Kabanata 27

Ang Prayle at ang Estudyante

Buod

Si Isagani ay ipinatawag ni Padre Fernandez na isang katedratiko. Ayon sa pari narinig nito si Isagani sa
pagtatalumpati ng binata. Itinata-nong ng kura kung kasama si Isagani sa hapunan.

Slide 2

- May mga dalawang libong estudyante na raw ang naturuan niya o sinikap niyang turuang
mabuti at karamihay pumupula at lumalalos sa mga prayle ngunit walang makapagsalita nang
tapatan o harapan.

- Baliw ang sino mang magsabi nang malakas sa kanyang iniisip sapagkat siyay magtitiis ng pag-
uusig, Isagani

Pinuri ni Padre Fernandez si Isagani sa pagkakaroon ng paninindigan

Pero dinefend naman ni Isagani ang kabataan sa hindi pagsasalita dahil ang mga nagsasalita
laban sa makapangyarihan ay kaagad nasasabing pilibustero, mga revolutionary o mga rebel

Sinabi ng prayle na di niya inuusig si Isagani at malaya itong nakapagsasalita ng anuman sa

kanyang klase. Sa halip ay paborito pa niya si Isagani.

Slide 3

Maari nga na may kalayaan magsalita si Isagani kay Padre Fernandez, pero hindi ito pareho para
sa mga ibang katedratiko at mga ibang prayleng dominikano

- Binabawasan hanggat maaari ang pagbibigay ng mga kaalaman sa pagpatay sa sigla at sigasig
ng magaaral. Walang inihahasiksa amin kundi mga kaisipang luma, mga lisyang simulaing
kasalungat ng pagkakasulong. Parang mga bilanggong gobyerno ang mga estudyante. Salat na
salat ang mga ito sa natututuhan tulad ng pagkasalat ng bilanggo sa pagkaing inirarasyon ng
nakasubasta sa pagpapakain. Isagani

Huling-huli sa takbo ng panahon ang itinuturo ng mga prayle bukod sa kakatiting pa. May mga
ilan daw kasi na nanggaling sa Europa, at pagtapos ikumpara ang dalawang sitwasyon ay
makikitang huling huli ang Pilipinas

- Ang mga prayle sa lahat ng orden ay naging mga kontratista ng karunungan at sila ang
nagsasabi mismo na kami ay hindi nararapat matuto pagkat baling araw ay magpapahayag kami
ng paglaya. Itoy pagtanggi na ang bilanggo ay pakanin pa upang di na makalabas sa bilangguan.
Ang kalayaan ay katambal ng tao at, gayundin, ng talino at katarungan. Ang pagtanggi ng mga
prayle na maging amin iyan ang dahilan ng kawalan naming ng kasiyahan.
 Tinulad ni Rizal ang sitwasyon na ito sa isang gobyerno na inaauction ang karapatan para
magturo sa pinakamataas na bidder. Na tulad ang sitwasyon na to sa mga business na
nakakakuha ng karapatan na pakainin ang mga nasa kulungan. In other words, its something
highly commercialized, but not really that effective.

Slide 4

- Ang karunungan ay hindi ipinagkakaloob kundi sa karapat-dapat lamang, anang Pari.

Ipagkaloob iyan sa mga walang tibay ng loob at kapos sa wastong asal ay taliwas sa layunin
niyon. Padre Fernandez
- Kung gayoy higit pang napakahangal gayong alam na palang masama at marumi ang putik ay
bakit nagpapatuloy pa sa pagsasayang ng panahon, at di lamang hangal, kundi manlilinlang at
magnanakaw pa dahil alam nang walang ibubunga ang ginagawa niyay patuloy pa sa pagtangap
kabayaran.. at di lamang hangal , mandaraya at magnanakaw kundi isa pang talipandas dahil
ayaw nilang subukin ang kakayahan ng iba sa paggawa ng magiging kapakipakinabang. Isagani

They were debating about whether or not Filipinos should be taught by the friars (sculptors)
even if Filipinos (clay) were not really serious about studying. The debate turned into a series of
its the fault of the clay no, its the fault of the sculptor argument.

Slide 5

Kinapopootan ng bayan ang sundalo na dumakip at hindi ang hukom na nagpanaog ng hatol na
pagkabilanggo Kamiy napapagitna sa dalawang sibat sa inyo at sa pamahalaan . Kung ano ang
utos sa amin ay siya naming sinusunod. Ang nag-uutos sa pagpapaputok ay masasabung siya na
ring naglalagay ng balas a kanyon. Padre Fernandez

Parang inaabsolve niya yung sarili niya of blame, wala siyang kasalanan dito, at sinusundan lang
namin ang utos ng gobyerno.
From which it may be inferred, remarked Isagani with a bitter smile, that the government
wishes our demoralization. Na ang gobyerno ang may gusto na ilagay tayo sa ganitong
katayuan.

Slide 6

Nang sabihin ni Padre Fernandez na walang pumipilit sa kanila mag-aral:

Opo, may pumipilit na silay mag-aral. Katungkulan ng bawat tao na hanapin ang kanilang
kaganapan ng pagkatao. Katutubo sa tao na linangin ang kanyang talino at lalong matindi ang
nais na ito rito dahil itoy hinahadlangan.Ang bumubuhay sa pamahalaan ay humihingi sa
pamahalaan ng liwanag upang lalong makatulong sa bansa. Pamahalaan na rin at ang mga
prayle na rin ang pumipilit na kaming mga indiyo ay maghanap ng karunungan dahil sa inyong
pag-aglahi sa amin sa kawalangpinag-aralan at kamangmangan. Kamiy inyong hinuhubaran at
pagkarapos ay pinagtatawanan ninyo an gaming kahihiyan. Isagani
You say that the fields are not cultivated, resumed Isagani in a changed tone, after a brief
pause. Lets not enter upon an analysis of the reason for this, because we should get far away.
But you, Padre Fernandez, you, a teacher, you, a learned man, do you wish a people of peons
and laborers? In your opinion, is the laborer the perfect state at which man may arrive in his
development? Or is it that you wish knowledge for yourself and labor for the rest?

No, I want knowledge for him who deserves it, for him who knows how to use it, was the
reply. When the students demonstrate that they love it, when young men of conviction appear,
young men who know how to maintain their dignity and make it respected, then there will be
knowledge, then there will be considerate professors! If [271]there are now professors who
resort to abuse, it is because there are pupils who submit to it.

When there are professors, there will be students!

Begin by reforming yourselves, you who have need of change, and we will follow.

Yes, said Isagani with a bitter laugh, let us begin it, because the difficulty is on our side. Well
you know what is expected of a pupil who stands before a professoryou yourself, with all your
love of justice, with all your kind sentiments, have been restraining yourself by a great effort
while I have been telling you bitter truths, you yourself, Padre Fernandez! What good has been
secured by him among us who has tried to inculcate other ideas? What evils have not fallen
upon you because you have tried to be just and perform your duty?

Seor Isagani, said the Dominican, extending his hand, although it may seem that nothing
practical has resulted from this conversation, yet something has been gained. Ill talk to my
brethren about what you have told me and I hope that something can be done. Only I fear that
they wont believe in your existence.

I fear the same, returned Isagani, shaking the Dominicans hand. I fear that my friends will
not believe in your existence, as you have revealed yourself to me today.

Padre Fernandez thinks that Isagani gained his ideas from the Jesuits in Ateneo. The Jesuits,
however, deny that it came from them. So, where did Isagani get his thoughts?
According to Rizal, Isagani got those from his own genius, which is a gift from God.
(Rizal is inserting into this story his experience with the Jesuits who disowned him after Rizal
wrote the Noli. Padre Faura told Rizal to never set foot again in the college