UNIVERZITET U ZENICI

MAINSKI FAKULTET
Predmet: Ispitivanje proizvoda

kolska godina:2011/2012

NDT metode: Vizualno i optiko ispitivanje

-seminarski rad-

Kandidat:

Mentor:

Br.index: 5422/06
Zenica 2011

Rezime :
U ovom radu predstavit emo neke karakteristike NDT metoda, s posebnim osvrtom na
optiko i vizualno ispitivanje. Kratko emo objasniti ovu metodu a zatim i navesti osnovne
ureaje koji se prilikom te metode koriste. Objasnit emo rad i primjenu svih navedenih
ureaja.
Kljune rijei:
optiko i vizualno ispitivanje, endoskop, boroskop, fiberskop, video endoskop, mikroskopi.

Uvod
NDT Non-Destructive Testing (ispitivanje bez razaranje) je interdisciplinarana tehnika za
provjeru da li proizvodi i sistemi provode svoju funkciju na pouzdan i ekonomian nain.
Testiranje se provodi s ciljem lociranja i karakterizacije stanja materijala i eventualnih
greaka. NDT je skup metoda temeljen na principima fizike sa svrhom utvrivanja svojstva
materijala ili komponenata sistema te otkrivanja razliitih vrsta defekata, a da se pritom ne
utie na funkcionalnost objekta koji se ipituje.
Neke od prednosti NDT su:

ispitivanja se mogu provoditi izravno na proizvodu ili konstrukciji,

mogue je provoditi 100% kontrolu,
objekt je mogue ispitati s vie metoda i vie puta (ponovljivost, obnovljivost),
mogue je provoditi kontrolu objekta u eksploataciji,
kontrola se moe esto provesti i bez zaustavljanja proizvodnje,
oprema je u veini metoda prijenosna te je olakan rad na terenu.

Ove metode su vrlo znaajne u svrhu pronalaenja nepravilnosti za praenje kvalitete u

proizvodnji (zavarivanje, odlivci, otkivci, strojne i toplinske obrade), a posebno tokom
eksploatacije ( petrokemijska i energetska postrojenja, nuklearna postrojenja, pomorski
objekti, transport, posude pod pritiskom...).[1]

Vizualno i optiko ispitivanje

Vizualno ispitivanje je vjerojatno najvanije od svih nerazornih ispitivanja. esto moe
pruiti vrijedne informacije dobro izvjebanom oku. Vizualne karakteristike mogu biti
povezane s izradom, strukturnim servisiranjem i materijalnim pogoranjem i posebno je
vano da je inenjer u stanju razlikovati izmeu razliitih znakova nevolja (lomova) koje
moe susresti. To ukljuuje primjerice, pukotine, prsnue, ljutenja, dezintegraciju, promjenu
boje, vremenske uvjete, bojenje, pokvarene povrine i nedostatak uniformnosti. Opsene
informacije mogu biti prikupljene iz vizualnog pregleda kako bi se dao preliminarni
pokazatelj stanja strukture i omoguilo formuliranje naknadnog programa testiranja. Vizualni
pregled, meutim ne bi trebao biti ogranien samo na strukturu pod istragom. Takoer bi
trebao ukljuivati susjedne strukture, okolinu i klimatski uvjeti. Ovo je vjerojatno najtei
aspekt cijelog strukturnog istraivanja ili dijagnostikog djela, jer ono to je oigledno na
jednom primjeru moda i nee biti na drugom. Vanost i prednosti vizualnog istraivanja ne
bi trebali biti podcijenjeni. esto proputanje onoga to se ini beznaajnim dokazom mogu
dovesti do pogreno doneenog zakljuka.
Inenjer koji obavlja vizualni pregled mora biti dobro opremljen s alatima kako bi se olakao
pregled. To ukljuuje niz optih pribora kao to su mjerne trake ili lenijari, markeri,
termometri, anemometri i drugi. Dalekozori, teleskopi, boroskopi i endoskopi ili skuplji
fiberskopi mogu biti korisni u podrujima gdje je otean pristup. Mikroskopi za mjerenje
irine pukotine ili mjerai ispucane irine su korisni, dok povealo ili prenosni mikroskop je
koristan za pregled izbliza. Dobar fotoaparat s potrebnim zoom-om i mikro leama i ostalim
priborom, kao to su polarizirani filteri, olakava slikovno dokumentiranje nedostataka,a
prijenosni grafikon boja je koristan u identificiranju varijacije u boji betona. Komplet
relevantnih crtea koji prikazuju plan pregleda, uzvienja i tipinih strukturnih pojedinosti
omoguuje zabiljeavanje posmatranja.[2]

Endoskopija
Termin endoskopija je izvedenica dvije grke rijei endo (unutranjost) i skopein (gledati), to
u slobodnom prevodu znai gledati iznutra. U odravanju tehnikih sistema prisutna je stalna
tenja da se vizuelno pregleda stanje njegove unutranjosti, ali bez rastavljanja.
Endoskopija se koristi za posmatranje nepristupanih mjesta bez demontae, kao i za
osmatranje djelova sistema u mranim prostorijama, ozubljenim prenosnicima, sudovima pod
pritiskom

Slika 1. Endoskopija
Upotrebom odgovarajue endoskopske opreme mogue je u zatvorenom, neosvetljenom i
skuenom prostoru, pouzdano otkrivanje, merenje, registrovanje i arhiviranje: oteenja;
prskotina; zareza; defomacija; lomova ; korozije; erozije; izgoretina..
Endoskopi su tanki cjevasti optiki instrumenti koji omoguavaju korisniku da gleda
unutranjost cilindra, cjevi ili slinih upljih cilindrinih djelova naroito kada je pritisak u
unutranjosti. Dimenzije endoskopa variraju u funkciji, zavisno od vrste.
Postoje dvije vrste endoskopa:
1. Kruti endoskop
primenjuje se u sluajevima kada je olakan pristup ispitivanom mjestu
2. Fleksibilan endoskop
- primenjuje se u sluajevima kada je pristup ispitivanom mjestu otean

Slika2 : Fleksibilan endoskop

Slika 3 : Kruti endoskop

Endoskop je idealan alat za odravanje u industrijskim pogonima ili radionicama. Nikad do

sada optika analiza pomou endoskopa nije bila tako jednostavna. Savitljivi kabal se provue
kroz jedan otvor u blizini objekta koji se eli posmatrati i pregleda se sve kroz optiku koja se
nalazi na drugom kraju kabla.
Zbog savitljivog kabla, male mase i vrhunske optike moe se pomou endoskopa jednostavno
i vrlo brzo pronai oslabljena i problematina mjesta i preduzeti preventivne mjere bez
4

rastavljanja strojeva. Endoskop primenjuju elektriari, osoblje za sigurnost, strunjaci iz svih

brani, mehatroniari, precizni mehaniari, proizvoai cjevi, osoblje za odravanje u
industrijskim proizvodnim procesima, mehaniari za pumpe kao i automehaniari.
Vie ne mora da se rastavlja niti otvara postrojenje ili ureaj da bi dijagnosticirali greku.
Na taj nain endoskop tedi vrijeme i novac.
Endoskopi se prema konstrukciji dijele na:
1. Boroskope
2. Fiberskope
3. Video endoskope(videoskop)

Boroskopi
Boroskopi su najstariji predstavnici opreme za endoskopsku dijagnostiku koji su danas
znaajno unaprijeeni u pogledu visokog kvaliteta optike, uz neke dodatne mogunosti.
Oni predstavljaju klasian sistem optikih soiva ugraenih u krutu cjev kroz koju se
istovremeno dovodi osvetljenje i gleda u unutranjost .
Prenici boroskopa su obino 6 i 8 mm, a specijalni mogu proi kroz otvor od samo 2mm.
Starije konstrukcije su omoguavale pregled iskljuivo naslanjanjem oka na okular, to je u
duem radu veoma zamorno za operatora. Nove konstrukcije omoguavaju povezivanje
specijalnih digitalnih mini kamera na okular boroskopa i time njegovo povezivanje u sloeni
sistem sa video analizatorom, ime mu se znaajno proiruju mogunosti endoskopske
dijagnostike.

Slika 4: Boroskop
Kruti boroskopi poseduju jednostavan optiki sistem soiva za razliku od fiberskopa. Kod
boroskopa je slika vrlo jasna, jer se ne formira od nekoliko hiljada malih svjetlosnih takica.
Poto se kod boroskopa ne koriste koherentni snopovi optikih vlakana, oni su nekoliko puta
jeftiniji od fiberskopa. vrstina konstrukcije, mogunost regulisanja duine, prenika, ugla i
polja vida, kao i jednostavnost upotrebe, ine boroskop rasprostranjenim priborom vizuelne
kontrole. Zbog svoje vre konstrukcije boroskopi se lako i odravaju. Nakon to su pri
5

tehnikoj dijagnostici izloeni raznim vidovima neistoa, na jednostavan nain se poslije

upotrebe detaljno obriu. Boroskopi se mogu nesmetano koristiti do temperature od I50 C.[3]

Slika 5: ematski prikaz boroskopa

Slika 6 : Boroskop u upotrebi ,prikaz tipinog pogleda kroz ureaj

4

Bilo da otkriva suptilne nepravilnosti u odlivcima, osigurava strukturni integritet zrakoplova

motora, nita ne prolazi iznimnoj jasnoi ili visoko preciznoj optici boroskopa. Boroskopi su
izuzetno izdrljivi sa svim metalnim konstrukcijama i osovinama trostruke cijevi
napravljenim kako bi izdrale teke uvjete industrijske inspekcije. Dodatna oprema za
boroskop moe obuhvatiti okularne adaptere,video boroskop adaptere, monitore, ureaje za
snimanje, svjetlosne vodie i izvore svjetlosti.

Slika 7 : Mini boroskop

Sistem patentiranog tapa objektiva prua izvanrednu sliku, jasnou kao i
izuzetnu toleranciju savijanja.

Slika 8 : Boroskop za obrtno ispitivanje

Omoguava pogled obima od 360 bez pomjeranja osnove ureaja. Moete promatrati
razliite modele u razliitim smjerovima i podrujima gledanja.
5

Slika 9 : Boroskop s oscilirajuom prizmom

Omoguava da pravac posmatranja bude podeen sa 55 na 115 za
panoramski izgled objekta za iji pregled bi nam trebalo 2 ili 3
konvencionalna modela.[4]

Fiberskopi
Historija nastanka
Kada se stakleni tapi zagrije do odreene temperature i zatim brzo razvlai dobijaju se
vlakna (glass fibers, Fiberglass), debljine 10 mikrona i manje koja imaju potpuno drugaija
svojstva od stakla. Savitljiva su i to je izuzetno vano, imaju sposobnost da provode svjetlost,
bez obzira na to to su savijena.
Ova optika svojstva opisao je Englez John Tyndall jo 1870. godine, ali su tek ezdesetak
godina kasnije Englez J. L. Baird (1927) i Amerikanac C. W. Hansell (1930) utvrdili
iskoristijivost ovih optikih svojstava. Njemac H. Lamm se 1930. godine zauzimao za
primjenu staklenih vlakana u fleksibilnom gastroskopu, ali je tek pedesetih godina ovog vjeka
napravljen stvarni progress u razvoju optikih svojstava staklenih vlakana. Naime, staklena
vlakna se koriste u vidu snopa u tzv. fiberoptikom sistemu.
Osnovni problem je bio obezbeivanje provoda svjetlosti kroz svako stakleno vlakno
pojedinano. To je omogueno provlaenjem staklenog vlakna kroz rastopljeno staklo koje
ima nii index prelamanja svetlosti od stakla od kojeg je napravljeno dotino stakleno vlakno.
Time je svako stakleno vlakno presvueno tankim slojem drugog stakla, to omoguava
odbijanje svjetlosti unutar svakog vlakna bez obzira to se nalazi u bliskom kontaktu sa
drugim vlaknima unutar snopa fiberoptikog sistema. Ovo je bio pronalazak Njemca V. Heeka
i Amerikanca B. O' Brien-a, a Englezi H. H. Hopkins i N. S. Ka-p su neto kasnije razvil
fiberoptiki snop koji su nazvali fiberskop.

Slika 10: Fiberskop

Fiberskopi su moderniji pedstavnici savitljivih endoskopa koji se sastoje od snopa tankih
staklenih vlakana ugraenih u savitljivu cjev kroz koju se istovremeno dovodi osvetljenje i
gleda u unutranjost. Sastoje se od veoma fleksibilne vinilom prevuene metalne cjevi na
ijim se krajevima nalazi po jedan okular, jedan prenosi sliku do kontrolora a drugi slui za
osvetljavanje. Dodatna mogunost komandovanog pomjeranja optikog vrha sonde u dvije
ravni omoguava laku orijentaciju kontrolora u procesu pregleda.
Kvalitet dobijene slike najvie zavisi od broja i prenika tankih staklenih vlakana koje zbog
svoje savitljivosti omoguavaju uvoenje endoskopa u nepravilne konfiguracije unutranjosti
tehnikog sistema koji se kontrolie. Najee su u upotrebi fiberskopi prenika 6 i 8 mm.
Kao i kod boroskopa mogue je gledanje kroz okular i povezivanje u sloeni sistem sa video
analizatorom.
Glavna osobina fiberskopa je da su to gipki ureaji, koji imaju sposobnost savijanja bez
posljedica po sliku ukoju obrauju. Oni se sastoje od izvora svjetlosti, dva vlaknasta voda
svjetlosti , objektiva i okulara. Vodovi svjetlosti za prenos slike se sastoje od vlakana prenika
0.009-0,017 mm kojih ima priblizno oko 120 000. Fiberskopi obino imaju mogunost
savijanja svojih krajeva to omoguava ne samo direktni, ve i boni pogled. Minimalni
prenik fiberskopa je 2mm. Fiberskopu se, uz prethodni pribor moze omoguiti i spajanje sa
TV ekranom, odnosno najbolje sa raunarom i monitorom

Slika 11 :Dijelovi fiberskopa

1.
2.
3.
4.
5.

Zamjenjivi optiki kabal, adapter

Optiki kabal za maksimalni prijenos svjetlosti
Dio za podeavanje uglova (sa ugraenim sistemom podeavanja uglova)
Jaki elini spiralni federi pruaju dodatnu zatitu od krivljenja
Jaa i otpornija mreasta obloga vodootporna poliuretanska cjev i elini spiralni
stabilizator
8

6.

7.

8.
9.
10.
11.

Sonda koja je otporna na slanu vodu, sintetika i mineralna ulja, hidrauline tenosti,
kerozin i benzin
Dio odjeljka za uglove omoguava da se vrh sonde usmjeri na oblast koju elimo da
provjerimo
Zamenjiv objektiv za perspektivu pod uglom od 90 (dodatna oprema)
Adapterski prsten za dioptrin
Standardni DIN 32 mm za adapter TV-a, digitalnih kamera
Dio za zatitu oiju [3]

Slika 12 :Pregled turbine

Fiberskopi ili svjetlovodni boroskopi imaju jednu zajedniku stvar-preusmjeravanje slike iz
vrha do okulara. Snop optikih vlakana slike se koristi za prijenos slike, a to donosi i
prednosti i nedostatke korisniku. Prednost krutih je to su fiberskopi fleksibilniji, i ta vievrh je artikuliran u svakom smjeru (dvosmjerni i etverosmjerni). To moe da bude prilino
dugo. Najmanje 3 metra. U isto vrijeme nedostatak je to snop optikih vlakana nema visoku
rezoluciju zbog ogranienja kvaliteta optikih vlakana kao i krhkost snopa. Fiberskopi se
mogu lahko slomiti savijanjem vie od 90 stepeni na jednom mjestu ili udarcem.
Dodatne prednosti nove tehnologije optikih vlakana je napraviti optika vlakna sa veoma
malim prenikom poput 0.5mm ili ak do 0.4mm.[5]

Video endoskopi
Video endoskopi predstavljaju najsavremeniji sistem daljinske vizuelne kontrole ugraen u
savitljivu cjev kroz koju se istovremeno dovodi osvetljenje i snima unutranjost. Na vrhu
savitljivog endoskopa je ugraena specijalna minijaturna digitalna kamera-senzor (CCD),
tako da se dobijena slika (preko video analizatora ) moe memorisati i na hard disku klasinog
PC Pentium kompjutera. Ova izuzetna pogodnost, koju obezbeuje softver omoguuje
obraivanje, uvanje, tampanje i distribuiranje slike (preko modema) bez gubitka kvaliteta.
Registrovane slike imaju boje vrlo bliske stvarnim bojama, ako se za osvetljavanje koriste
izvori svjetlosti sa specijalnim ksenonskim sijalicama. Posebne komande na video endoskopu
9

omoguavaju operateru da u eljenom pravcu pomjera vrh endoskopa (sa CCD senzorom)
tako da kamera gleda u eljenom smjeru. Navedene mogunosti obezbeuje softver
kompjuterizovanog video analizatora, uz mogunost bezkontaktnog merenje prenika cjevi ili
duine nekog oteenja (prskotine).

Slika 13: Video endoskop

Video endoskop na slici 13. radi samo u kombinaciji sa Pc-em, laptom ili PDA, jer se napaja
preko USB-suelja i ne sadri okular.
Dobijeni podaci sauvani na hard disku video analizatora (ili PC kompjutera) omoguavaju
efikasno praenje stanja tehnikog sistema u budunosti, razvoj uoenih oteenja (ako su
dozvoljena u eksploataciji), ili pojavu novih. U upotrebi su najee savitljivi video endoskopi
prenika 6 mm.
Mali TV sistemi endoskopa, na samo da znatno proiruju dosadanje mogunosti primjene
tehnikih endoskopa ve mogu da zamjene krute i fleksibilne endoskope sa sondama prenika
preko 12 mm.
Sistem se sastoji od osnovnih jedinica: glave kamera, komandne jedinice i monitora. Glavni
dio (jezgro) glave kamere je prijemnik za veliku svjetlosnu osjetljivost, s velikim razmakom
redova , sa stepenovanjem sive vrjednosti kao i rezistence nasuprot efektima zasenjivanja.
Objektivi na glavi kamere su izmjenjivi. Na raspolaganju su objektivi sa irokim uglom za
pogled unaprijed i cirkularno posmatranje ( 360 u cjevi ) kao i objektivi sa 90 za boni
pregled i rotacioni objektivi koje pokree motor (npr. za kontrolu zidova cjevi). Svi standardni
objektivi osvetljeni su halogenim lampama.[3]

10

Auto endoskopski alat za skeniranje

Endoskopski alat za skeniranje je u mogunosti da detektuje i dijagnosticira gotovo sva
nedostupna podruja motora, asije, elektrini sistem kontrole, pritisak ulja i drugo.
Auto endoskopski alat za skeniranje je specijalno dizajniran za inspekciju motora, asije,
elektrinog sistema kontrole, pritiska ulja, klima ureaja i drugog. Moe detektovati i
dijagnosticirati mnoga nedostupna podruja na vozilu, a takoe se moe koristiti i na drugim
podrujima kao to su:
1. Industrija: za odravanje svih vrsta industrijske opreme, elektronske opreme,
mehanike opreme;
2. Petrolejska i hemijska industrija: za ispitivanje obrade cjevi, posuda pod pritiskom,
kotlova, izmenjivaa toplote i ostale opreme;
3. Elektrika i elektrina industrija: za istraivanje i razvoj elektronike i inspekciju
elektrinih-mehanikih djelova i pokreta;
4. Gasna industrija: za inspekciju korozije, hre i curenja u gasnim cjevima, kao i
postojanja lomova u cjevima;
5. Avio industrjiji: za inspekciju turbina, elisa, komora za sagorevanje, avio motora i
drugo;
6. Industrija gvoa i elika: pored odravanja opreme, koristi se i za ispitivanje kvaliteta
cjevnih proizvoda;
7. eljenikoj i brodskoj industriji: za inspekciju turbina, grijaa, dizel motora, kotlova i
cjevi;
8. Konstrukcija: za dijagnostiku korozije unutar elinih cjevi i betonskih armatura,
inspekciju pukotine u tunelima i na mostovima;
9. Vodo-privrijedi: za dijagnostiku korozije i pukotine na cjevima;
10. Arheologiji: za unutranje posmatranje statua, grobnica i drugih arheolokih
pronalazaka; [6]

Slika14: Auto endoskopski alat za skeniranje

Beini video endoskop

11

Novi beini endoskop pomae korisniku u rjeavanju problema kod teko dostupnih mjesta,
kao to su inspekcija motora, inspekcije strojeva i jo mnogo toga. Kroz beini prijenos slike
korisnik dobiva novu slobodu u koritenju endoskopa. Uz radnu udaljenost od 15 mm moe
doi do teko dostupnih podruija i uspjeno procijeniti tetu, pukotine, hru, itd.. slika se
prenosi radio talasima (2,4 GHz) na endoskop. Monitor je 3,5 TFT u boji. Pritiskom na tipku
moete slati slike i manje video isjeke na SD karticu za kasniju dokumnetaciju(npr. U
osiguravanju kvaliteta). Beini video endoskop je opremljen sa fleksibilnim kablom od 1m
sa IP67 zatitom. Uz pomo ugraenog LED osvjetljenja omoguava korisnicima otkrivanje
bilo kakve tete u nedostupnim podrujima.[7]

Slika 15: Beini video endoskop

Mikroskopi
Mikroskopi su instrumenti koji sadre jedno ili vie soiva koja proizvode uveanu sliku
predmeta postavljenog u inu ravan soiva. Gornji sistem soiva u cijevi se naziva okular i
kroz njega se posmatra dati objekat.
Mikroskopi koji imaju dva okulara se nazivaju binokularni. Donji sistem soiva se naziva
objektiv i okrenut je ka predmetu koji se posmatra. Ogledalo se nalazi ispod objekta i prima
svjetlosne zrake.
Primjer 1 :USB Mikroskop PCE-MM200

12

PCE-ME 200 USB mikroskop prikazuje objekte u realnom vremenu na display-u raunara sa
uveanjem do 200x. etiri LED diode obezbjeuju dovoljan intenzitet osvjeteljenja za
dobijanje jasne slike vidljive iz svih uglova. Upotreba ovog mikroskop za tanu analizu sitnih
detalja ili za opti pogled biljaka, malih organizama i mnogih drugih objekata malih
dimenzija. USB mikroskop Vam omoguava uvid u promjene koje nisu vidljive ljudskim
okom i snimanje u vidu slike ili video formatu. Mikroskop je idealan za primjenu u naunom
sektoru, pri istraivanju, edukaciji ili hobiju.
Mikroskop PCE-MM 200 omoguava jednostavan
prikaz slika na raunaru, to olakava izradu
izvjetaja, odnosno dokumenata i prezentacija sa
slikama dobijenim pomou mikroskopa.
Poveanje u kontinuitetu od 10 ... 200 puta
Super svijetla bijela LED rasvjeta
Prijenos podataka i napajanje preko USB
2.0
Display: 1280 x 1024 piksela
Brzina: 30 slika u sekundi
Uz slike i mogunost i video zapisa
S postoljem i software-om
Videoformat: AVI
Dimenzije: 110 x 33 mm
Teina: 90gr
Slika 16 : USB Mikroskop
Primjer 2 : UV-USB Mikroskop PCE-MM200 UV

Uveanje: 10 do 200 puta

Rezolucija: 1600 x 1200 Pixel
Svjetlo: 8 x UV LED 365 nm
Boja: 24 bit RGB
Frekvencija slike: 30 slika po sekundi
Dimenzije: 110 x 33 mm
Teina: 90g [8]

10

Slika 17 : UV-USB Mikroskop

13

10

Slika 18: Ilustracije primjene UV-USB Mikroskopa

Profil projektor
Profil projektor, takoer poznat pod nazivom optiki komparator, je optiki instrument koji se
moe koristiti za mjerenje. To je koristan predmet u malim prodavnicama mainskih
elemenata ili za liniju prozvodnje za kvalitetnu kontroli inspekcijskog tima. Projektor
poveava profil uzorka i prikazuje to na ugraenom projekcijskom ekranu. Na ovom ekranu
se obino nalazi mrea koji se moe rotirati za 360 stepeni tako da se X-Y ose ekrana mogu
poravnati sa ravnom ivicom mainskog elementa kako bi se ispitao ili izmjerio. Ovaj
projekcijski ekran prikazuje profil uzorka i uvean je radi bolje jednostavnosti izraunavanja
linearnih mjerenja. Rub uzorka koji se ispituje moe se poravnati sa mreom ekrana. Pa tako
jednostavna mjerenja mogu biti uzeta za daljinu drugih taaka. Ovo se radi na uveanom
profilu uzorka. Jednostavno reeno, to je smanjenje greaka mjerenjem na uveanoj projekciji
ekrana profilnog projektora.
Tipina metoda za osvjetljenje je pomou diascopic osvjetljavanja, a to je pozadinsko
osvjetljenje. Ovaj tip osvjetljenja se takoer naziva preneseno osvjetljenje kada je uzorak
proziran i svjetlo moe proi kroz njega. Ako je uzorak neproziran, onda svjetlost nee proi
kroz njeg, ali e napraviti profil uzorka. Mjerenje uzorka se moe obaviti na projekcijskom
ekranu. Profil projektor moe imati i episcopic osvjetljenje, a to je osvjetljenje s vrha
(odozgo). Ovo je korisno u prikazu buotina ili unutranjih povrina koje je potrebno mjeriti.
[9]

11

Slika 19 :Profil projektor

14

Zakljuak:
Vizualno i optiko ispitivanje je NDT metoda, slui za provjeru i otkrivanje greaka u
materijalima i proizvodima. Ispitivanje ovom metodom moe dati jako pouzdane informacije
uvjebanom oku o trenutnom stanju nekog sistema. Za ispitivanje se koristi niz ureaja iji
odabir zavisi od niza faktora kao to su pristupanost ispitivanom objektu, veliina objekta
itd. Ova metoda ima sve veu primjenu i koristi se u razlitim industrijskim granama.
Primjena ove metode u velikoj mjeri tedi novac i vrijeme u odravanju sistema, ova dva
faktora su jako vana u dananjoj industriji i uz dodatak kvaliteta kojeg prua ova metoda
njena iroka primjena je opravdana.

da li proizvodi i sistemi provode svoju

funkciju na pouzdan i ekonomian
nain
Testiranje se provodi s ciljem lociranja i
karakterizacije stanja materijala i
eventualnih greaka

15

Literatura
[1].
[2].
[3].
[4].
[5].
[6].
[7]
[8]
[9].

http://info.grad.hr/!res/odbfiles/1901/1-p-ni-kontrola_bez_razaranja.pdf
http://www-pub.iaea.org/mtcd/publications/pdf/tcs-17_web.pdf
http://www.scribd.com/doc/25806823/Stetoskopija-i-Endoskopija-u-odrzavanju
http://www.ge-mcs.com/en/remote-visual-inspection/rigid-borescopes.html
http://www.fiberscope.net/fiberscopes-fiber-optic-flexible-borescopes.html
http://mextrem.com/sr/endoskop/3871-auto-endoscopic-scan-tool.html
http://www.amt-metriks.ba/cms/index.php?endoskop
http://www.amt-metriks.ba/cms/index.php?mikroskopi
http://profileprojector.com/

Izvor ilustracija i slika

1. Slika1: Ednoskopija
http://www.rgf.bg.ac.rs/predmet/RO/VI%20semestar/Tehnicka
%20dijagnostika/Predavanja/2.TehDi.pdf
2. Slika 2 : Fleksibilni endoskop
Slika 3 : Kruti endoskop
http://www.scribd.com/doc/25806823/Stetoskopija-i-Endoskopija-u-odrzavanju
http://images.search.yahoo.com/search/images;_ylt=A0PDoS4XfexO0j8ArxeJzbkF?
p=boroscope&ei=utf-8&n=30&x=wrt&fr2=sg-gac&sado=1
3. Slika 4 : Boroskop
Slika 10 : Fiberskop
Slika 11 : Dijelovi fiberskopa
http://www.scribd.com/doc/25806823/Stetoskopija-i-Endoskopija-u-odrzavanju
4. Slika 5 : ematski prikaz boroskopa
Slika 6 : Boroskop u upotrebi ,prikaz tipinog pogleda kroz ureaj
http://en.wikipedia.org/wiki/Borescope
5. Slika 7 : Mini boroskop
Slika 8 : Boroskop za obrtno ispitivanje
Slika 9 : Boroskop s oscilirajuom prizmom
http://www.ge-mcs.com/en/remote-visual-inspection/rigid-borescopes.html
6. Slika 12 : Pregled turbine
http://ebookbrowse.com/geit-65023en-fiberscope-brochure-pdf-d37632619
7. Slika 13 : Video endoskop
http://hr.pce-instruments.com/tehnicki-podaci/EndoskopPCEVE110.htm
8. Slika 14 : Auto endoskopski alat za skeniranje
http://mextrem.com/sr/endoskop/3871-auto-endoscopic-scan-tool.html
9. Slika 15: Beini video endoskop
http://www.amt-metriks.ba/cms/index.php?endoskop
10. Slika 16 : USB Mikroskop
Slika 17 : UV-USB Mikroskop
Slika 18 : Ilustracija UV-USB Mikroskop
http://www.amt-metriks.ba/cms/index.php?mikroskopi
11. Slika 19 :Profil projektor
http://www.google.ba/search?
q=http://profileprojector.com/&hl=hr&prmd=imvns&source=lnms&tbm=isch&ei=0h3tTp
K7D42N4gTEkDlCA&sa=X&oi=mode_link&ct=mode&cd=2&sqi=2&ved=0CA0Q_AUoAQ&biw=192
0&bih=955
16