Professional Documents
Culture Documents
1. HYRJE............................................................................................................................ 2
2.
3.
1. HYRJE
Udhzuesi pr zhvillimin e kurrikuls s re n AMU synon tu vij n ndihm msuesve, dhe
drejtuesve t shkollave. Gjithashtu, udhzuesi mund tu shrbej prindrve pr qllime
informimi, si dhe specialistve t arsimit pr t monitoruar ose pr t mbshtetur shkollat.
N udhzim prfshihen udhzime n lidhje me planifikimin e kurrikuls n nivel shkolle, me
planifikimin e msimdhnies nga msuesi dhe me vlersimin e nxnsve. T gjitha shtjet e
msiprme jan shoqruar me shembuj dhe modele sugjeruese.
1
1.1
1.2
2
3
3.1
3.2
3.3
4
4.1
4.2
4.3
5
5.1
5.2
5.3
FUSHA/LNDT
GJUHT DHE
KOMUNIKIMI
GJUH SHQIPE
GJUH E HUAJ E PAR
MATEMATIK
SHKENCAT E NATYRS
Fizik
Kimi
Biologji
SHOQRIA
DHE
MJEDISI
Qytetari
Histori
Gjeografi
ARTE
Muzik
Art pamor
Teatr
Shkalla 3
VI
VII
8
5
3
4
2
1
8
5
3
4
4
2
1
3
1
1
1
3
1
1
1
KLASAT
Shkalla 4
VIII
IX
GJITHSEJ
8
5
3
4
6
2
2
2
8
5
3
4
6
2
2
2
32
20
12
16
18
7
4
7
5
1
2
2
2
1
1
5
1
2
2
2
1
1
5
1
2
2
2
1
1
18
4
7
7
9
4
4
1
2
6
7
7.1
7.2
8
9
EDUKIMI FIZIK,
SPORTET DHE
SHNDETI
TEKNOLOGJI DHE TIK
TIK
Aftsim teknologjik praktik
KURRIKULA ME
ZGJEDHJE
TOTALI
3
2
1
1
3
1
1
3
1
1
3
1
1
12
5
4
1
2
27
2
29
2
31
2
31
Kurrikula me zgjedhje
Kurrikula me zgjedhje sht pjes e kurrikuls s prgjithshme e cila, n dallim nga
kurrikula brtham, zgjidhet nga shkolla dhe zhvillohet brenda kohs s planifikuar n
planin msimor n prputhje me interesat, mundsit, dshirat, informacionet paraprake t
nxnsve dhe me mundsit e shkolls.
Kurrikula me zgjedhje n shkallt 3-4 (klasat 6-9) mund t prdoret:
- Pr gjuhn e huaj t dyt (gjuh f rnge, gjuh gjermane, gjuh italiane, gjuh
angleze), n prmbushje t interesave t nxnsve pr llojin e gjuhs, n varsi t
mundsive q ofron shkolla. Programet msimore t gjuhve t huaja hartohen n nivel
qendror.
OSE:
- Pr lnd, module ose veprimtari t tjera shkollore n funksion t prmbushjes s
kompetencave kye dhe t realizimit t temave ndrkurrikulare (p.sh., edukimi pr t
drejtat e njeriut, edukimi mjedisor etj.). Programet msimore pr kto lnd ose module
prgatiten apo prshtaten nga shkolla dhe miratohen n DAR.
Dokumenti i kurrikuls me zgjedhje ka struktur t njjt me at t kurrikuls brtham. N
t prfshihen:
Rezultatet e t nxnit t kurrikuls me zgjedhje.
Udhzimet metodike pr realizimin e saj.
Ndarja e orve p r kurrikuln me zgjedhje.
Materialet msimore dhe burimet e mjetet ndihmse.
Vlersimi i nxnsve.
3. PLANIFIKIMI I MSIMDHNIES
Planifikimi sht nj proces i rndsishm i zbatimit t kurrikuls, i cili i krijon mundsin
msuesit t jet krijues dhe i lir n procesin e msimdhnies. Pr nj planifikim t mir,
msuesi duhet t njoh dokumentet e mposhtme:
- Kornizn Kurrikulare
- Kurrikuln brtham
- Programin msimor
Baza e nj planifikimi t suksesshm sht njohja e mir e programit msimor. Msuesi duhet
t zbatoj me prpikri t gjitha krkesat e ktij programi. Rezultatet e t nxnit jan nj
themel i prbashkt pr t gjith msuesit. Ata przgjedhin vet metodat dhe strategjit m t
prshtatshme, burimet e mundshme pr tu shfrytzuar, llojet dhe mjetet e vlersimit.
3
Llojet e planifikimeve
Planifikimi i msimdhnies pr lndn ose modulin prfshin:
- Planifikimin vjetor
- Planifikimin pr seciln periudh (shtator-dhjetor; janar-mars; prill-qershor)
- Planifikimin ditor
N fillim t vitit shkollor msuesi duhet t dorzoj pran drejtoris s shkolls planin vjetor
t lnds ose t modulit, i cili shrben si nj korniz e ndarjes s prgjithshme t prmbajtjes
lndore dhe t orve msimore, si edhe planin e periudhs s par (shtator- dhjetor). Planet
e periudhs s dyt dhe t tret dorzohen para fillimit t secils periudh.
Gjat vitit, sipas rrethanave q i krijohen, msuesi mund t bj ndryshime n planin fillestar
msimor. Msuesi mund t vendos t prparoj m ngadal nga sa e ka parashikuar, kur v
re se nxnsit e tij hasin vshtirsi. N kt mnyr msuesi planifikon duke u bazuar n
prparimin e nxnsve dhe n vshtirsit e hasura n periudhat paraardhse, duke u
prqendruar te arritjet e kompetencave kye dhe t fushs/ lnds.
M posht jan dhn sqarime rreth planeve t msiprme, pr t cilat IZHA ka hartuar disa
formate sugjeruese.
Planifikimi vjetor i lnds
Pr planifikimin vjetor t lnds, msuesi, prve programit msimor duhet edhe t njoh
edhe tekstin q ka przgjedhur pr at vit shkollor. Natyrisht, realizimi i programit sht
qllimi i vrtet i msuesit, kurse teksti msimor i przgjedhur sht nj mjet pr ta
prmbushur kt qllim. Kur msuesi sheh se teksti nuk i ka dhn vendin e mjaftueshm
prvetsimit t nj rezultati t nxni t programit, ai e plotson vet kt munges t tekstit,
duke prdorur burime t tjera t nxni.
Plani vjetor sht nj plan sintetik. Msuesi planifikon ort dhe prmbajtjen kryesore lndore
pr tre periudha. Periudhat jan:
- periudha e par: shtator- dhjetor;
- periudha e dyt: janar - mars;
- periudha e tret: prill- qershor.
Formati i planit msimor vjetor prmban kto rubrika:
TEMATIKAT
JANAR MARS
PRILL
QERSHOR
Tematikat
Ndrvarsia
midis
njerzve,
vendeve,
rajoneve dhe
mjediseve
(35 or)
Brenda ktyre
orve, duhet t
planifikohen
dhe ort pr
teste, projekte,
prsritje.
Nntematika:
Gjeografia dhe krkimi
gjeografik
Gjeografia si shkenc;
Temat e gjeografis;
Mjetet dhe metodat
shkencore t krkimit
gjeografik; Gjeografi dhe
roli i tij; Historia e
zhvillimeve gjeografike.
Nntematika: Hartat
gjeografike
Plani, harta, globi;
P.praktike: Ndrtimi i
planit t klass, shkolls;
Hartat gjeografike; Llojet
dhe prdorimi i tyre;
Elementet kryesor
(matematikor dhe
gjeografik) t harts;
P.Praktike: Prdorimi i
shkalls s harts
12 or
Prill- qershor
10 or
Nntematika:Hartat
gjeografike (vazhdim)
Nntematika:Mjedisi
yn lokal (vazhdim)
Vendndodhja gjeografike,
absolute dhe relative;
Gjersia dhe gjatsia
gjeografike);
Vendbanimet dhe
karakteristikat e tyre,
Mnyra e jetess;
Trashgimia natyrore
dhe kulturore e
qytetit/fshatit tim;
Veprimtaria ekonomike
dhe tregtare;
P.Praktike: Prcaktimi
i vendndodhjes s
objekteve n mjedisin
lokal; Ndikimi i
veprimtaris njerzore
n mjedis); P.Praktike:
Prdorimi i harts
topografike pr tu
orientuar n mjedisin
lokal.
Koordinatat gjeografike;
P.Praktike: Prcaktimi i
vendndodhjes absolute n
hart; Harta e Shqipris;
prshkrimi i itinerarit n
hart; P. Praktike:
Prshkrimi i itinerarit n
hart.
Nntematika:Mjedisi yn
lokal
Vendndodhja e
qytetit/fshatit tim; Mjedisi
natyror n qytetin/fshatin
tim (relievi, bota bimore she
shtazore, burimet ujore etj);
Popullsia dhe lvizjet e saj;
P.Praktike: Lvizjet e
popullsis mbi bazn e t
dhnave statistikore.
Tematika Temat
/ kapitulli msimore
(d)
(e)
Situata e
parashikua
r e t
nxnit (f)
Metodologji Vlersimi
(h)
a dhe
veprimtarit
e nxnsve
(g)
Burimet
(i)
Shembull
(Gjuh
angleze)
Commun
ication
Body
language
P.sh.:
diskutim;
stuhi
mendimi;
pun grup;
pun n
dyshe; hetimi
etj.
P.sh.,:teksti i
nxnsit;
World
gestures reading
and
vocabulary
Shembull Diversitet Mikroorga
(Biologji i
nizmat dhe
)
smundjet.
Shembull T
(Gjuh
lexuarit e
shqipe)
teksteve
Ditari i nj
vajze
N krkim
t s
padukshmes
.
Ditari im
P.sh.:
Vlersimi i
prgjigjeve
me goj.
Vlersimi i
puns n
grup.
Vlersim
mes
nxnsish.
materiale nga
interneti;
enciklopedi etj.
letrare
dhe
joletrare
(kompete
nc)
Shembull
(Gjeogra
fi
Ndrvars
ia midis
njerzve,
vendeve,
rajoneve
dhe
mjediseve
Gjeografia
si shkenc
Historia e
zhvillimeve
gjeografike
Ktu vendosen numrat pr temat msimore. Totali i numrave n planin e periudhs prkon
me numrin e orve q jan prcaktuar n planin vjetor t lnds ose t modulit.
d) Tematika/ Kapitulli/ kompetenca
f) Situata e t nxnit
Planifikimi ditor
Msuesi planifikon do or msimore dhe e hedh kt n planin e tij ditor. N prgatitjen e
nj plani ditor msuesi duhet t prcaktoj rezultatet e pritshme t asaj ore msimi, t
prgatis veprimtarit msimore, t przgjedh metodat dhe strategjit, t przgjedh burimet
e t nxnit, t prcaktoj teknikat e vlersimit t prshtatshme pr klasn, t parashikoj
punn me klasn, grupet, nxns t veant, t parashikoj lidhjen me lndt e tjera etj.
Formati i planit ditor
M posht jepet formati i sugjeruar i nj plani ditor:
Fusha:
Lnda:
Tema msimore:
Rezultatet e t nxnit t tems msimore:
Nxnsi:
-
Shkalla:
Situata e t nxnit:
Fjalt kye:
Klasa:
Burimet:
Vlersimi:
Detyra:
-
Lnda: Matematik
Shkalla:III
Klasa:VI
Msuesja vizaton n tabel nj skem, e cila plotsohet nga nxnsit. Dyshet e nxnsve vendosin n
rrath, numra dhe n kuti gjejn prodhimin e tyre. Si n shembullin m posht:
90
630
720
56
10
10
Nxnsit prgatisin 3 skema t tilla duke vendosur numra t ndryshm dhe duke kryer veprimet.
M pas msuesja paraqet nj situat problemore. Era lexon 11 faqe n dit. Era llogariti q librin e saj
prej 440 faqesh e mbaroi pr 40 dit. Prdorni faktet e shumzimit me 10 dhe shumzimit me 1 pr t
llogaritur dhe argumentuar prgjigjen e saj. Sa faqe lexon ajo n 10 dit? Po n 30 dit?
Prforcimi i t nxnit: Msuesi ju krkon nxnsve t krijojn nj situat problemore t ngjashme.
Nxnsit punojn n dyshe dhe diskutojn situatn e krijuar prej tyre.
Vlersimi: Msuesi prdor teknikn e vlersimit t nxnsit nga nxnsi. Msuesi mban shnime n
evidenc pr disa prej nxnsve lidhur me kryerjen e veprimeve t shumzimit, zbulimin dhe
argumentimin e fakteve t shumzimit, pr krijimin e situatave problemore, apo edhe pr prmbledhjen e
vetive dhe fakteve t shumzimit.
Detyra: Msuesi orienton nxnsit pr plotsimin e skemave t tjera si n shembullin m sipr. Ata mund
t krijojn skema t tjera pr t kryer veprimin e shumzimit.
e par
Shnim: Ky tekst mund t punohet 2-3 or msimi.
Rezultatet e t nxnit
Nxnsi:
- tregon brendin e tekstit duke u prqendruar n
pjest kryesore;
- rendit n radh ngjarjet kryesore t tekstit;
- analizon figurn e Mujit dhe t zanave;
- lidh jetn dhe prvojat e tij me ato t
personazheve;
- shpreh dhe argumenton plqimet e tij pr tekstin q
lexon.
Shkalla:III
Klasa:VI
Detyr shtpie: Prshkruani personazhin e Mujit, duke u ndalur te pamja e tij e jashtme.
4. VLERSIMI I NXNSIT
Vlersimi i nxnsve sht ndr komponentt m t rndsishm t kurrikuls me baz
kompetencat. Ky vlersim, bazuar n rezultatet e t nxnit, prfshin gjykimin pr arritjet e
nxnsve (njohuri, shkathtsi, qndrime) prkundrejt niveleve t arritjeve.
Msuesi, n prputhje me parimet themelore t vlersimit, siguron prdorimin e t gjitha
llojeve t vlersimit, t cilat prcaktohen si t domosdoshme pr t gjykuar n lidhje me
arritjet e nxnsve, n funksion t mbshtetjes s t nxnit dhe msimdhnies.
Paketa e dokumenteve pr vlersimin prfshin:
- Kornizn e vlersimit t nxnsve pr arsimin parauniversitar (MAS, Nr. 5563, dt,
23.07.2015)
- Udhzimin e MAS-it, nr. 34, dat 11.09.2015 Pr vlersimin e nxnsve pr kurrikuln
me kompetenca n arsimin baz.
- Nivelet e arritjeve t nxnsve pr vlersimin e kompetencave, shkallt 3-4 (klasat 6-9).
- Formatet sugjeruese t evidencave pr vlersimin e vazhduar.
Vlersimi pr t nxn i nxnsit kryhet nprmjet:
- vlersimit t vazhduar;
- vlersimit me test/detyr prmbledhse;
- vlersimit t portofolit lndor t nxnsit.
Vlersimi i vazhduar
- Vlersimi i vazhduar bazohet n vzhgimet dhe gjykimet e msuesit mbi prgjigjet me
goj ose me shkrim, punt me shkrim, punt n grup, diskutimet e msuesit me
nxnsit, vetvlersimin e nxnsit, vlersimin e nxnsit nga nxnsi, pjesmarrjen n
aktivitete dhe debatet n klas, vlersimin e detyrave t shtpis apo t klass, prgjat
nj periudhe.
- Pr vlersimin e vazhduar t arritjes s rezultateve t t nxnit, msuesi mban shnime
n evidenc pr do nxns. Shnimet n evidenc mund t mbahen me not, simbole
13
Nxnsi
/ Data
30.09 14.10
31.10
9.11
25.11 19.12
+-
N3. SHVP
N3. Drejtza paralele, pingule,
prerse
Ilir
Shkmbi
TN
+
Legjend: ++ (sh. mir); + (mir); +- dhe (mesatar); -+ dhe ? (nn mesatar); - dobt; - (sh. dobt). N1- Niveli 1; N2 Niveli 2; N3 Niveli 3; N4 Niveli 4. TN test i ndrmjetm
N prfundim t periudhs tremujore, vlersimi i vazhduar mbyllet me nj not prmbledhse
(NVv). Nota e vlersimit t vazhduar n kt rast gjykohet n baz t ecuris (progresit ose
regresit) t arritjeve t nxnsit prgjat periudhs, pra NVv sht 9. N shembullin e
msiprm ecuria e nxnsit sht progresive, por mund t jet edhe regresive.
14
Shembull 2: Muzik
Periudha: shtator - dhjetor
Nxnsi /
Nr.
Data
28.09
3.10
31.10
9.11
25.11 KOMENTE
+-
Ani Grillo
i Mirels
9
N4. Intervalet
N4. Ushtrime
ritmike dhe
10
melodike
+
Detyra 1
Detyra 2
Detyra 3
Detyra 4
Portofoli
Nota
7 pik
10 pik
17 pik
8 pik
42 pik
Sipas tabels s vlersimit me not (si rasti i testeve), vlersimi i ktij portofoli sht nota 9
(nnt).
Nota
10
Pikt
>14
14-20
21-26
27 - 32
33-38
39-44
45-50
Detyra 1
Detyra 2
Detyra 3
Portofoli
Nota
8 pik
14 pik
14 pik
36 pik
Sipas tabels s vlersimit me not (si n rastin e vlersimit t testeve), vlersimi i ktij
portofoli sht nota 8 (tet).
Nota
10
Pikt
>14
14-20
21-26
27 - 32
33-38
39-44
45-50
17
Vlersimi periodik
Vlersimi periodik bhet n prfundim do periudhe dhe prmban tri nota:
- Nota e vlersimit t vazhdueshm (NVv), e cila vendoset n regjistr n kolonn
prkatse n faqet e vlersimit.
- Nota e vlersimit me test ose me detyr prmbledhse (NTp), e cila vendoset n regjistr
n kolonn prkatse n faqet e vlersimit.
- Nota e vlersimit t portofolit lndor (NVp), e cila vendoset n regjistr n kolonn
prkatse n faqet e vlersimit.
Vlersimi prfundimtar
Vlersimi prfundimtar shnohet n regjistr duke plotsuar kolonat Vlersimi vjetor dhe
n kolonn Nota prfundimtare.
Vlersimet vjetore prmbajn:
- Notn vjetore t vlersimit t vazhduar q sht rezultat i tri periudhave.
- Notn vjetore t vlersimit me test ose detyr prmbledhse q sht rezultat i tri
periudhave.
- Notn vjetore t vlersimit t dosjes s nxnsit q sht rezultat i tri periudhave.
N rast kur ecuria e nxnsit sht e dukshme progresive ose regresive gjat dy
periudhave t fundit, vlersimi i tij vjetor n seciln nga rubrikat mund t jet progresiv
ose regresiv. N rast kur ecuria e tij nuk sht e qndrueshme prgjat tri periudhave, ather
vlersimi llogaritet me mesatare.
Nota prfundimtare llogaritet me prqindje pr seciln nga rubrikat
Tabela: Pesha n prqindje e llojeve t vlersimit
Lloji i vlersimit
Vlersimi i vazhdueshm
Vlersimi me test ose detyr prmbledhse
Vlersimi i portofolit s nxnsit
Pesha n prqindje
40%
40%
20%
18
Tremujori I
NV
V
NTP
Tremujori II
NVP
NV
V
NTP
NVP
Tremujori III
NV
V
NTP
Notat vjetore
NVP
NV
V
NTP
Nota
prfundimta
re
NVP
8
Prshkrimi i vlersimit
Nota
prfundimtare
Identifikon dhe prdor disa prej koncepteve q lidhen me temat baz t gjeografis,
krkimin gjeografik dhe mjedisin lokal, n situata msimore. Prdor me ndihm
mjetet gjeografike (harta, globin, fotografi ajrore, imazhe satelitore etj.), si mjete pr
lokalizimin e vendndodhjes s tipareve dhe dukurive fiziko-gjeografike e humane.
Identifikon dhe prshkruan pasoja t ndrveprimit t veprimtaris njerzore n
mjedisin gjeografik lokal dhe anasjelltas, duke prdorur shembuj t gatshm.
Periudha II
Periudha III
Notat vjetore
Nota
prfundimt
are
NV
NTP
V
7
NV
NV
NTP
NV
NV
10
NTP
NV
NV
10
NTP
NVP
9
10
Nota prfundimtare 9
Nota prfundimtare
Prshkrimi i vlersimit
Ani ... kndon dhe interpreton me korrektsi kng t ndryshme
pr fmij dhe popullore n ritme t thjeshta dhe t prziera
muzikore, duke respektuar rregullat e kndimit dhe
interpretimit. Njeh dhe shpjegon duke sjell shembuj muzikore
t muziks popullore duke ritmizuar dhe knduar ato me saktsi.
Tremujori I
NV
V
7
NTP
NV
P
7
Tremujori II
NV
V
8
NTP
7
NV
P
8
Tremujori III
NV
V
8
NTP
7
NV
P
9
Notat vjetore
NV
V
8
NTP
7
NV
P
8
Nota
prfundimta
re
8
Prshkrimi i vlersimit
Arbri... kupton, interpreton, analizon mir tekste t ndryshme letrare
dhe joletrare, si dhe jep disa gjykime rreth tyre. Nxnsi shkruan duke
u prqendruar n temn q do t trajtoj dhe lidh mir fjalit n
paragraf e paragraft mes tyre. Ai prdor mir gjuhn standarde dhe
zbaton rregullat gramatikore e drejtshkrimore.
20
Nxnsi
Arbr...
Nxnsi
Elira...
21
22
Situat e
parashikuar
e t nxnit
Ktu
vendoset
situata t
nxnsi q
msuesi
parashikon
t realizoj
gjat nj ose
disa temave
msimore.
Metodologjia
dhe
veprimtarit e
nxnsve
Ktu vendoset
metodologjia e
msimdhnies
q do t
prdoret gjat
zhvillimit t
ktyre temave
(jo shum e
detajuar sepse
vendoset n
planifikimin
ditor).
Vlersimi
Burimet
Ktu
vendosen
teknikat e
vlersimit t
arritjeve t
nxnsit
(jo shum e
detajuar
sepse
vendoset n
planifikimin
ditor).
Ktu
vendosen
burimet q
prdor
msuesi
dhe nxnsi
pr arritjen
e
rezultateve
t nxnies.
(jo shum e
detajuar
sepse
vendoset n
planifikimin
ditor).
Situata e t nxnit:
Fjalt kye:
23
24
Kujtes
Pr do paqartsi ose pyetje mund t shkruani n adresn e email-it:
sekretaria@izha.edu.al
25