Saysal Filtre Tasarm

Saysal filtre tasarmnda ama, verilen bir frekans yantn yaklak olarak salayan gereklenebilir bir transfer fonksiyonu G(z) elde etmektir. ou uygulamada saysal filtrenin tasarm iin genlik ve/veya faz yant belirtilir. Baz durumlarda, impuls veya basamak yant belirtilebilir.

Pratik ou uygulamada, verilen bir genlik yantn yaklak olarak salayan gereklenebilir bir transfer fonksiyonu elde etmek istenir. Bu nedenle, bu derste biz sadece genlik yaklakln ele alacaz.

Filtre Karakteristiklerinin Belirtilmesi

Drt tr ideal filtreye karlk gelen impuls yantlarnn nedensel olmadklarndan ve sonsuz uzunluklu olduklarndan ideal filtreler gereklenemez. Pratikte, saysal bir filtrenin genlik yant geirme ve sndrme bandnda kabul edilebilir toleranslarla belirtilir. Ayrca, geirme ve sndrme bandlar arasnda bir gei band vardr.

rnein, saysal alak geiren bir filtrenin genlik yant |G(ej)| aada gsterilmitir.

Filtre Karakteristiklerinin Belirtilmesi

p : geirme band kenar frekans s : sndrme band kenar frekans p : geirme bandndaki maksimum dalgalanma s : sndrma bandndaki minimum dalgalanma

Filtre Karakteristiklerinin Belirtilmesi

Karakteristikler genelde dB olarak A() = -20log10 |G(ej)| ile tanmlanan kayp fonksiyonu cinsinden verilir.

Benzer ekilde, dB cinsinden geirme band maksimum dalgalanmas p ve sndrme band minimum zayflatmas s
p = -20log10 (1-p) s = -20log10 (s) olarak hesaplanr.

Filtre Karakteristiklerinin Belirtilmesi

Filtre karakteristikleri alternatif olarak aadaki gsterildii gibi belirtilebilir. Alternatif gsterilimde, genliin geirme bandndaki maksimum deerinin 1 olduu varsaylr.

Filtre Karakteristiklerinin Belirtilmesi

Pratikte, geirme band kenar frekans Fp ve sndrme band kenar frekans Fs Hz cinsinden belirtilir.

Saysal filtre tasarm formllerinde geirme ve sdrme band kenar frekanslar radyan cinsinden olduu varsayldndan Hz cinsinden verilen frekanslarn radyan cinsinden edeerleri hesaplanmaldr. rnekleme frekansnn FT olduu varsaylrsa, kenar frekanslar aadaki eitlikler kullanlarak hesaplanabilir:

Filtre Trnn Seilmesi

Belirtilen frekans yant zelliklerini salayan transfer fonksiyonu H(z) nedensel bir transfer fonksiyonu olmaldr. Sonsuz impuls yantl (IIR) filtre durumunda transfer fonksiyonu

eklinde gerel bir rasyonel fonksiyondur. Bu durumda, H(z) kararl olmann yannda hesap ykn en aza indirmek iin kk dereceye (N) sahip olmaldr.

Filtre Trnn Seilmesi

Sonlu impuls yantl (FIR) filtre durumunda transfer fonksiyonu

eklinde gerel katsayl bir polinomdur. Hesap karmaklnn az olmas iin transfer fonksiyonunun derecesi (N) mmkn olduu kadar kk olmaldr. H(z) kutup iermediinden FIR filtrelerin kararllk problemi yoktur.
Dorusal faz isteniyorsa, filtre katsaylarnn h[n] = h[N-n] ilikisini salamas gereklidir.

Saysal Filtre Tasarm: Temel Yaklamlar

En sk kullanlan IIR filtre tasarm yntemi aadaki admlardan oluur: 1. Saysal filtre karakteristikleri prototip bir analog alak geiren filtre karakteristiklerine dntrlr. 2.Analog alak geiren filtre taransfer fonksiyonu Ha(s) belirlenir. 3.Ha(s), gerekli saysal transfer fonksiyonu G(z)ye dntrlr.

Bu yaklamn kullanlmasnn nedenleri yle sralanabilir: analog filtre tasarm yntemleri olduka gelimi olup genelde analitik zmle sonulanrlar. Bu nedenle, analog filtre tasarm iin tablolar mevcuttur. lave olarak, ou uygulama analog sistemlerin saysal simlasyonunu gerektirmektedir.

Saysal Filtre Tasarm: Temel Yaklamlar

a analog uzay belirtmek zere, analog transfer fonksiyonu

olarak belirtilecektir. Ha(s)den tretilen saysal transfer fonksiyonu da aadaki gibi temsil edilecektir: Ha(s), G(z)ye dntrmek, analog frekans yantnn temel karakteristikleri korunacak ekilde s-uzayndan z-uzayna bir dnm uygulamaktr. O halde, dnm kararl bir analog transfer fonksiyonunu kararl bir saysal transfer fonksiyonuna dntrmelidir.

Saysal Filtre Tasarm: Temel Yaklamlar

FIR filtre tasarm, belirtilen genlik yantnn dorudan yaklaklna dayaldr. Ayrca, genelde filtrenin dorusal faza sahip olmas istenir.

N. dereceden bir FIR filtrenin tasarm, ya (N+1)-uzunluklu impuls yant katsaylar {h[n]}, ya da frekans yant |G(ej)|nn (N+1) rnei bulunarak yaplabilir. En sk kullanlan FIR filtre tasarm yntemleri yledir: 1. Pencerelenmi Fourier serisi yaklam 2. Frekans rnekleme yaklam 3. Bilgisayar tabanl optimizasyon yntemleri

IIR Saysal Filtre Tasarm: ift Dorusal Dnm

ift dorusal dnm (DD) s-uzayndaki bir noktay zuzayndaki bir noktaya dntrr ve aadaki eitlikle verilir:

O halde, G(z) ile Ha(s) arasndaki iliki yle olur:

Saysal filtre tasarm admdan oluur: (i) G(z)nin karakteristiklerine ters DD uygulanp Ha(s)nin karakteristikleri elde edilir, (ii) Ha(s) belirlenir, (iii) Ha(s)ye DD uygulanp G(z) belirlenir. Dnm formlndeki T parametresinin etkisi olmadndan, genelde T = 2 seilir.

IIR Saysal Filtre Tasarm: ift Dorusal Dnm

T = 2 iin ters DD forml kolaylkla elde edilebilir:

s = 0+j0 yazp, s ile z arasnda yukarda verilen eitlikten

elde edilir. 0n farkl deerleri iin znin genlikleri aada verilmitir.

IIR Saysal Filtre Tasarm: ift Dorusal Dnm

Aada gsterildii gibi, sol yar s-dzlemi, karmak zdzleminde birim emberin iine, sa yar s-dzlemi birim emberin dna, j-ekseni de birim embere dnmtr.

s-dzleminde kararllk koulu, kutuplarn sol yar s-dzleminde, z-dzleminde kararllk koulu ise kutuplarn birim ember iinde olmasdr. O halde, DD kararl bir analog transfer fonksiyonunu kararl bir saysal transfer fonksiyonuna dntrmektedir.

IIR Saysal Filtre Tasarm: ift Dorusal Dnm

imdi de analog frekans ile saysal frekans arasndaki ilikiyi belirleyelim. DD ilikisinde (T=2 iin) s=j, z=ej yazlrsa

bulunur. Bu ifade dzenlenirse, = tan (/2) elde edilir ve aada gsterildii gibi aralarnda dorusal olmayan bir iliki vardr

IIR Saysal Filtre Tasarm: ift Dorusal Dnm

Analog frekans ile saysal frekans arasndaki dorusal olmayan iliki frekans ekseninde FREKANS BKMES denen bir bozunum oluturur. Frekans bkmesinin etkisi aada gsterilmitir:

IIR Saysal Filtre Tasarm: ift Dorusal Dnm

Saysal filtre tasarmndaki admlar yle zetlenebilir:

1. (p, s) frekanslarna n bkme ilemi uygulanarak (ters DD kullanarak) analog karlklar (p,s) bulunur. 2. Analog filtre tasarlanarak karlk gelen transfer fonksiyonu Ha(s) elde edilir. 3. Ha(s)ye DD ugulanarak saysal filtreye karlk gelen transfer fonksiyonu G(z) belirlenir.
DD, sadece paral sabit deerli genlik yantl saysal filtre tasarmnda kullanlabilir.

Dnm, analog filtrenin faz yantn korumaz. Dier bir deyile, analog filtrenin faz yant dnm sonunda bozulabilir.

IIR Saysal Filtre Tasarm: ift Dorusal Dnm

rnek: Aada verilen alak geiren Butterworth analog transfer fonksiyonunu ele alalm: Ha(s)ye DD uygulanrsa alak geiren Butterworth saysal transfer fonksiyonu elde edilir:

fade yeniden dzenlenirse aadaki ifade elde edilir:

IIR Saysal Filtre Tasarm: ift Dorusal Dnm

rnek: |Ha(j0)|=0, |Ha (j0)|= |Ha (j)|=1 olmak zere, aada verilen 2. derece analog entik transfer fonksiyonunu ele alalm:

0a ENTK FREKANSI denir. |Ha(j2)| = |Ha(j1)| =1/2 ise, B= 2- 1ye 3-dB ENTK BANDGENL denir. Ha(s)ye DD uygulanarak karlk gelen saysal entik transfer fonksiyonu aadaki ekilde elde edilir:

IIR Saysal Filtre Tasarm: ift Dorusal Dnm

rnek: entik frekans 60 Hz, 3-dB entik bandgenilii Hz olan ve 400 Hz rnekleme frekansnda alan 2. derece saysal entik filtre tasarlayalm. 0=2(60/400)=0.3, Bw=2(6/400)=0.03 elde edilir. ve hesaplanrsa =0.90993, =0.587785 bulunur. Karlk gelen transfer fonksiyonu ile genlik ve faz yantlar aada verilmitir.

IIR Saysal Filtre Tasarm: ift Dorusal Dnm

rnek: Aada verilen karakteristiklere sahip alak geiren Butterworth saysal filtre tasarlayalm: p=0.25, s=0.55, p=0.5 dB, s=15 dB.
Verilenlerden 2=0.1220185, A2=31.622777 bulunur. Ters DD kullanlarak karlk gelen analog frekanslar

olarak elde edilir. 1/k ve 1/k1

eklinde elde edilir. Derece hesaplanrsa bulunur. N=3 seilir.

IIR Saysal Filtre Tasarm: ift Dorusal Dnm

cyi hesaplamak iin

eitlii kullanlrsa c=1.419915(p)=0.588148 bulunur. c = 1iin 3. derece alak geiren Butterworth transfer fonksiyonu

eklinde tablolarda mevcuttur. c= 0.588148 olacak ekilde normalletirme yaplrsa gerekli analog transfer fonksiyonu

olarak bulunur.

IIR Saysal Filtre Tasarm: ift Dorusal Dnm

Ha(s)ye DD uygulanrsa gerekli saysal transfer fonksiyonu elde edilir.
G(z)nin genlik ve kazan yantlar aada izilmiitir.

YG, BG ve BS IIR Saysal Filtre Tasarm

Bu amala iki yaklam mevcuttur. ki yaklamn da detaylar aada verilmitir: Birinci yaklam
1.
(TERS DD) Gerekli saysal filtre GD(z)nin frekans karakteristiklerine n bkme uygulanarak ayn tr analog filtre HD(s)nin frekans karakteristikleri belirlenir. HD(s)nin karakteristikleri uygun bir frekans dnmyle prototip alak geiren filtre HLP(s)ye dntrlr. Analog alak geiren filtre HLP(s) tasarlanr. kinci admda kullanlan frekans dnmnn tersi kullanlarak HLP(s), HD(s)ye dntrlr. HD(s)ye DD uygulanarak gerekli saysal filtre GD(z) elde edilir.

2.
3. 4.

5.

YG, BG ve BS IIR Saysal Filtre Tasarm

kinci yaklam
(TERS DD)

1. Gerekli saysal filtre GD(z)nin frekans karakteristiklerine n bkme uygulanarak ayn tr analog filtre HD(s)nin frekans karakteristikleri belirlenir. 2. HD(s)nin karakteristikleri uygun bir frekans dnmyle prototip alak geiren filtre HLP(s)ye dntrlr. 3. Analog alak geiren filtre HLP(s) tasarlanr. 4. HLP(s)ye DD dnm uygulanarak saysal alak geiren transfer fonksiyonu GLP(z) elde edilir. 5. Saysal uzayda uygun bir frekans dnm kullanlarak GLP(z), gerekli saysal filtre GD(z)ye dntrlr.

YG, BG ve BS IIR Saysal Filtre Tasarm

rnek: 1. yaklam kullanarak aadaki karakteristiklere sahip 1. tr Chebyshev IIR saysal yksek geiren filtre tasarlayalm: Fp=700 Hz, Fs=500 Hz, p=1dB, s=32 dB, FT =2 kHz. lk nce, radyan cinsinden band kenar frekanslar hesaplanr:

Sonra, n bkmeyle karlk gelen analog frekanslar bulunur: Prototip alak geiren analog filtre iin p = 1 seilip ilikisinden s = 1.962105 bulunur. O halde, analog alak geiren filtre karakteristikleri yle elde edilmi oldu: p = 1, s = 1.962105, p=1dB, s=32 dB.

YG, BG ve BS IIR Saysal Filtre Tasarm

Filtre tasarmnda kullanlan MATLAB komutlar ve komutlar altrlarak elde edilen kazan grafii aada verilmitir.

YG, BG ve BS IIR Saysal Filtre Tasarm

rnek: Aadaki karakteristiklere sahip Butterworth IIR saysal band geiren filtre tasarlayalm: p1=0.45, p2=0.65, s1=0.3 s2=0.75 , p=1dB, s=40 dB.
n bkmeyle karlk gelen analog frekanslar hesaplanr:

Bandgenilii

olduundan

olup arpmlar eit olacak ekilde band kenarlarnn deitirilmesi gereklidir. Seilirse arpmlar eit olur.

YG, BG ve BS IIR Saysal Filtre Tasarm

Prototip alak geiren analog filtre iin p = 1 seilip

ilikisinden

O halde, analog alak geiren filtre karakteristikleri yle elde edilmi oldu: p = 1, s = 2.3617627, p=1dB, s=40 dB. Filtre tasarmnda kullanlan MATLAB komutlar ve komutlar altrlarak elde edilen kazan grafii aada verilmitir.

YG, BG ve BS IIR Saysal Filtre Tasarm

YG, BG ve BS IIR Saysal Filtre Tasarm

rnek: Aadaki karakteristiklere sahip elliptik IIR saysal band sndren filtre tasarlayalm: p1=0.3, p2=0.75, s1=0.45 s2=0.65 , p=1dB, s=40 dB.
n bkmeyle karlk gelen analog frekanslar hesaplanr:

Bandgenilii

olduundan

olup arpmlar eit olacak ekilde band kenarlarnn deitirilmesi gereklidir. Seilirse arpmlar eit olur.

YG, BG ve BS IIR Saysal Filtre Tasarm

Prototip alak geiren analog filtre iin s = 1 seilip
0.577303 olacak

ilikisinden

O halde, analog alak geiren filtre karakteristikleri yle elde edilmi oldu: s = 1, p = 0.4234126, p=1dB, s=40 dB. Filtre tasarmnda kullanlan MATLAB komutlar ve komutlar altrlarak elde edilen kazan grafii aada verilmitir.

YG, BG ve BS IIR Saysal Filtre Tasarm

IIR Saysal Filtrelerin Spektral Dnmleri

Ama: Verilen bir alak geiren saysal transfer fonksiyonu GL(z)yi alak, yksek, bandgeiren veya bandsndren bir filtreye karlk gelen dier bir transfer fonksiyonu ye dntrmek. Karkl nlemek iin prototip alak geiren filtrenin transfer fonksiyonunda bamsz deiken iin z, gerekli filtreninki iin ise kullanlmtr.
ki uzaydaki birim emberler ve uzaylar arasndaki dnm aada gsterildii ekilde olur:

IIR Saysal Filtrelerin Spektral Dnmleri

ilikisinden, elde edilir. O halde,

Kararl bir tm geiren transfer fonksiyonu A(z) u koulu salar:

O halde, genel ekli aada verilen kararl bir tm geiren transfer fonksiyonu olmaldr.

AG-AG Spektral Dnm

c kesim frekansl alak geiren bir filtre GL(z)yi, kesim frekansl dier bir alak geiren filtre ye dntrmek iin gerekli dnm aada verilmitir:

Formldeki parametresi verilen frekanslardan yle hesaplanr:

AG-AG spektral dnm, YG-YG, BG-BG ve BS-BS spektral dnmleri iin de kullanlabilir.

AG-AG Spektral Dnm

rnek: Kesim frekans 0.25 olan aada verilen saysal alak geiren filtrenin transfer fonksiyonundan yararlanarak kesim frekans 0.35 olan alak geiren filtrenin transfer fonksiyonunu elde ediniz.

Dnm iin gerekli parametresi hesaplanr:

O halde,

AG-YG Spektral Dnm

c kesim frekansl alak geiren bir filtre GL(z)yi, kesim frekansl bir yksek geiren filtreye dntrmek iin gerekli dnm aada verilmitir:

AG-YG spektral dnm, c kesim frekansl yksek geiren bir filtreyi kesim frekansl bir alak geiren filtreye dntrmek ve 0 merkez frekansl bandgeiren bir filtreyi merkez frekansl bandsndren bir filtreye dntrmek amacyla da kullanlabilir.

AG-YG Spektral Dnm

rnek: Kesim frekans 0.25 olan aada verilen saysal alak geiren filtrenin transfer fonksiyonundan yararlanarak kesim frekans 0.55 olan yksek geiren filtrenin transfer fonksiyonunu elde ediniz.

Dnm iin gerekli parametresi hesaplanr: O halde,

AG-BG Spektral Dnm

c kesim frekansl alak geiren bir filtreyi alt ve st kesim frekansl bandgeiren filtreye dntrmek iin gerekli dnm aada verilmitir:

Not: c =

durumunda dnm basitleir:

AG-BS Spektral Dnm

c kesim frekansl alak geiren bir filtreyi alt ve st kesim frekansl bir bandsndren filtreye dntrmek iin gerekli dnm aada verilmitir:

MATLAB ile Tm Geiren Fonksiyonun retilmesi

[tumgecpay,tumgecpayda] = allpasslp2hp(wag,wyg) [tumgecpay,tumgecpayda] = allpasslp2bp(wag,wbg) [tumgecpay,tumgecpayda] = allpasslp2bs(wag,wbs) % AG-YG % AG-BG % AG-BS

rnek: AG-YG dnmnde wag= 0.25 ve wyg = 0.55 iin [tumgecpay,tumgecpayda] = allpasslp2hp(0.25, 0.55)
komutunun altrlmas sonucunda aadaki dnm elde edilir:

MATLAB ile Spektral Dnm

[pay,payda] = iirlp2hp(payag, paydaag, wag,wyg) [pay,payda] = iirlp2bp(payag, paydaag, wag,wbg) [pay,payda] = iirlp2bs(payag, paydaag, wag,wbs) % AG-YG % AG-BG % AG-BS

rnek: Kesim frekans 0.25 olan aada verilen saysal alak geiren filtrenin transfer fonksiyonundan yararlanarak kesim frekans 0.55 olan yksek geiren filtrenin transfer fonksiyonunu elde edelim

Gerekli MATLAB satrlar yledir: payag=0.0662*[1 3 3 1]; paydaag=[1 -0.9353 -0.5669 -0.1015 ]; [pay,payda] = iirlp2hp(payag, paydaag, 0.25,0.55);

MATLAB ile Saysal IIR Filtre Tasarm

Derece kestirim komutlar:

rnek: Aadaki karakteristiklere sahip 2. tr Chebyshev saysal yksek geiren filtrenin derceseni belirleyelim: Fp=1 kHz, Fs=0.6 kHz, p=1dB, s=40 dB, FT =4 kHz.
lk nce, verilen frekanslar [0,1] aralna normalize edilmelidir. Verilen deerlerden p=2x1/4=0.5, s=2x0.6/4=0.3 bulunur. Daha sonra, [N,Wn]=cheb2ord(0.5, 0.3, 1, 40) komutunun altrlmas sonucunda N=5, Wn=0.3224 elde edilir.

MATLAB ile Saysal IIR Filtre Tasarm

Filtre Tasarm Komutlar:

Elde edilen transfer fonksiyonunun ekli b ve a vektrlerinin katsaylarna baklarak aadaki ekilde yazlabilir:

Transfer fonksiyonundan frekans yantn bulmak iin freqz(b,a,w) komutu kullanlabilir. Komuttaki w, frekans yantnn hesaplanmak istendii asal frekans deerleridir. Komutun altrlmas sonucunda her frekans deerinde sistemin frekans yant elde edilir. Daha sonra, genlik ve faz yant kolay bir ekilde belirlenebilir.

MATLAB ile Saysal IIR Filtre Tasarm

rnek: Aadaki karakteristiklere sahip elliptik IIR saysal alak geiren filtre tasarlayalm: Fp=0.8 kHz, Fs=1 kHz, p=0.5 dB, s=40 dB, FT =4 kHz. Verilen deerlerden p=2x0.8/4=0.4, s=2x1/4=0.5 bulunur. MATLAB komutlar ve komutlarn altrlmas sonucunda elde edilen kazan yant aada verilmitir.

Bigisayar Destekli Saysal IIR Filtre Tasarm

imdiye kadar tartlan IIR filtre tasarm algoritmalar AG, YG, BG veya BS genlik yantna sahip fitre gerektiren uygulamalarda kullanlmaktadr.
Dier tr IIR filtrelerin tasarm, bigisayarla retilen filtre ile gerekli filtre arasndaki hatay minimum yapan yinelemeli optimizasyon yntemleri iermektedir.

H(ej) bilgisayarla retilen transfer fonksiyonu H(z)nin frekans yantn, D(ej) gerekli frekans yantn belirtsin. Ama, H(ej) ile D(ej) arasndaki hata minimum olacak ekilde H(z)yi tasarlamaktr.

Bigisayar Destekli Saysal IIR Filtre Tasarm

H(ej) ile D(ej) arasndaki hata aada gsterildii gibi genelde aarlklandrlm bir hata fonksiyonu olarak belirtilir: W(ej) nceden belirtilmi pozitif bir arlklandrma fonksiyonu olmak zere, E(), 0 aralnda her deeri iin minimum yaplr. Chebyshev veya minimaks lt denen sklkla kullanlan bir yaklaklk lt aada gsterildii gibi E()nn mutlak tepe deerini minimum yapmaktr: Eitlikteki R, gerekli frekans yantnn tanmland 0 aralnda kesimeyen frekans bandlar kmesidir.

Bigisayar Destekli Saysal IIR Filtre Tasarm

Filtreleme uygulamalarnda, R tasarlanacak filtrenin gerekli geirme ve sndrme bandlarndan oluur. rnein, alak geiren filtre tasarmnda p ve s tasarlanacak filtrenin geirme ve sndrme band kenar frekanslar olmak zere, R [0, p] ile [0, s] frekans aralklarnn birleimidir. En kk-p lt denen dier bir yaklaklk lt, E()nn p. kuvvetinin integralini belirtilen frekans aral R zerinde minimum yapmaktr:

Bigisayar Destekli Saysal IIR Filtre Tasarm

p = 2 iin elde edilen en kk kareler lt genelde basitlik asndan tercih edilir. p sonsuza gittiinde en kk-p zmnn zmne yaklat gsterilebilir. minimaks

Pratikte, integral hata lt aada gsterildii gibi sonlu bir toplamayla yaklak olarak hesaplanr:

Eitlikteki iler 1 i K, yeterince sk miktarda alnm saysal asal frekanslar gstermektedir.

Saysal IIR Filtrelerin Grup Gecikme Denkletirmesi

Bir iaretin, verilen frekans aralnda saysal bir filtreden bozunumsuz iletimi iin filtrenin transfer fonksiyonu birim genlik yantna ve dorusal faz yantna, yani ilgili frekans aralnda sabit grup gecikmesine sahip olmaldr. imdiye kadar tartlan saysal IIR filtre tasarm yntemleri dorusal olmayan faz yantl transfer fonksiyonlaryla sonulanr.
O halde, sabit grup gecikmeli saysal IIR filtre etmek iin pratik bir yaklam belirtilien genlik yantn salayan saysal IIR filtre ile tm geiren bir filtreyi toplam grup gecikmesi sabit olacak ekilde seri balamaktr. Tm geiren gecikme denkletiricisi optimizasyon yntemleri kullanlarak tasarlanr. Aada bir yntem verilmitir.

Saysal IIR Filtrelerin Grup Gecikme Denkletirmesi

H(z), grup gecikmesi H() olan saysal IIR filtrenin transfer fonksiyonu olsun. Amacmz, grup gecikmesi A() ve transfer fonksiyonu

olan tm geiren bir filtreyi, tm geiren filtre ile H(z) aada gsterildii gibi seri balandnda toplam grup gecikmesi () = H() + A() sabit olacak ekilde tasarlamaktr.

Kararll garantilemek iin aadaki koul da salanmaldr:

Saysal IIR Filtrelerin Grup Gecikme Denkletirmesi

Tm geiren gecikme denkletiricisi tasarm problemi eklinde verilen hatann maksimum mutlak deerinin minimum yapld bir optimizasyon problemi olarak ifade edilebilir. Hesaplanacak parametreler, gerekli gecikme 0 ve tm geiren filtrenin katsaylar d1,l, d2,ldir.

MATLABde, bu optimizasyon problemi iirgrpdelay M-dosyas kullanlarak zlebilir.

Saysal IIR Filtrelerin Grup Gecikme Denkletirmesi

rnek: Geirme band kenar frekans 0.3, geirme band dalgalanmas 1 dB ve sndrme band dalgalanmas 30 dB olan 4. derece elliptik alak geiren filtrenin grup gecikmesini 8. derece tm geiren denkletirici tasarlayarak denkletirelim.

Alak geiren filtrenin ve toplam sistemin grup gecikmeleri aada gsterilmitir: