Sayısal Tabanbant İletimi

Line Coding (Hat Kodlaması)

Sayısal sembollerin tabanbant elektriksel vs.
darbelere dönüştürülmesi işlemidir.

Haberleşme sistemlerinde;
• Bant genişliği
• Güç kullanımı
• Hata oranı
açısından önemlidir.

4 gruba ayrılabilirler;
1. Sıfıra dönmeyen
2. Sıfıra dönen
3. Faz kodlanmış
4. Çok seviyeli

DC seviye, Güç spektral yoğunluğu, Spektrum

kullanımı, Bit hata performansı,
Senkronizasyon vs...
Tek-kutuplu İşaretleşme
 Tek-kutuplu İşaretleşme
Örnek:
Bir ses işareti kesim frekansı 3.4 kHz olan bir örtüşme-önler süzgeç ile bant sınırlı hale getirildikten sonra
örneklenmekte ve A-kuralına göre kuantalanarak sayısal şekle dönüştürülmektedir. Tabanbanttan dikdörtgensel
darbeler kullanılarak, tek-kutuplu NRZ işaretleşme ile ikili iletim yapıldığı taktirde iletim için gerekli bant genişliğini
bulunuz. Doluluk-boşluk oranı %40 olan tek-kutuplu RZ kullanıldığı taktirde iletim için gerekli bant genişliğini bulunuz.
Çözüm:
Ses işareti pratik bir sistem ile fö = 8 kHz frekansında örneklendiğinde 8000 örnek/saniye elde edilmektedir. A-kuralına
göre her örnek 8 bit ile kuantalandığından ikili iletim oranı rb= 64 kbit/saniye olarak bulunmaktadır. Bit-zaman dilimi iletim
oranının tersine eşit olduğundan Tb = 1/rb = 15.625 µsan olarak elde edilmektedir.
Tek-kutuplu NRZ iletimde 1 sembolü için τ = Tb genişliğinde dikdörtgensel darbe kullanıldığından, frekans spektrumunun
merkez kısmı dikkate alındığında iletim için gerekli bant genişliği BNRZ = 1/τ = 64 kHz olarak bulunmaktadır.

Doluluk-boşluk oranı %40 olan tek-kutuplu RZ kullanıldığında 1 sembolünün iletimi için τ = 0.4Tb = 6.25 µsan genişliğinde
darbeler kullanılmaktadır. İletim için dikdörtgensel darbeler kullanıldığından BRZ = 1/τ = 160 kHz olarak bulunmaktadır.

Doğal olarak darbe süresi 2.5 kat azaltıldığından, bant-genişliği 2.5 kat artmaktadır.
Kutuplu İşaretleşme
 Kutuplu İşaretleşme
Örnek:
İkili bir bilgi işareti, tabanbanttan kutuplu işaretleşme kullanılarak + 5V seviyelerinden iletilmektedir. Kutuplu NRZ
ve doluluk-boşluk oranı %50 olan kutuplu RZ iletim durumunda iletilen işaretin maksimum gücünü ve ortalama
gücünü bulunuz.

Çözüm:
Kutuplu NRZ iletiminde 1biti için +5V seviyesinde, 0 biti için ise -5V seviyesinde tam dolu darbeler kullanılarak iletim
yapılmaktadır. 1 biti gönderilirken 52=25W, 0 gönderilirken (-5)2=25W güç harcandığından maksimum güç 25W
olmaktadır. İletim için tam dolu darbeler kullanıldığından sürekli olarak 25W güç harcanmakta ve bu nedenle
ortalama güç 25W olarak bulunmaktadır.

Kutuplu RZ iletiminde 1 biti için +5V seviyesinde, 0 biti ise için -5V seviyesinde yarı dolu darbeler kullanılarak iletim
yapılmaktadır. İletim yapılan en yüksek genlik seviyesi 5 V olduğundan maksimum güç 25 W olmaktadır. İletim için
yarı dolu darbeler kullanıldığından zamanın yarısında 25W güç harcanmaktadır. Zamanın diğer yarısında işaret sıfır
seviyesinde olduğundan güç harcanmamaktadır. Bu nedenle ortalama güç 25/2=12.5W olarak bulunmaktadır.
Faz-Kodlanmış Çok-Seviyeli
İşaretleşme İşaretleşme
İşaretleşme
AWGN Kanalı İçin En İyi Alıcı
Yapısı
Merkez Nokta Sezici
 Merkez Nokta Sezici İçin BER Hesabı

Haberleşme kanalının eklenen gürültüden başka bir etkisinin

olmadığı kabul edilmektedir. Bu durumda y(t)=s(t) olarak
alınabilir. Sadece gürültü dikkate alınırsa;

r(t)=s(t)+n(t)

Haberleşme sistemlerine etki eden gürültü çoğunlukla AWG

olarak kabul edilir. Ortalaması 0 olan Gauss gürültüsünün
olasılık yoğunluk fonksiyonu
Merkez Nokta Sezici İçin BER Hesabı
Merkez Nokta Sezici İçin BER Hesabı
Çok-seviyeli İşaretleşmede BER Hesabı
AWGN Kanalı İçin En İyi Alıcı Yapısı

En iyi durum sonsuz örnek almak!

İntegral
AWGN Kanalı İçin En İyi Alıcı Yapısı
AWGN Kanalı İçin En İyi Alıcı Yapısı

Korelasyon (ilinti) sezici

İlinti alıcısında iletilen işaretle

senkron olan yerel bir işarete
ihtiyaç vardır.

Korelasyon (ilinti) sezici

AWGN Kanalı İçin En İyi Alıcı Yapısı

Uyumlu süzgeç alıcısı

 AWGN Kanalı İçin En İyi Alıcı Yapısı
Gürültüsüz durumda herhangi bir alıcı süzgecinin çıkışı olsun.

Çıkışı maksimum yapan h(t) değeri ne

olmalı? Cauchy-Schwarz eşitsizliği bu
soruyu cevaplamamıza yardımcı olur.

Üst sınır olan eşitliğe h(t)’nin s(t)’nin

zamanda tersi alınmış haline eşit
olduğu durumda ulaşılır.