Direktiva Evropiane pr Ajrin

Kuadri Ligjor Mjedisor Evropian

Direktivat e Parlamentit Evropian dhe Kshillit pr Ajrin dhe Nivelet e Grimcave

Tiran 2007

prgatitur nga:

Kutia Postare 127, Tiran e-mail: rec@albania.rec.org http://albania.rec.org

Ky botim sht br i mundur n kuadr t projektit Njohja me Direktivat e BE-s kusht pr pranimin e Shqipris n Komunitetin Evropian mbshtetur nga

Fondacioni Shoqria e Hapur pr Shqiprin - SOROS

sht REC
Qendra Rajonale e Mjedisit (REC), sht nj organizat ndrkombtare jopartizane, joavokate, jofitimprurse q mbshtet zgjidhjen e problemeve mjedisore n Evropn Qendrore e Lindore (EQL), duke nxitur bashkpunimin ndrmjet organizatave joqeveritare, qeverive, bizneseve e aktorve t tjer mjedisor, si dhe duke mbshtetur shkmbimin e lir t informacionit dhe pjesmarrjen e publikut n vendimmarrjen mjedisore. REC sht krijuar n 1990 nga ShBA, Komisioni Evropian dhe Hungaria. Sot REC, bazohet ligjrisht n Kartn e tij, nnshkruar nga 28 vende dhe Komisioni Evropian, dhe n nj marrveshje ndrkombtare me qeverin hungareze. REC ka zyrn qendrore n Szentendre, Hungari dhe zyrat e vendeve n secilin prej 16 vendeve prfituese. Shqipria e ka nnshkruar Kartn e REC n 1993. Zyra e REC pr Shqiprin sht hapur n 1994. Kjo zyr punon pr realizimin e misionit t REC duke mbshtetur organizatat jofitimprurse, institucionet mjedisore n t gjitha nivelet, dhe aktor t tjer t interesuar n fushn e mjedisit, duke mbshtetur proceset pjesmarrse e shkmbimin e lir t informacionit. Fushat kryesore t veprimtaris jan: Programi i granteve pr OJF-t; Planet Lokale t Veprimit n Mjedis, Informacioni Mjedisor; Edukimi Mjedisor; Programi i kualifikimit pr OJF-t dhe zyrtar t mjedisit, nismat dhe programet vendore e rajonale; etj. Donatort m t fundit jan: Komisioni Evropian, Ambasada e Mbretris s Vendeve t Ulta, SIDA, UNDP, GEF/SGP, Fondacioni SOROS, SDC, BE, etj. Asnj pjes e ktij botimi nuk mund t prdoret pr qllime prfitimi apo publikimi pa lejen me shkrim t Qendra Rajonale e Mjedisit (REC) - Shqipri

Hyrje
Ky botim sht pjes e nj serie botimesh q do t paraqesin pr lexuesin nj prmbledhje t disa Direktivave t Komisionit Evropian dhe t Kshillit t Evrops lidhur me menaxhimin dhe mbrojtjen e mjedisit dhe prbrsve t tij. Prgatitja e ktyre botimeve sht pjes e programeve t Qendrs Rajonale t Mjedisit, q lidhen me prhapjen dhe shkmbimin e informacionit, prfshir dhe at ligjor q lidhet me mjedisin (http://albania.rec.org). Kjo bhet dhe m e rndsishme duke patur parasysh procesin e integrimit evropian n t cilin ka hyr Shqipria, ku prarfrimi i kuadrit ligjor shqiptar me at evropian sht nj pjes e rndsishme e t gjith ktij procesi. Ky informacion i drejtohet jo vetm institucioneve shtetrore, por dhe OJF-ve dhe gjithkujt q sht i interesuar pr mjedisin, madje dhe pr integrimin e Shqipris n bashksin evropiane. N kushtet kur Shqipria ka nnshkruar Marrveshjen e Stabilizim Asociimit me Bashkimin Evropian, njohja e kuadrit ligjor evropian dhe detyrimet q paraqet ai pr vendet antare sht nj parakusht pr arritjen e standardeve n fushat prkatse dhe lehtsimin e procesit t antarsimit n bashksin evropiane. Njkohsisht, kjo njohje do t ndihmoj n procesin e prafrimit t kuadrit ligjor shqiptar me at evropian. Sidoqoft, ky botim paraqet direktivat kryesore n sektorin e ajrit, ndrkoh q lexuesit mund t gjejn informacione mbi kuadrin e plot ligjor evropian, prditsimet e tij, n gjuhn angleze, n adresn e internetit t Komisionit evropian http://ec.europa.eu/dgs/environment/index_en.htm

DIREKTIVA E KSHILLIT 96/62/EC e dats 27 shtator 1996 mbi vlersimin dhe menaxhimin e cilsis s ajrit t ambjentit
faqe 9-28
...............................................................................................................

DIREKTIVA 2002/3/EC E PARLAMENTIT EUROPIAN DHE E KSHILLIT e dats 12 shkurt 2002 n lidhje me ozonin n ajrin e ambjentit
faqe 29-64
...............................................................................................................

DIREKTIVA E KSHILLIT 1999/30/EC e dats 22 prill 1999 n lidhje me vlerat kufi pr dioksidin e squfurit, dioksidin e azotit dhe oksidet e azotit, lndt grimcore dhe plumbin n ajrin e ambientit
faqe 65-99
...............................................................................................................

Ky dokument prdoret vetm pr qllime dokumentacioni dhe institucionet nuk mbajn prgjegjsi pr prmbajtjen e tij

DIREKTIVA E KSHILLIT 96/62/EC

e dats 27 shtator 1996

mbi vlersimin dhe menaxhimin e cilsis s ajrit t ambjentit

(OJ L 296, 21.11.1996, fq. 55)
Amenduar nga: M1 Rregullorja (EC) Nr 1882/2003 e Parlamentit Europian dhe e Kshillit e dats 29 shtator 2003 , FZ, Nr L 284, faqe 1, dat 31.10.2003 B

10

DIREKTIVA E KSHILLIT 96/62/EC E DATS 27 SHTATOR 1996 MbI VLERSIMIN DHE MENAxHIMIN E CILSIS S AJRIT T AMbJENTIT KSHILLI I bASHKIMIT EUROPIAN,

Duke marr n konsiderat Marrveshjen e Komunitetit Europian dhe veanrisht Nenin 130s (1) t saj, Duke patur parasysh propozimin e Komisionit (1), Duke patur parasysh opinionin e Komitetit Ekonomik dhe Social ( 2 ) Duke vepruar n prputhje me procedurn e prcaktuar n Nenin 189c t ksaj Marrveshjeje (3) , Ndrsa programi i pest i veprimit i vitit 1992 mbi mjedisin, prqasja e prgjithshme e t cilit u miratua nga Kshilli dhe Prfaqsuesit e Qeverive t Shteteve Antare, takimi brenda Kshillit, n rezolutn e tyre 93/C 138/01 t dats 1 shkurt 1993 (4), parashikon amendime n legjislacionin egzistues pr ndotsit e ajrit; ndrsa programi i msiprm rekomandon krijimin e objektivave afatgjat t cilsis s ajrit ; Ndrsa, me synim mbrojtjen e shndetit t njeriut dhe mjedisit n trsi, duhet t shmangen, parandalohen ose zvoglohen prqndrimet e ndotsve t dmshm t ajrit, dhe vlerat kufi dhe/ose pragjet sinjaluese t caktuara pr nivelet e ndotjes s ajrit t ambjentit; Ndrsa, me synim marrjen parasysh t mekanizmave t formimit specifik t ozonit, kto vlera kufi dhe pragje sinjalizuese
 2 

OJ Nr C 26, 6. 8. 994, fq. 4. OJ Nr C 0, 2. 5. 995, fq. 5.

Opinioni i Parlamentit Europian i dats 6 qershor 995 (OJ Nr C 66, . 7. 995, fq. 7), Pozicioni i prbashkt i Kshillit i dats 0 nntor 995 (OJ Nr C 59, 28. 2. 996, fq. 24) dhe vendimi i Parlamentit Europian i dats 22 maj 996 (OJ Nr C 66, 0. 6. 996, fq. 6). OJ Nr C 8, 7. 5. 99, fq. .

mund t ken nevoj t plotsohen ose zvndsohen me vlera t synuara; Ndrsa vlerat numerike pr vlerat kufi, pragjet sinjalizuese dhe n lidhje me ozonin, vlerat e synuara dhe/ose vlerat kufi dhe pragjet sinjalizuese duhet t bazohen n rezultatet e puns s kryer nga grupe ndrkombtare shkencore, aktive n kt fush; Ndrsa Komisioni duhet t kryej studime pr t analizuar efektet e veprimit t kombinuar t ndotsve t ndryshm ose burimeve t ndotjes dhe efektin e klims mbi aktivitetin e ndotsve t ndryshm, t shqyrtuar n kontekstin e ksaj Direktive; Ndrsa cilsia e ajrit t ambjentit ka nevoj t vlersohet prkundrejt vlerave kufi dhe/ose pragjeve sinjalizuese dhe n lidhje me ozonin, vlerat e synuara dhe/ose vlerat kufi, duke marr parasysh madhsin e popullsive dhe ekosistemeve t ekspozuara ndaj ndotjes s ajrit, si dhe mjedisin; Ndrsa, me qllim q vlersimi i cilsis s ajrit t ambjentit bazuar n matjet e bra n Shtetet Antare, t jet i krahasueshm, duhet t specifikohet vendndodhja dhe numri i pikave t przgjedhjes s mostrave dhe metodat e referencs s matjeve t prdorura kur vendosen vlerat pr pragjet sinjalizuese, vlerat kufi dhe vlerat e synuara; Ndrsa, pr lejimin e prdorimit t teknikave t tjera t vlersimit t cilsis s ajrit t ambjentit, prve matjeve t drejtprdrejta, nevojitet prcaktimi i kritereve pr prdorim dhe saktsia e krkuar e ktyre teknikave; Ndrsa masat e prgjithshme t vendosura sipas ksaj Direktive duhet t plotsohen me masa t tjera specifike pr substanca individuale t trajtuara; Ndrsa kto masa specifike duhet t miratohen n nj koh sa m t shpejt, me qllim prmbushjen e objektivave t prgjithshme t ksaj Direktive; B Ndrsa duhet t mblidhen t dhna prfaqsuese paraprake mbi nivelet e ndotsve;

11

12

Ndrsa me qllim mbrojtjen e mjedisit n trsi dhe shndetit t njeriut, lind nevoja q Shtetet Antare t marrin masa kur tejkalohen vlerat kufi, me qllim q t arrihet prputhja me kto vlera brenda kohs s caktuar; Ndrsa masat e marra nga Shtetet Antare duhet t marrin parasysh krkesat e vendosura nga rregulloret n lidhje me operimin e instalimeve industriale n pajtim me legjislacionin e Komunitetit n fushn e parandalimit dhe uljes s integruar t ndotjes, kur ky legjislacion zbatohet; Ndrsa, pr shkak se kto masa krkojn koh t zbatohen dhe t hyjn n fuqi, mund t nevojitet prcaktimi i kufijve t prkohshm t tolerancs s vlers kufi; Ndrsa mund t egzistojn zona n Shtetet Antare ku nivelet e ndotjes jan m t larta sesa vlerat kufi, por brenda kufirit t lejueshm t tolerancs; ndrsa vlera kufi duhet t jet e prputhshme brenda kohs s specifikuar; Ndrsa Shtetet Antare duhet t konsultohen me njri tjetrin, nse tejkalohet ose ka t ngjar t tejkalohet niveli i nj ndotsi, vlera kufi plus kufiri i tolerancs ose, sipas rastit, pragu sinjalizues, pas ndotjes s konsiderueshme q e ka origjinn n nj Shtet tjetr Antar; Ndrsa vendosja e pragjeve sinjalizuese pr t cilat duhet t merren masa mbrojtse, do t mundsoj kufizimin e ndikimit t episodeve t ndotjes n shndetin e njeriut; Ndrsa, n zona dhe grumbullime ku nivelet e ndotsve jan posht vlerave kufi, Shtetet Antare duhet t prpiqen t ruajn cilsin m t mir t mundshme t ajrit t ambientit, t pajtueshme me zhvillimin e qndrueshm; Ndrsa, me qllim lehtsimin e trajtimit dhe krahasimit t t dhnave t marra, kto t dhna duhet ti jepen Komisionit n form standarde; Ndrsa zbatimi i nj politike t gjr dhe gjithprfshirse t vlersimit dhe menaxhimit t cilsis s ajrit t ambientit duhet t bazohet n themele t shndosha teknike dhe shkencore dhe shkmbim t prhershm t pikpamjeve ndrmjet Shteteve Antare;

Ndrsa lind nevoja pr shmangien e sasis s panevojshme n rritje t informacionit q i duhet transmetuar Shteteve Antare; ndrsa informacioni i mbledhur nga Komisioni sipas zbatimit t ksaj Direktive sht i dobishm pr Agjencin Mjedisore Europiane (EEA) dhe pr rrjedhoj, mund ti transmetohet asaj nga Komisioni; Ndrsa prshtatja e kritereve dhe teknikave t prdorura pr vlersimin e cilsis s ajrit t ambientit ndaj progresit shkencor dhe teknik dhe masat q nevojiten pr shkmbimin e informacionit i cili duhet siguruar sipas ksaj Direktive, mund t jen t dshirueshme; ndrsa, me qllim lehtsimin e zbatimit t puns s nevojshme pr kt qllim, duhet t krijohet nj procedur pr vendosjen e nj bashkpunimi t ngusht ndrmjet Shteteve Antare dhe Komisionit brenda nj komiteti; Ndrsa, me qllim nxitjen e shkmbimit reciprok t informacionit ndrmjet Shteteve Antare dhe EEA-s, Komisioni, me ndihmn e EEA-s, duhet t publikoj nj raport mbi cilsin e ajrit t ambientit n Komunitet do tre vjet; Ndrsa substancat q mbulohen nga Direktiva e Kshillit 80/779/ EEC e dats 15 korrik 1980 mbi vlerat kufi t cilsis s ajrit dhe vlerat orientuese pr dioksidin e squfurit dhe grimcave t varura pezull (5), Direktiva e Kshillit 82/ 884/EEC e dats 3 dhjetor 1982 mbi nj vler kufi pr nivelin e plumbit n ajr (6) B Duhet t trajtohen s pari Direktiva e Kshillit 85/203/ EEC e dats 7 mars 1985 mbi standardet e cilsis s ajrit pr dioksidin e azotit (7) dhe Direktiva e Kshillit 92/72/EEC e dats 21 shtator 1992 mbi ndotjen e ajrit nga ozoni (8);
5

13

OJ Nr L 229, 0. 8. 980, fq. 0. Direktiva e amenduar s fundi nga Direktiva 9/ 692/EEC (OJ Nr L 77, . 2. 99, fq. 48). OJ Nr L 78, . 2. 982, fq. 5. Direktiva e amenduar s fundi nga Direktiva 9/692/EEC. OJ Nr L 87, 27. . 985, fq. . Direktiva e amenduar s fundi nga Direktiva 9/ 692/EEC. OJ Nr L 297, . 0. 992, fq. .

14
KA MIRATUAR DIREKTIVN E MPOSHTME:
Neni 1 ObJEKTIVAT

Synimi i prgjithshm i ksaj Direktive sht prkufizimi i parimeve baz t nj strategjie t prbashkt pr t: Prcaktuar dhe vendosur objektiva pr cilsin e ajrit t ambientit n Komunitet, t synuara pr shmangien, parandalimin ose uljen e pasojave t dmshme mbi shndetin e njeriut dhe mjedisin n trsi, Vlersuar cilsin e ajrit t ambientit n Shtetet Antare mbi bazn e metodave dhe kritereve t prbashkta, Marr informacion t mjaftueshm mbi cilsin e ajrit t ambientit dhe pr t siguruar disponueshmrin e ktij informacioni pr publikun, midis t tjerash me an t pragjeve sinjalizuese , Ruajtur cilsin e ajrit t ambientit, kur kjo sht e mir dhe pr ta prmirsuar at n raste t tjera.
Neni 2 PRKUfIzIME

Pr qllime t ksaj Direktive: 1. ajri i ambientit nnkupton ajrin n ambiente t jashtme n troposfer, duke prjashtuar vendet e puns; 2. ndots nnkupton do substanc t prezantuar nga njerzit n mnyr t drejtprdrejt ose jo n ajrin e ambientit dhe q ka t ngjar t ket pasoja t dmshme pr shndetin e njeriut dhe/ose mjedisin n trsi; 3. nivel nnkupton prqndrimin e nj ndotsi n ajrin e ambientit ose depozitimin e tij mbi siprfaqe n nj koh t caktuar;

4. vlersim nnkupton do metod t prdorur pr matjen, llogaritjen, parashikimin ose vlersimin e nivelit t nj ndotsi n ajrin e ambientit; 5. vler kufi nnkupton nj nivel t caktuar mbi bazn e dijeve shkencore, me synim shmangien, parandalimin ose uljen e pasojave t dmshme mbi shndetin e njeriut dhe/ose mjedisin n trsi, q duhet t arrihet brenda nj periudhe t caktuar dhe t mos tejkalohet kur arrihet; 6. vler e synuar nnkupton nj nivel t caktuar, me synim shmangien e m shum pasojave t dmshme afatgjata mbi shndetin e njeriut dhe/ose mjedisin n trsi, q duhet arritur sipas mundsis, brenda nj periudhe t caktuar; 7. prag sinjalizues nnkupton nj nivel prtej t cilit egziston rreziku ndaj shndetit t njeriut nga ekspozimi i shkurtr dhe pr t cilin duhet t merren hapa t menjhershme nga Shtetet Antare, si prcaktohet n kt Direktiv; 8. kufiri i tolerancs nnkupton prqindjen e vlers kufi me an t s cils kjo vler mund t tejkalohet ,duke iu nnshtruar kushteve t prcaktuara n kt Direktiv; 9. zona nnkupton pjes t territorit t tyre t cils i caktohen kufijt nga Shtetet Antare; 10. grumbullim nnkupton nj zon me prqndrim popullsie prej m tepr se 250 000 banor, ose ku prqndrimi i popullsis sht 250 000 banor apo m pak, nj dendsi popullsie pr km2 e cila pr Shtetet Antare jusitifikon nevojn e vlersimit dhe menaxhimit t cilsis s ajrit t ambientit. B
Neni 3 zbATIMI DHE PRgJEgJSIT

15

Pr zbatimin e ksaj Direktive, Shtetet Antare caktojn n nivel t prshtatshm autoritete kompetente dhe organe prgjegjse pr: Zbatimin e ksaj Direktive, Vlersimin e cilsis s ajrit t ambientit,

16

Miratimin e aparateve matse (metodat, pajisjet, rrjetet, laboratoret), Sigurimin e saktsis s matjes nga aparatet matse dhe kontrollin e ruajtjes s ksaj saktsie nga ato aparate, veanrisht me an t kontrolleve t brndshme t cilsis, t kryera midis t tjerash, n prputhje me krkesat e standardeve Europiane t sigurimit t cilsis, Analizn e metodave t vlersimit Bashkrendimin n territorin e tyre t programeve t sigurimit t cilsis mbar-komunitare, t organizuara nga Komisioni. N dhnien e informacionit pr Komisionin, Shtetet Antare duhet t vn n dispozicion t publikut informacionin e referuar n nnparagrafin e par.
Neni 4 CAKTIMI I VLERAVE KUfI DHE PRAgJEVE SINJALIzUESE PR AJRIN E AMbIENTIT

1. Pr ata ndots t renditur n Shtojcn I, Komisioni duhet ti dorzoj Kshillit propozime pr caktimin e vlerave kufi dhe, sipas nevojs, pragjeve sinjalizuese sipas afateve kohore t mposhtme: Jo m von se data 31 dhjetor 1996, pr ndotsit nga 1 deri n 5, N prputhje me nenin 8 t Direktivs 92/72/EEC, pr ozonin, 8, Jo m von se data 31 dhjetor 1997, pr ndotsit 7 dhe

N kohn m t shpejt dhe jo m von se data 31 dhjetor 1999, pr ndotsit nga 9 deri 13. N caktimin e vlerave kufi dhe sipas rastit, pragjeve sinjalizuese, duhet t merren parasysh me an t shmbujve, faktort e parashtruar n Shtojcn II.

Pr sa i prket ozonit, kto propozime do t marrin parasysh mekanizmat e formimit specifik t ktij ndotsi dhe pr kt qllim mund t parashikohen vlera t synuara dhe/ose vlera kufi. Nse tejkalohet nj vler e synuar e caktuar pr ozonin, Shtetet Antare informojn Komisionin n lidhje me masat e marra, me qllim q t arrihet ajo vler. Mbi bazn e ktij informacioni, Komisioni vlerson nse nevojiten masa plotsuese n nivel Komuniteti dhe nse lind nevoja, i paraqet Kshillit propozimet prkatse. Pr ndotsit e tjer, Komisioni i paraqet Kshillit propozime pr caktimin e vlerave kufi dhe sipas nevojs, t pragjeve sinjalizuese, nse, mbi bazn e progresit shkencor dhe duke marr parasysh kriteret e prcaktuara n Shtojcn III, lind nevoja pr shmangien, parandalimin ose uljen e pasojave t dmshme t ktyre ndotsve mbi shndetin e njeriut dhe/ose mjedisin n trsi, brnda Komunitetit. 2. Komisioni sht prgjegjs, duke marr n konsiderat t dhnat krkimore shkencore m t fundit n fushat prkatse epidemiologjike dhe mjedisore dhe t prparimeve m t fundit n metrologji, pr rishqyrtimin e elementve mbi t cilt bazohen vlerat kufi dhe pragjet sinjalizuese t referuara n paragrafin 1. 3. N prcaktimin e vlerave kufi dhe pragjeve sinjalizuese, vendosen kritere dhe teknika pr: (a) matjet q duhen prdorur n zbatimin e legjislacionit t referuar n paragrafin 1: vendndodhjen e pikave t przgjedhjes s mostrave, B Numrin minimal t pikave t przgjedhjes s mostrave, Teknikat e referencs s matjeve dhe przgjedhjes s mostrave; (b) prdorimin e teknikave t tjera pr vlersimin e cilsis s ajrit t ambientit, veanrisht duke modeluar: Rezolucionin hapsinor pr modelimin dhe metodat e vlersimit objektiv,

17

18

Metoda reference modelimi. Kto kritere dhe teknika prcaktohen n lidhje me do ndots, sipas madhsis s grumbullimeve ose niveleve t ndotsve n zonat e kontrolluara. 4. Pr t marr parasysh nivelet aktuale t nj ndotsi t caktuar kur prcaktohen vlerat kufi dhe koha e nevojshme pr zbatimin e masave pr prmirsimin e cilsis s ajrit t ambientit, Kshilli gjithashtu mund t caktoj nj kufi t prkohshm tolerance pr vlern kufi. Ky kufi ulet sipas procedurave q duhen prcaktuar pr do ndots, me qllim arritjen e nivelit t vlers kufi, maksimumi nga fundi i nj periudhe q duhet prcaktuar pr do ndots, kur ajo vler sht prcaktuar. 5. N pajtim me Marrveshjen, Kshilli miraton legjislacionin e parashikuar n paragrafin 1 dhe dispozitat e parashtruara n paragraft 3 dhe 4. 6. Kur nj Shtet Antar merr masa m t rrepta sesa ato t prcaktuara n dispozitat e referuara n paragrafin 5, ai informon Komisionin n lidhje me kt. 7. Kur nj Shtet Antar synon t caktoj vlera kufi ose pragje sinjalizuese pr ndotsit t cilt nuk referohen n Shtojcn I dhe q nuk mbulohen nga parashikimet e Komunitetit n lidhje me cilsin e ajrit t ambientit n Komunitet, ai informon Komisionin n lidhje me kt brenda nj kohe t mjaftueshme. Komisionit i krkohet t jap prgjigje n kohn e duhur pr pyetjen n lidhje me nevojn pr t vepruar n nivel Komuniteti, duke ndjekur kriteret e prcaktuara n Shtojcn III.
Neni 5 VLERSIMI PARAPRAK I CILSIS S AJRIT T AMbIENTIT

Shtetet Antare t cilat nuk kan matje prfaqsuese t niveleve t ndotsve pr t gjitha zonat dhe grumbullimet, ndrmarrin nj sr matjesh prfaqsuese, vzhgimesh ose vlersimesh, me qllim q t ken t dhna n dispozicion n kohn e duhur pr zbatimin e legjislacionit t referuar n Nenin 4 (1).

Neni 6 VLERSIMI I CILSIS S AJRIT T AMbIENTIT

1

1. Pas caktimit t vlerave kufi dhe pragjeve sinjalizuese, cilsia e ajrit t ambientit vlersohet n t gjith territorin e Shteteve Antare n pajtim me kt Nen. 2. N prputhje me kriteret e referuara n Nenin 4 (3), dhe n lidhje me ndotsit prkats sipas Nenit 4 (3), matja sht e detyrueshme n zonat e mposhtme: Grumbullimet e prcaktuara n Nenin 2 (10), Zonat n t cilat nivelet jan midis vlerave kufi dhe niveleve t parashikuara n paragrafin 3, dhe Zonat e tjera ku nivelet tejkalojn vlerat kufi. Masat e parashikuara mund t plotsohen nga teknika modelimi pr t parashikuar nj nivel t mjaftueshm informacioni mbi cilsin e ajrit t ambientit. 3. Nj kombinim i matjeve dhe teknikave t modelimit mund t prdoret pr t vlersuar cilsin e ajrit t ambientit, kur nivelet mbi nj periudh prfaqsuese jan posht nj niveli m t ult sesa vlera kufi, q duhet prcaktuar sipas dispozitave t referuara n Nenin 4 (5). B 4. Kur nivelet jan posht nj niveli q duhet prcaktuar sipas dispozitave t referuara n Nenin 4 (5), mundsohet prdorimi i vetm i teknikave t vlersimit objektiv ose modelimit pr vlersimin e niveleve. Kjo dispozit nuk zbatohet pr grumbullimet n rastin e ndotsve pr t cilt jan caktuar pragje sinjalizuese sipas dispozitave t referuara n Nenin 4 (5). 5. Kur ndotsit duhen matur, matjet bhen n vende t caktuara ose n mnyr t vazhdueshme ose me przgjedhje t rastsishme t mostrave; numri i matjeve duhet t jet n nivel t mjaftueshm pr t mundsuar prcaktimin e niveleve t vzhguara.

20

Neni 7 PRMIRSIMI I CILSIS S AJRIT T AMbIENTIT. KRKESA T PRgJITHSHME

1. Shtetet Antare marrin masat e nevojshme pr t siguruar pajtueshmrin me vlerat kufi. 2. Masat e marra me synim arritjen e objektivave t ksaj Direktive: (a) Marrin parasysh nj prqasje t integruar ndaj mbrojtjes s ajrit, ujit dhe toks; (b) Nuk shkelin legjislacionin e Komunitetit mbi mbrojtjen e siguris dhe shndetit t puntorve gjat puns ; (c) Nuk kan pasoja t dukshme mbi mjedisin n Shtete t tjera Antare. 3. Shtetet Antare hartojn plane veprimi q tregojn masat t cilat duhet t merren n planin afatshkurtr, kur ekziston rreziku i vlerave kufi dhe/ose kur jan tejkaluar pragjet sinjalizuese, me qllim uljen e atij rreziku dhe kufizimin e kohzgjatjes s asaj ngjarjeje. N varsi t rasteve individuale, kto plane mund t parashikojn masa pr kontrollin dhe sipas nevojs, pezullimin e aktiviteteve, duke prfshir trafikun e mjeteve motorike q kontribuojn n tejkalimin e vlerave kufi.
Neni 8 MASAT E zbATUESHME N zONAT KU NIVELET JAN M T LARTA SE VLERAT KUfI

1. Shtetet Antare prpilojn nj list t zonave dhe grumbullimeve n t cilat nivelet e nj ose m shum ndotsve jan m t larta sesa vlera kufi plus kufirin e tolerancs. Kur nuk sht prcaktuar nj kufi tolerance pr nj ndots specifik, zonat dhe grumbullimet n t cilat niveli i atij ndotsi tejkalon vlern kufi, trajtohet n t njjtn mnyr si zonat dhe grumbullimet e referuara n nnparagrafin e par dhe paragraft 3, 4 dhe 5 zbatohen n lidhje me to. 2. Shtetet Antare prpilojn nj list t zonave dhe

grumbullimeve n t cilat nivelet e nj ose m shum ndotsve jan midis vlers kufi dhe vlers kufi plus kufirit t tolerancs. 3. N zonat dhe grumbullimet e referuara n paragrafin 1, Shtetet Antare marrin masa pr t siguruar prgatitjen ose zbatimin e nj plani ose programi pr arritjen e vlers kufi brnda afatit kohor specifik. Plani ose programi i msiprm, i cili duhet t vihet n dispozicion t publikut, duhet t prfshij t paktn informacionin e listuar n Shtojcn IV. 4. N zonat dhe grumbullimet e referuara n paragrafin 1, kur niveli i m shum sesa nj ndotsi sht m i lart sesa vlerat kufi, Shtetet Antare sigurojn nj plan t integruar q mbulon t gjith ndotsit prkats. 5. Komisioni kontrollon rregullisht zbatimin e planeve ose programeve t paraqitura sipas paragrafit 3, duke shqyrtuar progresin e tyre dhe tendencat n ndotjen e ajrit. B 6. Kur niveli i nj ndotsi tejkalohet ose ka t ngjar t tejkalohet, vlera kufi plus kufiri i tolerancs ose sipas rastit, pragu sinjalizues pas ndotjes s konsiderueshme q e ka origjinn n nj Shtet tjetr Antar, Shtetet Antare t interesuara konsultohen me njri tjetrin me qllim gjetjen e nj zgjidhjeje t prbashkt. Komisioni mund t jet i pranishm n kto konsultime.
Neni 9 KRKESAT N zONAT KU NIVELET JAN M T ULTA SESA VLERAT KUfI

21

Shtetet Antare prpilojn nj list t zonave dhe grumbullimeve n t cilat nivelet e ndotsve jan posht vlerave kufi. Shtetet Antare ruajn nivelet e ndotsve n kto zona dhe grumbullime posht vlerave kufi dhe prpiqen t ruajn cilsin m t mir t ajrit t ambientit, n prputhje me zhvillimin e qndrueshm.

22

Neni 10 MASAT E zbATUESHME N RAST T TEJKALIMIT T PRAgJEVE SINJALIzUESE

Kur pragjet sinjalizuese tejkalohen, Shtetet Antare zotohen t sigurojn se jan marr hapat e nevojshme pr informimin e publikut (pr shmbull, me an t radios, televizionit dhe shtypit). Shtetet Antare i paraqesin Komisionit informacin t prkohshm n lidhje me nivelet e regjistruara dhe kohzgjatjen e episodit (episodeve) t ndotjes, jo m von se tre muaj pas zhvillimit t tyre. Prpilohet nj list e hollsirave minimale s bashku me pragjet sinjalizuese, e cila duhet ti vihet n dispozicion publikut.
Neni 11 TRANSMETIMI I INfORMACIONIT DHE RAPORTEVE

Pas miratimit nga Kshilli t propozimit t par t referuar n kryerradhn e par t Nenit 4 (1): 1. Shtetet Antare njoftojn Komisionin, autoritetet kompetente, laboratoret dhe organet e referuara n Nenin 3 dhe (a) zonat e referuara n Nenin 8 (1) dhe: (i) informojn Komisionin n lidhje me zhvillimin e niveleve q i tejkalojn vlern kufi plus kufirin e tolerancs, t datave ose periudhave kur kto nivele jan vzhguar dhe vlerat e regjistruara n periudhn nnt mujore pas fundit t do viti. Kur nuk sht caktuar asnj kufi tolerance pr nj ndots t caktuar, zonat dhe grumbullimet ku niveli i ktij ndotsi tejkalon vlern kufi, do t trajtohen n t njjtn mnyr si zonat dhe grumbullimet e prmendura n nnparagrafin e par; (ii) informojn Komisionin n lidhje me arsyet pr do rast t regjistruar, n periudhn nnt mujore pas fundit t do viti; (iii) drgojn Komisionit planet ose programet e referuara n Nenin 8 (3) jo m von se dy vjet pas fundit t vitit gjat t cilit jan vzhguar nivelet prkatse;

(iv) informojn Komisionin do tre vjet n lidhje me progresin e planit ose programit; (b) paraqesin Komisionit do vit dhe jo m von se nnt muaj pas fundit t do viti , listn e zonave dhe grumbullimeve t referuara n Nenin 8 (1) dhe (2) dhe n Nenin 9; (c) paraqesin Komisionit do tre vjet, brenda kuadrit t raportit sektorial t referuar n Nenin 4 t Direktivs s Kshillit 91/692/EEC t dats 23 dhjetor 1991 raporte standardizuese dhe racionalizuese mbi zbatimin e disa Direktivave n lidhje me mjedisin B (9), dhe jo m von se nnt muaj pas fundit t do periudhe tre vjeare, paraqesin informacion qr rishikon nivelet e vzhguara ose vlersuara, sipas nevojs, n zonat dhe grumbullimet e referuara n Nenin 8 dhe Nenin 9; (d) informojn Komisionin n lidhje me metodat e prdorura pr vlersimin paraprak t cilsis s ajrit, t parashikuar n Nenin 5. 2. Komisioni do t publikoj: (a) do vit, nj list t zonave dhe grumbullimeve t referuara n Nenin 8 (1); (b) do tre vjet, nj raport mbi cilsin e ajrit t ambientit n Komunitet. Ky raport do t tregoj n form t prmbledhur informacionin e marr nprmjet nj mekanizmi pr shkmbimin e informacionit midis Komisionit dhe Shteteve Antare. 3. Komisioni do ti drejtohet ekspertizs s nevojshme n dispozicion n Agjencin Mjedisore Europiane n hartimin e raportit t referuar n paragrafin 2 (b).

23

OJ Nr L 77, . 2. 99, fq. 48.

24

Neni 12
M 1

KOMITETI DHE fUNKSIONET E TIJ

1. Amendamentet e nevojshme pr prshtatjen e kritereve dhe teknikave t referuara n Nenin 4(2) ndaj progresit shkencor dhe teknik dhe masat e detajuara pr paraqitjen e informacionit q duhet t sigurohet sipas Nenit 11, dhe detyrat e tjera t specifikuara n dispozitat e referuara n Nenin 4(3), miratohen n prputhje me procedurn e parashtruar n paragrafin 2 t ktij Neni. Kjo prshtatje nuk duhet t ket efektin e modifikimit t vlerave kufi ose pragjeve sinjalizuese, qoft n mnyr t drejtprdrejt ose jo. 2. Komisioni asistohet nga nj komitet. 3. Kur i referohemi ktij Neni, do t zbatohen Nenet 5 dhe 7 t Vendimit 1999/468/EC (10) , duke patur n konsiderat dispozitat e Nenit 8 t tij. Periudha e prcaktuar n Nenin 5(6) t Vendimit 1999/468/ EC do t caktohet pr tre muaj.
B

4.

Komiteti do t miratoj rregullat e veta procedurale.

Neni 13

1. Shtetet Antare sjellin n fuqi ligjet, rregulloret dhe dispozitat administrative t nevojshme pr t qn n pajtim me kt Direktiv jo m von se 18 muaj pas hyrjes n fuqi, pr sa i prket dispozitave n lidhje me Nenet 1 deri 4 dhe 12 dhe Shtojcat I, II, III dhe IV, dhe maksimumi n datn n t ciln zbatohen dispozitat e referuara n Nenin 4 (5), pr sa i prket dispozitave n lidhje me Nenet e tjera. N miratimin e ktyre masave, Shtetet Antare do t prmbajn nj referenc ndaj ksaj Direktive ose do t shoqrohen me kt referenc n kohn e botimit t tyre zyrtar.
0

Vendimi i Kshillit 999/468/EC i dats 28 qershor 999 q parashtron procedurat pr ushtrimin e kompetencave zbatuese t dhna Komisionit (OJ L 84, 7.7.999, fq. 2).

Procedurat pr kt referenc do t miratohen nga Shtetet Antare. 2. Shtetet Antare do ti komunikojn Komisionit tekstin e dispozitave kryesore t ligjit kombtar, t cilin ata e miratojn n fushn e mbuluar nga kjo Direktiv. B
Neni14

25

Kjo Direktiv hyn n fuqi ditn e botimit n Fletoren Zyrtare t Komuniteteve Europiane.
Neni 15

Kjo Direktiv i drejtohet Shteteve Antare.

26

SHTOJCA I
LISTA E NDOTSVE ATMOSfERIK Q DUHEN MARR PARASYSH N VLERSIMIN DHE MENAxHIMIN E CILSIS S AJRIT T AMbJENTIT

I. Ndotsit q duhen studiuar n fazn fillestare, duke prfshir ndotsit e rregulluar nga direktivat egzistuese t cilsis s ajrit t ambjentit 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Dioksid sulfuri Dioksid Azoti Lnd t imta grimcore si bloza (duke prfshir mw 10) Lnd grimcore t varura pezull Plumbi Ozoni Benzol Monoksid karboni Hidrokarburet poli-aromatike

II. Ndots t tjer t ajrit

10. Kadmium 11. Arsenik 12. Nikel 13. Mrkur

SHTOJCA II
fAKTORT Q DUHEN MARR PARASYSH N VENDOSJEN E VLERAVE KUfI DHE PRAgJEVE SINJALIzUESE

27

N vendosjen e vlerave kufi dhe sipas nevojs, pragjeve sinjalizuese, me an t shmbujve, duhen marr parasysh faktort e mposhtm: Nivelin e ekspozimit t sektorve t popullsis dhe veanrisht nngrupet e ndjeshme, kushtet klimaterike, ndjeshmrin e flors dhe fauns dhe habitateve t tyre, trashgimin historike t ekspozuar ndaj ndotsve, fizibilitetin ekonomik dhe teknik, shprndarjen me rreze t largt e ndotsve nga t cilat ndotsit dytsor, duke prfshir ozonin.

28

SHTOJCA III
UDHzIME PR PRzgJEDHJEN PR SHQYRTIM T NDOTSVE T AJRIT

1. Mundsia, shkalla dhe shpeshtsia e pasojave mbi shndetin e njeriut dhe mjedisin n trsi, efektet e pakthyeshme duhet t paraqesin nj shqetsim t veant. 2. Kudondodhja dhe prqndrimi i lart i ndotsve n atmosfer. 3. Transformimet mjedisore ose rregullimet metabolike, pasi kto rregullime mund t ojn n prodhimin e kimikateve me shkall m t lart toksiciteti . 4. Qndrueshmria n mjedis, veanrisht nse ndotsi nuk sht i biodegradueshm dhe mund t grumbullohet n qniet njerzore, mjedis ose zinxhir ushqimor. 5. Ndikimi i ndotsit: Madhsia e popullsis s ekspozuar, burimet ose ekosistemet e jetess, egzistenca e objekteve me ndjeshmri t lart n zonn prkatse. 6. Mund t prdoren gjithashtu metoda t vlersimit t rrezikut. Kriteret prkatse t rrezikut t vendosura sipas Direktivs 67/548/EEC (11) dhe prshtatjet e tij t mpasshme duhet t merren parasysh n przgjedhjen e ndotsve.

 OJ Nr 96, 6. 8. 967, fq. /670. Direktiva e amenduar sw fundi nga Direktiva e Komisionit 9/62/EEC (OJ Nr L 8, 0. 2. 99, fq. 2)

SHTOJCA IV
INfORMACION Q DUHET PRfSHIR N PROgRAMET LOKALE, RAJONALE OSE KOMbTARE PR PRMIRSIMIN E CILSIS S AJRIT N AMbJENT

2

Informacion q duhet siguruar n prputhje me Nenin 8 (3) 1. Lokalizimi i ndotjes s teprt rajoni
qyteti

(harta)

stacioni i matjes (harta, koordinatat gjeografike). 2. Informacion i prgjithshm tipi i zons (qyteti, zona industriale ose rurale) vlersimi i zons s ndotur (km2) dhe e popullsis s ekspozuar ndaj ndotjes t dhna t dobishme mbi klimn t dhna prkatse mbi topografin informacion t mjaftueshm mbi tipin e objekteve q krkojn mbrojtje n zon. 3. Autoritetet prgjegjse Emrat dhe adresat e personave prgjegjs pr zhvillimin dhe zbatimin e planeve t prmirsimit. 4. Natyra dhe vlersimi i ndotjes Prqndrimet e vzhguara gjat viteve t mparshme (para zbatimit t masave t prmirsimit) Prqndrimet e matura q prej fillimit t projektit Teknikat e prdorura pr vlersimin. 5. Origjina e ndotjes lista e burimeve kryesore t emetimeve, prgjegjse pr ndotjen (harta)

30

sasia totale e emetimeve nga kto burime (ton/n vit) informacion mbi ndotjen e importuar nga rajone t tjera. 6. Analiza e gjndjes detaje t atyre faktorve prgjegjs pr tejkalimin (transporti, duke prfshir transportin ndrkufitar, formimi) detaje t masave t mundshme pr prmirsimin e cilsis s ajrit. 7. Detaje t atyre masave ose projekteve pr prmisim, t cilat kan egzistuar para hyrjes n fuqi t ksaj Direktive, dmth. Masa lokale, rajonale, kombtare, ndrkombtare Efektet e vzhguara t ktyre masave. 8. Detaje t atyre masave ose projekteve t miratuara, me synim uljen e ndotjes, pas hyrjes n fuqi t ksaj Direktive renditja dhe prshkrimi i t gjitha masave t parashtruara n projekt programi kohor pr zbatimin preventivi i prmirsimit t cilsis s planifikuar t ajrit dhe t kohs s pritshme pr arritjen e ktyre objektivave. 9. Detaje t masave ose projekteve t planifikuara ose pr t cilat bhen krkime n planin afatgjat.

31

DIREKTIVA 2002/3/EC E PARLAMENTIT EUROPIAN DHE E KSHILLIT

e dats 12 shkurt 2002

n lidhje me ozonin n ajrin e ambjentit

PARLAMENTI EUROPIAN DHE KSHILLI I bASHKIMIT EUROPIAN,

Duke marr n konsiderat Marrveshjen mbi Komunitetin Europian dhe veanrisht nenin 175(1) t saj, Duke patur parasysh propozimin e Komisionit (12) , Duke patur parasysh opinionin e Komitetit Ekonomik dhe Social (13) , Duke patur parasysh opinionin e Komitetit t Rajoneve (14) , Duke vepruar n prputhje me procedurn e parashtruar n Nenin 251 t Marrveshjes (15), duke marr n konsiderat tekstin
2  4 5

OJ C 56 E, 29.2.2000, fq. 40, dhe OJ C 29 E, 0..200, fq. 29. OJ C 5, 2.2.2000, fq. . OJ C 7, 6..2000, fq. 5.

Opinioni i Parlamentit Europian i dats 5 Mars 2000 (OJ C 77, 29.2.2000, fq. 54), Pozicioni i Prbashkt i Kshillit i dats 8 Mars 200 (OJ C 26, 26.4.200, fq. ) dhe Vendimi i Parlamentit Europian i dats  qershor 200

32

e prbashkt t miratuar nga Komiteti i Pajtimit m 10 dhjetor 2001, Ndrsa: (1) Mbi bazn e parimeve t mishruara n Nenin 174 t Marrveshjes, Programi i Pest i Veprimit Mjedisor i miratuar nga Rezoluta e Kshillit dhe e Prfaqsuesve t Qeverive t Shteteve Antare q takohen brenda Kshillit t 1 shkurtit 1993 n lidhje me programin e politiks dhe veprimit t Komunitetit Europian mbi mjedisin dhe zhvillimin e qndrueshm (16) dhe plotsuar nga Vendimi Nr 2179/98/EC (17) parshikon veanrisht amendime n legjislacionin egzistues mbi ndotsit e ajrit. Programi i msiprm rekomandon krijimin e objektivave afatgjata t cilsis s ajrit. (2) Sipas Nenit 4(5) t Direktivs s Kshillit 96/62/EC t dats 27 shtator 1996 mbi vlersimin dhe menaxhimin e cilsis s ajrit t ambjentit (18), Kshilli duhet t miratoj legjislacionin e parashikuar n paragrafin 1 dhe dispozitat e parashtruara n paragraft 3 dhe 4 t atij Neni. (3) sht e rndsishme t sigurohet mbrojtja efektive kundr pasojave t dmshme mbi shndetin e njeriut t ekspozimit ndaj ozonit. Pasojat negative mbi bimsin, ekosistemet dhe mjedisin n trsi, duhet t zvoglohen sa m shum q t jet e mundur. Natyra ndrkufitare e ndotjes s ozonit krkon marrjen e masave n nivel Komuniteti. (4) Direktiva 96/62/EC parashikon q pragjet numerike t bazohen n rezultatet e puns s kryer nga grupet ndrkombtare shkencore q jan aktive n kt fush. Komisioni duhet t marr parasysh t dhnat krkimore shkencore m t fundit n fushat prkatse epidemiologjike dhe mjedisore dhe prparimet m t fundit n metrologji, me synim rishqyrtimin e elementve n t cilt jan bazuar kto pragje.
(ende i pabotuar n Fletoren Zyrtare). Vendimi i Parlamentit Europian i dats 7 Janar 2002 dhe Vendimi i Kshillit i dats 9 dhjetor 200.
6 7 8

OJ C 8, 7.5.99, fq. . OJ L 275, 0.0.998, fq. . OJ L 296, 2..996, fq. 55.

(5) Direktiva 96/62/EC krkon q vlerat kufi dhe/ose vlerat e synuara t prcaktohen pr ozonin. Duke marr parasysh natyrn ndrkufitare t ndotjes s ozonit, vlerat e synuara duhet t prcaktohen n nivel Komuniteti pr mbrojtjen e shndetit t njeriut dhe mbrojtjen e bimsis. Kto vlera t synuara duhet t lidhen me objektivat e prkohshme q lindin nga strategjia e integr uar e Komunitetit pr luftimin e acidimit dhe ozonit n nivelin e toks, q gjithashtu formon bazn e Direktivs 2001/81/EC t Parlamentit Europian dhe Kshillit t dats 23 tetor 2001 mbi tavanet e emetimeve kombtare pr disa ndots atmosferik (19) (6) N prputhje me Direktivn 96/62/EC, duhet t zbatohen plane dhe programe n lidhje me zonat dhe grumbullimet brenda t cilave prqndrimet e ozonit tejkalojn vlerat e synuara, me qllim q t sigurohen q vlerat e synuara jan prmbushur n nivelin m t lart t mundshm deri n datn e specifikuar. Kto plane dhe programe duhet ti referohen n nj shkall t konsiderueshme masave t kontrollit q duhet t zbatohen n prputhje me legjislacionin prkats t Komunitetit. (7) Objektivat afatgjat duhet t prcaktohen me synim sigurimin e mbrojtjes efektive t shndetit t njeriut dhe mjedisit. Objektivat afatgjat duhet t lidhen me strategjin e ozonit dhe zvoglimit t acidimit dhe qllimi i tyre sht sheshimi i barrierave midis niveleve aktuale t ozonit dhe objektivave afatgjata. (8) Masat duhet t jen t detyrueshme n zonat me tejkalim t objektivave afatgjat. Mjetet plotsuese t vlersimit mund t ulin numrin e krkuar t pikave fikse t przgjedhjes s mostrave. (9) Duhet t prcaktohet nj prag sinjalizues pr ozonin pr mbrojtjen e popullsis s prgjithshme. Duhet t prcaktohet nj prag informacioni pr mbrojtjen e seksioneve m t brisht t popullsis. Publikut duhet ti vihet n dispozicion informacion i rregullt, i prditsuar, n lidhje me prqndrimet e ozonit n ajrin e ambjentit.

33

9

OJ L 09, 27..200, fq. 22

34

(10) Duhet t hartohen plane veprimit afatshkurtr, ku rreziku i tejkalimit t pragut sinjalizues mund t ulet n mnyr t ndjeshme. Mundsia e uljes s rrezikut, kohzgjatja dhe shkalla e tejkalimit duhet ti nnshtrohet krkimit dhe vlersimit. Nuk duhet t krkohen masa n nivel lokal, kur shqyrtimi i fitimeve dhe shpenzimeve tregon se ato nuk jan proporcionale. (11) Natyra ndrkufitare e ndotjes s ozonit mund t krkoj bashkrendimin midis Shteteve Antare n hartimin dhe zbatimin e planeve, programeve dhe planeve t veprimit afatshkurtr dhe n informimin e publikut. N raste t prshtatshme, Shtetet Antare duhet t ndjekin bashkpunimin me vendet e treta, duke i kushtuar vmndje t veant prfshirjes s hershme t vendeve kandidate pr aderim. (12) Si baz pr raportet e rregullta, informacioni mbi prqndrimet e matura duhet ti dorzohet Komisionit. (13) Komisioni duhet t rishikoj dispozitat e ksaj Direktive duke marr parasysh krkimin m t fundit shkencor, veanrisht n lidhje me pasojat e ozonit mbi shndetin e njeriut dhe mjedisin. Raporti i Komisionit duhet t paraqitet si pjes prbrse e nj strategjie mbi cilsin e ajrit , e hartuar pr rishikimin dhe propozimin e objektivave t cilsis s ajrit n nivel Komunitetit dhe zhvillimin e strategjive zbatuese pr t siguruar arritjen e atyre objektivave. N kt kontekst, raporti duhet t marr n konsiderat mundsin e arritjes s objektivave afatgjat brenda nj periudhe kohore t prcaktuar. (14) Masat e nevojshme pr zbatimin e ksaj Direktive duhet t miratohen n prputhje me Vendimin e Kshillit 1999/468/ EC t dats 28 qershor 1999 q parashtron procedurat pr ushtrimin e kompetencave zbatuese t dhna Komisionit (20) . (15) Meq objektivat e veprimit t propozuar q siguron mbrojtje efektive kundr pasojave t dmshme mbi shndetin e njeriut nga ozoni dhe zvoglimin e efektit negativ t ozonit n bimsi, ekosisteme dhe mjedisin n trsi, nuk mund t arrihen n nivel t mjaftueshm nga Shtetet Antare pr shkak t natyrs ndrkufitare t ndotjes s ozonit dhe prandaj mund t arrihen m
20

OJ L 84, 7.7.999, fq. 2

mir n nivel Komuniteti, ky i fundit mund t miratoj masa n prputhje me parimin e subsidiariteti, si prcaktohet n Nenin 5 t Marrveshjes. N prputhje me parimin e proporcionalitetit, si prcaktohet n at Nen, kjo Direktiv nuk shkon prtej asaj far nevojitet pr arritjen e qllimit t atyre objektivave. (16) Direktiva e Kshillit 92/72/EEC e dats 21 shtator 1992 mbi ndotjen e ajrit nga ozoni (21) duhet t shfuqizohet

35

KAN MIRATUAR DIREKTIVN E MPOSHTME:

Neni 1 ObJEKTIVAT

Qllimi i ksaj Direktive sht: (a) Krijimi i objektivave afatgjata, vlerave t synuara, nj pragu sinjalizimi pr prqndrimet e ozonit n ajrin e ambjentit n Komunitet, projektuar pr shmangien, parandalimin ose zvoglimin e pasojave t dmshme mbi shndetin e njeriut dhe mjedisin n trsi; (b) Prdorimi i metodave dhe kritereve t prbashkta pr vlersimin e prqndrimeve t ozonit dhe, sipas rastit, lndve n lidhje me ozonin (oksidet e nitrogjenit dhe prbrsit organik t avullueshm) n ajrin e ambjentit n Shtetet Antare; (c) Marrja e informacionit t mjaftueshm n nivelet e ambientit t ozonit dhe mundsimi i ktij informacioni pr publikun ; (d) Masa q pr sa i prket ozonit, t ruhet cilsia e ajrit t ambjenti kur sht e mir dhe t prmirsohet n raste t tjera; (e) Nxitja dhe zhvillimi i bashkpunimit ndrmjet Shteteve Antare pr uljen e niveleve t ozonit, prdorimit t potencialit t masave ndrkufitare dhe marrveshjes mbi kto procedura.
2

OJ L 297, .0.992, fq. 

36

Neni 2 PRKUfIzIME

Pr qllime t ksaj Direktive: 1. ajri i ambientit nnkupton ajrin e ambjenteve t hapura n troposfer, duke prjashtuar vendet e puns; 2. ndots nnkupton do substanc t prezantuar n mnyr t drejtprdrejt ose jo nga njerzit n ajrin e ambjentit dhe q ka t ngjar t ket pasoja t dmshme mbi shndetin e njeriut dhe/ose mjedisin n trsi; 3. substanca q shkaktojn ozon, nnkupton substancat q ndihmojn n formimin e ozonit n nivelin e toks dhe disa prej tyre renditen n Shtojcn VI; 4. nivel nnkupton prqndrimin e nj ndotsi n ajrin e ambjentit ose depozitimin e tij n siprfaqe n nj koh t caktuar; 5. vlersim nnkupton do metod t prdorur pr matjen, llogaritjen, parashikimin ose vlersimin e nivelit t nj ndotsi n ajrin e ambjentit; 6. matje fikse nnkupton matjet e bra n prputhje me Nenin 6(5) t Direktivs 96/62/EC; 7. zon nnkupton pjes t territorit t nj Shteti Antar, si prcaktohen kufijt nga ai; 8. grumbullim nnkupton nj zon me prqndrim popullsie prej m tepr se 250 000 banor ose, kur prqndrimi i popullsis sht 250 000 banor ose m pak, nj dendsi popullsie pr km2 q pr Shtetin Antar justifikon nevojn pr vlersimin dhe menaxhimin e cilsis s ajrit t ambjentit; 9. vler e synuar nnkupton nj nivel fiks, me synim n planin afatgjat t shmangies s pasojave t dmshme mbi shndetin e njeriut dhe/ose mjedisit n trsi, q duhet t arrihen sipas mundsis gjat nj periudhe t caktuar; 10. objektiv afatgjat nnkupton nj prqndrim ozoni n ajrin e ambjentit posht t cilit, sipas dijes aktuale shkencore, efektet e drejtprdrejta negative mbi shndetin e njeriut dhe/ose mjedisin

n trsi nuk jan t mundshme. Ky objektiv duhet t arrihet n planin afatgjat, prve rasteve kur nuk sht i arritshm, nprmjet masave proporcionale, me synim sigurimin e mbrojtjes efektive t shndetit t njeriut dhe mjedisit; 11. prag sinjalizues nnkupton nj nivel prtej t cilit egziston rreziku ndaj shndetit t njeriut nga ekspozimi i shkurtr pr popullsin e prgjithshme dhe pr t cilin duhet t merren masa t menjhershme nga Shtetet Antare, si prcaktohet n Nenet 6 dhe 7; 12. pragu i informacionit nnkupton nj nivel prtej t cilit egziston rreziku ndaj shndetit t njeriut nga ekspozimi i shkurtr pr seksionet tepr t ndjeshm t popullsis dhe pr t cilin sht i nevojshm informacioni i prditsuar; 13. prbrsit organik t avullueshm (VOC) nnkuptojn t gjith prbrsit organik nga burimet antropogjene dhe biogjenike, t ndryshme nga metani, q jan n gjndje t prodhojn oksidant fotokimik nga reaksionet me oksidet e nitrogjenit/azotit n pranin e drits s diellit.
Neni 3 VLERAT E SYNUARA

37

1. Vlerat e synuara pr vitin 2010 n lidhje me prqndrimet e ozonit n ajrin e ambjentit jan ato t prcaktuara n Seksionin II t Shtojcs I. 2. Shtetet Antare prpilojn nj list t zonave dhe grumbullimeve n t cilat nivelet e ozonit n ajrin e ambjentit, si vlersohen n prputhje me Nenin 9, jan m t larta se vlerat e synuara t referuara n paragrafin 1. 3. Pr zonat dhe grumbullimet e referuara n paragrafin 2, Shtetet Antare marrin masa pr t siguruar n prputhje me dispozitat e Direktivs 2001/81/EC, q prgatitet dhe zbatohet nj plan ose program me qllim arritjen e vlers s synuar, prve rasteve kur nuk sht e arritshme, nprmjet masave proporcionale, q nga data e specifikuar n Seksionin II t Shtojcs I.

38

Kur n prputhje me Nenin 8(3) t Direktivs 96/62/EC, planet ose programet duhet t prgatiten ose zbatohen n lidhje me ndotsit e ndryshm nga ozoni, Shtetet Antare, sipas nevojs, prgatisin dhe zbatojn plane ose programe t integruara q mbulojn t gjith ndotsit prkats 4.Planet ose programet e referuara n paragrafin 3 prfshijn t paktn informacionin e listuar n Shtojcn IV t Direktivs 96/62/EC dhe vihen n dispozicion t publikut.
Neni 4 ObJEKTIVAT AfATgJATA

1. Objektivat afatgjata pr prqndrimet e ozonit n ajrin e ambjentit jan ato t q prcaktohen n Seksionin III t Shtojcs I. 2. Shtetet Antare prpilojn nj list t zonave dhe grumbullimeve n t cilat nivelet e ozonit n ajrin e ambjenti, si vlersohet n prputhje me Nenin 9, jan m t larta se objektivat afatgjata t referuara n paragrafin 1, m posht ose t barabarat me vlerat kufi t prcaktuara n Seksionin II t Shtojcs I. Pr kto zona dhe grumbullime, Shtetet Antare prgatisin dhe zbatojn masa racionale, me synim arritjen e objektivave afatgjata. Masat e marra t paktn jan n prputhje me t gjitha planet ose programet e specifikuara n Nenin 3(3). Pr m tepr, ata marrin masa sipas dispozitave t Direktivs 2001/81/EC dhe legjislacionit tjetr prkats egzistues dhe t ardhshm EC. 3. Progresi i komunitetit drejt arritjes s objektivave afatgjata i nnshtrohet rishikimeve pasuese, si pjes t procesit t parashtruar n Nenin 11 dhe n lidhje me Direktivn 2001/81/EC, duke prdorur vitin 2020 si standard dhe duke marr parasysh progresin drejt arritjes s tavaneve kombtare t emetimeve t prcaktuara n Direktivn e msiprme. .

Neni 5 KRKESAT N zONAT DHE gRUMbULLIMET KU NIVELET E OzONIT ARRIJN ObJEKTIVAT AfATgJATA

3

Shtetet Antare prpilojn nj list t zonave dhe grumbullimeve n t cilat nivelet e ozonit arrijn objektivat afatgjata. N shkalln e lejueshme nga faktort q prfshijn natyrn ndrkufitare t ndotjes s ozonit dhe kushteve meteorologjike, ato ruajn nivelet e ozonit n ato zona dhe grumbullime posht objektivave afatgjata dhe ruajn prmes masave proporcionale cilsin m t mir t ajrit t ambientit, t pajtueshme me zhvillimin e qndrueshm dhe nj nivel t lart t mbrojtjes s shndetit t njeriut dhe mbrojtjes mjedisore.
Neni 6 INfORMACIONI PR PUbLIKUN

1.

Shtetet Antare marrin masa t prshtatshme pr t:

(a) siguruar vnien n dispozicion t publikut t informacionit t rregullt, t prditsuar n lidhje me prqndrimet e ozonit n ajrin e ambjentit, si dhe ndaj organizatave prkatse si organizatave mjedisore, organizatave t konsumatorve, organizatave q prfaqsojn interesat e grupeve m t prekshme t popullsis dhe organeve t tjera prkatse t kujdesit shndetsor. Ky informacion prditsohet t paktn do dit dhe sa her q sht e zbatueshme ose n raste t prshtatshme, prditsohet mbi baza orsh. Ky informacion tregon t paktn t gjitha tejkalimet e prqndrimeve n objektivin afatgjat pr mbrojtjen e shndetit, pragun e informacionit dhe pragun e sinjalizimit pr periudhn prkatse t nivelit mesatar. Ai gjithashtu duhet t parashikoj nj vlersim t shkurtr n lidhje me pasojat mbi shndetin. Pragu i informacionit dhe pragu i sinjalizimit pr prqndrimet e ozonit n ajrin e ambientit jepen n Seksionin I t Shtojcs II;

40

(b) Pr ti mundsuar publikut dhe organizatave t prshtatshme si organizatave mjedisore, organizatave t konsumatorve, organizatave q prfaqsojn interesat e grupeve m t prekshme t popullsis dhe organeve t tjera prkatse t kujdesit shndetsor, raporte gjithprfshirse vjetore q t paktn tregojn n rastin e shndetit t njeriut, t gjitha tejkalimet e prqndrimeve n vlern e synuar dhe objektivin afatgjat, pragun e informacionit dhe pragun e sinjalizimit pr periudhn prkatse t nivelit mesatar, dhe n rast t bimsis, do tejkalim t vlers t synuar dhe objektivit afatgjat, t kombinuar sipas rastit me nj vlersim t shkurtr t efekteve t ktyre tejkalimeve. Ato mund t prfshijn sipas rastit informacion t mtejshm dhe vlersime mbi mbrojtjen e pyjeve, si specifikohet n seksionin I t Shtojcs III. Kjo gjithashtu mund t prfshij informacion mbi substancat prkatse q ndihmojn n formimin e ozonit, pr sa koh q ato nuk mbulohen nga legjislacioni egzistues i Komunitetit; (c) Pr t siguruar dhnien n koh institucioneve t kujdesit shndetsor dhe popullsis t informacionit n lidhje me tejkalimet aktuale ose t parashikuara t pragjeve t sinjalizimit. Informacioni dhe raportet e referuara m lart publikohen me mjete t prshtatshme, n varsi t rastit prkats, pr shmbull me an t transmetimit n media, shtyp ose botime, ekrane informative ose shrbime rrjetesh kompjuterike si Interneti. 2. Hollsit e dhna publikut n prputhje me Nenin 10 t Direktivs 96/62/EC kur do prag tejkalohet, prfshijn zrat e listuar n Seksionin II t Shtojcs II. Kur sht e zbatueshme, Shtetet Antare gjithashtu marrin masa pr dhnien e ktij informacioni, kur parashikohet nj tejkalim i pragut t informacionit ose pragut t sinjalizimit. 3. Informacioni i dhn sipas paragrafve 1 dhe 2 do t jet i qart, i kuptueshm dhe i disponueshm.
Neni 7 PLANET E VEPRIMIT AfATSHKURTR

1. N prputhje me Nenin 7(3) t Direktivs 96/62/EC,

Shtetet Antare hartojn plane veprimi n nivele t prshtatshme administrative, duke treguar masat specifike q duhen marr n planin afatshkurtr, duke marr parasysh , rrethana t veanta lokale pr zonat ku ka rrezik t tejkalimeve t pragut t sinjalizimit nse ka nj mundsi t konsiderueshme pr uljen e atij rreziku ose pr uljen e kohzgjatjes ose shkalls s tejkalimit t pragut t sinjalizimit. Kur konstatohet q nuk egziston ndonj potencial i konsiderueshm pr uljen e rrezikut, kohzgjatjen ose shkalln e do tejkalimi n zonat prkatse, Shtetet Antare prjashtohen nga dispozitat e Nenit 7(3) t Direktivs 96/62/EC. Shtetet Antare duhet t identifikojn nse ka ndonj potencial t konsiderueshm pr uljen e rrezikut, kohzgjatjes ose shkalls s do tejkalimi, duke marr parasysh kushtet gjeografike, meteorologjike dhe ekonomike. 2. hartimi i planeve t veprimit afatshkurtr, duke prfshir krijimin e niveleve pr veprime specifike, sht prgjegjsia e Shteteve Antare. N varsi t rasteve individuale, planet mund t parashikojn masa racionale t shkallzuara, pr t kontrolluar dhe nse lind nevoja, pr t ulur ose pezulluar disa aktivitete, duke prfshir trafikun e automjeteve q kontribuon n emetimet t cilat rezultojn n tejkalimin e pragut t sinjalizimit. Kto gjitashtu mund t prfshijn masa efektive n lidhje me prdorimin e bimve ose produkteve industriale. 3. Nn zhvillimin dhe zbatimin e planeve t veprimit afatshkurtr, Shtetet Antare marrin n konsiderat shembujt e masave (efektiviteti i t cilave sht vlersuar) q duhet t prfshihen n udhzimin e referuar n Nenin 12. 4. Shtetet Antare vn n dispozicion t publikut dhe organizatave t prshtatshme si organizatave mjedisore, organizatave t konsumatorve, organizatave q prfaqsojn interesat e grupeve m t prekshme t popullsis dhe organeve t tjera prkatse t kujdesit shndetsor, si rezultatet e hetimeve t tyre, dhe prmbajtjen e planeve specifike t veprimit afatshkurtr, si dhe informacion n lidhje me zbatimin e ktyre planeve.

41

42

Neni 8 NDOTJA NDRKUfITARE

1. Kur prqndrimet e ozonit q tejkalojn vlerat e synuara ose objektivat afatgjata jan kryesisht pr shkak t emetimeve t substancave t cilat ndihmojn n formimin e ozonit n Shtete t tjera Antare, Shtetet Antare t interesuara bashkpunojn sipas rastit n hartimin e planeve dhe programeve t prbashkta, me qllim arritjen e vlerave t synuara ose objektivave afatgjata, kur kto nuk jan aritur nprmjet masave proporcionale. Komisioni jep ndihmesn e tij n kto prpjekje. N prmbushjen e detyrimeve t tij sipas Nenit 11, Komisioni shqyrton, duke marr n konsiderat Direktivn 2001/81/EC, veanrisht Nenin 9 t saj, nse duhet t merren masa t mtejshme n nivel Komuniteti, me synim uljen e emetimeve t substancave prgjegjse q ndihmojn n formimin e ozonit pr kt ndotje ndrkufitare ozoni. 2. Sipas rastit dhe n prputhje me Nenin 7, Shtetet Antare prgatisin dhe zbatojn plane t prbashkta veprimi afatshkurtr q mbulojn zonat fqinje n Shtete t ndryshme Antare. Shtetet Antare sigurojn q zonat fqinje n Shtete t ndryshme Antare t cilat kan zhvilluar plane afatshkurtra veprimi, t marrin t gjith informacionin e prshtatshm. 3. Kur tejkalimet e pragut t informacionit ose pragut t sinjalizimit ndodhin n zonat afr kufijve kombtar, autoriteteve kompetente n Shtetet Antare t interesuara duhet tu jepet informacion n nj koh sa m t shpejt, me qllim lehtsimin e sigurimit t informacionit pr publikun n ato Shtete. 4. N hartimin e planeve dhe programeve t referuara n paragrafin 1 dhe 2 dhe n informimin e publikut, si referohet n paragrafin 3, Shtetet Antare, sipas rastit, ndjekin bashkpunimin me vendet e treat, duke i kushtuar vmendje e veant vendeve kandidate pr aderim.

Neni 9 VLERSIMI I PRQNDRIMEVE T OzONIT DHE SUbSTANCAVE Q NDIHMOJN N fORMIMIN E OzONIT, N AJRIN E AMbIENTIT

43

1. N zonat dhe grumbullimet ku gjat ndonj prej pes viteve t mparshme t matjes, prqndrimet e ozonit e kan tejkaluar objektivin afatgjat, matja e vazhdueshme fikse sht e detyrueshme. Kur vihen n dispozicion t dhna t m pak se pes viteve, Shtetet Antare mund t vendosin tejkalime, fushata masash t kombinuara me kohzgjatje t shkurtr n koh dhe vendndodhje q kan t ngjar t jen tipike me nivelet m t larta t ndotjes, t prftuara nga inventaret dhe modelimi i emetimeve. Shtojca IV parashtron kriteret pr prcaktimin e vendndodhjes s pikave t przgjedhjes s mostrave pr matjen e ozonit. Seksioni I i Shtojcs V prcakton numrin minimal t pikave t przgjedhjes s mostrave pr matjen e vazhdueshme t ozonit n seciln zon ose grumbullim brenda t cilit matja sht burimi i vetm i informacionit pr vlersimin e cilsis s ajrit. Matjet e dioksidit t azotit bhen gjithashtu n nivelin minimal prej 50 % t pikave t przgjedhjes s mostrave t ozonit t krkuara nga Seksioni I i Shtojcs V. Matjet dioksidit t azotit do t jen t vazhdueshme, me prjashtim t stacioneve me prejardhje rurale , si prcaktohen n seksionin I t Shtojcs IV, ku mund t prdoren metodat e matjeve. Pr zonat dhe grumbullimet brenda t cilave informacioni nga pikat e przgjedhjes s mostrave pr matjet fikse plotsohet me informacion nga modelimi dhe/ose matjet treguese, numri total i pikave t przgjedhjes s mostrave t specifikuara n Seksionin I t Shtojcs V mund t ulen, me kusht q: (a) Metodat plotsuese sigurojn nj nivel t mjaftueshm informacioni pr vlersimin e cilsis s ajrit n lidhje me vlerat e synuara, informacionin dhe pragjet sinjalizuese; (b) Numri i pikave t przgjedhjes s mostrave dhe rezolucioni hapsinor i teknikave t tjera jan t mjaftueshme

44

pr prqndrimin e ozonit q duhet caktuar n prputhje me objektivat e cilsis s t dhnave t specifikuara n Seksionin I t Shtojcs VII dhe on n rezultatet e vlersimit si specifikohen n Seksionin II t Shtojcs VII; (c) Numri I pikave t przgjedhjes s mostrave n seciln zon ose grumbullim arrin n t paktn nj pik przgjedhjeje mostrash pr dy milion banor ose nj pik przgjedhjeje mostrash pr 50 000 km, cilado q sjell numrin m t madh t pikave t przgjedhjes s mostrave; (d) do zon ose grumbullim prmban t paktn nj pik przgjedhjeje t mostrave, dhe (e) Dioksidi i azotit matet n t gjitha pikat q mbeten t przgjedhjes s mostrave, me prjashtim t stacioneve me origjin rurale. N kt rast, rezultatet e modelimit dhe/ose matjes treguese merren parasysh pr vlersimin e cilsis s ajrit n lidhje me vlerat e synuara. 2. N zonat dhe grumbullimet ku, gjat secilit prej pes viteve t mparshme, prqndrimet jan posht objktivave afatgjata, numri i stacioneve t matjes s vazhdueshme prcaktohet n prputhje me Seksionin II t Shtojcs V. 3. do Shtet Antar siguron q t paktn nj stacion matjeje pr sigurimin e t dhnave mbi prqndrimet e substancave q ndihmojn n formimin e ozonit, t listuara n Shtojcn VI t instalohet dhe operohet n territorin e tij. do Shtet Antar zgjedh numrin dhe vendndodhjen e stacioneve n t cilat maten substancat q ndihmojn n formimin e ozonit, duke marr n konsiderat objektivat, metodat dhe rekomandimet e parashtruara n Shtojcn e lartprmendur. Si pjes t udhzimit t zhvilluar sipas Nenit 12, prcaktohen udhzimet pr nj strategji t prshtatshme pr matjen e substancave q ndihmojn n formimin e ozonit, duke marr parasysh krkesat egzistuese n legjislacionin e Komunitetit dhe programin bashkpunues pr monitorimin dhe vlersimin e transmetimit n rreze t largt t ndotsve t ajrit n Europ (EMEP). 4. Metodat e referencs t analizs s ozonit prcaktohen

n Seksionin I t Shtojcs VIII. Seksioni II i Shtojcs VIII parashikon teknika referuese modelimi pr ozonin. 5. do amendim i nevojshm pr prshtatjen e ktij Neni dhe Shtojcave IV deri n VIII ndaj progresit shkencor dhe teknik miratohet n prputhje me procedurn e parashtruar n Nenin 13(2).
Neni 10 TRANSMETIMI I INfORMACIONIT DHE RAPORTEVE

45

1. N paraqitjen e informacionit Komisionit sipas Nenit 11 t Direktivs 96/62/EC, Shtetet Antare gjithashtu, pr her t par pr vitin kalendarik pas dats s referuar n Nenin 15(1): (a) i drgon Komisionit pr do vit kalendarik jo m von se data 30 shtator e vitit t ardhshm, listat e zonave dhe grumbullimeve t referuara n Nenin 3(2), Nenin 4(2) dhe Nenin 5; (b) i drgon Komisionit nj rishikim t prgjithshm t situats pr sa i prket tejkalimit t vlerave t synuara si parashtrohen n seksionin II t Shtojcs I. Ky raport jep nj shpjegim t tejkalimeve vjetore t vlers s synuar pr mbrojtjen e shndetit t njeriut. Raporti gjitashtu prmban plane dhe programe t referuara n Nenin 3(3). Raporti drgohet jo m von se dy vjet pas mbarimit t periudhs gjat t cils jan vzhguar tejkalimet e vlerave t synuara pr ozonin; (c) Informoj Komisionin do tre vjet n lidhje me progresin e do plani ose programi. 2. Pr m tepr, Shtetet Antare, pr her t par pr vitin kalendarik pas dats s referuar n Nenin 15 (1): (a) I drgon Komisionit prkohsisht, pr do vit nga muaji prill deri n shtator, (i) Jo m von se mbarimi i periudhs s mpasshme, pr do dit me tejkalimin (tejkalimet) e informacionit dhe/ose pragut sinjalizues, informacionin e mposhtm: datn, ort totale t tejkalimit, maksimumi 1 h vler/a ozoni;

46

(ii) Jo m von se data 31 tetor do vit, do informacion tjetr t specifikuar n Shtojcn III; (b) pr do vit kalendarik, jo m von se data 30 shtator t vitit t ardhshm, i drgon Komisionit informacionin e vlefshm t specifikuar n Shtojcn III dhe prqndrimet mesatare vjetore pr at vit t susbtancave t cilat ndihmojn n formimin e ozonit, t specifikuara n Shtojcn VI; (c) ti paraqes komisionit do tre vjet, brenda kuadrit t raportit sektorial t referuar n Nenin 4 t Direktivs s Kshillit 91/692/EEC (22), dhe jo m von se data 30 shtator, pas mbarimit t do periudhe tre vjeare: (i) Informacioni q rishikon nivelet e ozonit t vzhguar ose t vlersuar, sipas nevojs n zonat dhe grumbullimet e referuara n Nenin 3(2), Nenin 4(2) dhe Nenin 5; (ii) informacon n lidhje me masat e marra ose t planifikuara sipas Nenit 4(2), dhe (iii) informacion n lidhje me vendimiet mbi planet afatshkurtra t veprimit dhe hartimin dhe prmbajtjen, si dhe nj vlersim t efekteve t ndonj prej ktyre planeve t prgatitura n prputhje me Nenin 7. 3. Komisioni: (a) siguron q informacioni i paraqitur sipas paragrafit 2(a) t vihet menjher n dispozicion me an t mjeteve t prshtatshme dhe ti transmetohet Agjencis Mjedisore Europiane ;
OJ L 77, .2.99, fq. 48. (a) Kontrolloj rregullisht zbatimin e planeve ose programeve t paraqitura sipas paragrafit (b) duke shqyrtuar ecurin e tyre dhe tendencat n ndotjen e ajrit, duke marr parasysh kushtet meteorologjike dhe origjinn e substancave t cilat ndihmojn n formimin e ozonit (biogjene ose antropogjene); (b) Marr parasysh informacionin e dhn sipas paragrafve  dhe 2 n prgatitjen e raporteve tre vjeare mbi cilsin e ajrit t ambientit n prputhje me Nenin (2) t Direktivs 96/62/EC; (c) Rregulloj shkmbimin e informacionit t prshtatshm dhe prvojn e paraqitur n prputhje me paragrafin 2(c)(iii) n lidhje me hartimin dhe zbatimin e planeve afatshkurtra t veprimit.
22

(b) publikon do vit nj list t zonave dhe grumbullimeve t paraqitur sipas paragrafit 1(a) dhe, deri n datn 30 nntor do vit, nj raport mbi situatn e ozonit gjat vers aktuale dhe vitit t mparshm kalendarik, duke synuar n dhnien e gjndjes s prgjithshme, n format t krahasueshm, t situats s do Shteti Antar, duke marr parasysh kushtet e ndryshme meteorologjike dhe ndotjen ndrkufitare dhe nj rishikim t prgjithshm t t gjitha tejkalimeve t objektivit afatgjat n Shtetet Antare; 4. N kryerjen e detyrave t referuara n paragrafin 3, sipas nevojs, Komisioni i referohet ekspertizs n dispozicion t Agjencis Mjedisore Europiane. 5. Data deri n t ciln Shtetet Antare informojn Komisionin n lidhje me metodat e prdorura pr vlersimin paraprak t cilsis s ajrit sipas Nenit 11(1)(d) t Direktivs 96/62/EC nuk do t jet m von se 9 shtatori 2003.
Neni 11 RISHIKIMI DHE RAPORTIMI

47

1. Komisioni i paraqet Parlamentit Europian dhe Kshillit deri e shumta m 31 dhjetor 2004, nj raport bazuar n prvojn e zbatimit t ksaj Direktive. Ai raporton veanrisht n lidhje me : (a) Rezultatet e krkimit m t fundit shkencor, duke marr n konsiderat Udhzimet e Organizats Botrore t Shndetsis , mbi pasojat e ekspozimit ndaj ozonit n mjedis dhe n shndetin e njeriut, specifikisht duke marr parasysh grupet e prekshme t popullsis; zhvillimi i modeleve m t sakta do t mbahet n konsideratt; (b) Zhvillimet teknologjike, duke prfshir progresin e arritur n metodat e matjes dhe vlersimit n forma t tjera t prqndrimeve dhe evolucionin e prqndrimeve t ozonit n t gjith Europn; (c) Krahasimi i parashikimeve t modelve me matjet aktuale; (d) Vendosjen e dhe nivelet pr objektivat afatgjata pr vlerat e synuara, pr informacionin dhe pragjet e sinjalizimit ;

48

(e) Rezultatet, mbi pasojat e ozonit mbi t korrat dhe bimsin natyrore, t Programit Bashkpunues Ndrkombtar sipas Konvents UN/ECE mbi Ndotjen e Ajrit Ndrkufitar n Rreze t Largt. 2. Raporti paraqitet si pjes prbrse e strategjis s cilsis s ajrit, t hartuar pr t rishikuar dhe propozuar objektivat e cilsis s ajrit n Komunitet, pr t zhvilluar strategjit zbatuese pr sigurimin e arritjes s atyre objektivave. N kt kontekst, raporti merr parasysh: (a) fushn e gjer t veprimit pr zhvillimin e zvoglimeve t mtejshme t emetimeve ndotse nga t gjitha burimet prkatse, duke marr n konsiderat fizibilitetin teknik dhe racionalitetin ekonomik; (b) marrdhniet midis ndotsve dhe mundsit pr strategji t kombinuara pr t arritur cilsin e ajrit n Komunitet dhe objektivat e ngjashme dhe mundsi pr strategji t kombinuara pr t arritur cilsin e duhur t ajrit n Komunitet dhe objektivat prkatse ; (c) Kapaciteti pr marrjen e veprimit t mtejshm n nivel Komuniteti, me synim uljen e emetimeve t substancave q ndihmojn n formimin e ozonit; (d) Ecuria n zbatimin e vlerave t synuara n Shtojcn I, duke prfshir planet dhe programet e zhvilluara n prputhje me Nenet 3 dhe 4, prvojn n zbatimin e planeve afatshkurtr sipas Nenit 7 dhe kushtet e parashtruara n Shtojcn IV, sipas matjeve t kryera t cilsis s ajrit ; (e) Kapaciteti pr arritjen e objektivave afatshkurtr, t prcaktuara n Seksionin III t Shtojcs I, brenda nj periudhe kohore t specifikuar; (f) Krkesat aktuale dhe t ardhshme pr informimin e publikut dhe pr shkmbimin e informacionit ndrmjet Shteteve Antare dhe Komisionit ; (g) Marrdhnia midis Direktivs dhe ndryshimeve t pritshme q vijn nga masat q duhet t merren nga Komuniteti dhe Shtetet Antare, me qllim prmbushjen e angazhimeve n lidhje me ndryshimin e klims;

(h) Transportin e ndotjes prgjat kufijve kombtar, duke marr parasysh masat e marra n vendet kandidate pr aderim. 3. Raporti gjithashtu prfshin nj rishikim t dispozitave t ksaj Direktive, duke marr n konsiderat rezultatet e tij dhe shoqrohet sipas rastit, me propozime pr amendimin e ksaj Direktive, duke i kushtuar vmndje t veant pasojave t ozonit n mjedis dhe n shndetin e njeriut dhe referuar veanrisht grupeve t prekshme t popullsis.
Neni 12 UDHzIMET

4

1. Komisioni jep udhzime pr zbatimin e ksaj Direktive deri m 9 shtator 2002. N kt drejtim, ai i referohet ekspertizs n dispozicion t Shteteve Antare, Agjencis Mjedisore Europiane dhe organeve t tjera eksperte sipas rastit, duke marr parasysh krkesat egzistuese n legjislacionin e Komunitetit dhe EMEP. 2. Udhzimi miratohet n prputhje me procedurn e parashtruar n Nenin 13(2). Ky udhzim nuk do t ket efektin e modifikimit t vlerave t synuara, objektivave afatgjata, pragut t sinjalizimit ose pragut t informacionit, qoft n mnyr t drejtpdrejt ose jo.
Neni 13 PROCEDURA E KOMITETIT

1. Komisioni asistohet nga nj komitet i krijuar n baz t Nenit 12(2) t Direktivs 96/62/EC. 2. Kur i referohemi ktij paragrafi, zbatohen Nenet 5 & 7 t Vendimit 1999/468/EC, duke marr parasysh dispozitat e Nenit 8 t saj. Periudha e parashtruar n Nenin 5(6) t Vendimit 1999/468/ EC prcaktohet n tre muaj. 3. Komiteti miraton rregullat e veta t procedurs.

50

Neni 14 gJObAT

Shtetet Antare caktojn gjobat e zbatueshme pr shkeljet e dispozitave t brendshme, miratuar sipas ksaj Direktive. Gjobat do t jen efektive, proporcionale dhe frenuese.
Neni 15 TRANSPOzIMI

1. Shtetet Antare sjellin n fuqi ligje, rregullore dhe dispozita administrative t nevojshme pr t qn n pajtim me kt Direktiv deri n datn 9 shtator 2003. Ata e informojn menjher Komisionin n lidhje me kt. N miratimin e ktyre masave, Shtetet Antare prmbajn nj referenc t ksaj Direktive ose shoqrohen nga kjo referenc me rastin e botimit t tyre zyrtar. Shtetet Antare vendosin mbi zhvillimin e ksaj reference. 2. Shtetet Antare i komunikojn Komisionit tekstin e dispozitave kryesore t ligjit t brendshm, t cilin miratojn n fushn e mbuluar nga kjo Direktiv.
Neni 16 SHfUQIzIMI

Direktiva 92/72/EEC shfuqizohet q prej dats 9 shtator 2003.

Neni 17 HYRJA N fUQI

Kjo Direktiv hyn n fuqi ditn e botimit t saj n Fletoren Zyrtare t Komunitetit Europian.

Neni 18 MARRSIT

51

Kjo Direktiv i drejtohet Shteteve Antare. Br n Bruksel, m 12 shkurt 2002. Pr Parlamentin Europian Presidenti P. COX Pr Kshillin Presidenti J. PIQU I CAMPS

52

SHTOJCA I
PRKUfIzIMET, VLERAT E SYNUARA DHE ObJEKTIVAT AfATgJATA PR OzONIN

I. Prkufizime T gjitha vlerat duhet t shprehen n g/m. Volumi duhet t standardizohet n kushtet e mposhtme t temperaturs dhe presionit: 293 K and 101,3 kPa. Koha duhet specifikuar n Standardet Kohore t Europs Qndrore. AOT40 (shprehur n (g/m)or) nnkupton shumn e ndryshimit midis prqndrimeve n or m t mdha se 80 g/m (= 40 pjes pr miliard) dhe 80 g/m gjat nj periudhe t caktuar q prdor vetm vlerat 1 or t matura midis ors 8:00 dhe 20:00. t Kohs s Europs Qndrore do dit (23) . Me qllim q t jen t vlefshme, t dhnat vjetore mbi tejkalimin, t prdorura pr t kontrolluar pajtueshmrin me vlerat e synuara dhe objektivat afatgjata t mposhtme, duhet t plotsojn kriteret e parashtruara n Seksionin II t Shtojcs III. Vlera e synuar pr 2010 (a) (1) 120 g/m3 nuk duhet t tejkalohet m shum se 25 dit pr vit kalendarik mesatarisht gjat tre viteve (c) 18 000 g/m3h mesatarisht gjat pes viteve(c)

Parametri 1. Vlera e synuar pr mbrojtjen e shndetit t njeriut 2. Vlera e synuar pr mbrojtjen e bimsis

Mesatarja 8orshe maksimale n AOT40, llogaritur nga vlerat 1 h nga muaji maj deri n korrik

2

ose kohn e prshtatshme pr rajonet ultra-periferike

II. Vlerat e synuara pr ozonin (a) Pajtueshmria me vlerat e synuara vlersohet si e ksaj vlere. Kjo nnkupton se viti 2010 do t jet viti i par, pr t cilin t dhnat do t prdoren n llogaritjen e pajtueshmris gjat tre ose pes viteve t shkuara, sipas rastit. (b) Prqndrimi mesatar n 8-or maksimumi n dit do t przgjidhet me an t shqyrtimit t mesatareve t njpasnjshme 8 orshe, t llogaritura nga t dhnat pr or dhe t prditsuara do or. do mesatare n 8 or e llogaritur n kt mnyr do t caktohet ditn n t ciln mbaron. dmth periudha periudha e llogaritjes s par pr do nj dit do t jet periudha nga ora 17:00 e dits s mparshme deri n orn 01:00 t asaj dite; periudha e fundit e llogaritjes pr do nj dit do t jet periudha nga ora 16:00 deri n orn 24:00 t dits prkatse. (c) Nse mesataret e tre ose pes viteve nuk mund t vendosen mbi bazn e nj grupi t plot dhe t njpasnjshm t dhnash vjetore, t dhnat vjetore minimale t krkuara pr verifikimin e pajtueshmris me vlerat e synuara, do t jet si m posht : Pr vlern e synuar pr mbrojtjen e shndetit t njeriut: t dhna t vlefshme pr nj vit, Pr vlern e synuar pr mbrojtjen e bimsis: t dhna t vlefshme pr tre vjet. (1) Kto vlera t synuara dhe tejkalimi i lejuar vendosen pa cnuar rezultatet e studimeve dhe rishikimit , t parashikuara n Nenin 11, q merr parasysh situatat e ndryshme gjeografike dhe klimaterike n Komunitetin Europian.
Objektivi afatgjat (a)
120 g/m3

53

Parametri
1. Objektivi afatgjat pr mbrojtjen e shndetit t njeriut 2 Objektivi afatgjat pr mbrojtjen e bimsis Mesatarja maksimale 8 orshe n dit brenda nj viti kalendarik AOT40, llogaritur nga vlerat 1 h nga maji deri n korrik

6 000 g/m h
3

54

III. Objektivat afatgjata pr ozonin (a) Progresi i Komunitetit drejt arritjes s objektivit afatgjat , duke prdorur si standard vitin 2020 , do t rishikohet si pjes e procesit t prcaktuar n nenin 11.

SHTOJCA II
PRAgJET E INfORMACIONIT DHE PRAgJET SINJALIzUESE

55
Parametri mesatarja 1 or mesatarja 1 or (a) Pragu 180 g/m 240 g/m

I. Pragjet e informacionit dhe pragjet sinjalizuese pr ozonin Pragu i informacionit Pragu i sinjalizimit

(a) Pr zbatimin e nenit 7, tejkalimi i pragut duhet t matet ose parashikohet pr tre or t njpasnjshme. II. Hollsirat minimale q i duhen vn n dispozicion publikut kur tejkalohet pragu i informacionit ose pragu sinjalizues ose parashikohet tejkalimi Hollsira q i duhen vn publikut n dispozicion n nj koh sa m t shpejt, n nj shkall mjaftueshm t gjr, duhet t prfshij: 1. informacion mbi tejkalimin(tejkalimet) e vzhguara: vendndodhja ose zona e tejkalimit, tipi i pragut t tejkaluar (informacion ose sinjalizim), koha e fillimit dhe kohzgjatja e tejkalimit, prqndrimi mesatar m i lart pr periudhn 1 orshe dhe 8 orshe; 2. parashikim pr pasditen/ditn (t) e mposhtme: zona gjeografike e tejkalimeve t pritshme t informacionit dhe/ose pragut sinjalizues, ndryshimi i pritshm n ndotje (prmirsimi, stabilizimi ose prkeqsimi); 3. informacion mbi tipin e popullsis s interesuar, pasojat e mundshme shndetsore dhe qndrimi i rekomanduar: informacion mbi grupet e popullsis n rrezik, prshkrimi i simptomave t mundshme,

56

masat e rekomanduara q duhen marr nga popullsia e interesuar, ku t gjndet informacion i mtejshm; 4. informacion mbi masat parandaluese pr uljen e ndotjes dhe/ose ekspozimin ndaj saj: prcaktimi i sektorve kryesor burimor; rekomandime pr masa n lidhje me uljen e emetimeve.

SHTOJCA III
INfORMACION I PARAQITUR KOMISIONIT NgA SHTETET ANTARE DHE KRITERET PR T DHNAT TOTALE DHE LLOgARITJA E PARAMETRAVE STATISTIKOR

57

I. Informacioni q i duhet paraqitur Komisionit Tabela e mposhtme tregon tipin dhe sasin e t dhnave q Shtetet Antare duhet ti dorzojn Komisionit:
Koha T dhna provizore mesatare e pr do muaj, nga akumulimit prilli deri n shtator Tipi i staNiveli cionit pr do dit me tejkalim (e): data, ort totale t tejkalimit, maksimumi 1 or ozoni dhe vlerat e ngjashme t NO2 kur krkohen, ozoni maksimal mbi baza 1 orshe n muaj -pr do dit me tejkalim (e): data, ort totale t tejkalimit, maksimumi 1 or ozoni dhe vlerat e ngjashme t NO2 kur krkohen, Raporti pr do vit pr do dit me tejkalim (e): data, ort totale t tejkalimit, maksimumi 1 or ozoni dhe vlerat e ngjashme t NO2 kur krkohen, -pr do dit me tejkalim (e): data, ort totale t tejkalimit, maksimumi 1 or ozoni dhe vlerat e ngjashme t NO2 kur krkohen,

Pragu i informa- Cilido cionit

180 g/m3 1 or

Pragu i sinjalizimit

Cilido

240 g/m3 1 or

Mbrojtja e shn- Cilido detit

120 g/m3 8 or

pr do dit pr do dit me me tejkalim(e) tejkalim(e) data, 8 data, 8 or maksimumi or maksimumi (b) (b)

58

1 or, periferike, Mbrojtja AOT40 (a) akumuluar rurale, e bim= 6 000 nga muaji me origjisis g/m3h maj deri n n rurale korrik 1 or, periferike, AOT40 (a) akumuluar Mbrojtja rurale, = 20 000 nga muaji e pyjeve me origjig/m3h prill deri n n rurale shtator Materiale Any 40 g/m3 (c) 1 vit

Vlera

Vlera

Vlera

(a)

Shih prkufizimin AOT40 n Seksionin I t Shtojcs I.

(b) Mesatarja 8 orsh n dit (shih seksionin II t shnimit t Shtojcs I (a)). (c) Vlera q duhet rishikuar sipas Nenit 11(3), duke marr n konsiderat zhvillimin e dijes shkencore. Si pjes e raportimit vjetor, duhet t sigurohen elementt e mposhtm nse t dhnat e mundshme pr or n lidhje me ozonin, dioksidin e azotit dhe oksidet e azotit t vitit n fjal nuk jan paraqitur sipas kuadrit t Vendimit t Kshillit 97/101/EC (24) Pr ozonin, dioksidin e azotit, oksidet e azotit dhe shumat e ozonit dhe dioksidin e azotit ( shtuar si pjes pr bilion dhe shprehur n g/m ozon) maksimumi, me prqindje t prafrt 99.9th, 98th, 50th dhe mesatare vjetore dhe numri i t dhnave t vlefshme nga serit pr or, maksimumi, prqindja e prafrt 98th, 50th dhe mesatare vjetore nga serit e maksimumit t ozonit n 8 or n dit. T dhnat e paraqitura n raportet mujore konsiderohen si t prkohshme dhe nse lind nevoja, duhen prditsuar n paraqitje t mtejshme.

24

OJ L 5, 5.2.997, fq. 4

II. Kriteret pr t dhnat totale dhe llogaritjen e parametrave statistikor Prqindjet e prafrta duhet t llogariten me an t prdorimit t metods s specifikuar n Vendimin e Kshillit 97/101/EC. Kriteret e mposhtme duhet t prdoren pr verifikimin e vlefshmris n mbledhjen e t dhnave dhe llogaritjen e parametrave statistikor:
Parametri Vlerat n 1 ors Vlerat n 8 or Raporti i krkuar i t dhnave t vlefshme 75 % (dmth. 45 minuta) 75 % e vlerave (i.e. 6 or)

5

Mesatarisht 8 or maksimumi n dit nga mesataret e 8 orve 75 % e mesatares s 8 orve t njpasnjshme (dmth t njpasnjshme mesatarisht 18 8 or n dit) averages AOT40 90 % e vlerave t 1 ore gjat periudhs kohore t prcaktuar pr llogaritjen e AOT40 value (a)

75 % e vlerave t nj ore gjat vers(prill deri shtator) dhe dimr (janar deri mars, tetor deri dhjetor) n sezone m vete 90 % e vlerave mesatare 8 orshe maksimale n dit Numri i tejkalimeve dhe vlerat (27 vlera ditore t mundshme n muaj) maksimale n muaj 90 % e vlerave t nj ore midis ors 8:00 dhe 20:00 t Kohs s Europs Qndrore Mesatarja vjetore Numri i tejkalimeve dhe vlerat Pes nga gjasht muaj gjat sezonit t vers (prill deri maksimale n vit shtator)

(a) N rastet kur nuk jan mundsuar t gjitha t dhnat e matura, prdoret faktori i mposhtm pr llogaritjen e vlerave AOT40 :

60

AOT40 [preventiv]= AOT40 e matur x numrin e mundshm total t orve/ numrin e vlerave t matura pr or *duke qn numri i orve brenda periudhs kohore t prkufizimit AOT40, (dmth. nga ora 08:00 deri n 20:00 CET nga 1 maj deri n 31 korrik do vit, pr mbrojtjen e bimsis dhe nga data 1 prill deri n 30 shtator do vit pr mbrojtjen e pyjeve).

SHTOJCA IV
KRITERET PR KLASIfIKIMIN DHE VENDOSJEN E PIKAVE T PRzgJEDHJES S MOSTRAVE PR VLERSIMET E PRQNDRIMEVE T OzONIT

61

Konsideratat e mposhtme do t zbatohen pr matjet fikse: I. Pozicionimi i makronivelit

Tipi i staObjektivat e matjes cionit Prfaqsueshmria (a) Kriteret e Pozicionimit t makronivelit Larg nga ndikimi i emetimeve lokale si trafiku, pikat e karburantit etj; Vendet e vrimzuara ku mund t maten nivelet e prziera mir; Vende si zona banimi dhe zona tregtare t qyteteve, parqeve (larg nga pemt), rrugt e mdha ose sheshet me shum pak ose pa trafik, Zonat e hapura karakteristike t mjediseve edukuese, sportive dhe argtuese N njfar largsie nga zona e emetimeve maksimale, n drejtimin e ers duke ndjekur drejtimin kryesor t ers gjat kushteve t favorshme pr formimin e ozonit; Kur popullsia, t korrat e prekshme ose ekosistemet natyrore t vendosura n ann e jashtme t nj grumbullimi ekspozohen ndaj niveleve t larta t ozonit;

Urban

Mbrojtja e shndetit t njeriut: Pr vlersimin e ekspozimit t popullsis urbane ndaj ozonit, dmth ku dendsia e popullDisa km2 sis dhe prqndrimi i ozonit jan relativisht t larta dhe prfaqsuese t ekspozimit t popullsis s prgjithshme

Mbrojtja e shndetit t njeriut dhe e bimsis: Pr vlersimin e ekspozimit t popullsis dhe bimsis t ndodhur n periferit e grumbulPeriferik limit, ku zhvillohen nivelet Disa dhjetra km2 m t larta t ozonit ndaj t cilave popullsia dhe bimsia ka t ngjar t ekspozohet n mnyr t drejtprdrejt ose jo

62
Mbrojtja e shndetit t njeriut dhe e bibim- Nivele nnrasis: jonale Vlersimi i ekspozimit t popullsis, t korrat dhe ekosistemet natyrore (disa km2) prkundrejt prqndrimeve t ozonit n nivel nnrajonal

Sipas rastit, disa stacione periferike gjithashtu n zonn me drejtim t kundr t nga era t emetimeve maksimale, me qllim vendosjen e niveleve t origjins rajonale t ozonit Rural Stacionet mund t vendosen n venvendosje t vogla dhe/ose zona me ekosisteme natyrore, pyje ose t korra; Prfaqsues pr zonn larg nga ndikimi i emetimeve lokale si instalimet industriale dhe rrugt; N zona t hapura, por jo n maja t larta malesh Mbrojtja e shndetit t Nivele rajonale/ Origjin Stacioni i vendosur n zona njeriut dhe e bimsis: kombtare/konrurale me popullsi m t ult : tinentale Vlersimi i ekspozimit t t korrave dhe ekosistemeve natyrore ndaj prqndrimeve t oznit n nivel rajonal , si dhe ekspozimit t popullsis (1000 deri n 10 000 km2) Shmangia e vendndodhjeve q i nnshtrohen formimit t zhvilluar n nivel lokal t kushteve t anasjellta afr nivelit t toks, si dhe majat e maleve t larta; Nuk rekomandohen vende bregdetare me cikle t theksuara t prditshme ere t karakterit lokal. Dendsia, psh, ekosistemet natyrore, pyjet , larg zonave urbane dhe industriale dhe emetimeve lokale;

(a) Pikat e przgjedhjes s mostrave gjithashtu, sipas mundsis, duhet t jen prfaqsuese t vendndodhjeve t ngjashme jo n vendin m t afrt . Pr stacionet rurale dhe me origjin rurale, sipas rastit duhet ti kushtohet vmndje bashkrendimit me krkesat e monitorimit t Rregullores s Komisionit (EC) Nr 1091/94 (25) n lidhje me mbrojtjen e pyjeve t Komunitetit nga ndotja atmosferike. II. Pozicionimi i mikronivelit Udhzimet e mposhtme duhet t ndiqen n shkalln m t lart t zbatueshme: 1. Rryma rreth sonds hyrse t aparatit t marrjes s mostrave duhet t jet e pakufizuar (e lir n nj hark elektrik prej t paktn 270) pa ndonj penges q cnon rrymn e ajrit n afrsi t aparatit t marrjes s mostrave, dmth larg ndrtesave, ballkoneve, pemve dhe pengesave t tjera prej m shum se dyfishi i lartsis ku pengesa ndrhyn mbi aparatin e marrjes s mostrave. 2. N prgjithsi, pika e hyrjes s marrjes s mostrave duhet t jet midis 1.5 m (zona e frymmarrjes) dhe 4 m lart nivelit t toks. Pozicione m t larta jan t mundshme pr stacionet urbane n disa rrethana dhe n zonat e pyllzuara. 3. Sonda hyrse duhet t pozicionohet larg ktyre burimeve si furra dhe vrima oxhaku djegieje dhe m shum se 10 m nga rruga m e afrt, me largsi n rritje pr shkak t dendsis s trafikut. 4. Dalja e tubit t shkarkimit t aparatit t marrjes s mostrave duhet t pozicionohet n mnyr q t shmanget riqarkullimi i hyrjes s aparatit t marrjes s mostrave t ajrit t tubave t shkarkimit. Mund t merren parasysh edhe faktort e mposhtm:

63

25

OJ L 25, 8.5.994, fq. .

64

1. 2. 3.

burimet ndrhyrse; siguria; aksesi;

4. vnia n dispozicion e energjis elektrike dhe komunikimit telefonik; 5. 6. dukshmria e vndit n lidhje me ambjentet rrethuese; siguria e publikut dhe e operatorve;

7. preference e bashkvendosjes s piks s przgjedhjes s mostrave pr ndots t ndryshm; 8. krkesat e planifikimit. III. Dokumentacioni dhe rishikimi i przgjedhjes s vendit Procedurat e przgjedhjes s vendit duhet t jen trsisht t dokumentuara n fazn e klasifikimit me mjete t tilla si fotografi speciale t ambjenteve rrethuese dhe nj hart e detajuar. Vendet duhet t rishikohen n intervale t rregullta kohore me dokumentacion t prsritur, pr t siguruar plotsimin e kritereve t przgjedhjes. Kjo krkon projektim dhe interpretim t t dhnave monitoruese n kontekstin e proceseve meteorologjike dhe fotokimike q cnojn prqndrimet e ozonit t matura n vndin prkats.

SHTOJCA V
KRITERET PR PRCAKTIMIN E NUMRIT MINIMAL T PIKAVE T PRzgJEDHJEVE T MOSTRAVE PR MATJET fIKSE T PRQNDRIMEVE T OzONIT

65

I. Numri minimal i pikave t przgjedhjes s mostrave pr matjet e vazhdueshme fikse pr vlersimin e cilsis s ajrit, me synim pajtueshmrin me vlerat e synuara, objektivat afatgjata dhe informacionin dhe pragjet sinjalizuese, ku matja e vazhdueshme sht burimi i vetm i informacionit
Popullsia ( 1000)
< 250 < 500 < 1 000 < 1 500 < 2 000 < 2 750 < 3 750 > 3 750

Grumbullimet (urbane dhe periferike) (a)

Zona t tjera (periferike dhe rurale) (a)

Origjina rurale

1 1 2 3 3 4 5 1 stacion shtes pr 2 milion banor 2 2 3 4 5 6 1 stacion shtes pr 2 milion banor 1 stacion/50 000 km2 si dendsi mesatare n t gjitha zonat pr vnd (b)

(a) T paktn 1 stacion n zonat periferike, ku ka t ngjar t ndodh ekspozimi m i lart i popullsis. N grumbullime t paktn 50 % t stacioneve duhet t vendosen n zonat periferike. (b) Rekomandohet 1 statcion pr 25 000 km2 pr terrene komplekse. II. Numri minimal i pikave t przgjedhjes s mostrave pr matjet fikse n lidhje me zonat dhe grumbullimet q arrijn objektivat afatgjata

66

Numri i pikave t przgjedhjes s mostrave pr ozonin, n kombinim me mjete t tjera t vlersimit plotsues si modelimi i cilsis s ajrit dhe matjet e rregulluara t dioksidit t azotit duhet t jen t mjaftueshme pr t shqyrtuar tendencn e ndotjes s ozonit dhe verifikimin e pajtueshmris me objektivat afatgjata. Numri i stacioneve t vendosura n grumbullime dhe n zona t tjera mund t ulet n nj t tretn e numrit t specifikuar n Seksionin I. Kur informacioni nga stacionet e matjeve fikse sht burimi i vetm i informacionit, duhet t ruhet t paktn nj stacion monitorues. Nse, n zonat ku ka vlersim plotsues, rezultati i ksaj sht q nj zon nuk ka stacion tjetr q mbetet, bashkrendimi me numrin e stacioneve n zonat fqinje duhet t siguroj vlersimin e mjaftueshm t prqndrimeve t ozonit kundrejt objektivave afatgjata. Numri i stacioneve me origjin rurale duhet t jet 1 pr 100 000 km2.

SHTOJCA VI
MATJET E SUbSTANCAVE Q NDIHMOJN N fORMIMIN E OzONIT

67

Objektivat Objektivat kryesore t ktyre matjeve jan analizimi i do tendence n substanca q ndihmojn n formimin e ozonit, pr kontrollin e efektivitetit t strategjive pr uljen e emetimeve, pr kontrollin e qndrueshmris s inventareve t emetimeve dhe pr t nxitur atribuimin e burimeve t emetimeve prqndrimit t ndotjes. Nj qllim tjetr sht mbshtetja e perceptimit t formimit t ozonit dhe proceseve t shprndarjes s substancave q ndihmojn n formimin e ozonit, si dhe zbatimi i modeleve fotokimike. Substancat Matjet e substancave q ndihmojn n formimin e ozonit duhet t prfshijn t paktn oksidet e azotit dhe prbrit e prshtatshm organik t avullueshm (VOC). Nj list e prbrsve organik t avullueshm q rekomandohet pr matjet, jepet m posht.
1 Buten Etan Etilen Acetilen Propan Propen n-Butan i-Butan trans-2-Buten cis-2-Buten 1.3-Butadien n-Pentan i-Pentan 1-Penten 2-Penten Izopren n- Heksan i-Heksan n-Heptan n-Oktan i-Oktan Benzol Toluen benzol etilik m+p-ksilen o-ksilen 1,2,4-benzol trimeth. 1,2,3- benzol trimeth. 1,3,5- benzol trimeth. Formaldehid Hidrokarbure totale pa prmbajtje metani

Metodat e referencs

Metoda e referencs e specifikuar n Direktivn 1999/30/CE (26) ose n legjislacionin e mtejshm t Komunitetit zbatohet pr oksidet e azotit.

26

OJ L 6, 29.6.999, fq. 4

68

do Shtet Antar duhet t informoj Komisionin n lidhje me metodat q prdor pr marrjen e mostrave dhe matjet VOC. Komisioni duhet t bj ushtrime ndrkrahasuese n nj koh sa m t shpejt dhe t eksploroj mundsin e prcaktimit t metodave t referencs pr marrjen e mostrave dhe matjet e substancave q ndihmojn n formimin e ozonit, me qllim prmirsimin e krahasueshmris dhe saktsis s matjeve pr rishikimin e ksaj Direktiv n prputhje me Nenin 11. Vendet Matjet duhet t bhen veanrisht n zonat urbane dhe periferike n do vend monitorimi t krijuar n prputhje me krkesat e Direktivs 96/62/EC dhe t konsideruar si t prshtatshme n lidhje me objektivat e msiprme monitoruese.

SHTOJCA VII
ObJEKTIVAT E CILSIS S T DHNAVE DHE PRgATITJA E REzULTATEVE T VLERSIMIT T CILSIS S AJRIT

6

I.

Objektivat e cilsis s t dhnave

Objektivat e mposhtme t cilsis s t dhnave pr pasigurin e lejuar t metodave t vlersimit dhe mbulimi minimal i kohs dhe i prfimit t t dhnave t matjeve jepen si udhzime pr programet e sigurimit t cilsis. Masa t vazhdueshme fikse Pasiguria e matjeve individuale Prftimi i t dhnave minimale Matjet treguese Pasiguria e matjeve individuale Prftimi i t dhnave minimale Mbulimi minimal i kohs Modelimi Pasiguria Mesataret pr 1 or (gjat dits) Maksimu i 8 orve n dit Vlersimi objektiv Pasiguria Pr ozonin, NO dhe NO2 15 % 90 % gjat vers 75 % gjat dimrit 30% 90% > 10 % gjat vers

50% 50% 75 %

Pasiguria (n nj interval besueshmrie prej 95 % ) e metodave t matjeve do t vlersohet n prputhje me parimet e ISO Udhzim pr Shprehjen e Pasiguris n Matje (1993), ose metodologjis s ISO 5725-1 Saktsia (vrtetsia dhe saktsia) e metodave dhe rezultateve t matjeve (1994) ose elemente t barazvlefshme me to. Prqindjet pr pasigurin n tabel jepen pr masa individuale, t marra mesatarisht gjat periudhs pr llogaritjen e vlerave t synuara dhe objektivave afatgjata, pr nj interval besueshmrie prej 95 %. Pasiguria pr matjet e vazhdueshme fikse duhet t interpretohet si e zbatueshme n rajonin e prqndrimit t prdorur pr pragun e prshtatshm.

70

Pasiguria pr modelimin dhe vlersimi objektiv prcaktohen si devijimi maksimal i niveleve t matura dhe t llogaritura t prqndrimit gjat periudhs pr llogaritjen e pragut t prshtashm, pa marr parasysh kohzgjatjen e ngjarjeve. Mbulimi kohor prcaktohet si prqindja e kohs s marr n konsiderat pr vendosjen e vlers s pragut gjat t cils matet ndotsi. Prftimi i t dhnave prcaktohet si raporti i kohs pr t ciln procedurat e instrumentit nxjerrin t dhna t vlefshme, me kohn pr t ciln duhet llogaritur vlera totale ose parametri statistikor. Krkesat pr minimum prftimi t dhnash dhe mbulimi kohor nuk prfshijn humbjet e t dhnave pr shkak t kalibrimit t rregullt ose ruajtjes normale t pajisjeve t prdorura. II. Rezultatet e vlersimit t cilsis s ajrit Informacioni i mposhtm duhet t prgatitet pr zonat ose grumbullimet brenda t cilave, jan prdorur burime t ndryshme nga matjet pr plotsimin e informacionit nga matjet: Nj prshkrim t aktiviteteve t kryera t vlersimit, Metodat specifike t prdorura, me referenca ndaj prshkrimeve t metods, burimet e t dhnave dhe informacionit, Nj prshkrim t rezultateve, duke prfshir pasigurit dhe veanrisht, shkalln e do zone brenda zons ose grumbullimit mbi t cilin prqndrimet tejkalojn objektivat afatgjata ose vlerat e synuara, Pr objektivat afatgjata ose vlerat e synuara, objekti i t cilave sht mbrojtja e shndetit t njeriut, popullsia q ka t ngjar t ekspozohet ndaj prqndrimeve q tejkalojn pragun. Kur sht e mundur, Shtetet Antare duhet t prgatisin harta q tregojn shprndarjet e prqndrimeve brenda secils zon ose grumbullim.

III. Standardizimi Pr ozonin,volumi duhet standardizuar n kushtet e mposhtme n temperaturn dhe presionin : 293 K, 101,3 kPa. Pr oksidet e azotit, zbatohet standardizimi i specifikuar n Direktivn 1999/30/EC.

71

72

SHTOJCA VIII
METODA E REfERENCS PR ANALIzN E OzONIT DHE KALIbRIMIN E INSTRUMENTAVE N LIDHJE ME OzONIN

I. Metoda e referencs pr analizn e ozonit dhe kalibrimin e instrumentave n lidhje me ozonin Metoda e analizs: metoda fotometrike UV (ISO FDIS 13964), Metoda e kalibrimit: Fotometr reference UV (ISO FDIS 13964, VDI 2468, B1.6). Kjo metod standardizohet nga Komiteti Europian pr Standardizimin (CEN). Sapo ky i fundit t ket publikuar standardin prkats, metodat dhe teknikat e prshkruara n t, do t prbjn metodn referuese dhe t kalibrimit n kt Direktiv. Nj Shtet Antar gjitashtu mund t prdor do metod tjetr q mund t provoj se jep rezultate t barazvlefshme me metodn e msiprme. Teknika e referencs s modelimit pr ozonin Teknikat e referencs s modelimit pr ozonin nuk mund t specifikohen aktualisht. do amendim pr prshtatjen e ksaj pike ndaj progresit shkencor dhe teknik do t miratohet n prputhje me procedurn e parashtruar n Nenin 13(2).

73

Ky dokument prdoret vetm pr qllime dokumentacioni dhe institucionet nuk mbajn prgjegjsi pr prmbajtjen e tij

DIREKTIVA E KSHILLIT 1999/30/EC e

dats 22 prill 1999

n lidhje me vlerat kufi pr dioksidin e squfurit, dioksidin e azotit dhe oksidet e azotit, lndt grimcore dhe plumbin n ajrin e ambientit
(OJ L 163, 29.6.1999, fq. 41)
Amenduar nga: M1 Vendimi i Komisionit 2001/744/EC of 17 tetor 2001 FZ Nr. L 278, faqe 35, dat 23.10.2001 B
DIREKTIVA E KSHILLIT 1999/30/EC E DATS 22 PRILL 1999 N LIDHJE ME VLERAT KUfI PR DIOKSIDIN E SQUfURIT, DIOKSIDIN E AzOTIT DHE OKSIDET E AzOTIT, LNDT gRIMCORE DHE PLUMbIN N AJRIN E AMbIENTIT

74

KSHILLI I BASHKIMIT EUROPIAN, Duke marr n konsiderat Marrveshjen mbi Komunitetin Europian, veanrisht Nenin 130s(1) t saj, Duke marr parasysh propozimin e Komisionit(27), Duke marr parasysh opinionin e Komitetit Ekonomik dhe Social (28) , Duke vepruar n prputhje me procedurn e parashtruar n Nenin 189c t Marrveshjes (29) , (1) Ndrsa, mbi bazn e parimeve t mishruara n Nenin 130r t Marrveshjes, programi i Komunitetit Europian i politiks dhe veprimit n lidhje me mjedisin dhe zhvillimin e qndrueshm (Programi i pest i Veprimit Mjedisor) (30) parashikon n mnyr t veant amendime n legjislacionin mbi ndotsit e ajrit; ndrsa programi rekomandon krijimin e objektivave afatgjata t cilsis s ajrit; (2) Ndrsa neni 129 i Marrveshjes parashikon q krkesat e mbrojtjes s shndetit formojn pjes prbrse t politikave t tjera t Komunitetit; ndrsa Neni 3(o) i Marrveshjes parashikon se aktivitetet e Komunitetit do t prfshijn nj kontribut ndaj arritjes s nj niveli t lart t mbrojtjes s shndetit ; (3) Ndrsa sipas Nenit 4(5) t Direktivs s Kshillit 96/62/ EC t dats 27 shtator 1996 mbi vlersimin dhe menaxhimin e cilsis s ajrit t ambientit (31), Kshilli duhet ta miratoj legjislacionin e parashikuar n paragrafin 1 dhe dispozitat e parashtruara n paragraft 3 dhe 4 t t njjtit Nen ;

27 28 29

OJ C 9, 4..998, fq. 6 OJ C 24, 0.7.998, fq. 

Opinioni i Parlamentit Europian i dats  Maj 998 (OJ C 67, .6.998, fq. 0), Pozicioni i Prbashkt i Kshillit i dats 24 shtator 998 (OJ C 60, 2..998, fq. 99) dhe Vendimi i Parlamentit Europian i dats  Janar 999 (OJ C 04, 4.4.999, fq. 44).
0 

OJ C 8, 7.5.99, fq. 5. OJ L 296, 2..996, fq. 55.

(4) Ndrsa vlerat kufi t prcaktuara n kt Direktiv jan krkesat minimale; ndrsa n prputhje me Nenin 130t t Marrveshjes, Shtetet Antare mund t ruajn ruajn ose prezantojn masa mbrojtse m t rrepta; ndrsa, n veanti, vlera kufi m t rrepta mund t prezantohen pr mbrojtjen e shndetit veanrisht t kategorive t popullsis n pozita t pafuqishme, si fmijt dhe pacientt e spitaleve; ndrsa nj Shtet Antar mund t krkoj q vlerat kufi t arrihen para datave t prcaktuara n kt Direktiv; (5) Ndrsa ekosistemet duhet t mbrohen nga pasojat negative t dioksidit t squfurit; ndrsa bimsia duhet t mbrohet nga pasojat negative t oksideve t azotit; (6) Ndrsa tipe t ndryshme t thrrmijave mund t ken pasoja t ndryshme t dmshme mbi shndetin e njeriut; ndrsa ka prova se rreziqet ndaj shndetit t njeriut, t shoqruara me ekspozimin ndaj lndve grimcore artificiale, jan m t larta se rreziqet e shoqruara me ekspozimin ndaj thrrmijave t formuara n mnyr natyrore n ajrin e ambientit; (7) Ndrsa Direktiva 96/62/EC krkon q t zhvillohen plane veprimi pr zonat brenda t cilave prqndrimet e ndotsve n ajrin e ambientit tejkalojn vlerat kufi plus do kufi t zbatueshm, t prkohshm tolerance, me synim sigurimin e pajtueshmris me vlerat kufi deri n datn ose datat e prcaktuara; ndrsa pr sa koh q kan lidhje me lnd grimcore, ato plane veprimi dhe strategji t tjera zbutse B duhet t synojn n uljen e prqndrimeve t thrrmijave t imta, si pjes e uljes totale t prqndrimeve t lndve grimcore; (8) Ndrsa Direktiva 96/62/EC parashikon se vlerat numerike pr vlerat kufi dhe pragjet e sinjalizimit bazohen n rezultatet e puns s kryer nga grupe shkencore ndrkombtare, active n fushn prkatse; ndrsa Komisioni duhet t marr n konsiderat t dhnat m t fundit t krkimeve shkencore n fushat prkatse epidemiologjike dhe mjedisore dhe t zhvillimeve m t fundit n metrologji pr rishqyrtimin e elementeve mbi t cilat bazohen vlerat kufi dhe pragjet e sinjalizimit;

75

76

(9) Ndrsa me synim lehtsimin e rishikimit t ksaj Direktive n vitit 2003, Komisioni dhe Shtetet Antare duhet t shqyrtojn krkimet inkurajuese mbi pasojat e ndotsve t referuar n to, dmth t dioksidit t squfurit, dioksidit t azotit dhe oksideve t azotit, lndve grimcore dhe plumbit; (10) Ndrsa teknikat e standardizuara t sakta t matjeve dhe kriteret e prbashkta pr vendndodhjen e stacioneve t matjes, jan nj element i rndsishm n vlersimin e cilsis s ajrit t ambientit, me synim prftimin e informacionit t krahasueshm n Komunitet; (11) Ndrsa, n prputhje me Nenin 12(1) t Direktivs 96/62/EC, amendimet e nevojshme pr prshtatjen ndaj zhvillimit shkencor dhe teknik mund t lidhen vetm me kriteret dhe teknikat pr vlersimin e prqndrimeve t dioksidit t squfurit, dioksidit t azotit dhe oksideve t azotit, lndve grimcore dhe plumbit ose masave t detajuara pr paraqitjen e informacionit Komisionit dhe mund t mos ken efektin e modifikimit t vlerave kufi ose pragjeve sinjalizuese qoft n mnyr t drejtprdrejt ose jo ; (12) Ndrsa informacioni coherent n lidhje me prqndrimet e dioksidit t squfurit, dioksidit t azotit dhe oksideve t azotit, lndve grimcore dhe plumbit n ajrin e ambientit duhet t vihen lehtsisht n dispozicion t publikut ;

KA MIRATUAR DIREKTIVN E MPOSHTME:

Neni 1

Objekivat Objektivat e ksaj Direktive jan si m posht: Krijimi i vlerave kufi dhe, sipas rastit, pragjeve sinjalizuese pr prqndrimet e dioksidit t squfurit, dioksidit t azotit dhe oksideve t azotit, lndve grimcore dhe plumbit n ajrin e ambientit, t synuara pr shmangien, parandalimin ose uljen e pasojave t dmshme mbi shndetin e njeriut dhe mjedisin n trsi, Vlersimi i prqndrimeve t dioksidit t squfurit, dioksidit t azotit dhe oksideve t azotit, lndve grimcore dhe plumbit n ajrin e ambientit mbi bazn e metodave dhe kritereve t prbashkta ,

 Prftimi i informacionit t mjaftueshm n lidhje me prqndrimet e dioksidit t squfurit, dioksidit t azotit dhe oksideve t azotit, lndve grimcore dhe plumbit n ajrin e ambientit dhe marrja e masave q ky informacion t vihet n dispozicion t publikut, Ruajtja e cilsis s ajrit t ambientit, kur sht e mir dhe prmirsimi i saj n raste t tjera n lidhje me dioksidin e squfurit, dioksidin e azotit dhe oksidet e azotit, lndve grimcore dhe plumbit .
Neni 2 PRKUfIzIME

77

Pr qllime t ktij Neni: 1. ajri i ambientit nnkupton ajrin n ambiente t hapura n troposfer, duke prjashtuar vendet e puns; 2. ndots nnkupton do substanc t prezantuar n mnyr t drejtprdrejt ose jo nga njerzit n ajrin e ambjentit dhe q ka t ngjar t ket pasoja t dmshme mbi shndetin e njeriut dhe/ose mjedisin n trsi; B 3. nivel nnkupton prqndrimin e nj ndotsi n ajrin e ambjentit ose shkarkimin e tij n siprfaqe n nj koh t caktuar; 4. vlersim nnkupton do metod t prdorur pr matjen, llogaritjen, parashikimin ose vlersimin e nivelit t nj ndotsi n ajrin e ambjentit; 5. vler kufi nnkupton nj nivel t caktuar mbi bazn e dijes shkencore, me synim shmangien, parandalimin ose uljen e pasojave t dmshme mbi shndetin e njeriut dhe/ose mjedisin n trsi, q duhen arritur brenda nj periudhe t caktuar dhe t mos tejkalohen pasi t arrihen; 6. prag sinjalizues nnkupton nj nivel prtej t cilit egziston rreziku ndaj shndetit t njeriut nga ekspozimi i shkurtr pr popullsin e prgjithshme dhe pr t cilin duhet t merren masa t menjhershme nga Shtetet Antare, si prcaktohet n Direktivn 96/ 62/EC;

78

7. kufiri i tolerancs nnkupton prqindjen e vlers kufi me an t cils kjo vler mund t tejkalohet duke iu nnshtruar kushteve t parashtruara n Direktivn 96/62/EC; 8. zon nnkupton pjes t territorit t tyre q i caktohen kufijt nga Shtetet Antare; 9. grumbullim nnkupton nj zon me prqndrim popullsie prej m shum se 250 000 banor ose kur prqndrimi i popullsis sht 250 000 banor ose m pak, nj dendsi popullsie pr km2 q pr Shtetet Antare justifikon nevojn pr vlersimin dhe menaxhimin e cilsis s ajrit t ambientit. 10. oksidet e azotit nnkuptojn shumn e oksidit t azotit dhe dioksidit t azotit t shtuara si pjes pr nj miliard dhe t shprehura si dioksid azoti n mikrogram pr metr kub; 11. PM10 nnkupton lndt grimcore nprmjet pjess hyrse t przgjedhjes s madhsis me ndrprerje efektiviteti 50 % n diametr aerodinamik 10 m; PM2,5 nnkupton lndn grimcore q kalon nprmjet 12. nj pjese hyrse t przgjedhjes s madhsis me ndrprerje efektiviteti 50 % t diametrit aerodinamik 2,5m; 13. pragu i siprm i vlersimit nnkupton nj nivel t specifikuar n Shtojcn V, posht t cilit mund t prdoret nj kombinim masash dhe teknikash modelimi pr vlersimin e cilsis s ajrit t ambientit n prputhje me Nenin 6(3) t Direktivs 96/62/EC; 14. pragu i poshtm i vlersimit nnkupton nj nivel t specifikuar n Shtojcn V, posht t cilit mund t prdoren vemas teknika modelimi ose teknika t vlersimit objektiv, pr vlersimin e cilsis s ajrit t ambientit n prputhje me Nenin 6(4) t Direktivs 96/62/EC; 15. ngjarje natyrore nnkupton shprthime vullkanike, aktivitete sizmike, aktivitete geotermale, zjarre n toka t pakultivuara, fenomene me er t fuqishme ose risuspension atmosferik apo transport i thrrmijave natyrore nga rajone t thata; 16. matje fikse nnkupton matjet e bra n prputhje me Nenin 6(5) t Direktivs 96/62/EC.

Neni 3 DIOKSIDI I SQUfURIT

7

1. Shtetet Antare marrin masat e nevojshme q prqndrimet e dioksidit t squfurit n ajrin e ambientit, t vlersohen n prputhje me Nenin 7 dhe t mos tejkalojn vlerat kufi t parashtruara n Seksionin I t Shtojcs I nga data e specifikuara n to. Kufijt e tolerancs t prcaktuar n Seksionin I t Shtojcs I do t zbatohen n prputhje me Nenin 8 t Direktivs 96/62/ EC. B 3. Me qllim ndihmn ndaj Komisionit n prgatitjen e raportit t parashikuar n Nenin 10, deri m 31 dhjetor 2003, sipas mundsis, Shtetet Antare do t regjistrojn t dhna n lidhje me prqndrimet e dioksidit t squfurit t matura mesatarisht pr dhjet minuta nga disa stacione matjeje q ata kan zgjedhur pr paraqitjen e cilsis s ajrit n zonat e banuara afr burimeve dhe n t cilat maten nivelet pr or. N t njjtn koh, pasi t dhnat jepen n lidhje me prqndrimet n or n prputhje me Nenin 11(1) t Direktivs 96/62/EC, Shtetet Antare i raportojn Komisionit n lidhje me ato stacione t przgjedhura matjeje, numrin e prqndrimeve dhjet minutshe q kan tejkaluar 500 g/m3, numrin e ditve brenda vitit kalendarik n t cilin kan ndodhur, numrin e atyre ditve n t cilat prqndrimet n or t dioksidit t squfurit n t njjtn koh tejkaluan 350 g/m3 dhe prqndrimet maksimale dhjet minutshe t regjistruara. 4. Shtetet Antare mund t prcaktojn zonat ose grumbullimet brenda t cilave jan tejkaluar vlerat kufi pr dioksidin e squfurit, si parashtrohet n Seksionin I t Shtojcs I, pr shkak t prqndrimeve t dioksidit t squfurit n ajrin e ambientit si pasoj e burimeve natyrore. Shtetet Antare i drgojn Komisionit lista t ktyre zonave ose grumbullimeve s bashku me informacion n lidhje me prqndrimet dhe burimet e dioksidit t squfurit n to. N informimin e Komisionit n prputhje me Nenin 11(1) t Direktivs 96/62/EC, Shtetet Antare japin justifikimin e nevojshm pr t provuar se do tejkalim sht shkaktuar nga burime natyore.

80

Brenda ktyre zonave ose grumbullimeve, Shtetet Antare do t jen t detyruara t zbatojn plane veprimi n prputhje me Nenin 8(3) t Direktivs 96/ 62/EC, vetm kur vlerat kufi t parashtruara n Seksionin I t Shtojcs I t tejkalohen pr shkak t emetimeve artificiale ose t shkaktuara nga njerzit.
Neni 4 DIOKSIDI I AzOTIT DHE OKSIDET E AzOTIT

1. Shtetet Antare marrin masat e nevojshme q prqndrimet e dioksidit t azotit dhe kur sht e zbatueshme, t oksideve t azotit n ajrin e ambientit, si vlersohet n prputhje me Nenin 7, t mos tejkalojn vlerat kufi t parashtruara n Seksionin I t Shtojcs II, q nga datat e specifikuara n t. Kufijt e tolerancs, t parashtruar n Seksionin I t Shtojcs II do t zbatohen n prputhje me Nenin 8 t Direktivs 96/62/EC. 2. Pragu sinjalizues pr prqndrimet e dioksidit t azotit n ajrin e ambientit do jet ai q parashtrohet n Seksionin II t Shtojcs II.
Neni 5 LNDT gRIMCORE

1. Shtetet Antare marrin masat e nevojshme pr t siguruar q prqndrimet e PM10 n ajrin e ambientit, vlersuar n prputhje me Nenin 7, t mos tejkalojn vlerat kufi t parashtruara n Seksionin I t Shtojcs III, q nga datat e specifikuara n t. Kufijt e tolerancs, t parashtruar n Seksionin I t Shtojcs III do zbatohen n prputhje me Nenin 8 t Direktivs 96/62/EC. 2. Shtetet Antare marrin masa q stacionet e matjes t sigurojn t dhna mbi prqndrimet e PM2,5are t instaluara dhe t operuara. do Shtet Antar zgjedh numrin dhe vendosjen e stacioneve n t cilat duhet matur PM2 si prfaqsuese e prqndrimeve t PM2 5 brenda atij Shteti Antar. N rastet kur sht e mundur, pikat e przgjedhjes s mostrave pr PM2,5 bashkpozicionohen me pikat e przgjedhjes s mostrave pr PM 10.

Brenda nnt muajve t fundit t do viti, Shtetet Antare i drgojn Komisionit mesataren aritmetike, mesataren, prqindshin e nntdhjetetet dhe prqndrimin maksimal t llogaritur nga matjet e PM2,5 gjat do njzet e katr orve brenda atij viti. Prqindshi i nntdhjet llogaritet n prputhje me procedurn e parashtruar n Seksionin 4 t Shtojcs I t Vendimit t Kshillit 97/101/EC t dats 27 janar 1997 q vendos shkmbimin e ndrsjellt t informacionit dhe t t dhnave B nga rrjetet dhe stacionet individuale q matin ndotjen e ajrit t ambientit brenda Shteteve Antare(32). 3. Planet e veprimit pr PM1 0 t prgatitura n prputhje me Nenin 8 t Direktivs 96/62/EC dhe strategjive t prgjithshme pr zvoglimin e prqndrimeve t PM10 do t synoj gjithashtu n zvoglimin e prqndrimeve t PM2,5. 4. Kur vlerat kufi pr Shtojcs
PM

81

10 t parashtruara n Seksionin I t

III tejkalohen pr shkak t prqndrimeve t PM10 n ajrin e ambientit si rezultat i dukurive natyrore q rezultojn n prqndrime q i tejkalojn n nivel t konsiderueshm nivelet fillestare normale nga burimet natyrore, Shtetet Antare do t informojn Komisionin n prputhje me Nenin 11(1) t Direktivs 96/62/EC, duke dhn justifikimin e nevojshm pr t provuar se kto tejkalime jan br pr shkak t dukurive natyrore. N kto raste, Shtetet Antare jan t detyruara t zbatojn plane veprimi n prputhje me Nenin 8(3) t Direktivs 96/62/EC, vetm kur vlerat kufi t parashtruara n Seksionin I t Shtojcs III tejkalohen pr shkaqe t ndryshme nga dukurit natyrore. 5. Shtetet Antare mund t prcaktojn zona ose grumbullime brenda t cilave vlerat kufi pr PM10 si jan parashtruar n Seksionin I t Shtojcs III, tejkalohen pr shkak t prqndrimeve t PM10 n ajrin e ambientit pr shkak t risuspensionit t thrrmijave pas shtrimit me rr t rrugve n dimr. Shtetet Antare do ti drgojn Komisionit lista t ktyre zonave ose grumbullimeve s bashku me informacion n lidhje
2

OJ L 5, 5.2.997, fq. 4.

82

me prqndrimet dhe burimet e PM10 n to. N informimin e Komisionit n prputhje me Nenin 11(1) t Direktivs 96/62/EC, Shtetet Antare japin justifikimin e nevojshm pr t provuar se do tejkalim sht shkaktuar nga thrrmijat e rimbetura pezull dhe se jan marr masa t arsyeshme pr zvoglimin e prqndrimeve. Brenda ktyre zonave ose grumbullimeve, Shtetet Antare do t jen t detyruara t zbatojn planet e veprimit n prputhje me Nenin 8(3) t Direktivs 96/ 62/EC, vetm kur vlerat kufi t parashtruara n Seksionin I t Shtojcs III, tejkalohen pr shkak t niveleve PM10 t ndryshme nga ato t shkaktuara nga shtrimi me rr i rrugve n dimr.
Neni 6 PLUMbI

Shtetet Antare marrin masat e nevojshme pr t siguruar q prqndrimet e plumbit n ajrin e ambientit, t vlersuara n prputhje me Nenin 7, t mos tejkalojn vlerat kufi t parashtruara n Seksionin I t Shtojcs IV, q nga datat e specifikuara n t. Kufijt e tolerancs, t parashtruar n Seksionin I t Shtojcs IV do t zbatohen n prputhje me Nenin 8 t Direktivs 96/62/ EC.
Neni 7 VLERSIMI I PRQNDRIMEVE

1. Pragjet e siprme dhe t poshtme t vlersimit pr dioksidin e squfurit, dioksidin e azotit dhe oksidet e azotit, lndve grimcor edhe plumbit pr qllime t Nenit 6 t Direktivs 96/62/EC do t jen ato t parashtruara n Seksionin I t Shtojcs V. Klasifikimi i do zone ose grumbullimi pr qllime t t njjtit Nen 6, do t rishikohet t paktn do pes vjet n prputhje me procedurn e parashtruar n Seksionin II t Shtojcs V. Klasifikimi do t rishikohet n nj koh t mparshme n rast t ndryshimeve t rndsishme n aktivitete q kan t bjn me

prqndrimet n ambjent t dioksidit t squfurit, dioksidit t azotit, ose sipas rastit, oksideve t azotit, lndve grimcore ose plumbit. 2. Kriteret pr prcaktimin e vendndodhjes s pikave t przgjedhjes s mostrave pr matjen e dioksidit t squfurit, dioksidit t azotit dhe oksideve t azotit, lndve grimcore dhe plumbit n ajrin e ambientit, do t jen ato t renditura n Shtojcn VI. Numri minimal i pikave t przgjedhjes s mostrave pr matjet fikse t prqndrimeve t do ndotsi prkats do t jen B si ato t parashtruara n Shtojcn VII dhe do t instalohen n seciln zon ose grumbullim brenda t cilit krkohet matja, nse matja fikse sht burimi i vetm i t dhnave mbi prqndrimet brenda tij . 3. Pr zonat dhe grumbullimet brenda t cilave informacioni nga stacionet e matjeve fikse plotsohet me informacion nga burime t tjera si inventare emetimesh, metoda t matjeve treguese dhe modelim t cilsis s ajrit, numri i stacioneve t matjeve fikse q duhet instaluar dhe rezolucioni hapsinor i teknikave t tjera, do t jet i mjaftueshm pr prqndrimet e ndotsve t ajrit q duhen krijuar n prputhje me Seksionin I t Shtojcs VI dhe Seksionit I t Shtojcs VIII. 4. Pr zonat dhe grumbullimet brenda t cilave nuk krkohet matja, mund t prdoren teknika modelimi ose teknika t vlersimit objektiv. 5. Metodat e referencs pr analizn e dioksidit t squfurit, dioksidit t azotit dhe oksideve t azotit dhe pr przgjedhjen e mostrave dhe analizn e plumbit, do t jen si jan parashtruar n Seksionet I deri III t Shtojcs IX. Metoda e referencs pr przgjedhjen e mostrave dhe matjen e PM10 do t jen si jan parashtruar n Seksionin IV t Shtojcs IX. Metoda e prkohshme e referencs pr przgjedhjen e mostrave dhe matjen e PM2,5 do t jen si jan parashtruar n Seksionin V t Shtojcs IX. Teknikat e referencs pr modelimin e cilsis s ajrit do t jen si jan parashtruar n Seksionin VI t Shtojcs IX.

83

84

6. Data deri n t ciln Shtetet Antare do t informojn Komisionin n lidhje me metodat q kan prdorur pr vlersimin paraprak t cilsis s ajrit sipas Nenit 11(1)(d) t Direktivs 96/62/EC do t jet tetmbdhjet muaj pas hyrjes n fuqi t ksaj Direktive. 7. do amendim i nevojshm pr prshtatjen e ktij Neni dhe Shtojcave V deri IX ndaj zhvillimti shkencor dhe teknik, do t miratohet n prputhje me procedurn e parashtruar n Nenin 12 t Direktivs 96/62/EC.
Neni 8 INfORMACIONI PUbLIK

1.Shtetet Antare marrin masa q informacioni koherent n lidhje me prqndrimet n ambient, t dioksidit t squfurit, dioksidit t azotit dhe oksideve t azotit, lndve grimcore dhe plumbit, t jet i disponueshm dhe t vihet rregullisht n dispozicion t publikut, si dhe t organizatave prkatse, si organizatat mjedisore, organizatat e konsumatorve, organizatave q prfaqsojn interesa t grupeve t prekshme t popullsis dhe organeve prkatse t kujdesit shndetsor me mjete t tilla si transmetimi nga media, shtypi, ekranet informative ose shrbimet e rrjeteve kompjuterike. Informacioni n lidhje me prqndrimet n ambient t dioksidit t squfurit, dioksidit t azotit dhe lndve grimcore, prditsohet t paktn do dit dhe n rast t vlerave pr or pr dioksidin e azotit dhe lndt grimcore prditsohet t paktn do dit dhe n rast t dioksidit t azotit dhe lndve grimcore, prditsohet t paktn do dit dhe n rast t vlerave pr or pr dioksidin e squfurit dhe dioksidin e azotit, prditsohet t paktn do dit, dhe n rast t vlerave pr or pr dioksidin e squfurit dhe dioksidin e azotit, kurdoher q sht e zbatueshme, informacioni prditsohet mbi baza orsh. Informacioni n lidhje me prqndrimet e plumbit n ambient prditsohet do tre muaj. Ky informacion tregon t paktn do tejkalim t prqndrimeve n vlerat kufi dhe pragjet sinjalizuese gjat periudhave mesatare t parashtruara n Shtojcat I deri n IV. Ai gjitashtu jep nj vlersim t shkurtr n lidhje me vlerat kufi dhe

pragjet sinjalizuese dhe informacion t prshtatshm mbi pasojat pr shndetin. 2 N sigurimin e planeve ose programeve pr publikun sipas Nenit 8(3) t Direktivs 96/62/EC, duke prfshir planet ose programet e referuara n Nenet 3(4), 5(4) dhe 5(5) t ksaj Direktive, Shtetet Antare ia mundsojn ato edhe organizatave t referuara n paragrafin 1. 3. Kur nj prag sinjalizues i parashtruar n Shtojcn I ose II, tejkalohet, detajet e vna n dispozicion t publikut n prputhje me Nenin 10 t Direktivs 96/62/EC, prfshijn pikat e listuara n Seksionin III t Shtojcs n fjal. B 4. Informacioni i vn n dispozicion t publikut dhe organizatave sipas paragrafve 1 dhe 3, do t jet i qart, i kuptueshm dhe i disponueshm.
Neni 9 SHfUQIzIME DHE RREgULLIME T PRKOHSHME

85

1. Direktiva e Kshillit 80/779/EEC e dats 15 korrik 1980 mbi vlerat kufi t cilsis s ajrit dhe vlerat orientuese pr dioksidin e squfurit dhe thrrmijat e mbetura pezull (33) do t shfuqizohet me efekt nga data 19 korrik 2001, me prjashtim t Neneve 1, 2(1), 3(1), 9, 15 dhe 16 t Direktivs 80/779/EEC dhe Shtojcave I, IIIb dhe IV t saj q do t shfuqizohen me efekt nga data 1 janar 2005. 2. Direktiva e Kshillit 82/884/EEC e dats 3 dhjetor 1982 mbi nj vler kufi pr plumbin n ajr(34) do t shfuqizohet me efekt nga data 19 korrik 2001, me prjashtim t Neneve 1, 2, 3(1), 7, 12 dhe 13 t Direktivs 82/884/ EEC q do t shfuqizohen me efekt nga data 1 janar 2005. 3. Direktiva e Kshillit 85/203/EEC e dats 7 mars 1985

 4

OJ L 229, 0.8.980, fq. 0. OJ L 78, .2.982, fq. 5.

86

mbi standardet e cilsis s ajrit pr dioksidin e azotit (35) do t shfuqizohet me efekt nga data 19 korrik 2001, me prjashtim t Neneve 1(1), kryerradha e par dhe (2), 2, kryerradha e par, 3(1), 5, 9, 15 dhe 16 e Direktivs 85/203/EEC dhe Shtojcs I t saj q do t shfuqizohen me efekt nga data 1 janar 2010. 4. Nga data 19 korrik 2001, Shtetet Antare do t prdorin stacionet e matjeve dhe metoda t tjera t vlersimit t cilsis s ajrit q jan n pajtim me kt Direktiv, pr vlersimin e prqndrimeve t dioksidit t squfurit, dioksidit t azotit dhe plumbit n ajrin e ambientit, pr t prftuar t dhna pr qllim t demonstrimit t pajtueshmris me vlerat kufi t parashtruara n Direktivat 80/779/EEC, 82/884/EEC dhe 85/203/EEC deri n kohn q vlerat kufi t parashtruara n ato Direktiva t pushojn s zbatuari. 5. Nga data 19 korrik 2001, Shtetet Antare mund t prdorin stacionet e matjeve dhe metoda t tjera t vlersimit t cilsis s ajrit q jan n pajtim me kt Direktiv, pr sa i prket PM10 pr vlersimin e prqndrimeve t lndve grimcore t mbetura pezull pr qllim t demonstrimit t pajtueshmris me vlerat kufi pr lndt totale grimcore t mbetura pezull, t parashtruara n Shtojcn IV t Direktivs 80/779/EEC; pr qllim t demonstrimit t ksaj pajtueshmrie, megjithat, t dhnat e mbledhura n kt mnyr do t shumzohen me nj faktor t 1.2. 6. Shtetet Antare informojn Komisionin n lidhje me do tejkalim t vlerave kufi t parashtruara n Direktivat 80/779/ EEC, 82/884/EEC dhe 85/203/EEC, s bashku me vlerat e regjistruara, arsyet pr do rast t regjistruar dhe masat e marra pr parandalimin e do riprsritjeje brenda nnt muajsh nga fundi i do viti, n prputhje me procedurn e parashtruar n Nenin 11 t Direktivs 96/62/EC, deri n kohn q vlerat kufi t parashtruara n ato Direktiva t pushojn n zbatuari. 7. N zonat n t cilat nj Shtet Antar e mon t nevojshme t kufizoj ose parandaloj nj rritje t parashikueshme t ndotjes nga dioksidi i squfurit, oksidet e azotit ose lndt grimcore t mbetura pezull, ai mund t vazhdoj
5

OJ L 87, 27..985, fq. .

t prdor vlerat orientuese pr mbrojtjen e ekosistemeve t parashtruara n Shtojcn II t Direktivs 80/779/EEC dhe n Shtojcn II t Direktivs 85/203/EEC.
Neni10 RAPORTIMI DHE RISHIKIMI

87

Komisioni i paraqet Parlamentit Europian dhe Kshillit deri e shumta m 31 dhjetor 2003, nj raport bazuar n prvojn e zbatimit t ksaj Direktive. Ky raport fokusohet veanrisht mbi rezultatet e krkimeve m t fundit shkencore n lidhje me pasojat mbi shndetin e njeriut dhe ekosistemeve nga ekspozimi ndaj dioksidit t squfurit, dioksidit t azotit dhe oksideve t azotit, fraksioneve t ndryshme t lndve grimcore dhe plumbit dhe zhvillimet teknologjike, duke prfshir progresin e arritur n metodat e matjes dhe vlersimit n mnyra t tjera t prqndrimeve t lndve grimcore n ajrin e ambientit dhe shkarkimin e lndve grimcore dhe plumbit mbi siprfaqe. B Me synim ruajtjen e nj niveli t lart t mbrojtjes s shndetit t njeriut dhe mjedisit, duke marr n konsiderat prvojn e fituar nga zbatimi i ksaj Direktive n Shtetet Antare, duke prfshir n mnyr t veant kushtet e parashtruara n Shtojcn VI sipas t cils jan kryer matjet, raporti i lartprmendur do t shoqrohet me propozime pr amendimin e ksaj Direktive, sipas rastit. N veanti, Komisioni do t shqyrtoj vlerat kufi pr fazn e dyt pr PM 10 me synim q ti bj ato t detyrueshme dhe do t shqyrtoj konfirmimin ose rregullimin e vlerave kufi pr fazn e dyt dhe nse lind nevoja, pr fazn e par. Pr m tepr, Komisioni do ti kushtoj vmendje t veant caktimit t vlerave kufi pr fraksione t ndryshme t lndve grimcore PM 25or, sipas rastit. M tej, Komisioni do t shqyrtoj vlerat kufi vjetore pr mbrojtjen e shndetit t njeriut pr dioksidin e azotit dhe do t bj nj propozim q konfirmon ose modifikon at vler. Gjithashtu, ai do t shqyrtoj vlern kufi pr or pr dioksidin e azotit, duke marr n konsiderat udhzimet e Organizats Botrore t Shndetsis dhe do t shqyrtoj nse ajo vler kufi duhet konfirmuar ose rregulluar.

88

Komisioni gjithashtu do t gjykoj nse mund t caktohen pragje sinjalizimi, n prputhje me ndotsit e tjer n kt Direktiv, pr PM 10, PM2,5 ose sipas rastit, pr fraksione t veanta t lndve grimcore.
Neni 11 gJObAT

Shtetet Antare caktojn gjobat e zbatueshme pr shkeljet e dispozitave t brendshme, miratuar sipas ksaj Direktive. Gjobat do t jen efektive, proporcionale dhe frenuese.
Neni 12 zbATIMI

1. Shtetet Antare sjellin n fuqi ligjet, rregulloret dhe dispozitat administrative t nevojshme q t qn n pajtim me kt Direktiv deri m 19 korrik 2001. Ato informojn menjher Komisionin n lidhje me kt. N miratimin e ktyre masave, Shtetet Antare prmbajn referenca ndaj ksaj Direktive ose shoqrohen nga kto referenca me rastin e botimit t tyre n zyrtar. Metodat e zhvillimit t ksaj reference parashtrohen nga Shtetet Antare. . 2. Shtetet Antare i komunikojn Komisionit tekstin e dispozitave kryesore t ligjit t brendshm t cilin miratojn n fushn e mbuluar nga kjo Direktiv.
Neni 13 HYRJA N fUQI

Direktiva hyn n fuqi ditn e njzet pas botimit t saj n Fletoren Zyrtare t Komuniteteve Europiane.
Neni 14 MARRSIT

Direktiva i drejtohet Shteteve Antare.

SHTOJCA I
VLERAT KUfI DHE PRAgU SINJALIzUES PR DIOKSIDIN E SQUfURIT

8

I. Vlerat kufi pr dioksidin e squfurit Vlerat kufi duhet t shprehen n g/m3. Volumi duhet t standardizohet n nj temperatur 293 K dhe presion 101,3 kPa.
Periudha mesatare Kufiri i tolerancs 150 g/m3 (43 %) me hyrjen n fuqi t ksaj Direktive, duke u u ulur m 1 janar 2001 dhe do 12 muaj m pas me prqindje vjetore t barabarta, pr t arritur 0 % deri m 1 janar 2005 Data deri n t ciln duhet arritur vlera kufi

Vlera kufi

1. Vlera kufi pr or pr mbrojtjen e shndetit t njeriut

1 or

350 g/m3, q nuk duhen tejkaluar m shum se 24 her gjat nj viti kalendarik

1 Janar 2005

2. Vlera kufi ditore pr mbrotjen e e shndetit t njeriut

24 or

125 g/m3, q nuk duhet tejkaluar m shum se 3 her gjat nj viti kalendarik

Asnj

1 Janar 2005

0

3. Vlera kufi pr mbrojtjen e ekosistemeve

Viti kalendarik dhe periudha e dimrit (1 Tetor deri m 31 Mars)

20 g/m3

Asnj

19 korrik 2001

II.

Pragu sinjalizues pr dioksidin e squfurit

500 g/m3 t matura gjat tre orve t njpasnjshe n vendndodhje q paraqesin cilsin e ajrit gjat t paktn 100 km2 ose nj zon t tr apo grumbullimi, cilado me siprfaqe m t vogl. III Hollsira minimale q duhen vn n dispozicion t publikut, kur tejkalohet pragu sinjalizues pr dioksidin e squfurit Detajet q duhet t vihen n dispozicion t publikut duhet t prfshijn t paktn: Datn, orn dhe vendin e ngjarjes dhe arsyet prkatse, nse dihen; do parashikim t: Ndryshimeve n prqndrime (prmirsim, stabilizim ose prkeqsim), s bashku me arsyet pr ato ndryshime, Zonn gjeografike prkatse, Kohzgjatjen ; Tipin e popullsis q ka t ngjar t cnohet nga ky fenonem; Masat q duhen marr nga popullsia prkatse e cnuar.

SHTOJCA II
VLERAT KUfI PR DIOKSIDIN E AzOTIT (NO2) DHE OKSIDET E AzOTIT (NOx) DHE PRAgUN SINJALIzUES PR DIOKSIDIN E AzOTIT

1

I. Vlerat kufi pr dioksidin e azotit dhe oksidet e azotit Vlerat kufi duhet t shprehen n g/m3. Volumi duhet t standardizohet n nj temperature 293 K dhe nj presion 101,3 kPa.
Periudha mesatare Vlera kufi Kufiri i tolerancs 50 % me hyrjen n fuqi t ksaj Direktive, duke u ulur m 1 janar 2001 dhe do 12 muaj m pas me prqindje t barabarata vjetore pr t arritur 0 % deri m 1 janar 2010 50 % me hyrjen n fuqi t ksaj Direktive, duke u ulur m 1 Janar 2001 dhe do 12 muaj m pas me prqindje t barabarta vjetore deri m 1 janar 2010 Data deri n t ciln duhet arritur vlera kufi

1. Vlera kufi n or pr mbrojtjen e shndetit t njeriut

1 or

200 g/m3 NO2, q nuk duhet t tejkaloj m shum se18 her gjat nj viti kalendarik

1 Janar 2010

2. Vlera kufi vjetore pr mbrojtjen e shndetit t njeriut

Vit kalendarik

40 g/m3 NO2

1 Janar 2010

2

3. Vlera kufi vjetore pr mbrojtjen e bimsis

Vit kalendarik

30 g/m3 NOx

Asnj

19 korrik 2001

II.

Pragu sinjalizues pr dioksidin e azotit

400 g/m3 t matura gjat tre orve t njpasnjshe n vendndodhje q paraqesin cilsin e ajrit n t paktn 100 km 2 ose nj zon t tr ose grumbullim, cilido q sht me siprfaqe m t vogl. III. Hollsira minimale q duhen vn n dispozicion t publikut, kur tejkalohet pragu sinjalizues pr dioksidin e azotit Detajet q duhet t vihen n dispozicion t publikut duhet t prfshijn t paktn: Datn, orn dhe vendin e ngjarjes dhe arsyet prkatse, nse dihen; do parashikim t: Ndryshimeve n prqndrime (prmirsim, stabilizim ose prkeqsim), s bashku me arsyet pr ato ndryshime, Zonn gjeografike prkatse, Kohzgjatjen ; Tipin e popullsis q ka t ngjar t cnohet nga ky fenomen; Masat q duhen marr nga popullsia prkatse e cnuar.

SHTOJCA III
VLERA KUfI PR LNDT gRIMCORE (PM10) Periudha mesatare FAZA 1 50 g/ m3 PM10, q nuk duhet t tejkaloj m shum se 35 her gjat nj viti kalendarik 50 % m hyrjen n fuqi t ksaj Direktive, duke u ulur m 1 Janar 2001 dhe do 12 muaj m pas, me prqindje t barabarta vjetore pr t arritur 0 % deri m 1 Janar 2005 20 % me hyrjen n fuqi t ksaj Direktive, duke u ulur m 1 Janar 2001 dhe do 12 muaj m pas, me prqindje t barabarta vjetore pr t arritur 0 % deri m 1 janar 2005 Data deri n t ciln duhet arritur vlera kufi

3
Vlera kufi Kufiri i tolerancs

1. vlera kufi 24 orshe pr mbrojtjen e shndetit t njeriut

24 or

1 Janar 2005

2. Vlera kufi vjetore pr mbrojtjen e shndetit t njeriut

Viti kalendarik

40 g/ m3 PM10

1 Janar 2005

4

FAZA 2 (36) 50 g/ m3 PM10, q nuk duhet t tejkaloj m shum se 7 her gjat nj viti kalendarik

1. vlera kufi 24orshe pr mbrojtjen e shndetit t njeriut

24 or

Duhet t rrjedh nga t dhnat dhe t jet i barazvlefshm me vlern kufi t fazs 1

1 Janar 2010

2. Vlera kufi vjetore pr mbrojtjen e shndetit t njeriut

Viti kalendarik

20 g/ m3 PM10

50 % m 1 Janar 2005 duke u ulur do 12 muaj m pas me prqindje vjetore t barabarta pr t arritur 0 % deri m 1 janar 2010

1 Janar 2010

Vlerat kufi treguese duhet t rishikohen duke marr parasysh infomracionin e mtejshm mbi shndetin dhe efektet mjedisore, fizibilitetin teknik dhe prvojn n zbatim t vlerave kufi t Fazs  n Shtetet Antare.
6

SHTOJCA IV
VLERA KUfI PR PLUMbIN
Periudha mesatare Vlera kufi Kufiri i tolerancs 100 % me hyrjen n fuqi t ksaj Direktive, duke u ulur n 1 Janar 2001 dhe do 12 muaj m pas me prqindje vjetore t barabarta pr t arritur 0 % deri m 1 janar 2005 ose 1 janar 2010 n vendin m t afrt t burimeve specifike t pikave nga t cilat duhet t njoftohet Komisioni Data deri n t ciln duhet arritur vlera kufi 1 Janar 2005, ose 1 Janar 2010 n Vendin m t afrt t burimeve specifike industriale t ndodhura n vende t ndotura nga dekada t t tra aktivitetesh industriale Komisioni duhet t njoftohet n lidhje me ato burime deri m 19 korrik 2001 (2). N kto raste, vlerat kufi q prej dats 1 Janar 2005 do t jen 1,0 g/ m3.

5

Vlera kufi vjetore pr mbrojtjen e shndetit human t njeriut

Viti kalendarik

0,5 g/ m3 (1)

(1) Procesi i parashtruar n nenin 10 pr rishikimin e ksaj Direktive do t prfshij konsideratn e mundsis s plotsimit ose zvendsimit t vlers kufi me nj vler kufi shkarkimi n vendin m t afrt t burimeve t pikave. (2) Ky njoftim duhet t shoqrohet me justifikime t prshtatshme. Zona n t ciln aplikohet vlera m e lart kufi nuk duhet t shtrihet m shum se 1 000 m nga kto burime specifike.

6

SHTOJCA V
PRCAKTIMI I KRKESAVE T PRQNDRIMEVE T DIOKSIDIT T SQUfURIT, DIOKSIDIT T AzOTIT (NO2), DHE OKSIDEVE T AzOTIT (NOx), LNDVE gRIMCORE (PM10) DHE PLUMbIT N AJRIN E AMbIENTIT bRENDA NJ zONE OSE gRUMbULLIMI

I. Pragjet e siprme dhe t poshtme t vlersimit Do t zbatohen pragjet e siprme dhe t poshtme t vlersimit : (a) DIOKSIDI I SQUFURIT
Mb. e shndetit 60 % e vlers kufi 24 orshe (75 g/m3, q nuk duhet t tejkaloj m shum se 3 her n do vit kalendarik 40 % e vlers kufi 24 orshe, q nuk duhet t tejkaloj m shum se 3 her n do vit kalendarik Vlera kufi vjetore pr mbrojtjen e shndetit t njeriut (NO2) 80 % e vlers kufi (32 g/m3) Ekosistemi 60 % e v.kufi n dimr (12 g/m3) 40 % e v.kufi n dimr (8 g/m3)

Pragu i siprm i vlersimit

Pragu i poshtm i vlersimit

(b) DIOKSIDI I AZOTIT DHE OKSIDET E AZOTIT

Vlera kufi n or pr mbrojtjen e shndetit t njeriut(NO2) 70 % e vlers kufi (140 g/m3, q nuk duhet t tejkaloj m shum se 18 her n do vit kalendarik 50 % e vlers kufi (100 g/m3, q nuk duhet t tejkaloj m shum se 18 her n do vit kalendarik Vlera kufi vjetore pr mbrojtjen e bimsis (NOx) 80 % e vlers kufi (24 g/m3)

Pragu i vlersimit t siprm

Pragu i vlersimit t poshtm

65 % e vlers kufi (26 g/m3)

65 % e vlers kufi (19,5 g/m3)

(c) LNDT GRIMCORE Pragjet e siprme dhe t poshtme t vlersimit pr 10 bazohen n vlerat kufi treguese pr datn 1 janar 2010.
PM

7

Pragu i siprm i vlersimit

Pragu i poshtm i vlersimit

Mesatarja 24-or 60 % e vlers kufi (30 g/ m3, q sduhet t kaloj m shum se 7 her n do vit kalendarik 40 % e vlers kufi (20 g/ m3, q sduhet t kaloj m shum se 7 her n do vit kalendarik

Mesatarja vjetore 70 % e vlers kufi (14 g/ m3) 50 % e vlers kufi (10 g/ m3)

(d) PLUMBI
Pragu i siprm i vlersimit P.i poshtm i vlersimit threshold Mesat. vjetore 70 % e vlers kufi (0,35 g/m3) 50 % e vlers kufi (0,25 g/m3)

M 1 II. Prcaktimi i tejkalimeve t pragjeve t siprme dhe t poshtme t vlersimit Prcaktimet e pragjeve t siprme dhe t poshtme t vlersimit duhet t vendosen mbi bazn e prqndrimeve gjat pes viteve t mparshme, kur jan n dispozicion t dhna t mjaftueshme. Nj prag vlersimi konsiderohet t jet i tejkaluar, nse sht tejkaluar gjat t paktn tre viteve m vete nga ato pes vite t mparshme. Kur jan n dispozicion t dhna pr m pak se pes vjet, Shtetet Antare mund t kombinojn fushata matjesh prej kohzgjatjeje t shkurtr gjat periudhs s vitit dhe n vendqndrime q kan t ngjar t jen tipike t niveleve m t larta t ndotjes , me rezultate t prftuara nga informacioni prej inventarve t emetimeve dhe modelimit pr prcaktimin e tejkalimeve t pragjeve t siprme dhe t poshtme t vlersimit.

8

SHTOJCA VI
VENDNDODHJA E PIKAVE T PRzgJEDHJES S MOSTRAVE PR MATJET E DIOKSIDIT T SQUfURIT, DIOKSIDIT T AzOTIT DHE OKSIDEVE T AzOTIT, LNDVE gRIMCORE DHE PLUMbIT N AJRIN E AMbIENTIT

Konsideratat e mposhtme do t zbatohen pr matjet fikse. I. Pozicionimi i makronivelit (a) Mbrojtja e shndetit t njeriut Pikat e przgjedhjes s mostrave t synuara pr mbrojtjen e shndetit t njeriut duhet t vendosen: (i) pr sigurimin e t dhnave n lidhje me zonat brenda zonave dhe grumbullimeve ku ndodhin prqndrimet m t larta ndaj t cilave popullsia ka t ngjar t ekspozohet n mnyr t drejtprdrejt ose jo pr nj periudh t konsiderueshme n lidhje me periudhn mesatare t vlers (vlerave) kufi ; (ii) pr sigurimin e t dhnave n lidhje me nivelet n zonat e tjera brenda zonave dhe grumbullimeve q prfaqsojn ekspozimin e popullsis s prgjithshme. Pikat e przgjedhjes s mostrave n prgjithsi duhet t vendosen n mnyr q t shmangin matjet e mikromjediseve shum t vogla n vndndodhjen e tyre m t afrt. Si rregull, nj pik e przgjedhjes s mostrave duhet t paraqes cilsin e ajrit n zonat rrethuese prej jo m pak se 200 m2 n zonat q kan lidhje me trafikun, t paktn 250 m 250 m n vendet industriale, kur sht e mundur, dhe disa kilometra katror n zonat fillestare urbane. Gjithashtu, pikat e przgjedhjes s mostrave , sipas mundsis, duhet t jen prfaqsuese t venndodhjeve t ngjashme jo n rrethinn m t afrt Duhet ti kushtohet vmndje nevojs s vendosjes s pikave t przgjedhjes s mostrave n ishuj, ku kjo sht e nevojshme pr mbrojtjen e shndetit t njeriut. (b) Mbrojtja e ekosistemeve dhe e bimsis.

Pikat e przgjedhjes s mostrave t synuara pr mbrojtjen e ekosistemeve ose bimsis duhet t pozicionohen m shum se 20 km nga grumbullimet ose m shum se 5 km nga zonat e tjera t ndrtuara, instalimet industriale ose autostradat. Si rregull, nj pik e przgjedhjes s mostrave duhet t pozicionohet n mnyr q t paraqes cilsin e ajrit n nj zon rrethuese prej t paktn 1 000 km2. Nj Shtet Antar mund t parashikoj q nj pik e przgjedhjes s mostrave t pozicionohet n nj distanc m t shkurtr ose t paraqes cilsin e ajrit n nj zon m pak t zgjeruar, duke marr parasysh kushtet gjeografike. Gjithashtu, duhet marr n konsiderat nevoja e vlersimit t cilsis s ajrit n ishuj. II. Pozicionimi i mikroshkalls Udhzimet e mposhtme duhet t ndiqen n shkalln m t lart t zbatueshme: -Rryma rreth sonds hyrse t aparatit t marrjes s mostrave duhet t jet e pakufizuar, pa ndonj penges q cnon rrymn e ajrit n afrsi t aparatit t marrjes s mostrave (normalisht disa metra larg ndrtesave, ballkoneve, pemve dhe pengesave t tjera dhe t paktn 0,5 metra nga ndrtesa m e afrt n rast t pikave t przgjedhjes s mostrave q paraqesin cilsin e ajrit n vijn e ndrtess); -N prgjithsi, pika e hyrjes s marrjes s mostrave duhet t jet midis 1.5 m (zona e frymmarrjes) dhe 4 m lart nivelit t toks. Pozicione m t larta (deri n 8 (tet) metra mund t jen t nevojshme n disa rrethana. Vendqndrimi m i lart mund t jet gjithashtu i prshtashm, nse stacioni prfaqson nj zon t madhe; -Sonda hyrse nuk duhet t pozicionohet n vndndodhjen m t afrt t burimeve, me qllim shmangien e thithjes s drejtprdrejt t emetimeve t paprziera me ajrin e ambientit; -Dalja e tubit t shkarkimit t aparatit t marrjes s mostrave duhet t pozicionohet n mnyr q t shmanget riqarkullimi i ajrit t tubave t shkarkimit n pjesn hyrse t aparatit t marrjes s mostrave.



 Vendndodhja e aparateve t marrjes s mostrave, q kan lidhje me trafikun: Pr t gjith ndotsit, kto pika t przgjedhjes s mostrave duhet t jen t paktn 25 metra nga ana e pikave kryesore t bashkimit dhe t paktn 4 metra nga qendra e korsis m t afrt, Pr dioksidin e azotit, pjest hyrse duhet t jen jo m shum se 5 metra nga cepi i trotuarit, Pr lndt grimcore dhe plumbin, pjest hyrse duhet t pozicionohen n mnyr q t paraqesin cilsin e ajrit afr vijs s ndrtess. B Gjithashtu, mund t merren n konsiderat faktort e mposhtm: burimet ndrhyrse; siguria aksesi disponueshmria e energjis elektrike dhe komunikimit telefonik dukshmria e vendit n lidhje me ambjentet rrethuese siguria e publikut dhe e operatorve preferenca e pikave t rregullura t przgjedhjes s mostrave pr ndots t ndryshm krkesa planifikimi. Dokumentacioni dhe rishikimi i przgjedhjes s vendit Procedurat e przgjedhjes s vendit duhet t jen trsisht t dokumentuara n fazn e klasifikimit me mjete t tilla si fotografi speciale t ambjenteve rrethuese dhe nj hart e detajuar. Vendet duhet t rishikohen n intervale t rregullta kohore me dokumentacion t prsritur, pr t siguruar vlefshmrin e kritereve t przgjedhjes n rrafsh kohor.

SHTOJCA VII
KRITERET PR PRCAKTIMIN E NUMRAVE MINIMAL T PIKAVE T PRzgJEDHJES S MOSTRAVE PR MATJET fIKSE T PRQNDRIMEVE T DIOKSIDIT T SQUfURIT (SO2), DIOKSIDIT T AzOTIT (NO2) DHE OKSIDEVE T AzOTIT, LNDVE gRIMCORE DHE PLUMbIT N AJRIN E AMbIENTIT

101

I. Numri minimal i pikave t przgjedhjes s mostrave pr matjet fikse n lidhje me e pajtueshmris me vlerat kufi pr mbrojtjen e shndetit t njeriut dhe pragjet sinjalizuese n zonat dhe grumbullimet ku matja fikse sht burimi i vetm i informacionit (a) Burimet e shprndarjes
Nse prqndrimet tejkalojn pragun e siprm t vlersimit 1 2 2 3 4 5 6 7 Nse prqndrimet maksimale jan midis pragut t siprm dhe pragut t poshtm t vlersimit 1 1 1 1 2 2 3 3 Pr SO2 dhe NO2, n grumbullimet ku prqndrimet maksimale jan posht pragut t poshtm t vlersimit E pazbatueshme 1 1 1 1 1 2 2

Popullsia e grumbullimit ose zons (mijra)

0-250 250-499 500-749 750-999 1 000-1 499 1 500-1 999 2 000-2 749 2 750-3 749

102

3 750-4 749 4 750-5 999 > 6 000

8 9 10 Pr NO2 dhe lndt grimcore: t prfshihet t paktn nj stacion fillestar urban dhe nj stacion q ka lidhje me trafikun

4 4 5

2 2 3

(b) Burimet e pikave Pr vlersimin e ndotjes n afrsi t burimeve t pikave, numri i pikave t przgjedhjes s mostrave pr matjet fikse duhet t llogaritet duke marr parasysh dendsit e emetimeve, modelet e shprndarjes s mundshme t ndotjes s ajrit t ambientit dhe ekspozimin e mundshm t popullsis. II. Numri minimal i pikave t przgjedhjes s mostrave pr matjet fikse n lidhje me vlersimin e pajtueshmris me vlerat kufi pr mbrojtjen e ekosistemeve ose bimsis n zona t ndryshme nga grumbullimet
Nse prqndrimet maksimale tejkalojn pragun e siprm t vlersimit 1 stacion do 20 000 km2 Nse prqndrimet maksimale jan midis pragut t siprm dhe pragut t poshtm t vlersimit 1 stacion do 40 000 km2

B N zonat e ishujve, numri i pikave t przgjedhjes s mostrave pr matjet fikse duhet t llogaritet duke marr parasysh modelet e mundshme t shprndarjes t ndotjes s ajrit t ambientit dhe ekspozimin e mundshm t ekosistemeve ose bimsis.

SHTOJCA VIII
ObJEKTIVAT E CILSIS S T DHNAVE DHE PRgATITJA E REzULTATEVE T VLERSIMIT T CILSIS S AJRIT

103

I.

Objektivat e cilsis s t dhnave

Objektivat e mposhtme pr cilsin e t dhnave pr saktsin e krkuar t metodave t vlersimit, t mbulimit kohor minimal dhe t ruajtjes s t dhnave t matjeve, parashtrohen n programet udhzuese t sigurimit t cilsis. Dioksidi i squfurit, dioksidi i azotit dhe oksidet e azotit 15 % 90% Lndt grimcore dhe plumbi

Matjet e vazhdueshme Saktsia Ruajtja minimale e t dhnave Matjet treguese Saktsia Ruajtja e t dhnave minimale

25% 90%

25% 90%

50% 90%

104
Mbulimi kohor minimal

Modelimi Saktsia: Mesataret n or Mesataret ditore Mesataret vjetore Vlersimi objektiv Saktsia: __________


14 % (nj matje n jav me metodn e przgjedhjes s mostrave t rastsishme, e shprndar n mnyr t barabart gjat vitit ose tet jav e shprndar n mnyr t barabart gjat vitit 50 %-60 %50 %30 %

14 % (nj matje n jav me metodn e przgjedhjes s mostrave t rastsishme, e shprndar n mnyr t barabart gjat vitit ose tet jav e shprndar n mnyr t barabart gjat vitit Ende e paprcaktuar (11) 50 %

75 %

100%

do amendim i nevojshm pr prshtatjen e ksaj pike ndaj zhvillimit shkencor dhe teknik do t miratohet n prputhje me procedurn e parashtruar n Nenin 2(2) t Direktivs 96/62/EC.

Saktsia e matjeve prcaktohet si n Guidn pr Shprehjen e Pasiguris s Matjeve (ISO 1993) ose n ISO 5725-1 Saktsia (vrtetsia dhe precizioni) i metodave dhe rezultateve t matjeve (1994). Prqindjet n tabel jepen pr matjet individuale t nxjerra mesatarisht gjat periudhs s shqyrtuar, nga vlera kufi pr nj interval besueshmrie 95 % (kurba + dy her devijimi standard). Saktsia pr matjet e vazhdueshme duhet t interpretohet si e zbatueshme n rajonin e vlers s prshtatshme kufi.

Saktsia pr modelimin dhe vlersimin objektiv prcaktohet si devijimi maksimal i niveleve t matura dhe t llogaritura t prqndrimeve gjat periudhs s marr parasysh nga vlera kufi, pa marr n konsiderat kohzgjatjen e ngjarjeve. Krkesat pr ruajtjen e t dhnave minimale dhe mbulimin kohor nuk prfshijn humbje t t dhnave pr shkak t kalibrimit t rregullt ose ruajtjes normale t prdorimit t instrumentave prkatse. Me an t nj kufizimi, Shtetet Antare mund t aplikojn matje t rastsishme n vend t matjeve t vazhdueshme pr lndt grimcore dhe plumbin, nse mund ti provojn Komisionit se saktsia brenda intervalit t besueshmris 95 % n lidhje me monitorimin e vazhdueshm sht brenda 10 %. Przgjedhja e mostrave n mnyr t rastsishme duhet t shprndahet n mnyr t barabart gjat vitit. II. Rezultatet e vlersimit t cilsis s ajrit Informacioni i mposhtm duhet t prgatitet pr zonat ose grumbullimet brenda t cilave, burimet e ndryshme nga matjet, prdoren pr plotsimin B e informacionit nga matjet ose si mnyr e vetme e vlersimit t cilsis s ajrit: Nj pshkrimi i vlersimit t aktiviteteve t kryera; Metodat specifike t prdorura, duke iu referuar prshkrimeve t metods; Burimet e t dhnave dhe informacionit; Nj prshkrim t rezultateve, duke prfshir saktsit dhe veanrisht shkalln e do zone ose sipas rastit, gjatsin e rrugs brenda zons ose grumbullimit n t cilin prqndrimet tejkalojn vlern (vlerat) kufi ose, sipas rastit, vlern (vlerat) kufi plus kufirin (kufijt) e zbatueshm t tolerancs dhe t do zone brenda t cils, prqndrimet tejkalojn pragun e siprm t vlersimit ose pragun e poshtm t vlersimit;

105

106

Pr vlerat kufi, objekti i t cilave sht mbrojtja e shndetit t njeriut, popullsia q ka t ngjar t ekspozohet ndaj prqndrimeve n tejkalim t vlers kufi. Sipas rastit, Shtetet Antare duhet t prgatisin harta q tregojn shprndarjet e prqndrimit brenda do zone dhe grumbullimi. III. Standardizimi Pr dioksidin e squfurit dhe oksidet e azotit, volumi duhet t standardizohet n nj temperatur 293 K dhe presion 101,3 kPa.

SHTOJCA IX
METODAT E REfERENCS PR VLERSIMIN E PRQNDRIMEVE T DIOKSIDIT T SQUfURIT, DIOKSIDIT T zOTIT DHE OKSIDEVE T AzOTI, LNDVE gRIMCORE (PM10 DHE PM2,5PLUMbIT

107

I.

Metoda e referencs pr analizn e dioksidit t squfurit:

ISO/FDIS 10498 (Standard n draft) Ajri i ambientit prcaktimi i dioksidit t squfurit metoda e fluoreshencs ultraviolet Nj Shtet Antar mund t prdor do metod tjetr q mund t provoj se jep rezultate t barazvlefshme me metodn e lartprmendur. II. Metoda e referencs pr analizn e dioksidit t azotit dhe oksideve t azotit: ISO 7996: 1985 Ajri i ambientit prcaktimi i prqndrimeve n mas t oksideve t azotit- metoda e kemilumineshencs. Nj Shtet Antar mund t prdor do metod tjetr q mund t provoj se jep rezultate t barazvlefshme me metodn e lartprmendur. III.A Metoda e referencs pr przgjedhjen e mostrave t plumbit: Metoda e referencs pr przgjedhjen e mostrave t plumbit do t jet ajo e prshkruar n Shtojcn e Direktivs 82/884/EEC deri n kohn q t arrihet vlera kufi n Shtojcn IV t ksaj Direktive, ndrsa metoda e referencs do t jet ajo pr PM10 , si parashtrohet n Seksionin IV t ksaj Shtojce. Nj Shtet Antar mund t prdor do metod tjetr q mund t provoj se jep rezultate t barazvlefshme me metodn e lartprmendur. III.B Metoda e referencs pr analizn e plumbit: ISO 9855: 1993 Ajri i ambientit Prcaktimi i prmbajtjes s grimcave t plumbit t aerozoleve t grumbulluara n filtra. Metoda spektroskopike e prthithjes atomike.

108

Nj Shtet Antar mund t prdor do metod tjetr q mund t provoj se jep rezultate t barazvlefshme me metodn e lartprmendur. IV. Metoda e referencs pr przgjedhjen e mostrave dhe matjen e PM10 Metoda e referencs pr przgjedhjen e mostrave dhe matjen e PM10 do t jet ajo e prshkruar n EN 12341 Cilsia e Ajrit Procedura e Testimit n Terren pr t Provuar Barazvlefshmrin e Referencs t Metodave t Przgjedhjes s Mostrave pr fraksionin PM10 t lnds grimcore. Parimi i matjes bazohet n grumbullimin mbi nj filtr t fraksionit PM10 t lnds grimcore n ambient dhe prcaktimi masgravimetrik. Nj Shtet Antar mund t prdor do metod tjetr q mund t provoj se jep rezultate t barazvlefshme me metodn e lartprmendur ose do metod tjetr q Shteti Antar n fjal mund t provoj se tregon nj marrdhnie t qndrueshme me metodn e referencs. N at rast, rezultatet e arritura nga ajo metod mund t korrigjohen nga nj factor relevant pr t nxjerr rezultate t barazvlefshme me ato q do ishin arritur me an t prdorimit t metods s referencs. do Shtet Antar duhet t informoj Komisionin n lidhje me metodn e prdorur pr przgjedhjen e mostrave dhe matjen N nj koh sa m t shpejt, Komisioni duhet t kryej PM10. ushtrime ndrkrahasuese pr przgjedhjen e mostrave PM10 dhe metodat e matjes, me qllim dhnien e informacionit pr rishikimin e ksaj Direktive n prputhje me Nenin 10. V. Metoda e prkohshme e referencs pr przgjedhjen e mostrave dhe matjen e PM2,5 Komisioni do t nxjerr udhzime, n konsultim me komitetin e referuar n Nenin 12 t Direktivs 96/62/EEC, pr nj metod reference t prshtatshme, t prkohshme pr przgjedhjen e mostrave dhe vlersimin e PM2,5 deri n datn 19 korrik 2001. Nj Shtet Antar mund t prdor do metod q e mon t prshtatshme.

do Shtet Antar duhet t informoj Komisionin n lidhje me metodn e prdorur pr przgjedhjen e mostrave dhe matjet prkatse PM2,5. N nj koh sa m t shpejt, Komisioni duhet t kryej ushtrime ndrkrahasuese pr przgjedhjen e mostrave dhe metodat e matjeve PM 25, me qllim dhnien e informacionit ose rishikimin e ksaj Direktive n prputhje me Nenin 10. B VI. Teknikat e referencs s modelimit: Teknikat e referencs s modelimit nuk mund t specifikohen aktualisht. do amendim pr prshtatjen e ksaj pike ndaj zhvillimit shkencor dhe teknik duhet t miratohet n prputhje me procedurn e parashtruar n Nenin 12(2) t Direktivs 96/62/EC.

10

Direktiva Evropiane pr Ajrin

Kuadri Ligjor Mjedisor Evropian