r

PDK-I Y N K :

Parl Demokrat Kurdistana Iraq

Yekt Nltlman Kurdistan II dljf
relma Saddam hzn xwe kirin
yek!

Ev neya di derbar yektlya

navbeyna PDK-I YNKro d her 4
pereyn Kurdlstan de gel
mejmergeyn me dila dlke!..

PB / PDK-I:
Vekt zann, di navbeynaher du
aliyan de ber dljitiyn dllwar hebn. Ev nakok yn han zerarake
mezln dlgihande gel Kurd...

YNK:
Erka ku li ser mll hem rxlstlnan dikeve ev e, ku ew II gor hz
hebna xwe xebata xurtkirlna w
yeklly blkln... Dmahkdi navn de

foto: ANK

Nihayet Birlik!
7-8 Kasmda Irak KDP adna dris Barzani ve KYB adna
Celal Talabani arasnda yaplan grmeler olumlu sonu-

land, iki rgt siyasal ve askeri alanda glerini birletirme

karar aldlar. Buna gre, pemergenin tek bir komutanla

balanmas iin almalar

yaplacak; btn askeri ve siyasi gler Saddam rejimini
devirmek iin seferber edile

Q Ev li hev hatina
YNK PDK gavek
msbet e, tazime
pitewaniya w b
kirin. Li vbe Kurdistan taybet er
birakuj, li hember dijmin berbelaviyahzanlisertevgera netew texrbatek mezin dikir.
Ku
salan1 e
gv
1 bi
k/1 UU11
v V
V
daxwaz hv hebu; berbi vgavek

Hevkariyek di
navbera PDK-I
YNK da ji bo hilweandina rejma qolonyalst ya Iraq
pkhatiye, ji alye
me gavek gelek
grnge hja t dtin. Ev hevkar nianek ya serketina tkona netewa y
Kurd ji bo mafn
xwe yn netew
demokratk e.

DUMAHIK D RUPELA 15 AN DE

Irak Krdlstan Demokrat Partisi le Krdlstan

Yurtseverler Birlii, yllar srenelimevea
tmalardan sonra, nihayet glerini birle
tirdiler!!
cek, rgtler aras atmalara son verilecek, karlkl
anti-propagandalar durdurulacak...
Devam orta sayfada

Em rmeteke
Rizgar herdem
mezin didin tifaka
ji bo yekitiya hzn
navbera PDK-I Yesosyalist ji bo hevkliy baweriya me
kariya hzn netew
e w e k u berdewam
-.. xebit ye.
bna v tifak li ser *~ 1P f . r Di demaro de li
esas nitimanper" Kurdistan pewstiwer, w tevgera rizyek grnge, ku hzn rizgarxwazen
garxwaziya
gel
Krd h pirtir ber bi
Kurdistan di nyek
netew de dij dijmin
serfiraziy ve bibe.
Hviye me ew e
bi hev pik tkon
ku tifak li ser esasek -bi hunnin.
durust umirdirj be.
Em bawerin ku te

. Irak Krdistannda son gnlerde

Yekiti ile KDP arasn
da nihayet bir anla
maya varldn ilk
kez konuya ilikin
deerlendirme ta
lep eden KURDISTAN PRESS muha
biri arkadatan duy
dum.
zerinde anla
maya varlan ilke ve
. hedefler konusunda

Peymana ku
navbeyna PDK-I
YNK pk hatiye bi
salane ku daxwaza
pmergeye, daxwaza hemu part
hzn oreger
welatparzn Kurdistan ye.
Bi gelemper bi
taybet daxwaz ka
ra newewe Kurd e ji
lewre bi pk hatina
peyman re.

YAZILARIN D EV A M 115. SAYFADA

KURDINO! MALXIRABINO !
HN ZIMAN XWE BBN !

"...durup dururkenmi?

ro ku mirov bala xwe bide Ewropa, mirov d bibi

ne ku bi sedhezaran Kurd hene. Piraniya van Kurdan
li Elmanya, bi cih war bne. Yn may j li Danimarkay, Swd, Belkay, Fransay, Norve ngilterey bi cih bne. Heya bi Amerika, Awistralya Ka
nada j Kurd hene. An em karin bjin, ku ro Kurd li
her ar aliy chan hene. Pirn van welatan ji Kurdan
re bye mal cih welat wan girtiye. Her iqas Kurd
dibjin, em ro an sib vegerin welat xwe j, dsan
bi salan diminin yn ku vedigerin hjmarek pir pik e. Dsan piraniyan van Kurdn li welatn Ewropa
dijin xwendevan ronakbr in. L mixabin, ev xwendevan ronakbrn me nikarin xwe li Ewropa bigihnin titn ku zanin j ji br dikin. Hem li pa pketina civata xwe, hem j li pa pketina Ewropa dimi
nin. Ker, lal kor diminin. Ji civat bi dr dikevin
di nav v civata modem de reng gundiyan digirin.
Yn ku zanebna xwe bi p dixin pir km in. Bi qas
tiliyn destek ne. Ji aliyek gava ku endamn geln
din xwe bi musk, bi nivskariy, bi rejsoriy, bi tiyatroy, bi rojnamevaniy bi dan standin dplomatkm xwe bi p dixin, piraniya Kurdn me xwe di
qunckn komelan de geni dikin xwe ji her titn civak bi dr dixnin. Yn ku li unverstan dixwnin li
ser titan pisporiy dikin. Bi qas tiliyn destek j tunene. Gelo di nav v hejmara mezin de yn ku bi ziman xwe dixwnin iqas in? Ne bi statsk bi j, bi firotina pirtk rojnameyn Kurd! mirov dibine ku hema hema tunene. An pir pir km in. Li cihek wek
Ewropa ku tiraja pirtkn Kurd pencsed be ji van
pencsed pirtkan sed j ney firotin, ev ji bo me Kur
dan rreiyek e. Mirov erm dike ji erman ruy mi
rov dikeve bin erd.
L gava ku ser peyv zimandirjiy, her yek ji me
flosofek pisporek e. Em her roj li ser masan Kurdistan ava dikin, tixb w ji v seri dikiinin heta bi seriy din em ala w li ser iyan diiknin. Ma gelo
Kurdistaneke b ziman em i bikine j?
Welathez mezin evndar welt Celadet Bedirxan
di kovara Ronah hejmara aran de wneya kalek msp porweihay nan dide bi semava Ev k ye? ''
nivsa xwe didomne.
Bel kalo k ye? Ev kal msp, rqermi porweihay k ye? Li hire i e w heye? Sret w ma ire ketiye Ronahiy?
Ra ew ah, sehmerah, qral, mperator, rescumhur, serekdewlet, zana, pispor an qehremanek e? No,
ne yek j ji van hemiyan e. Kalo agirtek e; agirtek
dibistan ye. Kalo ji xelk Londray ye nav w A
lbert Arthur Lewis e.
Kalo 57 sal, maldar xwedan zar z e. Di gel 57
saln xwe, kalo v paiy ketiye unversta Londr,
yan dibistana ku t de doktcr, mihendiz, kmyagery h.d. hn dibin.
Ma ire? Bi ten ji bo zanistiy, tenha ji ber hezkirina zann.
Kurdino! Malxerabino! ji kalo bret bigirin. Ez ji
we re nabjim bi 57 saln xwe ve bikevin unverst.
L beriya 57 an hn xwendin nivsandina ziman
xwe bibin.
Dr. Foloo

' Krdistan Pressin 3. says

nn piyasa kmasndan hemen
sonra sve Basnna nereden sz
drld belli olmayan bir haber
yansd. diye yazyor Krdistan
Pressin sayn yazileri mdr.
(Krdistan Press, say 4, sahife 2)
Gerek u: svein en byk
gazeteleri olan Expressen, Dagens Nyheter ve Svenska Dagbladet, bahsettiiniz haberi Krdis
tan Pressin 3. saysndan hemen
sonra deil, 11 ve 12 Eyll 1986
tarihlerinde,
yani Krdistan
Pressin 3. saysnn kndan en
az bir ay nce yaynlamlard.
.. nereden szdrld belli ol
mayan bir hebar y a n s d diyor
sayn yazileri mdr. Oysa
gnlk gazeteleri takip eden her
insan biliyor ki, bu gazetelerin en
nemli kayna sve Gizili Polisi
veya bu tekilat iindeki birka
memurdur.
'.. .durup dururken Palme yi fa

natik bir Krt grubunun ldre

bilecei iddia ediliyordu.. . diye

Berpirsiyar Delal
Pa silav...
Endamn Komte Azadxwazan
Kurdistan
[KAK], bi belav kirina rojnemeya we Kurdistan
Press proz dikin, hvdarin ku rojname ya we
deng welatparzn Kurdistan her her bimne.
Bi dilad serbilind di bjin
Serfiraz serketina we daxwaza me ye...

KAK / London-England

ABONE BE ABONE OL
ABONE BBNE ABONE BUL

15rojn 15(gnlk

Kurdisk Tidning
Utkommer Varannan Vecka
19 November Sermavez / Onsdag arem

devam ediyor sayn yazileri mdr. Olur mu

yani imdi. Biz svite yaayanlar ve biraz da ba
sn, yayn takip edenler, yukarda sizden aktard
m haberi 8 ay boyunca iimiz kanaya kanaya on
larca kez, yzlerce kez okuduk, grdk ve iittik.
i yanan her Krt yurtseveri bu haberlerin ykc
ve kahrediciliini yreinin en derininde hisetti ve
halen de hisediyordur.
.durup dururken. ..'v e .. Krdistan Press in

3. saysnn piyasaya kmasndan hemen son

ra..." diyorsunuz. Oysa sayn yazileri mdr,
bu haberler ne durup dururken, ne de Krdistan
Pressin 3. saysndan sonra piyasaya kmtr.
Btn dnyann cinayetin 6. gnnden sonra bildi
i, iittii bu haberi siz 8 ay boyunca karm ola
mazsnz. Hatta ne gariptir ki, bu haber, (cinayetin
arkasnda fanatik bir Krt grubunun olduu habe
ri) tam da 3. saynz ile 4. saynz arasnda byk
gnlk basnda kmad.
Bu olay byle vermenize bir anlam veremedim.
Eger VPK (Sol Komnistler) milletvekili Jm
Svenssonun yazl aklamalarn kastediyorsa
nz, bu haber de Krdistan Pressin 3. saysndan
ok nce gerek sve televizyonunda, gerekse ba
snda tartld.
Bu yazy size bir dost olarak yazyorum. Dnya
nn en byk gazetesi ve haber ajans olmak zo
runda deilsiniz. Eger gereki, demokrat ve ok
ynl yayn olmak istiyorsanz, (ki, abalarnz

bunu gsteriyor) daha ilerki say

larnzda bu gibi nemli konular
da daha da duyarl olmanz
gerekli.
Her eyi kendinden balatma
mantnn kimseye bir fayda ge
tireceine inanmyorum. zel
likle oluum dneminde olan bir
yayn, bu gibi eylere daha da bir
zen gstermek zorundadr. An
cak objektif bir haber veren gaze
te, okuyucunun gvenini kazanr
(ki, sizin buna ihtiyacnz vardr)
ve maddi bir g durumuna gelir.
Bu yazy sizi Krdistan Presste
demokrat, eletiriye ak bir ga
zete olduunuzu belirttiiniz iin
yazdm.
Gazetenizin bir okuyucusu ola
rak daha ileriki almalarnzda
bu tip eylere daha da bir zen
gstererek, mtevazi ve halkmz
iin yararl bir ekilde gazeteyi
karmanza devam edeceinize
inanmak istiyorum. ok selam
eder baarlar dilerim.
Vahap LEZGN
86.11. O-STOCKHOLM

Ji Kurdistan Press Re

Ji Krdistan Press Re

Silav evn...
Ji kerema xo kovara KP
bo me binin heta ku em
j bixwnin kurdiya xo ji
br ne keyn...Spas ji kurdt sral bo hewe ey
nevyt kawe xan
Bij KRDSTAN

Bo seroknivskarn
Kurdistan Press

P dranna wye rojnameya Krdistan Press

ez pir a kirim. Serfiraz
pketin ya gel kurd
b.
Ji bo w kar w zor
spas...

UZI YONA / SRAL

Dersml A./ Swed

Pa rez silavan...
Hvdarim hn bikarin v gotar min y
rexney belav bikin. Spas..
ro mirov dikare ser xwe bi rojnama Kur
distan Press bilind bike. Kurd aware w
pxwebe ji xelk biyan ra bje: ev e rojnamek kurd ye!
L gelo ev rojname i ji kurd aware ra dibje? Heta i raddeyek rast y dide beravan? Er, raste ku Kurdistan Press rojnameyek bla ye, serbixwe ye rojna
ma tev kurdan e.7?
Ez destr didem xwe p we ve bjim
ku, rojnama Kurdistan Press gotarn jhat belaivdike; gelek deng basn pmergan digehne kurd aware, l rastiya
tev nabje!! Ji ber i rexek rast y dide
beravan rexek d vedire? Helbet van
pirsan li ba we hene.
Tit ez dixwazim bjim ew e ku, pmerge her pmerge ye; i li Kurdistana bar be yan li bakr be, i li peraran be,
Tirk be yan Iraq be wek hev e. Guneha
pmergan tune ye. Ew y her roj bi xwna xwe droka Kurdistan dinivsin. Veca
heke em li dor her titekdubendbn duberekan bikeyn. L divya em li dor kiryarn pmergan yekbn cudahy ne xn navbera wan. L mixabin sed mixabin, hn deng behsn pmergn
Kurdistana ran, Iraq, oregern latn
Emrka, Emrka Nav, Efrqa Asya belav
diken li dor kiryarn pmergn Kurdis
tana Tirk xwe kerdiken!!
Wek hn dizanin ku roj nne rojnameyn
Tirkiye behse kiryarn PKK dijbe leker tirk dagirker neken nedene
nivsin!!
ima ew dinivsin ima hn xwe
kerdiken??
Gelek sanahye her kes bje ku ew kurdek dilsoze j tev kurdan ra xebat dike;
l ya giring kiryar re...
Digel daxwazn serketin...
Biray we

A. VAHAP AKMAN
D BRA ME DE YE
A. Vahap Akman, di
20.11.1979 an de li Nisbn
ji al hzn tar xulamn
wan ve hat ehdkirin.
Em, hevr hevbrn w ehde nemir A. Vahap Ak
man bi br tnin snd dixwin ku di riyaehdn Kurd Kurdistan de b tirs bimein.
DARA SERBIXW EBN AZADIYA WELT
B XWNA EHDN KURDISTAN T AVDAN
Rizgarxwazn Netewiyn Kurdistan
[ R.N.K K.U.K] liq Swd

Konoy i-pv> W* Dyij

Sn. Krdistan
Pressliler

rjoRur

Ac tyvE.

Dostlar, yoldalar,
arkadalar, saolun,
varolun. Bizleri bir ya
yn organna kavu
turdunuz. Binlerce te
ekkrler...
Ben Trkiyeden
Ermeni asll mlteci
Ch.Muradyan Karakiyanos.. Sizlere kendi
zel arivimden seti
im bir ka rnek
gndererek, gazete
nizde bizim de tuzu
muz
bulunsun
istedim.
leriki almalarnzn daha baarl olmasn diler, gele
cee ynelik almalarnzda ve de arzu ederseniz, szler
le almamn benim iin bir onur olacan belirtirim.
Sayglarmla

Ch. Karakiyanos Atina

Chefredaktr och Ansvarig utgivare

Orhan KOTAN, 08 - 29 50 56
Redaktion sekreterare
etn eko, 08 - 29 83 32
Tekniskt Sekraterare
S. Serdar, 08 - 98 47 43
Administration - Prenumeration
B.Azat, 08 - 29 83 32

Pro MIZR/Stockholm/6.11.1986
Gazetemizin 3. saysnda Niin
Sava-Niin Bar balkl yaz Me
tin ESENe aittir.Dzeltir,zr dileriz.

Fostadress ; Box 7080, 172 07 Sundbyberg

Beskadress ; rsvngen 6C (Hallonbergen)
T l f ; 08 - 29 83 32
Tlx ; 131 42 ANK S
Bankgiro ; 343 - 5559
Fostgiro ; 2 65 33 - 0
Tryckeri, Idrotsbladet Sdertalje

insan Olmak insanca Yaamak !

Bizler Hayrettin Erenleri, Nurettin Yediglleri, Sleyman Cihanlar; ksaca gzaltna alnp nerede olduu gnmze kadar bilinmeyen KAYIPLARIMIZIN ciddi ve duyarl bir biimde

aratrlmasn, gereklerin aratrlmasn istiyoruz!

Gnmze dein insan haklar olgusu genilemi ve artk
NSAN OLABLME HAKKINA dnmtr

TUTUKLU VE HUKUMLU ALELER YAR

DIMLAMA DERNE YNETM KURULU
NUN (4 KASIM 1986) NSAN HAKLARI SZ
LEMESNN 36. YIL DNMNDE BR BA
SIN AIKLAMASI YAPTI. TRKYEDE
FAZLACA SZ EDLMEYEN BASIN AIK
LAMASININ TAM METNN

Bildiiniz gibi 4 Kasm 1950 tarihinde Avrupa

Konseyine ye 15 devlet tarafndan Avrupa nsan
Haklar Szlemesi imzalanmtr. Ancak Trkiye
bireysel bavuru haklarn ve Avrupa nsan Haklan
Divamnn zorunlu yetkisini tanmamtr. Bu y
nyle imzalamas eksiktir.

bi) srdrenlerimizin bu tip ilemlere uramama hak

larna sahip klmasn istiyoruz.

3- Ei aranan bir ev hanmnn, kocasnn eve ura

yp uramadnn ispatn doktor muayenesinde bu
lan alilerimiz varken, OVACIK ile hakimimiz polis
lerce dvlydrken, ikencecilerin grevden alnmas
O Gnmze dein insan haklar olgusu genile gerekirken, dller veriliyorken, gvenlik sorutur
mi ve artk NSAN OLABLME HAKKINA dn mas ad altnda insanlarmz filenirken, izleme takip
her an yaplrken, emniyete baz olaylar gereke gs
mtr.
terilerek tahliyeler geciktirilirken, demek, sendika
Yaanan srete insan haklar ve zgrlkleri yeleri gzaltna alnabiliyorken, savc polisle birlikte
ulusal snrlar aarak insanln ve tm uluslarn ifade almay doru buluyorken, bakalar hakknda
ifade vermeye insanlar zorlanyorken, kiinin gven
ortak deeri olmutur.
1- Beyannamenin 1. Maddesi yaam hakkyla il lik ve zgrlk hakkndan ne anladmz bilmek
gilidir ve bizler Hayrettin Erenleri, Nurettin Yedi- isteriz.
glleri, Sleyman Cihanlar, ksaca gzaltna al
np nerede olduu gnmze dein bilinmeyen KA 4- ocuklarmz, yaknlarmz hibir sz hakk ve
YIPLARIMIZIN ciddi ve duyarl bir biimde rilmeden durumalardan anlyorsa, siyasi toplu dava
aratrlmasn, gereklerin aydnlatlmasn is lar kk gruplarla srdrlyorsa, itiraflarn ifa
deleriyle mahkeme devam ediyorsa, tanklar tehis
tiyoruz
2- nsanlk onurunu cezaevlerinde inetmemek iin zorlanyorsa, mahkeme salonlarnda cezaevi ida
iin lm orularnda yitirilen canlarmzn, i resiyle ilgili su duyumlar kabul edilmiyorsa, avu
kenceye kar hakl direniini ( elbise giymeme gi katlarn sz ve savunma haklan kstlanyorsa adil ve

19 KASIM
Irak Krdistan Demokrat Partisi (I-KDP) ile Krdistan Yurt
sever Birliinin (KYB) 4 ana noktada anlaarak glerini bir
letirmeleri, Krdistan Ulusal Kurtulu Hareketi asandan ile
riye doru atlm nemli bir admdr.
Irak pratiindeki mcadelenin tek bir politik merkeze kavu
mas, pemergenin tek bir askeri komutanla balanmas, Krdistanda rejime muhalif tm glerin faaliyet gsterebilecekle
ri demokratik bir ortamn oluturulmas yllardr beklenen ve
zlenen bir durumdu. Bu anlama ile, bu durumun hayata ge
mesi iin nemli bir adm atlmtr. Devrim saflarnda yer alan
tm politik glere den grev, bu admn kalc olmas iin ge
rekli abalar gstermekte tereddt etmemeleridir.
Genel olarak Krt hareketi nazik dengeler arsnda kendisine
bir yer bulmak durumundadr. Bu balamda - zellikle scak sa
van srd Irak ve ran pratiklerinde - devletlerle olan iliki
lerin nitelii de, biimi de aa yukar bilinmektedir.
Ayrca hareket doruk noktalarndan, her an aalara yuvar
lanma tehdidi altnda bulunmaktadr. Mehabad Krt Cumhuriyetinin yklmas ve Cezayir Anlamasndan sonra Gney Kr
distan htilalinin yenilmesi bu nazik dengelerin en trajik rnek
leridir.
Uluslararas kamu oyunun, devletlerin ve demokratik bask
gruplarnn etkileyici ve caydrc mdahaleleri de byk bir
nem tamaktadr.
Trkiye pratiinde 1925ten 1938e kadar devam eden diren
melerin Trk devletince gerici ayaklanmalar olarak dnya kamu
oyuna lanse edilmesi, 13 kan dklen Krdistana kar dnya
nn tepkisiz kalmasn da beraberinde getirmiti.
Bu gn de bu tehdit gndemdedir. Irak pratiinde, Krt hare
keti tarihinin en gl dnemlerinden birini yaamaktadr. Yl
lardr kan iinde yzn Krt halknn bana ve huzura ihtiyac
var. .Bu ak. Ama Irakta yle bir kaos yaratlmtr ki, byk
devletlerin menfat atmalar arasnda Krt halknn bam
szlk ve zgrlk mcadelesinin ezilip gitmesi de olasdr.
Bu anlamda, uluslararas dzeyde teminat altna alnabilecek
yasal bir statnn yaratlmas ve devletlere dayal nazik dengeler
yerine kendi politik ve askeri rgtlenmesine ve kendi uluslara
ras ilikilerine dayal kalc bir yapnn oluturulmas Krt ha
reketinin gndeminde birinci madde olarak yer alm du
rumdadr.
IKDP ile KYBnin birlii, kalc ve gl bir politik ve askeri
yapnn yaratlmasna dnebilir ve dnmelidir. Bu, yalnzca
bir dilek deil bir gerekliliktir ayn zamanda.

KRDSTAN PRESS 19 SERMAVEZ KASIM 1986

bamsz mahkemelerden bahsedilemez.

5- Cezaevlerinde bulunan yaknlarna sahip k
masn diye aileleri gz altna almyor, eler boan
malar iin tehdit ediliyorsa, zel yaama karl
m olmuyor mu?
6- Yaknlarmzla mektuplarmli ve gidii kesin
likle olmuyor, keyfi olarak ara sra iletiim salan
myor, cezaevleri aras tutuklu mektuplamasna
izin verilmiyor, radyo baz cezaevlerine alnmyor
sa haberleme hakk nerededir?
Evet, insan haklaryla ve hukuk dzeniyle ba
damayan ynla olay vardr. Her insan bu konuda
duyarllk gsterir, ancak nemli olan, duyarllk
larmz insan olabilmenin koullann yaratmann
tavrna dntrebilmektir.
Onsanlk onurunun ikenceyi yendii, ikenceci
lerden hesap sorulan bir hukuk devletinde, insan
olmak - insanca yaamak, ortak onurumuz, ortak
gururumuz olacaktr ve olmaldr da.
Szlemenin imzaland 4 Kasmda sayg duy
duumuz insan haklarna (10 Aralk nsan Haklar
Gn olarak) hep birlikte sahip kalm.

19 SERMAVEZ
Partiya Demokrat ya Kurdistana Iraq (PDK-I) Yektiya
Nitiman Kurdistan (YNK) di ar xalan de li hev hatin. Hzn
xwe kirin yek. Ev di tevgera rizgariya netew ya Kurdistan de
gaveke pket girng e.
Di tkona pratka Iraq de, pkhatina navendiyeke poltk,
hzn pmergan di bin fermandariyek de civandin, bi salan e
ku hv daxwaziya gel me ye: Li Kurdistan hem hzn dijbern rejm bikaribin di bin mercn demokratik de bi awayek
aza werin ba hev kar barn xwe bikin. Bi v peyman re, ji
bo pkanna v rew, gaveke girng hat avtin. Ji ew hzn po
ltk yn ku di nav rzn ore de ch girtine re wezfeyek dikeve, ku v gava pket bidin jyandin. Ji bo pitgir pxistina
w, div mirov dudil sist nan nede.
Bi git tevgera Kurd di rewn weha yn nazk de pwst e ji
xwe re ch warek bawermend bibne.
Herweha bi taybet di pratka Iraq ran de di nav er germ
de, di tkiliyn navbera dewletan de qerekter hem awayn tkiliyan hr kr t zann. Wek din, tevgera Kurd di reweke
serket bilind de ye. L ev rew di bin tehdt xeterek mezin
de ye. Tekna Komara Kurd ya Mehabad li pey peymana
Cezayr, tkna orea Kurdistana Bar ji v rewa nazk re
nimneyeke trajk ya ber bi av e.
Tawira awir gelemper ya navnetew, tesra grbn balkn
demokratk, yn dewletan mudaxala pitgir yn wan, roleke
gelek girng dilze.
Di pratka Tirkiy de serhildann ku ji 1925 an heta 1938 a
devam kirin, ji aliy dewleta Tirk ji awira gelemperiya chan re
wek serhildann paver hatin lansekirin. Li hember w byer ku 13 sal li Kurdistan xwn hat rijandin, l dinya j re bdeng
ma. ro j ev xeter di rojev de ye didome.
Di pratka Iraq de, tevgera Kurd di droka xwe de dema xwe
ya heri bi hz dij. Gel Kurd y ku bi salan e xwn dirijne, pewstiya w bi at xwe hisandin heye. Ev reweke vekir zelal e. L bel li Iraq kaosek (tevlihev) wisa hatiye peydakirin,
ku di nav dijtiya menfaatn dewletn mezin de tkona serxwebn azadiya gel Kurd dikare biperiqe wenda bibe.
Di v war de, di qad ariwa navnetew de pkanna statyeke qann, ji bo bigire bin temnat ji ber rewa nazk ya nav
dewletan, pkanna rexistinn xwe yn poltk leken bi tkiliyn xwe yn navnetew damezirandina rexistinn xwe yn
jndar xala yekemn ya rojeva Kurdan e.
Yekitiya PDK-I YNK, dikare yekitiyeke poltk leker
xurt bike, bi hzeke dam pkbne pve bibe. Ev bi ten ne
dawxaz hvyek e, pwistiyeke ber bi av e.
RUPEL SAYFA 3

G AL ORDUSU K U R D IS TA N DAN DEFOL .......... KRLERE ZG RLK !

Avrupa
Gvenlik
Ve birlii
3. Dnem
Konferans

Trkiye protesto edildi

Viyanada Hofburg Saraynn nndeki protestoya KRDSTAN PRESS ile

katlan bir Krt ocuu
Viyana ANK
Avrupa Gvenlik ve birlii
3. dnem konferans Viyanada
nl Hofburg saraynda yapld.
Sabahn erken saatlerinden iti
baren deiik gruplar pankartla
r ile beraber sarayn nnde
protesto gsterilerine baladlar.
Toplant alan, dnyann drt bir
yanndan gelen gazeteciler tara
fndan adeta istilaya uram
t .Gstericilerin bulunduu ala

nn sol kesinde ise Krt hal

kyla dayanma ve Krtler ze
rindeki basklar protesto eden
gruplar yer almt. Avrupal r
gtlerin de yer ald bu grup
Trk ordusu krdistandan
defol ve Krtlere zgrlk
sloganlar ile basn mensuplar
nn dikkatlerini zerlerine ekti
ler. Ayrca datlan bildirilerde,
Trk devletinin nsan Haklar
Evrensel Bildirgesini inedii
vurgulanyor, Krdistanda yap

Protestoya katlanlar Krt halk ile dayanma istediler

RUPEL SAYFA 4

foto, ANK

lan katliamlar anlatlyordu.

Protestocular basma konu ile il
gili geni bilgi verdiler. Avustur
ya TV si Kltlerin protestosu ile
ilgili yaynnda, yukarda elinde
k r d i s t a n p r e s s e tutarak
protestoya katlan Krt ocuu
nun grntsne de yer verdi.
6 Kasm gn politik, ekono
mik ve gvenlik sorunlar yann
da insan haklarnn da tartma
konusu yapld konferansla be

BAKMAYIN VYANADA BOYVERDME

KKM GILALADA, ARARATTADIR,,

raber, PENN Klpp (Dnya Yazar

lar Birlii) Avusturya Seksiyonu da
bir ak tartma toplants dzenle
di. Bu tartmaya Avusturya ve Fran
sa PENN Klp sorumlular ile bera
ber yazarlar ve davetliler katld.
Dnce ve basn zgrlnn tar
tld toplantda, Avrupada d
nceye uygulanan bask, basma
uygulanan sansr ve bunlarn metod
ve aralar zerinde duruldu.
Toplantnn tartma blmnde
sz alan bir dinleyici, Bulgaris

nsan haklarn ineyen Trk devletinin temsilcileri

tandaki Trk aznl sorununu ne

karan Trk devletinin 10 milyon
luk Krt halk zerindeki bask ve
katliamlar gizlediini, Krtlere uy
gulanan mecburi iskan politikalar
n anlatt. Konumac daha sonra,
PENN Klp yelerinin dikkatini bi
lim adam olmann faturasn zin
danlarda yatarak deyen smail Be
iki zerine ekti. Konumac
Beiki, aydn olmann ve dn
ceyi zgrce dile getirmenin sem
bol olm utur dedi.

PENN Klp toplantsnda .Beiki ile dayanma istendi

k r d is t a n p r e s s

19 s e r m a v e z k a s i m m 6

Krdistanda Skynetim
Diyarbekir, Mardin, Siirt,
Hakkari ve Vanda 7 yldr
sren skynetimin 4 ay da
ha uzatlmas kararlatrld.

4 Ay daha uzatld

Mara katliamndan Trkiyede son sky

sonra Ecevit hkmeti ta netim Mara katliamndan
rafndan ilan edilen sky sonra Ecevit hkmeti ta
netim, 12 Eyll darbesin rafndan ilan edilmi, bu
den
sonra
genelleti da generallerin iktidara el
koymasna kadar uzanan
rilmiti.
Trkiye Byk Millet yolun balangc olmutu.
Aradan geen 7 yl bo
Meclisi 13 Kasmda ald
bir kararla tm Krdis yunca Krdistanda bilin
tanda bulunan 5 ilde sk li ve hesapl bir vahetle
ynetimin 4 ay daha uzatl srdrlen skynetim,
hkmetin
gerekesine
masna karar verdi.
Olaanst hal uygula gre, imdi, *'d szmala
ra kar bir nlem olarak
mas ise 8 ilde devam esrdrlmektedir.
decek.
Ayrca hkmet szcle
Parti szclerinin konu
malarndan sonra, oya su ri, sz konusu blgelerin
nularak kabul edilen, Ba askeri adan stratejik ne
bakanlk tezkeresine gre me sahip olduunu ve baz
Diyarbekir, Hakkari,M ar sorunlarn tartlamayacan belirttiler.
din, Siirt ve Van illerinde
Bunlar arasnda Irakta ol
19 Kasmdan itibaren ge
erli olmak zere sky duka boyutlanan Krt ha
reketinin, Trk-Irak kara
netim 4 ay daha uzatld.
Hkmet adna sz alan yolunun ve petrol boru
hatt ile Kerkk petrolleri
ileri Bakan Yldrm
Akbulut,
skynetimin
nin birinci srada yer ald
yurt dna kaan hain biliniyor.
eitli kaynaklardan ge
lere kar bir tedbir oldu
len haberlere gre son ayunu iddia etti. Bununla
beraber, Dou ve Gney lardar Trk ordusu Irak ile
dou illerinin corafi du olan snr blgesine 40 bi
nin zerinde asker ym
rumunun szmalara ak
olduunu, bu nedenle de * durumda.
Ayrca gerek Diyarbekir
gvenlik nlemlerinin d
zenli bir biimde arttrld - Prinlik ve gerekse Ada
na - ncirlik hava sleri,
n belirtti.
Sosyal Demokrat Halk
yeni sava uaklar ve bol
Parti szcs , 6 yl ge miktarda sava malzemesi
mesine ramen hala sk ile takviye edilmi durum
ynetime bavurmann h da.
kmetin anlay ve uygula
Skynetim ile, i politi
masndan kaynaklandn
kada Krdistanda srd
belirtirken, ANAP szc rlen devlet terr pekiti
s, skynetim uygulama rilecek, d politikada ise,
snn 5 ile indirilmesinin
Iraktaki gelimelere uyar
byk bir baar olduunu
l olarak ordu hazr halde
tutulacak.
belirtti.

ABD lurkiyey i Uyard

BrksellANK

Ksa Bir Yorum

TKP (B) Sanklan Ar Cezalara arptrldlar

Stockholm ANK

Amerikann uyarsna ramen Trkiye, Kbrsa

tank gnderdi.
Belikann DE STANDAART gazetesinin, 31 Ekim
1986 gnk hafta sonu saysnda Trkiyenin Ameri
kann uyarsn dinlemeyip, Kuzey Kbrsa tank gn
derdiini yazd. Dnya dzeyinde sert protestolara
ramen Trk ordusu 1974de Kuzey Kbrs igal et
mi ve Rum halkna kar katliama girimiti. Trki
yenin bu uygulamalar yznden, ABD ayn dnem
de Trkiyeye kar silah ambargosu uygulam, am
bargo 1978de kaldrlmt.
Birlemi Milletler dahil olmak zere eitli devlet
ler, bu igal olayndan dolay Trk-Yunan gerginliini
yumuatmaya ve Kbrs iin barl zm yollar
aramaya almlar, ancak bu abalar, Trkiyenin i
gali bir oldu-bitti haline getirme tavrndan tr bir
sonu vermemiti.
Trkiyenin, ABDnin uyarsna ramen Kbrsa
tank gndermesi, Kbrastaki askeri gcn genilet
me amac tamaktadr. ABDnin uyarsnda, Kbrsta yeni bir gerginliin ortaya karlmamas vur
guland.

m irde dzenledii
mitinig ncesinde
bildiri dattklar
gerekesiyle yaka
lanan ve TKP (B)
yesi olduklar id
diasyla yarglanan
bir grup devrimci
ar cezalara arpt
rld. zmir DGMde
yrtlen yargla
ma getiimiz gn
lerde sonuland ve
sanklardan Trk
Sinematek Demei Bakan, Uluslararas PENN Klp yesi S.Ziya orakl
6 yl 8 ay, dier sanklar ise 1 yldan 5 yla kadar deien hapis cezalarna
arptrldlar.
Sanklardan S.Ziya orakl yarglanma srasnda siyasi savunma yapmt.
Dava ile ilgili olarak grtmz bir TKP(B) yetkilisi zetle unlar sy
ledi: Evren-zal faiz/ni zlm ve zorbala devam ediyor. Trkiye ve Kr
distan halknn en yiit evlatlarn lmle, ikenceyle, ar hapis cezalan ile

Bilindii gibi, Trk ordusu halen Kuzey Kbrsta i

gal statsn srdrmekte, Kbrs,bamsz devlet
ad altnda Trk burjuvazisi tarafndan smrgeletirilmektedir.

susturmaya alyor. Bouna rpnyor. Zlm ve zorbalk etkisini yitiriyor.

Fabrikalardan, Krdistan dalarndan, yurtsever-devrimci gen ve aydnlar
dan ykselen sesler bunun kantdr. Suskunluk knlyor; gelien kin ve nefret
tir, mcadele azmidir: demokrasi iin, smrsz zgr Trkiye ve Krdistan
iin...

KURDISTAN PRESS 19 SERMAVEZ KASIM

Hkmet skynetimin
yurt dndan szmalara
kar bir tedbir (!) olduu
nu aklad

Trk devletinin Krdistan politika

snn vahet biimine dnt d
nemler; zellikle skynetim d
nemleridir. Trk devletinin, 1925'te
ki eyh Sait direnmesinden bu yana,
Krdistanda zel mahkemeler kura
rak hem uluslararas yasalara ve hem
de kendi koyduu yasalara aykr uy
gulamalar srdrd bilinen bir
gerektir.
Krdistanda kurulan mahkemele
rin dnya ya kapal olaca ve Trk
kamuoyunu olduu kadar, demok
ratlar ve sosyalistleri de psikolojik
olarak etkileyecei her zaman hesap
lanm ve buna uyarl propagandalar
gelitirilmitir. rnein, eyh Sait
olay srasnda, stanbul ve Ankara1
dan muhalif gazeteciler yarglanmak
zere Elaza gnderilmiler ve bu
uygulama dierleri iin bir antaj
malzemesi olarak kullanlmt.
12 Eyll dneminde de stanbul ve
Ankaradaki pek ok sank Diyarbekire nakledilme tehdidi ile itirafa,
teslimiyete zorlandlar.
Bugn uzatlan skynetim, bir
yandan Trk devletinin genel politi
kasnn doal bir devam olarak sr
drlmekte, dier yandan Irakta or
taya kacak srprizlerekar or
du alarm halinde tutulmaktadr.
!Ekiya nn yani Krt ulusal kurtuluularnn szmasna kar nlem
ise, komik bir gerekedir. nk,
ordunun snr blgelerinde alaca
tedbirler ile nlenebilecek olan
bu szmalar iin btn bir blgenin
skynetim altnda tutulmas pek de
akla uygun dmemektedir.
Demek oluyor ki, sorun szma ile
ilgili deildir. Tehdit snrlarn dn
dan deil, iinden kaynaklanmakta
dr. Ve herkesin bildii gibi smrlann
iinde de 10 milyonluk bir halk jan
darma sngs ile smrge stat
snde tutulmaktadr.
Konu bu yn ile ne Trk basnnn
demokrat kanadnda ve ne de mec
listeki Sosyal Demokrat yada de
mokrat kanatta ele alnmyor. Aln
Trk-in
mas da mmkn deildir. Mmkn
olmayan bir dier gerek ise udur:
Krdistan olgusu grlmedii sre
ce, ne Trkiyey e demokrasi gelebi
lir ve ne de kr-topal srdrlen
burjuva-demokrat anti-militarizm
kalc olabilir.
nk ipler her zaman generallerin
elinde olacaktr. Ve ordunun Krdistandaki her hareketi, dorudan siya
si iktidar zerinde generallerin gasp
eylemlerini de beraberinde getire
cektir.
Bir dier sorun, Trk ordusunun
Iraka kar giriecei istila eylemi
ile ilgilidir. Trk burjuvazisinin
nemli bir kanad bylesi bir istila
eyleminin Trkiyey e olduka paha
lya mal olaca grndedirler. Ne
var ki, Pentagondan Trk Genel
Kurmayna geilen emirlerin, u ya
da bu biimde yerine getirilecei
aktr. ovenizm , Kerkkl rkdalar yaygaras ile istilay kkrtmakta
dr. Ne var ki Kerkk, rkdala iti
bar edilemeyecek bir petrol yanarda
dr. Patlaynca, Ortadouyu sarsa
ca da bilinmektedir.
RUPEL SAYFA 5

zgrlk ve Dostluk enlii

Uluslararas bar,
halklarn kurtulu mca
delelerinden ayrlamaz!
Her halkn var olma
hakk vardr!
HALKLARIN KURTULUU
VE HALKLARIN BRL
RGTNN
10. YIL TOPLANTISI
ATNADA YAPILDI

Atina A N K

7-11 Kasm 1986 tarihlerinde

Atinada yaplan toplantda halkla
rn zgrlkleri ve haklan konula
r tartld. Birok tez, dokman
ve bildirge tartmaya sunuldu. 6
dilde eviri yaplan toplanty Yu
nanistan Eitim Bakan Antonis
TRTSS ynetti. Ala katlan
Yunanistan Babakan A. PAPANDREU yapt konumada, kongre
delegelerine baar dileklerini
iletti.
Toplantya birok lkeden bilim
adamlar, gazeteciler, yazarlar, r
gt temsilcileri, radyo ve televiz
yon muhabirleri katldlar.
Kuzey Krdistandan (TC) RIZGAR, PKK, ve TKSP ile Paris
Krt Enstits temsilcileri de top
lantya katlanlar arasnda bulunu
yorlard. ran ve Irak KDP ile
YNK temsilcileri toplantya arl
deillerdi. Toplantda Trk solun
dan, parti ve demokratik kitle r
gtlerinden de katlan yoktu.
Uluslararas Adalet Divan tem
silcisi, baz lkelerin Anayasa
Mahkemeleri Bakanlar, millet
vekilleri de toplant da bulundular
ve konumalar yaptlar.
Toplant Atina Ticaret ve Sanayi
Odasnn toplant salonunda ya
pld. Konuklar, geni gvenlik n
lemleri altnda, Titanya Otelinde
arlandlar.
lk gnk konumaclar Gney
Afrika, Filistin ve Kltlerin mca
delelerinden, dnyay tehdit eden
silahlanma yarndan, alk ve
g olgularndan sz ettiler.
lk sz alanlardan biri olan Pro
fesr Franois Rigaux; Gney Af
rika, Filistin ve Krt halklarnn
mcadelelerinden bahsetti. ili1
deki durumu anlatt. Nikaragua1
daki kuatma eylemlerine ve Dnyadaki alk sorunlarna deindi.
Dnyadaki nkleer silahlarn ge
nel bir tehdit haline gelmesine dik
kat ekti ve haklarn buna kar
mcadelelerine deindi. 3. Dnya
lkeleri arasndaki dayanmann
gereini vurgulayarak, Dnyada
giderek artan mlteciler sorununu
anlatt.

Bir tarm lkesi olan Etyopya alk tehlikesi ile karkaryadr. Ne yazk ki si
lahlanma iin milyar do
lar harcayabilmektedir
Merkezi New York ve Amsterdamda bulunan
Uluslararas

Aratrma ve statistik Enstits

adna Susan George konumasnda
alk sorunlarna deindi. UNESCOnun belirlemelerine gre gn
de 40 bin kiinin alktan ve kt
beslenmeden doan hastalklardan
ldn aklayan bayan Geor
ge,daha sonra Etiopyadaki duru
RUPEL SAYFA 6

Ulusal kltr ancak

kendi yerinde, kendi top
randa geliir. Emperya
lizm ulusal kltrleri yok
ediyor!
ma deindi. Bayan George, Etiopya bir tarm lkesi olmasna ra
men, alk sorunu ile kar kar
yadr ve 3 milyar dolar silaha para
demektedir. dedi. nc
dnya lkeleri milyonlarca dolar
karlnda silah ithal etmektedir
ler, bu durum, sz konusu lkeler
de insan haklarna aykr bir
tasarruftur belirlemesinden son
ra, statistikler gelimi lkeler
deki kadnlarn erkeklerden daha
fazla yaadklarn gsteriyor: Oy
sa durum nc dnya lkelerin
de tam tersidir * dedi. Ve szlerini
Hayvanat bahesindeki hayvan
larn da cezaevindeki tutuklu in
sanlar gibi haklan vardr ; EKMEKSZ ZGRLK OLMAZ,
ZGRLKSZ
EKMEK
OLMAZ" diyerek bitirdi.

400 yl Osmanl ege

menliinde kalan toprak
larda bu gn 27 devlet var
Halklar aras savaa
kar kurtulu sava!
devleti bizim hkmetimizi tanyor,
bizi halkmzn temsilcisi olarak
kabul ediyorlar. Hasann bizim
gemememiz iin Sahrada rd
duvan savalanmz geiyorlar.
Bizim durumumuz tarihsel ve hu
kuksal olarak smrgedir.
CEZAYR BLDRGES ile ayn
grteyiz. Bunu onaylyoruz.
Haklanmz ve gereimiz karsn
Halklarn haklarn koruma rgt da destek istiyoruz dedi.
yunanstanda datt pullarda z
ERTRE temsilcisi; Bu gn
grlk ve ban simgeleneyordu
Eitim Bakan Antonis (toplant
sekreteri) yeniden sz alarak; kendi
lerinin ovenist olmadklarn, 400
yl Osmanl mparatorluunun ege
menliinde kaldklarn ve imdi bu
egemenlik alanlarnda 27 devletin
var olduunu aklad...

iki tane hkmet var. Birisi smr

geci, terrist ve sulu, dieri ise
halkn % 80inin destekledii bizim
hkmetimiz. Kurtanlm blgede
7 byk hastahanemiz, 25 klinik ve
150 tane doktorumuz var. . Blgele
rimizde bizim abalanmzla artk
kz ocuklanmz da okuma olana
na sahiptir... dedi.
GUETEMALA temsilcisinden
sonra sz alan, Hseyin YILDI
RIM, PKK adna konuma yapt.
rgt faaliyetlerinden szeden
Yldrm, Demokratik dnya ka

muoyuna sesleniyoruz, Krdistan

ulusal kunulu mcadelesini des
teklemek, demokratlktan da teye
bir insanlk borcudur. Yarnki z
gr Krdistan bana katkda
bulunacaktr dedi.
Toplanty Yunanistan Eitim Bakan Antonis TIRI7SIS ynetti

Daha sonra sz alan talyan

Yksek Mahkemesi yesi Emper
yalizmin Vietnamdan sonraki kri
zine deinerek, bar ve halklarn
kurtuluu konularn anlatt. Halk
lar aras savalar ile zgrlk ve
kurtulu savalarnn, iki ayr oldu
undan bahsetti ve Her halkn
var olma hakk vardr" dedi.
Meksikal Ekonomist (Eski
Meksika Ekonomi Bakan) Prof.
Carlos TELLO; Hi bir geri kal
m lke kendi bana ilerleyemez,

ancak aralarnda ibirlii yaparak

ilerleyebilirler" dedi ve konuma
sn 3. Dnya lkelerinin ekonomi
sorunlar zerinde srdrd.
Yunanistan Eitim Bakan AN
TONS sz alarak en byk y
km gmenliktir' dedi ve g ola
ynn hem lke iinde ve hemde l
ke dnda nemli sorunlar
yarattn anlatarak Ulusal kl

tr ancak, kendi yerinde, kendi

topranda yetiir, byr, kltr
kk ister,f dedi. Eitim bakan,
emperyalizmin ulusal kltrleri
yok etme srecini anlatt.
8 Kasm gnk toplantda rg
tn Amerika, Kolombia, sve,
Yunanistan ve Avrupa ile Afrika1
daki dier lkelerdeki rgt tem
silcileri konutular.
rgtn Yunanistan ubesi ad
na konuan bir yetkili, Yunanis
tanda yldan beri faaliyet gs
terdiklerini belirtti. Uluslararas

ban, halklann kurtulu mcade

lelerinden aynlmaz dedi. Krdistana yerletirilen NATO sleri
ne de deinen yetkili Krdistan

ulusal kunulu mcadelesi bir ba

n mcadelesidir dedi.

Toplantnn 9 Kasm gnl oturu

munda, eitli lkelerden gelen tem
silciler kendi kurtulular ve rgtle
ri adna konumalar yaptlar. Bazla
r gerek isim kullanmadlar.
ili Temsilcisinin konumasndan
sonra, Krsye Gney Afrika tem
silcisi M. N. NADOO Biz ulusal

Sz alan Filipinler Ulusal Cep

hesi temsilcisi konumasnda; 17

yldr ilk kez MORO ile hkmet

arasnda bir ban iin neride
bulunduk" dedi ve szlerini yle
srdrd; insanlarn % 6 0 nn
doktor yz grmeden ld, a
ln srd bir lke healklarnn
savamas lazmdr...Tm bunlar
mcadelemizi silahl mcadele nedenleridir".

kurtulu
srdryoruz' dedi. Nelson Man-

Daha sonra IRA adna bir mil

letvekili (Plitik-Kanat) rlanda
halknn kendi kaderini tayin etme
sorununa deinerek, 1922de 4
milyon rlandalmm gmen oldu
aklad.
Milletvekili
FK adna sz alan bir bayan tem unu
silci, Lbnan savandan sonra ilk BOBY SANDS bizim iin, mca
kez bu toplantda Filistin ve srail delemiz iin bir simge oldu' dedi
temsilcilerinin birbirleriyle karla ve szlerini yle srdrd:
tklarn belirtti; srail temsilcileri * BOBYnin vcudu mcadelecile
nin deiik parti temsilcileri olduk rin elinde bir silah oldu..." Blge
larn (Komnist Partisi, i Partisi lerindeki yeni smrgecilikten
vb.) szlerine ekledi ve bu bir ara bahseden RA temsilcisi, rlandal
ya gelme, bar iin olumlu bir demokratlarn bat emperyalistle
admdr dedi.Szc, srail 'in ya rine kar mcadelelerini srdr
nnda bir Filistin devletinin kurulma dklerini belirterek, szlerini
s gerekir, ite bu bar iin olumlu BOBYnin annesine lmeden nce
bir admdr belirlemesini yaptktan gnderdii mektupta, kardelerine
sonra, kendilerinin terrist olmadk ve yoldalarna ilettii mesaj ile ta
larn vurgulad: Biz zgrlk mamlad: Yoldalanma, karde
savalanyz dedi. sraillilerin her lerime syle, bizler, yaam ve z
gn flistinlileri katlettiklerini ve grlk mcadelesi ve lmle
kendilerine de terrrist dediklerini kardeiz99
belirten FK szcs Biz nasl sa
vaalm? iekle mi? " dedi ve ok Ermeni Ulusal Hareketi adna
alkland. FK szcs Biz igal sz alan PEDRASYAN, Ermeni
edilen topraklanmzda savamaya sorununun, dou sorununda z
devam edeceiz, bu zgrlk ve ba mn bekleyen bir sorun olduunu
mszlk mcadelesidir, dnya z belirledi, Ermenilere kar 3 bin
grlnn bir parasdr diyerek yldan beri uygulanan bask ve zul
m anlatarak, kendi yurtlarnda
konumasn bitirdi.
1.5 milyondan fazla Ermeninin
Daha sonra FLPNLLER tem katledildiini vurgulad. Trkiye
silcisi sz ald, Ulusal Kurtulu ve Bat Emperyalizminin yardmyla
demokrasi mcadelesinden sz etti. Ermeni katliamn tanmyor ve Er
POLSARO adna sz alan Avru meni yurdunu inkar ediyor. Faist
pa temsilcisi FADEL; ..66 dnya Trkiye'nin Kuzey Krdistan ve
delanm pasaport alamad iin ge
lemediini belirttikten sonra, Gney
Afrikann smrgeletirme tarihini
ksaca anlatt.

Krt ulusal kurtulu

sava, hakl ve meru bir
savatr. Krt halk, de
mokratik hak ve zgr
lklerine sahip olmaldr!
K bnsytaki barbarl ise halen
srmektedir. Sovyet Ermenistan'
(Dou Ermenistan) ise 70 yl nce
ki gibi deil, bugn gelimi ve bi
zim iin moral verici bir yer duru
muna gelmitir. ' diyerek szlerini
tamamlamtr.
Avrupa RIZGAR Sekreterlii
adna Ruen ARSLAN imzas ile
toplantya gnderilen mesaj dele
gelere datld. Ruen Aslan me
sajnda, Cezayir anlamasa ilerlik
kazandrlmas iin srdrlen a
balarn sevindirici olduu belirtil
dikten sonra, Mazlum dnya

halklar ve bunlar arasnda bulu

nan Kiin halknn ulusal ve top
lumsal kurtuluu iin ciddi ve ka
rarl politikalar oluturulmas is
teniyordu.
9 Kasm gn yaplan oturumda
toplantya katlan Paris Krd Ens
tits temsilcisi olarak Kendal NEZAN n ismi akland, fakat ko
numa yapmad. PARAGUAY tem
silcisi ve Dnya Halklarnn
Haklarn Koruma rgt Fransa
temsilcisinin TMUR halk zerine
yapt bir konumadan sonra ,
TKSP adna Cemil konutu. Ce
mil, Halkmzn dili ve kltr
yasaklanmtr, doal zenginlikleri
yamalanmaktadr. En verimli
topraklartmzjda NATO sleri
yaplmaktadr dedi ve toplantya
baar dileklerini iletti.
Afganistan adna sz alan bir
yetkili 18 milyon Afganldan 5

milyonu lkeden kmak zorunda

kalmtr, bu dnyann en byk
mlteci kitlesidir. dedi.
rgtn Yunanistan ubesi ad
na sz alan M. HARALAMBDS; Osmanl despotizminden sz
ettikten sonra M. Kemal ne anti-

emperyalistti,
ne
de
antikapitalist..." dedi, Krt halknn
mcadelesine, Ermeni sorununa,
Pontuslularn yurtlarndan atlma
larna, mroz ve Kbrs sorununa
deindikten sonra ...Krt halk
nn
mcadelesi
1920 'Ierden
1938 lere kadar, yani byk DER
SM jenosidine kadar srmtr.
Bugn ank Dersim demiyorlar,
Tunceli koymular adn. Bugn
tm Avrupa lkeleri Trkiye'nin
rk devletini destekliyor. dedi.
Atina niversitesi Politik Bilim
ler Profesor Xristos ROZATS;
Akdeniz ve Onadou sorunlar
zerinde durduktan sonra, blge
deki halktan; Ermeniler-Krtler
ve Filistinlilerden bahsetti. Bunlann mcadelelerini anlatt. Rozatis, Bu lke birinci dnya sa
vandan nce Osmanl impara
torluu
snrlar
iindeydi.
Savatan sonra kunulu mitleri
oldu ama gereklemedi...Bu gn
Ermeni hareketi lkelerinin dn
da sryor. Kiin halknn mcade
lesi ise blgesinde kald ve gn
mze dek sryor. Bugn ank si
lahl dzeye ulamr. Dilleri ve
kltrleri yasaklanmtr. Ama,
Knler ulusal bamszlklann ve
kendi kaderlerini tayin edebilecek
ler. srail ve Trkiye devletleri ayr

k r d i s t a n p r e s s 19 s e r m a v e z k a s im m

karakterlere sahiptirler. Filistin hal

knn durumu ise bir dramdr. Ama,
mcadeleleri devam etmektedir
dedi.
Luven niversitesi (Ekonomik
politik ve sosyal bilimler) Dekan
Francois Houart, Cotonou niversi
tesi Felsefe Profesrlerinden Paulin
Hountoundji, Venezella Parlamen
to yesi ve Sosyalist Parti Kurucusu
Theodoro Petkoff, Filistin renci
Dergisi Redaktr Elias Sambar da
birer konuma yaptlar.
10.Kasm. 1986 gn sz alan Gilles Martinet (Fransz), Sovyetlerin
yaylmac politikas, ekoslovakya,
Afganistan, Macarisatan sorunlar
ve Polonyadaki basklar zerine
konutu. (Gilles Martinet, talyada
Sosyalist iktidar zamannda Fransz
Bykelisi olarak bulunmutu) Ko
numadan sonra kendisine sorular
yneltildi. Dnyadaki silah satlar
zerine u soru soruldu; siz o za

man Sosyalist iktidarn bir elisi ola

rak talya da bulunuyordunuz, Fran
sa dnyaya silah sat yapan lke
lerden biridir; bunu nasl yorumlar
snz. Yaylma ve sava olay iinde
Fransa da grlemez mi?
Martinet Dnya da silah satnn
%80i Sovyetler ve Amerika tarafn
dan gerekletirilir; geriye kalan ks
mnn %4 ngiltere, %4 Fransa
vb. tarafndan gerekletirilmededir.
Bu yzde sizce dnyadaki silahlan
ma , yaylma ve sava iin bir l
mdr? Ve Fransa hakl yerlere silah
verir satar; rnein Vietnam a silah
verdik, sattk, bu yanl m?.
Soru sahibi ise %4 etkili bir oran
deil. Vietnam, Nikaragua gibi lke
lere silah vermek sava olay ve ya
ylmaclk asndan ele alnamaz
diyerek, sorusunu geri ald.
M artinetten sonra sz alan Kanadal Siyasal Bilgiler Profesr Ralph
Miliband, Martinetin tersine Sovyetler Birliinin yaylmac olmad
n vurgulad. Afganistan, ekos
lovakya gibi sorunlarda M artinetin
tezlerini tersine eviren bir konuma
yapt. Ve devamla NATO pakt ku
rulduktan sonra, proleterya Avru

pa da bu yapyla btnleti ve onun

bir paras oldu. Amerika ile CA,
NATOda bunu ok iyi kulland ve
kullanmaktadr dedi.

HALKLARIN

V tt
OZGURLUGU
VE BRL
RGT
i9 7 6 da kurulan rgtn mer
kezi Roma'da dr. rgtn ismi
nin trke karl, "Dnya Halklan ile Dayanma rgt "dr.
1976 ylnda Cezayir'de imzala
nan Dnya Halkannn Haklan
adl bildirisinde rgt, "halklann
kendi kaderlerini tayin hakk ve
kltrel haklann almalan ilkesi
ni benimsemitir.
rgt, Birlemi Milletler tara
fndan tannan uluslararas bir
rgttr. 1985 yl Austos ayn
da toplanan Birlemi Milletler
Genel Kurulu'nda rgt temsilci
leri "Krt sorununu gndemletirerek bu konuyu tartmaya
amlard. Toplantda ki Trk
delegeleri buna iddetli tepki
gstererek, bir Trk delege,
"Trkiyede Krt yoktur, byle
bir sorun yoktur, bunu uyduran
lar Trkiye'yi paralamak iste
yenlerdir." demi ve Krt sorunu
nun tartlmasn devre d b
rakmak iin de, 'Bulgaristan
Trkleri meselesini tarttrmak
istemitir.
rgtn aynca Nobel dl
sahibi sekin kiilerden oluan
"Dnya Halk Mahkemesi" ad al
tnda bir organ vardr. Mahke
me, Rassel Mahkemesi gibi, halk
lann karlanna aykn olaylar
karsnda harekete gemekte
dir. Mahkemede imdiye kadar
Guetemala, Honduras, Filipinler
gibi sorunlar ele alnm... Aynca
Nisan 1984de Paris'te Ermeni
katliam zerine bir alma ya
plm, bu almaya Ylmaz Gneyde katlmt.
Mahkemenin faaliyete geebil
mesi iin direniilerin bizzat i
kayeti olmas gerekiyor. Ancak,
ikayeti yapan kii veya rgtn
"tannan, gerekten tannan bir
rgt olmas isteniyor. Bu tr
bir rgtn temsilcileri yargla
maya katlabilir iddialann ileri
srp savunma yapabilirler.
Gerekten tannan bir rgt
n seimi belirli ilkelere balan
mtr. Bir yetkili konuyu yle
aklyor: "Blgesel olarak hare
ketlerin haklar zerinde etkisi ve
nitelikleri ciddi olarak aratrl
yor. megin gleri nedir, tem
sil yetenekleri ne kadardr vb. ko
nular zerinde zellikle durulu
yor. Sorunu slogan dzeyinde
ele almyoruz. Yarglama sonu
lan talyanca ve Franszca olarak
aynca baslyor. Mahkeme Kr
distan sorununu da programna
alm durumdadr.
Aynca Romad a bir "Aratrma
Kurumu bilimsel aratrmalar
yapyor. Bu kurum, tek tek prob
lemlerle ilgilenmiyor haklann sorunlann toplu olarak ele alp de
erlendiriyor. Bir yetkili konuyla
ilgili olarak, "bugn Enternasyo
nal Hukuk ya devlet ya da birey
olarak taraflan kabul etmektedir.
Hukuksal olarak hak kavram
yoktur. Biz ise, rgt olarak bu
kavram kabulleniyoruz.
rgt, "Blgesel Enternasyo
nal" temelinde almalar yap
maktadr. Buna bal olarak La
tin Amerika, Afrika lkelerinde
almalar srdrlmekte ve iki
ayn blten yaynlanmaktadr.
Ayn biim de Akdeniz lkeleri
iin de (Orta-Dogu'yu da iine
alabilecek) bir alma yaplmas
ve bir blten kanlmas plan
lanyor.____________________

SEVRES U LOZAN
i di minesebetn taybet riya ap, an ji riyek
belavkirina crbecr da, i j civn an kombnn ekera tevayiyan da, tu hikumat an merciyin harbidestin Turkiya, nikarin dij serbestiya bikaranna zimanek tahdt an qedaxeyek bikin.
Ev paragrafa jorn ji peymana Lozan ye. Ji peymana Lozan, be syemn.
Di sala 1976 an de, gava me, li Anqer, dest bi wena
kovara Rizgar kir, me bi hevaln awukat re j end ci
vn kirin. Kovar siyas-and, kurd-turki b ew d
li payitext Tirkiy, her meh, bi awaki akere (legal)
der bihata. Me hay l heb; gava kovar biweiya, dewleta Tirk j d li me bihata xezeb. Xwed, berpirsiyar,
nivskar xebatkarn kovar d bihatina girtin qann, nzam, dadigehn dewlet d. weke r demokles, di ser ser wan de hilawestiya
Girtin girtxane me qebl bn. L bel, me diviya
xwe li hember qann dadigehn Tirkan biparasta.
Me j hin qann, qade peyman diviyan da ku me
pita xwe bidan. L i? Kjan qann, qade pey
man? Di piraniya peymann navnetew de mafen geln bindest, pir vekir, hatibn nivisn, l T\irkiye ne
irk wan b. Qanna Esas qannn din yn Turkiy li ser hmn nijadpersetiya Tirk hatibn p. Komara Trkiy, Trkiya njen li gor rdan rberiya pey
mana Lozan ava bb. Ma di wir de titine tunebn
ku me pita xwe bidan? Bel, hebn. L, bi ten pa
ragrafa jorn paragrafa pey w. (Paragrafn 38 39)
u gava hejmara yekemn ya kovar roja Newroz, 21
Adar 1976, weiya, paragrafa jorin j di rpela yeke
mn ya be Krdi de hat nivisn. Paragraf di wext
xwe de ji aliy rehmeti Dr. ivan (Sait Krmztoprak) hatib wergerandin. Me j Kurdiya paragraf j
deyn kir.
B guman paragrafa jorn yn weke w alkariya
kovar nekir. Berpirsiyar xebatkarn kovar hatin
girtin cezakirin. Ji ber ku dewleta Tirk li ser esas
dewletek - neteweyek hatib avakirin. Ango ji end
komn pir bik yn nemuslm etnk ( Ermen,
Grek, Suryan, Cih) p ve herkes, hem hemwelatiyn Tirkiy, weke Tirk dihatin hesibandin. mixabin
peymana Lozan j di xizmeta v yek de b.
Mebesa min ev e; peymana Lozan li gor daxwaziyn serekn Tirk yn w wext hatiye p. er chan
y yekemn dewleta Osman tk da. Pit tkna
dewleta Osman, Tirkan, nemaze Mistefa Kemal hevaln w, dil kirin ku dewleteke mill ava bikin. Dewleteke bi her away Tirk, ne weke dewleta Osman tev
li hev. Bi d gelek er, dek dolaban re, di dawiya dawn de ew bi ser ketin, dewleteke n awa kirin tixbn n ku j re misak- Mll dibjin, ann p. Pey
mana Lozan, peymana ku li bajar Lozan,
13.11.1922, di navbera dewletn biserket (ngiliz,
Fransiz tal) niwnern tevgera Mistefa Kemal
(smet nn hevaln w) de hat mzekirin, gava her
dawn ya awabna dewleteke Mll ye. Em div li xwe
mikur werin, peymana Lozan ji bo tevgera Mistefa
Kemal biserketineke navnetew ye.
Peymana Lozan peymaneke wisan e ku t de na-

vn Kurd Kurdistan derbas nabin, t de, bi awak wekir, behsa mafnnetew yn Kurdan nabe. Ji
berva j ve, ev peyman, weke xenereke jahrn dadiike ser snga welat Kurdan. Ji lewre ew welat Kurdan
dike ar be. Peyman snga welat Kurdan diqeline,
parsyn w diknin. Ew neheqiyek pir mezin li gel
Kurd dike.
Ger di xeberdann xebata peyman de, pir caran, li
ser Kurdan j hatiye peyivn, gelek kes liser mafn gel Kurd rawestine. U niwner Tirkan smet nn j
di xeberdann xwe de weha gotiye: Trkiyeji du gelan hatiye p i, Tirk Kurd her du j xwedan mafin
ku kar dewlet bigernin.
L ev hem gotin, bi ten gotin in. Gotinn xwe, l
vala. Tarx, car bi car, nan me daye; gava qise
gotin nekevin kaxizan, nebin qadn nivisk pey
man, ew ji br dibin. Nemaze, dema meriv ne bi hz
be.
Ji 1922-an vir ve ye, gava mesela Kurd li derine t pe
yivn yan j Kurdn Tlirkiy doza mafn xwe dikin,
dewleta Tirk berdevkn Kemalism dest bi qre qr
dikin dibjin emdi ri nedin ku tu kes peymana Lozani biqeline, em di ri li vegerandina peymana Sevresi bigrin!.. Di van rojn dawn de dewlet kemalstan dsan dest bi qre qr kiriye, dsan di rojname
kovaran de li ser peymann Lozan Sevres dinivsin.
Dewleta Tirk li Lozan xwed derdikeve pir li dij
peymana Sevres ye. ima?
Sebeb ekere ye. Peymana Sevres fermana mirina
dewleta Osman ye. Peymana Sevres mizgniya avakirina dewleteke Kurd e... Bel, ber peymana Lozan bi du salan, peymaneke din hat p. Niwnern
dewletn biserket li bajar Sevres civiyan roja
10 tebax 1920 peymanek mze kirin. Di v peyman
de pir vekir behsa mafn gel Kurd dibe ji bo areserkirina doza Kurdan r t nandan. Be syemn, paragraf 62, 63, 64 li ser Kurd Kurdistan
ye. Di van paragrafan de t gotin ku di nav e mehan
de tixbn Kurdistan d werin nandan ( di bin avnriya dewletn biserket de ) pit salek j, gava
Kurd bixwazin, ew d bikaribin, gav bi gav, dewleta
xwe ava bikin.
Ango peyman r li dewleta yekgirt ya Kurdan
vedikir.
L hezar mixabin ku du sal bi d peymana Sevres
re, peymana Lozan hat p.
Du peyman. Du biryarn tarx. Du biserketin du
kestin. Di yek de dewleta Osman j i hev dikeve deriy azad yekitiy li Kurdan vedibe, di ya din de
Tirk dibin xwediy dewleteke netewey Kurd j ji her
tit bpar dimnin movikn pita welat wan tn
kestin.
Li v der min pirsiyarek heye; em Kurd li ser van
peymanan i difkirin, i dibjin i dikin? Em dizanin, dewleta Tirk, zanngeh, lger nivskarn wan bi
sedan tit li ser van peymanan nivsne.
Gelo me i lgern lkoln hene?

M.Ferzend BARAN

spanya Siyasal Bilgiler Fakltesi

Profesrlerinden Jordi Sole Tura sz
alarak (Tura, ayn zamanda spanya
Anayasasn hazrlayanlardan biri
dir) Francoyu eletirdi. spanyada
geni bir muhalefetin olaamamasn, Sosyalistlerin hazrlksz olduu
na balyarak, spanyann demokra
siye geme aamasnda olduunu
belirtti. Devamla spanya merkezi
yeti bir develtti, kapitalizm de bu
Molotov, Sovyet-Alman saldrmazlk Paktn imzalamt
erevede geliti... imdi ademiByk Ekim Devrimi
MOLOTOV 96 YAINDA LD
merkeziyeti bir yapya gidilmekte
69. Yanda!
dir dedi.
Uzun bir sreden beri rahatsz olan Molotovun 8
Toplantnn leden sonraki blmn
de srasyla u konumaclar sz ald:
kasmda ld akland. Molotovun lm ile ilgili
.1871'deki Paris Kmnden
Tanzanya Sosyoloji Profesr Jeannette
ayrntl bilgi verilmedi.
sonra ilk kez proletaryann siyasi
Hartman, 1966 ylnda kurulan FASO Molotov 1905lerde 15 yandayken devrimci m
iktidar ele geirdii Byk
halklarnn kurtuluu genel mfettii,
cadeleye katlm, Stalin ile birlikte 1912de PRAVDA
Ekim
Devriminin
69
yl
tren
Albas Compaore, Yksek Mahkeme
nn kurulmasnda aktif grev almt. Stalinin nerisiyle
lerle kutland.
Bakan, Antonio Manuel Mascarenas,
1925de polit-broya alnan Molotov, 1930-41 ylarnda
Ekim Devrimi proletaryann
Nikaragua Anayasa Mahkemesi Bakan
Hkmet
bakanl, 1939da ise dileri bakanl
burjuvaziye
kar
kalc
bir
zafer
Alejandro Serrano Caldeire, Peru Ulusal
grevinde bulunmu, bu dnemde Alman-Sovyet sal
Kurtulu Ordusunun eski lideri, u an
elde etmesi yannda, emperyadrmazlk paktn imzalamt.
GEDEP, Bilimsel alma ve lkenin
list-kapitalizmden sosyalizme
Gelime ve Kalknmas Kuruluu Md Stalinin lmyle birlikte ibana gelen Mita Kugei ann da ke ta ol
r Hector Bejar, Ajantinli, Nobel Bar
ruev dneminde, Kruev ile aralarnda elimeler
mutu.
dl sahibi, Halklar mahkemesi ye
ba gstermi ve 1956da hkmetteki grevinden is
Halklar hapisanesi olan ar
si, Adolfo Perez Esquivel.
tifaya zorlanmt. Kruev ile aralarndaki anlamazlk
lk
Rusyasf
nda
proletarya
Ekim
11 Kasm gn program gerei, Avrupa
larn temelinde zellikle, yumuama politikas ve YuDevrimi ile beraber sosyalizmin
zerine konumalar srd.
goslovyaya kar tutum duruyordu.
inasna girimi, sosyalist ina
Srasyla; ngiltere milletvekili, Tony
Molotov 1961'deki parti kongresinde Stalinistlikle
emperyalist kuatma ve i sa
BENN - Birlemi Milletler Danman,
sulanm, 1964te 58 yllk parti yeliine son verile
Hakim, Lois Joinet - spanya Barcelona
va ile krlmaya allmt. Ar
rek, partiden karlm, 94. ya gnnde (1984) tekrar
niversitesi Anayasa Hukuk Profesr
dndan gelen Nazi istilas ise,
Jordi Sole TURA konutular.
parti yeliine kabul edilmiti.
gen Sovyetler Birliine byk
Ayn gnn akam, yaplan basn top
Bir patlayc olan nl molotov-Cokteyl ise, Molo
zararlar vermiti.
lantsnda, basn mensuplarnn sorular
tovun
isminden esinlenerek, Finliler tarafndan
Byk Ekim Devrimi bu gn
cevaplandrld. Yunanistan Eitim Ba
1939-40 yllarnda, Sovyet tanklarn imha etmek iin
de
devrimci
kavgaya
k
tutma
kan ve Organizasyon komitesi Genel
kullandklar bombaya taktklar sfattan gelmektedir.
ya devam ediyor...
Sekreteri Antonis TRTSSin yapt kaan konumasyla toplant sona erdi.
KURDSTAN PRESS 19 SERMAVEZ KASIM 1986______________ ________________________________________________________
RPEL SAYFA 7

U o SS9H rSZSf PmNlyM P l i MUsSSlfi PTMr

n telefonlar ve Krt Haber Ajansnn (ANK) teleksi
Anmadan alt. Krdistan ve Avrupadaki politik
merkezlerden, alanlardaki muhabirlerden ve yurtse9l VallM Hotv TIvI ^ R lla

Krt kM oytn mi k id ir y e m d in Illto iN ilm

May, Irak Krdistan Demokrat Partisi (l-KDP) le Kr
distan Ymtseverier BlerlHMnln (YNK), drt ana komuta
rii birliine vararak glerini birletirme kararma
ildi.

1960k yllarda ekillenmeye balayp, 1964de IKDPnin blnmesiyle Irak pratiinde ortaya kan saf
lama, 20 yl boyunca olduka kanl ve acl bir sreci ya
amt.
Bu iki siyasi gcn politik ve askeri alanlarda birlik sa
lamalar, Gney Krdistan da olduu kadar, genel olarak
Krdistan n dier paralarnda da derin etkiler yaratt.
Bylece, Gney Krdistan da Krt hareketi olduka gl
bir politik ve askeri yapya sahip olmu olacak
KISA BR TARHE
Mahabat Krt Cumhuriyetinin yklmasndan sonra, Irak
hkmeti genel af ilan ettiini aklyor ve Mahabat ordu
sunda grevli olan subay ve askerlerin Iraka dnebilecekle
rin belirtiyordu. Geri dnen drt subayn aslarak ldrl
mesi, Irak hkmetinin ikiyzlln aa karyor ve
bunu izleyen gnlerde, Barzani 500e yakn pemerge kuv
veti ile Trkiye-Irak ve ran snrlann, 15 gnde 220 millik
mesafe katederek ayor ve Sovyetler Birliine iltica ediyor
du.
11 yl sonra, Irakda Haimi Monarisi yklyor ve General
Abdlkerim Kasm ynetiminde bir gurup subay 14 Tem
muz 1958de ynetime el koyuyordu. 1946da kurulan ve
Irakda monarinin yklmasnda nemli fonksiyonlan stle
nen Krdistan Demokrat Partisi de legaliteye km oluyor
du ve Krt ulusal-demokratik haklann teminat altna alabil
mek iin almalann derinletiriyordu.
Ayn dnemde KDPnin doal bakan Mustafa BARZANde Moskovadan zel bir uakla Kahireye uuyor, Msr
devlet bakan Cemal ABDULNASIR ile bir grme yap
tktan sonra Badata iniyordu...

Barzani, General Abdlkerim Kasm ile

Monarinin yklmasndan sonra, oven duygulan kaba
ran iktidar, Krt halkna verdii szlerden bir bir geri adm
atyor ve Barzani kk bir askeri gurupla Krdistana ekil
mek zorunda kalyordu. Ardndan 11 Eyllde Irak ordu bir
likleri Krdistana saldnyor ve Gney Krdistan ihtilali pat
lak veriyordu.
Irak ordu birlikleri hemen hemen tm gleriyle dzenle
dikleri taarruzlar istenilen sonuca ulamyor, tersine Barzani
komutasndaki pemerge, Zaxodan Haneqine kadar blge
de gl bir yap oluturuyordu...
Dnyann ilgisinden uzak sregelen bu sava, bir Amerika
l gazetecinin alana girmesiyle gn na kyor ve ilk kez
dya kamuoyu Gney Krdistann pemergenin deneti
minde olduunu renmi oluyordu.
Krdistanda durmadan bozguna urayan Irak ordusu, 8
ubat 1963de geri ekiliyordu. Ardndan kanl bir darbeyle
A. Kasm iktidan yklyor, anti-komnist muhteval bir y
netim ibana geliyor ve ilk elde lke apnda geni bir ko
mnist avna balyordu. Onbinlerce insan kuruna dizili
yor, Irak Komnist Partisi bu operasyonlarda ar darbeler
alyor, operasyonlardan kurtulabilen Komnist Partisi kadrolan krdistana snyordu.
24 Nisan 1963de KDP yeni iktidara bir Memorandum

sunuyor, fakat BAAs oyalamac taktikler iz

liyordu. Temmuzun ilk haftasnda ileri
ve Savunma Bakan Salih M. Amma bir
aklamasnda, Kuzey de basit bir gezinti

ye kacaz...Feodal karekterli, emperya

listlerin, siyonistlerin blc ortaklarn
yokedeceiz diyordu. Ve katliam harekat,
10 Temmuz 1963de yrrle konuluyor,
Irak ordusu tm gc ile Krdistana sald
rya geiyordu. Ayn gn Badat Radyosu
Barzaninin bana getirene 100 bin Dinar
verileceini ilan ediyordu.
Tarihe iyay METINA (METINA da)
zaferi olarak geen nl direniden sonra
Irak ordusu Krdistanda adm adm gerili
yor ve geri ekilmek zorunda kalyordu. Bu
geri ekilme ile birlikte, Irak rejimi bir deprasyon daha geiriyor ve i bir darbeyle
A .A rif tek bana iktidara geliyordu. A.
A rif Krt-Arap kardeliinden dem vuru
yor ve Barzani ile grme talebinde bulu
nuyordu. Bunun zerine 10 ubat 1964de
Ate-Kes ilan ediliyor ve ayn dnemlerde
KDP Plit-Brosunda dnce ayrlklar
balyordu.

GR AYRILIKLARININ
KKENLER
KDP IV. Kongresinde, genel sekreter
Hamza Abdullah drlm yerine bra
him Ahmed getirilmiti. . Ahmedin Ge
nel Sekreterlii altndaki polit-bro da Ce
lal Talabani de bulunuyordu.

Atekes baladnda KDP polit-brosu

kurtarlm Krdistanda bulunuyordu.
Pblit-Bro yelerinden bir ksm, atekes
karannn polit-broya danlmadan alnd
n ileri srerek bir genelgeyle Barzaniye
kar cephe alyorlard. Genelgede Barzaninin Krt hareketi iin byk bir tehlike
haline geldii belirtiliyordu.
Parti Temmuz gnlerinde Genel kongreye
gidiyor, Kongre Barzaniyi yeniden Genel
Bakanla seerek, eski polit-bro yeleri
nin derhal partiye dnmelerini istiyordu.
Ancak . Ahmed ve polit-bro yeleri yanlannda 1000 kadar pemerge gc ve parti
dokmanlar ile rana gemilerdi. Bu ara
da 8 Austos tarihinde PRAVDA . Ahmed
ve arkadalann eletiriyor ve kongre kararlanna uymaya aryordu...
29 Eyll de KDP yeni bir konferans toplu
yor ve iki temel organ oluturmay karar al
tna alyordu. Bunlardan htilal Kumanda
Konseyi, parlemento niteliinde olup 63 ki
iden oluuyor, dieri ise Yrtme Komitesi
ad altnda 18 kiiden oluturulup, bakanlar
kurulu niteliinde almalanna ba
lyordu.
11 Ekimde Barzani hkmete sert bir
Memorandum daha veriyor fakat hkme
tin buna cevab Krdistana yeni ve kanl bir
saldr balatmak oluyordu. (9-16 Ocak
1966)
Ayn dnem brahim Ahmed, Celal Tala
bani ve arkadalar ile Barzani nderliin
deki KDPsinin ilikileri olduka karmak
ve iler acs olaylar ve olgularla srp gidi
yor, randan dnen . Ahmed ve C. Talaba
ni gurubu Barzani nderliindeki hareketle

atmaya giriyordu. Mays 1966da Irak

ordusu son ve byk bir saldr daha dzen
liyor fakat Revanduzda feci bir bozguna u
rayarak imha ediliyor, hkmet yeni ate
kes istei ve oyalama taktikleri geliti
riyordu.
20 Kasm 1966da KDPnin VII. Kongresi
toplanyor ve yeni bir Merkez komitesi se
iyordu. Ayn dnemler Badat srekli dar
belere sahne oluyor ve 17 Temmuz darbe
sinden 14 gn sonra 31 Temmuz 1968de
darbe iinde darbe yaparak, Haan El-Bekr
BAASlarla birlikte iktidara tek bana el
koyuyordu.
1966 ate-kesinden 31 Temmuz 1968 dar
besinin yapld sreye kadar hi bir za
man gerek bir ate-kes olmuyor, yer yer
atmalar oluyordu. 1969 baharnda BA
AS cuntasnn ate-kesi bozup Krdistana
kar yeni bir taarruz balatmas da sonu
vermeyince nihayet 11 Mart 1970de BAAS
diktatrl aresiz kalarak 1963 ve 1966
Memorandumlarnda ne srlen talepleri
eksizsiz olarak kabul ettiini aklyor ve 11
Mart 1970 antlamas KDP ile BAAS ara
snda yaplan grmeler sonucu ilan edi
liyordu.
11 Mart 70 antlamas salandktan sonra
Celal Talabani ve arkadalar tekrar
KDPsine dnyor ve partide grevlendiri
liyorlard.

VE SONRASI
1974e kadar geen 4 yllk sre iinde ik
tidar 11 Mart 1970 deklarasyonunuda belir
tilen artlar yerine getirmedii gibi, bu 4
yl iinde yapt askeri, siyasi ve diploma
tik hazrlklara dayanarak tekrar Krdis
tana kar bir saldr balatt. Askeri dzey
de hi bir baar kaydedememesine ramen
mehur Cezayir Anlamas erevesinde
hareketi yenilgiye uratabildi.
Kamuoyunca yeterince bilindii gibi, G
ney Krdistan ihtilalinin yenilgiye urama
syla Barzani ile beraber bir ok siyasi ve
askeri kadro rana sndlar, bir ksm pe
merge ve siyasi kadro Iraka teslim oldu.
Bir ksm da Trkiye ve Suriyeye getiler...
75 yenilgisinden sonra balatlan siyasi
almalar, iki siyasi yapnn ortaya kmas
ile sonuland. Bunlar, KDP Geici Komite
ve YNK isimleri ile yenilgi sonras siyasi ve
askeri almalan yeniden srdrmeye ba
ladlar.
1976dan sonraki siyasi askeri faaliyetler
YNK ve GK arasnda atmalara neden ol
du. Balangta apl olan atmalar 1978
emdinli olaylanyla olduka geniledi ve
YNKnin baz nder kadrolar da dahil 800
pemerge ldrld. Bu atmadan sonra
KDP-YNK ilikileri kilitlendi. Behdinan
blgesinde gl olan KDP bu blgeye
YNKyi, Soran blgesinde gl olan
YNK, bu blgeye KDP pemergelerini
sokmamaya alyorlard.
1980 gznde ran-Irak sava balad
dnem Irakda muhalif glerin ays art
m, Saddam, BAAS iindeki kendi klii

dnda kalan kliklerden IKP, Arap Sos

yalist Partisi, slami rgtler.vb. yi saf
d etmi KDP ve YNKnin dnda di
er rgtlerin bazlarda Krdistana e
kilmek zorunda kalmlard.
1980nin son aylar ile, 81in ilk aylan
Irakda cephelerin ortaya kt dneni
oluyor, baz rgtler bir cepheden die
rine gidip gelirken, iki cephenin temel
ve istikrarl gleride belirginlemi
oluyordu.
CUD cephesinin temel gcn olutu
ran KDPnin yannda, bu cephede IKP,
IKSP, PASOK; CEWQED cephesinin
temel gcn oluturan YNKnin yann
da ise, Arap Sosyalist Partisi, Suriye
yanls BAASlar, Irakl Demokratlar
Topluluu, IKHP rgtleri yer almak
tayd. 1980-83 yllar arasnda eitli drnemlerde rgtler aras atmalar ol
masna ramen KDP ve YNK arasnda
byk apl atmalar olmuyor, hatta
zaman zaman YNK ve KDP yerel d
zeyde ksa mrl siyasi ve askeri itti
faklara da giriyorlard.
1983 ubatnda Libyann giriimiyle
Trablusda toplanan btn Krt ve AT
muhalif rgtleri ortak bir cephe iin
anlatklarn akladlar, ancak amk
dndklerinde eitli glerin ileri sr
dkleri gerekelerle bu tek cephe olu
mad. Mays 83de bu kez de Krdistan1
da YNK ile IKP arasnda byk bir a
tma kt. YNK, IKPnin merkezi
karargahlarn kuatt, atmalarda can
kayb da oldu.
1983 sonu ve 84 yllar iinde YN^
Irak hkmetiyle grmelere balad.
CUD cephesi ve CEWQEDdeki dier
rgtler bu ilikiyi eletirdiler. CEWKQEDdeki rgtlerden bir blm,
CUDa getiler. Irak hkmetiyle YNK
arasndaki grmelerin bir sonuca vamadan kesilmesi ve YNKnin Iraka kar
tekrar tavr aln olumlu bir adm
olarak deerlendiren CUD gleri ge
rek cephe adna, gerekse ikili grme
lerle YNK ile ilikileri yeniden balatt
lar, YNKde bu ilikileri gelitirmede
yana tavr ald. 1985 ylnda balayan
ilikiler YNKnin de ran ile iliki kur
masndan sonra daha da boyudand.
1986 Maysmda YNK ile IKSP ve PA-_
SOK ortak bir bildiri yaynladlar. 1986
yaz iinde YNK ile KDP arasnda ve
YNK ile CUD arasnda grmeler yo
unlat.. Ve nihayet 7-8 KASIM
1986da YNK le KDP drt temel nokta
da antlatklarn kamuoyuna du
yurdular.

 Ji roja yekemba 8 meha Sermavez v de, telefonn Krdistan Press teleksa Ajansa Neya Kurd
(ANK) b rawestin xebit. Ji navendiyn poltk yn Kurdistan Awrpa, ji negihan ji kesn nitimanperwer d hev ne hatin.
Byera ku awira gelemper ya kurd ewqas mijl dikir,
ev b Part Demokrat Kurdistana-lraq di gel Yekt Nitiman Krdistan li ser 4 xalan gihatibn hev biryar dabn ku hzn xwe bnin ba hev bi hev re bixebitin.
foto: ANK

Ji hev cihketina ku di destpka saln 1960

an de destpkir bi cudabna PDK ya Iraq di
sala 1964 an de xwe r da. Ev cihbn, di riyeke dirj mna 20 saln, rojn bi bi xwn
berdewamkir.
Ji ber v yek yektya siyas eskeriya herdu hzan, qas ku li Kurdistana Iraq tesr bi
ke, d ewqas j li pareyn Krdistan yn din
j, tesr bike. Bi v away tevgera kurd li kur
distana Iraq, ji aliy siyas esker d bigihje hzeke xurt.

KURTE DROK
Pit tkna Komara Kurd ya Mehabad,
Iraq efwa git lan kir. Da xuya kirin, ku ew
kesn ku di ordiya Mehabad de wezfe girti
bn serxwe dikarin bizivirin Iraq. Pit kutina ar sbayn kurd ku xwe teslmkiri bn.
Durtiya Iraq derket meydan. Pit v byer, di wan rojan de, Barzan li gel 500 Pmergeyan ji nav snorn Iraq, Tirkiy ran bi
erkirin ber bi snor Sovyet n. Di nav 14
rojan de, 220 ml r n xwe gihandin ser em Aras. Ji wir derbas Yektiya Sovyet
bn.
Pit 11 salan ku Monariya haim hilweiya
General Abdulkerm Qasim li gel hindek generalan 14 y Trmeha 1958 an de dest dan ser
hikum. PDK-I di hilvveandina Monariya de
roleke w y girng heb ji 46 an vir de veart (llegal) xebat dikir. Pit hilweandina
monariya Haim d PDK-I j dest bi xebata
ekere kir. ji bo wergirtina maf demokrat
azadiya milet Kurd xebata xwe xurttir kir.
D i w dem de, serok PDK ya teb Mele
Mistefa BARZAN j bi balafreke taybet hate
Bexday, di w hatina xwe de, riya xwe bi Qahrey xist ba Cemal Abdulnasir j. Hing
C. Abdulnasir gelek bi nav deng b.
Pit hilweandina monariy, demara oven ya hikmet n bilind bb. Ew sozn ku
dabn millet Kurd, ji br ve kirin pade girtin. 1961 an de Barzan ji ber v tit near dima li gel grbeke kurd di Kurdistan or
diya Iraq di 11 lon 61 an de ri ser Kurdistan dikir. Bi v away orea Bar
Kurdistan destpdikir.
Ordiya Iraq bi hem hzn xwe ri ser
Kurdistan dikir, lbel nedigiht serkeftinek.
Li hember w, di bin serkirdayetiya Bar
zan, Pemerg ji Zaxoy heta Xaneqn bi hz
bb.
Haya dinyay ji v er neb. Dema ku rojnamevaneke Amerk hat hate nav sehe pa
hindek tit ser ore nivis dinya alem j ore
a Bar Kurdistan agahdar bn.
Ordiya Iraq ku hertim li Kurdistan diikest, di 8 Sibat 1963 an de hzn xwe pade
kiand. Pa darbeyeke bi xwn iktidara A.
Kasm hilweand rejmek dij komunstan
(ant-komunst) hate ser hikm. Ev rejm dest
bi nira komunstan kir, bi hezaran komunst
kut. Part Komunst Iraq ji v darbey, derbn mezin xwar. Kesn ku ji kutin girtin
filitn xwe gihandin kurdistan.
24 Nsan 1963 an de PDK M emorandumek
pk hikumata n kir. Lbel BAAS iyan
wext derbaz dikirin. Hefteya p ya meha Tirmeh Wezr Hundir er M. Salih Ama
d ig o t; Em ji bakur derdikevin seyraneke bi-

k ... .Em d feodal irkn mperiyalzm

siyonstan qir bikin. Li ser v gotin tevge
ra qirkirin (qetlam) di trmeha 1963 an de
destpkir. Ordiya Iraq bi hem hzn xwe
ri ser Kurdistan dikir.
Di w roj de radyo ya Bexda y di got, ku
k ser Berzan bine d hikmet jre 100 hezar dinar pre bide.
Li pey serkeftina er metina -ku biv nav
ketiye drok- ordiya Iraq mecbur ma gav
bi gav ji Kurdistan pa ve hilkiiya. Li gel v
pavekiandin rejma Iraq krzeke din derbas dikir. Pit darbek hindr A. A rif bi ten
ser xwe dihate ser hikm.
A. A rif gelek behsa bratiya Kurd
Ereb dikir. U dixwest Berzan bibne. Li ser
w di 10 Sibat 1964 an de er hate rawestandin. Di w dem cdabna fikr dikete nav Polt Broya Part Demokrat Krdistan.

BING EH A CDABNA

BR BAWER
Di Kongre aremn ya PDK y de, Hemze
Abdulah ji sekreteriy keti b. brahim Ahmed ciy w girtib. Di bin sekreteriya . Ahmed de di nav Pol Broy de Celal Talaban j
he b.
Dema ku er hati b rawestandin, Polt B
roya PDK di naweyn rizgarkir ya Kurdistan de b. Hindek endamn Polt Broy digotin, ku biryara rawestandina er b raya pol
broy hatiye girtin biryarek ewt a e.
Li ser v meseley belavokek di nav part de
belavkirin. Gotin ku; Berzan ji bo tevgera
Kurd xetereke pir mezin e.
Part di nav meha Trmeh de kongreya
git dikir, Kongre carek din ji bona Serokatiya Partiy Berzan hilbijart. Kongre
dixwest ku endamn Plt Broya kewn vegerin nav rzn Partiy.
Lbel . Ahmet hinek endamn Polt
Bro li gel 1000 pmerge, bi hindek arvn
Part derbas ran dibn. Di v pl deH ojnama PRAVDA rexna li brahm Ehme(J digirt, dixwest ku li gor biryara Part hereket
bikin.
Di 29 lon de PDK konferansek n ciwand du organn bingehn pk an; yek ji
wana, serkirdayetiya ore weku parlamenek b ji 63 kesan pkdihat. Y d j bi nav komta rwebir 18 endamn w hebn. Weku kabnek (bakanlar kurulu) b.
Di 11 y Cotmeh de Berzan M emoran
dumek din da hikmet l bersiva hikmet ji
bo w memorandum destpkirina riek n
bi xwn b (9-16 ileya pa 1966 an de.)
Di w pl de tkiliyn . Ehmed, C. Tala
ban hewaln wan li gel PDK ku di bin serokatiya Berzan de b gelek ne ba b. Pa weger wana ji Iran dest bi er tevgera Kurd
kiribn.
Di Gulana 1966 an de Ordiya Iraq riek
mezin pk dian, l eskern Iraq li Rewandz ikestineke mezin dtin mha bn. Dsa hikmet bi taktkn xapandin rawestandina
er dixwest.

Di 20 Cotmeha 1966 an de PDK kongre

xwe ya 7 an dicivand komta navendiya n
hildibijart. Di w dem de li Bexda y darbeyn esker pk dihatin. Di pey darbe Trmeha
1968 an de Hesen El Bekr li gel BEESya darbek din pkdian bi ser xwe dihatin iqtdar.
Ji er rawestandina 1966 an heta darbe y
31 Trmeha 1968 an qet tu car atiyek rast
pknedihat c bi c er derdiket.
Di bhara 1969 an de dema ku cunta BEES
peymana ekrawestandin nav rakir ri
w yn li Kurdistan j bi serneket. Di 11 y
Adara 1970 y de dktatoriya BEES b are ma
daxwaza memoranduma PDK Iraq ku di
1963 1966 an de hati b pkkirin pejirand
(qebul kir) da diyarkirin.
Di pey peymana 11 Adar ya 1970 y de Ce
lal Talaban hevaln w dsa vegeriyan nav
rzn PDK Berzan ra li hev hatin. Berzan
di nav Partiy de dsa wezife dide wana.
Hikmet di deklerasyona 11 y Adar
1970 y heta 74 an, di nav wan ar salan de ertn peyman qet pk ne an. Di nav ar saln
bihur de hikmet xebata xwe yn siyas, es
ker dplomatk bi xurtkir ji ber v yek
rieke mezin an ser Kurdistan. Hikmet j i
hla esker de qet serfraz serkeftinek bi
dest ne xist, bi arowa peymana re ya bi nav
deng ya Cezar ore tkbir.

PA
Sedemn tekna orea Kurdistana Bar ji aliyn awira gelemper ve ba t zann.
(Ev mesele dervay v nivsar ye.)
Pit tkna ore Berzan gelek kadroyn siyas esker n Iran, beek mezin ji
pmerge kadroyn siyas teslm Iraq bn,
beek ji pmergan bi kaax derbas Kurdis
tana Bakr bn, hindek kadroyn siyas j li
Suriy man.
Pit tkna 75 an di bin nsiyatfa Berza
n de Komta Muwaqata PDK hat damezirandin. Talaban j li gel end gruban Yekt Nitiman Krdistan damezirand.
Di pey 1976 an de, bi destpka xebata pemergan re di navbera YNK Qiyadey Muwaqqet-PDK de j dijayet pevnan destpkir. Di destpk de hinek pevnn bik dibn. L bi er 1978 an ya emdnl y re, hi
nek kadroyn peng yn YNK qas 800 pmerge dihatin kutin. Pit van pevn
byern ne ba peywendiyn navbera PDK
YNK gelek xirabtir dib.
Di herma Behdnan de PDK bi hz b ne
dihit pmergeyn YNK bikewin v herm
di herma Soran de j YNK bi hz b ne di
hit pmergeyn PDK li w herm xebat bi
kin. Ev rewa wuha ya neba heta 1980 y
domkir.
Di payiza 1980 y de dema ku er ran
Iraq destpdikir, li Iraq hzn li dij rejma
BEES zde dibn, ji bil grba ku di nav BEES
de pitgiriya Saddam dikir, gruba din ya BEESi, Part Komunst Iraq, Part Sosyalst

Ereb, hzn slam yn din j bbn dij re

jm . Hinek ji wan rxistinan j hatibn Kurdistan.
Di dawiya 1980 y destpka 81 de li Iraq dema pkanna cephan (n) hati b. Hin
dek rxistin ji cephek din cephek din, l
hzn bingehn yn her du cephan j diyar b
bn.
PDK bingeh CUD pk dian PDK re
Part Komnst Iraq, Part Sosyalisti Kurdistan, Part Sosyalisti Kurd j di nav CUD de ciyn xwe digirtin. YNK j hzn bingeh y
CWQD b li gel w Partiya Sosyalisti Ereb,
BEESiyn terefdar Sur, Grupa Demokratn
Iraq Part Demokrat Gel Krdistan ciy
xwe digirtin.
Di nav saln 1980-1983 an de car caran di
navbera rexistinan de pevn derdiket. L
navbera PDK YNK de pevnn wuha yn
mezin nedibn. Heta di navbera YNK
PDK de car caran ji bo demn kurt ttfaqn
esker yn herm pkdihat.
Di Sibata 1983 an de bi nsiyatfa Lbyay
li Trabls hem hzn dij rejma Iraq yn
Kurd Ereb j i bo pkanna cephek li hev hatinek diyar dikirin. Lbel waxta ku vegeriyan
am ji ber hinek sedeman pknehatina w
cephey didan diyarkirin. Gulana 83 an de
ca li Kurdistan navbera YNK PKI erek
mezin derdiket YNK qerergahn (meqer)
PKI ya navend (merkez) gal dikir, di dawiy er de gelek kutin dib.
Di dawiya 83 an di nav 84 an de, YNK bi
hikmet Iraq re dest bi hevdtinan (mzake
re) dikir. Cepheya CUD van tkiliyn YNK
yn ku gel hikmeta Iraq dibn rexne li
wan digirtin. Her wuha hinek rxistinn ku di
nav CWQD de ciy xwe girtibn dihatin nav
CUD bi w away CUD hn bi hztir di b
hejmara part rxistinn endamn CUD digihite 7 an (PDK-I ,PKI, PSK, PASOK,
PDGK, PSE, Gruba Demokratn Iraq).
Ew tkiliyn navbeyna YNK hikmeta
Iraq ne gihite netcek. YNK dsa dij Iraq
tewir stend hzn CUD ev tewr YNK n
di av de derbaskirin gavek pket dtin. Ji
ber v yek yek bi yek bi tevay yan bi nav
CUD bi YNK re dsan tkl dann. YNK j
dixwest ku tkliyn xwe bi wan re xurt bike
pve bibe. Di 1985 an de YNK tkliyn xwe
bi ran re j kir. Pit w tekliyn YNK
CUD hin j pve .
Di Gulana 86 an de YNK 11 gel PSK PASOK belavokek bi hev re belavkirin. Di havna 86 an de di navbera YNK PDK YNK
CUD de hevdtin zde dibn di 7,8 Sermaveza 86 an de YNK bi PDK re li ser ar xalan bihevdikir mercn lihevkirin ji awira
gelemper re diyar dikirin.

ABONE BE
ABONE BIBNE

BR ANI NSANA HER ZAMAN

G VERR M
Gece yans birden bir lkla
uyandm. O srada kabus dolu rya
larla bouuyordum. lk ile rya
birbirine karmt. Onun iin nce
ln gerek olup olmadn anla
yamadm. Ancak lklar gecenin
sessizliini bakla keser gibi devam
edince kendime gelebildim. Gzm,
yldzlan hala parlakln kaybetme
mi gkyznde, kulam o canhra
hayknlarda kendime geldim. Dam
da yatyordum. Yaz gecelerinin bu
naltc scaklna kar damda yat
mak en pratik bir zmd.
Yataktan kalktm. Hayknlann de
vam ettii yne doru yrdm. Da
mn kenanndaki korkuluktan aa
ya, seslerin ykseldii komu bahe
ye baktm. Karanla gzm alnca
bahede komu kadn, kocasn ve
tanmadm bir ka kiiyi grdm.
Sadece kadn hayknyor ve kendini
yerden yere vurup Oy l mn bavo
diye alyordu. Erkekler sessizdi,
sanki karanlkta bir mermer heykel
gibi dikilmi, kprdamadan duru
yorlard. Kadn daha sonra bir n
yakmaya balad.
Ben damdan aaya yle bakakalmtm. Neydi, ne olmutu? Bu gece
yans komulan byle acya srkle
yen sebeb neydi acaba? Bir nsezi ile
bir lm olay olduunu belli, belir
siz sezdim.
Yataa geri dndm. Gzlerimi
gkyzne evirdim. O srada bir
yldz altndan klar saarak kayma
ya balad. Arkasndan nce bir izgi
eklinde parlaklk brakt, sonra o da
yok oldu.
Kocaman, usuz bucaksz gk kub
benin altnda o srada kendimi pek
yanlz, yan baheden gelen at kar
snda ise pek aresiz hissettim. Elim
ayam tutmaz oldu, 14 yann verdi
i bu gszle, aresizlie kah
rettim.
O gece sabaha kadar At dinledim.
Sk sk oy l mn bavo" haykrlan
ile hayatla-lm arasnda gidip gelen
dncelerim kesildi.
Gnein ilk klan Urfanm ehit
lik Mahallesinin engebeli, yamru
yumru, tozlu sokaklann aydnlatma
ya baladnda komu evin bahesi
giderek kalabalklamaya, haykr
ve atlar daha bir ykselmeye

balad.
Damdan aa indim. Yandaki eve
doru yrdm. Evin tahta oymal
kaps akt, kap nnde srtlann
duvara vermi veya melmi erkek
ler, kapnn ak kanatlanndan gr
len bahede ise yere melmi bir ka
dnlar grubu vard.
Benim, yabanc birinin Ne oldu?
sorusunu -nce acdan sonra ise bel
ki yabancdan gizlenmesi gereken bir
sr olduu gerekesiyle- suskunlukla
karladlar. Daha sonra ise biri ksa
ca Mehoyu vurdiler dedi. Evin
olunu vurdular demek! O zaman
acmn o kahredici havas beni de etki
si altna ald.
Oysa ben o ehre henz yeni gelmi
dillerini, yaam ve giyim biimlerini
anlayamam biri olarak, daha doru
drst kimdir bu insanlar diye tanmlayamamtm bile.
Bu Krt halk ile ilk karlam de
ildi elbette. Daha nceleri Adana1
da, Ceyhanda arda, sokakta elbet
te karlamtm. ukurovaya her
sene pamuk toplamak iin inen bu insanlann elbette farkmdaydm. Ama,
gereklikte ilk olarak bu halkn, bu
acl halkn yzyllarca sren acsn
belki de ilk olarak o sabaha kadar s
ren Atla tandm. Bu benim asln
da Krt halk ile ilk olarak tanmam
demekti.
Bu tanklk daha sonra yaanan
zengin deneylerle glenecek, Hu
dutlarn Kanunu filmindeki Kaak
Hdrn, Srdeki ivann, Berivann, Bekir Yldzm hikayesindeki
Kaak ahann dertleri, lme
ok yakn dnyalar, geride braktklan iime iime ileyecek bu insanla
nn sorunu elbette benim sorunum
olacakt.
imdi, ne zaman gemiimle bir he
saplamaya girsem, ne zaman bir
gl-zmsz gibi grnen prob
lemlerle karlasam aklma o gece,
kulaklanma o At taklr. Bakarm
ki arkamda nice oullar, kzlar iin
sabaha kadar yaklan Atlar vardr.
O halde bu tereddd nedir derim, bir
glmseme taklr yzme, rahatla-

Arif OZSERIN

Grevciler kendilerini ziyaret eden Emest MANDEL ile. ..

Sz Sras Bizde

Hamburgda bir gnp Trkiyeli Alman devletinin bata mlteciler olmak

zere tm yabanclara kar uygulad politikay protesto etmek amac ile 22
Ekimden itibaren snrsz alk grevine balad bildirildi. Yaynlanan bildi
ride ..daha dn U-Bahnlarda analarmzn bartlerini yrtnlar, elbisele

rini paraladlar. Kaymak y, Ramazan Avc y ldrdler. Bu gn savun

masz snmaclara saldryorlar denildi.
Onurumuzu kurtarmak iin buralara geldik denilen bildiride, maddi ve
manevi destek ars da yer alyor. Bizi Nasl Destekleyebilirsiniz" ana
balkl blmde grevcilerin istekleri yle sralanyor: Bizi ziyaret ederek
bilgi aln; iinde bulunduumuz durum nedir, ne yapmamz gerekir zerine
tartalm; bulunduunuz blgelerde toplantlar dzenleyin; Alman partileri
nin toplantlarna katlarak yabanclar sorununu tartn; bizimle dayan
mak iin sembolik bir ka gnlk alk grevi yapn; mali yardmda , eitli bi
imlerde balarda bulunun: Alk Komitesi iliki telefonu: 040 - 856 712
Ba Kontosu: 1555 559 500
Alman politikaclar, din adamlar yazar ve bilimadamlannn da destekle
dii bildirilen alk grevi gazetemiz baskya girerken devam ediyordu. Grev
cilere Avrupanm dier lkelerinden de katlmalar oldu.
RPEL SAYFA 10

Krt S o l S o sye tesi

Bu yazmn ierii u haliyle, Ku

zey Krdistanla ilgilidir. Krdistan1
m dier paralanyla ilgili rgtsel i
lev yakndan bilinirse, bylesi bir ya
znn kapsam da belli olur. Belki
dier paralan da kapsamna alr.
Trk sol yelpazesinde belli bir sre
dir baz cesaretli - yan cesaretli k
lar gzlemliyoruz. rgtler aras saf
lama -belli bir karmaay ierse denetlemeleri yaknlatnyor. Bu yaz
da deinmek istediim konu; Trk
sol hareketlerinde yer alm Krdistanllardr. Hep Trk solundan cesa
ret beklememeli, kendimiz de cesa
retli admlar atmalyz diye dn
yorum. Bu kendimiz dahil, yanl
grdmz tavrlan eletirmemizle
olur.
Trk sol hareketi ierisinde bir sr
Krt ge vardr. Bu eler bulunduklan hareketlerin dncelerini payla
p paylamamada zgrdrler. Ora
da kalp kalmamakta da. Hepsinde
- izlediim kadaryla - biz Krdistan
sol kesiminde yer alanlara kar bir
kendini beenmilik ve bunun yann
da bir eziklik gryorum. Bu eliki
li bir durum olutursa da byledir.
Kendilerini Trk solu iinde bize
kar biraz daha solcu, biraz daha entemasyonalist gryorlar. Burjuvazi
yi ve gericiliin ibirliini dnn.
Krt ibirlikileri srekli en iyi Trk
olmakla ve Trkleri taklit etmekle
vnrler. Kendilerini onlara uydur
maya alrlar. Onlar gibi giyinmeye
onlar gibi konumaya alrlar. Bir
aalk duygusudur iinde bulunduldan durum. Ne yaparlarsa yap
snlar orijinalitef oluturamazlar.
Btn abalarna ramen bu aalk
duygusunu olumluya evirip ilerin
deki eziklikten kurtulamazlar. Rahat
deildirler. zentileri alevlendike
benliklerinden uzaklarlar. Ne geri
benliklerine dnebilirler ve ne de tam
uyum salayabilirler. Aalk duy
gusu arttka artar. Bocalar dururlar.
Ya ok saldrganlarlar veya ok pa
sifleirler. mrlerini bakalanna
uyum salamaya alarak geirirler.
Kendilerine yabanc bir kiilik olu
tururlar, yaamlann benlikleriyle
btnletiremezler vb.
Bu normal baz elerde de byle
dir.
Kaba bir benzetmeyle bunun Trk
solculuu yapan Krt elerde de
byle olduunu syleyebiliriz. Krt
sosyalisti olmak bunlar iin dn
lemez. Sosyalizm Trklere zg bir
eydir. Eer sosyalist olacaksan Trk
sosyalisti olursun. Krtten sosyalist
olmaz. Krt sosyalistiyim dersen
milliyetisin, bundusun, paracsn;
bunu daha somutlatracak olursak
aynlksn, blcsn aTrk ve Krt
halknn kardeliine karsn vs. Bu
bir nevi komplekstir. Kendi ulusal
kurtulu mcadelesinin dayatt g
revlerden kamadr. Ulusunun bask
altnda tutulmasn, horlanmasn
onaylamadr. Trk ruhu ve Trk ka
fasyla Krdistana bakmadr. Trk
ruhu ve kafas ise sosyalizm boyal
Kemalizmdir. Bu en keskin sol slo
ganlarla da perdelenmi olsa byle
dir. Bu arkadalara Krt Sol Sosyete
si tanmn yakr buluyorum. Bun
lar Trk solu iinde bulunmakla
kendilerine bir paye bierler. Daha
ok sosyalist olduklarn sanrlar.
Krt kelimesine en ok bunlar tepki
duyarlar: Ben de Krdm arkada,
Krt Trk hep kardeiz, devrimci g
rev halklarn kardeliini birliktelii
ni savunmaktr.1 Bu durum Trk sol
hareketi tarafndan da rgt iindeki
Krdistanl elere kar ok antisosyalist bir tavrla psikolojik bask
unsuru olarak ne kanlr. Krt sol
sosyeteleri kltrsz insann zentisi
ierisinde tutularak zerlerinde aa
lk kompleksi eksik edilmemeye
allr. Dier yandan da, bunlara,
sanki ok nemliymiler gibi tavr ta
knrlar. Trk solunun Krt sol sos
yetesine kar tavn Trk burjuvazisi
nin dnem dnem ibirlikilerine

gsterdii tavrn bir benzeridir. Trk

solu bu ynyle Kemalizme ta
kartr dzeydedir. Kemalistler de
Krt ibirlikilerine ayn hissi verir
ler; sanki onlarsz hibir ey olmaz
m hissini... Ve onlan istedikleri d
zeyde uluslanna kar ihanete gt
rrler.
Krt sol sosyetesi hem kel, hem fo
duldur. Hem kendi ulusunun ulusal
kurtuluunu rgtlemez, hem de r
gtlemeye alanlan milliyetilikle
sular. Hem kendi lkesinin devrim
ci rgtn oluturma abasna gir
mez, hem de bu aba iinde olanlan
ayrlk ve enternasyonal olmamakla
sular. Trk solunun rgtlenmesini
doru bulmas art deildir. Kendini
onunla rgtleyince hem entemasyonalist olur, hem de kompleksini gi
dermeye alr. znde bir rgt
lenmeyi doru bulmak yeterli deil
dir. Doru bulduu iin rgtlenmi
olsa bile bu rahat semedir. zellik
le Avrupada Trk soluyla rgtlen
mi Krt sol sosyetesine bakalm;
imdi bunlann aalk duygusuyla
ykl olmadklanna nasl inanalm?
Eer bunlar parti ilkesini gzard et
mek istemiyorlarsa niin bulunduklan lkenin sosyalistleriyle bir yap
iinde almyorlar? Sosyalistlerin
rgtlenmesi lke dzeyindedir. Bu
demektir ki bulunduun lkede o l
kenin sosyalistleriyle rgtlenirsin,
eer senin ok zgn ve acil grevle
rin yoksa. Bu adan bakarsak Krdistanllarn zgn ve acil grevi l
kesinin ulusal ve toplumsal kurtulu
mcadelesini rgtlemektir. Krt sol
sosyeteleri ise Avrupada dahi Trk
soluyla rgtlenip buna enternasyo
nalizm veya halklarn kardelii di
yorlar. Bu iki yzllktr. nk,
enternasyonalizm payesi Trklerle
ibirlii derekesine drlyor,
halklarn kardeliiyle de mazlum
Krt ulusunun karlar egemen Trk
ulusunun karlarna balanyor. Bu
iki yzllktr; nk, dayatan ulu
sal kurtulu mcadelesini rgtleme
nin getirdii zorluktan kama Trk
solunun yannda yer almakla gizleni
yor, stne stlk egemen ulus solu
nun sosyalizm inden yararlanla
rak aalk kompleksinden, milli
yetilikle sulanmaktan kurtulunmu
oluyor. Bu durumdan alan da veren
de memnun. Memnun olmayan sos
yalizmin gerekten emrettii acil g
revlerdir.
Aalk kompleksiyle sorunu ak
lama abas iinde deilim, ama bu
nun psikolojik etkisi kmsenemez.
1974de Trk ordusunun Kbrs iga
lini hatrlamaya alalm. Orduda
Krtlerin kahramanlk-yiitlikleri
vgyle ne karld. Bu vgnn i
yz ise ayryd. Krt eler bir yan
dan en n saflara ekilirken, dier
yandan en gvenilmez unsurlard.
vgs yaplan Krtlne sahip
kanlarn ise, nasl punduna getirilip
vurulduklar belgelere gemi du
rumdadr. Tabi ki Rum ve Yunan
gavuru na kar baz Krtler en iyi
Trk olarak pohpohlanmay nemli
bulduklanndan, isteyerek savatlar.
Bunu anlamak mmkn. Burjuvazi
iin anlk karlar nem arzederler.
kar iin her yol mbahtr.
Peki bizim Krt sol sosyetelerimiz
hangi kann kurban olarak piyasa
dadrlar? Eer sorun ulusal ve top
lumsal karlar ise, sol sosyete olmak
gerekmez. Biliniyor ki Krt genleri
-gzleri alncaya kadar- eziktirler,
utangatrlar. Mcadelenin iine e
kilmek ve birok konuda yararlan
mak olana verirler. Kolay rgtle
nirler. Trk solu da iin kolayna ka
yor. rgtlenmesinin kaynan
Krdistan seiyor. Bylece zaten r
gtlenmeye ak eleri rgtleyerek
asl grevinden kayor. Tembellik
ediyor. Krdistanda rgtlenmeye
hazr ve kompleksli insanlar Krt sol
sosyetesini oluturmakla Trk sol ha
reketini de tembellie, hazrlopulu
a yneltiyor. rgtlenmede rahat

BR UYARI : Okuyucu ve yazar arka

dalardan gelen mektup ve yazlarniirlerin uzunluu ciddi problemler ya
ratmaktadr. 5 sayfalk bir iiri gazeteye
nasl yerletireceimizi bilemiyoruz. Bu
nedenle okuyucu ve yazar arkadalarn

olan yol seiliyor. Trk kesimini r

gtlemek birok nedenden dolay zor
olsa gerek. Bundandr ki her frsatta
Krt kafalamak iin sosyalizme ol
madk teorilerle katkda bulunuyor
Trk solu. Bu teorilerin temel kayna
ise, Trk bujuva ideolojisi Kema
lizmdir. Kemalizmi ilkin Trk aydn
lan zmsyorlar. ineyip yutulur
lokma haline getiriyorlar ve Trk so
luna sunuyorlar. teden beri teori
retme fukaras olan Trk solu, buna
hazrlop konuyor. Herkes kendine
uygun biim verdikten sonra piyasaya
sunuyor. En keskin biimlerde veren
oluyor. Bunu en son ekliyle alanlar
ise Krt sol sosyeteleri oluyor. Sa
solu budanm, sosyalist renklere bo
yanm kemalizm piyasaya srld
nde hi de kt gzkmyor. Sos
yalistler bylesi bir metodla yetitiri
liyor. Bundan sonra ne kadar klasik
okunursa okunsun Kemalizm boyal
sosyalizme ters dmyor.nk Ke
malizm unuyla, Kemalizm frnnda
pien bu sosyalist teorilere her yana
ekilebilir her zmszln ilac
diyalektik marka bir ila katlyor.
Epikrostan kalma Hegelci materya
list bir metodla ellerinde diyalektik
zemzemi bulunan bu ortaa sosya
listleri, Kemalizmin mum nda
Marksist bir yol oluturuyorlar.
Yanlannda sosyalist grnme heves
lisi nihilist Krt sol sosyeteleri ile
Krdistann sorunlan nne engel
dikilen bu sol ile iin yoksa ura dur.
ok skc...
Krt sol sosyetesinin Trk solu iin
de sosyalist olma durumuyla, metro
pollerde sevdii kzn gznde kl
trl grlmek iin ok iyi bir trkeyle ilgin cmleler kurmaya al
an ve fakat bunu beceremeyen; ne
demek istediini kendisi de anlama
yan ve anlalamadn sanan Krt
gencinin durumu aa yukar ayn
dr. Her ikisi de kendisini inkardan,
gemiine snger ekmekten medet
umar haldedir. Olmak istedikleri,
girmeye altklar durumu da tahlil
etmekten uzaklar bunlar. Sevdii k
za kendisini anlatamama ile Krt hal
kna kendisini anlatamama ortak bir
paydada akyor; kendini inkarla,
kendisinin anlamad bir benlikle
bakasna anlatmann mmkn ol
mayacan kavrayamama acs.
Bu konu bir gazetenin kapsamn a
yor. Bu anlamda ksa kesiyo
rum. Ama, bu ve benzeri konular
tartmann yararl olaca kansnda
ym. unu da ak yreklilikle belirt
meliyim ki, kendim de belirli bir sre
Krt sol sosyetelii yaptm. Bundan
kurtulmak sevindiricidir; bunu bile
rek devam ettirmek utan vericidir.
Krt sol sosyetelerine nerim u:
kendi lke ve ulus gereklerine y
nelsinler. Saklamba oynama tipi
mcadeleden vazgesinler. Bu hi
kimseye bir ey getirmez. Trk ve
Krt halknn kardeliini kimse by
le oluturamaz. Trk solunu da kendi
grevlerini yapmada rahat brakmal.
Oyle ki baka insanlar rgtleyebil
sin bu sol, ve adn azndan dr
medii kitlelere ulamaya alsn.
Bir ka Krd kafalama sefilliinden
syrlabilsin. Seksiyonlar, yan parti
ler kurma yerine, enejisini, lkesin
de iktidar olmaya, devleti alaa et
meye versin.
Krt sol sosyetelii kltrszln,
kendini inkarn perdesidir. Mcadele
adna rzgara su dkmedir. Psikolo
jik eziklik, aalk kompleksidir.
Mcadele adna kendini kiralamadr.
Kirann karl ise, sahte bir manevi
destektir. te o kadar.
Sayn Krdistan Press emekileri,
i yanm bir Krdistanl olarak duygu ve
tecrbelerimi dile getirmeye altm. Ba
na gazetenizde yer verme yardmnda bu
lunursanz, sevinirim. Bylesi bir gazete
nin zlemi vard.
Baar dileklerimi kabul edin.

A. DKL

dncelerini mmkn olduu kadar

gazete esprisi iinde kaleme almalar,
gazetenin daha rahat ve okunabilir bir
sayfa dzenine kavumasna hizmet
edecek..Umarz, okuyucu ve yazar ar
kadalar buna dikkat ederler.
KRDSTAN PRESS 19 SERMAVEZ. KASIM 1986

KURT YAZARLARI
VE KRT ROMANI
Krdistan devrimi bnyesinde ok eitli
mcadele biimlerini barndrmak zorunda
dr. Bir yandan ideolojik, politik ve rgtsel
mcadele srdrlrken dier yandan da sa
nat ve edebiyat alannda da devrimci bir al
mann yrtlmesi gerekir.
Kltr, sanat ve edebiyat zerine yaplan a
lmalar Krdistan devrim mcadelesinin b
tnselliini tamamlayan alma aralardr
lar. Na yazk ki, bir btn olarak Krdistan
devrimci hareketi bu alanda nemli ve geli
ken bir mesafe katetmemitir.
zellikle Krt siyasal hareketleri yazn
(edebiyat) alannda istenilen dzeyde bir ge
likinlik gsterememilerdir. Baz Krt ya
zarlar iire gereken nemi verirken hikaye
ve romana denilebilirki hi nem vermemi
lerdir. iir dalnda (gerek Krte, gerek
Trke olsun) nemli yaptlar yaynlayan ya
zarlarmz, zellikle roman dalnda nemli
bir yapt ortaya koymamlardr. Krdistan
ulusal kurtulu hareketi tarihine baktmz
da romanclkla ilgili almalar ok ksr bir
ekilde kalmtr. Dier yandan roman daln
da varolan bu ksrlk kendisini edebiyat
eletirmeni eksikliinde de gstermektedir.
Krt siyasal hareketlerinin demokratik ve si
yasal dzeyde yaynladklar (sadece Krte,
veya Trke-Krte) dergilere bakldnda
da herhangi bir edebiyat eletirmeni ne
rastlanlamaz.
Bence iir ve hikaye alannda belirli al
malar yapp bir ok yapt yaynlayan Krt ya

zarlar roman sorununa da nem verip, bu

nun zerine ciddi bir ekilde eilip belli
rnler, yaptlar ortaya kartmaldrlar. Kr
distan halknn mcadele, alma ve yaam
biimini roman erevesinde ortaya seren
eserler her alanda verilen Krdistan devrim
mcadelesine nemli bir katkda bulunmu
olurlar. Ayn zamanda tm bu deiik mca
dele biim, yol ve aralar devrimci mcade
lenin btnselliimde belirler.
Krdistanda olan gerek olay ve olgular
bizzat yaayarak ve gzlemleyerek, objektif
gereklikten hareket ederek roman ereve
sinde dile getirmek Krt yazarlarnn nnde
duran nemli grevlerden biridir. Roman da
l alannda Krdistan toplumu gereinden
hareket ederek ve de retken bir almayla
bu alandaki boluk da sre iinde doldurulabilinir kansndaym. Dahas bu alandaki a
lmalar hzlandrmakla Krt yazarlar ayn
zamanda Devrim mcadelesine de nemli
katklarda bulunmu olurlar.
Dier bir sorunda, bence bugn Krt roma
n var mdr? Yok mudur? Ya da Krt dili ede
bi bir dil midir? Deil midir? Tartmasn
yapmak gereksizdir. nk parmakla sayla
cak kadar ok az da olsa yaynlanan
romanlar Krt romann var olduunu ve
Krt dilinde yazlp yaynlanan roman ve des
tanlarn varl da Krt dilinin edebi bir dil ol
duunu ispat etmitir.
12.10.1986

Lokman POLAT

DENG U BEHSEN KOMELA KRDEN

AUSTRALYA YA MEHA 10 AN
Komela Kurdn Australya evek
(konfrens) ji bona ra hukmata Tirk li
Kurdistana Bar han ch axaftin ji
hla deh rxistinn Ereb, Tirk, ran
Austral hatin gotin.
Komela Kurdn Australya meek
protesto li ber deri qonsilisa Tirkan li
bajar Sydney han ch.
Komela Kurdn Australya Komela
karkern Tirk w 2 konseran li bajarn

Sydney Melbourne wne cih. Di kon

seran de w hunermendn Kurd Feq
Teyra Emek pdar bin.
Komta Pitgirtina Gel Kurd Komta Komeln Kurdn Australya li paytexta
Australya, Canberra di oda Wzr Pewndiyn Derve ra civinek nzik 2 seet
ajot. Civn li ser rewa Kurd Kurdistan pirsa Kurd rakin Koma Netewan
b.

KM L SUNGun LDRLD
DDA EDLYOR
Kuzey Kore Devlet Bakan
Kim l Sungun ldrldne
dair, Gney Kore ve Japonya kay
nakl haberler basma yansd.
Gney Korenin bakenti Seul
ve Japonyann bakenti Tokyo1
dan yaylan haberlerde Kuzey

Kore Devlet ve Parti Bakam1

nn bir i atma sonnucu ge
nel kurmay bakan O. Kuk
Ryol tarafndan tabanca ile vu
rularak ldrld" ileri s
rlrken, ayn zamanda Savunma
Bakannn bir darbe giriiminde
bulunduu fakat akibeti hakknda
hi bir bilgi alnamad iddia
edildi.
2. Dnya sava srasnda Japon igaline kar Kuzey Kore bamszlk mcadele
sine nderlik ederek, Japon igalinin krlmas ve lkesinin bamszla kavuma
snda nemli bir rol alan Kim II Sung, 50 milyonluk Kuzey Kore halknn 40 yldr
doal lideri olarak Parti ve Devlet Bakanln srdrmekteydi. 74 yanda olan
Kim l Sung, son zamanlarda uzun sre Sovyetler Birliinde tedavi grmt.

B A _

M
Mamosteyen

u *

Wek t zann, di war perwerde hindekariya Kurd de pirs problemn me

gelek in. Ji ber v sedem tevkariya mamosteyn Kurd pwst e.
Heval mamosta!
Pitend civnan me biryar girt ku em komela mamosteyn Kurd ya li Swd
damezirnin. Em hv dikin ku tu d di kongrey de bedar bib. Bi silavn germ.

Ch dem: Medborgarhuset sal: 201-202 / 30.11.86 seet,12-20

Bi nav Federasyona Komeln Kurd :Komta Zarokan
k r d i s t a n p r e s s 19 s e r m a v e z k a s im m

Kltr Fark M?
Frkl Kltrler
IHI?
Gurbet Notlar Nihat BEHRAM
Bat toplumlanyla, ekonomik olarak ge
limemi lkeler arasndaki fark tanm
larken kullanlan gerilik-ilerilik nitele
meleri, aynen uluslarn kltrel farkllk
larna da transfer ediliyor. Yabanclar
olgusundaki bir yn sorunun, bu kltr
farkndan doduu syleniyor. Giderek
bu gr, kltrl Bat-kltrsz Dou
kavramklanyla pekitiriliyor.
Bu anlayn bir uzants olarak Batda
yaayan, ekonomik olarak gelimemi l
kelerin insanlarna kltrsz insanlar
gzyle baklyor. Ksaca sylemek gere
kirse, bu grte olanlarn anlayna g
re, ekonomik olarak gelimemi uluslar,
kltrsz uluslardr. Kltrl olan Bat
uluslaryla, aralarnda bir kltr fark
vardr! Yabanclar olgusundaki bir yn
sorunun, yabanclarn kltrel geriliin
den (hatta kltrszlklerinden) kaynak
land; yabanclarn, ileri Bat kltrne
ayak uyduramadklar syleniyor.
Bu anlay, bir toplumdaki ezilen ulusla
ra bakarken de aynen byledir. Sz gelimi
Trkiyede
Krtlerden,
dallarkltrszler vurgulamalaryla sz edilir!
Kltr fark anlay, egemen ulusun, ezi
len ulusa kar kendi kltr ban bile
me tadr.
Deiik kltrlerin sahibi uluslara bu
adan bakanlar, soruna zm yolu ola
rak, egemen ulusun kar dorultusunda
bu kltr farknn giderilmesini ner
mektedirler. stekleri ksaca udur: klt
rel bakmdan geri olanlar, kendilerini ile
ri kltrl uluslarn kltrne doru ge
litirilmelidirler; ileri kltre ayak
uydurmaldrlar; yani ileri kltr iinde
asimile olmaldrlar!
Sorunumuz kltr olunca, bu bak tarz
rk bir bak tarzdr. En azndan rk
bakn hizmetinde bir anlaytr. Yanl
ve ilkeldir. eitli uluslardan insanlk ve
halklarn kltrn tahrip edici bir yakla
mdr.
Uluslar, eitli uluslardan halklar, kl
trlerine ilikin olarak deerlendirilir
ken, kltrl usular-kltrsz uluslar;
kltrl halklar-kltrsz halklar diye
deerlendirilemez. Her ulusun ayr bir
kltr, ayr bir kltr miras vardr. Bu
nun iin de, kltr farknn varlndan
deil, farkl kltrlerin varlndan sz
edilmelidir.
Eer kltrl-kltrsz derken, sylen
mek istenen ey, bir insann bilgililiibilgisizlii, uygarl-ilkellii ise, her
ulustan bilgililer ve bilgisizler, uygarlar
ve ilkeller gsterilebilinir. Zaten kltr
kavramn bu tarzda kullanmak, blimsel
zyle deil, gnlk halk dilindeki birey
lere ynelik lleriyle kullanmak de
mektir.
Kltr kavramnn kapsamn byle su
landrdk m, o zaman unu da syleyebi
liriz: pilajda bikinisinin stn atan Batl
kadn, kapal giysiler iindeki Doulu ka
dna gre kltrl olmay simgeliyorsa,
plak Orta Afrikal kadna gre de kl
trszl simgelemektedir!
Uluslarn, toplumlarn kltrlerine,
ilerilik-gerilik lleriyle deil, farkl
zelliklerinin lleriyle baklmaldr.
Kltr farkndan deil, farkl kltrler
den sz edilmelidir.
Kltrleri, uluslann varolularnn bir
biimidir. Her ulus farkl bir kltre,

farkl bir kltr mirasna sahiptir.

Ekonomik dzen farkll, kukusuz ki
toplumlarda sosyal hayata bu farklln
sonularyla yansr. En kk insan dav
ranndan, genel toplumsal deerlere ka
dar hissedilir bu. Fakat bu sonular, ulus
lann kltrll ve kltrszlnn
m gstergesidir? Yoksa farkl kltrlere
sahip oluunun mu? Kltrel deerlerin
doruluu-yanll ise sylenmek iste
nen, o zaman yine lmz, bir ulusu
topyekn kltrl yada kltrsz sayma
ls olamaz. Uluslar birbirlerine kar
deil, her ulusu kendi iinde, halk gle
ri, halka dman gler diye ayrtrma
mz gerekir. Szgelimi din, hangisi ve
hangi toplum da olursa olsun, bir ideoloji
olarak, bilimsel ve kltrel gelimenin
karsnda tutuculuu simgeler.
Toplumlan ve uluslar, kltrn unsur
larnda, toplumsal dzenlerinin farkllk
larna gre ilerilik-gerilik (kltrllkkltrszlk) kfelerine koyduk mu, kar
mza kan tablo, bilimsel yaklamn
tablosu deildir. Bir rnek vermek gere
kirse: hayat kadn yksek olan toplumlara ahlaksz toplumlar, hayat kadn dk
olan toplumlara ahlakl toplumlar m di
yeceiz? Bir toplumdaki hayat kadn ora
nnn artmas, ekonomik yapnn, sosyal
hayata yansmalarndan birisidir. Eer bir
ulusu, kltrn bir unusuru olarak ahlak
kefesinde tartacaksak, ona egemen snf
larn ideoloji lleriyle deil, varolu ta
rihinin btnl iinde yaklamalyz.
Bu kltrn btn unsurlar iin byledir.
Hitler, Alman halk ve Alman ulusunu
deil, tarihi dnemi iinde egemen snf
lan, halk dman gleri temsil
ediyordu.
Dn Fransz smrgecileri, Afrikadan
topladklan siyahlara zincir vurup Fran
saya tayorlard. Bugn Fransada topladklan yabanclara zincir vurup geri
yolluyorlar. Barbar Fransz ulusu mu de
meliyiz, yoksa Fransz burjuvazisinin
barbarlndan m sz etmeliyiz?
Yoksul lke ocuklar eitimsiz kalm
larsa, kendi gerek ulus kltrlerinin
iinde harmanlanamamlarsa, bunun ve
bali, her ulustan halk dman glerin
omuzlarmdadr. Halkn eitimsizlii,
ulusal kltrden yoksunluunun, kltr
szlnn bir ifadesi deildir. Smr
lyor, eziliyor oluunun ifadesidir. Tam
tersine, her ulusun kendi tarihi iinde
farkl bir kltr, bir kltr miras vardr.
Her ulusal kltr, kendi parasndan in
sanlk kltrnn zenginliini ifade eder.
Toplumlar ve uluslar arasndaki farkl
kltrler olgusunu, kltr farkll diye
ters yznden yorumlayp, bunun da ii
ne, kltrl uluslar-kltrsz uluslar
anlamn tktrmak, bata kendi ulusu
olmak zere, eitli uluslann ve eitli
uluslardan halklann kardeliine dman
glerin bak tarzdr. Nedense, hangi
ulustan olurlarsa olsunlar, bu bak tarzndakiler kolayca anlaveriyorlar! Hit
lerle Mussolini gibi. Reaganla zal
gibi...
O zaman, farkl uluslardan halk gleri
ne den grev de, kendi derin ulusal kl
tr miraslarna sahip karak, farkl ulu
sal kltrlerinin renkli talanyla, aralanndaki evrensel kardelik kprlerine
har tamalandr.
2.11.1986

KRDS1AN PRESSE ABONE OL ABONE BUL

RPEL SAYFA U

IKDP ile YNK ansndaki birlik ile ilgili yazlarn yer ald sayfalarda yer
olmadndan konu ile ilgili kronolojiyi bu sayfaya aktardk.

KRONOLOJ
1943 Nisan- Iran Krdistannda Komela Jiyanewey Kurd kuruldu.
1944- Komelann Irak Krdistanndaki yleri Rzgari Partisini kurdu.
1945 Ekim- KOMELA rgtnn ad deitirilerek KDP oldu. Bakanlna Kad Muhammed getirildi.
1945 Kasm- Barzani ve 10.000e yakn Barzanl ran Krdistanna geti.
1946.22.Ocak- Mehabad Krt Cumhuriyeti ilan edildi ve Reisicumhurlua Kad Muhammed getirildi.
1946.3. Mays- Krt-ran grmeleri ve atekes.
1946.16.Austos- Rzgari Partisi, ore ve dier rgtler birleerek KDPyi (Krt De
mokrat Partisi-Irak) kurdular. Genel Bakanla Melle Mustafa BARZAN seildi.
1946.21. Aralk- Mehabad Krt Cumhuriyeti Reisicumhuru Kad Muhammed ve dier
nde gelen yneticiler tutukland.
1947.31.Mart- Kad Muhammed, Sadri Kad ve Seyf Kad Mehabad arra meydann
da idam edildiler.
1947 Nisan- Barzaniler Irak hudutlar dahiline girdiler.
1947.27.Mays- Barzani ve 500e yakn Pemerge Irak, ran ve Trkiye hudutlarn aa
rak Sovyetlere iltica etmek iin yola ktlar.
1947.18.Haziran- Barzani ve yanndaki Pemergeler Sovyetlere iltica etti.
1958.14.Temmuz- General Abdulkerim Kasm, Haimi monarisini devirerek iktidar
ele geirdi.
1958.7.Ekim- Barzani Iraka dnd.
1959.3.Nisan- KDPnin gnlk yayn organ Xebat ve Azadi yayn hayatna girdiler.
1960.9.0cak- KDP programn Abdulkerim Kasma sundu.
1960.30.Temmuz- KDP Krdistandaki kt durumla ilgili Abdlkerim Kasma
bavurdu.
1961.6.Eyll- KDP ve 14 ubesi yasakland.
1961.11. Eyll- Irak ordu birlikleri Krdistana saldrd ve Gney Krdistan ihtilali
balad.
1963.8.ubat- A. Kasm bir darbe ile devirerek Abdulselam A rif ve BAASlar iktida
r ele geirdi.
1963.24.Nisan- KDP BAAS cuntasna bir memorandum sundu.
1963.10.Temmuz- Atekes bozuldu ve yeni askeri saldrlar balad.
1963.28. Austos- 45 gn sren Metina da sava balad. Sonuta Irak ordusu yenile
rek geri ekildi.
1963.18.Kasm- Abdulselam A rif BAASlar saf d ederek iktidar tek bana ele
geirdi.
1964.10.ubat- Barzani-Arif grmesi ve ikinci atekes ilan edildi. KDP polit brosu1
nda ayrlklar balad.
1964.1-7-Temmuz- KDP 6.Kongresi topland. Barzani tekrar Genel Bakanla seildi.
Parti, eski P.B. yelerine Partiye dnmeleri iin ar yapt.
1964.9-17-Ekim- KDP Halk Kongresi topland.
1966.31.Ocak- Barzani, hkmete 2. bir memorandum sundu.
1966.1. May s- Irak yeni bir saldn balatt.
1966.20.Haziran- KDP ve Irak Hkmeti arasnda atekes ilan.
1966.28.Austos-2.Eyll- C.Talabani ve arkadalarnca Tmar Kongresi topland.
1966.20.Kasm- KDP 7.Kongresi topland.
1968.17.Temmuz- ktidar darbesi sonucu BAAS ynetime el koydu.
1970.11.Mart- Irak Krdistan iin otonomi antlamas ilan edildi.
1974.11.Mart- Irak 11 M art 70 antlamasndan ok geri nitelikte bir otonomi yasas
kard.
1974.12.Mart- KDP Irakn kard otonomi yasasn eletirdi.
1974.28.Mart- Irak Krdistanmda sava yeniden balad.
1975.6.Mart- Cezayir antlamasyla ran Kltlere verdii yardm kesti. Buna karlk
Irak, rana gneyden toprak verdi.
1975.Mart- KDP Cezayir antlamasndan sonra direniten vazgeti.
1975.Haziran- Yekitiya Nitiman Kurdistan kuruldu.
1976.26.Mays- KDP-GKsi silahl mcadeleyi balatt.
1976.Haziran- YNK silahl mcadeleyi balatt.
1977. Mays- KDP-GK ve YNK emdinlide attlar.
1980.Eyll- ran-Irak sava balad.
1980. Aralk- CUD cephesi kuruldu.
1980. Aralk- CWQD cephesi kuruldu.
1983. ubat- Trablusta toplanan Irakl Krt-Arap 19 rgt bir cephe kuracaklarn ilan
ettiler.
1983.Mays- Ptaanda YNK-IKP atmas.
1984- YNK-Irak grmeleri.
1985- YNK-Irak grmeleri bir sonuca varmadan kesildi.
1986.Mays- YNK, KSP ve PASOK ortak bir bildiri yaynladlar.
1986.8. Kasm- YNK ve KDP glerini birletirmeyi kararlatrdlar.

PMERGE DER DOR L ZAXO GRT

Li gor daxuyaniya Pblt Broya Part Demokrat a Kurdistana Iraq, hzeke mezin ji PDK-I di sibeha 14 y iriya pan de bi top ekn giran r birin Geliy Zaxo ser
cihn sitratejik yn rejma Iraq. Bingeh (s)leker y
tp (tmen) a 38 an riya navnetew ya Iraq Tirkiy hedefn ria pmerge bn.
Pmergeyan riya navnetew Tirkiy Iraq da birn.
Ev ry ket bin dest pmerge bajar Zaxo hate dorpkirin (muhasarakirin).
er h j ranewestiyaye bi dijwar dom dike. Bi dehan
kes ji hzn Iraq hatine kutin birndarkirin.
Li hember v ri pmergeyan hzn Iraq j bi balafir
ekn giran bersiv didin $er bi xurt dom dike.

PMERGE ZAXOYU KUATTI

I-KDP Folit brosunun aklamasna gre:
14 Kasm sabah KDP ye bal byk bir Pmerge g
RUPEL SAYFA 12

KOMPLO
8 Mart 1986. Olof Palmenin lmnden 8
gn sonra...
svete devletten yardm almakszn kan
tek dergi olan FB *'in readaksiyonunda bir
toplant var. Toplantnn gndemi bir tek
maddeden oluuyor:
Palme yi kim vurdu ?'
Ayn zamanda sve tarihinin de en nemli
olay olan bu gndem maddesini tartanlar
ise, lkede toplumsal ve siyasal tartmay
ynlendiren aydn elitinin iinden be nl
isim.
CIAdan balayp, Palmeye ok fkelenmi
olabilen basit bir memura kadar uzanan bu
tartmada, sz dnnp dolap bizlere,
Krtlere, PKKye geliyor.
Sapo -tsve Gizli Polisi- ve Expressen svein en yksek tirajl akam gazetesi- ka
tilin PKKl olmasn istiyor diyor Jan
Guillou.
svein en cesur gazetecisi olmakla tannan
ve bir ka yl nce gizli polisin baz yolsuz
luklarn aa vurduu iin uzun sre hapis
yatan Jan Guillou konumasna devam
ediyor:
Eer cinayeti svelilerin ilemi olduu
ortaya karsa, stihbarat Tekilat bir ay
iinde birka Krd lkeden kap dar ede
rek olayn stn rtecektir. Krtlerin lke
den atlmalarna havadan sudan bir ka es
rarengiz neden getirilecek. Sonra Expressen
ve Svenska Dagblade (1) gazeteleri aracl
yla kamuoyunda bunun cinayetle ilgili ol
duu kans yaratlacak. Bylece sorun yan
yarya zlm olacaktr.
Ve Jan Guillou tartmann son szn
sylyor:
Yaratlan katil imaj, lkeden kovulmas
zaten beklenen Krtlerin durumuyla ak
yor (2). Krtler kovulacak, ve devletin kan
gerei btn evraklar gizlidir, denilecek. As
lnda katili dahi yakaladk, ama elimizde hu
kuki adan balayc delil yok, denilecek.
Her eyi biliyoruz, ama gizlidir, aklayanla
yz, diyecekler
Bugn 31 Ekim. Cinayetin zerinden tam 8
ay gemi bulunuyor. 8 ay boyunca kafamda
bu szlerin srekli yanksn tayarak, Pal
me cinayetine ilikin baslan her yazy, sy
lenen her sz ve gsterilen her filimi izle
meye altm.
(svelilerden ok, svete yaayan Krtle
rin de aynsn yaptna eminim.)
karabildiim sonu u:
Mant itibariyle ok basitmi gibi gr
nen, ama tertiplenii ve sonulan itibariyle
dehetli bir komplo hazrlanyor. Komplo
yanlzca PKKy deil, ayn zamanda Krt
halkn ve sosyalizmi hedefliyor.
(Ksa aralklarla atlan kocaman manetler
de, bir gn PKK, teki gn Knler
var. PKK Suriyeyi, Suriye Sovyetleri ar
trr. Krtler solculuu, solculuk Sovyetleri
artrr, ve saire.)
Peki nasl hazrlanyor o zaman bu komplo?
Palme cinayetinden yaklak bir yl nce
Bat Avrupada ilk kez ve sadece svete ol
mak zere, bir PKK olay yaratlmaya
baland. sve'e musallat olan bir ulusla
raras terrist rgt olay demek daha do
ru olur. Buna, cinayetten iki yl nce, Abdul
lah calann svee sokulmad gn karar
verildi.
sve stihbarat Tekilat, PKK hakknda,
ounu Trkiyeden getirdii bilgilere daya
narak, tam 1200 sahifelik bir deerlendirme
yazd.
Palme cinayetinden aylarca nce, Expressen gazetesinin tm ilk sahifesini kapsayacak
ekilde PKK, Palmeyi ldrmekle tehdit
ediyor diye yazld. Tehditin nereden,
nasl ve ne zaman geldii ne soruldu, ne de

bir gn aklanabildi.
PKKnn, svein Uppsala kentinde oturan
Enver adnda bir Krdn canna kymasyla,
istihbarat tekilat PKKye vurduu ulusla
raras terrist damgasn hkmete de ka
bul ettirdi. Ve ardndan PKK yanls 9 Krt
*terrist9 olarak ilan edildi.
PKKnn bu kez de Stockholmde, Semir
admda ikinci bir Krdn canna kymasyla,
uluslararas terrsit damgas tm sve
kamuoyuna benimsetildi.
Bu olaydan sonra, uzun bir sreden beri ya
ratlmak istenen tablo tamamlanm olacak
t: Artk, basn, kamuoyu ve hkmetiyle,
btn sve, Pialmeyi, PKKnn ldrd
ne inanabilirdi.
Palme ldrld.
Aradan geen 8 aydan sonra, PKKy sulu
gstermek zere ne srlen delillerin artk
saduyu sahibi herkesi gldrecek kadar ha
fif olduu ortaya kmtr.
Zaten bugne dek hi bir devlet veya polis
yetkilisi bu yolda en kk bir imada bile bu
lunamamtr.
PKK ile ilgili btn bilgilerin kayna, is
tihbarat tekilatnda alan ve normal olarak
bilgi verme yetkisi bulunmayan bir ka polis
memurudur.
Sosyal Demokrat ve Sosyalist basnda bu
bilgilere hi bir itibar verilmezken, muhafa
zakar ve liberal basn bu memurun -veya
memurlarn- ilettii her samal en byk
puntolarla kamuoyunun gzne sokuyor.
Bir PKK'l baka bir PKKlya telefon et
mi bu gece dn var demi. Knlerde
dnden szetmek, lm anlamna gelir
mi. Ve stihbarat konumay banda alm..
mi... mi...
Haziran-Temmuz-Austos dneminde ba
snn en byk haberi buydu.
Son gnlerde dikkat eken ilgin bir geli
me de, cinayetin ak bir ekilde politize
edilmeye balanmasdr.
Bir yandan Sosyal Demokrat basn cinaye
tin arkasnda an sac terrist bir rgtn
bulunduunu yazarken; dier yandan liberal
ve muhafazakar basn PKK ve Kltlerde s
rar etmektedir. in garip yan, her iki taraf ta
gvenilir yetkili kaynaklardan haber aldkla
rn ne srmektedir. Hatta Sosyal Demokrat
basn daha da ileri giderek, kaynann h
kmete yakn evreler olduunu yaz
maktadr.
nemli olan dier bir husus ise, muhafaza
kar ve liberal basn, PKK ile ilgili haberlerini
sadece Istihbaratan bir kaynaa isnat
ederek; svein basn geleneine, yerleik
habercilik anlayna ve gazeteciliin en te
mel ilkesi olan doruyu yazma, syleme
kuralna tmden ters dt halde, bu yol
daki haberciliini aylarca srdrebilmesi, ve
sve basn intelligentsiasnn -her ne
hikmetse- bu durum karsnda sesiz
kalmas..
Dnyann en ileri basn yasasna sahip ol
makla n yapm bir lkede, btn gazeteler
-gene her ne hilanetse- bize gelince basn
erefi denen meziyetlerini yitirmi grn
yorlar.
Krt yurtseverleri olarak bizim bu komplo
ya kar yapabileceklerimiz, ne yazk ki, ok
snrl. Snrl olmakla birlikte yapabilecei
miz, yapmamz gereken eyler var elbette.
Ama buna, ve komplonun, herbiri ayr bir
yaznn konusu olabilecek detaylarna dein
meden nce, biri nin bu komploya bilerek
veya bilmiyerek yapt katklar baka bir
yazda ele alacam.
(1) Tiraj sralamasna gre ikinci olan muhafazakar
bir sabah gazetesi.
(2) sve hkmetince terrist sulamas ile snrd edilme karan verilen, ancak Trkiyede ka
vuturmaya urayacaklar gerekesi ile haklarn
daki snrd edilme karan geii olarak durduru
lan PKK yanls Krtler kastediliyor.

A.Rza ALAN

c Zaxoyu kuatp, Trkiye Irak karayolunu denetim altna

alarak, bu blgedeki en nemli Irak asker gc olan 38. t
men karargahlarna kar baarl eylemler gerekletirdi.
Irak ve Trkiye iin byk neme sahip olan karayolu
zerindeki pmerge denetimi halen devam etmektedir.
Pmergenin bu baarl eylemlerine kar Irak ordu bir
likleri sava uaklar ve ar silahlarla karlk vermektedir.
Halen pmerge kuatmasnn devam ettii Zaxo evresinde
iddetli atmalar sryor.

kariya tank balafran li w herm didin.

L ev riana heta neha ji aliy Pmergeyn YNK hatin ikandin.
Berdewama wan riana dsa rieke din ya ordiya
Iraq nzk qezaya Maloma, li gund Dalox di roja
16.11.86 an de hat kirin. L di v ri de hzn ordiya Iraq hatin iknandin. Bi sedan kutiyn xwe li qada er
hitin reviyan.

RIAIRAQ DSA IKIYA

KYBnin aklamalarna gre, 16.Kasm da Daloxi k

ynde Irak ordu birliklerinin saldrs krld.

Di herdu mehn dawiy de, hzn ordiya Iraq li gel Cehan bi ar al rieke berfireh tne ser baregeha (meqer) navendiya YNK.
Ev ri di bin berpirsiyariya endam konseya orea Iraq
izzet Dr General Abdulcebbar enel hatiye pkann.
Di van rian de 30 tabrn leker 45 hzn Ceh bi al-

IRAK SALDIRISI YNE KIRILDI

Saldrlar, Irak Devrim Konseyi yesi zzet Duri, Ge

neral Abdulcabbar enel ve nl Irak askeri kurmaylar
denetiminde yapld.
Saldrlara 30 askeri tabur ve 45 cah birlii katlmt.
KURDSTAN PRESS 19 SERMAVEZ KASIM 1986
-

HUNERMENDEN KURD Ll AWROPA

EMNE EVDAL
WEK KURDZAN
NIVSKAR
MAMOSTA
Temure XELIL
Zanyar Kurd Emn Evdal serhevdu 58 sal
emir kir, l nava wan salada ew bona gel xwe xebateke mezin kir, him dereca ulmda, him dereca
efrandaryda.
Ew li Turkay, qeza Qers, gundek kurday
bik -Emenayrda hatye din. Zarot xortanya w zell malltda derbaz bye. Sala 1914
a mala bav w ancax ji r Romy qetl difilite, t Ermenstan, gund Kurda, Qundexsazda
dihwire. Usa diqewime, ku Emn biuk end
sald din nda sew dimne dikeve swxan,
li bajar Tiblisy. Wira dibistana bona zard
kurdada dixne, wya temam dike t Ermenstan, gundd kurdaye Karvanser, Mrek, Qundexsazda mamostaty dike. Pa nverstt te
mam dike dibe dersbj xwendinxana Pikavkazye kurdaye pdagogy, redaksona rojnema
Riya Teze da wek skrtar bersvdar dixebite.
Emn Evdal nava ltratra kurdaye Sovtstanda eyane wek nivskar. Ji sald 30 destpkir
ew Heciy Cind xwe pke kar hmdann
pvebirinaande ltratra xwe dikin. Pirtk
efrandind Emn Evdale Bahar, Gulzer,
Mem Zin, iran poman, Evdal
Zeynik, Mehmd beg Mso xwendevanara eyanin. Ew bi profsor Heciy Cindra tevay
sala 1936 a berevoka Folklora Kurmanca hazir
kirine weandine, ku gelek bilind t qmetkirin. Bi fkra geleka ew pirtka kurdn Sovtistanye here hizkirye.
Serphatiya E. Evdale Gulzer kirine radokompozsa (pes, ano) tim bi radoy elam
dikin. Ew bye hebna fonda radoa kurdye ze
rin. Ew yek ji wan 40 radokompozsan kurd
ye, ku bi saya hareket nivskar kurd, hmdar
serok radoa kurd (ji sala 1957-1981)Xell a
an hatine nivsar.
Karkirina Emn Evdal pire di dereca kurdzaniyda. Ew gelek sala li sktora rohilatzany ya
Akadema Ermenstanye ulmada (niha wira pa
ra kurdzaniy heye) xebitye xebatd wye wek
Jina kurd mala qedmda, ser hm qinyatd tnograf folklor, (eva tma dsrtasa wye
doktory b), Heyfhildana xwn nava kurda
da hildana pamayned w Ermenstana Sovtda, Patronoma nava kurdd Pikavkaz, Heleqetd pismamty nava kurdada, Deba kurdd Pikavkaz xebatne krhatne, hjay
guhdarya gelek ulmdar-tnografd bi nav deng
bne emekek mezinin nava pdayna kurdzanya Sovtistanda.
Emn evdal tnografek (miletzan) erhede b.
L bil w, ew tev hazirkirina ferhengd
Ermen-Kurd kurdye trmnology bye,
mtodka dersdayna ziman kurd, bernama ziman kurd, ferhenga rastnivsandina ziman
kurd hazir kirine, ku hetan niha j anegor w ltratra kurd neir dibe.

Ji aliy sksa nivskard kurda, ya Yektya nvskard Ermenstan 80 salya byna zanyar,
helbestvan, mamoste, karkir mexlqety Emn Evdal hate teklkirin derbazkirin. Ew yek
ji wan variyd qedirgirtina xunedar and lteratra kurda b, kivkirina kjana bal me bye
tradsake qenc.
Xabatd doktor ulmd zimanzany Emn
Evdale zanyary, pirtkd wye helbestaye bi zimand kurd ermen, karkirina wye dereca
mamostatyda gelekara nase. U w roj careke
din j amedekara nasya xwe dane jyan karki
rina w, ku sera mala yektya nvskard Ermenstanye berev bbn. Serok seksa nivskard
kurda Karlan aan var vekir cimet silav
kir. Derheqa jyan karkirina Emn Evdal da
xeberda tercmevan radoa Yrvanye kurd
Wezr Eo. Doktor ulmd terq, tnograf Mamoy Xalit nasya hazira da xebatd ulmdar ko
mnist Emn Evdale zanyar, keda w nava pdayna kurdzanya Sovtistan, xwezma, miletzanyda dakiv.
Serok para nsttta Rohilatzanye kurdzany, ya Akadma Ermenstanye ulma, profsor
ekroy Xudo Mihoy, serok para nsttta etnografay arxologay, doktor D. Vardmyan, nivskar Nado Maxmdov brannd xweye
derheqa Emn Evdale gotin emek w bilind
qmet kirin, dane kiv, ku ew mirovek qenc,
berbihr, milahmbye, miletparz, hevalekpaqij, bavek xemxur dilovan bye. Pnc zard w
zda xwendina bilind dest anne. Ji wana Efan
Emn pirtka Heciy Cindye Hewar vergerandye ziman rs li bajar Moskow daye neirkirin. Ew niha li Moskow dimne,
lteratrzan-tercimecye.
W varyda helbestvan bi nav deng Frk
siv helbesta xweye, ku pke Emn Evdal kirib, xwend.
Kutasy law ulmdar kurd navdar-Efan
Emn razbna xwe da hazira, tekldara wney bav xwe-dersdar komary emekdar Emn
Evdal, ku bi desta hatib kiandin, pk di
bistana gund Riya Tezeye ser nav Emn Evdal
kir.
varyda hazir b usa j skrtar serwrtya
yektya nivskard Ermenstan V. Grgoryan;
Dawy vary koma gund Araksye kurdaye
sitiran bi serokatya Sehd Xudo pda hat. Artst tatra Yrvanye dramatky Hesen Qul
end helbestn Qaax Mirad Emn Evdal
xwendin. Pa geleka bin deng def zurna kurd
govendeke giran girtin, lstin.
TMR XELL MRADV
Endam Yektya Rojnamevann Sovtistan

rojhat
I
Kak Rojhat, bi kerema xwe dikar bi
kurtebir behsa jyana muzk ya xwe
bik?
Jyana min a muzk hner di saln piukayde destpkir. Pit xebatek
km b mkan min kar di sala 1978 an
de kasetek dagrim. Bi saya 2-3 strann
ciwan wek Ha Pmerge bavmin lxin herdu avmin Ser ya bi
dumanedengmin belav b. Ev strana
xwe Ha Pmerge )l aliy seyday
dilbirn ji bona orea 26 Gulan hatib nivsandin awazkirin.
Di jyana muzk de rola strann ciwan
xwe zor mezin e. Bi kirina stran
helbestan mirov dibe hnermend. De
ma mirov nikaribe helbestn xwe pk gel xwe bike, w dem mirov wek
min bdeng dimne. L jyana min a
muzik her dom dike.
Di tkona rizgariya netewiya Kurdistan de rola muzik i ye?
Rola muzik, ne bes ten di tevgera
gel Kurd de cihek taybet heye, herweha j, di tevgera rizgarbna hem.geln
bindestan de rolek girng dileyze. Weka hnermendn^ mezin, Mks Teodoraks, Ropson nt llman bi deng
muzika xwe daxwaza geln xwe gihan
din her ar aliy Chan.
Dij cuntaya leker ya kevneperest
dktator li Yunanistan, muzikar mezin
Mks Teodoraks, bi helbestn xwe yn
poltk armanca gel xwe da xuyankirin. Heval Ropson, awa ku seyday nemir Cegerxwn helbestek pk w
dike, bi hnera xwe dij zordariy, di
nava geln Afrkay de cih xwe ji bona
azad mafn mirovayatiy wek hnermendek stand. herweha muzikarn
bi nav deng koma nt llman doza geln il Amerka Latn, bi helbest
awazn xwe rengdar dikin. Ev muzikarana bi weyek hnermendn poltk
tn naskirin. Bi hnermendiya xwe ya
poltk, xwe ji hemu aliy ji hnermendn burjuwaziy cuda kirine. Hnera
xwe ji bona azadiya geln xwe pk
kirine.

LI STOCKHOLME 23 SERERM N (SKINHEADS) NAZISTN

N HATN G1RTIN
Stockholm,ANK

L i Stockholm 23 serermn nazstn n

ji bo rikirina xwe ya ser biyaniyan ji hla
pols hatin girtin.
Di nava Stockholm de 3 biyaniyn ji Arjantin, ji qefleyek sererman kutan xwarin
pa ew Arjantin! rakirin nexwexaneyek Stockholm.

Di ev er errtiya ku ermsor dikin,

grbeke nijadperest Swed BSS (Bevara
Sverige SvenskSwd Swd Bihle!) tkil
e. Ber end hefteyan, bi navn Rony Landin
Rony hman du kes ji hla ev kesn njadperest ve bi ldan hatin kutin. Ev herdu
kes j bi derbn penn lingan ji sern xwe
birndar bn mirin.

KRDSTAN PRESS 19 SERMAVEZ KASIM 1986

L ku em seyra rewa hnermendn

Kurd bikin, w tabloyek d bikeve ber
avn me. Bi v haway; gelek mixabin
ku h daxwazn kariyerstiy di nava me
hnermendn Kurdan de hebuniya xwe
dide nan. herweha karaktera hner
mendiya oreger zor km e. Dema rok bi v haway be, muzika Kurd taybetiya xwe a protest poltk bi hawak
pwist nayine ch. Weka min li jor da
xuyakirin, tevgera geln bindestan de,
hnermendn geln bindest bi hner
mendiya oreger di nava geln xwe de
cih girtine. Bi w reng deng netewa
xwe gihandin ar dorn chan. Ji ber v

yeke ez pwist dibinim ku her muzikarek Kurd, beri bibe oreger, pitre bibe muzikar. Xwe di war rewa gel xwe
de mijl bike, ku bikaribe bi muzika
xwe di doza azadxwaziya gel xwe de
rolek girng bileyze...
Programa te ji bo peroj iye?
Li gor br baweriyamin problemek zor mezin di nava muzika kurd de
heye. Bi v haway; gava ku em guh li hnermendn Kurdistana Tirkiy bidin,
wtesra muzika Tirk b xwiyankirin.
Li ran, Iraq Suriye, ji bil end hnermendn dilsoz delal wek Mihemed xo, Sed Yusif Sed Gebar, w tesra
muzika Ereb Faris bikeve ber avn
me. Ev tit han ku ji poltka asimilas
yona welatn serdest t, wezifa hnermendn Kurdan eve ku hnera Kurd j i
bin v asmlasyon derxin.
Min v program daye ber av xwe
dixwazim xebata xwe di v war de pve bibim. Gelek kes dizanin ku demek
dirje ji min dengek nay. di war
muzik de ez winda b me. Ji bona ku
min zan xebata hner gelek dij ware.
min pwist dt ku xwe bi hawak zanst
pve bibim. Yan bestiya xwe bi stran
gotin nehnim, herweha j Teoriya
hnery fr bibim. Ji ber v yek min
dev ji mzik ji bo demek krt berda,
xwe mijl kir ku Teoriya muzik * ldana nstrumenta (haletn muzik) fr
bibim.
Nha ez bawer dikim ku min xwe piek
pve biriye. Pit xebatek dirj fr ud
cimbu bm. Li gel v piek j keman
gtar fr bme.
Ev kar xebata xwe dixwazim bi de
mek nzk de bi kaset slikek pke
gel xwe bikim. herweha hevdarim
ku hnermendn Kurd bi weyek birayet oreger bi programn pkveh
xwe li ser hnera Kurd binin, ku bikaribin bi riya hner armanc tkona
gel xwe pve bibin.
Bi riya Krdistan Press ji xwendevanan re tu gotinn te hene?
Div her xwendevanek Krdistan
Press bi zanibe, ku rojnamevan j hnerek girnge. Ji bona pketina v hner
j hevaln Krdistan Press hewcey pitgirtiya xwendevanaye. Ez wek hnermendek Kurd, bang hv dikim ku her
xwendevanak Krdistan Press li gor
imkann xwe alkariya v rojnamey bi
ke, ku hevaln Krdistan Press j bikaribin bi rojnamevan di tevgera gel Kurd
de wezfe xwe ya oregeriy bnin ch.
zor spas.
Krdistan Press Berlin

RPEL SAYFA 13

ZAROKEN HEJA
=

-i-

M A T E M A T K

A t j b k e

HET*
ARDEH *

V4

B n a v

h jm a r a

b m v s e

YEK

1 _

DIWAZDE
YANZDE
DUDU
E
ANZDE

3 _
4 _
5
6

LI SWD, J BO HHKIRINA XWENDIN 0

NIVISNA KURD 2
PIRTKN ZAROKAN
HATN APKIRIN.
PIRTKN -EM BIXWNIN- -EM BINIVSN
J BO ZAROKN S IN I
FA DUDUYAN HATINE
EM BIXWININ
AMADE KIRIN.
PIRTK B WNEYN RENGN TEXTN HSAN HATINE XEMILANDIN.
ZAROKN HJA; PIRTKN EM BIXW HIH
0 EM BINIVSN B DEST XIN KU, HN B
KARIBIN VAN PIRTKAN B KFXWEl BIXWNIN 0 BINIVSN.
n avn ian a x w e s tin : RPH-HR,Box70003,rebro

7_

AR
PNC
NONZDE

9 _
10_
11 _

DEH
SIS
SZDE
PAZDE
NEH
HIVDE
BST

13
9

12_

13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20

YEK
HIJDE

12
10
14

GNDE ME
DIBISTAN HATN GIRTIN. GULZAR BAV XWE N KURDISTAN. MALA DAPRA W LI GUND B. ROJEK GULZAR, LI KEREK SIWAR B. B DAPRA XWE RE NAV REZAN. LI W DER TIR , HJR, 0 HIRM BERHEV KIRIN. D VEGER DE HATN BER EM. PEZ
GUND LI BER EM MEXEL HATI B. KE JIN HATIBN BRIY. lVAN J LI BILURA XWE DIXIST.

D E R S M

/1 1

s a li

HAV MIN DERSM E. EZ J ALA KURD

PIR HEZDIKIM. HN J ALA KURD J MIN
RE KIH. ZOR SPAS.

J P I R T K A E M B I X W N I N

D h e jm a r a n

b g h m n

h e v

HAW AR A K M A N /10 s a li
HEVALHO !EZ J LISTKN KURD PIR HEZ
DKM . EZ J W RE LISTKEK KURD DIHIVSHIM. NAV LISTKA MIN VEARTOK E.
P YEK AV XWE DIGRE DIJMRE HETA
BSTA YAH IL. PA EW KU AV XWE GIRTIYE, A V XWE VEDIKE LI VAN DERE HETA
ZAROKAH DT. DUREK DKE DORAN LAVIKN
DN AV XWE DIGRE.
HEVALNO EZ J DIXWAZIM HUN J LISTIKE ZA
ROKAN BINIVSIH. SPAS
I RPEL SAYFA 14

KRDSTAN PRESS 19 SERMAVEZ _ KAIM 1986

K.U.K
giring hatiye avtin.
Hviya me ew e ku ew babetn daritin li ser kaxiz di pratk de b te xebitandin ev pymane bi dirj dom bike.
YNK PDK-I ku du hzn serek n v parey
ne; li gel hzn din j eger
eperek fireh tkon
b te avakirin.
Eva ten ne ji bo tkbirina
rjima Iraq; Belku li hember netceyn crbecr n
r ran Irak dsa, li
hember rn dewleta Tirkiye tevgera Kurdistan w
bi hztir bibe. Ji bo rakirina gelek astengan r
vedibe.
Ji bo pdabirin domandina v li hev hatin wezf
dikeve ser miln hzn din
j n Kurdistan.

Em bi hem away pitgirya w hevkariy di

kin. Serkeftina w daxwaz dikin. Em hvdar
in ku ev hevkar d bib
msalek ber bi av ji bo
herek netew yn pareyn din Kurdistan.
Bila ev hewkar ji bo
gelme y Kurdistan
proz be.

PDK-I YNK li dij rejma Saddam hzn xwe kirin

yek.
Di 7-8.11.1986 an de di bin serokatiya Idrs Barzani
Celal Talaban de heyetn rxistinan civnek pek ann
li ser ar xalan li hev hatin.
Xaln ku PDK-I YNK li ser li hev hatine;
1-Yektiya pekhat d hem hza xwe ji bo hilweandina
rejma Saddam seferber bikin.
2-Hzn ku li dij rejma Saddam in, d li hev wern,
berberiyn xwe ji nav bibin kesn ku li dij v biryar
rawestin, d werin cezakirin.
3-Hz d, ji ro p ve, li dij hevdu propagandayn nexwe nekin.
4-Her rxistin d di nave hermn xwe de awayek de
mokratik pk bne hzn pmerge din j di her aliy
Kurdistan de, b ku ferq txin nav rxistinan, bi ser
besti bixebitin.

ANLAMA METN
Krdistan Demokrat Partisi-Irak (I-KDP) ve Krdistan
Yurtseverler Birlii (KYB) rgtleri yetkili heyetleri
7-8.11.1986 gnleri yaptklar toplantda siyasi ve askeri bir
ittifak oluturdular.

n bi v r pergal Kur
distan w bighj serxwebuna netew. Ji ber
v yek em hevkariya
PDK-I YNK gaveke
ba dbnin.
J aliy din de ev hev
kar di rexnedana demn bor de dijminayet
birak jiya herdu hzan e j.ro li Kurdisatana Bar di navbera hzn nitiman de, di nav
hoyn tkona ekdar
de, pewstiya hevkariyek domdar heye.
Daxwaziya me, ev e ku
bila ev hevkariya navbe
ra PDK-I YNK her
domdar be ji bo tkona Bar Kurdistan
keleheke hmdar be.

hzn nitimanperwern Kurdistana Iraq

yn din j bigre nav xwe
befrehtir be. Her kes
ba dizane ku, qeweta
tevgera rizgarxwaziya
gel Kurd di yektiya w
de ye.

16.11.1986
Rizgarxwazn Netewayn Kurdistan (KUK)
Polt Bro

XALN PKHATiN

12

TEKOIN

T.S.K

henz yeterli bilgim yok. Sz

konusu gelime Irak Iran Krdistannda diktatrln ve
smrgeciliin yklmas ve
ran-Irak savama son veril
mesi ynnde bir adm olabi
lirse, kukusuz olumlu bir ge
lime olacaktr...
KDP ile YNK arasndaki itti
fak ve bu ittifakn muhtemel
baarlan Krdistan ii snf
nn mcadelesini ne ynde et
kileyecek? Asl sorun burada
yatyor...
Blgedeki ve Irakdaki son
gelimeler Krdistanl sol si
yasal evreler arasnda zel
likle srgnde gl bir milli
yeti dalgaya neden oldu^erli
yersiz umutlar geliti. Bir ok
rgt ve evre giderek daha
fazla Krt milliyetiliinin et
ki alanna giriyor. Krdistanl
komnistler bu hzl saa kay
a seyirci kalmamal...

zn welatparz de ern birakujiy tt rawestandin.

2- Li Kurdistana Bar her
du hzn sereke mezin yn
rizgarya netew tn ba hev li
gel hzn rizgaryn netew
yn din oreger demokratn Iraq rejima BEESa xwnrj dixin xeter jiyana w hin j
kin dibe.
Ji bo netewa Kurd na karker Iraq neteweyn din rojn
serkefiin srfiraziy hn j
nz dibe.
3- B ik ev yekit serfraz
j bo hzn rizgar yn netew
yn perey din j dibe moralek mezn, dibe bawer tecrubeyn drok b guman di
nav hzn hem peren de alkar pitgir w zde bibe.
J ber wan sedeman hin sedemn din ev peyman gavek
drokye pketiye.Pewiste
her hz kesn welatparezn
Kurdistan pitgir alkariya
w peyman bikin. Ji bo pkanna w kar xebat bikin.

PPKK

Sekretere git
Serhat DCLE

S. CENGZ

1- ki rgt glerini birletirip, Saddam Hseyin rejimini

ykmak iin seferber edecek.
2- Btn Irakl m uhalif rgtler arasndaki karde kavga
sna ve dmanla son verilecek, buna uymayan rgtlere
meyyide uygulanacak.
3- Btn karlkl ypratc propagandalar durdurulacak.
4- Her rgt bulunduu alanda demokratik bir ortam ya
ratp, btn m uhalif glerin siyasi ve askeri faaliyetlerine
olanak tanyacak.

D A XU Y A N IY A
Y E K T IY A N I T IM A N k u r d i s t a n

IRAK-KRDSTAN DEMOKRAT PARTS

POLT BROSUNUN ANLAMA
LE LGL YAPTII AIKLAMA
Krdistan Demokrat Partisi liderlii 7-8.11.1986da Kr
distan Yurtseverler Birlii liderlii ile siyasi ve askeri bir it
tifak yapt. Bu ittifak, i atmalara son vererek, btn kar
lkl ykc propagandalarn durdurulmas ve iki rgtn
btn imkanlaryla askeri glerini birletirerek Irak reji
mine kar seferber etmesini kararlatrd.
Bilindii gibi gemite her iki taraf arasnda ok ar ve
kkl anlamazlklar vard. Bu anlamazlklar Krt halk
nn mcadele birliine zarar veriyordu. Ancak, bu yeni olu
an ittifaktan sonra, Krt kurtulu hareketi nemli admlar
atarak, Krdistan ve Iraktaki btn gelimelere olumlu bir
etki yapacaktr.

Yektya hezen welatparz li Kurdistana Iraq bersivek

pir girng e ji bo dijmine gele Kurd. Xasma di v rewa royn giran de ku hikmeta Iraq dixwaz Kurdan ji kok ve rake. Ev Yekt bersivek bi hempa ye ji v rew re.
Ji ber v yek YNK giran y i xwe hertim dida ser yektiya
hzn Kurdistan div varide belavokek bi, PASOK PSK
re derxist b.
Ji v j girngtir meztir, di roja 7-811.1986 de bi PDK re
hevkariyek pk an.
Bi v hevkar yekt re, hizan bi hem mkan hebnen
xwe ji bo destxistina mafen gele me gelen Iraqe dij rejma
Saddam bi xurt tkona xwe bidin.
Ev yekt rawestandina er e navxwe, nzkbna hzn dij
rejm pekbne. Vekir ye ku ev gav, gaveke girng e.
Pwst e ku hem rxistin welatparzn Kurd, girngbyna ve hevkariye bibnin li gor mkanin xwe pitgiriya we
bikin.
Rojnameya we di v war de roleke girng lst, neya hevkariy gihand chan bi hezjaran mihacirn Kurd li dervey welat ji ve hevkariya girng agahdar kir. Em bawer in ku
rojnameya we di v war de hem pewstiyan de pek bne.
Berpirsiyared YNK , li dervey welat

3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

Q A R TA A B O N E A B O N E KARTI

\ >< >\\ ;\

;\ i k a k

Als frder ABO

d F r Kurdistan
(fr eine bestimmte Organisation oder Zielgruppe

J_L

Fr Name: I
Strasse: I
Ort:
I

Fr mich: Adresse wie un ten stehend

amadekirin: B. SIPHAN
RASTEEP
l -Nav hinayiyek...Xwarinekej i r m as t t
kirin(berepa) 2-Nav w elatek...ard...bi v
re 3-Kort...Nav heyruanek 4-Ne evfberepa)...N av
rastkek...Berbang(berepa)
5-Instrumentek m uzk...M r buka 6-Alet
bu ben peyvd ar ldixe...Ber b i erd h a t
7-Derug...Navek(berepa)8-Hunermendekegiranbiha 9- Welatekt... Nim ayi
SEREJR
l-G iyayeke xwarin...Bel(berepa) 2-Nav iya yek f 3-Hasin bin linn hesp...M ebeste 4 N av
rojek...balafir
5-Kfxwebn
6-Navek(berepa)...du tipn bdeng...No[eyek 7-Giyayek...Reml(bere/xi) 8-B ajarekt.A ja n sa Swdiyan 9-M usaade...Zinna keran(berepa)
lo-Dewlem entbn...Nana

G indyum i -Mil(berepa)...pronava kesn syemrt(berepa). .Jav(berepa) I2-Ciyku li ser

yn dibe...N asdayn l3-Tav(berepa)...Cephe(berepa) 14-Serokeke Kurd

leh werde jhrlich........DM. (mind. 60 DM.) auf Konto GILALA

AB, Postgiro 265330, Stockholm/SCHWEDEN berweisen.
(am gnstigsten mit Postgiroberweisung)

10

E M
D
E R
2

D
A
3
P

BERSIVN 4
XAERZA5 N E
D[HEJMA
RA 4 AN 6 E R
DE
7 Z M
A M E
8
N A N
9
E L
10

KURDSTAN PRESS 19 SERMAVEZ KASIM 1986

Z
A
M

E T A
D O K

A
R
A
M
E
R /

A
Z
E

X
U
O
R
Q
R A T
E
S K E
O Z
A

NAME:

J_L

STRASSE: I

JJ

ORT:l I 1

_L L

N
A
Z

Unterschrift

Datum

1_L

A M A D E

9 E R X O X
RPEL \ SAYFA 25 |

^jy

1VT

a---- ( . J )
*jsz*~jj*>oW (
; dU

%' ^
dJdyOj^

W
tJP*
1 1 tt
*

I ^ t 4,5jdLrf^iS^i *

s jp S tJ jjA A^y

ROJNAMEYA 15

M ijW V ^ v * JaSaJ ^ l j ^ u l l l ^ y d i j j X
^

OfXj\jL^

j y L - * \ 0 b ~ * J ^ L l ^ > {Sj\ s H i V / 1 / TT

* j^3^ '^s~>3 jA *

J~?

^5jln i 4^ ^jJi^dLrfd-J j&Jl

1*1 t "X/ <f^ / V tK

*o'j1^ ^sj/j ^
j <*-- j y ^ r j i ^ < S j ^ j j

^ *vW*

M p / A / 1

<J <j>vJoe cu 0 ^ ^
* > ^ C
^yjb-w

y 3 /> V i V>oV

vr-^W vA ja-~ d>* 0 ^ 1 $ * * ** ^ j j W

v 5 jU -i) o W ^ r * v S j l ^ / ^ ^ n

kS j j

v \ / T / T1 *

J-S^^ v^jW

j^ZS-i

J*0l>>*

*-

b
CS------ ^ i b - r O j j ' j p S j j *.4 K j r ' J ^

o ' j ---------*

u-^**' 4 v5j^ v5j^ 4

l l t Y/ Y/ T1

** o 1/ ( 'jf j W ) wr^A?*^ - 5jtS

J ^ L i t j d S o l^ d liijjL l U Y ^ L ^

------- *

5 > ^v 4 ^ -

^ ^ jjW

H Y

^iU

*xJ4^L> y^

^
^
"* ChMM>
vS^ejj
oJ-^I^L) dJ j ^S &r*

<3! ^ ^ o J ^ e j

1 1 ^ 1

1 1 -vi

o j----- 5

j- e d ^ u J j

/ t / n .*

jZ-tl d_.

Kjj

M i r / T / A

, , : .., *.' jis'j-cd_-^jd.r

^ /^ 5

<!W

(5

yj^-f
.

~~

jAAi
ji^oaa

& * J J iS j S
dJ ^ a j L ^ - U - w ^ J b yxL

i. .. JdA^odL34jL^ Iwjdbw (j5jA..C

) 6 A^dLih^L^..>
^
Cpjt f S J ~ ~ y j< ^ yS

<1i.i I o^JU 6 iJ^S" \

* < jr ~ p V *
L ^jk^LdU

J *

^ ^.. <tlrjU5 1^!jl> ^ 1.1 *t<.>t^d.5^*U a..>^ ^ jlj |>rt.M

J
\S* J v5J^
jS'-i
jfi vS

/ A / TA X

jl5li

I1 U

^jLI>

/ 11 /

1A *

<jJ'

^l--------)\

M U / T /

u ., .u i "^* aj t Ll jjxJL ^ ^
A ^S

Z JL a - T

j-^ jS d-j j <\

^ j S ^ d s - j ^ w L - ^ L < 3 l> ^

aJuj^SJj

<_r~
ju_juC

.>

*3

y~fj ^ I ^ L . ly JmJ 4 J^fdUtiS^ 4^JUULy^

J
l i aA <-iLl

vsl ^LJ*>

^ jL ,

t d*JL*/^ Ia a J I % ^5

1 1T T / Y / 1 *

<S&J <V^

j j

b~<i* vs^-. i_>jic

,jtf4 Av ,^lS^jt>b ^jL H U / V / tI x

^

j
'

-^ljjAA oJ fc dUu)^ Aj LAj^I

. o b ---- OjJ-S
---- II i_ c a5 v S jj -ic

rt, I

jC kmS

.***>

l>

yAJb 1

>-

\S jp ~
j I j j lfviu Jaft j&-> ^j15<xjjL ^
j-i K^Jrf^

a . -> c^.!^SL

<4j4j jS jS j ^vLmM

lS*d

4 J y j S l*a

^4_.5<jJa*

^ 1

a-.

<>^ j L > *>'S jj

*<* j

j J a J dS^dA. JtOU

X:

v.uO O rtj .i><iu<iu

^lS a^aJ

<3-UUbLJL Ji^
1fc^w
\yx2tji
' * j * r(

IA x

^ta;i jv_c A.*c jj 1 lAA / Y / 1

A ^^jUjJdLA

A^^j-JL5jj.>..P>

^y- . I . A.^ A-1 j jO-

^ ljjW H V ' / \ 7

* O d-_Jj~ <jlJ <)j J aa Ljd.

^3^0 d~J

^ J tla ii^ jj

J (iidb

(^j^'i"..........!>^ S j ^ j j
^1^1^ .5^/^,, <iJ>j S ^jj\S*jJb

* < U ^ -

a _ ^

/ TY

6j\$s-> ^jLLSjy; ^

i^ L i

j\ f - >

f c ^ i . ..-l & O lijL ^ ) l >

,0^ jr*

^ < L U & j i \ * \ \ . / Y / Y-. 1 *

i 4

>?

o^ ^ L .

l l ^

; >->^
3il'l..y i3J

^ jA

..;>Co ^ojU I jljol ^yiJ

W- 13
o-* O ^
^^ * / ^ * / ^Y _ 1. :

^ ^* /: ^

i^na/ /
__ _

-L*4-oJ <jj Oj Li-wd q jd-i. '

ff

V l / "V / T *

/t -i *.

^d^dwi dL>ud ^ 1 ^ A*\ / 1 ) / A_Y

i i ... _> (1.

^J<3^ J lJ

A . -*--<3 ^

A j J i ^ d 5 L *j

*Jv

^Sj L

l l i *< ^

J)

kS

J
(L-i

v5^^
<*S^

^j'

CJ-w ^

^^***^-* v . T ^ 1^ ^

~ *

O ^ ..:.*
'* ^ Q*.;A Ljl^. j

^5 1

^ 1 *^l

^ jdlA

>jjmiSh 1**- -*^J) <S

^idLj <^5jdu*xt^g^l^L.1-^iJdlAj -j
.#
^ > -^

^_5di___

^ \S&y ^<3j

O-*

^50^ 1* <11 . . 3

dJ

jr ^

jJ j

j d o d J <Jj0^dL ^ r ^ j S < S ^ > a^ f j y t <& 6 ^ ^ J$5~!^J

l
^ J S ^_^Ldu> ^jSjl-.
<1.... . (^dJuJL-d J d-<3jUi JLJ^JlSLiJ|04j jO^ JLj
vS j ^.... ^Jj
v j^
v-5^*
, <1L...Ov iJA j LZLjS

d J <1

j\ 3JJJ

JJA dJb j

v5

J<
^ > {^s~>

<S j ^ ^3

"Y O <j * 3w

j<u.a 0 ^-^

~ A #

^ , 5 ^

j&->

U' V

<3 o LJ )
^ O ^1
^

ri ^r*M,a^

* j t

\^*j*z ^
4 y

Bv

l.

^ O *

lS

Oj ^-SLjA^a----9 iaZj aJ
jI^ J J a a
tfjl 4J^ aJ j t u j J j j ? |^ j U .~M*j[.i ^..ajSaj

'

*
*
*
M

jJduo ^toOA J0J!>^J>>^

?
<1^oldjd^jA.,) jdSb A,.'A ^ ^

,Um j [ c ^ )jj^ -* J^aAA-j ^A 5^ - >

aJ
Jt .^; ^Jl>

<jJ

x J S 'J S p + t j Z j ^
J

jg jjfj

Ij^

4 Agtrtitf

^^SdujJdSuA^ ^ <Jd
^JLu

lS

^ lj^ 3 ^adJ
J

j j 4 j

|J^

^ < 1

; 1*-^

6 c ^ } j - i fjS-ljy* jd -~
-1

<S

i \ j

J j-* * A J

lj*w

^ j j Ju

d_J

<S

^lL*S*d-j dS
i.^t J dJd J

dS t i

Jt

l
du>

d; L- J j j J

.sS ^r* ^

rt,;.j;u*jd^ O

t - ^ f e

4 L*...

oPj.W

j\^*S<ir>l^*rj LSLjja d<od^ jjl-^ )( \jS>jja

^

^o

Ul j(U

d, iij
Uf W

(X-jJ-j

__ diS'

^a-S
t

jj

<3
yJdL

IJ

AS ^ ^~,,,,
jy ^

A d^Aj i^AXju Arf

~ ,*

6 ^jLi
J^ JJ

(5>> <5>-> 'S jj

j ^xSb

> v ij^ jj

jo 5 d J

^ j1 5 ^ jl^ 5 JuJd^jdL- j v S > ^ kJ-*-*** ^

<-y*l>

^Ai Lj dJ^j *i
------- 1 3 < jk
^3-4^
^ _ - ^ Qv*1J
^->
*U----y - * j J ^ jr > y * * (^jV o'> O
a

->Jt->A-<3^

".*-N

^-....fL.jL* ^j^5* <3ujaj I^aJ

^^^-><0<l-j <$S>^j-J

vS J

,^ .>5T ^ l j a jL > ^

V^vy^ 0 ? > ^ ^ ^ r-V.jU )a

j j
jZJZ Lj S jtjS ^s33'jt^ <
jrS:>"^,,r.,J1^'^ kv <^SjSxll*
(^jAj LjJj
l^dS'ju) jjS* JlS^ JlJIj Jl_S3_9 ^<i_ ^ d^Li

^^Af ^ jljjli *

vi 11A *

J ^ f

J j 4-j

* / >

-*->?-

JJuC

AlidL-J^^ ^

0^1--- ' ^ j f

J jj

dLu* ^ IA<j!3\--W

^jLj ^jdSLwdx ^
J ^ dLA-wij ^dLJ

jA-<Xj^^

j \ -----------J j j S A-J

^ t l

<*5lj| ^ o -C 54J|lj)J^<3

^ ----j j L J d S flJ

jj

. 0

<5

1 >-

4-

0^5 0 Aj3 ^j?lfi

jS<x} ^sS^JS

I.

J^-odo ll

J5

J i J^aJ 3~jS ( l^u*--J ) ^tm-IL\j Js

\j 0 \JjJ^

jd

L rjlu d O > ^

U 11YA ^5 ^ L b *

j^A*- ^p}jX(A%
9^S>
11A* / NoJ
o
1A* / t)
^1j
^>S.ij ( ^^) V^AT

^-- --- !vj^ J>^ V-T^^'y X-*JJ*jlSj<jjAj Jvj-^

j l. . ^
^5 ^a-> L^j^i
^ * *jdLrflj
Jl5
0

* ^ -.c ---

'lS<xr. aj ( oaid^o

J l&dLA LaS^j^-^
^ * MTA Lii

jS jj

jd >dL-J dLrfdJ^^lJ <3^A-, rflS^

----H Y ^ / / TA 1
^5 JkST&S* ^y^l_<dL> d_ ^yJ-wOJ ( O<dj<^ 0 <3OL-9 )
a o t u j^
^ 5 d o 1 1Y-V / * \ / 1 '.*!

^ t S ^ s <^>

1 ^ 1 j J^juC 4 1

\l-rfj3 JZ*>
1

L-.d.loLiJ uJ (5<3Lu

&JJ-> \J-g
yxJx^tjj^

l^ *i../d-'

M Y / -V /

*
^jUj j^S^Ja5

ujt*-w

>

> * ;>j jj ^^didLi

0 :;
(^5 'j
23 3 ^ L-yju> ^j-jlS
d_j^ij
tjdjdl ./n^ JLmLj
dAA ^ L.^-t j S

&2'j

o^jW tr54#1 , / ^

^ j'X)

(^ i/ dL_-o

<\.

,IJ

<^5 >>

l->-x *$j

Lou.ii^ u.uj ^- ^i

* VI di*m
i^JL ^SUjlj u
^j

L>
4<Xj
^5

^
Lyjii