BUOD NG NOLI ME TANGERE

Si Juan Crisostomo Ibarra ay isang binatang Pilipino na pinag-aral ng kanyang ama sa Europa.
Pagkatapos ng pitong taong pamamalagi roon ay nagbalik ito sa Pilipinas. Dahil sa kanyang
pagdating ay naghandog si Kapitan Tiyago ng isang salo-salo kung saan ito ay dinaluhan nina
Padre Damaso, Padre Sibyla, Tinyente Guevarra, Donya Victorina at ilang matataas na tao sa
lipunan. Sa hapunang iyon ay hiniya ni Padre Damaso na siyang dating kura ng San Diego, ang
binata ngunit itoy hindi na lamang niya pinansin at magalang na nagpaalam at nagdahilang
may mahalagang lalakarin.
Si Ibarra ay kasintahan ni Maria Clara, isang napakangandang binibini at larawan ng dalagang
Pilipina. Siya kilala bilang anak-anakan ni Kapitan Tiyago, isang mayamang taga-Binundok. Ang
binata ay dumalaw sa dalaga kinabukasan at sa kanilang pag-uulayaw ay di nakaligtaang
gunitain ang kanilang pagmamahalan simula pa sa kanilang pagkabata. Di nakaligtaang
basahing muli ni Maria Clara ang mga liham ng binata sa kanya bago pa man ito mag-aral sa
Europa.
Bago tumungo si Ibarra sa San Diego ay ipinagtapat sa kanya ni Tinyente Guevarra ng Guardia
Sibil ang tungkol sa pagkamatay nga kanyang amang si Don Rafael, ang mayamang asendero sa
bayang yaon.
Ayon sa Tinyente, si Don Rafael ay pinaratangan ni Padre Damaso, na Erehe at Pilibustero,
gawa ng di nito pagsisimba at pangungumpisal. Nadagdagan pa ng isang pangyayari ang
paratang na ito. Minsan ay may isang maniningil ng buwis na nakaaway ng isang batang magaaral, nakita ito ni Don Rafael at tinulungan ang bata, nagalit ang kubrador at sila ang
nagpanlaban, sa kasamaang palad ay tumama ang ulo ng kastila sa isang bato na kanyang
ikinamatay. Ibinintang ang pagkamatay na ito ng kubrador kay Don Rafael, pinag-usig siya,
nagsulputan ang kanyang mga lihim na kaaway at nagharap ng iba-ibang sakdal. Siya ay
nabilanggo at ng malapit nang malutas ang usapin ay nagkasakit ang matanda at namatay sa
bilangguan. Di pa rin nasiyahan si Padre Damaso sa pangyayaring iyon. Inutusan niya ng
tagapaglibing na hukayin ang bangkay ni Don Rafael sa kinalilibingan nitong sementeryo para
sa katoliko at ibaon sa libingan ng mga Intsik at dahil umuulan noon at sa kabigatan ng
bangkay ay ipinasya ng tagapaglibing na itapon na lamang ito sa lawa.
Hindi binalak ni Ibarra ang maghiganti sa ginawang kabuktutang ito ni Padre Damaso at sa
halip ay ipinagpatuloy ang balak ng kanyang ama na magpatayo ng paaralan.
Sa pagdiriwang ng paglalagay ng unang bato ng paaralan ay kamuntik nang mapatay si Ibarra
kung hindi siya nailigtas ni Elias. Sa paglagpak ng bato habang itoy inihuhugos ay hindi si
Ibarra ang nasawi kundi ang taong binayaran ng lihim na kaaway ng binata.
Sa pananghaliang inihandog ni Ibarra pagkatapos ng pagbabasbas ay muling pinasaringan ni
Padre Damaso ang binata, hindi na lamang niya sana ito papansinin subalit nang hamakin ang
alaala ng kanyang ama ay hindi na siya nakapagpigil at tinangkang saksakin ang pari, salamat

na lamang at napigilan ito ni Maria Clara.

Dahil sa pangyayaring ito ay itiniwalag o ineskomonyon si Ibarra ng Arsobispo ng simbahang
Katoliko Romano. Sinamantala ito ni Padre Damaso upang utusan si Kapitan Tiyago na sirain
ang kasunduan sa pagpapakasal nina Ibarra at Maria Clara. Nais ng pari na ang mapangasawa
ng dalaga ay si Linares na isang binatang kastila na bagong dating sa Pilipinas.
Dahil sa pagkasindak sa gumuhong bato noong araw ng pagdiriwang si Maria Claray nagkasakit
at naglubha. Dahil sa ipinadalang gamot ni Ibarra na siya namang ipinainom ni Sinang
gumaling agad ang dalaga.
Sa tulong ng Kapitan Heneral ay napawalang-bisa ang pagkakaeskomulgado ni Ibarra at
ipinasya ng arsobispo na muli siyang tanggapin sa simbahang Katoliko. Ngunit, nagkataon
noong sinalakay ng mga taong pinag-uusig ang kwartel ng sibil at ang napagbintangang may
kagagawan ay si Ibarra kaya siya ay dinakip at ibinilanggo. Wala talagang kinalaman dito ang
binata sapagkat nang kausapin siya ni Elias upang pamunuan ang mga pinag-uusig ay tahasan
siyang tumanggi at sinabing kailanman ay hindi siya maaring mamuno sa mga taong
kumakatawan sa bayan.
Napawalang-bisa ang bintang kay Ibarra sapagkat sa paglilitis na ginawa ay walang sino mang
makapagsabi na siyay kasabwat sa kaguluhang naganap. Subalit ang sulat niya kay Maria
Clara na napasakamay ng hukuman ang siyang ginawang sangkapan upang siyay mapahamak.
Nagkaroon ng handaan sa bahay nina Kapitan Tiyago upang ipahayag ang kasunduan sa
pagpapakasal ni Maria Clara kay Linares at samantalang nagaganap ito ay nakatakas ni Ibarra
sa bilangguan sa tulong ni Elias.
Bago tuluyang tumakas ay nagkaroong ng pagkakataon si Ibarrang magkausap sila ng lihim ni
Maria Clara,. Anyay ipinagkaloob na niya rito ang kalayaan at sanay lumigaya siya at
matahimik na ang kalooban. Ipinaliwanag ni Maria Clara na ang liham na kanyang iniingatan at
siyang ginamit sa hukuman ay nakuha sa kanya sa pamamagitan ng pagbabanta t pananakot.
Ippinalit sa mga liham na ito ang dalawang liham na isinulat ng kanyang ina bago siya
ipanganak na nakuha ni Padre Salvi sa kumbento at dito nasasaad na ang tunay niyang ama ay
si Padre Damaso.
Sinabi niya kay Ibarra na kaya siya pakakasal kay Linares ay upang ipagtanggol ang karangalan
ng kanyang ina subalit ang pag-iibig niya saa binata ay di magbabago kailanman.
Samantala, tumakas na si Ibarra sa tulong ni Elias. Sumakay sila ng bangka, pinahiga si Ibarra
at tinabunan ng damo at pagkatapos ay tinunton ang ilog Pasig hanggang makarating sa Lawa
ng Bay. Ngunit naabutan sila ng mga tumutugis sa kanila. Inisip ni Elias na iligaw ang mga ito
kaya naisipan niyang lumundag sa tubig kung saan inakalang si Ibarra ang tumalon kaya
hinabol at pinaputukan siya ng mga sibil hanggang mahawi ang bakas ng pagkakalangoy at
magkulay-dugo ang tubig.

Nakarating sa kaalaman ni Maria Clara na si Ibarray napatay ng mga Sibil sa kanyang

pagtakas. Ang dalagay nalungkot at nawalan ng pag-asa kayat hiniling niya kay Padre
Damaso na siyay ipasok sa kumbento ng Santa Clara upang magmadre. Napilitang pumayag
ang pare sapagkat tiyakang sinabi ng dalaga na siyay magpapakamatay kapag hindi
pinagmadre.
Noche Buena nang makarating si Elias sa maalamat na gubat ng mga Ibarra, sugatan at
nanghihina na doon niya nakatagpo si Basilio at ina nitong wala nang buhay.
Bago siya nalagutan ng hininga ay sinabing, namatay siyang hindi nakikita ang pagbubukangliwayway ng kanyang bayan at makakikita ay huwag sanang kalilimutan ang mga nangamatay
dahil sa pagtatanggol sa bayan.