www.ministryofmath.

info

20 Tetor, 2011

2. Te vertetohet formula binomiale me ane te induksionit matematike:

n  
X n nk k
(a + b)n = a b
k
k=0
Vertetim:

Fillimisht e vertetojme se pohimi vlen per disa numra te pare (pasi bashkesia
e numrave natyrore permban numrin e pare), le te jene ata numra 1 dhe 2. Per
rastin n = 1 kemi:

1  
X 1
a+b= a1k bk (1)
k
k=0
   
1 1
a+b= a+ b (2)
0 1
   
1! 1!
a+b= a+ b (3)
0! 1! 1! 0!
a+b=a+b (4)

Pasi barazimi (4) vlen, atehere kemi vertetuar rastin per n = 1 pra pohimi
fillestar vlen per n = 1. Tani supozojme se vlen per ndonje n, ku n N . Pra
vlen (hipoteza induktive):
n  
n
X n nk k
(a + b) = a b
k
k=0

Tani shfrytezojme hipotezen induktive per te vertetuar rastin per n + 1. Pra

per ta perfunduar zgjidhjen e detyres do te duhej te vertetonim se:
n+1
X 
n + 1 n+1k k
(a + b)n+1 = a b
k
k=0

Kemi:

1
 (a + b)n+1 = a (a + b)n + b (a + b)n (5)
" n   # " n   #
X n X n
nk k nk k
=a a b +b a b (6)
k k
k=0 k=0
n    X n   
X n n+1k k n nk k+1
= a b + a b (7)
k k
k=0 k=0

Tani nga shuma e pare dhe shuma e dyte ne rreshtin (7), nxjerrim jashte
termin e pare dhe te fundit perkatesisht, per te fituar:

  n    n1
X n   
n n+1 X n n+1k k n n+1
(a + b)n+1 = a + a b + ank bk+1 + b
0 k k n
k=1 k=0

n         
X n n+1k k n n n n1 2 n
A= a b = a b+ a b + + abn
k 1 2 n
k=1

n1
X         
n nk k+1 n n n n1 2 n
B= a b = a b+ a b + + abn
k 0 1 n1
k=0

Duke mbledhur ane per ane keto shuma, dhe duke shfrytezuar faktin qe:
     
n n n+1
+ =
k1 k k
fitojme se:

      n  
n+1 n n + 1 n1 2 n+1 n
X n + 1 n+1k k
A+B = a b+ a b + + ab = a b
1 2 n k
k=1

Prej nga perundimisht, duke ditur se:

   
n n+1
= (8)
0 0
   
n n+1
= (9)
n n+1

2
Do te fitojme se:
   
n n+1 n n+1
(a + b)n+1 = a + (A + B) + b (10)
0 n
  n    
n + 1 n+1 X n + 1 n+1k k n + 1 n+1
(a + b)n+1 = a + a b + b (11)
0 k n+1
k=1
n+1
X n + 1 
(a + b)n+1 = an+1k bk (12)
k
k=0

Cka duhej te vertetohet. Perfundim.

Hamdi Dervodeli