Podrcznik Obsugi

i Konserwacji

UEAM001701

PC210-7K
PC210LC, PC210NLC-7K
PC230NHD-7K
PC240LC, PC240NLC-7K
KOPARKA HYDRAULICZNA
NUMERY SERYJNE:

PC210-7K
PC210LC-7K
PC210NLC-7K
PC230NHD-7K
PC240LC-7K
PC240NLC-7K

OSTRZEENIE !
Nieuwane uycie tej maszyny moe spowodowa powane
obraenia ciaa lub nawet mier. Operatorzy tej maszyny i
personel i personel konserwujcy musz przeczyta niniejsz
instrukcj, zanim przystpi do obsugi lub konserwacji
maszyny. Niniejsza instrukcja powinna znajdowa si na swoim
miejscu w maszynie do staego wgldu dla personelu majcego
z ni kontakt.

K40001 i wysze
K40001 i wysze
K40001 i wysze
K40001 i wysze
K40001 i wysze
K40001 i wysze

KOMATSU

PRZEDMOWA

PRZEDMOWA
Niniejszy podrcznik obsugi podaje zasady i wytyczne, ktre pomog Wam w bezpiecznym i efektywnym
uytkowaniu tej maszyny. Zalece zawartych w niniejszym podrczniku naley przestrzega zawsze podczas
obsugi i konserwacji maszyny. Wikszo wypadkw jest spowodowanych nieprzestrzeganiem podstawowych
zasad bezpieczestwa podczas pracy i konserwacji maszyn. Wypadkw mona unikn jeeli zna si wczeniej
warunki, ktre mog stworzy zagroenie podczas wykonywania obsugi i zabiegw konserwacyjnych.

OSTRZEENIE !
Przed przystpieniem do obsugi lub konserwacji operatorzy musz zawsze postpowa w nastpujcy
sposb.
Dla uniknicia wypadkw naley przeczyta, zrozumie i przestrzega wszystkich zalece i ostrzee
zawartych w tym podrczniku oraz na maszynie przed przystpieniem do obsugi i konserwacji.
Naley uwanie czyta wskazwki dotyczce bezpieczestwa podane w tym podrczniku oraz
naklejki ostrzegawcze umieszczone na maszynie oraz w peni je zrozumie.
Niniejszy podrcznik powinien by przechowywany w przedstawionym poniej schowku na Podrcznik
Obsugi i Konserwacji i powinien by czytany regularnie przez cay personel.
W przypadku gdy zostanie zagubiony lub stanie si trudno czytelny w wyniku zniszczenia, to naley
natychmiast zwrci si o nowy podrcznik do firmy Komatsu lub miejscowego dystrybutora Komatsu.
W przypadku sprzeday maszyny naley koniecznie przekaza ten podrcznik obsugi jej nowemu
wacicielowi wraz z maszyn.
Firma Komatsu dostarcza maszyny, ktre s zgodne z odpowiednimi przepisami i normami kraju, do
ktrego zostay wysane. Jeeli maszyna ta zostaa zakupiona za granic lub odkupiona od kogo w
innym kraju, to wwczas moe w niej brakowa pewnych urzdze zabezpieczajcych (lub rodkw
bezpieczestwa - przyp. tumacza) oraz specyfikacji, ktre s konieczne w waszym kraju. Jeeli istnieje
jakakolwiek wtpliwo co do tego, czy wasz produkt spenia wymogi stosownych norm i przepisw
waszego kraju, to przed rozpoczciem uytkowania maszyny naley skontaktowa si z firm Komatsu
lub miejscowym dystrybutorem Komatsu.

Lokalizacja schowka do przechowywania Podrcznika Obsugi i Konserwacji:

Schowek znajduje si po lewej stronie fotela operatora.

INFORMACJE DOTYCZCE BEZPIECZESTWA

Dla umoliwienia bezpiecznego uywania maszyny w niniejszym podrczniku podane zostay wskazwki oraz
naklejki ostrzegawcze, ktre zostay take umieszczone na maszynie w celu objanienia sytuacji stwarzajcych
potencjalne niebezpieczestwo oraz sposobw i metod unikania takich sytuacji.

Sowa ostrzegawcze
Niej wymienione hasa (sowa) ostrzegawcze s uywane w celu poinformowania uytkownika o istnieniu
potencjalnie niebezpiecznej sytuacji, ktre mog prowadzi do obrae ciaa u osb lub do uszkodzenia
maszyny.
W niniejszym podrczniku i na naklejkach na maszynie uywane s nastpujce hasa ostrzegawcze dla
wyraenia poziomu potencjalnego niebezpieczestwa (zagroenia).

NIEBEZPIECZESTWO !
Wskazuje blisk sytuacj niebezpieczn, ktra, jeeli nie zostanie oddalona, spowoduje mier lub powane
obraenia ciaa. Stosowanie tego hasa ostrzegawczego jest ograniczone do skrajnie niebezpiecznych sytuacji.

OSTRZEENIE !
Sowo to wskazuje potencjalnie niebezpieczn sytuacj, ktra, jeeli nie zostanie oddalona, moe doprowadzi
do mierci lub powanych obrae ciaa.

UWAGA !
Wskazuje potencjalnie niebezpieczn sytuacj, ktra, jeeli nie zostanie oddalona, moe spowodowa rednie
lub umiarkowane obraenia. Moe ono by take uywane do przestrzeenia personelu przed stosowaniem
niebezpiecznych metod pracy.

Przykad komunikatu dotyczcego bezpieczestwa z zastosowaniem hasa ostrzegawczego

OSTRZEENIE !
Aby unikn przypadkowego poruszenia drkw sterowniczych naley opuci na ziemi wyposaenie
robocze i ustawi DWIGNI ZABEZPIECZAJC (usytuowan obok fotela kierowcy) w pooenie
ZABLOKOWANE przed opuszczeniem siedzenia operatora.
Nage przypadkowe poruszenie si maszyny moe spowodowa powane obraenia ciaa lub nawet
wypadek miertelny.

Inne sowa ostrzegawcze

Oprcz powyszych hase (sw) uywane s nastpujce hasa dla wskazania rodkw ostronoci, ktre
winny by przestrzegane w celu ochrony maszyny lub podania uytecznych praktycznie informacji.
UWAGA

Sowo to jest stosowane dla podania wskazwek, ktre musz by przestrzegane w celu
uniknicia dziaa, ktre mogyby skrci ywotno maszyny.

WANE

Sowo to oznacza uyteczn dla operatora informacj.

Naklejki ostrzegawcze
Naklejki ostrzegawcze s umieszczone na maszynie w celu poinformowania operatora lub pracownika
utrzymania ruchu na miejscu pracy podczas wykonywania operacji roboczych lub konserwacji albo naprawy
maszyny, ktre mog stworzy zagroenie.
Dla wskazania procedur dotyczcych bezpieczestwa na maszynie stosowane s Naklejki ostrzegawcze
tekstowe oraz Naklejki ostrzegawcze z uyciem ideogramw.

Naklejki ostrzegawcze z uyciem piktogramw

Ideogramy posuguj si ilustracjami w celu wyraenia poziomu stanu
zagroenia rwnowanego hasu ostrzegawczemu. Te ideogramy
dotyczce bezpieczestwa posuguj si rysunkami aby w kadym
czasie umoliwi operatorowi lub mechanikowi zrozumienie poziomu
i rodzaju niebezpiecznej sytuacji. Ideogramy przedstawiaj rodzaj
niebezpiecznej sytuacji u gry lub po lewej jego stronie oraz sposb
uniknicia niebezpiecznej sytuacji u dou lub po prawej stronie.
Ponadto, rodzaj niebezpiecznej sytuacji jest ukazany w trjkcie a
sposb uniknicia niebezpiecznej sytuacji jest przedstawiony w kku.

Numer
czci

Firma Komatsu nie jest w stanie przewidzie kadej okolicznoci, ktra moe wywoa potencjalne
niebezpieczestwo w toku obsugi i konserwacji maszyny. Std te informacja na temat bezpieczestwa w
niniejszym podrczniku oraz na samej maszynie nie moe obejmowa wszystkich moliwych rodkw
ostronoci.
Jeeli stosowane s jakiekolwiek metody lub dziaania, ktre nie s szczeglnie zalecane lub dozwolone w
niniejszym podrczniku, to obowizkiem uytkownika jest podjcie krokw i rodkw w celu zapewnienia
bezpieczestwa.
W adnym wypadku nie wolno wykonywa operacji lub dziaa zabronionych w niniejszym podrczniku.
Objanienia, wartoci oraz ilustracje zamieszczone w niniejszym podrczniku zostay opracowane na podstawie
najnowszych informacji dostpnych w czasie przygotowania podrcznika. Cige udoskonalenia w konstrukcji
maszyny mog prowadzi do zmian pewnych szczegw, ktre mog nie znale odzwierciedlenia w tym
podrczniku. W celu uzyskania najbardziej aktualnych informacji dotyczcych waszej maszyny lub wyjanienia
wtpliwoci i pyta dotyczcych informacji zawartych w niniejszym podrczniku naley skontaktowa si z
firm Komatsu lub dystrybutorem Komatsu.
Numery zakrelone kkami na rysunkach odpowiadaj numerom umieszczonych w nawiasach ( ) w tekcie
podrcznika. (Na przykad : (1) [1]).

HAAS (PC210, 210LC, 210NLC, PC230NHD)

Poziom cinienia akustycznego na stanowisku operatora,

mierzony zgodnie z norm ISO6396 (metoda badania
dynamicznego, symulowany cykl roboczy).

Poziom mocy akustycznej emitowanej do otoczenia. Jest to

warto gwarantowana jak to okrelono w dyrektywie Komisji
Europejskiej 2000/14/EC.

DRGANIA
rednia waona skutecznej wartoci przyspieszenia odziaywujcego
na ramiona operatora nie przekracza 2,5 m/s2.
rednia waona skutecznej wartoci przyspieszenia odziaywujcego
na korpus operatora nie przekracza 0,5 m/s2.
Wartoci zostay uzyskane przy uyciu przyspieszeniomierza w czasie
kopania rowu.

HAAS (PC240LC, 240NLC)

Poziom cinienia akustycznego na stanowisku operatora,

mierzony zgodnie z norm ISO6396 (metoda badania
dynamicznego, symulowany cykl roboczy).

Poziom mocy akustycznej emitowanej do otoczenia. Jest to

warto gwarantowana jak to okrelono w dyrektywie Komisji
Europejskiej 2000/14/EC.

DRGANIA
rednia waona skutecznej wartoci przyspieszenia odziaywujcego
na ramiona operatora nie przekracza 2,5 m/s2.
rednia waona skutecznej wartoci przyspieszenia odziaywujcego
na korpus operatora nie przekracza 0,5 m/s2.
Wartoci zostay uzyskane przy uyciu przyspieszeniomierza w czasie
kopania rowu.

WPROWADZENIE
Ta KOPARKA HYDRAULICZNA Komatsu jest przeznaczona gwnie do wykonywania nastpujcych prac:

Wykonywania wykopw
Plantowania (wyrwnywania terenu)
Kopania roww
Operacji zaadunkowych
Operacji wyburzeniowych

Wicej szczegw zob. rozdzia ZALECANE ZASTOSOWANIA (STRONA 168).

KIERUNKI MASZYNY

PRZD

Fotel operatora

LEWA

PRAWA

Koo acuchowe
napdowe

TY

W niniejszym podrczniku takie pojcia jak przd, ty, lewa strona, prawa strona odnosz si do kierunku jazdy
patrzc z kabiny operatora kiedy kabina operatora jest skierowana do przodu a koo acuchowe napdowe
znajduje si z tyu maszyny.

INFORMACJE NA TEMAT MASZYNY

Przy zlecaniu usugi serwisowej lub zamawianiu czci zamiennych naley poda dystrybutorowi Komatsu
nastpujce dane.

POOENIE TABLICZKI ZNAMIONOWEJ Z NUMEREM FABRYCZNYM

MASZYNY
Tabliczka ta jest umieszczona u dou na prawej stronie kabiny operatora.

POOENIE TABLICZKI ZNAMIONOWEJ Z NUMEREM SERYJNYM

SILNIKA
Tabliczka ta jest umieszczona na grnej powierzchni pokrywy gowicy cylindra Nr 1 (Dodatkowa tabliczka
znamionowa EPA znajduje si na grnej powierzchni pokrywy gowicy cylindra Nr 5).

EPA: Agencja Ochrony rodowiska, USA

EPA: Environmental Protection Agency, USA (Agencja Ochrony rodowiska)

LOKALIZACJA LICZNIKA GODZIN PRACY

Licznik ten jest umieszczony w grnej czci tablicy przyrzdw.

TABELA DO WPISANIA NUMERU SERYJNEGO I DYSTRYBUTORA

Numer seryjny maszyny
Numer seryjny silnika
Nazwa producenta:
Adres:

KOMATSU UK Ltd.
Durham Road
Birtley
Chester-Le street
County Durham DH32QX
Wielka Brytania

Dystrybutor
Adres
Telefon

TABLICZKA ZNAMIONOWA MASZYNY

MODEL
NUMER SERII
MASA
MOC SILNIKA
PRODUCENT
Wyprodukowana przez Komatsu UK Ltd, Birtley Co. Durham,
Wielka Brytania

10

11

SPIS TRECI
PRZEDMOWA
PRZEDMOWA ............................................................................................................................. 2
INFORMACJE DOTYCZCE BEZPIECZESTWA ..........................................................
HAAS (PC210, 210LC, 210NLC, PC230NHD) ............................................................
DRGANIA ........................................................................................................................
HAAS (PC240LC, 240NLC) .........................................................................................
DRGANIA ........................................................................................................................

3
5
5
6
6

WPROWADZENIE
KIERUNKI MASZYNY ................................................................................................. 7
INFORMACJE NA TEMAT MASZYNY ............................................................................... 8
POOENIE TABLICZKI Z NUMEREM FABRYCZNYM MASZYNY.................... 8
POOENIE TABLICZKI Z NUMEREM SERYJNYMYM SILNIKA....................... 8
POOENIE LICZNIKA GODZIN PRACY ................................................................... 9
TABELA DO WPISANIA NUMERU SERYJNEGO I DYSTRYBUTORA .................. 9
TABLICZKA ZNAMIONOWA MASZYNY ................................................................... 10

BEZPIECZESTWO
INFORMACJE DOTYCZCE BEZPIECZESTWA ......................................................... 20
POOENIE NAKLEJEK OSTRZEGAWCZYCH .............................................................. 22
POOENIE PIKTOGRAMW OSTRZEGAWCZYCH ............................................... 22
NAKLEJKI OSTRZEGAWCZE ....................................................................................... 23
INFORMACJE DOTYCZCE BEZPIECZESTWA PRACY ............................................ 30
BEZPIECZNA OBSUGA MASZYNY ................................................................................... 40
URUCHAMIANIE SILNIKA ........................................................................................... 40
OBSUGA MASZYNY ................................................................................................... 42
TRANSPORT .................................................................................................................... 48
AKUMULATOR ............................................................................................................... 49
HOLOWANIE ................................................................................................................... 51
PODNOSZENIE ADUNKW YK ......................................................................... 52
RODKI OSTRONOCI PODCZAS KONSERWACJI ..................................................... 53

OBSUGA MASZYNY
WIDOK OGLNY ..................................................................................................................... 62
WIDOK OGLNY MASZYNY ....................................................................................... 62

12

WIDOK OGLNY ELEMENTW STEROWNICZYCH I WSKANIKW .............. 63

OBJANIENIE CZCI SKADOWYCH ............................................................................ 64
TABLICA PRZYRZDW ............................................................................................ 64
PODSTAWOWE POZYCJE DO KONTROLOWANIA ................................................. 67
WYCZNIKI .................................................................................................................. 89
DWIGNIE STEROWNICZE, PEDAY......................................................................... 95
SZYBA DACHOWA ........................................................................................................ 98
SZYBA PRZEDNIA ......................................................................................................... 99
WYJCIE AWARYJNE Z KABINY OPERATORA ...................................................... 104
ZAMEK DRZWI ............................................................................................................... 104
POKRYWY I KORKI Z ZAMKIEM ................................................................................ 105
SZAFKA DO PODGRZEWANIA I CHODZENIA ....................................................... 106
RADIOODTWARZACZ ................................................................................................... 106
SCHOWEK ....................................................................................................................... 106
POPIELNICZKA .............................................................................................................. 107
OBCHODZENIE SI Z KLIMATYZATOREM ............................................................. 108
RADIOODBIORNIK SAMOCHODOWY ..................................................................... 121
SKRZYNKA BEZPIECZNIKOWA .................................................................................. 122
TOPIKOWY WKAD BEZPIECZESTWA .................................................................. 123
STEROWNIK (KOMPUTER POKADOWY) ................................................................ 124
SKRZYNKA NARZDZIOWA ....................................................................................... 124
UCHWYT SMAROWNICY RCZNEJ ........................................................................... 124
POMPA DO TANKOWANIA PALIWA .......................................................................... 125
OBSUGA AKUMULATORA ........................................................................................ 125
PRACA MASZYN I ELEMENTY STEROWNICZE .......................................................... 127
PRZED URUCHOMIENIEM SILNIKA .......................................................................... 127
URUCHAMIANIE SILNIKA............................................................................................. 140
CZYNNOCI PO URUCHOMIENIU SILNIKA ........................................................... 144
AUTOMATYCZNE ROZGRZEWANIE SILNIKA ...................................................... 148
ZATRZYMYWANIE SILNIKA ...................................................................................... 152
CZYNNOCI KONTROLNE PO ZATRZYMANIU SILNIKA .................................... 152
PRACA MASZYN ......................................................................................................... 153
KIEROWANIE MASZYN ............................................................................................. 157
OBRACANIE NADWOZIA .............................................................................................
OPEROWANIE ELEMENTAMI STEROWNICZYMI OSPRZTU ROBOCZEGO .... 160
TRYBY ROBOCZE .......................................................................................................... 161
OPERACJE ZABRONIONE ............................................................................................. 162
OGLNE INFORMACJE DOTYCZCE SPOSOBU OBSUGI MASZNY ................. 164
JAZDA PO STOKACH ..................................................................................................... 165
WYDOBYWANIE SI Z GRZSKIEGO TERENU ...................................................... 167
ZALECANE ZASTOSOWANIA MASZYNY ................................................................ 168
WYMIANA I ODWRACANIE YKI ........................................................................... 170
PARKOWANIE MASZYNY ............................................................................................ 173
KONTROLA PO SKOCZENIU PRACY ....................................................................... 174
ZAMYKANIE MASZYNY ............................................................................................... 175
TRANSPORT MASZYNY ......................................................................................................... 176

13

SPOSB TRANSPORTU ..............................................................................................

SPECJALNE INSTRUKCJE TRANSPORTU DLA PC210NLC-7 I PC230NHD-7 ....
ZAADUNEK I WYADUNEK PRZY TRANPORCIE NA PRZYCZEPIE ...............
SPOSB PODNOSZENIA MASZYNY .........................................................................

176
176
177
184

PRACA W NISKIEJ TEMPERATURZE ............................................................................... 186

INFORMACJE DOTYCZCE PRACY W NISKIEJ TEMPERATURZE ..................... 186
PO ZAKOCZENIU CODZIENNEJ PRACY ................................................................ 188
PO ZAKOCZENIU SEZONU ZIMOWEGO ................................................................. 189
SKADOWANIE DUGOTERMINOWE ............................................................................... 190
PRZED SKADOWANIEM ............................................................................................. 190
PODCZAS SKADOWANIA ... ...................................................................................... 190
PO ZAKOCZENIU SKADOWANIA ......................................................................... 191
WYKRYWANIE I USUWANIE USTEREK ........................................................................... 192
KIEDY ZABRAKNIE PALIWA ...................................................................................... 192
ZJAWISKA NIE BDCE USTERKAMI ...................................................................... 192
HOLOWANIE MASZYNY .............................................................................................. 193
HAK DO HOLOWANIA LEKKICH PRZEDMIOTW ................................................. 193
RODKI OSTRONOCI W SZCZEGLNYCH WARUNKACH ............................... 194
GDY AKUMULATOR JEST ROZADOWANY .......................................................... 195
INNE USTERKI ............................................................................................................... 199

KONSERWACJA
INFORMACJE DOTYCZCE KONSERWACJI ................................................................. 206
RODKI SMAROWE, PYN CHODZCY I FILTRY ....................................................
OLEJ, PALIWO, PYN CHODZCYI ANALIZA OLEJU .......................................
OBJANIENIA DO TABELI SMAROWANIA .............................................................
KONSERWACJA INSTALACJI ELEKTRYCZNEJ .....................................................
OBSUGA UKADU HYDRAULICZNEGO ...............................................................

209
209
213
215
215

WYKAZ CZCI ZUYWAJCYCH SI ........................................................................... 216

UYCIE PALIWA, PYNU CHODZCEGO I RODKW SMAROWYCH
W ZALENOCI OD TEMPERATURY ZEWNTRZNEJ ............................................... 217
WACIWY DOBR PALIWA, PYNU CHODZCEGO I SMARW .................. 217
STANDARDOWE MOMENTY DOKRCANIA RUB I NAKRTEK ........................... 220
WYKAZ MOMENTW DOKRCANIA ....................................................................... 220
OKRESOWA WYMIANA CZCI DECYDUJCYCH O BEZPIECZESTWIE ......... 221
CZCI DECYDUJCE O BEZPIECZESTWIE ......................................................... 221
HARMONOGRAM KONSERWACJI .................................................................................... 222
PLAN KONSERWACJI .................................................................................................. 222
INTERWA KONSERWACJI MOTA HYDRAULICZNEGO .................................. 224
PROCEDURA OBSUGI SERWISOWEJ ............................................................................ 225

14

KONSERWACJA PO PIERWSZYCH 250 GODZINACH PRACY .............................

W RAZIE POTRZEBY ....................................................................................................
KONTROLA PRZED URUCHOMIENIEM ....................................................................
OBSUGA SERWISOWA CO 100 GODZIN PRACY ...................................................
OBSUGA SERWISOWA CO 250 GODZIN PRACY ...................................................
OBSUGA SERWISOWA CO 500 GODZIN PRACY ...................................................
OBSUGA SERWISOWA CO 1000 GODZIN PRACY .................................................
OBSUGA SERWISOWA CO 2000 GODZIN PRACY .................................................
OBSUGA SERWISOWA CO 4000 GODZIN PRACY .................................................
OBSUGA SERWISOWA CO 5000 GODZIN PRACY .................................................

225
226
250
250
252
259
267
270
272
273

DANE TECHNICZNE
DANE TECHNICZNE ............................................................................................................... 276
OBJANIENIA DO DIAGRAMU UDWIGW (PC210, PC210LC, PC210NLC-7K) ...........
OBJANIENIA DO DIAGRAMU UDWIGW (PC210, PC210LC, PC230NHD
- WYSIGNIK 2-CZCIOWY) ................................................................................................
OBJANIENIA DO DIAGRAMU UDWIGW (PC210, PC210LC, PC210NLC-7K) ...........
OBJANIENIA DO DIAGRAMU UDWIGW (PC240LC, PC240NLC-7K) ........................

279
283
286
288

DODATKOWY OSPRZT ROBOCZY I OPCJE

OGLNE RODKI OSTRONOCI ...................................................................................... 292
RODKI OSTRONOCI ZWIZANE Z BEZPIECZESTWEM ............................... 292
RODKI OSTRONOCI PODCZAS MONTAU PRZYSTAWEK .......................... 294
OBCHODZENIE SI Z YK Z HAKIEM ........................................................................ 295
KONTROLA STANU YKI Z HAKIEM .................................................................... 295
ZABRONIONE OPERACJE ............................................................................................ 295
WYPOSAENIE MASZYNY DO MONTAU PRZYSTAWEK .......................................
OBJANIENIE CZCI SKADOWYCH ....................................................................
OBWD HYDRAULICZNY ..........................................................................................
SPOSB MONTAU/DEMONTAU PRZYSTAWEK ROBOCZYCH ......................
OPEROWANIE PRZYSTAWKAMI ROBOCZYMI .....................................................
SKADOWANIE DUGOTERMINOWE .....................................................................
DANE TECHNICZNE .....................................................................................................

296
296
299
302
304
306
306

PORADY DOTYCZCE DODATKOWEGO OSPRZTU ROBOCZEGO ...................... 307

KOMBINACJE OSPRZTU ROBOCZEGO .................................................................. 307
WYBR STP OGNIW GSIENICY ............................................................................ 310
WYBR ZBW YKI ................................................................................................ 311
NORMY DOTYCZCE WYBORU TYPU ZBW YKI ......................................... 311
OBCHODZENIE SI Z GUMOWYMI STOPAMI GSIENICY LUB
Z GUMOW NAKADK NA GSIENICE ................................................................ 312
POSUGIWANIE SI Z YK TRAPEZOW .......................................................... 314
POSUGIWANIE SI Z PRZEDUACZEM WYSIGNIKA .................................... 315
POSUGIWANIE SI CHWYTAKIEM DWUSZCZKOWYM .................................. 316

15

ZALECANE ZASTOSOWANIA DODATKOWEGO OSPRZTU ROBOCZEGO .....................

MOT HYDRAULICZNY .........................................................................................................
WYSIGNIK 2-CZCIOWY ...................................................................................................

16

317
317
322

17

18

BEZPIECZESTWO

OSTRZEENIE !
Naley upewni si, czy w peni zrozumiay jest niniejszy
podrcznik oraz rodki bezpieczestwa dotyczce
maszyny.
Podczas obsugi lub konserwacji maszyny zawsze naley
cile przestrzega tych zalece.

19

BEZPIECZESTWO
INFORMACJE DOTYCZCE BEZPIECZESTWA ............................................................... 18
ROZMIESZCZENIE NAKLEJEK OSTRZEGAWCZYCH ...................................................... 20
POOENIE NAKLEJEK OSTRZEGAWCZYCH ...................................................... 20
NAKLEJKI OSTRZEGAWCZE .................................................................................... 21
INFORMACJE ODNOSZCE SI BEZPIECZESTWA PRACY ......................................... 28
ZASADY BEZPIECZESTWA I HIGIENY PRACY ..............................................................
KROKI PODEJMOWANE PRZY STWIERDZENIU NIEPRAWIDOWOCI ......................
ODZIE OCHRONNA I RODKI OCHRONY OSOBISTEJ ...................................................
GANICA I APTECZKA PIERWSZEJ POMOCY ....................................................................
URZDZENIA ZABEZPIECZAJCE ......................................................................................
UTRZYMYWANIE MASZYNY W STANIE CZYSTOCI .....................................................
WNTRZE KABINY OPERATORA .........................................................................................
ZAKADANIE BLOKADY PRZY OPUSZCZANIU STANOWISKA OPERATORA ...........
PORCZE I STOPNIE ................................................................................................................
WSIADANIE I WYSIADANIE Z MASZYNY ..........................................................................
ZAKAZ PRZEBYWANIA OSB NA OSPRZCIE ROBOCZYM ..........................................
OSTRZEENIE PRZEZ POPARZENIEM .................................................................................
ZAPOBIEGANIE POAROM I WYBUCHOM .........................................................................
DZIAANIA PODEJMOWANE W PRZYPADKU WYBUCHU POARU ............................
PYN DO SPRYSKIWACZY SZYB .........................................................................................
OCHRONA PRZED SPADAJCYMI I LATAJCYMI PRZEDMIOTAMI ...........................
MONTA DODATKOWEGO OSPRZTU ROBOCZEGO .....................................................
KOMBINACJE PRZYSTAWEK ROBOCZYCH ......................................................................
SZYBY OKIEN KABINY ..........................................................................................................
NIEDOZWOLONE ZMIANY ....................................................................................................
BEZPIECZESTWO W MIEJSCU PRACY .............................................................................
PRACA NA LUNYM GRUNCIE .............................................................................................
ODLEGO OD PRZEWODW I KABLI WYSOKIEGO NAPICIA ................................
ZAPEWNIENIE DOBREJ WIDOCZNOCI ..............................................................................
WENTYLACJA W ZAMKNITYCH PRZESTRZENIACH .....................................................
SYGNALIZACJA RCZNA ........................................................................................................
AWARYJNE WYJCIE Z KABINY OPERATORA ..................................................................
ZAKCENIA ELEKTROMAGNETYCZNE ............................................................................
ZAPOBIEGANIE ZAGROENIU ZE STRONY PYU AZBESTOWEGO ..............................

28
28
28
28
29
29
29
29
30
31
31
31
32
33
33
33
33
34
34
34
34
34
35
35
36
36
36
36
37

BEZPIECZNA OBSUGA MASZYNY ..................................................................................... 38

URUCHAMIANIE SILNIKA ..................................................................................................................
CZYNNOCI KONTROLNE PRZED URUCHOMIENIEM SILNIKA ...................................
RODKI OSTRONOCI PODCZAS URUCHAMIANIA SILNIKA .....................................
ROZRUCH SILNIKA W NISKICH TEMPERATURACH OTOCZENIA ...............................
OBSUGA MASZYNY ..........................................................................................................................
CZYNNOCI KONTROLNE PO URUCHOMIENIU SILNIKA .............................................
ZASADY BEZPIECZESTWA PRZY ZMIANIE KIERUNKU JAZDY ................................
ZASADY BEZPIECZESTWA PODCZAS JAZDY ................................................................
JAZDA NA STOKACH ..............................................................................................................
PRACA MASZYN NA STOKU ..............................................................................................
ZABRONIONE OPERACJE ......................................................................................................
PRACA NA NIEGU .................................................................................................................
PARKOWANIE MASZYNY .....................................................................................................

38
38
39
39
40
40
40
41
42
43
43
45
45

TRANSPORT ............................................................................................................................

46

20

ZAADUNEK I PRZEWZ MASZYNY ................................................................................

46

AKUMULATOR .....................................................................................................................................
ZAPOBIEGANIE ZAGROENIOM POCHODZCYM OD AKUMULATORA ..................
URUCHAMIANIE SILNIKA PRZY POMOCY KABLI ROZRUCHOWYCH ......................

47
47
48

HOLOWANIE MASZYNY ....................................................................................................................

ZASADY BEZPIECZESTWA PODCZAS HOLOWANIA ...................................................
PODNOSZENIE ADUNKW YK ...............................................................................................
ZASADY BEZPIECZESTWA PRZY PODNOSZENIU ADUNKW ................................

49
49
50
50

RODKI OSTRONOCI PODCZAS KONSERWACJI ........................................................

51

WYWIESZKA OSTRZEGAWCZA ..........................................................................................

UTRZYMYWANIE CZYSTOCI I PORZDKU NA STANOWISKU PRACY ..................
WYZNACZENIE BRYGADZISTY PODCZAS PRACY W ZESPOLE ...............................
ZATRZYMANIE SILNIKA PRZED KONSERWACJ ..........................................................
DWAJ PRACOWNICY PODCZAS KONSERWACJI PRZY PRACUJCYM SILNIKU ......
UYWANIE WACIWYCH NARZDZI ..............................................................................
OBCHODZENIE SI Z AKUMULATOREM GAZOWYM ..................................................
PERSONEL ................................................................................................................................
DODATKOWY OSPRZT ROBOCZY ...................................................................................
PRACE POD MASZYN ........................................................................................................
HAAS .......................................................................................................................................
RODKI OSTRONOCI PRZY UYWANIU MOTKA .....................................................
NAPRAWY WYMAGAJCE ROBT SPAWALNICZYCH ................................................
ZDEJMOWANIE ZACISKW AKUMULATORA .................................................................
RODKI OSTRONOCI PRZY UYCIU SMARU POD WYSOKIM CINIENIEM
DO REGULACJI NACIGU GSIENIC .................................................................................
ZAKAZ WYJMOWANIA SPRYNY POWROTNEJ ............................................................
RODKI OSTRONOCI W OBECNOCI OLEJU POD WYSOKIM CINIENIEM ...........
OBCHODZENIE SI Z WAMI WYSOKOCINIENIOWYMI .............................................
MATERIAY ODPADOWE ........................................................................................................
KONSERWACJA KLIMATYZATORA ......................................................................................
SPRONE POWIETRZE ...........................................................................................................
OKRESOWA WYMIANA CZCI DECYDUJCYCH O BEZPIECZESTWIE ..................

51
51
51
52
53
53
54
54
54
54
55
55
55
55
56
56
56
57
57
57
57
58

21

BEZPIECZESTWO
ROZMIESZCZENIE NAKLEJEK OSTRZEGAWCZYCH
Na maszynie umieszczone zostay nastpujce naklejki ostrzegawcze.

Naley dokadnie zapozna si z prawidowym usytuowaniem oraz treci naklejek.

Naley dba o to, aby naklejki ostrzegawcze byy zawsze czytelne. Naley sprawdza, czy znajduj si one
w prawidowym miejscu i zawsze utrzymywa je w stanie czystoci. Podczas ich czyszczenia nie wolno
stosowa rozpuszczalnikw organicznych lub benzyny, gdy mog ulec wwczas odklejeniu si.
Oprcz naklejek ostrzegawczych na maszynie znajduj si take inne naklejki informacyjne. Z naklejkami
tymi naley postpowa w taki sam sposb.
Jeeli naklejki ulegn uszkodzeniu, zagubieniu lub gdy stan si nieczytelne, to naley zastpi je nowymi.
Naklejki takie naley zamwi u dystrybutora Komatsu podajc jej numer czci, ktre mona odczyta w
niniejszym podrczniku lub na rzeczywistej naklejce na maszynie.

MIEJSCA UMIESZCZENIA NAKLEJEK OSTZREGAWCZYCH

22

NAKLEJKI OSTRZEGAWCZE
1. (207-00-K1950)
rodki ostronoci przed uruchomieniem, przegldem i
konserwacj lub napraw
Nieprawidowa obsuga i konserwacja moe by przyczyn
powanych obrae lub wypadku miertelnego.
Przed przystpieniem do pracy maszyn, konserwacji, demontau,
montau lub transportu tej maszyny naley przeczyta podrcznik
obsugi i konserwacji.
Naley przestrzega instrukcji i ostrzee zawartych w
podrczniku oraz na naklejkach ostrzegawczych na maszynie.

a. Podrcznik naley przechowywa w pobliu stanowiska

operatora. W celu uzyskania zapasowego podrcznika naley si
skontaktowa z dystrybutorem Komatsu.

29

b. Opuszczajc fotel operatora naley zawsze zaoy blokad.

c. OSTRZEENIE Podczas jazdy nie wolno przewozi na

maszynie adnych pasaerw

d. OTRZEENIE NIEBEZPIECZESTWO SPADAJCYCH

PRZEDMIOTW
Nie wolno pracowa maszyn jeeli istnieje zagroenie ze strony
spadajcych przedmiotw. Naley zwrci si do dystrybutora w celu
zaoenia osony FOPS.

28

* e. BACZNO Wysokie napicie!

Jeeli maszyna lub zesp roboczy nie znajduje si w bezpiecznej
odlegoci od przewodw wysokiego napicia, to mog nastpi
powane obraenia ciaa lub nawet wypadek miertelny.

f. Schemat operowania drkami sterowniczymi zespou roboczego.

2. (09083-A0481)
* Ostrzeenia odnonie otwierania przedniej szyby

Po podniesieniu szyby okna naley j zablokowa po obu stronach

przy pomocy zatrzaskw zabezpieczajcych.
Opadajca szyba moe spowodowa obraenia ciaa.

29

3. (20Y-00-K2220)

Wyjcie awaryjne.
Przed przystpieniem do pracy naley przeczyta instrukcj.

4. (207-00-71370)

Wycznik automatycznego regulatora pompy i wycznik blokady

obrotu.
Przed przystpieniem do pracy naley przeczyta instrukcj.

5. (09133-A3281)
Nie zblia si do strefy ruchu koparki
Aby unikn POWANYCH OBRAE lub MIERCI, przed
ruszaniem maszyny lub kocwek roboczych naley:

Ostrzega klaksonem ludzi znajdujcych si w pobliu.

Upewni si, e nikogo nie ma na maszynie, w jej pobliu lub w
promieniu obrotu koparki.
Obrci kabin, aby zapewni peny widok trasy ruchu, jeeli moe
by to wykonane w bezpieczny sposb.
Jeeli widok jest zasonity, naley uy obserwatora.
Zawsze naley stosowa si do powyszych uwag.

28

6. (09805-A0881)
Nie wolno zblia si do strefy pracy koparki.

Naley upewni si, e nikt nie znajduje si w promieniu obrotu

zespou roboczego.

7. (09667-A0481)

Nie wolno otwiera pokrywy podczas pracy silnika.

8. (09659A057B) Ostrzeenia odnoszce si do obsugi akumulatora

Aby unikn niebezpieczestwa wybuchu
Trzyma akumulator z dala od rde ognia.
Nie wolno wierci otworw w akumulatorze ani nie wolno niczego
spawa.
Przed przystpieniem do pracy naley przeczyta instrukcj
obsugi.

29

9. (09653-A0581)
Ostrzeenia odnonie gorcych pynu chodzcego i oleju.
Wysoka temperatura wody i oleju.
Aby zapobiec nagemu wytryniciu gorcej wody i oleju naley:
Wyczy silnik.
Poczeka, a woda ostygnie.
Przed wyjciem korka naley go powoli poluzowa tak, aby
wyrwna cinienie.
Przed przystpieniem do pracy przeczyta instrukcj obsugi.

10. (09657-A0881).
rodki ostronoci podczas kontroli i regulacji nacigu gsienicy.

11. (09808-A0881)
rodki ostronoci przy obsudze przewodw elektrycznych.

12.

28

(09805-A0881)
Ostrzeenie przed upadkiem z nadwozia maszyny.
Nie zblia si zblia do maszyny z boku.
Uwaga na przeciwciar.
Nie wolno przebywa na maszynie, gdy ta porusza si.

13. (09805-C0881)
rodki ostronoci dla zapobieenia upadku z maszyny.

Znak ten ostrzega przed niebezpieczestwem upadku z

maszyny
Nie wolno stawa w tym miejscu

29

INFORMACJE DOTYCZCE BEZPIECZESTWA PRACY

ZASADY BEZPIECZESTWA

Obsugiwa i remontowa maszyn moe tylko przeszkolony i uprawniony personel.

Podczas obsugiwania lub naprawiania maszyny naley przestrzega zasad bezpieczestwa, rodkw
ostronoci i instrukcji.
Nie wolno obsugiwa i wykonywa konserwacji maszyny bdc pod wpywem alkoholu lub w przypadku
zego samopoczucia albo podczas zaywania lekarstw powodujcych senno. Praca na maszynie w takim
stanie moe prowadzi do wypadkw na miejscu pracy.
Podczas pracy z innym operatorem lub osob na miejscu budowy naley upewni si, czy cay personel
rozumie znaczenie sygnaw podawanych rk.

GDY STWIERDZONE ZOSTAN NIEPRAWIDOWOCI

Jeeli wykryte zostan jakie nieprawidowoci podczas pracy maszyn lub podczas wykonywania prac
konserwacyjnych (nienormalny haas, drgania, nietypowy zapach, usterki przyrzdw, dym, wyciek oleju, itd.),
lub wszelkie nienormalne wskazania na tablicy przyrzdw (lampki ostrzegawcze, wskaniki), to naley zgosi
je osobie odpowiedzialnej i podj niezbdne dziaania. Nie wolno pracowa maszyn do czasu usunicia
usterki.

ODZIE OCHRONNA I RODKI OCHRONY OSOBISTEJ

Nie naley nosi luno zwisajcej odziey i ozdb. Istnieje

niebezpieczestwo pochwycenia przez dwignie sterownicze lub
inne wystajce przedmioty.
Naley unika noszenia dugich, luno wystajcych spod kasku
wosw, ktre mog zosta pochwycone przez ruchome czci
maszyny. Naley wic zwiza wosy i uwaa aby nie dostay si
pomidzy ruchome czci maszyny.
Zawsze naley zakada kask i buty ochronne. Jeeli wymaga tego
rodzaj twojej pracy, to podczas obsugi lub konserwacji maszyny
naley nosi okulary ochronne, mask przeciwpyow, rkawice
robocze, zatyczki do uszu i zakada pas bezpieczestwa.
Przed zaoeniem naley sprawdzi, czy cae wyposaenie
ochrony osobistej dziaa prawidowo.

GANICA I APTECZKA PIERWSZEJ POMOCY

Naley zawsze przestrzega podanych poniej zalece aby by
przygotowanym do podjcia dziaania, jeeli nastpi obraenia ciaa
lub wybuchnie poar.
Naley upewni si czy maszyna posiada ganice oraz przeczyta
instrukcje obsugi aby umie posugiwa si nimi w sytuacjach
nadzwyczajnych.
Naley przeprowadza okresowe przegldy aby zapewni sta
gotowo ganicy do uycia.
Umieci apteczk ze rodkami pierwszej pomocy w
przeznaczonym do tego celu schowku. Przeprowadza okresowe
kontrole apteczki i w razie potrzeby uzupenia jej zawarto.

30

URZDZENIA ZABEZPIECZAJCE

Naley upewni si, czy zaoone s we waciwych miejscach wszystkie osony i pokrywy. W przypadku
uszkodzenia oson i pokryw naley je natychmiast naprawi.
Naley rozumie sposoby stosowania oson zabezpieczajcych i prawidowo je uywa.
Nie wolno nigdy zdejmowa oson zabezpieczajcych. Zawsze naley utrzymywa je w dobrym stanie
technicznym.

UTRZYMYWANIE MASZYNY W STANIE CZYSTOCI

Jeeli woda przedostanie si do instalacji elektrycznej, to istnieje

niebezpieczestwo, e spowoduje ona wadliwe dziaanie lub
awari maszyny. Do mycia ukadu elektrycznego nie wolno
uywa wody lub pary wodnej (czujniki, czniki, itp.).
Jeeli przegld i konserwacja jest wykonywana wwczas kiedy
maszyna jest jeszcze zanieczyszczona botem lub olejem, to
istnieje niebezpieczestwo polizgu i upadku, albo te dostania si
zanieczyszcze do oczu. Z tego wzgldu naley zawsze
utrzymywa maszyn w stanie czystoci.

WNTRZE KABINY OPERATORA

Przy wchodzeniu na stanowisko operatora naley zawsze oczyci podeszwy butw z bota i oleju. Jeeli
naciska si peda butem z przylegajcym do jego podeszwy botem lub smarem (olejem) , to stopa moe si
zelizn z pedau, co moe spowodowa powany wypadek.
Nie naley pozostawia w kabinie operatora adnych lunych czci lub narzdzi.
Nie wolno przymocowywa do szyb kabiny adnych przyssawek. Przyssawki dziaaj jak soczewka
skupiajca i mog wywoa poar.
W kabinie operatora nie wolno uywa telefonw komrkowych podczas jazdy lub w trakcie pracy
maszyn.
Do kabiny operatora nie wolno wnosi adnych niebezpiecznych przedmiotw takich jak materiay
atwopalne lub wybuchowe.

OPUSZCZAJC FOTEL OPERATORA NALEY ZAWSZE ZAKADA BLOKAD

Przed podniesieniem si z fotela operatora (jak np. w celu
wyregulowania siedzenia kierowcy), naley cakowicie opuci
na ziemi zesp roboczy, przestawi dwigni zabezpieczajc
drki sterownicze (1) w pooenie ZABLOKOWANE (LOCK), a
nastpnie wyczy silnik. Jeeli przypadkowo potrcone zostan
nie
zabezpieczone
drki
sterownicze,
to
istnieje
niebezpieczestwo nagego ruszenia maszyny z miejsca i
spowodowania powanych obrae ciaa lub szkd materialnych.

31

Przy opuszczaniu maszyny naley zawsze opuci na

ziemi zesp roboczy, ustawi dwigni zabezpieczajc
drki sterownicze (1) w pooenie ZABLOKOWANE
(umieszczon z prawej strony siedzenia), a nastpnie
zatrzyma silnik. Przy pomocy kluczyka naley zamkn
maszyn (wszystkie jej czci wyposaone w zamek).
Zawsze naley wyj kluczyk, zabra go ze sob i
przechowywa go w okrelonym miejscu.

PORCZE I STOPNIE
W celu zapobieenia wypadkom wskutek polinicia si lub upadku z maszyny naley zachowywa
nastpujce rodki ostronoci:
Podczas wsiadania lub wysiadania z maszyny naley uywa
porczy i stopni oznaczonych strzakami na schemacie po
prawej.

38

Dla zapewnienia bezpieczestwa naley zawsze by zwrconym

twarz do maszyny i utrzymywa kontakt z maszyn w trzech
punktach (tj. przytrzymywa si porczy jedn rk i sta dwiema
nogami na stopniu lub te trzyma si porczy obydwoma rkami
i sta jedn nog na stopniu) posugujc si porczami i stopniami
(cznie ze stop gsienicy) aby zachowa pen rwnowag ciaa.
Przy wsiadaniu lub wysiadaniu z maszyny nie wolno
przytrzymywa si jakichkolwiek drkw sterowniczych.
Nie wolno nigdy stawa na masce silnika lub pokrywach jeeli nie
zostay tam naklejone dywaniki antypolizgowe.
Przed wsiadaniem lub wysiadaniem z maszyny naley sprawdzi porcze i stopnie (cznie ze stop
gsienicy). Jeeli porcze i stopnie (cznie ze stop gsienicy) s zanieczyszczone olejem, smarem lub
botem, to naley natychmiast wytrze porcze i stopnie aby zawsze byy utrzymane w stanie czystoci.
Naley te naprawia wszystkie uszkodzenia oraz dokrca wszystkie poluzowane ruby.
Nie wolno wsiada i wysiada z maszyny trzymajc w rkach narzdzia.

WSIADANIE I WYSIADANIE

Nie wolno nigdy wskakiwa lub zeskakiwa z maszyny. Nigdy

nie wolno wsiada lub wysiada podczas jazdy maszyny.
Jeeli maszyna zacznie si porusza w czasie gdy w maszynie nie
ma operatora, to nie wolno wskakiwa do maszyny aby prbowa
j zatrzyma.

ZAKAZ PRZEBYWANIA OSB NA OSPRZCIE ROBOCZYM

Nie wolno nigdy pozwoli na jazd ludzi na yce, chwytaku wieloszczkowym, chwytaku upinowym, lub
innych elementach osprztu roboczego maszyny. Istnieje wwczas niebezpieczestwo upadku i doznania
powanych urazw ciaa.

ZAPOBIEGANIE POPARZENIOM
Gorcy pyn chodzcy
Aby zapobiec poparzeniom gorc wod lub par wodn
wytryskajc podczas sprawdzania lub spuszczania pynu
chodzcego, naley odczeka a woda ostygnie do temperatury,
w ktrej moliwe jest dotknicie rk korka chodnicy przed
przystpieniem do danej operacji. Nawet po ostygniciu pynu
chodzcego naley powoli odkrca korek aby zwolni cinienie
wewntrzne chodnicy przed zdjciem korka.
Gorcy olej
Aby zapobiec poparzeniom gorcym olejem lub w wyniku
dotknicia innych czci wytryskajc podczas sprawdzania lub
spuszczania oleju,
naley odczeka a olej ostygnie do
temperatury, w ktrej moliwe jest dotknicie rk korka przed
przystpieniem do danej operacji. Nawet po ostygniciu oleju
naley powoli odkrca korek aby zwolni cinienie wewntrzne
przed cakowitym zdjciem korka.

33

ZAPOBIEGANIE POAROM I WYBUCHOM

Poar spowodowany zapaleniem si paliwa lub oleju

Paliwo, olej, pyn niskokrzepncy (antyfryz) i pyn do
spryskiwaczy szyb s szczeglnie atwopalne i mog by
niebezpieczne. Aby zapobiec poarom naley zawsze postpowa
w sposb nastpujcy:
W pobliu paliwa lub oleju nie wolno pali tytoniu i uywa
otwartego ognia.
Przed tankowaniem naley wyczy silnik.
Podczas tankowania paliwa lub dolewania oleju nie wolno
opuszcza maszyny.
Szczelnie zamkn wszystkie korki paliwa i oleju.
Nie wolno rozlewa paliwa na przegrzane powierzchnie lub na
elementy instalacji elektrycznej.
Dolewanie lub przechowywanie paliwa i oleju powinno by
dokonywane w dobrze przewietrzanych pomieszczeniach.
Oleje i paliwo naley przechowywa w bezpiecznym
pomieszczeniu i nie pozwala na wstp do niego osobom
nieupowanionym.
Po dolaniu paliwa lub oleju naley wytrze dokadnie wszelkie
pozostaoci rozlanego paliwa lub oleju.
Przed przystpieniem do wykonywania prac szlifierskich lub
spawalniczych przy podwoziu naley usun w bezpieczne
miejsce wszelkie atwopalne materiay.
Podczas mycia czci maszyny naley uywa niepalnego oleju.
Olej napdowy lub benzyna mog ulec zapaleniu, a zatem nie
wolno ich stosowa do tych celw.
Zanieczyszczone smarem lub olejem szmaty oraz inne atwopalne
materiay naley umieci w bezpiecznym pojemniku aby
utrzyma miejsce pracy w stanie czystoci.
Nie wolno spawa lub ci palnikiem gazowym adnych rurek lub
przewodw zawierajcych atwopalne ciecze.

Poar spowodowany nagromadzeniem si materiaw atwopalnych

Naley usun z przestrzeni wok silnika, kolektora wydechowego, tumika lub akumulatora oraz pod
dolnymi pokrywami wszystkie suche licie, wiry, gazki, kawaki papieru, py lub inne atwopalne
materiay.
Poar pochodzcy z instalacji elektrycznej
Zwarcie w instalacji elektrycznej moe spowodowa poar.
Naley zawsze utrzymywa w stanie czystoci poczenia elektryczne i starannie je dokrca.
Codziennie naley kontrolowa, czy okablowanie elektryczne nie jest lune lub uszkodzone. Wszelkie
uszkodzone czci okablowania elektrycznego naley natychmiast naprawi lub wymieni.
Poar pochodzcy z ukadu hydraulicznego
Naley sprawdzi, czy wszystkie opaski zaciskowe wy i przewodw, osony oraz poduszki s dobrze
zamocowane na swoim miejscu. Jeeli s poluzowane, to pod wpywem drga podczas pracy maszyny
mog ociera si o inne czci. Moe to doprowadzi do uszkodzenia wy i spowodowa wytrynicie
oleju hydraulicznego pod wysokim cinieniem stajc si przyczyn poaru lub powanych obrae ciaa.
Wybuch wywoany przez sprzt owietleniowy
Podczas sprawdzania poziomu paliwa, oleju, elektrolitu w akumulatorze, pynu do spryskiwaczy szyb lub
pynu chodzcego naley posugiwa si lampami w wykonaniu przeciwwybuchowym. Jeeli nie stosuje
si owietlenia w wykonaniu przeciwwybuchowym, to istnieje zagroenie obraeniami ciaa lub
uszkodzeniami spowodowanymi wybuchem.
Przy czerpaniu prdu z maszyny do owietlenia naley przestrzega instrukcji zawartych w niniejszym
podrczniku.

38

POSTPOWANIE W PRZYPADKU POARU

Jeeli wybuchnie poar, to ewakuacj z maszyny naley realizowa w nastpujcy sposb:
Obrci kluczyk w stacyjce w pooenie OFF i wyczy silnik.
Aby wydosta si z maszyny naley posuy si porczami i stopniami.

PYN DO SPRYSKIWACZA SZYB

Jako pynu do spryskiwacza szyb naley uywa cieczy na bazie alkoholu etylowego. Pyn do spryskiwacza
szyb z zawartoci alkoholu metylowego moe by dranicy dla oczu, wic nie naley go stosowa.

OCHRONA PRZED SPADAJCYMI I LATAJCYMI PRZEDMIOTAMI

Na budowach gdzie istnieje jakiekolwiek niebezpieczestwo uderzenia
operatora przez spadajce lub latajce przedmioty, naley zainstalowa
osony zabezpieczajce operatora, jakie bd wymagane w
poszczeglnych sytuacjach.

Do pracy przy kruszeniu naley zainstalowa oson dla szyby

przedniej. Naley take umieci na szybie przedniej dodatkow
szyb klejon.
Przy robotach wyburzeniowych lub wycinaniu naley zainstalowa
oson szyby przedniej oraz grn oson na kabin operatora.
Naley take umieci na szybie przedniej dodatkow szyb
klejon.
Do prac w kopalniach odkrywkowych, kamienioomach, przy
wyburzaniu, tunelach lub innych miejscach gdzie wystpuje
niebezpieczestwo spadnicia ska, naley zaoy tzw. FOPS
(konstrukcj zabezpieczajc przed spadajcymi obiektami). Naley
take umieci na szybie przedniej dodatkow szyb klejon.

Wyej wymienione uwagi dotycz typowych warunkw pracy. Naley

dooy wszelkich stara aby zainstalowa inne osony, jeeli bd
wymagay tego warunki w waszym konkretnym miejscu.
Odnonie szczegowych danych dotyczcych oson zabezpieczajcych
naley skonsultowa si z lokalnym dystrybutorem Komatsu.

MONTA DODATKOWEGO OSPRZTU ROBOCZEGO

Przy instalowaniu dodatkowego wyposaenia lub osprztu roboczego (przystawek), mog wystpi
problemy zwizane z bezpieczestwem lub ograniczeniami ze strony przepisw prawnych, wic naley
zwrci si z prob o porad do swojego dystrybutora Komatsu.
Firma Komatsu nie ponosi odpowiedzialnoci za wszelkie obraenia ciaa, wypadki lub awarie maszyny
spowodowane uywaniem nie dopuszczonych przez Komatsu przystawek roboczych lub czci.
Podczas instalowania i stosowania dodatkowego osprztu roboczego naley zapozna si z podrcznikiem
obsugi dla osprztu oraz oglnymi informacjami dotyczcymi uywania przystawek roboczych zawartymi
w niniejszym podrczniku.

35

KOMBINACJE ZESPOU ROBOCZEGO

W zalenoci od typu lub kombinacji osprztu roboczego maszyny, wystpuje niebezpieczestwo zahaczenia
zespoem roboczym kabiny lub innych elementw koparki. Przed uyciem nieznanego dodatkowego osprztu
roboczego naley sprawdzi, czy istnieje jakie zagroenie uderzenia i wykonywa operacje w du uwag.

SZYBY OKIEN KABINY

Jeeli szyba kabiny od strony zespou roboczego maszyny zostanie stuczona, to wystpuje niebezpieczestwo
bezporedniego uderzenia operatora przez zesp roboczy. Naley w takim przypadku natychmiast przerwa
prac i wymieni szyb.

NIEDOZWOLONE ZMIANY
Wszelkie zmiany dokonywane w maszynie bez upowanienia ze strony firmy Komatsu mog stworzy
zagroenie. Przed dokonaniem zmian naley skonsultowa si najpierw ze swoim dystrybutorem Komatsu.
Firma Komatsu nie ponosi odpowiedzialnoci za wszelkie obraenia ciaa, wypadki lub awarie maszyny
spowodowane wprowadzeniem zmian nie uzgodnionych firm Komatsu.

BEZPIECZESTWO NA MIEJSCU PRACY

Przed rozpoczciem pracy naley dokadnie sprawdzi cay obszar pod ktem ewentualnego wystpowania
nietypowych warunkw, ktre mog by niebezpieczne.
Podczas wykonywania prac w pobliu materiaw palnych takich jak kryte som dachy, suche licie lub
wysuszona trawa wystpuje zagroenie poarowe, wic naley zachowa szczegln ostrono przy pracy
maszyn.
Naley zbada teren oraz warunki gruntowe na miejscu pracy i okreli najbezpieczniejsz metod pracy.
Nie naley wykonywa prac w miejscach, gdzie wystpuje niebezpieczestwo obsunicia si gruntu lub
spadania kamieni (odamw skalnych).
Jeeli zachodzi konieczno pracy na ulicy, to naley zabezpiecza
przechodniw oraz samochody przez wyznaczenie specjalnej
osoby chronicej stref robt lub zainstalowanie ogrodzenia wok
miejsca pracy.
Jeeli pod powierzchni danego terenu przebiega mog
wodocigi, rurocigi gazu, kable wysokiego napicia, to naley
wwczas skontaktowa si z odpowiednimi subami i
zlokalizowa tras przebiegu tych linii. Naley zachowa
ostrono, aby nie uszkodzi lub przerwa tych rurocigw czy
kabli.
Naley podj niezbdne kroki, aby zapobiec wejciu
nieupowanionych osb na teren miejsca pracy.
Jeeli zachodzi konieczno pracy na ulicy, to naley
zabezpiecza przechodniw oraz samochody przez wyznaczenie
specjalnej osoby chronicej stref robt lub zainstalowanie
ogrodzenia wok miejsca pracy.
Podczas jazdy lub pracy w pytkiej wodzie lub na mikkim
gruncie naley przed rozpoczciem pracy sprawdzi profil oraz
stan (warunki) podoa a take gboko i prdko przepywu
wody.

PRACA NA LUNYM GRUNCIE

38

Naley unika jazdy lub pracy maszyn zbyt blisko krawdzi urwisk skalnych (klifw), nawisw i
gbokich roww. W takich miejscach grunt moe mie ma nono. Jeeli grunt osunie si pod ciarem
lub pod wpywem drga maszyny, to istnieje niebezpieczestwo upadku lub przewrcenia si maszyny.
Naley pamita o tym, e po deszczu lub robotach strzelniczych ziemia jest w tych obszarach osabiona
(rozluniona).
Podczas pracy na waach (nasypach) lub w ssiedztwie kopanych roww wystpuje zagroenie osuniciem
si ziemi pod ciarem maszyny lub pod wpywem pochodzcych od niej drga. Przed rozpoczciem pracy
naley podj konieczne dziaania aby zapewni bezpieczestwo robt na tym gruncie i zapobiec
przewrceniu si lub upadkowi maszyny.

ODLEGO OD PRZEWODW WYSOKIEGO NAPICIA

Nie wolno jecha lub pracowa maszyn w pobliu kabli
(przewodw) elektrycznych. Istnieje tam niebezpieczestwo
poraenia elektrycznego powodujcego powane obraenia lub
szkody materialne. Na budowach, gdzie maszyna moe zbliy si
zbytnio do kabli elektrycznych naley zawsze postpowa w
nastpujcy sposb:
Przed rozpoczciem pracy w ssiedztwie kabli elektrycznych
naley poinformowa miejscowy zakad energetyczny o
planowanych robotach i poprosi go o podjcie niezbdnych
dziaa.
Nawet przechodzenie w pobliu przewodw wysokiego napicia
moe spowodowa poraenie elektryczne wywoujce powane
poparzenia lub nawet mier. Zawsze naley utrzymywa
bezpieczn odlego (zob. tabela po prawej) midzy maszyn a
przewodami wysokiego napicia. Przed przystpieniem do robt
naley poinformowa si w lokalnym zakadzie energetycznym
na temat bezpiecznych metod pracy.
Aby przygotowa si na wszelkie moliwe nadzwyczajne
sytuacje naley nosi gumowe buty i rkawice. Na siedzenie
naley narzuci gumowy dywanik i uwaa, aby nie dotkn
podwozia nieosonit czci ciaa.
Naley zaangaowa pomocnika dajcego sygnay ostrzegawcze
w przypadku, gdy maszyna zbliya si zbyt blisko przewodw
(kabli) elektrycznych.
Podczas wykonywania robt w pobliu przewodw wysokiego
napicia nie wolno pozwala na zblianie si postronnej osoby
zbyt blisko maszyny.
Jeeli maszyna zbliy si zbytnio lub dotknie przewodu
elektrycznego, to dla uniknicia poraenia elektrycznego operator
nie powinien opuszcza kabiny kierowcy do chwili upewnienia si,
e wyczone zostao napicie. Nie wolno rwnie pozwoli na
zblianie si kogokolwiek do maszyny.
Napicie
Niskie napicie

Bardzo wysokie
napicie

100 V, 200 V
6.600 V
22.000 V
66.000 V
154.000 V
187.000 V
275.000 V
500.000 V

Min. bezpieczna
odlego
2m
2m
3m
4m
5m
6m
7m
11 m

ZAPEWNIENIE DOBREJ WIDOCZNOCI

Naley sprawdzi, czy wok maszyny nie znajduj si jacy ludzie lub przeszkody i skontrolowa warunki
na miejscu prac aby upewni si, e praca i jazda maszyny mog odbywa si bezpiecznie. Zawsze
postpowa naley w nastpujcy sposb:
Podczas pracy w miejscach ciemnych naley wczy reflektor roboczy oraz wiata przednie zainstalowane
w maszynie a w razie koniecznoci ustawi dodatkowe owietlenie w rejonie pracy.
Naley wstrzyma wykonywanie prac, jeeli widoczno jest za, np. w przypadku mgy, opadw niegu,
deszczu lub silnego zapylenia.

37

WENTYLACJA W ZAMKNITYCH POMIESZCZENIACH

Jeeli zachodzi konieczno uruchomienia silnika w zamknitym
pomieszczeniu, lub podczas manipulowania paliwem, olejem do
przemywania lub lakierami, naley otworzy wszystkie drzwi i okna
aby zapewni wystarczajc wentylacj zapobiegajc zatruciu
szkodliwymi gazami.

SYGNALIZACJA RCZNA

Naley ustali znaki suce do informowania o wystpach nawierzchni i mikkim gruncie. Jeeli
widoczno jest za, to w razie koniecznoci naley ustawi sygnalist w rejonie pracy. Operator powinien
zwraca baczn uwag na dawane znaki i stosowa si instrukcji podawanych przez sygnalist.
Sygnay powinna przekazywa tylko jedna osoba (sygnalista).
Przed rozpoczciem pracy naley upewni si, czy wszyscy pracownicy rozumiej znaczenie wszystkich
podawanych znakw i sygnaw.

WYJCIE AWARYJNE

Jeeli w sytuacji wyjtkowej nie jest moliwe wyjcie z kabiny normaln drog, to mona opuci j przez
wyjcie awaryjne (tylne okno). Szczegy dotyczce sposobu postpowania zob. AWARYJNE
WYJCIE Z KABINY OPERATORA (STRONA 104) w niniejszym podrczniku obsugi.

ZAKCENIA ELEKTROMAGNETYCZNE
Kiedy maszyna pracuje w pobliu rde promieniowania elektromagnetycznego duej mocy, jak np. stacja
radiolokacyjna, wwczas mog by obserwowane pewne nienormalne zjawiska.

Monitor na tablicy przyrzdw moe dziaa bdnie.

Moe odzywa si sygna dwikowy (brzczyk).

Zjawiska te nie oznaczaj zego funkcjonowania przyrzdw i maszyna powraca do normy w momencie
ustpienia rda zakce.

38

ZAPOBIEGANIE ZAGROENIU ZE STRONY PYU

AZBESTOWEGO
Unoszcy si w powietrzu py azbestowy moe wywoa raka w
przypadku jego wdychania. Niebezpieczestwo wdychania azbestu
istnieje przy takich pracach jak roboty wyburzeniowe lub przerbka
odpadw przemysowych. Zawsze naley przestrzega nastpujcych
zalece.
Polewa miejsce pracy wod aby zredukowa do minimum
unoszenie si pyu w powietrzu. Nie uywa do czyszczenia
spronego powietrza.
Jeeli wystpuje niebezpieczestwo, e w powietrzu moe by
obecny py azbestowy, to naley obsugiwa maszyn majc wiatr
w plecy. Wszyscy pracownicy powinni uywa legalnie
dopuszczonego respiratora (maski oddechowej).
Podczas pracy nie wolno pozwoli na zblianie si innych osb.
Zawsze przestrzega naley zasad i przepisw bhp oraz norm ochrony rodowiska.
Maszyna ta nie zawiera czci z azbestem, ale istnieje ryzyko, e czci zastpcze (z innych rde ) mog
zawiera azbest i dlatego zawsze uywa naley oryginalnych czci Komatsu.

39

BEZPIECZNA OBSUGA MASZYNY

URUCHAMIENIE SILNIKA
Jeeli na drkach sterowniczych osprztu roboczego jest
umieszczona przywieszka ostrzegawcza, to nie wolno uruchamia
silnika ani te dotyka drkw (dwigni) sterowniczych.

CZYNNOCI KONTROLNE PRZED URUCHOMIENIEM SILNIKA

Przed uruchomieniem silnika na pocztku dnia pracy naley wykona nastpujce czynnoci sprawdzajce.
Usun brud z powierzchni szyb w celu zapewnienia dobrej widocznoci.
Oczyci powierzchnie szyb reflektorw przednich i lamp roboczych oraz sprawdzi, czy wiata dziaaj
prawidowo.
Skontrolowa poziom pynu chodzcego, poziom paliwa oraz poziom oleju w misce olejowej silnika,
sprawdzi, czy nie jest zatkany filtr powietrza oraz skontrolowa stan przewodw elektrycznych (czy nie
ma uszkodze).
Wyregulowa fotel operatora do pooenia, w ktrym atwo obsuguje si maszyn a take sprawdzi, czy
nie jest uszkodzony lub zuyty pas bezpieczestwa wzgldnie klamry mocujce.
Skontrolowa prawidowo funkcjonowania wskanikw, sprawdzi ustawienie wiate gwnych i lamp
roboczych a take skontrolowa, czy wszystkie dwignie sterownicze znajduj si w pooeniu neutralnym.
Przed uruchomieniem silnika naley sprawdzi, czy dwignia zabezpieczajca znajduje si w pooeniu
LOCK (zablokowanym).
Wyregulowa lusterka wsteczne tak, aby zapewniona bya dobra widoczno z tyu maszyny. Sposb
regulacji zob. REGULACJA LUSTEREK (STRONA 135).
Naley sprawdzi, czy jakie osoby lub przeszkody nie znajduj si nad, pod lub w bezporednim
ssiedztwie maszyny.

40

RODKI OSTRONOCI PODCZAS URUCHAMIANIA SILNIKA

Podczas uruchamiania silnika naley uy sygnau dwikowego jako ostrzeenia.

Uruchamia i obsugiwa maszyn tylko w pozycji siedzcej.
Maszyn wolno prowadzi tylko operatorowi.
Nie wolno zwiera obwodu rozrusznika w celu zapalenia silnika. Jest to nie tylko niebezpieczne, ale
spowoduje take uszkodzenie urzdze.

ROZRUCH SILNIKA W NISKICH TEMPERATURACH OTOCZENIA

Naley wykona starannie operacj rozgrzewania maszyny. Jeeli maszyna nie zostaa starannie rozgrzana
przed uruchomieniem dwigni sterowniczych, to reakcja maszyny bdzie wolna co prowadzi moe do
niespodziewanych wypadkw.
Jeeli elektrolit w akumulatorze jest zamarznity, to nie wolno doadowywa akumulatora lub zapala
silnika z innego rda prdu. Istnieje bowiem niebezpieczestwo, e akumulator ulegnie zapaleniu.
Przed adowaniem lub uruchamianiem silnika z innego rda prdu naley rozmrozi elektrolit w
akumulatorze i przed zapaleniem silnika sprawdzi, czy jest akumulator jest cakowicie rozmroony i czy
nie wycieka elektrolit.

41

OBSUGA MASZYNY
CZYNNOCI KONTROLNE PO URUCHOMIENIU SILNIKA
Podczas dokonywania kontroli naley przejecha maszyn na obszerny, pozbawiony przeszkd teren i
wykonywa powoli wszystkie operacje. Nie naley nikomu pozwala na zblianie si do maszyny.

Zawsze naley zapina pas bezpieczestwa.

Naley sprawdzi, czy ruch maszyny zgadza si z obrazem wywietlanym modelowej karcie sterowniczej.
Jeeli nie zgadza si, to naley natychmiast zastpi j prawidow kart modelow.
Skontrolowa dziaanie zespou roboczego, ukadu jezdnego oraz ukadw hamulcowych.
Sprawdzi, czy nie ma nienormalnego odgosu pracy maszyny, drga, oznak przegrzewania si, swdu, itd.
Skontrolowa prac wskanikw a take upewni si, czy nie wystpuj wycieki oleju lub paliwa.
W przypadku wykrycia jakiej nieprawidowoci (usterki) naley natychmiast dokona naprawy.

ZASADY BEZPIECZESTWA PRZY ZMIANIE KIERUNKU JAZDY

Przed ruszeniem z miejsca naley obrci nadwozie tak, aby koo

acuchowe napdowe znalazo si z tyu kabiny operatora.
Jeeli koo acuchowe napdowe znajduje si z przodu kabiny
operatora, to kierunek operacji zostaje odwrcony (na przykad,
kierunek do przodu staje si kierunkiem wstecz, a kierunek w lewo
staje si kierunkiem w prawo).
Przed ruszeniem naley jeszcze raz upewni si, e nikt nie
znajduje si w pobliu oraz e nie ma adnych przeszkd.
Maszyn obsugiwa wolno tylko w pozycji siedzcej.
Poza operatorem nikomu nie wolno jecha maszyn.
Skontrolowa, czy opcjonalny alarm dwikowy jazdy dziaa
prawidowo (jeeli maszyna go posiada).
Zawsze naley zablokowa w swoim pooeniu drzwi i okna
(otwarte lub zamknite). Na budowach, gdzie istnieje zagroenie ze
strony spadajcych przedmiotw naley sprawdzi, czy drzwi i
okna s dobrze zamknite.
W miejscach niebezpiecznych lub miejscach o ograniczonej
widocznoci naley zawsze ustawi przy koparce sygnalist. Naley
upewni si, czy kto nie przebywa w promieniu obrotu ramienia
koparki lub na trasie jazdy.

Powysze rodki ostronoci naley podejmowa nawet wtedy, gdy

maszyna jest wyposaona w lusterka wsteczne.

50

ZASADY BEZPIECZESTWA PODCZAS JAZDY

Podczas pracy, w celu zapobieenia przewrceniu si maszyny

wskutek przecienia oraz uniknicia uszkodzenia osprztu
roboczego, nie wolno przekracza maksymalnego dopuszczalnego
obcienia lub osigw maszyny.
Podczas jazdy na rwnym gruncie naley zgi (wcign) zesp
roboczy, tak jak pokazano to na rysunku obok i utrzymywa yk
na wysokoci 40 50 cm nad ziemi.
W czasie jazdy na nierwnym gruncie naley porusza si z ma
prdkoci i nie wykonywa nagych skrtw. Zesp roboczy moe
zawadzi o ziemi i spowodowa utrat rwnowagi maszyny lub
uszkodzenie maszyny albo obiektw znajdujcych si na trasie
przejazdu.
Podczas jazdy na nierwnym gruncie lub stromych stokach, jeeli
maszyna wyposaona jest w ukad automatycznego zwalniania,
naley ukad ten wyczy (OFF). Przy wczonym ukadzie
automatycznego zwalniania (ON) obroty silnika mog nagle
zwikszy si i prdko jazdy moe nagle wzrosn.
Jeeli to tylko jest moliwe, naley unika jazdy po przeszkodach.
Jeeli maszyna musi przejecha przez przeszkod, to naley
utrzymywa zesp roboczy moliwie najbliej ziemi i jecha z
ma prdkoci. Nie wolno nigdy przejeda przez przeszkody,
ktre powoduj, e maszyna zbyt mocno pochyla si na jedn
stron.
Podczas jazdy lub wykonywania prac ziemnych naley zawsze
utrzymywa bezpieczn odlego od ludzi, obiektw
budowlanych lub innych maszyn aby unikn zderzenia si z
nimi.
Podczas przejedania przez most lub podobne obiekty naley
najpierw sprawdzi, czy konstrukcja mostu jest wystarczajco
mocna aby utrzyma ciar maszyny. W czasie jazdy po drogach
publicznych naley najpierw skontaktowa si z kompetentnymi
wadzami komunikacyjnymi i zastosowa si do podanych przez
nich zalece.
Podczas pracy w tunelach, pod mostami, pod napowietrznymi
liniami wysokiego napicia lub w innych miejscach, gdzie istnieje
ograniczenie wysokoci, naley operowa maszyn powoli i
zachowywa wyjtkow ostrono aby nie uderzy o jaki obiekt
osprztem roboczym.

43

JAZDA NA STOKACH
Aby zapobiec przewrceniu si lub polizgowi (zsuniciu si) maszyny w bok zawsze naley postpowa w
nastpujcy sposb:
W czasie jazdy po stokach (wzniesieniach) naley utrzymywa
zesp roboczy (yk) na wysokoci okoo 20 do 30 cm nad
ziemi. W przypadku awaryjnym naley szybko opuci opat na
ziemi aby uatwi zatrzymanie maszyny. W razie potrzeby
naley uy hamulca i hamowa silnikiem.
Podczas jazdy w gr stoku naley obrci przd kabiny w stron
wierzchoka stoku za podczas zjedania w d stoku naley
obrci kabin przodem w stron podstawy stoku.
W czasie jazdy naley zawsze sprawdza twardo gruntu pod
przedni czci maszyny.

50

Podczas jazdy w gr stromego stoku naley wysun zesp

roboczy do przodu w celu poprawy zrwnowaenia maszyny.
Naley utrzymywa yk na wysokoci okoo 20 do 30 cm nad
ziemi i jecha z ma prdkoci.
W czasie zjedania w d stoku naley zmniejszy obroty silnika,
utrzymywa dwigni sterownicz jazdy blisko pooenia
neutralnego i jecha z ma prdkoci.

Zawsze naley porusza si prosto w gr lub w d stoku

(prostopadle do podstawy stoku). Jazda ukonie do stoku lub w
poprzek stoku jest wyjtkowo niebezpieczna.
Nie wolno skrca na stoku lub jecha w poprzek stoku. W celu
zmiany kierunku ustawienia maszyny naley zjecha na d na
pask powierzchni, skrci maszyn a nastpnie ponownie
wjeda w gr stoku.
Nie wolno porusza si z du prdkoci po trawie, opadych
liciach i wilgotnych blachach stalowych. Nawet przy lekko
nachylonym stoku istnieje niebezpieczestwo polizgu maszyny.
Jeeli silnik zatrzyma si w czasie jazdy na stoku, to naley
natychmiast ustawi drki sterownicze w pooeniu neutralnym
i ponownie uruchomi silnik.

PRACA MASZYN NA STOKACH

Podczas pracy na stoku (pochyoci terenu) wystpuje niebezpieczestwo, e maszyna moe straci rwnowag
i wywrci si w momencie obrotu lub uruchomienia osprztu roboczego. Dlatego operacje te wykonywa
naley bardzo ostronie, na stabilnym podou.
Przy zaadowanej yce nie wolno obraca osprztu
roboczego w kierunku spadku terenu. Operacja taka jest
niebezpieczna i moe spowodowa przekoziokowanie maszyny.
Jeeli maszyna musi by uywana na stoku, to naley
wwczas
usypa
ziemi
dla
uformowana
platformy
umoliwiajcej ustawienie maszyny w pooeniu zblionym
jak najbardziej do poziomu.

ZABRONIONE OPERACJE

Nie wolno nigdy kopa w cianie pooonej pod nawisem. Moe

to spowodowa zawalenie si nawisu i zasypanie maszyny.

Nie naley wykonywa gbokiego wykopu przed kopark.

Grunt pod kopark moe si osun w d i spowodowa upadek
maszyny.

Aby uatwi ucieczk w trudnej sytuacji podczas wykonywania

prac ziemnych (kopania) naley ustawi gsienice pod ktem
prostym do krawdzi drogi lub krawdzi urwiska tak, aby
podczas kopania koo acuchowe napdowe znajdowao si z
tyu.

45

Nie wolno wykonywa prac wyburzeniowych pod maszyn.

Istnieje niebezpieczestwo, e maszyna straci stabilno i
przekoziokuje.

Podczas pracy na lub z dachu budynkw lub innych konstrukcji

naley sprawdzi wytrzymao konstrukcji przed rozpoczciem
wyburzania.

Podczas wykonywania robt wyburzeniowych nie wolno

wyburza partii budynku nad swoj gow. Istnieje
niebezpieczestwo, e spadn d fragmenty stropu lub e nastpi
zawalenie si budynku pwodujc powany wypadek lub szkody
materialne.

Nie wolno uywa yki koparki do rozbijania czci budynku.

Wystpuje niebezpieczestwo obrae ciaa spowodowanych
wylatujcymi odamkami muru lub uszkodzenia zespou
roboczego.

Oglnie rzecz biorc, maszyna ma wiksz skonno do

przewrcenia si kiedy wysignik jest skierowany w bok ni gdy
znajduje si on z przodu lub z tyu.

Podczas uywania mota hydraulicznego lub innego cikiego

osprztu roboczego istnieje niebezpieczestwo, e maszyna straci
rwnowag i przekoziokuje.

Podczas pracy na paskim gruncie jak rwnie na stoku nie naley

gwatownie opuszcza, obraca lub zatrzymywa osprztu
roboczego.

Nie wolno gwatownie wysuwa lub chowa siownika

wysignika. Istnieje niebezpieczestwo, e taki nagy ruch
wysignika spowoduje przewrenie si maszyny.

Nie wolno przesuwa yki nad gowami innych pracwonikw,

nad fotelem operatora lub nad kabin wywrotki lub innych
pojazdw. Z yki moe wysypa si materia lub yka moe
uderzy w wywrotk powodujc powany wypadek w ludziach
lub szkody materialne.

50

ZACHOWANIE OSTRONOCI PODCZAS PRACY NA NIEGU

Powierzchnie pokryte niegiem lub zmroone s liskie, wic naley zachowa wyjtkow ostrono
podczas jazdy lub pracy maszyn i nie porusza gwatownie drkami sterowniczymi. Nawet maa
pochyo terenu moe spowodowa polizg boczny, wic w czasie pracy na stoku naley zawsze
zachowywa szczegln ostrono.
W przypadku zmroonej powierzchni gruntu ziemia staje si mikka przy wzrocie temperatury, co moe
spowodowa przewrcenie si maszyny.
Jeli maszyna wjedzie w gbok warstw niegu, to wystpuje niebezpieczestwo, e moe ona przewrci
si lub ugrzzn w niegu. Naley wic uwaa aby nie zjecha poza krawd jezdni lub aby nie utkn w
zaspie nienej.
Podczas pracy przy usuwaniu niegu naley zwraca szczegln uwag na krawd drogi oraz przedmioty
(obiekty) niewidoczne pod warstw niegu. Istnieje niebezpieczestwo, e maszyna przewrci si lub
uderzy w przysypane niegiem przedmioty, wic zawsze naley wykonywa te operacje z du
ostronoci.

PARKOWANIE MASZYNY

Naley parkowa maszyn na twardej, rwnej powierzchni.

Do parkowania naley wybra miejsce, gdzie nie wystpuje
niebezpieczestwo spadania kamieni lub osuwania si gruntu, lub
te powodzi jeli teren jest nisko pooony.
Opuci cakowicie zesp roboczy aby yka opara si o ziemi.

Podczas opuszczenia maszyny naley ustawi dwigni

zabezpieczajc (1) w pozycji LOCK (ZABLOKOWANE) a
nastpnie wyczy silnik.

Zawsze naley zamkn na kluczyk drzwi kabiny oraz zamki

wszystkich urzdze aby zapobiec uruchomieniu maszyny przez
osoby niepowoane. Zawsze naley wyjmowa kluczyk i zabiera
go ze sob oraz przechowywa w okrelonym miejscu.

Jeeli zachodzi konieczno zaparkowania na stoku, to naley

zawsze postpowa w nastpujcy sposb:
ustawi yk w kierunku spadku stoku a nastpnie wbi zby
yki w ziemi.
podoy klocki lub kliny pod gsienice aby zapobiec poruszeniu
si maszyny.
Zamki : Zob. paragraf ZAMYKANIE MASZYNY na stronie 3104.

47

TRANSPORT
Maszyna moe zosta zdemontowana na czci do transportu, wic w razie koniecznoci transportu naley
zwrci si do autoryzowanego serwisu Komatsu celem wykonania tej operacji.

PRZEWZ MASZYNY
Podczas wysyki maszyny na pojedzie transportujcym (platformie) naley postpowa w nastpujcy sposb.

Naley zapozna si z wszystkimi oglnopastwowymi i miejscowymi przepisami prawnymi regulujcymi

ciar, szeroko i dugo adunku. W razie koniecznoci naley zdemontowa opat. Szeroko,
wysoko i ciar adunku rni si w zalenoci od zespou roboczego, wic naley to uwzgldnia przy
okrelaniu trasy przewozu.

Przy przekraczaniu mostw lub obiektw pooonych na terenie prywatnym naley najpierw sprawdzi, czy
konstrukcja obiektu jest wystarczajco mocna aby utrzyma ciar maszyny. Przy jedzie po drogach
publicznych naley najpierw skontaktowa si z kompetentnymi wadzami komunikacyjnymi i stosowa si
do ich zalece (instrukcji).

Szczegowe informacje dotyczce procedury wysyki zob. paragraf TRANSPORT na stronie 176 w
rozdziale OBSUGA MASZYNY.

50

AKUMULATOR
RODKI OSTRONOCI PRZY OBCHODZENIU SI Z AKUMULATOREM
Elektrolit akumulatora zawiera kwas siarkowy i akumulatory wydzielaj atwopalny gazowy wodr, ktry moe
wybuchn. Bd w obchodzeniu si z akumulatorem moe spowodowa powane obraenia lub poar. Z tego
wzgldu naley zawsze przestrzega nastpujcych zalece:

Nie uywa lub adowa akumulatora, jeeli poziom elektrolitu

znajduje si poniej kreski POZIOM NISKI (LOW LEVEL).
Mogoby to wywoa wybuch. Naley zawsze kontrolowa
okresowo poziom elektrolitu w akumulatorze i dolewa wody
destylowanej tak, aby poziom elektrolitu siga do kreski POZIOM
GRNY (UPPER LEVEL).
Podczas obsugi akumulatora naley zawsze zakada okulary
ochronne i gumowe rkawice.
W pobliu akumulatorw nie wolno nigdy pali tytoniu lub
uywa otwartego ognia.
W przypadku rozlania si kwasu na odzie lub skr naley
natychmiast spuka poplamione miejsce du iloci wody.
Jeeli kwas przedostanie si do oczu, to naley je natychmiast
spuka du iloci wody i natychmiast zasign porady
lekarskiej.

Przed przystpieniem do obsugi akumulatorw naley wyczy

zapon (kluczyk stacyjki obrci w pooenie OFF).
Ze wzgldu na to, e istnieje niebezpieczestwo iskrzenia, to
naley zawsze postpowa w nastpujcy sposb:
Naley unika zwierania zaciskw akumulatora w wyniku przypadkowego zetknicia si obydwu biegunw
z metalowymi przedmiotami takimi jak narzdzia. Nie wolno pozostawia narzdzi lub innych
przedmiotw metalowych w ssiedztwie akumulatora.
Przy wyjmowaniu akumulatora naley zawsze odcza najpierw ujemny (-) biegun akumulatora (do masy);
i podcza kabel masy (-) jako ostatni. Dokrca starannie zaciski akumulatora.
Podczas adowania w akumulatorze wytwarza si atwopalny wodr, wic naley wymontowa akumulator,
zabra go do dobrze wentylowanego pomieszczenia i odkrci korki akumulatora przed rozpoczciem jego
adowania.
Po naadowaniu naley starannie dokrci korki akumulatora.
Zainstalowa akumulator na swoim miejscu mocno dokrcajc zaciski i ruby mocujce.

49

URUCHAMIANIE SILNIKA PRZY POMOCY KABLI ROZRUCHOWYCH

Jeeli podczas podczania kabli rozruchowych popeniony zostanie
bd, to akumulator moe wybuchn i dlatego naley zawsze
postpowa w sposb nastpujcy.
Podczas uruchamiania silnika za pomoc kabli rozruchowych
potrzebne s dwie osoby (jedna z nich siedzi na fotelu operatora a
druga pracuje przy akumulatorze).
Podczas rozruchu silnika z innej maszyny nie wolno dopuci do
stykania si obydwu maszyn.
Podczas podczania kabli rozruchowych naley obrci kluczyk
stacyjki w pooenie OFF w obydwu maszynach. Istnieje
niebezpieczestwo, e maszyna poruszy si po podczeniu
napicia.
Podczas instalowania kabli zasilajcych naley najpierw wykona
podczenie kabla dodatniego (+). Podczas ich zdejmowania
naley najpierw odczy mas lub kabel ujemny
(-).
Przy zdejmowaniu kabli rozruchowych naley uwaa aby
krokodylki zaciskowe kabli nie zetkny si ze sob lub aby nie
dotkny maszyny.
Podczas uruchamiania silnika przy pomocy kabli rozruchowych (z
zewntrznego rda prdu) naley zawsze nosi okulary
ochronne i zakada gumowe rkawice.
Podczas czenia kablami rozruchowymi sprawnej maszyny z maszyn zdefektowan naley zawsze
posuy si maszyn, ktre akumulatora ma takie samo napicie jak akumulator maszyny zdefektowanej.
Szczegy dotyczce procedury uruchamiania silnika przy uyciu kabli rozruchowych zob. paragraf
URUCHAMIANIE SILNIKA ZA POMOC KABLI ROZRUCHOWYCH na stronie 197 w rozdziale
OBSUGA MASZYNY.

50

HOLOWANIE MASZYNY
ZASADY BEZPIECZESTWA PODCZAS HOLOWANIA
Jeeli niesprawna maszyna jest holowana nieprawidowo lub jeli popeniono bd przy doborze lub kontroli
stalowej liny holowniczej, to wystpuje zagroenie obraeniami ciaa lub wypadkiem miertelnym. Dlatego
zawsze naley postpowa w nastpujcy sposb:
Nie wolno holowa maszyny w sposb rnicy si od tego, ktry podano w paragrafie SPOSB
HOLOWANIA MASZYNY na stronie 193.
Podczas manipulowania lin stalow naley zawsze nosi
skrzane rkawice.
W czasie operacji holowania nie wolno nigdy sta midzy
maszyn holujc a holowan.
Nie wolno nigdy holowa koparki na stoku.

Nie wolno nigdy uywa liny popkanej lub postrzpionej,

ktra ma przecite skrtki (A), przewenie na rednicy (B)
lub supeki (C). Istnieje niebezpieczestwo zerwania takiej
liny podczas operacji holowania.

51

PODNOSZENIE ADUNKW YK
ZASADY BEZPIECZESTWA PRZY PODNOSZENIU ADUNKW

Nie wolno podnosi adunkw na pochyociach, grzskim gruncie lub w innych miejscach nie
zapewniajcych stabilnoci maszyny.
Naley uywa liny stalowej speniajcej wymagania odpowiednich norm.
Nie wolno przekracza dopuszczalnego obcienia.
Szczegowe dane dotyczce maksymalnego dopuszczalnego udwigu dla tej maszyny zob. paragraf
POSUGIWANIE SI YK Z HAKIEM (STRONA 295).
Istnieje niebezpieczestwo, e adunek moe uderzy czowieka lub w konstrukcj budynku. Naley zawsze
dokadnie sprawdza otaczajcy obszar przed obrceniem nadwozia lub skrcaniem maszyn.

Nie wolno gwatownie rusza, obraca nadwozia lub zatrzymywa maszyny.

Nie wolno cign adunku w bok lub w kierunku maszyny.

Nie wolno opuszcza fotela kierowcy kiedy na yce zawieszony jest

adunek.

52

RODKI OSTRONOCI PODCZAS KONSERWACJI

WYWIESZKA OSTRZEGAWCZA

Naley zawsze przymocowa przywieszk ostrzegawcz NIE

WCZA do drka sterowniczego osprztu roboczego w
kabinie operatora, aby ostrzec inne osoby, e kto dokonuje
przegldu lub obsugi serwisowej maszyny. W razie potrzeby
naley przymocowa dodatkowe przywieszki lub naklejki
ostrzegawcze wok maszyny.
Nr czci przywieszki ostrzegawczej: 09963-03001.
Jeeli przywieszka ostrzegawcza nie jest uywana, to mona j
przechowywa w skrzynce narzdziowej. W przypadku braku
skrzynki narzdziowej mona j przechowa w kieszeni na
podrcznik obsugi.
Jeeli w czasie wykonywania przegldu lub konserwacji inna
osoba wczy silnik lub dotknie albo uruchomi drki
sterownicze, moe spowodowa to powane obraenia ciaa lub
szkody materialne.

UTRZYMYWANIE MIEJSCA PRACY W CZYSTOCI I PORZDKU

W miejscu pracy nie wolno pozostawia motkw lub innych porozrzucanych narzdzi. Naley wyciera
wszelkie pozostaoci smaru, oleju lub innych substancji, ktre mog spowodowa polinicie si. Zawsze
naley utrzymywa miejsce pracy w czystoci aby mona byo bezpiecznie wykonywa prace konserwacyjne.
Jeeli stanowisko pracy nie jest utrzymywane w czystoci i porzdku, to istnieje niebezpieczestwo potknicia
si lub upadku prowadzcego do urazw ciaa.

PODCZAS PRACY W ZESPOLE NALEY WYZNACZY BRYGADZIST

Podczas remontu maszyny lub demontau lub instalowania osprztu roboczego naley wyznaczy osob
odpowiedzialn za zesp pracownikw i stosowa si do jej polece w czasie wykonywania prac.
Przy pracy w grupie ludzi nieporozumienie midzy pracownikami moe doprowadzi do powanych
wypadkw.

53

ZATRZYMYWANIE SILNIKA PRZED PRACAMI KONSERWACYJNYMI

Zatrzyma maszyn na paskim twardym gruncie.

Naley wybra miejsce, w ktrym nie ma zagroenia ze strony
spadajcych kamieni, osunicia si gruntu lub zalania wod.
Opuci cakowicie zesp roboczy na ziemi i wyczy silnik.

Obrci kluczyk stacyjki w pooenie ON. Porusza drkiem

sterowniczym zespou roboczego do tyu i do przodu w skrajne
pooenia 2 do 3 razy w celu zwolnienia cinienia pozostaego w
obwodzie hydraulicznym, a nastpnie ustawi dwigni
zabezpieczajc (1) w pooeniu LOCK (ZABLOKOWANE.

Podoy pod gsienice drewniane klocki aby zabezpieczy

maszyn przed poruszeniem si.

60

DWIE OSOBY PODCZAS OBSUGI PRZY PRACUJCYM SILNIKU

Aby zapobiec urazom nie naley przeprowadza obsugi serwisowej
przy pracujcym silniku. Jeeli jest konieczne aby silnik pracowa w
czasie wykonywania konserwacji, to prace naley wykonywa z
udziaem co najmniej dwch osb w nastpujcy sposb.
Jeden pracownik musi zawsze siedzie w fotelu operatora i by w
gotowoci do wyczenia silnika w dowolnym momencie.
Wszyscy pracownicy musz utrzymywa ze sob stay kontakt.

Ustawi dwigni zabezpieczajc (1) w pooenie LOCK

(ZABLOKOWANE).
W czasie wykonywania prac w pobliu wentylatora, paska
napdowego wentylatora lub innych obracajcych si czci
wystpuje niebezpieczestwo pochwycenia, wic naley
zachowa wyjtkow ostrono.
Nie wolno dotyka adnych drkw sterowniczych. Jeli musi
by uruchomiona jaka dwignia sterownicza, to naley przekaza
sygna ostrzegawczy innym pracownikom aby oddalili si w
bezpieczne miejsce.
Nie wolno nigdy upuszcza lub wkada narzdzi lub innych
przedmiotw do wentylatora lub na pasek klinowy wentylatora.
Grozi to uszkodzeniem wentylatora lub wyrzuceniem narzdzia na
zewntrz.

WACIWE NARZDZIA
Naley uywa tylko narzdzi odpowiednich do wykonania danych
prac oraz posugiwa si nimi w prawidowy sposb. Uywanie
narzdzi uszkodzonych, niskiej jakoci lub zastpczych moe
spowodowa powane obraenia ciaa.

55

OBCHODZENIE SI Z AKUMULATOREM GAZOWYM

Akumulator cinienia jest wypeniony gazowym azotem pod wysokim cinieniem.
Podczas manipulowania akumulatorem nieostrone postpowanie
moe spowodowa wybuch pocigajcy za sob powane obraenia
lub szkody materialne. Dlatego te zawsze naley przestrzega
nastpujcych zalece:
-

Nie wolno rozbiera akumulatora gazowego.

Nie wolno zblia do niego otwartego ognia ani wrzuca do
paleniska.
Nie wolno nigdy wierci w nim otworw, spawa go lub uywa
palnika do cicia gazowego
Nie wolno uderza akumulatora, zgniata go lub poddawa
wstrzsom.
Przy zomowaniu akumulatora gazowego konieczne jest
wypuszczenie gazu z akumulatora. Naley w tym celu zwrci si
do autoryzowanego serwisu Komatsu.

PERSONEL
Konserwacji i napraw maszyny moe dokonywa wycznie uprawniony do tego personel utrzymania ruchu.
Nie wolno zezwala na wstp nieupowanionych osb na stanowisko remontowe. W razie potrzeby naley
zatrudni stra.

DODATKOWY OSPRZT ROBOCZY

Przed przystpieniem do demontau lub zakadania osprztu

roboczego naley wyznaczy osob odpowiedzialn za t operacj.
Osprzt roboczy, ktry zosta zdemontowany z maszyny naley
umieci w bezpiecznym miejscu tak, aby nie przewrci si.
Naley take podj odpowiednie kroki, aby zapobiec wejciu
nieupowanionych osb w rejon skadowania elementw osprztu
roboczego.

RODKI OSTRONOCI W CZASIE PRACY POD

MASZYN I OSPRZTEM ROBOCZYM

60

Jeeli dla wykonania obsugi serwisowej konieczne jest wejcie

pod zesp roboczy lub maszyn, to naley w pewny sposb
podeprze maszyn i zesp roboczy za pomoc klockw i
stojakw o wystarczajcej wytrzymaoci aby utrzyma ciar
osprztu roboczego i maszyny.
Praca pod maszyn jest wyjtkowo niebezpieczna wwczas, gdy
stopy gsienicy s uniesione nad ziemi i maszyna jest oparta tylko
na zespole roboczym (yce). Jeeli przypadkowo poruszone
zostan drki sterownicze, lub gdy zawiod obwody
hydrauliczne, to zesp roboczy lub maszyna moe nagle opa w
d. Jest to sytuacja nadzwyczaj grona. Nie wolno nigdy
pracowa pod maszyn, jeeli nie jest ona prawidowo podparta
klockami lub stojakami.

HAAS
Jeeli haas pochodzcy od maszyny jest zbyt silny, to mog wystpi przejciowe lub trwae problemy ze
suchem.
Podczas przeprowadzania obsugi serwisowej silnika a take wtedy, gdy pracownik jest wystawiony na
oddziaywanie haasu w dugim okresie czasu, naley podczas zakada ochraniacze lub zatyczki do uszu.

RODKI OSTRONOCI PRZY UYWANIU MOTKA

Podczas uywania motka mog zosta wyrzucone w powietrze
sworznie lub metalowe opiki. Moe to by przyczyn powanych
urazw ciaa. Z tego wzgldu naley zawsze postpowa w
nastpujcy sposb:
Jeeli twarde metalowe czci takie jak sworznie lub oyska s
wybijane motkiem, to istnieje niebezpieczestwo wyrzucenia ich
na zewntrz i spowodowania obrae ciaa. Naley zawsze
zakada okulary ochronne i rkawice.
Podczas wybijania sworzni istnieje niebezpieczestwo, e odpryski
metalu mog zosta wyrzucone w powietrze i zrani przebywajce
w pobliu osoby. Naley zawsze upewni si, e w ssiedztwie
miejsca pracy nie przebywaj ludzie.
Jeli sworze zostanie uderzony z du si, to istnieje
niebezpieczestwo wyrzucenia go na du odlego i
spowodowania obrae u przebywajcych w pobliu osb.

PRACE SPAWALNICZE
Operacje spawania musz by zawsze przeprowadzane przez wykwalifikowanego spawacza. Miejsce spawania
musi by wyposaone we waciwy sprzt. W czasie tych prac istnieje niebezpieczestwo poaru lub
miertelnego poraenia prdem elektrycznym. Z tego wzgldu nie wolno nigdy dopuszcza do wykonywania
spawania przez niewykwalifikowanych i nieuprawnionych do tego pracownikw.

ZDEJMOWANIE ZACISKW AKUMULATORA

Podczas naprawy instalacji elektrycznej lub w czasie wykonywania prac spawalniczych naley zdj ujemny (-)
zacisk akumulatora aby zapobiec przepywowi prdu.

57

RODKI OSTRONOCI PRZY STOSOWANIU SMARU POD WYSOKIM CINIENIEM

DO REGULACJI NACIGU GSIENIC

Smar pompowany do ukadu regulacji nacigu gsienic znajduje

si pod wysokim cinieniem.
Jeeli podczas dokonywania regulacji nie przestrzega si podanej
procedury postpowania, to wwczas korek spustowy smaru (1)
moe wylecie w powietrze i spowodowa powane obraenia
ciaa lub szkody materialne.
Podczas odkrcania (luzowania) korka spustowego smaru (1) w
celu zmniejszenia nacigu gsienicy nigdy nie naley odkrca go
wicej ni o jeden peny obrt. Korek naley odkrca powoli.
Nie wolno nigdy umieszcza rk, ng lub te innych czci ciaa
bezporednio przed korkiem spustowym smaru (1).

ZAKAZ WYJMOWANIA SPRYNY POWROTNEJ

Zesp spryny powrotnej stosowany jest do zredukowania siy uderzenia jakiej doznaje bierne koo
acuchowe. Zesp ten zawiera bardzo silnie napit spryn i przy prbie jej wyjcia (pomykowego)
spryna zostanie wyrzucona na zewntrz z du si powodujc powane obraenia ciaa a nawet wypadek
miertelny. Nigdy nie naley demontowa spryny powrotnej.

RODKI OSTRONOCI ZWIZANE Z OLEJEM POD WYSOKIM CINIENIEM

Obwody ukadu hydraulicznego znajduj si zawsze pod cinieniem wewntrznym (nadcinieniem). Podczas
przegldu lub wymiany przewodw lub wy naley zawsze sprawdza, czy zostao zwolnione cinienie
wewntrzne w danym obwodzie hydraulicznym. Jeeli obwd ten jest nadal pod cinieniem, moe to
doprowadzi do powanych obrae u ludzi lub szkd materialnych. Z tego wzgldu naley zawsze postpowa
w nastpujcy sposb.
Nie wolno sprawdza lub wymienia adnej czci jeeli obwd hydrauliczny znajduje si pod cinieniem.
Jeli wystpuje jakikolwiek wyciek z przewodw lub wy, to otaczajcy je obszar bdzie wilgotny, wic
naley kontrolowa, czy przewody nie wykazuj pkni a we gumowe spczenia.
Podczas przeprowadzania przegldu naley nosi okulary ochronne i zakada skrzane rkawice.
Istnieje niebezpieczestwo, e strumie oleju pod wysokim
cinieniem wyciekajcy przez niewielkie otworki w wu moe
uszkodzi skr lub spowodowa utrat wzroku jeeli dostanie si
bezporednio do oczu. W przypadku doznania obrae skry lub
oczu przez strumie oleju pod wysokim cinieniem naley
spuka zranione miejsce czyst wod i natychmiast wezwa
pomoc lekarsk.

60

RODKI OSTRONOCI PRZY OBCHODZENIU SI Z WAMI

WYSOKOCINIENIOWYMI

Jeeli z wy wysokocinieniowych wycieka olej lub paliwo, to moe spowodowa poar lub wadliwe
dziaanie prowadzce do powanych obrae ciaa lub szkd materialnych. W przypadku stwierdzenia
poluzowania rub naley zatrzyma prace i dokrci ruby z zalecanym momentem obrotowym. Jeeli
wykryje si uszkodzenia wy, to naley natychmiast wstrzyma prac i skontaktowa si z serwisem
Komatsu.

W przypadku wykrycia jednej z niej podanych usterek naley wymieni w wysokocinieniowy:

Uszkodzona lub nieszczelna zczka hydrauliczna.
Postrzpiony albo przecity paszcz zewntrzny lub odsonite druty zbrojenia wa.
Miejscowe wydcia (spczenia) paszcza zewntrznego.
Skrcona lub zgnieciona przesuwna cz wa.
Obce ciaa zagbione w paszczu wa.

MATERIAY ODPADOWE
Aby zapobiec degradacji rodowiska naley przykada du uwag do sposobu usuwania zuytych materiaw
(odpadw).
Spuszczony z maszyny olej naley zawsze zbiera do pojemnikw
(naczy). Nie wolno nigdy spuszcza go bezporednio na ziemi
lub wylewa do sieci kanalizacyjnej, rzek, morza albo jezior.
Podczas usuwania szkodliwych materiaw i przedmiotw takich
jak oleje, paliwo, pyny chodzce, rozpuszczalniki, wkady
filtrw i akumulatory naley przestrzega odpowiednich
przepisw i regulacji prawnych w tym zakresie.

KONSERWACJA KLIMATYZATORA
Jeeli czynnik chodniczy uywany w klimatyzatorze dostanie si do oczu, to moe spowodowa lepot; jeli
za zetknie si ze skr moe wywoa odmroenie.
Z tego wzgldu nie naley nigdy dotyka czynnika chodniczego.

SPRONE POWIETRZE

Podczas czyszczenia spronym powietrzem istnieje niebezpieczestwo doznania powanych urazw lub
wystpienia szkd materialnych spowodowanych unoszonymi przez powietrze ciaami lub czstkami.
Przy stosowaniu spronego powietrza do czyszczenia czci lub chodnicy naley zawsze nosi okulary
ochronne, rkawice oraz inne rodki ochrony osobistej.

59

OKRESOWA WYMIANA CZCI DECYDUJCYCH O BEZPIECZESTWIE

Aby zapewni bezpieczn eksploatacj maszyny przez dugi okres czasu konieczne jest uzupenianie oleju
oraz przeprowadzanie okresowych przegldw i konserwacji. W celu dalszej poprawy bezpieczestwa
naley okresowo wymienia czci decydujce o bezpieczestwie, takie jak we i pasy bezpieczestwa.
`Wymiana czci decydujcych o stanie bezpieczestwa: Zob. rozdzia OKRESOWA WYMIANA
CZCI BEZPOREDNIO WPYWAJCYCH NA BEZPIECZESTWO na stronie 221.

W materiale tych czci zachodz w miar upywu czasu naturalne zmiany, za wielokrotne ich uycie
powoduje zniszczenie, zuycie i zmczenie. W rezultacie tych czynnikw istnieje niebezpieczestwo awarii
tych czci prowadzcej do powanych obrae ciaa lub szkd materialnych. Poniewa trudn rzecz jest
ocena na podstawie ogldzin zewntrznych lub odczucia pozostajcego jeszcze czasu eksploatacji
(ywotnoci) tych czci , wic zawsze naley wymienia je w zalecanych interwaach.
Wymienione elementy naley wymienia okresowo na nowe bez wzgldu na to, czy wydaj si by zuyte
czy te nie. Czci te ulegaj z czasem zniszczeniu.
Naley wymieni lub naprawia wszystkie takie czci jeeli wykryta zostanie jakakolwiek wada, nawet
wwczas, kiedy nie osigny jeszcze wymienionego w instrukcji okresu uywania.

60