi
tedavinin indikasyonlarını sayabilmeli

Beceri
 Kalça, diz, ayak bileği ve ayak eklemlerinde ağrısı olan hastanın
klinik muayenesini yapabilmeli
 Bu hastalarda teşhise yönelik temel tetkikleri isteyebilmeli.
 Komplike olmayan alt ekstremite ağrılarında konservatif
tedavinin ilk basamaklarını uygulayabilmeli

DavranıĢ
 Komplike ve kronik olgularda hastayı fiziatriste
yönlendirebilmeli.

Ders adı: Üst ekstremite hastalıkları ve rehabilitasyon

AMAÇ: Öğrencilerin üst ekstremitenin kineziyolojisi, en sık

görülen hastalıkları ve bunların tanı tedavi ve rehabilitasyonu hakkında
bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Omuz ve elin fonksiyonları, optimum hareketleri ve muayene
özelliklerini söyleyebilmeli
 En sık rastlanılan omuz ve el hastalıkları ile ilgili patolojik
bulguları tanımlayabilmeli, intrinsek ve ekstrensek omuz ağrısı
nedenlerini ayırdedebilmeli
 Bu tür hastalarda tedavi yaklaşımlarının genel ilkelerini
söyleyebilmeli
 393

 Omuz hastalıklarında fizik tedavi ve rehabilitasyon ilkelerini

sayabilmeli

Beceri
 Omuz hastasını değerlendirmede muayene, görüntüleme ve
laboratuvar yöntemlerini uygulamalı
 El lezyonlarında nedeni tanıyabilmeli

DavranıĢ
 Omuz ve el hastalarında hastayı ne zaman rehabilitasyona
yönlendireceğini bilmeli, koruyucu önlemleri bilmeli

Ders adı: Hemipleji rehabilitasyonu

AMAÇ: Öğrencilerin, geçici iskemik atak, serebrovasküler

aksidan, hemipleji ve rehabilitasyon hakkında bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Geçici iskemik atak, serebrovasküler aksidan, strok ve
hemiplejiyi tanımlayabilmeli
 Geçici iskemik atak geçiren hastanın prevantif açıdan stroktan
koruması için gerekli olan önlemleri sayabilmeli
 Strokta risk faktörlerini sayabilmeli ve koruyucu tedaviyi
planlayabilmeli
 Hemiplejik hastaya uygun rehabilitasyon yaklaşım belirlemek
için hastayı değerlendirebilmeli.
 Hemiplejik rehabilitasyonda genel yaklaşımı açıklayabilmeli
 Hemipleji komplikasyonlarını sayabilmeli

Beceri
 Geçici iskemik atak geçiren bir hastanın, strok adayı olduğunu
kavramalı
 Strok geçiren hemiplejik hastayı rehabilitasyon için
yönlendirebilmeli

DavranıĢ
 Çevresindeki insanlara ve hastalarına stoktan korunma için
gerekli önlemlerin önemini aktarabilmeli
 394

Ders adı: Pratik uygulamalar

AMAÇ: Öğrencilerin kas ve iskelet sistemi hastalıklarının tanısı ve

değerlendirmesi hakkında bilgi ve beceri kazanması; tıbbi
rehabilitasyonun tıp bilimleri içindeki yerini ve önemini kavraması.

HEDEFLER

Bilgi
 Kas ve iskelet sistemi yakınması ile gelen hastadan aldığı
anamnezi yorumlayabilecek bilgiye sahip olmabilmeli, mekanik ve
enflamatuar ağrıyı ayırdedebilmeli;
 Kas ve iskelet sisteminde en sık rastlanan hastalıkların tanı,
ayırıcı tanı ve tedavi yaklaşımını söyleyebilmeli.
 Non-steroid antiinflamatuar ilaçlar hakkında temel bilgi sahibi
olmalı; endikasyon, kontrendikasyon ve yan etkileri tanımlayabilmeli.

Beceri
 Kas ve iskelet sistemi yakınması ile gelen bir hastadan anamnez
alabilmeli,
 Boyun, sırt, bel, üst ve alt ekstremitede kas ve iskelet sistemi
muayenesini eksiksiz olarak tamamlayabilmeli;
 Mekanik veya enflamatuar ağrı şikayeti ile gelen hastaya tanı
koyarak, medikal tedavisini planlayabilmeli, hastaya reçete yazabilmeli.
 Hangi hastalardan düz grafi (X Ray) isteyeceğini bilmeli ve
grafiyi değerlendirebilmeli;
 İmmobil hasta bakımında yatak pozisyonu verebilmeli, yatak içi
eklem hareket açıklığını koruyucu egzersizleri ve izometrik egzersizleri
hastaya tarif edebilmeli; komplikasyonlardan koruyucu önlemleri hastaya
anlatabilmeli.
 Bel, boyun, diz ve omuz ağrılı hastada egzersizleri tarif
edebilmeli
 Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon uygulamalarında kullanılan fizik
tedavi cihazlarından
 hotpack
 infraruj
 ultrason
 kısa dalga
 TENS
 Traksiyon cihazlarını tanımalı ve kullanım endikasyonlarını
söyleyebilmeli.
 395

DavranıĢ
 Koruyucu rehabilitasyonun önemini kavramalı
 Toplumdaki özürlülerin engelli hali gelmelerinde rehabilitasyon
tıbbının rolü ve önemini anlayarak, hastaları hangi durumlarda sevk
edeceğini bilmeli.

10- GENEL CERRAHĠ ANABĠLĠM DALI

Ders adı : Akut Karın Hastalıkları

AMAÇ : Öğrencilerin Akut karın tablosu meydana getiren

hastalıklar, bunların tanısı ve tedavisi konusunda bilgi, beceri ve davranış
kazanmaları

HEDEFLER

Bilgi
 Akut karın tablosuna yol açabilecek cerrahi, medikal ve karın
dışı patolojileri tanımlayabilmeli
 Tanıda anamnezin önemini ve anamnezde nelere dikkat edilmesi
gerektiğini açıklayabilmeli
 Çocuk ve yaşlılarda akut karın bulgularının özelliklerini
söyleyebilmeli
 Karın ağrılarının fizyopatolojisini açıklayabilmeli
 Akut karında ağrının özelliklerini ve tanıdaki önemini
ayırdedebilmeli
 Tanıdan emin olunmayan karın ağrılarının izlenme koşullarını
söyleyebilmeli
 Tanıdaki gecikmelerin morbidite ve mortaliteye olan etkilerini
ayırdedebilmeli
 Fizik muayene bulgularını söyleyebilmeli ve ayırıcı tanıdaki
değerini ayırdedebilmeli
 Fizik muayene bulgusu olmayan cerrahi akut karın hastalıklarının
ayırıcı tanısını yapabilmeli
 Hipotansiyona yol açan akut karın nedenlerini sıralayabilmeli
 Lokalize olan ve lokalize olmayan akut karın ağrılarındaki tanı
algoritma tanımlayabilmeli
 Akut karın hastalarında uygulanacak rutin tetkiklerin neler
olduğunu söyleyebilmeli
 Spesifik tanı yöntemlerini ve bunların kullanılma
endikasyonlarını sıralayabilmeli
 396

 Ultrasonoğrafi, anjioğrafi, bilgisayarlı tomografi gibi tanı

araçlarının yarar ve kısıtlılıklarını söyleyebilmeli

Beceri
 Akut karın hastasını muayene ederek hastalığın hangi gruba
girdiğini ayırt edebilmeli
 Rebaund, istemli defans, defans ve rijidite ayrımını yapabilmeli.
 Rutin tanı kriterlerini yorumlayabilmeli

DavranıĢ
 Akut karın hastalıklarında tanıdaki gecikmenin morbidite ve
mortaliteyi artırdığını, mevcut karın ağrısının tanıda en önemli kriter
olduğunu ve ağrı kesiciler ile bu ağrının kesilmesinin tanıyı
zorlaştıracağını ayırdederek, çevresini ve hastaları bu konuda
yönlendirebilmeli

Ders adı: Akut karın semiyolojisi

AMAÇ: Akut karın sendromunun öğrenilmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Başlıca sindirim sisteminin akut hastalıklarını sıralayabilmeli
 Sindirim sistemi akut hastalıkları arasındaki temel ayırıcı tanıyı
yapabilmeli
 Akut karın sendromu ile karşılaştığında hastaya yaklaşım
aşamalarını sıralayabilmeli
 Akut karın sendromu tanısında kullanılmakta olan başlıca
biyokimyasal ve radyolojik tetkikleri sıralayabilmeli
 Tanı testlerinin bulgularını değerlendirebilmeli

Beceri
 Karın inspeksiyonu, palpasyonu, perküsyonunu tam olarak
gerçekleştirebilmeli
 Barsak seslerini dinleyebilmeli
 Fizik muayenede rebound hassasiyeti, rijidite, kas defansı gibi
kavramların ayırımını yapabilmeli.

DavranıĢ
 Akut karın hastalıkları hakkında çevresini bilgilendirebilmeli ve
ne tür durumlarda acilen hekime başvurulması gerektiğini anlatabilmeli
 397

Ders adı: Travmaya genel yaklaĢım ve acil yardım ilkeleri I-II

AMAÇ: Öğrencinin travmalı hastaya genel yaklaşımın öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Travma sonrasında oluşan başlıca endokrin ve metabolik
değişiklikleri tanımlayabilmeli
 Başlıca travma oluş mekanizmalarını sıralayabilmeli
 Travma mekanizmasına göre oluşabilecek başlıca lezyonları
sıralayabilmeli
 Politravmalı bir hastaya yaklaşımın aşamalarını söyleyebilmeli
 Triyajın kurallarını açıklayabilmeli
 Travma sonrası hastaya yaklaşımda yapılması gereken işlemleri
sırasıyla söyleyebilmeli
 Havayolu, solunum ve dolaşımı değerlendirebilmeli ve temin
etme yollarını açıklayabilmeli
 Travma sonrasında istenilen başlıca laboratuvar ve radyolojik
tetkikleri sıralayabilmeli
 Hipovolemik şok takibinde kullanılan temel parametreleri
söyleyebilmeli

Beceri
 Travmalı bir hastada temel olarak havayolunu sağlayabilmeli
 Travma sonrası yaralının immobilizasyonunu yapabilmeli
 Travmalı bir hastada hasta naklini gerçekleştirebilmeli

DavranıĢ
Travmalı hastalar hakkında çevresini özellikle neleri yapmamaları
konusunda bilgilendirebilmeli

Ders adı: Travmatize hastada metabolizma ve beslenme

AMAÇ: İnsan metabolizmasının cerrahi travmaya yanıtı, cerrahide

beslenme yöntemleri endikasyonları ve komplikasyonlarını öğrenmek

HEDEFLER

Bilgi
 İnsan metabolizmasında kullanılan kimyasal maddeleri
sıralayabilmeli
 398

 Protein, karbonhidrat ve yağ metabolizmalarının temel basamaklarını

söyleyebilmeli
 Beslenme muayenesi ile hastanın beslenme durumunu tayin
edebilmeli
 Cerrahi beslenme yöntemlerini endikasyonlarını ve veriliş şekillerini
söyleyebilmeli

Ders adı: Cerrahi hastada beslenme ve kalori formülleri

AMAÇ: Öğrencinin cerrahi hastalarda beslenme durumunun

değerlendirilmesinin önemi ve protein kalori malnütrisyonu olan
hastalarda enteral ve parenteral beslenmenin öğretilmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Cerrahi hastalarda beslenme durumunun değerlendirilmesinin
önemini açıklayabilmeli
 Malnütrisyon nedenlerini sayabilmeli
 Beslenme durumunun değerlendirilmesinde geçerli olan
antropometrik ve biokimyasal parametreleri sıralayabilmeli
 Cerrahi hastalarda parenteral ve enteral beslenme indikasyonlarını
sayabilmeli
 Enteral ve parenteral beslenmeye ait komplikasyonları sıralayabilmeli
 Kalori hesaplarını bilmeli

Beceri
 Beslenme durumunu fizik muayene ile değerlendirebilmeli
 Nazo-gastrik tüp takabilmeli
 Triseps cilt kalınlığı, Body Mass Index (BMI) hesaplayabilmeli ve
kol çevresi ölçümlerini yapabilmeli
 Santral venöz kateter takılmasında yardımcı olabilmeli
 Hangi hastalarda ne kadar kalorilik beslenme gerektiğini bilmeli

DavranıĢ
 Beslenmenin cerrahi hastaların morbidite ve mortalitesindeki önemini
kavrayarak ilgili değerlendirme yapılması ve sorun varsa giderilmesi için
çevresini etkileyebilmeli

Ders adı: Ġnflammatuar barsak hastalıkları

AMAÇ: İnflammatuar barsak hastalığının belirti ve bulgularının, tanı

ve ayırıcı tanısının, tedavi seçenekleri ve komplikasyonlarının
öğrenilmesi
 399

HEDEFLER

Bilgi
 İnflammatuar barsak hastalıklarının etyopatogenezini
söyleyebilmeli
 Türlerini sıralayabilmeli, aralarındaki farkları ayırdedebilmeli
 Medikal tedavi seçeneklerini söyleyebilmeli
 Ameliyat endikasyonlarını sıralayabilmeli
 Ameliyat tiplerini tanımlayabilmeli
 Hastalıkların komplikasyonlarını söyleyebilmeli

Ders adı: Cerrahi infeksiyonlar

AMAÇ: Öğrencinin cerrahi infeksiyonlarının tanı ve tedavilerini

öğrenilmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Cerrahi infeksiyonların türlerini sayabilmeli
 Oluşum mekanizmalarını açıklayabilmeli
 Sorumlu mikroorganizmaları sıralayabilmeli
 Önlenmeleri için neler yapılması gerektiğini sıralayabilmeli

Beceri
 Tanı kriterlerini söyleyebilmeli
 Tedavilerini anlatabilmeli
 Komplikasyonlarının neler olduğunu söyleyebilmeli
 Komplikasyonların nasıl önlenebileceğini anlatabilmeli

Ders adı: Cerrahide endoskopi

AMAÇ: Öğrencinin cerrahi hastalıklarda endoskopinin tanı ve

tedavi alanında kullanılmasının temel ilkelerinin öğrenilmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Endoskopinin endikasyonlarını sayabilmeli
 Endoskopların teknik özelliklerini sıralayabilmeli
 Hastanın endoskopiye nasıl hazırlandığını söyleyebilmeli
Sedasyon, monitorizasyon ve enfeksiyon kontrolünün özelliklerini
tanımlayabilmeli
 400

 Gastroskopi, kolonoskopi ve ERCP uygulamaları ile ilgili vaka

örneklerini tartışabilmeli

Ders adı: Üst gastrointestinal sistem kanamaları

AMAÇ: Öğrencinin Üst gastrointestinal sistem kanamalarının tanı

ve tedavisini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Üst GİS kanamasına yol açabilen lezyonların etiyopatogenezini
açıklayabilmeli
 GİS kanama ile başvuran hastaların klinik tablolarını
tanımlayabilmeli
 Şok‟un klinik bulgusunu ayırdedebilmeli
 Şok tedavisinin nasıl yapıldığını söyleyebilmeli
 Üst GİS kanama vaka örneklerinde endoskopik tanı, tedavi ve
cerrahi tedavi endikasyonlarını ve uygulanabilecek ameliyatları
ayırdedebilmeli

Ders adı: Paratiroid hastalıkları

AMAÇ: Öğrencilerin paratiroidin hiper, hipo ve normo

fonksiyonlu hastalıklarını bilmeleri; klinik belirti, tanı ve tedavileri
konusunda bilgi ve beceri kazanmaları

HEDEFLER

Bilgi
 Parathormonun ( PTH ) fizyolojik etkilerini söyleyebilmeli.
 Primer hiperparatiroidinin en sık görülen etyolojik nedenlerini
sayabilmeli.
 PTH 'nu fazlalığının etkilerini açıklayabilmeli.
 PTH'u azlığının etkilerini açıklayabilmeli.
 Primer hiperparatiroidinin toplumda ve kadın -erkek arasında
görülme sıklığını ve hangi yaşlarda sık görüldüğünü söyleyebilmeli.
 Primer hiperparatiroidi ve hipoparatiroidide erken tanı koymanın
neden gerekli olduğunu açıklayabilmeli.
 Primer hiperparatiroidinin nonspesifik ve ve sistemik belirtilerini
önemlerine göre sıralayabilmeli.
 Primer hiperparatiroidinin laboratuar tanısında kullanılan belli
başlı laboratuar yöntemlerini sayabilmeli ve değerlendirebilmeli.
 401

 Paratiroid bezlerinin lokalizasyonunu araştırmak için kullanılan

ultrasonografi, sintigrafi, BT ve MR gibi tanı yöntemlerinin, yarar ve
kısıtlılıklarını ayırdedebilmeli
 Primer hiperparatiroidinin ayırıcı tanısını söyleyebilmeli.
 Primer hiperparatiroidinin komplikasyonlarını sıralayabilmeli
 Primer, sekonder ve tersiyer hiperparatiroidiler arasındaki farkı
açıklayabilmeli
 Primer hiperparatiroidide uygulanan cerrahi tedavinin
özelliklerini tanımlayabilmeli;
 Adenom, kanser ve hiperplazide uygulanan tedavileri
söyleyebilmeli
 Akut tetaniyi tanımlayabilmeli ve komplikasyonlarını
söyleyebilmeli
 Chovestek ve Trousseau belirtilerini tanımlayabilmeli
 Hipoparatiroidide uygulanan laboratuar incelemelerini bilmeli
ve bunları değerlendirebilmeli.
 Tetaninin ayırıcı tanısını yapabilmeli
 Akut ve kronik tetaniyi (hipoparatiroidiyi) tedavi edebilmeli
 Psödo ve psödopsödo hipoparotiroidizmi ve klinik belirtilerini
ayırdedebilmeli

Ders adı: Boyun semiyolojisi

AMAÇ: Öğrencinin boyun bölgelerinin, muayenesini, ve belirlenen

patolojilerin ayırıcı tanısını yapması

HEDEFLER

Bilgi
 Boyun bölgelerini söyleyebilmeli
 Boyun muayenesini yapabilmeli
 İnspeksiyonla boyunda eksen bozukluğu, asimetri, şişlik,
yutkundurmakla hareket eden kitle, fistül ağzı, pulsasyon , yara nedbesi
gibi oluşumları ayırdedebilmeli
 Boyunda bulduğu bir kitleyi lokalize edebilmeli enspeksiyon,
palpasyon, fluktüasyon, oskültasyon ve özel hareketinin varlığına göre
tarif edebilmeli
 Boyundaki lenf bezi bölgelerini sayabilmeli
 Sekonder lenf bezi büyümelerinde lokalizasyona göre esas
lezyonun nerede olduğunuayırdedebilmeli
 Lenfadenopatileri fiziksel niteliklerine göre primer, metastatik,
akut veya kronik iltihabi tabiatta olup olmadıklarını ayırdedebilmeli
 402

 Embriyolojik gelişme bozukluğu sonucu gelişen orta hat lezyonlarını

(duktus tireoglosus kisti ve fistülü, dermoid kist, teratom) özelliklerini
söyleyebilmeli
 Duktus tireoglossus kisti ve fistülünün ayırıcı tanısını ve tedavisini
söyleyebilmeli
 Embriyolojik gelişme bozukluğu sonucu gelişen lateral boyun
lezyonlarını ( Brankial kist, kistik higroma, konjenital tortikolis ),ayırıcı
tanılarını ve tedavilerini söyleyebilmeli
 Glomus karotikum tümörünü, ayırıcı tanısını ve tedavisini bilmelidir.
 Boyundaki organ lezyonlarının ( tiroid,özofagus, kas, sinir, kemik ve
sinir dokusu) özelliklerini sayabilmeli

Ders adı: Böbreküstü bezi hastalıkları

AMAÇ: Öğrencilerin böbreküstü bezi ( adrenal, sürrenal )

hastalıklarının etyolojilerini , belirti, tanı ve tedavilerini öğrenmeleri

HEDEFLER
Bilgi
Hangi nedenlerle böbreküstü bezi cerrahisi yapıldığını söyleyebilmeli.
Feokromositomanın hangi dokulardan çıktığını, etyolojisini ve
lokalizasyonunu söyleyebilmeli
 Feokromositomanın klinik bulgularını açıklayabilmeli
Feokromositoma araştırılmasını gerektiren 3 kardinal semptomu
tanımlayabilmeli.
 Feokromositomada epizodik hipertansiyonun önemini açıklayabilmeli
 Heyecan, stres, travma ve karnın fizik muayenesi gibi etkenlerin yol
açabileceği sorunları bulguları sıralayabilmeli
 Feokromositomada paroksismal krizden sonra görülebilecek klinik
bulguları ayırdedebilmeli
 Feokromositoma için uygulanan tarama testlerini söyleyebilmeli
Feokromositomanın ayırıcı tanısını yapabilmeli ve komplikasyonlarını
söyleyebilmeli.
 Feokromositomanın lokalizasyonu için uygulanabilecek görüntüleme
yöntemlerini sıralayabilmeli ve değerlendirebilmeli
Feokromositoma şüphe edilen hastalarda antihipertansif olarak
kullanılacak beta bloker ilaçların verilme zamanlamasının önemini
açıklayabilmeli
Aritmisi olan feokromositomalı hastaların tedavisinde kullanılan
ilaçları ve uygulama sırasını söyleyebilmeli
 403

 Feokromositomanın cerrahi tedavi endikasyonunu söyleyebilmeli

 Feokromositomanın cerrahi olarak tedavi edilmeden önce mutlaka
medikal olarak tedavi edilip hipertansiyon ve aritmisinin düzeltilmesi
gerektiğini bilmeli.
 Ameliyat edilemeyen veya inoperabl kanserli hastalarda palyasyon
tedavinin nasıl yapıldığını açıklayabilmeli
 Primer hiperaldosteronizm, sekonder hiperaldosteronizm ve
hiperaldosteronizm tanımlamalarını ve farklarını bilmeli.
 Primer hiperaldosteronizmin etyolojisini söyleyebilmeli.
 Adenoma bağlı primer hiperaldosteronizmin tedavisini
söyleyebilmeli
 Primer hiperaldosteronizmin kliniğini tanımlayabilmeli
 Hiperaldosteronizm araştırılması için yeterli klinik bulguları
bilmeli
 Primer hiperaldosteronizm tanısı için yapılan laboratuar tetkiklerini
bilmeli ve değerlendirebilmeli.
 Primer hiperaldosteronizmde renin düzeyinin ayırıcı tam özelliğini
açıklayabilmeli
 Laboratuar olarak primer hiperaldosteronizm tanısı konulan
hastalarda görüntüleme yöntemlerini sıralayabilmeli
 Primer hiperaldosteronizmin ayırıcı tanısını yapabilmeli
 Komplikasyonlarını sıralayabilmeli
 Primer hiperaldosteronizm tedavisini söyleyebilmeli
 Hiperadrenokortisizm, Cushing hastalığı, Cushing sendromu ve
hiperkortizolizm tanımlamalarını yapabilmeli.
 Hiperadrenokortisizmin etyolojisini açıklayabilmeli.
 Hiperadrenokortisizmin belli başlı klinik belirti ve bulgularını
sıralayabilmeli.
 Cushing hastalığı ve sendromunun ayırıcı tanısını yapabilmeli
 Cushing hastalığı ve sendromu için yapılan tarama testlerini ve
ayırd edici lokalizasyon testlerini söyleyebilmeli ve sonuçlarını bilmeli
ve değerlendirebilmeli.
 Cushing hastalığı ve sendromu tanısı için uygulanan görüntüleme
yöntemlerini söyleyebilmeli
 Cushing hastalığı ve sendromunun komplikasyonlarını
sıralayabilmeli.
 Hipofizer ACTH, ektopik ACTH ve böbreküstü bezi hastalığına
bağlı hiperkortizolizmin tedavi yöntemlerini açıklayabilmeli.
 Ameliyat edilemeyen hiperadrenokortisizmli hastaların tıbbi
tedavi yöntemlerini söyleyebilmeli.
 İnsidentalomanın tanımını, takip ve tedavisini söyleyebilmeli.
 Adrenogenital sendrom hastalarını tanı ve tedavi için
yönlendirebilmeli.
 404

Ders adı: Karaciğer transplantasyonu

AMAÇ: Öğrencinin karaciğer transplantasyonu endikasyonları ve

çeşitlerini bilmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Hangi hastalara karaciğer transplantasyonu yapılacağını
açıklayabilmeli
 Kontrendikasyonlarını sayabilmeli
 Kaç tür karaciğer transplantasyonu yapabileceğini söyleyebilmeli
 Karaciğer transplantasyon esaslarını sıralayabilmeli
 Rejeksiyon ceşitlerini tanımlayabilmeli
 Rejeksiyon çeşitlerinin özelliklerini açıklayabilmeli

Ders adı: Organ nakilleri (transplantasyon)

AMAÇ: Öğrencinin transplantasyon uygulamalarının neler

oludğunun ve geçmişten bu güne nasıl bir değişim geçirdiğinin
öğrenilmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Transplantasyonu tanımlayabilmeli
 Vaka seçiminin hangi özelliklere göre yapıldığını söyleyebilmeli
 Günümüzdeki uygulamalarla, geçmişte yapılan transplantasyon
uygulamaları arasındaki farklılığı ayırdedebilmeli
 Transplantasyonda çözüm bekleyen sorunları sıralayabilmeli
 Vaka örneklerinde yapılanları irdeleyebilmeli

Ders adı: Organ nakli

AMAÇ: Öğrencinin ogran yetmezliği olan hastalara yaklaşımı

öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Organ naklinin tıbbi nedenlerini sayabilmeli
 Organ naklinin hukuksal durumunu söyleyebilmeli
 Organ naklinin sosyal yönlerinin neler olduğunu sıralayabilmeli
 405

Ders adı : Yanık

AMAÇ: Öğrencinin yanmış bir hastaya yaklaşım ve tedavi
ilkelerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Yanıkla ortaya çıkan fizyopatolojik değişiklikleri ve doğal
gidişlerini açıklayabilmeli
 Kritik yanıkları ayırtedebilmeli
 Yanıkların hastahanede ve evde tedavi ilkelerini
söyleyebilmeli
 Yanığın erken komplikasyonu olan sıvı elektrolit dengesi
bozukluklarının tedavisi için uygulanan farklı yaklaşımları
karşılaştırabilmeli
 Yanıkta septik şoku önlemek için enfeksiyonlardan koruma
ve tedavi kurallarını sıralayabilmeli
 Debridman ve rekonstrüktif girişimlerin zamanlama ve
sonuçlarını söyleyebilmeli
 Elektrik çarpması ile oluşan etkiyi tanımlayabilmeli

Beceri
 Yanıkla ilk karşılaştığında ilk müdahaleyi yapabilmeli ve
kritik yanığı ayırt edip hastaneye gönderebilmeli

DavranıĢ
 Yanıktan korunma ,yara bakımı, tetanoz proflaksisi, elektrik
yanıkları hakkında etrafını bilinçlendirebilmeli.

Ders adı: Akut apandisit hastalıkları

AMAÇ : Öğrencinin akut apandisiti öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Apandiks anatomi ve lokalizasyonu söyleyebilmeli.
 Apandiks doğumsal anomalilerini sıralayabilmeli
 Apandiks tümörlerini sıralayabilmeli
 Kronik apandiksi tanımlayabilmeli ve etyolojisini açıklayabilmeli
 Akut Apandisit tanısında anemnez, muayene ve yardımcı
muayene yöntemleri bulgularını söyleyebilmeli
 406

Beceri
 Akut apandisit şikayetlerini değerlendirebilmeli ve muayene
bulguları ile tanı koyabilmeli

DavranıĢ
 Akut apandisitin bir akut batın sebebi olduğunu bilerek anamnez
ve palpasyonla tanı koyup erken ameliyat olmasının sağlanması, ağrı
kesici ve antibiyotik verilmemesi hakkında çevresini etkileyebilmeli

Ders adı: Apandiks hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin apandisitli hastanın tanımı ve tedavisini
öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Fizik muayenede apandiks hastalıklarını düşündüren bulguları
ayırdedebilmeli
 Tanının hangi bulgularla konabileceğini söyleyebilmeli
 Tedavi için hangi görüntüleme yöntemlerinin kullanıldığını
sıralayabilmeli
 Apandisit hastasında tedavi yaklaşımını tanımlayabilmeli

Ders adı: Selim ve habis meme hastalıkları semiyolojisi

AMAÇ: Öğrencinin ülkemizde de kadınlarda en sık görülen kanser

olan meme kan serinin etyolojisi erken tanısı ve mültidisipliner tedavi
prensiplerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Meme kanserinin sıklığını ve nedenlerini söyleyebilmeli
 Kadınların kendi kendine meme muayenesini nasıl yapmaları
gerektiğini açıklayabilmeli
 Yüksek risk grubunun özelliklerini sayabilmeli
 Mamografinin erken tanıdaki yerini ve kullanım kurallarını
açıklayabilmeli
 Meme kanserinden nasıl korunulacağını söyleyebilmeli
 Meme kanserinin cerrahi tedavi seçeneklerini sayabilmeli
 Meme kanserinde tedavinin mültidisipliner olduğunu
ayırdedebilmeli
 407

Beceri
 Meme hastalıklarının tanısı için fizik muayene yapabilmeli
 Kadınlara kendi kendine meme muayenesi ve ne zaman
mamografi gerektiğini öğretebilmeli
 Erken tanının nasıl konulabileceği konusunda toplumu
bilinçlendirmeli
 Tedavinin mültidisipliner olduğunun kavrayarak ekip çalışmasını
benimsemeli
 Mamografi ve ultrasonografide patolojik bulguları
değerlendirebilmeli
 Meme kanserinde uygulanan cerrahi girişimleri izleyerek yardım
edebilmeli

Ders adı: Meme hastalıkları semiyolojisi

AMAÇ: Öğrencinin memenin selim hastalıkları ve kanserlerinin

belirti ve bulgularını öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Memenin infeksiyon hastalıklarının belirtilerini söyleyebilmeli
 Memedeki kitlelerin ayırımını yapabilmeli, Kanser ve selim
kitlelerin özelliklerini sıralayabilmeli.
 Memenin konjenital anomalilerini tanımlayabilmeli.
 Aksiller bölgenin muayenesini ve aksilladaki oluşan
lenfadenopatilerin önemini söyleyebilmeli
 Meme kanserinin belirtilerini ayırtedebilmeli
 Meme hastalıklarında kullanılan tanı yöntemlerini sıralayabilmeli

Beceri
 Meme muayenesini yapabilmeli
 Aksillanın muayenesini yapabilmeli.

Ders adı: Kolon kanseri

AMAÇ: Öğrencinin kolon kanseri ile ilgili epidemiyoloji,

semiyoloji ve tanı yöntemleri hakkında bilgilenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Kolon-Rektum kanserinde rol oynayan anatomik yapıları
söyleyebilmeli
 408

Kolon-rektum kanserlerinin epidemiyolojik özelliklerini

tanımlayabilmeli
Diyet, çevresel ve ailesel faktörlerin hastalığın oluşumundaki
etkilerini söyleyebilmeli
Hangi lokalizasyonda hangi tip kolon kanseri geliştiğini fizyopatolojik
mekanizmaları ile ilgili semptomlarını açıklayabilmeli
Semptomlarla başvuran hastalarda hangi teşhis yöntemlerinin hangi
sıra ile kullanılacağını ayırdedebilmeli
Preop evreleme yöntemlerini (görüntüleme) ve başarı oranlarını
söyleyebilmeli
Ameliyat prensiplerini ve rektum kanserinde lokal nüksü azaltan
cerraha bağlı faktörleri sıralayabilmeli

Ders adı: Kolon hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin kolon hastalıklarının tanı ve tedavisini,

ileus‟un nedenleri ve oluşum mekanizmalarını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
Kolon anatomisi, fizyolojisi ve patofizyolojisini açıklayabilmeli
Kolon hastalıklarının tanısında kullanılan tanı yöntemlerini
söyleyebilmeli
Hangi hastalıkların ne gibi belirtilerle ortaya çıktığını ayırdedebilmeli
Kolon hastalıklarının cerrahi tedavisinde kullanılan metodları
açıklayabilmeli
Cerrahi tedavi sonrası görülen komplikasyonları sıralayabilmeli

Ders adı: Hastayla iletiĢim

AMAÇ: Öğrencinin hasta hekim iletişimini iyi kurulabilmesi ve

sürdürmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Anamnez öncesi karşılama ve anamnez sonrasında etkileşimin
nasıl olması gerektiğini söyleyebilmeli
 Tanının nasıl söylenebileceğini açıklayabilmeli
 Kanser tanısının söylenmesi ile ilgili yaklaşımları olumlu ve
olumsuz yönleriyle sıralayabilmeli
 Hasta ile iletişimde kullanılan sözlü ve sözsüz iletişim kurallarını
sıralayabilmeli
 409

 Vizitlerde doktorun iletişimi nasıl sürdürebileceğini

açıklayabilmeli

Ders adı: Ameliyat öncesi hazırlık

AMAÇ: Öğrencinin tanı konmuş bir hastanın minimal mortalite ve

morbiditeyle ameliyat edilebilmesi için yapılması gerekenleri kavraması

HEDEFLER

Bilgi
 Ameliyat edilecek bir hastada bulunabilecek risk faktörlerini
sıralayabilmeli
 Risklerin belirlenmesi için hangi tetkiklerin yapılması gerektiğini
sıralayabilmeli
 Girişimin hangi bulgularda ertelenmesi gerektiğini
ayırdedebilmeli

Beceri
 Hastalara hoşgörü gösterebilmeli

Ders adı: Drenler, sondalar, dikiĢ materyalleri

AMAÇ: Öğrencinin cerrahi girişimlerde drem, sonda dikiş

materyallerinin uygulama özelliklerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Çeşitli dren, sonda ve dikiş materyallerinin özelliklerini
sayabilmeli
 Hangi durumlarda kullanıldıklarını sıralayabilmeli
 Uygun seçim yapılabilmesi için dikkat edilmesi gereken
özelliklerini açıklayabilmeli
 Nasıl uygulandıklarını tanımlayabilmeli

Ders adı: Sıvı ve elektrolit replasman tedavisi

AMAÇ: Öğrencilerin, sıvı-elektrolit replasman tedavisi konusunda

bilgi, beceri ve davranış kazanması.
 410

HEDEFLER

Bilgi
 Sıvı-elektrolit kaybına neden olan akut ve kronik hastalıkları ve
patolojik durumların ne olduğunu sıralayabilmeli.
 Cerrahi hastalık/patolojik durumlarda kullanılan serumların adını
ve içeriğini söyleyebilmeli
 Kronik sıvı kayıplarının karşılanması için protein solüsyonlarının
endikasyonlarını söyleyebilmeli.
 Sıvı elektrolit eksikliğini hesaplamaya yarayan formülleri
tanımlayabilmeli.
 Pilor üstü kayıplarda replasman amacıyla hangi sıvının ne kadar
verilmesi gerektiğini söyleyebilmeli
 Pilor altı kayıpların nedenlerini söyleyebilmeli replasman için
hangi serumdan ne kadar verileceğini söyleyebilmeli.
 Travmatik ve iltihabi ödem gelişmesinin yaşamsal tehlike
boyutunu tanımlayabilmeli, Tedavisi için tercih edilecek serumu
söyleyebilmeli.
 Fizyolojik serum, Laktatlı Ringer, İzolit, İzolit M vd. serumların
içeriğini söyleyip ana farklarını ayırdedebilmeli.

Beceri
 Sıvı eksikliği belirtilerini sayabilmeli (hastanın genel hali,
kardiyovasküler parametre değişiklikleri, saatlik idrar miktarı, vd.)
 Kanda sıvı elektrolit (Na, K, HCO3, Cl) düzeyi değişikliklerini
normal değerlere göre değerlendirebilmeli.
 Sıvı elektrolit replasmanında verilmesi gereken sıvı miktarını
standart formülle hesaplayabilmeli

DavranıĢ
 Hastaların (dahili veya cerrahi) büyük bir çoğunluğunun kısa
sürede sıvı ve elektrolit kaybı içerisine girebileceğini bilmeli/hissetmeli,
ekibini hazırlamalı, önlenmesi için toplumu eğitmeli.
 Sıvı replasman tedavisinde zaman kaybının hayati önem taşıdığını
bilmeli/vakit kaybetmeden tedaviyi başlatacak bilinç düzeyinde olmalı.
 Bulunduğu servis/hastane/ünite/ilkyardım merkezi/vd. yerde
ençok kullanılan serumları/serum setlerini/İV giriş setlerini hazır
bulunduracak organizasyonu kurabilmeli

Ders adı: Cerrahi hastanın monitörizasyonu

AMAÇ: Öğrencinin cerrahide bir hastanın monitorizasyonunun

nasıl yapıldığını öğrenmesi
 411

HEDEFLER

Bilgi
 Monitorizasyonda hastada takip edilmesi gerekli fizyolojik
değişikliklerin neler olduğunu söyleyebilmeli
 Bu değişikliklerin nasıl bir eğilim gösterebileceğini anlatabilmeli
 Bu parametrelerin elde edilmesinde kullanılacak yöntemlerin
endikasyonları ve komplikasyonlarını sıralayabilmeli

Ders adı: Yara iyileĢmesi

AMAÇ: Öğrencinin yara iyileşmesinin normal süreci ve bunu

etkileyen faktörleri öğretip, patolojik durumlarda yapılması gerekenleri
öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Yara iyileşmesinin basamaklarını sıralayabilmeli
 İyileşmeyi etkileyen faktörleri sayabilmeli
 Her basamakta yer alan süreci ve süresini söyleyebilmeli
 Yara iyileşmesini kolaylamak için yerine getirilmesi gereken
önlemleri ayırdedebilmeli

Ders adı: Kan ve kan ürünleri transfüzyonu

AMAÇ: Öğrencinin kan ve kan ürünlerinin özellikleri ile klinikte

kullanım amaç ve şekillerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Kan ürünlerinin tiplerini sayabilmeli
 Kan ürünlerinin nasıl hazırlandığını açıklayabilmeli
 Kan ürünlerinin nasıl depolanması gerektiğini açıklayabilmeli
 Kan ürünleri ile hangi infeksiyonların nakledilebileceğini
söyleyebilmeli
 Bu infeksiyonlardan korunma yollarını tanımlayabilmeli
 Kan ve kan ürünlerinin klinikte ne zaman kullanılması
gerektiğini ayırdedebilmeli
 Transfüzyon komplikasyonlarını sayabilmeli
 Komplikasyonlarda ilk müdahale yaklaşımlarını sıralayabilmeli
 412

Beceri
 Değişik klinik durumlarda kan ve kan ürünü transfüzyonu
gerektiren ve gerektirmeyen hastaları ayırdedebilmeli

DavranıĢ
 Kan ürünlerinin gereksiz kullanımından kaçınmanın önemini
kavrayarak çevresini etkileyebilmeli

Ders adı: Vaka sunumu

AMAÇ: Öğrencinin bu zamana kadar değişik ders ve pratiklerde

öğrenmiş olduğu cerrahi yaklaşımları gerçek ya da sanal klinik
tablolarla uygulamaya geçirilmesi.

HEDEFLER

Beceri
 Değişik klinik tablolarda karşılaşılan belirti ve bulguların bir
mantık silsilesi içerisinde değerlendirebilmeli
 Hastaya doğru yaklaşıma, istenecek laboratuar muayenelerinin
seçimine ve zamanlamasına karar verebilmeli
 Hangi laboratuar yönteminden ne kadar yardım beklemesi
gerektiğini ayırdedilmeli

DavranıĢ
 Sık karşılaşılan klinik tablolara analitik yaklaşım sergileyebilmeli

Ders adı: Alt gastrointestinal (GĠS) kanamaları

AMAÇ: Öğrencinin GİS‟de melena ve hemotoşezi gibi bulgulara

göre hastalıkları tanımlanması ve lokalizasyonlarını yapması

HEDEFLER

Bilgi
 Melena ve hemotoşeziyi tanımlayabilmeli
 Bu bulguları yapan hastalıkları sıralayabilmelibilmeli
 Alt GİS kanamalı bir hastanın ayırıcı tanısı için yapılması
gerekenleri sıralayabilmeli
 Tuşe rektalin ve kolonoskopinin önemini açıklayabilmeli
 Tanıdan sonra izlenecek yolu söyleyebilmeli
 413

Ders adı: ġok

AMAÇ: Öğrencinin şok‟un çeşitleri fizyopatolojik özellikleri ve

tedavi prensiplerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Şok türlerini tanımlayabilmeli
 Şok fizyopatolojisini açıklayabilmeli
 Tedavi prensiplerini sıralayabilmeli
 Vaka örneklerinde şoka yaklaşımı tartışabilmeli

Ders adı: Postoperatif bakım

AMAÇ: Öğrencinin cerrahi girişim yapılmış olgularda postop

klinik ve laboratuvar takibini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Postop klinik takip kriterlerini sayabilmeli
 Postop laboratuvar takip kriterlerini sayabilmeli
 Postop beslenme kurallarını söyleyebilmeli
 Postop fizyoterapi gereksinimlerini ayırdedebilmeli
 Postop profilaktik önlemlerin neler olduğunu söyleyebilmeli
 Postop riskleri belirleyebilmeli
 Postop komplikasyonları ayırdedebilmeli

Ders adı: Arteryel sistem semiyolojisi

AMAÇ: Öğrencinin arteryel sistemin fizyolojik ve patolojik

durumlarını belirleyebilmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Arteryel sistem hastalıklarında tanıya varabilmek için anamnez
özelliklerini belirtebilmeli
 Fizik muayene özelliklerini söyleyebilmeli
 Tanıya yardımcı laboratuvar yöntemlerini sayabilmeli
 Akut ve kronik damar hastalıklarını ayırdedebilmeli
 414

Ders adı: Mezenterik vasküler hastalıklar

AMAÇ: Öğrencinin mezenterik vasküler hastalıkların tanı ve

tedavisini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Risk gruplarındaki hastaların anamnezlerini ayırdedebilmeli
 Hangi fizik muayene ve laboratuvar bulguları ile erken dönemde
tanı konabileceğini söyleyebilmeli
 Tedavi prensiplerinin özelliklerini sayabilmeli

Ders adı: Ven hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin ven hastalıklarının ayırıcı tanısını tedavi ve

proflaksilerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Ven hastalıklarının özelliklerini sıralayabilmeli
 Derin ven trombozu tanısının özelliklerini belirtebilmeli
 Kronik venöz yetersizliği tanımlayabilmeli
 Yüzeysel ven trombozunu tanımlayabilmeli
 415

 Bu ven hastalıklarının ayırıcı tanısını yapabilmeli

 Tedavi ve yaklaşımları söyleyebilmeli
 Profilakside önemli olan uygulamaları sıralayabilmeli
 Kronik venöz yetersizliğin ayırıcı tanısını yapabilmeli
 Yüzeysel ven trombozunun ayırıcı tanısını yapabilmeli

Ders adı: Tiroid nodüllerinde özel durumlar

AMAÇ: Öğrencinin çocukluk çağında, gebede ve basedowda tiroid

nodülüne yaklaşımı öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Çocukta tiroid nodülünün nedenlerini, risklerini ve tedavinin nasıl
olduğunu söyleyebilmeli
 Gebelerde tiroid nodülünün nedenlerini, risklerini ve tedavisinin
gebelik dönemlerine (trimestr) göre nasıl olduğunu söyleyebilmeli
 Basedow‟ da nodülün nedenini risklerini ve tedavisinin nasıl
olduğunu söyleyebilmeli

Beceri
 Hastalıkları elimine edebilmesini becerebilmeli

Ders adı: Vaka sunumu

AMAÇ: Öğrencinin topografik anatomik olarak olası tanıları

belirlemeyi öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Batını 4 kadrana ayırarak her kadranı organlara göre topografik
anatomik olarak tanımlayabilmeli
 Her bölgedeki organlara özel hastalıkları sayabilmeli
 Eliminasyon yoluyla saydığı hastalıklara tanı koyabilmeli

Ders adı: Pankreas kanseri

AMAÇ: Öğrencinin pankreas kanserinin ölümcül bir hastalık

olduğu, ancak erken tanı ve radikal cerrahi girişimle yegane tedavi şansı
sağlanabildiği konusunda bilgilendirilmesi
 416

HEDEFLER

Bilgi
 Öğrenci pankreas kanserini etyolojisini açıklayabilmeli
 Hastalığın morbidite ve mortalitesi ve sıklığını söyleyebilmeli
 Tedavisinin hangi koşullarda ve nasıl yapılması gerektiğini
ayırdedebilmeli
 Hastalığın erken dönemde klinik semptomları nedeniyle güç
tanındığını ayırdedebilmeli

Beceri
 Öğrenci klinik ve biokimyasal özellikleri bilerek tanıya
yaklaşabilmeli
 Hastalığın yegane tedavisinin radikal cerrahi girişim olduğuna,
ameliyatın mortalite ve morbiditesinin yüksekliği nedeniyle ancak belirli
merkezlerde yapılmasının gerektiğine inanarak uygun merkezlere
sevkedebilmeli

Ders adı: Portal hipertansiyon

AMAÇ: Öğrencinin portal hipertansiyonun önemini ve yaygınlığı

nedeniyle ilk basamak hizmetlerde yapılabilecekler konusunda
bilgilendirilmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Portal hipertansiyonun nedenlerini söyleyebilmeli
 Kanama nedenleri arasında portal hiperfonksiyon vakalarının
sıklığını ayırdedebilmeli
 Portal hipertansiyona yol açabilen hastalıkları sıralayabilmeli
 Klinik olarak portal hipertansiyonu tanıyabilmeli ve gerekli
biokimyasal tetkikleri isteyebilmelidir
 İlk tedavinin nasıl yapılacağını söyleyebilmeli
 Varis kanamalı hastaları nasıl yönlendireceğini açıklayabilmeli
 Karaciğer sirozunun modern tedavisini söyleyebilmeli
 Transplantasyon için organ bağışının önemini açıklayabilmeli

Beceri
 Aktif kanamayı durdurabilmeli
 Hastalığın kronik gidişi nedeniyle izlenmesi gerektiğinin
bilincinde olabilmeli
 Organ bağışı konusunda çevresini yönlendirebilmeli
 417

Ders adı: Sindirim sisteminin endokrin tümörleri

AMAÇ: Öğrencilerin sindirim sisteminin en önemli endokrin

tümörlerinin tanı ve tedavisi hakkında bilgilenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Sindirim sistemi en önemli endokrin türlerinin (karsinoid,
insulinoma, gastrinoma) tanı özelliklerini sayabilmeli
 Tanıda kullanılan görüntüleme yöntemleri ve laboratuvar
incelemelerini ayırdedebilmeli
 Tedavi yaklaşımlarını söyleyebilmeli

Ders adı: Tiroid hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin tiroid hastalıklarında yeterli bilgi ve görgüye
sahip hekimler olarak yetiştirilmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Tiroid fizyolojisini ve tiroid hormonunun sistematik etkilerini
açıklayabilmeli
 Hipotiroidide görülen klinik bulguları sayabilmeli etyolojilerini
söyleyebilmeli
 Hipertiroidide görülen klinik bulguları sayabilmeli etyolojisini
söyleyebilmeli
 Tanıda kullanılan laboratuvar testleri ve görüntüleme
yöntemlerini sıralayabilmeli
 Ayırıcı tanı özelliklerini tanımlayabilmeli
 Medikal ve cerrahi tedavi endikasyonlarını söyleyebilmeli

Ders adı: Multipl endokrin neoplaziler (MEN-I-II)

AMAÇ: Öğrencinin MEN I ve II nin kapsadığı hastalıkları ve

kalıtımsal özelliklerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Men I ve II yi tanımlayabilmeli
 Men I ve II nin kapsadığı hataları sayabilmeli
 Kalıtımsal özellikleri nedeniyle hangi bireylerin riskli olduğunu
belirleyebilmeli
 418

Ders adı: Safra yolları hastalıkları semiyolojisi

AMAÇ: Öğrencinin safra yolu hastalıklarını ve bu konudaki

terimleri öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Safra yolları anatomisini söyleyebilmeli
 Sık karşılaşılan hastalıkların ne olduğunu ve semptomlarını
sıralayabilmeli
 Safra kesesi taşlarını semptomatik ve sessiz olarak
ayırdedebilmeli
 Bu bölgede uygulanan ameliyatların neler olduğunu
tanımlayabilmeli

Ders adı: Pankreas hastalıkları semiyolojisi

AMAÇ: Öğrencinin kliniğe girişte pankreas hastalıkları ile ilgili

terminolojiyi kavraması

HEDEFLER

Bilgi
 Pankreas hastalıklarını (cerrahi) olarak sınıflayabilmeli
 Sık rastlanan pankreas hastalıklarını sayabilmeli, bulgularını
söyleyebilmeli
 Pankreas tümörlerini sınıflayabilmeli, temel bulgularını
söyleyebilmeli
 Pankreas hastalıkları tanısı için uygulanacak tetkikleri
sıralayabilmeli
 Pankreas hastalıklarında kullanılan ameliyat tekniklerini
açıklayabilmeli

Ders adı: Kronik pankreatit ve pankreas psödökisti

AMAÇ: Öğrencinin kronik ve akut pankreatitin ayırıcı tanısı ve

bunların tanı ve tedavisi hakkında bilgi edinmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Kronik pankreatitin etiyolojik faktörlerini söyleyebilmeli
 419

 Kronik pankreatit seyri sırasında oluşacak sekelleri

tanımlayabilmeli, tedavisini planlayabilmeli
 Kronik pankreatitde ameliyat endikasyonlarını ve ameliyatların ne
amaçla planlanması gerektiğini söyleyebilmeli
 Pankreas kistik lezyonlarının ayırıcı tanısını yapabilmeli
 Psödokistlerin oluş mekanizmasını açıklayabilmeli
 Akut ve kronik pankreatitin ayırıcı tanısını yapabilmeli
 Hangi şartlarda ve ne zaman ameliyat gerektiğini söyleyebilmeli

Ders adı: Diyafragma hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin diyafragmanın konjenital defektleri,

travmatik rüptürleri ve hiatal hernilerin tanı ve tedavileri ile
komplikasyonlar hakkında bilgi sahibi olmalı.

HEDEFLER

Bilgi
 Penetran ve künt travmalarda diafragma rüptürü bulgularını ve
gerekli incelemeleri sıralayabilmeli
 Diyafragmanın konjenital defektlerinin ileri yaş komplikasyonunu
söyleyebilmeli
 Hiatus hernisinin tiplerini ve semptomlarını tanımlayabilmeli
 Hiatus hernisinin tanı yöntemlerini sıralayabilmeli
 Hiatus hernisi semptomlarının tedavisini söyleyebilmeli
 Hangi tip hiatus hernilerinin ameliyat olması gerektiğini
ayırdedebilmeli
 Hiatus hernisinde yapılan ameliyat tiplerini açıklayabilmeli
 Gastroözofageal reflünün komplikasyonlarını sıralayabilmeli
 Gastroözofageal reflünün yarayı tanısını yapabilmeli
 Gastroözofageal reflünün tıbbi tedavisini ve ameliyat
indikasyonlarını söyleyebilmeli

Beceri
 Özofagoskopi sonucu özofajitin derecelerini belirleyebilmeli

DavranıĢ
 Gastroözofageal reflünün retrosternal yanmanın kardiak
şikayetler ile karışabileceğini bilerek ayırıcı tanı yapılması için çevresini
etkileyebilmeli
 420

Ders adı: Gastrointestinal sistem cerrahisi komplikasyonları

AMAÇ: Gastrointestinal sistem cerrahisi sonrası erken ve geç dönemde

ortaya çıkan komplikasyonları ve bulgularını, giderilme yollarıyla
birlikte öğrenmek

HEDEFLER

Bilgi
 Gastrointestinal sistem cerrahisi geçirmiş hastada erken postoperatif
dönemde karında oluşan distansiyonun nedenlerini ve giderilmesi için
yapılması gerekenleri söyleyebilmeli
 Anastomozdan sızıntı ve fistül varlığını gösteren bulguları
sıralayabilmeli
 Anastomoz sızıntı ve fistüllerinde hastanın beslenmesinin ve elektrolit
dengesinin nasıl sağlanacağını açıklayabilmeli
 Duodenal stumf kaçaklarının nedenlerini söyleyebilmeli
 Mide rezeksiyonu geçiren hastalarda oluşan geç komplikasyonları
sayabilmeli
 İnce barsak, kolon ve rektum ameliyatı olanlarda geç dönemde
görülebilen komplikasyonu tanımlayabilmeli
 Karın da stoması olan hastaların stoma bakımının özelliklerini söyleye
bilmeli

Beceri
 Ameliyat olan hastaların karın içine konan dreninden gelen sıvıyı takip
edebilmeli
 Stomalı hastaların bakım ve pansumanını yapabilmeli
 Sıvı elektrolit dengesini değerlendirebilmeli ve belirlenen sorunları
giderebilmeli

Ders adı: Cerrahi onkoloji

AMAÇ: Öğrencinin kanser tanısı ile cerrahi kliniklerinde tedavi edilen

hastalarda, kanserin organlara göre dağılımı, etyolojisi, patogenezi tanısı
ve tedavisi ve önlenmesi konularında bilgi ve davranış kazanılması

HEDEFLER

Bilgi
 Organ kanserlerini erkek ve kadınlarda sıklığına göre sıralayabilmeli
 Ülkemizde ve diğer ülkelerde kanser sıklığını söyleyebilmeli
 Karsinojenleri tanımlayabilmeli
 421

 Kanserden nasıl korunulacağını açıklayabilmeli

 Kanser taraması yöntemlerini sayabilmeli
 Risk gruplarını belirleyebilmeli
 Kanser tedavisinin mültidisipliner olduğunu ayırdedebilmeli

Beceri
 Değişik organ kanserlerinde fizik muayene bulgularını
değerlendirebilmeli
 Mamografi, endoskopi, radyolojik tanı yöntemlerini yerinde
kullanabilmeli
 Değişik organ kanserlerinde uygulanan cerrahi yaklaşımlara
yardımcı olabilmeli

DavranıĢ
 Kanserden korunmanın öğrenilmesi için çaba sarfedebilmeli
 Erken tanı ve tedavinin multidisipliner olduğunun kavramalı ekip
çalışmasını benimsemeli

Ders adı: Dalağın cerrahi hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin splenektomi ile tam ve kısmen tedavi

olabilecek dalak hastalıkları ve rüptürlerinin tanımlanması

HEDEFLER

Bilgi
 Dalağın anatomi fizyoloji ve komşuluklarını söyleyebilmeli
 Özellikle splenektomi gerektirecek kan hastalıklarının ve dalak
lezyonlarını sıralayabilmeli
 Dalak rüptürü (travmatik ve spontan) türlerini ayırdedebilmeli
 Dalak rüptürü düşünülen bir hastada acilen yapılacak işlemleri ve
izlenecek yolu tanı ve girişimlerini sıralayabilmeli
 Dalak rüptürü belirlendiğinde izlenecek yaklaşımı açıklayabilmeli

Ders adı: Mide duodenum hastalıkları semiyolojisi

AMAÇ: Öğrencinin mide duodenumun cerrahi hastalıklarının tanı

ve tedavisi hakkında bilgilenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Cerrahi tedavi gerektirebilen mide ve duodenumun sık görülen
hastalıkların sıralayabilmeli
 422

 Bu hastalıkların belirti ve bulgularını ve anlamlarını

söyleyebilmeli
 Cerrahi tedavide yapılan ameliyatları tanımlayabilmeli

Beceri
 Organların anatomi ve fizyolojisi ile hastalıkların oluşum
mekanizmaları arasında ilişki kurabilmeli

Ders adı: Özofagus hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin özofagus hastalıklarının tanı ve tedavi

yaklaşımları hakkında bilgilenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Özofagus hastalıklarının semptom ve bulgularını sıralayabilmeli
 Özofagus karsinomunun tanı özelliklerini söyleyebilmeli
 Hastalık türüne uygun tedavi yaklaşımlarını açıklayabilmeli

Ders adı: Fıtıklar

AMAÇ: Öğrencinin fıtık tanı muayene ve tedavi prensiplerini

öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Fıtık hastalığının özelliklerini söyleyebilmeli
 Muayene bulguları ve diğer tanı özelliklerini sıralayabilmeli
 Ayırıcı tanıda önemli bulguları ayırdedebilmeli
 Tedavi seçeneklerini ve ilgili prensipleri sıralayabilmeli
 Komplikasyonların neler olabileceğini ve önlemlerini
açıklayabilmeli

Ders adı: Ġnce barsak fistülleri

AMAÇ: Öğrencinin ince barsak fistüllerinin önemini vurgulaması

HEDEFLER

Bilgi
 Erken tanı kriterlerini sıralayabilmeli
 Klinik bulgularını değerlendirebilmeli
 423

 Tedavi yöntem ve seçeneklerini sayabilmeli

 İzleme ve bakım protokollerini sıralayabilmeli

Ders adı: Anorektal bölge hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin sık görülen anorektal bölge hastalıklarından

korunma, tanı ve tedavisini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Aşama aşama bölge anatomisi ve fizyolojisini söyleyebilmeli
 Hastalıkların neler olduğunu sıralayabilmeli
 Ayırıcı tanısının hangi özelliklerle yapıldığını sıralayabilmeli
 Bölge hastalıklarının tanısında kullanılan endoskopik, anaskopik
inceleme yöntemlerinin bulgularını tanımlayabilmeli
 Hastalıkların özelliklere göre uygun tedavi yöntemlerini
söyleyebilmeli
 İlk basamak hizmetlerde uygulanabilecek tedavi yaklaşımlarını
tanımlayabilmeli
 Bu hastalıklarının nasıl önlenebileceğini açıklayabilmeli

Beceri
 İleri tedavi gerekenleri ayırdederek ilgili yerlere sevk edebilmeli
 Bilgilerini hastaya aktarabilmek için gerekli iletişimi kurabilmeli

DavranıĢ
 Ekip çalışmalarıyla a.r hastalıklarının önlenmesi erken tanı ve
tedavi için ilgili kurumlara gerekli olan işbirliğini gerçekleştirebilmeli

Ders adı: Kuduz ve ısırıkla bulaĢan hastalıklar

AMAÇ: Öğrencilere kuduz hastalığı ve başlıca ısırık sorunları

konusunda korunma, tanı ve tedavi için gerekli bilgi, beceri ve
davranışları kazandırmak

HEDEFLER

Bilgi
 Kuduz virüsünün özelliklerini, bulaşma yollarını ve doğada
bulunduğu ortamları açıklayabilmeli
 Klinik belirti ve seyrini tanımlayabilmeli
 Kuduz proflaksisi ve tedavisinin özelliklerini sıralayabilmeli
 424

Beceri
 Isırık olmaksızın risk taşıyan grupları ayırt edebilmeli
 Isırık ile kuduz bulaşma riski ilişkisini değerlendirebilmeli
 Bulaşma öncesi proflaksi şemasını yapabilmeli
 Bulaşma sonrası lokal yara temizliğini yapabilmeli, aşı ve
seroterapi dozaj ve uygulama yöntemlerini belirleyebilmeli
 Daha önceden aşılanmış ya da aşılanmamış kişilerde bulaşma
sonrası olabilecek farklı tutumları ayırdedebilmeli

DavranıĢ
 Vahşi hayatla uğraşanların, başı boş hayvan saldırısına maruz
kalanların karşı karşıya oldukları sorunun ciddiyeti hakkında toplumu
eğitebilmeli
 İhmalin ve geç kalmanın kaçınılmaz ölümcül sonlanacak kuduz
tablosuna yol açabileceğini bilerek başı boş hayvanlarla mücadele için
toplumu yönlendirebilmeli
 Korunma ve erken tedaviyi başlatabilmek için ilgilieri
yönlendirebilmeli
 Kuduz aşı ve serumlarını doğru zaman, yer ve dozajda
kullanabilmeli

Ders adı: Tetanoz

AMAÇ: Öğrencilere tetanoz konusunda korunma, tanı ve tedavi

için gerekli bilgi, beceri ve davranışları kazandırmak

HEDEFLER

Bilgi
 Klostridial infeksiyonlar arasında tetanoza has özellikleri
söyleyebilmeli
 Giriş yolunu ve bulaşma şeklini açıklayabilmeli
 Klinik bulgularını ve tanı yöntemlerini sıralayabilmeli
 Ayırıcı tanı özelliklerini ayırdedebilmeli
 Tedavide serum uygulama özelliklerini söyleyebilmeli
 Korunmanın önemini ve nasıl yapılacağını bilmeli
 Tetanoz aşısının nereden, nasıl sağlanabileceğini söyleyebilmeli

Beceri
 Tetanoz mikrobunun bulaşabileceği yaralanma türlerini
değerlendirebilmeli
 Tetanoz klinik bulgularını değerlendirebilmeli ve erken tanı
koyabilmeli
 425

 Erken tedaviye başlayabilmeli, (nörotoksin nötrolizasyonu

yapabilmeli, debridman yapabilmeli, sistemik belirtilerin kontrolü için
semptomatik tedavi yapabilmeli)
 Korunma için gerekli olan aktif bağışıklığın düzeyini
belirleyebilmeli
 Kişiye özgün aşı doz tayini ve uygulamasını yapabilmeli
 Pasif immunizasyonun dozajını, zamanlamasını ve risklerini
değerlendirebilmeli

DavranıĢ
 İnsanların açık yaralanma ile her zaman ve her yaşta tetanoza
maruz kalabileceğini her an aklında tutarak bu konuda toplumu
eğitebilmeli
 Korunmanın tedaviden daha kolay olduğunu bilerek ve toplumu
korunmaya teşvik edebilmeli
 Kirli yaralanmalarda zaman kaybının hayati önemini bilerek ve
erken tedaviyi/korunmayı sağlamak için ilgilieri yönlendirebilmeli
 En çok kullanılan bağışıklık ürünlerini (aşı, serum) doğru zaman
ve dozajda uygulayabilmeli

Ders adı: Ġnce barsak hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin ince barsak hastalıklarının özellikle ciddi bir

postoperatif komplikasyon olan fistüllerinin tanı ve yaklaşım ilkelerini
öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Hangi hastada fistül gelişebileceğini bilmeli
 Ön belirtilerini sıralayabilmeli
 Klinik semptom ve bulgularını değerlendirebilmeli
 Tedavi yaklaşımlarını ana hatları ile bilemli

Beceri
 Fistüllü hastanın dren ve sonda, santral ven katateri
manipülasyonlarını yapabilmeli

DavranıĢ
 Hastanın anksiyetesini azaltabilmeli, stres ülseri gibi ek
komplikasyonlara karşı hasta-hekim ilişkisini en üst düzeyde tutabilmeli
 426

Ders adı: Vaka takdimi (meme kanseri)

AMAÇ: Öğrencinin meme kanserli hastada inspeksiyon ve

palpasyon bulgularını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Meme kanserli hastada inspeksiyon bulgularını sayabilmeli
 Palpasyon bulgularını sayabilmeli

Beceri
 Meme kanserli hastanın muayenesini eksiksiz yapabilmeli
gördüklerini ve palpe edebildiklerini yorumlayabilmeli

DavranıĢ
 Meme yakınmaları olan hastaya sabırlı bir şekilde dinleme,
muayene etme, olayı açıklama ve muhtemel hastalığı hakkındaki
endişelerini paylaşarak azaltma yeteneğini kazanmalı

Ders adı: Karaciğer hastalıkları semiyolojisi

AMAÇ: Öğrencinin karaciğer hastalıklarının fizik bulgularını

öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Hastanın inspeksiyonundaki bulgulardan karaciğer hastalığını
düşünebilmeli
 Karaciğer hastalıklarının fizik muayene bulgularını sayabilmeli
 Ayırıcı tanı için görüntüleme ve laboratuvar tetkiklerinin ne
olduğunu söyleyebilmeli
 Karaciğer hastalıklarını tedavi için yönlendirebilmeli

Beceri
 Hastanın inspeksiyonu, anemnezi ve fizik muayene doğrultusunda
karaciğer hastalığından şüphelenip ona göre laboratuvar tetkikler istemeli

Ders adı: Multipl organ yetmezliği (M.O.Y)

AMAÇ: Öğrencinin M.Y.O‟ de erken tanı ve tedavi yöntemlerini

öğrenmesi
 427

HEDEFLER

Bilgi
 Multipl organ yetmezliğinde kullanılan terimleri bilemli ve
sayabilmeli
 Multipl organ yetmezliğine kadar giden safhaları sırayla bilmeli
 M.Y.O. erken tanısını koyabilmeli. Tedavi için gerekli girişimlere
başlayabilmeli
 M.Y.O. tanısı için laboratuvar ve görüntüleme yöntemlerini
sayabilmeli
 M.Y.O.‟ ndeki yeni tedavi yöntemler hakkında bilgisi olmalı

Beceri
 M.Y.O‟den erken dönemde şüpheleni tedavi için gerekli
girişimlerde bulunabilmeli

Ders adı: Cerrahide anamnez

AMAÇ: Öğrencinin hastanın hikayesini almayı öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Hastanın inspeksiyonundan (yüzünün rengi, duruşundan) bazı
hastalıklardan şüphelenmesi
 Anamnezi doğru alıp tanıya yaklaşabilmeli
 Tanı için gerekli görüntüleme ve laboratuvar yöntemlerini
isteyebilmeli
 Tanı konunca hastayı tedavi için yönlendirebilmeli

Ders adı: Mide kanseri

AMAÇ: Öğrencinin mide kanserinin klinik bulgularını tanıması,

hastayı tedavi için yönlendirmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Mide kanserinin klinik bulgularını tanımalyabilmeli
 Tanı yöntemlerini (Görüntüleme araçlarını) bilip hastayı
yönlendirebilmeli
Tümör markerlarını sayabilmeli
 Tedavi seçeneklerini hastalığın durumuna göre seçebilmeli
 428

Beceri
 Hastanın klinik tablosuna bakıp hasta anamnezinden mide kanseri
olabileceğinden şüphelenebilmeli
 Mide kanserinden şüphelenip hastalığın tanısı için gerekli tanı
araçlarını isteyip hastasının yönlendirebilmeli

Ders adı: Rektum kanseri

AMAÇ: Öğrencinin rektum kanseri tanı ve tedavisinin ana

kurallarını bilmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Rektum kanserinin fizik muayene bulgularını tanımlayabilmeli
 Tanı için laboratuvar ve görüntüleme metodlarını bilmeli
 Tümör markerlarını bilmeli
 Tümörün evresine göre tedavi seçeneklerini bilmeli

Beceri
 Rektum kanserine diğer kolon kanserlerinden farklı yaklaşılması
gerektiğini rektaşezisi olan her hastaya tuşe yapmadan ve tam tanı
koymadan ilaç verilmeyeceği alışkanlığını kazanmalı

11- GÖĞÜS HASTALIKLARI ANABĠLĠM DALI

Ders adı: Akciğer kanseri

AMAÇ: Öğrencinin büyük ölçüde önlenebilir bir hastalık olarak

akciğer kanserinin önemi, yaygınlığı ve sigara ile ilişkisini, bulgularını,
tanı yöntemlerini ve evrelendirmede kullanılan temel kriterleri, tedavi
seçim ilkeleri ve prognozu öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Akciğer kanseri hakkında temel epidemiyolojik bilgiye sahip
olmalı
 Sigaranın akciğer kanserindeki temel rolünü, sigara ile kanser
tipleri arasındaki ilişkiyi söyleyebilmeli.
 Sigara dışında akciğer kanserine neden olan çevresel risk
faktörlerini tanımlayabilmeli
 429

 Akciğer kanseri risk grubunu tanımlayabilmeli

 Akciğer kanserinin pulmoner ve ekstra pulmoner semptomlarını
sayabilmeli
 Akciğer kanserinde paraneoplastik sendromların sık görülenlerini
söyleyebilmeli
 VCSS ve C.B Horner sendromunu klinik semptom ve bulgularını
tanımlayabilmeli
 Akciğer kanserinin temel radyolojik görünümleri olan hiler
mediastinal kitle, soliter nodül-kitle, atelektazi, pnömoni, plörezi, lober-
pulmoner hiperaerasyon imajlarını tanımlayabilmeli
 Balgam sitolojisi, Bronkoskopi, Transtorasik İğne Aspirasyonu,
Mediastinoskopi yöntemlerinin akciğer kanserinin tanı ve
evrelendirilmesinde rollerini açıklayabilmeli
 Akciğer kanserinin evrelendirilmesinde kullanılan TNM
tanımlamalarını ve buna dayanan evrelemenin temel ilkelerini
söyleyebilmeli
 Küçük hücreli (KHAK) ve Küçük Hücreli dışı akciğer
kanserlerinin (KHDAK) klinik, tedavi seçimi ve prognoz açılarından
farklarını tanımlayabilmeli
 Akciğer kanseri evrelendirilmesine göre seçilecek temel tedavi
yöntemini ve bu tedavinin prognoza etkisini söyleyebilmeli
 Cerrahi tedavi için hasta seçiminin temel ilkelerini sayabilmeli
 Akciğer kanseri hastalarında palyatif tedavi indikasyon ve
yöntemlerini bilebilmeli

Beceri
 Toplumumuzdaki sigara epidemisi ve bunun önlenmesi
konusunda bir hekim olarak kendi rolünü değerlendirebilmeli

Ders adı: Akciğer kanserine giriĢ, epidemiyoloji akciğer

kanseri ve sigara

AMAÇ: Öğrencinin akciğer kanserinin büyük ölçüde önlenebilir

bir halk sağlığı olarak önemini, sigara ve akciğer kanseri arasındaki ilişki
ve önemini öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Akciğer kanserini dünya ve ülkemizdeki temel epidemiyolojik
göstergelerini (yaş, cinsiyet, ölüm sıklığı) sayabilmeli
 Sigara ve akciğer kanseri ilişkisinin temel göstergelerini
söyleyebilmeli.
 430

 Sigara dışı diğer çevresel faktörleri söyleyebilmeli ve akciğer

kanseri için risk grubunu tanımlayabilmeli
 Akciğer kanserindeki temel histopatolojik sınıflandırmayı
söyleyebilmeli. KHAK ve diğerlerinin klinik davranış farklılığını
ayırdedebilmeli

Ders adı: Akciğer kanserinde klinik

AMAÇ: Öğrencinin akciğer kanseri risk grubunda akciğer

kanserine bağlı olabilecek semptom ve bulguları öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Öksürük-Hemoptizi-Nefes darlığı-Göğüs ağrısı-Wheez veya
stridor- Kemiklerde ağrı- Kilo kaybı- Ateş- Güçsüzlük semptomlarını
tanımlayabilmeli
 Pancoast tm- Horner sendromu semptom ve bulgularını
tanımlayabilmeli
 VCS sendromu semptom ve bulgularını tanıyabilmeli: yüz, boyun
ve üst ekstremitelerde ödem, pletore, venlerde genişleme-siyanoz,
başağrısı, vertigo, nefes darlığı
 Akciğer kanserinin en sık metastaz yaptığı yerlerin karaciğer,
beyin, kemik ve surrenal organları olduğunu bilebilmeli. Bu metastazlara
bağlı gelişen en sık bulguları tanımlayabilmeli
 Beyin metastazı: Hemiparezi, Hafıza bozukluğu, Duyu kaybı, Baş
ağrısı, Bulantı
 Kemik metastazı:Ağrı, patolojik kırık, hiperkalsemi
 Karaciğer metastazı: Anoreksi, karın ağrısı, KC büyümesi,
SGOT, SGPT yükselmesi
 Paraneoplastik sendromu tanımlayabilmeli
 En sık görülen paraneoplastik sendromlardan Cushing sendromu-
Nonmetastatik hyperkalsemi- Uygunsuz ADH sendromu- Perferik
nöropati- Lambert Eaton myastenik sendrom- Hypertrofik
osteoartropati/Clubbing söyleyebilmeli

Ders adı: Akciğer kanserinde radyoloji

AMAÇ: Öğrencinin akciğer grafisinde bronş kanseri için şüpheli

görülen lezyonları tanıyabilmesi
 431

HEDEFLER

Bilgi
 Hiler-mediastinal kitle imajını tanımlayabilmeli
 Periferik kitle imajını tanımlayabilmeli
 Atellektazi imajlarını tanımlayabilmeli
 Tek taraflı diafragma yükselmesini tanımlayabilmeli
 Plörezi imajını tanımlayabilmeli
 Pnömonik konsolidasyon ve tm nekrozuna bağlı olabilecek kavite
imajını tanımlayabilmeli
 Akciğer kanserinde PA ve Lateral Grafiler dışında BT nine temel
kullanım amaçları (Mediastinal invazyon ve mediastinal adenopati), MRI
yönteminin sınırlı yerini söyleyebilmeli

Ders adı: Akciğer kanserinde invaziv tanı yöntemleri ve

evreleme

AMAÇ: Öğrencinin akciğer kanseri tanısında kullanılan invaziv

tanı yöntemlerini, bunların başlıca kullanım yerleri, etkinlikleri ve
komplikasyonlarının kavraması

HEDEFLER

Bilgi
 Akciğer kanseri tanısında kullanılan Fiberoptik bronkoskopi-
Rijid bronkoskopi ve bu işlem esnasında yapılan örnekleme yöntemlerini
(Br. Lavaj, BAL, Fırçalama, Bronş Biopsisi, Tr. Bronşial aspirasyon,
Transbronşial biopsi)-Transtorasik iğne aspirasyon işlemlerini
söyleyebilmeli
 Transbronşial aspirasyonun hiler veya mediastinal adenopatiler
ile submukozal lezyonlarda kullanıldığını söyleyebilmeli
 Transtorasik iğne aspirasyonunun periferik kitlerede-pancoast
tümöründe çok etkili bir tanı yöntemi olduğunu bilmeli- pnömotoraks ve
kanama gibi temel komplikasyonları tanımlayabilmeli
 TNM sınıflandırmasında T N ve M in anlamını açıklayabilmeli.
 Tedavi yaklaşımı açısından önemi neden ile T3-T4 ve N2-N3
tanımlarını söyleyebilmeli
 Küçük hücreli Akc. Ca da sınırlı ve yaygın olarak tanımlanan ayrı
bir evrelendirme yaklaşımı kullanıldığını söyleyebilmeli
 Göğüs radyolojik yöntemler ve bronkoskopi dışında evreleme
için kullanılan kemik sintigrafısi, KC ultrasonografi ve Beyin BT
yöntemleri söyleyebilmeli
 432

 İnvaziv evrelemede kullanılan TBİA ve Mediastinoskopi

yöntemleri ve amacını söyleyebilmeli

Ders adı: Akciğer kanserinde tedavi ve prognoz

AMAÇ: Öğrencinin akciğer kanseri olgularında temel tedavi seçim

ilkelerini KHAK ve KHDAK tedavi seçim ve prognoz farklılıklarını
öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Akciğer kanserli olguların ancak % 20 civarında cerrahi tedavi
olabildiğini ve ancak tüm olguların % 5 inin 5 yıl veya daha fazla
yaşayabildiği söyleyebilmeli
 KHAK ve KHDAK tedavi seçim ve prognoz farklılığı
söyleyebilmeli
 KHAK de en etkili tedavinin cerrahi olduğunun ve 1-2-3A
evresindeki olguların cerrahi olabileceğini söyleyebilmeli
 KHAK de temel tedavinin kemoterapi ve radyoterapi olduğunu
açıklayabilmeli
 Cerrahi tedavi için hastanın solunum ve kardiak fonksiyonlarının
önemi söyleyebilmeli
 Cerrahi aday olgularda ZVK 1 sn volüm, diffüzyon kapasitesi
ölçümlerin gerektiğini söyleyebilmeli
 ZVK 1 sn volüm ve DLCO nun beklenen değerin %60 fazla
olması durumunda olguların cerrahi tedavi olabileceği, diğer olgularda
daha ileri tetkiklerin gerektiğini söyleyebilmeli
 KHDAK de evre ve tedavi tipi dışında hastanın performansının,
ciddi kilo kaybı olup olmamasınında prognozu etkilediğini
söyleyebilmeli
 Radikal radyoterapinin çeşitli nedenlere cerrahi tedavi olamayan
evre 1-2-3A ve 3 B olgularına uygulandığını söyleyebilmeli
 Pancoast tümöründe preoperatif RT uygulandığını söyleyebilmeli
 Palyatif RT indikasyonu olana bazı durumları (büyük hava yolu
tıkanıklığı, hemoptizi, VCSS, kemik tutulumu, spinal kord basısı)
tanımlayabilmeli
 KHDAK de evre 4 olgularda kemoterapinin fazla anlamlı
etkisinin bulunmadığını söyleyebilmeli
 Kanserli olgularda ağrı tedavisinde medikal yöntemler dışında
etkili yeni girişimsel yöntemlerinde varlığını söyleyebilmeli
 433

Ders adı: Pnömoni

AMAÇ: Öğrencinin toplum kökenli pnömoni tanısını, tedavi ve

sevk ilkelerini, komplikasyonlarını, antibiyotik direncini ve diğer
pnömoni tiplerindeki özellikleri öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
A-
 Toplum Kökenli Pnömoniler (TKP)
 Pnömoniyi tanımlayabilmeli
 Tipik ve atipik pnömoni prezantasyonu tanımlarını
söyleyebilmeli
 Tipik ve atipik pnömoni etkenleri ve gerekli epidemiyolojik
bilgiyi açıklayabilmeli
 Pnömonide fizik muayene bulgularını sayabilmeli
 Pnömoni ve akciğer grafisi özelliklerini sayabilmeli
 Komplike olarak gelen ve komplikasyon gelişen hastada değişen
klinik ve radyolojik özellikleri sayabilmeli
 Pnömonide radyolojik takip kriterlerini söyleyebilmeli
 Gram boyanmış balgamın önemini söyleyebilmeli
 Balgam kültürünün önemini söyleyebilmeli
 İnvaziv işlemler ve serolojik testlerin önemini söyleyebilmeli
 Kan kültürünün önemini söyleyebilmeli
 Rutin laboratuvar incelemelerinin tanı ve takipte yerini
söyleyebilmeli
 Pnömonide ampirik tedavi ilkelerini söyleyebilmeli
 Türk uzlaşı raporunu söyleyebilmeli
 Bu rapora göre TKP‟de hangi hastaların hastaneye sevk edilmeli
gerektiğini söyleyebilmeli
 Bu rapora göre hangi hastaların yoğun bakım ünitesi olan bir
hastaneye sevk edilmesi gerektiğini söyleyebilmeli
 Bu rapora göre 1. Basamak hasta grubu tanımlaması ve tedavinin
ilkelerini söyleyebilmeli
 1. Basamak tedavide penisilinin yerini söyleyebilmeli
 1. Basamak tedavide yeni kinolonların yerini söyleyebilmeli
 Bu rapora göre 2. Basamak hasta tanımlaması ve tedavisi
ilkelerini söyleyebilmeli
 2. Ve 3. Basamak hasta grubu arasındaki farkları ve 3. Basamak
tedavide antibiyotiklerin İ. V. Kullanımının önemini söyleyebilmeli
 TKP tedavisinde antibiyotik kullanırken hangi kurallara uyulması
gerektiğini söyleyebilmeli
 434

 En sık kullanılan antibiyotiklerin uygulama şekil ve dozlarını

söyleyebilmeli
 Türk uzlaşı raporuna göre ilk 3 basamaktaki hastaların tedavi
sürelerini söyleyebilmeli
 Antibiyotik tedavisine yanıta yaklaşımı söyleyebilmeli
 Antibiyotik tedavisine yanıt alınamadığı durumlardaki yaklaşımı
söyleyebilmeli
 Pnömoniyi taklit eden infeksiyon dışı nedenleri sayabilmeli
 Parapnömonik epanşman saptandığında yaklaşım söyleyebilmeli
 Diğer komplikasyonlar saptandığında yaklaşımı söyleyebilmeli
 Risk gruplarında TKP den korunma yaklaşım, söyleyebilmeli
B-
 Hastane Kökenli Pnömoniler
 Hastane kökenli pnömoni (HKP) tanımını yapabilmeli
 HKP de en sık görülen etkenleri sayabilmeli
 Patogenez bilgisi (risk faktörleri vs.) ni açıklayabilmeli
 HKP den korunma ile ilgili kuralları sıralayabilmeli
 HKP tedavisinde genel ilkeleri sıralayabilmeli
C-
 Bağışıklık Sistemi Baskılanmış Hastalarda Pnömoni
 Bağışıklık sistemi baskılanmasının çeşitlerini söyleyebilmeli
 Bu durumlarda gelişebilecek bir pnömonide etkenlerin dağılımını
söyleyebilmeli
 Bu hastalarda klinik özelliklerin farkını söyleyebilmeli
 Böyle bir hastada pratisyen hekimin rolünü söyleyebilmeli
 Bu durumdaki hastaların kliniklere sevk kriterlerini söyleyebilmeli

Ders adı: Sarkoidozis

AMAÇ: Öğrencinin sarkoidozun tanı ve tedavi ilkelerini öğrenmesi

Bilgi
 Histopatolojik özellikleri tanımlayabilmeli
 Epidemiyolojiyi açıklayabilmeli
 Solunum sistemi belirti ve bulguları ve ekstrapulmoner tutulum
belirti ve bulgularını açıklayabilmeli
 Radyoloji bulgularını açıklayabilmeli
 Laboratuvar (ACE, PPD, BAL, Ga sintigrafisi) tanı kriterlerini
açıklayabilmeli
 Tanı kriterlerini söyleyebilmeli
 Spontan iyileşmenin sık, ileri yaşlarda relaps olduğunu
söyleyebilmeli
 435

 Tedavi endikasyonlarını (hayati organ tutulumu, progresif akciğer

hastalığı, hiperkalsemi) açıklayabilmeli
 Tedavide kullanılan ilaçları (kortikosteroid, klorokin, kolşisin,
indomethasin, pentoksifilen) açıklayabilmeli

Beceri
 Solunum fonksiyon testlerini yorumlayabilmeli

Ders adı: Sistemik hastalıklarda akciğer

AMAÇ: Öğrencinin sistemik hastalıklarında akciğer bulgularını

öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Nörolojik sistem ve akciğer (santral alveoler hipoventilasyon,
nörolojik pulmoner ödem, epilepsi ve akciğer, ensefelopati ve solunum
düzensizliği) bulgularını söyleyebilmeli
 Kardiyovasküler sistem ve akciğer (kalp-kapak hastalıkları, sol
kalp yetersizliği-astım, dresler sendromu, aritmik ilaçlar ve akciğer
hastalıkları) bulgularını söyleyebilmeli
 GİS hastalıkları ve akciğer (trakea-özofajiyel fistül-aspirasyon,
GÖR- astma, iltihabi barsak hastalıkları ve akciğer, pankreatit ve akciğer)
bulgularını söyleyebilmeli
 Karaciğer hastalıkları ve akciğer (karaciğer sirozu ve akciğer,
hepatit ve akciğer, alfa-1 antitripsin eksikliği) bulgularını söyleyebilmeli
 Hematolojik hastalıklar ve akciğer (orak hücre anemisi-akut chest
sendromu, lökoz-infeksiyon-akciğer tutulumu, sitostatik ilaçlar-
infeksiyon-ilaç akciğeri) bulgularını söyleyebilmeli
 Endokrin sistem ve akciğer (hipotroidi-hipertiroidi-solunum
yetersizliği, paratiroid-mediastinal genişleme-kalsifikasyon, diabet-
pulmoner infeksiyon, endimetriozis, katamenial Px-hemoptizi)
bulgularını söyleyebilmeli
 Renal sistem ve akciğer (goodpasture-hemoptizi, Wegener-
pulmoner infiltrasyon, Kr. Üremi) bulgularını söyleyebilmeli
 Kollajen doku hastalıkları ve akciğer (SLE, RA, PSS, PM/DM)
belirtilerini söyleyebilmeli

Ders adı: Ġnterstisyel akciğer hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin interstisyel akciğer hastalıklarını öğrenmesi

 436

HEDEFLER

Bilgi
 Sınıflama, bilinen-bilinmeyen etkenleri (mesleki, çevresel, kollajen
doku hastalıkları vs.) sayabilmeli
 Klinik prezantasyon şekillerini sayabilmeli
 Klinik belirtileri (efor dispnesi, kuru öksürük, selofan raller)
sayabilmeli
 Klinik değerlendirmeler: (anamnez, fizik muayene, SFT, AKG,
seroloji, radyoloji) sayabilmeli
 Radyoloji (buzlu cam-nodüler-retikülonodüler-bal peteği, HRCT nin
önemi) bulgularını açıklayabilmeli
 Solunum fonksiyonları testlerini (restriktif patern, DLCO da azalma)
açıklayabilmeli
 AKG yi (hipokapnik hipoksiyi) söyleyebilmeli
 Tanı kriterlerini açıklayabilmeli
 İdiyopatik pulmoner fibrozis (tanım, klinik, histopatolojik tipler,
prognoz, tedavi) ile ilgili önemli kriterleri söyleyebilmeli

Ders adı: Pnömokonyozlar

AMAÇ: Öğrencinin pnömokonyozları tanıması

HEDEFLER

Bilgi
 İnorganik toz tanımı, tozlar ve neden oldukları pnömokonyozların
adlarını tanımlayabilmeli
 Pnömokonyozların oluşumunu etkileyen faktörleri (fizik yapı,
kimyasal yapı, çap, maruziyet süresi) sayabilmeli
 Klinik formları açıklayabilmeli
 Kömür madeni işçileri pnömokonyozunda sorumlu maddenin karbon
olduğunu, makül ve amfizem tanımını, sigara etkisini söyleyebilmeli
 Asbestozisda risk gruplarını, asbest türlerini, diğer asbeste bağlı
hastalıkları, erioniti açıklayabilmeli
 Berilyosizda risk gruplarını, sarkoidozise benzerliğini söyleyebilmeli
 Silikozisda risk grupları, patogenez, klinik formlar, klinik, radyoloji,
tanı, korunma, silikoz- TBC ilişkisini açıklayabilmeli

Ders adı: Plevra hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin plevra hastalıklarının ayırıcı tanısı için gerekli

olan işlemleri ve plevra hastalıklarının tedavisini öğrenmesi
 437

HEDEFLER

Bilgi
 Plevra anatomisini söyleyebilmeli
 Plevral efüzyon, pnömotoraks, hemotoraks, şilotoraks kavramlarını
tanımlayabilmeli
 Transüda eksüda ayırımı için gerekli olan tetkikleri sayabilmeli
 PNL den zengin veya lenfositten zengin plevral efüzyonlarda
izlenecek yolu söyleyebilmeli
 Pnömotoraks kliniğinini ve taklit edebileceği hastalıkları sayabilmeli
 Hemotoraks nedenlerini ve tedavisini açıklayabilmeli
 Şilotoraks nedenlerini ve tedavisini açıklayabilmeli

Beceri
 Perküsyon, palpasyon ve oskültasyon ile sıvı üst sınırını tayin
edebilmeli
 Uygun hastalarda torasentez yapabilmeli veya işlemi tarif edebilmeli

DavranıĢ
 Plevra hastalıklarının göğüs hastalıkları içerisinde sık görüldüğünü
ve transüda karakterindeki sıvıların altında yatan nedenin genellikle
akciğer dışı sebepler olduğunu ve tüp takılması veya biyopsi
yapılmasının gereksiz olduğunu, Türkiye‟de eksüda karakterindeki
lenfositten zengin sıvıların nedeninin çoğunlukla Tüberküloz olduğunu
ve yaşlı, kadın ya da sigara içenlerde ise malignite olabileceğini
düşünmeli

Ders adı: Kronik obstrüktif akciğer hastalıkları (KOAH)

AMAÇ: Öğrencinin KOAH lı hastaların tanı ve tedavisini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Sigaranın KOAH etiyolojisindeki ve patogenezindeki yerini
söyleyebilmeli
 KOAH ı meydana getiren hastalıkların ne olduklarını ve tariflerini
söyleyebilmeli
 Bu hastalıkların ileri safhalarda “overlap” yaptıklarından (venn
diyagramı) haberdar olmalı
 Sigaranın akciğer fonksiyonlarına etkilerini açıklayabilmeli
 KOAH da yaşam süresini kısaltan faktörleri sayabilmeli
 KOAH da risk faktörlerini ayrı ayrı sayabilmeli
 438

 Amfizem patogenezini söyleyebilmeli

 KOAH lı hastaların (kronik bronşit ve amfizemin ayrı ayrı)
şikayetlerini sıralayabilmeli
 KOAH lı hastaların fizik muayene bulgularını sayabilmeli
 KOAH lı hastaların röntgen bulgularını söyleyebilmeli
 KOAH lı hastaların akciğer fonksiyon testlerini açıklayabilmeli
 KOAH lı hastaları evrelendirebilmeli ve her bir evredeki tedaviyi
açıklayabilmeli
 KOAH lı hastalarda genel tedavi esaslarını söyleyebilmeli
 KOAH lı hastalarda oksijen tedavisi ve uzun süreli oksijen
tedavisinin endikasyonlarını sayabilmeli
 Pulmoner rehabilitasyon ve egzersizleri söyleyebilmeli
 KOAH lı hastaların beslenme ve elektrolit dengesi ile hasta
eğitimi ve psikolojik kontrolünü söyleyebilmeli
 KOAH da hospitalizasyon endikasyonlarını söyleyebilmeli
 KOAH da akut atak kriterlerini sayabilmeli
 KOAH lı hastaların hastaneden taburcu edilme kriterlerini
söyleyebilmeli
 KOAH da komplikasyonları sayabilmeli
 KOAH da prognozu söyleyebilmeli

Beceri
 Hastanın ayaktan takibini yapabilmeli

Ders adı: Astım

AMAÇ: Öğrencinin astıma tanı koymayı, hafif-orta olgularda takip

ve tedavi yöntemlerini, önlemleri ve kriz tedavisini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Astımın semptom ve muayene bulgularıyla tanı kriterlerini
söyleyebilmeli
 Risk faktörleri ve önlenmesi konusunda bilgi sahibi olmalı
 Kriz belirtilerini, kriz tedavisini, hangi hastaların hastaneye sevk
edileceğini açıklayabilmeli
 Hafif-orta olgularda tedavi ve takip ilkelerini sayabilmeli

Beceri
Akut astım kriz tedavisini uygulayabilmeli
 Tanı için peakflowmetre takibini ve reversibilite testlerini
değerlendirebilmeli
 439

DavranıĢ
Astımın kronik bir hastalık olduğunun bilincinde olarak astımlı
hastanın eğitiminin ve sürekli izleminin önemini kavramalı

Ders adı: Tüberküloz

AMAÇ: Öğrencinin tüberkülozun Türkiye‟de sıklığını, tanı ve tedavi

ilkelerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
Türkiye‟de Tüberkülozun önemini ve epidemiyolojisini
açıklayabilmeli ve bunu diğer ülkelerle karşılaştırabilmeli
 Tüberküloz basilinin toplum içinde nasıl yayıldığını, infeksiyon ve
hastalık için risk faktörlerini sayabilmeli
 Türkiye Tüberküloz Kontrol Programının amaç, hedef ve stratejisini,
programının yapısını açıklayabilmeli
 M. Tüberkülozisin ana biolojik karakterleri, çoğalması, özellikleri,
yayma preparat ve kültürdeki görünümünü söyleyebilmeli
 M.Tüberkülozis infeksiyonunun histopatolojik ve immünolojik
özelliklerini sayabilmeli
 Erişkinde Tüberküloz tanısının kriterlerini sayabilmeli
Akciğer tüberkülozunun semptom, fizik bulgu ve grafideki
görünümünü açıklayabilmeli
 Akciğer tüberkülozu şüphelilerden en az 3 balgam alınması ve yayma
muayenesinin gerekliliğini söyleyebilmeli
 Yayma preparat nasıl hazırlanır ve boyanır olduğunu söyleybilmeli
 Akciğer tüberktülozunun yayma (+) ve yayma(-) olarak sınıflanmasını
söyleyebilmeli
 Hastanın kaydı ve bildiriminin önemini açıklayabilmeli
Akciğer dışı tüberkülozun sık formlarının (menenjit, plevra, lenf nodu,
kemik, eklem, periton) ve çocuk tüberkülozunun tanı ilkelerini
söyleyebilmeli
Semptom, fizik muayene, radyolojik, biyokimya ve sitolojik
görünümleri sayabilmeli
 Ulusal programa göre tanı kriterlerini sayabilmeli
Tedaviye başlamadan önce hasta ve/veya yakınlarına yapılması
gereken açıklamaları açıklayabilmeli
Ulusal programa, hastanın tüberküloz tipi ve varsa özel durumuna
göre gereken ilaç tedavisinin başlatılması konusunu açıklayabilmeli
 Yeni olgularda tedavinin 2, 4, ve 6. Aylarında ve eski olguların 2, 4,
6, ve 8. Aylarda balgam tetkiki yapılması gerektiğini açıklayabilmeli
 440

 Tüberküloz ilaçlarına bağlı yaygın yan etkileri ve tedavilerini

söyleyebilmeli
 En azından tedavinin başlangıcında doğrudan gözetilmeli tedavinin
gerekliliğini söyleyebilmeli
 Tedavi başarısı, tedavi yetersizliği ve nüks kriterlerini söyleyebilmeli
 Tüberküloz evi içi temaslılarının taranması gerektiğini söyleyebilmeli
 Türkiyede INH profilaksisinin uygulanma kriterlerini söyleyebilmeli
 Türkiye‟de BCG uygulamasının önemini söyleyebilmeli

Beceri
 Hastanın medikal ve sosyal problemlerini anlamalı, hasta ve
yakınları ile iyi ilişki kurmalı
 ARB (+) 3 balgam örneğini hazırlamalı, boyamalı ve okumalı
 Normal veya aktif akciğer tüberkülozlu 10 akciğer grafisini doğru
olarak birbirinden ayırabilmeli, PPD testi yapabilmeli ve okuyabilmeli
 Ciddi hemoptizi, pnömotoraks yaklaşımı yapabilmeli
 Ciddi ilaç yan etkilerini değerlendirebilmeli
 Hastanın tedaviyi kesmesini değerlendirebilmeli
 Diabet, böbrek yetersizliği, karaciğer hastalığı ve gebelik
durumunun tbc ile ilişkisini değerlendirebilmeli

12- GÖĞÜS KALP ve DAMAR CERRAHĠSĠ ANABĠLĠM DALI

Ders adı: Konjenital kalp hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin normal ve patolojik kalp gelişimini öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Fallot tetralojisi (TOF), bütük arter transpozisyonu (TGA), total
pulmoner venöz dönüş anomalisindeki (TPVDA) yapısal bozuklukları
söyleyebilmeli.
 Bu hastalıkların semptomlarını sayabilmeli.
 Bu hastalıklardaki tedavi yöntemlerini genel hatlarıyla
açıklayabilmeli.
 441

Beceri
 TOF, TGA, TPVDA‟ lı bebekleri tanıyabilmeli ve tedavi
zamanlamasını değerlendirebilmeli.

DavranıĢ
 TOF, TGA, TPVDA‟ lı bebeklerin tanı ve erken dönemde,
ameliyat edilmeleri ile başarı şansının %95‟ lerin üzerinde olduğunu
kavramalı ve ailelere anlatabilmeli.

Ders adı: Konjenital kalp hastalıkları (aort stenozu, triküspit

stenozu, atrezisi, pulmoner atrezi)

AMAÇ: Öğrencilerin konjenital kalp hastalıklarından triküspit

stenozu, atrezisi, aort stenozu, atrezisi ve pulmoner atrezinin tanı ve
tedavisi konusunda bilgi ve beceri kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Aort stenozu, pulmoner stenoz, triküspit stenozu patolojilerinin
konjenital kalp hastalıkları içinde görülme sıklığını söyleyebilmeli.
 Bu patolojilerin siyanotik olup olmadığını söyleyebilmeli
 Bu patolojilerden hangilerini palyatif cerrahi müdaheleye,
hangilerinin düzeltici ameliyat gereksinimlerini olduğunu söyleyebilmeli.

Beceri
 Kalp seslerini dinleyerek patolojik sesleri ayırt etmeli.
 Siyanozlu hastaları ayırdedebilmeli

DavranıĢ
 Kompleks kardiyak patolojilerin devamlı izlem ve çok sayıda
müdahelelere gereksinim olduğunu kavramalı.

Ders adı: Sol – sağ Ģantlı doğumsal kalp anomalileri

AMAÇ: Öğrencilerin sol-sağ şantlı doğumsal kalp anomalilerini ve

tedavi prensiplerini öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Sol-sağ şantlı hastalıkalrın cinslerini ve patolojik anatomilerini
söyleyebilmeli.
 Klinik bulguları ve tanı metodlarını sayabilmeli.
 442

 Tedavi prensiplerini bilmeli.

Beceri
 Bir sol – sağ şantlı doğumsal kalp anomalisinin kardiak
oskültasyonunu yapabilmeli.

Ders adı: Konjenital kalp hastalıklarında cerrahi (II)

Atrioventriküler kanal defekti, koroner arter anomalileri, truncus
arteriosus

AMAÇ: Öğrencinin kardiak anomalilerinin tanısı ve cerrahi

yaklaşım konusunda bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Kardiak anomalilerin fizyopatolojisini açıklayabilmeli
 Muayenedeki tanı kriterlerini açıklayabilmeli
 Hangi tetkiklerin gerekli olduğunu söyleyebilmeli

Beceri
 Hastayı laboratuar tetkikleri ve cerrahi tedavi için doğru yere ve
doğru zamanda yönlendirebilmeli.

Ders adı: Triküspit ve mitral kapak hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin romatizmal ateş hastalığının kardiak

sekellerini öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Akut romatizmal ateşin tanı ve tedavi ilkelerini söyleyebilmeli
 Olası komplikasyonları tanımlayabilmeli
 Kardiak komplikasyonlar için hastayı cerrahiye sevk kriterlerini
ve zamanını söyleyebilmeli

DavranıĢ
 Akut romatizmal ateş ve komplikasyonlarının iyi bir koruyucu
hekimlik ile önlenebileceğiri kavramalı
 443

Ders adı: Konstrüktif perikardit , kalp tümörleri

AMAÇ: Öğrencinin perikard patolojilerinde tanı ve tedaviyi, kalp

tümörleri ve kalp yetmezliğinde transplantasyonun rolünü öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Akut perikard tamponadında tanı ve tedavi kriterlerini sayabilmeli
 Akut arter embolilerinde etiyolojinin kalp tümüörleri
olabileceğini söyleyebilmeli.
 Kronik son dönem kalp hastalığında trasnsplantasyonun önemini
ve donör adaylarının izlem ilkelerini söyleyebilmeli.

Beceri
 Akut perikard tamponadında acil tedaviyi (preikardiosentez)
yapabilmeli.

DavranıĢ
 Son dönem kalp yetmezliğinin, kronik bir hastalık olduğunu
bilincinde olarak transplantasyondan sonrada hastanın eğitiminin ve
sürekli izleminin önemini kavramalı.

Ders adı: Aort anevrizmaları

AMAÇ: Öğrencinin aort anevrizmalarının tanısını ve acil tedavi

yaklaşımını öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Anevrizmaların semptomlarını sayabilmeli.
 Anevrizma ve diseksiyonların toplumdaki genetik faktörlerini
bilmeli, etiyoloji ve predispozan faktörleri açıklayabilmeli.
 Rüptüre anevrizma ve diseksiyonların yüksek mortalitesi
olduğunu söyleyebilmeli.

Beceri
 Muayene bulgularıyla tanı koyabilmeli.
 Semptomatik anevrizma ve diseksiyonların hemen bir hastaneye
gitmesini sağlayabilmeli.
 444

DavranıĢ
 Anevrizma ve diseksiyonların rüptüre olmadan önce cerrahi
tedavisinin düşük mortaliteyle yapıldığının önemini kavramalı.

Ders adı: Vazospastik hastalıklar

AMAÇ: Öğrencinin primer Raynaud hastalığı ve Raynaud

femoneni oluşturan diğer vazospastik hastalıklar hakkında bilgi
kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Raynaud fenomenini fizyopatolojisini açıklayabilmeli
 Raynaud fenomeni meydana getirebilen çeşitli hastalıkları
sayabilmeli
 Vazaospastik hastalıkların medikal tedavisini açıklayabilmeli
 Hiperhidrozis ve tedavisini tanımlayabilmeli
 Torasik sempatektomi, lomber sempatektomi endikasyonları ve
cerrahi tedavi özelliklerini söyleyebilmeli
 Torasik ve lomber sempatektomi ameliyatlarının
komplikasyonlarını kısaca tanımlayabilmeli

Ders adı: Kronik tıkayıcı damar hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin kronik obstrüktif damar hastalıklarının

anamnez, fizik muayene ve ileri tetkik yöntemleri ile tanı ve tedavilerini
öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Damar hastalıklarında anamnez ile tanıya gitmeyi söyleyebilmeli
 Kronik tıkayıcı damar hastalıklarının cerrahi tedavileri konsunda
fikir sahibi olmalı.
 Behçet hastalığı, Buerger hastalığı yanında diğer tıkayıcı damar
hastalıklarının seyrini ve tedavi ilkelerini söyleyebilmeli.

Beceri
 Damar muayenesini yapmalı.
 Periferik anjiografi, anjioplasti, dopler, termografi gibi teknik
yöntemleri tanımlayabilmeli ve bu tetkiklerin sonuçlarını
yorumlayabilmeli.
 445

DavranıĢ
 Kronik tıkayıcı damar hastalıklarında iyi alınmış bir anamnezle
tanının %90 konabileceği ve hastanın yönlendirilmesinin, uzun vadede
önemini kavrayabilmeli.

Ders adı: Akut arter yaralanmaları

AMAÇ: Öğrencinin hayatı tehdit eden arter yaralanmasının ciddiyeti,

çeşitleri ve hayat kurtaracak ilk müdahaleyi öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Arter yaralanmasının nedenlerini söyleyebilmeli, arter- ven
yaralanmalarının farklılığını açıklayabilmeli.
 Arter yaralanmalarının çeşitlerini sayabilmeli.
 İatrojenik yaralanmalar ve sonuçlarını açıklayabilmeli.
 Arter yaralanmalarında teşhis metodlarını açıklayabilmeli.
 Arter yaralanmalarının erken ve geç neticeleri, pseudoanevrizma ve
travmatik A-V fistül ve fizyopatolojik bulgularını söyleyebilmeli
Arter yaralanmalarında uygulanacak cerrahi tedavi şekilleri, özelliği
olan arter ve venlerin yaralanmalarında uygulanacak tedavi yöntemlerini
sayabilmeli.

Beceri
 Ekstremite arterlerinin yaralanmalarında turnike uygulamasını
yapabilmeli.

Ders adı: Kranium dıĢı serebrovasküler hastalıklar

AMAÇ: Öğrencinin özellikle A. Carotis İnterna ve A. Vertebralisler‟

in beyin kanlanmasını engelleyici lezyonları ve tedavi şekilleri hakkında
bilgi kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Strok‟un insidensi ve etiyolojik faktörlerini açıklayabilmeli
verilmelidir.
 Transiyen iskemik atak (T.İ.A.)‟ ın klinik bulguları ve etiyolojisini
söyleyebilmeli.
 Carotis endarterektomisi endikasyon ve kontraendikasyonlarını
sayabilmeli.
 Carotis endarterektomisi komplikasyonlarını sayabilmeli.
 446

 Carotis İnternanın kıvrılma ve dirseklenmelerinin tedavisi,

subklavian çalma (steel) sendromu ve tedavi ilkelerini söyleyebilmeli.

Ders adı: Thoracic Outlet Syndrome (TOS)

(Toraks çıkıĢ sendromu)

AMAÇ: Öğrencinin üst ekstremitelerde çeşitli rahatsızlıklara sebep

olan patolojileri öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Toraks çıkışı anatomisini açıklayabilmeli.
 Toraks çıkışını daraltan anatomik oluşumlar ve hangi bölgelerde
etkili olduklarını söyleyebilmeli.
 Skalen kaslar, pektoralis minör kasının tendonu ve
kostaklaviküler membran hipertrofisinin yaptığı basıların incelenmesinde
kullanılan testleri tanımlayabilmeli.
 Patolojinin klinik semptomatolojisini ve tedavisiz kalan
hastalarda görülebilecek koplikasyonları sayabilmeli.
 T.O.S.‟ un cerrahi tedavisi ve ameliyattan evvel ve sonra
uygulanabilecek egzersizleri söyleyebilmeli.

Beceri
 Toraks çıkış sendromu testlerini uygulayabilmeli.

Ders adı: Kalp cerrahisi

AMAÇ: Öğrencilerin kalp cerrahisinin bugünkü konumu,

terminolojisi, teknik gelişmeler konusunda bilgi kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Kalp hastalıklarının cinsine göre değişen ameliyat türlerini
tanımlayabilmeli.
 Kalp ameliyatı (açık ve kaplı) geçirmiş kişilerle karşılaştığında
hastaya nasıl yardımcı olması gerektiğini söyleyebilmeli.
 Bir kalp akciğer pompasını ve kullanım yerini tanımlayabilmeli.

Ders adı: Koroner cerrahisi

AMAÇ: Öğrencinin koroner hastalığın takip ve tedavisini, hangi

vakaların cerrahi tedaviden yararlanacağını öğrenmesi.
 447

HEDEFLER

Bilgi
 Acil koroner cerrahisinin endikasyonlarını sayabilmeli.
 Rutin koroner cerrahisinde kullanılan greftleri söyleyebilmeli.

Beceri
 Akut MI sonrası hastayı bir cerrahi merkeze yönlendirebilmeli.

DavranıĢ
 Koroner hastalığın kronik bir hastalık olduğunun, bypass sonrası
tedavinin devamının önemini kavramalı.

Ders adı: Akciğerin iltahabi- paraziter hastalıklarında cerrahi

AMAÇ: Öğrencinin uygunsuz antibiotik kullanımı ve çevre

kirliliği nedenleri ile oluşan hastalıkları öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Etkeni ve tanı metodlarını söyleyebilmeli.

Beceri
 Tanı koyup medikal tedavi uygulayabilmeli
 Cerrahiye ne zaman müracat edeceğini öğrenmeli ve hastayı
yönlendirmeli

DavranıĢ
 Çevre sağlığı ve antibiotik kullanımı konusunda bilinçlenmeli

Ders adı: Toraks duvarı ve plevra hastalıklarında cerrahi

AMAÇ: Öğrencinin plevra hastalıkları ve toraks duvarını

ilgilendiren hastalarda cerrahinin rolünü öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Toraks deformitelerinin ve tümörlerinin sık olduğunu kavramalı.
 Erken tanı ilkelerini söyleyebilmeli.
 448

Ders adı: Akciğer tümörlerinde cerrahi

AMAÇ: Öğrencinin akciğer tümörlerinin tanısı ve cerrahi yaklaşım

konusunda bilgi kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Akciğer tümörlerinin sigara ile bağıntısı olduğunu söyleyebilmeli
 Tanı ilkelerini, sınıflandırmayı ve ameliyat endikasyonlarını
söyleyebilmeli

Beceri
 Akciğer tümörüne tanı koyabilmeli

DavranıĢ
 Sigara içilmesinin önlenmesi ile akciğer tümörlerinin azalacağını
benimsemeli ve buna tüm topluma aktarabilmeli

Ders adı: Ven hastalıkları

AMAÇ: Öğrencilerin ven sisteminde sık görülen varis ve

trombofilebit patolojileri hakkında bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Vücudun çeşitli bölgelerinde gelişen varis patolojilerini
açıklayabilmeli.
 Alt ekstremite varislerindeki etiolojik faktörleri sayabilmeli.
 Alt ekstremite varis oluşumundan korunmayı ve oluşmuş
varislerde alınacak tedbirleri açıklayabilmeli.
 Varis muayenesinde kullanılan testleri sayabilmeli.
 Alt ekstremite varislerine uygulanacak ameliyat endikasyon ve
çeşitlerini tanımlayabilmeli.
 Spider venlere ve münferit varikozitelere “sklreoterapi”
uygulamasının yapıldığını söyleyebilmeli.
 Alt ekstremite derin ven trombozlarının etiolojik nedenlerini
sayabilmeli.
 Vende trombus oluşumunun evrelerini sayabilmeli.
 Derin ven trombozunun ayırıcı tanısında göz önünde
bulunduracağı patolojileri ayırdedebilmeli.
 Derin ven trombozlarının tedavisini açıklayabilmeli.
 449

 Derin ven trombozlarının erken ve geç komplikasyonlarından

özellikle akciğer embolisi ve ulcus cruris ve tedavi ilkelerini
tanımlayabilmeli.
 Yüzeyel venöz trombozlar ve özellikle “ trombofilebitis migrans”
ı tanımlayabilmeli.

13- GÖZ HASTALIKLARI ANABĠLĠM DALI

Ders adı: Anatomi

AMAÇ: Öğrencinin gözün anatomisini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Gözün anatomik yapılarını öğrenmesi

Ders adı: GözyaĢı yolları hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin gözyaşı yolları ve gözyaşı fonksiyonlarını, ve

bu sistem hastalıklarında bilgi, beceri ve davranış kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Gözyaşı eksikliğinin klinik görünümü ve hastalıklarını tanımalı.
Hastanın şikayetlerini hekimi nasıl yönlendireceğini söyleyebilmeli
 Acil (akut) enfeksiyonların tedavi ilkelerini söyleyebilmeli

Beceri
 Gözyaşı yollarına masaj yapma tekniğini öğrenmeli
 Yeni doğanlarda gözyaşı kesesine masaj becerisini kazanmalı

DavranıĢ
 Kuru göz sendromlu hastaları tanıyabilmeli ve yaklaşım
yapabilmeli

Ders adı: Kırılma kusurları

AMAÇ: Öğrencinin, meslek hayatında karşılaşabileceği kırılma

kusurları ile ilgili bilgi kazanması
 450

HEDEFLER

Bilgi
 Gözün kırılma kusurlarını sayabilmeli
 Bu kusurların optik fizik bilgilerini söyleyebilmeli
 Bu kırılma kusurlarının bulgularını tanımlayabilmeli
 Bu kırılma kusurlarının tedavi yöntemlerini sayabilmeli

Ders adı: Kontakt lens ve refraktif cerrahi

AMAÇ: Öğrencinin kırılma kusurları tedavi yöntemlerinden

kontakt lens ve refraktif cerrahi ile ilgili bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Kontakt lenslerin tanımı ve tiplerini söyleyebilmeli
 Kontakt lens kullanımının endikasyonlarını sayabilmeli
 Kontakt lens kullanımın komplikasyonlarını sayabilmeli
 Refraktif cerrahi yöntemleri ve endikasyonları ve prensipleri ile
uygulama şekillerini söyleyebilmeli

Beceri
 Kontakt lenslerin takılıp çıkartılmasını yapabilmeli

Ders adı: Kapak hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin göz kapağı hastalıkları ve yaklaşım konusunda

bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Göz kapağı anatomisini söyleyebilmeli
 Göz kapaklarının iltihabi, tümöral, allerjik hastalıklarının klinik
bulguları ve ayırdıcı tanısını tanımlayabilmeli
 Göz kapaklarının hareket bozukluklarını sayabilmeli
 Göz kapağının şekil bozuklukları ve ne zaman hangi tedavi
şekillerini uygulayacağını söyleyebilmeli

Beceri
 Göz kapağının muayenesi için çevrilme yöntemini yapabilmeli
 Basit iltihabi ve allerjik hastalıklarda tedavi uygulayabilmeli
 451

Ders adı: Konjonktiva ve sklera

AMAÇ: Öğrencinin konjonktiva ve skleranın sık rastlanılan

hastalıklarının tanısı ve tedavisi hakkında bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Konjonktiva ve skleranın anatomisini söyleyebilmeli
 Konjonktiva ve skleranın iltihabi hastalıklarının etiyolojisi ve
klinik bulgularını sayabilmeli
 Allerjik konjonktivitleri tanımlayabilmeli
 Tüm konjonktivitlerin tedavi ilkelerinin söyleyebilmeli
 Pterigium etiyolojisi, klinik ve tedavisini söyleyebilmeli

Beceri
 Konjonktiva ve sklera hastalıkları ile ilgili görüntüler üzerinde
tanıya yardımcı ipuçlarını değerlendirebilmeli

Ders adı: Kornea hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin korneanın sık görülen hastalıklarının tanı,

ayırıcı tanı ve tedavileri ilgili bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Korneanın anatomisinin söyleyebilmeli
 Keratitlerin etiyolojisini sayabilmeli
 Özellikle bakteriyel ve Herpes Simpleks keratiti kliniğini
söyleyebilmeli
 Tedavi ilkelerinin sayabilmeli
 Keratokonus etyoloji, klinik ve tedavi ilkelerini sayabilmeli
 Penetran keratoplasti ve kornea bağışı hakkında yasal durumu
söyleyebilmeli

Beceri
 Kornea hastalıkları ile ilgili görüntüler üzerinde tanı ile ilgili
değerlendirme yapabilmeli

Ders adı: Optik sinir ve görme yolları

AMAÇ: Öğrencinin sensoryal görme sisteminin optik sinirden

oksipital kortekse uzanan bölümüne ait temel klinik bilgiler kazanması
 452

HEDEFLER

Bilgi
 Optik disk, optik sinir, kiazma, optik traktus, lateral genikulat
cisim, optik radyasyon ve oksipital korteks anatomisini söyleyebilmeli
 Optik sinir ve görme yollarının lezyonlarının görme alanında
yaptığı değişiklikleri tarif edebilmeli
 Bu lezyonlara yol açan patolojiler, etiyoloji, belirti ve bulgular,
ayırdıcı tanı ve tedavi prensiplerini söyleyebilmeli

Beceri
 Optik diskin oftalmoskopik muayenesini yapabilmeli
 Pupilla muayenesini yapabilmeli
 Görme alanını değerlendirilmeli
 Görme keskinliği, renk görme ve diğer visuel işlevlerin
muayenesini yapabilmeli

Ders adı: Glokom

AMAÇ: Öğrencinin, glokom olgularının tanısı ve erken tedavinin

önemi konusunda bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Gözün ön segmenti ve optik sinir bölgesini glokomla ilgili
anatomisini söyleyebilmeli
 Glokomun fizyopatolojisini söyleyebilmeli
 Glokom tanısında kullanılan güncel yöntemleri sıralayabilmeli
 Glokomun medikal ve cerrahi tedavi ilkelerini söyleyebilmeli

Beceri
 Glokomda erken tanı için yaklaşım yapabilmeli
 Özellikle kapalı açılı glokom ve konjenital glokomda erken tanı
ve tedavinin önemini kavramalı

Ders adı: Lens

AMAÇ: Öğrencinin göz hastalıkları içinde en sık rastlanılan tedavi

edilebilir körlük nedeni katarakt konusunda bilgi kazanması
 453

HEDEFLER

Bilgi
 Kataraktın tanımı, komplikasyonları ve görmeyi nasıl etkilediğini
söyleyebilmeli
 Muayene yöntemlerini söyleyebilmeli
Tedavi şekli ve zamanı bilmeli
 Tedavi edilmediği taktirde hangi komplikasyonlar olacağını
söyleyebilmeli

Beceri
 Pratisyen hekim olarak gün ışığı ve basit el feneri ile tanı
koyabilmeli
 Görme derecesini saptamalı
 Görme keskinliği ölçümü yapabilmeli
 Her iki gözün ayrı ayrı muayenesini yapabilmeli
 Ameliyat öncesi hasta hazırlığı ilkelerini kavramalı
 Ameliyat sonrası belirtileri değerlendirebilmeli

Ders adı: Retinopatiler

AMAÇ: Öğrencinin retinopatilerin ve özellikle diyabetik

retinopatinin ve herediter retinopatileri konusunda bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 En önemli körlük nedenlerinden biri olan diyabetik retinopatinin
diyabetik hastanın sıkı izlenmesi ile önlenebilirliğini söyleyebilmeli
 Erken yaşlarda ortaya çıkan görme azlığının herediter
retinopatilerden kaynaklanabileceğini bilmeli
 Böyle bir tanı konulduğunda diğer aile bireylerinin de muayenesi
gerekliliğini bilmeli
 Retinopatilerin klinik bulgu ve belirtileri ile tedavilerini
söyleyebilmeli

Beceri
 Göz dibinin oftalmoskopla incelenmesini yapabilmeli
 Özellikle diyabetik retinopatinin ve herediter retinopatilerden
retinitis pigmentosanın bulgularını görüntüler üzerinde değerlendirmeli
 454

Ders adı: Periferik retina dejeneresansları ve retina dekolmanı

AMAÇ: Öğrencinin retina yırtılmasına yol açan periferik retina

dejeneresansları ve retina dekolmanı hakkında bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Periferik retina dejenerasnlarının tiplerini sayabilmeli
 Arka vitreus dekolmanı gelişim mekanizmasını söyleyebilmeli
 Retina yırtığı oluşumunu bilmeli
 Retina dekolmanının klinik seyri ve bulgularını sıralayabilmeli
 Retina dekolmanı tedavi yöntemlerini söyleyebilmeli

Beceri
 Erken tanı konulmasına yönelik muayene tekniklerini yapabilmeli
 Ayırıcı tanıya yönelik bulguları değerlendirmeli
 Oftalmoskopik muayene ile elde edilen görüntüler üzerinde
oftalmoskopiyi yapabilmeli

Ders adı: Binoküler görme ve ĢaĢılık

AMAÇ: Öğrencinin şaşılık türlerini ve yaklaşımlarını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Binoküler görmenin monoküler görmeye göre üstünlüklerini
sayabilmeli
 Şaşılıkta binoküler görmeyi söyleyebilmeli
 Şaşılık çeşitlerini sıralayabilmeli
 Muayene ve tanı yöntemlerini sayabilmeli
 Şaşılık ile ortaya çıkan hastalıkları tanımalı
 Göz tembelliğini tanımlayabilmeli
 Tedavi prensiplerini sayabilmeli

Beceri
 Basit şaşılık muayenesini yapabilmeli
 Paralitik ve nonparalitim şaşılığı ayırdedilebilmeli
 Göz tembelliğine tanı koyabilmeli
 Tüm şaşılık vakalarında geciktirilmeden göz dibi muayenesinin
gerekliliğini kavramalı
 Ayırıcı tanıya yönelik muayene yöntemlerini yapabilmeli
 455

DavranıĢ
 Şaşılık vakalarının muhakkak göz kliniğine sevkedilmesi
gerektiğini kavramalı

Ders adı: Retina damar hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin gözün retina tabakasının beslenme özellikleri

ve bu beslenme sırasında çeşitli hastalıklarda ortaya çıkan durumları
öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Gözde ani gelip geçen, skotom şeklinde ortaya çıkan görme
kayıplarında retina damarlarını ilgilendiren hastalıkları tanıyabilmeli

Beceri
 Skotom tarif eden hastalarda Amsler kartı muayenesini
yapabilmeli
 Direkt oftalmoskopla göz dibi muayenesinde görülebilecek
tabloları değerlendirebilmeli
 Direkt oftalmoskopi yapabilmeli

Ders adı: Uvea

AMAÇ: Öğrencinin göz küresinin damarsal tabakasını oluşturan

uveanın iltihaplarını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Uvea anatomisini söyleyebilmeli
 Uveitlerin lokalizasyona, klinik gidişe, enfiltrasyon hücre
yapısına, etiyolojik nedenlere göre sınıflandırılmasını söyleyebilmeli
 Uveitle birlikte seyreden sistemik hastalıkları tanımalı (Behçet,
Reiter, V.K. Harada Hastalığı, Stevens Jhonson Hastalığı)
 Tanıda kullanılar laboratuvar testleri sıralayabilmeli
 Tedavi prensiplerini (genel ve sistemik olanlarda) sayabilmeli

Beceri
 Uveitlerin tanısı için muayene yapabilmeli
Bu muayenelerde görülebilecek bulguları resimlerle
değerlendirebilmeli
 456

Ders adı: Ekstraoküler adale felçleri ve nistagmus

AMAÇ: Öğrencinin paralitik şaşılıklar ve nistagmusun etiyolojisi,

belirti ve bulguları, ayırdıcı tanısı ve tedavisi hakkında bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Paralitik şaşılıkların etiyoloji ve sınıflandırılmasını sayabilmeli
 Oküler hareket ve ve diplopinin muayene yöntemlerini
söyleyebilmeli
 Paralitik şaşılıklarda ayırdıcı tanıyı söyleyebilmeli
 İzole ve multipl kraniyal sinir felçleri, supranükleer felçler,
konjuge göz hareket bozuklukları, vertikal bakış felçlerinin temel klinik
özelliklerini sayabilmeli
 Nistagmus sınıflandırılmasını söyleyebilmeli
 Nistagmusda tanı ve tedavi yaklaşımını söyleyebilmeli

Beceri
 Paralitik şaşılığı olan hastada muayene yapabilmeli
 Nistagmusu olen bir hastada muayene yapabilmeli

Ders adı: Göz tümörleri

AMAÇ: Öğrencinin göz tümörleri hakkında ve yaklaşım

konusunda bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Göz tümörlerinin tanımını yapabilmeli
 Hastanın klinik görünümü ve öyküsüne göre seçenekleri
sayabilmeli

Beceri
 Göz tümörleri ile ilgili olarak görme ve gözdibi muayenesi
yapabilmeli
 Tümör vakası görülen hastanın yönlendirilmesi gerektiğini
kavramalı
 Tümörler hakkında resimlerle tanı için değerlendirme yapabilmeli

Ders adı: Oftalmolojide travma

AMAÇ: Öğrencinin travma vakalarında bilgi kazanması

 457

HEDEFLER

Bilgi
 Gözün karşılaşabileceği travma türlerini sayabilmeli
 Anatomik katlara göre travmaların yapacağı lezyonları tanımalı
 Travma vakasına ilk müdahale eden hekimin yasal zorunluluk ve
sorumluluklarını sayabilmeli
 İlk müdahale eden hekim olarak yapılacakları sayabilmeli
 Bir travma vakasının uzman hekime sevkedilme süresi ve sürecini
söyleyebilmeli

Beceri
 Basit kornea yabancı cisim çıkartılma tekniğini kavramalı
 Gözün istirahate sevki amacı ile kapatılmasını yapabilmeli
 Kırsal kesim şartlarında bir travma vakasında muayene yöntemini
yapabilmeli
 Üst gözkapağı çevrilme tekniğini yapabilmeli
 Göze ilaç koyma tekniğini uygulayabilmeli

Ders adı: Orbita

AMAÇ: Öğrencinin orbitada görülen hastalıklar hakkında bilgi

kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Orbita anatomisini söyleyebilmeli
 Ekzoftalmilerin ayırdıcı tanısı ve ekzoftalmi nedenlerini
sıralayabilmeli
 Ekzoftalmi vakalarında muayene yöntemlerini sayabilmeli
 Ekzoftalmi vakalarında tedavi yaklaşımlarını sayabilmeli
 Doğumsal orbita hastalıklarını tanımalı

Beceri
 Ekzoftalmilerde basit ve laboratuvar muayene yöntemlerini
uygulayabilmeli

Ders adı: Oftalmolojide LASER

AMAÇ: Öğrencinin hangi göz hastalıklarında LASER kullanacağı,

LASERlerin türleri ve bu konudaki yenilik ve gelişmeler hakkında bilgi
kazanması
 458

HEDEFLER

Bilgi
 LASER tiplerini sayabilmeli
 LASERin gözde meydana getirdiği etkiyi tanımlamalı
 LASERin hangi hastalıklarda nasıl yarar sağladığını
söyleyebilmeli
 LASER ile hangi tip kırılma kusurlarına ne zaman müdahele
edileceğini söyleyebilmeli

Beceri
 Hastalara yapılması gereken tetkikleri kavramalı
 Hastaların ilgili uzmana gönderilme zamanını değerlendirebilmeli

Ders adı: Oftalmolojide acil

AMAÇ: Öğrencinin acil göz hastalıkları hakkında bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Acil kavramını tanımlamalı
 Acil müdahele yapılması gereken patolojileri sayabilmeli
 Acil müdahele aşamaları ve tedavi prensiplerini söyleyebilmeli

Beceri
 Acil vakalarda muayene yöntemlerini yapabilmeli
 Acil vakalarda tedavi düzenleyebilmeli

Ders adı: Sistemik hastalıklar ve göz

AMAÇ: Öğrencinin romatolojik hastalıklarda göz bulguları

hakkında bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Romatolojik hastalıklarda göz tutulumu tiplerini sayabilmeli
 Kuru göz sendromu, sklerit, miyozit, steril kornea ülserleri, uveit,
retinal vaskülit, iskemik optik nöropati hastalıklarında göz bulgularını
söyleyebilmeli

Beceri
 Bir romatolojik hastada sorgulanması gerekenleri kavramalı
 459

 Bu tür hastalıklarda ortaya çıkan belirtilerin ayırdıcı tanısını

yapabilmeli
 Bu tür hastalıklarda ortaya çıkan belirtilerin örneklerinin resimler
üzerinde değerlerebilmeli
 Ön ve arka segment patolojilerinin muayenesini yapabilmeli

14- HALK SAĞLIĞI ANABĠLĠM DALI

(1.Sınıf)

Ders adı: Sağlığın geliĢtirilmesi ve sağlık eğitimi

AMAÇ: Öğrencinin sağlığın geliştirilmesi ve sağlık eğitimi

alanındaki yaklaşımlar konusunda bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Konuyla ilgili terminolojiyi tanımlayabilmeli
 Sağlığın fiziksel, ruhsal ve sosyal bileşenlerinin önemini
söyleyebilmeli
 “Sağlığın geliştirilmesi” ve “Sağlık eğitimi” nin tanımını
yapabilmeli

Beceri
 Sağlığın geliştirilmesi ve sağlık eğitimindeki geleneksel ve
modern yaklaşımlar arasındaki farkı ayırdedebilmeli
 Sağlığın geliştirilmesi ve sağlık eğitiminin sadece
profesyonellerin değil herkesin işi olduğunu kavrayabilmelidir.

Ders adı: Hasta ve hekim hakları

AMAÇ: Öğrencinin hasta ve hekim hakları konusunda temel

bilgileri kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Hasta-hekim ilişkisinde tarafların sahip oldukları temel hakların
neler olduğunu sayabilmeli
 Olumlu bir hasta-hekim ilişkisi için hekimlerin dikkat etmesi
gereken temel ilkeleri sayabilmeli
 Ülkemizde hasta-hekim ilişkisinde sık tekrarlanan yanlışları
söyleyebilmeli
 460

 Ülkemizde varolan hekim meslek örgütlerinin neler olduğu ve

nasıl çalıştıklarını sıralayabilmeli

Ders adı: BulaĢıcı hastalıkların insanlık tarihindeki yeri

AMAÇ: Öğrencinin bulaşıcı hastalıklarla ilgili temel kavramlar ve

tarihteki önemli salgınlar hakkında bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Enfeksiyon, enfeksiyon hastalığı, enfeksiyon zinciri, salgın
terimlerini tanımlayabilmeli
 Bulaşıcı hastalıkların toplumlarda neden oldukları zararları
sayabilmeli
 Tarihteki önemli salgınları ve bu salgınların özelliklerini
sayabilmeli

Ders adı: Sağlığı koruma önlemleri

AMAÇ: Öğrencinin, sağlığı koruma kavramı ve sağlığı koruma

önlemleri arasında yer alan bağışıklama, erken tanı, ilaçla koruma
konularında bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Sağlığı koruma kavramını tanımlayabilmeli
 Birincil, ikincil ve üçüncül korumayı açıklayabilmeli
 Bağışıklık, bağışıklamayı, aşıları tanımlayabilmeli
 Bağışıklamanın önemini açıklayabilmeli
 Ülkemizde kullanılan aşıları sayabilmeli
 Erken tanının önemini açıklayabilmeli
 Erken tanı uygulanma kurallarını sayabilmeli
 Erken tanısı gerekli en az 6 hastalık, durum sayabilmeli
 Erken tanı uygulamasında kullanılan yöntemleri sayabilmeli
 İlaçla korumayı tanımlayabilmeli
İlaçla korumanın önemini, yararlarını ve sakıncalarını
söyleyebilmeli
 461

Ders adı: AĢırı doğurganlığın kontrolü

AMAÇ: Öğrencilerin, sağlığı koruma önlemeleri arasında yer alan

aşırı doğurganlığın ana-çocuk sağlığına olumsuz etkileri ve çözüm yolları
konusunda bilgi kazanmaları

HEDEFLER

Bilgi
 Aşırı doğurganlık, aile planlaması ve üreme sağlığı kavramlarını
tanımlayabilmeli
 Aşırı doğurganlığın anne sağlığı üzerine etkilerini söyleyebilmeli
 Aşırı doğurganlığın çocuk sağlığı üzerine etkilerini
söyleyebilmeli
 Türkiye‟deki doğurganlık örüntüsündeki değişimleri
söyleyebilmeli
 Gebelikten korunma yöntemlerinin adını söyleyebilmeli
 Gebelikten korunma yöntemlerini kısaca tanımlayabilmeli

Ders adı: Doğal çevre-çevre kirlenmesi ve sağlıkla iliĢkisi

AMAÇ: Öğrenci, doğal çevrenin veya toprak, su ve havanın

kimyasal ve biyolojik özelliklerinin insan tarafından değişimi sonucunda
oluşan kirliliğin insan sağlığı üzerindeki etkilerini öğrenmeli

HEDEFLER

Bilgi
 Doğal çevredeki kirlilikleri tanımlayabilmeli
 Çevre kirliliğinin nedenlerini söyleyebilmeli
 Çevre kirliliğinin yarattığı zararları açıklayabilmeli

Beceri
 Çevresel etkenler sonucu tüm canlılar için oluşacak riskleri
tartışabilmeli
 Çevrenin korunması ve geliştirilmesi gereğini benimsemeli,
çevresindekilere benimsetmeli

Ders adı: Ekolojiye giriĢ-insan ekolojisi

AMAÇ: Öğrenci ekolojik düşünceyi ve ekosistem kavramını

tanıyarak ekolojinin bilimler sistematiğindeki yerini belirleyebilmeli
 462

HEDEFLER

Bilgi
 Ekolojinin araştırma ve inceleme konularını söyleyebilmeli
 Ekolojinin gerçek uğraşı alanının sınırlarını çizme güçlüklerini
bilmeli
 Ekolojik kavramları tanımlayabilmeli
 İnsan ekosistemleri ve çevreye etkilerini açıklayabilmeli
 Ekolojik düşüncenin son 25-30 yıl içerisinde güncellik
kazanmasının nedenlerini sayabilmeli

Beceri
 İnsanlığın ekolojik sorunlarını ve çözüm yollarını tartışabilmeli

DavranıĢ
 Öğrenci, kişinin hastalık ve sağlığının değerlendirilebilmesi için
onu çevresi ile bir bütün olarak düşünmeyi alışkanlık haline getirebilmeli

Ders adı: Besin sanitasyonu ve hijyene giriĢ

AMAÇ: Öğrencinin sağlıklı güvenilir ve nitelikli gıdalarla

beslenerek gerek hastalık etmenlerinden korunma ve gerekse sağlıklı
yaşamda önemli etken olan yeterli ve dengeli gıda tüketimi konusunda
hijyen ve sanitasyonun önemini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Besin maddelerini olumsuz yönde etkileyen mikrobiyal, fiziksel
ve kimyasal zararlı maddelerin kontaminasyona neden olduğunu
söyleyebilmeli
 Toplumun güvenilir besin maddelerine ulaşmasında hijyen ve
sanitasyonun önemi ve kurallarını sayabilmeli
 Sağlıklı insan gücünün sağlanması, sağlıklı toplum oluşturmada
güvenli gıdaların nasıl elde edilmesi gereğini açıklayabilmeli

Ders adı: Toplum beslenmesine giriĢ

AMAÇ: Öğrencinin beslenmenin sağlıkla ilişkisini ve insan

sağlığını etkileyen çevresel faktörlerden biri olduğunu öğrenmesi
 463

HEDEFLER

Bilgi
 İnsan sağlığını etkileyen en önemli faktörlerden beslenmenin
çevresel ve fiziksel etkenlerin etkisi ile sağlığa verdiği zararları
açıklayabilmeli

Ders adı: Epidemiyolojiye giriĢ

AMAÇ: Öğrencinin epidemiyoloji‟nin tanımını ve yöntemlerini

öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Epidemiyolojiyi tanımlayabilmeli
 Epidemiyolojinin kullanım alanlarını sayabilmeli
 Epidemiyolojik yöntem/araştırma tiplerini açıklayabilmeli
 Araştırmaların özelliklerini söyleyebilmeli
 araştırma türlerine göre risk ölçütlerini tanımlayabilmeli

Ders adı: Besin sanitasyonu ve problemleri

AMAÇ: Öğrencilerin besin anitasyonu kuralları ile ilgili temel

kavramlar ve besin zehirlenmeleri konusunda yapılması gereken
önlemlerde bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Besin sanitasyonu ve hijyen terimlerini tanımlayabilmeli
 Besin güvenirliliğinin toplumda neden önemli olduğunu
açıklayabilmeli
 Besin güvenirliği konusunda alınması gereken önlemleri, nasıl
alınacağını söyleyebilmeli
 Besin işletmelerinin denetlenmesinde 560 sayılı KHK nin
gereklerini söyleyebilmeli
 Besin zehirlenmeleri konusunda alınması gereken önlemleri
sayabilmeli
 464

Ders adı: Toplum beslenmesi

AMAÇ: Öğrencilere beslenmenin toplumun sağlık düzeyinin

geliştirilmesinde ne kadar önemli olduğu ve bu konuda yapılması
gereken önlemleri hakkında bilgi kazandırmak

HEDEFLER

Bilgi
 Sağlığı kötü yönde etkileyen beslenme koşullarının toplumsal
gruplar arasındaki farklılıkları zaman içinde azaltabilmesi için yapılması
gereken önlemleri sıralayabilmeli
 Toplum beslenmesini etkileyen fiziksel ve çevresel faktörlerin neler
olduğunu söyleyebilmeli
 Toplumun beslenme durumunun saptanmasında kullanılan araştırma
yöntemlerini tanımlayabilmeli

Ders adı: Tıbbi coğrafya; amaçları, metodları ve çalıĢma alanları

AMAÇ: Öğrenci patolojik olayların kompleks yapısı içinde doğal

çevre faktörlerinin etkisini inceleyebilmeli

HEDEFLER

Bilgi
 Bir bölgenin jeomorfolojik, hidrolojik, orografik, klimatik özellikleri
ve toplumun dini inanç, kültür ve beslenme alışkanlıklarına bağlı olarak
ortaya çıkan hastalıkları sayabilmeli
 Yeryüzünde patolojik yapıya ait sınırları belirleyen etkenleri ve
hastalıkların yeryüzündeki dağılım özelliklerini söyleyebilmeli
 Yaygın, bölgesel ve yerel hastalıklar konusunda bilgi sahibi olmalı

Beceri
 Belirli bir yerde bir hastalığın ortaya çıkmasında tek başına veya
diğer sosyo-kültürel faktörlerle birlikte etkili olabilecek çevresel etkenleri
ayırdedebilmeli
 Tıbbi araştırmalar sonunda bölgesel belirlemeyi sağlayacak haritalar
hazırlayabilmeli

DavranıĢ
 Tıbbi coğrafya araştırmalarının hastalıkların etiyolojilerinin
belirlenmesinde çok önemli araçlar olduğunu belirlemeli
 465

Ders adı: Çevre sorunlarının çözümünde yasal düzenlemeler,

teknik önlemler ve çevre eğitimi

AMAÇ: Öğrenci çevre sorunlarının çözümünde etkili olabilecek

yasal teknik önlemleri öğrenmeli ve toplumlarda çevre bilincinin
geliştirilmesinin önemini kavrayabilmeli

HEDEFLER

Bilgi
 Türkiye‟de ve Dünya‟da çevre sorunlarının önlenmesi ile ilgili
faaliyet gösteren organizasyonları sayabilmeli
 2872 sayılı çevre yasası ve çevre etki değerlendirme raporunun
özelliklerini söyleyebilmeli
 Çevre sorunlarının çözümü karşısında toplumun yapabileceği
katkıları açıklayabilmeli

Beceri
 Gerektiğinde, çevre sorunları karşısında uygun kararlar
alabilmeli, yapılan çalışmalar dentlenebilmeli

DavranıĢ
 Ögrenci, çevrenin korunması, geliştirilmesi, çevreden sağlığa
gelebilecek zararların ortadan kaldırılması ve gerekli önlemleri kişinin
bünyesinde yerleştirilmesi amacı ile toplumu eğitmeyi bir görev olarak
benimsemeli

Ders adı: Sağlığı etkileyen önemli çevresel etkenler ve bunların

zarar vermesini önleme yöntemleri

AMAÇ: Öğrenci kişinin yaşadığı çevrede onun sağlığını ve iş

verimini olumsuz yönde etkileyen çevresel etkenleri ve bu etkenlerin
sağlığa olan zararlarını öğrenmeli

HEDEFLER

Bilgi
 Suyun niteliklerini, su ile ilişkili infeksiyon hastalıklarını ve
sudaki diğer kirleticiler ile ortaya çıkan diğer sağlık sorunlarını, su arıtma
yöntemlerini tanımlayabilmeli
 Evsel, endüstriyel ve tıbbi atıkların toplanma, depolanma ve
zararsız hale getirilme yöntemlerini ve atıklarla ortaya çıkabilecek sağlık
sorunlarını açıklayabilmeli
 466

 Hava kirliliğine yol açan etkenleri, hava kirliliğinin insan

sağlığına olan etkilerini ve hava kirliliğini önleme yöntemlerini
söyleyebilmeli
 Toprak kirliliği, enerji kullanımı, gürültü, ionizan ve nonionizan
ışınlar, pestisitler vb. zararlarını ve korunma yöntemlerini sayabilmeli

Beceri
 Çevresel etkenler ve hastalıkları bulguları arasında ilişki
kurabilmeli

DavranıĢ
 Hastayı ve hastalığı yaşanılan ortam içerisinde değerlendirme
alışkanlığını kazanması

Ders adı:Sağlık ekonomisine giriĢ; temel kavramlar

AMAÇ: Öğrencinin, ekonomi, sağlık ekonomisi kavramları ve

sağlık hizmetlerinde ekonomik değerlendirmenin neden gerektiği
konusunda bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Ekonomi, sağlık ekonomisi, Pazar koşulları, maliyet, fayda
kavramlarını tanımlayabilmeli
 Sağlık hizmetlerinde ekonomik değerlendirme yöntemlerinin
neden gerektiğini açıklayabilmeli
 Sağlık ekonomisinin ilgilendiği konuları sayabilmeli
 Sağlık hizmetlerinde ekonomik değerlendirme yaparken dikkat
edilmesi gereken özellikleri sayabilmeli
 Maliyet ve faydayı tanımlayabilmeli
 Sağlık programlarının maliyet ve faydası belirlenirken kullanılan
değişkenleri ve özellikleri sayabilmeli
 Sağlık hizmetlerinde ekonomik değerlendirme yaparken
kullanılan analizlerin isimlerini sayabilmeli ve birer örnekle
açıklayabilmeli

Ders adı: Sağlık hizmetlerinin finansmanı

AMAÇ: Öğrencinin, sağlık hizmetlerinin finansmanı ve sağlık

hizmeti sunanlara ödeme modelleri konusunda bilgi kazanması
 467

HEDEFLER

Bilgi
 Sağlık hizmetlerinin finansmanında kullanılan kaynakları
sayabilmeli
 Finansman modellerini tanımlayabilmeli
 Sağlık hizmeti sunanlara ödeme modellerini ve özelliklerini
söyleyebilmeli
 Hekimlere ödeme modellerini sayabilmeli
 Bir hekim ödeme modelinin taşıması gereken özellikleri sayabilmeli
 Hekim ücretlendirmesinde kullanılan maaş, hizmet başına ve kişi
ödeme modellerinin avantaj ve dezavantajlarını sayabilmeli

Ders adı: Dünyada sağlık finansman sistemleri

AMAÇ: Öğrencinin, dünyada sağlık hizmetlerinin finansmanın nasıl

olduğu konusunda bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Dünyada sağlık sağlık hizmetlerinin finansmanında kullanılan
sistemleri söyleyebilmeli
 Sigorta ağırlıklı sağlık sistemlerini tanımlayabilmeli, bu sistemin
özelliklerini açıklayabilmeli, ülke örnekleri verebilmeli
 Devlet ağırlıklı sağlık sistemlerini tanımlayabilmeli, bu sistemin
özelliklerini açıklayabilmeli, ülke örnekleri verebilmeli
 Diğer sağlık sistemlerini tanımlayabilmeli, bu sistemin özelliklerini
açıklayabilmeli, ülke örneklerini verebilmeli

Ders adı: Türkiye’de sağlık finansman sistemleri

AMAÇ: Öğrencinin, Türkiye‟de sağlık hizmetlerinin finansmanın

nasıl olduğu konusunda bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Ülkemizde sağlığa ayrılan pay ve bu payın dağılımı söyleyebilmeli
 Ülkemizde sağlığın nasıl finanse edildiğini açıklayabilmeli
 Kişi başına düşen sağlık harcaması ve toplam sağlık harcamalarının
finansman kaynaklarını söyleyebilmeli
 468

 Sağlık sandığını kurumu kanun tasarısının özelliklerini söyleyebilmeli

 Ülkemizde sağlık hizmetlerinin finansmanına öneriler getirebilmeli

Ders adı: Üreme sağlığında temel kavramlar

AMAÇ: Öğrencinin, üreme sağlığı ve ilgili temel kavramlar konusunda

bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Üreme sağlığı, üreme hakları, cinsel sağlık, üreme sağlığı hizmetleri
kavramlarını Kahire Nüfus ve Kalkınma Konferansı Eylem Programı
çerçevesinde tanımlayabilmeli
 Genel sağlık ile üreme ilişkilerini açıklayabilmeli
 Üreme sağlığı sorunlarını sayabilmeli
 Bu sorunların çözümlerine yönelik verilen/verilmesi gereken
hizmetleri tanımlayabilmeli

Ders adı: Kadın sağlığı ve koruyucu hekimlik

AMAÇ: Öğrencinin, kadının yaşam kalitesinin yükseltilmesine yönelik

eğitim, yasal haklar ve sağlığı konusunda yapılması gerekenler
konusunda bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Ülkemizde kadının eğitim durumu ve bundan kaynaklanana öncelikli
sorunları tanımlayabilmeli
 Kadının eğitimi ile ilgili sorunlarının çözümüne yönelik
yapılabilecekleri sayabilmeli
 Ülkemizde kadın sağlığının durumu ve öncelikli sorunların
tanımlayabilmeli
 Kadın sağlığı sorunlarının çözümüne yönelik yapılabilecekleri
sayabilmeli

Ders adı: HIV/AIDS ve diğer cinsel yolla bulaĢan enfeksiyonların

epidemiyolojisi ve önlenmesi

AMAÇ:Öğrencinin HIV/AIDS ve diğer cinsel yolla bulaşan

enfeksiyonların (CYBE‟ların) epidemiyolojisi, tanı yaklaşımları ve
önlenmesi konularında bilgi kazanması
 469

HEDEFLER

Bilgi
 CYBE‟lardan en az beşinin adını ve etken mikroorganizmaları
sayabilmeli
 CYBE‟ların bulaşma yollarını sayabilmeli
 CYBE‟ların dünyada ve ülkemizde yayılım özelliklerini
açıklayabilmeli
 Toplumda CYBE‟ların yönteminde varolan sorunları sayabilmeli
 CYBE‟ların bulaşmasını artıran faktörlerden en az beşini
sayabilmeli
 CYBE‟ların toplum üzerindeki etkilerini açıklayabilmeli
 HIV/AIDS ve diğer CYBE lar arasındaki etkileşimi açıklayabilmeli
 CYBE‟ların komplikasyonlarından dördünü sayabilmeli
 Sendrom yaklaşımını açıklayabilmeli
 Sendrom yaklaşımının avantaj ve dezavantajlarını sayabilmeli
 CYBE‟larda öykü alma ve muayenede dikkat edileck temel ilkeleri
sayabilmeli
 HIV/AIDS ve CYBE‟ların önlenmesindeki temel stratejilerden
beşini sayabilmeli
 Toplumdaki önyargılı ve ayrımcı tutulumların HIV/AIDS ve
CYBE‟ların kontrolünü güçleştirdiğini bilmelidir

Ders adı: Hastane infeksiyonlarını epidemiyolojisi ve önlenmesi

AMAÇ: Öğrencinin hastane infeksiyonlarının görülüş özellikleri,

önemini ve önlenmesi konusunda bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Hastane infeksiyonlarının tanımını yapabilmeli
 En sık görülen dört hastane infeksiyonunun isimlerini sayabilmeli
 Hastane infeksiyonları riskini artıran faktörleri sayabilmeli
 Hastane infeksiyonlarının neden önemli bir halk sağlığı sorunu
olduğunu açıklayabilmeli
 Hastane infeksiyonlarının en önemli bulaşma yollarını sayabilmeli
 İnfeksiyon kontrol komitesinin hastane infeksiyonlarının
kontrolündeki rolünü açıklayabilmeli
 Temel infeksiyon kontrol önlemlerini sayabilmeli
 Hastane infeksiyonlarını önlemede el yıkamanın en önemli unsur
olduğunu bilmeli
 El yıkama endikasyonlarını sayabilmeli
 470

 El yıkama tekniğini tanımlayabilmeli

15- ĠÇ HASTALIKLARI ANABĠLĠM DALI

A- ACĠL DAHĠLĠYE BĠLĠM DALI

Ders adı: Ġntoksikasyonlar

AMAÇ : Öğrencilerin intoksikasyonların tanı ve tedavisi

konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 İntoksikasyon vakalarında görülen semptomları sayabilmeli
 İntoksikasyon vakalarında fizik muayene bulgularını sayabilmeli
 İntoksikasyon vakalarında görülen sendromları söyleyebilmeli
 İntoksikasyonlu hastanın değerlendirilme ve riskli hastaların
belirlenme kriterlerini sayabilmeli
 İntoksikasyonlu hastada gerekli laboratuar tetkiklerini sayabilmeli
 İntoksikasyonlu hastada tedavi prensiplerini söyleyebilmeli
 Spesifik zehirlenmeleri tanımlayabilmeli
 İntoksikasyon vakalarında hukuki durumu söyleyebilmeli

Beceri
 İntoksikasyon vakalarını tanıyıp ve tedavi yapabilmesi
 Nazogastrik sonda ve aktif kömür uygulanmasını yapabilmeli
 Spesifik zehirlenmelerde spesifik tedavileri uygulayabilmeli

DavranıĢ
İntoksikasyonlar hakkında toplumun ve bireyin bilinçlendirilmesini
sağlamalı

Ders adı : Akut miyokard infarktüsünün erken komplikasyonları

AMAÇ : Öğrencilerin akut miyokard infarktüsünün tanısı ve

tedavisi ve göğüs ağrılarının ayırıcı tanısını öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Akut miyokard infarktüsünün klinik, laboratuar ve
elektrokardiografik tanı kriterlerini söyleyebilmeli
 471

 Akut miyokard infarktüsü için risk faktörlerini ve tedavi

ilkelerini açıklayabilmeli
 Akut miyokard infarktüslü hangi hastaların riskli olduğunu
söyleyebilmeli
 Akut miyokard infarktüsünün erken komplikasyonlarını, tanı ve
tedavi kriterlerini söyleyebilmeli
 Ventriküler fibrilasyonun tanı ve tedavi ilkelerini sayabilmeli
 Kardiopulmoner resüssitasyonun ne zaman ve nasıl yapılması
gerektiğini söyleyebilmeli
 Akut miyokard infarktüslü hastaların semptomatik tedavisini
söyleyebilmeli
 İnfarktüs sahasını sınırlandırıcı tedavileri ve komplikasyon
riskini azaltıcı tedavileri söyleyebilmeli

Beceri
 Defibrilasyon ve kardioversion tekniklerini uygulayabilmeli
 Kardiopulmoner resüssitasyon yapabilmeli
 Akut miyokard infarktüslü hastaların uygun şekilde transportunu
sağlayabilmeli
 Akut miyokard infarktüsü tanısı ve erken komplikasyonlarının
tanı ve tedavisini yapabilmeli
 Göğüs ağrılarının ayırıcı tanısını yapabilmesi

DavranıĢ
 Akut miyokard infarktüsü ve komplikasyonları, risk faktörmedi
hakkında hastaları ve toplumu bilgilendirmeli

Ders adı : ġoklar

AMAÇ : Öğrencinin şok nedenleri, tanı ve tedavisi konusunda

bilgi, beceri, davranış kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Şokun ne olduğunu söyleyebilmeli
 Şokun klinik belirti ve bulgularını sayabilmeli
 Şok nedenlerini ve ayırıcı tanıya giren hastalıkları söyleyebilmeli
 Şok ile koma arasındaki ayırımı açıklayabilmeli
 Şoklu bir kişide organizmadaki değişiklikleri söyleyebilmeli
 Şoklu hastadaki laboratuar incelemelerini söyleyebilmeli
 Şokta diürez takibinin ve monitörizasyonunun çok önemli
olduğunu söyleyebilmeli
 472

 Şoktaki hastada santral venöz basınç ve pulmoner arter kapalı

basıncı ölçümlerinin önemini söyleyebilmeli
 Şoktaki hastada sıvı ve kan transfüzyonu verilmesi endikasyon ve
ilkelerini sayabilmeli
 Şoktaki bir hastada vazoaktif ilaçların verilme endikasyonlarını
sayabilmeli

Beceri
 Şoktaki bir hastada volüm değerlendirmesi, tonus, turgor
muayenelerini yapabilmeli
 İdrar sondası, santral venöz basınç katateri takabilmeyi öğrenmeli
 Şokun ayırıcı tanısı, sıvı ve kan replasmanlarını çok iyi yapabilmeli

DavranıĢ
 Şokun son derece önemli tıbbi bir problem olduğunun, ayırıcı tanı ve
tedavi farklılıklarının

Ders adı : Gastrointestinal (GĠS) kanama

AMAÇ : Öğrencilerin GİS kanama nedenleri, tanı ve tedavisi

konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 GİS kanama nedenlerini sayabilmeli
 GİS kanama tanısı ve hastanın izlenmesi için gerekli laboratuar
tetkiklerini söyleyebilmeli
 Üst GİS kanamalar içinde portal hipertansiyona bağlı özafagus varis
kanamalarını klinik ve laboratuar olarak tanı kriterlerini açıklayabilmeli
 Hangi hastaların riskli olduğunu söyleyebilmeli
 Riskli hastaların nasıl izlenmesi gerektiğini söyleyebilmeli
 GİS kanamada ne zaman transfüzyon yapılması gerektiğini
söyleyebilmeli
 GİS kanamalarda ilaç tedavisini ve diyetin yerini söyleyebilmeli
 GİS kanamalarda hangi tanı yöntemlerini tercih etmesini
söyleyebilmeli
 Ne zaman cerrahi girişim yapılması gerektiğini söyleyebilmeli
 Özafagus varis kanamasının nasıl tedavi edilmesi gerektiğini
söyleyebilmeli
 473

Beceri
 GİS kanama tanısını koyabilmeli, alt ve üst gastrointestinal sistem
kanamalarını ayırt edebilmeli
 Nazogastrik sonda, sengstaken-blakemore tüpü takabilmeli
 Kan transfüzyonu, cross yapabilmeli
 Tonus, turgor, volüm kaybı değerlendirmeli
 Hematokrit, lökosit bakmasını bakmalı

DavranıĢ
 GİS kanamalarının çok önemli acil dahili ve cerrahi bir problem
olduğunu bilmeli ve acil tanısı ve tedavisini yapabilmeli

Ders adı : Akut akciğer ödemi

AMAÇ : Akut akciğer ödeminin acil önemi; tanı ve tedavisi

konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması

HEDEFLER
Bilgi
 Akut akciğer ödemi tanı kriterlerini açıklayabilmeli
 Akut akciğer ödemi ile astım bronşiale arasında ayırıcı tanı
yapabilmeli
 Dispne nedenlerini sayabilmeli
 Akut akciğer ödeminin klinik, laboratuar, EKG, tele, ekokaridoagrafi
bulgularını sayabilmeli
 Akut akciğer ödeminde hangi ilaçların hayat kurtarıcı olduğunu ve
dozlarını söyleyebilmeli
 Akut akciğer ödeminde hangi ilaçların verilmemesi gerektiğini
söyleyebilmeli
 Akut akciğer ödemini presipite eden faktörleri sayabilmeli

Beceri
 Akut akciğer ödemi tanısını klinik ve muayene yöntemleri ile
koyabilmeli
 Kalp seslerini, üfürüm ve patolojik sesleri ayırt edebilmeli
 Venöz dolgunluk ve ödem muayenelerini yapabilmeli

DavranıĢ
 Akut akciğer ödeminin en önemli acil hastalık olduğunu, hangi
branştan olursa olsun her hekimin her an her yerde akut akciğer ödemli
hasta ile karşılabileceğini bilmeli, bununla ilgili ilaç ve dozlarını ve bu
ilaçların her an hazırda bulunması gerektiğini kavramalı
 474

Ders adı : Diabetik ketoasidoz

AMAÇ : Öğrencilerin, diabetik ketoasidozun tanı ve tedavisi

konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Diabetik ketoasidoz fizyopatolojisini açıklayabilmeli
 Diabetik ketoasidozda su ve elektrolit kayıplarının ne kadar
olduğunu söyleyebilmeli
 Diabetik ketoasidoz sebeblerini sayabilmeli
 Diabetik ketoasidozun belirti ve bulgularını söyleyebilmeli
 Diabetik ketoasidoz tanısının nasıl konulacağını
söyleyebilebilmeli
 Diabetik ketoasidozun ayırıcı tanısına giren klinik durumları
sayabilmeli
 Diabetik ketoasidozun laboratuar bulgularını sayabilmeli
 Diabetik ketoasidozu hipoglisemiden ayıran klinik bulgu ve
laboratuar bulgularını sayabilmeli
 Diabetik ketoasidozun nasıl tedavi edilmesi gerektiğini
söyleyebilmeli
 Diabetik ketoasidozda ne kadar sıvının ne kadar zamanda
verilmesi gerektiğini söyleyebilmeli
 Diabetik ketoasidozda insülin tedavisinin ilkelerini
açıklayabilmeli
 Diabetik ketoasidozda potasyum, fosfat, bikarbonat verilmesi
endikasyonlarını söyleyebilmeli
 Diabetik ketoasidoz ile hiperosmalar nonketotik komanın ayırıcı
tanısının yapılabilmeli

Beceri
 Diabetik ketoasidozu diğer metabolik acil durumlardan hemen
ayırabilmeli, uygun sıvı-elektrolit ve insülin tedavisini başarı ile
yapabilmeli

DavranıĢ
 Diabet komplikasyonları ve acil diabetik sendromlar hakkında
toplumu bilgilendirmeli
 475

B- ALLERJĠ BĠLĠM DALI

Ders adı: Ġmmunoallerjik reaksiyonlar ve bu reaksiyonlarla

geliĢen baĢlıca hastalıklar

AMAÇ: Öğrencilerin,immunoallerjik reaksiyonlarla gelişen

başlıca hastalıklara geçmeden önce,bu hastalıkların fizyo-patolojisini
oluşturan immunoallerjik mekanizmaları öğrenmeleri.

HEDEFLER

Bilgi
 Allerjik hastalıkların fizyo-patolojisini söyleyebilmeli
 Allerjik hastalıklara yol açan allerjenleri değerlendirebilmeli
 Tanı için hangi laboratuar testlerinden faydanabilmeyi
söyleyebilmeli

Beceri
 Allerji in vitro ve invivo testleri değerlendirebilmeli

DavranıĢ
 İmmünoallerjik reaksionların allerjik hastalıkların temelini
oluşturduğunu kavramalı

Ders adı:Ġmmüno-allerjik reaksiyonlara bağlı hastalıklar,tanı

ve tedavi ilkeleri

AMAÇ: Öğrencilerin allerjik hastalıkların nedenleri,tanısı ve

tedavisi konusunda bilgi,beceri ve davranış kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Allerjik hastalıkların fizyo-patolojisini söyleyebilmeli
 Etyolojik nedenlerini sayabilmeli
 Allerjik hastalıkların yurdumuzda ve dünyada önemi ve sıklığını
söyleyebilmeli
 Allerjik hastalıkların tanısında kullanılan in vivo ve in vitro
testler hakkında prensipleri söyleyebilmeli
 Allerjik hastalıkların tedavi ilkelerini söyleyebilmeli

Beceri
 İn vivo ve in vitro testleri değerlendirebilmeli
 476

DavranıĢ
 Allerjik hastaları izlemenin önemini kavramalı

Ders adı:Allerjik bronĢial astma

AMAÇ: Öğrencinin astım tanısı koymayı,astımlı hastaların takip ve

tedavi yöntemlerini,korunma prensiplerini,ayırıcı tanı ve kriz tedavisini
öğrenmeleri

HEDEFLER

Bilgi
 Astım klinik belirtileri ve muayene bulgularını söyleyebilmeli
 Tanı için solunum fonksiyon testlerini değerlendirebilmeli
 Risk faktörleri ve profilaksi ilkelerini söyleyebilmeli

Beceri
 Astım krizini tanımalı,kriz tedavisini ve kriz sonrası takibi yapmalı
 Ağır krizde olan hastaları nasıl ve hangi hastaneye sevk edeceğini
bilmeli

DavranıĢ
 Astımlı hastaların eğitiminin ve izlemenin önemini kavramalı

Ders adı:Allerjik rinit;besin allerjileri ve ürtiker ;ilaç allerjileri

AMAÇ: Öğrencinin tanı koymayı;besin ve ilaçlara bağlı reaksiyonların

ayırıcı tanısını yapabilmesi;anafilaktik şokun tedavisini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Allerjik rinit semptom ve muayene bulgularını söyleyebilmeli
 Rinit tiplerinin ayırıcı tanısını yapabilmeli
 Allerjik rinitin tedavi prensiplerini söyleyebilmeli
 Besin ve ilaçlara bağlı reaksiyonları tanımlayabilmeli
 Anafilaksi tanı ve tedavi kriterlerini söyleyebilmeli

Beceri
 Ürtiker ve anafilaktik şokun tedavisini uygulayabilmeli

DavranıĢ
 Anafilaksi ve anafilaktik şokun önemini kavramalı
 477

C- DĠYABET BĠLĠM DALI

Ders adı: Diabetes mellitusun tanımı

AMAÇ: Öğrencinin diabetes mellitus‟un tanımını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Diyabetin önemini açıklayabilmeli
 Diabetes Mellitus‟un modern klasifikasyonunu söyleyebilmeli
 Diyabetin Ülkemizde ve diğer ülkelerdeki prevalansını söyleyebilmeli
 İnsulin sekresyon kinetiği: altta yatan metabolik olaylar, glukozla
stimüle insulin sekresyonunda glukoz transportu ve fosforilasyonunun
rolü, islet amyloid ve bunun tip 2 diyabet gelişimindeki rolünü
söyleyebilmeli
 İnsulin etkisi: biokimyası, insulin reseptör yapısı, kontregulatuar
hormonlar, hücre içi GLUT trafiğini açıklayabilmeli

Beceri
 Diyabet için riskli kişi tanımını yapabilmeli
 Diyabet tanısını koyabilmeli

DavranıĢ
 Diyabetin bir toplumsal sağlık sorunu olduğunun bilincine varabilmeli

Ders adı: Diabetes mellitusun preklinik ve klinik dönem tanı

kriterleri

AMAÇ: Öğrencinin çeşitli klinik dönemlerde diabetes mellitus‟un

klinik tanısını öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Diyabetin farklı klinik dönemlerini söyleyebilmeli
 Diyabet açısından riskli kişi tanımı, bu bireylerin preklinik dönemde
takip parametrelerini açıklayabilmeli
 Hastalığın farklı klinik dönemlerinde istenen laboratuar testleri
sayabilmeli
 Periferik insulin duyarsızlığını gösteren testleri söyleyebilmeli
 478

 Oral glukoz tolerans testi: endikasyonları, yapılış şekli ve

değerlendirilmesini söyleyebilmeli
 Diyabet tipini belirleyen testleri tanımlayabilmeli
 Bu dönemlerde hastalığın klinik ve laboratuar bulgularını
tanımlayabilmeli

Beceri
 Preklinik dönem laboratuar testlerini istemeli
 Potansiyel diyabetik bireyi preklinik dönemde tanıyıp, yaptıracağı
testler ile doğru tanıyı koyabilmeli

DavranıĢ
 Diyabet gelişebilecek kişileri saptayabilmeli, bu kişilerde uygun
laboratuar testlerini isteyebilmeli

Ders adı: Tip 1 Diabetes mellitusun etyopatogenezi

AMAÇ: Öğrencinin Tip 1 diyabetin etyopatogenezini öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Tip 1 diyabet gelişebilecek riskli kişileri tanımlayabilmeli
 Tip 1 diyabet gelişiminde yüksek riskli ve koruyucu HLA
haptotiplerini tanımlayabilmeli
 Humoral otoimmunite, otoantikorların tipleri ve bunların hastalık
tanısında sensitivite ve spesifitelerini söyleyebilmeli
 Sitokinlerin ve T-Cell mediated otoimmunitenin hastalık
etyopatogenezindeki rolünü açıklayabilmeli
 Adacık beta hücre destrüksiyonunda antijen spesifik ve
nonspesifik mekanizmaları açıklayabilmeli
 Tip 1 diyabet ve diğer otoimmun hastalıklar arasındaki ilişkileri
açıklayabilmeli
 Tip 1 diyabet patogenezinde virüslerin rolünü açıklayabilmeli
 Hastalığın progresyonunun klinik prezantasyonu belirlemedeki
rolünü açıklayabilmeli

Beceri
 Tip 1 diyabet gelişiminde riskli bireyleri tanıyabilmeli
 Etyopatogenetik mekanizmayı klinikle bağdaştırabilmeli
 Otoimmun göstergeleri bilip, gereğinde hangi testi nasıl istemesi
gerektiğini bilmeli
 479

Ders adı: Tip 1 diabetes mellitusun klinik formları, doğal seyri

ve laboratuar bulguları

AMAÇ: Öğrencinin Tip 1 diyabetin klinik özelliklerini örenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Preklinik dönem, klinik dönem tip 1 diyabet tanımlamalarını
söyleyebilmeli
 Beta hücre rezervinin değişiminin kliniğe yansıyışını
söyleyebilmeli
 Genetik predispozisyon, otoimmuniteminin tetiklenmesi,
otoantikorların ekspresyonu, metabolik defektelerin başlaması, glukoz
intoleransının gelişmesi ve açık diyabet tablosunun görülmesi şeklindeki
evreleri sıralayabilmeli
 Tip 1diyabetin yalnızca çocukluk çağında değil, erişkin ve ileri
yaş dönemlerinde de görüleceğini söyleyebilmeli
 Tip 1 diyabetin komplikasyonlarını, bunların gelişimine etki eden
faktörleri sıralayabilmeli
 Tip 1 diyabetin laboratuar bulgularını sayabilmeli

Beceri
 Tip 1 diyabetin klinik dönemleri arasında ayırımı yapabilmeli
 Tip 1 diyabet klinikiği tanımlayabilmeli
 İstenmesi gereken laboratuar parametrelerini isteyebilmeli

DavranıĢ
 Hangi evresinde olursa olsun tip 1 diyabetik bir hastaya doğru
tanı koyup, izlem parametrelerini öğrenmeli

Ders adı: Tip 1 diabetes mellitusun takip ve tedavi

parametlereri

AMAÇ: Öğrencinin tip 1 diyabetik bireylerde hangi klinik

dönemde hangi tetkiklerin istenmesi gerektiğini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Preklinik dönem ve klinik dönem tip 1 diyabet özelliklerini
sayabilmeli
 Tip 1 diyabetin mikro ve vasküler komoplikasyonlarının başlama
ve gelişme süreçlerini söyleyebilmeli
 480

 Hangi klinik dönemde hangi tetkiklerin istenmesi gerekliliğini

söyleyebilmeli
 Komplikasyon gelişmiş diyabetlerde uygulama tedavi
değişikliklerini açıklayabilmeli
 Uygulanan tedaviye ait gelişebilecek yan etkilerin izlem
kriterlerini açıklayabilmeli

Beceri
 Farklı klinik dönemlerde farklı tedavi seçeneklerini uygulamalı
 Her bir komplikasyon için laboratuar izlem parametlerini ne
zaman isteyebileceğini değerlendirebilmeli
 Gelişebilecek komplikasyonları çok erken evrelerde yakalayarak
erken tedavi sürecini başlatabilmeli

DavranıĢ
 Hangi evrelerde olursa olsun tip 1 diyabetik bir hastaya doğru
tanıyı koyup, izlem parametrelerini öğrenebilmeli

Ders adı: Tip 2 diabetes mellitusun etyopatogenezi ve metabolik

sendrom

AMAÇ: Öğrencinin tip 2 diyabetin etyopatogenezini öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Tip 2 diyabet prevalansını söyleyebilmeli
 Pereferik insulin reziztans (PIR) kavramı ve mekanizmalarını
açıklayabilmeli
 Periferik insulin reziztansı ile ilişkili hastalıkları söyleyebilmeli
 PIR genetiği taşıyan bireylerde, metabolik sendrom ile ilişkili
hastalıkların gelişimine etki eden genetik ve çevresel faktörler, obezite,
doğum ağırlığı gibi faktörleri söyleyebilmeli
 İnsulin sekresyonundaki disfonksiyonu açıklayabilmeli
 Periferik insulin duyarsızlığından, progressif beta hücre
yetersizliğine değişen yelpazede hastalığın gelişimini söyleyebilmeli
 Glukotoksisite ve lipotoksisiteyi tanımlayabilmeli
 Diabetojenler, glukokoz taşıyıcıları, TNF-alfa, leptin ve serbest
yağ asidlerinin tip 2 diyabet gelişimindeki rollerini sayabilmeli
 Aşırı endojen glukoz üretiminin etkilerini söyleyebilmeli

Beceri
 Tip 2 diyabet gelişiminde riskli bireyleri tanıyabilmeli
 Etyopatogenetik mekanizmayı klinikle bağdaştırabilmeli
 481

DavranıĢ
 Tip 2 diyabetin temelinde perferik insulin reziztansının yattığının
bilinmesi, PIR genetiği taşıyan bireylerin tanınması ve hastalığın
gelişimine etki eden çevresel şartların öğrenilmesi ve bunların olumlu
yönde değiştirilmesinin hastalık gelişim progresyonunu enfelleyeceğini
kavramalı

Ders adı: Tip 2 diabetes mellitusun klinik formları, doğal seyri

ve laboratuar bulguları ve metabolik sendrom

AMAÇ: Öğrencinin tip 2 diyabet kliniğini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Bozulmuş açlık glukozu ve bozulmuş glukoz toleransını
tanımlayabilmeli
 Obezite, hipertansiyon, dislipemi, koroner kalb hastalığı,
hiperüresemi, pereferik o-arter hastalığı, serebrovasküler hastalık ve
diyabet arasındaki ortak mekanizmayı açıklayabilmeli
 Obezitenin tip 2 diyabet gelişiminde iskelet kasları ve beta hücre
sekresyon defektindeki etkilerini söyleyebilmeli
 Glukoz homeostasisi üzerine yaşlanmanın etkilerini sayabilmeli
 Glukoz metabolizmasını etkileyen drogları sayabilmeli
 Diğer endokrin hastalıklara bağlı gelişen diyabeti
tanımlayabilmeli
 “Maturity Onset-Diabetes of the Young” (MODY) kavramı ve
tiplerini tanımlayabilmeli
 “Maternally Inherited Diabetes Mellitus and Deafness” (MIDD)
kavramını tanımlayabilmeli
 Tanı koydurucu ve hastalığın yaptığı etkileri değerlendiren
laboratuar bulguların açıklayabilmeli

Beceri
 Tip 2 diyabet gelişiminde riskli bireyleri tanımlayabilmeli
 Etyopatogenetik mekanizmayı klinikle bağdaştırabilmeli
 Hangi dönemde hangi laboratuar testini istemesi gerektiğini
öğrenmeli

DavranıĢ
 Tip 2 diyabetin, aslında temelinde periferik insulin rezistansının
yattığını bir sendromun bir parçası olduğunu kavramalı, metabolik
sendrom öğelerinden henhangi birini taşıyan bir bireyde diğer
komponentlerin de araştırılması gerektiğini öğrenmeli.
 482

Ders adı: Gestasyonel diyabet ve gebelikte diyabetin

fizyopatolojik özellikleri, gestasyon diyabetik ve gebe diyabetikte ve
gebe diyabetikte klinik seyir ve laboratuar bulgular

AMAÇ: Öğrencinin gestasyonel diyabet ve gebelikte diyabet

kavramlarını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Gebelikte değişen karbonhidrat metabolizmasını söyleyebilmeli
 Gestasyonel diyabet gelişimini belirleyen faktörleri sayabilmeli
 Anne diyabetinin intrauterin gelişme üzerindeki etkilerini
sayabilmeli
 Gebelik ve maternal diyabetik komplikasyonlar: retinopati,
nefropati,koroner arter hastalığı, nöropati, hipoglisemiyi
tanımlayabilmeli
 Diabetes mellitus ve obstetrik komplikasyonlar: Hipertansyon,
preterm doğum, polihidramnios, infeksiyonları söyleyebilmeli
 Diyabetin embriyo ve fetüs üzerindeki etkilerini söyleyebilmeli
 Fetal büyüme anomalilerini tanımlayabilmeli
 Neonatal metabolik anomalileri tanımlayabilmeli
 Gestasyonel diyabet tanısının konulması ile ilgili kriterleri
sayabilmeli
 Gestasyonel diyabetik bir bireyde doğum sonrası takip
parametreleri ve protokolü söyleyebilmeli

Beceri
 Gestasyonel diyabet tanısı koyabilmeli
 Gestasyonel diyabet ve diyabetik gebelerde takip prensiplerini
uygulayabilmeli

DavranıĢ
 24-28. Haftalardaki tüm gebelere tarama testi yapmalı, diyabetik
bireylerin hamileliğinde glukoregülasyonun çok daha önemli olduğunun
bilincine varmalı ve bu bireylerdeki takip protokolünü öğrenmeli

Ders adı: Diyabette akut komplikasyonlar- ketoasidoz koması

AMAÇ: Öğrencilerin diyabetik ketoasidoz komasının nedenleri,
tanısı ve tedavisi konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması
 483

HEDEFLER

Bilgi
 Diyabette akut komplikasyonları sayabilmeli
 Diyabetik ketoasidozun önemini söyleyebilmeli
 Diyabetik ketoasidoza yol açan sebepleri söyleyebilmeli
 Diyabetik ketoasidozlu hastada etyolojiyi aydınlatacak ek
bulguları değerlendirebilmeli
 Diyabetik ketoasidozda semptom ve bulgularını ve hangi
mekanizma ile geliştiğini söyleyebilmeli
 Diyabetik ketoasidozda fizik muayene ve laboratuvar bulgularını
değerlendirebilmeli
 Diyabetik ketoasidozda tedavi yaklaşımını söyleyebilmeli
 Tedavinin en önemli, ilk basamağının sıvı tedavisi olması
gerektiğini söyleyebilmeli
 İnsülin tedavi metodları, özellikle intravenöz insülin tedavisi
uygulamasını söyleyebilmeli
 Diyabetik ketoasidoz tedavi izleminde hangi parametrelere dikkat
edilmesi gerektiğini söyleyebilmeli
 Tedavide başarısızlık halinde sıvı-elektrolit dengesinin yeniden
gözden geçirilmesi gerektiğini söyleyebilmeli

Beceri
 İnsülin uygulama protokollerini bilmeli ve uygulayabilmeli
 Ketoasidoz koma tedavisini tamamladıktan sonra ki dönemde
gereken rutin insülin tedavi modellerini uygulayabilmeli
 Diyabetik ketoasidozda asidoz derecesini belirleyen kan pH‟sının
ve HCO3 düzeyinin önemini kavramalı.

DavranıĢ
 Diyabetik ketoasidozda mortaliteyi azaltmak için riskli hastaları
yoğun bakım ünitesine tedavi etmeli, ketoasidozun tekrarlamaması için
hasta ve yakınlarının eğitimine önem vermeli.

Ders adı: Diyabette akut komplikasyonlar- hiperosmolar

nonketotik koma ve hipoglisemi

AMAÇ: Öğrencilerin hiperosmolar nonketotik ve hipglisemi

komalarının nedenleri, tanısı ve tedavisi konusunda bilgi, beceri ve
davranış kazanması
 484

HEDEFLER

Bilgi
 Diyabette hiperosmolar koma ve hipoglisemi komasını
tanımlayabilmeli
 Diyabette hiperosmolar koma ve hipoglisemi komasının önemini
söyleyebilmeli
 Diyabette hiperosmolar koma ve hipoglisemi komasının
nedenlerini sayabilmeli
 Diyabette hiperosmolar koma ve hipoglisemi komasının
semptomları ve hangi mekanizma ile geliştiğini açıklayabilmeli
 Diyabette hiperosmolar koma ve hipoglisemi komasının fizik
muayene ve laboratuvar bulgularını değerlendirebilmeli; nonketotik
komada keton cisimleri olmayışının sebebini söyleyebilmeli
 Diyabetik nonketotik hiperosmolar koma ve ketoasidoz ve
hipoglisemi komalarının ayırıcı tanısını yapabilmeli
 Diyabette hiperosmolar komada tedavi yaklaşımını
söyleyebilmeli; dehidratasyonun önemini , sıvı kaybı ve osmolaritenin
hesaplanmasını yapabilmeli
 Diyabette hipoglisemi komasında acil tedavi yaklaşımını
söyleyebilmeli
 Diyabette hiperosmolar koma ve hipoglisemi komalarında takipte
hangi parametrelere dikkat edilmesi gerektiğini söyleyebilmeli
 Hiperosmolar nonketpotik koma tedavisinde başarı yoksa sıvı-
elektrolit dengesinin yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini
söyleyebilmeli

Beceri
 Diyabetik olduğu bilinen şuuru kapalı bir hastanın acil şartlarda
görüldüğünde ilk yapılması gereken işlemin damar yolunun şekerli
solüsyonla açılması gerektiğini kavramalı
 Hiperosmolar nonketotik koma tedavisinin sıvı protokolünü
uygulayabilmeli
 Hiperosmolar nonketotilk koma acil tedavisini tamamladıktan
sonra ki dönemde gereken rutin insülin tedavi modellerini
uygulayabilmeli

DavranıĢ
 Hipoglisemi komasının insülin uygulamasının önemli bir
komplikasyonu olduğunu; tedavisinin mutlaka bilinmesi gerektiğini
ve bu bilginin hayat kurtarıcı olduğunu hatırlamalı.
 Hiperosmolar nonketotik komanın mortalitesinin yüksek
olduğunun bilincinde olmalı
 485

Ders adı: Diabette makrovasküler komplikasyıonlar-

hipertansiyon,makrovasküler hastalıklar

AMAÇ: Öğrencilerin diyabette görülen makrovasküler

komplikasyonlar (makrovasküler hastalık ve hipertansiyon) nedenleri,
tanısı ve tedavisi konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Diyabette makrovasküler hastalıkların neler olduğunu ve arteriyel
hipertansiyonu tanımlayabilmeli
 Diyabette makrovasküler hastalığın ve hipertansiyonun önemini
söyleyebilmeli
 Diyabette makrovasküler komplikasyonlara yol açan sebepleri,
patolojik mekanizmayı açıklayan teorileri söyleyebilmeli
 Diyabet ve hipertansiyon ve insulin rezistansı/hiperinsulinemi
ilişkisini açıklayabilmeli
 Diyabetik bir hastada kan basıncının üst sınırını söyleyebilmeli
 Diyabette makrovasküler hastalığın ve hipertansiyonun fizik
muayene ve laboratuvar bulgularını değerlendirebilmeli
 Diyabette makrovasküler hastalık tedavi yaklaşımını
söyleyebilmeli
 Diyabette antihipertansif ilaç seçimi ve yan etkilerini sayabilmeli

Beceri
 Diyabette makrovasküler hastalık esnasındaki laboratuvar
bulgularına yansıyan hemoreolojik ve lipoprotein değişikliklerini
değerlendirebilmeli

DavranıĢ
 Kardiyak sorunların diyabetlilerde 3-4 kez daha fazla görüldüğü;
nontravmatik amputasyonların % 50 sinin diyabete bağlı olduğu
bilinciyle glisemi regülasyonunun sağlanmasının mutlak gerekli
olduğunu unutmamalı.

Ders adı: Metabolik sendrom, tip 2 diyabetli hastaya tedavi

yaklaĢımı

AMAÇ: Öğrencilerin “ metabolik sendrom” kavramı, tanınması ile

tip 2 diyabetli hastanın tedavisi konusunda bilgi, beceri ve davranış
kazanması
 486

HEDEFLER

Bilgi
 “Metabolik Sendrom”u tanımlayabilmeli
 “Metabolik Sendrom”un önemini söyleyebilmeli
 “Metabolik Sendrom”da patolojik mekanizmayı söyleyebilmeli
 “Metabolik Sendrom”un fizik muayene ve laboratuvar
bulgularını değerlendirebilmeli;
 İnsülin direnci kavramını, yol açan sebepleri ve ölçüm
metodlarını sayabilmeli
 Tip 2 diyabetin gelişim sürecini; preklinik dönemdeki risk
gruplarını sayabilmeli
 Farklı dönemlerdeki tip 2 diyabetliye uygulanacak tedavi
modellerini açıklayabilmeli

Beceri
 Tip 2 diyabetin farklı dönemlerine göre değişen tedavisini
bilmeli ve uygulayabilmeli
 Diyabet tedavisini düzenlerken eşlik eden makrovasküler
komplikasyonlara yönelik tedavileri de göz önünde bulundurmalı,
muhtemel ilaç etkileşimlerini veya diğer sorunlara yönelik ilaçların tip 2
diyabetin kontrolü üzerine olumsuz etkilerini dikkate almalı.

DavranıĢ
 İnsülin direncine yol açan hastalıkların ayırıcı tanısı, riskli
grupların saptanması , klinik öncesi tip 2 diyabetliyi teşhis edebilmesi
için gereken bilgi, beceriyle donanması gerektiğini kavramalı

Ders adı: Diyabette mikrovasküler komplikasyonlar -

diyabetik Retinopati

AMAÇ: Öğrencilerin diyabetik retinopati tanısı, nedenleri ve

tedavisi konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Diyabette mikroanjiopatik komplikasyonları sayabilmeli
 Diyabetik retinopatinin önemini söyleyebilmeli
 Diyabetik retinopatiye yol açan sebepleri söyleyebilmeli
 Diyabetik retinopatide fizyopatolojik mekanizma ve sınıflamayı
söyleyebilmeli
 Diyabetik retinopati tanı yöntemlerini sayabilmeli
 Diyabetik retinopatide tedavi yaklaşımını söyleyebilmeli
 487

 Tedavinin en önemli, ilk basamağının prevansiyon olduğunu;

bunun da glisemi regülasyonu ile sağlanacağını söyleyebilmeli
Beceri
 Oftalmoskop kullanma tekniğini bilmeli
 Gözdibi muayenesinin önemini bilerek, normal görüntüyü
tanıyabilmeli
 Gözdibi tetkikinde patolojik görüntüyü ayırdederek, iler tedavi
programı için hastayı oftalmologa sevk edebilmeli

DavranıĢ
 Toplumdaki körlükleri yarısının sebebinin diyabet olduğunu
kavramalı;
 Retinopati izleme sıklığını ; yeni Tip 1 diyabetiklerin tanıyı
takiben 5. yılda başlayarak her yıl; tip 2 diyabetlilerde ise tanı aldığı
tarihten itibaren göz dibi tetkiki gerektiğini kavramalı.
 Gebe diyabetlerde retinopati takibinin önemini kavramalı

Ders adı: Diyabette mikrovasküler komplikasyonlar diyabetik

nefropati ve diyabetik nöropati

AMAÇ: Öğrencilerin diyabetik nefropati ve nöropati tanısı,

nedenleri ve tedavisi konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Diyabetik nefropatinin ve nöropatinin önemini ve sıklığını
söyleyebilmeli
 Diyabetik nefropati ve nöropatide fizyopatolojik mekanizmayı
söyleyebilmeli
 Diyabetik nefropati dönemlerini sıralayabilmeli
 Diyabetik nöropatide sınıflamayı söyleyebilmeli
 Diyabetik nefropatide ve nöropatide klinik ve laboratuvar tanı
yöntemlerini söyleyebilmeli
 Periferik sinir fonksiyonlarını fizik muayene ile
değerlendirilebilmeli
 Otonom nöropati ayırıcı tanısında diğer hastalıkları
ayırdedebilmeli
 Diyabetik nefropati tetkiki ve takibinde kullanılan UAE ve GFR
ölçüm metodlarını hangi sıklıkta isteyeceğini söyleyebilmeli
 Diyabetik nefropatide dönemlere uygun tedavi prensiplerini
söyleyebilmeli
 Diyabetik nöropatide tedavi seçeneklerini sayabilmeli
 488

Beceri
Tam idrar analizi yapacak bilgi ve beceriye sahip olmalı
 Proteinüri değerlendirilmesinde mikroalbuminüri kavramını ve
tetkikini ; ayrıca Esbach yöntemini uygulayabilmeli
 Periferik ve otonom nöropati tanı testlerini, ne zaman uygulanması
gerektiğini bilmeli ve sonuçları yorumlayabilmeli

DavranıĢ
 Toplumdaki diyalizdeki hastaların 1/3 ünün diyabetik olduğu
bilinciyle ; renal transplantasyon tedavisi için bir hastanın yalnızca
diyabet olduğu için bu tedaviden yoksun bırakılmaması gerçeğini
kavramalı.
 Brittle seyirli diyabeti olan hastalarda gastrit otonom tutulum
olasılığını düşünmeli
 Orta yaş ve üzerinde erkek diyabetlilerde erektil empotansı
sorgulamalı

Ders adı: Diyabette tedavi – diyet ve egzersiz ilkeleri

AMAÇ: Öğrencilerin diyabette diyet ve egzersiz tedavisi konusunda
bilgi, beceri ve davranış kazanması

HEDEFLER
Bilgi
 Diyabette diyet ve egzersizin önemini söyleyebilmeli
 Diyabette medikal beslenme (diyet) planının tedavinin ana
unsurlarından biri olduğunun bilincinde olmalı
 Diyabette diyet tedavisinin amaçlarını sıralayabilmeli
 Beslenme programı düzenlenirken dikkate alınacak özellikleri
söyleyebilmeli
 Beslenme programı düzenlenmesindeki prensipleri ve uygulanacak
basamakları söyleyebilmeli
 Tadlandırıcı preparatların özelliklerini sayabilmeli
 Tip 1 ve tip 2 diyabette egzersize akut cevabı söyleyebilmeli
 Egzersizde diyabetlinin uyması gereken kuralları , muhtemel riskleri
sayabilmeli
 Diyabetliye önerilecek egzersiz tiplerini , uygulama yöntemlerini
sayabilmeli

Beceri
 Tip 1 ve tip 2 diyabetik hastalara yönelik olarak örnek bir beslenme
programı planlayabilmeli
 Ekmek, et, süt, meyva ve sebze değişimleri ile bunların her birinin
porsiyon kalorilerini bilmeli
 489

DavranıĢ
 Başarılı diyabet tedavisinin temel ögesinin diyet olması gerektiği
bilinciyle diyabetikleri bu yönde bireysel olarak eğitmeli

Ders adı: Tip 2 Diabetes mellitus tedavisinde kullanılan oral

antidiabetikler (OAD) ilaçlar

AMAÇ: Öğrencilerin Tip 2 Diabetes mellitus tedavisinde

kullanılan oral antidiabetikler konusunda bilgi, beceri ve davranış
kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Başarılı bir diyabet tedavisi için gereken metabolik kontrol
hedeflerini sıralayabilmeli
 Diyabet tedavisinde kullanılan oral antidiyabetik ilaçları etki
mekanizmalarına göre sınıflayabilmeli
 Sülfonilürelerle tedavide genel ilkeleri söyleyebilmeli
 Sülfonilüre preparatlarının özelliklerini, endikasyonlarını,
kontrindikasyonlarını ve diğer hangi ilaçlarla etkileşime girdiğini
söyleyebilmeli
 Biguanid grup ilaçlarla tedavide genel ilkeleri söyleyebilmeli
 Biguanid preparatlarının özelliklerini, indikasyonlarını,
kontrindikasyonlarını
sayabilmeli
 Alfa glukoz inhibitör ilaçların etki mekanizmasını, indikasyon ve
kontrindikasyonlarını sayabilmeli
 Yeni başlangıçlı tip 2 diyabetliye tedavi yaklaşım basamaklarını
söyleyebilmeli
 Diyabette tedavi izleminde hangi parametrelere dikkat edilmesi
gerektiğini söyleyebilmeli

Beceri
 HbA1c‟nin metabolik kontrolün göstergesi olduğunu, tedavi
izlem parametresi olarak 2- 3 ayda bir tetkikinin gerektiğini bilmeli
 Tip 2 diyabet dönemlerine uygun şekilde gereken medikal
tedaviyi reçete edebilecek yeteneği sergileyebilmeli

DavranıĢ
 Tedavinin her hastaya göre bireysel olarak planlanması
gerektiğini kavramalı
 490

Ders adı: Diabetes mellitus’ta insülin tedavisi, uygulama

protokolleri

AMAÇ: Öğrencilerin diabetes mellitus‟ta insülin tedavisi,

uygulama protokolleri
konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Tip 1 ve tip 2 diyabette ideal ve kabul edilebilir ölçüde metabolik
kontrol hedeflerini söyleyebilmeli
 Diyabet tedavisinde insülin kulanımının genel ilkelerini
söyleyebilmeli
 İnsülin preparatlarının özelliklerini, indikasyonlarını , yan
etkilerini ve kontrindikasyonlarını sayabilmeli
 Yeni başlangıçlı tip 1 diyabetliye tedavi yaklaşım programını
söyleyebilmeli
 Tip 1diyabet tedavi izleminde hangi parametrelere dikkat
edilmesi gerektiğini söyleyebilmeli

Beceri
 İnsülin injeksiyonu yapım tekniğini söyleyebilmeli
 Tip 1 diyabet dönemlerine uygun şekilde gereken insülin tedavi
programını reçete edebilecek yeteneği sergileyebilmeli
 Gestasyonel diyabette, diyet yeterli değilse uygulaması
gerektiğini kavramalı

DavranıĢ
 HbA1c‟nin metabolik kontrolün göstergesi olduğunu, tedavi
izlem parametresi olarak tip 1 diyabetlilerde ve insülin kullanan tip 2
diyabetlilerde 2-3 ayda bir bu teki tetkikin istenmesi gerektiğini
kavramalı
 Toplumda varolan “insülin korkusu”nun eğitimsizlikten
kaynaklandığını , uygulatan ve uygulayanların eğitilmesiyle bu korkunun
yenilebileceğini kavramalı
 Yeni başlangıçlı tip 1 diyabetlilerde remisyon olasılığı
düşünülerek insülin tedavisinin, sık aralıklı insülin tedavisi biçiminde
uygulanması gerektiğini kavramalı.
 491

Ders adı: Diabetes mellitusta modern tedavi ve özel

durumlarda diyabet tedavisi

AMAÇ: Öğrencilerin diyabetin modern tedavisi ve özel durumlara

diyabet tedavisi konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Yeni insülin analogları ve karışımlarının ortaya çıkış
gerekçelerini ve preparatların özelliklerini söyleyebilmeli
 Diyabet tedavisinde radikal tedavi prensiplerini söyleyebilmeli
 Adacık ve renal transplantasyon endikasyon ve
kontrendikasyonlarını sayabilmeli
 Cerrahi gerektiren durumlarda diyabetlide; tedavi yaklaşım
programını sayabilmeli
 Gebelikte diyabet takip ve tedavisini ana hatları ile sayabilmeli
 Diyabetlinin yolculuk, hastalık, gebelik durumlarında diyabet
tedavisinde yapılması gereken değişiklikleri sayabilmeli

Beceri
 Diyabetlinin operasyon öncesi, sırası ve sonrasında glisemi
regülasyonunu sağlayabilmeli

DavranıĢ
 Gebe kalmayı düşünen diyabetli bir kadın hastayı, ancak iyi bir
metabolik kontrol sağlandıktan sonra konsepsiyon olması konusunda
bilgilendirebilmeli

Ders adı: Tip 2 diabetin takip ve tedavi prensipleri

AMAÇ: Öğrencilerin Tip 2 Diabetes mellitus takip ve tedavisi

konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Başarılı bir diyabet tedavisi için gereken metabolik kontrol
hedeflerini sıralayabilmeli
 492

 Diyabette tedavi izleminde hangi parametrelere dikkat edilmesi

gerektiğini söyleyebilmeli
 Diyabet tedavisinde kullanılan oral antidiyabetik ilaçları etki
mekanizmalarına göre sınıflayabilmeli
 Sülfonilürelerle tedavide genel ilkeleri söyleyebilmeli
 Sülfonilüre preparatlarının özelliklerini, indikasyonlarını,
kontrindikasyonlarını ve diğer hangi ilaçlarla etkileşime girdiğini
söyleyebilmeli
 Biguanid grup ilaçlarla tedavide genel ilkeleri söyleyebilmeli
 Biguanid preparatlarının özelliklerini, indikasyonlarını,
kontrindikasyonlarını söyleyebilmeli
 Alfa glukoz inhibitör ilaçların etki mekanizmasını, indikasyon ve
kontrindikasyonlarını sayabilmeli
 Yeni başlangıçlı tip 2 diyabetliye tedavi yaklaşım basamaklarını
söyleyebilmeli
 Tip 2 diyabette insülin kullanımının genel ilkelerini ve
gerekliliklerini söyleyebilmeli
 İnsülin preparatlarının özelliklerini, indikasyonlarını , yan
etkilerini ve kontrindikasyonlarını söyleyebilmeli

Beceri
 HbA1c‟nin metabolik kontrolün göstergesi olduğunu, tedavi
izlem parametresi olarak 2- 3 ayda bir tetkikinin gerektiğini kavramalı
 Tip 2 diyabet dönemlerine uygun şekilde gereken medikal
tedaviyi reçete edebilecek yeteneği sergileyebilmeli

DavranıĢ
 Dünyada ve ülkemizde prevalansı giderek artmakta olan
diyabetin uzun dönem komplikasyonlarından korunmak için klinik öncesi
dönem risk faktörlerinin araştırılması gerekliliğinin bilincinde olmalı

D- NEFROLOJĠ BĠLĠM DALI

(3. Sınıf)

Ders adı : Böbrek hastalıklarının sınıflandırılması

AMAÇ : Öğrencinin nefrolojide görülen hastalıkların

sınıflandırılmasını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Böbrek hastalıklarının sınıflandırılmasını söyleyebilmeli.
 Nefrolojideki major sendromları tanımlayabilmeli.
 493

 Nefrotik sendrom tanım, patogenez, komplikasyonlar ve

tedavisini söyleyebilmeli.

Beceri
 Böbrek hastasının hangi sınıf bir böbrek patolojisine sahip
olduğunu değerlendirebilmeli.
 Nefrotik sendromlu hastaya yaklaşımı yapabilmeli.

Ders adı: Hematüri, piyüri, bulanık idrar

AMAÇ: Öğrencinin bu semptomların hangi patolojilere işaret

ettiğini ve yaklaşımı öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Hangi tanı araçlarının hangi sıra ile kullanılacağını
söyleyebilmeli.
 Her bir tanı yönteminin olumlu ve olumsuz yönlerini
söyleyebilmeli
 Bu hastaların fizik muayenelerinde hangi noktalara özel önem
göstereceğini söyleyebilmeli

Beceri
 İdrar tahlilini yapabilmeli

Ders adı: Olgüri, poliüri, miksiyon bozuklukları

AMAÇ: Öğrencinin söz konusu semptomların hangi patolojik

durumlara işaret ettiğini ve yakyaşımını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Tanı kriterlerini söyleyebilmeli
(Örneğin 24 saatlik idrarın nasıl toplanacağını)
 Bu hastaların muayene bulgularını açıklayabilmeli

Ders adı: Kronik böbrek yetersizliği (KBY)

AMAÇ: Öğrencinin kronik böbrek yetersizliği tanısı ve tedavisi

konusunda bilgi, beceri, davranış kazanması
 494

HEDEFLER

Bilgi
 Kronik böbrek yetersizliğinin nedenlerini sayabilmeli
 Klinik tanı ve laboratuvar testlerini değerlendirebilmeli
 Kronik böbrek yetersizliğinin nasıl meydana geldiğini ve
histopatolojisinden görülenleri söyleyebilmeli
 Risk faktörleri ve önlenmesi konusunda bilgi sahibi olmalı
 Kronik böbrek yetersizliğini diğer böbrek hastalıklarında ayırt
edebilmeli
 Kronik böbrek yetersizliğinin tedavisini söyleyebilmeli

Beceri
 Kronik böbrek yetersizliği tedavisini uygulayabilmeli, periton
diyalizinin her doktor tarafından kolayca yapılabileceğini bilmeli

Ders adı: Akut böbrek yetersizliği

AMAÇ: Öğrencinin akut böbrek yetersizliği, tanısı ve tedavisi

konusunda bilgi, beceri, davranış kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Akut böbrek yetersizliğinin sık görülen nedenlerini sayabilmeli
 Tanı için klinik ve laboratuvar testlerini değerlendirebilmeli
 Risk faktörleri ve önlenmesi konusunda bilgi sahibi olmalı
 Akut böbrek yetersizliğinin nasıl meydana geldiği ve
histopatolojisini söyleyebilmeli
 Crush sendromunu tanımlayabilmeli
 Akut böbrek yetersizliği ve crush sendromunun tedavisini
söyleyebilmeli

Beceri
 Akut böbrek yetersizliğinin tedavisini uygulayabilmeli

DavranıĢ
 Akut böbrek yetersizliğinin önemli bir hastalık olduğu,
zamanında tedaviye girmezse kronikleşeceği veya hastayı
kaybedeceğimizin bilincinde olmalı. Hastanın tedavisinin aktif, ciddi ve
yakın takip edilmesinin gerektiğinin önemini bilmeli
 Toplumun crush sendromunda ilk yapılacaklar hakkında bilgi
sahibi olmasını sağlamalı. Akut böbrek yetersizliği yapan madde ve
durumlara yönelik toplumu bilgi sahibi yapabilmeli
 495

Ders adı: Asit baz dengesi ve bozuklukları

AMAÇ: Öğrencinin asit baz metabolizma bozuklukları nedenleri,

fizyopatolojisi ve tedavileri konusunda bilgi, beceri ve davranış
kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Asit baz metabolizmasına neden olabilecek tabloları sayabilmeli
 Asit-baz metabolizma bozukluğu olan bir hasta ile ilgili
laboratuar tetkiklerini isteyebilmeli
 Özellikle genel durumu ağır olan hastalardaki asit-baz
metabolizma bozuklukları tedavisinin hayat kurtarıcı olabileceğini
bilmeli
 Mikst asit baz metabolizma bozukluklarını normal durumlardan
ayırdedebilmeli
 Asit baz metabolizma bozuklukları tedavisi prensiplerini ve
tedavinin sırasında gelişebilecek komplikasyonları sayabilmeli

Beceri
 Asit baz metabolizma bozukluğunu arter kan gazları, serum
bikarbonat, pH ve elektrolit düzeylerine bakarak değerlendirebilmeli
 Asit baz metabolizma bozukluklarının nedenine yönelik
tedavisini yapabilmeli

DavranıĢ
 Asit baz metabolizma bozukluğunun gelişebileceği potansiyel
hastalıkları bilip, gerekli tetkikleri isteyerek bu hastalarla ilgili tedavi
yaklaşımlarını bilerek zamanında müdahale etmesini bilmelidir.

Ders adı: Sıvı ve elektrolit dengesi ve bozuklukları I ve II (2

ders)

AMAÇ: Öğrencinin sıvı ve elektrolit dengesi ve bozuklukları ile

tedavi yaklaşımların öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Sıvı ve elektrolit dengesi hakkında genel bilgileri söyleyebilmeli
 Sıvı ve elektrolit denge bozukluklarının nedenlerini sayabilmeli
 Sıvı ve elektrolit denge bozukluklarında klinik ve laboratuar
bulgularını sayabilmeli
 496

 Sıvı ve elektrolit denge bozukluğu olan hastaya yaklaşım

ilkelerini söyleyebilmeli
 Sıvı ve elektrolit denge bozukluklarında tedavi prensiplerini
söyleyebilmeli

Beceri
 Sıvı ve elektrolit denge bozukluğu olan bir hastaya nasıl
yaklaşacağını ve ana prensipleriyle nasıl tedavi edebileceğini
öğrenebilmeli

DavranıĢ
 Doğru yaklaşımla sıvı-elektrolit denge bozukluklarının
komplikasyonlarından hastayı koruyabilmeli

Ders adı: Böbreğin morfolojik yapısı ve klinik açıdan böbrek

fizyolojisi

AMAÇ: Öğrencinin böbreğin anatomik, histolojik yapısı ve

fizyolojisini öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Böbreğin anatomik ve histolojik yapısını tanımlayabilmeli
 Nefronun temel yapısı ve işlevlerini (Glomeruler filtrasyon,
tubuler reabsorbsiyon ve sekresyon) açıklayabilmeli
 Böbreğin temel fonksiyonlarını açıklayabilmeli
 Renal kan akımı ve basınçlar, renal plazma akımı, klirensler
(kreatinin, üre) ilgili tanımlamaları söyleyebilmeli
 Idrarın konsantrasyon ve dilusyon mekanizmalarının
söyleyebilmeli
 Asit-baz metabolizmasında böbreklerin rolünü söyleyebilmeli

Beceri
 Böbreğin klinik muayenesini yapabilmeli
 Laboratuar testlerini değerlendirebilmeli
 Klinik ve laboratuar bulguları arasındaki ilişkiyi kurabilmeli

DavranıĢ
 Hastalarını, böbrek fonksiyonlarını etkileyecek durumlar
hakkında uyarabilmeli.
 497

Ders adı: Böğür ağrısı, renal kolik ve büyümüĢ böbrek

AMAÇ: Öğrencinin böğür ağrısı, renal kolik ve büyümüş böbreğin

nedenleri, tanısı ve tedavisi konusunda bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Böğür ağrısı ve renal koliği tanımlayabilmeli
 Böğür ağrısına neden olan renal ve ekstrarenal faktörleri ve
özelliklerini söyleyebilmeli
 Renal koliğin özellikleri ve en sık nedenlerini sayabilmeli
 Büyümüş böbreğin en sık nedenleri ve fizik muayene özelliklerini
söyleyebilmeli
 Anamnez ve fizik muayene bulguları ile tanıya imkan nisbetinde
yaklaşıp, tanı için gerekli laboratuar tetkiklerinin isteneceğini
söyleyebilmeli

Beceri
 Böğür ağrısı ve batındaki bir kitleye, klinik muayene ve gereken
laboratuar tetkikleri ile tanı koyabilip, tedavi yöntemlerini saptayabilmeli

DavranıĢ
 Bel ve böğür ağrısının, genellikle böbrek hastalığından
kaynaklandığını düşünen hastalarımızı, bu konuda gerekli bilgilerle
uyarmalı ve yol gösterici olabilmeli.

Ders adı: Üriner sistem muayenesi, idrar tahlili ve diğer

laboratuar incelemeleri

AMAÇ: Öğrencinin üriner sistem muayenesi ve tetkiklerini

öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Üriner sistem muayenesi ve tetkikleri ile ilgili prensipleri
söyleyebilmeli

Beceri
 Böbreklerin inspeksiyon, palpasyon, perküsyon ve oskültasyon
ile muayenesini yapabilmeli
 Mesanenin palpasyon ve perküsyonla muayenesini yapabilmeli
 498

 Idrar muayenesi (Idrar örneklerinin toplanması, idrarın kokusu,

rengi, görünümü, yoğunluğu ve osmolalitesi, reaksiyonu, idrarda protein
aranması, hematüri ve piyüri tarifleri, idrar sedimentinin
değerlendirilmesi) yapabilmeli
 Böbrek fonksiyonlarının ölçülmesi ile ilgili testleri
değerlendirebilmeli
 Üriner sistemin görüntüleme metodları (ürografi, CAT, MR,
sintigrafi) ni tanımlayabilmeli

Ders adı: Üriner sistem semptomatolojisi, ödem ve proteinüri

AMAÇ: Öğrencinin üriner sistem semptomlarını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Ödemin tarifi, çeşitleri, ayırt edilmesi, ödemli hastanın izlenmesi,
ödem oluşmasının kısaca patogenezi, ödemin tedavisi, ödemli hastaya
yaklaşım ilkelerini söyleyebilmeli
 Proteinüri tanımı, çeşitleri, değişik şekillerde sınıflandırılması,
fizyopatolojiye göre sınıflandırılmasını söyleyebilmeli

Beceri
 Ödem muayenesi yapabilmeli
 Proteinürili hastaya yaklaşım yapabilmeli

ĠÇ HASTALIKLARI ANABĠLĠM DALI NEFROLOJĠ BĠLĠM

DALI
(4. Sınıf)

Ders adı : Primer glomeruler hastalıklar I ve II ( 2 ders )

AMAÇ : Öğrencinin primer glomerulopatilerin tanı, patoloji,

patogenez ve tedavisini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Primer glomerulopatilerin sınıflandırılmasını söyleyebilmeli
 Primer glomerulopatilerin patolojisini açıklayabilmeli
 Klinik ve laboratuar bulgularını sayabilmeli
 Tedavi ve prognoz prensiplerini sayabilmeli
 499

Ders adı: Kronik böbrek yetersizliğinin konservatif tedavisi

AMAÇ: Öğrencinin kronik böbrek yetersizliğinin konservatif

tedavisindeki ana kavramlar (diyet, yaşam tarzı, ilaç tedavisi) hakkında
bilgi sahibi olması

HEDEFLER

Bilgi
 KBY‟inde reversibe predispozan faktörleri ayırt edebilmeli
 Son döneme yaklaşımın klinik ve laboratuvar bulgularını
söyleyebilmeli
 Ülkenin diyaliz ve tranplantasyon durumu hakkında bilgi sahibi
olmalı

Ders adı: Kronik böbrek yetersizliği: etyopatogenez, klinik ve

laboratuar bulguları

AMAÇ: Öğrencinin kronik böbrek yetersizliğinin etyolojisini,

progresyonda rol oynayan faktörleri, fizik ve laboratuvar bulgularını
öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Hangi hallerde KBY düşüneceğini söyleyebilmeli
 KBY‟li hastaya yaklaşımda nelere dikkat edeceğini söyleyebilmeli
 Hangi fizik ve laboratuvar bulgularının acil bir tabloya işaret ettiğini
söyleyebilmeli

Beceri
 Bu tür hastaları nasıl yönlendirebileceğini bilmeli

Ders adı: Tubulo interstisyel nefropatiler ve kronik pyelonefrit

AMAÇ: Öğrencinin pyelonefrit ve interstisyel nefrit tanısı, tedavisi

konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 İntestisyel nefrit yapan madde ve durumları sayabilmeli Pyelonefrite
sebeb olan infeksiyonları sayabilmeli
 Tanı için klinik ve laborativar testlerini tanımlayabilmeli
 500

 Risk faktörleri ve önlenmesi konusunda bilgi sahibi olmalı

 İnterstisyel nefrit ve pyelonefrit nasıl meydana geldiği ve
patolojisini söyleyebilmeli
 Ürüner infeksiyonların pyelonefriti nasıl oluşturduğunu
söyleyebilmeli
 Pyelonefrit ve interstisyel nefriti diğer böbrek hastalıklarından
ayırt edebilmeli
 Pyelonefrit ve interstisyel nefritin tedavisini söyleyebilmeli
Beceri
 Pyelonefrit ve interstisyel nefritin tedavisini uygulayabilmeli

DavranıĢ
 Pyelonefrit ve interstisyel nefritin çok görülen bir hastalık
olduğunu, zamanında tedavi edilmezse hastalara diyaliz ve
transplantasyon gibi zor bir tedavi gerektiğinin bilincinde olmalı
 İnterstisyel nefrit yapan maddeler hakkında toplumu bilgi sahibi
yapabilmeli
 Üriner infeksiyondan korunmak için toplumu bilgilendirebilmeli

Ders adı: Gebelikte böbrek hastalıkları - acil hipertansiyon

AMAÇ: Öğrencilerin gebelikte gelişen fizyolojik değişiklikleri,

gebelikte ortaya çıkabilecek böbrek hastalıklarını, gebeliğin var olan
böbrek hastalıklarına ve böbrek hastalıklarının da gebelik üzerine etkileri
ve bunların tanı ve tedavileri konusunda; ayrıca acil hipertansiyon
nedenleri, tanısı ve tedavisi konusunda bilgi, beceri ve davranış
kazanması

HEDEFLER
Bilgi
 Gebelikte böbrekte gelişen fizyolojik değişiklikleri sayabilmeli
Gebeliğin dönemlerine göre karşılaşabileceği böbrek hastalıklarını
sayabilmeli
 Bu hastalıkların tanısı için hangi yöntemlere başvurabileceğini
söyleyebilmeli
 Önceden var olan böbrek hastalıklarının gebeliği ve fetusu nesıl
etkileleyebileceğini söyleyebilmeli
 Gebeliğin var olan böbrek hastalıklarına etkilerini açıklayabilmeli
 Preeklampsi ve eklampsi gibi ciddi sorunlar için risk faktörlerini
sayabilmeli
Bu gibi durumlarda uygulanacak acil tedavi yaklaşımlarını
söyleyebilmeli
 Acil hipertansiyon yaratacak nedenleri sayabilmeli
 501

 Hipertansiyonun hedef organ hasarı yaratıp yaratmadığını

belirleyecek anamnez verilerini ve tanı yöntemlerini söyleyebilmeli
 Acil hipertansiyon komplikasyonlarını sayabilmeli
 Bu tablonun hastanın hayatının kaybına neden olabileceğini
söyleyebilmeli
 Ülkemiz koşullarında hangi antihipertansiflerin acil hipertansiyon
için bulunup kullanılabileceğini söyleyebilmeli
 Acil tedavi sonrası nedenin titizlikle araştırılması gerektiğini
söyleyebilmeli

Beceri
 Bir gebenin dahili yönden muayenesini yapıp nefrolojik sorun
açısından rutin tetkiklerini isteyebilmeli
 Preeklampsi eklampsi ya da hipertansiyon açısından riskli
gebelikleri belirleyebilmeli, gereken hastalara yatış endikasyonu
verebilmeli.
 Anne hayatını tehdit eden durumlarda doğumun
sonlandırılmasının gerektiğini bilmeli
 Hastayı çok acil, acil ya da yalancı acil hipertansiyon
sınıflarından birine sokabilmeli
 Acil hipertansiyonlu bir hasta karşısında öncelikle tedavi seçimini
belirleyip tedaviye başlamasını bilmeli
 Gelişebilecek komplikasyonlara karşı hazırlıklı olmalı
 Acil hipertansiyon tedavisi sonrası gerekli ilk tetkikleri
isteyebilmeli.

DavranıĢ
 Gebelikte ortaya çıkabilecek hipertansiyon, preeklampsi gibi
sorunların anne ve fetus için büyük önem taşıdığını ve bu hastaların
düzenli aralıklarla takiplerinin gerekliliğini bilmeli ve izlediği gebelere
bu durumu anlatabilmeli.
 Acil hipertansiyon tedavisinin hayat kurtarıcı olduğunu ve önemli
komplikasyonları olduğunu bilmeli ve riskli hasta gruplarını bu konuda
bilgilendirebilmeli, hipertansiyonlu hastaları düzenli antihipertansif
kullanmaları gerekliliğini vurgulamalı

Ders adı: Böbrek transplantasyonu

AMAÇ: Öğrencinin renal replasman tedavileri arasında

transplantasyonun yerini, endikasyonlarını ve diğer yöntemlerle
karşılaştırmalı özellikleri konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması
 502

HEDEFLER

Bilgi
 Son dönem böbrek yetersizliği hastalarındaki replasman
tedavilerini sayabilmeli
 Son dönem böbrek hastaları içinde hangi oranda hastanın
ülkemizde transplantasyon şansı bulabildiğini söyleyebilmeli
 Hangi son dönem böbrek hastaları için transplantasyonun
kontrendike olduğunu söyleyebilmeli
 Transplantasyon operasyonu ve sonrasındaki yaşam boyunca
gelişebilecek komplikasyonları sayabilmeli
 Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de transplantasyonun
önündeki en önemli engelin organ teminindeki zorluklar olduğunu
söyleyebilmeli
 Ülkemizde batı ülkelerine göre kadavra donör
transplantasyonlarının yok denecek kadar az olduğunu ve bunun
kökeninde de toplumsal bazı zaafların olduğunu bilmeli
 Transplantasyonun son dönem böbrek yetersizliği tedavisinin en
seçkin tedavi yöntemi olduğunu ancak önemli komplikasyon risklerini de
taşıdığını bilmelidir.

Beceri
 Son dönem böbrek yetersizlikli hastaların hangi tedavi
alternatiflerini secebileceğini bilmeli, transplantasyon için uygun
olmayan hastaları belirleyerek diyaliz yöntemlerine yönlerdirmeli
 Transplantasyon sonrası olası komplikasyonları bilerek gerekli
koruyucu önlemleri önermeli ya da komplikasyon varlığında hastayı
gerekli merkezlere yönlendirebilmeli
 Transplantasyon operasyonu konusunda ana hatları ile bilgi
sahibi olarak hastaları bu konuda bilgilendirebilmeli

DavranıĢ
 Transplantasyonun renal replasman tedavileri içnde en seçkin
yöntem olduğunu ve bu hastaların sayısının kadavra donör
transplantasyonları ile artacağını bilerek çevresini ve temas ettiği kişileri
kadavradan organ bağışı konusunda teşvik etmeli
 503

Ders adı: Böbrek yetersizlikli hastalarda ilaç kullanımı ve

cerrahi müdahaleler

AMAÇ: Öğrencinin akut ya da kronik böbrek yetersizliği olan

hastalarda ilaç kullanırken ve cerrahi müdahale gerektiğinde uyulması
gereken prensipleri öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 İlaçların genel farmakokinetik özelliklerini sayabilmeli
 Böbrek yetersizliğinde ilaç farmakokinetiğinde oluşan
değişiklikleri tanımlayabilmeli
 Böbrek yetersizlikli hastalarda ilaç kullanım prensiplerini
söyleyebilmeli
 Böbrek yetersizlikli hastalarda cerrahi müdahale gerektiğinde
operasyon öncesi hastanın değerlendirilmesi, operasyon sırası ve
sonrasında takibi ile ilgili ilkeleri söyleyebilmeli

Beceri
 Akut ya da kronik böbrek yetersizliği olan bir hastaya ilaç
verirken nelere dikkat etmesi gerektiğini ve hastasını öğretilenler
çerçevesinde nasıl tedavi edebileceğini, böbrek yetersizliği olan bir
hastaya cerrahi müdahele gerektiğinde hastasını operasyona nasıl
hazırlayıp izleyebileceğini öğrenebilmeli

DavranıĢ
 Böbrek yetersizlikli bir hastada ilaç kullanırken ve böyle bir
hastayı operasyona verirken nelere dikkat etmesi gerektiğini bilip
hastasına doğru bir şekilde yaklaşabilmeli

Ders adı: Replasman tedavileri – I. Diyaliz

AMAÇ: Öğrencinin renal replasman tedavileri arasında yer alan

diyaliz tedavisi hakkında bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Renal replasman tedavileri hakkında genel bilgileri
söyleyebilmeli
 Diyaliz indikasyonlarını sayabilmeli
 Hemodiyaliz ve periton diyalizinin özellikleri, indikasyon ve
kontrindikasyonlarını sayabilmeli
 504

Beceri
 Renal replasman tedavileri arasında çok önemli bir yeri olan
diyaliz tedavisinin tiplerini, indikasyon ve kontrindikasyonlarını ve
diyaliz tedavisi gören bir hasta ile karşılaştığında hastasının
problemlerine çözüm getirebilmeyi öğrenebilmeli

DavranıĢ
 Diyaliz indikasyonu koyabilmeli ve diyaliz hastasının
problemlerine çözüm getirebilmeli

Ders adı: Renal parenkimal, renovasküler hipertansiyon ve

hipertansif nefroskleroz

AMAÇ: Öğrencinin hipertansiyonun tanımı, nedenleri, tanısı ve

tedavisi konusunda bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Hipertansiyonun tanımı ve hipertansiyonun tanı karşıtı olmayıp
bir fizik muayene bulgusu olduğunu söyleyebilmeli
 Kan basıncının doğru olarak nasıl ölçüldüğünü ve
hipertansiyonun sınıflandırılmasını söyleyebilmeli
 Hipertansiyonun nedenleri; primer veya esansiyel hipertansiyon
ile sekonder hipertansiyonların tanımlanmasını söyleyebilmeli
 Renal parenkimal ve renovasküler hipertansiyonların nedenleri ve
hipertansiyonda rol oynayan faktörleri sayabilmeli
 Hipertansif nefrosklerozların tanımlanması (selim ve malign
nefroskleroz)nı söyleyebilmeli
 Hipertansiyonda hedef organ hasarları (kalp, beyin, göz, böbrek,
damar)nı söyleyebilmeli
 Hipertansiyon tanısında gerekli fizik muayene ve laboratuar
tetkiklerini söyleyebilmeli
 Hipertansiyonun genel ve özel (konu ile ilgili) tedavi
prensiplerini söyleyebilmeli

Beceri
 Hipertansif bir hastaya yaklaşabilmeli
 Tanı için gerekli laboratuar tetkiklerini isteyebilmeli
 Gereken tedavi yöntemlerini ve antihipertansif ilaçları
saptayabilmeli
 505

DavranıĢ
 Hipertansiyonun, toplumun önemli bir sorunu olduğu bilinci ile
hastalara gerekli eğitici bilgiler vererek, onları imkan nisbetinde hedef
organ hasarlarından koruyup daha uzun süreli ve sağlıklı bir şekilde
yaşamalarına olanak sağlayabilmeli.

Ders adı: Polikistik böbrek ve diğer herediter böbrek hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin böbreğin kistik hastalıkları, tanısı ve tedavisi

konusunda bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Böbrek kistlerinin sınıflandırabilmeli
 Herediter polikistik böbrek hastalıkları (otozomal dominant ve
otozomal resesif)nı tanımlayabilmeli
 Kazanılmış renal kistik hastalıkları tanımlayabilmeli
 Renal medullanın kistik hastalıklarını tanımlayabilmeli
 Tanı yöntemleri için gerekli laboratuar tetkiklerinin söyleyebilmeli
 Tedavi prensiplerini söyleyebilmeli

Beceri
 Fizik muayene ve gerekli laboratuar tetkikleri ile tanı koyabilmeli
 Gerekli uyarı ve tedavileri yapabilmeli

DavranıĢ
 Herediter kistik böbrek hastalıklarında hastalara gerekli uyarılarda
bulunabilmeli

Ders adı: Sekonder glomeruler hastalıklar, Lupus nefriti, diğer

kollajen hastalıklar seyrinde böbrek ve Henoch-Schoenlein nefriti

AMAÇ: Öğrencinin bazı glomerular hastalıkları öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Lupus‟un tanımı, etyoloji ve patogenezi, lupus nefritinin
histopatolojisi, ışık, immunofloresans ve elektron mikroskobisi
görünümleri, klinik ve laboratuar verileri, aktif lupus nefriti özellikleri,
lupus nefritinde aktiflik ve kroniklik indekslerini söyleyebilmeli
 506

 Henoch-Schoenlein purpurası tanımı, klinik tablosu, renal biyopsi

kriterleri, aktif Henoch-Schoenlein nefritinde renal biyopsi bulgularını
tanımlayabilmeli

Ders adı: Sekonder glomeruler hastalıklar (diyabetik nefropati

ve renal amiloidoz)

AMAÇ: Öğrencinin bazı glomerular hastalıkları öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Diabetik nefropati tanımı, kısaca patogenezi, klinik dönemleri
histopatoloji bulguları, tedavisi ile ilgili ilkeleri söyleyebilmeli
 Amiloidozun tanımı, sınıflandırılmasını açıklayabilmeli
 Sekonder amiloidoza neden olan hastalıkları sayabilmeli
 Böbrek biyopsi kesitlerinin ışık mikroskobisinde incelenmesi,
biyopsilerden primer ve sekonder amiloidozun ayırdedilmesi,
amiloidozun tedavisi, prognozu ile ilgili ilkeleri söyleyebilmeli

D- NEFROLOJĠ BĠLĠM DALI

(5. Sınıf)

Ders adı : Sıvı elektrolit denge ve bozuklukları

AMAÇ : Öğrencinin su metabolizması ve denge bozuklukları

fizyopatolojisi ve tedavisi hakkında bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Su metabolizmasını açıklayabilmeli
 Sıvı-elektrolit denge bozuklukları fizyopatolojisini söyleyebilmeli
 Sıvı-elektrolit denge bozukluklarında klinik değerlendirme ve
laboratuar incelemelerini sayabilmeli
 Sıvı-elektrolit denge bozukluklarında tedavi ilkelerini
söyleyebilmeli

Beceri
 Elektrolit denge bozukluklu hastaya yaklaşım ve tedavi
yapabilmeli
 507

DavranıĢ
 Elektrolit denge bozukluklu hastanın doğru yaklaşım ile başarılı
tedavisi,
hastanın komplikasyonlara karşı korunmasının mümkün olduğunu
kavramalı

E- GENETĠK BĠLĠM DALI (4. Sınıf)

Ders adı : Kalıtsal hastalıklar hakkında genel bilgi ve tek genli

kalıtım

AMAÇ : Öğrencinin kalıtsal hastalıkların sıklığı , kalıtım

şekillerine göre sınıflandırılması , sık görülen kalıtsal hastalıkların klinik
ve laboratuar özellikleri hakkında bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Tek Genli Kalıtımın ( Otozomal Dominant-Resesif ve X
Kromozomal Dominant Resessif kalıtım ) genel özelliklerini
söyleyebilmeli
 Aile ağacı özelliklerine göre hastalığın kalıtım şeklini
açıklayabilmeli
 Sık görülen tek genli kalıtımla iletilen hastalıkların klinik ve
laboratuar özelliklerini söyleyebilmeli
 Akraba evliliklerinde sık görülen otozomal resessif hastalıkları
söyleyebilmeli
 Kalıtsal hastalıklarla karışabilen fenokopik durumlar hakkında
bilgili olmalı ,Genetik Heterojenite kavramını söyleyebilmeli

Beceri
 Kalıtsal olduğu düşünülen bir hasta ile karşılaştığında aile ağacı
özellikleri ile kalıtım paterni hakkında karar verebilmeli , klinik
özelliklerine göre muhtemel tanıları düşünebilmeli , aileye ve kişiye
hastalık hakkında bilgi verebilmeli

Ders adı : Teratojen etmenler ve gebelikte kullanılmaması

gereken ilaçlar

AMAÇ : Öğrencinin teratojen etmenleri, gebelik periyodunda

embriyo veya fetus üzerinde toksik etki yaratabilecek faktörleri
öğrenmesi
 508

HEDEFLER

Bilgi
 Gebelik periyodunda hangi tip faktörlerin teratojen etki yarattığını
söyleyebilmeli ,
 İnfeksiyöz , fiziksel , kimyasal teratojen etmenler ve teratojen etkisi
olan ilaçlar hakkında genel bir bilgisi olmalı,
 Teratojen etmenlerden korunma yöntemlerini açıklayabilmeli
 Teratojen etmenlerin yol açtığı konjenital anomalileri
tanımlayabilmeli

Beceri
 Teratojen etmenlerin yol açtığı anomalilerin diğer kalıtsal
hastalıklarla ayırıcı tanısını yapabilmelidir.

DavranıĢ
 Sık karşılaşılan teratojen etmenler ile ilgili olarak aileleri
uyarabilecek bilgiye sahip olmalı ve onları yönlendirebilmelidir

Ders adı: Genetik danıĢmanlık ve prenatal tanı

AMAÇ: Öğrencinin genetik danışmanlığın tanımı , kimlere genetik

danışma hizmeti verildiği , genetik danışmada dikkat edilecek konuları
ve prenetal tanı metodları ve uygulama alanlarını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Genetik danışmanın ne anlama geldiğini söyleyebilmeli ,
 Genetik danışma hizmeti verilirken uyulacak etik kuralları
söyleyebilmeli
 Tek genli kalıtımda , kromozomal hastalıklarda, multifaktöriyel
olarak kalıtılan hastalıklarda , akraba evliliklerinde , tekrarlayan
düşüklerde ve zeka geriliklerinde genetik danışma hizmeti verilirken
dikkat edilecek hususları tanıyabilmeli
 Otozomal dominant olarak kalıtılan hastalıklarda ekspressivite
değişkenliği ve penetrans yokluğu konusunda bilgi sahibi olmalı,.
 Hangi hastalıklarda prenatal tanı metodlarının uygulanabileceğini
söyleyebilmeli, metodları tanımlayabilmeli

Beceri
 Hasta ve yakınlarından alınan bilgiler ile oluşturulacak aile
ağacını yorumlayabilmeli ve hastalığın kalıtım tipi hakkında yorum
yapabilmeli
 509

 Sık görülen genetik hastalıklar ile ilgili klinik ve laboratuar

analizleri hakkında değerlendirebilmeli

Ders adı : Multifaktöriyel kalıtım ve non-mendelian kalıtım

AMAÇ : Öğrencinin multifaktöriyel ve non-mendelian kalıtım ve

bu kalıtım modellerine göre iletilen hastalıkları öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Multifaktöriyel kalıtımla iletildiği düşünülen bazı konjenital
malformasyonlarla ( Nöral Tüp Defektleri . Damak- Dudak Yarığı gibi )
, erişkin yaşamda görülen Koroner Arter Hastalığı , Diabetes Mellitus ,
Şizofreni gibi hastalıkların kalıtım şekilleri ve genel klinik özellikleri
hakkında bilgi sahibi olmalıdır
 Non-Mendelian Kalıtımla iletildiği düşünülen çok nadir
hastalıkların genel özelliklerini söyleyebilmelidir
 Multifaktöriyel kalıtımla iletilen hastalıklarda tekrarlama
sıklığının nasıl hesaplandığını bilmeli , bu konuda gerekli danışma
hizmeti verebilecek bilgiye sahip olmalıdır.
 Multifaktöriyel hastalıkların ortaya çıkışını kolaylaştıran çevresel
faktörlerin özelliklerini sayabilmelidir.

Beceri
 Multifaktöriyel kalıtımla iletilen hastalıkları diğer kalıtsal
hastalıklardan ayırt edebilmeli , bu kişilere ve ailelerine uygun genetik
danışma hizmeti verebilmelidir.

Ders adı : Kalıtsal hastalıklarda genel tedavi prensipleri ,

güncel tedavi yaklaĢımları ve gen tedavisi

AMAÇ : Öğrencinin kalıtsal hastalıklarda geleneksel tedavi

yaklaşımlarının yanısıra güncel tedavi metodları , modern tedavi
yaklaşımları ve bu kapsamda gen tedavisinin ilkelerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Kalıtsal hastalıklarda semptomatik düzelmeler sağlayabilen eski
tedavi yaklaşımları ( Besin tedavisi , Besin kısıtlaması ,Enzim
inhibisyonu veya indüksiyonu , Şalazyon tedavisi , Plazmaferez vb. )
hakkında genel bir bilgi sahibi olmalı
 510

 Güncel tedavi yaklaşımlarını özellikle gen tedavisi prensiplerini

söyleyebilmeli
 Gen tedavisi ile günümüzde tedavi edilebilen ve araştırma
safhalarında olan hastalıklar hakkında genel bilgi sahibi olmalı
 İnsan Genom Projesi hakkında bilgi sahibi olmalı

Ders adı : Kromozom bozuklukları ile ilgili kalıtsal hastalıklar

AMAÇ: Öğrencinin kromozomlardaki sayı ve yapı anomalileri

sonucu meydana gelen kalıtsal hastalıklar hakkında bilgi vermek , sık
görülen kromozom hastalıkların genel klinik ve laboratuar özelliklerini
öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Sitogenetik biliminin anlamı ve çalışma alanlarını açıklayabilmeli
 Kromozomlardaki sayı ve yapı anomalilerini söyleyebilmeli
 Sık görülen otozomal ve gonozomal kromozomal hastalıkların (
Down Sendromu , Turner Sendromu gibi ) genel klinik ve laboratuar
özelliklerini sayabilmeli
 Kromozomların elde edilmesi ve değerlendirme yöntemlerini
tanımlayabilmeli

Beceri
 Sık görülen genetik hastalıkları tanıyabilmeli,kromozomları
değerlendirmenin genel prensiplerini bilmeli , aileye hastalığın özellikleri
ve prognozu konusunda bilgi verebilmeli

F- GENEL DAHĠLĠYE BĠLĠM DALI

Ders adı: Klinik muayeneye giriĢ, hastaya yaklaĢım ve hekimin

tutumu

AMAÇ: Öğrencinin hastayla ilk karşılaştığı zaman hastaya karşı

davranışlarını ve klinik muayeneyi öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Klinik muayeneye hastayı hazırlama ilkelerini söyleyebilmeli
 Hastaya ismi ile hitap etmeyi öğrenmeli.
 Hastaya karşı güler yüzlü ve sabırlı olmayı öğrenmeli.
 Hasta ve çevresi ile iletişim kurma yollarını söyleyebilmeli
 511

Beceri
 Hasta ile iyi bir iletişim kurup, onun heyecanını ve korkularını
yenmeyi becerebilmeli .
 Hastayı muayeneye hazır bir hale getirebilmeli.

DavranıĢ
 Klinik muayenenin önemini hastaya anlatabilmeli

Ders adı: Anemnez alma

AMAÇ: Öğrencinin anemnezin ne olduğu, nasıl anemnez alınması

gerektiği, anemnezin tanıya katkısının önemli olduğu konusunda bilgi ve
beceri kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Anemnezin mutlaka hastadan alınmasının önemli olduğunu
söyleyebilmeli.
 Hastanın şuuru kapalı ise anemnezin en yakın çevresinden
alınması gerektiğini söyleyebilmeli.
 Anemnez alırken hasta ile iyi bir iletişim içinde olmayı
öğrenmeli.
 Anemnez almanın sırasını söyleyebilmeli
 Her bir şikayetini ayrı ayrı değerlendirmeyi öğrenmeli.
 Hastanın kendisini yönlendirmesini engellemeli.
 Çok iyi alınan bir anemnezim tanıya katkısının fazla olacağını
söyleyebilmeli.

Beceri
 Hasta ile iyi bir iletişim kurup anemnezi almalı
 Anemnez alma sırasını uygulamalı.

DavranıĢ
 Anemnez almanın tanıdaki önemini kavramalı

Ders adı: Temel muayene metodları: genel durum muayenesi

AMAÇ: Öğrencinin temel muayene metodlarının ne olduğunu ve

hasta muayene ederken bu metodları nasıl uygulayabileceğini öğrenmesi;
genel durum muayenesinin neleri kapsadığını bilmesi.
 512

HEDEFLER

Bilgi
 Temel muayene metodlarını inspeksiyon, palpasyon.perkusyon
ve oskultasyon söyleyebilmeli
 Her hasta muayenesinde bir 4 temel muayene metodlarını
uygulaması gerektiğini söyleyebilmeli .
 Temel muayene metodlarının doğru bir şekilde nasıl yapıldığını
ve nelere dikkat etmesi gerektiğini öğrenmeli.
 Genel durum muayenesinin tanıya katkısının önemini
söyleyebilmeli.
 Genel durum muayenesinin (hastanın şuur durumu,aktif – pasif
durumu, saç,deri,iskelet yapısının muayenesini) sırasını söyleyebilmeli

Beceri
 Muayene metodlarını doğru yapabilmeli
 Genel durum muayenesinde neleri değerlendireceğini ,
muayenede nelere ve nerelere bakması gerektiğini bilmeli ve
uygulamalı

DavranıĢ
 Tanının doğru konulmasında temel muayene metodlarının
bildirilmesinin ve doğru yapılmasının önemini, ayrıca fizik muayeneye
başlarken genel durum muayenesi ile başlanması gerektiğini kavramalı

Ders adı: Solukluk , ikter siyanoz

AMAÇ: Öğrencinin solukluk, ikter ve siyanozun tanımını,

bulgularının nasıl aranacağını ve sebeplerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Solukluk, ikter ve siyanozu tanımlayabilmeli
 Solukluk, ikter ve siyanozun nerelerde bakılması gerektiğini
söyleyebilmeli
 Solukluk, ikter ve siyanozun etyopatogenezini söyleyebilmeli.

Beceri
 Siyanoz, ikter ve solukluğu doğru yerlerde arayabilmeli,diğer ek
bulgularla birlikte tanıya yardımcı olacak şekilde değerlendirebilmeli.
 513

DavranıĢ
 Siyanoz, ikter ve solukluğun önemli muayene bulguları olduğunu,
tanıda çok yardımcı olduklarını kavramalı

Ders adı: AteĢ, terleme

AMAÇ: Öğrencinin ateşin tanımını, ateş tiplerini ,hedeflerini ve

nasıl tedavi edilmesi gerektiğini ve terlemenin klinik önemini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Ateşin patogenezini söyleyebilmeli.
 Ateşin en sık görülen nedenlerini sayabilmeli.
 Ateş tiplerini, klinikteki önemini, tanıya yardımcı olabileceğini
söyleyebilmeli.
 Ateşin nasıl tedavi edilebileceğini söyleyebilmeli.
 Klinikte terlemenin en fazla görüldüğü hastalıkları sayabilmek.

Beceri
 Ateşi doğru yerden ve doğru şekilde ölçmeli

Ders adı: Purpura , ödem

AMAÇ: Öğrencinin purpura ve ödemin tanımını, nerelerde ve nasıl

bakılması gerektiğini ve nedenlerini öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Purpura ve ödemin tanımını yapabilmeli.
 Purpura ve ödemin etyopatogenezini söyleyebilmeli.
 Ödem ve purpuranın nedenlerini söyleyebilmeli.
 Ödemin özelliklerini ve ayırıcı tanıda bu özelliklerin önemini
söyleyebilmeli.
 Purpura ve ödemli bir hastada ek bulguları değerlendirebilmeli.
 Ödemin nerelerde bakılacağını ve nasıl tespit edileceğini
söyleyebilmeli.
 Purpuranın özelliklerini ve nasıl bakılacağını söyleyebilmeli.

Beceri
 Ödem muayenesini doğru yapabilmeli.
 Ödem ve purpurayı diğer ek bulgularla birlikte klinik tanıda nasıl
kullanacağını değerlendirebilmeli
 514

DavranıĢ
 Ödem ve purpuranın önemli muayene bulguları olduğunu
kavramalı

Ders adı: Koma

AMAÇ: Öğrencinin koma tanımını, nedenlerini ve komadaki bir

hastaya yaklaşımı öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Komayı tanımlayabilmeli
 Koma nedenlerini sayabilmeli
 Komalı bir hastadaki ek bulguları değerlendirebilmeli
Bu bulgularla ayırıcı tanıda da bulunabilmeli
 Komalı bu hastada hangi laboratuar tetkikleri isteyebileceğini
seçebilmeli
 Komalı bir hastada ilk tedavi yöntemlerinin ne olacağını
söyleyebilmeli

Beceri
 Komalı bir hastayı tanıyabilmeli ve muayene edebilmeli.
 Komalı bir hastada laboratuar tetkikleri isteyebilmeli ve ilk
tedavisini uygulayabilmeli

DavranıĢ
 Komalı bir hastada etyolojinin çok farklı olduğunu ,ayrıcı tanının
hastanın tedavisinde önemli bir rol oynadığını anlayabilmeli.

Ders adı: ġok

AMAÇ: Öğrencinin şokun tanımı, kan basıncını düzenleyen

fizyolojik mekanizmalar ile şokun sınıflaması ve klinik özellikleri
konusunda bilgi sahibi olması

HEDEFLER

Bilgi
 Şokun tanım ve özelliklerini söyleyebilmeli
 Arter kan basıncını kontrol eden fizyolojik mekanizmaları sayabilmeli
 515

 Şokun sınıflamasını bilmeli

 Şokun ortak klinik özelliklerini ve şok tiplerin arasındaki klinik
farkları sayabilmeli
 Şokun evrelerini sayabilmeli
 İrreversbl şok kavramı ve irreversbl döneme geçiş hakkında bilgi
sahibi olmalı
 Şoklu hastaya yaklaşım ilkelerini söyleyebilmeli

Beceri
 Şoklu hastanın muayenesinde hangi bulguları nasıl arayacağını
uygulayabilmeli
 Hangi hastalarda şok düşüneceğini kavramalı

DavranıĢ
Şokun tedavisine erken müdahalenin önemini kavramalı

Ders adı: Hipovolemik Ģok

AMAÇ: Öğrencinin hipovolemik şokun nedenleri, klinik özellikleri,

fizyopatolojisi ve tedavisi hakkında bilgi sahibi olması

HEDEFLER

Bilgi
 Hipovolemik şokun nedenlerini sayabilmeli
 Hipovolemik yokun klinik bulgularını sayabilmeli
 Hipovolemik şokun patogenezini söyleyebilmeli
 Şokta hücre hasarı oluşmasının nedenlerini sayabilmeli
 Şokta organ değişikliklerini söyleyebilmeli
 Şoklu hastaya yaklaşım ilkelerini söyleyebilmeli
 Hipovolemik şokun tedavisinde yapılacakları sayabilmeli

Beceri
 Hipovolemik şoklu hastanın muayenesinde hangi bulguları nasıl
arayacağını bilmeli ve uygulamalı
 Kan basıncı ölçmeli
 Şoklu hastaya nasıl yaklaşımda bulunacağını, hastayı görünce neler
yapacağını bilmeli

DavranıĢ
 Hipovolemik şokun erken ve hızlı müdehele ile kolayca ve tamamın
tedavi edilebileceğini kavramalı
 516

Ders adı: Septik Ģok

AMAÇ: Öğrencinin septik şok ile ilgili tanımları, septik şokun

nedenleri, patofizyolojisi, klinik özellikleri ve tedavisi hakkında bilgi
sahibi olması

HEDEFLER

Bilgi
 Bakteriemi, septisemi, sepsis, septik şok, sistemik inflamatuar
cevap sendromu ve multipl organ yetersizliği kavramlarını
tanımlayabilmeli
 Septik şokun etyolojisinde rol oynayan nedenleri sayabilmeli
 Septik şokun fizyopatolojisi söyleyebilmeli
 Septik şokun klinik belirti ve bulgularını söyleyebilmeli
 Septik şokun komplikasyonlarını sayabilmeli
 Septik şoklu hastaya yaklaşım ilkelerini açıklayabilmeli
 Septik şokun tedavisi ile ilgili kriterleri söyleyebilmeli

Beceri
 Sepsis ve septik şoklu hastanın muayenesini yapabilmeli

DavranıĢ
 Septik şokun hızlı ve erken müdahele ile ilerlemeden tedavi
edilebileceğini kavramalı
 Hangi hastalarda sepsis ve septik şok düşünmesi gerektiğini
kavramalı

Ders adı: Geriatride anamnez alma ve fizik muayenesinin

özellikleri

AMAÇ: Öğrencinin yaşlı bir hastada anamnez alma ile ilgili

özellikler ve fizik muayenedeki özellikler konusunda bilgi, beceri ve
davranış kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Geriatrik tıbbın ekip çalışması olduğunu söyleyebilmeli
 Anamnez alma ve tedavide ailenin katkısını söyleyebilmeli
 Yaşlı hastanın klinik muayenesindeki özellikleri sayabilmeli
 517

 Yaşlı hasta ile ilgilenirken inançlar, değerler ve moral faktörlerin

etkisini açıklayabilmeli
 Geriatrik tıpta etik değerler konusunda bilgi sahibi olmalı
 Bir yaşlının izlenmesi gerektiğini söyleyebilmeli

Beceri
 Hastadan ve aileden düzgün anamnez alabilmeli
 Yaşlı ile iyi iletişim kurabilmeli

DavranıĢ
 Bir hekimin yaşlı muayene ve tedavi ederken nasıl davranması
gerektiğini kavramalı
 Normal bir yaşlıyı izlerken ne zaman hangi tetkikler yapıp,
koruyucu olarak hangi ilaçlar ve aşılar uygulanacağını kavramalı

Ders adı: Geriatrik tıbbın ilke ve özellikleri

AMAÇ: Öğrencinin geriatrik tıbbın ilke ve özellikleri hakkında

bilgi sahibi olması

HEDEFLER

Bilgi
 Yaşlının tanımı ve yaşlı nüfusun sayı ve oranını tanımlayabilmeli
 Yaşla ilgili fizyolojik değişikliklerin klinik önemini
söyleyebilmeli
 Yaşlıda hastayı normalden ayırmada dikkat edilecek özellikleri
belirtebilmeli
 Yaşlılarda yedek kapasitedeki azalmanın klinik sonuçlarını
söyleyebilmeli
 Yaşlılarda ilaç tedaisinin özelliklerini sayabilmeli
 Yaşlılarda koruyucu tıp uygulamalarını söyleyebilmeli

DavranıĢ
 Yaşlı hastadaki kompleks özellikler karşısındaki davranış şeklini
bilmeli

Ders adı: Ağrı

AMAÇ: Öğrencinin ağrının semptomatolojisini, patogenezi ve

özellikleri hakkında bilgi kazanması
 518

HEDEFLER

Bilgi
 Ağrı nedenleri ve tiplerini sayabilmeli
 Ağrının patogenezini söyleyebilmeli
 Ağrının özelliklerini sayabilmeli
 Ağrının diğer semptomlarla ilişkilerini söyleyebilmeli
 Ağrının takibi ve eşlik eden semptomları açıklayabilmeli

Beceri
 Karın ağrısı olan bir kişiye yaklaşım yapabilmeli
 Başağrısı olan bir kişiye yaklaşım yapabilmeli
 Göğüs ağrısı olan bir kişiye yaklaşım yapabilmeli
 Bel ağrısı olan bir kişiye yaklaşım yapabilmeli
 Etraf ağrısı olan bir kişiye yaklaşım yapabilmeli
 Ağrının etyolojisini soruşturabilmeli ve araştırabilmeli

G- ROMATOLOJĠ BĠLĠM DALI

(3.Sınıf)

Ders adı: Romatizmal hastalıkların sınıflandırılması

AMAÇ: Öğrencinin romatizmal hastalıkların sınıflandırılmasındaki

temel prensipleri ve genel benimsenen sınıflandırmayı öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Hastalıkların sınıflandırılmasında amaç ve yöntemleri
söyleyebilmeli
 Romatizmal hastalıkların sınıflandırılmasını açıklayabilmeli

Beceri
 Araştırma ve klinik pratikte kullanılan hastalık tanımları
arasındaki farkları ve sınıflandırma kriterlerinin elde edilme yöntemlerini
değerlendirebilmeli

DavranıĢ
 Hastalıkları belli gruplarda incelemenin getirdiği yarar ve
zararları değerlendirip kavramalı
 519

Ders adı: Romatoid artrit

AMAÇ: Öğrencinin romatoid artrit tanımı, epidemiyolojisi ve

genel özelliklerini öğrenmesi ve toplum sağlığı açısından önemini
kavraması

HEDEFLER

Bilgi
 Romatoid artritin tanımı, epidemiyolojisi, klinik bulguları ve
organ komplikasyonlarını söyleyebilmeli

Beceri
 Romatoid artritin klinik tanısını koyabilmeli

DavranıĢ
 Romatoid artritin toplum sağlığı açısından önemli bir hastalık
olduğunu ve temel sağlık hizmeti verenler tarafından tanınmasının
önemini algılamalı

H- ROMATOLOJĠ BĠLĠM DALI

(4. Sınıf)

Ders adı: Skleroderma polimiyozit/dermatomiyozit

AMAÇ: Öğrencilerin adı geçen hastalıkları tanıması, bu

hastalıklarda tutulan organlar ve komplikasyonlarını öğrenmesi, temel
tedavi ilkeleri konusunda bilgi edinmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Sklerodermanın tanımı, epidemiyolojisi ve sınıflandırmasını
söyleyebilmeli
 Sklerodermada klinik özellikler, organ tutulumları ve
komplikasyonları sayabilmeli
 Raynaud fenomeninin tanımı ve sınıflandırılmasını
söyleyebilmeli
 Sklerodermada genel ve özgül laboratuar testleri (otoantikor) ni
söyleyebilmeli
 Sklerodermada ayırıcı tanıya giren hastalıkları sayabilmeli
 Sklerodermada temel tedavi prensiplerini söyleyebilmeli
 520

 Polimiyozit/Dermatomiyozitin tanımı, epidemiyoloji ve

sınıflandırılmasını söyleyebilmeli
 Polimiyozit/Dermatomiyozitin klinik özellikleri ve tanı
yöntemlerini sayabilmeli
 Polimiyozit ve Dermatomiyozitte genel ve özgül laboratuar
testleri (otoantikor) sayabilmeli
 Polimiyozit ve Dermatomiyozitte ayırıcı tanıya giren hastalıkları
sayabilmeli
 Polimiyozit ve Dermatomiyozitte tedavi prensiplerini
söyleyebilmeli

Beceri
 Raynaud fenomenini tanıyabilmeli
 Sklerodermada görülen lezyonları tanıyabilmeli
 Dermatomiyozitte görülen lezyonları tanıyabilmeli
 Raynaud fenomeninin ayırıcı tanısını yapabilmeli

DavranıĢ
 Göreceli olarak bu nadir hastalıkları tanımalı ve gerekli
merkezlere sevk edebilmeli

I- ENDOKRĠNOLOJĠ, METABOLĠZMA ve BESLENME

BĠLĠM DALI
(3. Sınıf)

Ders adı: Endokrinolojide temel kavramlar

AMAÇ: Öğrencinin hormon tanımı, hormonların yapılarına göre

sınıflandırılması,hormon sekresyonunun regülasyonu, hormonların eylem
mekanizmaları, endokrin disfonksiyonların oluşma mekanizmaları ve
çeşitleri hakkında bilgi kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Endokrinolojide önemli kavramları tanımlayabilmeli.

Beceri
 Endokrin disfonksiyonları doğru değerlendirebilmeli.

DavranıĢ
 Endokrin hastalıkları araştırmaya doğru ve mantıklı yoldan
yaklaşma davranışını kazanmalı.
 521

Ders adı: Endokrin sistem semiyolojisi 1 ve 2

AMAÇ: Öğrencinin endokrin sistem hastalıklarının başlıca

semptomlarını öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Tiroid disfonksiyonlarının klinik işaretleri, beslenme durumunun
değerlendirilmesi için kullanılan parametreler (özellikle obezite ve
zayıflama), gonadal disfonksiyon düşündüren belirtiler,poliürinin tarifi
ve sebepleri; jinekomasti, hirsutizm gibi semptom ve sendromları
tanımlayabilmeli.

Beceri
 Tiroid muayenesi yapabilmeli.
 Hastanın hikâyesinden ve muayenesinden en iyi şekilde veri
sağlayabilmeli.

DavranıĢ
 Anamnez bulgularının ve klinik muayene verilerinin önemini
kavramalı

Ders adı: Hiperpigmantasyonlar ve hipokortisizm

AMAÇ: Öğrencinin klinik anlamı olan hiperpigmantasyonları ve

hipokortisizmi tanıması.

HEDEFLER

Bilgi
 Deri rengini meydana getiren unsurlar, melanin metabolizması ve
regulasyonu hakkında temel klinik bilgiler, hipofiz fonksiyonu ile deri
pigmenti arasındaki ilişki, hiperpigmentasyon ile seyreden endokrin ve
metabolik hastalıkları söyleyebilmeli.
 Hipokortisizimin klinik tablosu ve nedenlerini sayabilmeli.

Beceri
 Klinik anlamı olan hiperpigmantasyonu tanıyabilmeli.

Ders adı: Hiperkortisizm

AMAÇ: Öğrencinin hiperkortisizim klinik tablosunu ve nedenlerini

öğrenmesi.
 522

HEDEFLER

Bilgi
 Hiperkortisizm tanısını düşündürecek semptomlar ve klinik
bulgular, hiperkortisizmin nedenleri ve bu nedenler arasındaki ayırıcı
tanıyı söyleyebilmeli.

Beceri
 Hiperkortisizmden haklı olarak şüphe etmeyi gerektiren bulguları
ve semptomları hastadan elde etme becerisini kazanmalı.

Ders adı: Beslenmenin temel ilkeleri

AMAÇ: Öğrencinin beslenmenin temel kavramları ve sağlıklı

beslenmenin temel ilkelerini öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Makro ve mikrobesinleri sayabilmeli.
 Beslenme durumunun değerlendirilme kriterlerini sayabilmeli.
 Sağlıklı beslenmenin temel ilkelerini söyleyebilmeli.

Beceri
 Hastanın beslenme durumunu değerlendirmeli (özellikle kalori
dengesi açısından)

DavranıĢ
 Beslenmenin bireysel ve toplumsal sağlıktaki önemini kavramalı.

Ders adı: Hipotiroidizm ve kretenizm

AMAÇ: Öğrencinin hipotiroidizmin başlıca semptom ve

işaretlerini; nedenlerini; endemik kretenizmin önemini, belirti ve
bulgularını öğrenmesi.
 523

HEDEFLER

Bilgi
 Hipotiroidizmin klinik belirtileri, laboratuar bulguları, sebepleri
ve sebepler arasında ayırıcı tanıyı söyleyebilmeli.
 İyot eksikliği ve endemik kretenizmin Dünyadaki ve Türkiye'deki
durumu ve İyot profilaksisini açıklayabilmeli.

Beceri
 Hipotiroidizmi tanıyabilmeli.

DavranıĢ
 Endemik iyot eksikliğine bir sorun olarak eğilme ve doğru
profilaksi yaklaşımını kavramalı.

Ders adı: Hipertiroidizmler

AMAÇ: Öğrencinin hipertiroidizmi ve sebeplerini öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Hipertiroidizmin klinik semptomları ve işaretleri,
komplikasyonları sayabilmeli. Hipertiroidizme yol açan hastalıkları
söyleyebilmeli.
 Klinik verilere dayanarak tanı ve ayırıcı tanı için en uygun
laboratuar yöntemlerini tanımlayabilmeli.
 Hipertiroidizm sebepleri arasında ayırıcı tanıya giren hastalıkları
açıklayabilmeli.

Beceri
 Hipertiroidizmin klinik belirtilerini ve işaretlerini
değerlendirmeli.

DavranıĢ
 Klinik verilerden en iyi yararlanarak en kısa ve ekonomik yoldan
tanıya yaklaşma becerisini kavramalı.

Ders adı: Hiperkalsemik sendromlar

AMAÇ: Öğrencinin hiperkalseminin klinik sonuçlarını ve

hiperkalsemi sebeplerini öğrenmesi.
 524

HEDEFLER

Bilgi
 Hiperkalseminin klinik semptomları ve işaretleri,
komplikasyonları, sebepleri, sebepler arasında kliniğe ve laboratuara
dayalı ayırıcı tanıyı söyleyebilmeli.

Beceri
 Klinik işaretlerden hiperkalsemi olasılığını düşünme ve tanıya
yönelebilmeli.

Ders adı: Hipokalsemiler

AMAÇ: Öğrencinin hipokalseminin klinik belirtilerini ve

hipokalsemi sebeplerini öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Hipokalseminin klinik belirtileri ve komplikasyonları, nedenleri,
nedenler arasında ayırıcı tanıyı söyleyebilmeli.

Beceri
 Hipokalsemi tanısını düüşündürecek ve araştırma yapmayı
gerektirecek işaretleri tanıyabilmeli.

Ders adı: Hipogonadizmler

AMAÇ: Öğrencinin hipogonadizmi tanıyacak ve nedenler arasında

ayırıcı tanıyı sağlayacak bilgiyi kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Hipogadizmin tarifi, sınıflandırılması (hipergonadotropit ve
hipogonadotropik hipogonadizmler), sebepleri, klinik belirtiler ve
bulguları sayabilmeli.
 Hipoganadizme yol açan nedenleri söyleyebilmeli.

Beceri
 Hipogonodizmi düşündürecek belirti ve bulguları tanıyabilmeli
ve ayırıcı tanıya yaklaşabilmeli.
 525

ENDOKRĠNOLOJĠ, METABOLĠZMA ve BESLENME BĠLĠM

DALI
(4. Sınıf)

Ders adı: Hormon ve reseptörü

AMAÇ: Öğrencinin hormonun eylem mekanizmasını ve bu

mekanizmada yer alan unsurlardaki genetik veya kazanılmış kusurlara
bağlı hastalıkları öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Hormon reseptörlerinin tipleri ve üst aileleri, hormon-reseptör
ilişkisi ve hormon eyleminin postreseptör aşaması, reseptörlerde
konjenital veya akiz inaktive edici veya aktivasyon kazandırıcı
mutasyonlara bağlı hastalıklar, hormon eyleminin modülatörlerini
söyleyebilmeli.

Beceri
 Hormonların eylem mekanizmaları hakkında ana çizgileri ile
kavram kazanmış öğrenci bu sistemdeki aksamalara bağlı hastalıkları
değerlendirebilmeli.

Ders adı: Hipotalamo-hipofizer hastalıklara yaklaĢım;

hipopitüitarizm

AMAÇ: Öğrencinin hipotalamo-hipofizer bir hastalıktan şüphe

ettirecek belirtileri ve hipotalamo-hipofizer bir hastalığı araştırma
yöntemleri ve hipofiz yetersizliklerinin yol açtığı klinik tabloları
öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Hipotalamo-hipofizer organın anatomik ve fonksiyonel
hastalıklarının sınıflandırmasını, anatomik hasarın ve fonksiyonel
bozuklukların yol açtığı tabloları; hipofiz yetersizliklerinin klinik
belirtileri ve tanısı, hipotalamo-hipofizer yetersizliklerde replasman
tedavisinin ilkelerini söyleyebilmeli.

Beceri
 Klinik belirtilerden hipotalamo-hipofizer hastalığa ve
hipopitüitarizme yönelebilmeli ve en uygun tanı testlerini seçebilmeli.
 526

Ders adı: Cushing hastalığı

AMAÇ: Öğrencinin hiperkortisizmi düşündürmesi gereken klinik

semptomatolojiye ait bilgileri, Cushing sendromu ve Cushing
hastalığının etyopatogenezi, tanısı, prognoz, komplikasyonları, ve tedavi
ilkelerini öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Cushing sendromu ve Cushing hastalığının tanım, etyopatogenez,
insidens, klinik belirtiler ve bulgular, komplikasyonlar, tarama tanı
testleri, etyolojik tanı, seyir ve prognoz, tedavi ilkeleri ve tedavi
sonuçlarını söyleyebilmeli.

Beceri
 Cushing sendromunu düşündürmesi gereken belirtileri tanımalı,
ve tarama testlerinin uygulanması indikasyonunu koyabilmeli ve tarama
testi yapabilmeli.

Ders adı: Diabetes insipidus ve uyumsuz ADH sendromu

AMAÇ: Öğrencinin diabetes insipidusun nedenlerini, tanı,

komplikasyonlarını ve tedavi ilkelerini ve uyumusuz ADH sendromunu
öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Diabetes insipidusun tanımı, etyoloji,insidens, klinik belirtiler,
tanı ve ayırıcı tanı, etyolojik tanı, komplikasyonlar, tedavi ilkelerini
söyleyebilmeli.
 Uyumsuz ADH salınımının tanımı, etyoloji, klinik tablo,
laboratuar bulguları, tanı, diğer hiponatremiler arasında ayırıcı tanı,
etyolojik tanı, ve tedavi ilkelerini söyleyebilmeli

Beceri
 Poliürilerin ayırıcı tanısını yapabilmeli
 Diabetes insipidus‟u tanıyabilmeli ve etyolojisini araştırabilmeli.
 Hiponatremi vakasını iyi değerlendirmeli ve bunlar arasında
uyumsuz ADH salınımı tanısına yönelebilmeli.
 527

Ders adı: Akromegali ve prolaktinoma

AMAÇ: Öğrencinin akromegali ve prolaktinomayı, tanısını,

prognozları ve tedavi ilkelerini öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Akromegalinin tanımı, insidens, etyoloji, klinik tablo ve
komplikasyonlar, laboratuar bulguları, tanı ve ayırıcı tanı, prognoz,
tedavi ilkelerini açıklayabilmeli
 Prolaktinomanın ve hiperprolaktinemilerin bulguları, kliniği, tanı
ve ayırıcı tanı, komplikasyonları, prognoz ve tedavi ilkelerini
söyleyebilmeli.

Beceri
 Klinik semptom ve işaretlerden akromegali ve prolaktinomayı
düşünebilmeli ve tanıyı kesinleştirecek en uygun testleri seçebilmeli.

Ders adı: Hipokortisizm

AMAÇ: Öğrencinin hipokortisizminin tanısı, etyolojisi, tedavi

ilkelerini özellikle Addison krizi”ni tanısı ve tedavisi konusunda bilgi
kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Hipokortisizminin etyolojisi (primer ve sekonder
hipokortisizmler için), insidens, klinik belirtiler ve komplikasyonlar,
laboratuar bulguları, tanı ve ayırıcı tanı, primer ve sekonder
hipokortisizmin tedavi ilkeleri; akut adrenal yetersizlik ve Addison krizi,
korunma ve tedaviyi söyleyebilmeli.

Beceri
 Hipokortisizmi düşündürecek belirti ve bulguları tanımalı,
Addison krizini tedavi etmeli.

DavranıĢ
 Adrenal yetersizlikteki replasman tedavisinde hastayı eğitmeli ve
hastanın stress‟lere göre replasman değişikliklerini yapmasının ve
tanıtma kartları taşımasının önemini kavramalı
 528

Ders adı: Konjenital adrenal hiperplaziler

AMAÇ: Öğrencinin konjenital adrenal hiperplazilerin, özellikle

geç başlangıçlı formlarının, klinik belirtilerini, etyopatogenezini ve
tedavisini öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Konjenital adrenal hiperplazinin tanımı, klinik tablolar, tuz kaybı
ve mineralokortikoid fazlalığı ile seyreden şekillerin tanı ve tedavi
ilkelerini söyleyebilmeli

Beceri
 Androjen fazlalığını ve mineralokortikoid fazlalığına bağlı
hipertansiyonu tanımalı ve bu durumlarda konjenital adrenal hiperplaziyi
araştırabilmeli veya yönlendirebilmeli

Ders adı: Glukokortikoidlerin farmakolojik kullanımı

AMAÇ: Öğrencinin adrenal korteks hormonlarından

glukokortikoidlerin ve onların yarı sentetik veya sentetik ekivalanlarının
replasman tedavisi dışında farmakolojik amaçlarla kullanılma
indikasyonlarını, kontrindikasyonlarını, ters etkilerini, istenmeyen
etkilerini en aza indirecek kullanım yöntemlerini ve önlemleri öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Piyasada mevcut glukokortikoidlerin doz eşdeğerlilikleri,
biyolojik yarılanma ömürleri ve etki süreleri, glukokortikoid tedavi
indikasyonları, glukokortikoid seçimi, glukokortikoid tedavinin
istenmeyen etkileri, tedavi öncesi yapılması gereken değerlendirmeler,
istenmeyen etkilerden nisbeten korunabilmek için alınabilecek önlemler,
hipotalamus-hipofiz-adrenal eksenin inhibisyonu, glukokortikoid
tedaviyi uygulama yöntemleri: klasik tedavi, lokal tedaviler, “pulse”
tedavi, gün aşırı tedaviyi söyleyebilmeli.

Beceri
 Glukokortikoid tedaviyi ancak gerçek indikasyonlarda kullanmalı
ve glukokortikoid tedavi altındaki veya uzun süreli glukokortikoid
tedaviden yeni çıkmış hastayı bekleyen riskleri tanımalı.
 529

Ders adı: Tiroid hastalıklarına klinik yaklaĢım ve tiroiditler

AMAÇ: Öğrencinin tiroid hastalıklarını öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Tiroid hastalıklarını sınıflandırabilme; tiroidit kavramı,
tiroiditlerin sınıflandırılması, hipertiroidizm ve hipotiroidizm ile seyreden
tiroiditler, özellikle subakut tiroidit, Hashimoto tiroiditi ve geçici
tirotoksikoz ile seyreden kronik tiroiditlerin (postpartum tiroidit. ağrısız
tiroidit) tanısı ve tedavisini söyleyebilmeli.

Beceri
 Tiroiditleri tanıyabilmeli ve tiroid ile ilgili patolojileri
sınıflandırabilmeli.

DavranıĢ
 Bütün tiroid hastalıklarını “guatr” olarak görmemeli ve tiroid
hastalıklarını değerlendirmeli.

Ders adı: Tiroid hastalıklarının araĢtırılmasında kullanılan

testler

AMAÇ: Öğrencinin tiroid disfonksiyonunu değerlendirmek ve

tiroid disfonksiyonunun etyolojisini belirlemek için en uygun testi
(sensitivite ve spesifite yüksekliği ile ekonomik maliyeti dengelemek)
seçebilecek bilgiyi kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Tiroid fonksiyon testlerini sınıflandırabilmeli.
 Disfonksiyonun sebebini gösterebilecek testleri söyleyebilmeli.

Beceri
 Tiroid fonksiyonlarını değerlendirmek için en uygun ve en
ekonomik test veya testleri seçebilmeli.
 530

Ders adı: Hipertiroidizm

AMAÇ: Öğrencinin hipertiroidizmi ve hipertiroidizme yol açan

hastalıkların tanısı, komplikasyonları, seyri, prognozu ve tedavisi
konusunda bilgi kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Hipertiroidizmin etyoloji, klinik tablo, laboratuar bulguları, tanı
ve ayırıcı tanı, seyir ve prognoz, komplikasyonlar, tedavi ve tedavi
sonuçlarını söyleyebilmeli.
 Tiroid krizi ve tiroid krizi tehdidini tanımlayabilmeli.

Beceri
 Hipertiroidizmi ve hipertiroidizme yol açan hastalığı
tanıyabilmeli.
 Tedavi yöntemini seçebilmeli ve tedavi altındaki bir hastayı
izleyebilmeli.

Ders adı: Hipotiroidizm ve endemik guatr

AMAÇ: Öğrencinin hipotiroidizmi düşündüren belirtileri, tanı ve

tedavi ilkelerini, endomik guatr ve iyot eksikliğinin Dünyadaki ve
Türkiye‟deki durumu profilaksi ve tedavi yöntemlerini öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Hipotiroidizmin etyoloji, primer ve sekonder hipotiroidizmler,
klinik tablo ve komplikasyonlar, laboratuar bulguları, tanı ve ayırıcı tanı,
replasman tedavisi ve replasman tedavisini izleme yöntemleri, mikzödem
komasını söyleyebilmeli.
 İyot eksikliği ve endemik guatrın Dünya‟daki ve Türkiye‟deki
duruu tanı, günlük iyot ihtiyacı, iyot eksikliğinin 24 saatlik idrarda iyot
itrahına göre değerlendirilmesi, Endemik guatr‟ın WHO‟nun eski ve yeni
tablolarına göre derecelendirilmesini açıklayabilmeli.
İyot eksikliğinin yol açtığı tabloları sayabilmeli.
 Türkiye‟de iyot profilaksisini açıklayabilmeli
 531

Beceri
 Hipotiroidizmi tanımalı ve uygun replasman uygulayabilmeli.
İyot eksikliğini ve buna bağlı tabloları tanıyabilmeli.

DavranıĢ
 Türkiye‟de iyot eksikliği sorununa önem vermeli ve yeni
proflikasi programını izlemeli.

Ders adı: Nodüler guatr ve tiroid kanseri

AMAÇ: Öğrencinin tiroiddeki tek ve birden fazla nodüllerin

oluşma mekanizmaları, klinik önemleri, insidenslerini ve tiroid
kanserlerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Tiroid nodüllerinin tarifi, sıklığı, oluşma mekanizmaları,
histolojik sınıflandırılmaları, bir nodülün habis olma intimalini artıran
klinik (hikâyeden ve muayeneden elde edilen) işaretleri sayabilmeli.
 Nodüler guatra yaklaşım ilkeleri; cerrahi girişimi seçme
ilkelerini söyleyebilmeli.
 Tiroid kanserinin prevalansı, tanısı, histolojik sınıflandırılması,
kliniği, seyri ve prognozu, tiplerine göre tedavi ilkelerini söyleyebilmeli

Beceri
 Nodüler guatra doğru yaklaşım yapabilmeli.

DavranıĢ
 Tiroid kanserini erken tanıma şansı ile masraflı tetkikler ve
hastayı yormak ve korkutmak arasındaki dengeyi kurabilmeli.

Ders adı: Endokrin hipertansiyonlar

AMAÇ: Öğrencinin hipertansiyon ve başlıca endokrin

hipertansiyonlar olan mineralokortikoid fazlalığına bağlı
hipertansiyonlar, feokromositoma, Cushing sendromu hakkında bilgi
kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Bütün hipertansiyonlar içinde kürabl hipertansiyonların ve
bunların içinde de endokrin hipertansiyonların sıklığını söyleyebilmeli
 532

 Hipertansiyon sebebi olarak endokrin disfonksiyon olasılığını

düşündüren işaretleri sayabilmeli.
Endokrin hipertansiyonlar için uygun tarama testlerini
söyleyebilmeli.
Mineralokortikoid fazlalığına bağlı hipertansiyonların
sınıflandırılması, klinik ve laboratuar bulguları, tanıları, tedavi ilkelerini
söyleyebilmeli.
 Feokromositomanin tanımı, sıklığı, kliniği, ailevi şekiller,
laboratuar bulguları, tanısı, tedavi ilkelerini söyleyebilmeli.

Beceri
 Hipertansiyonlu hastalar arasından endokrin kaynaklı
hipertansiyonu tanımalı.

DavranıĢ
 Kürabl bir hipertansiyonu mümkün olduğu kadar atlamamalı,
fakat bütün esansiyel hipertansiyonlu hastaları da gereksiz tetkik riski ve
masrafına sokmamalı.

Ders adı: Primer hiperparatiroidizm ve diğer hiperkalsemiler

AMAÇ: Öğrencinin hiperkalsemiyi, etyolojik tanıyı ve

hiperkalsemi tedavisinin ilkelerini öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Hiperkalseminin etyoloji, klinik tablo, komplikasyonlar,
hiperkalsemi krizi, koma tehdidi ve koması, hiperkalsemilerin etyolojik
ayırıcı tanısı, hiperkalsemi tedavisini söyleyebilmeli.
 Primer hiperparatiroidizmin etyoloji, prevalans, klinik,
komplikasyonlar, tanı, ayırıcı tanı, cerrahi tedavi kararı, tedavi
komplikasyonlarını söyleyebilmeli.

Beceri
 Klinik işaretlerden hiperkalsemi düşünebilmeli.
 Hiperkalsemide ayırıcı tanı yapabilmeli.

DavranıĢ
 Hiperkalseminin önemli bir metabolik sorun olduğunu kavramalı.
 533

Ders adı: Hipoparatioidizm ve diğer hipokalsemiler

AMAÇ: Öğrencinin hipokasemiyi ve sepeblerini öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Hipokalseminin tanımı, etyolojik sınıflandırma, klinikin belirtiler
ve laboratuar bulgularını söyleyebilmeli. Hipokalsemi sebepleri arasında
ayırıcı tanı yapabilmeli.
 Hipoparatiroidizmlerin sınıflandırma, kilinik tablo,
komplikasyonlar ve laboratuar bulgularını sayabilmeli.
 Mültipl endokrin yetersizlik sendromlarını söyleyebilmeli.
 Hipoparatiroidizmin ve diğer hipokalsemilerin tedavisini
söyleyebilmeli.

Beceri
 Klinik işaretlerden hipokalsemiyi düşünmeli; hipokalsemi
sebepleri arasında ayırıcı tanı yapabilmeli.

Ders adı: Osteoporoz

AMAÇ: Öğrencinin osteoporozun bireysel ve toplumsal önemini

değişik etyolojilerini ve postmenopozal osteoporozdan korunma
ilkelerini öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Osteoporozun tanımı, insidens,sınıflandırma, etyoloji,
komplikasyonlar, korunma, tedaviyi söyleyebilmeli.

Beceri
 Klinik verilerden osteoporoz düşünebilmeli, osteoporozun değişik
nedenlerini tanıyabilmeli.

DavranıĢ
 Osteoporozun olası komplikasyonlarını önlemek çabası ile
özellikle kronik tedavide maliyet artışı/risk azalışı dengesini uygun
tutacak riskteki hastaları seçebilmeli.
 534

Ders adı: Osteomalasiler

AMAÇ: Öğrencinin osteomalasiyi öğrenmesi.

HEDEFLER
Bilgi
 Osteomalasinin tanımı, etyopatogenetik sınıflandırma,klinik belirtiler ve
bulgular, laboratuar bulguları, tanı, ayırıcı tanı, tedavi ve tedavinin izlenme
ilkelerini söyleyebilmeli.

Beceri
 Klinik belirtilerden ve hastanın hikâyesinden sağlanan verilerle
osteomalasiyi düşünebilmeli, tanı testlerini seçebilmeli ve sebepler arasında
ayırıcı tanı yapabilmeli.
D vitamini eksikliğinde altta yatan sebepleri araştırabilmeli.

DavranıĢ
 Osteomalasinin bireysel ve toplumsal önemini kavramalı ve Türkiye‟de
bazı gıdalara D vitamini eklemeleri yapma gereği olup olmadığını
tartışabilmeli.

Ders adı: Lipid metabolizması bozuklukları

AMAÇ: Öğrencinin lipid metabolizmasının primer ve sekonder

bozukluklarını, aterosklerotik hastalığın zeminindeki
hiperlipoproteinemilerin etyopatogenezini ve sınıflandırılmasını
öğrenmesi.

HEDEFLER
Bilgi
 Lipoprotein metabolizması; primer ve sekonder hiperlipoproteinemilerin
sınıflandırılması, hiperlipoproteinemilerin tiplerine göre yol açtığı kilinik
tablolar ve komplikasyonları söyleyebilmeli.
 Ana çizgileri ile lipoprotein metabolizmasının nadir kusurlarını
sayabilmeli.

Beceri
 Hiperlipoproteinemileri tanıyabilmeli ve tiplerine göre getirebileceği
riskleri ve risk getirici düzeyleri tanıyabilmeli.

DavranıĢ
 Hiperlipoproteinemilerin bazı tiplerinin sadece bir sağlık sorunu değil,
topluma maliyeti bakımından önemli bir toplumsal sorun olduğu bilincinde
olmalı.
 535

Ders adı: Hiperlipidemilerin tedavisi

AMAÇ: Öğrencinin hiperlipoporteinemilerin tedavi ilkelerini,

indikasyonlarını öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Diyet önlemleri ve diyet tedavisinin ilkelerini sayabilmeli
 Sadece diyet önlemleri elde edilebilecek risk azalışını
açıklayabilmeli.
 İlaç tedavisinin indikasyonları, ilaç seçimi ve ilaç tedavisi
altındaki hastanın izlenme kriterlerini söyleyebilmeli.

Beceri
 Hiperlipoproteinemiler açısından bireylere ve topluluklara doğru
tavsiyeler yapabilmeli ve ancak gerçek indikasyon olduğu zaman ve
doğru ilaç seçerek ilaç tedavisine geçme becerisini kazanmalı.

DavranıĢ
 Hiperlipoproteinemilerin komplikasyonlarından korunmak için
diyet önlemlernin ve diğer risk azaltıcı önlemlerin önemine inanmış
olmalı.
Ders adı: Hirsutizm ve virilizan sendromlar

AMAÇ: Öğrencinin toplumda sık rastlanan hirsutizm ve basit

androjen fazlalığı tabloları ile virilizan sendromları öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Hirsutizmin tanımı tarif, etyoloji, etyolojiye yönelik ayırıcı tanı
için en ekonomik laboratuar testleri, tedavi ilkelerini söyleyebilmeli
 Hirsutizm, akne, androjenik alopesi, menstrüel siklus
bozukluklarına eklenen virilizasyon sendromu denmesine hak kazandıran
belirti ve bulgular, virilizayona yol açan sendromları söyleyebilmeli.

Beceri
 Bir basit hirsutizmi ve ciddi bir virilizasyonu ayırmalı ve
hirsutizmi önemli ekonomik bir masrafa yol açmadan manipüle
edebilmeli.

DavranıĢ
 Basit hirsutizm ile ciddi virilasyonu ayırmaya önem vermeli.
 536

Ders adı: Hipogonadizmler

AMAÇ: Öğrencinin erkekte ve kadında hipogonadizmi öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Gonad fonksiyonları, hipogonadizmin tarifi, hipergonadotropik
ve hipogonadotropik hipogonadizmler, etyoloji, erkekte ve kadında
hipogonadizmlerin klinik tablosu ve etyolojiye göre değişen klinik belirti
ve bulgular, tanı ve ayırıcı tanı, tedavi ilkelerini söyleyebilmeli.

Beceri
 Hipogonadizmi tanımalı ve etyolojisini uygun şekilde araştırmalı.

Ders adı: Endokrin pankreas

AMAÇ: Öğrencinin pankreas adacık disfonksiyonlarını ve

hastalıklarını öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Adacıkların anatomisi, sekrete ettikleri başlıca hormonları
sayabilmeli.
 Hiperinsülinizmin metabolik ve klinik sonuçlarını (periferde
insülin direnci olup olmamasına göre), hipoinsülinizmin metabolik ve
klinik sonuçlarını söyleyebilmeli.
 Adacıklardan kaynaklanan ve fonksiyone eden nöroendokrin
tümörleri söyleyebilmeli.

Beceri
 Adacık disfonksionlarına bağlı ve sık görülen diabetes mellitus ve
plurimetabolik sendrom gibi metabolik sendromların altında yatan
endokrin disfonksiyonu düşünebilmeli.

Ders adı: Hipoglisemiler

AMAÇ: Öğrencinin hipoglisemiyi öğrenmesi.

 537

HEDEFLER

Bilgi
 Hipogliseminin tanımı, açlık ve tokluk hipoglisemileri, etyolojik
sınıflandırma, klinik tablo (sempatik aktivite artışına ve nöroglikopeniye
ait belirtiler), tanı ve etyolojik ayırıcı tanı, tedavi ve etyolojiye yönelik
tedaviyi söyleyebilmeli.
İnsülinomanın sıklık, klinik tablo, tanı, lokalizasyon, tedavi
ilkelerini söyleyebilmeli.

Beceri
 Hipoglisemiyi klinik olarak tanımalı ve hipoglisemide etyoloji
araştırabilmeli.

DavranıĢ
 Özellikle akut bilinç bozukluklarında hipoglisemiyi düşünme ve
araştırmayı akıl etmeli.

Ders adı: Obezite

AMAÇ: Öğrencinin bireysel sağlık ve toplum sağlığı açısından

obezitenin önemini, getirdiği riskleri, hayat kalitesi ve ömür beklentisi
üzerine etkilerini öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Obezitenin tanımı, sıklık, komplikasyonları ve riskleri, yağ
dağılım morfolojisine göre sınıflandırılması, korunma ve tedavi ilkelerini
açıklayabilmeli
 Topluma yönelik kitlesel korunma tavsiyelerini belirtebilmeli

Beceri
 Obeziteden korunma açısından topluluklara ve kişilere genel
tavsiyeler yapabilmeli ve obez kişiye tedavi ve izleme açısından doğru
yaklaşım yapabilmeli.

DavranıĢ
 Obez hastaya sürekli ve yakın ilişki ile yardım bilincinde olmalı.
 538

ENDOKRĠNOLOJĠ, METABOLĠZMA ve BESLENME

BĠLĠM DALI
(5.Sınıf)

Ders adı: Glukokortikoidlerin farmakolojik kullanımı

AMAÇ: Öğrencinin glukokortikoidleri farmakolojik amaçlarla

(replasman indikasyonları dışında) gerçek indikasyonla kullanmasını;
yan etkilerini ve tedavi komplikasyonlarını öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Glukokortikoidlerin immun sisteme ve inflamasyon
mekanizmalarına etkisi; glukokortikoid kullanımının indikasyonları, yan
etkileri, komplikasyonları; komplikasyonlardan korunmak için
alınabilecek önlemler; glukokortikoidleri farmakolojik amaçla uygulama
yolları ve yöntemlerini söyleyebilmeli.

Beceri
 Doğru indikasyon ve yeterli bilgi ile glukokortikoid tedavi
uygulama becerisi ve glukokortikoid tedavi altındaki hastayı bilgi ile
izleyebilme becerisini kazanmalı

DavranıĢ
 Glukokortikoid tedavinin ciddi sonuçları olabileceğini bilerek
gerçek indikasyon ile glukokortikoid tedaviyi başlatabilmeli.

Ders adı: Hipertiroidizmin tedavisi

AMAÇ: Öğrencinin hipertiroidizmin etyolojisine göre ilk seçilecek

tedavi yöntemleri; tedavinin sonuçları ve tedavinin komplikasyonlarını
öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Hipertiroidizmin tıbbi, radyoaktif iyot ve cerrahi tedavi
indikasyonları ve uygulamaları; hipertiroidizmin etyolojisine göre ilk
seçilecek tedaviler; tedavinin sonuçları ve komplikasyonlarını
söyleyebilmeli.
 539

Beceri
 Hipertiroidizm ile seyreden hastalıklarda ilk seçilecek tedaviyi
düşünebilmeli; tedavi altındaki veya tedavi uygulaması sonrası
durumdaki hastaları doğru izleyebilmeli.

Ders adı: Hipotiroizmin ve hipokortisizmin tedavileri

AMAÇ: Öğrencinin hipotiroidizmin ve hipokortisizmlerin (akut ve

kronik) tedavisi ilkelerini öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Hipotiroidizm'de tiroid hormonu replasmanının: başlama, doz
ayarlama, tedavinin olası kardiovasküler komplikasyonları ve bunlardan
korunma ilkelerini söyleyebilmeli.
 Hipokortisizmde replasman tedavisi ilkelerini söyleyebilmeli.
 Adrenal kriz tedavisi, primer ve sekonder hipokortisizmlerde
replasman tedavisi ilkelerini söyleyebilmeli.
 Akut stress'lerde replasman tedavisinin ayarlanması, hastanın
eğitimi, yanında bilgi kartı taşıması gereğini söyleyebilmeli.

Beceri
 Hipotiroidizmde uygun dozlarla replasmana başlayabilmeli ve
doğru bir şekilde doz ayarı yapabilmeli.
 Hipokortisizmde primer veya sekonder oluşuna göre replasman
için hormon seçme, replasman dozunu ayarlayabilme becerilerini
kazanmalı.
 Adrenal kirizi tanıma ve tedavi etme becerisini kazanmalı.

DavranıĢ
 Hipotiroidizm ve hipokortisizm için replasman altındaki hastayı
düzenli kontrollarla izlemeli ve eğitmeli.

Ders adı: Hipertiroidizmin tedavisi

AMAÇ: Öğrencinin hipertiroidizmin ayırıcı tanısını yaparak,

hipertiroid hastanın uygun bir biçimde tedavisini öğrenmesi.
 540

HEDEFLER

Bilgi
 Hipertiroidi sıklığını söyleyebilmeli.
 Hipertiroidi nedenlerini sayabilmeli.
 En sık karşılaşılan hipertiroidi türlerini sayabilmeli.
 Klinik olarak hipertiroidi tanısının nasıl konulacağını
söyleyebilmeli.
 Laboratuvar olarak hipertiroidi tanısının nasıl konulacağını
söyleyebilmeli.
 Hipertiroidi tedavi yöntem seçeneklerini sayabilmeli.
 Hipertiroidi nedenlerine göre uygun tedavi yöntemlerini seçebilmeli.
 Hipertiroidi tedavi yöntemlerinin komplikasyonlarını sayabilmeli.
 İlaç tedavisi altındaki hipertiroid hastaların izlenmesini bilmeli.
 Radyoaktif iyot almış hipertiroid hastaların izlenmesini bilmeli.
 Cerrahi girişim uygulanmış hipertiroid hastaların izlenmesini
bilmeli.

Beceri
 Tiroid muayenesi yapıp tiroidin büyüklüğü ve özelliklerini
değerlendirebilmeli.
 Tiroid hormon düzeylerini değerlendirebilmeli.
 Tiroid sintigrafisi ve ultrasonografisi gibi yöntemlerini
değerlendirebilmeli.
 Bu yöntemlerin yarar ve kısıtlılıklarını bilmeli.
 Klinik olarak hipertiroidiler arasında ayırıcı tanı yapabilmeli.
 Laboratuvar olarak hipertiroidiler arasında ayırıcı tanı yapabilmeli.

DavranıĢ
 Hipertiroidinin sık görülen hastalıklar arasında yer aldığını bilerek
hastaların tedavi ve izlenmesinin önemini kavramalı.

HEMATOLOJĠ BĠLĠM DALI

(3. Sınıf)

Ders adı: Anemili hastaya yaklaĢım

AMAÇ: Öğrencinin anemi tanısı ve yaklaşımını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Anemiyi tanımlayabilmeli
 541

Anemi için tanı kriterlerini söyleyebilmeli

 Anemi etyolojisini söyleyebilmeli
 Fizyopatolojisini söyleyebilmeli
 Muayene bulgularını söyleyebilmeli

Beceri
 Muayene yapabilmeli; eritrosit indeksleri ve periferik yaymaya göre
yaklaşım yapabilmeli

Ders adı: Demir eksikliği anemisi, kronik hastalık anemisi

AMAÇ: Öğrencinin demir eksikliği anemisi ve kronik hastalık

anemisinin tanısı ve tedavisini öğrenmesi

Bilgi
 Demir metabolizmasını açıklayabilmeli
 Demir eksikliği anemisini tanımı, etyolojisi, klinik ve laboratuar
bulgularını, ayırıcı tanısını ve tedavi ilkelerini sayabilmeli
 Kronik hastalık anemisi tanımı, etyolojisi, klinik ve laboratuvar
bulgularını, ayırıcı tanısını ve tedavi ilkelerini söyleyebilmeli

Beceri
 Anemi ile ilgili muayene bulgularını yapabilmeli, anemi ayırıcı
tanısında laboratuvar bulgularını değerlendirebilmeli

DavranıĢ
 Aneminin sık görülen bir bulgu olduğunu ve anemili hastaya doğru
tanı ve tedavi yaklaşımının önemini kavramalı

Ders adı: Adenomegali ve splenomegali

AMAÇ : Öğrencinin adenomegali ve splenomegali kavramı, tanısı

için muayene şekilleri ve bunlara neden olan hastalıklar hakkında bilgi
kazanmaları

HEDEFLER
Bilgi
 Lokal, bölgesel, yüzeysel ve derin adenomegalinin ne anlama
geldiği ve bunlara neden olan hastalıklar hakkında fikir sahibi olmalı.
 Bu adenomegalilerin varlığının ortaya konulması için gerekli
muayene şekillerini söyleyebilmeli.
 Splenomegalinin ne olduğu ve splenomegalinin varlığını gösteren
muayene usullerini söyleyebilmeli.
 542

 Splenomegaliye neden olan hastalıkları söyleyebilmeli

Beceri
 Bir hastada fizik muayene ile yüzeysel adenomegalinin ve
splenomegalinin varlığını gösterebilmeli.

DavranıĢ
 Birçok hastalığın adenomegali ve splenomegaliye neden
olduğunu bilmeli ve bunları gösteren olguyu kesin tanı ve tedavi için
ilgili bir merkeze gönderebilmeli.

Ders adı: Hematopoietik sistem hastalıklarında anamnez ve

fizik muayene

AMAÇ: Öğrencinin hematolojik hastalıklarda tanıya yönlendirici

anamnez ve fizik muayene bulgularını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Hematolojik hastalıklar grubunda özgün belirtileri
tanımlayabilmeli
 Kırmızı seri hastalıklarını, kalıtsal ya da edinsel ayırd ederken
sorgulamada gerekli bilgileri söyleyebilmeli
 Miyeloid seri hastalıklarına yönlendirici belirtileri tanımalı, kendi
içinde sınıflanan bu hastalık grubunda bulguların farklılıklarına göre
tanıya yönlenebilmeli
 Lenfoid hücre hastalıklarında bening, malign karakteri bilmeli,
yönlendirici anamnez ve fizik muayene bulgularını açıklayabilmeli
 Kanama eğilimine yol açan bozuklukların grubuna göre hangi tip
kanama ile geldiğini, doğumsal ya da edinsel ayrımda yardımcı
olabilecek anamnez ve izik muayeneyi söyleyebilmeli
 Pıhtılaşma sistemi ile ilgili bir problemle karşılaştığında yaş,
diğer belirtiler bütünü, trombozun yerine göre tanıya yönlenirken kalıtsal
ya da edinsel olup olmadığı konusunda temel anamnezi söyleyebilmeli
 Hangi belirtilen hematolojik acilleri oluşturduğunu
söyleyebilmeli

Beceri
 Dalak, karaciğer muayenesi yapabilmeli
 L.enfadenomegali palpasyonu sırasında özen gösterilmesi
gereken lokalizasyonları bilmeli, kıvamı, ağrılı olup olmadğı, sıcaklığı
renk değişimi, akıntı varlığı, boyutu, çevresine yapışık olup olmadığını
yorumlayabilmeli
 543

 Kanama belirtilerini peteşi, ekimoz ayırd edebilmeli, ayırıcı

tanıya giren eritem ve vaskülit tarzı döküntülerin muayene özelliklerini
değelendirmeli

DavranıĢ
 Hematolojik hastalıkların bazılarının kronik hastalık olduğunun
bilincine vararak, takipte karışlaşacak yeni sorunlara göre özgün
programlı izlem bilgisi gerektiğini, hastanın durumuna göre davranış
(nötropenik hastanın izolasyonu, el yıkamanın önemi) kanamaya eğilimli
hastaya müdahalede dikkat edilmesi gerektiğini kavramalı

Ders adı: Eritrosit ve sedimantasyon hızında ve lökosit

sayısında değiĢiklikler

AMAÇ: Öğrencinin eritrosit çökme hızı değerlerine göre tanıya

yönlenmeyi, lökosit sayısındaki değişikliklerin hangi mekanizma ile
oluştuğunu, hangi durumu işaret edeceğini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Eritrosit çökme hızı testinin temel prensibini söyleyebilmeli
 Normal değerlerin yaş, cinsiyet ve diğer değişkenlerden
etkilendiğini söyleyebilmeli
 Düşük, orta, yüksek, çok yüksek diye nitelendirilen değerlerin
sıklıkla rastlandığı hastalıkları söyleyebilmeli
 Lökosit sayısını belirleyen kemik iliğinde hematopoezi
açıklayabilmeli
 Lökosit sayısını belirleyen fizyolojik değişiklikler ve patolojik
durumlar olduğunu bilmeli
 Lökosit sayısında artış ya da azalma olduğunda hangi hücreyi
özellikle kapsadığının bilinmesi gerektiğini buna göre tanı hatta tedavi
yaklaşımlarına gidebileceğini söyleyebilmeli
 Lökosit sayısındaki değişikliğin, morfolojik olarak (lökosit
formülü), otomatik cihazlarda (kan sayımı ve flow sitometri) hücre
büyüklüğünü granül içerii ve antijenlerine göre belirlenebileceğini
söyleyebilmeli
 Hatalı sonuçların nedenini söyleyebilmeli

Beceri
 Eritrosit sedimentasyon hızı ölçümü için kanın alınışı, tübe
konuluşu ve okumasını bilmeli
 Lökosit sayımı için pratikte kullanılan otomatik cihazlara kan
alım şeklini, cihazın raporlarını okuma yeteneğine sahip olmalı
 544

DavranıĢ
 Teknik nedenlerle laboratuvar verilerinde ortaya çıkacak
değişikliklerin bilincinde olarak, klinik ve laboratuvar uyumundan
haberdar olunması gerektiğini kavramalı

I- HEMATOLOJĠ BĠLĠM DALI

(4.Sınıf)

Ders adı: Hemolitik Anemi I

AMAÇ : Öğrencilerin edinsel ve herediter hemolitik anemilerin

tanı kriterleri ve otoimmun hemolitik aneminin tanısı ve tedavisi
hakkında bilgi kazanmaları.

HEDEFLER

Bilgi
 Hemolitik anemi kavramının ne ifade ettiğini ve diğer
anemilerden farkını söyleyebilmeli.
 Patolojik hemolizin nerelerde olduğu ve buna göre gelişen klinik,
çevre kanı, serum ve idrar bulgularını söyleyebilmeli.
 Hemolitik anemilerin tanısı için hemolizin direkt ve endirekt
bulgularını değerlendirebilmeli.
 Hemolitik anemilerin patogenezinde rol oynayan faktörlere göre
hemolitik anemileri sınıflandırabilmeli.
 Edinsel hemolitik anemilerden otoimmun hemolitik aneminin
tanısı için kullanılan testi ve testin esasını söyleyebilmeli.
 Otoimmun hemolitik anemide ilaç tedavisi ve splenektominin ne
zaman yapılacağı hakkında fikir sahibi olmalı.

Beceri
 Sorgulama, fizik muayene ve laboratuvar bulgularıyla birlikte bir
olguda hemolitik anemi varlığını ortaya koymalı. Bu anemi otoimmun
hemolitik anemi ise tedaviyi gerektirecek durumda olup olmadığını
bilmeli, gerekli ise tedaviye yönlendirebilmeli.

DavranıĢ
 Otoimmun hemolitik aneminin tedavi ile düzelebileceği
konusunda hastayı ikna edebilmeli.
 545

Ders adı: Hemolitik Anemi II

AMAÇ : Öğrencinin herediter sferositoz ve glukoz-6-fosfat

dehidrogenaz enzim eksikliği tanısını koyma, takip ve tedavi ilkeleri
hakkında bilgi kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Herediter sferositozun herediter bir membran kusuruna bağlı
olarak gelişen bir hemolitik anemi olduğu, bunun diğer herediter
membran defeklerinden daha sık görüldüğünü ve eritrositlerin
mikroskopik görünümlerine göre herediter membran kusurlarına bağlı
hemolitik anemilerin birbirlerinden ayrıldığını söyleyebilmeli.
 Herediter sferositozun nasıl teşhis edildiği, teşhis için hangi
laboratuar testinin yapılması gerektiğini söyleyebilmeli ve yapılan testi
yorumlayabilmeli. Edinsel sfrositozdan ayırımını yapabilmeli.
 Herediter sferositozdan olgunun tedaviye ihtiyacı olup olmadığını
değerlendirebilmeli ve gerektiğinde tedaviye yönlendirmeli.
 Glukoz-6-fosfat dehidrogenaz enzim eksikliğinin herediter
olduğunu ve tanı için enzim tayininin gerekli olduğunu söyleyebilmeli.
 Glukoz-6-fosfat dehidrogenaz eksikliğinde hemolitik krizleri
oluşturan etkenleri ve krizler haricinde olguların sağlıklı olduğunu
söyleyebilmeli.

Beceri
 Herediter sferositozlu olguyu sorgulama, fizik muayene ve
gerekli laboratuar testleri yardımıyla ortaya koymalı, orta ve ileri
derecede anemisi olanları tedaviye yönlendirebilmeli.
 Glukoz-6-fosfat dehidrogenaz enzim eksikliği tanısını hemolizin
klinik ve laboratuar bulgularına göre akla getirmeli ve tanı için enzim
tayinin gerekli olduğunu bilmeli.

DavranıĢ
 Herediter sferositozda splenektomiden sonra aneminin
düzeleceğini fakat eritrositlerin görünümünün, yani sferositlerin
kaybolmayacağı hususunda hastayı bilgilendirebilmeli.
 Glukoz-6-fosfat dehidrogenaz enzim eksikliğinde hemolitik krize
neden olan etkenlerden (ilaçlar, gıdalar) hastanın uzak durmasını
önerebilmeli ve bunların listesini hastaya verebilmeli.
 546

Ders adı: Anormal hemoglobinler

AMAÇ : Öğrencinin anormal hemoglobinin ne ifade ettiği,

herediter olanların teşhis, tedavi, takipleri ve önlenmesi hakkında bilgi
kazanmaları.

HEDEFLER

Bilgi
 Anormal hemoglobinlerin herediter formlarından HbS,HbE,HbD
ve HbC‟nin bazı ülkeler için sağlık sorunu oluşturduğu, Ülkemizde ancak
HbS‟e Güney Anadolu‟nun bazı köylerinde fazla rastlandığı fakat genel
toplumumuzda sporadik olgular şeklinde görüldüğünü söyleyebilmeli
 Durağan olmayan anormal hemoglobinler haricindeki anormal
hemoglobinleri homozigot formda taşıyan olgularda hemolitik anemi
görüldüğü, heterezigot olgularda ne kilnik ne de tedaviyi gerektirecek bir
anemiye neden olmadıklarını söyleyebilmeli
 Bir anormal hemoglobinin kesin tanısının hemoglobinin yapısal
incelenmesiyle konulabileceği, bununla birlikte bazı anormal
hemoglobinlerin yapısal durumlarına özgü laboratuar incelemeleriyle
ortaya konulacağını söyleyebilmeli ancak bu tip incelemelerin özel
merkezlerde yapılacağını da söyleyebilmeli
 Orak hücre anemili olgularda oraklaşma krizlerinin klinik
tablosu ve semptomatik tedavisini söyleyebilmeli

Beceri
 Sorgulama, fizik muayene, çevre kanı ve serumun biyokimyasal
incelemeleriyle bir anormal hemoglobinin varlığından şüphe etmeyi
bilmeli ve olguyu kesin tanı için çeşitli hemoglobin elektroforezlerinin
yapıldığı veya anormal hemoglobinin yapısal incelenemisinin mümkün
olduğu bir merkeze gönderebilmeli.

DavranıĢ
 Taşıyıcı (heterozigot) olguların kendileri gibi taşıyıcı veya aynı
globin zincirinin yapımı hızını etkileyen diğer herediter hastalık
(thalassemialı) taşıyıcılarıyla evlenmemelerini, evlendikleri takdirde
dörtte bir olasıklarda, hasta çocuklarının olabileceğini önerebilmeli.
 Hastaların ancak bu tip olguların takip ve tedavi edildikleri bir
merkeze periyodik olarak gitmelerini tavsiye edebilmeli.
 547

Ders adı: Thalassemia

AMAÇ : Öğrencinin thalassemia kavramının ne ifade ettiği, tipleri,

tanısı, major ve intermedialı olguların tedavisi, takipi ve thalassemianın
önlenmesi hakkında bilgi kazanmaları.

HEDEFLER

Bilgi
 Thalassemia globin zincir yapımının azalmasına veya zincirlerin
hiç yapılmamasına bağlı, hipokrom mikrositer eritrosit indeksleri,
gösteren herediter hemolitik anemi olduğunu ve yapımı etkilenen
zincirlere göre cinslerine ayrıldığını söyleyebilmeli
 Kusurlu geni herediter formda taşıyanların doğru olarak ortaya
konulmasının hastalığın önlenmesi için şart olduğu ve bu olguların ne
klinik ne de tedaviyi gerektirecek şiddette anemilerinin olmadığını
söyleyebilmeli
 Heterozigot olguların tanısında ilk basamak olarak ailevi
sorgulamayla birlikte eritrosit indekslerini gösteren sağlıklı bir çevre kanı
sayımlarının gerekli olduğunu söyleyebilmeli ve hipokrom mikrositer
eritrosit -indekslerini yorumlayabilmeli. Hipokrom mikrositer anemilerin
tanımı için gerekli laboratuar incemelerini araştırabilmeli ve gene de
thalassemia düşünülür ise, kesin tanı için olgu ilgili merkeze
gönderebilmeli
 Klinik olarak thalassemia major veya intermedia düşünülen
olguların tanısının bebeklik ve çocukluk yaşlarında ancak thalassemiaya
özgü laboratuar incelemeleri yapan merkezlerde konulacağını
söyleyebilmeli
 Thalassemia intermedia ve özellikle tahalassemia majorlu
olguların anemilerinin periyodik olarak çevre kanı sayımlarıyla
değerlendirileceği ve anemilerinin düzelmesi için periyodik olarak
eritrosit transfüzyonun gerektiğini ve hastanın yaşı ilerledikçe demir
birikimi başta olmak üzere hastalığın komplikasyonlarının gelişeceğini
söyleyebilmeli. Bunun için bu olguların takip ve tedavilerinin özel bir
merkezde yapılmasının gerekli olduğunu söyleyebilmeli

Beceri
 Sorgulama, fizik muayene, çevre kanı ve biyokimyasal
incelemelere dayanarak thalassemia major, intermedia ve minor
tanısından şüphelenebilmeli ve kesin tanı için olguyu ilgili merkezlere
göndermeli
 548

DavranıĢ
 Taşıyıcı (heterozigot) olguların kendileri gibi tanışıyıcılarla
evlenmemeleri gerektiğini ve evlendikleri takdir de 1/4 ihtimalle hasta
çocukları olabileceğini söyleyebilmeli. Thalassemia major ve
intermedialı olgulara, takip ve tedavileri için ancak bu tip olguların
tedavilerinin yapıldığı özel bir merkeze gitmelerini önerebilmeli.

Ders adı: Kan transfüzyonu ve baĢlıca komplikasyonları

AMAÇ: Öğrencinin transfüzyon tıbbı, kan ve kan ürünleri, transfüzyon

komplikasyonları ile ilgili bilgi, beceri ve davranış kazanması

HEDEFLER
Bilgi
 Kan ve kan ürünlerine ait fiziksel ve biyolojik özellikleri
söyleyebilmeli
 Kan ve kan ürünlerinin nasıl elde edildiklerini söyleyebilmeli
 Kan ve kan ürünlerinin transfüzyon endikasyonlarını doğru olarak
sayabilmeli
 Kan ve kan ürünlerinin hangi koşullarda ve ne kadar süre ile
saklanabileceğini bilmeli
 Kan ve kan ürünlerinin hangi koşullarda nakledilebileceğini bilmeli
 Hangi durumda hangi kan ürününü tedavi amacıyla kullanabileceğini
söyleyebilmeli
 Kan ve bazı kan ürünlerinin transfüzyonunda dikkat edilmesi gereken
(kan grubu, veriliş süresi, hastanın yaşı vb) başlıca durumları sayabilmeli
 Transfüzyon reaksiyonlarının çeşitlerini ve bunların tanınmasını
sağlayan klinik belirti ve bulguları sayabilmeli
 Transfüzyon reaksiyonu gelişen bir astada yapılması gereken acil
tetkikleri sayabilmeli
 Çeşitli transfüzyon reaksiyonları karşısında uygulanacak tedavi ve
önlemleri bilmeli
 Genel anestezi altındaki bir hastada gelişen hemolitik transfüzyon
reaksiyonunu tanıyabilmeli

Beceri
 Kan, eritrosit veya plasma transfüzyonlarından önceyapılması gereken
“çapraz karşılaştırmayı” başarılı bir şekilde yapabilmeli

DavranıĢ
 Bir transfüzyon reaksiyonu karşısında acil yapılması gereken önlem
ve davranışları bilmeli
 549

 Trombosit konsantresi ve pıhtılaşma faktör konsantreleri ile

tedavinin son derecede pahalı tedaviler olduğu ve dikkatsizce
kullanıldığında toplumsal ekonomide önemli kayıplara yol açabileceğinin
farkında olmalı
 Olanaklar ölçüsünde, kan bağışı yapmanın paylaşılması gereken
bir toplumsal görev olduğu konusunda sağlam bireyleri ve hasta
yakınlarını aydınlatabilecek, gerekirse ikna edebilmeli

Ders adı: Aplastik anemi

AMAÇ: Öğrencilerin aplastik aneminin nedenleri, tanısı ve

tedavisi ile ilgili bilgi ve davranış kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Aplastik aneminin tanımını yapabilmeli
 Aplastik aneminin etiyolojisi hakkında bilgi verebilmeli
 İlaçlara bağlı oluşan aplastik anemi nedenlerinden birkaç örnek
verebilmeli
 Hastalığın tedavisinde yaşın önemli bir etken olduğunu bilmeli
 Tanı konduğu sırada hangi olguların ağır aplastik anemi
ölçütlerini taşıdığını söyleyebilmeli
 Aplastik aneminin kesin tanı yöntemini açıklayabilmeli
 Aplastik aneminin klinik belirti ve bulgularını sayabilmeli
 Aplastik anemideki laboratuvar bulgularını sayabilmeli
 Aplastik anemili hastalarda kontendike olan ilaç ve tedavi
uygulama şekillerini söyleyebilmeli
 Aplastik anemi tedavisinde ana ilkeleri sayabilmeli
 Ağır aplastik anemili hastaların kısa süre içinde bir hematoloji
merkezine gönderilmesi gerektiğini söyleyebilmeli
 Hastalara gereksiz yere kan ya da kan ürünleri verilmesinin
tedavini gidişinde olumsuz yönde bir etkisi olabileceğini söyleyebilmeli

Beceri
 Aplastik anemiyle karışabilecek birçok klinik durumu bilmeli ve
bunlardan ayırıcı tanısını yapabilmeli

DavranıĢ
 Aplastik anemi tanısı konmuş ya da şüphe edilen bir hastada
uygulanacak korunma yöntemlerini benimsemeli
 Aplastik anemide ortaya çıkabilecek komplikasyonlara karşı nasıl
bir tedavi ya da korunma uygulanabileceğini bilmeli
 550

Ders adı: Megaloblastik anemi

AMAÇ: Öğrencilerin megaloblastik aneminin nedenleri, tanısı ve

tedavisi hakkında bilgi, beceri ve davranış kazanması

HEDEFLER
Bilgi
 Megaloblastik aneminin tanımını yapabilmeli
 Magaloblastik anemi etiyolojisinde yer alan başlıca nedenleri
sayabilmeli
 Magaloblastik anemili hastalardaki değişik klinik belirti ve
bulguları sayabilmeli
 Megaloblastik anemi tanısına götüren başlıca laboratuvar
bulgularını sayabilmeli
 Megaloblastik anemi düşünülen bir hastada yapılması gereken
laboratuvar araştırmalarını sayabilmeli
 Megaloblastik anemi ile karışabilecek durumalrı ayırt edebilmeli
 Megaloblastik anemili bazı hastalarda oluşabilecek
komlikasyonları söyleyebilmeli
 Megaloblastik anemilerde tedaviyi bilmeli

Beceri
 Megaloblastik anemi şüphesi olan olguları, kan sayımlarından
fark edebilmeli
 Çevre kanında megaloblastik anemiye ilişkin bulguları
mikroskopta tanıyabilmeli

DavranıĢ
 Megaloblastik anemi düşünülen bir hastada gereksiz
incelemelerden kaçınmalı
 Magaloblastik anemili bir hastada gereksiz tedavilerden
kaçınmalı

Ders adı: Multipl miyelom

AMAÇ: Öğrencilerin multipl miyelom hastalığının tanısı ve

tedavisi konusunda bilgi edinmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Multipl miyelomun klinik belirti ve bulgularını sayabilmeli.
 Hastalığın laboratuar bulgularını sayabilmeli. Elektroforez
bulgularını değerlendirebilmeli.
 551

 Multipl miyelomdaki hematolojik (çevre kanı ve kemik iliği)

bulgularını ve radyolojik bulguları sayabilmeli.
 Monoklonal gammapati ile birlikte olan diğer hastalıkları bilmeli ve
selim monoklonal gammapatinin ayırıcı tanısını yapabilmeli.
 Multipl miyelomun ayırıcı tanısını (özellikle romatolojik
sendromlardan ve böbrek yetersizliklerinden) yapabilmeli.
 Hastalığın tedavisini söyleyebilmeli. Komplikasyonlarının
(hiperkalsemi, hiperviskosite, medulla spinalis basısı, vb.) acil tedavisini
söyleyebilmeli.

Beceri
 Multipl miyelomun romatizmal sendromlar ve böbrek yetersizliği
ayırıcı tanısında mutlaka akla gelmesinin gerektiğini bilmeli ve tanıya
götürecek testleri isteyebilmeli.
 Monoklonal gammapatilerin değerlendirilmesinde multipl miyelomu
düşünmeli.

DavranıĢ
 İskelet ağrılarını önemli bir semptom olarak ele almalı. Tanıya
götürecek incelemelerin istenmesinin önemli olduğunu bilincinde olmalı.

Ders adı : Hemostaz incelenmesinde kullanılan testler

AMAÇ : Öğrencinin hemostaz mekanizması ve hemostaz evrelerini
yansıtan tarayıcı testleri öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Hemostaz mekanizmasını öğrenmeli.
 Primer hemostaz evresini yansıtan tarayıcı testleri tanımlayabilmeli
 Bu testlerin temel ilkelerini, yapılışlarını ve normal değerlerini
söyleyebilmeli.
 Sekonder hemostazı yansıtan testleri sayabilmeli.
 Sekonder hemostazı gösteren testlerin temel prensiplerini,
yapılışlarını ve normal değerlerini bilmeli.
 Fibrinojenin fibrine dönüşüm evresini fibrinolizi yansıtan tarayıcı
testleri, bunların temel prensiplerini, yapılışlarını ve normal değerlerini
söyleyebilmeli.

Beceri
 Hemorajik diatez tanısı için gereken testleri isteyebilmeli.
 Hemostaz testlerinin sonuçlarını yorumluyabilmeli.
 552

DavranıĢ
 Hemorajik diateze yaklaşımda tarayıcı uygun hemostaz testlerinin
değerlendirilmesinin öneminin bilincinde olmalı.

Ders adı : Koagülasyon bozuklukları

AMAÇ: Öğrencinin koagülasyon bozuklukları sonucu ortaya çıkan

hastalıkları öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Koagülasyon bozukluklarına bağlı olarak gelişen hemorajik diatez
durumlarında
görülen kanama belirtilerinin özelliklerini söyleyebilmeli
 Konjenital pıhtılaşma bozukluklarını ve bunların sık görülenlerini
sayabilmeli.
 Hemofililerin tanı ve tedavisini söyleyebilmeli.
 Von Willebrand hastalığının tanı ve tedavisini söyleyebilmeli.
 Edinsel pıhtılaşma bozukluklarını sayabilmeli.
 Karaciğer hastalıklarında rastlanan pıhtılaşma bozuklukları sayabilmeli.
 K vitamini esikliğinin pıhtılaşma bozukluğuna yol açabildiğini bilmeli
ve K vitamini eksiklik nedenlerini sayabilmeli.
 Yaygın damar içi sendromunu tanımalı.
 Primer ve sekonder fibrinoliz nedenlerini sayabilmeli.
 Edinsel koagülasyon bozukluklarında tedavi ilkelerini sayabilmeli.

Beceri
 Koagülasyon bozukluklarının tanısına klinik belirti ve bulgularla
yaklaşım sağlıyabilmeli.
 Koagülasyon bozukluklarının tanısını koyabilmeli.
 Koagülasyon bozukluklarında acil durumlarda tedavi uygulayabilmeli.

DavranıĢ
 Pıhtılaşma bozukluklarının tanınmasının yaşamsal önemi olduğunu
kavramalı ve özellikle cerrahi girişimlerden önce gerekli önlemlerin
alınmasıyla kanama komplikasyonlarının önlenebileceğinin bilincinde
olmalı.

Ders adı: Trombosit hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin trombositopeni, trombositoz ve kalitatif trombosit
bozuklukları ile ilgili hastalıkları öğrenmesi.
 553

HEDEFLER

Bilgi
 Trombositlerle ilgili (primer hemostaz) bozukluklarda ortaya
çıkan kanamaya eğilim durumlarında görülen kanama belirtilerinin
özelliklerini söyleyebilmeli.
 Trombositopeni nedenlerini sayabilmeli. Trombositopenilerin
ayırıcı tanısını söyleyebilmeli.
 Akut ve kronik idyopatik trombositopenik purpuranın tanı ve
tedavisini söyleyebilmeli.
 İlaç trombositopenilerini sayabilmeli.
 Trombositoz nedenlerini ve klinik belirtilerini sayabilmeli.
 Kalitatif trombosit hastalıklarını (konjenital ve edinsel)
söyleyebilmeli.

Beceri
 Trombosit hastalıklarının tanısına klinik belirti ve bulgularla
yaklaşım sağlıyabilmeli.
 Trombosit hastalıklarının tanısını, laboratuar bulgularını da
değerlendirerek, koyabilmeli.
 Acil durumlarda tedavi uygulayabilmeli.

DavranıĢ
 Trombosit hastalıklarının tanınmasının yaşamsal önemi
olduğunu kavramalı ve özellikle cerrahi girişimlerden önce gerekli
önlemlerin alınmasıyla kanama komplikasyonlarının önlenebileceğinin
bilincinde olmalı.

Ders adı: Tromboz ve antitrombotik tedavi

AMAÇ: Öğrencinin tromboz; nedenleri, oluşum mekanizması ve

tedavisini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Arteriyel trombozun oluşum mekanizmasını, etkilerini ve arteryel
tromboza predispozisyon yaratan nedenleri söyleyebilmeli.
 Venöz trombozun oluşum mekanizmasını, etkilerini ve venöz
tromboza eğilim yaratan nedenleri söyleyebilmeli.
 554

 Anti-trombosit ilaçları, etkilerini ve endikasyonlarını

söyleyebilmeli.
 Antikoagülan ilaçları, etkilerini ve endikasyonlarını
söyleyebilmeli.
 Trombolitik (fibrinolitik) ajanları, etkilerini ve endikasyonlarını
söyleyebilmeli.
 Yukarıda sözü edilen antitrombotik tedavilerin takibinde
uygulanacak testleri sayabilmeli.

Beceri
 Arteryel ve venöz tromboza eğilim yaratan risk faktörlerini
değerlendirebilmeli.
 Anti-trombosit ve antikoagülan tedavilerin uygulama ve takibini
yapabilmeli.

DavranıĢ
 Arteriyel ve venöz trombozun önemli bir toplumsal sağlık sorunu
olduğu bilincinde olmalı. Tromboz için risk faktörleri taşıyan vakalarda
profilaktik yöntemlerin yararını bilmeli ve bu konuda hastaları ikna
edebilmeli.

Ders adı: Lenfomalar

AMAÇ: Öğrencinin lenfomada klinik ve laboratuvar bulguları, ve

tedavi seçeneklerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Hodgkin hastalığı ve hodgkin dışı lenfomada semptomlar,
muayene bulguları, patolojik subtipler, klinik ve patolojik evreleme,
tedavi seçenekleri, ayırıcı tanı, prognozu söyleyebilmeli

Beceri
Adenomegali ile başvuran hastaya erken ve yerinde yaklaşımla
doğru tanı koymalı

Ders adı: Polisitemi, myelofibroz, myelofitizik anemi

AMAÇ: Öğrencinin polisitemi (primer, sekonder), myelofibroz ve

myelofitizik anemide tanı, tedavi ve takip ilkelerini öğrenmesi
 555

HEDEFLER

Bilgi
 Polisitemi, myelofibroz ve myelofitizik anemide etyolji,
fizyopatoloji, klinik bulgular, laboratuvar bulguları, ayırıcı tanı, tedavi
seçeneklerini söyleyebilmeli

Ġ- GASTROENTEROLOJĠ ve HEPATOLOJĠ BĠLĠM DALI

(3. Sınıf)

Ders adı: Karın ağrıları

AMAÇ: Öğrencinin karın ağrısının sebeplerini, oluş mekanizmasını

ve muayene bulgularını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Karın ağrısı tiplerini sayabilmeli
 Akut karın ağrısının sebeplerini sayabilmeli
 Kronik karın ağrısının sebeplerini sayabilmeli
 Karın ağrılarının ortaya çıkış mekanizmalarını açıklayabilmeli
 Akut karın ağrılı hastanın kliniğini söyleyebilmeli
 Akut karın ağrılı bir hastanın fizik muayene bulgularını sayabilmeli
 Akut karın ağrılı bir hastayla karşılaşıldığında hangi laboratuvar
testlerini istemeli ve bunlarda ne gibi anormalliklerle karşılaşılabileceğini
söyleyebilmeli
 Akut karın ağrısının klinik ve laboratuvar bulgularındaki
anormalliklere göre sebeplerinin neler olabileceğini yorumlayabilmeli
 Cerrahi akut karın sendromunu taklit eden tıbbi hastalıkları
sayabilmeli
 Akut karın ağrılı bir hastanın tıbbın hangi disiplinlerini
ilgilendirdiğini öğrenmeli

Beceri
 Hastaların karın muayenesini yapabilmeli
 Karın ağrılı bir hastanın karın muayenesi sırasında dikkat edeceği,
diğer hastalara göre olan farklılıkları bilmeli
 Ayakta direkt karın grafisini değerlendirebilmeli

DavranıĢ
 Akut karın ağrılı bir hastayla karşılaşıldığında, acil ve doğru kararlar
vermezse kötü sonuçların ortaya çıkabileceğini bilmeli
 556

 Şimdiden çoğu hastanın tanı izlenmesinde farklı disiplinlerle

işbirliği yapması gerektiğini öğrenip, danışmaya-işbirliğine yatkın hale
gelmeli

Ders adı: Ġshaller

AMAÇ: Öğrencinin ishalin tarifi, ishal mekanizmaları ve sebepleri

ile ishalli bir hastanın muayene, klinik ve laboratuvar bulgularını
öğrenmeli

HEDEFLER

Bilgi
 Hangi tip dışkılamanın ishal olarak kabul edilmesi gerektiğini
öğrenmeli
 Akut ve kronik ishal ayırımını yapabilmeli
 İshalin ortaya çıkış mekanizmalarını öğrenmeli ve bu
mekanizmalara göre etiyolojilerini belirlemeli
 İshalli bir hastanın kliniğini ve fizik muayene bulgularını
sayabilmeli

Beceri
 Dışkı tetkikini yapabilmeli
 Dışkı tetkikinde saptanan anormalliklere göre ishalin sebebi
konusunda fikir yürütebilmeli

DavranıĢ
 Çok sık karşılaşılan ve çok fazla sebebi olan ishalin, ancak
algoritmik bir inceleme planı ile sebebinin anlaşılıp doğru tedavisinin
yapılabileceğini öğrenmeli

Ders adı: Kabızlık

AMAÇ: Öğrencinin kabızlığın tanımı ve sebeplerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Kolon motilitesini genel hatlarıyla söyleyebilmeli
 Kabızlığın tarifini yapabilmeli
 Kabızlığın sebeplerini öğrenmeli ve bu sebeplere göre hastanın
kliniğinin nasıl olacağını söyleyebilmeli
 Kabızlığı olan bir hastanın fizik muayenesinde dikkat edeceği
noktaları sayabilmeli
 557

 Kabızlıkla karşılaşıldığında hangi laboratuvar testlerini

isteyeceğini ve bunları nasıl yorumlayacağını öğrenmeli
 Kabızlığı olan bir hastanın genel tedavisinde hastaya önermesi
gerektiğini söyleyebilmeli

Beceri
 Anal manometri bulgularını genel hatlarıyla değerlendirebilmeli
 Kolon grafisini yorumlayabilmeli

DavranıĢ
 Çok sık karşılaşılan bir sorun olan kabızlıkta ne zaman hangi
testleri isteyeceğini öğrenerek, gereksiz testleri yapmamak konusunda
bilinçlenmeli

Ders adı: Hepatosplenomegali

AMAÇ: Öğrencinin karaciğer ve dalak büyüklüğü yapan sebepleri

öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Fizik muayene ile ne zaman karaciğer ve dalağın büyüdüğnü
söyleyebileceğini öğrenmeli
 Karaciğer büyüten hastalıkları sayabilmeli
 Soliter hepatomegali sebeplerini öğrenmeli
 Dalağı büyüten hastalıkları sayabilmeli
 Karaciğer ve dalak muayenesinde saptanan özelliklere göre, bu
organları büyüten sebepleri açıklayabilmeli

Beceri
 Karaciğer ve dalağı fizik muayene yöntemlerini öğrenmeli
 Karaciğer ve dalağı muayene ettikten sonra, bulgularını ifade
ederken hangi özelliklere göre değerlendirmesi gerektiğini bilmeli

DavranıĢ
 Hastalıkların tanısına ulaşmada en önemli basamakların anamnez
ve fizik muayene olduğunu kavramalı

Ders adı: Ġnfeksiyöz diyareler

AMAÇ: Öğrencinin infeksiyöz diyarelerin sebeplerini, klinik ve

laboratuvar bulgularını öğrenmesi
 558

HEDEFLER

Bilgi
 İnfeksiyöz diyarelerin viral, bakteriyel ve paraziter sebeplerini
sayabilmeli
 İnfeksiyöz diyareli bir hastanın hangi klinik bulgularla karşımıza
geleceğini söyleyebilmeli
 Gıda zehirlenmesi tiplerini sayabilmeli
 Amipli disanteriyi tanımalı
 Nosokomial ishal sebeplerini sayabilmeli

Beceri
 Dışkı tetkikinde lökosit ve eritrositleri tanıyabilmeli
 Dışkı incelemesine göre infeksiyöz diyareli bir hastaya tanısal
yaklaşımı yapabilmeli
 Genel hatlarıyla infeksiyöz diyareli hastaların tedavisinde
izlenecek yolları kavramalı

DavranıĢ
 Çok sık karşılaşılan bir problem olan infeksiyöz diyareli bir
hastanın tanı ve tedavi yaklaşımını öğrenerek ne zaman sadece destek, ne
zaman ilaç tedavisi gerektiği konusunda bilinçlenmeli

Ders adı: Hepatobiliyer hastalıklarda invazif tanı yöntemleri

AMAÇ: Öğrencinin karaciğer ve safra hastalıklarının tanısında işe

yarayacak invazif yöntemlerin neler olduğunu ve hangi durumlarda
başvuracağını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Karaciğer hastalıklarının tanısında başvurulan invazif yöntemleri
sayabilmeli
 Safra yolu hastalıklarının tanısında başvurulan invazif yöntemleri
sayabilmeli
 Bu invazif tanı yöntemlerinin nasıl yapıldığını öğrenmeli
 Bu invazif tanı yöntemlerinin hastaya getirdiği riskleri tanımalı
 Bu invazif tanı yöntemlerinin sonuçlarını nasıl yorumlayacağını
söyleyebilmeli
 559

Beceri
 Karaciğer biyopsisi, laparoskopi, splenoportografi, arteriyel
portografi ve ERCP gibi invazif tanı yöntemleri ile elde edilen bulguları
yorumlayabilmeli

DavranıĢ
 İnvazif tanı yöntemlerinin hastaya getirdiği riskleri öğrenerek,
bunlara gereksiz yere başvurmamayı öğrenmeli

Ders adı: Portal hipertansiyon

AMAÇ: Öğrencinin portal hipertansiyonu öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Portal dolaşım sistemi, normal basınçlar, anatomik özellikler ve
portal hipertansiyon (basınçlar) hakkında tanımlamaları söyleyebilmeli
 Portal hipertansiyon klinik olarak tanı kriterlerini söyleyebilmeli
 Portal hipertansiyonun komplikasyonları ve önemini
söyleyebilmeli
 Portal hipertansiyonda görüntüleme (invazif-noninvazif) ve diğer
tanı araçlarını sayabilmeli
 Portal hipertansiyonun etiyolojisini açıklayabilmeli
 Portal hipertansiyonun sınıflaması (etiyolojik, patogenetik ve
patolojinin lokalizasyonuna göre) nı söyleyebilmeli
 Portal hipertansiyonun lokalizasyonu ile klinik bulgular
arasındaki ilişkileri açıklayabilmeli

Beceri
 Portal hipertansiyonun fizik muayene bulgularını tesbit
edebilmeli
 Kanamalı hastalarda portal hipertansiyonu düşündüren bulguları
aramalı

Ders adı: Assitli hastaya yaklaĢım

AMAÇ: Öğrencinin assiti (veya asit) öğrenmesi

 560

HEDEFLER

Bilgi
 Assit tanımı ve tanısını (klinik muayene, görüntüleme
yöntemleri) söyleyebilmeli
 Assitli bir karnın görünümü, fizik muayene özellikleri, karın
şişliği yapan diğer nedenlerle ayırıcı tanıyı açıklayabilmeli
 Assit etyolojisini açıklayabilmeli
 Assit patogenezi (eksüdasyon ve transüdasyon mekanizmaları) ni
açıklayabilmeli
 Parasentez tanımı ve indikasyonlarını söyleyebilmeli
 Assit ayırıcı tanısında kullanılan laboratuvar bulgular (assit
analizi), rutin incelemeler ve gerektiğinde yapılacak testleri sayabilmeli
 Assit ayırıcı tansısında “serum-assit albumin farkı”nın önemi,
gerekliliği ve buna dayanan yeni sınıflamayı söyleyebilmeli
 Tense assit tanımı ve yaklaşımını söyleyebilmeli
 Assit ile birlikte olabilen diğer belirti ve bulgular (portal
hipertansiyon, siroza ait belirti ve bulgular) ı sayabilmeli

Beceri
 Assit muayenesi yapabilmeli
 Parasentez yapabilmeli

Ders adı: Bulantı- Kusma, Dispepsi

AMAÇ: Öğrencinin bulantı ve kusmanın ne olduğunu,

mekanizmalarını, sebeplerini ve anamnez özelliklerinin tanıda nasıl
kullanılması gerektiğini ve dispepsiyi öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
Bulantı-kusma tanımını, oluşumunu söyleyebilmeli
 Bulantı-kusmanın etiyolojisi ( sindirim sistemi ve diğer
patolojiler)ni açıklayabilmeli
 Kusmanın klinik özellikleri (yemekle ilişkisi, zamanı, görünümü,
içeriği, kokusu) ni açıklayabilmeli
 Kusmaya eşlik eden diğer belirti ve bulguları sayabilmeli
 Kusmanın komplikasyonlarını sayabilmeli
 Bulantı-kusmada semptomatik tedaviyi söyleyebilmeli
 561

 Dispepsi tanımı ve sınıflamayı söyleyebilmeli

 Dispepsili hangi hastalarda mutlaka endoskopi ve/veya radyolojik
inceleme yapılması gerektiğini söyleyebilmeli
 Dispepsi ile Helicobacter pylori infeksiyonu ve ilaçlar arasındaki
ilişkiyi açıklayabilmeli

Beceri
 Yeterli anamnez alabilmeli ve sistemik fizik muayeneyi iyi yapmalı
 Organik ve fonksiyonel dispepsi ayrımı (klinik ve basit
laboratuvar analizlerle) nı yapabilmeli

DavranıĢ
 Yeterli anamnez almanın ve sistemik fizik muayeneyi iyi yapmanın
önemini kavramalı

Ders adı: Gastrointestinal kanamalar

AMAÇ: Öğrencinin gastrointestinal kanamanın prezentasyon

şekilleri, semptomları ve bulguları konusunda bilgi ve beceri kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Gastrointestinal sistemde damar duvarı bütünlüğünü bozan her
lezyonun kanamaya yol açtığını söyleyebilmeli
 Hemorajik diyatezin kanamayı kolaylaştırdığını söyleyebilmeli
 Kanama kusmuk ve/veya feçes renginde değişikliğe ve/veya
hemodinamik dekompansasyona yol açıyor ise aşikar kanama
(hematemez, melena, hemetoçezi, Tilt testipozitifliği, taşikardi,
hipotansiyon); aksi taktirde gizli kanama olduğunu söyleyebilmeli
 Treitz ligamentin daha proksimalinden olan kanamaların üst
gastrointestinal sistem kanamaları ve en sık sebep peptik ülser olduğunu
söyleyebilmeli
 Fizik muayenede portal hipertansiyon (splenomegali, asit
kollekteral) ve/veya hepatosellüler yetersizlik bulguları olan hastalarda
varis kanamaları mutlaka akla getirmesi gerektiğini söyleyebilmeli
 Erişkin bir erkekte ve postmenopozal kadında demir eksikliğinin
hemen daima gastrointestinal sistemden kayıp göstergesi olduğunu
söyleyebilmeli

Beceri
 Gastrointestinal kanamalı hastaya yaklaşımı, vital bulguları,
değerlendirmeyi, klinik ve laboratuvar bulgularını değerlendirmeyi
yapabilmeli
 562

DavranıĢ
 Kanamalı hastaya ilk yaklaşımın ve vital bulguları korumanın ve
değerlendirmenin önemini kavramalı

Ders adı: Kolestaz

AMAÇ: Öğrencinin kolestaz tanısı, nedenleri ve yaklaşım

konusunda bilgi ve beceri kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Safranın barsağa akamamasının kolestaz olduğunu ve
mikroskopik olarak karaciğerde safra stazı ile karakterize olduğunu
söyleyebilmeli
 Sebebin intra ve/veya ekstra-hepatik olabileceğini söyleyebilmeli
 Görüntüleme yöntemlerinin bu ayırıcı tanıda önemli rol
oynadığını söyleyebilmeli

Beceri
 Kolestaz tanısını koyabilmeli
 Semptom, fizik muayene ve laboratuvar bulgularını
değerlendirebilmeli
 İntraheptik ve ekstrahepatik kolestazı birbirinden ayırdedebilmeli
 Daha sonra etyolojiye yönelik neler yapması gerektiğini
değerlendirebilmeli

Ders adı: Özofagus hastalıklarında semptomatoloji

AMAÇ : Öğrencinin özofagusun yapısı, fizyolojisi ile birlikte

disfajinin sorgulanması, kliniği ve disfajiye neden olan hastalıkları
öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Özofagusun yapısını ve komşuluklarını söyleyebilmeli.
 Özofagusun işlevsel hareketlerini söyleyebilmeli.
 Kardiyo-özofageal bileşkenin yapısını, görevini ve önemini
söyleyebilmeli
 Özofagus hastalıklarındaki semptomları sayabilmeli
 Disfajiye neden olan hastalıkları öğrenmeli ve bu hastalıkların
hangi mekanizma ile disfajiye neden olduklarını söyleyebilmeli.
 563

 Özofagus tümörlerinin görüldükleri yere göre histopatolojik

farklılıklarını ve bu tümörlerin erken metastazlarının nedenini
açıklayabilmeli.
 Özofageal ağrı, regürjitasyon kavramlarını ve klinik önemlerini
öğrenmeli.

Beceri
 Disfaji, pirozis, odinofaji, regürjitasyon gibi özofagus semptomlarına
neden olan hastalıkların sorgulamasını yapabilmeli.
 Normal bir özofageal manometri incelemesi ile akalazya ve diffüz
özofagus spazmındaki manometrik inceleme sonuçlarını tanıyabilmeli.
 Özofagus malinitelerinde özofagus dışına yayılımların kolay
gelişebileceğini hatırlamalı.
 Kısa süreli disfaji anamnezi ve kilo kaybı tarif eden hastalarda
özofagus malinitesinin de olabileceğini düşünebilmeli.
 Özofagusa ait semptomların kardiyak semptomlarla karışabileceğini
düşünebilmeli.

DavranıĢ
 Disfajinin önemli bir semptom olduğunu, bunun iyi bir şekilde
sorgulanması gerektiğini, disfajili olgularda yapılması gerekenler
konusunda hastaya yön çizebilmeli.

Ders adı: Ġkterli hastaya yaklaĢım

AMAÇ: Öğrencilerin bilirubin metabolizması, ikter tipleri ve nedenleri
konusunda bilgi sahibi olmaları.

HEDEFLER

Bilgi
 Bilirubin kaynaklarını sayabilmeli.
 Bilirubin metabolizması, direkt ve indirekt bilirubinlerin özelliklerini
bilmeli.
 Hiperbilirubinemi nedenleri konusunda bilgi sahibi olmalı.
 Ürobilinojenüri nedenlerini sayabilmeli.
 Herediter hiperbilirubinemi nedenlerinden Gilbert, Crigler-Najjar Tip
I, Tip II, Dubin-Johnson ve Rotor sendromlarını tanımlayabilmeli

Beceri
 Subikter, ikter ayırımını yapabilmeli.
 Görünüm olarak ikter tiplerini ayırabilmeli ve bunlara neden
olabilecek klinik durumlar konosunda fikir sahibi olmalı.
 Herediter hiperbilirubinemilerin ayırımını yapabilmeli.
 564

DavranıĢ
 İkterin sadece viral hepatitte görülebilen bir durum olmadığını
hatırlamalı ve sarılığın diğer nedenleri konusunda fikir yürütebilmeli.

Ders adı: Malnütrisyon, maldigestiyon, malabsorpsiyon

AMAÇ : Öğrencinin malabsorpsiyon kavramının ve
semptomlarını öğrenmesi.

HEDEFLER
Bilgi
 Sindirim fazlarını söyleyebilmeli
 Malnütrisyon, maldigestiyon ve malabsorpsiyon kavramlarının
anlamlarını tanımlayabilmeli.
 Malnütrisyon, maldigestiyon ve malabsorpsiyon nedenlerini
sayabilmeli.
 Malabsorpsiyon sendromunda erken ve geç dönemdeki klinik belirtileri
bilmeli, özellikle ishalin tiplerini öğrenmeli.
 Malabsorpsiyon sendromundaki laboratuar konusunu ve dışkı
incelemesi açıklayabilmeli.

Beceri
 Malabsorpsiyonlu bir hastayı klinik olarak erken dönemde
tanıyabilmeli.
 Malabsorpsiyona neden olan olaylar konusunda fikir yürütebilmeli.
 İshalli bir hastanın klinik sorgulamasını iyi bir şekilde yapmalı, ince
barsak ve kolon tipi ishalleri sorgulama ile ayırabilmeli.
 Malabsorpsiyonlu olgularda, tanının konulabilmesi konusunda hastaya
yön çizebilmeli.

DavranıĢ
 Malabsorpsiyonun erken dönemde tanınması gereken, ciddi bir sağlık
sorunu olduğunun bilincinde olmalı.

Ders adı: Pankreas hastalıklarında semptomatoloji ve tanı metodları

AMAÇ: Öğrencinin akut, kronik pankreatitlerin ve pankreas

kanserlerinin kliniğini öğrenmesi.

HEDEFLER
Bilgi
 Pankreasın görevlerini sayabilmeli.
 Akut ve kronik pankreatit kavramlarını ve bunların arasındaki farkı
ayırdedebilmeli.
 565

 Akut pankreatit etiyolojisinde sıklıkla görülebilecek nedenleri

belirtebilmeli.
 Akut pankreatitin semptomlarını bilmeli, karın ağrısının özelliklerini
çok iyi bilmeli ve ağrının nedenlerini sıralayabilmeli.
 Akut pankreatitteki muayene bulgularını sayabilmeli
Akut pankreatitin bazı hastalarda çok ağır seyredebileceğini hatırlamalı.
 Ağır akut pankreatit vakalarının yoğun bakım şartlarında takip edilmesi
gerektiğini bilmeli.
 Akut pankreatitteki laboratuvar bulgularını ve tanıda yardımcı diğer
görüntüleme yöntemlerini açıklayabilmeli.
 Akut pankreatitin ayırıcı tanısını yapabilmeli.
 Akut pankreatitin komplikasyonlarını sayabilmeli.
 Kronik pankreatitin kliniğini bilmeli, steatore, diyabetes mellitus ve
pankreatik kalsifikasyonun kronik pankreatitin “triadı” olduğunu
hatırlamalı.
 Kronik pankreatite neden olan olayları sıralayabilmeli.
 Pankreas kanserinin kliniğini, muayene bulgularını bilmeli.
Pankreas kanserinin teşhisindeki laboratuvar ve görüntüleme
yöntemlerini bilmeli.
Beceri
 Anamnez ve fizik muayene bulguları ile gereğinde akut pankreatiti
düşünebilmeli.
 Ağır seyredebilecek akut pankreatit olgularını tanıyabilmeli.
 Akut pankreatit tanısını destekleyecek laboratuvar tetkiklerini
hatırlayabilmeli.
 Gereğinde bir olgu karşısında kronik pankreatiti düşünebilmeli.
 Pankreas kanseri hakkında fikir sahibi olmalı.

DavranıĢ
 Pankreas hastalıklarının giderek artan bir sıklıkta karşılaşılacak, sinsi
ve çok ciddi tablolar olduğunun bilincinde olmalı.

Ders adı: Periton ve mezenter hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin periton ve mezenter hastalıklarının nedenleri ve

tanısı konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması.

HEDEFLER
Bilgi
 Paryetal ve visseral peritonun özelliklerini söyleyebilmeli.
 Periton ve mezenter hastalıklarının semptomlarını sayabilmeli.
Periton hastalıklarında muayene bulgularının ne olduğunu
söyleyebilmeli.
 566

 Periton hastalıklarındaki teşhis yöntemlerini sıralayabilmeli.

 Peritonda hastalık yapan nedenleri, bunlardan özellikle peritonitis tbc.
ve peritonitis ca. nın önemini kavramalı.
 Mezenter hastalıkları hakkında bilgi sahibi olmalı.

Beceri
 Periton ve mezenter hastalığı durumunda iyi bir anamnez alabilmeli.
 Dikkatli bir şekilde karın muayenesi yapabilmeli.
 Parasentez sonuçlarını değerlendirebilmeli, peritonitis tbc. ve
peritonitis ca. arasındaki farkı bilmeli.

DavranıĢ
 Periton hastalıklarının acil önemli sorunlar olabileceğini ve asitli bir
hasta karşısında peritonitis tbc. ve peritonitis ca. ihtimallerinin de
olabileceğini her zaman hatırlamalı.

Ders adı: Gastrointestinal sistem endoskopisi

AMAÇ: Öğrencinin gastrointestinal sistem hastalıklarında önemli bir

tanı ve tedavi aracı olan endoskopinin önemini kavraması.

HEDEFLER

Bilgi
 Üst gastrointestinal sistem endoskopisinin indikasyonlarını
söyleyebilmeli.
 Endoskopik tedavi yöntemlerinin nerelerde kullanıldığını bilmeli.
 Endoskopik retrograd kolanjiyo pankreatografi (ERCP)
indikasyonlarını sayabilmeli.
 Rektosigmoidoskopi ve kolonoskopi indikasyonlarını söyleyebilmeli.

Beceri
 Üst gastrointestinal sistem hastalıklarında endoskopinin önemini
kavramalı.
 Tedavi amaçlı endoskopinin günümüzdeki yerini kavramalı.
 ERCP‟nin önemli bir tanı ve tedavi aracı olduğunu bilmeli.
 Özellikle kolon kanserinin önlenmesi ve erken tanısında
kolonoskopinin önemini bilmeli.

DavranıĢ
 Gastrointestinal sistem endoskopisinin tecrübeli kimseler tarafından
yapılması gereken, çok önemli tanı ve tedavi yöntemi olduğunun
bilincinde olmalı.
 567

GASTROENTEROLOJĠ ve HEPATOLOJĠ BĠLĠM DALI

(4. Sınıf)

Ders adı: Karaciğer sirozu

AMAÇ: Öğrencinin karaciğer sirozunu öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Karaciğer sirozunu tanımlayabilmeli
 Karaciğer sirozunun başlıca nedenlerini ve etiopatogenezi
söyleyebilmeli
 Başlıca nedenlerinin viral hepatit ve alkol olduğunu bilerek
epidemiyolojisi ve ülkemizdeki sıklığını söyleyebilmeli
 Klinik belirti ve bulgularını sayabilmeli
 Tanı ve ayırıcı tanıyı söyleyebilmeli
 Tedavi prensiplerini ve yöntemlerini sıralayabilmeli
 Komplikasyonlarını ve bunlara yönelik tedavi prensiplerini
söyleyebilmeli

Beceri
 Karaciğer dalak ve asit muayenesini çok iyi yapabilmeli
 Karaciğer hastalıklarının çevresel bulgularını tanımalı

DavranıĢ
 Karaciğer sirozunun ve özellikle ülkemizde başlıca nedeni olan viral
hepatitlerin, ülkenin başlıca halk sağlığı sorunu olduğunu kavramalı ve
koruyucu hekimliğin gelişmesini sağlamalı

Ders adı: Safra kesesi ve safra yolları hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin safra kesesi ve safra yolları hastalıklarının
başlıcalarını ve etiolojik nedenleri, klinik belirti ve bulguları, tanı ve
tedavi yöntemlerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Safra kesesi ve safra yollarının anatomi ve fizyolojisini ve safra kesesi
hastalığı olan safra taşları etioloji ve etiopatogenezini söyleyebilmeli
 Klinik belirti ve bulgularını sayabilmeli
 Bu amaçla kullanılacak laboratuar testlerini sıralayabilmeli
 Tanı yöntemlerini (invaziv ve noninvazif) ni sıralayabilmeli
 Medikal ve cerrahi tedavi yöntemlerinin ilkelerini söyleyebilmeli
 568

Beceri
 Safra kesesi muayenesini iyi yapılabilmeli

DavranıĢ
 Safra kesesi (safra taşlarının) hastalıklarının önemli bir sağlık sorunu
olduğunun ve gerekli koruyucu önlemlerin alınmasının bilincinde olmalı

Ders adı: Akut ve kronik hepatitler

AMAÇ:Öğrencinin akut ve kronik hepatiti öğrenmesi
HEDEFLER

Bilgi
 Akut hepatit ve kronik hepatiti tanımlayabilmeli
 Etiyolojiyi ve etyopatogeneze dayanan sınıflamayı söyleyebilmeli
 Viral hepatitin önemini söyleyebilmeli (özellikle ülkemiz açısından)
 Viral hepatit etkenlerinin epidemiyolojisini, bulaşma yollarını,
ülkemizdeki sıklığını söyleyebilmeli
 Akut ve kronik hepatitli hastalarda viral hepatit serolojik
göstergelerinin nasıl kullanılacağını bilmeli (hangi test hangi amaçla ve
hangi hastada yapılmalıdır)
 Akut hepatitli hastalarda, akut karaciğer yetersizliği riski taşıyan
hastaları belirleyebilmeli
 Kronik hepatitte histopatolojik bulguları ve bunların önemini
söyleyebilmeli
 İlaca bağlı hepatit kavramını bilmeli ve en sık hepatit yapan ilaçları
tanımlamalı
 Otoimmun hepatiti, hangi hastada otoimmun hepatit düşüneceğini ve
otoantikorların nasıl yorumlanacağını söyleyebilmeli
 Kriptojenik kronik hepatit kavramını ve bu hastalara nasıl
yaklaşıldığını söyleyebilmeli
 Etiyopatogeneze dayanan sınıflamanın ve doğru tanının tedavi
açısından önemini söyleyebilmeli
 Kronik viral hepatit, otoimmun hepatit ve diğerlerinde tedavinin ana
ilkelerini sayabilmeli

Beceri
 Karaciğer ve dalak muayenesini çok iyi yapabilmeli (özellikle
boyutları)
 Karaciğer hastalıklarının periferik bulgularını tanıyabilmeli
DavranıĢ
 Özellikle viral hepatitin bir halk sağlığı sorunu olduğunu bilmeli, viral
hepatitli hastaları bu konuda bilgilendirip , hastalar ve yakınlarının
 569

gerekli koruyucu önlemleri almalarını (temizlik, aktif profilaksi-aşılar)

sağlayabimeli

Ders adı: Gastrointestinal motilite bozuklukları

AMAÇ: Öğrencinin gastrointestinal motilite bozukluklarını öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Gastrointestinal motilitenin genel fizyolojisini açıklayabilmeli
 Özofagus motilite bozukluklarını açıklayabilmeli
 Gastropareziyi tanımlayabilmeli
 Kronik intestinal gastroparezi tanımlayabilmeli
 İrritabl barsak sendromu ile ilgili genel bilgileri söyleyebilmeli
Beceri
 Gİ motilite ile ilgili semptomları değerlendirerek bu hastalıkların
tanısı için gerekli laboratuar yöntemlerini gerekli zamanda kullanabilmeli

DavranıĢ
 Seyrek görülen motilite bozukluklarında vakanın uzman merkezlere
sevkini sağlamalı. Özellikle irratabl barsak sendromunda hekim-hasta
ilişkisinin önemini kavramalı

Ders adı: Gastrointestinal hormonlar ve mide sekresyonu

AMAÇ: Öğrencinin gastrointestinal hormon/peptid kavramını ve mide
fizyolojisini, özellikle asit salınımını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Gastrointestinal hormon/peptid kavramını tanımlayabilmeli
Gastrointestinal hormon salgılayan tümörlerin başlıcalarını
tanımlayabilmeli
Midenin asit fizyolojisi ve pariyetal hücredeki reseptörleri
açıklayabilmeli

Beceri
 Nöroendokrin tümör semptomlarında hastalıkları akla getirmeli
 Hiperasidetedeyi uygun durumda uygun tedavi edebilmeli

DavranıĢ
 Nöroendokrin tümör düşünülen vakaları uzman merkezlere sevk
edebilmeli
 570

Ders adı: Karaciğer hastalıklarında periferik bulgular

AMAÇ: Öğrencinin kronik karaciğer hastalıklarında görülebilen
periferik bulguları öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Kronik karaciğer hastalıklarında görülen periferik bulguları
sayabilmeli

Beceri
 Basit muayene bulgularında tanıya gidebilmeli
Kronik karaciğer hastalıklarında görülen bulguların başka
hastalıklarda da görülmesi mümkün olduğundan ayırım yapabilmeli

Ders adı: Gastointestinal sistem hastalıklarında ağız ve cilt

AMAÇ: Öğrencinin gastrointestinal sistem hastalıklarında görülebilen
ağız ve cilt bulgularını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Değişik gastrointestinal sistem hastalıklarında görülen ağız ve cilt
bulgularını sıralayabilmeli

Beceri
 Ağız ya da ciltte görülebilen lezyonlarda gastrointestinal sistem
hastalıklarını hatırlayarak tanıya götürecek muayene ve tetkiklerin
yapılmasını sağlamalı

DavranıĢ
 Sistemik muayenede bulunan ipuçlarını değerlendirebilmeli

Ders adı: Gastroözofageal reflü hastalığı (GÖRH)

AMAÇ: Öğrencinin GÖRH ile ilgili temel bilgileri öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 GÖRH semptomlarını sayabilmeli
 Ayırıcı tanıyı yapabilmeli
 Tedavi prensiplerini ve komplikasyonlarını ve özellikle Barret
özofagusunu söyleyebilmeli
 571

Beceri
 GÖRH tedavisini yapabilmeli

DavranıĢ
 Tedavinin ve yaşam tarzındaki düzenlemelerin yaşam boyu olduğunu
hastaya anlatabilmeli

Ders adı: Gastritler

AMAÇ: Öğrencinin gastrit tanısı, nedenleri ve yaklaşım konusunda bilgi

ve beceri kazanması

HEDEFLER
Bilgi
 Gastritin histolojik tanım olduğunu söyleyebilmeli
 İltihabi hücre infiltrasyonu, epitel hasarı ve özgün histopatolojik
bulgulara dayandırılarak sınıflandırılacağını söyleyebilmeli
 Kendine özgün semptom veya fizik muayene bulgusunun olmadığını
söyleyebilmeli
 Klinik öneminin bir takım mide-duodenum hastalıklarına (peptik ülser,
mide kanseri...) zemin hazırlanması veya bir takım sistemik veya non-
sistemik hastalıkların habercisi (gluten enteropatisi, Crohn hastalığı,
sarkoidoz...) olması ile ilişkili olduğunu söyleyebilmeli

Beceri
 Kendisine patolog tarafından bildirilen gastrit tipinin klinikte neyin
habercisi olabileceğini kavramalı

DavranıĢ
 Gastritin klinik, radyolojik veya endoskopik bir tanı olmadığını; bu
yöntemlere dayanarak gastrit tanısı veya tedavisi yaklaşımında
bulunmaması gerektiğini kavramalı

Ders adı: Peptik ülser hastalığı

AMAÇ: Öğrencilerin peptik ülser hastalığı tanısı, nedenleri ve yaklaşım
konusunda bilgi ve beceri kazanması

HEDEFLER
Bilgi
 Peptik ülserin asid-pepsin aktiviteye bağlı olarak gastrointestinal
traktusta, muskularis mukozayı geçen, koagulasyon nekrozu ve iltihabi
hücre infiltrasyonu ile karakterize fokal mukozal defekt olduğunu
söyleyebilmeli
 572

 En sık sebebin Helicobacter plori infeksiyonu olduğunu, bunu asipirin

ve NSAİİ ve asid hiperskeretuvar durumların izlediğini söyleyebilmeli
 Anamnez ve fizik muayenenin diğer organik veya fonksiyonel dispepsi
sebeblerinden ayırt edici tanı için yeterli olmadığını söyleyebilmeli
 Tanıda en duyarlı ve özgül yöntemin fiberoptik endoskopi olduğunu
söyleyebilmeli;
 Peptik ülser hastalığının komplikasyonlarının kanama, perforasyon,
mide çıkış yolu obstrüksiyonu ve penetrasyon olduğunu söyleyebilmeli
 Diyetin tedavide rolü olmadığını, sigara remisyonu geciktirebileceğini
söyleyebilmeli; hastanın kendisinde yakınmaya yol açan yiyecek ve
içeceklerden uzak durması gerektiğini söyleyebilmeli
 Altta yatan sebebe etki etmeden pek çok ilaçın (antasidlerin,
antisekretuvar ajanlar, mukoza koruyucular...) ülserin kapanmasını
sağlayabileceğini ve etyolojiye yönelik tedavinin bu kapanmayı
hızlandırdığını, nüksü ve komplikosyanları önlediğini söyleyebilmeli
 Mide ülseri olgularında multipl biyopsiler ile benign natürün
doğrulaması gerektiğini, tedavi sonrasında tam iyileşmenin endoskopi ile
kontrol edilmesi gerektiğini söyleyebilmeli

Beceri
 Peptik ülser tanısını nasıl koyacağını bilmeli
 Ayırıcı tanıda hangi hastalıkları göz önünde tutması gerektiğini ve nasıl
ayırt edici tanıya gideceğini bilmeli
 Peptik ülser ve komplikasyonlarına yaklaşımı edinmiş olmalıdır.

DavranıĢ
 Etyolojiyi ortadan kaldırarak peptik ülser hastalığının doğal seyrini
değiştirebileceğini ve komplikasyonları önleyebileceğini kavramalı

Ders adı: Gastrointestinal tümörler

AMAÇ: Öğrencinin gastrointestinal tümörlerin tanısı, nedenleri ve

yaklaşımı konusunda bilgi ve beceri kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Gastointestinal kanserlerin en azından erken dönemde semptom ve
bulgularının nonspesifik olmasının erken tanıyı güçleştireceğini
söyleyebilmeli.
 Tarama ve arama testlerinin erken tanı ve tedavi için önemli olduğunu
söyleyebilmeli.
 573

 Erişkinde, demir eksikliği veya demir eksikliği anemisinin

gastrointestinal malignite açısından gözardı edilemeyecek bir bulgu
olduğunu söyleyebilmeli
Özofagus kanserinde;
 Adenokanserin arttığını
 Prognozun evre ile yakından ilişkili olduğunu
 Operabl vakalarda en-blok özofajektomi ve radikal lenf gangliyonu
disseksiyonun en uygun strateji olduğunu, buna rağmen ortalama 5 yıllık
survinin %20 civarında olduğunu
 Neo-adjuvan radyo-kemoterapinin seçilmiş vakalarda surviyi
uzatabileceğini söyelyebilmeli
Mide kanserinde
 Helicabacter pylorinin multifaktöriyel etyolojide en önemli rol
oynadığını
 40 yaşın üzerinde yeni başlangıçlı dispepside, özellikle semptomlar 4
haftadan daha uzun sürecek olur ise mutlaka endoskopi yapılması
gerektiğini
 Tedavinin cerrahi olduğunu ancak olguların sadece %20-40‟ında kuratif
amaçlı cerrahi yapılabildiğini, prognozunun evre ile yakından ilişkili
olduğunu
 Ekstranodal non-Hodgkin lenfomaların (NHL) en sık tutulum yerinin
mide olduğunu
 MALT kaynaklı mide NHL‟ının çoğundan Helicobacter pylorinin
sorumlu olduğunu
 Optimal tedavi metodunun hastalığın tip ve evresi ile ilişkili olduğunu
söyleyebilmeli
 Kolon polipleri ve kanserinde
 Neoplastik poliplerin çoğunun adenom olduğunu, kanserlerin ise hemen
daima adenom zemininde geliştiğini
 Adenom gelişiminde en önemli faktörlerin diyet ve yaş olduğunu,
hereditenin sporadik adenomatöz poliplerin % 10‟undan daha azında
doğrudan rol oynadığını
 Çoğu poliplerin asemptomatik olduğunu, ancak malignite
potansiyellerniden dolayı polipektomi ile çıkartılması gerektiğini
 Malign polipler saplı ise, kanser iyi diferansiye ise ve rezeksiyon hattı
temiz ise sadece polipektomi ile çıkartılmalarının yeterli olabildiğini
 Familyal adenoatöz poliposis, herediter flat adenom, herediter
nonpoliposis kolorektal kanser sendromlarının kolorektal kanser riskini %
100 civarında arttırdığını
 Kolorektal kanserde tedavinin cerrahi olduğunu, olguların % 70‟inin
küratif amaçla opere edildiğini, bu olguların % 30-40‟ında daha sonra lokal
nüks veya uzak metastaz geliştiğini söyleyebilmeli. Tüm olguların
 574

rezeksiyondan sonrada senkron ve metokron tümör ve metastaz açısından

belirli aralar ile takip edilmesi gerektiğini
 Seçilmiş vakalarda neoadjuvan tedavinin surviyi arttırdığını
açıklayabilmeli
Beceri
 Erken tanı ve tedavi metodlarını kavramalı
 Tanı konulduğunda yaklaşım yapabilmeli
 Tedavisi planlanmış olguları nasıl takip edeceğini değerlendirebilmeli
DavranıĢ
 Gastointestinal kanserlerde erken semptom ve bulguların nonspesifik
olduğunu demir eksikliği veya demir eksikliği anemisinin erişkinde
gastrointestinal malignite bulgusu olabileceğini, prognozun hastalığın
evresi ile yakından ilişkili olduğunu kavramalı

Ders adı: Kronik nonspesifik iltihabi barsak hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin ülseratif kolit ve Crohn hastalığını klinik,

laboratuvar bulgularıyla tanıyıp tedavisini öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Kronik nonspesifik iltihabi barsak hastalıkları kavramının içine giren
hastalıkları sayabilmeli
 Ülseratif kolit ve Crohn hastalığının patogenezini, bu hastalıklara
eğilimi arttıran faktörleri sıralayabilmeli
 Ülseratif kolit ve Crohn hastalığının sindirim kanalında tuttuğu
bölgeleri söyleyebilmeli
 Ülseratif kolit ve Crohn hastalığının klinik bulgularını sayabilmeli
 Bu hastalıkların barsak dışı tutulumlarını tanımalı
 Ülseratif kolit ve Crohn hastalığı tanısı koymak için başvurulan
laboratuvar incelemelerini açıklayabilmeli
 Ülseratif kolit ve Crohn hastalığının lokal komplikasyonlarını tanımalı
 Ülseratif kolit ve Crohn hastalığının ayırıcı tanısına giren hastalıkları
söyleyebilmeli
 Ülseratif kolit ve Crohn hastalığının tedavisinde kullanılan yöntemleri
saymalı

Beceri
 Ülseratif kolit ve Crohn‟lu bir hastayı nasıl takip etmesi gerektiğini
bilmeli
DavranıĢ
 Ülseratif kolit ve Crohn hastalığının kronik hastalıklar olduğunun
bilincine vararak, bu hastalıkların titizlikle takip edilmesi konusunda
hastayı eğitmeli ve kendisi de bu bilinçle hareket etmeli
 575

Ders adı: Pankreatitler

AMAÇ: Öğrencinin akut ve kronik pankreatitli bir hastanın klinik, tanı

ve tedavisini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Akut pankreatitle ilgili tanımlamaları söyleyebilmeli
 Akut ve kronik pankreatit sebeplerini sıklık sırasına göre sayabilmeli
 Akut-kronik pankreatit patogenezini ve klinik bulgularını sayabilmeli
 Akut ve kronik pankreatit tanısında kullanılan laboratuvar
incelemelerini tanımalı
 Akut pankreatitli bir hastanın ciddiyetini tayin etmede hangi
kriterlerin kullanıldığını söyleyebilmeli
 Akut-kronik pankreatitte tıbbi tedavi yöntemlerini sayabilmeli
 Akut-kronki pankreatitte ne zaman cerrahi tedaviye başvurulacağını
söyleyebilmeli
Beceri
 Akut karın sendromlu bir hastada ne zaman akut pankreatit
düşüneceğini değerlendirmeli
 Kronik karın ağrısı ve sindirim bozukluğu durumlarında kronik
pankreatiti ayırıcı tanıda hatırlaması gerektiğini bilmeli
DavranıĢ
 Kolelityazisi olan bir hastada akut pankreatit, alkolizmi olan bir
hastada da kronik pankreatit gelişebileceğini öğrenerek hastaları bu
konuda bilgilendirmeli

Ders adı: Malabsorpsiyon sendromları

AMAÇ: Öğrencinin malabsorpsiyon kavramını, semptomlarını,

nedenlerini ve tanı yollarını öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Sindirim fazlarını öğrenmeli
 Malnütrisyon, maldigestiyon ve malabsorpsiyon kavramlarının
anlamlarını bilmeli
 Malnütrisyon, maldigestiyon ve malabsorpsiyon nedenlerini
sayabilmeli
 Malabsorpsiyon sendromunda erken ve geç dönemdeki klinik
belirtileri bilmeli, özellikle ishalin tiplerini sayabilmeli
 Kronik pankreatit, safra yolu hastalıkları ve ince barsak mukoza
hastalıklarının malabsorpsiyon sendromundaki önemini bilmeli
 576

 Bilgi ve tanı olanaklarının artması ile, Gluten enteropatisinin giderek

artan sıklıkta karşılaşılabilecek bir durum olduğunu söyleyebilmeli
 Malabsorpsiyon sendromuna Crohn hastalığı ve ince barsak lenfomasının
neden olabileceğini açıklayabilmeli
 Malabsorpsiyon sendromundaki laboratuar ve tanı araçlarını
söyleyebilmeli
Beceri
 Malabsorpsiyonlu bir hastayı klinik olarak erken dönemde tanıyabilmeli
 Malabsorpsiyona neden olan olaylar konusunda fikir yürütebilmeli
 İshali bir hastanın klinik sorgulanmasını iyi bir şekilde yapmalı, ince
barsak ve kolon tipi ishalleri sorgulama ile ayırabilmeli
 Malabsorpsiyonlu olgularda, tanının konulabilmesi konusunda hastaya
yön çizebilmeli
 Dışkı incelemesini bilmeli
 D-ksiloz testini ve pankreas fonksiyon testlerini bilmeli

GASTROENTEROLOJĠ ve HEPATOLOJĠ BĠLĠM DALI

(5. Sınıf)

Ders adı: Üst gastrointestinal sistem kanamalı hastaya yaklaĢım

AMAÇ: Öğrencinin üst gastrointestinal sistem (GİS) kanaması ile gelen

bir hastanın tanı ve tedavi yaklaşımını öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Ne zaman üst GİS kanama düşünmesi gerektiğini öğrenmeli
 Üst GİS kanama sebeplerini sıklık sırasına göre sayabilmeli
 Varisiyel ve varis dışı kanamayı nasıl ayırabileceğini öğrenmeli
 Üst GİS kanamada riskli hasta grubunu tanıyabilmeli
 Üst GİS kanamalı bir hastayla karşılaştığında ilk yapması gerekenleri
öğrenmeli
 Ne zaman endoskopi merkezi ile temasa geçmesi gerektiğini
söyleyebilmeli
 Endoskopi bulgularına göre peptik ülser kanamasının ne zaman
endoskopik yöntemlerle tedavi edilmesi gerektiğini bilmeli
 Varis ve varis dışı kanamalarda kullanılan endoskopik tedavi
yöntemlerini öğrenmeli
 Üst GİS kanamalı bir hastayı hangi parametrelerini bilerek izlemesi
gerektiğini öğrenmeli
 Kan traspfüzyonunu ne zaman, nasıl yapacağını bilmeli
 577

 Üst GİS kanamada tıbbi tedavi yetersizliğinin ne zaman kabul

edileceğini öğrenmeli ve hastayı cerrahi tedaviye ne zaman vermesi
gerektiğini bilmeli
 Üst GİS kanamada sebeplerine göre hasta prognozunu öğrenmeli
Beceri
 Nasogastrit sonda yerleştirmesini ve bunu ne kadar süreyle yerinde
tutması gerektiğini öğrenmeli
 Hematemez ve melenayı tanıyabilmeli
DavranıĢ
 Üst GİS kanamalı bir hastanın gastroenteroloji, cerrahi ve yoğun bakım
üniteleri ile birlikte izlenmesi gerektiğini kavramalı

Ders adı: Karaciğer sirozu ve komplikasyonlarının tedavisi

AMAÇ: Öğrencilerin siroz komplikasyonlarının tanısı, tedavisi ve

yaklaşım konusunda bilgi ve beceri kazanması

HEDEFLER
Bilgi
 Karaciğer sirozunun sarılık, varis kanaması, asit, spontan bakteriyel
peritonit, portal-sistemik ensefalopati ve hepatosellüler karsinom ile
komplike olabileceğini söyleyebilmeli
 Yaklaşım ve tedavinin çok yönlü olduğunu söyleyebilmeli. Etkenin
ortadan kaldırılması, varis kanamalarının tedavi ve profilaksisi, asite yönelik
semptomatik tedavi, spontan bakteriyel peritonit profilaksisi ve tedavisi,
portosistemik ensefalopati profilaksisi ve tedavisi, hepatosellüler karsinom
açısından takip ve karaciğer transplantasyonu açısından değerlendirmenin
önemini söyleyebilmeli
Beceri
 Karaciğer sirozu ve komplikasyonlarına yönelik tedavi metodlarını
uygulayabilmeli
DavranıĢ
 Karaciğer sirozu olan hastayı çekinmeden ele alıp, takibini üstlenebilmeli

Ders adı: Üst gastrointestinal sistem kanamalı hastaya yaklaĢım

AMAÇ: Öğrencinin üst gastrointestinal sistem (GİS) kanaması ile gelen

bir hastanın tanı ve tedavi yaklaşımını öğrenmesi
HEDEFLER

Bilgi
 Ne zaman üst GİS kanama düşünmesi gerektiğini öğrenmeli
 Üst GİS kanama sebeplerini sıklık sırasına göre sayabilmeli
 Varisiyel ve varis dışı kanamayı nasıl ayırabileceğini öğrenmeli
 578

 Üst GİS kanamada riskli hasta grubunu tanıyabilmeli

 Üst GİS kanamalı bir hastayla karşılaştığında ilk yapması gerekenleri
öğrenmeli
 Ne zaman endoskopi merkezi ile temasa geçmesi gerektiğini
söyleyebilmeli
 Endoskopi bulgularına göre peptik ülser kanamasının ne zaman
endoskopik yöntemlerle tedavi edilmesi gerektiğini bilmeli
 Varis ve varis dışı kanamalarda kullanılan endoskopik tedavi
yöntemlerini öğrenmeli
 Üst GİS kanamalı bir hastayı hangi parametrelerini bilerek izlemesi
gerektiğini öğrenmeli
 Kan traspfüzyonunu ne zaman, nasıl yapacağını bilmeli
 Üst GİS kanamada tıbbi tedavi yetersizliğinin ne zaman kabul
edileceğini öğrenmeli ve hastayı cerrahi tedaviye ne zaman vermesi
gerektiğini bilmeli
 Üst GİS kanamada sebeplerine göre hasta prognozunu öğrenmeli
Beceri
 Nasogastrit sonda yerleştirmesini ve bunu ne kadar süreyle yerinde
tutması gerektiğini öğrenmeli
 Hematemez ve melenayı tanıyabilmeli
DavranıĢ
 Üst GİS kanamalı bir hastanın gastroenteroloji, cerrahi ve yoğun bakım
üniteleri ile birlikte izlenmesi gerektiğini kavramalı

Ders adı: Karaciğer sirozu ve komplikasyonlarının tedavisi

AMAÇ: Öğrencilerin siroz komplikasyonlarının tanısı, tedavisi ve

yaklaşım konusunda bilgi ve beceri kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Karaciğer sirozunun sarılık, varis kanaması, asit, spontan bakteriyel
peritonit, portal-sistemik ensefalopati ve hepatosellüler karsinom ile
komplike olabileceğini söyleyebilmeli
 Yaklaşım ve tedavinin çok yönlü olduğunu söyleyebilmeli. Etkenin
ortadan kaldırılması, varis kanamalarının tedavi ve profilaksisi, asite yönelik
semptomatik tedavi, spontan bakteriyel peritonit profilaksisi ve tedavisi,
portosistemik ensefalopati profilaksisi ve tedavisi, hepatosellüler karsinom
açısından takip ve karaciğer transplantasyonu açısından değerlendirmenin
önemini söyleyebilmeli
Beceri
 Karaciğer sirozu ve komplikasyonlarına yönelik tedavi metodlarını
uygulayabilmeli
 579

DavranıĢ
 Karaciğer sirozu olan hastayı çekinmeden ele alıp, takibini
üstlenebilmeli

16- KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM ANABĠLĠM DALI

Ders adı: Kadın genital sistem anatomisi

AMAÇ: Öğrencinin anatomi dersinde öğrenilen kadın genital

sistemi anatomisinin klinik bilgilerle ilişkisini kurması

HEDEFLER

Bilgi
 Kadın genital sistem hastalıkları ve genital sistem organlarının
anatomik yapıları arasındaki ilişkiyi söyleyebilmeli
 Genital sistem hastalıklarının isimlerini sıralayabilmeli

Ders adı: Kadın genital sistemi ve gonodların embryolojisi

AMAÇ: Öğrencinin kadın genital sistemi ve gonodların gelişim

süreci hakkında bilgi sahibi olması

HEDEFLER

Bilgi
 Genital sistem ve gonadların embryolojik gelişim süreçlerini
sıralayabilmeli
 Embryolojik gelişim ile anomali ve hastalıkları arasında ilgi
kurabilmeli

Ders adı: Siklus ve mestruasyon

AMAÇ: Kadın siklusu ve adet kanamasının oluşum siklusu

hakkında bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Kadında periyolojik adet döngüsünde oluşan hormonal
değişimleri açıklayabilmeli
 Bu döngüde oluşan histolojik değişiklikleri açıklayabilmeli
 580

Ders adı: Seks determinasyonu

AMAÇ: Öğrencinin cinsiyetin ortaya çıkışı ve bu safhada ortaya

çıkan patolojileri tanıması

HEDEFLER
Bilgi
 Cinsiyetin ortaya çıkışı sırasında oluşan kromogonadal ve
fenotipik farklılaşmanın özelliklerini söyleyebilmeli
 Bu evrelerde oluşan patolojileri tanımlayabilmeli
 Ortaya çıkan anormal durumları sıralayabilmeli

Ders adı: Obstetrikte temel kavramlar

AMAÇ: Öğrencinin doğum hekimliğine ait bazı temel terminoloji

ve kavramlarını öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Aşağıdaki terimleri tanımlayabilmeli doğum,, travay, preterm,
term, posttern, SGA, TUGG, düşük doğum ağırlığı, abortus, ölü doğum,
neonatal ölüm, intrapartum ölüm, perinatal mortalite, maternal mortalite
 Fetal yaşam şansının belirleyicilerini sayabilmeli

Ders adı: Obstetrik anatomi

AMAÇ: Obstetrik propedötik konusunu klinik derslere geçişte

hatırlaması

HEDEFLER
Bilgi
 Önceki yıllarda kazanılan anatomi bilgisi ile doğum kanalı ve
doğum eylemi arasındaki ilişkiyi açıklayabilmesi

Ders adı: Trofoblast hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin gebelikte görülen trafoblastik hastalıkların

tarifi, teşhisi ve tedavisi hakkında bilgilenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Öğrenciler trofoblast hastalıklarının önemini açıklayabilmeli
 Mol tahliyesi yapılan hastaların takip özelliklerini söyleyebilmeli
 Tedavinin özelliklerini sıralayabilmeli
 581

 Trofoblast hastalıklarının erken teşhisinin nasıl yapıldığını

açıklaabilmeli
 Hangi durumlarda ortaya çıkabileceğini söyleyebilmeli
 Erken tanının nasıl yapıldığını açıklayabilmeli

Ders adı: Gebeliğin teĢhisi

AMAÇ: Gebelğin tanısının konulacağını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Kesin gebelik bulgularını sayabilmeli
 İhtimali gebelik bulgularını sayabilmeli
 Şüpheli gebelik bulgularını sayabilmeli
 Gebelik bulguları yardımıyla gebelik tanısını koyabilmeli

Ders adı: Gebelik endokrinolojisi

AMAÇ: Gebelik döneminde yenioluşan hormon profilini

irdelemesi

HEDEFLER

Bilgi
 Biyokimya ve fizyoloji bilgi birikimini kullanarak gebelik
dönemini hormon profilini açıklayabilmeli
 Bu değişimin hangi hasta gruplarında risk taşıdığını
sıralayabilmeli

Ders adı: Normal doğumda takip

AMAÇ: Öğrencinin doğum eylemi başlayan gebeye hastanede

yaklaşımı öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Gerçek doğum eyleminin yalancı eylemden nasıl ayırd
edilebileceğini söyleyebilmeli
 Hastanede yapılan ilk değerlendirmede bilenmesi gereken öykü
ve muayene bulgularını sıralayabilmeli
 Doğuma kadar olan sürede anne ve bebeğin durumunu takib
etmeye yarayan parametreleri sıralayabilmeli
 Normal ve patolojik durumları ayırdedebilmeli
 582

Ders adı: Gebelikte kadın vücudundaki değiĢiklikler

AMAÇ: Öğrencinin gebelikte oluşan maternal anatomik, fizyolojik

ve metabolik anatomik değişiklikleri öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Gebelikte annenin kardiyovasküler sisteminde oluşan
değişiklikleri sayabilmeli
 Bağ dokuda oluşan değişiklikleri sıralayabilmeli
 Karın içi ve göğüs kafesindeki değişiklikleri açıklayabilmeli
 Endokrin sistem değişikliklerini sayabilmeli
 Meme dokusu ve üreme organlarındaki değişiklikleri
açıklayabilmeli
 Gebelikte tüm vasküler sistem vücut sistemlerinde oluşan
fizyolojik, metabolik ve anatomik değişiklikleri sayabilmeli

Ders adı: Fetusun morfolojik ve fonksiyonel geliĢimi

AMAÇ: Öğrencinin gebelikte fetusun morfolojik ve fonksiyonel

gelişimini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Gebelik haftalarına göre fetusta oluşan morfolojik ve fonksiyonel
gelişimleri sıralayabilmeli
 Bu gelişimde etkisi olan faktörleri sayabilmeli
 Sağlıklı bir gelişim için gereken önlemleri söyleyebilmeli

Ders adı: Antepartum fetal değerlendirme

AMAÇ: Öğrencinin gebelerde fetusun durumunu değerlendirmede

yaklaşımlarını öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Doğumdan önce fetusun durumunu değerlendirebilmeli
 Kullanılan testleri sıralayabilmeli
 Bu testlerin özelliklerini söyleyebilmeli
 Testlerin uygulanışlarını izleyebilmeli
 583

Ders adı: Antenatal değerlendirme ve takip

AMAÇ: Gebenin değerlendirilmesi ve doğumuna kadar takip edilmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Gebenin öyküsünü alabilmeli
 Obstetrik muayenenin adımlarını sıralayabilmeli
 Gebelikte uygulanan laboratuvar tetkiklerini zamanlama gerekçesiyle
birlikte söyleyebilmeli
 Gebelik haftasına göre her izlemede yapılması gerekenleri
söyleyebilmeli
 Öykü ve muayene bulgularıyla riskli gebelikleri ayırdedebilmeli

Ders adı: Antenatal kanamalar

AMAÇ: Öğrencinin doğum öncesi vaginal kanamaları tanımlaması ve

tedavi yaklaşımlarını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Doğum öncesi kanamaların özelliklerini tanımlayabilmeli
 Gebelik haftasına göre yaklaşımın ne olduğunu söyleyebilmeli
 Acil müdahale gereken durumları ayırdedebilmeli
 Anne ve bebeğin (fetusun) durumunu değerlendirebilmeli

Ders adı: Obstetrik ultrasonografi

AMAÇ: Ultrasonografinin obstetrikteki kullanım alanları ve gücünü

tanımlaması

HEDEFLER

Bilgi
 Ultrasonografi yönteminin uygulama özelliklerini söyleyebilmeli
 Rutin USG kavramını tanımlayabilmeli
 USG endikasyonlarını söyleyebilmeli
 USG nin tanı koymadaki gücünü ve sınırlarını açıklayabilmeli

Ders adı: Prenatal tanı

AMAÇ: Öğrencinin prenatal tanı uygulamalarının temel ilkelerini

öğrenmesi
 584

HEDEFLER
Bilgi
 Prenatal tanıyı tanımlayabilmeli
 Endikasyonlarını söyleyebilmeli
 Anomali arama amaçlı ultrasonografiyi tanımlayabilmeli
 Prenatal tanı amaçlı invazif girişimleri tanımlayabilmeli
 Prenatal tedavinin temel prensiplerini söyleyebilmeli

Ders adı: Antepartum fetal değerlendirme

AMAÇ: Öğrencinin antepartum dönemde fetal distresin

tanımlanmasında kullanılan yöntemleri tanıması

HEDEFLER

Bilgi
 Antepartum fetal değerlendirmede kullanılan testleri sayabilmeli
 Bu testlerin kullanım indikasyonlarını sıralayabilmeli
 Non-strem testin uygulama özelliklerini söyleyebilmeli
 NST bulgularının patolojik değerlerini ayırdedebilmeli

Ders adı: Ġntrapartum fetal değerlendirme

AMAÇ: İntrapartum dönemin özellikleri hakkında bilgi sahibi

olması

HEDEFLER

Bilgi
 İntrapartum dönemini tanımlayabilmeli
 İntrapartum değerlendirmenin niçin yapıldığını söyleyebilmeli
 İntrapartum fetal değerlendirme yapılması gereken gebeleri
ayırdedebilmeli
 İntrapartum fetal değerlendirme yöntemlerini sayabilmeli

Ders adı: Plasenta, fetal membranlar ve amnios sıvısı

anomalileri

AMAÇ: Plasentanın ve amnios sıvısının anomalilerini incelemesi

HEDEFLER
Bilgi
 Plasenta ve amnios sıvısı anomalilerini tanımlayabilmeli
 Bu anomalilerin neden olduğu soruları sayabilmeli
 585

Ders adı: Plasenta ve fetal membranların oluĢumu

AMAÇ: Plasenta ve fetal membranların oluşumu hakkında bilgi

kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Plasenta ve fetal membranların oluşumunu açıklayabilmeli
 Plasenta ve fetal membarnların özelliklerini sayabilmeli

Ders adı: Travay ve doğum fizyolojisi

AMAÇ: Öğrencinin travay ve doğum fizyolojisini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Gebelik sonunda doğumu başlatan nedenleri sayabilmeli
 Doğum eylemini evrelerini tanımlayabilmeli
 Doğum fizyolojisini açıklayabilmeli

Ders adı: Miat geliĢimi

AMAÇ: Miat gelişimini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Doğum başlamasının nedenlerini söyleyebilmeli
 Doğum eylemi fizyolojisini açıklayabilmeli

Ders adı: Doğum indüksiyonu

AMAÇ: Öğrencinin doğum indüksiyon endikasyonları ve

uygulanmasını öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Doğum indüksiyonunu tanımlayabilmeli
 Doğum indüksiyonu için kullanılan farmakolojik ajanları
sıralayabilmeli
 Doğum indüksiyonunun yöntemlerini sayabilmeli
 Komplikasyonlarını söyleyebilmeli
 586

Ders adı: Doğum kanalı travmaları

AMAÇ: Doğum eylemi ile doğum kanalının değişik segmentlerindeki

travmatik patolojilerin akut ve kronik dönem klinik yansımaları
değerlendirmek

HEDEFLER

Bilgi
 Gebelik ve doğumda oluşan doğum kanalının değişik segmentlerindeki
normal değişimleri söyleyebilmeli
Gebelik ve doğum kanalında olabilecek patolojik bulguları
ayırdedebilmeli
 Patolojik değişime neden olan riskli durumları sayabilmeli
Doğum kanalından olabilecek patolojilerden korunmak için alınan
tedbirleri söyleyebilmeli

Ders adı: Normal doğum

AMAÇ: Normal doğumu öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi:
 Normal doğumun evrelerini tanımlayabilmeli
 Her evrenin süresini ve özelliklerini söyleyebilmeli
 Patolojik bulguları ayırdedebilmeli
 Doğumda psikososyal desteğin etkilerini söyleyebilmeli
 Doğum eylemini kolaylaştırarak her evreye ilişkin komplikasyonları
azaltabilen faktörleri sayabilmeli

Ders adı: Doğum operasyonları

AMAÇ: Doğum operasyonlarını öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Operasyon gerektiren doğumları tanımlayabilmeli
 Operatif doğum seçeneklerini sayabilmeli

Ders adı: Preterm travay ve tokoliz

AMAÇ: Öğrencinin preterm travayda tanı konma ve tokoliz uygulaması

hakkında bilgilenmesi
 587

HEDEFLER

Bilgi
 Preterm travayı tanımlayabilmeli
 Preterm travayda hastanın şikayetlerinden tanı koyabilmeli
Preterm travayda hastaya yaklaşımın nasıl olduğunu söyleyebilmeli
 Tokolizi tanımlayabilmeli

Ders adı: Erken membran rüptürü

AMAÇ: Öğrencinin erken membran rüptüsü tanısı koyabilmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Erken membran rüptürünü (EMR) tanımlayabilmeli
 Tanı koyabilmeli
 Hangi durumlarda görüldüğünü sıralayabilmeli
 Hastanın şikayetlerini sayabilmeli, hastaya yaklaşımın nasıl olacağını
söyleyebilmeli
 Maternal ve fetal morbiditeyi ve mortalite durumlarını sıklık sırasına
göre söyleyebilmeli
Morbidite ve mortalitenin önlenmesi için yapılması gereken
öncelikleri sıralayabilmeli
Gebelik haftasına göre hastaya yaklaşımın nasıl olacağını
söyleyebilmeli

Ders adı: Situs transversus, kompound prezentasyon, kordon

dolanması

AMAÇ: Öğrencinin mortalite ve morbiditesi yüksek obstetrik

komplikasyoları ve bu durumlarda nasıl davranılması gerektiğini
öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
Nadir rastlanılan yüksek morbidite ve mortaliteli obstetrik
komplikasyonların neler olduğunu söyleyebilmeli
 Yüksek obs. komplikasyonların önlenmesi için gereken travay takibi
prensiplerini söyleyebilmeli
 Komplikasyonlu vakaları ayırdedebilmeli
 Komplikasyonlu vakaların nasıl izlendiğini açıklayabilmeli
 Komplikasyonların anne ve bebekte neden olduğu sonuçları
söyleyebilmeli
 588

Ders adı: Defleksiyon geliĢleri, derinde transvers ve yüksekte

AMAÇ: Öğrencinin doğumda presentasyon anomalileri öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Doğumda görülen defleksiyon gelişlerini tanımlayabilmeli
 Düzeyini ve şeklini ayırdedebilmeli
 Presentasyon anomalileri karşısında yapılacak manevraları
söyleyebilmeil

Ders adı: DıĢ gebelik

AMAÇ: Öğrencinin dış gebelik tanısı ve tedavisini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Dış gebeliği tanımlayabilmeli
 Etyolojisini söyleyebilmeli
 Tanı laboratuvar bulgularını sıralayabilmeli
 Tedavisini söyleyebilmeli

Ders adı: Fetal makrosomia

AMAÇ: Öğrencinin makrosominin tanısı, izlenmesi ve doğum

yaklaşımlarını öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Bir obstetrik olgu olarak iri bebek tanısını koyabilmeli
 Etyolojisini söyleyebilmeli
 Doğumda makrosomiye yaklaşımın ne olduğunu söyleyebilmeli
 Makrosomide doğumu izleyebilmeli

Ders adı: Rh izoimmunizasyonu

AMAÇ: Öğrencinin RH izoimmunizasyonunda fizyolojiyi immun

olan hastada klinik yaklaşım, non invazif ve invazif tanı testlerini
öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 RH izoimmünizasyonunun fizyolojisini açıklayabilmeli
 589

 İmmün olmamış vakalarda proflaksinin nasıl yapılacağını

açıklayabilmeli
 İmmün olmuş hastada klinik yaklaşımının adımlarını sayabilmeli
 Hasta fetusta intrauterin tedavi ve doğum zamanlanmasını
söyleyebilmeli

Ders adı: Çoğul gebelikler

AMAÇ: Öğrencinin çoğul gebeliklerin değerlendirme yaklaşımlarını

öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Çoğul gebelik şekillerini tanımlayabilmeli
 Etyolojisini açıklayabilmeli
 Çoğul gebeliklerdeki yüksek mortdilite ve morbidite oranlarının
nedenlerini öğrenme
 Çoğul gebeliklerin neden olduğu morbidite ve mortalite ve sıklıklarını
söyleyebilmeli
 Perinatal mortalite ve morbiditeyi azaltmak açısından hekimin
yapabileceklerini sıralayabilmeli
 Doğum yaklaşımını açıklayabilmeli doğum servisince dikkat edilmesi
gereken noktaları sıralayabilmeli

Ders adı: Miad geçmesi

AMAÇ: Öğrencinin miad geçmesi tanısı ve yöntemini öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Miad geçmesinde etyolojisini söyleyebilmeli
 Tanısını söyleyebilmeli
 Miad geçmesi halinde hangi izlem ve tedavi yaklaşımlarıolduğunu
sayabilmeli

Ders adı: Ġntrauterin fetus ölümü

AMAÇ: Öğrencinin fetusun uterus içinde ölümüne neden olabilecek

patolojileri ve sonuçları hakkında bilgi sahibi olması

HEDEFLER
Bilgi
 In uteromort fetalis etyolojisini açıklayabilmeli
 Tanı yöntemlerini sayabilmeli
 590

 In utero morftetalisin ciddi komplikasyonlarını söyleyebilmeli

 In utero mort fetalisde gebeliği sonlandırma yöntemlerini ve
uygulama özelliklerini söyleyebilmeli

Ders adı: Intrauterin geliĢme geriliği

AMAÇ: Öğrencinin fetusun gelişme geriliği etyolojisini, tanısını,

tipini, etkilerini ve yöntemlerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Fetal ve plesental fizyoloji bilgi birikimi ile fetal gelişme geriliğinin
etyolojisini açıklayabilmeli
 IUGG ni tanımlayabilmeli
 IUGG tiplerini sayabilmeli
 IUGG erken tanısında değerli olan USG bulgularını söyleyebilmeli
Ders adı: Fetus ve yenidoğanın doğum travmaları

AMAÇ: Doğumda fetusun ve yenidoğanın olabilecek travmaları

hakkında bilgilenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Doğum travmasının başlangıcından sonuna kadar fetusun
karşılaşabileceği travmaları sayabilmeli
 Aynı süreçte yenidoğanın karşılaşabileceği travmaları sayabilmeli
 Travmadan kanamalı için yapılması gereken önlemleri söyleyebilmeli
 Travmaya uğraşmış bebek için yapılabilecekleri söyleyebilmeli

Ders adı: Yenidoğana ilk yardım (resusitasyon)

AMAÇ: Doğumhanede yapılan yenidoğan resusitasyonunu öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Yüksek riskli ve normal gebelerde doğan bebeklerin solunum
yardımına ihtiyacı olanları ayırdedebilmeli
 Yenidoğan resüstasyonun ilkelerini söyleyebilmeli
 Uygulama özelliklerini açıklayabilmeli
 591

Ders adı: Doğumda aneljesi-anestezi

AMAÇ: Öğrencinin doğumda analjesi ve anestezisinin önemini bilerek

doğumda lokal perine anestezisi uygulayabilmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Doğumda ağrının mekanizmasını söyleyebilmeli
 Doğumda ağrıyı azaltmak için uygulanan yöntemleri sıralayabilmeli
 Lokal perine anestezisini uygulayabilmeli
 Gebeleri ağrısız doğum için uygun merkezlere gönderebilmeli

Ders adı: Postpartum kanamalar

AMAÇ: Öğrencinin doğumu izleyen ilk 24 saatteki anormal

kanamalarda yaklaşımı öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Anormal postportum kanamanın tanımını yapabilmeli
 Acil olgularda hastaya yapılması gerekenleri sıralayabilmeli
 Cerrahi yaklaşımları söyleyebilmeli
 Postportum kanamaya yol açan etkenleri sıralayabilmeli
 Anormal p.p. kanamanın nasıl önlenebileceğini açıklayabilmeli

Ders adı: Fonksiyonel distosiler

AMAÇ: Öğrencinin fonksiyonel distosilerin tanısı ve yönetimini

öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Fonksiyonel distosileri tanımlayabilmeli
 Etyolojilerini söyleyebilmeli
 Tanı bulgularını sıralayabilmeli
 Distosilere nasıl yaklaşıldığını açıklayabilmeli

Ders adı: Mekanik distosi

AMAÇ: Öğrencinin mekanik distosi ve yönetimi hakkında bilgi sahibi

olması
 592

HEDEFLER

Bilgi
 Distosiyi tanımlayabilmeli
 Distosinin düzeylerini söyleyebilmeli
 Erken tanının fetal ve maternal prognozu açısından yararlarını
açıklayabilmeli
 Pelvis yapısını distosi açısından değerlendirebilmeli
 Distosiye yol açan fetal nedenleri söyleyebilmeli
 Mekanik distosiye neden olan faktörleri sayabilmeli

Ders adı: Gebelikte ilaç kullanımı

AMAÇ: Öğrencinin ilaçların teratojenik etkileri hakkında bilgi sahibi

olması

HEDEFLER
Bilgi
 Teratojen etkinin ne olduğunu tanımlayabilmeli
 Teratojen ajanları sınıflandırabilmeli
 Teratojen ajanların etkili olmalarında hangi faktörlerin rol oynadığını
söyleyebilmeli
 Hangi ilaçların hangi dönemde kullanılabileceğini ayırdedebilmeli

Ders adı: Gebelikte sık görülen sistemik hastalıkları

AMAÇ: Bazı sistematik hastaların gebelik üzerine olan ve gebeliğin bazı

sistematik hastalıkların üzerine olumsuz etkilerini öğrenmek

HEDEFLER
Bilgi
 Gebelik fizyolojisi ile endokrin değişimleri arasındaki ilişkiyi
açıklayabilmeli
 Gebelik üzerine olumsuz etkileri olan sistematik hastalıklarını
sayabilmeli
 Gebelik döneminde ortaya çıkabilecek sistematik hastalıkları
sayabilmeli
 Gebelikte görülen sistematik hastalıkların erken tanısını yapabilmeli

Ders adı: Gebeliğin hipertansif hastalıkları (preeklampsi

eklampsi)

AMAÇ: Hipertansiyonun maternal ve perinatal mortalite ve

morbidite üzerine olan etkilerini ve önemini öğrenmesi
 593

HEDEFLER

Bilgi
 Hipertansiyonda gebede oluşan fizyopatolojik değişiklikleri
söyleyebilmeli
 Hipertansiyonun neden olduğu morbidite ve mortalite sıklığını
söyleyebilmeli ve nedenlerini açıklayabilmeli
 Hipertansiyonlu gebenin izlem protokolünün prensiplerini
sayabilmeli
 Medikal tedaviden beklenen farmakolojik etkinliği
açıklayabilmeli

Ders adı: Puerperium ve laktasyon

AMAÇ: Lohusalık ve süt vermenin fizyolojisi ve anne ve bebek

açısından öneminin vurgulanması

HEDEFLER

Bilgi
 Gebelik fizyolojisi sürecinde lohusalıkta oluşan değişimleri
söyleyebilmeli
 Laktasyon fizyolojisini açıklayabilmeli
 Laktasyonun anne ve bebeğe yararlarını sayabilmeli
 Laktasyonun desteklenmesi için obstetri ekibine düşen görevleri
sıralayabilmeli

Ders adı: Lohusalıktaki diğer hastalıklar

AMAÇ: Lohusalık döneminde görülen mastit, sistit akıntı ve

tromboembolit hakkında öğrencilerin bilgilenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Lohusalık döneminde de görülen mastitin tanı özelliklerini
sayabilmeli, nedenlerini söyleyebilmeli, mastitli anneye yaklaşımı
yapabilmeli
 Sistit tanı özelliklerini sayabilmeli, nedenlerini söyleyebilmeli,
sistitli anneye yaklaşımı yapabilmeli
 Akıntı tanı özelliklerini sayabilmeli, nedenlerini söyleyebilmeli,
akıntısı olan anneye yaklaşımı yapabilmeli
 Tromboflebit tanı özelliklerini sayabilmeli, nedenlerini
söyleyebilmeli, tromboflebitli anneye yaklaşımı yapabilmeli
 594

Ders adı: Yardımcı üreme teknikleri

AMAÇ: Öğrencinin infertilite tedavisinde güncel olan üreme teknikleri

konusunda bilgilenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 İnfertilite tedavisinde kullanılan tüm teknikleri sayabilmeli
 Bu tekniklerin hangi durumlarda kullanıldığını söyleyebilmeli
 Örnek bir K-D üreme teknolojisi laboratuvarının çalışma özelliklerini
açıklayabilmeli

Ders adı: Aile planlaması

AMAÇ: Öğrencinin aile planlamasının tanımını ve uygulamalarını

öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Aile planlamasının tanımını yapabilmeli
 Aile planlaması için uygulanabilen teknikleri sayabilmeli
 Her tekniğin uygulama özelliklerini söyleyebilmeli
 Her tekniğin kullanıcıya olan etkilerini açıklayabilmeli

Ders adı: Ovulasyon indüksiyonu

AMAÇ: Öğrencinin infertilitede ovulasyon tedavisinde yaklaşım ve

medikasyonlar konusunda bilgilenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Ovulasyon indüksiyonu protokollerini söyleyebilmeli
 Uygulamalar sırasında monitorizasyonun klinik ve laboratuvar
kullanarak aşamalı olarak nasıl yapıldğını açıklayabilmeli

Ders adı: Jinekolojide diagnostik yöntemler

AMAÇ: Öğrencinin jinekolojide tanı yöntemleri hakkında genel bir

bilgiye sahip olması

HEDEFLER
Bilgi
 Jinekolojik tanıda değeri olan anamnez bulgularını sayabilmeli
 Tanıda değeri olan muayene bulgularını söyleyebilmeli
 595

 Jinekolojide kullanılan laboratuvar yöntemlerini sayabilmeli

 Birlikte tanı değeri olan anamnez muayene ve laboratuvar bulgularını
ayırdedebilmeli

Ders adı: Sitoloji ve kolposkopi

AMAÇ: Öğrencinin servikal patolojileri öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Serviksin sitoloik incelemesi için örnek alabilmeli
 Alınan örneği inceleme laboratuvarlarına iletebilmeli
 Premalign ve malign lezyonların sitolojik bulgularını ayırdedebilmeli
 Premalign ve malign lezyonların kolposkopik bulgularını
ayırdedebilmeli
 Erken tanı ve tedavinin önemini açıklayabilmeli
 Rutin muayenede sitoloji ve kolkoskopi uygulamasının kurallarını
sayabilmeli

Ders adı: Genital sistemin kongenital malformasyonları

AMAÇ: Öğrencinin genital organ malformasyonlarının klinik bulguları

ve tedavilerini öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Genital bölgenin anatomi ve embriyolojisini söyleyebilmeli
 Sık görülen malformasyonları sıralayabilmeli
 Malformasyonların klinik bulgularını tanımlayabilmeli
 Tedavi yaklaşımlarını söyleyebilmeli

Ders adı: Endometrium kanseri

AMAÇ: Öğrencinin endometrium kanserinin tanı ve tedavi yaklaşımını
öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Endometrium kanserinin etyolojisini söyleyebilmeli
 Prognozu etkileyen faktörleri sıralayabilmeli
 Endometrium kanserinin evrelerini tanımlayabilmeli
 Tedavi seçeneklerini söyleyebilmeli
 Tedavi metodlarını karşılaştırabilmeli
 596

Ders adı: Over tümörleri

AMAÇ: Öğrencinin adneksiyonel kitleye yaklaşımı , selim ve

habis over tümörlerini ayırt edebilmeyi , erken tanıyı, ve güncel tedavi
yöntemlerini öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Overlere ait patolojileri semptom ,muayene diğer tanı yöntemleri
ile teşhis edebilmeli.
 Tanı yöntemlerini doğru olarak yorumlayabilmeli.
 Selim ve habis tömörlerini ayırdedebilmeli
 Tanıyı koyduktan sonra hastayı yönlendirebilmeli

Ders adı: Endometriumun prekanseröz lezyonları

AMAÇ: Öğrencinin prekanseröz rahim içi lezyonların etyolojisi,

tanısı ve tedavi yaklaşımlarını kavraması

HEDEFLER

Bilgi
 Kanserden önce rahim içinde meydana gelebilecek histopatolojik
değişiklikleri tanımlayabilmeli
 Bu değişikliklerin oluşabilmesi için gerekli etiyolojik faktörleri
sıralayabilmeli
 Değişikliklerin tanı bulgularını söyleyebilmeli
 Tedavi yaklaşımlarını söyleyebilmeli

Ders adı: Vulva-vagına ve serviksin selim tümörleri

AMAÇ: Öğrencinin vulva, vagina ve serviksin selim tümörlerine

yaklaşımı öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Vulva, vagina ve serviksin selim tümörlerini sıralayabilmeli
 Bu bölgelerdeki tümörlerin semptom ve muayene bulgularını
söyleyebilmeli
 Bu tümörleri teşhis edebilmeli
 Basit olguların tedavisini yapabilmeli
 Hastaların gerekli merkezlere sevkini yapabilmeli
 597

Ders adı: Serviks kanseri

AMAÇ: Öğrencinin serviks kanseri, öncü lezyonları, tarama yöntemleri

hakkında bilgi sahibi olması

HEDEFLER

Bilgi
 Serviks kanserinin tarama yöntemi olan PAP smir yönteminin önemini
söyleyebilmeli
 Tarama yöntemi ile nasıl eradike edilebileceğini söyleyebilmeli
 Kolposkopi, diğer teşhis yöntemleri ile evrelendirmenin nasıl
yapıldğını söyleyebilmeli

Ders adı: Myoma uteri

AMAÇ: Myoma uteri hakkında bilgilenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Myoma uteriyi tanımlayabilmeli
 Türlerini sayabilmeli
 Klinik bulgularını söyleyebilmeli
 Tedavi yaklaşımlarını sıralayabilmeli

Ders adı: Alt genital sistem enfeksiyonları

AMAÇ: Öğrencinin seksüel temasla bulaşan hastalıkların etyolojileri,

semptomları ve tedavi şekillerinin bilmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Cinsel temasla bulaşmayı tanımlayabilmeli
 CT B enfeksiyon etkenlerini sayabilmeli
 Sık görülen CT BE lerin ve belirtilerini sayabilmeli
 CTBE tanı araçlarını söyleyebilmeli
 Sık görülen CTBE leri için uygun tedavi yaklaşımları belirleyebilmeli
 CTBE lar hakkında bireylerle korunma ve eşle paylaşım için iletişim
kurabilmeli
Ders adı: Üst genital sistem enfeksiyonları
AMAÇ: Üst genital sistem organ enfeksiyonların tanı ve tedavilerini
öğrenmesi
 598

HEDEFLER

Bilgi
 Üst genital sistem organ enfeksiyonlarının tanı özelliklerini
sayabilmeli
 Klinik bulgularını söyleyebilmeli
 Tedavi prensiplerini açıklayabilmeli

Ders adı: Premenstruel sendrom-dismenore

AMAÇ: Öğrencinin PMS ve Dismenore tanı ve tedavisini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 PMS ve Dismenore olgularının tanı özelliklerini sayabilmeli
 Teşhis, ayırıcı tanının nasıl yapıldığını açıklayabilmeli
 Tedavi seçeneklerini nasıl yapıldığını açıklayabilmeli

Ders adı: Endometriozis

AMAÇ: Öğrencinin endometriozis tanısı ve tedavisini bilmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Endometriozis olgularının bulgularını sıralayabilmeli
 Ana semptomlara göre olguların izleme ve tedavilerini söyleyebilmeli

Ders adı: Disfonksiyonel uterus kanamaları

AMAÇ: Öğrencinin disfonksiyonel uterus kanamalarında tanı ve tedavi

yöntemleri ve tekrarı önleme yaklaşımlarını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Disfonksiyonel uterus kanamalarına semptom ve muayene bulguları
ile tanı koyabilmeli.
 Hastalığın etiyolojisini açıklayabilmeli
 Tanı yöntemlerini sayabilmeli
 Yaş gruplarına göre hastalara uygun olan yaklaşımları ayırdedebilmeli
 Hafif olgularda izlem ve tedavi yapabilmeli
 599

Ders adı: Disfonksiyonel uterus kanamaları

AMAÇ: Öğrencinin disfonksiyonel uterus kanamaların yaklaşımınını

öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Disfonksiyonel kanamaların semptom ve muayene bulgularını
söyleyebilmeli
 Hastalığın etiyolojik nedenini açıklayabilmeli
 Tanı yöntemlerini sıralayabilmeli
 Yaş gruplarına göre hastalara yaklaşım seçeneklerini söyleyebilmeli
 Pratisyen hekimin izlenmesi ve tedavi yapabileceği hafif olguları
ayırdedebilmeli
 Disf. Kanamaların tekrarının nasıl önlenebileceğini açıklayabilmeli

Ders adı: Vulva hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin vulva hastalıkları hakkında bilgi edinmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Vulva hastalıklarını sayabilmeli
 Ayırıcı tanıları yapabilmeli
 Tedavilerini söyleyebilmeli

Ders adı: Menopoz

AMAÇ: Öğrencinin menopoz hakkında bilgi edinmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Menopoz dönemini tanımlayabilmeli
 Menopozda oluşan fizyolojik değişiklikleri söyleyebilmeli
 Menopozda kadına klinik yaklaşımın özelliklerini açıklayabilmeli

Ders adı: Çocukluk ve adolesan çağda jinekolojik problemler

AMAÇ: Çocuklukta ve adolesan çağda sık görülen jinekolojik klinik

tabloları hakkında bilgilenmesi
 600

HEDEFLER

Bilgi
 Bu yaş gruplarında görülebilen sorunları sayabilmeli
 Bu durumlarda tanıda ve tedavide erişkinlerden farklı olan
yaklaşımları söyleyebilmesi

Ders adı: Genital organ yer değiĢtirmeleri

AMAÇ: Öğrencinin uterin desensus ve prolapsusu hakkında bilgi

sahibi olması

HEDEFLER

Bilgi
 Genital organ yerdeğiştirme bulgularını tanımlayabilmeli
 Organ yerdeğiştirmesine neden olan faktörleri sıralayabilmeli
 Tedavi yaklaşımlarını söyleyebilmeli

Ders adı: Ġdrar inkontinensi ve fistüller

AMAÇ: Öğrencinin miksuyum fizyolojisi ve stress inkontinensi ve

fistüller hakkında bilgi sahibi olması

HEDEFLER

Bilgi
 Miksiyum fizyolojisini açıklayabilmeli
 Stres inkontinensini tanımlayabilmeli
 Vertiko- vajinal ve rektal fistüllerin bulgularını sayabilmeli
 İnkontinensli ve fistüllü vakalara yaklaşımların seçeneklerini
söyleyebilmeli

Ders adı: Genital tuberküloz (Tbc)

AMAÇ: Genital Tbc konusunda bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Genital Tbc nin klinik bulgularını sayabilmeli
 Komplikasyonlarını söyleyebilmeli
 Tedavi yaklaşımlarını söyleyebilmeli
 601

KARDĠYOLOJĠ ANABĠLĠM DALI

(3. Sınıf)

Ders adı: Kalp hastalıklarında anamnez özellikleri, genel

durum, ekstremitelerin muayenesi

AMAÇ: Öğrencinin kalp hastalıklarında anamnezin önemi, tekniği,

semptomları; genel durum muayenesinin kapsamı, yöntemi,
ekstremitelerin muayene yöntemi ve sık ratlanan patolojik bulgular
hakkında bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Anamnezin kalp hastalıklarının tanısındaki önemini, anamnez
almanın tekniğini, anamnezin başlıklarını ve sırasını söyleyebilmeli.
 Kalp hastalıklarının en sık rastlanan semptomlarını, bu
semptomların ayırd edici ve tanımlayıcı özelliklerini açıklayabilmeli.
 En sık rastlanan kalp hastalıklarında görülebilecek semptomları
ve bu semptomların o hastalığa uyan özelliklerini sayabilmeli.
 Genel durum muayenesinin önemini, şuur durumu, postür
özellikleri, baş-boyun, gözler, cilt ve mukozaların muayenesini bilmeli,
ödem, siyanoz, anemi, ikter, ksantoma ve ksantelazma gibi patolojik
bulguları ve bunların hastalıklarla ilişkisini örnekler yardımıyla
öğrenmeli ve tanıyabilmeli.
 Ekstremitelerde görülebilecek konjenital veya edinsel
malformasyonların kalp hastalıkları ile birlikte bulunabileceğini, çomak
parmak tanımını, bulunabileceği hastalıkları, tırnakların muayenesinde
görülebilecek patolojik bulguları bilmeli ve tanıyabilmeli.

Beceri
 Göğüs ağrısının ayırıcı tanısını yapabilmeli.
 Kardiyovasküler hastalıklara bağlı olarak ortaya çıkan aktivite
kısıtlamasının derecelemesini yapabilmeli, New York Kalp Cemiyeti
fonksiyonel kapasite sınıflamasını bilmeli ve uygulayabilmeli.
 Bu bilgiler ışığında anamnez alabilmeli

Ders adı: Prekordiumun muayenesi

AMAÇ: Öğrencinin prekordiumun inspeksiyon, palpasyon ve
perküsyon yöntemleri ile muayenesinin önemi, tekniği, normal ve
patolojik bulguları öğrenmesi
 602

HEDEFLER
Bilgi
Prekordiyumun tanımı, prekordiyum muayenesinin tanıdaki önemi ve
payını söyleyebilmeli
İnspeksiyonda görülebilecek patolojik bulguların örneklerini ve
bunların hastalıklarla ilişkisini söyleyebilmeli.
Palpasyonda normal ve patolojik bulguları bilmeli, ayırdedebilmeli.
“Thrill” tanımını bilmeli ve sık rastlanan thrilleri tanımlayabilmeli. Sol
ventrikül apeksi, sağ ve sol ventrikül aktivitelerinin derecelendirilmesini
bilmeli. Sol ventrikül anevrizmasının palpasyon bulgusunu bilmeli ve
tanıyabilmeli.
Perküsyonun öneminin az olduğunu fakat bazı özel durumlarda yararlı
olabileceğini bilmeli, yöntemini öğrenmeli
Beceri
Görülebilir pulsasyonları ve patolojik hareketleri araştırmalı ve
farkedebilmeli. Sol ventrikül apeksinin hareketlerini gözlemleyebilmeli.
 İnspeksiyon, palpasyon ve perküsyonu uygulayabilmeli

Ders adı: Kalp hastalıklarının belirti ve bulguları: çarpıntı-

bradikardiler

AMAÇ: Öğrencinin çarpıntı semptomunun tanımını, nedenlerini ve

çarpıntıya yol açan durumlardan bradikardinin tanımını ve sık rastlanan
nedenlerini öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
Çarpıntının tanımını ve çarpıntıya yol açacak durumları
söyleyebilmeli.
Bradikardinin tanımını ve bradikardiye yol açan durumları
sayabilmeli.
Bradikardiler başlığı altında sıralanan ritm ve ileti bozukluklarını
sayabilmeli, her biri hakkında önemli bilgilere özet olarak sahip olmalı.
Sinüs bradikardisi, nodal ritm, idyoventriküler ritm, AV tam blok‟u
tanımlayabilmeli.
Beceri
 Çarpıntıyı muyaene ile tanıyabilmeli

Ders adı: Kalp hastalıklarının belirti ve bulguları: çarpıntı-

taĢikardiler
 603

AMAÇ: Öğrencinin çarpıntı semptomunun tanımını, nedenlerini ve

çarpıntıya yol açan durumlardan taşikardinin tanımını ve sık rastlanan
nedenlerini öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Taşikardinin tanımını ve taşikardiye yol açan durumları söyleyebilmeli.
 Ekstrasistol, paroksismal taşikardi ve non paroksismal taşikardi
kavramlarını bilmeli, örneklendirebilmeli.
 Sinüs taşikardisine yol açan fizyolojik ve patolojik faktörleri detaylı
olarak söyleyebilmeli.
 Supraventriküler ve ventriküler taşikardilerin klinik özelliklerini
bilmeli, EKG özellikleri konusunda özet bilgi sahibi olmalı.
Beceri
 Çarpıntıyı muayene ile tanıyabilmeli

Ders adı: Konjenital kalp hastalıkları (3 ders)

AMAÇ: Öğrencinin konjenital kalp hastalıklarının tanı ve tedavi
yöntemlerini öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Canlı doğumlarda saptanan konjenital kalp hastalığı sıklığını, yeni
doğanda ve erişkinde en sık rastlanılan konjenital kalp hastalıklarını
söyleyebilmeli.
 Fetal dolaşım ve kalbin embriyolojik gelişimi hakkında temel
bilgileri olmalı.
 Konjenital kalp hastalıklarının etyolojisinde yer alan genetik ve
çevresel faktörleri sayabilmeli.
 Konjenital kalp hastalıklarının semptomları ve
komplikasyonlarını söyleyebilmeli.
 Erişkinde sık görülen atriyal septal defekt, ventriküler septal
defekt, patent duktus arteriyozus, pulmoner darlık, Fallot tetralojisi ve aort
koarktasyonunun klinik seyrini, semptomlarını, klinik ve laboratuar
bulgularını ve tedavi ilkelerini söyleyebilmeli.
 Tanıda gecikmenin risklerini ve bilinmeli, Eisenmenger
Sendromunu tanımlayabilmeli
Beceri
 Konjenital kalp hastalığı düşündürecek bulguları değerlendirebilmeli

Ders adı: Normal elektrokardiogram (3 ders)

AMAÇ: Öğrencinin normal elektrokardiogram özelliklerini tanıması

 604

HEDEFLER

Bilgi ve Beceri
 Elektrokardiografi (EKG)‟deki hücre depolarizasyonu ve
repolarizasyonu kavramlarını söyleyebilmeli,
 EKG deki P, QRS ve T dalgalarının oluşum mekanizmasını bilmeli ve
bu dalgaların normal şeklini ve EKG deki sürelerini tanıyabilmeli,
 EKG den kalp hızını hesap etmesini bilmeli,
 EKG deki frontal ve horizontal plandaki derivasyonların nasıl
oluştuğunu açıklayabilmeli,
 EKG de frontal planda kalbin ortalama eksenini hesap edebilmeli,
 EKG de horizontal planda saat yönü ve saatin aksi yöndeki dönüş
bulgularını tanıyabilmeli,

Ders adı: Patolojik EKG

AMAÇ: Öğrencinin iskemik kalp hastalığında, elektrolit bozukluklarında

görülen EKG değişiklikleri, egzersiz EKG ve ambulatuar EKG hakkında
temel bilgileri öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 İskemi derecesine göre EKG değişikliklerini sayabilmeli,
 İskemik T dalgası değişikliklerinin özelliğini söyleyebilmeli,
 ST segment çökmesi ve yükselmesinin anlamını açıklayabilmeli,
 Miyokard infarktüsünün akut olduğunu gösteren EKG bulgusunu
bilmeli,
 ST yükselmelerinin ayırıcı tanısını yapabilmeli,
 Hiperakut miyokard infarktüsünün EKG bulgularını sayabilmeli,
 Patolojik Q dalgasının anlamını ve ayırıcı tanısını söyleyebilmeli,
 Hiper ve hipopotasemide en önemli EKG bulgularını sayabilmeli,
 Hiper ve hipokalsemide en önemli EKG bulgularını sayabilmeli,
 Egzersiz EKG‟sinin pozitif olduğunu gösteren kriterleri sayabilmeli,
 Ambulatuar EKG endikasyonlarını ana hatları ile sayabilmeli.

Beceri
 Yukarıda bahsedilen durumlara ait EKG örneklerini
değerlendirebilmeli

Ders adı: Anormal EKG (3 ders)

AMAÇ: Öğrencinin anormal elektrokardiyografik özellikleri tanıması.

 605

HEDEFLER
Bilgi ve Beceri
 EKG‟de sinus düğümü fonksiyon bozukluklarını tanıyabilmeli.
 EKG‟de atrial ritm bozukluklarını tanıyabilmeli.
 EKG‟de AV kavşak ritm bozukluklarını tanıyabilmeli.
 EKG‟de ventriküler ritm bozukluklarını tanıyabilmeli.
 EKG‟de kalb blokunu ve AV dissosiasyonu tanıyabilmeli.

Ders adı: Miyokard Ġnfarktüsü: tanımı, kliniği, tanı ve ayırıcı tanısı,

laboratuvar bulguları

AMAÇ: Öğrencinin mortalitenin önemli nedeni olan miyokard

infarktüsünü tanıması

HEDEFLER

Bilgi
 Akut koroner sendromları ve akut miyokard infarktüsünün tanımını
söyleyebilmeli.
 Akut miyokard infarktüsünün fizyopatolojisini açıklayabilmeli.
 Akut miyokard infarktüsünün klinik özelliklerini sayabilmeli.
 Akut miyokard infarktüsünün laboratuar bulgularını sayabilmeli.

Beceri
 Akut miyokard infarktüsünü tanıyabilmeli

Ders adı: Miyokard infarktüsü, komplikasyonları, morbidite ve

mortalite oranları,

AMAÇ: Öğrencinin akut miyokard infarktüsünün komplikasyonlarını,

morbidite ve mortalite oranlarını ve infarktüslü hastanın takip ve
tedavisinin yapılabileceği özellikte bir yoğun bakım ünitesinin ne
özelliklerde olması gerektiğini öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Akut miyokard infarktüsünün seyri sırasında gelişebilecek; aritmi,
hemodinamik bozukluk ve diğer komplikasyonları tanıyabilmeli.
 Bu komplikasyonların görülme sıklığını söyleyebilmeli.
 Akut miyokard infarktüsü seyrinde hastane içi ve hastane sonrası
takipte ölüm sıklığını söyleyebilmeli.
 Akut miyokard infarktüsü geçiren hastanın nasıl bir donanıma sahip
koroner yoğun bakım ünitesinde ve ne şekilde izlenmesi ve tedavi
edilmesi gerektiğini söyleyebilmeli.
 606

Ders adı : Pompa olarak kalp; efor toleransı kavramı, kalbin

fonksiyonel kapasitesi; kalp yetersizliği (3 ders)

AMAÇ: Öğrencilerin kalp yetersizliğinin birey ve toplum açısından

önemini, nedenlerini, ortaya çıkış mekanizmalarını, kalp yetersizliğinin
hemodinamik parametrelerini kavraması

HEDEFLER
Bilgi
 Kalp yetersizliğinin birey ve toplum için ciddi bir sorun olduğunu ve
bu sorunun giderek büyümekte olduğunu söyleyebilmeli
 Kalp yetersizliğinin en sık etyolojik nedenleri sayabilmeli
 Kalp yetersizliğini telkin eden belirtileri sayabilmeli
 Kalp yetersizliğini ağırlaştıran nedenleri sayabilmeli
 Kalp yetersizliği türlerini ve bunlar arasındaki tanı, tedavi farklarını
bilmeli
 Kalp yetersiziliğinin aşamalarına göre uygun tedavi yöntemlerini
açıklayabilmeli
Beceri
 Kalp yetersizliğine sahip hastaların bulgularını tanıyabilmeli
 Kalp yetersizliğinin tanı ve takibinde kullanılan laboratuar metotlarını
ve bunların ne zaman isteneceğini bilmeli
 Kalp yetersizliği tedavi uygulamalarını hastalığın evresine göre
seçebilmeli
 Kalp yetersizliğini artıran uygulamalardan sakınabilmeli

DavranıĢ
 Kalp yetersizliğinin ortaya çıkmaması ve ilerlememesi ve
ağırlaşmaması için yapılması gereken yaşam tarzı değişiklikleri, tedavi
uyumu konusunda hastalarını ikna edebilmeli, kendi yaşam biçimi ile
örnek olmalı.
 Mevcut olanlara göre daha yeterli tanı tedavi yöntemleri konusunda
kendisi de arayış içinde olmalıdır.

Ders adı: Kalbin radyolojik muayenesi

AMAÇ: Öğrencinin kalbin radyolojik incelemesi

(teleröntgenogram) yöntemini öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Normal sağlıklı insanlardaki kalbin ön-arka, lateral ve oblik
radyolojik görüntülerindeki organların normal yerleşim bulgularını
tanıyabilmeli,
 607

 Kalbin radyolojik incelemesinde kardiyak patoloji ile normal sağlıklı

kalbin görüntüsünü ayırt edebilmeli,
Kalbin farklı odacıklarının büyümesindeki bulguları tanıyabilmeli,
Kalp yetersizliği bulunan bir hastanın radyolojik bulgularını
tanıyabilmeli,

Ders adı: Kalp hastalıklarında diğer tanı yöntemleri

AMAÇ: Öğrencinin kalp hastalıkları tanısında radyolojik inceleme,

elektrokardiografi ve ekokardiografi dışında kullanılmakta olan tanı
yöntemleri hakkında bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Fonokardiografi tanımı ve tarihi önemini söyleyebilmeli,
Vektörkardiografi, 24 saatlik holter EKG ve eforlu EKG nin tanımı ve
kalp hastalıkları tanısındaki değerini söyleyebilmeli,
Akut miyokard infarktüsü tanısında kullanılan enzimlerin isimlerini
sayabilmeli,
24 saatlik tansiyon holteri cihazının klinik önemini söyleyebilmeli,
Bilgisayarlı tomografinin kalp hastalıkları tanısındaki değerini bilmeli,
Magnetik rezonans incelemenin kalp hastalıkları tanısındaki değerini
söyleyebilmeli,
Nükleer Tıp İncelemelerinin isimlerini ve kalp hastalıkları tanısındaki
değerini bilmeli,
Kalp kateterizasyonu, anjiyografi, endomiyokardial biopsi,
elektrofizyolojik inceleme gibi invazif incelemelerin isimlerini ve temel
prensiplerini bilmeli

Ders adı: Arteriyoskleroz, ateroskleroz, aterosklerotik hastalıklar,

koroner (iskemik) kalp hastalığı (KKH), tanımı ve epidemiyolojisi

AMAÇ: Öğrencinin aterosklerozun fizyopatolojisi, aterosklerotik

hastalıklar ve koroner kalp hastalıklarının tanımı ve epidemiyolojisi
konusunda bilgi edinmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Aterosklerozun etyolojisi ve tuttuğu arterleri sayabilmeli
Aterosklerozun patolojik dönemleri (yağlı iz lezyonu, diffuz intima
kalınlaşması ve fibröz plak) ile bu dönemlerin kliniğe yansıyan
özelliklerini söyleyebilmeli
 608

Aterosklerotik hastalıkları ve bunların klinik özellikleri ile birbirleri ile

etkileşimlerini açıklayabilmeli
 Koroner kalp hastalığının tanımı, epidemiyolojisi, klinik özellikleri ve
risk faktörlerini açıklayabilmeli
 Koroner kan akımının fizyolojisive fizyopatolojisi hakkında bilgi
sahibi olmalı
DavranıĢ
Son yıllarda, gelişmiş toplumlarda halk sağlığını tehdit eden
aterosklerotik kalp hastalıklarına yaklaşımı öğrenmeli, bu konuda
toplumu bilinçlendirebilmeli

Ders adı: Koroner kalp hastalığı, angina pektoris, kliniği, tanı ve

ayırıcı tanısı

AMAÇ: Öğrencinin koroner kalp hastalığının kliniği, tanı ve ayırıcı

tanısı hakkında bilgi sahibi olması

HEDEFLER
Bilgi
 Angina pektorisin etyolojisi, ağrının özellikleri, yeri ve yayılımı,
süresi, presipite eden faktörler, angina eşdeğerlerini söyleyebilmeli
 Angina pektorisin ayırıcı tanısını açıklayabilmeli (gastrointestinal
sistem hastalıkları, kas iskelet sistemi hastalıkları, akciğer hastalıkları,
diğer kalp hastalıkları vs.)
Beceri
 Koroner kalp hastalığı tanısı koyabilmeli, angina pektorisin ayırıcı
tanısını yapabilmeli

DavranıĢ
 Koroner kalp hastalığının tanısında toplumu bilinçlendirebilecek
kadar bilgi ve beceri sahibi olmalı

Ders adı: Hipertansiyon- tanımlanması, sınıflandırılması,

epidemiyolojisi

AMAÇ: Öğrencinin Dönem 3 öğrencilerine kan basıncı ve kan basıncı

yüksekliği hakkında bilgi kazanması

HEDEFLER
Bilgi
 Kan basıncını tanımlayabilmeli
 Kan basıncının ölçüm yöntemlerini sayabilmeli
 Kan basıncı ölçümünün koşulları ve hata kaynaklarını bilmeli
 609

 Kan basıncı yüksekliğini tanımlayabilmeli ve hipertansiyonun

sınıflandırılmasını yapabilmeli
 Esansiyel ve sekonder hipertansiyon farklarını ayırabilmeli
 Başlıca sekonder hipertansiyon nedenlerini sayabilmeli
 Hipertansiyonun toplumdaki sıklığı hakkında fikir sahibi olmalı

Beceri
 Hipertansiyonun kişi ve toplum sağlığı açısından önemini
değerlendirebilmeli

Ders adı: Esansiyel hipertansiyonun klinik ve laboratuar

bulguları

AMAÇ: Öğrencinin esansiyel hipertansiyonun klinik ve laboratuar

bulguları ile ilgili bilgi kazanması

HEDEFLER
Bilgi
 Esansiyel hipertansiyonu tanımlayabilmeli
 Esansiyel hipertansiyon tanısı için gerekli koşulları sayabilmeli
 Esansiyel hipertansiyonun klinik tablosunu bilmeli
 Esansiyel hipertansiyonda hedef organ hasarı kavramını bilmeli
ve hedef organ hasarlarını sayabilmeli
 Esansiyel hipertansiyonda laboratuar bulgularını ve yapılması
gerekli laboratuar incelemelerini bilmeli

Ders adı: Angina pektoris, tanı için kullanılan laboratuar

yöntemleri

AMAÇ: Öğrencinin angina pektorisi tanıması

HEDEFLER
Bilgi
Angina pektoris tanısında kullanılan noninvazif tanı
yöntemlerinden
a. istirahat EKG‟sini değerlendirebilmeli,
b.Efor testi endikasyonları ve kontrendikasyonları ile efor testinin
değerlendirilmesini, testin sensitivite ve spesifitesini bilmeli
c. Nükleer kardiyolojik yöntemler olan “eforlu talyum veya
teknesyum miyokard perfüzyon sintigrafisi” ve “dipyridamol talyum
miyokard perfüzyon sintigrafisi” nin endikasyonları ve sonucun
değerlendirilmesini, testlerin sensitivite ve spesifitesini bilmeli
d.Ekokardiyografik olarak sol ventrikül duvar hareketlerinin
önemini bilmeli
 610

e. Farmakolojik stress ekokardiyografi yöntemlerinin (dipyridamol,

adenozin, dobutamin) bu hastalıktaki yeri ve önemini,
değerlendirilmesini kısaca bilmeli
 Angina pektoris tanısında kullanılan invazif yöntemlerden
koroner anjiyografi ve sol ventrikülografinin endikasyon ve
kontrendikasyonları ile kısaca nasıl yapıldığını ve nasıl
değerlendirildiğini bilmeli

Beceri
 Angina pektoris tanısı için hangi testleri ne zaman isteyeceğini ve
nasıl değerlendireceğini öğrenmeli

DavranıĢ
 Angina pektorisi olan hastayı tanıyı doğrulamak için doğru
yönlendirebilmeli

(4. sınıf)
Ders adı: Kardiyolojide anamnez ve fizik muayene
AMAÇ: Öğrencinin kalp hastalarında nasıl anamnez alınacağı ve
sistem muayenesinin nasıl yapılacağını öğrenmesi.

HEDEFLER
Bilgi
 Hasta-hekim ilişkisini kurarken uyulması gereken etik kuralları
birkaç madde halinde sıralayabilmeli,
 Empati kavramının hasta-hekim ilişkisini kurmadaki önemini
söyleyebilmeli,
 Anamnez alma alt başlıklarını sıralayabilmeli,
 Sistem sorgulamasının, anamnez almadaki önemini anlatabilmeli,
 Hastaya soru sorma tekniklerini söyleyebilmeli.
Beceri
 Anamnez bittikten sonra, muayeneye doğru bir şekilde
başlayabilmeli,
 Nabızları usulüne uygun muayene edebilmeli,
 Boyun venlerini doğru bir şekilde muayene edebilmeli,
 Prekordiyumun palpasyonunu doğru bir şekilde yapabilmeli,
 Prekordiyumun perküsyonunu doğru bir şekilde yapabilmeli,
 Kardiyovasküler sistem oskültasyonunu usulüne uygun bir şekilde
yapabilmeli,
 Kalp odaklarının yerini gösterebilmeli,
 Birinci ve 2. kalp seslerini doğru şekilde belirleyebilmeli,
 Üfürümün derecesini belirleyebilmeli.
 611

DavranıĢ
Hastaya, iyi bir hasta-hekim ilişkisinin gerektirdiği şekilde
davranabilmeli.

Ders adı : Ekokardiyografi (3.ders)

AMAÇ: Öğrencinin ekokardiyografinin tanımı, teknik özellikleri,

yöntemleri ekokardiyografik yöntemlerin kalp hastalıklarının teşhisi ve
tedavi takibinde kullanılmasının ilkelerini öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
Ekokardiyografinin temel teknik prensiplerini ve çalışma
mekanizmasını söyleyebilmeli
M-mode ve iki boyutlu ekokardiyografi ile kalp kapakları, miyokard,
kalp boşlukları ve büyük damarlarla ilgili ölçümler ve fonksiyonların nasıl
değerlendirildiğini öğrenmeli, iskemik sendromlarda sol ventrikül sistolik
fonksiyonları ve duvar hareketlerinin bu yöntemle noninvazif olarak
ölçülebileceğini bilmeli
Doppler ekokardiyografi yöntemleri ile büyük damarlardan ve kalp
kapaklarından geçen kanın akım hızı ve akım özelliklerinin, kapak alanı ve
basınç gradientinin nasıl değerlendirildiğini öğrenmeli
Transözofageal ekokardiyografi endikasyonları ile birlikte teknik ve
görüntülerin değerlendirilmesini öğrenmeli
Kontrast ekokardiyografi endikasyonları ve değerlendirilmesini
öğrenmeli
Stress ekokardiyografinin niçin, hangi yöntemle, kimlerde
yapılabileceğini ve değerlendirme özelliklerini bilmeli
İntravasküler ultrasonografi endikasyonları ve görüntülerin
değerlendirilmesini söyleyebilmeli

Beceri
 Bir ekokardiyografi raporunu değerlendirebilmeli
Değişik ekokardiyografik yöntemlerin ne amaçla isteneceğine karar
verebilmeli

DavranıĢ
Ekokardiyografik tetkikin rutin kardiyolojik yöntemlerden biri olduğunu
bilmeli, kardiyoloji hastasında tanı ve tedavi takibinde hangi tetkiklerin
isteneceğine karar verebilmeli.

Ders adı: Aort hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin aort hastalıkları hakkında temel bilgileri kazanması
 612

HEDEFLER
Bilgi
 Belli başlı aorta hastalıklarını sayabilmeli,
Aort anevrizmasını tanımlayabilmeli,
Aort anevrizmasının yerleşim bölgelerini, görülme sıklığı ile birlikte
söyleyebilmeli,
Aort anevrizmasının etyoloji ve patogenezi hakkında kısa bilgi
verebilmeli,
Aort anevrizmalarının belli başlı klinik özelliklerini sayabilmeli,
Aort anevrizmalarının tanı konma özelliklerini söyleyebilmeli,
Tedavi edilmeyen aorta anevrizmasının tehlikesini söyleyebilmeli,
Aort anevrizmalarının ne zaman cerrahi tedaviye verilmesi gerektiğini
söyleyebilmeli,
 Aort anevrizmalı hastaların nasıl izleneceğini ana hatları ile bilmeli,
Dissekan aort anevrizmasını sınıflandırabilmeli,
Dissekan aort anevrizmasının önemli klinik özelliklerini ana hatları ile
söyleyebilmeli,
Dissekan aort anevrizmasının tanısında kullanılan yöntemlerle ilgili
temel bilgileri bilmeli,
Dissekan aort anevrizmasının medikal tedavisini ve cerrahi tedavi
zamanlamasını kısaca söyleyebilmeli,
Takayasu arteritini tanımlayabilmeli, sınıflayabilmeli; klinik önemi ve
prognozu hakkında kısaca bilgi verebilmeli.

Ders adı: Ġnfektif endokardit

AMAÇ: Öğrencinin infektif endokardit hakkında, klinik uygulamada en
çok kullanılan bilgileri kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 İnfektif endokarditi tanımlayabilmeli,
 Etyolojide en sık rastlanan patojenleri sayabilmeli,
 Patogenezi hakkında kısa bilgi verebilmeli,
İnfektif endokardite zemin hazırlayan predispozan faktörleri
sayabilmeli,
Hangi kalp hastalıklarının yüksek endokardit riskji taşıdığını
söyleyebilmeli
 Belli başlı klinik ve laboratuar özelliklerini sayabilmeli,
 İnfektif endokarditte tanı koyma özelliklerini söyleyebilmeli,
 İnfektif endokardit tedavisine yaklaşımı söyleyebilmeli,
 İnfektif endokarditten korunma protokolünü söyleyebilmeli.
 613

Ders adı: Miyokardit

AMAÇ: Öğrencinin miyokardit hakkında temel bilgileri kazanması

HEDEFLER
Bilgi
 Miyokarditin en sık görülen etkenlerini sayabilmeli,
 Miyokardit patogenezini kısaca söyleyebilmeli,
 Miyokarditin prognostik açıdan önemini söyleyebilmeli,
 Miyokarditin belli başlı klinik özelliklerini sayabilmeli,
 Miyokardit tanısının nasıl konduğunu söyleyebilmeli,
 Miyokardit tedavisinin prensiplerini sayabilmeli.

Ders adı: Akut ateĢli romatizma ve tedavisi

AMAÇ: Öğrencinin kalp kapak hastalıklarına yol açan önemli

sebeplerden biri olan akut ateşli romatizma ve bu hastalıktan korunmaya
dair bilgileri kazanması

HEDEFLER
Bilgi
 Akut romatizmal ateşin tanımını söyleyebilmeli.
 Akut romatizmal ateş tanısı için gerekli kriterleri (majör ve
minör) sayabilmeli.
 Akut romatizmal ateş tedavisini söyleyebilmeli.
 Akut romatizmal ateş profilaksisini açıklayabilmeli.

Beceri
 Akut romatizmal ateş için reçete yazabilmeli

Ders adı: Mitral kapak hastalıkları (3.ders)

AMAÇ: Öğrencinin mitral darlığı ve yetersizliğini tanıyabilmesi ve

tedavi ilkelerini öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Mitral darlığı ve yetersizliğinin etyolojisini ve patolojisini
söyleyebilmeli.
 Mitral darlığı ve yetersiziliğinin fizyopatolojisini bilmeli.
 Mitral darlığı ve yetersiziliğinin klinik ve laboratuar bulgularını
sayabilmeli.
 Mitral darlığı tıbbi, girişimci kardiyak yöntemlerle ve cerrahi
tedavisini ve zamanlamasını söyleyebilmeli.
 614

Mitral yetersizliğinin tek başına veya darlıkla birlikte olduğu

durumlarda yapılacak tıbbi ve cerrahi tedavisini ve zamanlamasını
söyleyebilmeli.
Prostetik kapaklar hakkında bilgi sahibi olmalı ve antikoagülasyonu
söyleyebilmeli

Ders adı: Aort kapak hastalıkları (3 ders)

AMAÇ: Öğrencinin aort darlığı ve yetersizliğini tanıyabilmesi ve tedavi

ilkelerini öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
Aort darlığı ve yetersizliğinin etyolojisini ve patolojisini söyleyebilmeli.
 Aort darlığı ve yetersiziliğinin fizyopatolojisini bilmeli.
Aort darlığı ve yetersiziliğinin klinik ve laboratuar bulgularını
sayabilmeli.
Aort darlığı ve yetersizliğinin ayrı ayrı ya da birlikte oldukları zaman
hangi tıbbi ve cerrahi tedavinin ne zaman yapılması gerektiğini
söyleyebilmeli.
Prostetik kapaklar hakkında bilgi sahibi olmalı ve antikoagülasyonu
söyleyebilmeli

Ders adı: Diğer valvül hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin triküspid, pulmoner ve multivalvüler kapak

hastalıkları hakkında bilgi kazanması

HEDEFLER
Bilgi
Triküspid darlığı etyolojisi, fizyopatolojisi, kliniği ve laboratuar
bulgularını tanımlayabilmeli. Triküspid darlığının tedavisini
söyleyebilmeli.
Triküspid yetersizliği etyolojisi, fizyopatolojisi, kliniği ve laboratuar
bulgularını tanımlayabilmeli. Triküspid yetersizliğinin tedavisini
söyleylebilmeli.
 Pulmoner kapak hastalığının etyolojisini, fizyopatolojisinin, kliniğini
ve laboratuar bulgularını tanımlayabilmeli. Tedavisini söyleyebilmeli.
 Multivalvüler hastalığı tanıyabilmeli ve tedavisini bilmeli.

Ders adı: Ġleti bozuklukları

AMAÇ: Öğrencinin atrioventriküler ve intraventriküler ileti bozuklukları

ve klinik ve elektrokardiyografik bilgileri öğrenmesi
 615

HEDEFLER

Bilgi
 Atrioventriküler birinci, ikinci ve üçüncü derece blokların etyolojisi,
kliniği ve elektrokardiyografik bulgularını söyleyebilmeli.
 Sağ dal blokunu, sol dal blokunu, sol ön dalcık blokunu, sol arka dalcık
blokunu, bifasiküler ve trifasiküler blok kavramını bilmeli ve
elektrokardiyografik bulgularını tanıyabilmelidir.
 Karotis aşırı duyarlığını açıklayabilmeli

Beceri
 EKG‟de bu ileti bozukluklarını okuyabilmeli

Ders adı: Ġleti bozukluklarının tedavisi, kalp pilleri (pacemaker’ler)

ile tedavi endikasyonları türleri

AMAÇ: Öğrencinin yapay kalp pillerinin (“pacemakerler”) yapısı,

kodlaması ve uygulanması hakkında bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
Yapay kalp pillerinin nasıl bir cihaz olduğunu ve “lead”i söyleyebilmeli.
 NASPE/BPEG kodlamasının esasını bilmeli.
 Yapay kalp pilinin hangi yolla uygulandığını söyleyebilmeli.
 Semptom/bradikardi ilişkisi kavramını söyleylebilmeli.
Genel olarak ne tür ileti bozukluklarında kalp pili uygulanması
gerektiğini kısaca bilmeli.
 Pacemakerli hastanın kimler tarafından ve en basit şekilde nasıl kontrol
edilebileceğini bilmeli.
Beceri
Yapay kalp pili için hastayı ne zaman sevkedeceğini değerlendirebilmeli

Ders adı: Hasta sinüs sendromu, bradikardi-taĢikardi sendromu

AMAÇ: Öğrencinin sinüs düğümü disfonksiyonun klinik ve

elektrokardiyografik bulgularını ve tedavisini öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Hasta sinüs sendromunun tanımını söyleyebilmeli.
 Sinoatrial blokların elektrokardiyografik bulgularını söyleyebilmeli.
 Bradikardi-taşikardi sendromunu açıklayabilmeli
 616

Semptom bradikardi ilişkisini gösterebileceği laboratuar tetkiklerini

sayabilmeli.
 Sinüs düğümü fonksiyon bozukluğunu araştırabileceği laboratuar
testleri hakkında kısaca fikir sahibi olmalı.

Beceri
Hasta sinüs sendromunda ne zaman yapay kalp pili takılması gerektiğini
değerlendirip sevkedebilmeli

Ders adı: Koroner kalp hastalığının tedavisine yaklaĢım ve cerrahi

tedavi indikasyonları

AMAÇ: Öğrencinin kronik koroner kalp hastalığı ve akut koroner

sendromlarda tedaviye yaklaşım ve cerrahi tedavi indikasyonları hakkında
bilgi kazanması

HEDEFLER
Bilgi
 Kronik koroner kalp hastalığı ve akut koroner sendromlarda tedavi
seçeneklerini sayabilmeli.
 Kronik koroner kalp hastalığında ne zaman ve hangi hastaya bypass
cerrahisi uygulanabileceğini özet olarak bilmeli.
Akut koroner sendromlarda hangi hastaya bypass cerrahisi
uygulanabileceğini özet olarak bilmeli.
 Cerrahi bypass şekilleri hakkında kısaca fikir sahibi olmalıdır.

Ders adı: Kalp hastalıklarında giriĢimci tedavi yöntemleri

AMAÇ: Öğrencinin kronik koroner kalp hastalığı ve akut koroner

sendromlarda uygulanabilecek girişimci tedavi yöntemleri hakkında bilgi
kazanması

HEDEFLER
Bilgi
Kronik koroner kalp hastalığı ve akut koroner sendromlarda
uygulanabilecek girişimci tedavi yöntemlerini özet olarak bilmeli.
 Kronik koroner kalp hastalığında ne zaman ve hangi hastaya girişimci
yöntemlerle tedavi uygulanabileceği hakkında özet bilgiye sahip olmalı.
 Akut koroner sendromlarda hangi hastaya girişimci yöntemlerle tedavi
uygulanabileceği hakkında özet bilgiye sahip olmalı.
Girişimci tedavi yöntemleri ile cerrahi bypass tedavisinin karşılaştırmalı
başarısı hakkında kısaca fikir sahibi olmalıdır.
 617

Ders adı: Magnetik rezonans (MR) görüntüleme ve bilgisayarlı

tomografik (BT) incelemenin kalp hastalıklarının tanısında yeri ve
önemi.

AMAÇ: Öğrencinin MR ve BT ile yapılan görüntülemelerin kalp ve

damar hastalıklarının tanısında yeri ve önemini öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
MR ve BT incelemelerinin her birinin kısa teknik karakteristiklerini
tanımlayabilmeli
 Görüntüleme yetenekleri açısından özelliklerini sayabilmeli
Bu yöntemlerin uygulamasından doğabilecek risklerin neler olduğunu
söyleyebilmeli
Hangi hastalıklarının tanı ve takibinde yararlı olabileceğini
söyleyebilmeli
Bu hastalıkların tanısında kullanılabilecek diğer tanı araçlarına göre
avantaj ve dezavantajlarının neler olduğunu söyleyebilmeli
Beceri
 Hangi durumlarda bu inceleme yöntemlerine baş vurulabileceğinin ve
hangi durumlarda bu incelemelerin yapılmaması gerektiğini bilmeli,
 MR ve BT yöntemleri ile alınmış kalp ve büyük damarların normal ve
major anomalilerine ilişkin görüntüleri tanıyabilmeli;

DavranıĢ
Kalp ve büyük damar patolojilerinin araştırılmasında alternatif
yöntemleri arasında MR ve BT nin yerini bilmeli ve gerektiğinde bu
yöntemleri isteyebilmelidir.

Ders adı: Kardiyomiyopatiler (2 ders)

AMAÇ: Öğrencinin kardiyomiyopati türleri, nedenleri, gelişimleri,

belirtileri, tanıları, tedavilerine ilişkin güncel bilgileri öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Kardiyomiyopatilerin türlerini sayabilmeli
 Hangi mekanizmalar ile geliştikleri ve hangi mekanizmalar ile hastalık
tablolarının oluşumuna neden olduklarını söyleyebilmeli
 Belirtilerinin neler olduğunu söyleyebilmeli
 Fizik muayene bulgularının neler olduğunu söyleyebilmeli
 Laboratuar bulgularının neler olduğunu söyleyebilmeli
 Kardiyomiyopatinin türüne ve hastalığın evresine göre hangi tedavi
olanaklarının bulunduğunu söyleyebilmeli
 618

 Bu yöntemlerin hangilerinin hangi koşullarda uygulanabileceğini

söyleyebilmeli
Hastalığı artıran nedenlerin neler olabileceğini söyleyebilmeli
Hasta ve hekimin hastalığı takip ederken dikkat etmesi gereken
noktaları açıklayabilmeli
Beceri
Kardiyomiyopatilere özgü belirtileri, fizik muayene bulgularını ve
laboratuar bulgularını tanıyabilmeli,
 Hastanın yapması ve yapmaması gerekenleri hastaya aktarabilmeli,
Çeşitli hastalık evrelerinde ugulanabilecek tedavi yöntemlerini bilmeli,
seçebilmeli ve ileri olanak gerektirmeyenleri uygulayabilmeli, ileri tetkik
ve tedavi gerektiren hastaları tanıyabilmeli ve bu hastaları uygun nitelikte
merkezlere sevk edebilmeli;
DavranıĢ
Kardiyomiyopati gelişimi açısından riskli grupları tarama eğilimi
kazanmalı,
Mevcut olanlara göre daha yeterli tanı tedavi yöntemleri konusunda
kendisi de arayış içinde olmalıdır.

Ders adı: Birden ölüm ve resüssitasyon

AMAÇ: Öğrencinin birden ölümü, ölüm belirtilerini, canlandırma şansı

bulunan hasta gruplarını, yeniden canlandırma için, olanaklara göre
yapılması gereken en uygun girişimlerin neler olduğunu öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
Birden ölüm kapsamına giren ölüm tablolarının neler olduğunu
söyleyebilmeli
 Hangi hasta gruplarında yeniden canlanma şansının daha yüksek
olduğunu söyleyebilmeli
Hangi hasta gruplarına yeniden canlandırma girişimlerinin yapılmasının
gerekli, hangi gruplara bu uygulamaların yapılmasının gereksiz olduğunu
söyleyebilmeli
 Ölü tanısının nasıl konacağını söyleyebilmeli
Yalnız başına yada başkaları ile birlikte iken canlandırma girişimlerini
hangi biçimde planlayacağını söyleyebilmeli
Bu girişimlerin hangi sırala ile uygulanacağını ve hangi parametreler ile
yapılan tedavi girişimlerinin etkinliğinin değerlendirileceğini
söyleyebilmeli
Olanak varsa hangi ilaçların ne dozda ve hangi yolla verilmesi
gerektiğini söyleyebilmeli
 Hangi hastalarda ne zaman canlandırma girişimlerine son verileceğini
söyleyebilmeli
 619

 Canlandırma girişimlerinden sonra kurtarılmış hastalar için daha

sonra yapılması gerekenleri söyleyebilmeli

Beceri
 Canlandırma girişimi geren durumları tanıyabilmeli,
 Yalnız başına canlandırma girişimlerini yapabilir olmalı,
 Kendi dışında yardımcı olabilecekleri organize edebilmeli;

DavranıĢ
 Birden ölüm ve canlandırma girişimleri ile karşılaşmanın hekimlik
uygulamalarının bir parçası olduğunu bilerek her zaman bu tür
girişimlere hazır olmalı,
 Çalışma ortamlarında gerekli ilaçların bulunmasına dikkat etmeli,
veya bulunmasını sağlamalı,
 Bu tür bilgilerin doktor olmayanlar tarafından da bilinmesi gereken
asgari düzeyinin topluma aktarılması konusunda aktif olmalı,
 Mevcut tanı ve tedavi yöntemlerinden daha etkin yöntemler
konusunda kendisi de arayış içinde olmalıdır.

Ders adı: Kardiyojenik Ģok ve tedavisi

AMAÇ: Öğrencinin kardiyojenik şokun tanı ve tedavisini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Kardiyojenik şokun tanı kriterlerini sayabilmeli
 Hangi gruplarda bu tablonun gelişim riskinin arttığını söyleyebilmeli
 Kardiyojenik şok tablosunun doğal seyir ve mekanizmalarının neler
olduğunu söyleyebilmeli
 Bu tablonun nasıl etkilenebileceğini söyleyebilmeli
 Tanı ve tedavi olanaklarının neler olduğunu söyleyebilmeli
 Hangi hastalara bu tetkiklerin hangi sırayla uygulanacağını
söyleyebilmeli
 Daha sonra yapılması gerekenlerin neler olduğunu söyleyebilmeli

Beceri
 Kardiyojenik şok tablosunu tanıyabilmeli,
 Şok tablosunun hangi evrede olduğunu değerlendirebilmeli,
 Olanaklarına göre seçilmesi gereken tedavi girişimlerini
belirleyebilmeli,
 Olanak olan durumlarda daha ileri tedavi olanaklarının olduğu
merkezlere hastanın transferi konusunda gerekenleri yapabilmeli;
 620

DavranıĢ
Kardiyojenik şok tedavisinde gerekli olan ajanların çalışma
ortamlarında bulunması eğiliminde olmalı,
 Kardiyojenik şok tablosu riskini artıran özelliklerin birey ve toplum
düzeyinde kontrolü konusunda aktif olmalı,
Mevcut tanı ve tedavi yöntemlerinden daha etkin yöntemler
konusunda kendisi de arayış içinde olmalıdır.

Ders adı: Aterogenez ve ateroskleroz patogenezi

AMAÇ: Öğrencinin ateroskleroz oluşumu, patolojisi, patogenezi ve

sonuçları hakkında bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Aterosklerozun tanımını yapabilmeli
 Ateroskleroz patogenezi konusundaki kuramları bilmeli
Ateroskleroz patogenezi sırasındaki patolojik değişimleri sayabilmeli
 Aterosklerozun yol açtığı sonuçları sayabilmeli

Ders adı: Aterosklerotik hastalığın önlenmesi ve koroner kalp

hastalığı profilaksisi

AMAÇ: Öğrencinin aterosklerotik hastalıkların ve koroner kalp

hastalığının profilaksisi hakkında bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Ateroskleroz risk faktörlerini sayabilmeli
 Değiştirilebilen ve değiştirilemeyen risk faktörlerini açıklayabilmeli
 Kan lipidleri hakkında bilgi sahibi olmalı, kan lipidlerinin risk
yüküne göre sınır ve hedef değerlerini söyleyebilmeli
 Toplam kardiyovaskuler risk yükü kavramını bilmeli
 Mevcut riskin ne ölçüde azaltılabileceğini bilmeli
 Risk azaltılması için gerekenleri sayabilmeli
Aterosklerotik riskin azaltılması için gerekli yaşam tarzı
değişiklikleri (diyet, egzersiz vb.) hakkında bilgi sahibi olmalı
 Lipid düşürücü ilaçları ve lipid düşürücü tedavinin anahatlarını
söyleyebilmeli
 Yeni risk faktörleri ve bunların nasıl azaltılabileceği konusunda bilgi
sahibi olmalı
 621

Ders adı: Esansiyel hipertansiyon ve komplikasyonları

AMAÇ: Öğrencinin esansiyeli hipertansiyon ve komplikasyonları

hakkında bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Esansiyel hipertansiyonu tanımlayabilmeli ve sınıflandırabilmeli
 Esansiyel ve sekonder hipertansiyon farklarını bilmeli ve başlıca
sekonder hipertansiyon nedenlerini sayabilmeli
 Hipertansiyonun kişi ve toplum sağlığı açısından önemini bilmeli
 Esansiyel hipertansiyonun klinik tablosunu bilmeli
 Esansiyel hipertansiyonda hedef organ hasarı kavramını bilmeli
ve hedef organ hasarlarını sayabilmeli
 Esansiyel hipertansiyonda laboratuar bulgularını ve yapılması
gerekli laboratuar incelemelerini söyleye bilmeli

Ders adı: Esansiyel hipertansiyon ve tedavisi

AMAÇ: Öğrencinin esansiyel hipertansiyonun tedavisi ile ilgili

bilgi kazanması

HEDEFLER
Bilgi
 Esansiyel hipertansiyonda kan basıncı ölçümüne göre hastanın
yönlendirmesini yapabilmeli
 Hipertansiyon tedavisi ile elde edilecek kazanımları bilmeli
 Hipertansiyonun nonfarmakolojik tedavisi (diyet, fiziksel egzersiz
ve yaşam tarzı ile ilgili diğer değişiklikler) hakkında bilgi sahibi olmalı
 Hipertansiyonda ilaç tedavisinin ne zaman gerekli olduğunu
söyleyebilmeli
 Hipertansiyon tedavisinde kullanılan ilaç sınıfları
hakkında bilgi sahibi olmalı
 Hipertansiyonda tedaviye başlama ve tedaviyi izleme koşullarını
söyleyebilmeli
 Kombinasyon tedavisini, ne zaman gerekli olduğunu ve
koşullarını bilmeli
 Hipertansiyon tedavisinin komplikasyonlarını bilmeli

Beceri
 Acil hipertansiyonda hastaya yaklaşım ve tedaviyi yapabilmeli
 622

(5. sınıf)
Ders adı: Akut miyokard infarktüsünün tedavisi

AMAÇ: Öğrencinin akut miyokard infarktüsünün tedavisinde zamanın

önemi, genel tedavi uygulamaları; kullanılması gereken ilaçların
endikasyon ve kontrendikasyonları, dozları, yan etkileri; reperfüzyon
tedavisinin yeri ve önemi; infarktüs komplikasyonlarının tedavisi hakkında
uygulamaya yönelik bilgileri kazanması

HEDEFLER
Bilgi
 Akut miyokard infarktüsünün patogenezini özet olarak söyleyebilmeli.
Tedavinin planını patogenezdeki faktörlere yönelik olarak oluşturabilmeli.
 Akut koroner sendrom kavramını bilmeli ve akut koroner sendromları
sınıflayabilmeli, akut miyokard infarktüsünün ST elevasyonlu ve ST
elevasyonsuz tiplerinin klinik özellikleri ve tedavisindeki farkları
söyleyebilmeli.
 Akut miyokard infarktüsü tedavisinde yoğun bakım ünitesinin önemini
öğrenmeli, infarktüste en sık rastlanılan ritm ve ileti bozukluklarını
sayabilmeli, hastaların takibi konusunda bilgi sahibi olmalı.
 Akut miyokard infarktüsü tedavisinin genel prensiplerini ve tedavide
kullanılan ilaçların uygulama biçimlerini, dozlarını, endikasyon,
kontrendikasyon ve yan etkilerini sayabilmeli.
 Trombolitik tedavinin endikasyonları, kontrendikasyonları, yarar ve
komplikasyonu ile bu amaçla kullanılan ilaçların özellikleri ve farklarını
açıklayabilmeli.
 Primer anjioplasti tedavisinin infarktüs tedavisindeki yeri ve başarı
oranları konusunda bilgi sahibi olmalı.
 Akut miyokard infarktüsünün komplikasyonlarını ve en önemli
komplikasyonların tedavi prensiplerini özet olarak bilmeli.
 Risk faktörü kavramı ve risk faktörlerinin düzenlenmesinin tedavideki
önemli yerini söyleyebilmeli.

Beceri
 İlgili ilaçlarla reçete yazabilmeli

Ders adı: Akut akciğer ödeminin tedavisi

AMAÇ: Öğrencinin akut akciğer ödeminin tanısı ve tedavisini
öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Akciğer ödeminin tanımı ve etyolojisini açıklayabilmeli
 623

 Akciğer ödeminin fizyopatolojisini açıklayabilmeli

 Fizyopatolojik devrelere göre klinik özellikleri sayabilmeli
 Presipite eden faktörleri sayabilmeli
 Semptom ve bulguları sayabilmeli
 Laboratuar özelliklerini sayabilmeli
 Kardiyolojik ve non-kardiyolojik akciğer ödeminin ayırıcı tanısını
yapabilmeli
 Nonspesifik ve spesifik acil ve uzun süreli tedavi ile presipite
eden faktörlerin tedavisini söyleyebilmeli

Beceri
 Akut ve mortalitesi yüksek olan, buna karşılık doğru tanı ve
enerjik tedavi ile mortalitenin azaltılabileceği ağır bir klinik tablo olan
akut akciğer ödeminin doğru tanısı ve acil tedavisini yapabilmeli

Ders adı: Vaka sunusu

AMAÇ: Öğrencinin bir veya birden fazla hastanın şikayetleri,

belirtileri ve bulgularından hareketle kardiyolojide tanıya varma ve
tedavi yöntemlerini seçme konusunda pratik kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Önemli kardiyak semptomları tanımlayabilmeli
 Bu semptomların tanı açısından önem taşıyan özelliklerini
söyleyebilmeli
 Kardiyak bulguları sayabilmeli
 Kardiyak sorunları önemlerine göre sıralamalı
 Soruna özgü güncel tedavi yöntemlerini söyleyebilmeli
 Kardiyak risk değerlendirmesini bilmeli

Beceri
 Önemine göre kardiyak semptomları hastanın diğer şikayetleri
arasında farkedebilmeli,
 Kardiyak bulguları tanıyabilmeli,
 Önem sıralamasına tedavi uygulamalarını planlayabilmeli ve
uygulayabilmeli;

DavranıĢ
 Kardiyovasküler hastalıkların önemine uygun olarak sağlıklı
yaşam tarzı konusunda hastalarını bilgilendirmeli ve örnek olmalıdır.
 624

18- KLĠNĠK BAKTERĠYOLOJĠ VE ĠNFEKSIYON

HASTALIKLARI ANABĠLĠM DALI (5. Sınıf)

Ders adı: AteĢ patogenezi ve ateĢli hastaya yaklaĢım

AMAÇ: Öğrencinin ateşli bir hasta karşısında tanıya nasıl gideceği,

ayırıcı tanıyı nasıl yapacağı, hastayı nasıl tedavi edeceği konusunda bilgi,
beceri ve davranış kazanması

HEDEFLER
Bilgi
 Vücut sıcaklığının nasıl düzenlendiğini bilmeli
 Ateş şekillerini sayabilmeli
 Nedeni bilinmeyen ateş (NBA) ölçütlerini sayabilmeli
 NBA'nın infeksiyöz nedenlerini sayabilmeli
 NBA nedeni olabilen neoplazileri sayabilmeli
 NBA nedeni olabilen kolajen vasküler hastalıkları sayabilmeli
 NBA nedeninin araştırılmasında yönlendirici bulguları ve testleri
sayabilmeli

Beceri
 Ateşin nedenini ortaya çıkarmak için yapılacak testleri sırasıyla
isteyebilmeli
 Yüksek ateşi olan bir hastada gerektiğinde ateşi düşürecek bir
tedaviyi düzenleyebilmeli

DavranıĢ
 Ateşin infeksiyon hastalıkları dışında da nedenleri olduğunu
kavramalı
 Belli bir infeksiyon hastalığı düşünmedikçe her ateşli vakaya
antibiyotik verilmemesi gerektiğini kavramalı

Ders adı: Antibiyotik nedir? Sınıflandırılma, etki mekanizmaları

ve kullanımda temel ilkeler

AMAÇ: Öğrencinin antibiyotiklerin etki mekanizmalarına göre

sınıflandırılması ve bunun klinik sonuçları konusunda bilgi, beceri ve
davranış kazanması

HEDEFLER
Bilgi
 Hangi antibiyotiklerin bakteri hücresinin hangi bölgelerine etki
gösterdiğini sayabilmeli
 625

 Hücre duvarı sentezini önleyen antibiyotikleri sayabilmeli

 Protein sentezini önleyen antibiyotikleri sayabilmeli
 Antistafilokoksik antibiyotikleri sayabilmeli
 Anti-Pseudomonas antibiyotikleri sayabilmeli
 Antianaerop antibiyotikleri sayabilmeli
 Beta-laktam antibiyotik gruplarını sayabilmeli
 Penisilinleri sınıflandırabilmeli
 Sefalosporinlerin kuşaklar arası ayrımlarını sayabilmeli
 Hangi antibiyotiklerin hangi yoldan uygulandığını bilmeli
 Hangi antibiyotiklerin hangi dozlarda verildiğini bilmeli
Beceri
 Bellibaşlı infeksiyon hastalıklarında verilecek en uygun antibiyotikleri
uygun dozda ve uygun yoldan verilecek biçimde yazabilmeli
DavranıĢ
 Antibiyotiklerin ancak bir hekim yazdıysa kullanılabileceği
konusunda hastalarını ikna edebilmeli

Dersin adı: Ġnfeksiyon hastalıklarının tanısında klinik

mikrobiyoloji laboratuvarının rolü

AMAÇ: Öğrencinin infeksiyon hastalıklarında etyolojik tanı

yöntemleri, antimikrobik kemoterapi kararlarının etyolojik tanıya
dayandırılmasının önemi ve klinik mikrobiyoloji laboratuvarının işlevleri
konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması

HEDEFLER
Bilgi
 Hangi mikroskopik incelemelerin hangi infeksiyon hastalıklarının
tanısında ve nasıl işe yaradığını bilmeli
 Hangi kültür dışı yöntemlerin hangi infeksiyon hastalıklarının
tanısında ve nasıl işe yaradığını bilmeli
 Kültür örneklerinin alınması ve taşınmasında nelere dikkat edileceğini
bilmeli
 Hangi immünolojik yöntemlerin hangi infeksiyon hastalıklarının
tanısında ve nasıl işe yaradığını bilmeli
Beceri
 Boğaz kültürü örneği alabilmeli
 Kan kültürü örneği alabilmeli
DavranıĢ
 İnfeksiyon hastalıklarının kesin tanısının klinik mikrobiyoloji
laboratuvarının olanaklarıyla konulduğunu kavramalı
 626

Ders adı: Antibiyotiklerin kötü kullanımı ve direnç geliĢiminin

klinik önemi

AMAÇ: Öğrencinin antibiyotiklerin kötü kullanılmasının nedenleri ve

sonuçları ile mikroorganizmaların antibiyotiklere direnç kazanmasının
nedenleri ve direncin klinik önemi konusunda bilgi, beceri ve davranış
kazanması

HEDEFLER
Bilgi
Antibiyotik suistimalinin ve kötü kullanımının çok sık olduğunu
bilmeli
 Antibiyotik direnç mekanizmalarını sayabilmeli
 Beta-laktamazlara bağlı direnç türlerini sayabilmeli
 Antibiyotik kullanımı ile direnç gelişimi arasındaki ilişkiyi bilmeli
 Antibiyotiklerin kötü kullanım nedenlerini bilmeli
 Antibiyotiklerin kötü kullanımının mortalite üzerine etkisini bilmeli
 Antibiyoterapiye yanıtsızlığın nedenlerini sayabilmeli
 Antibiyotiklerin kötü kullanımının sonuçlarını bilmeli
Antibiyotiklerin kullanımında sık yapılan hataları bilmeli

Beceri
 Bellibaşlı infeksiyon hastalıkları için en uygun olan antibiyotik
reçetesini yazabilmeli
 Başlanmış bir antibiyotiğe yanıt alınamazsa bu yanıtsızlığın nedenini
bulabilmeli

DavranıĢ
 Antibiyotik tedavisinin kültür için gerekli örnekler alındıktan sonra ve
olabildiğince antibiyogram sonuçlarına göre başlanması gerektiğini
kavramalı

Ders adı: Hastane dıĢında edinilmiĢ infeksiyonlar ve tedavide genel

kurallar

AMAÇ: Öğrencinin hastane dışında edinilmiş infeksiyonlara genel

yaklaşım, hastaya tanı koyabilme ve genel tedavi ilkeleri konusunda bilgi
ve beceri kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Hastane dışında edinilmiş infeksiyonların sıklığını ve önemini bilmeli
 Bakteriyel olan infeksiyonları diğerlerinden ayırt edebilmeli
 627

 Hastane dışında edinilmiş infeksiyonların fizik muayene bulgularını

sayabilmeli
 Hastane dışında edinilmiş infeksiyonlarda istenecek laboratuvar
incelemelerini sayabilmeli
 Hastane dışında edinilmiş infeksiyonlarda en sık etken olan bakterileri
sayabilmeli
 Hastane dışında edinilmiş infeksiyonlarda ampirik tedavi ilkelerini
bilmeli
 Hastane dışında edinilmiş infeksiyonlarda antibiyoterapiye yanıtın
değerlendirilmesini bilmeli
 Hastane dışında edinilmiş infeksiyonlarda hastaneye sevk ölçütlerini
sayabilmeli
Beceri
 Hastane dışında edinilmiş basit infeksiyonlara tanı koyabilmeli
Ampirik tedavisini düzenleyebilmeli
DavranıĢ
 Hastane dışında edinilmiş infeksiyonlarda doğru tedavi kararlarının,
infeksiyonun lokalizasyonu yapılıp en olası etkenler göz önünde
bulundurulduktan sonra verilebileceğini kavramalı

Ders adı: Akut viral hepatit

AMAÇ: Öğrencinin akut viral hepatit tanısını koyma, basit vakaların

klinik ve laboratuvar izlemini yapma ve bu hastalıktan korunma
konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması

HEDEFLER
Bilgi
 Akut viral hepatitin epidemiyolojik özelliklerini tanımlayabilmeli
 Akut viral hepatit etkeni virusları, bunların özelliklerini ve antijenlerini
sayabilmeli
 Akut viral hepatitin klinik özelliklerini sayabilmeli
 Akut viral hepatitin laboratuvar özelliklerini sayabilmeli
 Akut viral hepatitli hastanın klinik ve laboratuvar izlemini
tanımlayabilmeli
 Akut viral hepatitin komplikasyonlarını sayabilmeli
 Akut viral hepatitten korunma yöntemlerini sayabilmeli
 Hepatit A ve B aşılaması indikasyonlarını sayabilmeli
Beceri
 Hastada akut viral hepatit tanısı koymak için istenecek laboratuvar
incelemelerini bilebilmeli
 Akut viral hepatitin etyolojisini serolojik bulgulara göre ayırt
edebilmeli
 628

DavranıĢ
 Akut viral hepatitin toplumsal bir sağlık sorunu olduğunu bilmeli
 Risk gruplarında hepatit B aşılamasını özendirebilmeli

Ders adı: Ġnfektif endokardit, sepsis ve aminoglikozidler

AMAÇ: Öğrencinin damariçi infeksiyonların önemi, bu klinik tablolara

acil tanı ve tedavi yaklaşımı konusunda bilgi, beceri ve davranış
kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 İnfektif endokardit yönünden risk gruplarını sayabilmeli
 İnfektif endokarditin klinik tablosunu tanımlayabilmeli
 İnfektif endokarditin tanı ölçütlerini sayabilmeli
 İnfektif endokarditin tanı ve izleminde hemokültürün önemini bilmeli
 İnfektif endokardit etkenlerini sayabilmeli
 İnfektif endokarditin tanı ve izleminde ekokardiyografinin önemini
bilmeli
 İnfektif endokarditin komplikasyonlarını sayabilmeli
 Bakteriyemi, sepsis, ağır sepsis, sistemik inflamatuar yanıt sendromu
ve septik şoku tanımlayabilmeli
 Sepsis için hazırlayıcı etmenleri sayabilmeli
 Sepsisin etyolojisini bilmeli
 Sepsisin patogenezini ve sitokinlerin rolünü bilmeli
 Sepsisin klinik tablosunu tanımlayabilmeli
 Sepsisin ampirik antibiyotik tedavisini bilmeli
 Aminoglikozidlerin klinikte kullanıldığı indikasyonları sayabilmeli
 Aminoglikozidlerin yan ve toksik etkilerini sayabilmeli

Beceri
 Klinik olarak infektif endokarditten hangi koşullarda ve nasıl
kuşkulanacağını bilebilmeli
 Klinik olarak sepsisten hangi koşullarda ve nasıl kuşkulanacağını
bilebilmeli
 Aminoglikozid kullanılan hastada istenmeyen etkileri nasıl
izleyeceğini değerlendirmeli

DavranıĢ
 İnfektif endokarditten kuşkulandığında hastayı etyolojik tanı
konulabilecek ve tedavi edebilecek bir merkeze sevk etmesi gerektiğini
kavramalı
 629

 Sepsisten kuşkulandığında hastayı gerekli yaşam desteğini

sağlayabilecek bir merkeze sevk etmesi gerektiğini kavramalı

Ders adı: Febril nötropenik hasta, yabancı cisim infeksiyonları,

hastane infeksiyonları

AMAÇ: Öğrencinin febril nötropeni kavramı ve hastaya yaklaşım,

yabancı cisim infeksiyonlarının önemli noktaları, hastane infeksiyonu
olan hastaya yaklaşım ve hastane infeksiyonlarından korunma konusunda
bilgi, beceri ve davranış kazanması
HEDEFLER
Bilgi
 Febril nötropeni kavramını tanımlayabilmeli
 Nötropeni nedenlerini sayabilmeli
 Nötropenik hastada ateş nedenlerini sayabilmeli
 Febril nötropenik hastanın değerlendirilmesini bilmeli
 Febril nötropenik hastada klinik değerlendirmede zorluklar olduğunu
bilmeli
 Yabancı cisim ve infeksiyon arasındaki ilişkiyi bilmeli
 Yabancı cisim infeksiyonlarının etkenlerini sayabilmeli
 Yabancı cisim infeksiyonlarında tedavi yaklaşımlarını bilmeli
 Hastane infeksiyonunu tanımlayabilmeli
 Hastane infeksiyonlarının epidemiyolojik ve klinik özelliklerini
sayabilmeli
 Hastane infeksiyonlarının etkenlerini sayabilmeli ve bunlarda direnç
sorunu olduğunu bilmeli
 Hastane infeksiyonlarından korunma yollarını bilmeli
Beceri
Klinik ve laboratuvar bulgularıyla febril nötropenik hastayı
değerlendirebilmeli
Yabancı cisim taşıyan hastada infeksiyondan ne zaman
kuşkulanacağını bilmeli
 Hastane infeksiyonu olan bir hastayı değerlendirebilmeli ve ayırıcı
tanıyı yapabilmeli
DavranıĢ
Febril nötropeniden kuşkulandığında hastayı etyolojik tanı
konulabilecek ve tedavi edebilecek bir merkeze sevk etmesi gerektiğini
kavramalı
Yabancı cisim infeksiyonunun tedavisi için sadece antibiyoterapinin
sonuç vermediğini ve asıl tedavinin yabancı cismin çıkarılması olduğunu
kavramalı
 Hastane infeksiyonlarında korunmanın ve özellikle el yıkamanın çok
önemli olduğunu kavramalı
 630

Ders adı: Hastane infeksiyonlarında kullanılan antibiyotikler

(parenteral sefalosporinler, üreidopenisilinler, aztreonam,
karbapenemler)

AMAÇ: Öğrencinin hastane infeksiyonlarında antibiyotik kullanımının

önemi, ampirik ve rasyonel tedavi, tedavide klinik mikrobiyoloji
laboratuvarının önemi, parenteral sefalosporinler, üreidopenisilinler,
aztreonam ve karbapenemlerin klinik kullanımı ve hastane infeksiyonu
tedavisindeki yerleri konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Hastane infeksiyonlarındaki antibiyotik kullanımının hastane dışı
infeksiyonlardakinden ayrılan yönlerini bilmeli
 Hastane infeksiyonlarında ne zaman ampirik tedavi yapılacağını bilmeli
 Hastane infeksiyonlarında rasyonel tedavinin nasıl yapılacağını bilmeli
 Hastane infeksiyonlarının tedavisinin yönlendirilmesinde klinik
mikrobiyoloji laboratuvarının önemli bir rolü olduğunu bilmeli
 Hastane infeksiyonlarının tedavisinde infeksiyon hastalıkları
konsültasyonlarının önemli bir rolü olduğunu bilmeli
 Parenteral sefalosporinlerin klinik kullanımını ve hastane infeksiyonu
tedavisindeki yerlerini bilmeli
 Üreidopenisilinlerin klinik kullanımını ve hastane infeksiyonu
tedavisindeki yerlerini bilmeli
 Aztreonamın klinik kullanımını ve hastane infeksiyonu tedavisindeki
yerlerini bilmeli
 Karbapenemlerin klinik kullanımını ve hastane infeksiyonu
tedavisindeki yerlerini bilmeli

Beceri
 Hastane infeksiyonlarının tedavisinde kullanılacak antibiyotikleri ayırt
edebilmeli
 Hastane infeksiyonlarıyla başa çıkabilmek için klinik mikrobiyoloji
laboratuvarından destek isteyebilmeli

DavranıĢ
 Hastane infeksiyonlarının tedavisinde infeksiyon hastalıkları ve klinik
mikrobiyoloji konsültasyonunun önemini kavramalı

Ders adı: Menenjitler

AMAÇ: Öğrencinin erişkin bir hastada karşı karşıya kalabileceği

merkezi sinir sistemi infeksiyonu semptom ve bulgularının yorumunu
 631

yaparak acil ve özgül tedavi gerektirenleri ayırt etme konusunda bilgi,

beceri ve davranış kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Menenjitin etkenlerini sayabilmeli
 Menenjitin patogenezini ve fizyopatolojisini bilmeli
 Menenjitin klinik belirti ve bulgularını sayabilmeli
 Menenjitin laboratuvar bulgularını sayabilmeli
 Menenjitin empirik ve özgül kemoterapisini bilmeli
 Menenjitten korunmayı bilmeli

Beceri
 Menenjiti, ensefalit ve diğer merkezi sinir sistemi infeksiyonlarından
ayırt edebilmeli
 Menenjitlerin ayırıcı tanısını yapabilmeli
 Bakteriyel ve tüberkülöz menenjitin gecikmeden özgül tedavisini
başlayabilmeli
 Duruma göre hastayı bir üst sağlık kuruluşuna yönlendirebilmeli
 Hastanın çevresindekilerden profilaksi verilecekleri ayırt edebilmeli

DavranıĢ
 Merkezi sinir sistemi infeksiyonu semptom ve bulgularını gösteren
hastada erken tanı ve tedavinin önemini kavramalı

Ders adı: Ensefalitler (kuduz ve diğerleri) ve antiviral ajanlar

AMAÇ: Öğrencinin akut ensefalitlerin klinik tablosu, kuduz kuşkulu

ısırıklarda aşı ve immün globülin indikasyonları ve antiviral ajanların
klinik kullanımı konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması

HEDEFLER
Bilgi
 Akut ensefalit etkenlerini sayabilmeli
 Akut ensefalit ile ayırıcı tanıya giren klinik tabloları sayabilmeli
 Herpes ensefalitinin özelliklerini ve tedavisini bilmeli
 Kuduz kuşkulu ısırığı tanımlayabilmeli
 Temas edilen hayvanın infeksiyöz olma potansiyelini bilmeli
 Temas sonrası yapılacak işlemleri sayabilmeli
 Temas sonrası bağışıklamayı bilmeli
 Temas öncesi risk altındaki kişilerin korunmasını bilmeli
 Antiviral ajanların klinik kullanımını bilmeli
 632

Beceri
 Hangi belirti ve bulgular karşısında akut ensefalitten
kuşkulanacağını bilebilmeli
 Kuduz kuşkulu ısırık karşısında yapılacakları duraksamadan
uygulayabilmeli

DavranıĢ
 Akut ensefalitten kuşkulandığında hastayı etyolojik tanı
konulabilecek ve tedavi edebilecek bir merkeze sevk etmesi gerektiğini
kavramalı
 Kuduzun toplumsal bir sorun olduğunu bilmeli ve çevresini bu
konuda bilgilendirebilmeli

Ders adı: AIDS ve antifungal ajanlar

AMAÇ: Öğrencinin HIV/AIDS'in önemi, bulaşma yolları, doğal

seyri ve güncel tedavisi, sağlık personelinin HIV/AIDS'ten korunma
yolları ve antifungal ajanların klinik kullanımı konusunda bilgi, beceri ve
davranış kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 HIV/AIDS'in epidemiyolojisini bilmeli
 HIV‟in bulaştığı ve bulaşmadığı yolları sayabilmeli
 HIV infeksiyonunun doğal seyrini bilmeli
 AIDS'teki fırsatçı infeksiyonları, tümörleri, MSS belirti ve
bulgularını sayabilmeli
 HIV infeksiyonu olan hastanın klinik izlemini, CD4 ve viral yük
ölçümlerinin önemini bilmeli
 Antifungal ajanların klinik kullanımını bilmeli

Beceri
 HIV/AIDS kuşkusu halinde istenecek laboratuvar incelemelerini
ve bunların tanı değerlerini bilmeli
 Bir sağlık personelinin mesleki temas sonrası yapması
gerekenleri kavramalı

DavranıĢ
 Kanla bulaşan öteki infeksiyon hastalıkları gibi HIV/AIDS'in
bulaşmasından da korunmak için gereken önlemleri almayı bilmeli
 HIV/AIDS'ten korunma konusunda gerekli bilgilendirmeyi
yapabilmeli
 633

Ders adı: Mononükleoz sendromları

AMAÇ: Öğrencinin mononükleoz sendromlarına yol açan viruslar ve

diğer mikroorganizmalar, hastalığın ayırıcı tanısı ve tedavi yöntemleri ve
hastalıktan korunma konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Epstein-Barr virusunun ve öteki herpesvirusların neden olduğu
hastalık tablolarını sayabilmeli
 İnfeksiyöz mononükleozun bulaşma yollarını sayabilmeli
 Mononükleoz sendromunun klinik belirti ve bulgularını sayabilmeli
 Mononükleoz sendromunun laboratuvar bulgularını sayabilmeli
 Mononükleoz sendromunun yırıcı tanısına giren hastalıkları
sayabilmeli
 Mononükleoz sendromunun komplikasyonlarını ve tedavisini bilmeli

Beceri
 Mononükleoz sendromunun ayırıcı tanısını yapabilmeli

DavranıĢ
 Viral hastalıklarda antibiyotik kullanmanın gereksizliğini ve
zararlarını kavramalı

Ders adı: Bruselloz, sıtma ve tetrasiklinler

AMAÇ: Öğrencinin ülkemiz için önemli birer halk sağlığı sorunu olan
bruselloz ve sıtma örneklerinden yola çıkarak infeksiyon hastalıklarının
epidemiyolojisi, patogenezi, bulaşma ve korunma yolları ve tetrasiklin
grubu antibiyotikler konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Brusellozun/sıtmanın etkenlerini sayabilmeli
 Brusellozun/sıtmanın bulaşma ve korunma yollarını sayabilmeli
 Brusellozun/sıtmanın patogenezinin bilmeli
 Brusellozun/sıtmanın klinik belirti ve bulgularını sayabilmeli
 Brusellozun/sıtmanın laboratuvar bulgularını sayabilmeli
 Brusellozun/sıtmanın ayırıcı tanısına giren hastalıkları sayabilmeli
 Brusellozun/sıtmanın komplikasyonlarını ve tedavisini bilmeli
 Tetrasiklinlerin klinik kullanımını bilmeli
 634

Beceri
 Brusellozun/sıtmanın tanı, tedavi ve korunmasını yapabilmeli

DavranıĢ
İnsan brusellozunun eradikasyonunun hayvan brusellozunun
eradikasyonuna bağlı olduğunu kavramalı
 Her ateşli hastada sıtma açısından yapılacak kalın damla incelemesinin
önemini kavramalı

Ders adı: Tifo, diğer salmonella infeksiyonları ve kloramfenikol

AMAÇ: Öğrencilerin tifonun ve diğer diğer Salmonella infeksiyonlarının

klinik ve laboratuvar bulguları ve tedavisi ve kloramfenikol konusunda
bilgi, beceri ve davranış kazanması

HEDEFLER
Bilgi
 Salmonella cinsinden bakterilerin yol açtığı klinik tabloları sayabilmeli
 Tifonun ve diğer Salmonella infeksiyonlarının bulaşma yollarını
sayabilmeli
 Tifonun ve diğer Salmonella infeksiyonlarının patogenezini bilmeli
 Tifonun ve diğer Salmonella infeksiyonlarının klinik belirti ve
bulgularını sayabilmeli
Tifonun ve diğer Salmonella infeksiyonlarının laboratuvar bulgularını
sayabilmeli
Tifonun ve diğer Salmonella infeksiyonlarının komplikasyonlarını
sayabilmeli
 Tifonun ve diğer Salmonella infeksiyonlarının tedavisini bilmeli
 Tifodan ve diğer Salmonella infeksiyonlarından korunmayı bilmeli

Beceri
 Tifonun ve diğer diğer Salmonella infeksiyonlarının tanı, tedavi ve
korunmasını yapabilmeli

DavranıĢ
 Bir tifo vakasıyla karşılaştığında bunun o hastanın çevresinde fekal oral
bulaşmaya işaret ettiğini ve bir epidemi çıkabileceğini kavramalı

Ders adı: Antibiyotiklerin profilaktik kullanımı, antibiyotiklerin

istenmeyen etkileri, antibiyotiklerin kombine kullanımı

AMAÇ: Öğrencinin antibiyotiklerin istenmeyen etkileri, profilaktik ve

kombine antibiyotik uygulama indikasyonları konusunda bilgi, beceri ve
davranış kazanması
 635

HEDEFLER

Bilgi
 Hangi antibiyotiklerin hangi istenmeyen etkileri olduğunu sayabilmeli
 Antibiyotik profilaksisi gerektiren tıbbi durumları sayabilmeli
 Antibiyotik profilaksisi gerektiren cerrahi durumları sayabilmeli
 İnfektif endokardit profilaksisini bilmeli
 Hangi durumlarda hangi profilaktik antibiyotiklerin kullanılacağını ve
bunların dozlarını bilmeli
 Kombine antibiyotik kullanımı gerekçelerini sayabilmeli
 Perioperatif profilaksinin süresini bilmeli

Beceri
 Antibiyotiklerin istenmeyen bir etkisiyle karşılaştığında izleyeceği
yolu seçebilmeli
 Antibiyotikleri hangi durumlarda profilaksi amacıyla
kullanabileceğini değerlendirebilmeli
 Hangi durumlarda birden fazla antibiyotik kullanabileceğini
değerlendirebilmeli

DavranıĢ
 Antibiyotiklerin istenmeyen etkileri açısından çok dikkatli
kullanılması gereken ilaçlar olduğunu kavramalı
 İyi belirlenmiş indikasyonlar dışında antibiyotiklerin profilaksi
amacıyla verilmeyeceğini kavramalı
 İyi belirlenmiş indikasyonlar dışında birden fazla antibiyotik
kullanılmasının sakıncalarını kavramalı

19- KULAK BURUN BOĞAZ HASTALIKLARI

ANABĠLĠM DALI
Ders adı: Burun anatomisi ve fizyolojisi

AMAÇ: Öğrencinin burun ve paranasal sinüslerin fonksiyonel ve

cerrahi anatomisini ve fizyolojisini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Burun ve paranasal sinüslerin cerrahi anatomisini ve komşu organlar
ile ilişkilerini bilmeli
 Burun ve paranasal sinüslerin fonksiyonel fizyolojisi ve cerrahi
olmayan hastalıklarının patogenezini bilmeli
 636

 Konvansiyonel endonasal sistem muayenesi ve endoskopik muayene

ile burun iç yapılarının anatomisini söyleyebilmeli
 Burun ve paranasal sinüs hastalıkları tanı yöntemlerini sayabilmeli
 Burun ve paranasal sinüs hastalıklarının olası komplikasyonlarını
sayabilmeli

Ders adı: Farenks ve tükrük bezi anatomi ve fizyolojisi

AMAÇ: Öğrencinin farenksin anatomisi, yutma işlevinin evreleri,

tükrük bezleri ve tükrük salınımı hakkında bilgi kazanması

HEDEFLER
Bilgi
 Farenks anatomisini ve yutma işlevinin evrelerini söyleyebilmeli
 Farenks ve boyun tümefiksiyonlarını tanıyabilmeli
 Major ve minor tükrük bezlerini ve salgıladıkları tükrüğün farklı
yapısını söyleyebilmeli
 Tükrüğün immünolojik, sindirim, diş gelişimi ve korunması, tad alma
üzerine etkisini söyleyebilmeli

Ders adı: ĠĢitme anatomisi ve fizyolojisi

AMAÇ: Öğrencinin İletme için gerekli anatomik yapı ve işitmenin

fizyolojisini öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Kulak anatomisini bilmeli
 İşitme fizyolojisini öğrenmeli
İşitme kayıplarının nedenlerini söyleyebilmeli

Beceri
 İşitme kayıplarının ayırıcı tanısını yapabilmeli

Ders adı: Larinks anatomisi

AMAÇ: Öğrencinin larenksin kıkırdak, damar, sinir, kas, membran ve

mukoza yapısı hakkında bilgi sahibi olması

HEDEFLER
Bilgi
 Larenksin anatomik yapısı, histo-fizyolojisi ve işlevini söyleyebilmeli
 Glottik bölgenin önemini bilmeli
 637

Beceri
 Larinksin diğer anatomik yapılardan bazı farklılıklar gösterdiğini
kavramalı

Ders adı: Vestibüler sistem anatomi ve fizyolojisi

AMAÇ: Öğrencilerin denge sisteminin anatomik yapısını ve fizyolojik

özelliklerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Vertigonun periferik ve santral kökenini tanımalı
 Vestibüler sistemin denge sisteminin bir bölümü olduğunu, yalnız
başına dengeden sorumlu olmadığını bilmeli
Denge sistemindeki anatomik bütünlüğün bozulmasında
kompansasyon fenomeinin gerçekleşeceğini bilmeli
Vertigo ve denge kusuru olan hastada görüntüleme yöntemleri ve
odyo-vestibüler yöntemlerin değerlendirilmesini bilmeli
 Vertigoda ilk tedavi yaklaşımını söyleyebilmeli

Beceri
 Vertigolu hastanın ilk muayenesindeki bulgulara göre hastada
gereksiz radyolojik inceleme yapılmayacağını kavramalı
 Akut işitme kaybını tanıyıp erken ve acil tedavi yapabilmeli

Ders adı: Epistaksis

AMAÇ: Öğrencinin burun kanaması karşısında uygun yaklaşım ve

tedavi bilgilerini kazanması

HEDEFLER
Bilgi
 Burun kanamasının nedenlerini söyleyebilmeli
 Kanayan noktayı belirleyebilmeli
 Kanamanın durdurulması için uygun yöntemi ayırdedebilmeli
 Kanamayı durdurmak için gerekli girişimleri sayabilmeli
Beceri
 Kanamayı durdurmak için gerekli tedaviyi uygulayabilmeli

Ders adı: Sinüzitler

AMAÇ: Öğrencinin sinüzit tanısı, diğer burun hastalıklarından

ayırdedilmesi ve tedavisini öğrenmesi
 638

HEDEFLER

Bilgi
 Sinüzitin etiolojisini söyleyebilmeli
 Sinüzit semptomlarını sayabilmeli
 Sinüziti hazırlayan nedenleri sayabilmeli
 Sinüzite tanı koyabilmeli
 Sinüzitte medikal tedavi seçeneklerini sayabilmeli ve cerrahi tedavi
gerektiren durumları ayırdedebilmeli

Beceri
 Medikal tedaviyi düzenleyebilmeli

Ders adı: Ağız içi hastalıkları, anjinler ve farenjitler

AMAÇ: Öğrencinin ağız hijyenini ve anjin ve farenjitlerin tanı, tedavi

ve toplumdaki önemi konusunda bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Ağız içinin anatomisini bilmeli
Ağız ve nazofarenksteki lenfoid elemanların tanımını ve histolojisini
söyleyebilmeli
 Hastalığın bakteriyel ve viral etiyolojik ajanlarını sayabilmeli
 Peridispozan faktörleri tanıyabilmeli
 Hastalığın kilinik belirtilerini sayabilmeli
 Medikal tedaviyi bilmeli
 Cerrahi tedavi endikasyonlarını tanıyabilmeli

Ders adı: Vestibüler sistem hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin iç kulağın hastalıklarının tanı ve tedavi

yöntemleri konusunda bilgi kazanması

HEDEFLER
Bilgi
İç kulağın hastalıklarının, MSS hastalıkları ve orta kulak
hastalıklarından tanı ve tedavi açısından farklı olduğunu ayırdedebilmeli
İç kulak hastalıklarında semptom ve muayene bulgularını sayabilmeli
 Anomalilerde eğitim ve alet kullanımının önemini bilmeli
Enflamatuar hastalıklarda klinik ve tedavi yaklaşımını söyleyebilmeli
 639

Beceri
 Meniere hastalığında modern görüşler ve operasyonun yeri
hakkında fikir sahibi olmalı
 İç kulağın tümörlerinin bulgularını tanıyabilmeli ve Nöroşirürji
ile konsültasyon gerekliliğini kavramalı
 Periferik ve santral vestibüler sendromlarda ENG‟nin yeri
olduğunu kavramalı

Ders adı: Otoskleroz

AMAÇ: Öğrencinin otoskleroz hastalığının tanıması ve işitme

kaybı yapan diğer hastalıklardan ayırdedebilmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Hastalığın tanımını yapabilmeli
 Epidemiyolojisini söyleyebilmeli
 Histo-fizyopatolojisini söyleyebilmeli
 Klinik belirtilerini tanıyabilmeli
 Tanı yöntemlerini sayabilmeli

Beceri
 İşitme kaybının ayırıcı tanısını yapabilmeli

Ders adı: Tükrük bezi hastalıkları ve tümörleri

AMAÇ: Öğrencinin tükrük bezi anatomisi ve hastalıkları

konusunda bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Tükrük bezleri hastalıklarında semptomlar ve tanıya gidebilme
yöntemlerini sayabilmeli
 Tanı için yapılabilecek tetkikleri söyleyebilmeli
 Parotis‟ e submandibuler bez cerrahisinin olası
komplikasyonlarını sayabilmeli
 Tükrük bezi enfeksiyonlarında tanı, tedavi ve izlemin kriterlerini
sayabilmeli

Beceri
 Tükürük bezi palpasyonu yapabilmeli
 640

Ders adı: Burun ve paranasal sinüs tümörleri

AMAÇ: Öğrencinin burun ve paranasal sinüs tümörleri hakkında bilgi

kazanması

HEDEFLER
Bilgi
 Burun ve paranasal sinüs tümörlerinin belirtilerini sayabilmeli
 Burun ve paranasal sinüs tümörlerinin görüntüleme yöntemleri ile
tanınacağını ayırdedebilmeli
 Burun ve paranasal sinüs tümörlerinin tanı kriterlerini sayabilmeli
 Burun ve paranasal sinüs tümörlerinin diğer hastalıklardan ayırd
edilmesini sağlayacak bulguları tanıyabilmeli
 Burun ve paranasal sinüs tümörlü hasta ile karşılaşınca hastayı
yönlendirmesi gerektiğini bilmeli
 Burun ve paranasal sinüs tümörlerinin histopatolojik spektrumu ve
tedavisinde uygulanan cerrahi yöntemlerin prensiplerini ayırdedebilmeli
Beceri

Burun ve paranasal sinüs tümörünün tanı ve ayırıcı tanısını

yapabilmeli

Ders adı: Oral kavite ve farenks tümörleri

AMAÇ: Öğrencinin oral kavite ve farens tümörlerinin tanı ve tedavisi

konusunda bilgi kazanması

HEDEFLER
Bilgi
Oral kavite ve farenks tümörlerinde tanıya yardımcı olarak bulguları
sayabilmeli
Tümör differansiyasyonunun prognoza etkisini ayırdedebilmeli
Seçilecek tedavi yönteminde hastanın yaşam kalitesini bozmayacak bir
yöntemin kullanılması hakkında bilgi sahibi olmalı
Hemangiomların tanısı ve konservatif tedavinin önemini
söyleyebilmeli
 TNM sınıflaması söyleyebilmeli
Beceri
 Boyun palpasyonu yapabilmeli
 Boyun kitlelerine yaklaşım yapabilmeli
DavranıĢ
 Burun kanamasının ciddi bir sorun olduğunu ve mutlaka tedavi
edilmesi gerektiğini benimsemeli
 641

 İç kulak hastalıklarında eğitimin önemli yeri olduğunu kavramalı

 Tükrük bezi tümörlerinde izlemenin önemini kavramalı
 Tetkik ve izlem gerektiren hastalıkları (tümörler, vertigo, otoskleroz
vb) doğru yönlendirebilmeli
 Vertigo karşısında hastayı ne zaman yönlendireceğini ve ne zaman
genel sistem muayenesi gerektiğini bilmeli

Ders adı: DıĢ ve orta kulağın akut ve kronik hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin dış ve orta kulağın toplumda sık görülen akut ve

kronik hastalıklarının ayırıcı tanısını ve tedavisini apabilir duruma
gelmesi

HEDEFLER
Bilgi
Dış kulağın sık görülen hastalıkları olan otit eksterni, dış kulak yolu
ekzeması, otomikoz ve diabetus mellitusda görülen malign otit
eksterninin tanı kriterlerini söyleyebilmeli
Akut otitis media ve komplikasoynlarının tanısını ve tedavisini
söyleyebilmeli
Kronik otitis media ve komplikasyonlarını bilmeli, intrakranial
komplikasyonların tanı kriterlerini açıklayabilmeli
Çocuklarda sık geçirilen akut otitis medianın adenoid vejetasoyn ile
bağlantılı olduğunu söyleyebilmeli
Beceri
El otoskopu ile kulak zarı muayenesi yapmalı ve lateral yerleşimli
küçük buşonları temizleyebilmelidir
Kronik otitis media tanısını koabilmeli, olası intrakranial
komplikasyonlar için minimal nöro-otolojik muayeneleri yapabilmeli

Ders adı: N.facialis paralizileri, temporal kemik tümörleri ve

fraktürleri

AMAÇ: Öğrencinin KBB Hastalıkları acilleri olan N. Faciails paralizisi

ve temporal kemik fraktürelrini tanıması e hastanın üst merkeze sevki ve
acil girişim yapabilmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Santral ve periferik facial sinir paralizilerini ayırtetmeli, hastanın ilgili
birimlere sevkini sağlamalı
 Temporal kemik tümörlerinin erken dönemde tanısını açıklayabilmeli
 Transvers, longitidunal ve mikst temporal kemik fraktürlerini tanımalı
ve ayırıcı tanı kriterlerini açıklayabilmeli
 642

Beceri
 Facial sinir filcinin kronik otitis medianın komplikasoynu
olabileceğini bilmeli ve otoskopi yapabilmelidir
 Otorajili hastada temporal kemik fraktürünü düşünmeli ve ilk girişimi
yapabilmelidir

Ders adı: Nazo-sinüziyen allerji

AMAÇ: Öğrencinin allerjik rinit tanı ve tedavisini öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Allerjik rinit tanısının anamnez ile başladığını bilmeli ve %50 olguda
ailesel dağılım olduğunu söyleyebilmeli
 Allerjik rinitin ve akut sinüzitin medikal tedavisini açıklayabilmeli
Beceri
 İyi ışık altında anterior rinoskopi apabilmeli ve Waters-Caldwell
grafilerini değerlendirebilmeli

Ders adı: Larenksin akut ve kronik iltihapları ve paralizileri

AMAÇ: Öğrencinin larinksin iltihapları ve paralizilerini öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Akut ve kronik larenjitin nedenlerini ve tedavisini açıklayabilmeli
 Kronik larenjitte tüberkülozun etken olabileceğini açıklayabilmeli
 Bilateral ve tek taraflı kord paralizilerinin nedenlerini sayabilmeli

Beceri
 İndirek larengoskopi yapabilmeli ve kord vokal hareketlerini, yapısal
patolojileri değerlendirebilmelidir

Ders adı: Larenk kanserleri tanı ve Waldeyer halkasının tümöral

hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin larenks kanserlerinin tanısını öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Özellikle sigara ve alkol kullanan insanlarda kanserizasyonun
önemini kavramalı ve bu grup hastalarda iki haftadan uzun süren ses
kısıklığında larenks kanserini ön planda düşünmelidir.
 643

 Sigara ve alkol kullanan hasta grubunda iyileşmeyen ağız yaraları,

boyun ve çene altı kitlelerinin veya müphem ağrıların maligniteye işaret
olabileceğini söyleyebilmeli

Beceri
İndirek larengoskopi yapabilmeli, boyun lenfatik zincirin
palpasyonunu öğrenmelidir
 Ağız içinin dijital palpasyonunu yapabilmelidir

20- NÖROLOJĠ ANABĠLĠM DALI

(4. Sınıf)
Ders adı: Motor sistem
AMAÇ: Öğrencinin İstemli hareketin normal temelinin anatomo-
fizyolojisi ve bozuklukları konusunda bilgi kazanması

HEDEFLER
Bilgi
Hareket siteminin 1. ve 2. nöronunu, sinir-kas iletimini ve kas
kasılmasını tanımlayabilmeli
 Sistemin her kademesinin işleyiş mekanizmalarını sayabilmeli
Her sistemin değişik seviyelerde bozulması sonucu ortaya çıkan
belirti ve bulguları sayabilmeli

Beceri
Hastayı muayene ederek sistemli hareket bozukluğu yaratan lezyonu
lokalize edebilmeli
 Her kademeye ait bozuklukları ayırdedebilmeli.
 Nörolojik muayene ile bir istemli hareket bozukluğunun lokalizasyon
tanısını koyabilmeli

Ders adı: DavranıĢsal nöroanatomi I ve II

AMAÇ: Öğrencinin farklı korteks tiplerinin normal ve patolojik

işlevlerini gözden geçirerek beynin bilgi işleme stratejilerini kavraması

HEDEFLER
Bilgi
 Merkez sinir sistemine filogenetik ve ontogenetik perspektiflerle
bakabilmeli.
 Farklı korteks tiplerini sıralayabilmeli.
 Kortiko-kortikal bağlantıların mantığını ayırdedebilmeli.
 644

 Bir fiziksel uyaranın beyinde temsili, ona ait bilginin işlenmesi ve

ona yönelik bir eylemin uygulamaya geçirilmesi aşamalarını
açıklayabilmeli.
 Farklı korteks tiplerinin işlevlerini ve hasarlandıklarında ortaya
çıkan klinik gösterileri aktarabilmeli.

Beceri
 Kognitif nörobilim ve davranış nörolojisi metinlerini okuyabilmeli
 Kognitif ve kompleks algısal ve motor bozukluklara genel bir
yaklaşım yapabilmeli
 Primer sensori-motor bozukluklar (parezi, hemianopi, vb.) dışında
kalan agnozi ve apraksiler gibi karmaşık algısal ve motor, afazi, amnezi,
ihmal gibi kognitif sendromları nöral alt yapılarıyla tartışabilmeli.

DavranıĢ
 İlgili bozuklukları olan hasta ve hasta yakınlarını yönlendirebilmeli

Ders adı: Kranyal sinirler

AMAÇ: Öğrencinin kranyal sinir hastalıklarında, lezyon lokalizasyonu

ve doğru klinik yaklaşımı ve Trigeminal nevralji ve periferik yüz felci
hastalıklarında tanı ve tedavi kriterlerini öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Kranyal sinirlerin beyin sapı yerleşimleri, seyirleri ile diğer sinir
sistemi yapılarıyla komşuluk ve ilişkilerini bilmeli
 İşlevlerini sayabilmeli
 Normal ve hastalıklarında ortaya çıkan nörolojik belirti ve bulguları
tanıyabilmeli

Beceri
 Anamnez ve nörolojik muayene ile lezyon yerini doğru lokalize
edebilmeli
 Klinik tanı ile olası etyolojiyi anlayabilmeli
 Ayırıcı tanı yapabilmeli
 Hastaya doğru tanı koyarak uygun tedavi yapabilmeli

Ders adı: Duyu sistemi

AMAÇ: Öğrencinin duyu yollarının anatomo-fizyolojisini ve çeşitli

nörolojik hastalıklarda ortaya çıkan duyu kusurlarını tanıyabilmesi
 645

HEDEFLER
Bilgi
 Yüzeysel duyu yollarının aneatomo-fizyolojisini söyleyebilmeli
 Derin duyu yollarının anatomo-fizyolojisini söyleyebilmeli
 Periferik sinir, medulla spinalis, bein sapı, talamus ve postsentral
girus lezyonlarında ortaya çıkacak duyu kusurlarını tanımlayabilmeli,
ayırıcı tanı yapabilmeli

Beceri
 Duyu muayenesi yapabilmeli

Ders adı: Görme yolları, göz hareketleri

AMAÇ: Öğrencinin görme yolları anatomo- fizyolojisini ve görme

yollarında ortaya çıkan patolojik durumlarda, lezyon lokalizasyonu ve
ayırıcı tanı yapabilmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Görme yollarının anatomo-fizyolojisini söyleyebilmeli
 Işık refleksinin anatomo-fizyolojisini söyleyebilmeli
Monooküler körlük, amourozis fugax ve kortikal körlüğü
tanımlayabilmeli, ayırıcı tanı ve lezyon lokalizasyonu yapabilmeli
 Hemianopsileri tanıyabilmeli ve lokalize edebilmeli

Beceri
 Görme keskinliği, görme alanı muayenesi yapabilmeli, Işık refleksine
bakabilmeli

Ders adı: Göz hareketleri

AMAÇ: Öğrencinin göz hareketlerinin anotomo-fizyolojisini ve öz

hareketleri ile ilgili olarak oluşabilecek patolojilerde lezyon
lokalizasyonu ve ayırıcı tanı yapabilmesi

HEDEFLER
Bilgi
Göz hareketlerini sağlayan kranyal sinirler ve göz kaslarını
sayabilmeli ve hangi hareketleri yaptırdığını söyleyebilmeli
 Sakkadların anotomo-fizyolojisini söyleyebilmeli, III, IV ve VI.
Kranyal sinir lezyonlarında ortaya çıkan bulguları ve nedenlerini
söyleyebilmeli
 Internukleer oftalmopleji bulgularını sayabilmeli, lezyon
lokalizasyonunu yapabilmeli ve nedenlerini söyleyebilmeli
 646

Beceri
 Göz hareketlerini muayene edebilmeli

Ders adı: Serebellar sistem

AMAÇ:Öğrencinin nörolojik acil hastaya doğru yaklaşımın
öğrenilmesi

HEDEFLER

AMAÇ: Öğrencinin serebellumun anatomisini serebellar sendromu

oluşturan öğelerin anatomo-klinik korelasyonunu ve serelellar sistem
muayenesini öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Serebellar lobların (filogenetik olarak gelişimine göre) anatomisini
açıklayabilmeli
Serebellar sendromun tarifini yaparak semiolojik özelliklerini
sayabilmeli
 Her bir lobun affarent ve efferent yollarını gözden geçirerek, bu
yolların tutulumuna göre serebellar sendromu oluşturan ögelerin
anatomo-klinik korelasyonunu açıklayabilmeli
 Serebellar sendroma yol açan en önemli patolojileri gözden geçirerek,
etyolojik özellikleri söyleyebilmeli
 Serebellar hematom, infarkt gibi arka çukura ait, acil nöroşirürjikal
girişim gerektirebilecek olayların tanısının önemini açıklayabilmeli
Beceri
 Serebellar sistem muayenesini bilmeli ve değerlendirebilmeli

Ders adı: Vestibüler sistem ve vertigo:

AMAÇ:Öğrencinin vestibüler sistem anatomisinin bağlantılarını ve

“vertigo” kavramının nörolojik acildeki önemini kavrayabilmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Vestibüler sistem anatomisi ve bağlantılarını tanımlayabilmeli
 “Vertigo” kavramın kavrayarak, nörolojideki önemini ve vertigolu
hastada yapılması gereken incelemeleri söyleyebilme
 Periferik ve santral vestibüler sendrom kavramlarını irdeleyebilmeli,
ayrımının yapılması için klinik verileri değerlendirebilmeli
 Vertigoyla gelen hastanın “acil poliklinikte”ki tanısının önemini
kavrayabilmeli
 647

 Periferik tipte vestibüler sendromlu hastada KBB kliniği ile

işbirliğinin ve semptomatik tedavinin önemini anlayabilmeli
Beceri
 Hem periferik hem de santral tipteki vestibüler sendromu oluşturan
öğeleri karşılaştırabilmeli
 Vertigoya yol açan nedenler içinden acil yaklaşım gerektirenleri
ayırdedebilmeli
 Vestibüler sendromun periferik veya santral tipinin ayrımını
kavratacak muayene yöntemlerini ve acil yapılması gereken inceleme
yöntemlerini yapabilmeli

Ders adı: Nörolojik sendromlar

AMAÇ: Öğrencinin nörolojik bozukluklarda lezyon lokalizasyonu

yapabilmeyi öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Beynin kortikal ve subkortikal lezyonlarını, beyin sapı ve omurilik
lezyonların lokalizasyonunu yapabilmek için gerekli ip uçlarını
söyleyebilmeli
 Periferik sinir hastalığnda patolojinin yaygınlığını ve patolojinin
yerini belirlemede kullanılabilecek ayırdedici özellikleri söyleyebilmeli
 Nöromüsküler kavşak hastalıkları ve kas hastalıklarını, muayene
bulgularından yola çıkaak santral veya periferik sinir hastalıklarından
nasıl ayırdedebileceğini açıklayabilmeli ve patolojinin yerini ve
dağılımını belirlemede ayırdedici özellikleri söyleyebilmeli
Beceri
 Santral sinir sistemi içindelezyonların lokalizasyonunu klinik
muayene yardımıyla ayırdedebilmeli
 Periferik sinir sisteminde lezyon lokalizasyonunu yapabilmeli
 Nöromüsküler kavşak hastalıkları ve kas hastalıkları ve kas
hastalıklarını periferik ve santral sinir sistemi hastalıklarından
ayırdedebilmeli

DavranıĢ
 Santral ve periferik sinir sistemi, nöromüsküler kavşak ve kasa ilişkin
patolojilerin birbirinden ayırdedebilmesi ve yanlış lokalizasyonlara
yönelik gereksiz tetkiklerden kaçınıp uygun tetkiklere yönelinmesi için
nörolojik muayene yapmalı ve muayene sırasında lezyon
lokalizasyonunda kullanılabilecek ipuçlarını değerlendirmeyi becermeli
 648

Ders adı: Nörolojide yardımcı inceleme yöntemleri

AMAÇ: Öğrencinin nörolojiye özgü yardımcı inceleme yöntemlerini

öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Elektroensefalografi (EFG) hakkında çok genel bir bilgi sahibi olup
endikasyonları söyleyebilmeli
 Elektromiyografi (EMG) hakkındaçok genel bir bilgi sahibi
olupendikasyonlarını söyleyebilmeli
 Uyarılmış potansiyel (UP) incelemeleri hakkındaçok genel bir bigi
sahibi olup endikasyonlarını söyleyebilmeli
 Kas ve sinir patolojisi hakkında çok genel bir bilgi sahibi olup
endikasyonlarını söyleyebilmeli
Beceri
 EEG, EMG, UP ve Kas patoloisi istegini planlayabilmeli
 EEG, EMG, UP ve Kas patolojisi osnucu gördüğünde çok kabaca
klinik karşılığını değerlendirebilmeli
DavranıĢ
 EEG, EMG, UP ve Kas patolojisi isteklerini doğru endikasyonlarda
isteyerek tanıya giden yolu uzatmamak gerektiğini kavramış olmalı

Ders adı: Epilepsi I-II

AMAÇ: Öğrencinin epilepside nöbet tipleri ve epilepsi sendromlarını,

etyolojik faktörleri, ayırdedebilme prognoz ve tedavi seçeneklerini
öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
Epilepsi nöbetleri ve epilepsi sendromlarını tanımlayabilmeli,
etyolojik faktörleri prognoz ve tedavi seçeneklerini sıralayabilmeli
Beceri
Epilepsi nöbetlerini anamneze ve gözleme dayalı olarak tanıyabilme
ve epileptik olmayan nöbet tiplerinden ayırdedebilmeli
Epilepsi nedenlerini değerlendirebilme ve tedavi seçeneklerini
arasında karar verebilmeli
DavranıĢ
 Epilepsi çoğunlukla kronik bir seyir izlediği için, iş gücü, meslek
seçimi, medeni haklar (askerlik sürücü ehliyeti, evlilik, çocuk sahibi
 649

olma) toplumsal rehabilitasyon konularının önemine inanarak dikkate

almalı ve hastaya sabırla yol göstermeli

Ders adı: Nöromüsküler hastalıklara giriĢ

AMAÇ: Öğrencinin nöromüsküler hastalıkların tuttuğu yapıları,
işlevlerini ve hastalıkları öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Nöromüsküler hastalıkların tuttuğu sinir sistemi bölümlerini anatomik
olarak açıklayabilmeli
 Bu yapıların histolojik ve fizyolojik özelliklerini, klinik tabloları
anlamaya yetecek ölçüde söyleyebilmeli
 Periferik sinir, sinir-kas kavşağı ve kas hastalıklarında ortaya çıkan
klinik belirtileri sayabilmelidir.
 Klinik belirtilere dayanarak periferik sinir, sinir-kas kavşağı ve kas
hastalıklarının birbirinden ve diğer sinir sistemi hastalıklarından
ayırdedebilmelidir
 Nöromüsküler hastalıklarda tutulabilen sinir sistemi dışı organları
sayabilmelidir.
 Nöromüsküler hastalıklarda kullanılan inceleme yöntemlerini,
miyopati ve nöropatilerin en temel biyokimyasal, elektrofizyolojik
özelliklerini sayabilmelidir.

Ders adı: Kas hastalıkları – I (2 ders)

AMAÇ: Öğrencinin sinir-kas kavşağı ve kasın hastalıklarını acil

nörolojik sorunlar içinde yer alanları ve tedavilerini öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Kas-sinir kavşağı hastalıklarının isimlerini ve belirtilerini sayabilmeli,
tedavide yapılması gerekenleri söyleyebilmelidir.
 Bu gruptaki hastalıklardan Myasthenia gravis ve Botulismus‟un acil
nörolojik sorun yaratabileceğini ve bu durumda yoğun bakım desteği
gerekebileceğini söyleyebilmelidir.
 İnfeksiyonların ve bazı ilaçların Myasthenia gravis‟i bozabileceğini
söyleyebilmeli, bu hastalığı bozabilecek ilaçları sayabilmelidir.
 Kas hastalıklarının birçoğunun genetik geçişli, çok azının edinsel
olduğunu söyleyebilmelidir.
 Edinsel ve genetik geçişli kas hastalıklarını ayırabilmelidir.
 650

 Bugün için tedavisi bilinen edinsel hastalıkları (örneğin Polimiyozit,

Dermatomiyozit gibi inflamatuvar miyopatiler) tanımlayabilmeli, tedavi
yöntemleri ve tedavi yan etkilerini söyleyebilmelidir
 Genetik geçişli kas hastalıklarının klinik ve laboratuvar bulgularını,
geçiş şekillerini sayabilmelidir.
 Genetik geçişli kas hastalıklarında tanı, prenatal tanı, taşıyıcı tanısı
yöntemlerini sayabilmelidir.
 Kas hastalıklarında tutulabilen nöromüsküler dışı sistemler (Merkezi
sinir sistemi, kalp kası, solunum kasları, göz, endokrin sistem, vb) ve bu
sistemlerin özel olarak tutulduğu hastalıkları sayabilmeli,özellikle
kardiyolojik ve pnömolojik muayene ve izlemlerin önemli olduğunu
söyleyebilmelidir.
 Herhangi bir nedenle ameliyat olması gereken kas hastalarında dikkat
edilmesi gerekiğini söyleyebilmelidir (Örneğin Malin hipertermi)
 Kas hastalıklarında fizyoterapi, gerekli ortopedik girişimlerin önemli
olduğunu söyleyebilmelidir.
 Kas hastalıklarına multi-disipliner yaklaşımı tanımlayabilmelidir.
Beceri
 Sinir-kas kavşağı hastalıklarını tanıyabilmeli, bunlardan Myasthenia
gravisin tedavisini planlayabilmeli, gerektiğinde bu hastaları yoğun
bakım desteği alabilecekleri merkezlere nakledebilmelidir.
 Miyastenik kriz, Botulismus gibi acil nöromüsküler sorunları
tanıyabilmeli, aciliyetlerini kavramalı ve bu hastalara tedaviyi
uygulayabilmelidir.
 Edinsel ve tedavi edilebilir kas hastalıklarını, genetik geçişli
olanlardan ayırdedebilmeli, inceleyebilmeli, gerektiğinde tedavi
edebilmeli, tedavi yan etkilerini izleyebilmelidir.
 Lambert-Eaton miyastenik sendromu ve erişkin dermatomiyozitinde
kanser arayabilmelidir.
 Genetik geçişli kas hastalıklarında tanı, taşıyıcı tanısı ve prenatal tanı
amacıyla hastaları uzman merkezlere gönderebilmelidir.
 Kas hastalıklarında pnömolojik, kardiyolojik ve gerektiğinde başka
sistematik muayeneleri isteyebilmelidir.
 Genetik kas hastalığı tanısı alan hastalarda fizyoterapi yardımı
isteyebilmelidir.
DavranıĢ
 Myasthenia gravis‟li olduğunu bildiği bir hastada herhangi bir
nedenle ilaç kullanırken özen göstermeli, bu hastalarda cerrahi
girişimlerde anestezi uzmanını durumdan haberdar etmelidir.
 Miyastenik krizdeki bir hastada bir yandan hastanın panik duygusunu
azaltırken diğer yandan gerekli acil girişimlerde bulunmalı, derhal yoğun
bakım desteği vermelidir.
 Genetik geçişli kas hastalıklarında bugün için çare olmadığını
bilerek ve hastaların, ilerleyici olarak geliştirdikleri güçsüzlük ve
 651

deformiteleri dikkate alarak öncelikle fizyoterapinin önemini hastalara

sürekli anlatmalıdır.
 Çaresiz hastalığı olan bu kişilerde psikolojik “hastalığı kabul
aşamaları” nı (Şok, ardından inkar, ardından isyan , ardından kabul
dönemleri) bilerek hastaya ve ailesine anlayışla yaklaşmalıdır.
 Kas hastalıklarının sakatlık ve toplumda işgücü kaybı yarattığına
dikkati çekerek ve hangi hastalıklarda taşıyıcı ve/veya prenatal tanı
yapılabildiğini bilerek bu ailelere yol gösterebilmeli, otozomal resesif
olarak kalıtılan kas hastalığı olan ailelerde akraba evliliğinin zararlarını
topluma anlatabilmelidir.
 Bedensel sakatlık durumu yaratan ve ömür boyu birlikte yaşanması
gereken bu hastalığı olan bireylere karşı toplumda var olan ayrımcılıkla
mücadele edebilmelidir.
 Kas hastalarını, birbirleri ile deneyim değişme, sosyal destek,
haklarını koruma gibi amaçlarla, bu konularda çalışmalarını sürdüren bir
hasta sivil toplum kuruluşu olan Türkiye Kas Hastalıkları Derneğine
yönlendirebilmelidir.

Ders adı: SVH (Serebrovasküler hastalıklar)

AMAÇ: Öğrencinin serebrovasküler hastalıkların (SVH) toplumdaki
önemini, inmeli hastada erken dönemde tanıya gidiş ile erken ve geç
tedavi ilkeleri ve inmeden korunma prensiplerini öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
SVH; toplumdaki görülme sıklığını morbidite, oranlarını
söyleyebilmeli
 Beyni besleyen damarların anatomisini bilmeli
Akut iskemik inme sırasındaki basit patofizyolojik mekanizmaları
açıklayabilmeli
 İnmeye yol açan mekanizmaları sayabilmeli
 SVH risk faktörlerini sayabilmeli
 Akut inmeli hastadaki nörolojik komplikasyonları sayabilmeli
Akut inmeli hastadaki sistemik komplikasyonları söyleyebilmeli
İnmeli hastada erken dönemde alınması gereken önlemleri
sıralayabilmeli
İnmeli hastanın tanı, inmeden korunma ilkelirini açıklayabilmeli
Beceri
 Akut inmeli hastanın nörolojik ve sistemik muayene bulgularını
değerlendirebilmeli
 Serebrovasküler hastalığı olan bir hastayı diğer nedenlere bağlı sinir
sistemi hastalıklarından ayırdedebilmeli
 İnmeli hastanın bilgisayarlı tomografi bulguları ile iskemi / kanama
ayırımını yapabilmeli
 652

Akut inmeli bir hastada tanı ve erken tedavi için gerekenleri

planlayabilmeli
DavranıĢ
 Serebrovasküler hastalığa yol açan hipertansiyon, yanlış beslenme
alışkanlığı, sigara gibi risk faktörleri ile mücadelenin önemi konosunda
toplumu uyarmayı alışkanlık haline getirmeli
 Akut inmeli hastanın yaşamının tehdit altında olduğunu bilerek
gerekli önlemleri en hızlı şekilde yerine getirme alışkanlığı edinmeli
 Rehabilitasyonun önemi konusunda aile ile işbirliği kurarak gerekli
desteği sağlayabilmeli

Ders adı: Bilinç bozuklukları ve koma

AMAÇ: Öğrencinin bilinç bozukluğu olan hastalarda lokalizasyon ve

etyolojik olarak doğru tanıya ve uygun tedaviye yönelmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Bilinç/bilinç bozukluğu terimlerini tanımlayabilmeli
 Bilinç bozukluğunun klinik aşamalarını sayabilmeli
 Bilinçlilik halinin devamını sağlayan nöral yapıları tanımlamalı
 Bilinç bozukluğuna yol açan temel mekanizmaları açıklayabilmeli
 Bilinç bozukluğu ile karışabilecek durumları sayabilmeli
 Solunum, pupilla, göz hareketleri ve motor sistemle ilgili temel
anatomi-fizyolojik bilgileri olmalı
 Nörolojik fokal tutulum bulgusu ön planda olan; olmayan; ve
meningeal irritasyon bulguları ön planda olan üç hasta grubundaki
başlıca etyolojik tanı olasılıklarını sayabilmeli
Beceri
 Bilinç bozukluğuna yol açabilecek geçmiş hastalık, ilaç vb dahil
olmak üzere ilgili anamnezi alabilmeli ve ilgili fizik muayene bulgularını
değerlendirebilmeli
 Bilinç bozukluğu olan hastalarda görülebilecek solunum patternlerini
ayırdedebilmeli.
 Pupilla, göz hareketleri, motor sistem, meningeal irritasyon, göz dibi
ve refleksleri ile ilgili nörolojik muayeneyi yapabilmeli ve anormallikleri
değerlendirebileli
 Her hasta için uygun inceleme yöntemlerini seçebilmeli
DavranıĢ
 Bilinç bozukluğu olan hastanın hayatının etyolojiden bağımsız olarak
da tehdit altında olduğunu bilmeli ve hastanın solunum ve dolaşımını
koruyabilecek tedbirleri hemen almalı
 653

 Her türlü tanı ve tedavi girişini acil olarak yürütmeli.

Ders adı: Demans

AMAÇ: Öğrencinin demans sendromunu, Alzheimer tipi demansı

öğrenmesi
HEDEFLER
Bilgi
 Demans sendromunu tanımlayabilmeli
 Demasları sınıflandırabilmeli.
 Demansların klinik gösterileriyle, nöral alt yapılarını
ilişkilendirebilmeli.
 Alzheimer tipi demans sendromunun klinik özelliklerini
açılayabilmeli.
 Demansları başlangıç, seyir ve klinik fenomenoloji açılarından
birbirinden ayırdedebilmeli.
 Alzheimer tipi demansta tedavinin temel ilkelerini sıralayabilmeli.
Beceri
 Genelde demans, özelde Alzheimer hastalığına doğru yaklaşım
yapabilmeli
 Demanslı hasta ve hasta yakınlarını çağdaş tıbbi ilkeler uyarınca
yönlendirebilmeli.

Ders adı: Beyin kanamaları

AMAÇ:Öğrencinin subaroknoidal ve intraserebral kanamaların
anatomo-fizyolojisi, kliniği ve tedavisi konusunda temel bilgileri
öğrenmesi.

HEDEFLER
Bilgi
 Subaroknoid ve intraserebral kanamanın klinik belirtilerini
sayabilmeli
 Subaroknoid kanamaya yol açan lezyonları sayabilmeli
 İntraserebral kanama lokalizasyonlarını sayabilmeli
 İntraserebral kanamaya neden olan veya kolaylaştıran faktörleri
sayabilmeli
 Subaroknoid kanama ve intraserebral kanamada tedavi seçeneklerini
sayabilmeli
Beceri
 İntraserebral ve subaroknoid kanamalı hastada anamnezi, nörolojik
muayene ve yardımcı muayene ve görüntüleme yöntemlerini
değerlendirebilmeli.
 Bu hastalıkların ayırıcı tanısını yapabilmeli
 654

 Hastanın özelliğini gerekli tedbirleri alabilmeli, hastaya zarar

verebilecek müdahalelerden kaçınabilmeli

DavranıĢ
 Erken tanının önemini kavrayarak hastayı doğru yönlendirebilmeli

Ders adı: Afaziler

AMAÇ: Öğrencinin dil işlevinin nöroanatomisini Afazinin ve Afazik

sendromları öğrenmesi.

HEDEFLER
Bilgi
 Dil işlevlerinin serebral lokalizasyonunun ve serebral mekanizmalarını
sayabilmeli
 Afazileri, diğer konuşma bozukluklarından ayırd ettiren özellikleri
sayabilmeli
 Çeşitli Afazik sendomların farklı özelliklerini tanımlayabilmeli
 Dil unsurlarındaki ayrı ayrı bozulmaları, lezyonun yerleşim yerine
göre açıklayabilmeli
Beceri
 Afazi muayenesi yapabilmeli
 Farklı afazi sendomlarının ilkbakışta birbiriyle karıştırılabilecek
unsurlarını doğru tanıyıp uyırdedebilmeli
 Afaziyi, nonafazik konuşma bozukluğundan ayırabilmeli
 Afazinin özelliklerine göre lezyon lokalizasyonu yapabilmeli
DavranıĢ
 Aileyi, bunun nasıl bir bozulma olduğu konusunda aydınlatabilmeli,
onlara hastanın dilin aracılık etmediği mental işlevlerinin sağlam
kaldığını anlatabilmeli ve hastaya çocukmuş gibi davranmalarını
önleyebilmeli, onları afazi rehabilitasyonu olanağı konusunda
bilgilendirmeli.

Ders adı: BaĢağrısı

AMAÇ: Öğrencilerin başağrılarından tanı ve tedavi yöntemlerini

öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Başağrılarını sınıflayabilmeli
 Başağrılı hastanın anamnez ve muayene bulgularıyla tanı
kriterlerini söyleyebilmeli
 655

 Temporalarterit, KİBAS vb. farklı yaklaşım gerektiren durumları

ayırdedebilmeli
 Tanı metodlarını tanımlayabilmeli
 Migren semptonlarını sayabilmeli
 Migrende tedavi yöntemlerini bilmeli
Beceri
 Anamnez alabilmeli ve nörolojik muayene yapabilmeli
 Başağrısının en sık rastlanan hastalık olduğunu bilmeli ve hastayı
izlemenin önemini kavramalı

Ders adı: Epilepsi tedavisi ve status epileptikus

AMAÇ: Öğrencinin epilepsi tedavi hakkında gerekli temel ve pratik

bilgileri status epileptikus tanı ve tedavisini öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Antiepileptik ilaçların (AEİ) temel etki mekanizmalarını sayabilmeli
 AEİ‟ın yan etkilerini (akut idyosenkratik, doza bağımlı, kronik )
söyleyebilmeli
 AEİ seçimi için ilk önce nöbetlerin ve epilepsi tipinin sınıflanmasını
gerektiğini bilmeli
 AEİ seçimini etkileyen faktörleri (etkinlik, az yan etki,
ucuzluk,kullanım kolaylığı vb.) tanımlayabilmeli
 Bugün için geçerli ilk basamak AEİ şeçimini ve “önce monoterapi”
yaklaşımını açıklayabilmeli
 Yerleşmiş antiepileptik ilaçların endikasyonları ve dozlarını
sayabilmeli
 Yeni antiepileptiklerin adını söyleyebilmeli
 AEİ‟ye dirençli ve cerrahi yolla tedavi edilebilir epilepsileri
tanımlayabilmeli
 Tedavinin sonlanması için gerekli kriterleri açıklayabilmeli
 Status epileptikusun (SE)tanımını, tiplerini, fizyopatolojisini, sistemik
komplikasyonlarını sayabilmeli
 SE‟a zemin oluşturan nedenleri söyleyebilmeli
 Nonkonvülzif SE kavramını açıklayabilmeli
 SE tedavisini basamak basamak sayabilmeli

Beceri
 Epilepsi tanısını kesin olarak koymadan tedaviye başlamamak
gereğini uygulayabilmeli
 Çok seyrek nöbet geçiren hastalarda veya remisyonla sonlanacağı
bilinen sendromlarda AEİ verilmeyebileceğini ayırdedebilmeli
 656

 İlk epileptik nöbete yaklaşım prensiplerini bilmeli ve uygulayabilmeli

 Hasta ile AEİ tedavinin gerekliliği ve riskleri konusunda işbirliğinin
sağlanması ve uzun süreli bir izleme planı yapılması konusunda iletişim
kurabilmeli
 AEİ kan düzeyinin toksik etki veya tedaviye uyumsuzluk şüphesi
olursa kontrol edilmesi ve bunun dışında sadece kan düzeyine bakılarak
doz değişikliği yapılmaması gerektiğini değerlendirebilmeli
 Diğer ilaçlarla (örneğin antibiyotikler, oral kontraseptifler vd.) ilacın
etkisinin kaybolabileceği ya da toksik düzeye ulaşabileceğini hastayla
birlikte planlayabilmeli
 AEİ aniden kesilmesi ve unutulmasının risklerini hastaya
anlatabilmeli
 Status epileptikusu ayırdedebilme ve doğru ve hızlı tedavi yapabilmeli
 Nonkonvülzif SE ayıredebilme ve tedavi uygulayabilmeli
 Tedaviyi hastanın yaşam kalitesini yükseltmeye yönelik olarak
planlayabilmeli (örneğin nöbet kontrolü sağlanmasına rağmen yan
etkilerin hastayı kötü durumda bırakmasının engellenmesi gibi)

DavranıĢ
 Epilepsi tanılı hastada doğru tedavi yaklaşımı oluşturabilme; nöbete
bağlı riskler ile AEİ toksisitesi arasında denge kurabilmeli; staus
epileptikusu son derece önemli bir medikal acil olarak hemen
tanıyabilmeli ve doğru tedavi edebilmeli

Ders adı: Merkezi sinir sistemi infeksiyonları I-II

AMAÇ: Öğrencinin MSS infeksiyon tablolarını; ayırıcı tanıyı ve
tedaviyi öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 MSS infeksiyonlarını farklı kılan özellikleri (anatomik, immunolojik
vb.) sayabilmeli
 İnfeksiyon ajanlarının MSS‟ye varış yollarını söyleyebilmeli
 MSS infeksiyon ana belirtilerini ve nörolojik bulguları
tanımlayabilmeli
 MSS infeksiyon inceleme yöntemlerini (LP, BT vd. ) ve inceleme
sırasını açıklayabilmeli
 LP kontrindikasyonlarını ve indikasyonlarını söyleyebilmeli
 Akut bakteryel menenjit etkenlerini sıklık, hastanın yaşı, immun
durumu gibi faktörelere göre net bir şekilde sayabilmeli
 Nörosfiliz, Lyme hastalığı Nörobrucelloz gibi farklı tablolara yol
açan bakteryel etkenleri tanımak ve tedavisini söyleyebilmeli
 Tüberkülozun MSS komplikasyonlarını çok iyi tanımlayabilmeli
 657

 Kronik menenjit tablosunu ve ayrıntılı ayırıcı tanısını sayabilmeli

 Mantar, parazit gibi etkenlere bağlı seyrek infeksiyonları
söyleyebilmeli
 Viral MSS infeksiyon tanı ve tedavi yaklaşımını açıklayabilmeli
 “Yavaş virus infeksiyonlarını (SSPE gibi) ve prion hastalıklarını
tanımlayabilmeli
 AIDS‟nin nörolojik komplikasyonlarının adını söyleyebilmeli
 Bakteri toksinleri ile ortaya çıkan nörolojik tabloları sayabilmeli

Beceri
 MSS infeksiyonu belirtilerini ve görülen klinik tipleri
ayırdedebilmeli
 Ense sertliği ve menegeal iritasyon bulgularının muayenesini ve göz
dibi muayenesini uygulayabilmeli (pratiklerin katkısı ile)
 MSS infeksiyonu kuşkusu halinde acil tanı koymalı ve tedavi
edebilmeli
 MSS infeksiyon kuşkusu olan hastada inceleme yöntemlerini uygun
sırayla kullanabilmeli
 Lomber ponksiyon yapabilme ve BOS sonuçlarını yorumlayabilme
(pratik katkı ile )
 Yetersiz tedavi edilmiş bakteryel menenjiti ayıredebilmeli
 Akut bakteryel menenjit şüphesi halinde, hastanın durumuna uygun
etkene yönelik tedaviyi hızla uygulayabilmeli
 Kronik menenjitlerin yol açtığı çeşitli nörolojik ve mental tabloları
ayıredebilmeli
 Tüberkülozun halk sağlığı açısından yurdumuzdaki önemini ve MSS
komplikasyonlarını değerlendirebilmeli
 Viral menenjitleri ayıredebilme, ayırıcı tanıyı ve takibini
yapabilmeli
 Viral ensefalitleri ayıredebilme ve acil tedavisini yapabilmeli
 SSPE ve Jacop-Creutzfeldt gibi seyrek ancak ölümcül tabloları erken
olarak ayırdedebilme ve takibi planlayabilmeli
 Bakteri toksinleri ile ortaya çıkabilecek tabloları ayıredebilmeli

DavranıĢ
 MSS infeksiyonlarının acil hekimlikte çok önemli olduğunu bilerek,
muayene edebilmeli ve tedavi yaklaşımını uygulayabilmeli

Ders adı: Medulla spinalis hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin medulla spinalisin klinik anatomi ve fizyolojisi ile

başlıca sinal sendromları öğrenmesi
 658

HEDEFLER

Bilgi
 Medulla spinalisin klinik anatomi ve fizyolojisi ile başlıca spinal
sendromları öğrenmesi
 Medulla spinalis lezyonunda klinik lokalizasyon yapma yöntemini
8intramedüller ve ekstramedüller basılardan örnekler verilerek)
söyleyebilmeli
 Başlıca spinal sendromları açıklayabilmeli
 Medulla Spinalis tam kesisi (spinal şok ve spastik parapleji-
kuadripleji kavramları)
 Medulla spinalis yarım kesisi (Brown Sequared sendromu)
 Anterior spiral arter sendromu
 Foramen magnum sendromu
 Santral medulla spinalis sendromu (siringomiyeli sendromu)
 Kauda-konus sendromu

Beceri
 Lezyonu lokalize edebilmeli ve buna dayanarak görüntüleme
incelemelerini planlayabilmeli
 Başlıca medulla spinalis sendromlarını tanıyabilmeli
 Görüntüleme incelemesi sonuçlarına göre cerrahi yada tıbbi tedavi
gerektiren hastaları ayırabilmeli

Ders adı: Medulla spinalis hastalıkları-II

AMAÇ: Öğrencinin medulla spinalisin başlıca tıbbi hastalıklarını

öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Aşağıda sayılan medulla spinalis hastalıklarının oluşum mekanizması,
tanı ve tedavi yöntemlerini açıklayabilmeli
- Medulla spinalisin infeksiyon hastalıkları (Poliomiyelit ve tabes
dorsalis hakkında kısa hatırlatma bilgileri)
- Akut transvers miyelit
- Medulla spinalisin vasküler hastalıkları (anterior spinal arter
sendromu, arteriovenöz malformasyonlar)
- Medulla spinalisin dejeneratif hastalıkları
* Motor nöron hastalığı
* Spinoserebellar ataksiler (Friedreich ataksisi)
- Subakut kombine dejenerasyon (nöroanemik sendrom)
- Servikal spondilotik miyelopati
 659

Beceri
 Medulla spinalisin başlıca tıbbi hastalıklarını klinik ve laboratuvar
verilerine dayanarak tanıyabilmeli
 Bu hastalar için gerekli ilk laboratuvar incelemelirini planlayabilmeli
 Pratisyen hekimin tıbbi tedavi uygulayabileceği hastalarda bu tedaviyi
planlayabilmeli
 Cerrahi tedavi ya da ileri araştırma için sevk edilmesi gereken hastayı
belirleyebilmeli

Ders adı: Periferik sinir hastalıkları- I

Periferik sinirlerin anatomi, fizyoloji ve fizyopatolojisi

AMAÇ: Öğrencinin periferik sinirlerin genel anatomisi, fizyolojik ve

fizyopatolojik süreçlerini öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Periferik sinirlerin genel makroskopik ve mikroskopik anatomisini
açıklayabilmeli
 Periferik sinirlerde impuls taşınma mekanizmasını açıklayabilmeli
 Duyusal ve motor yolların periferik bölümlerini açıklayabilmeli
 Başlıca periferik sinir lezyonlarının oluşum mekanizmalarını
açıklayabilmeli
- Nöronopati, aksonopati ve miyelinopati kavramları
- Segmental demiyelinizasyonla seyreden lezyonlar (iletim bloğu ve
nöropraksi kavramları)
- Akson kaybı ile seyreden lezyonlar (aksonotmesis ve nörotmesis
kavramları)
- Tuzak nöropatisi kavraması
- Mononöropati, nononöropati multipleks ve polinöropati kavramları
 Periferik sinir lezyonu türlerine göre tedavi yaklaşımının seçilmesi
(konservatif, tıbbi ve cerrahi yaklaşım konusunda genel bilgilerin
öğrenilmesi)

Beceri
 Anamnez ve muayene ile mononöropati ve polinöropati sendromlarını
tanıyabilmeli
 Tıbbi ve cerrahi tedavi uygunacak hastaları ayırabilmeli

Ders adı: Periferik sinir hastalıkları-II

Mononöropatiler

AMAÇ: Öğrencinin mononöropati sendromlarında genel tanı ve tedavi

prensiplerini öğrenmesi
 660

HEDEFLER
Bilgi
 Aşağıdaki periferik sinir yapılarına ilişkin başlıca lezyon tipleri,
lokalizasyona ve lezyon tipine göre klinik bulgular, yardımcı tanı
yöntemleri ve tedavi yaklaşımını söyleyebilmeli
- Radikülopatiler
En sık görülen servikal ve lumbosakral radikülopatiler
- Pleksopatiler
Brakial pleksus lezyonları, kısaca lumbosakral pleksus lezyonları
- Başlıca Nn. Medianus (+ Karpal tünel sendromu), ulnaris (+ulnar oluk
sendromu), radialis (+kompresyon nöropatisi), ischiadicus, tibialis
veperonealis lezyonl
Beceri
Yardımcı tanı yöntemi olarak elektrofizyolojik inceleminin
istenmesine ilişkin kriterleri değerlendirebilmeli
 Hastaya göre cerahi ve tıbbi tedaviyi seçebilmeli
 Bir mononöropati sendromunu tanıyabilmeli
 Tıbbi tedaviyi uygulayabilmeli
 Cerrahi ve ileri tedavi için hastayı sevkedebilmeli

Ders adı: Periferik sinir hastalıkları-III

Polinöropatiler

AMAÇ:Öğrencinin polinöropati sendromunu polinöropatilerde ayırıcı

tanı ve tedavi yöntemlerini öğrenmesi
HEDEFLER
Bilgi
 Polinöopati sendromunun genel klinik sayabilmeli
 Nöronopati, aksonopati ve miyelinopati şeklinde seyreden
polinöropatileri tanımlayabilmeli
 Polinöropatiler nedene yönelik ayırıcı tanı listesine daraltacak bilgileri
tanımlayabilmeli
 Anamnez elde edilen ayırıcı tanı bilgileri
 Klinik bulgularından elde edilen ayırıcı tanı bilgileri
 Elektrofizyolojik testlerden elde edilen ayırıcı tanı bilgileri
 Diğer laboratuvar incelemelerinden elde edilen ayırıcı tanı bilgileri
Başlıca polinöropati tiplerinin ve bunlardaki tedavi yöntemlerini
söyleyebilmeli
İnflamatuvar demiyelinizan polinöropatiler (Guillain Barre sendromu,
CIDP, diğer)
 Herediter polinöropatiler (Charcot-Marie-Tooth hastalığı)
 Sistemik ve metabolik nedenlere bağlı polinöropatiler (Ağırlıkla
diyabetik polinöropati sendromları)
 661

 Toksik polinöpatiler
 İdyopatik polinöropatiler
 Polinöropatiler hastalardaki acil sorunların ve bu sorunlar karşısında
yapılması gerekenleri söyleyebilmeli

Beceri
 Bir hastada polinoropati sendromu varlığını tanıyabilmeli
Bir pratisyen hekimin polinöropatinin ayırıcı tanısını konusunda
yapabileceklerini öğrenmeli
Tedavisi mümkün hastalarda tedavi prensiplerini öğrenmeli ve
uygulayabilmeli
Daha ileri tanı ve tedavi için sevki gereken hastaları seçebilmeli
Acil sorunlar karşısındaki davranış şekillerini değerlendirebilmeli

Ders adı: Yenidoğan ve sütçocuğu’nun nörolojik geliĢimi ve

muayenesi

AMAÇ: Öğrencinin yenidoğan ve süt çocuğunu nasıl muayene edeceği,

bu dönemlerdeki nörolojik muayene ile erişkin nörolojik muayenesi
arasındaki farklar ve yorumları konusunda bilgi beceri ve davranış
kazanması

HEDEFLER
Bilgi
 Sinir sisteminin gelişim basamaklarını bilmeli
 Gestasyon yaşının nasıl belirlendiğini bilmeli
Uyandırılmış durum reflekslerini ve diğer muayene ve basamaklarını
sayabilmeli
Yenidoğan ve sütçocuğu dönemindeki sık görülen nörolojik
hastalıklarını sayabilmeli
Yenidoğan, sütçocuğu ve erişkin nörolojik muayenesi arasındaki
farkları ve nedenlerini bilmeli

Beceri
 Yenidoğan ve sütçocuğunu muayene edebilmeli
 Elde ettiği verileri yorumlayabilmeli
 Vardığı yorumdan tanıya gidebilmeli ve tedavi programı çizebilmeli

DavranıĢ
 Riskli yenidoğanın nörolojik özelliklerini kavramalı
Riskli yenidoğan grubunda ve sütçocukluğu dönemindeki nörolojik
sorunlarını erken tanınarak tedbirlerinin alınmasının zihinsel ve bedensel
özür geliştirme riskini çok azalttığını kavramalı
 662

Ders adı: Statik ensefalopatiler

AMAÇ: öğrencinin pre-peri ve postnatal dönemdeki olaylara bağlı

nörolojik problem gösteren çocuklar karşısında tanıya nasıl gideceği,
ayırıcı tanıyı nasıl yapacağı, hastayı nasıl tedavi edeceği konusunda bilgi,
beceri ve davranış kazanması

HEDEFLER
Bilgi
 Pre-peri ve postnatal dönemde nörolojik sorun yaratan nedenleri
bilmeli
 “Cerebral Palsy” tiplerini bilmeli
 “Cerebral Pasly” de erken tanı yaklaşımlarını bilmeli
 “Cerebral Palsy” e yol açan süreçlerdeki erken ve geç tedavi
yaklaşımlarını sayabilmeli
Beceri
 “Cerebral Palsy” tanısına varmayı bilmeli ve tiplerini belirleyebilmeli
Tabloda gerekli olabilecek, koruyucu, tıbbi, cerrahi tedavileri
planlayabilmeli, aileyi eğitim ve rehabilitasyon programlarına doğra
zamanda yönlendirmeyi öğrenmeli
DavranıĢ
 Statik ensefalitelerde koruyucu hekimliğin önemini kavramalı
Statatik ensefalopatilerde erken tanı ve tedavinin nörolojik özürü çok
azalttığını kavramalı

Ders adı: Bazal ganglionlar

AMAÇ: öğrencinin bazal ganglionların temel yapısı, normal işleyişi ve

harket bozukluklarındaki patofizyolojik rolünün öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Bazal ganglionların motor kontroldaki rolünü söyleyebilmeli
 Bazal ganglionları oluşturan ana yapıları sayabilmeli
 Bazal ganglionların temel devre ve bağlantılarını sayabilmeli
Bazal ganglionların normal işleyiş şeklini, direk ve indirek yolları, bu
yolların motor kontroldaki modüle edici rolünü bilebilmeli
Bazal ganglionlarda kullanılan başlıca nörotransmitırları sayabilmeli,
bu maddelerin önemli hareket bozukluğu hastalıklarındaki rolünü bilmeli
Hipokinetik ve hiperkinetik hastalıkların oluşumundaki patofizyolojik
mekanizmaları söyleyebilmeli
 663

Beceri
Hareket bozuklukları hastalıklarının oluşumundaki temel
mekanizmaları kavrayabilmeli

Ders adı: Hareket Bozuklukları

AMAÇ: Öğrencinin sık görülen hareket bozukluklarının belirtileri,

klinik tanı ve genel tedavi prensiplerini, hareket bozukluğu olan hastaya
genel yaklaşımı öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Hareket bozukluğu olan hastaların anamnezinde özellikle neleri
sorgulaması gerektiğini bilebilmeli
 Elamanter hareket bozukluklarının (bradikinezi, tremor, distoni, kore,
myoklonus, tik) tanımlarını yapabilmeli
 Parkinson sendromunun belirtilerini sayabilmeli, İdyopatik Parkinson
hastalığını diğer Parkinson sendromlarından ayıran özellikleri
sayabilmeli, Parkinson plus deyiminin ne anlama geldiğini bilebilmeli,
Parkinson hastalığının seyrini ve tedavisinin ana prensiplerini bilmeli
 Distoni ve tremorun sınıflama prensiplerini söyleyebilmeli, distoni,
tremor ve korenin en sık karşılaşılan tiplerinin özelliklerini sayabilmeli
 Tik bozukluğunun tanımını yapabilmeli, tiplerini söyleyebilmeli
 Daha nadir görülen hastalıkların kısa tanımlarını yapabilmeli
Beceri
 Hareket bozukluğu hastasının anamnezini özel noktaları da
sorgulayarak alabilmeli, gözlemleyebilmeli, edindiği bilgilerle elemanter
hareket bozukluklarını tanıyıp birbirinden ayıredebilmeli
 Parkinsonizm, esansiyel tremor teşhislerini koyabilmeli, Parkinson
tremorunu esansiyel tremordan ayırdedebilmeli
 Hangi durumlarda daha ayrıntılı inceleme planlaması gerektiğinin
kararını verebilmeli
DavranıĢ
 Hastalara Parkinson hastalığı, esansiyel tremor, tik gibi sık rastlanan
hastalıkların seyirleri, günlük yaşam-sosyal-mesleksel etkileri hakkında
gerekli bilgi ve önerileri vermeli, kuşkularını giderebilmeli, kronik
nitelikli hastalıklarla nasıl yaşanması gerektiğini anlatmalı

Ders adı: Miyelin hastalıkları

AMAÇ: öğrencinin dis-ve demiyelinizan bir hastalık taşıyan kişi

karşısında tanya nasıl gideceği, ayırıcı tanıyı nasıl yapacağı, hastayı nasıl
tedavi edeceği konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması
 664

HEDEFLER
Bilgi
Dis- ve demiyelinizan hastalıkların klinik belirtilerini ve farklarını
bilebilmeli
 Hastalık gruplarını sayabilmeli
 Etyopatogenezlerindeki farklarını bilebilmeli
 Tanı yöntemlerini sayabilmeli
 Tedavi yaklaşımlarını bilebilmeli

Beceri
 Dis- ve demiyelinizan hastalıkların akut ve kronik formlarını
tanıyabilmeli
Tedavi edilebilen tiplerini ayırtedebilmeli ve tedavilerini
düzenleyebilmeli
DavranıĢ
 Bu grup hastalıkların bazı akut formlarını erken tanı ve tedavisinin
hayat kurtarıcı, zihinsel ve bedensel özürlüğünü önleyici nitelikte
olduğunu kavramalı
 Bazı tiplerinde ise koruyucu önlemlerin alınmasının ya da genetik
danışmanlığın büyük önem taşıdığının kavramalı

Ders adı: Multipl skleroz

AMAÇ: Öğrencinin hangi durumlarında multipl skleroz‟dan

kuşkulanacağı, böyle bir kişi karşısında tanıya nasıl gideceği, ayırıcı
tanıyı nasıl yapacağı, hastayı nasıl tedavi edeceği konusunda bilgi, beceri
ve davranış kazanması

HEDEFLER
Bilgi
 Multipl skleroz‟un belirtilerini bilebilmeli
 Tanı ölçütlerini sayabilmeli
 Seyir ve prognoz özelliklerini bilebilmeli
 Tanı yöntemlerini sayabilmeli
 Tedavi yaklaşımlarını bilebilmeli
Beceri
 Multipl skleroz tanısına varabilmeli, izole sendromları ve variantları
ayırt etmeyi bilebilmeli
Beyin ve m spinalis MR‟ındaki tipik multipl skleroz plaklarını ayırt
edebilmeli
 Akut atak tedavisini düzenleyebilmeli
Uzun süreli tedavilerin hangi durumlarda gerektiğini bilebilmeli
 665

DavranıĢ
 Multipl skleroz‟un Dünya Sağlık Örgütü Sınıflamasına göre bütün
nörolojik hastalıkların ayırıcı tanısına girebileceğini kavramalı
Özellikler günümüzde multipl skleroz‟un erken tanı ve tedavisinin
izleyen yıllarda bedensel özür gelişmemesi bakımından önem taşıdığını
kavramalı

21- NÖROġĠRURJĠ ANABĠLĠM DALI

Ders adı: Santral sinir sistemi anatomisine giriĢ

AMAÇ: Öğrencinin nörolojik hastalıklar için klinik anatomi konusunda

bilgi kazanması.

HEDEFLER
Bilgi
Merkezi sinir sisteminin klinik ve topografik anatomik bulgularını
söyleyebilmeli.

Ders adı: Kranium ve omurga anatomisi

AMAÇ: Öğrencinin nörolojik bilimlerde gerekli olan klinik anatominin

hatırlatılması.

HEDEFLER
Bilgi
Omurga stabilizasyonunu sağlayan nöroanatomik yapıları
söyleyebilmeli.

Ders adı: Merkezi sinir sistemi kan dolaĢımı (I)

AMAÇ: Öğrencinin merkezi sinir sistemi (MSS) fonksiyonları için

birincil önemi olan kan dolaşımı konusunda bilgi kazanması.
HEDEFLER
Bilgi
MSS kan dolaşımının önemini söyleyebilmeli.
MSS kan dolaşımının yeterlilik kriterlerini sayabilmeli.
Genel kan dolaşımının MSS kan dolaşımına etisini ve farklılıklarını
söyleyebilmeli.
MSS kan dolaşımı ile ilgili sorunları sıralayabilmeli.
 MSS kan dolaşımını ilgilendiren sorunlara yönelik tetkik ve tedavi
ilkelerini sıralayabilmeli.
 666

Beceri
Merkezi sinir sistemi kan dolaşımı problemlerine yaklaşım
yapabilmeli.
DavranıĢ
MSS dolaşım problemlerinin acil inceleme ve tedavi gerektirdiği
bilincini kazanmalı ve acil tedavi yapılmazsa toplumun geleceği
açısından maddi ve manevi sonuçlar doğuracağını kavramalı.

Ders adı: Merkezi sinir sistemi kan dolaĢımı (II)

AMAÇ: Öğrencinin beyin damarlarının anatomik yapısını ve beyin

perfüzyonunu öğrenmesi.

HEDEFLER
Bilgi
Kafa dışı ve kafa içi arteryel anatomiyi söyleyebilmeli.
Beynin venöz anatomisini söyleyebilmeli.
 Beyin dolaşım fizyolojisini bilmeli.
Ekstra ve intra kranyal anastomozları sıralayabilmeli.
Çeşitli pozisyon, süreç ve drogların beyin kan akımına etkilerini
söyleyebilmeli.

Beceri
Aorta çıkışından itibaren ve vertebral arterlerin anatomisine uygun
olarak palpasyon ve oskültasyon yapabilmeli
Anjiografide arter ve venleri tanıyabilmeli.
Beyin perfüzyon basıncını hesaplayabilmeli
Beyin kan akımını etkileyen süreç ve drogların etkilerine karşı önlem
alabilmeli.

Ders adı: Kısa nörolojik muayene

AMAÇ: Öğrencinin nörolojik muayene ilkelerini öğrenmesi..

HEDEFLER
Bilgi
Santral sinir sistemi ve periferik sinir sistemi anatomisini bilmeli.
Anatomik yapıların ve yolların işlevsel özelliklerini sayabilmeli.
Muayene yöntem ve ilkelerini söyleyebilmeli.
Muayene araçlarını tanımalı.

Beceri
Refleks çekici , Oftalmoskop , kullanabilmeli.
 667

Ders adı: Nöroembriyoloji

AMAÇ: Öğrencilerin merkezi sinir sistemi konjenital

malformasyonlarının gelişimi ve tedavi prensiplerini öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
Merkezi sinir sisteminin oluşumu sırasında pekçok spinal
malformasyonun gelişim sürecinin ilk bir ay içerisinde olduğunu
söyleyebilmeli.
Farklı germ tabakalarından oluşan dokuları sayabilmeli.
 Gelişimin farklı aşamalarındaki farklı bozuklukların yol açtığı
malformasyon tiplerini sayabilmeli.

Beceri
Yenidoğan hastanın muayenesinde sakral gamze, kıllanma gibi altta
yatan bir konjenital malformasyonu akla getirecek kutanöz lezyonları
tanımayı ve bunlarla karşılaştığında istenecek tetkikleri bilmeli.

DavranıĢ
Merkezi sinir sistemi anomalileri birey, aile ve toplum için ciddi
psikolojik, sosyal ve ekonomik sorunlar yarattığından bu konuyla ilgili
koruyucu hekimlik bilgilerini hastalara verebilmeli.

Ders adı: Merkezi sinir sistemi konjenital malformasyonları

AMAÇ: Öğrencilerin merkezi sinir sistemi konjenital

malformasyonlarının tanı, inceleme ve tedavisi konusunda bilgi
kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
Merkezi sinir sistemi konjenital malformasyonlarının tüm konjenital
malformasyonlar içerisinde en büyük grubu oluşturduğunu bilmeli.
Ülkemizin ekonomik ve kültürel şartları dolayısıyla konjenital
malformasyonlarla ileri ülkelere kıyasla daha sık karşılaştığımızı, halkın
bu konuda bilinçlendirilmesi gerektiğini ve basit tedbirlerle birçok
malformasyonun oluşmasının engellenmesinin veya erken tedavisinin
mümkün olduğunu bilmeli.
Günümüz ileri teknolojisi sayesinde malformasyonların embriyonik
ve fetal dönemde erken tanınmasının ve davranışımızın tesbitinin
mümkün olduğunu bilmeli.
 668

Beceri
Merkezi sinir sistemi ile ilgili bazı malformasyonların sinsi
gidişleriyle aile ve hatta hekimin dikkatini çekmeyebileceğinin bilincinde
olarak şüpheli durumlarda ileri teknolojinin sağladığı tanı yöntemlerine
başvurabilmeli. Böylece onarılması imkansız sakatlık ve sekellerden
kaçınılabileceğinin bilincinde olmalı.
DavranıĢ
 Merkezi sinir sistemi konjenital malformasyonları evlilik (akraba
evliliği), hamilelik (radyasyon travması) ve postnatal dönemde olasılık ve
mevcudiyeti bakımından üzerinde önemle durulması gereken yaygın bir
sağlık sorunu olduğunu her zaman hatırlamalı

Ders adı: Kafa içi basınç artması sendromu

AMAÇ: Öğrencilerin çeşitli patolojik süreçlere bağlı olarak

gelişebilecek kafa içi basınç artması sendromunun (KİBAS) fizyolojisi,
klinik seyri, tanısı ve tedavisi konusunda bilgi kazanması.

HEDEFLER
Bilgi
Beyin-omurilik sıvısı, intrakranyal kan hacmi ve beyin dokusu hacim
ilişkilerinin fizyolojik ve patolojik süreçlerdeki durumunu
söyleyebilmeli.
KİBAS'nun klinik bulgularını (baş ağrısı, kusma, papilla ödemi)
sayabilmeli.
KİBAS'lı hastalarda acil yapılacak tetkikleri (BT, MRI) ve
kontrendikasyon olan tetkikleri (lomber ponksiyon) söyleyebilmeli.
KİBAS'a yol açacak farklı patolojik süreçlerin (neoplazma,
hidrosefali, konjenital malformasyon, vasküler) seyrini ve bu bağlamda
geliştirilecek yönetim şemasını söyleyebilmeli.
Acil tedavi yöntemlerini (kortikosteroid, osmotik diürez,
hiperventilasyon) bilmeli.

Beceri
KİBAS'nun en önemli bulgularından olan papilla stazını, göz dibini
değerlendirerek tanıyabilmeli.
Nöroradyolojik tetkiklerde KİBAS'na neden olacak lezyonları
ayırdedebilmeli.

Ders adı: Hidrosefali

AMAÇ: Öğrencinin hidrosefali, nedenleri, fizyopatolojisi, klinik belirti

ve bulguları ve tedavisi hakkında bilgi kazanması.
 669

HEDEFLER

Bilgi
 Beyin-omurilik sıvısının yapılım, dolanım ve emilim dinamiklerini
söyleyebilmeli.
 Hidrosefalinin her yaşta görülebilen, doğumsal veya edinsel değişik
etyolojik faktörlerden kaynaklanabilen bir sonuç olduğunu
söyleyebilmeli.
 Hidrosefali sonucu oluşan anatomopatolojik değişiklikleri
sayabilmeli.
 Bebeklik ve erişkin dönemlerindeki çeşitli klinik belirti ve bulguların
oluşturduğu tabloları tanıyabilmeli, ayırıcı tanıya giren patolojileri
sayabilmeli.
 Hidrosefalinin tanınmasında ve değerlendirmesinde kullanılan
görüntüleme yöntemlerini sayabilmeli.
 Hidrosefali ile ilgili bugün için geçerli tedavi prensiplerini
sayabilmeli.
Beceri:
 Başçevresi ölçebilmeli ve persantil eğrilerini kullanarak
değerlendirme yapabilmeli.
 Hidrosefalide yapılan görüntüleme yöntemlerini değerlendirebilmeli.

Ders adı: Cerrahi serebro-vasküler hastalıklar

AMAÇ: Öğrencinin subaraknoid kanama, intraserebral kanama, geçici

iskemik atakların tanısı ve tedavi prensiplerini öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Subaraknoid kanama ve intraserebral kanamalarda başağrısının
özelliklerini ve migren, Cluster, hipertansiyon ve sinüzite bağlı
başağrılarından ayırıcı tanısını söyleyebilmeli.
 Subaraknoid, intraserebral ve intraserebellar kanamalarda diğer
semptom ve bulguları sayabilmeli.
 Kanama etyolojileri (hipertansiyon, amiloid anjiopati, anevrizma,
arteriovenöz malformasyon) ni sayabilmeli.
 Kanamalarda yardımcı tanı yöntemleri (BT, MR, Anjiografi, lomber
ponksiyon) ni sıralayabilmeli.
 Bu kanamaların doğal seyir ve komplikasyonlarını söyleyebilmeli.
 Tedavi stratejileri (Cerrahi, ışın cerrahisi, girişimsel nöroradyoloji) ve
zamanlama prensiplerini söyleyebilmeli
 Beyin iskemik damar hastalıklarında tanı ve tedavi ilkelerini
sıralayabilmeli.
 670

 Ön ve arka sistem iskemi semptomları ve iskemik inmelerin

sınıflandırılmasını (embolik, hemodinamik, laküner) bilmeli.
 Etyolojik faktörleri (ateroskleroz, kalp hastalığı, arteryel disseksiyon,
fibromüsküler displazi, vaskülitler, venöz tromboz ve hematolojik
hastalıklar) sıralayabilmeli
 Karotis hastalıkları, basit tarama testleri (Doppler, MR anjiografi) ve
ayırıcı tanıya giren durumları ve anjiografi endikasyonlarını
söyleyebilmeli.
 Konservatif ve cerrahi tedavi endikasyonları (endarterektomi, by-
pass) nı söyleyebilmeli.
Beceri
 Anamnezde intraserebral ve subaraknoid kanama vegeçici iskemik
atak özelliklerini ayırdedebilmeli.
 Ense sertliği ve meningeal irritasyon bulgularını ve karotis üfürümünü
muayenede saptayabilmeli.
 Görüntülemede kanama ve iskemi bulgularını tanımalı.

Ders adı: Komalı hastaya yaklaĢım

AMAÇ: Öğrencinin komalı hastaya yaklaşımın temel prensiplerini,
etyolojisini, tanı ve tedavisi konusunda bilgi ve beceri kazanması

HEDEFLER
Bilgi
 Komalı hastayı tanımalı ve koma ile karışan hastalıklarla ayırıcı
tanısını yapabilmeli.
 Glasgow Koma Skalasının söyleyebilmeli.
 Komanın nedenlerinin görülme sıklığını sayabilmeli.
 Komalı hastaya yaklaşımda anamnezin ve enspeksiyonun önemli
olduğunu söyleyebilmeli.
 Muayene ve değerlendirmede temel yaşamsal parametrelerin (ateş,
nabız dakika sayısı, kan basıncı ve solunum) önemini bilmeli.
 Pratisyen bir hekimin yapması gereken acil tedavileri bilmeli,
 Tedavi edemeyeceği etyolojik nedenlerin hangi uzmanlık dalını
ilgilendirdiğini bilip ona göre hastayı doğru yönlendirmeli.
 Bu bağlamda etyolojik faktörlerden hangilerinin ne oranda
nöroşirürjiyi ilgilendirdiğini bilmeli.
Beceri:
 Glasgow Koma skalasını uygulayabilmeli
 Temel yaşamsal parametreleri (ateş, nabız dakika sayısı, kan basıncı
ve solunum) doğru ölçebilmeli
 Komalı hastada ilk yapılacak muayeneyi, pratisyen bir hekimin
yapabilmesi gereken tedavileri ve yaşamsal (solunum, dolaşım vb..)
müdaheleleri uygulayabilmeli.
 671

Ders adı: Kafa travmaları

AMAÇ: Öğrencinin kafatası – beyin travmasının muayenesi,

değerlendirilmesi, komplikasyonları ve tedavisi konusunda bilgi ve
beceri kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Kafa travmasının sıklığı, etyolojisi ve genel sınıflamasını
söyleyebilmeli
 Travma biyomekaniğini ve sonucunda ortaya çıkan
anatomopatolojik değişiklikleri söyleyebilmeli.
 Kafa travmalı hastaya acil yaklaşımın prensiplerini, acil nörolojik
muayene yapmayı ve tüm bunların sonunda hastayı değerlendirebilmeyi
bilmeli.
 Hastaya ne zaman ve hangi yardımcı tanı yöntemlerinin
kullanılacağını söyleyebilmeli, lezyon ve komplikasyonların Bilgisayarlı
Tomografi görünümlerini tanımalı.
 Kafa travması sonrası meydana gelen lezyon ve komplikasyonları
tanımalı, bunların tedavi prensiplerini söyleyebilmeli.

Beceri
 Acil nörolojik muayene yapabilmeli.
 Tıbbi yönden önemi olan ve olmayan kafa travmalı hasta
ayırımını yapabilmeli
 Tıbbi yönden önemi olan kafa travmalı hastalardan müşahede
altına alınacak olanı, yoğun bakım şartları gerektireni ve acil
nöroşirürjikal girişim yapılması gerekenleri ayırdedebilmeli.
 Kafa travmasında kendi yapabileceklerini uygulayabilmeli,
diğerlerini nöroşirürjiyene refere edebilmeli.
 Kafa travmalı hastada çekilen Bilgisayarlı Tomografi çekimlerini
değerlendirebilmeli.
 Müşahede altına aldığı hastayı izleme biçimini bilmeli.
 Saçlı deriye ait kesiler gibi basit lezyonların tedavisini bilmeli ve
yapmalı

Ders adı: Santral sinir sistemi enfeksiyonları

AMAÇ: Öğrencilerin santral sinir sistemi enfeksiyonlarında tanı ve

tedavi pensipleri konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması.
 672

HEDEFLER
Bilgi
Doğumsal kalp hastalıkları, otit, sinüzit, AIDS ve diğer immün
yetersizlikler ile santral sinir sistemi enfeksiyonlarının ilişkisi hakkında
bilgi sahibi olmalı.
Santral sinir sistemi enfeksiyonlarının diğer nedenleri ve
lokalizasyonları ile klinik göstergelerini sayabilmeli.
Tüberküloz ve kafa içi komplikasyonlarını söyleyebilmeli.
Hidatik kist enfestasyonunu söyleyebilmeli.
Santral sinir sistemi enfeksiyonlarında kullanılan tanı araçlarını
sayabilmeli.
Santral sinir sistemi enfeksiyonlarında tedavi ve takip prensiplerini
söyleyebilmeli.
Beceri
Nörolojik muayeneyi yapabilmeli.
Nörolojik muayene sonucunu değerlendirebilmeli.
İstenen tanı yöntemleri ile elde edilen verileri yorumluyabilmeli.
İzlenmesi gereken yolu bilmeli ve hastayı yönlendirebilmeli.
DavranıĢ
Santral sinir sistemi enfeksiyonlarının acil müdahale gerektiren ve
takibinde özellikler gösteren bir hastalık grubu olduğunun bilincinde
olmalı.

Ders adı: Disk hernileri

AMAÇ: Öğrencinin servikal, torakal lomber Disk hernileri muayene

tanı ve tedavi prensipleri hakkında bilgi ve beceri kazanması.

HEDEFLER
Bilgi
Anatomik olarak disk ile sinir kökü arasındaki ilişkiyi söyleyebilmeli.
Sınıflama, tetkik yöntemleri ve ayırıcı tanıya giren hastalıkları
sayabilmeli.
Tedavi prensiplerini bilmeli.
Beceri
Nörolojik muayene yapabilmeli.
Disk hernisi sonucu oluşmuş kauda konus basıyarında acil müdahale
gerektiğini ve merkeze sevk etmesi gerektiğini kavramalı
 Disk hernilerinin ayırıcı tanısını yapabilmeli.

DavranıĢ
Boyun ve bel ağrıları hakkında hastaları aydınlatmalı.
 673

Ders adı: Omurga ve omurilik yaralanmaları

AMAÇ: Öğrencilerin omurga yaralanması nedenlerini, tanı

yöntemlerini ve hastalara yaklaşım konusunda bilgi kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
Omurga sistemi ve omurilik anatomisini bilmeli.
Travma tipi ile omurga yaralanması arasındaki ilişkiyi
söyleyebilmeli.
Bu hastaların tetkiklerinde kullanılan inceleme yöntemlerini
sayabilmeli.

Beceri
Muayene yöntemlerini uygulayabilmeli.
İlk 8 saatte nörolojik defisiti olan hastada yüksek doz metil
prednisolon verilmesi gerektiğini (NASCIS protokolü) kavramalı.

DavranıĢ
Travmalı hastalara yaklaşırken omurga yaralanmalarının
doğuracağı olumsuzluklar ile tedavide dikkat edilmesi gereken
prensipleri konusunda bilinçlenmeli.

Ders adı: Kafa içi urları

AMAÇ: Öğrencilerin, kafa içi urlarının tanı ve tedavi prensipleri

konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması.

HEDEFLER
Bilgi
Primer ve metastatik kafa içi urlarında insidans ve lokalizasyon
bilgi sahibi olmalı.
Kafa içi urlarının lokalizasyonlarına göre klinik göstergeleri ve
özel sendromları (ponto-sereballar köşe, kavernöz sinüs, hipofiz, frontal,
vs.) söyleyebilmeli.
Kafa içi urlarında kullanılan tanı araçları (direkt grafi, BBT,
MRG, SPECT, labaratuvar testleri) nı söyleyebilmeli.
Tanı amaçlı kullanılan biyopsi yöntemleri (açık, stereotaktik)
hakkında bilgi sahibi olmalı.
Tedavi stratejilerini (cerrahi, radyoterapi, kemoterapi, brakiterapi,
ışın cerrahisi, immünoterapi) söyleyebilmeli.
Uygulanan tedavi statejilerinin olası sonuçları ve
komplikasyonları söyleyebilmeli.
 674

Beceri
Kafa içi uru olduğu düşünülen bir hastada nörolojik muayene
yapabilmeli.
Nörolojik muayene sonucu pozitif bulguları ayırabilmeli ve urun
lokalizasyonu hakkında bilgi verebilmeli.
Hangi tanı araçlarının daha yararlı olabileceğine düşünüp, bunu
isteyebilmeli.
Görüntüleme teknikleri ile elde edilen verileri değerlendirebilmeli,
lezyonu tanıyabilmeli.
Uygulanacak tedavi yöntemi hakkında bilgi verebilmeli.

DavranıĢ
Kafa içi urlarının kafa içi basınç artışına neden oldukları için mümkün
olduğunca çabuk tanı konularak uygun tedavi yönteminin seçilmesi
gereken bir hastalık grubu olduğunun bilincinde olmalı.

Ders adı: Orbita urları

AMAÇ: Öğrencilerin orbita urlarının tanısı ve tedavisi konusunda bilgi

ve beceri kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
Sık görülen primer ve metastatik orbita urlarının cinslerini bilmeli.
Kafa kaidesi ve yüz kemiklerinin oluşturduğu orbita boşlukları
içerisinde (göz toparı, göz yaşı bezi, ekstraoküler kaslar, sinirler ve
damarlar) ve çevresinde (paranazal sinusler vb) yer alan yapıların
anatomik özelliklerini söyleyebilmeli.
Göz toparı, optik sinir, okülomotor, troklear ve trigeminal sinirlerin
fizyolojisini söyleyebilmeli.
Orbita urlarının yol açtığı belirti ve bulguları sayabilmeli.
Orbita urlarının tanısında başvurulan laboratuar ve görüntüleme
yöntemlerini ve ayırıcı tanıda diğer olası patolojileri söyleyebilmeli.
Orbita urlarının tedavisinde uygulanan yöntemleri sayabilmeli.

Beceri
Orbita uru olan bir hastadan anamnez alıp, tam bir nörolojik muayene
yaparak değerlendirebilmeli.
Bu doğrultudan hareketle tanıyı doğrulayabilmek için uygun
laboratuar tetkiklerini isteyip uygun görüntüleme yöntemini seçerek
uygulayabilmeli.
Bir pratisyen, ya da bir branş doktoru olarak özellikle cerrahi tedavi
için hastanın yönlendirileceği uzmanlık alanını belirleyebilmeli.
 675

Ders adı: Medulla spinalis basısı ve urları

AMAÇ: Öğrencilerin Omurilik basısına yolaçan omurga ve omurilik

urlarının tanısı ve tedavisi konusunda bilgi ve beceri kazanması.

HEDEFLER
Bilgi
Omurilik basısına yol açan primer ve metastatik urların cinslerini
söyleyebilmeli.
Omurga anatomisini, omurilik ve sinir köklerinin anatomisini ve
fizyolojisini söyleyebilmeli.
Ur basısına bağlı ortaya çıkan belirti, bulgu ve sendromları (transvers
medüller, Braun-Sequard, anterior ve santral kord, kauda ekina vb)
sayabilmeli.
Klinik olarak özellikle hızlı gelişen bir omurilik basısında en kısa
zamanda omurilik basısının ortadan kaldırılmasının gerekli olduğunu
bilmeli.
Omurga, epidural, intradural ve intrameduller primer ve metastatik
urların tanısında başvurulan laboratuar ve görüntüleme yöntemlerini ve
ayırıcı tanıda diğer olası patolojileri söyleyebilmeli.
Omurga urlarının tedavisinde tedavi prensiplerini sayabilmeli.

Beceri
Omurilik basısı olan bir hastadan anamnez alıp, tam bir nörolojik
muayene yaparak tabloyu değerlendirebilmeli.
Muayene sonucu lezyonun lokalizasyonuna uyan bölgeyi içine alan
uygun bir görüntüleme yöntemini de uygulayarak değerlendirebilmeli.
Bir pratisyen ya da bir branş doktoru olarak hastayı yönlendireceği
uzmanlık alanını belirliyebilmeli.

Ders adı: Nöroendokrin cerrahi

AMAÇ: Öğrencinin hipotalamus ve hipofizin cerrahi hastalıklarının ve

tedavi prensiplerini öğrenmesi.

HEDEFLER
Bilgi
Endokrin aktif ve inaktif hipofiz mikro ve makro adenomlarını ve yol
açtıkları klinik tabloları söyleyebilmeli.
Hipofiz adenomlarının tanı kriterlerini sayabilmeli.
Hipofiz adenomlarına cerrahi varış yollarını ve medikal tedavileri
söyleyebilmeli.
Suprasellar urları, ayırıcı tanılarını, klinik tablolarını ve tedavi
yöntemlerini söyleyebilmeli.
 676

Ders adı: Stereotaktik ve fonksiyonel nöroĢirürji

AMAÇ: Öğrencinin stereotaktik cerrahinin temel prensiplerinin ve

hareket bozukluğu cerrahisinin öğrenmesi.

HEDEFLER
Bilgi
Beyinde görüntülenebilen ve görüntülenemeyen küçük hedeflere
nişan alma yöntemlerini söyleyebilmeli.
Stereotaksi çerçevelerini ve hedef merkezli stereotaksi sistemlerinin
çalışma prensiplerini söyleyebilmeli.
Stereotaksik hacim içinde koordinat belirleyebilmeli.
Parkinson hastalığında cerrahi tedavi endikasyonlarını ve prensiplerini
söyleyebilmeli.

Ders adı: Periferik sinir cerrahisi

AMAÇ: Öğrencinin periferik sinir lezyonlarına tanı koymayı ve tedavi

prensiplerini öğrenmesi.

HEDEFLER
Bilgi
Periferik sinirlerin fiziki ajanlarla oluşan lezyonlarına tanımalı.
Periferik sinir lezyonlarından sonra gelişen patolojik süreci
söyleyebilmeli.
Periferik sinir lezyonlarının cerrahi tedavi prensiplerini ve
yöntemlerini söyleyebilmeli.

Beceri
Periferik sinir muayenesini yapabilmeli
Lezyon yerini ve muhtemel derecesini söyleyebilmeli.

Ders adı: Ağrı cerrahisi

AMAÇ: Öğrencinin medikal tedaviye dirençli şiddetli ağrıların cerrahi

tedavi yöntemlerini öğrenmesi.

HEDEFLER
Bilgi
Ağrıların sınıflandırılmasını söyleyebilmeli.
Cerrahi tedaviden önce denenmesi gereken daha az invazif yöntemleri
sıralayabilmeli.
Cerrahi tedavinin prensiplerini ve yöntemlerini söyleyebilmeli.
 677

22- NÜKLEER TIP ANABĠLĠM DALI

Ders adı : Nükleer tıbba giriĢ ve radyoaktivite

AMAÇ: Öğrencinin radyasyonun tanımı, çeşitleri ve radyasyonun

biyolojik etkileri ile radyasyondan korunma prensiplerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Radyasyonun çeşitleri ve tıpta kullanılan tiplerini ve radyasyon üretim
kaynaklarını sayabilmeli.

 Tıpta tanı ve tedavi amaçlı en çok kullanılan radyonüklidleri

sıralayabilmeli.
 Radyoaktif maddenin birimlerini söyleyebilmeli.
 Radyasyondan nasıl korunulacağını söyleyebilmeli.

Beceri
 Radyasyondan korunma yöntemlerini uygulayabilmeli

Ders adı: Kardiovasküler sistemde ve santral sinir sisteminde

uygulanan nükleer tıp yöntemleri.

AMAÇ: Öğrencinin nükleer tıbbın kardiyolojideki kullanım

alanlarını ve nöropsikiyatride uygulanan yöntemleri öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Miyokard sintigrafisi endikasyonlarını sayabilmeli.
 Fizyolojik ve farmakolojik stress testlerini ayırdedebilmeli.
 Radyonüklid ventrikülografi ile kalbin duvar hareketleri ve ejeksiyon
fraksiyonunun ölçülebildiğini söyleyebilmeli
 Beyin perfüzyon SPECT‟i endikasyonlarını söyleyebilmeli.
 Pozitron Tomografisi (PET) endikasyonlarını söyleyebilmeli.
 Serebra Spinal Sistem görüntülenmesinin endikasyonlarını
söyleyebilmeli.

Beceri
 Miyokard perfüzyon sintigrafisinde normal ve anormal testleri
ayırdedebilmeli.
 Çeşitli Nörolojik hastalıklarda gerekli Nükleer Tıp yöntemlerinin
yapılabilmesi için hastaları yönlendirebilmeli.
 678

DavranıĢ
 Koroner kalp hastalığı gibi Nükleer Tıp testlerinin gerektiği
durumlarda hastaları bu testlere yönlendirebilmeli.

Ders adı: Endokrin sistem

AMAÇ: Öğrencinin endokrin hastalıklarında kullanılan Nükleer Tıp

tetkiklerini ve radyoaktif iyod içen hastalara yaklaşımı öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Tiroid uptake testi ve tiroid sintigrafisi endikasyonlarını sayabilmeli.
 Tiroid nodüllerinde yaklaşımdaki farklılıkları söyleyebilmeli.
 Radyoaktif İyod tedavi endikasyonlarını ve uygulamanın özelliklerini
sayabilmeli.
 Paratiroid sintigrafisi endikasyonlarını söyleyebilmeli.
 Feokromositoma ve nöroblastomda uygulanan sintigrafileri
ayırdedebilmeli.

Beceri
 Normal tiroid sintigrafisini tanıyabilmeli.
 Tiroid sintigrafisindeki sıcak, soğuk nodül ayırımını yapabilmeli.

DavranıĢ
 Endokrin sistemle ilgili hastalıklarda Nükleer Tıp testleri için hastaları
yönlendirebilmeli.

Ders adı: Ürogenital sistemde nükleer tıp

AMAÇ: Öğrencinin nükleer tıbbın ürogenital sistemdeki kullanım

alanlarını, böbrek sintigrafisi ve alt üriner sistem sintigrafilerinin
endikasyonlarını öğrenmesi.

HEDEFLER
Bilgi
 Dinamik böbrek sintigrafisinin endikasyonlarını sayabilmeli.
Dinamik böbrek sintigrafisini statik böbrek sintigrafisinden
ayırdedebilmeli.
 Statik böbrek sintigrafisinin endikasyonlarını söyleyebilmeli.
 Direkt ve indirekt radyonüklid voiding sistografinin endikasyonlarını,
avantajlarını sayabilmeli.
 Skrotal görüntülemenin amacını ve endikasyonlarını sayabilmeli.
 679

Beceri
Böbrek sintigrafisinde normal ve patolojik bulguların ayırımı
yapabilmeli.

DavranıĢ
Ürogenital sistemle ilgili hastalıklarda Nükleer Tıp testlerinin gerektiği
durumlarda hastayı uygulamaya yönlendirebilmeli.
Ders adı: Ġskelet sistemi

AMAÇ:Öğrencinin nükleer tıbbın kemik hastalıklarındaki

endikasyonlarının öğrenmesi.

HEDEFLER
Bilgi
 Kemik sintigrafisi endikasyonlarını sayabilmeli
 Tüm vücut kemik sintigrafisi ile üç fazlı kemik sintigrafisinin farkını
ve endikasyonlarını söyleyebilmeli.
 Kemik ve protez enfeksiyonlarının ayırıcı tanısında uygulanan değişik
sintigrafik yöntemleri sayabilmeli.
Kemik metastazlarını göstermede sintigrafinin radyolojik
yöntemlerden farkını söyleyebilmeli.

Beceri
 Normal kemik sintigrafisini tanıyabilmeli, patolojik bulguları ayırt
edebilmeli.

DavranıĢ
Çeşitli kemik patolojilerinde Nükleer Tıp testlerinin gerektiği
durumlarda hastaları yönlendirebilmeli.

Ders adı: Gastrointestinal sistemde ve solunum sisteminde

kullanılan nükleer tıp yöntemleri.

AMAÇ: Öğrencinin nükleer tıbbın gastrointestinal sistem ve solunum

sisteminde kullanım alanları ve endikasyonlarını öğrenmesi.

HEDEFLER
Bilgi
 Gastrointestinal sistemde en sık kullanılan sintigrafileri sayabilmeli.
 Bu sintigrafilerin hangi hastalıkların tanı ve takibinde kullanıldığını
söyleyebilmeli.
Akciğer embolisi şüphesinde tanı metodlarının sırasını
söyleyebilmeli.
 680

Beceri
 Akciğer Perfüzyon-ventilasyon sintigrafisinde normal-anormal testleri
ayırdedebilmeli.
DavranıĢ
Gastrointestinal sistem hastalıklarında ilgili Nükleer Tıp
yöntemlerinin
yapılabilmesi için hastayı yönlendirebilmeli.
Pulmoner Emboli şüphesi olan durumlarda hastayı Akciğer perfüzyon-
ventilasyon sintigrafisi için yönlendirebilmeli.

23- RADYASYON ONKALOJĠSĠ ANABĠLĠM DALI

(4.Sınıf)
Ders adı: Kanser biyolojisinin temelleri (I-II)

AMAÇ: Öğrencilerin kanser hücresinin temel özellikleri, kanserin

oluşum mekanizması, virüsler ve kanser ile ilişkili genler hakkında temel
bilgileri kazanmaları,

HEDEFLER
Bilgi
 Kanser hücresinin özelliklerini sayabilmeli,
 Kanserli hücrelerin kültür ortamında davranışını bilmeli,
 Kanserin bir gen hastalığı olduğunu bilmeli,
 DNA ve RNA virüslerinin temel özellikleri ve kansere neden olma
yollarını açıklayabilmeli,
 Protoonkogenler, Onkogenler ve aktifleşme mekanizmalarını bilmeli,
 Tümör supressör genler ve işlevlerini bilmeli,
 Kanser tanısında moleküler yaklaşımlar ve uygulamalar hakkında
bilgi sahibi olmalı.

Ders adı: Kanserde doğal gidiĢ

AMAÇ: Öğrencilerin tümör özelliklerini ve davranış biçimini
öğrenmesi.

HEDEFLER
Bilgi
 Etyolojik faktörleri ve tümör gelişme evrelerini söyleyebilmeli,
 Tümör büyüme faktörleri ve tümör yayılımı (lokal, lenfatik, hematojen
ve implantasyon) konusunda temel ilkeleri söyleyebilmeli,
 Tümörlerin lokal ve sistemik belirti ve bulgularını açıklayabilmeli,
 681

 Kanser tedavisi çeşitleri, tedavi sonrası lokal nüks ve metastazların

gelişimi konusunda temel ilkeleri açıklayabilmeli,
Tedavi sonuçlarının değerlendirilmesi konusunda temel ilkeleri
açıklayabilmeli.

Beceri
 Kanserin, risk faktörleri ve doğal gidişini hastaya aktarabilmeli.

Ders adı: Onkolojide tedavinin temel ilkeleri

AMAÇ: Öğrencinin kanser tedavisinde yer alan 3 ana yöntemin (cerrahi,

radyoterapi, sistemik tedavi) uygulanış ve endikasyon ilkelerini
öğrenmesi.

HEDEFLER
Bilgi
 Kanser tedavisinde cerrahi endikasyonları sayabilmeli
 Radyoterapi endikasyonlarını sayabilmeli
 Radyoterapinin cerrahi ve kemoterapi ile kombine kullanılmasındaki
ilkeleri sayabilmeli
 Adjuvan tedavilerin yararları ve olası yan etkilerini sayabilmeli

Beceri
 Kanser hastasına primer tedavi konusunda bilgi vermeli ve adjuvan
tedavilerin endikasyon ve yararlarını kısaca anlatıp hastayı doğru
yönlendirmeli.

DavranıĢ
 Kanser tanısı almış hastaya tedavi edilebilirlik konusunda bilgi ve
destek vermeli, hastayı primer ve adjuvan tedaviler için yönlendirmeli.

Ders adı: Onkolojik cerrahinin temel ilkeleri (GiriĢ)

AMAÇ: Öğrencinin cerrahi onkolojinin temel ilkelerini ve ana uygulama

kurallarını öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Cerrahi Onkolojinin tarihsel gelişimini bilmeli,
 Biopsi yöntemleri, özelliklerini sayabilmeli,
 Onkolojik Cerrahinin ana uygulama kurallarını sayabilmeli,
Onkolojik Cerrahinin klinikte uygulanan değişik formlarını
söyleyebilmeli.
 682

Ders adı: Radyoterapinin fiziksel temelleri

AMAÇ: Öğrencilerin iyonize radyasyonların Radyasyon Onkolojisinde

kullanımı ile ilgili bilgi kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Radyasyon Onkolojisinde kullanılan iyonize radyasyon tiplerini
sayabilmeli,
 Radyasyon tedavisinde kullanılan cihazlar ile ilgili bilgiye sahip
olmalı,
 Radyasyonun biyolojik ortamdaki absorpsiyonunu bilmeli,
 Radyasyon Onkolojisinde ışınlama çeşitlerini sayabilmeli,
 Doz birimlerini bilmeli,
 Radyasyon görevlileri ve halk için müsaade edilen doz seviyelerini
açıklayabilmeli.

Ders adı: Radyasyonun biyolojik etkileri

AMAÇ: Öğrencinin iyonizan ışınların organizmada yarattığı

değişiklikleri, radyoterapinin etki mekanizmasını ve radyoterapiyi
uygulama yöntemlerini öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Radyoterapi etkisindeki normal doku ve kanser hücrelerinin sağkalım
eğrilerini açıklayabilmeli
 Fraksiyonasyon ve prensiplerini açıklayabilmeli
 Radyoduyarlılık, radyodirenç kavramlarını tanımlayabilmeli
 Radyoterapi ile kemoterapi etkileşimlerini açıklayabilmeli
 Preoperatif ve postoperatif radyoterapinin avantaj ve dezavantajlarını
söyleyebilmeli
 Radyasyon hasarı ile hücre siklusu arasındaki ilişkiyi açıklayabilmeli

Ders adı: Kemoterapinin temel prensipleri I-II kemoterapinin yan

etkileri

AMAÇ: Öğrencilerin kemoterapinin temel prensipleri ve yan etkileri

konusunda bilgi edinmeleri
 683

HEDEFLER

Bilgi
Kemoterapinin temel prensiplerini ve yan etkilerini kavrayabilmek
için:
 Hücre siklusu kinetiğini bilmeli,
 Doku büyümesinin kinetiğini bilmeli,
 Tümör hücre büyüme hızını etkileyen faktörleri sayabilmeli,
 Tümör büyüklüğü ile kemoterapi etkinliği arasındaki ilişkiyi
açıklayabilmeli,
 Hücre biyolojisi ve histolojisi ile kemoterapi etkinliği arasındaki
ilişkiyi bilmeli,
 Hücre siklus fazları ile kemoterapi etkinliği arasındaki ilişkiyi
açıklayabilmeli,
 Kemoterapi uygulama biçimlerini açıklayabilmeli
 İlaç direnç çeşitleri ve mekanizmalarını sayabilmeli
 Antineoplastik ilaçların çeşitleri ve genel özelliklerini sayabilmeli
 Antineoplastik ilaçların yan etkilerini sayabilmeli

Ders adı: Tümör immünolojisi ve immünoterapi prensipleri

AMAÇ: Öğrencinin kanser tanı ve tedavisinde immünolojinin rolünü

öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Genel immünolojik kavramları tanımlayabilmeli
 Tümör antijenlerini tanımlayabilmeli
 Kanserde immün sistemin rolünü tanımlayabilmeli
 İmmünyetmezlik sendromlarında kanser gelişim riski olduğunu
söyleyebilmeli
 Kanser tanı ve tedavisi sırasında immün sistemin durumunu
açıklayabilmeli
 Kanser tanı ve tedavisinde immünolojik yaklaşımları söyleyebilmeli

Beceri
 İmmün yetmezlik sendromlarında kanser riskini değerlendirmeli
 İmmünoterapinin hangi kanser tiplerinde yararlı olabileceğini
değerlendirmeli
 684

Ders adı: Kanser taramaları ve kanserle ilgili check-up’da genel

prensipler

AMAÇ: Öğrencinin kanserde primer ve sekonder korunma

kavramlarını öğrenmesi ve en sık karşılaşılan kanserlerde tarama
yöntemleri ve sonuçları ile ilgili gerekli bilgiye sahip olması

HEDEFLER
Bilgi
 Kanserde primer ve sekonder korunmayı tanımlayabilmeli,
 Primer korunmada ana faktörleri bilmeli,
 Sekonder korunmada ana faktörleri bilmeli,
 Asemptomatik riskli erkek ve kadın hastalarda kanser tanısı için
yapılması gereken tetkikleri bilmeli,
 Meme, serviks,kolorektal ve akciğer kanserlerinde risk faktörleri ve
erken tanı yöntemlerini sayabilmeli.

Ders adı: Sigara ve kanser

AMAÇ: Öğrencilerin sigaranın neden olduğu kanser çeşitlerini

öğrenmesi, önlenmesi için gerekli bilgiye sahip olması

HEDEFLER
Bilgi
 Sigaranın neden olduğu kanserleri bilmeli
 Günlük içilen sigara sayısı ile kanserin yakın ilişkisini bilmeli,
 Erken yaşta başlayıp uzun süre sigara içiminin bazı kanserlerin
oluşmasında en önemli etkenlerden biri olduğunu bilmeli,
 Sigaranın yalnız kanser değil, kalp-damar hastalıklarının ortaya
çıkmasında da önemli bir etken olduğunu bilmeli,
 Sigara içenlerle birlikte yaşayan içmeyenlerin bile solunum yolu
kanserlerine yakalanma riskinin hiç içmeyenlere göre fazla olduğunu
bilmeli.
 Hamilelerde içilen sigaranın toksinlerinin plasentayı geçerek çocuğu
olumsuz yönde etkilediğini bilmeli

Beceri
 Sigara içenlerde özellikle akciğer ve üst solunum yolu kanseri
çıkabileceğini bilerek hastasını muayene etmeli
 Akciğer grafisini değerlendirebilmeli
 Vakit kaybetmeden hastasını bu konunun uzmanlarına yollayabilmeli.
DavranıĢ
 Sigaranın toplumsal bir sağlık sorunu olduğunu bilmeli,
 685

 İçenleri ikna ederek sigaranın bırakılmasını sağlayabilmeli;

Özellikle çocukları ve gençleri sigaraya başlamaması için
bilgilendirilmelidir.

Ders adı: Kanserde tanı ve evreleme

AMAÇ : Öğrencilerin kanser tanısının doğru olarak
konulabilmesini için anamnez, muayene ve evrelendirme ve erken tanının
önemi konusunda bilgi kazanması

HEDEFLER
Bilgi
 Kanserli hastada anamnezin önemini bilmeli
 Kanserli hastada hastalık belirti ve bulgularını sayabilmeli
 Tanı yöntemlerini sayabilmeli,
 Evrelemenin önemini bilmeli,
 Erken tanının önemini bilmeli,

DavranıĢ
 Kanserde erken tanının önemini kavramalı, genel muayenelerden
sonra kanser kuşkusu taşıyan hastaları zaman yitirmeden ilgili
kuruluşlara göndermeli.

Ders adı: Paraneoplastik sendromlar

AMAÇ: Öğrencilerin tümör ve/veya metastazlarının bulundukları

yer dışındaki organ ve dokularda neden oldukları belirti ve bulgular
topluluğu (paraneoplastik sendromlar = uzak etkiler) konusunda bilgi
edinmelerini ve tanı konusunda beceri kazanmaları.

HEDEFLER

Bilgi
 Paraneoplastik sendrom tanımını bilmeli,
 Etyolojide rolü olan etmenleri sayabilmeli
 Patogenezi bilmeli
 Ayırıcı tanıyı yapabilmeli
 Her bir sisteme özgü paraneoplastik sendromları ve bu
sendromların görülebildiği tümörleri sayabilmeli
 Her bir sisteme özgü paraneoplastik sendromların klinik
özelliklerini ve başlıca laboratuvar bulgularını sayabilmeli.
 Her bir sisteme özgü paraneoplastik sendromlarda primer tedavi
ve destek tedavi ilkelerini bilmeli.
 686

Beceri
 Paraneoplastik sendromların klinik bulgu, tanı ve ayırıcı tanısı
konusunda değerlendirme yapabilmeli.

Ders adı: Onkolojide destek tedavi

AMAÇ: Öğrencinin onkolojide destek tedavisi konusunda bilgi ve

beceri kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Yaşam kalitesi kavramını tanımlayabilmeli
 Kanser tanı, tedavi ve terminal dönemde psikososyal etkilerin
önemini açıklayabilmeli.
 Destek tedavinin ilkelerini açıklayabilmeli
 Sitopeni, enfeksiyon bulantı-kusma, beslenme yönünden destek
tedavi ilkelerini söyleyebilmeli
Kanser ağrısı ve tedavisini söyleyebilmeli

Beceri
 Hastanın hangi aşamada nasıl bir destek tedavi gereksinimi
olduğunu değerlendirebilmeli
 Onkolojik acillerde destek tedavi yapabilmeli
 Kanser hastasına psikolojik yaklaşım yapabilmeli

Ders adı: Tüm vücüt ıĢınlamasının akut ve geç etkileri

AMAÇ: Öğrencilerin radyasyonla karşıkarşıya kalan insan

organizmasında ortayan çıkabilecek etkileri, radyoproteksiyon açısından
önemli temel tanımları, izin verilen dozları öğrenmeleri.

HEDEFLER

Bilgi
 Hangi dozlarda hangi tipte radyasyon reaksiyonlarının ortaya
çıktığı ve nasıl sonuçlandığını söyleyebilmeli.
 Radyasyonun etkisini değiştiren faktörleri sayabilmeli.
 “Eşik dozu” kavramını öğrenmeli ve eşik doza bağlı olan ve
olmayan radyasyon reaksiyonlarını sayabilmeli.
 Düşük dozlarla ortaya çıkabilecek etkileri açıklayabilmeli.
 Toplumun radyoproteksiyon açısından önemli olan izin verilen
dozları söyleyebilmeli.
 687

Beceri
 Akut radyasyon reaksiyonları ile karşılaştığı zaman ayırıcı tanı için
radyasyon etkisi-kazası olasılığını soruşturmalı.
 Geç radyasyon reaksiyonları ile karşılaştığı zaman radyasyon etkisi
olasılığını soruşturmalı ve değerlendirebilmeli.

DavranıĢ
 Akut ve geç radyasyon reaksiyonlarının bilincinde olmalıdır.

Ders adı: Kanser etyolojisi

AMAÇ: Öğrencinin genel yaklaşım, karsinogenez mekanizmaları,

kimyasal karsinojenlerle ilgili deneyler, yaşam tarzı ve kanser, beslenme
ve kanser hormonlar ve kanser, virus, AIDS ve genetik-kanser ilişkisi
konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Etyolojik faktörleri bilmeli
 Etyolojik faktörler ile katılım, çevre, beslenme ilişkisi kurabilmeli
 Kansere yatkınlığı bilinen ve sok görülen durumları tanımalı
 Kanserin sık görüldüğü meslek hastalıklarını bilmeli
 Epidemiyoloji konusunda fikir sahibi olmalı
 Risk gruplarını ve basit tarama yöntemlerini bilmeli
 Sigara, güneş ışını gibi önlenebilin etyolojik faktörleri sayabilmeli
 Karsinogenez terminolojisini bilmeli

Beceri
 Bu bilgi birikimi ile epidemiyoloji ve alan çalışmalarına destek
verebilmeli
 Etyolojik faktörleri ile ilgili meslek hastalıkları ve çevre konusunda
duyarlılık kazanmalı

DavranıĢ
 Kanserin bir sağlık sorunu olduğunu bilmeli ve bu konuda, özellikle
önlenebilin karsinojenler hakkında toplumu aydınlatma ve ikna etme
çalışmalarına katılmalıdır.

Ders adı: Klinik onkoloji

AMAÇ: Öğrencilerin kanser hastalığının terminolojisi, temel

araştırmalar, tanı, evreleme, tedavi seçeneklerini hakkında bilgi, beceri
ve davranış kazanması
 688

HEDEFLER
Bilgi
 Sık görülen kanserleri bilmeli
 Hastadan tam bir onkolojik anamnez (aile hikayesi, risk faktörleri vb)
almayı bilmeli
 Rutin kan değerlerindeki sapmaların sık rastlanan nedenlerini
açıklayabilmeli
 Radyolojik incelemelerin önemini, hangi tetkikin neden yapılması
gerektiğini bilmeli
 Kanser evrelendirmesini bilmeli
 Klinik çalışmaların nasıl ve neden yapıldığını bilmeli
 Tedaviye yanıtı değerlendirmesini bilmeli
 Kanser tedavisi konusunda fikir sahibi olmalı
 Kanser hastasının performans durumunu değerlendirebilmeli
 Sık metastaz bölgelerini bilmeli

Beceri
 Kanser hastalığı konusunda en az kalp hastalıkları kadar rahat
davranabilecek beceriye ulaşması
 Kanser hastasının tanı, tedavi ve takip aşamasında, tedavi grupları ile
ortak çalışabilecek terminoloji, standart tedavi ve takip becerisi elde
edebilmeli

DavranıĢ
 Kanser hastasının performans durumunu, evresini ve ulaşım
imkanlarını göz önüne alarak, tanı ve tedavide strateji oluşturabilmeli

Ders adı: Kanser ve riskli gruplar

AMAÇ: Öğrencinin kanser biyolojisini temel özellikleri ile

kanserleşme sürecinde meydana gelen değişiklikleri ve karsinogeneze
etki eden organizma içi ve organizma dışı faktörleri, genel ve bireysel
risk faktörleri konusunda bilgi kazanması

HEDEFLER
Bilgi
 Normal ve kanserli hücrelerin özellikleri ve benzerliklerini
söyleyebilmeli
 Kanser biyolojisi temelinde ortaya çıkış, farklılaşma ve kromozomal
stabilitenin normal hücrelerde kontrol edildiği ama kanserli hücrelerde
kontrolden çıktığını söyleyebilmeli
 Karsinogenezin temel basamakları olan inisiasyon, promosyon
değişim ve progresyon sırasında meydana gelen değişiklikleri, ve
bunların sonucunda klinik kanserin ortaya çıkışını söyleyebilmeli
 689

 Karsinogeneze etki eden fiziksel/organizma dışı faktörleri ve bu

faktörlerin organizmada oluşturduğu moleküler ve genetik materyal
değişikliklerini söyleyebilmeli
 Neoplaziye giden süreci basamak basamak değerlendirerek her
aşamadaki risk faktörlerini, buna paralel olarak farklı aşamalarında söz
konusu olabilecek müdahele, önlem ve tedavileri (inisiasyon aşamasında
karsinojen maruziyetini ortadan aldırmak, promosyon ve değişim
aşamasında ilaç-madde (kemoprevansiyon) veya erken tanı ile korunma,
ilerleme (progresyon) aşamasında klinik tedavi ve tekrarlama yada ikincil
tümörlerin oluşmasını önleyici korunmalar) söyleyebilmeli
 Epidemiyolojik-demografik özellikler (yaş,cinsiyet,ırk,coğrafya) ile
kanser riski arasındaki bağlantıyı söyleyebilmeli
 Karsinoöenik maddelerin (kimyasal, yaşam tarzı ve beslenme,
endüstriyel maddeler, viral ajanlar) tanımlanarak gruplanması ve etkili
olduğu hedef organların değerlendirilmesini açıklayabilmeli
 Herediter özelliklerin kanserdeki pay ve önemini açıklayabilmeli
 Önemli/sık kanser türlerindeki (akciğer, meme, kolorektal, prostat,
mesane, serviks ve endometriyum, cilt, baş-boyun) risk faktörleri ve bu
kanserlere yakalanma açısından riskli grupları tanımlamak, riski
azaltmak, erken tanı ile ikincil korunmayı sağlamak için eğitim ve
tedbirlerin değerlendirilmesini bilmelidir

(5.Sınıf)
Ders adı: Meme kanseri tedavisi

AMAÇ : Öğrencinin meme kanseri tanısı ve tedavi yaklaşımını

öğrenmesi.

HEDEFLER
Bilgi
Meme kanseri şüphesinde muayene özelliklerini ve diğer tanı
yöntemlerini (radyoloji, biopsi) söyleyebilmeli
 Evrelemeyi söyleyebilmeli
 Cerrahi, radyasyon, medikal tedavilerin ana hatlarını ve uygulanma
sıralarını açıklayabilmeli
Tedavi sonrası takipte ortaya çıkabilecek nüks belirtilerini
söyleyebilmeli
 Meme kanseri için tarama yöntemlerini sıralayabilmeli

Beceri
 Hastayı uygun merkeze yönlendirebilmeli

DavranıĢ
 Tarama ve erken tanının bilincinde olup toplumu eğitmeli
 690

Ders adı: Meme kanseri genel bilgileri ve tedavisi

AMAÇ: Öğrencinin meme kanserine yaklaşımı öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Meme kanserinin klinik, radyolojik ve laboratuvar bulgularını, tanı ve
tedavi kriterlerini söyleyebilmeli

DavranıĢ
 Meme şikayeti olan hastaların oyalanmayarak ciddi bir araştırmaya
tabi tutulmasını sağlamalı ve çevresine bu hastalığın önemini anlatarak
onların periyodik kontrollerinin yapılmasına yardımcı olmalı.

Ders adı: Akciğer kanseri

AMAÇ: Öğrencinin akciğer kanseri belirti ve bulgularını, tanı ve

tedavideki temel kavramları öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Akciğer kanserinde temel risk faktörleri söyleyebilmeli,
 Akciğer kanserinde patolojik ana alt grupları ve klinik açıdan önemini
söyleyebilmeli,
 Akciğer kanserinin belirti ve bulgularını sayabilmeli
 Tanı yöntemlerini sayabilmeli
 Ana hatlarıyla evrelemeyi söyleyebilmeli
 Evrelere ve histolojik alt gruplara göre tedavinin temel prensiplerini
söyleyebilmeli

Ders adı: Jinekolojik tümörler (Serviks,korpus,vulva, vagina ve

over kanserleri)

AMAÇ: Öğrencilerin jinekolojik tümörlerin erken tanınması ve

tedavilerinde radyoterapinin yerini ve hastayı değerlendirme ve doğru
yönlendirme konusunda beceri kazanmaları.

HEDEFLER
Bilgi
 Jinekolojik tümörlerin herbirinin görülme sıklığını arttıran risk
faktörlerini sayabilmeli.
 Bu tümörlerin erken ve geç klinik semptomlarını tanımlayabilmeli.
 Hastalığa spesifik erken tanı ve tarama çalışmalarını söyleyebilmeli.
 691

 Tanı konulması için yapılması gereken klinik ve laboratuar

çalışmaları ve bunların hastalığa özel olanları söyleyebilmeli.
 Hastalığın prognozunu etkiliyen faktörleri sayabilmeli.
Hastalığın tedavisinde yönlendirici olan evreleme çalışmalarını
söyleyebilmeli.
 Hastalığın tedavisinde radyoterapinin yerini cerrahi ve kemoterapi ile
karsılastırmalı olarak söyleyebilmeli.
Radyoterapi ile tedavi edilen hastalarda tedavi alanlarının seçiminde
temel olan ana prensipleri söylyebilmeli.
Eksternal radyoterapi ve brakiterapinin tedavideki yerlerini
söyleyebilmeli.
Beceri
 Tedavi aygıtlarını, fizik planlama ve simülasyon alanlarını tanıyarak
hastaya bu tedavide yapılanlar konusunda bilgi verebilmeli.
Hastalarda radyasyona ve kemoterapiye bağlı erken ve geç yan etkileri
tanımalı ve hastaları bağlı oldukları merkezlere yonlendirebilmeli,
 Gereğinde semptomatik tedavi verebilecek bilgiye sahip olmalıdır.

DavranıĢ
 Jinekolojik tümörlerin tedavisinde erken tanının yerini bilmeli ve
hastaları bu konuda aydınlatarak yönlendirebilmeli.
Tedavi seçenekleri içinde radyoterapinin yerini bilmeli ve hastaya bu
konuda bilgi verebilmeli.

Ders adı: Kolo-rektal kanserler

AMAÇ: Öğrencilerin kolo-rektal kanserlerin tanısı ve tedavisi
konusunda bilgi ve beceri kazanması.

HEDEFLER
Bilgi
 Kolo-rektal kanserlerin görülme sıklığını bilmeli
Kolo-rektal kanserlerin klinik belirtilerini ve kolonun diğer
hastalıklarından ayırıcı tanıda neler yapıldığını öğrenmeli
 Prekansenöz lezyonlar hakkında bilgi sahibi olmalı,
Kolo-rektal kanserlerin tedavisi ve takip sonrası nelere dikkat
edilmesi gerektiğini öğrenmeli
Erken yaşta görülen kolo-rektal kanserlerde aile anamnezinin önemini
bilmeli.
 Kolo-rektal kanserlerde CEA‟nin önemini bilmeli.

Beceri
 Kanseri evrelendirebilmeli
 Kolo-rektal kanser tedavisi görmüş olan hastalarda takibi yapabilmeli
 692

CEA düzeyi, batın US ve BT vede akciğer grafisini

değerlendirebilmeli
 Rektal tuşe yapabilmeli ve değerlendirebilmeli

DavranıĢ
 Kolo-rektal kanserler konusunda hastasını bilgilendirebilmeli

Ders adı: BaĢ-boyun kanserleri

AMAÇ: Öğrencinin baş-boyun kanserlerinde etyoloji, epidemiyoloji,

tanı, tedavi uygulamaları konusunda bilgi kazanması.

HEDEFLER
Bilgi
Etyolojisinde yer aldığı bilinen ve baş-boyun kanserleri
karsinogezinde rol aldığı düşünülen faktörleri söyleyebilmeli,
 Dünyada ve ülkemizdeki epidemiyolojik özellikleri sayabilmeli,
Hastaların hangi semptomlarla başvurabildiğini, hangi bulguların
hekimi malignite yönünde uyarabileceğini söyleyebilmeli,
Klinik tanı için ilk aşamada nelerin yapılabileceğini, ayırıcı tanıda
dikkat edilmesi gereken özellikleri sıralayabilmeli.
 Halen uygulanan tedavi yöntemleri ile tedavi sonuçlarının genel
özelliklerini söyleyebilmeli.
Beceri
 Tedavinin özellikle kanser tedavisi konusunda donanımlı ve
deneyimli merkezlerde yapılabileceğini ve erken tanının başarı oranlarını
ciddi olarak etkilediğini, bu nedenle kısa sürede hastaların bu merkezlere
yönlendirilmesinin gerektiğini kavramalı,
 Kanserde erken tanı kadar korunmanın da önemli olduğunu, özellikle
kanser riski yüksek olanlarda koruyucu önlem ve uygulamaların etkili
olabildiğini, kavramalı,
 Baş-boyun muayenesini aletle uygulamalı olarak yapabilmeli ve
değerlendirebilmeli.

Ders adı: Santral sinir sistemi tümörleri

AMAÇ: Öğrencilerin primer beyin tümörlerinin, tanısı, tedavi ve
yaklaşımını öğrenmesi.

HEDEFLER
Bilgi
 Primer beyin tümörlerinin görülme sıklığı ve epidemiyolojisini
söyleyebilmeli,
 Primer beyin tümörlerinin semptom ve bulgularını sayabilmeli,
 693

 Tanı ve tanı yöntemleri (direkt kraniografi,BBT,MRI ve diğer) ni

açıklayabilmeli,
 Primer beyin tümörlerinin histopatolojik klasifikasyonunu
söyleyebilmeli,
 Tümörlerin biyolojik davranışları, özellikleri, patolojik
görünümleri(makroskopik ve mikroskopik) ve radyolojik görünümleri
konusunda temel ilkeleri söyleyebilmeli
 Tedavi modaliteleri, cerrahi operasyon ve radyoterapi çeşitlerinin
ilkelerini söyleyebilmeli,
 Tedavi sonuçlarının ne olduğunu söyleyebilmeli

Beceri
 Beyin tümörlerinin tanısında muayene yöntemlerini uygulayabilmeli
 Tanı ve tanı yöntemlerini (direkt kraniografi,BBT) değerlendirmeli

DavranıĢ
 Beyin tümörlerinin tanı ve tedavileri hakkında hastalara bilgi vermeli.

Ders adı: Radyoterapide palyatif tedaviler

AMAÇ: Öğrencilerin, palyatif radyoterapinin amaç ve

endikasyonlarını öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Palyatif tedavilerin tanımı ve çeşitlerini tanımlayabilmeli,
 Radyoterapinin kanser tedavisindeki rolü ve etki mekanizmasını
açıklayabilmeli,
 Palyatif radyoterapi endikasyonlarını sayabilmeli,
Palyatif tedavilerde alınan sonuçları söyleyebilmeli,

Beceri
 Kanser hastasının tedavisinde diğer tedavi yöntemleri ile palyasyon
sağlanmıyan hastalarda palyatif radyoterapinin yerini ve etkisini hastaya
aktarabilmeli.

Ders adı: Pediatrik tümörler (Lenfoma, YumuĢak Doku ve Kemik

Sarkomları)

AMAÇ: Öğrencinin çocukluk çağı solid tümörleri sıklığı, nedenleri,

risk grupları, klinik belirtiler, tanı ve ayırıcı tanı, evreleme ve tedavi
ilkeleri, hastalık prognozu ve yan etkileri konusunda bilgi kazanması.
 694

HEDEFLER
Bilgi
Çocukluk çağı solid tümörlerinin genel özelliklerini, erişkin
kanserlerinden farklarını söyleyebilmeli
Uluslararası ve ülkemizdeki çocuk kanserleri görülme sıklığı ve
dağılımını söyleyebilmeli.
Çocukluk çağı kanserleri için risk oluşturan yapısal ve çevresel
etmenleri çocuk kanserleri ile birlikte görülebilen doğmalık anomali ve
sendromları tanımalı ve bu hastaların kanser yönünden izlenmeleri
gerektiğini söyleyebilmeli.
Ailevi kanserler açısından öykü ve aile ağacının önemini
söyleyebilmeli.
Çocuk kanserlerinde diğer prenatal ve postnatal etyolojik nedenleri
sayabilmeli.
Çocuk kanserlerinin yaş cinsiyet ve cografik bölgelere göre biyolojik ve
klinik farklılık gösterdiğini ve ülkemiz için özellikli kanser tiplerini
(ANLL, Hodgkin, NHML) ayırdedebilmeli.
Çocukluk çağı solid tümörlerinin oluşmasında rolü olan onkogen ve
tümör baskılayıcı genler konusunda genel bilgi sahibi olmalı.
Histopatolojik alt grupların tedavi ve prognozdaki önemini
söyleyebilmeli. Kemik iliği, lenf bezi ve/veya tümör materyalinde malign
hücrenin özelliklerini açıklayabilmeli
Her bir solid tümörün (Hodkin dışı lenfoma, Hodkin, rabdomiyosarkom,
malign kemik tümörleri) klinik belirti ve bulgularını sayabilmeli.
Tanı ve hastalık yaygınlığını araştırmak için gerekli laboratuvar
incelemelerini söyleyebilmeli.
Çocuk kanserlerinin spesifik tedavisinde cerrahi, kemoterapi ve
radyoterapi kullanım yeri ve zamanı konusunda ilkeleri söyleyebilmeli.
Çocuk kanserleri tedavisinde acil durumları tanıyabilmeli ve tedavisini
söyleyebilmeli.
Çocuk kanserleri tedavisinde medikal (transfüzyon, antibiyotik,
antiemetik, analjezik) ve psikosoyal destek tedavisinin önemini ve
endikasyonlarını bilmeli, enfeksiyonlardan korunmanın gereğini
söyleyebilmeli.
Tedavi başarısı (prognoz ve sağkalım) nı etkileyen faktörleri
söyleyebilmeli.
 Kanser tedavisinin erken ve geç yan etkilerini sayabilmeli.
Beceri
Çocukta lenf bezi, organomegali ve tümöral lezyon muayenesi
yapabilmeli, lezyonun büyüklük, özellik ve çevre ilişkisini
tanımlayabilmeli.
Tam kan sayımı, anemi, lökopeni, nötropeni, trombositopeniyi
değerlendirebilmeli.
 695

 Rutin biyokimya testlerini değerlendirebilmeli.

 Direkt grafi, ultrason, tomografi, MR, sintigrafi gibi radyolojik tanı
yöntemlerinde patolojik bulguları tanımlayabilmeli.
 Kanserin tedavi edilebilir bir hastalık olduğu bilincini kazanmalı,
bunun için kanser şüphesi taşıyan bir çocuğun acilen kanser tanı ve
tedavi merkezlerine gönderilmesi gerektiğini kavramalı.
 Çocukluk çağı solid tümörlerinde tanı ve tedavi için multidisipliner
yaklaşımın, hekimler arası işbirliğinin önemini kavramalı.
DavranıĢ
 Kanserin tedavi edilebilir bir hastalık olduğunu, erken tanının tedavi
başarısını etkileyen en önemli etmen olduğunu bilmeli ve bu konuda
çevresini ve halkı bilinçlendirmeli.
 Kanser için risk taşıyan hastalıkları iyi bilmeli ve normal çocuk
muayenelerinde bu hastalık bulgularını araştırmalı.
 Kanser şüphesi taşıyan bir çocuğu zaman kaybetmeden çocuk kanser
tanı ve tedavi merkezlerine yönlendirmeli.

Ders adı: Pediatrik tümörler (Beyin Tümörleri, Nöroblastom,

Wilms Tümörü)

AMAÇ: Öğrencinin çocukluk çağının sık görülen tümörlerinden beyin

tümörleri, Wilms tümörü, nöroblastomda risk faktörleri, tanı, tedavi, ve
izlem konusunda bilgi kazanması.

HEDEFLER
Bilgi
 Beyin tümörleri, Wilms tümörü, nöroblastom için risk faktörlerini
(nörofibromatosis, sendromlar, kongenital anomaliler vb.) söyleyebilmeli
 Bu tümörlerin klinik bulgu ve belirtilerini sayabilmeli
 Tanı için gerekli tetkikleri söyleyebilmeli
 Ön tanı / tanı konan hastanın ileri tetkik ve tedavi için hangi sağlık
kurumlarına sevk edilebileceklerini söyleyebilmeli
 Tedavi ilkelerini söyleyebilmeli
 Takip ve tedavi sırasında karşılaşılabilecek sorunları sayabilmeli
Beceri
 Çocuk hastanın fizik muayenesi ve nörolojik muayenesini yapıp,
hastayı değerlendirebilmeli
 Kan tetkikleri, idrar tetkikleri, görüntüleme yöntemlerinin (düz grafi,
US, BT, MR) yarar ve kısıtlılıklarını değerlendirebilmeli
 Erken tanının önemini kavramalı
DavranıĢ
 Çocukluk çağı kanserlerinde erken tanının çok önemli olduğu, %60-70
hastanın şifaya kavuştuğunun bilincinde olmalı.
 696

 Kanser tanısı konan hastanın, hızla kanser tedavisinde uzmanlaşmış

merkezlere sevkinin gerekliliğini kavramalı.
 Risk faktörü taşıyan çocukların yakın izleminin gerektiğini kavramalı.

Ders adı: Primeri bilinmeyen tümörlerde genel yaklaĢım

AMAÇ: Öğrencilerin, primeri belirgin olmayan metastatik tümörler ile

karşılaştığında hangi tetkiklein yapılabileceğini, hangi primer odakların
araştırılabileceğini, hangi tedavilerin uygulanabileceğini, tedavi
sonuçlarını öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Primeri belirgin olmayan metastazlarda tanısal yöntemleri sayabilmeli,
 Hangi organlardan sıklıkla primer tümörün kaynaklandığını
söyleyebilmeli
 Hangi organ ve dokulara sıklıkla metastaz olduğunu söyleyebilmeli
 Metastazlara radyoterapi yaklaşımının nasıl olduğunu söyleyebilmeli
 Metastazlara sistemik tedavi yaklaşımını söyleyebilmeli
 Metastatik tümörlerde tedavi sonunda elde edilen sağkalım ve
palyasyon kazançlarını açıklayabilmeli

Beceri
 Metastazla başvuran hastayı tanı ve tedavi açısından doğru
yönlendirebilmeli.

DavranıĢ
 Metastazla başvurmuş hastaların bir kısmında şifa şansı olduğunu ve
diğerlerinde tedavi ile palyasyon sağlanabileceğini bilmeli.

Ders adı: Radyoterapide acil durumlar ve tedavisi

AMAÇ: Öğrencilerin acil radyoterapi yapılması gereken hastalıklar

konusunda bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Acil radyoterapi endikasyonu olan hastalıkları sayabilmeli,
 Vena cava superior sendromunun belirti, bulgu ve tedavi yaklaşımları
öğrenmeli,
 Spinal kord kompresyonunda belirti, bulgu ve tedavi yaklaşımlarını
öğrenmeli,
 697

 Kemik-Beyin metastazında tedavi yaklaşımlarının öğrenmeli,

 Acil radyoterapi endikasyonu bulunan hastaların ilgili merkezlere
refere edilmesinden önce yapılabilecek medikal tedavileri söyleyebilmeli

Ders adı: Deri kanseri ve malign melanom

AMAÇ: Öğrencilerin deri kanseri ve malign melanomun nedenleri, tanısı

ve tedavisi konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Deride kapanmayan yara yada kabarıkların deri kanseri
olabileceğini bilmeliler
 Deri kanseri ve melanom etyolojisini bilmeliler
 Prekanseröz deri lezyonlarından haberdar olmalılar
 Yanık yarası ve fistül zemininden kanser gelişebileceğini bilmeliler
 Deri kanserinin kliniğini bilmeli
 Nasıl muayene edileceğini bilmeli
 Tedavi konusunda fikir sahibi olmalı, cerrahi ve radyoterapinin
seçim kriterlerini ve basit uygulamasını bilmeli
 Deri kanseri ve özellikle malign melanomda patolojik incelemenin
önemini kavramalı

Beceri
 Deri lezyonu ile başviran hastaların primer lezyon, bölgesel lenf bezi ve
tüm vücut muayenesini yapabilmeli
 Hastayı biyopsi konusunda ikna edebilmeli
 Patoloji raporlarının ilk değerlendirmesini yapabilmeli
 Deri kanseri ve melanom konusunda çevresini bilgilendirebilmeli
 Güneş ışınlarının deri kanseri ve malgn melanom etyolojisindeki yerini
bilmeli ve buna yönelik toplumu uyarmalı

DavranıĢ
 Deri kanserinin toplumsal sağlık sorunu olduğunu bilmeli ve bu konuda
hastaları ve çevresini ikna edebilmeli
24- ORTOPEDĠ VE TRAVMATOLOJĠ ANABĠLĠM DALI

Ders adı: Ortopedi ve travmatolojiye giriĢ

AMAÇ: Öğrencinin ortopedi ve travmatolojiyi ilgilendiren hastalıklar

hakkında genel bilgi kazanması
 698

HEDEFLER:

Bilgi
 Ortopedinin kelile anlamanı söyleyebilmeli
 Ortopedi ve travmatolojinin Türkiye‟de ve dünyada tarihsel gelişimini
söyleyebilmeli
 Sorumluluk alanına giren başlıca hastalıkları sayabilmeli

Ders adı: Ortopedi ve travmatoloji (temel bilgiler)

AMAÇ: Öğrencilerin Ortopedi ve Travmatolojinin temel bilgileri

üzerine bilgi sahibi olması

HEDEFLER
Bilgi
 Kemiklerin embriyolojik gelişimi ve sınıflamaları söyleyebilmeli
 Kemiğin histolojik komponentlerini ve görevlerini sayabilmeli
 Kemikleşme ve kırık iyileşmesini tanımlayabilmeli
 Kemik metabolizmasını, Ca-P metabolizmasını ve aksaklıklarında
ortaya çıkan hastalıkları söyleyebilmeli
 Kıkırdak sınıflamasını, bulundukları yer ile örnekler vererek
sayabilmeli
 Eklem kıkırdağının görevlerini ve çalışma mekanizmalarını
söyleyebilmeli
 Sinovyanın yerleşim yerlerini ve görevlerini tarif edebilmeli.

Beceri
 Muhtemel kemik metabolizmaları bozukluklarında ayırıcı tanı
yapabilmeli

Ders adı: Ortopedi ve travmatoloji tanı, klinik muayane yöntemleri,

görüntüleme yöntemleri, laboratuar tetkikleri.

AMAÇ: Öğrencinin ortopedi ve travmatolojide tanı, fizik muayane

yöntemleri, kas-iskelet sistemi hastalıkları görüntüleme yöntemleri ve
laboratuar tetkikleri hakkında bilgi kazanması

HEDEFLER
Bilgi
 Kas iskelet sistemi hastalıklarında tanı ve muayene yöntemlerini
söyleyebilmeli
 Fizik muayene yöntemleri ve özellikle hareket muayenesinin nasıl
yapılacağını söyleyebilmeli
 Diğer bazı özel muayene yöntemlerini söyleyebilmeli
 699

Görüntüleme yöntemlerini ve radyolojik muayene yöntemlerini

söyleyebilmeli
 Kısaca Laboratuar yöntemlerini söyleyebilmeli

Beceri
Kas-iskelet hastalığı veya travması olan bir hastaya yaklaşım
yapabilmeli
 Ortopedik sorunu olan hastaya yaklaşım biçimini belirleyebilmeli
 Görüntüleme yöntemleri ile klinik muayene yöntemlerini birlikte
değerlendirebilmeli

DavranıĢ
Ortopedide ve travmatolojik sorunlarda yaklaşım ilkelerini benimsemeli

Ders adı: Tedavi yöntemlerine genel bakıĢ (ameliyatlar ve

komplikasyonlar)

AMAÇ: Öğrencilerin Ortopedik ameliyatlar üzerine genel bilgi

edinmesi.

HEDEFLER

Bilgi
Osteosentez, osteotomi, artroplasti kavramlarını örnekler ile tanımlamalı
 Başlıca internal ve eksternal osteosentez materyallerini tanımalı ve
tarifleyebilmeli
Tenodez, tenotomi, sekestrektomi, grefonaj, artroskopi kavramlarını
tanımlamalı
 Artroplasti çeşitlerini bilmeli, diz ve kalça endoprotezlerini tanımalı
 Yağ embolisi, pulmoner emboliyi söyleyebilmeli
 Peropetatuar komplikasyonları genel başlıkları ile tanımlamalı
Postoperatif dönemde vücut ateşinin yükselmesinin sebeplerini
sayabilmeli
 Ortopedik ameliyatlarda kan transfüzyonu yapılması gerekebileceğini
söyleyebilmeli
Turnike uygulamasını, komplikasyonlarını ve alınması gereken
önlemleri sayabilmeli

Beceri
 Muhtemel komplikasyonları tanımalı ve bunların önemini kavramalı

DavranıĢ
 Ortopedik patolojilerde hastalara yapılabilecek tedavi alternatiflerinin
bilincinde olmalı
 700

Ders adı: Ortopedi ve travmatolojide rehabilitasyon

AMAÇ: Öğrencilerin ortopedi ve travmatoloji hastalarının gerek

konservatif gerekse cerrahi tedavisi sonucunda yapılacak rehabilitasyon
metodlarını ve bunların gerekliliğini öğrenmeleri ve bazen özel
hastalıklarda uygulanan rehabilitasyon metodlarını öğrenip
uygulayabilmeleri

HEDEFLER

Bilgi
 Rehabilitasyon metodlarını söyleyebilmeli.
 Yürüme yardımcılarının (Walker, baston, koltuk değneyi v.b.) kullanım
prensiplerini söyleyebilmeli.
 Bazı hastalıklarda (total kalça protezi, total diz protezi, nukleekitomi,
v.b.) tedavi öncesi ve sonrası rehabilitasyon metodlarını söyleyebilmeli.

Beceri
 Koltuk değneyi ve baston kullanımını hastalara göstererek
öğretebilmeli
 Sıcak ve soğuk tatbikinin hangi durumlurda uygulandığını bilmeli.
 Bazı ameliyatlardan sonra yapılmaması gereken hareket ve
davranışlarını bilmeli ve bunları uygulayabilmeli.
 Rehabilitasyonun bir ekip çalışması olduğu ve hedefin hastaya en kısa
sürede normal hayatına döndürmek olduğunu kavramalı

DavranıĢ
 Ortopedi ve travmatolojide uygulanan konservatif ve cerrahi
tedavilerden sonra hastaların normal hayata en kısa sürede
döndürülebilmesi için rehabilitasyonun önemini kavrayarak hastaları
yönlendirip ikna edebilmeli

Ders adı: Sistemik kemik hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin sistemik kemik hastalıklarını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Sistemik kemik hastalıklarının sınıflamasını söyleyebilmeli
 Sistemik kemik hastalıkları içerisinde daha sık karşılaşılan raşitizm,
osteomalazi, osteoporoz, skorbüt, hipofosfatazya, hiperparatiroidizm,
fibröz displazi, Paget Hastalığı ve histiositozis X grubu hastalıklar
 701

hakkında klinik, radoyolojik ve laboratuar bulgular ve tedavi

alternatiflerini söyleyebilmeli
Sistemik kemik hastalıklarının sınıflamasını, semptomları, teşhis
kriterleri ve tedavi planlamasını söyleyebilmeli
Beceri
 Sistemik kemik hastalıklarının tanısını koyabilmeli
 Tedavi prensiplerini hasta yakınına ana hatları ile açıklayabilmeli
 Muhtemel prognoz hakkında hasta yakınlarını bilgilendirebilmeli

DavranıĢ
 Sistemik kemik hastalıklarının erken tanısını koyarak tedavi için doğru
merkeze yönlendirebilmeli.

Ders adı: Kemik ve eklem non spesifik enfeksiyonlar

AMAÇ: Öğrencinin akut hematojen osteomiyelit ve süpüre artritlerin

önemi,tanı ve tedavisi konularında bilgi,beceri ve davranış kazanması

HEDEFLER
Bilgi
Akut hematojen osteomiyelitin ve süpüre artritin etyolojisini
söyleyebilmeli
Akut hematojen osteomiyelitin ve süpüre artritin fizyopatalojisini
söyleyebilmeli
Akut hematojen osteomiyelitin ve süpüre artritin sıklığı ve yerleşim
bölgesini söyleyebilmeli
Akut hematojen osteomiyelitin ve süpüre artritin klinik bulgularını
sayabilmeli
Akut hematojen osteomiyelitin ve süpüre artritin laboratuar bulgularını
söyleyebilmeli
Akut hematojen osteomiyelitin ve süpüre artritin ayırıcı tanısına giren
hastalıkları sayabilmeli
Akut hematojen osteomiyelitin ve süpüre artritin komplikasyonlarını
sayabilmeli
Akut hematojen osteomiyelitin ve süpüre artritin tedavi yöntemlerini
sayabilmeli
 Akut hematojen osteomiyelit ve süpüre artritten korunma ve koruyucu
hekimlik ilkelerini söyleyebilmeli
Beceri
 Klinik muayene yapabilmeli
 Röntgen filmi okuyabilmeli
 Kemik ve eklem ponksiyonu yapabilmeli
 Alçı atel yapabilmeli
 702

DavranıĢ
 Akut hematojen osteomiyelit ve akut süpüre artritlerde hastaya
yaklaşımın ve acil tanı ve tedavi ile komplikasyonların önlenmesinde
davranışımızın neler olması gerektiğini kavramalı

Ders adı: Spesifik ve non spesifik kemik ve eklem enfeksiyonları

(kronik osteomyelit, kronik osteomyelitin özel Ģekilleri)

AMAÇ:Öğrencinin spesifik ve nonspesifik kemik ve eklem

enfeksiyonlarının önemi, tanı ve tedavisi konularında bilgi, beceri ve
davranış kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Spesifik ve nonspesifik osteomiyelit ve artritlerin tanımlayabilmeli
 Akut osteomiyelitin devamının kronik osteomyelit olabileceğini
söyleyebilmeli
 Travmatik kronik osteomyelitleri tanımlayabilmeli
 Primer kronik osteomyelitleri tanımlayabilmeli
 Kemik ve eklem tüberkülozu tanımlayabilmeli
 Kemik ve eklem sifilizini tanımlayabilmeli
 Diğer kemik enfeksiyonlarını tanımlayabilmeli

Beceri
 Klinik muayene yapabilmeli
 Röntgen filmini okuyabilmeli
 Laboratuar bulgularını değerlendirmeli

DavranıĢ
 Spesifik ve non spesifik kemik ve eklem enfeksiyonlarında tanı, tedavei
ve koruyucu tedbirleri ilgili sağlık personeline ve topluma kazandırmalı

Ders adı: Amputasyonlar, protez ve ortezler

AMAÇ: Öğrencilerin amputasyon endikasyonları, rehabilitasyon süreci

ve sorunları konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması, ortez ve
protezlerle ilgili genel bilgi kazanmaları

HEDEFLER

Bilgi

 Amputasyon, protez ve ortezlerle ilgili temel tanımları bilmeli

 703

 Amputasyon gereken durumları ve bu durumların hangi hastalıklarda

oluşabileceğini sayabilmeli
 Amputasyon yarasının iyileşebilmesi için temel koşulları sayabilmeli
 Cerrahi tekniğin temel özelliklerini bilmeli
 Postoperatif yara bakımı ve hastanın rehabilitasyonunun prensiplerini
bilmeli
 Amputasyonun komplikasyonlarını sayabilmeli
 Protez teknolojisinin sunduğu seçenekleri bilmeli
 Ortezlerin kullanılma amaçlarını sayabilmeli
Ortezlerin uygulandıkları ekleme göre isimlendirmesini yapabilmeli
Beceri
Kullanılan amacını belirleyerek basit ortezleri doğru isimlendirme ile
reçete edebilmeli
 Yara iyileşmesi için vaskülarite, immünite ve nütrisyonu
değerlendirebilmeli

DavranıĢ
 Amputasyonun sadece bir ekstremitenin ablasyonu olmadığını, hastanın
maksimum fonksiyonel düzeye ulaştırmada rehabilitasyonun ilk adımı
olduğunu kavramalı
 Bazı hastalıkların amputasyon gerekecek duruma ulaşmalarını
önleyebilecek önlemleri bilmeli ve hastaları bu önlemler konusunda
yönlendirebilmeli

Ders adı: Travmatik amputasyonlar, mikrocerrahi ve

replantasyon prensipleri

AMAÇ: Öğrencinin amputasyonlarda nasıl davranılacağı ve

replantasyon prensiplerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Amputasyonların tanımını söyleyebilmeli.
 Mikrocerrahi yöntemini söyleyebilmeli
 Replantasyon endikasyonlarını söyleyebilmeli
 Amputatın taşınma prensiplerini söyleyebilmeli.
 Amputatın ne durumda bozulacağını söyleyebilmeli
 Replantasyonun başarısızlıklarının sebeplerini sayabilmeli
 Yurdumuzda travmatik el cerrahisinin başarısının ve yerini
söyleyebilmeli
Beceri
 Amputatları değerlendirip sınıflayabilmeli.
 704

 Replantaasyon endikasyonu koyabilmeli.

 Yara tedavisini bilmeli.
DavranıĢ
Yaralanmalarda ilk yardım ve doğru yaklaşımı kavrayabilmeli.

Ders adı: DoğuĢtan deformiteler

AMAÇ: Öğrencinin konjenital ekstremite deformitelerini öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Konjenital deformitelerin etyolojisini söyleyebilmeli
 Konjenital deformitelerin terminolojisini tanımlayabilmeli
 Konjenital deformitelerde ana tedavi prensiplerini sayabilmeli
Konjenital deformiteler içerisinde sık tarşılaşılan tibial-fibular
hemimelia, proksimal femoral disgeneziler, nörofibromatozis,
artrogripozis multipleks konjenita, konjenital tibia psödoartrozu hakkında
klinik bulgular ve tedavi alternatifleri söyleyebilmeli
Kemik displazileri sınıflamasını ve sık rastlanılan displazilerin
semptomları, teşhis kriterleri ve tedavi planlamasını söyleyebilmeli
Beceri
 Konjenital deformiteyi tanımlayabilmeli
 Tedavi prensiplerini hasta yakınına ana hatları ile açıklayabilmeli
 Muhtemel prognoz hakıknda hasta yakınlarını bilgilendirebilmeli
DavranıĢ
Konjenital deformiteli çocukların erken tanısını koyabilmeli ve tedavi
için doğru merkeze yönlendirebilmeli.

Ders adı: GeliĢimsel kalça displazisi

AMAÇ: Öğrencinin gelişimsel kalça displazisi tanı ve tedavisi

konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması.

HEDEFLER
Bilgi
Gelişimsel kalça displazisi etiyolojisini söyleyebilmeli
“ “ “ fizyopatolojisini söyleyebilmeli
 “ “ “ sıklığını söyleyebilmeli
“ “ “ sınıflamasını sıralayabilmeli
“ “ “ yaşlara göre muayene bulgularını sayabilmeli
“ “ “ yaşlara göre tanı yöntemlerini sayabilmeli
“ “ “ tedavi yöntemlerini sayabilmeli
“ “ “ „neden korunma, ilkelerini söyleyebilmeli
 705

Beceri
 Ortolani-Barlow manevrasını yapabilmeli
 Röntgen filmini okuyabilmeli
 Yaşa göre tedavi araç-gereç ve yöntemlerini değerlendirebilmeli

DavranıĢ
 Gelişimsel kalça displazisinin ülke koruyucu hekimliği açısından
önemini kavramalı
 Toplumda kundak gibi zararlı alışkanlıkları önlemenin öneminin
bilincine varmalı
 Erken tanı ve tedavinin yararları ve kalıcı sakatlığı önleyici
unsurları topluma aktarmalı

Ders adı: Ayağın konjenital hastalıkları

(PEV, verticoltalus, tarsal koalisyon, pes planus, pes cavus)

AMAÇ: Öğrencinin ayağın konjenital hastalıkları konusunda bilgi

ve beceri kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Ayağın konjenital hastalıklarının tanısını söyleyebilmeli
 Ayırıcı tanıya giren hastalıkları sayabilmeli
 Tedavi şekilleri ve zamanını söyleyebilmeli

Beceri
 Yeni doğan muayenesinde ayağın muayenesini yapmalı
 Ayağın konjenital hastalıklarında ayırıcı tanı yapabilmeli
 Ayaklarında şekil bozukluğu ve konjenital deformite olan
hastalarda, nöro-musküler hastalıkların primer sebep olabileceğini
kavramalı

DavranıĢ
 Ayağın konjenital hastalıklarda hastanın ortopedik muayenesinin
ve tedavi planlaması yapmanın önemini kavramalı

Ders adı: Kırık ve çıkık, klinik belirtiler ve komplikasyonlar

Amaç: Öğrencilerinin kırık ve çıkıkların kliniği, belirti ve

komplikasyonları ile bu komplikasyonlardan sakınabilmenin yollarını
öğrenmesi
 706

HEDEFLER
Bilgi
 Kırık tanımı, sınıflaması ve belirtilerini söyleyebilmeli
 Kırıklarda karşılaşabilecek komplikasyonları sayabilmeli
 Kırık komplikasyonlarının en ağır olanlarını sayabilmeli
 Çıkıkların tanımı ve belirtilerini söyleyebilmeli
 Çıkıklarda görülebilecek komplikasyonları sayabilmeli

Beceri
 Radyografi üzerinde kırığı tanımalı
 Radyografik tanınan kırığı değerlendirmeli
 Kırık ve çıkıkların tedavisine nasıl yaklaşacağını kavramalı

DavranıĢ
 Kırık ve çıkıkların tanınması ve belirlenmesi, komplikasyonların
önlenebilmesi ve bu komplikasyonlara karşı neler yapılabileceği
konusunda bilinçlenmeli

Ders adı: Kırık ve yaralanmalarda ilk yardım ve resüsitasyon

AMAÇ: Öğrencinin ilk yardımın önemi, prensipleri, yaralının ilk tanı

ve tedavisinde gerekli yaklaşımlar konusunda bilgi ve beceri kazanması

HEDEFLER
Bilgi
 Trafik ve iş kazalarında yaralanma şekillerini sayabilmeli
 Yaralının ilk muayenelerinde dikkat edilmesi gerekli bulguları
söyleyebilmeli
 Yaralının genel olarak ve önem sırasına göre değerlendirilmesi
ilkelerini söyleyebilmeli
 Önem sırasına göre kaza yerinde ilk tedavi ilkelerini sayabilmeli
a) Solunumun düzenlenmesi
b) Gerekirse kalp masajının yapılması
c) Dış kanamayı durdurabilmeli
d) Hemorojik şok için alınması gerekli ilk tedbirler

Beceri
 Kaza yerinde ilk yardımın özellikle ülkemizdeki önemini kavramalı
 Suni solunumun yapabilmeli
 Kalp masajının yapabilmeli
 Dış kanamayı durdurabilmeli
 Hemorojik şok için alınması gerekli yöntemleri uygulayabilmeli
 707

DavranıĢ
 Kaza yerinde yapılacak ilk yardımın önemini kavramalı
 İlk yardımın ülke çapında organizasyonunda hekim‟e ve sağlık
personeline ne gibi görevler düştüğünün bilincinde olmalı

Ders adı: Kırıkların tedavisi hakkında genel bilgiler

AMAÇ:Öğrencinin kırık tedavisi ile ilgili genel ilkeleri öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Kapalı ve açık kırıkların tedavisinde genel prensipleri söyleyebilmeli
 İlk müdahele aşamalarını sayabilmeli
 Yaklaşım yapabilmeli

Beceri
 Kırıklarda yapılacak ilk müdahaleyi uygulayabilmeli

Ders adı: Kırık ve çıkıklarda nakil prensipleri

AMAÇ: Öğrencinin trafik kazası, iş kazası, spor yaralanmaları ve

deprem gibi afetlerde yaralanma sonucu meydana gelen kırıklarda
yapqılması gereken ilk yardım, değerlendirme ve nakil (taşınma)
prensipleri konusunda bilgi ve beceri kazanması.

HEDEFLER
Bilgi
Yaralıların triajının yapılmasında dikkat edilmesi gerekli hususları
sayabilmeli
 İdeal bir nakil yöntemini tanımlayabilmeli
 İdeal bir nakil için organizasyon ilkelerini söyleyebilmeli
 İdial bir nakilin mümkün olmadığı durumlarda yapılması gereken
basit tedbirleri sayabilmeli
 Kırıklarda alçı atel uygulamasının ilkelerini söyleyebilmeli
 Basit ve pratik yöntemlerle kırıkların tesbiti ve yaralının taşınması
ilkelerini söyleyebilmeli

Beceri
 Yaralı triajı yapabilmeli
 Kaza yerinde, kırıkların basit yöntemlerle atellenmesi ve tesbitini
uygulayabilmeli
 Kırık şekline ve yerine göre yaralının naklinde dikkat edilmesi gerekli
hususları kavramalı
 708

DavranıĢ
 Yaralının nakli konusunda tüm bilgi ve becerinin toplumun tüm
fertlerine aktarılması konusunda gerekli girişimlerin yapılması
gerektiğini kavramalı

Ders adı : Çocuk kırıkları

AMAÇ:Öğrencinin çocukluk çağındaki kırıkların özelliklerini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Çocuk kırıklarının genel diğer kırıklarla farkını sayabilmeli
 Çocuk kırıklarının konservatif tedavisinin ilkelerinin söyleyebilmeli.

Beceri
Hastalara çocuk kırıklarının tedavi seçenekleri hakkında bilgi
verebilmeli

Ders adı: Çocuk ve eriĢkinlerde kırık ve yumuĢak doku

lezyonlarının iyileĢmesi

AMAÇ: Öğrencinin ortopedi ve travmatolojide kırık ve yumuşak doku

lezyonlarının iyileşmesini öğrenmesi.

HEDEFLER
Bilgi
 Kırık iyileşme fazlarını söyleyebilmeli
 Kaynamayı hızlandırıcı ve geciktirici lokal ve sistemik faktörleri
sayabilmeli
 Psödoartroza yol açan nedenleri sayabilmeli
Dens fibroz doku (tendon-ligaman-menisküs,kas,kıkırdak)
lezyonlarının iyileşmelerinin temel prensiplerini söyleyebilmeli
 Dens fibröz doku iyileşmesini hızlandıran ve yavaşlatan nedenleri
sayabilmeli
Beceri
 Hangi kırıkların kolay ve çabuk kaynayabildiğini,hangi kırıkların
geç kaynadığını ayırdedebilmeli
Kırıkları ve yumuşak doku lezyonlarını klinik ve radyolojik
olarak tanıyabilmeli.
DavranıĢ
 Kırık ve yumuşak doku lezyonlarının iyileşme süreç ve
özelliklerini kavrayabilmeli.
 709

Ders adı: Femur kırıkları (üst uç ve diafiz)

AMAÇ: Öğrencinin femur kırıklarının tanı ve tedavisini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Femurun anatomik bölgelerini adlandırabilmeli.
 Femur üst uç kırıklarını anatomik olarak sınıflayabilmeli.
 Femur başı kanlanmasını ve femur boynu kırığının vasküler
patalojisini kavramalı.
 Röntgen incelemesine femur üst uç ve diafiz kırıklarını tanıyabilmeli.
 Şok,pulmoner emboli ve yağ embolisinin femur kırıkları ile ilişkilerini
söyleyebilmeli
 Yüksek enerjili travma geçirmiş hastaya yaklaşım ve olası patalojileri
söyleyebilmeli
 Femur kırıklarının yaş gruplarına göre tedavi seçeneklerini
isimlendirebilmeli,traksiyon çeşitlerini ve osteosentez materyallerini
tanımalı.

Beceri
 Femur kırıklı hastaya transport için atelleme yapabilmeli.
 Yüksek enerjili travma geçirmiş hastaya bütün olarak yaklaşma
kavramına sahip olmalı.

DavranıĢ
 Bir femur kırığı olgusu ile karşılaştığında hastayı transport için gerekli
şekilde hazırlayabilmeli.

Ders adı: Pelvis ve asetabulum kırıkları, travmatik kalça çıkığı

AMAÇ: Öğrencilerin pelvis ve asetebulum kırıklarının ve travmatik

kalça çıkığının önemini kavreması ve tanı ve tedavi yöntemlerini
öğrenmeli.

HEDEFLER

Bilgi
 Pelvik halka stabilitesini bilmeli
 Stabil ve instabil bir pelvis kırığını ayırdedebilmeli
 Pelvis-asetabulum kırıklı ve travmatik kalça çıkıklı hastaya acil
yaklaşım prensiplerini sayabilmeli
 Pelvis ve asetabulum kırıklarında akut dönem tedavi şemasını
tanımlamalı
 710

 Pelvis ve asetabulum kırıklarında konservatif ve cerrahi tedavi

endikasyonları sayabilmeli
 Cerrahi tedavide ne gibi implatların kullanıldığını bilmeli

Beceri
 Pelvis, asetabulum kırığı ve travmatik kalça çıkığını radyolojik
olarak tanıyabilmeli
 Bu tip hastalarda hangi durumlarda acil girişim gerektiğini bilmeli
 Bu tip hastalarda ek organ lezyonlarını tanıyabilmeli ve tedavi
için gerekli yönlendirmeyi yapabilmeli

DavranıĢ
 Pelvis, asetabulum kırıklarının vücudun maruz kaldığı en önemli
travmatik lezyonlarından olduğunu ve yeterli tedavi edilmediğinde
ortaya çıkacak sorunları bilmeli
 Travmatik kalça çıkığının çok acilen redükte edilmesi gerektiğini
kavramalı ve gerektiğinde hassta için uygun koşulları acilen
sağlamanın önemini kavramalı

Ders adı: Diz çevresi ve krus kırıkları

AMAÇ: Öğrencinin diz çevresi ve krus kırıklarının tanı ve tedavisini
öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Diz çevresinin kemiksel,vasküler ve nörolojik anatomisi hakkında bilgi
sahibi olmalı.
 Krus anatomi kompartmanlarını sayabilmeli.
 Eklem içi kırıklarının prognozunu söyleyebilmeli
 Röntgen üzerinde diz çevresi ve krus kırıklarını adlandırabilmeli.
 Diz çevresi kırıklarda anatomik repozisyonun önemini söyleyebilmeli.
 Bu tip kırıklarla birlikte karşılaşan damar ve sinir yaralanmalarını ve
muayenesini söyleyebilmeli
 Açık kırık tedavisini ve acil yaklaşımını çok iyi bilmeli.
 Krus kırıklarında tedavi seçeneklerini sıralamalı.
 Bu bölge kırıklarının komplikasyonları konusunda bilgi sahibi olmalı.

Beceri
 Alt ekstremite damar-sinir muayenesi yapabilmeli.
 Açık ekstremite ilk müdahaleyi yapabilmeli.
 Alt ekstremite atelleme işlemini gerçekleştirmeli.
 711

 Kompartman sendromunu sebep-sonuç ilişkisi ve tedavisi ile birlikte

tartışabilmeli.

DavranıĢ
 Bir diz yaralanması ile karşılaştığında hastayı transport için gerekli
şekilde hazırlayabilmeli

Ders adı : Kalça eklem hastalıkları, epifiz kaynası, koksavara,

koksavalga, koksartroz, v.b.

AMAÇ: Öğrencinin kalça eklem hastalığını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Kalça ekleminin biomekaniğini söyleyebilmeli
 Kalça eklem ağrılarının dize yansıyan ağrı şeklinde olabileceğini
söyleyebilmeli
 Koksartrozlu hastaların total endoprotezle ağrısız yaşam
sürdürebileceklerini söyleyebilmeli
 Asetabular displazilerin erken dönemde tanınabileceğini söyleyebilmeli
 Koksartroza gidişin önlenebileceğini söyleyebilmeli

Beceri
 Radyografi ile primer veya sekonder koksartroz tanısı koyabilmeli
 Düzgrafide koksartrozun kliniko-patolojik göstergelerini sayabilmeli

DavranıĢ
 Koksartrozlu hastaların mümkünse erken dönemde saptanmasının
önemini ve artroz gelişince TEP ile tedavi edebileceğini kavramalı

Ders adı: Diz hastalıkları açısal deformotileri, dejeneratif

hastalıklar, doğuĢtan deformiteler

AMAÇ: Öğrencinin diz hastalıkları, konjenital deformiteler, gonartroz,

genu varum, valgum hakkında tanı ve tedavi ilkelerini öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Diz biomekaniği ilkelerini söyleyebilmeli
 Açısal deformiteleri, genu valgum ve genu varumun patolojilerini
ve ilişkili hastalıkları söyleyebilmeli.
 Doğuştan diz çıkığını sayabilmeli
 712

 Gonartrozun klinik bulgularını söyleyebilmeli

 Yüksek tibia osteotomilerini söyleyebilmeli
 Diz protezi endikasyonları söyleyebilmeli
 Abrasyon artroplastisini tanımlayabilmeli
 Baker kistini tanımlayabilmeli
Beceri
 Gonartrozu tanıyabilmeli.
 Konjenital diz çıkığını tanıyabilmeli.
 Genu valgumu tanıyabilmeli.
DavranıĢ
 Diz deformite ve dejeneratif hastalıklarının ciddi bir sağlık
sorunu olduğunu bilebilmeli ve tedavisi konusunda fikir sahibi
olabilmeli.

Ders adı: Diz yumuĢak doku yaralanmaları, patellofemoral eklem

hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin diz yumuşak doku yaralanmaları, patellofemoral

eklem hastalıklarının tanı ve tedavisini öğrenmesi.

HEDEFLER
Bilgi
 Duzun major bağlarının anatomik ve fonksiyonel özelliklerini bilmeli
 Patella stabilitesini sağlayan elemanları saymalı
 Menisküslerin anatomi, kanlanma ve fonksiyonlarını bilmeli
 Diz çıkığının aciliyeti ve popliteal arter yaralanması ile ilişkisi
hakkında bilgi sahibi olmalı
 Bağ yaralanmaları ve menisküs lezyonlarının travma mekanizması ve
semptomlarını söyleyebilmeli
 Patellar kondromalazi, ALBS, rekürren patella çıkığı kavramlarını
tarif edebilmeli
 Patella tanjansiyel, diz stres rantgenlerini tanıyabilmeli
 Artroskopik cerrahinin açık cerrahiye üstün yönlerini söyleyebilmeli
 Menisküs cerrahisinin amacını özetlemeli
 Bağ cerrahisi seçeneklerini başlıkları ile sıralıyabilmeli
 Patellofemoral eklem hastalıklarının tedavisinde konservatif ve
cerrahi tedavi seçeneklerini, kuadriceps güçlendirici egzersizleri
sıralayabilmeli
Beceri
 Menisküs testlerini ve diz stabilite testlerini hasta üzerinde
uygulayabilmeli
 713

DavranıĢ
 Hastayı gerekli bilgileri vererek tedavisinin yapılacağı merkeze
sevkini sağlamalı

Ders adı: Dirsek Hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin dirsek hastalıklarının öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Nontravmatik dirsek hastalıklarının semptomlarını, klinik ve
radyolojik bulgularını sayabilmeli

Beceri
 Dirsek patolojisini tanımlayabilmeli
 Tedavi prensiplerini hasta yakınına ana hatları ile açıklayabilmeli
 Nontravmatik dirsek hastalıklarından konservatif tedavi gerektirenleri
tedavi edebilmeli

DavranıĢ
 Konservatif tedavi uygulanmayanları cerrahi tedavi için doğru
merkeze yönlendirebilmesi gerektiğini kavramalı

Ders adı: Dirsek ve önkol yaralanmaları

AMAÇ: Öğrencinin dirsek ve önkol yaralanmlarında nedenleri, tanı ve

tedavideki önemli noktaları öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Dirsek eklemi ve önkolu oluşturan kemiklerin isimlerini sayabilmeli.
 Dirsek ekleminin yönelimini, kemiklerin dizilimini ve taşıma açısının
önemini söyleyebilmeli
 Radyolojik olarak kırık ve çıkıkların tanısı kriterlerini söyleyebilmeli
 Hangi tip kırıklarda cerrahi, hangilerinde konservatif tedavinin gerekli
olduğunu söyleyebilmeli.

Beceri
 Dirsekde kırık ve çıkıklar, önkol kırıklarının muayenesini
yapabilmeli.
 Dirsek ve önkol travmalı hastanın acil müdahale ve transportunda
hangi noktalara dikkat edilmesi gerektiğini kavramalı
 Dirsek üstü alçı atel hazırlamasını ve uygulamasını yapabilmeli.
 714

DavranıĢ
 Dirsek ve önkol kırıklarında komplikasyonları önleyecek önlemlerin
bilincinde olmalı

Ders adı: El bileği ve el hastalıkları, doğuĢtan deformiteler,

enfeksiyonlar, enflamatuar hastalıklar.

AMAÇ: Öğrencinin el bileği ve el hastalıklarını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Kronik elbileği ağrısınının tanımını söyleyebilmeli
 Distrofik ve mekanik ağrılarının farklarını söyleyebilmeli
 Ganglionları söyleyebilmeli
 De Quervain hastalığını tanımlayabilmeli
 Konjenital el deformitelerini sınıflayabilmeli.
 Karpal tünel serdromunu tanımlayabilmeli
 Elbileği artroskopisini tanımlayabilmeli
 Elbileği spesifik enfeksiyonlerını sayabilmeli

Beceri
 El ve elbileği muayenesini yapabilmeli.
 Gangliyonları palpasyonla tanıyabilmeli.
 Filkenstein testi yapabilmeli.
 Tenosinovit muayenesi yapabilmeli.

DavranıĢ
 Elin kronik hastalıkları ve elbileği hastalıklarının doğru
yaklaşımla tedavisini kavramalı ve çevresini ikna edebilmeli.

Ders adı: El bileği ve el yaralanmaları

AMAÇ: Öğrencinin el bileği ve el yaralanmalarının nedenleri,

tanısı ve tedavisi konusunda bilgi, beceri kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 El bileğini oluşturan kemiklerinin isimlerini sayabilmeli.
 Elbileğindeki kemiklerin dizilim ve yönelimini söyleyebilmeli.
 El bileği kırıklarında ne zaman ameliyat, ne zaman konservatif tedavi
uygulanması gerektiğini söyleyebilmeli
 715

 Repezisyon ve alçı uygulaması sonrasında klinik ve radyografik

olarak nelere dikkat edilmesi gerektiğini bilmeli.
 El bileği kırıklarında hangi tip cerrahi tedavi yöntemlerinin olduğunu
sayabilmeli.

Beceri
 El bileği kırıklarında repozisyon uygulayabilmeli
 Pamuk ve alçının sarılmasına dikkat edilmesi gereken noktaları
uygulayabilmeli.
 Alçı yapılan bir hastada kontrol yapabilmeli
 Alçının dolaşım problemi yaptığı durumlarda alçıya nasıl oluk
açıldığını bilmeli.

DavranıĢ
 El bileği ve el yaralanmalrında , özellikle acil durumlarda
yapılacakları davranış haline getirmeli.

Ders adı: Ayak ve ayak bileği ortopedik hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin ayak ve ayak bileği fonksiyonel anatomisini, ağrılı
ayak hastalıklarında ve ayak deformitelerinde tanı konusunda bilgi
kazanması

HEDEFLER
Bilgi
 Ayak ve ayak bileği kemiksel ve yumuşak doku anatomisini tanımalı
 Talus osteokonditis dissekansın etyolojisi, tanı ve tedavi şekillerini
sayabilmeli
 Subtalar eklem hastalıkları ve üçlü (tripl) artrodezun tanımını ve ne
için yapıldığını söyleyebilmeli
 Halluks valgus tanısını, birlikte görüldüğü hastalıkları ve tedavi
şekillerini söyleyebilmeli
 Pes planus sınıflama ve tedavi ilkelerini, ortopedik bot özelliklerini
söyleyebilmeli
 Pes kavus tanımını ve birlikte görülen hastalıkları söyleyebilmeli
 Tırnak batması ve parmak deformitelerinin tanı ve tedavisini
söyleyebilmeli

Beceri
 Ayak ve ayak bileği radyolojik görüntülerini tanıyabilmeli
 Ortopedik tabanlık ve bot konusunda bilgi sahibi olmalı

DavranıĢ
 Pediyatrik düz taban tanı ve tedavi ilkelerini topluma anlatabilmeli
 716

 Ortopedik tabanlık ve bot kullanım yerleri hakkında açıklayıcı bilgi

vermeli

Ders adı: Ayak bileği ve ayak yaralanmaları

AMAÇ: Öğrencilerin ayak bileği ve ayak travmalarının

mekanizması, tanısı ve tedavisi konusunda bilgi, beceri ve davranış
kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Ayak bileği ve ayağın klinik anatomisini bilmeli
 Ayak bileği kırıklarının mekanizmaları, tanısı ve tedavi prensiplerini
sayabilmeli
 Ayak bileği kırıklarında gelişebilecek komplikasyonları sayabilmeli
 Talus kırık ve çıkıklarının tiplerini ve tedavi prensiplerini
sayabilmeli
 Kalkaneus kırık tiplerini ve tedavi prensiplerini sayabilmeli
 Stres kırıklarının sık görüldüğü yerleri, mekanizma, tanı ve
tedavisini söyleyebilmeli
Nöropatik kırıkların tanı ve tedavi prensiplerini sayabilmeli
 Lisfrank kırıklı çıkıklarının tipleri, tanısı ve tedavi prensiplerini
sayabilmeli
 Aşil tendon yaralanmalarının tanı ve tedavi yöntemlerini sayabilmeli

Beceri
 Ayak bileği ve yak yaralanmalarında çok önemli olan acil yardımı
yapabilmeli
 Ayak bileği ve ayağın muayene bulgularına göre olası tanıyı
düşünerek doğru tetkiki istemeli ve bunları değerlendirebilmeli

DavranıĢ
 Ayak bileği ve ayak yaralanmalarından hemen sonra acil yardım
çerçevesinde alınacak bazı önlemlerin sonraki definitif tedavide ne kadar
önemli olacağını kavramalı

Ders adı: Omuz ve kolun travmatik lezyonları

AMAÇ: Öğrencinin omuz ve koldaki travmalrının tipleri, tanı ve

tedavi yöntemleri hakkında bilgi ve beceri kazanması.
 717

HEDEFLER
Bilgi
 Omuz eklemlerini oluşturan kemiklerin isimlerini ve omuz ekleminin
diğer eklemlerden ayırtedici özelliklerini söyleyebilmeli.
 Omuz eklemindeki hareketin biyomekanik özellikleri ve bu hareketin
kaybında ne gibi foksiyonların kayba uğrayacağını söyleyebilmeli.
 Omuz çıkıkları ve humerus diyafiz kırıklarda radyolojik ve klinik tanı
yöntemlerini sayabilmeli
 Omuz çıkıklarında aksiller sinir muayenesi ve brakial arter
dolaşımının değerlendirilmesi gerektiğini söyleyebilmeli.
Beceri
 Omuz çıkığında redüksiyon manevrasını yapabilmeli
 Redüksiyondan sonra Valpeau bandajı sarabilmeli.
 Humerus diyafiz kırıklarda alçı atel yapabilmeli.

Ders adı: Omuz eklemi yumuĢak doku hastalıkları ve omuz eklemi

instabiliteleri
AMAÇ: Öğrencinin omuz eklemi anatomisi ve yumuşak doku
patolojilerini ve travmatik omuz çıkığının ve tanı ve tedavisini öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Omuz eklemi anatomisi çerçevesinde döndürücü kılıf, bisceps
uzunbaşı, korako akromial arkı tanımlayabilmeli
 Omuz eklemi muayenesi ve özel testleri söyleyebilmeli
 Omuz eklemi görüntüleme yöntemleri (röntgen, ultrason, manyetik
rezonans görüntüleme, bilgisayarlı tomografi) ni söyleyebilmeli
 Omuz eklemi artroskopisinin indikasyonlarını ve, cerrahi tedavide
kullanımı alanlarını sayabilmeli
 Subakromial bursit, koksifiye tendinit ve subakromial impingement
sendromu ve rotator manşet yırtıklarında tanı ve tedavi ilkelerini
sayabilmeli
 Omuz instabilitelerinin sınıflaması ve anterior omuz instabilitelerinde
tanı yöntemlerini sıralayabilmeli
 Omuz eklemi tekrarlayan çıkıklarında patolojik (Bankart lezyonu,
Hull Sacks deformiteleri, kapsül genişliği) nedenleri sayabilmeli
 Omuz eklemi instabilitelerinde tedavi şekillerini sıralayabilmeli
Beceri
 Ağrılı omuz ekleminde muayene ve ayırıcı tanıyı yapabilmeli
 Omuz eklemi radyolojik görüntülemenin yorumlanması (direkt
grafi)nı yapabilmeli
 Omuz eklemi anterior çıkığının tanı vee tedavisini yapabilmeli
 718

Ders adı: Boyun ve toraks hastalıkları

AMAÇ: Öğrencilerin boyun ve toraks bölgelerinin kas-iskelet

sistemini ilgilendiren hastalıklarının tanısı ve tedavisi konusunda bilgi,
beceri ve davranış kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Tortikolis tiplerini sayabilmeli
 Konjenital müsküler tortikolisin tanı ve tedavi prensiplerini
söyleyebilmeli
 Klippel-Feil ve Sprengel deformitesi gibi konjenital hastalıkları bilmeli
 Torasik outlet sendromunun nedenleri, kliniği, ayırıcı tanısı ve tedavi
prensiplerini söyleyebilmeli
 Toraks duvarı deformiteleri, Tietze hastalığı, konjenital klavikula
psödoartrozu ve Kleidokraniyal disostoz hastalıklarının neler olduğunu
bilmeli
 Dejeneratif boyun hastalıklarının kliniği, tanısı ve tedavisini
söyleyebilmeli
 Servikal Pott hastalığının tanı ve tedavisini bilmeli
 Kanat skapulanın nedenleri, tanı ve tedavisini söyleyebilmeli

Beceri
 Üst ekstremitelerin duyu, motor ve refleks muayenesini yaparak
semptomların boyundaki olası kaynağını belirleyebilmeli
 Klinik ve radyolojik görünümlerinden boyun ve torakstaki kas-iskelet
sistemi hastalıklarına tanı yaklaşımında bulunabilmeli

DavranıĢ
 Üst ekstremitede ve hatta alt ekstremitede semptomatoloji ile gelen
hastalarda semptomların kaynağının boyun olabileceğini düşünerek
sistematik ve tam bir muayene yapma alışkanlığı kazanmalı
 Röntgen bulguları ile klinik bulguları daima birbiri ile bağdaştırma
tutumunu edinmeli ve uyumsuz olduklarında ayırıcı tanıda başka
patolojilerin olabileceğini düşünmeli

Ders adı: Omurga deformiteleri, skolyoz, kifoz (konjenital,

idiyopatik, dejeneratif)

AMAÇ: Öğrencilerin omurga deformiteleri (skolyoz,kifoz), tanısı ve

tedavisi konusunda bilgi, beceri, davranış kazanması.
 719

HEDEFLER

Bilgi
 Omurga deformitelerinin en sık etyolojik nedenlerini sayabilmeli
 Omurga deformitelerinin şekil bozukluğu dışında, nörolojik ve
solunumsal klinik göstergelerini sayabilmeli
 Omurga deformitelerinin yurdumuzda ve dünyada önemi ve sıklığını
söyleyebilmeli
 Omurga deformitelerinin erken tanısının önemini söyleyebilmeli
 Omurga deformiteli bir hastada etyolojiyi aydınlatacak ek bulguları
değerlendirebilmeli
 Omurga deformitelerinin ilk aşamada röntgen tetkiklerini
söyleyebilmeli
 Omurga deformiteleri ve skolyozun solunum sistemi bozukluğu
oluşturmadan tedavi edilmesi gerektiğini söyleyebilmeli
 Omurga deformitelerinin sistemik hastalıklara eşlik edebileceğini
söyleyebilmeli
 Osteoid osteoma gibi tümörlerin omurga deformitesi olarak
başvurabileceğini söyleyebilmeli
 Omurga deformitelerinin tedavi seçeneklerini sayabilmeli

Beceri
 Omurga muayanesi ve skolyozun sınıflamasını yapabilmeli
 Deformiteleri cobb açısı ile ölçüp değerlendirebilmeli
 BT, MRI metodlarının yarar ve kısıtlılıklarını kavramalı

DavranıĢ
 Omurga deformitelerinin toplumsal sağlık sorunu olduğunu bilmeli
ve hastaları bu konuda ikna edebilmeli

Ders adı: Omurga enfeksiyonları: Pott, bruselloz, spesifik

enfeksiyonlar

AMAÇ: Öğrencinin omurga enfeksiyonlarının nedenleri, tanı ve

tedavisini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Omurga anatomisini tanımalı
 Spesifik ve non spesifik enfeksiyon patogenezini söyleyebilmeli
 Omurga enfeksiyonlarının semptomlarını sayabilmeli
 Omurga enfeksiyonlarında klinik tanı metodlarını sayabilmeli
 720

 Omurga enfeksiyonlarında laboratuar ve radyolojik tanı metodlarını

sıralayabilmeli
 Okurga enfeksiyonlarında medikal tedavi metodlarını sıralayabilmeli.
 Omurga enfeksiyonlarında cerrahi tedavi metodlarını sayabilmeli.

Beceri
 Omurganın fizik muayenesini yapabilmeli.
 Omurganın radyolojik incelemelerini değerlendirebilmeli.
 Nörolojik muayene yapabilmeli.

DavranıĢ
Spesifik omurga enfeksiyonlanın toplumda yaygınlığını bilmeli,
korunma yöntemlerini öğrenmeli.

Ders adı: Diğer omurga hastalıkları , dejeneratif hastalıklar,

tümörler

AMAÇ: Öğrencinin bel ağrılı hastaya nasıl yaklaşimda bulunması

gerektiğini öğrenmesi, tanı ve tedavisi konusunda bilgi, beceri ve
davranış kazanması

HEDEFLER
Bilgi
 Bel ağrısının nedenleri bilinmeli
 Bel ağrısının tiplerini sayabilmeli
 Bel ağrısının ciddi nedenlerini ayırtedebilmeli
 Bel ağrılı hastada hangi laboratuar incelemelerinin gerekli olduğunu
söyleyebilmeli
 Hangi radyolojik incelemenin ne zaman isteneceğini söyleyebilmeli
Spinal stenozun, disk hernisinin , spondilolistezisin klinik ve
radyolojik belirtilerini sayabilmeli
Spinal stenozun , disk hernisinin , spondilolistezisin tedavi
prensiplerini söyleyebilmeli
Omurgada sık rastlanan tümörleri söyleyebilmeli
Omurga tümörlerinin tedavi prensiplerinin tedavi prensiplerini
söyleyebilmeli

Beceri
 Bel ağrılı hastada ayırıcı tanıyı yapabilmeli
 Gerekli incelemeleri isteyebilmeli
 Basit bel ağrısının konservatif tedavisini yapabilmeli
Ciddi nedenlere bağlı bel ağrısını ayırd ederek hastayı
yönlendirebilmeli
 721

DavranıĢ
 Bel ağrısının yaygın ve kronik bir sorun olduğunu bilmeli,
multidisipliner bir sorun olan bu konuda hastayı yönlendirebilmeli

Ders adı: Omurga ve toraks yaralanmaları , kırıklar,

çıkıklar,yumuĢak doku yaralanmaları, tanı ve tedavi prensipleri

AMAÇ: Öğrencinin omurga kırıklarına tanı koymayı, konservatif-

operatif olgularda takip ve tedavi yöntemleri öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Omurga kırıklarında muayene bulgularıyla tanıya yönelebilme
kriterlerini sayabilmeli
 Tanı için görüntüleme yöntemleri ile değerlendirebilmeli
 Omurga kırıklarında transportu hakkında bilgi sahibi olmalı
 Nörolojik defisit mevcut ise derecesi ve progresyon varlığını
söyleyebilmeli
 Omurga kırıklarında kaza anındaki ilk müdahalenin çok önemli
olduğunu söyleyebilmeli

Beceri
 Travmalarda hastada omurga kırığı olabiliceğini düşünmeli

DavranıĢ
 Omurga kırıklarının ilk müdahale ve transportunun çok önemli
olduğunu, hastanedeki müdahalenin ayrılmaz bir parçası olduğunu
kavramalı

Ders adı: Dejeneratif eklem hastalıkları, genel prensipler

(etyopatogenez, tedavi prensipleri) özel lokalizasyonlar (koksartroz,
gonartroz v.b.)

AMAÇ: Öğrencilerin dejeneratif eklem hastalıkların

etyopatogenezini, tanı ve tedavi prensipleri ile ayrıca tanısını ve en çok
yerleşim gösteren kalça ve diz osteoartrozları hakkında bilgi ve beceri
kazanması

HEDEFLER
Bilgi
 Dejeneratif eklem hastalık sebeplerini sayabilmeli.
 Primer ve sekonder osteoartrozun ve benzer hastalıkların ayrıcı
tanısında yer alan hastalıkları söyleyebilmeli
 722

 Safhalarında göre yapılabilecek tedavi prensiplerini söyleyebilmeli.

 Uygulanan Osteotomi ve artroplasti tip ve çeşitlerini söyleyebilmeli.
 Filimler üzerindeki incelemede kullanılan protez tiplerini tanımalı

Beceri
 Özellikle kalça, diz ve omurga osteoartrozunda muayene ve tanı
metodlarını bilmeli
 Radyografi, MR ve Tomografi gibi yardımcı tanı metodlarını
değerlendirmeli
 Hangi safhada hangi tedavi uygulanacağını kavramalı
 Osteoartrozun ilerlemesinin durdurabilmek veya yavaşlatılabilmek
için cerrahi tedavi gerekliliğini bilmeli.

DavranıĢ
 Osteoartrozdan korunulabileceğini, koruyucu cerrahi ve diğer tedavi
metodlarını bilerek hastaları ikna edebilmeli.

Ders adı: Serebral felç (CP) tanı ve tedavi prensipleri

AMAÇ: Öğrencilerin serebral palsy nedenleri, tanısı ve tedavisi

konusunda bilgi kazanması

HEDEFLER

Bilgi

 Serebral palsy tarifini söyleyebilmeli.

 Etyopatolojik nedenlerini sayabilmeli.
 Lezyonu yerine göre klinik belirtilerini sayabilmeli
 Jeografik tiplerini sayabilmeli.
 Prognozunu söyleyebilmeli.
 Korunmayı bilmeli.
 Ortopedik tedavisini bilmeli.

DavranıĢ
 Serebral palsy etyolojik sebeplerini değerlendirerek insanları bu
konuda uyarabilmeli

Ders adı: Aseptik kemik nekrozları

AMAÇ: Öğrencinin aseptik kemik nekrozları tanısı ve tedavisi

konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması
 723

HEDEFLER
Bilgi
 Aseptik kemik nekrozlarının patogenezini söyleyebilmeli
 Evrelerini sayabilmeli
 Klinik ve radyolojik belirtilerini sayabilmeli
 Özel lokalizasyonlarını bilmeli
 Perthes hastalığının önemini kavramalı , sakatlık bırakabilecek bir
hastalık olduğunu bilmeli
 Perthes hastalığının prognozunda etkili risk faktörlerini sayabilmeli
 Perthes hastalığındaki tedavi tedavi prensiplerini sayabilmeli
 Diğer özel lokalizasyonlardaki tanı ve tedavi prensiplerini
söyleyebilmeli

Beceri
 Perthes hastalığının tanısı için gerekli incelemeleri isteyebilmeli
 Perthes hastalığının ayırıcı tanısını yapabilmeli
 Diğer lokalizasyonların tanısı için gerekli incelemeleri isteyebilmeli

DavranıĢ
 Perthes hastalığının kalıcı sakatlık bırakabilen önemli bir kalça
hastalığı olduğunu bilmeli ve hastaları zamanında tedavi için
yönlendirebilmeli, hastalığın seyri konusunda hastaları
bilgilendirebilmeli.
 Diğer lokalizasyonlarda hastayı gerekli şekilde yönlendirebilmeli

Ders adı: Ortopedide nöromüsküler patolojiler. Polio, spina bifida

ve nöromüsküler hastalıklar

AMAÇ: Öğrencilerin poliomiyelitin etyolojisi, tanısı, tedavisi ve

poliomyelitten korunma konusunda bilgi edinmesi.

HEDEFLER
Bilgi
 Poliomiyelitin etyolojisini söyleyebilmesi
 Poliomiyelitin aşılarını söyleyebilmeli
 Klinik poliomiyelit çeşitlerini sıralayabilmeli
 Patofizyolojisi ve ayırıcı tanıya giren hastalıkları sayabilmeli
 Adale testlerini söyleyebilmeli
 Poliomiyelit tedavisini söyleyebilmeli

DavranıĢ
 Poliomyelitin toplumsal sağlık sorunu olduğunu kavramalı ve
insanları korumak için aşılanmaya ikna edebilmeli
 724

Ders adı: Periferik sinir yaralanmaları

AMAÇ: Öğrencinin periferik sinir yaralanmasını tanıyabilmesi,

erken ve geç olgularda, fonksiyonu geri kazanabilmek için hastanın
yönlendirilmesini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Taze yaralanmalarda periferik sinir muayenesinin mutlaka
yapılması gerekliliğini söyleye bilmeli
 Periferik sinirlerin fonksiyonlarına göre temel muayene
metodlarını sayabilmeli
 İhmal edilmiş periferik sinir hasarı nedeniyle oluşmuş
deformitelerin tanı kriterlerini söylemeli

Beceri
 Periferik sinir muayenesi yapabilmeli
 Periferik sinir yaralanmasını tanıyıp tedavinin yapılabileceği
merkeze, gerekli önlemleri alarak gönderebilmeli

DavranıĢ
 Periferik sinir yaralanmasının zamanda ve uygun şekilde tedavi
edilmediği zaman ekstremitede kalıcı deformitesinin oluşacağı ve
fonksiyonel kayıp olacağın kavramalı ve hastayı bilgilendirmeli

Ders adı: Hareket Sisteminin Kemik ve YumuĢak Doku

Tümörleri-I ve II

AMAÇ: Öğrencinin hareket sisteminin iyi ve kötü huylu

tümörlerinin tanısı, tedavi prensipleri ve yönlendirilmesi konusunda bilgi
kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Görüntüleme yöntemlerini ve kullanım amaçlarını söyleyebilmeli
 Tümörlerin klinik ve radyolojik ayırıcı tanılarını sayabilmeli
 Cerrahi tedavi yöntemlerinin amputatif cerrahiden koruyucu
cerrahiye (Limb Salvage) döndüğünü ve bunların temel prensiplerini
söyleyebilmeli
 Tümörlerin genel davranış ve özelliklerini söyleyebilmeli
 725

Beceri
 Kitle muayenesinde palpasyon özelliklerini ayırt edebilmeli

DavranıĢ
 Nadir patolojiler olan kemik ve yumuşak doku tümörlerinde doğru
tanıya ulaşmak için önce şüphelenmesi gerektiğinin bilincinde olmalı
 Hasta şikayetleri ve muayene bulgularını tümöral patolojiyi de
gözönünde bulundurarak yorumlamayı davranış haline getirmeli
 Multidisipliner yaklaşım gerektiren bu hastalık grubunda hatalı
uygulamalar yapılmadan doğru merkeze yönlendirmesi gerektiğinin
bilincinde olmalı
25- PLASTĠK ve REKONSTRÜKTĠF CERRAHĠ
ANABĠLĠM DALI
Ders adı: Dudak-damak yarıkları

AMAÇ: Öğrencinin dudak-damak yarıklı hastalarının tanı ve tedavisi

konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması.

HEDEFLER
Bilgi
Dudak ve/veya damak yarıklı hastaların tanı özelliklerini
söyleyebilmeli.
 Dudak ve/veya damak yarıklı hastaların etyolojisini söyleyebilmeli.
 Dudak ve/veya damak yarıklı hastaların sınıflanmasını söyleyebilmeli.
Dudak ve/veya damak yarıklı hastaların ortodontik tedavisini
söyleyebilmeli.
Dudak ve/veya damak yarıklı hastaların cerrahi tedavi ilkelerini
söyleyebilmeli.
Dudak ve/veya damak yarıklı hastaların tedavi zamanlamasını
söyleyebilmeli.
Dudak ve/veya damak yarıklı hastaların tedavi komplikasyonlarını
söyleyebilmeli.
 Dudak ve/veya damak yarıklı hastaların sekonder tedavi seçeneklerini
açıklayabilmeli.
Beceri
 Dudak ve/veya damak yarıklı hastaların beslenmesini yapabilmeli.

DavranıĢ
 Dudak ve/veya damak yarıklı hastaların tanısı ve tedavi için doğru
hekime yönlendirebilmeli.
 726

Ders adı: Kranio-maksillofasiyal cerrahi

AMAÇ: Öğrencinin tümör, doğumsal anomali ya da travma

sonrası kranio-maksillofasiyal bölgede yapılabilecek plastik cerrahi tanı
ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi, beceri ve davranış kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Kranio-maksillofasiyal cerrahi genel ilkelerini söyleyebilmeli.
 Tümör sonrası gelişen kranio-maksillofasiyal bölge defektlerini
açıklayabilmeli.
 Tümör sonrası gelişen kranio-maksillofasiyal bölge defektlerinin
tedavisini açıklayabilmeli.
 Doğumsal gelişen kranio-maksillofasiyal bölge defektlerinin
sınıflanmasını söyleyebilmeli.
 Doğumsal gelişen kranio-maksillofasiyal bölge defektlerinin
tedavisini söyleyebilmeli.
 Travma sonrası gelişen kranio-maksillofasiyal bölge defektlerinin
tanısını söyleyebilmeli.
 Travma sonrası gelişen kranio-maksillofasiyal bölge defektlerinin
tedavisini söyleyebilmeli.
 Kranio-maksillofasiyal cerrahi ve mikrocerrahi ilkelerini
söyleyebilmeli.

Beceri
 Kranio-maksillofasiyal cerrahinin acil durumlarını
değerlendirebilmeli.
Kranio-maksillofasiyal cerrahinin acil durumlarının ilk girişimini
uygulayabilmeli.

DavranıĢ
 Kranio-maksillofasiyal cerrahi vakalarının tanıyıp tedavi için
doğru hekime yönlendirebilmeli.

Ders adı: Alt ekstremite rekonstrüksiyonu ve mikrocerrahi

AMAÇ: Öğrencinin alt ekstremite yumuşak doku kayıplarının

onarım yöntemleri ve günümüzde büyük önem kazanan mikrocerrahi
teknikler hakkında bilgi kazanması.
 727

HEDEFLER
Bilgi
 Alt ekstremite yumuşak doku defektlerinde rekonstrüktif yöntemleri
söyleyebilmeli.
 Alt ekstremite travmalarında acil girişim ilkelerini söyleyebilmeli.
 Mikrocerrahi konusunda bilgi sahibi olmalı.
 Mikrocerrahi onarım yöntemleri ile günümüzde yapılabilecek
tedaviler konusunda bilgi sahibi olmalı.

Ders adı: Deri kanserleri

AMAÇ: Öğrencilerin deri kanserlerinin tanısını, tedavi prensiplerini ve
yaşam beklentilerini öğrenmesi.

HEDEFLER
Bilgi
 Deri kanserlerinin etyolojik faktörlerini bilip, bunlardan korunma
yollarını sayabilmeli.
 Bazal hücreli kanser ile skuamoz hücreli kanserin klinik özellikleri ve
farklarını söyleyebilmeli.
 Bazal hücreli kanserlerin (BHK) klinik tiplerini sayabilmeli.
 Bazal hücreli kanserlerin tedavi şekillerini ve onarım yöntemlerini
isim olarak sayabilmeli.
 Skuamöz hücreli kanserlerin (SHK) yayılma yerlerini söyleyebilmeli,
tedavi şekillerini sayabilmeli.
 Radyoterapinin nerelerde gerekli, nerelerde gereksiz olduğunu
sayabilmeli.
 Onarım yöntemlerinin farklılıklarını sayabilmeli.

Ders adı: Ağız içi kanserleri

AMAÇ: Öğrencinin ağız içinde oluşan lezyonların malign olanlarını

tanıması, doğru tanı ve tedavi modalitelerini öğrenmesi.

HEDEFLER
Bilgi
 Ağız içi bölgelerindeki tümörlerin özelliklerini sayabilmeli.
 Ağız içi lezyonlarını değerlendirme prensiplerini söyleyebilmeli.
 Ağız içindeki tümörleri oluştaran faktörleri sayıp, koruyucu hekimliği
söyleyebilmeli.
 Bölgenin lenfatik akımını ve tümörler ile ilgili metastaz prensiplerini
kavrayabilmeli.
Tümörlerin büyüklüğü ve rezeksiyon sınırlarını, yayılımını sayabilmeli
(evreleme yapabilmeli).
 728

Kombine tedavilerin nerede ve ne zaman uygulanacağını

söyleyebilmeli.
Rekonstrüksiyon merdiveninin ağız içi onarımında sıralamasını
sayabilmeli.
Beceri
 Lezyon tipi, büyüklüğü ve yaşam beklentisinin arasındaki korelasyonu
kurabilmeli.

Ders adı: Ortognatik cerrahi

AMAÇ: Öğrencinin doğumsal, edinsel ve gelişimsel maksillomandibular

disproporsiyonların tanısını, travmatik olgularda acil girişimi ve olguların
yönlendirilmesini öğrenmesi.

HEDEFLER
Bilgi
 Alt ve üst çene anatomisi ve komşuluklarını söyleyebilmeli.
 Maksillomandibular disproporsiyonlarda tanı koyabilmeli.
 Alt ve/veya üst çene kırıklarında ilk ve acil tedaviyi öğrenmeli.
 Doğumsal ve/veya gelişimsel maksillo-mandibular disproporsiyonlarda
yapılabilecekler hakkında bilgi sahibi olmalı.
 Ağız hijyenini bilmeli
Beceri
 Travmatik kapanış kusurlarında acil girişim yapabilmeli.
DavranıĢ
Olguları ağız hijyeni konusunda bilgilendirmeli, cerrahi tedavi için
yönlendirici olmalı.

Ders adı: Oküloplastik cerrahi

AMAÇ: Öğrencinin oküloplastik cerrahi girişim gerektiren olgularda

tanı konulmasını, travmatik olgularda acil tedaviyi ve olgunun doğru
yönlendirilmesini öğrenmesi.

HEDEFLER
Bilgi
 Orbita anatomisini söyleyebilmeli.
 Periorbital dokuları ve özelliklerini tanımalı.
 Travmatik olgularda acil girişim konusunda bilgili olmalı.
 Periorbital bölgenin doğumsal anomalilerini tanıyabilmeli ve tedavisi
konusunda yönlendirici olabilmeli.
 Periorbital kozmetik cerrahi konusunda bilgi sahibi olmalı.
 729

Beceri
Travmatik olgularda ilk ve acil girişimi yapabilmeli.
DavranıĢ
Periorbital bölgenin hastalıkları konusunda olguları bilgilendirmeli ve
cerrahi tedavileri konusunda yönlendirici olabilmeli.

Ders adı: Üst ekstremitede duyu ve motor restorasyon

AMAÇ: Öğrencinin üst ekstremitede onarımı imkansız sinir lezyonları
sonucu gelişen koruyucu duyu kaybının ve paralize kas fonksiyonunun
rekonstrüksiyonunda cerrahi restorasyon yöntemlerinin yeri ve önemi ile
ilgili temel kavramları ve klinik uygulama örnekleri hakkında bilgi sahibi
olması.

HEDEFLER

Bilgi
 Tendon transferi, serbest tendon grefti, serbest kas transferi
kavramlarını doğru olarak tanımlayabilmeli
 Endikasyonlar, ana gereksinmeler ve teknik kurallar ile ilgili temel
prensipleri söyleyebilmeli
 Radial sinir felcinde fonksiyonel kayıpları ve ana gereksinmeleri
sayabilmeli, cerrahi rekonstrüksiyon yöntemleri hakkında bilgi sahibi
olmalı
 Median sinir felcinde fonksiyonel kayıpları ve ana gereksinmeleri
sayabilmeli,
 Rekonstrüktif yöntemler hakkında bilgi sahibi olmalı
 Ulnar sinir felcinde fonksiyonel kayıpları ve ana gereksinmeleri
sayabilmeli,
cerrahi rekonstrüksiyon yöntemleri hakkında yeterli bilgi sahibi olmalı
 Travmatik nedenli olmayan üst ekstrekmite felçlerinin tedavisinde
Tendon Transferleri ile motor restorasyon olanakları hakkında bilgi
sahibi olmalı
Beceri
 Üst ekstremitedeki duyu ve motor fonksiyon kayıplarında klinik
muayene ve temel değerlendirme testlerini yapabilmeli, sonucun normal
olup olmadığını söyleyebilmeli;
 Yeterli tıbbi kayıt tutabilmeli
DavranıĢ
 Duyunun ve paralize kas fonksiyonunun cerrahi restorasyonunda,
kopmuş olan kasın replasmanında, deforme elde dengenin sağlanmasında
Sinir ve Tendon Transferlerinin yeri ve önemi ile ilgili temel bilgileri
bilmeli ve hastaları bu konuda doğru tedavi seçeneğine
yönlendirebilmeli.
 730

Ders adı: Plastik cerrahi’de meme

AMAÇ: Öğrencinin meme yakınmaları nedeniyle hangi hastaların
Plastik Cerrahi‟ye başvurduklarını, memede konjenital anomalileri,
kontur bozuklukları ve bunların fiziksel ve sosyal yakınmalarını, cerrahi
hastalıkları nedeniyle mastektomi geçirenlere yeniden meme
yapılabileceğini öğrenmesi.

HEDEFLER
Bilgi
Memede sıklıkla görülen konjenital anomalileri ve tedavilerini
sayabilmeli.
Fizik kusurlarını muayene ile tanı ve tedavisi hakkında hastayı Plastik
Cerrahi‟ye yönlendirmeli.
Meme büyütme, meme küçültme gibi girişimlerde olabilecek
komplikasyon ve fonksiyon kayıplarını sayabilmeli.
Mastektomi sırasında yeni memenin yapılabileceğini, bu şansı
yakalayamayan kadınların da iki yıl beklemeden ne zaman isterlerse
meme onarımı yaptırabileceklerini öğrenmeli.

Beceri
 Meme muayenesini yapabilmeli.
Fizik kusuru nedeniyle cerrahi girişim göreceklere radyolojik ek
muayenelerini yaptırmalı.
 Malignite yönünden kesin ayırıcı tanıya gidebilmeli.

DavranıĢ
 Plastik Cerrahi‟yi ilgilendiren meme kusurlarını tanıyıp onları ikna
edip, tedavi için yönlendirebilmeli.

Ders adı: Dudak kanserleri

AMAÇ: Öğrencilerin dudak kanserlerinin nedenleri, tanısı, erken tanı

kriterleri ve tedavisi hakkında bilgi, beceri kazanması
HEDEFLER
Bilgi
 Dudak kanserinin etyolojik nedenlerini sayabilmeli.
 Dudak kanserlerinin özellikle erken tanı kriterlerinin önemini bilmeli.
 Ayırıcı tanıda karşılaşabilecek iyi huylu lezyonları sıralayabilmeli.
Dudağın yüzde estetik bütünlük, konuşma, sıvı gıda alımı gibi
konulardaki önemini kavramalı.
 Kanserin radikal tedavisinin ilkelerini bilmeli.
Tedavi sonrası ortaya çıkacak defekti mutilasyon yaratmadan onarma
ilkelerini bilmeli.
 731

Tedavi seçeneklerinin avantaj ve dezavantajlarını sıralayabilmeli.

Beceri
 Dudak muayenesini öğrenmeli.
 Metastatik tümör halinde boyun muayenesini değerlendirmeli.
Uzak metastaz varlığında istenebilecek yardımcı muayene metodlarını
değerlendirebilmeli.

DavranıĢ
 Dudak kanserleri hakkında hastaları bilgilendirmeli, tedavinin
indikasyonları hakkında hastaları ikna edebilmeli
Yüzünde mutilasyon yaratmamak için selim lezyonları kesinlikle
kanserden ayırt edebilmeli.
 Tedavi görmüş hastaları 5 yıllık takipte nasıl izleyeceğini bilmeli.

Ders adı: Replantasyonlar

AMAÇ: Öğrencinin ekstremite amputasyonlarından sonra amputatın
korunması, replantasyon endikasyonları ve hastaya postoperatif yaklaşım
konusunda bilgi kazanması.

HEDEFLER
Bilgi
 Ekstremitesi yaralanan hastaya yaklaşım evrelerini sıralayabilmeli.
 Olay yerinde yapılması gereken ilk yardımı ve amputat muhafaza
yöntemlerini sayabilmeli.
 İlk yardım hastanesinde yapılan ilk yardım konusunda bilgilendirilmeli.
 Replantasyon endikasyonlarını ve ön koşulları tartışabilmeli.
 Kesin ve relatif kontrendikasyonları bilmeli.
 Replantasyon merkezinde ameliyat öncesi yapılması gereken işlemleri
sıralayabilmeli.
 Onarım sırasını belirtebilmeli.
Ameliyat sonrası hastanın bakımını üstlenebilmeli.
Replantasyon ameliyatından sonra karşılaşılabilen komplikasyonlar
konusunda bilgi sahibi olmalı.

Ders adı: Volkmann kontraktürü

AMAÇ: Öğrencinin kompartman sendromu ve onun sekeli olan iskemik
kontraktür fizyopatolojisi ve tedavisini öğrenmesi.

HEDEFLER
Bilgi
 Kompartman Sendromu tarifini yapabilmeli.
 Kas-sinir iskemisinin fizyopatolojisini tartışabilmeli.
 732

 Kompartman Sendromunun en sık görülme nedenlerini

sıralayabilmeli.
Tanı koyduran bulguları tartışabilmeli.
 Acil tedavi olarak neler yapılabileceğini bilmeli.
 Volkmann Kontraktürü oluşan vakalara yaklaşımı söyleyebilmeli.
 Serbest gracilis kas transferi uygulanan ve fonksiyonel sonuç alınan
olguları tartışabilmeli.

Ders adı: Dupuytren kontraktürü

AMAÇ: Öğrencilerin Dupuytren kontraktürünün nedenleri, tanısı ve
tedavisi konusunda bilgi kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Öğrenci Dupuytren Kontraktürünün etyolojisi hakkında ileri sürülen
görüşler konusunda bilgi sahibi olmalı.
 Belirtilerini tanımalı, eşlik edebilen diğer patolojileri söyleyebilmeli.
 Operasyon zamanını belirtebilmeli ve nedenini açıklayabilmeli.
 Prognozu tartışabilmeli.
 Uygulanan cerrahi tedaviyi tanımlayabilmeli.

Ders adı: Greftler

AMAÇ: Öğrencilerin Greft‟in ne olduğu, vücutta nerelerde yama
olarak kullanılabileceği konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması.

HEDEFLER
Bilgi
 Greftin ne demek olduğunu tanımlayabilmeli.
 Greftin uygulama alanlarını ve indikasyonlarını sayabilmeli.
 Greftin nasıl alınacağını söyleyebilmeli.
 Greft almak için gerekli araçları sayabilmeli.
 Greft alındıktan sonra verici alanın tedavisini söyleyebilmeli.
 Greft uygulandıktan sonra iyileşme fazlarını söyleyebilmeli.
 Greftin nasıl kanlandığını açıklayabilmeli.
 Greftin nerelere uygulanabileceğini açıklayabilmeli.
 Greftin dezavantajlarını sayabilmeli.
Çocuklarla, yetişkinlerde greft uygulamasının avantaj ve
dezavantajlarını bilmeli.
Deriden başka ne gibi greftlerin nerelerden alınıp nerelere
uygulanabileceğini bilmeli.
 733

Beceri
 Greft uygulaması gereken durumları tayin edebilmeli.
 Bazı greftleri doğru indikasyonla uygulayabilmeli.

DavranıĢ
 Greftin toplumun sağlığı konusunda önemini bilip hastaları bu
konuda bilgilendirebilmeli.

Ders adı: Yüz travmaları

AMAÇ: Öğrencilerin yüz travmasının nedenleri, sonrasında
meydana gelebilecek yüz kemikleri kırıklarının tipleri, tanısı ve tedavisi
konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması.

HEDEFLER
Bilgi
 Yüz travmalarının en sık etyolojik nedenlerini sayabilmeli.
 Yüz travması sonrası meydana gelebilecek yüz kemikleri
kırıklarını tanımlayabilmeli.
 Yüz kemiği kırığı meydana gelen hastada kırıktan şüphe ettiren
ek bulguları değerlendirebilmeli.
 Yüz kemiği kırığından şüphe ettiği bir hastadan tanıyı
kesinleştirmek için ne gibi röntgen tetkikleri istemesinin gerektiğini
söyleyebilmeli.
 Tanısını koyduğu yüz travması ve yüz kemiği kırıklarından sonra
tedaviye yönelirken acilen yapması gerekenleri söyleyebilmeli.
 Yüz travması sonrası en çok kırılabilecek kemikleri
açıklayabilmeli.
 Yüz kemiği kırıklarının hangi sırayla tedavi edileceğini
açıklayabilmeli.
Yüz kemiği kırıklarını sınıflandırabilmeli.

Beceri
 Yüz travması geçiren bir hastayı muayene edebilmeli.
 Yüz kemiği kırıklarında kolayca tanı koyabilmeli.
 Yüz travmaları ve yüz kemiği kırıklarının tedavisini
başlatabilmeli.
 Yüz travmaları ve yüz kemiği kırıklarının erken ve geç
komplikasyonları hakkında bilgi sahibi olup bunları önlemeye
yönelebilmeli.

DavranıĢ
 Yüz travması ve yüz kemikleri kırıkları konusunda bilinçli
davranıp hastanın hayati tehlikesini sezerek buna göre hastayı ve
çevresini yönlendirebilmeli.
 734

Ders adı: Lenfödem – malign melanom

AMAÇ: Öğrencinin lenfödem ve malign melanom ile ilgili bilgi

kazanması.

Bilgi
 Lenfödem hastalığının tanı ve tedavisini söyleyebilmeli.
 Malign melanomun özelliklerini, tanısını ve tedavisini açıklayabilmeli

Ders adı: Yanıklar ve Tedavileri

AMAÇ: Öğrencinin yanıklı hasta tanı ve tedavisi hakkında bilgi,

beceri ve davranış kazanması

HEDEFLER
Bilgi
 Yanıklı hastada yapılması gereken ilk tetkikleri sayabilmeli
 Yanığın derinliğini tespit edebilmeli
 Yanığın genişliğini tespit edebilmeli
 Yanıkta sıvı tedavisi kriterlerini söyleyebilmeli
 Yanık yarasının lokal tedavisini açıklayabilmeli

Beceri
 Yanıklı hastada yanık yarası pansumanını yapabilmeli

DavranıĢ
 Gerektiğinde yanıklı hastaları daha ileri imkanları olan kliniklere
veya yanık merkezlerine yönlendirebilmeli

Ders adı: Kozmetik cerrahi

AMAÇ: Öğrencinin kozmetik cerrahi hastasının tanı ve tedavisi

hakkında bilgi, beceri ve davranış kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Kozmetik cerrahi hastasını değerlendirebilmeli
Kozmetik cerrahi hastasında endikasyon olup olmadığını
değerlendirebilmeli
Kozmetik cerrahi operasyonlar ve ortaya çıkabilecek komplikasyonlar
açısından hastayı bilgilendirebilmeli
 735

Beceri
 Kozmetik cerrahi operasyon geçiren hastalarda pansuman ve dikiş
alma gibi küçük müdahaleleri gerçekleştirebilmeli

DavranıĢ
 Kozmetik cerrahi gerektiren hastaları plastik cerrahi veya gerekli
durumlarda ruh hekimine yönlendirebilmeli

26- PSĠKĠYATRĠ ANABĠLĠM DALI

Ders adı: Psikiyatride semiyoloji

AMAÇ: Öğrencinin psikiyatrik belirtileri tanımlayabilmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Psikiyatrik belirtilerin adını söyleyebilmeli ve açıklayabilmeli
 Psikiyatride tanı koyma amacıyla soruşturulması gereken
belirtileri sayabilmeli
 Deliüzyon, halüsinasyon gibi ana belirtileri detayları ile
bilebilmeli

Beceri
 Çeşitli psikiyatrik hastalıklardaki belirti kümelerini
tanımlayabilmeli
 Aynı belirti kümelerinin farklı hastalıklarda ortaya çıkışlarını
değerlendirmeli
 Klinik uygulamada belirtileri ayırt ederek tanıya yönelebilmeli
 Uygun tedavi için hastayı yönlendirebilmeli

Ders adı: YaĢam boyu ruhsal geliĢim

AMAÇ: Öğrencinin ruhsal gelişim aşamalarını biyopsikososyal

açıdan tanımlayabilmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Erikson‟a göre biyopsikososyal gelişimin sekiz aşamasının temel
özelliklerini tanımlayabilmeli
 Kimlik ve kimlik krizi kavramlarını tanmlayabilmeli
Ruhsal gelişim ile etkileşen toplumsal kurumların adını
söyleyebilmeli
 736

Organ modu ve psikososyal modalite kavramlarını

tanımlayabilmeli

Beceri
 Hasta örneklerinde biyopsikososyal gelişimin olası etkilerini
ortaya koyabilmeli

DavranıĢ
 Ruhsal gelişimin çocuk eğitimi ve erişkinlikte toplumsal yaşam
açısından önemini tartışabilmeli

Ders adı: Acil psikiyatri

AMAÇ: Öğrencinin, psikiyatrik hastalıklarda görülebilen acil

durumları tanımlayabilmesi ve tedavi becerisini kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Acil psikiyatrik bozuklukları ayrı ayrı tanımlaya bilmeli,
açıklayabilmeli
 Acil durumlardaki belirtileri bilmeli.
 Acil psikiyatrik hastalarda ayırıcı tanıyı bilmeli.
 Acil psikiyatrik bozukluklardaki tedavi stratejilerini bilmeli.
 Hastaneye yatış, ilk müdahale ve varsa legal yönelimi tanımalı.

Beceri
 Acil psikiyatrik vaka örneklerinde ayırıcı tanıyı yapabilmeli.
 Karar verip hastaya acil tedavi stratejilerini uygulayabilmeli,
reçete yazabilmeli.

DavranıĢ
 Acil psikiyatrik vakalardaki risk faktörlerini, alınacak önlemleri,
yapılacak işlemleri tedavi ve konuşma tedavilerini tartışabilmeli

Ders adı: Cinsellik ve cinsellikle ilgili sorunlar

AMAÇ: Öğrencinin, farklı cinsel kimlikleri tanımlayabilmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Homoseksüaliteyi ve transsekssüaliteyi tanımlayabilmeli.
 Farklı cinsel sapgınlıkların adını söyleyebilmeli.
 737

Beceri
 Homoseksüalite ile transeksüalite farkını ayırt edebilmeli.
 Transeksüel amilyatı kriterlerini kullanıp,hastayı uygun yere
sevk etmeye karar verebilmeli.

DavranıĢ
 Homoseksüellere ruhsal sorunlu muamelesi yapılmadığını
davranışları ile gösterebilmeli.

Ders adı: Cinsellik ve cinsel iĢlev bozuklukları

AMAÇ: Öğrencinin, cinsellik ve cinsel işlev bozukluklarını

tanımlayabilmesi, tanı ve tedavi yaklaşımları becerisini kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Cinsel çekimli ilişkinin bireyin yaşamına etkilerini ve belirtilerini
açıklayabilmeli.
 Cinsellikte normalite kavramını nedenleri ile açıklayabilmeli.
 Yaygın cinsel mitleri sayabilmeli.
 Bir cinsel işlev bozukluğunun ne zaman ve nasıl ortaya çıktığını
söyleyebilmeli.
 Cinsel etkileşimin farklı evrelerindeki cinsel sorunları
sayabilmeli.
 Cinsel işlev bozukluğunun başlıca nedenlerini sayabilmeli.

Beceri
 İnsan cinsel davranışlarında normali Cinsel İşlev
Bozukluklarından ayırt edebilmeli.
 Duyarlı bir cinsel yaşam için öneriler yapabilmeli.
 Hasta öyküsü örneklerinde cinsel işlev bozukluklarının ayırıcı
tanısını yapabilmeli.
 Hasta öyküsü örneklerinde cinsel işlev bozukluklarının tedavi
yaklaşım ilkelerini söyleyebilmeli.

DavranıĢ
 Çevresine Cinsellik ve Cinsel İşlev Bozuklukları konusunda
doğru (fizyolojik, psikolojik, sosyo-kültürel) bilgileri aktarmalı ve
önerilerde bulunabilmeli.
 Tedavicilerin cinsellik konusunda ön yargılı olabileceğinin
bilincinde olmalı.
 Bireyi ilişkileri içinde bir bütün olarak değerlendirmekten
uzaklaşmamalı.
 738

Ders adı: Olağan dıĢı durumların ruh sağlığına etkisi ve

onarılması

AMAÇ:Öğrencinin, travma/şiddetin ruh sağlığına olan etkilerini

açıklayabilmesi.

HEDEFLER
Bilgi
Travma/şiddete maruz kalanlarda ortaya çıkan temel psikolojik
sorunları sayabilmeli.
 Riskli vakaları erken devrede tanıyabilmeli.

Beceri
Tedavi seçeneklerinin farkında olup, uygun yere sevk edebilmeli.

Ders adı: Akut konfüzyonel durum ,deliryum

AMAÇ: Öğrencinin deliryumu tanımlayabilmesi ve klinik pratikte

tanı koyabilmesi ve tedavi edebilmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Deliryumun semptomlarını söyleyebilmeli
Deliryuma neden olabilecek fiziksel hastalıkların adlarını sayabilmeli
 Deliryuma girecek riskli hastaları tanıyabilmeli

Beceri
 Deliryumda ayırıcı tanı yapabilmeli.
Deliryumun kısa ve uzun dönemli prognostik sonuçlarını
karşılaştırabilmeli
Deliryumda etyoloji ve semptomatolojiye yönelik tedaviyi
planlayabilmeli

Ders adı: Duygudurum bozuklukları

AMAÇ: Öğrencinin duygudurum bozukluklarını tanımlayabilmesi,

tanı ve tedavi becerisini kazanması

HEDEFLER
Bilgi
 Psikiyatrik bozukluklar ve duygudurum bozuklukları kavramlarını
açıklayabilmeli
 Mani ve depresyon belirtilerini sayabilmeli
 Manik episod ve major depresif episod tanı ölçütlerini sayabilmeli
 739

 Duygudurum bozukluklarının tiplerini ve ayırıcı özelliklerini

söyleyebilmeli
 Duygudurum bozukluklarının diğer bozukluklardan ayırıcı tanı
ölçütlerini söyleyebilmeli
 Duygudurum bozukluklarının akut ve koruma tedavilerinin ilkelerini
açıklayabilmeli
 Duygudurum bozukluklarının etyopatogenezi konusunda, monoamin
kuramı, stresin rolü,kognitif ve öğrenilmiş çaresizlik kuramlarını
açıklayabilmeli
 Duygudurum bozukluklarına ilişkin acil durumlar ve girişim ilkelerini
bilmeli
Beceri
 Hasta öyküsü örneklerinde duygudurum bozukluklarının ayırıcı
tanısını yapabilmeli
 Hasta öyküsü örneklerinde duygudurum bozukluklarının tedavi
ilkelerini söyleyebilmeli ve reçete yazabilmeli
DavranıĢ
 Duygudurum bozuklukları açısından Türkiyenin şimdiki durumunu ve
dünya çapında tanı, tedavi ve koruma tedavisinin gelecekteki
beklentilerini tartışabilmeli
 Çevresine duygudurum bozukluklarından korunmada etkili olabilecek
önlemleri önerebilmeli

Ders adı: KiĢilik bozuklukları

AMAÇ: Öğrencinin, kişilik bozukluklarını tanıyabilmesi.

HEDEFLER
Bilgi
 Kişilik bozukluğu etiyolojisini açıklayabilmeli.
 Kişilik bozukluklarındaki biyolojik, psikolojik ve sosyolojik etkenleri
sayabilmeli.
 Kişilik bozukluklarında pragnozu açıklayabilmeli.
Beceri
 Kişilik bozukluklarını diğer psikiyatrik fenomellerden ayırt
edebilmeli.
 Kişilik bozukluklarında anamnez alabilmeli ve tanı koyabilmeli.
Kişilik bozukluklarını tedavi için uygun yere yönlendirebilmelidir.
DavranıĢ
 Kişilik bozukluklarının süregen bir temel sorumsal olduğunun
ayırdında olabilmeli.
 Diğer psikiyatrik bozuklukların var olması kişilik bozukluğu tanısı
dışında düşünülebilmeli.
 740

Ders adı: Dissosiyatif bozukluklar

AMAÇ: Öğrencinin dissosiyatif bozuklukların ayırıcı tanı, etiyoloji ve

patojenezini
açıklayabilmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Dissosiyasyon mekanizmasını tanımlayabilmeli
 Dissosiyatif bozuklukları sınıflandırabilmeli
 Dissosiyatif kimlik bozukluğunun belirtilerini sayabilmeli
 Dissosiyatif belirtileri tanımlayabilmeli
 Histerik psikoz kavramını tanımlayabilmeli
 Çocukluk çağı travmalarının dissosiyatif bozukluklardaki rolünü
tanımlayabilmeli

Beceri
 Dissosiyatif bozukluk hastasını depresyon ve şizofreniden ayırt
edebilmeli

DavranıĢ
 Dissosiyatif belirti,davranış, ve savunmaların aile, çocuk gelişimi ve
toplum üzerindeki etkilerini tartışabilmeli

Ders adı: Sanrısal bozukluklar

AMAÇ: Öğrencinin,sanrısal bozukluğu tanımlayabilmesi, tanı ve

tedavi becerisini kazanması.

HEDEFLER
Bilgi
 Psikiyatrik Bozukluklar ve Sanrısal bozuklukları açıklayabilmeli.
 Sanrısal Bozukluk belirtilerini sayabilmeli.
 Sanrısal Bozukluk tanı ölçütlerini sayabilmeli.
 Sanrısal Bozukluk klinik tiplerini ve ayırıcı özelliklerini
söyleyebilmeli.
 Sanrısal Bozuklukları diğer bozukluklardan ayırıcı tanı özelliklerini
söyleyebilmeli.
 Sanrısal Bozuklukları akut ve uzun vadeli tedavi ilkelerini
açıklayabilmeli.
 Sanrısal Bozukluğun akut ve acil durumlarında risk faktörlerini ve
girişim ilkeleri bilmeli.
 Sanrısal Bozukluğun etyolojisi gereğini sayabilmeli.
 741

Beceri
 Hasta öykülerinde sanrısal bozukluğun ayırıcı tanısı yapabilmeli.
 Hasta örneklerinde sanrısal bozuklukların tedavi ilkelerini
söyleyebilmeli ve reçete yazabilmeli.

DavranıĢ
 Sanrısal bozukluğu tanı, tedavi ve rehabilitasyonu konusunda
tartışabilmeli
 Çevresine sanrısal bozukluk durumunda alınacak tedbirleri,
tedavi için ikna edilmelerini ve önlemleri öğretebilmeli.

Ders adı: Psikiyatrik muayene

AMAÇ: Öğrenci psikiyatrik muayeneyi yapabilmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Psikiyatrik görüşmenin temel ilkelerini sayabilmeli
 Muayenenin basamaklarını sıralayabilmeli
 Her basamaktaki ruhsal yeti ve işlevin tanımını yapabilmeli

Beceri
 Muayene ettiği ruhsal işleve ilişkin uygun soruları sorabilmeli
 Psikiyatrik görüşmeyi uygun bir zaman diliminde planlayabilmeli

DavranıĢ
 Psikiyatrik hastayı göz ilişkisi kurarak, empatik, önyargısız
olarak muayene edebileceğini kavrayabilmeli.

Ders adı: Genel tıpta hasta – hekim iletiĢimi

AMAÇ: Öğrencinin hastayla iletişim kurarken gerekli olan bilgi ve

becerileri kazanması.

HEDEFLER
Bilgi
 Hasta psikolojisini tanımlayabilmeli
 Hastanın duygularını ve kullandığı savunma mekanizmalarını
sayabilmeli
 Hasta haklarını söyleyebilmeli
 Sözlü ve sözsüz iletişim becerilerini tanımlayabilmeli
 742

Beceri
 Hasta psikolojisini tanıyıp , hastayla empati kurabilmeli
 Hasta haklarını gözeterek muayene ve tedavi yapabilmeli
 Sözlü ve sözsüz iletişim becerilerini kullanabilmeli

DavranıĢ
 Hastaya olan saygısını ona ismiyle hitap ederek ve kendini de
tanıtarak gösterebilmeli
Ders adı: Dinamik açıdan psikopatoloji

AMAÇ: Öğrencinin temel psikanalitik kavramları açıklayabilmesi.

HEDEFLER
Bilgi
 Topoğrafik kuramın kavramlarını tanımlayabilmeli
 Dürtüler ve çocukluk cinselliğini açıklayabilmeli.
 Psikoseksüel gelişim evrelerini tanımlayabilmeli.
 Yapısal kuramı açıklayabilmeli.

Ders adı: Obsesif kompulsif bozukluk

AMAÇ:Öğrencinin obsesif kompulsif bozukluğu tanımlayabilmesi.

HEDEFLER
Bilgi
 Obsesif kompulsif bozukluğun tanımını yapabilmeli
 Etiyolojik nedenlerini sayabilmeli
 Epidemiyolojisini açıklayabilmeli
 Tanı ölçütlerini sayabilmeli
Obsesif kompulsif bozukluğun davranış tedavisini açıklayabilmeli

Beceri
 Tanı koyup ayırıcı tanı yapabilmeli.
 Tedavi için hastayı yönlendirebilmeli.
DavranıĢ
Obsesif kompulsif bozukluk hastalarına karşı empatik bir yaklaşım
gösterebilmeli.

Ders adı: Panik bozukluğu ve fobiler

AMAÇ: Öğrencinin panik bozukluğunu ve fobileri tanımlayabilmesi.

HEDEFLER
Bilgi
 Panik bozukluğu ve fobilerin tanımını yapabilmeli
 743

 Etiyolojik nedenlerini sayabilmeli

 Epidemiyolojisini açıklayabilmeli
 Tanı ölçütlerini sayabilmeli
Panik bozukluğu ve fobilerde davranış tedavisini açıklayabilmeli

Beceri
 Tanı koyup ayırıcı tanı yapabilmeli.
 Uygun bir yere hastayı sevk edebilmeli.
DavranıĢ
 Panik bozukluğu ve fobi hastalarına karşı empatik bir yaklaşım
gösterebilmeli.

Ders adı: ġizofreni ve benzeri psikozlar

AMAÇ: Öğrencinin şizofreni ve benzeri psikozları tanımlayabilmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Şizofreninin tanımını yapabilmek
 Hastalığın toplum sağlığı için önemini kavramak
 Şizofreninin prodromal belirtilerini sayabilmek
 Şizofreninin pozitif ve negatif belirtilerini sayabilmek
 Şizofreni tedavisinde kullanılan başlıca ilaçların adını öğrenme
 Prognozu belirleyen etkenleri sayabilmek
Beceri
 Şizofreninin ayırıcı tanısını yapabilme
 Akut alevlenme durumunu tedavi edebilecek bilgiyi edinme
 Şizofreni hastasını pozitif ve negatif belirtileri tarayacak şekilde
muayene edebilme
DavranıĢ
 Şizofrenisi olan kişiyi farklı, anlaşılmaz bir yaratık olarak değil, diğer
hastalar gibi sorunları olan bir kişi olarak görmek
 Şizofrenisi olan hastaya hastalıkla ilgili olumsuz ön yargılardan uzak
bir tutumla yaklaşabilmek

Ders adı: Psikoterapi

AMAÇ: Öğrencinin psikoterapiyi tanımlayabilmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Psikoterapinin tanımını yapabilmeli
 Psikoterapinin kullanıldığı yerleri açıklayabilmeli
 744

 Kimlerin psikoterapi yapabileceğini söyleyebilmeli

Psikoanalizi tanımlayabilmeli
 Davranışçı terapiyi tanımlayabilmeli

Beceri
 Psikoanaliz ile Davranışçı Terapiyi karşılaştırabilmeli
 Psikoanaliz ile Davranışçı Terapiyi ayırt edebilmeli

DavranıĢ
 Psikoterapinin psikiyatrideki yerini kavrayabilmeli

27- RADYODĠAGNOSTĠK ANABĠLĠM DALI

Ders adı : Avasküler nekroz radyolojisi
AMAÇ: Öğrencinin avasküler nekroz radyolojisi konusunda bilgi
kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Epifiz ve diafizde kemik nekrozunu tanıyabilmeli
 Erken ve geç dönem radyolojik bulgularını sıralayabilmeli
 Erken tanı için en uygun görüntüleme yöntemini seçebilmeli

Ders adı : Meme hastalıkları radyolojisi

AMAÇ : Öğrencinin meme görüntüleme yöntemlerinin

endikasyonlarını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Primer görüntüleme yöntemleri olan mammogrofi ve ultrasonografi
inceleme ile görünen meme değişikliklerini söyleyebilmeli.
 Hangi yaşta hangi incelemenin daha uygun olduğunu söyleyebilmeli
 Standart meme kanseri tarama yöntemini bilmeli
 Memede MR endikasyonlarını sayabilmeli

Ders adı : Eklem hastalıkları radyolojisi

AMAÇ : Öğrencinin eklemlerdeki radyolojik değişiklikleri

tanımlayabilmesi.
 745

HEDEFLER

Bilgi
 Eklem hastalıklarının sınıflamalı
 Degenaratif eklem hastalıklarının radyolojik bulgularını
söyleyebilmeli
 Artrit tiplerinde radyolojik değişiklikleri sayabilmeli

Beceri
 Radyolojik değişikliklerle patolojinin ilişkisini kurabilmeli.

Ders adı : Metabolik kemik hastalıkları radyolojisi

AMAÇ: Öğrencinin metabolik kemik hastalıklarının radyolojik

bulglarını öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Kemik sisteminin tümünde değişikliklere yol açan durumları
sıralayabilmeli
 Osteoporozun radyolojik bulgularını söyleyebilmeli
 Osteomalasinin radyolojik bulgularını söyleyebilmeli
 Cushing hastalığının radyolojik bulguları söyleyebilmeli
 Hiperperatiroidinin radyolojik bulgularını söyleyebilmeli
 Paget hastalığının radyolojik bulgularını söyleyebilmeli

Ders adı: Akut abdomen radyolojisi

AMAÇ: Öğrencinin akut abdomende inceleme yöntemlerini ve tanı

kriterlerini öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Direkt batın grafisinde normalden sapmaları söyleyebilmeli
 Perforasyonda direkt batın grafisini okuyabilmeli
 Obstrüksüyonda direkt batın grafisini okuyabilmeli
 Peralitik ileusda direkt batın grafisini okuyabilmeli
 Pankreatitde direkt batın grafisi ve BT bulgularını okuyabilmeli
 Kolesistitde direkt batın grafisi ve US bulgularını okuyabileli
 Safra taşında US ve direkt grafi bulgularını okuyabilmeli
 İskemik ince barsak hastalığı direkt grafi ve BT bulgularını
okuyabilmeli
 İskemik kolit bulgularını sayabilmeli
 746

Ders adı: Kemik tümörü ve tümör benzeri lezyonların radyolojisi

AMAÇ: Öğrencinin kemik radyografilerinde tümör ve benzeri

lezyonları tanınması

HEDEFLER

Bilgi
 Kemik radyografilerinde görülen lezyon tanımlarını söyleyebilmeli
 Kemik tümörlerini sınıflayabilmeli
 Kemik lezyonlarını saptayıp sınıflayabilmeli

Beceri
 Agresif ve non agresif lezyon ayırımını yapabilmeli
 Agresif lezyon varlığında ileri tetkiklerin gerekliliğine karar
verebilmeli
 Non agresif lezyon belirlenip ileri tetkik gerekmediği söylenebilmeli
 Tümör benzeri lezyonlarla tümörleri ayırabilmeli

Ders adı: Gastrointestinal sistem radyolojisi

AMAÇ: Öğrencinin karaciğer ve safrayolu hastalıklarında diagnostik

ve girişimsel radyolojinin endikasyonlarını,teknikleri ve sonuçları
öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Karaciğer ve safrayollarının fonksiyonel anatomisini söyleyebilemeli
 Sık rastlanan karaciğer patolojilerin tanısında kullanılması gereken
radyolojik yöntemleri seçme ilkelerini söyleyebilmeli
 Sık rastlanan karaciğer ve safrayolu lezyonlarının radyolojik
görünümlerini sıralayabilmeli
 Bazı karaciğer ve safrayolu lezyonlarında uygulanan girişimsel
radyolojik işlemlerin endikasyon, teknik ve sonuçlarını söyleyebilmeli.

Ders adı: Gastrointestinal sistem radyolojisi

AMAÇ: Öğrencinin pankreas ve dalak hastalıklarında tanısal ve

girişimsel radyolojinin endikasyonlarını, tekniklerini ve bulgularını
öğrenmesi.
 747

HEDEFLER

Bilgi
 Pankreas ve dalağın fonksyonel anatomisini söyleyebilmeli
 Sık rastlanan pankreas ve dalak hastalıklarını söyleyebilmeli ve
bunlarda seçilecek radyolojik yöntemleri sıralayabilmeli
 Sık rastlanan pankreas ve dalak hastalıklarının radyolojik
görünümlerini söyleyebilmeli
 Girişimsel radyolojik incelemelerin endikasyonlarını, tekniklerini
ve sonuçlarını söyleyebilmeli

Ders adı: Nöroradyoloji

AMAÇ: Öğrencilerin nöroradyolojik hastalıklarda görüntüleme,

acil yaklaşım ve tedavi yöntemlerini öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Nöroradyolojinin ilgilendiği hastalıklarda hangi görüntüleme
yöntemlerinin kullanıldığını söyleyebilmeli.
 Bu görüntülenme yöntemlerinin temel çalışma prensiplerini
sayabilmeli
 Hangi hastalıkların hangi görüntüleme yöntemiyle daha iyi
değerdirilebildiğini söyleyebilmeli.
 Acil durumlarda uygulanabilecek tedavi yöntemleri ve bu
tedavilerde radyolojinin rolünü söyleyebilmeli.
 Görüntüleme ile elde edilen resimlerin yorumlanmasında
kullanılan temel kavramları sayabilmeli.
 Hastalıkların tıbbı görüntü bulgularını sayabilmeli.
 Girişimsel yöntemlerin uygulanma şeklini söyleyebilmeli.

Beceri
 Görüntüleme yöntemleriyle elde edilen görüntü üzerine hastaya
yaklaşım yapabilmeli.
 Klinik bulgularla görüntülerin birlikte değerlendirilmesini
yapabilmeli.

Ders adı : Pediatrik radyoloji

AMAÇ : Öğrencinin pediatrik olgularda tanıda kullanılan

görüntüleme modaliteleri ve bulguları öğrenmesi.
 748

HEDEFLER
Bilgi
 Pediatrik olgularda tanıda kullanılan temel ve ileri görüntüleme
yöntemlerini söyleyebilmeli
 Pediatrik olgularda en sık karşılaşılan toraks patolojilerini
sınıflandırarak görüntüleme bulgularının söyleyebilmeli
 Pediatrik olgularda en sık saptanan GİS, hepatobilier, üriner
patolojilerin radyolojik bulgularını sayabilmeli

Beceri
 Pediatrik patolojilerinde tanı algoritmasını yapabilmeli

Ders adı : Direkt batın radyografisi

AMAÇ : Öğrencinin direkt batın radyografisinin endikasyonlarını, tanı

konan patolojilerini öğrenmesi.

HEDEFLER
Bilgi
 Akut batın olgularında direkt radyografi bulgularını söyleyebilmeli.
 Direkt batın radyografilerinde ekstraluminal serbest havanın tanısını
ve klinik değerlendirmeye katkısını, batın patolojileri ile ilişkilerini
söyleyebilmeli.
 Batında gaz distansiyonunun tanısı ve buna yol açan patolojileri
sıralayabilmeli.
 Abdominal organların yer değiştirmesi ve direkt grafi ile
saptanabilecek kalsifikasyonların tanıdaki önemini söyleyebilmeli.

Beceri
 Direkt batın radyografisini değerlendirebilemeli.

Ders adı : Gastrointestinal sistem radyolojisi (I)

AMAÇ : Öğrencinin gastrointestinal sistemin temel radyolojik

anatomik özelliklerini ve görüntüleme yöntemlerinin ilkelerini
öğrenmesi.

HEDEFLER
Bilgi
 Gastrointestinal sistemin temel radyolojik anatomisini bilmeli
 Gastrointestinal sistem patolojilerini sınıflandırabilmeli.
 Özofagus, mide, ince ve kalın barsaklar düzeylerinde saptanan temel
patolojileri sıralayabilmeli..
 Temel radyolojik yöntemler ve görüntüleme bulgularını sayabilmeli.
 749

 İleri görüntüleme modaliteleri, endikasyonları ve görüntüleme

bulgularını söyleyebilmeli.
Beceri
 Gastrointestinal patolojilerde tanı algoritmasını yapabilmeli.

Ders adı : Gastrointestinal sistem radyolojisi (II)

AMAÇ : Öğrencinin gastrointestinal sistem radyolojisinin temellerini,

tanı aşamasında temel görüntüleme yöntemlerinden ileri görüntüleme
yöntemlerine dek uzanan modalitelerin ve kullanım endikasyonlarını
öğrenmesi.

HEDEFLER
Bilgi
 Gastrointestinal sistem patolojilerini sınıflandırabilmeli (İnflamatuar
ve tümöral patolojiler başta olmak üzere )
Gastrointestinal sistem radyolojisinde kullanılması gereken temel
görüntüleme modaliteleri ve görüntüleme bulgularını söyleyebilmeli
(Baryumlu pasaj grafileri, lavman opaklı kolon grafileri)
Gastrointestinal sistem patolojilerinde ileri görüntüleme modaliteleri
temel endikasyonları, uygulamaları ve bulgularını söyleyebilmeli.

Beceri
Gastrointestinal sistem patolojilerinde klinik bulguları değerlendirerek,
doğru modaliteler ile tanıya gidebilmeli ve, görüntüleme bulguları
eşliğinde patolojileri değerlendirebilmeli.
Gastrointestinal sistem patolojilerine yaklaşımda tanı algoritmasını
yapabilmeli.

Ders adı : Toraks ve kardiovasküler sistem radyolojisi (II)

AMAÇ : Öğrencinin toraks ve kardiovasküler sistemin temel radyolojik

anatomik özelliklerini ve basit görüntüleme yöntemlerinden ileri
görüntüleme yöntemlerine dek uzanan modaliteleri ve kullanım
endikasyonlarını öğrenmesi.

HEDEFLER
Bilgi
 Toraksın temel radyolojik anatomisini söyleyebilmeli
 Temel radyolojik sorunları sayabilmeli
Basit radyolojik görüntülemelerden kompleks görüntüleme
yöntemlerine geçiş ilkelerini sayabilmeli
 Temel akciğer parankim anatomisi ve radyolojik bulgularını
sayabilmeli
 750

 PA grafi ve çekim özelliklerini sayabilmeli

 BT anatomisini, MR kullanım endikasyonlarını sayabilmeli
 Toraks görüntülemesinde temel radyolojik sorunları sayabilmeli
Beceri
 Radyolojik bulgulara göre tanı algoritmasını yapabilmeli
 En sık karşılaşılan patolojilerde radyolojik yaklaşım yapabilmeli
 Yaşamsal önemi olan patolojilerde radyolojik ip uçlarının ne
olduğunu kavramalı

Ders adı : Ürogenital sistem radyolojisi

AMAÇ : Öğrencinin ürogenital sistem radyolojisinin temellerini ve tanı
sırasında basit görüntüleme yöntemlerinden ileri görüntüleme
yöntemlerine dek uzanan modaliteleri ve kullanım endikasyonlarını
öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Ürogenital sistem radyolojik anatomisini söyleyebilmeli
 Ürogenital sistem ana patolojilerini sayabilmeli
 Ürogenital sistem radyolojisinde kullanılan görüntüleme
modalitelerini söyleyebilmeli
 Üriner sistemin temel radyolojik incelemelerinin temel bulgularını
sayabilmeli
 Üriner sistem ileri görüntüleme modalitelerini ve kullanım
endikasyonlarını söyleyebilmeli
 Üriner sistemde sendromlar ve tanıları sayabilmeli

Beceri
 Üriner sistem taşlarının tanı algoritmasını yapabilmeli
 Üriner sistem tümörlerinin tanı algoritmasını yapabilmeli
 Üriner sistemin temel tanı zorluklarını kavramalı

Ders adı : Toraks sistem radyolojisi (I)

AMAÇ : Öğrencinin toraks sistem radyolojisinde temel anatomik

özellikleri ve basit görüntüleme yöntemlerinden ileri görüntüleme
yöntemlerine dek uzanan modaliteleri ve kullanım endikasyonlarını
öğrenmesi.

HEDEFLER
Bilgi
 Toraks temel radyolojik anatomisini söyleyebilmeli
 Temel radyolojik sorunları sayabilmeli
 751

 Basit radyolojik görüntülemelerden kompleks görüntüleme

yöntemlerine geçiş ilkelerini sayabilmeli
 Temel akciğer parankim anatomisini ve radyolojik bulgularını
sayabilmeli
 PA grafi ve çekim özelliklerini söyleyebilmeli
 BT anatomisi ve MR kullanım endikasyonlarını sayabilmeli
 Toraks görüntülemesinde temel radyolojik sorunları sayabilmeli

28- TIBBĠ EKOLOJĠ VE HĠDROKLĠMATOLOJĠ

ANABĠLĠM DALI
Ders adı : Ekolojik tıp ve balneolojiye giriĢ

AMAÇ: Öğrencinin ekolojik tıp ve balneolojinin tanımı, yerini ve

rolünü öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Ekolojik tıp kavramını açıklayabilmeli
 Balneoloji kavramını açıklayabilmeli
 Ekolojik tıp yaklaşımları ve olanaklarını sıralayabilmeli
 Balneolojinin multidisipliner özelliğini açıklayabilmeli
 Doğal (ekolojik) faktörleri sıralayabilmeli.
 Doğal faktörler ile insan arasındaki fizyolojik, patolojik ve
terapötik etkileri tartışabilmeli,

Beceri
 Ekolojik tıp yaklaşımını günlük tıbbi pratikte kullanabilmeli
 Balneolojik ve balneolojik faktörlerden hastalıkların önlenmesi,
tedavisi ve rehabilitasyonunda yararlanabilmeli

DavranıĢ
 Hastalarını ekolojik bütünlük içinde değerlendirme yaklaşımını
sergilemeli
 Balneolojiyi bilimsel bir disiplin olarak değerlendirmeli ve
tanıtmalı

Ders adı : Balneolojik kaynaklar ve balneoterapi

AMAÇ: Öğrencinin balneolojik kaynakları öğrenmesi ve bunların

tedavide kullanılması konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması.
 752

HEDEFLER

Bilgi
 Balneolojik kaynakları sıralayabilmeli
 Farklı balneolojik kaynakların karakteristiklerini bilmeli
 Balneoterapiyi tanımlayabilmeli
 Balneoterapi yöntemlerini sayabilmeli
 Farklı balneoterapi yöntemlerinin etki tarzlarını ayırt edebilmeli
 Balneoterapi yöntemleri endikasyonlarını ve
kontrendikasyonlarını sayabilmeli

Beceri
 Hangi hastasının balneoterapiden yararlanabileceğine karar
verebilmeli
 Uygun balneoterapi olanakları olan kaplıcalara ve kür
merkezlerine hastayı yönlendirebilmeli

DavranıĢ
 Balneolojik kaynakların önemli bir doğal zenginlik olduğu
bilinciyle korunmaları ve tedavi amaçlı kullanımlarını desteklemeli
 Balneoterapinin etkin olduğu durumlarda hastalarına bu tedavi
seçeneğini sunabilmeli

Ders adı : Balneolojide özel sular ve etkileri

AMAÇ: Öğrencinin balneolojide kimyasal içerikleri nedeniyle

özellik kazanan sular konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Özel balneolojik suların sınıflandırılmasını söyleyebilmeli,
 Özel balneolojik suların özelliklerini tanımlayabilmeli,
 Özel balneolojik suların etkilerini sayabilmeli,
Özel balneolojik suların balneoterapide kullanımını
açıklayabilmeli.

Beceri
 Özel balneolojik suları fiziksel ve kimyasal niteliklerine göre
tanımalı ve ayırt etmeli

DavranıĢ
 Özel balneolojik suları bazı hastalıkların tedavi, prevensiyon ve
rehabilitasyonunda doğru ve uygun endikasyonla değerlendirmeli
 753

Ders adı : Balneoterapide uygulama yöntemleri

AMAÇ : Öğrencinin balneoterapide uygulama yöntemlerini

öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Termomineral sularla yapılan uygulamaların çeşitlerini
sayabilmeli,
 Tam banyo, yarım banyo ve kısmi banyo uygulamalarının
avantaj ve dezavantajlarını açıklayabilmeli,
 Peloidlerle banyo ve paket uygulamalarını ve bunların
özelliklerini açıklayabilmeli,
 Termomineral sularla inhalasyon ve lavajları yazabilmeli,
 Balneoterapötik uygulamalarda uyulması gereken hijyenik
kriterleri sayabilmeli.

Beceri
 Hastaya uygun balneoterapötik uygulama önerebilmeli,
 Balneoterapi uygulamalarının uygun hijyen koşulları ve doğru
olarak yapılmasını sağlayabilmeli

Ders adı : Ġçme kürleri

AMAÇ: Öğrencinin içme kürü uygulamalarının nasıl, ne amaçla

yapıldığı ve hangi hastalıkların tedavisini desteklediğini öğrenmesi.

HEDEFLER

Bilgi
 Termomineral sularla içme kürlerini tanımlayabilmeli
 Termomineral sularla içme kürlerinde kullanılan suları
sayabilmeli
 Farklı içerik ve konsantrasyonlardaki suların içilmesiyle oluşan
etkileri, fiziksel ve kimyasal özelliklerine göre vücutta oluşan
değişimleri açıklayabilmeli
 Termomineral suların bazı hastalıkların destek tedavisinde
kullanılabileceğini bilmeli.

DavranıĢ
Günlük kullanımdaki şişelenmiş mineral suların hangi kişilere
yararlı veya olumsuz etkileri olabileceğinin bilincine varmalı.
 754

Ders adı : Peloidoterapi etki mekanizmaları yöntem ve

endikasyonları

AMAÇ : Öğrencinin peloidoterapinin nasıl bir tedavi olduğu, çeşitleri,

organizmayı nasıl etkilediği ve hangi durumlarda kullanılabileceğini
öğrenmesi.

HEDEFLER
Bilgi
 Peloidin oluşumu ve içeriğine göre çeşitlerini sayabilmeli
 Peloidoterapinin etki mekanizmalarını açıklayabilmeli
 Peloidin tipine göre uygulama farklılıklarını belirtebilmeli
 Yararlı olabileceği hastalıkları ve kullanılmaması gereken durumları
sayabilmeli.

DavranıĢ
 Hastaların tedavilerini düzenlerken peloidoterapi seçeneğini
gözönünde bulundurabilmeli

Ders adı : Klimaterapi, etki mekanizması, yöntem ve

endikasyonları

AMAÇ: Öğrencinin klimaterapinin etki mekanizması, uygulama

yöntemleri ve endikasyonlarını öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Klimatik faktörler ve bunların etki tarzlarını açıklayabilmeli,
 Stimülatif, sedatif ve olumsuz iklimsel faktörleri sayabilmeli,
 Dağ, deniz ve orman ikliminin özelliklerini belirtebilmeli,
 Klimaterapi uygulama yöntemlerini açıklayabilmeli,
 Klimaterapi endikasyon ve kontrendikasyonlarını sayabilmeli.
Beceri
 Olumsuz klimatik faktörlerin hastalara etkilerini değerlendirebilmeli,
uygun klimaterapötik yöntemleri önerebilmeli
DavranıĢ
 Hastaları değerlendirirken olumsuz klimatik faktörlerin etkilerini göz
önünde tuttuğunu, uygun hastalara klimaterapi önererek gösterebilmeli.

Ders adı: Termomineral banyoların etki mekanizması

AMAÇ: Öğrencinin Ülkemizde kaplıca tedavisinin çok kullanılan bir

yöntem olduğunu, en önemli yanını termomineral banyoların
oluşturduğunu, banyoların etki ve yan etkilerini konusunda bilgilenmesi,
 755

kaplıca tedavisi için gerekli hastalık gruplarını yönlendirebilmeli,

kaplıcada hasta izleme becerisi kazanmalı

HEDEFLER
Bilgi
 Termomineral banyoların mekanik, termik etkilerini yazabilmeli
 Mineralli suyun düz sudan farkını açıklayabilmeli
 Ciltten emilen maddeleri sayabilmeli
 Genel etkileri ile kür kavramını açıklayabilmeli
 Tam banyolarla sağlanan tedavi olanaklarını yazabilmeli
 Tam banyo için risk oluşturan durumları sayabilmeli
 Hangi grup hastalıklara banyo önereceğini açıklayabilmeli

Beceri
 Banyo sırasında ve sonrasında hasta takibi yapabilmeli
 Termomineral banyoların risklerini tanıyıp önlem alabilmeli

DavranıĢ
 Ülkemizin kaplıcalar yönünden çok zengin bir ülke, termomineral
banyoların ise başta romatizmal hastalıklar olmak üzere birçok hastalığın
tedavisinde yardımcı bir yöntem olduğu bilinci ile uygun durumlarda
hastaları kaplıca tedavisine yönlendirebilmeli

Ders adı: Romatizmal hastalıklarda kaplıca tedavisi

AMAÇ: Öğrencinin romatizmal hastalıkların tedavisinde

kaplıcaların önemli bir olanak olduğunu, nasıl kullanacağını öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Romatizmal hastalıkların ağrı, eklem hareketlerinde kısıtlanma
gibi çeşitli semptomlarının özellikle termomineral sularla nasıl
etkileneceğini açıklayabilmeli
 Hangi romatizmal hastalıklarda kaplıca tedavisinin
kullanılabileceğini yazabilmeli
 Kaplıca tedavisi ve özellikle termomineral banyoların romatizmal
hastalıklarda kullanımının genel kurallarını sayabilmeli
 İnflamatuvar romatizmal hastalıklarda endikasyon ve
kontrendikasyonları yazabilmeli
 Kimyasal yapısına ve sıcaklığına göre çeşitli romatizmal
hastalıklarda termomineral su seçimi ve tedavi süresini yazabilmeli
 Havuzda yapılabilecek tedavi türleri ile küvet uygulamalarını
ayırt etmeli,
 756

 Özel balneolojik uygulamaların küvetlerde yapılması gerektiğini,

dezenfeksiyon gerektiren havuzların ise egzersiz amacıyla
kullanılabileceğini bilmeli
 Su içi egzersizin avantajlarını açıklayabilmeli
 Su içinde hangi tür egzersizlere olanak olduğunu bilmeli

Beceri
 Romatizmal hastalıkları kaplıca tedavisi sırasında izleyebilmeli,
 Ortaya çıkan basit ve orta şiddette sorunlara çözüm bulabilmeli

DavranıĢ
 Romatizmal hastalıkların kronik ve çoğu kez progressif
hastalıklar olduğu ve kaplıca tedavisinin bu hastalık grubunun
tedavisinde önemli bir olanak olduğu bilinci ile gereken hastaları kaplıca
tedavisine yönlendirebilmeli

29- ÜROLOJĠ ANABĠLĠM

DALI
Ders adı: Muayene metodları

AMAÇ : Öğrencilerin ürogenital sistemin fizik muayenesi,

laboratuar teknikleri ve görüntülüme yöntemleri hakkında bilgilenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Ürogenital fizik muayene metodlarını söyleyebilmeli
 Laboratuar tetkiklerinin değerlendirilmesini açıklayabilmeli

Beceri
 Hastanın ürogenital anamnezini alabilmeli.
 Ürogenital sistemin fizik muayenesini yapabilmeli.
 Hastadan gerekli laboratuar ve radyolojik tetkikleri istemeyi
bilmeli.
 Görüntüleme yöntemlerinin ayrıntılı olarak değerlendirilebilmeli.

DavranıĢ
 Ürogenital şikayetlerle gelen hastayı tanımlayıp gerekli ön
tetkikleri yaptırarak üroloji uzmanına yönlendirmeli

Ders adı : Semptomatoloji

AMAÇ: Öğrencilerin ürolojik hastalıkların semptomlarını

öğrenmeleri
 757

HEDEFLER

Bilgi
 Ürolojide hastalık semptomlarını sayabilmeli
 Semptomların hangi hastalıkla ilgili olduğunu söyleyebilmeli
 Semptomların ürolojik hastalık dışındaki semptomlarla ilişkilerini
söyleyebilmeli

Beceri
 Semptomlara göre hastalık değerlendirmesi yapıp, uygun
tetkikleri istemeli

DavranıĢ
 Semptomların önemini kavrayıp ayırıcı tanıda kullanabilmeli

Ders adı: Penis ve üretra hastalıkları

AMAÇ: Öğrencinin penis ve üretra ile ilgili patolojilerin ne tip

klinik tablolar ortaya çıkardığını ve bu hastalıkların tedavi prensiplerini
öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Penis ve üretranın doğumsal veya kazanılmış bozukluklarını
patofizyolojileriyle birlikte açıklayabilmeli
 Penis ve üretra hastalıklarının infertilite, impotans ve infravezikal
obstruksiyon başta olmak üzere oluşturdukları tablolarla doku veya
fonksiyon kaybını tanımlayabilmeli
 Bu patolojilerin tanınması için gerekli laboratuar tetkikleri ve
radyolojik yöntemleri söyleyebilmeli
 Bu patolojileri ortadan kaldırmak için gerekli olan tedavi şeklini
planlanmalı ve uygulanması ile ilgili prensipleri söyleyebilmeli

Beceri
 Penis ve üretra patolojilerine bağlı gelişen klinik tabloların
semptomlarını tanıyabilmeli, yapılan tanısal testleri ve radyolojik
incelemeleri yorumlayabilmeli
 Bu bozuklukların tedavi prensipleri hakkında bilgi sahibi olarak
hastaları uygun tedavi için yönlendirebilmeli

Ders adı : Genitoüriner sistemin konjenital anomalileri

AMAÇ: Öğrencilerin ürogenital sistemin doğumsal anomalilerini,

embriyolojik gelişim ile ilişki kurarak öğrenmesi
 758

HEDEFLER

Bilgi
 Ürogenital sistemi oluşturan organların embriyolojik gelişimini
söyleyebilmeli
 Tek tek organlarda ortaya çıkan doğumsal anomalilerin
özelliklerini sayabilmeli
 Bu anomalilerin klinik önemini söyleyebilmeli ve tedavi
prensiplerini, tedavi zamanlamasını söyleyebilmeli

Beceri
 Doğumsal anomalilerin toplumda görülme sıklığını kavramalı
 Bu anomalilerin saptanması için kullanılacak yöntemleri
değerlendirmeli
 Tedavinin ne zaman ve hangi uzmanlık dalı tarafından ele
alınacağını kavramalı

Ders adı : Cinsel temasla bulaĢan hastalıklar

AMAÇ: Öğrencilerin cinsel temasla bulaşan hastalıkların neler

olduğunu, tanı ve tedavilerini öğrenmeleri

HEDEFLER

Bilgi
 Cinsel temasla bulaşmanın yollarını öğrenmeli
 Cinsel temas sonrası ortaya çıkan semptomları sayabilmeli
 Üretritin gonokoksik ve nongonokoksik olarak ayrımını öğrenmeli
 Gonokoksik ve nongonokoksik üretrit yapan patojen ajanları
sayabilmeli
 Ürogenital sistemde Chlamydia‟nın diğer manifestasyonlarını
sayabilmeli
 Dış genital‟de ülserle karakterize hastalıkları sayabilmeli

Beceri
 Akıntı ve üretral sürüntü / kazıntı kültürlerini yapabilmeli ve
değerlendirebilmeli
 Üretritin kardinal semptomu akıntıyı değerlendirebilmeli
 Üretrit tedavisi yapabilmeli

DavranıĢ
 Cinsel temasla bulaşan hastalıklardan korunmayı, eş tedavisinin
önemini topluma aktarabilmeli
 759

Ders adı : Üriner infeksiyon

AMAÇ: Öğrencilerin üriner infeksiyon nedenlerini, patojenleri ve

tedavisini öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
Üriner infeksiyon epidemiyolojisini söyleyebilmeli
Üriner infeksiyon sınıflamasını söyleyebilmeli
Üriner sistemde infeksiyon yapan patojen ajanları söyleyebilmeli
Alt-üst üriner sistem infeksiyonunun kliniğini söyleyebilmeli
Konak ve patojen ajana ait kolaylaştırıcı ve koruyucu faktörleri
sayabilmeli
Hangi infeksiyon tablosunda hangi tanı araçlarının kullanılacağını
sayabilmeli
Üriner infeksiyon tedavisi ve antibiotik kullanım ilkelerini sayabilmeli
Prostatit sınıflaması, kliniği ve tedavisini söyleyebilmeli
Beceri
Kültür antibiogram değerlendirebilmeli
Hasta kliniği ve laboratuar verilerini yorumlayabilmeli

DavranıĢ
Yaşlara göre üriner infeksiyon için risk gruplarını bilerek davranmalı

Ders adı: Endoskopi

AMAÇ: Öğrencinin en önemli tanı yöntemlerinden birisi olan

endoskopi hakkında bilgi kazanması

HEDEFLER
Bilgi
 Endoskopinin indikasyonlarını öğrenmeli
 Endoskopinin kontrindike olduğu durumları bilmeli
 Endoskopik tetkik için gerekenleri öğrenmeli
 Yapılan tetkinin yorumu ile ilgili bilgi sahibi olmalı

Beceri
 Endoskopik bir tetkike hastanın nasıl hazırlandığını bilmeli
 Tetkik yapılırken dikkat edilecek hususları öğrenmeli ve bunların
önemini kavramalı
 Çeşitli endoskopik tetkiklerin teknik açıdan nasıl yapılacağını
değerlendirebilmeli
 Endoskopi esnasında gördüklerini değerlendirebilmeli
 760

DavranıĢ
 Hangi durumlarda endoskopi yapılması gerektiğini çok iyi bilerek
gerektiğinde hastasını bu tetkike yönlendirirken, gereksiz yere yapılacak
müdahalelerden de kaçınmalı

Ders adı: Üriner sistem tüberkülozu

AMAÇ: Öğrencinin hangi semptomlar karşısında üriner sistem

tüberkülozundan şüphelenmek gerektiğini, tanı yöntemlerini ve tedavi
şemalarını öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Hastalığın görülme sıklığı ve ülkemiz için önemini öğrenmeli
 Hastalığın belirti ve bulgularını çok iyi sayabilmeli
 Üriner sistem tüberkülozunda istenecek laboratuvar tetkiklerini ve
bunların sonuçlarını doğru değerlendirmeyi öğrenmeli
 Hastalıkla ilgili klasik tedaviyi ve güncel tedavi şemalarını
söyleyebilmeli
 Kullanılan ilaçların toksik yan etkilerini bilerek olası
komplikasyonlara karşı uygulayacağı destek tedaviyi öğrenmeli

Beceri
 Tüberküloza has, gerek fizik muayenede saptanan gerekse radyoloik
ve laboratuar tetkikler sonucu ortaya çıkan verileri doğru tespit etmeli

DavranıĢ
 Tüberkülozun çok önemli ve toplum sağlığını tehdit eden bir
hastalık olduğu bilinciyle çevresinde gerek aşı gerekse diğer koruyucu
tedbirler için gayret sarf etmeli, tanı konulan hastaların da süratle
tedavilerine başlayıp tedavi sonrası sürekli izlemenin bilincine varmalı

Ders adı : Ürolitiyazis

AMAÇ: Öğrencinin ürolitiyazis‟in sebepleri, teşhisi, semptomları ve

önlenmesi ve tedavisini öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
 Böbrek taşında etyoloji için- sıvı, kristal, idrar pH, inhibitör
maddelerin önemini söyleyebilmeli
 Böbrek taşının belirtileri ve başka hastalıklardan ayırıcı tanısını
söyleyebilmeli
 Ürolitiyazisin yan etkileri ve önemini söyleyebilmeli
 761

Sekonder taş yapısına neden olan hastalıkları sayabilmeli

Taş hastalığının tedavi modaliteleri ve cerrahi metodlarını sayabilmeli
Taş hastalığının önlenmesi-metaflaxi-programını söyleyebilmeli

Beceri
 Taş hastasını gördüğünde, tanı koyması ve ayırıcı teşhisi yapabilmeli

DavranıĢ
Taş hastalığının akut batın hastalıklarından ayrılmasının önemini
kavramalı

Ders adı : Ürogenital travmalar

AMAÇ: Öğrencilerin ürogenital sistemi oluşturan organlarda travma

nedenleri, oluşma biçimleri, tanı yöntemleri ve tedavi reçeteleri hakkında
bilgi, beceri ve davranış kazanması

HEDEFLER

Bilgi
 Travma geçiren hastanın acil resutasyonunu yapabilmeli
 Bu hastalardaki ürogenital travmaları belirleyebilmeli
 Üretrorajinin üretra travmalarının önemli belirtisi olduğunu öğrenmeli
 Böbrek, üreter, mesane, üretra ve genital sistem travmalarının oluş
mekanizmalarını bilmeli
 Tüm travmaları evreleyebilmeli
 Ürogenital travmaların neden olabileceği komplikasyonları
sayabilmeli

Beceri
 Hangi yöntemlerle böbrek travmalarının evrelendirildiğini öğrenmeli
 Üreter travmalarında ilk girişimin üreteri kateterize etmek olduğunu
bilmeli
 Üretrorajisi olan hastalarda sonda uygulamadan assandan üretrografi
çekilmesi gerektiğini öğrenmeli
 Ürogenital travmalarda hangi travmalar takibe alınmalı, hangi
travmalara acil girişim yapılması gerektiğini değerlendirmeli

DavranıĢ
Ürogenital travmaların genel travmalardan soyutlanamayacağını
öğrenmeli
 Ürogenital travmaların acil girişim gerektiren hastalıklardan olduğunu
bilmeli
 762

 Trafik kazaları, yüksekten düşme, sportif karşılaşmalarda yaralanma,

delici ve kesici aletlerle yaralanmaların ve ateşli silahlarla
yaralanmalarda ürogenital sistem organlarının da yaralanabileceğini
bilmeli.

Ders adı: Vezikoüreteral Reflü

AMAÇ : Öğrencinin çocuk yaş grubunda idrar yolu enfeksiyonlarının

altında yatan en önemli neden olan vezikoüreteral reflünün (V.U.R.);
tanısı, tedavisi konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması

HEDEFLER
Bilgi
 Toplumdaki çocuk yaş grubunda idrar yolu enfeksiyonu oranı,
nedenleri ve predispozan faktörleri sayabilmeli
 Hangi çocukta VUR araştırması gerektiğini söyleyebilmeli
 Ateşli idrar yolu enfeksiyonu olan çocuklarda 1.adım tetkik ve tedavi
prensipleri ve ileri tetkikleri sayabilmeli
 Miksiyonel sistoüretrografi ( VCUG ) çekilme zamanlaması reflü
derecelendirilmesini söyleyebilmeli
 VUR nedenleri, primer ve sekonder VUR nedenlerini söyleyebilmeli
VUR'de tanı konulduktan sonraki ileri tetkik aşamalarını
söyleyebilmeli
 Medikal tedavi ve izlem ile cerrahi tedavi seçiminin nasıl yapılacağını
söyleyebilmeli
 Medikal tedavi-izlemdeki bir hastanın takibini söyleyebilmeli
 Cerrahi tedavi prensiplerini söyleyebilmeli
Beceri
 VCUG nasıl çekileceği ve zamanlamasını değerlendirmeli
 VUR primer-sekonder ayırımı yapılabilmeli.
 Bir VCUG' nin okunmasını yapabilmeli
 Ateşli idrar yolu enfeksiyonu olan çocukta tedavi prensiplerini
bilmeleli ve reçete yazılabilmeli.
 Profilaktik antibiyotik seçimi, uygulaması ve takibini yapabilmeli
DavranıĢ
 İdrar yolu enfeksiyonu olan çocuklarda sadece enfeksiyonun tedavisi
değil altındaki nedenlerin araştırılması gereğini bilmeli ve hasta
ebeveynlerini bu konuda ikna edebilmelidir.

Ders adı : Üriner obstrüksiyonlar

AMAÇ: Öğrencinin hangi semptomların üriner obstrüksiyonu

gösterdiğini, nedenlerini, sonuçlarını öğrenmesi
 763

HEDEFLER
Bilgi
Üriner obstrüksiyonun sonuçlarının patogenezini öğrenmeli
Obstrüksiyona yol açan sebepleri düşünebilmeli ve ayırt edebilmeli
Obstrüksiyonun ciddi sonuçlar doğuracağını öğrenmeli

Beceri
Üriner obstrüksiyonun tanısal eksiklerini ve radyolojik belirtilerini
yorumlayabilmeli
Üriner obstrüksiyonu tespit ettiğinde nedenine yönelik hastayı
yönlendirebilmeli

Ders adı: Nörojen Mesane

AMAÇ : Öğrencinin merkez sinir sistemi, periferik sinirler ve medulla

spinalis'e ait çeşitli hastalıklara bağlı oluşan nörojen mesaneyi ve
komplikasyonlarının önlenmesine yönelik takip ve tedavi prensiplerini
öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
Miksiyon bozuklukları ile karşımıza çıkan hasta gruplarında nörojen
mesaneye neden olan etiyolojik faktörleri hatırlayıp onu diğer
patolojilerden ayıracak teorik bilgiye sahip olmalı.
Tanı için sistometri, uroflowmetry ve sfinkter EMG testlerini
değerlendirebilmeli.
Spinal şok safhasının temel özelliğini bilmeli ve intermittent
kateterizasyonun zorunlu tedavi olduğunu öğrenmeli.
Nörojen mesanede en önemli sorunun böbreklerin korunması
olduğunu bilip tanı ve tedavide böbrek fonksiyonlarının
değerlendirilmesinin önemini kavramalı.

Beceri
 Bulbo kavernöz Reflex tayini ( BCRL )' ni rutin muayene olarak
yapabilmeli.
 Uretral sonda takabilmeli
 Mesanenin dolu veya boş olduğunu anlayabilmek için fizik muayene
yapabilmeli.

DavranıĢ
 Nörojen mesanenin uzun süre içinde böbrek fonksiyonlarını içten içe
bozan bir hastalık olduğunun bilincinde olarak hastaların böbrek
fonksiyonlarını muntazam aralıklarla kontrol ettirmeli
 764

Ders adı : Erkek infertilitesi

AMAÇ: Öğrencilerin erkek infertilitesinin tanım ve nedenlerini

öğrenmeleri, gerekli ön tetkikleri yaparak hastaları bilgilendirme ve
yönlendirme konusunda yardımcı olmalarını sağlaması

HEDEFLER
Bilgi
 Erkek infertilitesinin tanımını söyleyebilmeli
 Erkek infertilitesinin etyolojisini söyleyebilmeli

Beceri
 Erkek infertilitesine yönelik fizik muayeneyi yapabilmeli
Spermiogram, hormon tahlilleri ve testis biopsisi sonuçlarını
değerlendirebilmeli
 Fizik muayene ve laboratuar testlerini değerlendirilmeli
Tedavi yöntemleri ve sonuçları hakkında genel bilgisi olmalı ve
hastaların uzman kuruluşlara yönlendirmeli

DavranıĢ
 İnfertil çiftlerde erkeğin de değerlendirilmesi gerektiğini bilmeli ve
ön tetkikleri yorumlayarak uzman doktora yönlendirmeli

Ders adı : Benign Prostat Hiperplazisi ( BPH )

AMAÇ : Öğrencilerin BPH‟sinin nedenlerini, tanı ve tedavisinde bilgi

sahibi olmaları ve pratik yaklaşımla hastalarda ön tetkiklerin yapılmasını
sağlamaları

HEDEFLER
Bilgi
 BPH‟nın etyolojik nedenlerini sayabilmeli
 Tanı için sorgulama ve yaklaşım şeklini söyleyebilmeli
 Tanıda kullanılan laboratuar, fizik muayene ve görüntüleme
yöntemlerini söyleyebilmeli
 BPH ile prostat kanseri arasındaki farklılıkları söyleyebilmeli

Beceri
 BPH tanısında fizik muayene ve değerlendirmeyi yapabilmeli
 Laboratuar ve görüntüleme sonuçlarının değerlendirilmesini bilmeli.
Hastalığın ve tedavi yöntemlerinin kişinin yaşam kalitesini
etkileyebileceğini bilmeli
 Tedavi yöntemleri ve sonuçları hakkında genel bilgisi olmalı ve
hastaların uzman kişi ve kuruluşlara yönlendirmeli
 765

DavranıĢ
BPH‟nın selim bir hastalık ve yaşlılıkla yakın ilişkisi olduğunu
bilmeli.
Tedavisinde birçok seçeneklerin varlığını, tedavi edilmediği taktirde
hastalığın sonuçlarını açıklayarak hastayı bilgilendirmeli ve
yönlendirmelidir.

Ders adı : Skrotum kapsamı ve hastalıkları

AMAÇ : Öğrencinin üreme ve hormon üretimi açısından son derece

önemli organların yer aldığı skrotumun hastalıklarını öğrenmesi

HEDEFLER
Bilgi
Skrotum ve içindeki organların anatomisini söyleyebilmeli
Skrotum ve içindeki organların konjenital ve edinsel hastalıklarını
söyleyebilmeli
Hangi şikayetlerde skrotum içi hastalıklarının düşünülmesi
gerektiğini söyleyebilmeli
Skrotum ve içerdiği organların fizik muayenesini söyleyebilmeli
Skrotum ve hastalıklarının tanısında kullanılan laboratuar, radyolojik
tetkikler ve özellikle ultrasonografinin önemini söyleyebilmeli
Acil ürolojide, özellikle akut orşiepididimitin ayırıcı tanısı ve
tedavisini açıklayabilmeli

Beceri
Skrotum ve içerdiği organların fizik muayenesini yapabilmeli,
varikosel, hidrosel, spermatosel gibi patolojileri tanıyabilmeli
Testis torsiyonu tanısı, acil müdahale gerektirdiği, ayırıcı tanıda
hangi patolojiler düşünülmesi gerektiği ve detorsiyonunu değerlendirmeli

DavranıĢ
 Skrotum hastalıklarıyla acil şartlarda karşılaşılabileceği gibi, erkekte
infertilite ile ilgili organların burada yer aldığını unutmamalı

Ders adı : Empotans

AMAÇ : Öğrencinin hayat kalitesini olumsuz yönde etkileyen, sıklığı
özellikle yaş ilerledikçe artan cinsel fonksiyon bozukluklarının sebepleri,
fizyopatolojisi, tanısı ve güncel tedavi konusunda bilgi, beceri ve
davranış kazanması.

HEDEFLER
Bilgi
 Penis anatomisini söyleyebilmeli
 766

 Toplumdaki erektil disfonksiyon oranını ve risk faktörlerini

açıklayabilmeli
 Ereksiyon hemodinamisi hakkında temel bilimler düzeyinde
güncel bilgileri bilmeli
 Risk faktörlerinin, ne şekilde ereksiyon hemodinamiğine etki
edebildiğini açıklayabilmeli
 Erektil disfonksiyon şikayeti ile başvuran hastanın
değerlendirilmesinde ipuçları sayabilmeli
 Cinsel fonksiyon sorgulamasında partner faktörünü unutmamalı
 Hangi hastaya ne zaman, hangi tetkiklerin yapılması gerektiğini
temel hatlarıyla bilmeli
 Erektil disfonksiyonun güncel tedavisi ile ilgili ilkeleri söylemeli
 Cerrahi tedavi alternatiflerinin söyleyebilmeli

Beceri
 Penil fonksiyonu değerlendirmeli ( Papaverin testi, penil doppler
ultrasonografi vs. )
 Penil deformiteleri tanınmalı ( Peyroni hastalığı, konjenital penil
kurvatür )

DavranıĢ
 Erektil disfonksiyonun büyük oranda organik sebeplere bağlı
olabileceğini ve bunun günümüzde etkin bir şekilde tedavi
edilebileceğini kavramalı

Ders adı : Böbrek tümörleri

AMAÇ: Öğrencinin böbrek tümörlerinin semptomlarını ve

önemini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Hangi semptomlarla böbrek tümöründen şüphelenileceğini
söyleyebilmeli
 Böbrek tümörlerinden şüphelenildiğinde hangi tanısal testlerin
isteneceğini ve yorumlamasını açıklayabilmeli
 Böbrek tümörlerinin tedavilerini açıklayabilmeli

Beceri
 Böbrek tümörlerinden şüphelenip, tanısal testleri
yorumlayabilmeli
 Gerektiğinde tedavi için hastayı yönlendirebilmeli
 767

Ders adı : Testis tümörleri

AMAÇ: Öğrencilerin testis tümörlerinin sınıflamasını,

semptomlarını, tanı yöntemlerini ve tedavi seçeneklerini ve erken tanının
önemini öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Testis tümörlerinin genç erkeklerde görüldüğünü söyleyebilmeli
 Testis tümörlerinin nasıl sınıflandırıldığını öğrenmeli
 Seminom ile diğer germinal tümörler arasındaki farkı anlamalı
 Koriyokarsinomun hemojen metastaz yaptığını bilmeli
 Diğer testis tümörlerinin lenfojen metastaz yaptığını öğrenmeli
 Testis tümörlerinin etyolojisinde kriptorşidinin yerini iyi anlamalı
 Erken tanının testis tümörünün sürvisini ne kadar olumlu
etkilediğini öğrenmeli
 Testis tümörlerinde radikal orşiektominin nasıl yapıldığını iyi
öğrenmeli
 Seminomda orşiektomi sonrası peraqastik lenf nodlarının 3000
Rad radyoterapisinin tedavisi için yeterli olacağını bilmeli
 Nonseminomatöz testis tümörlerinde orşiektomi sonrası
kemoterapi veya retroperitoneal lenfadenektomi seçeneklerinin nasıl
tercih edileceğini öğrenmeli
 Primer tedavi sonrası rest kitlelerinin tedavisi seçeneklerini
bilmeli

Beceri
 Testis tümörü tanısında testis muayenesinin nasıl yapılması
gerektiğini iyi bilmeli
 Ultrasonun etkili bir tanı yöntemi olduğunu öğrenmeli
 Testis tümörlerinde kullanılan tümör belirleyicilerinin ne
olduğunu bilmeli
 Tümör belirleyicilerinin klinik kullanımını ve uygulamadaki
yerini değerlendirmeli

DavranıĢ
 Testis tümörlerinde tanı için asla testis biopsisi yapılmaması
gerektiğini bilmeli

Ders adı : Prostat Kanseri

AMAÇ: Öğrencinin prostat Ca nedenleri, teşhis yöntemleri,

semptomları, evreleme, tedavi planlamasını öğrenmesi
 768

HEDEFLER

Bilgi
 Prostat Ca etyolojisindeki nedenleri sayabilmeli
 Muayene için gelen hastayı teşhise ulaşacak ip uçlarını sayabilmeli
 Teşhis için yardımcı metodları ve laboratuar tetkikleri
açıklayabilmeli
 Tedavi yöntemlerinin ilkelerini söyleyebilmeli

Beceri
 Prostat muayenelerinin nasıl yapıldığını bilmeli ve kanseri
evreleyebilmeli
 Tümör markerlerini değerlendirebilmeli
 Lokal ve sistemik hastalığı ayırt ederek ilgili uzmanına
gönderebilmeli

DavranıĢ
 Prostat Ca‟nın toplumda en sık erkek tümörleri arasında olduğunu
kavrayarak erken tanıda hastayı uyarabilmeli

Ders adı: Mesane tümörleri

AMAÇ : Öğrencilerin üroepitelyal tümörlerin tanı ve tedavisini

öğrenmesi

HEDEFLER

Bilgi
 Mesane tümörlerinin etyolojik faktörlerini sayabilmeli
 Mesane tümörlerinin semptomatoloji, tanı ve klasifikasyonunu
söyleyebilmeli
 Mesane tümörlerini evre ve derecesine göre sınıflandırmalı
 Mesane tümörlerinin tedavisi ve takibi hakkında ilkeleri
söyleyebilmeli

Beceri
 İdrarında ağrısız, pıhtılı kanamayla başvuran hastanın muhakkak
mesane tümörü açısından değerlendirilmesi amacıyla gerekli tetkiklerin
yapılmasını sağlamalı

DavranıĢ
 Mesane tümörü şüphesi uyandıracak belirtilerle gelen hastayı
tanımlayıp, gerekli ön tetkikleri yaptırarak üroloji uzmanına
yönlendirmeli
 769

Ders adı : Böbrek transplantasyonu

AMAÇ : Öğrencinin kronik böbrek yetmezliğine yol açan

hastalıkları, KBY tedavi prensiplerini ve özellikle renal transplantasyon
hazırlığı ve takibi konusunda bilgi, beceri ve davranış kazanması.

HEDEFLER

Bilgi
 Toplumdaki kronik böbrek yetersizliği nedenlerini ve KBY'de
temel tedavi
prensiplerini söyleyebilmeli
 Hangi KBY hastalarının renal transplantasyon adayı olabileceğini
söyleyebilmeli
 Transplantasyon türleri ( canlı-kadavra ) ni söyleyebilmeli
 Transplantasyona hasta ve vericinin hazırlanmasının prensiplerini
öğrenmeli
 Cerrahi teknik hakkında kısa bilgi öğrenmeli
 Takipteki renal transplantasyonlu hastaların karşılaşabileceği
komplikasyonlar, enfeksiyonlar hakkında bilgi kazanmalı

Beceri
 Kronik böbrek yetersizliği tanısının nasıl konulacağını kavramalı
 Transplantasyona hazırlık aşamalarını değerlendirebilmeli
 Transplantasyon yapılmış hastaların takibinde karşılaşılabilecek
sorunların ve tedavi prensiplerini kavramalı