Professional Documents
Culture Documents
TNG TC THUC V
CH KHI CH NH
nh xut bn y hc
H Ni - 2006
Ch bin
GS. TS. L Ngc Trng
TS. Khng Chin
Bin son
GS. m Trung Bo
DS.CK I. Nguyn Th Phng Chm
DS.CKII. V Chu Hng
GS. TSKH. Hong Tch Huyn
GS. ng Hanh Phc
DS.CKII. Nguyn Xun Thu
DS.CK II. V Ngc Thu
BS.CK II. Nguyn Vn Tip
Hiu nh
DS. Qu Dim
GS.TSKH. Hong Tch Huyn
Th k bin son
DS CKI. Nguyn Th Phng Chm
Th k
BS. ng Thu H
DS. Phm Thanh Huyn
BS. Trng L Vn Ngc
ThS. Lng Ngc Phng
ThS. ng Quang Tn
BS. Hong Thu Thy
BS. Nguyn Hi Yn
Xy dng phn mm
ThS. Phm xun vit
LI NI U
Thc hnh k n tt, thc hnh dc tt v thc hnh chm sc ngi bnh tt l cc
khu nhm m bo s dng thuc hp l, an ton cho ngi bnh. Khi iu tr cho
ngi mc ng thi nhiu bnh th khng th trnh c phi dng ng thi nhiu
thuc. Nhng s dng ng thi nhiu thuc cng lc c th gy ra mt trng thi bnh
l do tng tc thuc - thuc. Mt khc cn thn trng khi s dng thuc trn mt s
bnh nhn c bit nh suy gan, suy thn, suy mch vnh, ngi cao tui, ph n c
thai v cho con b... Lm th no va t c hiu qu iu tr, nhng trnh c
tng tc bt li m bo an ton cho ngi bnh, c ngha l m bo s dng
thuc hp l, an ton. Yu cu ny i hi cc nh chuyn mn v y t cn thn trng
trong tt c cc khu s dng thuc cho ngi bnh: Trc ht bc s k n phi m
bo n khng c cc nguy c bit; tip theo l dc s c trch nhim pht hin cc
tng tc thuc nguy him khi c n thuc; cui cng l iu dng phi nhn bit
nhng du hiu lm sng ca mt hay nhiu tc dng nguy hi khi ngi bnh dng
thuc v m bo a thuc vo dch tim truyn, pha nhiu thuc trong cng mt bm
tim nhng hot cht tng hp v phng din l ho. Nh vy bc s, dc s v iu
dng u cn c thng tin v tng tc thuc v ch khi ch nh. Bc s, dc s v
iu dng khng phi lc no cng c th nh ht c tt c mi thng tin v tng
tc thuc v cc ch khi ch nh. Do cn c mt cun sch tra cu, gip trnh
nhng sai st do thiu thn trng t nhiu c th gy ra nguy him, hoc gip ta kim tra
li khi c nghi ng trong iu tr.
Tng tc thuc v ch khi ch nh l cun sch gip bc s thc hnh k n
tt, dc s thc hnh dc tt v iu dng thc hnh dng thuc ng cch, theo di
pht hin biu hin bt thng ca ngi bnh khi dng thuc. c bit trong nhng
trng hp bt buc cn kt hp thuc cho ngi bnh th bc s c th tin on v
chun b x tr khi c tng tc bt li xy ra. Khi nghin cu v Tng tc thuc v ch
khi ch nh bc s, dc s v iu dng c th nh gi c nguy c i vi ngi
bnh tng trng hp c th, nhm thc hin s dng thuc hp l, an ton cho ngi
bnh.
V khun kh ca cun sch (v thi im v ti liu tham kho khi bin son c hn)
nn nhng thuc khng c trong sch hoc phn mm ny khng c ngha l khng c
ch khi ch nh v khng c tng tc thuc. Tng tc thuc trong cun sch ny ch
cp n tng tc thuc - thuc, khng cp n tng tc thuc - thc n hoc
cc loi tng tc khc.
Tng tc thuc v ch khi ch nh l cun sch tra cu nhanh, thun li
trong thc hnh, ng thi l c s d liu cho phm mm km theo, do v cu trc
cun sch c mt s c im khc so vi mt cun sch thng thng (mi tng tc
thuc c trnh by hai ln, mi ln mt h tng tc vi nhau).
Phn mm dng trn h iu hnh Windows cho php tm v pht hin nhng
tng tc thuc v ch khi ch nh ca tt c cc thuc ghi trong sch, khng ph
thuc vo phn loi thuc tra cu nm trong bao nhiu h, trong khi cun sch in ch cho
php tm hiu cc thuc c trong hai h ca cun sch.
4
Mc d c t chc bin son cng phu v thm nh cht ch, nhng do bin son
ln u, chc chn cun Tng tc thuc v ch khi ch nh khng trnh khi thiu
st. Ban bin son xin chn thnh cm n s ng gp qu bu ca cc chuyn gia y,
dc trong qu trnh bin son v s gp ca cc bn ng nghip trong qu trnh s
dng cun sch c hon thin hn trong nhng ln ti bn sau.
H Ni, thng 7 nm 2006
Ban bin son
MC LC
Li ni u
10
3. Mc ch khi ch nh
10
4. Mc tng tc thuc
10
10
13
13
14
1. Tng tc dc ng hc
14
2. Tng tc dc lc hc
22
26
26
28
30
35
35
1109
1109
1115
1159
Mc 2: Thn trng
Mc 3: Cn nhc nguy c / li ch
Mc 4: Chng ch nh
2. Mc tng tc thuc:
Mc 1: Tng tc cn theo di
Mc 2: Tng tc cn thn trng
Mc 3: Cn nhc nguy c / li ch
Mc 4: Phi hp nguy him
Mc ch khi ch nh v mc tng tc thuc khc nhau vi cc dng bo
ch khc nhau (dng thuc nh mt khc dng tim tnh mch). Cc thuc dng theo
ng ton thn c nhiu kh nng gy tng tc. Cc thuc di dng bo ch dng
ti ch nguy c gy tng tc cn c nh gi theo cc yu t lin quan khi s dng
thuc (trng thi sinh l, bnh l ca bnh nhn, liu lng, ng dng thuc).
III. NH GI NGUY C TNG TC THUC
nh gi v x l tng tc thuc cn xem xt c nguy c b r i lo n s cn
bng trong iu tr hay khng? (ngi bnh mc cc bnh i tho ng, tng
cholesterol mu, gt (gout), tng huyt p, dng thuc khng vitamin K, tim mch,
hen, ng kinh... l nhng ngi bnh kh kim sot cn bng iu tr ). Ng i th y
thuc cn lp li trng thi cn bng ngi bnh, cn a huyt p v gi tr bnh
thng, a t l prothrombin v mt gi tr no , tm li u thuc thch h p cho mt
ngi ng kinh... Trong tnh hung ny cn c bit phi cnh gic khi phi hp
thuc v cn cung cp thng tin cho ngi bnh v cc nguy c khi t dng thu c;
nhng thay i trong ch n ung khi iu tr. Nguyn tc u tin ngi thy
thuc cn phi tun th l khng lm o ln trng thi cn bng ca ngi bnh.
Mt tng tc thuc khng phi lc no cng nguy him. i khi ch cn ch
thn trng c bit cng lm gim nguy c (theo di iu tr v mt sinh hc, dng
liu thch hp, phn b cc ln dng thuc, hng dn ngi bnh t theo di khi dng
thuc, cung cp thng tin cho ngi bnh v t dng thuc...).
Mt tng tc thuc khng phi lc no cng nghim trng. C th x l c
tng tc thuc theo nhiu cch:
-
Phn mt
+ Hip ng cng th th
+ Hip ng trc tip, nhng khc th th
+ Hip ng vt mc
Tng tc thuc - thc n, bao gm:
1. nh hng ca thc n ti ng hc, tc dng v c tnh ca thuc
2. nh hng ca thc ung (nc, sa, c ph, nc ch, ru ethylic...) ti
ng hc, tc dng v c tnh ca thuc.
Ngoi ra cn c s tng tc cn lu : Tng tc thuc trng thi bnh l.
tng
tc
Thuc b nh
Hu qu ca tng tc khi
hng
ung
Metoclopramid
Digoxin
Cholestyramin
Digoxin,
thyroxin
Colestipol
- Warfarin do b cholestyramin
Warfarin,
v colestipol hp ph, cn ung cch
tetracyclin, acid mt, nhau 4 gi
ch phm cha st
12
Thuc
chng
toan d dy; thuc c
ch H2
Ketoconazol
Thuc
chng
Khng
sinh
toan d dy cha Al3+, nhm fluoroquinolon
Mg2+, Zn2+, Fe2+; sa
(nh ciprofloxacin)
Thuc
chng
Khng
sinh
To chelat (phc cng cua)
toan d dy cha Al3+, nhm tetracyclin
vng bn, t tan v gim hp thu
Ca2+, Mg2+, Bi2+, Zn2+,
tetracyclin
2+
Fe ; sa
Thuc cha Al3+
Doxycyclin,
minocyclin
Ranitidin
Paracetamol
Propanthelin
Paracetamol
H enzym quan trng nht cho chuyn ha pha I l cytochrom P450 (vit tt: CYP),
l mt h ln ca microsom, gm cc isoenzym chuyn electron, qua xc tc cho s
oxy ha ca rt nhiu thuc. Nhng electron ny do enzym NADPH cytochrom P450 reductase vn chuyn t NADPH a ti cytochrom P 450. Cc enzym cytochrom P450
c sp xp vo 14 h gen ca ng vt c v v 17 di lp (sub-families), c
vit theo quy c sau:
V d: CYP3A4, trong CYP = cytochrom P450; cn 3 l h; A = di lp; 4 = gen
c hiu.
Vi ng vt c v v ngi, cc enzym quan trng nht cho chuyn ha thuc l
CYP1A2, CYP2C9, CYP2C19, CYP2D6, CYP3A4.
Tnh c hiu ca cc CYP ny rt quan trng ct ngha v tng tc khu
chuyn ha thuc.
+ Phn ng oxy ha khc: v d oxy ha ru v aldehyd nh xc tc ca alcol
dehydrogenase v aldehyd dehydrogenase.
Phn ng thy phn
Cc ester, amid b thy phn nh xc tc ca esterase, amidase.
Rifampicin
Barbiturat,
carbamazepin,
phenytoin, rifampicin
Nghin thuc l
Haloperidol,
theophylin,
(cha hydrocarbon a propoxyphen, clopromazin.
vng)
diazepam,
pentazocin,
15
o thi chm,
Tng tch lu, Tng
tc dng, Tng c
tnh
ch
Clopropamid,
disulfiram,
latamoxef,
metronidazol
Metronidazol,
phenylbutazon,
cloramphenicol,
sulphinpyrazon, cimetidin
Thuc b c ch
Ru ethylic
Allopurinol (do c
Azathioprin,
ch xanthin -oxydase)
mercaptopurin
Erythromycin, TAO
17
Corticoid
Hu qu lm sng
Phn ng "ging
disulfiram" do tng nng
acetaldehyd
D chy mu
Tng c tnh ca
azathioprin
v
ca
mercaptopurin, cn gim
1/3-1/4 liu thng dng
Tng tc dng v c
tnh ca corticoid
INH,
cloramphenicol, cimetidin,
cumarin
Phenytoin
Tng tc dng v c
tnh ca phenytoin
Cloramphenicol,
phenylbutazon, cumarin
Tolbutamid
Gim ng huyt
t ngt
Thuc c ch MAO
Nefazodon,
clarithromycin,
erythromycin, itraconazol,
ketoconazol v.v...
Tyramin
(trong thc n)
Astemizol, cisaprid
Cn tng huyt p do
tch ly tyramin (khng
chuyn ha c qua
MAO)
c vi tim (xon
nh, lon nhp tht)
Ritonavir
Erythromycin
Carbamazepin,
theophylin
Ciprofloxacin,
enoxacin, grepafloxacin,
cimetidin
Cimetidin
Nc qu bi
Tng c tnh
Tng c tnh
Theophylin
Diazepam,
propranolol, metoprolol
Tc dng tng v ko
di
Felodipin,
nifedipin,
Tng sinh kh dng,
cyclosporin,
mt
s tng tc dng v c tnh
benzodiazepin
(nh
triazolam)
18
R = Th th
19
Th th
Morphin
Morphin
(Cht ch vn)
Naltrexon
(Cht i khng)
Morphin v th th ca morphin
L din phng k nc gn vi nhn thm ca opiat, phi
hp vi mt v tr gn chc phenol;
L khoang thu nhn nhn phenanthren ca opiat;
L v tr anion, lin kt vi chc amin ca cu trc.
R = Th th
20
Tc dng khng sinh ca thuc khng sinh nhm -lactam l pha phn bo ca
vi khun (c ch s tng hp vch t bo vi khun), tc dng ny b hn ch mt phn
nu dng penicilin phi hp vi tetracyclin, sulfamid, cloramphenicol, v nhng thuc
sau l km khun, lm chm s phn bo.
Bng 4. Mt s v d v Tng tc dc lc hc, to tc dng i khng
Thuc tng tc
Vitamin K
Thuc
nh hng
chu
Ung
chng ng
thuc
tc
Cafein, theophylin, c
Thuc ng, an
ph, nc ch
thn
Corticoid
Kt qu ca tng
Thuc
glucose mu
Tc dng chng ng
b nh hng
Gim bun ng
Gim tc dng chng
tiu ng
Gim tc dng chng
Parkinson
Sulfamethoxazol; sulfadoxin
Trimethoprim; pyrimethamin
Trong mt s trng hp cn thit nht nh, phi hp (nhng khng trn ln) cc
khng sinh -lactam vi aminoglycosid (nh streptomycin, gentamicin...) cng cho tc
dng hip ng vt mc: ngoi tc dng khng sinh ca chnh n, th
-lactam (do ngn cn tng hp vch vi khun) cn to iu kin aminoglycosid d
xm nhp vo bn trong t bo vi khun tiu dit vi khun ngay tn "so huyt".
Tuy nhin khi phi hp thuc nhm cephalosporin vi thuc nhm aminoglycosid
cho tc dng hip ng vt mc, nhng gy tng tc mc 4 (phi hp nguy
him), do ch s dng phi hp ny trong mt s trng hp nhim khun nng do
Klebsiella spp, Enterobacter spp, Proteus spp, Providencia spp, Serratia spp,
Pseudomonas aeruginosa, Haemophilus influerzae v cn theo di chc nng thn ca
ngi bnh (lng nc tiu, creatinin mu)
Acid clavulanic v sulbactam l hai phn t -lactam, tuy c tc dng khng sinh
rt yu nhng li c i lc mnh vi -lactamase. Kt hp mt -lactam vi acid
clavulanic hoc sulbactam cho tc dng h tr c li v enzym -lactamase b c ch
to iu kin cho -lactam c bn vng pht huy tc dng. V d:
Acid clavulanic + amoxicilin = Augmentin
Acid clavulanic + ticarcilin = Timentin
Sulbactam + ampicilin = Unasyn.
22
Kt qu ca tng tc
Tng r K+/mu
Khi i (sng sm), d dy cha t dch, pH rt acid (1,7 - 1,8); Khi no, pH d dy
tng n 3 ty thuc ch n. Thuc s thay i hp thu ty thuc pH: trong ba
n no, aspirin phn cc nhiu hn lc i, nn gim hp thu d dy.
S tho sch ca d dy c nh hng ti tc di chuyn thuc: khi no, thuc
mt 1 - 4 gi cng thc n thot khi d dy, nhng lc i, thi gian ny ch l 10 30 pht.
Khi no, thuc s nm lu d dy, hu qu xu hay nh hng tt ty loi
thuc:
Vi thuc t hp thu d dy, th nm lu d dy s lm chm hp thu rut
non. Thuc no kt hp c vi nhng thnh phn ca thc n d dy to phc
kh tan, th s gim cng hp thu rut, v d cc tetracyclin to chelat vi cation
calci (Ca2+) trong sa hoc vi magnesi (Mg2+), st (Fe3+), nhm (Al3+) v vi cc cation
ha tr 2 v 3 khc nm trong thc n.
Vi thuc m kch thc cc ht c nh hng ti cng hp thu (nh
griseofulvin, nitrofurantoin, spironolacton...), th nn dng trong ba n, v lc d dy
tng tit dch v khi lng thc n nho nn gip nhng ht thuc c trn u.
Thuc no tan mnh trong lipid v do hp thu tt hn, th nn dng trong ba
n giu lipid, v d sulfamid, phenytoin, griseofulvin...
Thuc no m tan km (nh propoxyphen) th s tan tt hn khi n no.
Dng vin bao tan trong rut s bt li khi ung lc no.
Thuc no t bn pH acid (nh ampicilin, erythromycin...) s d b hy trong ba
n, v nm lu d dy.
1.2. Ch n
Ch n thiu protid, lipid v nng lng s lm gim hot tnh cytochrom P450.
Ngc li, ch n giu protid lm tng chuyn ha thuc qua gan, do lm tng tng
hp enzym chuyn ha thuc. Ba n s lm tng lu lng mu qua gan, tc lm tng
lng thuc qua gan v tng chuyn ha ban u (first - pass metabolism) nh vi
morphin, nhiu hormon, thuc phong b beta... Ba n c th hy hoi vi khun rut,
lm nh hung ti chuyn ha ca mt s thuc qua ng tiu ha.
Ch n thiu mt s khong nh thiu km (Zn2+), calci (Ca2+), magnesi (Mg2+)
cng cn tr chuyn ha thuc. Thiu vitamin C lm gim hot tnh ca enzym chuyn
ha thuc (t l cao nhng tc dng khng mong mun ca thuc ngi bnh cao
tui c th c lin quan ti s hao ht vitamin C trong c th).
Nhiu thuc c nh hng ti s thm n, lm tng (hoc gim) glucose mu,
tng (hoc gim) lipid mu, gim chuyn ha protid, gim hp thu thc n:
Tng thm n: Insulin, hormon steroid, hormon gip trng, sulfonylurea (chng
tiu ng), khng histamin H1, mt s thuc tm thn.
Gim thm n: Glucagon, indomethacin, morphin, cyclophosphamid, glycosid tr
tim...
Tng glucose mu: Cc opiat, phenothiazin, li niu thiazid, probenecid,
phenytoin...
24
26
27
Thuc cha Li+, truyn tnh mch thuc cha Na+, thuc long m cha natri
(natri benzoat, natri citrat...), thuc khng acid ng tiu ha cha natri bicarbonat
hoc dinatri phosphat ...
5. Tng huyt p
Mt s thuc gy m, thuc lm tng huyt p cp tnh, nh khi bt u dng loi
adrenergic, reserpin, -methyldopa (Aldomet) hoc dng clonidin khi kt thc iu tr
mn (nh thuc ung nga thai, corticoid, ACTH), thuc cha natri, sulpirid, lithi...
6. Suy gan
Thuc ng, an thn gii lo, thuc an thn kinh, khng histamin H1, thuc d lm
chy mu (aspirin, salicylat, khng vitamin K, heparin, loi tiu fibrin); thuc gy lot ng
tiu ha (thuc chng vim, reserpin); thuc c vi gan (thuc chng gin phn,
halothan, thuc c ch MAO, INH dng cng rifampicin, ethionamid, Aldomet, vitamin A
liu cao) ...
7. Vim hoc lot ng tiu ha
Acid ethacrynic, thuc chng vim, thuc d lm chy mu (aspirin, salicylat,
indomethacin, thuc chng ng, loi tiu fibrin, reserpin...).
8. ng kinh
Thuc hi sc h hp (nikethamid, long no, cardiazol, doxapram ...), amphetamin
v dn xut, thuc t (liu cao), dn xut phenothiazin khng H1, thuc lm chy mu
(c th gy chn thng s), thuc chng co git, chng ng kinh c tng tc vi
in no (nh barbiturat, benzodiazepin...), thuc an thn kinh, liu cao penicilin
(tim tnh mch), reserpin, liu cao theophylin, thuc chng trm cm loi ba vng,
strychnin ...
9. Nghin ru
Thuc ng, an thn gii lo, an thn kinh, thuc khng histamin H 1, thuc chng
trm cm loi ba vng, thuc ng gy ri lon tm thn (glutethimid, methaqualon,
meclaqualon), thuc gy thiu vitamin (nh ethionamid, INH, protionamid, dihydralazin,
piperazin lm gim vitamin B6 gy co git); thuc lm thiu vitamin B 1 lm trm trng
mt s bnh thn kinh ngoi bin ngi nghin ru, ung khng sinh ph rng
(tetracyclin, cloramphenicol, ampicilin, sulfamid), thuc gy thiu acid folic lm thiu mu
nguyn hng cu khng l (nh methotrexat, thuc chng ng kinh, pyrimethamin,
trimethoprim, triamteren), thuc gy phn ng vn mch (clopropamid, metronidazol,
tolbutamid, cephalosporin...) hoc gy nhim acid lactic (nh phenformin), thuc m
chuyn ha b thay i bi ru ethylic.
ngi nghin ru, cn trnh mi thuc nguy him cho ngi ng kinh, suy
gan, ngi lot d dy - t trng.
10. Suy thn
Khng sinh aminoglycosid, penicilin G, carbenicilin (liu cao tim tnh mch), khng
sinh polypeptid, thuc st khun ng tit niu (nh nitrofurantoin), EACA, thuc gy t,
cloramphenicol, thiamphenicol, glycosid tr tim, acid ethacrynic, furosemid, thuc c ch
trao i ng ln xa (nh spironolacton, triamteren), thuc lm tng K + mu, thuc lm
gim glucose mu (sulfamid chng tiu ng), lm nhim acid lactic (biguanid), dn
28
xut thy ngn (Hg), mithramycin, ch phm bismuth (Bi), dn xut phenacetin, sulfamid
km khun, succinylcholin ...
11. Tiu ng
Thuc mang thm ose (glucose, fructose), thuc lm tng glucose mu (corticoid,
ACTH, ung thuc nga thai, thuc li niu thiazid, furosemid, phenytoin, mt s thuc
chng gin phn), thuc gy nhim acid chuyn ha (thuc c ch , thuc c ch
MAO, sulfamid, perhexilin), thuc khng sinh nh cc tetracyclin, ampicilin,
cloramphenicol; corticoid v ACTH, thuc c ch min dch.
Thuc tng tc vi iu tr i tho ng lm tng tim lc tc dng gim
glucose mu, nh:
Vi insulin: Khng dng thuc c ch , thuc c ch MAO, sulfamid, perhexilin.
Vi sulfamid chng tiu ng: Ngoi nhng thuc k trn vi insulin, khng dng
phenylbutazon, aspirin, salicylat, thuc khng vitamin K.
12. Suy h hp
Thuc c ch trung tm h hp (ch phm thuc phin, nalorphin, barbiturat,
thuc an thn gii lo); thuc ngn cn dn truyn thn kinh c (khng sinh
aminoglycosid, d-tubocurarin, colistin, polymyxin B, cc tetracyclin, aminazin,
trimethadion, penicilamin, succinylcholin...); thuc dng lu gy x ha phi (thuc
chng gin phn, mecamylamin, nitrofurantoin, oxy (O2) nng cao dng lu,
phenytoin, cao tuyn yn nh mi...), thuc lm co ph qun, nht l ngi hen v
vim ph qun (loi c ch , kch thch , cholinergic, N-acetylcystein, loi gii phng
histamin) ...
13. Ngi b i
nam gii: Cc androgen v loi ng ha protein.
c hai gii: Loi khng cholinergic (atropin v cng loi, thuc chng Parkinson
loi khng cholinergic trung ng, thuc khng histamin H1, thuc an thn kinh (nh loi
phenothiazin), chng trm cm ba vng, thuc lit hch (nh Arfonad)...
14. Glocom
ngi glocom mn: Corticoid, ACTH.
ngi glocom gc mng mt - gic mc ng: Atropin (nh mt hoc ton
thn), thuc khng cholinergic, thuc lit hch Arfonad..., loi adrenergic (ti ch v
ton thn), dn xut amphetamin ...
15. Ngi ngoi nng nhiu, nhit cao, ang st
Tip xc nhiu vi nh nng: Thuc c c tnh khi gp nh sng (nh ban
ni ca thn th tip xc vi nh sng).
Thuc bi ngoi: Thuc st khun cha halogen (hexaclorphen, bithionol...), dn
xut hc n (benzen, toluen, anthracen...), mt s cht mu (eosin, xanh methylen,
fluorescein...), mt s thuc chng nm, mt s thuc khng histamin (promethazin,
diphenhydramin...).
29
ACAMPROSAT
Thuc c tnh tit acid gamma amino butyric,
dng trong cai ru
Thi k cho con b: Cha c d liu chnh xc, khng cho con b trong khi iu
Thi k mang thai: Cha c d liu chnh xc, khng dng thuc ny trong ba
thng u thai k.
ACETORPHAN
Thuc chng tiu chy, chng tit dch rut do c ch enkephalinase.
Cc enkephalin c tc dng chng tit dch thun tu rut. Acetorphan
30
31
ACICLOVIR
Thuc khng virus
32
Ngi cao tui: Liu lng phi thch ng vi ngi cao tui. Phi theo di chc
nng to mu v thn.
Cn theo di: mc 1
Thi k cho con b: Aciclovir qua c sa m. Cha hon ton chng minh
c tnh khng c ca thuc i vi tr em b sa m.
Thi k mang thai: Aciclovir qua nhau thai. c dng cho ngi mang thai,
c bit n mc hecpet ng sinh dc, gim nguy c ly nhim i vi tr. Cn
phi khng nh thm tnh khng c ca thuc.
Cc trng hp khc: C tin s qu mn cm vi aciclovir.
TNG TC THUC
Tng tc cn thn trng: mc 2
Acid valproic
Phn tch: Nng trong huyt thanh ca acid valproic c th gim, lm gim tc
dng. Tng tc mun. C ch cha r.
X l: Cn gim st ngi bnh v tc dng iu tr ca acid valproic khi bt u
hoc ngng iu tr acyclovir. iu chnh liu acid valproic khi cn.
Hydantoin (phenytoin)
Phn tch: Nng trong huyt thanh ca phenytoin c th b gim, lm gim tc
dng. Tng tc xy ra mun. C ch cha r.
X l: Gim st cn thn ngi bnh v thay i tc dng ca phenytoin khi bt
u hoc ngng iu tr acyclovir. iu chnh liu ca phenytoin khi cn.
Theophylin
Phn tch: Nng trong huyt tng ca theophylin c th tng, lm tng tc
dng dc l v tc dng khng mong mun. Tng tc chm. C ch c kh nng c
ch chuyn ho oxy - ho ca theophylin.
X l: Gim st cn thn nng trong huyt tng ca theophylin v theo di
cc tc dng c hi trong khi phi hp vi acyclovir. iu chnh liu theophylin nu cn.
Zidovudin
Phn tch: Tc dng khng mong mun, nh ng lm v suy nhc do mt c ch
cn cha bit.
Tng tc cn theo di: mc 1
Probenecid
Phn tch: Probenecid c th lm tng nng ca acyclovir trong huyt thanh, lm
tng tc dng iu tr v tc dng khng mong mun. Tng tc xy ra nhanh. C ch
Probenecid c th cn tr bi tit acyclovir qua ng thn.
X l: Liu lng ca acyclovir v valacyclovir c th cn phi gim nu xut
hin nhim c acyclovir.
33
ACID ASCORBIC
Acid ascorbic v natri ascorbat c ch nh d phng v iu tr thiu ht
vitamin C. Thiu ht ny do thiu dinh dng v c th gy bnh scorbut giai on cui.
Acid ascorbic tham gia mnh vo cc phn ng oxy ho - kh t bo
Deferoxamin
Phn tch: Dng acid ascorbic hng ngy vi liu cao hn 250 mg cng vi
deferoxamin c th lm h hi kh nng to phc ca deferoxamin, t lm tng
c tnh ca st i vi m, c bit m tim, c th dn ti tim mt b.
X l: Khng k n dng ng thi vitamin C i vi ngi bnh iu tr bng
deferoxamin. Khuyn khng t dng vitamin C. Ch ngi bnh cao tui i u tr
bng deferoxamin.
Primidon hoc dn cht
Phn tch: Dng cc thuc ny ng thi vi acid ascorbic lm tng thi acid
ascorbic.
X l: Nhu cu vitamin C ngi bnh iu tr lu di bng nhng thuc ny (th
d ngi ng kinh) tng ln, nn c th b sung vitamin C. Cn nh ngi bnh hay
t dng vitamin C.
Thuc chn beta (propranolol)
Phn tch: Tc dng dc l ca propranolol c th b gim. C ch c th do
gim hp thu propranolol.
X l: Gim st p ng lm sng ca ngi bnh v iu chnh liu khi cn.
Tng tc cn theo di: mc 1
Fluphenazin
Phn tch: Tc dng dc l v iu tr ca fluphenazin c th b gim. Tng tc
xy ra mun. C ch cha r.
X l: Khng cn phi x l. Gim dn liu fluphenazin nu cn.
Thuc ung nga thai
Phn tch: Acid ascorbic lm tng nng trong huyt thanh ca estrogen cha
trong vin thuc, c th gy ra cc tc dng khng mong mun. Tng tc xy ra
mun. C ch tng kh dng sinh hc ca thuc ung nga thai do acid ascorbic lm
tn hi n chuyn ho thuc nga thai.
X l: Nu c tc dng c hi xy ra, c lin quan n estrogen, nn ngh n
kh nng do phi hp vi acid ascorbic.
Warfarin
Phn tch: Tc dng chng ng mu ca warfarin c th b gim. C ch cha
r.
X l: Khng cn can thip tr khi ngi bnh dng mt liu ln (>5-10g/ ngy)
acid ascorbic.
37
38
39
+++
41
Cn nhc nguy c/ li ch
+++
42
ACID FUSIDIC
Khng sinh dit khun v km khun, tc dng trn s tng hp protein
v thng c dng ch yu chng t cu
+++
44
Cn nhc nguy c/ li ch
+++
TNG TC THUC
Phi hp nguy him: mc 4
Sulfamid khng khun
Phn tch: Phn ng ho - l cho php gii thch nguy c kt tinh sulfamid trong
ng thn, ko theo tn thng thn thc th. Kt ta cng r khi pH khong 5. Tng
tc ny c thng bo trong y vn khi phi hp vi hexamin.
X l: Trnh phi hp hai thuc ny. Nu cn phi hp, phi theo di pH nc
tiu bng giy ch th.
Tng tc cn thn trng: mc 2
Alopurinol hoc dn cht
Phn tch: Dng thng xuyn cc thuc acid ho nc tiu liu cao c th dn
n kt ta cc tinh th urat thn.
X l: Trnh acid ho nc tiu ngi bnh thng phong (gt). Tng bi niu
bng cho ung nc kim tnh to iu kin ho tan tinh th urat. Cn lu n
vitamin C m ngi bnh hay t dng. Thng bo cho ngi bnh thng phong dng
alopurinol bit nguy c vitamin C gy ta urat. Nguy c ch xut hin vi li u vitamin C
dng hng ngy vt qu 2g.
Amphetamin hoc dn cht
Phn tch: Gim ti hp thu amphetamin ng thn. Cc cht acid ho nc tiu
lm tng thi amphetamin (pH khong 5) qua thn. Amphetamin l mt base thi qua
nc tiu. Trong mi trng acid, t gp thuc ny dng khng phn cc.
X l: Tng tc c li: Acid ho nc tiu nhm to iu kin thi nhanh
amphetamin khi dng qu liu. Tng tc c hi cn trnh: Khi iu tr bng
amphetamin, c th tht bi do thi thuc qu nhanh (nu acid ho nc tiu) hoc c
th b lon tm thn do thuc (nu kim ho nc tiu).
Barbituric
Phn tch: Tng ti hp thu ng thn, c th ko di tc dng ca barbituric v
lm xut hin c tnh do qu liu.
X l: Nu cn phi hp hai thuc ny, phi hiu chnh liu dng. Nu ngi
bnh c biu hin ng g khi dng hai thuc ny, c khi phi gim liu barbituric sau
khi o pH nc tiu bng giy ch th.
Mexiletin
Phn tch: Acid ho nc tiu c th lm tng thi mexiletin qua thn. Tng tc
ny, nu trong cc ti liu, cho thy c nhng bin i v ngha lm sng khi phi hp
thuc.
X l: Nu cn phi hp thuc, phi theo di cc tc dng trn lm sng, v lun
lun thc l c th c nhng bin i tc dng dc l ca mexiletin.
Primidon hoc dn cht
45
46
ACTINOMYCIN D
Khng sinh km t bo
+++
hoc
dn
cht;
ganciclovir;
thuc. Da vo kt qu cc test sinh hc, cn phn bit nguy c xut hi n vim gan
hu t bo khng hi phc v vim gan mt hi phc c sau khi ngng iu tr.
Glycosid tr tim
Phn tch: Phi hp vi mt cht km t bo s ko theo km hp thu digitalis
khong 50%, do thng tn nim mc rut c th hi phc.
X l: Theo di cn thn nng digitalis trong huyt thanh trong sut thi gian
iu tr.
Interleukin 2 ti t hp
Phn tch: Phi hp hai thuc c ch tu xng.
X l: Ch c dng Interleukin 2 ti t hp c s chuyn khoa do bnh nng.
Cc tng tc thuc phi c cn nhc v tt c cc chc nng ca c th cn phi
theo di thng xuyn. Bt buc phi theo di huyt .
Mercaptopurin; pentostatin
Phn tch: S dng ng thi hai cht c ch tu xng c th gy cc ri lon
v mu nghim trng, tu thuc thi gian iu tr.
X l: Phi hp ny phi c theo di v mt huyt hc.
49
Penicilin
Phn tch: Nguy c cao c phn ng ngoi da, c bit vi nhng penicilin nhm
A (ampicilin). Nguy c ny c bit quan trng i vi ng i bnh gt. Tuy v y ch a
xc nh c nguyn nhn ca hin tng ny l do alopurinol, hay l do nng acid
uric cao trong mu.
X l: Nn trnh phi hp thuc ny. Nn tm mt khng sinh loi khc c hot
ph tng t i vi chng khun gy nhim.
Vidarabin
Phn tch: Nguy c ri lon thn kinh, kiu run, hay ri lon trong hnh thnh
ngh. Nguy c c vi thn kinh v cc tc dng c hi khc, nh: thiu mu, bun nn,
au, nga.
X l: Nu phi hp thuc tuyt i cn thit, phi theo di lm sng.
Tng tc cn thn trng: mc 2
Asparaginase
Phn tch: Asparaginase lm tng nng acid uric trong mu.
X l: S phi hp thuc ch c thc hin ti bnh vin. Kim tra liu lng
thuc chng gt. trnh bnh si urat, ngi ta a dng alopurinol hn l cc thuc
gy acid uric niu, chng c th gy bnh thn do urat.
Azathioprin hoc mercaptopurin
Phn tch: Alopurinol c ch chuyn ho oxy ho ca azathioprin, v
mercaptopurin (do tc dng c ch xanthin oxydase, l enzym ging ho cc purin
thnh acid uric) gy nguy c tch lu cc cht khng chuyn ho, gm nhng base
puric.
X l: Nu cn phi hp thuc, ngi k n phi gim liu cht khng chuyn
ho xung 25 n 30%.
Cyclophosphamid hoc thuc tng t
Phn tch: S dng ng thi alopurinol vi cyclophosphamid c th lm tng tc
dng c ch tu xng.
X l: Nu cn phi hp thuc, cn nhn mnh phi theo di huyt mt cch
cht ch.
Dactinomycin
Phn tch: Nguy c lm tng nng acid uric trong huyt tng.
X l: C th phi hiu chnh liu thuc chng gt khc phc s tng acid uric
trong mu.
Doxorubicin hoc dn cht - melphalan
Phn tch: Dng ng thi mt thuc km t bo vi mt thuc chng gt lm
tng nng acid uric. Ngoi ra, tng nguy c gim bch cu v gim tiu cu do hip
ng nhng tc dng c hi ca cc thuc.
51
ALPROSTADIL
Prostaglandin E1 c tc dng ch yu
trn c trn ng ng mch
53
56
AMINEPTIN
Thuc chng trm cm ba vng, khng phi dn cht ca imipramin, khng phi
thuc c ch MAO, ch yu c tc dng dopaminergic (tc dng ging dopamin).
CC THUC TRONG NHM
AMINEPTIN vin nn 100mg
Survector vin nn 100mg
CH KHI CH NH THUC
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
n ung - Ru: Trnh ung ru khi iu tr.
Suy gan: Nguy c vim gan do c ch min dch d ng.
Cc trng thi khc: Chng ma git Huntington.
Cn theo di: mc 1
Thi k cho con b: Bi tit vi lng thp vo sa.
ng kinh: Nguy c h thp ngng gy ng kinh.
Thi k mang thai: V cha c nhng d liu chnh xc.
TNG TC THUC
Phi hp nguy him: mc 4
Thuc c ch MAO khng chn lc
Phn tch: Nguy c cn tng huyt p c th gy t vong, bnh v no, co git,
st cao, t vong.
X l: Chng ch nh phi hp thuc, ngay c khi mt s chuyn gia mun dng
cho mt s ngi bnh khng li cc liu php khc ti c s chuyn khoa.
Cn nhc nguy c / li ch: mc 3
Procarbazin
Phn tch: Nguy c ri lon huyt p nghim trng do tc dng c ch MAO ca
procarbazin.
X l: Ch bt u dng amineptin sau khi ngng dng procarbazin t nht 15
ngy. Nu ngc li, ch bt u dng procarbazin sau khi ngng dng amineptin
hai ngy.
Tng tc cn thn trng khi dng: mc 2
Carmustin hoc dn cht; dantrolen; estrogen hoc thuc trnh thai estroprogestogen; griseofulvin; isoniazid hoc thuc tng t; macrolid; methotrexat;
natri valproat hoc dn cht; progabid; rifampicin; thuc gy m bay hi cha
halogen
57
cc test th sinh hc, phn bit r nguy c xut hin vim gan tiu t bo khng h i
phc vi vim gan mt hi phc c sau khi ngng iu tr.
Viloxazin
Phn tch: Tng c ch h thn kinh trung ng, ko theo tng tc dng an thn
gy bun ng (tng tc dc lc).
X l: Phi tnh n nguy c ny iu chnh liu lng hai cht cho thch hp,
nu cn s kt hp ny. Phi ngh n gim tnh to ngi li xe v ngi ng my.
Khuyn khng ung ru v dng cc ch phm c ru.
Tng tc cn theo di: mc 1
Amphetamin hoc dn cht
Phn tch: Tc dng i khng: c th lm tng tnh hung hn ngi nghin
amphetamin.
X l: Tnh n tng tc dc lc ny nh ra mc ch iu tr chnh.
Khuyn gp li thy thuc nu thy iu tr km kt qu.
Methadon
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng gy an thn bun ng
mnh, c hi c bit vi ngi li xe hay ng my.
X l: Phi tnh n tng cng tc dng an thn bun ng khi k n thuc v
phi c li khuyn thch hp.
62
Cn nhc nguy c/ li ch
+++
63
Phn tch: Tng tc tu thuc tnh cht phong b ch ni thn kinh - c (phong
b dn truyn thn kinh c) ca aminosid.
X l: Nu ngi bnh phi qua phu thut, khuyn h thng bo cho thy thuc
gy m tt c cc thuc v ang dng.
Thuc gy m bay hi cha halogen
64
Tacrolimus
Phn tch: Tng nguy c c vi thn do phi hp hai thuc c tim nng c vi
thn. Hip ng nhng tc dng khng mong mun.
X l: Nhng phi hp ny hay gp, nht l ti bnh vin. Mc d u cch dng
aminosid mt liu duy nht mi ngy c th hn ch c c tnh vi tai v th n,
nhng nu cn phi hp thuc phi iu chnh liu thuc cho thch hp theo thanh
lc creatinin (cng thc Cockroft v Gault). Cn theo di c bit khi dng ngi bnh
cao tui.
AMIOGLYCOSID NG UNG
Khng sinh ng tiu ho, km khun, khng b hp thu
Cc phenicol
Phn tch: Tc dng km khun ca cc phenicol i khng vi tc dng dit
khun ca cc aminosid ung, c tc dng trn cc vi khun ang giai on pht
trin theo hm m. S i khng gy hi trong vic iu tr vim mng no, cn phi c
mt tc dng nhanh v mnh.
X l: Ch ti nguy c ny trong tnh trng sinh l bnh hc c th. S kt hp
c th thc hin vi mt vi thuc c th, i vi mt s chng khun c th (ch
n nng c ch ti thiu; MIC).
Tng tc cn thn trng: mc 2
Methotrexat
Phn tch: C th c hin tng gim hp thu methotrexat, gim cc tp khun
rut c tc dng chuyn ho methotrexat v gim p ng vi methotrexat.
X l: Ch dng kt hp methotrexat vi aminosid ng ung c s chuyn
khoa v phi rt thn trng.
Glycosid tr tim
Phn tch: c bit khi kt hp vi neomycin. Khng sinh ny lm chm s hp
thu ca digoxin, ngay khi digoxin c ung trc 6 gi. C th l neomycin tiu dit
cc tp khun rut, lm ko di tc dng ca cc thuc digitalis thng qua c ch s
thoi bin digoxin.
X l: Khi kt hp thuc, phi theo di nng digoxin trong huyt thanh. Mt s
du hiu nhim c cc thuc digitalis l bun nn, nn v ri lon th gic (nhn mu).
Thuc ung chng ng mu khng vitamin K
Phn tch: C s tng hiu qu khng vitamin K, c th do tc dng ca aminosid
(cn nm trong khoang rut) trn tp khun rut sn sinh vitamin K, hay do lm gim
s hp thu vitamin K.
X l: Nu kt hp thuc, phi tng cng theo di liu php khng vitamin K
thng qua t l chun quc t (INR) hay thi gian prothrombin. Hiu chnh liu lc bt
u v lc kt thc iu tr vi aminosid, nu thy cn.
AMIODARON
Thuc chng au tht ngc khng phi nitrat, chng lon nhp loi III
ca Vaughan - Williams (ko di th tc dng ca c tim)
Suy h hp; hen: Tc dng lm chm nhp tim s mnh hn khi suy h hp
Ngi cao tui: Tc dng lm chm nhp tim s mnh hn i vi ngi bnh
cao tui.
TNG TC THUC
Phi hp nguy him: mc 4
Benzamid
Phn tch: Trong cc benzamid, ch sultoprid (Garnetil) l gy nguy c khi kt hp
vi amiodaron. Tt c cc cht gy co c m tnh (lm chm nhp tim) u c th lm
tng nguy c gy lon nhp tht, c bit l xon nh do c b sung thm tnh cht
in sinh l ca sultoprid.
X l: Chng ch nh vic kt hp thuc ny.
Bepridil; bretylium; disopyramide; lidocain hoc thuc tng t; quinidin hoc
dn cht; vincamin
Phn tch: Tng nguy c xon nh do hip ng tc dng. Hin tng h kali mu,
nhp tim chm v khong QT di c t trc (ch nhn bit c trn in tm ) l
nhng yu t to iu kin cho s xut hin xon nh.
X l: Kt hp ny c kh nng gy t vong v phi chng ch nh.
Macrolid
Phn tch: Tng nguy c xon nh do tc dng hip ng (ch gp vi
erythromycin tim tnh mch). Hin tng h kali mu, nhp tim chm, v khong QT
di (ch nhn bit c trn in tm ) l nhng yu t to iu kin cho s xut
hin xon nh. Trong nhm macrolid, ch c erythromycin, c bit l d ng tim tnh
68
Cn nhc nguy c/ li ch
+++
mch l c th gy lon nhp tim (ko di khong QT, ngoi tm thu tht, xon nh,
bloc nh - tht).
X l: Kt hp c th gy t vong, phi chng ch nh. Ngay vi erythromycin tim
tnh mch dng ring, cng c th gy ri lon nhp tim, v vy khng c tim nhanh,
m phi tim truyn tnh mch, tim lin tc hay ngt qung, lng thuc cho mt ln
dng phi truyn trong t nht l 60 pht.
Ritonavir
Phn tch: Ritonavir c i lc mnh vi isoenzym 3A4 ca cc cytochrom P450, nn
lm gim s chuyn ho cc thuc b chuyn ho nh cytochrom P 450, do nng
cc thuc ny trong huyt tng tng ln, ko theo tng c tnh. Nguy c gy lo n
nhp tim. Tng tc dc ng hc giai on chuyn ho.
X l: Khng phi hp thuc v suy ngh v nhng thuc thay th.
Sparfloxacin
Phn tch: Tng nguy c xon nh.
X l: Chng ch nh phi hp thuc. Chn mt thuc chng lon nhp khc.
Thuc khng histamin khng H1 khng an thn
Phn tch: Tng tc ch c ni ti vi mt khng histamin khng H 1 l
astemizol (Hismanal). Tng nguy c xut hin xon nh.
X l: Phi hp nguy him. Chn mt khng histamin khng an thn khc, khng
gy xon nh (cetirezin, loratadin).
Cn nhc nguy c/li ch: mc 3
Corticoid - khong; halofantrin; pentamidin
Phn tch: C nguy c xut hin xon nh khi phi hp thuc. S gim kali mu,
nhp tim chm v khong QT di c t trc (ch nhn bit c trn in tm ) l
nhng yu t thun li cho s xut hin xon nh.
X l: Kt hp thuc nn trnh. Dng nhng thuc khng gy xon nh. Nu cn
phi hp thuc, phi theo di lin tc khong QT v kim tra u n nng kali
trong mu.
Sotalol
Phn tch: Amiodaron c th tng cng thm tc dng lm chm nhp tim ca
thuc chn beta. C th xut hin ri lon nhp xoang v bloc nh-tht, nht l nhng
ngi bnh c tin s ri lon nhp xoang.
X l: Nu cn phi kt hp thuc, cn phi gim liu v theo di in tm .
Cn ch l amiodaron c na i l 28 ngy, nn tc dng ca tng tc thuc cn
c th biu hin nhiu tun l sau khi ngng iu tr.
Diltiazem; thuc chn beta; verapamil
Phn tch: Amiodaron tng cng thm tc dng lm chm nhp tim ca thuc
chn beta (ngay khi dng di dng thuc nh mt), diltiazem, verapamil. C th xut
hin nhng ri lon nhp xoang hay nhp blc nh - tht, nht l ngi bnh c tin s
ri lon nhp xoang.
69
70
71
72
73
75
AMPHOTERICIN B
Khng sinh chng nm
76
n nhng triu chng nng hn nh lon nhp tim, lit h hp. Phi cnh gic v i
nhng trng hp h kali mu do m hi qu nhiu hay tiu chy dai dng.
Interleukin 2 ti t hp
Phn tch: Interleukin ch c dng ti nhng c s chuyn khoa. C nguy c
hip ng nhng tc dng c vi thn ca hai thuc.
X l: Vic iu tr vi interleukin ch c thc hin c s chuyn khoa do mc
nghim trng ca vic ch nh dng thuc. Khi cc tng tc thuc cn phi
xem xt theo trng thi chung ca ngi bnh. Nu khng th ng ng mt trong hai
thuc, th phi theo di cht ch ion v thanh lc creatinin.
Thuc cura
78
Phn tch: C nguy c tng cng phong b thn kinh - c do gim nng kali
trong mu, nht l vi cc thuc cura khng kh cc. Ch ring amphotericin B d ng
tim c th l nguyn nhn h kali mu.
X l: C th cn phi nh lng kali trc khi dng thuc cura khng kh cc.
Thuc chng nm dn xut t imidazol
Phn tch: C th c i khng trong tc dng chng nm, c ni ti vi cc
thuc ketoconazol v miconazol; c ch cha r.
X l: Trong tnh hnh hiu bit hin nay, nn trnh phi hp ny.
Zalcitabin
Phn tch: Tng nng zalcitabin trong huyt tng khi kt hp thuc v c
nguy c nhim c.
X l: Theo di cc tc dng c hi ca zalcitabin. Gim liu nu cn.
Tng tc cn theo di: mc 1
Aminosid dng ng ung hay ti ch
Phn tch: Nguy c tng c tnh vi thn khi phi hp hai thuc u c c tnh
vi thn. C hip ng cc tc dng khng mong mun.
X l: Nhng phi hp thuc ny hay gp, nht l ti bnh vin. Mc du nu ch
dng mt ln mt ngy s lm gim c tnh vi tai v thn, nhng khi cn phi hp
thuc, phi hiu chnh liu theo thanh lc creatinin (cng thc Cockroft v Gault).
Theo di k khi dng ngi bnh cao tui.
Cyclosporin
Phn tch: Tng creatin niu. Tc dng hip ng gy c vi thn.
X l: Nu cn kt hp hai thuc, phi quan tm n tng tc ny. Tng cng
theo di thanh lc creatinin v ion .
80
APOMORPHIN
Dn xut t morphin c cu trc ging dopamin
v hot ng nh mt cht ch vn ca th th dopamin
CC THUC TRONG NHM
APOMORPHIN HYDROCLORID thuc tim 0,5%; 1%
Apokinon thuc tim 0,5%
Apokinon thuc tim 1%
Apomorphin Aguettan thuc tim 0,5%
Apomorphin Aguettan thuc tim 1%
Apomorphin Meram thuc tim 0,5%
CH KHI CH NH THUC
Chng ch nh: mc 4
Suy tim; suy gan: Do chuyn ho ca thuc ny.
Trng hp khc: L ln tm thn v trng thi tm thn.
TNG TC THUC
Tng tc cn thn trng: mc 2
Memantin
Phn tch: Tc dng ca apomorphin c th tng do memantin.
X l: Cn gim st lm sng
Nitrat
Phn tch: Tng tc dng gim huyt p vi thuc ngm di li.
X l: Cn gim st lm sng.
Thuc chng lon thn
Phn tch: Tc dng i khng
X l: Nn trnh phi hp
Thuc dopominergic khc (entacapon)
Phn tch: Tc dng ca apomorphin c th tng do Entacapon.
X l: Cn gim st lm sng.
81
ASPARAGINASE
Enzym phn t lng ln, thu c t nui cy Escherichia coli v c dng lm
thuc chng ung th (nht l trong bnh bch huyt cp tnh).
CC THUC TRONG NHM
ASPARAGINASE ng tim 10 MIU
Kidrolase ng tim 10 MIU
CH KHI CH NH THUC
Thuc c ch nh do thy thuc chuyn khoa
Chng ch nh: mc 4
Thi k cho con b: Nh i vi tt c cc thuc chng gin phn.
Thi k mang thai: Nguy c c cho thai, d dng quan trng v d thng b
xng.
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Suy gan; vim tu.
Thn trng: mc 2
i tho ng: Nguy c tng glucose mu.
Gt/ si thn: Nguy c tng acid uric trong mu.
TNG TC THUC
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Vaccin sng gim c lc
Phn tch: Nguy c pht trin nhim khun tng ng vi vaccin v hot tnh gim
min dch ca asparaginase.
X l: Khong cch gia hai thuc t 3 thng ti mt nm tu theo mc gi m
min dch.
Tng tc cn thn trng: mc 2
Alopurinol hoc dn cht; probenecid
Phn tch: Asparaginase lm tng nng acid uric trong mu.
X l: Phi hp cn thc hin bnh vin. iu chnh liu php chng gt.
trnh si uric, nn dng alopurinol hn l cc thuc gy acid uric niu.
Colchicin hoc dn cht
Phn tch: Dng ng thi mt thuc km t bo v mt thuc chng gt lm tng
nng acid uric. Hn na cn tng nguy c gim bch cu v gim tiu cu do hi p
ng cc tc dng khng mong mun ca cc thuc.
82
X l: Trnh phi hp hai thuc cng mt lc, nu khng, liu php chng gt s
tht bi. Nn dng alopurinol (c ch tng hp acid uric) hn dng cc thuc gy acid
uric niu trnh cc bnh thn.
Corticosteroid: Glucocorticoid; corticoid-khong; tetracosactid
Phn tch: Tng tc dng lm tng glucose mu.
X l: Phi hp do thy thuc chuyn khoa thc hin bnh vin.
c tnh t hn khi dng asparaginase sau khi dng corticoid, so vi dng trc
hoc ng thi.
Didanosin
Phn tch: Hip ng cc tc dng khng mong mun: Tng nguy c vim tu.
X l: Gim st lm sng, v nu cn trong trng hp au bng, xt nghi m
chc nng tu (nng amylase trong mu v trong nc tiu).
Insulin; sulfamid h glucose mu
Phn tch: Asparaginase c th lm ri lon cn bng glucose mu v tnh cht
tng glucose mu.
X l: Gim st glucose mu ngi tiu ng trong v sau khi iu tr bng
asparaginase.
Phenytoin
Phn tch: Nng phenytoin c th gim nhiu trong huyt thanh sau khi dng
liu cao asparaginase (trong mt iu tr phi hp).
X l: Thng tin cn t, cha y . Cn gim st cht nng phenytoin trong
huyt thanh, khi phi hp vi cc thuc chng ung th, trong c asparaginase.
Thuc chng nm dn xut imidazol: Fluconazol; Itraconazol
Phn tch: Phi hp asparaginase nguy c thp lm tng hoc gim nng
itraconazol trong huyt thanh. Phi hp asparaginase dc ng hc ca fluconazol
khng b nh hng.
X l: Nn dng fluconazol.
Vincristin hoc thuc tng t
cu.
X l: Phi hp phi do thy thuc chuyn khoa thc hin bnh vin. c tnh
t hn khi dng asparaginase sau khi dng vincristin so vi dng trc hoc ng thi.
AZATHIOPRIN
Thuc c ch min dch, tc ng n chuyn ho purin.
Thuc phn gii thnh 6-mercaptopurin
83
85
86
nghim sinh hc, nguy c xut hin vim gan tiu t bo khng phc hi c vi vim
gan mt c th phc hi khi ngng thuc.
Thuc chng ung th: Actinomycin D; carmustin; cisplatin; cyclophosphamid;
doxorubicin; fluoro-5-uracil; melphalan; mercaptopurin; methotrexat; pentostatin;
procarbazin; thiotepa; vincristin; thuc chng ung th khc ngoi cc thuc trn
Phn tch: Nguy c c ch tu xng do tc dng hip ng, c th dn n mt
bch cu ht.
X l: Nu c th, trnh phi hp. Nu cn phi hp, dng cc liu thp cho mi
thuc v gim st k huyt .
Thuc gin c khng kh cc: Atracurium, gallamin triethiodid, metocurin
iodid, pancuronium, tubocurarin, vecuronium
Phn tch: Tc dng ca thuc gin c khng kh cc c th b gim hoc o
ngc. Tng tc xy ra nhanh. C th do c ch phosphodiesterase tn cng dy
thn kinh vn ng, nn c tc dng khng cura.
X l: Gim st cht ch chc nng h hp c bit quan trng. C th phi iu
chnh liu khi phi hp.
Zidovudin
Phn tch: Nguy c thiu mu hoc cc ri lon huyt hc khc.
X l: Nu cn phi hp, gim st k huyt v nu cn th gim liu.
Tng tc cn theo di: mc 1
Thuc c ch enzym chuyn dng angiotensin v thuc i khng
angiotensin II
Phn tch: Tng nguy c gy thiu mu ( ngi ghp thn), khi dng phi hp vi
captopril hoc enalapril. Tng nguy c gy gim bch cu vi captopril. Thiu mu c th
do
thuc
c
ch
enzym
chuyn
c
ch
erythropoetin.
C ch gim bch cu cha r. Do tc dng hip ng c ch tu xng.
X l: Khi phi hp, cn theo di huyt .
BACLOFEN
Thuc gin c, tc ng ch yu trn tu sng
Thi k mang thai: Tc dng sinh qui thai khi dng liu cao trn th v chut
Thn trng: mc 2
Thi k cho con b: Baclofen qua c sa m.
Trm cm: Thuc c th lm bc l trm cm.
ng kinh: H ngng gy ng kinh.
Suy gan: Thn trng khi dng.
Suy thn: Nguy c tch lu thuc, phi iu chnh liu.
Suy h hp; hen: Do nhiu tc dng khng mong mun ca thuc.
Ngi cao tui: Do nguy c suy thn v trng thi tm thn nhng ngi bnh
cao tui.
Lot d dy-t trng; vim d dy : Do nhiu tc dng khng mong mun ca
thuc ny.
TNG TC THUC
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Dantrolen
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, dn n tng tc dng
an thn gy bun ng. Tng tc dc lc hc.
X l: Lu nguy c bun ng iu chnh liu ca hai thuc, c bit ngi
li xe v vn hnh my. Khuyn khng ung ru v khng t dng thuc hoc ch
phm c ru.
Tng tc cn thn trng: mc 2
Dextropropoxyphen
Phn tch: Tng c ch h thn kinh trung ng, dn n tng bun ng. Tng
tc dc lc.
X l: Ch n nguy c ny iu chnh liu ca hai thuc khi cn phi hp.
Ch n gim tnh to ngi li xe hoc vn hnh my.
Ru
Phn tch: Tng c ch h thn kinh trung ng, dn n tng bun ng. Tng
tc dc lc.
X l: Nn trnh ung ru. Nu ung, ch n nguy c gim tnh to khi li xe
hoc vn hnh my.
Thuc an thn kinh: Benzamid; butyrophenon; buspiron; benzodiazepin;
carbamat v thuc lin quan; gluthetimid; thuc an thn kinh cc loi khc (th
d nhm thioxanthen)
88
Phn tch: Tng c ch h thn kinh trung ng, dn n tng bun ng. Tng
tc dc lc.
X l: Ch n nguy c ny iu chnh liu ca hai thuc khi phi hp. Ch
n gim tnh to ngi li xe hay vn hnh my.
Thuc chng ng kinh: carbamazepin; ethosuximid; phenytoin; primidon
hoc dn cht
Phn tch: Tng c ch h thn kinh trung ng, dn n tng bun ng. Tng
tc dc lc.
X l: Ch n nguy c ny iu chnh liu ca hai thuc khi phi hp. Ch
n gim tnh to ngi li xe hay vn hnh my.
Thuc chng tng huyt p: Clonidin hoc thuc tng t; guanethidin
hoc thuc tng t; methyldopa; thuc chn beta (sotalol); thuc gin mch
chng tng huyt p; reserpin.
Phn tch: Nguy c tng tc dng lm h huyt p.
X l: Theo di huyt p v iu chnh liu thuc chng tng huyt p trong v
sau khi ngng kt hp. Thn trng c bit ngi bnh cao tui.
Thuc chng trm cm: Medifoxamin; paroxetin; thuc c ch h thn
kinh cc loi khc.
Phn tch: Tng c ch h thn kinh trung ng, dn n tng bun ng. Tng
tc dc lc.
X l: Ch n nguy c ny iu chnh liu ca hai thuc khi phi hp. Ch
n gim tnh to ngi li xe hay vn hnh my.
Thuc km t bo: Procarbazin; interferon alpha ti t hp
Phn tch: Tng c ch h thn kinh trung ng, dn n tng bun ng. Tng
tc dc lc.
X l: Ch n nguy c ny iu chnh liu ca hai thuc khi cn phi hp.
Ch n gim tnh to ngi li xe hoc vn hnh mu.
Thuc li tiu: furosemid; thuc li tiu gi kali; thuc li tiu thi kali
Phn tch: Tng tc dng h huyt p v tng nguy c h huyt p th ng.
X l: Theo di huyt p trong khi phi hp hai thuc. Khi cn, th phi iu chnh
liu ca mt trong hai thuc. Lp mt k hoch ung thuc u n. Khuyn ngi
bnh nu thy chng mt lc bt u iu tr, nn gp li bc s iu tr iu chnh
liu ca mt trong hai thuc, tu trng hp. Tng cng theo di ngi bnh cao
tui (nguy c ng) v khuyn h chuyn dn dn t t th nm hoc ngi sang t th
ng.
Thuc c ch enzym chuyn dng angiotensin
Phn tch: Nguy c tng tc dng h huyt p.
X l: Theo di huyt p v iu chnh liu ca thuc chng tng huyt p trong
v sau khi ngng iu tr bng baclofen. Thn trng c bit ngi bnh cao tui.
89
Verapamil
Phn tch: Nguy c tng tc dng h huyt p v xut hin h huyt p do tc
dng hip ng.
X l: Theo di huyt p v khi cn th iu chnh liu ca verapamil.
Tng tc cn theo di: mc 1
Cht ch vn morphin; khng histamin khng H1 an thn; mianserin;
oxaflozan; phenothiazin; viloxazin
Phn tch: Tng c ch h thn kinh trung ng dn n tng tc dng an thn
gy bun ng. Tng tc dc lc.
X l: Lu nguy c ny iu chnh liu ca hai thuc, nu phi hp ch ti
gim tnh to ngi li xe hoc vn hnh my.
Thuc chng trm cm ba vng hoc thuc tng t; barbituric; fluoxetin;
fluvoxamin
Phn tch: Tng c ch h thn kinh trung ng, dn n tng tc dng an thn
gy bun ng. Tng tc dc lc.
X l: Lu nguy c ny iu chnh liu ca hai thuc. Ch ti gim tnh to
ngi li xe hoc vn hnh my.
Levodopa
Phn tch: Nguy c tng cc tc dng khng mong mun, ch yu l l l n, o
gic, vt v.
X l: Theo di lm sng; nu cn phi hp, th phi iu chnh liu d phng
cc tc dng khng mong mun .
Methadon
Phn tch: Tng c ch h thn kinh trung ng, km theo an thn mnh gy bun
ng, c bit c hi i vi nhng ngi li xe v ngi vn hnh my.
X l: Lu nguy c tng tc dng an thn v cho nhng li khuyn thch hp:
trnh li xe hoc vn hnh my; bo cho ngi xung quanh bit mi nguy him.
90
Dextropropoxyphen
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, dn n tng tc dng
an thn gy bun ng. Tng tc dc lc.
X l: Lu nguy c ny iu chnh liu ca hai thuc, nu cn phi phi
hp. Ch n s gim tnh to ngi li xe hoc vn hnh my.
Mifepriston
Phn tch: Nguy c gim hiu lc iu tr, v tng chuyn ho mifepriston, do cm
ng enzym.
X l: u tin phi nh cm ng enzym l mt hin tng chm xut hin (3
tun) v chm kt thc. C th phi tng liu lng.
Ru
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, dn n tng tc dng
an thn. Vi mt s thuc, nht l trong tun l u iu tr, c th thy mt s tc
dng tm thn vn ng. Tng tc dc lc.
X l: Tt nht, khng nn ung ru khi dng barbituric. Nguy c an thn gy
bun ng c bit nguy him ngi li xe hoc vn hnh my.
Saquinavir
Phn tch: Tng chuyn ho saquinavir, dn n gim nng saquinavir trong
huyt tng v do gim hiu qu iu tr.
X l: Tm mt thuc khc thay th khi phi dng saquinavir ng thi. Nu
khng th c, cn tng liu lng saquinavir khng lm gim tc dng chng
virus.
Thuc nga thai (ung): Estrogen hoc
estroprogestogen; progestogen hoc dn cht
cc
thuc
nga
thai
92
Phn tch: Nguy c gim nng thuc tr ng kinh trong huyt thanh, khi b
sung acid folic. Dng ng thi barbituric vi acid folic c th lm gim tc d ng chng
co git, do tc dng i khng trn h thn kinh trung ng.
X l: Tng cng theo di lm sng v sinh hc trong iu tr chng ng kinh
c b sung acid folic. iu chnh liu lng thuc chng ng kinh, nu cn, trong v
sau khi ngng acid folic.
Buspiron
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, dn n tng tc dng
an thn gy bun ng .Vi mt s thuc, c th thy mt s tc dng tm thn vn
ng, nht l trong tun u iu tr. Tng tc dc lc.
X l: Khng nn phi hp hai thuc, v kh kim sot ngi bnh ung ru.
Nguy c bun ng c bit nguy him ngi li xe hoc vn hnh my.
Ciclosporin
Phn tch: Gim nng ciclosporin trong huyt thanh, do tng chuyn ho.
Gim tc dng ciclosporin.
X l: Khi cn phi hp, phi theo di k nng ciclosporin trong huyt thanh v
iu chnh liu khi bt u v khi kt thc iu tr thuc kia. Cn lu nng
ciclosporin c nhng bin ng ln gia cc c th v phi theo di u n.
o
pH
nc
tiu
bng
giy
ch th.
Corticosteroid: corticoid-khong; glucocorticoid
Phn tch: Tng d ho corticoid bi cc thuc cm ng enzym. Cm ng enzym
ch biu hin t 10 n 12 ngy sau lc bt u iu tr.
X l: Cm ng enzym khng xy ra tc th. iu tr barbituric trong mt thi gian
trung bnh hoc di, bt buc phi ch n gim tc dng ca thuc phi hp. i u
chnh liu corticosteroid trong v sau khi ngng iu tr barbituric.
Cyclophosphamid hoc thuc tng t
Phn tch: Tng c tnh ca cyclophosphamid do tng chuyn i thuc ny thnh
sn phm chuyn ho alkyl ho ca cyclophosphamid (cm ng enzym).
X l: Theo di k huyt v cn nhc nguy c gim bch cu do phi hp
thuc. Phi tnh n thi gian iu tr cn thit tng tc ny khng xy ra, v cm
ng enzym xy ra dn dn (t nht mi ngy).
Disopyramid
93
97
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, dn n tng tc dng
an thn gy bun ng. Tng tc dc lc.
X l: Lu nguy c ny iu chnh liu ca hai thuc, nu cn phi phi
hp. Ch ti gim tnh to ngi li xe hoc vn hnh my.
Citalopram
Phn tch: Tng tc dng an thn gy bun ng ca thuc c ch ti thu nhn
serotonin.
X l: Thn trng vi vic ung ru trong khi iu tr, nht l i vi ngi li xe
hoc vn hnh my.
Clonidin hoc thuc tng t
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, dn n tng tc dng
an thn gy bun ng. Tng tc dc lc. Vi liu thng thng, rilmenidin khng lm
tng tc dng c ch h thn kinh trung ng ca cc barbituric.
X l: Lu nguy c ny iu chnh liu ca hai thuc, khi cn phi phi hp.
Ch ti gim tnh to ngi li xe hoc vn hnh my.
Methadon
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, an thn mnh gy
bun ng c hi cho ngi li xe hoc vn hnh my.
X l: Phi lu n tng tc dng an thn gy bun ng v khng nn li xe
hoc vn hnh my.
Methotrexat
Phn tch: Tng cc tc dng khng mong mun ca methotrexat, c th do tng
c ch dihydrofolat reductase.
X l: Vn cn lu nguy c ny, tuy methotrexat phn ln c iu tr ti c
s chuyn khoa.
Phenytoin
Phn tch: Ch ti thi im dng cc thuc. Nu dng phenobarbital ngay trc
phenytoin, nng phenytoin s tng trong huyt tng do cnh tranh khu chuyn
ho. Nu dng phenytoin trc phenobarbital, khng lng trc c nhng bin i
ca phenytoin.
X l: Phi ch n thi im dng thuc v tu theo trng hp, iu chnh
liu ca hai thuc khi cn phi phi hp. Ch ti gim tnh to ngi li xe ho c
vn hnh my.
Primidon hoc dn cht
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, dn n tng tc dng
an thn gy bun ng. Tng tc dc lc.
X l: K n tha, do tnh cht dc l v cc ch nh ca hai thuc ny.
Primidon khi vo c th s chuyn thnh phenobarbital, nn phi hp c nguy c nhim
c phenobarbital.
98
99
TNG TC THUC
Phi hp nguy him: mc 4
Amiodaron; bretylium; disopyramid; flecainid hoc thuc tng t; glycosid
tr tim; halofantrin; pentamidin; sotalol; vincamin
Phn tch: Trong nhm benzamid, sultoprid l thuc duy nht c th c nguy c.
Tt c cc thuc gim co c (lm chm nhp tim) c th lm tng nguy c ri lon nhp
tht nht l xon nh, bi cc tnh cht in sinh l cng thm vo ca sultoprid.
X l: Chng ch nh v phi cm phi hp ny.
Bepridil
Phn tch: Tng nguy c xon nh do tc dng hip ng. H kali mu, nhp tim
chm v khong QT di c t trc (ch biu hin trn in tm ) l nhng yu t c
th to thun li cho xut hin xon nh. Ch c sultoprid, thuc duy nht trong nhm
benzamid, do tnh cht ko di khong QT, c th dn n ri lon nhp tht (xo n
nh). Nguy c ny ph thuc vo liu sultoprid.
X l: Chng ch nh v khng c k n phi hp c tim nng gy t vong
ny.
Levodopa
Phn tch: Phi hp levodopa vi mt s thuc c tc dng i khng cng
dopaminergic c th dn n nhng tc dng i khng.
X l: Chng ch nh phi hp ny, tr khi tm kim mt i khng dc l, s
tm kim ny phi c thc hin ti c s chuyn khoa.
Macrolid
Phn tch: Trong nhm macrolid, hin nay ch mi bit duy nht c erythromycin
tim tnh mch c th gy xon nh vi thuc duy nht sultoprid trong nhm benzamid.
X l: Chng ch nh v khng c k n phi hp c bit gy t vong ny.
Ngay c khi dng mt mnh, erythromycin tim tnh mch cng c th dn n ri lon
nhp tim. Khng nn tim thuc t c liu, m phi truyn nh git tnh mch, lin tc
hoc phn on, thi gian cho thuc mi ln truyn ti thiu phi l 60 pht.
Phenothiazin
Phn tch: Vi mt s thuc an thn kinh dn cht ca cc phenothiazin c s
cng hp cc tc dng khng mong mun, biu hin bng nguy c cc tc dng ngoi
thp nng ln. Hn na, tng nguy c ri lon nhp tht, nht l xon nh, do hi p
ng cc tc dng in sinh l, ch c m t ring cho sultoprid.
X l: Khng nn phi hp. Thay i chin lc iu tr. Xin ni r l, trong nhm
benzamid, ch c sultoprid c th tng thm cc nguy c xut hin xon nh.
Sparfloxacin
Phn tch: Tng nguy c xon nh, i khi tin trin thnh rung tht, gy t vong.
X l: Khng nn phi hp. Hoc chn mt fluoroquinolon khc, hoc mt thuc
khc tu theo mc tiu iu tr. Nu nht thit phi phi hp, bt buc phi theo di
lm sng v in tm .
101
thuc
tng
t;
glucocorticoid;
Phn tch: Tng nguy c xon nh khi phi hp vi sultoprid, thuc duy nht
trong nhm benzamid. H kali mu, nhp tim chm v khong QT di c t trc (ch
thy trn in tm ) l nhng yu t thun li cho xut hin xon nh.
X l: Khng nn phi hp. Nu nht thit phi phi hp, phi thng xuyn theo
di khong QT v kim tra u n kali mu.
Dantrolen
Phn tch: Tng c ch h thn kinh trung ng, dn n tng cc tc dng an
thn bun ng. Tng tc dc lc.
X l: Lu nguy c ny iu chnh liu ca hai thuc. Ch n gim tnh
to ngi li xe hoc vn hnh my.
Guanethidin hoc thuc tng t
Phn tch: Gim tc dng h huyt p do c ch s ti thu nhn guanethidin ti
nron bi cc benzamid an thn kinh.
X l: Thay i chin lc iu tr bng cch chn mt thuc h huyt p khc.
Khng nn phi hp.
Lithi (mui)
Phn tch: Nhng tai bin c thn kinh kiu hi chng l ln c thng bo
ngi bnh dng phi hp ny.
X l: Khng nn phi hp. Thay i chin lc iu tr, tr khi ngi bnh c
s chuyn khoa.
102
Methyldopa
Phn tch: Cc thuc an thn kinh ni chung c nguy c lm gim tc dng chng
tng huyt p do chn ti thu nhn li cc sn phm chuyn ho ca methyldopa t i
cc nron adrenergic. Ngoi ra, tt c cc thuc an thn kinh cn c thm mt nguy c
lm h huyt p t th ng.
X l: Phi lu nguy c bin ng huyt p ny do cc thuc an thn kinh v
la chn cch iu tr. Nu cn phi phi hp, thng bo cho ngi bnh, ng i
bnh cn phi ung thuc u n vo gi c nh v tng cng t theo di. Nu
khng, thay i chin lc iu tr. Khuyn ngi bnh n khm li nu thy huyt p
bin ng.
Ru
Phn tch: Tng c ch h thn kinh trung ng, dn n tng gy bun ng.
Mt s thuc c th cho mt s tc dng tm thn vn ng, nht l trong tun iu tr
u tin. Tng tc dc lc.
X l: Khng nn ung ru khi iu tr thuc ny. Nguy c bun ng c bit
nguy him ngi li xe hoc vn hnh my.
Succinylcholin/metoclopramid
Phn tch: Tc dng chn thn kinh - c ca succinylcholin c th tng, gy c
ch h hp v ngng th. Tng tc xy ra nhanh. Metoclopramid c th c ch
cholinesterase huyt tng, l enzym cn cho chuyn ho ca succinylcholin.
X l: Cn thn trng khi phi hp. Gim st cht ch chc nng thn kinh c v
khi cn phi h tr h hp bng my th.
Thuc nhun trng kch thch
Phn tch: Nguy c xon nh khi phi hp (c bit vi sultoprid) .
X l: Khng nn phi hp. Dng cc thuc khng gy xon nh. Nu nht thit
phi phi hp, phi theo di thng xuyn khong QT v tin hnh kim tra u n
kali mu. Ch cc du hiu lm sng c th bo hiu h kali mu nh mt mi, y u
c, co cng c...
Tng tc cn thn trng: mc 2
Carbamat hoc thuc tng t; carbamazepin; baclofen; benzodiazepin;
dextropropoxyphen; thuc chng ng kinh khng barbituric (ethosuximid); thuc
c ch h thn kinh trung ng (metaqualon, ethosuximid).
Phn tch: Tng c ch h thn kinh trung ng, dn n tng bun ng. Tng
tc dc lc.
X l: Lu nguy c ny iu chnh liu ca hai thuc nu cn phi hp. Ch
n gim tnh to ngi li xe hoc vn hnh my.
Bromocriptin hoc thuc tng t
Phn tch: V c tnh cht i khng dopaminergic, nn c kh nng tng nng
prolactin v i khng tc dng ca bromocriptin.
103
Methadon
Phn tch: Tng c ch h thn kinh trung ng, km theo an thn mnh, c hi
c bit nhng ngi li xe v ngi vn hnh my.
X l: Lu n tng tc dng an thn ny cho nhng li khuyn thch hp
(trnh li xe hoc vn hnh my).
105
Metoclopramid
Phn tch: Nng trong huyt thanh ca mefloquin c th tng lm tng kh
nng gy c cho tim mch, ng tiu ho v h thn kinh trung ng. Tng tc xy
ra nhanh. C th do d dy tng co bp lm tng nhanh hp thu mefloquin rut non.
X l: Cn theo di s tng c tnh ca mefloquin khi phi hp vi
metoclopramid. Nu nghi c tng tc xy ra, cn gim liu mefloquin.
Thuc chng trm cm ba vng hoc tng t
Phn tch: Tng c ch h thn kinh trung ng, c ch h hp v h huyt p.
Hn na, nu b ph thuc thuc, phi hp hai thuc c th li cng tng thm nguy
c ph thuc thuc.
X l: Lu nguy c ny iu chnh liu hai thuc nu cn phi hp. Ch
n gim tnh to ngi li xe hoc vn hnh my.
Thuc gy m barbituric
Phn tch: Tng c ch h thn kinh trung ng, dn n tng cc tc dng an
thn. Tng tc dc lc.
X l: Lu nguy c tng c ch h hp khi gy m.
108
Phn tch: Tng tc dng c ch thn kinh trung ng, dn n tng tc dng an
thn bun ng. Tng tc dc lc.
X l: Lu nguy c ny iu chnh liu hai thuc, nu cn phi phi hp.
Ch ti gim tnh to ngi li xe hoc vn hnh my. Khuyn khng ung ru v
khng t dng thuc hoc cc ch phm c ru.
Clonidin hoc thuc tng t
Phn tch: Hip ng tc dng c ch h thn kinh trung ng. Thn trng khi
iu tr ngoi tr, vi ngi li xe v ngi vn hnh my. Cn nh rng rilmenidin, vi
liu thng thng, khng lm tng tc dng c ch h thn kinh trung ng ca
benzodiazepin.
X l: Lu nguy c ny iu chnh liu hai thuc, nu cn phi phi hp.
Ch ti gim tnh to ngi li xe hoc vn hnh my. Khuyn khng ung ru v
khng t dng thuc hoc cc ch phm c ru.
Estrogen hoc thuc nga thai estroprogestogen
Phn tch: Cc estrogen c th c ch cc enzym tham gia vo qu trnh oxy ho
cc benzodiazepin gan (clorazepat, flurazepam, triazolam), cn i vi cc
benzodiazepin lin kt vi acid glycuronic th iu ny cn tranh ci. Nguy c tng tc
dng ca cc benzodiazepin dng thi gian di.
X l: V na i ca cc benzodiazepin c th ko di, gim liu cc ph n
dng thuc nga thai di hn. Thn trng vi ph n li xe v ph n cn lun lun
tnh to.
Flumazenil
Phn tch: i khng dc l hc tc ng trn cng cc th th v c s
dng trong iu tr.
X l: Ch yu c cc bc s chuyn khoa gy m v cc n v chm sc tch
cc s dng iu tr qu liu hoc lm ngng ng li b hoc ng ng m. Ch c
bc s thc hnh c kinh nghim mi c cho thuc.
Lansoprazol
Phn tch: Tng tc dc ng hc: Cn thn trng vi cc thuc c chuyn
ho bi cc cytochrom P450, c th l lansoprazol, v c nguy c gim hot tnh cc
thuc , do cm ng enzym, c th dn n tht bi trong iu tr.
X l: Lansoprazol l thuc tng i mi v cc nhn xt lm sng cn thiu.
y l cc tng tc c th c v khuyn nn gi cc nhn xt lm sng cho cc Trung
tm cnh gic dc. t li nguy c trong bi cnh iu tr. Thng bo cho ngi bnh,
iu chnh liu tu thuc vo cc xt nghim sinh ho khi bt u v kt thc iu tr
bng lansoprazol.
Levodopa
Phn tch: Tc dng iu tr ca levodopa c th b gim, thm ch mt, mt s
ngi bnh khi dng cc benzodiazepin nh clordiazepoxyd, diazepam v nitrazepam.
110
113
BENZOYL PEROXYD
Thuc c tc dng khng khun mnh v tc dng tiu lp sng
Vi nng thp (t 2,5 n 10%), ch phm c dng cha bnh trng
c. Vi cc nng mnh hn (20%), ch phm c dng cha cc lot gin tnh
mch v gip to m ht.
114
BENZYL BENZOAT
Thuc dit ve, dng dit con gh, m , rn
BEPRIDIL
Thuc chng au tht ngc, chn knh calci, c tnh cht chng lon nhp tim
(nhm I theo phn loi Vaughan-Williams: cht n nh mng).
Bepridil c th gy xon nh
CC THUC TRONG NHM
BEPRIDIL vin nn 100 mg
Cordium vin nn 100 mg
115
CH KHI CH NH THUC
Cn nhc nguy c/li ch: mc 3
Thi k cho con b: Khng nn dng thuc cho ph n ang thi k cho con b.
Thi k mang thai: Khng nn dng thuc cho ngi mang thai.
Suy tim: Bepridil gim hot ng ca tim v gim tiu th oxy ca c tim do chn
calci vo t bo tim, vi nguy c tru tim hoc suy tm tht tri, ngi suy tim khng
b tr.
Thn trng: mc 2
Blc nh tht.
Cn theo di: mc 1
Ngi cao tui: Gim liu i vi ngi bnh cao tui v tc dng c ch c tim
ca thuc chng au tht ngc ny v trnh phi hp vi cc thuc lm chm nhp tim
khc.
TNG TC THUC
Phi hp nguy him: mc 4
Amiodaron; bretylium; disopyramid; quinidin hoc dn cht; vincamin
Phn tch: Tng nguy c xon nh do tc dng hip ng, nht l khi c cc yu
t thun li nh h kali mu, nhp tim chm v khong QT di c t trc (ch biu hin
trn in tm ). Xon nh l mt kiu nhp tht c bit, c th xut hin tng cn
rt ngn (vi giy, mt thu, cm gic ngt m khng mt tri gic).
X l: Chng ch nh v khng c k n phi hp v c tim nng gy t
vong.
Benzamid
Phn tch: Tng nguy c xon nh do tc dng hip ng, nht l khi c cc yu
t thun li nh h kali mu, nhp tim chm v mt khong QT di c t trc (ch thy
trn in tm ). Ch , sultoprid l thuc duy nht trong nhm benzamid, do tnh cht
in sinh l c bit, c th him gy ri lon nhp tim, trong c xon nh. Lo n
nhp tim (xon nh) xut hin tu thuc vo liu.
X l: Chng ch nh v khng c k n phi hp, v c tim nng gy t
vong.
Dantrolen
Phn tch: Rung tht gy t vong, lun lun quan st c ng vt. V thn
trng, chng ch nh phi hp, ngay c khi mt s ngi, phi hp khng thy gy
tr ngi.
X l: Khng phi hp nu khng c mi phng tin theo di v can thip tc th
(c s hi sc)
Khng histamin khng H1 khng an thn
Phn tch: Tng tc ch c m t vi astemizol, khng histamin H 1 c coi l
khng an thn: tng nguy c xut hin xon nh.
116
X l: Khng nn phi hp. Dng nhng thuc khng gy xon nh. Nu nht
thit phi phi hp, phi sn c phng tin theo di thng xuyn (monitoring)
khong QT v tin hnh kim tra thng xuyn kali mu. Ch cc du hiu lm sng
c th bo hiu h kali mu, nh mt mi, yu c, chut rt...
Glucocorticoid; halofantrin; corticoid-khong; pentamidin; tetracosactid; thuc
nhun trng kch thch.
Phn tch: Nguy c xut hin xon nh khi phi hp. H kali mu, nhp tim chm
v mt khong QT di c t trc (ch thy trn in tm ) l nhng yu t c th
to thun li cho xon nh xut hin.
X l: Khng nn phi hp. Dng nhng thuc khng gy xon nh. Nu nht
thit phi phi hp, phi sn c phng tin theo di thng xuyn (monitoring)
khong QT v tin hnh kim tra thng xuyn kali mu. Ch cc du hiu lm sng
c th bo hiu h kali mu, nh mt mi, yu c, chut rt...
Thuc li tiu thi kali; furosemid hoc thuc tng t
Phn tch: Nguy c xut hin xon nh khi phi hp hai thuc. H kali mu, nhp
tim chm v khong QT di c t trc (ch thy trn in tm ) l nhng yu t
thun li cho xon nh xut hin.
X l: Khng nn phi hp. Dng nhng thuc khng gy xon nh. Nu nht
thit phi phi hp, phi sn c phng tin theo di thng xuyn (monitoring)
khong QT v tin hnh kim tra thng xuyn kali mu. Ch cc du hiu lm sng
c th bo hiu h kali mu, nh mt mi, yu c, chut rt...
Thuc nhun trng lm trn
Phn tch: S dng ko di thuc nhun trng lm trn (cng nh tiu chy nng)
c th gy h kali mu.
X l: Nu cn phi phi hp thuc nhun trng lm trn vi thuc ny, phi d
phng h kali mu bng cch b sung kali v, tu theo lm sng, theo di in tm
(nguy c h kali mu t hn so vi cc thuc nhun trng kch thch). Khuyn ng i
bnh t b sung kali (n nhiu chui, mn...). Cn nh h kali mu biu hin qua triu
chng mt mi, yu c, thm ch chut rt. Nu cc triu chng xut hin, khuyn
ngi bnh gp li bc s iu tr.
Tng tc cn thn trng: mc 2
Calci
Phn tch: C th dng phi hp iu tr qu liu thuc chn calci v ngc
li. Tc dng dc l c c ch yu bng calci tim tnh mch, nh vy calci tim
tnh mch lm gim tc dng thuc chn calci. Calci ung khng c tng tc ny.
X l: Phi hp ny c dng iu tr h huyt p v nhp tim chm do
bepridil gy ra. C th dng phi hp ny iu tr qu liu thuc chn calci, hoc
rung tht do calci gluconat gy nn.
Clozapin
Phn tch: Nguy c tng tc dng h huyt p.
118
ng.
X l: Theo di huyt p trong khi phi hp hai thuc. Tu theo thuc dng, h
huyt p c th nng hoc nh. Nu cn, iu chnh liu mt hoc hai thuc. Lp mt
k hoch ung thuc u n. Khuyn ngi bnh nu thy chng mt khi bt u
iu tr, nn gp li bc s iu tr iu chnh liu mt hoc c hai thuc. Tng
cng theo di vi ngi cao tui (nguy c ng) v khuyn h chuyn dn d n t t
th nm hoc ngi sang t th ng.
Thuc gy m bay hi cha halogen
Phn tch: C th c ri lon dn truyn nh - tht, nht l vi halothan v ethran.
X l: Khuyn ngi bnh sp c phu thut bo cho thy thuc gy m bit
v nhng thuc mnh dng.
Thuc gy m nhm barbituric
Phn tch: Dng ng thi thuc chng tng huyt p hoc thuc c th gy h
huyt p vi cc thuc gy m nhm barbituric c th gy h huyt p nng.
X l: Khuyn ngi bnh, phi qua phu thut, bo cho thy thuc gy m bit
cc thuc ang dng.
Thuc gin mch chng tng huyt p
Phn tch: Tng tc dng chng tng huyt p.
X l: Cn phi iu chnh liu. Lp mt k hoch ung thuc v khuyn ngi
bnh tun th. Khi bt u iu tr, khuyn ngi bnh theo di huyt p u n cho
ti khi t mt s cn bng iu tr.
Thuc nhun trng nhy v thm thu
Phn tch: H kali mu, nhp tim chm v mt khong QT di c t trc (ch thy
trn in tm ) l nhng yu t c th to thun li cho xon nh xut hin.
X l: Nu nht thit phi phi hp, phi sn c phng tin theo di thng
xuyn (monitoring) khong QT v tin hnh kim tra thng xuyn kali mu. Ch n
du hiu lm sng c th bo hiu h kali mu, nh mt mi, yu c, chut rt...
120
BIGUANID
Thuc chng tiu ng. C ch tc dng ch yu do glucose c s dng
tt hn t bo. Thuc khng tc dng trn s tit insulin
123
Thuc li tiu gi kali; thuc li tiu thi kali; furosemid hoc thuc tng
Phn tch: Tng nguy c nhim acid lactic do metformin (Stagid, Glucophage,
Glucinan), trong trng hp suy thn chc nng, sinh l v/ hoc lin quan n cc
thuc li tiu.
X l: Lu tng tc ny v trnh k n metformin nu ngi bnh suy thn,
vi creatinin mu trn 15 mg/lt (135 micromol/lt) nam, v 12 mg/lt (110 micromol/lt)
n. c bit ch khi k n ng thi metformin v thuc li tiu ngi cao tui.
Bo m c s theo di v thn cho ngi bnh khi iu tr. Cn nh nhng biu hin
nhim acid lactic: bun nn, nn, co cng c, th su nhanh, cm gic mt nhc, au
bng.
Tng tc cn theo di: mc 1
Steroid ng ho alkyl ho C17
Phn tch: Cc steroid ng ho c th lm gim glucose mu. Tng tc
c xc nh vi mt s steroid ng ho.
X l: Tng cng theo di glucose mu, thng bo cho ngi bnh bit nguy c
(du hiu h glucose mu) v iu chnh liu lng. Cn nh rng cc du hi u h
glucose mu gm nhng du hiu do tit adrenalin qu mc: ra m hi, run, nhp tim
nhanh, lo u, i; hoc nhng triu chng do lon chc nng h thn kinh trung ng:
124
125
BIPHOSPHONAT
Cht chelat ho cc ion calci, c dng trong bnh Paget v long xng.
Chng c tc dng chng hu ct bo v lm gim s thay i cu trc
X l: Lu tng tc v khuyn ngi bnh ung hai thuc cch xa nhau t nht
Thuc chng vim khng steroid
127
BRETYLIUM
Thuc chng lon nhp, ch dng ti c s chuyn khoa
(nhm III ca Vaughan - Williams)
128
Phn tch: C th tng nguy c lon nhp tim e do tnh mng, bao gm xon
nh. C ch c l do ko di thm khong QT.
X l: Chng ch nh cisaprid cho nhng ngi bnh ang dng thuc chng
lon nhp nhm Ia v III.
Macrolid
Phn tch: Tng nguy c xon nh do tc dng hip ng c m t ch ring
vi erythromycin tim tnh mch. Gim kali mu, nhp tim chm v khong QT di c
t trc (ch nhn thy trn in tm ) l nhng yu t thun li cho xut hin xon
nh. Xon nh l mt kiu nhp tht c bit, c th xut hin tng cn rt ng n (vi
giy, mt thu, cm gic ngt m khng mt thc). Trong h macrolid, ch mi c
erythromycin, c bit l dng tim tnh mch, c th dn n ri lon nhp tim (ko di
khong QT, ngoi tm thu tht, xon nh, bloc nh-tht).
X l: Chng ch nh v khng c k n phi hp c tim nng gy t vong
ny. Ngay c khi dng n c, erythromycin tim tnh mch cng c th dn n ri
lon nhp tim. Khuyn khng nn tim c liu erythromycin ngay mt lc, m nn truyn
tnh mch lin tc hoc chia tng phn, thi gian truyn mi ln t nht l 60 pht.
Pentamidin
Phn tch: Tng nguy c xon nh do hip ng cc tc dng in sinh l. Gim
kali mu, nhp tim chm v khong QT di c t trc (ch nhn thy trn in tm )
l nhng yu t thun li cho xut hin xon nh. Xon nh l mt kiu nhp tht c
bit, c th xut hin tng cn rt ngn (vi giy, mt thu, cm gic ngt m khng
mt thc).
X l: Chng ch nh v khng c k n phi hp c tim nng gy t vong.
Quinolon (sparfloxacin, gatifloxacin, moxifloxacin)
Phn tch: Tng nguy c lon nhp tim e do tnh mng, bao gm xon nh.
Xon nh l mt kiu nhp tht c bit, c th xut hin tng cn rt ngn (vi giy,
mt thu, cm gic ngt m khng mt thc) i khi tin trin thnh rung th t, cht
ngi.
X l: Chng ch nh sparfloxacin cho ngi bnh ang dng cc thuc chng
lon nhp nhm Ia v III. Trnh dng gatifloxacin v moxifloxacin ng i bnh ang
dng thuc chng lon nhp nhm Ia hoc III. Nn chn mt fluozoquinolon khc hoc
mt thuc khc phi hp, tu theo mc tiu iu tr.
Thioridazin
Phn tch: C th tng nguy c lon nhp tim e do tnh mng, bao gm xon
nh. C ch c l do tc dng hip ng ko di khong QT.
X l: Chng ch nh thioridazin cho ngi bnh ang dng mt s thuc chng
lon nhp.
Thuc khng histamin khng H1 khng an thn
Phn tch: Tng tc ch c m t vi mt thuc khng histamin H 1, l
astemizol (Hismanal), c coi l khng an thn. Tng nguy c xut hin xon nh.
Xon nh l mt nhp tht c bit, c th xut hin tng cn rt ngn (vi giy, mt
thu: cm gic ngt m khng mt thc), i khi tin trin thnh rung tht, cht ngi.
129
131
Thi k mang thai: Khuyn nn ngng iu tr nhng thuc ny khi mang thai,
mc du khng c tc dng khng mong mun c trong qu trnh mang thai l n trn
thai.
Cn theo di: mc 1
n ung-ru: Ung ru lm gim dung np bromocriptin do tnh nghim trng
ca tc dng c hi. C ch: Ru lm tng tnh nhy cm ca th th dopamin vi
bromocriptin.
Lot d dy - t trng; vim d dy : V l do ri lon tiu ho (bun nn, nn)
c th xut hin lc bt u iu tr, nhng thoi trin t pht.
TNG TC THUC
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Ergotamin hoc dn cht
Phn tch: Phi hp cc thuc co mch c nguy c gy cc t kch pht tng
huyt p vi cc alcaloid nm ca g c tnh cht co mch.
X l: Cn trnh phi hp ny. Thay i chin lc iu tr.
cht
Dextropropoxyphen
Phn tch: Dextropropoxyphen lm h huyt p nh. Khi phi hp vi thuc h
huyt p khc, tc dng h huyt p tng v tng nguy c h huyt p t th ng.
X l: Phi theo di huyt p khi phi hp hai thuc (trong khi iu tr v sau khi
ngng mt trong hai thuc). Tu theo thuc dng, h huyt p c th nng nhiu hay t.
Tu trng hp, iu chnh liu ca mt hoc hai thuc. Xc nh k hoch dng thuc
u n. Khuyn gp li thy thuc iu tr iu chnh liu lng, nu thy chng
mt lc bt u iu tr. Tng cng theo di ngi bnh cao tui (nguy c ng), v
khuyn ngi bnh chuyn dn dn t t th nm hoc ngi sang t th ng.
Erythromycin
Phn tch: Nng bromocriptin trong huyt thanh c th tng, dn n tng tc
dng dc l v c tnh ca bromocriptin. C ch: V erythromycin c bit l c ch
chuyn ho gan ca nhiu thuc khc, y c th c s tng kh dng sinh hc
ca bromocriptin, do gim chuyn ho qua gan ln u.
X l: Theo di ngi bnh. Nu nghi c tng tc, iu chnh liu ca
bromocriptin cho ph hp.
Levodopa
Phn tch: Do kch thch cc th th dopamin, thuc ny lm gim bt tm thi s
thiu ht dopamin, l c im ca bnh Parkinson. Mt khc, levodopa l tin cht
sinh l ca dopamin, s phi hp c th dn n tch lu dopamin.
X l: Hip ng cc tc dng dc l; gim liu ca levodopa.
Procarbazin
Phn tch: Do tnh i khng dopaminergic ca procarbazin (c cc tnh cht c
ch MAO), c kh nng tng nng prolactin v i khng tc dng ca bromocriptin.
X l: Tc dng i khng ny c nguy c gy nhiu mc tiu iu tr chnh, cn
theo di khi phi hp thuc hoc thay i thuc phi hp. Lu l tc dng i khng
dopaminergic kh yu v tu thuc liu.
Thuc ch vn morphin
Phn tch: Tng tc dng h huyt p v tng nguy c h huyt p t th ng.
X l: Theo di huyt p trong khi phi hp thuc. Tu theo thuc dng, h
huyt p c th nng hoc nh. Tu theo trng hp , iu chnh liu ca mt hoc hai
thuc. Xy dng k hoch dng thuc u n. Khuyn ngi bnh gp li thy thuc
iu chnh liu lng, nu thy chng mt lc bt u iu tr. Tng cng theo di
ngi bnh cao tui (nguy c ng), v khuyn ngi bnh chuyn dn dn t t th nm
hoc ngi sang t th ng.
133
BUSPIRON
Thuc gii lo u, t c tc dng an thn,
th gin c v chng co git
CC THUC TRONG NHM
BUSPIRON vin nn 5 mg; 10 mg
Buspar vin nn 5 mg; 10 mg
134
CH KHI CH NH THUC
Thn trng: mc 2
Suy gan: Nguy c gim chuyn ho ca thuc.
Suy thn: Nguy c gim o thi thuc qua nc tiu.
Cn theo di: mc 1
Thi k cho con b: Do qua c sa m.
Thi k mang thai: Thiu c liu chnh xc.
TNG TC THUC
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Benzodiazepin
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, dn n tng tc dng
an thn. Tng tc dc l.
X l: Tnh n nguy c ny iu chnh liu dng ca hai thuc. Ch n
gim tnh to ngi li xe v ngi s dng my mc. Khuyn khng ung ru v
khng t dng thuc hoc cc ch phm c ru.
Tng tc cn thn trng: mc 2
Baclofen; carbamat hoc thuc tng t; carbamazepin; butyrophenon;
fluoxetin; fluvoxamin; paroxetin; thuc khng histamin khng H1
an thn
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, dn n tng tc dng
an thn. Tng tc dc l.
X l: Phi tnh n nguy c ny hiu chnh liu ca hai thuc. Ngh n gim
tnh to ngi li xe v ngi s dng my mc. Khuyn khng ung ru, khng t
dng thuc hoc ch phm c ru.
Barbituric; benzamid; medifoxamin; phenothiazin; primidon hoc dn cht;
ru; thuc an thn kinh cc loi; thuc c ch thn kinh trung ng cc loi;
viloxazin
Phn tch: Tng tc dng c ch thn kinh trung ng, dn n tng tc dng an
thn. C th ghi nhn mt s tc dng tm thn vn ng vi mt s thuc, nht l
trong tun u iu tr. Tng tc dc l.
X l: Tt nht, khng phi hp hai thuc, v ngi k n khng kim ch c
vic ngi bnh ung ru. Nguy c an thn c bit nguy him i vi ng i li xe,
v ngi s dng my mc. Khuyn khng ung ru, khng t dng thuc hoc ch
phm c ru.
Diltiazem
Phn tch: Tc dng dc l v tc dng khng mong mun ca buspiron c th
tng. C ch: Kh dng sinh hc ca buspiron c th tng do kt qu ca s gi m
chuyn ho bc u (CYP3A4) rut non v gan.
135
136
Levodopa
Phn tch: Phi hp levodopa vi thuc c tc dng i khng dopamin, c th
dn n tc dng i khng.
X l: Chng ch nh phi hp ny, tr khi mun tm kim mt i khng dc
l, s tm kim ny phi c tin hnh ti c s chuyn khoa.
Thuc c ch MAO typ B
Phn tch: c ch c hiu monoamin oxydase typ B dn n ko di tc dng
ca levodopa, iu gii thch vic cng k n vi levodopa. Nh vy, cc tng tc
ging
cc
tng
tc
ca
levodopa.
Phi
hp
levodopa
vi mt s thuc c tc dng i khng dopamin c th dn n cc tc d ng i
khng.
X l: Chng ch nh phi hp ny, tr khi mun tm kim mt i khng dc
l, s tm kim ny phi c thc hin ti c s chuyn khoa.
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Cc benzodiazepin
Phn tch: Tng cc tc dng c ch h thn kinh trung ng, dn n tng tc
dng an thn. Tng tc dc lc.
X l: Phi tnh n nguy c ny hiu chnh liu lng ca hai thuc. Ngh
n gim tnh to ngi li xe v ngi s dng my mc. Khuyn khng ung ru,
v khng t dng cc thuc hoc ch phm c ru.
Guanethidin hoc thuc tng t
Phn tch: Gim tc dng chng tng huyt p do c ch ti thu nhn guanethidin
nron bi cc butyrophenon, m cht u bng l haloperidol.
X l: Thay i chin lc iu tr bng cch chn mt thuc chng tng huyt
p khc. Cn trnh phi hp ny.
Lithi
Phn tch: c thng bo cc tai bin c thn kinh kiu hi chng l ln mt
s ngi bnh dng phi hp ny.
X l: Cn trnh phi hp ny. Thay i chin lc iu tr tr khi ngi bnh c
iu tr ti mt c s chuyn khoa, cho php theo di thng xuyn.
Methyldopa
Phn tch: Methyldopa c th lm tng cng tc dng an thn kinh ca
haloperidol hoc s phi hp c th gy lon thn. C ch: C hai thuc c th c tc
dng hip ng, lm gim dopamin no.
X l: Nu cc triu chng tm thn xut hin, nn ngng thuc ny hay thuc
kia (tu theo tnh hnh iu tr) v thay th cch iu tr thch hp.
Ritonavir
Phn tch: Ritonavir c i lc cao vi isoenzym 3A4 ca cc cytochrom P450; c
nguy c quan trng v cnh tranh gia ritonavir v cc thuc khc nhau b, hoc nghi b
138
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, dn n tng tc dng
an thn. Tng tc dc l.
X l: Lu nguy c ny iu chnh liu ca hai thuc, khi cn phi hp
thuc. Ngh n gim tnh to ngi li xe v ngi s dng my mc. Khuyn khng
ung ru v khng t dng cc thuc hoc cc ch phm c ru.
Clonidin hoc thuc tng t
Phn tch: Hai nguy c: nguy c tng tc dng chng tng huyt p, l tc dng
khng mong mun ca butyrophenon; nguy c tng tc dng c ch h thn kinh trung
ng, dn n tng tc dng an thn. Tng tc dc l. Lu l rilmenidin, vi li u
thng thng, khng lm tng cc tc dng c ch h thn kinh trung ng ca nhng
thuc ny.
X l: Lu cc nguy c ny iu chnh liu ca hai thuc, nu cn phi hp
thuc. Ngh n gim tnh to nhng ngi li xe v ngi s dng my mc. Khuyn
khng ung ru v khng t dng cc thuc hoc cc ch phm c ru.
Clozapin; thuc chn beta; thuc gin mch chng tng huyt p; thuc li
tiu gi kali; thuc li tiu thi kali; furosemid hoc thuc tng t; sotalol
Phn tch: Tng tc dng lm h huyt p ca nhng thuc ny.
X l: Nu cn phi hp thuc, tng cng theo di huyt p trong v khi ngng
iu tr bng mt trong hai sn phm. Tin hnh iu chnh liu lng, nu cn. Nhn
mnh n k hoch dng thuc v tun th dng thuc. Phi c bit cnh gic
ngi cao tui.
Fluoxetin
Phn tch: Dng haloperidol v fluoxetin cng vi nhau gy phn ng ngoi thp
nng. C ch cha r.
X l: Nu cc triu chng ngoi thp xy ra trong khi ang dng cc thuc ny,
nn xem xt ngng mt hoc c hai thuc.
Natri valproat hoc dn cht
Phn tch: Ngoi vic b sung thm tc dng c ch h thn kinh trung ng,
natri valproat v dn cht cn lm tng nng ca nhng sn phm ca cc thuc
ny trong huyt tng, c l do c ch enzym nn lm gim d ho chng.
X l: Nu cn phi hp, phi gim liu ca butyrophenon. Ngh n gim tnh
to ngi li xe v ngi s dng my mc. Khuyn khng ung ru v nu ngi
bnh t dng thuc, cn kim tra xem cc t dc ca nhng thuc ny c cha ru
khng?
Phenothiazin
Phn tch: Nng haloperidol trong huyt tng c th tng, lm tng nguy c
xut hin cc tc dng khng mong mun. C ch c l do chuyn ho ca haloperidol
(CYP2D6) b c ch bi mt s phenothiazin (nh clorpromazin, perphenazin,
fluphenazin, thioridazin).
X l: Theo di p ng lm sng ca ngi bnh vi haloperidol khi bt u, khi
ngng hoc thay i liu ca mt s phenothiazin.
140
141
Nhc c: Phi dng tht thn trng v vi liu rt thp cho ngi nhc c
hoc ngi c hi chng nhc c.
Trng hp khc: Bnh c: Trong trng hp ny (th d: lon trng lc c),
xc nh liu dng mt cch thn trng.
Cn theo di: mc 1
Suy tim: Nguy c gim huyt p, khuyn nn tim chm.
Suy thn: Gim liu, nht l trong nhng can thip ngoi khoa di thi gian.
Ngi cao tui: Gim liu, nht l trong nhng can thip ngoi khoa di thi
gian.
TNG TC THUC
Cn nhc nguy c/ li ch : mc 3
c t ca Clostridium botulinum
Phn tch: Tng tc dng dc l ca c t ca Clostridium botulinum (lit do c
ch gii phng acetylcholin ng tip ni thn kinh - c).
X l: Trnh k n hai thuc ny ng thi; nu cn phi hp, phi tnh n
tng tc ny xc nh liu.
Mui magnesi
Phn tch: Magnesi sulfat c th lm tng cng tc dng ca thuc gin c
khng kh cc, c th dn n c ch h hp nghim trng. C ch c l do tng
cng tc dng dc l.
X l: Phi thn trng khi phi hp cc thuc ny; iu chnh liu ca thuc gin
c khng kh cc nu cn thit v theo di tnh trng suy h hp.
Tng tc cn thn trng: mc 2
Aminosid tim hoc dng ti ch
Phn tch: Tng nguy c chn thn kinh c, c th dn n yu c, c ch h hp,
thm ch lit. Ch l s chn ny c th xy ra mc thp hn vi cc thuc gy m
bay hi halogen ho v mt s thuc gim au loi thuc phin.
X l: Ngi gy m phi b tr thuc khng cholinesterase v cc mui calci tim
x l chn thn kinh - c. Nu ngi bnh c thng kh c hc, nguy c ny s
mt i. Tng tc ny phi trnh v qun l c s ngoi khoa v / hoc sau ph u
thut, vi mi thn trng cn thit.
Amphotericin
Phn tch: Nguy c tng chn thn kinh - c, do gim kali mu, nht l vi nhng
tc nhn loi cura khng kh cc. Ch ring amphotericin tim cng c th l ngun gc
ca h kali mu.
cc.
t
143
X l: C th phi nh lng kali mu trc khi dng thuc loi cura khng kh
Cht ch vn morphin; khng sinh polypeptid; lidocain hoc thuc tng
CAFEIN
Cht kch thch tim v thn kinh, c tnh cht li niu
CALCI (mui)
Trong nhm ny c cc mui calci c th dng c bng ng tim tnh mch
v ng ung (mt s tng tc ch gp trong trng hp ny liu cao)
CC THUC TRONG NHM
CALCIUM
Calcium folinat Ebewe nang mm 1000 DPP
Cenovis Calcium 600 mg & Vitamin D
Dianeal Low calcium dung dch thm thu (2,5mEq/L)
Europerol with 1,5% dextrose dung dch thm thu (2,5mEq/L)
CH KHI CH NH THUC
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Si thn: Chng ch nh dng nhng thuc ny trong cc trng hp tng calci
mu, si calci v vi ho m.
Trng hp khc: Chng ch nh dng nhng thuc ny trong tng calci mu,
vi ho m v bt ng ko di.
TNG TC THUC
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Glycosid tr tim
Phn tch: Tim tnh mch calci v magnesi cng lc vi cc thuc digitalis c th
c hu qu gy t vong. Ung magnesi hoc calci, phi hp vi vitamin D, c th lm
xut hin cc ri lon nhp tht (ngoi tm thu, nhp tim nhanh rung tht).
X l: Chng ch nh phi hp calci tim tnh mch vi digitalis. Thay i chin
lc iu tr. Cn theo di (v lm sng v nu cn, v in tm ) khi phi hp calci
hoc magnesi ung vi vitamin D.
Tng tc cn thn trng: mc 2
Bepridil
147
lm tng ti hp thu calci ng thn, v gii phng calci t xng. Hai tc dng ny c
th c khuch i bi calci nhp t ngoi vo.
X l: Theo di calci trong huyt thanh v ch n cc du hiu tng calci mu
khi ang dng cc mui calci cng vi cc thuc li tiu thiazid, nht l ngi bnh
cng ph gip trng hoc ang dng vitamin D.
149
CALCITONIN
Hormon gy gim calci mu, chng hu ct bo, dng trong bnh Paget
v cc ri lon khc ca chuyn ho xng
151
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, dn n tng tc dng
an thn. Tng tc dc lc.
X l: Lu nguy c ny iu chnh liu lng ca hai thuc, nu cn phi
hp ny. Ngh n gim tnh to ngi li xe v ngi vn hnh my mc. Khuyn
khng ung ru, khng t dng cc thuc hoc cc ch phm c ru.
Buspiron; clozapin; gluthetimid hoc thuc tng t; interferon alpha ti t
hp; medifoxamin; methyldopa; paroxetin; phenothiazin; primidon hoc dn cht;
procarbazin; thuc an thn kinh cc loi
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, dn n tng tc dng
an thn. Tng tc dc lc.
X l: Lu nguy c ny iu chnh liu lng ca hai thuc. Ngh n gim
tnh to ngi li xe v ngi s dng my mc. Khuyn khng ung ru, v khng
t dng cc thuc hoc cc ch phm c ru.
Clonidin hoc thuc tng t
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, dn n tng tc dng
an thn. Tng tc dc l. Nn nh rng rilmenidin vi liu thng dng khng lm
tng tc dng c ch h thn kinh trung ng ca nhng thuc .
X l: Lu nguy c ny iu chnh liu lng ca hai thuc, nu cn phi
hp ny. Ngh n gim tnh to ngi li xe v ngi vn hnh my. Khuyn khng
ung ru, v khng t dng thuc v cc ch phm c ru.
Tng tc cn theo di: mc 1
Amphetamin hoc dn cht
Phn tch: Tc dng i khng. C th tng tnh hung hn ngi nghin
amphetamin.
X l: Lu tng tc dc l ny xc nh mc tiu iu tr chnh. Khuyn ngi
bnh gp li thy thuc nu thy kt qu iu tr khng n nh.
Cht ch vn morphin
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, dn n tng tc dng
an thn. Tng tc dc l.
X l: Lu nguy c ny iu chnh liu lng ca hai thuc, nu cn phi
hp ny. Ngh n gim tnh to ngi li xe v ngi vn hnh my. Khuyn khng
ung ru v khng t dng thuc hoc ch phm c ru.
Fluvoxamin; fluoxetin; khng histamin khng H1 an thn; oxaflozan thuc
chng trm cm ba vng hoc thuc tng t barbituric; viloxazin
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, dn n tng tc dng
an thn. Tng tc dc l.
X l: Phi tnh n nguy c ny iu chnh liu lng ca hai thuc. Ngh
n gim tnh to ngi li xe hoc vn hnh my. Khuyn khng ung ru v
khng t dng thuc hoc ch phm c ru.
Methadon
152
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, km theo an thn
mnh, c bit c hi cho ngi li xe v vn hnh my mc.
X l: Phi lu n tng tc dng an thn ny cho nhng li khuyn thch
hp: trnh li xe, khng vn hnh my mc, thng bo cho ngi xung quanh bi t mi
nguy him.
Thuc gy m nhm barbituric
Phn tch: Nguy c tng tc dng c ch h thn kinh trung ng.
X l: Nu cn phi hp hai thuc, lu n nguy c ny khi gy m v khi chn
liu. Khuyn ngi bnh sp c phu thut, bo cho thy thuc gy m bi t cc
thuc ang dng.
CARBAMAZEPIN
Thuc chng ng kinh, chng au dy thn kinh
153
Ph i tuyn tin lit/ u tuyn tin lit: Do nguy c b tiu tin, trong trng
hp qu liu.
Suy tim/ ngi cao tui: Ngi suy tim v ngi cao tui nhy cm hn vi c
tnh tim mch ca carbamazepin (nhp tim nhanh, h huyt p, trng thi sc).
Suy gan: Suy gan dn n tch lu carbamazepin trong c th v do tng tc
dng c ch h thn kinh trung ng.
Suy thn: Suy thn dn n tch lu carbamazepin trong c th v do tng tc
dng c ch h thn kinh trung ng.
TNG TC THUC
Phi hp nguy him: mc 4
Thuc c ch MAO
Phn tch: Cn tng huyt p, co git nng do st cao v t vong xy ra khi
dng thuc chng trm cm ba vng cng vi thuc c ch MAO. V cu trc,
carbamazepin c s tng ng vi thuc chng trm cm ba vng. V vy v l thuyt,
chng ch nh dng carbamazepin cng vi thuc c ch MAO.
X l: Tng tc ny phi cm. Sau khi ngng thuc c ch MAO, phi ch t
nht 2 tun mi c dng carbamazepin v ngc li cng vy.
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Clozapin
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, dn n tng tc dng
an thn. Tng tc dc lc. Vi clozapin, tng nguy c gim bch cu.
X l: Lu nguy c ny iu chnh liu lng ca hai thuc, nu cn phi hp
ny. Ngh n gim tnh to ngi li xe v ngi vn hnh my mc. Khuyn khng
ung ru v khng t dng thuc hoc ch phm c ru.
Benzodiazepin
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, dn n tng tc dng
an thn. Tng tc dc lc.
X l: Phi lu nguy c ny iu chnh liu lng ca hai thuc. Ngh n
gim tnh to ngi li xe v ngi vn hnh my mc. Khuyn khng ung ru v
khng t dng cc thuc hoc cc ch phm c ru.
Isoniazid hoc thuc tng t
Phn tch: Tng tc dng khng mong mun ca hai thuc ngi chuyn ho
acetyl chm. S c ch chuyn ho ca carbamazepin do isoniazid c th dn n cc
du hiu qu liu.
X l: Cn trnh dng phi hp ny, do nguy c tc dng khng mong mun c
th xut hin.
Lithi
154
paroxetin;
phenothiazin;
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, dn n tng tc dng
an thn. Tng tc dc lc.
X l: Phi tnh n nguy c ny iu chnh liu lng ca hai thuc. Ngh
n gim tnh to ngi li xe v ngi vn hnh my mc. Khuyn khng ung ru
v khng t dng thuc hoc ch phm c ru.
Benzamid; carbamat hoc thuc tng t; dextropropoxyphen; thuc c
ch h thn kinh trung ng cc loi
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, dn n tng tc dng
an thn. Tng tc dc lc.
X l: Lu nguy c ny iu chnh liu ca hai thuc, nu cn phi hp ny.
Ngh n gim tnh to ngi li xe v ngi vn hnh my mc. Khuyn khng ung
ru v khng t dng cc thuc hoc cc ch phm c ru.
Butyrophenon
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, dn n tng tc dng
an thn. Cng nh rng c nguy c gim hm lng ca haloperidol trong huyt tng
( do cm ng enzym) km nguy c tht bi iu tr.
X l: Lu nhng nguy c ny iu chnh liu ca hai thuc lc bt u, khi
ang v sau khi iu tr cng vi carbamazepin, nu cn phi hp ny. Ngh n gim
tnh to ngi li xe v ngi vn hnh my mc. Khuyn khng ung ru v khng
t dng cc thuc hoc cc ch phm c ru.
Ciclosporin
156
157
158
160
CARMUSTIN
Thuc km t bo alcoyl ho
CC THUC TRONG NHM
CARMUSTIN bt pha dung dch tim 100 mg/l
Bicnu bt pha dung dch tim 100 mg/l
CH KHI CH NH THUC
Phi l thy thuc chuyn khoa mi c k n dng nhng thuc ny cho
ngi bnh. V vy, cc chng ch nh phi c cn nhc, tu theo tnh trng ngi
bnh, v phi c thy thuc chuyn khoa nh gi.
TNG TC THUC
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Aminosid tim hoc dng ti ch
Phn tch: Tng nguy c c vi thn, do phi hp hai thuc c tim nng c vi
thn. Hip ng cc tc dng khng mong mun.
X l: Cc phi hp thuc ny hay gp, nht l bnh vin: mc du tim mt
liu duy nht mi ngy hn ch c c vi thnh gic v vi thn, nhng khi cn phi
hp, nn tin hnh iu chnh liu tu theo thanh lc creatinin (cng thc Cockroft
v Gault). c bit, phi gim st ngi bnh cao tui.
Cht c ch HMG - CoA reductase
Phn tch: S dng ng thi vi cc thuc c ch min dch lm tng nguy c
xut hin tiu c vn v suy thn.
X l: Tuy cc bo co ch lin quan n lovastatin, nguy c tim tng vn c vi
simvastatin v pravastatin. Cn trnh phi hp.
Tacrin
Phn tch: Nguy c tng c vi gan.
X l: Nu cn, tng cng theo di gan. Trnh cc phi hp c nguy c ngi
cao tui.
Vaccin sng gim c lc
162
X l: Theo di cn thn hm lng digitalis trong huyt thanh trong thi gian iu
Foscarnet
164
Phn tch: Phi hp hai thuc c vi thn dn n nguy c xut hin suy thn
khng hi phc.
X l: Thng iu tr phi hp thuc bnh vin. Theo di u n ion v
thanh lc creatinin v iu chnh liu theo .
Interleukin 2 ti t hp
Phn tch: Mc tiu chnh l iu tr ung th tuyn thn. Interleukin cng c vi
gan. Nh vy l s phi hp hai thuc c tim nng c vi gan, c vi thn v c
ch tu xng.
X l: Vic iu tr ch c th tin hnh ti c s chuyn khoa. Interleukin i hi
c s theo di thng xuyn. Trng hp ny nn cn nhc tu theo tnh trng chung
ca ngi bnh. Khi phi hp hai thuc c vi gan, c vi thn v c ch tu xng,
cn theo di cht ch huyt , chc nng thn v gan (ASAT, ALAT, phosphatase
kim, bilirubin, creatinin mu) hoc hon dng mt trong hai thuc, nu c th c.
Niridazol
Phn tch: Phi hp hai thuc c vi gan. Niridazol cn c c tnh thn kinh.
Nguy c xut hin co git, ri lon tm thn v c vi gan trong trng hp phi hp
thuc.
X l: Khi phi hp hai thuc c vi gan, phi theo di cht ch chc nng gan
(ASAT, ALAT, phosphatase kim, bilirubin) hoc, nu c th c, hon dng mt trong
hai thuc. Xc minh l ngi bnh khng ung ru thng xuyn v khng c tin s
vim gan do virus. Nhng triu chng lm sng chnh khng c hiu l bun nn, st,
vng da,... Phi hp ban da, nga v hch to minh chng cho bnh cn do thuc. Cn
phn bit r, cn c theo kt qu xt nghim sinh hc, nguy c xut hin vim gan tiu
t bo khng hi phc vi vim gan mt hi phc c khi ngng iu tr.
Paracetamol
Phn tch: Paracetamol dng ko di vi liu trn 6 gam/ ngy (tu theo th trng)
s c vi gan (vim gan kiu tiu t bo). Khi phi hp vi mt thuc khc c v i
gan, nguy c c vi gan tng.
X l: Khi phi hp hai thuc c vi gan, phi theo di cht ch chc nng gan
(ASAT, ALAT phosphatase kim, bilirubin), hoc phi hon mt trong hai thuc, nu c
th c. Xc minh l ngi bnh khng ung ru thng xuyn, v khng c tin s
vim gan do virus. Cc triu chng lm sng chnh khng c hiu l bun nn, s t,
vng da Phi hp ban da, nga v hch to minh chng cho bnh cn do thuc. Phn
bit r, tu theo kt qu xt nghim sinh hc, vim gan tiu t bo khng hi phc vi
vim gan mt hi phc c khi ngng iu tr.
Penicilamin hoc thuc tng t
Phn tch: Nguy c tng c tnh v mu, do c ch tu xng, do tc dng hip
ng, c th dn n bt sn ty.
X l: Nu cn phi hp, nn dng liu thp cho mi thuc v theo di cn thn
huyt .
Pentostatin
165
CAROTENOID
Cc tin cht vitamin A, dng gim cc phn ng nhy cm nh sng
166
Synergistin
Phn tch: Tc dng km khun ca synergistin c th i khng tc dng dit
khun ca cephalosporin. Tc dng dit khun th hin trn cc vi khun ang pht
trin giai on hm s m. S i khng ny c th gy tn hi trong iu tr vim
mng no m ta cn can thip nhanh v mnh.
X l: Phi tnh n nguy c ny tu theo bi cnh sinh bnh l. C th thc hin
phi hp, tu theo thuc dng v cc mm gy bnh (nng ti thiu c ch).
Tetracyclin
Phn tch: Tc dng km khun ca cc tetracyclin c th i khng tc dng dit
khun ca cc cephalosporin. Tc dng dit khun th hin trn cc vi khun ang
pht
trin
giai
on
hm
s
m.
S
i
khng
ny
c th gy tn hi trong iu tr vim mng no, m ta cn can thip nhanh v mnh.
X l: Phi tnh n nguy c ny tu theo bi cnh sinh bnh l. C th thc hin
phi hp, tu theo thuc dng v cc mm gy bnh (nng ti thiu c ch).
Tng tc cn thn trng: mc 2
Furosemid hoc thuc tng t
Phn tch: Tng tc ch c m t duy nht vi furosemid v cefaloridin
(cephalosporin hin nay t dng). Ring cefaloridin c vi thn, nhng cha r t i sao
c tnh vi thn ny b nng thm bi furosemid. Nhiu cephalosporin khc hnh nh
khng tng tc vi furosemid.
X l: Nghi ng c vi thn tn ti khi phi hp mt vi cephalosporin
vi furosemid. Cn cnh gic v theo di chc nng thn, nu cn phi hp hai thuc
ny. Ch ngi cao tui, nu nghi c nhng bt thng v chc nng thn
Interleukin 2 ti t hp
Phn tch: Interleukin ch c dng ti c s chuyn khoa. Vi cefalotin v
cefaloridin, y l phi hp cc thuc c vi thn.
X l: iu tr bng interleukin 2 ch c th thc hin ti c s chuyn khoa, do
mc nghim trng ca ch nh. Cc tng tc phi c cn nhc tu theo tnh trng
chung ca ngi bnh. Nu khng th hon mt trong hai iu tr, phi theo di c n
thn ion v thanh lc creatinin.
Probenecid
171
172
Suy thn: iu chnh liu tu theo thanh lc creatinin trnh nguy c tch
TNG TC THUC
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Aminoglycosid
Phn tch: c tnh c th tng. Tc dng dit khun i vi mt s tc nhn gy
bnh c th tng. C ch cha r.
X l: Theo di cht ch hm lng aminoglycosid v chc nng thn. Nu xut
hin ri lon chc nng thn, nn gim liu hoc ngng mt hoc c hai thuc v dng
thuc thay th.
173
X l: Trong khi dng cc cephalosporin ny, khuyn ngi bnh khng ung
Synergistin
CHOLESTYRAMIN
Nha trao i ion, h cholesterol mu. Do nguy c hp thu mi thuc,
cn thn trng khi ngng iu tr
CC THUC TRONG NHM
COLESTYRAMIN gi thuc bt ung 4 g
Questran gi thuc bt ung 4 g
CH KHI CH NH THUC
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Thi k mang thai: Tnh v hi ca nha ion ny cha c chng minh ngi
mang thai.
Suy gan: Cholestyramin gi cc acid mt di dng phc hp khng tan, c ch
chu trnh rut- gan ca nhng cht ny v lm tng o thi ra phn. Chng ch nh
cholestyramin cho ngi suy gan v c bit khng c dng cho ngi tc hon ton
ng mt.
Thn trng khi dng: mc 2
Thi k cho con b: Nguy c km hp thu cc vitamin tan trong lipid.
Cn theo di: mc 1
Bnh i trng: Hay gp ri lon tiu ho, nht l vi liu cao, liu tht s c
hiu lc. To bn nhiu, c th dn n hi chng tc gi, l tc d ng khng mong
mun ch yu.
Tr em: tr em cha xc nh c tnh v hi di hn. Hnh nh khng c
bin i v hp thu cc vitamin A v K, mc du c thng bo v mt vi trng hp
chy mu khi iu tr ko di. i khi cng cn b sung vitamin.
TNG TC THUC
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Acid chenodesoxycholic hoc dn cht
Phn tch: Acid ursochenodesoxycholic gp phn lm tng t s acid mt/
cholesterol. Bng cch thit lp li cn bng cc thnh phn ca mt, thuc ny c th
gp phn lm thoi trin cc si mt cha cholesterol. Bng cch to phc hp vi acid
ursodesoxycholic (dng cholestyramin v cc khng acid), hoc bng cch lm tng
bo ho ca mt (dng estrogen, progestogen, fibrat, neomycin ung), s thy c gim
tc dng ca acid ursodesoxycholic.
175
CHOLINERGIC
Cc thuc cng ph giao cm trc tip (acetylcholin v dn cht, pilocarpin)
hoc gin tip (eserin, neostigmin), cc cht c ch cholinesterase.
179
CICLOSPORIN
Thuc c ch min dch, dng trong ghp thn,
hoc trong mt s ch nh nh bnh vy nn
181
183
Rifampicin
Phn tch: Gim nng ciclosporin trong huyt thanh do kch thch d ho bi
enzym (rifampicin gy cm ng enzym). Cc nng ciclosporin c th gim mt na,
thm ch cn mt phn ba.
X l: Nu cn phi hp, theo di k nng ciclosporin trong huyt thanh v
iu chnh liu lc u v lc cui iu tr bng rifampicin. Lu l ciclosporin mu bin
ng nhiu gia cc c th ngi bnh v phi theo di u n.
Synergistin
Phn tch: Tng tc c m t vi pristinamycin. Tng nng ciclosporin
trong huyt thanh, c l do c ch d ho ciclosporin gan.
X l: Theo di chc nng thn qua thanh lc creatinin. iu chnh liu trong
v sau khi ngng iu tr cng vi pristinamycin.
Thuc chng lot khng H2 kiu cimetidin
Phn tch: Cimetidin l cht c ch enzym oxydase gan (cytochrom P 450), chu
trch nhim v cc bin i sinh hc ca mt s thuc. Ngoi ra thuc lm gim dng
mu qua gan. Do , hm lng trong huyt tng ca mt s thuc tng (nguy c qu
liu), nhng khi c ch mt s bin i sinh hc, cimetidin chn cc c ch kh c.
C s tng hm lng ciclosporin trong mu do c ch enzym.
X l: Ciclosporin c phm vi iu tr hp, s c ch bin i sinh hc ca n
dn n nguy c qu liu. Nu cn, tng cng theo di hm lng ciclosporin trong
huyt tng, nu xut hin cc du hiu qu liu, hoc thay i thuc chng lot.
Ciclosporin c dng ti c s chuyn khoa bi cc thy thuc c kinh nghim v
thuc c ch min dch, liu lng thng c iu chnh qua vic theo di hm
lng ciclosporin trong huyt tng v cc thng s cho bit tnh trng cc chc nng
gan v thn.
Thuc chng nm dn xut imidazol
185
Phn tch: Tng hm lng ciclosporin trong huyt thanh c th quan trng v r
rt, nht l vi ketoconazol (tng t 5 n 10 ln). C ch do c ch chuyn ho ca
ciclosporin gan v rut.
X l: Phi hp ny cn trnh, k c thc hin c s chuyn khoa; nu khng,
phi gim liu xung rt nhiu trnh c tnh nghim trng. Vi itraconazol v
fluconazol, c nhng bin i khng hng nh nhng quan trng. Cn nh r ng c
mt phc chnh xc v tng tc gia ketoconazol v ciclosporin, bng cch gim
hn 70% liu ca ciclosporin (gia 68% v 89%) gim nhng chi ph do ciclosporin.
Tuy vy phi theo di nng ciclosporin trong mu thng xuyn v u n hn.
Thuc chng vim khng steroid
Phn tch: c tnh vi thn ca c hai thuc c th tng. C ch cha r.
X l: Cn thng xuyn theo di chc nng thn.
Thuc i quang c iod
Phn tch: Tng creatinin niu. Hip ng tc dng c vi thn.
X l: Theo di chc nng thn ( thanh lc creatinin) trc v sau xt nghim X
quang. Nhng ngi bnh dng ciclosporin phn ln l nhng ngi ghp thn. Nn
trnh phi hp cc thuc c vi thn. Yu cu ngi bnh thng bo cho cn b X
quang l ang iu tr ciclosporin.
Thuc li tiu gi kali
Phn tch: ghi nhn c s tng creatinin mu m khng c bin i v
ciclosporin mu.
X l: Theo di creatinin mu v chc nng thn khi cn phi phi hp thuc.
Thuc li tiu thi kali; furosemid hoc thuc tng t
Phn tch: Nguy c tng creatinin mu, nht l vi cc thuc li tiu thiazid.
Tng tc ny cn c nghin cu thm. Cc cng b cn him.
X l: Theo di chc nng thn khi phi hp cc thuc ny. Nu thy c bt
thng no, trao i cc nhn xt vi Trung tm cnh gic thuc, v tng tc ny cn
c xc nhn.
Thuc c ch HMG - CoA reductase
Phn tch: Hm lng trong huyt tng v tc dng c hi ca cc cht c ch
HMG CoA reductase tng. Tng nguy c tiu c vn v suy thn. Nhng nguy c ny
ph thuc liu. C ch: do gim chuyn ho thuc h cholesterol mu gan.
X l: Nu khng trnh c phi hp ny, nn xem xt gim liu ca thuc h
cholesterol mu. Yu cu ngi bnh thng bo ngay cho bc s iu tr khi xut hi n
au c hoc yu c.
Verapamil
Phn tch: Tng nng ciclosporin trong huyt thanh v tng c tnh. C ch
do c ch chuyn ho ca ciclosporin bi enzym microsom gan v thnh rut.
186
CIMETIDIN
Thuc khng histamin chn cc th th H2 chng lot d dy t trng.
Cn ghi ch ranitidin v thuc tng t c xp vo mt h ring
Ngi cao tui: Nguy c l ln hoc ri lon nhp tim (nhp xoang chm) cao
TNG TC THUC
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Pentagastrin
Phn tch: Kh nng i khng gia cc tc dng dc l ca pentagastrin v ca
thuc khng H2.
X l: Khuyn ngi bnh ung pentagastrin cch thuc khng H2 24 gi.
188
Phenytoin
Phn tch: Cimetidin l mt cht c ch enzym oxydase gan (cytochrom P 450) xc
tc cho chuyn ho ca mt s thuc. Hn na, cimetidin lm gim lu lng mu
gan. Nh vy nng ca mt s thuc trong huyt tng tng (nguy c qu liu),
nhng cng do c ch mt s bin i sinh hc, nn cimetidin chn cc c ch kh
c. C th cimetidin c ch chuyn ho phenytoin gan, do c nguy c qu liu.
X l: Phenytoin c phm vi iu tr hp, chuyn ho b c ch dn n nguy c
qu liu. Tng cng gim st nng phenytoin trong huyt tng khi iu tr tht bi
hoc thay thuc chng lot d dy khc.
Tng tc cn thn trng: mc 2
Amiodaron
Phn tch: Cimetidin c ch chuyn ho ca amiodaron lm tng nng huyt
thanh ca amiodaron v ca c cht chuyn ho cn hot tnh. Tng tc xy ra chm.
X l: Cn gim st nng huyt thanh ca amiodaron mi khi bt u iu tr
cimetidin, v phi d kin c th tng nng huyt thanh amiodaron iu chnh
liu.
Benzodiazepin
Phn tch: Cimetidin l mt cht c ch enzym oxydase gan (cytochrom P450) xc
tc cho chuyn ho ca mt s thuc. Hn na, cimetidin lm gim lu lng mu
gan. Nh vy nng ca mt s thuc trong huyt tng tng ln (nguy c qu liu),
nhng cng v c ch mt s bin i sinh hc, nn cimetidin chn cc c ch kh c,
c ch chuyn ho cc benzodiazepin, t tng cc tc dng dc l. iu ny khng
c m t vi cc benzodiazepin lin kt vi acid glucuronic nh lorazepam, oxazepam,
temazepam.
X l: Vi mt s benzodiazepin nh diazepam, alprazolam, dikali clorazepat,
flurazepam, nitrazepam, triazolam hoc clordiazepoxyd, thy nguy c tng bun ng.
Thay i thuc chng lot d dy, hoc iu chnh liu cc benzodiazepin lc bt u,
trong v sau khi iu tr. Bo cho ngi bnh v nhng nguy c bun ng c th c,
khuyn ngi bnh c bit cnh gic khi li xe hoc vn hnh my.
Carbamazepin
Phn tch: Cimetidin l mt cht c ch enzym oxydase gan (cytochrom P 450) xc
tc cho chuyn ho ca mt s thuc. Hn na, cimetidin lm gim lu lng mu
gan. Nh vy nng ca mt s thuc trong huyt tng tng ln (nguy c qu liu),
nhng cng v c ch mt s bin i sinh hc, nn cimetidin chn cc c ch kh
c. C th cimetidin c ch chuyn ho gan ca carbamazepin, v vy dn ti nguy
c qu liu.
X l: Carbamazepin l thuc c phm vi iu tr hp, khi chuyn ho ca
carbamazepin b c ch s dn n nguy c qu liu. Nu cn , tng cng gim st
nng carbamazepin trong huyt tng khi du hiu qu liu xut hin, hoc thay
thuc chng lot d dy. Du hiu lm sng qu liu carbamazepin (xut hin 1 n 3
gi sau khi dng thuc) l triu chng thn kinh c, ri lon tim mch, co git (nht l
tr em nh tui), kch ng, git c, run, mt iu ho, chng mt, gin ng t, rung
git nhn cu, biu hin tm thn vn ng, tng ri gim phn x gn xng.
189
Cafein
Phn tch: Cimetidin l mt cht c ch enzym oxydase gan (cytochrom P 450) xc
tc cho chuyn ho ca mt s thuc. Hn na, cimetidin lm gim lu lng mu
gan. Nh vy nng ca mt s thuc trong huyt tng, trong c cafein tng ln
(nguy c qu liu), nhng cng v c ch mt s bin i sinh hc, cimetidin chn cc
c ch kh c.
X l: nhng ngi dng thuc khng H2 kiu cimetidin v ung cafein (c ph,
nc gii kht c ga cha cafein, ch...), nhng tc dng kiu kch thch, d b kch
ng, thm ch mt ng c m t. Thng bo cho ngi bnh bit cc tc d ng
ny, v nu cn, khuyn ngi bnh gim ung nc gii kht c cha cafein, n u
nhng tc dng ny biu hin.
Ciclosporin
Phn tch: Cimetidin l mt cht c ch enzym oxydase gan (cytochrom P 450) xc
tc cho chuyn ho ca mt s thuc. Hn na, cimetidin lm gim lu lng mu
gan. Nh vy nng ca mt s thuc trong huyt tng tng ln (nguy c qu liu),
nhng cng v c ch mt s bin i sinh hc, nn cimetidin chn cc c ch kh
c. Tng nng ciclosporin trong mu do c ch enzym.
X l: Ciclosporin c phm vi iu tr hp. Do c ch chuyn ho ciclosporin s
dn n nguy c qu liu. Nu cn, tng cng gim st nng ciclosporin trong
huyt tng khi du hiu qu liu xut hin, hoc thay thuc chng lot d dy. V
ciclosporin c thy thuc chuyn khoa ch nh, nn thng thng liu c iu
chnh tu thuc nng ciclosporin trong huyt tng v da theo chc nng gan v
thn.
Clomethiazol (chlormethiazol)
Phn tch: Cimetidin lm tng tc dng an thn gy ng ca clomethiazol. C
ch: Cimetidin c ch enzym cytochrom P450 ti gan lin quan n chuyn ho
clomethiazol, lm gim lu lng mu qua gan; c hai c ch u lm gim tc o
thi clomethiazol ra khi c th.
X l: Gim liu clomethiazol vo khong mt na hoc thay cimetidin bng
ranitidin.
Cloramphenicol (tim tnh mch)
Phn tch: Gy thiu mu gim sn nng ngi ang dng cimetidin, m l i
c tim tnh mch cloramphenicol. C ch: Tc dng hip ng c ch ty xng
ca hai thuc.
X l: Phi thn trng khi phi hp.
Cloroquin
Phn tch: Cimetidin c ch chuyn ho cloroquin gan, do lm gim chuyn
ho v o thi ca cloroquin ra khi c th.
X l: Cn theo di lm sng pht hin sm bt c du hiu nhim c no
ca cloroquin trong khi phi hp.
Dobutamin
190
Phn tch: Tng huyt p mnh khi truyn tnh mch dobutamin cho ngi ang
dng cimetidin (trong giai on tin m). C ch: Cimetidin c th c ch chuyn
ho v thanh lc ca dobutamin gan, do lm tng tc dng.
X l: Tuy mi c mt trng hp xy ra, nhng cng cn thn trng gim liu
u tin dobutamin ngi bnh ang iu tr cimetidin.
Erythromycin
Phn tch: Cimetidin c th lm tng gn gp i nng huyt thanh ca
erythromycin, nn c th gy c (ic c hi phc). C ch: Cimetidin lm chm
chuyn ho v o thi erythromycin, nn lm tng nng huyt thanh do c ch oxy
ho N kh methyl. ic l mt tai bin ca erythromycin vi nng cao.
X l: Tuy mi c mt trng hp c bo co, vn cn thn trng theo di lm
sng khi phi hp. Nh sn xut cho bit mt thnh gic c hi phc c th xy ra khi
dng erythromycin n c vi liu cao hn 4g/ngy.
Fluouracil
Phn tch: Nng trong huyt thanh ca fluouracil tng khong 75% khi phi
hp vi cimetidin trong 1 thng. C ch cha r, c th khi phi hp hai thuc chuyn
ho ca fluouracil b gim do cimetidin l mt cht c ch enzym v lm gim lu lng
mu qua gan.
X l: Phi ht sc thn trng khi phi hp v nguy c qu liu fluouracil. C th
cn phi gim liu fluouracil.
Khng histamin H2
Terfenadin phi hp cimetidin: C th gy lon nhp xon nh.
Cetirizin hoc hydroxyzin phi hp cimetidin: Khng c tng tc xu.
Phn tch: Cimetidin c ch cytochrom P450 gan, nn c th c ch chuyn ho
ca nhiu thuc, lm tng nng thuc trong huyt thanh v i khi gy c do qu
liu.
X l: Khng c l do chnh ng trnh phi hp cetirizin hoc hydroxyzin vi
cimetidin. Ch mi c mt thng bo v c tnh qu liu ca terfenadin v cimetidin
nn cha chng c cm phi hp.
Lidocain hoc thuc tng t
Phn tch: Cimetidin l mt cht c ch enzym oxydase gan (cytochrom P 450) xc
tc cho chuyn ho ca mt s thuc. Hn na, cimetidin lm gim lu lng mu
gan. Nh vy cc nng lidocain trong huyt tng tng (nguy c qu liu), gy c
thn kinh v tim.
X l: Lidocain c phm vi iu tr hp; chuyn ho b c ch dn n nguy c
qu liu. Tng cng gim st cc nng lidocain trong huyt tng khi du hiu qu
liu xut hin, hoc thay i thuc chng lot d dy. Tuy lidocain c ch nh trong
d phng v iu tr cc ri lon nhp tim do tng kch thch tm tht, hoc trong gy t,
thuc c dnh ring dng ti bnh vin. Nh vy c th theo di cht ch nng
lidocain trong mu vi bt k ch nh no. Du hiu qu liu lidocain l vt v,
hoang tng, hi chng l ln, thm ch cn co git, hn m, tru tim mch.
191
Mebendazol
Phn tch: Tng nng huyt thanh ca mebendazol, nn tng tc d ng. C
ch: Cimetidin c ch enzym cytochrom P450 ti gan, nn lm chm chuyn ho
mebendazol.
X l: Tng tc c ch v iu tr, nhng phi cnh gic i vi bt c biu hin
no ca nhim c do nng cao ca mebendazol trong mu (phn ng d ng, gim
bch cu, rng tc, hi).
Methadon
Phn tch: Tng tc kiu dc ng hc do c ch enzym. C nguy c qu liu
hoc c ch h hp. Tng tc ny cn c khng nh. Tng tc xy ra nhanh v
nng.
X l: Tng tc i hi phi cnh gic. Kh th biu hin qu liu methadon:
iu tr bng naloxon, nu cn (ti c s chuyn khoa). Tng tc ny cn c khng
nh: ch gim st ngi bnh.
Nitroimidazol
Phn tch: Cimetidin l mt cht c ch enzym oxydase gan (cytochrom P 450) xc
tc cho chuyn ho ca mt s thuc. Hn na, cimetidin lm gim lu lng mu
gan. Nh vy nng ca mt s thuc trong huyt tng tng ln (nguy c qu liu),
nhng cng v c ch mt s bin i sinh hc, cimetidin chn cc c ch kh c. C
th cimetidin c ch chuyn ho nitro-imidazol nn c nguy c qu liu.
X l: Tng tc ny tu thuc dng bo ch c s dng. Nu phi hp
cimetidin, phi iu chnh liu metronidazol (v cng c gi tr vi cc nitro- 5 -imidazol
khc), hoc chn mt khng H2 khc t c ch enzym hn.
Quinidin hoc dn cht
Phn tch: Cimetidin l mt cht c ch enzym oxydase gan (cytochrom P 450) xc
tc cho chuyn ho ca mt s thuc. Hn na, cimetidin lm gim lu lng mu
gan. Nh vy nng ca mt s thuc trong huyt tng tng ln (nguy c qu liu),
nhng cng v c ch mt s bin i sinh hc, nn cimetidin chn cc c ch kh
c. C th cimetidin c ch chuyn ho quinidin gan v cc dn cht, nn c nguy
c qu liu.
X l: Quinidin c phm vi iu tr hp; c ch chuyn ho dn n nguy c qu
liu. Hoc thay i thuc chng lot d dy, hoc iu chnh liu quinidin lc bt u,
trong v sau khi iu tr bng quinidin, tu thuc vo nng quinidin trong mu
v/hoc s xut hin cc du hiu qu liu nu c. Liu quinidin c ngh gi m
25% liu (ung) v 35% (tim tnh mch). Du hiu lm sng qu li u quinidin l r i
lon tiu ho, thn kinh gic quan, vt v, ngng th, h huyt p.
Ru
Phn tch: Cimetidin l mt cht c ch enzym oxydase gan (cytochrom P 450) xc
tc cho chuyn ho ca mt s thuc. Hn na, cimetidin lm gim lu lng mu
gan. Nh vy nng ca mt s thuc trong huyt tng tng ln (nguy c qu liu),
nhng cng v c ch mt s bin i sinh hc, nn cimetidin chn cc c ch kh
c. Nguy c tng nng nh ca ru trong huyt tng v d gy say ru.
Tng tc ny cn tranh ci.
192
Felodipin, lacidipin... cng tng nng huyt thanh nhng bin i huyt ng
khng quan trng.
X l: Khi phi hp diltiazem-cimetidin hoc nifedipin-cimetidin, cn phi ch
n tng tc dng ca thuc chn calci. Liu diltiazem c ngh gim khong 3050% v liu nifedipin khong 4%.
Thuc chng nm dn xut imidazol, terbinafin
Phn tch:
193
CISAPRID
Benzamid lm thay i chuyn ng rut, do tc dng ging cholin gin tip,
m v mt dc l v ho hc gn vi metoclopramid. S dng trong
chng tro ngc d dy - thc qun
CH KHI CH NH THUC
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Thi k cho con b: Thuc qua c sa m t.
Thi k mang thai: Thiu d liu.
Cn theo di: mc 1
Trng hp khc: Tc rut: do tc dng dc l (kch thch chuyn ng tiu
ho).
TNG TC THUC
Phi hp nguy him: mc 4
Indinavir hoc cc cht c ch protease
Phn tch: Tng nng cisaprid trong huyt tng km theo tng c tnh trn
tim, nh ko di khong QT v c th xut hin xon nh. C ch do Indinavir v cc
cht c ch protease khc nh ritonavir, amprenavir, saquinavir, nelfinavir c th c
ch chuyn ho ca cisaprid gan (CYP3A4).
X l: Chng ch nh dng cc cht c ch protease cho ngi bnh ang dng
cisaprid.
Macrolid
Phn tch: Tng nng cisaprid trong huyt tng v c th tng c tnh trn
tim nh lon nhp e do tnh mng, bao gm xon nh, ko di khong QT, nhp
nhanh tht, rung tht. C ch: Mt s macrolid c th c ch chuyn ho ca cisaprid
gan (CYP3A4).
X l: Chng ch nh dng clarithromycin, erythromycin, troleandomycin cho
ngi bnh ang dng cisaprid. Azithromycin v spiramycin c th l thuc thay th an
ton hn.
Thuc chng nm dn xut imidazol
Phn tch: Tng nng cisaprid trong huyt tng v tng c tnh trn tim c
th xy ra (lon nhp tim e do tnh mng, bao gm xon nh, ko di khong QT,
nhp nhanh tht, rung tht). C ch: Cc thuc chng nm azol c th c ch chuyn
ho ca cisaprid gan (CYP3A4).
X l: Chng ch nh dng cc thuc chng nm azol (ketoconazol, miconazol,
itraconazol hoc fluconazol) ngi bnh ang dng cisaprid. Phi thn trng trc khi
dng cisaprid nhng ngi bnh c ri lon in gii khng c hiu chnh (gim
kali
mu,
gim
magnesi
mu),
khong
QT ko di bm sinh hoc ang dng nhng thuc c kh nng ko di khong QT.
Tng tc cn thn trong: mc 2
Cc khng acid ung hoc than hot
Phn tch: Thuc khng acid lm gim hp thu ng tiu ho, do lm gim
tc dng ca thuc phi hp.
197
Phenicol
Phn tch: Nguy c tng c tnh v mu, do c ch tu xng, do hip ng cc
tc dng, c th dn n mt bch cu ht. Vi cc phenicol, ch dng n c, cng
c th gy mt bch cu ht nng, thm ch gy t vong (c tnh min dch).
X l: Nu cn phi hp thuc, nn dng liu thp cho mi thuc. Khng c g
cho php tin on s xut hin mt bch cu ht vi cc phenicol. Vic theo di cn
thn huyt , thc hin bnh thng khi dng mt thuc km t bo, vn c gi tr. Tuy
nhin, ngi bnh phi c thng bo l khi c st nh, vim hng v lot ming th
phi ngng iu tr vi cc phenicol.
Phenytoin
Phn tch: Nng phenytoin trong huyt thanh c th gim, dn n mt tc
dng iu tr. C ch do c s gim hp thu hoc tng chuyn ho ca phenytoin.
X l: Theo di hm lng phenytoin huyt thanh v iu chnh liu ca
phenytoin cho ph hp.
Thuc li tiu quai
Phn tch: Hip ng tc dng c vi thnh gic. C ch cha r.
201
CITALOPRAM
Thuc chng trm cm serotoninergic thun tu thuc
nhm cc cht c ch ti nhp serotonin
CC THUC TRONG NHM
CITALOPRAM vin nn 20 mg
Seropram vin nn 20 mg
Cipramid vin nn 20 mg
CH KHI CH NH THUC
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Thi k cho con b/ mang thai: Cn thiu t liu. Khng nn dng.
Tr em: Thiu nghin cu chuyn bit.
Suy thn: V thiu d liu, trnh s dng ngi bnh c thanh lc creatinin
< 20 mL / pht. C th qu liu.
Trng hp khc: Trng hp qu mn vi ch phm.
Cn theo di: mc 1
n ung; ru: Do thn trng.
ng kinh: Nguy c xut hin cn ng kinh.
202
203
Phn tch: Tng hm lng methadon trong huyt tng, km theo nguy c qu
204
205
Thi k mang thai: Cha gp tc dng c hi, tuy nhin clonidin c i qua c
hng ro nhau - thai.
Cn theo di: mc 1
Suy thn: V 50% liu c bi xut di dng khng i qua ng nc tiu,
nn c nguy c tch lu clonidin.
Ngi cao tui: Trm cm c m t nht l ngi bnh cao tui. iu
chnh liu trnh tt huyt p qu mnh.
TNG TC THUC
Phi hp nguy him: mc 4
Thuc chng trm cm ba vng hoc thuc tng t
Phn tch: Mt s kim sot huyt p v huyt p c th tng cao e do tnh
mng. C ch: C th c s c ch cc th th alpha 2 adrenergic trung ng b i
thuc chng trm cm ba vng, nhng cha xc nh dt khot.
X l: Trnh phi hp clonidin vi cc thuc chng trm cm ba vng. Nu c
th, bng cch dng cc thuc chng tng huyt p khc hoc cc thuc chng trm
cm khng ba vng.
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Guanethidin hoc thuc tng t
206
tng
t;
dantrolen;
dextropropoxyphen;
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, dn n tng tc dng an
thn. Tng tc dc l. Lu l rilmenidin, liu thng dng, khng lm tng tc dng
c ch h thn kinh trung ng ca nhng thuc ny.
X l: Lu nguy c ny iu chnh liu ca hai thuc, nu cn phi hp.
Ngh n gim tnh to ngi li xe v ngi s dng my mc. Khuyn khng ung
ru v khng t dng thuc hoc cc ch phm c ru.
Clozapin
Phn tch: Nguy c tng tc dng gim huyt p.
X l: Theo di huyt p ng mch v iu chnh liu ca thuc chng tng
huyt p la chn ban u, trong khi iu tr v khi ngng iu tr bng clozapin. Thn
trng vi ngi bnh cao tui.
Diazoxid
Phn tch: Phi hp hai thuc c tnh cht chng tng huyt p.
X l: Diazoxid gy tng glucose mu; nn cnh gic khi phi hp hai thuc, tu
theo mc tiu iu tr chnh. Nu cn phi hp, nn theo di u n huyt p ng
mch.
Furosemid hoc thuc tng t; reserpin; thuc li tiu gi kali; thuc li
tiu h kali mu
Phn tch: Tng tc dng chng tng huyt p.
X l: Cn phi iu chnh liu lng, xc nh k hoch dng thuc v nhn
mnh vi ngi bnh v s tun th dng thuc. Lc bt u iu tr, khuyn ng i
bnh o (hoc nh o) u n huyt p ng mch cho ti khi t cn bng iu tr.
Glucocorticoid; mineralocorticoid (corticoid-khong); tetracosactid
Phn tch: Hiu lc ca thuc chng tng huyt p b gim, c l do tc dng gi
natri ca cc steroid.
208
209
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, dn n tng tc dng an
thn. Tng tc dc lc. Lu l rilmenidin, vi liu thng dng, khng lm tng tc
dng c ch h thn kinh trung ng ca nhng thuc ny.
X l: Lu n nguy c ny iu chnh liu lng ca hai thuc. Ngh n
gim tnh to ngi li xe v ngi s dng my mc. Khuyn khng ung ru,
khng t dng thuc hoc ch phm cha ru.
Thuc c ch MAO typ B
Phn tch: S c ch c hiu mono amin oxydase typ B dn n ko di tc
dng ca levodopa, iu gii thch ti sao n thng cng c k n vi cht
ny. Cc tng tc cng ging nh ca levodopa v nn xem nhm thuc ny.
X l: Khng nn dng phi hp ny, do nguy c tht bi iu tr.
Sotalol
Phn tch: Phi hp hai thuc tc dng chng tng huyt p, phi hp c th
thc hin c v mt dc l v iu tr. Tuy nhin lu l thuc sotalol c dng
chng lon nhp tim nhiu hn l lm thuc chng tng huyt p.
X l: Nu cn phi hp thuc, tng cng theo di huyt p ng mch trong
khi iu tr v khi ngng mt trong hai thuc. Ch khng ngng t ngt clonidin, v
nguy c tng huyt p ni s km vi kh nng chy mu no. Ngng clonidin rt t t,
nu cn. iu chnh liu tu theo trng hp. Nhn mnh v k hoch dng thuc v
s tun th k hoch. c bit cnh gic vi ngi bnh cao tui.
Tng tc cn theo di: mc 1
Amphetamin hoc dn cht
Phn tch: Tc dng i khng. C th tng tnh hung hn ngi nghin
amphetamin.
X l: Lu tng tc dc lc ny xc nh mc tiu iu tr chnh. Khuyn
ngi bnh gp li thy thuc nu thy iu tr khng n nh.
Barbituric; benzamid; fluoxetin; fluvoxamin; khng histamin khng H1 an
thn
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, dn n tng tc dng
an thn. Tng tc dc l. Lu l rilmenidin vi liu thng dng, khng lm tng tc
dng c ch h thn kinh ca cc thuc ny.
X l: Lu nguy c ny iu chnh liu ca hai thuc, nu cn phi hp ny.
Ngh n gim tnh to ngi li xe v ngi s dng my mc. Khuyn khng ung
ru, khng t dng thuc hoc cc ch phm c ru.
Cht ch vn morphin
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, tc dng c ch h
hp v tc dng gim huyt p . Ngoi ra, nu c s ph thuc thuc, phi hp ny c
th lm tng nguy c ph thuc. Lu l rilmenidin, liu thng dng, khng lm
tng cc tc dng c ch h thn kinh trung ng ca cc thuc ny.
210
Methadon
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, km an thn mnh c
bit c hi cho ngi li xe v s dng my mc.
X l: Ngi k n phi lu s tng tc dng an thn ny phi c ghi khi k
n cc thuc v cho li khuyn thch hp: trnh li xe, trnh vn hnh my mc, thng
bo cho ngi xung quanh bit mi nguy him.
Oxaflozan; viloxazin
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, dn n tng tc dng
an thn. Thng bo cho ngi xung quanh bit mi nguy him. Tng tc dc l. Lu
l rilmenidin, vi liu thng dng khng lm tng tc dng c ch h thn kinh trung
ng ca nhng thuc ny.
X l: Phi tnh n nguy c ny iu chnh liu lng ca hai thuc. Ngh
n gim tnh to ngi li xe v ngi s dng my mc. Khuyn khng ung ru
v khng t dng thuc hoc cc ch phm c ru.
Thuc c ch MAO khng chn lc
Phn tch: S dng ng thi hai thuc ny c th dn n nhng bin ng
huyt p quan trng. Ngoi ra cn thm tc dng c ch h thn kinh trung ng.
X l: Cc thuc c ch MAO him c s dng, cc tng tc c nhiu nhng
v him gp cc n thuc nn c t nhn xt v cnh gic thuc. Tuy nhin, c n tn
211
trng thi hn t 2 n 3 tun sau khi ngng thuc trc khi k n li thuc c ch
MAO.
CLORHEXIDIN
Thuc chng nhim khun lm gim tm thi s lng
vi sinh vt c trn b mt da-nim mc
CC THUC TRONG NHM
CHLORHEXIDIN dung dch bi da 20%
Cyteal dung dch bi da 20%
Eludril dung dch bi da 0,1g/100mL
CH KHI CH NH THUC
Thn trng: mc 2
Trng hp khc: Trnh tip xc vi no, mng no, ng tai khi b thng mng
nh.
212
CLOZAPIN
Thuc an thn kinh, dn cht ca dibenzodiazepin, dng trong iu tr tm thn
phn lit mn tnh nng, khng vi cc thuc an thn kinh khc. Clozapin c th gy
mt bch cu ht gy t vong trong 1-2% trng hp, nn cn c s theo di c bit
CC THUC TRONG NHM
CLOZAPIN vin nn 25 mg; 100 mg
Leponex vin nn 25 mg; 100 mg
CH KHI CH NH THUC
Chng ch nh: mc 4
n ung -ru: Do tng tc gia thuc ny vi ru ethylic.
Glocom: Do tnh khng cholinergic ca thuc.
Bnh v mu: Nguy c gim bch cu ht nghim trng.
Ph i tuyn tin lit/ u tuyn tin lit: Do tnh khng cholinergic ca thuc.
Suy tim: Nguy c tng tc dng khng mong mun.
Suy gan: Trong suy gan nng, do chuyn ho ca thuc.
Suy thn: Trong suy thn nng, do chuyn ho ca thuc.
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Thi k cho con b: Do thn trng, nn trnh.
Thi k mang thai: V thiu d liu, gii hn thi gian dng thuc. Theo di v
tiu ho v thn kinh tr s sinh.
TNG TC THUC
Phi hp nguy him: mc 4
Ritonavir
Phn tch: Nguy c hip ng cc tc dng c v mu, km mt bch cu ht.
X l: Khng k n phi hp ny. Ngh cch thay th ritonavir
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Carbamazepin
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng dn n tng tc dng
an thn. Tng tc dc l. Vi clozapin, tng nguy c mt bch cu ht.
X l: Lu tng tc ny iu chnh liu ca hai thuc, nu cn phi hp
ny. Ngh n gim tnh to ngi li xe v ngi s dng my mc. Khuyn khng
ung ru v khng t dng thuc hoc cc ch phm cha ru.
Tng tc cn thn trng: mc 2
Amphotericin B
213
X l: Trnh phi hp. Nu cn phi hp, dng cc liu thp cho mi thuc.
Khng g cho php tin on mt bch cu ht vi clozapin. S theo di cn thn huyt
, thc hin bnh thng khi s dng mt thuc km t bo, vn c gi tr. Tuy nhin
ngi bnh phi c thng bo l nu st nh, vim hng v lot ming th phi
ngng iu tr.
Disopyramid; phenothiazin; thuc khng histamin khng H1, an thn
Phn tch: Tng tc dng khng cholinergic do hip ng cc tc dng khng
mong mun. Nhng tc dng ny biu hin bng s tng nguy c b tiu tin, kh
ming v to bn.
X l: Cc bt tin ca loi thuc ny cn c lu . Nu phi hp ny, phi
c thc hin theo mc tiu iu tr, cn thng bo cho ngi bnh v nhng bt tin
ny. Trnh dng cho ngi c vn v tuyn tin lit v ngi b glocom.
Doxorubicin hoc dn cht; procarbazin; thiotepa; vincristin hoc thuc
tng t
Phn tch: Nguy c tng c tnh v mu do c ch tu xng, do tc dng hip
ng, c th dn n mt bch cu ht. Ch dng clozapin n c cng c th b mt
bch cu ht nghim trng, thm ch gy t vong (c tnh min dch).
X l: Nu cn phi hp, nn dng liu thp cho tng thuc. Khng g cho php
tin on s xut hin mt bch cu ht vi clozapin. Vic theo di cn thn huyt ,
thc hin bnh thng khi dng mt thuc km t bo, vn c gi tr. Tuy nhin, ngi
bnh phi c thng bo l nu st nh, vim hng v lot ming, th ph i ng ng
iu tr vi clozapin.
Interleukin 2 ti t hp
Phn tch: Phi hp hai thuc c ch tu xng.
X l: Interleukin l thuc ch c th s dng c s chuyn khoa, v mc
nghim trng ca bnh. Cc tng tc phi c cn nhc v mi chc nng ca c
th phi c theo di thng xuyn. Bt buc phi theo di huyt .
Lithi
Phn tch: Nguy c tng c tnh thn kinh (ngt xu, l ln, lon vn ng...) do
c ch cha r.
X l: Nu cn phi hp, ch yu phi theo di lm sng. Khi xut hin cc triu
chng, thay i cch iu tr.
Mercaptopurin; penicilamin hoc thuc tng t
Phn tch: Nguy c tng c tnh v mu do c ch tu xng, do tc dng hip
ng, c th dn n mt bch cu ht. Ch dng clozapin n c cng c th b mt
bch cu ht nghim trng, thm ch gy t vong (c tnh min dch).
X l: Nu cn phi hp, nn dng cc liu thp cho tng thuc. Khng g cho
php tin on s xut hin mt bch cu ht vi clozapin. Vic theo di cn th n
huyt , thc hin bnh thng khi dng mt thuc km t bo, vn c gi tr . Tuy
nhin, ngi bnh phi c thng bo l nu st nh, vim hng v lot ming phi
ngng iu tr vi clozapin.
215
Phenytoin
Phn tch: Tng tc dc ng hc v chuyn ho thuc: tng chuyn ho
clozapin do cm ng enzym, c th dn n tht bi iu tr ca thuc hng thn.
X l: Lu n hu qu ca tng tc ngay khi bt u iu tr bng phenytoin;
nn bit rng s cm ng enzym ch biu hin 8-10 ngy sau lc bt u i u tr m
khng xy ra tc th.
Pentostatin
Phn tch: Dng ng thi hai thuc c ch tu xng c th dn n ri lon
huyt hc nng, tu theo di thi gian iu tr.
X l: Phi hp cn c theo di v mt huyt hc, sau khi lu n bi cnh
iu tr.
Thuc gin mch chng tng huyt p
Phn tch: Nguy c lm tng tc dng gim huyt p.
X l: Theo di huyt p ng mch v iu chnh liu ca thuc chng tng
huyt p la chn ban u, trong khi iu tr v khi ngng iu tr phi hp.
Ru
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, dn n tng tc dng
an thn. Tng tc dc l.
X l: Lu tng tc ny iu chnh liu ca hai thuc, nu cn phi hp
ny. Ngh n gim tnh to ngi li xe v ngi s dng my mc. Khuyn khng
ung ru v khng t dng thuc hoc cc ch phm
cha ru.
Zidovudin
Phn tch: Phi hp zidovudin vi cc cht c vi tu xng khc buc phi
thn trng. Nguy c thiu mu hoc cc ri lon huyt hc khc.
X l: Khi cn phi hp, theo di cn thn huyt v nu cn, phi gim liu.
Tng tc cn thn trng: mc 2
Benzodiazepin
Phn tch: Tng tc dng c ch thn kinh trung ng, dn n tng tc dng an
thn. Tng tc dc lc.
X l: Phi tnh n nguy c ny hiu chnh liu ca hai thuc. Ngh n gim
tnh to ngi li xe v ngi s dng my mc. Khuyn khng ung ru v khng
t dng thuc hoc cc ch phm c ru.
Thuc chng trm cm ba vng hoc thuc tng t
Phn tch: Tng cc tc dng khng cholinergic do hip ng tc dng khng
mong mun. Nhng tc dng ny th hin bng tng nguy c b tiu tin, kh ming v
to bn.
216
Interleukin 2 ti t hp
Phn tch: Phi hp hai thuc c ch tu xng.
X l: Interleukin l thuc ch c php dng ti c s chuyn khoa, v tnh
nghim trng ca bnh. Cc tng tc cn c cn nhc, v tt c cc chc nng
ca c th phi c theo di lin tc. Bt buc phi theo di huyt .
Levamisol
Phn tch: Tng nguy c gim bch cu v gim tiu cu, thm ch mt bch cu
ht do hip ng cc tc dng khng mong mun ca cc thuc.
X l: Nn trnh phi hp hai thuc, ngay c khi colchicin c dng lm thuc
chng gt ch khng phi lm thuc km t bo.
Pentostatin
Phn tch: Pentostatin c th lm tng hm lng acid uric. iu chnh liu ca
thuc chng gt c th cn kim sot tng acid uric mu.
X l: Nn dng alopurinol (cht c ch tng hp acid uric) hn l dng nhng
cht o thi acid uric, v c th gp nguy c bnh thn vi acid uric.
Ru
Phn tch: Tng c tnh tiu ho, nht l ngi nghin ru mn tnh. Ru
lm tng nng acid uric trong mu v do c th lm gim tc dng ca cc thuc
iu tr chng gt.
tr.
CORTICOID - KHONG
Hormon thng thn tng huyt p v khng niu (do gi natri)
bepridil;
halofantrin;
pentamidin;
sotalol;
Phn tch: Nguy c xut hin xon nh khi dng phi hp ny. H kali mu, nhp
tim chm v khong QT ko di t trc (ch thy c trn in tm ) l nhng yu
t thun li cho xut hin xon nh. Xon nh l mt kiu c bit ca nhp tht, c
th xut hin tng cn rt ngn (vi giy, mt thu: cm gic ng t m khng m t
thc) i khi tin trin n rung tht.
X l: Khng nn dng phi hp ny. S dng cc thuc khng d n n xon
nh. Nu cn phi hp, phi theo di thng xuyn khong QT v tin hnh kim tra
u n kali mu. Khuyn ngi bnh gp li bc s, nu thy mt nhc, yu c, co
cng c (du hiu ban u ca h kali mu).
Khng histamin khng H1 khng an thn
Phn tch: Tng tc c ghi nhn duy nht vi mt thuc khng histamin khng
an thn: astemizol (Hismanal). H kali mu (nhng tiu chy ko di cng c th gy
mt nc v in gii) l mt yu t thun li cho xon nh. Nguy c tng khi cc
thuc gy h kali mu c phi hp vi nhng thuc c th gy xon nh khc. Xon
nh l mt kiu c bit ca nhp tht, c th xut hin tng cn rt ng n (vi giy,
mt thu: cm gic ngt m khng mt thc).
X l: Phi hp cn trnh. Nn thay i chin lc iu tr v chn cc thuc
khng gy xon nh. Nu phi gi phi hp ny, theo di kali mu v nu c n, b
sung kali.
Disopyramid; quinidin hoc dn cht
Phn tch: Nguy c xon nh do hip ng tc dng in sinh l, khi phi hp
thuc. H kali mu, nhp tim chm v khong QT ko di c t trc (in tm ) l
nhng yu t thun li cho xut hin xon nh. Xon nh l mt kiu c bi t ca
nhp tht c th xut hin tng cn rt ngn (vi giy, mt thu: cm gic ng t m
khng mt thc).
X l: Khng nn dng phi hp ny. Dng cc thuc khng gy xon nh. Nu
cn phi hp, phi theo di lin tc khong QT v tin hnh kim tra u n kali mu.
Khuyn ngi bnh gp li bc s nu thy mt nhc, yu c, co cng c... (du hiu
bo hiu h kali mu).
Macrolid
Phn tch: Tng tc ch c ghi nhn duy nht vi erythromycin tim tnh mch
trong h macrolid. Nguy c xut hin xon nh khi phi hp hai thuc. H kali mu,
nhp tim chm v khong QT ko di c t trc (in tm ) l nhng yu t thun
li cho xut hin xon nh. Xon nh l mt kiu c bit ca nhp tht, c th xut
220
hin tng cn rt ngn (vi giy, mt thu: cm gic ngt m khng mt thc). Cc
thuc gy h kali mu, corticoid - khong to thun li cho s xut hin xon nh khi
phi hp vi mt s thuc khng chng lon nhp (erythromycin tim tnh mch).
X l: Khng nn dng phi hp ny. Dng cc thuc khng gy xon nh. Nu
cn phi hp, phi theo di lin tc khong QT v tin hnh kim tra u n kali mu.
Khuyn ngi bnh gp li bc s nu thy mt nhc, yu c, co cng c... (du hiu
bo hiu h kali mu).
Tng tc cn thn trng: mc 2
Amphotericin B
Phn tch: Tc dng h kali mu tng ln vi amphotericin B dng tim.
Amphotericin B rt t c hp thu khi ung hoc dng ti ch, trong cc iu kin bnh
thng.
X l: Theo di kali mu. nh gi cc nguy c tng tc tu thuc ng dng
amphotericin B.
Steroid ng ho alkyl ho C17
Phn tch: Dng ng thi hai thuc c th lm tng nguy c xut hin ph.
Tng tc kiu dc lc.
X l: Cn nhc s cn thit phi k n phi hp hai thuc v, nu cn iu
chnh liu v theo di ion . Ch n vic s dng ln lt cc steroid ng ho (cc
vn ng vin th thao).
Clonidin hoc thuc tng t; diazoxyd; guanethidin hoc thuc tng t;
reserpin; thuc gin mch chng tng huyt p; thuc li tiu gi kali; thuc c
ch enzym chuyn dng angiotensin
Phn tch: Hiu lc ca thuc chng tng huyt p b gim, c l do tc dng gi
natri ca cc steroid.
X l: Nu cn phi hp, phi tng cng theo di huyt p trong v khi ng ng
iu tr bng mt trong hai thuc. Tin hnh iu chnh liu, nu cn. Nhn mnh v
k hoch dng thuc v s tun th. c bit cn thn khi dng ngi bnh cao tui.
Asparaginase
Phn tch: Tng tc dng lm tng glucose mu v tng nguy c vim dy thn
kinh ngoi bin v ri lon to hng cu.
X l: Phi hp thuc phi c cc nh chuyn khoa qun l ti bnh vin. c
tnh s thp hn nu asparaginase c dng sau cc corticoid, ch khng phi l
dng trc hoc cng.
Barbituric; carbamazepin; phenytoin; primidon hoc dn cht; rifampicin
Phn tch: Tng d ho cc corticoid - khong bi cc thuc cm ng enzym. Cm
ng enzym ch th hin 10-12 ngy sau khi bt u iu tr.
X l: Cm ng enzym khng phi l mt hin tng tc thi. iu tr bng mt
thuc gy cm ng enzym trung hoc di hn phi ch n nguy c gim tc d ng
iu tr ca corticoid - khong. iu chnh liu ca corticoid -khong trong khi iu tr v
sau khi ngng iu tr cht cm ng.
221
Bretylium
Phn tch: Nguy c xut hin xon nh khi phi hp cc thuc ny. H kali mu,
nhp tim chm v khong QT di c t trc (in tm ) l nhng yu t thun l i
cho xut hin xon nh. Xon nh l mt kiu c bit ca nhp tht, c th xut hin
tng cn rt ngn (vi giy, mt thu: cm gic ngt m khng mt thc).
X l: Nu cn phi hp, phi phng nga h kali mu bng cch tng cng s
theo di v gim st in tm . Trng hp xut hin xon nh, khng dng thuc
chng lon nhp. Khuyn ngi bnh gp li thy thuc, nu thy mt nhc, yu c,
thm ch chut rt.
Cura cc loi
Phn tch: Nguy c tng chn thn kinh-c do h kali mu, nht l vi cc loi
cura khng kh cc.
X l: Cn nh lng kali mu trc khi dng loi cura khng kh cc.
Li tiu gy thi kali; furosemid hoc thuc tng t; glucocorticoid;
tetracosactid
Phn tch: Phi hp hai thuc gy h kali mu dn n tng nguy c h kali mu
v nguy c xut hin xon nh.
X l: Theo di kali mu v hiu chnh, nu cn, bng cc mui kali. H kali mu
th hin lm sng qua mt nhc, thm ch chut rt v i khi lon nhp tim. Ch n
s mt nc qu mc (khi c gng th lc hoc nng nhiu hoc tiu chy kh cha)
lm nng thm na s mt kali. Khi cn, khuyn b sung nht thi kali (chui, mn
hoc mui kali...).
Glycosid tr tim
Phn tch: Cc corticoid dng di ngy gy h kali mu, dn n yu c, c th
lm tng c tnh ca digitalis. Cc glycosid tr tim c ch Na +/K+ - ATPase lin quan
n chuyn vn ion natri v kali qua mng t bo c tim. C ch tc dng chnh xc
cn
cha
bit
r
hon
ton.
H
kali
mu
nng
( 3 mEq/lt) c th gy ngoi tm thu tht hoc nh v nhp nhanh tht hoc nh v c
ri lon nng v dn truyn nh - tht. ngi bnh s dng digitalis, cc r i lon
tng t xut hin c khi kali mu h t hn.
X l: Trc khi bt u iu tr ng thi hai thuc ny, cn phi nh lng kali
trong huyt thanh, hiu chnh h kali mu nu c v theo di u n kali mu. V lm
sng, h kali mu c th bt u bng yu c, co cng c v cho nhng triu chng
nng hn, th d lon nhp v lit h hp. Phi phng cc trng hp h kali mu do
ra m hi qu mc v tiu chy kh cha v dai dng.
Thuc nhun trng kch thch
Phn tch: Phi hp hai thuc gy h kali mu dn n tng nguy c h kali mu
nht l khi dng thuc nhun trng di ngy.
X l: Theo di kali mu v hiu chnh, nu cn, dng cc mui kali. H kali mu
th hin trn lm sng bng mt nhc, yu c thm ch chut rt v i khi lon nhp
tim. Ch n s mt nc qu mc (khi gng sc hoc khi nng nhiu hoc tiu chy
222
kh cha) lm tng hn na s mt kali. Khi cn, khuyn b sung nht thi kali (chui,
mn hoc mui kali).
Tng tc cn theo di: mc 1
Gluthetimid hoc thuc tng t
Phn tch: Aminogluthetimid l cht cm ng enzym. Thuc cm ng chuyn ho
mnh dexamethason (tr hydrocortison), lm gim tc dng ca cht ny.
X l: Lu tng tc dc ng hc ny tu theo mc tiu iu tr. Cn tnh n
thi gian iu tr bng corticoid. S cm ng enzym ch th hin dn dn sau nhiu ngy
iu tr. Tng tc ch c m t vi dexamethason.
Methyldopa
Phn tch: Tc dng chng tng huyt p c th b gim do cc corticoid- khong
gi nc v mui.
X l: iu chnh liu lng trong v sau khi iu tr bng corticoid. Thng tin
cho ngi bnh tng cng t theo di trong iu tr vi corticoid. Khuyn c k
hoch dng thuc u n trong thi gian iu tr. Khuyn ng i bnh g p l i bc s
khi thy nhng bin i quan trng v huyt p.
223
X l: Tt nht, nn trnh dng hai thuc cng thi gian nu khng iu tr chng
gt s tht bi. Nn dng alopurinol (cht c ch tng hp acid uric) hn l cc thuc
thi acid uric trnh cc bnh thn.
Clozapin
Phn tch: Nguy c tng c tnh v mu do c ch tu xng, do tc dng hip
ng, c th dn n mt bch cu ht. Vi clozapin ch dng n
c cng c th gy mt bch cu ht nng, thm ch gy t vong (c tnh min
dch).
X l: Trnh phi hp. Nu cn phi hp, nn dng cc li u th p c a t ng
thuc. Khng c g cho php tin on s xu t hi n m t b ch c u h t v i clozapin.
Vic theo di cn thn huyt , thc hi n bnh th ng khi s d ng m t thu c km
t bo, vn c gi tr. Tuy nhin ng i b nh ph i c thng bo l khi c s t nh ,
vim hng v lot ming th phi ng ng i u tr.
Glycosid tr tim
Phn tch: Phi hp vi thuc km t bo dn n gim hp thu cc d n cht
digitalis khong 50% do tn hi nim mc rut c hi phc.
X l: Theo di cn thn hm lng cc thuc digitalis trong huyt thanh trong
sut qu trnh iu tr. Tng liu ca digoxin nu cn thit.
Interleukin 2 ti t hp
Phn tch: Phi hp hai thuc c ch tu xng.
X l: Interleukin ch c th s dng c s chuyn khoa, v mc nghim
trng ca bnh. Cc tng tc phi c cn nhc, v mi chc nng ca c th phi
c theo di thng xuyn. Theo di huyt l bt buc.
Phenicol
Phn tch: Nguy c tng c tnh v mu do c ch tu xng, do tc dng hip
ng, c th dn n mt bch cu ht. Ch dng n c phenicol cng c th b mt
bch cu ht nng, thm ch gy t vong(c tnh min dch).
X l: Nu cn phi hp, nn dng cc liu thp cho mi thuc. Khng c g cho
php tin on s xut hin mt bch cu ht vi cc phenicol. Vic theo di cn thn
huyt , thc hin bnh thng khi dng mt thuc km t bo, vn c gi tr . Tuy
nhin ngi bnh phi c thng bo khi c st nh, vim hng v lot mi ng, th
phi ngng iu tr vi cc phenicol.
Zidovudin
Phn tch: Phi hp zidovudin vi cc thuc c vi tu xng buc phi rt thn
trng. Nguy c thiu mu hoc cc ri lon huyt hc khc.
X l: Khi cn phi hp, nn theo di cn thn huyt v nu cn, thc hin
gim liu.
Tng tc cn theo di: mc 1
Ciclosporin
225
CYCLOSERIN
Khng sinh chng lao
DANAZOL
Cht c ch tng hp v gii phng
cc gonadotrophin tuyn yn (FSH v LH)
CC THUC TRONG NHM
226
Ciclosporin
Phn tch: Tng nng ciclosporin trong huyt tng cng vi nguy c xut hin
tc dng c vi thn khi phi hp vi danazol. S tng hm lng trong huyt thanh
227
DANTROLEN
Thuc th gin c khng c tc dng cura
CC THUC TRONG NHM
DANTROLEN nang 100 mg; l bt pha tim 20 mg
Dantrium nang 100 mg
Dantrium l bt pha tim 20 mg
CH KHI CH NH THUC
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Thi k mang thai: V thiu d liu.
Suy tim: Dantrolen c th gy vim mng ngoi tim hoc tit dch mng phi.
Suy gan: l thuc c vi gan dn n vim gan tiu t bo, gy t vong
trong nhng iu tr di ngy v vi liu cao. Theo di cht ch v u n
aminotransferase (transaminase) v bilirubin. Cn trnh khi suy gan nng.
Suy h hp; hen: Dantrolen c th dn n c ch h hp c th km vi tit
dch mng phi.
TNG TC THUC
Phi hp nguy him: mc 4
228
X l: Khi phi hp hai thuc c vi gan, nn theo di cht ch chc nng gan
(ASAT, ALAT, phosphatase kim, bilirubin), hoc nu c th, hon mt trong hai thuc.
Kim tra l ngi bnh khng ung ru thng xuyn, v khng c tin s vim gan
virus. Nhng triu chng lm sng chnh khng c hiu l bun nn, st, vng da...
Nu c phi hp ban da, nga v hch to, hng v bnh cn do thuc. Cn phn bit
r, tu theo kt qu xt nghim sinh hc, nguy c xut hin vim gan tiu t bo khng
hi phc vi vim gan mt c hi phc khi ngng iu tr.
Butyrophenon
Phn tch: Tng tc dng c ch thn kinh trung ng, dn n tng tc dng an
thn. Tng tc dc lc hc.
X l: Lu nguy c ny iu chnh liu ca hai thuc nu cn phi hp. Ngh
n s gim tnh to ngi li xe v ngi s dng my mc. Khuyn khng ung
ru v khng t dng thuc hoc cc ch phm c ru.
Carbamazepin; gluthetimid hoc thuc tng t; thuc an thn kinh khc
nhau
Phn tch: Tng tc dng c ch thn kinh trung ng dn n tng tc dng an
thn. Tng tc dc lc hc.
X l: Lu nguy c ny iu chnh liu ca hai thuc. Ngh n s gim tnh
to ngi li xe v ngi s dng my mc. Khuyn khng ung ru v khng t
dng thuc hoc cc ch phm c ru.
Clonidin hoc thuc tng t
Phn tch: Tng tc dng c ch thn kinh trung ng, dn n tng tc dng an
thn. Tng tc dc l. Lu l rilmenidin, vi liu thng dng, khng lm tng tc
dng c ch thn kinh trung ng ca nhng thuc ny.
X l: Lu nguy c ny iu chnh liu ca hai thuc, nu cn phi hp ny.
Ngh n gim tnh to ngi li xe v ngi s dng my mc. Khuyn khng ung
ru v khng t dng thuc hoc cc ch phm c ru.
Interleukin 2 ti t hp
Phn tch: Mc tiu chnh l iu tr ung th biu m thn dng tuyn. Interleukin
cng c vi gan. Vy l phi hp hai thuc c tim nng c
vi gan.
X l: Ch c th tin hnh iu tr ny ti c s chuyn khoa. Khi dng interleukin
cn c s theo di thng xuyn. Trng hp ny nn cn nhc tu theo tnh tr ng
chung ca ngi bnh. Khi phi hp hai thuc c vi gan, cn theo di cht ch chc
nng gan (ASAT, ALAT, phosphatase kim, bilirubin), hoc hon mt trong hai thuc,
nu c th c.
Niridazol
Phn tch: Phi hp hai thuc c vi gan. Niridazol cng c c vi thn kinh. Nguy
c xut hin co git, ri lon tm thn v c vi gan khi phi hp thuc.
X l: Khi phi hp hai thuc c vi gan, hoc theo di cht ch chc nng gan
(ASAT, ALAT, phosphatase kim, bilirubin), hoc, nu c th, hon mt trong hai thuc.
Kim tra ngi bnh khng ung ru thng xuyn, khng c tin s vim gan virus.
230
Cc triu chng lm sng chnh khng c hiu l bun nn, st, vng da... Nu c
phi hp ban da, nga v hch to, hng v bnh cn do thuc. Cn phn bit r, tu
theo kt qu xt nghim sinh hc, nguy c xut hin vim gan tiu t bo khng h i
phc vi vim gan mt hi phc c khi ngng thuc.
Paracetamol
Phn tch: Phi hp hai thuc c tim nng c vi gan, nht l khi dng
paracetamol iu tr di ngy v trn 4-5 gam/ ngy.
X l: Khi phi hp hai thuc c vi gan, hoc theo di cht ch chc nng gan
(ASAT, ALAT, phosphatase kim, bilirubin) hoc hon nu c th mt trong hai thuc.
Kim tra ngi bnh khng ung ru thng xuyn v khng c tin s vim gan
virus. Cc triu chng lm sng chnh khng c hiu l bun nn, st, vng da... Khi
phi hp nu thy b ban da, nga, v hch to th hng v bnh cn do thuc. Cn
phn bit r, tu theo kt qu cc test sinh hc, nguy c xut hin vim gan tiu t bo
khng hi phc vi vim gan mt hi phc c khi ngng iu tr.
Tng tc cn theo di: mc 1
Amphetamin hoc dn cht
Phn tch: Tc dng i khng. C th tng tnh hung hn ngi nghin
amphetamin.
X l: Lu tng tc dc l ny xc nh mc tiu iu tr chnh. Khuyn
ngi bnh gp li bc s nu thy iu tr t ra khng n nh.
Thuc chng ng kinh khng barbituric
Phn tch: Tng tc dng c ch thn kinh trung ng, dn n tng tc dng an
thn. Tng tc dc lc.
X l: Lu nguy c ny iu chnh liu lng ca hai thuc. Ngh n gim
tnh to ngi li xe v ngi s dng my mc. Khuyn khng ung ru v khng
t dng thuc hoc cc ch phm c ru.
DAPSON
Thuc tr phong, dn cht sulfon c tc dng
chng trc khun Hansen
CC THUC TRONG NHM
DAPSON vin nn 50 mg
DDS vin nn 50 mg
CH KHI CH NH THUC
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Thi k cho con b/thi k mang thai: V thiu d liu.
Thn trng khi dng: mc 2
Thiu ht G6PD: Kim tra cht ch huyt hc.
231
DEFEROXAMIN
Tc nhn dng chelat ho cc cation ho tr 3,
ch yu l ion st III v ion nhm
CC THUC TRONG NHM
DEFEROXAMIN MESYLAT l bt pha tim 500 mg
Desferal l bt pha tim 500 mg
CH KHI CH NH THUC
Chng ch nh: mc 4
Suy thn: Suy thn nng khng thm phn.
Trng hp khc: Qu mn vi deferoxamin. Nhim khun tin trin (chng ch
nh tng i).
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
232
DESMOPRESSIN
Thuc tng t hormon khng niu t nhin (vasopressin)
CC THUC TRONG NHM
DESMOPRESSIN ng tim 1 mcg
Minirin ng tim 1 mcg
CH KHI CH NH THUC
Chng ch nh: mc 4
Thi k mang thai: Nguy c nghim trng ri lon cn bng nc-in gii (ng
c nc).
Thn trng: mc 2
Thi k cho con b: Desmopresson t qua c sa m; hp thu rt t qua
ng tiu ho tr ang b.
Cn theo di: mc 1
Tr em: tr i dm, khng ung sau khi dng thuc phng nga, c khi
ng c nc.
Tng huyt p: Nguy c tng huyt p ng mch khi dng desmopressin liu
cao.
Ngi cao tui: Gim liu, c bit khi dng thuc bng ng tim.
Trng hp khc: Suy thng thn: cn phi cha suy v thng thn trc khi
iu tr. Bnh Von Willebrand: theo di yu t VIII.
TNG TC THUC
233
DEXTRAN
Cht thay th huyt tng dng trong cc trng thi sc chy mu
do chn thng hoc do nhim c v nhim khun
CC THUC TRONG NHM
DEXTRAN dung dch 10% Dextran 40.000
Rheomacrodex dung dch 10% Dextran 40.000
CH KHI CH NH THUC
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Thi k mang thai: Khng c dng d phng gim au lc hoc gy t
ngoi mng cng, do c nguy c t vong hoc di chng thn kinh nng cho tr s sinh.
Trng hp khc: Qu ti tun hon, gim ng mu, qu mn vi thuc trong
h, tng th tch mu.
TNG TC THUC
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Heparin; ticlopidin
Phn tch: Dextran l cht c ch tiu cu. Vi cc thuc c tnh cht chng ng
v chng kt tp tiu cu, phi trnh hoc kim sot tht tt nguy c chy mu.
234
235
DEXTROPROPOXYPHEN
Thuc gim au
CC THUC TRONG NHM
DEXTROPROPOXYPHEN nang (150 mg dextropropoxyphen)
Antalvic nang (150 mg dextropropoxyphen)
Di-antalvic nang 30mg phi hp vi 400mg paracetamol
CH KHI CH NH THUC
Chng ch nh: mc 4
Trm cm: Cn trnh ngi bnh c xu hng t vn
Thi k mang thai: Khuyn khng dng khi thai n k hn (nguy c cai nghin
tr s sinh).
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Thi k cho con b: Do thiu d liu.
Tr em: Chng ch nh dng dextropropoxyphen tr em di 15 tui.
Suy thn: do chuyn ho ca thuc.
Thn trng: mc 2
n ung; ru: Trnh cc ung c ru.
TNG TC THUC
Phi hp nguy him: mc 4
Ritonavir
Phn tch: Ritonavir c i lc mnh vi isoenzym 3A4 ca cc cytochrom P450,
bng c ch cnh tranh, lm gim chuyn ho ca nhng thuc c chuyn ho
mnh bi cytochrom P450. Nh vy c s tng nng ca nhng thuc ny trong
huyt tng v nguy c tng c tnh. Nguy c c ch h hp mnh (m t vi
dextropropoxyphen: Antalvic). Tng tc dc ng hc v chuyn ho thuc.
X l: Khng k n phi hp ny.
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Barbituric; fluoxetin; genthetimid hoc thuc tng t; medifoxamin;
phenothiazin; primidon hoc dn cht; thuc an thn kinh cc loi; thuc c
ch MAO khng chn lc
Phn tch: Tng tc dng c ch thn kinh trung ng, dn n tng tc dng an
thn. Tng tc dc l.
X l: Lu nguy c ny iu chnh liu ca hai thuc. Ngh n gim tnh to
ngi li xe v ngi s dng my mc. Khuyn khng ung ru v khng t
dng thuc hoc ch phm c ru.
236
Benzodiazepin
Phn tch: Tng tc dng c ch thn kinh trung ng, dn n tng tc dng an
thn. Tng tc dc lc hc.
X l: Lu nguy c ny iu chnh liu ca hai thuc, nu cn phi phi
hp. Ngh n gim tnh to ngi li xe v ngi s dng my mc. Khuyn khng
nn ung ru v khng t dng thuc v ch phm c ru.
Ru
Phn tch: Tng tc dng c ch thn kinh trung ng, dn n tng tc dng an
thn. C th ghi nhn vi mt vi sn phm, mt s tc dng tm thn vn ng, nht
l trong tun u iu tr. Tng tc dc lc hc.
X l: Tt nht, khng phi hp hai thuc, v ngi k n khng th lc no
cng kim sot c ngi bnh ung ru. Nguy c an thn nguy him nht ngi
li xe v ngi s dng my mc. Khuyn khng ung ru v khng t dng thuc
hoc ch phm c ru.
Tng tc cn thn trng: mc 2
Baclofen; benzamid; butyrophenon; carbamat hoc thuc tng t;
carbamazepin; thuc chng ng kinh khng barbituric; thuc c ch h thn
kinh trung ng cc loi
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, dn n tng tc dng
an thn. Tng tc dc lc hc.
X l: Lu tng tc ny iu chnh liu ca hai thuc, nu cn phi hp
ny. Ngh n gim tnh to ngi li xe v ngi s dng my mc. Khuyn khng
ung ru v khng t dng thuc hoc cc ch phm
c ru.
Bepridil; bromocriptin hoc thuc tng t; cht c ch men chuyn;
diazoxyd; dihydropyridin; diltiazem; levodopa; lidocain v thuc tng t;
methyldopa; quinidin hoc dn cht; sotalol; thuc chn beta; thuc li tiu gi
kali; thuc li tiu gim kali mu; thuc gin mch chng tng huyt p.
Phn tch: Tc dng h huyt p nh ca dextropropoxyphen, cng vi cc thuc
h huyt p khc, c tng tc dng h huyt p v tng nguy c h huyt p t th
ng.
X l: Phi theo di huyt p trong khi phi hp hai thuc (trong khi i u tr v
sau khi ngng mt trong hai thuc). Tu theo thuc dng h huyt p c th nng hay
nh. Nu thy chng mt khi bt u iu tr, khuyn ngi bnh gp li bc s iu tr
iu chnh liu ca mt hoc hai thuc tu theo tnh hnh.
Clonidin hoc thuc tng t
Phn tch: Tng tc dng c ch thn kinh trung ng, dn n tng tc dng an
thn. Tng tc dc lc. Lu l rilmenidin, liu thng thng, khng lm tng tc
dng c ch thn kinh trung ng ca nhng thuc ny.
237
238
DIACERHEIN
Thuc c tnh cht chng vim, c ch tc dng cha r,
nhng khc vi cc thuc chng vim khng steroid
CC THUC TRONG NHM
DIACEREIN nang 50 mg
Artrodar nang 50 mg
CH KHI CH NH THUC
Chng ch nh: mc 4
Thi k cho con b: Cc dn xut anthraquinon bi tit c vo sa m.
Tr em: Do thiu d liu, chng ch nh cho tr em di 15 tui.
Thi k mang thai: Cc d tt thai c m t sc vt. Khng dng thuc
trong nhng thng u thai k v cn thiu d liu.
nng.
Suy gan: Tnh n chuyn ho ca thuc, chng ch nh dng trong suy gan
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
239
Suy thn: Liu phi gim xung mt na ngi suy thn nng ( thanh lc
creatinin <30mL/pht).
TNG TC THUC
Tng tc cn theo di: mc 1
Thuc khng acid ung hoc than hot
Phn tch: Gim hp thu diacerhein, c th dn n gim tc dng iu tr.
X l: Khuyn ngi bnh ung mi thuc cch nhau t nht 2 gi.
DIAZOXID
Thuc chng tng huyt p v gy tng glucose mu
ch s dng c s chuyn khoa
CC THUC TRONG NHM
DIAZOXID
Hyperstat ng tim 15 mg/mL
CH KHI CH NH THUC
Chng ch nh: mc 4
Tng huyt p: Diazoxid, ngoi tnh cht lm tng glucose mu, cn chng tng
huyt p v khng niu, c th dn n gi nc v in gii do nh hng n
iu tr chng tng huyt p.
Suy mch vnh: Do tc dng trn cc si c trn, diazoxid gy gin mch ton
th km vi gim huyt p v nhp tim nhanh phn x, do chng ch nh dng
ngi suy mch vnh.
Trng hp khc: Nhy cm vi cc benzothiadiazin (sulfamid li niu). Va x
ng mch.
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Tiu ng: Diazoxid gy tng glucose mu. Ngoi ra, thuc cn lm gim tit
insulin cc t bo beta o Langerhans. Tng glucose mu km theo tng acid lactic
mu v hao ht glycogen gan.
Thi k mang thai: Khng nn dng trong 3 thng u ca thai k.
Thn trng: mc 2
Suy thn: Do tnh cht khng niu (gim bi niu v bi xut in gii).
TNG TC THUC
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
240
Biguanid
Phn tch: Diazoxid l thuc chng tng huyt p khn cp dng tim tnh mch
(gin tiu ng mch v gim sc cn ngoi vi). Thuc gy tng glucose mu v c
s dng iu tr mt s trng hp gim glucose mu. i khng dc l trn s
iu ho glucose mu. C th dng phi hp hiu chnh qu liu diazoxid.
X l: Vic s dng tu thuc mc tiu iu tr. C th phi hp cha qu liu
diazoxid. Diazoxid c dng ch yu c s bnh vin lm thuc chng tng huyt
p khn cp hoc hiu chnh mt s thuc h glucose mu.
Phenytoin
Phn tch: Hm lng phenytoin trong huyt thanh c th gim, dn n gim tc
dng chng co git ca thuc ny. C ch cha r. Tuy nhin, c th diazoxid lm tng
chuyn ho ca phenytoin.
X l: Theo di hm lng ca phenytoin trong huyt thanh v theo di ng i
bnh v s gim tc dng hoc tng c tnh ca phenytoin khi a thm hoc rt b
diazoxid trong phc iu tr. iu chnh liu ca phenytoin theo nhu cu.
Tng tc cn thn trng: mc 2
Amphetamin hoc dn cht
Phn tch: Amphetamin l thuc cng giao cm trc tip, nn cng c th lm
tng huyt p. Phi hp vi cc thuc chng tng huyt p dn n tc dng i
khng v rt kh t cn bng huyt p.
X l: ngi bnh tng huyt p, nn trnh k n cc amphetamin.
Cht ch vn morphin
ng.
X l: Theo di huyt p trong khi phi hp hai thuc. Tu theo thuc, gim huyt
p c th nhiu hay t. Tu tnh hnh, iu chnh liu ca mt hoc hai thuc. Xy dng
mt k hoch dng thuc u n. Khuyn ngi bnh nu thy chng mt khi bt
u iu tr, gp li bc s iu tr tu trng hp, iu chnh liu ca mt hoc hai
thuc. Tng cng theo di ngi cao tui (nguy c ng) v khuyn h khi t th
nm hoc ngi m chuyn sang t th ng th phi t t.
Clonidin hoc thuc tng t; methyldopa; thuc gin mch chng tng
huyt p; thuc li niu gi kali
Phn tch: Phi hp hai cht chng tng huyt p.
X l: Diazoxid gy tng glucose mu, nn cnh gic khi phi hp hai thuc tu
theo mc tiu iu tr chnh cn t. Nu cn phi hp, phi theo di huyt p u
n.
Clozapin
Phn tch: Nguy c tng tc dng lm h huyt p .
241
243
vi indometacin hoc cc dn cht salicylat liu cao. Khuyn ngi bnh theo di huyt
p u n.
Thuc gy m barbituric
Phn tch: Dng ng thi thuc chng tng huyt p hoc thuc c th dn n
gim huyt p cng vi cc thuc gy m barbituric c th gy gim huyt p nng.
X l: Khuyn ngi bnh bo cho thy thuc gy m bit cc thuc dng.
DIDANOSIN
Thuc chng virus dn cht ca inosin, dng trong nhim HIV lm thuc
la chn hng u hoc phi hp vi zidovudin
CC THUC TRONG NHM
DIDANOSIN vin nn 25 mg; 50 mg; 100 mg; 150 mg
Videx vin nn 25 mg; 50 mg; 100 mg; 150 mg
CH KHI CH NH THUC
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Thi k cho con b: Thiu d liu
Thi k mang thai: Thiu d liu ngi.
Thn trng: mc 2
Tr em: Thiu d liu tr em di 3 thng tui.
Suy gan: Theo di enzym gan.
Trng hp khc: Bnh thn kinh ngoi vi v vim tu.
Cn theo di: mc 1
Bnh gt: Nguy c xut hin cn gt ngi bnh c bm cht d mc.
TNG TC THUC
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Ganciclovir
Phn tch: Tng c tnh ca didanosin (bnh thn kinh, tiu chy, vim tu) do
tng nng ca thuc ny trong huyt tng. Ngoi ra, thy c hin tng suy tu
mt vi ngi bnh.
244
X l: Khuyn ngi bnh ung hai thuc cch nhau t nht 2 gi.
Tng tc cn theo di: mc 1
Zalcitabin
Phn tch: Tng nguy c xut hin bnh thn kinh ngoi bin v vim tu, do hip
ng cc tc dng khng mong mun. Tng tc dc lc hc.
X l: Thng xuyn theo di lm sng, nh lng amylase mu.
Ranitidin
Phn tch: Tc dng dc l ca didanosin c th tng, cn tc dng ca ranitidin
c th gim. C ch: S c ch sn xut acid d dy bi ranitidin c th lm tng sinh
kh dng ca didanosin.
X l: C l khng phi iu chnh g trong iu tr.
MANIDIPIN vin nn 20 mg
Madiplot 20, vin nn 20 mg
NICARDIPIN nang 40 mg
Vasodin nang 40 mg
NIFEDIPIN vin nn 10 mg; 20 mg; 30 mg; nang 5 mg; 10 mg
Adalat vin nn 10 mg; nang 5 mg
Adalat LA vin nn 30 mg
Alat nang 10 mg
Apo-Nifed PA nang 20mg
Calanif nang 5 mg
Cardipin vin nn 20 mg
Nifedipin vin nn 10 mg; 20 mg
Nifehexal Retard nang 20mg
NIMODIPIN vin nn 30 mg; dung dch tim truyn 10 mg/50 mL
Bredin vin nn 30 mg
Nimotop dung dch tim truyn 10 mg/50 mL
Nimotop vin nn 30 mg
NISOLDIPIN vin nn 5 mg
Norvase vin nn 5 mg; 10mg
Syscor vin nn 5 mg
NITRENDIPIN vin nn 10 mg
Baypress vin nn 10 mg
Nidrel vin nn 10 mg; 20mg
CH KHI CH NH THUC
Chng ch nh: mc 4
Thi k cho con b: Cc thuc ny qua c sa m.
Thi k mang thai: Nifedipin, nitrendipin, felodipin gy qui thai mt s loi
ng vt. Nu dng nhng thuc ny, cn phi dng cch trnh thai hiu qu cho ph
n thi k sinh .
Trng hp khc: Qu mn vi dihydropyridin.
TNG TC THUC
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Ciclosporin
248
249
Phn tch: Nng nifedipin trong huyt thanh gim, gy gim hiu lc ca
thuc. C ch: Tng chuyn ho ca nifedipin do cm ng enzym.
X l: iu chnh liu nifedipin tu theo p ng. C th cn phi dng nifedipin
vi liu cao hn.
Calci
Phn tch: Phi hp c th s dng iu tr qu liu do thuc chn calci v
ngc li. Tc dng dc l t c ch yu vi calci tim tnh mch, calci ung t c
hoc khng c tc dng. Nh vy, phi hp thuc lm gim tc dng ca cc thuc
chn calci.
X l: Phi hp ny c dng kim sot h huyt p v nhp tim chm do
verapamil gy ra. C th dng phi hp ny iu tr qu liu do thuc chn calci,
hoc rung tim do calci gluconat gy ra.
Clozapin
Phn tch: Nguy c tng tc dng lm h huyt p.
X l: Theo di huyt p ng mch v iu chnh liu ca thuc chng tng
huyt p k n ban u, trong v sau khi ngng iu tr vi clozapin. Thn trng c
bit ngi bnh cao tui.
Dextropropoxyphen
Phn tch: Dextropropoxyphen c tc dng h huyt p nh. Vi cc thuc h
huyt p khc, tng tc dng h huyt p v tng nguy c h huyt p t th ng.
X l: Cn phi theo di huyt p trong khi phi hp (trong khi iu tr v sau khi
ngng mt trong hai thuc). Tu thuc dng, h huyt p c th nng nh khc
nhau. Tu trng hp, iu chnh liu ca mt hoc c hai thuc. Xy dng k hoch
dng thuc u n. Khuyn ngi bnh, nu thy chng mt lc u iu tr, gp li
bc s iu tr tu trng hp iu chnh liu ca mt hoc hai thuc. Tng cng
theo di ngi bnh cao tui (nguy c ng) v khuyn h, khi t th nm hoc ngi
chuyn sang t th ng phi t t.
Glucocorticoid; indometacin hoc dn
tetracosactid; thuc chng vim khng steroid
cht;
pyrazol;
salicylat;
Phn tch: Gim tc dng chng tng huyt p; cc thuc chng vim c ch
tng hp thn prostaglandin l cht gy gin mch v/ hoc dn n gi mui v
nc. Nguy c suy thn cp ngi mt nc.
X l: Cn cung cp y nc cho ngi bnh, theo di chc nng thn (
thanh lc creatinin). Kim tra s n nh huyt p ng mch, c bit khi bt u iu
tr. Thn trng c bit khi phi hp vi indometacin hoc cc dn cht salicylat li u
cao. Khuyn ngi bnh t theo di u n huyt p.
Nicorandil
Phn tch: Phi hp vi bt k thuc no c tnh cht chng tng huyt p (trong
c nicorandil) c th lm tng nguy c h huyt p, i khi dn n chong.
X l: Theo di huyt p ng mch trong v khi ngng mt trong hai thuc. Ch
c bit ngi bnh cao tui.
250
Nitrat chng au tht ngc; phenothiazin; thuc an thn kinh khc nhau;
thuc ch vn morphin; thuc chn alpha; thuc gin mch lm h huyt p
Phn tch: Tng tc dng h huyt p v tng nguy c h huyt p th ng.
X l: Theo di huyt p trong khi phi hp hai thuc. Tu sn phm, h huyt p
c th nng nhiu hay t. Tu trng hp, iu chnh liu ca mt hoc hai thuc. Xy
dng k hoch dng thuc u n. Khuyn ngi bnh nu thy chng mt lc bt
u iu tr, nn gp li bc s iu tr iu chnh liu ca mt hoc hai thuc, tu
theo trng hp. Tng cng theo di ngi bnh cao tui (nguy c ng) v khuyn
h, khi t th nm hoc ngi m chuyn sang t th ng, phi t t.
Phenytoin
Phn tch: Nng phenytoin trong huyt tng c th tng, lm tng nguy c
c tnh. C ch cha r.
X l: Gim st c tnh ca phenytoin bnh nhn v theo di nng ca
phenytoin khi bt u v khi ngng nifedipin. iu chnh liu ca phenytoin n u c n
thit.
Procarbazin; thuc c ch MAO khng chn lc
Phn tch: S dng ng thi vi dihydropyridin c th dn n thay i huyt p
nhiu.
X l: Cc thuc c ch MAO t c s dng, tng tc li nhiu v him c
k n, nn t c cc nhn xt v cnh gic thuc. Tuy nhin nn thn trng gi
khong cch t 2 n 3 tun sau khi ngng dihydropyridin trc khi k n li thuc c
ch MAO.
Rifampicin
Phn tch: Tc dng iu tr ca nifedipin c th gim. C ch do chuyn ho ca
nifedipin thnh rut (cytochrom P450 3A4) c th tng do rifampicin.
X l: Theo di huyt p hoc triu chng au tht ngc ngi bnh. iu
chnh liu ca nifedipin cho ph hp hoc xem xt dng mt thuc chng tng huyt p
khc thay th.
Saquinavir
Phn tch: Do hin tng cnh tranh khu cytochrom P450, saquinavir c th lm
gim chuyn ho ca cc dihydropyridin km hu qu l tng nng ca chng trong
huyt tng v tng c tnh.
X l: Theo di cht ch ngi bnh v s xut hin tc dng c.
Sotalol
Phn tch: Tng tc dng h huyt p. Tuy nhin sotalol c dng lm thuc
chng lon nhp nhiu hn l thuc lm h huyt p. C th phi hp dihydropyridin v
thuc chn beta, vi iu kin l chn ng cht dihydropyridin nhng cng phi ch
nh cho ng (xem thuc chn beta).
251
252
DILTIAZEM
Thuc c ch dng calci qua mng, dng trong chng au tht ngc
CC THUC TRONG NHM
DILTIAZEM vin nn 60 mg
Tildiem vin nn 60 mg
CH KHI CH NH THUC
Chng ch nh: mc 4
Thi k cho con b: Thuc qua c sa m.
Thi k mang thai: Diltiazem gy qui thai mt s ng vt. Cn phi p dng
trnh thai hiu qu, khi iu tr bng thuc ny.
Cn nhc nguy c/ li ch mc 3
Suy tim: Diltiazem l cht i khng calci, lm gim lc co c tim. Thuc c nguy
c lm suy tim mt b.
Trng hp khc: Bloc nh-tht hoc nhp tim chm nng.
Thn trng: mc 2
t.
Ngi cao tui: V tc dng lm chm nhp tim, cn s dng thn trng
diltiazem ngi cao tui.
TNG TC THUC
Phi hp nguy him: mc 4
Dantrolen
Phn tch: Nhiu trng hp rung tht gy cht thng xuyn c thy trn sc
vt. Do thn trng, chng ch nh phi hp (bepridil, diltiazem, verapamil) v trnh phi
hp dihydropyridin, ngay c mt s ngi bnh m phi hp ny cng khng thy c
tai bin no.
X l: Khng phi hp, nu khng c phng tin theo di v can thip ngay
(khoa hi sc).
Cn nhc nguy c/ li ch mc 3
Amiodaron
Phn tch: Amiodaron c th lm tng chng chm nhp tim do mt vi thuc chn
beta, diltiazem hoc verapamil gy ra. Ri lon nhp xoang v bloc nh - tht c th xut
hin, nht l ngi bnh c tin s ri lon nhp xoang.
253
254
Insulin
Phn tch: Tc dng h glucose mu ca insulin c th b gim. Tng tc xy ra
nhanh. C ch cha r.
X l: Khng cn phi c thn trng c bit. Nu nghi c tng tc, cn nhc
xem c cn phi tng liu insulin. Cn theo di glucose mu.
Lithi
Phn tch: Tng tc cn bn ci. Thng bo nhng trng hp c tng hoc
gim nng lithi trong huyt thanh, dn n c thn kinh, biu hin di dng bun
nn, nn, tiu chy, mt iu vn, run...
X l: Trc s tri ngc ny, quan trng l theo di lithi mu chnh xc khi bt
u, khi ang v sau khi iu tr bng diltiazem. Chuyn cc nhn xt n Trung tm
cnh gic thuc nu c.
Natri valproat hoc dn cht
Phn tch: Diltiazem v verapamil l nhng cht c ch mt s cytochrom P450 v
c th dn n tng nng ca thuc phi hp trong huyt thanh v gy c tnh ca
thuc ny.
X l: Lu tng tc dc ng hc ny; nn theo di cn thn nng trong
huyt thanh ca thuc c phm vi iu tr hp.
Nicorandil; thuc chn alpha; thuc gin mch lm h huyt p thuc ch
vn morphin
Phn tch: Tng tc dng lm h huyt p v tng nguy c h huyt p th ng.
X l: Theo di huyt p trong khi phi hp hai thuc. Tu thuc s d ng, h
huyt p c th nng t hay nhiu. Tu trng hp, iu chnh liu ca mt hoc hai
thuc. Xy dng k hoch dng thuc u n. Khuyn ngi bnh nu b chng mt
lc bt u iu tr, nn gp li thy thuc iu tr iu chnh liu ca mt hoc hai
thuc, tu theo trng hp. Tng cng theo di ngi bnh cao tui (nguy c ng)
v khuyn h, khi ang t th nm hoc ngi m chuyn sang t th ng, phi t
t.
Saquinavir
Phn tch: Do cnh tranh cytochrom P450, saquinavir c th lm gim chuyn
ho ca nhng thuc c chuyn ho bi cytochrom P450, km theo hu qu l tng
nng ca chng trong huyt tng v tng c tnh. Diltiazem cng l mt trong s
thuc ny.
X l: Theo di cht ch ngi bnh v s xut hin tc dng c.
Sotalol
Phn tch: Do tc dng gim lc co c r nt ca nhng thuc ny, c nguy c
chm nhp tim qu mc, bnh nt xoang, ri lon dn truyn xoang v nh tht v suy
tim.
X l: Ch c th k n phi hp thuc nu c th theo di in tm u
n, c bit ngi bnh cao tui v lc u iu tr. Cn ch khi ng ng hai
thuc ngi suy mch vnh.
256
DIPYRIDAMOL
Thuc gin mch vnh chng kt t tiu cu
CC THUC TRONG NHM
DIPYRIDAMOL vin nn 150 mg
Cleridium vin nn 150 mg
CH KHI CH NH THUC
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Thi k cho con b/ mang thai: Nn trnh v cn thiu d liu.
TNG TC THUC
Cn nhc nguy c/ li ch mc 3
Heparin
Phn tch: Phi hp vi bt k thuc no c tnh cht chng kt tp tiu cu hoc
chng ng mu u lm tng nguy c chy mu.
X l: Tuy phi hp ny vn c th thc hin, nhng buc phi theo di bng cc
th nghim ng mu thch hp (thi gian Howell, thi gian cephalin kaolin) trong v
sau khi iu tr bng heparin. Tt nht l tm mt gii php iu tr khc.
Ticlopidin
Phn tch: Phi hp vi bt k thuc no c tnh cht chng kt tp tiu cu hoc
chng ng mu, lm tng nguy c chy mu. Hin nay tng tc ny hnh nh khng
c tha nhn, khng c nhn xt lm sng no xc nhn nguy c chy mu.
X l: Tuy phi hp ny vn c th thc hin, nhng buc phi theo di cht ch
bng nhng th nghim ng mu thch hp trong v sau khi iu tr bng ticlopidin
hoc dipyridamol.
Thuc ung chng ng khng vitamin K
Phn tch: Phi hp vi bt k thuc no c tnh cht chng kt tp tiu cu hoc
chng ng mu u lm tng nguy c chy mu. Hin nay, tng tc ny hnh nh
khng c tha nhn, khng c nhn xt lm sng no xc nhn nguy c chy mu.
258
259
DISOPYRAMID
Thuc chng lon nhp c tc dng n nh mng
(nhm Ia ca Vaughan - Williams)
CC THUC TRONG NHM
DISOPYRAMID nang100 mg
Rytmodan nang100 mg
CH KHI CH NH THUC
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Thi k cho con b: Disopyramid c pht hin trong sa m, nn trnh cho
con b, do tnh cht dc l ca thuc.
Thi k mang thai: Disopyramid qua hng ro nhau thai, ngi ta bit
disopyramid c th kch thch co t cung.
Suy tim: Tc dng gim lc co c v do tc dng gy suy gim c tim ca
disopyramid tng ln ngi suy tim, km theo nguy c tru tim hoc ri lon nhp nng
thm. Chng ch nh trong trng hp bloc nh-tht 2 v 3.
Trng hp khc: Ko di khong QT. Blc nh - nht v blc nhnh hon ton
l nhng chng ch nh dng disopyramid.
Thn trng: mc 2
Glcm/ ph i tuyn tin lit/ u tuyn tin lit : Disopyramid c nhng tc
dng khng mong mun kiu atropin. Thuc c th dn n b tiu tin cp ngi ph
i tuyn tin lit v ri lon iu tit trong trng hp glocom.
Suy thn: Tng c tnh vi c tim do chm o thi km theo nguy c tc dng
suy gim trn tim v h huyt p .
Bnh nhc c: Nguy c ri lon nng thm
Cn theo di: mc 1
Ngi cao tui: Tai bin h glucose mu c thng bo ch yu ngi
cao tui, do phi theo di glucose mu nhm ngi bnh ny.
TNG TC THUC
Phi hp nguy him: mc 4
Amiodaron; bretylium; bepridil; vincamin
Phn tch: Tng nguy c xon nh do hip ng tc dng: h kali mu, nhp tim
chm v khong QT di c t trc (ch thy trn in tm ) l nhng yu t thun
li cho xut hin xon nh. Xon nh l mt dng nhp tht c bit, c th xut hin
tng cn rt ngn (vi giy, mt thu: cm gic ngt m khng mt thc).
X l: Chng ch nh v khng c k n v pht thuc cho phi hp c tim
nng gy cht ny.
Benzamid
260
Phn tch: Duy nht sultoprid trong nhm benzamid c th c nguy c. Mi thuc
gim lc co c (gy nhp tim chm) nh disopyramid u c th dn n tng nguy c
ri lon nhp tht, nht l xon nh, do thm cc tnh cht in sinh l ca sultoprid.
X l: Chng ch nh v phi cm dng phi hp ny.
Cisaprid
Phn tch: C th tng nguy c lon nhp tim e do tnh mng, bao gm xon
nh. C ch: c th do cng tc dng ko di khong QT.
X l: Chng ch nh dng cisaprid cho bnh nhn ang dng thuc chng lon
nhp nhm IA v nhm III.
Khng histamin khng H1 khng an thn
Phn tch: Tng tc ch c m t vi astemizol (Hismanal), mt khng
histamin khng H1 c coi l khng an thn; tng nguy c xut hin xon nh. Xon
nh l mt dng c bit ca nhp tht, c th xut hin tng cn rt ng n (vi giy,
mt thu: cm gic ngt m khng mt thc), i khi tin tri n n rung th t ch t
ngi.
X l: Chng ch nh phi hp. Nn chn mt khng histamin khc khng an
thn, khng gy xon nh (cetirizin, loratadin).
Macrolid
Phn tch: Tng nguy c xon nh, do hip ng tc dng, c m t ch ring
vi erythromycin tim tnh mch. H kali mu, nhp tim chm v khong QT di c t
trc (ch thy trn in tm ) l nhng yu t thun li cho xut hin xon nh.
Xon nh l mt kiu nhp tht c bit, c th xut hin tng cn rt ngn (vi giy,
mt thu: cm gic ngt m khng mt thc). Trong nhm macrolid, ch c
erythromycin, c bit l dng tim tnh mch, c th dn n ri lon nhp tim (ko di
khong QT, ngoi tm thu tht, xon nh, blc nh - tht).
X l: Chng ch nh v khng c k n phi hp c tim nng gy cht ny.
Ngay c khi dng mt mnh, erythromycin tim tnh mch c th dn n cc ri lon
nhp tim. Khuyn khng nn tim nhanh c liu, m truyn tnh mch lin tc hoc chia
nh, thi gian truyn mi ln t nht 60 pht.
Quinidin hoc dn cht
Phn tch: Phi hp hai thuc chng lon nhp cng mt nhm. Phi hp khng
hp l.
X l: Chng ch nh v khng c k n phi hp c tim nng gy cht ny.
Sparfloxacin
Phn tch: C th tng nguy c lon nhp tim e do tnh mng, bao gm xon
nh. C ch cha r.
X l: Chng ch nh dng sparfloxacin cho bnh nhn ang dng thuc chng
lon nhp nhm IA v nhm III. Cc khng sinh quinolon khc m khng ko di khong
QT hoc khng b chuyn ho bi isozym CYP 3A4 c th l nhng thuc thay th ph
hp. Trnh dng gatifloxacin v moxifloxacin bnh nhn dng cc thuc chng lon
nhp nhm IA hoc nhm III.
261
Thioridazin
Phn tch: C th tng nguy c lon nhp tim e do tnh mng, bao gm xon
nh. C ch do c th hip ng ko di khong QT.
X l: Chng ch nh dng thioridazin bnh nhn ang dng mt s thuc
chng lon nhp bao gm disopyramid.
Verapamil
Phn tch: Hai thuc u c tc dng gim lc co c nn c nguy c tng tc
dng chng lon nhp v tc dng khng mong mun ca nhng thuc ny. Mt s
trng hp t vong c m t.
X l: Disopyramid khng c dng trong vng 48 gi trc hoc trong vng 24
gi sau khi dng verapamil, do cc tnh cht gim lc co c ca nhng thuc ny.
Ziprasidon
Phn tch: C th tng nguy c lon nhp tim e do tnh mng, bao gm xon
nh. C ch do c th hip ng hoc cng hp ko di khong QT.
X l: Chng ch nh dng ziprasidon bnh nhn ang dng mt s thuc
chng lon nhp bao gm disopyramid.
262
Cn nhc nguy c/ li ch mc 3
Dihydropyridin
Phn tch: Khi phi hp cc dihydropyridin c tnh cht gim lc co c (gy nhp
tim chm) vi mt vi thuc chng lon nhp, c th dn n nhp tim chm qu mc.
X l: Khuyn khng nn dng nhng thuc ny trong vng 48 gi trc hoc
trong vng 24 gi sau khi dng cc cht i khng calci c tnh cht gi m l c co c .
Nu phi hp ny cn phi thc hin, nn theo di in tm . Nn bi t r ng mt s
dihydropyridin gim lc co c nhiu hay t.
Diltiazem
Phn tch: Khi phi hp diltiazem, c tnh cht gim lc co c (gy nhp tim chm)
vi disopyramid, c th dn n nhp tim chm qu mc.
X l: Khuyn khng nn dng disopyramid trong vng 48 gi trc hoc trong
vng 24 gi sau khi dng cht i khng calci c tnh cht gim lc co c. Nu ph i
hp ny cn phi thc hin, nn theo di in tm .
Halofantrin; mineralocorticoid; pentamidin; thuc nhun trng kch thch
Phn tch: Nguy c xon nh, khi phi hp thuc, do cng hp cc tc dng in
sinh l. H kali mu, nhp tim chm v khong QT di c trc (ch thy trn in tm
) l nhng yu t thun li cho xut hin xon nh. Xon nh l mt kiu nhp tht
c bit, c th xut hin tng cn rt ngn (vi giy, mt thu: cm gic ngt m
khng mt thc).
X l: Khng nn dng phi hp ny. Dng cc thuc khng dn n xon nh.
Nu cn phi hp, b tr theo di thng xuyn khong QT v kim tra u n kali
mu. Nhc ngi bnh gp li bc s khi thy cc triu chng h kali mu: mt nhc,
yu c, chut rt.
Thuc nhun trng lm trn
Phn tch: Dng lu di thuc nhun trng lm trn (tng t nh tiu chy nng)
c th gy h kali mu.
X l: Nu cn phi hp thuc nhun trng lm trn vi disopyramid, phng nga
h kali mu bng cch cung cp kali v nu cn, tu theo lm sng, theo di in tm
(nguy c h kali mu xy ra t hn so vi thuc nhun trng kch thch). Khuyn
ngi bnh gp li bc s khi thy cc triu chng h kali mu: mt nhc, yu c,
chut rt.
Tng tc cn thn trng: mc 2
Amphotericin -B
Phn tch: Nguy c xon nh, khi phi hp vi amphotericin B tim. H kali mu,
nhp tim chm v khong QT di c t trc (ch thy trn in tm ) l nhng yu t
to thun li cho xut hin xon nh. Xon nh l mt kiu nhp tht c bit, c th
xut hin tng cn rt ngn (vi giy, mt thu: cm gic ngt m khng mt thc) v
t ng mt i.
X l: Nu phi hp amphotericin B tim vi disopyramid l cn thit, c th ngn
nga h kali mu bng cch tng cng gim st ngi bnh v theo di in tm .
263
Trng hp xut hin xon nh, khng dng thuc chng lon nhp. Khuyn ng i
bnh gp li bc s khi thy cc triu chng h kali mu: mt nhc, yu c, chut rt.
Barbituric; carbamazepin; phenytoin; primidon hoc dn cht; rifampicin
Phn tch: Do cm ng enzym, c s gim nng ca disopyramid trong huyt
thanh ti mc khng c hiu lc.
X l: Theo di in tm , lm sng, nng thuc chng lon nhp trong
huyt thanh v nu cn, iu chnh liu.
Cc cht cholinergic
Phn tch: Cc tnh cht khng cholinergic ca disopyramid c th nh hng n
tc dng cholinergic cn tm kim.
X l: Lu nguy c tht bi hoc gim tc dng iu tr, nu mc tiu iu tr
chnh i hi phi k n thuc tc dng cholinergic. Hi ngi bnh khi lp l i n
thuc iu tr. Tc dng khng cholinergic c th yu hoc va (dng ti ch: Thuc r
mt).
Clozapin
Phn tch: Tng tnh cht khng cholinergic do hip ng tc dng khng mong
mun. Nhng tc dng ny th hin bng tng nguy c b tiu tin, kh mi ng v to
bn.
X l: Phi lu n nhng tc dng ph ca loi thuc ny. Nu phi thc hin
phi hp ny theo mc tiu iu tr, bo cho ngi bnh v nhng tc dng khng
mong mun c th gp. Trnh dng cho ngi c vn v tuyn tin lit v ngi b
glocom.
Flecainid hoc thuc tng t; lidocain v thuc tng t; mexiletin
Phn tch: Cc phi hp vi thuc chng lon nhp thuc nhm khc trong phn
loi Vaughan -Williams, cn c tng cng theo di (in tm ), nht l vi
disopyramid.
X l: Phi hp cc thuc chng lon nhp vi nhau cn c s chuyn khoa, k
c trong ni b chuyn khoa tim v phi c phng tin theo di (khoa hi sc tim).
Furosemid hoc thuc tng t; glucocorticoid; tetracosactid; thuc li
tiu thi kali
Phn tch: Nguy c xon nh khi phi hp cc thuc ny. H kali mu, nhp tim
chm v khong QT di c t trc (ch thy trn in tm ) l nhng yu t thun
li cho xut hin xon nh. Xon nh l mt kiu nhp tht c bit, c th xut hi n
tng cn ngn (vi giy, mt thu: cm gic ngt m khng mt thc).
X l: Nu cn phi hp, phi ngn nga h kali mu bng cch tng cng
gim st ngi bnh v theo di in tm . Trng hp xut hin xon nh, khng
dng thuc chng lon nhp. Khuyn ngi bnh gp li bc s khi thy cc triu chng
h kali mu: mt nhc, yu c, chut rt.
Gluthetimid hoc thuc tng t; medifoxamin
Phn tch: Tng tnh cht khng cholinergic, kiu kh ming, b tiu tin v to
bn.
264
Phn tch: Nng disopyramid trong huyt tng c th tng, lm tng tc dng
dc l v tc dng ph. C ch do cimetidin c th lm tng s hp thu ca
disopyramid.
X l: Nu nghi c tng tc ny, c th cn phi gim liu ca disopyramid.
Phenothiazin; thuc khng cholinergic; thuc chng trm cm ba vng
hoc thuc tng t
Phn tch: Tng tc dng khng cholinergic, do hip ng cc tc dng khng
mong mun. Nhng tc dng ny biu hin bng tng nguy c b tiu tin, kh mi ng
v to bn.
X l: Phi lu cc tc dng ph ca loi thuc ny. Nu phi hp ny phi
thc hin theo mc tiu iu tr, bo cho ngi bnh v nhng tc dng ph ny. Trnh
dng cho ngi c vn v tuyn tin lit v ngi b glocom.
Thuc chn beta
Phn tch: Tng tc dng ca thuc chn beta (k c di dng thuc nh mt).
Nguy c xut hin ri lon v tnh co c, gim tn s v gim dn truyn tim.
X l: Vi phi hp ny, tng cng theo di lm sng v in tm u n.
Thuc khng histamin khng H1 an thn
Phn tch: Tng tnh cht khng cholinergic i vi phn ln cc thuc khng H 1
(mt s nm trong nhm phenothiazin), kiu kh ming, b ti u ti n v to bn. Nn
nh rng ketotifen (Zaditen) v oxadomid (Tinset)hnh nh khng c tc dng khng
cholinergic. Cn theo di.
X l: Phi lu cc bt tin ca loi thuc ny. Nu phi hp ny ph i thc
hin theo mc tiu iu tr, thng bo cho ng i bnh v cc tc d ng khng mong
mun c th c. Trnh dng cho ngi c vn v tuyn
tin lit v ngi b glocom. Cn nhc nguy c tu theo dng bo ch dng (dng
ti ch), ch n thuc nh mt; cng theo di c vic t dng thuc.
DISULFIRAM
Thuc c ch enzym c dng trong liu trnh cai ru
265
Phenytoin
Phn tch: Disulfiram c ch chuyn ho ca phenytoin gan dn n tng nng
phenytoin trong huyt tng. Phi hp c th dn n ri lon tm thn v mt phi
hp vn ng.
X l: o nng phenytoin trong huyt tng v iu chnh liu, thm ch
ngng dng disulfiram. Nng phenytoin trung bnh c mt tc dng iu tr ti u
khong 5 n 15mg/lt, tu theo phng php nh lng.
Ru
Phn tch: bng, tng h hp, gin mch nhiu, nhp tim nhanh, st, bun
nn, nn, i khi h huyt p v tru tim mch. T vong cng tng xy ra. C ch:
do disulfiram c ch aldehyd dehydrogenase l enzym chu trch nhim oxy ho
acetaldehyd thnh acetyl-CoA, gy tch lu acetaldehyd.
X l: Bnh nhn dng disulfiram khng c ung cc sn phm c ru.
Theophylin
Phn tch: Tc dng dc l v c tnh ca theophylin c th tng. C ch: do
disulfiram c ch c hai con ng hydroxyl ho v kh methyl ca chuyn ho
theophylin.
X l: Theo di nng ca theophylin trong huyt thanh v gim st ngi bnh
v c tnh ca theophylin hoc gim tc dng ca theophylin nu thm hoc ngng
disulfiram. iu chnh liu ca theophylin cho ph hp.
Zalcitabin
Phn tch: C th xut hin vim dy thn kinh ngoi vi.
X l: Theo di lm sng qua s xut hin d cm.
Tng tc cn thn trng: mc 2
Cc benzodiazepin
Phn tch: C th tng tc dng c ch h thn kinh trung ng. C ch:
disulfiram c th c ch chuyn ho gan ca nhng benzodiazepin no chu qu trnh
oxy ho.
X l: Nu tc dng c ch h thn kinh trung ng tng trong khi ung cc
thuc ny cng vi nhau, th cn gim liu ca benzodiazepin.
Oxaflozan
Phn tch: Tc dng antabuse do c ru trong ch phm oxaflozan dng git.
X l: Trnh ung ru cng vi disulfiram. Trng hp t dng thuc hoc
dng thuc theo li khuyn, phi phng mi ch phm c ru. Khng phi h p
chng vi disulfiram, n cc tc dng khng mong mun c th xut hi n (xem
tng tc ru -disulfiram).
Thuc ung chng ng
Phn tch: Disulfiram c th lm tng tc dng chng ng ca warfarin. C ch
cha r.
267
268
DOXAPRAM
Thuc hi sc h hp
CC THUC TRONG NHM
DOXAPRAM ng tim 60mg/3mL
Dopram ng tim 60mg/3mL
CH KHI CH NH THUC
Cn nhc nguy c / li ch: mc 3
ng kinh: Do kch thch h thn kinh trung ng.
Tng huyt p: Tng huyt p nng.
Suy h hp; hen: Hen cp khi c suy thng kh nng.
Thn trng: mc 2
Cng tuyn gip/ suy tim/ suy mch vnh: Doxapram gii phng
catecholamin.
Trng hp khc: U t bo a crom: Doxapram gii phng catecholamin.
TNG TC THUC
Tng tc cn thn trng: mc 2
Thuc gy m bay hi cha halogen
Phn tch: Ngng thuc gy m lm c tim nhy cm vi catecholamin, hoc
doxapram lm tng gii phng catecholamin.
X l: Gi khong cch t nht 10 pht trc khi dng doxapram.
270
271
Phn tch: Phi hp hai thuc c tim nng c vi gan (cng hp cc tc dng
khng mong mun).
X l: Khi phi hp hai thuc c vi gan, theo di cht ch chc nng gan
(ASAT, ALAT, phosphatase kim, bilirubin), hoc phi hon, nu c th, mt trong hai
liu trnh. Xc minh l ngi bnh khng ung ru thng xuyn v khng c tin s
vim gan do virus. Cc triu chng lm sng chnh khng c hiu gm: bun nn, st,
vng da. Nu c phi hp ban da, nga v hch to, th c kh nng l do thuc. Cn
phn bit r, tu theo kt qu xt nghim sinh hc, nguy c xut hin vim gan tiu t
bo khng hi phc vi vim gan mt hi phc c khi ngng iu tr.
Tacrolimus
Phn tch: Tng nng ca thuc chng ung th trong t bo v tng tc dng
ca thuc, do c ch glycoprotein P. Protein ny cho php t bo khng vi cc iu
tr, bng cch hot ng nh mt bm ph thuc ATP c th o thi thuc ra khi t
bo. Tc dng ny c nhn thy in vitro, v hin nay cha c khai thc trong lm
sng.
X l: Tng tc ny hnh nh khng c ngha lm sng ngay, nhng cn phi
tnh n trong trng hp khng vi iu tr.
Zidovudin
Phn tch: Phi hp zidovudin vi cc cht c vi tu xng khc buc phi tht
thn trng. Nguy c thiu mu hoc cc ri lon huyt hc khc.
cn.
c t CLOSTRIDIUM BOTULINUM
Do Clostridium botulinum sn sinh, c t ny c ch gii phng acetylcholin
ch ni thn kinh c, gy lit. c dng trong iu tr co tht mi,
co c na mt, vo c co c
275
TNG TC THUC
Phi hp nguy him: mc 4
Macrolid
Phn tch: Nguy c tai bin thiu mu cc b nng cc u chi, c th dn n
hoi t, do c ch chuyn ho ergotamin gan (hin nay cha c m t vi
spiramycin)
X l: Bt buc phi ht sc thn trng, v thng bo chnh thc p dng cho mi
thuc macrolid, ngi k n phi trnh nhng phi hp ny. Chng ch nh phi hp
vi tt c cc macrolid, tr spiramycin.
Mt s dn cht hydrogen ho khc ca nm ca g (dihydroergocornin,
dihydroergocristin, dihydroergotoxin) khng lin quan n tng tc ny.
Sumatriptan
Phn tch: Hai thuc ny c th c k n ring r trong bi cnh migren kh
cha. Ngi b migren cng c th khng bit nn trn ln hai thuc. l t ng
tc dc lc v phi hp hai thuc co mch, nht l khi dng sumatriptan dng tim.
X l: Phi hp ny chng ch nh v nguy c xut hin co mch vnh v / hoc
phi. Thay i cch iu tr. Thng bo cho ngi bnh migren khng phi hp hai
thuc (dihydroergotamin c th c trong t thuc gia nh).
276
ng. Hi ngi bnh thng xuyn v nhng cm gic tun hon km cc u chi,
nu c.
278
280
mch mu, bnh mt ngun gc mch mu, chy mu ph khoa ngun gc khng r,
tng prolactin mu, tit nhiu sa, x cng tai, vim m lin kt.
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Tiu ng: Cc estrogen t nhin (estradiol, estron) lm gim glucose mu, cn
cc estrogen tng hp (diethylstilboestrol, ethinylestradiol) c tc dng gy tiu ng.
Tc dng ny ph thuc liu dng.
Trng hp khc: Tng lipid mu, bo ph, u tuyn v lnh tnh, lon dng t
cung, lc mng trong t cung, tin s si khng m.
Cn theo di: mc 1
Trm cm: Suy nhc v khuynh hng trm cm.
Suy h hp; hen: V nguy c huyt khi tc mch.
TNG TC THUC
Phi hp nguy him: mc 4
Methyldopa
Phn tch: Tng huyt p do ung thuc nga thai gy ra thng khng vi iu
tr bng methyldopa. C ch cha r.
X l: Trong trng hp ny khng ch huyt p rt kh, thm ch khng th
c. Thay i cch iu tr.
Cn nhc nguy c / li ch: mc 3
Acid chenodesoxycholic hoc dn cht
Phn tch: Acid ursochenodesoxycholic gp phn lm tng t s acid mt/
cholesterol. Bng cch lp li cn bng nhng thnh phn ca mt, thuc c th gp
phn thoi trin si mt cha cholesterol. Bng cch phc hp acid ursodesoxycholic
(cholestyramin v khng acid) hoc bng cch lm tng bo ho ca mt (estrogen,
progestogen, fibrat, neomycin ung), c s gim tc dng ca acid ursodesoxycholic.
X l: iu tr bng acid ursodesoxycholic phi lu di (t 6 thng n 1 nm).
Nn trnh tht bi iu tr v khng phi hp vi cc thuc lm gim hiu qu ca acid
chenodesoxycholic, tr khi ch iu tr ng thi trong thi gian rt ngn.
Barbituric; carbamazepin; gluthetimid hoc thuc tng t; griseofulvin;
phenytoin; primidon hoc dn cht; rifabutin
Phn tch: Tng chuyn ho cc estroprogestogen gan, do cm ng enzym, do
c nguy c th thai.
X l: Trnh dng cc thuc nga thai liu thp v nn dng cc thuc nga thai
liu cao hoc khuyn dng phng php nga thai khc, nu iu tr bng barbituric
ko di. Cn nh cm ng enzym khng bao gi l mt hin tng tc thi.
Bromocriptin hoc thuc tng t
Phn tch: Bromocriptin l cht ch vn dopaminergic, c ch prolactin. Phi hp
c th dn n v kinh v / hoc tit t sa, nh hng n tc dng ca bromocriptin.
281
282
theo kt qu xt nghim sinh hc, nguy c xut hin vim gan tiu t bo khng h i
phc vi vim gan mt hi phc c khi ngng iu tr.
Benzodiazepin
Phn tch: Cc estrogen c th c ch cc enzym tham gia oxy ho cc
benzodiazepin gan (chlorazepat, flurazepam, diazepam, triazolam), do ko di na
i ca chng. iu ny cn bn ci i vi cc benzodiazepin chu qu trnh lin h p
glucuronic. Nguy c tng tc dng ca benzodiazepin lu di.
X l: C th phi gim liu benzodizepin nhng ph n ang dng thuc nga
thai di hn. Ch khi li xe, vn hnh my mc hoc cn phi tnh to.
Thuc chn beta
Phn tch: C th c s c ch ca estrogen i vi cc enzym microsom gan
lm nhim v xc tc cho chuyn ho mt s thuc chn beta khi qua gan ln u
(acebutolol, alprenolol, betaxolol, labetalol, metoprolol, oxprenolol, propranolol, timolol).
Cc thuc chn beta khc c tng tc t hn.
X l: Nguy c tng tc dng ca mt s thuc chn beta. Phi hp cn c
theo di lm sng.
Cholestyramin
Phn tch: Gim hp thu cc estrogen v thuc nga thai estroprogestogen qua
ng tiu ho do c th b gn bi cholestyramin.
X l: Nu k n hai thuc, khuyn dng cc estrogen v thuc nga thai
estroprogestogen trc hai gi hoc sau 4 gi khi dng cholestyramin.
Didanosin
Phn tch: Hip ng cc tc dng khng mong mun. Tng nguy c xut hin
vim tu do thuc
X l: Theo di lm sng v nu cn, khi b au bng, khuyn theo di sinh hc
chc nng tu (amylase mu v amylase nc tiu)
Glucocorticoid
Phn tch: Tng tc dng v c tnh ca mt s glucocorticoid (prednison v
prednisolon) do chm chuyn ho, khi chng c dng cng vi cc thuc nga thai
ung.
X l: Phi theo di bnh nhn v tc dng v c tnh ca corticoid trnh qu
liu. Nn gim liu nu cn thit.
Guanethidin hoc thuc tng t
Phn tch: Tng huyt p do cc thuc nga thai ung gy ra thng khng vi
iu tr bng guanethidin. C ch cha bit r.
X l: Khng ch huyt p trong trng hp ny rt kh, thm ch khng th
c. Thay i cch iu tr. Trnh methyldopa cng v l do nh vy.
Hormon tuyn gip
283
284
285
Lansoprazol
Phn tch: Tng tc dc ng hc. Phi thn trng vi cc thuc c chuyn
ho bi cytochrom P450, v c nguy c gim tc dng ca nhng sn phm ny do cm
ng enzym, nn c th dn n tht bi iu tr.
X l: Lansoprazol l thuc tng i mi, nn cn thiu cc nhn xt lm sng.
Xem xt nguy c trong bi cnh iu tr v tht bi trong vic dng estroprogestogen
liu thp c th gy tc hi cho ph n dng thuc. Do thn trng, nn cn thay i
cht c ch bm proton hoc thuc chng lot.
Pyzazol
Phn tch: Phenylbutazon l cht cm ng enzym. Dng di ngy, c th c gim
tc dng ca cc estrogen v cc thuc nga thai estroprogestogen do cm ng
enzym, lm tng d ho cc thuc ny gan.
X l: Tu theo thi gian iu tr ph n ang dng thuc estroprogestogen liu
thp, thay i thuc chng vim.
ETHAMBUTOL
Thuc chng lao
CC THUC TRONG NHM
ETHAMBUTOL vin nn 400 mg; vin nn bao phim 400 mg
Combutol vin nn 400 mg
Dexambutol vin nn 400 mg + 150 mg INH
Lybutol vin nn 400 mg
Mycobutol vin nn 400 mg
Servambutol vin nn bao phim 400 mg
CH KHI CH NH THUC
Chng ch nh: mc 4
Thi k mang thai: Tc dng gy qui thai sc vt.
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Suy thn: Trng hp suy thn, thuc c th b gi li v tng nguy c vim dy
thn kinh th gic.
Trng hp khc: Vim dy thn kinh th gic: cn khm mt trc, ri u n
sau trong qu trnh iu tr. Ngng thuc ngay nu c bt k du hiu vim dy thn
kinh th gic no. Qu mn vi thuc.
286
TNG TC THUC
Tng tc cn thn trng: mc 2
Thuc khng acid ung hoc than hot
Phn tch: Gim hp thu ethambutol qua ng tiu ho bi cht khng acid.
X l: Cn ung hai thuc cch nhau t nht hai gi. Nn nh rng cc khng acid
thng ung 1 gi 30 pht sau cc ba n, v n ung l ngun gc tng tit dch d
dy.
287
ETHOSUXIMID
Thuc dng ch yu kim sot cn ng kinh nh
CC THUC TRONG NHM
ETHOSUXIMID nang mm 250 mg
Zarontin nang mm 250mg
CH KHI CH NH THUC
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Thi k cho con b: Khng c d liu.
Thi k mang thai: V c c tnh sinh qui thai ng vt, nn k thuc khc
cho ph n ang tui sinh hoc ang mang thai.
Cc trng hp khc: Mn cm vi thuc trong h.
Cn theo di: mc 1
Suy gan/ suy thn: V c thng bo v tn thng gan v thn, nn cn gim
st cc chc nng gan v thn, khi c suy mt trong hai c quan .
TNG TC THUC
Cn nhc nguy c/li ch: mc 3
Ru
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, dn n tng tc dng
an thn gy bun ng. Mt s thuc trong h c th gy mt s tc d ng tm thn vn ng, nht l trong tun iu tr u tin. Tng tc dc lc hc.
X l: Khng nn ung ru (hoc ch phm c ru) khi dng thuc ny. Nguy
c gy an thn bun ng, c bit nguy him ngi li xe hoc vn hnh my.
Tacrin
Phn tch: Nguy c tng c vi gan.
X l: Nu cn kt hp, tng cng gim st chc nng gan. Trnh nhng phi
hp c nguy c ngi cao tui.
Tng tc cn thn trng: mc 2
Baclofen; benzamid; carbamat hoc thuc tng t; dextropropoxyphen;
thuc c ch thn kinh trung ng cc loi; reserpin
Phn tch: Tng tc dng c ch thn kinh trung ng, dn n tng tc dng an
thn gy bun ng. Tng tc kiu dc lc.
X l: iu chnh liu ca hai thuc, nu cn phi hp thuc. Ch ti gim tnh
to ngi li xe hoc vn hnh my. Khuyn khng ung ru v khng dng cc
ch phm c ru.
288
290
Tetracyclin
Phn tch: Phi hp hai thuc c th dn n xut hin nhc u, chng mt, ri
lon th gic do tng p lc trong s (hip ng tc dng tng p lc trong s ca tng
thuc).
X l: Chng ch nh phi hp ny v cn tm mt gii php iu tr khng sinh
khc (hng v mt s macrolid).
Cn nhc nguy c / li ch: mc 3
Vitamin A
Phn tch: Nguy c qu liu vitamin A do tc dng cng hp, c th dn n ri
lon pht trin xng nht l tr em.
X l: Phi hp ny bt hp l, nguy c qu liu vitamin A. Nu xt thy cn phi
hp, theo di cht ch hm lng vitamin A trong huyt tng v theo di cc tc dng
khng mong mun (ri lon th gic khi bt u). Bo cho ngi bnh bit t theo
di cc tc dng khng mong mun (ri lon th gic khi bt u).
Tng tc cn thn trng: mc 2
Methotrexat
Phn tch: Phi hp cc thuc c tim nng c vi gan (cng hp cc tc dng
khng mong mun)
X l: Khi phi hp hai thuc c vi gan, cn theo di cht ch chc nng gan
(ASAT, ALAT, phosphatase kim, bilirubin), hoc nu c th, hon mt trong hai liu
trnh. Xc minh l ngi bnh khng ung ru thng xuyn v khng c tin s vim
gan do virus. Cc triu chng lm sng chnh khng c hiu: bun nn, st, vng da.
Nu c phi hp ban da, nga v hch to, th c kh nng do thuc. Phn bit r, tu
theo kt qu xt nghim sinh hc, nguy c xut hin vim gan tiu t bo khng h i
phc vi vim gan mt hi phc c khi ngng iu tr.
Ru
Phn tch: Ring tng sn phm ny u lm tng triglycerid mu.
X l: Xc minh l ngi bnh khng ung ru trong sut qa trnh iu tr.
Theo di cht ch nng triglycerid nu vn cn nghi ng.
EUCALYPTOL
Thuc (lm mt sung huyt) ng thng kh trn, chit t Eucalyptus
CC THUC TRONG NHM
EUCALYPTOL
293
295
FENOVERIN
Phenothiazin c tc dng lm gim co cng nhu ng
trn h c trn ng tiu ho, ng dn mt v c t cung
CC THUC TRONG NHM
FENOVERIN nang 100 mg
Spasmopriv nang 100 mg
MEBEVERIN vin nn bao ng 135 mg
Duspatalin vin nn bao ng 135 mg
CH KHI CH NH THUC
Chng ch nh: mc 4
Qu mn vi thuc: Theo di lm sng ngi bnh ln dng u tin
Cn nhc nguy c / li ch: mc 3
Thi k cho con b: V thiu d liu, trnh k n trong thi k cho con b.
Thn trng: mc 2
Thi k mang thai: Do thn trng, v thiu d liu.
FIBRAT
Thuc chng ri lon lipid mu
297
298
FINASTERID
Thuc chng ph i lnh tnh tuyn tin lit,
do c ch 5 - alpha reductase
299
FLAVOXAT
Thuc chng au co tht ngtit niu
Dihydropyridin
Phn tch: Dng cc dihydropyridin c tnh cht gim lc co c (lm chm nhp
tim) phi hp vi mt s thuc chng lon nhp c th dn n nhp tim chm qu
mc.
X l: Khuyn khng dng nhng thuc ny trong vng 48 gi trc hoc trong
vng 24 gi sau khi dng cc thuc i khng calci c tnh cht gim lc co c . Nu
phi phi hp, cn theo di in tm . Cn bit rng mt s dihydropyridin gim l c
co c t hay nhiu.
Propafenon; sotalol
Phn tch: Phi hp cc thuc chng lon nhp thuc nhm khc nhau c th dn
n tng nguy c tc dng khng mong mun v tim ( cc khu: t ng, dn truyn,
nhp, hng lc co c)
X l: Theo di lm sng v in tm cht ch
Tng tc cn thn trng: mc 2
Cimetidin
Phn tch: Cimetidin c th lm tng din tch di ng cong (AUC) v s o
thi ton phn thn ca flecainid. C ch do cimetidin c th lm tng sinh kh dng
hoc c ch chuyn ho ca flecainid.
X l: Khi dng ng thi cimetidin v flecainid nn thn trng. Bnh nhn suy
thn c th c nguy c cao v cn iu chnh liu.
Digoxin
Phn tch: Tc dng dc l ca digoxin c th tng. Tng tc xy ra chm. C
ch cha r.
X l: Nu c du hiu nhim c digoxin v nghi c tng tc, cn gi m li u
digoxin. Theo di nng huyt thanh ca digoxin.
Disopyramid
Phn tch: Khi phi hp cc thuc chng lon nhp thuc cc nhm khc nhau
trong phn loi Vaughan - Williams, cn phi tng cng theo di (in tm ) nht l
vi disopyramid.
X l: Phi hp cc thuc chng lon nhp vi nhau cn c chuyn khoa, ngay c
trong khoa tim v c phng tin theo di (khoa hi sc tim).
Thuc chn beta
Phn tch: Tc dng dc l ca propranolol (v c th ca cc thuc chn beta
khc) v ca flecainid c th tng. C ch cha r, c th c s c ch chuyn ho
ca c hai thuc v c hip ng tc dng dc l.
X l: Theo di lm sng v in tm phi c tng cng.
302
FLOCTAFENIN
Thuc gim au ngoi vi, dn cht ca acid anthranilic
303
FLUCYTOSIN
Thuc chng nm ph hp [Candida, Cryptococcus, cc tc nhn gy bnh
nm mu (chromomycose) v Aspergillus mc thp hn]
304
FLUMAZENIL
Imidazobenzodiazepin l cht i khng benzodiazepin,
do c ch cnh tranh th th
FLUORO-5-URACIL
Thuc km t bo, khng pyrimidin
Tuy nhin ngi bnh phi c thng bo l nu c st nh, vim hng v lot ming
phi ngng iu tr.
Colchicin hoc dn cht
Phn tch: Dng ng thi mt thuc km t bo v mt thuc chng gt lm tng
hm lng acid uric. Ngoi ra, c s tng nguy c gim bch cu v gim tiu cu do
cng hp cc tc dng khng mong mun ca hai thuc.
X l: Tt nht, nn trnh dng hai thuc trong cng thi gian, nu khng, s thy
tht bi iu tr chng gt. Nn dng alopurinol (c ch tng hp acid uric) hn l dng
cc thuc o thi acid uric, trnh cc bnh thn.
Glycosid tr tim
Phn tch: Phi hp vi mt cht km t bo dn n km hp thu cc thuc
digitalis khong 50%, do thng tn nim mc rut c hi phc.
X l: Theo di cht ch hm lng cc thuc digitalis trong huyt thanh trong
sut qu trnh iu tr.
Interleukin 2 ti t hp
Phn tch: Phi hp hai thuc c ch tu xng.
X l: Interleukin l mt thuc ch c dng trong c s chuyn khoa do mc
nng ca bnh. Cc tng tc phi c cn nhc v tt c cc
chc nng ca c th phi c theo di thng xuyn. Theo di huyt l bt buc.
Pentostatin
Phn tch: Dng ng thi hai thuc c ch tu xng c th dn n ri lon
huyt hc nng tu theo thi gian iu tr.
X l: Phi hp cn theo di v mt huyt hc.
Phenicol
Phn tch: Nguy c tng c tnh v mu do tc dng hip ng c ch ty
xng, c th dn n mt bch cu ht. Ch dng n c phenicol cng c th mt
bch cu ht nng, thm ch cht ngi (c tnh min dch).
X l: Nu cn phi hp, dng liu thp cho mi thuc. Khng g cho php tin
on s xut hin mt bch cu ht vi cc phenicol. Vic theo di cn thn huyt
thng thc hin khi dng thuc km t bo, vn c gi tr. Tuy nhin ngi bnh phi
c thng bo l nu c st nh, vim hng v lot ming phi ng ng iu tr v i
phenicol.
Natri valproat hoc dn cht
Phn tch: Phi hp hai thuc c tim nng c vi gan (cng hp cc tc dng
khng mong mun).
X l: Khi phi hp hai thuc c vi gan, cn theo di cht ch chc nng gan
(ASAT, ALAT, phosphatase kim, bilirubin), hoc hon mt trong hai liu trnh, nu c
th. Xc minh l ngi bnh khng ung ru thng xuyn v khng c tin s vim
gan do virus. Cc triu chng lm sng chnh khng c hiu: bun nn, st, vng da.
Nu c phi hp ban da, nga v hch to, th c kh nng bnh cn do thuc. Phn
308
bit r, tu theo kt qu xt nghim sinh hc, nguy c xut hin vim gan tiu t bo
khng hi phc vi vim gan mt hi phc c khi ngng iu tr.
Thuc ung chng ng mu khng vitamin K
Phn tch: Tc dng chng ng ca warfarin c th tng. C ch c th do
chuyn dch protein, c ch chuyn ho ca warfarin hoc c ch tng hp yu t
ng mu.
X l: Theo di cn thn cc thng s ng mu trong v sau ho tr liu. i u
chnh liu ca warfarin nu cn thit.
Vng
Phn tch: H hi cc dng t bo mu c nguy c nng thm (bt sn tu).
X l: Phi hp cn c theo di sinh hc ngi bnh c nguy c (huyt )
Zidovudin
Phn tch: Phi hp zidovudin cng cc cht c tu xng khc bt buc phi
ht sc thn trng. Nguy c thiu mu hoc ri lon huyt hc khc.
X l: Khi cn phi hp, theo di cn thn huyt v gim liu, nu cn.
Tng tc cn theo di: mc 1
Acid folic hoc dn cht
Phn tch: Dng ng thi vi acid folinic di dng calci folinat c th lm tng
tc dng iu tr v c tnh ca fluoro 5 uracil.
X l: C th dng hai thuc cng thi gian, nhng c th cn phi iu chnh
liu. Vic k n ch c th tin hnh ti c s chuyn khoa vi s theo di huyt
u n.
Cimetidin
Phn tch: Sinh kh dng ca fluoro-5-uracil c th tng do cimetidin. C ch
cha r.
X l: Nu phi hp ny c s dng, theo di bnh nhn v cc triu chng
c ca fluoro-5-uracil. Ngng cimetidin nu cn thit.
Interferon alpha ti t hp
Phn tch: Nguy c tng c tnh v mu do tc dng hip ng c ch tu
xng, c th dn n mt bch cu ht. Ngoi ra c s tng c tnh ca fluoro-5
uracil ng tiu ho.
X l: Nu cn phi hp, dng liu thp cho mi thuc, v theo di cn thn
huyt . S phi hp cc thuc km t bo do cc thy thuc chuyn khoa thc hi n
v cc s iu tr thng c nh r.
Nitroimidazol
Phn tch: Tng c tnh ca fluoro-5-uracil, do gim thanh lc.
X l: Phi hp c k n c s bnh vin; nu cn phi hp, tng cng
theo di lm sng v huyt hc v nguy c c tnh ca fluoro-5-uracil.
309
FLUOXETIN
Thuc chng trm cm, thuc nhm cc cht c ch
ti nhp serotonin
CC THUC TRONG NHM
FLUOXETIN nang 20 mg
Prozac nang 20 mg
CH KHI CH NH THUC
Chng ch nh: mc 4
Tr em: V thiu d liu chnh xc
Trng hp khc: Qu mn vi thuc. Thng tin cho ngi bnh v nu c th,
theo di lm sng ngi bnh ln dng thuc u tin.
Cn nhc nguy c / li ch: mc 3
Thi k cho con b: Do thuc qua sa.
Thi k mang thai: Cha xc nh c tnh v hi
Cn theo di: mc 1
Suy gan: Nguy c gim chuyn ho gan. iu chnh liu.
Suy thn: Gim o thi. iu chnh liu.
TNG TC THUC
Phi hp nguy him: mc 4
Phenylpropanolamin
Phn tch: Tng nhy cm vi tc dng ca phenylpropanolamin v tng nguy c
b hi chng tng tit serotonin. C ch cha r.
X l: Nu phi dng phi hp cc thuc ny vi nhau, cn theo di ngi bnh
v tng cc triu chng h thn kinh trung ng. iu chnh liu
nu cn.
Procarbazin
310
311
dng
thuc
hoc
ch
phm
c ru.
Tng tc cn thn trng: mc 2
Amineptin
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, c ch h hp, h
huyt p. Ch , phi hp hai thuc c th lm tng nguy c nghin.
X l: Lu nguy c ny iu chnh liu ca hai thuc, nu cn phi hp.
Ngh n gim tnh to ngi li xe v ngi s dng my mc. Khuyn khng nn
ung ru v khng t dng thuc hoc ch phm c ru.
Buspiron
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, dn n tng tc dng
an thn bun ng. Tng tc dc lc
X l: Lu nguy c ny iu chnh liu ca hai thuc. Ngh n s gim tnh
to ngi li xe v ngi s dng my. Khuyn khng ung ru v khng t dng
thuc hoc cc ch phm c ru.
Butyrophenon
Phn tch: Nguy c tng hi chng ngoi thp, do thuc an thn kinh gy nn, v
tng tc dng an thn bun ng.
X l: Lu nguy c ny iu chnh liu ca hai thuc, nu phi hp ny cn
thit. Ngh n s gim tnh to ngi li xe v ngi s dng my mc. Khuyn
khng ung ru v khng t dng thuc hoc cc ch phm c ru.
Carbamazepin
c.
X l: Theo di lm sng v sinh hc. Kim tra nng carbamazepin trong huyt
tng khi bt u, khi ang v khi ngng iu tr fluoxetin. iu chnh liu ca
carbamazepin cho ph hp.
312
Glycosid tr tim
Phn tch: Nguy c chuyn dch glycosid tr tim ra khi v tr gn vi protein, dn
n tng cc phn thuc t do v lm tng tc dng khng mong mun ca digitalis.
X l: Theo di lm sng ngi bnh v nhng triu chng ng c nu c (bun
nn, nn, nhp tim chm, ri lon nhn mu sc) Yu cu xc nh hm lng digoxin
nu phi hp t ra cn thit. Tng cng s theo di ny, nht l ngi cao tui.
Lithi
Phn tch: Cng hp tc dng khng mong mun: Tng c tnh thn kinh ca
cc mui lithi, km vi nguy c xut hin hi chng serotonin (kch ng, run, cng ,
gim hoc tng huyt p, nhp tim nhanh, ra m hi, rng mnh.
X l: Theo di lm sng u n nu phi hp cn thit tu trng hp, iu
chnh liu trong v sau iu tr bng thuc chng trm cm v kim sot nng lithi
trong huyt thanh.
Natri valproat hoc dn cht
Phn tch: Nng valproat trong huyt thanh c th tng, lm tng tc d ng
ph. C ch do fluoxetin c th c ch chuyn ho ca valproat gan.
X l: Theo di nng ca valproat v nhn xt p ng lm sng ca ng i
bnh khi bt u, khi ngng hoc thay i liu ca fluoxetin.
Thuc chng trm cm ba vng hoc thuc tng t
Phn tch: Tc dng dc l v c tnh ca cc thuc chng trm cm ba vng
c th tng. C ch do fluoxetin c ch chuyn ho ca cc thuc chng trm cm ba
vng gan.
X l: Theo di bnh nhn v cc du hiu c tnh ca thuc chng trm cm
ba vng. iu chnh liu nu cn thit. Khi thm fluoxetin, c th cn phi gim nhiu
n 75% liu ca thuc chng trm cm ba vng. Khi dng hai thuc cng vi nhau
hoc ngay c khi ngng fluoxetin vi tun, nn bt u dng thuc chng trm cm ba
vng vi liu thp hn thng l.
313
314
FLUVOXAMIN
Thuc chng trm cm, thuc nhm
cc cht c ch ti thu nhp serotonin
316
thn bun ng c bit nguy him ngi li xe v ngi s dng my. Khuyn ngi
bnh khng ung ru v khng t dng thuc hoc ch phm c ru.
Thuc c ch MAO typ A
Phn tch: Qu liu serotonin, do hip ng cc tc dng dc l ca cc thuc.
C th xut hin hi chng serotonin, mc nng nh thay i, nhng c th d n
n t vong.
X l: Hi chng serotonin c nhiu sc thi khc nhau, vi nhng triu chng
kiu tm thn (l ln, kch ng, thm ch hn m), kiu vn ng (git rung c, run,
tng hot ng, cng ), kiu thc vt (tng hoc h huyt p, nhp tim nhanh, rt
run, ra m hi), kiu tiu ho (tiu chy). Nn trnh phi hp.
Tng tc cn thn trng: mc 2
Amphetamin hoc dn cht
Phn tch: i khng tc dng, c th tng tnh hung hn ngi nghin
amphetamin.
X l: Lu tng tc dc lc ny xc nh mc tiu iu tr chnh. Khuyn
ngi bnh gp li thy thuc nu thy kt qu iu tr khng
n nh.
317
318
319
Methadon
Phn tch: Tng nng methadon trong huyt thanh v tng c tnh; tc dng
c ch h thn kinh trung ng km an thn bun ng mnh, c hi c bit cho
ngi li xe v s dng my. C ch do fluvoxamin c th c ch chuyn ho c a
methadon gan.
X l: Bt u v ngng iu tr fluvoxamin mt cch thn trng bnh nhn
ang iu tr duy tr bng methadon. Ngi k n phi lu s tng tc dng an thn
cho li khuyn thch hp (trnh li xe hoc vn hnh my, thng bo cho ngi xung
quanh bit mi nguy him).
Theophylin
Phn tch: Tng nng ca theophylin trong huyt thanh. C ch: do fluvoxamin
c ch chuyn ho theophylin gan, c th dn n nguy c qu liu. Tng tc dc
ng hc v chuyn ho thuc.
X l: Theo di lm sng, nu cn, kim tra nng theophylin trong mu v iu
chnh liu trong v sau khi iu tr bng fluvoxamin. C khuyn co gim 33% liu ca
theophylin khi bt u dng thuc ny cho mt bnh nhn ang dng fluvoxamin.
Primidon hoc dn cht; thuc ch vn morphin
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, dn n tng tc dng
an thn bun ng. Tng tc dc lc.
X l: Lu nguy c ny iu chnh liu ca hai thuc, nu cn phi hp ny.
Ch n s gim tnh to ngi li xe v ngi s dng my. Nn trnh ung ru
v khng t dng thuc hoc ch phm c ru.
Thuc chng trm cm ba vng hoc thuc tng t
Phn tch: Cc tc dng dc l v c tnh ca thuc chng trm cm ba vng
c th tng. C ch: do fluvoxamin c th c ch chuyn ho oxy ho ca thuc chng
trm cm ba vng (cytochrom P450 2D6).
X l: Nu khng trnh c phi hp ny, phi gim liu ca thuc chng trm
cm ba vng trong khi dng cng vi fluvoxamin. Theo di cn thn s p ng lm
sng ca ngi bnh v nng ca thuc chng trm cm ba vng trong huyt thanh
khi bt u hoc khi ngng fluvoxamin. Dng mt thuc chng trm cm ba vng m
khng b oxy ho, th d desipramin c th trnh c tng tc ny.
Thuc gy m cc loi
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, dn n tng tc dng
an thn. Tng tc dc lc.
X l: Khuyn ngi bnh phi can thip ngoi khoa thng tin cho bc s gy m
nhng thuc h dng.
Thuc ung chng ng mu khng vitamin K
Phn tch: Do lin kt mnh vi protein, thuc phi hp c th y cc khng
vitamin K, c bit l acenocoumarol (Sintrom) ra khi lin kt vi protein huyt t ng.
Nguy c chy mu.
320
321
FOSCARNET
Thuc km virus ph rng, c tc dng chn lc chng cc virus nhm herpes
(virus Herpes typ I v II, virus varicella zona, Epstein Barr v cytomegalovirus)
322
FOSFOMYCIN
Khng sinh dit khun tc dng ch yu vi Staphylococcus,
Pneumococcus, Meningococcus, v vi khun ng rut
Lasix vin nn 20 mg
Lasilix thuc tim 20 mg
CH KHI CH NH THUC
Cn nhc nguy c / li ch: mc 3
Thi k cho con b: Cn trnh cho b, v furosemid qua c sa m v lm
gim tit sa.
Thn trng khi dng: mc 2
Bnh gt: Nguy c tng acid uric mu, buc phi theo di cht ch ngi bnh
gt, nu cn phi hp.
Suy gan: Cc thuc li niu thi kali c th khi pht hn m gan. Chng lm
tng nguy c nhim kim chuyn ho, trng thi ny lm tng amoniac bi thn v lm
cht ny d dng chuyn vo no.
Cn theo di: mc 1
Tiu ng: Cc thiazid li tiu hoc thuc tng t v c acid etacrynic c th
c tc dng gy tiu ng: Dung np glucose gim v glucose mu lc i thng
tng. Vic s dng chng c th lm glucose mu mt cn bng v d xut hin hn
m h glucose mu.
Thi k mang thai: Nguy c thiu mu cc b thai - nhau thai, km theo suy dinh
dng thai khng chng minh cho vic s dng cc thuc li tiu trong ph v tng
huyt p ngi mang thai, nhng l yu t cn thit ca iu tr ph tim, thn v
gan ngi mang thai.
Suy thn: Bt k thuc li tiu no u gy suy thn chc nng, lin quan n
mt mui km gim lc cu thn v tng ur mu. S thng tn chc nng ny c th
lm nng thm suy thn c trc.
TNG TC THUC
Phi hp nguy him: mc 4
Cisaprid
Phn tch: Tng nguy c lon nhp tim e da tnh mng bao gm xon nh. C
ch c th ko di thm khong QT do mt cht in gii.
X l: Chng ch nh dng cisaprid cho bnh nhn b gim nhanh kali, th d
ngi ang dng cc thuc li tiu quai.
Cn nhc nguy c / li ch: mc 3
Benzamid
Phn tch: Nguy c xut hin xon nh khi dng phi hp ny. Ch , tng tc
ch m t vi ring sultoprid (Barnetil) trong nhm benzamid. H kali mu, nhp tim
chm v khong QT di c t trc (ch nhn c trn in tm ) l nhng yu t
thun li cho s xut hin xon nh. Xon nh l mt kiu nhp tht c bit, c th
xut hin tng cn rt ngn (vi giy, mt thu: cm gic ngt m khng mt thc).
Cc thuc dn n h kali mu to thun li cho xut hin xon nh vi cc sn phm
khng chng lon nhp.
325
Ciclosporin
Phn tch: Nguy c tng creatinin mu, nht l vi cc thuc li tiu thiazid.
Tng tc ny cn c thm t liu. Cc cng b cn him.
X l: Theo di chc nng thn trong trng hp phi hp cc thuc ny. Nu
nhn thy c bt thng, c th trao i cc nhn xt cho Trung tm cnh gic thuc,
v tng tc ny cn c tha nhn.
Cephalosporin hoc thuc tng t
Phn tch: Tng tc ny c m t duy nht vi furosemid v cefaloridin (l
cephalosporin hin nay t dng.) Cefaloridin ring l cng c vi thn, nhng c tnh
vi thn ny nng thm do furosemid th cha hiu r. Nhiu cephalosporin khc c v
khng tng tc vi furosemid.
X l: Cn c s nghi ng v c tnh vi thn ca s phi hp mt vi
cephalosporin vi furosemid. Nn cnh gic v theo di st chc nng thn nu cn
phi hp hai thuc ny.
Cholestyramin
Phn tch: Gim hp thu furosemid ng tiu ho.
X l: Nu hai thuc c k n, khuyn dng furosemid trc 2 gi hoc 4 gi
sau khi dng cholestyramin.
Clonidin hoc thuc tng t; levodopa; methyldopa; phenothiazin;
spironolacton; thuc chng tng huyt p gin mch
Phn tch: Tng tc dng h huyt p.
X l: Cn thit phi iu chnh liu, xc nh k hoch dng thuc v nhn
mnh cho ngi bnh tun th. Lc u iu tr, khuyn ngi bnh o u n huyt
p ng mch cho ti khi t cn bng iu tr.
Clozapin
Phn tch: Nguy c tng tc dng lm h huyt p
X l: Theo di huyt p ng mch v iu chnh liu ca thuc chng tng
huyt p c k n ban u, trong v sau khi ngng iu tr clozapin. Thn trng
ngi bnh cao tui.
Corticoid-khong; tetracosactid; thuc nhun trng lm trn
Phn tch: Phi hp hai thuc gy h kali mu dn n tng nguy c h kali mu,
v nguy c xut hin xon nh.
X l: Theo di kali mu v hiu chnh bng mui kali nu cn. H kali mu th
hin lm sng bng mt nhc, thm ch co cng c v i khi ri lon nhp tim. Ch
n s mt nc qu mc (khi hot ng th lc hoc nng nhiu hoc tiu chy kh
cha) lm tng mt kali hn na. Khi cn, c th khuyn b sung kali (chu i, mn,
hoc mui kali).
Cura cc loi
Phn tch: Nguy c tng chn thn kinh - c do h kali mu, nht l vi cc loi
cura khng kh cc.
329
X l: C th cn nh lng kali mu, trc khi dng loi cura khng kh cc.
Diazoxyd
Phn tch: Tng tc ba khu:
Tng tc dng gy tng glucose mu.
Tng tc dng gy tng acid uric mu.
Tng tc dng h huyt p.
X l: Phi hp ch c th thc hin ti c s bnh vin. Tu theo mc tiu iu
tr v sinh l bnh ca ngi bnh, lu ba tc dng ny theo di lm sng v sinh
hc cho thch hp.
Didanosin
thuc
Phn tch: Hip ng cc tc dng khng mong mun: Tng nguy c vim tu do
Fibrat
Phn tch: Cnh tranh cc v tr gn vi protein huyt tng km vi kh nng
tng li tiu v tng mt kali. Tng tc ny c nu trong y vn vi furosemid, cn
c xc nhn.
X l: Theo di phi hp ny v thng bo cho Trung tm cnh gic thuc mi bt
thng sinh hc hoc lm sng, nu c. Tng cng theo di ngi suy thn.
Glycosid tr tim
Phn tch: Ri lon in gii do thuc li tiu d dn n lon nhp tim do
digitalis. C ch: Tng bi xut kali v magnesi ra nc tiu nh hng n hot ng
ca c tim. Mt s yu t khc cng c th tham gia.
X l: o hm lng ca kali v magnesi trong huyt tng khi phi hp digitalis
vi furosemid. B sung thm kali v magnesi cho ngi bnh. Phng mt thm bng
ch n hn ch natri hoc dng thm thuc li niu gi kali.
330
333
FUSAFUNGIN
Thuc khng khun c tnh cht chng vim
334
GANCICLOVIR
Thuc km virus, tc dng trn Cytomegalovirus. Dnh cho nhim virus nng
nh hng n s sng hoc th gic ca ngi bnh suy gim min dch
CC THUC TRONG NHM
GANCICLOVIR nang 250 mg
Cymevan nang 250 mg
CH KHI CH NH THUC
Chng ch nh: mc 4
Thi k cho con b: Do tnh cht gy t bin v gy ung th ca thuc.
Thi k mang thai: Thuc gy qui thai, ch dng km vi bin php nga thai
(nam v n) c hiu lc
Cn nhc nguy c / li ch: mc 3
Tr em: Ch dng trong trng hp cn thit tuyt i, v tc dng gy ung th
khi dng lu di.
Thn trng khi dng: mc 2
Bnh v mu: Do c vi tu xng, dng rt thn trng ngi bnh ang
hoc b chng gim t bo.
Suy thn: iu chnh liu tu theo thanh lc creatinin, do thuc o thi qua
nc tiu.
Trng hp khc: Tin s tm thn.
Cn theo di: mc 1
Ngi cao tui: V nguy c tn hi n chc nng thn ngi cao tui.
TNG TC THUC
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
335
Didanosin
Phn tch: Tng c tnh ca didanosin (bnh vim dy thn kinh ngoi bin, tiu
chy, vim tu) do tng nng ca thuc trong huyt tng. Ngoi ra, thy mt
vi ngi bnh hin tng c ch ty xng.
X l: Nu khng trnh c phi hp ny, bo m c s theo di huyt hc
(m cng thc mu), theo di lm sng (tiu chy, bnh vim dy th n kinh ngo i
bin) v theo di tu (lipase huyt thanh).
Zalcitabin
Phn tch: Tng nguy c xut hin bnh vim dy thn kinh ngoi vi, do hip
ng cc tc dng khng mong mun. Tng tc dc lc hc.
X l: Bo m theo di lm sng u n.
Tng tc cn thn trng: mc 2
Actinomycin
Phn tch: Nguy c tng c tnh v mu do hip ng tc dng c ch tu
xng c th dn n mt bch cu ht.
X l: Nu cn phi hp, nn dng liu thp cho mi thuc. Theo di cn thn
huyt .
Amphotericin B
Phn tch: Phi hp amphotericin B bng ng tim vi cc cht c vi tu
xng khc buc phi rt thn trng. Nguy c thiu mu hoc ri lon huyt hc khc.
X l: Khi cn phi hp, phi theo di cn thn huyt v tin hnh gim li u,
nu cn.
Azathioprin; carmustin hoc dn cht; cisplatin hoc dn cht; colchicin
hoc dn cht; cyclophosphamid hoc thuc tng t; doxorubicin hoc dn
cht; fluoro-5-uracil; interferon alpha ti t hp; levamisol; mercaptopurin;
melphalan; methotrexat; procarbazin; thiotepa; thuc chng ung th cc loi;
trimethoprim; vincristin hoc thuc tng t.
Phn tch: Nguy c tng c tnh v mu do tc dng hip ng c ch tu
xng, c th dn n mt bch cu ht.
X l: Nu c th, nn trnh phi hp. Nu cn phi hp, dng liu thp cho mi
thuc v theo di cn thn huyt . Phi hp ny do cc thy thuc chuyn khoa thc
hin v cc phc iu tr thng c nh r.
336
Clozapin
Phn tch: Nguy c tng c tnh v mu do tc dng hip ng c ch tu
xng c th dn n mt bch cu ht. Ch dng n c clozapin hoc
noramidopyrin cng c th mt bch cu ht nng, thm ch t vong (c tnh mi n
dch).
X l: Trnh phi hp. Nu cn phi hp, dng cc liu thp cho t ng thuc.
Khng g cho php bit trc s xut hin mt bch cu ht vi clozapin. Vic theo di
cn thn huyt , thng thc hin khi dng mt thuc km t bo, vn c gi tr. Tuy
nhin ngi bnh phi c thng bo l nu c st nh, vim hng v lot ming phi
ngng iu tr.
Phenicol
Phn tch: Nguy c tng c tnh v mu do tc dng hip ng c ch tu
xng, c th dn n mt bch cu ht. Ch dng n c phenicol cng c th mt
bch cu ht nng thm ch gy t vong (c tnh min dch).
X l: Nu cn phi hp, dng cc liu thp cho tng thuc. Khng g cho php
bit trc s xut hin mt bch cu ht vi phenicol. S theo di cn thn huyt
thc hin bnh thng khi dng mt thuc km t bo, vn c gi tr. Tuy nhin ngi
bnh phi c thng bo l nu c st nh, vim hng v lot ming, ph i ng ng
dng cc phenicol.
Probenecid
Phn tch: Probenecid c ch s bi xut thn v c th dn n tch t
ganciclovir, do gim thanh lc ca thuc chng virus thn.
X l: Ngi k n c th dng tng tc ny gim liu ca ganciclovir. Nu
hai thuc c dng phi hp, nn iu chnh liu ca thuc chng virus.
Zidovudin
Phn tch: Phi hp zidovudin vi cc cht c vi tu xng khc buc phi rt
thn trng. Nguy c thiu mu hoc ri lon huyt hc khc.
X l: Khi cn phi hp, phi theo di cn thn huyt v tin hnh gim liu,
nu cn. Foscarnet c th l thuc thay th ganciclovir ph hp trong iu tr nhi m
Cytomegalovirus bnh nhn suy gim min dch ang dng zidovudin.
GLUCAGON
Hormon ty gy tng glucose mu
CC THUC TRONG NHM
Glucagon l bt ng kh tim 1 mg
Glucagon l bt ng kh pha tim 1 mg
337
CH KHI CH NH THUC
Chng ch nh: mc 4
H glucose mu do cc sulfamid: U glucagon, u t bo a crm v u insulin l
nhng chng ch nh s dng glucagon.
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
n ung; ru: H glucose mu do ung ru khng phi l mt ch nh ca
glucagon nu khng phi l ngoi l v nu iu tr c tip theo bng truyn
glucose.
Thn trng khi dng: mc 2
i tho ng: Glucagon khng c dng cho ngi tiu ng, tr khi h
glucose mu do insulin.
TNG TC THUC
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Sulfamid h glucose mu
Phn tch: Tng tc dc lc. Glucagon to thun li cho c s tn to glucose
v s thu phn glycogen, bng cch kch thch adenylcyclase sn xut AMP vng.
Hu qu l lm tng nng glucose trong huyt tng.
X l: Phi hp glucagon vi cc thuc gy h glucose mu l bt hp l, tr khi
tm kim mt i khng dc l.
Tng tc cn thn trng: mc 2
Biguanid; insulin
Phn tch: Tng tc dc lc. Glucagon to thun li cho tn to glucose v
ng thi c cho thy phn glycogen, bng cch kch thch adenylcyclase to AMP
vng. Hu qu l lm tng nng glucose trong huyt tng.
X l: Phi hp glucagon vi cc thuc gy h glucose mu l bt hp l, tr khi
tm kim mt s i khng dc l.
Octreotid
Phn tch: S dng glucagon trong khi iu tr bng octreotid c th to thun li
cho gim hoc tng glucose mu.
X l: Do tnh cht ca cch s dng octreotid v ca cc ch nh, vic iu tr
thng c thc hin ti c s bnh vin. ngi tiu ng c iu tr, nn theo
di cn thn glucose mu v qua iu chnh liu.
Thuc chn beta; sotalol
Phn tch: Tc dng tng glucose mu ca glucagon c th b gim bt ngi
bnh ang iu tr thuc chn beta. C ch cha r.
X l: Da trn cc d liu lm sng hin c, khng cn phi c nhng thn trng
c bit. Tuy nhin, nn xem xt dng glucose thay cho glucagon trong giai o n h
glucose mu ngi bnh tiu ng ang dng thuc chn beta.
338
GLUCOCORTICOID
Thuc chng vim steroid, dn cht ca cc hormon v thng thn
ngy phi
chng lot.
kim
tra
dy,
khi
km
mt
thuc
bit c th xut hin tng cn rt ngn (vi giy, mt thu: cm gic ngt m khng mt
thc). Cc thuc dn n h kali mu to thun li cho xut hin xon nh vi
nhng sn phm khng chng lon nhip.
X l: Nn trnh phi hp ny. Dng cc thuc khng dn n xon nh. Nu
cn phi hp, nn theo di thng xuyn khong QT v kim tra u n kali mu. Ch
cc du hiu lm sng c th bo hiu h kali mu nh mt nhc, yu c, co c ng
c.
Ritonavir
Phn tch: Ritonavir c i lc cao vi isoenzym 3A4 ca cytochrom P450. C nguy
c quan trng cnh tranh gia ritonavir v cc thuc khc c chuyn ho hoc nghi
c chuyn ho bi isoenzym ny. S cnh tranh ny s gy gim chuyn ho v
nguy c tng ng k nng ca glucocorticoid trong huyt tng. Nguy c ph v
tng huyt p km tng tnh d kch ng (c m t vi prednison v prednisolon).
Tng tc dc ng hc v chuyn ho thuc.
X l: Theo di cht ch ngi bnh v s xut hin tc dng c v gim liu
corticoid tu trng hp.
Sparfloxacin
Phn tch: Tng tc ny ch c gi tr vi sparfloxacin (Zagam). Tng nguy c
xon nh do hip ng cc tc dng in sinh l. H kali mu, nhp tim chm v
khong QT di c t trc (ch nhn c trn in tm ) l nhng yu t thun li
cho xut hin xon nh. Xon nh l mt kiu nhp tht c bit c th xut hin tng
cn rt ngn (vi giy, mt thu: cm gic ngt m khng mt thc).
X l: Nn trnh phi hp ny. Dng cc thuc khng dn n xon nh. Nu
cn phi hp, nn theo di thng xuyn khong QT v kim tra u n kali mu. Ch
cc du hiu lm sng c th bo hiu h kali mu nh mt nhc, yu c, co c ng
c.
Thuc nhun trng lm trn
Phn tch: Dng cc thuc nhun trng lm trn di hn (cng nh tiu chy
nng) c th gy h kali mu.
X l: Nu phi hp cc thuc nhun trng lm trn vi glucocorticoid xt ra c
ch, nn phng nga h kali mu bng cch cung cp kali v nu cn, tu theo lm
sng m theo di in tm . Nguy c h kali mu t hn l vi thuc nhun trng kch
thch. Khuyn ngi bnh t b sung kali (n nhiu chui, mn...) v cho theo di kali
mu. Nn nh, h kali mu biu hin bng tnh trng mt nhc, yu c, thm ch co
cng c. Nu nhng triu chng ny xut hin, khuyn ngi bnh gp li thy thuc
iu tr.
Vaccin sng gim c lc
Phn tch: Nguy c mc nhim khun tng ng vi vaccin do tc dng c ch
min dch ca thuc phi hp.
X l: Khong cch phi tn trng gia hai thuc l t 3 thng n 1 nm v ph
thuc vo mc c ch min dch.
Tng tc cn thn trng: mc 2
343
Amiodaron
Phn tch: Nguy c xon nh c to thun li bi h kali mu. H kali mu,
nhp tim chm v khong QT di c t trc (ch nhn c trn in tm ) l nhng
yu t thun li cho xut hin xon nh. Xon nh l mt kiu nhp tht c bit c
th xut hin tng cn rt ngn (vi giy, mt thu: cm gic ng t m khng m t
thc).
X l: Nu phi hp cc sn phm gy h kali mu vi amiodaron l cn thi t,
ngn nga h kali mu bng cch tng cng gim st v theo di in tm . Trng
hp xut hin xon nh, khng dng thuc chng lon nhp. Nn nh, h kali mu
biu hin bng trng thi mt nhoc, yu c, thm ch co cng c. Nu nh ng tri u
chng ny xut hin, khuyn ngi bnh gp li thy thuc iu tr.
Amphotericin B
Phn tch: Tc dng gy h kali mu tng vi amphotericin dng tim.
Amphotericin B rt t c hp thu khi dng ng ung hoc ti ch, trong cc iu
kin bnh thng.
X l: Theo di kali mu. nh gi cc nguy c tng tc tu theo ng s dng
amphotericin.
Asparaginase
Phn tch: Tng tc dng gy tng glucose mu v tng nguy c bnh vim dy
thn kinh ngoi bin v ri lon to hng cu.
X l: Phi hp c cc thy thuc chuyn khoa theo di ti bnh vin. c tnh
s yu hn khi asparaginase c dng sau corticoid, ch khng phi l trc hoc
trong khi dng corticoid.
Barbituric; carbamazepin; phenytoin; primidon hoc dn cht; rifampicin
Phn tch: Tng d ho ca corticosteroid bi cc thuc cm ng enzym. S cm
ng enzym ch th hin 10 - 12 ngy sau khi bt u iu tr.
X l: Cm ng enzym khng phi l mt hin tng tc thi. iu tr bng mt
thuc cm ng enzym trung v di hn phi tnh n nguy c gim tc dng iu tr.
iu chnh liu ca corticosteroid trong v sau khi ngng cht cm ng.
Cc dn cht salicylic; indometacin hoc dn cht; pyrazol; thuc chng
vim khng steroid
Phn tch: Tng tc dng khng mong mun do hip ng tc dng gy lot trn
nim mc d dy.
X l: Cn nhc li ch / nguy c trc khi k n mt phi hp nh vy. Do tng
nguy c gy lot, phi xem xt li cch iu tr cho ngi bnh cao tui v ng i c
tin s lot. Nu cn thit, phi hp cc thuc bo v nim mc d dy.
Ciclosporin
Phn tch: Tuy s phi hp ny c li v iu tr ghp c quan, nhng c tnh c
th tng. C ch do c s gim d ho ca mt hoc c hai thuc gan.
X l: iu chnh liu ca mt hoc c hai thuc nu c du hiu thi ghp hoc
c tnh xy ra.
344
Phn tch: Gim tc dng chng tng huyt p; cc thuc chng vim c ch
tng hp prostaglandin thn gy gin mch, v/hoc dn n gi mui v nc.
Nguy c suy thn cp ngi bnh mt nc.
X l: Xc minh c s tip nc tt cho ngi bnh. Theo di chc nng thn (
thanh lc creatinin) kim sot s n nh ca huyt p, c bit lc u iu tr.
Khuyn ngi bnh theo di u n huyt p ng mch.
Disopyramid
Phn tch: Nguy c xon nh khi phi hp cc thuc ny. H kali mu, nhp tim
chm v khong QT di c t trc (trn in tm ) l nhng yu t thun li cho
xut hin xon nh. Xon nh l mt kiu nhp tht c bit c th xut hin tng cn
rt ngn (vi giy, mt thu: cm gic ngt m khng mt thc).
X l: Nu cn phi hp, phi phng nga h kali mu bng cch tng cng
gim st v theo di in tm . Khi xut hin xon nh, khng dng thuc chng
lon nhp. Nn nh, h kali mu biu hin bng trng thi mt nhc, yu c, thm ch
co cng c. Nu nhng triu chng ny xut hin, khuyn ng i bnh g p l i th y
thuc iu tr.
Estrogen hoc thuc nga thai estroprogestogen
Phn tch: Tng tc dng v c tnh ca mt s glucocorticoid (prednison v
prednisolon), do b chm chuyn ho, khi c dng cng vi cc thuc nga thai
ung.
345
Phn tch: Dng ng thi hai thuc c th lm tng nguy c xut hin ph.
Tng tc dc lc.
X l: Cn nhc s cn thit phi k n hai thuc v, nu cn, iu chnh liu
v theo di ion . Ch n vic s dng "ln lt" steroid ng ho (vn ng vin
th thao).
Thuc chng nm dn xut imidazol
Phn tch: Tc dng ca corticosteroid c th tng, c th dn n tng c tnh.
C ch c l do cc thuc chng nm imidazol c ch chuyn ho ca corticosteroid
(CYP3A4) v lm gim o thi cht ny.
X l: Theo di cht ch ngi bnh v cc tc dng ph. iu chnh liu nu
cn thit.
Thuc khng acid ung hoc than hot
Phn tch: Thuc khng acid lm gim hp thu qua ng tiu ho v do lm
gim tc dng ca thuc c phi hp.
X l: Cn ung hai thuc cch nhau t nht 1-2 gi. Nn nh rng cc thu c
khng acid thng c dng 1 gi 30 pht sau ba n, v n ung lm tng tit dch
v.
Thuc li tiu gi kali
Phn tch: Phi hp mt thuc li tiu c tc dng h huyt p vi cc corticoid
c tc dng gi mui v nc. Tc dng sau c th lm gim tc d ng chng tng
huyt p
X l: Lu nhng tc dng dc l ny iu chnh liu. Thng tin cho ngi
bnh h tng cng t theo di huyt p. Xy dng k hoch dng thuc theo gi
gic u n.
Thuc nhun trng kch thch
Phn tch: Phi hp hai thuc gy gim kali mu dn n tng nguy c h kali
mu nht l khi dng thuc nhun trng di ngy.
X l: Theo di kali mu v hiu chnh nu cn, bng mui kali. H kali mu biu
hin lm sng bng mt nhc, thm ch co cng c v i khi ri lon nhp tim. Ch ,
s mt nc qu mc (khi hot ng th lc hoc nng nhiu hoc tiu chy dai dng)
cn lm tng hn na s mt kali. Khuyn ngi bnh t b sung nht thi kali (chui,
mn).
Thuc ung chng ng mu khng vitamin K
Phn tch: Tc dng gy lot ca corticoid lm tng nguy c lot chy mu, nht
l ngi bnh cao tui.
X l: Hi ngi bnh v tin s lot, tng cng theo di lm sng v sinh hc,
nu cn phi hp ny.
348
349
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, dn n tng tc dng
an thn bun ng. Mt s thuc c th c tc dng tm thn vn ng, nht l trong
tun iu tr u tin. Tng tc dc lc.
X l: Tt nht, khng nn dng thuc ny, v ngi k n khng kim sot
c vic ung ru ca ngi bnh. Nguy c an thn bun ng nguy him cho ngi
li tu xe v ngi vn hnh my mc. Khuyn ngi bnh khng ung ru v khng
t dng thuc hoc ch phm cha ru.
Tng tc cn thn trng: mc 2
Amineptin
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, c ch h hp v h
huyt p. Hn na, phi hp hai thuc ny c th lm tng nguy c l thuc thuc.
X l: Lu nguy c ny iu chnh liu ca hai thuc, nu cn phi hp. Ch
n gim tnh to ngi li tu xe v ngi vn hnh my mc. Khuyn khng ung
ru v khng t dng thuc hoc ch phm c ru.
Amphetamin hoc dn cht
Phn tch: i khng tc dng; c th lm tng tnh hung hn ng i nghi n
amphetamin.
X l: Lu tng tc dc lc ny xc nh mc tiu iu tr chnh. Khuyn
ngi bnh gp li bc s iu tr, nu thy iu tr khng n nh.
Baclofen
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng dn n tng tc dng
an thn bun ng. Tng tc dng h huyt p. Tng tc dc lc.
X l: Lu nguy c ny iu chnh liu ca hai thuc, nu cn phi hp. Ch
n gim tnh to ngi li tu xe v ngi vn hnh my mc. Theo di huyt p.
Khuyn khng ung ru v khng t dng thuc hoc ch phm c ru.
Carbamat hoc thuc tng t; barbituric; dantrolen; primidon hoc dn
cht; thuc chng ng kinh khng barbituric; thuc gy c ch h thn kinh
trung ng khc.
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, dn n tng tc dng
an thn bun ng. Tng tc dc lc.
X l: Lu nguy c ny iu chnh liu lng ca hai thuc. Ch n gim
tnh to ngi li tu xe v ngi vn hnh my mc. Khuyn khng ung r u v
khng t dng thuc hoc ch phm c ru.
Corticoid-khong
Phn tch: Aminogluthetimid gy cm ng enzym, kch thch chuyn ho ca
dexamethazon, nhng vi hydrocorticoid th khng, do vy c th lm gim cc tc
dng cc thuc ny.
X l: Lu tng tc dc ng hc ny tu theo mc ch iu tr. Tnh n
thi gian iu tr corticoid: cm ng enzym ch th hin sau nhiu ngy iu tr. Tng
tc ch c m t vi dexamethazon.
350
Disopyramid
Phn tch: Tng cc tnh cht khng cholinergic nh b tiu tin, kh ming v to
bn.
X l: Lu nhng tc dng ph ca phi hp thuc ny. Nu cn phi hp, hy
cnh bo cho ngi bnh nhng tc dng ph. Trnh dng cho ngi b bnh tuyn
tin lit v ngi b tng nhn p.
Glycosid tr tim
Phn tch: Tng chuyn ho gan, do cm ng enzym, dn n gim hot tnh
ca thuc digitalis chuyn ho (l digitalin tri vi digoxin).
X l: Lu nguy c ny iu chnh liu ca digitalin (digoxin c thi qua
thn), nu cn phi hp. iu chnh liu trong v sau khi iu tr.
Glucocorticoid
Phn tch: Aminogluthetimid gy cm ng enzym, kch thch chuyn ho ca cc
corticoid-khong, do vy lm gim cc tc dng ca cc cht thuc nhm ny. Cn
phi c tnh ngha lm sng.
X l: Lu tng tc dc ng hc ny tu theo mc ch iu tr. Tnh n
thi gian iu tr bng cc corticoid-khong: cm ng enzym ch th hin sau nhiu
ngy iu tr. Cn phi xc nh ngha lm sng.
Khng cholinergic; medifoxamin
Phn tch: Gluthetimid c tnh khng cholinergic v an thn. S phi hp dn n
tng tc dng khng cholinergic v an thn, biu hin bng tc dng c ch h thn
kinh trung ng, v tng nguy c b tiu tin, kh ming v to bn.
X l: Lu nhng iu bt li ca phi hp thuc ny. Nu cn phi hp ny,
hy cnh bo cho ngi bnh nhng tc dng ph. Trnh dng cho ngi b bnh
tuyn tin lit v ngi b tng nhn p. Ch ngi vn hnh my mc v tu xe
(tng tc dng an thn bun ng). Xt nguy c tu theo dng bo ch c dng (dng
ti ch); ch dng nh mt; cng phi theo di vic t dng thuc.
Methadon
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, vi tc dng an thn
bun ng mnh, c bit c hi ngi iu khin tu xe v my mc.
X l: Lu s gia tng tc dng an thn ny a ra nhng li khuyn thch
hp (trnh li tu xe hoc vn hnh my mc; bo cho ngi xung quanh bit mi nguy
him).
Methyldopa
Phn tch: Phi hp glutethimid vi cc thuc chng tng huyt p, gia tng nguy
c h huyt p t th ng trm trng.
X l: Thng tin cho ngi bnh v phn b vic dng thuc trong ngy.
Procarbazin; thuc c ch MAO khng chn lc
Phn tch: Dng ng thi hai thuc ny c th dn n bin ng huyt p
nghim trng. Hn na, thm vo l cc tc dng c ch h thn kinh trung ng.
351
GLYCOSID TR TIM
Thuc tr tim dng trong suy tim c lu lng thp v trong lon nhp trn tht.
Thuc c tnh: tng lc co c tim, lm chm tn s tim, dn truyn c (tnh dn)
v lm tng tnh kch thch cc t bo c tim
353
Thi k mang thai: Do thn trng, theo di nng trong huyt thanh ba thng
cui thai k.
Suy thn: Digoxin: nguy c cao ng c digitalis do tng nng trong huyt
thanh v tng na i. Ouabain: tng hm lng trong huyt thanh m khng tng na
i (hin tng khng c gii thch r). Digitoxin khng tng hm lng trong huyt
thanh v gim na i, do khng c nguy c.
Ngi cao tui: Ng c digitalis thng hay gp ngi cao tui. Tng c
tnh do gim khi lng c, to thun li lm tng nng trong huyt tng, h kali
mu (n ung khng , thuc nhun trng, thuc li niu) v gi m o thi thn.
Cn gim liu.
TNG TC THUC
Phi hp nguy him: mc 4
Benzamid
Phn tch: Ch ring sultoprid (Barnetil) trong nhm benzamid l c th c nguy c.
Mi sn phm gim lc co c (gy chm nhp tim) c th dn n tng nguy c r i
lon nhp tht, nht l xon nh, do thm cc tnh cht in sinh l ca sultoprid.
X l: Chng ch nh v phi cm dng phi hp ny.
Cn nhc nguy c / li ch: mc 3
Bretylium
Phn tch: S gii phng ban u noradrenalin do bretylium, c nguy c lm tng
c tnh ca cc dn cht digitalis (ri lon nhp nng thm).
X l: Cn trnh phi hp v thay i cch iu tr, nu khng c phng tin
theo di thng xuyn ti c s chuyn khoa.
Calci; magnesi
Phn tch: Tim tnh mch calci v magnesi cng lc vi cc dn cht digitalis c
th gy t vong. Dng magnesi hoc calci ng ung, phi hp vi vitamin D c th
lm xut hin ri lon nhp tht (ngoi tm thu, nhp tim nhanh, rung tht).
X l: Chng ch nh dng phi hp calci tim tnh mch vi dn cht digitalis.
Thay i chin lc iu tr. Khi phi hp calci hoc magnesi bng ng ung vi
vitamin D, phi theo di lm sng v nu cn, phi theo di c in tm .
Cyclosporin
Phn tch: Tc dng dc l ca digoxin c th tng. Hm lng digoxin tng v
c tnh c th xy ra. C ch khng r, c l l c ch dc ng hc.
X l: Khi cyclosporin c dng cng, theo di bnh nhn v tng nng
digoxin v du hiu c tnh. Nu c bng chng v c tnh digoxin, cho ngng
digoxin v gim liu khi li tip tc iu tr. iu chnh li liu ca digoxin sau khi ghp
tim.
Tetracyclin
Phn tch: Dng tetracyclin cng vi digoxin c th dn n tng hm lng
digoxin huyt thanh khong 10% s bnh nhn. c tnh ca digoxin c th xy ra.
354
355
Carbamazepin
Phn tch: Tng chuyn ho gan, do cm ng enzym, dn n gim hot tnh
ca digitalis chuyn ho (ngha l ca digitalin, tri vi digoxin).
X l: Lu nguy c ny iu chnh liu ca digitalin (digoxin thi qua ng
thn) nu cn phi hp. iu chnh liu, trong v sau khi iu tr vi cc barbituric.
Cholestyramin
Phn tch: Gim hp thu glycosid tr tim qua ng tiu ho.
X l: Trong trng hp phi hp, khuyn dng glycosid tr tim trc 2 gi hoc
4 gi sau cholestyramin.
Diltiazem
Phn tch: Tng tc ny cn ang tranh ci. Theo mt s tc gi, nng
digoxin trong huyt thanh ngi bnh c th tng ln ng k; theo mt s tc gi
khc, li khng bin i.
X l: Do cn tranh ci, nn cn cnh gic v theo di lm sng ngi bnh cng
vi theo di hm lng glycosid tr tim trong huyt thanh, nu cn, trong v sau khi
ngng iu tr bng diltiazem.
Fluoxetin
Phn tch: Nguy c chuyn dch cc glycosid tr tim ra khi v tr lin kt vi
protein huyt tng, dn n lm tng phn t do ca thuc digitalis v tng cc tc
dng khng mong mun ca cc thuc digitalis.
X l: Theo di lm sng ngi bnh v cc triu chng nhim c (bun nn,
nn, nhp tim chm, ri lon nhn mu sc). Yu cu xc nh nng digoxin nu cn
phi hp ny. Tng cng theo di, c bit khi s dng ngi bnh cao tui.
Furosemid hoc thuc tng t; thuc li tiu thi kali
Phn tch: Furosemid v thuc li tiu thi kali gy h kali mu, dn n yu c
nn c kh nng tng c tnh ca cc digitalis.
Cc glycosid tr tim c ch ATPase Na+ / K+ l enzym lin quan n vn chuyn
cc ion Na+ v K+ qua mng t bo c tim. H kali mu trm trng
( 3mEq/lt) c th gy ngoi tm thu tht hoc nh v lon nhp nhanh tht hoc nh v
c ri lon ln v dn truyn nh - tht. ngi bnh iu tr digitalis, nhng ri lon
tng t cng xut hin c khi kali mu h t hn.
X l: Trc khi iu tr ng thi hai thuc ny, cn nh lng kali mu v hiu
chnh h kali mu tu trng hp c th ng thi theo di u n kali mu. Nh rng
trn lm sng, h kali mu c th bt u trc tin bng yu c, co cng c ri n
cc triu chng trm trng hn: ri lon nhp tim, lit h hp. D chng h kali mu gy
ra bi tng tit m hi qu mc v tiu chy ko di. Mt cch la ch n khc l s
dng thuc li tiu gi kali thay cho thuc li tiu thi kali.
Glucocorticoid; corticoid-khong
Phn tch: Dng glucocorticoid hoc corticoid-khong di ngy gy h kali mu,
dn n yu c v c kh nng tng c tnh ca thuc digitalis. Cc glycosid tr tim
c ch ATPase Na+ / K+, enzym ny lin quan n s vn chuyn cc ion Na + v K+ qua
357
359
Tetracosactid
Phn tch: Tetracosactid gy h kali mu, dn n yu c, iu c kh nng
lm tng c tnh ca cc digitalis.
Cc glycosid tr tim c ch ATPase Na+ / K+ l enzym lin quan n vn chuyn
cc ion Na+ v K+ qua mng t bo c tim. H kali mu trm trng ( 3mEq/lt) c th
gy ngoi tm thu tht hoc nh v lon nhp nhanh tht hoc nh cng vi ri lon l n
dn truyn nh - tht. ngi bnh dng digitalis, nhng ri lon tng t xut hin c
khi kali mu h t hn.
X l: Trc khi iu tr ng thi hai thuc ny, cn nh lng kali mu v hiu
chnh h kali mu tu trng hp c th v theo di u n kali mu. Nh rng, trn
lm sng, h kali mu c th bt u trc tin bng yu c, chut rt ri n cc triu
chng trm trng hn nh: ri lon nhp tim, lit h hp. D chng h kali mu gy ra
bi tng tit m hi qu mc v tiu chy ko di.
Sotalol; thuc chn beta
Phn tch: C th phi hp hai thuc, nhng cn ang bn ci tu theo thuc
chn beta c s dng v sinh bnh l ca ngi bnh. Tng nguy c nhp tim chm.
Sotalol l thuc chn beta thng c s dng lm thuc chng lon nhp.
X l: Phi hp phi c dnh cho cc nh chuyn khoa trong mt s
ch nh c th vi iu kin phi theo di cc tc dng ca phi hp (in tm ).
Thuc gy m cc loi
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, dn n tng tc dng
an thn. Tng tc dc l.
X l: Khuyn ngi bnh, khi phi can thip ngoi khoa, cn thng bo cho
ngi gy m v nhng thuc h ang dng.
Thuc li tiu gi kali (spironolacton)
Phn tch: Spironolacton c th lm gim nh tc dng tng lc co c tim ca
digoxin. Nng digoxin huyt thanh cng c th tng. Ngoi ra, spironolacton c th
lm nh hng n nh lng min dch phng x digoxin, dn n tng gi to nng
digoxin. Tng tc xy ra nhanh. C ch v tc dng tng lc co c tim ca digoxin
c th b gim nh do tc dng gim lc co c tim ca spironolacton. Ngoi ra,
spironolacton cng c th chn bi xut digoxin qua ng thn, nn lm gim thanh
lc v lm tng nng digoxin trong huyt thanh.
X l: C th cn phi iu chnh liu digoxin trong khi phi hp vi
spironolacton, gim st ngi bnh cht ch. Cng cn phi cnh gic tng gi t o
nng digoxin c th xy ra do nh lng min dch phng x b ri lon.
Thuc nhun trng kch thch
Phn tch: H kali mu c th do cc thuc nhun trng kch thch gy ra, c th
lm tng tc dng c ca cc thuc digitalis.
X l: Theo di lm sng ngi bnh. Nu c th, nn ngng k n thuc nhun
trng kch ng ngi bnh cao tui ang iu tr digitalis. Kim tra kali mu u n
360
361
vic
nhp
Na+
vo
bng
ng
n
ung hoc t mt s thuc, c th dn n nguy c ph phi cp ng i suy tim
nng.
Vitamin nhm D
Phn tch: Tng calci mu c th do hp thu calci v vitamin D ng thi v khng
kim sot c. S tng calci mu ny c th lm tng c tnh ca thuc digitalis cng
vi nguy c lon nhp tim.
X l: ngi cao tui v nht l ph n mn kinh, dng thm calci v vitamin
D tr nn kinh in (iu tr long xng). nhng ngi ny, iu quan trng l phi
c thc v nguy c khi k n ng thi digitalis, calci v vitamin D. N u c n, nn
theo di calci mu. Ch vic t dng thuc v l m dng h n h p polyvitamin v
cht in gii nhng ngi bnh ny.
363
GRISEOFULVIN
Khng sinh chng nm
365
366
Interleukin 2 ti t hp
Phn tch: Mc tiu chnh l iu tr ung th biu m dng tuyn (adenocarcinom)
ca thn. Interleukin cng c vi gan. Do vy, y l phi hp hai thuc c tim nng
c vi gan.
X l: iu tr ch c tin hnh c s chuyn khoa. Khi dng interleukin, cn
c s theo di thng xuyn. Trong trng hp ny, nn cn nhc tu theo tnh trng
chung ca ngi bnh. Khi phi hp hai thuc c vi gan, hy theo di cht ch chc
nng gan (ASAT, ALAT, phosphatase kim, bilirubin) hoc, nu c th, hon mt trong
hai thuc.
Niridazol
Phn tch: Phi hp hai thuc c vi gan. Cn c c tnh thn kinh ca
niridazol. Nguy c xut hin co git, ri lon tm thn, v c vi gan, khi phi hp.
X l: Khi phi hp hai thuc c vi gan, phi theo di cht ch chc nng gan
(ASAT, ALAT, phosphatase kim, bilirubin) hoc, nu c th, hon dng mt trong hai
thuc. Kim tra chc chn ngi bnh khng ung ru thng xuyn, v khng c
tin s vim gan do virus. Cc du hiu lm sng chnh khng c hiu nh bun nn,
st, vng da. Phi hp pht ban, nga v hch to minh chng cho nguyn nhn do
thuc. Phn bit tu theo kt qu xt nghim, nguy c xut hin vim gan tiu t bo
khng hi phc vi vim gan mt hi phc c khi ngng iu tr.
Primidon hoc dn cht; methadon
Phn tch: Tng chuyn ho gan do cm ng enzym, dn n gim hot tnh
ca griseofulvin.
X l: Lu nguy c ny iu chnh liu ca hai thuc, nu cn phi hp ny.
Tm quan trng ca tng tc ny cn cn c xc nh thm.
Tacrolimus
Phn tch: Gim nng tacrolimus trong huyt thanh, do kch thch d ho bng
enzym.
X l: Nu cn phi hp, phi theo di nng tacrolimus trong huyt thanh v
iu chnh liu khi bt u v kt thc iu tr bng griseofulvin.
Thuc ung chng ng mu, khng vitamin K
Phn tch: Griseofulvin gy cm ng enzym, lm tng nhanh tc d ho gan
ca cc thuc chng ng mu. Cm ng enzym khng phi l hin tng tc thi:
th hin tc dng, cn mt t iu tr vi cht cm ng t t nht 10 ngy.
X l: Phi tnh n tc dng ny iu chnh liu v phi theo di sinh hc t
l chun ha quc t (INR v t l prothrombin) thng xuyn hn khi bt u dng
thuc chng ng mu, trong v khi ngng dng cc thuc c tnh cht cm ng
enzym.
Tng tc cn theo di: mc 1
Bromocriptin hoc thuc tng t
367
368
GUANETHIDIN
Thuc chng tng huyt p do lm lit giao cm hu hch
371
Thuc gy m cc loi
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, dn n tng tc dng
an thn. Tng tc dc lc.
X l: Khuyn ngi bnh, trc khi phu thut, thng bo cho ngi gy m
nhng thuc ang dng.
Thuc gin mch chng tng huyt p; thuc li tiu thi kali
Phn tch: Tng tc dng lm h huyt p.
X tr: Cn phi iu chnh liu thch hp, thit lp k hoch dng thuc v nhn
mnh vic tun th vi ngi bnh. Ngay t lc khi u iu tr, khuyn ngi bnh
o hoc nh o huyt p ng mch u n, cho n khi t c s cn bng iu
tr.
Tng tc cn theo di: mc 1
Dn cht pyrazol; thuc chng vim khng steroid
Phn tch: Gim tc dng chng tng huyt p; cc thuc chng vim khng
steroid c ch tng hp prostaglandin thn gy gin mch hoc/v dn n gi mui
v nc. Nguy c suy thn cp ngi bnh mt nc.
X l: Kim tra c s tip nc tt cho ngi bnh, theo di chc nng thn (
thanh lc creatinin), bo m s n nh ca huyt p ng mch, c bit khi bt u
iu tr. Khuyn ngi bnh theo di u n huyt p ng mch.
374
HALOFANTRIN
Thuc iu tr st rt, dit th phn lit, c bit trn cc th
Plasmodium falciparum khng chloroquin
376
TNG TC THUC
Phi hp nguy him: mc 4
Benzamid
Phn tch: Ch mt thuc trong nhm benzamid l sultoprid (Barnetil) c th c
nguy c. Tt c cc thuc c tc dng gim lc co c (gy nhp tim chm) c th d n
n gia tng nguy c ri lon nhp tht, nht l xon nh, do thm cc tnh cht i n
sinh l ca sultoprid.
K n: Chng ch nh v khng c k n phi hp ny.
Macrolid
Phn tch: S gia tng nguy c xon nh do tc dng cng hp ch c m t
duy nht vi erythromycin tim tnh mch. H kali mu, nhip tim chm v khong QT
ko di t trc (in tm ) l cc yu t thun li cho s xut hin xon nh. Xon
nh l mt kiu nhp tht c bit c th xy ra tng cn rt ngn (vi giy; mt thu:
cm gic ngt m khng mt thc). Trong nhm macrolid, ch c erythromycin ( c
bit l dng tim tnh mch) c th dn n ri lon nhp tim (ko di khong QT, ngoi
tm thu tht, xon nh, bloc nh tht).
X l: Chng ch nh v khng c k n phi hp c tim nng gy cht ny.
Ngay c khi s dng mt mnh erythromycin tim tnh mch cng
c th dn n ri lon nhp tim. Khng nn tim tnh mch vi tng liu ngay mt lc
m phi truyn tnh mch, lin tc hay ngt qung, thi gian truyn mi ln t nht phi
60 pht.
Mefloquin
Phn tch: Nguy c lon nhp tim e do tnh mng c th tng. C ch do hip
ng ko di khong QT.
X l: Khng dng halofantrin ng thi hoc tip sau mefloquin.
Khng histamin khng H1 khng an thn
Phn tch: Tng tc ny ch m t vi mt khng histamin H 1 khng c tc dng
an thn l astemizol (Hismanal), tng nguy c xut hin xon nh. Xon nh l mt
kiu nhp tht c bit c th xy ra tng cn rt ngn (vi giy; mt thu: c m gic
ngt m khng mt thc), i khi tin trin thnh rung tht cht ngi.
X l: Chng ch nh phi hp. Chn mt thuc khng histamin khng an thn
khc khng gy xon nh (cetirizin, loratadin).
Sparfloxacin
Phn tch: Tng nguy c xon nh. Xon nh l mt kiu nhp tht c bit c
th xy ra tng cn rt ngn (vi giy; mt thu: cm gic ngt m khng mt thc),
i khi tin trin thnh rung tht cht ngi.
X l: Nn trnh phi hp. Nn chn mt fluoroquinolon khc hoc mt thuc
khc tu theo mc ch iu tr. Nu phi hp l tuyt i cn thit, bt buc phi theo
di lm sng v in tim.
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
377
378
Thi k mang thai: Heparin khng qua hng ro nhau - thai v c phn t lng
cao. y l thuc chng ng c la chn cho ph n mang thai, nhng cn theo
di cht ch trnh mi tai bin chy mu, nht l trong khi sinh.
Tng huyt p: Tng huyt p ng mch nng lm tng nguy c tai bin mch
mu no.
Suy gan: Suy gan lm tng nguy c chy mu, do qu liu iu tr.
Suy thn: Suy thn lm tng nguy c chy mu, do qu liu iu tr.
Lot d dy-t trng; vim d dy: Lot tin trin.
TNG TC THUC
Cn nhc nguy c / li ch: mc 3
Cephalosporin c nhn thiomethyltetrazol
Phn tch: Nguy c chy mu tng, ch yu i vi cc cephalosporin c nhn
thiomethyltetrazol (nh latamoxef, cefoperazon, cefamandol, cefmenoxim, cefotetan).
Nhn ny nh mt dn cht coumarin, c hot tnh chng ng (khng vitamin K), v
vy, cng thm cc tnh cht chng ng mu ca n vo, tnh cht khng vitamin K
hoc tnh cht chng kt tp tiu cu ca cc thuc phi hp.
X l: Cn trnh phi hp, ch yu c m t vi latamoxef, do lm tng nguy
c chy mu. Cn d chng c bit trng hp dng liu cao ca nhng khng sinh
ny.
Dn cht pyrazol; dn cht salicylat; indometacin hoc dn cht; thuc
chng vim khng steroid
Phn tch: Phi hp vi bt c thuc no c hot tnh chng kt tp tiu cu
hoc chng ng mu, lm tng nguy c chy mu. Nguy c ny gia tng bi tc dng
xm hi ca thuc chng vim khng steroid trn nim mc d dy (chy mu tiu
ha).
X l: S phi hp i hi phi theo di cc test ng mu thch hp (thi gian
Howell v thi gian cephalin-kaolin) trong v sau iu tr bng thuc chng vim khng
steroid. Nu c th, nn tm gii php iu tr khc cho nhng ngi bnh nhn c
tin s lot.
Dipyridamol; ticlopidin
Phn tch: Phi hp vi bt c thuc no c tnh cht chng kt tp tiu cu
hoc chng ng mu lm tng nguy c chy mu.
X l: C th phi hp c, nhng cn phi theo di cht ch bng cc test
ng mu thch hp (thi gian Howell, thi gian cephalin-kaolin). Nu c th, nn tm
gii php iu tr khc.
Dextran
Phn tch: Dextran l cht c ch tiu cu. Vi cc ch phm c hot tnh chng
ng mu v chng kt tp tiu cu, nguy c chy mu phi trnh hoc phi c
kim sot hon ho.
380
381
X l: iu chnh liu heparin theo thi gian Howell hoc thi gian
cephalin - kaolin, khi bt u, ang v sau khi iu tr bng thuc khng gip trng.
Thuc ung chng ng mu khng vitamin K
Phn tch: Phi hp hai thuc c tnh cht chng ng mu dn n gia tng
nguy c chy mu.
X l: Ni chung nn chuyn tip heparin bng mt thuc ung chng ng mu.
Khi chuyn nh vy, tng cng theo di lm sng v sinh hc v khuyn l y mu
trc khi dng heparin lm cc xt nghim.
HEPARIN TNG HP
Cc dn cht bn tng hp, c cc tnh cht chng ng mu, tiu fibrin
HEPTAMINOL
Thuc hi sc tim mch
CC THUC TRONG NHM
HEPTAMINOL vin nn 187,8 mg; dung dch ung git 30,5 g/100mL
Heptamyl vin nn 187,8 mg
Heptamyl dung dch ung git 30,5 g/100mL
CH KHI CH NH THUC
382
383
LEVOTHYROXIN vin nn 0,1 mg; 0,15 mg; 50 mg; 100 mg; 150 mg
Euthyrox 50 vin nn 50 mg
Euthyrox 100 vin nn 100 mg
Euthyrox 150 vin nn 150 mg
Thyrax 150 vin nn 0,15 mg
Levothyrox vin nn 0,1 mg; 50 mg; 100 mg
LIOTHYRONIN vin nn 20 mg; 50 mg
Triiodothyronine vin nn 20 mg; 50 mg
THYROXIN vin nn 100 mg
Thyrox vin nn 100 mg
TIRATRICOL vin nn 0,35 mg
Triacana vin nn 0,35 mg
CH KHI CH NH THUC
Chng ch nh: mc 4
Cng tuyn gip: Dng hormon tuyn gip lm nng thm cc du hiu cng
tuyn gip (gy i, thn kinh d b kch thch, nhc u, run ry, nhp tim nhanh, mt
ng...).
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Suy tim: Cc hormon tuyn gip lm tng nhp tim, lu lng tm thu v tc
tun hon.
Suy mch vnh: Cc hormon tuyn gip gy nhp tim nhanh, km theo tng tiu
th oxy c tim rt nhiu, c th gy cn au tht ngc.
Cn theo di: mc 1
i tho ng: Cc hormon tuyn gip l cht gy tng glucose mu v vic
dng cc hormon ny ngi bnh tiu ng lm tng nhu cu insulin hoc thuc h
glucose mu ung.
Tng huyt p: Liu dng phi rt tun t v c tnh vi tim mch.
TNG TC THUC
Cn nhc nguy c / li ch: mc 3
Estrogen
Phn tch: Estrogen dng phi hp vi hormon tuyn gip lm gim nng
thyroxin t do trong huyt thanh, lm tng nng thyrotropin v do , lm tng nhu
cu v hormon tuyn gip. S thay i nng thyroxin v thyrotropin trong huyt
thanh do s dng estrogen c th l do nhng ph n c gim nng tuyn gip, c
hin tng tng nng thyroxin gn vi globulin trong huyt thanh.
386
387
IDROCILAMID
Thuc th gin c, dng xoa bp ti ch iu tr co c au
CC THUC TRONG NHM
IDROCILAMID thuc m 5%
Srilane thuc m 5%
CH KHI CH NH THUC
Cn nhc nguy c / li ch: mc 3
Lot d dy, t trng; vim d dy: Do cc tc dng khng mong mun ca
thuc.
TNG TC THUC
Phi hp nguy him: mc 4
Cafein
Phn tch: Idrocilamid c ch chuyn ho ca cafein. Trng hp iu tr trong
nhiu ngy, nn gim thm ch ngng ung hoc thuc c cafein.
X l: Ch bn idrocilamid ngoi th trng di dng thuc m. Cn phi bi mt
lng ln ln c th mi gy c tc dng ton thn.
Phn tch: Phi hp hai thuc gim min dch, c th ko theo pht trin cc u
lympho bo gi. Liu cao c nguy c gy c cho thn.
bnh.
IMMUNOGLOBULIN NGI
Cc immunoglobulin ngi c tnh c hiu khi c iu ch t mu ngi cho
c tng min nhim hoc c tch phn on t mu ngi cho chun;
c tnh a tr khi c ly t cc phn phn on ca huyt tng
hay nhau thai ca ngi cho chun
CC THUC TRONG NHM
SANDOGLOBULIN l bt ng kh IgG 1g; 3g; 6 g
391
CH KHI CH NH THUC
Cn nhc nguy c/li ch: mc 3
c min nhim; khng dung np mu hoc cc sn phm mu khi tim tnh
mch.
INDINAVIR
Thuc khng protease, dng trong iu tr bnh AIDS
CC THUC TRONG NHM
INDINAVIR vin nn 400 mg
Crixivan vin nn 400 mg
CH KHI CH NH THUC
Chng ch nh: mc 4
Thi k cho con b/mang thai: Khng c d liu.
Qu mn vi thuc.
Cn nhc nguy c/li ch: mc 3
Suy gan: Trnh dng hoc gim liu trong trng hp suy gan nng.
TNG TC THUC
Phi hp nguy him: mc 4
Benzodiazepin
Phn tch: Indinavir c i lc mnh vi isoenzym 3A4 cytochrom P450, dn n
gim chuyn ho benzodiazepin l nhng thuc c chuyn ho ch yu bi
isoenzym ny (i khng c cnh tranh), lm tng nng ca cc thuc ny trong
huyt tng v tng c tnh ca chng. Nguy c tc dng an thn ko di v c ch
h hp nng (vi midazolam, triazolam, alprazolam). Tng tc dc ng hc v
chuyn ho thuc.
X l: Khng k n phi hp thuc ny. Tm cch thay th thuc.
Cisaprid; khng histamin khng H1 khng an thn
Phn tch: Indinavir c i lc mnh vi isoenzym 3A4 cytochrom P450, dn n
gim chuyn ho ca thuc khng histamin khng H 1 khng an thn, cisaprid l nhng
thuc c chuyn ho ch yu bi isoenzym ny (i khng c cnh tranh), nn lm
tng nng cc thuc ny trong huyt tng v lm tng c tnh ca chng. Tng
c vi tim, th hin s ko di khong QT v c th xut hin xon nh. Tng tc
dc ng hc v chuyn ho thuc.
X l: Khng k n phi hp thuc ny. Tm cch thay th thuc.
Sildenafil
392
Phn tch: Nng trong huyt tng ca sildenafil c th tng, lm gim huyt
p nng c th gy t vong. Tng tc xy ra nhanh. C ch c ch chuyn ho
sildenafil (CYP3A4).
X l: Dng sildenafil rt thn trng v vi liu thp cho ngi ang dng cc
thuc c ch protease. i vi ngi ang dng ritonavir hoc amprenavir, th sildenafil
khng c vt qu liu ti a 25mg trong thi gian 48 gi. i vi ngi ang dng
saquinavir, liu khi u sildenafil c khuyn co l 25mg.
Cn nhc nguy c / li ch: mc 3
Alcaloid nm ca g (dihydroergotamin, ergotamin)
Phn tch: Tng nguy c nhim c nm ca g (co mch ngoi bin, thiu mu
cc b u cc chi). Tng tc xy ra chm. C ch do cc thuc c ch protease
(indinavir) c th gy cn tr chuyn ho (CYP3A4) ca alcaloid nm ca g.
X l: Chng ch nh phi hp indinavir vi alcaloid nm ca g.
Amiodaron
Phn tch: Nng trong huyt thanh ca amiodaron c th tng, lm tng nguy
c nhim c amiodaron. Tng tc xy ra mun. C ch do indinavir c th c ch
chuyn ho (CYP3A4) ca amiodaron.
X l: Indinavir chng ch nh dng cho ngi ang dng amiodaron v cc thuc
c ch protease khc c th c tng tc tng t, cn phi gim st cn thn nng
trong huyt tng ca amiodaron v cc du hiu nhim c amiodaron. iu chnh
liu amiodaron nu cn.
Rifampicin
Phn tch: Gy cm ng quan trng cc cytochrom P450, lm tng chuyn ho
indinavir, dn n gim nng dng c hot tnh ca indinavir v do lm gi m
hiu qu iu tr.
X l: Theo di nng indinavir trong huyt tng, c th phi tng liu
indinavir. m bo theo di nng indinavir trong huyt tng v c th phi i u
chnh liu.
Ritonavir
Phn tch: Ritonavir, do cnh tranh khu cytochrom P450 nn lm gim chuyn
ho indinavir l nhng thuc b isoenzym ca cytochrom P 450 chuyn ho mnh, nn
lm tng nng cc thuc trong huyt tng, v nh vy lm tng c tnh ca
chng. Nguy c si tit niu v tng bilirubin mu khng triu chng. Tng tc dc
ng hc v chuyn ho thuc.
X l: Theo di chc nng thn (nh lng u n nng creatinin trong
mu), c th phi gim liu indinavir.
Saquinavir
Phn tch: Indinavir, do cnh tranh cytochrom P450, lm gim chuyn ho
saquinavir l nhng thuc b isoenzym ca cytochrom P450 chuyn ho mnh. iu ny
dn n tng nng saquinavir trong huyt tng v nh vy, lm tng c tnh ca
393
Rifabutin
Phn tch: Rifabutin l cht cm ng enzym, lm tng chuyn ha indinavir bi
isoenzym 3A4 ca cc cytochrom P450 nn lm gim nng dng hot tnh ca
indinavir trong huyt tng. ng thi cng thy din tch di ng cong (AUC) ca
rifabutin tng ln, c nng nh cng tng. Kt qu l gim hiu l c i u tr c a
indinavir v tng tc dng c ca rifabutin (au c, au khp, gi m bch c u trung
tnh).
X l: Gim na liu rifabutin.
Thuc chng nm dn xut imidazol
Phn tch: Ketoconazol c ch chuyn ha indinavir gan, kt qu l lm tng
nng indinavir trong huyt tng, do cng lm tng c tnh ca n (si tit niu ,
tng bilirubin mu).
X l: Nn gim liu indinavir (khuyn dng 1,8g/ngy).
394
397
Heparin; ticlopidin
Phn tch: Phi hp vi mi thuc c tc dng chng kt tp tiu cu hay chng
ng nh heparin, ticlopidin u lm tng nguy c chy mu. Nguy c ny tng do tc
dng xm hi nim mc d dy ca cc thuc chng vim khng steroid (chy mu
ng tiu ho).
X l: Vic phi hp thuc ny i hi phi theo di bng cc xt nghim ng
mu thch hp (thi gian Howell v thi gian cephalin kaolin) trong v sau thi gian iu
tr bng cc thuc chng vim khng steroid. Nu c th, nn tm mt gii php iu tr
khc i vi cc ngi bnh c tin s lot.
Thuc chng vim khng steroid
Phn tch: Phi hp ny khng hp l, thm tc dng gy lot v tng nguy c
chy mu ng tiu ho.
X l: K n tha; nn thay i chin lc iu tr, v phi hp ny khng c
khuyn co.
Thuc tan huyt khi
Phn tch: Phi hp vi mi thuc c tnh cht chng kt tp tiu cu hay chng
ng u lm tng nguy c chy mu.
X l: Nhn chung, k n v dng cc thuc tan huyt khi l thm quyn ca
cc thy thuc c o to chuyn khoa (cc thy thuc chuyn khoa tim v cc thy
thuc ca i cp cu) v phm vi iu tr ca cc thuc ny hp v cch dng cng
tinh t. Nu cn phi hp ny, phi theo di cc xt nghim ng mu thch hp (thi
gian Howell v thi gian cephalin - kaolin) trong v sau thi gian iu tr bng cc thuc
chng vim khng steroid. Nu c th, nn tm mt gii php iu tr khc.
Thuc ung chng ng mu khng vitamin K
Phn tch: Tng tc dng chng ng do y cc thuc chng ng ra khi lin
kt vi protein huyt tng v thm tc dng chng kt tp tiu cu. V cc thuc
chng vim khng steroid c tnh xm hi nim mc d dy, nn lm tng nguy c lot
chy mu d dy ngi bnh cao tui.
X l: Cn trnh k n ng thi cc thuc ny do nguy c gy chy mu. Vi
aspirin, mc du c phi hp ny, nhng ch c th cho liu thp
(c 200mg). Vi liu cao, cn trnh phi hp ny v vn l chng ch nh chnh thc.
Tng tc cn thn trng: mc 2
Aminoglycosid
Phn tch: Nng huyt tng ca aminoglycosid c th tng tr non. C
ch thuc chng vim khng steroid c th gy tch lu aminoglycosid bng cch lm
gim tc lc cu thn.
X l: Gim liu aminoglycosid trc khi bt u cho thuc chng vim khng
steroid. iu chnh liu aminoglycosid da theo nng huyt thanh aminoglycosid v
gim st chc nng thn.
Biphosphonat
398
399
400
401
INSULIN
Hormon tu gim glucose mu
CC THUC TRONG NHM
INSULIN hn dch tim 40 IU/mL; 100 IU/mL; dung dch tim 40 IU/mL; 100 IU/mL
Actrapid HM dung dch tim 40 IU/mL
Humulin 70/30 dung dch tim 100 IU/mL
Humulin hn dch tim 100 IU/mL
Humulin L hn dch tim 40 IU/mL
Humulin N hn dch tim 40 IU/mL
Humulin N thuc tim 100 IU/mL
Humulin N hn dch tim 100 IU/mL
Humulin R hn dch tim 40 IU/mL
Humulin R thuc tim 100 IU/mL
Humulin R dung dch tim 100 IU/mL
Mixtard 30 HM hn dch tim 40 IU/mL; 100 IU/mL
CH KHI CH NH THUC
Cn nhc nguy c/li ch: mc 3
Tiu ng km theo tng th trng hoc bo ph: Khng dng insulin tr
nhng trng hp ngoi l. C bin php phng cn thit cho ngi qu mn vi
thuc.
Thn trng: mc 2
n ung; ru: Ru phong b tn to glucose gan, lm gim glucose mu,
lm tng tc dng ca insulin, vi nguy c hn m do h glucose mu bao gi cng
nng. Ngi tiu ng phi bit nhng du hiu bo trc h glucose mu: i cn
co, yu c, mi mt, ti nht, v m hi.
TNG TC THUC
Cn nhc nguy c / li ch: mc 3
Danazol
Phn tch: Danazol lm tng glucose mu v khng insulin.
X l: Khi cn phi hp, phi theo di cht glucose mu. Khuyn ngi bnh tng
cng t theo di v c th phi iu chnh liu insulin lc bt u, trong qu trnh v
khi ngng iu tr bng danazol.
Glucococorticoid; tetracosactid
402
Phn tch: Gim tc dng ca insulin do tnh cht tng glucose mu gin tip ca
cc corticoid. Gim dung np glucid do corticoid v c nguy c xut hin tch ceton.
X l: Phi tnh n tc dng ca corticoid trong iu tr bng cc thuc chng
tiu ng. Cn thit lp c cn bng glucose mu khi bt u, trong v sau khi
iu tr bng corticoid. Thng bo cho ngi bnh v nguy c bin ng glucose mu
v lp k hoch dng thuc.
Ru
Phn tch: Ru to thun li cho cc thuc chng tiu ng gy h glucose
mu theo mt c ch cha xc nh y . Hnh nh ru c ch s tn to glucose
gan.
X l: Bao gi cng kh hn ch mt s ngi bnh ung ru. Tt hn, nn lm
cho h coi chng nguy c h glucose mu v hn ch ti a ung ru, nht l ung
lc i.
Tng tc cn thn trng: mc 2
Asparaginase
Phn tch: Asparaginase c th lm ri lon cn bng glucose mu do c tnh
cht lm tng glucose mu.
X l: Theo di glucose mu trong v sau khi iu tr bng asparaginase, c bit
i vi ngi bnh tiu ng.
Diazoxyd
Phn tch: Tng tc dc lc gia mt thuc h glucose mu v mt thuc tng
glucose mu. i khng dc l.
X l: Trong trng hp tiu ng khng cn bng hay cn bng km, phi hp
ny l mt chng ch nh. Diazoxyd thng ch c dng c s chuyn khoa c
iu kin theo di lin tc.
Estrogen hoc thuc nga thai estroprogesteron
Phn tch: C th c bin ng glucose mu khng n nh, do tnh cht tng
glucose mu nh ca loi thuc ny; c th thy insulin gim tc dng.
X l: Thng bo cho ngi bnh kh nng bin ng glucose mu; iu chnh
liu theo p ng sinh hc.
Furosemid hoc thuc tng t; thuc li tiu thi kali
Phn tch: Trong cc thuc li tiu quai, furosemid c tnh cht tng glucose mu
nn c th lm gim tc dng ca cc thuc chng tiu ng. C ch cha c
sng t.
X l: Thuc li tiu c th dng cho ngi bnh tiu ng, nhng phi ch
n nhng bin ng glucose mu v phi iu chnh liu theo cc kt qu xt nghim
sinh hc.
Glucagon
403
Sotalol
Phn tch: Thuc chn beta c th che lp cc triu chng ca h glucose mu
v tng tc dng ca cc sulfamid h glucose mu v ca insulin trong ti u ng.
iu ny c th dn n hn m h glucose mu m khng c du hiu bo trc.
X l: Nu cn phi hp thuc, phi thng bo cho ngi bnh c th b h
ng huyt m khng c cc du hiu h glucose mu (nhp tim nhanh, m hi,
run ry, nh trng ngc, cm gic i, lo u...) Khi iu tr tng huyt p ngi tiu
ng, nn dng cc thuc c ch enzym chuyn dng.
Thuc chn beta
Phn tch: Cc thuc chn beta (k c dng thuc nh mt) c th che lp cc
triu chng ca h glucose mu v lm tng tc dng insulin trong ti u ng. i u
ny c th dn n hn m h glucose mu m khng c du hiu bo trc.
X l: Nu cn phi hp thuc, phi thng bo cho ngi bnh nguy c xut hin cc
du hiu h glucose mu (nhp tim nhanh, ra m hi, run ry, nh trng ngc, cm gic i,
lo u...). Trong iu tr tng huyt p, i vi ngi bnh tiu ng thng a dng cc
cht c ch enzym chuyn dng angiotensin.
405
Tetracyclin
Phn tch: Tng kh nng gy h glucose mu ca insulin. Tng tc xy ra
chm. C ch: Tng p ng ngoi tu i vi insulin.
X l: Cn theo di glucose mu cht. iu chnh liu insulin nu cn trnh b
h glucose mu.
407
INTERFERON ALPHA TI T HP
Protein sn xut bng cng ngh di truyn, c tnh chng virus,
chng tng sinh v iu ho min dch
408
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, ko theo tng tc dng
an thn bun ng. Vi mt s thuc, thy, nht l trong tun iu tr u tin, mt
s tc dng tm thn vn ng. Tng tc dc lc.
X l: Tt hn, khng phi hp hai cht ny, hn na, ngi k n khng th
kim sot c vic ung ru ca ngi bnh. Nguy c an thn bun ng c bit
nguy him vi ngi li xe v ngi iu khin my mc. Khuyn ng i bnh khng
ung ru v khng t dng thuc hoc ch phm c ru.
Vaccin sng gim c lc
Phn tch: Nguy c nhim khun tng ng vi vaccin, do tc dng gim min
dch ca interferon.
X l: Cn tn trng khong cch dng hai thuc ny t 3 thng n 1 nm, tu
theo mc gim min dch.
Tng tc cn thn trng: mc 2
Amineptin; thuc ch vn morphin
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, c ch h hp v h
huyt p. Hn na nu ph thuc thuc, th s phi hp hai thuc ny c th lm
tng nguy c ph thuc thuc.
X l: Phi tnh n nguy c ny iu chnh liu hai thuc, nu cn phi hp.
Cn lu n gim tnh to ngi li xe v ngi iu khin my mc. Khuyn ngi
bnh khng ung ru v khng t dng thuc hoc ch phm c ru.
Amphotericin B
Phn tch: Phi hp amphotericin B tim vi cc thuc c vi tu khc, i hi
phi rt thn trng. Nguy c thiu mu hay cc ri lon huyt hc khc.
cn.
409
Glucocorticoid
Phn tch: Nguy c c ch tc dng sinh hc ca interferon c m t vi
prednison nhng cng c gi tr cho cc corticoid khc. C ch cha bit r.
X l: S gim hot tnh ny phi c tnh n trc khi phi hp cc thuc.
Cn nhc nguy c / li ch v chi ph / hiu qu.
Methadon
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, km theo tc dng an
thn bun ng mnh, c hi c bit cho ngi li xe v ngi iu khin my mc.
411
INTERLEUKIN 2 TI T HP
Interleukin 2 ti t hp, cn c tn l aldesleukin, c cu trc
gn vi cu trc ca interleukin 2 ngi, c tnh cht iu ha min dich
v hin nay c dng ch yu trong iu tr ung th biu m dng tuyn thn di cn
CC THUC TRONG NHM
ALDESLEUKIN l bt ng kh 1mg
Proleukin l bt ng kh 1mg
CH KHI CH NH THUC
Chng ch nh: mc 4
Thi thi k cho con b: Khng d liu.
ng kinh: Do nhiu tc dng khng mong mun, cn theo di cht ch tt c
cc chc nng.
Thi k mang thai: Thiu d liu: ph n ang tui sinh cn c
chng th thai c hiu qu.
Suy tim: V cc tc dng khng mong mun ca thuc (bin ng huyt p, lon
nhp tim, au tht...), nn chng ch nh trong cc trng hp suy tim khng b. Cn
vi nhng trng hp khc cn theo di cht.
412
Suy h hp; hen: V c nhng tc dng khng mong mun ca thuc (kh th,
ho, ph phi, suy h hp cp...), nn s dng thuc ny trong trng hp suy h hp
khng b l mt chng ch nh. Trong cc trng hp khc cn theo di cht ch.
Trng hp khc: Nhim khun tin trin, di cn no, cc bnh t min.
Thn trng: mc 2
Trm cm/ suy gan/ suy thn/ ngi cao tui : Do c nhiu tc dng khng
mong mun, nn cn theo di cht tt c cc chc nng ngi bnh.
TNG TC THUC
Tng tc cn thn trng: mc 2
Amineptin; dantrolen; griseofulvin; isoniazid hoc thuc tng t;
methyldopa; natri valproat hoc dn cht; niridazol; nitroimidazol; noramidopyrin
hoc dn cht; paracetamol; progabid; rifampicin; thuc chng nm dn cht
Imidazol
Phn tch: Mc ch chnh l iu tr ung th biu m dng tuyn thn. Interleukin
t ra cn c vi gan. Vy y l s phi hp hai thuc c tim nng c vi gan.
X l: Cch iu tr ny ch c th thc hin ti c s chuyn khoa. Dng
Interleukin i hi phi theo di lin tc. Trong trng hp ny nn cn nhc d a trn
ton trng ca ngi bnh. Khi phi hp hai thuc c vi gan, hoc phi theo di st
chc nng gan (ASAT, ALAT, phosphatstase kim, bilirubin) hoc hon li mt trong hai
iu tr, nu c th c.
Aminosid tim hay dng ti ch; amphotericin B; ciclosporin; dn cht
salicylat; foscarnet; khng sinh polpeptid; lincosamid; pentamidin; thuc chng
vim khng steroid; vancomycin; vng
Phn tch: Interleukin ch c th c dng ti c s chuyn khoa. Nguy c cng
hp cc tc dng c vi thn ca hai thuc.
X l: Vic iu tr bng Interleukin ch c th c thc hin ti c s chuyn
khoa do tnh trng bnh l nng. Vic cn nhc cc tng tc phi da trn ton trng
ca ngi bnh. Cn theo ri cn thn ion v thanh lc creatinin, nu khng th
hon li mt trong hai iu tr.
Azathioprin; mercaptopurin
Phn tch: mc ch chnh l iu tr ung th biu m dng tuyn thn. Interleukin
t ra cn c vi gan. Vy y l s phi hp hai thuc c tim nng c vi gan v c
ch tu xng.
X l: Cch iu tr ny ch c th c thc hin ti c s chuyn khoa. Dng
interleukin i hi phi di lin tc. Trong trng hp ny nn cn nhc da trn ton
trng ca ngi bnh. Khi phi hp hai thuc c vi gan v c ch tu xng ny,
hoc phi theo di st huyt v chc nng gan (ASAT, ALAT, phosphatase ki m,
bilirubin) hoc hon li mt trong hai iu tr, nu c th c.
Carmustin hoc dn cht
413
TNG TC THUC
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Carbamazepin
Phn tch: Tng tc dng khng mong mun ca hai thuc ngi c phn ng
acetyl ho chm. c ch chuyn ho carbamazepin do isoniazid c th dn n cc
du hiu qu liu.
hin.
Phn tch: Nguy c tch lu cc tc dng khng mong mun (vim a dy thn
kinh, vim dy thn kinh th gic).
X l: Do tnh nghim trng ca cc tc dng khng mong mun, chn mt liu
php khc.
Tacrin
Phn tch: Nguy c tng c tnh vi gan.
X l: Khi cn, tng cng theo di chc nng gan. Trnh dng cc phi hp
thuc gy nguy c ngi cao tui.
Zalcitabin
Phn tch: C th xut hin bnh dy thn kinh ngoi bin.
X l: Theo di lm sng v xut hin cc d cm.
Tng tc cn thn trng: mc 2
Ru
Phn tch: Ngi nghin ru chuyn ho isoniazid nhanh hn, nn lm gim tc
dng ca thuc. Ngoi nguy c c tnh vi gan, cn c tc dng antabuse.
X l: Khi phi hp hai thuc c vi gan, phi theo di cht ch chc nng gan
(ASAT, ALAT, phosphatase kim, bilirubin), hoc phi hon dng
mt trong hai thuc nu c th. Kim tra chc chn ngi bnh khng thng xuyn
ung ru, v khng c tin s vim gan virus. Cc triu chng lm sng chnh khng
in hnh gm: bun nn, st, vng da... Nu thy ng thi pht ban ngoi da, nga,
hch to th hng n nguyn nhn do thuc. Cn phn bit theo cc test th sinh hc,
nguy c xut hin vim gan tiu t bo khng hi phc vi vim gan mt hi ph c
c sau khi ngng iu tr.
Amineptin; carmustin hoc dn cht; dantrolen; estrogen hoc thuc nga
thai estroprogestogen; fluvoxamin; griseofulvin; macrolid; progabid; rifampicin;
natri valproat hoc dn cht
Phn tch: Phi hp cc thuc c tim nng c vi gan (c s cng hp cc tc
dng khng mong mun).
X l: Khi phi hp hai thuc c vi gan, phi theo di cht ch chc nng gan
(ASAT, ALAT, phosphatase kim, bilirubin), hoc nu c th, phi hon dng mt trong
417
hai thuc. Kim tra chc chn ngi bnh khng ung ru thng xuyn v khng c
tin s vim gan virus. Cc triu chng lm sng chnh khng c hiu: bun nn, st,
vng da Nu thy ng thi pht ban ngoi da, nga, hch to th hng v ngun
gc do thuc. Cn phn bit r,theo cc test th sinh hc, nguy c xut hin vim gan
tiu t bo khng hi phc vi vim gan mt hi phc c sau khi ngng iu tr.
Chlorzoxazon
Phn tch: Trong kt hp ny, isoniazid lm tng nng chlorzoxazon trong
huyt tng, lm tng tc dng dc l v c tnh ca n. C ch c th l isoniazid
c ch chuyn ho ca chlorzoxazon gan thng qua CYP2E1.
X l: Nhc nh bnh nhn ang dng isoniazid l tc dng c ch h thn kinh
trung ng ca chlorzoxazon c th tng. Nu nghi ng c tng tc thuc, cn phi
gim liu chlorzoxazon.
Cycloserin
Phn tch: Nguy c tng cc tc dng ph ca cycloserin trn h thn kinh trung
ng khi dng hai thuc ng thi (ng g, kh ming, chng mt).
X l: Ch c nhng hiu thuc bnh vin mi cung cp cycloserin. Tng tc
thuc ny lm xut hin cc tc dng khng mong mun kh chu. Phi theo di ng i
bnh trn lm sng v khi cn hiu chnh liu isoniazid, thm ch c th xem xt l i s
cn thit phi phi hp hai thuc ny.
Didanosin
Phn tch: Vin nn didanosin c cha mt cht khng acid nn c nguy c lm
gim hp th isoniazid theo s tng ca pH dch v.
X l: Khuyn ngi bnh ung hai thuc ny cch nhau t nht hai gi.
Glucocorticoid
Phn tch: y khng ni ti ton b h thuc, m ch ring vi prednisolon. C
nguy c tng chuyn ho isoniazid gan, km theo gim tc dng. Cng c gi m tc
dng ca corticoid.
X l: C nguy c tht bi iu tr vi isoniazid, nu phi s dng prednisolon di
ngy. Trong trng hp ny, phi tnh ti cc hu qu iu tr do tng tc ny gy ra
quyt nh c phi hp thuc hay khng. Vi cc corticoid khc, vn phi cnh gic.
Interleukin 2 ti t hp
Phn tch: Mc ch chnh l iu tr ung th biu m dng tuyn thn.
Interleukin cng c vi gan. y l phi hp hai thuc c vi gan.
X l: Liu php ny ch c tin hnh c s chuyn khoa. Dng interleukin
i hi phi theo di lin tc. Trong trng hp ny, phi xt theo tnh trng chung ca
ngi bnh, Khi phi hp hai thuc c vi gan, phi theo di k chc nng gan
(ASAT, ALAT, phosphatase kim, bilirubin), hoc phi hon dng mt trong hai thuc,
nu c th.
Niridazol
Phn tch: Phi hp hai thuc c vi gan. Niridazol cng cn c vi thn kinh.
Nguy c xut hin co git, ri lon tm thn, v c tnh vi gan khi phi hp thuc.
418
X l: Khi phi hp hai thuc c vi gan, phi theo di cht ch chc nng gan
(ASAT, ALAT, phosphatase kim, bilirubin), hoc phi hon dng mt trong hai thuc.
Kim tra chc chn bnh nhn khng thng xuyn ung ru v khng c tin s
vim gan virus. Cc triu chng lm sng chnh khng in hnh: bun nn, st, vng
da... Nu thy ng thi pht ban ngoi da, nga, hch to th hng v nguyn nhn do
thuc. Cn phn bit r theo cc test th sinh hc, nguy c xut hin vim gan tiu t
bo khng hi phc c vi vim gan mt hi phc c sau khi ngng iu tr.
Paracetamol
Phn tch: Dng paracetamol di ngy vi liu trn 6 gam/ngy (theo th trng)
c vi gan (vim gan tiu t bo). Khi phi hp vi mt thuc c vi gan khc, nguy
c c vi gan s tng.
X l: Khi phi hp hai thuc c vi gan, phi theo di cht ch chc nng gan
(ASAT, ALAT, phosphatase kim, bilirubin), hoc phi hon dng mt trong hai thuc,
nu c th. Kim tra chc chn bnh nhn khng thng xuyn ung ru v khng
c tin s vim gan virus. Cc triu chng lm sng chnh khng in hnh: bun nn,
st, vng da... Nu thy ng thi pht ban ngoi da, nga, hch to th hng t i
nguyn nhn do thuc. Cn phn bit theo cc test th sinh hc, nguy c xut hi n
vim gan tiu t bo khng hi phc c vi vim gan mt hi phc c sau khi
ngng iu tr.
Phenytoin
Phn tch: Nguy c qu liu phenytoin do cnh tranh cng mt con ng
chuyn ho, c th dn n c ch chuyn ho phenytoin. C nguy c nhim c
phenytoin.
X l: Cn c tnh hnh lm sng c th, cn hiu chnh liu lng trong v sau
khi iu tr bng isoniazid, c bit vi nhng ngi c phn ng acetyl ho chm.
Primidon hoc dn cht
Phn tch: Do cm ng enzym, hnh thnh cht chuyn ho c vi gan.
X l: Khi phi hp hai thuc c vi gan, phi theo di cht ch chc nng gan
(ASAT, ALAT, phosphatase kim, bilirubin), hoc phi hon dng mt trong hai thuc,
nu c th. Kim tra chc chn bnh nhn khng thng xuyn ung ru v khng
c tin s vim gan virus. Cc triu chng lm sng chnh khng in hnh: bun nn,
st, vng da... Nu thy ng thi pht ban ngoi da, nga, hch to th hng t i
nguyn nhn do thuc. Cn phn bit theo cc test th sinh hc, nguy c xut hi n
vim gan tiu t bo khng hi phc c vi vim gan mt hi phc c sau khi
ngng iu tr.
Pyrazinamid
Phn tch: Phi hp kinh in, nhng li l phi hp gia hai thuc chng lao c
vi gan.
X l: Ngoi iu cn thit phi theo di tc dng ca phi hp thuc trn vi
khun, cn phi theo di cht ch chc nng gan (ASAT, ALAT, phosphatase ki m,
bilirubin), hoc l phi hon dng mt trong hai thuc nu c th. Kim tra chc chn
bnh nhn khng thng xuyn ung ru v khng c tin s vim gan virus. Cc
419
triu chng lm sng chnh khng in hnh: bun nn, st, vng da... Nu thy ng
thi pht ban ngoi da, nga, hch to th hng ti nguyn nhn do thuc.
Thuc chng nm dn xut imidazol
Phn tch: Ch c hai yu t phi xt ti khi dng isoniazid phi hp vi
ketoconazol (Nizoral): mt mt l s phi hp hai thuc u c tim nng c vi gan
(c th gy tiu t bo), mt khc thy gim ng k nng ketoconazol trong huyt
thanh.
X l: Khi phi hp hai thuc c vi gan, phi theo di cht ch chc nng gan
(ASAT, ALAT, phosphatase kim, bilirubin), hoc phi hon dng mt trong hai thuc,
nu c th. Kim tra chc chn ngi bnh khng thng xuyn ung ru v khng
c tin s vim gan virus. Cc triu chng lm sng chnh khng in hnh: bun nn,
st, vng da... Nu thy ng thi pht ban ngoi da, nga v hch to th h ng t i
nguyn nhn do thuc. Cn phn bit r qua cc test th sinh hc, nguy c xut hin
vim gan tiu t bo khng phc hi vi vim gan mt hi phc c sau khi ngng
iu tr. Tu theo mc ch ca liu php, chn mt thuc chng nm khc, nu c
th.
Thuc khng acid ung hoc than hot
Phn tch: Cc thuc khng acid ung gy gim hp thu ng tiu ho, nn
lm gim tc dng ca thuc dng phi hp vi chng.
X l: Phi ung hai thuc cch nhau t nht 1 n 2 gi. Cc thuc khng acid
thng c ung 1 gi 30 pht sau ba n, v n chnh l nguyn nhn tng tit dch
v.
Tng tc cn theo di: mc 1
Thuc gy m halogen bay hi
Phn tch: C th tng to thnh cc hp cht fluor v c c vi thn, nht l khi
dng isoniazid cng vi enfluran.
X l: Khuyn ngi bnh phi phu thut thng bo cho bc s gy m t t c
cc thuc ang dng.
KALI (mui)
Dng di dng mui, l mt cht in gii thng dng
trong iu tr h kali mu
CC THUC TRONG NHM
KALI CLORID dung dch tim 14,9%; vin nn bao 600 mg; dung dch thm tch
mu 10% Aguettant
Potassium chloride dung dch tim 14,9%
Kaleorid vin nn bao 600 mg
420
Phn tch: Khng nn b sung kali cho ngi bnh dng digitalis (tr trng hp
h kali mu) do nguy c xut hin v/ hay lm nng thm bloc tim nhng ngi bnh
c nguy c.
X l: nhng ngi bnh c nguy c (c mt bl c tim), nn b tr ph ng
tin theo di in tm v theo di r t c n th n kali mu. Ch khng ng i
bnh dng digitalis t b sung mui kali m khng theo di kali mu.
422
Suy thn: Tng c tnh vi thn ca cc khng sinh ny, vi nguy c vim thn
ng - k, xut hin m , thng trc c ri lon thn kinh (d cm u chi, suy
nhc c).
TNG TC THUC
Cn nhc nguy c / li ch: mc 3
Aminosid tim hay dng ti ch
Phn tch: Tng nguy c c vi tai v thn, do phi hp hai thuc c tim nng
c vi thn. C hip ng cc tc dng khng mong mun. Tuy nhin, phi hp ny
c th c ch trong mt s trng hp.
X l: Phi hp ny thng gp bnh vin. Mc du cch dng aminosid liu
duy nht hng ngy hn ch c tnh vi tai v thn, nhng khi cn phi hp thu c,
vn nn hiu chnh liu dng theo thanh lc creatinin (cng thc Cockroft v Gault).
c bit phi cn thn khi dng cho ngi bnh cao tui.
Cephalosporin hoc thuc tng t
Phn tch: Phi hp cc thuc c vi thn khi dng cefalotin v cefaloridin.
X l: Nu cn phi hp thuc, phi theo di cn thn chc nng thn, c bit
vi ngi suy thn v ngi bnh cao tui. Hiu chnh liu lng theo thanh l c
creatinin.
Tng tc cn thn trng: mc 2
Foscarnet
Phn tch: Dng ng thi hai thuc c tim nng c vi thn, v vy tng nguy
c suy thn.
X l: y l hai thuc c dng v theo di trong bnh vin. Phi theo di cht
ch ion v thanh lc creatinin v t iu chnh liu lng cho thch hp.
Interleukin 2 ti t hp
Phn tch: Interleukin ch c dng ti c s chuyn khoa. C nguy c hip ng
tc dng c vi thn ca hai thuc.
X l: Ch iu tr bng interleukin ti c s chuyn khoa, do tnh cht nghim
trng ca ch nh. Khi cc tng tc phi c cn nhc nh gi theo th trng
chung ca ngi bnh. Nu khng ngng dng c mt trong hai thuc, phi theo di
cht ch ion v thanh lc creatinin.
Thuc gy m bay hi cha halogen
Phn tch: Tng nguy c phong b thn kinh - c, c th gy yu c, suy h hp,
thm ch lit, c bit khi dng enfluran v isofluran.
X l: Bc s gy m phi trnh nguy c ny v phi chun b thuc khng
cholinesterase v mui calci tim gii to phong b thn kinh - c. Nguy c s gim
thiu khi c h hp h tr. Phi ch khi ngi bnh tnh li.
Thuc loi curar
423
Phn tch: C th tng tc dng phong b thn kinh - c. Khng sinh polypeptid
tc ng hip ng vi cc thuc gin c khng kh cc phong b thn kinh - c
trc v sau sinp. Tng tc xy ra nhanh.
X l: Trong gy m, tng tc ny c trung ho nh th my. Tuy nhin, phi
theo di k ti phng hu phu, tu theo dng mt thuc hay phi hp c hai thuc.
424
LAMIVUDIN
Cht tng t nucleosid khng virus dng iu tr bnh AIDS
CC THUC TRONG NHM
LAMIVUDIN vin nn 150 mg; dung dch ung 10 mg/mL
Epivir vin nn 150 mg
Epivir dung dch ung 10 mg/mL
CH KHI CH NH THUC
Chng ch nh: mc 4
Trng hp: Qu mn vi thuc
Cn nhc nguy c/li ch: mc 3
Thi k cho b/ thi k mang thai: Do thiu thng tin.
TNG TC THUC
Cn nhc nguy c / li ch: mc 3
Trimethoprim
Phn tch: Trimethoprim c cng kiu o thi qua thn nh lamivudin (o thi
tch cc qua ng thn) ko theo gim 40% thanh lc lamivudin
thn.
X l: Phi hp ny khng i hi phi hiu chnh liu lng lamivudin, nu chc
nng thn bnh thng. Khi suy thn, phi hiu chnh liu lng lamivudin theo
thanh lc creatinin.
LANSOPRAZOL
Thuc c ch c hiu bm proton chng lot d dy t trng
c tnh cht cm ng enzym cytochrom P450
CC THUC TRONG NHM
LANSOPRAZOL
Amarin nang 30 mg
Interlansil nang 30mg
Lan-30 nang 30 mg
Lanprasol nang 30mg
Lansec nang 30 mg
Lansotop nang 30mg
425
426
cnh iu tr c th, thng bo cho ngi bnh, hiu chnh liu lng theo kt qu th
sinh hc khi bt u v khi ngng lansoprazol trnh tht bi trong iu tr.
Ketoconazol
Phn tch: Tc dng ca ketoconazol c th b gim khi kt hp vi lansoprazol. C
th sinh kh dng ca ketoconazol b gim i do vin thuc ny kh tan hn khi pH ca
d dy tng ln do ung thuc c ch bm proton.
X l: Nu cn dng kt hp thuc ny, th khi ung ketoconazol, dng km thm
nc ung c tnh chua.
Phenytoin
Phn tch: Tng tc dc ng hc. Cn thn trng vi thuc b chuyn ho bi
cytochrom P450, v c nguy c gim hot tnh ca thuc do cm ng enzym, dn ti
tht bi trong iu tr.
X l: Lansoprazol l mt thuc tng i mi, v nhng nhn xt lm sng hy
cn thiu. y tng tc c th xy ra, v vic thng bo nhng nhn xt lm sng
n cc Trung tm cnh gic thuc cn c khuyn khch. Xem xt nguy c trong bi
cnh iu tr c th, thng bo cho ngi bnh, hiu chnh liu lng theo kt qu nh
lng phenytoin trong mu lc bt u v khi ngng lansoprazol. Cn theo di lm
sng. Khuyn ngi bnh n khm li khi iu tr tht bi.
427
428
LEVODOPA
Thuc chng Parkinson, l tin cht sinh hc ca dopamin
CC THUC TRONG NHM
LEVODOPA nang 250 mg phi hp vi benserazid 50 mg; vin nn 250 mg phi
hp vi carbidopa
Modopar 250, nang 250 mg phi hp vi benserazid 50 mg
Sinemet CR vin nn 250 mg phi hp vi carbidopa
CH KHI CH NH THUC
Chng ch nh: mc 4
Thi k cho con b: Levodopa qua c sa m, nn khng c dng cho
ngi m trong thi k cho con b.
Trm cm: Levodopa gy ri lon tm thn (cn l ln, hoang tng km theo
o gic) nht l khi c tin s bnh tm thn. Cc hi chng trm cm, thng i km
vi bnh Parkinson, s nng thm khi dng levodopa, lm ngi bnh thm lo u.
Thi k mang thai: Tt nht, khng k n levodopa trong nhng thng u thai
k ( thy d tt xng v ni tng sc vt).
Cc trng hp khc: Levodopa c th lm u hc t c tnh pht trin, cho nn
khng c dng trong trng hp ny. Qu mn vi thuc.
Cn nhc nguy c/li ch: mc 3
Suy tim: Levodopa c th gy cn nhp nhanh kch pht, v nht l h huyt p
th ng c hi cho nhng bnh tim mch khng b. Dng phi hp vi mt cht c
ch dopa - decarboxylase ngoi bin cho php m rng ch nh i vi suy tim va
phi.
Suy ng mch vnh: Lon nhp tht c m t nhng ngi bnh c
ri lon dn truyn c tim hay nhng ngi trc y c au tht ngc. Ch ng ch
nh dng thuc ny trong giai on cp tnh tai bin ng mch vnh.
Cn theo di: mc 1
Tng nhn p: Levodopa b kh carboxyl thnh dopamin, mt amin cng giao
cm c th gy gin ng t v lm nng thm bnh tng nhn p gc ng.
Ngi cao tui: Do tnh nhy cm c bit ngi cao tui vi mt s tc dng
khng mong mun ca thuc.
Lot d dy - t trng/vim d dy: Nguy c bin chng lot d dy t trng do
levodopa, cc ri lon tiu ho (bun nn, nn, chn n) khi levodopa khng c dng
phi hp vi mt cht c ch dopa decarboxylase.
TNG TC THUC
Phi hp nguy him: mc 4
Benzamid; butyrophenon; thuc an thn kinh khc
429
Cc mui st
Phn tch: Kt hp thuc lm gim hiu qu ca levodopa. L do l levodopa c
th to phc chelat vi st, lm gim hp thu ca n, do hm l ng levodopa
trong huyt thanh s gim xung.
X l: Dng hai th thuc ny cng xa nhau cng tt. Theo di p ng ca bnh
nhn trn lm sng v khi cn th tng liu levodopa.
Cc thuc gy m khc nhau
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, ko theo tng tc dng
an thn. Tng tc dc lc.
X l: Do tnh chuyn khoa ho rt cao ca gy m, v do cc thuc gy m ch
yu ch dng cho khoa phu thut, nn cc tc gi a ra cc h thuc c th gy
nguy c theo loi thuc gy m s dng. Khuyn ngi bnh sp phu thut thng bo
cho bc s gy m nhng thuc ang dng.
Clonidin hoc thuc tng t
Phn tch: Clonidin c m t c th c tc dng i khng vi levodopa.
X l: C ch ca tng tc ny cn cha r (kch thch cc th th alpha h
thn kinh trung ng, hay kch thch cc th th dopamin sau sinap thn kinh). Cn
phi nhy cm vi nguy c ny trong vic qun l iu tr bnh Parkinson, v thng bo
cho Trung tm cnh gic thuc cc nhn xt cho php tm hiu tt hn c ch tc
dng.
Dextropropoxyphen
Phn tch: Dextropropoxyphen lm h huyt p nh. Khi phi hp vi cc thuc
h huyt p khc, tng tc dng h huyt p v tng nguy c tt huyt p th ng.
X l: Phi theo di huyt p trong khi phi hp thuc (trong v sau khi ng ng
mt trong hai thuc). Tu theo loi thuc, h huyt p c th nng, nh khc nhau. Khi
cn, hiu chnh liu lng ca mt hay c hai thuc. Lp mt k hoch ung thu c
u n. Khuyn ngi bnh gp li bc s iu chnh li liu lng khi thy chng
mt lc bt u iu tr. Tng cng theo di i vi ngi bnh cao tui (nguy c ng)
v khuyn h chuyn dn dn t t th nm hoc ngi sang t th ng.
Furosemid hoc thuc tng t; thuc gin mch chng tng huyt p;
thuc li tiu gi kali; thuc li tiu thi kali
Phn tch: Tng tc dng chng tng huyt p.
X l: Cn phi hiu chnh liu lng. Lp mt k hoch dng thuc v yu cu
ngi bnh phi tun th k hoch iu tr. Khi bt u iu tr, khuyn ngi bnh o
huyt p (hay nh o) u n cho n khi t c cn bng trong iu tr.
Hydantoin
Phn tch: Kt hp thuc lm gim hiu qu ca levodopa. C ch cha r.
X l: S dng kt hp thuc ny mt cch thn trng. Nu pht hin thy tng
tc thuc xy ra, thay hydantoin bng mt loi thuc khc.
Thuc cng giao cm beta
432
Phn tch: Dng ng thi hai thuc ny c th gy nguy c lon nhp tim.
X l: Nu cn phi hp thuc, phi gim liu thuc cng giao cm.
Thuc gy m bay hi cha halogen
Phn tch: Halothan lm cho c tim nhy cm vi cc tc dng cng giao cm,
c bit vi catecholamin, iu ny c th ko theo nhng nguy c lon nhp tht
nghim trng.
X l: Khuyn ngi bnh sp phu thut thng bo cho bc s gy m nhng
thuc ang dng.
Tng tc cn theo di: mc 1
Baclofen
Phn tch: Nguy c tng cc tc dng khng mong mun, nht l l ln, o gic,
kch ng.
X l: Nu cn phi hp thuc, phi theo di lm sng, km theo hiu chnh liu
lng nhm lm gim nguy c tc dng khng mong mun.
Macrolid
Phn tch: Spiramycin c th c ch hp thu carbidopa (thng c phi hp
lm cht c ch dopa-decarboxylase), gy tng nng levodopa trong huyt thanh,
ng thi lm lng thuc chuyn qua hng ro mu-no gim i, lm gim hot tnh
ca thuc.
X l: trnh tht bi trong iu tr, phi tnh n tng tc ny khi xc nh
chin lc iu tr. Nu c th, chn mt macrolid khc.
Thuc cng giao cm alpha-beta
Phn tch: Dng ng thi hai thuc ny c th tng kh nng lon nhp tim.
X l: Nu cn, gim liu thuc cng giao cm. Khuyn ngi bnh nhanh
chng gp li thy thuc nu thy tim p bt thng.
Thuc gy m barbituric
Phn tch: Dng ng thi cc thuc chng tng huyt p hay cc thuc c th
gy h huyt p vi cc thuc gy m barbituric c th gy tt huyt p nghim trng.
X l: Khuyn ngi bnh phi phu thut, thng bo cho bc s gy m bit cc
thuc ang dng.
433
434
435
LINCOSAMID
Khng sinh dit khun
CC THUC TRONG NHM
LINCOMYCIN nang 500 mg; dung dch tim 300 mg/mL; dung dch tim 600
mg/2mL
Lincocin nang 500 mg; dung dch tim 300 mg/mL
Lincople dung dch tim 600 mg/2mL
CLINDAMYCIN nang 300 mg; 150 mg; siro 75 mg/5mL; dung dch tim 300
mg/2mL; dung dch dng ngoi; kem m o
Dalacin C nang 300 mg; 150 mg
Dalacin C siro 75 mg/5mL
Dalacin C dung dch tim 300 mg/2mL
Dalacin T dung dch dng ngoi 1%
Dalacin V kem m o 2%
CH KHI CH NH THUC
Cn nhc nguy c/li ch: mc 3
Thi k cho con b: Lincosamid qua c sa m.
437
Bnh i trng: Chng ch nh s dng lincosamid cho nhng ngi vim rut
do nguy c gy tiu chy nng v ko di.
Cc trng hp khc: Nhim khun mng no, bt k do chng gy bnh no,
u chng ch nh dng lincosamid do khuch tn vo dch no tu rt t. Trnh dng
khi qu mn vi licosamid.
Thn trng: mc 2
Suy gan/suy thn: Suy gan hay suy thn nng lm tng na i ca cc
lincosamid, km theo nguy c c tnh ng tiu ho (vim i trng lot gi, thng
lnh tnh, hoc vim i trng mng gi thng gp hn v nng hn) c c ch cha
r ( ngun gc min dch hay c tnh trc tip). Gim liu lng v nh lng thuc
trong huyt thanh.
Thi k mang thai: Tnh an ton tuyt i ca vic dng cc lincosamid cho
ngi mang thai cha c xc nh chc chn.
Cn theo di: mc 1
Suy h hp; hen: Bnh hen hay cc tin s d ng i hi phi thn trng khi s
dng lincosamid.
TNG TC THUC
Cn nhc nguy c / li ch: mc 3
Aminosid tim hay dng ti ch; Foscarnet
Phn tch: Tng nguy c c vi thn khi phi hp hai thuc c tim nng c vi
thn. Cng hp cc tc dng khng mong mun.
X l: Phi hp thuc ny c th hay gp, nht l ti bnh vin. Mc d u cch
dng mt liu duy nht trong ngy s lm gim c tnh vi tai v thn, nhng khi c n
phi hp thuc, vn nn iu chnh liu lng theo thanh lc creatinin (cng thc
Cockroft v Gault). c bit cn theo di ngi bnh cao tui.
Phenicol
Phn tch: Tc dng km khun ca cc phenicol c th i khng tc d ng dit
khun ca h thuc phi hp ny. Tc dng dit khun ny bi u
hin trn nhng vi khun giai on pht trin theo hm m. Tnh i khng ny c
th gy hi cho iu tr vim mng no, v cn can thip nhanh v mnh.
X l: Cn tnh ti nguy c ny theo hon cnh sinh bnh l c th. C th phi
hp thuc ny tu theo thuc dng c th v chng gy bnh (ch n nng t i
thiu c ch-MIC).
Tng tc cn thn trng: mc 2
Cc thuc gy m bay hi cha halogen
Phn tch: Nguy c phong b thn kinh-c tng, c th ko theo yu c v suy h
hp, thm ch lit h hp, c bit vi enfluran v isofluran.
X l: Bc s gy m phi trnh nguy c ny, v phi chun b cc thuc khng
cholinesterase v cc mui calci tim gii to phong b thn kinh c. Nguy c gim
khi h tr h hp. Cn thn khi ngi bnh tnh dy.
438
440
LITHI (mui)
Thuc iu tr cc trng thi hng trm cm
CC THUC TRONG NHM
LITHIUM CARBONAT vin nn 250 mg; 400 mg
Teralithe vin nn 250 mg
Teralithe LP vin nn 400 mg
CH KHI CH NH THUC
Chng ch nh: mc 4
Thi k mang thai: Nu t l cc tr em c d tt do cc b m c iu tr
bng lithi cng ging nh t l ny trong dn chng ni chung, th tn s xut hin cc
d tt v tim mch nghim trng (bnh Ebstein) khin phi ngng iu tr trong giai
on u thai k, d sau phi iu tr li trong giai on sau, c kim tra nghim
ngt nng lithi trong mu.
Cn nhc nguy c/li ch: mc 3
Thi k cho con b: Do lithi qua c sa m, nn bt buc phi ngng cho tr
b m.
Suy thn: Mi nguyn nhn lm gim bi tit thuc qua thn u c nguy c lm
tng lithi mu (xem phn: thc n; ru).
Thn trng: mc 2
Thc n; ru: i vi ngi bnh dng lithi, yu cu ch n c mui nh
bnh thng. Ti hp thu lithi v natri ng thn gn lin quan cht ch vi nhau. H
natri mu c th gy tng lithi mu, th hin: chng mt, run, nn, tiu chy, ni kh, ri
lon thc v thm ch hn m.
Cn theo di: mc 1
Suy tim: Lithi lm nng thm mt cn bng mui v nc khi suy tim. Ngoi ra,
iu tr suy tim (ch n nht, v dng cc thuc li tiu thi mui) lm tng nguy c
nhim c do tng lithi mu (xem phn: thc n; ru).
TNG TC THUC
Cn nhc nguy c / li ch: mc 3
Benzamid; butyrophenon; cc thuc an thn kinh khc
Phn tch: c thng bo v cc tai bin c thn kinh kiu hi chng l ln
ngi bnh dng phi hp thuc ny.
X l: Nn trnh phi hp thuc ny. Thay i chin lc iu tr, tr trng hp
ngi bnh nm trong mt c s chuyn khoa, c theo di lin tc.
Carbamazepin
441
Phn tch: Nguy c c vi thn kinh, ngay c vi liu bnh thng, do tc dng
hip ng. Ngi gim nng tuyn gip c bit d nhy cm.
X l: Nn trnh phi hp thuc ny, nhng mt s bc s chuyn khoa c
dng trong mt s trng hp trm cm kh cha.
Furosemid hoc thuc tng t; thuc li tiu gi kali; thuc li tiu thi
kali
Phn tch: Do s cnh tranh gia ion lithi v natri, nn ch n nht dn n
gim bi tit lithi qua nc tiu. Cc thuc li tiu quai v cc thuc li ti u thiazid lm
gim natri mu, v v vy lm tng lithi mu, km theo nguy c qu li u. Tng tc
dc ng hc v o thi thuc.
X l: Lithi c phm vi iu tr hp, do phi theo di cht ch v u n nng
lithi trong huyt thanh (nng cn bng trong huyt tng khong 0,5 n 1
mEq/lit). Trong s nhng du hiu qu liu lithi, c hin tng suy nhc, run ry, yu
c, bun nn, tiu chy, ni kh, mt phi hp vn ng... ngi bnh c chc nng
thn bnh thng, nu cn phi hp thuc, phi tng cng theo di lithi mu, v tin
hnh hiu chnh liu cho tht chnh xc trong v khi ngng iu tr bng thuc li tiu.
Haloperidol
Phn tch: Kt hp thuc c th gy suy gim thc, bnh v no, cc tc dng
ngoi thp, st, tng bch cu, v hot tnh enzym huyt thanh tng.
X l: Nu phi kt hp thuc ny, phi theo di ngi bnh cht ch, c bit
trong vng ba tun l u dng liu php kt hp. Nu nghi ng c tng tc thuc,
ngng dng mt trong hai th thuc , iu tr cc triu chng xut hin.
Phenothiazin
Phn tch: c bo co v cc tai bin c thn kinh kiu hi chng l ln, i
vi ngi bnh dng phi hp thuc lithi - thuc an thn kinh loi phenothiazin (c
m t vi chlorpromazin, fluphenazin, thioridazin).
X l: Nn trnh phi hp thuc. Thay i chin lc iu tr, tr khi ngi bnh
nm trong mt c s chuyn khoa v c theo di thng xuyn.
Sibutramin
Phn tch: C th xy ra hi chng serotonin bao gm d kch thch h thn kinh
trung ng, yu c vn ng, git rung c, suy gim thc. Cc tc dng
serotoninergic ca sibutramin v lithi cng vi nhau.
X l: Trnh s dng ng thi hai thuc ny. Nu khng th trnh c iu
ny, phi theo di cht bnh nhn v cc tc dng ph c th xy ra.
Thuc i khng th th angiotensin II
Phn tch: Phi hp thuc lithi vi cc thuc i khng th th angiotensin II (nh
losartan, valsartan) c th lm tng nng lithi trong huyt tng, km theo tng tc
dng dc l v c tnh, nh l ln, mt iu ho, hoang tng. C ch l do cc
thuc i khng th th angiotensin II c th lm gim o thi lithi qua thn do lm ti
hp thu nguyn t ny.
442
X l: Phi theo di nhng triu chng nhim c lithi bnh nhn v nu cn,
th hiu chnh liu.
Thuc c ch enzym chuyn dng angiotensin
Phn tch: Tng nng lithi trong mu, c th dn n hi chng l ln chng
t qu liu do gim bi tit qua thn.
X l: Thay i chin lc iu tr; nn trnh phi hp thuc ny.
Verapamil
Phn tch: C th c nhiu loi tng tc, theo nhng c ch cn cha bit, trong
c: Tng c tnh ca lithi; gim nng lithi trong huyt thanh; c hai tr ng hp
nhp tim chm (trong c mt trng hp dn ti nhi mu c tim gy t vong).
X l: Ngay ban u, xt xem phi hp thuc ny c tht cn khng. Nu ng
nh vy, phi theo di nhng phn ng ca tng ngi bnh (cho n nay, nhng
phn ng ny vn cha d kin trc c), c bit ca nhng ngi bnh cao tui
v/hoc ngi c ri lon tim mch. m t c tnh thn kinh kiu bun nn, nn,
tiu chy, mt phi hp vn ng... Thng bo mi hin tng bt thng cho Trung
tm cnh gic thuc.
443
Phn tch: Dng ng thi hai thuc ny lm tng nguy c gim nng gip v dn
ti bu c.
X l: Kim tra u n trong v sau khi iu tr vi lithi, nng iod trong mu
lin kt vi protein v TSH huyt tng.
Tng tc cn theo di: mc 1
Amphetamin hoc dn cht
Phn tch: Cc tc dng kch thch h thn kinh trung ng ca amphetamin c th
b lithi i khng.
X l: Tnh ti tng tc ny xc nh hoc xc nh li chin lc iu tr.
Citalopram
Phn tch: Nguy c xut hin hi chng serotonin kinh in gm cc triu chng
tm thn (kch ng, l ln, thm ch hn m), vn ng (git c, run r y, hot ng
qu mc...), thc vt (tng hay h huyt p, rt run, rng mnh, st cao, tot m hi),
tiu ho (tiu chy).
X l: Nu khng th trnh c phi hp thuc, bt buc phi theo di lm
sng.
445
LOPERAMID
Loperamid l thuc iu tr tiu chy kiu morphin tc ng bng cch lm chm
s chuyn vn ca ng tiu ho. Vi liu iu tr, loperamid khng c c tnh
gy nghin v gim au ca thuc h opi trn h thn kinh trung ng
CC THUC TRONG NHM
Loperamid v dn cht vin nn 2 mg; nang 2 mg
Arestal vin nn 1 mg (dng oxid monohydrat)
Eldoper nang 2 mg
Imodium nang 2 mg
Lomedium nang 2 mg; Lormide nang 2mg
Novo-Loperamid v Stopare nang 2mg
CH KHI CH NH THUC
Cn nhc nguy c/li ch: mc 3
Tr em: Khng dng cho tr em di 6 tui.
Cc trng hp khc: t kch pht cp tnh vim i-trc trng chy mu,
trng bng.
Cn theo di: mc 1
Thi k cho con b: V thn trng, khng nn dng loperamid trong thi k cho
con b.
Thi k mang thai: V thn trng, khng nn dng loperamid trong thai k.
TNG TC THUC
Tng tc cn thn trng: mc 2
Cholestyramin
Phn tch: Tc dng ca loperamid c th b gim do cholestyramin. C th do
cholestyramin gn vo loperamid rut non, nn lm gim tc dng ca thuc ny.
Tng tc xy ra chm.
X l: Nn ung hai thuc cch nhau cng xa cng tt, hoc tng liu
loperamid.
Theophylin
Phn tch: Lm chm hp thu theophylin dng gii phng chm. Loperamid lm
cho rut chm chuyn vn, nn lm chm ho tan vin theophylin gii phng chm.
X l: Nn ung hai thuc ny cch xa nhau.
Tng tc cn theo di: mc 1
446
Co-trimoxazol
Phn tch: Co-trimoxazol c th lm tng nng ca loperamid trong huyt
tng, nhng c th t gy nh hng v lm sng. Co-trimoxazol c th c ch
chuyn ho ca loperamid.
X l: Loperamid c phm vi an ton rt rng, nn c th khng cn phi i u
chnh liu, m ch cn theo di lm sng.
Desmopressin
Phn tch: Nng trong huyt tng ca desmopressin c th tng, nn tng
tc dng dc l v tc dng c hi, do loperamid lm chm s chuyn vn ca ng
tiu ho, nn lm tng hp thu desmopressin.
X l: Da trn thng tin hin c, khng cn phi x l g c bit, ngoi theo di
lm sng.
LI TIU GI KALI
Thuc tc dng ng ln xa, c ch ti hp thu natri bng cch trao i vi
kali,
trc tip ln cc t bo (triamteren, amilorid) hoc bng cch i khng vi aldosteron
(spironolacton, canrenon, kali canrenoat)
CC THUC TRONG NHM
SPIRONOLACTON vin nn 25 mg
Verospiron vin nn 25 mg
TRIAMTEREN vin nn 100 mg
Dyrenium vin nn 100 mg
CH KHI CH NH THUC
Chng ch nh: mc 4
Thi k cho con b: Cc khng aldosteron qua c sa m i hi cch n
ung khc cho tr ang b.
Trng hp khc: Qu mn vi mt trong cc thnh phn. Tng kali mu.
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Suy thn: Suy thn lm tng nguy c tng kali mu, c th dn n tai bin cht
ngi.
Thn trng: mc 2
Thi k mang thai: Vic dng nhng thuc li tiu ny cng nh vic dng cc
thiazid h kali mu khng c minh chng trong iu tr ph v tng huyt p ngi
447
449
450
X l: Diazoxyd gy tng glucose mu, nn cnh gic khi phi hp hai thuc tu
theo mc tiu iu tr chnh cn t. Theo di huyt p ng mch u n nu phi
hp t ra cn thit.
Digoxin
Phn tch: Spironolacton c th lm gim nh lc co c dng tnh ca digoxin.
Nng digoxin trong huyt thanh cng c th tng. Ngoi ra, spironolacton c th nh
hng n xt nghim min dch phng x o digoxin, dn n tng gi to lng
digoxin trong huyt thanh. C ch: tc dng lc co c dng tnh ca digoxin c th b
gim bt bi lc co c m tnh ca spironolacton. Ngoi ra, spironolacton c th cn s
o thi digoxin ng thn, lm gim thanh lc v lm tng nng ca thuc ny
trong huyt tng.
X l: C th phi iu chnh liu ca digoxin trong thi gian ung cng vi
spironolacton; theo di ngi bnh cht ch. Cng nn nhn bit v nng cao gi
to ca digoxin trong xt nghim min dch phng x khng cn c vo m iu
chnh liu.
Pyrazol; indometacin hoc dn cht; salicylat; thuc chng vim khng
steroid
Phn tch: Gim tc dng h huyt p: Thuc chng vim khng steroid c ch
tng hp prostaglandin thn (cht gy gin mch) v/ hoc dn n gi mui v
nc. Nguy c suy thn cp ngi bnh mt nc.
X l: Cn bo m tip nc tt cho ngi bnh; theo di chc nng thn (
thanh lc creatinin); kim tra s n nh huyt p ng mch, c bit khi bt u iu
tr. Khuyn ngi bnh theo di u n huyt p.
Guanethidin hoc thuc tng t
Phn tch: S tng tc dng h huyt p, thng c s dng trong iu tr v
cn phi dng liu thch hp.
X l: Tng cng theo di huyt p. Nhn mnh v s tun th v gi gic dng
thuc u n, khi p dng liu php hai thuc. Cnh gic khi s dng ngi bnh
cao tui.
Nicorandil; nitrat chng au tht ngc
Phn tch: Phi hp vi bt k thuc no c tnh cht chng tng huyt p c th
lm tng nguy c h huyt p i khi dn n sc.
X l: Theo di huyt p trong khi iu tr v sau khi ngng mt trong hai thuc.
Thn trng c bit ngi bnh cao tui.
Reserpin
Phn tch: Nguy c tng tc dng h huyt p, c th s dng trong iu tr.
X l: Theo di huyt p ng mch v iu chnh liu ca thuc chng tng
huyt p la chn ban u, trong khi iu tr v sau khi ngng reserpin.
Sotalol
Phn tch: Tng tc dng h huyt p. Sotalol thng ch c dng lm thuc
chng lon nhp.
451
Chng ch nh: mc 4
Khng k n khi c qu mn cm vi thuc nhm ny.
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Thi k cho con b: Cn trnh cho con b, v mt s thuc li tiu qua c
sa m do khuch tn th ng.
Thi k mang thai: Khng dng cc thuc li tiu trong iu tr ph v tng
huyt p ngi mang thai, v c th dn n thiu mu cc b nhau thai km theo
nguy c suy dinh dng thai.
453
Suy thn: Bt k thuc li tiu mnh no u c th gy suy thn chc nng lin
quan n mt mui km vi gim lc cu thn v tng ure mu. Tn thng chc nng
ny c th lm nng thm suy thn sn c.
Thn trng: mc 2
Bnh gt: Nguy c tng acid uric mu, buc phi theo di cht ch ngi bnh
gt, nu phi hp l cn thit.
Suy gan: Cc thuc li tiu thi kali c th khi pht hn m gan. Chng lm tng
nguy c nhim kim chuyn ho, tnh trng ny lm thn tng sn sinh amoniac v lm
cht ny chuyn d dng vo no.
Cn theo di: mc 1
Tiu ng: Cc thuc li tiu thiazid hoc thuc tng t v c acid etacrynic
c th gy tiu ng, c gim dung np glucose, cn glucose mu khi i thng
tng. Vic s dng chng c th lm tiu ng mt cn bng v to thun l i xut
hin hn m tng glucose mu.
TNG TC THUC
nhp tht c bit c th xut hin tng cn rt ngn (vi giy, mt thu: cm
gic ngt m khng mt thc) i khi tin trin n rung tht gy cht.
X l: Phi hp ny cn trnh. Nn s dng cc thuc khng dn n
xon nh. Nu cn phi hp, theo di thng xuyn khong QT v kim tra
u n kali mu. Ch cc du hiu lm sng c th bo hiu h kali mu,
nh mt nhc, yu c, chut rt.
Furosemid hoc thuc tng t
Phn tch: Phi hp bt hp l gia cc thuc cng mt nhm dc l. K
n rm r v ch.
Lithi
Phn tch: S cnh tranh gia cc ion natri v lithi c gii thch l vi
ch n thiu mui, c s gim o thi lithi ra nc tiu. Cc thuc li niu
quai v thiazid dn n gim natri, do lm tng lithi mu, km vi nguy c
qu liu. l mt tng tc dc ng hc v o thi thuc.
X l: Lithi c phm vi iu tr hp, nn cn theo di cn thn v u n
nng trong huyt thanh (nng cn bng trong huyt tng khong 0.5
n 1 mEq/ lt). Du hiu qu liu lithi c: suy nhc, run, gim trng lc c,
bun nn, tiu chy, lon vn ngn, mt iu vn. ngi c chc nng thn
bnh thng, nu phi hp ny t ra cn thit, th cn tng cng theo di lithi
mu v iu chnh liu chnh xc, trong v sau khi ngng iu tr thuc li tiu.
Macrolid
Phn tch: Nguy c xut hin xon nh khi dng phi hp m t vi ring
erythromycin tim tnh mch. H kali mu, nhp tim chm v khong QT di c
t trc (trn in tm ) l nhng yu t thun li cho xut hin xon nh.
Xon nh l mt kiu nhp tht c bit c th xut hin tng cn rt ngn (vi
giy, mt thu: cm gic ngt m khng mt thc). Cc thuc dn n h kali
mu to thun li cho xut hin xon nh vi nhng thuc khng chng lon
nhip. Tng tc ch c m t c nht vi sultoprid trong nhm benzamid
hoc erythromycin tim tnh mch i vi nhm macrolid.
X l: Phi hp ny cn trnh. Nn dng cc thuc khng dn n xon
nh. Nu cn phi hp, phi theo di thng xuyn khong QT v tin hnh
kim tra u n kali mu. Ch n cc du hiu lm sng c th bo hiu h
kali mu, th d mt nhc, yu c, chut rt.
Methenamin
Phn tch: Trong nc tiu acid, methenamin phn gii thnh formol c
nguy c ta vi cc sulfamid km ho tan, c th dn n tinh th niu v si
thn.
X l: Tt nht l nn thay i thuc. Tnh acid ca nc tiu c th nh
gi bng cc bng giy th.
455
Sparfloxacin
Phn tch: Tng tc ny ch c gi tr vi sparfloxacin (zagam): tng nguy
c xon nh do cng hp cc tc dng in sinh l. H kali mu, nhp tim chm
v khong QT di c t trc (trn in tm ) l nhng yu t thun li cho
xut hin xon nh. Xon nh l mt kiu nhp tht c bit c th xut hin
tng cn rt ngn (vi giy, mt thu: cm gic ngt m khng mt thc).
X l: Phi hp ny cn trnh. Nn dng cc thuc khng dn n xon
nh. Nu cn phi hp, nn theo di thng xuyn khong QT v kim tra u
n kali mu. Ch n cc du hiu lm sng c th bo hiu h kali mu, th
d mt nhc, yu c, chut rt.
Thuc khng histamin khng H1 khng an thn
Phn tch: Tng tc ch c ghi nhn vi ring mt thuc khng
histamin khng an thn: astemizol (Hismanal). H kali mu (v c tiu chy ko
di c th gy mt nc v in gii) l yu t thun li cho xut hin xon
nh. Nguy c tng khi cc thuc gy h kali mu c phi hp vi cc thuc
khc c th gy xon nh. Xon nh l mt kiu nhp tht c bit, c th xut
hin tng cn rt ngn (vi giy, mt thu: cm gic ngt m khng mt thc).
X l: Phi hp ny cn trnh; nn thay i chin lc iu tr v chn
nhng thuc khng c bt li gy xon nh. Nu cn gi phi hp, theo di kali
mu v b sung kali nu cn.
Thuc nhun trng lm trn
Phn tch: S dng thuc nhun trng lm trn di hn (cng ging nh
tiu chy nng) c th gy h kali mu.
X l: Nu cn phi hp gia thuc nhun trng lm trn v thuc li niu
thi kali, phng nga h kali mu bng cch b sung kali v nu cn, tu theo
lm sng, theo di in tm (nguy c h kali mu xy ra t hn so vi thuc
nhun trng kch thch). Khuyn ngi bnh b sung kali (chui, mn...) v nu
cn cho theo di kali mu (nn nh rng h kali mu th hin bng tnh tr ng
mt nhc, yu c, thm ch co cng c). Khuyn ngi bnh gp li thy thuc
iu tr nu triu chng ny xut hin.
chnh liu mt hoc hai thuc, tu trng hp. Tng cng theo di ngi
bnh cao tui (nguy c ng) v khuyn h cn thn khi ang t th nm hoc
ngi m chuyn sang t th ng th phi t t.
Biguanid
Phn tch: Trong trng hp suy thn chc nng, sinh l v / hoc lin
quan n thuc li tiu, c nguy c tng nhim acid lactic do metformin (Stagid,
Glucophage, Glucinan).
X l: Lu tng tc ny v trnh k n metformin nu ngi bnh suy
thn, vi creatinin mu trn 15 mg/lt (135 micromol/lt) nam v 12 mg/lt (110
micromol/lt) n. c bit ch n k n ng thi metformin v thuc li
tiu, ngi bnh cao tui. Nn nh cc du hiu bo trc nhim acid lactic
gm: bun nn, nn, co cng c, gim thng kh, cm gic mt nhc, au bng.
Butyrophenon
Phn tch: Tng tc dng lm h huyt p ca nhng thuc ny.
X l: Nu cn phi hp, tng cng theo di huyt p ng mch trong
khi iu tr v sau khi ngng mt trong hai thuc. iu chnh li u tu trng
hp. Nhn mnh v k hoch v s tun th dng thuc. c bit cnh gic
ngi bnh cao tui.
Cholestyramin
Phn tch: Gim hp thu thuc li tiu thi kali ng tiu ho, do
cholestyramin gn thuc li tiu.
X l: Nu k n hai thuc, khuyn dng thuc li tiu thi kali trc
cholestyramin 2 gi hoc sau khi dng cholestyramin 4 gi.
Ciclosporin
Phn tch: Nguy c tng creatinin mu, nht l vi cc thuc li tiu
thiazid. Tng tc ny cn c thm t liu, cc cng b cn him.
X l: Theo di chc nng thn khi phi hp hai thuc ny.
Clonidin hoc thuc tng t; guanethedin hoc thuc tng t;
levodopa; methyldopa; reserpin; spironolacton; thuc gin mch chng tng
huyt p
Phn tch: Tng tc dng lm h huyt p.
X l: Cn phi iu chnh liu, xy dng k hoch dng thuc v nhn
mnh v tun th dng thuc. Lc u iu tr, cn o u n huyt p ng
mch cho ti khi t cn bng iu tr.
Clozapin
Phn tch: Nguy c tng tc dng lm h huyt p.
X l: Theo di huyt p ng mch v iu chnh liu ca thuc chng
tng huyt p la chn ban u, trong v sau khi ngng iu tr vi clozapin.
Thn trng c bit ngi bnh cao tui.
458
459
Disopyramid
Phn tch: Nguy c xon nh khi phi hp cc thuc ny. H kali mu,
nhp tim chm v khong QT di c t trc (in tm ) l nhng yu t
thun li cho xut hin xon nh. Xon nh l mt kiu nhp tht c bit c
th xut hin tng cn rt ngn (vi giy, mt thu: cm gic ng t m khng
mt thc).
X l: Nu cn phi hp, ngn nga h kali mu bng cch tng cng
theo di v theo di in tm . Trng hp xut hin xon nh, khng dng
thuc chng lon nhp. Nn nh rng h kali mu th hin bng: mt nhc, yu
c thm ch chut rt). Nu nhng triu chng ny xut hin, khuyn ngi
bnh gp li thy thuc iu tr.
Fibrat
Phn tch: Cnh tranh cc v tr gn vi protein huyt tng km vi
tng tc dng li tiu v tng mt kali. Tng tc ny c nu trong y vn vi
ring furosemid (thuc li tiu thi kali), cn c tha nhn vi cc thiazid li
tiu.
X l: Theo di phi hp ny v thng bo cho Trung tm cnh gic thuc
mi bt thng sinh hc hoc lm sng. Tng cng theo di ngi suy thn.
Insulin
Phn tch: Trong nhm cc thuc li tiu quai, c m t nhng tnh cht
gy tng glucose mu ca furosemid, c th dn n gim tc dng ca cc
thuc chng tiu ng. C ch cha sng t.
X l: C th dng thuc li tiu ngi tiu ng, nhng ngi k n
phi ch v nhng bin i glucose mu c th c v iu chnh liu tu theo
kt qu sinh hc.
Nicorandil; nitrat chng au tht ngc
Phn tch: Phi hp vi bt k thuc no c tnh cht chng tng huyt p
c th lm tng nguy c tt huyt p, i khi dn n sc.
X l: Theo di huyt p trong khi iu tr v sau khi ngng mt trong hai
thuc. c bit thn trng ngi bnh cao tui.
Glycosid tr tim
Phn tch: Ri lon in gii do thuc li tiu gy nn c th dn n lon
nhp tim do digitalis. C ch do s tng bi xut kali v magnesi lm nh hng
n hot ng ca c tim.
X l: Khi dng phi hp nhng thuc ny, o hm lng kali v magnesi
trong huyt tng. Trnh tnh trng h kali hoc h magnesi huyt bnh nhn
iu tr glycosid tr tim bng cch gim natri trong n ung, b sung hoc dng
thuc li tiu gi kali/magnesi thay cho thuc li tiu thi kali.
460
461
462
CH KHI CH NH THUC
Chng ch nh: mc 4
Trng hp: Tng thm thu ca huyt tng c t trc; mt nc ch yu
trong t bo.
464
LU HUNH
Nguyn t v c c tc dng chng vim.
Dng trong bnh thp, bnh mi v bnh ngoi da
Thn trng: mc 2
Cc trng hp: Khng dung np lu hunh.
MACROLID
Khng sinh c hot ph gii hn i vi vi khun Gram dng.
Tri vi nhng gi thuyt trc y, khng c mi quan h no gia cu trc
v tc dng cho php gii thch nhng tng tc khc nhau lin quan n macrolid
Chng ch nh: mc 4
Trng hp qu mn vi cc macrolid, dng chin lc iu tr bng khng sinh
khc.
Bepridil
Phn tch: Theo hiu bit hin nay, trong nhm macrolid, ch c
erythromycin dng tim tnh mch l c th gy lon nhp tim (ko di on QT,
ngoi tm thu tht, xon nh, bloc nh tht). H kali mu, nhp tim chm v
khong QT di t trc (ch bit c trn in tm ) l nhng yu t to
iu kin xut hin xon nh. Xon nh l mt dng nhp tht c bit, c th
xut hin thnh cn rt ngn (vi giy, mt thu: c cm gic ngt nhng khng
mt thc).
X l: Chng ch nh phi hp thuc c tim nng gy t vong ny v
khng c k n. Ch ring erythromycin di dng tim tnh mch cng c
th gy lon nhp tim. Do khuyn khng nn tim thuc ny c liu qu
nhanh mt ln, m phi tim truyn tnh mch lin tc hoc ngt on, thi gian
truyn mi ln t nht phi ko di 60 pht.
Cisaprid
Phn tch: Tng tc dc ng hc, c th dn n xut hin xon nh
ngi c t bm. C l l do cc macrolid ni chung, v erythromycin tim
tnh mch ni ring c ch c enzym chuyn ho cisaprid (Prepulsid). Ch
spiramycin (Rovamycin) l khng thuc trong trng hp ny.
X l: Hoc tm thi ngng cisaprid, hoc k n mt khng sinh thuc
h khc (th d beta lactamin).
Ergotamin hoc dn cht
Phn tch: Nguy c tai bin thiu mu cc b nng cc u chi, c th
dn ti hoi t, do c ch chuyn ho ergotamin gan (hin nay, cha c
m t vi spiramycin, roxithromycin, clarithromycin).
X l: Phi ht sc thn trng, v thng ip chnh thc c p dng cho
tt c cc macrolid. Cc bc s k n u trnh phi hp thuc ny, cho nn
hu nh khng c kin v nhn xt gi v Trung tm cnh gic thuc. Chng
ch nh phi hp thuc vi tt c cc macrolid, tr spiramycin. Cc d n cht
hydrogen ho khc ca ca lo mch (dihydroergocornin, dihydroergocristin,
dihydroergotoxin ) khng gy tng tc thuc ny
Statin; thuc c ch HMG-CoA reductase
Phn tch: Kt hp thuc c th gy bnh v c nng hay tiu c vn do
nng cc thuc c ch HMG-CoA reductase tng ln trong huyt tng. C
ch c th do c ch chuyn ho thuc qua CYP3A4.
468
469
Penicilin
Phn tch: Tc dng km khun ca macrolid c th i khng vi tc
dng dit khun ca penicilin. Tc dng dit khun ny th hin trn vi khun
ang trong giai on pht trin theo hm m. Tnh i khng ny c th c hi
trong iu tr vim mng no, v cn can thip nhanh v mnh.
X l: Tnh ti nguy c ny theo bi cnh sinh - bnh l c th. C th
thc hin phi hp thuc ny tu theo thuc v cc chng gy bnh (cn ch
n nhng nng c ch ti thiu - MIC).
Pimozid
Phn tch: Cc khng sinh macrolid c ch s chuyn ho pimozid gan
qua xc tc ca CYP3A4, lm tng nng thuc ny trong huyt tng, c th
gy c vi tim.
X l: Trnh dng khng sinh macrolid cng vi pimozid.
Repaglinid
Phn tch: Mt s khng sinh macrolid, c th l clarithromycin,
erythromycin c th lm tng nng repaglinid trong huyt tng, lm tng tc
dng dc l v tc dng ph ca thuc. C ch c th l do cc khng sinh
macrolid ni trn c ch CYP3A4 xc tc cho chuyn ho repaglinid.
X l: Vi ngi bnh ang dng repaglinid, phi theo di cn thn nng
glucose mu khi bt u dng v khi ngng dng khng sinh macrolid. Hiu
chnh liu repaglinid nu cn.
Ritonavir
Phn tch: Ritonavir c i lc mnh vi isoenzym 3A 4 ca cc cytochrom
P450, nn c nguy c cao cnh tranh gia ritonavir vi cc thuc c chuyn
ho hay nghi ng c chuyn ho bi isoenzym ny. Cnh tranh ny lm gim
chuyn ho cc thuc v gy nguy c lm tng ng k nng thuc trong
huyt tng. C nguy c co cng bng km theo bun nn v nn ( c m
t vi erythromycin, azithromycin, clarithromycin). Tng tc dc ng hc v
chuyn ho.
X l:
Erythromycin: Theo di cht ch ngi bnh phng xut hin tc dng
c, v khi cn gim liu lng thuc khng sinh.
Clarithromycin: nh lng u n creatinin mu. Khng hiu chnh liu
lng nu chc nng thn bnh thng. Khi suy thn, hiu chnh liu lng theo
thanh lc creatinin. Ch n ngi bnh cao tui.
Sparfloxacin
Phn tch: Tng tc ny ch ng vi sparfloxacin (Zagam). Tng nguy
c xon nh do cng hp cc tc dng in sinh l khi phi hp v i
erythromycin tim tnh mch, nhng vi cc macrolid khc th hi n nay ch a
thy ni ti. H kali mu, nhp tim chm v khong QT di t tr c (ch bi t
c trn in tm ) l nhng yu t to i u kin xut hi n xo n nh.
471
472
474
MAGNESI (mui)
Cc mui magnesi c th ung hoc tim tnh mch
Thn trng: mc 2
Suy thn: Nguy c tng magnesi mu
TNG TC THUC
475
MEDIFOXAMIN
Thuc chng trm cm, khng thuc cc loi ba vng hay c ch MAO,
cng tham gia vi h dopaminergic, v mc t hn vi h noradrenergic
Cledial vin nn 50 mg
CH KHI CH NH THUC
Chng ch nh: mc 4
Ph i tuyn tin lit/u tuyn tin lit: Nguy c b tiu tin, do tc dng
khng cholinergic.
Cc trng hp khc: Qu mn vi thuc.
Cn theo di: mc 1
Cc trng hp khc: Nh phn ln cc thuc chng trm cm, trong chng h
huyt p c th thy tng tc dng h huyt p.
TNG TC THUC
478
479
MELPHALAN
Thuc chng ung th, km t bo, alkyl ho
480
481
482
Pentostatin
Phn tch: Dng ng thi hai cht c ch tu xng c th gy ri lon
huyt hc nghim trng ty theo thi gian iu tr.
X l: Phi hp thuc i hi phi theo di v mt huyt hc.
Phenicol
Phn tch: Nguy c tng c tnh vi mu do c ch tu xng, do cng
hp cc tc dng, c th dn ti mt bch cu ht. Vi cc phenicol, ngay khi
dng n c cng c th mt bch cu ht nghim trng, thm ch t vong
(c tnh min dch).
X l: Nu cn phi hp, vi mi thuc phi dng liu thp. Khng c g
c th d bo mt bch cu ht do cc phenicol. Theo di cht ch huyt ,
thc hin bnh thng khi dng mt cht km t bo, vn c gi tr. Tuy nhin,
ngi bnh cn c cnh bo ch st nh, vim hng v lot ming l phi
ngng dng phenicol.
Zidovudin
Phn tch: Phi hp zidovudin vi cc thuc c vi tu khc i hi phi
rt thn trng. C nguy c thiu mu hay nhng ri lon huyt hc khc.
X l: Nu cn phi hp thuc, phi theo di cht ch huyt v nu
cn, gim liu dng.
MERCAPTOPURIN
Cht km t bo, chng chuyn ho, tc dng khu chuyn ho cc purin
483
Amphotericin B
Phn tch: Phi hp amphotericin B tim vi cc thuc c vi tu khc i
hi phi rt thn trng. C nguy c thiu mu v cc ri lon huyt hc khc.
X l: Nu cn phi hp thuc, phi theo di cht ch huyt v, nu
cn, phi gim liu lng thuc.
Azathioprin; carmustin hoc dn cht; cisplatin hoc dn cht;
cyclophosphamid hoc thuc tng t; doxorubicin hoc dn cht; fluoro 5
uracil; ganciclovir; interferon alpha ti t hp; levamisol; methotrexat; penicilamin
hoc thuc tng t; procarbazin; thiotepa; thuc chng ung th khc nhau;
vincristin hoc thuc tng t
Phn tch: Nguy c tng c tnh vi mu do c ch ty xng, do cng
hp cc tc dng, c th dn ti mt bch cu ht.
X l: Nu c th, trnh phi hp thuc. Nu cn phi hp, vi mi thuc
phi dng liu thp, v theo di cht ch huyt . Phi hp thuc ny dnh
cho cc thy thuc chuyn khoa, v cc phc iu tr thng c xc
nh r.
Ciclosporin
Phn tch: Phi hp hai thuc c tnh cht c ch min dch. Do tnh cht
c ch min dch qu mnh, c nguy c pht trin cc u lympho gi.
X l: Cn suy ngh k v vic phi hp hai thuc c ch min dch ny,
phi cn nhc tng quan gia nguy c v li ch theo mc ch iu tr. Phi
hp thuc ny phi c thc hin ti mt c s chuyn khoa, v phi theo di
ngi bnh tht cht ch.
Clozapin
Phn tch: Nguy c tng c tnh vi mu do c ch tu xng, do cng
hp cc tc dng, c th dn n mt bch cu ht. Ch vi clozapin dng n
c, c th mt bch cu ht nghim trng, thm ch t vong (c tnh min
dch).
X l: Nu cn kt hp, vi mi thuc phi dng liu thp. Khng c g c
th bo trc xut hin mt bch cu ht do clozapin. Theo di cht ch huyt
, thc hin bnh thng khi dng mt cht km t bo, vn c gi tr. Tuy
nhin, ngi bnh cn c cnh bo ch st nh, vim hng v lot ming l
phi ngng iu tr clozapin.
Colchicin hoc dn cht
Phn tch: Dng ng thi mt thuc km t bo vi mt thuc chng
bnh thng phong lm tng nng acid uric. Ngoi ra cn tng nguy c gi m
bch cu, gim tiu cu do cng hp cc tc dng khng mong mun ca cc
thuc.
485
487
METHADON
Dn cht ca opi, dng cho cai nghin ma tu
Chng ch nh: mc 4
Tr em/tr b m: Chng ch nh vi tr di 15 tui v cha th nghim.
Cc trng hp khc: Qu mn vi thuc.
489
491
492
METHENAMIN
Thuc st khun ng tit niu, hay dng trong phi hp thuc
Thn trng: mc 2
Suy thn: Nguy c tch lu trong mu (khng thy hu qu, tuy nhin nng
formol trong nc tiu s khng c tc dng).
TNG TC THUC
494
METHOTREXAT
Thuc km t bo, khng folat
495
Pyrazol
Phn tch: Tng nguy c mt bch cu ht v tng tc dng c vi mu
ca methotrexat, do b y khi cc lin kt vi protein v/hoc gim o thi
qua thn.
X l: Chng ch nh phi hp thuc ny. Chn mt thuc chng vim
khc, v tn trng cc quy tc k n: Khi dng methotrexat liu cao, phi
ngng thuc chng vim khng steroid 12 gi n 24 gi trc , cho n khi
nng methotrexat tr v tr s khng gy c.
Trimethoprim; zidovudin
Phn tch: Nguy c tng c tnh vi mu do c ch tu xng, do cng
hp cc tc dng trn dehydrofolat reductase, c th dn ti thiu mu nguyn
hng cu khng l.
X l: Nu cn phi hp thuc, nn dng liu thp cho mi cht, v theo
di cht ch huyt . Phi hp thuc ny dnh cho cc bc s chuyn khoa, v
cc phc iu tr thng c xc nh r rng. C th b sung thm acid
folinic.
497
Ru
Phn tch: Tng nguy c x gan v y l hai cht c vi gan.
X l: Tnh ti mc tiu cui cng iu tr. Ngi bnh thng c nm
ti bnh vin, v khng c iu kin ung ru thng xuyn. Nu phi tip tc
iu tr ngoi tr, yu cu ngi bnh khng c ung ru.
Sulfamid chng nhim khun
Phn tch: Tng tc dng c vi mu ca methotrexat, do y cht ny
khi v tr lin kt vi protein huyt tng.
X l: Nu cn, nh lng nng methotrexat trong huyt tng. Hiu
chnh liu lng trong iu tr v khi ngng dng sulfamid chng nhim khun.
Sulfasalazin hoc dn cht
Phn tch: Sulfamid y thuc ny khi v tr lin kt vi protein huyt
tng v/hoc c ch d ho thuc ny, gy tng na i nng thuc trong
huyt thanh.
X l: Cn phi hiu chnh liu lng trong v sau iu tr sulfamid.
Thuc kim ho nc tiu
Phn tch: Natri bicarbonat lm tng o thi methotrexat qua thn.
X l: Tnh cht ny c th dng to iu kin o thi methotrexat
trong liu php dng liu cao, v trnh kt ta methotrexat trong cc
ng thn.
Vng
Phn tch: Phi hp hai thuc c tim nng c vi gan v mu.
X l: Khi phi hp hai thuc c vi gan v mu, phi theo di cht ch
chc nng gan (ASAT, ALAT, phosphatase kim, bilirubin), v huyt , hoc,
nu c th phi hon mt trong hai thuc. Kim tra chc chn ngi bnh
khng thng xuyn ung ru v khng c tin s vim gan virus. Cc triu
chng lm sng chnh khng in hnh: bun nn, st, vng da... Nu thy ng
thi pht ban ngoi da, nga v hch to th hng v ngun gc do thuc. Cn
phn bit r, theo cc test th sinh hc, nguy c xut hin vim gan tiu t bo
khng hi phc vi vim gan mt hi phc c sau khi ngng iu tr.
501
Phenytoin
Phn tch: Tng cc tc dng khng mong mun ca methotrexat, c th
do tng c ch dihydrofolat reductase.
X l: Khi cn phi hp thuc, phi tnh ti nguy c tng cc tc d ng
khng mong mun. Thay th thuc chng ng kinh khi cn, nu phi hp
thuc phi dng lu di.
METHYLDOPA
Thuc chng tng huyt p
Chng ch nh: mc 4
Ri lon chuyn ho porphyrin: Tng cc cn.
Cc trng hp: Tai bin mch mu no v ng mch vnh mi xy ra l cc
chng ch nh dng methyldopa. Cng nh vy, nn trnh dng cht ny trong trng
hp: u t bo a crom, qu mn bit vi cht ny.
502
Thn trng: mc 2
Thi k cho b: Methyldopa qua c sa m.
Cn theo di: mc 1
Thi k mang thai: Methyldopa khng gy qui thai, v v tc dng kh ngn nn
t nguy him, mc du thuc qua c hng ro nhau thai.
Suy thn: Cn gim liu lng.
Ngi bnh cao tui : Methyldopa gy h huyt p v an thn, do gim trng
lc giao cm. Cc tc dng ny c bit nguy him i vi ngi bnh cao tu i, do
x cng ng mch thng km theo tng huyt p. Phi gim liu.
TNG TC THUC
thuc, phi thng bo cho ngi bnh, dng thuc u dn vo nhng gi nht
nh v tng cng t theo di. Nu khng, cn thay i chin lc iu tr.
Khuyn ngi bnh n khm li nu thy huyt p bin ng nhiu.
Levodopa
Phn tch: Tng tc dc lc. C kh nng cn tr tc dng chng
Parkinson ca levodopa. Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, km
theo nguy c lon tm thn.
X l: Nn chn mt chin lc iu tr khc.
Ru
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, ko theo tng
tc dng an thn. C th thy mt s tc dng tm thn - vn ng khi dng
mt s thuc, nht l trong tun l iu tr u tin. Tng tc dc lc.
X l: Khng nn phi hp hai cht ny, v bc s k n khng m bo
c ngi bnh khng ung ru. Nguy c an thn, gy bun ng c bit
nguy him vi ngi li xe v ngi ng my. Khuyn ngi bnh khng dng
cc ch phm c ru v khng nn ung ru.
504
505
506
METHYSERGID
Cht i khng cnh tranh serotonin thuc nhm alcaloid nm ca g
Chng ch nh: mc 4
Thi k mang thai: V l do kh nng tr yu
509
MEXILETIN
Thuc chng lon nhp thuc nhm Ib ca Vaughan - Williams,
c tc dng n nh mng v tc dng gy t
Thn trng: mc 2
Suy tim: Nguy c bin i dn truyn.
TNG TC THUC
MIANSERIN
Thuc hng thn chng trm cm, khng thuc nhm c ch MAO,
khng thuc nhm imipramin
Chng ch nh: mc 4
Suy gan
Hng cm
Cn theo di: mc 1
n ung, ru: Khng nn dng ung c ru trong khi iu tr.
Tiu ng: Theo di glucose mu ngi tiu ng khng n nh.
512
git.
MIFEPRISTON
Thuc chng thai nghn, khng progestogen
Chng ch nh: mc 4
Tiu ng; suy gan; suy thn: Tnh n cc tc dng khng mong mun.
Thi k mang thai: Mang thai khng c xc nhn bng sinh hc, mang thai
hn 50 ngy mt kinh, nghi c thai ngoi d con.
Trng hp khc: Qu mn cm vi thuc, suy thng thn, ri lon cm mu,
suy dinh dng.
MODAFINIL
Thuc kch thch tm thn adrenergic alpha 1 no, c ch nh dng
trong cn ng thong qua c km hoc khng km cn t ngt mt trng lc
v chng ng nhiu t pht c xc nh bng my ghi a k
515
Chng ch nh: mc 4
Ch cc vn ng vin th thao trnh cao, bit dc ny cha mt hot
cht c th gy phn ng dng tnh vi cc th nghim khi kim tra chng doping.
Chng lo u thi qu.
Thn trng: mc 2
Tng huyt p: Theo di huyt p ng mch khi ngi bnh c bit b tng
huyt p.
Cn theo di: mc 1
Suy gan: ngi suy gan nng, ch n s chuyn ho ca thuc, khuyn nn
chia cc liu thnh hai ln dng.
TNG TC THUC
516
MOLSIDOMIN
Thuc chng au tht ngc thuc h cc sydnonimin, gin mch,
chng kt tp tiu cu
Cn thn trng: mc 2
Suy gan: Tng dn liu lng.
MUROMONAB CD3
Khng th n dng i vi khng nguyn T3 ca lympho bo T ngi
Chng ch nh: mc 4
Thi k cho con b - thi k mang thai: Tnh khng c hi cha c chng
minh vi thuc ny.
Suy tim: Suy tim mt b.
Trng hp khc: Qu mn vi thuc, tin s co git.
Cn nhc nguy c / li ch: mc 3
ng dch nhy v nguy c ph phi do thuc gy nn
NAFTIDROFURYL
517
CH KHI CH NH THUC
Chng ch nh: mc 4
Cc trng hp khc: Qu mn vi thuc. Vim gan cp hoc mn. Tin s gia
nh c vim gan.
Cn theo di: mc 1
Suy thn: o thi valproat ch yu qua thn. V vy phi ch ti s tng nng
thuc trong huyt thanh, v t phi gim liu lng.
TNG TC THUC
519
Cholestyramin
Phn tch: Cholestyramin phi hp vi acid valproic s lm gim nng
acid valproic trong huyt thanh, ko theo gim tc dng iu tr, do nh hng
n s hp thu cht ny ng tiu ho.
X l: Dng acid valproic t nht 3 gi trc khi hoc 3 gi sau khi dng
cholestyramin. Theo di p ng vi thuc v da vo , hiu chnh liu dng.
Lamotrigin
Phn tch: Khi phi hp lamotrigin vi acid valproic, th nng acid
valproic trong huyt thanh s gim, cn nng lamotrigin v c tnh ca n
li tng, c th do chuyn ho ca lamotrigin b c ch.
X l: Bnh nhn dng kt hp hai thuc ng kinh ni chung, hay c th
lamotrigin vi acid valproic phi c theo di cn thn khi ang dng mt
thuc v dng thm, hoc ngng dng, hoc thay i liu dng thuc th hai.
Hiu chnh liu lng khi cn.
Tacrin
Phn tch: Nguy c tng c tnh vi gan.
X l: Nu cn, phi tng cng theo di gan, trnh nhng phi hp gy
nguy c vi ngi bnh cao tui.
Tng tc cn thn trng: mc 2
Acid folic hoc dn cht
Phn tch: Ngoi tc dng c ch h thn kinh trung ng, y cn c
phi hp acid folic vi mt thuc c tc dng khng folat (do c ch dihydrofolat
reductase).
X l: Kim tra huyt v khi cn, cho dng acid folinic, c bit
nhng ngi bnh dng liu cao cc khng folat khc hay nhng ng i
bnh c iu tr trong thi gian di. nhng ngi bnh ny, nn b sung
thm acid folinic. Cc tng tc ny khng thy ni trong y vn.
Amineptin; carmustin hoc dn cht; citalopram; dantrolene; estrogen hoc
thuc nga thai estroprogestogen; fluoro-5-uracil; fluoxetin; fluvoxamin;
griseofulvin; isoniazid hoc thuc tng t; methotrexat; paroxetin; progabid;
rifampicin; thuc chng nm dn xut imidazol
Phn tch: Phi hp cc thuc c tim nng c vi gan (cng cc tc
dng ph).
X l: Khi phi hp hai thuc c vi gan, phi theo di cht ch chc
nng gan (ASAT, ALAT, phosphatase kim, bilirubin) hoc hon dng mt trong
hai thuc. Xc nh chc chn ngi bnh khng thng xuyn ung ru v
khng c tin s vim gan virus. Cc triu chng lm sng chnh khng c
hiu: bun nn, st, vng da. Nu thy ng thi pht ban ngoi da, ng a v
hch to, th ngh n nguyn nhn do thuc. Cn c kt qu th sinh hc, cn
phn bit vim gan tiu t bo khng hi phc vi vim gan mt h i ph c
c sau khi ngng thuc.
520
521
Heparin
Phn tch: Natri valproat c th gy gim tiu cu v h nng
prothrombin trong mu v gim kt tp tiu cu. Nh vy, c th gy chy mu
nhng ngi bnh dng thuc chng ng mu ung, heparin hay thuc tan
huyt khi.
X l: Khi phi hp thuc, tu theo thuc chng ng mu dng, phi
tng cng theo di s lng tiu cu, test th ng mu ton phn, thi gian
Howell, thi gian chy mu.
Interleukin 2 ti t hp
Phn tch: Mc tiu ch yu l iu tr ung th tuyn thn. Interleukin
cng t ra c vi gan. Nn y l s phi hp hai thuc c tim nng c vi
gan.
X l: Liu php ny ch c thc hin c s chuyn khoa. Dng
interleukin i hi theo di lin tc. Trong trng hp ny, mi iu phi ph
thuc vo th trng ngi bnh. Khi phi hp hai thuc c vi gan, phi theo
di cht ch chc nng gan (ASAT, ALAT, phosphatase kim, bilirubin) hoc
nu c th, hon dng mt trong hai th thuc.
Macrolid
Phn tch: Phi hp hai thuc c tim nng c vi gan. Erythromycin c
th th hin nh mt cht c ch enzym, c th c ch chuyn ho acid
valproic v dn n ng c.
X l: Khi phi hp hai thuc c vi gan, phi theo di cht ch chc
nng gan (ASAT, ALAT, phosphatase kim, bilirubin) hoc nu c th, hon
dng mt trong hai thuc. Kim tra chc chn ngi bnh khng thng xuyn
ung ru v khng c tin s vim gan virus. Cc triu chng lm sng chnh
khng c hiu: bun nn, st, vng da. Nu thy ng thi pht ban ngoi
da, nga v hch to, th c th nguyn nhn do thuc. Cn c kt qu xt
nghim sinh hc, cn phn bit r nguy c xut hin vim gan tiu t bo
khng hi phc vi vim gan mt hi phc c sau khi ngng iu tr.
Mercaptopurin
Phn tch: Hai thuc u c vi gan, nn c nguy c hip ng c tnh
vi gan. Thng thng natri valproat gy vim gan tiu t bo khng hi phc,
do c tnh cht nghim trng, tri li, mercaptopurin i khi gy vim gan
mt, hi phc c sau khi ngng iu tr, nhng c th gy t vong nu
khng ngng iu tr. Nhng du hiu lm sng bo trc bao gm: suy
nhc, chn n, r, ng g, nn, au bng (v xut hi n l i cc c n ng
kinh).
X l: Theo di cht ch chc nng gan (hng tun). Cc xt nghim kinh
in u bao gm nhng xt nghim phn nh tng hp protein (ch yu
t l prothrombin, t l fibrinogen, cc yu t ng mu) bilirubin, transaminase,
phosphatase kim.
522
Phenytoin
Phn tch: Tng tc dc ng hc. C th xy ra nhiu hin tng:
nguy c qu liu phenytoin (ri lon tiu ho, rung git nhn cu, mt iu ho,
lon vn ngn, hn m, h huyt p...), do natri valproat y phenytoin khi lin
kt vi protein huyt tng (tng tc dc ng hc v phn b thuc); gim
nng natri valproat trong huyt tng do tc dng cm ng enzym ca
phenytoin (tng tc dc ng hc v chuyn ho thuc); gim thanh lc
phenytoin bi natri valproat, do gim chuyn ho phenytoin. y l phi hp hai
cht khng folat.
X l: Theo di lm sng v huyt hc (c th c thiu mu nguyn hng
cu khng l) v hiu chnh liu lng phenytoin theo nng trong huyt
tng, c bit ch tr em ng kinh.
Pyrimethamin; trimethoprim; zidovudin
Phn tch: Nguy c tng c tnh vi mu do c ch ty xng do hip
ng tc dng trn dihydrofolat reductase, c th dn n thiu mu nguyn
hng cu khng l.
X l: Nu cn phi hp thuc, phi dng mi thuc vi liu thp hn v
theo di cht ch huyt . Phi hp ny dnh cho cc thy thuc chuyn khoa
v cc phc iu tr thng c n nh r rng. C th b sung thm acid
folinic.
Ru
Phn tch: Tng c ch h thn kinh trung ng, ko theo tng tc dng
an thn. Tng tc dc lc.
X l: Tnh ti nguy c ny hiu chnh liu lng hai thuc. Cn ngh
ti gim tnh to ngi li xe v ngi vn hnh my. Khuyn khng ung
ru v khng dng cc ch phm c ru.
Salicylat
Phn tch: Hnh nh do nhiu c ch tc dng: hip ng cc tc dng
chng kt tp tiu cu km nguy c chy mu; nguy c tim tng chy mu
ng tiu ho ngi bnh dng cc salicylat tng ln khi dng natri valproat;
cc salicylat y natri valproat khi nhng lin kt vi protein huyt tng
(tng tc dc ng hc v phn b thuc) km theo gim chuyn ho v o
thi natri valproat. Kt qu l tng dng natri valproat t do, km theo nguy c
qu liu (hn m, gim trng lc c, gim phn x, co ng t, gi m tnh t
ng trong h hp).
X l: Theo di nng natri valproat trong huyt tng; theo di lm
sng. Hiu chnh liu lng. Khuyn ngi bnh gp li thy thuc khi thy bt
k cm gic au no ng tiu ho (do k n cc salicylat). Khuyn ngi
bnh ang dng natri valproat khng t dng salicylat (thay bng
paracetamol).
523
NELFINAVIR
Khng protease dng trong iu tr AIDS
Chng ch nh; mc 4
V l thuc mi, cn theo di cc din bin trong khi s dng pht hi n cc
chng ch nh nu c.
Qu mn vi thuc.
TNG TC THUC
525
526
Sildenafil
Phn tch: Nng sildenafil trong huyt tng c th tng, dn n h
huyt p nghim trng c tim nng gy t vong. C ch do chuyn ho ca
sildenafil qua xc tc ca (CYP3A4) b c ch.
X l: Dng sildenafil rt thn trng v gim liu bnh nhn ang dng
cc thuc c ch protease.
527
528
NICORANDIL
Tc nhn gin mch, hot ho m knh kali,
dng trong iu tr d phng cn au tht ngc
Chng ch nh: mc 4
Thi k mang thai: Do thn trng, v thiu d liu trong y vn v mt thuc mi.
Suy tim: Trng hp suy tht tri, vi p lc lm y yu.
Trng hp khc: H huyt p, sc do tim v c ng vi thuc ny.
Cn thn trng: mc 2
mi.
529
NICOTIN
Cc thuc dng b thi quen nghin ht thuc l
Chng ch nh: mc 4
Thi k cho con b: Nicotin qua c sa m.
Thi k mang thai: Nicotin dn n nhim acid, gim oxy huyt v tng kh
carbonic trong mu qu ba ca thai k. Cn c bin php ng a thai i km v i i u
tr.
Trng hp khc: Qu mn vi thuc, nhi mu c tim giai on cp, au
tht ngc khng n nh, lon nhp tim nng v tai bin mch mu no mi mc, bnh
da c th cn tr vic s dng cc thuc dn ngoi da.
Thn trng: mc 2
Tiu ng; tng huyt p; cng tuyn gip: Do gii phng catecholamin t ty
thng thn.
Suy thn; suy gan: Tng tc dng khng mong mun.
Lot d dy: Lot d dy tin trin l mt chng ch nh.
Trng hp khc: au tht ngc n nh, suy mch no, cc bnh ng mch
ngoi vi tc nghn.
TNG TC THUC
NILUTAMID
531
Thuc khng androgen khng steroid khng c tc dng hormon hoc khng
hormon, c dng trong iu tr ung th tuyn tin lit
Thn trng: mc 2
Suy h hp - hen: Bt c kh th no m nng ln, phi lo xut hin bnh vim
phi k, cn phi ngng iu tr.
Trng hp khc: Nilutamid c ch h thn kinh trung ng. Ch n ngi
li xe v ngi vn hnh my v khi phi hp vi cc thuc c ch h thn kinh trung
ng khc.
TNG TC THUC
NIRIDAZOL
Thuc tng hp chng bnh sn mng
Chng ch nh: mc 4
Suy gan: Suy gan lm chm d ho niridazol, gy tng nng trong mu, to
thun li cho xut hin cc ri lon thn kinh tm thn (kch ng, hoang t ng, o
gic, kch thch tm thn, co git dng ng kinh).
533
534
Paracetamol
Phn tch: Paracetamol dng di ngy vi liu cao trn 6g/ngy (theo cn
nng) c th c vi gan (vim gan tiu t bo). Khi phi hp vi mt thu c
khc c vi gan, nguy c c vi gan tng ln.
X l: Khi phi hp hai thuc c vi gan, theo di cht ch chc nng
gan (ASAT, ALAT, phosphatase kim, bilirubin) hoc hon mt trong hai liu
php, nu c th. Xc minh l ngi bnh khng ung ru thng xuyn, v
khng c tin s vim gan virus. Cc triu chng lm sng chnh khng c
hiu: bun nn, st, vng da. Nu thy ng thi ban da, nga, v hch to th
hng v bnh cn do thuc. Cn c kt qu cc th nghim sinh hc, phn
bit r nguy c xut hin vim gan tiu t bo c tnh khng phc hi v vim
gan mt hi phc c khi ngng iu tr.
NITROFURAN
Thuc st khun ng tit niu v rut
Cn theo di: mc 2
n ung-Ru: Furazolidon v nifuratel c ch enzym alcol dehydrogenase, nn
khi ung ru dn n tch t acetaldehyd, gy tc dng antabuse (gin mch, nn, ra
m hi ).
TNG TC THUC
535
536
537
CH KHI CH NH THUC
Cn nhc nguy c/li ch: mc 3
n ung - ru: Nguy c tc dng antabuse trong trng hp ung ru.
Thi k cho con b: Cc nitroimidazol qua c sa m.
Thi k mang thai: Trnh dng v thiu d liu, tr trng hp cn thit.
Trng hp khc: Lon to mu, d thng cng thc mu, mt iu ho hoc
bnh vim dy thn kinh ngoi bin l nhng chng ch nh ca loi thuc ny. Cn
trnh khi qu mn vi thuc.
TNG TC THUC
538
Carbamazepin
Phn tch: Nng trong huyt thanh ca carbamazepin c th tng, lm
tng tc dng dc l v c tnh ca carbamazepin. Tng tc xy ra chm.
C ch c th do c ch chuyn ho carbamazepin.
X l: Theo di p ng lm sng khi bt u hoc ngng metronidazol.
Gim st nng huyt thanh ca carbamazepin c th c ch. iu chnh liu
carbamazepin nu cn.
Hydantoin (phenytoin)
Phn tch: Tc dng dc l ca hydantoin gan c th b metronidazol
c ch.
X l: Khng cn phi c nhng thn trng c bit. Gim st nng
trong huyt tng ca hydantoin v iu chnh liu cho ph hp.
Interleukin 2 ti t hp
Phn tch: Mc tiu chnh l iu tr ung th biu m dng tuyn ca thn.
Interleukin cng c vi gan. Nh vy c s phi hp hai thuc c tim nng
c vi gan.
X l: Cch iu tr ny ch c th thc hin c s chuyn khoa. Dng
interleukin cn c s theo di thng xuyn. Trong trng hp ny nn cn
nhc ton din tu theo tnh trng chung ca ngi bnh. Khi phi hp hai
thuc c vi gan, hoc cn theo di cht ch chc nng gan (ASAT, ALAT,
phosphatase kim, bilirubin), hoc hon mt trong hai liu php, nu c th.
Thuc chng lot khng H2 typ cimetidin
Phn tch: Cimetidin c ch enzym oxydase gan (cytochrom P450) chu
trch nhim chuyn ho mt s thuc. Hn na, n lm gim lu lng mu
gan. V vy, nng mt s thuc trong huyt tng tng ln (nguy c qu
liu); nhng cng v c ch mt vi chuyn ho, nn cimetidin chn mt s c
ch kh c. C l cimetidin c ch chuyn ho cc nitroimidazol, do nguy
c qu liu.
X l: Nn cn nhc tng tc ny tu theo dng bo ch dng. Bng
ng ung, phi iu chnh liu ca metronidazol (v do ging nhau, iu ny
cng c gi tr vi cc nitroimidazol khc), hoc chn mt thuc khng H2 khc t
c ch enzym hn.
Thuc ung chng ng mu khng vitamin K
Phn tch: Tng tc dng ca cc khng vitamin K do c ch enzym.
Nitroimidazol l mt thuc c ch enzym nn chn s bin i sinh hc ca
thuc khng vitamin K. Tng tc c m t vi warfarin (Coumadine).
X l: Nu cn phi hp, theo di t l prothrombin v/hoc t l chun
quc t lc bt u, trong v sau khi iu tr bng nitroimidazol. iu chnh liu.
539
NITROXOLIN
Thuc st khun ng tit niu, dn cht oxyquinolein c tc dng km khun
trn cc vi khun Gram dng, Gram m v cc Candida
Cn theo di: mc 1
Suy gan: Gim liu, tu theo mc tn thng gan.
Suy thn: Gim liu, tu theo thanh lc creatinin.
540
Chng ch nh: mc 4
Qu mn vi thuc.
Thn trng: mc 2
Tiu ng: Gim nhu cu insulin.
liu.
Suy gan- suy thn: Kim tra cc chc nng ca cc c quan ny iu chnh
Trng hp khc: Khi u. Ch n ngi qu mn vi thuc ny.
TNG TC THUC
541
Insulin
Phn tch: ngi tiu ng ph thuc insulin, nhu cu v insulin c th
gim t 30 n 50%.
X l: Lu n hu qu ca tng tc xc nh liu. Bo cho ngi
bnh tng cng t theo di v t iu chnh nhu cu insulin cho c nhn.
ngi khng c tiu ng, theo di glucose mu.
OMEPRAZOL
Thuc chng lot, c ch c hiu bm proton, tc dng t bo thnh d dy.
Omeprazol l mt dn cht ca benzimidazol v c th c ch hot ng
ca cytochrom P450
Thn trng: mc 2
Tr em: V thiu d liu.
Cn theo di: mc 1
Suy gan: Lu n cc d liu dc ng hc, nn theo di chc nng gan
trong iu tr di ngy.
TNG TC THUC
543
Macrolid
Phn tch: pH d dy tng do omeprazol gp phn ci thin tnh bn vng
ca clarithromycin, lm tng nng trong m v d dy ca macrolid ny v
cht chuyn ho c hot tnh ca n. Tng tc dc ng hc.
X l: Tng tc c th c ngha lm sng tt, nhng cn cn phi xc
nhn thm.
Phenytoin
Phn tch: Omeprazol c ch mt s cytochrom P450, nn lm chm
chuyn ho phenytoin, lm tng nng ca chng trong huyt thanh v d c
nguy c nhim c phenytoin do qu liu. Tng tc dc ng hc v chuyn
ho thuc.
X l: Cnh gic v lm sng v nu cn, th nn theo di nng
phenytoin trong mu v iu chnh liu lc bt u, lc ang v sau khi iu tr
vi omeprazol (vic iu tr thng ko di t 4 n 6 tun) hoc thay i thuc
c ch bm proton nhng ngi bnh ny.
Tacrolimus
Phn tch: Omeprazol c ch mt s cytochrom P450, nn c ch chuyn
ho ca tacrolimus v lm tng nng trong huyt tng. Tng tc dc
ng hc v chuyn ho thuc.
X l: Nn gim liu tacrolimus v theo di chc nng thn qua vic o
creatinin mu. Vic theo di nng tacrolimus trong huyt tng c thc
hin trong khi iu tr v sau khi ngng dng tacrolimus.
Thuc khng acid ung hoc than hot
Phn tch: Omeprazol b gim hp thu ng tiu ho bi thuc khng
acid, dn n gim tc dng dc l ca omeprazol.
X l: Cn ung hai thuc cch nhau t nht t 1 n 2 gi. Nn nh rng
cc cht khng acid thng c ung 1 gi 30 pht sau ba n, v n ung l
ngun gc tng tit dch v.
Thuc ung chng ng mu khng vitamin K
Phn tch: Omeprazol c ch mt s cytochrom P450 c th dn n chm
chuyn ho thuc ung chng ng mu, gy tng nng trong huyt thanh
v trong trng hp ny, d c nguy c chy mu do qu liu.
X l: Theo di t l prothrombin hoc t l chun quc t (INR) v iu
chnh liu lc bt u, khi ang v sau khi iu tr bng omeprazol (iu tr
thng ko di t 4 n 6 tun) hoc thay i thuc c ch bm proton
nhng ngi bnh ny.
544
OXAFLOZAN
Chng trm cm, gii lo, tc dng serotoninergic
Thn trng: mc 2
n ung; ru: Khng nn dng ung c ru khi iu tr bng oxaflozan,
mc du c th ch phm oxaflozan ung c cha ru. Cn thn vi tc dng ging
disulfiram vi mt s ch phm do c cha ru.
TNG TC THUC
546
547
OXITRIPTAN
Tin cht ca serotonin, c dng trong mt s git rung c sau
thiu oxy m ca Lance v Adams
Chng ch nh: mc 4
Trng hp khc: Trong cc trng hp u carcinoid rut non.
Cn theo di: mc 1
Thi k cho con b/mang thai: Do thn trng, cha c d liu v thuc mi.
Suy tim: Lu n cc tnh cht v tim mch ca ch phm.
TNG TC THUC
OXYTOCIN
Cc cht tng hp tng t oxytocin t nhin ca thy sau tuyn yn
549
Chng ch nh: mc 4
Tng p sut ni s v ri lon dn truyn trong tim
Cn theo di: mc 1
Suy gan: Mt vi trng hp vim gan hi phc c khi ngng thuc c
m t khi iu tr di ngy bng papaverin.
TNG TC THUC
Levodopa
Phn tch: Papaverin c th chn cc th th dopamin, do c ch tc
dng chng Parkinson ca levodopa (tin cht ca dopamin).
X l: Cn trnh phi hp, chn cch iu tr khc.
Thuc c ch monoamin oxydase typ B
Phn tch: c ch c hiu monoamin oxydase typ B dn n ko di tc
dng ca levodopa, gii thch cho vic k n cng vi thuc ny. Cc t ng
tc nh vy cng ging nh ca levodopa v xin xem h ny. Papaverin c
th chn cc th th dopamin, do c ch tc dng chng Parkinson ca
levodopa (tin cht ca dopamin).
X l: Cn trnh phi hp; chn cch iu tr khc.
PARACETAMOL
Gim au, h st
Thn trng: mc 2
Trng hp khc: Vim gan virus. Trnh s dng trong trng hp bit l
qu mn vi ch phm ny.
Cn theo di: mc 1
Suy thn: V nguyn tc, cn theo di chc nng thn trong trng hp iu tr
ko di, mc du cha chng minh c c tnh vi thn trong iu kin s d ng
bnh thng.
TNG TC THUC
553
Interleukin 2 ti t hp
Phn tch: Mc tiu chnh l iu tr bnh ung th biu m thn dng
tuyn. Interleukin cng c vi gan. Nh vy, l phi hp ca hai thuc c
kh nng c vi gan.
X l: y l mt tr liu ch c th tin hnh trong mt c s chuyn
khoa. Interleukin cn s theo di lin tc. Trong trng hp ny, cn cn nhc
theo tnh trng chung ca ngi bnh. Khi phi hp hai thuc c vi gan, hoc
l phi theo di cht chc nng gan (ASAT, ALAT, phosphatase kim, bilirubin)
hoc hon nu c th, mt trong hai thuc.
Hydantoin (phenytoin)
Phn tch: Tim nng gy c vi gan ca paracetamol c th tng khi
dng ng thi vi hydantoin lu di. Tc dng iu tr ca paracetamol c th
b gim khi phi hp vi hydantoin. Tng tc xy ra chm. C ch do
hydantoin c th gy cm ng cytochrom P 450 gan lm tng chuyn ho
paracetamol thnh cc cht chuyn ho c cho gan.
X l: Nguy c nhim c gan ln nht khi paracetamol dng ko di hoc
qu liu, km theo dng hydantoin u n. Khi dng liu iu tr thng thng,
paracetamol v hydantoin khng cn phi iu chnh liu hoc gim st c
bit.
Lamotrigin
Phn tch: Nng trong huyt thanh ca lamotrigin c th b gim, lm
gim tc dng iu tr. Tng tc xy ra chm. C ch cha r.
X l: Tng tc t c kh nng xy ra nu ch dng mt hoc vi liu
paracetamol. Nhng nu dng ko di, v khi nghi ng c tng tc, cn phi
iu chnh liu lamotrigin. Quan st p ng lm sng ca ngi bnh v iu
chnh liu lamotrigin theo .
Ru
Phn tch: Tng to cc cht chuyn ho c vi gan ca paracetamol v
cm ng enzym cytochrom P450 do ru, nu ngi bnh nghin ru.
X l: Trnh ko di iu tr bng paracetamol cho ngi bnh nghin
ru. Gim cc liu thuc gim au v nu cn, dng mt thuc gim au
khc.
Thuc ung chng ng mu
Phn tch: Paracetamol c th lm tng tc dng chng huyt khi ca
thuc ung chng ng mu, ph thuc vo liu dng. Nu dng liu thp (<6
vin loi 325 mg/tun), th khng c nh hng v lm sng. Tng tc xy ra
chm. C ch cha r.
X l: Hn ch dng paracetamol v gim st cc thng s ng mu
nhiu ln hn (th d 1-2 ln/tun) khi bt u hoc ngng paracetamol, c
bit khi dng paracetamol > 2275 mg/tun. iu chnh liu thuc ung chng
ng mu khi cn.
554
PAROXETIN
Thuc chng trm cm serotoninergic thun tu
Chng ch nh: mc 4
Tr em: Chng ch nh tr di 15 tui, do thiu nghin cu.
Qu mn vi thuc.
Thn trng: mc 2
Suy gan: Lu n nguy c tng cc enzym gan.
TNG TC THUC
555
556
Cyclosporin
Phn tch: Paroxetin ni ring v cc thuc c ch ti thu nhn serotonin
ni chung lm tng nng cyclosporin trong mu, km theo tng c tnh ca
n. C ch c th do c c ch s chuyn ho cyclosporin thng qua cytochrom
P450 3A4.
X l: Theo di nng cyclosporin trong mu ton phn khi bt u dng
v khi ngng dng thuc c ch ti thu nhn serotonin. Hiu chnh liu
cyclosporin nu cn.
Thuc c ch monoamin oxydase typ A (IMAO-A)
Phn tch: Qu liu serotonin, do hip ng cc tc dng dc l ca cc
thuc. C th xut hin hi chng serotonin, mc nng nh khc nhau,
nhng c th dn ti t vong.
X l: Hi chng serotonin c cc biu hin khc nhau vi cc triu chng
v tm thn (l ln, kch ng, thm ch hn m...), v vn ng (git rung c,
run ry, tng hot ng, cng ...), v thn kinh thc vt (h hay tng huyt
p, nhp tim nhanh, rt run, m hi...), v tiu ho (tiu chy...). Cn trnh
phi hp.
(kch ng, run ry, cng , h hay tng huyt p, nhp tim nhanh, m hi,
rng mnh,...).
X l: Theo di lm sng u n, nu cn phi hp. Nu cn, hiu chnh
liu dng trong khi v sau khi iu tr bng thuc chng trm cm v theo di t
l lithi trong huyt thanh.
Natri valproat hoc dn cht
Phn tch: Phi hp cc thuc c th c vi gan (cng hp cc tc dng
khng mong mun).
X l: Khi phi hp hai thuc c vi gan, hoc theo di cht ch chc
nng gan (ASAT, ALAT, phosphatase kim, bilirubin) hoc hon, nu c th,
mt trong hai cch tr liu. Xc minh l ngi bnh khng ung ru u n v
khng c tin s vim gan do virus. Cc triu chng lm sng chnh khng c
hiu: bun nn, st, vng da,... Nu c s phi hp ban da, nga v hch to,
bo hiu kh nng bnh do thuc. Phn bit r, theo cc kt qu th nghi m
sinh hc, nguy c xut hin vim gan tiu t bo khng phc hi vi vim gan
mt phc hi c khi ngng dng thuc.
Phenytoin
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, ko theo tng
tc dng an thn bun ng. Ngoi ra, gim t l paroxetin trong huyt tng c
th lm thay i p ng iu tr.
X l: Lu cc nguy c ny hiu chnh liu dng hai thuc, nu cn
phi hp. Ch n gim tnh to ngi li xe v ngi vn hnh my.
Khuyn khng ung ru v khng t dng thuc hoc cc ch phm c
ru.
Ru
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, ko theo tng
tc dng an thn bun ng. Tng tc dc lc.
X l: Ch n gim tnh to ngi li xe v ngi vn hnh my.
Khuyn khng ung thm ru v khng t dng thuc hoc ch phm cha
ru.
Thuc ung chng ng mu khng vitamin K
Phn tch: Do lin kt mnh vi protein huyt tng, thuc phi hp c
th th ch cc khng vitamin K, c bit l acenocoumarol (Sintrom). Nguy c
chy mu.
X l: Theo di t l prothrombin hay t l chun ha quc t -INR v hiu
chnh liu thuc ung chng ng mu khi bt u, khi ang iu tr v trong 8
ngy sau khi ngng paroxetin.
Chng ch nh: mc 4
Thi k cho con b: Thiu cc d liu.
Thi k mang thai: Nguy c d dng xng. Trong trng hp m b bnh
Wilson, ngi k n phi cn nhc tng quan nguy c/li ch.
559
561
Pyridoxin
Phn tch: Nguy c thiu mu hay vim thn kinh ngoi bin khi dng
penicilin ko di do i khng hay do tng o thi pyridoxin (trong c th).
X l: Khi iu tr penicilin ko di, c th cn dng pyridoxin trong qu
trnh iu tr tu theo s xut hin cc triu chng.
St
Phn tch: Gim hp thu penicilamin do st (ti 35%). Ung thuc cch xa
nhau (2 gi). Phi theo di.
X l: Tng tc cn lu v khuyn ngi bnh ung hai thuc cch xa
nhau t nht 2 gi.
PENICILIN
Cc khng sinh dit khun (h beta lactam)
Chng ch nh: mc 4
Nguy c d ng cho vi cc cephalosporin v cc penicilin.
Cn theo di: mc 1
n ung-ru: Nc hoa qu hay ung chua, nu c dng nhiu (250mL)
c th lm hng cc penicilin khng bn mi trng acid.
Thi k cho con b: Cc penicilin qua c sa m v c th lm tr ang b
mn cm.
dng.
Thi k mang thai: Cc penicilin vt qua hng ro nhau thai. Thn trng khi s
565
Macrolid
Phn tch: Tc dng km khun ca cc macrolid c th i khng vi tc
dng dit khun ca cc penicilin. Tc dng sau biu hin trn cc vi khun
giai on pht trin theo hm s m. S i khng ny c th gy tn hi trong
iu tr vim mng no m cn phi can thip nhanh v mnh.
X l: Nn tnh n nguy c ny ty theo bi cnh sinh l bnh hc. S
phi hp c th c thc hin, ty theo cc thuc v cc mm bnh lin i
(quan tm n cc nng ti thiu c ch - MIC).
Methotrexat
Phn tch: Nng trong huyt thanh ca methotrexat c th tng, lm
tng nguy c nhim c. Tng tc xy ra chm. C ch c th do c ch cnh
tranh bi tit methotrexat qua ng thn.
X l: Gim st nhim c methotrexat v nh lng nng
methotrexat 2 ln/tun ngi bnh t nht trong 2 tun u. Liu lng v thi
gian dng leucovorin h tr c th phi tng ln. Nu cn phi dng mt
khng sinh ph rng, ceftazidim c th t c tng tc hn.
Sulfamid khng khun
Phn tch: Tc dng km khun ca cc sulfamid khng khun c th i
khng vi tc dng dit khun ca cc penicilin. Tc dng ca cc penicilin biu
hin trn cc vi khun giai on pht trin to mng vi khun theo hm s m.
S i khng ny c th c hi trong iu tr vim mng no m cn phi can
thip nhanh v mnh.
X l: Tnh n nguy c ny theo bi cnh sinh l bnh hc, s phi hp
c th c thc hin tu theo cc thuc v cc mm bnh lin i (quan tm
n cc nng ti thiu c ch-MIC).
Synergistin
Phn tch: Tc dng km khun ca cc synergistin c th i khng tc
dng dit khun ca cc penicilin. Tc dng ca cc penicilin biu hin trn cc
vi khun giai on pht trin mng vi khun theo hm s m. S i khng
ny c th c hi trong iu tr bnh vim mng no m cn phi can thip
nhanh v mnh.
X l: Tnh n nguy c theo bi cnh sinh l bnh hc, s phi hp c
th c thc hin tu theo cc thuc v cc mm bnh lin quan (quan tm
n cc nng ti thiu c ch-MIC).
Tetracyclin
Phn tch: Tc dng km khun ca cc tetracyclin c th i khng vi
tc dng dit khun ca cc penicilin. Tc dng ca cc penicilin biu hin trn
cc vi khun giai on pht trin mng t bo vi khun theo hm s m. S
i khng ny c th c hi trong iu tr vim mng no m cn can thi p
nhanh v mnh.
566
567
PENTAGASTRIN
Cht tng t gastrin v cu trc, dng lm thuc chn on
trong thm d chc nng tit dch v
PENTAMIDIN
Thuc dit trypanosom ngoi tr Trypanosoma cruzi, cng tc dng vi
Leishmania, Blastomyces dermatis v Pneumocystis carinii
(bnh phi ngi bnh suy gim min dch)
Cn theo di: mc 1
Tiu ng: Tng cng theo di khi tiu ng.
Tng huyt p: Tng cng theo di khi ri lon huyt p.
Suy gan: Tng cng theo di khi suy gan.
Suy thn: Cn theo di chc nng thn.
TNG TC THUC
Bretylium; vincamin
Phn tch: Gia tng nguy c xon nh do cng hp tc dng in - sinh l
hc. Gim kali mu, nhp tim chm v khong QT di c sn (ch nhn thy
trn in tm ) l cc yu t thun li cho xut hin xon nh. Xon nh l
mt dng nhp tht c bit, c th xut hin tng cn rt ngn (vi giy, mt
thu: cm gic ngt nhng khng mt tri gic).
X l: Chng ch nh v khng c k n phi hp c nguy c cht
ngi ny.
Macrolid
Phn tch: Tng nguy c xon nh bi tc dng cng hp ch c m
t vi erythromycin tim tnh mch. H kali mu, nhp tim chm v kho ng QT
di (trn in tm ) l cc yu t thun l i cho xut hi n xo n nh. Xo n
nh l mt dng nhp tht c bit, c th xut hi n t ng c n r t ng n (vi
giy, mt thu: cm gic ngt nhng khng mt tri gic). Trong h macrolid, ch
c erythromycin, c bit l dng tim tnh mch, c th dn n cc r i lo n
nhp tim (ko di khong QT, ngoi tm thu tht, xon nh, blc nh tht).
X l: Chng ch nh v khng c k n phi hp ny, v c kh nng
gy t vong. Ngay c khi dng mt mnh, erythromycin tim tnh mch cng c
th dn n ri lon nhp tim. Khng nn tim c liu ngay mt lc, m nn
truyn tnh mch lin tc hay ngt on, thi gian ca mi ln truyn t nht
phi 60 pht.
Sparfloxacin
Phn tch: Gia tng nguy c xon nh. Xon nh l mt dng nhp tht
c bit, c th xut hin tng cn rt ngn (vi giy, mt thu: cm gic ng t
nhng khng mt tri gic), i khi, tin trin thnh rung tht cht ngi.
X l: Nn trnh phi hp thuc. Nn chn mt fluoroquinolon khc hoc
mt thuc khc phi hp ty theo mc tiu iu tr. Nu phi hp ny tuyt i
cn, bt buc phi theo di lm sng v in tm .
Thuc khng histamin khng H1 khng an thn
Phn tch: Tng tc ch c m t vi astemizol (Hismanal ), mt
thuc khng histamin H1 c coi l khng an thn: tng nguy c xut hin xon
nh. Xon nh l mt dng nhp tht c bit, c th xut hin tng cn rt
ngn (vi giy, mt thu: cm gic ngt m khng mt tri gic), i khi, tin trin
thnh rung tht, cht ngi.
X l: Chng ch nh phi hp ny. Nn chn mt khng histamin khng
an thn khc khng to xon nh( cetirizin, loratadin).
xut hin xon nh. Xon nh l mt nhp tht c bit, c th xut hin thnh
tng cn rt ngn (vi giy, mt thu: cm gic ngt nhng khng mt tri gic),
i khi tin trin thnh rung tht.
X l: Cn trnh phi hp ny. Dng cc thuc khng dn n xon nh.
Nu cn phi hp, nn theo di lin tc (monitoring) khong QT v tin hnh
theo di kali mu. Ch cc du hiu lm sng c th bo tr c h kali mu
nh: mt mi, yu c, co cng c.
Amphotericin B
Phn tch: Nguy c xut hin xon nh khi phi hp vi amphotericin B
bng ng tim. H kali mu, nhp tim chm v khong QT di c sn (ch
thy trn in tm ) l cc yu t thun li cho s xut hin xon nh. Xon
nh l mt dng nhp tht c bit, c th xut hin cn rt ngn (vi giy, mt
thu: cm gic ngt nhng khng mt tri gic). Phi hp amphotericin B tim vi
cc cht c vi tu khc i hi phi rt thn trng. Nguy c thiu mu hay
cc ri lon khc v huyt hc.
X l: Cn trnh phi hp. Dng cc thuc khng dn n xon nh. Nu
cn phi hp, nn b tr theo di lin tc (monitoring) khong QT v tin hnh
theo di kali mu. Ch cc du hiu lm sng c th bo tr c h kali mu
nh mt mi, yu c, co cng c.
Disopyramid; quinidin hoc dn cht
Phn tch: Nguy c xut hin xon nh khi phi hp thuc, do hip ng
tc dng in - sinh l. H kali mu, nhp tim chm, khong QT di (trn i n
tm ) l cc yu t thun li cho xut hin xon nh. Xon nh l mt loi
nhp tht c bit, c th xut hin tng cn rt ngn (vi giy, mt thu: cm
gic ngt nhng khng mt tri gic).
X l: Cn trnh phi hp. Dng cc thuc khng dn n xon nh. Nu
cn phi hp, nn b tr theo di lin tc (monitoring) khong QT v tin hnh
theo di u n kali mu. Ch cc du hiu lm sng c th bo tr c h
kali mu, nh mt mi, yu c, co cng c.
Sotalol
Phn tch: Nguy c xut hin xon nh khi phi hp hai thuc, c to
thun li bi h kali mu. H kali mu, nhp tim chm, mt khong QT di (trn
in tm ) l cc yu t to d dng cho xut hin xon nh. Xon nh l
mt loi nhp tht c bit, c th xut hin tng cn rt ngn (vi giy, mt
thu: cm gic ngt nhng khng mt tri gic).
X l: Cn trnh phi hp. Dng cc thuc khng dn n xon nh. Nu
cn phi hp, nn b tr theo di lin tc (monitoring) khong QT v tin hnh
theo di u n kali mu. Ch cc du hiu lm sng c th bo tr c h
kali mu nh mt mi, yu c, co cng c.
Thuc li tiu thi kali
Phn tch: Nguy c xut hin xon nh khi phi hp hai thuc. H kali
mu, nhp tim chm, khong QT di (trn in tm ) l cc yu t thun l i
571
cho xut hin xon nh. Xon nh l mt loi nhp tht c bit, c th xut
hin tng cn rt ngn (vi giy, mt thu: cm gic ngt nhng khng mt tri
gic), tin trin i khi thnh rung tht cht ngi.
X l: Cn trnh phi hp. Dng cc thuc khng dn n xon nh. Nu
cn phi hp, nn b tr theo di lin tc (monitoring) khong QT v tin hnh
theo di u n kali mu. Ch cc triu chng lm sng c th bo trc h
kali mu nh: mt mi, yu c, co cng c.
Zalcitabin
Phn tch: thy mt trng hp t vong, do vim gan ti cp, vi
pentamidin tim tnh mch khi ang dng zalcitabin.
X l: Nu iu tr vim phi do Pneumocystis carinii bng pentamidin
tim tnh mch, phi ngng iu tr bng zalcitabin.
572
PENTOSTATIN
Cht c ch adenosin desaminase (ADA), enzym chuyn ho cc purin.
c dng trong bnh bch cu t bo tc ngi ln
Chng ch nh: mc 4
Thi k cho con b: Mc du khng c mt nghin cu no c tin hnh, tc
dng khng mong mun tim n dn n chng ch nh trong thi k cho con b.
Thi k mang thai: Thuc ny c tc dng sinh qui thai chut cng v chut
nht. Mc du khng c mt c liu no ngi mang thai, cn trnh dng do cc tnh
cht sinh l bnh hc ca n. Cn c bin php nga thai ph n tui sinh
trong thi gian iu tr.
Qu mn vi ch phm.
Thn trng: mc 2
Suy gan: Do tc dng khng mong mun c m t vi thuc ny.
TNG TC THUC
573
PENTOXYFYLIN
Dn cht ca xanthin. Thuc gin mch chng thiu mu cc b,
c dng trong chng tp tnh cch hi
574
Cn theo di: mc 1
Thi k cho con b: Do thn trng, thiu cc c liu chnh xc.
Suy thn: Gim liu dng khi suy thn nng.
Huyt p thp.
TNG TC THUC
PHENAZON
Thuc gim au h st, cn gi l antipyrin
576
577
PHENICOL
Khng sinh dit khun, u bng l cloramphenicol
Chng ch nh: mc 4
Tin s suy tu, qu mn vi ch phm.
Thn trng: mc 2
Suy gan: Do chuyn ho gan.
TNG TC THUC
578
579
580
Rifampin
Phn tch: Nng trong huyt thanh ca cloramphenicol gim dn, lm
gim tc dng khng khun. Cc tc dng ny c th ko di vi ngy sau khi
ngng rifampin. Tng tc xy ra chm. C ch: chuyn ho cloramphenicol
tng do rifampin gy cm ng cc enzym gan.
X l: C th phi tng liu cloramphenicol trong khi phi hp vi rifampin,
nu cha t c kt qu iu tr mong mun.
Sulfamid h glucose mu
Phn tch: Tng tc c xc lp r rng vi tolbutamid v
clorpropamid. Tc dng chng tiu ng tng ln, c l do cloramphenicol c
ch chuyn ho gan. Ngi bnh t nhiu nhy cm vi s phi hp ny v
cc h qu u t nhiu quan trng.
X l: C nguy c h glucose mu v c nhng khc bit gia cc c
nhn, nn ngi k n phi theo di glucose mu. Bo cho ngi bnh tng
cng t theo di.
Zidovudin
Phn tch: Phi hp zidovudin vi cc thuc c vi tu khc i hi phi
rt thn trng. Nguy c thiu mu hay cc ri lon khc v huyt hc.
X l: Khi cn phi hp, nn theo di cn thn huyt v nu cn th
phi gim liu.
PHENOTHIAZIN
Thuc hng tm thn ch yu l an thn kinh m mt s
c tnh cht khng H1 r (nh promethazin, oxomemazin...)
Chng ch nh: mc 4
Bnh tng nhn p: Cc phenothiazin c c tnh cao v i m t c th t o ra
nhng cht ng ng ng trn gic m c, c thu tinh th , t n th ng vng m c v
583
Thn trng: mc 2
n ung; ru: Ru lm tng tc dng an thn bun ng ca cc phenothiazin
v lm tng nguy c l ln.
Cn theo di: mc 1
Tr em: Do tc dng khng mong mun, dng liu rt thp cho tr em.
ng kinh: Cc phenothiazin c th lm gim ngng gy ng kinh v gy ra
cn ng kinh. ngi b ng kinh ang iu tr, phi hiu chnh liu dng thuc
chng co git.
Thi k mang thai: Cc phenothiazin c l khng gy qui thai, nhng vn nn
trnh trong 3 thng u ca thai k, nh mi thuc hng tm thn.
Suy tim: Cc phenothiazin c tc dng an thn, nht l thng gy ra cc tc
dng thn kinh thc vt (h huyt p th ng) v tim mch (ri lon dn truyn hay
thiu mu cc b c tim) trong suy tim.
Suy gan: Suy gan lm tng c tnh ca phenothiazin do chm kh hot tnh.
Suy thn: Suy thn lm tng c tnh ca phenothiazin do chm o thi.
Ngi cao tui: Ngi bnh cao tui d b h huyt p th ng v cc ri lon
v mt, nn liu thuc dng phi thp v tng dn.
Trng hp khc: Nn theo di u n v nhn khoa v huyt hc trong
trng hp iu tr ko di, c bit khi b st ko di hay nhim khun.
TNG TC THUC
584
588
Clozapin
Phn tch: Tng cc tnh cht khng cholinergic, do cng hp tc dng
khng mong mun, nh b tiu tin, kh ming v to bn.
X l: Cn lu nhng tc dng khng mong mun ca loi thuc ny.
Nu nht thit phi phi hp, bo cho ngi bnh bit nhng tc dng khng
mong mun . Trnh dng ngi b bnh v tuyn tin lit v tng
nhn p.
Diazoxid
Phn tch: Tng tc dng tng glucose mu ca diazoxid. Cha r tc
dng ny cn ko di bao nhiu lu sau khi ngng clorpromazin. C ch cha
r. Tng tc xy ra nhanh.
X l: Diazoxid gy tng glucose mu, cn cnh gic khi phi hp hai
thuc theo mc tiu iu tr chnh mong mun. Theo di huyt p u n, nu
cn phi hp.
Furosemid hoc thuc tng t
Phn tch: Tng cng tc dng chng tng huyt p.
X l: Cn iu chnh liu dng, lp k hoch dng thuc v nhn mnh
vi ngi bnh v s tun th. Lc u iu tr, khuyn ngi bnh o thng
xuyn huyt p cho ti khi t cn bng iu tr.
Natri valproat hoc dn cht
Phn tch: Ngoi tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, th natri
valproat v cc dn cht cn lm tng nng trong huyt tng ca
phenothiazin, c l do c ch enzym v gim s d ho chng. Mt khc,
phenothiazin li c ch chuyn ho acid valproic.
X l: Nu cn phi hp, nn gim liu dng ca cc phenothiazin. Ch
n gim tnh to ngi li xe v ngi vn hnh my. Khuyn ngi bnh
khng ung ru v khng t dng thuc, hay cc ch phm c ru. Gim st
nng acid valproic trong huyt thanh. Hiu chnh liu nu cn.
Primidon hoc dn cht
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, ko theo tng
tc dng an thn bun ng, iu ny ch ng vi mt s phenothiazin an thn.
Tng tc dc lc.
X l: Lu nguy c ny hiu chnh liu dng ca hai thuc, nu cn
phi hp. Ch n gim tnh to ngi li xe v ngi vn hnh my.
Khuyn khng ung ru v khng t dng thuc hoc ch phm c ru.
Sulfamid h glucose mu
Phn tch: Vi liu cao (100 mg/ngy), clorpromazin lm tng glucose mu
do gim gii phng insulin.
589
591
PHENYTOIN
Hydantoin chng ng kinh
592
Cn theo di: mc 1
Ngi bnh cao tui: Nguy c b nhim c, do gim chuyn ha hoc do gim
protein trong huyt tng, nn lm tng phn thuc t do.
TNG TC THUC
593
Mifepriston
Phn tch: Nguy c gim hiu qu ca phng php, do tng chuyn ho
mifepriston bi cm ng enzym.
X l: Cn nh rng cm ng enzym l mt hin tng chm xy ra (3
tun). C th xem xt tng liu dng.
Phenicol
Phn tch: Cloramphenicol c ch chuyn ho phenytoin gan. Ngoi ra,
chuyn ho ca cloramphenicol cng tng ln do phenytoin, do gim hot
tnh.
X l: Nng phenytoin tng ng k (2 n 4 ln nng ban u) vi
ngy sau khi dng cloramphenicol. Nn trnh phi hp.
Progestogen hoc dn cht
Phn tch: Tng chuyn ho cc thuc nga thai progestogen gan bi
cm ng enzym, dn n nguy c th thai.
X l: Trnh dng cc thuc nga thai liu thp v nn chn cc thuc
nga thai liu cao hoc khuyn mt phng php nga thai khc, nu vic iu
tr bng cht cm ng ny ko di. Cn nh, cm ng enzym khng bao gi l
hin tng tc thi.
Pyrazol
Phn tch: Tng tc dc ng hc: tng nng phenytoin trong mu,
c l do s chuyn ho cnh tranh gan.
X l: Hiu chnh liu dng theo nng phenytoin trong huyt tng.
Ru
Phn tch: Gim nng phenytoin trong huyt tng, do cm ng enzym
ngi nghin ru. Ngi nghin ru phi c theo di cn thn (nguy c
gim tc dng chng co git ca phenytoin). Trong cn say ru cp ( ngi
khng nghin ru), nng phenytoin huyt tng li tng cao.
X l: Tt nht, khng dng phenytoin v khng th kim sot c vic
ung ru ca ngi bnh. Nguy c an thn bun ng s nguy him, nht l
cho ngi li xe v ngi vn hnh my. Khuyn khng ung ru v khng t
dng thuc hoc ch phm c ru.
Saquinavir
Phn tch: Cc cht cm ng enzym lm tng chuyn ho saquinavir vi
h qu l gim nng trong huyt tng dng saquivavir c hot tnh v gim
hiu qu iu tr.
X l: Nn tm mt thuc khc thay th khi saquinavir c dng ng
thi. Nu khng th thay th, nn tng liu saquinavir khng lm gi m tc
dng khng virus.
594
597
Ethosuximid
Phn tch: Nng trong huyt thanh ca phenytoin c th tng, lm tng
tc dng dc l v c tnh. Tng tc xy ra chm. C ch cha r. Tuy
nhin, c th ethosuximid c ch chuyn ho phenytoin gan.
X l: Gim st nng trong huyt thanh ca phenytoin v theo di
nhim c phenytoin hoc gim tc dng ngi bnh khi bt u thm hoc
ngng ethosuximid. iu chnh liu phenytoin nu cn.
Furosemid hoc thuc tng t
Phn tch: Theo mt c ch cha hon ton sng t, phenytoin lm gim
tc dng dc l ca furosemid c th b gim ti 50%. C th c s gim hp
thu furosemid theo ng ung.
X l: Nu cn, tng liu furosemid trong v sau khi iu tr bng
phenytoin. Theo di s bi niu.
Glucocorticoid
Phn tch: S gim tc dng ca glucocorticoid c th xy ra trong vng
vi ngy sau khi bt u dng phenytoin v ti 3 tun sau khi ngng phenytoin.
Dexamethason c th lm gim nng ca phenytoin. C ch: c s tng
chuyn ho ca glucocorticoid thng qua s cm ng enzym ca phenytoin.
Dexamethason c th lm tng thanh lc ca phenytoin gan.
X l: C khi cn tng gp i (hoc hn) liu ca glucocorticoid. Liu ca
phenytoin cng c th phi tng. Nu khng trnh c phi hp ny, nn theo di
nng ca phenytoin v iu chnh liu ca thuc ny hay thuc kia.
Glycosid tr tim
Phn tch: Nng glycosid tr tim trong huyt thanh c th gim v tc
dng ca chng cng gim. C ch cha r.
X l: Nu nghi c tng tc, cn theo di nng trong huyt thanh v
theo di ngi bnh v s mt tc dng iu tr. Tng liu ca glycosid tr tim,
nu thy cn.
Hormon tuyn gip
Phn tch: Tc dng ca hormon tuyn gip c th gim. C ch c l do
phenytoin lm tng d ho ca chng (cm ng enzym).
X l: Khi iu tr di hn hormon tuyn gip cng vi phenytoin l mt
thuc cm ng enzym, phi tnh n nguy c gim hiu lc. iu tr liu dng
trong v sau khi ngng iu tr vi phenytoin.
Isoniazid hoc thuc tng t
Phn tch: Nng phenytoin trong huyt thanh c th tng, d n n
tng tc dng dc l v c tnh ca phenytoin. li u i u tr thng th ng,
c tnh ca phenytoin thng r rt nh t ng i bnh acetyl ho ch m
isoniazid. C ch: Isoniazid c ch enzym chuy n ho phenytoin microsom
gan.
598
600
Pyrimethamin; trimethoprim
Phn tch: Nguy c tng c tnh v mu do c ch ty xng, do hip
ng tc dng ln dehydrofolat reductase, c th dn n thiu mu nguyn
hng cu khng l.
X l: Nu cn phi hp, nn dng liu thp cho mi thuc v theo di
cn thn huyt . Phi hp ny dnh cho cc chuyn gia v cc phc iu
tr thng c xc nh r. C th b sung thm acid folinic.
Quinidin hoc dn cht
Phn tch: Tng chuyn ho gan, do cm ng enzym, dn n gim tc
dng ca quinidin v dn cht. iu chnh liu dng quinidin. Khi cn, phi theo
di cn thn nng quinidin trong huyt tng v cnh gic khi ngng iu tr
phenytoin.
X l: Lu nguy c ny iu chnh liu dng ca hai thuc, nu cn
phi hp. Ch n gim tnh to ngi li xe v ngi vn hnh my.
Khuyn khng ung thm ru.
Quinin hoc thuc tng t
Phn tch: Tng chuyn ho gan, do cm ng enzym, ko theo gim tc
dng ca quinin v thuc tng t.
X l: iu chnh liu quinin. Theo di cn thn nng quinin trong
huyt tng v cnh gic khi ngng iu tr phenytoin. Lu nguy c ny
iu chnh liu dng ca hai thuc nu cn phi hp. Ch n gim tnh to
ngi li xe v ngi vn hnh my. Khuyn khng ung ru do tc dng c
ch h thn kinh trung ng ca mt trong hai thuc. Nu ngi bnh t dng
thuc, t dc ca cc thuc phi khng cha ru.
Rifampicin
Phn tch: Nng ca phenytoin trong huyt thanh c th gim, dn n
gim tc dng dc l ca phenytoin. C ch do rifampicin lm tng chuyn ho
ca phenytoin microsom gan.
X l: Khi cn, phi theo di cn thn nng phenytoin trong huyt
tng v cnh gic lc ngng iu tr rifampicin. iu chnh liu dng phenytoin
theo kt qu nh lng trong huyt tng.
Salicylat
Phn tch: Salicylat c th y phenytoin khi cc lin kt vi protein huyt
tng, v nh vy, lm tng nng trong huyt tng ca thuc chng ng
kinh.
X l: nhng ngi ng kinh, cn phi t c nng hiu qu ca
phenytoin. iu chnh liu dng theo nng phenytoin trong mu. Khuyn
ngi bnh tun th y lnh v dng thuc v theo di trong iu tr.
601
Sucralfat
Phn tch: Tc dng chng co git ca phenytoin c th gim. C ch do
c s gim hp thu phenytoin khi c mt sucralfat.
X l: Dng hai thuc cch nhau 2 gi. Thuc khng acid nn ung sau
ba n, v n lm tng tit acid.
Sulfasalazin hoc dn cht
Phn tch: Sulfamid y phenytoin ra khi cc lin kt vi protein huyt
tng v/hay c ch d ho, ko theo tng na i v tng nng phenytoin
trong huyt thanh.
X l: Cn iu chnh liu ca phenytoin trong v sau khi iu tr bng
sulfasalazin.
602
Tacrolimus
Phn tch: Nng ca tacrolimus trong huyt thanh c th gim do
phenytoin, cn nng ca phenytoin trong huyt thanh c th tng do
tacrolimus. C ch do phenytoin c th lm tng chuyn ho ca tacrolimus
(cytochrom P450 3A4).
X l: Theo di nng tacrolimus v phenytoin trong huyt thanh. Theo
di p ng lm sng ca ngi bnh trong khi dng cc thuc ny cng vi
nhau. Nu cn, iu chnh liu.
Tetracosactid
Phn tch: Tng d ho adrenocorticoid bi cc thuc cm ng enzym (nh
phenytoin). Cm ng enzym ch biu hin t 10 n 12 ngy sau khi khi u
iu tr.
X l: Cm ng enzym khng phi l mt hin tng tc thi. Khi iu tr
cng vi mt thuc cm ng enzym trung v di hn, phi tnh n nguy c
gim tc dng iu tr ca tetracosactid. iu chnh liu lng tetracosactid
trong iu tr v sau khi ngng phenytoin (thuc cm ng).
Tetracyclin
Phn tch: Na i ca doxycyclin gim ng k khi dng cng vi
phenytoin. C ch doxycyclin c chuyn ho bng cch lin hp gan , l
mt quy trnh c th cm ng c. Phenytoin gy cm ng s chuyn ho ny
do enzym microsom gan xc tc. Ngoi ra cn c th c s tham gia ca
chuyn dch doxycyclin ra khi cc v tr gn vo protein huyt tng.
X l: Nng ca khng sinh l rt quan trng p ng iu tr t
kt qu. Theo di cht ch p ng lm sng khi phenytoin c dng cng
vi doxycyclin. Mt s tc gi khuyn nn tng gp i liu dng hng ngy ca
doxycyclin duy tr thch hp nng thuc trong huyt tng. Tng tc ni
trn cha c xc nh vi cc tetracyclin khc, nhng cng nn thn trng.
Theophylin hoc dn cht
Phn tch: C s gim hoc mt tc dng dc l ca theophylin hoc
ca phenytoin. C ch: c th phenytoin lm tng chuyn ho ca theophylin.
Ngc li, theophylin cng lm tng chuyn ho ca phenytoin.
X l: Khi thm hoc rt i mt trong hai thuc ny trong phc , th nn
theo di nng ca tng thuc trong huyt thanh v iu chnh liu cho ph
hp.
Thuc chng nm dn xut imidazol
Phn tch: Phenytoin lm gim nng trong huyt tng ca itraconazol,
fluconazol v miconazol do cm ng enzym (gim hiu qu).
X l: Nguy c iu tr tht bi nu phi hp vi cht cm ng enzym ko
di t nht mi ngy. Trong trng hp ny, iu chnh liu dng v nu cn,
nh lng itraconazol hoc dn cht imidazol khc trong huyt tng.
603
604
Vitamin nhm D
Phn tch: Khi iu tr di ngy, phenytoin l cht cm ng enzym c th
kch thch lm tng chuyn ho vitamin D, do lm gim tc dng ca vitamin
ny v gy ri lon chuyn ho calci.
X l: Lu n thi gian iu tr. Cm ng enzym khng phi l mt
hin tng tc thi, m biu hin nhiu ngy sau khi khi u iu tr. Vi
cc tr liu di hn, nn iu chnh liu dng v b sung thm vitamin D nu
cn.
Zidovudin
Phn tch: C s c ch chuyn ho ca zidovudin (lin hp glucuronic)
v s thanh lc ca n. Khi phi hp vi zidovudin, ngi ta nhn thy c s
thay i nng ca phenytoin. Theo y vn, cc nng c th thay i theo
chiu ny hay chiu khc. Tng tc ny cn c thm t liu.
X l: iu chnh liu ca zidovudin, theo di tc dng v huyt hc ca
zidovudin v theo di lm sng v hiu qu ca phenytoin (nh lng trong
huyt tng).
605
Fluoxetin
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, ko theo tng
tc dng an thn bun ng. Cng tng nng phenytoin vi cc du hi qu
liu (do c ch chuyn ho).
X l: Lu cc nguy c ny iu chnh liu dng ca hai thuc trong
v sau khi iu tr bng fluoxetin, nu cn phi hp. Ch n s gim tnh to
ngi li xe v ngi vn hnh my. Khuyn khng ung ru v khng t
dng thuc hoc ch phm c ru.
Khng histamin khng H1 an thn; fluvoxamin
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, ko theo tng
tc dng an thn bun ng. Tng tc dc lc.
X l: Lu nguy c ny iu chnh liu ca hai thuc. Ch n s
gim tnh to ngi li xe v ngi vn hnh my. Khuyn khng ung ru
v khng t dng thuc hoc ch phm c ru.
Mebendazol
Phn tch: Tc dng dc l ca mebendazol c th b gim. C ch cha
r.
X l: Khng cn phi thn trng c bit. Nu nghi c tng tc, c th
tng liu mebendazol trong khi phi hp vi phenytoin. nh lng nng
mebendazol trong huyt thanh v iu chnh liu (trng hp xy ra trong khi
iu tr bnh do Echinococcus multilocularis).
Methadon
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, km vi an
thn bun ng mnh, c bit c hi cho ngi li xe v ngi vn hnh my.
X l: Ngi k n phi lu s tng tc dng bun ng ny khi k n
cc thuc vi li khuyn thch hp( trnh li xe hoc vn hnh my; bo cho
ngi xung quanh bit mi nguy him).
Methotrexat
Phn tch: Nng phenytoin trong huyt thanh c th gim, dn n mt
tc dng iu tr. C ch do gim hp thu hoc tng chuyn ho ca phenytoin.
X l: Theo di nng phenytoin trong huyt thanh v iu chnh liu
ca phenytoin cho ph hp. Dng phenytoin tim tnh mch c th c ch.
606
Metronidazol
Phn tch: Tc dng dc l ca phenytoin c th tng. C ch cha r.
Tuy nhin, chuyn ho phenytoin gan c th b metronidazol c ch.
X l: Khng cn thn trng c bit. Gim st nng trong huyt tng
ca phenytoin v iu chnh liu nu cn.
Praziquantel
Phn tch: Nng trong huyt thanh ca praziquantel c th b gim, lm
gim tc dng iu tr. C ch cha r.
X l: Theo di p ng lm sng ca ngi bnh. C th cn phi tng
liu praziquantel khi phi hp vi phenytoin. nh lng nng huyt thanh c
th gip trong iu tr.
Primidon hoc dn cht
Phn tch: Tu theo trnh t thi gian dng cc thuc; nu primidon c
dng trc so vi phenytoin, c s tng nng phenytoin trong huyt tng do
cnh tranh khu chuyn ho. Nu phenytoin c dng trc primidon, nhng
thay i ca nng phenytoin khng d on c.
X l: Da vo trnh t thi gian dng cc thuc v tu trng hp, lu
nguy c ny iu chnh liu lng ca hai thuc nu cn phi hp. Ch
n s gim tnh to ngi li xe v ngi s dng my. Khuyn khng ung
ru v khng t dng thuc hoc ch phm c ru.
Pyridoxin
Phn tch: Nng huyt thanh ca phenytoin c th b gim, lm gim
tc dng dc l ca phenytoin. Tng tc xy ra chm. C ch cha r
X l: Gim st nng huyt thanh ca phenytoin v theo di s gim
tc dng hoc tng c tnh ca phenytoin khi bt u hoc ngng dng
pyridoxin. iu chnh liu phenytoin khi cn.
Thuc ch vn morphin; oxaflozan
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, ko theo tng
tc dng an thn bun ng. Tng tc dc lc.
X l: Lu nguy c ny iu chnh liu ca hai thuc, nu cn phi
hp. Ch n s gim tnh to ngi li xe v ngi vn hnh my. Khuyn
khng ung ru v khng t dng thuc hoc ch phm c ru.
Thuc c ch HMG-CoA reductase (atorvastatin, simvastatin)
Phn tch: Nng trong huyt tng ca mt s thuc c ch HMG-CoA
reductase c th b gim, lm gim tc dng iu tr (th d tng cholesterol
mu). C ch: nghi c tng chuyn ho ca thuc c ch HMG-CoA reductase.
X l: Gim st p ng lm sng ca ngi bnh; nu nghi c tng tc,
c th cn phi thay thuc. Pravastatin c v t tng tc vi phenytoin hn v
c th dng lm thuc thay th thch hp.
607
Thn trng: mc 2
Gim calci mu
Cn theo di: mc 1
Suy thn: Trnh dng cho ngi suy thn mn.
PINAVERIUM BROMID
Thuc chng co tht hng c, khng khng cholinergic,
c tnh i khng cc knh chm ca calci
Chng ch nh: mc 4
Thi k cho con b: Thuc qua c sa m, lm gim tit sa; nguy c tc
dng c kiu atropin.
Thi k mang thai: Trnh k n cho ngi mang thai, nguy c c tnh ca
atropin tr s sinh (tc rut ct su).
608
609
PIPERAZIN
Thuc tr giun, tc dng ln giun a v giun kim,
do chn thn kinh vn ng ca giun
Chng ch nh: mc 4
Suy gan: Do tc dng khng mong mun ca thuc ny.
Suy thn: Do chuyn ho ca thuc ny.
Thn trong: mc 2
ng kinh: C cc tin s co git.
TNG TC THUC
PIRIBEDIL
Thuc ch vn dopamin, dng trong cc biu hin au
do thiu mu cc b ca cc bnh ng mch
610
Chng ch nh: mc 4
Tru tim mch; nhi mu c tim giai on cp.
Cn theo di: mc 1
Thi k mang thai: Do thn trng v thiu cc c liu trong y vn v thuc ny.
Tng huyt p: Mc du c nguy c h huyt p th ng, iu tr chng tng
huyt p vn phi c tip tc.
PRALIDOXIM
Ti hot ho enzym cholinesterase,
gii c cc thuc phospho hu c khng cholinesterase
Thn trng: mc 2
Thi k mang thai: Do thiu cc nghin cu lm sng y ngi mang thai,
nn thn trng khi dng pralidoxim, ch c dng khi tin lng sng cn b e da.
Suy thn: Phi gim liu dng trong trng hp suy thn.
Nhc c: iu tr bng pralidoxim c th gy cn nhc c.
611
PRAZIQUANTEL
Thuc chng k sinh trng chnh dit sn l
nh sn mng hay mt s sn l gan
Chng ch nh: mc 4
Bnh u trng sn dy mt.
Cn theo di: mc 1
Trong trng hp c bnh l phi hp khc (bnh sn mng v bnh u trng
sn ln), ngi bnh phi c nhp vin trong khi iu tr v tc dng ca
praziquantel trn cc u trng sn trong no.
TNG TC THUC
612
Glucocorticoid
Phn tch: Tng tc dc ng hc xc lp r vi dexamethason. Khi
phi hp vi dexamethason, nng praziquantel gim 50%.
X l: Khi iu tr ph thuc liu dng, cn lu tng tc ny iu
chnh liu dng. Tu tnh hnh, thay i corticoid v vn phi cnh gic.
Khng histamin H2 (cimetidin)
Phn tch: Nng trong huyt thanh ca praziquantel c th tng, lm
tng tc dng iu tr cng nh tng tc dng ph. Tng tc xy ra chm. C
ch: Cimetidin c th c ch chuyn ho ln u tin ca praziquantel.
X l: Theo di ngi bnh pht hi n cc tc d ng ph trong th i
gian phi hp praziquantel vi cimetidin, thu c khng histamin H 2 khc
(th d nh ranitidin) c th t tng tc h n v c th l thu c thay th thch
hp.
Phenytoin
Phn tch: Nng trong huyt thanh ca praziquantel c th b gim, lm
iu tr c th b tht bi. C ch cha r
X l: Theo di p ng lm sng. C th cn phi tng liu praziquantel
trong thi gian phi hp vi phenytoin. Nng trong huyt thanh ca
praziquantel c th c ch cho iu tr.
613
PRIMIDON
Thuc chng ng kinh, t chuyn ho in vivo thnh phenobarbital
Thn trng: mc 2
n ung; ru: Ung ru t nhiu - say ru cp lm chm chuyn ho
barbituric v lm tng c tnh. Ngc li, ung ru qu nhiu v ko di (nghin ru
mn) lm tng s phn gii barbituric gan (nhn barbituric ngi nghin ru). Tuy
nhin, ru lm tng tc dng an thn thn kinh trung ng ca cc barbituric.
Suy gan: Phn ln cc barbituric c chuyn ho ti gan (tr phenobarbital t b
chuyn ho). Suy gan lm chm s kh hot tnh v tng c tnh ca chng.
Suy thn: Phenobarbital t b chuyn ho v b o thi dng c hot tnh qua
thn. Nh vy, suy thn lm tng c tnh cu barbituric ny.
Cn theo di: mc 1
Tr em: Nguy c b l thuc th cht v tm thn (nghin) vi cc phn ng
nghch thng kch thch v kch ng khi dng barbituric lm thuc ng. Phenobarbital,
cht cm ng enzym, lm tng chuyn ho v gim hiu lc ca vitamin D, nn c
nguy c gy ci xng tr em ng kinh.
Suy tim: Do tc dng gim lc co c v gim trng lc c, cc barbituric gy c
ch c tim, t quan trng liu gy ng, tr khi b suy tim.
TNG TC THUC
614
615
616
Buspiron
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, ko theo tng
tc dng gy bun ng khi kt hp thuc. C th thy mt s tc dng v tm
thn vn ng, nht l trong tun iu tr u tin. Tng tc dc lc.
X l: Khng nn phi hp hai thuc, bi ngi k n khng th ngn
chn c ngi bnh ung ru. Nguy c bun ng l kh nguy him ngi
li xe v ngi vn hnh my. Khuyn khng ung ru v khng t dng
thuc hoc ch phm c ru.
Ciclosporin
Phn tch: Gim nng ciclosporin trong huyt thanh do cm ng enzym
lm tng d ho.
X l: Nu cn phi hp, phi theo di k nng ciclosporin trong huyt
thanh v iu chnh liu dng lc bt u v lc ngng iu tr bng primidon.
Lu l ciclosporin trong mu chu cc bin ng ln gia cc c th v s theo
di phi u n.
Corticoid - khong
Phn tch: Tng d ho cc corticoid - khong bi cc thuc cm ng
enzym. Cm ng enzym ch biu hin nhiu ngy sau khi bt u tr liu.
X l: Cm ng enzym khng phi l mt hin tng tc thi. Khi iu tr
cng vi mt thuc cm ng enzym trung v di hn, phi tnh n nguy c
gim hiu qu iu tr. iu chnh liu lng corticoid - khong trong khi iu tr
v sau khi ngng primidon.
Clonidin hoc thuc tng t
Phn tch: Tc dng hip ng trong c ch h thn kinh trung ng. Cn
ch , khi iu tr ngoi tr, ngi li xe v ngi vn hnh my. Cn ghi nh
l rilmenidin liu thng dng khng lm tng tc dng c ch h thn kinh
trung ng ca primidon.
X l: Lu nguy c ny iu chnh liu dng ca hai ch phm, nu
cn phi hp. Ch n gim tnh to ngi li xe v ngi vn hnh my.
Khuyn khng ung ru v khng t dng thuc hoc ch phm c ru.
Cyclophosphamid hoc thuc tng t
Phn tch: Tng c tnh ca cyclophosphamid, do tng chuyn
cyclophosphamid thnh cht chuyn ho alkyl ho (cm ng enzym).
X l: Theo di cn thn huyt v nh gi nguy c gim bch cu
ca phi hp. Ch n thi gian iu tr cn thit xy ra tng tc ny c
th xy ra. Cm ng enzym l mt hin tng to lp dn (t nht 10 ngy).
Dihydropyridin (nifedipin, felodipin)
Phn tch: Nng trong huyt thanh ca nifedipin, felodipin b gim, c
th lm gim tc dng. Tng tc xy ra chm. C ch: tng chuyn ho
dihydropyridin do cm ng enzym.
617
618
Glucocorticoid
Phn tch: Tng d ho thuc ny bi cc thuc cm ng enzym (primidon,
barbituric). Cm ng enzym ch th hin t 10 n 12 ngy sau khi bt u iu
tr.
X l: Cm ng enzym khng phi l mt hin tng tc thi. Khi iu tr
cng vi mt thuc cm ng enzym trung v di hn, phi tnh n nguy c
gim hiu qu iu tr. iu chnh liu glucocorticoid khi iu tr v sau khi
ngng primidon.
Glycosid tr tim
Phn tch: Tng chuyn ho gan bi cm ng enzym, ko theo gim
hot tnh ca digitalis chuyn ho (ngha l digitalin, khng phi digoxin).
X l: Lu nguy c ny iu chnh liu dng digitalin (digoxin thi qua
thn), nu cn phi hp. iu chnh liu dng digitalis trong v sau khi iu tr
vi barbituric.
Griseofulvin
Phn tch: Tng chuyn ho gan, bi cm ng enzym, ko theo gim
hot tnh ca griseofulvin.
X l: Lu nguy c ny iu chnh liu dng ca 2 thuc, nu cn
phi hp. Tm quan trng ca tng tc ny cn phi xc nh thm.
Guanethidin hoc thuc tng t
Phn tch: Tng nguy c h huyt p th ng.
X l: Bo cho ngi bnh bit nguy c. Theo di huyt p trong khi phi
hp. Tu theo thuc dng, h huyt p c th t hay nhiu. iu chnh liu dng
ca mt hoc hai thuc. Lp k hoch dng thuc u n. Khuyn ngi
bnh, nu thy chng mt lc u iu tr, nn gp li thy thuc iu chnh
liu dng ca mt hay hai thuc, nu cn. Tng cng theo di ngi bnh
cao tui (nguy c b ng) v khuyn h, khi t th nm hay ngi m chuyn
sang t th ng, th phi t t.
Hormon tuyn gip; tetracosactid
Phn tch: Tng d ho ca thuc phi hp bi cc thuc cm ng enzym.
Cm ng enzym ch din ra 10 n 12 ngy sau khi bt u tr liu.
X l: Cm ng enzym khng phi l mt hin tng tc thi. Khi iu tr
cng vi thuc cm ng enzym trung v di hn, phi tnh n nguy c gi m
hiu qu iu tr. iu chnh liu hormon gip trng trong v sau khi ngng
primidon.
Isoniazid hoc thuc tng t
Phn tch: Do cm ng enzym, mt cht chuyn ho ca isoniazid c vi
gan c hnh thnh.
619
620
Tetracyclin
Phn tch: Tng d ho doxycyclin gan do cm ng enzym. Mc du vic
ny cha c xc nhn cho cc tetracyclin khc khng b o thi qua ng
nc tiu, c l vn cn phi thn trng.
X l: Tng tc ny cn nhiu ngy iu tr vic kch thch enzym c
th xy ra. C nguy c tht bi iu tr, nu khng sinh khng t cc nng
ti thiu c ch (MIC) vi khun gy bnh. Lu nguy c ny v chn mt khng
sinh khc.
Theophylin hoc dn cht
Phn tch: Phi hp vi mt thuc cm ng enzym. Sau khong 10 n
12 ngy, th cht gy cm ng lm cho chuyn ho theophylin gan nhanh ln,
nn lm gim hot tnh v nng trong huyt tng ca theophylin.
X l: Theo di lm sng ngi bnh. iu chnh liu lng tu theo nng
theophylin trong mu, trong v sau khi ngng iu tr primidon.
Thuc chn beta
Phn tch: Do cm ng enzym, tng d ho gan cc thuc chn beta
(acebutolol, alprnolol, betaxolol, labetalol, metoprolol, oxprenolol, propranolol,
timolol).
X l: Gim tc dng dc l ca thuc chn beta khi iu tr cng vi
barbituric ko di trong t nht 3 tun (ch ngi b ng kinh). Nguy c mt
hot tnh dn dn ca thuc chn beta. Hi ngi bnh v hiu qu ca tr liu
(au tht ngc hay tng huyt p) v nh gi u n v mt lm sng hiu qu
iu tr, hoc chn mt thuc chn beta khng b gan chuyn ho.
Thuc chng nm dn xut imidazol
Phn tch: Gim nng trong huyt tng, m t cho itraconazol, do
cm ng enzym (gim hiu qu).
X l: Nguy c tht bi iu tr, nu phi hp vi cc thuc cm ng
enzym nh primidon ko di t nht 10 ngy. Trong trng hp ny, iu chnh
liu dng v nu cn th tin hnh nh lng itraconazol trong huyt tng.
Thuc chng trm cm ba vng hoc thuc tng t
Phn tch: Cc thuc chng trm cm ba vng lm h ngng gy ng
kinh v nh vy c nguy c xut hin cc cn co git ng i bnh i u tr
bng primidon.
hp.
622
625
PROBENECID
Thuc tng acid uric niu do c ch ti hp thu urat ti ng thn
Chng ch nh: mc 4
Suy thn: Probenecid tc dng nh mt cht c ch h vn chuyn acid hu c
ng thn. Tc dng gy acid uric niu cng r khi thn cn nguyn vn v suy thn
ko theo s khng hon ton vi probenecid (cht ny cn b buc c lin quan n s
xut hin cc hi chng h thn).
Si urat, tng urat niu.
Thn trng: mc 2
Bnh thng phong: Khi tng urat niu trn 700 mg/24gi v khi c cn thng
phong th pht do bnh mu.
Bnh mu: Probenecid khng c dng trong iu tr bnh thng phong th
pht do cc bnh mu.
Si thn: Nguy c tng bnh si uric.
Cn theo di: mc 1
Thi k mang thai: Do qua c hng ro nhau - thai v xut hin trong mu
cung nhau.
Lot d dy t trng; vim d dy: Tng tc dng khng mong mun v d
dy-rut.
TNG TC THUC
626
627
628
Ganciclovir
Phn tch: Probenecid c ch bi tit ganciclovir ng thn v c nguy c
ko theo tch lu ganciclovir, do gim thanh lc thuc khng virus thn.
X l: C th dng tng tc gim liu dng ganciclovir. Nu hai thuc
c dng ng thi, nn iu chnh liu ca thuc khng virus.
Pentostatin
Phn tch: Pentostatin c th lm tng nng acid uric trong mu. iu
chnh liu dng thuc chng thng phong cn thit kim sot chng acid uric
mu cao.
X l: Nn dng alopurinol (c ch tng hp acid uric) hn l cc thuc
thi uric do c th c nguy c gy bnh thn vi acid uric.
Thuc chng vim khng steroid
Phn tch: Tng mnh nng trong huyt tng ca thuc chng vim
khng steroid (c m t ch yu vi ketoprofen), do gim thanh lc qua thn
v lin kt vi protein huyt tng.
X l: Nguy c tng tc dng khng mong mun ca cc thuc chng
vim. Gim liu lng ca thuc chng vim khng steroid.
Thuc li tiu gi kali; thuc li tiu thi kali
Phn tch: Cc thuc ny lm tng acid uric mu v gim tc dng iu tr
chng thng phong.
X l: Nn trnh dng hai thuc ng thi, do nguy c tht bi trong iu
tr chng thng phong.
Zalcitabin
Phn tch: Tng nng zalcitabin trong huyt tng, vi tng nguy c
c tnh.
X l: Theo di cc tc dng khng mong mun lin quan ti zalcitabin v
gim liu dng, nu cn.
629
Thuc gy m barbituric
Phn tch: Probenecid c th c tc dng ko di thi gian gy m do
thiopental hoc t c kt qu gy m vi liu thp thiopental. C ch cha
r.
X l: Liu thiopental dng khi m c th gim. Tuy nhin, do thuc
ny tc dng ngn (tnh tng pht), nn khng cn c bin php c bi t no
ngoi cc thn trng thng thng khi gy m.
Thuc c ch enzym chuyn dng angiotensin
Phn tch: Tng thi gian tc dng ca thuc c ch enzym chuyn dng
angiotensin. Tng tc xy ra chm. C ch: Probenecid lm gim bi tit thuc
c ch enzym chuyn dng angiotensin qua thn.
X l: Nu nghi c tng tc thuc, theo di huyt p v gim liu thuc
c ch enzym chuyn dng angiotensin, nu cn.
Sulfon (dapson)
Phn tch: Tc dng dc l v c tnh ca dapson c th tng. C ch:
Probenecid c ch cnh tranh vi dapson o thi tch cc qua ng thn,
lm dapson v cht chuyn ho ca dapson b tch lu.
X l: Theo di nhim c dapson, c th phi gim liu dapson hoc
ngng probenecid.
630
PROCARBAZIN
Thuc km t bo, c tnh cht c ch monoamin oxydase (c ch MAO)
631
Levodopa
Phn tch: Tng tc dc lc. Procarbazin c cc tnh cht c ch MAO
t quan trng hn l thuc c ch MAO, nhng c th ghi nhn c. Cc thuc
c ch MAO chn s phn gii ca adrenalin; levodopa l tin cht ca
dopamin. Adrenalin v dopamin l hai amin co mch. S phi hp c th gy
tng huyt p nng.
X l: Khng phi hp cc thuc ny; tn trng khong cch 15 ngy gia
hai tr liu ny trnh tai bin.
Thuc chng trm cm ba vng hoc thuc tng t
Phn tch: Nguy c cn tng huyt p cht ngi, bnh no, co git, st
cao, t vong.
X l: Chng ch nh phi hp, ngay c khi mt s chuyn gia dng cho
mt vi ngi bnh tr vi thuc ti c s chuyn khoa.
632
Thuc ch vn morphin
Phn tch: Vi pethidin (Dolosal ), c kh nng xut hin cc triu chng
nghim trng v khng d on c, gi l hi chng serotonin vi cc ri
lon v tm thn (bn chn, l ln, c th hn m), vn ng (git rung c, run,
cng , tng hot ng), thn kinh thc vt (h hay tng huyt p, nhp tim
nhanh, st cao, ra m hi v rng mnh). Vi cc thuc gi m au khc thu c
loi morphin, nn thn trng v nu cn phi hp, lm test th vi 1/4 liu dng
thuc gim au v theo di phn ng ca ngi bnh.
X l: Trnh phi hp ny. Vi cc thuc gim au khc thuc loi
morphin, nn cn thn v nu cn phi hp lm mt test th vi 1/4 liu thuc
gim au v theo di cc phn ng ca ngi bnh trong cc gi tip theo.
Trnh dng thuc ho c cc thnh phn t thuc phin.
Thuc cng thn kinh giao cm alpha - beta
Phn tch: Nguy c ri lon huyt p nng (tng huyt p), do hip ng
s tch lu cc amin co mch: mt thuc em n cc amin, thuc kia li c ch
thoi ho cc amin gy co mch. Do procarbazin c tnh cht c ch MAO v
thi chm, nn tng tc ny cn c th biu hin 15 ngy sau khi ngng iu
tr.
X l: Cn trnh phi hp do cc nguy c.
Cafein
Phn tch: ngi ung rt nhiu caf, c th tng nguy c lon nhp tim
nng v/ hay h huyt p nghim trng, do tc dng cng giao cm ca cafein
(nhc li l procarbazin c cc tnh cht c ch MAO).
X l: Hi ngi bnh v yu cu gim hay ngng ung c ph trong t
iu tr. Cng c cc thuc mua khng n c cha trimethyl xanthin (cafein):
cn cnh gic v im ny.
634
Heptaminol
Phn tch: Heptaminol c tnh cng giao cm. V l , thuc c th gy
cc cn tng huyt p khi phi hp vi cc thuc c ch MAO hay vi cc cht
c tnh cht c ch MAO.
X l: Chng ch nh phi hp; thay i chin lc iu tr. Cn khong
cch t nht 2 tun gia lc ngng iu tr bng thuc c ch MAO n khi bt
u dng heptaminol.
Thuc gy m bay hi cha halogen
Phn tch: Nguy c ri lon huyt p nng, do tc dng c ch MAO ca
procarbazin.
X l: Nu phi can thip ngoi khoa, khuyn ngi bnh bo cho ngi
gy m mi th thuc m mnh ang dng.
Thuc cng giao cm beta
Phn tch: Vi ephedrin, fenoterol, terbutalin, c tng tc dc lc: tng
cng cc tc dng ln h tim mch, thuc c ch monoamin gy tch lu amin
co mch, nguy c ri lon huyt p nng, nhc u, lon nhp tim, nn...
X l: Trnh k n cc thuc ny trong t nht 15 ngy sau khi ng ng
thuc c ch MAO.
Thuc c ch MAO typ B
Phn tch: c ch c hiu MAO typ B dn n ko di tc dng ca
levodopa, iu ny gii thch vic cng k n vi cht ny. Tng tc cng
ging nh ca levodopa v xin c gi c h ny. Procarbazin c tc dng
c ch MAO khng chn lc.
X l: Nn trnh phi hp ny, tm mt cch tr liu khc.
Thuc c ch MAO khng chn lc
Phn tch: Tng tc dc lc, tc dng hip ng. Nguy c ri lon
huyt p nng, do hot tnh c ch MAO ca cc ch phm ny.
X l: Nn trnh phi hp, lp mt chin lc iu tr khc.
Vaccin sng gim c lc
Phn tch: Nguy c pht trin nhim khun tng ng vi vaccin, do hot
tnh c ch min dch ca thuc phi hp.
X l: Khong cch cn tn trng gia hai thuc l t 3 thng ti 1 nm v
ty theo cng c ch min dch.
636
Ciclosporin
Phn tch: Phi hp hai thuc c tnh cht c ch min dch. Do c ch
min dch ny qu mnh, c nguy c pht trin u lympho gi.
X l: Phi hp hai thuc suy gim min dch phi c suy tnh v tng
quan nguy c/li ch phi c cn nhc theo mc tiu iu tr. S phi hp ch
c th tin hnh ti c s chuyn khoa vi s theo di ngi bnh cht ch.
Clonidin hoc thuc tng t; gluthetimid hoc thuc tng t;
medifoxamin; methyldopa; reserpin; viloxazin
Phn tch: Phi hp hai thuc ny c th dn n nhng bin ng
huyt p quan trng. Ngoi ra cn tng thm cc tc dng c ch h thn kinh
trung ng.
X l: Cc thuc c ch MAO t c dng do cc tng tc c nhiu v
v him c k n, nn c t nhn xt v cnh gic thuc. Tuy nhin vn phi
cn thn tn trng thi hn t 2 n 3 tun sau khi ngng cc thuc trn mi
c k n mt thuc c ch MAO.
Clozapin
Phn tch: Nguy c tng c tnh v mu, do hip ng tc dng c ch
ty xng, c th dn n mt bch cu ht. Ch dng n c clozapin, cng
c th c mt bch cu ht nng, thm ch t vong (c tnh min dch).
X l: Nu cn phi hp, nn dng liu thp cho mi thuc. Khng th d
on mt bch cu ht khi dng clozapin. Vic theo di cn thn huyt , thc
hin bnh thng khi dng thuc km t bo, vn c gi tr. Tuy vy, ngi bnh
phi c bo l h hi st, vim hng v lot ming th phi ngng i u tr
bng clozapin.
Colchicin hoc dn cht
Phn tch: Dng ng thi mt thuc km t bo v mt thuc chng
thng phong lm tng nng acid uric. Ngoi ra, tng nguy c gim bch cu
v gim tiu cu bi hip ng cc tc dng khng mong mun ca cc thuc.
X l: Nn trnh dng ng thi hai thuc, v nguy c iu tr chng thng
phong tht bi. Nn dng alopurinol (c ch tng hp uric) hn l cc thuc bi
acid uric trnh cc bnh v thn.
Diazoxid; dihydro pyridin; diltiazem; furosemid hoc thuc tng t;
guanethidin hoc cc thuc tng t; sotalol; thuc chn beta; thuc chng
gin mch chng tng huyt p; thuc c ch enzym chuyn dng angiotensin;
verapamil
Phn tch: Phi hp hai thuc ny c th dn n nhng thay i huyt p
quan trng.
X l: Cc thuc c ch MAO c nhiu tng tc v him c k n
nn c t nhn xt v cnh gic thuc. Tuy nhin, cn thn trng cch t 2
n 3 tun sau khi ngng dng thuc, mi k n thuc c ch MAO
(procarbazin)
637
Glycosid tr tim
Phn tch: Thuc km t bo lm tn thng nim mc rut, tuy hi phc
c, nhng lm thuc digitalis km hp thu khong 50%.
X l: Theo di cn thn nng digitalis trong huyt tng trong sut
thi gian iu tr.
Interleukin 2 ti t hp
Phn tch: Phi hp hai thuc c ch tu xng.
X l: Interleukin ch c dng cho mt s bnh nng ti c s chuyn
khoa. Tng tc cn c cn nhc theo kt qu theo di thng xuyn mi
chc nng c th. Nht thit phi theo di huyt .
Mianserin
Phn tch: Tc dng hip ng c ch h thn kinh trung ng.
X l: Phi tnh n s tng tc dng an thn bun ng trong v sau khi
iu tr, c bit ngi li xe v ngi vn hnh my. Cnh gic vi cc ch
phm c cha ru.
Pentostatin
Phn tch: Dng ng thi hai thuc c ch tu xng c th dn n cc
ri lon huyt hc nng, tu theo thi gian iu tr.
X l: Khi phi hp, cn theo di u n v huyt hc.
Phenicol
Phn tch: Nguy c tng c tnh v mu, do tc dng hip ng c ch
ty xng, c th dn n mt bch cu ht. Ch dng n c thuc
phenicol, cng c th b mt bch cu ht nng, thm ch t vong ( c tnh
min dch).
X l: Nu cn phi hp, nn dng liu thp cho mi thuc. Khng th d
on mt bch cu ht khi dng phenicol. Vic theo di cn thn huyt ,
c lm bnh thng khi dng thuc km t bo, vn cn gi tr. Tuy nhin,
ngi bnh phi c cnh bo l h hi st, au hng v lot ming th phi
ngng iu tr bng cc phenicol.
Vng
Phn tch: Nguy c tn hi nng cc dng t bo mu (suy ty).
X l: Khi phi hp, cn theo di huyt .
Zidovudin
Phn tch: Phi hp zidovudin vi cc thuc c vi ty khc phi rt thn
trng. Nguy c thiu mu hay cc ri lon khc v huyt hc.
X l: Khi cn phi hp, nn theo di cn thn huyt v nu cn, tin
hnh gim liu.
638
PROGABID
Thuc chng ng kinh cn dng trong mt s trng hp
khng vi cc thuc chng ng kinh kinh in
CH KHI CH NH THUC
Interleukin 2 ti t hp
Phn tch: Mc tiu chnh l iu tr ung th biu m dng tuyn thn.
Interleukin cng t ra c vi gan. Nh vy l phi hp hai thuc c kh nng
c vi gan.
X l: iu tr ch c tin hnh ti c s chuyn khoa. Interleukin i
hi phi theo di thng xuyn. Trong trng hp ny, nn i chiu vi th
trng chung ca ngi bnh. Khi phi hp hai thuc c vi gan th phi theo
640
di k chc nng gan (ASAT, ALAT, phosphatase kim, bilirubin), hoc phi
hon dng mt trong hai thuc iu tr.
Niridazol
Phn tch: Phi hp hai thuc c vi gan. Niridazol cn c vi thn kinh.
Nguy c xut hin co git, ri lon tm thn v c tnh vi gan, nu phi hp
hai thuc.
X l: Khi phi hp hai thuc c vi gan, phi theo di cht ch chc
nng gan (ASAT, ALAT, phosphatase kim, bilirubin), hoc nu c th, phi
hon mt trong hai thuc. Xc minh l ngi bnh khng ung ru thng
xuyn v khng c tin s vim gan virus. Cc triu chng lm sng chnh
khng c hiu: bun nn, st, vng da... Nu thy ng thi ban da, ng a v
hch to th hng v bnh cn do thuc. Cn phn bit r, cn c vo kt qu
th nghim sinh hc, nguy c xut hin vim gan tiu t bo khng hi phc vi
vim gan mt hi phc c khi ngng iu tr.
Phenytoin
Phn tch: Kh nng tng nng phenytoin trong huyt tng, c th
dn n qu liu (c tnh thn kinh).
X l: Progabid l thuc chng ng kinh la chn hng th hai, c c
tnh vi gan. Nn tnh n nguy c tht bi iu tr. iu chnh liu dng.
Thuc chng nm dn xut imidazol
Phn tch: Phi hp hai thuc c tim nng c vi gan, c m t ch
yu vi ketoconazol (Nizoral ) v progabid.
X l: Khi phi hp hai thuc c vi gan, hoc phi theo di cht ch
chc nng gan (ASAT, ALAT, phosphatase kim, bilirubin), hoc nu c th
phi hon mt trong hai thuc iu tr. Xc minh l ngi bnh khng ung ru
thng xuyn v khng c tin s vim gan do virus. Cc du hiu lm sng
chnh khng c hiu: bun nn, st, vng da... Phi hp ban da, nga v hch
to hng v bnh cn do thuc. Phn bit r, ty theo cc kt qu th sinh hc,
nguy c xut hin bnh vim gan tiu t bo khng phc hi vi vim gan t c
mt phc hi c khi ngng thuc.
Thuc chng trm cm ba vng hoc thuc tng t
Phn tch: Cc thuc chng trm cm ba vng lm h thp ngng gy
ng kinh v nh vy c nguy c to thun li cho vic xut hin cn co git
ngi bnh iu tr bng thuc chng ng kinh ny.
hp.
641
PROMEGESTON
Surgestone vin nn 0,125 mg; 0,25 mg; 0,5mg
CH KHI CH NH THUC
Thn trng: mc 2
Thi k cho con b: Cc progestogen qua c sa m vi lng thay i. V
gy nn cc tc dng khng mong mun tr b m, nn trnh dng trong thi k cho
con b.
Cn theo di: mc 1
Suy tim/suy thn/suy h hp; hen: Nguy c gi nc c th lm nng thm cc
bnh .
TNG TC THUC
643
645
PROPAFENON
Thuc chng lon nhp nhm 1c theo Vaughan - Williams, propafenon
lm gim tc kh cc v bin in th hot ng v ko di cht t thi gian
ti cc. Thuc c tnh cht chn beta va phi, lm cho thuc gn vi nhm II
Chng ch nh: mc 4
H huyt p: H huyt p ng mch r rt.
Suy tim: Do tnh cht lm chm nhp tim ca thuc, chng ch nh dng trong
suy tim nng.
Suy thn: Chng ch nh khi suy thn nng v nh gi theo thanh lc
creatinin.
Suy h hp - hen: Bnh l phi ph qun tc nghn nng.
Trng hp khc: Chng ch nh tuyt i: bnh nt xoang, bnh tm nh v
bloc nh -tht hai hay ba khng t my to nhp. Chng ch nh tng i: bloc
nhnh, chm nhp tim nng(< 45 nhp/pht).
647
Digoxin
Phn tch: Nng trong huyt thanh ca digoxin c th tng, gy nhim
c. Tng tc xy ra chm. C ch cha r, c th do gim th tch phn b
v thanh lc qua thn v khng qua thn ca digoxin.
X l: Gim st nng trong huyt thanh ca digoxin v theo di cc
triu chng nhim c digoxin. iu chnh liu digoxin nu thm hoc ng ng
propafenon.
Flecainid hoc thuc tng t; sotalol
Phn tch: Phi hp cc thuc chng lon nhp thuc cc nhm khc nhau
c th dn n tng nguy c c cc tc dng khng mong mun vi tim ( khu
t ng, dn truyn, nhp, lc co c).
X l: Theo di lm sng v in tm cht ch.
Rifampicin
Phn tch: Rifampicin gy cm ng enzym micrsm gan c nhim v
chuyn ho propafenon. Do , s thanh lc propafenon tng, lm gi m nng
thuc trong huyt tng v tc dng iu tr mt i.
X l: ngi bnh ang t c cn bng trong iu tr bng cch
dng propafenon, th cn tm mt thuc chng nhim khun thay th rifampicin.
Nu bt buc phi dng phi hp thuc ny, phi theo di nng propafenon
trong huyt thanh, theo di tc dng iu tr ngi bnh. Nu cn, hiu chnh
liu propafenon.
649
Chng ch nh: mc 4
Thi k mang thai: Nguy c xy thai ph n trong thi k hot ng sinh sn.
Ch nn k n cho ph n mn kinh hoc c nga thai hu hiu.
Qu mn vi prostaglandin.
Cn nhc nguy c/li ch: mc 3
Thi k cho con b: V thn trng, thiu cc c liu.
Cn theo di: mc 1
Tr em: Khng k n cho tr em di 15 tui, do thiu cc nghin cu v iu
tr cho tr em.
650
Chng ch nh: mc 4
Tng huyt p: Tng mnh huyt p thng xuyn.
Qu mn vi thuc.
Cn theo di: mc 1
Glcm: Nhn p tng.
Lot d dy/t trng; vim d dy: Trng hp dng sulproston.
TNG TC THUC
PROTAMIN
651
652
Thn trng: mc 2
Thi k mang thai: Cho ti nay, khng c tc dng no c thng bo, c
ng vt v ph n mang thai (nhng thi gian thm nh cha ).
Cn theo di: mc 1
Suy gan: Khi cn, nn theo di transaminase.
TNG TC THUC
653
PYRAZINAMID
Thuc chng lao dng phi hp vi cc thuc chng lao khc
cho cc trng hp mi mc bnh
Chng ch nh: mc 4
Suy gan: Tnh n cc tc dng khng mong mun.
Thng phong: Do c ch bi tit acid uric.
Lon chuyn ho porphyrin: Nguy c gy ra cc cn porphyrin cp.
654
655
Chng ch nh: mc 4
Bnh mu, tng chy mu (bnh v ng mu, gim tiu cu), mn cm vi h
thuc ny, bnh tuyn gip, lupus ban , hi chng Sjogren, mi c tin s vim tr c
trng hoc chy mu trc trng u chng ch nh dng thuc pyrazol.
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Thi k mang thai: Ni chung, mi thuc chng vim khng steroid u c th
lm chm , to nh hng ln h tim mch thai nhi v chuyn qua sa m.
Tng huyt p: Do nguy c gi mui v nc bi cc thuc pyrazol km vi cc
ri lon v tit niu, tng huyt p v cc ri lon v tim, cn thn trng khi k n cho
ngi tng huyt p.
Suy tim: Cc thuc pyrazol y mnh sn xut hormon chng bi niu, c th
gy gi natri v nc km vi ph v tng cn, ko theo nguy c gim niu, tng huyt
p v suy tim cng vi ph phi v vim mng phi ngi suy tim.
Suy gan: Cc thuc pyrazol dng vi liu iu tr, c th gy cc tn thng gan,
vi thng tn t bo, i khi biu hin bng vng da, nhng thng ch tng bilirubin
huyt thanh, transaminase v phosphatase kim. Cng c nhng trng hp vim gan
gy t vong.
Suy thn: Cc pyrazol l thuc c vi thn nht trong cc thuc chng vim
khng steroid, km nguy c hoi t nh thn c th dn n suy thn cp hay mn
tnh.
Lot d dy - t trng; vim d dy: Ni chung, cc thuc pyrazol gy ri lon
tiu ho (vim d dy, chy mu d dy). Phenylbutazon lm ri lon phn b mch
nim mc d dy v lm gim s i mi nim mc, do c tc dng c t bo.
Thn trng: mc 2
Thi k cho con b: Cc pyrazol qua c sa m, nn trnh dng khi c con
b.
656
Cn theo di: mc 1
Ngi bnh cao tui: V nguy c gi mui v nc do cc pyrazol gy ra km
vi cc ri lon v tit niu, tng huyt p, v ri lon tim, cn thn trng khi k n
cho ngi bnh cao tui.
TNG TC THUC
Mifepriston
Phn tch: Nguy c gim hiu lc ca liu php.
X l: Ngng iu tr bng thuc chng vim khng steroid 24 gi trc
khi dng mifepriston.
Phenytoin
Phn tch: Tng tc dc ng hc lm tng nng phenytoin trong
mu, c l do chuyn ho cnh tranh gan.
X l: iu chnh liu dng theo nng phenytoin trong huyt tng.
Salicylat
Phn tch: Phi hp khng hp l, hip ng cc tc dng gy lot v tng
nguy c chy mu ng tiu ho.
X l: K n tha; thay chin lc iu tr, cn trnh phi hp.
Sulfamid h glucose mu
Phn tch: Cc prostaglandin tham gia vo c ch iu ho glucose mu,
c th gy tng nguy c h glucose mu. Ngoi ra, cc thuc chng vim khng
steroid lin kt cht vi cc protein, c th c nguy c y sulfamid khi cc
protein huyt tng.
X l: Nhng thay i nh v glucose mu c th c ghi nhn, cn
phi iu chnh liu lng sulfamid chng tiu ng lc bt u, trong v sau
khi ngng iu tr bng thuc pyrazol. Bo cho ngi bnh tng cng t
theo di, xc lp k hoch dng thuc u n.
Thuc chng vim khng steroid
Phn tch: Phi hp khng hp l, hip ng cc tc dng gy lot v tng
nguy c chy mu ng tiu ho.
X l: K n tha v ch; i chin lc iu tr, khng nn phi hp.
Thuc tan huyt khi
Phn tch: Phi hp vi mi thuc c tnh cht chng kt tp tiu cu hay
chng ng mu u lm tng nguy c chy mu.
X l: Ni chung, vic k n v vic dng cc thuc lm tan huyt khi
c thc hin bi cc bc s c o to chuyn khoa (bc s tim mch v
cp cu) do phm vi iu tr hp ca cc thuc v quy trnh s dng tinh t.
Nu cn phi hp, phi theo di bng cc th nghim ng mu thch hp (thi
gian Howell v thi gian cephaline kaolin). Nu c th, tm mt gii php iu tr
khc.
Thuc ung chng ng mu khng vitamin K
Phn tch: Tng tc dng ca thuc chng ng bi b y khi cc lin
kt vi protein huyt tng; hip ng tc dng chng kt tp tiu cu. Cc
658
thuc chng vim khng steroid kch ng nim mc d dy, nn lm tng nguy
c lot chy mu, nht l ngi bnh cao tui.
X l: Cn trnh k n cc thuc cng nhau, do nguy c chy mu.
Vi aspirin, mc du c gp phi hp ny, nhng ch c th dng vi cc liu
thp (khong 200mg). Cn trnh v vn chnh thc chng ch nh phi hp liu
cao aspirin. Bo cho ngi bnh bit s nguy him phng trnh t dng
aspirin phi hp.
Vng
ty).
659
Interferon alpha ti t hp
Phn tch: Nguy c c ch tc dng sinh hc ca interferon, c m
t cho thuc h salicylat nhng c th cng c gi tr cho thuc chng vim
khng steroid khc. C ch khng bit r.
X l: Phi tnh n s gim tc dng ny trc khi phi hp cc thuc
. Cn nhc tng quan nguy c/li ch v chi ph/hiu qu.
Lithi
Phn tch: Cc thuc chng vim c th lm gim thanh lc lithi thn
do tng ti hp thu lithi ti ng thn, c th dn n qu liu lithi.
X l: Phi hp ny i hi phi iu chnh liu dng ca lithi lc bt u,
trong v sau khi tr liu bng thuc chng vim. Nu cn, theo di cn thn
nng lithi trong mu.
Penicilamin hoc thuc tng t
Phn tch: Dng ng thi hai thuc c ch ty xng c th dn n cc
ri lon huyt hc nng, tu theo thi gian iu tr. Cng cn theo di chc
nng thn.
X l: Phi hp cn c theo di v huyt hc v v thn.
Tetracosactid
Phn tch: Nguy c tng cc tc dng gy lot ng tiu ho chy mu.
Nhng trong mt s dng vim khp, phi hp c th c li.
X l: Bo cho ngi bnh, cn nhc tng quan nguy c/li ch trc khi
k n. Nu cn phi hp, phi theo di ngi bnh v lm sng.
Thuc chng ung th cc loi
Phn tch: Nguy c tng c tnh vi mu, do tc dng hip ng c ch
ty xng, c th dn n mt bch cu ht.
X l: Trnh phi hp, nu c th. Nu cn phi hp, nn dng liu thp
cho mi thuc v theo di cn thn huyt . S phi hp ny lin quan n
cc bc s chuyn khoa v cc phc iu tr thng c xc lp tt.
Verapamil
Phn tch: Nguy c tng c tnh ca hai thuc do b y khi cc v tr
lin kt vi protein huyt tng. y l tng tc dc ng hc khu phn
b. Cn cn nhc tng tc ny trong iu kin phn ln cc thuc pyrazol hin
nay c dng ti ch, nh vy gn nh khng chuyn vo ton thn, nu s
dng ng.
X l: Theo di p ng lm sng vi verapamil v iu chnh liu dng ca
thuc c ch calci ny. Theo di cc tc dng khng mong mun, c th gp vi
cc thuc nhm pyrazol (au bng, tiu chy, bun nn, kh tiu, chn n...).
660
Itax thuc gi u
CH KHI CH NH THUC
Cn theo di: mc 1
Tr em; tr cn b: Khng dng tr di 30 thng tui.
662
PYRIDOXIN
Vitamin nhm B, tham gia vo nhiu phn ng enzym
PYRIMETHAMIN
Thuc chng k sinh trng, can thip vo qu trnh sinh tng hp acid folinic
Cn theo di: mc 1
Thiu glucose- 6- phosphat -dehydrogenase (G6PD): Nguy c tan mu.
Suy gan: Do chuyn ho gan.
TNG TC THUC
664
Methotrexat; phenytoin;
zidovudin
Chng ch nh: mc 4
Ri lon dn truyn trong tht (ngoi trng hp cp cu cn c tnh) l mt
chng ch nh dng quinidin; mi bloc nhnh; qu mn vi quinidin; bloc nh-tht khng
c my h tr; mi bnh ca tm nh; ng c digitalis; cn xon nh vi ko di
khong QT.
665
Thn trng: mc 2
Thi k mang thai: Quinidin, do c tc dng oxy ho c th gy thiu mu tan
mu ngi d mc v nht l tr s sinh. Khng nn dng ph n sp n k sinh
.
Cn theo di: mc 1
Suy gan: Quinidin c chuyn ho mnh gan thnh cc dn cht mt hot
tnh. Suy gan lm cho c tnh ca thuc th hin r.
Suy thn: Suy thn t nh hng n nng ca quinidin, l cht c bi tit
di dng chuyn ho mt hot tnh, nhng c th gy tng kali trong mu, lm tng
tc dng v c tnh ca thuc.
TNG TC THUC
666
Ziprasidone
Phn tch: Do tc dng hip ng trong ko di khong QT khi phi hp
vi quinidin, nguy c lon nhp nng c th gy t vong, bao gm c xon nh
tng ln.
X l: Chng ch nh ziprasidone ngi bnh iu tr vi thuc chng
lon nhp, trong c quinidin.
Magnesi
Phn tch: Cc ch phm khng acid sn xut t magnesi hydroxyd c
th, do tc dng kim ho nc tiu, lm tng nng quinidin trong huyt
tng v dn n qu liu.
X l: Lu nguy c ny tu theo liu lng ca cc thuc. Nu cn, xem
xt mt chin lc iu tr khc. C th theo di pH nc tiu bng cc bng
giy th.
Propafenon
Phn tch: Dng phi hp vi quinidin, nng propafenon trong huyt
thanh tng ln, lm tng tc dng dc l ca propafenon. C ch c th
do quinidin c ch s hydroxyl ho propafenon gan qua xc tc ca cytochrom
P450.
X l: Nu phi kt hp hai thuc, cn theo di chc nng tim. C th
phi gim liu propafenon.
Succinylcholin
Phn tch: Phi hp vi quinidin, tc dng phong b thn kinh c ca
succinylcholin c ko di, do quinidin lm gim hot ca cholinesterase
trong huyt tng, v vy tc chuyn ho ca succinylcholin s chm li.
X l: Phi thn trng khi phi hp hai thuc ny.
Thuc chng nm azol-itraconazol
Phn tch: Khi kt hp vi itraconazol, nng quinidin trong huyt tng
tng, lm tng tc dng dc l v c tnh ca thuc ny. C ch c th do
itraconazol c ch s chuyn ho ca quinidin (cytochrom P450 3A4).
X l: Khi bt buc phi phi hp quinidin vi itraconazol phi theo di
cht ch nng quinidin trong huyt tng v p ng ca ngi bnh vi
quinidin trn lm sng khi bt u iu tr, khi ngng hoc khi thay i liu
lng itraconazol. Hiu chnh liu quinidin nu cn.
Thuc ung khng acid hoc than hot
Phn tch: Mt s thuc khng acid (nh loi c cha natri bicarbonat) c
tnh cht kim ho nc tiu. Trong trng hp ny, vic o thi quinidin b
chm li, nn lm tng hiu qu. Trong mi trng kim, quinidin c bi tit
di dng khng ion ho v c ti hp thu. Nh vy, trong trng hp ny,
ty theo pH, c nguy c tng nng quinidin trong huyt tng v qu liu.
X l: Trong mt s trng hp tr liu, cn theo di pH nc tiu. C th
o pH ny bng cc bng giy th kim tra tnh acid hoc kim ca nc
tiu. Trong trng hp nc tiu kim, theo di in tm v nng quinidin
trong huyt thanh, iu chnh liu dng ty theo kt qu xt nghim, trong khi v
khi ngng iu tr bng thuc lm kim nc tiu. Cc thuc khng acid, c th
lm thay i pH nc tiu thnh kim nhng tng tc t hn, do s kim ho
thng khng . D sao vn cn theo di phi hp.
669
670
673
Euquimol gi thuc bt
Mequinol gi thuc bt
QUININ HYDROCHLORID ng tim 25 %; 0,5 g
Quinoserum ng tim 0,5 g
Quinin dihydrochlorid ng tim 25 %
QUININ SULFAT nang 250 mg; vin bao
Analgin quinin vin bao
Quinin sulfat nang 250 mg
Mekoquinin nang
CH KHI CH NH THUC
Chng ch nh: mc 4
Ri lon dn truyn tm tht, qu mn cm vi thuc.
Thn trng: mc 2
Thi k cho con b: t qua c sa m.
Thi k c thai: Vi liu cao (mc ch lm xy thai), c nguy c i vi s pht
trin ca thai. c thng bo gim tiu cu thai nhi v ngi m, khi dng vo cui
thai k. Cc d dng v mt v tai gp c l khng lin quan n quinin (khng c
tng quan v tn s vi cc vng c st rt).
Bnh v mu: Nguy c ban xut huyt, gim tiu cu.
Cn theo di : mc 1
Suy h hp; hen: c bit trong bnh hen.
TNG TC THUC
675
Thuc chng ng mu
Phn tch: Quinin c th lm h prothrombin mu, c th tng thm tc
dng chng ng mu ca heparin v nhiu thuc khc nh warfarin. Quinin
cn c ch sinh tng hp cc yu t ng mu gan.
X l: C th b sung vitamin K cho ngi bnh. Tng cng theo di sinh
hc v nu cn, iu chnh liu dng ca thuc chng ng mu trong v sau khi
iu tr bng quinin. Bo cho y t v nguy c i vi dng thuc tim.
Rifampicin
Phn tch: Tng chuyn ho gan do cm ng enzym ko theo gim hot
tnh ca quinin (v thuc tng t). iu chnh liu dng. Theo di cn thn cc
nng trong huyt tng nu cn v hy cnh gic khi ngng iu tr.
X l: Lu nguy c ny iu chnh liu dng ca hai thuc, nu cn
phi hp.
QUINOLON
Khng sinh dit khun. Sparfloxacin l mt fluoroquinolon,
thuc mt nhm ring
CIPROFLOXACIN vin nn 250 mg; 500 mg; 750 mg; dung dch tim 100 mg/50
mL; dung dch nh mt 0,3%x 5mL; vin nn bao 250 mg
C-Flox vin nn 500 mg
Ciprobay vin nn 250 mg; 500 mg; 750 mg
Ciplox 500 vin nn 500 mg
Ciproquin vin nn 500 mg
Ciprobay dung dch tim 100 mg/50 mL
Ciplox dung dch nh mt 0,3% x 5mL
Lyproquin vin nn 250 mg; 500 mg
Opecipro vin nn bao 250 mg
Sepratis vin nn bao 500 mg
FLUMEQUIN vin nn 400 mg
Apurone vin nn 400 mg
NORFLOXACIN vin nn 400 mg; 800 mg; vin nn bao phim 400 mg; dung dch
nh mt 0,3%
Anquin vin nn 400 mg ; 800 mg
Chibroxin dung dch nh mt 0,3% x 5mL
Negaflox vin nn bao phim 400 mg
Norbactin dung dch nh mt 3 mg/mL x 5 mL
Quinolox vin nn 400 mg
Urobacid vin nn 400 mg
OMEFLOXACIN vin nn 400 mg; dung dch nh mt 3 mg/ mL
Lomaday vin nn 400 mg
Okacin dung dch nh mt 3 mg/mL x 5 mL
OFLOXACIN vin nn 100 mg; 200 mg; dch truyn 200 mg/100mL; dung dch
nh mt 3 mg/mL x 10 mL; m tra mt 3 mg/g; vin bao 200 mg
Cilox vin bao phim 200 mg
Effexin vin nn 200 mg
Oflocet vin bao 200 mg
Oflocet dung dch tim truyn 200 mg/100 mL
Oflocet vin nn 200 mg
Ofus vin nn 200 mg
Oflovid m tra mt 3mg/g; dung dch nh mt 3 mg/mL
Sudo-Ofloxacin vin nn 200 mg
678
Zanocin vin nn 100 mg; 200 mg; dch truyn 200 mg/100mL; dung d ch
nh mt 3 mg/mL x 10 mL
PEFLOXACIN vin nn 400 mg ; dung dch tim 400 mg/125 mL ; 400 mg/5mL ;
400 mg/100 mL; vin nn bao phim 400 mg
Peflacine vin nn 400 mg
Peflacine dung dch tim 400 mg/125 mL ; 400 mg/5mL
Peflacine monodose vin nn bao phim 400 mg
Pelox 400 dung dch tim 400 mg/100 mL
Peflox 400 vin nn 400 mg
CH KHI CH NH THUC
Cn theo di: mc 1
ng kinh: Acid nalidixic c th gy co git.
Suy gan: Do chm bt hot.
Suy thn: Do quinolon thi ch yu qua thn.
TNG TC THUC
679
gi.
St
Phn tch: Cc quinolon ni chung v cc fluoroquinolon ni ring dng
ng ung, to phc vi cc cation ho tr 2 hay 3 nh nhm, magnesi, calci,
st v km. Nht thit phi tn trng khong cch hn 2 gi gia cc ln dng
hai thuc. Cn theo di.
X l: Tng tc phi lu v khuyn ngi bnh gi khong cch ung
gia hai thuc t nht 2 gi.
Sucralfat
Phn tch: Gim hp thu c m t vi ciprofloxacin, norfloxacin v
lomefloxacin khi phi hp vi sucralfat.
X l: Khuyn ngi bnh tn trng khong cch 2 gi gia cc ln ung
hai thuc.
Theophylin hoc cc dn cht
Phn tch: Tng na i ca theophylin, c th do c ch cnh tranh v
tr gn trn cytochrom P450 (c bit vi ciprofloxacin, enoxacin, norfloxacin v
pefloxacin). Tng nng cc thuc trn trong huyt thanh v tng c tnh
thn kinh ca xanthin.
X l: Theo di lm sng v iu chnh liu dng ty theo nng
theophylin trong huyt thanh, trong v sau khi ngng iu tr quinolon. Cng c
th tu theo nguy c qu liu theophylin m thay i chin lc iu tr khng
sinh.
Thuc ung khng acid hoc than hot
Phn tch: Cc quinolon ni chung v cc fluoroquinolon ni ring, s dng
bng ng ung, to phc vi cc cation ho tr 2 v 3 nh nhm, magnesi,
calci, st v km.
X l: Phi ung hai thuc cch nhau t nht 2 gi. Cn nhc li l cc
khng acid thng c dng sau khi n 1 gi 30 pht, v thc n l ngun gc
tng tit dch v.
Thuc ung chng ng mu khng vitamin K
Phn tch: Do lin kt mnh vi protein huyt tng, quinolon c th y
cc thuc khng vitamin K khi v tr lin kt vi protein huyt tng, c bit
vi acenocoumarol (Sintrom). Nguy c chy mu.
X l: Theo di nng prothrombin hay t l chun ho quc t INR v
iu chnh liu dng thuc ung chng ng mu lc bt u, trong v 8 ngy
sau khi ngng iu tr quinolon.
Thc n (sa)
Phn tch: Lm gim tc dng dc l ca quinolon. Tng tc nhanh. C
ch lm gim hp thu quinolon
680
Tng tc cn theo di vi mc 1
Cafein
Phn tch: Chuyn ho cafein gan v thanh lc cafein c th b gim
(gim d ho cafein), nh vy lm tng nguy c kch thch h thn kinh trung
ng.
X l: Tng tc ny c m t, vi mc khc nhau, mt mt vi
enoxacin v acid pipemidic (phi hp cn trnh), mt khc vi ciprofloxacin v
norfloxacin (cn theo di). Hi ngi bnh v mc ung c ph v ty theo m
khuyn h gim, thm ch ngng dng trong khi iu tr bng cc fluoroquinolon.
RANITIDIN
Thuc chng lot khng H2, thuc khng histamin chn cc th th H2 dng lm
thuc chng lot d dy t trng. Cn ch n tc dng c ch monooxygenase gan
(cytochrom P450), nht l vi cc dng thuc c hm lng cao
Famonit vin nn 40 mg
Medofadin vin nn bao 40mg
Pepcidine vin nn 20 mg; 40 mg
Quamatel vin nn 20 mg; 40 mg; bt pha tim 20 mg/l
Topcid vin nn bao 20 mg
Topcid vin nn bao 40 mg
NIZATIDIN nang 150 mg; 300 mg
Axid nang 150 mg; 300 mg
Zastidin nang 150 mg; 300 mg
CH KHI CH NH THUC
Cn theo di: mc 1
Tr em: Ranitidin dng tr em cha lu rt c kinh nghim.
Suy tim: Nhp tim chm (tuy rt him) c m t.
Suy gan: Tng tm thi aminotransferase (transaminase) c m t.
Suy thn: iu chnh liu ty thuc nng creatinin trong mu, v ranitidin c
o thi ch yu qua thn di dng khng thay i.
Ngi bnh cao tui: ngi bnh cao tui, cc nguy c ri lon tim (nhp tim
chm) gp ph bin hn.
TNG TC THUC
RIFABUTIN
Rifabutin l khng sinh thuc nhm rifamycin, c bit tc dng trn
Mycobacterium khng in hnh, nh Mycobacterium avium complex. Dng lm thuc
iu tr lao
trong cc trng hp lao khng rifampicin, v thuc d phng cho cc ngi
bnh AIDS, trnh ly nhim Mycobacterium khng in hnh
Chng ch nh: mc 4
Suy thn: Gim o thi cht ny.
Suy gan: Chng ch nh dng cc rifamycin khi suy gan, hay tc ng dn mt.
Cc trng hp khc: Qu mn vi cc rifamycin, c bit vi rifampicin.
683
Cn nhc nguy c/ li ch : mc 3
Amprenavir
Phn tch: Trong nhm rifamycin, th rifampin lm gim nng amprenavir
trong huyt tng, lm gim tc dng dc l ca thuc. C ch do rifampin lm
tng s chuyn ho ca amprenavir thng qua CYP 3A4. Ngc li, amprenavir li
lm tng nng mt s rifamycin trong huyt tng (nh rifabutin), lm tng cc
tc dng ph. C ch do amprenavir lm gim s chuyn ho ca rifabutin
(CYP3A4).
X l: Trnh dng ng thi amprenavir vi rifampin. Nu dng ng thi
amprenavir vi rifabutin, phi theo di cn thn ngi bnh pht hin nhng
tc dng ph, v gim liu rifabutin nu cn.
Benzodiazepin
Phn tch: Khi kt hp vi rifabutin, hay ni chung vi cc thuc nhm
rifamycin, tc dng dc l ca nhiu benzodiazepin b gim, do s chuyn ho
oxy ho thng qua xc tc cytochrom P450 ca cc benzodiazepin tng.
X l: Theo di p ng vi liu php benzodiazepin ngi bnh khi bt
u v khi ngng dng rifamycin. Hiu chnh liu nu cn. Nu iu kin cho
php, chn loi thuc benzodiazepin khng b oxy ho (nh temazepam) thay
th.
Buspiron
Phn tch: Dng kt hp vi rifamycin, nng buspiron trong huyt tng
s gim, ko theo gim tc dng dc l, do rifamycin gy cm ng s chuyn
ho ca buspiron thng qua CYP3A4.
X l: ngi bnh iu tr vi buspiron, phi theo di cht ch ngi bnh
khi bt u dng thm, khi ngng dng, v khi thay i liu dng rifamycin. Hi u
chnh liu ca buspiron khi cn.
Cc dn cht quinin
Phn tch: Khi kt hp vi rifamycin, s chuyn ho ca cc dn cht ca
quinin tng, ko theo gim tc dng iu tr. C ch: cc rifamycin l nhng cht
cm ng mnh cc enzym ca microsom gan, lm tng s thanh lc quinin v
dn cht. Cm ng enzym c th tn ti nhiu ngy sau khi ngng rifamycin.
X l: ngi bnh c hiu qu n nh trong iu tr bng cc dn
cht quinin, khi thm rifamycin, th c th phi tng liu cc dn cht quinin mi
gi c hiu qu iu tr mong mun. Khi ngng rifamycin, c th hin c tnh
ca dn cht quinin. Theo di nng quinin trong huyt thanh v in tm .
Corticosteroid
Phn tch: Khi kt hp vi rifabuin, hay ni chung vi cc thuc nhm
rifamycin, tc dng dc l ca cc corticoid c th gim v khng kim sot
c bnh. iu ny xy ra sau khi dng rifabutin c vi ngy. C ch: l do
rifamycin lm tng chuyn ho corticosteroid gan. Cc nghin cu dc ng
hc cho thy s thanh lc prednisolon tng ln r rt.
684
685
X l: Nu cn, phi hiu chnh liu lng lamotrigin khi bt u dng, khi
ngng dng hay khi thay i liu dng rifamycin. Cng cn ch n p ng
lm sng ca ngi bnh hiu chnh liu.
Morphin
Phn tch: Khi kt hp vi rifamycin, tc dng gim au ca morphin c th
gim i. C ch cha r.
X l: Theo di p ng ca ngi bnh vi morphin. Nu cn, dng mt
thuc gim au khc thay th morphin.
Ondansetron
Phn tch: Khi dng cng vi rifamycin, nng ondansetron trong huyt
tng c th b gim i, lm gim tc dng chng nn ca thuc. C th l
rifamycin gy cm ng CYP3A4 gan c chc nng xc tc s chuyn ho ca
ondansetron.
X l: Nu nghi ng c tng tc thuc, thay ondansetron bng mt thuc
chng nn khc.
686
Sulfonyl urea
Phn tch: Rifamycin lm tng s thanh lc ca nhiu thuc sulffonylur,
ko theo lm gim na i ca thuc trong mu, gim nng thuc trong huyt
thanh, c th dn n tng glucose mu. C ch c th do rifamycin lm tng s
chuyn ho ca mt s sulfonylurea gan.
X l: Theo di cht ch glucose mu khi kt hp thuc. Khi cn phi tng
liu dng sulffonylurea.
Tacrolimus
Phn tch: Tc dng c ch min dch ca tacrolimus c th b gim vo
khong 2 ngy sau khi bt u dng thm rifamycin. C ch c th l do rifamycin
cm ng enzym CYP3A4 gan v rut, xc tc cho chuyn ho tacrolimus.
X l: Theo di cht ch nng tacrolimus trong mu ton phn khi bt
u dng hay khi ngng dng rifamycin. Hiu chnh liu tacrolimus.
Tamoxifen
Phn tch: Tc dng khng estrogen b gim i do nng tamoxifen trong
huyt tng b h thp, do rifamycin lm tng s chuyn ho v gy cm ng
CYP3A4.
X l: Theo di cht ch p ng vi thuc ngi bnh. C th phi tng
liu tamoxifen khi dng cng vi rifamycin.
Theophylin
Phn tch: Khi thm rifamycin, nng theophylin trong huyt tng gim i
v cc triu chng h hp nng ln. C ch c th do rifamycin cm ng chuyn
ho theophylin gan.
X l: Vi ngi bnh ang dng theophylin, khi bt u dng thm, hoc
khi thi dng rifamycin u phi theo di nng theophylin trong huyt tng,
theo di p ng ca ngi bnh v hiu chnh liu dng khi cn.
Toremifen
Phn tch: Khi dng ng thi vi rifamycin, tc dng khng estrogen ca
toremifen b gim i, do nng thuc trong huyt tng h thp. C ch do
rifamycin lm tng cng s chuyn ho ca toremifen thng qua cm ng
CYP3A4.
X l: Theo di p ng ca ngi bnh vi thuc. C th phi tng liu
dng toremifen khi dng ng thi vi rifamycin.
Thuc chn beta
Phn tch: Tc dng dc l ca mt s thuc chn beta b gim khi dng
ng thi vi rifamycin, c th do lm tng s chuyn ho thuc chn beta
688
689
690
Macrolid
Phn tch: Tng tc c m t vi clarithromycin, qua thy nguy c
tng cc tc dng ph ca rifabutin (vim mng mch nho) do tng nng cht
ny v cc cht chuyn ho hot ng.
X l: Phi theo di u n trn lm sng.
Methadon
Phn tch: Tng tc dc ng hc v chuyn ho thuc km theo gim
nng methadon trong huyt tng v nguy c xut hin hi chng cai nghin.
X l: iu chnh s ln dng methadon, t 2 n 3 ln mt ngy, thay cho
mt ln mt ngy.
Thuc chng nm dn xut imidazol
Phn tch: Gim nng fluconazol, itraconazol, ketoconazol trong huyt
tng do cm ng enzym (gim hiu qu).
X l: Nguy c tht bi trong iu tr nu phi hp vi cht cm ng enzym
ko di t nht 10 ngy. Trong trng hp ny, iu chnh liu thch hp v nu
cn, nh lng nng dn cht imidazol chng nm trong huyt tng.
Zidovudin
Phn tch: Gim nng zidovudin do tng chuyn ho cht ny (cm ng
enzym).
X l: Khi thy gim p ng trong iu tr bng zidovudin sau khi dng
rifabutin, phi hiu chnh liu lng zidovudin cho thch hp
RIFAMPICIN
Khng sinh iu tr lao
Rifampicin thuc m 1 %; 3 %
Co- Barcine nang 250 mg; 450 mg
Rifadin siro 2 % chai 100 mL; l 600 mg bt ng kh pha tim
Canarif nang 450 mg
Rimpin nang 150 mg; 300 mg
Rifadin nang 150 mg; 300 mg; siro 100 mg/5 mL x 120 mL; dch truyn
600 mg/20 mL
CH KHI CH NH THUC
Cn theo di: mc 1
Tr em: Rifampicin liu cao c th y bilirubin ra khi v tr lin kt vi albuminhuyt tng. Do , khi xc nh liu dng cho tr rt nh phi l u n gan ch a
trng thnh.
Suy thn: Gim liu lng, do thuc chm o thi.
TNG TC THUC
692
693
Lamotrigin
Phn tch: Dng kt hp vi rifampicin, nng lamotrigin trong huyt
tng b gim, lm tc dng dc l gim i. C ch c th do rifampicin cm
ng h enzym gan chu trch nhim lin hp vi acid glucuronic ca lamotrigin.
X l: Nu cn, phi hiu chnh liu dng lamotrigin khi bt u dng, khi
ngng hoc khi thay i liu ca rifampicin. Hiu chnh liu da theo p ng lm
sng ca ngi bnh vi thuc.
Methadon
Phn tch: Tng tc kiu dc ng hc v chuyn ho thuc, km theo
gim nng methadon trong huyt tng, v nguy c xut hin hi chng cai
nghin.
X l: iu chnh s ln dng methadon cho thch hp, t 2 n 3 ln trong
ngy thay cho 1 ln trong ngy.
Mifepriston
Phn tch: Nguy c gim hiu qu iu tr v tng chuyn ho mifepriston do
cm ng enzym.
X l: Cn nh cm ng enzym l mt qu trnh chm xut hin v cng
chm ht. C th cn tng liu.
Morphin
Phn tch: Khi kt hp vi rifampicin, tc dng gim au ca morphin c th
gim i. C ch cha r.
X l: Theo di p ng ca ngi bnh vi morphin. Nu cn, thay th
morphin bng mt thuc gim au khc.
Nelfinavir
Phn tch: Rifampicin lm gim nng nelfinavir trong huyt thanh, do
lm gim tc dng dc l ca thuc ny. C th l rifampicin lm tng
chuyn ho ca nelfinavir thng qua cm ng cytochrom P4503A4.
X l: Khng dng ng thi rifampicin vi nelfinavir.
Nifedipin
Phn tch: Rifampicin lm gim tc dng dc l ca nifedipin, do lm tng
chuyn ho rut (thng qua cytochrom P450 3A4).
X l: Theo di huyt p hoc triu chng au tht ngc ngi bnh v
hiu chnh liu nifedipin cho ph hp. C th thay nifedipin bng mt thuc chng
tng huyt p khc.
Ondansetron
Phn tch: Nng ondansetron trong huyt tng c th gim khi dng
cng rifampicin, nn tc dng chng nn ca thuc cng gim. C ch c th l
rifampicin cm ng CYP3A4 trong chuyn ho ca ondansetron.
694
da, nga, hch to, nhiu kh nng nguyn nhn do thuc. Da theo cc xt
nghim sinh hc, cn phn bit r nguy c xut hin vim gan tiu t bo khng
hi phc vi nguy c vim gan mt hi phc c sau khi ngng thuc.
Carbamazepin
Phn tch: Tng chuyn ho gan do cm ng enzym, ko theo gim hot
tnh carbamazepin.
X l: Phi lu n nguy c ny iu chnh liu ca hai thuc, nu cn
phi hp thuc. Phi theo di cht ch nu cn nng thuc trong huyt tng
v phi thn trng khi ngng iu tr. Phi ngh n gim tnh to ngi li xe
v ngi vn hnh my. Khuyn ngi bnh khng ung ru v cc ch phm
c ru.
Ciclosporin
Phn tch: Gim nng ciclosporin trong huyt thanh do cm ng enzym
lm thuc tng d ho. Do vy, nng ciclosporin c th gim xung cn mt
na, thm ch cn mt phn ba.
X l: Nu cn phi hp thuc ny, phi theo di cht ch nng
ciclosporin trong huyt thanh, v hiu chnh liu lng cho thch hp lc bt u
v khi ngng iu tr vi rifampicin. Cn lu l nng ciclosporin bi n ng
mnh ty theo c th ngi bnh nn vic theo di phi u n, thng xuyn.
Corticoid - khong; glucocorticoid
Phn tch: Tng cng d ho thuc ny do cc thuc cm ng enzym.
Cm ng enzym ch biu hin sau khi bt u dng thuc 10 n 12 ngy.
X l: Cm ng enzym khng phi l mt hin tng tc th. iu tr bng
mt thuc cm ng enzym di hay trung hn phi tnh ti nguy c gim hiu qu
iu tr. Hiu chnh liu lng cho thch hp trong khi dng v sau khi ngng
thuc cm ng enzym.
Dihydropyridin
Phn tch: Do rifampicin c tnh cht cm ng enzym, nn lm gim nng
dihydropyridin trong huyt tng.
X l: Cn theo di lm sng (huyt p), v hiu chnh liu lng cho thch
hp khi bt u kt hp vi thuc th hai.
Disopyramid
Phn tch: Do cm ng enzym, c s gim nng disopyramid trong huyt
thanh ti nng khng cn hiu lc.
X l: Theo di in tm , cc biu hin lm sng, v nng thuc
chng lon nhp tim trong huyt thanh v khi cn iu chnh liu lng cho thch
hp.
696
Glycosid tr tim
Phn tch: Tng chuyn ho gan do cm ng enzym, ko theo gim hot
tnh ca digitalis b chuyn ho (tc l digitalin, khng phi digoxin, t b chuyn
ho gan).
X l: Tnh ti nguy c ny hiu chnh liu lng ca digitalin (digoxin
c o thi qua thn) nu cn phi hp thuc. Hiu chnh liu lng trong v
sau khi iu tr.
Hormon tuyn gip
Phn tch: Tng chuyn ho ca thuc phi hp vi thuc cm ng enzym.
Cm ng enzym ch th hin sau khi iu tr 10 n 12 ngy.
X l: Cm ng enzym khng phi l hin tng tc th. iu tr bng thuc
cm ng enzym di hay trung hn i hi phi tnh n nguy c gim hiu qu
iu tr. Hiu chnh liu lng thch hp trong v sau khi ngng dng cht cm
ng enzym.
Interleukin 2 ti t hp
Phn tch: Mc tiu ch yu l iu tr ung th tuyn thn. Interleukin cng
c vi gan. Nh vy, y phi hp hai thuc c tim nng c vi gan.
X l: iu tr ny ch c thc hin c s chuyn khoa. Dng
interleukin i hi phi theo di lin tc. Trong trng hp ny, mi vic u tu
thuc vo tnh trng chung ca ngi bnh. Khi phi hp hai thuc c vi gan,
cn theo di cht ch chc nng gan (ASAT, ALAT, phosphatase kim, bilirubin),
hoc nu c th, hon dng mt trong hai thuc.
697
Mexiletin
Phn tch: Gim nng mexiletin trong huyt tng do cm ng enzym.
X l: Hiu chnh liu lng ca mexiletin theo lm sng v in tm .
Niridazol
Phn tch: Phi hp hai thuc c vi gan. Ngoi ra, niridazol cn c vi
thn kinh. Nguy c xut hin co git, ri lon tm thn v c vi gan khi phi
hp hai thuc.
X l: Phi hp hai thuc c vi gan, theo di cht ch chc nng gan
(ASAT, ALAT, phosphatase kim, bilirubin) hoc nu c th hon dng mt trong
hai thuc. Xc nh chc chn ngi bnh khng thng xuyn ung ru, v
khng c tin s vim gan virus. Cc triu chng lm sng chnh khng c hiu:
bun nn, st, vng da... Khi thy ng thi pht ban ngoi da, nga v hch to,
c th nguyn nhn do thuc. Cn phn bit r, theo kt qu th sinh hc, nguy
c xut hin vim gan tiu t bo khng hi phc c vi nguy c vim gan
mt hi phc c sau khi ngng thuc.
Paracetamol
Phn tch: Dng di ngy paracetamol, vi liu vt qu 6 gam/ ngy (tu
theo th trng) s c vi gan (vim gan tiu t bo). Khi phi hp vi mt thuc
khc c vi gan, nguy c ny tng ln.
X l: Khi phi hp hai thuc c vi gan, theo di cht ch chc nng gan
(ASAT, ALAT, phosphatase kim, bilirubin) hoc hon dng mt trong hai thuc
nu c th. Xc nh chc chn ngi bnh khng thng xuyn ung ru v
khng c tin s vim gan virus. Trn lm sng cc triu chng chnh khng c
hiu: bun nn, st, vng da... Khi thy ng thi pht ban ngoi da, ng a v
hch to, c th do thuc. Cn phn bit r, theo kt qu th sinh hc, nguy c
xut hin vim gan tiu t bo khng hi phc vi nguy c vim gan mt hi
phc c sau khi ngng iu tr.
Phenytoin
Phn tch: Tng chuyn ho gan do cm ng enzym, ko theo gim hot
tnh ca thuc ny.
X l: Nu cn, theo di cn thn nng phenytoin trong huyt tng, v
cn thn trng lc ngng thuc. Hiu chnh liu lng thch hp theo kt qu
nh lng thuc trong huyt tng.
Pyrazinamid
Phn tch: L phi hp kinh in, tuy nhin l phi hp hai thuc iu tr lao
c vi gan.
X l: Phi theo di hiu qu khng khun khi phi hp thuc, nhng cng
phi theo di cht ch chc nng gan (ASAT, ALAT, phosphatase kim, bilirubin)
hoc nu c th, hon mt trong hai thuc. Xc nh chc chn ngi bnh
khng thng xuyn ung ru, v khng c tin s vim gan virus. Cc tri u
698
chng lm sng chnh khng c hiu: bun nn, st, vng da... Nu xut hin
ng thi pht ban ngoi da, nga v hch to, th c th do thuc.
Quinidin hoc dn cht
Phn tch: Tng chuyn ho gan, ko theo gim hot tnh ca quinidin
(hay cc dn cht).
X l: Tnh ti nguy c ny hiu chnh liu lng hai thuc cho thch
hp, nu cn phi hp, phi theo di cht ch nng thuc trong huyt tng
v phi cnh gic khi ngng iu tr. Cn ngh ti gim tnh to ngi li xe,
ngi ng my. Khuyn khng ung ru v cc ch phm c ru.
699
700
701
702
RITONAVIR
Khng protease, dng trong iu tr bnh AIDS
Chng ch nh: mc 4
Thi k mang thai v cho con b: Do cha c thng tin.
Cc trng hp khc: Qu mn vi thuc ny.
Thn trng: mc 2
Suy gan: Do tnh cht c ch cytochrom P450.
TNG TC THUC
703
Dextropropoxyphen
Phn tch: Ritonavir c i lc mnh vi isoenzym 3A4 ca cytochrom P450, nn
lm gim chuyn ho cc thuc b cytochrom P450 chuyn ho mnh, do c ch
cnh tranh. Do c s tng nng cc thuc trn trong huyt tng, v nguy c
tng c tnh. C nguy c suy h hp nng (c m t vi dextropropoxyphen,
Antalvic*). Tng tc dc ng hc v chuyn ho thuc.
X l: Khng k n phi hp thuc ny. Ngh n thay th thuc.
Encainid
Phn tch: Khi phi hp vi ritonavir, nng encainid trong huyt tng
tng rt nhiu, lm tng c tnh ca thuc. L do l ritonavir c ch s chuyn
ho ca encainid thng qua cytochrom P450 2D6.
X l: Chng ch nh ritonavir cho ngi bnh ang dng encainid.
Fentanyl
Phn tch: Khi kt hp vi ritonavir hay nhiu thuc khng protease khc,
nng fentanyl trong huyt tng tng v na i ca thuc trong mu ko di,
lm tng nguy c c tc dng ph (suy h hp). C ch c th do cc thuc
704
705
Ciclosporin; tacrolimus
Phn tch: Ritonavir c i lc mnh vi isoenzym 3A4 ca cytochrom P450.
Nh vy, c nguy c cnh tranh mnh gia ritonavir vi cc thuc b chuyn ho
bi isoenzym ny. S cnh tranh ny lm gim chuyn ho ca chng, v c
nguy c lm tng nng ca chng trong huyt tng. Nguy c tng c tnh
ca hai thuc ny vi thn. Nguy c c ch min dch mnh, to iu kin xut
hin nhim khun nng. Nguy c thiu mu, gim tiu cu i vi tacrolimus.
Tng tc dc ng hc v chuyn ho thuc.
X l: Theo di iu tr thng qua nh lng cc cht c ch min dch
trong huyt tng, v khi cn hiu chnh liu lng cho thch hp, theo nng
thuc trong huyt tng.
Dihydropyridin
Phn tch: Ritonavir c i lc mnh vi isoenzym 3A4 ca cytochrom P450.
Nh vy c nguy c cnh tranh cao gia ritonavir vi cc thuc b chuyn ho bi
isoenzym ny. S cnh tranh ny lm gim chuyn ho cc thuc , v c nguy
c gy tng nng ca chng trong huyt tng. Nguy c h huyt p v ph
n ngoi bin vi cc dn cht ca dihydropyridin (nifedipin v nicardipin). Tng
tc dc ng hc v chuyn ho thuc.
X l: Theo di ngi bnh cht ch v s xut hin cc tc dng c, v
ty trng hp, gim liu cht chn knh calci.
Estrogen hoc thuc nga thai estroprogestogen
Phn tch: Gim din tch di ng cong (AUC) ca estroprogestogen,
theo mt c ch cn cha bit. C nguy c th thai.
X l: xut mt bin php nga thai khc.
Glucocorticoid
Phn tch: Ritonavir c i lc mnh vi isoenzym 3A4 ca cytochrom P450.
Nh vy, c nguy c cnh tranh cao gia ritonavir vi cc thuc b chuyn ho
bi isoenzym ny. S cnh tranh ny lm gim chuyn ho cc thuc , v c
nguy c gy tng nng ca chng trong huyt tng. C nguy c ph n v
tng huyt p km theo bn chn, cu gt ( c m t vi prednisolon v
prednison). Tng tc dc ng hc v chuyn ho thuc.
X l: Theo di ngi bnh cht ch v s xut hin cc tc dng c, v
tu trng hp, cn gim liu corticoid.
Indinavir
Phn tch: Ritonavir c i lc mnh vi isoenzym 3A4 ca cytochrom P450.
Nh vy, c nguy c cnh tranh cao gia ritonavir vi cc thuc b chuyn ho
bi isoenzym ny. S cnh tranh ny lm gim chuyn ho cc thuc , v c
nguy c gy tng nng ca chng trong huyt tng. Nguy c si ng tit
niu v tng nng bilirubin trong mu khng c triu chng. Tng tc d c
ng hc v chuyn ho thuc.
707
708
Meperidin
Phn tch: Dng kt hp vi ritonavir, nng meperidin trong huyt thanh
gim, ng thi nng normeperidin tng, lm cho hiu qu iu tr gim v
c tnh vi thn kinh tng. C ch l do ritonavir y mnh s chuyn ho
meperidin.
X l: Chng ch nh ritonavir ngi bnh ang dng meperidin.
Methadon
Phn tch: Ritonavir c i lc mnh vi isoenzym 3A4 ca cytochrom P450. Nh
vy, c nguy c cnh tranh cao gia ritonavir vi cc thuc b chuyn ho bi
isoenzym ny. S cnh tranh ny lm gim chuyn ho thuc , v c nguy c
tng ng k nng ca chng trong huyt tng. Nguy c an thn mnh v suy
h hp nng. Tng tc dc ng hc v chuyn ho thuc.
X l: Theo di ngi bnh cht ch xem c xut hin cc tc dng c,
v khi cn, gim liu lng methadon.
Nevirapin
Phn tch: Dng kt hp vi ritonavir hay vi nhiu thuc khng protease
khc, nevirapin c th lm tng chuyn ho cc thuc trn gan, thng qua CYP
3A4. Hu qu l nng ritonavir hay cc khng protease khc b gi m i, lm
gim hiu qu iu tr.
X l: Theo di cn thn nng ritonavir trong huyt tng, theo di p
ng ca ngi bnh, khi bt u dng v khi ngng nevirapin. Nu cn, hiu
chnh liu ritonavir.
Phenothiazin
Phn tch: Ritonavir c i lc mnh vi isoenzym 3A4 ca cytochrom P450.
Nh vy c nguy c cnh tranh cao gia ritonavir vi cc thuc b chuyn ho bi
isoenzym ny. S cnh tranh ny lm gim chuyn ho cc thuc , v c nguy
c tng ng k nng ca chng trong huyt tng. C nguy c h huyt p,
an thn v tng cc tc dng ngoi thp ( c m t vi thioridazin trong h
ny). Tng tc dc ng hc v chuyn ho thuc.
X l: Theo di ngi bnh cht ch xem c xut hin cc tc dng c,
v nu cn gim liu lng cc thuc an thn kinh.
Rifabutin
Phn tch: Rifabutin l cht cm ng enzym rt mnh, lm tng rt nhiu
chuyn ho ca ritonavir thng qua isoenzym 3A4 ca cytochrom P450. Kt qu l
gim nng dng c hot tnh ca ritonavir trong huyt tng, v gim cng hiu
ca ritonavir. Tng tc dc ng hc v chuyn ho thuc. Ngoi ra, cng thy
tng r rt nng rifabutin v cht chuyn ho ca n (din tch di ng cong
(AUC) ca cht chuyn ho c hot tnh ca rifabutin c nhn ln 35 ln), km
theo gim tc dng ca ritonavir v tng c tnh ca rifabutin (nguy c au c, au
khp, gim bch cu trung tnh).
X l: Nu cn phi hp thuc ny, phi theo di lm sng u n.
709
Saquinavir
Phn tch: Ritonavir c i lc mnh vi isoenzym 3A4 ca cytochrom P450.
Nh vy, c nguy c cnh tranh cao gia ritonavir vi cc thuc b chuyn ho
bi isoenzym ny. S cnh tranh ny lm gim chuyn ho cc thuc , v c
nguy c tng ng k nng ca chng trong huyt tng. C nguy c tng
c tnh vi gan v c tnh v huyt hc (thiu mu tan mu, bnh bch cu ty
cp tnh). Tng tc dc ng hc v chuyn ho thuc.
X l: Theo di huyt hc u n (huyt ). Theo di chc nng gan
(nh lng u n cc enzym gan). Khi cn, gim liu lng saquinavir.
Sulfamid chng tiu ng
Phn tch: Ritonavir c i lc mnh vi isoenzym 3A4 ca cytochrom P450.
Nh vy, c nguy c cnh tranh cao gia ritonavir vi cc thuc b chuyn ho
bi isoenzym ny. S cnh tranh ny lm gim chuyn ho cc thuc , v c
nguy c tng ng k nng ca chng trong huyt tng. C nguy c h
glucose mu dn ti hn m ( c m t vi tolbutamid). Tng tc dc
ng hc v chuyn ho thuc.
X l: nh lng u n glucose mu v khi cn, gim liu lng ca
sulfamid chng tiu ng.
Theophylin
Phn tch: Gim din tch di ng cong (AUC) ca theophylin, km theo
gim hiu qu iu tr.
X l: nh lng u n nng theophylin trong huyt tng v khi cn
tng liu lng.
Thuc an thn kinh khc nhau
Phn tch: Ritonavir c i lc mnh vi isoenzym 3A4 ca cytochrom P450.
Nh vy, c nguy c cnh tranh cao gia ritonavir vi cc thuc b chuyn ho
bi isoenzym ny. S cnh tranh ny lm gim chuyn ho cc thuc , v c
nguy c tng ng k nng ca chng trong huyt tng. Nguy c h huyt
p, an thn v tng cc tc dng ngoi thp ( c m t vi risperidon Risperdal*, trong h ny). Tng tc dc ng hc v chuyn ho thuc. Phi
hp nguy him vi pimozid.
X l: Theo di ngi bnh cht ch xem c xut hin cc tc dng c,
v khi cn gim liu lng cc thuc an thn kinh.
Thuc chng nm dn xut imidazol
Phn tch: Ritonavir c i lc mnh vi isoenzym 3A4 ca cytochrom P450,
nn c nguy c cnh tranh mnh gia ritonavir vi cc thuc b chuyn ho bi
isoenzym ny. S cnh tranh ny lm gim chuyn ho cc thuc , v c nguy
c tng ng k nng ca cc thuc trong huyt tng. Nguy c tng c
tnh vi gan ( c m t vi ketoconazol, itraconazol). Tng tc dc ng
hc v chuyn ho thuc.
710
X l: Theo di cht ch chc nng gan (nh lng cc enzym gan) v khi
cn gim liu lng thuc chng nm.
Thuc chng trm cm ba vng hoc thuc tng t
Phn tch: Ritonavir c i lc mnh vi isoenzym 3A4 ca cytochrom P450,
nn c nguy c cnh tranh mnh gia ritonavir vi cc thuc b chuyn ho bi
isoenzym ny. S cnh tranh ny lm gim chuyn ho, gy nguy c tng ng
k nng ca cc thuc trong huyt tng. Nguy c an thn, l ln, lon
nhp tim, v nht l nguy c tc dng ph kiu atropin (c m t vi imipramin,
amitriptylin, nortriptylin). Tng tc dc ng hc, v chuyn ho thuc.
X l: Theo di cht ch ngi bnh xem c xut hin cc tc dng c v
gim liu thuc chng trm cm nu cn.
Thuc ung chng ng mu khng vitamin K
Phn tch: Ritonavir c i lc mnh vi isoenzym 3A4 ca cytochrom P450,
nn c nguy c cnh tranh mnh gia ritonavir vi cc thuc b chuyn ho bi
isoenzym ny. S cnh tranh ny lm gim chuyn ho v c nguy c tng ng
k nng ca cc thuc trong huyt tng. C tng nguy c chy mu
(c m t vi warfarin). Tng tc dc ng hc v chuyn ho thuc.
X l: Tng thi gian ngn, xc nh t l prothrombin (hay t l chun ho
quc t - INR), v nu cn, gim liu lng warfarin.
711
Verapamil
Phn tch: Ritonavir c i lc mnh vi isoenzym 3A4 ca cytochrom P450.
Nh vy, c nguy c cnh tranh cao gia ritonavir vi cc thuc b chuyn ho
bi isoenzym ny. S cnh tranh ny lm gim chuyn ho cc thuc , v c
nguy c tng ng k nng ca chng trong huyt tng. C nguy c h
huyt p nng v chong do tim i vi verapamil. Tng tc dc ng hc v
chuyn ho thuc.
X l: Theo di ngi bnh cht ch v s xut hin cc tc dng c, v
nu cn phi gim liu cc thuc chn knh calci.
Zolpidem
Phn tch: Dng cng vi ritonavir, nng ca zolpidem trong huyt tng
c th tng rt nhiu, gy an thn nng (bun ng, mt tnh to) v suy h hp.
C ch do ritonavir c ch chuyn ho zolpidem gan. Tng tc dc ng
hc.
X l: Khng dng ng thi ritonavir vi zolpidem.
RU
Ru ethylic dng y khng phi l mt hot cht, m ch l mt t dc ca
thuc (th d ru thuc). Nu cn nu ra nhng tng tc gia thuc vi ru,
th tc dng c ch h thn kinh trung ng li c th l quan trng
Ru ng gia b
Ru nhn sm
Ru phong t thp
Ru phong thp A
Ru rn
Ru rn Hi Phng
Ru tc k
Ru tc k I v II
Ru thp ton i b
Ru trng th
Sm nhung kin lc tu
Xun xun m. v.v...
TNG TC THUC
cefmenoxin,
715
Insulin
Phn tch: Ru thun li cho cc thuc chng tiu ng gy h glucose
mu theo mt c ch cha hon ton bit r. C th vic tn to glycogen gan
b ru c ch.
X l: i vi mt s ngi bnh, rt kh khuyn h hn ch ung ru.
Cho nn phi cho h bit c tng nguy c h glucose mu, v phi hn ch ti a
ung ru. Trnh ung ru lc i.
Methadon
Phn tch: Tng tc dng an thn ca ru do tng thm tc dng c ch
h thn kinh trung ng.
X l: Trnh ghi n cc thuc m t dc l ru. Khuyn ngi bnh
trnh ung ru trong khi iu tr cai nghin, nht l i vi ngi li xe hay iu
khin my.
Nitrat chng au tht ngc
Phn tch: Nguy c tng tc dng h huyt p do cng thm tc dng gin
mch. Tc dng c bit quan trng khi dng thuc mt gi trc khi ung ru.
X l: Phi trnh phi hp ny, v gy phin toi cho ngi bnh. Yu cu
ngi bnh trnh ung ru trong thi gian iu tr. Trnh t dng nhng thuc
hay ung c cha ru.
Nitroimidazol
Phn tch: Hiu ng antabuse vi nhng nitroimidazol nh metronidazol
(Flagyl*) secnidazol (Flagentyl*), ornidazol (Tiberal*, Ornidazol*), tinidazol
(Fasigyne*). Antabuse (disulfiram ) s tc ng n c ch chuyn ho ca ru.
Mt lng bt thng acetaldehyd s tch lu cc m (c ch enzym) ko theo
mt s du hiu lm sng, nh cc cn vn mch (mt bng), gin m ch
mnh, nhp tim nhanh, tng nhit , bun nn, nn, ban ngoi da, i khi h
huyt p v try tim mch. Nhng triu chng ny nng hoc nh l tu thuc
lng ru ung vo nhiu hay t.
X l: Trong khi iu tr vi thuc ny, khuyn ngi bnh khng ung ru
hoc thuc c t dc l ru do hiu ng antabuse.
Phenytoin
Phn tch: Gim nng phenytoin trong huyt thanh do cm ng enzym.
Phi theo di cht ch nhng ngi nghin ru (c nguy c gim tc dng
chng co git). Trong cn say ru cp tnh, nng phenytoin trong huyt thanh
li tng.
X l: Tt hn ht khng nn kt hp vi cc thuc c ru v khng m
bo l ngi bnh khng ung ru. Nguy c an thn gy bun ng c bi t
nguy him i vi ngi li xe v ngi ng my.
716
Sulfamid h glucose mu
Phn tch: Ru to thun li cho cc thuc chng tiu ng gy h
glucose mu theo mt c ch cha hiu r hon ton. C th v s tn to
glycogen gan b c ch do ru. Thm vo , hiu ng antabuse (kiu
disulfiram) vi clorpropamid (Diabinese*), v mc t hn vi tolbutamid
(Dolipol*), glibenclamid (Daonil*, Euglucan*), glipizid (Glibenese*, Minidiab*), do c
tc ng n chuyn ho ca ru. Mt lng bt thng acetaldehyd s tch
ly m (c ch enzym) gy ra mt s du hiu lm sng nh: cn vn mch
(mt bng), gin mch mnh, tim p nhanh, tng nhit , bun nn, nn,
ban ngoi da, i khi h huyt p v try tim mch. Cc triu chng ny nng
hay nh l tu theo lng ru ung vo nhiu hay t.
X l: i vi mt s ngi bnh, lun lun c kh khn trong vic khuyn
h gim ung ru. Cn phi nhc h cnh gic vi nguy c h glucose mu s
tng ln v nn ung ru cng t cng tt. c bit cn trnh ung ru lc i.
Nu bit ngi bnh nghin ru, trnh khng ghi n chlorpropamid
(Diabinese*) v chn mt sulfonylur khc.
Tacrin
Phn tch: Nguy c tng c tnh vi gan
X l: Nu cn, tng cng theo di gan. Tt nht trnh cc kt hp thuc
c nhiu nguy c i vi ngi bnh cao tui.
Thuc chng nm dn xut imidazol
Phn tch: Tc dng antabuse (kiu disulfiram), cng thm nguy c c tnh
vi gan. Mt hm lng bt thng acetaldehyd tch lu trong m (c ch
enzym), ko theo mt s du hiu lm sng, nh cn vn mch, gin mch
mnh, tim nhanh, nhit cao, bun nn, nn, ban ngoi da, i khi h huyt
p v try tim mch. Cc triu chng ny quan trng t hay nhiu l ty l ng
ru ung vo. Ngoi ra vi mt vi dn cht ca imidazol chng nm
(ketoconazol), nguy c c vi gan tng cao.
X l: Theo di rt cht ch chc nng gan, c bit khi k n
ketoconazol. Yu cu ngi bnh trnh ung ru trong sut thi gian iu tr vi
thuc chng nm.
Thuc c ch MAO khng chn lc
Phn tch: Tc dng hip ng c ch h thn kinh trung ng. Ch
trng hp ngoi tr, i vi ngi li xe v ngi ng my. Phi theo di.
X l: Tt nht, khng nn phi hp vi cc thuc c ru v ch khng
phi trng hp no ngi k n cng can ngn c ngi bnh ung ru.
Nguy c an thn gy bun ng c bit nguy him vi ngi li xe v ngi ng
my.
Viloxazin
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng (tng tc dng an
thn gy bun ng), tc dng c ch h hp v h huyt p.
717
X l: i vi ngi bnh nghin ru, phi gim liu thuc chng trm
cm viloxazin. Ch trng hp ngoi tr, i vi ngi li xe v ngi ng
my. Khi ghi n mt thuc c ch h thn kinh trung ng, khuyn ngi bnh
trnh ung ru, khng dng cc ch phm c ru.
X l: Phi chc chn rng ngi bnh khng ung ru. Khuyn ngi
bnh khng ung ru trong sut thi gian iu tr. Phi theo di cht ch hm
lng triglycerid trong mu, nu c nghi ng.
Isoniazid hoc thuc tng t
Phn tch: Ngi nghin ru chuyn ho isoniazid nhanh hn, dn ti
gim hiu qu ca thuc. Ngoi ra, cn c hiu ng antabuse thm vo nguy c
c vi gan.
X l: Khi phi hp hai thuc c vi gan, cn theo di cht ch chc nng
gan (ASAT, ALAT, phosphatase kim, bilirubin) hoc nu c th hon li mt
trong hai th thuc. Phi chc chn ngi bnh khng thng xuyn ung ru,
v khng c tin s vim gan virus. Nhng triu chng lm sng chnh khng c
hiu l bun nn, st, vng da. Nu thy ban ngoi da, nga, hch to th c
nhiu kh nng do thuc. Dng kt qu cc test sinh hc, phn bit ng nguy c
vim gan tiu t bo khng hi phc vi nguy c vim gan tc mt hi phc c
sau khi ngng iu tr.
Methotrexat
Phn tch: Tng nguy c x ho gan v l hai cht c vi gan.
X l: Phi tnh n mc ch iu tr. Khi bt u iu tr, thng bnh
vin, ngi bnh khng c php ung ru na. Nu tip tc iu tr nh,
yu cu ngi bnh khng c ung ru.
Nicorandil
Phn tch: Phi hp vi mi thuc chng tng huyt p c th lm tng
nguy c h huyt p, i khi dn n sc.
X l: Theo di huyt p trong khi iu tr phi hp hai thuc v khi ng ng
dng mt thuc. Cn c bit ch iu ny ngi bnh cao tui.
Paracetamol
Phn tch: Tng to thnh cc cht chuyn ho c vi gan ca
paracetamol do cm ng enzym ca ru khi ngi bnh nghin ru.
X l: Trnh ko di vic dng paracetamol ngi bnh nghin ru.
Gim liu thuc gim au, v nu cn, thay bng mt thuc gim au khc.
Paroxetin
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, ko theo tng tc
dng an thn gy bun ng. Tng tc dc lc.
X l: Phi ngh n gim tnh to ngi li xe v ngi ng my.
Khuyn khng ung ru v khng dng cc ch phm c ru.
Reserpin
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, ko theo tng tc
dng an thn gy bun ng. Tng tc dc lc.
719
721
Chng ch nh: mc 4
Bnh mu: Bnh chy mu do th tng hoc mc phi, v tnh cht chng kt
tp tiu cu ca salicylat.
Lot d dy - t trng; vim d dy : Cc thuc nhm salicylat gy au d dy
v chy mu ng tiu ho, hay gp hn ngi c tin s bnh ng tiu ho (lot
d dy hay t trng). c ch kt tp tiu cu v gii phng ti ch histamin lm chy
mu nng thm.
Cc trng hp khc: Chng ch nh dng thuc nhm salicylat khi: chy mu
do th tng hoc mc phi; bng huyt; kinh nguyt ko di; qu mn cm vi
salicylat.
Thn trng: mc 2
Suy thn: Nguy c hoi t nh thn c th xy ra, nht l vi liu dng c
c tc dng chng vim (liu vt qu 4 gam/ ngy).
Cn theo di: mc 1
Tr em: Tr em rt nhy cm vi nhng bin i chy mu do salicylat gy ra.
Thm vo , ri lon in gii do nhim c salicylat rt nng tr em t tui.
Suy h hp; hen: Salicylat, do c ch tng hp prostaglandin, l cht gy gin
ph qun, nn c th gy hen ngi c t bm vi bnh ny.
TNG TC THUC
Phi hp nguy him: mc 4
Ketorolac
Phn tch: Kt hp ketorolac vi aspirin hay cc salicylat khc s lm tng
cc tc dng ph nghim trng ca ketorolac. C ch l cc salicylat c th y
ketorolac khi lin kt vi protein huyt tng v c tc dng hip ng v cc
phn ng ph.
X l: Chng ch nh ketorolac cho ngi bnh ang dng aspirin hay cc
salicylat khc.
Methotrexat
Phn tch: Tng tc dng c vi mu ca methotrexat do y thuc khi
lin kt vi protein huyt tng v/ hoc do gim o thi qua thn. Tc dng
ny ph thuc vo liu (tc dng r nht vi ketoprofen).
722
Mifepriston
Phn tch: Nguy c gim hiu qu iu tr.
X l: Ngng iu tr bng cc thuc chng vim khng steroid 24 gi trc
khi dng mifepriston.
Probenecid
Phn tch: Salicylat dng thng xuyn vi liu thp hn liu bnh thng
s c ch hot tnh o thi acid uric qua nc tiu ca probenecid. Probenecid
c ch s o thi acid uric qua nc tiu ca cc salicylat, c th lm gim o
thi salicylat v lm xut hin c tnh ca cht ny.
X l: Phi hp nn trnh. Cn thay i chin lc iu tr.
Sulfinpyrazon
Phn tch: Nu kt hp cng salicylat, tc dng o thi acid uric qua nc
tiu ca sulfinpyrazon b c ch. Cc salicylat cn ngn cn tc dng c ch ti
hp thu acid uric tiu qun ca sulfinpyrazon.
X l: Khuyn ngi bnh dng sulfinpyrazon vi mc ch tng s o thi
acid uric khng dng cc thuc c salicylat.
Thuc chng vim khng steroid
Phn tch: Phi hp thuc khng hp l do hip ng tc dng gy lot, v
tng nguy c chy mu ng tiu ho.
X l: K n tha, v ch. Cn thay i chin lc iu tr, v nn trnh
phi hp ny.
Thuc ung chng ng mu khng vitamin K
Phn tch: Tng tc dng chng ng mu do y thuc khi lin kt vi
protein huyt tng v hip ng cc tc dng chng kt tp tiu cu. V thuc
chng vim khng steroid gy kch ng nim mc d dy nn lm tng nguy c
lot chy mu, nht l ngi bnh cao tui.
X l: Nn trnh k n phi hp cc thuc ny v nguy c chy mu. Vi
aspirin, tuy phi hp thuc ny c th gp trong thc t, nhng ch vi liu thp
(c 200mg). Vi liu cao, vn chng ch nh chnh thc. Thng bo cho ng i
bnh bit nguy c chy mu trnh t dng thuc.
724
725
Insulin
Phn tch: Liu cao aspirin c th gy h glucose mu v lm tng tc dng
ca insulin.
X l: Khi iu tr di ngy mt s trng thi vim bng cc salicylat, phi
thng bo cho ngi bnh tiu ng bit nguy c tng cng t theo di.
Hiu chnh li liu lng, khi cn, nu vic iu tr c tip tc.
Interferon alpha ti t hp
Phn tch: Nguy c c ch tc dng sinh hc ca interferon do salicylat v
cng c th do cc thuc chng vim khng steroid khc. C ch cn cha r.
X l: S gim hot tnh ny cn c tnh ti trc khi phi hp hai thuc.
Cn cn nhc nguy c/ li ch v gi thnh/ hiu qu.
Interleukin 2 ti t hp
Phn tch: Ch c dng interleukin cc c s chuyn khoa. C nguy c
hip ng cc tc dng c vi thn ca hai cht.
X l: Ch c thc hin iu tr interleukin cc c s chuyn khoa, v
tnh cht nghim trng ca ch nh. Khi cc tng tc cn c cn nhc
theo th trng chung ca ngi bnh. Nu khng th hon mt trong hai thuc,
cn phi theo di cht ch ion v thanh lc creatinin.
Lithi
Phn tch: Thuc chng vim c th lm gim thanh lc ca lithi thn
bng cch gy tng ti hp thu thuc ng thn, c th dn n qu liu lithi.
X l: Phi hp thuc ny i hi phi hiu chnh liu lithi cho thch hp khi
bt u, khi ang v khi ngng iu tr thuc chng vim. Nu cn, phi theo di
k nng lithi trong mu.
Natri valproat hoc dn cht
Phn tch: C th nhiu c ch tham gia y. Hip ng cc tc dng
chng kt tp tiu cu km theo nguy c chy mu; nguy c tim tng chy mu
ng tiu ho ngi bnh iu tr bng cc salicylat c tng cng bi natri
valproat. Cc salicylat y natri valproat khi lin kt protein huyt tng (tng
tc dc ng hc v phn b thuc) km theo gim chuyn ho v o thi. Kt
qu l tng natri valproat t do km theo nguy c qu liu (hn m, gi m tr ng
lc c, gim phn x, co ng t, gim h hp t ng).
X l: Theo di nng natri valproat trong huyt tng, theo di lm sng.
Hiu chnh liu lng cho thch hp. Nhc ngi bnh dng natri valproat phi
hp vi cc salicylat, nu thy au bng phi bo ngay cho bc s k n bit.
Khuyn ngi bnh dng natri valproat khng nn t ng ung cc salicylat (c
th ung paracetamol, nu cn).
Phenytoin
Phn tch: Cc salicylat c th y phenytoin khi lin kt vi protein huyt
tng, v nh vy lm tng nng thuc chng ng kinh trong huyt tng.
726
727
gi.
Thuc c ch bm proton
Phn tch: Cc thuc c ch bm proton lm tng pH ca dch v, v vy lm
cho cc vin salicylat, aspirin c v bao d tan hn trong d dy, gy ra cc tc
dng ph d dy.
X l: Trnh dng cc vin thuc c v bao salicylat cng vi cc thuc c
ch bm proton.
Verapamil
Phn tch: Nguy c tng c tnh ca hai thuc do b y khi lin kt vi
protein huyt tng. y l tng tc dc ng hc v phn b thuc.
X l: Theo di p ng lm sng vi verapamil, v hiu chnh liu thuc
chn knh calci ny. Theo di tc dng ph ca thuc salicylat (au bng, chy
mu cam, chy mu li, tai, nhc u).
Zidovudin
Phn tch: Tng c tnh ca mi thuc do c ch cnh tranh s lin hp
vi aicd glucuronic trong microsom gan.
X l: Theo di tc dng ph ca aspirin v ca zidovudin: theo di huyt
hc (cng thc mu) v lm sng (suy nhc, bun nn, nn...)
728
SAQUINAVIR
Thuc khng protease, dng trong iu tr bnh AIDS
729
Sildenafil
Phn tch: Khi dng cng vi saquinavir hay mt s khng protease khc
nh ritonavir, amprenavir, nng sildenafil trong huyt tng c th tng ng
k, gy ra h huyt p nghim trng, c th dn ti t vong. C ch l cc khng
protease c ch s chuyn ho ca sildenafil thng qua CYP3A4.
X l: Vi ngi bnh dng saquinavir hay cc khng protease khc, vic
s dng sildenafil phi rt thn trng, vi liu ban u thp, khng qu 25mg
trong 48 gi.
SERMORELIN
Sermorelin l mt peptid tng hp, gm 29 acid amin, c cu trc tng t vi
GRF
(yu t gii phng hormon tng trng), dng nh gi chc nng cc t bo
hng thn ca thu trc tuyn yn v chn on trng hp
thiu ht hormon tng trng
Chng ch nh: mc 4
Thi k cho con b: V thn trng.
Thi k mang thai: Do tc dng ca thuc trn thai nhi.
732
SOTALOL
L thuc chn beta, cn c tc dng chng lon nhp tim
v thuc nhm III ca Vaugham - Williams
Chng ch nh: mc 4
Ngi bnh cao tui: Chng ch nh tuyt i ngi bnh cao tui c cc hi
chng sau: Bloc nh-tht khng lp my to nhp, suy tim sung huyt khng ki m sot
c, hen, bnh phi v ph qun mn tnh nng c tc nghn, nhp tim chm nng,
bnh Raynaud, sc do tim, bnh xoang (nt Keith - Flack), u t bo a crm khng iu
tr, huyt p thp, au tht Prinzmetal.
Cc trng hp khc: Tng huyt p do u t bo a crm: dng thuc phi thn
trng. Qu mn vi cc thuc chn beta.
733
Cn theo di: mc 1
Tiu ng: Cc thuc chn beta che lp cc du hiu h glucose mu (tr i
khi tot m hi). thy nhng tai bin nghim trng km theo hn m ng i bnh
tiu ng iu tr bng cc thuc ung h glucose mu hay bng insulin.
Thi k mang thai: Cc thuc chn beta hnh nh khng gy qui thai v c th
dng iu tr tng huyt p do mang thai. Him c tai bin cho thai nhi (nhp tim chm,
suy dinh dng, h glucose mu) do gan cha trng thnh.
TNG TC THUC
734
Floctafenin
Phn tch: Nu c phn ng d ng, cc cht chn beta lm gim b tim
mch, c bit trong trng hp h huyt p hay sc.
X l: Hi tin s bnh tt. C phi y l ln u m ngi bnh dng
floctafenin khng. Trong trng hp sc, s gim c ch b c th nguy him, v
phi chng ch nh phi hp thuc ny. Khng x l cho ngi bnh c tin s
d ng.
Khng histamin H1 khng an thn
Phn tch: Tng tc ny ch mi c m t vi astemizol (Hismanal*), l
khng histamin H1 c coi l khng c tnh cht an thn: tng nguy c xut hin
xon nh.
X l: Chng ch nh phi hp cc thuc ny. Chn mt khng histamin
khng c tc dng an thn khc, khng gy xon nh (cetirizin, loratadin).
Macrolid
Phn tch: Tng nguy c xon nh do tc dng hip ng. Vn ny ch
c m t vi erythromycin tim tnh mch. H kali mu, nhp tim chm v
khong QT di c t trc (ch nhn thy trn in tm ) l nhng yu t thun
li cho xut hin xon nh. Trong nhm macrolid, ch c erythromycin, c bi t
di dng tim tnh mch l c th gy ri lon nhp tim (ko di khong QT,
ngoi tm thu tht, xon nh, bloc nh-tht).
X l: Chng ch nh v khng c k n phi hp thuc c tim nng
gy t vong ny. Ngay khi dng n c, erythromycin tim tnh mch cng c th
gy lon nhp tim. Khng nn tim thuc nhanh, m phi truyn tnh mch nh
git lin tc hay cch qung, thi gian truyn thuc mi ln phi ko di t nht 60
pht.
Sparfloxacin
Phn tch: Tng nguy c xon nh.
X l: Chng ch nh phi hp ny. Cn chn hoc mt fluoroquinolon
khc, hoc mt thuc khc, ty theo mc ch iu tr. Nu phi hp thuc ny
tuyt i cn thit, bt buc phi theo di in tm v lm sng, c bit ch
ngi c t bm cng vi khong QT di.
Thuc cng giao cm beta
Phn tch: Phi hp thuc khng hp l. i khng dc l, dng trong
trng hp qu liu cc thuc chn beta. Cng thy tng tc ny khi dng thuc
nh mt c cha cc thuc chn beta.
X l: Ch c th qun l c phi hp ny ti bnh vin, c lu phn
bit cc thuc chn beta c hot tnh cng giao cm vi cc thuc chn beta
khng c hot tnh cng giao cm.
735
Ziprasidon
Phn tch: Kt hp vi sotalol hay nhiu thuc chng lon nhp khc, tng
nguy c lon nhp tim e do tnh mng, bao gm xon nh. C th do hip
ng ko di khong QT.
X l: Chng ch nh ziprasidon vi ngi bnh dng sotalol hay nhiu
thuc chng lon nhp khc.
736
737
Bepridil
Phn tch: V tc dng hng c m tnh r rt ca cc thuc ny, c nguy
c chm nhp tim qu ng, ngng xoang, ri lon dn truyn xoang, nh-tht v
suy tim.
X l: Ch c th phi hp thuc nu theo di c in tm u n,
c bit ngi bnh cao tui v lc bt u iu tr. Cn ch khi ngng hai
thuc i vi ngi bnh ng mch vnh.
Butyrophenon
Phn tch: Tng tc dng h huyt p ca cc thuc.
X l: Nu cn phi hp thuc, tng cng theo di huyt p trong khi iu
tr v khi ngng mt trong hai thuc. C khi phi hiu chnh liu lng cho thch
hp. Nhn mnh k hoch iu tr v yu cu tun th. Cn c bit thn trng
khi s dng ngi bnh cao tui.
Cht ch vn ca morphin
Phn tch: Tng tc dng h huyt p v tng nguy c h huyt p th ng.
X l: Theo di huyt p sut thi gian phi hp thuc. Tu theo thuc, h
huyt p c th nng hay nh. Hiu chnh liu lng ca mt hay hai thuc khi
cn. Thit lp mt k hoch dng thuc u n. Tng cng theo di nhng
ngi bnh cao tui (nguy c ng) v khuyn chuyn dn dn t t th nm
hoc ngi sang t th ng, khuyn ngi bnh gp li bc s iu chnh liu
lng, nu thy chng mt khi bt u iu tr.
Clonidin hoc thuc tng t; methyldopa
Phn tch: Phi hp hai thuc chng tng huyt p, mt phi hp c th
thc hin c v mt dc l v iu tr. Cn ch sotalol hay c dng lm
thuc chng lon nhp tim hn l thuc chng tng huyt p.
X l: Nu cn phi hp thuc, phi tng cng theo di huyt p trong khi
iu tr v khi ngng mt trong hai thuc. Cn thn khng ngng t ngt
clonidin, v nguy c tng p lc trong s v kh nng chy mu no. Nu cn,
ngng clonidin rt t t. Tin hnh hiu chnh liu lng cho thch hp, khi cn.
Nhn mnh vi ngi bnh v k hoch dng thuc v yu cu tun th. Cn
c bit cnh gic khi s dng ngi bnh cao tui.
Clozapin
Phn tch: Nguy c tng tc dng h huyt p.
X l: Theo di huyt p, v hiu chnh liu lng thuc chng tng huyt
p trong khi iu tr v sau khi ngng clozapin.
Dextropropoxyphen
Phn tch: Dextropropoxyphen c tc dng h huyt p nh. Phi hp vi
cc thuc h huyt p khc, s tng tc dng h huyt p v tng nguy c h
huyt p t th ng.
738
739
Glucagon
Phn tch: Glucagon lm tng tn s tim, v tng tnh co c tim (iu tr qu
liu thuc chn beta). Ngoi ra, p ng tng glucose mu mong i bng cch
iu tr vi glucagon s gim ngi bnh ang dng thuc chn beta.
X l: Tt c ph thuc vo mc ch iu tr. Phi hp thuc c th c
thc hin, thm ch c khuyn ngh trong trng hp th nht (iu tr qu liu
thuc chn beta), nhng khng c khuyn ngh vi trng hp th hai.
Glucocorticoid
Phn tch: Nguy c xut hin xon nh khi phi hp cc thuc ny. H kali
mu, nhp tim chm v khong QT di c t trc (ch nhn bit c trn
in tm ) l nhng yu t to iu kin xut hin xon nh.
X l: Nu cn phi hp sotalol vi cc glucocorticoid, cn d phng h kali
mu thng qua tng cng theo di ngi bnh v theo di in tm . Khi c
xon nh, khng dng thuc chng lon nhp tim. Khuyn ngi bnh gp l i
bc s khi thy mt mi, yu c, chut rt.
Glycosid tr tim
Phn tch: C th s dng hai thuc ny, nhng cn tranh ci ty theo thuc
chn beta c dng, v sinh l bnh hc ca ngi bnh. Tng nguy c nhp tim
chm. Sotalol l thuc chn beta thng c dng nh thuc chng lon nhp
tim.
X l: Phi hp thuc ny dnh cho bc s chuyn khoa trong mt s ch
nh r rng, vi iu kin c th theo di c nhng tc dng ca phi hp hai
thuc ny (in tm ).
Insulin; sulfamid chng tiu ng
Phn tch: Thuc chn beta c th che lp triu chng h glucose mu, v
lm tng tc dng ca cc sulfamid chng tiu ng v ca insulin trong tiu
ng. iu ny c th dn ti hn m h glucose mu m khng c nhng du
hiu bo trc.
X l: Nu cn phi hp thuc, thng bo cho ngi bnh bit v nguy c
c th xut hin nhng du hiu h glucose mu (nhp tim nhanh, tot m hi,
run, hi hp, cm gic i, lo u...). iu tr tng huyt p ngi tiu ng,
nn chn cc thuc c ch enzym chuyn dng angiotensin.
Nitrat chng au tht ngc
Phn tch: Phi hp vi cc thuc chng tng huyt p c th lm tng
nguy c h huyt p, i khi dn n sc.
X l: Theo di huyt p trong khi dng v khi ngng mt trong hai thuc,
c bit ch i vi ngi bnh cao tui.
740
Phenothiazin
Phn tch: Tng tc dng h huyt p ca cc thuc ny. H huyt p l
mt tc dng khng mong mun quan trng ca cc thuc an thn kinh dn xut
ca phenothiazin.
X l: Mc du sotalol c k n nh mt thuc chng lon nhp tim,
hn l mt thuc h huyt p; nu cn phi hp thuc ny vn phi tng cng
theo di huyt p trong v khi ngng iu tr mt trong hai thuc. Khi cn, hi u
chnh liu lng cho thch hp. Nhn mnh n k hoch dng thuc v s tun
th trong iu tr. Cn cnh gic c bit khi s dng ngi bnh cao tui.
Procarbazin; thuc c ch MAO khng chn lc
Phn tch: Dng ng thi hai thuc ny c th dn ti nhng bin ng
quan trng v huyt p.
X l: Cc thuc c ch MAO him khi c s dng, tng tc rt nhiu,
do him c nhng n ghi thuc ny, nn c t nhn xt v cnh gic thuc.
Cng vn nn thn trng sau khi ngng thuc, phi i mt thi gian t 2 n 3
tun l mi dng cc thuc c ch MAO.
Tacrin
Phn tch: Tc dng gy chm nhp tim ca tacrin c nguy c cng thm
vo vi tc dng ca cc cht chn beta.
X l: Nu phi hp thuc ny, phi theo di lm sng v in tm u
n. Khuyn ngi bnh bo cho bc s khi c cm gic kh chu v tim.
Tetracosactid
Phn tch: Nguy c xut hin xon nh khi phi hp cc thuc ny. H kali
mu, chm nhp tim, v khong QT di c t trc (ch nhn bit c trn
in tm ) l nhng yu t to iu kin xut hin xon nh.
X l: Nu cn phi hp gia tetracosactid v sotalol, phi d phng h kali
mu bng tng cng theo di, v kim tra in tm . Khi c xon nh, khng
dng thuc chng lon nhp. Khuyn ngi bnh gp li bc s khi thy mt mi,
yu c, chut rt.
Theophylin hoc dn cht
Phn tch: c ch phosphodiesterase do theophylin v cc dn cht ca n
s ko theo kch thch cc th th beta adrenergic, do c tc dng i khng.
X l: Theo di tc dng i khng c th xy ra khi bt u, khi ang v
khi ngng iu tr. Hi ngi bnh khi cp pht li n thuc. Tng tc ny
c m t, nhng cn cn thu thp thm ti liu. Bc s k n v ng i pht
thuc cn lun lun cnh gic. Chuyn v Trung tm cnh gic thuc nhng
nhn xt thu thp c.
Thuc an thn kinh khc nhau
Phn tch: Tng tc dng h huyt p ca cc thuc ny.
741
743
744
SPARFLOXACIN
Khng sinh thuc nhm fluoroquinolon
Cn theo di: mc 1
ng kinh: Acid nalidixic c th gy cc cn co git.
Suy gan: Do chm bt hot thuc.
Suy thn: Do cc quinolon o thi ch yu qua thn.
TNG TC THUC
745
748
Cn theo di: mc 1
Suy tim: Thuc ng ho c th gy ph n, gi natri v nc, phi trnh s
dng nhng ngi suy tim.
Suy thn: Thuc ng ho c th gy ph n, gi natri v nc, phi trnh s
dng nhng ngi suy thn.
TNG TC THUC
751
SUCCINIMID
Thuc khng oxalat niu (lm gim o thi acid oxalic ra nc tiu)
SUCRALFAT
Cht chng lot, tc dng ch yu l bo v cc nim mc
ng tiu ho b tn thng
Cn theo di: mc 1
Suy thn: Nguy c tch ly nhm trong cc m (bnh no) trong trng hp suy
thn ko di.
Cc trng hp khc: Trnh dng lu di trong cng tuyn cn gip v bnh
ci xng lon dng.
TNG TC THUC
753
Chng ch nh: mc 4
Thi k cho con b: C nguy c thuc qua c sa m (c m t vi
clorpropamid), c th gy h glucose mu tr b m.
Thi k mang thai: Sulfamid h glucose mu gy qui thai mt s loi ng vt
v c coi l nguyn nhn gy sy thai v cc d tt. Ph n trong tui sinh c
bnh tiu ng ph thuc insulin hay tr thnh tiu ng trong lc mang thai, bt
buc phi iu tr bng insulin.
Cn theo di: mc 1
Ung ru: Bn thn ru c tnh cht h glucose mu, nn lm tng tc dng
ca cc sulfamid chng tiu ng.
Ngi bnh cao tui: Ngi bnh cao tui c bit nhy cm vi cc tai bin
do h glucose mu, v tnh trng qu liu thng hay gp.
755
TNG TC THUC
Methenamin
Phn tch: Trong nc tiu acid, methenamin ging ho thnh formol gy
nguy c kt ta cc sulfamid t ho tan, c th dn n tinh th niu v si thn.
X l: Tt hn l nn thay i thuc.
Pyrazol
Phn tch: Cc prostaglandin tham gia c ch iu ho glucose mu, do
lm tng nguy c h glucose mu. Ngoi ra, cc thuc chng vim khng steroid
lin kt mnh vi cc protein huyt tng, nn c nguy c y sulfamid khi lin
kt vi protein huyt tng.
X l: C th thy nhng bin ng nh glucose mu, i hi phi hiu
chnh liu lng lc bt u, trong khi v sau khi ngng iu tr vi cc pyrazol.
Thng bo cho ngi bnh tng cng t theo di v lp mt chng trnh
dng thuc u n.
Ritonavir
Phn tch: Ritonavir c i lc mnh vi isoenzym 3A4 ca cytochrom P450. C
nguy c quan trng trong cnh tranh gia ritonavir vi cc thuc b chuyn ho
bi isoenzym ny. S cnh tranh ny gy gim chuyn ho cc thuc , v c
nguy c gy tng ng k nng ca chng trong huyt tng. Nguy c h
glucose mu c th dn ti hn m do h glucose mu ( c m t vi
tolbutamid). Tng tc dc ng hc v chuyn ho thuc.
X l: o u n glucose mu, v nu cn th gim liu lng sulfamid
chng tiu ng.
Ru
Phn tch: Ru lm tng tc dng h glucose mu ca cc thuc chng
tiu ng do mt c ch cha hon ton sng t. C th s tn to glucose
gan b ru c ch. Vi clorpropamid (Diabinese*) v mc thp hn, vi
tolbutamid (Dolipol*), glibenclamid (Daonil*, Euglucan*), glipizid (Glibenese*,
Minidiab*), c nguy c gy tc dng antabuse (kiu disulfiram) do c tng tc vi
c ch ca ru: c mt t l bt thng acetaldehyd tch ly m (c ch
enzym) ko theo mt s du hiu lm sng, nh cc cn vn mch, gin mch
mnh, nhp tim nhanh, nhit cao, bun nn, nn, pht ban ngoi da, i khi h
huyt p v try tim mch. Cc triu chng ny nng hay nh ty lng ru
ung.
X l: mt s ngi, rt kh kim sot lng ru ung. Cn lm cho h
c thc cnh gic trc nguy c h glucose mu, v hn ch n mc ti a
lng ru ung. c bit trnh ung ru lc i. Nu bit ngi bnh ung
ru th trnh khng dng clorpropamid (Diabinese*). Chn mt sulfonylur khc.
Tetracosactid
Phn tch: Gim tc dng ca insulin do tnh cht kch thch bi tit corticoid
lm tng glucose mu gin tip. Gim dung np glucid do corticoid v c nguy c
nhim ceton.
757
758
759
760
Phenicol
Phn tch: Tng tc c xc nh r vi tolbutamid v clorpropamid.
Tc dng chng tiu ng tng ln, c th do cloramphenicol c ch chuyn
ho gan. Cc ngi bnh u t nhiu nhy cm vi phi hp thuc ny, v
hu qu c th t nhiu quan trng.
X l: C nguy c h glucose mu. Nhng bin ng gia cc c th ngi
bnh bt buc bc s phi theo di glucose mu v thng bo cho ngi bnh
cn tng cng t theo di.
Phenothiazin
Phn tch: Vi liu cao (100 mg/ ngy), clorpromazin gy tng glucose mu
do gim gii phng insulin.
X l: Hiu chnh liu lng lc bt u, trong khi iu tr v sau khi ngng
dng clorpromazin. Thng bo cho ngi bnh tng cng t theo di khi iu tr
vi clorpromazin.
Progestogen hoc dn cht
Phn tch: Cc dng liu cao progestogen c tnh cht gy tiu ng v c
th i khng vi cc thuc chng tiu ng.
X l: Thng bo cho ngi bnh nguy c v nhng bin ng glucose
mu. Khuyn tng cng t theo di. Ty theo kt qu, hi u chnh liu l ng
cho thch hp lc bt u v sau khi iu tr vi cc cht progestogen. Lp mt
k hoch dng thuc u n. Khi c vn , khuyn ngi bnh i khm li.
Rifampicin
Phn tch: Tng tc c m t vi tolbutamid. Gim nng
tolbutamid trong huyt tng do cm ng enzym trn cytochrom P450. Tng tc
dc ng hc v chuyn ho thuc.
X l: Cn tng liu tolbutamid. T theo di glucose mu thc hin trong khi
iu tr v sau khi ngng thuc.
Sotalol
Phn tch: Cht chn beta c th che lp nhng triu chng h glucose
mu v lm tng tc dng ca cc sulfamid chng tiu ng v ca insulin trong
bnh tiu ng. iu ny c th dn ti hn m do h glucose mu m khng
c du hiu bo trc.
X l: Nu cn phi hp thuc ny, phi thng bo cho ngi bnh v nguy
c c th thy nhng du hiu h glucose mu (nhp tim nhanh, tot m hi, run,
nh trng ngc, cm gic i, lo u...). Trong vic iu tr tng huyt p ngi
tiu ng, nn chn cc thuc c ch enzym chuyn dng angiotensin.
Sulfasalazin hoc dn cht
Phn tch: Sulfamid y thuc ny khi nhng lin kt vi protein huyt
tng v/ hoc c ch d ho, lm tng na i v nng thuc trong huyt
thanh.
761
X l: Cn thit phi hiu chnh liu lng trong khi v sau khi iu tr vi
sulfasalazin. Khuyn ngi bnh tng cng t theo di bnh tiu ng, nu
cn.
Thuc acid ho nc tiu
Phn tch: Vic dng cc thuc acid ho nc tiu nh amoni clorid, natri
hay kali dihydrophosphat s lm tng sinh kh dng ca clorpropamid
(Diabinese), nn tc dng h glucose mu c tng cng. C ch l do khi pH
ca nc tiu gim, s thanh lc ca clorpropamid qua chuyn ho s vt tri
s thanh lc qua thn.
X l: Nu ngi bnh dng kt hp thuc, phi theo di thng xuyn
glucose mu. Nu nng glucose mu h nhiu, c th phi gi m li u
clorpropamid.
Thuc chn beta
Phn tch: Thuc chn beta (k c dng thuc nh mt) c th che lp cc
triu chng h glucose mu, v lm tng tc dng ca cc sulfamid h glucose
mu trong bnh tiu ng. iu ny c th dn ti hn m do h glucose mu
khng c du hiu bo trc.
X l: Nu cn phi hp, phi thng bo cho ngi bnh ch n nhng
du hiu h glucose mu c th xut hin (nhp tim nhanh, tot m hi, run, hi
hp, cm gic i, lo u...). Trong iu tr tng huyt p, i vi ngi bnh tiu
ng, nn chn cc thuc c ch enzym chuyn i.
762
763
Chng ch nh: mc 4
Thi k mang thai: Chng ch nh dng sulfamid cho ngi mang thai, v nguy
c gy qui thai v do gan thai nhi cha trng thnh vo cui thai k.
Cc trng hp khc: Qu mn vi thuc ny.
Thn trng: mc 2
Si thn: Nguy c kt tinh v lm bnh si thn nng ln. Khuyn nn tng
lng nc tiu bng cch ung nhiu nc v gi nc tiu kim.
TNG TC THUC
765
766
SULFASALAZIN
Sulfamid ng rut, khi thu phn gii phng acid 5-aminosalicylic v
sulfapyridin. Dng trong cc bnh vim ng tiu ho
767
Cn theo di: mc 1
Suy gan: Do chuyn ho thuc gan ( m t cc trng hp vim gan).
Suy thn: Nguy c gim o thi thuc.
TNG TC THUC
Glycosid tr tim
Phn tch: Tng tc dc ng hc ch ring vi cht digoxin.
Salazosulfapyridin lm gim hp thu digoxin, ko theo gim nng cht ny
trong huyt thanh, c th ti 50%.
X l: Nu cn phi hp, iu quan trng l phi hiu chnh liu lng theo
nng digoxin trong mu khi iu tr v khi ngng sulfasalazin.
Methotrexat; phenytoin
Phn tch: Sulfamid y cc thuc ny khi cc lin kt vi protein huyt
tng v/ hoc c ch d ho, lm tng na i v nng cc thuc trong
huyt thanh.
X l: Cn phi hiu chnh liu lng trong v sau khi iu tr bng sulfasalazin.
Sulfamid h glucose mu
Phn tch: Dng sulfajalazin ng thi vi sulfonylurea c th lm tng na
i ca sulfonylurea v h glucose mu c th xy ra. C ch do sulfasalazin c
th cn tr chuyn ho ca sulfonylurea gan hoc y chng ra khi lin kt
vi protein huyt tng.
X l: Theo di glucose mu. C th phi gim liu ca sulfonylurea. Glyburid
c th l thuc thay th khng b nh hng ca tng tc.
Thuc ung chng ng mu khng vitamin K
Phn tch: Do lin kt mnh vi protein huyt tng, thuc phi hp c th
y cc cht khng vitamin K, c bit l acenocoumarol (Sintrom) ra khi lin kt
vi protein huyt tng. C nguy c chy mu.
X l: Theo di t l prothrombin hay t l chun ha quc t- (INR) v hiu
chnh liu cho thch hp lc bt u, trong khi iu tr v trong vng tm ngy sau
khi iu tr.
SUMATRIPTAN
Thuc co mch, ch vn c hiu v chn lc ca cc th th 5HT1
vi serotonin, v dng trong iu tr cp cn au na u,
hoc trong iu tr cp cn au do mch mt
Chng ch nh: mc 4
Tr em; ngi bnh cao tui: Do khng c thng tin.
Tng huyt p: Tng huyt p khng kim sot c.
Suy tim: Tin s nhi mu c tim.
Suy mch vnh: au tht ngc do gng sc v/hoc lc ngh (kiu Prinzmetal).
Cc trng hp khc: Qu mn vi thuc hoc vi sulfamid (d ng cho). Hi
chng hay bnh Raynaud. Tin s nhi mu no.
770
SYNERGISTIN
Thuc khng sinh km khun
Cn theo di: mc 1
Thi k cho con b: Khi nhim khun v vi nhng dng thuc dng ti ch,
do tr b c th c nguy c a b hp thu cht ny. Ngoi ra thuc dng ton thn
cn qua c sa m.
TNG TC THUC
771
TACRIN
Thuc dng trong iu tr bnh Alzheimer,
c nhng tnh cht gn ging acetylcholin
Chng ch nh: mc 4
Thi k mang thai: Cn c bin php nga thai khi dng thuc.
TACROLIMUS
Cht c ch min dch mnh, dng sau ghp c quan
Chng ch nh: mc 4
Thi k cho con b: Do khng c thng tin.
Thi k mang thai: Gy qui thai sc vt.
Cc trng hp khc: Qu mn vi cc macrolid hay vi thuc ny.
Phn tch: Tng nng tacrolimus v creatinin trong huyt thanh khi phi
tacrolimus
vi
erythromycin,
clarithromycin,
josamycin
(v
774
X l: Hai thuc phi dng cch nhau t 3 thng n mt nm; khong cch
ny di ngn tu thuc vo mc c ch min dch.
776
777
778
TAMOXIFEN
Thuc khng estrogen khng steroid dng trong iu tr ung th biu m v
Chng ch nh: mc 4
Thi k cho con b: Do ung th v, khng c cho b
Thi k mang thai: Phi loi tr kh nng mang thai trc khi k n thuc v
n 2 thng sau khi iu tr
779
Cn theo di: mc 1
Suy gan: Theo di chc nng gan
TNG TC THUC
TEICOPLANIN
Khng sinh glycopeptid
780
TERBINAFIN
Thuc chng nm dng trong iu tr bnh nm ngoi da
v nm mng chn tay
Cn theo di: mc 1
Tr em: Do thn trng v thiu thng tin.
781
TETRACOSACTID
Cht corticostimulin (ACTH) tng hp
Chng ch nh: mc 4
Thi k mang thai: Do tc dng ca cc glucocorticoid
Suy tim: Do cc tc dng khng mong mun
Suy h hp-hen: Hen ph qun.
Lot d dy-t trng; vim d dy: Cc corticoid c tc dng gy lot (tng tit
acid clohydric d dy, gim sc chng ca nim mc, c th bc l mt vt lot
tim n ng tiu ho, hoc lm nng thm mt vt lot c sn). Liu php corticoid
di ngy i hi phi pht hin c h thng cc vt lot v i khi c n ph i k n
ng thi cc thuc chng lot.
Cc trng hp khc: Qu mn vi ACTH, bnh nhim khun, bnh Cushing,
hi chng thng thn - sinh dc, suy v tuyn thng thn, lon tm thn cp.
782
783
mu thch hp (thi gian Howell v thi gian cephalin-kaolin). Tuy nhin, nn chn
mt liu php khc thay th.
Insulin; sulfamid h glucose mu
Phn tch: Gim tc dng ca insulin do tc dng tng glucose mu gin
tip ca cc corticoid. Gim tnh dung np glucid do corticoid, v nguy c nhim
ceton.
X l: Phi tnh n cc tc dng ca corticoid khi iu tr bng cc thuc
h glucose mu. Phi cn bng glucose mu lc bt u, trong v sau khi iu tr
vi corticoid. Thng bo cho ngi bnh bit nhng bin ng v glucose mu v
lp mt k hoch s dng thuc.
Khng histamin khng H1 khng an thn
Phn tch: Tng tc ch c ghi nhn vi mt thuc khng histamin
khng an thn l astemisol (Hismanal). H kali mu (v c tiu chy ko di c
th gy mt nc v in gii) l yu t thun li cho xon nh. Nguy c tng
khi cc thuc h kali mu c phi hp vi cc thuc khc c th gy xon
nh.
X l: Nn trnh phi hp. Cn thay i chin lc iu tr v chn cc
thuc khng gy xon nh. Nu cn phi hp thuc ny, phi theo di kali mu,
v b sung kali.
Macrolid
Phn tch: Tng nguy c xon nh do hip ng cc tc dng.Tng tc
mi ch c m t vi erythromycin tim tnh mch. H kali mu, nhp tim chm
v khong QT di c t trc (ch nhn bit c trn in tm ) l nhng yu
t to thun li xut hin xon nh. Trong nhm macrolid, ch c erythromycin,
c bit dng tim tnh mch c th gy lon nhp tim (ko di khong QT, ngoi
tm thu tht, xon nh, bloc nh-tht).
X l: Phi hp thuc c tim nng gy t vong ny l chng ch nh v
khng c k n. Ngay c khi dng n c, erythromycin tim tnh mch c
th gy lon nhp tim. Thuc ny khng c tim c liu mt lc, m phi tim
truyn tnh mch lin tc hoc gin on, vi thi gian truyn mi ln t nht l 60
pht.
Sparfloxacin
Phn tch: Ch thy tng tc khi phi hp vi mt fluoroquinolon l
sparfloxacin (Zagam*). Tng nguy c xut hin xon nh khi phi hp thuc. H
kali mu, nhp tim chm v khong QT di c t trc (ch nhn thy c
trn in tm ) l nhng yu t to thun li cho xut hin xon nh.
X l: Cn trnh phi hp thuc ny. Dng cc thuc khng gy xon nh.
Nu cn phi hp thuc, phi theo di lin tc khong QT v kim tra u n
kali mu. Khuyn ngi bnh gp li bc s khi thy mt mi, yu c, chut rt.
784
786
787
789
Guanethidin hoc dn cht; reserpin; thuc gin mch chng tng huyt
p; thuc c ch enzym chuyn dng angiotensin
Phn tch: Tc dng chng tng huyt p c th b gim do cc glucocorticoid
gy gi nc v natri.
X l: Hiu chnh liu lng trong v sau khi iu tr bng cc corticoid. Lp
mt k hoch dng thuc u n v yu cu tun th. Khuyn ngi bnh tng
cng t theo di trong qu trnh iu tr vi corticoid v nu c nhng bin ng
quan trng v huyt p, khuyn ngi bnh gp li bc s iu tr.
Interferon alpha ti t hp
Phn tch: Nguy c c ch tc dng sinh hc ca interferon, c m t vi
prednison, v cng c gi tr vi cc corticoid khc. C ch cha r.
X l: Cn phi tnh ti s gim tc dng ny trc khi k n phi hp
thuc. Cn nhc nguy c / li ch v gi thnh / hiu qu.
Methyldopa
Phn tch: Tc dng chng tng huyt p c th b gim do cc glucocorticoid
gy gi nc v natri.
X l: iu chnh liu lng trong v sau khi iu tr bng corticoid. Thng
tin cho ngi bnh tng cng t theo di trong thi gian iu tr corticoid. Lp
mt k hoch dng thuc u n v yu cu tun th trong khi iu tr. Nu c
bin ng quan trng v huyt p, khuyn ngi bnh gp li bc s iu tr.
TETRACYCLIN
Cc khng sinh km khun hot ph rng
CH KHI CH NH THUC
Chng ch nh: mc 4
Thi k cho con b: Cc tetracyclin rt a lipid, qua c sa m, nn cn trnh
dng, ngay c khi chng to vi calci trong sa cc phc cht t c hp thu.
Tr em: Cc tetracyclin c th lm cho rng vng nu, v ng li di dng mui
phc cht nhng vng ngm khong ca rng sa cng nh rng vnh vin. V vy,
cn trnh dng cho tr em di chn tui.
Thi k mang thai: Cc tetracyclin c th lm cho rng ca tr nh c mu vng
nu nu ngi m dng thuc ny trong thai k (to mt mui phc calci vng ng m
khong ca rng), v lm chm ct ho tm thi do gn vo xng.
Thn trng: mc 2
Cng tuyn gip: Trnh iu tr lu di vi cc tetracyclin ngi c ri lon
chc nng tuyn gip.
Nhc c: Nguy c lm nng thm nhng triu chng nhc c nghim trng.
Cn theo di: mc 1
Suy gan: ngi bnh suy gan, cc tetracyclin c th tch lu v gy thoi ho
m gan.
Suy thn: Tetracyclin o thi qua thn, tr clortetracyclin v doxycyclin o thi
theo ng mt - tiu ho l ch yu. Tt c cc trng hp lon chc nng thn u
lm tng nguy c gy bin chng gan do chm o thi.
TNG TC THUC
791
793
794
Thn trng: mc 2
n ung - ru: Khi ng c ru, na i ca theophylin s tng do c ch
enzym.
Thi k mang thai: C th dng theophylin cho ngi mang thai, nhng nu dng
cui thai k, c th thy nhp tim nhanh, kch thch tr mi sinh.
Ph i tuyn tin lit; u tuyn tin lit: Nguy c b tiu tin.
Cn theo di: mc 1
ng kinh: Do nguy c co git khi qu liu
Tng nng tuyn gip: Do ri lon tim mch (nhp tim nhanh) khi qu liu.
Suy tim: Suy tim lm tng na i v lm gim tc o thi theophylin, v vy
cn gim liu.
Suy mch vnh: Do ri lon tim mch (nhp tim nhanh) khi qu liu.
Suy gan: Theophylin chuyn ho gan (kh metyl v oxy ho, ch yu to thnh
acid dimethyl 1 - 3 uric). Cn lu n tnh trng chc nng gan n nh liu lng.
Suy thn: Suy thn i hi phi gim liu lng trnh nguy c qu liu.
Ngi bnh cao tui: Cn theo di iu tr chnh xc, v phm vi iu tr hp v
nguy c tng cc tc dng ph.
Lot d dy - t trng; vim d dy: ng vt, theophylin kch thch tit dch v.
Dng thuc ny cho ngi lot d dy phi thn trng.
TNG TC THUC
796
797
Benzodiazepin
Phn tch: Theophylin i khng vi tc dng an thn ca cc
benzodiazepin. Tc dng i khng ny c th l do cnh tranh lin kt vi cc
th th adenosin trong no.
X l: Theo di tnh trng ngi bnh trn lm sng v hiu chnh liu ca
benzodiazepin nu cn.
Diltiazem; mexiletin
Phn tch: Tng tc cn ang tranh lun. Hnh nh mexiletin v diltiazem
c th lm gim thanh lc v tng na i ca theophylin.
X l: Cn cnh gic. D ngha lm sng ca tng tc khng tht quan
trng, nhng na i ca theophylin c th tng ln. Nu iu tr di ngy, phi
theo di nng theophylin trong huyt thanh, v chuyn cc nhn xt n Trung
tm cnh gic thuc.
Fluvoxamin
Phn tch: Fluvoxamin c ch chuyn ho theophylin gan, c th gy ra
qu liu. Tng tc dc ng hc v chuyn ho thuc.
X l: Theo di lm sng, nu cn kim tra nng theophylin trong mu,
v hiu chnh liu lng trong v sau khi iu tr vi fluvoxamin.
799
Lansoprazol
Phn tch: Tng tc dc ng hc. Cn thn trng vi nhng thuc b
chuyn ho bi cytochrom P450, v c nguy c gim hot tnh ca chng do
lansoprazol gy cm ng enzym, c th dn ti tht bi trong iu tr.
X l: Lansoprazol l thuc tng i mi, nn cn thiu nhng nhn xt
lm sng. C th xy ra nhng tng tc, v nn chuyn nhng nhn xt lm
sng n Trung tm cnh gic thuc. Hiu chnh liu lng theo nng
theophylin trong mu khi bt u v khi ngng iu tr vi lansoprazol. Xem xt
nguy c trong bi cnh iu tr c th v thng bo cho ngi bnh bit. Khuyn
ngi bnh n khm li, nu khng .
Lithi
Phn tch: Tng tc dc ng hc. Tng o thi lithi qua nc tiu.
X l: Theo di lm sng. Nu cn, iu chnh liu lng theo nng lithi
trong mu.
Nicotin
Phn tch: Nicotin gy cm ng enzym; v vy c th kch thch chuyn ho
mt s cht, v lm gim hiu qu iu tr.
X l: Cn cnh gic vi nhng thuc c phm vi iu tr hp trong khi iu
tr bng nicotin, v nu cn xem li liu lng trong v sau khi iu tr. Cn nh
cm ng enzym l mt hin tng ch xut hin sau khong 10 ngy, khc vi c
ch enzym l hin tng tc th.
Nilutamid; verapamil
Phn tch: C th do tc dng c ch enzym ca thuc phi hp, m c
nguy c qu liu theophylin.
X l: Theo di lm sng v sinh hc (o nng theophylin trong huyt
thanh). Hiu chnh liu lng theo cc kt qu lm sng v / hoc sinh hc.
Khuyn ngi bnh gp li bc s nu thy du hiu ng c theophylin (bun
nn, nn, nhp tim nhanh, nhc u, nguy c co git).
Quinolon; sparfloxacin
Phn tch: Tng na i ca theophylin, c th do c ch cnh tranh v tr
lin kt trn cytochrom P450 (c bit vi ciprofloxacin, enoxacin, norfloxacin v
pefloxacin). Tng nng trong huyt thanh v tng c tnh vi thn kinh ca
xanthin.
X l: Theo di lm sng, v nu cn hiu chnh liu lng theo nng
theophylin trong huyt thanh, trong khi iu tr v khi ngng iu tr vi cc
quinolon k trn. Cng c th, ty theo nguy c qu liu theophylin m thay i
chin lc iu tr bng khng sinh.
800
Ticlopidin
Phn tch: Tng tc dc ng hc v o thi thuc. Tng nng
theophylin trong mu. Nguy c qu liu do gim thanh lc theophylin huyt
tng.
X l: Nguy c qu liu. Hiu chnh li liu theo nng theophylin hu
hiu trong mu. Nng ny nm trong khong 5 n 15 mg/lt. Da trn kt qu
phng th nghim o c hiu chnh liu lng. Cn nhc li nhng du hiu
lm sng v qu liu theophylin ngi ln l: co git, st cao, ng ng tim; tr
em l: kch ng, ni nhiu, l ln, nn lin tip, st cao, nhp tim nhanh, rung
tht, co git, h huyt p, ri lon h hp, sau suy h hp.
Thuc chn beta; sotalol
Phn tch: Theophylin v cc dn cht c ch enzym phosphodiesterase
dn n kch thch cc th th beta adrenergic, do c th gy tc dng i
khng.
X l: Theo di nhng tc dng i khng c th xy ra lc bt u, trong
khi v khi ngng iu tr. Tng tc ny c m t nhng cn cn thm ti
liu. Chuyn v Trung tm cnh gic thuc nhng nhn xt thu c.
Thuc chng lot khng H2 typ cimetidin
Phn tch: Cimetidin l cht c ch cc enzym oxydase ca gan (cytochrom
P450) chu trch nhim chuyn ho mt s thuc. Ngoi ra, cn lm gim lu
lng mu qua gan. Do , nng mt s thuc trong huyt tng tng ln (c
nguy c qu liu). Do c ch c mt s chuyn ha sinh hc, cimetidin phong
b mt s c ch gii c.
X l: Theophylin l thuc c phm vi iu tr hp; khi c ch chuyn ho
ca n dn n nguy c qu liu. Phi tng cng theo di nng thuc trong
huyt tng khi du hiu qu liu xut hin, hoc phi i thuc chng lot.
Nhng du hiu lm sng khi qu liu theophylin ngi ln l: co git, st cao,
ngng tim; tr em l: vt v, ni nhiu, l ln tm thn, nn lin t c, s t cao,
nhp tim nhanh, rung tht, co git, h huyt p, ri lon h hp, th nhiu sau
suy h hp.
Thuc cng giao cm beta
Phn tch: Tng cc tc dng hng thn, c th dn n kch ng, mt
ng, v him hn l co git v lon nhp tim.
X l: Nu cn phi hp thuc, ch yu phi theo di lm sng. nh gi
nguy c theo dng bo ch ca thuc.
Thuc gy m bay hi cha halogen
Phn tch: Tng nguy c lon nhp tim, c bit vi halothan.
X l: Phi hp thuc ny c thc hin c s bnh vin. Nhc nh
ngi bnh thng bo cho bc s gy m nhng thuc mnh dng. Bc s gy m
phi lu nguy c ny v phi theo di nhp tim ngi bnh.
801
Thuc gy m cc loi
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, ko theo tng tc
dng an thn.
X l: Khuyn ngi bnh sp phu thut thng bo cho bc s gy m
nhng th thuc mnh dng.
Vaccin sng gim c lc
Phn tch: C th c tng tc c hiu vi vaccin chng cm. C ch tc
dng cn c xc nhn v mt sinh ho v dc ng hc ca chuyn ho
theophylin. Mc du cn tranh lun v tng tc ny, ngi ta cho rng vaccin
chng cm lm gim o thi cc thuc b cytochrom P 450 chuyn ho gan, v
lm tng nng v na i ca theophylin v cc dn cht trong huyt thanh.
Cng c kin cho rng tng tc ny khng xy ra vi cc vaccin c tinh
khit cao, lm cho ta ngh n vai tr ca mt tp cht no trong mt s
vaccin.
X l: Nh vy, cn phi thn trng nu phi tin hnh iu tr song song
hai thuc ny, mc du cha c tai bin iu tr thc s no c cng b trn y
vn. Vi s hiu bit hin ti ca chng ta, c th c hai thi : Gim liu
theophylin khong 50% trong 24 gi sau khi tim; chng hng ti dng cc
vaccin c tinh khit cao. Nu nhng thay i dc ng hc ca thuc biu
th ra nhng du hiu ng c trn lm sng, nn chuyn cc nhn xt v Trung
tm cnh gic thuc.
THIOTEPA
Cht km t bo alcoyl ho
802
803
804
Interleukin 2 ti t hp
Phn tch: Phi hp hai cht c ch ty xng.
X l: Ch c dng interleukin ti c s chuyn khoa, do tnh nghim trng
ca bnh l. Cc tng tc lc phi cn nhc, v tt c cc chc nng ca c
th u cn theo di lin tc. Theo di huyt bao gi cng bt buc.
Phenicol
Phn tch: Nguy c tng c tnh vi mu do c ch ty xng do hip
ng tc dng, c th dn ti mt bch cu ht. Ch vi cc phenicol dng n
c, c th mt bch cu ht nng, thm ch t vong (c tnh min dch).
X l: Nu cn phi hp thuc, phi dng mi thuc vi liu lng thp.
Khng c g bo trc mt bch cu ht vi cc phenicol. Vic theo di cht ch
huyt , thc hin bnh thng khi dng mt cht km t bo, vn c gi tr .
Nhng ngi bnh cn c bo trc l nu ch st nh, vim hng, lot ming,
th phi ngng dng phenicol.
Vng
Phn tch: Nguy c tng h hi cc dng t bo mu (bt sn ty).
X l: Phi hp thuc i hi phi theo di sinh hc (huyt hc) nhng
ngi bnh c nguy c.
Zidovudin
Phn tch: Phi hp zidovudin vi cc cht c vi ty khc i hi phi rt
thn trng. Nguy c thiu mu hay cc ri lon khc v mu.
X l: Khi cn phi hp thuc, phi theo di cht ch huyt , v khi cn
phi gim liu lng.
Thn trng: mc 2
Glocom: Nguy c tng nhn p do khp gc.
Ph i tuyn tin lit - u tuyn tin lit : Nguy c b tiu tin lin quan n ri
lon niu o - tuyn tin lit.
Cn theo di: mc 1
n ung - ru: Ru lm tng tc dng an thn ca cc thuc an thn kinh.
Thi k cho con b: Cc thuc an thn kinh qua c sa m gy nguy c an
thn tr cn b.
Tr em - ngi bnh cao tui: Tr em v ngi bnh cao tui nhy cm hn vi
nhng tc dng khng mong mun (hi chng Parkinson gi, ri lon tim mch, h huyt
p th ng, l ln). Liu lng phi thp v tng dn.
ng kinh: Cc thuc an thn kinh lm gim ngng gy ng kinh v c th
khi ng mt cn ng kinh.
Thi k mang thai: Phi trnh dng cc thuc an thn kinh u thai k, cha
xc nh c tnh an ton s dng i vi phn ln cc thuc ny.
Suy gan - suy thn: c tnh ca cc thuc an thn kinh tng ngi suy gan
hoc suy thn. Liu lng phi gim.
TNG TC THUC
810
v k hoch dng thuc v s tun th. c bit cnh gic khi dng ngi
bnh cao tui.
811
Cn theo di: mc 1
Cc trng thi khc: D ng vi acid paraaminobenzoic.
+++
Suy gan: Trnh s dng cho trng hp bnh gan nng hoc mi mc.
Trng hp khc: Ung th c quan sinh dc, u nang bung trng, ri lon th
gic, chy mu ph khoa khng r nguyn nhn.
813
Thuc cm mu
Cc ch phm dng p ti ch cm mu
Cc thuc trong nhm
bng gc ti ch
Urgo bng c nhn
Uniplas bng c nhn
PECTIN dung dch ung
Arhemapectine dung dch ung
Chng ch nh v thn trng khi s dng
Cn nhc nguy c/li ch: mc 3
Khng p trn nhng vt thng hoc cc hc b nhim khun. Trnh tip xc
vi mt.
Thuc chn alpha
L nhng cht c tc dng phong b th th alpha adrenergic
Cc thuc trong nhm
ALFUZOSIN vin nn bao phim 2,5 mg; 5 mg
Xatral vin nn bao phim 2,5 mg
Xatral SR vin nn bao phim 5 mg
IFENPRODIL vin nn bc 20 mg; ng tim 2 mL/ 5 mg
Vadilex vin nn bc 20 mg
Vadilex ng tim 2 mL/ 5 mg
INDORAMIN vin nn 25 mg
Wydora vin nn 25 mg
MOXISYLIT vin nn 30 mg; dung dch tim 10 mg; 20 mg
Carlytine vin nn 30 mg
Icavex dung dch tim 10 mg; 20 mg
NICERGOLIN nang 5 mg; 10 mg; ng tim 1 mL/4 mg
Sermion nang 5 mg; 10 mg
Sermion ng tim 1 mL/4 mg
RAUBASIN vin nn (phi hp vi dihydroergotamin) 0,6 mg; 1,2 mg; vin nn
(phi hp vi almitrin) 10 mg
Duxil: vin nn 10 mg (phi hp vi almitrin)
Iskedyl forte: vin nn 1,2 mg (phi hp vi dihydroergotamin)
Iskedyl vin nn 0,6 mg (phi hp vi dihydroergotamin)
814
hay hai thuc. Lp mt chng trnh dng thuc u n. Khuyn ngi bnh g p li
bc s iu chnh li liu dng, nu thy chng mt khi bt u dng phi hp
thuc. Tng cng theo di ngi bnh cao tui (nguy c ng) v khuyn h chuyn
dn dn t th nm hay ngi sang t th ng.
Ru (ethanol)
Phn tch: Tng nguy c gim huyt p, c bit ngi thiu ht aldehyd
dehydrogenase (ngi b mt khi ung ru). Tng tc xy ra nhanh. C ch nghi
l h thn kinh giao cm b thuc chn alpha c ch, nn lm tng nguy c gim huyt
p do ru.
X l: Khuyn trnh ung ru khi dng thuc chn alpha.
Thuc cng giao cm alpha - beta
Phn tch: C kh nng phong b tc dng tng huyt p ca cht cng giao
cm v ko theo h huyt p nghim trng tu theo liu dng.
X l: Trc khi iu tr bng thuc chn alpha-1, hy i lc tc dng dc l
ca thuc cng giao cm ht , tr khi mun c i khng gia hai thuc. Phi tnh
ti cc dng bo ch nh gi nguy c (dng ngoi, ung hoc tim). Nn nh l
cc dng thuc dng ngoi c th gy mt tc dng ton thn ty theo iu ki n v
hon cnh dng liu php.
Thuc gy m bay hi cha halogen
Phn tch: Nguy c h huyt p nghim trng.
X l: Khuyn ngi bnh thng bo cho bc s gy m tn ca tt c cc thuc
dng trc khi phu thut.
Thuc gy m cc loi (ngoi barbituric v thuc gy m bay hi cha halogen)
Phn tch: C th gim tc dng co mch.
X l: Khuyn ngi bnh thng bo cho bc s gy m tn ca tt c cc thuc
dng trc khi phu thut.
Thuc li tiu
Phn tch: Tng tc dng h huyt p; tng nguy c h huyt p liu u tin ca
prazosin.
X l: Ngi suy tim xung huyt khi iu tr mnh bng thuc li tiu th phi
dng prazosin lc u tin vi liu thp nht (500 microgam, 2 hoc 3 ln mi ngy).
Thuc c ch enzym chuyn: enalapril + bunazosin
Phn tch: H huyt p nng xy ra khi cho liu u tin enalapril phi hp vi
bunazosin. Hip ng tc dng h huyt p.
X l: Cn thn trng khi phi hp, nht l khi cho li u u tin. C th cho
thuc lc i ng v phn ng h huyt p cp xut hin ng n. Cc thuc chn alpha
khc nh alfuzosin, doxazosin, prazosin, terazosin, trimazosin vi cc thuc c ch
enzym chuyn c th cng c nhng phn ng tng t.
thuc chn alpha - BETA
816
819
Phn tch: i khng dc l (cc thuc cng thn kinh giao cm c dng
trong trng hp qu liu thuc chn beta).
X l: i khng dc l ny, nu khng c theo di thng xuyn (in tm
v huyt p ng mch), c th dn n tng huyt p, nhp tim chm qu mc vi
kh nng sc tim. Lu dng bo ch nh gi nguy c (dng dng ti ch, ung
hoc tim).
Tng tc cn thn trng: mc 2
Ampicilin
Phn tch: Tc dng chng tng huyt p v chng au tht ngc ca atenolol c
th b gim. Tng tc xy ra nhanh. C ch sinh kh dng ca atenolol c th b gim
do ampicilin lm gim hp thu atenolol qua ng tiu ho.
X l: Nu nghi ng c tng tc, cn nhc tng liu atenolol v gim st cht
ch huyt p. Chia ampicilin thnh liu thp v dng ri rc.
Baclofen
Phn tch: Nguy c tng tc dng h huyt p.
X l: Theo di huyt p v iu chnh liu ca thuc chng tng huyt p u
tin trong khi dng v sau khi ngng liu php phi hp. Thn trng c bit khi dng
ngi bnh cao tui.
Bepridil; diltiazem; verapamil
Phn tch: V cc thuc ny c tc dng gim co c tim r rt (i vi thuc chn
beta, k c dng thuc nh mt), nn c mt nguy c tht s: nhp tim chm qu mc,
ngng xoang, ri lon dn truyn xoang v nh - tht v suy tim.
X l: Ch c th k n phi hp nu theo di in tm u n, c bit
ngi bnh cao tui v lc bt u iu tr. Thn trng khi ngng hai liu php ngi
bnh mch vnh.
Butyrophenon
Phn tch: Tng tc dng chng tng huyt p ca cc thuc ny.
X l: Nu cn phi hp, tng cng theo di huyt p trong khi iu tr v khi
ngng dng mt trong hai thuc. Nu cn, tin hnh iu chnh liu. Nhn mnh v k
hoch dng thuc v tun th. c bit cnh gic khi s dng ngi bnh cao tui.
Clonidin hoc thuc tng t
Phn tch: Phi hp hai thuc chng tng huyt p, c th c ch v mt dc l
v iu tr.
X l: Nu cn phi hp, tng cng theo di huyt p ng mch trong khi iu
tr v khi ngng dng mt trong hai loi thuc ny. Thn trng khng ngng t ngt
clonidin, v nguy c tng p lc ni s vi kh nng chy mu no. Nu cn, ng ng
clonidin rt t t. Tin hnh iu chnh liu, nu cn. Nhn mnh v k hoch u ng
thuc v tun th. c bit thn trng khi dng ngi bnh cao tui.
Clozapin
Phn tch: Nguy c tng tc dng h huyt p.
821
Phn tch: Glucagon tng tn s v tnh co c tim (iu tr qu liu thuc chn
beta). Ngoi ra, p ng tng glucose mu, mun c khi iu tr bng glucagon s gim
ngi bnh c iu tr bng thuc chn beta.
X l: Tt c ty thuc vo mc tiu iu tr. C th phi hp thm ch c
khuyn ngh trong trng hp u tin; khng c khuyn ngh trong trng hp th
hai, ni trn.
Glycosid tr tim
Phn tch: C th dng hai thuc, nhng cn tranh ci ty theo thuc chn beta
c s dng v sinh l bnh ca ngi bnh. Tng nguy c nhp tim chm. Sotalol l
thuc chn beta nhiu khi c dng lm thuc chng lon nhp tim.
X l: Phi hp ny dnh cho nhng bc s chuyn khoa trong mt s ch nh c
th, vi iu kin c th theo di nhng tc dng ca phi hp hai thuc (in tm ).
Insulin
Phn tch: Thuc chn beta (k c dng thuc nh mt) c th che lp cc triu
chng h glucose mu v tng tc dng ca insulin trong iu tr tiu ng. iu ny
c th dn n hn m h glucose mu khng c du hiu bo trc.
X l: Nu cn phi hp, thng bo cho ngi bnh v nguy c mt du hiu h
glucose mu (nhp tim nhanh, m hi, run, nh trng ngc, cm gic i, lo u...).
Trong iu tr tng huyt p, nn cho nhng ngi tiu ng dng cc thuc c ch
enzym chuyn th hn.
Interleukin 2 ti t hp
Phn tch: Tt c cc thuc chng tng huyt p v nht l cc thuc chn beta
c th tng tc dng chng tng huyt p ca interleukin.
X l: Interleukin l thuc ch c bc s chuyn khoa mi c k n s dng.
Nhng tng tc cn c cn nhc, cn c vo cc tc dng khng mong mun v
mc nng nh ca bnh l. Phi theo di tt c cc chc nng mt cch thng
xuyn.
Lidocain hoc thuc tng t
Phn tch: Cc thuc chn beta (k c dng thuc nh mt) lm gim lu lng
mu trong gan, nh vy gim o thi v ng thi tng nng lidocain trong huyt
thanh. Tng tc ny c m t cho propranolol, metoprolol, nadolol.
X l: iu chnh liu lidocain. Theo di in tm v nng lidocain trong
huyt tng trong v khi ngng iu tr.
Mexiletin
Phn tch: Nguy c xut hin xon nh. Khong QT trn in tm ko di.
X l: Phi c bit theo di phi hp (in tm ). Ni chung phi trnh phi
hp cc thuc chng lon nhp tim nhm I theo phn loi Vaughan - Williams, v ko di
thi gian dn truyn tim.
Nitrat chng au tht ngc
823
824
X l: Theo di huyt p khi phi hp hai thuc. Ty theo thuc dng, h huyt
p c th nng hoc nh. Nu cn iu chnh liu mt hoc hai thuc. Lp mt k
hoch ung thuc u n. Khuyn ngi bnh gp li bc s iu tr iu chnh
liu mt hoc hai thuc nu thy chng mt khi bt u iu tr. Tng cng theo di
ngi bnh cao tui (nguy c ng) v khuyn h chuyn dn dn t t th nm hoc
ngi sang t th ng.
Thuc chng lot khng H2 loi cimetidin
Phn tch: Cimetidin l cht c cc enzym oxydase gan (cytochrom P 450) cn cho
chuyn ho ca mt s thuc. Hn na cimetidin lm gim lu lng mu gan. Nh
vy, nng trong huyt tng ca mt s thuc s tng (nguy c qu liu), nhng
cng bng cch c ch mt s bin i sinh hc, cimetidin chn cc c ch kh c.
Nguy c tng nng trong huyt tng ca mt s thuc chn beta c chuyn ho
gan (acebutolol, alprenolol, betaxolol, labetalol, metoprolol, oxprenolol, propranolol,
timolol) c th dn n tt huyt p v nhp tim chm.
X l: Vi mt s thuc chn beta nh acebutolol, alprenolol, betaxolol, labetalol,
metoprolol, oxprenolol, propranolol, timolol thy mt s trng hp gy nhp tim
chm v h huyt p. Thay i thuc chng lot, hoc iu chnh liu thuc chn beta
khi bt u, trong v sau khi iu tr bng thuc khng H 2. Tng tc ny cn c
khng nh tuy khng c nhiu ngha v mt lm sng.
Thuc gy m cc loi (ngoi barbituric v thuc gy m bay hi cha halogen)
Phn tch: Tu thuc tc dng trn tim v lm chm nhp tim ca mt s chn
beta.
826
827
828
830
832
835
Fibrat
Phn tch: C nguy c gim thrombin huyt do thuc khng vitamin K b y khi
nhng v tr lin kt vi protein huyt tng. Phn t do ca thuc khng vitamin K tng
ln. Tng tc dc ng hc.
X l: Nu cn phi hp thuc, phi theo di t l prothrombin huyt v / hoc t
l chun ha quc t - INR lc bt u, trong v sau khi iu tr bng fibrat. Tu theo
cc kt qu ca nhng xt nghim sinh hc m hiu chnh liu hay khng hiu ch nh
liu lng.
Glucagon
bit.
Lansoprazol
Phn tch: Tng tc dc ng hc. Cn thn trng vi cc thuc b chuyn ho
bi cc cytochrom P450 (nh lansoprazol v thuc ung chng ng mu), v c nguy c
gim hot tnh cc thuc ny do cm ng enzym v iu c th d n t i tht bi
trong iu tr.
X l: Lansoprazol l thuc tng i mi, nn cn thiu nhn xt lm sng. C
th y c tng tc thuc, v vy khuyn nn chuyn cc nhn xt lm sng v cc
Trung tm cnh gic thuc. Xt nguy c ny trong bi cnh iu tr. Thng bo cho
ngi bnh. Hiu chnh liu lng cho thch hp theo kt qu xt nghim sinh hc khi
bt u v khi ngng iu tr vi lansoprazol. Khuyn ngi bnh n khm li nu c
nhng bin ng v t l prothrombin hay t l chun ha quc t -INR.
Macrolid
Phn tch: Tng nguy c chy mu (c bit vi warfarin) do gim chuyn ho v
gim thanh lc (warfarin), c bit nhng ngi bnh cao tui (n nay cha c ti
liu v roxithromycin).
X l: Nu phi hp thuc, phi theo di t l prothrombin hay t l chun ha
quc t - INR, trong v sau khi iu tr bng macrolid (c ni nhiu vi
troleandomycin (TAO) v erythromycin). Tng tc ny i khi kh qun l, v thi gian
xy ra tng tc ngn.
Natri valproat hoc dn cht
Phn tch: Natri valproat c th gy gim tiu cu, gim prothrombin huyt v
gim kt tp tiu cu. Nh vy, n c th gy chy mu ngi bnh iu tr bng
cc thuc ung khng vitamin K hoc heparin hoc cc thuc lm tan huyt khi.
X l: Khi phi hp thuc, tu theo thuc chng ng mu dng, cn tng
cng theo di m tiu cu, thi gian cephalin hot ho (TCA), thi gian Howell, thi
gian chy mu, t l prothrombin, t l chun ha quc t -INR.
Nilutamid
Phn tch: Tng tc dng ca thuc khng vitamin K, c th do gim chuyn ho
cc thuc .
X l: iu chnh liu cho thch hp theo t l prothrombin v t l chun ha quc
t - INR lc bt u, trong khi v sau khi iu tr bng nilutamid. Bo cho ng i bnh
khng c ngng iu tr mt cch t ngt.
Nitroimidazol
Phn tch: Tng tc dng ca thuc khng vitamin K do c ch enzym c trch
nhim chuyn ho thuc khng vitamin K. Tng tc ny d c m t vi warfarin
(Coumadine).
X l: Nu cn phi hp thuc, phi theo di t l prothrombin v/ hoc t l
chun ha quc t - INR lc bt u, trong v sau khi iu tr bng nitroimidazol. i u
chnh liu cho thch hp.
Omeprazol
839
841
tng
tit
dch,
chng
ph
nim
mc
Funginoc kem bi 2%
Kenazol kem bi da 2%
Ketoconazole vin nn 200 mg
Kezole vin nn 200 mg
Micozal kem bi da 2 %
Nizoral du gi u 2%
Nizoral kem bi 20 mg/g; vin nn 200 mg
Nora du gi u 2 %
Nora vin nn 200 mg
Spike vin nn 200 mg
Yucomy vin nn 200 mg
MICONAZOL kem bi 2%; vin t: 100 mg, 200 mg, 400 mg
Betnovate-GM-kem bi da 2% (phi hp)
Daktarin kem bi 2%
Daktarin Oral gel- Gel bi ming 2%
Micostat vin t 100 mg
Mycoheal 200 vin t 200 mg
Mycoheal 400 vin t 400 mg
TIOCONAZOL kem bi 1%; vin trng 300 mg
Trosyd kem bi 1%
Trosyd vin trng 300 mg
Ch khi ch nh thuc
Chng ch nh: mc 4
Thi k cho con b: Do thuc qua c sa m.
Suy gan: Mt s thuc c vi gan (ketoconazol), dn n vim gan mt hoc
nhiu khi tiu t bo.
Cn nhc nguy c/li ch: mc 3
Thi k mang thai: Mt s dn cht c kh nng sinh qui thai trn sc vt
(ketoconazol...)
Tng tc thuc
Phi hp nguy him: mc 4
Cisaprid
Phn tch: Mt s t trng hp lon nhp tht (ko di khong QT vi xon nh)
c m t vi ketoconazol, miconazol v itraconazol.
846
847
vi ketoconazol, hoc nu c th hon dng mt trong hai thuc. Phi chc chn l
ngi bnh khng thng xuyn ung ru, v khng c tin s vim gan virus. Cc
triu chng lm sng chnh khng c hiu l bun nn, st, vng da Nu thy ng
thi ban da, nga v hch to th c th ngh nhiu n nguyn nhn do thuc. Cn c
kt qu th nghim sinh hc, cn phn bit nguy c xut hin vim gan tiu t bo
khng hi phc c vi vim gan mt c th hi phc khi ngng thuc.
Amphotericin B
Phn tch: C th c i khng tc dng chng nm, thy vi ketoconazol v
miconazol. Khng bit r c ch.
X l: Trong tnh hnh hiu bit hi n nay ca chng ta, nn trnh ph i h p ny.
Azathioprin; carmustin hoc dn xut; dantrolen: estrogen hoc thuc nga thai
phi hp estrogen + progesteron; fluvoxamin; griseofulvin; macrolid; mercaptopurin;
methotrexat; natri valproat hoc dn xut; vng
Phn tch: Phi hp nhng thuc u c tim nng c vi gan (hip ng cc
tc dng khng mong mun).
X l: Khi phi hp hai thuc u c vi gan th, hoc phi gim st cht chc
nng gan (ASAT, ALAT, phosphatase kim, bilirubin), hoc nu c th th hon dng
mt trong hai thuc. Phi m bo rng ngi bnh khng thng xuyn ung ru,
v khng c tin s vim gan virus. Cc triu chng lm sng chnh khng c hi u l
bun nn, st, vng da. Nu thy ng thi ban da, nga v hch to, th c th ngh
nhiu n nguyn nhn do thuc. Cn c kt qu th nghim sinh hc, cn phn bit
nguy c xut hin vim gan tiu t bo khng hi phc c vi vim gan mt c th
hi phc c khi ngng thuc.
Barbituric; carbamazepin; primidon hoc dn xut
Phn tch: Gim nng thuc chng nm trong huyt tng, thy khi phi
hp vi itraconazol , do cm ng enzym (gim hiu qu).
X l: Nguy c iu tr tht bi nu phi hp vi cc cht cm ng enzym ko di
t nht mi ngy. Trong trng hp ny, iu chnh liu v nu cn, nh lng
itraconazol trong huyt tng.
Ciclosporin
Phn tch: Tng nng ciclosporin trong huyt thanh v c tnh, thy r nht i
vi ketoconazol (tng t 5 n 10 ln), itraconazol v c th c fluconazol v miconazol.
Cha bit r c ch. Tng tc xy ra chm t 1 n 3 ngy sau khi cho thuc chng
nm v ko di trn mt tun sau khi ngng.
X l: Phi hp ny, thc hin ti c s chuyn khoa, phi c trnh, tr khi liu
c gim mt cch ng k, nhm trnh c vi thn. x l chnh xc tng tc
ketoconazol/ ciclosporin c m t, cn gim trn 70% liu ciclosporin (gia 68%
v 89%), nhm gim chi ph do ciclosporin. Tuy nhin, phi theo di u n hn v
thng xuyn hn nng ciclosporin trong mu.
Cilostazol
849
850
851
852
854
rt,
Phn tch: c ch chuyn ho cloroquin (lm tng nng cloroquin trong huyt
tng). Cn theo di cc triu chng qu liu.
Thuc chng suy nhc kch thch tm thn
Cc thuc kch thch tm thn khc nhau c ngh trong nhng trng hp
suy nhc tm thn chc nng
Cc thuc trong nhm
GLUTATHION l 300 mg; 600 mg
Tad 300 bt pha dung dch tim 300 mg
Tad 600 bt pha dung dch tim 600 mg
Thnh phm c nhn sm, di dng:
Dch chit nhn sm, nh cc bit dc: Geriton; Ginsomin; Homtamin Ginseng;
Nutri Ginsen; Panaxia; Pharmagin plus; Pharmaton; Pharmax v Pharmax G2; Revigin;
v.v
Bt nhn sm, nh cc thnh phm y hc c truyn: H xa i t o hon; Nhn
sm tam tht (vin ngm); Sm nhung linh dc; Nhn sm lc nhung; Nhn sm hi
m v.v
ch khi ch nh thuc
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
ng kinh: Mt s hot cht c th gy cc cn ng kinh
Cn theo di: mc 1
Thi k cho con b: Do thn trng, khi cha c y c liu.
Thuc chng tng huyt p loi lit hch
Thuc tc dng bng cch c ch th th nicotinic
Cc thuc trong nhm
TETRAMETHYLAMMONIUM IODID
HEXAMETHONIUM
TRIMETHAPHAN (Arfonad)
MECAMYLAMIN
Ch khi ch nh thuc
Chng ch nh: mc 4
Va x ng mch nng; bnh tim nng; hp mn v; mang thai
Thn trng: mc 2
Suy gan v suy thn, tiu ng, ngi bnh cao tui, bnh ng mch vnh
hoc no, bnh Addison, bnh thoi ho h thn kinh trung ng.
Tng tc thuc
Tng tc cn thn trng: mc 2
857
Phn tch: Phi hp gy tng nguy c lon nhp tim, bao gm c xon nh c th
gy t vong. C ch cn cha r.
X l: Vi ngi bnh iu tr bng thuc chng trm cm ba vng, chng ch nh
dng sparfloxacin. Tng t, cng chng ch nh dng grepafloxacin, tr khi c y
phng tin theo di hot ng ca tim. Vi nhng khng sinh quinolon khc, khng c
tc dng ko di khong QT hoc khng b chuyn ho bi isoenzym CYP 3A4, th khng
lm tng nguy c ni trn.
Procarbazin; thuc c ch MAO khng chn lc
Phn tch: Nguy c cn tng huyt p gy t vong, cc bnh no, co git, st cao,
t vong.
860
Methadon
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, km theo an thn bun
ng mnh, c bit c hi cho ngi li xe v ngi vn hnh my.
X l: Phi lu s tng tc dng an thn bun ng ny, cho nhng li
khuyn thch hp: khng li xe, khng vn hnh my. Bo trc cho ngi xung quanh
v mi nguy him.
Rifamycin
Phn tch: Rifamycin l cht gy cm ng cytochrom P450, lm tng chuyn ho v
lm gim nng cc thuc chng trm cm ba vng trong huyt tng, lm gim cc
tc dng dc l ca cc thuc ny.
X l: Cn theo di nng thuc chng trm cm ba vng trong huyt tng khi
bt u, khi ngng dng hoc khi thay i liu lng rifamycin. Hiu chnh liu thuc
chng trm cm, a nng thuc v gi tr lc cha dng rifamycin.
Sertralin
Phn tch: Vic kt hp vi sertralin lm tng tc dng dc l v c tnh ca
thuc chng trm cm ba vng, c th xut hin hi chng serotonin. C th l s
chuyn ho ca thuc chng trm cm gan, thng qua enzym CYP2D6 b c ch.
X l: Nu cn phi kt hp thuc ny, cn theo di ngi bnh v ch nhng
du hiu nhim c thuc chng trm cm. Theo di nng thuc chng trm cm
trong huyt tng. Hiu chnh nng ny khi bt u dng v khi ngng dng
sertralin. Lu n s xut hin hi chng serotonin (bt thng v thn kinh - c, ri
lon tm thn, ri lon chc nng t ng). Phi chun b n hon cnh phi ngng
dng thuc chng trm cm v iu tr cc trng thi sinh ra do ngng thuc.
Sulfonylurea
Phn tch: Tc dng dc l ca sulfonylurea c th tng. C ch cha r.
X l: Nu nghi c tng tc, nh lng glucose mu v iu chnh liu.
Thuc chng ng mu (dicoumarol)
Phn tch: Thuc chng trm cm ba vng lm tng na i v sinh kh dng
ca dicoumarol, do lm tng tc dng ca thuc chng ng mu ny. C ch c
th do c ch chuyn ho dicourmarol gan, cng c th do tng hp thu dicoumarol.
X l: Theo di thi gian prothrombin v nhng du hiu v chy mu ng i
bnh. Nu cn, gim liu dicoumarol.
Thuc gy m barbituric
Phn tch: Nguy c tng tc dng c ch h thn kinh trung ng.
X l: Nu cn phi hp hai thuc, lu nguy c ny trong khi gy m v khi
chn liu lng.
Thuc gy m cc loi
Phn tch: Tng cc tc dng trn tim mch nh lon nhp tim, nhp tim nhanh
hoc tng huyt p nng.
865
+++
Ch khi ch nh thuc
Chng ch nh: mc 4
Lot d dy - t trng - vim d dy : Chng ch nh thuc chng vim khng
steroid trong cc t kch pht lot. Dng thuc thn trng ngi bnh c tin s lot
d dy-t trng.
Cn nhc nguy c/li ch: mc 3
Thi k mang thai: Ni chung, cc thuc chng vim khng steroid c th gy
chm v c nh hng n h tim mch ca thai nhi.
nng.
nng.
Suy gan: Dng thuc thn trng vi ngi bnh c tin s suy gan va hoc
Suy thn: Dng thuc thn trng vi ngi bnh c tin s suy thn va hoc
Thn trng: mc 2
Thi k cho con b: Ni chung, thuc chng vim khng steroid c th qua c
sa m.
Cn theo di: mc 1
Tr em, tr cn b: Phi thn trng khi dng nhng thuc ny cho tr em, v c
th c nhng tc dng khng mong mun.
Ngi bnh cao tui: Phi lu n tc dng gy lot v tc ng trn thn
ca cc thuc ny.
Trng hp khc: Khi c nguy c nhim khun v b nhim khun. Mi b vim
trc trng hoc chy mu trc trng.
Tng tc thuc
Phi hp nguy him: mc 4
Methotrexat
Phn tch: Tng tc dng c vi mu ca methotrexat, do methotrexat b y ra
khi cc protein huyt tng v/ hoc gim o thi qua thn. Tc dng ny tu thuc
vo liu (vi ketoprofen, tc dng c vi mu nghim trng hn).
X l: Tng tc ny c th gp bnh vin. Vi liu methotrexat cao, phi
ngng thuc chng vim khng steroid 12 n 24 gi trc khi dng methotrexat cho
ti khi nng methotrexat tr v nhng gi tr khng c. Mc d u tng tc ny
khng c m t vi tt c cc thuc chng vim khng steroid, vn cn p dng quy
tc ny v trnh k n ng thi.
Ritonavir
Phn tch: Ritonavir c i lc mnh vi isoenzym 3A4 ca cc cytochrom P450, nn
cnh tranh lm gim chuyn ho ca cc thuc cng b chuyn ho qua cytochrom P450
(isoenzym 3A4). Do , nng cc thuc tng trong huyt tng v c nguy c
tng c tnh. Nguy c c vi thn (c m t vi piroxicam). Tng tc dc ng
hc v chuyn ho thuc.
876
877
Phn tch: Tng tc dng ca thuc chng ng bng cch: y thuc chng
ng ra khi lin kt vi cc protein huyt thanh; tc dng hip ng chng kt tp tiu
cu. Thuc chng vim khng steroid kch ng nim mc d dy lm tng nguy c lot
chy mu, nht l ngi bnh cao tui.
X l: khng nn phi hp cc thuc ny v c nguy c chy mu. Vi aspirin, ch
c th phi hp vi nhng liu nh (khong 200 mg). Vi liu cao, cn trnh phi hp
v vn chng ch nh. Bo cho ngi bnh bit mi nguy him trnh t dng
thuc.
Tng tc cn thn trng: mc 2
Ciclosporin
Phn tch: C th tng nguy c c vi thn khi phi hp hai thuc: cc thuc
chng vim khng steroid c ch prostaglandin do thn sn xut, cn bn thn
ciclosporin gy c vi thn.
X l: Ch c th phi hp nu theo di tt chc nng thn ( thanh lc
creatinin). Ch c th gim st v iu chnh liu ti c s chuyn khoa, do c nh ng
bin i nng ciclosporin trong mu v nguy c ca mt s tng tc gia ngi
bnh. Khuyn ngi bnh khng nn t dng thm thuc g m khng bo co cho bc
s chuyn khoa k n c bit.
Biphosphonat (alendronat, elidronat, pamidronat, risedronat, tiludronat)
Phn tch: C th tng nguy c lot d dy do tc dng hip ng ca hai thuc
cng gy lot d dy.
X l: Thn trng khi phi hp. Phi theo di cn thn v tc dng c hi ng
tiu ho, c bit lot d dy.
Cholestyramin
Phn tch: Tc dng dc l ca thuc chng vim khng steroid c th b gim
do gim hp thu ng tiu ho. Tng tc xy ra chm.
X l: Nu nghi ng c tng tc xy ra, c th tng liu thuc chng vim khng
steroid trong khi dng cholestyramin.
Glucocorticoid
Phn tch: Tng cc tc dng khng mong mun c tc dng hip ng hi gy
lot trn nim mc d dy.
X l: Cn nhc li ch/ nguy c trc khi phi hp. Cn ch n ngi bnh
cao tui v nhng ngi bnh c tin s lot. Nu cn nn phi hp thm cc thuc
bo v nim mc d dy.
Insulin; sulfamid h glucose mu
Phn tch: V cc prostaglandin tham gia vo c ch iu ho glucose mu, nn
c th thy tng nguy c h glucose mu.
X l: C th c nhng bin i glucose mu tm thi trong khi iu tr bng
thuc chng vim. Thng bo cho ngi bnh tng cng t gim st.
Interferon alpha ti t hp
878
Neogodian DM vin nn
Nortussin siro
Recotus nang mm
Pulmofar nang
Rhumenol D 500 vin nn
Sedopharm nang
Siro Natussal siro
Terpin Copham vin bao ng
Terpin Copham nang
Terpin Mekong nang
Terpin Mekong vin bao ng
Terpin Trodex vin bao ng
Terpotrophan vin bao phim
Touxirup siro
Tuxo siro
Tustophan siro
DEXTROMORAMID vin nn 5 mg
Palfium vin nn 5 mg
DIHYDROCODEIN vin nn 30 mg
Codaewon (phi hp) vin nn
Dicodin vin nn 30 mg
FENTANYL: dung dch tim 0,05 mg/mL; ng tim 10 mL/ 0,5 mg
Fentanyl citrat dung dch tim 0,05 mg/mL
Thalamonal ng tim 10 mL/ 0,5 mg
MORPHIN: vin nn 10 mg; ng tim 0,01 g/1 mL
Morphin hydroclorid ng tim 0,01 g/1 mL
Moxcontin vin nn 10 mg
NALBUPHIN ng tim 20 mg/ 2 mL
Nubain ng tim 20 mg/ 2 mL
NOSCAPIN: vin bao ng; vin nn 20 g; nang
Neo-Terpin vin bao ng
Terpina vin nn
Terpin-narcotin nang
883
Noscapin vin nn 20 mg
OPI (CAO): vin nn; cn opi 1 %; vin bao ng
Aliopin vin bao ng
Ho long m vin nn
Lc thn thu (Cn opi 1% )
Opiterpen vin nn
Opi-Terpin vin nn
Opizoic vin nn
Otecpin vin nn
Oterben vin nn
Paregoric vin nn
Siro khuynh dip ( Cn opi 1% )
Tecopi vin nn
PHOLCODIN siro
Denoral (ngi ln) siro
Denoral (tr em) siro
PENTAZOCIN vin nn 30 mg
Fortalgesic vin nn 30 mg
PETHIDIN ng tim 2 mL/ 100 mg
Dolargan ng tim 2 mL/ 100 mg
Ch khi ch nh thuc
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Tr em: c tnh ca thuc c opi s ln hn nu dng tr nh v nht l tr
cn b lm tng nguy c c ch h hp v tim mch. Nn cng hay gp hn, km theo
l ri lon in gii.
ng kinh: Dn cht ca morphin c th lm h thp ngng sinh ng kinh v
to iu kin xut hin cc cn ng kinh.
Suy gan: Suy gan lm chm ging ho cc dn cht ca morphin km theo tng
c tnh, c th dn ti hn m gan ngi x gan.
Suy h hp; hen: Morphin gy c ch h hp do trung tm hnh no gim nhy
cm v lm c ch phn x ho, gy ng m nghim trng. ngi hen, c nguy
c kh th cp tnh, phn ln do tc dng co tht ph qun ca morphin v cc d n
cht.
Thn trng: mc 2
Thi k mang thai: Cc dn cht morphin khng gy qui thai. Hi chng cai
nghin gp tr s sinh, thng l tr non, c m nghin ma tu, vi nhng ri
884
lon ng x (d b kch thch, tng trng lc), mt ng, nn, tiu chy, tot m hi, c
th hn m, tin ti t vong.
Cn theo di: mc 1
Ph i tuyn tin lit; u tuyn tin lit; suy thn : Hin tng suy thn v/
hoc b tiu tin do bnh l niu o tuyn tin lit khin cng phi thn tr ng (v
thuc chm o thi)
Ngi bnh cao tui: Tn s tim chm c th tr nn trm trng ngi bnh
cao tui hoc ngi suy h hp nng.
Tng tc thuc
Phi hp nguy him: mc 4
Thuc c ch MAO typ B
Phn tch: Tng tc gia thuc c ch MAO typ B vi pethidin (Dolosal,
Dolargan) c th gy l ln, kch thch, tng thn nhit, co git, co tht mch v tng
huyt p (hi chng serotoninergic). Hin cn tranh lun v mc nng nh ca cc
nguy c vi cc cht ch vn khc.
X l: Cc nguy c ni trn thy vi pethidin. Vi cc thuc khc, nu cn phi
hp thuc, lm mt test vi liu thp pht hin tng tc v nh gi mc nng
nh. Nu khng, nn thn trng i sau khi ngng thuc IMAO c hai tun l mi
dng cc cht ch vn ca morphin.
Thuc c ch MAO khng chn lc; procarbazin
Phn tch: Vi pethidin (Dolosal*), c kh nng xut hin cc triu chng nghim
trng v khng d on trc c, gi l hi chng serotoninergic, vi nhng ri lon
tm thn (kch thch, l ln, c khi hn m), ri lon vn ng (git c, run, c ng c ,
tng hot ng), ri lon thn kinh thc vt (tng hoc gim huyt p, nhp tim nhanh,
st cao, tot m hi, rng mnh). Vi cc thuc gim au khc thuc loi morphin, nn
thn trng; khi cn phi hp thuc th lm mt test vi mt phn t liu thuc gim
au, v theo di nhng phn ng ngi bnh.
X l: Chng ch nh phi hp thuc ny vi pethidin. Vi thuc gim au khc
thuc loi morphin, nn thn trng. Nu cn phi hp thuc ny, phi lm mt test,
dng mt phn t liu thuc gim au v theo di phn ng ca ngi bnh nhiu gi
sau khi lm test. Trnh dng thuc ho c cc dn cht ca thuc phin.
Methadon
Phn tch: Tng tc dc lc hc: Tc dng hip ng gia hai cht cng
nhm.
X l: Trnh dng thm mt cht ch vn ca morphin cho ngi bnh ang iu
tr cai nghin ma tu.
Ritonavir
Phn tch: Ritonavir c i lc mnh vi isoenzym 3A4 ca cc cytochrom P450 v
do cnh tranh, n lm gim chuyn ho cc thuc c chuyn ho mnh qua xc tc
ca cytochrom P450. Do nng cc thuc ny tng trong huyt tng v c nguy c
885
X l: Thng bo cho ngi bnh bit nguy c. Theo di huyt p trong thi gian
dng phi hp thuc. Lp mt chng trnh dng thuc u n. Ty theo thuc dng,
h huyt p c mc nng nh khc nhau, nu cn iu chnh liu lng ca mt
hoc hai th thuc. Dn ngi bnh gp li bc s nu cn, hiu chnh li liu
lng, khi thy chng mt lc bt u iu tr. Tng cng theo di ngi bnh cao
tui (nguy c ng) v khuyn h chuyn dn dn t th nm hoc ngi sang t th
ng.
Lincosamid
Phn tch: Tc dng c ch h hp ca thuc c tc dng phong b ch ni thn
kinh c c cng thm vo tc dng c ch h hp ca thuc gim au tc d ng
trung ng.
X l: Phi hp thuc ny ch thc hin ti c s chuyn khoa, c chun b d
phng y , nhm m bo an ton cho ngi bnh. Nhc ngi bnh cn thng
bo cho bc s gy m bit nhng thuc dng trc khi ln bn m. Bc s gy m
cn phi tnh n tng tc ny, v c khi phi h tr h hp cho ngi bnh. Cn ch
lc ngi bnh tnh li v lc h tr ngng h hp.
Nicotin
Phn tch: Do c tnh cm ng enzym chuyn ho thuc, nicotin kch thch bin
i sinh hc ca mt s thuc khc, lm gim hot tnh iu tr.
X l: Cn lun lun cnh gic vi nhng thuc c ch s iu tr thp trong liu
php thay th bng nicotin, v c khi phi xem li liu dng trong v sau thi gian i u
tr ( y hin tng ny c ghi nhn vi thuc pentazocin (Fortal*). Cm ng enzym
l hin tng ch xut hin sau nhiu ngy, tri vi c ch enzym l mt hi n t ng
xy ra tc th.
Phenothiazin
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng ko theo tng tc dng
an thn gy bun ng. C ch do tng tc dc lc.
X l: Phi ngh n gim tnh to ngi li xe hoc ng my. Khuyn khng
dng thm ru v cc thuc hoc ung c ru).
Thuc i khng vi morphin
Phn tch: i khng dc l, c bit i khng tc dng gim au, c ch h
hp, c ch thn kinh trung ng ca cc cht ch vn ca morphin.
X l: C th dng nh thuc gii c. Khi dng cho ngi nghin ma tu, phi
ch n nguy c hi chng cai nghin.
Thuc khng cholinergic
Phn tch: Tng nguy c to bn do tc dng hip ng.
X l: Nu cn phi hp thuc, phi tnh n nhc im ny v bo trc cho
ngi bnh bit. Nu cn, k n thm thuc nhun trng.
Thuc loi curar
Phn tch: Tc dng c ch trung tm h hp ca cc thuc gim au trung ng
c th thm vo nguy c lit h hp do thuc loi curar.
887
Phn tch: Tng tc dng c ch thn kinh trung ng, ko theo tng tc dng an
thn gy bun ng (tng tc dc lc).
X l: Phi tnh n nguy c, khi xc nh liu lng ca hai thuc phi hp. Ngh
n gim tnh to ngi li xe, ngi ng my. Khuyn khng ung ru, khng
dng thm thuc hoc ung c ru.
Thuc gy m barbituric; thuc gy m bay hi cha halogen; thuc gy m khc
Phn tch: Nguy c tng tc dng c ch thn kinh trung ng.
X l: Nu cn phi hp hai th thuc, phi ch n nguy c ny khi gy m v
nhc ngi bnh phi phu thut thng bo cho bc s gy m bit nhng thuc
dng.
Thuc va ch vn va i khng vi morphin
in hnh l buprenorphin, dng trong hai ch nh: mt ch nh kinh in l cht
gim au mnh (Temgesic*), mt ch nh khc dng trong trng hp nghin thuc
loi morphin (Subutex *). Liu dng khc nhau trong hai ch nh
Cc thuc trong nhm
BUPRENORPHIN: vin t di li 0,2 mg; ng tim 0,3 mg/ 1mL
Buprenex vin t di li 0,2 mg
Temgesic ng tim 0,3 mg/ 1mL
Ch khi ch nh thuc
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Thi k cho con b: Tnh khng c hi cha c chng minh, thuc qua c
sa m.
Tr em: c tnh ca thuc ln hn i vi tr cn b v tr t tui: nguy c suy
h hp; tnh khng c hi cha c chng minh.
Thi k mang thai: Tnh khng c cha c chng minh ngi mang thai.
Ngi k n phi cn nhc nguy c /li ch.
Suy gan: Suy gan lm thuc chm chuyn ho v lm tng c tnh.
Suy h hp; hen: Nh mi dn cht ca morphin, chng ch nh khi suy h hp
nng; khi suy h hp va th phi tnh ti tc dng c ch h hp ca cc dn cht ca
morphin.
tng tc thuc
Phi hp nguy him: mc 4
Methadon
Phn tch: Vi cc cht va ch vn, va i khng vi morphin (loi Temgesic),
cn ch n gim tc dng gim au do phong b cnh tranh t i cc th th ca
morphin.
X l: Chn mt loi thuc gim au khc cho ngi nghin ma tu trong thi
gian iu tr cai nghin.
889
Protimol F vin nn
Pultissin: nang
Rhicap nang
Rhumenol D vin nn
Rhumenol NF vin nn
Natussal siro
Sofgard nang mm (phi hp)
Tiffy siro
Tiffy vin nn
Tiller fort vin bao phim
Triacold vin bao phim
Triamein D vin nn
Trinacin vin bao phim
Trivacocin vin bao phim
Tuspi vin nn
Tustophan siro
Tuxiril siro (phi hp)
Tuxo siro
TV colmax vin nn
Vaco aller F vin bao phim
Vicold nang
Vidacold vin nn
Vioral vin nn
PSEUDO-EPHEDRIN vin nn; nang; vin bao ng
Actifed/Actifed DM vin nn, siro (phi hp)
Ameflu ban m/ban ngy vin nn (phi hp)
Atafed vin bao
Corimol nang
Coryzal nang
Dotoux - F nang (phi hp)
Iyafin funior siro (phi hp)
Loratin D sinus siro (phi hp)
Loratin - D sinus vin bao phin (phi hp)
894
MK-Actitab vin nn
Nucofed nang
Rhinafed vin nn (phi hp)
Sudafed vin bao ng
Sedopharm nang
Supercold nang
SYNEPHRIN ng tim 60 mg/ 1mL
Sympatol ng tim 60 mg/ 1mL
TETRYZOLIN dung dch nh mt 0,05%
Visine dung dch nh mt 0,05%
XYLOMETAZOLIN: thuc xt mi 0,1%; thuc nh mi: 0,05%, 0,1%
Eftinasex thuc nh mi 0,05%
Hadocort- D thuc xt
Hadocort- H thuc xt
Hadocort thuc xt
Nostravin dung dch nh mi 0,05%
Omeli thuc xt mi 0,1%
Otrivin dung dch phun mi 0,1%
Otrivin dung dch nh mi 0,1%
Otdin thuc xt mi 0,1%
Otilin thuc xt mi 0,1%
Otilin thuc nh mi 0,05%
V-Coldin thuc xt mi
Xylobalan thuc nh mi: 0,05%; 0,1%
Xylometazolin thuc nh mi 0,05%
Xylometazolin thuc nh mi 0,1%
Ch khi ch nh thuc
Cn nhc nguy c / li ch: mc 3
Bnh tng nhn p: Cc thuc cng giao cm, cng alpha trc tip hay gin
tip, lm gin ng t, c th gy cn tng nhn p cp nhng ngi bm cht d
mc bnh c gc mng mt - gic mc hp.
Ph i tuyn tin lit/ u tuyn tin lit: Tt c cc thuc cng giao cm phi
dng thn trng nhng ngi ph i tuyn tin lit.
Suy mch vnh: Cc thuc cng giao cm, bng cch kch thch cc th th
beta - 1 ca tim, lm tng nhp tim, tng tiu th oxy tim, v lm gim hi u sut sinh
895
nng lng. Do lm tng nhp tim nn cn trnh dng cc thuc ny nhng ngi suy
tim, tng nng tuyn gip, suy mch vnh, trong nhng ri lon nhp tim, bnh c tim
tc nghn.
Cc trng thi khc: Khng dng cc thuc cng giao cm trng hp va
x ng mch, lon nhp tim, bnh c tim tc nghn.
Thn trng khi dng: mc 2
Tng huyt p: Cc thuc cng giao cm lm tng huyt p, do kch thch cc
th th alpha v gii phng noradrenalin. Do phi trnh dng cho ng i tng huyt
p.
Tng nng tuyn gip/ suy tim: Cc thuc cng giao cm, do kch thch cc
th th beta-1 ca tim, lm tng nhp tim, tng tiu th oxy tim v lm gi m hi u
sut sinh nng lng. Do lm tng nhp tim, nn phi trnh dng cho nhng ngi suy
tim, ngi tng nng tuyn gip, ngi suy mch vnh.
Cn theo di: mc 1
Thi k mang thai: Tnh khng c ca mt s thuc cng giao cm cha
c xc nh chc chn i vi ngi mang thai.
Tng tc thuc
Phi hp nguy him: mc 4
Furazolidon
Phn tch: Furazolidon lm tng tnh nhy cm vi cc thuc cng giao cm gin
tip, c th gy tng huyt p. Cc thuc cng giao cm trc tip (nh dobutamin)
khng b nh hng. C ch cc thuc cng giao cm gin tip gii phng mt lng
ln noradrenalin khi monoaminoxydase b c ch, m furazolidon li l mt thuc c
ch MAO.
X l: Trnh dng ng thi hai thuc ny. Nu dng ng thi, phi theo di
ngi bnh: nu xut hin cn tng huyt p, th c th dng phentolamin (Regitine).
Procarbazin
Phn tch: Nguy c ri lon huyt p nghim trng (tng huyt p) v tch ly cc
amin tng huyt p do tc dng hip ng ca mt thuc cung cp cc amin tng
huyt p vi mt thuc c ch d ho cc amin . V cc thuc MAO chm o thi,
nn tng tc ny c th tn ti 15 ngy sau.
X l: V cc nguy c trn, nn trnh tng tc ny.
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Bretylium
Phn tch: Cht chng lon nhp tim nhm III, bretylium gy gii phng cc
catecholamin trong thi gian u, sau , biu hin tc dng hu giao cm. Nh vy c
nguy c huyt p bin thin ln (tng huyt p) v ri lon nhp tim.
X l: Ch dng bretylium ti bnh vin, c theo di cht ch. Mc du c
khuyn nn trnh, phi hp ny vn c dng tu thuc bnh cnh lm sng.
Bromocriptin hoc thuc tng t
896
phu thut, c theo di lin tc h hp v tim. Khi phi hp cc thuc, ngi ghi n
phi sn sng i ph nhng hu qu ni trn v phi tm cch trnh chng.
Thuc c ch MAO khng chn lc
Phn tch: Nguy c ri lon huyt p nghim trng (tng huyt p) v tch lu amin
tng huyt p do tc dng hip ng: mt thuc cung cp amin tng huy t p, m t
thuc c ch d ho cc amin . Do cc thuc c ch MAO o thi rt chm, tng
tc ny c th tn ti 15 ngy sau .
X l: Ch phi hp thuc ny khi c s theo di cht ch ca cc cn b chuyn
khoa.
Tng tc cn thn trng: mc 2
Amantadin hoc thuc tng t
Phn tch: Tng cng tc dng hng thn, c th dn ti tnh d b kch thch,
mt ng, v i khi co git v lon nhp tim.
X l: Vi tt c cc thuc cng giao cm, phi theo di lm sng.
Dizoxyd; furosemid hoc thuc tng t; nitrat chng au tht ngc; thuc gin
mch h huyt p; thuc li tiu gi kali; thuc li tiu thi kali; thuc c ch enzym
chuyn i
Phn tch: Tc dng chng tng huyt p c th gim khi dng ng thi vi cc
thuc cng giao cm.
X l: Theo di huyt p phi lin tc. Tt c tu thuc bi cnh iu tr v dng
bo ch dng. Nu c th, trnh phi hp thuc ny ngn cc nguy c quan
trng trong bin ng huyt p. Hiu qu dc l s km i vi mt thuc cng giao
cm ch yu alpha so vi mt thuc cng giao cm alpha beta.
Reserpin
Phn tch: Reserpin c kh nng lm tng tc dng tng huyt p ca cc thuc
cng giao cm tc ng trc tip, dn n tng huyt p. Reserpin lm gim tc dng
tng huyt p ca cc thuc cng giao cm tc ng gin tip. Tng tc xy ra
nhanh. C ch Reserpin lm gim d tr catecholamin, lm tng tnh nhy cm ca cc
th th i vi thuc cng giao cm tc ng trc tip, trong khi li i khng tc
dng ca cc thuc cng giao cm tc ng gin tip (cc thuc ny lm nrn gii
phng noradrenalin).
X l: Nu phi phi hp, cn gim st huyt p. Tu theo thuc cng giao cm
dng, c th phi tng hoc gim liu.
Thuc chn alpha
Phn tch: Kh nng phong b tc dng tng huyt p ca thuc cng giao
cm, v lm gim huyt p nghim trng, tu theo liu dng.
X l: Khi iu tr bng thuc chn alpha-1, phi i n khi ht tc dng dc l
ca thuc cng giao cm, tr khi cn s dng tnh i khng gia hai thuc. nh
gi nguy c, phi ch n dng bo ch (dng dng ti ch, ung hay tim). Cc
dng thuc dng ti ch c th c tc dng ton thn, tu thuc vo vic dng nh th
no trong iu tr.
898
899
th
beta
adrenergic
beta 2 ph qun).
Phn tch: Nguy c tng tc dng ca cc hormon tuyn gip.Vi ngi bnh
mch vnh, hormon tuyn gip lm tng nguy c suy mch vnh.
X l: V c nguy c, nu cn phi hp, phi iu chnh liu mt cch chnh xc.
Hydantoin (phenytoin)
Phn tch: Phenytoin cho trong khi truyn dopamin c th dn n h huyt p
nng v c th lm ngng tim. Tng tc xy ra nhanh. C ch cha r. C th thi u
ht catecholamin do dopamin phi hp vi tc dng lm suy nhc c tim ca
phenytoin.
X l: Dng phenytoin ht sc thn trng cho ngi ang truyn dopamin. Nu
phi dng phenytoin, gim st huyt p cn thn v ngng phenytoin nu c h huyt
p.
Reserpin
Phn tch: i khng dc l v reserpin gy thiu ht catecholamin, do c
nguy c c ch tc dng lm h huyt p.
902
Cafein
Phn tch: Vi ngi ung nhiu c ph, c th xut hin nguy c tng tc dng
hng thn, c th dn n d b kch thch, mt ng, v trong mt s him trng hp,
co git v ri lon nhp tim.
X l: Hi ngi bnh v mc tiu th c ph. nh gi nguy c tu thuc vo
dng bo ch dng.
Dn cht nitrat chng au tht mch vnh; guanethidin hoc thuc tng t;
thuc gin mch lm h huyt p; thuc li niu gi kali; thuc li niu thi kali; thuc
c ch enzym chuyn
Phn tch: Tng tc kiu i khng dc l. Cc thuc cng beta c tc dng
tng huyt p nn tc dng chng tng huyt p ca cc thuc phi hp c th b
gim.
X l: Theo di thng xuyn huyt p. Thng bo cho ngi bnh v nhng
nguy c bin ng huyt p, lp mt k hoch dng thuc u n v lu n dng
thuc dng nh gi mc nghim trng ca cc bin ng huyt p (s dng
thuc cng beta trong bnh hen hoc trong e do non). Nu cm thy bt
thng, nn i khm li.
Diazoxid
Phn tch: Tng tc kiu i khng dc l. Cc thuc cng giao cm beta c
tc dng tng huyt p nn tc dng h huyt p ca cc thuc phi hp, c th b
gim.
X l: Theo di thng xuyn huyt p. Thng bo cho ngi bnh v nhng
nguy c bin ng huyt p, lp mt k hoch dng thuc u n v lu n dng
thuc dng nh gi mc nghim trng ca cc bin ng huyt p (s dng
thuc cng beta trong bnh hen hoc trong e do non). Nu cm thy bt
thng, nn i khm li.
Insulin
Phn tch: Phi hp lm gim tc dng cc thuc chng tiu ng, v tnh cht
tng glucose mu ca cc thuc cng thn kinh giao cm beta nh ritodrin,
salbutamol v ephedrin.
X l: Theo di cht ch glucose mu v thng bo cho ngi bnh tng
cng t theo di. Lp mt k hoch dng thuc u n. Lu dng bo ch ca
thuc cng giao cm beta nh ga mc tng huyt p.
Khng histamin H2 (cimetidin)
Phn tch: Tng tc dng tng huyt p ca dobutamin. C ch cha r.
X l: Gim st huyt p. iu chnh liu dobutamin nu cn.
Levodopa
Phn tch: Dng ng thi hai thuc c th gy nguy c lon nhp tim.
X l: Nu cn phi hp, gim liu thuc cng thn kinh giao cm.
Methyldopa
904
Tng tc thuc
Tng tc cn thn trng: mc 2
Thuc ch vn ca morphin
Phn tch: i khng dc l, c bit i khng vi cc tc dng gim au, tc
dng c ch h hp v c ch h thn kinh trung ng ca cc thuc ch vn ca
morphin.
X l: C th dng lm thuc chng c. Khi dng cho ngi nghin ma tu, cn
ch n nguy c hi chng cai nghin.
thuc i khng th th HT3
Cc thuc i khng vi cc th th HT3 ca serotonin nh v cc n rn
ngoi bin v h thn kinh trung ng
Cc thuc trong nhm
GRANISETRON HCl thuc tim 3 mL (3,35 mg granisetron HCl + 27 mg NaCl)
Kytril ng tim 3 mL (3,35 mg granisetron HCl + 27 mg NaCl)
ONDANSETRON: ng tim 4 mg, 8 mg; vin nn 8 mg, 4 mg
Emeset: vin nn 4 mg; 8mg; dung dch tim 2mg/mL
Osetron: vin nn 4 mg; 8mg; dung dch tim 4mg/2mL, 8mg/4mL
Periset: vin bao phim 4 mg; 8mg
Setronax
Zophren ng tim 4 mg; 8 mg
Zophren vin nn 8 mg; 4 mg
TROPISETRON: ng tim 5 mg; vin 5 mg
Navoban ng tim 5 mg
ch khi ch nh thuc
Chng ch nh: mc 4
Cc trng hp khc: D ng vi mt thuc phi hp.
Thn trng: mc 2
Suy gan: Khi c thay i cc thng s dc ng hc, phi hiu chnh liu lng
(ondansetron).
Cn theo di: mc 1
Thi k cho con b / thi k mang thai : Do cha nghin cu ring v vn
ny.
thuc i quang c baryt
Cc thuc c dng gy i quang ng tiu ho khi xt nghim X quang
Cc thuc trong nhm
907
908
909
911
Thuc gy mn cm nh sng
Cc thuc gy mn cm nh sng h psoralen
Cc thuc trong nhm
METHOXSALEN (9- Methoxypsoralen): vin nn 10mg; dung dch bi ngoi 0,1%;
0,75%
Meladinine
5-METHOXYPSORALEN
Psoraderm-5 vin nn 5mg
Ch khi ch nh thuc
Chng ch nh: mc 4
Thi k mang thai: Phi hp psoralen vi cc UVA (puva tr liu: chiu cc bc
x t ngoi A c bc sng trong khong 320-380 nanomet) l chng ch nh ph
n mang thai. Nn dng mt bin php nga thai.
Cc vim da b nng thm do nh sng mt tri (lupus ban , ri lon
chuyn ho porphyrin).
Cn theo di: mc 1
Tng huyt p, suy tim, suy gan, suy thn: Do tc dng khng mong mun ca
loi thuc ny.
Thuc gy x cng tnh mch
Cht gy x cng ni m tnh mch
Cc thuc trong nhm
POLIDOCANOL ng tim 0,5%; 2%; 3%
Aetoxisclerol ng tim 0,5%; 2%; 3%
QUININ ng tim 250 mg
Kinurea H ng tim 250 mg quinin v ure HCl
SODIUM TETRADECYL SULFAT ng tim 1%; 3%
Trombovar ng tim 1%; 3%
ch khi ch nh thuc
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Trng hp: Ngi bnh ang iu tr vi thuc chng ng mu.
Thuc gin mch chng tng huyt p
Thuc gin mch ngoi bin dng trong iu tr tng huyt p ng mch
v mt s loi suy tim
Cc thuc trong nhm
DIHYDRALAZIN MESYLAT: ng tim 25 mg/2mL; vin nn bc 25 mg
912
Depressan vin nn 25 mg
Nepresol dung dch tim 25 mg/mL
Trasipressol vin nn bc 25 mg
MINOXIDIL: dung dch bi ngoi 3%, 2%, 5%; vin nn 5 mg, 10 mg
Alopexy dung dch bi da u 2%
Baldmin dung dch bi ngoi 3%
Loniten vin nn 2,5 mg; 5 mg; 10 mg
Lonotan vin nn 5 mg; 10 mg
Neoxidil dung dch bi ngoi 2%
Regaine dung dch bi ngoi 2%; 5%
SODIUM NITROPRUSSID ng tim 50 mg/2mL
Nipride dung dch tim ng 50 mg
Nitropress dung dch tim ng 50 mg
Ch khi ch nh thuc
Cn nhc nguy c/li ch: mc 3
vt.
Cng tuyn gip: V nhp tim nhanh th pht do kch thch h thn kinh thc
Suy tim: Chng ch nh hydralazin trong suy tim c lu lng cao (tng rt ng
k tn s v lu lng tim ng thi vi gim huyt p). Tnh cht phn x ny c
s dng trong trng hp suy tim c lu lng thp khng vi cc cch iu tr kinh
in.
Suy mch vnh: Hydralazin c th gy cn au tht ngc bng cch tng gin
tip lu lng mu qua mch vnh do chnh tim tng tiu th oxy th pht do nhp tim
nhanh v tng lu lng mu tim. Nn trnh dng cc thuc ny sau nhi mu c tim
gn y.
Suy gan: Gim liu (hydralazin).
Suy thn: Hydralazin phi gim liu, nu thanh lc creatinin di 30mL/pht.
Cn theo di: mc 1
Thi k cho con b: Do thn trng, v thuc qua c sa m.
Thi k mang thai: Mc du cha chng minh c tc dng sinh qui thai.
Tng tc thuc
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Zalcitabin
Phn tch: C th xy ra vim dy thn kinh ngoi bin.
X l: Theo di lm sng pht hin d cm.
Tng tc cn thn trng: mc 2
913
cng giao cm alpha v beta; thuc cng giao cm beta; thuc chng lot d dy:
carbenoxolon; thuc chng vim khng steroid
Phn tch: Phi hp lm gim tc dng h huyt p do thuc phi hp c tnh
cht lm tng huyt p nh thuc cng giao cm alpha, beta hoc do thuc phi hp
c tnh gi nc nh corticosteroid.
X l: Phi thng xuyn theo di huyt p. Thng bo cho ngi bnh v nguy
c bin i huyt p trong v sau khi ngng mt trong hai thuc. C khi phi iu chnh
liu. Ch c bit n ngi bnh cao tui.
Baclofen; clozapin
Phn tch: Nguy c tng tc dng h huyt p.
X l: Gim st huyt p v iu chnh liu ca thuc h huyt p (dng cho mc
tiu iu tr chnh) trong v sau khi ngng phi hp. Ch c bit n ngi bnh cao
tui.
Butyrophenon
Phn tch: Tng tc dng h huyt p ca cc thuc .
X l: Nu cn phi hp, phi tng cng gim st huyt p ng mch, trong v
sau khi ngng mt trong hai thuc. iu chnh liu ty theo tnh hnh. Nhn mnh vi c
tun th k hoch dng thuc u n. Ch c bit n ngi bnh cao tui.
Corticoid khong
Phn tch: Hiu qu ca thuc h huyt p gim, c l do tc dng gi natri ca
cc steroid.
X l: Nu cn phi hp, tng cng gim st huyt p ng mch trong v sau
khi ngng mt trong hai thuc. Nu cn, iu chnh liu. Nhn mnh vic phi dng
thuc u n. c bit ch n ngi bnh cao tui.
Diazoxyd
Phn tch: Phi hp hai thuc c tnh cht lm h huyt p.
X l: V diazoxyd lm tng glucose mu, phi cnh gic khi phi hp hai thuc
theo mc tiu iu tr chnh. Gim st thng xuyn huyt p ng mch.
Nitrat chng au tht ngc; nicorandil
Phn tch: Phi hp vi bt c thuc gin mch no u c th tng nguy c h
huyt p i khi i ti chong.
X l: Gim st huyt p trong v khi ngng mt trong hai thuc. c bi t ch
n ngi bnh cao tui.
Phenothiazin
Phn tch: Tng tc dng h huyt p ca cc thuc ny. H huyt p l tc dng
khng mong mun r rt ca cc thuc an thn kinh dn xut t phenothiazin.
X l: Nu cn phi hp, tng cng gim st huyt p ng mch, trong v sau
khi ngng mt trong hai thuc. iu chnh liu nu cn. Nhn mnh vi c phi dng
thuc u n. c bit ch n ngi bnh cao tui, phng ng do h huyt p.
915
918
919
X l: Phi ung thuc cch nhau t nht 1 n 2 gi. Cc thuc khng acid
thng c dng sau ba n 1 gi 30 pht, v n l nguyn nhn ca tng tit dch
d dy. Tng tc ny vi alopurinol cn cn khng nh thm.
Barbituric; benzamid; butyrophenon; cisaprid; diphosphonat; ethambutol; furosemid
hoc thuc tng t; glucocorticoid; glycosid tr tim; indomethacin hoc dn cht;
isoniazid hoc thuc tng t; lansoprazol; natri valproat hay cc dn cht; nitrofuran;
omeprazol; penicillin; phenothiazin; primidon hay cc dn cht; tetracyclin; thuc an
thn kinh cc loi; thuc chng lot d dy khng H 2 kiu cimetidin; thuc chng lot
d dy khng H2 kiu ranitidin; thuc chng nm dn xut ca imidazol; thuc ung
chng ng mu khng vitamin K
Phn tch: Thuc khng acid lm gim hp thu qua ng tiu ho, do gim
tc dng ca thuc dng phi hp.
X l: Phi ung mi thuc cch nhau t nht 1 n 2 gi. Cc thuc khng acid
thng c dng sau ba n 1 gi 30 pht, v n l nguyn nhn tng tit d ch d
dy.
Didanosin
Phn tch: Tng nguy c tc dng khng mong mun ca didanosin. Thc vy,
thuc khng acid lm tng pH ca d dy, nn lm chm s ging ho ca didanosin.
Nh vy, cht ny c hp thu nhiu hn, nng trong huyt tng tng.
X l: Theo di lm sng v sinh hc cc tc dng khng mong mun lin quan
n didanosin: theo di huyt hc (s lng v cng thc mu); theo di lm sng (tiu
chy, bnh v thn kinh ngoi bin); theo di tuyn tu (lipase huyt thanh).
Levothyroxin
Phn tch: Tc dng ca levothyroxin c th b gim. Tng nng huyt thanh
TSH (hormon kch thch tuyn gip). Tng tc xy ra chm. C ch sinh kh d ng
levothyroxin b gim do c cn tr hp thu.
X l: Cn gim st nng TSH huyt thanh ngi ung levothyroxin khi phi
hp vi thuc khng acid cha nhm hydroxyd.
Lincosamid
Phn tch: Kaolin lm gim hp thu lincosamid ng tiu ho, do gim tc
dng ca chng.
X l: Phi ung khng acid v lincosamid cch nhau t nht 1 n 2 gi. Thuc
khng acid thng c dng sau ba n 1 gi 30 pht, v n l nguyn nhn tng tit
dch d dy.
Macrolid
Phn tch: Nng nh ca azithromycin trong huyt tng gim r khi ung
cng thuc khng acid.
X l: Trnh k n thuc khng acid cng azithromycin. Nu phi hp, khuyn
ngi bnh ung thuc khng acid v azithromycin cch nhau t nht 2 gi.
Penicilamin hoc thuc tng t
920
Haloperidol
Phn tch: Tng tc thuc lm cho cc triu chng thn kinh phn lit nng ln,
lm gim nng haloperidol trong huyt thanh v lm xut hin lon ng mun. C
ch cha r. Tng tc xy ra mun.
X l: Ch dng cc thuc khng cholinergic cho ngi bnh ang dng
haloperidol khi tht cn. Phi theo di ngi bnh cht ch. Nu cn th hiu chnh liu
haloperidol hoc ngng dng thuc khng cholinergic.
Tacrin
Phn tch: Tc dng dc l i khng
X l: Nu c th, hon k n thuc khng cholinergic phi hp vi tacrin. C
nguy c tht bi hon ton trong iu tr
Tng tc cn thn trng: mc 2
Bromocriptin v cc thuc tng t
Phn tch: Nguy c xut hin l ln, hay gp khi dng phi hp Lisurid vi cc
thuc chng Parkinson khng cholinergic.
X l: Dng phi hp ny cn phi theo di lm sng, nht l khi phi hp Lisurid
vi cc thuc chng parkinson c tnh cht khng cholinergic. Cn nhc nguy c theo
dng bo ch thuc.
Digoxin
Phn tch: Digoxin ung ho tan chm c th c nng tng trong huyt thanh
v tc dng tng. Tng tc xy ra chm. C ch: Cha r. Thuc khng cholinergic c
th lm gim co bp ng tiu ho, nn lm tng thi gian hp thu.
X l: Phi gim st ngi bnh dng thuc digoxin ung ha tan chm khi
thng xuyn phi hp vi thuc khng cholinergic. Theo di nng huyt thanh c
th gip iu chnh liu digoxin. C th trnh tng tc ny bng cch dng digoxin
elixir hoc nang.
Gluthetimid hoc thuc tng t
Phn tch: Gluthetimid c tnh khng cholinergic v an thn. Nh vy phi hp
thuc ny lm tng tc dng khng cholinergic v an thn. Cc tc dng ny bi u hi n
s c ch h thn kinh trung ng v tng nguy c b i, kh ming, to bn.
X l: Cn ghi nh nhng tc dng c hi ca loi thuc ny. Nu phi hp
thuc l c ch, phi bo cho ngi bnh bit nhng tc dng c hi . Trnh dng
cho ngi ph i tuyn tin lit v ngi c nhn p cao. Ch n ngi li xe, ngi
ng my (tng tc dng bun ng). Thn trng c vi dng thuc nh mt.
Medifoxamin
Phn tch: Tng tc dng khng cholinergic (c bit vi cc thuc phenothiazin
khng H1), do hip ng cc tc dng khng mong mun. Cc tc dng ny bi u hi n
tng nguy c b i, kh ming v to bn.
X l: Cn lu n tc dng c hi ca phi hp thuc ny. Nu xt thy phi
hp thuc ny c ch, phi bo cho ngi bnh bit nhng tc dng c hi . Trnh
924
dng cho ngi ph i tuyn tin lit v ngi c nhn p cao. Thn trng vi ngi li
xe, ngi ng my (tng tc dng bun ng). Thn trng ngay c vi thuc nh mt.
Thuc chn beta (atenolol)
Phn tch: Sinh kh dng ca atenolol c th tng khi phi hp vi thuc khng
cholinergic. Tng tc xy ra nhanh. C ch thuc khng cholinergic gia thuc chn
beta lu trong d dy, nn lm tng thuc ho tan v tng sinh kh dng ca thuc.
X l: Nu nghi ng c tng thuc chn beta, gim dn liu nu cn.
Thuc chng nm dn xut imidazol
Phn tch: Thuc khng cholinergic gy tng pH d dy - rut, do lm gim
hp thu ketoconazol.
X l: Khuyn ngi bnh dng cc thuc khng cholinergic hai gi sau khi dng
ketoconazol.
Thuc ch vn ca morphin
Phn tch: Tng nguy c to bn do hip ng cc tc dng khng mong mun.
X l: Nu cn phi hp thuc, phi tnh ti nhc im ny, bo cho ngi bnh
bit. Nu cn, phi d kin trc mt n thuc nhun trng dng ng tht.
Tng tc cn theo di: mc 1
Amantadin hoc thuc tng t; disopyramid; khng histamin khng H1 an thn;
phenothiazin; quinidin hoc dn cht; thuc chng trm cm ba vng hoc thuc tng
t
Phn tch: Tng tnh cht khng cholinergic do hip ng cc tc dng khng
mong mun. Cc tc dng ny biu hin tng nguy c b i, kh ming v to bn.
X l: Cn lu n cc tc dng khng mong mun ca cc thuc ny. Nu xt
phi hp thuc ny l c ch, phi bo cho ngi bnh bit nhng tc dng c hi .
Trnh dng cho ngi ph i tuyn tin lit v ngi c nhn p cao.
Metformin
Phn tch: Nng trong huyt thanh ca metformin c th tng, lm tng tc
dng iu tr v c tc dng khng mong mun. C ch thuc khng cholinergic c th
lm chm nhu ng ng tiu ho, lm tng hp thu metformin rut non.
X l: ngi bnh dng metformin, cn gim st lm sng khi bt u hoc lc
ngng iu tr thuc khng cholinergic. C th phi iu chnh liu metformin.
Levodopa
Phn tch: Tc dng iu tr ca levodopa c th b gim. C ch c kh nng
thuc khng cholinergic lm gim co bp d dy, nn lm tng bt hot levodopa d
dy v lm gim hp thu rut. Tng tc xy ra mun.
X l: Liu lng levodopa c th phi tng hoc liu lng thuc khng
cholinergic phi gim.
Thuc an thn kinh khc (thioxanthen)
925
Phn tch: Tng cng tnh khng cholinergic phn ln cc thuc an thn kinh
do hip ng cc tc dng khng mong mun. Cc tc dng biu hin tng nguy
c b i, kh ming v to bn.
X l: Cn lu cc tc dng khng mong mun ca loi thuc ny. Nu xt phi
hp thuc ny l c ch, phi bo cho ngi bnh bit nhng tc dng c hi . Trnh
dng cho ngi ph i tuyn tin lit v ngi c nhn p cao.
Thuc khng gip tng hp
Thuc c dng trong cc
v thi k trc khi ct b tuyn gip
bnh
cng
gip,
bnh
Basedow
Amiodaron
Phn tch: y khng phi l mt tng tc thuc tht s, v suy gip hoc cng
gip c th xut hin sau khi iu tr bng amiodaron. y l nhng tc dng khng
mong mun do c iod trong phn t amiodaron. Mc tiu i u tr ca mt li u php
bng thuc khng gip c th b amiodaron lm ri lon, v gy ra lon nng tuyn gip
trong thi gian ngn, trung bnh hay di.
X l: Nu nht thit phi phi hp, cn bit c th gp kh khn trong cn
bng chc nng tuyn gip. Suy hoc cng gip c th xy ra khi iu tr n thun
bng amiodaron. Phi cn nhc li ch v nguy c. Trong mi trng hp, cng gip
l chng ch nh dng amiodaron. Cn nh rng amiodaron c na i l 28 ngy, v
cc tc dng ca tng tc cn c th biu hin nhiu tun sau khi ngng i u tr .
Ch da vo lm sng nh gi cng gip do amiodaron l cha . Thyroxin
(T4) c th tng trong khi khng c cng gip. Do phi nh lng c triiodothyronin (T3), T4, v TSH (hormon kch thch tuyn gip). T3 v T4 tng trong khi
TSH rt thp hoc khng thy, chng t c nhim c gip v nhim c gip ny rt
kh iu tr, thng phi ngng amiodaron tm thi. iu tr bng carbimazol c k t
qu v c th tip tc iu tr amiodaron nu cn. Nu suy gip do amiodaron, c th
dng liu php thay th m khng ngng amiodaron nu cn.
Tng tc cn thn trng: mc 2
Corticosteroid
Phn tch: Tng o thi prednisolon khi phi hp vi carbamazole hoc
thiamazol (methimazol). C ch cha c xc nh. C th thuc khng gip lm tng
chuyn ho prednisolon qua xc tc ca enzym gan.
X l: Cn theo di dng liu cao prednisolon cho ngi ang dng
carbimazole hoc thiamazol. C th ngi bnh Basedow cn prednisolon liu cao hn
bnh thng.
Digitalis glycosid
Phn tch: Digitalis tng i km tc dng khi c cng gip, nn khi iu tr
bng thuc khng gip (carbimazole, hoc thiamazole) tin trin tt, phi gim liu
digitalis. C ch mt cch gii thch v p ng thay i ca digitalis l tim thay i
p ng khi c tng hoc gim nng hormon tuyn gip. i vi carbimazole
(nhng khng i vi thiamazole), dc ng hc ca digoxin cng b thay i, nn
nng digoxin huyt thanh thp hn.
X l: Khi chc nng tuyn gip tr li bnh thng do iu tr, liu digoxin c th
phi iu chnh (gim dn) cho thch hp.
Heparin
Phn tch: Gim hiu qu chng ng mu ca heparin khi iu tr vi
Neomercazol do mt c ch cha r.
X l: iu chnh liu tu thuc vo thi gian Howell hoc thi gian cephalin kaolin
lc bt u, trong v sau khi iu tr bng thuc khng gip.
Lithi
Phn tch: Dng ng thi hai thuc tng nguy c suy gip v sinh bu c.
927
X l: Kim tra u n nng iod trong mu v TSH trong huyt tng trong
v sau khi iu tr bng lithi.
Sucralfat
Phn tch: Gim hp thu ca thuc khng gip c th dn n gim tc dng.
Tng tc kiu dc ng hc v hp thu thuc.
X l: Khuyn ngi bnh ung cc thuc cch nhau 2 gi.
Theophylin
Phn tch: Nng huyt thanh ca theophylin c th tng v gy c khi dng
cng vi thuc khng gip iu tr cng gip. C ch trng thi tuyn gip tc
ng n tc chuyn ho ca theophylin. Khi cng gip c tng chuyn ho
theophylin; khi suy gip chuyn ho theophylin gim.
X l: Ngay t u phi ngh trc n gim liu theophylin khi bt u iu tr
cng gip (th d bng iod phng x, carbimazol, thiamazol, propylthiouracil v.v...).
tnh trng tuyn gip n nh phi mt vi tun hoc c khi hng thng, cho nn c n
phi gim st liu lng theophylin trong sut thi gian .
Thuc ung chng ng mu khng vitamin K
Phn tch: Gim hiu qu ca thuc chng ng mu Neomercazol, do mt c
ch khng r.
X l: iu chnh liu dng ty thuc t l chun ha quc t - INR v/hoc thi
gian Quick lc bt u, trong v sau khi iu tr bng thuc khng gip.
928
thuc
khng
an thn gy bun ng
histamin
khng
H1
c
c
tc
nhng
dng
tnh
cht
931
Phn tch: Tng c ch h thn kinh trung ng, dn n tng tc dng bun
ng. Tng tc kiu dc lc. Vi liu thng thng, rilmenidin khng lm tng tc
dng c ch h thn kinh trung ng ca cc thuc ny.
X l: Phi iu chnh liu lng ca hai thuc, nu cn phi hp thuc. Ch
n gim tnh to khi li xe hoc vn hnh my.
Disopyramid
Phn tch: Tng tnh khng cholinergic ca phn ln cc khng H1 (trong mt
s thuc nhm phenothiazin) biu hin kh ming, b tiu tin v to bn. Ketotifen v
oxadomid hnh nh khng c tc dng khng cholinergic. Cn theo di.
X l: Cn lu nhng bt li ca loi thuc ny. Nu phi phi hp, thng bo
cho ngi bnh v nhng bt li ny. Trnh dng cho ngi bnh tuyn tin lit hoc
tng nhn p. Nguy c tu thuc c dng bo ch (dng dng ngoi). Thn tr ng khi
dng thuc nh mt.
Gluthetimid v thuc tng t (114)
Phn tch: Gluthetimid c tnh khng cholinergic v an thn. Phi hp thuc dn
n tng cc tc dng khng cholinergic v an thn, lm c ch h thn kinh trung
ng v tng nguy c b i, kh ming v to bn.
X l: Cn lu nhng bt li ca loi thuc ny. Nu cn phi hp, phi thng
bo cho ngi bnh v nhng bt li ny. Trnh dng cho ngi bnh tuyn tin li t
hoc tng nhn p. Thn trng vi ngi vn hnh my hoc li xe (tng tc d ng an
thn gy bun ng). Nguy c cn tu thuc dng bo ch (dng ti ch); thn trng vi
thuc nh mt.
Methadon
Phn tch: Tng c ch h thn kinh trung ng km theo an thn mnh c hi,
c bit ngi li xe hoc vn hnh my.
X l: Phi lu n tng tc dng an thn. Khuyn ngi bnh khng li xe,
khng vn hnh my.
Phenothiazin
933
Phn tch: Tng tnh khng cholinergic do hip ng cc tc dng khng mong
mun, nh nguy c b tiu tin, kh ming v to bn.
X l: Cn lu nhng bt li ca loi thuc ny. Nu v mc tiu iu tr phi
phi hp th thng bo cho ngi bnh v nhng bt li ny. Trnh dng cho ng i
bnh tuyn tin lit v tng nhn p.
Thuc c ch monoamino oxydase khng chn lc
Phn tch: Dng ng thi cc thuc c ch MAO c th ko di tc dng khng
cholinergic v c ch h thn kinh trung ng.
X l: Khng nn phi hp thuc. Nu c th, nn thay i thuc.
Thuc khng histamin khng H1 khng an thn
Thuc khng histamin H1 m tc dng an thn, gy bun ng yu
Cc thuc trong nhm
ASTEMIZOL vin nn 5 mg; 10 mg
Acenal vin nn 10 mg
Astelong vin nn 10 mg
Histalong vin nn 5 mg; 10 mg
Astemizol vin nn 10 mg
CETIRIZIN: vin nn bao 10 mg; vin nn 10 mg; thuc git ung 10 mg/mL; dung
dch ung 1 mg/1mL
Allercet vin nn 10 mg
Cerlergic vin nn bao 10mg
Cetrine vin nn bao 10 mg
Rhinil vin nn 10mg
Utizine vin nn bao 10 mg
Zyrtec vin nn 10 mg
Zyrtec thuc git ung 10 mg/mL
934
936
937
BROMHEXIN
Bisolvon vin nn 8 mg
Bisolvon ng tim 4 mg
Dosulvon vin nn 8mg
Paxirasol vin nn 8mg
Zedex-siro (phi hp vi dextromethorphan)
942
CLORHEXIN
Drill vin ngm
BROMOFORM, CODEIN, CINEOL, GAIACOL, PHENOL, long no nang mm;
SIRO, thuc n
Eucalyptine vin n
Eucalyptine siro
Eucalyptine nang mm
943
THUC GY M BARBITURIC
L nhng thuc gy m, dn cht ca acid barbituric, dng trong phu thut thi
gian ngn. Mt s tng tc xy ra do tc dng cm ng enzym ca barbituric,
tc dng ny ch biu hin sau nhiu ln dng thuc
TNG TC THUC
Tng tc cn thn trng: mc 2
Benzamid
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, ko theo tng tc dng
an thn gy bun ng. Tng tc dc lc.
X l: Tnh ti tng nguy c suy h hp khi gy m.
Bepridil
Phn tch: Dng ng thi cc thuc chng tng huyt p hay cc thuc gy h
huyt p vi cc thuc gy m barbituric c th gy h huyt p nghim trng.
944
Viloxazin
Phn tch: y l trng hp phi hp hai thuc c ch h thn kinh trung ng.
Bc s gy m phi lu ti hip ng cc tc dng dc l.
X l: Khuyn ngi bnh phi phu thut cn thng bo cho bc s gy m cc
thuc ang dng.
Benzodiazepin; butyrophenon; carbamat hoc thuc tng t;
dextropropoxyphen; fluoxetin; gluthetimid hoc thuc tng t; khng histamin
khng H1 an thn; medifoxamin; mianserin; oxaflozan; primidon hoc dn cht;
procarbazin; reserpin; ru; thuc an thn kinh cc loi; thuc chng trm cm
ba vng hoc cc thuc tng t; thuc ch vn ca morphin; thuc c ch h
thn kinh trung ng
Phn tch: Nguy c tng tc dng c ch h thn kinh trung ng
X l: Nu cn phi hp hai thuc, phi tnh ti nguy c ny khi gy m v khi
chn liu dng.
Diazoxid; dihydropyridin; diltiazem; furosemid hoc thuc tng t; guanethidin
hoc thuc tng t; levodopa; methyldopa; nitrat chng au tht ngc; thuc chn
beta; thuc li tiu gi kali; thuc li tiu thi kali; thuc c ch enzym chuyn i
Phn tch: Dng ng thi cc thuc chng tng huyt p hoc cc thuc c th
lm h huyt p vi thuc gy m barbituric c th gy tt huyt nghim trng.
X l: Khuyn ngi bnh phi phu thut cn thng bo cho bc s gy m bit
cc thuc ang dng.
Fluvoxamin
Phn tch: Nguy c tng tc dng c ch h thn kinh trung ng.
X l: Khi phi phu thut, khuyn ngi bnh ang dng nhiu thuc thng bo
cho bc s gy m cc thuc dng.
Sotalol
Phn tch: Dng ng thi cc thuc chng tng huyt p hay cc thuc c th
gy h huyt p vi cc thuc m barbituric c th gy h huyt p nghim trng.
X l: Thuc gy m c dng ti bnh vin di s theo di cht ch. Bc s
gy m, trong cuc khm bnh trc khi phu thut, phi lu cc yu t ny tnh
liu thuc m cn thit.
THUC GY M V TIN M
Ngoi hai loi barbituric v halogen ho bay hi, tnh a dng ca cc thuc gy
m
dn ti yu cu ch r cc nhm c th gy nguy c, ng i bnh cnh gic
v bo cho ngi gy m nhng thuc mnh ang dng
TNG TC THUC
Tng tc cn thn trng: mc 2
948
Cn theo di: mc 1
Thi k mang thai: c bit khi tr d
Suy gan: Do cc thuc ny c vi gan.
Cc trng hp khc: Nguy c ri lon huyt p (h huyt p, tng catecholamin
trong mu).
TNG TC THUC
Phn tch: Tng nhy cm vi cc hp cht halogen. Nguy c try tim mch
X l: Ngng dng cc thuc c ch MAO khng chn lc 15 ngy trc khi phu
thut. Khuyn ngi bnh sp phu thut, cn thng bo cho bc s gy m nhng
thuc ang dng.
949
Procarbazin
Phn tch: Nguy c ri lon huyt p nghim trng, do hot tnh c ch MAO ca
cc thuc ny.
X l: Khuyn ngi bnh sp phu thut, cn thng bo cho bc s gy m
nhng thuc ang dng.
Thuc cholinergic
Phn tch: Ch yu y l neostigmin. Khi phi hp vi thuc c tnh cht
phong b thn kinh - c, th c th c tc dng i khng
X l: Liu php thng c thc hin ti c s chuyn khoa su. Phi tnh ti
tng tc ny khi thc hin liu php v theo di iu tr. Tc d ng cng r khi li u
lng chng nhc c cng cao.
950
Aminosid tim hoc dng ti ch; khng sinh polypeptid; thuc loi
cura; lincosamid
Phn tch: Nguy c phong b thn kinh - c tng ln, c th ko theo yu c, suy
h hp, thm ch lit, c bit khi dng enfluran v isofluran.
X l: Ngi gy m c trch nhim trnh nguy c ny v chun b sn thuc
khng cholinesterase v mui calci tim gii to s phong b thn kinh - c. Nguy
c ny gim thiu khi c h tr h hp; phi ch khi ngi bnh tnh li.
Amiodaron
Phn tch: Tng nguy c h huyt p v tng nguy c nhp tim chm khng l i
atropin.
X l: Tt c ph thuc vo mc ch iu tr chnh v thi gian iu tr vi thuc
ny hay thuc kia. C th c tht bi trong iu tr.
Bepridil
Phn tch: C kh nng ri lon dn truyn nh - tht, c bit vi halothan v
ethran.
X l: Khuyn ngi bnh sp phu thut, cn thng bo cho bc s gy m
nhng thuc ang dng.
Carbamazepin
Phn tch: Dng carbamazepin di ngy c nguy c to thnh nhng cht chuyn
ho c vi gan t cc thuc gy m halogen ho (enfluran, halothan, methoxyfluran).
X l: Khuyn ngi bnh sp phu thut, cn thng bo cho bc s gy m
nhng thuc ang dng.
Doxapram
Phn tch: Ngng dng thuc gy m lm c tim nhy cm vi cc catecholamin,
m doxapram li tng gii phng cc catecholamin.
X l: Phi ch t nht 10 pht sau khi ngng thuc m, ri mi dng doxapram.
Levodopa
Phn tch: Halothan lm c tim nhy cm vi tc dng ca cc thuc cng giao
cm, c bit vi cc catecholamin; iu ny c th dn n nhng nguy c nghim
trng v lon nhp tht.
X l: Khuyn ngi bnh sp phu thut, cn thng bo cho bc s gy m
nhng thuc ang dng.
952
Phenytoin
Phn tch: Dng phenytoin lu di c th lm tng chuyn ho ca thuc gy m,
dn n phi tng liu, t s c hu qu l c vi gan v vi thn.
X l: C th gp phi hp ny ti bnh vin. Bc s gy m phi lu tng tc
ny. Khuyn ngi bnh thng bo cho bc s gy m nhng thuc ang dng.
Rifampin
Phn tch: c tnh vi gan v bnh no do gan c bo co khi rifampin v
isoniazid c dng sau khi gy m bng halothan. Tng tc xy ra chm. Phi hp
rifampin v halothan c th lm tng c tnh ca isoniazid i vi gan.
X l: Ngng iu tr chng lao v cho iu tr chng nhim c gan. Sau khi gy
m bng halothan, trnh dng rifampin - isoniazid mt thi gian ngn.
Ru
Phn tch: Say ru cp tnh (ngi bnh vo cp cu): tng cng tc dng gy
ng do c ch enzym. Nghin ru mn tnh: i khng vi tc dng gy ng do cm
ng enzym, i hi phi tng liu thuc gy m.
X l: Khuyn ngi bnh sp phu thut, cn thng bo cho bc s gy m
nhng thuc ang dng.
Sotalol
Phn tch: C th ko di h huyt p, v phong b p ng phn x tim, do kch
thch cc th th beta adrenergic. Nhc im ny c th khc phc bng cch dng
dobutamin, dopamin, isoproterenolvi y s thn trng
X l: Bc s gy m cn b tr y phng tin theo di (theo di lin tc
bng my) c th can thip bt k lc no.
954
Chng ch nh: mc 4
Bnh i trng: Do tc dng ca cc thuc nhun trng, mi bnh i trng tc
hay vim (vim trc i trng, bnh Crohn...) u chng ch nh dng thuc ny.
Cc trng hp khc: Trng hp mt nc nghim trng. Hi chng au bng
cha r nguyn nhn.
Bepridil; pentamidin
Phn tch: Nguy c xut hin xon nh khi dng phi hp thuc ny. H kali
mu, nhp tim chm v khong QT di t trc (ch bit trn in tm ) l nhng yu
t to iu kin xut hin xon nh. Xon nh l mt dng nhp tht c bit, c th
xut hin thnh cn rt ngn (vi giy, mt thu: c cm gic ng t nhng khng mt
thc) pht trin thnh rung tht.
X l: Nn trnh phi hp thuc ny. Dng cc thuc khng gy xon nh. Nu
cn phi hp thuc ny, nn theo di lin tc khong QT v kim tra u n kali mu.
Cn ch cc du hiu bo trc h kali mu: mt mi, yu c, chut rt.
Cc benzamid
Phn tch: Nguy c xut hin xon nh khi phi hp hai thuc ny (c bit vi
sultoprid). H kali mu, nhp tim chm v khong QT di c t trc (ch thy trn in
tm ) l nhng yu t to iu kin xut hin xon nh. Xon nh l mt dng nhp
tht c bit, c th xut hin thnh cn rt ngn (vi giy, mt thu: c cm gic ngt
nhng khng mt thc). Cc thuc gy h kali mu s to iu ki n cho cc ch t
khng chng lon nhp gy xon nh.
X l: Nn trnh phi hp thuc. Dng cc thuc khng gy xon nh. Nu cn
phi hp thuc, phi theo di khong QT v kim tra u n kali mu. Cn ch cc
du hiu lm sng bo hiu h kali mu: mi mt, yu c, chut rt.
Disopyramid
Phn tch: Khi phi hp thuc ny, c nguy c xon nh do cng hp cc tc
dng in sinh l. H kali mu, nhp tim chm v khong QT di t trc (ch bit trn
in tm ) l nhng yu t to iu kin xut hin xon nh. Xon nh l mt dng
nhp tht c bit, c th xut hin thnh cn rt ngn (vi giy, mt thu: c cm gic
ngt nhng khng mt thc).
956
Halofantrin
Phn tch: Khi dng phi hp thuc ny, c nguy c xon nh, do h kali mu to
iu kin. H kali mu, nhp tim chm v khong QT di t trc (ch bit c trn
in tm ) l nhng yu t to iu kin xut hin xon nh. Xon nh l mt kiu
nhp tht c bit, c th xut hin thnh cn rt ngn (vi giy, mt thu: c cm gic
ngt nhng khng mt thc).
X l: Nn trnh phi hp thuc ny. Dng cc thuc khng gy xon nh. Nu
cn phi hp thuc, phi theo di lin tc khong QT v kim tra u n kali mu.
Cn ch cc du hiu lm sng bo hiu h kali mu: mi mt, yu c, chut rt.
Macrolid
Phn tch: Tng nguy c xon nh do cng hp cc tc dng, mi ch c m
t vi erythromycin tim tnh mch. H kali mu, nhp tim chm v khong QT di t
trc (ch bit c trn in tm ) l nhng yu t to iu kin xut hin xon
nh. Xon nh l mt kiu nhp tht c bit, c th xut hin thnh cn rt ngn (vi
giy, mt thu: c cm gic ngt nhng khng mt thc). Trong h macrolid, ch c
erythromycin, c bit di dng tim tnh mch c th gy ri lon nhp tim (ko di
on QT, ngoi tm thu tht, xon nh, blc nh-tht).
X l: Phi hp thuc c tim nng gy t vong ny l chng ch nh v khng
c k n. Ngay khi dng mt mnh, erythromycin tim tnh mch cng gy lon nhp
tim. Do khng nn tim nhanh c liu, m phi truyn tnh mch lin t c hay gin
on, thi gian truyn mi ln phi hn 60 pht.
Sparfloxacin
Phn tch: Tng tc thuc ny ch ng vi sparfloxacin (Zagam). Tng nguy c
xon nh do cng hp cc tc dng in sinh l. H kali mu, nhp tim chm v
khong QT di t trc (ch bit c trn in tm ) l nhng yu t to iu kin
xut hin xon nh. Xon nh l mt dng nhp tht c bit, c th xut hin thnh
cn rt ngn (vi giy, mt thu: c cm gic ngt nhng khng mt thc).
X l: Nn trnh phi hp thuc ny. Dng cc thuc khng gy xon nh. Nu
cn phi hp thuc, phi theo di lin tc khong QT v kim tra u n kali mu.
Cn ch cc du hiu lm sng bo hiu h kali mu: mi mt, yu c, chut rt.
Thuc khng histamin khng H1 khng an thn
Phn tch: Tng tc ch thy vi mt khng histamin khng an thn l astemizol
(Hismanal). H kali mu (v c nhng trng hp tiu chy dai dng c th gy mt
nc v in gii) l mt yu t to iu kin xut hin xon nh. Nguy c ny l i
tng ln khi cc thuc gy h kali mu li c phi hp vi nhng thuc khc c th
gy xon nh. Xon nh l mt dng nhp tht c bit, c th xut hin thnh cn
rt ngn (vi giy, mt thu: c cm gic ngt nhng khng mt thc).
957
Vincamin
Phn tch: Nguy c xut hin xon nh khi phi hp hai thuc ny. H kali mu,
nhp tim chm v khong QT di t trc (ch bit c trn in tm ) l nhng yu
t to iu kin xut hin xon nh. Xon nh l mt dng nhp tht c bit, c th
xut hin thnh cn rt ngn (vi giy, mt thu: c cm gic ng t nhng khng mt
thc) c th i khi pht trin thnh rung tht.
X l: Nn trnh phi hp thuc ny. Dng cc thuc khng gy xon nh. Nu
cn phi hp thuc, phi theo di lin tc khong QT v kim tra u n kali mu.
Cn ch cc du hiu lm sng bo hiu h kali mu: mi mt, yu c, chut rt.
Glycosid tr tim
Phn tch: H kali mu c th xy ra do dng cc thuc nhun trng kch thch v
c th lm cc thuc digitalis d gy c.
X l: Theo di ngi bnh trn lm sng. Nu c th, ngng k n thuc nhun
trng kch thch ngi bnh cao tui ang dng cc thuc h digitalis. Kim tra kali
mu u n ngi bnh dng thuc nhun trng di ngy. Nu cn, kim tra in
958
tm . Theo di lm sng (mi mt, chut rt, lon nhp tim). Khuyn ngi bnh ang
dng thuc digitalis khng t dng thm thuc nhun trng.
Sotalol
Phn tch: Nguy c xut hin xon nh khi phi hp cc thuc ny. H kali mu,
nhp tim chm v khong QT di t trc (ch bit c trn in tm ) l nhng yu
t to iu kin xut hin xon nh. Xon nh l mt dng nhp tht c bit, c th
xut hin thnh cn rt ngn (vi giy, mt thu: c cm gic ng t nhng khng mt
thc).
X l: Tt nht, ngng thuc nhun trng. Nu cn phi hp, phi d phng h
kali mu bng cch tng cng theo di v phi lm in tm . Cn ch cc d u
hiu bo trc h kali mu: mi mt, yu c, chut rt. Khi thy xut hin xon nh,
khng dng thuc chng lon nhp.
959
Cn theo di: mc 1
Tr em: tr di 6 tui, kh chn on cc bnh ng tiu ho, v cc thuc
ny ch c pht theo n bc s.
TNG TC THUC
Chng ch nh: mc 4
Cc bnh i trng: Do tc dng ca cc thuc nhun trng, tt c cc bnh i
trng gy tc nghn u chng ch nh dng thuc ny.
Cc trng thi khc: Hi chng au bng cha r nguyn nhn, hay do vim
(vim trc i trng lot, bnh Crohn...).
Thn trng: mc 2
Tr em; tr cn b m: Khng nn dng cho tr di 6 tui (nguy c gy bnh
phi dng trp).
Thi k mang thai: Dng lp li nhiu ln cc loi du khong ngi mang thai
lm gim hp thu thc n, c bit cc vitamin tan trong du; h thrombin huyt v cc
bnh xut huyt tr mi sinh.
TNG TC THUC
Glycosid tr tim
Phn tch: Dng du khong cng glycosid tr tim lm gim hp thu v hot tnh.
X l: C th trnh c nhng hu qu ca tng tc ny bng cch khuyn
ngi bnh dng hai thuc cch nhau nhiu gi (dng estrogen-progestogen trc
hai gi hoc bn gi sau khi dng du khong).
Sotalol; vincamin
Phn tch: Cc thuc nhun trng lm trn c th gy h kali mu khi dng lu
di, nh vy lm tng nguy c xut hin xon nh khi dng phi h p v i cc ch t
trn. H kali mu, nhp tim chm v khong QT di c t trc (ch bi t c trn
in tm ) l nhng yu t to iu kin xut hin xon nh. Xon nh l m t
dng nhp tht c bit, c th xut hin thnh cn rt ng n (vi giy, mt th u: c
cm gic ngt nhng khng mt thc).
X l: Khi dng phi hp thuc ny phi theo di. Nn ngng cc thuc nhun
trng, hoc nn dng nhng thuc khng gy xon nh.
Chng ch nh: mc 4
Bnh i trng: Do tc dng ca thuc nhun trng, tt c cc bnh i trng tc
u chng ch nh dng thuc ny.
Cc trng hp khc: Hi chng au bng khng r nguyn nhn. U phn.
Cn thn trng: mc 2
Tr em: i vi tr em di 6 tui, v bnh l tiu ho kh chn on, nn ch
c pht cc thuc ny theo n bc s.
Suy thn: Cc thuc mui (thuc c c cht l natri v magnesi) phi dng rt
thn trng cho ngi bnh suy thn.
TNG TC THUC
964
Phn tch: Dng thuc nhun trng lu di c th gy h kali mu. Nguy c xut
hin xon nh.
X l: Mc du nguy c ny thp, nhng cng cn phi bit ti. Thng bo ngi
bnh bit trnh t dng thuc gy nguy c.
Cn theo di: mc 1
Trng hp khc: Trnh k n nhng thuc ny cho nhng ngi khng hiu s
cn thit phi tun th tt vic iu tr.
965
Cn theo di: mc 1
Trng hp khc: Khng bi ln nim mc hoc da b tn thng, di lp bng
bt.
Chng ch nh: mc 4
Trnh dng cc thuc ny cho ngi mn cm vi iod.
Silvirin kem bi da 1%
Sulfadiazin bc kem bi da 1%
ng sulfat
Trapha 1 g/30 g thuc bt
Gynocal dung dch dng ngoi
Gynoxa dung dch dng ngoi
Gyno OPC dung dch dng ngoi
Sanofar OPC dung dch dng ngoi
Gynosol OPC dung dch dng ngoi
Hadophar thuc bt
Gynapax dung dch dng ngoi
Cotaformin dung dch dng ngoi
ng sulfododeCanoat natri dung dch dng ngoi 2%
Gynofar dung dch dng ngoi 2%
KALI PERMANGANAT
Thuc tm - Thuc bt dng ngoi
KM OXYD
Aloplastine - Bt nho, kem bi da
Brulex thuc m
H nc dng ngoi da
Km sulfat dung dch nh mt 0,5 %; 0,002 %
Daigaku dung dch nh mt 0,002 %
Km sulfat dung dch nh mt 0,5 %
CH KHI CH NH THUC
968
Chng ch nh: mc 4
Cc trng hp khc: Mn cm vi cc thuc c thy ngn.
TNG TC THUC
BLEU METHYLEN
Xanh methylen dung dch 2 %
Mictasol bleu vin bao 0,02 g
Mekoblue dung dch nh mt 1 mg/10 mL
HEXAMIDIN
HEXETIDIN
Givalex dung dch sc ming 1 mg/mL
HYDRO PEROXYD
NATRI CLORID
Natri clorid dung dch nh mt, mi 0,9 %
POLICRESULEN
Albothyl dung dch bi ngoi 36 %
THYMOL
Lixusine dung dch xc ming 0.64
TRICLOSAN
Sicorten plus kem bi da 1%
CH KHI CH NH THUC
970
Chng ch nh: mc 4
Bnh v mu: Trong trng hp qu ti st (bnh thalassemia, thiu mu kh
cha, thiu mu do suy ty.
Tng tc cn trnh: mc 3
Phenicol
Phn tch: Gim p ng huyt hc (tht bi iu tr ca phi hp st v/hoc
vitamin B12) vi cc mui st, do nh hng ca cc phenicol trong s to hng cu.
Nn nh tc dng c ch ty xng ca cloramphenicol.
X l: Thay hoc ngng khng sinh trong khi iu tr thiu mu bng mui st.
973
THUC TNG XY NO
Cc ch phm c tnh cht chng thiu oxy m,
cho php ci thin oxy no
Cn theo di: mc 1
Thi k mang thai: Do thn trng, do khng c c liu.
974
975
CC THUC TR , DN CHT CA NM CA G
Dn cht ca nm ca g c cc tnh cht tng trng lc t cung mnh
Chng ch nh: mc 4
Thi k mang thai: Trong khi mang thai, trnh dng thuc ny.
Cn theo di: mc 1
Thi k cho con b: Methylergometrin qua c sa m. Ch c dng cho ph
n cho con b trong trng hp c ch nh r rng v v nguyn tc trong thi gian
khng qu 3 ngy.
TNG TC THUC
THUC TR H HP
L nhng thuc kch thch cc trung khu h hp.
(Cht doxapram thuc mt nhm thuc khc)
977
Chng ch nh: mc 4
Trng hp khc: Bnh c tim v bnh van tim tc nghn nghim trng, gi m
mnh lu lng mu, lon nhp nhanh trn tht, phnh tm tht.
THUC TR SU CLOR HU C
Thuc tr su tc dng ln loi tit tc. Do o thi lu di v do tch lu,
vic s dng b hn ch
Cn theo di: mc 1
Thi k mang thai: Do thn trng, cha xc nh l khng c c tnh.
Trnh bi ln da b tn thng: Nguy c chuyn vo ton thn.
Chng ch nh: mc 4
Thi k mang thai: Tc dng gy qui thai th v ri lon gy t vong tr s
sinh.
Trng hp khc: Qu mn cm vi thuc.
Thn trng: mc 2
Suy thn: Nguy c ri lon chc nng thn (protein niu, bnh cu thn, hi
chng thn h...). Theo di protein niu, creatinin huyt thanh v kali mu.
Cn theo di: mc 1
Bnh mu: Nguy c gim bch cu v mt bch cu ht.
Suy tim: thy nhng ri lon tun hon v gim th tch mu, cn iu chnh
liu cn thn khi suy tim sung huyt.
TNG TC THUC
981
Phn tch: Tng tc dng chng tng huyt p v tng nguy c h huyt p th
X l: Theo di huyt p trong khi phi hp thuc. Tu theo thuc dng, gim
huyt p c th nng hay nh. iu chnh liu ca mt hay c hai thuc. Tu trng
hp, lp k hoch dng thuc u n. Khuyn ngi bnh, nu lc u iu tr thy
chng mt, nn gp bc s iu tr xem c cn iu chnh mt hoc c hai th thuc
khng. Tng cng theo di i vi ngi bnh cao tui (nguy c ng) v khuyn nn
i t th t nm hay ngi sang ng mt cch t t.
Thuc cng giao cm alpha-beta
Phn tch: Tc dng chng tng huyt p c th gim khi s dng ng thi vi
cc cht cng giao cm.
X l: Phi theo di lin tc huyt p. Tt c ph thuc vo bi cnh iu tr v
dng bo ch c dng. Nu c th, nn trnh phi hp thuc ngn nga nguy c
quan trng v bin ng huyt p.
983
984
985
986
Chng ch nh: mc 4
Thi k cho con b: chut, cc thuc ny qua c sa m, chng ch nh
dng cc thuc ny.
Thi k mang thai: D dng xng ca chut nht c thng bo. Chng
ch nh cc thuc ny trong thi k mang thai.
Trong trng hp khc: Qu mn vi thuc.
Cn theo di: mc 1
Trng hp khc: D thng nhn khoa: nguy c c thy tinh th.
TNG TC THUC
987
988
Sildenafil
Phn tch: C th tng nguy c tiu c vn v vim c. Tng tc xy ra chm.
C ch: nghi c c ch chuyn ho (CYP3A4) ca mt s thuc c ch HMG-CoA
reductase.
X l: Khuyn ngi bnh cn thng bo cho bc s bit bt c au c hoc yu
c no m cha gii thch c.
Thc n (nc p qu bi)
Phn tch: Tng nng huyt tng v tng tc dng ph (nh tiu c vn) ca
mt s thuc c ch HMG-CoA reductase. Tng tc xy ra nhanh. C ch: c ch
chuyn ho bc u (CYP3A4) ca mt s thuc c ch HMG-CoA reductase rut
non.
X l: Trnh phi hp thuc c ch HMG-CoA reductase vi nc p qu bi
(hoc cc sn phm c bi). V fluvastatin v pravastatin c chuyn ho bng cc
enzym khc, nn c th l nhng thuc c dng thay th.
Verapamil
Phn tch: Nng trong huyt tng ca mt s thuc c ch HMG-CoA
reductase c th tng, lm tng nguy c nhim c nh tiu c vn, vim c. Tng tc
xy ra chm. C ch: c th c ch chuyn ho bc u (CYP3A4) ca thuc c ch
HMG-CoA reductase.
X l: Nu phi hp khng th trnh c, dng mt liu va phi thuc c ch
HMG-CoA reductase v khuyn ngi bnh cn phi thng bo cho bc s bit bt c
au c hoc yu c no m khng gii thch c. V CYP3A 4 khng phi l isozym
chnh cho chuyn ho ca fluvastatin v pravastatin, nn cc thuc ny c th t
tng tc v c th l thuc thch hp thay th.
989
Chng ch nh: mc 4
Cc trng hp khc: Mn cm vi mt trong cc thuc.
Thn trng: mc 2
n ung; ru: Trnh dng ru trong khi iu tr.
Cn theo di: mc 1
Cc trng hp khc: Trng thi hng cm v hoang tng.
TNG TC THUC
990
Thn trng: mc 2
Thi k mang thai: Tt hn, khng nn k n selegilin trong nhng thng u
ca thai k.
Cn theo di: mc 1
Trm cm: Selegilin dn n cc ri lon tm thn (cn l ln, m sng vi o
gic) nht l trong trng hp c tin s tm thn. Cc hi chng trm cm thng
991
992
Fluoxetin
Phn tch: Gp hi chng serotonin khi phi hp mt hot cht serotoninergic v
mt thuc c ch MAO. Bng cch ngoi suy, phi hp mt thuc chng trm cm
serotoninergic thun tu vi mt thuc c ch MAO ngay c trng hp thuc c ch
MAO c hiu, c nguy c dn n l ln, bn chn, st cao, co git, co mch ngoi vi
v tng huyt p nng.
X l: Phi ch sau khi ngng dng thuc c ch MAO B hai tun mi bt u
iu tr bng thuc chng trm cm serotoninergic, v t nht mt tun sau khi ngng
thuc chng trm cm mi bt u iu tr bng thuc c ch MAO. V im ny, v
fluoxetin c na i di, nn phi tn trng khong cch nm tun gia hai thuc
(tng ng vi nm na i).
L - tryptophan
Phn tch: Kt hp thuc gy hi chng serotonin gm: d kch ng, co c v
run, vn ng yu, thc b nh hng, khng nhanh, nhy. Tc dng serotoninergic
ca thuc c ch MAO v L-tryptophan c hip ng cng lc vi nhau.
X l: Chng ch nh dng thuc c ch MAO cng vi L-tryptophan.
Meperidin
Phn tch: Kt hp thuc gy nhng tc dng ph nh bn chn, kch ng, co
git, nhiu m hi, st, c th dn ti hn m, ngng th v t vong. Nhng phn ng
ph ny c th xut hin sau khi ngng dng thuc c ch MAO trong nhiu tun.
C ch cha r.
X l: Trnh kt hp thuc ny.
Pyridoxin
Phn tch: c ch c hiu monoamin oxydase typ B dn n ko di tc dng
ca levodopa, iu gii thch vic k n ng thi vi thuc
ny. Do vy, cc tng tc ging nh ca levodopa, ngi c nn xem h thuc
ny.
X l: Nu khng c cht c ch dopadecarboxylase ( cho php mt lng
levodopa ln hn vo c trong no) phi hp ny l chng ch nh. Phn ln
levodopa bn trn th trng c phi hp vi cht c ch dopa decarboxylase
(benserazid hoc carbidopa), nn khi khng chng ch nh phi hp vi pyridoxin.
Sumatriptan
Phn tch: Tng tc dc lc do cng hp cc tc dng serotoninergic, vi nguy
c xut hin l ln, co git, tng nhit , bn chn, co mch v tng huyt p nng.
X l: Do c nguy c tng tc dc lc, nn phi thn trng khng phi hp cc
thuc ny, v ch sau khi ngng thuc c ch MAO t nht l 24 gi mi dng
sumatriptan.
993
Chng ch nh: mc 4
n ung; ru: Cc thuc c ch MAO ngn chn s phn gii tyramin (amin
cng giao cm), do khuyn nn loi b tt c cc thc n c cha tyramin (ph
mt ln men, chocolat, chui...) v c ru v c ph, v l do cc cn tng huy t p
xy ra vi tn sut hnh nh c nh gi qu cao.
Cn theo di: mc 1
ng kinh: Cc thuc c ch MAO lm gim ngng gy ng kinh v c th
khi ng mt cn ng kinh.
Tng huyt p: Kh trnh hon ton mi t kch pht tng huyt p ngi
dng thuc c ch MAO.
Suy thn: Chc nng thn phi c kim tra u n.
TNG TC THUC
997
X l: Tun th khong cch t nht hai tun gia khi ngng thuc c ch MAO
v khi bt u iu tr bng thuc chng trm cm serotoninergic. Khi ngng iu tr
bng fluvoxamin, ch mt tun trc khi dng thuc c ch MAO.
Levodopa
Phn tch: Tng tc dc lc. Cc thuc c ch MAO c ch s phn gii ca
adrenalin; levodopa l mt tin cht ca dopamin. Adrenalin v dopamin l hai amin co
mch. Phi hp c th gy tng huyt p trm trng.
X l: Khng phi hp cc thuc ny, tun th khong cch 15 ngy gia hai
thuc trnh tai bin.
L-tryptophan
Phn tch: Phi hp thuc gy hi chng serotonin gm nhng biu hin: d kch
ng, co c, run, vn ng yu, thc khng nhanh nhy. Tc dng serotoninergic ca
thuc c ch MAO v L-tryptophan c hip ng cng lc vi nhau.
X l: Chng ch nh dng thuc c ch MAO cng vi L-tryptophan.
Meperidin
Phn tch: Kt hp thuc gy nhng tc dng ph nh: bn chn, kch ng, co
git, nhiu m hi, st, c th dn ti hn m, ngng th v t vong. Nhng phn ng
ph ny c th xut hin sau khi ngng dng thuc c ch MAO trong nhiu tun.
C ch cha r.
X l: Trnh dng kt hp thuc ny.
Mianserin
Phn tch: Cc thuc c ch MAO c ch s phn gii ca cc catecholamin,
chng c tnh cht cng giao cm v c nguy c tai bin tng huyt p khi c phi
hp vi cc thuc c tc dng khu cc amin co mch.
X l: Chng ch nh phi hp ny. i hi phi bo m khong cch 3 ngy
gia khi ngng thuc c ch MAO v khi bt u iu tr bng mianserin.
Oxaflozan
Phn tch: Tc dng hip ng c ch h thn kinh trung ng. Oxaflozan l
thuc chng trm cm serotoninergic. Phi hp vi thuc c ch MAO, c nguy c gy
hi chng serotoninergic bn chn, l ln, run, cng , nhp tim nhanh, rt run, m
hi.
X l: Khng phi hp. Thay i chin lc iu tr. Ch 15 ngy sau khi ngng
thuc c ch MAO mi dng li oxaflozan.
Reserpin
Phn tch: Gia tng nghim trng tc dng c ch h thn kinh trung ng.
Reserpin lm tng thiu ht cc catecholamin v serotonin ni d tr, c th dn n
tng huyt p nng.
X l: Chng ch nh phi hp ny. Tun th khong cch t nht mt tun sau
khi ngng thuc c ch MAO v trc khi iu tr bng reserpin cho ngi bnh.
998
Sibutramin
Phn tch: Phi hp thuc gy hi chng serotonin gm: d kch thch, vn ng
yu, co c, run, thc khng nhanh nhy. Tc dng serotoninergic ca thuc c ch
MAO v sibutramin c hip ng vi nhau.
X l: Chng ch nh phi hp hai thuc. Ch sau khi ngng dng thuc c
ch MAO c t nht hai tun l mi bt u dng sibutramin, hoc l ch sau khi
ngng dng sibutramin t nht hai tun l, mi bt u dng thuc c ch MAO.
Sumatriptan
Phn tch: Tng tc dc lc do hip ng cc tc dng serotoninergic, vi nguy
c xut hin l ln, bn chn, st cao, co git, co mch v tng huyt p nng.
X l: V c nguy c c tnh, khng nn phi hp cc thuc ny v ch t nht
hai tun sau khi ngng thuc c ch MAO khng chn lc mi dng sumatriptan.
Thuc ch vn mophin
Phn tch: Vi pethidin (Dolosal), kh nng xut hin cc triu chng nng v khng
on trc c, gi l hi chng serotonin vi cc ri lon tm thn (bn chn, l ln,
thm ch hn m), vn ng (rung git c, run, cng , tng hot ng), thc vt (h
hoc tng huyt p, nhp tim nhanh, st cao, m hi v rt run). Vi cc thuc gim au
khc thuc loi morphin, nn thn trng v nu phi hp l cn thit, nn lm mt test vi
1/4 liu thuc gim au v theo di hng gi sau cc phn ng ca ngi bnh.
X l: Trnh dng phi hp chng ch nh ny. Vi cc thuc gim au khc
thuc loi morphin, nn thn trng v nu phi hp cn thit, phi lm mt test vi 1/4
liu thuc gim au v theo di trong nhiu gi cc phn ng ca ngi bnh.Vi cc
thuc khc thuc loi morphin, cn nhc nguy c tu theo liu dng. Trnh dng cc
thuc gim ho c cha opioid.
Thuc gy m bay hi cha halogen
trng.
Phn tch: Tng mn cm vi cc dn cht halogen ho. Nguy c tru mch trm
X l: Ngng thuc c ch MAO khng chn lc 15 ngy trc khi can thip.
Khuyn ngi bnh, trc khi phu thut, bo cho thy thuc gy m cc thuc ang
dng.
Thuc ti thu nhn serotonin - paroxetin - nefazodone
Phn tch: Tng ti thu nhn serotonin c th ci thin p ng vi iu tr, nhng
thi gian sau lm tng cc tc dng c nghim trng (h nhit,
co git...).
X l: Tun th khong cch t nht hai tun gia khi ngng thuc c ch MAO
v khi bt u iu tr bng thuc chng trm cm serotoninergic. Khi ngng iu tr
bng thuc chng trm cm serotoninergic, ch mt tun mi dng thuc c ch MAO
(vi fluoxetin, khong cch l 5 tun).
999
1000
Ru
Phn tch: Hip ng trn tc dng c ch h thn kinh trung ng. Ch thn
trng ngi vn hnh my mc v tu xe. Phi theo di.
X l: Tt hn, khng nn phi hp hai thuc, v ngi k n khng th kim
sot c vic dng ru ca ngi bnh. Nguy c an thn nguy him nht l ngi
li tu xe v ngi vn hnh my mc. Khuyn khng ung ru v khng t dng
thuc hoc ch phm c ru.
Sulfonylurea
Phn tch: Vic kt hp vi thuc c ch MAO s lm tng p ng h glucose
mu do cc sulfonylurea. C ch cn cha r.
X l: Nu bnh nhn dng phi hp thuc v b h glucose mu, phi ngh n
tng tc thuc v phi hiu chnh liu thuc dng a glucose mu v gi tr bnh
thng.
Thuc cng giao cm alpha, beta
Phn tch: Nguy c ri lon huyt p nng (tng huyt p), do tch lu amin co
mch, do cng hp tc dng, mt thuc cung cp cc amin, thuc kia c ch s d ho
ca cc amin ny. V thuc c ch MAO o thi chm, tng tc ny c th cn biu
hin 15 ngy sau khi ngng iu tr.
X l: Phi hp ny ch c th thc hin di s kim sot cht ch ca cc nh
chuyn khoa.
Thuc cng giao cm beta
Phn tch: Vi ephedrin, fenoterol, terbutalin, tng tc thuc loi dc lc: tng
cc tc dng trn h tim mch. Thuc c ch MAO gy tch lu cc amin co mch, vi
nguy c ri lon trm trng huyt p, nhc u, lon nhp tim, nn...
X l: Trnh k n cc thuc ny k c mt s thuc dng ti ch, trong t nht
15 ngy sau khi ngng thuc c ch MAO.
Thuc c ch MAO typ B
Phn tch: Nguy c tng huyt p kch pht do tch lu cc catecholamin no.
X l: Phi cm phi hp. Chn mt bin php iu tr khc. Phi hp levodopa
vi mt cht c ch dopa decarboxylase c th lm tng tc ny t kh nng xy ra
hn.
Buspiron
Phn tch: Nguy c tng huyt p khi phi hp hai thuc.
X l: Theo di huyt p khi bt u, trong v sau khi kt hp iu tr thm mt
trong hai thuc ny. Nu khng, hy thay i phi hp hoc ngng dng buspiron trong
khi iu tr bng thuc c ch MAO v c 15 ngy sau khi ngng thuc c ch MAO.
Khuyn ngi bnh gp li thy thuc trong trng hp c vn v huyt p.
Diazoxyd; dihydropyridin; diltiazem; furosemid hoc thuc tng t;
guanethidin hoc thuc tng t; sotalol; thuc chn beta; thuc gin mch
chng tng huyt p; thuc c ch enzym chuyn dng angiotensin; verapamil
Phn tch: S dng ng thi hai thuc ny c th dn n nhng bin ng
huyt p quan trng.
X l: Cc thuc c ch MAO c s dng kh him, cc tng tc th nhiu v
him khi k n nn c t cc nhn xt v cnh gic thuc. Tun th khong cch 2
n 3 tun sau khi ngng thuc, trc khi k n thuc c ch MAO.
Gluthetimid hoc thuc tng t; medifoxamin; methyldopa; viloxazin
Phn tch: S dng ng thi hai thuc ny c th dn n nhng bin ng
huyt p quan trng. Ngoi ra cn thm tc dng c ch h thn kinh
trung ng.
X l: Cc thuc c ch MAO c s dng kh him, cc tng tc th nhiu v
him khi k n nn c t cc nhn xt v cnh gic thuc. Tun th khong cch 2
n 3 tun sau khi ngng thuc, trc khi k n thuc c ch MAO.
1003
Thn trng: mc 2
Thi k cho con b: Do thiu d liu.
Thi k mang thai: Nn king, khng cho cc thuc c ch thn kinh trung ng
trong ba thng u ca thai k.
TNG TC THUC
1004
1005
TICLOPIDIN
Thuc chng kt tp tiu cu
Chng ch nh: mc 4
Cc trng hp: Ri lon bm sinh hay mc phi v cm mu. Tng chy mu.
Tn thng thc th c th chy mu. Qa mn vi thuc.
Thn trng: mc 2
Thi k cho con b: Tnh khng c hi ca ticlopidin dng cho ph n cho con
b cha c xc nhn.
Thi k mang thai: Tnh khng c hi ca ticlopidin dng cho ngi mang thai
cha c xc nhn.
TNG TC THUC
1008
Thn trng: mc 2
Thi k mang thai: Do thn trng, khi cha c thng tin
TRIMEBUTIN
C tc dng lm thay i vn ng ca rut, dng trong iu tr mt s
dng au ng tiu ho v ng dn mt
1009
1010
TRIMETHOPRIM
Thuc khng khun, thuc nhm aminopyrimidin
CH KHI CH NH THUC
Thn trng: mc 2
Suy gan: Do thuc chuyn ho gan.
1011
1013
VANCOMYCIN
Khng sinh glycopeptid dit khun c hot ph hp: cc chng Gram dng.
Ch yu dng khi nhim khun t cu dai dng
Chng ch nh: mc 4
Thi k mang thai: Vancomycin c th gy c cho tai v thn ca thai nhi, nn
khng dng cho ph n mang thai.
Cc trng hp khc: Qu mn vi vancomycin.
Cn theo di: mc 1
Thi k cho con b: Nn thn trng, cha chng minh c thuc qua c sa
m
1015
Bnh mu: Nguy c tng bch cu a eosin, gim tiu cu v gim bch cu
Suy tim: Cn nhc tng quan nguy c/li ch.
Suy gan: Dng di ngy cc mui vng dn n cc bnh tch t thuc gan.
c thng bo nhng trng hp vim gan do thuc km mt trong gan.
1016
X l: Khi cn phi hp, theo di cht ch huyt v tin hnh gim liu nu
Azathioprin; dantrolen; progabid; rifampicin; thuc chng nm dn xut imidazol
1017
1018
X l: Khi phi hp hai thuc c vi gan, cn theo di cht ch chc nng gan
(ASAT, ALAT, phosphatase kim, bilirubin) hoc hon mt trong hai thuc, nu c th
c. Xc minh l ngi bnh khng ung ru thng xuyn v khng c tin s
vim gan virus. Cc triu chng lm sng chnh khng c hiu: bun nn, s t, vng
da... Nu thy ng thi ban da, nga, v hch to th hng v bnh cn do thuc. Ty
theo kt qu xt nghim sinh hc, phn bit r nguy c xut hin vim gan tiu t bo
khng phc hi v vim gan mt phc hi c khi ngng thuc.
Paracetamol
Phn tch: Ung paracetamol di ngy, vi liu ln hn 6g/ngy (theo cn nng)
gy c vi gan (vim gan tiu t bo). Khi phi hp vi mt ch phm c v i gan
khc, nguy c c vi gan ny tng ln.
X l: Khi phi hp hai thuc c vi gan, cn theo di cht ch chc nng gan
(ASAT, ALAT, phosphatase kim, bilirubin), hoc hon mt trong 2 thuc, nu c.
Xc minh l ngi bnh khng ung ru thng xuyn v khng c tin s vim gan
do virus. Cc triu chng lm sng chnh khng c hiu: bun nn, st, vng da t c
mt. Nu c phi hp ban da, nga v hch to th c th bnh cn do thuc. Phn bit
r, tu theo cc th nghim sinh hc, nguy c xut hin vim gan tiu t bo khng
phc hi vi vim gan tc mt phc hi c khi ngng thuc.
VERAPAMIL
Thuc chng au tht ngc, chn knh calci v c tnh cht c ch enzym
Cc thuc trong nhm
VERAPAMIL: ng tim 50 mg/2mL, ng tim 2 mg/2mL; vin nn bao phim 40 mg,
80 mg, 240 mg
Isoptin vin nn bao phim 40 mg; 80 mg
Isoptin ng tim 2 mg/2mL
Isoptin SR vin nn bao phim 240 mg
Verapamil hydrochloride ng tim 50 mg/2mL
ch khi ch nh thuc
Chng ch nh: mc 4
Cc trng hp khc: Bloc nh-tht hon ton v giai on cp tnh ca nhi mu
c tim. Huyt p thp (tm thu di 90mm Hg). Ri lon chc nng xoang (tim)
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Tr em - tr cn b: Trnh dng cho tr em di 15 tui v thn trng.
Thi k mang thai: V thn trng do thiu d liu.
Suy tim: Cn thn trng khi s dng cho ngi suy tim cc cht chng lon nhp,
do c tc dng c ch chc nng c tim. Verapamil vi tc dng lm gim co c tim l
ln nht, l nguyn nhn try tim mch, gy t vong ngi suy tim.
Tng tc thuc
Phi hp nguy him: mc 4
1019
Bepridil
Phn tch: V nguy c xon nh c th do bepridil, khng nn phi hp vi mt
thuc chng lon nhp lm chm nhp tim.
X l: Tt hn, trnh phi hp, tr khi c h thng theo di lin t c (khoa hi
sc). Thc vy, phi hp cc thuc chng lon nhp vi nhau ni chung rt kh, i hi
phi tng cng theo di lm sng v in tm , nhng cn phi trnh trong trng
hp c bit ca bepridil.
Pht thuc: Thng bo cho bc s k n nguy c ca phi hp ny.
Dantrolen
Phn tch: c nhng trng hp rung tht gy t vong c quan st thng
xuyn trn sc vt. Do thn trng, chng ch nh phi hp thuc ny, mc du v i
ngi, c nhng ngi bnh s dng mt s phi hp thuc m khng c tr ngi
g.
X l: Khng nn chuc ly nguy c, nu khng c tt c cc phng tin theo
di v can thip tc th (khoa hi sc).
Disopyramid
Phn tch: Hai thuc u c tc dng gim co c tim, nn c nguy c tng cc tc
dng chng lon nhp, v cc tc dng khng mong mun ca hai thuc. c cc
trng hp t vong.
X l: Khng c dng disopyramid trong vng 48 gi trc hay trong vng 24
gi sau khi dng verapamil, do tc dng gim co c tim ca cc cht ny.
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Amiodaron
Phn tch: Amiodaron c th lm nhp tim chm thm do mt s cht chn beta,
nh diltiazem hay verapamil gy ra. C th xut hin ri lon nhp xoang v bloc nh
tht, nht l nhng ngi bnh c tin s ri lon nhp xoang.
X l: Nu phi phi hp thuc ny, iu quan trng l phi gim liu lng v
phi theo di in tm . Cn ch amiodaron c na i l 28 ngy, nn tc d ng
ca tng tc c th tn ti nhiu tun sau khi ngng iu tr.
Buspiron
Phn tch: Dng phi hp vi verapamil, tnh cht dc l v nhng tc dng ph
ca buspiron tng. C ch do chuyn ho ca buspiron gan v rut non gi m do
verapamil c ch CYP3A4, nn lm tng sinh kh dng ca thuc.
X l: Cn theo di cht p ng ca ngi bnh vi buspiron trn lm sng khi
bt u dng thm v khi ngng dng verapamil. Hiu chnh liu buspiron khi cn. Cht
dihydropyridin chn knh calci no m khng c ch CYP 3A4 th khng tng tc vi
verapamil. Ngc li, mt thuc gii lo khng b CYP 3A4 chuyn ha th khng tng
tc vi buspiron.
Prazosin
1020
1022
X l: Theo di huyt p v hiu chnh liu lng thuc chng tng huyt p th
u, trong khi iu tr v sau khi ngng dng clozapin. Cn thn trng c bit ngi
bnh cao tui.
Glycosid tr tim
Phn tch: Nguy c tng nng digoxin trong huyt thanh. Tng nguy c ri lon
nh-tht v nhp tim chm, do tng tc dng ca digoxin trn tnh t ng v dn truyn
tim, v do gim o thi thuc ny. Phi theo di c s chuyn khoa, nht l trong
tun u tin.
X l: Theo di c s chuyn khoa: theo di lm sng, in tm , mu (hm
lng digoxin trong mu). Khi cn, hiu chnh liu lng digoxin trong khi iu tr v sau
khi
ngng
verapamil.
Cn
ch
l
natri
a
vo
c
th qua thc n hay qua thuc, c th gy nguy c ph phi cp ngi suy tim nng.
Indometacin hoc dn cht
Phn tch: Nguy c tng c tnh c hai thuc do b y khi v tr lin kt vi
protein huyt tng. Tng tc dc ng hc v phn b thuc.
X l: Theo di p ng lm sng vi verapamil, v hiu chnh li u l ng ca
cht c ch calci ny. Theo di cc tc dng khng mong mun ca indometacin (au
bng, tiu chy, to bn, bun nn, nn, chn n...)
Natri valproat hoc dn cht
Phn tch: Verapamil l cht c ch mt s cytochrom P450 v c th gy tng
nng trong huyt thanh v tng c tnh ca thuc phi hp.
X l: V tng tc dc ng hc ny, cn theo di cht ch nng trong
huyt thanh ca valproat do c phm vi iu tr hp.
Nicorandil
Phn tch: Phi hp vi bt k mt thuc h huyt p no u c th lm tng
nguy c h huyt p, c th dn n sc.
X l: Tng cng theo di huyt p trong khi dng v khi ngng mt trong hai
thuc. Cn c bit ch n iu ny ngi bnh cao tui.
Pyrazol
Phn tch: Nguy c tng c tnh ca hai thuc do b y khi v tr lin kt vi
protein huyt tng. Tng tc dc ng hc v phn b thuc. Tng tc ny cn
xem xt trong hon cnh hin nay phn ln cc pyrazol c dng t i ch, nh v y
theo tin nghim, hu nh khng c tc dng ton thn nu s dng ng cch.
X l: Theo di p ng lm sng vi verapamil, v hiu chnh li u l ng ca
cht c ch calci ny. Theo di nhng tc dng khng mong mun ca pyrazol (au
bng, tiu chy, bun nn, kh tiu, chn n).
Quinidin hoc dn cht
Phn tch: Tng tc dc ng: verapamil l cht c ch mt s enzym
cytochrom P450; c th gy tng nng quinidin trong huyt thanh, v c th xut hin
tc dng c ca quinidin.
1023
1025
1026
1027
VILOXAZIN
Thuc chng trm cm gn ging loi ba vng
cc thuc trong nhm
VILOXAZIN: ng tim 100 mg/5mL; vin nn 100 mg, 300 mg
Vivalan ng tim 100 mg/5mL
Vivalan vin nn 100 mg
Vivalan LP vin nn 300 mg
ch khi ch nh thuc
Cn nhc nguy c / li ch: mc 3
Thi k cho con b: Do thn trng, v cha c d liu.
Thi k mang thai: Tuy cha pht hin tc dng gy qui thai no nhng khng
dng thuc trong ba thng u thai k.
Thn trng: mc 2
n ung; ru: Vi ngi nghin ru, dung np viloxazin ng tiu ho c
th gim i. Liu lng phi tng dn, v khuyn khng nn ung ru, d ru khng
lm tng cc tc dng ln h thn kinh trung ng.
Cc trng hp khc: Nguy c xut hin t vn, lc mi iu tr.
Tng tc thuc
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Ru
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng ko theo tng tc dng
an thn, tng tc dng c ch h hp v tc dng h huyt p.
X l: ngi bnh nghin ru, cn gim liu lng ca cht ch vn. Ch
n ngi bnh ngoi tr, n ngi li xe v ngi ng my. Khi k n mt cht c
ch h thn kinh trung ng, phi khuyn ngi bnh trnh dng ru ng thi, v
khng dng cc ch phm c cha ru.
Theophylin hoc dn cht
Phn tch: Nguy c tng nng theophylin trong huyt thanh, do viloxazin lm
gim chuyn ho theophylin gan.
K n: Tng cng theo di lm sng: theo di cht ch nng theophylin trong
mu v, khi cn, hiu chnh liu lng theophylin nu vic iu tr vi viloxazin khng th
ngng hay thay i c. Cc du hiu lm sng ng c theophylin gm bun nn,
nn, au vng thng v, nhc u, kch thch, mt ng, nhp tim nhanh. Co git thng
l du hiu khng nh ng c, nhng cng c th l du hiu u tin c bit tr
em. Khuyn ngi bnh gp li bc s, nu t thy cc du hiu ng c theophylin
xut hin.
Tng tc cn thn trng: mc 2
1028
Amineptin; fluoxetin
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, ko theo tng tc dng
an thn. Tng tc dc lc.
X l: Tnh ti nguy c ny hiu chnh liu lng hai thuc, nu cn phi hp.
Cn ngh ti gim tnh to ngi li xe, ngi ng my. Khuyn khng ung ru,
v nu ngi bnh t dng thuc ring, kim tra xem cc t dc ca cc thuc c
cha ru khng.
Buspiron
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, ko theo tng thm tc
dng an thn. C th thy thuc c tc dng tm thn vn ng, c bit trong tun
iu tr u tin. Tng tc dc lc.
X l: Tt nht, khng nn phi hp hai thuc ny, v bc s iu tr khng th
m bo c ngi bnh khng ung ru. Nguy c an thn c bit nguy him vi
ngi li xe v ngi ng my. Khuyn khng ung ru v khng dng cc ch
phm c ru.
Carbamazepin
Phn tch: C ba tc dng c ghi nhn gm h thp ngng gy ng kinh do
viloxazin; c ch cnh tranh hydroxyl ho nn d ho carbamazepin gim i; tng tc
dng c ch h thn kinh trung ng, lm tng tc dng an thn. Tng tc dc lc.
X l: Tnh n nhng nguy c ny hiu chnh liu lng hai thuc nu cn
phi hp. Phi ngh n gim tnh to ngi li xe v ngi ng my. Khuyn khng
ung ru, v khng dng cc ch phm c ru.
Fluvoxamin; medifoxamin
Phn tch: Tng tc dng c ch h thn kinh trung ng, ko theo tng tc dng
an thn. Tng tc dc lc.
X l: Ngh n gim tnh to ngi li xe v ngi ng my. Khuyn ngi
bnh khng ung ru, v khng dng cc ch phm c ru.
Phenytoin
Phn tch: C ba tc dng c ghi nhn gm: h thp ngng gy ng kinh do
viloxazin; c ch cnh tranh hydroxyl ho nn d ho phenytoin gim i; tng c ch h
thn kinh trung ng, ko theo tng tc dng an thn. Tng tc dc ng hc.
X l: Nu cn phi hp thuc, phi gim liu phenytoin. Kim tra bng cch
nh lng thuc trong huyt tng (nng iu tr t 5 n 15mg/lt). Phi ngh n
gim tnh to ngi li xe v ngi ng my. Khuyn ngi bnh khng ung ru,
v nu ngi bnh t dng thuc, kim tra xem t dc thuc c cha ru khng.
Procarbazin; thuc c ch MAO khng chn lc
Phn tch: Dng ng thi viloxazin vi hai thuc ny c th dn n nhng bin
ng quan trng v huyt p. Ngoi ra, cn c tc d ng c ch h thn kinh trung
ng.
X l: Cc thuc c ch MAO kh him c dng, cc tng tc li nhiu, v do
t c k n nn cc nhn xt v cnh gic thuc t thy. Tuy nhin, s thn tr ng
1029
VINCAMIN
Alcaloid chit t cy da cn, c tc dng trn tun hon no
thuc trong nhm
VINCAMIN nang 20 mg
Pervincamine nang 20 mg
Amkan vin nn 5 mg phi hp vi cao bch qu
ch khi ch nh thuc
Chng ch nh: mc 4
Thi k mang thai: Thc hin bin php nga thai.
Cc trng hp khc: Cc u no km tng p lc trong s l mt chng ch nh
dng thuc ny.
Tng tc thuc
Phi hp nguy him: mc 4
Amiodaron; bretylium; bepridil; disopyramid; quinidin hoc dn cht; sotalol
Phn tch: Tng nguy c xon nh do cng hp cc tc dng. H kali mu, nhp
tim chm, v khong QT di c t trc (ch nhn thy trn in tm ) l nhng
yu t to iu kin cho xut hin xon nh.
n.
co khng tim nhanh c liu mt ln, m phi truyn tnh mch lin tc hay chia lm
nhiu ln, thi gian truyn mi ln t nht l 60 pht.
Pentamidin
Phn tch: Tng nguy c xon nh do hip ng cc tc dng in sinh l. H
kali mu, nhp tim chm, v khong QT di c t trc (ch nhn thy trn in tm )
l nhng yu t c th to nguy c xut hin xon nh.
X l: Chng ch nh phi hp thuc c tim nng gy t vong ny. Khng c
k n.
Sparfloxacin
Phn tch: Tng nguy c xon nh, i khi pht trin thnh rung tht gy t vong.
X l: Phi trnh phi hp thuc ny. Cn chn mt fluoroquinolon khc, hoc
mt thuc khc, ty theo mc ch iu tr. Nu phi hp thuc tuyt i cn thit, bt
buc phi theo di lm sng v in tm .
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Amphotericin B
Phn tch: Nguy c xon nh khi phi hp vi amphotericin B tim. H kali mu,
nhp tim chm, v khong QT di c t trc (ch nhn thy trn in tm ) l nhng
yu t c th to nguy c xon nh.
X l: Cn trnh phi hp thuc. Dng nhng thuc khng to xon nh. Nu
cn phi hp thuc, phi theo di lin tc khong QT v nh lng u n kali mu.
Khuyn ngi bnh gp li bc s nu thy mt mi, yu c, chut rt.
Mineralocorticoid
Phn tch: Nguy c xon nh khi phi hp thuc ny. H kali mu, nhp tim
chm, v khong QT di c t trc (ch nhn thy trn in tm ) l nhng yu
t c th to nguy c xut hin xon nh, i khi pht trin thnh rung tht.
X l: Cn trnh phi hp thuc ny. Dng cc thuc khng gy xon nh. Nu
cn phi hp ny, phi theo di lin tc khong QT v kim tra u
n kali mu. Khuyn ngi bnh gp li bc s nu thy mt mi, yu c, chut rt.
Furosemid hoc thuc tng t; glucocorticoid; halofantrin; thuc nhun trng
kch thch; thuc li tiu thi kali; tetracosactid
Phn tch: Nguy c xon nh khi phi hp hai thuc. H kali mu, nhp tim chm,
v khong QT di c t trc (ch nhn thy trn in tm ) l nhng yu t c
th to nguy c xut hin xon nh, i khi pht trin thnh rung tht, gy t vong.
X l: Cn trnh phi hp thuc. Dng cc thuc khng gy xon nh. Nu cn
phi hp ny, phi theo di lin tc khong QT v phi nh lng kali mu u n.
Khuyn ngi bnh gp li bc s nu thy mt mi, yu c, chut rt.
Tng tc cn thn trng: mc 2
Thuc nhun trng lm trn
Phn tch: Thuc nhun trng lm trn, dng lu di, c th dn n h kali mu
v t tng nguy c xon nh khi phi hp vi vincamin. H kali mu, nhp tim chm,
1032
ch khi ch nh thuc
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Cc trng hp khc: Ri lon hp thu lipid. Km hp thu mn tnh.
Cn theo di: mc 1
Thi k cho con b: C th gy ra bnh tha vitamin A tr mi sinh khi qu liu
(khng vt qu 6000 n v/ ngy i vi ngi m).
Tr em; tr cn b: Tr em nhy cm hn vi liu cao.
Thi k mang thai: Khng pht hin thy d tt khi dng li u i u tr . Khi dng
nhng liu cao (trn 6000 n v/ ngy), ghi nhn d tt thai nhi.
Tng tc thuc
Cn nhc nguy c/li ch: mc 3
Etretinat hoc dn cht
Phn tch: Nguy c tha vitamin A, do tc dng hip ng, c th dn ti ri lon
pht trin xng, nht l tr em.
X l: Phi hp ny khng hp l, c nguy c mc chng tha vitamin A. Nu
cn, theo di cht ch hm lng vitamin A trong huyt tng v theo di nhng tc
dng ph (ri lon th gic lc u...).
Tetracyclin
Phn tch: Tng nguy c tng p lc ni s lnh tnh (nhc u v gim th lc),
tng t nh nguy c trong tng tc vi cc retinoid.
X l: Nguy c cha c ghi nhn vi vitamin A, nhng do tnh cht tng t v
dc l, cn rt thn trng.
Tng tc cn thn trng: mc 2
Calci
Phn tch: Lm gim tc dng ca cc mui calci. Khi dng vitamin A li u cao
(trn 5000 n v quc t/ ngy), c nguy c mt thnh phn khong
ca xng, c th dn ti tng calci mu v lm gim tc dng ca vic b sung calci.
X l: Tnh ti nguy c tng calci mu hiu chnh liu lng vitamin A. Nhc
ngi bnh khng t dng thm cc ch phm a sinh t.
Cholestyramin
Phn tch: Gim hp thu vitamin A qua ng tiu ho.
X l: Nu k n c hai thuc, khuyn dng vitamin A hoc trc 2 gi hoc 4
gi sau khi dng cholestyramin.
Sucralfat
Phn tch: S dng ng thi cc thuc ny lm gim hp thu v gim tc dng
ca c hai thuc do tng tc dc ng v hp thu thuc.
1037
1038
VITAMIN B12
Vitamin tan trong nc. Thiu vitamin ny gy thiu mu nguyn hng cu
khng l vi mt myelin si thn kinh
Cc thuc trong nhm
VITAMIN B12: ng tim 100 mcg; 200 mcg; 500 mcg; 1000 mcg
Bedouza 1000 ng tim 1000 mcg
Cc bit dc cha nhiu vitamin v mui khong (xem mc vitamin A)
ch khi ch nh thuc
Chng ch nh: mc 4
Cc trng hp: U c tnh, qu mn vi cobalamin.
VITAMIN NHM B
Vitamin tan trong nc: thiamin (B1); riboflavin (B2); dexpanthenol (B5).
(Vitamin B6 v B12 c ni ring)
Cc thuc trong nhm
THIAMIN
Vitamin B1 Domesco nang 250 mg
Vitamin B1 F.T. Pharma dung dch tim 100 mg/2 ml
RIBOFLAVIN
Vitamin B2 vin nn 2 mg
DEXPANTHEMOL
Pantogen dch truyn (phi hp cc vitamin nhm B v vitamin nhm C) c 500 ml
c 250 mg D-pantothenol.
Sioplex Lysine dung dch ung phi hp lysin vi cc vitamin nhm B, trong c
3 mg vitamin B5/5ml.
Cc bit dc phi hp cc vitamin nhm B hoc cc vitamin khc, nh Astymin;
Centovit; Centrivit; Enervon C; Homtamin; Trivit B; v.v
ch khi ch nh thuc
Cn nhc nguy c/ li ch: mc 3
Cc trng hp: D ng vi vitamin B1 - sc thiamin - qu mn vi thuc
Tng tc thuc
Phi hp nguy him: mc 4
Levodopa
Phn tch: Gim tc dng ca levodopa do tng chuyn ho (kch thch dopa
decarboxylase ngoi bin).
X l: Trnh phi hp thuc ny.
1039
VITAMIN NHM D
Vitamin tan trong du, chng ci xng
Cc thuc trong nhm
COLECALCIFEROL (VITAMIN D3)
Cal-D-Vita vin nn si 400 UI
Calcium Corbire vitamin vin nn si 2000 UI
Vitamin D3 BON dung dch tim 200.000 UI/1ml, v.v
ERGOCALCIFEROL (VITAMIN D2)
Sterogyl Gottes dung dch ung git 50 mg/100 ml
ROCALTROL (Calcitriol) nang 0,25 mg
V cc bit dc phi hp vitamin D vi vitamin A hoc vi cc vitamin khc.
ch khi ch nh thuc
Cn nhc li ch/ nguy c: mc 3
Cc trng hp: Tng calci mu, lon dng xng. Qu mn vi thuc. Bt
ng lu di. Tng calci niu, si calci, nhim calci thn.
Thn trng: mc 2
Thi k cho con b: Khng k n liu cao trong thi k cho con b.
Thi k mang thai: Vi liu iu tr, cha c s c g c bo co. Tuy nhin khi
qu liu, vitamin D gy d tt thai nhi (gim nng tuyn cn gip), v mt c bi t,
chm pht trin tm thn, hp l ng mch ch...).
Suy tim: Nguy c tng calci mu.
Suy thn: Trng hp qu tha vitamin, c nguy c bnh thm nng.
Tng tc thuc
Tng tc cn thn trng: mc 2
Barbituric; phenytoin; primidon hoc dn cht; rifampicin
Phn tch: Khi iu tr di ngy, cc cht gy cm ng enzym ny c th kch
thch tng nhanh chuyn ho, lm gim tc dng ca vitamin D v gy ri lon chuyn
ho calci.
X l: Phi lu n thi gian iu tr bng cc thuc k trn. Cm ng enzym
ch hnh thnh dn dn. V vy khi iu tr vi barbituric di ngy, cn hiu chnh li u
lng v b sung vitamin D, nu cn.
Calci
Phn tch: L phi hp kinh in trong iu tr. Thc vy, dng ng thi hai
thuc ny, lm hp thu calci rut tng ln rt nhiu, khi calci c dng vi liu cao.
1040
1042
Phn tch: Tng nguy c xut hin bnh thn kinh ngoi bin, do hip ng cc
tc dng khng mong mun. Tng tc dc lc.
X l: m bo theo di lm sng u n.
Pentamidin
Phn tch: c mt trng hp t vong do vim gan ti cp khi dng pentamidin
tim tnh mch.
X l: Khi iu tr vim phi do Pneumocystis carinii bng pentamidin tim tnh
mch, phi ngng dng zalcitabin.
Tng tc cn thn trng: mc 2
Aminosid tim hay dng ti ch; amphotericin B; foscarnet; probenecid
c.
Phn tch: Tng nng zalcitabin trong huyt tng, lm tng nguy c nhim
1045
phenicol; procarbazin; thiotepa; vincamin; vincristin hoc thuc tng t; thuc chng
ung th khc
Phn tch: Phi hp zidovudin vi cc thuc c vi ty xng i hi phi rt
thn trng. C nguy c thiu mu v cc ri lon huyt hc khc.
X l: Nu cn phi hp thuc, phi theo di cht ch huyt v gi m li u
lng, nu cn.
Amphotericin B
Phn tch: Phi hp amphotericin B tim vi cc thuc c vi ty xng i hi phi
rt thn trng. C nguy c thiu mu hay cc ri lon huyt hc khc.
X l: Nu cn phi hp thuc, phi theo di cht ch huyt v nu cn, gim
liu lng.
Barbituric; carbamazepin; primidon
Phn tch: Ngoi suy t rifampicin v rifabutin, cc thuc k trn s gy gim
nng zidovudin do tng chuyn ho ca n (cm ng enzym).
X l: Nu thy p ng vi zidovudin b gim, hiu chnh li liu lng
zidovudin.
Benzodiazepin
Phn tch: c ch cnh tranh s lin hp glycuronic vi zidovudin v gim
thanh lc cht ny, c bit khi dng cc benzodiazepin c th lin hp vi acid
glycuronic (lorazepam, oxazepam, temazepam). C nguy c tng c tnh ca
zidovudin.
X l: Cn theo di lm sng khi phi hp thuc. Nu c th, trnh phi hp
thuc ny khi thy tng c tnh ca zidovudin, hoc chn mt benzodiazepin
chuyn ho.
Dapson; flucytosin
Phn tch: Tng c tnh vi ty xng.
X l: Theo di u n huyt .
Indometacin; salicylat
Phn tch: Tng c tnh ca mi thuc, do c ch cnh tranh lin hp glycuronic
vi th gan.
X l: Theo di nhng tc dng khng mong mun lin quan n aspirin,
indometacin v zidovudin: theo di huyt hc (s lng v cng thc mu) v lm sng
(suy nhc, bun nn, nn,...).
Macrolid
Phn tch: Clarithromycin c th gy gim nng zidovudin trong huyt tng.
X l: Nu thy gim p ng vi zidovudin sau khi bt u dng clarithromycin,
phi tng liu zidovudin, hay s dng mt khng sinh khc ty theo khng sinh .
Methadon; pentamidin
1046
PHN TRA CU
MC LC TRA CU NHM THUC
1047
Tn nhm thuc
A
Benzoyl peroxyd
1
26
Acamprosat
Benzyl benzoat
5
Acetorphan
26
3
Bepridil
5
Aciclovir
3
3
Acid
cromoglycic
thuc tng t
hoc
Biguanid
Biphosphonat
Bretylium
Bromocriptin hoc thuc tng
4
t
4
Buspiron
1
47
8
Actinomycin D
1
43
7
Acid ho nc tiu (cc
1
39
cht)
1
38
Acid fusidic
1
33
1
33
8
Acid
chenodesoxycholic
hoc dn cht
2
1
27
6
Acid ascorbic
1
49
1
Alopurinol hoc dn cht
4
Alprostadil
Cafein
8
Amantadin
tng t
hoc
thuc
Calci (mui)
Calcitonin
Carbamazepin
Carmustin
1
77
7
9
1
67
4
Amphetamin hoc dn cht
1
64
2
Amiodaron
1
63
5
Aminoglycosid ng ung
1
61
2
sinh)
1
59
Amineptin
1
55
Carotenoid
1
82
1048
Tn nhm thuc
Amphotericin B
8
3
8
7
Apomorphin
Cephalosporin
tng t
hoc
Cephalosporin
thiomethyltetrazol
thuc
nhn
89
1
91
Cholinergic
9
Azathioprin
Cholestyramin
8
Asparaginase
1
83
1
95
Ciclosporin
1
98
Cimetidin
2
06
Baclofen
Cisaprid
5
Barbituric (dn cht)
9
9
Citalopram
Clonidin hoc thuc tng t
2
26
Clorhexidin
17
Benzofuran (dn cht)
2
22
16
Benzodiazepin (dn cht)
2
18
09
Benzimidazol (dn cht)
2
16
2
33
Clozapin
25
2
34
Fibrat
39
Corticoid - khong
22
2
Finasterid
41
3
25
Flavoxat
Flecainid hoc thuc tng
2
49
3
26
3
26
Floctafenin
3
29
Danazol
Flucytosin
50
Dantrolen
2
51
1049
3
30
Flumazenil
3
31
Tn nhm thuc
Dapson
55
Deferoxamin
32
2
Fluoro-5-uracil
56
Desmopressin
33
2
Fluoxetin
57
Dextran
37
2
Fluvoxamin
58
Dextropropoxyphen
43
2
Foscarnet
59
Diacerhein
48
2
Fosfomycin
63
Diazoxid
50
2
64
Didanosin
Furosemid
tng t
hoc
thuc
Fusafungin
68
Dihydropyridin (dn cht)
3
51
63
Ganciclovir
72
Diltiazem
78
Dipyridamol
63
2
Glucagon
84
Disopyramid
66
2
Glucocorticoid
86
Disulfiram
67
2
93
Doxapram
Glutethimid
tng t
hoc
thuc
3
93
3
00
3
84
96
c t Clostridium Botulinum
79
Glycosid tr tim
2
95
FSH
3
3
94
Griseofulvin
01
3
94
Guanethidin
3
98
02
1050
Tn nhm thuc
Estrogen hoc thuc nga thai
3
estroprogestogen
05
Ethambutol
3
13
Ethosuximid
Halofantrin
14
Etretinat (dn cht)
4
11
Heptaminol
17
Eucalyptol
4
04
4
11
20
4
12
F
Fenoverin
3
22
14
Huyt thanh khc loi c hiu
18
4
Methadon
18
8-Hydroxyquinolein (dn cht)
5
5
23
Methenamin
18
5
27
Methotroxat
5
28
Methyldopa
19
Idrocilamid
Methysergid
19
Mexiletin
Mianserin
Mifepriston
Modafinil
Molsidomin
1051
5
52
4
37
5
51
32
Interferon alpha ti t hp
5
50
25
Insulin
5
47
21
Indometacin hoc dn cht
5
45
21
Indinavir
5
43
Immunoglobulin khng t bo
4
lympho
20
Immunoglobulin ngi
5
36
Muromonab CD3
5
52
Tn nhm thuc
Interleukin 2 ti t hp
Naftidrofuryl
42
Isoniazid hoc thuc tng t
46
5
53
5
54
Kali (mui)
Nelfinavir
52
Khng sinh nhm polypeptid
5
61
4
54
5
64
Nicorandil
5
65
Lamivudin
Nicotin
56
Lansoprazol
Nilutamid
57
Levodopa
Niridazol
Nitrofuran
Nitroimidazol hoc dn cht
5
73
Nitroxolin
72
Lithi (mui)
5
71
69
Lipid (nh dch tim truyn)
5
69
65
Lincosamid
5
67
60
Lidocain hoc thuc tng t
5
66
5
76
72
Loperamid
4
78
Li tiu gi kali
t
4
Omeprazol
79
Li tiu thi kali
Oxaflozan
Oxitriptan
5
84
Oxytocin
98
M
5
81
98
Lu hunh
5
78
86
Li tiu thm thu
5
76
5
85
P
1052
Tn nhm thuc
Macrolid
99
Magnesi (mui)
Paracetamol
10
Medifoxamin
87
5
Paroxetin
11
Melphalan
91
5
16
Penicilin
5
86
Penicilamin
tng t
Ranitidin
hoc
thuc
5
95
99
Pentagastrin
04
Pentamidin
Rifabutin
05
Pentostatin
Rifampicin
09
6
Ritonavir
7
34
Ru
13
Phenicol
7
24
11
Phenazon
7
16
Pentoxyfylin
7
14
7
43
14
Phenothiazin
18
Phenytoin
Saquinavir
28
Phospho hoc phosphat
Sermorelin
Sotalol
Sparfloxacin
6
6
46
Praziquantel
1053
7
84
6
47
7
78
46
Pralidoxim
7
65
45
Piribedil
7
65
44
Piperazin
7
62
44
Pinaverium bromid
7
53
Sucralfat
7
85
Tn nhm thuc
Primidon
6
48
Probenecid
6
60
Procarbazin
Sulfasalazin
Sumatriptan
8
02
Synergystin
75
Propafenon
8
00
73
Progestogen hoc dn cht
7
96
65
Progabid
7
87
8
04
Tacrin
79
Prostaglandin chng lot
82
Prostaglandin trong ph khoa
Tacrolimus
82
Protamin
Tamoxifen
Teicoplanin
Terbinafin
Tetracosactid
Tetracyclin
93
8
23
6
93
Pyrimethamin
8
15
Pyridoxin
8
14
87
Pyrethrin hoc dn cht
8
13
85
Pyrazol hoc dn cht
8
12
84
Pyrazinamid
8
07
83
Pyrantel hoc dn cht
8
05
8
28
Thiotepa
95
8
36
8
38
Thuc bo v chng nh
6
96
sng
7
06
8
46
Thuc cm ng gy rng
trng loi clomifen
846
7
09
1054
Tn nhm thuc
Thuc cm mu
8
47
47
Thuc chn alpha-beta
50
Thuc chn bta
51
Thuc chng au tht ngc
nitrat
65
Thuc chng hen
8
8
83
8
95
Thuc chng st rt
Thuc gy m v tin m
Thuc gy m bay hi cha
halogen
100
2
Thuc nhun trng kch thch
100
8
9
99
95
9
97
9
93
82
Thuc chng ho khng opi
9
90
8
99
9
00
101
4
101
5
Thuc nhun trng nhy v
1
thm thu
018
Thuc nga thai dit tinh trng
Thuc st khun dn cht
amoni bc 4
1
020
1
020
loi
09
102
1
Thuc st khun mui kim loi
102
Tn nhm thuc
2
Thuc chng vim khng
9
steroid
15
Thuc
morphin
ch
vn
ca
103
5
26
102
4
Thuc va ch vn va i
9
khng vi morphin
35
102
5
102
8
102
9
Thuc tr h hp
54
Thuc i khng th th
HT3
103
0
9
55
Thuc i quang c baryt
103
1
9
Thuc tr su clor hu c
56
Thuc i quang c iod
Thuc gy mn cm nh
9
57
sng
mch
103
1
9
Thuc gy x cng tnh
60
9
60
Thuc gin mch chng
9
Thuc c ch
tng huyt p
61 reductase (cc statin)
Thuc h lipid mu cc loi
9
66
HMG-CoA
104
0
Tn nhm thuc
Thuc khng aicd ung,
9
thuc bao nim mc v hp ph
66
Thuc khng cholinergic
9
lc
72
Thuc khng gip tng hp
9
77
Ticlopidin
062
TRH
1
ht
065
Trimebutin
065
Trimethoprim
1
102
1
103
066
V
Zalcitabin
1
103
lc
1
070
Vancomycin
1
1
072
Verapamil
1
076
Vidarabin
1
084
Vigabatrin
1
085
Viloxazin
1
086
Vincamin
1
089
Vincristin
tng t
hoc
thuc
1
092
Vitamin A
1
096
1057
1
105
071
Vng
Zidovudin
Tn nhm thuc
Vitamin B12
1
099
Vitamin nhm B
1
099
Vitamin nhm D
1
100
1058
Acid nalidixic
021
Acamprosat
Acid niflumic
5
Accupril
70
9
91
5
Acid phosphoric
Acid salicylic
48
033
Acebutolol
51
Aceclofenac
Acid tiaprofenic
15
Acemycin
Acid tranexamic
89
9
Acid undecylenic
96
Acenal
91
5
5
Acemuc
89
5
89
5
Acid ursodesoxycholic
Acid valproic
42
86
Acenocoumarol
69
Acetadein
9
cht)
26
Acetaminophen
Acitretin
Acnecide
Acodine
5
9
Acoralen F
Actadol
1059
58
8
3
6
92
6
33
Aciclovir
92
6
96
Acetyl-leucin
12
6
Acetylcystein
31
7
86
Acetorphan
71
4
88
Acetazolamid
48
Aciloc
87
Acetaphen
55
4
Actadol codein
92
6
Tn thuc
Acid acetyl-salicylic
Actapulgite
53
96
6
Acid acexamic
Acti-5
Actifed
38
99
Acid alendronic
38
92
7,940
Acid amidotrizoic
Actifed DM
57
94
0
Acid ascorbic
Actilyse
99
3
Acid benzoic
Actinomycin D
51
Actrapid HM
43
024
Acid boric
024
Acid chenodesoxycholic
2
4
Acyclovir
36
2
Acid clavulanic
5
99;601
Acid cromoglycic
Adalat
4
Adancor
4
Acid crysophanic
Adofex
Adrenalin
4
Acid folinic
Aerrane
Aetoxisclerol
92
Altiva
97
Alrafen cough
92
7
11
Alumin gel
96
7
27
3
98
6
Alat
96
0
Al-400
10
02
15
Akineton
91
7
Agrodin
93
Advil
7
Acid mefenamic
44
; 1025
7
5
Acid fusidic
56
5
95
Acid folic
27
3
Alumin hydroxyd
96
6
1060
Tn thuc
Alaxan
91
Alumin phosphat
7
Albendazol
7
11
Alverin
7
Albothyl
10
Alyrane
10
02
44
Amarin
2
Aldol-S
58
6
25
Aldesleukin
96
45
7
93
Amantadin
53
Ambilhar
58
8
Aldomet
6
Aldomet-M
53
Ameflu
13
Ameflu + C
90
Amekrin
6
Alendronat
56
9
92
7; 940
40
6
Alexan
9
Alfentanil
92
Ameproxen
6
Alfuzosin
91
8
84
Ametycin
7
Alicopin
90
9
91
0
92
Amikacin
65
92
Amikaye
65
75
Amiklin
65
51
Aminacrin
6
Aliopin
9
Alka-seltzer
3
Alkeran
6
Aller fort
93
Aminazin
8
Allercet
10
24
61
8
98
Amineptin
62
93
Aminoglycosid
65
6
Allermin
8
Allochrysine
10
72
1061
; 72
Aminophyllin
82
8
Tn thuc
Alminoprofen
91
Amiodaron
10
Amitriptylin
74
5
Almitrin
30
Alopexy
90
0
96
Amkan
10
89
Aloplastine
10
Amlocor
23
Alphosyl
10
Amlodipin
29
Alprostadil
27
2
27
2
58
Amlopress
27
2
Alopurinol
54
Amlor
27
2
Alovell
13
Amodex
59
9
Alten
31
Amolin
59
9
Alex
92
Amorsiklav
59
9
Alteplase
99
10
20
Altretamin
90
9
Amoni clorid
48
Antacil
96
7
Amorsiklav
59
Antadys
91
7
Amorvita ginseng
10
Antalvic
97
Amox
25
9
59
Antazolin
98
0
Amoxapin
90
Antidol
91
7
Amoxicillin
Antipyrin
87
99
Amoxilin
99
61
3
1062
Tn thuc
Amoxycilin
Anti-Thyrox
9;599
Amphetamin
7
5
Antituss siro
99
Amphocyclin
97
93
8
Aotal
Apacef
35
3
Amphotericin B
3
Ampicillin
Apo-Acetazolamide
99
Ampicillin panpharma
18
9
48
6
Apo-Allopurinol
54
Apo-Amilzide
48
99
Ampicillin sedapharm
99
Amrinon
6
1
Apo-Amitriptyline
031
Amsacrin
Apo-Atenol
09
Amtim
Apo-Capto
Apo-Chlorpropamide
Apo-Cloxi
Apo-Diclo SR
Apo-Dimenhydrinate
Apo-Doxy
Apo-Enalapril
Apo-Erythro-base
Apo-Erythro-S
38
1063
49
9
7
83
49
9
Andriol
10
32
38
Andol S
82
3
30
Andol fort
98
0
18
Ancotil
91
6
00
Anapran
60
0
67
Anafranil
78
7
07
Anandron
10
32
88
Analgin quinin
85
1
72
Anadol
90
0
Apo-Famotidine
71
4
Tn thuc
Androcur
Apo-Folic
Apo-Glyburide
44
75
Androgel
82
Anexat
Apo-Haloperidol
31
Angiografin
Apo-Hydro
Apo-ISDN
Apo-Keto
93
Anorex
48
6
86
Anistreplase
15
0
57
Anhydron
78
7
86
5; 866
91
7
Apokinon
Apo-Lovastatin
88
9
Anquin
10
Ansatipine
Apo-methacin
16
Apo-Methyldopa
10
40
42
5
53
Aspirin C
10
Aspirin Domesco
38
6
Apo-Metoclop
9
Apomorphin
75
3
88
Aspirin pH8
75
3
Apo-Nadol
85
Aspirin Upsa-vitamin C
38
91
ASS + C Pharmavit
38
27
Astelong
2
Apo-Naproxen
8
Apo-Nifed PA
3
Apo-prednison
36
Astemizol
8
Apo-Salvent
94
Asthafen
Asthalin
94
8
90
0
98
1
90
Apo-Amitriptyline
98
6
8
Apo-triptyn
98
6
Astymin
109
7;1099
1064
Tn thuc
Apranax
91
Astymin forte
32
Astymin liquid
89
Atafed
39;44
8
Aprindin
39;44
6
Aprotinin
9
Apurone
71
Atarax
0
Arbid
50
Atecortin
15
Ateloc
Atenolol
8
47
Atenova
89
Athymil
84
Atocor
10
40
10
Atorvastatin
21
Aronamin
54
7
7
Arodin
85
1
8
Arhemapectine
85
1
8
Arfonad
85
1
13
Arestal
45
4
6
Aredia
10
59
0
Arduan
94
0
10
40
38
Atovast
10
40
Arovit
10
Atracurium dibesylat
96
Artex
85
Atropin
2
Arthrinal
91
Attapulgite
91
Aturgyl
26
Atussin
92
7
89
Atussin siro
5
Ascormin
93
7
3
ASA
96
6
6
Artrodar
97
2
9
Arthrodont
15
6
48
;927
38
Augmentin
59
9
1065
Tn thuc
Ascortonyl
38
Aulin
91
8
Asmacort
36
Auronim
91
9;828
Asmalin
9
93
Aurorix
10
44
Asmin
Avelox
77
36
Asparaginase
8
8
Avibon
10
9
Aspegic
96
7
Avicrem
36
Bendroflumethiazid
48
53
Avlocardyl
52
Avrazor
6
5
Benecole - B
93
73
Axepim
8
1
Benecole - D
93
84
Axetine
8
1
Benemid
66
86
Axid
0
7
Benfluorex
96
14
Axon
6
1
Benzafibrat
32
86
Azanin
2
9
Benzalkonium
10
1
Azapropazon
20
Benzamid (dn cht)
9
15
Azathioprin
9
1
Azithromicin
Benzathin
benzylpenicillin
60
0
Benzbromaron
12
73
Az-vital
10
9
5
4
Benzethonium
10
20
Benzimidazol
11
6
Bc nitrat
1
022
Benzodiazepin
cht)
(dn
11
7
1066
Tn thuc
Bc sulfadiazin
Benzofuran
022
Bch h hot lc
5
3
Benzo-estradiol
20
Bacitracin
Benzo-Gynoestryl
Benzoyl peroxyd
Benzydamin
Benzyl benzoat
Benzyl penicillin
9
9
Benzyl thiouracil
Bepridil
Berodual
Berotec
Berodud MDI
Beta - caroten
Betadine
Betagan
Betahistin
Betaloc
Betamethason
1067
36
8
1
032
85
2
Benalapril
13
3;412
78
Benadryl
85
2
27
Belifax
10
21
22
B ho
18
2
099
Befizal
94
7
68
Bedouza
94
7
68
Becotide
94
7
070
Beclomethason
12
7
73
BCG Pasteur
97
7
77
Baypress
60
0
56
Basdene
12
6
Bary sulfat
91
5
95
Barbituric (dn cht)
12
6
61
Balsofumine menthol
30
5
5
Baldmin
30
5
54
Baclofen
12
Betanase
78
7
Tn thuc
Benazepril
Betnovate S
032
Benda 500
5
1
Betaxolol
17
Betnovate - GM
85
1
65;368;
Botox
885
Betnovate - S
89
30
0
368;75
Bm Pru
3;895
99
5
Betoptic - S
Bradosol
51
Bibonlax
Bredin
018
Biclothymol
Bretylate
024
1
Bretylium
Briazide
Bricanyl
Briem
Bristaflam
91
5
Bristopen
2
Biodacyna
10
32
065
Bio - Clean
94
8
33
Bimetin
10
32
83
Biguanid
13
9
96
Bifonazol
13
9
77
Bidi - Malaquin
27
3
Bicnu
10
20
60
0
Brivita
Bromazepam
39
5
Biodroxil
83
Biofer
Bromhexin
4
Biogesic
Bromoform
Bromocriptin
72
Biphosphonat
88
3; 996
14
3
1
38
99
6
88
Biperiden
11
7
Broncast siro
98
1
1068
Tn thuc
Bisacodyl
Bromchathiol
008
Bisanthren
6
9
Bronchokod siro
09
Biseptol
99
6
Bronchocyst siro
97
Bisolvon
99
99
6
Brulamycin
Brulex
67
96
Bisoprolol
52
Bi - Spas
Bumetanid
86
Biphosphonat
Brumetidin
38
9
Budesonid
Befexamac
Buformin
Bupiridinic (thuc tr
8
tim)
9
Bupivacain
Buprenex
Buprenorphin
Burinex
Burnol plus
Candid B
1069
Candiderm
88
4
1
47
36
8
97
2; 973
Buspar
10
20
72
Buscopan
35
1
98
Buscomine
93
5
67
Bt nhn sm
93
5
18
Boehmite
46
6
38
B-Nalgesine
10
31
27
Blue-cold tab
13
3
51
Blue cap
91
6
024
Bliconol
36
8
09
Bleu methylen
20
6
09
Bleomycin
35
1
Bleocin
10
23
Canditral
88
4
Tn thuc
Buspiron
Canesten
47
Buston
4
9
Cao ng th
73
Butafen
Capcold
93
8
Captohexal
48
Butyrophenon (dn cht)
32
0
17
Butovent
88
10
32
Captopril
49
10
32
Captussin
93
8
1
55
Ca C1000 Sandoz
8;39
Cafein
Carbimazol
Carbocystein
Carbophos
Carboplatin
Cardiosel
Cardipin
Cardivas
Carca
Caricin
49
9
Carlytine
100
84
7
1
61
85
2
63
Calcium
85
2
64
Calcitriol
27
3
07
Calcitonin
85
2
07
21
8
32
Calciparine
96
7
Calci nadroparin
99
6
61
Calci fluorid
97
7
73
Calci (mui)
16
7
59
Calanif
16
Carmustin
17
7
1070
Tn thuc
Calcium Corbire
Carotenoid
8;39
Calcium
vitamin
Corbire
Calcium folinat
38;
39; 1100
Carvedilol
Caryolysine
1
Cascara
10
08
Cataflam
63
Cal-C-Vita
90
9
097
Calco
85
2
4
5; 161
Calcivita
18
91
6
38
Catapresan
22
6
Cal-D-Vita
11
Caverject
58
00
Callimon
Cavumox
8
Calypsol
18
6
Cbmycine
66
Cebitex-C300
39
Ceclor
99
Campto
10
Canarif
24
Ceelin
Ceftazidim
8
Cefaclor
Ceftriaxon
Cefuroxim
18
6
Cefzone
83
Cefalexin
18
6
85
Cefadroxil
18
6
83
Cefadin
18
3
18
5
Cegrovit
38
Celaskon
38
Celestamine
36
84
Cefaloject
84
Cefaloridin
84
Cefalotine
1
84
1071
8
Celestone
36
8
Tn thuc
Cefalotine Panpharma
Celiptium
90
84
Cefamandol
9
1
Cenasert
10
89
Cefaperos
20
1
85
Cefapezone
Cenovis
Vitamin D
Calcium
Centrivit
Cepexin
Cephalexin
86
1
Cephalosporin
Cepodem
Ceporex
Ceporin
Cerlergic
Cerivastatin
Cervalit
Cetamol plus
Cetavlon
Cetirizin
Cetrimid
85
10
20
1
89
98
6
Cefotetan
10
20
89
Cefotaxim
92
7
89
Cefoperazon
14
3
89
Cefobis
10
40
85
Cefizox
98
6
86
Cefixim
18
4
85
Cefin
18
4
84
Cefetamet pivoxil
18
6
85
Cefepim
18
3;189
85
Cefzone
18
4
86
Cefazolin
18
4
Cefazime
44
;1099
85
Cefaxone
39;1097
;1099
84
Cefatrizin
16
1
Centovit
89
Cefapirin
&
Cetrine
98
6
1072
Tn thuc
Cefoxitin
Centrivit
44
Cevita
38
85
Cefpirom
86
Cefpodoxim
84
86
Cefradine
7
1
85
Cefrax
Chn
(thuc)
alpha
beta
85
0
84
Cefrom
85
1
Chenodex
42
Cipramid
22
86
Chibroxin
10
Childrens Advil
2
9
Ciprobay
17
Chlorambucil
Ciprofibrat
09
Chlorammonic
Ciplox
Ciprofloxacin
Ciproquin
Cisaprid
Cisplatin
Citalopram
Clacef
Claforan
Clamide
91
1073
78
7
1
95
18
5
Cholinergic
18
5
86
Cholestyramin
22
2
86
Chlotride
21
8
18
Chlorthalidon
21
6
14
Chlorquinaldol
71
0
09
Chlorocid
71
0
33
Chlormethin
71
0
14
Chlorhexidin
32
2
8
Cloramphenicol
71
0
Clamoxyl
59
9
Tn thuc
Cholstat
Clar
040
Chorionic gonadotropin
9
3
Claranta
93
Chloroquin
Clari
Claricin
Clariom
Clarisol
Claritek
50
0
Clarithromycin
85
Cilazapril
49
9
19
8; 897
Cifex
49
9
26
Ciclosporin
49
9
032
Cibenzolin
49
9
032
Cibadrex
49
9
95
Cibacen
49
573;49
9;500
103
Clarityne
98
7
C-Flox
Clathrimax
Cleancef
500
10
Cilox
10
Cimet 200
Cledial
06
Cimetidin
Cleridium
Cleron
Clex
Clibite
Climen
Clindamycin
10
46
9
9
80
67
5
Ciplactin
78
7
10
Cinoxacin Denk
18
3
80
Cinoxacin
50
0
96
Cinnarizin
28
4
80
Cineol
51
1
06
Cinarizin
18
3
Clobutinol
88
3
1074
Tn thuc
Cipralan
Clofenac
26
Clofibrat
6
3
Codipront
23
Clomhexal
Codipront N
Coen
Co-eryc TNP
Cofdex
Cognex
26
6
Colchicin
Colchicine Hond
Cold cap F
Colden
Coldex
Coldagen
Coldagro
Coldaur
Coldfacon
Coldmin
Coldi
95
1075
93
7
6
14
93
9
Cloromycetin
93
9
96
Cloroquin phosphat
93
9
96
Cloroquin
93
9
33
Clorhexin
93
8
14
Clorhexidin
93
8
14
Cloraxin
93
8
83
Cloramphenicol
93
8
18
Cloracef forte
23
9
39
Clopromazin
23
9
80
Clopixol
80
5
00
Clorpheniramin
92
7
Clopencil
10
66
00
Clonidin
93
8
46
Clomipramin
92
6
84
Clomiphen
92
6
46
Clomaz
91
Coldi B
93
8
Tn thuc
Clorothiazid
Colecalciferol
11
86
00
Clorpropamid
Colestyramin
19
87
Clostilbegyt
Colfosceril palmitat
46
Clotrimazol
Collydexa
93
84
Cloxacillin
Colpormon
30
00
Cloxil
Colposeptine
30
00
6;418
Clozapin
Colpotrophine
30
34
Coadecoagen fort
Coltramyl
23
38
Coaltar
Combantril
68
14
Coandin
Combivent
94
27
Co-Barcine
Combutol
31
24
Codaewon
Comozol
88
28
Codepect
9
26;938
Comtan
92
Concor
Codein
14
3
85
6;996
Coderin
95
4
2
93
Conler F
93
Conflictan
Cromal
44
81
Contenton
Contratubex
Crysophanic
m)
8
4
(thuc
Cuprenil
07
Contussin
59
6
9
39
89
5
cura)
15
5
1076
Tn thuc
Convulex
Cuterpes
54
Copin tab
41
9
C-Vitamin Pharmavit
38
Cyclo-3 forte
38
Cyclophosphamid
26
Cordaron
4
Cordium
27
Corimol
Cycloserin
41
Corpril
24
9
Cyclothiazid
033
Corotrope
24
6
48
6
Cyclovax
36
Cyclovir
36
Cymevan
031
Cortebios
69
Cortibion
69
Corticoid khong
Cyproheptadin
41
Cortineff
Cyprodine
Cyproteron
Cyta
Cytarabin
Cyteal
Cytosar
90
9
Cytotec
97
Cotussin
23
3
97
Co-trimoxazol
90
9
023
Cotrim fort
50
0
1
Cotaformin
67
5
41
Cosmegen
98
0
52
Coryzal
98
0
68
Corvasal
36
3
68
2
Dacarbazin
39
Coversyl
033
1077
90
9
Tn thuc
Coversyl plus
Dactinomycin
Dafalgan
51
033
Covialler F
39
Cn cnh kin trng
Dafalgan codein
95
Cn khuynh dip
Daigaku
Daiticol
021
Cn opi
93
7;1023
98
1
Daktarin
29
Crestor
92
6
95
Cn iod
58
8
88
5
Daktarin emulgel
040
Cristan
84
Crixan
Dallerrin
00
Crixivan
Dalacin C, T hoc V
Depersolon
Depo-Medrol
Depo-Provera
Depressan
Dequadin
Dequalinium
Deroxat
Desatura
87
12
5
5
73
59
1
Daphazyl
10
21
39
Daonil
10
21
27
Dantussin
96
1
51
Dantuoxin
67
6
51
Dantrolen
36
8
18
Dantrium
36
8
50
Danproxen
46
9;470
50
Danazol
93
9
21
Danatrol
88
5
Deseril
54
3
1078
Tn thuc
Dapson
Desferal
55
Dardum
6
1
Desfluran
89
Darob
Desmopressin
Desoxycorton
Desuric
Deticene
Debridat
55
1
Detriat
Devatran
Devicolgen
Devomir
Dexacef
Dexacol
Dexaclor
Dexambutol
Dexambutol INH
Dexamethason
Dexchlorpheniramin
06
1079
98
0
2
56
36
8;454
Deferoxamin
44
6
53
Defense F.C
31
3
39
Deep Heat
36
9
9
27;939
Deconal
36
9
39
Decolsin
18
4
88
Decolgen liquid
98
0
588;9
39;980
Decolgen Ace
93
9
83
Decolgen
55
3
39
Declor
10
66
82
Decamol
10
66
066
Deca-Durabolin
90
9
Debridat
12
5
015
DDS
24
1
20
Du parafin
25
7
20
Du c l hiu Con kh
10
02
65
Du c l Bo Long
25
Dexone
36
8
Tn thuc
Deflucold
Dexpanthenol
39
99
Dehanogen
Dexpin
39
Denoral
Depakine
Dex-tobrin
5
5
Dextromethorphan
54
9
Digoxine Nativelle
28
38
4
Dextropropoxyphen
Di-hydan
59
62
8
Diabinese
Dihydralazin Mesylat
87
96
1
Diacerein
Dihydrocodein
63
92
8
Diacerhein
Dihydroergotamin
63
30
2
Di-Actane
Dihydropyridin
53
27
2
Diafase
Dilatrane
33
82
8
Diamicron
Dilatrend
87
85
2
Diamox
Diltiazem
86
27
8
30
Dimedrol
6;675
98
1
16
Dimeglumin
gadopentetat
1
2
95
7
Dimenhydrinat
59
98
0
Dimetinden
28
Diazepam
92
7
Dextromoramid
Diaphyllin
25
8
Depamide
Di-antalvic
67
Dextran
54
92
7
9
29;939
Diane-35
10
98
0
Dinintel
79
17
1080
Tn thuc
Diazoxid
Dinoprost
64
Dibizide
Diosmectid
87
6
Dipadol F
44
9
Diphenhydramin
16
98
1
Dicloberl
Dipivefrin
16
93
6
Diclo-denk
Dipropyline
16
58
6
Diclofam
Dipyridamol
16
28
4
Diclofenac
Disopyramid
16
28
6
Dicloran SR
Distocide
16
64
7
Dicodin
Disulfiram
28
29
3
Dicold forte
Diurex
39
48
6
Dicortineff
Diurilix
48
6
Didanosin
Dobuject
68
94
7
Diergo-Spray
Doburil
03
48
6
Difflam
Dobutamin
15
94
7
Diflucan
Dobutrex
84
94
7
Difrarel
Dobuject
82
94
7
Digerent
Dodacin
066
1081
93
9
Diclac
38
4
96
7
Dicetel
Digoxin
68
60
0
Dofen forte
91
7
Tn thuc
Dogmatil
1
09
Dolarac
9
15
Dolargan
c
Botulinum
Clostridium
i khng
(dn cht)
0
morphin
ng Sulfododecanoat
9
natri
9
Drapolene
Drill
Droleptane
88
5
Droperidol
Drotaverin
Dudine
Dulcolax
Duphalac siro
Duscobane
Duspatalin
32
2
Duphaston
00
Dorocardyl
97
2
95
Dorobit
30
1
36
Dopram
10
18
26
Dophasmin
10
08
36
Dopharalgin
71
4
47
Dopegyt
58
6
88
Dopamin
14
9
85
Dopalgan
14
9
4
Doncef
99
6
Domedol
10
20
15
Dolodon
10
23
17
Dolnaltic
10
22
15
Dolgit
95
4
ng sulfat
9
29
Dolfenal
30
67
6
Durabolin
Duxil
Dydrogesteron
782
52
Dorogyne
73
Dorokit
73
84
8;1030
67
6
1082
Tn thuc
Dorolid
Dynacef
00
Doropycin
5
5
Dyrenium
00
Dospamin
47
9
Dysport
86
Dosulvon
18
30
0
96
Dotussal siro
927;
Eclaran 5
939
12
6
Dotoux
Econazine
39
Dotouxi
Econazol
27
Dotoux F
88
4
Edcophar
41
Doxapram
88
4
92
7
Edex A
Ednyt
58
95
Doxat
23
Doxi
Effederm
23
Doxorubicin
10
33
31
8
Effemol
Efferalgan
38
96
Doxorubicin Ebewe
96
Doxycyclin
8
23;824
Efferalgan-vitamin C
Efferalgan codeine
4
Epinephrin
Epivir
Eprex
Eprozinol
41
1083
88
2
9
87
11
03
Eftilora
45
6
37
Eftinasex
93
7
11
Effortil
92
6
0
Effexin
58
8
Epsitron
10
32
Tn thuc
Eftispasmin
Euquimol
86
Eldesin
6
9
Ercefuryl
10
Eldoper
70
57
1
4
78
Elisor
Ergotamin
040
Elitan
Ergocalciferol
09
Elliptinum
Ery
Eryacne
18
2
Erybacsultrim E v F
Erybact 365
Ery-Becotrim
Erycin
Erycotrim
Eryderm
Erylik gel
Erymetazol
Erysulprim
Erysulprim F
Erythrocine
84
49
9
2
46
10
66
Endoxan
10
66
84
Endix-G
10
66
033
Encodex-G
49
9
033
Enam
49
9
032
Enalapril stada
10
66
93
Enalapril
49
9
55
Eminase
10
66
81
Emeset
10
66
10
Emedastin
10
66
81
Emcyt
49
9
33
Emadine
49
9
Eludril
11
00
09
Eloxatin
30
2
Erythromycin
49
9;1066
1084
Tn thuc
Enervon C
39;
Erythromycin Domesco
1099
Enfluran
9
1
Erythropoetin
002
Enoxaparin
Enoximon
Ery-Vicotrim
Esmeron
Esperal
Estraderm TTS
Estradiol
71
9
Estramustin
Estriol
Extencilline
Eyeton
10
97
Facolgen
05
Estreva gel
05
Estulic
Ethambutol
Fadin 40
Famonit
Famotidin
Fansidar
Fas-3 Kit
76
57
3
3
14
69
5
Ethosuximid
71
4
06
Ethisteron
71
4
06
Ethinyl oestradiol
71
4
13
Ethinyl-estradiol
93
9
27
1085
60
0
06
(thuc
30
6
05
Estrogen lin hp
91
0
36
Estrogen
30
5
36
Ephedrin HCl
30
5
Ephedrin
29
3
43
Entero-Cap
15
6
16
Entacapon
10
67
031
Enoxolon
11
03
07
Estro-progestogen
nga thai)
49
Fasigyne
57
3
Tn thuc
Etifoxin
Fastum gel
059
Etilefrin
7
9
Fazol
37
88
4
Etodolac
Febret
16
91
6
Etofenamat
Feemnil
17
93
9
Etomidate
Feldene
99
91
9
Etoposid
Felodipin
10
27
2
Etretinat
Felxicam
17
loi)
91
91
9
Eucalyptol (Du gi cc
Femaxx
44
20
Eucalyptine
Eucalyptine Le Brun
3
21;996
Femic
3
21;926
Fenbid
Eucarose
91
7
Fenistil
21
98
1
Eufineron
Fenofibrat
82
32
3
Eupnerol
Fenofibrat Bayer
82
32
3
Euquimol
Fenofibrat MSD
06
Europerol
91
5
32
3
16
Fenoterol
94
7
Euthyrox
Fenoverin
14
Evra
Fenoxazolin
06
Examin
32
2
93
7
Fenproporex
79
99
Exifine
8
14;895
Fenspirid
88
2
1086
Tn thuc
Exluton
Fentanyl citrat
76
Exoderil
8
8
Fenticonazol
95
Exomuc
88
4
Fenxicam
96
Extraboline
92
91
9
Ferlin
Flumequin
44
82
Ferovit
4
Ferral
Fluimucil
025
Ferronat
Flumazenil
025
3
Flunco
Fludrocortison
Fluocalcic
Fluor
Fluorescein natri
Fluorescein
Fluoro-5-Uracil
Fluorouracil
Fluorure calcium
Fluoxetin
Fluvoxamin
73
1087
34
3
1
55
33
7
Flaxedil
33
2
73
Flagyl
33
3
102
Flagentyl
33
3
25
Filgrastim
33
2
25
Finasterix
33
2
25
Finast
33
2
22
Finasterid
33
2
26
Fibrat
36
8
86
Fiboran
88
4
87
Fexofenadin
33
1
8
Fexofast
99
6
Fervex
71
0
Fluxum
40
8
Tn thuc
Flavoxat
Fluothane
26
10
02
Flecaine
Flupentixol
26
83
8
Flecainid
Fluphenazin
26
61
8
Flixonase
Flurbiprofen
69
91
7
Floctafenin
Fluticare
29
36
9
Flixotide
Fluticason
69
36
9
Flospar
Fluvastatin
78
10
40
Floxyfral
Fluvermal
43
11
6
Fluanxol
Foban
Focus
47
38
Fluanxol LP
38
Flubendazol
Foncitril
16
Fluconazol
57
Fonlipol
6
Forane
Forlax
Formestan
Fortalgesic
Fortax
18
5
Fortrans
86
Fortum
92
9
68
Fluidil
91
0
96
Fludrocortison
10
18
86
Fluditec siro
10
02
30
Fludex
96
6
6
Flucytosin
99
0
3;884
Flucort-N
91
9
10
18
Gardenal
99
86
1088
Tn thuc
Fosamax
Gasmodin
38
Foscarnet
4
3
Gastrofulgite
48
Foscavir
Geldene gel
Gel-patch
Gemfibrozil
Genefadrone
91
0
Genertam
5
Framycetin
32
3
85
Frakidex
75
3
50
Fotaran
91
9
50
Fosfocina
96
6
48
Fosfomycin
71
60
0
Genoptic liquifilm
Genspar
65
5
Fraxiparine
07
Frekacid
77
8
Gentagram
65
Gentacyne
65
Gentamicin
65
Gentamycin
66
Gentobra
67
Gerel
021
Fucicort
7
Fucidin
7
Fucithalmic
7
Fucon
72
Fudikin
7
Fugacar
Geriton
17
Fugacar choco
Ginsomin
Givalex
99
1089
10
24
8
3
89
7
Fungizon
89
7
17
Fulsed
76
5
Glibenclamid
78
7
Tn thuc
Fungazol
Glibenhexal
84
Fungicide
7
8
Glibenese
84
Funginoc
Gliclazid
78
7
Glidabet
51
Fusafungin
78
7
84
Furosemid
78
78
7
Glipizid
63
78
7
Gliquidon
78
7
Gabrene
Glucantime
Glucagon
87
73
Gaiacol
96
Galepo
Gluco C
097
Gallamin triethiodid
Glucocorticoid
Glucofine
Glucophage
Glucotrol XL
Hadocolcen
Hadocold
Hadocort
Hadocort D
Hadocort H
53
94
1
3
84
94
1
Glycosid tr tim
94
1
018
Glycol salicylat
93
9
79
Glycerol
93
9
97
Glutethimid
78
7
87
Glutathion
13
4
97
Glurenorm
13
3
63
Ganidan
36
7
67
Ganciclovir
38
;39
55
Gamaxcin
36
6
Hadophar
10
22
1090
Tn thuc
Glypressin
Hadozyl
13
Gonadotropin
nhau
thai
3
39
Hadosena
Gonadotropin
tnh FSH
57
92
7
hot
Halofantrin
94
Gopten
40
4
10
Halfal
33
40
4
Gm sterculia
Haloperidol
008
Granisetron HCl
Halothan
55
Grepafloxacin
H xa i to hon
78
3
Helicocin
Helmintol
Helmintox
Hemoclar
Hemoxal
Heparin
40
7
Heparin tng hp
73
Gynapax
93
8
73
Gynalfin
41
1
73
Gynekit
68
4
97
Gylmycin
11
7
27
Guanidine
59
9
98
Guanfacin
89
8
94
Guanethidin
10
02
Griseofulvin
15
0
41
1
Hepatoglobine
Heptaminol
45
023
Gynavit
097
Gynopar
Heptamyl
023
Gynefix
Heptylat de testosteron
01
1091
78
3
3
06
41
1
Gynera
41
1
Herperax
36
Tn thuc
Gyne-T200
Herpevir
36
Herpex
36
Hetamintox
01
Gynocal
022
Gynoxa
022
Gyno OPC
Hexabrix
022
Gyno-Pevaryl Depot
Hexamethonium
Hexamidin
Hexapneumine
3
9
Hydrea
Hydrochlorothiazid
Hydrocortison
Hydrocortison - Richter
Hydroperoxyd
Hydroquinidine
Hydroxycarbamid
Hydroxy estron
Hydroxy cloroquin
89
6
8-Hydroxyquinolein
12
41
8
2
06
30
6
87
Histodil
91
0
86
Histamin
69
6
14
Histalor
10
25
06
Histalong
36
7
17
Histac
36
7
95
Himetin
48
6
99
Hildene
91
0
024
Hifen cream
10
24
09
Hiconcil
93
8;1024
Hexaspray
Hexetidin
10
24
Hexastat
89
8
022
Hacyclor
95
7
84
Gynosol OPC
68
4
Hydroxyzin
10
59
1092
Tn thuc
Hivid
Hydrotalcid
103
Ho long m (vin)
7
9
Hyoscine butylbromide
29
Holoxan
Hyoscyamin
97
2
39;45;109
7;1099
Hygroton
897
Hyperium
Homtamin
Ginseng
97
2
46
Homtamin
96
48
6
22
7
Hopace
Hyperstat
033
Hopranolol
Hypnovel
52
Hormon chng li tiu
26
4
99
9
Ibacitabin
13
Hormon tng trng
14
Hormon tuyn gip
Ibuprofen
14
Hotemin
Icavex
hu
Icool
Idarax
Idoirac
rn
Idrocilamid
Idoxuridin
Iduviran
Ifenprodil
044
1093
84
7
4
32
41
9
Humulin L
41
9
18
Humoryl
41
9
18
Huyt thanh chng nc
91
5
18
vn
32
9
18
Huyt thanh chng di
93
7
18
Huyt thanh chng bch
84
7
023
hiu
91
7
19
H nc
41
9
Ifosfamid
24
6
Tn thuc
Humulin N
Igatan
Igol
38
32
Humulin R
32
Humegon
Ikaran
94
1
Intralipid
83
8
Intralipos
66
1
Intralotine
033
Imidazobenzodiazepin
Intron A
31
8
Invirase
02
6
Iod
00
8
Iod (cn)
02
10
21
Imodium
Iopromid
78
95
7
Imovane
Ipobroman
059
Importal
1
t
91
0
Iproniazid
018
10
50
Iridina Due
20
93
7
Irifone
21
91
7
Irizele inf
57
3
Irinotecan
91
0
Isapgol (v ht cy)
86
10
08
4
21
10
21
Imitrex
Indinavir
76
2
Imipenem
Indapamid
43
7
Imigrane
Incital
18
4
Imurel
47
2
Imidapril
Immunoglobulin ngi
47
2
Imdur
khng
30
3
Ilclor
Immunoglobulin
bo lympho
10
09
Iskedyl
84
8
1094
Tn thuc
Indocid
Ismelin
25
39
8
Indocollyre
ISMN
25
86
5;866
Indomethacin
Ismo
25
Indom Collyrium
Isoconazol
25
Indoramin
Isofluran
10
02
Iso Mack
6
Inflamide
88
4
47
Infectoflam
86
6
86
5;866
Isomeride
Isoniazid
79
68
Inocor
031
Insulin
Isoprenalin
32
Isradipin
Isoptin
Isoptin SR
Isosorbid dinitrate
Isosorbid mononitrat
Isotretinoin
Isotrex
Isradipin
Isuprel
Ketamin
93
1095
99
9
8
84
94
8
Itraconazol
27
2
18
Itax
31
8
18
Intetrix
31
8
42
Intermeciam
86
6
57
Interleukin
86
5;866
37
Interlansil
10
76
37
Interferon 2A
10
76
37
Interferon alpha
94
8
72
Interferon
44
6
Ketoconazol
88
4
Tn thuc
Itrazoline
Ketof siro
85
Iyafin funior siro
1
9
Ketofen
41
Izac
98
91
7
66;
72;454
Ketoprofen
91
7
Ketotifen
98
1
Jolid
Ketorudis
52
Josacine
Kezole
00
Josamycin
88
5
00
Jumex
91
7
92
9
Kidrolase
89
045
Justor
1
032
Kim ho nc tiu
(thuc)
0
Kimite
99
97
3
Kaleorid
Kinurea-H
Kirin
Klacid
960
52
Kalfoxime
67
85
Kali Clavulamat
99
Kali clorid
Klacid MR
52
Kali Iodid
Klion
Klion Metro
Klox
60
0
Kogin
00
Karezon
57
3
023
Karazon-S
57
3
90
Kali permanganat
50
0
52
Kali citrat
50
0
89
7
Komix
48
89
1096
Tn thuc
Kayexalate
Komix siro
64
KD=Unase
9
9
Kotocol
93
Kefadin
93
93
8
Kupramickin
Kykaklox
65
86
Kefenin
17
Keflex
Kytril
84
Keflor
60
0
95
5
Labetalol
83
Km oxyd
023
Km sulfat
0
1
Lacidipin
023
Kenacort retard
Lacipil
Lacrypos
Lactiol
Lactulose
Lexomil
11
7
Lidocain
56
Lan-30
10
18
8
14;895
Lamivudin
10
18
99
Lamisil
10
23
17
Ketalar
27
2
84
Keprofen
27
2
68
Kenazon
85
46
6
Likacin
Lipur
65
57
Lanprasol
57
Lanprazol
Lincocin
57
Lansec
1097
4
57;573
46
9
Lincomycin
57
Lansoprazol
32
3
46
9
Lincople
46
9
Tn thuc
Lansoprol
Lincosamid
57
Lansotop
9
4
Lindan
57
Lansotrent
Linopril
Linoritic forte
10
33
Linoritio forte
18
Lariam
10
33
57
Largactil
10
31
57
Lanzap
46
48
6
Lioresal
95
Liothyronin
41
06
Laroscorbine
9
Lasilix
5
3
Lipanor
51
Lasix
Lipanthyl
51
Lasonil
Lipavlon
4
8
65
Lenitin
Liprobay
Lipur
Lisinopril
Lisoril
102
10
Listril
14
10
33
4
5
48
6;1033
33
Leucovorin
32
3
040
Leucomycine
10
40
34
Leucomax
10
40
Lescol
10
Lipovas
10
Leponex
47
40
17
Lentaron IM
32
3
57
Lenitral
32
3
11
Lasoprol
32
2
Lisurid
14
3
1098
Tn thuc
Leukeran
Lixusine
10
09
Levobunolol
25
8
Lithium carbonat
47
52
Levodopa
2
4
Lobacin
60
Levomepromazin
66;72;
454
Locabiotal
36
18
Levothyrox
3
4
Locacid
31
14
Levothyroxin
8
4
Lodimax
27
14
Levotonine
2
5
Lodine
91
84
Logimax
6
2
49
72
Lokit
8
5
Lubentyl
10
78
Lomaday
15
7
Lc thn thu
92
10
Lomac
9
5
Lucidril
78
Lomedium
Lutenyl
78
Lomexin
Lutocyclin
Lybutol
Lycortin-S
Lydic
Lyfaxone
Lyforan
78
1099
18
5
1
032
18
6
Lopril
91
6
61
Loperamid
36
7
96
Lonotan
31
3
61
Long no nang mm
67
6
72
Loniten
67
6
84
Lomir
102
8
Lykacetin S
61
4
Tn thuc
Loprofen
Lykadex
18
Loratadin
7
9
Lykaklox
87
Loratin
Lykalidin
Lyka-lydox
Lykamidil
Lykamilox
Lykamox
6
9
Lymphoglobulin
Lynamide
Lynestrenol
Lypressin
Lyproquin
Lysenyl forte
Lysopaine
Lysozym
Lysurid
14
3
Lu hunh
18
Loxoprofen
45
4
39
Loxfen
45
4
39
Loxapin
75
3
6
Loxapac
14
3
07
Lovir
71
0
040
Lovenox
41
3
78
Lovastatin
67
6
78
Losec Mups
68
5
86
Losec
42
0
78
Lorvas
59
9
87
Lormide
27
2
Lorinol
88
4
95
Lorinden - N
82
4
87
Lorinden A
71
4
41
Lorfast
60
0
87
Loratin D-Sinus
92
49
8
18
1100
Tn thuc
Li tiu gi kali
Maalox
79
Macgel
86
4
Maxitrol
54
1
Maxmox
018
Macrolid
Mazipredon
M-Cam
73
5
Mebendazol
10
5
Mebeverin
10
5
Mecam
10
Mecamylamin
51
Meclofenoxat
Magnesi lactat
10
28
Medamarin
10
Magnesi sulfat
89
8
0;967
45
7
Medgen
10
93
9
5
10;967
Mediatensyl
84
8
Mediator
67
96
6
Medicaine
57
93
7
Medicefa
10
Majeptil
91
8
5
10;967
Magnomint
32
2
Magnesi (mui)
Magnevist
11
7
Magn - B6
Pellegrino
91
8
Magie B6
Magnesia-S
36
8
Madiplot
Anis
59
9
99
Magnesi trisilicat
45
4
Macrogol 4000
Magnesi hydroxyd
51
0
Maxitrol
Magnesi carbonat
51
18
4
Mediclovir
Medicol
36
19
Mandol
89
1101
92
7
Tn thuc
Manidipin
Medicoldac
73
Maninil
Medifoxamin
87
51
1
Manitol
Medocephine
98
Mannitol
93
18
6
49
8;1018
Mantadix
Medoclor
18
3
Medofadin
71
4
Marcain
Medomycin
66
82
4
Medotam
93
10
28
Marsilid
Medovir
Medoxicam
36
050
Marvelon
06
Mastu S
84
Medrol
6;916
Mastu S forte
Matader
Medroxyprogesteron
Mefenamic
Mefenix
Mefloquin
Meglucon
Meglumin amidotrizoat
Meprobamat
16
4
Mequitazin
57
61
9
9
57
95
7
Meglumin toxitalamat
13
3
84
70
6
097
Meglumin antimoniat
91
5
09
Max-Go Lutein
91
5
27
Maxdotyl
67
6
82
Maxcom
36
8
46
Maxipime
91
8
Mequinol
70
6
1102
Tn thuc
Meglumine telebrix
Merbromin
57
Megyna
23
5
Mercaptopurin
73
Meko-Allergy F
Mercilon
Mercurobutol
Mercryl Lauryl
Merislon
Mesterolon
84
9
Mesulid
Metabol
Metforal
Metformin
Methadon
Methenamin
Methergin
Methorphan siro
Methotrexat
Methoxsalen
5-Methoxypsoralen
19
1103
96
0
9
18
96
0
Melobic
52
8
18
Melleril
92
7;939
60
Melgesic
10
29
94
Meladinine
52
7
54
Menotropin
52
3
73
Mekotricin
13
3
39
Meko-Tigyl
13
4
96
Mekotamol
78
2
07
Meko-Sulfableu
91
9
00
Mekoquinin
78
2
26
Mekopen
13
3
Mekodin
10
23
84
Meko-Cepha
10
23
83
Mekocefal
30
6
024
Mekocefaclor
91
;518
39
Mekoblue
10
Methyldopa
53
6
Tn thuc
Mel OD
Methylergometrin
18
Melogesic
29
9
Methyl Gag
18
Melomax
Methyl Prednisolon
Methyl salicylat
Methylthiouracil
Methysergid
Metizol
18
9
Metoclopramid
Metohexal
Metopimazin
Metoprolol
Mitomycin C Kyowa
Mitoxantron
Mivacron
Mivacurium
Mizolastin
Mizollen
MK-Actitab
85
94
1
8
85
98
7
Micozal
98
7
85
Micostat
15
6
47
Miconazol
15
6
63
Mianserin
91
0
45
Miacalcic
91
0
88
Mexiletin
85
2
73
Mexcold
61
9
78
Metronidazol
85
2
78
Mepraz
10
9
21
Meprasac
97
7
95
Mentholatum
54
3
Menthol
97
7
16
Melwin
75
3
18
Melphalan
36
8
18
Meloxicam
91
0
18
Melonex
10
MK-Cloroquin
89
6
1104
Tn thuc
Microclismi gel
ML Cu
018
Microlax
2
1
Moclobemid
018
Mictasol blue
Mobic
91
8
Modafinil
73
Midazolam
10
44
52
7;1024
Midazol
30
55
1
99
Modecate
61
8
Mifegyne
Moderatan
79
Modiodal
55
50
Mifepriston
50
Mikin
1
6
Moditen
5
Minakin
Modopar
5
MK-Actitab
Moduretic
Modustatine
Mofen
Molgramostim
Molsidomin
Moniphens
Monocinque
2
9
Monofluorphosphatdisodic
1105
85
2
4
32
33
2
Montebloc
61
Mixtard
86
5;866
57
Minoxidil
86
5;866
87
Minirin
55
2
41
Minidiab
11
02
15
Mineralocorticoid
91
7
4
Minalfene
57
6
031
Milurit
48
6
06
Milrinon
46
0
41
Mekrofollin forte
61
8
Monurol
35
0
Tn thuc
Misoprostol
Moriamin forte
82
Miten 400
;1097
1
Morniflumat
17
Mithracin
Morphin
Morphin hydroclorid
Motrin
Moxadil
Nalone
28
5
Naloxon
Nandrolon
Nandrolon decanoat
Naphacogyl
57
3
Naphacollyre
009
Mucomyst
78
2
77
Mucinum
78
2
47
MTU
95
5
78
Moxisylit
95
5
99
Moxifloxacin
90
0
Moxiclav
91
7
10
Moxcontin
92
8
10
Mitomycin
92
8
10
Mitoguazon
91
8
10
Mithramycin
45
93
7
Napharax
Naphtazolin
36
96
Mui
khun)
kim
loi
(st
022
Muromonab CD3
Naproxen
52
Muxystine
Narcan
95
5
Nasivion
13
Mycoheal
91
8
96
Mycobutol
93
7
93
8
Natalvit
Natri bicarbonat
45
85
Mycospor-Onychoset
83
96
7
1106
Tn thuc
Mycosyst
Natri chlorid
84
Mytob
25
6
Natri citrat
7
My-Vita multivitamin
99
0
Natri docusat
9
My-Vita vitamin C
10
10
14
Natri fluorid
33
2
Natri hydrocarbonat
96
7
Nabuflam
Natri laurylsulfoacetat
18
Nabica
Natri meglumin
67
Nabumeton
10
18
95
7
Natri stibogluconat
Natri valproat
87
18
Naclof
16
Nadolol
Natulan
52
Nadroparin
Natussal siro
Nautamine
Navelbine
Navoban
Necovo
Necovon
92
7
Nedelin
28
Naligram
92
7
86
Nalbuphin
95
6
53
Nakaxone
91
1
95
Naftilux
98
1
53
Naftifin
92
8;940
32
Naftidrofuryl
66
5
07
Naf
55
4
93
7
Nedocromil
Negaflox
44
09
Nalline
54
1107
71
0
Tn thuc
Nalorphin
Negram forte
54
Nelfinavir
9
5
Nhun trng
1008;1014;1
(thuc)
015;1018
Nh dch du u tng
tinh ch
72
61
Nelticin
6
Neltolon
Nha hc n
83
Nemydexan
Niaprazin
Nibiol
26
9
Nicardipin
Nicergolin
Nicol - fort
Nicorandil
Nicotin
Nicotinell TTS
Nidol
Nidrel
Nifedipin
Nifehexal Retard
27
3
Niflugel
19
91
5
9
61
27
3
28
Neoxidil
27
3
6;573
Neotica
93
9;940
16
Neo-Terpin
56
6
Neo-Tergynan
56
6
6;72
Neo-Pyrazol
56
5
6;72
Neomycinum
92
6
77
Neomycin Diaman
84
8
27
Neomycin
27
3
6;369
Neo-Mercazol
57
6
19
Neogodian DM
61
9
Neodexa
56
4
Neodene
10
27
Neo-Codion
29
6
Neo-coadon
70
Nifluril
91
5
1108
Tn thuc
Neo-Zengynan
Nifluril vin t
Nepressol
Nifuroxazid
61
Nesdonal
Netilmicin
Nifurzid
Nilutamid
56
7
Netromycin
Nimegesic
91
9
Neuleptil
Nimerid
19
Neumomicid
Neupogen
Nimesulid
Nimetab
Nimfast
Nimica
Nimodipin
Nimotas OD
Nimotop
Nimovon MD
Nipent
Nortussin siro
Norvase
69
Nise
27
Norvase
19
27
3
2
73
92
7 ;938
3
Nisoldipin
60
9
61
Niridazol
91
9
67
Nipride
27
3
98
Magnesi
91
8
98
Nhn sm hi m
27
3
98
Nhn sm tam tht
91
8
06
Nhn sm lc nhung
91
8
66
New-Choice
91
8
10
New-Diatals
91
8
102
Nevamycin
91
8
00
1109
57
1
57
1
97
Nhm
hydroxyd
91
Norvir
73
4
Tn thuc
Nitrendipin
Noscapin
73
Nitroderm TTS
8
8
Nos-Bra
65
Nitrofuran
Nospa
Nostravin
Nitroimidazol hoc dn
Noten
Novantrone
Novo-Butazone
65
8
Novo-Cloxin
Novo-Furan
Novogyl
Novo-Loperamid
Novo-Medopa
Novo-methacin
Novomycine
Novo-pranol
Novo-Sorbide
Novo-Triptyn
Novynette
12
30
7
8
12
90
0
Nolvadex D
86
6
84
Nolvadex
85
2
83
Nofung
50
0
85
Nockwo-Cefaclor
42
5
14
Nizoral
53
6
19
Nizatidin
47
8
96
Nivolid
57
3
76
Nivaquine
57
1
61
Nitroxolin
60
0
61
Nitroprussid (sodium)
68
7
65
Nitropress
91
0
Nitromint
85
1
73
Nitro Mack
94
1
65
cht
58
6
71
Nitro glycerin
58
6
71
Nitrofurantoin
92
Nozinan
61
8
1110
Tn thuc
Nomegestrol
Nubain
76
92
8
Non-Spas
Nucofed
86
92
6;941
Nootropyl
Nuril
028
Nopron
10
33
Nutri Ginsen
19
89
7
Nora
Nutroplex
85
10
97
Norcepin
Nyolol
10
85
2
Norcuron
Nyolol gel
56
85
2
Norgalax
Obimin
014
Normacol
009
Norfloxacin
Ocid
10
57
8
Octreotid
Opi (cao)
76
92
9
Ocufen
Opiterpen
17
92
9
Odasol
Opi terpin
78
Odrik
45
;1097
92
9
10
Opizoic
33
92
9
Ofan-Timolol
Opssi Multivitamin
Opta
40
52
Oflocet
11
Oflovit
91
6
Opticron
44
Oracefal
18
11
Ofloxacin
10
Ofus
7
11
1111
4
Orafar
32
1
Tn thuc
Okacin
Oramin
45
Orange Multivitamin
40
Orap
10
Oligosol P
44
Olit -20
78
83
9
Olopatadin
Orthoclone OKT
87
55
2
Omeli
Orelox
41
18
6
Ome-20
Ornidazol
78
57
3
Omenat
Oropivalone
78
45
4
Omefloxacin
Osetion
Osetron
10
Omepar
78
Omeprazol
57
Ospamox
3;578
Omeral
95
6
59
9
57
Ospen
60
0
Omez
Ospexin
78
Omicap
Osteofluor
78
Omizac
18
4
33
2
Ortenal
Otecpin
79
79
Omniflox
78
OMP
Otdin
79
Omzol
Oterben
Otilin
55
93
8;941
7
10
92
9
Opecipro
94
1
79
Ondansetron
92
9
Otipax
61
3
1112
Tn thuc
Opcon A
Otrivin
37
Opekacin
1
6
Ovestin
5
Opeclacine
Oxacillin
Oxaflozan
Oxaliplatin
Paroxetin
Patanol
19
5
Patitussin
Paverid
Pavulon
15
6
Paxeladine
37
Oxytocin
58
6
26
Oxymetazolin
32
1
19
Oxy 5 v Oxy 10
98
7
84
Oxomemazin
59
1
Oxitriptan
21
8
83
Oximezin
58
1
57
Oxeladin
60
0
84
Opelansol
30
6
00
Opedroxil
94
88
3
Paxirasol
85
99
6
Pectin
84
7
Pacodal
Peflacine
26
Padolgen
Pefloxacin
40
Padol plus
Peflox
Pelox
Penicillamin
28
1113
59
5
6
46
71
1
PAM v PAM-A
71
1
40
Palfium
71
1
40
Pafemin
71
1
Penicilin
59
9
Tn thuc
Pampara
Penicillin G benzathine
46
Pamidronat
0
1
Penicillin V
38
Panacef
Pentacarinat
Pentagastrin
Pentamidin
Pentavlon
Pentazocin
84
1
Pentothal
Pentosan Polysulfat
Pentostatin
Pentoxyfylin
Pepcidine
Peptavlon
Perfalgan
Perfane
10
31
Pergolid
26
Paraplatin
58
8
26
Paracodein
60
4
87
Paracetamol-codein
71
4
86
Paracetamol
61
1
54
Papaverin
60
9
099
Papain
41
1
26
Pantogen
99
7
40
Panoxyl
92
9
56
Pandol plus
60
4
Pancuronium bromid
60
5
97
Pan-Cefalotin
60
4
84
Panaxia
60
5
88
Panatel
60
0
83
Panadol
60
14
3
Periactone
Perindopril
18
Paregoric
29
Parnaparin
33
4
08
10
Periset
95
6
1114
Tn thuc
Permethrin
Pimozid
93
Peristil
9
2
Pinaverium bromid
16
Peritol
Pipecurium
Piperazin
Pipolphen
Piportil
Pipothiazin
29
8
Piracetam
Piriactone
Pirapyl
Piribedil
Piroxicam
Pizotifen
Plaquenil
Plastenan
Platinex
Plendil
Plendil ER
96
1115
27
2
6
18
27
2
Phenothiazin
21
8
9
Phenol
89
9
81
Phenobarbital
89
6
14
Pheniramin
98
1
6
19;981
Phenicol
91
9
13
Phenergan
64
6
97
Phenazon
10
28
97
Pharmax G2
98
0
89
7;1097
Pharmax
10
28
020
Pharmaton
61
9
97
Pharmatex
61
9
Pharmagin plus
61
9;981
85
Pethidin
64
5
089
Petcef
15
6
43
Pervincamine
64
4
80
Permax
83
Plenyl
45
Tn thuc
Phenothrin
Plentiva
93
Phenoxymethyl-penicillin
6;676
6
Plussz Multivitamin
00
Phenylbutazon
30
40
;45
Plussz junior
45
Plussz vitamin C
39
Pneumorel
87
Phenylephrin
38
Phenyl Hg borat
023
Phenylpropanolamin
Podophyllotoxin
38
Phenytoin
Polaramine
28
6
Polcortolone
Polery siro
Policresulen
Polidocanol
Polipirox
91
9
Pologyl
44
Phosphore Sandoz
96
0
44
Phosphor
10
25
67
Phosphat v c
92
6
8
Phosphalugel
36
8
29
Phosofrome
98
0
87
Pholcodin siro
91
0
Phetadine
88
2
57
3
Polyamine forte
Polycyclin
45
44
Pilocarpin
95
Polydeson
Primalan
37
Polydeta
Primidon
64
8
Primperan
37
Polydexa
61
9
37
Polydelzal
82
4
66;4
54;938
10
9
Pristinamycin
804
1116
Tn thuc
Polydoxancol
93
Probenecid
66
0
Polygynax
Probitor
6;454
Polymax
Procarbazin
37
Polymyxin
Pro-dafalgan
Profenid
Profenid gel
Profenid LP
14
3
Propofol
Profol
99
9
Progabid
15
Potassium chloride
99
9
37
Ponstan
91
7
9
Polyxacol
91
7
Polytonyl enfant
91
7
54
Polytar
58
8
54
Polypeptid
66
5
54
Polymyxin B
57
9
67
3
Progara
Progestasert
66
52
Povid
021
Povidin
Progesteron
021
Povidon-iod
Progestogel
6
cht
1
Progestogen hoc dn
Prograf
Proleukin
Prolixan
53
1117
91
5
6
47
44
2
Praziquantel
80
7
040
Praxilene
67
5
040
Pravastatin
67
5;676
46
Pravachol
67
6
021
Pralidoxim
30
2
Promegeston
67
6
Tn thuc
Precyclan
Promestrien
30
64
Predian
6
7
Promethazin
Promin
Propafenon
61
9 ;981
87
Prednison
45
68
Prednisolon
67
68
Prefamone chronules
9
7
Propericiazin
61
9
Pregnyl
9
3
Propine
93
93
Prempak
6
3
Propranolol
85
06
Prepulsid
2
2
Proprofol lipuro
99
16
Prevacid
9
4
Propylthiouracil
97
57
Previt
7
4
Proscar
32
5
Prostaglandin chng lot
5
6
Questran
19
82
Prostaglandin trong ph
khoa
1
6
Quinapril
10
82
Prostin F2 Alpha
33
6
82
Protamin
Quinidurule
69
83
Prothazine
6
6
Quinin
96
19
Protimol
0
9
Quinin hydrochlorid
40
Protimol F
Quinin dihydrochlorid
Quinin ethyl carbonat
065
70
6
5
79
70
7
Protoloc
70
7
40
Protirelin
69
6
Quinin
tng t
hoc
thuc
70
6
1118
Tn thuc
Provironum
Quinin sulfat
82
70
7
Proxalyoc
Quinolon
19
70
9
Proxen
Quinolox
18
71
0
Prozac
Quinoserum
37
70
7
Pryde
Racef
16
Pseudo-ephedrin
40
Psoraderin - 5
Ramipril
60
9
Ranitidin
28
9
Rantac
40
5
Rapifen
18
1
Raubasin
95
57
Raxar
45
Razogyl
8
R-Cin
Reclide
Recofor Lipuro
99
9
Recormon
85
11
03
Recotus
87
1119
78
7
84
92
8
6
93
72
4
84
Pyreflor
57
3
04
Pyrazol
77
8
7;573
Pyrazinamid
84
8
3;579
Pyrantel pamoat
92
6
P.V. Carpine
Pyrantel
71
4
Purinethol
Pyostacine
71
4
Pultissin
Pylokit
10
33
Pulmofar
Pylobact
18
5
Red Kogin
89
8
Tn thuc
Pyrethrin
Regaine
93
96
1
Pyridoxin
Regulon
93
30
7
Pyrimethamin
Rencid
95
96
7
Renitec
10
33
Quamatel
Rennie
14
Renova
Roaccutane
18
3
Rocaltrol
18
11
00
Retrovir
Rocephine
105
Revigin
18
6
Rocgel
97
96
7
Rocuronium
15
6
Rheomacrodex
Rodazol
58
57
3
Rheumon
Rodogyl
17
50
0;573
Rhicap
Roferon
40
43
7
Rhinafed
Romesec
41
57
9
Rhinarin
Ropril
37
10
32
Rhinex
Rosampline
37
59
9
93
Rosuvastatin
8;986
Rhinopront
31
8
Retacnyl
Rhinil
96
7
10
40
93
Rotaforte
57
3
Rhinotussal
9
38
Rovamycine
50
0
1120
Tn thuc
Rhisolin
Rovazol
37
Rhumenol D500
3
92
Rouvax
8;940
Rhumenol NF
57
10
70
94
Roxitacin
0;980
Riboflavin
Roxithromycin
099
Ricridene
50
0
Rulid
71
Rifabutin
50
0
50
0
Rutin C
39
Ru
74
16
Rifacin
24
Rifadin
3
7
Rythmol
24
Rifampicin
24
Rigenox
67
9
Rytmodan
79
Rigevidon
74
3 ;744
28
6
Sabril
07
Rilmenidin
27
Rimebutin
Sacnel
066
Rimifon
10
85
49
8
Saferon
Saizen
45
46
Rimpin
24
Ringer lactate
Salazopyrine
52
Risordan
Salbutamol
Salbuvent
45
1121
94
8
7
34
94
8
Ritonavir
80
0
66
Ritalmex
41
4
75
3
Tn thuc
Salicylic acid
Selegilin
53
Salonpas
10
45
Selemycin
Senna
65
53
Salonpas liniment
53
Salprol
Sepexin
57
Samulide
Sepratis
Seretide
Serc
81
4
Sering Nova
Sering T
Sermion
Sermorelin
Serocryptin
Seromycin
Seropram
Sertan
64
8
Servambutol
025
St fumarat
22
2
16
St aminoat
24
9
62
Sarcolysin
14
3
73
Saquinavir
76
5
98
Sansvigyl
84
8
022
Sanotensin
30
2
76
Sanofar OPC
30
2
76
Sandostatin LAR
41
2
21
Sandostatin
36
9
Sandoglobulin
71
0
98
Sandomigran
18
4
19
Sandimmum
10
08
31
3
Servigenta
66
Servispor
18
025
St gluconat
025
St oxalat
4
1
025
Setam
10
29
1122
Tn thuc
St sulfat
Setronax
025
95
6
Sm nhung linh dc
Sevofluran
98
10
02
Scaboma
Sevorane
031
10
02
Scandonest
Sicorten plus
37
10
25
Scopolamin
Siderfol
45
Siderplex
45
Silomat
88
72
Secalip
23
Secnidazol
73
Sectral
Silubin
51
Seczol DS
Silvirin
Simvastatin
73
Sedacoron
4
9
Seduxen
Sinemet
1
Sintrom
Siofor
1
Spasmaverine
Spasmopriv
Spasverin
58
6
Spasvina
67
1123
32
2
29
58
6
3
9
58
6
96
Soda C
13
4
099
Smecta
86
9
03
46
0
17
Siro
57
3
9
28;941
Sioplex Lysine
10
Sindazol
41
Seglor lyoc
79
7;1022
40
Sedafed
Sedopharm
13
3
Spectinomycin
67
Tn thuc
Sodium nitroprussid
Spersalerg
61
Sodium tetradecyl sulfat
0
9
Spike
60
Sofgard
Spiramycin
Spironolacton
Sporal
Speenac
91
5
Srilane
9
Solu-Medrol
88
4
96
Solucetyl
47
9
21
Solmux-Broncho
50
0
5
Solcean
88
5
40
Soframycin
98
41
9
Stadaglicin
Stallor
44
68
Somatostatin
76
Somatropin
Standacilline
14
Sonben
Staphylomycine
Staren
Sterogyl Gouttes
Steroid gy ng ho
Stiemycin
Stieva A
Stimu-TSH
78
10
65
7
78
31
8
Spardac
49
9
65
Sparbact
78
2
65
Sotalol
11
00
65
Sotalex
10
40
17
Sotahexal
91
6
018
Soriatane
80
4
53
Sorbitol
59
9
83
Sophtal
10
40
Stomex
57
9
1124
Tn thuc
Spartin
Stopare
78
Sparfloxacin
47
8
Strep-Berin
Streptomycin
72
78
Spasdipyrin
86
Spasforin
Streptomycin
Panphama
67
Streptomycin
Sedapharm
67
86
Spasma
86
Spasmebi
67
;72
Streptomycin sulfat
67
Stresam
10
86
Spasmag
10
Spasmapharm
59
5
Stugeron
86
Spasmapyrin
Succinimid
86
Sucrabes
Suprane
Surfexo-neonatal
Surgam
Surgestone
Survanta
Sustanon
Suwelin
Sympatol
Synacthene
17
1125
81
5
7
11
94
1
Sudo-ofloxacin
20
6
6
Sudo-Albendazol
78
2
41
Sudo-Acyclovir
95
4
2
Sudafed
67
6
85
Sucvector
91
5
85
Sucrase
95
4
85
Sucrat
10
02
85
Sucralfat
78
4
85
Sucrafar
98
0
Synacthene retard
81
5
Tn thuc
Sulbactam
Syncortyl
00
Sulfableu
Syncosterol
96
7
Synephrin
96
Synergistin
Sulfamid
ng
chng
79
Syntopressin
41
3
79
7;1066
tiu
Syscor
27
3
Tacrin
87
80
4
7
Sulfamethoxazol
94
1
79
7;1022
Sulfaguamidin
24
1
Sulfacetamid
Sulfadiazin Ag (bc)
24
7
97;937
Sulferycin
Tacrolimus
1
Tafedine
Tagera forte
Talcid
Talliton
Tamik
Tamofen
Tamoxifen
Tanatril
02
10
33
9
37
81
2
Sunfarin
81
2
09
Sumatriptan
30
3
00
Sulpirid
85
2
98
Sultamicillin Tosylate
96
7
98
Sulfothiorine
57
3
00
Sulfonyl Monal
98
7
37
Sulfasalazin
89
7
067
Sulfedrin
80
7
067
Sulferycin F
80
5
Tanganil
13
3
1126
Tn thuc
Sunplay
Tarcevis
46
Supercold
5
9
Tarcefandol
41
Superton
1
4
Tardyferon
Terpicod
Terpincodein
Terpin codein F
Terpin Copham
86
5
Terpin Mekong
Terpin narcotin
92
8
Terpina
29
Tegretol
92
8
57
Tecopi
92
8
88
Tatazol
92
7
Tatanol
92
6
86
Tartriakson
92
7
13
Tarsime
10
25
5
Targocid
18
9
097
Tardyferon B9
18
92
8
Terpin Trodex
67
Teicoplanin
28
8
Terpotrophan
13
Teldane
28
9
Tertatolol
87
Telebrix
52
9
Testosteron
57
Telfast BD
82
9
Testosteron-Depot
87
Telfast HD
82
9
Testosteron Deanoat
87
Temgesic
82
9
Testosteron enanthat
35
Ten 400
83
1
Testosteron undecanoat
17
Tenadine
9
87
1127
83
Testoviron Depot
78
3
Tn thuc
Teniposid
Tetracyclin
10
3;824
Tenolol
Tetracosactid
51
8
Tetramethylammonium iodid
51
8
Tetryzolin
51
41
Tenoric
Thalamonal
51
Than hot
8
51
9
Theolair LP
19
9
Theophylin
19
8
28
Tensiomin
Theostat
032
Tenuate
28
7
Thiamin
099
Teralithe
Thiamazol
72
9
77
81
Thiamphenicol
4;895
6
14
Thiocolchicosid
48
2
39
Thiofon
27
98
9
Thiopental Natri
87
9
97
Thiophenicol
19
Terlipressin
8
28
Tenoxitic
Terfluzine
9
67
Tenoxicam
Terfenadin
9
28
Tenormin
Tercodin
8
98
Tenoretic
Terbutalin
8
15
Tenoret
Terbinafin
82
6
14
Thioproperazin
13
6
19
Thioridazin
Tinifil
19
Thiotepa
73
8
36
Tioconazol
8
85
1128
Tn thuc
Thuc n
Tiorfan
96
Thuc
5
1
Tiotil
023
Thuc tm
77
1
Tipharhinel
023
37
Tiratricol
4
15
Tisercin
20
Thym
18
9
Titan dioxid
95
Thymol
46
1
Tobrabact
025
Thyrox
415
Toracin
67
Thyrostatic
977
Tobradex
67
Thyrotrophine
1065
Tobrex
67
Thyroxin
415
Tobrin
67
Tiadenol
966
Tobramycin
67
Tiafen
915
Tobramycina IBI
67
Tiberal
573
Tobicom
10
97
Ticarcillin
601
Tobitil
91
9
Ticlid
1062
Togocide
67
Ticlopidin
1062
Tolbutamid
78
7
Tienam
600
Toloxaton
10
44
938;9
Topaal
40
Tifocin
51
0;966
614
Topcid
71
4
Tilade
44
Toplexil
61
9
Tilbroquinol
1129
418
Toracin
67
Tn thuc
Tilcotil
919
Torental
61
1
Tildiem
278
Totapen
59
9
Tiliquinol
418
Touxirup siro
92
8
Tiller fort
940
Tracrium
15
6
Timentin
601
Traguton
32
1
Timolol
852;85
Trandate
85
0
Tinh du Lavande
995
Trandolapril
10
33
Tinida
573
Transamin
89
9
Tinidazol
573
Trapha
10
22
Traumon
Trobicin
Trolovol
67
17
Trasipressol
61
Trasylol
Trombovar
99
Traverin
59
6
96
0
Tropic
Tropisetron
45
86
Tredol
51
Trepin
Trosyd
99
Tretinoin
Tuspi
Tustophan siro
Tuxiril siro
065
94
0
4
15
92
8;940
Triacana
94
0
87
TRH
88
5
18
Trexydin
95
6
Tuxo siro
92
8;940
1130
Tn thuc
Triacold
Tydol
40
Triamcinolon
8
3
TV colmax
68
Triamein D
94
0
Tyrothricin
40
Triamteren
58
45
4
Ucetam
79
Triatec
033
Triclosan
Ulcar
025
Triflucan
Ultravist
84
4
Unasyn
60
1
Undecylenat km
07
Triherpine
95
7
19
Trigegol
78
5
Trifluridin
10
28
89
5
Uninetil
Unidox
66
19
Triiodthyronine
15
Trimazol
82
4
Union-topracin Inj
Uniplas
67
97
Trimebutin
065
Trimethaphan
Unifen
98
Trimethoprim
84
7
98
1
Upsa-C
39
Upsa-C calcium
39
Urapidyl
066
Trimeton
81
Trimoxazol
97
Trinacin
Urodic
40
Trinitrine simple laleuf
1131
71
0
8
65
84
8
Urgo
84
7
Tn thuc
Tripluperazin
Urim
19
Trivacocin
6
9
Urobacid
40
Trivastal
Urografin
Urokinase
Vidacold
94
0
Vidarabin
86
Utrogestan
99
3
2
Utizine
95
7
099
Ursolvan
71
0
46
Trivit B
32
10
84
Videx
76
26
8
Vidorygyl
57
3
Vigabatrin
070
lc
Viloxazin
070
Vaccin Varicelle
Vinakion
Vinblastine
Vincamin
Vincoldem
Vincristin
Vindesin
Vinorelbin
Vinphazin
17
57
3
5
54
91
1
Valpromid
91
0
06
Valium
10
92
76
Vagifem
93
8
47
Vageston
10
89
6
Vadilex
10
92
86
Vacrax
57
3
40
Vacoverin
10
86
070
Vaco-Aller F
10
85
Vinstu
98
0
1132
Tn thuc
Vng
Vioral
072
Vancomycin
0
1
Vira A
071
Vancotex
Viracept
Vira MP
Virginiamycin
80
4
Virondo
040
V-coldin
10
84
73
Vasten
56
1
10
Vasodin
10
84
071
Vartec
94
93
7
Virucid
Visine
36
41
Vebutin
066
Vectarion
Visine LS
030
Vecuronium
94
1
93
8
Vita C
39
Vita-cal C
39
Vitacap
56
Ventolin
48
Vepesid
10
Verapamil
Vitamin A
076
Vercyt
Vitamin B1
16
Verospiron
Vitamin B2
Vitamin B6
54
1133
10
99
69
3
1
097
10
99
Vicacom
69
Vitamin nhm B
80
Veylirol-Tyrothricine
69
4;1099
4
79
Vertizin
10
96
10
Vermiflu
45
;1097
Vitamin B12
10
99
Tn thuc
Vicold
Vitamin C
39
40
Vitamin C Bil
9
Vitamin C Oberlin
Yu t tng trng
hng cu
03
9
Vitamin D2
100
Vitamin D3
Yohimbin
100
Vitamin D3 BON
48
1
Yohimbine Hond
100
Vitrimix KV
84
8
Yucomy
72
Vivalan
11
88
5
Zagam
086
Vivalan LP
086
Vogalene
Zalcitabin
19
Volmax
Zanocin
Zantac
Zantrene
Zarontin
31
4
Zastidin
80
Voren
90
9
16
Vomina
71
4
16
Voltaren SR
71
1
16
Voltaren Emulgel
11
03
48
Voltaren
77
8
71
4
Zedex
Zedex siro
48
16
Voren plus gel
16
V ht cy Isapgol
Zentel
008
Vumon
11
7
9
10
99
6
Zerocid
57
9
1134
Tn thuc
W
Zidenol
78
7
Wellcoprim
Zidovudin
066
Wokadine
Zinacef
021
Wydora
11
05
18
6
Zinnat
47
18
6
Zipix
48
6
Xanh methylen
Zolstan
024
Xatral
Zophren
47
Xatral SR
Zopiclon
10
59
Zoran
86
Xyclometazolin
95
6
47
Xipamid
88
4
71
4
Zoraxin
36
Zovirax
36
Zuclopentixol
38
Xylobalan
41
Xylocain
66
Xylometazolin
83
9
Zyatin
41
10
40
Zyloric
54
Zymafluor
33
2
Zyrtec
98
6
- Hong Tch Huyn v cng s, (1997), Tc dng khng mong mun ca thuc,
Nh xut bn Y hc, H Ni.
- Hong Tch Huyn, Phm Khu, (1992), Dng thuc vi ngi cao tui, Nh
xut bn Y hc, H Ni.
- Trng i hc Y H Ni (B mn Dc l), (1998), Dc l hc, Nh xut bn
Y hc, H Ni.
- Trng i hc Dc H Ni (B mn Dc lm sng), (2000), Dc lm sng
i cng, Nh xut bn Y hc, H Ni.
- British National Formulary (BNF 50); 9/2005.
- British National Formulary, (September, 2001), BNF (42ed), British Medical
Association, - - - Royal Pharmaceutical Society of Great Britain.
- David S. Tatro, PharmD, Drug Information Analyst, San Carlos, California, (2003),
Drug Interaction Facts, Facts and Comparisons, St. Louis, A Wolters Kluwer company.
- D.M. Davies: Textbook of Adverse Drug Reactions; 4. Edition; Oxford University
Press (1991).
- Elsevier, (1992), Meylers Side effects of drugs (12ed).
- Gerald, G. Briggs: Drugs in Pregnancy and Lactation; 5. Edition (1997).
- Gilles Oaulagner, Jean Calop, (1998), Incompatex (10ed), Socit d ditions
Mdicopharmaceutiques (SEMP).
- Goodman & Gilmans, (1996), The Pharmacological Basis of Therapeutics (9ed),
Mc. Graw - Hill.
- Stockley, I.H., (1996), Drug Interactions (4ed), The Pharmaceutical Press,
London.
- Stockley, I.H., (1999), Drug Interactions (5ed), The Pharmaceutical Press,
London.
- The Merck Manual (17ed), (1999).
- William, M. Bennett: Drugs and Renal Disease; 2. Edition (1986).
- WHO Model Formulary 2004.
1136