OTN CLL ule alae wee “6 orPOEN Seen Ondernemen is nog nooit zo goedkoop geweest als nu. Maar hoe ver kun je komen zonder poen? Sprout _ verzamelde vrekkentips: over vragen, delen en _ het betere bootstrappen. @ katjoteuchens @ istock @ 77200 roei hoeft geen extra geld te kosten, vindt PETER ROS (50). “Ondernemen ‘was nog nooit zo goedkoop.” Nu ieder~ een met elkaar in verbinding staat en informatie in overvloed vorhanden is, is steeds meer mogelijk met geslo- ten portemonnee. Wat precies, dat on- derzoekt Ros samen met een ‘zwerm ‘mensen’ onder de naam PERMANENT BETA: nooit af. Omdat ze hun kennis en meer willen delen, zetten de 3.800 ‘ondernemende leden van alles op poten. Lezingen, demonstraties van nieuwe technologie en deze zomer zelfs een dag met vijftig sprekers en ‘workshops voor ruim zevenhonderd nan. Gratis dus? “Dat word wil ik vermijden’, 2egt Ros. “Het lijkt dan alsof het niets waard is.” Ros zietjuist dat on- der de radar van het geld overal ter wereld waarde wordt sgecreerd, “Economen kunnen het maar moellijk meten of in modellen passen.” Het idee voor Permanent 1 Beta begon bij de gratis’ kantoor- ruimte van Ros’ mede-initiator MARTIIN ASLANDER, De Rabobank bood hem een kamer aan, zodat de bank Aslan- der in de wandelgangen kon aanspreken over zaken watt voor hij anders als adviseur zou worden ingehuurd. Voor Eetarunn) foe bordurend op dat idee ging Ros met JAN-HENK BOUMAN, de derde man achter Permanent Beta, in 2012 langs bij de Kamer van Koophandel in Amersfoort. Die was net een centrum aan het opzetten met ondernemers, de Belas: tingdienst en de gemeente onder één dak. Er was nog een vieugel over. Konden Ros en Bouman die niet gebruiken om écht leuke dingen voor ondernemers te organiseren? Een kwartier later hadden ze een deal. Inmiddels heeft de orga nisatie vijf hubs, verspreid over Nederland. Voed je netwerk De kunst van gratis ruimte of sprekers regelen zit ‘m vol gens Ros in denken vanuit overvioed, beschikbaarheid en samenwerking. “Ondernemers zijn vaak zo vol van hun ‘eigen verhaal dat ze vergeten dat het voor de tochoorder ‘ook relevant moet zijn.” Ros heeft geleerd om in de eerste vijf'zinnen van een lezing een what's in it for me te stoppen. “Begin bijvoorbeeld met het thema dat je ‘samen’ op de agenda wil zetten of beloof een filmpje van de spreker op je website te plaatsen.” Essenticel bij het putten uit je net- werk is dat je dat netwerk eerst voedt. “Als je dat pas doet als je hulp nodighebt, ben je te laat’, zegt Ros. "De KvK ken- de mij bijvoorbeeld al. Anders had ik na één belletje noo! de volgende dag langs kunnen komen om te praten over ‘ijn plannen voor die lege vleugel.” Niet iedereen is overigens gecharmeerd van ondernemen on the cheap. SABRINA BOS (28), oprichter van online kunstmarktplaats ACCESSART, ontmoette een storm van kritiek met haar verhaal over een animatiefilmpje dat ze goedkoop had laten maken, Ze deed 20 veel mogelijk zelf en kocht een voice-over en het animatiewerk online in. De ‘explanimation’ kostte haar zo in totaal zestig euro. Han- dig om te weten voor andere ondernemers, dacht ze. Nadat ze erover blogde werd ze platgemaild en bedolven onder boze tweets. Mensen noemden haar een uitbuiter van de creatieve industrie, Had ze geen marketingbudget? Bos: “Ze snapten er dus helemaal niks van.” Tot dat moment. had ze welgeteld tweehonderd euro in haar onderneming gestoken. “Ik doe alles houtje-touwtje, net zoals de ande~ ze 95 procent van de startups die niet extern gefinancierd zijn.” Als ze een nieuwe feature op haar website nodig had, Kluste Bos bij als freelancer om geld te genereren. Ze ver- hhuurt haar huis regelmatig via Airbnb en gaat misschien 6én keer per mand uit eten. ‘AccessART heeft veel buitenlandse stagiaires in dienst, via ANGELLIST (angel.co). Onbetaald, maar wel heel goed begeleid. “Dat is meer waard”, weet Bos nog uit haar eigen stagetijd. “De studenten zijn bovendien allemaal heel blij ‘om hun stage in Amsterdam te kunnen lopen.” Goedkoop ‘ondernemen slurpt wel uren, maar dat vindt Bos geen —> —— eSPOEN oo Serre capa 'MA2IEKUNJEUAN 300 ff Frenseeness EURO PER se : Pees ea U ag MAAND LEVEN, |] [Eset INCLUSIEF GAS, LICHT, AIRCO, J} bt ests or WIFI En ScHOOnMARK' eee probleem. Een startup kost nou eenmaal veel tijd en levert weinig geld op. “Ikkrijg misschien een beter uurloon achter de kassa van de supermarkt, maar daar leer ik niets. In de schoolbanken kést leren zelfs geld.” Het filmpje voor elkaar krijgen was heel leerzaam, haar laatste marketinguitgave was 200 euro voor ansichtkaarten van kunstwerken, om in cafés en via kunstenaars te verspreiden. “Tastbaarder dan duizenden euros aan online advertentieruimte.” In haar eerste halfjaar als ondernemer, nog zonder netwerk, maakte Bos vaak gebruik van een startupgroep op Linked- In, Inmiddels is ze die fase ontgroeid en weet ze zelf wie ze moet hebben voor advies of een gunst. Ze heeft nooit moei- te gehad met hulp vragen. “Als je echt lang over je startup wil doen, moet je vooral wachten tot je het antwoord hebt gevonden in je kamertje.” mers be- en over het Eisen of vragen? Is het niet onprofessioneel om als ondernemer gratis hulp te vragen? Integendeel, zegt NILS ROEMEN (43), die in 2006 de hashtag #OURFTEVRAGEN in het leven riep. La- ter volgde het gelijknamige boek en onlangs het magazine Erisgenoeg, Tegenwoordig vinden mensen het al een stuk minder moeilijk om aan te kloppen bij derden, denkt Roe- ‘men. “Maar het is nog steeds niet cool om te laten zien dat je het niet zelf kan.” Roemen ziet dat anders. “Ik neem een ondernemer juist serieus als hij weet dat hij zwaktes heeft en daarvoor oplossingen zoekt. Vragen is ondernemen pur sang.” Volgens Roemen is het domweg onhandig als je niet vraagt om wat je wil. “Maar je moet niet teleurgesteld zijn See als je het niet meteen krijgt. Eisen en vragen halen we soms See door elkaar.” - pepe CCUM CMa Nieuwe ondernemers waarschuwt Roemen om geen bak- DOE any ken geld uit te geven aan het opnieuw uitvinden van din. Ue Ue gen die al bestaan. “Kijk of je mee kunt bouwen met men. sen die eral mee bezig ijn.” Een beter startpuntis velgeng Roemen bedenken wat je nodig hebt om je basisproduct vanaf nul verkocht te krijgen. “Hoeveel daarvan kun je Voor elkaar kr a sree a2h met mensen die mee willen helpett Roemen om hei", dan je durft te vragen. Zelf veal online verlanglijstje, waar oP Ip via zij "moment onder in nuler meer cen wijnproefourgus en de HemeEN WREKKENTIPS J] BOOTSTRAPPEN ff DELEN. ding van zijn boek op staan. Toen hij de Nim plek de Waarmakerij opzette, ging hij langs de deuren voor meubilair. “Je moet het natuurlijk wel goed brengen, niet heb je hout voor me?’ maar: ik wil een co-workingplek om Nijmegen toffer te maken voor ondernemers. Wil e bijdra ‘gen met een plankje? Zelfde vraag, ande: at De kosten écht laag houden lukt het be strand, luidt één van de low budgettips van digital nomad ESTHER JACOBS (46). Ze is de afgelopen tien jaar nooit langer dan zes weken op één plek geweest en verhuurt zichzelf wereldwijd als spreker aan bedrijven, “In Azié kun jevan 300 euro per maand leven, inclusief gas, licht,airco, wifi en schoonmaak. Er zijn veel, soms heel succesvolle, digital nomads, somm resultaat.” ste vanaf een Thais igen van hen zijn ook investeerders. VREKKENTIPS Oe eer ue Te eat aera ett a. Pet et a ec ey Se ee ee Cts tc) utst. Slimmer werken leer je ook op Ree eee Marktplaats heeft slerts voor aanbiedingen vanaf een a Cee aac as en flatscreen voor minder dan twintig euro te Pee are ae en hun je gebruik van maken? Oat is mokkelijker dan ees ee Pe ee tact wat iemand nodig heeft en waarmee hij of 2 je ooit Pec RA sacs eer tn eos uc ec eee a ee Breet het ervit 2ou kunnen zien, Perera eye a Pee ec eeeree eee ioc Sere uc menerren cr cur We organiseren workshops voor elkaar en wisselen tips uit. Dan ben je dus aan het werk terwijl je een borreltje drinkt.” In haar lezingen over organiseren zonder geld vertelt Ja- cobs onder meer hoe je win-win-winsituaties creéert. “Als je een website wil bouwen kun je dat zelf leren op YouTu- be, je 17-jarige neefje inschakelen of je biedt een gerenom- meerde websitebouwer aan iets terug te doen, En dan niet op het eeuwige: ‘dan krijg je meer exposure en dus meer Klanten’, maar bied iets aan wat jj goed kunt. Het begint met het besef van je eigen waarde.” Wat dat betreft moet je zuinig zijn op je tijd. Repeteren- de werkzaamheden die makkelik zijn uit te leggen en die je zelf niet leuk vindt, kun je het beste uitbesteden. Jacobs stuurt het liefst 's avonds kleine klusjes via free- lancemarktplaats UPWORK naar haar Virtual Assistant. Dan is het klaar als ik wakker word, heerljk.” Dingen die je zichtbaarheid vergroten of waar je een vaardigheid van leert die je later nodig hebt, kun je het beste zelf doen. “Een nieuwe website leren bouwen is misschien niet handig, maar weten hoe je hem kan bijhouden wel.” ost permanentbeta.ni nilsroemen.com taxatwork.com ‘IK DOE ALLES HOUTJE- TOUWTJE, NET 2OALS DE ANDERE 95 PROCENT VAN DE STARTUPS DIE NET EXTERN GEFINANCIERD ZlJN'