ANG TAGALOG SA PANAHON NG PROPAGANDA

Kaligirang Pangkasaysayan
19th Century (1800s) Sitwasyong Internasyunal
I. Nagigising na ang diwang makabayan ng mga bansa sa daigdig. Nagdudulot na
ito ng unipikasyon at pagbubuo ng isang national identity.
a. Tatlong Rebolusyon
i. American Revolution (1776) Pulitikal na pagpapalit ng
pamamahala mula sa pamahalaang kolonyal tungo sa isang
malayang bansa.
ii. French Revolution (1789) Panlipunang rebolusyon na nagdulot
sa pagpapatalsik ng monarkiya sa Pransya. Hudyat rin ito ng pagangat ng burgesya na naglagay sa kanila sa pamamahala. Sa
panahon ding ito, mate-threaten ang sistemang monarkiya ng
Espanya. Mawawala ang divine right of Kings at tutungo sa
pagbubuo ng konstitusyon na naglilimita sa pamamahala ng mga
lider.
iii. Industrial Revolution Paglakas ng Kapitalismo na naglalayong
kumita mula sa pag-export ng mga produkto. Nagresulta ito sa
Expansion ng mga bansa upang kumuha ng mga teritoryong
mapagkukunan ng hilaw na materyales. Mahalagang komponente
nito ang Pandaigdigang Kalakalan.
b. Espanya:
II. Repormang Bourbon: Imposition of Stronger Rule among the colonies, stronger
administration and monopolies, opening of new ports to strengthen trade.
Creoles in the colonies became alienated.
a. Konstitusyon ng Cadiz (1812): representasyon ng mga kolonya sa Cortes.
b. Dahil sa paglakas ng liberalism, ang mga nakapag-aral na mga creole sa
Europa ay inangkop ito at naghangad na lumaya mula sa Espanya.
Nagdulot ito ng paghihimagsik ng mga kolonya ng Espanya sa Latin
America.
c. Dahil sa paglaya ng Mexico, ang Pilipinas ngayon ay direkta nang
pinamamahalaan mula sa Madrid.
Sitwasyon sa Pilipinas
I. Pang-ekonomikong Salik
a. After British Occupation, binuksan gradually ang Pilipinas sa World Trade.
Dahil dito ang agrikultura na dati ay subsistence economy lamang ay
itinuon sa eksport para sa demand ng mga bansang Europeo. Tumaas
ang pagpapatupad ng monopoly ng cash crops sa mga piling lupain. Dito
unti-unting lumakas ang Hacienda System. Sa pagtatapos ng kalakalang
galyon, ang Pilipinas na ngayon ay nakatuon sa pag-eksport ng hilaw na
materyales.
b. Pacto de Retroventa: Tinanggalan ang mga magsasaka ng kanilang
karapatan sa lupang sinasaka. Sila ay napasailalim ng mga bagong may-

II.

III.
IV.

ari ng lupa na may kakayahang bumili ng lupa at naging mga kasama

(tenant).
c. Pag-angat ng mga Media Clase: Acquired haciendas, had more access to
material needs. Nakapagpaaral sila sa mga kolehiyo, at sa Europa.
Political Situation
a. Liberals Succeeded conservatives in governing the Philippines.
b. Opening of the Suez Canal, and Independence of Latin American
Colonies: Philippines now directly administered from Spain.
c. Imposed Stronger Rule: Guardia Civil para pigilan ang mga pag-aalsa.
Cultural Developments
a. Ilustrados intellectual elites
b. Secondary Schools: Spread of Nationalism
Religious Developments
a. Ang mga Pilipino ay ang namamahala na sa mga parokya nang
mapatalsik ang mga Heswita.
b. Sa kanilang pagbabalik: Binawi ang karapatan ng mga Pilipino na
humawak ng mga parokya.
c. Mas napaigting ang kilusan para sa Sekularisasyon
d. Kinikilala ng Espanya na mahalaga ang mga prayle sa pagpapanatili ng
katapatan ng Pilipinas sa korona.

Ang Pag-usbong ng Nasyonalismo

I. Ang Nasyonalismo, ayon kay Louis Snyder, ay ang pagnanais ng kalayaan
at pagkakaisa ng isang nasyon.
II. Layunin: Pagkakaroon ng soberanya at pagkilala bilang malayang bansa
ngunit ang mga mamamayan ay nililimitahan ng kanilang estado.
a. 1872 Cavite Mutiny at Gomburza Execution. Napuno ng galit ang mga
mamamayan. Nagsilbing stimulant ng pagkakaroon ng mga kilusan laban
sa Espanya.
b. Ang isang tyrant ay kailangang patalsikin. (Espanya)
Two Streams of Nationalism
I. Reporma na tutungo sa rebolusyon.
a. Kilusang Propaganda
b. Ang lipunan noong panahong ito ay may umiiral na tunggalian ng mga uri.
i. Peninsulares nasa pamamahala
ii. Insulares Hijos del Pais; pinagkakaitan na humawak ng mga
puwesto sa pamamahala
iii. Dayuhan may prayoridad sa mga polisiya sa kalakalan.
iv. Creoles/Mestizos Middle men among European firms at katutubo.
v. Mestizo Chino Pinakamayayaman dahil sa kalakalan.
vi. Principalia native elites (caciques)
vii. Indios pinakamarami.
c. Pag-angkin sa FILIPINO bilang pambansang pagkakakilanlan. Tinutukoy
nito ang lahat ng mga ipinanganak at nakatira sa Pilipinas.
II. Rebolusyon na naghahangad ng paghiwalay sa Espanya.

III.

a. Inadapt ang mga kaisipang bunga ng kilusang propaganda

b. Binubuo ng mga masa na nakaranas ng labis na pang-aalipusta ng mga
elite na Espanyol. Karaniwang mula sa uring manggagawa at magsasaka.
c. Katipunan (Nabuo noong July 7, 1892) kasunod ng pagkakaaresto ni Jose
Rizal.
d. The ruling class preached, the lower class acted not necessarily the
case though. SILA AY GUMAGAWA NG SARILI NILANG
PAGPAPAKAHULUGAN SA MGA IDEYA NA MOTIVATED SA
DAANTAONG PANG-AALIPUSTA.
Nag-unite ang Elite at Masa sa panahon ng rebolusyon, ngunit ang elite ang
laging nagtatraydor sa masa para sa kanilang pansariling interes Dr. Dante
Ambrosio.

Sitwasyong Pangwika: ANG TAGALOG SA PANAHON NG PROPAGANDA

I. Propaganda movement
a. Filipino representation in the Cortes (Cadiz 1812)
b. Personal liberty in economic, religious, and educational expression
c. End to Friar Rule
d. Evolutionary not Reactionary
i. Reform first then Revolution
ii. Paghahayag ng pagkakaroon ng reporma para sa kapakanan
ng mamamayan. Tutungo ito sa pagbubuklod at pagkilala ng
isang estado.
b. Nilalayon ang pagkakaroon ng pagkakapantay-pantay sa karapatan
c. Laban sa economic at administrative caciquism/
II. Members: Middle Class Educated (Bilingual but Spanish Dominant): Ex.
Jose Ma. Panganiban (Bikolano), Graciano Lopez Jaena (Hiligaynon), Luna
(Ilokano)
III. MAURA LAW: Pagsasabatas ng pagkakaroon ng Escuela Normal de
Maestros, at paaralan sa bawat bayan.
IV. INANGKOP ANG FILIPINO.
V. Publications: Bilingual (Spanish and Vernacular): Diariong Tagalog, La
Lectura Popular, El Ilocano at Monolingual (Spanish): La Solidaridad.
a. Diariong Tagalog: Edited by Marcelo H. Del Pilar. Nagpasok ng mga akda
na nasa Tagalog gaya ng Caiigat Cayo, Sagot nang Espanya sa Hibik
nang Filipinas, Dasalan at Tocsohan
b. Sa mga publikasyon, nagkakaroon ng diskusyon tungkol sa pagbubuo ng
opisyal na wika sa hinaharap, at ito ay Spanish at Tagalog. (Dahil mayorya
ay mga Tagalog).
VI. Kontribusyon ni Jose Rizal sa Pagpapaunlad ng Wika
a. Nagsusulat si Rizal sa Tagalog (Etikang Tagalog, Liham sa
Kababaihan ng Malolos)
b. Pinasinayaan ang pag-iistandardisa sa Tagalog at paggamit ng
ispeling na nakaayon sa alpabeto nito.
c. Pagsasalin ng mga klasikong akda ng mga Aleman sa Tagalog

d. Ginamit ni Rizal ang pananaw ni Herder tungkol sa Wika sa kaniyang

El Fili (Quibuyen, 1999)
i. Ang Wika ay mahalagang instrumento upang labanan ang
opresyong nararanasan ng isang grupo ng tao. Mahalaga ito para
sa pagdebelop ng isang national character. Kinakailangan ang
paglinang sa sariling wika, ipalaganap at panatilihin sa kamalayan
ng mga tao sapagkat ito ay nakasandig sa kanilang sariling paraan
ng pag-iisip at paraan ng pamumuhay. Sa pamamagitan nito ay
makakapagdebelop ng isang nasyon na magtutulak sa kanila sap
ag-asam ng kalayaan.
ii. Ang bansang may nalinang na sariling komon na wika ay
makakatulong sa mga bansa na huwag masakop gaya ng Japan.
iii. Sa El Fili: Ang wikang Espanyol ay hindi kailanman magiging para
sa mga Pilipino. Pag-aaksaya lamang ng oras ang pagtuturo nito
sapagkat hindi ito ang wika ng mamamayan. Ang wika ay kaisipan
ng mamamayan.
e. Nang maitatag ang La Liga Filipina: Pagsasalin ng Declaration of the
Rights of Man sa Tagalog mula sa Pranses. Pagpapakalat ng mga polyeto
na nasa Spanish at Tagalog

Sanggunian:
Gonzalez, Andrew B. Language and Nationalism: The Philippine Experience Thus Far.
Quezon City: Ateneo de Manila Press, 1980.
Cruz, Romeo V. Nationalism in the 19th Century Manila Asian Studies Journal. Vol 28.
1990. http://www.asj.upd.edu.ph/mediabox/archive/ASJ-28-1990/cruz.pdf
Quibuyen, Floro C. A Nation Aborted: Rizal, American Hegemony and Nationalism.
Quezon City: Ateneo de Manila Press, 1999.
Schumacher, John N. Rizal in the Context of the Nineteenth Century Philippines nasa
The Making of a Nation: Essays on Nineteenth Century Filipino Nationalism. Quezon
City: Ateneo de Manila Press, 1991.