Tıbbi Terminoloji&

Anatomi’ye Giriş
Prof. Dr. M. Yakup TUNA
Dr. Öğr. Üyesi Hürriyet ÇETİNOK
İstanbul Atlas Üniversitesi
Tıp Fakültesi
Anatomi Anabilim Dalı -2021
• ‘Anatomi bilgisinden yoksun doktorlar köstebeğe
benzerler. Belirsizlikler içinde –karanlıkta – çalışan
elleri ile birçok mezarlar yaratırlar.’ Dr. F. Tiedemann
Anatomi?
• Anamtein:
• Ana( içinden, baştan sona)+
• Temnein,tome( kesip parçalara ayırmak)

• Dissecare= dissectio
Kadavra(Cadaver)
• Caro: et
• Data: vermek
• Vermis: solucan
Tarihçe
• Hippocrates(M.Ö. 460-377): father of medicine
‘Primum nihil nocere’
• Aristoteles(M.Ö. 384-322): Anatomia, Komperativ( Karşılaştırmalı
Anatomi)& gelişimsel Anatomi, sistemler hakkında bilgi
• Herphilus(M.Ö. 375-280): Anatomide gerçek disseksiyonu başlatır.
• Galen(M.S. 130-201): İnsan anatomisi-hayvan anatomisi, morfoloji-
fonksiyon ilişkisi- ‘Anatomik Prosedür’
• İbn-i Sina( M.S. 980-1037): el-Kanun fi’t-Tıb
• Leonardo da Vinci(M.S. 1452-1519) çizimler, Görsel Anatomi
Tarihçe
• Andreas Vesalius(M.S. 1514-1564):
• Modern Anatomi’nin kuruluşu!
• Çok sayıda kadavra incelemesi
• ‘ De Humanı Corporis Fabrica’ (İnsan vücudunun mekaniği ve yapısı)
adlı eseri
• Anatominin babası
Tarihçe
• Hekim Şanizade Mehmet Ataullah Efendi (M.S. 1771- 1826):
1816- Mirat-ül Ebdan fi Teşrih-i Azaü-l insan (Anatomi) adlı ilk
Anatomi&Tıp kitabı yazmıştır.

**Türkiye’de modern Anatomi kurucusu: Hasan Mazhar Paşa (M.S.

1845-1920)

**Ülkemizde ilk kadavra disseksiyonu 1841, Abdülmecit’in fermanı

ile yapılır.
Tarihçe
• Ord. Prof. Dr. Nurettin Ali Berkol
• Ord. Prof. Dr. Zeki Zeren
• Prof. Dr. Bedia Sancak
Tarihçe
Tarihçe
Tarihçe
Tarihçe
Anatomi çeşitleri
• Makroskopik Anatomi(Gross Anatomi):
**Sistematik, Topografik(Regional) ve Yüzeyel(Surface) Anatomi
• Mikroskopik Anatomi
** Histoloji, Sitoloji
• Gelişimsel Anatomisi(Developmental)
** Embriyoloji, Nepioanatomi, Adult Anatomi, Geriatrik Anatomi
• Patolojik Anatomi
Anlatım şekline ve öğrenim yöntemlerine göre
Anatomi çeşitleri:
1-Sistematik Anatomi(Anatomia systematica)
*Hareket sistemi(systema lokomotorium)
-Osteologia(kemik bilimi)
-Arthrologia(eklem bilimi)
-Myologia(kas bilimi)
*Dolaşım sistemi(systema circulatoria)
*Solunum sistemi(systema respiratoria)
*Sindirim sistemi(systema digestiva)
* Boşaltım sistemi(systema urinaria)
* Üreme sistemi(systema genitalia)
* Endokrin sistem(systema endokrinologia)
* Sinir sistemi(systema nervosa)
* Duyu organları(organa sensoria)
2- Karşılaştırmalı Anatomi (Comparative Anatomi)
3- Topografik Anatomi (Regional Anatomi)
4- Cerrahi Anatomi (Anatomia chirurgica)
5- Klinik Anatomi (Sistematik, Topografik ve Cerrahi Anatomi)
6- Estetik= Plastik= Artistik Anatomi
7- Radyolojik Anatomi (Kesitsel Anatomi)
8- Yüzeysel (Surface) Anatomi
9- Spor Anatomisi
Terminologia Anatomica
• Anatomide kullanılan terimleri içeren uluslararası bir liste
• FICAT( Federative İnternational Committee on Anatomical
Terminology)
*Varyasyon?(Variation)

**Malformasyon?
Latin Terminoloji
Anatomik bölgelerle ilgili kısaltmalar
• C: Cervical
• T: Thoracal
• L: Lumbal
• S: Sacral
• Co: Coccygeal
Genel Terimler
Genel Terimler
Genel Terimler
Genel Terimler
Genel Terimler
Genel Terimler
Anatomik Pozisyon?
Vücut Pozisyonları
Anatomik Düzlemler
Düzlem&Eksen Kavramı
• İnsan vücudu üzerinde organ ve oluşumların yerleşimi ve birbirleri ile
olan komşuluklarını anlatabilmek için hayali düzlem ve eksenler tarif
edilmiştir.
• Düzlemler:
• Vücut üzerinde organ ve oluşumların ilişkilerini ve komşuluklarını
daha iyi tanımlayabilmek için dört düzlemden yararlanılır. Bu
düzlemler birbiri ile dik açı yaparlar.
• 1. Planum transversalis (transvers düzlem=planum horizontalis):
Sağdan sola veya soldan sağa doğru yere paralel uzanan ve vücudu üst
ve alt olmak üzere ikiye ayıran düzlemdir. Değişik yerlerde özel isimler
de alır. Örnek; Planum subcostale, planum transpyloricum, planum
interspinale, planum intertuberculare.
• 2. Planum coronalis (coronal düzlem=planum frontalis): Sağdan sola
veya soldan sağa yere dik olarak uzanan, vücudu ön ve arka olmak
üzere ikiye ayıran düzlemdir.
• 3. Planum sagittalis (sagittal düzlem): Önden arkaya veya arkadan
öne doğru yere dik olarak geçen ve vücudu sağ ve sol yarım olmak
üzere ikiye ayıran düzlemdir.

**Planum medianum (median veya midsagittal düzlem): Sagittal

düzlem; vücudun tam ortasından geçerse buna “planum medianum”
denir ve vücudu sağ ve sol 2 eşit parçaya ayırır.
• Eksenler: Tasarımsal olarak vücudun ağırlık merkezlerinden geçen ve
etrafında hareketlerin yapıldığı çizgisel eksendir. Anatomide kullanılan
üç eksen vardır.
• 1. Axis sagittalis: Önden arkaya veya arkadan öne doğru geçen yere
paralel uzanan eksendir. • Bu eksen etrafında abduction ve adduction
hareketi yapılır.
• 2. Axis transversalis (horizontalis): Sağdan sola veya soldan sağa
doğru geçen yere paralel uzanan eksendir. • Bu eksen etrafında
flexion ve extension hareketi yapılır.
• 3. Axis verticalis: Yukardan aşağıya doğru dikey olarak geçen eksendir.
• Bu eksen etrafında pronation ve supination hareketi yapılır
• Axis obliquus: Sadece ayakta art. talocalcaneonavicularis adlı
eklemde görülür. • Bu eksen etrafında ayak; pronation (eversiyon) ve
supination (inversiyon) hareketi yapar.
Anterior-posterior
Superior-inferior
Medialis(medial)-lateralis(lateral)
Proximalis(proksimal)-distalis(distal)
Ulnaris(ulnar)-radialis(radial)
Tibialis(Tibial)-fibularis(fibular)
Palmaris(palmar)-dorsalis
Plantaris(plantar)-dorsalis
Fleksor-ekstensör
İçi boş organlar ile ilgili kavramlar
İnsan vücudunun
başlıca bölümleri
Şekil &Fonksiyon İlişkisi
• Vücut organları yaptığı işe göre şekil alır!

• El, Ayak dizaynı…

İnsan vücudunun kısımları

• Dorsum (sırt)
İnsan Vücudu
Bölümleri
Vücut boşlukları
El ve Ayak Parmak Adlandırılması
Planum sagittale- Planum paramedianum-
Planum paramedianum
Anatomik Düzlemler
Eksenler
• Axis sagittalis: önden-arkaya, yere paralel
**Abdüksiyon ve addüksiyon
• Axis transversalis: sağdan-sola, soldan sağa, yere paralel
** Fleksiyon ve ekstansiyon
• Axis verticalis: yukarıdan aşağıya, dikey
** Pronasyon ve supinasyon
• Axis oliquus: sadece ayakta, art. talocalcaneonavicularis’te görülür.
** Eversiyon(pronasyon) ve inversiyon(supinasyon)
Planum obliquum
Anatomik Hareketler
Anatomik Hareketler
Anatomik Hareketler
Anatomik Hareketler
Anatomik Hareketler
Anatomik Hareketler
Anatomik Hareketler