Professional Documents
Culture Documents
Unang nobela ni Rizal ang Noli Me tangere. Inilathala ito noong 26 taong gulang
siya. Makasaysayan ang aklat na ito at naging instrumento upang makabuo ang
mga Pilipino ng pambansang pagkakakilanlan. Sa di-tuwirang paraan,
nakaimpluwensiya ang aklat ni Rizal sa rebolusyon subalit si Rizal mismo ay isang
nananalig sa isang mapayapang pagkilos at isang tuwirang representasyon sa
pamahalaang Kastila. Sinulat sa wikang Kastila ang Noli, ang wika ng mga edukado
noong panahong yaon.
Sinimulan ni Rizal ang nobela sa Madrid, Espanya. Kalahati nito ay natapos bago siya umalis
ng Paris, at natapos ito sa Berlin,Alemanya. Inilaan ni Vicente Blasco Ibez, isang bantog na
manunulat, ang kaniyang serbisyo bilang tagapayo at tagabasa.
Ang nobela ni rizal ay tumatalakay sa mga kingisnang kultura ng Pilipinas sa pagiging kolonya nito
ng Espanya. Binabatikos din ng nobela ang mga bisyo na nakasanayan ng mga Pilipino at ang
kapangyarihang taglay ng Simbahang Katoliko na nahihigit pa ang kapangyarihan ng mga lokal na
alkalde.
Bumuo ng kontrobersiya ang nobelang ito kung kaya't pagkatapos lamang ng ilang araw na pagbalik
ni Rizal sa Pilipinas, tinanggap ni Gobernador-Heneral Terrero sa Malacaang at inabisuhang puno
ng subersibong ideya ang Noli. Pagkatapos ng usapan, napayapa ang liberal ng Gobernador
Heneral ngunit nabanggit niya na wala siyang magagawa sa kapangyarihan ng simbahan na
gumawa ng kilos laban sa nobela ni Rizal. Mahihinuha ang persekusyon sa kaniya sa liham ni Rizal
sa Leitmeritz:
Gumawa ng maraming ingay ang libro ko; kahit saan, tinatanong ako ukol
El filibusterismo
tulad sa Noli, nagdanas si Rizal ng hirap habang sinusulat ito at, [3] tulad din nito, nakasulat ito
sa Kastila. Sinimulan niya ang akda noong Oktubre ng 1887 habang nagpapraktis ng medisina
sa Calamba.
Sa London, noong 1888, gumawa siya ng maraming pagbabago sa plot at pinagbuti niya ang ilang
mga kabanata. Ipinagpatuloy ni Rizal ang pagtatrabaho sa kaniyang manuskrito habang naninirahan
sa Paris, Madrid, at Brussel, at nakompleto niya ito noong 29 Marso 1891, sa Biarritz. Inilathala ito
sa taon ring iyon sa Gent. Isang nagngangalang Valentin Ventura na isa niyang kaibigan ang
nagpahiram ng pera sa kanya upang maipalimbag at mailathala ng maayos ang aklat noong 22
Setyembre 1891.[kailangan ng sanggunian]
Ang nasabing nobela ay pampolitika na nagpapadama, nagpapahiwatig at nagpapagising pang lalo
sa maalab na hangaring makapagtamo ng tunay na kalayaan at karapatan ng bayan
Maria Basa ay ipinakalat ni Ponce ang tula at ipinamigay sa mga kababayan at kakilala ang mga sipi
nito.
Si Padre Mariano Dacanay ang naglapat ng Mi ltimo adis bilang pamagat ng nasabing tula noong
ito'y kanyang matanggap at mabasa habang siya'y nakakulong sa Bilibid,Maynila. Ang kanyang
ginawang paglalapat ay inilathala sa pahayagang "La Independencia" noong Setyembre 1898.
Ang orihinal na sipi ng tula na ibinigay ni Rizal sa kapatid niyang si Trinidad ay napapunta naman
kay Josephine Bracken. Dinala ni Josephine ang tula ng magpunta siya sa Hong Kong. Nang
mamatay si Josephine ay nawala ang orihinal na kopya. Ito'y hinanap ng Pamahalaan ng Pilipinas at
natagpuan sa isang taong tagaroon na humingi ng kaukulang bayad (1000 piso) upang ibigay niya
ito sa pamahalaan. Nagbayad nga ang pamahalaan at ito ay naibalik sa Pilipinas.
Naisalin ang tula sa kauna-unahang pagkakataon sa Kapampangan ni Monico Mercado noong
Enero 1897 at ang sa Tagalog naman ay si Andres Bonifacio. Ilan naman sa mga tanyag na salin ng
tulang ito sa wikang Tagalog ay isinagawa nina Pascual H. Poblete at Julian Balmaceda. Sa mga
dayuhang wika naman, una itong nasalin sa Alemansamantalang may mahigit na 25 salin ang
tulang ito sa Ingles.
Noong taong 2014, habang nagaganap ang Digmaang Pilipino-Amerikano ay pinag-uusapan sa
Kongreso ng Amerika kung makatwiran bang sakupin ang Pilipinas. May nagpanukalang dapat
upang mabigyan ng edukasyon ang mga "barbarong" Pilipino. May isang kinatawan ang tumutol at
binasa ang Huling Paalam ni Jose Rizal (salin sa wikang Ingles ni Charles Derbyshire na
pinamagatang "My Last Farewell") upang patunayang hindi barbaro ang mga Pilipino (dahil sa
galing ng pagkakasulat ng tula) at lalong hindi dapat sakupin ang Pilipinas.
Kaya si Rizal, nasa piso. Salamat sa aking itay sa pagsagot sa aking katanungan. Pero
mas mahalaga pa doon, nagpapasalamat din ako sa kanyang suporta at pagmamahal.
Happy Fathers Day Papa!
Mahalaga pa nga ba pag-aralan si Rizal? Anu-ano ang maitutulong nito sa ating kinabukasan? Unang-una,
bilang ating pambansang bayani, marapat lamang na malaman ng mga mag-aaral at kabataan ang mga
detalye tungkol sa kanya. Nakakahiyang karamihan sa mga matatanda ngayon kapag tinanong kung sino si
Rizal ay isa lamang ang alam nila, si Rizal ay ang ating pambansang bayani. Wala silang nalalaman tungkol
sa kaniyang mga nagawa kung bakit niya nakamit ang ganoong pagkilala sa kanya. Hindi nila maipaliwanag
kung bakit siya ang ating pambansang bayani. Bilang siya ay bahagi ng ating kultura, marapat lamang na
malaman natin kung sino siya at ang kanyang mga nagawa. Sa aking pananaw, isang kawalangpakundangan ang hindi pagbibigay ng halaga sa kanyang mga nagawa. Malaking instrumento siya sa
tinatamasan nating kalayaan ngayon. Kung hindi dahil sa kanyang mga nagawa, baka hanggang ngayon ay
sakop pa rin tayo sa mga Kastila o hindi man alipin pa rin tayo ng ating pagkamangmang sa tunay na
kalagayan ng bansa. Malaki ang kanyang nagawa para sa ating kasarinlan. Makakatulong rin sa atin ang
pag-aaral at pag-iintidi ng kayang mga nagawang akda. Tinuturuan tayo dito ng mga kahalagang pantao at
tinuturuan tayo na magbigay ng halaga sa ating kulturang Pilipino.
Naging panatiko ako ng mga gawa ni Rizal dahil ang kanyang mga akda ay nagbibigay ng mga malalim na
katotohanan sa ating buhay. Sa mga nabasa kong akda ni Rizal, namumukod-tangi para sa akin ang kanyang
tula na Sa Aking Mga Kababata at ang liham niya na Ang Huling Paalam. Sa pagsulat niya ng Sa Aking Mga
Kababata, ipinakita niya ang punto ng pagmamahal ng sariling wika. Nagustuhan ko ang isang sinabi niya
dito na ang taong hindi marunong magmahal sa sariling wika ay mas malala pa sa mga hayop at malansang
isda. Ito ay mahalaga sapagkat ang pagmamahal sa sariling wika ay isa sa pagkakilanlan natin bilang mga
Pilipino at dahil sa punto niyang ito, malaking instrumento ito sa ating pagkakaisa bilang mga mamamayan.
Isa itong simbolismo ng kalayaan.
Nagustuhan ko naman Ang Huling Paalam sapagkat naramdaman ko bilang mambabasa ang naramdaman
niyang pighati o sakit habang sinusulat ito. Kung ako ang malagay sa kanyang sitwasyon, ay baka hindi na
ako nakapagsulat pa. Pinakita niya sa akda niyang ito ang tunay niyang katangian bilang isang magaling na
manunulat. Nailabas niya ang kanyang damdamin sa pamamagitan ng kanyang panulat na bilang
mambabasa ay mararamdaman mo ang dinadala ng sumulat. Naawa talaga ako sa kanya. Sa pagsusulat
niya ng akdang ito, makikita natin na tanggap ni Rizal ang kahihinatnan ng kanyang nagawa. Tanggap niya
na sa kanyang nagawa ay kapalit nito ay ang kanyang buhay. Buong tapang niyang haharapin ito sapagkat
kapalit nito ay alam niyang magigising ang diwa ng mga kababayan. Ang mga sinusulat ni Rizal na akda ay
may pinagkakaiba sa damdamin at paggamit ng mga salita, pero isa lang ang punto. Ito ay ang pagmamahal
niya sa kanyang sariling bansa na dapat tularan ng sinuman.
Bilang mag-aaral, mas nalinawan ako kung bakit natin kailangang pag-aralan si Rizal. Mas nalaman ko ang
dahilan kung bakit siya tinagurian bilang ating pambansang bayani. Nalaman ko ang mga bagay na hindi
naisulat sa mga pangkasaysayang aklat. Sa mga akdang nagawa ni Rizal, marami rin akong mga natutunan
na mga aral sa buhay, katulad ng pagpapahalaga ni Rizal sa kanyang ina, mga kapatid at mga kaibigan.
Nagdulot din ito ng dahilan kung bakit dapat pahalagahan ang kasarinlan na tinatamasa natin sa
kasalukuyan. Maaaring ang iba ay binabaliwala ang mga bagay na ito, subalit ito ay isang kamangmangan
na hindi alam ang rason kung bakit sila ay malaya.
Ang lipunan na kinabilangan ni Rizal at ang lipunan na ginagalawan natin ngayon sa kasalukuyan ay halos
magkaparehas pa rin kahit hindi na tayo sakop ng mga Kastila. Ito ay sa dahilang marami pa rin sa atin ang
alipin sa kultura ng ibang bansa. Ang kalayaan na tinatamasa natin ngayon ay hindi pa ganap. Makikita mo
ito dahil marami sa atin ay may kaisipang dayuhan. Kapag tayo ay bumibili ng mga produkto, mas pinipili
natin ang mga gawa ng ibang bansa. Laging iniisip ng mga taga-lipunan natin ngayon na mas maganda o
mas matibay ang isang gamit kapag ito ay imported. Ang isa pang dahilan kung bakit kaunti lamang ang
pinagkaiba ng lipunan dati sa ngayon ay dahil marami sa atin ay hindi marunong magmahal ng sariling wika.
Marami sa mga kabataan ngayon na kahit mga Pinoy sila, hindi sila marunong gumamit ng salitang Pilipino o
Tag-lish sila magsalita. Mga iba naman ay nag-iimbento pa ng mga sarili nilang salita katulad ng mga
tinatawag nating jejemon.
Bilang isang estudyante, marami akong pwedeng magawa para isabuhay ko ang mga mensaheng sinasabi
sa mga akda ni Rizal. Unang-una, mas bibigyan ko ng importansiya ang ating lengguwahe. Dadalasan ko ang
paggamit ng salitang Pilipino upang maipakita ko na pinapahalagahan ko ang sariling wika. Hindi ako
gagamit ng Tag-lish o ng jejemon. Ang pangit rin naman talaga tignan o pakinggan ang mga ito. Ang isa
ko pang pwedeng gawin ay ang pagbibili ng sariling produkto. Susubukan ko na hindi ako magkakaroon ng
kaisipang dayuhan. Hindi ako magiging katulad ng iba na masyadong pabor sa pagbili ng produkto ng ibang
bansa. Sa totoo lang, hindi ibig sabihin na kapag imported ang isang produkto ay agad nang mas maganda
iyon. Kailangan mo muna talaga tignan ang kalidad ng isang produkto bago mo iyon pwedeng maikumapara
sa iba. Sa paraang ito, hindi ko lang maisasabuhay ang mga mensahe ni Rizal sa kanyang mga akda, kundi
makaktulong rin ako sa pag-unlad ng Pilipinas. Ang huli na pwede kong magawa ay ipagmamalaki ko ang
Pilipinas. Sa tingin ko, ito ang pinakaimportante sa lahat. Sa ganitong paraan mong makikita kung gaano mo
kamahal ang sarili mong bayan.
Paris
Paris (UK: /prs/; US:
listen))
of France. Situated on the SeineRiver, in the north of the country, it is in the centre of the le-deFrance region, also known as the rgion parisienne. The City of Paris has a population of 2,273,305
inhabitants (January 2013),[2] making it the fifth largest city in the European Union measured by the
population within the city limits. Paris and its suburbs have a population of 12,292,895 inhabitants,
making it the second or third largest metropolitan area in Europe, with London and Berlin, depending
on the area measured.
Paris was founded in the 3rd century BC by a Celtic people called the Parisii, who gave the city its
name. By the 12th century, Paris was the largest city in the western world, a prosperous trading
centre, and the home of the University of Paris, one of the first in Europe. In the 18th century, it was
the centre stage for the French Revolution, and became an important centre of finance, commerce,
fashion, science, and the arts, a position it still retains today.
The Paris Region has a GDP of 612 billion (US$760 billion) in 2012, ranking it as one of the
wealthiest five regions in Europe; it is the banking and financial centre of France, and contains the
headquarters of 30 companies in the Fortune Global 500. In 2013 the City of Paris received 29.3
million visitors, making it one of the world's top tourist destinations.
Paris is the home of the most-visited art museums in the world, the Louvre, as well as the Muse
d'Orsay, noted for its collection of French Impressionist art, and the Muse National d'Art Moderne, a
museum of modern and contemporary art. The notable architectural landmarks of Paris include
the Notre Dame Cathedral (12th century); Sainte-Chapelle (13th century); the Eiffel Tower (1889);
and the Basilica of Sacr-Cur on Montmartre (1914).
Paris is known for its fashion designers and the twice-yearly Paris Fashion Week, and for its haute
cuisine, and three-star restaurants. Most of France's major universities and Grandes coles are
located in Paris, as are France's major newspapers, including Le Monde, Le Figaro, and Libration.
Paris is home to the association football club Paris Saint-Germain F.C. and the rugby
union club Stade Franais. The 80,000-seat Stade de France, built for the 1998 FIFA World Cup, is
located in Saint-Denis. Paris hosts the annual French Open Grand Slam tennis tournament on the
red clay of Roland Garros. Paris played host to the 1900 and 1924 Summer Olympics,
the 1938and 1998 FIFA World Cups, and the 2007 Rugby World Cup.
The city is a major rail, highway, and air-transport hub, served by the two international airports ParisCharles de Gaulle andParis-Orly. Opened in 1900, the city's subway system, the Paris Mtro, serves
9 million passengers daily. Paris is the hub of the national road network, and is surrounded by three
orbital roads: the Priphrique, the A86 motorway, and the Franciliennemotorway in the outer
suburbs.
Etymology[edit]
See Wiktionary for the name of Paris in various languages other than English and French.
In the 1860s Paris streets and monuments were illuminated by 56,000 gas lamps, making it literally
"The City of Light."
The name "Paris" is derived from its early inhabitants, the Celtic Parisii tribe.[6]
Paris is often referred to as "The City of Light" ("La Ville Lumire"),[7] both because of its leading
role during the Age of Enlightenment, and more literally because Paris was one of the first
European cities to adopt gas street lighting. In the 1860s, the boulevards and streets of Paris
were illuminated by 56,000 gas lamps.[8]
Since the late 19th century, Paris is also known as Panam(e) (pronounced: [panam]) in French
slang.[9]
Inhabitants are known in English as "Parisians" and in French as Parisiens ([paizj] (
pejoratively also called Parigots([paio] (
listen)),
listen)).[note 1][10]
Origins[edit]
The Parisii, a sub-tribe of the Celtic Senones, inhabited the Paris area from around the middle of
the 3rd century BC.[11][12] One of the area's major north-south trade routes crossed the Seine on
the le de la Cit; this meeting place of land and water trade routes gradually became a town
and an important trading centre. [13] The Parisii traded with many river towns as far away as
Spain, and minted their own coins for that purpose. [14]
The Romans conquered the Paris basin in 52 BC[15] and, after making the island a garrison
camp, began extending their settlement in a more permanent way to Paris' Left Bank. The GalloRoman town was originally called Lutetia (more fully, Lutetia Parisiorum, "Lutetia of the Parisii").
It became a prosperous city with a forum, baths, temples, theatres, and an amphitheatre. .[16]
By the end of the Roman Empire, the town was known simply as Parisius in Latin and Paris in
French.[17] Christianity was introduced in the middle of the 3rd century AD. According to tradition,
it was brought by Saint Denis, the first Bishop of Paris. When he refused to renounce his faith,
he was beheaded on the hill which became known as the "Mountain of Martyrs" (Mons
Martyrum), eventually "Montmartre". His burial place became an important religious shrine;
the Basilica of Saint-Denis was built there and became the burial place of the French Kings.[18]
Clovis the Frank, the first king of the Merovingian dynasty, made the city his capital from 508. In
987 Hugh Capet, Count of Paris (comte de Paris), Duke of the Franks (duc des Francs) was
elected King of the Franks (roi des Franks). Under the rule of the Capetian kings, Paris gradually
became the largest and most prosperous city in France.
Barcelona
Barcelona (/brslon/, Catalan: [bslon], Spanish: [barelona]) is the capital city of
the autonomous communityof Catalonia in Spain and the country's 2nd largest city, with a population
of 1.6 million[2] within its administrative limits. Its urban area extends beyond the administrative city
limits with a population of around 4.5 million people, being the sixth-most populous urban area in
the European Union after Paris, London, Madrid, the Ruhr area andMilan. About five million people
live in the Barcelona metropolitan area.[3][4][5][6][7] It is the largest metropolis on theMediterranean Sea,
located on the coast between the mouths of the rivers Llobregat and Bess, and bounded to the
west by the Serra de Collserola mountain range, the tallest peak of which is 512 metres (1,680 ft)
high.
Founded as a Roman city, in the Middle Ages Barcelona became the capital of the County of
Barcelona. After merging with the Kingdom of Aragon, Barcelona continued to be an important city in
the Crown of Aragon. Besieged several times during its history, Barcelona has a rich cultural
heritage and is today an important cultural centre and a major tourist destination. Particularly
renowned are the architectural works of Antoni Gaud and Llus Domnech i Montaner, which have
been designated UNESCO World Heritage Sites. The headquarters of the Union for the
Mediterranean is located in Barcelona. The city is known for hosting the 1992 Summer Olympics as
well as world-class conferences and expositions and also many international sport tournaments.
Barcelona is one of the world's leading tourist, economic, trade fair and cultural centres, and its
influence in commerce, education, entertainment, media, fashion, science, and the arts all contribute
to its status as one of theworld's major global cities.[8][9] It is a major cultural and economic centre
in southwestern Europe, 24th in the world (before Zrich, after Frankfurt)[10] and a financial centre. In
2008 it was the fourth most economically powerful city by GDP in the European Union and 35th in
the world with GDP amounting to 177 billion.[11] In 2012 Barcelona had a GDP of $170 billion; it is
leading Spain on both employment and GDP per capita change.[12] In 2009 the city was ranked
Europe's third and one of the world's most successful as a city brand. [13] In the same year the city
was ranked Europe's fourth best city for business and fastest improving European city, with growth
improved by 17% per year,[14] but it has since been in a full recession with declines in both
employment and GDP per capita, with some recent signs of the beginning of an economic recovery.
[15]
Since 2011 Barcelona is a leading smart city in Europe.[16] Barcelona is a transport hub with
the Port of Barcelona being one of Europe's principal seaports and busiest European passenger
port,[17] an international airport, BarcelonaEl Prat Airport, which handles above 35 million
passengers per year,[18] an extensive motorway network and a high-speed rail line with a link to
France and the rest of Europe.[19]
Name
Code,
year
Coordinat
Park Gell
Palau Gell
Casa Mil
Casa Vicens
320-001, 1984
320-002, 1984
320-003, 1984
320-004, 2005
412351.3N 209
412250.5N 210
412459.6N 209
es
07.9E
Name
Faade of the
41.379183N
2.174445E
Casa Batll
46.9E
Palau de la Msica
30.6E
Hospital de Sant
Nativity and
crypt of the Sagrada
Catalana
Pau
804-001, 1997
804-002, 1997
412316N 210
412450N 210
Familia
Code,
year
Coordinat
es
320-005, 2005
412419.8N 210
320-006, 2005
412200.3N 209
30.2E
59.0E
30E
30E
Main sights[edit]
The Barri Gtic (Catalan for "Gothic Quarter") is the centre of the old city of Barcelona. Many of the
buildings date from medieval times, some from as far back as the Roman settlement of Barcelona.
Catalan modernista architecture (related to the movement known as Art Nouveau in the rest of
Europe), developed between 1885 and 1950 and left an important legacy in Barcelona. Several of
these buildings are World Heritage Sites. Especially remarkable is the work of architect Antoni
Gaud, which can be seen throughout the city. His best-known work is the immense but still
unfinished church of the Sagrada Famlia, which has been under construction since 1882, and is still
financed by private donations. As of 2007, completion is planned for 2026.
Barcelona was also home to Mies van der Rohe's Barcelona Pavilion. Designed in 1929 for
the International Exposition for Germany, it is an iconic building that came to symbolize modern
architecture as the embodiment of van der Rohe's aphorisms "less is more" and "God is in the
details." The Barcelona pavilion was intended as a temporary structure, and was torn down in 1930
less than a year after it was constructed. A modern re-creation by Spanish architects now stands in
Barcelona, however, constructed in 1986.
Barcelona won the 1999 RIBA Royal Gold Medal for its architecture,[53] the first (and as of 2012, only)
time that the winner has been a city, and not an individual architect.
Plaa Reial