werken

Zoeken naar kansen

Als ‘digitale nomade’ trekt Esther Jacobs de hele wereld over, zonder
vast woon- of werkplek. De rode draad van werk: kansen zien. Ook bij
tegenslag, zoals toen ze een jaar geleden een oogaandoening kreeg

Dan kun je zeggen:

controleer de interpunctie
of schrijf in mijn eigen
tone of voice

12 OOG DECEMBER 2023


Nooit is ze langer dan drie weken op dezelfde
plek. Soms is ze in Miami, dan weer in Kaapstad,
Thailand, op Mallorca of in Puglia. De 53-jarige
‘digitale nomade’ doet dit al ruim twintig jaar.
Het idee om zo te leven ontstond nadat ze de
liefdadigheidsactie Coins For Care had opgezet.
Ze zamelde rond de overgang naar de euro de
munten in die waardeloos zouden worden en
gaf de opbrengst (€16 miljoen!) aan goede
doelen. Jacobs werd ervoor geridderd en was
onder andere te zien in het tv-programma
Expeditie Robinson.
Na vijf jaar hard maar onbetaald werken nam
ze een sabbatical en ontstond het idee dat ze
al reizend kon werken. Sindsdien trekt ze met
alleen haar handbagage en laptop naar alle uit-
hoeken van de wereld. Ze begeleidt, via (online)
workshops, retraites of een-op-een-sessies,
mensen bij het schrijven van hun boek of bij het
online ondernemen. ‘Samen kijken we naar de
dingen waar je zelf invloed op hebt. Zoeken naar
kansen is de rode draad in mijn werk.’
RETINOSCHISIS
Toen ze een jaar geleden in het Zuid-Italiaanse
Puglia verbleef, zag ze op een zondagmiddag
lichtflitsen en kreeg ze daar de diagnose: er was
sprake van splitsing van het netvlies, retinoschisis.
‘Een jonge arts stelde voor om met een experi-
mentele laserbehandeling de splitsing af te
remmen. Ik had niet veel opties en dacht: doe
maar. Het deed vreselijk veel pijn en daarna zat
ik op de parkeerplaats in mijn auto. Ik had nie-
mand meegevraagd, want ik had niet verwacht
Tekst: Josephine Krikke
Fotografie: Esther Jacobs
dat dit het gevolg zou zijn. Ik denk dat ik wel drie
uur lang heb zitten huilen, ik had me nog nooit
zo ellendig gevoeld.’
De eerste maanden leefde ze op advies van de
artsen als een ‘muurbloempje’: geen schermen
en geen inspanning. Ze was altijd gewend om
alles alleen te doen, maar besloot om hulp te
vragen aan vrienden. Aan klanten vroeg ze zelfs
om geduld als ze niet snel kon reageren. ‘Ik vond
het enorm moeilijk. Het was mooi om te merken
hoe begripvol iedereen reageerde.’
De Nederlandse oogarts waar ze kwam voor een
second opinion stelde vast dat haar oog stabiel
was. Hij raadde haar aan alleen een behandeling
te ondergaan als de situatie zou veranderen. ‘Hij
vroeg me juist om te gaan sporten en springen,
wat ik al die tijd niet had gedaan. Als er iets zou
gebeuren met het netvlies, moest ik regelen dat
ik binnen 24 uur geopereerd kon worden. Het
stimuleerde me om te blijven reizen. Het moet te
doen zijn om binnen een etmaal bij deze arts te
zijn.’ Ze sport nu gewoon weer en als een oefe-
ning toch niet helemaal goed voelt, dan doet ze
die niet. Of de loslating ook in haar andere oog
zal plaatsvinden, is niet te voorspellen.
SPRAAKHERKENNING
Dat ze zich voor haar werk altijd al verdiepte in
‘life hacks’ komt haar nu goed uit. ‘Ik zoek door
tot ik een oplossing vind. Bijvoorbeeld dat je in
Whatsapp met het microfoontje naast het toet-
senbord audio kunt overzetten naar tekst. Toen ik
merkte dat veel spraakherkenningsprogramma’s
niet goed genoeg werkten - als schrijver wil ik
DECEMBER 2023 OOG 13
dat punten en komma’s goed worden over-
genomen – vond ik de app Whisper Memo.
Die werkt met ChatGPT en dat kan ik ook goed
toepassen in mijn werk. Zelfs in andere talen’
Samen kijken we naar
de dingen waar je zelf
invloed op hebt
Dat kunstmatige intelligentie (AI) een vlucht
gaat nemen, was haar al duidelijk, maar nu is
ze er nog meer de voordelen ervan gaan inzien.
‘Sommige mensen zien het als een bedreiging.
Maar net als Uber of AirBnb, kunnen we het niet
meer wegdenken. Mijn advies is dan ook: zie het
als een kans. Er ontstaat ook nieuw werk door,
bijvoorbeeld als ‘prompt- generator’ voor het
formuleren van goede ChatGPT-opdrachten.’
Wanneer ze mensen helpt met het schrijven van
een boek, laat ze ook zien hoe ChatGPT een
hoofdstuk kan redigeren. ‘Dan kun je zeggen:
controleer de interpunctie of schrijf in mijn eigen
tone of voice. Je kunt heel specifiek dingen
vragen. En dat geeft je weer ruimte om andere
14 OOG DECEMBER 2023
dingen te doen.’ ChatGPT genereert nu nog
getypte tekst, maar met wat aanpassing kun je
die ook laten voorlezen.
LUISTER NAAR JE LICHAAM
Zelf laadt ze weer op door naar podcasts of
luisterboeken te luisteren en niet te kijken op een
scherm. ‘Spotify werkt super simpel, vaak nog
makkelijker dan apps. En je doet dan even dingen
met je oren. Dat is ook heel belangrijk voor de
ziende mens.’
Wat haar helpt om te luisteren naar de behoefte
van haar lichaam, is mediteren. ‘Zeker nu ik
sneller moe ben vanwege mijn oog, houd ik hier
trouw aan vast. Ik doe het tien minuten per dag.’
Gelukkig is ze niet gefrustreerd, maar lukt het
haar om dankbaar te zijn voor wat ze wel heeft.
‘In mijn werk merk ik bijvoorbeeld ook dat mensen
nu makkelijker vertellen over beperkingen die zij
hebben en hoe zij daarmee omgaan.’
Reizen zal ze gewoon blijven doen, zo lang het
kan. ‘Ik zal nieuwe manieren moeten vinden om
te zijn, te werken, te reizen, fit te blijven. En ik
ben ervan overtuigd dat die er zijn.’
 NR 4
2023

Klimmen blijft voor Hein

een grote passie
Preventie tegen Overal ter wereld
wachttijden zorg werken met AI
 inhoud

Klimmen
Van jongsaf is Hein Noortman
gegrepen door klimmen. Hij
vertelt dat de sport veel meer
is dan fysieke fitheid, maar
vooral draait om mentale 4
kracht. Zeven jaar geleden
verloor hij bij een klimongeval
zijn zicht. Dat heeft hem niet
belemmerd het klimmen weer
op te pakken.

8 12
Voorkomen
Als het aantal mensen met
een oogaandoening in het
huidige tempo blijft toenemen,
komt de toegang tot de zorg
in gevaar. Dat pleit voor
preventie. Niet alleen in het
ziekenhuis maar ook thuis:
wat kan jij doen?
Werken
Als ‘digitale nomade’ trekt
Esther Jacobs de hele wereld
over, zonder vast woon- of
werkplek. De rode draad van
werk: kansen zien. Ook bij
tegenslag, zoals toen ze een
jaar geleden een oogaan-
doening kreeg.
EN VERDER
7 Kort en cartoon
15 Vroeger: Donders
16 Door zorgkosten
zorg mijden?
18 Partners: maatjes
voor het leven
22 Dilemma: wordt
hond geweigerd?
24 Rechten bij klagen
over zorg
28 Test: nieuwsapps
30 Ooglijn
32 Blik van Ellen: AI

DECEMBER 2023 OOG 3