2016-09-29

Alergia
Alergia to nadwraliwo, nadreaktywno ujawniajca si
pzy kontakcie z antygenem _ alergenem, wystpujcym
w dawkach podprogowych.
Pierwszv kontakt z alergenem wywouje uczulenie
bez fazv efektorowei alergicznej odpowiedzi
immunologicznej, a ponowny kontakt z alergenem
wwvouie faze efektorow reakcji alergicznej.

ALERGIE

zwizane z reaktypu humoralnego

Wg podziau coombsa alergie dzielimy na:

dr Katarzyna Nazimek
Katedra lmmunologii UJ CM

1.
2.
3.
4.

CZYNNIK! GENETYCZNE
PREDYSPoNUJ Do ALERG!! lTYPU

.
.

. Czowiek W swojej

historii stale narazony by

na kontakt z pasoytami, bakteriami,
wirusami. Obecnie w krajach wysoko
rozwinitych dzieci nie maj kontaktu
z drobnoustrojami nawet niepatogennymi
(wzmozona higiena, rodkiczystoci,
antybiotyki, szczepien ia).
Ukad immunologiczny nie ma treningu
i odpowiedz Wpacza si w kierunku
czynnikW normalnie nie-immunogennych.

Alergia typu l moze by uwarunkowana

genetycznie (atopia). Stwierdzono korelacj
midzy wystpowaniem niektrych MHC
a odpowiedzi na dany alergen (HLA-DRB1
z ambro, HLA-DRB3 z pykami brzozy).
U osobnikw atopowych jest 2-3 razy wicej
receptora FcRl dla lgE na mastocytach
Ryzyko wystpienia nadwraliwociwynosi 40%
jelijedno z rodzicw ma alergi, 60% jeli
oboje. Ryzyko zachorowania dziecka jest
wiksze gdy alergikiem jest matka. Alergia
wystpuje czciej u chopcw.

Kontakt z okrelonymi drobnoustrojami (stymutuj ll-l2 i lFN-gamma)

osabia dominacjTh2 na korzy Th'l.
Kontakt z drobnoustrojami (wikszy na wsiach i w krajach sabo
rozwinitych) sprzyja wyksztaceniu si tolerancji na alergeny
pokarmowe (kontakt z LPs, klry jest ich skadnikiem strukturalnym).

HIPOTEZA HIGIENY cd.

.

stay kontakt noworodkW, dzieci na wsi z pykami' rooczami

idrobnoustrojami kuzu domowego, z kotami, psami' innymi zwierztami
obnia predyspozycj do roruoju alergii.
W miecie kontakt z alergenami jest okresowy. Ludzje zamknici
w pomleszczeniach ze szczelnymi oknami nie s naraeni na alergeny.
Wychodzc na spacer czy wyJedajc za miasto od czasu
do czasu Wystawiaj si na nag ekspozycj na pyki i inne alergeny,
a to waniespzyja wystpieniu alergii.
skonnodo alergii pokarmowych zmniejsza waciwa flora bakteryjna'
Podawanie dzieciom probiotykw chroni je'

Alergi ll typu _ cytotoksyczno - cytolityczn

Alergi lll typu - kompleksw immunologicznych
Alergi lV typu - nadwraliwotypu pnego'

H!POTEZA HIGIENY

HlPoTEzA HlG|ENY A PRzEsUNlclA

W UKADZIE lMMUNoLoGlczNYM
.

Alergi l typu - alergi anafilaktyczn

Stwierdzono, iw momencie j!]:!s'!niqj- 3Igij

zakaenie wirusami ukadu oddechowego jest
niekorzystne (objawy alergii mog ulega zaostrzeniu,
walka z wirusami na skutek przewaqi Th2 jest mniei
skuteczna).

Zakaenia pasoami (owsikami, tasiemcami)

cho indukuj Th2, to powstajce lqE blokuia FcRl.
Dochodzi te do indukcji limfocytw T requlatorowvch,
co hamuje reakcj alergiczn.

L
2016-0s

.
.
.

lNNE GZYNNlKI zwlKszAJcE

RYZYKo WYSTPlENlA ALERGll
Czsteczki spalin silnikw Dies|a (dziaaj jak adjuwant)

usposabiaj do zachorowa na alergi, dvm papierosowv

(bierne palenie przez dzieci) (Wglowodory aromatyczne_ piren'
fenantren).

Alergia anafilaktyczna - alergeny

Alergeny to antygeny wystpujce W Wartociach podprogowych.
ktre wyvvouj U atopikW reakcje alergiczne
Nale do nich np' sezonowo po.lawiajce si : pykr duevl i traw
zarodnikj grzybW'

Spozywanie kwasw omega-3 zmniejsza ryzyko zachorowania

na alergi, a wzrost spoycia utwardzonvch tuszczW

rolinnych Wzmaga.

'i

Karmienie mlekiem matki (zwikszenie szczelnoci nabonka,

mniejsze naraenie na potencjalne alergeny pokarmowe,
obecnoc np' TGF-beta (transforming growth factor) W mleku,
hamujcego nadmierne reakcje immunologiczne W przewodzie
pokarmowym), probiotyki.

Alergia anafilaktyczna

ALERGENY w anafilaksji

alergenY

Leki - s czstymi alergenami

w alergii anafilaktycznej np.:

Pochodne oenicvlinv
(zanieczyszczenia powstae pzy
produkcji, produkty degradacji
powstajc pzy pzechowywani u
w roztworze, kwas penicyloilowy
poczony z biakami osocza).
Suksametonium.tubokurarvna
(rodki zwiotczajce mostkujce
lgE na mastocytach).
W wywiadach wyklucza si

" ""*__.z!'l,

oJ*1*

ffi.

'i!xnl-s

4]:r*

kontakt pacjenta z tymi

rodkami. Trzecio,czwarto rzdowe grupy amonowe
wchodzce w skad rodkw

zwiotczajcych, wystpuj

w lekach, kosmetykach,
pokarmach, zanieczyszczeniach
przemysowych, std wstrzsy
anafilaktyczne u pacjentw 1.
raz poddawanvch

Pochodne morfinv. kodeinv

(z regu reakcje maj charakter

an afi I aktoi d aI ny, czasem jed nak pojawiaj

si swoiste lgE)
. Anafilatoksvnv C3a, CSa, C4a wywouj
nieswoist degranu!acj mastocytw
i bazofili podobnie jak rodkikontrastowe
stosowane w rentgenologii.

Alergia anafilaktyczna - alergeny

Alergia anafilaktyczna - alergeny

Do alergenw nale rwniez:

.
Alergenami s tez
biaka zwierzce
np. biako odchodw
roztoczy yjcych
w kurzu domowym
(tzw. ,,uczulenie
na kurz")

.
.

biako jadu bonkoskrzydych (lgE-zalezne)

np. pszczoy i osy (mellityna, hialuronidaza);

alergeny pokarmowe _ np' z owocw cytrusowych,

biako ryb, biako mleka, biako jajka kurzego, biako
orzechw ziemnych, kakao, laktoza ) lgE-zalezne;
lektyny truskawek i pomidorw (lektyny dziaaj

nieswoicie_

re akcj

an afil

aktoidal n a);

pot i sierzwierzt futerkowych (lgE-zalezne),

Lateks (lgE-zalezne oraz komponenta nadwrazliwoci

typu pnego)'

2016-09-29

Alerg ia anafi laktyczna

WsTRZs ANAF! LAKTYGZNY

Po dostaniu si alergenu drog pozajelitow
(dozyln), np. po drugim udleniuprzez
szerszenia, dojmoze w ciaqu kilku minut
do wstrzasu anafilaktvczneqo. Wystpuje
duszno,sinica, niepokj' zapac na skutek
skurczu oskrzeli i rozszerzenia naczyn
w obrbie jamy brzusznej (gwatowny spadek
cinienia) oraz obrzku kani.
Pacjenta moze uratowa natychmiastowe
podanie adrenalinv.

Alerg ia anafilaktyczna
. Py

NJS

ffi

wywoan ia objaww alergii.

Alergen trgsl!]ig pzeciwciaa lgE na bazofilach i mastocytach.

Nastpuje wrost Poziomu jonw w!pd3 wewntrz komrki oraz
wzrost qlouE prowadzc do degranulacji tych komrek i uwolnienia
mediatorw zapaIenia.

ffi.**

..'.',-i*\
i&:J
.,._i-,:

NT

,&,
&ffi

!::J/'
li

Ni'';':

s
A

,:
I

---

kontakt
alergenem

pierwszy
z

ChemoatraktantY:

'MW

w
- r'o{rn
' .:)

Y ]l) [ " ]fl*

i*

ry

f'

,"aY
::

Alergia anafilaktyczna - mediatory uwalniane

przez bazofile i mastocyty

mechanizm

Pienszv kontakt z alerqenem powoduje jego rozpoznanie na

APC przez limfocyta Th2 i aktywacj |imfocyta B naiwnego
do produkcji lgE (pzy udziale lL4 i lL-13). Wysoce cytofilne
lgE opaszczaj bazofile i mastocyty z tkanki cznej (faza

mechanizm

ponownvm kontakcie z alerqenem dochodzi do fazy efektorowej

drugi i kolejny kontakt

z alergenem

MEDIATORY
BAZOFILOW i MASTOCYTOW

(chemotaksja granulocytw)

lL-5, TNFo, lL-8,

leukotrien LTB4, PAF

Aktvwatory:
(rozszerzenie naczy i wzrost
prz epuszczalnoci)

histamina, PAF, chymaza,

tryptaza, kininogenaza

Spazmogenv:
(obrz k luzwki, wzrost wydzielania

luzu)

Leukotrieny LTC4,LTD4,PGD2,
histamina.

. PREFORMOWANE
. SYNTEZOWANE
. CYTOKINY

2016-09

M
.

.
.
.

CZYNNIKI SYNTEZOWANE

EDIATORY PREFORMOWAN E

Histamina: rozszerzanaczynia krwionone' zwiksza ich

przepuszczalno'dziaa chemotaktycznie na eozynofile, kurczy
minie gadkie oskrzeli. Podczas masylvnej degranulacji histamina

PROSTAGLANDYNY

LEUKOTRIENY (metabolity

kwasu arachidonowego uwalnianego w wyniku aktywacji

komrek tucznych i bazofilw): Wzrost przepuszczalnoci
i rozszerzenie naczy, skurcz oskrzeli, hamowanie
a g regacj i pMek, chemotaktyczne d la neutrofl lw,
zwikszone wydzielanie luzu, obzk.

moe przedostac si do krwi i spowodowa spadek cinienia,

przyspieszenie akcji serca' zaczerwienienie Skry i skrajnie Wstrzs
anafilaktyczny.
Proteoolikanv (heparyna): tworzy rusztowania dla innych
mediatorW' reguluj alternatylvn drog aktylvacji dopen iacza
(C')' wpywaj na szybkoc Uwalniania mediatorW z ziaren'
Proteazv serynowe (tryptaza. chvmaza): enzymy proteolityczne
trawice tkank czn powoduj rozprzestrzenianje Si mediatorW
i komrek W mie.jscu objtym zapaleniem' Akty\ivuj dopeniacz na
drodze alternatywnej.
EcF-A (eosinophil chemotactic factor of anaphylaxis) i NCF-A
(neutrophil chemotactic factor): czynniki chemotaktyczne dla
eozynofilW i neutrofilw'

PAF (platelet activating factor): agregacja trombocytw,

skurcz oskrzeli, Wzrost prepuszcza lnocinaczy,
chemotaksja neutrofilw i eozynofilw.

Rola eozynofili w anafilaksji

CYTOKINY

aktywuje
sj eozynofili
miejsca stanu
W

TNF (tumor necrosis factor),

GM-CSF (granulocyte-macrophage colony
stimulating factor),

TGF-beta, IL-4,

Te pocztkowo hamuj

proces zapalny
rozkadajc

5,6,1 0,1 3

Wpywaj na rozwoj i nasilenie procesW

zapalnych

mediatory zapalenia
(sprzenie Ujemne),
a take fagocvtuic cae
ziarnistoci.

Mediatory preformowane
eozynofilw

Rola eozynofili w anafilaksji

ly proces

iytoklry

lny - staa
ja alergenami

Sfi.CSi. lGFr

nasila cytotoksyczne
1e

eozynofili
popez

i ,i:r' * -" i

ich

zapalny

*Jl''

'

.'____ . '-']..'

l].

rlr-

b''q' nt_cr f'_5

rozszerzajc ;,;;";;.";;i;;]' :'r'l}*}sJni''Psi

gonaokoliczne
nki.

sfi'lo1ig**rgi'tdaitfe]

::

EPO (eosinophil peroxidase, peroksydaza eozynofilowa) inicjuje

. EcP

:: T#*n'ffi

'q

cytotoksyczne d|a komrek ssakw' pasoytW i innych. Popez

receptor muskarynowy powoduje skurcz oskrzeli.
powstawanie reaktyvvnych form t|enu toksycznych dla w!rusw'
bakterii' komrek nowotworowych i innych'

.i'i*3.Y$i'';.
; :
-1 -9:- :,

oksycznych biaek
'_:'.. .
biih6ils&BffiM
-frustarcja eozynofili)''iB*N&sffiffi
EV r'ts';st'{_ !'
iwzmaqa proces

MBP (major basic protein, gwne biako zasadowe) silnle

!f{t'9bd!ae1F5e'

(eosinophil cationic protein' biako kationowe eozynofilw)

dziaa cytotoksycznie dla pasoytW, komrek, ma wlasnosci
prokoagulacyjne, dziaa pecivvwirusowo, hamuje proliferacj
limfocytw T, stymuIuje wytwarzanie luzu' indukuje uwalnianie
hista m ny z bazof ilow, zuszczanie pojedynczych komrek u b
fragmentW caego nabonka np' w oskrzelach.
i

EDN (eosinophil-derived neurotoxin, neurotoksyna eozynofilowa)

toksyczna dla tkanki nerwowej pasoytw, dziaa podobnie.jak EcP

2016-09-29

Generowane mediatory i cYtokinY

uwa n ian e Przez eozYnofi le
I

Do mediatorow generowanych nalez:

prostaglandynY, leukotrienY, PAF
Do cytokin: lL-3, 5, 6, TNF, TGF-beta'

GM-CSF,
efektem dziaania ktrych jest pogbienie
procesw zapalnych przez indukcj
chemotaksji i aktywacj komorek.

Af

.
.
.
.

ergia anafilaktyczna
vvyprysk atopowy
pokrzywka

- objawy kliniczne

katar sienny,
obrzk Quinckego
astma oskrzelowa
stan uoglniony wstrzs
anafllaktyczny

.aa1
$)n::,'{i

Alergia anafilaktyczna - objawy kliniczne

Leki stosowane w alergii

anafilaktycznei
. Kromoglikan
.
.
.

sodowY (Cromosol,
Cusicrom...)
Cropoz,
Antyhistaminiki (Zyrlec, Alleec, Virlix ...)
Koykosterydy, Indometacyna (Amuno,
lndocid, Metindol ...), Cyklosporyna
Teofilina zwiksza stzenie cAMP
(Theovent, Uni-Dur, Afonilum... )

Zesp objaww zapalenia po uzdleniu

uczulenie na jad bonkoskrzydych
(hialuronidaza i mellitYna)

od porno przeciwrobaczycowa

Obrona przeciwrobaczycowa zachodzi

w mechanizmie anafi laksji
(std bazofilia i eozynofilia).
zczce si antygeny
a pocztkowo
a nastpnie
stan alergii I typu.
Tworzone przeciwciaa lgE
prowadz do degranulacji
mastocytw, rozwoju
lokalnego zapalenia
z przesikaniem do wiata
jelita przeciwcia lgE
opsonizujcych robaka.

L'
2016-09

M
.

CZYNNIKI SYNTEZOWANE

EDIATORY PREFORMOWAN E

Histamina: rozszerza naczynia krwionone' zwiksza ich

przepuszczalno , dziaa chemotaktycznie na eozynof Ie, kurczy

minie gadkie oskrzeli- Podczas masywnej degranulacji histamina
moze przedostac si do krwi i spowodowac spadek cinienia'
przyspieszenie akcji Serca' zaczerwienienie skry i skrajnie wstrzs
anafilaktyczny.
Proteoqlikanv (heparyna): tworzy rusztowania dla innych
mediatorw' reguIuj alternatywn drog aktywacji dopeniacza
(c')' wpylvaj na szybkoc uwalniania mediatorW zziaren'
enzymy proteolityczne
Proteazv servnowe (trvptaz
trawice tkank czn powoduj rozprzestrzenianie si mediatorw
i komrek w miejscu objtym zapaleniem' Aktyvvuj dopeniacz na
d rodze alternatylvnei.
ECF-A (eosinophil chemotactic factor of anaphylaxis) i NCF-A
(neutrophil chemotactic factor): czynniki chemotaktyczne dla

.
.
.

PROSTAGLANDYNY

LEUKOTRIENY (metabolity

kwasu arachidonowego uwalnianego w wyniku aktywacji

komrek tucznych i bazofilw): wzrost pzepuszcza|noci
i rozszerzenie naczy, Skurcz oskrzeli, hamowanie
agreg acji pytek' chem otaktyczne dla neutrofi lw,
zwikszone wydzielanie luzu, obrzk.

PAF (ptate|et activating factor). agregac'ja trombocfiw,

skurcz oskrzeli' Wzrost przepuszcza lnoci naczy

chemotaksja neutrofilw i eozynofiIw.

eozynofi|W i neutrofilW'

w anafilaksji

Rola

CYTOKINY

Degranulacja
'w aktywuje

GM-CSF (granulocyte-macrophage colony

ksj eozynofili
miejsca stanu
zapalnego.
Te pocztkowo hamuj

stimulating factor),

proces

TNF (tumor necrosis factor),

TGF-beta, lL-4, 5,6,10,1 3

zapalenia

Wpywaj na rozwj i nasilenie procesW

zapalnych

.
!'' ' ':
$l.cs TGF'I

indukcja alergenami

nasila cytotoksyczne
dziaanie eozynofili

wzmaga proces

lozszerzaic
na okoliczne

nki.

il'r:'

MBP (ma]or basic protein' gwne biako zasadowe) si|nie

cytotoksyczne d|a komrek ssakw, pasozytw i innych' Poprzez
receptor muskarynolvy powoduje skurcz oskrzeli.
EPO (eosinophil peroxidase, peroksydaza eozynofilowa) inicjuje
powstawanie reaktylvnych form t|enU toksycznych dla wirusw,
bakterii, komrek nowotworowych i innych.

(gwnie poprzez
zocytoz ich

'otoksycznych biaek
- frustarcja eozynofili)

'.

Mediatory preformowane
eozynofilw

Rola eozynofili w anafilaksji

Przetrway proces
zapalny - staa

zapalny

rozkadajc
enzvmatvcznie
mediatory
(sprzenie ujemne)'
a take faqocuiac cae
ziarnistoci.

. EcP
bl{s s.

ull't&

'

t$, ,'l.tur. \'3Pl

er4.]ibd yjdls \ntM<*: aFPi
' ' :
.'',v l',Jld'al(ra
tl\
sd}slilso a!rY{.'9a. it?g]
!a*^\

nofr{rbryer
ftdl#o.y

tlalw

*|@s:' sl lPt'
]!l.'.
g'{l'4}sa E i|.t{i

*Yiii]

(eosinophil cationic protein, biako kationowe eozynofi|w)

dziaa cytotoksycznie d|a pasoytw' komrek' ma wasnoci
prokoagu|acyjne' dziaa przeciwwirusowo' hamuje proliferacj
IimfocytW T, stymuluje Wytwarzanie |uzu, indukuje uwalnianie
histam iny z bazofilow, zuszczanie pojedynczych komrek ub
fragmentW caego nabonka np' W oskrzelach.
l

EDN (eosinophil-derived neurotoxin, neurotoksyna eozynofilowa)

toksyczna dla tkanki nerwowe.j pasozytw, dziaa podobnie jak ECP

2016-09-29

Generowane mediatory i cYtokinY

uwa! nlan e Przez eozYnofile

Do mediatorow generowanych nalez:

prostaglandynY, leukotrienY, PAF
Do cytokin: lL-3, 5, 6, TNF, TGF-beta,

GM-CSF,
efektem dziaania ktorych jest pogbienie
procesw zapalnych przez indukcj
chemotaksji i aktywacj komorek'

ktyczna na orzechy

Alergia anafilaktyczna - objawy kliniczne

.
.
.
.

wyprysk atopowy
katar sienny,

obrzk Quinckego
astma oskrzelowa
stan uogolniony wstrzs
anafilaktyczny

Alergia anafilaktyczna - objawy kliniczne

Leki stosowane w alergii

anafilaktycznei
. Kromoglikan
.
.
.

sodowY (Cromosol,
Cropoz, Cusicrom...)
Antyhistaminiki (Zyrtec, Alleec, Virlix ...)
Koykosterydy, lndometacyna (Amuno,
lndocid, Metindol ...), Cyklosporyna
TeofiIina zwiksza stzenie cAMP
(Theovent, Uni-Dur, Afonilum... )

pokrzywka

Zespo objaww zapalenia po udleniu _

uczulenie na jad bonkoskrzydych
(hialuronidaza i mellitYna)

od pornoprzeciwrobaczycowa

Obrona przeciwrobaczycowa zachodzi

mechanizmie anafi laksji
(std bazofilia i eozynofilia).
Zuszczajce si a ntyg e ny
robaka pocztkowo
uczulaj, a nastpnie
wywouj stan alergii l typu.
Tworzone przeciwciaa lgE
do degranulacji
, rozwoju
lokalnego zapalenia
z pzesikaniem do wiata
ielita przeciwcia lgE
opsonizujcych robaka'

2016-0!

od pornoprzeciwrobaczycowa
** :*..f 1"." ,:
,.
*
" 'oJ r'Ii1l
'
u*"lniun" z ziarnistoci
i"*
'_
',.]
{:il),r
:".,;'.
aktyvvuje
mastocytowaktyvvuje
mastocytW
:#"l l' "''!$
"i ' :i
alternatwn drog
;...',.;:.1ffi;;,;,1;;.i;..;
.

;:':.]:;

,,

l:

"
"*";
,l ,n}
tl.g

:-;': ..

' 'T

r'q
.'tl.

-_

a.r
.&
j
.:

l1,le.)1,':.

""'*

kaskady dopeniacza'

'EozynofiIe aktywuj

"?l.*
,i:'j . -,. ''"\
i i' :l'

.'.'l.]

.":

.,

.'

'

reakcj ADCC cytotoksycznoci

komrkowe1 zalenej

odprzeciwcia iniszcz

\ -.:.'
,";;*,

- u!bs.*

Alergia ll tYPu
cytotoksyczno - cYtolitYczna
Warunkowana jest przez przeciwciaa klasy

lgM lub lgG.

Obejmuje reakcje cytotoksyczne lub cytolityczne

na komrkach:

1.

2.

3.

- anemia hemolityczna;
leukocytach - granulocytopenia, agranulocytoza;

erytrocytach
limfocytach

pytkach knvi

limfocytoPen ia;

trombocytopenia,

PRZYKADY REAKCJ|
ALERGICZNEJ TYPU II.
.

Reakcje potransfuzyjne, po przetoczeniu

niezgodnej gruPowo krwi.

Konflikt serologiczny'

Cytopenie Polekowe.

Alergia ll tYPu
cytotoksY czno - cYtolitYczna

Moe by wywoana przez naiuralne przeciwciaa

lub uczulenie nazwizki o charakterze haptenw
(w tym leki), gdy nonikiemdla nich jest krwinka czy
inna komorka.

Anemia hemolityczna - rozpuszczalniki farb

(pochodne benzenu)' leki: cymetydyna' ibuprofen,
fenacetyna, penicylina, cefalosporyna, chinina,
pochodne sulfonylomocznika, metyldopa;
Trombocytopenia

- salicylany, piramidon;
- antybiotyki, sulfonamidy,

Granulocytopenia
pochodne benzodiazePinY.

ffiD

**ol'xl;l',1"J*"

Faza uczulenia w alergii tYPu ll.

na plzykadzie cytopenii polekowej
sTtuoEone

hapten lczy si z biakami

*lasnymi w blonie

lgc

pozostaj w surowicy

kvi

komrkowei elTtmcytw

@,ffi*,","

fagocytozie,pmienionego"
arJtrocytu pftez makmfagi
jego determinanty s
prczentow^ne w konekcie

Mechanizm r' typu ll wystpujetewnadostrym odrucaniu

pueszczepu czy w chorobach autoimmunizacyjnych:
np. w Miastenia gravis, w cukuycy typu l'

2016-09-29

-i,J;[:l]#J*

a\D

haptn

(q

Faza efektorowa w alergii typu ll.

na puykadzie cytopenii polekowej

Mechanizm eliminacji powstaego

lacz] sie biakxmi

* l^sn\'mi

na krwlnce' homrce (noniku)

bonie

komrkoej erytrocJl{

A\

Alergia ll typu - mechanizmy usuwania kompleksow

immunologicznych w fazie efektorowej

kompleksu immunologicznego

r\EO'\TYCEN)

polega na:

I soiste lgC obecne s suro*icY

I k*i ..uczulonego" pacienla
| "ir nmant]gen * blonie
I Lomrkolej etroc}lu sonc
KoMPLEKS
I

aktywacji kaskady

aktwacj! uatwionej
fagocytozy (poprzez

'i

.i

i(

i {[*ti! t'j'

Alergia ll typu
cytotoksy czno - cYtol itYczna
s is . "1.
Anemia poprzetoczeniowa
l
Naturalne przeciwciaa
i r$'..*\,*"
anty-A (w gr. B i0) oraz
i'*
anty-B (w gr. A i 0) s klasy
,

ernych)'

aktywacji reakcji ADCC

z udziaem komrek NK
(natural killeo.

-JL-'l
,

ii

{'t:: fl::

li(

PRZYKLAD
erytrcyt
dobranj

kNi

dawcy nie/le
do petoczeni^

DAwcA(g'tpa

'}rb

'.*' (ffi7

lgM.

naturaln lgM obecne w surcwicy

krui biorcy (woiste wzgldem
mtygenowi kryinkowemu A lub B
ukadu AB0) wi antygen na
erytrocycie dawry twoEc

KOMPI,EKS IMMUNOLOGICZNY

Alergia ll. typu jest

indukowana PrzY
niezgodnym grupowo
przetoczeniu knvi Przez tzw.
zimne hemaglutyniny.

BIORCA (grupa kNi B)

naturalne lgM an-A

.:.

cytotoksy czno - cYtol itYczna

obecne w surowicy

erytrocyt dziecka
w kr{niu matki

Rh+
Rh-

krui

FAZA UCZIJLTNIA

oRGANIZM MATKI
prezentacja neoantygenu
pEez APC stymuluje
timfocyty Th2 do aktlvacji
limfocytw B do Moenia

Alergia ll typu ujawnia Si take w przypadku zrealizowanego

konftiktu serotogicznego w zakresie czynnika Rh (matka Rh

peciwcia (klay lgM'

a po pEelgeniu klas

uiemna, dziecko Rh*).

Przeciwciaa anty-Rh produkowane przez matk s
niekompletnymi = jednowartociowymi przeciwciaami lgG
(tzw. ciepe hemaglutyniny). WykryWane s w odczynie

coombsa.

receptory FcyRll/lll lub C3R

obecne na komrkach

l!

IN{MUNOLOGICZNY

dopeniacza;

ffimis

Przeciwciaa anty-Rh
podaje si matce zaraz
po porodzie (4-12 godz.)

suRowlcA KR\VI PoDU

20'16-0r

Poredniodczyn Coombsa

Bezporedniodczyn- Coombsa

Wykonuje si w czasie ciy przy

m onitorowaniu ealizai konfl iktu
serologicznego w zakresie czynnika Rh
w zestawieniu konfliklowYm.
od matki pobiera si krew,,na Skrzep'''
a uzyskana z nie.1 surowica jest Wstpnie
inaklylvowana cieplnie (niszczy jej

(antYglobulinowY)

Wykonuje si na krwi ppowinowej

noworodka Pobieranej na
antykoagulant. odpukane krwinki
noworodka zadaje si surowic
antyglobulinow (krlicza surowica
przeciwko ludzkim przeciwciaom)
i wykazana zostaje hemaglutynacja
w przypadku zrealizowanego

dopeniacz).
Krwinki czerwone dawcy grupy ,,0" Rh.
opaszcza si surowic matki i odpukuje
od nadmiaru przeciwcia. Nastpnie ukad
zadaje si surowic antyglobulinow w celu
ukazania ewentualnej hemaglutynacji
(gdy matka produkuje przeciwciaa aniy-Rh
po uczuleniu przez krwinki Rh. dziecka).

konfl iktu (gdy erytrocyty noworodka

opaszczone byy niekompletnymi

przeciwciaami anty-Rh od matki).

Alergia ll tYPu
cytotoksY czno - cYtol itYczna

Alergia ll typu cytotoksyczno - cytolityczna

Alergia cytotoksyczna
i cytolityczna ujawnia si
w nadostrvm odrzucaniu
oueszczepu (wystpuje puy 2.
pueszczepie np. nerki temu
samemu osobnikowi lub PrzY 1.'

*
"
:.:!

**;
"ffi

je|iistnieje niezgodno
i.
w zakresie antygenw grupowych
ekspresji
u|egaj
ktre
ABo,
rwnie na komrkach
rdbonka). Wwczas nie
dochodzi nawet do ukrwienia
tkanki przeszczePianej - tzw.
pneszczep bladY.
Plzyczyns ju znajdujce si

"

, "-- u'ffi

l l typu charakteryzuje
niektre procesy

Atergia

:*+'.;tf*
]:fL!_' s'.

F*-li
:

:$.'*

nl

li

-J:

*:.

.t:

!.,

W tym typie alerg|i rozrniamy 2 grupy schorze:

il*Y
l.

ii
.i

Alergia llltYPu kompleksw immunologicznych

'l.
.,

:.],l::,::]6*

autoimmunizacYjne
np. tvvorzenie przeciwcia lgG
przeciw receptorom dla Ach
w prtce nerwowo miniowejw nuliwoci
miniowej Miastenia gravis.
W przestrzeniach
postsynaptycznych tkanki
minia stwierdzono
obecno lgG i skadowych
C3, C9 dopeniacza'

Alergia ll tYPu
cytotoksy czno - cYtol itYczna

Przeciwciaa przeciw
Wyspom przustki
w cukrzycy tYPu l.
(autoimmunizacYjnej).

1L1;,,,,,':,;o;;-;;;{;;',:]::::

2'

Choroby kompleksw w nadmiarze przeciwcia

(REAKOJA ARTHUsA) deponowanych drog Wziewn

w pucach (choroba hodowcw gobi - uczulenie na biako
guana ptasiego' puco farmera - uczulenie na grzybni
Actinomyces z mokrego siana, puco praczek - uczulenie
na proszki enzYmatYczne);

Ghoroby krcych kompleksw

rozpuszczalnych w nadm iarze antygenu

deponowanych W kreniu We Woniczkach (cHoRoBA

PosURoWlczA, przewleke stany infekcyjne).

2016-09-29

st.efa nedmiaru ilociowego I

Strefa rownowagt
,
peciwcia
llociowej entygenow
l
nrewydolnafagocyioza I
do pPeciwcla
'
'a9o.y'oa
rozpuszczatnych Iomplelsow
ulafu'ona
I
mmunoloorcznv._h nle'ozoJsc7alnYch
oorraoan,eiomprlrsow I
e. sow
^OTp
]mmlno og cnyh
I
mmunologicznych na rdb1onku )
l
wydajne usuwanie
ALERGAlypull (np ratq
l
z organizm!
dhusa)

Alergia lll typu kompleksow immunologicznych

I Strefa nadmiaru ilosciowego

anlygenow
I
nlewdolna faoocyoa
| .ozpuszrza|nycr
romplelsow
i
mm.no'og'cznych
Ii
oo.,uOon," ro-ol"r.n-

,-'

rmmuno og cznych
na rdblonkU 9

'h

ALERGlAtypu lll (np cho.oba

prsurowrPa)

h-

ffi

Rozpuszczalne kompleksy immunologiczne s trudno

eliminowane zkrenia i szczeglnie atwo odkadaj si
w miejscach naturalnego zawirowania kruli _ we Wonaczkach
kbkw nerkowych, bony maziowej staww, siatkwki oka'
skry i puc prowadzc do rozwoju przetrwaego Stanu
zapalnego, a W nastpstwie do zwknie.

Precypitat kompleksW

Mechanizm alergii ill typu kompleksw immunologicznych

<: /ii

Kompleksy odkadajce si na rdbonku

naczy wosowatych at1ywuj kaskad
dopeniacza i kaskad kzepnicia. Aktywne
immunologicznie skadowe dopelniacza
(c3a' csa) popez degranulacj
mastocytw i bazofilw rozszeuaj
i zwikszaj pepuszczalno naczy'
co uatwia puechodzenie granulocytw
(szczeglnie neutrofilw) oraz nowych
kompleksw. skadniki c, dziaaj te
chemotaktycznie na granulocyty
(neutrofi le). Neutrofile podeimuj
fagocytoz, ale kompleksy zakotwiczone
w rdbonku s trudne do pochonicia.
Neutrofile frustruj si, wyuucaj enzymy
proteolityczne na zewntu i cyotoksycznie
uszkadzaj rdbonek. Ponadto odkadany
jest fibrynogen. Dochodzi do zaczopowania
naczy i niedot|enienia tkanki_

:.

't=*..

.1,-.
.$#.:iU)Y

nizm alergii tllpu kompleksow im m unologicznych

Dodatkowo t<oncowa

atyw-

skadnikW dopeniacza c5b_c9

prowadzi do lizy nonika kompleksu

i:=ll

endothelium

odsonicia

antygenW nieznanych ukadowi

immunologicznemu np. kolagenu,

co prowadzi do aktywacji odpowiedzi
immunologicznej

na nieznane

(sekwestrowane)

autoantygeny

(autoimmunizacja)_

Na koniec pzycigane makfofagi

fagocytuj obumare tkanki.

2016-09-2

Alergia lll tYPu

kompleksow immunologicznYch
odczvn Ahusa

Podskrna
depozycja
antygenu

'

'.:
,,,j"

*,n-'

WyWouje

proces zapalny
w modelu

alergii llltYPu

z miejscowym
stanem

zapalnym

Alergie

- obraz

Obraz stanu zapalnego w:

1.
2.
3.

alergii tYPu anafilaktYcznego

odczynieAhusa

Alergie

klinicznY

nadwraliwoci typu pnego (DTH)

podrcznikw
prezentacji tykoEystano rysuuki i schematy z |rastpujcych
i czasopism:
2004
wdszawa
PwN'
Immunologia
i c.ut' M. Jakbisjak, W Lcekl
^
Gar1md
in'J-"*"' Jr ' P. Travers, M Walpon, M tlonchik: tmmunobiology'
Eds., New York 2005
o1d:n
L Rotr, J Bro{rolf. D Vale lnrmunoloo) Mosby Fds .l
]oo: l9q9
D' Malel Clinical lmmunology Mosb) Eds London

. w
.
.

.
. i i.ii' i r".'."ii
. i ","..u ,r..' I

'

Roit' J' Brosuoff' D' Male: Immunologia' wyd' Medycae

SloMnski, verlag Brema 2000

.' ru'ruld"nu",r'_DPSlles Jl (a]duell' JV uell' BblcadC]lnlcal

ios ltos CA 2000
i;.;;]ili'i;;'vil'.ul'puuli'u''on'
. W Ptak- M-Ptak: Podstawv immunologii, Wyd UJ 1999
. Current Opinion oflmmunology 2001-2005
. M Zembala, A' Grski: Zarys imnrunologii klinlcznej PZWL weszawa 200l
. Naim R.. Helbe M.: lmmunology for nredical sfudents 2_nd edjtion' Mosby
.

Elsevier Philadelphia 2007

Galmd Science
Murphy K'' TrrersP'' wa]po M: Jmeway's lmmunobiology
Fds New York 2008.

10