Malzeme Bakimi

T.C.
MLL ETM BAKANLII
MEGEP
(MESLEK ETM VE RETM SSTEMNN
GLENDRLMES PROJES)
DENZCLK VE SU RNLER
MALZEME BAKIMI
ANKARA 2006
Milli Eitim Bakanl tarafndan gelitirilen modller;
Talim ve Terbiye Kurulu Bakanlnn 02.06.2006 tarih ve 269 sayl

Karar ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve Kurumlarnda
kademeli olarak yaygnlatrlan 42 alan ve 192 dala ait ereve retim
programlarnda amalanan mesleki yeterlikleri kazandrmaya ynelik
gelitirilmi retim materyalleridir (Ders Notlardr).
Modller, bireylere mesleki yeterlik kazandrmak ve bireysel renmeye

rehberlik etmek amacyla renme materyali olarak hazrlanm,
denenmek ve gelitirilmek zere Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve
Kurumlarnda uygulanmaya balanmtr.
Modller teknolojik gelimelere paralel olarak, amalanan yeterlii

kazandrmak koulu ile eitim retim srasnda gelitirilebilir ve
yaplmas nerilen deiiklikler Bakanlkta ilgili birime bildirilir.
rgn ve yaygn eitim kurumlar, iletmeler ve kendi kendine mesleki

yeterlik kazanmak isteyen bireyler modllere internet zerinden
ulalabilirler.
Baslm modller, eitim kurumlarnda rencilere cretsiz olarak

datlr.
Modller hibir ekilde ticari amala kullanlamaz ve cret karlnda

satlamaz.
NDEKLER
AIKLAMALAR ...............................................................................................................iv
GR ..................................................................................................................................1
RENME FAALYET- 1 ................................................................................................3
1. KORUYUCULU AHAP MALZEMEYE BAKIM YAPMAK ........................................3
1.1. Koruyuculu Ahap Malzeme .....................................................................................3
1.2. Koruyucu Malzeme ...................................................................................................3
1.3. Bakm Esnasnda Kullanlan Malzeme.......................................................................4
1.4. Bakm ekli ..............................................................................................................7
1.4.1. Eski Koruyucunun Kaldrlmas..........................................................................8
1.4.2. Zeminin Koruyucu Tatbikine Hazrlanmas ........................................................9
1.4.3. Zemine Koruyucu Tatbik Etmek.......................................................................10
UYGULAMA FAALYET...........................................................................................12
LME VE DEERLENDRME .................................................................................13
RENME FAALYET- 2 ..............................................................................................15
2. KORUYUCUSUZ TK MALZEMEYE BAKIM YAPMAK ..........................................15
2.1. Koruyucusuz Tik Malzeme......................................................................................15
2.2. Bakm ekli ............................................................................................................15
2.2.1. Tahta Fras veya Sert Mutfak Elyaf ve Deniz Suyu ile Temizlik....................16
2.2.2. Ar Ypranm Yzeylerin Zmpara veya Sistre Makinesiyle Dzeltilmesi......16
2.2.3. Krk, atlak veya Oyuk Yzeyler Bulunan Paralarn Deitirilmesi ...............17
2.2.4. Bakm Esnasnda Kullanlan Malzeme .............................................................17
RENME FAALYET- 3 ..............................................................................................21
3. DEMR MALZEMEYE BAKIM YAPMAK ..................................................................21
3.1. Bakm Esnasnda Kullanlan Malzemeler ................................................................21
3.2. Demir Malzeme ......................................................................................................22
3.3. Koruyucu Malzeme .................................................................................................22
3.4. Bakm ekli ............................................................................................................22
3.4.1. Eski Koruyucunun Kaldrlmas........................................................................22
3.4.2. Zeminin Koruyucu Tatbikine Hazrlanmas ......................................................23
3.4.3. Gerektiinde Demire Macun ve Koruyucu Uygulamak.....................................24
RENME FAALYET- 4 ..............................................................................................29
4. GALVANZ VE KROM KAPLI DEMR MALZEMEYE BAKIM YAPMAK...............29
4.2. Galvaniz ve Krom Kapl Demir Malzeme................................................................29
4.3. Bakm ekli ............................................................................................................30
4.3.1. Kaplamas Dklm Galvaniz Kapl Demir Yzeylerin Galvaniz Boyayla
Boyanmas.................................................................................................................30
4.3.2. Kaplamas Dklm Galvaniz Kapl Demir Yzeylerin Tekrar Galvanizle
Kaplanmas................................................................................................................30
4.3.3. Kaplamas Dklm Krom Kapl Demir Yzeylerin Krom Kaplanmas ..........30
4.3.4. Kirlenmi ve Parlakl Azalm Krom Kapl Demir Malzemenin Krom
Temizleyici Mstahzarla Temizlenip, Parlatlmas .....................................................31
RENME FAALYET- 5 ..............................................................................................35
5. SARI MALZEMEYE BAKIM YAPMAK......................................................................35
5.1. Sar Malzeme ..........................................................................................................35
5.3. Bakm ekli ............................................................................................................36
5.3.1. Kirlenmi ve Oksitlenmi Sar Malzemenin Temizleme Mstahzar ile
Temizlenmesi ............................................................................................................36
5.3.2. Oksitlenmi Sar Malzemenin Parlatlmas........................................................36
RENME FAALYET- 6 ..............................................................................................40
6. OSMOSSL VE YIPRANMI POLYESTER MALZEMEYE BAKIM YAPMAK........40
6.1. Polyester Malzeme ve Osmosis ...............................................................................40
6.3. Bakm ekli ............................................................................................................42
6.3.1. Kirlenmi ve Solmu Polyester Malzemenin Pasta ve Cila Uygulanarak
Temizlenmesi ............................................................................................................42
6.3.2.Ypranm ve Zedelenmi Polyester Malzemeye Polyester Macunu Uygulanp
Boyanmas.................................................................................................................42
6.3.3. Osmosis Olay Meydana Gelmi Polyester Malzemenin Gerektii Kadar
Almas, Kurumasn Temin Ettikten Sonra Polyester Macunu ve Boya Uygulanmas
..................................................................................................................................43
RENME FAALYET- 7 ..............................................................................................47
7. KOLSUZ HALATA BAKIM YAPMAK .......................................................................47
7.1. Kolsuz Halat ...........................................................................................................47
7.2. Bakm ekli ............................................................................................................48
7.2.1. Kolsuz Halatlarn Ypranmalarn nlemek in Badarna Edilmesi................48
7.2.2. Kolsuz Halat malarnn flesalanmasnn engellenmesi ...................................48
7.2.3. Kolsuz Halatn Ypranm veya Zedelenmi Ksmna, Emniyetli almay
Salamak zere rk Ba (Margarita) Uygulanmas...........................................49
7.2.4. Tuzlu Suya Maruz Kalm Kolsuz Halatlarn Tatl Suyla Ykanarak Uygun Bir
ekilde Kurutulmas ..................................................................................................50
RENME FAALYET- 8 ..............................................................................................54
8. YELKEN VE TENTELERE BAKIM YAPMAK ...........................................................54
8.1. Yelken ....................................................................................................................54
8.2. Tente.......................................................................................................................54
8.3. Bakm ekli ............................................................................................................54
8.3.1. Yelken ve Tentelerin Kontrol Edilmesi.............................................................55
8.3.2. Dikileri Atm, Sklm ve Matafyonlar Kopmu Yelken ve Tentelerin Tamir
Amacyla Yelkenci veya Tenteciye Gnderilmesi ......................................................55
ii
8.3.3. Kirlenmi Yelken ve Tentelerin Temizlenmesi .................................................56

8.3.4. Temizlenmi yelken ve tentelerin kurutularak istiflenmesi ................................56
MODL DEERLENDRME...........................................................................................60
CEVAP ANAHTARLARI .................................................................................................63
NERLEN KAYNAKLAR ..............................................................................................64
KAYNAKA ....................................................................................................................65
iii
AIKLAMALAR
AIKLAMALAR
KOD
525MT0187
ALAN
Denizcilik
DAL/MESLEK
Alan Ortak
MODLN ADI
Malzeme Bakm
MODLN TANIMI
renciye bir gemide kullanlan ahap, demir, pirin, krom,

polyester, halat ve yelken gibi malzeme eitlerinin bakm ile
ilgili konularn verildii modldr.
SRE
40/16
N KOUL
YETERLK
MODLN AMACI
ETM RETM
ORTAMLARI VE
DONANIMLARI
LME VE
DEERLENDRME
Malzeme bakm yapmak

Genel Ama
Bu modln sonunda uygun ortam salanmas halinde
gemide kullanlan malzemelere uygun bakm yapabileceksiniz.
Amalar
Koruyuculu ahap malzemeye bakm yapabileceksiniz,
Koruyucusuz tik malzemeye bakm yapabileceksiniz.
Demir malzemeye bakm yapabileceksiniz.
Galvaniz ve krom kapl demir malzemeye bakm
yapabileceksiniz.
Sar malzemeye bakm yapabileceksiniz.
Osmosisli ve ypranm polyester malzemeye bakm
yapabileceksiniz.
Kolsuz halata bakm yapabileceksiniz.
Yelken ve tenteye bakm yapabileceksiniz.
Gemi ve/veya atlye (raspa, prmz lambas, yakma alomas,
btan gaz tp, fra, zmpara, titreim zmpara makinesi,
eksantrik zmpara makinesi, avu talama makinesi, spiral kesme
makinesi, tel fra, eki raspa, sentetik tiner, sellozik tiner,
mavi ispirto, temizlik bezi, yalboya fras, rulo, slyen boya,
yalboya macunu (deniz macunu), elik macun, epoksi macun,
astar boya, yal boya, vernik, galvaniz boya, kt bant, spatula,
macun krei, metal parlatclar, arap sabunu, fiber elyaf,
polyester svs, grcala, kavela.)
renme faaliyetlerinin sonunda kazandnz bilgi ve becerileri,
kendi kendinizi lerek deerlendirebileceksiniz. Modln
sonunda kazandnz yeterlii retmeniniz lerek sizi
deerlendirecektir.
iv
GR
GR
Sevgili renci,
Denizcilik alannda yer alan Gemi Ynetimi, Yat Kaptanl, Balk Gemisi
Kaptanl mesleklerinin esas ileri:
Bir gemiyi denizde bir noktadan bir baka noktaya gtrmek,
Gemisini denize ve yola elverili halde tutmak,
Gemisinin amacna uygun iletilmesini salamaktr.
Geminin denize ve yola elverili olmas yasal bir ykmllk olmasnn yan sra her
eyden nce can ve mal emniyeti asndan ok nemlidir. Bu modl; bir geminin denizin
g koullar altnda uzun sre emniyetli bir ekilde hizmet edebilmesi iin gereken bakm
hususlarn ksmen kapsamaktadr.
Modl ieriinin renilmesi sizlere sadece denizcilik alannda deil, zel hayatnzda
da yararlar salayacaktr. Evlerinizdeki birok malzemenin bakmn da yine edindiiniz bu
bilgiler ile yapabilecek ve aile btenize ciddi katklarda bulunabileceksiniz.
RENME FAALYET1
RENME FAALYET- 1
AMA
Bu faaliyetle gerekli ortam salandnda gemilerde kullanlan koruyuculu aa
malzemeye bakm yapabileceksiniz.
ARATIRMA
Limanda bulunan bir gemiye veya herhangi bir tersaneye giderek yetkili kiiden izin
alnz ve teknedeki ahap bakmlaryla ilgili olarak;
Teknenin nerelerinde koruyucu tatbik edilmi ahap kullanldn,

Ne tip koruyucu kullandklarn,
Zemini nasl hazrladklarn,
Koruyucu malzemenin nasl uygulandn,
Bu almalar esnasnda hangi alet ve malzemelerin kullanldn aratrnz.
Edindiiniz bilgileri kayt altna alarak retmeniniz ve/veya arkadalarnzla

paylan.
1. KORUYUCULU AHAP MALZEMEYE

BAKIM YAPMAK
1.1. Koruyuculu Ahap Malzeme
Koruyuculu ahap malzeme zeri boya, vernik gibi koruyucu ve dekoratif mstahzar1
srlm ahap malzemedir. Gemilerde genellikle am, tik, maun, okaju, kestane gibi
aalar kullanlr. Bu ahap malzemeler teknenin omurga, posta, kemere, direk, gurcata,
civadra gibi ana ina malzemesi olarak kullanld gibi kamara dekorasyon malzemesi
olarak da kullanlabilir.
1.2. Koruyucu Malzeme

Ahap malzemeye koruyucu olarak genellikle vernik ve yal boya kullanlr. Ahabn
zerine fra veya tabanca ile uygulanr. Tabanca uygulamas; genellikle gereken donanm
nedeni ile sadece byk gemi ve tersanelerde uygulanan bir yntemdir.
1
Mstahsar: Kullanm iin nceden hazrlanarak hazr bulundurulan ila veya benzeri malzeme
1.3. Bakm Esnasnda Kullanlan Malzeme
Raspa:
Boya/vernik gibi ahap malzemeye tatbik edilmi koruyucu

kazmak/syrmakta kullanlan bir ucu keskin ve demirden yaplm el aleti.
mstahzar
Prmz lambas:
Raspann ilevini boya/vernii yakmak suretiyle gren bir tr gaz oca.
Yakma alomas:
Prmz lambasyla ayn ilevi gren btan gazyla alan yakma kafas.
Fotoraf 1.1: Yakma alomas
Btan gaz tp:
Yakma alomasna gerekli likit petrol gazn salayan tp.
Zmpara kd:
Yzeyleri dzeltmek, andrmak amacyla kullanlan inceden kalna numaralanm,

sulu ve susuz, makine veya elle kullanlabilen zeri andrc tozlarla kapl kt.
Titreimli zmpara makinesi :
altrldnda titreen tablasna taklan zmpara kadyla yzey andrma ve

dzeltme yapan bir elektrikli el alet.
Fotoraf 1.2: Titreimli zmpara motoru
Eksantrik zmpara motoru :
altrldnda titreen ve merkezden kak devinimler yapan tablasna taklan

zmpara kdyla yzey andrma ve dzeltme yapan elektrikli bir el aleti.
Fotoraf 1.3: Egzantrik zmpara motoru
Avu talama makinesi:
Sratli dairesel devinim yapan tablasna taklan kesme/talama diskiyle yzey

andrma ve kesme ilemleri yapan bir elektrikli el aleti.
Sellozik tiner:
Selloz esasl boya inceltici ve temizleyici kimyasal madde.
Sentetik tiner:
Sentetik esasl boya inceltici ve temizleyici kimyasal madde.
Mavi ispirto:
zellikle vernikli yzeyleri zmparalandktan sonra tozdan arndrmak amacyla tatbik

edilen mavi renkli ve ucuz bir alkol tr.
Temizlik bezi:
Toz ve kuma hav brakmayacak her trl temiz bez.
Yal boya fras:
Yal boya tatbik zere genellikle at kuyruu klndan imal edilmi eitli ebatlardaki
fralar.
Fotoraf 1.2: Yal boya firasi
Slyen boya:
Ham ahap yzeyin doyurulmas ve d etkenlere kar dayankllnn artrlmas

maksadyla malzemeye ilk tatbik edilen malzemeyi koruyucu boyadr.
Astar boya:
Yzeyi tatbik edilecek son kat boyaya hazrlamak ve tatbik edilen macun ve zmpara
hatalarn grmek iin uygulanan boya.
Yal boya:
Tatbik edildii malzemeyi d artlara kar koruyan son kat boya.
Kat bant:
Farkl renkte srlecek boyalarn birbirine karmamas ve snrlarn belirlemek

amacyla kullanlan ve kolay sklebilen, kttan yaplm yapkanl bir bant tr.
Ispatula:
Macun tatbik etmek iin kullanlan bir el aleti.
Fotoraf 1.3: Ispatula
Yal boya macunu:
Hazr olarak temin edilebilecei gibi litapon, stbe, Osmanl beziri ve bezir ya
karmyla hazrlayabileceiniz yzeyin dzeltilmesi ve doldurulmas amacyla tatbik
edilen bir macun eidi.
Dolgu/Tamir Macunu:
Oyuk ve derin yarklarn kapatlmas iin kullanlan hazr olarak satn alnabildii gibi
ahap talayla da hazrlanabilen bir macun.
Rulo fra:
Boya tatbik etmek iin kullanlan snger veya pamuklu elyaftan imal edilmi merdane
eklindeki bir fra eidi .
Vernik:
Genellikle ahap yzeye tatbik edilen yzey koruyucu bir malzeme olup kuruduktan
sonra ahap yzeyinde sarmtrak kahverengi sert, effaf ve parlak bir katman
oluturularak yzeyi d etkilerden koruyan bir malzemedir.
1.4. Bakm ekli

Buradaki bakmdan amacnz ypranm, anm, zedelenmi, koruyucu uygulanm
ahap yzeylerin tersane bakmna kadar daha fazla zarar grmelerini nleyici ilemlerin
yaplmasdr.
Bu ilemler;
Eski koruyucunun kaldrlmas,
Zeminin koruyucuya hazrlanmas,
Koruyucu tatbik edilmesidir.
1.4.1. Eski Koruyucunun Kaldrlmas

Eski koruyucunun kaldrlmasnda genel olarak gemilerde yntem kullanlr.
Raspa
Raspa ahap malzeme zerindeki koruyucu malzemenin raspa aleti ile kaznma
ilemidir. Raspa aleti ile boya kaldrlrken alet sadece koruyucuyu kaldracak ekilde ahaba
bastrlr ve tek yne ektirilerek uygulanr (Resim-6). Bu ilemin uygulanmasnda sadece
ahap zerinde bulunan koruyucu mstahzarn kaznmasna, ahabn zedelenmemesine
dikkat edilir.
Fotoraf 1.6: Raspa ile koruyucu kazma
Yakma
Ahabn zerindeki koruyucunun kaldrlmas ve ahaptan kusan reinenin

kurutulmas iin uygulanan yntemlerden biri de yakmadr. Yakma prmz lambas veya
yakma alomas veya bu iler iin dizayn edilen zel elektrikli stclar ile sadece boyann
yaklmas ilemidir. Genellikle ok geni ve kaln koruyucu uygulanm yzeylerde
kullanlr. Hangisi kullanlrsa kullanlsn dikkat edilmesi gereken husus sadece koruyucunun
yaklmas, ahabn zarar grmemesidir. (Resim-7)
Resim 1.7: Yaklm koruyucu
Kimyasal boya skc kullanma
Bir dier koruyucu skme yntemi de kuru koruyucu yapsn bozarak uyguland
zeminden kaldran kimyasal maddelerin kullanlmasdr. Hazr boya skc olarak piyasada
bulunan bu kimyasallar maliyet yksekliine karlk uyguland zemine hasar vermeden
tozsuz ve grltsz olarak koruyucuyu kaldrr.
1.4.2. Zeminin Koruyucu Tatbikine Hazrlanmas

yi bir koruyucu tatbik edilmesinde en nemli hususlardan biri de zeminin hazr
olmasdr. yi bir zemin koruyucunun ahaba iyi nfus etmesini salar. Ahap zeminin
hazrlanmasn iki ayr ilemde yapabiliriz.
Fotoaf.1. 4: Macun uygulama
Fotoraf 1. 5: Macun uygulanm yzey
Macun uygulama
Ahap zerindeki koruyucunun kaldrlmasndan sonra ahabn baz yerleri ar

ypranm, zedelenmi, atlaklar olumu olabilir. Koruyucu tatbikinden nce buralarn bir
ekilde doldurulmas gerekir. Bu ilem dolgu macunu ile yaplr. Bunun iin hazr olarak
satn alabileceiniz ahap dolgu/tamir macununu kullanabileceiniz gibi ayn ahabn ince
talayla kartracanz astar boya ile elde edebileceiniz macunu da kullanabilirsiniz.
Macun bir spatula ile ahabn zerine tatbik edilerek mmkn olduunca aslna uygun bir
ekil verilmeye allr. Macun ile kapatlan yzeye macun kuruyuncaya kadar dokunulmaz.
Macun kuruduktan sonra tm yzeye macunlu alanla birlikte zmpara dzeltmesi uygulanr.
Zmpara
Boya kaldrmada kullanlan zmparalama ilemi ayn zamanda ahabn yzeyindeki

przlerin giderilmesinde de kullanlr. Eer boya veya vernik ok kaln bir katman
oluturmuyorsa bu kazma ilemi sadece zmpara kd marifeti ile de yaplabilir. Zmpara
kdn elle tatbik edebileceimiz gibi titreimli veya eksantrik zmpara motoru kullanarak
da tatbik edebiliriz. Burada dikkat edilmesi gereken noktalar andrlacak yzey katmannn
kalnlna gre zmpara kd semek ve kd yzeye ok bastrmadan ve dairesel
hareketlerden kanarak tatbik etmektir.
Temizlik
Ahap malzemenin zerindeki koruyucu skldkten sonra temiz bir frayla

zerindeki tozlar temizlenir ve biraz sentetik tiner veya mavi ispirto emdirilmi bezle silinir.
Ayn ilem zmpara uygulamasndan sonra da tekrarlanr.
1.4.3. Zemine Koruyucu Tatbik Etmek
Koruyucu malzemenin hazrlanmas
Koruyucu malzeme olarak yal boya kullanlacaksa bu boya byk kaptan daha
kk bir kaba ihtiya olunan miktar kadar aktarlarak cinsine gre sellozik veya sentetik
tinerle uygulama kvamna kadar inceltilir. Byk kabn kapa hava almayacak ekilde
kapatlarak boyann sertlemesinin nne geilmi olunur.
Frann hazrlanmas ve seimi
Yal boya uygulamada kullanlacak fra gerekli yumuakla ulaana kadar elde
esnetilir ve zayf kllar alnr. Fra ucundaki kllarn ayn uzunlukta olmasna dikkat edilir.
Deilse makasla dzeltilir. Geni yzeyler iin byk dar yzeyler iin kk fralar tercih
edilmelidir.
10
Koruyucu Tatbiki
Frann en fazla 1/3 yal boya ierisine sokulup kartlr ve zerindeki fazla boya
tenekenin kenarna syrlarak fra yzeyle 70- 90 a yapacak ekilde sadan sola ve
soldan saa doru yzeye srlr. Daha sonra yine ayn teknikle fra yukardan aa ve
aadan yukar hareket ettirilerek boya yzeye srlr. Burada dikkat edilmesi gereken
hususlardan biri frayla yzeye tatl bir basn uygulayarak boyann srlmesi ve
dolaysyla boyann yzeyde eit yaylarak homojen bir tabaka oluturulmasdr. Dieri ise
ortam scaklnn 15- 25C arasnda olmasdr. Farkl renk ve malzemelerden oluan
yzeylerde ve tiriz ad verilen renkli eritlerin bulunduu yerlerde snrlara kat bant
yaptrlarak boyama ilemi yaplr. Boya srlen ksm kuruduktan sonra zeri bantlanarak
dier ksma boya uygulanr.
Fotoraf 1.6: Tiriz ekme ilemi iin bantlama
11
Fotoraf 1 7: Bantlama
UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
LEM BASAMAKLARI
Ahap zerindeki
kaldrnz.
eski
NERLER
koruyucuyu
Ahap zemin zerindeki derin oyuk veya

yarklar macun ile doldurunuz.
Macunun kurumasn bekleyiniz.
Tm zemini zmpara ile dzeltiniz.
Tm zemini tozdan arndrnz.
Temizlenmi zemine astar koruyucuyu
uygulaynz.
Gerekiyorsa yoklama macunu ekiniz.
Yoklama macunu kuruduktan sonra yine
zmpara ile dzeltme yapnz.
Tekrar astar koruyucu uygulaynz.
Astar koruyucu kuruduktan sonra ana
koruyucuyu uygulaynz.
12
Ahap zerindeki koruyucu katman

yakmak ve stmak iin kullanacanz
prmz lambas, yakma alomas,
elektrikli stc gibi aletleri kullanrken
kendinize zarar vermemek iin gerekli
nlemleri almalsnz.
Koruyucuyu yakar veya strken
ahabn yanp tutumamasna dikkat
ediniz.
Koruyucuyu kaldrmak iin raspa veya
avu talama makinesi kullanrken
salam ahap ksmlarn alnmamasna
dikkat ediniz.
Zmparalama esnasnda toz maskesi
kullannz.
Zmpara kullanrken belli aralklarla
zmpara kdnn iine biriken tozlar
silkeleyerek temizleyiniz .
Farkl renkteki koruyucu srlecek
yzeylerdeki geilerde kt bant
kullannz .
leminiz bittikten sonra franz tiner
vs
gibi
svlarla
temizleyerek
kurulaynz
ve
kllar
zerine
gelmeyecek ekilde muhafaza ediniz.
LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
Objektif Testler
Aadaki ifadeleri doru veya yanl olarak deerlendiriniz, renme faaliyetinde
kazanm olduunuz bilgileri lnz.
lme Sorular
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Doru
Yanl
Ahap malzemenin zerindeki koruyucuyu kazyp

kartmaya yarayan el aletine randa ad verilir.
Ahabn zerindeki koruyucuyu yakarak kartrken ahabn
yanmamasna zen gsterilmelidir.
Ahap zerinde olumu derin yark ve atlaklar koyulam
koruyucu malzemeyle doldurulmaldr.
Elle zmpara yaparken dairesel hareketlerden kanlmaldr.
Macun uygulamasndan sonraki ilem astar koruyucu
uygulamasdr.
Astar koruyucudan hemen sonra mutlaka ana koruyucu
uygulanr.
Yzey geniliine gre fra seilmelidir.
Koruyucu tenekesi aldktan sonra hibir ilem yaplmadan

uygulamaya geilmelidir.
Frayla koruyucu tatbik edilirken en az yars koruyucuya
9.
daldrlmaldr.
Frayla koruyucu tatbik edilirken frayla yzey arasnda
10.
75 a olabilir.
8.
Deerlendirme
Sorulara verdiiniz cevaplar ile cevap anahtarnz karlatrnz cevaplarnz doru
ise uygulamal teste geiniz. Yanl cevap verdiyseniz renme faaliyetinin ilgili blmne
dnerek konuyu tekrar ediniz.
13
Uygulamal Test
Okulunuzun atlyesinde veya bir gemide bakm yaplacak ahap bir yzeyin bakmn
yukardaki renme faaliyetinde rendiiniz gibi yapnz.
Yaptnz uygulamay aadaki deerlendirme leine gre deerlendiriniz.
Deerlendirme Kriteri
Evet
Hayr
Ahap zerindeki eski koruyucuyu, raspa, yakma veya boya skc

ile kaldrdnz m?
Ahap zemin zerindeki derin oyuk veya yarklar macun ile
doldurdunuz mu?
Macunun kurumasn beklediniz mi?
Tm zemini zmpara ile dzelttiniz mi?
Tm zemini tozdan arndrdnz m?
Temizlenmi zemine astar koruyucuyu uyguladnz m?
Gerekiyorsa yoklama macunu ektiniz mi?
Yoklama macunu kuruduktan sonra yine zmpara ile dzeltme
yaptnz m?
Tekrar astar koruyucu uyguladnz m?
Astar koruyucu kuruduktan sonra koruyucuyu uyguladnz m?
Deerlendirme
Yaplan deerlendirme sonunda hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden
geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Cevaplarnzn
tamam evet ise bir sonraki faaliyete geiniz.
14
RENME FAALYET2
RENME FAALYET- 2
AMA
Bu faaliyetle gerekli ortam salandnda gemilerde kullanlan koruyucusuz tik
malzemeye bakm yapabileceksiniz.
ARATIRMA
alnz ve teknedeki koruyucusuz tik bakmlaryla ilgili olarak ;
Teknenin nerelerinde koruyucusuz tik kullanldn,
Koruyucusuz tike nasl bir bakm uygulandn,

paylanz.
2. KORUYUCUSUZ TK MALZEMEYE
BAKIM YAPMAK
2.1. Koruyucusuz Tik Malzeme
Tik aac uzun mr, dayankll ve budaksz olmas nedeni ile gemilerde tercih
edilen bir aatr. Uygun olarak biildikten sonra genellikle gvertede bazen de borda
kaplamasnda kullanlr. Gvertede kullanlan tik aacna koruyucu uygulanmaz.
2.2. Bakm ekli

Buradaki bakmdan amacnz ypranm, anm, zedelenmi ve kirlenmi
koruyucusuz tik yzeylerin daha fazla zarar grmelerini nleyici ilemlerin yaplmasdr.
Bu ilemler;
Tahta fras veya sert mutfak elyaf ve deniz suyu ile ahabn temizlenmesi,
Ar ypranm yzeylerin zmpara veya sistre makinesiyle dzeltilmesi,
Krk, atlak veya oyuk yzeyler bulunan paralarn deitirilmesi.
15
2.2.1. Tahta Fras veya Sert Mutfak Elyaf ve Deniz Suyu ile Temizlik
Sert plastik kldan imal edilmi tahta fralar veya mutfakta kullanlan sert elyaftan
oluan malzemeler koruyucusuz tik yzeylerin temizliinde kullanlan en uygun
malzemelerdir.
Zemin nce deniz suyu dklerek yumuatlr daha sonra fra veya elyaf boyuna
doru tik yzeyine srtlr ve bunun sonucu olarak gri-yeil renkli bir amurun kt
gzlenir. Deniz suyu dklmek suretiyle kan bu amurlar yzeyden uzaklatrlarak
temizlik tamamlanr.
Fotoraf 2.1: Koruyucusuz tik malzemenin frayla temizlenmesi
2.2.2. Ar Ypranm Yzeylerin Zmpara veya Sistre Makinesiyle Dzeltilmesi

Ar ypranm yzeylerde tm yzey zmpara veya sistre uygulamasyla andrlarak
przlerin giderilmesi salanr. Bu ilem esnasnda dikkat edilmesi gereken nemli hususlar;
2
3
ok fazla andrarak ahabn gereinden fazla incelmesinin nne geilmesi ,
zellikle gverte kaplamas olarak kullanlan koruyucusuz tik malzemenin enine

ve boyuna birletikleri yerlerde (armuz2 ve sugralarda3) szdrmazl salayan
siyah dolgu maddesinin (siyah mastik) zedelenmemesidir.
Armuz: stste gelen kaplama tahyalar arasnda oluan izgi

Sugra : Yanyana gelen kaplama tahtalar arasnda oluan izgi
16
2.2.3. Krk, atlak veya Oyuk Yzeyler Bulunan Paralarn Deitirilmesi

Bakm ile iyiletirilemeyecek krk, atlak veya oyuklar bulunan koruyucusuz tik
malzemeye yaplabilecek yegane ilem bu parann yenisiyle deitirilmesidir. Tersanelerde
marangoz tarafndan deitirilen para dierlerine zarar vermeyecek ekilde kartlr ve yeni
para altrlarak yerine monte edilir.
2.2.4. Bakm Esnasnda Kullanlan Malzeme

Tik aaca bakm yaplrken sert elyaf ve frann yan sra kullanlan sistre makinesi
dner paletli bir tr zmpara motorudur. Genelde marangoz atlyelerinde kullanlr.
Fotoraf 2.2: Deitirilmi tik malzeme
17
UYGULAMAFAALYET
FAALYET
UYGULAMA
lem Basamaklar
neriler
Koruyucusuz tik malzemeyi zerine deniz Frayla veya elyafla yaptnz temizlik
suyu dkerek yumuatnz.
srasnda kan amuru hemen yzeyden
uzaklatrnz, aksi takdirde abucak
Fra veya elyaf srterek tikin yzeyini
kuruyarak bouna emek harcamanza
temizleyiniz.
neden olur.
Sistre makinesi kullanlrken gereinden
kan gri-yeil amuru deniz suyu
fazla andrma yapmamaya zen
dkerek aktnz.
gsteriniz.
Tm bu ilemler esnasnda tik
Zedelenmi koruyucusuz tiki boyuna
malzemenin birletikleri yerlerdeki
olarak zmparalaynz veya sistre
siyah mastiin zarar grmemesine
makinesini tatbik ediniz.
dikkat ediniz .
18
LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
Objektif Testler
Aadaki ifadelerin doru veya yanl olarak deerlendiriniz, renme faaliyetinde
lme Sorular
1.
Koruyucusuz tik genellikle gverte kaplama malzemesi

olarak kullanlr.
2.
Koruyucusuz tik malzemenin temizliinde gaz ya kullanlr.
3.
Koruyucusuz tik malzemeye sert fra kuruyken uygulanr.
4.
Koruyucusuz tik malzemenin zmparas yaplrken dolgunun

zedelenmemesine dikkat edilir.
Doru
Yanl
Deerlendirme
Sorulara verdiiniz cevaplar ile cevap anahtarnz karlatrnz. Cevaplarnz doru
19
Uygulamal Test
Okulunuzun atlyesinde veya bir gemide bakm yaplacak tik bir yzeyin bakmn
Yaptnz uygulamay aadaki deerlendirme leine gre deerlendirin.
Koruyucusuz tik
yumuatnz m?
malzemeyi
zerine
deniz
Evet
suyu
Hayr
dkerek
Fra veya elyaf srterek tikin yzeyini temizlediniz mi ?

kan griyeil amuru deniz suyu dkerek akttnz m ?
Zedelenmi koruyucusuz tiki boyuna olarak zmparaladnz m veya
sistre makinesini tatbik ettiniz mi ?
Deerlendirme
20
RENME FAALYET 3
RENME FAALYET- 3
AMA
Bu faaliyetle gerekli ortam salandnda gemilerde kullanlan demir malzemeye
bakm yapabileceksiniz.
ARATIRMA
alnz ve teknedeki demir malzeme bakmlaryla ilgili olarak;
Teknenin nerelerinde demir malzeme kullanldn,
Ne tip koruyucu kullandklarn,
Zemini nasl hazrladklarn,
Koruyucu malzemenin nasl uygulandn,

paylanz.
3. DEMR MALZEMEYE BAKIM YAPMAK

3.1. Bakm Esnasnda Kullanlan Malzemeler
eki raspa:
Paslanm demir yzeylerdeki pas ve boya tabakalarn kaldrmakta kullanlan bir ucu
keskin ve demirden yaplm eki biimindeki el aleti.
Kum raspa:
zel bir nozulun iinden geen basnl havann bir tankta bulunan yine zel bir kumu
demir yzeye pskrterek pas ve boyadan arndrlmasn salayan bir dzenek.
elik macun:
Hazr olarak temin edilen ift komponentli (iki ayr rnn kartrlmasyla elde
edilen) abuk kuruyan yzeyin dzeltilmesi ve doldurulmas amacyla tatbik edilen bir
macun eidi.
21
3.2. Demir Malzeme

Demir teknenin ana ina malzemesi (sac) olarak kullanld gibi baz teknelerde
rnein ahap ve polyester olduu gibi dayankl yap eleman ya da yardmc aksamlarda
kullanlr. Demir ya da sac malzeme ham olarak braklmaz, aksi takdirde sratle okside
olarak zeri pas ad verilen demir okside dnerek erir ve incelir. Demir ya da sac malzeme
daha ok yal boyayla korunur.
3.3. Koruyucu Malzeme

Demir ya da sac malzeme de koruyucu olarak genellikle yal boya kullanlr ve fra,
role veya tabanca ile uygulanr. Tabanca ile uygulama genellikle tersanelerde kullanlr,
gemilerde fra uygulama kolayl nedeniyle tercih edilir.
3.4. Bakm ekli

Buradaki bakmdan amacnz ypranm, paslanm, zedelenmi, demir yzeylerin
tersane bakmna kadar daha fazla zarar grmelerini nleyici ilemlerin yaplmasdr.
Bu ilemler;
Eski koruyucunun kaldrlmas,
Zeminin koruyucuya hazrlanmas ve
Gerektiinde macun ve sonra koruyucu tatbik edilmesidir.
3.4.1. Eski Koruyucunun Kaldrlmas

Eski koruyucunun kaldrlmasnda genel olarak gemilerde yntem kullanlr.
eki raspa yapma
eki raspayla demir malzeme zerindeki koruyucu boya ve pasn dklmesi

ilemidir. eki raspa yaplrken raspa ekici sadece pas tabakasn dkecek kuvvette demir
yzeyine uygulanr, pas bulunmayan ksmlara vurulmamasna dikkat edilir.
Kum raspas yapma
Demir yada sacn zerindeki koruyucunun kaldrlmas ve pastan arndrlmas iin

uygulanan yntemlerden biri de kum raspas dr. Bu ilem genellikle tersanelerde zel bir
silisyum karm olan kumun basnl havayla demir yzeye arptrlmas eklinde
uygulanr.
22
Fotoraf 3.1:Avu talama motoruyla boyann sklmesi
Tel fra yapma
Demir ya da sacn zerindeki pasl ksm yzeysel olduunda, pas katman tel fra
yardmyla yzeyden uzaklatrlr.
Spiral Talama
Demir ya da sacn zerindeki koruyucu ve pasn, tablasna zel andrc taklm

spiral talama motoruyla alnmasdr. Yzeyi dzeltmek ilevini grr, yalnz bir blgede
fazla tutulmal gereksiz anmann nne geilmelidir.
Zmparalama
Demir yada sacn az pasl ve ince katmanl koruyuculu olduu durumlarda kullanlan
bir yntemdir. Demir zmparasyla yzeyin andrlp temizlenmesi eklinde uygulanr.
Kimyasal boya skc kullanma
Bir dier koruyucu skme yntemi de kuru koruyucuyu, yapsn bozarak uyguland
zeminden kaldran kimyasal maddelerin kullanlmasdr. Hazr boya skc olarak piyasada
bulunan bu kimyasallar maliyet yksekliine karlk, uyguland zemine hasar vermeden
tozsuz ve grltsz olarak koruyucunun kaldrlmasnda kullanlr.
3.4.2. Zeminin Koruyucu Tatbikine Hazrlanmas

Demir ya da sac bir zemine koruyucu tatbik edilmesinde en nemli hususlardan biri
de, zeminin pas, toz, eski boya kalntlar ve nemden arndrlarak hazr hale getirilmesidir.
Bunun iin boyas ve pas dklm yzeyler toz ve pasn tamamen ayrlmas iin tatl suyla
ykanr, hemen kurumalar salanr.
23
3.4.3. Gerektiinde Demire Macun ve Koruyucu Uygulamak
Slyen boya uygulamak
Zemin kuruduktan hemen sonra slyen adn verdiimiz koruyucu boya uygulanr.
Ar nemli yerlerde demir slyeni, abuk kurumas istenilen yzeylerde sar slyen,
yksek rtclk istenildiindeyse krmz slyen tercih edilir. sar slyen uygulanan
yzeylerde dikkat edilmesi gereken nemli husus bu yzeylerin slyen tatbikinden sonra en
fazla iki saat ierisinde boyanma zorunluluudur. Aksi takdirde slyenin koruyucu zellii
azalacaktr.
Macun uygulamak
Slyenlenen demir yzeyinde gze ho gelmeyen girinti ve ukurluklar olduunda bu

ksmlar elik macun ile doldurulur ve kurumasn takiben zmparayla dzeltilerek yzey
boyaya hazr hale getirilir.
Son kat boya uygulamak
Slyenin kurumasn veya macunun zmparalanmasn takiben temizlik beziyle tozdan

arndrlan yzeye ilk kat yal boya iyice yedirilerek srlr. Kurumasn takiben ikinci ve
son kat boya tatbik edilir.
Fotoraf 3.2: Rulo fra ile koruyucu tatbiki
Fotoraf 3.3: Slyen boya uygulama
Frann hazrlanmas ve seimi
Yal boya uygulamada kullanlacak fra gerekli yumuakla ulancaya kadar elde
esnetilir ve zayf kllar alnr. Fra ucundaki kllarn ayn uzunlukta olmasna dikkat edilir,
deilse makasla dzeltilir. Geni yzeyler iin byk, dar yzeyler iin kk fralar tercih
edilmelidir.
24
Fotoraf 3.4: Macun uygulama
Fotoraf 3.5: Yal boya uygulama
Koruyucu tatbiki
Frann en fazla 1/3 yal boya ierisine sokulup kartlr ve zerindeki fazla boya
tenekenin kenarna syrlarak fra yzeyle 70-90 a yapacak ekilde sadan sola ve
soldan saa doru yzeye srlr. Daha sonra yine ayn teknikle fra yukardan aa ve
aadan yukar hareket ettirilerek boya yzeye srlr. Burada dikkat edilmesi gereken
hususlardan biri, frayla yzeye tatl bir basn uygulayarak boyann srlmesi ve
dolaysyla boyann yzeyde eit yaylarak homojen bir tabaka oluturulmasdr. Dieri ise
ortam scaklnn 15-25 arasnda olmasdr. Farkl renk ve malzemelerden oluan
yzeylerde ve tiriz ad verilen renkli eritlerin bulunduu yerlerde snrlara kat bant
yaptrlarak boyama ilemi yaplr. Boya srlen ksm kuruduktan sonra zeri bantlanarak
dier ksma boya uygulanr.
25
UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
lem Basamaklar
neriler
Demir yzeyindeki pas tabakasn eki,

kum raspasyla, zmpara, spiral talama
Demir yzeyindeki eski koruyucuyu ve
veya boya skcyle kartrken
pas, kaldrnz.
maske,gzlk ve kulaklk kullanarak
kan toz ve metal apaklarnn solunum
Pastan arndrlm demir yzeyini tatl
yollar, gzlerinize ve kulaklarnza
suyla ykayarak toz ve pisliklerden
kamasna engel olunuz
temizleyiniz.
eki raspa kullanrken demir yzeyine
gereinden fazla kuvvette vurarak
Kuru, oksitlenmemi, tozsuz ve yasz
salam yzeyi zedelememeye zen
demir yzeyine slyen boya tatbik ediniz.
gsteriniz.
Sar slyen kullandnzda iki saat
Gerekiyorsa girinti ve oyuklara elik
ierisinde yal boya tatbik etmeyi
macun ekiniz.
unutmaynz.
Zmpara kullanrken belli aralklarla
Macunun kurumasn takiben tm macunlu
zmpara kdnn iine biriken tozlar
zemini zmpara ile dzeltiniz.
silkeleyerek temizleyiniz .
Farkl renkteki koruyucu srlecek
Tm zemini tozdan arndrnz.
yzeylerdeki geilerde kt bant
kullannz .
Temizlenmi zemine koruyucuyu
leminiz bittikten sonra franz tiner
uygulaynz.
vb. svlarla temizleyerek kurulaynz ve
kllar zerine gelmeyecek ekilde
muhafaza ediniz.
26
LMEVE
VEDEERLENDRME
DEERLENDRME
LME
Objektif Testler
lme Sorular
1.
2.
3.
4.
Doru
Yanl
Pasl demir yzeyi temizlemek iin kullanlan el aletlerinden

biri de lastik tokmaktr.
Boya ncesi pastan arndrlm demiri tozdan arndrmak
iin kullanlan yntemlerden biri de tatl su ile ykamaktr.
Demir yzeyin paslanmasn nlemek iin kullanlan astar
boyaya slyen ad verilir.
Demir yzeyindeki girinti ve oyuklar doldurmak iin elik
macunu denilen iki karml macun kullanlr.
Deerlendirme
Sorulara verdiiniz cevaplar ile cevap anahtarnz karlatrnz. Cevaplarnz doru
27
Uygulamal Test
Okulunuzun atlyesinde veya bir gemide bakm yaplacak demir bir yzeyin bakmn
Evet
Hayr
Demir yzeyindeki eski koruyucuyu ve pas eki raspa, kum

raspas, spiral talama veya boya skc ile kaldrdnz m?
Pastan arndrlm demir yzeyini tatl suyla ykayarak toz ve
pisliklerden temizlediniz mi?
Kurumu tozsuz, oksitlenmemi ve yasz demir yzeyine slyen
boya tatbik ettiniz mi?
Gerekiyorsa girinti ve oyuklara elik macun ektiniz mi?
Macunun kurumasn takiben tm macunlu zemini zmpara ile
dzeltiniz mi?
Temizlenmi zemine koruyucuyu uyguladnz m?
Deerlendirme
28
RENME FAALYET4
RENME FAALYET- 4
AMA
Bu faaliyetle gerekli ortam salandnda gemilerde kullanlan galvaniz ve krom
kaplamal demir malzemeye bakm yapabileceksiniz.
ARATIRMA
alnz ve teknedeki galvaniz ve krom kapl demir bakmlaryla ilgili olarak ;
Teknenin nerelerinde galvaniz ve krom kapl demir malzeme kullanldn,
Galvaniz ve krom kapl demir malzemeye nasl bir bakm uygulandn,

paylanz.
4. GALVANZ VE KROM KAPLI DEMR

MALZEMEYE BAKIM YAPMAK
Galvaniz boya:
Piyasada Yaldzl boya adyla bilinen ierisinde alminyum tozlar bulunan ve

kuruma sresi 3-4 dakika, sertleme sresi 1-2 saat olan bir son kat boyas.
4.2. Galvaniz ve Krom Kapl Demir Malzeme
Fotoraf 4.1.: Krom matafora
29
Galvaniz ve krom kapl demir malzemeler deniz suyunun paslandrc etkisine maruz,
yal boya uygulamann pratik, dekoratif olmayaca ve zayf kalaca tel halat, liftin uskur,
vardavela teli, matafora gibi genellikle gverte st aksamlarda kullanlr.
4.3. Bakm ekli

Buradaki bakmdan amacnz ypranm, anm, zedelenmi, kaplamas dklm,
kirlenmi galvaniz ve krom kapl demir yzeylerin daha fazla zarar grmelerini nleyici
ilemlerin yaplmasdr.
Bu ilemler;
Kaplamas dklm galvaniz kapl demir yzeylerin galvaniz boyayla

boyanmas,
Kaplamas dklm galvaniz kapl demir yzeylerin tekrar galvanizle

kaplanmas (Gemi imknlaryla yaplamaz),
Kaplamas dklm krom kapl demir yzeylerin krom kaplanmas (Kromaj ad

verilir ve gemi imknlaryla yaplamaz)
Kirlenmi ve parlakl azalm krom kapl demir malzemenin krom temizleyici

mstahzarla temizlenip parlatlmas, ilemleridir.
4.3.1. Kaplamas Dklm Galvaniz Kapl Demir Yzeylerin Galvaniz Boyayla

Boyanmas
Kaplamas dklm galvaniz kapl demir yzeyler nce zmpara kd, tel fra gibi
eitli andrclar ve tiner gibi kimyasal maddelerle temizlenir. Daha sonra galvaniz boya
veya yaldzl boya ad verilen ve alminyum tozu ihtiva eden boya yal boya gibi uygulanr.
4.3.2. Kaplamas Dklm Galvaniz Kapl Demir Yzeylerin Tekrar

Galvanizle Kaplanmas
Bu ilem gemi imknlaryla yaplamaz, malzeme sklr ve bu tr ilemleri yapan
atlye ve imalathanelere gtrlerek ya erimi inkoya batrlarak daldrma ad verilen
yntemle ya da galvanoplasti denilen elektroliz yntemiyle inko kaplamas yaptrlr.
4.3.3. Kaplamas Dklm Krom Kapl Demir Yzeylerin Krom Kaplanmas

Bu ilem de gemi imknlaryla yaplamaz, malzeme sklr ve bu tr ilemleri yapan
atlye ve imalathanelere gtrlerek galvanoplasti denilen elektroliz yntemiyle krom
kaplamas yaptrlr.
30
4.3.4. Kirlenmi ve Parlakl Azalm Krom Kapl Demir Malzemenin Krom

Temizleyici Mstahzarla Temizlenip, Parlatlmas
Kirlenmi ve parlakl azalm krom kapl demir malzeme piyasadan temin edilen
krom temizleyici ve parlatc mstahzarlarla temizlenir ve parlatlr. Bu ilem iin ilk nce
yzey silinerek toz ve yadan arndrlr, mstahzar, temiz pamuklu bir beze bir miktar
dklerek temizlenecek yzeye yaylr ve kurumas salanr. Kuruyup beyaz toz grnm
alan mstahzar yine temiz bir pamuklu bez yardmyla bastrlarak silinir ve bylece yzey
parlatlr.
31
UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
lem Basamaklar
neriler
Galvaniz kaplamas anm ve ypranm

demir yzeyi zmpara gibi andrc bir
malzeme ve sentetik tinerle temizleyiniz.
Temizlenmi yzeye, ierisinde
alminyum tozlar bulunan galvaniz boya
veya yaldzl boya ad verilen parlak
gm rengi boya uygulaynz.
Galvaniz kaplamas anm ve ypranm

demir yzeyler, kalnt galvaniz
kaplamalardan arndrlrken
,kaznmasnda glk ekilen ksmlarn
alnmamasna dikkat edilir.
Galvaniz boyayla boyanamayacak galvaniz Galvaniz boya uygulanrken di , vida
ba gibi ksmlarn boyanmamasna zen
veya krom kaplamas dklm paralar,
sklerek kaplamaya gnderiniz.
gsterilmelidir.
Temizlik mstahzarn parlatrken,
temizlik bezinin kararan ksmn
Kararm ve kirlenmi krom veya krom
kaplama paralar,temiz pamuklu bir beze
deitiriniz .
emdirilmi krom temizleme mstahzaryla Galvaniz boya uyguladnz franz
temizleyerek yal boya fras gibi
silinir
muhafaza edilmesine dikkat ediniz.
Krom temizleme mstahzaryla silinmi
krom yzeyi, mstahzarn kurumasn
takiben yine kuru, temiz pamuklu bir bezle
silmek suretiyle parlatnz.
32
LME
LMEVE
VEDEERLENDRME
DEERLENDRME
Objektif Testler
Aadaki ifadeleri doru veya yanl olarak belirtiniz. renme faaliyetinde
lme Sorular
1.
2.
3.
4.
Doru
Yanl
Galvaniz kaplamas anm ve temizlenmi demir yzeylere

galvaniz boya uygulanr.
Galvaniz boya uygulanamayan galvaniz ve krom kaplamas
dklm paralar sklerek kaplamaya gnderilir.
Kararm ve kirlenmi krom yzeyler zmpara kd
uygulamasyla temizlenir.
Krom kaplamas dklen malzemeye rengi uygun bir boya
tatbik edilir.
Deerlendirme
Sorulara verdiiniz cevaplar ile cevap anahtarnz karlatrnz, cevaplarnz doru
33
Uygulamal Test
Okulunuzun atlyesinde veya limandaki bir gemide kaplamas dklm galvaniz ve
krom kapl yzeylerin bakmn yukardaki renme faaliyetinde rendiiniz gibi yapnz.
Yaptnz uygulamay aadaki deerlendirme leine gre deerlendirin.
Evet
Hayr
Galvaniz kaplamas anm ve ypranm demir yzeyi, zmpara

gibi andrc bir malzeme ve sentetik tinerle temizlediniz mi?
Temizlenmi yzeye, ierisinde alminyum tozlar bulunan
galvaniz boya veya yaldzl boya ad verilen parlak gm rengi
boya uyguladnz m?
Galvaniz boyayla boyanamayacak galvaniz veya krom kaplamas
dklm paralar skerek kaplamaya gnderdiniz mi?
Kararm ve kirlenmi krom veya krom kaplama paralar,temiz
pamuklu bir beze emdirilmi krom temizleme mstahzaryla
sildiniz mi ?
Krom temizleme mstahzaryla silinmi krom yzeyi, mstahzarn
kurumasn takiben yine kuru, temiz pamuklu bir bezle silmek
suretiyle parlattnz m ?
Deerlendirme
34
RENME FAALYET5
RENME FAALYET- 5
AMA
Bu faaliyetle gerekli ortam salandnda , gemilerde kullanlan sar malzemeye
ARATIRMA
Bir gemiye veya tersaneye giderek yetkili kiiden izin alnz ve sar bakmlaryla ilgili
olarak ;
Gemilerin nerelerinde sar malzeme kullanldn,
Sar malzemeye nasl bir bakm uygulandn,

paylanz.
5. SARI MALZEMEYE BAKIM YAPMAK

5.1. Sar Malzeme
Sar malzeme bir dier ad ile pirin; gemilerde kampana, gong, dahili haberleme
borular ve baz yerlerde dekoratif amal olarak kullanlr. Bu malzemelere kat koruyucular
uygulanmaz.
Fotoraf 5.1: Sar gemi an
35
Sar temizleme ve parlatma mstahzar
Piyasada eitli ad ve markalarla bulunan metal temizleyici ve parlatc kimyasal

maddedir.
5.3. Bakm ekli

Buradaki bakmdan amacnz kirlenmi ve oksitlenmi sar yzeylerin daha fazla
zarar grmelerini nleyici ve temizleyici ilemin yaplmasdr.
Bu ilem;
Kirlenmi ve oksitlenmi sar malzemenin temizleme mstahzar ile

temizlenmesi.
Oksitlenmi sar malzemenin parlatlmasdr.
5.3.1. Kirlenmi ve Oksitlenmi Sar Malzemenin Temizleme Mstahzar ile

Temizlenmesi
Bakm yaplacak sar yzey toz ve yadan arndrlr. Sonra, kirlenmi ve oksitlenmi
sar yzeye piyasadan temin edilen sar temizleme mstahzar srlerek bekletilir.
Temizleyici madde kuruduktan sonra yzey, kuru ve temiz pamuklu bir bezle ovularak
temizlenir.
5.3.2. Oksitlenmi Sar Malzemenin Parlatlmas

Temizleme mstahzar ile temizlenmi sar malzeme, temiz ve kuru pamuklu bir bezle
ovularak parlatlr.
36
UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
lem Basamaklar
neriler
Bakm yaplacak sar yzeyi toz ve

yadan arndrnz.
Temizlik mstahzar emdirilmi pamuklu
bezi sar yzeye yaynz.
Mstahzarn kurumasn bekleyiniz.
zerindeki mstahzar kuruyan yzeyi
temiz bir pamuklu bezle bastrarak
ovunuz.
Temizlenen yzeyi temiz pamuklu bir
bezle ovarak parlatnz.
Kirli ve oksitli sar yzeyin zellikle

yadan arndrdnza emin olunuz .
Temizlik bezinde mstahzar azaldnda
ilave etmeyi unutmaynz.
Temizlik beziyle parlatma yaparken
kirlenen bezi deitirmeyi ihmal
etmeyiniz.
37
LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
Objektif Testler
lme Sorular
1.
Sar malzemeler genellikle tel frayla temizlenir.
2.
Temizlik mstahzar uygulanan sar yzey mstahzarn

kurumasn takiben bastrarak ovulur.
Doru
Yanl
Deerlendirme
38
Uygulamal Test
Okulunuzun atlyesinde veya limandaki bir gemide kirlenmi ve oksitlenmi sar bir
yzeyin bakmn yukardaki renme faaliyetinde rendiiniz gibi yapnz.
Evet
Hayr
Bakm yaplacak sar yzeyi toz ve yadan arndrdnz m?

Temizlik mstahzar emdirilmi pamuklu bezi sar yzeye yaydnz
m?
Mstahzarn kurumasn beklediniz mi?
zerindeki mstahzar kuruyan yzeyi temiz bir pamuklu bezle
bastrarak ovdunuz mu?
Temizlenen yzeyi temiz pamuklu bir bezle ovarak parlattnz m?
Deerlendirme
39
RENME FAALYET6
RENME FAALYET- 6
AMA
Bu faaliyetle gerekli ortam salandnda, gemilerde kullanlan osmosisli ve ypranm
polyester malzemeye bakm yapabileceksiniz.
ARATIRMA
Laboratuar, gemi veya bir tersaneye giderek yetkili kiiden izin alnz ve teknedeki
osmosisli polyester bakmlaryla ilgili olarak ;
Teknenin nerelerinde polyester malzeme kullanldn,
Polyester malzemede ne gibi sorunlar yaandn,
Ypranm, solmu ve kirlenmi polyester malzemeye nasl bir bakm

uygulandn,

paylanz.
6. OSMOSSL VE YIPRANMI
POLYESTER MALZEMEYE BAKIM
YAPMAK
6.1. Polyester Malzeme ve Osmosis
Polyester malzemeler deniz suyunun ve denizden kaynaklanan nemin oksitleyici
etkisine maruz kald iin, uzun sre bakm grmesi istenilmeyen, can filikas, sratli bot
karinas, faa botu, muhtelif tanklar, baz yelkenli ve motor yatlarda gvde ina malzemesi,
gverte kaplama malzemesi olarak kullanlr.
40
Fotoraf 6.1: Osmosisli polyester
Polyester bakm kolay bir malzeme olmasna ramen bir bakma polyesterde kanser
olarak tanmlayabileceimiz osmosis riskini tar. Osmosis; polyester malzemenin imalat
srasnda iinde kalan veya iine bir ekilde giren ok az miktardaki suyun polyesteri
bozmas olaydr. Bu su elyaf katlarn rtp birbirlerinden ayrlmasna neden olur.
Pasta:
Sellozik esasl boyalarda kullanlan, yzeydeki boya kusurlarn yok eden andrc
macun kvamndaki bir malzeme.
Cila:
Sellozik esasl boyalarda kullanlan, pasta uygulanm yzeylere parlaklk ve

kayganlk veren biraz youn sv kvamnda malzeme.
stb:
Temizlik ve pasta cila ilerinde kullanlan karmak pamuklu tekstil iplii

grnmnde malzeme.
Polyester macunu:
ki veya karml genellikle epoksi dolgu macunu.
Fiber elyaf:
Polyester malzemenin iki bileeninden biridir. Gnmzde kullanlan sentetik

uvallarn malzemesidir.
Polyester svs:
ki karml kimyasal svdr. Belirtilen oranda katalizryle kartrlarak fiber elyaf

zerine frayla uygulanr, kuruduunda sertleerek polyester dediimiz yzeyi
oluturur.
41
6.3. Bakm ekli

Buradaki bakmdan amacnz kirlenmi, ypranm, solmu veya osmosis olay
meydana gelmi polyester yzeylerin daha fazla zarar grmelerini nleyici ve temizleyici
ilemlerin yaplmasdr.
Bu ilemler;
Kirlenmi ve solmu polyester malzemeye pasta ve cila uygulanarak temizlenip

parlatlmas,
Ypranm ve zedelenmi polyester malzemeye polyester macunu uygulanp

boyanmas,
Osmosis olay meydana gelmi polyester malzemenin gerektii kadar alp,

kurumasn temin ettikten sonra polyester macunu ve boya uygulanmasdr.
Polyester malzemeye benzer olarak suya dayankl plastik ve PVC malzemeler de

teknelerde kullanlmakta olup, bakm usulleri sadece temizlikten ibarettir. Anma, ypranma
ve krlmalar halinde yenileriyle deitirilir.
6.3.1. Kirlenmi ve Solmu Polyester Malzemenin Pasta ve Cila Uygulanarak

Temizlenmesi
Kirlenmi ve solmu polyester yzeylere nce piyasadan temin edeceiniz oto pasta
ve cilas uygulanr. Bu uygulama iin bir miktar pasta stb zerine alnr ve yzeye iyice
yedirilerek srlr, bylece polyester yzeydeki kk przler, yapm nokta eklindeki
yabanc maddeler ve bulaklar yzeyden arndrlr. Tatl suyla ykanp kurulanan yzeye
yine bir miktar cila stbyle yzeye tamamen yedirilir ve kurumas beklenir. Kuruyan cila
temiz pamuklu bir bez veya bu ilem iin zel olarak temin edebileceiniz parlatma
keesiyle bastrlarak silinir ve yzeyin parlamas salanr. Bu parlaklk yzeyin zerine
yapmas olas bulaklar nledii gibi gze ho grnmesini de salar.
6.3.2.Ypranm ve Zedelenmi Polyester Malzemeye Polyester Macunu

Uygulanp Boyanmas
Polyester yzeyinde oluan ypranma ve zedelenmeler artk bu malzemeye bakm
yaplmas gerektiini gstermektedir. Bunun iin nce yzey ya ve tozdan arndrlp iyice
zmparalanmaldr. Zmpara ileminden sonra tozu alnan yzeye piyasadan temin edeceiniz
polyester iin zel olarak imal edilmi macun, kendi kullanma talimatnda olduu gibi
spatulayla uygulanr. Ksa srede sertleen macun yine zmpara marifetiyle yzeyin
byklne gre elle veya titreimli zmpara motoruyla dzeltilir ve tozu alnr. Kullanlan
polyester boyasnn zelliine bal olarak nce astar sonra son kat boya uygulanarak ilem
tamamlanr. Boya uygulamas yal boya uygulamasnda olduu gibidir.
42
.
Fotoaf 6.2:Zedelenmi polyester yzey
6.3.3. Osmosis Olay Meydana Gelmi Polyester Malzemenin Gerektii Kadar

Almas, Kurumasn Temin Ettikten Sonra Polyester Macunu ve Boya
Uygulanmas
Osmosis, polyester malzemede en korkulan husustur. Ahabn rmesi, demirin
paslanmasyla edeer bir olaydr. Osmosis saptanan yzey, mmkn olduunca alarak
kurumas veya kurutulmas salanr. Gerekiyorsa fiber elyaf ve bunu tutacak polyester svs
srlr. Kuruyan polyester malzeme zerindeki fazlalklar avu talama motoruyla
tralanarak alnr. Tozu alnan yzeye yukarda akland gibi polyester macunu ve boya
uygulanarak bakm ilemi tamamlanr.
Fotoraf 6.3: Macunlu polyester yzey
43
UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
lem Basamaklar
neriler
Kirlenmi ve solmu polyester yzeylere

oto pastasn iyice ovalayarak yediriniz.
Pasta uygulanm yzeyi tatl suyla ykayp
iyice kurulaynz.
Kuru yzeye yeterli miktarda cilay iyice
yedirerek srnz ve kurumasn
bekleyiniz.
Kurumu cilay temiz pamuklu bir bez veya
parlatma keesiyle iyice bastrarak
Pasta ve cila uygulamasnda, pasta ve
parlatnz.
cilann yzeye homojen olarak
Ypranm ve zedelenmi polyester yzeye
uygulanmasna dikkat edilmelidir.
zmparalanp tozu alndktan sonra
Polyester malzeme zerinde alrken
spatulayla macun uygulaynz.
koruyucu tehizatn kullanmna zen
Kuruyarak sertleen macuna yzeyin
gsterilmelidir.
byklne gre elle, titreimli veya
Avu talama motoruyla tralama
eksantrik zmpara motoru ve avu talama
yaplrken gereinden fazla tralama
motoruyla dzeltme uygulaynz.
yaplmamasna dikkat edilmelidir.
Dzeltilen yzeye polyester boyas
Kurutulan osmosisli blmn tam olarak
uygulaynz.
kuruduundan emin olunmaldr.
Osmosis saptanan polyesteri aarak
Osmosis nedeniyle rm fiber
bekleyiniz ve kurumasn salaynz veya
elyafnn tamamnn skldnden emin
elektrikli fn makinesiyle kurutunuz.
olunmaldr.
Kurumu polyester malzemenin ierisindeki
Polyester svsn plak derinize temas
rm fiber elyaflar ayklaynz.
ettirmemeye ve buharn teneffs
Sklen fiber elyaflarnn yerine yenilerini
etmemeye dikkat ediniz.
koyarak her katn arasna ve en ste
polyester svs srnz.
Kuruyan polyester yzeyi avu talama
veya titreimli zmpara motoruyla
tralayarak przlerini ve fazlalklarn
alnz.
Tralanm polyester yzeye yukarda
akland gibi macun ve boya
uygulaynz.
44
LME
LMEVE
VEDEERLENDRME
DEERLENDRME
Objektif Testler
lme Sorular
1.
2.
3.
4.
Doru
Yanl
Kirlenmi ve solmu polyester yzeylere pasta ve cila

uygulamak suretiyle bakm yaplr.
Polyester de osmosis polyester malzemenin iinde kalan
veya giren suyun polyesteri rtmesidir.
Osmosis olay saptanan polyester alarak katmanlar arasnn
kurumas salanmaldr.
Kurutulmu osmosisli katmanlara hibir ilem yaplmadan
polyester uygulanr.
Deerlendirme
45
Uygulamal Test
Okulunuzun atlyesinde veya limandaki bir gemide ypranm, zedelenmi, solmu,
kirlenmi ve osmosis olumu polyester bir yzeyin bakmn yukardaki renme
faaliyetinde rendiiniz gibi yapnz.
Evet
Hayr
Kirlenmi ve solmu polyester yzeylere oto pastasn iyice

ovalayarak yedirdiniz mi?
Pasta uygulanm yzeyi tatl suyla ykayp iyice kuruladnz m?
Kuru yzeye yeterli miktarda cilay iyice yedirerek srdnz m ve
kurumasn beklediniz mi?
Kurumu cilay temiz pamuklu bir bez veya parlatma keesiyle
iyice bastrarak parlattnz m?
Ypranm ve zedelenmi polyester yzeyi zmparalayp tozunu
aldktan sonra spatulayla macun uyguladnz m?
Kuruyarak sertleen macuna yzeyin byklne gre elle,
titreimli veya eksantrik zmpara motoru ve avu talama motoruyla
dzeltme uyguladnz m?
Dzeltilen yzeye polyester boyas uyguladnz m?
Osmosis saptanan polyesteri aarak kurumas saladnz m veya
elektrikli fn makinesiyle kuruttunuz mu?
Kurumu polyester malzemenin ierisindeki rm fiber
elyaflarn aykladnz m?
Sklen fiber elyaflarnn yerine yenilerini koyarak her katn
arasna ve en ste polyester svs srdnz m?
Kuruyan polyester yzeydeki prz ve fazlalklar avu talama
veya titreimli zmpara motoruyla tralayarak aldnz m?
Tralanm yzeye polyester macunu ve boya uyguladnz m?
Deerlendirme
46
RENME FAALYET7
RENME FAALYET- 7
AMA
Bu faaliyetle gerekli ortam salandnda, gemilerde kullanlan kolsuz halatlara bakm
yapabileceksiniz.
ARATIRMA
Limanda bulunan bir gemiye giderek yetkili kiiden izin alnz ve teknedeki kolsuz
halat bakmlaryla ilgili olarak;
Teknenin nerelerinde kolsuz halat kullanldn,
Kolsuz halatlara nasl bir bakm uygulandn,
Ypranm ve zedelenmi kolsuz halata nasl bir bakm uygulandn,
Edindiiniz bilgileri kayt altna alarak retmeniniz ve/veya arkadalarnzla paylan.
7. KOLSUZ HALATA BAKIM YAPMAK

7.1. Kolsuz Halat
leri kevlar elyafl dlar ipek, sentetik, naylon veya terilen rgl, lif halatlara gre
ekme gleri yksek, srtnme ve sya kar dayanksz, pahal halatlardr.
Fotoraf 7.1: Kolsuz halat
Fotraf 7.2: Donanmlarda kolsuz halat
47
7.2. Bakm ekli

Buradaki bakmdan amacmz ypranmay, flesalanmay4 ve d etkilerden grd
zararlar nleyici ilemlerle, ypranm, zedelenmi kolsuz halatlarla emniyetli almay
salayacak ilemlerin yaplmasdr.
Bu ilemler ;
Kolsuz halatlarn ypranmasn nlemek iin badarna edilmesi,
Kolsuz halat malarnn flesalanmasnn engellenmesi,
Kolsuz halatn ypranm veya zedelenmi ksmna emniyetli almay

salamak zere rk bai (Margarita) uygulanmas.
Tuzlu suya maruz kalm kolsuz halatlarn tatl suyla ykanarak uygun bir
ekilde kurutulmasdr.
7.2.1. Kolsuz Halatlarn Ypranmalarn nlemek in Badarna Edilmesi

Kolsuz halatlar lif halatlara gre srtnme ve sya kar daha zayf olduklarndan,
srtnmeye maruz kalan ksmlarna halat yerine, srtnme etkilerini zerine alacak branda
tr malzemeler sarlarak grcalayla sabitlenir. Bu ileme halatn Badarna edilmesi denilir.
Baz teknelerde bu ilem halatn anmas olas blmne naylon hortum geirmek suretiyle
gerekletirilir.
7.2.2. Kolsuz Halat malarnn flesalanmasnn engellenmesi

Kolsuz halat malarnn5 saaklanmas ve pskl durumuna gelmesi, halatn o
ksmdan alarak deforme olmaya balamas demektir. Bu durum halatn boyunun
azalmasna neden olaca gibi ayn zamanda grnm asndan estetik olmayacak ve de
denizcilik teamllerine aykr olaca iin, grcalayla piyan ba uygulanabilir, muhtelif
bantlarla sarlabilir veya yaklmak suretiyle ayrlan malar birbirlerine yaptrlabilir.
Burada kullanacamz piyan ba gizli piyan olmaldr. Bu ba yapmak iin uygun
uzunluktaki grcala piyan uzunluunun iki kat doblin yaplarak bir ele alnr. Halatn piyan
yaplacak mas da dier ele alnr ve grcala doblini halatn bedeni istikametinde
yerletirilir. Grcalann ksa mas darda kalacak ekilde ve uzun mas halatn bedeni
ynnde , yan yana ve sk bir ekilde sarlr,yeterli sarm uzunluuna ulaldnda
grcalann altnz mas braktnz grcala doblinin iinden geirilir. Doblinin bota
kalan mas ekilerek grcalann altrlan mas bedene yaptnz sarmn altna alnm
olur. Bu ekme ilemi sarmn ortasna geldiinde ekme durdurulur ve grcalann akta
kalan malar kesilerek piyan tamamlanm olur.
Flesa;Halat oluturan liflerin bklmesiyle oluan halat ksm olup,flesalanma liflerin almas
anlamnda kullanlr
5
ma : Halatlarn u ksmlarna verilen addr.
48
Fotoraf 7.3: Bantlanm ve piyan ba yaplm kolsuz halat mas
7.2.3. Kolsuz Halatn Ypranm veya Zedelenmi Ksmna, Emniyetli almay

Salamak zere rk Ba (Margarita) Uygulanmas
Kolsuz halatn zedelenmi ve ypranm olmas emniyetli almay sekteye urataca
baka bir deyile kopabilecei iin, zedelenmi ksm rk ba ( Margarita ) ad verilen bir
gemici dmyle salamlatrlr. Bu ba uygulamak iin halat rk ksm ortada olacak
ekilde uzatlr. rn bir tarafnda halatn bedeniyle bir doblin yaplr. rk ksmn
dier tarafnda kalan halat bedeniyle baka bir doblin yaplr. Birinci doblinin yanndaki
bedene bir kroz6 yaplr ve doblini7 bu krozun iinden geirilir. Daha sonra krozun iinden
geen doblini halat bedenine piyan bayla sabitleyinir. Ayn ekilde yaplan ikinci doblinin
yanndaki bedene de bir kroz yapn ve ikinci doblini bu krozun iinden geirilir.Bir
ncekinde olduu gibi doblini bedene piyan bayla sabitlenir.
Fotoraf 7.4: rk Ba (Margarita)
6
7
Kroz ; halat bedeninin veya malarnn birbiri zerine aykr olarak konulmu eklidir.
Doblin ; halat bedenin yan yana getirilmi iki mas arasndaki ksma denir.
49
ekil.7.1: Kroz
Fotoraf 7.5: Grcala
7.2.4. Tuzlu Suya Maruz Kalm Kolsuz Halatlarn Tatl Suyla Ykanarak
Uygun Bir ekilde Kurutulmas
Tuzlu suya maruz kalm kolsuz bir halat olanaklar elverdii lde tatl su dolu bir
tanka batrlmak suretiyle, eer mmkn deilse hortum vastasyla ykanr. Ykama ilemi
tamamlanan halat glge bir yerde bedeni birbirinden ayr bir ekilde aslarak kurumas
salanr.
Grcala:
Piyan yapma ileminde kullanlan daha ok sicim adyla bilinen iki ya da drt kollu iyi
kendirden bklm ince ip.
Kavela:
Halat ilerinde kullanlan ucu sivri metal ubuk.
Fotoraf.7.6: Kavela
50
UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
lem Basamaklar
neriler
Kolsuz halatn anm ksmn badarna

ediniz.
Kolsuz halatn malarnn flesalanmasn

engelleyiniz.
Kolsuz halatn zedelenmi ksmna rk

ba uygulayarak emniyetli kullanmn
salaynz.
Tuzlu suyla slanm kolsuz halat tatl

suyla ykayarak dzgn bir ekilde
kurumasn salaynz.
51
Halat masnda gizli piyan tercih

ediniz.
Halat
masn
yakarken
malzemenin
cildinizle
etmemesine dikkat ediniz.
eriyen
temas
Ykanm halat kuruturken direkt olarak

gne altnda brakmaynz.
LME
LMEVE
VEDEERLENDRME
DEERLENDRME
Objektif Testler
Aadaki ifadeleri doru veya yanl olarak deerlendiriniz. renme faaliyetinde kazanm
olduunuz bilgileri lnz.
lme Sorular
1.
2.
3.
4.
Doru
Yanl
Halatlarn srtnen ksmlarnn brandayla sarlmasna

Badana etmek denilir.
Piyan yapmakta kullanlan sicim tipi malzemelere denizcilik
dilinde Grcala ad verilir.
Halatlarn u ksmlarna ma ad verilir.
Zedelenmi halatlar emniyetle kullanmak iin yaplan baa
rk (Margarita) ba ad verilir.
Deerlendirme
52
Uygulamal Test
Okulunuzun atlyesinde veya herhangi bir gemide ypranm, zedelenmi, kolsuz bir
halatn bakmn yukardaki renme faaliyetinde rendiiniz gibi yapnz.
Evet
Hayr
Kolsuz halatn anm ksmna branda sararak grcalayla branday

sabitlediniz mi ?
Kolsuz halatn malarnn flesalanmasn engellediniz mi ?
Kolsuz halatn zedelenmi ksmna rk ba uygulayarak
emniyetli kullanmn saladnz m ?
Tuzlu suyla slanm kolsuz halat tatl suyla ykayarak dzgn bir
ekilde kurumasn saladnz m?
Deerlendirme
53
RENME FAALYET8
RENME FAALYET- 8
AMA
Bu faaliyetle gerekli ortam salandnda gemilerde kullanlan yelken ve tentelere
ARATIRMA
Limanda bulunan bir gemiye giderek yetkili kiiden izin alnz ve gemideki yelken ve
tente bakmlaryla ilgili olarak;
Teknede yelken ve tente kullanlp kullanlmadn,
Yelken ve tentelere nasl bir bakm uygulandn,
Ypranm ve zedelenmi yelken ve tentelere nasl bir bakm uygulandn,

paylanz.
8. YELKEN VE TENTELERE BAKIM

YAPMAK
8.1. Yelken
Bir gemiyi bir yerden baka bir yere rzgar gcyle sevk etmeye yarayan branda bezi
veya dakrondan yaplm malzemelerdir (ekil 18 ). Yelkenler yzeylerine etki eden ar
rzgar gcnden tr farkl formlarda ve diki destekli, keleri halat ve kilit balamak iin
matafyon denilen metal destekli deliklerle tehiz edilmi olarak imal edilir.
8.2. Tente
Branda gibi su geirmez kaln bez malzemelerden yaplan glgeliklerdir.
8.3. Bakm ekli

Buradaki bakmdan amacnz kirlenmi, zedelenmi, ypranm, dikileri atm veya
sklm ve matafyonlar kopmu yelken ve tentelere, temizleyici, tamir edici ilemlerin
yaplmasdr.
54
Bu ilemler ;
Yelken ve tentelerin kontrol edilmesi
Dikileri atm , sklm ve matafyonlar kopmu yelken ve tentelerin tamir

edilmeleri iin yelkenci veya tenteciye gnderilmesi
Kirlenmi yelken ve tentelerin temizlenmesi
Temizlenmi yelken ve tentelerin kurutularak istiflenmesi
Fotoraf 8.1:Yatta yelken bakm
8.3.1. Yelken ve Tentelerin Kontrol Edilmesi

Yelken ve tentelerin ekildikleri, direk gibi gergin olduklar yerlerde skk veya yrtk
olup olmad, matafyonlarnn kopup kopmad kontrol edilebilir ve ekildikleri yerlerden
indirilirken bir defa daha kontrolden geirilir.
8.3.2. Dikileri Atm, Sklm ve Matafyonlar Kopmu Yelken ve Tentelerin

Tamir Amacyla Yelkenci veya Tenteciye Gnderilmesi
Yaplan kontroller sonucunda gemi olanaklaryla onarlamayacak durumda grnen
dikileri atm, sklm ve matafyonlar kopmu olan yelken ve tenteler, konusunda
uzmanlam yelkenci veya tentecilere gnderilir.
55
8.3.3. Kirlenmi Yelken ve Tentelerin Temizlenmesi

Kirlenen yelken ve tenteler gverte zerine serilerek fra ve snger yardmyla , kir
younluuna gre sadece tatl su veya arap sabunlu suyla temizlenir. Arap sabunu
kullanldnda tatl suyla durulanr.
8.3.4. Temizlenmi yelken ve tentelerin kurutularak istiflenmesi

Temizlenmi yelken ve tenteler diree ekilerek kurumalar salanr. Kuruyan yelken
ve tenteler kullanlmayp ambara kaldrlacaksa gverteye serilerek usulne uygun bir
ekilde katlanr ve ambara kaldrlr.
Fotoraf 8.2: Matafyon
56
UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
lem Basamaklar
neriler
Yelken ve tentelerde ekildikleri direkler

zerinde gergin vaziyetteyken yrtkveya
skkler olup olmadn ve matafyonlar
kontrol ediniz.
Gemi olanaklaryla yaplamayacak skk,
Yelken ve tenteleri ok dikkatli bir
yrtk ve matafyon kopuklarnn onarmlar
ekilde kontrol ediniz, aksi takdirde sert
iin yelkenci veya tenteciye gnderiniz.
rzgrlarla tamamen paralanrlar.
Kirlenmi yelken ve tenteleri deterjanla
Kirlenmi yelken ve tenteleri gverte
ykamaynz, ipliklerinin zayflamasna
zerine yaynz.
neden olursunuz.
yi kurumam yelken ve tenteleri
Gverteye yaylm yelken veya tenteyi
katlayarak istiflemeyiniz, kflenip
tatl su veya arap sabunlu suyla, fra ya da
rmelerine neden olursunuz.
snger yardmyla temizleyiniz.
Arap sabunuyla ykanm yelken veya

tenteyi tatl suyla durulaynz.
Ykanm yelken veya tenteyi diree
ekerek kurumasn salaynz.
Kurumu yelken veya tenteleri uygun bir
ekilde katlayarak ambara kaldrnz .
57
LME
LMEVE
VEDEERLENDRME
DEERLENDRME
Objektif Testler
lme Sorular
1.
2.
3.
4.
Doru
Yanl
Yelken ve tente kelerindeki deliklere taklan metal

desteklere matafora ad verilir.
Kirlenmi yelken ve tenteleri sadece tatl su veya arap
sabunuyla temizleyiniz.
Tatl suyla ykanm yelken ve tentelerin iyice kurumalarn
salaynz.
Islak yelken veya tenteler bu durumda ambara kaldrlabilir.
Deerlendirme
58
Uygulamal Test
Okulunuzun atlyesinde veya herhangi bir gemide ypranm, zedelenmi, kolsuz bir
halatn bakmn yukardaki renme faaliyetinde rendiiniz gibi yapnz.
Evet
Hayr
Yelken ve tentelerin ekildikleri direkler zerinde gergin

vaziyetteyken yrtklarn, skklerini ve matafyonlarn kontrol
ettiniz mi ?
Gemi olanaklaryla yaplamayacak skk, yrtk ve matafyon
kopuklarnn onarmlar iin yelkenci veya tenteciye gnderdiniz
mi? .
Kirlenmi yelken ve tenteleri gverte zerine yaydnz m ?
Gverteye yaylm yelken veya tenteyi tatl su veya arap sabunlu
suyla, fra ya da snger yardmyla temizlediniz mi ?
Arap sabunuyla ykanm yelken veya tenteyi tatl suyla duruladnz
m ?
Ykanm yelken veya tenteyi diree ekerek kurumasn saladnz
m ?
Kurumu yelken veya tenteleri uygun bir ekilde katlayarak ambara
kaldrdnz m ?
Deerlendirme
tamam evet ise modl deerlendirmeye geiniz.
59
MODL DEERLENDRME
MODL DEERLENDRME
Objektif Testler
Aadaki ifadeleri doru veya yanl olarak deerlendiriniz. Modl renme
faaliyetlerinde kazanm olduunuz bilgileri lnz.
lme Sorular
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
Doru
Yanl
Koruyuculu ahap malzeme; zerine boya,vernik gibi

koruyucu ve dekoratif mstahzar srlm ahap malzemedir.
Raspa kullanrken sadece ahabn zerinde bulunan
koruyucunun kaznmas gerekir.
Koruyuculu ahap yzeyindeki koruyucuyu yakma srasnda
ahaptan kusan reineler de kurutulur.
Hazr dolgu macunu temin edemediinizde, ayn ahabn ince
talayla astar boyadan elde ettiiniz macunu
kullanabilirsiniz.
Yal boya uygulamas esnasnda ideal ortam scakl
15-25 C arasnda olmaldr
Astar boya ayn zamanda macun ve zmpara hatalarn
gstermesi bakmndan nemlidir.
Kirlenmi koruyucusuz tik malzeme, temizlik ncesi deniz
suyuyla yumuatlr.
Demir malzemede astar olarak sar slyen kullanldnda
ilk kat boya iki saat ierisinde uygulanmaldr.
Galvaniz kaplama, demir yzeyin inkoyla kaplanmasdr.
Polyesterde osmosis polyester malzeme iindeki suyun bir
sre sonra fiber elyafn rtmesidir.
Pasta; sellozik esasl boya uygulanm yzeylerin zerindeki
kk kntlar alan andrc bir mstahzardr.
Kolsuz halatlarn, ekme gleri kollu lif halatlara gre daha
fazladr.
Flesalanm kolsuz halat malarna uygulanan bakm
usullerinden biri de piyan ba dr.
Temizlik sonras iyi kurumam yelken ve tenteleri katlayp
istiflemek kflenip rmelerine neden olur.
Deerlendirme
Sorulara verdiiniz cevaplar ile cevap anahtarnz karlatrnz. Yanl cevap
verdikleriniz iin modln ilgili faaliyetine dnerek konuyu tekrar ediniz. Cevaplarnz
doru ise performans testine geiniz.
60
Performans Testi (Yeterlik lme)

Limanda veya tersanede bulunan bakma ihtiyac olan ahap direkli,direi zerinde
yal boya ve galvanizli kaplama demir ember olan bir yelkenli tekneye giderek, yetkili
kiiden izin alnz ve bu malzemelere modl renim faaliyetlerinde rendiiniz bakm
ilemlerini uygulaynz.
Yaptnz uygulamay aadaki deerlendirme kriterine gre deerlendiriniz.
Ahap zerindeki eski koruyucuyu, raspa, yakma veya boya skc
ile kaldrdnz m?
Ahap zemin zerindeki derin oyuk veya yarklar macun ile
doldurdunuz mu?
Macunun kurumasn beklediniz mi?
Tm zemini zmpara ile dzelttiniz mi?
Temizlenmi zemine astar koruyucuyu uyguladnz m?
Gerekiyorsa yoklama macunu ektiniz mi?
Yoklama macunu kuruduktan sonra zmpara ile dzelttiniz mi?
Tekrar astar koruyucu uyguladnz m?
Astar koruyucu kuruduktan sonra koruyucuyu uyguladnz m?
Demir yzeyindeki eski koruyucuyu ve pas (demir oksit), eki
raspa, kum raspas,spiral talama veya boya skc ile kaldrdnz
m ?
Pastan arndrlm demir yzeyini tatl suyla ykayarak toz ve
pisliklerden temizleyip derhal kurumasn saladnz m ?
Kurumu tozsuz ve yasz demir yzeyine slyen boya tatbik ettiniz
mi ?
Gerekiyorsa girinti ve oyuklara elik macun ektiniz mi ?
61
Evet
Hayr
Macunun kurumasn takiben tm macunlu zemini zmpara ile

dzeltiniz mi ?
Tm zemini tozdan arndrdnz m ?
Temizlenmi zemine ilk ve takiben ikinci veya son kat koruyucuyu
uyguladnz m ?
Galvaniz kaplamas anm ve ypranm demir yzeyi zmpara
gibi andrc bir malzeme ve sentetik tinerle temizlediniz mi?
Temizlenmi yzeye, ierisinde alminyum tozlar bulunan
galvaniz boya veya yaldzl boya ad verilen parlak gm rengi
boya uyguladnz m?
Galvaniz boyayla boyanamayacak galvaniz veya krom kaplamas
dklm paralar skerek kaplamaya gnderdiniz mi?
Deerlendirme
Yaplan deerlendirme sonunda hayr eklindeki cevaplarnz bir kere daha gzden
geiriniz. Hayr olarak cevap verdiiniz sorularda modln ilgili faaliyetine dnerek konuyu
tekrar ediniz. Cevaplarnzn tamam evet ise bir sonraki modle gemek iin ilgili kiiler ile
iletiim kurunuz.
62
CEVAP ANAHTARLARI
CEVAP ANAHTARLARI
renme Faaliyeti-1 Cevap Anahtar
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Y D Y D Y Y D Y Y D

1 2 3 4
D Y Y D

1 2 3 4
Y D D D

1 2 3 4
D D Y Y

1 2
Y D

1 2 3 4
D D D Y

1 2 3 4
Y D D D

1 2 3 4
Y D D Y
Modl Deerlendirme Cevap Anahtar

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
D D D D D D D D D D D D D D
63
NERLEN KAYNAKLAR
NERLEN KAYNAKLAR
MEKK, F.Nezih (Uzak Yol Vardiya Zabiti),. AML ve KML Yat Kaptanl
Blm Ders Notlar, Bodrum 2005.
64
KAYNAKA
KAYNAKA
SER Burhanettin (Em.Gv.Albay-Uzak Yol Kaptan), Gverte AvlamaGverte Gemicilik Cilt-1, Milli Eitim Basmevi, stanbul 1992.
SGEN Ycel (Uzak Yol Kaptan), Gemicilik Cilt-2, Milli Eitim Basmevi,
1982.
65

Malzeme Bakimi

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Malzeme Bakimi

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

T.C.

MLL ETM BAKANLII

Milli Eitim Bakanl tarafndan gelitirilen modller;

Talim ve Terbiye Kurulu Bakanlnn 02.06.2006 tarih ve 269 sayl

Modller, bireylere mesleki yeterlik kazandrmak ve bireysel renmeye

Modller teknolojik gelimelere paralel olarak, amalanan yeterlii

rgn ve yaygn eitim kurumlar, iletmeler ve kendi kendine mesleki

Baslm modller, eitim kurumlarnda rencilere cretsiz olarak

Modller hibir ekilde ticari amala kullanlamaz ve cret karlnda

8.3.3. Kirlenmi Yelken ve Tentelerin Temizlenmesi .................................................56

renciye bir gemide kullanlan ahap, demir, pirin, krom,

Malzeme bakm yapmak

Bir gemiyi denizde bir noktadan bir baka noktaya gtrmek,

Gemisini denize ve yola elverili halde tutmak,

Gemisinin amacna uygun iletilmesini salamaktr.

Teknenin nerelerinde koruyucu tatbik edilmi ahap kullanldn,

Edindiiniz bilgileri kayt altna alarak retmeniniz ve/veya arkadalarnzla

1. KORUYUCULU AHAP MALZEMEYE

1.2. Koruyucu Malzeme

1.3. Bakm Esnasnda Kullanlan Malzeme

Boya/vernik gibi ahap malzemeye tatbik edilmi koruyucu

Raspann ilevini boya/vernii yakmak suretiyle gren bir tr gaz oca.

Fotoraf 1.1: Yakma alomas

Btan gaz tp:

Yakma alomasna gerekli likit petrol gazn salayan tp.

Yzeyleri dzeltmek, andrmak amacyla kullanlan inceden kalna numaralanm,

Titreimli zmpara makinesi :

altrldnda titreen tablasna taklan zmpara kadyla yzey andrma ve

Fotoraf 1.2: Titreimli zmpara motoru

Eksantrik zmpara motoru :

altrldnda titreen ve merkezden kak devinimler yapan tablasna taklan

Fotoraf 1.3: Egzantrik zmpara motoru

Avu talama makinesi:

Sratli dairesel devinim yapan tablasna taklan kesme/talama diskiyle yzey

Selloz esasl boya inceltici ve temizleyici kimyasal madde.

Sentetik esasl boya inceltici ve temizleyici kimyasal madde.

zellikle vernikli yzeyleri zmparalandktan sonra tozdan arndrmak amacyla tatbik

Toz ve kuma hav brakmayacak her trl temiz bez.

Yal boya fras:

Fotoraf 1.2: Yal boya firasi

Ham ahap yzeyin doyurulmas ve d etkenlere kar dayankllnn artrlmas

Tatbik edildii malzemeyi d artlara kar koruyan son kat boya.

Farkl renkte srlecek boyalarn birbirine karmamas ve snrlarn belirlemek

Macun tatbik etmek iin kullanlan bir el aleti.

Fotoraf 1.3: Ispatula

Yal boya macunu:

1.4. Bakm ekli

Eski koruyucunun kaldrlmas,

Zeminin koruyucuya hazrlanmas,

Koruyucu tatbik edilmesidir.

1.4.1. Eski Koruyucunun Kaldrlmas

Fotoraf 1.6: Raspa ile koruyucu kazma

Ahabn zerindeki koruyucunun kaldrlmas ve ahaptan kusan reinenin

Resim 1.7: Yaklm koruyucu

Kimyasal boya skc kullanma

1.4.2. Zeminin Koruyucu Tatbikine Hazrlanmas

Fotoaf.1. 4: Macun uygulama

Fotoraf 1. 5: Macun uygulanm yzey

Ahap zerindeki koruyucunun kaldrlmasndan sonra ahabn baz yerleri ar

Boya kaldrmada kullanlan zmparalama ilemi ayn zamanda ahabn yzeyindeki

Ahap malzemenin zerindeki koruyucu skldkten sonra temiz bir frayla

1.4.3. Zemine Koruyucu Tatbik Etmek

Koruyucu malzemenin hazrlanmas